16
21-23 ˭˘˭˲ ˪ˮ˞˟˲˧ ˵˟˵˧ˮ sʳʳ ʤ˳˵˘ˮ˘ ˪˯ˮ˯˭ˤ˪˘ˬ೪ ˹˯˲˶- ˭ ˭˟ˮ ʳʳ ʪ˘೦˞˘˲˳೪˘ ೪˘˲˳ ˞ˮˤ˟ˢˣ˧ˬ˧˪ ˪˯ˮ˹˟˲˟ˮ˻ˤ೦˘ ഉˬ˟˭ˮ˧೮ ϭϱϬ ˟ˬ˧ˮ˟ˮ ϭϬ ˭೮ˮ˘ˮ ˘˳˵˘˭ ˞˟ˬ˟˛˘˵ ೪˘˵˳˘˞ ˞˟˱ ˪˵˧ˬ˶˞˟ ʥˤˬ ʤ˳˵˘ˮ˘ ೪˘ˬ˘˳ ˭˟˪˵˟˱˵˟˲˧ˮ ϰϬϰϮ ˵ˬ˟˪ ˙˧˵˧˲˟˞˧ ౭ˬ˵˵೪ ˙˧˲೮೦˘˥ ˵˟˳˵˧ˬ˟˶˛˟ ೪˘˵˳˶೦˘ ϯϱϴϴ ˯೪˶˾ ˵˧ˮ˧˭ ˙˟˲˞˧ ʤˬ ϰϱϰ ˯೪˶˾ ˣ ˟˲˧˪˵˟˲˧˭˟ˮ ˙ˬ ˳ˮ˘೪೪˘ ೪˘˵˳˱˘˥˵ˮ ˙˯ˬ˞ ˘ˣ˛ˤ˞˲˯˭˟˵˵˧೮ ˺˘˙˘˲ˬ˘˶ˮ˾˘ ʤ˳˵˘- ˮ˘˞˘ ˘˱˵˘ ˳˯೮ˮ˘ ˞˟˥˧ˮ ˳˵೪ ˙˯ˬ˘˞ ʥ˛˧ˮ ˪ˮ˞˧ˣ ϮϱͲϮϳ ˛˲˘˞˶˳ ˳˵೪ ˵ˮ˞˟ ϭϬͲϭϮ ˛˲˘˞˶˳ ˢˬ ˟˲˵˟೮ ˪ˮ˞˧ˣ ϮϳͲϮϵ ˛˲˘- ˞˶˳ ˳˵೪ ˙˯ˬ˘˞ ˞˟˱ ˙˯ˬˢ˘ˮ˱ ˯˵˲ ˘ˣ˘೪˳˵˘ˮ ˀ˟˳˱˶˙ˬˤ˪˘˳ˮ೮ ౭ˬ˵˵೪ ˭˲˘ˢ˘˥ˮ˘ ˃ˬ˟ ˙ˤ˞˧೮ ˾˘- ˱˘ˮ ˭˟ˮ ೪˘ˣ˘೪ ˺˘ˮ˞˘˲ˮ೮ ˵˶ ˙˘˳ ഉ˪˟ˬ˧ˮ˞˧ ౭ˬ˵˵೪ ˭˲˘ˢ˘˥ ʤ˳˵˘ˮ˘ ˪ˮ˧ ˭˟˲˟˪˟˳˧ˮ˞˟ ˘˾ˬ˘- ˞ ǯdzǧǴǹǧǷǧǮȂ 86' (85 585 ĭ³£« Ĥ£¤©L ª£¬¢© HPDLO LQIR#DVWDQDDNVKDP\N] :::$67$1$$.6+$0<.= Ě 52 ÂÆÊÒÆμ 15 ÍÁÍÜÑ ÇÜÌ 6+$0<.= ÜÑ ÇÜÌ ÑæòðôâìéëáìüĬ ĬïĨáíåüĬòáĀòé äáèæó çüìĨü Ĭáèáîîáî âáòóáð ùüĨáåü нϮϳΣнϮϱΣ нϭϲΣ нϭϰΣ ƼɅǂNJLJǎƼDž ƼɅNjƼnjƼǎǎƼnj Çæì âáĨüóü íæî çüìåáíåüĨü ÒïìóġòóĄë íò ËġîîĄĦ ùüĨôü òáĨáó íéîôó Ëġî âáóôü òáĨáó íéîôó Ëġî ĪèáĬóüĨü òáĨáó íéîôó ÂĪì ëġîäĄ æĦ üòóüĬ áôá n& çüì ÆĦ òôüĬ óæíðæñáóôñá n& çüì ~Y wz~{ w ~z¼F wz¼ Астана қаласы әкімдігі, «Астана – жаңа қала» ЕЭА әкімшілендіру басқармасы, «Астана Innovations» мекемесінің ұйымдастыруымен өткізіліп отырған шараға «Болашақ» халықаралық бағдарламалар орталығы, «Soft Partners», СISCO, «Диалог» патенттік бюросы сынды компани- ялар демеуші және серіктес ретінде қолдау білдіруде. «Startup Weekend» бүкіл әлем бойынша 30 мыңға тар- та жас кәсіпкерлерді қолдауға арналған жаһандық бастаманың біздің қаламыздағы жаңғырығы деп біліңіздер. Шараның негізгі мәні – қатысушы алғашқы күні ойында қылаң берген бір идеяның жетегінде келеді де, сол жерден команда құрып, 3 күндік немесе 54 сағаттық ақыл-ой еңбегінің жемісі ретінде қазылар алқасына өнімнің прототипі мен бастапқы бизнес-жоспарын ұсынады» дейді «Астана Innovations» акционерлік қоғамының жұртшылықпен бай- ланыс жөніндегі өкілі Жанна Сәуірова. 2012 жылдан бері дәстүрлі түрде өткізіліп келе жатқан бұл байқаудың жеңімпаздары мен қатысушылары арасында стартап жобаларын аяқсыз қалдырмай, дамытып жатқандары жетерлік. Биылғы «Astana Startup Weekend 2014» тақырыбы – «Smart Astana». Ал, жүлде қоры – 1 000 000 теңге. ʮ˘೮˘ ˤ˞˟ˬ˘- ˲ˮ ˱˘˥˞˘ˬ ˪ഉ˳˧˱˪˟ ˘˥ˮ˘ˬ˞- ˲˶˞ ˘˲˭˘ˮ˞˘೦˘ˮ ˢ˘˳˵˘˲ ϯϬ ˭˘˭˲ ˭˟ˮ ϭ ˭˘˶˳˭ ˘˲˘ˬ೦ˮ˞˘ ˵˟˵˧ˮ ÝãÄ ^ãÙãçÖ t»Ä ˾˘˲˘˳ˮ˞˘ ˳ˮ೦˘ ˵˳˟˞˧ ʋ˪˓ ˇʺʻ˯ ˗˪˒ʹʳ ˙˜˗ʻ˖ «Startup Weekend» Ě·È¿¼ÉÁ¼ ÉÅÂÒ ¼Ç¼½¼Æ ·ÀÒ 6 8

52 (3109) 2014-05-15

  • Upload
    -

  • View
    235

  • Download
    10

Embed Size (px)

DESCRIPTION

АСТАНА АҚШАМЫ №52 (3109) 15 мамыр 2014

Citation preview

Page 1: 52 (3109) 2014-05-15

21-23

-

-

-

-

-

52 15

Y F

Астана қаласы әкімдігі, «Астана – жаңа қала» ЕЭА әкімшілендіру басқармасы, «Астана Innovations» мекемесінің ұйымдастыруымен ө т к і з і л і п о т ы р ғ а н ш а р а ғ а « Б о л а ш а қ » х а л ы қ а р а л ы қ бағдарламалар орталығы, «Soft Partners», СISCO, «Диалог» патенттік бюросы сынды компани-ялар демеуші және серіктес ретінде қолдау білдіруде.

« S t a r t u p W e e k e n d » б ү к і л әлем бойынша 30 мыңға тар-та жас кәсіпкерлерді қолдауға арналған жаһандық бастаманың біздің қаламыздағы жаңғырығы деп біліңіздер. Шараның негізгі мәні – қатысушы алғашқы күні ойында қылаң берген бір идеяның

жетегінде келеді де, сол жерден команда құрып, 3 күндік немесе 54 сағаттық ақыл-ой еңбегінің жемісі ретінде қазылар алқасына өнімнің прототипі мен бастапқы бизнес-жоспарын ұсынады» дейді «Астана Innovations» акционерлік қоғамының жұртшылықпен бай-ланыс жөніндегі өкілі Жанна Сәуірова.

2012 жылдан бері дәстүрлі түрде өткізіліп келе жатқан бұл байқаудың жеңімпаздары мен қатысушылары арасында стартап жобаларын аяқсыз қалдырмай, дамытып жатқандары жетерлік. Биылғы «Astana Startup Weekend 2014» тақырыбы – «Smart Astana». Ал, жүлде қоры – 1 000 000 теңге.

-

-

«Startup Weekend»6

8

Page 2: 52 (3109) 2014-05-15

2www.astana-akshamy.kz

E-mail: [email protected]

Астанада биыл 6906 түп көшет,

8 млн гүл отырғызылады.

Танымал пиа-нист, Ресейдің Халық әртісі Денис Мацуев «Astana Piano Passion-2014» байқауының жартылай финалистерімен бірге концерт берді.

Жағалауда «Есіл-Астана» кеме маусымының салтанатты ашылуы болады. Басталуы: 11:00-де.

«Конгресс холл» сарай-ында компози-тор Еркеғали Рахмадиевті еске алу құрметіне «Алпамыс» симфониялық опе-расы қойылады. Басталуы: 19:00-де.

Оның айтуынша, қазіргі таңда құрылысқа қажет құжаттар дайындалып, сараптамадан өткізілуде. «Құрылыстың негізгі құрылымдары екі бөліктен тұрады. Біріншісі – 25 гектар аумақты алатын көрме өтетін алаң. Оның жалпы ауданы 240-250 мың шаршы метр. Бұның сыртында 750 мыңдай шаршы метрге қосалқы құрылымдар салынады. Мысалы, көрме қатысушыларына тұрғызылатын тұрғын үй, мейманхана өзге де тұрмысқа қажет ғимараттар» деді ол.

Сонымен бірге Қ. Тілемісов көрмеге қатысушы елдердің саны мен атауы 2015 жылдың екінші жартысында белгілі

Бұл туралы Астана қаласы әкімінің баспасөз қызметіне Қала өмірі тіршілігін қамтамасыз ету және инфрақұрылымды да-мыту бөлімі хабарлады.

Қазіргі таңда тұрғындардың жалпы жиыны өткізіліп, тозығы жеткен үйлерінің іші-сыр тын

жаңалауға жаппай келісімі алын-ған. Сәйкесінше, техни ка лық сараптама жасалып, жобалық-сметалық құжаттары бекітілді.

Сонымен қатар, «Өркен қала» ЖШС бағдарламасымен пәтер иелерінің қайтарымды қаржысына Бөгенбай батыр көшесіндегі 21, 21-а-үйлер және Т.Бигелдинов көшесіндегі

50-інші, Қ.Рысқұлбеков көше-сіндегі 7-үйдің жеделсатылары қайтадан жабдықталмақшы.

Естеріңізге сала кетейік, т ұ р ғ ы н ү й - ко м м у на л д ы қ шаруа шылығын жаңғырт у бағдарламасы Астанада 2011 жылдан бері жүзеге асырылып

келеді. Ол бойынша тұрғындарға мемлекеттен пайызсыз қар-жылай қолдау көрсетіледі. Ал, оны тұрғындар «Астана-БЕО» ЖШС арқылы ай сайынғы төлеммен біртіндеп өтейді. Қайтарылған қаржыны осы жұмысқа маманданған «Өркен қала» мекемесі басқа нысандар-ды жөндеуге жұмсайды.

«Қазір аталмыш нысандар салынып жатыр. Пайдалануға берілген кезде, көкөніске қала қажеттілігін толықтай ақ тай-мыз. Кейбір көкөніс сақтау қоймалары сәл кейінірек, 2016-

2017 жылдары салынып бітеді. Ал, құрылысы басталып кеткен нысандарды келесі жылдың орта шеніне дейін аяқтаймыз» деп мәлімдеді Ауылшаруашылығы басқармасы.

Оған «Нұр Отан» партиясы, Астана қаласы әкімдігі, Спорттық билер федера-циясының бүкіләлемдік ассоциациясы, Қазақстандағы би кеңесі және Спорттық билерді дамытудың ұлттық одағы қолдау көрсетті.

Фестивальда еліміздің бірқатар қала-ларынан бөлек, Қытай, Оңтүстік Корея, Израиль, Грекия, Польша, Сербия, Ресей, Украина, Белоруссия, Қырғызстан елдерінің де би жұптары өнер көрсетті. Араларында халықаралық деңгейдегі спорт шеберлері болды. Ал сайысты халықаралық WDC ли-цензиясы бар төрешілер бағалады.

Латынамерикандық және еуропалық би-лер қамтылған фестиваль қорытындысында 568 жұптың 8-і алтыннан алқа тақты. Жас мөлшеріне қарай «Eurasia Open» кате-гориясы бойынша Картал Сердар – Аялы Айман, Мусаифов Мадияр – Матияшина Елизавета, Кимлач Андрей – Алимова Элина, Виноградов Владислав – Палерия Татьяна жұптары үздік деп танылса, «IDSA CUP» жолында Жаукин Дани – Конопкина Анна, Байкенов Андрей – Кузнецова Ярослава, Модрзинский Премислав – Журавлева Ва-лерия жұптарына тең келер ешкім болмады. Ал балдық би ансамбльдерінің арасынан Оқушылар сарайының «Бомонд» тобы қарсыластарынан оқ бойы озық екендерін дәлелдеп, Астананың мерейін тасытты.

Нұрислам ҚҰСПАНҒАЛИ

болатынын, Халықаралық көрмелер бюросының талап-тарына сәйкес әр ел 250 шаршы метрден 1000 шаршы метрге дейін аумаққа тапсырыс бере алатынын айтты.

ЭКСПО қалашығында көрме қатысушыларына арналған көп қабатты үйлерді инвесторлар салатынын, әзірге 4 мың пәтерлік үйлерді салу жоспарланғанын, көрме кешенінің құрылысы 2016 жылдың 31 желтоқсанына дейін аяқталу керектігін атап өтті.

Көрме кешені жобасына арналған конкурсқа 20-дан астам елден 50-ге жуық компания қатысқан. Оның қорытындысында АҚШ-тың Adrian Smith+Gordon Gill Architecture архитектуралық компаниясы жеңіске жеткен. Мұндай мәліметті Сәулет департаментінің директоры Қанат Мұқашев келтірді. Көрменің символы диаметрі – 80 метр, биіктігі – 100 метр болатын сфера тектес құрылыс екенін айтқан ол көрменің жалпы ауданы 173,4 гектарды алатынын жеткізді.

Белгілі меценат Сапар Ысқақов таяуда әлемнің 27 мемлекетін аралап келген екен. 120 күндік сапарында ол Қазақстанды және «Астана ЭКСПО-2017» көрмесін насихаттап жүріпті. Брифингте сол сапарлардан алған әсерлермен бөліскен ол ЭКСПО арқылы біздер кім екенімізді әлемге танытуымыз керек» деді. «Тілеп Қобыз» сарайында орналасқан, 29 қазақ ұлттық аспаптарында ойнайтын ансамбль де көрме кезінде еліміздің өнерін танытуға атсалысатынын айтып, ком-пания өкілдеріне шетел азаматтарының қолы қойылған ЭКСПО жалауын табыс етті.

Аманғали ҚАЛЖАНОВ

Page 3: 52 (3109) 2014-05-15

3www.astana-akshamy.kz

- Акция қай жерлерде және қандай мақсатта өткізіледі?

- Акцияны 16, 23 және 30 мамыр күндері «Шапағат», «Шарын», «Ар-тем» базарларында және «Әсем» сауда орталығында өткізуді жоспар-лап отырмыз. Яғни, осы айдың әр аптасының бір күнін өнімдердің сапасын тексеруге арнамақпыз.

Негізінен жыл сайын осындай шараны өткізуді дәстүрге айнал-дырғанбыз. Әсіресе, жемістер мен көкөністер пісіп, сауда орындары сөрелеріне түскенде.

Тұтынушылар өз құқықтарын білуі тиіс. Акцияның мақсаты да сол – базаршылаған халықтың құқықтық сауаттылығын арттыру, азық-түлік өнімдері бойынша оларды жан-жақты

ақпараттандыру. Департамент маман-дары тұтынушылардың сұрақтарына да жауап береді.

- Азық-түлік өнімдерінің сапасын қалай анықтайсыздар?

- Базарлар мен «Әсем» сауда орталығында санитарлық-эпиде-миологиялық сараптама орта лы-ғының зертханасы жұмыс істейді. Бұл – тұтынушыларға сатып алынған азық-түліктің сапасын тегін тексеруге, оның құрамындағы нитраттардың мөлшерін, денсаулыққа зиянды заттардың болу-болмауын анықтауға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, зертханалық сараптама арқылы халық өздері сатып алған азық-түліктің табиғи немесе жасанды екенін анықтай алады.

- Тексерілген өнімдер сапаға сай болмаса, қандай шараларды қолдана аласыздар?

- Сапасыз тауарды сатып алушылар оны қайтара алады. Өз кезегінде, де-партамент қызметкерлері Қазақстан Республикасы Тұтынушылардың құқықтарын қорғау агенттігіне хат жолдап, кәсіпкердің қызметін тоқтату туралы мәселені көтереді.

Шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерді тексеруге тыйым салынғанын білесіздер. Ал, осындай акциялар қалада сатылатын азық-түліктің сапасын анықтауға жақсы мүмкіндік береді. Өз құқықтарын қорғауға келгенде тұтынушылар да белсендірек болса дейміз.

Аманғали ШМИТҰЛЫ

Ауылға кіре берісте егемен еліміздің туы желбірейтін бола-ды. Бүкіл аймақ шағын формалы ескерткіштер және тұрмыстық зат-тармен безендірілмек. Шар тәріздес инновациялық үй де осы қатардан бой түзейді. Ауылдың нақ орта-сында сахна орналасып, алтыбақан құрылады.

Бұл күндері Нева жағалауының тұрғындары қазақтың алтын қолды зергерлерінің туындыларын тама-шалап, хас шеберлерден тәлім алып, олармен бірге қыш құмыра құйып, зерлі шашпау жасай алатын болады. Он саусағы майысқан ісмерлер кесте тігу, ши тоқу, сым ширату тоқыма, киіз басу секілді ұлттық өнерімізбен таныстырады.

Алты қанатты ақ боз үйлердің бірі – аңшылар үйі. Қазақ ауылының қонақтары Сарыарқаның қыран баптаған құсбегілерінің ежелгі саятшылық дәстүрімен таныса-ды. Түлкіге құс салудың қызығын тамашалаушыларға да тартымды көрініс дайындалыпты.

Ал, әсем безендірілген Ақорданың думаны өзгеше. Мұнда қыз ұзатып, келін түсірген қазақтың «бета-шар» тойының театрландырылған көрінісі қойылмақ.

«Ша лқыма» би ансамблі , «Са рыарқа» халық аспаптары ансамблі тойдың көрігін қыз ды-рып, петербургтық өрендерге елордалықтардың жыр-шашуын жеткізеді. Осы күндері қойылатын концерттік бағдарламамызда үздіктердің үздігі өнерін ортаға салмақ. Дәстүрлі әнші Секен Сыздықов, сыбызғышы Махан Шығыс, Қарагөз Гасимова же ті-генде өнер көрсетпек.

Салтанаттың басты қойылымы «Қазақ елі» театрландырылған көрініс болмақ. Мұнда қазақ хал-қының өткені мен бүгіні, қол жеткен белестері мен болашаққа артқан арман-мақсаты әнмен асқақтап, келісті сазбен кестеленген.

Айгүл УАЙСОВА

Оркестрдің бас дирижері – ҚР еңбегі сіңген қайраткері Бақытжан Мұсақожаев. Шығармашылық ұжым барокколық, класси калық және қазіргі заманғы шығар маларды мәнерінде жеткізуде әлемдік му-зыка сарапшыларының лайықты бағасын алған. Ұлттық музыка, қазіргі заманғы қазақ композитор-лары – Т. Қажығалиев, А. Серкеба-ев, Ж. Дәстенов, Ғ.Жұбанованың шығармаларын, сонымен қатар халық әндері мен күйлерінің ор-кестрлік нұсқаларын орындайды.

Ресейдің мәдени астанасы атанған Санк-Петербург көрермендері И.Бах, Э.Элгар, П.Чайковский,

Ф.Мендельсонның туындыларын тыңдап қана қоймай, қазақтың ұлы күйшілері Құрманғазы, Ықылас, Тәттімбеттің сыршыл , төкпе күй лерінің ғажайып құдыретіне бөленеді. Сол кеште орында-латын «Төремұрат», «Ерден», «Қосбасар» секілді танымал күй-лердің оркестрлік өңдеулерін да-йындаған – Е.Үсенов, С.Еркімбеков, А.Жайымовтар.

Кейінгі жиырма жылда «Солис-тер академиясы» мемлекеттік ка-мералық оркестрі төрткүл дүние нің төрінде болып, Еуропаның, Азия-ның, Американың үздік кон церттік залдарында өнер көрсетті.

Оған қалалық денсаулық сақтау басқармасы, тұтынушылардың құқықтарын қорғау департаменті, ішкі істер департаментінің желілік бөлімі және әуежай қызметкерлері қатысты.

Алдын ала жоспарлағандай, «Scat» ұшағынан жұқпалы ауруы болуы ықтимал күдікті науқас анықталып, оны дәрігерлер ем-ханаға алып кетті. Кейін медици-на қызметкерлерінің екінші легі ұшақтағы басқа жолаушыларды оқшаулап, дене температураларын тексерді. Аты-жөндерін нақтылап, жұқпалы аурудың бар-жоғына көз жеткізді. Іле-шала ұшақтың борты ауруға қарсы дәрілермен бұқырланды.

Бүкіл әлемдік Денсаулық сақтау ұйымының мәліметіне сенсек, батыс Африка елдерінде 245 Эбо-ла қызбасы тіркеліп, оның 154 өліммен аяқталған. Үндістан, Ин-

донезия, Малайзия, Пәкістан, Тайланд, Сауд Арабиясы сықылды Азияның бірнеше елдерінен де 54 704 Денге қызбасы анықталып, 140 жағдай адам өліміне соқтырған. Сонымен қатар Либерия мен Ни-герияда Ласса қызбасымен ауы-ратын 42 адамның 18-і қыршын кеткен екен. Қазіргі уақытта Таяу Шығыс елдерінде 339 ко-роновирусті инфекция ауруы кесірінен 102 адам қайтыс болған. Бұл індет Франция, Германия, Ұлыбритания, Испания, Порту-галия, АҚШ мемлекеттерінен де байқала бастаған.

Әлемдегі осы қиын жағдайға бай-ланысты жолаушылар арқылы шет-тен келуі мүмкін түрлі эпидемияға қарсы ұйымдастырылған шара Астана қаласындағы мүдделі мекемелердің дайындығы осал еместігін көрсетті.

Нұрислам ҚҰСПАНҒАЛИ

Тарата айтсақ, таяу болашақта Сарыарқа көпірінен Тельман елді мекеніне дейін велосипедшілерге арналған спорттық-сауықтыру бағы-тындағы кешенді инфрақұрылым түзіледі. Сәулет және қала құрылысы басқармасының басшысы Виталий Силецкий: «Жолдың ұзындығы 22 шақы рымдай болады. Ол жерде көлік тұрағы, велосипедті жалға алу пункт-тері, ұсақ-түйек керек-жарақ сата-тын, қызмет көрсететін орындардың болуын қарастырамыз. Оған қоса, қаламызда осыған сұранып тұрған сегіз маңызды бөлік бар. Мәселен, біреуін біз Ильинка елді мекенінде жасаймыз. Қаланың ескі бөлігінде Есіл дің жағалауын пайдаланамыз. Яғни, бір сөзбен айтқанда спорттық-дене шынықтыру бағытындағы веложолдар салуға мүмкіншілігіміз жетеді. Ал, оны көлік жүйесіне кіріктіру өз алдына бөлек мәселе. Ол үшін жаңа норматив-тер енгізуге тура келеді» дейді.

Бетт

і дай

ынд

аған

: Ғал

ым

ҚО

ЖА

БЕК

ОВ.

Дер

еккө

здер

і: w

ww

.ast

ana.

kz, w

ww.

info

rm.k

z, w

ww.

baq.

kz

Page 4: 52 (3109) 2014-05-15

4www.astana-akshamy.kz

E-mail: [email protected]

Бетт

і дай

ынд

аған

: Әді

лбек

ЖАП

АҚ

-

-

-

-

-

-

Үш жасар баламызға «Манту» екпесін жасата алмай жүрге німізге жарты жылдан асты. Астана қаласының емханала рына вакцина қашан келеді? Осын шама уақыт кешіктірудің себебі неде? Біз тіркелген №5 емхананың дәрігерлерінен сұрасаң, иығың қиқаң еткізеді. Баласына екпе жасатпаған ата-анаға дәрігерлер жауапсыз ретінде қарайды. Ертең бізді текке сөгіп жүрмесін деп мән-жайын біліп қойғым келгені.

Светлана

22-23 сәуір күндері «Аста-на-Энергия» мекеме сі нің

қ ы з м е т ке рл е р і З а ғ и п т а р қоғамының аумағындағы транс-

фор матордан «Халиф» дәм ха насына дейін жер астымен кабель тартты. Жұмыстары біткен соң, қопар ған жерлерін қалай-солай бітей салды. Тым болмаса техникамен таптап, нығыздап кетсе қайтер еді? Екіншіден, Зағиптар қоғамы ғима рат ы мен Тәшенов көшесіндегі 17/1-үйдің аралығында ешкім пайдаланбайтын темір гараждар орын алып тұр. Ысырып тастап, орнына көлік қоятын тұрақ немесе балалар ой-найтын алаң жасаса, тамаша болар еді.

Саябек АХМЕТОВ

«Бәйтерек» монументінің маңайында түс ауа тәтті мақта, попкорн, балмұздақ сатушылар, балалардың ойыншық маши-насын, скутер, велосипедтерді жалға берушілер қаптап кетеді. Қаламыздың бас алаңдарының

бірін осылайша базарға айналды-рып жіберу тым артықтау сияқты. Олардың алаңдағы сауда орнын заңды жолмен жалға алғанына күмәнім бар.

Камила ИБРАЕВА

Мен ауылдық квота бойынша әл-Фараби атындағы КазҰУ-дің химия факультетін 2011 жылы бітірдім. Бірақ, бізге «Квотамен оқыған үшін ауылға барып жұмыс жасауға міндеттісіңдер. Әйтпесе, оқудың ақшасын қайтарасыңдар» деп ешкім ескертпеген. Енді тура үш жыл өткеннен кейін әлгіні желеу етіп біздің оқуымыз үшін мемлекеттен кеткен шығынды өтеуді

талап етіп жатыр. Ауылдық квота біз ауылдық мектепті бітірген үшін берілмеуші ме еді? Менімен қатар оқуға түскен группаластарым да одан бейхабар. Неліктен біз оқу бітіріп жатқан кезде университет осы жайында алдын ала ескертіп, қолымызға жолдама бермеді?

Жадыра ОҢҒАРБАЕВА

,

*

,

*

Өтініш 4 мамырда түсіп, 4 күнде орындалды

-Сауал 13 мамырда жолданып, 2 күнде жауап берілді

-

-

-

-

--

-

Сауал 15 сәуірде түсіп, 1 аптада жауап берілді.

Өтініш 26 сәуірде түсіп, 14 күнде жауап берілді

Page 5: 52 (3109) 2014-05-15

5www.astana-akshamy.kz

Адам тәнін емдейтін дәрігерлердің жұмысы оңай емес. Солардың ішінде жалпы практика дәрігері – учаскелік терапевтің атқаратын шаруасы бастан асады. Соған қарамастан №1 қалалық емхананың дәрігері Татьяна Писарен-ко бір учаскеде 40 жыл бойы үзбей жұмыс істеп келеді. Кезіндегі Целиноград

Астана қаласының astana.gov.kz сайтында жарияланған ақпаратқа сүйенсек, мұндай дүңгіршектер арқылы дәрігер-лердің қабылдауына да жазылуға болады екен.

«Денсаулық дүңгіршектері» қаланың ірі сауда орталық-тарында қойылады. Шет мем-лекеттердің тәжірибесі осын-дай дүңгіршектердің қандай да бір сырқаттың алдын алуға айтарлықтай көмектесетінін көрсеткен.

«Смарт-Астана» жо-басы шеңберінде жүзеге асырылатын қызметтің елордалықтарға көмегі көп болмақ. Кез келген тұрғын осы орталыққа хабарла-сып, көкейіндегі сауалын қоя алады немесе қандай да бір ұсыныс-тілегі бол-

са, жеткізе алады. Cаll-орталыққа келіп түскен а р ы з - ш а ғ ы м д а р д ы ң ешқайсысы ескерусіз қалмайды. Арнайы комис-сия құрылып, мәселе дер кезінде шешілетін болады.

Д е н с а ул ы қ с а қ т а у басқармасының мәлі-

м е т і б о й ы н ш а , е ге р к о м п ь ю т е р л і к ж ә н е и н н о в а ц и я л ы қ б а ғ -дарламалар дер кезінде жаса л ып бітсе, онда ақпараттық медициналық орталық биылғы жар-ты жылдың ішінде іске қосылмақ.

кеткен. Сондықтан, көңілін қимай, қабылдайтын кездер көп болады» дейді дәрігер. Терапевтке бір адам-ды қабылдауға 15 минут беріледі екен. Осы уақыттың ішінде дәрігер науқасты қарап, нақты диагнозын қойып, ем-домын тағайындап үл-геруі керек. Бұл үшін Татьяна Васи-льевнадай ширақ адам болу қажет.

Татьяна Писаренконың учас-кесіне Астанадағы Жеңіс даңғылы, Жангелдин, Желтоқсан секілді байырғы көшелер кіреді. Мұнда тұратындардың дені – ауру-сырқауы көп егде адамдар. Олардың үйге шақыртуы да көп. Татьяна Писаренко төрт сағат бойы емха-нада қабылдау жүргізсе, үш сағат

бойы учаскесін аралап, шақырту бойынша ме ди циналық көмек көр сетеді. Бар білетіні – жұмысы бол ғандықтан шақыртудан қалған емес. Бірде шақырту бойынша нау қастың үйіне келе жатып жол-да құлап, қолын шығарып алғаны бар. Басқа біреу болса, сол жерден кері қайтар еді. Бірақ, Татьяна Васильевна өйткен жоқ. Қолы қақсап ауырып бара жатса да өзін тағатсыздана күтіп отырған науқасты қарауға бар ды. Тиісті көмегін жасағаннан кейін ғана өмірінде алғаш рет ден сау лығына байланысты ең бекке жарам сыздық қағазын алып, үйінде жатты.

Татьяна Васильевна жан жа-

ры екеуі екі бала тәрбиелеп өсір ді. Бірақ, қыздары дәрігер аналарының жолын қумапты. Күндіз науқастарды емдеумен айналысып, түнде қат-қабат қа-ғаздармен отыратын анасының жұмысы оңай еместігін олар да білсе керек. «Жұмысының қиын-дығына, айлығының мар дым -сыздығына қарамастан мен ма-мандығымды өте жақсы көре мін. Мен үшін адам жанының ара шасы болудан артық мәртебе жоқ» дейді Татьяна Писаренко.

Биыл 72 жасқа толып отырған №1 қалалық емхананың медбикесі

Мария Корлякованың жұмыс өтілі 50 жылға жуықтайды. Ол да ұзақ жыл бойы осы емханада еңбек етіп келеді.

Емханадағы №2 учаскенің медбикесі Мария Ивановна жасына қарамастан өзіне тиесілі көшелерді аралап, нау-қастарға дәрігер тағайындаған ем-домды жүргізеді. Күре тамырға ине салудың шебері. Оның ептілігіне науқастар да риза болып, алғыстарын жаудырып жатады.

Өзіне тиесілі учаскелердің адам-дарын дәрігерлің қабылдауына, скринингтік тексеруге, флюорогра-фиядан өтуге шақыру, вакцина салу да осы медбикенің мойнында. Арасында өзінде тіркеуде тұрған жалғызілікті сырқат жандардың көңілін сұрап, хал-жағдайын білуді де ұмытпайды.

Мемлекеттік медициналық институтын бітірген ол 1974 жылы интернатураны сол кездегі ауруханаға біріктірілген қазіргі №1 қалалық емхана базасында өткізеді. Сонда ашылған еңбек кітап-шасына әлі күнге жаңа жазба түскен емес.

Жалпы терапевтің жұмысы тек адам емдеумен шектелмейді. Олар қандай да бір әлеуметтік ауруларды ерте анықтау, ана мен бала өліміне жол бермеу, диспансерлік емдеуге уақытылы жол-дама беру, жұртшылықты скринингтік тексеруден өткізу, салауатты өмір сал-тын сақтау секілді сан қырлы міндеттен тұрады. «Біз науқастарды алдын-ала жазылу бойынша қабылдаймыз. Бір қабылдау кезінде 16 адам жазылады. Бірақ келетіндердің қарасы көптігі сон-ша, осы нормативтен әлдеқайда асып кетіп жатамыз. Бір учаскеде ұзақ жыл жұмыс істегеннен кейін сонда тұратын адамдар өзімнің жақынымдай болып

Мария Ивановнаның бар медеуі – жұмысы. Өзі емхананы – екінші үйім дейді. «№1 қалалық емхана ұжымы мен жабыққан кезде – жұбатты, қиналған кезде – көмектесті. Мұнда 40 жылдан астам уақыт бойы табан аудармастан жұмыс істеп жатқанымның бір сыры да осында» дейді ол.

Мария Корлякованы қынжылтатын бір мәселе – зейнетақысының аздығы. Ол 50 жылға жуық жұмыс өтілімен 30 мыңның үстінде ғана зейнетақы алады екен. 1998 жылы зейнетақы жүйесі реформаға ұшыраған кез-де зейнеткерлікке шыққан ол бұл мәселені алға тартып талай жер-ге барыпты. Әзірше нәтиже жоқ. Бірақ, Мария Ивановнаның үміті үзілмек емес. Ол кезінде өзі сияқты зейнеткерлікке шыққан заман дас-тарының көп жылғы еңбегі әйтеуір бір ақталатынына сенімді.

Бетт

і дай

ында

ған:

Қым

бат Т

ОҚТ

АМҰР

АТ

Татьяна Писаренко Мария Корлякова

Page 6: 52 (3109) 2014-05-15

Демек, біздің күнтізбедегі 12 ай – пен-денің ойынан шығарғаны емес, Аллаһ Тағаланың даналық есебі.

Аяттағы «Оның төртеуі құрметті ай-лар» сөзіне келер болсақ, бұл жерде ай күн санағының мухаррам, зүл-кағда, зүл-хижжә және ражәб (ережеп) айлары. Бұл айлардың ішінде мухаррам айы – жыл басы.

«Мухаррам» сөзінің өзі «қасиетті, тый-ым салынған» деген мағынаны білдіреді. Осы атауға сай, тіпті, жәһилийа дәуірінде мухаррам айында қан төгіске тыйым са-лынатын.

«Ражәб» сөзінің мағынасы – қорқу, қауіптену. Ражәб – күнтізбенің жетінші айы. Ражәб айында да арабтар қан төгістен тыйылатын.

«Зүл-қағда» сөзінің мағынасы – отыру, бір орында тұрақтау. Осы атауға сай зүл-қағда айында қан төгіске жол берілмейтін.

«Зүл-хижжә» сөзінің мағынасы – қажы-лықты орындау. Дәл осы айда мұсылмандар исламның бесінші парызы – қажылық құлшылығын орындайды.

Жоғарыда аяттың жалғасында Алла Тағала: «Қасиетті айларда өздеріңе-өзде рің зұлымдық етпеңдер» деген.

Міне, аталмыш айларды қасиетті етіп тұрған Жаратушы Иенің осы талабы. Яғни, пенделер өздеріне өздері зұлымдық етпеуі.

Абдуллаһ ибн Аббас (родиял-лаһу ъанһу) осы аятқа түсініктеме беріп: «Қасиетті айларда, яғни, Аллаһ Тағала он екі бойы күнә істеуден тыйып, кейін сол он екі айдың төртеуін қасиетті етіп, олардың ерекшелігіне нұсқады. Осы себептен бұл төрт айда күнә істеу – ауыр қылмыс, ал игі іс істеу – үлкен іс әрі оның сауабы да соған сай» екенін айтады.

– Дұрыс айтасыз, бұдан басқа «нәби, расул» (мағынасы: пайғамбар, елші) деген секілді есімдер де кездеседі. Бұл – дұрыс емес. Ат қою – мәдениет. Адамның есімі оның сенімі мен мәдениетіне қайшы болмауы қажет. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) бұл жөнінде: «Ең жақсы есімдер «абд» (мағынасы: құл. Яғни, Абдулла, Абдрахман, Абдурахим) және «хамд» (мағынасы: Мұхаммед, Ахмед, Мансур, яғни, пайғамбар есімдері) деп қойылғандары» деген. Ал, қыз балаларға пайғамбар аналары (Әмина, Сара, Ажар, Мариям т.б.) қыздары (Руқия,

Зейнеп, Гулсім, Фатима т.б.) әйелдері (Айша, Хадиша т.б.) есімдерін қоюға бо-лады. Сонымен қатар, қазақи мағынадағы Әйгерім, Балжан, Қарлығаш секілді есімдерді де ұмытпаған жөн. Қазақтың ой-шыл ақыны Абайдың азан шақырып қойған аты Ибраһим болды. Ағартушыларымыз Ыбырай (Ибраһим) Алтынсарин мен Ахмет Байтұрсынұлының есімдері де діни һәм қазақи.

Сауалдарға жауап берген: «Әзіреті Сұлтан» мешітінің найб

имамы Руслан ҚАМБАРОВ.

6www.astana-akshamy.kz

E-mail: [email protected]

Бүгінде еліміздегі ислам дініне ден қойған

контингенттің шамамен 80 пайызы жастар бол-са, олардың басым бөлігі уағызды орыс тілінде тыңдағанды жөн санайды. Республика бойынша мешіттердегі жұма уағыздарының 80-90 пайызы қазақ тілінде, 10 пайызы орыс тілінде айтылып келеді. Қазіргі уақытта Астана, Алматы, Павлодар мен Қара ғанды қалаларында насихат жұмыс тары қажеттіліктерге қарай орыс тілінде жүргізілуде. Жат ағым жете гін де кететіндердің де көпшілігі орыс тілді жастар екені ескеріліп кеше ҚМДБ жанынан орыс тілді уағыз-насихат тобы құрылды. Бұл жайында елордамызда ҚМДБ-ның найб мүфтиі Серікбай қажы Ораздың төрағалығымен өткен алқа мәжілісінде мәлім болды.

«Еліміздің кейбір аймақтарында орыс тілді жама-ға тымыз имамдар дың қазақ тілінде айтқан насихат-тарын түсінбей жататын жағ дай ларын байқаймыз. Солтүстік аймақтарда орыс тіліндегі уағыз дарға сұраныс көп. Осыны ескере келе, бауыр ла рымызға ұғынықты болу үшін арнаулы насихат тобын жасақ-тау жөнінде ұйғарым жасадық» деді Серікбай қажы.

Орыс тілін жетік меңгерген, діни һәм дүниәуи сауатты, халықпен тығыз қарым-қатынас жүргізіп, хақ дінге даналықпен шақыра алатын білікті дінтанушылар мен исламтанушылардан жасақталған насихат тобы бес адамнан екі топқа бөлініп, аймақтарға аттанбақ.

Өткен сәуір айында мешіт тарапынан асыраушы-сынан айырылған және еңбекке қабілетсіз қарттар мен мүмкіндігі шектеулі жандарға, олардың ішінде бес баланың анасы Айнагүл Мадиеваға, мүмкіндігі шектеулі жандар – Адинай Нүркеновке, Ақбаян Нұржанқызы, Демеу Егізекке, сегіз баланың анасы Клара Молдабаеваларға азық-түлік, киім-кешек және қаржылай көмек берілді. Игі істі іске асыруға «Нұр Астана» мешітінің найб имамы Асхат Сәлімов пен белсенді жамағаттар атсалысып, мұқтаж жандарға азық-түлік жеткізіп, әр отбасына 20-50 мың теңге шамасында қаржылай көмек берілді. Бұған қоса, асыл дініміз жайында жазылған кітаптар да сыйға тартылды.

Қатада (рохматул-лаһи ғаләйһи) ай-тады: «Қасиетті айларда зұлымдық ету – тым үлкен қателік әрі бұл ай-ларда күнә істеу – өзге айларда күнә істеуден әлде қайда айыпты. Әрине, зұлымдық істеу қашанда ауыр күнә болады. Дегенмен, Аллаһ Тағала өз қалауынша өзі қалаған нәрсенің дәрежесін жоғары етеді».

Енді қасиетті айлардың ретіне тоқтал-сақ, Алланың қалауымен, биылғы 30 сәуір де ражәб (ережеп) айы да боса ға -мыз дан аттады.

Ражәб айында орын алған тарихи уақи ғалар мәселесіне келер болсақ, ражәб айында исра мен миғрәж болды деген сөз бар. «Сөз бар» дейтініміз, исра мен миғрәж болған тарихына қатысты ғалым дардың ара-сында ихтиләф бар. Мәселен, имам Ибн Хажәр (рохматул-лаһи ғаләйһи) исра мен миғрәжға қатыс ты ғалымдар оннан астам пікір айтқан деген. Де-генмен, ғалымдардың басым көпшілігі исра мен миғрәж ражәб айының 27-інші түні болды деген көз қа рас ты ұстанған. Қандай болғанда да біздер, мұсылмандар, исра мен миғ рәж ды ардақты Пайғамбарымыздың (сол ләл-лаһу ъаләйһи уә салләм) ұлық мұғжи за-

ла рының бірі деп білеміз.Исра – Пайғамбарымыздың (солләл-

лаһу ъаләйһи уә салләм) Меккеден Иеру-салимге түнгі сапары.

Миғрәж – Пайғамбарымыздың (солләл-лаһу ъаләйһи уә салләм) жеті қабат көкке көтерілуі.

Айта кету керек, дәл осы миғрәж түні мұсылмандарға бес уақыт намаз парыз болды әрі осы миғрәж түнінен соң Әбу Бәкір (родиял-лаһу ъанһу) «Сыддық» (шыншыл) деген мәртебеге ие болды. Солай болуы керек те еді. Өйткені, тіпті, мұсылмандардың көбі Пайғамбарымыздың (солләл-лаһу ъаләйһи уә салләм) миғрәж еткеніне күмәнданған кезде тек Әбу Бәкір (родиял-лаһу ъанһу) ғана сөзге келмес-тен Пайғамбарымыздың (солләл-лаһу ъаләйһи уә салләм) жеті қабат аспанға көтерілгеніне нық сенді.

Аллаһ Тағала баршамызға ражәб айы ның игілігін нәсіп етіп, тағды рым-ыз ға бұл қасиетті айды құлшылықпен өткізуімізді жазған болсын! Әмин!

Абдусамад МАХАТ,«Нұр Астана» мешітінің

найб имамы

Бетт

і дай

ынд

аған

: Жай

ық Н

АҒЫ

МАШ

– Ассаламу алейкум! Ражәб айында болатын Рағайыб түні қашан және бұл түні қандай уақиға болған, яғни, не себепті қасиетті болып саналады? Рағайыб түнін қалай өткізген абзал?

АЗАМАТ, Астана– Уа әлейкумус салам! Ережеп

айының алғашқы жұма түні – «Рағайыб түні». Мүбәрак кештерде құлшылық етіп өткізу – сауапты. Намаз оқып, құран тиләуат етіп және истиғфар мен дұға тілек жасап, түнді ғибадатпен өткізуге болады. Алайда, нақты құлшылық түрі және оның саны жай-ында хадистерде айтылмаған. Хазіреті Пайғамбардың (с.ғ.с.) бұл түнде ана құрсағына түскені туралы ел аузында тараған риуаят дұрыс емес.

– Абдрасул деген есімді балаға қоюға болады ма? «Абд» – «құл», «Расул» – «Елші» деген мағынада емес пе?

ЖӘНІБЕК, Астана

Page 7: 52 (3109) 2014-05-15

7www.astana-akshamy.kzE-mail: [email protected]

Бәкең – осы өңірдің Қорғалжын ауданының тумасы. Жазу-сызуға ерте араласты. «Арқалағаны – алтын, жегені – жантық» кәсіп иесі туған жердің қадір-қасиетін, ондағы е ң б е к а д а м д а р ы н ы ң т ы н ы с - т і р ш і л і г і н әркез қаламына арқау етті . Сүйіп таңдаған мамандығының қыры м е н с ы р ы н т е р е ң меңгеруге ұмтылды. Ет-кен еңбек пен төгілген тер зая кетпеді. Талай жылғы жемісті қызметі үшін «Қазақстанның құрметті журналисі» атағы мен Жамбыл атындағы халықаралық және Қазақстан Жур-н а л и с т е р о д а ғ ы сыйлықтарына ие болды.

«Отбасы – тағдыр сыйлаған кереметтердің бірі» дегендей, үш бала, бес немере сүйіп, олардың қ ы з ы ғ ы н а к е н е л і п отырған Бәкең зайыбы Гүлжан Ғазизқызымен 1977 жылы шаңырақ көтеріпті. Жас отауды іңгәлап тұңғышы Ай-дар шаттыққа бөледі. Араға жылдар салып, Айдын мен кенже ұлы А й б е к д ү н и е е с і г і н ашты. Бүгінде бұлардың барлығы өз алдарына о т а у қ ұ р ғ а н б і р - б і р шаңырақ иелері.

- Бала тәрбиесіне әу бастан мән бердім. Екеуміз де көп ба-лалы отбасынанбыз. Перзенттерімнің үшеуі де ұл бала болған соң, жас кездерінен үй ша-руасына араластырдым. Бала күндерінде «бүгін асүйге сен кезекшісің, ертең үйді сен тазалап,

қағып, сілкесің» деп тап-сырма беретінмін. Одан балаларым жаман болған жоқ, қайта еңбексүйгіш, шаруаға икемді болып өсті. Үшеуі де музыка мектебінің түлектері, домбыраны жақсы тарта-ды» деп еске алады Бәкең бала тәрбиесі хақында.

Ал, зайыбы Гүлжан Ғ а з и з қ ы з ы н ы ң мамандығы – дәрігер. Ол Целиноград медици-на институтын бітіріп, қырық жылдан астам адам жанының араша-сы саналатын кәсіптің ыстығына күйіп, суығына тоңса, соның жиырма екі жылында бас дәрігер болып қызмет етті.

Е л д і ң е л е у л і с і , халықтың қалаулысы атанған жоғары санатты дәрігердің жетістіктері де – бір төбе. Студент кезінен көзге түскен ақжелеңді абзал жанның кеудесінде «Құрмет» ордені мен «Ерен еңбегі үшін» және басқа да бес медаль жарқырайды. Есімі Қазақстан Респу-б л и к а с ы Д е н с а у л ы қ сақтау министрлігінің Алтын кітабына жазы-лыпты.

Үлкен ұлы Айдардың мамандығы заңгер бол-са, оның жары Гүлнар қаржыгер екен. Айдын – дипломат, Бакудегі Қазақстан елшілігінде қызмет етеді.

А л , А й д ы н н ы ң келіншегі Әсел Еуразия ұлттық университетінің халықаралық қатынастар факультетін бітіріпті.

Айдар да, Айдын да, Айбек те орта мектеп-те үздік оқыған. Қазір

Айбек Еуразия ұлттық университетінің магис-тратурасын өте жақсы тамамдап, докторантура-да оқып жүр. Оның жары Айжанның мамандығы – журналист. Бүгінде ол тұңғыштары Жәнібектің тәрбиесімен айналысады.

Бәдуан аға мен Гүлжан апай қазір бес немеренің қ ы з ы ғ ы н а б ө л е н і п отыр. Үлкен немересі Айдана қаладағы №54 қазақ мектеп-лицейінде оқиды. Сурет салуға құмар. Мәнерлеп билеу-ден өз құрбылары ара-сында түрлі байқауларға қ а т ы с ы п , ж ү л д е л і орындар алып жүр. Ал, биыл мектепке бара-тын Әміржан шахмат-ты жақсы ойнап көзге түсіп жүрсе, Алсу көркем гимнастикамен айналы-сатын көрінеді. Әдия – балабақшаның өнерпазы.

Сүттей ұйып отырған отбасының берекелі бірлігін көпке үлгі-өнеге ете отырып, олардың ұрпақ тәрбиесіне де а с а м ә н б е р е т і н і н б а й қ а й м ы з . Б а л а -келіндерін иба, ізетті сақтау мен салт-дәстүрді құрметтеуге баулыған е р л і - з а й ы п т ы л а р адамзатқа тән барлық қ ұ н д ы л ы қ т а р д ы қастерлей біледі. Оның бір дәлелі екеуі де 2011 жылы қасиетті Меккеге барып, мұсылманның бес парызының бірі – қажылығын өтеп қайтты.

Мәуелі бәйтеректей жайқалған, шырайлы ш а ң ы р а қ и е л е р і н і ң ғибратты өмірі – қоғам үшін қашан да мерей.

Сағи ОРАЛ

Қаһарманның кабинеті іспеттеліп жасалған залдың іші құдды мұражай дерсің! Бір қабырғасына ескілі-жаңалы фотосуреттер ілінсе, екінші қабырғасы – т о л ғ а н к і т а п . С ә л шеткерірек тұрған үстел үстінде қалам, сиясауыт пен хат жатыр. Сарғайған қағазына қарағанда ерте-ректе жазылғанға ұқсайды. Одан бөлек, үстел үстінде үш-төрт құмырада түрлі қалампыр гүлдері тізіліп тұр. Көзімді қай арнаға тоқтатарымды білмей отырғанымда, Анатолий Никифорович әңгімені өзі бастап кетті.

«1928 жылы Украи-на жерінде, Кировоград облысындағы Аджам-ка деген селода дүние есігін ашыппын. Өмірдің ауыртпалығын бала жа-сымнан көрдім. Бес жасымда жетім қалып, балалар үйінде тәрбиеленуіме тура келді. Мен мүшел жасқа толғанда соғыс басталды. Арада екі ай өткенде немістер біздің дервняны да басып алды. Әркім өз жанын өзі бағуы тиіс болды. Бір ана-дан төртеу едік. Алайда, тағдыр төртеуіміздің жолымызды сан жаққа бөліп жіберді. Өзімнен ү л к е н а ғ а м м е н е н б ұ р ы н соғысқа кетіп, сол күйі хабар-ошарсыз, көз жазып қалдық. Әпкелерім өмірдегі өз жолдарын тапты. Мен болсам, жамағат ағайындарымыздың үйінде бас сауғалап жүрдім. Біздің село-ны жаудан босатар уақытта өз еркіммен сұранып, майдан шебіне аттандым. Жасым 15-те, «жарамайсың» дегендеріне қарамай, «барар жер, басар тауым жоқ» деп отырып алдым. Бұл 1944 жылдың 10 қаңтары болатын» деп ағынан жарылды ардагер.

Осылайша Кировоградқа жаяулатып жол тартқан боз-бала лейтенант Исмаиловтың взводына түседі. Бастапқы екі айда Толя 26-шы гвардиялық әуе

десанты полкінің коменданттық взводына қабылданады. Арада екі ай өткен соң байланысшы-телефонист болып жұмыс істеп, әскери өмірді көрді. Тіптен, 1944 жылдың тамыз айында неміс артиллериясының ша-буылынан полк байланысы бұзылғандықтан басын қатерге тігіп, жаңа желіні іске қосуға бар күшін салады. Байланысты қалпына келтіріп, майдандаста-рын құтқарғаны үшін алғашқы әскери наградасы – «Ерлігі үшін» медалімен де сол жолы марапатталыпты. «Кейіннен қанша рет қошамет көріп, мара-патталсам да, алғашқы медалім өте ыстық» дейді қарт май-дангер.

Отты жылдарда Анатолий өмірдің көп өткелдерінен өтіпті. Украина, Молдавия, Румы-ния, Польша, Германиядағы ұрыстарға атсалысқан. Ана-т о л и й Н и к и ф о р о в и ч ү ш і н сұрапыл соғыс Прага даласында аяқталыпты. Ұлы Жеңісті қария «Дрездендегі орманда қарсы алдық» деп еске алды.

Соғыс аяқталған соң, 1945 ж ы л д ы ң 2 6 м а у с ы м ы н д а әлі кәмелет жасқа толмаған

ж а у ы н г е р д і К е ң е с армиясының қатарынан бо-сатып, оқуға рұқсат беріледі. Донецктегі әпкелеріне жол тартқан жігіт 6 жыл От-а н ы н д а ш а х т а д а ж ұ м ы с істей жүріп, кешкі мектепті тәмамдап, 10 жылдық білімі бар деген аттестат алады. Б а қ ы т ы н д а Д о н е ц к т е н тапқан Анатолий 1948 жылы өмірлік серігі Анна Степа-новнамен танысып, сол жылы шаңырақ көтереді. Одан соң Харьковтегі заң институтына түсіп, әділет жолында күреске шықты. Прокуратураның табалдырығын 1953 жылы прокурордың көмекшісі бо-лып аттаған Куропятник сүйікті саласына қырық жылдан астам абыройлы еңбек сіңірді. 1961 жылы Кеңес Одағының бас про-куроры Р.Руденко ұланғайыр қ а з а қ д а л а с ы н д а ғ ы т ы ң

к ө т е р у к е з і н д е А н а т о л и й Никифоровичті Қазақстанға бағыттапты. «Бастапқы тоғыз жылда Көкшетауда, кейін Цели-ноградта, Маңғыстау, Солтүстік Қазақстан облыстарында про-курор болдым. Талдықорған облысында қызмет ете жүріп, сол жақтан зейнетке шығып, елордаға қоныс аудардым» дейді ақсақал.

Ү ш і н ш і с ы н ы п т ы мемлекеттік әділет кеңесшісі, ҚР прокуратурасының даңқты қызметкері болған ардагер 2-ші деңгейлі Ұлы Отан соғысы ордені, КСРО медалі, Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің Құрмет грамотасымен марапатталған көрінеді. Сексеннің сеңгірінен асса да қария – тың. Үйдегі жеке кітапханасындағы кітаптарды парақтайды. Тарихи кітаптар ж и н а ғ а н д ы ж а н ы с ү й е т і н майдангердің үйінде бүгінде үш мыңнан астам кітап бар. Үш бала-сынан жеті немере, сегіз шөбере сүйіп отырған қимылы ширақ қазыналы қартпен жүзіңізден нұр таймасын деп қоштастық.

Мақпал ЖҰМАШОВА

-

Page 8: 52 (3109) 2014-05-15

8www.astana-akshamy.kz

E-mail: [email protected]

лордада тек күндіздің өзінде 13 мыңға жуық көлік қоятын орын жетіспейді. Сондықтан 2017 жылға дейін 7 автотұрақ салу жоспарланып отыр. Соның бірі

–Есілдің сол жағалауындағы француздар сала-тын үш көп деңгейлі автотұрақ. Құрылысы биыл басталады. Мемлекеттік-жекеменшік әріптестік негізінде жүзеге асырылатын жобалар отыз жылдан кейін муниципалдық меншікке өтеді. Бұдан бөлек, қала әкімдігі осы жылдың соңына дейін тағы төрт автотұрақтың құжаттамаларын әзірлемек.

-

-

Y F

«VINCI Construction Grands Projeсts» компаниясының О р т а л ы қ А з и я б о й ы н ш а коммерциялық директоры Франсуа Шевалье бұл келісім Астана әкімдігімен жасасқан алғашқы қанатқақты жоба екенін айтқаны есімізде. ЭКСПО-2017 халықаралық мамандандырылған көрмесі қарсаңында қала басшылығы а қ ы л ы т ұ р а қ ж ү й е с і н қолданысқа кезең-кезеңімен е н г і з у т у р а л ы ш е ш і м қабылдаған. Бірінші кезек-те қаланың қалыптасқан ескі бөлігінде, кейін елорданың жаңа әкімшілік орталығында орын тебеді.

Аталмыш жобаны жүзеге асыру үшін еуропалық ма-мандар тартылған көрінеді.

Оның бастапқы кезеңінде көлік жүретін жол бойындағы 20 мыңға жуық тұрақ орны бар аумақ қарастырылмақ. Н ә т и ж е с і н д е к ө ш е - ж о л желісіне түсетін ауыртпалық азайып, жол қозғалысының қауіпсіздігі артады. Сонымен қатар, жаңа тұрақ орында-рын құрудың инвестициялық тартымдылығы жақсарады. Ақылы тұрақтардан түсетін т а б ы с қ а л а н ы ң к ө л і к инфрақұрылымын дамытуға, соның ішінде коммуналдық паркингтер салуға бағытталмақ.

Өткен жылдың соңында астаналық «Паркинг Сервис НТ» ЖШС-нің директоры

Еділ Сүлейменов автотұрақ мәселесіне қатысты жағымды жаңалықтарды жеткізген еді. Оның айтуынша, елор-дада ақылы көлік тұрағы жүргізушілер үшін сағатына 70-пен 100 теңге аралығында болады.

Алғашқы кезекте елорданың Ғабдуллин, Бараев, Сейфул-л и н ж ә н е С а р ы а р қ а көш ел ері бойына 7 000 автокөлікке шақталған паркинг салу жоспарланған. А қ ы л ы автотұрақтарда ақша қабылдау м е н ч е к б а -сып шығаруға а р н а л ғ а н а р н а й ы

жабдықтар орнатылады. Шама-мен алғанда бір паркинг 30 орынға арналмақ. Тұрақтар күндізгі уақытта, яғни, сағат 10:00 мен 19:00 аралығында ғана ақылы, түнгі мезгілде оны тегін пайдалануға б о л а д ы . Ж о б а д а ә л е у м е т т і к жеңілдіктер де қарастырылған екен. Паркинг орнатылған үйдің кез келген тұрғыны өз көлігін үйінің жанындағы тұраққа қою мүмкіндігіне ие болады.

Ж а л п ы а л ғ а н д а , ж о б а н ы ң мақсаты – адами факторды барын-ша қысқарту және оның орнына он-лайн тәртібі арқылы автокөліктер нөмірлерін салыстырып тексеретін арнайы құрал-жабдықтарды пай-далану.

Мамандардың пікірінше, бұл ең алдымен ақшаның заңсыз ай-налымын жояды. Яғни, ақшаның жеке адамның қалтасына кетуін шектейді. Бұдан былай автокөліктер нөмірлерін салыстырып тексеретін

арнайы құрал-жабдықтар пайда-ланылып, онлайн тәртібімен

көлік жүргізушінің тұраққа төлегені не төлемегені ту-ралы ақпарат тексерілетін болады. Жоба 2014 жылдың

екінші жартысын-д а і с к е

қосылады деп жо-с п а р -л а н у -да.

кезекте елордакезекте елорданыңБараев, СейфулБараев, Сейфул-С а р ы а р қ а С а р ы а р қ а

бойынойына көлкөлікке

паркингпаркинган. ланған. ы л ы

тарда длдау лдау б а -

руға а н

ы

шектейді. Бұдан былай автокйді. Бұдан былай автокөліктер нөмірлерін салыстырып тексеретін нөмірлерін салыстырып тексеретін

арнайы құрал-жабдықтар пайдаарнайы құрал-жабдықтар пайда-ланылып, онлайн тәртібімен ланылып, онлайн тәртібімен

көлік жүргізушінің тұраққа көлік жүргізушінің тұратөлегені не төлемегені тугені не тө -ралы ақпарат тексерілетінралы ақпаболады. Жоба 2014 жылдың болады. Ж

екінші жартысын-д а і с к е

қосылады деп жо-с п а р -л а н у -да.

-

Page 9: 52 (3109) 2014-05-15

9www.astana-akshamy.kzE-mail: [email protected]

Бұл елде автокөлік құралын тұраққа қою арнайы заңдық ережемен реттелген. Заң шеңберінде көлігін тұраққа дұрыс қоймағаны үшін са-лынатын айыппұл санкция-лары мен олардың мөлшері белгіленген.

Финляндияда тегін және ақылы көлік тұрақтары көп. Ақылы тұрақтардың өзі жер үсті және жер асты болып бөлінеді. Жер үстілік тұраққа қойғанда төлем автоматты түрде жүргізіледі. Жер асты тұрақтарының кіре берісінде ақша салуға арналған арнайы терминал орнатылған.

Финляндияның ірі қалаларында тұрақ ережелерінің сақталуын полиция мен ар-

найы муниципалды қызмет бақылайды.

Мұнда автокөлікті жолдың тек оң жағына ғана ошаруға рұқсат етілген. Деген-мен, жол ережесі бір бағыттағы жолдарға қолданылмайды.

Көлікті трамвай желілерінің жанына тастап кетуге болмайды. Егер трамвай желілері мен тұрақтағы көлік арасындағы қашықтық 3-5 метрден кем болса, эвакуатор ескертпей-ақ алып кете береді.

Жол қиылыстарынан, қоғамдық көлік аял-дамаларынан, жаяу жүргіншілер өтпесінен 5, ал темір жол тораптарынан 15 метрден алыс қашықтықта ғана көлік қаңтаруға рұқсат етілген.

Жол бойының көк зоналары (жол бойындағы көк сызық) үшін арнайы тұрақтау карталары жасалған. Ал сары сызық бойында көлік құралын қоюға тыйым салынады.

Кімде-кім көлігін дұрыс қоймаса, поли-ция қызметкерлері арнайы блокиратордың көмегімен көлікті жүргізбей тастауға немесе айыпкер тұрақтарына сүйретіп әкетуге қақылы. Айыппұл салынған көлікті қайтарып алу үшін көлік иесі шамамен 3000-5000 крон төлеуге мәжбүр болады.

Бүгінде жер асты тұрақтарын салу жобасы жүзеге асырыла бастады. Жобаға сәйкес, Амстер-дам қаласының жер астына көлік жуу орындары, спорт залдар, көлік дүкендері мен бассейн және киноте-атрлары бар үлкен көлік

тұрағының құрылысы жоспарланған. Оны толық жүзеге асыру үшін 20 жыл уақыт пен

10 млрд доллардан астам қаражат жұмсалмақ.

Данияның тұрғын үй кешендерінде үлкен стадионға ұқсатып салынған трибуналар бар. Орындықтар орнына са-

тылы террасалар салынып, төменгі қабатына көлік тұрақтары орналастырылған.

Американың көлік тұрақтары қабырғасы мен шатыры жоқ көп қабатты биік ғимараттар түрінде салынған. Лифт арқылы көлік жүргізуші бос орынды іздеп тауып, көлігін қояды.

Басқа қалаларда дажүргізуші өз көлігін жол жиегіне, тұрғын үй маңайына қалдырып кете

алмайды.

Жапонияның барлық тұрақтары жер а с т ы н д а о р н а л а с қ а н . Жапондықтардың негізгі көлік құралы - велосипед. Велосипед арқылы олар

жақын маңдағы жүрдек пойыз немесе метро бекетіне дейін жетіп, сапарларын ары қарай жалғастырады.

Гүлмира АЙМАҒАНБЕТ

Б і л і м б а с қ а р а м а с ы жасөспірімдердің құқықтарын қорғау, олардың алаңсыз өсуіне қолайлы жағдай туғызып, ә л е у м е т т і к ж е т і м д і к п е н зорлық-зомбылықтың алдын алу үшін кешенді жұмыстар жүргізуде. Бүгінде елорда-да 292 білім беру мекемесі бар, оның ішінде 173 мек-теп жасына дейінгі сәбилерге арналған. Орта мектептердің саны – 84 болса, 35 оқу орны техникалық-кәсіптік білім беруге бағытталған. Ұзын саны 33 164 балдырған бала бақшаларға барып, 94 712 оқушы мектепте білім алады. Астаналық 29 859 жасөспірім техникалық-кәсіптік білім алып жатыр. Биылғы жылдың сәуірінен бастап, оқушылардың 79,5 пайызына ыстық тағам берілетін болды. Ал 20,5 пай-ызы буфеттен тамақтанады.

Оқушылардың жалпы санының 65 пайызының, яғни, әлеуметтік жағдайы төмен отбасылар-дан шыққан балалардың тегін тамақтануына толық жағдай жасалған. Ол үшін 2 млрд 024 млн 614 мың теңге жергілікті бюджеттен бөлініпті.

Инклюзивті білім беру жүйесін дамытуда елорданың о қ у о р ы н д а р ы н ы ң ү з д і к тәжрибесін айтуға болады. Жыл сайын осы мақсаттағы мектептердің саны артып келеді, қаладағы 47 мектепте мүмкіндігі шектеулі балардың білім алуына мүмкіндік жаса-лып, жүз пайыз қамтылып отыр.

Оқушылардың жазғы дема-лысын ұтымды ұйымдастыру мақсатында жергілікті бюд-жеттен 220 млн 778 мың теңге бөлінген.

Ж а с ө с п і р і м д е р м е н с ә б и л е р д і ң қ ұ қ ы қ т а р ы н түсіндіру жұмыстары да жолға қойылып, олардың құқықтық м ә д е н и е т і н т ә р б и е л е у г е арналған түрлі шаралар жүйелі түрде өткізілуде.

– Мемлекет қамқорлығынан, қоғам игіліктерінен тыс қалған бір баланың да жоқ екенін айта аламын. Жыл сайын өтетін «Мектепке жол» және «Қамқорлық» акциялары осы тұрғыдағы жұмысымызды жан-дандырады. Бүгінде 23 245 оқушы орны тапшылығы бар. Дегенмен,салынып жатқан 8 мектеп пен бір колледждің құрылысы бұл мәселелердің түйінін тарқатады - деді Эль-вира Амангелдіқызы.

Айгүл УАЙСОВА

-

-

Page 10: 52 (3109) 2014-05-15

10www.astana-akshamy.kz

E-mail: [email protected]

Гастроль шымылдығы «Абай» трагедиясымен ашылды. Авто-ры – Қазығұл деген. Басқа басқа

Абай туралы трагедия жазған адамды әдебиет, мәдениет жұртшылығы білуге тиіс еді. Әйтеуір өз басым ондай есімді жазушы барын, тіпті, естімеген де екенмін. Сірә, біреудің бүркеншек аты болуы... Жә, дедік, «Өлеңге әркімнің де бар таласы» деп Абай өзі айтқандай, әдебиетте кім нені, қалай жазамын десе, еркі, монополия жоқ. Ғұлама М.Әуезов 30-40 жыл зерттеп, роман-эпопея, пьеса арнап Абайдың өзін де, зама-нын да төрткүл дүниеге кең таны тып кеткен еді. Ал, Қазығұл Абай дың біз білмейтін тағы қандай адами қыр ла-рын ашып, оларын әдеби көркемдік тұрғыдан қалай қорытқан екен?

Халық әртісі, режиссер Е.Төлеубай қойған таза екі сағаттық спектакль ә дегеннен-ақ көңілімізге біртүрлі күдік туғызды. Биік төбе басында қақшиып Абай тұр. Ол ақ патшаға хат жазған-мыс. Абайдың көркемдік сөз кестесіне үш қайнаса сорпасы қосылмайтын, тіпті, көпшіліктің оқуына арналған тарихи кітаптың тілі деуге де келмейтін «өйтуде, бүйтуде» деген үнтаспаға жазылған олақ мәтін оқылады біразға дейін. Сосынғысы дежавю, оқығанымыз, көргеніміз, ес-тігеніміз. Сол баяғы Оразбай, Күнту, Оспан, Ербол. Болыстыққа талас. «Кірме», «белсіз» деген сөздермен бір-бірін жаман қатындарша таба-лау. Спектакльдің бүкіл өн бойында сонша қызылкеңірдек боп айтысып-тартысқанда, төбелесіп алғанда бұ-лардың көздегендері не? Не үшін? Ашыл майды. Ел болашағына қатысты «е», «бәсе» дегізетіндей бір жылт еткен жақсы ой, түзу ниет болу керек қой. Ондайы жоқ. Өзара ежіктескен қызыл сөз. Ал, Оспанның Оразбай-ды, Оразбайлардың Абайды сабай-тын сахналарын Ресейдің бандиттер мен бұзақылар туралы сан-сапалақ фильмдерінің бірінен көшіп келген бе деп қаласың. Кәдуілгі көше төбелесінің барлық әдістері қолданылады. Белгілі тұлғаларға қатысты жақсылардың айтыс-керісі үстінде бір жағы екінші жағын итше тепкілеп жабыла сабапты деген дерек бізге фольклор арқылы да жеткен емес. Қол көтеріп деген бар, әрі кетсе қамшысын бір сілтеп қалыпты деген бар, ал Абайды боққа былғағандай аяқ асты етіп тепкілеп тастайды. Халықтың орнында дауыс-тары үнтаспаға жазылып берілетін өсек айтып жүрген біреулер. Ақсүйек биі де, қарапайым қарашасы да жа-байы, интеллект дегеннің ұшқыны да жоқ. Өнер деуге келмейтін осын дай қарабайыр көріністерден кейін «әу» деп өлең айтып шыға ке летін Әйгерімді көреміз. Ол Абайға «Сұлулығым сорым бол-ды» деген сөз айтады. Онымен нені меңзеді? Аң-таңбыз. Жалпы спекткльде төрт томдық «Абай» романындағының бәрі бар деуге болады. Бірақ тақта алдында жүдеу мектеп мұғалімінің әртүрлі қалдық заттардан үйден жасап әкеліп оқушыға көрсететін көрнекі құралсымақтары сияқты басы да, аяғы да жоқ шолақ көріністер түрінде бірінен соң бірі тез алмасып зуылдап өте-өте шығады. Абайдың үйін тінтерде

көрінетін урядник пен полицайға шейін жүріс-тұрысымен, айтатын сөздерімен, сөйлеу мәнерлерімен біздің ескі тарихи фильмдеріміздегі осындай көріністерден егіз қозыдай айнымай қалған. Біздіңше ең жама-ны Абай тұқымының құрып кетуі Кенгірбайдың теріс батасынан дейтін мистикалық тұжырым жасалаты-нында. Иә, Абай ұрпағы большевизм орнатқан қуғын-сүргінде, екінші үлкен жаһандық соғыстың қарша бораған оғының астында қатты ойсырады. Алайда, Құнанбай-Абай ұрпағы құрып кеткен жоқ қой. Төрткүл дүниенің талай жерінде өсіп-өніп жатыр. Өз басым бұл қойылымнан басқа бір тектің Абай шыққан текті табалағаны сияқты, болған мен болмағанды былықтырғандай, тақырыбы да, жан-ры да ашылмаған спектакль-очеркке ұқсаған түсініксіз қойыртпақты ғана көргендей болдым.

Халқымыздың ұлы ағартушысы Ы.Алтынсарин ашқан мектептің арқасында бұл өлкеден саясат, әдебиет пен өнер сахнасына елін қараңғылық қапасынан жарыққа сүйреген көп-теген жақсы адамдар шыққаны мәлім. Солардың өнегелі өмірлері туралы қойылымдар жасауға ден қоюы – театр қызметінің жақсы қыры. Бұл ретте «Міржақып» трагедиясы, жанры көрсетілмеген «Мәриям, Ілияс» спектаклі көрерменнің ерек ше ықыласын туғызуға тиісті еді. Өкінішке қарай, трагедиялық үл кен тұлғаны да, ол тірлік еткен ортаны да көре алмадық. Тағы да Қазы ғұл дегеннің қаламынан туған шы ғармадан орташалау мектептің тарих пәні оқулығының, онда да

ескіргенінің, әр жерінен үзіп-жұлып алынған мәтіндерін тыңдағандай болдық. Голощекин өткен ғасырдың 50 жылдарындағы советтік фильмдердегі стандартпен жасалатын, аузынан көбігі аққанша айқайлап, ақырында өз сөзіне өзі қылғынып қалатын «жағымсыз» кейіпкерлерді еске түсіреді. Негізінде ол да адам. Адасып

жүрген қайшылықты адам. Кезегінде ол да атылып кеткен. Алайда, біз көрген спектакльде Голощекин автор және режиссер шешімімен көрерменге эф-фект туғызуға тиісті қуыршақ болып қана шыққан. Осы ойында Ахметтің көрінуі Міржақып бейнесін ашу үшін дәнекер ретінде керек болған шығар десек те, саңқылдатып қазақша өлең айтып Бәдрисафаның жүруі артық сияқтанып онша сендіре қоймайды. Сондай-ақ, «ұлы Ленин жақсы еді, бәрін бүлдірген Сталин» деген Ахмет сөзіне де бұл не насихаты деп түсінбей таң қалдық. Міржақыптың трагедия-сын көрсетуге материал жетерлік қой. Амангелді Имановқа қатыстысының

өзі не тұрады. Әттең, өмірбаяндық секіртпе шолу, плакат сияқты. Бос қуысты толтыру үшін автор мен режиссер ара-тұра Міржақыпты Абай өлеңдеріне жүгінтіп, кө-біне өз өлеңдерін тақпақтатып айтқызып қояды. Әртістің даусы жақсы-ақ, ашық, айқын. Тек өлең

оқуға шорқақтау екен, екпінді дұрыс қоймайды. Быдықтандырып жібереді.

Осындай көркемдікке жатпайтын жадағай баяндар мен көріністер жанры көрсетілмеген, Е.Төлеубайдың өзі жазып, өзі қойған «Мәриям, Ілияс» қойылымынан да молынан байқалады. Жанрын көрсетпесе де автор шығармаға трагедиялық сипат беруге тырысқан. Мәриям,

Ілияс шынымен бақытсыз жандар ма? Медальдарын айтпағанда, Мәриям екі рет Құрмет белгісі орденімен және Еңбек Қызыл Ту орденімен наградталған. Қазақстанның халық жа-зушысы деген атаққа жетіп, егеменді ел болғанымызды көріп, осы бертінде ғана 1996 жылы дүниеден озды. Ілияс Омаров Ленин орденімен, үш рет Еңбек Қызыл ту орденімен, Құрмет белгісі орденімен марапатталған. Бұлар жетімнен жетіліп, өздерін қолдап-қолпаштаған қоғамға адал қызмет істеп, өле-өлгендерінше риза боп өткен адамдар. Соншама құрмет пен марапатқа ие болған жандарды бүгін келіп, жапа шеккен, тауқымет тартқан, тіпті, сол қоғамға наразы болған жандар сияқты етіп көрсету – жалған баян, болған мен болмағанды былықтыру. Спектакльдегі «Қырым-ның қырық батыры» дастандарына қатысты Мәриям мен Ілияс ара-сын дағы қақпақыл ойнау әрекеті де, Мә риямның 1939-1959 жылдары Қазақ мемлекеттік көркем әдебиет бас пасында редактор, аға редактор боп қызмет атқарғанын, Мұрын жы-рау жырлап өткен дастандардың сол тұстары үлкен жеке кітап болып жарық көргенін ескерсек, бұл қисынның да шындыққа соншалық орайласып тұр-мағанын көреміз. Зияш Қалауоваға келсек, қысқа ғұмырында жоғары білім алған, үш кітабы жарық көрген, 1950

жылы Мәскеуде өткен бейбітшілікті жақтаушылардың Бүкілодақтың кон-ференциясына Қазақстаннан делегат болып қатысқан. Әркімнің жеке ба-сында өз мінезі мен ниетінен болатын хикметті қоғамнан көріп, соған жаба салу жөн емес. Іссапарға шыққанда баламды күтсін деп үйінде қалдырып кеткен сіңлісі орыс жездесіне тиіп алды да, соның күйігінен Алма Ораз-баева жынданып кетті деу де қисынға келмейді. Қай заманда, қай қоғамда болмасын өз қателігінің кесірінен пенде басынан не өтпейді. Соның бәрін қоғамның саясатына әкеп тели беру де білгендікке жатпайды. Демек, жасандылық – өнер емес.

«Боздаған бойдақтар» - комедия, бұны да театр режиссеры Е.Төлеубай өзі жазып, өзі қойған. Адамдар дик-таторлардың лагерьлері мен түр ме-леріне он мыңдап, жүз мыңдап то ғы-тылғанда, аты-жөндерінің орнына оларды нөмірленген цифрлармен таңбалай салады екен. Диктаторлар үшін адам жәй ғана материал ғой, оққа айдай ма, тау қопартып, тас уатқызады ма, ыңғайына қарай пайдалана береді. Нөмірленбесе де, одан кем емес шарт-ты есімді кейіпкерлер ұсыну біздің кейбір драматургтеріміз үшін де модаға айналған. Мына қойылымнан да соны көрдік. Әйшәй, Торсанбай, Борсанбай, Қорсанбай, Жымиған боп кете береді. Өскен ортасы, тегі жоқ,

www.astana-akshamy.kz

«Абай» трагедиясы

Page 11: 52 (3109) 2014-05-15
Page 12: 52 (3109) 2014-05-15

12www.astana-akshamy.kz

E-mail: [email protected]

-

1.2. )3. )4. )5. )

))

9.

11.12.

13.14.15.

19.

21.22.23.24.25.

29.

31.32.

33.34.35.

39.

41.

42.

43. ,

44.

45.

49.

51.

52.

53.

54.

55.

59.

1.2.3.4.5.

9. ). )

11.12.

13.

1. )2. )3. )4. )5.

9.

1.2.3. )4.5. )

1.2.3.

1.2.3.4.5.

Page 13: 52 (3109) 2014-05-15

13www.astana-akshamy.kzE-mail: [email protected]

Астана қаласы әкімдігінің «Жұмыспен қамту орталығы» КМК-ге хабарласыңыз! Мекенжайы: Астана қаласы, Брусиловский көшесі, 17/3, Бизнес-орталық ғимаратының 2-қабаты. 104,5,14,34 автобустарымен келуге болады.

Анықтама алу телефоны: 57-88-88.

.

:

Page 14: 52 (3109) 2014-05-15

14www.astana-akshamy.kz

E-mail: [email protected]

5215 30.03.2010

5216 30.03.2010

5217 30.03.2010

5218 30.03.2010

5219 30.03.2010

5220 30.03.2010

5221 30.03.20105222 31.03.2010

5223 31.03.2010

5224 31.03.2010

5225 31.03.20105226 31.03.2010

5227 31.03.2010

5228 - 31.03.2010

5229 31.03.2010

5230 31.03.2010

5231 31.03.2010

5232 31.03.2010

5233 31.03.2010

5234 31.03.20105235 31.03.2010

5236 31.03.2010

5237 31.03.2010

5238 31.03.2010

5239 31.03.2010

5240 31.03.20105241 31.03.20105242 31.03.2010

5243 01.04.2010

5244 01.04.2010

5245 01.04.2010

5246 01.04.2010

5247 01.04.2010

5248 01.04.20105249 01.04.2010

5250 01.04.2010

5251 01.04.2010

5252 01.04.20105253 01.04.2010

5254 01.04.20105255 01.04.2010

5256 01.04.2010

5257 01.04.20105258 01.04.2010

5259 01.04.2010

5260 01.04.20105261 01.04.2010

5262 01.04.2010

5263 01.04.20105264 01.04.2010

5265 01.04.2010

5266 02.04.2010

5267 02.04.2010

5268 02.04.2010

5269 02.04.20105270 02.04.20105271 02.04.2010

5272 02.04.2010

5273 02.04.2010

5274 02.04.2010

5275 02.04.2010

5276 05.04.2010

5277 05.04.2010

5278 05.04.2010

5279 05.04.20105280 05.04.20105281 05.04.2010

5282 05.04.2010

5283 05.04.2010

5284 05.04.2010

5285 05.04.2010

5286 05.04.20105287 05.04.20105288 05.04.2010

5289 06.04.2010

5290 06.04.2010

5291 06.04.2010

5292 06.04.2010

5293 06.04.2010

5294 06.04.2010

5295 06.04.2010

5296 06.04.2010

5297 06.04.2010

5298 06.04.2010

5299 06.04.2010

5300 06.04.2010

5301 06.04.2010

5302 06.04.2010

5303 06.04.2010

5304 06.04.2010

5305 07.04.2010

5306 07.04.2010

5307 07.04.2010

5308 07.04.2010

5309 07.04.2010

5310 07.04.20105311 07.04.2010

5312 07.04.2010

5313 07.04.2010

5314 07.04.2010

5315 07.04.2010

5316 07.04.2010

5317 07.04.2010

5318 07.04.2010

5319 08.04.2010

5320 08.04.2010

5321 08.04.2010

5322 08.04.2010

5323 08.04.2010

5324 08.04.2010

5325 08.04.2010

5326 08.04.2010

5327 08.04.2010

5328 08.04.2010

5329 08.04.2010

5330 08.04.2010

5331 08.04.2010

5332 08.04.2010

5333 08.04.2010

5334 08.04.2010

5335 08.04.2010

5336 08.04.20105337 08.04.2010

5338 08.04.2010

5339 08.04.2010

5340 08.04.2010

5341 08.04.2010

5342 09.04.20105343 09.04.2010

Т.А.Ж Кезекке қою күні Санаты

5096 15.03.2010

5097 15.03.2010 -

5098 - 15.03.2010

5099 15.03.2010

5100 15.03.20105101 15.03.2010

5102 15.03.2010

5103 15.03.2010

5104 15.03.2010

5105 - 15.03.2010

5106 15.03.2010

5107 15.03.2010

5108 15.03.2010

5109 15.03.2010

5110 15.03.2010

5111 15.03.2010

5112 15.03.20105113 15.03.2010

5114 15.03.2010

5115 16.03.2010

5116 16.03.2010

5117 16.03.2010

5118 16.03.2010

5119 16.03.2010

5120 16.03.2010

5121 - 16.03.2010

5122 16.03.2010

5123 17.03.2010

5124 17.03.20105125 17.03.2010

5126 17.03.2010

5127 17.03.2010

5128 17.03.2010

5129 17.03.2010

5130 17.03.2010

5131 17.03.2010

5132 17.03.2010

5133 17.03.2010

5134 17.03.2010

5135 17.03.20105136 17.03.20105137 17.03.2010

5138 17.03.2010

5139 17.03.2010

5140 18.03.2010

5141 18.03.2010

5142 18.03.2010

5143 18.03.2010

5144 18.03.2010

5145 18.03.2010

5146 18.03.2010

5147 18.03.2010

5148 - 18.03.2010

5149 18.03.20105150 18.03.2010

5151 18.03.2010

5152 18.03.2010

5153 18.03.2010

5154 18.03.2010

5155 18.03.2010

5156 18.03.2010

5157 19.03.2010

5158 19.03.2010

5159 19.03.2010

5160 19.03.2010

5161 19.03.2010

5162 19.03.2010

5163 19.03.20105164 19.03.2010

5165 - 19.03.2010

5166 19.03.2010

5167 19.03.2010

5168 19.03.2010

5169 19.03.2010

5170 19.03.2010

5171 19.03.2010

5172 25.03.2010

5173 25.03.20105174 25.03.2010

5175 25.03.2010

5176 25.03.2010

5177 25.03.2010

5178 25.03.2010

5179 25.03.2010

5180 25.03.2010

5181 25.03.2010

5182 26.03.2010

5183 26.03.2010

5184 - 26.03.2010

5185 26.03.2010

5186 26.03.2010

5187 26.03.2010

5188 26.03.2010

5189 26.03.2010

5190 26.03.2010

5191 26.03.2010

5192 26.03.2010

5193 26.03.2010

5194 26.03.2010

5195 26.03.2010

5196 26.03.2010

5197 26.03.2010

5198 26.03.20105199 26.03.2010

5200 26.03.2010

5201 29.03.2010

5202 29.03.2010

5203 29.03.20105204 29.03.2010

5205 29.03.2010

5206 29.03.20105207 29.03.2010

5208 29.03.2010

5209 29.03.2010

5210 30.03.2010

5211 30.03.2010

5212 30.03.2010

5213 30.03.2010

5214 30.03.2010

(Жалғасы. Басы газетіміздің №49 (3106) санында)

Page 15: 52 (3109) 2014-05-15

15www.astana-akshamy.kzE-mail: [email protected]

15100Ò

ÄÈÐÅÊÒÎÐ-ÁÀÑ ÐÅÄÀÊÒÎÐ

ÀÑ ÄÈÇÀÉÍÅÐ

Ò

15100Ò

ÄÈÐÅÊÒÎÐ-ÁÀÑ ÐÅÄÀÊÒÎÐ

Ò

«Астана ақшамы» газетінің 2014 жылғы 6 мамырда жарық көрген №49 (3106) санындағы «Астана қаласы әкімі аппараты» мемлекеттік мекемесінің «Б» корпусы бос мемлекеттік әкімшілік лауазымдарға орналасуға жариялаған конкурсы редакциялық қателік салдарынан №48 (3105) санындағы конкурс хабарламасын қайталап басылуы себепті жарамсыз деп та-нылсын.

«Қазпошта» АҚ бөлімшелерінде және Астана орталық почтамтында 2014 жылдың екінші жартыжылдығына

газет-журналдарға жазылу жүріп жатыр. Республикалық газет-журналдарға 20 маусымға дейін, Ресей газет-журнал-

дарына 4 маусымға дейін, жергілікті газет журналдарға маусым айының 25-іне дейін жазылуға болады.

Банк секторы. 2014 жылғы 1 сәуірдегі жағдай бойынша Астана қаласының банк жүйесіне ҚР Ұлттық Банкінің Орталық фи-лиалы, дербес банктер: «Қазақстанның Даму Банкі» АҚ, «Цеснабанк» АҚ, «Forte Bank» АҚ, екінші деңгейдегі банктердің 32 филиалы және екінші деңгейдегі банк филиалдарының 166 құрылымдық бөлімшесі кіреді.

Инфляция. Астана қаласы Статистика депар-таментінің ресми деректері бойынша инфляция 2014 жылғы ақпанға қарағанда, 2014 жылғы нау рызда 0,9% (2013 жылғы наурызға қарағанда – 6,4%) болды. Ай ішінде азық-түлік тауарлары 1,5%-ға (6,3%-ға), азық-түлікке жатпайтын тауар

– 0,6%-ға (6,1%-ға) және ақылы қызмет 0,4%-ға (7,0%-ға) қымбаттады.

Валюта нарығы. 2014 жылғы 1 сәуірдегі жағдай бойынша қолма-қол шетел валютасының нарығында банктердің 181 айырбастау пункті және Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын жүргізуге лицензиясы бар уәкілетті ұйымдардың 62 валюта айырбастау пункті жұмыс істейді. Наурыз айында осы ай-ырбастау пункттерінде сатып алынған–сатылған валютаның жиынтық көлемі тиісінше мынадай болды:

Наурызда сатып алу-сату бағамының орта-ша алынған мәні: АҚШ доллары 181,82 теңге /183,34 теңге; еуро 251,55теңге /252,93 теңге; ресей рублі бойынша 4,96 теңге /5,06 теңге болды.

Депозит нарығы. Екінші деңгейдегі банктердегі резиденттер депозиттерінің жалпы көлемі 2014 жылғы ақпанмен салыстырғанда, 2014 жылғы сәуірде 1,9%-ға өсіп, 2 165 171 млн. теңге болды.

Шетел валютасындағы салымдар 982 911 млн.теңге болып, 2,3%-ға өсті, ал ұлттық валютадағы салымдар 1,5%-ға өсіп, 1 182 260 млн. теңге болды. Теңгедегі салымның үлес салмағы 54,6% болды.

Ай ішінде заңды тұлғалардың депозиттері 2,4%-ға өсіп, 1 738 941 млн. теңге болса, ал жеке тұлғалардың салымдары 0,3%-ға қысқарып 426 230 млн. теңге болды. Заңды тұлғалардың депозиттерінің үлесі салымдардың жалпы көлемінде 80,3% болды.

2014 жылғы наурызда банктік емес заңды тұлғалардың теңгеде тартқан мерзімді депозиттері бойынша орташа алынған сыйақы мөлшерлемесі 6,1%, ал жеке тұлғалардың

теңгеде тартқан мерзімді депозиттері бойынша орташа алынған сыйақы мөлшерлемесі 8,5% болды.

Кредит нарығы. 2014 жылдың ақпан айымен салыстырғанда 2014 жылғы 1 сәуірде банктердің Астана қаласының экономикасын кредиттеуі бойынша негізгі қарызының жалпы көлемі 1 342 448 млн. теңге болып, 4,8%-ға ұлғайды.

Бір айда ұлттық валютадағы кредиттер 2,6%-ға азайып, 869 435 млн. теңге болды, ал шетел валютасындағы кредиттер 473 013 млн. теңге болып, 21,6%-ға ұлғайды. Теңгемен берілген кредиттің үлес салмағы 64,8% болды.

Наурызда қысқа мерзімді кредиттер 21,2%-ға өсті, ал ұзақ мерзімді кредиттер 0,1%-ға қысқарды, сәйкесінше 356 734 млн. және 985 714 млн. теңге болды. Нәтижесінде ұзақ мерзімді кредиттердің үлес салмағы 73,4% болды.

Заңды және жеке тұлғаларға кредит беру 6,5%-ға және 0,7%-ға ұлғайып, тиісінше 958 401 млн. теңге және 384 047 млн. теңге болды.

Наурызда банктік емес заңды және жеке тұлғаларға ұлттық валютада берілген кредиттер бойынша орташа алынған сыйақы мөлшерлемесі 13,5% және тиісінше 18,2% болды.

% %

5344 09.04.2010

5345 09.04.20105346 09.04.2010

5347 09.04.2010

5348 09.04.2010

5349 09.04.2010

5350 09.04.2010

5351 09.04.2010

5352 09.04.2010

5353 12.04.2010

5354 12.04.2010

5355 12.04.2010

5356 12.04.2010

5357 - 12.04.2010

5358 12.04.2010

5359 12.04.2010

5360 12.04.2010

5361 12.04.2010

5362 12.04.2010

5363 12.04.2010

5364 12.04.2010

5365 12.04.2010

5366 12.04.2010

5367 13.04.2010

5368 13.04.2010

5369 13.04.2010

5370 13.04.2010

5371 13.04.2010

5372 13.04.2010

5373 13.04.2010

5374 14.04.2010

5375 - 14.04.2010

5376 14.04.20105377 14.04.2010

5378 14.04.20105379 14.04.2010

5380 14.04.2010

5381 14.04.2010

5382 14.04.2010

5383 14.04.2010

5384 14.04.2010

5385 14.04.2010

5386 15.04.2010

5387 15.04.2010

5388 15.04.20105389 15.04.20105390 15.04.2010

5391 15.04.2010

5392 15.04.2010

5393 15.04.2010

5394 15.04.2010

5395 15.04.20105396 15.04.2010

5397 15.04.2010

5398 15.04.2010

5399 15.04.2010

5400 15.04.2010

5401 15.04.2010

5402 15.04.2010

5403 - 15.04.2010

5404 15.04.2010

5405 15.04.2010

5406 15.04.2010

5407 15.04.2010

5408 16.04.2010

5409 16.04.2010

5410 16.04.2010

5411 16.04.20105412 16.04.2010

5413 16.04.2010

5414 16.04.2010

5415 16.04.2010

5416 16.04.20105417 16.04.2010

5418 16.04.2010

5419 16.04.2010

5420 16.04.2010

5421 16.04.2010

5422 16.04.2010

5423 16.04.2010

5424 16.04.20105425 16.04.2010

5426 16.04.2010

5427 16.04.2010

5428 19.04.2010

5429 19.04.2010

5430 19.04.2010

(Жалғасы бар)

Астана қалалық ардагерлер кеңесі Ұлы Отан соғысы ардагерлері Казис

Джулдыбаев (16.05.1924 ж.) пен Барлыбай Табешовты (15. 05. 1924 ж.)

90 жылдық мерейтойларымен шын жүрек тен құттықтайды.

Зор денсаулық, жанұя ла рыңызға тыныштық тілейді.

Page 16: 52 (3109) 2014-05-15

16www.astana-akshamy.kz

E-mail: [email protected]

Саяжан, өнертанушы

– Иә, «Астана Опера» опера және балет театрының өнерпаздары Санкт-Петербордың Мария театрында өнер көрсетіп, шетелдік тәжірибелі мамандар тарапынан лайықты бағаға ие болды. Бұған өте қуаныштымын. Маэстро Валерий Гергиевтің дирижерлігімен шырқау – әр әншінің маңдайына бұйыра бермейтін бақыт. Бүгінгі таңда Қазақстанның опера өнері бүкіл әлемге аян. Қазір біздің әншілеріміз кез келген халықаралық ареналар-да ел намысын лайықты деңгейде қорғай алады. Бұл – үлкен жетістік. Оған қоса, әлемдегі сұранысы өте жоғары Елдар Әбдіразақовпен бірге «Аттила» операсында Одабелла пар-тиясын орындағаным, кейін Мария театрында Роберто Тальявинимен өнер көрсеткенім шабытыма қанат бітірді.

Ғазиза, ЕҰУ студенті– Еңбектенсең, еш қиындығы жоқ.

Ең бастысы, операның бар әсемдігін жоғалтып алмау керек. Қазір италия тіліндегі шығармаларды орын-дап жүрмін. Тыңдарманға дұрыс жеткізуге тырысамын.

Гүлжан, оқырман– «Астана Опера» деңгейі еш

театрдан кем емес. Мұндағы аку-стика тамаша. Сахнаның іші мен сыртындағы барлық нәрселер – еденнен төбеге дейін, орындықтар мен қабырғадағы айналар сахнадағы дауыстың тереңдігін айшықтай түседі. Ұжымдағы әріптестеріммен мақтанамын, барлығы да талантты, бірінен бірі өтеді. Өз басым осы театрда еңбек ету кез келген опера әншісінің арманы деп ойлаймын. «Астана Опера» театрының болашағы зор.

Тынысбек, мектеп оқушысы– Әр әншінің жеке вокалдық гигие-

насы болады. Студент кезімде репер-туарымда жоқ әндерді орындап, дау-ысыма келіңкіремей, қиналған сәттер болған. Қазір өзімнің дауысыма сай шығармаларды таңдауға тырысамын. Күні-түні ән айтуға да болмайды, со-сын суық сусындар ішпеу керек.

-

Жайдар– Өзіңнің еліңдегі театрдың

деңгейі төмен болса немесе репер-туар болмаса, арман қуалап шетелге қоныс аударуға болады. Ал, бізде олай емес. Бізге тәжірибе жағынан байыту үшін шет елдерден мықты әншілер мен өз ісінің мамандары шақырылады. Сырт жаққа гастроль-ге көп шығамыз. «Астана Операда» жұмыс істеу тәртібі шет елдегімен бірдей.

Тамара, қала тұрғыны– Джузеппе Вердидің «Аида»

операсында бас кейіпкердің пар-тиясын орындадым. Румыниялық театрдың көркемдік жетекшісі Михай Косма және дирижер Кри-стиан Санду осы операға арнайы шақыртқан болатын. Әрине, өте қуаныштымын. Бұл – мен үшін үлкен құрмет. Халық өте жақсы қабылдады. Көрермендердің құрметі мен қошеметі ерек-ше болды.

Мира, тұрақты оқырман

– Бұл – әлемнің көптеген елдерінде көрермен сүйіспеншілігіне ие болған классикалық опера. Мұндағы, әсіресе, қыздың Отанына, Радамеске деген адал махабба-тын көрсететін үшінші акті аса қиын соғады. Румыния сах-насында сол сыннан сүрінбей өттім дей аламын. Тыңғылықты дайындалуға уақыт жетпей қалғанына қарамастан, сахнадағы әріптестеріммен бірден тіл табысып кеттім. Олар мені, мен оларды жерге қаратқан жоқпыз. Спектакльдің сәтті өтуіне театрда көп дайындық жасауымның едәуір көмегі тиді. Себебі, уақыт ағымына ілесе алған адам ғана қазір белгілі бір табысқа қол жеткізеді десек, бұл орайда маған әлемдегі ең көп сұранысқа ие әнші – Елдар Әбдіразақовпен бірге өнер көрсеткен «Аттила» операсындағы Одабелла бейнесі, Мария театрында Роберто Та-льявинимен шырқаған рөлдерім қымбат.

-

Динара, мұғалім

– Ол әр операның ерекшелігіне байланысты дер едім. Әйтеуір, кемінде 2-3 ай уақытты жұмсаймыз.

Жамал, оқырман– Мұқан Төлебаевтың «Біржан-

Сара» операсындағы Алтынайдың рөлі жаныма жақын. Әрі бұл – менің үлкен сахнада алғаш орындаған туындым. Сосын Дж.Вердидің «Аида» операсынан Аида, «Тру-бадур» операсынан Леонора, Дж.Пуччинидің «Турандоты-нан» Турандот, Р.Леонкавалло «Паяцы» операсында Недданың партиясын ерекше атап өтуге бола-ды. Жалпы, шырқаған арияларым бір-біріне ұқсамайды. Сондықтан әрқайсысының өз орны бар.

Айжан, студент– Операның өзі көп салалы,

өте қиын жанрлардың бірі ғой. Біздің, әншілердің осы саланы таңдауымыздың өзі басқалардан даралайтындай. Сонымен бірге, бәлкім, дауысымда бір ерекшелік бар шығар. Жалпы, өнерде өз орныңның болғаны жақсы

Еркежан СӘТІМБЕК