～～戀戀家鄉～～

台東卑南溪口—我的鳥仔類朋友

Tâi- tang Pi-lâm khe- kháu– Guá ê tsiáu-á-luī pîng-iú

寶桑國小六年級 黃亦柔、莊淳安 製作

卑南溪口— (Pi-lâm Khe-kháu – )

卑南溪佇台灣的東南部，是台東的第一大溪，是為著紀念卑南族的「大頭目」來號名的。Pi-lâm-khe tī Tâi-uân ê tang-lâm-pōo, Sī Tâi- tang ê tē it tuā khe.Sī uī-tio%h kì-liām Pi-lâm-tso%k ê 「大頭目」 lâi hō-miâ - - ê

卑南溪口濕地的生物誠濟種，也就是 「候鳥過境」歇睏的重要所在之一，其中就有我的鳥仔類好朋友喔！Pi-lâm khe-kháu ê sip-tē ê sing-bu%t tsiânn-tsē-tsióng, Iā- tō-sī 「候鳥過境」 hioh-khùn ê

tiōng-iàu sóo-tsāi tsi-it.Kî-tiong tō-ū guá ê tsiáu-á-luī hó-pîng-iú- -ooh ！

白翎鷥 (pe̍�h-lîng-si)

我足佮意一首囡仔歌，主角就是白翎鷥喔：白翎鷥，捙畚箕，捙到溪仔墘。跋一倒，抾著兩仙錢。一仙儉起來好過年，一仙買餅送大姨。Guá tsiok-kah-ì tsi� t-siú gín-á-kua, tsú-kak tō-sī

pe̍� h-līng-si- -ooh ：Pe̍� h-lēng-si tshia pùn-ki,tshia kàu khe̍- á- kînn.

Pua� h-tsi� t-tó, khioh-tio� h nn g-sián tsînn.

tsi� t- sián khiām-khí-lâi hó kuè-nî, tsi� t- sián bé-

piánn sàng tuā-î

白翎鷥是足愛清氣的鳥仔類， in定定共家己的白粉滒佇鳥仔毛頂懸，才袂用垃圾去。pe%h-līng-si sī tsiok-ài tshing-khì ê tsiáu-á-luī,In tiānn-tiānn kā ka-kī ê pe%h-hún kō-tī tsiáu-á- moo tíng-kuân, Tsiah-bē iōng -lah-sap khì.

海徛仔（ hái-khiā-á ）海徛仔，定定用一枝跤徛，大部分生活佇海灘，所以號做海徛仔。是佇台灣寒天，會定定看著的「候鳥」。Hái-khiā- á tiānn-tiānn iōng tsi%t-ki-kha khiā, Tuā-pōo-hūn sing-ua%h tī hái-thuann, Sóo-í hō-tsò 「 hái-khiā-

á 」 . Sī tī Tâi-uân kuânn-thinn, ē tiānn-tiānn khuànn-tio%h ê「候鳥」。

若佇台灣七股地區看著海徛仔，就表示烏面抐桮咧欲來囉 ! 台東卑南溪口嘛看會着伊喔！

nā tī Tâi-uân Tshit-kóo tē-khu khuànn- tio%h hái-khiā- á, tō piáu-sī oo-bīn-lā-pue teh-beh lâi- -loh! Tâi-tang Pi-lâm khe-kháu iā khuànn-ē-tio%h in ooh!

烏面抐桮（ oo-bīn lā-pue ）

伊的喙扁扁長長闊闊，親像飯匙，佇咧揣物件食的時，會用喙佇水底抐來抐去，所以叫做「抐桮」

。

I ê tshuì pínn-pínn

tn) g-tn) g khuah-

khuah,tshin-

tshiūnn pn g-sî, Tī-

le̍h tshuē mi�h-

kiānn tsia� h ê sî ,ē

iōng tshuì tī tsuí-té

lā- lâi- lā-khì, sóo-í

hō-tsò 「 lā-pue̍ 」 .

in佇東北亞生湠，寒天會向南飛去較溫暖的台灣過冬。大部分會做伙活動，到隔轉年的三月底才飛轉去北方。佇卑南溪口有時陣會看著零星的烏面抐桮，毌知影是毌是佮去七股的伴走拍毋見去的呢 ?

In tī Tang-pak-a se̍nn-thuànn, kuânn-thinn ē ǹg-lâm pue̍-khì khah

un-luán ê Tâi-uân kuè-tang. Tuā-pōo-hūn ē tsoh-hué ua� h-tāng,

kàu ke̍h-tńg-nî tsiah pue̍- tńg- khì pak-hong. Tī Pi-lâm khe̍-kháu ū-

sî-tsūn ē khuànn-tio� h lân-san ê oo-bīn-lā-pue̍, m tsai-iánn sī- m - sī

kah khì tshit-kóo ê phuānn tsáu-phàng-kiàn- khì ne̍h?

暗公鳥（ àm-kong-tsiáu ）

in是日時歇睏，暗時出現的「夜行性」鳥仔類，所以才號這個名，人類定定用「暗光鳥」來形容三更半暝猶未睏的人，我的阿母嘛定定按呢講我呢！In sī ji� t- sî hioh-khùn àm-sî tshut-hiàn ê 「夜行性」 tsiáu-á-luī,sóo-í tsiah hō-tsò tsit- ê miâ. Jîn-luī tiānn-tiānn iōng 「 àm-kong-tsiáu 」 lâi hîng-iông sann-ke̍nn-puànn-mê iáu-buē-khùn ê lâng, Guá ê a-bú mā tiānn-tiānn án-ne̍ kóng- guá ne̍h!

in佇暗時出來揣食的，定定發出「刮 - 刮 - 」的聲

音，足大聲的喔 !

有人會感覺誠吵，毌過我袂呢 !In tī àm-sî tshut-lâi tshuē tsia� h- - ê, tiānn-tiānn huat-tshut 「 kua-

kua 」 - ê siann-im,tsiok tuā-siann- - ê- -ooh! Khó-lîng ū-lâng ē kám-kak tsiânn-tshá, m -koh guá bē- -ne̍h!

魚鷹（ hî-ing ）看伊的喙佮爪遐邇仔尖，就知影伊蓋

gâu拍獵矣！

Khuànn i ê tshuì kah jiáu hiah-nī-á tsiam, Tō tsai-iánn i kài-gâu phah-la%h- -ah!

近年來因為農藥使用過量，予魚鷹的卵殼漸漸變薄，歹孵卵，所以咱更加愛保護魚鷹，若無，以後可能就看袂著飄撇的 in佇天頂飛矣！Kīn-nî-lâi in-uī lông-io%h sú-iōng-kuè-liōng, Hōo hî-ing ê n g-n̄�khak tsiām-tsiām piàn-po%h, Pháinn pū-n g. Sóo-í lán kìng-ka-n̄�ài pó-hōo hî-ing, nā-bô í-āu tō khuànn-bē-tio%h phiau-phiat ê in tī thinn-tíng pue- -ah!

雉雞（ thī-ke ）這隻是公的，足媠 - -乎！Tsit-tsiah sī kang- - ê,Tsiok-suí- - honnh!

母的雉雞較䆀，是為著保護家己佮囝仔的偽裝。雖然 in會曉飛，毌過， in較愛用走的，若是去予人逐，會當加速到時速 90公里喔 ! 真緊

呢 !Bó- -ê thī-ke khah-bái sī uī-tio%h pó-hōo ka-kī kah gín-á ê guī-tsng. Sui-jiân in ē-hiáu pue, -m̄�koh,in khak-ài iōng tsáu- - ê, Nā-sī khì hōo-lâng jiok, ē-Tàng ka-sok kàu sî-sok 90 kong-lí- -ooh!tsin kín- -neh!

躼跤仔（ lò-kha-á ）

「躼跤仔」的意思是「跤腿足長」，閣因為伊的跤腿又閣紅又閣細細隻，嘛叫做「紅腿娘」。「 Lò-kha- á 」 ê ì-sù sī

「 kha-thuí tsiok- t gn̄� 」 ,koh

in-uī I ê kha-thuí iū-koh âng

Iū-koh sè-sè-ki. mā kiò-tsò

「 âng- thuí-niû 」

in嘛是台灣普遍的「冬候鳥」。你看 ! 伊的姿勢真優雅呢 !in mā- sī Tâi- uân phóo-phiàn- - ê 「冬候鳥」 , Lí-khuànn!I ê tsu-sè tsin iu-ngá neh!

我的鳥仔類朋友真飄撇乎！歡迎來卑南溪口看 in喔！Guá ê tsiáu-á-luī pîng-iú tsin

phiau-phiat-honnh!Huan-gîng lâi Pi-lâm-khe-káu

khuànn-in- -ooh!

照片為本校蔡偉勛老師授權使用