52/A · 2016-09-20 · Η Δομή και η Οργάνωση της Ύλης k ΦΕ 52/a Τόμος a΄ Η Δομή και η Οργάνωση της Ύλης Δημήτριος

Η Δομή

και η

Οργάνωσ

η της Ύλης

KΦΕ

52

/A

Τόμος A΄Τόμος A΄

Η Δομή και η Οργάνωσητης Ύλης

Δημήτριος ΓαβριήλΛέκτορας ΑριστοτελείουΠανεπιστημίουΘεσσαλονίκηςΙωάννης ΚαπόλοςΚαθηγητής ΤΕΙΠελοποννήσουΑθανασία ΚολιαδήμαΕπίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Πατρών

Οργάνωση και Αλληλεπιδράσεις σε Μοριακό Επίπεδο

Οργάνωση και Αλληλεπιδράσεις σε Μοριακό Επίπεδο

Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του υποέργου 2 με τίτλο «Ανάπτυξη έντυπου εκπαιδευτικού υλικού για τα νέα Προγράμματα Σπουδών» της Πράξης «Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο» η οποία έχει ενταχθεί στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση» (ΕΠΕΔΒΜ) του ΕΣΠΑ (2007-2013), Άξονας Προτεραιότητας 7: «Ενίσχυση της Διά Βίου Εκπαίδευσης Ενηλίκων στις 8 Περιφέρειες Σύγκλισης» με κωδικό MIS 296121 και η οποία συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο - ΕΚΤ) και από εθνικούς πόρους, μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) του ΥΠΑΙΘ.

Η Δομή και η Οργάνωση της Ύλης

Σημείωση

Το ΕΑΠ είναι υπεύθυνο για την επιμέλεια έκδοσης και την ανάπτυξη των κειμένων σύμφωνα με τη

Μεθοδολογία της εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης. Για την επιστημονική αρτιότητα και πληρότητα των

συγγραμμάτων την αποκλειστική ευθύνη φέρουν οι συγγραφείς, κριτικοί αναγνώστες και ακαδημαϊκοί

υπεύθυνοι που ανέλαβαν το έργο αυτό.

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΣχολή Θετικών Επιστημών και Τεχνολογίας

Πρόγραμμα Σπουδών

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Θεματική ΕνότηταΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΕ ΜΟΡΙΑΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ

Τόμος AΗ Δομή και η Οργάνωση της Ύλης

ΣυγγραφήΑΘΑΝΑΣΙΑ ΚΟΛΙΑΔΗΜΑ

Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Πατρών

ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΠΟΛΟΣΚαθηγητής ΤΕΙ Πελοποννήσου

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΓΑΒΡΙΗΛΛέκτορας Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Κριτική ΑνάγνωσηΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗΣ

Καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών

Ακαδημαϊκός Υπεύθυνος για την ανάπτυξη του έντυπου διδακτικού υλικού του ΠΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗΣ


Συντονιστής για την ανάπτυξη του έντυπου διδακτικού υλικού της ΘΕΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗΣ


Ειδικός στη Μεθοδολογία της Ανοικτής και εξ Αποστάσεως ΕκπαίδευσηςΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΥΛΑΟΥΖΙΔΗΣ

Γλωσσική ΕπιμέλειαΕΥΣΤΑΘΙΑ ΖΩΗ

Τεχνική Επιμέλεια – Καλλιτεχνική Επιμέλεια – Σελιδοποίηση

ΒΙΒΛΙΟΤΕΧΝΙΑΠΑΠΠΑΣ ΦΩΤΙΟΣ - ΔΟΥΒΟΥ ΣΕΒΑΣΤΗ Ο.Ε.

ISBN: 978-960-538-976-5

Κωδικός Έκδοσης: ΚΦΕ 52/A

Copyright © 2015 για την Ελλάδα και όλο τον κόσμοΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Πάροδος Αριστοτέλους 18, 26335 Περιβόλα Πατρών – Τηλ.: 2610 367300, Φαξ: 2610 367650

To παρόν έργο πνευματικής ιδιοκτησίας προστατεύεται κατά τις διατάξεις του Ελληνικού Νόμου (Ν. 2121/1993 όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα) και τις διεθνείς συμβάσεις περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Απαγορεύεται απολύτως η άνευ γραπτής αδείας του εκδότη, κατά οποιονδήποτε τρόπο ή μέσο, αντιγραφή, φωτοανατύπωση και εν γένει αναπαραγωγή, εκμίσθωση ή δανεισμός, μετάφραση, διασκευή, αναμετάδοση στο κοινό σε οποιαδήποτε μορφή (ηλεκτρονική, μηχανική κ.λπ.) και η εν γένει εκμετάλλευση του συνόλου ή μέρους του έργου.

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Σχολή Θετικών Επιστημών και Τεχνολογίας

Πρόγραμμα Σπουδών

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Θεματική Ενότητα

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΕ ΜΟΡΙΑΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ

Τόμος A

Η Δομή και η Οργάνωση της Ύλης

ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΚΟΛΙΑΔΗΜΑ

Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Πατρών

ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΠΟΛΟΣ

Καθηγητής ΤΕΙ Πελοποννήσου

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΓΑΒΡΙΗΛ

Λέκτορας Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

ΠΑΤΡΑ 2015

Βιογραφικά

Η Αθανασία Κολιαδήμα είναι Επίκουρη Καθηγήτρια στο Τμήμα Χημείας του Πανεπιστημίου Πατρών από το 1999 με γνωστικό αντικείμενο «Φυσικοχημεία», ενώ έχει διδάξει ως Συνεργαζόμενο Εκπαιδευτικό Προσωπικό του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου στο Προπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών «Σπουδές στις Φυσικές Επιστήμες» και στο Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης «Μεταπτυχιακή Ειδίκευση Καθηγητών Φυσικών Επιστημών». Είναι πτυχιούχος Χημικός (1988) και διδάκτορας (1993) του Τμήματος Χημείας του Πανεπιστημίου Πατρών. Το διάστημα 1996-1997 υπήρξε μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Center of Advance Materials Processing του Clarkson University, Potsdam NY, USA με αντικείμενο τη σύνθεση και το χαρακτηρισμό νανοσωματιδίων. Έχει δημοσιεύσει 56 ερευνητικές εργασίες σε έγκριτα διεθνή επιστημονικά περιοδικά, 3 κεφάλαια σε συλλογικούς τόμους, ενώ έχει συμμετάσχει σε 62 διεθνή και εθνικά συνέδρια.

Ο Ιωάννης Καπόλος είναι Καθηγητής στο Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων του ΤΕΙ Πελοποννήσου από το 2003 και Συνεργαζόμενο Εκπαιδευτικό Προσωπικό του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου στο Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης «Μεταπτυχιακή Ειδίκευση Καθηγητών Φυσικών Επιστημών» από το 2006. Είναι πτυχιούχος Χημικός (1986) και διδάκτορας (1993) του Τμήματος Χημείας, διπλωματούχος Χημικός Μηχανικός (1994) και κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης στη Διδακτική των Φυσικών Επιστημών (2008) του ΤΕΕΑΠΗ του Πανεπιστημίου Πατρών. Υπήρξε μεταδιδακτορικός ερευνητής του Τμήματος Χημικών Μηχανικών του ίδιου πα-νεπιστημίου, ενώ εργάστηκε στο Εθνικό Ίδρυμα Αγροτικής Έρευνας (Ινστιτούτο Προστασίας Φυτών Πάτρας) με αντικείμενο τον έλεγχο υπολειμμάτων γεωργικών φαρμάκων σε γεωργικά προ-ϊόντα. Έχει δημοσιεύσει 35 ερευνητικές εργασίες σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά, 3 κεφάλαια σε συλλογικούς τόμους, ενώ έχει συμμετάσχει σε 50 διεθνή και εθνικά συνέδρια.

Ο Δημήτριος Γαβριήλ είναι από το 2014 Λέκτορας στο Τμήμα Χημείας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με γνωστικό αντικείμενο «Φυσική Χημεία». Είναι κάτοχος πτυχίου και διδακτορικού διπλώματος (1999) του Τμήματος Χημείας του Πανεπιστημίου Πατρών. Το 2002-03 υπήρξε μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Τμήμα Χημείας του Πανεπιστημίου Leiden (Ολλανδία). Η έρευνά του εστιάζεται σε φυσικοχημικές μετρήσεις που σχετίζονται με διεπιφανειακές αλληλεπι-δράσεις και χαρακτηρισμό υλικών με χρωματογραφικές τεχνικές. Είναι συγγραφέας 37 επιστημο-νικών δημοσιεύσεων στα παραπάνω ερευνητικά πεδία.

Περιεχόμενα

Πρόλογος τόμου ....................................................................................................19

Μέρος Α Δομή του ατόμου – Χημικός δεσμός Αθ. Κολιαδήμα

Πρόλογος................................................................................................................23

ΚΕΦΑ Λ Α ΙΟ 1

Δομή του ατόμου

Σκοπός, Προσδοκώμενα Αποτελέσματα, Έννοιες-Κλειδιά,

Εισαγωγικές Παρατηρήσεις ................................................................................25

1.1 Εισαγωγή .....................................................................................................27

1.2 Υποατομικά σωματίδια ..............................................................................28

1.3 Η ανακάλυψη του ηλεκτρονίου ................................................................29

1.4 Διαυλικές ακτίνες και πρωτόνια ...............................................................33

1.5 Το πυρηνικό πρότυπο του ατόμου............................................................34

1.6 Μαζικός αριθμός και ισότοπα ..................................................................38

1.7 Κλίμακα ατομικού βάρους και ατομικά βάρη στοιχείων ......................41

1.8 Ηλεκτρονιακή δομή των ατόμων ..............................................................45

1.9 Ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία –

Δυαδικός χαρακτήρας του φωτός ............................................................46

1.10 Το φωτοηλεκτρικό φαινόμενο ..................................................................51

1.11 Ατομικά φάσματα και άτομο Bohr ...........................................................54

1.12 Η κυματική φύση του ηλεκτρονίου ..........................................................63

1.13 Η κβαντομηχανική εικόνα του ατόμου ...................................................65

1.14 Κβαντικοί αριθμοί ......................................................................................69

1.15 Ατομικά τροχιακά ......................................................................................72

1.16 Ηλεκτρονιακή δομή ....................................................................................74

8 Η ΔΟΜΗ ΚΑ Ι Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΥΛΗΣ

1.17 Περιοδικός πίνακας και ηλεκτρονιακή δομή ..........................................86

1.18 Περιοδικότητα στις ιδιότητες των στοιχείων ..........................................92

1.19 Ενέργεια ιοντισμού .....................................................................................97

1.20 Ηλεκτρονιακή δομή των ιόντων .............................................................101

1.21 Ηλεκτρονιακή συγγένεια .........................................................................104

1.22 Ιοντική ακτίνα ...........................................................................................108

1.23 Ηλεκτραρνητικότητα ...............................................................................112

Ασκήσεις Κεφαλαίου ..........................................................................................115

Σύνοψη .................................................................................................................118

Λίστα Ελέγχου Γνώσεων ...................................................................................119

Βιβλιογραφία .......................................................................................................120

Οδηγός για Περαιτέρω Μελέτη ........................................................................121

Απαντήσεις σε Ασκήσεις Αυτοαξιολόγησης ...................................................122

Απαντήσεις Δραστηριοτήτων ............................................................................126

Απαντήσεις Ασκήσεων Κεφαλαίου ..................................................................127

Κατάλογος σχημάτων .........................................................................................129

Κατάλογος πινάκων............................................................................................133


Χημικός δεσμός


Εισαγωγικές Παρατηρήσεις ..............................................................................135

2.1 Περιγραφή χημικών δεσμών ...................................................................137

2.2 Ο ομοιοπολικός δεσμός ............................................................................138

2.3 Πρόβλεψη μοριακής δομής .....................................................................147

2.4 Επίδραση των ατομικών χαρακτηριστικών

στο σχηματισμό του ομοιοπολικού δεσμού ...........................................151

ΠΕΡ ΙΕΧΟΜΕΝΑ 9

2.5 Εξαιρέσεις από τον κανόνα των οκτώ ηλεκτρονίων ...........................157

2.6 Ενώσεις ένταξης ........................................................................................158

2.7 Το μοντέλο άπωσης ηλεκτρονιακών ζευγών της στιβάδας

σθένους (Valence Shell Electron Pair Repulsion, VSEPR) ........................159

2.8 Θεωρητική ανάλυση του χημικού δεσμού –

Σύνδεση των ατομικών τροχιακών .........................................................166

2.9 Ο μηχανισμός του δεσμού .......................................................................168

2.10 Είδη ομοιοπολικών δεσμών – Ο σ δεσμός .............................................170

2.11 Ο π δεσμός .................................................................................................171

2.12 Μεγαλύτερης πολλαπλότητας δεσμοί – Οι δ και φ δεσμοί .................173

2.13 Θεωρία του δεσμού σθένους (Valence Βond, VB) .................................174

2.14 Εισαγωγή στη θεωρία των μοριακών τροχιακών

(Molecular Orbital, MO) .............................................................................190

2.15 Διαγράμματα μοριακών τροχιακών .......................................................196

2.15.1 Μοριακό υδρογόνο, Η2 ...............................................................200

2.15.2 Μοριακό ήλιο, He2 .......................................................................201

2.15.3 Διλίθιο, Li2 ....................................................................................202

2.15.4 Διβηρύλλιο, Be2 ............................................................................204

2.15.5 Διβόριο, Β2 ....................................................................................204

2.15.6 Διάνθρακας, C2 ............................................................................206

2.15.7 Μοριακό άζωτο, Ν2 .....................................................................206

2.15.8 Μοριακό οξυγόνο, O2 ..................................................................208

2.15.9 Διφθόριο, F2 ..................................................................................209

2.15.10 Δινέον, Ne2 ....................................................................................210

2.15.11 Ομοπυρηνικά διατομικά μόρια για βαρύτερα

του νέον στοιχεία .........................................................................210

2.15.12 Διατομικά ετεροάτομα ...............................................................211

1 0 Η ΔΟΜΗ ΚΑ Ι Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΥΛΗΣ

2.15.13 Εφαρμογή της θεωρίας των μοριακών τροχιακών

σε τριατομικά άτομα ...................................................................214

2.16 Σύνδεση χημικών ιδιοτήτων με τη θεωρία

των μοριακών τροχιακών ........................................................................216

2.17 Απεντοπισμένοι δεσμοί – Συντονισμός ..................................................221

2.18 Διαμοριακές δυνάμεις ..............................................................................226


Σύνοψη .................................................................................................................233


Βιβλιογραφία .......................................................................................................235








Μεταφορά γνώσης στην εκπαιδευτική διαδικασία



3.1 Προτεινόμενο σχέδιο μαθήματος για τη διδασκαλία

της δομής του ατόμου ..............................................................................255

3.1.1 Σκοπός ..............................................................................................255

3.1.2 Διδακτικοί στόχοι ...........................................................................255

3.1.3 Σύντομη περιγραφή ........................................................................256

3.1.4 Μέσα διδασκαλίας, υλικά, προϋποθέσεις ...................................257

ΠΕΡ ΙΕΧΟΜΕΝΑ 11

3.1.5 Δομή μαθήματος .............................................................................257

3.1.6 Δραστηριότητες μαθητών .............................................................259

3.1.7 Αξιολόγηση μαθητών .....................................................................259


του χημικού δεσμού ................................................................................. 260



3.2.3 Δομή μαθήματος .............................................................................261



Βιβλιογραφία .......................................................................................................263


Μέρος Β Ενώσεις ένταξης Ι. Καπόλος

Πρόλογος..............................................................................................................267


Ιστορική ανασκόπηση – ορολογία – ονοματολογία –

ισομέρεια ενώσεων ένταξης



1.1 Εισαγωγή ...................................................................................................272

1.2 Ιστορική αναδρομή ...................................................................................273

1.3 Ορολογία των ενώσεων ένταξης ............................................................278

1.4 Βασικοί κανόνες ονοματολογίας ενώσεων ένταξης ............................288

1.5 Εισαγωγή στην ισομέρεια των ενώσεων ένταξης .................................293

1.6 Στερεοϊσομέρεια ........................................................................................294


1.6.1 Γεωμετρική ισομέρεια ....................................................................294

1.6.2 Οπτική ισομέρεια ............................................................................295

1.7 Συντακτική ισομέρεια ...............................................................................300

1.7.1 Ισομέρεια σύνδεσης ........................................................................300

1.7.2 Ισομέρεια ένταξης ..........................................................................301


Σύνοψη .................................................................................................................308


Βιβλιογραφία .......................................................................................................310








Ο δεσμός στις ενώσεις ένταξης



2.1 Εισαγωγή ...................................................................................................325

2.2 Θεωρία του δεσμού σθένους (Valence Bond Theory) ............................327

2.3 Θεωρία του κρυσταλλικού πεδίου (Crystal Field Theory) .....................336

2.4 Ερμηνεία της εμφάνισης του χρώματος με βάση τη θεωρία

του κρυσταλλικού πεδίου ........................................................................350


Σύνοψη .................................................................................................................360

ΠΕΡ ΙΕΧΟΜΕΝΑ 1 3


Βιβλιογραφία .......................................................................................................362










3.1 Σχέδιο μαθήματος για τη διδασκαλία των ενώσεων ένταξης .............375


των ενώσεων ένταξης ...............................................................................377

3.2.1 Σκοπός ..............................................................................................377




3.2.5 Δομή μαθήματος .............................................................................378



3.3 Σχέδιο πειράματος ....................................................................................382

3.4 Προτεινόμενο σχέδιο εργαστηριακής άσκησης ....................................383

3.4.1 Σκοπός ..............................................................................................383




3.4.4 Προεργαστηριακές ερωτήσεις ......................................................384

3.4.5 Μέτρα προστασίας .........................................................................384

3.4.6 Όργανα, σκεύη, χημικές ουσίες, υλικά ........................................384

3.4.7 Δομή εργαστηριακής άσκησης .....................................................385

3.4.8 Φύλλο εργασίας ..............................................................................387

Βιβλιογραφία .......................................................................................................388


Μέρος Γ Δομή, ιδιότητες και χαρακτηρισμός

των ενώσεων του άνθρακα Δ. Γαβριήλ

Πρόλογος..............................................................................................................393


Εισαγωγή στις ενώσεις του άνθρακα



1.1 Οι οργανικές ενώσεις και η σημασία τους .............................................397

1.2 Πού οφείλονται οι πολυάριθμες ενώσεις του άνθρακα .......................400

1.2.1 Συγκρίνοντας τον άνθρακα με το πυρίτιο ...................................401

1.2.2 Το φαινόμενο της ζωής στη Γη .....................................................402

1.3 Ο χημικός δεσμός στις ενώσεις του άνθρακα .......................................404

1.4 Ταξινόμηση των οργανικών ενώσεων ....................................................411

1.5 Ταξινόμηση των χημικών αντιδραστηρίων ...........................................417

1.6 Ισομέρεια ....................................................................................................419

1.6.1 Συντακτική ισομέρεια ....................................................................419

1.6.2 Στερεοϊσομέρεια ..............................................................................422

1.6.3 Εναντιομέρεια .................................................................................424


1.6.4 Οπτική ενεργότητα – Ρακεμικά μείγματα ...................................429

1.6.5 Διαστερεομέρεια απεικόνισης .......................................................432

1.6.6 Διαστερεομέρεια cis-trans ή γεωμετρική ισομέρεια ....................434

1.7 Φυσικές ιδιότητες των οργανικών ενώσεων –

∆ιαμοριακές δυνάμεις ..............................................................................438

1.8 Το επαγωγικό φαινόμενο .........................................................................441

1.9 Συντονισμός ή μεσομέρεια και συζυγιακό φαινόμενο .........................443

1.10 Ποιοτική-ποσοτική ανάλυση των οργανικών ενώσεων .......................447


Σύνοψη .................................................................................................................452


Βιβλιογραφία .......................................................................................................454








Κατηγορίες και μηχανισμοί αντιδράσεων –

Χαρακτηριστικές οργανικές ενώσεις


Εισαγωγικές Παρατηρήσεις ................................................................................467

2.1 Κατηγορίες οργανικών αντιδράσεων ....................................................469

2.1.1 Αντιδράσεις προσθήκης ................................................................469

2.1.2 Αντιδράσεις απόσπασης ................................................................470


2.1.3 Αντιδράσεις υποκατάστασης ή αντικατάστασης .......................471

2.1.4 Αντιδράσεις πολυμερισμού ...........................................................473

2.1.5 Αντιδράσεις οξείδωσης αναγωγής ...............................................474

2.1.6 Αντιδράσεις οξέων βάσεων ..........................................................475

2.2 Μηχανισμοί οργανικών αντιδράσεων ....................................................478

2.2.1 Μετακίνηση με τη μορφή ζεύγους ηλεκτρονίων ........................478

2.2.2 Μετακίνηση με τη μορφή ενός μονήρους ηλεκτρονίου .............479

2.3 Μηχανισμοί πυρηνόφιλης υποκατάστασης και απόσπασης ...............482

2.3.1 Μηχανισμοί πυρηνόφιλης υποκατάστασης.................................482

2.3.2 Μηχανισμοί απόσπασης .................................................................485

2.4 Βιολογικά μακρομόρια ............................................................................491

2.4.1 Υδατάνθρακες ή σάκχαρα ............................................................492

2.4.2 Λιπίδια ..............................................................................................498

2.4.3 Αμινοξέα – Πεπτίδια – Πρωτεΐνες ...............................................501

2.5 Καύσιμα – Πετρέλαιο – Φυσικό αέριο ...................................................507

2.6 Περιβαλλοντικά ζητήματα ......................................................................511


Σύνοψη .................................................................................................................516


Βιβλιογραφία .......................................................................................................518












3.1 Προτεινόμενο σχέδιο θεωρητικού μαθήματος

για την ισομέρεια των οργανικών ενώσεων ..........................................530

3.1.1 Σκοπός ..............................................................................................530



3.1.4 Μέσα διδασκαλίας, υλικά .............................................................531

3.1.5 Προϋποθέσεις ..................................................................................531

3.1.6 Δομή μαθήματος .............................................................................532

3.1.7 Αξιολόγηση της διδασκαλίας – Φύλλο εργασίας .......................535

3.2 Προτεινόμενο σχέδιο εργαστηριακής άσκησης

για τη διάκριση των οργανικών ενώσεων ..............................................538

3.2.1 Σκοπός ..............................................................................................538



3.2.4 Θεωρία .............................................................................................539

3.2.5 Μέτρα ασφαλείας ...........................................................................541

3.2.6 Όργανα, σκεύη, χημικές ουσίες, υλικά ........................................541

3.2.7 Δομή της εργαστηριακής άσκησης ...............................................542

3.2.8 Φύλλο εργασίας ..............................................................................545

Βιβλιογραφία .......................................................................................................548


Documents

52/A · 2016-09-20 · Η Δομή και η Οργάνωση της Ύλης k ΦΕ 52/a Τόμος a΄ Η Δομή και η Οργάνωση της Ύλης Δημήτριος