1

v.2

2

Nedir bu Esperanto?

Esperanto 1 887 yılından beri var olan bir dildir. Ancakçok özel bir di ldir. Değişik di l leri konuşan insanlarınarasında iletişimi sağlaması için gel iştiri lmiştir. Amacı buolduğundan dolayı da çok basit bir yapıda tasarlanmıştı r.

Dili geliştiren Polonyalı göz doktoru L.L.Zamenhof'tur.

Aslında Esperanto yaşayan tüm dillerin en kolayolanıdır. Di lde hiç bir istisna, düzensiz hiç bir fi i l bulunmaz.Buna rağmen arzu edilen herşey ifade edilebi l ir! Mantıkl ı birdi l olarak tasarlandığı için çok kısa bir sürede öğrenilebi l irve kişi kısa sürede Esperanto dil inde büyük ve karmaşıkcümleler kurabil ir.

Böylece başka şeyler için insana daha fazla zaman kalır!Sadece bu değil , Manchester r tarafından bil imsel olarakispatlanmıştı r ki önce Esperanto öğrenilmesi, sonrasındadiğer di l leri öğrenmekte kolaylık sağlamaktadır. Dolayısı i lecebinizdeki bu kitapçık size sadece avantaj larsağlayacaktır.

Sonuç olarak bu hiç bir ülkeye ait olmayan dil i öğrenmek, kiherkes öğrenebil ir, kişiye, başkaları ile adil ve eşitseviyede iletişime geçmesini sağlamaktadır. Bu da çokönemli bir imkandır!

3

Esperanto ne içindir?

Esperanto UNESCO tarafındantanınmış; bugün 1 00'den fazlaülkede 2 milyon kadar kişininkonuştuğu bir di ldir. Dolayısı i ledeğişik amaçlarla kul lanı labi l ir:

• Farklı ülkelerden kişi lerle "di lproblemi" tarafındanengellenmeksizin tartışıp yazışmak.

• Diğer kültürleri keşfetmek vedünya çapında haberler almak,ayrıca ori j inal veya bir çok dilden çevri lmiş eserleri okumak.

• "Pasaporta Servo" denen küçük kitapçık sayesindedünyayı ucuz şekilde dolaşmak, Esperanto konuşanlarınyanında ücretsiz olarak kalmak.

• Uluslararası Esperanto toplantılarına, kongrelere, müzikkonserlerine, festival ve gösteri lerine katı lmak.

• Ve daha başka bir çok amaç. . .

Esperanto nasıl öğrenilebilir?

Elinizdeki bu « Esperanto paketi» ile. . .Bu kısa doküman sizlere Esperanto dil inin esaslarını bir kaçgün içinde öğretecek ve sizin di l i anlamanıza, kendinizi hızl ıve basit şekilde ifade etmenizi sağlayacaktır. (Lütfen budokümanın sonunda «Bu paket nası l kul lanı lmalı» kısmınabakınız).

4

Internet sayesinde:• www.ikurso.net : ücretsiz indiri l ip sesl i ve interaktifal ıştı rmaları bir esperantist öğretmen ile yaparak.• www.lernu.net : değişik seviyelerde bir çok ders içereninteraktif bir platformda dil i öğrenerek. Bu sayfa, chatuygulaması ve forumu olan bir ortamdır.

İngilizce bilenler için yüzlerce değişik kitap sayesinde• “Teach Yourself Esperanto”, by John Cresswell & JohnHartley, published by the Ntc Pub Group.• “Esperanto - Learning and Using the InternationalLanguage”, by David Richardson, published by theEsperanto League of North America.

İngilizce bilmeyenler için Türkçe dilindeki kitaplar i le• "Doğrudan Metod ile Esperanto", de Stano Marĉek,tradukis Vasil Kadifel i .

Audio-visuel imkanlar ile• “Mazi in Gondlando ”, BBC'nin video kursununEsperanto'ya adapte edilmiş olan çizgi fi lm serisi sayesinde,https: //www.youtube.com/watch?v=mWbyXVSiCxw• “Pasaporto al la tuta mondo" video serisi i le (di l i bir miktaröğrenmiş olanlar için)https: //www.youtube.com/watch?v=OquSnGAKYGc

Aramıza katılarak• Esperanto web sayfamızhttps: //esperantoturkiye.wordpress.com/• facebook grubumuz "ESPERANTO TÜRKİYE"https: //www.facebook.com/groups/esperanto.turkiye/• facebook sayfamız "Esperanto - Uluslararası Tarafsız veAdil Dil"https: //www.facebook.com/turkiyeesperanto/

5

ALFABE VE TELAFFUZU

Esperanto, tüm harflerin okunduğu ve tek ses verdiği ve netşekilde ifade edildiği fonetik bir di ldir. Dolayısı i le yanlışanlama veya yazma imkanı yoktur. Q, X, Y gibi harfleryoktur, ancak Esperanto'ya özel 6 şapkalı harf vardır. AyrıcaTürkçe dil ine özel olan ve de hiç olmayan bir kaç harfvardır:A, B, C (ts), Ĉ (ç), D, E, F, G, Ĝ (c), H, Ĥ (kh), I , J (y), Ĵ (j),K, L, M, N, O, P, R, S, Ŝ(ş), T, U, Ŭ (uo), V, Z.Harflerin okunuşu "A, Bo, Tso, Ço, Do, E, Fo. . . . " şekl indedir.Esperanto dil inde vurgu her zaman sondan bir öncekihecededir : Esperanto, naskiĝdato, dormĉambro.

KELİME EKLERİEsperanto dil inde istisnalar bulunmaz!Tüm isimlerin sonuna -o vort-o = kelimeTüm sıfatların sonuna -a bel-a = güzelTüm zarfların sonuna -e fort-e = güçlüceFii lerin mastar sonuna -i parol-i = konuşmakÇoğul kel imelerin sonuna -j vort-o-j = kelimelerBelirleyici bir tek artikel vardır (ingi l izcedeki «the» gibi) vetekil/çoğul erkek/dişi durumlarında değişmez: la.Ör. : la vorto = kelime, la vortoj = kelimeler.Belirsiz artikel bulunmaz (ingi l izce'deki «a, an» gibi). Ör.vorto = (bir) kel ime, vortoj = (bir çok) kelimeler.

ŞAHIS ZAMİRLERİ

mi (ben), vi (sen), l i (o erkek), ŝi (o kadın), ĝi (o nötr), oni

6

(birisi , biri leri), ni (biz), vi (siz), i l i (onlar), si (kendisi,kendileri , geri dönüşlü zamir).İyel ik zamirleri birer sı fattı r, normal zamirlere -a ekieklenerek oluştururlar: mia, via, l ia. . . = benim, senin, onunW vs

FİİL ÇEKİMLERİHer zamir için aynı ek kullanı l ı r. Fi i l zamanları basittir.İstisna ve düzensiz fi i ler yoktur!Mi parol-as = şimdiki = ben konuşuyorumVi parol-is = geçmiş = sen konuştunli/ŝi parol-os = gelecek = o konuşacakni parol-us = dilek = biz konuşurdukvi parol-u = emir = sen konuşoni parol-as = biri = biri konuşuyor

parol-i = mastar = konuşmakGeniş zaman ile kesin zaman arasında fark yoktur,ayırdetmek isteniyorsa ulaç formları kul lanıabil ir.

ULAÇLARŞimdiki Geçmiş Gelecek

Haber kipi +as +is +osAktif ulaç +ant-a +int-a +ont-aPasif ulaç +at-a +it-a +ot-a

Aktif Ulaçlar: (bel l i bir zaman noktasına göre)mi estas kantinta = Şarkı söyledim (henüz şimdi)mi estas kantanta = Şarkı söylemekteyimmi estas kantonta = Şarkı söyleyeceğimvi estis skribinta = Sen yazmıştın (geçmişte)vi estis skribanta = Sen yazımaktaydınvi estis skribonta = Sen yazacaktınŝi estos foririnta = O ayrılmış olacak (gelecekte)ŝi estos foriranta = O ayrılmakta olacakŝi estos forironta = O ayrılıyor olacak

7

Pasif Ulaçlar: (bel l i bir zaman noktasına göre)la akvo estas trinkita = Su içilmiş (şimdi)la akvo estas trinkata = Su içiliyorla akvo estas trinkota = Su içilecekla pano estis manĝita = Ekmek yenmişti (geçmişte)la pano estis manĝata = Ekmek yeniyordula pano estis manĝota = Ekmek yenilecektila foto estos vidita = Fotograf görülmüş olacak (glck)la foto estos vidata = Fotograf görülüyor olacakla foto estos vidota = Fotograf görülecek olacak

AKUZATİF (-i hali)

Akuzatif formu için fi i l in direk objesi olan kelimelere (isim vesıfatına veya zamir ve sıfatına) "-n" eki eklenir. Ayrıca biryere doğru hareket göstermek için kul lanı labi l ir. Bunundışında bir edat'ın yerine de akuzatif kul lanı labi l ir.

mi trinkas akvon (akv+o+n) =Su (Su-yu) içiyorummi amas vin (vi+n) = Sen-i seviyorummi iras Parizon (Pariz+o+n) = Paris-e gidiyorummi venos lundon(lund+o+n) = Pazartesi gün-ü geleceğim

SORU FORMU (?)Soru formu için normal cümle önüne "Ĉu" (yani "-mı/-mu/-mıdır/-midir") kel imesi konur.

ĉu li manĝas? = O yiyor mu?- jes, li manĝas = Evet, o yiyor- ne, li trinkas = Hayır, o içiyor

NEGATIF FORMNegatif form için cümledeki uygun kelime önüne "ne"kelimesi konur.

mi ne kantas = Ben şarkı söylemiyorumne mi kantas = Şarkı söyleyen ben değil im

8

KORELATIFLER (KARŞILIKLILAR)

9

SAYILAR

Asıl sayılar:unu (1 ), du (2), tri (3), kvar (4), kvin (5), ses (6), sep (7),ok (8), naŭ (9), dek (1 0), cent (1 00), mil (1 000), miliono(milyon), miliardo (milyar)dek du = 1 2, dudek unu = 21mil naŭcent naŭdek sep = 1 997

Sıralı sayılar : sayı+a(la) unua, dua. . . = birinci, ikinci. . .

Zarflar : sayı+eunue, due. . . = birinci olarak (öncelikle), ikinci olarak. . .

İsim : sayı+odeko, dekduo, cento = onluk, oniki l ik (düzine), yüzlük

Katlar : sayı+obl+aduobla, triobla. . . = iki kat, üç kat. . .

Kesirler: sayı+on+oduono, triono, kvarono. . . = yarım, üçte bir, çeyrek. . .

Gruplar: sayı+op+oduopo, triopo, kvaropo. . . = iki l i (çift), üçlü, dörtlü. . .

EKLER

Kelime kökü ile kelime bitim eki arasındaki ekler:

Kişi oluşturma:+ul (şahıs): juna = genç junulo = genç kişi+an (üye): urbo = şehir urbano = şehir üyesi+ist (meslek): pano = ekmek panisto = ekmekçi+in (dişi): patro = baba patrino = anne+id (yavru): koko = horoz kokido = civciv+estr(yönetici) urbo = şehir urbestro = bld. başkanı

1 0

Cansız şeyler:+aĵ (şey): trinki = içmek trinkaĵo = içecek+il (alet): tranĉi = kesmek tranĉilo = bıçak+ar (grup): arbo = ağaç arbaro = orman+er (parça): neĝo = kar neĝero = kar tanesi+ej (yer): pano = ekmek panejo = fırın+uj (kap): supo = çorba supujo=çorba kabı+ing (tutacak):kandelo = mum kandelingo = mum

tutacağı

Soyut isimler:+ec (kal ite): bela = güzel beleco = güzell ik+ism (sistem): nacio = ulus naciismo = ulusçuluk+ebl (imkan): manĝi = yemek manĝebla = yenilebi l ir+em (yönelim): kredi = inanmak kredema = inanı l ı r+ind (değer) : ridi = gülmek ridinda = gülünç+end (yapı lmalı ): pagi=ödemek pagenda = ödenmeli

Fiiller:+ig : sidi = oturmak sidigi = oturtmak (geçişl i form)+iĝ : vidi = görmek vidiĝi = görünmek (geçişsiz form)

Genel ekler:+et (küçük): domo = ev dometo = küçük ev+eg (büyük): domo = ev domego = büyük ev, köşk+aĉ (berbat): domo = ev domaĉo = berbat ev, kulübe+ad (sürekl i l ik): parol i = konuşmak, parolado = konuşma+um (genel ek): akvo = su akvumi = sulamak

ÖN EKLER

Kelime kökünün ön tarafındaki ekler:

bo+ (evl i l ikle gelen): patro= baba bopatro = kayınpederge+ (iki cins birden): patro = baba gepatroj = ebeveynlereks+ (eski): ministro = bakan eksministro = eski bakan

11

pra+ (ata): avo = dede praavo = büyük dede, atafi+ (aşağı layıcı ): virino = kadın fivirino = kötü kadın, fahişedis+ (dağı tan): doni = vermek disdoni= dağı tmakmal+ (tersi): bela = güzel malbela = çirkinmis+ (kötü yapma): fari = yapmak misfari = kötü yapmakek+ (ani): ridi = gülmek ekridi = gülmeye başlamakre+ (tekrar): fari = yapmak refari = tekrar yapmak

KELİME OLUŞTURMA

Esperanto LEGO oyunu gibidir; eğer bir kel ime oluşturmakisterseniz tek yapmanız gereken ön ve/veya arka ekleri kel imeköküne birleştirmektir. Hatta iki ayrı kökü bile birleştirip yeni birkel ime oluşturabil irsiniz.Ör:

vapor+ŝip+o (buhar+gemi = buharlı gemi)okul+vitr+o+j (göz+cam+lar = gözlük)sam+temp+e (aynı+zaman = aynı zamanda) (zarf)mal+san+ul+ej+o (ters+sağlık+kişi+yer = hastane)

KARŞILAŞTIRMALAR

Aşağı : malpli. . . ol.. . = . . .den daha az. . .Yukarı : pli.. .ol.. . = . . .den daha fazla. . .

ör. pl i granda ol mi = benden daha fazla büyükEşit: tiel.. . kiel.. . = aynı . . . gibi. . .

ör. tiel stulta kiel l i = aynı onun gibi aptalÜstünlük: la plej.. . = en fazla. . .

la malplej.. . = en az. . .

1 2

BAĞLAÇLAR

Destekleyen:ĉar = çünkü kvankam = rağmenke = ki kvazaŭ = sanki, hemen hemense = eğer

Koordine eden:sed =ancak, ama aŭ = veyakaj = and do = dolayısı i lenu = böylece nek = ne de. . .

DEĞİŞMEZ ZARFLAR

hieraŭ = dün preskaŭ = yaklaşık tuj = hemenhodiaŭ = bugün apenaŭ = hiç de. . . eĉ = olsa bilemorgaŭ = yarın baldaŭ = yakında nur = sadecenun = şimdi almenaŭ = en azından tre = çokĵus = az önce ankaŭ = o da, de, da jam = zatentro = aşırı fazla ankoraŭ = henüz for = uzak

SABİT EDATLAR

apud = yakın post = sonra,geride por = içinĉe = -de, -da ĉirkaŭ = civarında en = -de (iç)dum = sırasında ekde = -den beri de = -inel = -den (dışarı ) ekster = dışarı ĝis=kadarinter =içinde kontraŭ = karşı kun = ilesen = -sen, -siz krom = yanında, hariç tra=içindenpri = hakkında por = için sub = altındasur = üstünde super=üzerinde trans = karşıanstataŭ = yerin laŭ= boyunca, göre al = -a doğrumalgraŭ = . . .na raĝmen per= aracı l ığı i leantaŭ = önce, önde malantaŭ = arka,arkada

1 3

DİYALOG

saluton! = selam !ĝis revido! = tekrar görüşene kadar !bonan tagon! = iyi günler !bonan nokton! = iyi geceler !mi nomiĝas... = benim adım W dirkiel vi fartas? = nası lsın ?bone, dankon! = güzel, teşekkürler!ju pli. . . des pli. . . = ne kadarW o kadarWnek... nek... = ne. . . ne deWĉu... ĉu... = öyleW ya da. . .aŭ... aŭ... = veya. . . veya da. . .kaj.. . kaj.. . = ve. . . ve de. . .

Ĉu vi komprenis ĉion?Cevabınız evet ise, bu demektir ki siz şimdi Esperanto'nuntemelini bi l iyorsunuz ve artık pratik yapabil irsiniz!

L.L.Zamenhof

Esperanto bayrağı

1 4

(Çözüm anahtarı al ıştı rmaların hemen ardında)

Kelime sonlarına gerekli harf(ler)i ekleyin :Ör: güzel çiçekler = la bel-AJ flor-OJ

a) beyaz at (bel irl i) = la blank-. . . . ĉeval-. . . .b) mavi balonlar = blu-. . . . balon-. . . .c) hızl ı konuşmak = rapid-. . . . parol-. . . .d) kediler ve köpekler = hund-. . . . kaj kat-. . . .e) boyunca = long-. . . .f) büyük kuşlar (bel irl i) = la grand-. . . . bird-. . . .g) iyi bir kek = bon-. . . . kuk-. . . .h) iyi yemek yemek = bon-. . . . manĝ-. . . .i) kırmızı ve yeşil duvar = ruĝ-. . . . kaj verd-. . . . mur-. . . .j) iyi (bel irl i) = la bon-. . . .k) gülmek ve ağlamak = rid-. . . . kaj plor-. . . .l) gerçekten mutlu = ver-. . . . fel iĉ-. . . .

Türkçeye çevirin:Ör: I l i lernas > onlar öğreniyor

a) La domo estas granda.b) Ni rapide skribas.c) La birdo estas blanka, ĝi flugas.d) Mi estas juna viro.e) Li atendu kaj aŭskultu!f) Ŝi iros, manĝos kaj dormos.g) Rigardu : pluvas forte!h) I l i estis vivaj.i) Nia granda ĉevalo multe manĝas.

1 5

j) Mi volus kanti.k) La blua akvo estas pura.l) Li estos bona patro.

Kelimeleri bitirin:Ör: Öğrenmiş olacağım = mi est-OS lern-INTA

a) O (erkek) balığı yakalamıştı = l i est-. . . . kapt-. . . . . la fiŝonb) O (erkek) satın alacak= li est-. . . . aĉet-. . . . .c) O (nötr) inşa edil iyor = ĝi est-. . . . konstru-. . . . .d) Fare yenmiş olacak = la muso est-. . . . manĝ-. . . . .e) Biz içecek olacağız = ni est-. . . . trink-. . . . .f) Kolum kırık = mia brako est-. . . . romp-. . . . .g) Fotoğraf saklanmştı = la foto est-. . . . kaŝ-. . . . .h) Dişçi çalışıyor = la dentisto est-. . . . labor-.i) Sen koşuyordun = vi est-. . . . kur-. . . . .k) Kek yenilecek = la kuko est-. . . . manĝ-

Esperanto'ya tercüme edin :Ör: O fotoğrafı saklıyor > Li kaŝas la foton.

a) Ateş sıcaktır =b) O (kadın) bir kel ime yazıyor =.c) Onlar sebze yiyorlardı .d) O (erkek) bana yardım edecek.e) Erkek kardeşimi gördün mü?f) Kuşlar hızl ı uçarg) İçmek istiyor musun?h) Uyumuyorum, yorgunumi) Film iyi değil miydi?j) Ben gazeteyi okumuyorum.k) Çalışabil iyor musun? Hayır, çalışamıyorum.l) Biz sıkl ıkla telefonu kullanıyoruz.

1 6

Esperanto'ya tercüme edin :Ör: Kimsin? > Kiu vi estas ?

a) Neden balık tercih ediyorsun?b) Birisi bir miktar kağı t buldu.c) Kitap burada saklı .d) Biz her zaman temiziz.e) O (erkek) müzik dinl iyor, benim gibi.f) Babam bir şey yemiyor.g) Onlar her kelimeyi tekrar ediyorlar.h) Umudumuz böyledir (bu çeşittir).i) Kaç tane çiçek görüyorsun?j) Dil i anladığım zaman, konuşacağım.k) Bir ev nedir?l) Bu araba kimindir?

Sayılar ve tarihleri kelimelerle yazınız:Dikkat! Esperanto'da tarihler şu şekilde yazı l ı r:

«La [gün] 6 -a de [ay] marto, [yı l ] 2004»

Haftanın günleri : lundo, mardo, merkredo, ĵaŭdo,vendredo, sabato, dimanĉo.Aylar: januaro, februaro, marto, apri lo, majo, junio (vurgu"i" üzerinde), jul io, aŭgusto, septembro, oktobro, novembro,decembro.

Ör: 1 5/1 2/1 859 > la dek-kvinade decembro mil okcentkvindek naŭ

a) 73b) 1 01c) 20. (yirminci)d) 655e) 1 4/07/1 789f) 9 999

1 7

g) ¼h) Çarşamba, 27 Şubat (27.)i) 2.046j) 1 8.442k) 75.793l) 2.088.405

Türkçe'ye tercüme edin:

La 5-an de majo, mia fratino iris al la malsanulejo. Ŝi neestis malsana: ŝi nur iĝis patrino. Ŝia ido estas knabeto. Lieble iam iĝos fiŝkaptisto aŭ ŝipestro, kial ne?Mia fratinido multe ŝatas manĝi kaj l i ofte dormas. Kiam liaŭskultas rakontojn, tio tuj dormigas l in. En mia rakont-l ibro,estas kelkaj poemoj, kiujn mi ŝatas legi al l i .Dum la matenmanĝo, l i kelkfoje ludas anstataŭ manĝi. Litiam uzas la manĝilojn, kiel ludi lojn. Tio multe ridigas nin: l iestas tiom ludema!

Esperanto'ya tercüme edin:

Merhaba !Benim adım Mary. Paris'te yaşıyorum; çok büyük bir şehir.Benim arabam yok, ama işe otobüs ile gitmiyorum.Yürümeyi tercih ediyorum çünkü evim iş yerine yakındır.Ben bir tercümanım, dolayısı i le birçok dil i konuşuyorum.Ben seyahat etmeyi çok seviyorum ve seyahatlerimde(seyahatlerimin esnasında) arkadaşlarımla sıkl ıklaEsperanto konuşuyorum. Seyahate tren ile gidiyorum.Ayrıca müzik dinl iyorum veya tiyatroya gidiyorum. Tiyatrobana göre en ilginç sanattı r.Hoşça kalın!

1 8

Cevap Anahtarı :

Aynı şeyi söylemek için her zaman birden fazla yololduğuna dikkatinizi çekmek isteriz, özel l ikle Esperanto'da!Bazı alternatifler köşeli parentezler içinde görebil irsiniz.

1 .a) beyaz at (bel irl i) = la blank-a ĉeval-ob) mavi balonlar = blu-aj balon-ojc) hızl ı şekilde konuşmak = rapid-e parol-id) kediler ve köpekler = hund-oj kaj kat-oje) boyunca, uzunlamasına = long-ef) büyük kuşlar (bel irl i) = la grand-aj bird-ojg) iyi bir kek = bon-a kuk-oh) iyice yemek = bon-e manĝ-ii) bir kırmızı ve yeşil duvar = ruĝ-a kaj verd-a mur-oj) iyi (bel irleyici) = la bon-ok) gülmek ve ağlamak = rid-i kaj plor-il) gerçekten mutlu = ver-e fel iĉ-a

2.a) Ev büyüktür (bel irl i).b) Biz hızl ı şekilde yazıyoruz.c) Kuş beyazdır (bel irl i) o uçuyor.d) Ben bir genç erkeğim.e) O (erkek) beklesin ve dinlesin!f) O (kadın) gidecek, yiyecek ve uyuyacak.g) Bak: şiddetl ice yağmur yağıyor!h) Onlar canlı idi ler.i) Bizim büyük atımız çok yiyor.j) Ben şarkı söylemek isterdim.k) Mavi su (belirl i) temizdir.l) O (erkek) iyi bir baba olacak.

3.a) O (erkek) balığı yakalamıştı = l i est-is kapt-inta la fiŝon

1 9

b) O (erkek) alışveriş yapacak = li est-as aĉet-ontac) O (şey) inşa edilmektedir = ĝi est-as konstru-atad) Fare yenilmiş olacak (belki kedi tarafından) = la muso est-os mang-itae) Biz içecektik = ni est-is trink-ontajf) Kolum kırı ldı = mia brako est-as romp-itag) Fotoğraf gizlenmişti (biri tarafından) = la foto est-is kaŝ-itah) Dişçi çalışmış (bel irl i)= la dentisto est-as labor-intai) Sen (siz) koşuyordun (uz) = vi est-is kur-anta(j)k) Kek yenecek (birisi tarafından) = la kuko est-as manĝ-otal) Çocuklarınız oynamış olacak = viaj infanoj est-os lud-intaj

4.a) La fajro estas varma.b) Ŝi skribas vorton.c) I l i manĝis [estas manĝintaj] la legomojn.d) Li helpos min.e) Ĉu vi vidis mian fraton?f) (La) Birdoj rapide flugas.g) Ĉu vi deziras [volas] trinki?h) Mi ne dormas, mi lacas [estas laca].i) Ĉu la fi lmo ne estis bona ?j) Mi ne estas leganta la gazeton.k) Ĉu vi povas labori? Ne, mi ne povas.l) Ni ofte uzas la telefonon.

5.a) Kial vi preferas (la) fiŝon?b) Iu trovis [estas trovinta] paperon.c) La libro estas kaŝita tie.d) Ni ĉiam estas puraj.e) Li aŭskultas muzikon, kiel mi.f) Mia patro manĝas nenion.g) I l i ripetas ĉiun vorton.h) Tia estas nia espero!i) Kiom da floroj vi vidas?

20

j) Kiam mi komprenos la l ingvon, mi parolos.k) Kio estas domo?l) Kies estas tiu aŭto?

6.a) 73 = sepdek trib) 1 01 = cent unuc) 20. = dudekad) 655 = sescent kvindek kvine) 1 4/07/1 789 = la dekkvara de jul io

mil sepcent okdek naŭf) 9999 = naŭmil naŭcent naŭdek naŭg) ¼ = unu kvaronoh) Çarşamba, 27 Şubat = merkredo la dudek sepa

de februaroi) 2 046 = dumil kvardek sesj) 1 8 442 = dek okmil kvarcent kvardek duk) 75 793 = sepdek kvinmil sepcent naŭdek tril) 2 088 405 = du mil ionoj okdek okmil kvarcent kvin

7.Mayıs'ın 5'inde, kızkardeşim hastaneye gitti . O hastadeğildi ; O sadece anne oldu. Bebeği küçük bir erkek çocuk.Belki bir gün balıkçı veya kaptan olacak, neden olmasın?Kızkardeşimin-yavrusu [yeğenim (oğlan)], çok yemeğiseviyor ve sıkl ıkla uyuyor.Bir hikaye dinlediğinde, bu onu hemen uyutuyor. Hikayekitabımda bir kaç şiir var ki onları ona okumayı seviyorum.Kahvaltı sı rasında bazen yemek yiyeceğine o (erkek)oynuyor. O (erkek) o zaman oyuncak yerine çatal kaşıkkul lanıyor. Bu bizi çok güldürüyor; o (erkek) o kadar oyuncu!

8.Saluton!Mi nomiĝas [mi estas / mia nomo estas] Maria. Mi vivas en

21

Paris [Parizo]; (ĝi) estas tre [ege] granda urbo. Mi ne havasaŭton, sed mi ne iras al la laboro aŭtobuse [per aŭtobuso].Mi preferas iri piede ĉar mia domo estas apud [proksimede] mia laborejo.Mi estas tradukistino [tradukisto], mi do parolas plurajnl ingvojn. Mi multe ŝatas vojaĝi, kaj dum miaj vojaĝoj, mi ofteparolas Esperante [en Esperanto] kun miaj amikoj. Porvojaĝi, mi iras per vagonaro [per trajno].Mi ŝatas ankaŭ aŭskulti muzikon aŭ iri teatron [al teatro].(La) Teatro estas la plej interesa arto. . . laŭ mi : -)Ĝis revido!

22

aer-o havaag-i hareket, davranmaakcept-i kabul etmekakv-o sual -a, -e (doğru)al i-a diğeralt-a yüksekamik-o arkadaşam-o sevgiankoraŭ halaanstataŭ yerineantaŭ önceapart-a ayrıaper-i ortaya çıkmakapud yakınartikol-o artikel, makaleart-o sanatasoci-o dernekatend-i beklemekaŭ veyaaŭd-i duymakaŭskult-i dinlemekaŭt(mobil)- otomobilaŭtobus-o otobüsaŭtun-o sonbaharbaldaŭ yakındabest-o hayvanbezon-o ihtiyaçbild-o resimbird-o kuşbon-o iyi l ikbri l-i parlamakĉef-a ana

cel-o maksatcert-a belirl iĉu ? -mı , -mıdır? (soru)da -dan (miktar)decid-i karar vermekdekstr-a sağdemand-o sorudezir-i arzu etmekdirekt-i yönlenmekdivers-a farklıdolĉ-a tatl ıdom-o evdon-i vermekdorm-i uyumakdum sırasındaedz-o koca (eş)ekster dış, dışarıekzempl-o örnekelekt-i seçmeken iç, içindeesper-i ummakest-i olmakfacil-a kolayfajr-o ateşfakt-o gerçekfal-i düşmekfar-i yapmakfenestr-o pencerefest-o bayramfilm-o fi lmfin-i bitirmekfiŝ-o balıkflank-o yan

23

flav-a sarıflor-o çiçekflug-i uçmakfoj-o kez, kereforges-i unutmakfort-a güçlüfrap-i vurmakfrat-o kardeş (er.)fru-e erkendenfrukt-o meyvafunkci-i işlemekgazet-o gazeteĝeneral-a generalĝis -e kadar (zaman)glas-o bardakgrand-a büyükgrav-a önemligrup-o grupĝust-a doğruhalt-i durmakhav-i sahip olmakhejm-o evhelp-o yardımhistori-o tarih(çe)hor-o saatide-o fikirinform-i bi lgi lendirmekinstru-i öğretmekinteres-i i lgi lendirmekir-i gitmekjar-o yı ljes evetĵet-i atmak, fı rlatmakjun-a gençkaj vekamp-o alan, tarla

kant-i şarkı söylemekkap-o kafakapt-i yakalamakkar-a değerl ikaŝ-i saklamakkaŭz-o sebepkelk-a bazıklas-o sını fknab-o çocuk (er)kolekt-i toplamakkolor-o renkkomerc-o iş, ticaretkompren-i anlamakkomun-a ortakkongres-o kongrekon-i bi lmekkonsent-i katı lmak (fikren)konsil-o tavsiyekontraŭ karşıkost-i maliyet (etmek)kresk-i büyümekkrom bundan başkakuir-i pişirmekkultur-o kültürkun ilekuŝ-a yatanla belirleyici artikellabor-o işlac-a yorgunland-o ülkelast-a sonunculeg-i okumaklegom-o sebzelern-i öğrenmeklibr-o kitapl ig-i bağlamak

24

lign-o tahtal ingv-o dil (l isan)lud-i oynamakmanĝ-i yemek yemekmank-o eksikl ikman-o elmar-o denizmaten-o sabahmemor-o hatıratmet-i koymak, yerleştirmekmetod-o metodmez-o ortakmir-o şaşkınl ıkmon-o paramult-a çoknaci-a ulusalnatur-o doğane hayır(ne. . . ) plu daha fazla (hayır. . . )neces-a lüzumlunom-o isimnov-a yeninur sadeceoft-e sıkl ıklaokaz-o fırsat, oluşan şeyol -den/-dan (karşı laştı rma)opini-o fikirordinar-a basit, olağanorganiz-i organize etmekpac-o barışpaĝ-o sayfapan-o ekmekpaper-o kağı tpardon-i affetmekpart-o kısımpatr-o baba

pec-o parçapens-o düşünceperd-i kaybetmekpet-i istemekpied-o ayakplen-a dolupl i (. . .ol) (. . . -den) fazlaplur-aj çeşitl ipoem-o şiirpopol-o halkpost sonrapoŝt-a gönderi, postaya aitpov-i yapabilmek, -bi lmekprecip-e özell ikleprefer-i tercih etmekpret-i hazır olmakpri hakkındaprodukt-o ürünproksim-e yakınındapropr-a özel, kişiselprov-i denemekpublik-a kamusalpur-a temizrakont-i hikaye etmekrapid-a hızl ıredakt-i düzenlemek (metin)regul-o kuralrekomend-i tavsiye etmekrimark-i not/işaret etmekripet-i tekrarlamakriver-o nehirromp-i kırmakrond-a daireselŝajn-i gibi görünmeksalon-o salonsam-a aynı

25

san-a sağlıkl ıŝanĝ-i değiştirmekŝat-i beğenmeksci-i bi lmekseĝ-o sandalyesen -sen/-sız (eksikl ik)send-i göndermekserĉ-i aramakserv-o servis, hizmetsid-a oturansignif-i anlamına gelmeksinjor-o beyŝip-o gemisituaci-o durumskatol-o kutuskrib-i yazmaksol-a yalnızson-o sesspecial-a özelspert-o tecrübestar-i ayakta durmakŝtat-o devletstrat-o sokakstud-i çalışmak (ders)sub altındasufiĉ-a yeterl isukces-o başarısun-o güneşsuper üzerinde (değmeden)sur üst, üstündetabl-o masatag-o güneştamen ancakteatr-o tiyatrotelefon-o telefonten-i tutmak

ter-o yer, topraktim-o korkutra içindentraduk-i tercüme etmektranĉ-i kesmektrink-i içmektrov-i bulmaktuj hementuk-o örtü, bezturn-i çevirmektuŝ-i dokunmakuniversal-a üniversalurb-o şehiruz-i kul lanmakvagon-o vagonvarm-a sıcakvend-i satmakver-a gerçekvesper-o akşamvest-o giysiviand-o etvid-i görmekvir-o erkekvitr-o camviv-o hayatvizit-i ziyaret etmekvojaĝ-i seyahat etmekvoj-o yolvok-i çağırmakvol-i istemekvort-o kelimezorg-o i lgi lenme, bakım

26

-a, -e (doğru) alaffetmek pardon-iakşam vesper-oalan, tarla kamp-oaltında subana ĉef-aancak tamenanlamak kompren-ianlamına gelmek signif-iaramak serĉ-iarkadaş amik-oartikel, makale artikol-oarzu etmek dezir-iateş fajr-oatmak, fı rlatmak ĵet-iayak pied-oayakta durmak star-iaynı sam-aayrı apart-ababa patr-obağlamak lig-ibakım zorg-obalık fiŝ-obardak glas-obarış pac-obasit, olağan ordinar-abaşarı sukces-obayram fest-obazı kelk-abeğenmek ŝat-ibeklemek atend-ibel irleyici artikel labelirl i cert-a

bey sinjor-obilgi lendirmek inform-ibi lmek kon-ibi lmek sci-ibitirmek fin-ibulmak trov-ibundan başka krombüyük grand-abüyümek kresk-icam vitr-oçağırmak vok-içalışmak (ders) stud-içeşitl i plur-ajçevirmek turn-içiçek flor-oçocuk (er) knab-oçok mult-adaha fazla (hayır. . . ) (ne. . . ) pludairesel rond-a-dan (miktar) dadeğerl i kar-adeğiştirmek ŝanĝ-i-den/-dan (karşı laştı rma) oldenemek prov-ideniz mar-odernek asoci-odevlet ŝtat-odış, dışarı eksterdiğer al i-adi l (l isan) l ingv-odinlemek aŭskult-idoğa natur-odoğru ĝust-a

27

dokunmak tuŝ-idolu plen-adurmak halt-idurum situaci-oduymak aŭd-idüşmek fal-idüşünce pens-odüzenlemek (metin) redakt-i-e kadar (zaman) ĝisekmek pan-oeksikl ik mank-oel man-oerkek vir-oerkenden fru-eet viand-oev dom-oev hejm-oevet jesfarklı divers-a(. . . -den) fazla pl i (. . .ol)fı rsat, oluşan şey okaz-ofikir ide-ofikir opini-ofi lm fi lm-ogazete gazet-ogemi ŝip-ogenç jun-ageneral ĝeneral-agerçek fakt-ogerçek ver-agibi görünmek ŝajn-igitmek ir-igiysi vest-ogönderi, postaya ait poŝt-agöndermek send-igörmek vid-i

grup grup-ogüçlü fort-agüneş sun-ogüneş tag-ohakkında prihala ankoraŭhalk popol-ohareket, davranma ag-ihatırat memor-ohava aer-ohayat viv-ohayır nehayvan best-ohazır olmak pret-ihemen tujhızl ı rapid-ahikaye etmek rakont-iiç, içinde eniçinden traiçmek trink-iihtiyaç bezon-oile kunilgi lendirmek interes-iisim nom-oistemek pet-iistemek vol-iiş labor-oiş, ticaret komerc-oişlemek funkci-iiyi l ik bon-okabul etmek akcept-ikafa kap-okağı t paper-okamusal publik-akarar vermek decid-ikardeş (er.) frat-o

28

karşı kontraŭkatı lmak (fikren) konsent-ikaybetmek perd-ikel ime vort-okesmek tranĉ-ikez, kere foj-okırmak romp-ikısım part-okitap l ibr-okoca (eş) edz-okolay facil-akongre kongres-okorku tim-okoymak, yerleştirmek met-ikul lanmak uz-ikural regul-okuş bird-okutu skatol-okültür kultur-olüzumlu neces-amaksat cel-omaliyet (etmek) kost-imasa tabl-ometod metod-omeyva frukt-o-mı , -mıdır? (soru) ĉu ?nehir river-onot/işaret etmek rimark-iokumak leg-iolmak est-iorganize etmek organiz-iortak komun-aortak mez-oortaya çıkmak aper-iotobüs aŭtobus-ootomobil aŭt-o

oturan sid-aoynamak lud-iöğrenmek lern-iöğretmek instru-iönce antaŭönemli grav-aörnek ekzempl-oörtü, bez tuk-oözel special-aözel, kişisel propr-aözell ikle precip-epara mon-oparça pec-oparlamak bri l-ipencere fenestr-opişirmek kuir-irenk kolor-oresim bild-osaat hor-osabah maten-osadece nursağ dekstr-asahip olmak hav-isaklamak kaŝ-isalon salon-osanat art-osandalye seĝ-osağlıkl ı san-asarı flav-asatmak vend-isayfa paĝ-osebep kaŭz-osebze legom-oseçmek elekt-i-sız (eksikl ik) senservis, hizmet serv-o

29

ses son-osevgi am-oseyahat etmek vojaĝ-isıcak varm-asıkl ıkla oft-esını f klas-osırasında dumsokak strat-osonbahar aŭtun-osonra postsonuncu last-asoru demand-osu akv-oşarkı söylemek kant-işaşkınl ık mir-oşehir urb-oşiir poem-otahta l ign-otarih(çe) histori-otatl ı dolĉ-atavsiye konsil-otavsiye etmek rekomend-itecrübe spert-otekrarlamak ripet-itelefon telefon-otemiz pur-atercih etmek prefer-itercüme etmek traduk-itiyatro teatr-otoplamak kolekt-itutmak ten-iuçmak flug-iulusal naci-aumut esper-iunutmak forges-iuyumak dorm-i

ülke land-oüniversal universal-aürün produkt-oüzerinde (değmeden) superüstünde survagon vagon-ove kajvermek don-iveya aŭvurmak frap-iyakalamak kapt-iyakın apudyakında baldaŭyakınında proksim-eyalnız sol-ayan flank-oyapabilmek, -bi lmek pov-iyapmak far-iyardım help-oyatan kuŝ-ayazmak skrib-iyemek yemek manĝ-iyeni nov-ayer, toprak ter-oyerine anstataŭyeterl i sufiĉ-ayı l jar-oyol voj-oyorgun lac-ayönlenmek direkt-iyüksek alt-aziyaret etmek vizit-i

30

DAHA FAZLA BİLGİ

Bu kitapçığın ori j inal i Fransa'dahazırlanmıştı r. Türkçe dil ine tercümesibu kitapçığın ingi l izce kopyasındanyapı lmıştı r.

Türkçeye tercüme eden Vasil Kadifeli

Bazı i lginç web sayfaları :www.esperanto.netwww.esperanto-panorama.netwww.uea.orgwww.tejo.org

Türkiye Esperanto hareketi için :https: //www.facebook.com/groups/esperanto.turkiye/https: //esperantoturkiye.wordpress.com/http: //web.facebook.com/turkiyeesperanto/

Bu kitapçık nasıl kullanılmalı?

Elinizdeki bu kitapçık size dil i tanı tı r ve dil i hızl ıca öğretipalıştı rmalar sunar.• Dilbilgisi : bu kısım size Esperanto dil inin temelini tamolarak verir, tümü arkalı önlü bir A4 sayfası kadardır.• Alıştırmalar: Di l i öğrendiğiniz kadarıyla pratik etmeyebaşlamanız için size bazı alıştı rmalar çözüm anahtarları i lebirl ikte sunulmaktadır.• Sözlük: Kısa ve çift tarafl ı (Esperanto-Türkçe ve Türkçe-Esperanto) sözlük, size başlangıç için yeterl i sayıda kelimesunmaktadır. Bası l ı formda satın alabileceğiniz, veya onlinebedava kullanabileceğiniz çok sayıda sözlük mevcuttur.

Günde sadece 1 5 dakikanızı ayırıp bu kitapçığı bir haftaboyunca çalışırsanız, basit metinleri anlamaya ve basit

31

cümleler kurmaya hatta konuşmaya başlayabil irsiniz.Tahmin edeeğiniz gibi bu tam bir kurs değildir, bununardından Internet'teki bir onl ine kursa ücretsiz kayı t olupveya bir kitap satın alıp di l i öğrenebil irsiniz. Bazı kaynaklariçin şu sayfamıza bakınız:https: //esperantoturkiye.wordpress.com/201 7/01 /29/esperanto-ogrenin-_-lernu-esperanton/

Bunun dışında "Esperanto Türkiye" Facebook grubumuzaüye olursanız size dil i öğrenebileceğiniz bir kitap ve dersnotları verebil iriz. Aynı zamanda Esperanto dünyasıhakkında haberdar olabil ir, ücretsiz dergimiz "TurkaStelo"ya da abone olabil irsiniz.https: //www.facebook.com/groups/esperanto.turkiye/

Esperanto'da çok sayıda ori j inal ve tercüme kitaplarmevcuttur. Bunları satın alabileceğiniz bazı sayfalarşunlardır:http: //katalogo.uea.org/http: //www.esperanto.be/fel/but/https: //www.esperanto-usa.org/

Ayrıca Internet'te çok sayıda ücretsiz elektronik kitap (pdf,epub) bulabil irsiniz. Bazı sayfalar:http: //i-espero.info/elsutaro/esperantaj-libroj#bookshttp: //www.esperanto-ct.org/vilanova/inko.html

Her ay Esperanto dil inde çok sayıda dergi ve gazeteyayınlanmaktadır, zaman içinde bunlara abone olup bolcaokuyacak materyal edinebil irsiniz.

Esperanto'da çok sayıda müzik grubu ve online satınalabileceğiniz çok sayıda CD mevcuttur. Bunlardan sadecebirisi :http: //www.vinilkosmo.com/

32

Türkiye'den Esperanto dünyasına en sonkatkı , "Nazım Hikmet Şiir Antolojis i"çevirisi . UEA başkanı Mark Fettes, Prof.Gündüz Vassaf ve PEN Derneği Bşk.Yrd.Hali l İbrahim Özcan'ın önyazı ları i le.

http: //katalogo.uea.org/katalogo.php?inf=9402

Dünyaca ünlü 38 dile çevri lmiş StanoMarĉek'in "Doğrudan Metod ile

Esperanto" kitabı şimdi Türkçe dil inde.

http: //katalogo.uea.org/katalogo.php?inf=91 54http: //katalogo.uea.org/katalogo.php?inf=91 55

Ücretsiz dergimiz Turka Stelo'nun 201 6 serisihttps://esperantoturkiye.wordpress.com/category/dergi-revueto/