Spacew o r l d

ปท 1 ฉบบท 1:กมภาพนธ:2556

Planetsand Moons of our solar system

ThaiNational

Obesvatory

Chiangrai Rajabhat

University Obsevatory

Asternomy

Planetsand Moons of our solar system

ThaiNational Obesvatory

Chiangrai Rajabhat University Obsevatory

3-15

16-21

22-25

Spacew o r l d

ปท 1 ฉบบท 1:กมภาพนธ:2556

2

Asternomy

Spacew o r l d

Space

world

world

3

EARTHโลก (Earth)

ดวงจนทรเปนดวงดาวในจกรวาลทอยใกลโลกมากทสด

จากโครงการอพอลโลทไปลงบนดวงจนทรคร งแรกในป

พ.ศ. 2512 ทำใหเรารเก ยวกบดวงจนทรเพ มข นมากมาย ท

ำใหเรารวาดวงจนทรมนำหนกเพยง 1 ใน 80 สวนของโลก

มเสนผานศนยกลาง 1 ใน 4 สวนของโลก

ดวงจนทร เปนดาวบรวารเพยงดวงเดยวของโลก จดเปนดาวบรวารขนาดใหญ

ลำดบท 5 ในระบบสรยะ มระยะหางจากโลก เฉลยนบ จากศนยกลางถงศนยกลาง

ประมาณ 384,403 กโลเมตร เทยบเทากบ 30

เทาของเสนผานศนยกลางของโลก จดศนยกลางมวลรวมของระบบตงอยทตำแหนง 1700 กโลเมตรใตผวโลก

หรอประมาณ 1 ใน 4 ของรศมของโลก ดวงจนทรโคจรรอบโลกในเวลาประมาณ

27.3 วน เมอเปรยบเทยบการแปรคาบโคจรตามมาตรภมศาสตรระหวางโลก-ดวงจนทร-ดวงอาทตย ทำใหเกดเปนเฟสของดวงจนทร

ซงจะซำรอบทกๆ ชวง 29.5 วน (เรยกวา คาบไซโนดก)

เสนผานศนยกลางของดวงจนทร มคาประมาณ 3,474 กโลเมตร

หรอประมาณหนงในสของโลก ดงนนพนผวของดวงจนทรมนอยกวา 1 ใน

10 ของพนผวของโลก (ประมาณ 1 ใน 4 ของผนทวปของโลกเทานน

คดเปนขนาดใหญประมาณรสเซย แคนาดา กบสหรฐอเมรกา รวมกน)

มวลรวมของดวงจนทรคดเปนประมาณ 2% ของมวลของโลก

และแรงโนมถวงเปน 17% ของโลกสญลกษณแทนดวงจนทรคอ

พ.ศ. 2512 (ค.ศ. 1969) นล อารมสตรอง และ บซซ อลดรน นกบนอวกาศขององคการนาซา

เปนมนษย 2 คนแรกทเหยยบลงบนพนดนของดวงจนทร กฎหมายอวกาศถอวาดวงจนทรเปนสมบตรวมกนของมนษยชาต ตามสนธสญญาทใชบงคบกจกรรมของรฐบนดวงจนทร ดวงดาว

และวตถอวกาศอนๆ ค.ศ. 1979m

oo

n

4

พนผวดวงจนทรมลกษณะสำคญ 2 แบบ คอพนทสง ขรขระ อายเกาแก กบพนทตำคอนขาง ราบเรยบ อายนอย ทเรยกกนตอมาวา ทะเล (maria) ทง ๆ ทบนดวงจนทรไมมทะเลอยจรง เขาใจวาเดมคงเปนหลมขนาดใหญทลาวาไหลทวมในภายหลง พนผวสวนใหญปกคลมดวย ผงฝนละเอยด และซากหนทเกดจากอกกาบาตพงชน แตทนาแปลกคอเหตใดจงมพนท "ทะเล" อยแตทางดานทหนหาโลก

พนผวดวงจนทร

กำเนดดวงจนทร มสมมตฐานเกยวกบกำเนดดวงจนทรหลายอยาง คอ - โลกกบดวงจนทรเกดขนมาพรอม ๆ กนจากกลมกอนกาซ ขนาดมหมาของเนบวลาตนกำเนดของระบบสรยะ - ดวงจนทรแตกตวออกจากโลก ขณะทโลกเรมกอกำเนดเปนรปเปนรางขนนน โลกมการหมนรอบตวเองอยางรวดเรว ทำใหมวลสารบางสวนหลดออกมากลายเปนดวงจนทร - โลกดงดดจบดวงจนทรเปนบรวาร ดวงจนทรเกดขนอยแลวในระบบสรยะ ตอมาโคจรเขาใกลโลก และถกโลกดดจบไวเปนบรวารในภายหลง - โลกถกวตถขนาดใหญพงชน ทำใหมวลสารบาง สวนของโลกหลดกระจายออก และรวมตวกนเกดเปนดวงจนทรในภายหลง

โลกไดดวงจนทรมาอยางไร

การเกดขางข น - ขางแรม

ขางขน (Wax-ing) เปนชวงทเกดขนระหวาง คนเดอนมดจนถงคนวนเพญ โดยใชดานสวางของดวงจนทร เปน ตวกำหนด แบงออกเปน 15 สวน เรมจาก ขน 1 คำ จนถง ขน 15 คำ

ขางแรม (Waning) เปนชวงทเกดขนระหวางคนวนเพญจนถงคนเดอนมดอกครง โดยใชดานมดของดวงจนทรเปนตวกำหนด แลวแบงออกเปน 15 สวนโดยเรมจากแรม 1 คำ จนถง แรม 14-15 คำ

5

ดาวองคาร (Mars)

MARS ดาวองคารมดวงจนทรขนาดเลด 2 ดวง คอ

Phobos และ Deimos มรปรางไมเปนทรงกลมสวนยา

วสกของ Phobos คอ 27 กโลเมตร สวน Deimos

ยาวเพยง 15 กโลเมตร

ดวงจนทร Phobos และ Deimos

Phobos

Deimos

Phobos Deimos

โฟบอส เปนดวงจนทร 1 ใน 2 ดวงของดาวองคาร อกดวงคอไดมอส ดวงจนทรโฟบอสตงชอตามลกชายของเทพเจา Mars เปนดวงจนทร ทมวงโคจรใกลกบดาวเคราะห มากทสดในระบบสรยะ โดยหางจากศนยกลางดาวองคารประมาณ 9,300 กโลเมตร

โฟบอสถกคนพบโดยนกดาราศาสตรชาวอเมรกน Asaph Hall เมอวนท 18 สงหาคม ค.ศ. 1877 ซง Hall ยงเปนผคนพบดาวบรวารอกดวงของดาวองคารคอ ไดมอส ดวย โฟบอส มขนาดประมาณ 20 x 28 กโลเมตร เสนผาศนยกลางประมาณ

22 กโลเมตร โคจรรอบดาวองคารรอบละ 7 ช วโมง 39 นาท ซงนอยกวา เวลาทดาวองคารหมนรอบตวเอง ดงนน ถาเราอยบนดาวองคาร จะเหนโฟบอสขนทางทศตะวนตก และตกทางทศตะวนออกถงวนละ 3 รอบ

แบบจำลอง

การโคจรของดวงจนทร

Phobos และ Dimos

นป พ.ศ. 2551 ประเทศรซเซยจะสงยานอวกาศไปลง

จอดบนดวงจนทร Phobos ปละขดเจาะเพ อนำนำตวอยางหน

กลบมาสโลกของเรา

6

ดาวองคาร (Mars) ดาวพฤหส (Jupiter) ดาวพฤหส มดวงจนทรถง 63 ดวง ดวงจนทร

ขนาดใหญ 4 ดวง ซงสามารถมองเหนไดโดยการใชกลองด

ดาวขนาดเลก และ 4 ดวงน คอดวงจนทรท กาลเลโอ กาลเลอ

คนพบในป 2153 ไดแก ไอโอ (IO) ยโรปา (Europa)

แกนมด (Ganymede) และคลลสโต (Callisto)JUPITERAใน 4 ดวงน ไอโออยใกลดาวพฤหสบดมากทสด ไอโอมขนาดใหญกวาดวง

จนทรของเราเลกนอยแตมขนาดเลกกวา ยโรปาและแกนมสท อยหางออกไป

เมอป 1979 ยานวอยเอเจอร 1 สามารถ

จบภาพของดวงจนทรไอโอ (ซาย) และยโรปา (ขวา)

กำลงเคลอนผานหนาดาวพฤหสพอด

ไอโอ (Io) ดวงจนทรขนาดใหญอนดบ 3 มเสนผานศนยกลาง 3,642 กโลเมตร อยหางจากดาวพฤหส 421,600 กโลเมตร โคจรอยรอบในสดของกลมดวงจนทร กาลเลยน 1 รอบกนเวลา 1 วน 18 ช วโมง 27 นาท มคาความสวางเมอมองจากโลก ประมาณ mag 5.0

เนองจากไอโอ อย ใกล ดาวพฤหสมากทำใหถกสนามแรงโนมถวง

และสนามแมเหลกกระทำรนแรงมาก จงทำใหไอโอแอคทฟตลอดเวลา ทวทงผว ของไอโอเตมไปปลอยภเขาไฟ ทคอยระบายความรอนภายในตวดวงจนทร ระเบดพน ลาวาทเปนกำมะถนเหลวปกคลมทวผวไอโอ เมอครงทยานวอยเอเจอรผานไอโอได จบภาพภเขาไฟกำลงพนลาวาสงถง 240 กโลเมตร

ยโรปา (Europa) ดวงจนทรนอง เลกในกลมมเสนผานศนยกลาง 3,138 กโลเมตร มขนาดเลกกวาดวงจนทรของโลก (เสนผานศนยกลาง 3,450 กโลเมตร) อยหางจากดาวพฤหส 670,900 กโลเมตร โคจรหางจากดาวพฤหสเปนอนดบสองใน

กลมใชเวลา 1 รอบดาวพฤหส 3 วน 13 ช วโมง 13 นาท มคาความสวาง เมอมองจากโลกประมาณ mag 5.3ผวของยโรปาเปนนำแขงราบเรยบ และมรวขดไปมาคลายลายบนเปลอกไข นกวทยาศาสตรสนนฐานวาใตผวนำแขงนจะ เปนมหาสมทรทยงเปนของเหลวอย

แกนมด (Ganymede) ดวงจนทรขนาดใหญทสดของดาวพฤหส และใหญทสดในบรรดาดาวบรวารทงหมดในระบบสรยะดวยและ ยงมขนาดใหญกวาดาวพธดวย มเสนผานศนยกลาง 5,262 กโลเมตร

7

อยหางจากดาวพฤหส 1,070,000 กโลเมตร โคจรรอบดาวพฤหส 1 รอบกนเวลา 7 วน 3 ช วโมง 43 นาท มคาความสวางเมอมองจากโลกประมาณ mag 4.6 ผวของแกนมด คอนขางประหลาดเพราะมสวนทเขมขนาดใหญแยกตางหากจากสวนทมความสวาง อยางเหนไดชด นกวทยาศาสตร สนนฐานวานาจะเกดจากการเคลอนตวของ Plate Techtonic แบบเดยวกบทเกดขนบนโลก และภายในของแกนมดคงจะรอนอย

คาลลสโต (Callisto) โคจรอยวงนอกสดของกลมดวงจนทรกาลเลยน มเสนผานศนยกลาง 4,806 กโลเมตร อยหางจากดาวพฤหส 1,880,000 กโลเมตร โคจรรอบดาวพฤหส 1 รอบกนเวลา 16 วน 16 ช วโมง 32

นาท มคาความสวางเมอมองจากโลกประมาณ mag 5.6 เนองจากคาลลสโตอยไกลสดจากดาวพฤหส จงไมถกรบกวนจากสนามแมเหลก ทำให ผวของคาลลสโตประกอบดวยนำแขงและเปลอกแขงทเปนหลมอกกาบาต ลกราวๆ 200-300 กโลเมตร ใตผวลกลงไปสนนฐานวาจะเปนนำหรอนำแขงหมแกนกลางทเปนซลเคท

ภาพเปรยบเทยบ

ลกษณะพนผวของ

ดวงจนทรทง 4

ดวงของดาว

พฤหส

ทงภาพแบบส

และภาพแบบ

เคลอนรงส

Moon

Jupit

er

8

ดาวเสาร (Saturn) ดาวพฤหส มดวงจนทรถง 63 ดวง ดวงจนทร

ขนาดใหญ 4 ดวง ซงสามารถมองเหนไดโดยการใชกลองด

ดาวขนาดเลก และ 4 ดวงน คอดวงจนทรท กาลเลโอ กาลเลอ

คนพบในป 2153 ไดแก ไอโอ (IO) ยโรปา (Europa)

แกนมด (Ganymede) และคลลสโต (Callisto)

ดาวเสารมดวงจนทรทนกดาราศาสตรรจกแลว 31 ดวง ( สงหาคม ค.ศ. 2003 ) ในจำนวนนต งชอแลว 18 ดวง และเพงคนพบ 13 ดวง ดวงจนทรทใหญทสดและถกคนพบเปนดวงแรก คอ ไททน ซงคนพบโดย ครสเตยน ฮอยเกนส ในปค.ศ. 1655 ดวงจนทรของดาวเสารสวนใหญเปนดาวเคราะหนอยทถกดดจบมา สงเกตไดจากลกษณะทบดเบยวไมเปนทรงกลม ดาวเคราะหและดวงจนทรทมขนาดใหญกวา 1,000 กโลเมตร มกจะมรปรางกลมเนองจากมแรงโนมถวงมากพอทจะดงใหเนอสารของดาวเขามาอยใกลกนได รปทรงทเปดโอกาสใหเนอสารของดาวเขามาอยใกลกนไดมากทสดกคอทรงกลม ในขณะทดาวเคราะห หรอดาวเคราะหนอยทมขนาดเลกกวา 1,000 กโลเมตร มกมแรงโนมถวงนอยเกนจงไมสามารถเอาชนะความแขงของวสดของเนอสารดาวเพอดงเขามาอยใกลชดกนได ทำใหดาวเคราะหนอยสวนใหญบดเบยวและไมมรปทรงทชดเจน ในทนไดกลาวถงรายละเอยดทยาสนใจของดวงจนทรขนาดใหญทสด 5 ดวงของดาวเสารเรยงลำดบตามขนาดจากใหญไปเลก

ไททน (องกฤษ: Titan) คอ ดาวบรวารทมขนาดใหญทสดของดาวเสาร มระยะหางจากดาวเสารเปนลำดบ ท 20 เปนดาวบรวารดวงเดยวทเปนททราบกนวามช นบรรยากาศทหนาแนน และเปนวตถเพยงชนดเดยวนอกจากโลกทมการคนพบวามรองรอยของนำอยบนดาว ไททนมขนาดเสนผานศนยกลางใหญกวาดาวบรวารของโลกประมาณ 50 เปอรเซนต และมมวลมากกวาประมาณ 80 เปอรเซนต เปนดาวบรวารทมขนาดใหญเปนอนดบ 2 ในระบบสรยะ รองจากดาวบรวารแกนมดของดาวพฤหสบด และมขนาดใหญกวาดาวเคราะหทเลกทสดซงคอ ดาวพธ (ถงแมวาจะมมวลนอยกวาเพยงครงเดยวกตาม)

ผคนไดรวาไททนเปนดาวบรวารดวงแรกของดาวเสาร หลงจากทถกคนพบเมอป พ.ศ. 2198 (ค.ศ. 1655) โดยครสทอาน ไฮเกนส (Christiaan Huygens) นกดาราศาสตรชาวดตช ไททนประกอบดวยนำ นำแขง และหนเปนหลก ดวยความหนาแนนของช นบรรยากาศของไททน ทำใหเราไมมขอมลเกยวกบพนผวของมนมากนก จนกระทงยานอวกาศ "แคสซน-ไฮเกนส (Cassini–Huygens)" ไดเดนทางไปถงในป พ.ศ. 2547 (ค.ศ.2004) รวมถงการคนพบทะเลสาบไฮโดรคารบอนเหลว บรเวณข วของดาวโดยดาวเทยม ลกษณะของพนผวนน ทางธรณวทยาถอวายงคอนขางใหม ถงแมวาจะประกอบดวยภเขาและภเขาไฟนำแขง (cryovolcano) กตาม ช นบรรยากาศของไททนประกอบดวยไนโตรเจนเปนสวนใหญ สภาพอากาศจะมเมฆมเทนและอเทน ลมและฝน ซงทำใหเกดสภาพพนผวทมลกษณะคลายกบโลกของเรา เชน ทะเลทราย และแนวชายฝง

SATURN

9

ยเรนส (Uranus)ทคนพบแลวมทงหมด 27 ดวง 5 ดวงหลก คอ มแรนดา (Miranda) แอเรยล (Ariel) อมเบรยล (Umbriel) ททาเนย (Titania) และโอเบอรอน (Oberon) ดวงจนทรททาเนยและโอเบอรอนพบโดยเฮอรเชล 6 ป หลงจากทคนพบดาวยเรนส สวนแอเรยลและอมเบรยลพบโดยวลเลยม ลาสเชลล

5 ดวงหลก คอ มแรนดา

(Miranda) แอเรยล

(Ariel) อมเบรยล (Um-

briel) ททาเนย (Titania)

และโอเบอรอน (Oberon

เนปจน (Neptune) วนท 23 กนยายน พ.ศ. 2389 คอวนทประวตศาสตรไดจารกวา John Galle และ Heinrich d’ Ar-rest ไดเหนดาว Neptune เปนครงแรก และอก 17 วนตอมา William Lassell นกดาราศาสตรสมครเลน ผมอาชพหลกคอ ขายเบยร ไดใชกลองโทรทรรศนทเขาประดษฐขน สองดดาว Neptune บาง และเขาไดเหนดวงจนทรดวงแรกของ Neptune เมอวนท 10 ตลาคมของปนนเอง แต Lassell ไดรสกทงมาก เมอเขาเหนวาดวงจนทรดวงใหมนเปนดวงจนทรดวงเดยวของสรยจกรวาล ทหมนรอบตวเอ

งสวนทศกบทศการหมนของดาวเคราะห Neptune แต Las-sell มไดต งชอดวงจนทรทเขาพบ จนกระทงอก 60 ปตอมา เมอสมาคมดาราศาสตรนานาชาตมความประสงคจะรายงานสถานภาพ ดวงจนทรของ Neptune สมาคมจงไดต งชอดวงจนทรท Lassell พบวา Triton ตามชอของนางไมในเทพนยายกรก ผมหนาทดแลเทพ Neptune สำหรบตวของ Lassell เอง

นอกจากจะไดเปนผพบ Triton แลว เขายงพบดวงจนทรชอ Hype-rion ของดาวเสาร และดวงจนทรชอ Ariel ของ Uranus อกดวย ในภาพรวมการพบ Triton ถอไดวาเปนการพบ ทสำคญทสด ดงนน จงเปนไปไดมาก วา ณ ทลกลงไปใตดาว Triton ม “ทะเล” อกหนงทะเลททำหนาทพนนำพร อนออกมาทำใหผวของ Triton ดออนเยาวครบ

URANUS

NEPTUNE

10

ยเรนส (Uranus)

เนปจน (Neptune)

URANUS

NEPTUNE

Ast

ronom

y

Moons > 140 ดวงจนทรในระบบสรยะของเรามมากมายกวา 140 ดวง ในขณะทดาวเคราะหมเพยง 9 ดวงแ

ละดวงจนทรเหลาน มโอกาศทจะมส งมชวตเชนกน ระบบสรยะเองกใชวาจะมแตดวงอาทตยของเราเทาน น

ดาวฤกษดวงอนๆกนาจะมเชนกน ดาวฤกษในกาแลกซทางชางเผอกของเรามมากกวา 2 แสนลานดวง และกาแ

ลคซกมหลายลานกาแลคซ

“เปนไปไดหรอไมท จะมส งมชวตท อ นดวยนอกเหนอจากบนโลกของเรา”

11

12

Planets and mooms of our solar system

13

Astarnomy หอดดาวราชภฏเชยงราย

14

15

NARIT

หอดดาว แหงชาต

NARIT

18

โครงการในพระราชดำรของ

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ

สยามบรมราชกมาร

ตามทคณะรฐมนตรมมตเมอวนท

๒๐ กรกฎาคม ๒๕๔๗ เหนชอบในหล

กการแกกระทรวงวทยาศาสตรและเท

คโนโลยในการจดตงสถาบนวจยดารา

ศาสตรแหงชาตขนในประเทศไทยเพ

อเฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจพร

ะจอมเกลาเจาอยหวในโอกาสฉลอง

๒๐๐ ปแหงการพระราชสมภพในป

พ.ศ.๒๕๔๗ และเนองในโอกาสมหามง

คลเฉลมพระชนมพรรษา ๘๐ พรรษา ๕

ธนวาคม ๒๕๕๐ ทงนเพอเปนหนวยงาน

หลกในการดแลรบผดชอบงานทางดาน

ดาราศาสตรของประเทศ โดยไดพยายา

มผลกดนและนำเสนอโครงการกอสราง

หอดดาวขน และไดรบพระมหากรณาธค

ณจากสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สย

ามบรมราชกมารทรงรบไวเปนโครงการใ

นพระราชดำร

๒ โครงการ ไดแก

โครงการหอดดาวแหงชาตและ

โครงการหอดดาวภมภาคเพอประชา ชน

๕ แหง ทรงพระราชดำรวาดาราศาสตรน

าจะเปนเครองมออกอยางหนงทใชนำสง

คมของประเทศให

กาวหนาสความเปนสงคมแหงความร

ได โดยเมอวนท ๒๙ กนยายน ๒๕๕๔

สถาบนวจยดาราศาสตรแหงชาต

(องคการมหาชน)

ไดรบพระมหากรณาธคณ

โปรดเกลาฯ จากพระบาทสมเดจพระ

เจาอยหวภมพลอดลยเดชพระราชทานช

อหอดดาว

หอดดาว

แหงชาต

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ

เสดจพระราชดำเนนเปน

องคประธานพธเปด

“หอดดาวเฉลมพระเกยรต

7 รอบ พระชนมพรรษา” ณ

สถานทวนสญญาณทโอท

อทยานแหงชาตดอยอนทนนท

กม.44.4 อ.จอมทอง จ.เชยงใหม

19

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ

เสดจพระราชดำเนนเปน

องคประธานพธเปด

“หอดดาวเฉลมพระเกยรต

7 รอบ พระชนมพรรษา” ณ

สถานทวนสญญาณทโอท

อทยานแหงชาตดอยอนทนนท

กม.44.4 อ.จอมทอง จ.เชยงใหม

โดมหอดดาวน ออกแบบโดยบรษท EOS

Space Systems PTY. Ltd.ประเทศออสเตรเลย

อาคารควบคมเปนอาคาร 2 ชน ใชเปนสถานทปฏบตงาน

ของนกดาราศาสตรและเจาหนาทควบคมการทำงานของ

กลองโทรทรรศนฯ พนทชน 1 ประกอบดวยหองเกบเครอง

มอและวสดอปกรณ และหองพกนกดาราศาสตร พนทชน

2 ประกอบดวยหองควบคมการทำงานของกลองโทรทรร

ศนหลก และพนทจดแสดงนทรรศการ สวนดาดฟาของอ

าคารควบคมจะตดตงกลองโทรทรรศนขนาดเสนผานศน

ยกลาง 0.5 เมตร อกกลองหนงดวย อาคารหอดดาวและ

อาคารควบคมเชอมตอกนจากชนดาดฟาของอาคารควบ

คมเขาสอาคารหอดดาว

กลองโทรทรรศนขนาดเสนผานศนยกลาง 2.4 เมตร

ออกแบบและสรางโดยบรษท EOS Technologies, Inc.

ประเทศสหรฐอเมรกา เปนกลองโทรทรรศนทตดตงใน

ระบบอลตะซมท (Alt-azimuth System) ควบคมการท

ำงานแบบอตโนมตโดยโปรแกรมคอมพวเตอร มประส

ทธภาพเลงและตดตามวตถทองฟาดวยความแมนยำส

ง ระบบทศนศาสตรของกลองเปนระบบ รชช-เครเทยน

(Ritchey-Chretien) ซงเปนระบบทศนศาสตรของกลองโ

ทรทรรศนทออกแบบมาใหลดผลความบดเบยวของภาพ

ทเรยกวา “โคมา” (Coma)

หอดดาวแหงชาตเฉลมพระเกยรต

7 รอบ พระชนมพรรษา ตงอย ณ

บรเวณสถานทวนสญญาณทโอท

อทยานแหงชาตดอยอนทนนนท กม.44.4 อ.จอมทอง

จ.เชยงใหม สงจากระดบนำทะเลปานกลาง 2,457 เมตร

มทศนวสยทางดาราศาสตรทเหมาะสมตอการสงเกตก

ารณทางดาราศาสตร อยสงจากระดบฟาหลว มสภาพ

อากาศปลอดโปรงสามารถสงเกตการณทองฟาไดเฉล

ยมากกวา 200 คนตอป รวมทงยงปราศจากแสงจากเ

มองใหญรบกวน ประกอบดวย อาคารหลก 2 หลง คอ

อาคารหอดดาว และอาคารควบคม มพนทใชสอยทงสน

501.3 ตารางเมตร เปนอาคารหอดดาว 50.30

ตารางเมตร และอาคารควบคม 451 ตารางเมตร

อาคารหอดดาวเปนอาคารทตดตงกลองโทรทรรศน

ขนาดเสนผานศนยกลาง 2.4 เมตร ซงเปนกลองโทรทรร

ศนหลกของหอดดาว มลกษณะเปนอาคารทรงกระบอก

ฝงฐานรากลก 21 เมตร ผนงอาคารเปนผนงวงแหวน

(Ring Wall) ขนาดเสนผานศนยกลาง 8.4 เมตร

สวนบนตดตงโดม (Dome) มขนาดเสนผานศนยกลาง

9 เมตร สง 5.5 เมตร ความสงรวมทงหมดประมาณ 19

เมตร กลองโทรทรรศนตงอยบนฐาน (Pier) ตวโดมและ

ภายในอาคารสามารถหมนไดสอดคลองกบการเคลอน

ทกวาดพกดของกลองโทรทรรศน (Co-rotating Dome)

มชองปด-เปด (Shutter) กวาง 3 เมตร ชองปด-เปดนชว

ยกนลมทอาจทำใหกลองสนไหวไดTha

i nat

iona

l Obs

erva

tory

พธเปดหอดดาวแหงชาต

20

Thai National Observatory

Chi

angra

i Raja

bhat

Uni

ver

sity

Obesvatory

หอดดาวกอตงขนเพอเปนแหลงถายทอดความ

รดาน ดาราศาสตรและเพอ เปนศนย ความรเกยวกบเ

รองระบบสรยะจกรวาล โดยใชอปกรณอนทนสมย ท

เพยบพรอมในการใหความรเกยวกบดวงดาวตางๆมาก

มาย โดยไดรบการสนบสนนจากมหาวทยาลยราช

ภฏเชยงราย ในการกอสรางหอดดาวในครงน

หอดดาวมหาวทยาลยราชภฎเชยงราย

ตงอยทพกดE99.59 N19.58

กอสรางดวยงบประมาณแผนดนปพทธศกราช 2548

มพนทใชสอยทงหมด 600 ตารางเมตร ใชงบประมาณ

6,000,000 บาท ลกษณะตวอาคารจะเปนคอนกรต

3ชน พรอม Sky Dome

เรมงานตามสญญาจางเมอวนท

14 มนาคม 2548แลวเสรจ สมบรณ เมอวนท 7

กมพาพนธ 2549

Chiangrai Rajabhat University Obesvatory

การตดตง Sky Dome

ขนาด 5 เมตร

ภายในตดตงกลอง

โทรทรรศน

ขนาด 0.5 เมตร

หรอ 20 นว ใหญ

อนดบท 2 ของ

ประเทศไทย

23

กลองโทรทรรศน

ขนาด 0.5 เมตร

หรอ 20 นว กลอง

ดดาวท ใหญ

อนดบท 2 ของ

ประเทศไทย

Chiangrai Rajabhat University Obesvatory

The PlaneWave Instruments CDK20 is a 20 inch (0.51 m) f/6.8 Corrected Dall-Kirkham Astrograph telescope. The CDK20 has a dual carbon-fiber truss design, with 3 cooling fans ejecting air from the back of the telescope. The CDK20 covers a 52 mm field of view without any field curvature, off-axis coma, or astig-matism. The instrument weight is 140 lbs (64 kg) and comes standard with the large capacity 3.5" Hedrick focuser.

The CDK (Corrected Dall-Kirkham) Optical Design is an innovative solution for unsur-passed astroimaging quality at an affordable price. The CDK telescope design provides excellent imaging with large format CCD cam-eras while remaining superb for visual use. The CDK design far exceeds the off-axis perfor-mance of most commercial telescope designs including the Ritchey-Chrétien design.

This no-compromise design is unique in making the opti-cal alignment forgiving and collimation very easy. This guarantees the user the best possible performance from the telescope. The end result at the image plane of the CDK design is no off-axis coma, no off-axis astigmatism, perfectly flat field (no off-axis defocus). The CDK design will give you pinpoint stars from the center to the corner of the field of view.

24

การบรการแกชมชน 1.การจดคายดาราศาสตรท งระดบทองถน

2.เปดหอดดาวและบรรยายความรทางดาราศาส

ตร ใหแกนกเรยนนกศกษา สถาบนการศกษาตางๆ ห

นวยงานทงภาครฐและเอกชน สอมวลชนและประชาชน

ทวไปทสนใจ

3.บรรยายและถายทอดความรทางดาราศาสต

รส ชมชนโดยผานสอมวลชนในจงหวดเชยงราย และ

จงหวดพะเยา

การวจย ณ.หอดดาวมหาวทยาลยราชภฏเช

ยงราย

1.สนบสนนใหเกดโครงการของคณาจารย

ทางดานดาราศาสตร

2.สนบสนนงานวจยท เปนสวนหนงของง

านวทยานพนธหรองานคนควาแบบอสระของนก

ศกษา

การใหบ

รการแก

ชมชน

ผลงานวจย

25