สาระเศรษฐศาสตร

ใบความร ท 3 เรอง บรษทจ ากด ระดบ ม. 5

ค าสง 1.ใหนกเรยนศกษาเนอหา แลวสรปลงสมด 2. ตงค าถามทเกยวกบบรษทจ ากด คนละ 5 ขอ 3. บรษทจ ากด เนองจากการประกอบธรกจแบบกจการเจาของคนเดยวและหางหนสวนตอง เผชญกบปญหาตาง ๆ มากมาย ผประกอบการจงนยมจดตงธรกจรปแบบบรษทจ ากด ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยไดใหความหมายวา บรษทจ ากด(Corporation) คอกจการประเภททจดตงขนการแบงทนออกเปนหน มมลคาหน ละเทา ๆ กน ผถอหนตางรบผดชอบจ ากดเพยงไมเกนจ านวนเงนทตนยงไมครบมลคาของหนทตนถออย กจการบรษทจ ากดมลกษณะดงน 1. ตองมผรวมทนอยางนอย 7 คนขนไป ตกลงเขาหนกนเพอท าธรกจรวมกน โดยการแบงทนออกเปนหนมมลคาหนละเทา ๆกน และผลงทนซอหนซงเรยกวา ผถอหน (Stock Holders) จะรบผดชอบจ ากดเพยงไมเกดจ านวนเงนทตนยงสงใชไมครบตามมลคาของหนทตนถออย ผถอหนจะมฐานะเปนเจาของกจการ ซงหนดงกลาว ไดแก หนสามญ (Common Stock) และหนบรมสทธ (Preferred Stock) 2. การจดตง กจการบรษทจ ากดจะตองจดทะเบยนพาณชยและทะเบยนการคาจงจะมสภาพเปนนตบคคล มสทธและหนาทแยกจากผถอหนหรอผเปนเจาของ

สามารถมทรพยสนในนามบรษทได มสทธกยมเงนหรอท าสญญาจางและประกอบกจการใด ๆ เพอการด าเนนงานของบรษทไดส าหรบชอของบรษทจ ากดนน กฎหมายระบไววาตองใชค าวา บรษท ไวหนาชอ และค าวา จ ากดไวทายชอ ถาเปนอกษรตางประเทศตองใชค าซงมความหมายวา บรษท – จ ากด เชนCompany Limited หรอเปนอกษรยอ Co., Lrd . ไวทายชอ 3. รบผดชอบจ ากด ผถอหนตางรบผดชอบจ ากดเพยงไมเกนจ านวนเงนทตนยงสงใชไมครบมลคาของหนทตนถออยเทานน 4. มเงนปนผล ผถอหนมสทธไดรบสวนแบงของก าไรในรปของเงนปนผลตามจ านวนหนทตนถออย รายไดของบรษทหลงจากหกคาใชจาย เชน คาภาษและเงนส ารอง ตาง ๆ ตามกฎหมายสวนทเหลอจะน าไปจายเงนปนผลใหแกผถอหนบรมสทธกอน สวนทเหลอจงจะสามารถจายเงนปนผลใหแกผถอหนสามญได ดงนนเงนปนผลท ผถอหนสามญไดรบนนจงไมมความแนนอน บางทอาจจะไดรบหรอไมไดรบกได แมวากจการจะมผลก าไรกตาม ทงนขนอยกบนโยบายของคณะกรรมการบรษท 5. มคณะกรรมการ ผมอ านาจจดการบรษทไดแกผถอหนในบรษทจ ากด ซงไดรบการแตงตงและไดแถลงความรบผดชอบไวในหนงสอบรคณหสนธเปนคณะด าเนนการ กรณทบรษทขนาดใหญตองการผบรหารทมประสทธภาพ กรรมการบรษทอาจจะเปนบคคลภายนอกทไมใชผถอหนซงไดรบเลอกใหเขาไปบรหารงานบรษทได 6. การระดมทน ความสามารถในการระดมทนของกจการบรษทจ ากดมอตราสงกวากจการประเภทอน เพราะบรษทสามารถออกหนในรปของ หนสามญ หนบรมสทธหรอหนกออกขายใหแกประชาชน เพอน าเงนมาใชในธรกจได กรณบรษทจ ากดตองการกยมเงนจากสถาบนการเงนแทนการน าหนออกขายยอมไดรบการพจารณาจากสถาบนการเงนไดงายกวาธรกจประเภทอน 7. อายการด าเนนงานไมจ ากด เนองจากกจการบรษทจ ากดแยกจากความเปนเจาของหรอผถอหนตามกฎหมาย บรษทสามารถด าเนนงานไดโดยไมก าหนดระยะเวลาและไมผกพนกบเจาของบรษท คณสมบตของผถอหนไมถอเปนสาระส าคญแม

ผถอหนคนใดคนหนงตาย ลมละลายหรอไรความสามารถ แตอายของบรษทจ ากดจะสนสดลงเมอบรษทจดทะเบยนเลกกจการหรอศาลสงใหลมละลาย 8. มผบรหารทมคณภาพ ความมนคงของกจการบรษทจ ากดเกดขนจากคณภาพของผบรหารคอเปนผบรหารมออาชพ มความร ความสามารถ และประสบการณ สามารถน าพาใหบรษทประสบความส าเรจเจรญเตบโตได ภาพแสดงโครงสรางบรษทจ ากด

ผถอหน(เจาของบรษท)

พนกงาน

เลอกตง

คณะกรรมการอ านวยการ

คดเลอก

คณะกรรมการอ านวยการ

วาจาง

ขอดของบรษทจ ากด 1. มสภาพเปนนตบคคล กจการบรษทมสภาพเปนบคคลตามกฎหมาย สามารถแยกตวออกจากผถอหน (เจาของบรษท) 2. จดหาเงนทนไดงาย บรษทจ ากดสามารถจดหาเงนทนไดงายกวาการประกอบการประเภทเจาของคนเดยวหรอหางหนสวน ดวยการขายหนใหกบประชาชนทวไป นอกจากนสามารถกยมเงนทนไดจากสถาบนการเงน เชน ธนาคาร และบรษทเงนทน ฯลฯ เนองจากมความเชอมนจากสถาบนการเงนเหลานน 3. รบผดชอบหนสนจ ากด ผถอหนหรอเจาของบรษทมความรบผดชอบหนสนจ ากดเพยงจ านวนเงนทยงคงคางช าระ หากช าระครบตามทก าหนดไวไมตองรบผดชอบ 4. ความมนคงของธรกจ การจดตงธรกจในรปบรษทจ ากดเปนทนาเชอถอและมความมนคงมากกวาการจดตงธรกจประเภทอน เมอมการเปลยนแปลงเจาของบรษทสามารถด าเนนธรกจไดอยางตอเนอง กรณผถอหนตาย ลมละลายหรอศาลสงใหเปนผไรความสามารถ กจการบรษทไมตองเลกลมกจการ 5. โอนหรอขายหนใหกบคนอนได ผถอหนสามารถขายหรอโอนหนใหกบคนอนได

ขอเสยของบรษทจ ากด 1. ขนตอนการจดตงยงยาก มขอจ ากดทางกฎหมายและหนวยงานของรฐทเกยวของดแลเขมงวด เชน ตองท าหนงสอบรคณหสนธแลวน าไปจดทะเบยนตอนายทะเบยนบรษท 2. มผถอหนอยางนอย ๗ คนขนไป 3. เสยคาใชจายในการบรหารงานสง โดยเฉพาะการจางผบรหารมออาชพมาบรหารจดการ

4. ความลบถกเปดเผย ความลบของบรษทถกเปดเผยไดงาย เนองจากมบคคลอนเขามาเกยวของทงทางตรงและทางออม ผบรหารตองชแจงใหพนกงานปฏบตงานไดถกตอง ความลบของกจการอาจถกเปดเผยไปยงคแขงขนได 5. ขาดความจงรกภกด การบรหารงานของบรษทจ ากดสวนใหญจางผบรหารมออาชพ ท าใหขาดความเสยสละ ความตงใจ และความจงรกภกด ซงแตกตางจากกจการเจาของคนเดยวหรอหางหนสวนทเจาของกจการบรหารดวยตนเองจงทมเทใหกบธรกจอยางเตมความสามารถ