26
ชุดฝึกวิทยุกระจายเสียง นายวสันต์ เนตรศิริ นายสุรสิทธิ์ แสนไชย โครงการนี้เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาตามหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง สาขาวิชาช่างอิเล็กทรอนิกส์ วิทยาลัยเทคโนโลยีอุตสาหกรรมศรีสงคราม มหาวิทยาลัยนครพนม ภาคเรียนที1 ประจาปีการศึกษา 2555

โครงงาน_นศ_ขึ้นเว็บ_ชุดฝึกวิทยุกระจายเสียง

Embed Size (px)

DESCRIPTION

project

Citation preview

Page 1: โครงงาน_นศ_ขึ้นเว็บ_ชุดฝึกวิทยุกระจายเสียง

ชดฝกวทยกระจายเสยง

นายวสนต เนตรศร นายสรสทธ แสนไชย

โครงการนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง

สาขาวชาชางอเลกทรอนกส วทยาลยเทคโนโลยอตสาหกรรมศรสงคราม มหาวทยาลยนครพนม

ภาคเรยนท 1 ประจ าปการศกษา 2555

Page 2: โครงงาน_นศ_ขึ้นเว็บ_ชุดฝึกวิทยุกระจายเสียง

หวขอโครงการวชาชพ ชดฝกวทยกระจายเสยง ผเสนอ นายวสนต เนตรศร,นายสรสทธ แสนไชย สาขาวชา ชางอเลกทรอนกส อาจารยทปรกษา เสร ขนไชย อาจารยทปรกษารวม ธวชชย มนอาษา ปการศกษา 2555 ....................................................................................................................................................... สาขาวชา ชางอเลกทรอนกส วทยาลยเทคโนโลยอตสาหกรรมศรสงคราม มหาวทยาลยนครพนม อนมตใหโครงการวชาชพนเพอเปนสวนหนงของการศกษาหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ ........................................................................ หวหนาสาขาวชาชางอเลกทรอนกส (นายธวชชย มนอาษา) คณะกรรมการสอบโครงการวชาชพ ........................................................................ ประธานกรรมการสอบโครงการวชาชพ (นายธวชชย มนอาษา) ........................................................................ กรรมการ (นายเสร ขนไชย) ........................................................................ กรรมการ (นายสรชย ธรรมยาฤทธ)

Page 3: โครงงาน_นศ_ขึ้นเว็บ_ชุดฝึกวิทยุกระจายเสียง

กตตกรรมประกาศ คณะผจดท าขอขอบพระคณ อาจารยธวชชย มนอาษา และอาจารยเสร ขนไชย ทใหค าปรกษา

ค าแนะน า และการใหความชวยเหลอในการแกปญหาตางๆ ดวยความกรณายง รวมถงการใหความสะดวกในดานสถานท เครองมอ อปกรณ เปนผลใหการท าโครงการส าเรจลลวงไปไดดวยด

ขอขอบพระคณ บดา มารดา ทใหโอกาสทางการศกษา และเพอนๆนองๆทกคน ทชวยใหก าลงใจ และสดทาย ขอขอบพระคณทกทานทมไดเอยนามทกรณาใหความชวยเหลอในทกดาน จนเปนผลใหโครงการนส าเรจลลวงไปไดดวยด

คณะผจดท า

ปวส.2 สาขาชางอเลกทรอนกส

Page 4: โครงงาน_นศ_ขึ้นเว็บ_ชุดฝึกวิทยุกระจายเสียง

บทท 1 บทน า

1. ความเปนมาและความส าคญของโครงงาน

เนองดวยวทยาลยเทคโนโลยอตสาหกรรมศรสงครามไดเปดการเรยนการสอนในระดบประกาศนยบตรวชาชพ และประกาศนยบตรวชาชพชนสงและไดมสวนรวมในการจดกจกรรมละโครงการตางๆ รวมกบหนวยงานราชการและชมชนรวมทงการถายทอดความรสชมชน โรงเรยน หนวยงาน ชมชนโดยการจดกจกรรมในแตละครงการกระจายขอมล ขาวสาร องคความร และการประชาสมพนธ ยงไมสามารถกระจายไดอยางทวถงและมคณภาพและทนสมยทางวทยาลยเทคโนโลยอตสาหกรรมศรสงครามจงมแนวความคดในการ”จดตงสถานวทยวทยาลยเทคโนโลยอตสาหกรรมศรสงคราม”ในการด าเนนโครงการ กจกรรมตางๆใหครบสมบรณ มคณภาพ และทนสมยโดยยดหลกเกณฑและวธการอนญาตประกอบกจการบรการชมชนชวคราว 1.2. วตถประสงคของโครงงาน

1. เพอเปนศนยกลางในการใหบรการทางวชาการและประชาสมพนธขาวสารทางวทยาลยฯ 2. เพอเสรมสรางความสมพนธอนดและเขาใจทถกตองแกประชาชนในทองถนและบรเวณใกลเคยง 3. เพอเปนสอในการประชาสมพนธภารกจและกจกรรมของวทยาลยฯ 4. เพอเปดโอกาสใหบคลากร นกศกษา ไดผลตผลงาน บทความ สารคด โครงการนกศกษา และ

ผลงานดานตาง ๆ 5.เพอเปนการสรางความแขงแกรงในการใชวทยกระจายเสยงของวทยาลย ในการพฒนาชมชนและทองถน 6. เพอเปนแหลงวชาการใหนกศกษาไดฝกปฏบตงานดานวทยกระจายเสยง

1.3. สมมตฐานของการประดษฐ 1. สามารถสงสญญาณวทยในระบบ เอฟ เอม ความถ 104.00 MHzไดระยะ 10 กโลเมตร 2. การสงสญญาณวทยในระบบ เอฟ เอม ความถ 104.00 MHzมสญญาณรบกวนนอยทสดหรอไมมสญญาณรบกวน 3. อปกรณประกอบมคณภาพและมความปลอดภย และสะดวกตอการใชงาน

1.4 นยามศพทเฉพาะ ชมชน” หมายความวา กลมประชาชนทมพนทอาศยในแหลงเดยวกน ไมวาจะในเมองหรอในชนบท และใหหมายความรวมถงกลมประชาชนทมความสนใจรวมกนและอยในพนทใกลเคยงกนหรอสอสารถงกนได โดยมผลประโยชนดานสงคมและวฒนธรรมเกยวของเชอมโยงกน ท ากจกรรมอนชอบดวย

Page 5: โครงงาน_นศ_ขึ้นเว็บ_ชุดฝึกวิทยุกระจายเสียง

กฎหมายและศลธรรมรวมกน มการด าเนนการอยางตอเนอง มการจดการและการแสดงเจตนาแทนกลมได

“กลมคน” หมายความวา สมาชกในทองถนทไมเปนนตบคคลซงรวมตวกนไมนอยกวาหาคนเพอสรางความเขมแขงใหแกชมชน โดยมการรวมตวกนมาแลวเปนระยะเวลาไมนอยกวาหนงปนบถงวนทยนค าขออนญาต

“วทยกระจายเสยงชมชน” หมายความวา กจการกระจายเสยงเพอประโยชนสาธารณะทไมแสวงหารายไดจากการโฆษณา เปนประโยชนตามความตองการทหลากหลายของชมชนหรอทองถนทรบบรการสงผลใหชมชนเกดความเขมแขง โดยชมชนเปนเจาของรวมกนและด าเนนการโดยชมชนเปนอสระ มเสรภาพในการเสนอขาวและการแสดงความคดเหนทไมขดตอจรรยาบรรณและศลธรรมอนดของประชาชน ปราศจากการครอบง าและแทรกแซงจากกลมผลประโยชนโดยมชอบ กลมการเมองพรรคการเมองทกระดบหรอเอกชนทมงหาก าไรในเชงพาณชย “ใบอนญาต” หมายความวา ใบอนญาตประกอบกจการบรการชมชนชวคราว (วทยกระจายเสยงชมชน) 1.5 วธด าเนนการ

๑ ศกษาสภาพปญหา/เสนอหวขอ 2. ออกแบบและสรางเครองมอ 3. ทดสอบและเกบขอมล 4. ตรวจสอบแกไข 5. สรปผล ๖. จดท ารปเลม

1.6. ระยะเวลาในการด าเนนงาน

ล าดบขนในการท างาน

ระยะเวลาการท างาน

พ.ค. 55 ม.ย. 55 ก.ค. 55 ส.ค. 55 ก.ย. 55 ศกษาสภาพปญหา/เสนอหวขอ

ออกแบบและสรางเครองมอ

ทดสอบเกบขอมล

ตรวจสอบแกไข

สรปผล

จดท ารปเลม

Page 6: โครงงาน_นศ_ขึ้นเว็บ_ชุดฝึกวิทยุกระจายเสียง

1.7. วสดทใชในการประดษฐและแหลงทมา วสดทมขายทวไปในทองตลาด 1.8. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ไดชดสาธตการท างานเครองยนต 4 จงหวะของรถจกรยานยนต 2. ใชเปนสอการเรยนการสอนในวชาปฏบตจกรยานยนต 3.. ชดสาธตการท างานเครองยนต 4 จงหวะสามารถเคลอนยายไดสะดวก 4. สามารถวเคราะหสาเหตของเครองยนตได 5. เพอเปรยบเทยบขอแตกตางของเครองยนต 2 จงหวะ กบเครองยนต 4 จงหวะ

Page 7: โครงงาน_นศ_ขึ้นเว็บ_ชุดฝึกวิทยุกระจายเสียง

บทท 2 ทฤษฎและเอกสารทเกยวของ

1.ดานเครองสง

ไมคโครโฟน (L) จะรบสญญาณเสยงซกซายแลวสงเขาไปมอคกบคลนพาหในเครองสง FM โดยตรง สวนไมคโครโฟน (R) จะรบสญญาณเสยงซกขวาแลวสงเขาไปมอคกบความถ 18 KHz ซงเปนความถทไดจากวงจรออสซลเลเทอร ซงก าหนดความถ 38 KHz เปนคลนพาหยอย การมอคสญญาณเสยงซกขวา (R) เขากบคลนพาหยอย 38 KHz นนเราใชวธการมอคแบบ AM จากนนกท าการชพเพรสคลนพาหยอยออก (ผลจากการซพเพรสคลนพาหยอยออกจะท าใหมเฉพาะสญญาณเสยงทมอคกบคลนพาหยอยแลวเทานน (ผลจากการซพเพรสคลนพาหยอยออกจะท าใหมเฉพาะสญญาณเสยงทมอคกบคลนพาหยอยแลวเทานน ทปรากฎออกไปเปนสญญาณเอาทพตได ซงในการมอคสญญาณโดยทว ๆ ไปจะมสญญาณคลนพาหปรากฏเปนสญญาณออกทางเอาทพตตลอดเวลาไมวาจะมสญญาณเสยงเขามามอดหรอไมกตาม) สญญาณทถกมอดและก าจ าคลนพาหยอยออกมาแลว จะถกสงเขาไปมอดแบบ FM กบคลนพาหทใชในการสงออกอากาศอกครง (มอดรวม ๆ กนไปกบสญญาณเสยงซกซาย (L) ทเขามามอดแบบ FM โดยตรง ดงไดอธบายมากอนหนาน) วธการนเปนการมลตเพลกซสญญาณ L และ R เขาดวยกนแลวสงไปกบคลนพาหทใชในการสงออกอากาศเพยงความถเดยว โดยทสญญาณเสยง L และ R ไมกวนกนเลย สเปคตรมของสญญาณมลตเพลกซ เราก าหนดใหสญญาณเสยงทเขามาทางไมคโครโฟนซกซายและขวา มความถตงแต 30 Hz – 15 KHz ดงนน ไซดแบนดทเกดจากสญญาณเสยงซกซาย (L) สวนอกชางเปนไซตแบนดทเกดจากสญญาณเสยงซกขวา (R) ซงมอดกบคลนพาหยอย 38 KHz ท าใหมความถดานต า 23 KHz ( 38 KHz – 15 KHz) และความถดานสง 53 KHz ( 38 KHz + 15 KHz) (ดรปท 5) ดานเครองรบ ภาครบจะรบสญญาณ FM เขามา แลวสงไปใหวงจรดเทคเตอรยานกวาง (Wideband detecter) ท าหนาทคนรปออกมาเปนสญญาณซกซายและขวา สญญาณเสยงนจะถกสงไปขยายเพอออกสล าโพงซาย แตเนองจากสวนทเปนสญญาณซกขวามความถอยในชวง 23 – 53 KHz เปนความถเหนอเสยงทมนษยไมไดยน (ความถอยในยานโซนคหรอซปเปอรโซนค) ฉะนนผฟงจงไมไดยนสญญาณเสยงซกขวาทางล าโพงซาย สญญาณเสยงซกซายและขวา (L และ R) ทไดจากวงจรดเทคเตอรยานกวาง สวนหนงจะแยกไปเขาวงจรแบนดพาสฟลเตอร 38 KHz ทวงจรน จะท าหนาทกรองความถใหผานเฉพาะความถของสญญาณเสยงซกขวา (23 KHz – 53 KHz) เพอสงไปยงวงจรดเทคเตอร ดเทคซ าอกครงใหคนรปออกมาเปนสญญาณเสยงซกขวา ซงมความถในชวง 30 Hz – 15 KHz สงไปเขาวงจรขยายเสยงออกสล าโพงขวาตอไป วธการตามบลอกไดอะแกรมในรปท 4 น ท าใหเราสามารถสงกระจายเสยงในระบบเอฟ – เอม สเตอรโอมลตเพลกซได ดานการรบกสามารถแยกสญญาณซาย – ขวา ไดดโดยไมกวนกน แตกยงเปนระบบทไมดพอ เพราะเครองรบเอฟ – เอม ธรรมดายงไมสามารถรบฟงคลนทสงมาดวยระบบนไดอยางสมบรณ คอจะรบฟงไดเฉพาะสญญาณเสยงซกซายเทานน

Page 8: โครงงาน_นศ_ขึ้นเว็บ_ชุดฝึกวิทยุกระจายเสียง

ระบบการสงกระจายเสยงแบบเอฟ – เอม สเตอรโอมลตเพลกซทเหมาะสม และไดรบการคดเลอกใหใชเปนมาตรฐานในการสงกระจายเสยงทใชกนในทกวนน มสาระส าคญทใหผลดในการใชงานดงน

๑. สงกระจายเสยงดวยเครองสงเครองเดยว และใชคลนพาหความถเดยวในการสงออกอากาศ โดยมแบนดวธทเขากนไดกบระบบ FM ธรรมดา

๒. เปนระบบเอฟ – เอม สเตอรโอ มลตเพลกซ ทสามารถใชเครองรบเอฟ – เอมแบบธรรมดา สามารถรบฟงสญญาณไดดวย โดยเสยงทรบฟงไดจะออกมาในแบบโมโนโฟนค (ไมมการแยกทศทางของเสยง) และไมมการรบกวนทเกดจากการกวนกนระหวางสญญาณ คณภาพของเสยงทไดจะตองสมบรณเหมอนการรบฟงจากสถานเอฟ – เอม ธรรมดา โดยไมตองมการดดแปลงแกไขเพมเตมทเครองรบแตประการใด

๓. เครองรบ เอฟ – เอม สเตอรโอมลตเพลกซนน นอกจากจะรบคลนจากสถาน เอฟ – เอม สเตอรโอมลตเพลกซ ซงท าใหสามารถแยกสญญาณซาย – ขวาไดแลว จะตองสามารถรบฟงจากสถานวทย เอฟ – เอม ธรรมดาไดดวย โดยเสยงทรบฟงไดจะออกมาในแบบโมโนโฟนค (ไมมการแยกทศทางของเสยง)

๔. เครองรบเอฟ – เอม ธรรมดา ทรบสญญาณจากสถานเอฟ – เอม สเตอรโอ มลตเพลกซ ถาตองการรบฟงเสยงทเปนระบบสเตอรโอกสามารถท าไดโดยการแกไขดดแปลง หรอเพมเตมอปกรณบางอยางเขาไปในวงจรเครองรบเอฟ – เอมธรรมดา

2. หลกการสงกระจายเสยงระบบเอฟ – เอมสเตอรโอมลตเพลกซในปจจบน ในรปท 5 เปนบลอกไดอะแกรมทแสดงหลกการของเครองสงกระจายเสยงระบบเอฟ – เอม สเตอรโอมลตเพลกซทไดรบการอนมตจากสถาบน FCC. ของสหรฐอเมรกา เปนระบบทใชกนแพรหลายและเปนทยอมรบของนานาประเทศ (ปจจบนประเทศไทยใชระบบน) หลกการท างาน เรมตนจากไมคโครโฟนซาย (MIC.L) และไมคโครโฟนขวา (MIC .R) จะรบสญญาณ (L +R) (ทภาค L+R) สญญาณ (L+R) ทไดจะถกสงตอไปยงภาคมลตเพลกซ เพอเตรยมมลตเพลกซรวมกบสญญาณอน ๆ สญญาณสวนหนงจากภาคขยายสญญาณเสยง (R) จะถกสงไปทภาคอนเวทเทอร (INVERTER) ดวย เพอกลบเฟสสญญาณ (R) ไปจากเดมอก 180 องศากลายเปนสญญาณ ( - R) สงไปรวมกบสญญาณทมาจากภาคขยายเสยง (L) ทภาค (L – R) สญญาณทรวมกนนจะกลายเปนสญญาณ (L – R) ซงจะถกสงตอไปยงภาคบาลานซมอคดเลเทอร (BALANCE MODULATOR) เพอมอดดเลทกบคลนพาหยอย 38 KHz ทเขามาอกทาง คลนพาหยอย (SUBCARRIER) 38 KHz นนไดมาจากความถคลนซายน 19 KHz จากภาคออสซลเลเทอร ซงถกสงเขามาทวคณความถขนอกสองเทา ( 19 KHz x 2 = 38 KHz) ทภาคทวคณความถสองเทา (FREQUENCY DOUBLER) ความถ 38 KHz ทไดนจะถกใชเปนคลนพาหยอยเพอสงไปมอดกบสญญาณเสยง (L – R) ทภาคบาลานซมอดดเลเทอร ภาคบาลานซมอดดเลเทอรนอกจากจะท าหนามอดสญญาณเสยง (L – R) เขาทางสวนสงของสญญษณคลนพาหยอยแลว (มอดแบบ AM) มนยงท าหนาทก าจดคลนพาหยอยไมใหไปปรากฏออกไปเปนสญญาณทเอาทพทเพยงล าพงสญญาณเดยวอกดวย (สญญาณทมอดรวมกนแลวเทานนทปรากฏออกไปเปน สญญาณเอาทพทของภาคบาลานซมอดเลเทอร)

Page 9: โครงงาน_นศ_ขึ้นเว็บ_ชุดฝึกวิทยุกระจายเสียง

เราเรยกสญญาณทมอดรวมกนระหวางสญญาณคลนพาหยอย 38 KHz และสญญาณเสยง (L – R) นวา สญญาณคลนพาหยอย L – R (L – R SUBCARRIER) และสญญาณนจะถกสงปงมลตเพลกซเพอมลตเพลกซรวมกนไปกบสญญาณอน ๆ นอกจากนแลวภาคออสซลเทอรยงแยกสงความถ 19KHz ส าหรบเปนสญญาณไพลอตโทนไปยงภาคมลตเพลกซเพอมลตเพลกซสญญาณ 19 KHz รวมไปกบสญญาณอน ๆ อกดวย จะเหนวาทภาคมลตเพลกซจะเปนทรวมของสญญาณตาง ๆ คอ 1. สญญาณเสยง (L + R) จากภาค L + R 2.สญญาณ (L – R) ซพแคเรยร จากภาคบาลานซมอดดเลเทอร 3. สญญาณไพลอตโทน 19 KHz จากภาคออสซลเลเทอร สญญาณทงสามนสามารถมลตเพลกซรวมเขาดวยกนได โดยไมมการแทรกแซงสญญาณตอกน เพราะแตละสญญาณมขอบเขตความถทตางกนนนเอง (ดรปท 6) สญญาณรวมมลตเพลกซจะถกสงไปมอดกบคลนพาหทใชในการสงออกอากาศในระบบเอฟ-เอม ในภาคสงนกเหมอนกบเครองสงเอฟ-เอมธรรมดาทวไป ทใชสงในยานความถกระจายเสยง 88-108 MHz ทมการสงสญญาณตาง ๆ ถงสามสญญาณออกไปยงเครองรบกเพอจดประสงคดงน 1. สญญาณ (L + R) สญญาณนเปนผลรวมของสญญาณเสยงซกซายและซกขวาเปนสญญาณเสยงแบบโมโน ทตองสงสญญาณนไปดวยกเพอใชส าหรบการรบรองเครองรบเอฟ – เอมธรรมดาใหรบฟงจากสถานทสงในระบบสเตอรโอมลตเพลกซได เครองรบเอฟ – เอม ธรรมดาจะรบเอาเฉพาะสญญาณนไปเปนสญญาณเสยงออกสล าโพง เสยงทไดจะมครบทงสญญาณซกซายและขวารวมกน ไมมการแยกทศทางของเสยง และคณภาพเสยงจะเหมอนกบการรบฟงจากสถานวทย เอฟ – เอม ธรรมดาทวไป 2. สญญาณคลนพาหยอย (L – R) ทตองเอาสญญาณ (L – R) ไปมอดกบคลนพาหยอย 38 KHz กอน กเพราะเราตองการสงสญญาณ ( L – R) รวมกนไปพรอม ๆ กบสญญาณ ( L + R) โดยไมตองการใหสญญาณทงสองมการแทรกแซงกน วธการนเปนกลวธในการมลตเพลกซสญญาณเขาดวยกน เปรยบเสมอนกบเราตองการสงน ามนใสน ามนทงสองรวมกนไปในถงเดยวกน ถาเราท าโดยการน ามนเบนซนใสลงไปในถงกอน (กเหมอนกบเราเอาสญญาณ (L + R) มอดกบคลนพาหทใชในการสงออกอากาศ) จากนนจงหาขวดทขนาดเลกกวาถงมาบรรจน ามนกาดและปดฝาขวดใหแนน (ท านองเดยวกบทเราเอาสญญาณ (L - R) มอดกบคลนพาหยอย) แลวเอาขวดน ามนกาดใสลงในถงน ามนเบนซนอกท ดวยวธนท าใหเราสามารถเอาน ามนเบนซนและน ามนกาดใสรวมไปในถงเดยวกนไดโดยน ามนทงสองชนดไมผสมปนกน (เชนเดยวกบสญญาณ (L+R) และสญญาณ (L – R) ชพแคเรยรจะไมมการแทรกแซงกน) เมอสงไปถงปลายทางเพยงเรายกขวดน ามนกาดขนกสามารถแยกน ามนทงสองชนดออกจากกนไดโดยงาย เราสามารถเอาสญญาณเสยง (L – R) และ (L + R) ทสงไป มาแปลงสภาพใหแยกเปนสญญาณเสยงซกซายและขวา (L และ R) ปรากฏทางดานเครองรบไว โดยการน าสญญาณทงสองมาบวกหรอลบกน ซงแสดงไดดวยพชคณตดงน เมอน าสญญาณ (L + R) และ (L – R) มาบวกกน L + R L – R

Page 10: โครงงาน_นศ_ขึ้นเว็บ_ชุดฝึกวิทยุกระจายเสียง

จะไดสญญาณเสยงซกซาย = 2L เมอน าสญญาณ ( L + R) และ ( L – R) มาลบกน L + R L – R จะไดสญญาณเสยงซกขวา = 2 R 3. สญญาณไฟลอตโทน 19 KHz เนองจากสญญาณเสยง (L – R) ทสงมายงเครองรบเปนสญญาณเสยงทมอดมากบคลนพาหยอย 38 KHz ฉะนน ในการน ามาเสรมหรอหกลางกบสญญาณ (L + R) ในวงจรแยกสญญาณสเตอรโอ (วงจรดโคดเดอร) เพอท าใหเกดเปนสญญาณเสยงซกซายและขวาขนนน จ าเปนตองมสญญาณ 38 KHz ทมเฟสสมพนธกน (SYNCHRONIZ) กบคลนพาหยอยทมอดมากบสญญาณ (L – R) เพอชวยใหวงจรดโคดเดอรท างานแยกสญญาณได จงตองมการสงสญญาณไพลอตโทน 19 KHz มาดวย เพราะความถ 19 KHz เมอมาถงเครองรบกสามารถท าใหเปนความถ 38 KHz ไดโดยงาย ดวยการใชวงจรทวคณความถขนมาอกสองเทา และเนองจากความถ 19 KHz ซงเปนสญญาณไพลอตโทนนเปนตนก าเนดของสญญาณคลนพาหยอยทางดานเครองสง ความถ 38 KHz ทไดจงมเฟสทสมพนธกบสญญาณคลนพาหยอย (L – R) ตลอดเวลา รปท 6 เปนการแสดงรปคลนตามจดตาง ๆ ของบลอกไดอะแกรมในรปท 5 ซงจะชวยใหเขาใจการท างานของเครองสงเอฟเอมสเตอรโอมลตเพลกซไดดขน เพอใหเขาใจงายจงใหสญญาณทปอนเขาทางไมคซาย และขวา เปนสญญาณโทนเสยงคลนรป ซายน โดยใหสญญาณเสยง (L) มความถสงกวาสญญาณเสยง (R) ไปอกเทาตวจะไดไมสบสนในการท าความเขาใจ หมายเลข 1 เปนคลนความถเสยงรปชายนทออกจากวงจรขยายสญญาณเสยงซกซาย (L) หมายเลข 2 เปนคลนความถเสยงรปชายนทออกจากวงจรขยายสญญาณเสยงซกขวา (R) หมายเลข 3 เปนรปคลนสญญาณเสยง (R) ทผานวงจรอนเวททงแลวกลายเปนสญญาณ ( - R) สญญาณทไดจะเปนรปซายนอยเหมอนเดม เพยงแตจะมเฟสตางไปจากสญญาณ (R) 180o เทานน หมายเหต 4 เปนรปคลนทเกดจากการรวมกนระหวางสญญาณ L และ R เปนสญญาณ (L + R) หมายเหต 5 เปนรปคลนทเกดจากการรวมกนระหวางสญญาณ (L) และสญญาณ ( - R) มาเปนสญญาณ (L – R) หมายเลข 9 เปนสญญาณความถ 19 KHz ซงใชเปนสญญาณไพลอตโทน หมายเหต 10 เปนสญญาณความถ 38 KHz ซงเกดจากการน าสญญาณ 19 KHz มาทวความถใหสงขนอกเทาตว เพอใชเปนคลนพาหยอยส าหรบมอดกบสญญาณ (L – R) หมายเลข 6 เปนสญญาณทเกดจากสญญาณเสยง (L – R) มอดเขากบสญญาณคลนพาหยอยแลวถกซพเพรสไปดวยในตวกลายเปนสญญาณ (L –R) ซพแคเรยร) หมายเลข 7 เปนสญญาณทมลตเพลกซรวมกนระหวางสญญาณ (L + R) และ (L – R) ซพแคเรยร (ในทนไมไดแสดงสญญาณ 19 KHZ ไว) หมายเลข 8 เปนสญญาณคลนพาหทใชในการสงออกอากาศ เพราะถกมอดในระบบเอฟ – เอม

ความถของสญญาณจงเปลยนแปลงไปมาตามสญญาณมลตเพลกซทเขามามอดดวย สญญาณทก ากบดวย 2 L ในรปคลนหมายเลข 7 เปนการแสดงใหเหนผลบวกของสญญาณ ( L

+ R) และ (L – R) ผลลพธทไดเปนสญญาณเสยงซกซายหรอ ( L + R) + ( L – R) = 2 L

Page 11: โครงงาน_นศ_ขึ้นเว็บ_ชุดฝึกวิทยุกระจายเสียง

สญญาณทก ากบดวย 2 R เปนการแสดงใหเหนผลลบของสญญาณ (L + R) และ ( L – R) ผลลพธทไดเปนสญญาณเสยงซกขวาหรอ (L + R) – ( L – R) = 2 R ในสวนทเปนเสนประไมใชรปคลนสญญาณ แตเปนการแสดงใหเหนผลเฉลยของสญญาณ L และสญญาณ R และเสนประทเปนผลเฉลยนจะมรปรางเหมอนสญญาณ (L + R) เปนการแฝงตวสญญาณ (L

+ R) ไปกบสญญาณมลตเพลกซ

การผสมสญญาณหรอการรวมกนระหวางสญญาณทงสองทท าใหเกดเปนสญญาณรปรางใหมขน

เชน การรวมกนระหวางสญญาณ (L) กบสญญาณ R แลวท าใหเกดเปนรปคลนสญญาณ (L + R) ขนนน

ใชหลกการเสรมหรอหกลางกนระหวางสญญาณโดยใชวธบวกลบธรรมดา จะเขาใจไดงายถาเราใชสญญาณรปคลนสเหลยมมาแทนรปคลนซายน ดงในรปท 7 ตามรปท 7 เปนตวอยางการรวมสญญาณรปคลนสเหลยมระหวางสญญาณ A และสญญาณ B

ผลลพธของการรวมจะท าใหเปนรปคลนสญญาณ C เราแบงสญญาณออกเปน 8 ลกคลน ตามหมายเลขทอยเหนอสญญาณ A ลกคลนท 1 สญญาณ A มคา = +1 สญญาณ B มคา = +1 ฉะนน ผลลพธทสญญาณ C = 1 + 1 = 2 ลกคลนท 2 สญญาณ A = 0 สญญาณ B = -1 สญญาณ C = 0 – 1 = -1 ลกคลนท 3 สญญาณ A = +1 สญญาณ B = 0 สญญาณ C = 0 + 1 = 1 ลกคลนท 4 สญญาณ A = 0 สญญาณ B = -0.5 สญญาณ C = 0 -0.5 = -0.5 ลกคลนท 5 แบงลกคลนออกเปน 2 ชวง 1. ชวงครงแรก สญญาณ A = +1 สญญาณ B = +1 สญญาณ C = 1 + 1 = 2 2. ชวงครงหลง สญญาณ A = +2 สญญาณ B = -1 สญญาณ C = 2- 1 = 2 ลกคลนท6 สญญาณ A = 0 สญญาณ B = 1 สญญาณ C = 0 + 1 = 1

Page 12: โครงงาน_นศ_ขึ้นเว็บ_ชุดฝึกวิทยุกระจายเสียง

ขอบเขตความถของสญญาณมลตเพลกซซงแสดงอยในรปท 8 แยกออกเปนดงน สญญาณ (L + R) หรอสญญาณ M = 30 HZ – 15 KHZ สญญาณไพลอตโทน = 19 KHZ สญญาณไพลอตโทน 19 KHZ จะอยระหวางสญญาณ (L + R) และ (L-R) ซพแคเรยร โดยมไซดแบนดดานสงและต าขางละ 4 KHZ เพอกนไมใหเกดการรบกวนกบสญญาณอน (แถบความถชวง 60 – 74 KH เปนระบบ SCA ยอมาจาก SUBSIDIARY COMMUANICATION

AUTHORIZATION อานวา ซบไดซอาร คอมมนเคชน ออโตไรเซซน ซงไมไดใชในทน) ตวอยางวงจรงาย ๆ ทแสดงใหเหนถงหลกการท างานของวงจรดโคดเดอรวาสามารถถอดสญญาณมลตเพลกซใหแยกเปนสญญาณซกซายและขวาไดอยางไร แสดงอยในรป 9 ๔. มาตรฐานทางเทคนคของเครองสงวทยกระจายเสยงส าหรบชมชน ตามพระราชบญญตองคกรจดสรรคลนความถและก ากบกจการวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน และกจการโทรคมนาคม พ.ศ. 2543 คณะกรรมการกจการวทยกระจายเสยงแหงชาต (กสช.) มหนาทพจารณาอนญาตและก ากบดแลการใชคลนความถเพอกจการวทยกระจายเสยงและกจการวทยโทรทศน และการก าหนดมาตรฐานและลกษณะพงประสงคทางเทคนคของอปกรณทใชในการประกอบกจการวทยกระจายเสยงและวทยโทรทศน เนองจากขณะนยงไมมการแตงตง กสช. เพอท าหนาทตามทกฎหมายบญญต ท าใหไมสามารถ พจารณาจดสรรคลนความถ ออกใบอนญาตประกอบกจการ หรออนญาตใหประกอบกจการเพมเตมไมได ตามบทบญญตมาตรา 80 ของ พ.ร.บ. ดงกลาว เพอบรรเทาปญหาการตงสถานวทยกระจายเสยงส าหรบชมชนเปนการชวคราว คณะรฐมนตรไดมมตในการประชมวนท 16 สงหาคม 2548 ก าหนดกรอบกตกาทางเทคนคและหลกเกณฑการตงสถานวทยชมชน โดยก าหนดก าลงสงไมเกน 30 วตต ความสงเสาอากาศไมเกน 30 เมตรจากระดบพนดน และรศมการออกอากาศไมเกน 15 กโลเมตร แมวายงไมมการอนญาตจดตงสถานวทยชมถกตองตามกฎหมายอยางเปนทางการ แตปจจบนมการสงวทยกระจายเสยงของสถานวทยชมชน ทงในพนทเขตกรงเทพมหานคร ปรมณฑล และในเขตภมภาค ทวประเทศ ประมาณ 3,000-4,000 สถาน ท าใหเกดการแพรกระจายคลนแปลกปลอมทกอใหเกดการรบกวนตอขายการสอสารอน โดยเฉพาะขายสอสารทางการบนทใชส าหรบการควบคมการจราจรทางอากาศ ซงมผลกระทบตอความปลอดภยของชวตและทรพยสนโดยตรง ดงนนคณะกรรมการกจการโทรคมนาคมแหงชาต ไดแตงตง คณะอนกรรมการเฉพาะกจจดท ามาตรฐานเทคนคส าหรบเครองวทยคมนาคม เพอรบผดชอบการศกษามาตรฐานสากล และยกรางมาตรฐานทางเทคนคส าหรบเครองสงวทยคมนาคมทเหมาะสม ของเครองสงวทยกระจายเสยงส าหรบชมชนยานความถวทย 87.5 MHz ถง 108 MHz เพอปองกนและลดการรบกวนทเกดขนกบขายสอสารในกจการวทยคมนาคมอน โดยเฉพาะกจการทางการบน (aeronautical) ในยานความถวทยใกลเคยง 108-137 MHz คณะอนกรรมการเฉพาะกจจดท ามาตรฐานทางเทคนคส าหรบเครองวทยคมนาคม ไดด าเนนการศกษาเรองดงกลาวแลว และไดท า รายงานผลการศกษาการจดท ามาตรฐานทางเทคนคของเครองสง

Page 13: โครงงาน_นศ_ขึ้นเว็บ_ชุดฝึกวิทยุกระจายเสียง

วทยกระจายเสยงส าหรบชมชน ยานความถวทย 87.5 MHz ถง 108 MHz (พฤศจกายน 2550) และ มาตรฐานและลกษณะพงประสงคทางดานเทคนค เครองสงวทยกระจายเสยงส าหรบชมชน ยานความถวทย 87.5 MHz ถง 108.0 MHz เพอให กทช. น าเสนอ กกช. (อธบดกรมประชาสมพนธ เปนเลขานการคณะกรรมการกจการวทยกระจายเสยงและวทยแหงชาต) หนงสอของ กกช. ลงวนท 27 ธนวาคม 2550 ในการศกษาครงนน ากรอบและเกณฑการตงสถานวทยชมชนทก าหนดก าลงสงไมเกน 30 วตต ความสงเสาอากาศไมเกน 30 เมตร และรศมการออกอากาศไมเกน 15 กโลเมตรตามทก าหนดโดยมตคณะรฐมนตรเปนเกณฑ แนวทางปฏบตในการจดตงสถานวทยกระจายเสยงส าหรบชมชน มหลกในการพจารณา คอ

การก าหนดพนทการใหบรการ เพอไมใหมการรบกวนกน จะตองมการก ากบการใชความถวทยใหสอดคลองกบแผนการใชความถวทย

จะเหนไดวาการจดตงสถานวทยชมชนจะตองพจารณาเงอนไขทางเทคนคคอการรบกวนเปนหลกส าคญ และการก าหนดแผนจดสรรคลนความถวทยชมชน จะตองออกแบบไมใหมการรบกวนกน จงจะขอสรปขอก าหนดการรบกวนของสถานวทยตามทมการศกษาจากเอกสารดงกลาว คอ

5.การแบงชองความถสญญาณวทยระบบ FM เพอใชในการพจารณาจดตงวทยชมชน ความถ 87.5-108 MHz แบงแตละชอง 250 kHz แบงได 81 ชองความถ คอ

๕. ขอก าหนดเครองสง (rated carrier power) ก าลงสงทออกอากาศทสายอากาศ จะตองมคาไมเกน 30 วตต (ไมไดก าหนดวาสายอากาศเปนชนดใด มก าลงขยายหรอไม)

ลกษณะการรบกวน เครองสงวทยกระจายเสยงทมลกษณะทางเทคนคทไมเหมาะสม จะกอใหเกดการรบกวนตอการใชความถวทยในขายสอสารอน เรยกวาการแพรแปลกปลอม (conducted spurious emissions) คอ เครองสงวทยสรางความถทเกนกวาทก าหนดใหออกอากาศมาดวย ม 2 ลกษณะ คอการแพรฮารมอนก (harmonic emission) เปนการสรางความถทมคาเปนทวคณของความถทก าหนด คอความถทสง 2 เทา 3 เทา 4 เทา 5 เทา ของความททก าหนดในการออกอากาศ ซงเครองสงวทยทไมไดมาตรฐานจะไปรบกวนความถขายสอสารอน ๆ หรอยานความถในการสงวทยโทรทศน ยานความถทออกอากาศ 87.75-107.75 MHz Harmonic ท 2 ความถ 175.5-215.5 MHz รบกวนการสงโทรทศนชอง 5-10 Harmonic ท 3 ความถ 263.25-323.25 MHzรบกวนการสงเคเบลทวชอง S11-S22 Harmonic ท 4 ความถ 351-431 MHz รบกวนการสงเคเบลทวชอง S27-S37 Harmonic ท 5 ความถ 438.75-538.75 MHz รบกวนการสงเคเบลทวชอง S38-S41 การสงโทรทศนชอง 29 (โทรทศนสาธารณะ Thai PBS) Harmonic ท 6 ความถ 526.5-646.5 MHz รบกวนการสงโทรทศนชอง 28-43 Harmonic ท 7 ความถ 614.25-754.25 MHz รบกวนการสงโทรทศนชอง 39-56ลกษณะการรบกวน จะมผลตอการรบชมโทรทศน คอ ภาพลม หรอมลายรบกวนภาพ หรอกวนดานเสยง มเสยงวทยออกมารบกวน การรบกวนนมมผลในบรเวณใกลสถานเครองสงวทยทสงคลนไมเหมาะสมออกมา (Harmonic Emission) สวนผทรบชมโทรทศนทอยหางไกลจากสถานวทยจะไมมผลตอการรบกวนการรบชมโทรทศน การแพรพาราซตก (parasitic emission) เปนความถ

Page 14: โครงงาน_นศ_ขึ้นเว็บ_ชุดฝึกวิทยุกระจายเสียง

แปลกปลอมทแพรออกมาจากเครองสงวทยในยานความถวทย 87.5-108 MHz ซงเกดจากชดขยายสญญาณวทยของเครองสงวทยท างานไมถกตอง สงเกตไดจากเครองรบวทยจะรบสญญาณทสงออกอากาศไดหลายชองความถพรอมกน ความถของสถานวทยทรบกวนกบความถ IF (Intermediate Frequency : 10.7 ± 0.1MHz)

สถานวทย A ความถ

(MHz)

สถานวทย B ความถ(MHz)

Intermodulation B-A = 10.7 ± 0.1

(MHz)

สถานวทย A ความถ

(MHz)

สถานวทย B ความถ(MHz)

Intermodulation B-A = 10.7 ± 0.1

(MHz) 87.25 98.00 98.00-87.25 =10.75 87.50 98.25 98.25-87.50 = 10.75 87.75 98.50 98.50-87.75 = 10.75 88.00 98.75 98.75-88.00 = 10.75 88.25 99.00 99.00-88.25 = 10.75 88.50 99.25 99.25-88.50 = 10.75 88.75 99.50 99.50-88.75 = 10.75 89.00 99.75 99.75-89.00 = 10.75 89.25 100.00 100.00-89.25 =

10.75 89.50 100.25 100.25-98.50 =

10.75 89.75 100.50 100.50-89.75 =

10.75 90.00 100.75 100.75-90.00 =

10.75 90.25 101.00 101.00-90.25 =

10.75 90.50 101.25 101.25-90.50 =

10.75 90.75 101.50 101.50-90.75 =

10.75 91.00 101.75 101.75-91.00 =

10.75

สถานวทย A ความถ

(MHz)

สถานวทย B ความถ(MHz)

Intermodulation B-A = 10.7 ± 0.1

(MHz)

สถานวทย A ความถ

(MHz)

สถานวทย B ความถ(MHz)

Intermodulation B-A = 10.7 ± 0.1

(MHz) 91.25 102.00 102.00-91.25 =

10.75 91.50 102.25 102.25-91.50 =

10.75 91.75 102.50 102.50-91.75 =

10.75 92.00 102.75 102.75-92.00 =

10.75 92.25 103.00 103.00-92.25 =

100.75 92.50 103.25 103.25-92.50 =

10.75 92.75 103.50 103.50-97.75 =

10.75 93.00 103.75 103.75-93.00 =

10.75 93.25 104.00 104.00-93.25 =

10.75 93.50 104.25 104.25-93.50 =

10.75

Page 15: โครงงาน_นศ_ขึ้นเว็บ_ชุดฝึกวิทยุกระจายเสียง

93.75 104.50 104.50-93.75 = 10.75

94.00 104.75 104.75-94.00 = 10.75

94.25 105.00 105.00-94.25 = 10.75

94.50 105.25 105.25-94.50 = 10.75

94.75 105.50 105.50-94.75 = 10.75

95.00 105.75 105.75-95.00 = 10.75

95.25 106.00 106.00-95.25 = 10.75

95.50 106.25 106.25-95.50 = 10.75

95.75 106.50 106.50-95.75 = 10.75

96.00 106.75 106.75-96.00 = 10.75

96.25 107.00 107.00-96.25 = 10.75

96.50 107.25 107.25-96.50 = 10.75

96.75 107.50 107.50-96.75 = 10.75

97.00 107.75 107.75-97.00 = 10.75

และจากการศกษาเปรยบเทยบวทยชมชนของประเทศสหรฐอเมรกา มขอก าหนด คอ

1. ก าหนดคลนความถของวทยชมชน 88.7 – 91.7 MHz 2. คลนความถของวทยชมชนจะตองไมท าใหเกดการรบกวนคลนความถของวทยการบน 110 -130

MHz 3. การประกอบการวทยชมชนไมอนญาตใหมการโฆษณา 4. ในพนทเดยวกนใหมได 1 ความถ และก าหนดระยะทางสงไมเกน 6 กโลเมตร

จากขอก าหนดของ ITU มาตรฐานความเขมของสญญาณวทยระบบ FM (Minimum usable field strength) ขนอยกบพนทเขตบรการ คอ สญญาณทวดเปนมาตรฐาน ใชเสาอากาศในการรบสญญาณ ความสง 10 เมตร จะเหนไดวาเขตบรการพนทในเขตชนบท (Rural Area) การสงวทยกระจายเสยงระบบ FM ความเขมของสญญาณวทย FM Stereo อยางนอย เ ทากบ 54 dB หรอ 500 µV เขตบรการตวเมองความเขมของสญญาณวทย FM Stereo อยางนอย เ ทากบ 66 dB หรอ 2 mV เขตบรการตวเมองขนาดใหญ สญญาณวทย FM Stereo อยางนอย เ ทากบ 74 dB หรอ 5 mV

Page 16: โครงงาน_นศ_ขึ้นเว็บ_ชุดฝึกวิทยุกระจายเสียง

ดงนนจากเหตผลทางดานเทคนค วทยชมชน จงไมมความเหมาะสมทจดตงในตวเมองใหญ เชน กรงเทพมหานคร หรอตวเมองใหญในตางจงหวด เพราะ ก าลงสง 30 วตต เสาอากาศ 30 เมตร และ เขตบรการ 15 กโลเมตร ทก าหนด ไมสามารถใชไดในเขต ตวเมองขนาดใหญ และทส าคญในตวเมองใหญ ๆ จะมการใชคลนความถวทยเปนจ านวนมาก มการรบกวนจากการใชอปกรณในภาคอตสาหกรรม โรงงานตาง ๆ อปกรณเครองมอเครองใชของสงคมเมองใหญ ซงสรางคลนวทยออกมา โอกาสทจะเกดการรบกวนสงมาก เครองสงวทยกระจายเสยงในตวเมองใหญจ าเปนตองสงกระจายเสยงดวยก าลงสงสง เพอใหใหคลนทรบกวนสามารถรบกวนไดนอยลง ปจจบนในกรงเทพมหานครเครองสง FM ทก าลงสงสงสด คอ สถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย FM 95.50 MHz ก าลงสง 10 กโลวตต (40 KW. ERP) สถานวทยกระจายเสยงระบบ FM ของหนวยงานอนอนญาตใหก าลงสงสงสด 5 กโลวตต (20 KW. EPP) แตในทางความเปนจรงแลวก าลงสงออกอากาศดงกลาวในขณะน กยงไมสามารถครอบคลมเขตบรการวทยกระจายเสยง กรงเทพมหานคร และเขตปรมณฑล วทยชมชนในกรงเทพมหานครทสงกระจายเสยงดวยก าลงสงเพยง 30 วตต (ERP) จงเปนไปไมไดทจะใหบรการพนทรศม 15 กโลเมตร ท าใหมการสงกระจายเสยงวทยชมชนทมก าลงสงสงเกน 30 วตต มากมายในขณะน วทยชมชนจงเหมาะสมกบพนทเขตบรการชนบทมากกวา เพราะพนทดงกลาวประชาชนยงไมมสอวทยใหบรการขอมลขาวสาร และความร และพยายามหลกเลยงการใชคลนความถในพนทหลาย ๆ ความถ เพอปองกนการรบกวน ซงตามหลกการแลววทยชมชนในแตละพนท ควรจะมเพยงสถานเดยว แบงชวงเวลาใหกลมชมชนใชเวลา หากจะแบงการจดสรรคลนความถชมชนออกเปนตามความตองการของชมแตละดานทกดาน เชน ดานศาสนา กตองแบงเปน ศาสนาพทธ สาสนาอสลาม ศาสนาครสต และละแตศาสนากมหลายนกายไมเหมอนกน กตองจดสรรใหเพมอก นอกจากนน ยงมชมชนทตองการประชาสมพนธ ดานขาวสาร ความร และบนเทง ซงมการแบงกลมผฟงออกหลายกลม เชน กลมวยรน กลมวยกลางคน และกลมสงอาย และอกหลาย ๆ อยาง เมอมการจดสรรคลนความถวทยชมชนในแตละพนทเปนจ านวนมากแลวการรบกวนกนกหนไมพน นอกจะไมเกดความสมานฉนท กอาจจะเกดการแตกแยกความสามคคกนในทสด การทกฎหมายรฐธรรมนญก าหนดใหมสทธเสรภาพ ในการจดสรรคลนความถในภาคประชาชน ซงเปนการดแกสงคม แตสงคมจะตองมกฎเกณฑทจะตองใหทกคนเคารพในสทธของผอน ไมละเมดสทธของผอนดวย

Page 17: โครงงาน_นศ_ขึ้นเว็บ_ชุดฝึกวิทยุกระจายเสียง

จบ

เรม

บทท 3 วธการด าเนนการทดลอง

กลาวน า

จะเหนไดวาการจดตงสถานวทยชมชนจะตองพจารณาเงอนไขทางเทคนคคอการรบกวนเปนหลกส าคญ และการก าหนดแผนจดสรรคลนความถวทยชมชน จะตองออกแบบไมใหมการรบกวนกน จงจะขอสรปขอก าหนดการรบกวนของสถานวทยตามทมการศกษา

3.1 ขนตอนการปฏบตงาน

ไมผาน

ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ

วเคราะหและสงเคราะหขอมล

วางแผนด าเนนโครงการ

ด าเนนการโครงการวชาชพ

ผาน

สรปผลการทดลอง

Page 18: โครงงาน_นศ_ขึ้นเว็บ_ชุดฝึกวิทยุกระจายเสียง

รปท 3.2 ขนตอนการปฏบตงาน ในการศกษาโครงการวชาชพเรองชดสาธตการท างานของเครองยนต4จงหวะของรถจกรยานยนต ครงน คณะผจดท าไดก าหนดวธการสรางชดสาธตการท างานของเครองยนต 4จงหวะม 6 ขนตอน มรายละเอยด ดงน

ขนตอนท 1 ศกษาสภาพปญหา ขนตอนท 2 ออกแบบและสราง ขนตอนท 3 ทดสอบเกบขอมล ขนตอนท 4 ตรวจสอบแกไข ขนตอนท 5 สรปผลการด าเนนการ ขนตอนท 6 จกท ารปเลม

ขนตอนท 1 ศกษาสภาพปญหา มดงน 1. สบคนขอมลทางอนเตอรเนต ทเกยวของกบอปกรณ ชดสาธตการท างานของเครองยนต 2. ศกษาความเปนไปไดของการท าชดสาธตการท างานของเครองยนต4จงหวะของรถจกรยานยนต 3 .ศกษางานโครงงานทมผศกษาแลว 4. รวบรวมขอมลทงหมดทไดคนควา 5. ท าการสงเคราะหเอกสารและแนวโนมการท าโครงงาน 6 .คณะผจดท าไดขอสรปรวมกน

ขนตอนท 2 ออกแบบและสราง มดงน 1. ท าการออกแบบโดยการวาดโครงสราง 2. ส ารวจอปกรณวาหาซอไดงายหรอไม 3 .ก าหนดงบประมาณในการด าเนนงาน 4. ก าหนดอปกรณทใชท าชดสาธตการท างานของเครองยนต4จงหวะของรถจกรยานยนต

ขนตอนท 3 ทดสอบเกบขอมล มดงน 1. คณะผจดท าวางแผนการด าเนนการไว 5 เดอน มรายละเอยดดงน 1.1ขนตอนท 1 ชวงเดอนพฤษภาคม 2555 ศกษาสภาพปญหา 1.2 ขนตอนท 2 ชวงเดอนมถนายน 2555 – เดอนกรกฎาคม 2555 ออกแบบและสราง 1.3 ขนตอนท 3 ชวงเดอนกรกฎาคม 2555 – เดอนสงหาคม 2555 ทดสอบเกบขอมล 1.4 ขนตอนท 4 ชวงเดอนสงหาคม 2555 ตรวจสอบแกไข 1.5 ขนตอนท 5 ชวงเดอนกนยายน 2555 สรปผลการด าเนนงาน 1.6 ขนตอนท 6 ชวงเดอนกนยายน 2555 จดท ารปเลม

ขนตอนท 4 ตรวจสอบแกไข มดงน 1. ทดลองชดสาธตการท างานของเครองยนต4จงหวะของรถจกรยานยนต 2. ท าการบนทกเกบขอมล 3. ปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของอาจารยทปรกษา 4. ท าการทดลองอกครง 5. บนทกผลการทดลอง

Page 19: โครงงาน_นศ_ขึ้นเว็บ_ชุดฝึกวิทยุกระจายเสียง

ขนตอนท 5 สรปผลการด าเดนงาน มดงน 1. น าผลทไดจากขนตอนท 4 มาท าการสรปผลการด าเนนการชดสาธตการท างานของเครองยนต4จงหวะของรถจกรยานยนต

ขนตอนท 6 จดท ารปเลม มดงน 1 .จดท ารปเลมตามแบบฟอรมทก าหนดของวทยาลยเทคโนโลยอตสาหกรรมศรสงคราม 2 .สงรปเลมทสมบรณใหอาจารยทปรกษาตรวจสอบความสมบรณ 3. ท าการแกไขรปเลมตามขอเสนอแนะ/ตรวจสอบอกครง 4. หากไมมการแกไขเพมเตมจดท ารปเลม 3 เลมพรอมทงแผน CD

3.3 การตดตงสถานวทย

รปท 1 แสดงการประกอบแผงสญญาณวทยระบบ เอฟ เอม คลนความถ 104 MHz

Page 20: โครงงาน_นศ_ขึ้นเว็บ_ชุดฝึกวิทยุกระจายเสียง

รปท 2 แสดงการประกอบแผงสญญาณวทยระบบ เอฟ เอม คลนความถ 104 MHz

รปท 3 การจดท าเครองสงสญญาณวทยแบบระบบ เอฟ เอม คลนความถ 104 MHz

Page 21: โครงงาน_นศ_ขึ้นเว็บ_ชุดฝึกวิทยุกระจายเสียง

รปท 4 การจดท าเครองสงสญญาณวทยแบบระบบ เอฟ เอม คลนความถ 104 MHz

Page 22: โครงงาน_นศ_ขึ้นเว็บ_ชุดฝึกวิทยุกระจายเสียง

รปท 5 การประกอบเสาสถานสญญาณวทยเพอใชในการตดตงแผงสงสญญาณวทย ระบบ เอฟ เอม

รปท 6 การประกอบเสาสถานสญญาณวทยเพอใชในการตดตงแผงสงสญญาณวทย ระบบ เอฟ เอม

Page 23: โครงงาน_นศ_ขึ้นเว็บ_ชุดฝึกวิทยุกระจายเสียง

รปท 7 การตดตงเสาสถานวทยเพอตดตงแผงสงสญญาณวทยแบบระบบ เอฟ เอม

รปท 8 การตดตงเสาสถานวทยเพอตดตงแผงสงสญญาณวทยแบบระบบ เอฟ เอม

Page 24: โครงงาน_นศ_ขึ้นเว็บ_ชุดฝึกวิทยุกระจายเสียง

บทท 4

ผลการทดลอง

4.1 ผลการทดลอง การทดสอบหากยนอยในรศม 100 เมตรเปนวงกลมหรออยใตเสาสงสญญาณ ไมสามารถด ทว

ชองตางๆไดหรอทานไมสามารถรบฟงคลนวทยกอนและหลงคลนหลก ของทานไดแสดงวาสญญาณการสงวทยไมสมบรณ อาจมผลกบเครองสง (Power RF)มปญหาฟงของสญญาณหรอเสาสง (Bay Antenna) มสญญาณสงหนากวาง ( Bandwidth )เกนกวาทางราชการก าหนด ท าใหไปทบคลนอนหรอรบกวนทวจะมผลกบการถกระงบการแพรสญญาณตอไปแตเสาสงสญญาณJ Plusมสญญาณกวนนอยมากๆทงในระยะสนและระยะยาว เพราะJ plus มขอตอเพยงจดเดยวเทานน เรองผลกระทบจากเสาสงแทบจะไมม หากเปรยบเทยบกบเสาสง single dipole หรอ circular dipole ซงมหวตอสายเปนจ านวนมากหากท าการตดตงไมด เสยงกบสายขอตอขาดได และตดตงไมไดมาตรฐานประกอบกบสถานฯ เมอตดตงเสาสงสญญาณแลวกไมคอยบ ารงรกษากจะเปนอกปญหาหนง

4.2.1 ระดบความดงของสญญาณเสยง (Signal Level) ระดบสญญาณเสยงมคณภาพดและมระดบเสยงทคงทซงการควบคมระดบเสยงใหคงทเปนหนาทของผควบคมเสยงซงอาจเปนผด าเนนรายการผประกาศผควบคมเสยงและจะตองปรบแตงระดบสญญาณเสยงใหไดคณภาพผรบฟงจากเครองรบวทยจะรสกวาระดบเสยงชดเจนฟงแลวไมขดหดงนนผทเกยวของจะตองเรยนรการควบคมระดบสญญาณเสยงใหถกตองซงอปกรณเครองควบคมระดบเสยงทใชงานในหองสงวทยกระจายเสยงคอ VU Meter โดยปกตจะเปนมเตอรชนดใชเขมอานคามสตางจากมเตอรชนดอนคอหนามเตอรมสเหลองหรอเปนไฟ LED

การอานคามเตอรแบงเปน 2 สเกลใชหนวยวดคาเปนdBmและ % โดยปกตการควบคมขนาดระดบความดงของสญญาณเสยงอยในชวงสงสดประมาณ 0 dBmหรอ 100% สาหรบผจดรายการผประกาศและเจาหนาทควบคมเสยงจะไมใชเรองยากทจะปรบระดบเสยงใหถกตองแตสาหรบชางเทคนคหองสงวทยกระจายเสยงซงรบผดชอบงานซอมบารง (Maintenance) จะตองมความรวาระดบสญญาณทตองการแทจรงของระบบการสงวทยกระจายเสยงมระดบสญญาณเทาไรซงขนอยกบมาตรฐานของอปกรณทนามาใชงานในการสงลงและเสยงทรบไดจะมการผดเพยนของเสยงเชนเสยงแตกพราฟงไมชดเจน

- การปรบระดบสญญาณเสยงตาเกนไปจะทาใหเสยงจากเครองรบวทยเบาและเมอเรงเสยงเครองรบใหดงขนกจะมเสยงเสยงระบบกวน (Noise) เชนเสยงฮมเสยงซาดงแทรกเขามาดวย

Page 25: โครงงาน_นศ_ขึ้นเว็บ_ชุดฝึกวิทยุกระจายเสียง

4.2.2 สญญาณเสยงผดเพยน (Distortions) สญญาณเสยงผดเพยนโดยปกตอปกรณหองสงวทยทใชงานจะมความผดเพยนของสญญาณเสยงระหวางสญญาณเสยงเขาอปกรณและสญญาณเสยงออกจากอปกรณขนอยกบคณภาพของอปกรณอปกรณเครองเสยงทดความผดเพยนของเสยงไมควรเกน1% รายละเอยดตามคณสมบตทางเทคนคของอปกรณแตละชนดเชน - Mixers, Amplifiers : 0.1% - 0.5% - Record Player : 1% - Tape machines : 0.5% - 1% - Cassette recorder : 1% - 5% - Microphone : 0.01% – 0.1% เสยงผดเพยนเสยงแตกสาเหตสวนใหญคอการปรบระดบสญญาณเสยงมากเกนโดยปกตจะเรมเกดขนเมอปรบระดบของดงของสญญาณเสยงเกน 30% สวนรายละเอยดทางเทคนคทมผลทาใหเกด Distortion คอระดบเสยงเกนกวาระดบทอปกรณไดออกแบบกาหนดไวคอไมควรทกาหนด - Mixer, Amplifiers 15 dB – 20 dB - Tape machines 6 dB - Cassette recorder 6 dB

4.2.3 การตอบสนองยานความถเสยง (Frequency Response) การตอบสนองยานความถของเสยงคออปกรณหองสงวทยกระจายเสยงสามารถปรบระดบความดงไดดโดยลกษณะของคลนเสยงยานความถตางๆสามารถปรบไดเชนเสยงทมเสยงกลาง(เสยงคนสนทนาหรอเสยงคนรองเพลง) เสยงแหลม (ทมแหลมเปนการปรบเสยงเครองดนตร) อปกรณทปรบระดบเสยงทมแหลมจะมปมปรบตงแตหนงปมหรอมากกวานนคอ 8, 16, 32, 64 ปมตามชวงยานความถเสยงเรยกวาการปรบ Equalizer โดยปกตเจาหนาทหองสงวทยมกจะปรบคณภาพเสยงเฉพาะเสยงดนตรใหดงขนเพราะเขาใจวาจะท าใหเสยงวทยทออกอากาศเสยงดแตขอเทจจรงแลวการปรบเสยงทมแหลมจะตองค านงถงเครองรบวทยโดยทวไปวาเสยงทรบไดชดเจนและเหมอนตนฉบบแหลงก าเนดเสยงของผผลตหรอไม (CD)

4.2.4 เสยงรบกวน (Noise) เปนสญญาณเสยงรบกวนซงแทรกเขาไปในสญญาณเสยงเดมตนฉบบมนอยเชนเสยงซาเสยงสนของหวเขมแผนเสยงเสยงแคกของเครองเลนแผนเสยงเสยงฮมทเกดจากแหลงจายไฟฟาของอปกรณไมเรยบ (เสยงความถตา 50-100 ครง/วนาท) การลดเสยงรบกวนขนอยกบการดแลอปกรณเครองเสยงและซอมบารงใหทางานอยางมคณภาพและปญหาการตดตงอปกรณสายสญญาณเสยงตอไมแนน (Bad contact)

4.2.5 เสยงสนจากมอเตอรเครองบนทกเสยงหรอเครองเลนหรอ CD (Wow and Flutter )เปนสญญาณเสยงระบกวนซงเกดจากอปกรณเครองจกรกลนอยเชนมอเตอรเทปบนทกเสยงหรอเครองเลน CD สาเหตเพราะปรบแตงการท างานของอปกรณไมถกตองหรอไมมการบ ารงรกษาอปกรณอปกรณไมสะอาดดงนนการใชอปกรณเครองเทปบนทกเสยงจาเปนตองมการซอมบ ารงรกษาทาความสะอาดอยสม าเสมอเปนหนาทส าคญของผทใชงานอปกรณจาเปนตองสงเกตหากพบวาคณภาพเสยงไมดมเสยงรบกวนจากมอเตอรเทปซงเปนสญญาณเสยงความถต าเสยงดงซาตลอดเวลา

Page 26: โครงงาน_นศ_ขึ้นเว็บ_ชุดฝึกวิทยุกระจายเสียง

บทท 5 สรปงานและขอเสนอแนะ

การสรางสถานวทยเพอการศกษาวทยาลยเทคโนโลยอตสาหกรรมศรสงคราม มหาวทยาลย

นครพนม 5.1 ปญหาทเกดขน 5.1.1 ปญหาทเกดจากการสรางสถานวทย ในการจดตงสถานวทยเพอการศกษาวทยาลยเทคโนโลยอตสาหกรรมศรสงคราม มหาวทยาลยนครพนม เปนการจดตงเพอการศกษาราคาอปกรณทมตามทองตลาดมคอนขางนอยตองสงซอจากทจ าหนายเฉพาะอะไหลทางสถานวทย ท าใหเสยเวลา และงบประมาณเพม มากขน และแรงงานนกศกษาทใชในการประกอบจดตงสถานมความรดาน เครองสงวทย การประกอบแผงสงสญญาณวทย การตงเสาทาวเวอร นอยท าใหกระบวนการท างานตองใชเวลามากขน 5.1.2 ปญหาทเกดจากการทดสอบ

ระดบความแรงของเครองสงวทยไมสามารถสงสญญาณจรงไดเพราะเพาเวอรซพพลายของเครองสงซอตไมสามารถใชงานได และระบบระบายความรอนของเครองสงมปญหาท าใหตองจดท าเครองสงโดยการเปลยนเพาเวอรซพพลายใหม ท าระบบระบายอากาศใหมโดยตดตงพดลมระบายอากาศเพมอกจ าวน 2 ตว สวนภาคเพาเวอรซพพลาย Exciter ไมสามารถจายแรงดนไฟฟาไดท าใหตองถอดเปลยนเพาเวอรซพพลาย Exciter ตวใหม จงสามารถใชงานได 5.2 สรปผลการทดลอง

ระดบความแรงของเครองสงวทยมขนาดก าลง 300 วตตและสามารถสงสญญาณจรงไดประมาณ 285-286 วตต และในบรเวณเขตใกลเคยงอ าเภอศรสงคราม จงหวดนครพนม มการตงสถานวทยเพอเชงพานชยไมนอยกวา 5-8 สถาน และมเครองสงก าลงวตตทสงกวา ท าใหการออกอากาศในระบบ เอฟเอม 104.00 เมกะเฮรต มการรบกวนจากสถานอนและเสาสถานวทยเปนเสาทตงจากตวตก 2 ชน อาคารเรยนศรสงคราม ความสงจากพนดน 30 เมตร ท าใหระยะการสงสญญาณทไมมสญญาณสถานอนรบกวนไดระยะทาง 20 กโลเมตร 5.3 ขอเสนอแนะในการปรบปรง การจดตงสถานวทยเพอการศกษาวทยาลยเทคโนโลยอตสาหกรรมศรสงคราม มหาวทยาลยนครพนม เปนการจดตงเพอการศกษา เปนการจดตงเพอไมหวงผลก าไร และสามารถใชงานไดโดยการประชาสมพนธขาวสารทางวทยาลย เทานน แตยงมสถานอน ทยงเปดคลนความทใกลเคยง ท าใหสญญาณความถ 104.00 เมกะเฮรต ไมชดเจน โดยในหลกเกณฑการจดตงสถานเองมแตยงไมถกรบรองจากหนวยงานทรบผดชอบท าใหการสงสญญาณความสามารถออกไดโดยไมมขอการก าหนดความถทชดเจน