600

Click here to load reader

4361 - Информатика - Энциклопедия Для Детей. Том 22 - 2007 - 624с

Embed Size (px)

Citation preview

  • 5

    , .

    , , - -, , -, , , - .

    ? -? ? - .

    - : , -, .

    , , - - ,

    , .

    .

    , , .

    .

  • 6

    . , . - -. . - -!

    - , -. , - -, , - .

    - - . , , - - - , -. - - -, .

    - - , .

    , - -. - .

    - , , -. , .

    , -, , -, - . - , -, . - , . , .

    - . - . , - , . , - - .

    - . . - - , , . . , - .

    , - , -, , . - , -, , . ,

    - -: - , , -, -; - - - .

  • 7

    , . - . , . -.

    - ,. . , , . - , -, - , , .

    - - -. . - . - - .

    , - , - .

    , -. -, . , - -- . ,

    . , - . - , . , . . , XXI , - .

    , - - . -, , -. , , , - -, . , , .

    - , - .

  • 10

    . - - - -

    - . (-, , - . .) - . - , . - , , -, - ,. - , , . - - , , - --.

  • 11

    , , - . - . , , - . - , - .

    - , . - -, , - .

    - . - . , , - ( ) -, - , - - ( ).

    - -. - , - , - -, ( ) . , , - - . - (- 150 , ) -

    , - -.

    . .

    XIXXX

    .

    , .

    - .

    .

    -.

    ( , - ).

    ( ). , , - , - , .

    , .

  • 12

    - - . - , - .

    - , , , - . - . - , - - - .

    - - - , - . - -.

    XX - , -. - :

    , - , -, ;

    , - ;

    , - , - , ;

    - .

    1948 . - -

    , - , , ; ; , - ( ).

    , 2001 .

    . -, , . . , - , , .

  • 13

    , , - . , - - .

    - , , ,, . . - - - . - .

    , , . , , - . , . -, . , - , , - , , , - , - . , , ,

    , , - , , -. : - , . , , - . -, , - ( ). . - , . , - . , , -. , , . . - . , - : , - , , , . . . - . , , - , - . , - , , , , , , . - , -

    - . , - , - - , , , , - , .

    - - (18571913), . , , () . - , . , , ., , - . , -, : . , , . , , . () , , .

    .

  • 14

    -? ? - -? .

    - , . - , , , -, , - , - . - - - . , -, - , (- ), --, , ( ).

    , - - (, ) - ( , - ).

    - , , -. . - , . . - - . -, - ., ; -, . . , - .

    - - - . , - , - ,

    - . , - . - -, .

    -, , -, , , --, - .

    - , , .

    ., - . - () , - -.

    , -: . - , , - 21 , 21.8 == 168 . - , : , 72 24 . -, 1 , 0 , 1 .

    - : - - , . - , , - .

    . - . -

    , .

    . . ,. . ,

    1961 .

    - 1 - -, - -.

  • 15

    , - , .

    - , , . -: , - , - . . - , - , , , . . - .

    - . . . , ,. () . - - , - , . , - , , . - (): , - , - .

    - , (- ) .

    -. , .

    1. () . -, , , . , - , - , , -, , , . -, XXI - , , - , , - , .

    , - , - , .

    2. (, ). - : , , -, . , , - . -, , -, - , . - .

    3. (, ). - : , , , , , - .

    , - . - ? - , ? , ,, , ?

    - . -, , -, , - .

  • 16

    () A B. - - , - - - - ( - ). -, , - - , - . - . - . , , - - .

    1. . , , . - ( , ), , ( - ).

    2. N - . ,

    . - , - . -, ! ,N = 8. , - ( ) . , , . - 1 -. , 3 .

    , N == 2k, k . - , -, k = log2N.

    3. . -. , ( -) . - , -. , , -. , , 2, 3 -, - - .

    , , . - , . , - ,, x .

    - log27 -. 3 -, -

    - . - , - . , - .

    . .

    -, , - , - .

    . . ,1963 .

  • 17

    -. x + log27 = 3 x = 3 log27.

    , , - 3 = log28 . - , , - 8 7, 3 log27 = log2(8/7) .

    , N - , k (k < N) , -, , log2(N/k) .

    , k/N p -. - log2(1/p) = log2p.

    - - .

    , , - - - . .

    ., - : . - , . - - . -, , , -, , :log21 = 0.

    , - 0 . , - -, , -, .

    - .

    - . - , : , . . - - -, . . .

    - - . , - ( , . .) . - - , , - -, . - , .

    , , , - . ( ) - , . . - (. ; , , - ). - .

    , . , . , - - , - - . ,, , ., - . - - , , , .

    - , - ( , -, ), ( ) .

    . . .

  • 18

    - - . -, . - , , ( ), . - , (-), , . - , -.

    , -, , ,, , -, .

    , . ( - .) , , - 7 (7 - 27 = 128 ), 8, - , ( ) , (, ) . D, ( - ).

    , -, - (19162001).

    , - . , (. - ). , -. , -, , - , - , - . , , - .

    , - - . - , , , - -, .

    (. informatio , ,) , , - . .

    , 1974 .

  • 19

    - .

    ( ) , - . ( - ), (, , ) , - ( ) . - . - ? , -. Pi (-) i- . -, i- - - (, , -, -). . -, (0), (1), (01) - . - (01) , .

    -

    - , - - . - . - , -. - :

    A0; B10; C110; D111.

    , , , - . -, - , , , . . , - - ( ), - . -, - . , 100111 -:

    100111 = (10) 0111 = (B)(0)111 = = (B)(A)(111) = (B)(A)(D) = BAD.

    .

  • 20

    - () -, ?

    - ( ) E(L) = p1 L1 + ... + pm Lm, Li i- , - - . , -, , ... X, Y..., , Pi ,. . - P = {p1, ... , pm }. - () - .

    , - (A, B, C, D), - : P(A) = 1/2, P(B) = = 1/4, P(C) = P(D) = 1/8. , P(A) + P(B) + P(C) + P(D) = 1/2 +1/4 + 1/8 + 1/8=1. , ,E(L) = p1 L1 + ... + pm Lm 7/4, 2 , - .

    P = {p1, ... , pm } H(P) = p1log2(1/p1) + ... + pmlog2(1/pm), . - 2, , (. . - ), . - , - .

    - , - ( ) E(L) - H(P), , - -, H(P). , - - , , , - -. r(L) = E(L) H(P) - L, 0 < (L) < 1 .

  • 21

    - , - - , , 1. - - , n . - - . A = (a1, , an) P(A) = p(a1) . . p(an), - H(Pn) == nH(P). , () H(P), - , ,

    1n H((Pn) + 1) = H(P) + 1n .

    - - , - . - -, -, .

    - (), . . - (, ),, - - . - - - . , , , , , - , - - (). . , - ( , ).

    , BAD -

    ( )100111 000111 = = (0)(0)(0)(111) = AAAD.

    - -. , - - X ( ). - , . . ( ), - , y (y - Y)., - , y, x( - P(Y = y | X = x)). - - (), (X = Y = {0,1}) , y = x (- ), q, . . - p = 1 q. - - ( -, ).

    p = 0,1 2m + 1 (-, ). - , , (

    4 = m + 1 )

  • 22

    , , , . . - ( , 0 1 , 0, , 1 - ) - . , -, , - . - , , , - .

    [7,4]-, . () 4 - 7 , - 7-- , - 4 .

    4 24 =16 - , - 16 - 7. - , - - ( ) 7-, () 27 = 1287- , - () 16 . - () 7 , - , - () -. - , - -

    . 8 (7 ), 128, 128/8=16 - , . . .

    (. . 0) x1 , ... , x7, - 7 0 1, - (. . , - , ).

    x = (x1 , ... , x7) , y = (y1 , ... ,y7) ( ) , x . , . . - x y, . s(y) = (s1 , ... , s4) y, , - yi ( xi). - i, (. .

    ( ).

  • 23

    ) i- y. 0, : x = y.

    , - n = 2r 1, k = n r. - . , 2r 1, - - , - . , : 16 n = 7 (1950 .);20 n = 8 40 n = 9 (1980 .); 72 n = 10(1999 .), n = 11 ( n 12 15).

    - , - . - , : , , . - ,

    (, 128 - ). , - r = 2t - . , - CD- - - . - : , (, - ), , - .

    .

    .

  • 24

    -, - . - (1948 .). - ,, ,, - , , - - - .

    30 - 1916 . (). 1936 . -,

    -. , - - , , ( - ) - - () .

    - . . . .

    1940 . ( ) -. , -

    . - m, .

    - , == 1/(2m + 1), , . , - , - .

    -, - R, , - C, R

    - . - - C = p log2 p + q log2 q, 0 , 1/2. -, p = 0,1 1/2. , - , -, k - 2k , . - .

    , , , , - .

    , - , - -, . , , CD-.

    .

    - - . .

    . .

  • 25

    XX .

    - AT&T Bell Telephones, - - . Bell Labs 1972 . , , , - .

    1956 . - - , 1957 . - - .

    . - - . 60- . , . ( -, ) ( , ).

    ( ) , - , -. . . , . . , . . -, . . , . . - . . .

    , - . , - - . . - , 13- ( - - ).

    - . 60- . . . - , - - , -.

    - XXI . 85 24 2001 . -, . .

    . . .

    . . .

    . . .

  • 26

    , , - , - . -.

    - - : ,, , . . , -, - ( - , - ). - - , . , - .

    - , , -

    , . -, - , - , - .

    , , - . , . - , , , . .-, , . , , , , - .

    , - -

  • 27

    - , -, . - . -, , - -, . - , , .

    , . , , - . , , , - , . - , , , . ., , - .

    - , - , - (, - ).

    , - , - . - -. , , , , . - ? , ? , - , , - - . , - - , -

    , - -. , , - , - - - : . , -, , , , , : , .

    - . , , - , -

  • 28

    , - . . - -, , , .

    , , - , -, : - . -, -, , - . - .

    - , - . - , -. -, , - , -

    ? , , , ...

    . .

    , , , - . . - , , , . -. , , , , , -. .

    , , , . - , , .

    , -, : - , XXIII . . . - , - , , - . () , - - . - .

    , . -. , - ( , ) , . , -, , , - .

    .

  • 29

    . - - . . . - ( ) , . - . , - , -- , .

    -, . . - - : , , . - -. . , -, - (-, ),

    ( ). : , , , 27 .

    , . ? ,, - , . . . : - ,

    ( ). V . . .

  • 30

    (). - . , - ( - ), , - . (-, ) - , -, .

    -, . , , , . - . - :, , . . -, V, - , - . - , , . - - : -, , - , , . , , -: I, V, X, L, C, M (1, 5, 10, 50, 100, 1000) . . , ( ), , . , -- , - .

    , - -, . . : , , 20, 100, , , - ( 30, 1000 . .).

    , , . - - - . , , , -, - .

    1824 . 15- , - -, - (2.3), . , , 64, , , . . , , .

    - - - , - , . .

    -, , .

    , -, , -: you y, not n . .

  • 31

    , - , - (. - - ). - , : , .

    - , - :

    10 .100 = 1000,

    10 + 1 = 11.

    - . - - . - 1, 60, 602, 10, 10 . 602 . .,

    -:

    1. 60 + 10 + 2 = 72.

    ( -), , , .

    ( 60, 602 . .), , -. -.

    - , 1853 . (

    .

    -

  • 32

    -, - 1858 .).

    - : ,,

    , , , 10 . ( . ):

    . , :

    =100+100+10+1+1+1+1=214.

    - - .

    19 . 31 - 31. - , :

    , - (19 = 1 + 2 + 16), , - (31 + 62 + 496 = 589).

    ( - 2/3; . ). -, , 1/2 2/3:

    1/10, 2/3, 1/2.

    , - , - -.

    :1 I, 5 V, 10 X, 50 L, 100 C,500 D, 1000 M, - .

    - -.

    1 2 3 4 6 7 8 9 10

    20 30 40 50 60 70 80

    1 | 312 | 624 | 1248 | 248

    16 | 496

    5

  • 33

    , - :

    XXI 10 + 10 + 1 = 21,

    MMV 1000 + 1000 + 5 + 1 = 2005,

    - :

    IV = 5 1 = 4.

    C - , . 60 ( ) 12,24, 48. , . , - 12 .

    - . - . - ,

    . - . - - :

    () , () , () , () , () ,, , , 1, 2,

    3, 4, 10 + 10 + 10 + 4 = 34.

    .

    - , -: , . .

    , , . - . - 1202 . XVI . - -; XVII . XVIII . - . - () - .

    :0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9.

    -, . 44 - , 0 , 40.

    10 : 10, 102, 103...

    2005 = 5 + 0 .10 + 0 .100 + 2 .1000,

    2005 = 5 + 0 .101 + 0 .102 + 2 .103,

    2005 = 2 .103 + 0 .102 + 0 .101 + 5 .100.

  • 34

    -

    N = a3 . 103 + a2 . 10

    2 + a1 . 101 + a0 . 10

    0,

    a0, a1, a2, a3 ( a3 0). 10 . - - p.

    n p- -:

    n = an pn + an1 p

    n1 + + a1 p1 + a0 p

    0,

    ai {0, 1, 2, ... , p1} an A 0.

    p 2, .

    . - . -, - :

    0 1;

    :

    0 . 0 = 00 . 1 = 01 . 1 = 1

    - ( - , ):

    200210 = 111110100102.

    - . - -

    , -.

    , - - ( , 0) - ( 0- -).

    111110100112 :

    -, , :

    1024 + 512 + 256 + 128 + 64 + 16 ++ 2 + 1 = 2003,

    . . 111110100112 = 200310. -

    -, - . , - , -

    1 1 1 1 1 0 1 0 0 1 1N 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 02n 1024 512 256 128 64 32 16 8 4 2 1

  • 35

    ( - ). -, ( ). 413 - :

    - ( ), :

    1100111012 = 41310.

    - . - - . - - , -. . -, , , , .

    : 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7. 1, , , 810, 6410 . .

    1008 6410, 6358 = 6 . 64 + 3 . 8 + 5 = 41310. - -

    10 .

    - . - . ( )

    08 0002 48 100218 0012 58 101228 0102 68 110238 0112 78 1112

    -.

    - - - . 6118 - :

    6118 = 110 001 0012(68 1102,

    18 0012).

    PDP 11/70 - .

    413 1206 0103 151 125 112 06 03 11 1

  • 36

    , . . - , ( ), - - . ,

    101 111 1112 = 5778.

    ( ), :

    1 111 0002 = 001 111 0002 = 1708.

    - , - - .

    :0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, - :

    A 10,B 11,C 12,D 13,E 14,F 15.

    , - 1, -, . 1 1610, 25610 . . F, , - 1510, 1510 . 1610 . . ,

    10016 = 25610,

    1AF16 = 1 . 162 + 10 . 16 + 15 = 43110.

    - . - , - ():

    016 00002 816 10002116 00012 916 10012216 00102 A16 10102316 00112 B16 10112416 01002 C16 11002516 01012 D16 11012616 01102 E16 11102716 01112 F16 11112

    ,

    61A16 = 110 0001 10102(616 01102,

    116 00012, A 10102).

    - (- , ) - :

    11 1110 01112 = 0011 1110 01112 == 3E716.

    VAX.

  • 37

    - 0 1 - ( . binarydigit ).

    - -/ ( -/ ).

    - . - - , -. , .

    - - . - 8, 16 32 - , . - -.

    -, , , 100010 , - - (11111010002), . , - , - .

    , - - , - ( ), , - -, . .

    - 256 - - . : , , , , . - -, , , . , ,

    .

    , - , . 0 255, - . -, 128 (128 1), 0 127 1 127. - 256, - .

    - : 00000000.

    1 127, , , :

    1 00000001 2 00000010 3 00000011

    . . .126 01111110 127 01111111

    . , 5 256 5(256 = 28), . . 5 256:

    11111011

    5 + 256 >127, - , , - , -. - 1, 2, 3, , 127, 128.

  • 38

    - . - , - - 360750 , . . -.

    - (- -) . , . . , . -, .

    - , , -.

    . 1756 . (17111765) , - - :, , . , - , , - , . - - - . - -: , , . .

    - . - - . - , - ( .picture's element -). - . - , . -, true color (- ), 3 , 1 - . ,256 -, 256 256 16,7 - , - .

    , - - -,

    - .

  • 39

    . - -. , . - 1517 - - 768 .1024 (- 250 , . . 250 ; - SECAM 625 ).

    - . ( ) - , , -. , -, - . - : -, , CMY( . cyan , magenta yellow ). - , .

    , . - -

    HSV ( .hue , saturation - value ,).

    . - , - , : ,, , , -, , . - - , - 200 . , - .

    - , . . - - .

    RGB . , -, - - RGB YCbCr:Y = 0,299R+0,587G++ 0,114B,Cb = 0,564(BY),Cr = 0,649(RY).

  • 40

    , - - . , - ( ) (, ). - , - , - .

    () -. -

    , - , -, - .

    , - , , , -, -.

    , - . , -. - ., , - , - - . - - . -

    , -- (). - 500 500 - 12810 12710.

    - - - (). 12810 12710 - 500 500 .

    HSB(brightness) HSV.

  • 41

    , - .

    - - - , . -, -- (CD) 16-, 44 032 . - - .

    , , - , 22 . 22 - . - - , , 44 . - , - -: 11 , 5,5 . .

    , - , -, , - , . - - , - , .

    5 . - , - 10 . - 5 . - 5 .

    . . : , , , -. .... , - , , - .

    - - - .

  • 42

    . , - , , . , - , - .

    , , . . (, ). - (). , ( 1 1/2 , ). , . . - . - (4/3, 3/2 . .), . - .

    - . , , :, , , . . ( ; - ; - , ).

    - , . ; ( ), . , , .

    , -, ( IX .), , --, . , , - -

    -- , ( . notatio ,), - , - . , - , , , , - , -, - . XI . - - , - . - ( ), . , . , , . - .

    - . . 440 ( 435 ). - , - , - . , - , , . 262 2 . 262 = 524 12 -; 12 - , - : , , , , , , . 12 , - , .

    - , , , - . . -

  • 43

    . - , . - ( XI .) -. , -: , , , , -, . , , ; , - .

    , , . . , , -. - .

    , - . , , , . , -, , : - , . , - . , , - , , - light blue, , , .

    , -, , , -. , 42 xanh, xanh , xanh . ( ) : (, ), (-, , ).

    (. . -) . - , - .

    , .

    80- . XX . - , - - , . , - - , , - , -. .

    1983 . - - , , - , , - . MIDI ( . usicalInstrument Digital Interface - -). MIDI - .

    - - MIDI-. - , . 1988 .

  • 44

    1895 -, - .

    - ( 15 ), - . , -, - .

    () , - - . - 1 (25 1024 x 768) 60 (25 . 1024 . 768 . 3 = 58 982 400 ). , .

    , 400 ! XXI ., - - - .

    Opcode Standard MIDI File. , - MIDI -.

    - MIDI - , - . ( -, - . .);

    (, - ); (-, - , . .).

    - -, - . - -, - .

    1983 . - - MIDI Prophet 600, MIDI-- PC - Roland. 1985 . - - - MIDI-.

    - VideoCD( --) DVD. - , ( , ), - -.

  • 45

    -, . -, 170 1 .

    , - -.

    - , - . , , - . , -, , .

    -, - : -

    , . 4 ( ) 2 -. , : 12 (12 = 4 . 3) 6 (4 . 1 + 2). -, - .

    - , -. ( ) . .

    - , . , : , . , , , - : , .

    , -. - - .

    - - . - : , - ( -). - :

    = = +

    + .

    -, ( -), , - , - .

    -, , -, , , - -.

  • 46

    , , , -. - . - , , - -, ( ), - . , .

    , , . - . , - , . - -. , - . - - , .

    , .

    , - - , .

    - . , , - .

    - - : - , - .

    , - T, , ( ) ( ). (- ) - ( ):

    7800

    , , - , . -, .

    (). - . : -. , -

    . . . . 1787 .

    50 85 01 60 51 70 40 80

    10 000 50003000 12001000

    14 000 6200

    - , - . - : = ++ .

  • 47

    80, 02. , - - .

    , - . - , - . -, . - - - - .

    -: - , - .

    - , - . - , -, , , , -, - -. ,

    -. - ?

    , - . - : , , ( ), ( -). . 11 . :

    . - , . - , :

    50 11 000

    1 40 51

    2 51 50

    3 80 02

    (.debet ) ( . cre-dit ) - - - , - .

  • 48

    -, , - , , - .

    : , - . 31 2002 . - 23450 - 10 . , - :

    , -. -,

    , . - - . !

    - - . , . - : - , - . , , , , -.

    , - . , -

    . - - , . - .

    - , , .

    , - , , - - . - , , . . -. , -, , .

    - - , -

    23450 3 31.12.2002 10 000

    .

    - - . 1494 . - -, , -.

    RLE-

    RLE RLE , 1, 2 | :=0| 1:= | | | 2:= | | 1=2

  • 49

    .

    - 1952 . - , - . - . . - ( - ) - . - - - ( 8), ( , 8). - 8 .

    . 1000 50 % -. - 0 1.

    , - 0, , 1, , . .1 + 8 . - , - 500 , 500 9 .

    - 500 + 500 . 9 = 5000 , - , 8000 - .

    , - , . - -, , - , - - . , , , -. - , . - - - .

    RLE- (. Run-LengthEncoding - ) , - ,

    - CCITT ( - - ) .

    .

  • 50

    , - , :

    AAAAAAAAAAAAAAA

    . - , - :

    15 A

    : , 10 :

    , , , - RLE-- , .

    RLE.

    , , . ( ) 1, , - 7 .

    , 100001012 , - 5 ( 1012 = 5). -, 0, . - 7 . , 000000112 -, 3 .

    , 12 , 9:

    RLE- , , . . -, , -. - , - , , , , . . - . - -, - .

    LZW-

    - (LZW) -. 1977 . - LZ77. . - - (): , - - , .

    F 1020 -. , - , - N.*

    - - . - - F,, , . _ ( -), (7, 3, ).

    - + 1 (3 + 1 = 4) . **

    , - ,. . ,

    3 4 A 1 4 1

    100000112 100001002 A 000001002

    .

    .

    LZSS, - , , .

  • 51

    . (0, 0, ) 1.

    F = 7, N = 22, - - , -. 7, . . 3 , N F = 22 7 = 15,. . 4 . 3 + 4 = 7 , . . - . - N . LZ77 .

    , N , - - LZ78, . - , -

    , - - . 1984 . , Unisys, , - LZW.

    _ _

    F

    N

    F

    N

    *

    **

    LZW

    LZW , 4096. 0255 256 8- . , 2564095 , - :

    LZW 256 LZW , | :=| | | := | | ( + )| || := + | | || | || () | | || ( + )| || :=| | |

    , -, .

    , - , -- , .

    -, :

    LZW 256 , , , 0| 0:= | (0)| | | := | | :=(0) | | C() | | | ? | || () | || := () | || :=[1] | | | | | ( + )| | 0:=|

  • 52

    LZ77 -, - . , - , .

    LZW -, , . - .

    LZW -, , Unisys Corpo-ration, - - .

    -,

    -. - , -. , - .

    , - , , . , , , - . -, - . - , , . - () , . ( ) -

    .

    .

  • 53

    . , - -. , .

    - . - , - -. , . , , - - .

    -. - - , . - 100 . , - (-).

    , , - - .

    JPEG

    JPEG - JointPhotographic Experts Group (- -). LZW , - , , ( ) .

    JPEG - , . , - , , . - -

    , - , , -. , JPEG -, . , - .JPEG - 5 - (RGB). - 8 .

    - . - : , RGB (-, , ) YUV (-/) YCbCr ( ).

    - , - . -, , - . -

    .

    , , ZIP- .

  • 54

    - - : - -.

    4 2 2, - - NTSC (- ). - 2 x2, - .

    8 x 8 ( - ).JPEG - -(DCT), . - - , , , - .

    DCT- - 8 x8. DCT-- , - JPEG. , - , . , - .

    ( ) , - ( u v 0 7).

    - 8x8 DCT- - - .

    , -, - - , . - , - - .

    -, -. 64 -. - , -. - . JPEG- .

    , - , - . -, - , - , , :

    -, . - .

    . , - - . --

    1860 . - ( ), , : .

    F(u,v)= 14

    CuCv

    7

    i= 0

    7

    j= 0

    f(i, j)

    cos (2i+1)upi16 cos(2j+1)vpi

    16,

    1, u, v 0, u , Cv = { 12 , u, v = 0.

    15 1 2 2 1 0 1 0 0

  • 55

    , , MIDI, , . - , . . - ( - - ). , - , - LZW .

    - ( . com-pound , ).

    , - : - , - - -.

    -, - 2, 4, 8 , - -.

    1 2 , 100 200, 100 101 .

    - .

    8- | a |

  • , . , . , -. DPCM(Delta Pulse Code Modulation).

    , - ADPCM (adaptive DPCM, - ), - ( ), - 4 16, - . , 16 (4 ), , - 4. - , -. , 16- - ADPCM 4 : 1.

    - MPEG (Motion PicturesExperts Group).

    MP 3

    : - -, JPEG-- ? - , - , . - , - -. - - ( ) . - , - - -- .

    1940 . , - , , - . - - -, . . .

    56

    CD, -, - ,PCM (Pulse Code Modulation). - , , ( ). CD ( 44 16 ) 1 - 1,4 , , -, () 1400 /.

    , , , , .

  • 57

    - , -, - ( 20 20 ), 5 . , -, - , . , - , - .

    - ( -) ( , -), ( - , - ).

    - - -, , . - - : - . - 0,1 0,5 , . - - , . ,

    - - .

    - , - , - . -

    , - . - , - : , - ( 100 3500 ). 27 (. critical band): 0- 50 95 ,1- 95 140 , , 26- 20 250 .

    -, - . - .

    , 1 60 1,1 - 40 , . - , , . , 5 .

    6 : 1 =0,5+0,1 ,0, 1

    , , - ( - , ), , .

  • 58

    - ( - ) 32 - , - - .

    - ( , , -), - .

    , - , - . -, .

    , :

    8- 60 dB. - , - 7- 12 dB 9- 15 dB. ,

    , 7- - , 1015.

    - , . , , -, - , , , -, . - , -, .

    .

    1987 . - (Digital Audio Broadcasting DAB) - - () ISO-MPEG Audio layer 3, MP 3.

    7 8 9 (dB) 10 60 35

  • 59

    , MPEG- . - , . . - 32 12 : 32 . 12 = 384.

    MPEG layer1 ( 1) , - (DCT). . 1 : 4 384 /.

    MPEG layer 2 (, ) - 32 12 : 32 . 12 . 3 = 1152. -

    . 1 : 6 1 : 8.

    MPEG layer 3, MP 3, - - ; - . : 1 : 10 1 : 12.

    MP 3 , -- (MD) Sony, , - . MP 3 CD 6 12 .

  • 60

    1834 . (17751836) - . (. ).

    100 - (18941964), -, , - - :

    1948 . , , , - - , . - , .

    - , . - , - . - , - . . ( ) (

  • 61

    ). , - , -.

    - -, 1954 . - , - . - c (19031972), - (1956 .).

    - , , . - .

    - - ( ). , - - . - , - . - - : , , , . - , -, , , - .

    , . - -. -, , (). , ,, - . , -

    , . ( ) -, . - :

    , - - , - - , -.

    : -, , - , , -. - .

    -, .

    - - .

    - , .

    ( . informatio , ), , ,

    .

    . . -.

  • 62

    - . - ( - ) - , , -, - . - 4050- . XX . , - Computer Science (). Infor-matique, Informa-tion Automatique.

    - . - , ., (1954 .) : - , - ... ... - , - . - . - - : . . (19111973), . . (18931979),. . (19151983) .

    - , - , . - . - - , , - .

    -, , -, -, .

    - , -

    -, - .

    , , - . , - (1948 .): , .

    , , - . , - ( ) ( - ), , . .

    , - , , , , . , - - .

    50- . - , - . 1953 . -. . , - -- : , - , , - . ,

    . . ? . , .

    , , . - , . , . . ,. . . . - , -. . .

  • 63

    -. - - . , - , . - - , -, , - , .

    - - - . (. . ) . - - , - (-). - , - .

    - - . - . , . - , (, -, ), - -, .

    - - . - .

    -, , -, , -, . . - ,

    , 1955 . , - , - - .

    ( ) , , () .

    , - , . , - . , . - , - , .

    , , -. - ( ), - . -. , , - . - , , . -. , . , , , , , .

    80- . , , , . . , . , , , , , .

    . 1953 .

  • 64

    -, , - ( - , - -).

    - . , -, . , - , - , - .

    - , - -. , - . , ; - -; ;

    ; ; .

    , , - , - - . -, , - . - .

    . 90- . XX . : - , ; - .

    , , - -: -; .

    : ; -.

    - - . - - . - . - , -

    , 70- . XX . . .

    - ! - -, , . , - - . - , , , . -, , , -, 100 .

    , - , . . (Information Science) 4050- ., .

    , .

    .

    - , - - ,, , - .

  • 65

    - -, , - .

    , , , , - .

    28 - 1903 . . , - , - . . - 6 - ( ) - , 8 . 12 .

    . 17 , , - - , , -. - , ,

    . 1926 . - - . , 1930 . - (). 1933 . - , - . : - , - .

    - . -, , , -, , - .

    1944 . -

    .

  • 66

    , , , . - - - , . , .

    - . - (-- ) - . , - :

    / -;

    ; , -

    () - ().

    1946 . - - - - , , -

    - . - - - .

    , 1954 ., - . , - , (MANIA Mathematical Analyzer NumericalIntegrator and Computer).

    - - . 1952 . - - - . ( -, , - .)

    1954 . - , 1955 . - . - . . - , , -, , , - - - . 8 1957 . -.

    , - , - .

    - , , , 70- . XX . - -.

    - . - , -.

  • 67

    , - -, 1948 . -. , - , - - .

    - . 1946 ., , -, - - () .

    , - -. , - , - ... - -. ( ; XIX . .)

    ( - , - ), - . , - XX . - -, .

    26 - 1894 . (, ). -, , -, . - , , . : 11 , - 14 ( - ), 17 - , 18 - . - , -

    . , , , - - .

    - - . 20- . XX . - , - (. - ), - , - - - 30- . 1932 . - .

    - , , -, . - , . . , , - ( ). ,

    .

    1- .

  • 68

    - . , , , -, . - - , -

    - XX .

    - , - , . , -.

    (. ).

    1958 . :, - . 51-, . . , , , - . , - 1948 .. . - -, . - , , -, - . 19 - 1964 .

    p p(19031987) p- XX p .

    . . 25 - . p p - p , p . - p , - .

    p p- p. pp- - p-

    , - p - p ( -, p n p n2).

    1910 . . . - -. ,, . p14 p p p p p.

    .

  • 69

    1920 . p - p . . , - - . - : - - . . - , - .

    , 1922 ., 19 , - , - . - .

    1924 . p 40 . . -p p p. -p . - p p p - p p- . , , pp pp.

    1929 . pp p - p -- - .

    - -. p p p, p - , (- ) , p; - ; - - (, , - ); - - ( );p p - ( - -

    , , - ).

    1939 ., 36 ,. . - .

    40- . XX . p - p p - . ppp , -p p . p pp, p pp p p p.

    p 50- -. p , , p . . p 13- p p.

    . . , -

    . . .

  • 70

    -.

    50- . , - -. 60- . - , - .

    - , - -. - : - , - , . - , - .

    -, , -, , . - -

    -. , : - - - ; - : ,, --, - ; , -, , ?, - .

    - - -. - .

    p - , - , p p, 12 p - -pp .

    p XX . -p p - p.

    . . p - - p, , - , pp p, ( ).

    , - -, , - - .

    p pp -p . - , p, , p, , pp.

    . . p . -, .p pp p , p .

    . . .

    .

    -, -, - - -. - -.

  • 71

    , XX , , .

    . :

    23 1912 . - - . . - . - , - . - , - - .

    -. , - - . -. - - ( - ). - - -, . . - .

    11 -, -, - . , , - , Public Schools( - , ). - : 1926 . - (Sherborn Public School). -

    , , .

    - -: - , , - . : -, ... : - , - .... - -: - , Public School... , . , , 200 .

    15 - , -

    .

    .

  • 72

    . - - -, - - .

    1928 . - - , - . - - -. -. - . -. -, - , -. - , .

    13 1930 . . 17- , - - . - - (18821944), .

    1931 . - . - : , , - - 1934 ., - 1935 ., - 1936 .

    - 1932 . - - . 1935 . -

    - . 1936 ., -, -, . - , - . - - , - . , , - - . , - , - , - - , - -.

    - . -, - , . 1936 . - - () . - -, -, - , - . - -.

    1938 ., -, - - , , . 1939 . .

    .

    . 1946 .

  • 73

    . - - (), - . - . - , -. , - , (- ), , . 1 - 1942 ., , (- ), -. - , - 2 . . - .

    1942 1943 . - , - - - ( - - , , ).

    - . - - ( ), IQ( ) - - , - .

    , - : -

    , . , -.

    1949 . -, , Manchester Mark I, , , MADAM (Manchester Automatic Digital Machi-ne). MADAM - FerrantiMark I.

    1950 . - - ( 60- . - ?) . 1951 . : - - . - - . , - . , - , - , . - , - - .

    , - : - . ,

    .

    (18621943) : - , , -, - ?.

  • 74

    , - , .

    . - - , - ( -).

    - , , . - - . 10 ( ), . , - , , , . - - , -. 1948 . , , -

    . - .

    . 31 1953 . - (, -, ). - : . . - - . - , ...

    8 1954 . - - , , . : . , - , -, , - ... 41 .

    (19311988) -, - . - .

    , , , . 1949 . - , - :

    1112- - - , -, , - .

    . . -, - . - ( -. . .

    - , . - , - : , , ...

    , , , , - .

  • 75

    - ). - . . , - . - .

    - - , - .

    1957 . - - . - C. . - - - , - . , - -. - -, -. -, - , - , .

    . .

    , . , .

    , , , ... .

    . . , .

    , , .

    , , . .

    . : , , .

    1983 .

    162.. 1984 .

    . . - .

  • 76

    . . - .

    . . - - - -.

    1983 .. . - . . .

    --, - -0, , - , - - . . .

    - - - . -, - .

    1980 . - - . - - . - - . - ( - ) - . , . . . - , - -.

    ..

    - , , - . , , , -, . : !, -: ? . - , , . , . , - . , , : ! !. , , - .

    : - - .

    . . - . . 30 . , -, , . - -. . . .

    , - , , - . , , . ( ), ( , . . . . ). - .

    . - . , - -, , , . , , , .

    . , . -, - . . , . .

    . , , -, .

  • 77

    . . - : - - , - - , -, , Acta Informatica,Information Processing Letters, Theo-retical Computer Science.

    - - . . , -, .

    . . 1986 . -.

    - . - , . , : .

    - - , - . -. (- , , - . .), - . - -, ,.

    . - , , -, , . ., , -

    , , - . - .

    -

  • 78

    . . - - -. - , , , - . - - , , .

    -, - . . -, . .

    , - .

    -, - - .

    -, - , , , -, - .

    -, , - ( , -

    , - Pentium IV.

  • 79

    -, -).

    -, - -: (, , ), ; - -, , - - .

    , - - . .

    , - , ,, , , - . .

    , . . - -, - ,, , ...

    - , - - : -, , . , , - - , , . . -.

    , , - . - . , -, , -.

    , , , - , - . , -, - ( ) - . - ! , , , ,

    ...

    . , - . - : - ? , . , - - .

    - , , - : , - , . - . .

    , , , . . . .

    , ( ) (. . -) . - , , , - . , ( ) . - .

    , - ( , ) -.

  • 80

    , , . - - -, : -, , , . -

    - (, , . .), - -.

    , , - -, - . , --, - -, , . - - , Pascal, , , ,, ... . - , (, - , - , , ), - , -, .

    ( ) - - , - Basic Pascal, Microsoft Word, - -. - ( ), ( ) . , - , - , - - :

  • 81

    = ; = 10.00; = 11.25; = 4; = LP.

    , - - . - . , - -, -, , , . . - , .

    - , -.

    , - , - . - :

    2, 3, 2....

    - , -.

    - , -, - ax2+bx+c=0 D=b24ac:

    D

  • 82

    ( ). - . - , , - . - !, , - , -, . . -

    -.

    . -, ( -) (- ). - . -, -.

    - , - - . ,, , - -, , , - .

    - -. - . - - - .

    - , - . - ( ). - , - . -, .

    - , , - . - ( ) - -, , -

    ?

    , , - ( ). . . .

    , 910 , . , . - .

    ? , , ( , , -), , .

    . ( , ) -, . ( ). , -, , , , .

  • 83

    , .

    , - . , - , . - , , -, -. () - , , (). - , ( -) () ( - ). ( ). ( -) (-), - .

    - (- ) 67 . : , -, , - - . -, - , - , - ( -) ( -). , - , - . . -: . - ,

    , - , . , , -, :

    . .

    .

    ...

    . -, . , - .

    , , - : . . . - , , - .

    , , ( - ) - , , ( -, , , , .), - . - , .

  • 86

    - , - . , - - ( ). , ,

    , - . - -, . - , . , , - , , - .

    , - :

    1) ;2) ;3) . ( -

    ) . , -, ( - ):

  • 87

    1) , ;

    2) ;3) ;4) ;5) ,

    ;6) , -

    . -

    , . - - , - : , - - , - - . . - .

    ( , a b . .). - , . . . , -, . - - - .

    - , , (- ), ( - ) . , , ( ), ( - ), ( ), . - - .

    , - - . , , -

    , .

    , - - ( ; - a b). . - - . - , , - . , a b ; - - , .

    -, - ? : , - 7 3 -, 2,333... . , , . - . ,

  • 88

    - . - , . , - - - - , (, ) .

    , - ( , - , ). - , -

    , - .

    . -- , , - , -, , - .

    - . , : (, - - ) - ( ). .

    - -. - , . , - , - . , - - , , - (, - : , , - , ). -, - , - , , - - , ( - - , - , , -, , , -). -: , , . - , .

  • , - . - 2300 . (, , , - 75 .)

    - .

    A, C -. . C A, C C A, . , C - , , C, - C.

    C A, - A, C , - , . , -, .

    , E A C, F C E, F E. F E, E C F, F - C F, F , , F C. C A E; F A E. E, A. ,F A C.

    , . , F - A C, . G.

    G C, , , - A E, G A E; G A, -, E. E C F, - G C F. G C, , F; , - , .

    , , F, A C, , , F - .

    - . , , (, - ).

    - -, . , , - . -

    , - . , -: ( , - - ). - - , - .

    , - .

    - xn, n . 1. N:= n; y:= 1; z:= x.

    xn = y zn. 2. N 2, N:= N div 2; , N .

    N , 5. 3. y z, y:= y z. 4. N , y. 5. z , z:= z z.

    2. XV .

    (, 200 . . . - - - ). XVIII . . . . 1. N:= n; y:= 0; z:= x. 2. N 2, N:= N div 2; , N .

    N , 5. 3. y z, y:= y + z. 4. N , y. 5. z , z:= z + z.

    2. 3 5 , -

    1 y , . - n x: y = n x. , - , . - .

    89

    .

  • 90

    - , -. , - . - - (, ) -: ,, , , , . , , -.

    - - . - :

    - - , - .

    , -, -, -, - , -, , -.

    - ( , , ).

    - - - . -, . - . - , - - ( , - . .). - -, ( - , - ), - . -, .

    - , - : -, , , . - - , (, - )?

    - -

    .

    ; - , - . - .

    - - , - - . , - .

    ,

    , - . , , . .

    :

    ; ; . -

    , -. - , .

    . . .

  • 91

    , , . , - - . , . - 2030- . XX . .

    - . : -, , - (- , ). - , - , - . - , . - - , -.

    - - - .

    1. m n, m>n. p .

    2. p , n .

    3. p , - m n, n p. - 1.

    , -, -(!), ,

    , .

    . , . ( - ) . - -, -. , - -... - , .

    - - -. - (), -. - . - : - , . - ( ), . , (, ).

    - :

    - , - .

    .

    x:=ny:=m

    y:=y x

    x=y

    x>y

    nod:=x

    x:=x-y

  • 92

    - . - , : -?

    , . - - (, ). -, . - , . - -, , , . .

    - - - , - .

    - , - . . . , - :

    Ai -, (-, A4 -

    y: = y x), Pi - (P1 - x = y). , -. - -, , - . S -. - , - -. -,, , , .

    - Pascal:

    varn, m, x, y, nod: integer;

    beginx:=n; y:=m;while xy do

    if x>y then x:=x yelse y:=y x;

    nod:=x;end;

    - -, ., - , - . . , .

    : -, , - . - , : .

    A1

    4

    P1(x = y)

    1

    A2

    21

    P2(x >y)

    3

    A3

    43

    A4

    42

    S

  • 93

    - . - 1945 . , , ( ) , - (- ). - (. . ) . , .

    , - -, . - , - ,, , - , - -, -, .

    - Algol-60

    - , . - : algorithmic language - ( -) - . Algol-60 - -, -.

    , - algorism - - (). . -, - Websters New WorldDictionary, 1957 ., - .

    , - , - - . - algorism - . , ,

    ? -, - - King Algor of Castil. - (1890 .). (, - , ) -, . . .

    , . , , -, IX .

  • 94

    Abu Abd Allah Muhammad ibn Musaal-Khwarismi , , , -. - -, .

    , - algorismi - - , - algorism. , , , , , arithmetic, - . - XVIII .

    - Vollstandiges mathema-tisches Lexicon, 1747 . algorithmus - - . - , -. , - algorithmus infinitesimalis - -.

    - . - XX . - , - , - - (1926 .).

    - - . - . . (1863 .; - ), - . . (1935 .). - - - , , , , - - . - : - , .

    , -, - . -, (1957 .), . - - (1969 .) -

    - . - ( - ). 1202 . (), , . , - - . - , , , , . , , - (1494 .) , .

    .

    -.

  • 95

    () , - , - . 40 - , , - -, . , - (1981 .) -.

    - - - . , - . -, - (1959 .) , , - - . - 70- ., -, - . - (1974 .) , - (1976 .) - - .

    - - XX . - , . - . , - , -, - . , , , - , - .

    .

    - .. 1504 .

  • 96

    , : , - , , -.

    -

    -- , - - .

    , - (, - , - ), , - .

    , - , - ( ) . ,

    -: ,

  • 97

    (-, ) -. - Enter. Enter - . - - , - , . . , - .

    -, a b:

    a b:=(a+b)/2

    a b, - , . , - := , -.

    -, - ( , ). , - , - - :

    a b:=(a+b)/2

    - - -, . , , - . .

    , -

    - , 90, - -:

    ::::: :::::

    : -

    ( ) ;

    , , , ,

    - :

    := + - 4

    , - - 5, - 6? : = 7.

  • 98

    - ( -);

    , - - - ( ). -, - ( 20 , 90):

    20 90 20 90 20 90 20 90

    , - - - , .

    , - , - .

    - -, : - , - ( - ) - , . .

    . -, - , , .

    : - , , . . . - - .

    , -

    . - - , - . , - -, .

    :

    ; ( ); ( ). :

    | |

    : a = 15, a + 1 < c, 15 = 5. - (. . ) , 15. a c, - a+1

  • 99

    - , , - - .

    -, - (0 1, ).

    , - , -. - -. , , , - .

    ,

    a:=10 a > 5| |

    c:= a + 1

    - , - a > 5 - a:=10. - -, c:= a+1.

    , -

    . -, , -, ( ), - , . . - .

    , , -, , - , -, , , . (), - . - , , : - 100.

  • 100

    - ( ). ( !) , , , , - . , , - - -. - , - a, b c:

    e a > b| | a > c|| max:=a|| max:=c| | | b > c|| max:=b|| max:=c|

    . ,

    , - - , , - :

    a:=1 a < 3| b:= c:=10

    - , b - , - .

    , , :

    t < 0|

    - , - .

    , - - . , .

    - (-, ) :

    1 2 3 4 5 6 7

    - .

    ,, - . - - .

  • 101

    = 1| := | | = 2| | := | | | | = 3| | | :=| | | | | | = 4| ||| :=| ||| | ||| = 5| | ||| :=| | ||| | | ||| = 6| | |||| :=| | |||| | | |||| = 7| | ||||| :=| | ||||| | | | ||| | | ||| | ||| | | | | | |

    , , - -.

    -:

    | = 1: :=| = 2: :=| = 3: := | = 4: :=| = 5: :=| = 6: :=| = 7: :=|

    - : , , - . , -. - 1, 2, 3 4. -, . -, - , 3. - - :

    = 3| |

  • 102

    - - , .

    - (- ), - :

    ; ; ; . -

    , -. .

    - ,

    . - , , - (0 1, ). -, - a < 10 a, 0,3, 7 a, 12, 100,105.

    () , - , . - -. - , - . -. , - , , - , , , .

    , , -, , - , - .

    , , - :

    ;

    ; ; -

    .

    -. :

    |

    - - ( ), - n . , - -

  • 103

    , -: , - - n. ,

    a:=10b:=12i:=1s:=0 a + b | s:=s + m [i]| i:=i+1

    22 - m, m[1] m[22].

    , -, :

    n

    , , , , , - - - 10 10, :

    9 9 9 9

    , -

    ? -:

    , - , , - , - . :

    9

  • 104

    , , -, {} ( , ); , -, :

    9{

    }

    - - . - , - :

    |

    - . , -. - . - ,

    , . , - , , , - , , - , .

    , , 22 - m, m[1] m[22], :

    a:=10b:=12i:=1s:=0 i < a + b| s:=s + m [i]| i:=i+1

    - :

    |

    , - , -. , ( ) , , . - , - , :

    a:=10b:=12i:=1s:=0| s:=s + m [i]| i:=i + 1 i < a + b

    - - - . - (, , ), -

  • 105

    , - -, :

    | | [ ]|

    , - - . . . , - . , - - - 1. - 1. - :

    a:=10b:=12s:=0 i 1 a + b| s:=s + m [i]

    - i. - , i:=i+1- ( - - ).

    . , - , - , .

    , - - , - . - ( !)

    , , , , - . - - , , - - - -.

    - - , , -, -: ,, , . - -. - , ,, , : , - .

  • 106

    , - - , .

    - , , , -

    -.

    , - - - , -, .

    , -, . , , . , - ( - ) - - , . . - .

    -:1) [1:20]

    ( -, 20 );

    2) [1:7]( - , , -; - );

    3) [1:4, 1:7]( ; - - , -

    , ).

    ( - ) :

    1) -, ; (), ();

    2) - ;

    3) - (,, );

    4) -, -.

    - ( ) , , - , . - -, . - , - ( - ). , , - - . - : 20 , 7.

    , . , - . - - .

  • 107

    , :

    [1:7]

    5- . - :

    [5] =

    : , . - , . - - -

    . , - n, , n -. ,

    [3, 1] = , [2, 4] = , [4, 5] = .

    - , - , - - . ,

    [17]:= [1] + [3]

    - [1] - [3], - 17,

    [4, 7]

    . -

    - .

    1

    2

    3

    4

    5

    6

    7

    1 2 3 4 5 6 7

    [1:4, 1:7]

  • 108

    , , - 9 %:

    ( [1:20]) i| i 1 20|| [i]:= [i]*1.09|

    i - ( ), - 1 1 20. - - , .

    . - - ., , , - n, - :

    ( [1:n]) i| i 1 n|| [i]:= [i]*1.09|

    , - , - .

    : , . . , .

    ( [1:n], , ) i; :=0; :=1| i 1 n|| [i] > ||| := [i]; :=i|| |

    + = - - , - , , Pascal, Modula-2,Oberon. -, , . - , - - , . , - - . .

    , . -, . - - . - , - . - () 32 64 , - 4 8 . ( .

  • 109

    - ). - , - . , - - .

    , - , -. , . -, -. , , , , (. ran-dom access). - (, , ). , - - ( - -), - . - , - . - . , - .

    - - . - . , 512. - .

    , - . - , , , .

    -, - .

    - . - . - , - .

    - . - - . - - . - , . . - (- ). - (, - ) , , -, , - .

  • 110

    -. - , -. , . IBM 360 70- .XX . IBM - , - . , , , - - ( ).

    - -. , -. . , -

    -, - .

    . () - , (- ) . - , . . , . -, , .

    -, , . - , ( . Double EndedQueue ), -, .

    - . - - , . -, , , (. . -), - - , , - . .

    , , - . -, - - - . - . - - . - - . -, - . , , - -

    1022.

  • 111

    , . , - . , - , -, . - . - . - .

    , , - , - , -- , - - XXXXI . , - , -, , - - . - - , - , .

    , . - . - (. . -, - , ) , - - - .

    -, - -

    . , - . - - , , . , , - , , -. - . - ( ) ( ). - -, , , .

    - , - , , . - N, - N . - 0 N1. - : , , - . - .

  • 112

    - , - . - - - , - .

    - , . - (, - N1, - 0). , , - .

    , , . -

    -, - , -. , - , . -, - . FIFO, - (. First In First Out). - LIFO, - (. LastIn First Out).

    -. - . - , . , . . - .

    - . , - . - , . - . (- : push , , pop .) - .

    0 1 N1

    0 1 N1

  • 113

    -, -. : - , , - . - ?, - A. - - B. A , - B. C, B, C. , , - B, , B, A. , - -, -, .

    -, . . - -, . , , - A , - X , -, . X - . X - X. - A , - X. A - -, -, . - X

    , - .

    - - , -: - - - - (.frame ). , .

    - -. , - A - B. , - B, . A.

  • 114

    B A - . - , - A, , - . - , - , , - . - call, - return.

    - . , - . , C++ , . . Pascal - .

    FORTRAN IV ( - -) , , 6070- . XX . (, IBM 360 ) . - , - - .

    , - . - , - .

    - -. .

    N, . . , - - N. 0 N1. - - : , . . 0. , - - , - 1 . . - . - , (. Stack Pointer, SP).

    , - 1. - - , , , - . - , , - - , . - .

    0 1 N1

    A

    Y

    DG

    K

    - FORTRAN 90 , - - .

  • 115

    - -, , . . N1. - , , - SP, - . - . , - N.

    , - . - , - , - . - .

    , , 32- 0 2321. - 0, 4, 8, ... , 2324.

    - , , - . - -, , - , - ( - ). , - . - PC(. Program Counter, - IP,Instruction Pointer)

    SP (Stack Pointer). PC - (-), - . SP . , - .

    - - SP, - . - . - - - -, . - , - . - , - (Thread), . - , - - . . - , , ,

    0 1 N1

    0

    2

    4

    SP

    - - Microsoft Windows.

  • 116

    . - -, , , - . , , -, -.

    - ? . - , . ., . -, xy - a, b c . - .

    int f(int x, int y) {int a, b, c; ...}

    , - f - x = 222, y = 333.

    z = f(222, 333);

    - x y f , - , .

    - . - f :

    f - a, b, c. : - - , - FP (. Frame Pointer ). f - FP. FP. f - - a, b, c. - f - SP 12 ( - 12 ). :

    - f - FP. , x FP +8, y FP +12. a FP4, b FP8, - c FP12.

    f 12, a, b, c. -

    SP

    222

    333

    SPc

    FP

    b

    a

    C FP

    x=222

    y=333

  • 117

    FP FP (. . FP , - f). - : - , - . f . - - x y, f.

    1920 . - - . - : , - 2 3 2+3. : , - , - , . - - . .

    -. ,

    (2 + 3) (15 7)

    -

    + 2 3 15 7,

    2 3 + 15 7 .

    - , . - , - ,

    , , . -, - . - , - . - , , - - . - , - -, - .

    - - , -. HewlettPackard (). - - - . - - , - . , - , - - -. , - . - . - . , +,

    .

  • 118

    , , , - . - - .

    - ( - ). - . -, , - . , -, .

    . - , - . - - . , - . - , - .

    , - Java , . -, Java Java- - , - , () - Java-. Java -. - -, , - Java-, Java-- .

    POSTSCRIPT

    - PostScript, - - . - -, - .

    , PostScript -, , , - , . , - , - . - . , , - . , . - ( -) .

    Java.

    Hewlett Packard.

  • 119

    , - , . , - , , - , - . X - .

    - . - , , , - , - , . . , - - .

    PostScript , - PostScript-, - . PostScript , , - . PostScript- - . ,PostScript- TeX.(TeX , - , - .) - , AdobeAcrobat MS Word, - PostScript--. PostScript- - , - , , , - . .

    PostScript- , . . . PostScript- . - , . % - PostScript .

    % 2.83 2.83 scale % - 0.2 setlinewidth % 0,2 100 0 moveto % (100, 0)100 350 lineto % (100, 350)stroke % 0 150 moveto % (0, 150)250 150 lineto % (250, 150)stroke % showpage %

    - . , - , 1/72 . - , 1 25,4 . - - :

    1 / 1 pt = 1 / (1/72) = = 1 / (25,4/72) = 2,834645.

    2,83 , -. 2,83, - X, 2,83, Y, scale (- ). , X Y .

    - . , - . setlinewidth , - -. , - .

    - - X = 100, Y = 0. ( , -

    .

  • 120

    ; - .) , - X Y, - moveto, - , -

    . PostScript , , -, . . -. PostScript (, , ), .

    Java, - - , - - , , , . . , , - .

    - - - . . - , - , -. , - -, . -, , - - , -.

    - . - . -

    - , - . - , . -. - , . - , - . -, , -, .

    -:

    1) - ;

    TeX.

  • 121

    2) - - , - .

    , ? - -: - , - .

    , ., - . - - , , . - , , . - , , - .

    - - . - , -

    , - .

    - , - - , . - ( - ).

    - . - . , - . - , - , , -. - - .

  • 122

    - -, . , -. - - , , , - .

    . - - , - .

    , - , . ,

    . - , - , - -.

    -, - , . . .

    - . , - - . , , , .

    - - - .

    - , - - . . , -, - , - - , - . .

    -, . , . , .

    - , , ( - ). - ( ), . . - , - . - , . . . , : - , - .

    - , , -, , . - , - . ,. . .

  • 123

    - , - .

    - - -, , . , - ( ), - .

    - , - .

    , , -. - . , . . -; -.

    -. , , . - ,

    -.

    . , - , - . - . , , . , .

    -. , -. - - , -.

    - , - (,

    -, , - , - - , - , . . .

  • 124

    ). - . -, , -. , , . -- -, , . .

    -. - ( - ) . - . - .

    - . - , - , -, -. , - - . , , . , - , - . -, - . - .

    - (-

    , ). - - , - , . - , - . , - . - . - , - . , - .

    x ( V)

    V

    | V | | :=1| | | | :=0| | X V| | | := + | | | (X)| | |

    , - . . , . - , . - , - .

    - - . , -

  • 125

    ( - ), - , . - - Bitset ( ) Set. , - - . - - , 32. ( - ); , - . , 320 , 0 319. 0 319. N - , N ( ). - N , N (- ).

    Pascal Set ( -) , - -. ,

    - .

    , , . - - , - . - , - . - - (Map) (Dictionary). , - , . C

  • 126

    , - .

    - -, . . - . - (, - ). - - , - . . , -.

    - - . , - 20 . - , , -

    , , . .

    - x ( x). - - x . - .

    : ,

    - , -, . , , , - , . . - . , , , .

    - -, . -. , - , , - ( ) - - . - - .

    .

    , - , -, . (,

    0 1 N1 1

  • 127

    - : ; - , . .) - , . - - .

    , - x, -. y - . x y, -, , . - .

    , - - -. : 1) - - ; 2) - , - . , , - . - -: x - , -. , x, - x. , -, . . . -.

    , . , (- ). -. 28 ( , , ,, ), - . - - -.

    - -.

    - , - - . - , :

    - ?. - - , , , . ., -.

  • 128

    1) ;2) - . ,- (, -, ).

    - , -. - , . . -. - - - ., -( N) -, -. N - . - , 10 -. - , , -, - .

    , M N , - 0 N1. i x M, - i.

    -. 0, 1, 2, ... , N 1. - H(x), , - - b(x), H(x) N.

    x --. b. - x b. -, .

    - -- . , , : - - , . - N . -. - i - i- . , . . . - , -- i .

    -

    i-

  • 129

    - . ; -, M -:

    X| M| (X)

    , , - . -, - :

    | ( )|

    - , , . - . - - - . , - . - -. - -. :

    , - , - ;

    .

    M :

    := M

    . | x:=. | | (x)

    * * *

    , - - . - , - , - . - , - , , - , - - . , , - , ; -. - - .

  • 130

    , . -, - .

    , - - , 1890 . - . . , 1930 . - - 9 . , -, , - .

    - -, - . , - , 1946 . , ENIAC. - - . - :

    - - - - , -...

    ( , - -, - , , . , - , ). - - , - , :

    -;

    ; .

    , - (- ). - - - .

    i- - - i/2. - n 1, - n2. - , -, -

    .

    .

    n a1, a2, ... , an; - - ai1, ai2, ... , ain, f(aik) J f(aik+1), k=1, ... , n1.

    f , -. ; . , - , , - .

  • 131

    , -.

    , - . -, , ,, - (- - , - , ). . , - . , -, - - - n2.

    , - - . -, -.

    :1) n

    ;

    2) .

    - , n-1 - , n 2 . . , - - - .

    . . - , .

    - n2, -, - .

  • 132

    , , - - . -, ( - - -).

    , -- - . ,, . ; , , -. - - . , - , , - . - , - . -, .

    (- ) , - - n2. (n2n)/2. -, , - .

    , - - .

    . -, ( 200 . . .), - 100 - , -.

    . - ( ), , , .

    ( ) . - C, ( 130 200) .

    , , - 1286 . . -

    , -

    , - ,

    . 300 - . , Table Alphabetical, - 1604 ., -, , - a, , - v ...

    ,

    - -

    - (

    ). .

  • 133

    , - -. , - ( -). , - : - .

    , ( ) -.

    -: - ? , - , , , - - -, , , .

    , - - . -, n n/3 -. , - n n2 . - , -. - - .

    -. - - .

    ,

    , 4, ( ) -, . , - . ( ). - ( ) . , , , , . , , - - .

    - - . , - i, j, - . , , - ( ). , -, - - , . , , - :1, 4, 13, 40, 121, ... (, -, ). 1, 3,7, 15, 31, ... - n1,2. , , n2, - .

    - , - .

    - , .

  • 134

    n , n 1 . . , - , (n2 n)/2 . . , -, . , - -. - , - . .

    , n 1 -, ( ). . - - {32, 41, 1, 33, 79, 12,2, 53}.

    , - , -. , - - . , - , .

    . n - -. n log2n ( , - ). - nlog2n. , , , !

    . , -

  • 135

    . - :

    1) (, - ) x;

    2) x, a, - ; - , a=x (. . a - x);

    3) x, b, - ; - , b=x (. . b - x);

    4) a b, a>b;

    5) - , - . , -, . ( 1 4) .

    , - x ( , ), nlog2n, - nlog2n/6. - . , , ; , - . nlog2n.

    . -

    - -, -. ( - , - nlog2n -.)

    - . , , , .

    , -, - , -, , . -, - , - .

    ,

    , , . -, -, -.

    , -.

  • 136

    - , 40 50 . , -. -, -, . - :

    [1:40, 1:50],

    [i, j]=1, , 0 .

    , , - :

    i 1 40 | j 1 50|| a[i, j]:=0 |

    1 - 20 :

    [20, 1]:=1

    - , ():

    o:=0 i 1 40 | j 1 50| | a[i, j]= 0 | | | :=+1| | |

    , - , - , . -, - , -

    ( i)

    ( , ) i, : (1) 100, (20) 250, 20- .

    - , . . . , - , -, , .

    - :

    s:=0 i 1 40 | j 1 50| | a[i, j]=1 | | | s:=s + (i)| | |

    40 50=2000 -

    .

    .

  • 137

    [1:2000]. , , . - - .

    - , . [1:40, 1:50] , , - , :

    n:=0; s:=0 i 1 40 | j 1 50| | n:=n+ a[i, j]| | s:=s+ a[i, j]*(i)|

    - , , . . - , - , - . -, , , - , .

    , -. , - - p[1:49](49=50 1), - 49,

    100 , -. ( ) . -.

    , , - .

    n; n:=100 |

    [1:n] | [1:n, 1:n]|

    | i j

    |[i,i]=0i [i,j]=0,|

    , , , , i1 i2, -:

    " ", [i1], " ", [i2] [i1, i2]>0| " , =", [i1, i2]| p:=0; :=""| p0 [p, i2]>0| | | :=""| | | | = ""| | " ", [p]| | " =", [i1, p]+| | + [p, i2]|

  • 138

    50). p[i]=1, - i- (i+1)- -. , - .

    :=i:=1; j:=1 = i

  • 139

    ), - , .

    - -

    -. , - , . , -: - , - - .

    - XVII . - (15961650): - ( ). . - , , .

    - . - - , -. - . - :

    x, y |

    r | a, b |

    x1, y1 | x2, y2 |

    x1, y1 | x2, y2 |

    x1, y1 | x2, y2 | x3, y3 |

    n- [1:n] | (x[i], y[i]) y[1:n] | i-

    , - :

    : (x1x2)**2 + (y1y2)**2

    :(xa)**2 + (yb)**2 < r**2

    n-:p:=0 i 1 n1| p:=p+ (i, i+1)p:=p+ (n, 1)

    - -, , :

    , b | l | | .

    .

  • 140

    | | | | | |

    , - , . , : 1 2 , .

    1, - 2 -, - 2. , - . - ,, , -. , -. , , . . -: , , , -... -.

    - : .

    - : - 1 2, - , , . . .

    : - - . - , . . - - , . . 1 2 , - ,

    , ., : (, -) (, - ). , .

    2| | | | = 1| | | | 2| | :=1| | 2|

    1| | | = 2| | | | 1| | :=2| | 1|

    | :=1| 1 : 2 |

    2| | | 2:=""| | 1| | | | 2| | 2:=""| | 2|

    1| | | 1:=""| | 2| | | | 1| | 1:=""| | 1|

    1, 2| 1:=""| 2:=""| 1 : 2 |

  • 141

    . - . . , , - , : ... .

    - : , , .

    - . - , 1 2. - , - .

    , - ( - ), - 1 2 . -, (- ). -, - , . - ( ), . - , . , (

    ). , , -.

    60- . . - . - 1965 . . , () . - 1981 . ( - ). , , , -.

    - , - - . - ,

    2| | | 2:=""| | :=1| | 1 | | = 1| | | | 2| | 2:=""| | 2|

    2| | | 1:=""| | :=2| | 2 | | = 2| | | | 1| | 1:=""| | 1|

    1, 2, | 1:=""| 2:=""| 1 : 2 |

    .

  • 142

    . , - , , - , . . - , .

    - , -. . - , - 0 1.

    V . P , , - , -

    - ( ):

    , P V . , V . - P( ) - (- V ) P . - V . - - . - .

    . - , . - - . , -. - - , . , - .

    . - , . - : -

    - . - -. ( , , .) Pascal. -, , .

    , , N - -. - - - - - .

    2| | | P()| | 2| | V()| | 2|

    1| | | P()| | 1| | V()| | 1|

    | :=1| 1 : 2 |

    V ( s)| s:=s+1

    P ( s)| s=0| | s:=s-1

  • 143

    , -. - . - .

    - . - . - , . , - , - . , 1. - P - . , , -. - , - - .

    , . ( ) . , - .

    , . , , , -, . , - , ,, - .

    - . : - , - , - , . - - - .

    | P()| | V()

    | P()| := + 1| =1| | P()| | V()| | P()| := 1| =0| | V()| | V()

    , , | :=0| :=1| :=1| : ... | -| ... : | -

  • 144

    . , ?

    - -. -. . . , -. , . - , , , . - -. , - .

    - , . - . (n+1)mod 5, mod 5 5.

    - , - , , . deadlock( - ), . - . - . , , . (). , - ? , . - : , -, . , . , -, - . , . - -

    ( n) n | n:=n+1| n>5| | n:=1| | :=n

    ( n) n | | | P([n])| | P( [(n)])| | | | V( [n])| | V( [(n)])| | |

    [1:5], | 1 5| | []:= 1| | (1): ... :(5)| -|

    - . , SmallTalk Process, C++, Java - .

  • 145

    , , - , - , . star-vation ( -). , - , -.

    ( n) n | | | P()| | ([n] [(n)])| | | V()| | | P([n])| | | P()| | | | [n]:=""| | [(n)]:=""| | V()| | | | P()| | [n]:="" | n | | [(n)]:="" | n +1 | | V([(n)]) | n + 1 | | V([((((n))))]) | n + 4 | | V()| | |

    [1:5], , , [1:5]| 1 5 | | []:=1| | []:=""| | (1): ... :(5)| -|

  • 146

    , - - (384322 . .).

    , ; ; , .

    . - , .

    -, - , - -.

    . 100 ,

    ; 100 ; -, .

    , () .

    , -; ; -, .

    , - . - , - . , - . -, - .

    ( . -, - ) -, - . - - - -.

  • 147

    , :

    , ; - ; , .

    , - - , - .

    - - . - (1724 1804) , - -. - . , ,, , , , - (16461716).

    1672 ., (16291695), , - . , - . - , - , - , - , - . - , 1694 .

    - . 1703 . , - , - - ( - ).

    , - , , , -. -, - , ,

    - . : -, ?, - , : .

    , - , . , (18151864) . , , 1849 . - -- (). - (1847 .), (1848 .), - (1854 .) .

    , , - .

    . () - :

    .

    .

    , - , -. , - , - - - .

  • 148

    (a+b)+c=a+(b+c),

    (a.b).c=a.(b.c);

    a+b=b+a,

    a.b=b.a;

    a(b+c)=ab+ac,

    (, -), ,

    a2b2=(a+b)(ab).

    , - ; - -. - , - .

    -. - . . , 0 1, , false true. - .

    - . - . - , .

    - , -

    - .

    -, (x), .

    , 1, - 0 -, . . 0, - 4 1. x, , - x . 3, - , - . -: 3(x)= x , , 3(x)=x

    . , 2(x)=x -.

    - -. - n 22

    n. (2n n, 0 1,. . . 22

    n-

    0 1 .), - 22

    n=16.

    -, 1 16 -, 0 1. . 4(x1, x2) 13(x1, x2) x2, - 4(x1, x2)= x1, 13(x1, x2)=x1

    . 6(x1, x2) 11(x1, x2) x1, - 6(x1, x2)= x2, 11(x1, x2)=x2

    . 2(x1, x2) -

    x1 x2. - x1&x2 x1x2.

    .

    x 1 2 3 40 0 0 1 1

    1 0 1 0 1

  • 149

    1 , x1, x2 1. - - . - , .

    8(x1, x2) - x1 x2. - x1x2. , 1, x1, x2.

    , 7(x1, x2), - 2. x1x2. 1, , 0, . - - .

    , 10(x1, x2) - 1, 0. - . - x1x2 x1x2.

    : 14(x1,x2), -

    x1x2 x1x2; - x1, x2;

    ( -) 9(x1, x2). x1x2.

    ( -) 15(x1, x2), x1 | x2.

    .

    - , - - . , (x1, x2, x3), x1 x2

    |(x1 x3), - :

    , . - ( -, ) . - .

    , - 15(x1,x2)=x1

    x2 , 15(x1, x2)=x1x2.

    , , - .

    - ., , - , - , (x1, x2, x3) x1x2 x1x3. - , - . , .

    ,, - - :

    x1x2=x1x2,

    x1x2=x1x2x1 x2

    ,

    x1x2=x1x2 x1

    x2,

    x1x2=x1x2=x1 x2 .

    x1 x2 x3 (x1, x2, x3)0 0 0 10 0 1 00 1 0 10 1 1 01 0 0 01 0 1 01 1 0 11 1 1 1

    , !

  • 150

    , - ( - ), ( . ). - , , - . - , - . , -, . - .

    - .

    :

    (x1x2)x3 = x1(x2x3),

    (x1x2)x3=x1(x2x3).

    :

    x1x2=x2x1,

    x1x2=x2x1.

    :

    x1(x2x3)=(x1x2)(x1x3),

    x1(x2x3)=(x1x2)(x1x3).

    :

    x1x2=x1

    x2 ,

    x1x2=x1

    x2 .

    :

    xx=x,

    xx=x.

    ( , -, , .)

    :

    x==x.

    :

    xx =0.

    :

    xx =1.

    :

    x1=x, x0=0,

    x1=1, x0=x,

    0=1, 1=0.

    , - .

    - - , . - - ; :

    (x1(x2x3))((x4x5)x6) =

    = x1x2x3(x4 x5)x6.

    - . -

  • 151

    . - - .

    :

    xxy=x; x(xy)=x.

    :

    xyxy=x,

    (xy)( xy)=x.

    :

    xzyzxy= xzyz.

    - ().

    , - , -. , -. - , - .

    n (x1,x2, ..., xn) , - . - -, 1. , 0, - . . - (). ( ), -. 0.

    , (x1, x2, x3):

    x1 x2

    x3 x1

    x2x3 x1x2x

    x1x2x3.

    - , , -. - (

    , ):

    x1 x3

    x1x2.

    -.

    , - . - - :

    x1x2= x1x2=x1 x2

    ,

    x1x2=x1x2=x1x2

    .

    . - -, , 2 1. ,

    x=x1,

    x1x2=x1x2x1x2.

    - . , , - , , - :

    x=x | x=xx, x1x2=x1x2=x1| x2= (x1| x2)|(x1| x2),

    x1x2= x1x2= (x1x2)(x1x2).

  • 152

    -, - , - ( - ) . - - -.

    - - . , , , FORTRAN Algol-60, -. - - false true, 0 1 ( - -).

    - - . - ( -). , - . - . true, , false, - . - - - .

    - . - - . , - (18801933), - , 1910 .:... - -. : 1) , - ;2) -. - , - -, ; - ... , ... , , , - ?. - . . (19031979) - -, .

    - -, , -

    . . .

    .

  • 153

    . - , - - . - , - 0 1 .

    - - , - NOT (),AND ( ), OR () XOR (, - ).

    , -. , - 0 1 , - . -, .

    - ( - ).

    , . ,

    . , - - - . , -

    ( , , , - , ) . - ( - ), , - , - , - .

    - -, - . , , - , - . - .

    , , (- ). . -

    . - , , -, -.

  • 154

    . - : , , -.... - ( - ).

    , , , . , - , ., -. , , , - - , - .

    - . , . . 1910 . , -. , , -.

    , , - . - , -. .

    . - - 0 k 1 ( 0 - , k1 ).

    (18781956), - 1920 . .

    , - . (18971954) - k- . , 1930 ., (19021983) .

    - , . k- - , - :

    x=(k1)x,

    x1x2= min(x1, x2),

    x1 x2 = max(x1, x2).

    , . . k=2, .

    - , - , - ., - ( -): , , , , , , , , .

    - , - . - . , - , - , - .

    - , - 60- . XX .

    ! , - ( ) : ...- , , , -, , , .

    , -...

  • 155

    . - , - . .

    - - .

    - , . , - - . - -. - - , .

    -, , - . , . . - (19031979).

    . -, - - . -: , - (-). , -, . . .

    , , - , , . - 1936 .,

    - ( - ). : - -. - , - .

    A={x, y} - yyxy; xxy; yyyx!( -

    , .) p = x y x x x y y.

    - , , - . - - (xx) p: p=xy(xx)xyy. - , p1=xyyxyy. : p1=x(yyx)yyxyyy=p2. - : p2=x(yyy)xx=p3. , p3 - .

    . .

    . . , - xy+z y tu, z - vw, x(tu)+vw.

  • 156

    - , - .

    -. (, ). -. - - .

    - . - , , -, . - 1; - 1. , - . - :

    - ;

    - ;

    S , - ;

    - , -;

    -, :

    S1, S2, ... - , M1,M2, ... . - . Si, - Mi. - - . , - , - ( , ).

    , .

    . - {-, 0, 1}( - ), 1 0. -. 1 0, 0 1. ( , % ... %) - :

    ? { S1, M1S2, M2Sn, Mn

    . - -: f(0)=1; f(n+1)=f(n)(n+1). , - .

  • 157

    1. ?{2.

    3.

    4.

    5.

    - - . - - . - : , , - . , - , - .

    -:

    , ;

    (); (). -

    . - S={s0, s1, s2, ... , sk}, - - Q={q0, q1, ..., qn}, - q0 qr. - - S. - s0. - - qi Q. - .

    - , , . - ; (i+1)- - - , Ki, , Ki+1. - - . - :

    qi - qj;

    sl, - , sp;

    ( ).

    . - qislqjspR.

    R , , -: ; - ; - . , , .

    sl S qi Q qi sl. K1, , - . - K1 ( - ) K2. K2 - K3 . .

    , -, .

    1, - 2%;

    0, - 3%;

    -, 5%

    0 - , 4%;

    1 - , 4%;

    , 1%;

    -, %.

    1 2 %

    0 3 %

    - 5 %

    0 4 %

    1 4 %

    1 %

    %

    .

  • 158

    , , - -. .

    , , - .

    : {*, 1}; , - 0 . ( -), *. - . , :

    :

    :

    -, q0. - 0, , q2. - , * 1. 0, - 1, - q1:

    q0 q1 q2

    1 0 q2

    0 q0 1 q1

    * 0!

    , ( , - ), .

    . A x -

    , A, x . - ( ) -. , , T0, - T. - ( ) . , , - . - , , .

    : - - . : - (. . , , .), , , A, . , , , , , , , . . , !

    , - . - - - . . , -, - . , . , , - . - !

  • 159

    , - ( , , ). - q0. 0, - q2. , , -,

    1 * q1 - , , 0, q0, q0. * 0 .

    - , - - . , - - -. , - . , - . - - -.

    - - , . - , - . .

    , -, , ,, .

    - : - - ( ), , , .

    : , - -?

    , , -, , - . - ,

  • 160

    . - , . . , - .

    - ? - (19031995). 1930 . - : , - , - . .

    . , - : - . - , - , , -, - .