87
گ ن ه آ ی : ق ی س و م: ف عاز مmusic ن ياح آلد ل ص: ف ی ل" أ ت ري ه و) ج م , ي ,ر, ح , ت ر,) , ب ن, , ي , ص ر, , ت, ع, م ه,ا,ت,) , ب9 , س ه,) , ب ,خ, س أ,> ت,

آهنگ

Embed Size (px)

DESCRIPTION

پاسخ به شبهات معترضين بر تحريم. آهنگ. تأليف: صلاح الدين جوهري. معازف : موسیقی : music. بسم الله الرحمن الرحيم - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: آهنگ

گهن

آmusicمعازف : موسیقی :

ح الص

ليتأ

يهر

جون

دين ال

ضيتر

معت

هاشب

ه خ ب

سپا

يمحر

ر تب

Page 2: آهنگ

بسم الله الرحمن الرحيمد0ره وق0ض.ائه، ه وكبريائ.ه، فل.ه الحم.د علي ق.0 د بع.ز; الحم.د لل.ه المس.تحق الحم.د آلالئ.ه، المتوح.;

عAد0 من اهت.د ن.Jه بآالئ.ه؛ أش.هد أن ال إل.ه ال.ذي بهدايت.ه س.0 ه ون0عمائ.ه وم0 Jو ب.0ر AهA.بع0طائ AهAل M.ض ى وت0ف0ووبتوفيق.ه اتQع.ظ0 من د0 ش.0 و0 ،ارع.وىر0 وغ.0 Qزل من Qض.ل الطرىوبخذالن.ه عن وح.اد يق.ة

جنان.ه ى، بعث.ه إلي.ه داعي.ا[ وإلى ورس.وله المرتض.ىأش.هد أن محم.دا[ عب.ده المص.طف و؛ثلىالملل.ه وس.المه علي.ه وعل بين الط.اهرين وص.حابته ومن اهت.دىهادي.ا[، فص.لوات J.يJالط آل.ه ى

يوم الدين؛ أما بعد:ىبهديه إل

يكي از اش�تباهاتي ك�ه ب�ه آن دچ�ار هس�تيم، ع�دم تش�خيص م� ر ض از ع� ر ض اس�ت؛ م�رض ي�ك بيم�اري اس�ت ك�ه ش�ايد معن�وي و ي�ا م�ادي باش�د! و ع� ر ض، عالئم و نش�انه هاي ي�ك بيم�اري اس�ت ك�ه در اث�ر ايج�اد مريض�ي اين نش�انه ها ب�روز مي يابن�د، پس وق�تي م�ا مي خ�واهيم مريض�ي اي را عالج ك�نيم باي�د ب�ه

مرض بپردازيم نه اعراض و عالئم!به عن�وان مث�ال: در ص�ورتي ك�ه م�ا انس�ان هايي ب�ا تق�وا ب�وده و ب�ر ايمان م�ان مح�افظت ك�نيم، دش�من خ�ارجي ب�ا مك�ر و نيرن�گ خ�ود نمي توان�د ب�ه م�ا آس�يبي برس�اند و نيرن�گ دش�منان مرض�ي نيس�ت ك�ه ايم�ان و اس�الم را ض�عيف ك�رده باش�د! بلك�ه علOت و س�بب ض�عف م�ا چ�يز ديگ�ري اس�ت و مك�ر ونيرن�گ

الل�ه و نيس�ت!، بيش ض�ي ع ر مي فرماي�د: �آن�ان ك0ي.دهم [ كم Mي0ض.ر ال0 ت0تQق.وا و0 ت0ص.بAروا إAن و0يئ[ا »و اگ�ر ش�كيبايي و ص�بر كني�د و تق�وا داش�ته باش�يد، حيله گ�ري آن�ان ]يع�ني :( 120ل عم�ران : آ)]ش.0

دشمنان[ به شما زياني نمي رساند«.Oام بعض�ي م�رض و علOت ض�عف هاي م�ا را، حاكم�ان ب�د مي دانن�د، و اش�تباهات خودش�ان را ب�ر دوش حك�Oام ب� د ب�ه علOت دوري مي اندازن�د؛ ولي اين هم نمي توان�د م�رض باش�د بلك�ه ع� ر ض اس�ت!، و تس�لOط حaك�

ا ك.0انوا [ اس�ت! ك�ه مي فرماي�د: �م�ا از فرمايش�ات الل�ه ا بAم.0 لJي ب0عض0 الظ.QالAمAين0 ب0عض.[ و0ك.0ذ0لAك0 ن.و0بون0 A.و اين گون�ه ب�رخي از س�تمكاران را ب�ه س�بب آنچ�ه انج�ام مي دادن�د ي�اور و :(129: انع�ام )]ي0كس«

سرپرست برخي ديگر ]از ستمكاران[ گردانيده ايم«.Oح�اد م�ا مس�لمانان ب�ا يك ديگ�ر مي دانن�د، و اين هم ب�از ع�رض اس�ت ن�ه برخي ديگ�ر، م�رض را در ع�دم اتم�رض!!، زي�را اف�زايش تع�داد ب�ا ع�دم ال�تزام وپايبن�دي ب�ه دين ن�يز س�ودي ن�دارد، و م�ا نباي�د واقعه ي ح�نين را فرام�وش ك�نيم، آن وق�تي ك�ه ش�مار زي�ادي مس�لمان ش�ده بودن�د و در جن�گ ح�نين در ص�ف

الل�ه نرس�اندند!؛ ب�ه اس�الم بودن�د و س�ودي ب0تكم [ مي فرماي�د:�مس�لمانان أ0عج0 Aذ إ hحن0ين وم0 ي.0 و0يئ[ا ل0م تغنA ع0نكم ش.0 تكم ف0 »آنگ�اه ك�ه در جن�گ ح�نين ك�ه ف�زوني خودت�ان ش�ما را :(25: توب�ه)]ك0ث.ر0

به شگفت آورد ولي آن ]لشكر زياد[ سودي به حالتان نداشت!«. آري!! علOت اص�لي ض�عف هايمان خودم�ان هس�تيم و مش�كل از ماس�ت! ن�ه ديگ�ران! و م�رض حقيقي؛

بتم [ مي فرماي�د:�گناه�ان ماس�ت ك�ه در آنه�ا غ�رق هس�تيم؛ الل�ه ص.0د` أ0 يب0ةj ق.0 A.اب0تكم مص ص.0

ا أ0 Q.ل0م و0أ0

jيرAد يءh ق.0 ه0 ع0ل0ى ك.لJ ش.0 Q.الل QنAإ كم A.أ0نفس Aن.د Aن عAذ0ا ق.ل ه.و0 م 0نQى ه.0 أ قلتم ا ثل0يه.0 Aل آ)]م »آي�ا هنگ�امي ك�ه مص�يبتي ]منظ�ور در جن�گ اح�د[ ب�ه ش�ما رس�يد در ح�الي ك�ه دو براب�ر :(65عم�ران :

آن مص�يبت را ب�ه ك�افران رس�انده بودي�د ]منظ�ور در جن�گ ب�در[، گفتي�د: اين مص�يبت از كجاس�ت؟ بگ�و: آن مص�يبت از ج�انب خودت�ان اس�ت! ]يع�ني از نافرم�اني و س�رپيچي![، بي گم�ان الل�ه ب�ر ه�ر چ�يز

تواناست!«.پس تنه�ا راه نج�ات، رج�وع ب�ه ق�رآن و س�نت و عم�ل ب�ه آنهاس�ت! و اف�زايش تع�داد مس�لمانان ب�دون

التزام و پايبندي به دين دردي را عالج نمي كند، بلكه شايد مرض را بيشتر افزايش دهد!!.

ي ته

نك

1

1

Page 3: آهنگ

يكي از بزرگ ت�رين مش�كالتي ك�ه م�ا در آن ب�ه س�ر مي ب�ريم اين اس�ت ك�ه م�ا ب�راي تج�ويز كارهاي م�ان دنب�ال روزنه اي در دين هس�تيم ت�ا بت�وانيم خ�ود را از ال�تزام ب�ه دين آزاد ك�نيم!!، و همچ�نين اف�رادي ديگ�ر ب�راي مص�لحت ح�زب و ي�ا جم�اعت خ�ود و اف�زايش تعدادش�ان دنب�ال اين بوده ان�د ك�ه ب�ر اف�راد خ�ود آس�ان بگيرن�د ت�ا بيش�تر ب�ه آن�ان ج�ذب ش�وند! و در مقاب�ل ب�ا كس�اني ك�ه ب�ا آنه�ا در فتاواي ش�ان

مخالف بوده اند برخورد كرده و به آنها تهمت سخت گيري و تندي مي زنند!!

ي ته

نك

2

Oت، س�خت گيري و ك و پايبن�دي ب�ه ق�رآن و س�ن Oع�ا را بكن�د ك�ه تمس�Oآي�ا انس�ان منص�في مي توان�د اين ادتندروي و تشدOد در دين است؟!

پاس�خ: خ�ير! زي�را ممكن اس�ت ك�ه مس�خره ك�ردن شخص�ي ك�ه ي�ك ش�عيره ي دي�ني را ب�ا دلي�ل از ق�رآن و س�نت انج�ام مي ده�د، س�بب ش�ود ك�ه آي�ات و داليلي ك�ه در س�نت آم�ده اس�ت زي�ر س�ؤال برون�د و آن

الل�ه ك�ه هم�ان طور ب�دهيم؛ دس�ت از را خ�ود ايم�ان م�ا نتيج�ه در و برگ�ردد دين ب�ه ��مس�خره س.ولAهA [مي فرماي�د: آي0ات.AهA و0ر0 بAالل.QهA و0

0 ن0لع0ب ق.ل أ ا ن0خ.وض و0 Q.ا كن AنQم.0 0لت0هم ل0ي0ق.ولنQ إ أ ل0ئAن س.0 و0ت0س.ت0هزAئون0 ذJب كنتم نكم نع.0 Aم hة انAكم إAن ن0ع.ف ع0ن ط0ائAف.0 رتم ب0ع.د0 إAيم.0 د` ك0ف.0 ذAروا ق.0 ال0 ت0عت.0

0نQهم ك.0انوا مج.رAمAين0 ة[ ب.Aأ » اگ�ر از آن�ان بپرس�ي ]چ�را مس�خره كرده اي�د؟[ :( 66-65: توب�ه)]ط0ائAف.0آي�ا الل�ه و آي�ات او و پي�امبرش را مي گوين�د: م�ا ح�رف مي زديم و ش�وخي و ب�ازي مي ك�رديم بگ�و:

پس از ایمان ت�ان ک�افر ش�ده اید، اگ�ر ب�رخی از ب�ه راس�تي ش�ما ذر نیاوری�د،ع�مس�خره مي كردي�د؟ * شما را عفو کنیم گروهی دیگر را به سبب آنکه گناهکار بودند عذاب می دهیم«.

ي ته

نك

3

Oت پايبن�د هس�تيد، فق�ط ظ�اهر و قش�ر ي�ا پوس�ته برخي گوين�د: ش�ما ك�ه ادOع�ا داري�د نس�بت ب�ه ق�رآن و س�نرا گرفته اي�د و ب�اطن و لبO ي�ا هس�ته را ره�ا كرده اي�د!؟؛ آي�ا درس�ت اس�ت ك�ه دين را تقس�م ب�ه پوس�ته و

هسته كنيم؟ و آيا گردو اي بودن پوسته، هسته و مغز آن سالم مي ماند؟! ب�راي بن�دگانش انتخ�اب ك�رده ب�راي مص�لحت خودش�ان ب�وده �بدون هيچ ش�ك و تردي�دي دي�ني ك�ه الل�ه

و كام�ل و ش�امل ب�راي تم�امي عص�ور اس�ت!، و تم�امي دين اس�الم ب�ه علOت انتخ�اب آن از ط�رف الل�ه چ�يزي را تش�ريع كن�د ك�ه در آن س�ودي ب�راي � ب�راي بن�دگانش مح�ترم اس�ت و ممكن نيس�ت الل�ه �

بن�دگان نباش�د!، و آن�ان ك�ه چ�نين اته�امي ب�ه مخ�الفين خ�ود وارد مي كنن�د و مي گوين�د: ش�ما س�طحي نگر وارد كرده ان�د يو اصحابش�ج و پ�يروانش و هم چ�نين محم�د ؛هس�تيد؛ اين چ�نين اته�امي از قب�ل ب�ه ن�وح

أيA [و گفته ان�د: Qي0 ال.رAلن.0ا ب.0ادAاذ ر0اك0 اتQب0ع.0ك0 إAالQ ال.QذAين0 هم أ0 ا ن.0ر0 » و نمي بي�نيم :( 27ه�ود: )]و0م.0

كس�اني را ك�ه از ت�و پ�يروي كرده ان�د، مگ�ر كس�اني از مي�ان م�ا حق�ير و اراذل س�اده ل�وح ]ي�ا كس�اني ك�ه سطحي نگر[ هستند!«.

كن�د و از �خيلي ج�اي تعجب اس�ت ك�ه شخص�ي ادOع�اي اس�الم و تس�ليم ش�دن در براب�ر دس�تورات الل�ه ط�رفي ديگ�ر ب�ه دين اس�الم ب�ا دي�د تنگي نگ�اه كن�د!؛ در ح�ديث قدس�ي ك�ه ن�زد بخ�اري )ح�ديث ش�ماره ي

الل�ه 6050 اس�ت، آم�ده مي فرماي�د: �( ا )) Q.مAم Qل0يA بQ إ يءh أ0ح0 Aل0يQ ع0ب.دAي بAش.0 ب0 إ Qر ا ت0ق.0 و0م.0ب.Qه، Aى أحQت لA ح0 A.و0افQالنAب Qل0يA ب إ Qر ال ع0ب.دAي ي0ت0ق.0 ا ي.0ز0 ض.ت ع0ل0ي.هA، و0م.0 چ�يزي محب�وب تر »(( : افت0ر0

از آنچ�ه ب�ر بن�ده ام ف�رض گرداني�ده ام نيس�ت ك�ه بن�ده ام ب�ا آن ب�ه من نزدي�ك ش�ود و همچن�ان بن�ده ام ب�ا Oت ب�ه من نزدي�ك مي ش�ود ت�ا اينك�ه او را دوس�ت داش�ته باش�م ... آري! انج�ام «؛كاره�اي نافل�ه و س�ن

واق�ع گ�ردد؛ �دادن س�نت ها ج�دا از واجب�ات و دوري از ح�رام!! س�بب مي ش�ود انس�ان محب�وب الل�ه ب�ا برچس�ب س�طحي ب�ودن، م�ا آن را بي ارزش Oتي ك�ه چ�نين ارزش�ي را دارد ح�ال چگون�ه اين س�ن

بپنداريم!؟؛ آيا اين از انصاف و اسالم است!؟

ي ته

نك

4

2

Page 4: آهنگ

اس�ت، ن�ه ج و فرمايش�ات رس�ول الل�ه �وظيفه ي م�ا ب�ه عن�وان ي�ك مس�لمان پ�يروي از دس�تورات الل�ه لب�اس علم�اء را پوش�يده اند و ب�دون علم و بررس�ي و تحقي�ق فت�وا پ�يروي از پ�دران و كس�اني ك�ه

كس�اني ك�ه ب�دون دلي�ل از پ�دران و اش�خاص ديگ�ر پ�يروي مي كنن�د و نس�بت ب�ه آن�ان �مي دهن�د؛ الل�ه Aل0ى [تعص�ب دارن�د نك�وهش مي كن�د و مي فرماي�د: إ ه و0 Q.ل0 الل 0ن.ز0 ا أ Aل0ى م.0 ال0وا إ ي.ل0 ل0هم ت0ع.0 Aذ0ا قA إ و0

يئ[ا و0ال0 اؤهم ال0 ي0عل0م.ون0 ش.0 ان0 آب.0 و ك.0 ل.0 و0ا أ0 د`ن0ا ع0ل0ي.هA آب0اء0ن.0 ا و0ج.0 بن0ا م.0 الوا ح0س.` ولA ق.0 س. Qالر

گ�اه ب�ه آن�ان گفت�ه ش�ود: بیایی�د ب�ه س�وی آنچ�ه ک�ه الل�ه ن�ازل ک�رده وه�ر : »( 104: ه )مائ�د]ي0هت.0دون0 اس�ت، وبیایی�د ب�ه س�وی پی�امبر؛ می گوین�د: چ�یزی ک�ه م�ا پ�دران خ�ویش را ب�ر آن ی�افته ایم م�ا را بس اس�ت، آی�ا چ�نين نب�وده ك�ه پدران ش�ان چ�یزی از نداس�ته اند و ه�دايت نمي ش�ده اند!؟« ودر ج�ايي ديگ�ر

لM مAمQنA [: چ�نين مي فرماي�د ن أ0ض.0 م0 اء0هم و0 ا ي0تQبAع.ون0 أ0ه.و0 0نQم.0 اعل0م أ يبوا ل.0ك0 ف.0 Aن ل0م ي0س.ت0جAإ ف.0وم0 الظ.QالAمAين0 و0اه بAغ0ي.رA ه.د[ى مAن0 الل.QهA إAنQ الل.Qه0 ال0 ي0ه.دAي الق.0 : » پس ( 55: قص�ص)]اتQب.0ع0 ه.0

چ�ه كس�ي و پ�يروي مي كنن�د، خ�ود از هوس ه�اي فق�ط آنه�ا ك�ه ب�دان نپذيرفتن�د، را اگ�ر س�خنانت گمراه ت�ر از آن كس�ي اس�ت ك�ه از ه�واي نفس خ�ود ب�دون هيچ ه�دايتي از س�وي الل�ه پ�يروي مي كن�د؛

بي گمان الله ستم كاران را هدايت نمي كند!«.

ي ته

نك

6

علم�اي اه�ل س�نت و جم�اعت هيچ اختالفي در اين ندارن�د ك�ه اگ�ر ح�ديث از لح�اظ اس�ناد ص�حيح باش�د باي�د در حالل و ح�رام از آن پ�يروي ك�نيم و در مطلب بع�دي داليلي از ق�رآن ك�ه داللت ب�ر واجب ب�ودن

پيروي از قرآن و سنت دارند به آن اشاره داشته ام!.يكي از مس�ايلي ك�ه در س�نت حكم ح�رام ب�ودن آن آم�ده اس�ت ش�نيدن آهن�گ و موس�يقي اس�ت و از جمل�ه اح�اديثي ك�ه داللت ب�ر ح�رام ب�ودن آن دارد؛ ح�ديثي اس�ت ك�ه ام�ام بخ�اري در كت�اب ص�حيحش

روايت كرده است!ولي اين حكم را خيلي ه�ا نپس�نديده و دنب�ال بهانه ه�ايي بوده ان�د ت�ا از اين حكم ش�رعي ف�رار كنن�د و گوين�د: معق�ول نيس�ت ك�ه م�ا ب�ا انتش�ار موس�يقي در تم�امي رس�انه هاي ص�وتي و تص�ويري آن را ب�راي

مردم حرام بدانيم!؟در پاس�خ اين اش�كال مي گ�وييم ك�ه انتش�ار ي�افتن ي�ك چ�يز ح�رام نمي توان�د دليلي ب�ر تغي�ير ي�افتن حكم

الل�ه باش�د؛ مي فرماي�د: �ش�رعي ة [ ك0ث.ر0 ك0 ب.0 أ0عج0 و ل.0 و0 الطQيJب و0 بAيث الخ0 ي0س.ت0وAي ال0 ق.ل AيثAب : » بگ�و: ناپ�اك و پ�اك ب�ا هم يكس�ان نيس�تند، و اگ�ر چ�ه زي�ادي ناپ�اكي ت�و را ب�ه ( 100: مائ�ده)]الخ0

شگفت بياندازد!«. ب�ا وج�ود اين ك�ه وابس�ته ب�ه مش�روب بودن�د و بين ي مي بي�نيم ك�ه ص�حابه جما در عملك�رد رس�ول الل�ه

حكم ش�رع را ب�ه آنه�ا ابالغ ك�رد! و ب�ا مش�روب خ�واران جآنه�ا بس�يار انتش�ار يافت�ه ب�ود ولي رس�ول الل�ه برخورد كرد؛ پس انتشار يافتن يك چيز حرام نمي تواند دليلي براي تغيير حكم شرعي باشد!

در اين بين ه�ر دري ك�ه بس�ته ش�ود و ب�ر ش�بهات پاس�خ داده ش�ود، مي بي�نيم ك�ه د ر` ديگ�ري ب�از مي ش�ود آي�ه اس�تالل اين ب�ه اين اس�ت ك�ه مب�اح مي باش�د، و ب�ه عن�وان مث�ال مي گوين�د: اص�ل در چيزه�ا و

ل هAي0 [مي كنن�د: زقA ق. Jن0 ال.رAم Aات الطQيJب.0 ادAهA و0 ج0 لAعAب.0 ر0 هA الQتAي أ0خ.` Q.ة0 الل م0 زAين.0 Qر ل م0ن ح.0 ق.ومh ي0عل0م.ون0 ل اآلي.0اتA لAق.0 J.ص ةA ك.0ذ0لAك0 نف0 ي0ام.0 Aة[ ي.0وم0 الق الAص.0 ي.0اةA ال.دMني0ا خ0 ن.وا فAي الح0 لAل.QذAين0 آم0

چیزه�ای پ�اکیزه را و گانش ب�یرون آوردهرا ك�ه ب�راى بن�دالل��ه زينت گ�و: چ�ه کس�ی ب: »( 32: اع�راف)]اس�ت و روز قی�امت خ�اص و خ�الص ]ب�راي ؤمن�ان ح�رام ک�رده اس�ت؟ بگ�و: آن دراین دنی�ا ب�رای م

«. [ خواهد بود؛ این گونه آیات را برای قومی که می دانند بیان می کنیمؤمنانم

ي ته

نك

7

3

Page 5: آهنگ

پاس�خ: درس�ت نيس�ت ك�ه م�ا قس�متي از آي�ه را بگ�يريم و قس�مت ديگ�ر را ره�ا ك�نيم همانن�د: )واي ب�ر در ادام�ه �نم�ازگزاران( و قس�مت ديگ�ر )آن�ان ك�ه در نمازهايش�ان غاف�ل هس�تند(؛ و در اينج�ا ن�يز الل�ه

الب0غي0 [آن آي�ه مي فرماي�د: اإلAثم0 و0 ا ب0ط0ن0 و0 ا و0م.0 نه.0 Aر0 م ا ظ0ه.0 و0احAش0 م.0 بJي0 الف.0 م0 ر0 Qر ا ح.0 AنQم.0 ق.ل إا ال0 هA م.0 Q.أ0ن ت0قول.وا ع0ل0ى الل لط0ان[ا و0 هA س. A.ل ب Jز ا ل0م ين.0 هA م.0 Q.اللAكوا بAر أ0ن تش.` قJ و0 بAغ0ي.رA الح.0

بگ�و: پروردگ�ارم زش�تكاري ها را – چ�ه آش�كار باش�د وچ�ه پنه�ان -، و گن�اه ( : »33)اع�راف: ] ت0عل0م.ون0و س�تم ن�احق را ح�رام گرداني�ده اس�ت، و ]ن�يز[ اينك�ه چ�يزي را ش�ريك خ�دا س�ازيد ك�ه دليلي ب�ر آن

نازل نكرده است و اينكه چيزي به الله نسبت دهيد كه نمي دانيد «.موس�يقي ن�يز از جمل�ه چيزه�ايي اس�ت ك�ه ش�رع آن را ب�ر م�ا ح�رام گرداني�ده اس�ت و انج�ام ك�ار ح�رام،

گناه مي باشد!

4

گوين�د: آهن�گ و موس�يقي ي�ك ع�ادت و ع�رفي بيش نيس�ت! و اگ�ر ح�رمت آن مهم ب�ود در ق�رآن ذك�ر مي شد و يا اصل كلOي براي آن ياد مي شد!!؟

مي گوي�د: )در ع�ادات بيش�تر ب�ه مع�اني توج�ه 2/525جواب: اول: ام�ام ش�اطبي در كت�اب الموافق�ات مي ش�ود!، و اگ�ر معن�اي عب�ادت در آن باش�د، باي�د تس�ليم ش�ويم و ب�ر دلي�ل اكتف�ا ك�نيم ... ( و ج�ايي

مي گوي�د: )ح�ق الل�ه ب�ر بن�دگانش اين اس�ت ك�ه او را عب�ادت كنن�د و ب�ه او ش�رك نورزن�د!، 2/538ديگ�ر ب�ه ط�ور مطل�ق؛ انج�ام دادن اوام�ر او و دوري جس�تن از چيزه�ايي اس�ت ك�ه م�ا را از �و عب�ادت الل�ه

آن نهي ك�رده اس�ت ... و معن�اي عب�ادت ن�زد علم�اء از لح�اظ علOت آن، در خص�وص آن عب�ادت قاب�ل برگردي�ده مي ش�ود و در ع�ادات ب�ه حق�وق بن�دگان ب�ر �درك نيس�ت، و اص�ل در عب�ادات ب�ه حق�وق الل�ه

مي گردد!!(.پس اگ�ر دليلي در ش�رع ب�ر تح�ريم ك�اري آم�د، آن ك�ار از جمله ي ع�ادت خ�ارج مي ش�ود و در زي�ر تك�اليفي وارد مي ش�ود ك�ه م�ا مل�زم ب�ه رع�ايت آن هس�تيم و اگ�ر در ش�رع دس�توري ب�ه ت�رك وارد ش�د، آن ت�رك در ص�ورت اين ك�ه از جهت تس�ليم ب�ودن ب�ه اوام�ر الهي باش�د خ�ودش فع�ل اس�ت!، و م�ا در

الل�ه ك�ه هم�ان طور داريم، پ�اداش فع�ل و �مقاب�ل اس�ت نامي�ده فع�ل را چ�يز ي�ك ت�رك ا ك.0انوا ي0فع0ل.ون0[مي فرماي�د: ع0ل.وه ل0بAئس0 م.0 ون0 ع0ن منك.0رh ف0 ( : »79)مائ�ده: ] ك.0انوا ال0 ي0ت0ن.0اه0

� ب�د ك�اري انج�ام آن�ان از ك�ار منك�ر و گن�اهي ك�ه انج�ام مي دادن�د يك�ديگر را نهي نمي كردن�د، قطع�امي دادن�د«؛ يع�ني ع�دم نهي از منك�ر ك�ار ب�دي ب�وده اس�ت، پس انج�ام ن�دادن ن�يز فع�ل اس�ت!. )ن.ك:

(.54مذكره في اصول الفقه ص ق.ل [مي فرماي�د: � تح�ريم موس�يقي ن�يز زي�ر اص�ول كلOي ق�رآني وارد مي ش�ود، هم�ان طور ك�ه الل�ه

Jق الب0غي0 بAغ0ي.رA الح.0 اإلAثم0 و0 ا ب0ط0ن0 و0 ا و0م.0 نه.0 Aر0 م ا ظ0ه.0 و0احAش0 م.0 بJي0 الف.0 م0 ر0 Qر ا ح.0 AنQم.0 )اع�راف: ]إ بگ�و: پروردگ�ارم زش�تكاري ها را – چ�ه آش�كار باش�د وچ�ه پنه�ان -، و گن�اه و س�تم ن�احق را ( : »33

ح�رام گرداني�ده اس�ت«، پس چ�ون در اح�اديث از موس�يقي ب�ه عن�وان ي�ك گن�اه ي�اد ش�ده اس�ت در زي�ر كلمه ي گناه كه به طور مطلق در قرآن آمده وارد مي شود!.

ي ته

نك

9

برخي مقاص�د ش�ريعت را به�انه اي ب�راي تعطي�ل احك�ام ش�رعي ق�رار مي دهن�د و تالش ب�ر اين دارن�د ك�ه ب�ا تعلي�ل احك�ام، طب�ق تص�ورات خ�ود از نص�وص برداش�ت كنن�د؛ ب�ه عن�وان مث�ال: دين آس�ان ب�وده و ب�راي ه�ر شخص�ي آزادي قائ�ل ش�ده اس�ت، در نتيج�ه م�ا نباي�د ب�ر زن�ان س�خت بگ�يريم و حج�اب را ب�ر

آن ها الزامي كنيم!!؟

ي ته

نك

8

Page 6: آهنگ

ا [ در توض�يح اين آي�ه: 522-520ص حجي.ة الس.نة عالم�ه عب�دالغني عب�دالخالق در كت�اب لن.0 0نز0 أ و0ك.Qرون0 ل0ع0لQهم ي0ت0ف0 م و0 Aل0يهA ل0 إ Jا ن.ز Aل0ي.ك0 ال.ذJكر0 لAتب0يJن0 لAلن.QاسA م.0 كت�اب را ب�ه س�وي (: »44: ) نح�ل]إآن�ان ، !ت�و ف�رود آورديم ت�ا آنچ�ه را ك�ه ف�رود آم�ده، ب�راي م�ردم بي�ان نم�ايي ت�ا اين ك�ه «، بينديش�ندو

فق�ط توض�يح ق�رآن اس�ت و جگوي�د: )مقص�ود از اين آي�ه چ�نين نيس�ت ك�ه وظيفه ي س�نت رس�ول الل�ه ج چ�يزي مس�تقل از ق�رآن در آن نيس�ت؛ بلك�ه آنچ�ه از اين حص�ر فهمي�ده مي ش�ود اين ب�وده ك�ه الل�ه

ق�رآن را ن�ازل ك�رده ت�ا ب�راي م�ردم توض�يح داده ش�ود!، و در بي�ان آن اهم�ال نش�ود، و م�ردم نس�بت ب�ه احك�ام آن جاه�ل نمانن�د، و اين ب�ا اس�تقالل س�نت در مواض�عي ك�ه دليلي از ق�رآن ب�ر آن نيس�ت مناف�ات

ندارد! .به عن�وان مث�ال: اگ�ر ب�ه معلمي كت�ابي دهي و ب�ه او بگ�ويي: من اين كت�اب را ب�ه ت�و ن�داده ام مگ�ر اينك�ه آن را ب�راي ش�اگردانت بي�ان ك�ني و توض�يح دهي!؛ پس آي�ا چ�نين ح�رفي دلي�ل ب�ر اين اس�ت ك�ه توض�يح فق�ط ب�راي كت�اب اس�ت، و در توض�يح، قواع�دي اض�افه ب�ر اولOي نيس�ت! و فق�ط در آن توض�يح و ش�رح

كتاب است!؟ هرگز! ...(.مي فرماي�د: �الل�ه ى [ ر0 بش.` و0 ة[ حم.0 ر0 و0 و0ه.د[ى hيء ش.0 Jك.لAل ا تAبي0ان.[ اب0 الكAت.0 ع0ل0ي.ك0 ا لن.0 Qن0ز و0

( : »و م�ا اين كت�اب را ب�ر ت�و ن�ازل ك�رديم، ك�ه بي�انگر هم�ه چ�يز، و ه�دايت و 89)نح�ل: ]لAلمس.لAمAين0 رحمت و بش�ارت ب�راي مس�لمانان اس�ت«؛ ب�ه اين آي�ه چ�نين اس�تدالل مي ش�ود ك�ه ق�رآن در آن هم�ه

چيز به طور مaفص�ل بيان شده است!!.جواب: آي�ا كس�ي ك�ه چ�نين ح�رفي مي زن�د مي توان�د ادOع�ا كن�د ك�ه چ�ون ق�رآن هم�ه چ�يز در آن آم�ده Oت نيس�ت!؟ هرگ�ز!، زي�را هم�ان طور ك�ه در آيه ي قبلي داش�تيم ق�رآن ني�از ب�ه توض�يح ديگ�ر ني�ازي ب�ه س�ن

و شرح دارد!شايد كس�ي بگوي�د ك�ه: منظ�ور از ب�ه ط�ور مفص�Oل بي�ان ش�دن، ارائه ي كلي�Oات دين ب�ه ط�ور مفص�Oل در

قرآن است!Oت هم�ان طور ك�ه در آيه ي قبلي داش�تيم م�aبين و ش�ارح جواب: ق�رآن تبي�ان و بي�انگر احك�ام اس�ت و س�نOت بي�ان ش�ده ق�رآن مي باش�د، ب�ه عن�وان مث�ال: نم�از حكم كلOي آن در ق�رآن آم�ده و جزئي�ات آن در س�ناس�ت ولي م�يراث م�ادر ب�زرگ در ق�رآن بح�ثي از آن نش�ده اس�ت و دليلي از ق�رآن ب�ر آن نيس�ت!، نيام�ده م�يراث آن در ق�رآن از بح�ثي كلOي ب�ه ط�ور ب�زرگ چ�ون ك�ه م�ادر بگ�وييم ح�ال مي ت�وانيم نمي ب�رد!؟، اگ�ر اس�اس اين حكم را لغ�و ك�نيم باي�د ارك�ان نم�از ك�ه دلي�ل كلOي ب�ر آن در ق�رآن ن�يز لغ�و

4/296ام�ام ش�اطبي در موافق�ات هم�ان طور ك�ه (، پس524-522ص حجي.ة الس.نة ش�ود!، )ن.ك: مي گويد: )سنت يا توضيح دهنده ي قرآن بوده و يا زيادي بر آن است!(.

ي ته

نك

11

در ج�واب مي گ�وييم: مقاص�د ش�رع، قواع�د كلOي اس�ت ك�ه ب�ا بررس�ي نص�وص ق�رآن و س�نت برداش�ت ش�ده اس�ت!، و نباي�د ب�ا اين قواع�د كلOي ك�ه ن�تيجه ي برداش�ت ماس�ت؛ ي�ك حكم ش�رعي ك�ه در ي�ك مس�أله ي ج�زئي آم�ده را رد ك�نيم! و وظيفه ي م�ا در مقاب�ل نص�وص ش�رعي، چ�يزي ج�ز زان�و زدن و تس�ليم ش�دن نيس�ت! ن�ه اينك�ه مقاص�د ش�رع را تعطي�ل ك�نيم بلك�ه باي�د دنب�ال توفي�ق و جم�ع بين مقاص�د

شرع و آن حكم جزئي شرع باشيم! مي گوي�د: )اس�تقراء و بررس�ي اح�اديث چ�نين داللت دارد ك�ه در 4/323ام�ام ش�اطبي در موافق�ات

Oت مس�ايل زي�ادي وج�ود دارد ك�ه در ق�رآن نيام�ده اس�ت؛ همانن�د: ح�رام ب�ودن ازدواج ب�ا عمه ي�ا س�نخ�اله ي همس�ر ]در ص�ورت داي�ر ب�ودن ازدواج آن همس�ر ب�ا ش�وهرش[ و ح�رام ب�ودن گوش�ت االغ اهلي

شير و ببر[ و ...(.انند:و حيوانات وحشي و درنده ]مپس نباي�د در ص�ورت ني�افتن علOت ب�ر حكم ش�رعي و ي�ا اص�ل ق�رآني ب�راي آن، حكم ش�رعي را تعطي�ل ك�نيم!، و يكي از بزرگ�ترين اش�تباهات م�ا در اص�دار احك�ام ع�دم تش�خيص علOت از س�بب و حكمت

است كه توضيح آن در ضمن اين كتاب خواهد آمد!!

ي ته

نك

10

5

Page 7: آهنگ

حال اگ�ر م�ا حكم تح�ريم آهن�گ را داديم، آي�ا اين حكم دلي�ل ب�ر اين اس�ت ك�ه كس�اني ك�ه آن را حالل مي دانن�د ك�افر هس�تند؟ چ�ون مخ�الفت ب�ا حكم ش�ارع و تغي�ير و تب�ديل حكم ش�رعي و ع�دم رض�ايت ب�ه

رون0[ كف�ر مي باش�د: �حكم الل�ه Aك0 هم الك.0افA.أول0ئ ل0 الل.Qه ف0 0ن.ز0 ا أ ن ل0م ي0حكم بAم.0 م0 ( 44)مائ�ده: ]و0«؛ پس آن�ان ب�ا حالل ن�ازل ك�رده اس�ت حكم نكن�د، ك�افر اس�ت!�: »و ه�ر كس ب�ه احك�امي ك�ه الل�ه

بيان داشته كه حرام است كافرند؟!!جدانستن كاري كه رسول الله جواب: خ�ير!! زي�را يكي از موان�ع تكف�ير، برداش�ت نادرس�ت از ق�رآن و س�نت اس�ت، و اين اش�تباهات در ص�ورتي ك�ه عم�دي نب�وده و آن ش�خص س�عي و تالش ب�راي دس�تيابي ب�ه مفه�وم درس�ت آن را

وع�ده داده � از ط�رف الل�ه جداش�ته باش�د، م�ورد مؤاخ�ذه ق�رار نمي گ�يرد، هم�ان طور ك�ه رس�ول الله ش�ده اند ك�ه آنچ�ه از دعاه�ا در س�وره ي فاتح�ه و نه�ايت س�وره ي بق�ره ب�وده، ب�راي امتش اس�تجابت

( و يكي از آن دعاه�ايي ك�ه در آن آي�ات 1345ش�ده اس�ت )ن.ك: ص�حيح مس�لم، ح�ديث ش�ماره ي 0و أ0خط0أن.0ا [ذك�ر ش�ده چ�نين اس�ت: ين0ا أ A.ن ن0سAذ`ن0ا إ A.ن.0ا ال0 تؤ0اخQب ( : »پروردگ�ارا اگ�ر 286)بق�ره: ] ر0

فرام�وش ي�ا اش�تباه ك�رديم م�ا را مؤاخ�ذه نكن!«؛ پس در ص�ورت تأوي�ل نادرس�ت ش�خص مع�ذور ب�وده و م�ا نمي ت�وانيم او را نك�وهش ك�نيم مگ�ر اين ك�ه آن ش�خص جاه�ل ب�وده اس�ت و توان�ايي تحقي�ق را

داشته باشد ولي سعي وتالشي براي رسيدن به حق نداشته است!.

ي ته

نك

12

چ�نين روايت مي كن�د ك�ه ت( از عب�د الل�ه بن مس�عود 3973ام�ام مس�لم در كت�اب ص�حيحش )ح ش گوي�د: كس�اني ك�ه خ�ال مي كوبن�د و كس�اني ك�ه خ�ال ب�راي آنه�ا كوبي�ده مي ش�ود و كس�اني ك�ه اب�روي كس�ي را ب�ر دارن�د و كس�اني ك�ه اب�روي خ�ود را ب�ر مي دارن�د و كس�اني ك�ه ب�راي زيب�ايي مي�ان دن�دان هاي خ�ود فاص�له بيندازن�د و خلقت الل�ه را ع�وض كنن�د، الل�ه آنه�ا را لعنت كن�د!؛ علقم�ه گوي�د: اين خ�بر ب�ه د ك�ه او را ام يعق�وب ص�دا مي زدن�د و ق�رآن خ�وان ب�ود رس�يد، آن زن ن�زد ابن مس�عود زني از بني ا س� آم�د و گفت: اين چ�ه س�خناني اس�ت ك�ه از ت�و نق�ل ش�ده ك�ه گفته اي كس�اني ك�ه خ�ال مي كوبن�د و كس�اني ك�ه خ�ال ب�راي آنه�ا كوبي�ده مي ش�ود و كس�اني ك�ه اب�روي كس�ي را ب�ر دارن�د و كس�اني ك�ه اب�روي خ�ود را ب�ر مي دارن�د و كس�اني ك�ه ب�راي زيب�ايي مي�ان دن�دان هاي خ�ود فاص�له بيندازن�د و خلقت الل�ه را

او را جع�وض كنن�د، الل�ه آنه�ا را لعنت كن�د!؛ عب�د الل�ه بن مس�عود گفت: چ�را كس�ي ك�ه رس�ول الل�ه لعنت ك�رده، لعنت نكنم و در ق�رآن هم آم�ده اس�ت؛ آن زن گفت: من بين دو جل�د ق�رآن ه�ر چ�ه ب�ود را خوان�دم ولي چ�نين ح�رفي را ندي�دم، عب�د الل�ه بن مس�عود گفت: اگ�ر ق�رآن را خ�وب مي خوان�دي آن

الل�ه پي�دا مي ك�ردي؛ ل;را زQ و0ج.0 اكم ع0ن.ه [ مي فرماي�د: ع.0 ا ن0ه.0 خ.ذوه و0م.0 س.ول ف0 Qاكم الر ا آت.0 و0م.0انت0هوا (: » وآن چ�ه ک�ه رس�ول الل�ه ب�ه ش�ما داده اس�ت را بگیری�د و از آن چ�ه ک�ه ش�ما را 7حش�ر:)]ف.0

بگويد بايد ما از آن پيروي كنيم!!.جاز آن باز می دارد باز آیید« ...(؛ پس هرچه رسول الله س.ول0 و0اح.ذ0روا [ مي فرماي�د: �الل�ه Qيع.وا الرAأ0ط ه0 و0 Q.يع.وا اللAأ0ط ( : » و الل�ه را 92)مائ�ده: ]و0

اط�اعت كني�د و پي�امبر را اط�اعت كني�د و ]از نافرم�اني[ ب�ر ح�ذر باش�يد...«؛ ام�ام ش�اطبي در موافق�ات ب�ا اط�اعت از الل�ه مقارن�ه ش�ده اس�ت دلي�ل ب�ر اين ج گوي�د: )ديگ�ر آي�اتي ك�ه اط�اعت از پي�امبر 4/321

از ام�ر و جاس�ت ك�ه اط�اعت الل�ه از ام�ر و نهي اي اس�ت ك�ه در ق�رآن آم�ده اس�ت و اط�اعت پي�امبر نهي اي ك�ه از ط�رف خ�ودش باش�د و در ق�رآن نيس�ت!؛ زي�را اگ�ر در ق�رآن ب�ود از جمله ي اط�اعت الل�ه

پي�امبر از ن�يز مي باش�د، زي�را دس�تور و جمي ب�ود(؛ پس در ه�ر ص�ورتي اط�اعت الل�ه از ، اط�اعت بوده است!.ج در قرآن به اطاعت از پيامبر �فرمان الله

6

Page 8: آهنگ

يكي از اس�باب فهم و برداش�ت نادرس�ت از ح�ديث و ق�رآن ع�دم مراع�ات ض�وابط علمي و تط�بيق نادرس�ت آنهاس�ت!؛ ب�ه عن�وان مث�ال: شخص�ي در ي�ك كت�ابي مي بين�د ك�ه از فالن ع�المي روايت ش�ده ك�ه فالن چ�يز حالل اس�ت و م�ا هم كت�اب آن ع�المي ك�ه ب�ه وي چ�نين چ�يزي نس�بت مي دهن�د را داريم ولي ب�ه آن رج�وع نمي ك�نيم و م�ا در ض�من بحث ب�ه چن�دين م�ورد اش�اره داش�ته ايم و يكي از آنه�ا، آنچ�ه اس�ت ك�ه ام�ام ش�وكاني ب�ه ام�ام م�اوردي نس�بت مي ده�د ك�ه ع�ود حالل اس�ت!؟، و كت�اب ام�ام م�اوردي هم در دس�ت ماس�ت و ب�ه هنگ�ام برگش�ت ب�ه كت�اب وي مي بي�نيم ك�ه آنچ�ه در كت�اب او ذك�ر ش�ده اس�ت ب�رخالف آن نقلي اس�ت ك�ه از وي ش�ده اس�ت! و مي گوي�د: )ام�ا ادوات ح�رام موس�يقي چ�نين هس�تند: ع�ود و تنب�ور و ت�ار و طب�ل و ن ي و... و بعض�ي از اص�حاب م�ا )يع�ني بعض�ي از علم�اي ش�افعي م�ذهب( ع�ود را از مي�ان اين ادوات اس�تثناء ك�رده و آن را ح�رام نداس�ته اس�ت ... و اين هيچ وجهي ن�دارد زي�را ع�ود از مي�ان ادوات بيش�ترين آهن�گ را دارد!(؛ پس ام�ام م�اوردي تم�امي ادوات موس�يقي را ح�رام دانس�ته و ب�ر كس�اني ك�ه يكي از آن ادوات ك�ه ع�ود باش�د را تج�ويز ك�رده، نك�وهش مي كن�د و مي گوي�د: ح�رفش هيچ وجهي ن�دارد يع�ني از لح�اظ علمي هيچ وج�ه ن�دارد و ب�راي همين اس�مش را هم ي�اد

نمي كند!!يا ب�ه عن�وان مث�ال: ش�خص ك�ه مي خواه�د ي�ك راوي ام�ام بخ�اري در ص�حيحش را نق�د كن�د ب�ه كت�اب فقهي ب�ر مي گ�ردد؛ مث�ل آن كس�ي ك�ه ب�ر اولين ح�ديث از اين كت�اب ك�ه يكي از راوي�ان آن ص�دقه بن

يح�يي بن معين نق�ل ك�رده خال�د اس�ت اع�تراض وارد مي كن�د و مي گوي�د: ام�ام ش�وكاني گفته اس�ت: ك�ه گوي�د: )منزل�تي ن�دارد!(؛ اين ش�خص اگ�ر درايت ح�ديثي داش�ت باي�د مي دانس�ت ك�ه اگ�ر ب�ا مش�كلي از راوي�ان بخ�اري برخ�ورد ك�رد باي�د ب�ه كتاب ه�اي رج�ال ح�ديثي مث�ل: تق�ريب الته�ذيب ي�ا ته�ذيب الكم�ال

برگردد نه يك كتابي كه در قرن سيزدهم در شرح فقهي احاديث نوشته شده است!!

ي ته

نك

13

آخ�رين نكت�ه اين ك�ه: توص�يه ي من ب�ه تم�امي خوانن�دگان اين كت�اب و خ�ودم اين اس�ت ك�ه در احك�ام هم ب�ر �ش�رعي زود قض�اوت نك�رده و ب�دون دلي�ل و تحقي�ق حكمي را ص�ادر نك�نيم و توص�يه ي الل�ه

0ت.0اهم [همين اس�ت، آن ج�ايي ك�ه مي فرماي�د: 0ي.0اتA الل.QهA بAغ0ي.رA س.لط0انh أ ادAلون0 فAي آ ال.QذAين0 يج.0 hر J.مت0ك0ب Aلب ق0 Jك.ل ع0ل0ى ه Q.الل ع ي0طب.0 ذ0لAك0 ك.0 ن.وا آ0م0 ذAين0 Q.ال ن.د0 Aو0ع Aه Q.الل ن.د0 Aع ا قت.[ م0 ك0ب.ر0

ب.Qار چ دلیلی ک�ه داش�ته باش�ند در م�ورد آی�ات الهی ب�ه س�تیز و كس�اني ك�ه ب�دون هي» ( : 35: غ�افر) ]ج0ب�ر الل��ه و ن�زد مؤمن�ان بس ناپس�ند اس�ت، این گون�ه الل��هکش�مکش می پردازن�د ]این مج�ادله آن�ان[ ن�زد

ا [: ه�ر دلی ک�ه خ�ود ب�زرگ بین و س�رکش باش�د مaه�ر می زن�د «؛ وج�ايي ديگ�ر مي فرماي�د و0ال0 ت0ق.ف م.0اد0 ك.لM أول0ئ.Aك0 ك.0ان0 ع0ن.ه م0س.ئوال[ الف.ؤ0 ر0 و0 الب0ص.0 مع0 و0 Q.الس QنAإ jلم Aع AهA.( 36: اس�راء)]ل0يس0 ل.0ك0 ب :

» و از آنچ�ه نس�بت ب�ه آن علم ن�داري پ�يروي نكن، ب�دون ش�ك گ�وش و چش�م و دل، ه�ر ي�ك از اينه�ا از آن بازخواست خواهند شد!«.

اين را هم نباي�د نادي�ده بگ�يريم ك�ه علم�اء ش�نيدن آهن�گ را از جمله ي گناه�ان كب�يره دانس�ته اند )ن.ك: در ص�ورتي م�ورد بخش�ش ق�رار مي ده�د �( و گناه�ان م�ا را الل�ه 451 ت�ا 446الزواج�ر، هيتمي ش�ماره

ون0 [ مي فرماي�د: �ك�ه م�ا از گناه�ان كب�يره دوري ك�نيم، هم�ان طور ك�ه الل�ه ا تنه.0 Aن ت0جت0نAب.وا ك0ب.0ائAر0 م.0 إا ال[ ك0رAيم.[ لكم م.دخ0 Aن.دخ يJئ0اتAكم و0 ر ع0نكم س.0 J.( : »هرگ�اه ش�ما از گناه�ان 31)نس�اء: ] ع0ن.ه نك0ف

كب�يره اي ك�ه از آن نهي ش�ده ايد بپرهيزي�د گناه�ان )ص�غيره ( ش�ما را مي بخش�يم و ش�ما را در جايگ�اه Aل0ى مي فرماي�د:ج خ�وبي )بهش�ت( وارد مي ك�نيم«، و رس�ول الله ة إ الجمع.0 مس و0 ل0و0ات الخ0 Q.الص

ائAر0 0ب.0 الك Aب0تAاجتن Aذ0ا إ Qب0ين0هن ا م.0 jات ر0 J.مك0ف ان0 م0ض.0 ر0 Aل0ى إ ان م0ض.0 ر0 و0 Aة نمازه�اي الجمع.0 « :پنجگان�ه، جمع�ه ت�ا جمع�ه، رمض�ان ت�ا رمض�ان س�بب بخش�ش و كف�اره گناه�اني ك�ه در مي�ان آنه�ا واق�ع

مي شوند، مي گردند به شرطي كه از گناهان كبيره اجتناب و دوري شود «.

يته

نك

14

7

Page 9: آهنگ

نكاتي پيرامون اين كتاب:

از قب�ل باي�د علم ط�الب ي�ك ك�ه نم�وده ام آغ�از ت�ذكراتي ب�ا را كت�اب اين مط�العه ي كت�اب ب�ه آن توج�ه كن�د!، زي�را به�ترين روش ب�راي درك مط�الب ي�ك كت�اب در نظ�ر آن نوش�تن ب�راي ك�ه مؤل�ف ب�وده قواع�دي دقOت در كت�اب،

گرفته است!.

قدم

هم

اح�اديث اين كت�اب را تخ�ريج ك�رده و ح�ال راوي�ان را از لح�اظ علم ج�رح و تع�ديل بي�ان نم�وده ام! و ب�راي ه�ر رتبه اي از راوي�ان رنگي را انتخ�اب ك�رده ام؛ ب�ه عن�وان مث�ال: ن�ارنجي كمرن�گ ي�ا ك�ر`م ب�راي راوي ع�ادل و ض�ابط و ص�ورتي

كمرنگ براي راوي ضعيف و صورتي پررنگ براي راوي خيلي ضعيف!.در انته�اي ش�جره ي اس�ناد ن�يز ب�ه كت�ابي ك�ه آن ح�ديث را روايت ك�رده اش�اره از ك�ه راوي�ان از بعض�ي ج�ا كمب�ود علOت ب�ه م�وارد بعض�ي در و داش�ته ام

علماي ثقات هستند را از انتهاي اسناد حذف نموده ام!.

ديحا

اث

هرگ�اه مت�ون روايت متف�اوت باش�د، بع�د از بي�ان ح�ديث ب�ه مت�ون پ�رداخته ام و آن را كام�ل ب�ا اس�ناد ذك�ر ك�رده ام و در انته�اي آن ب�ه كس�اني ك�ه آن ح�ديث را روايت كرده ان�د ن�يز اش�اره ك�رده ام، و در ص�ورتي ك�ه ح�ديث ض�عيف باش�د،

متن آن را ترجمه نكرده ام!.

ومت ن

بع�د از ه�ر ح�ديث ب�ه اعتراض�اتي ك�ه ب�ر ح�ديث وارد ش�ده از لح�اظ اس�ناد و متن اش�اره داش�ته ام و در ص�ورت ل�زوم ب�ه قواع�دي ك�ه ب�راي فهم درس�ت از

حديث نياز است، اشاره داشته ام!.در انته�اي بحث ن�يز ب�ه رواي�ات ض�عيف و اجم�اع و اق�وال ائمه ي چهارگ�انه ي

اهل سنت پرداخته ام!.در پايان، سخن را با خالصه اي از مطالب كتاب خاتمه داده ام!.

ضرا

عتا

تا

8

Page 10: آهنگ

9

م [ AهAن أ0م.ر Aة م ي.0ر0 Aا أ0ن ي0ك.ون0 ل0هم الخ س.وله أ0م.ر[ ى الل.Qه و0ر0 Aذ0ا ق0ض.0 ن.0ةh إ Aو0ال0 مؤم hنAم.ؤمAا ك.0ان0 ل و0م.0ا ال[ مبAين.[ ال0 لQ ض.0 د` ض.0 ق.0 س.ول0ه ف0 ه0 و0ر0 Q.الل Aن ي0عص م0 هيچ م�رد و زن مؤم�ني، در » : (36 : اح�زاب) ]و0

رس�ول داوري ك�رده باش�ند اختي�اري از خ�ود در آن ندارن�د، و ه�ركس از الل�ه و رس�ولش ك�اري ك�ه الل�ه و «. نافرماني كند، در گمراهي آشكاري گم شده استالله

ذ0ك.0ر0 الل.Qه0 [ ر0 و0 A.الي.0وم0 اآلخ ن0ةj لAم0ن ك.0ان0 ي0رج.و الل.Qه0 و0 س.ولA الل.QهA أس.و0ةj ح0س.0 د` ك.0ان0 ل0كم فAي ر0 ل0ق.0 ] Oت[در ] ش�ما ي ب�ه درس�تي ك�ه ب�را» : (21 : )أح�زاب]ك0ث.Aيرا ب�راي ؛ اس�تي، الگ�وي نيكرس�ول الل�ه تبعي

«. را بسيار ياد كنداللهآخر را توقع دارد و و روزالله و پاداشكسي كه ثواب

عن0ا [ Aم ولAهA لAي0حكم0 ب0ين0هم أ0ن ي0قول.وا س.0 س. هA و0ر0 Q.ل0ى اللA Aذ0ا دع.وا إ نAين0 إ Aؤم ول0 الم. ان0 ق.0 ا ك.0 AنQم.0 إأ0ط0عن.0ا ]رس�ول الل�ه[ ت�ا هنگ�امي ك�ه ب�ه س�وي الل�ه و رس�ولش ف�را خوان�ده ش�وند ؤمن�ان» م: ( 51)ن�ور: ]و0

«.( يديم فرمان برديم)شنآنان داوري كند سخنشان تنها اين است كه مي گويند:ميان

وجوب تحاکم به قرآن و سنت

دAيد[ا )[ وال[ س.0 قول.وا ق.0 ن.وا اتQق.وا الل.Qه0 و0 ا ال.QذAين0 آم0 0يMه.0 ر ل0كم 70ي.0ا أ A.ي0غف ال0كم و0 ( يص.لAح ل0كم أ0عم.0وزا[ ع0ظAيم.ا[ذن.وب0كم از0 ف.0 د` ف.0 ق.0 س.ول0ه ف0 ن يط.AعA الل.Qه0 و0ر0 م0 اي مؤمن.ان! از » :(71 و 70)أح�زاب:]و0

( ت.ا اعم.ال و كردارت.ان را م.ورد قب.ول 70الل.ه بترس.يد و س.خن ح.ق و درس.ت بگويي.د )درس.تي ك.ه ه عت كن.د، ب.اكس از الل.ه و رس.ولش اط.ق.رار ده.د وگناهان ت.ان را بي.امرزد ه.ر

«. رستگاري بزرگي به دست آورده است

] jيعAم ه0 س..0 Q..الل QنAه0 إ Q..وا الل اتQق.. ولAهA و0 س.. هA و0ر0 Q..الل Aد0ي دJموا ب0ين0 ي..0 وا ال0 تق..0 ن.. ذAين0 آم0 Q..ا ال 0يMه..0 ا أ ي..0jيمAای کس.انی ک.ه ایم.ان آورده ای.د! در براب.ر الل.ه ورس.ولش پیش دس.تی »:(1: حج�رات)]ع0ل«. بی گمان خداوند شنوای داناست، و از خدا پروا بدارید،نکنید

نهم معرAض.ون0[ Aم jي.قAر Aذ0ا ف0 س.ولAهA لAي0حكم0 ب0ين0هم إ هA و0ر0 Q.ل0ى اللA Aذ0ا دع.وا إ إ چ�ون و» : ( 48)ن�ور: ]و0کن�د داوری درمیانش�ان ت�ا ش�وند فراخوان�ده پی�امبرش و الل�ه س�وی آن�ان ،ب�ه از گ�روهی آنگ�اه

«.روی گردانند

إAن [ لتم و0 Jا حم ع0ل0يكم م.0 ا حم.Jل0 و0 ا ع0ل0ي.هA م.0 إAنQم.0 ل.Qوا ف0 إAن ت0و0 س.ول0 ف.0 Qيع.وا الرAأ0ط ق.ل أ0طAيع.وا الل.Qه0 و0غ المبAين س.ولA إAالQ الب0ال0 Qا ع0ل0ى الر »بگ�و: الل�ه را اط�اعت كني�د و از : ( 54)ن�ور: ]تطAيع.وه ت0هت.0دوا و0م.0

پي�امبر اط�اعت كني�د، پس اگ�ر س�رپيچي كردي�د، ب�ر او ]پي�امبر[ آنچ�ه ك�ه ب�ه آن مكل�ف ش�ده اس�ت!؛ و ب�ر شماس�ت آنچ�ه ب�ه ك�ه ب�ر آن تكلي�ف ش�ده ايد، و اگ�ر از او اط�اعت كني�د ه�دايت خواهي�د ش�د و ب�ر ]عه�ده ي[

پيامبر چيزي جز ابالغ آشكار نيست!«.

س.وال[ Qأ0ط0عن.0ا الر لQب وج.وههم فAي الن.QارA ي0قول.ون0 ي.0ا ل0يت0ن.0ا أ0ط0عن.0ا الل.Qه0 و0 :(66:)اح�زاب ]ي.0وم0 تق0 از الل�ه و رس�ول او پ�يروي مي ! اي ك�اش:گوين�د مي،ه�اي آنه�ا در آتش گرداني�ده ش�ود ك�ه چهره»روزي «.كرديم

Page 11: آهنگ

نكمي.0[ Aم A0م.ر أولAي األ س.ول0 و0 Qيع.وا الرAأ0ط ه0 و0 Q.يع.وا اللAن.وا أ0ط ذAين0 آم0 Q.ا ال 0يMه.0 عتم فAي ا أ از0 إAن ت0ن.0 ف.0

Aر A.اآلخ Aوم الي.0 هA و0 Q.اللAن.ون0 ب Aن كنتم تؤمAإ Aس.ول Qالر هA و0 Q.ل0ى اللA ردMوه إ يءh ف.0 ی ا»: ( 59 )نس�اء : ]ش.0هرگ�اه در چ�يزي مس�لمان اط�اعت کنی�د و األم�ر ز الل�ه و پی�امبر و از اولی ! اکس�انی ک�ه ایم�ان آورده ای�د

]يع�ني در مس�ائل دي�ني و ش�رعي[ اختالف كردي�د آن را ب�ه الل�ه و پي�امبرش ]ك�ه هم�ان ق�رآن و س�نت «.است[ برگردانيد، اگر به الله و روز قيامت ايمان داريد

0رض [ م األ AهAى بQو و تس.0 س.ول0 ل.0 Qوا الر روا و0ع0ص.0 ذAين0 ك0ف.0 Q.ال Mد و0 ذh ي.0 A.ئ :)]ي0وم0 درآن روز »:(42 نس�اء «. زمين بر آنان هموار مي شد!كنند اي كاش نافرماني كردند آرزو ميش رسولكافران و آنان كه از

] jيمA0ل ذ0ابj أ يب0هم ع.0 A.0و يص ةj أ تن.0 Aيب0هم ف A.أ0ن تص AهAفون0 ع0ن أ0م.رAال ذAين0 يخ.0 Q.ال Aذ0ر لي0ح.` :(63ن�ور:)]ف0الل�ه[كس�اني ك�ه » رس�ول ]يع�ني او ام�ر ازباي�د بيم داش�ته باش�ند كنن�د مخ�الفت مي ب�ا اينك�ه گرفت�ار ،

.«فتنه اي شوند و يا اينكه عذاب دردناكي به آنان برسد

] Aه A..م آي0ات Aو ع0ل0يه م ي0تل.. Aه A..ن أ0نفس Aوال[ م س.. م ر0 Aيه Aذ ب0ع0ث0 فAين0 إAن Aؤم ه ع0ل0ى الم.. Q..الل Qد` م0ن ل0ق..0 hينAمب hالل ب.ل ل0فAي ض.0 انوا مAن ق0 إAن ك.0 ة0 و0 كم.0 Aالح اب0 و0 يع0لJمهم الكAت.0 م و0 AيهJك ي.ز0 : ) ]و0 عم�ران آل

آي�ات ؛خداون�د ب�ر مؤمن�ان منت گذاش�ت آنگ�اه ك�ه در مي�ان ايش�ان پي�امبري از خ�ود ايش�ان فرس�تاد»: (164� آنه�ا پيش از ب�ه س�ازد و خوان�د وآن�ان را پ�اك مي آنه�ا مي الل�ه را ب�ر آن�ان كت�اب و دانش مي آموزان�د؟ يقين�ا

. «اين درگمراهي آشكار بودند

اب0 [ يع0لJمهم الكAت.0 م و0 AيهJك ي.ز0 هA و0 A.م آي0ات Aنهم ي0تل.و ع0ل0يه Aوال[ م س. يJين0 ر0 Jي األمAي ب0ع0ث0 فAذ Q.و0 ال ه. hينAمب hالل ب.ل ل0فAي ض.0 انوا مAن ق0 إAن ك.0 ة0 و0 كم.0 Aالح »2جمع��ه:) ]و0 : آن ذاتي ك��ه در مي��ان درس (

خوان�د وآن�ان را پ�اك مي كن�د و ب�ه آن�ان مي ها پي�امبري را از خ�ود آنه�ا ب�رانگيخت، آي�ات او را ب�ر نخوان�ده«.آنان كتاب و دانش مي آموزاند و به درستي كه آنها پيش از اين در گمراهي آشكار قرار داشتند

ا [ ج.[ ر0 م ح0 Aه A.ي أ0نفسAدوا ف A.ال0 ي0ج Qر0 ب0ين0هم ثم ج0 ا ش.0 كJم.وك0 فAيم.0 تQى يح0 ن.ون0 ح0 Aك0 ال0 يؤم J.ب ر0 ال0 و0 ف0ا لJموا ت0س.لAيم[ يس.0 يت0 و0 ا ق0ض.0 Q.مAب�ه پروردگ�ارت ك�ه ايش�ان مس�لمان نخواهن�د ب�ود، ت�ا » : ( 65)نس�اء: ]مآنچ�ه حكم ه�اي خودش�ان از س�پس در دل ش�ان وج�ود دارد ح�اكم كنن�د آن ك�ه ت�و را در اختالفي ك�ه ميان

«.فرمودي تنگي نيابند و با انقياد وتسليم قبول كننديظ.[ا[ Aف م ح0 Aلن0اك0 ع0ل0يه ا أ0رس.0 م.0 لQى ف0 ن ت.0و0 م0 د` أ0ط.0اع0 الل.Qه0 و0 ق.0 س.ول0 ف0 Qالر AعA.ن يط :( 80نس�اء : ) ]م0 و ه�ر کس روی گردان�د م�ا ت�و ،ه�ر کس از پی�امبر پ�یروی نمای�د ب�ه راس�تی ک�ه از الل�ه پ�یروی ک�رده اس�ت»

«.را به عنوان مراقب ونگاهبان آنها نفرستاده ایم

اتQبAعونAي يحبAبكم الل.Qه[ ب.Mون0 الل.Qه0 ف.0 Aن كنتم تحAرا دوس�ت الل�هاگ�ر ش�ما » :( 31ل عم�ران : آ)]ق.ل إ «. شما را دوست داشته باشداللهتا پيروي كنيد،من ]يعني رسول الله[داريد، پس از

10

Page 12: آهنگ

] ] يرا A..ب ان0 ل0طAيف..ا[ خ0 ه0 ك..0 Q..الل QنAإ Aة كم..0 Aالح هA و0 Q..الل Aات ن آي..0 Aم QكنAوت ا يتل0ى فAي بي.. رن0 م..0 اذك.. و0«.شود بر شما خوانده ميت كمح و اللهخانه هاي تان از آيات دركه و ياد كنيد آنچه (: » 34:)احزاب]

ا ل0م ت0كن ت0عل0م و0ك.0ان0 ف0ض.ل الل.QهA ع0ل0ي.ك0 ع0ظAيم.ا[ [ ع0لQم.0ك0 م.0 ة0 و0 كم.0 Aالح ل0 الل.Qه ع0ل0ي.ك0 الكAت.0اب0 و0 0ن.ز0 أ و0»الل�ه113:)نس�اء] را ف�رود آورد ب�ر ت�و كت�اب و دانش را و آنچ�ه(: ت�و دانس�تي نمي آموخت�ه اس�ت و ب�ه

«. بر تو بزرگ استاللهفضل

ة0 [ كم.0 Aالح اب0 و0 يع0لJمكم الكAت.0 كJيكم و0 ي.ز0 ا و0 نكم ي0تل.و ع0ل0يكم آي0اتAن.0 Aوال[ م س. يكم ر0 Aلن0ا ف ا أ0رس.0 ك0م.0ا ل0م ت0كون.وا ت0عل0م.ون0 يع0لJمكم م.0 را در مي�ان ش�ما از خودت�ان چن�ان ك�ه پي�امبري »: ( 151بق�ره : ) ]و0

كت�اب و حكمت را ب�ه ش�ما تعليم ، آي�ات م�ا را ب�راي ش�ما مي خوان�د و ش�ما را پ�اك مي س�ازد وبرانگيخ�تيم«.دانستيد به شما مي آموزاند دهد وآنچه را كه نمي مي

ن�ازل ش�ده اس�ت�الل�ه ك�ه حكمت ن�يز مانن�د ق�رآن از ط�رف ش�ود ميداش�تاز آي�ات ف�وق چ�نين برن�يز مانن�د آي�ات ق�رآن چ�يزي ك�ه هم�ان س�نت اس�ت ك�ه حكمت هم�انطور ك�ه در آخ�رين آي�ه چ�نين بي�ان ش�ده

.هاي ازواج مطهرات تالوت شده است بوده كه در خانه

] AهA.ظكم بAي0ع Aة كم.0 Aالح ل0 ع0ل0يكم مAن0 الكAت.0ابA و0 0ن.ز0 ا أ اذك.روا نAعم0ت0 الل.QهA ع0ل0يكم و0م.0 :(231:)بق�ره]و0ف�رود آورد ك�ه ش�ما را ب�ه آن پن�د آنچ�ه ب�ر ش�ما از كت�اب و علم وتن ي�اد كني�دو نعمت الل�ه را ب�ر خويش�»

«.دهد مي

]Aس.ول Qالر Aي0ت A.و0م0عص Aالع.دو0ان A و0 األAثم A.وا ب اج0 ال ت0ت0ن.0 يتم ف0 اج0 Aذ0ا ت0ن.0 ن.وا إ ذAين0 آم0 Q.ا ال 0يMه.0 ا أ وا ي.0 اج0 ت0ن.0 و0رون0 Aل0ي.هA تحش.0 ذAي إ Q.ه0 ال Q.ق.وا اللQات التQق.و0ى و0 البAرJ و0 A.اي :(9دل�ه: مجا)]ب« مؤمن�ان هنگ�امي ك�ه ب�ا

، ي�ديپي�امبر، در گوش�ي س�خن نگوو نافرم�اني ب�راي گن�اه و دش�مني گويي�د پس يك�ديگر در گوش�ي س�خن مي«.و به نیکی و پرهیزگاری راز بگویید و از خداوند پروا بدارید که به سوی او برانگیخته می شوید

انت0هوا [ اكم ع0ن.ه ف.0 ا ن0ه.0 خ.ذوه و0م.0 س.ول ف0 Qا آت.0اكم الر (: » وآن چ�ه ک�ه رس�ول الل�ه ب�ه 7حش�ر:)]و0م.0شما داده است را بگیرید و از آن چه که شما را از آن باز می دارد باز آیید«.

ك.Qرون0 [ ل0ع0لQهم ي0ت0ف0 م و0 Aل0يهA ل0 إ Jا ن.ز Aل0ي.ك0 ال.ذJكر0 لAتب0يJن0 لAلن.QاسA م.0 لن.0ا إ 0نز0 أ كت�اب را ب�ه (: »44: ) نح�ل]و0«.بينديشندو تا اين كه آنان ، !سوي تو فرود آورديم تا آنچه را كه فرود آمده، براي مردم بيان نمايي

11

Page 13: آهنگ

وجوب تحاکم به قرآن و سنتبه فهم سلف امت

ا [ هA م.0 J.ل نAين0 نو0 Aالم.ؤم AيلAب ع غ0ي.ر0 س.0 A.بQي0ت ه اله.د0ى و0 ا ت0ب0يQن0 ل.0 ن ب0ع.دA م.0 Aس.ول0 م Qالر AقAاق ن يش.0 م0 و0ا ير[ A.اء0ت م0ص نQم0 و0س.0 ه0 نص.لAهA ج0 لQى و0 و ه�ر كس پس از ش�ناخت حقيقت و روش�ن »: (115)نس�اء : ]ت.0و0

مخ�الفت كن�د ]ي�ا: از راه و روش رس�ول الل�ه دور ش�ود[ و ش�دن راه ه�دايت ب�راي وي ب�ا رس�ول الل�هراهي غ�ير از راه مؤمن�ان را پيش گ�يرد، او را ب�ه هم�ان جه�تي ك�ه روي خ�ود را ب�دان ك�رده اس�ت ره�ا

«.مي كنيم، و او را وارد جهنم مي كنيم، و چه بد جايگاهي است

] hاق ق0 A.ي شAا هم ف إAنQم.0 ل.Qوا ف0 إAن ت0و0 دA اهت.0د0وا و0 ق.0 نتم ب.AهA ف0 ا آم0 ث.لA م.0 AمAن.وا ب إAن آم0 »: (137)بق�ره:]ف.0 آنچ�ه ش�ما ب�دان ايم�ان آورده اي�د ايم�ان آوردن�د بي گم�ان ه�دايت ش�ده اند، و اگ�ر پش�ت مانن�دپس اگ�ر ب�ه«. مخالفت و دشمني را پيش گرفته اند هكنند پس را

ه [ Q.ي0 الل A.ض انh ر0 ذAين0 اتQب0ع.وهم بAإAحس.0 Q.ال ارA و0 0نص.0 األ رAين0 و0 Aاج ل.ون0 مAن0 المه.0 Qو0 ابAقون0 األ Q.و0الس

ض.وا ع0ن.ه و پيش�گامان نخس�تين از مه�اجرين و انص�ار و كس�اني ك�ه ب�ه »: (100)توب�ه : ]ع0نهم و0ر0نيكوك�اري از آن�ان پ�يروي كردن�د ]ي�ا: راه ايش�ان را ب�ه خ�وبي پيمودن�د[، الل�ه از آن�ان خش�نود اس�ت، و آن�ان

«.از او خشنودند

اين آي�ه خط�اب ب�ه مش�ركين اس�ت ك�ه اگ�ر مي خواهن�د ايم�ان بياورن�د باي�د ب�ه مث�ل آنچ�ه ص�حابه ي رس�ول ايم�ان آورده ان�د ايم�ان بياورن�د و در غ�ير اين ص�ورت راه دش�مني و س�تيز را انتخ�اب كرده ان�د. پس rالل�ه

از ط�رف الل�ه، زي�را در آن موق�ع غ�ير از آن�ان مؤمن�ان ديگ�ري ياين آي�ه تأيي�دي اس�ت ب�ر ايم�ان ص�حابه نبوده اند كه دستور به همرنگي با آنان صادر شود.

اين آي�ه تهدي�د ش�ديدي اس�ت ب�ر كس�اني ك�ه ب�ا س�نت ب�ه مخ�الفت برخاس�ته اند، و راهي غ�ير از راه مؤمن�ان ب�راي خ�ود انتخ�اب كرده ان�د؛ ص�حابه، اولين مؤمن�اني هس�تند ك�ه در rحقيقي همچ�ون ص�حابه ي رس�ول الل�ه آي�ه وارد مي ش�وند و رس�ول الله آنه�ا را مش�اهده نم�وده و rاين آنه�ا ب�وده و اعم�ال و رفت�ار هم�راه

باش�يم و دي�د م�ا r ره�رو راه رس�ول الل�ه يگفته هايش�ان را ش�نيده اس�ت؛ پس م�ا باي�د همچ�ون ص�حابه نس�بت ب�ه س�نت همانن�د آن�ان باش�د، زي�را ن�زول وحي ب�ر حس�ب لغت و فهم آن�ان ب�وده اس�ت و آن�ان نس�بت

به لغت عربي آگاهي بيشتري از ما داشتند.

اختالف م�ذموم و ب�د اين اس�ت ك�ه س�نت و فهم ص�حابه و علم�اء نس�بت ب�ه آن س�نت ب�راي م�ا ث�ابت باش�د، ا م�ا بي�اييم مفه�وم جدي�دي را بس�ازيم و اس�تنباط ك�نيم ك�ه ب�رخالف فهم آن�ان باش�د و ب�ا عق�ل خ�ويش Oام�

در س�وره ي انف�ال آيه ي � فهم آن�ان ك�ه ش�اهد وحي بودن�د و ب�ه لغت ع�ربي دان�اتر بودن�د را رد ك�نيم؛ الل�هرAيحكم [ مي فرماي�د: 46 ذه0ب0 ت.0 و0 لوا ت0فش.0 ف0 عوا از0 ت0ن.0 و0ال0 س.ول0ه و0ر0 ه0 Q.الل أ0طAيع.وا از ] و0 و « :

خداون�د و پي�امبرش اط�اعت و پ�يروي كني�د و ب�ا يك�ديگر اختالف و تن�ازع نكني�د، پس س��ر افكن�ده و شكس�ت مي خوريد و قوOت و هيبت شما از ميان م�ي رود «.

12

Page 14: آهنگ

3524ابوداود ح ش ابن عساكر ح ش 72408

دعلج در منتقي ح 9ش

ابن حبان ح ش 6909

طبراني در معجم كبير ح

3341ش 9ودعلج

طبراني در مسند شاميين ح ش

578

بخاري ح ش 5189

بيهقي در سنن كبري ح ش

19341

بيهقي در سنن كبري ح 5626ش

بخاري در تاريخ كبير 1/166

بخاري در تاريخ كبير و بيهقي در 1/166

4/282شعب و ابن ماجه ح ش

4018

ول النQبAي; ازAف0r 0 ي0ق. ع.0 الم0 ر0 و0 م.` الخ0 رAي.ر0 و0 ر0 و الح0 A.ون0 الحMل Aت0ح و0امj ي0س.` تAي أ0ق.` Qن أم Aم Qل0ي0ك.ون0ن hة اج.0 ير0 لAح0 A.ق م ي0عنAي الف0 AيهAأت ةh ل0هم ي.0 ارAح0 م بAس.0 Aروح ع0ل0يه نبA ع0ل0مh ي.0 Aل0ى ج0 و0امj إ ل0ي0ن.زAل0نQ أ0ق.` و0Aل0ى ازAير0 إ ن.0 د0ة[ و0خ0 ر0 A.ين0 قAر خ آخ.0 ي0مس.0 ع الع0ل0م0 و0 ي0ض.0 ه و0 Q.تهم اللJيب0ي د[ا ف0 ا غ.0 Aل0ين.0 ع إ A.ي0قول.ون0 ارج ف0 Aة ي0ام.0 Aالق Aوم ي.0

أبو مالك )صحابي(

أبو عامر )صحابي(

رجل ممن )مبهم(أخبره

عبد الرحمن بن نم )ثقة( غ

مالك بن أبي مريم )مقبول(

يس ة بن ق�يط ع)ثقة(

ابن جابر )ثقة(

صدقة بن خالد )ثقة(

بشر بن بكر )ثقة(

عبدالوهاب بن نجدة )صدوق(

إبراهيم بن عبدالحميد

)ثقة(

عبدالرحمن بن ابراهيم )ثقة حافظ(

هشام بن عمار )ثقة(

موسى بن سهل

)ابن حجروقط: ثقه(

الحسن بن سفيان)امام

ذهبي:ثقه(

الحسين بن الله عبد

القطان)دارقطني:ثق

ه(

محمد بن يزيد

الدمشقي)صدوق(

ابوبكر االسماعيلي

)ثقه، حافظ(

الل��ه rرس��ول مي فرماي����������د: امت از اف��رادي من مي آين�د ك�ه زن�ا وش�راب وابريش�م حالل را وآهن��گ آنه�ا از و مي كنن�د س��ر ب��ر کس��انی م���نزل ک���وهی ک���ه می گیرن���د ب��ا آنه��ا چوپ��ان از خ��ودش گله ی عب��ور آنه��ا کن��ار فق�یری و می کن�د حاجت���ش ب��رای آن��ان می رود ن��زد می گوین�د او ب�ه و ک�ه ف�ردا ن�زد م�ا بی�ا را آنه�ا الل�ه ک�ه !در ش�ب هالک می ب�ر را ک�وه و کن�د خ�راب آن�ان س�ر جم�ع از و می کن�د آنه�ا اف�رادي ت�ا روز ب�ه ميم�ون قي�امت تب���ديل وخ���وك

مي شوند.

امام بخاري 1

3

حديث 1شماره

£ن أ ح£م د عيس ى بثقه)العسقالني

)

Page 15: آهنگ

مدار اسانيد اين روايت و متون آن

ال ام�ام بخ�اري گوي�د: ار¤ق� £نa ع م�� امa ب ابر¤، هش� £ن ج� £نa ي ز`ي�د ب ح£م ن ب د�ث ن ا ع ب�£دa ال�ر� £نa خ ال�د¤، ح� د ق ةa ب د�ث ن ا ص� ، ح� و aو£ أ ب�

امر¤ أ و ع� aد�ث ني أ ب� : ح� ال ع ر`ي¥، ق� ¤ األ£ ش�£ £م £نa غ ن ح£م ن ب دa ال�ر� د�ث ن ا ع ب�£ بي¥، ح� £كال £س¤ ال £نa ق ي ةa ب د�ث ن ا ع طي�� ح� �بي� مع الن ذ ب ني س� ا ك� ه` م� ع ر`ي¥، و الل�� :rم ال�ك¤ األ£ ش�£ aول aي ق� « لMون0 � Aي0س.ت0ح jي أ0ق.و0امAت Qن أم Aم Qل0ي0ك.ون0ن

ةh ل0هم ارAح0 روح بAس.0 نبA ع0ل0مh ي.0 Aل0ى ج0 ل0نQ أ0ق.و0امj إ Aل0ي0ن.ز ازAف0 و0 الم0ع.0 ، و0 م.ر0 الخ0 ، و0 رAي.ر0 الح0 ، و0 ر0 A.الحع الع0ل0م0 ي0ض..0 ه و0 Q..تهم اللJيب0ي د[ا، ف0 ا غ..0 Aل0ين..0 ع إ A..ي0قول..ون0 ارج ةh، ف0 اج..0 ير0 لAح0 A..ق م ي0عنAي الف0 AيهAأت ي..0

Aة ي0ام0 Aالق Aل0ى ي0ومA ن0ازAير0 إ د0ة[، و0خ0 ر0 Aين0 قAر خ آخ0 ي0مس0 «. �و0 و بيهقي در 1890 و بيهقي در س�نن ص�غري ح ش 6909 و ابن حب�ان ح ش 5189تخ�ريج: بخ�اري ح�ديث ش�ماره ي

وط�براني در 578 وط�براني در مس�ند ش�اميين ح ش 19341 وبيهقي در س�نن ك�بري ح ش 5626س�نن ك�بري ح ش 9 ودعلج در منتقي ح ش 3341معجم كبير ح ش

گوي�د: اب�وداود د�ث ن ا ام�ام د ة ح� £نa ن ج�£ اب ب £و ه�� دa ال £ن ع ب�£ £ن ي ز`ي�د ب ح£م ن ب £نa ب ك�£ر¤، ع ن£ ع ب�£د ال�ر� رa ب د�ث ن ا بش�£ ، ح� aو ع� امر¤ : ح� د�ث ني أ ب� ع ر`ي�، ق� ال ¤ األ£ ش�£ £م £ن غ ن ح£م ن ب £د ال�ر� مع£تa ع ب� £س¤، ق� ال : س� £نa ق ي �ةa ب : ح� د�ث ن ا ع طي� ابر¤، ق� ال ج�

ول الل��ه` aس� مع ر ا ك� ذ�ب ني أ ن��هa س� ى م� ر aخ�£ و£ أ ب�aو م ال�ك¤ و الل��ه` ي مين¦ أ: rأ aولaي ق� « jي أ0ق.و0امAت Qن أم Aم Qل0ي0ك.ون0ن

Aل0ى ازAير0 إ ن.0 د0ة[ و0خ0 ر0 A.رون0 ق نهم آخ.0 Aخ م ال0 : يمس.0 ا، ق.0 م.[ ر0 ك0ال0 ذ0ك.0 ، و0 رAي.ر0 الح0 زQ و0 لMون0 الخ.0 Aي0س.ت0حAة ي0ام0 Aالق Aي0وم .»

3524تخريج: ابوداود ح ش

گوي�د: بيهقي ني ام�ام ر م اعيلي¥ أ خ£ب� و ب ك�£ر¤ اإلس�£ aأنب�أ أ ب� ، aه` األ ديب د الل�� £نa ع ب�£ دa ب ر¤و مaح م�� و ع م�£ aا أ ب� ن� ب ر خ£أ

aن £ح س� ف£ي ان ]ال aن س�£ اهيم ثن�ا [ ي ع£ني اب £نa إب�£ر ح£م ن ب ر¦ ع ب�£دa ال�ر� £ن ب ك�£ر¤]، ثن�ا بش�£ ابر¤، ع ن£ [ي ع£ني اب £نa ج� ، ثن�ا ابح£م ن إذ ا ع ب�£دa ال�ر� : ف� ، ق� ال �ا في�ه` ط�aول¦ ديث ش�ي¥ في الن��اس ف� ذ ك ر ح� £جaر بيع� ةa ال £س¤، ق� ال : ق� ام ر £ن ق ي ع طي��ة ب

ه` ي مين¦ ، و الل�� و£ أ ب�aو م ال�ك¤امر¤، أ د�ث ني أ ب�aو ع� : ح� ال ا، ق� £ه� : ي مين¦ ح ل ف£تa ع ل ي aل£تaع ر`ي¥، ق ¤ األ ش�£ £م £نa غ ن ى ب ر aخ�£ أ

ول الل��ه` aس� م ع ر د�ث ني أ ن��هa س� : rح� aول aي ق� « ، رAي.ر0 الح0 ، و0 Qز لMون0 الخ.0 Aي0س.ت0ح jي أ0ق.و0امAت Qي أمAف Qل0ي0ك.ون0ن م AيهAأت ي.0 ةj ل0هم ف0 ارAح0 م س.0 Aروح ع0ل0يه نبA ع0ل0مh ت.0 Aل0ى ج0 ل0نQ أ0ق.و0امj إ Aل0ين.ز ، و0 ازAف0 الم0ع.0 ، و0 م.ر0 الخ0 و0نهم Aخ م ي0مس.0 ، و0 م الع0ل0م0 Aع ع0ل0يه ي0ض.0 يب0يJتهم ف0 د[ا، ف0 ا غ.0 Aل0ين.0 ع إ A.ارج : ي0قول.ون0 ةh ف0 اج.0 الAب ح0 ط.0

." Aة يم0 Aالق Aل0ى ي0ومA ن0ازAير0 إ د0ة[ و0خ0 ر0 Aين0 قAر آخ072408 ح ش و ابن عساكر در تاريخ دمشق5626بيهقي در سنن كبري ح ش تخريج:

، ع ن£ ام�ام ابن ابي ش�يبه گوي�د: £ث¤ ي ر aح� aن£ اتمa ب د�ث ن ا ح� : ح� ، ق� ال الح¤ £ن ص� ب� اب، ع ن£ مaع اوي� ة ب aح£ £نa ال £دa ب ي� د�ث ن ا ز ح� ي م ر£ £ن أ بي م� ال : م ال�ك ب ن اهa "، ف ق� ذ اك ر£ ¤ ف ت� £م £نa غ ن ح£م ن ب دa ال�ر� ا ع ب�£ £ن� د خ ل ع ل ي ن ا الطªالء ف� ذ اك ر£ : " ت� ال ، ق�

د�ث ني أ ب�aو م ال�ك¤ ع ر`ي¥ح� ول الل��ه` األ ش�£ aس� ا » ي ق�aولr : a، أ ن� ر مMون0ه0 م.ر0 يس.0 تAي الخ0 Qن أم Aم jب أن.0اس ي0ش.ر0م األ0رض0 AهAه ب Q..ف الل A..ي0خس ، Aات ين..0 الق0 ازAفA و0 م بAالم0ع..0 Aه A..ب ع0ل0ى رءوس ر0 ا يض..` مAه0 رA اس..` بAغ0ي..`

ن0ازAير0 الخ0 د0ة0 و0 ر0 Aنهم الق Aي0جع0ل م «.و0 وابن ماج�ه ح 4/282و بيهقي در ش�عب 284 ح ش 1/166 و بخ�اري در ت�اريخ كب�ير 23153تخ�ريج: ابن ابي ش�يبه ح ش

2039 و در شاميين ح ش 3344 وطبراني در معجم كبير ح ش 6913 و ابن حبان ح ش 4018ش 14

Page 16: آهنگ

`اعتراضات بر اين سناداحديث:ب�ه رواي�تي گفت�ه مي ش�ود ك�ه از ابت�داي اس�ناد از جهت ص�احب كت�اب، ي�ك ي�ا دو راوي ي�ا جواب: اول: معل.ق

بيشتر حذف شوند و صاحب روايت از الفاظي همچون )قال( و )قيل( و )روي( و )عن( استفاده كند!. ب�ا لف�ظ )ق�ال( روايت مي كن�د ک�ه در معلق�ات خ�ود ن�يز ب�ه ک�ار هش�ام بن عم�ار در اين ح�ديث ام�ام بخ�اري از

)ح�دثنا و ظ دیگ�ر را ب�ا لف�م�ام بخ�اري س�ه ح�ديث اش�يخ بخ�اري اس�ت و می ب�رد!؛ ولي چ�ون هش�ام بن عم�ار ح�دثنی و ق�ال( از هش�ام روایت ک�رده اس�ت، اين روايت معل�Oق نيس�ت!، زي�را هم�ان طور ك�ه گف�تيم معل�Oق در ص�ورتی ش�امل این ح�ديث و اس�ناد ح�ذف ش�وند آن از بيش�تر ي�ا راوي دو ي�ا ي�ك ك�ه اس�ت رواي�تي معلق�اتش اس�ت ک�ه آن راوی ش�یخش نباش�د و بین بخ�اری و آن راوی واس�طه ای باش�د ولی در غ�یر این ص�ورت هم�ان ط�ور ک�ه ام�ام ابن کث�یر گفت�ه اس�ت: )اين ح�ديث متص�ل اس�ت ... و ام�ام بخ�اری چ�ون اين روايت را از طری�ق ع�رض ]يع�ني عرض�ه ك�ردن ح�ديث ب�ر ش�يخ در ح�الي ك�ه بش�نود و تأيي�د كن�د[ و مناول�ه ]يع�ني اينك�ه ش�يخ كت�ابش را ب�ه ش�اگردش ده�د![ ش�نیده، این ص�یغه را ب�ه ک�ار ب�رده اس�ت!(. )ن.ك: الب�اعث

(.1/122الحثیث دوم: ش�ايد كس�ي بگوي�د ك�ه بعض�ي از علم�اء مث�ل ام�ام ابن حج�ر اق�رار داش�ته اند ك�ه اين ح�ديث معل�Oق اس�ت!؟ ولي باي�د بگ�وييم ك�ه ع�برت ب�ه دلي�ل اس�ت ن�ه ب�ه حكم! زي�را تعري�ف معل�Oق هم�ان طور ك�ه گف�تيم ب�ر اين اس�ناد ص�ادق نيس�ت؛ مگ�ر اينك�ه گفت�ه ش�ود ك�ه ام�ام بخ�اري در اين ح�ديث ت�دليس ك�رده و تظ�اهر داش�ته ك�ه اين

حديث از شيخش مي باشد و آن را از شيخش نشنيده باشد!.- 1اگ�ر هم بپ�ذیریم ک�ه این ح�دیث معل�ق اس�ت در پاس�خ گفت�ه می ش�ود: ک�ه م�ا دو ن�وع معل�ق داریم سوم:

- غ�یر مج�زوم )ب�ا لفظی همچ�ون قی�ل(؛ ک�ه ص�غیه ی مج�زوم آن داللت ب�ر 2مج�زوم )ب�ا لفظی مانن�د: ق�ال( ( .1/121این دارد که آن روایت نزد امام بخاری صحیح است. )الباعث الحثیث

اگ�ر بپ�ذيريم ك�ه اين ح�ديث ن�زد بخ�اري معل�ق اس�ت مي بي�نيم ك�ه ائمه ي ديگ�ري همين ح�ديث را ب�ا چه.ارم: اس�انيد متص�ل و ص�حيحي از هش�ام بن عم�ار روايت كرده ان�د مث�ل: ام�ام ابوعوان�ه در مس�تخرجش و ط�براني

و بيهقي و ديگران ...

گفت.ه ش.ده: )اين ح.ديث را بخ.اري از هش.ام بن عم.ار نش.نيده و ب.ه ط.ور معل.ق روايت ك.رده است(.

1

گفته شده: )هشام بن عمار ضعيف است و علماء از او انتقاد كرده اند(.

اول: امام ذهبي درباره ي وي گفته: ) صدوق است و روايت هاي بسيار و منكري دارد(.2 مي گوي�د: )هش�ام بن عمار 1/287ام�ام اب�ويعلي خليلي در كت�اب االرش�اد في معرف�ه علم�اء الح�ديث جواب:

دمش�قي ثق�ه اس�ت؛.. و ش�ايد در روايت ه�اي وي از علم�اي ش�ام اح�اديث غري�بي واق�ع ش�ود، و اين ض�عف از ط�رف ش�يوخش مي باش�د ن�ه از خ�ودش!( و ام�ام ذه�بي ن�يز ك�ه از وي انتق�اد ك�رده ن�ام او را در كت�اب ”ذك�ر aلªم في�ه وه�و موث��ق“ ي�اد ك�رده اس�ت و ش�رطش در اين كت�اب چ�نين اس�ت ك�ه، كس�ي ك�ه رتبه اش از aك من ت

حسن پايين تر است را در اين كتاب ذكر نكند!.

15

Page 17: آهنگ

دوم: ابوحاتم رازي درباره اش گفته: )صدوق است و حفظ وي تغيير يافته است(. چ�نين اس�ت: 30/248گفته ي ابوح�اتم در نق�ل س�ابق ن�اقص اس�ت و كام�ل آن در ته�ذيب الكم�ال جواب:

)هش.ام بن عم.ار در پ.يري حفظش تغي.ير يافت.ه و ه.ر كت.ابي ب.ه او مي دادن.د مي خوان.د و ه.ر آنچ.ه ب.ه او گفت.ه مي ش.د را مي گفت! و قبال ق.وي تر ب.وده! و از روي كت.ابش مي خوان.د!(؛

پس تغيير حفظ هشام بن عمار مطلق نبوده بلكه اين تغيير به هنگام پيري اش بوده است!. 210ام�ام بخ�اري ن�يز ب�ا هش�ام بن عمار قب�ل از پ�يري اش ب�ه هنگ�ام ورود ب�ه دمش�ق بع�د از س�فر بغ�داد )س�ال

هج�ري قم�ري ف�وت ش�ده و ام�ام بخ�اري ب�ه 245هج�ري قم�ري( مالق�ات داش�ته و هش�ام بن عمار ن�يز در س�ال (.435-11/420هنگام پيري هشام بن عمار مشغول تدريس بوده است )ن.ك: سير اعالم نبالء

ام�ام بخ�اري مي گوي�د: در س�فرم ب�ه ش�ام ب�ا ام�ام فري�ابي و ابومس�هر و ديگ�ران مالق�ات داش�ته ام )ت�اريخ هج�ري قم�ري و 212(؛ و ام�ام فري�ابي در س�ال 12/407 و س�ير اعالم النبالء 52/58دمش�ق، ابن عس�اكر

هج�ري قم�ري ف�وت ش�ده اند ك�ه ت�اريخ وف�ات آن�ان داللت ب�ر اين دارد ك�ه ام�ام 218ام�ام ابومس�هر در س�ال 233 هج�ري قم�ري ب�ه ش�ام رفت�ه اس�ت و ن�يز ام�ام بخ�اري كت�ابش را قب�ل از س�ال 212بخ�اري قب�ل از س�ال

هج�ري قم�ري ب�ه اتم�ام رس�انده و آن هم قب�ل از وف�ات ام�ام يح�يي بن معين ك�ه كت�اب ص�حيح بخ�اري را س�ال قب�ل از وف�ات هش�ام بن 12( يع�ني ح�داقل 491مراجع�ه مي كن�د )ن.ك: مق�دمه ي فتح الب�اري ص

عم�ار، و غ�ير از بخ�اري كس�اني ديگ�ر ن�يز هس�تند ك�ه قب�ل از پ�يري هش�ام بن عمار اح�اديث را از او ش�نيده اند ك�ه در شجره ي اسناد در صفحه ي قبلي ذكر شده اند.

ام�ا گفته ي ابوح�اتم ك�ه ه�ر آنچ�ه ب�ه هش�ام بن عمار مي گفتن�د و تلقين مي كردن�د را نق�ل مي ك�رد؛ تحلي�ل و اگ.ر روايت ش.ده ب.ه من بگويي.د تفس�يرش چ�نين اس�ت ك�ه: خ�ود هش�ام بن عمار ب�ه ش�اگردانش مي گفت: )

!(؛ يع�ني: وظيفه ي من نق�ل ك�ردن ح�ديث و من نگ.اهي ب.ه كس.ي ك.ه متحم.ل آن اش.تباه اس.ت ن.دارماس�ت و ك�اري ب�ه ص�حOت و ض�عف آن ن�دارم و ب�ه همين دلي�ل اس�ت ك�ه ام�ام اب�وداود از او انتق�اد دارد و نق�ل

�ص�لي ن�دارد زي�را مهم ب�راي وي نق�ل 400مي كن�د ك�ه وي بيش از ح�ديث نق�ل ك�رده ك�ه اص�ل مaس�ند و متاز يح�يي بن معين انتق�ادات عالم�ه اين ب�ا وج�ود و راوي�ان آن روايت!! ن�ه بررس�ي ب�وده اح�اديث ك�ردن

( . 30/248بزرگان علماي جرح و تعديل دربار ه ي او مي گويد كه باهوش و زيرك است! )تهذيب الكمال سوم: امام نسائي درباره اش گفته: ”ال بأس به“ يعني: مشكلي ندارد!

ك�ه در ج�رح و انتق�اد از راوي�ان در علم ج�رح و تع�ديل ام�ام نس�ائي از جمل�ه علم�ايي ب�ه ش�مار مي آي�دجواب: س�خت گير و متش�دد اس�ت )ن.ك: ض�وابط الج�رح والتع�ديل؛ ت�أليف عب�د العزي�ز بن محم�د العب�د اللطي�ف ص

ب�ه همين عل�ت اين گفته ي ام�ام نس�ائي ب�ه نس�بت هش�ام بن عمار تع�ديل اس�ت! ب�ه عن�وان مث�ال ام�ام (؛ 94الب�اري ص فتح مق�دمه ي در و 386ابن حج�ر نس�ائي 387 ام�ام ك�ه ح�زامي من�ذر بن إب�راهيم درب�اره ي

درب�اره اش گفت�ه: ”ال ب�أس ب�ه“ گوي�د: )اين راوي يكي از ائم�ه ب�وده ك�ه ام�ام ابن م عين و ابن وض��اح و نس�ائي او را ثق�ه دانس�ته اند!( و علم�اي زي�ادي ن�يز ب�ا ع�ادل ب�ودن هش�ام بن عمار مواف�ق هس�تند و او را ثق�ه و ص�دوق دانس�ته اند مث�ل: ام�ام بخ�اري ك�ه اح�اديثش را در كت�اب ص�حيحش ذك�ر ك�رده و يح�يي بن معين و عجلي و

الكم�ال ته�ذيب )ن.ك: ... ذه�بي و خليلي و ابن حج�ر و دارقط�ني و ثق�ات، عجلي 30/247ابن حب�ان و 2/332.)

16

Page 18: آهنگ

ي�ك دانش آم�وز ك�ه در ابت�داي تحص�يل عل�وم ح�ديث اس�ت باي�د بدان�د ك�ه اگ�ر مي خواه�د در پاس.خ: اول: م�ورد ي�ك راوي ك�ه ن�ام آن در بخ�اري و مس�لم و ... آم�ده اس�ت تحقي�ق كن�د ب�ه چ�ه كت�ابي مراجع�ه كن�د!؟ مث�ل كت�اب تق�ريب الته�ذيب و ته�ذيب الكم�ال و ... ك�ه درب�اره ي راوي�ان كتاب ه�اي ص�حيح بخ�اري و مس�لم و س�نن چهارگان�ه از لح�اظ علم رج�ال و ج�رح و تع�ديل نوش�ته ش�ده اس�ت ن�ه ي�ك كت�ابي ك�ه در ق�رن س�يزدهم در

!!؟؟ شرح احاديث از لحاظ فقهي نوشته شده استاين ص�دقه ك�ه ام�ام يح�يي بن معين و ام�ام احم�د از او انتق�اد كرده ان�د اس�مش ص�دقه بن عب�د الل�ه دوم:

مين اس�ت ن�ه ص�دقه بن خال�د!؟ و آن كس�ي ك�ه چ�نين ح�رفي را زده اگ�ر ب�ه خ�ودش زحم�تي مي داد و الس��ي مراجع�ه مي نم�ود، متوج�ه مي ش�د ك�ه در بين ش�يوخ هش�ام بن عم�ار و ªكت�اب ب�ه ته�ذيب الكم�ال ام�ام م�ز

£ن ج ابرهمچنين در بين شاگردان £ن ي ز`يد ب ح£م ن ب £د الر� كسي به اسم صدقه بن عبد الله وجود ندارد!؟ع ب( در م�ورد ص�دقه بن خال�د مي گوي�د: )ثق�ه اس�ت( و در 2927 ام�ام ابن حج�ر در تق�ريب الته�ذيب )ش سوم:

( مي گوي�د: )ن�زد همه ي علم�اء، ثق�ه اس�ت( و در ش�رح همين ح�ديث در فتح 91مق�دمه ي فتح الب�اري )ص نيز نقل مي كند كه هيچ اختالفي در ثقه بودن صدقه بن خالد نيست!؟ 10/54الباري

آخ.رين مطلب: گفت.ه ش.ده ك.ه ام.ام احم.د رحم.ه الل.ه درب.اره ي هش.ام بن عم.ار مي گوي.د: )سبك سر است و پرت وپال مي گويد(.

علم�ايي ك�ه هم دوره و اق�ران هس�تند و ب�ا هم در مس�ائل اعتق�ادي اختالف دارن�د ج�رح آن�ان در - 1جواب: ªم في�ه وه�و مaو ث��ق؛ ذه�بي 1/16هم�ديگر پذيرفت�ه نمي ش�ود! )لس�ان الم�يزان؛ ابن حج�ر aل aك و ذك�ر أس�ماء من ت

(.46ص اين گفته ي ام�ام احم�د در ج�واب ن�امه اي اس�ت ك�ه ام�ام م�روزي از ط�رف كس�اني ك�ه مجه�ول هس�تند ب�ه - 2

ب�ا ق�رآن مخل�وق rدس�ت ام�ام احم�د مي رس�اند ك�ه گفته ان�د: هش�ام بن عم�ار مي گوي�د: )الف�اظ جبري�ل و محم�د اس�ت و اينك�ه در خطبه اش گفت�ه: خداون�د ب�ه وس�يله ي آفري�ده هاي خ�ود ب�ر مخلوق�اتش متجلي مي ش�ود!؟ ..(؛ پس ام�ام احم�د خ�ودش اين ص�حبت را از هش�ام بن عم�ار نش�نيده اس�ت بلك�ه كس�اني اين حرف ه�ا را ب�ه او نق�ل كرده ان�د ك�ه مش�خص نيس�تند و ج�واب ام�ام احم�د در مقاب�ل س�ؤال آن�ان مي باش�د! و ام�ام ذه�بي در كت�اب

از هش�ام بن عم�ار دف�اع مي كن�د و مي گوي�د: 4/302 و م�يزان اعت�دال 299 و9/297ته�ذيب ته�ذيب الكم�ال )ام�ام هش�ام بن عم�ار از رتب�ه وااليي برخ�وردار ب�وده و يكي از مراج�ع در ق�رآن و س�نت اس�ت و آنچ�ه ك�ه

امام احمد بر او ايراد گرفته را مي توان تأويل نمود و بر وجه خوبي از آن برداشت كرد!!(.

17

)ام.ام ش.وكاني در كت.اب ني.ل االوط.ار درب.اره ي ص.دقه از ابن الجني.د از يح.يي بن گفت.ه ش.ده: ي از ام.ام احم.د نق.ل ك.رده ك.ه گوي.د: Jز A.معين نق.ل ك.رده ك.ه گوي.د: منزل.تي ن.دارد و ام.ام م

احاديثش درست نبوده است!؟(.

3

Page 19: آهنگ

£م دليلي ب�ر ض�عف آن نيس�ت؛ زي�را ن�زد جواب: اول: واق�ع ش�دن م�دار اين روايت ب�ر عب�د الرحمن بن غ نعلم�اي اه�ل س�نت اح�اديث آح�اد ص�حيح، فائ�ده ي علم و عم�ل را دارن�د و ام�ام بخ�اري اولين ح�ديث كت�اب اري¥ از £ص� عيد¤ األ£ ن £نa س� ي ى ب ص�حيحش را آح�اد ق�رار داده ك�ه م�دار آن در س�ه طبق�ه ب�ر ي�ك راوي اس�ت )ي ح££هa( و از نظ�ر بعض�ي ض�ي الل��هa ع ن� �اب ر £خ ط� £ن ال £ثي� از عaم� ر ب �ي £ن و ق��اص¤ الل £ق م� ة ب £مي¥ از ع ل �ي اهيم الت £ر £نa إب� مaح م��دa ب£م ص�حابي اس�ت! )ن.ك: ته�ذيب علم�اء )مث�ل: يح�يي بن بك�ير و ليث و ابن لهيع�ه و..(: عب�د الرحمن بن غ ن

£م از بزرگ�ان ت�ابعين اس�ت، و عالم�ه 17/341الكم�ال ( و از نظ�ر ديگ�ران از علم�اي ح�ديث عب�د الرحمن بن غ ن او را در طبقه ي اول ت�ابعين از اه�ل ش�ام ق�رار مي ده�د و مي گوي�د: )إن 7/441ابن س�عد در كت�اب طبق�ات

ش�اء الل�ه ثق�ه ب�وده اس�ت و عم�ر بن الخط�اب وي را ب�ه ش�ام مي فرس�تد ت�ا عل�وم ش�رعي را ب�ه م�ردم بي�اموزد ( مي گوي�د: )از علم�اي ت�ابعين اه�ل ش�ام ب�وده و از بزرگ�ان ت�ابعين 33...( و ام�ام عجلي در كت�اب الثق�ات )ص

( .17/340و ثقه است(. )ن.ك: تهذيب الكمال اض�طراب و اختالف در اس�م ص�حابي ن�زد علم�اي ح�ديث عيب و عل�Oتي محس�وب نمي ش�ود ك�ه ب�ا آن دوم:

ح�ديث را تض�عيف نم�ود، زي�را ص�حابه هم�ه ع�ادل هس�تند و در مس�أله ي ع�دالت ص�حابه اجم�اع اس�ت و آن ي مام ال�ك اض�طراباتي ك�ه در تع�يين اس�م اين دو ص�حابي در اس�ناد واق�ع ش�ده اس�ت از طري�ق £ن أ بي م� ر£ ب�وده ب

ك�ه رتبه اش در علم ج�رح و تع�ديل مقب�ول اس�ت و مخ�الفت وي ب�ا علم�اي ثق�ات اعتب�ار ن�دارد!. )ن.ك: فتح و نكت ابن الصالح نوع نوزدهم(.10/55الباري

مي گوي�د: )ابوع�امر اش�عري ص�حابي اس�ت( و همچ�نين ام�ام 56م�ام بخ�اري در كت�اب الك�ني ص سوم: ا( او را ض�من ص�حابه محس�وب مي كن�د و مي گوي�د: )ابوع�امر 556خليف�ه بن خي�اط در كت�اب طبق�ات )ص

اش�عري اس�مش عب�د الل�ه بن ه�انئ اس�ت وگفت�ه ش�ده: بن وهب و گفت�ه ش�ده عبي�د الل�ه بن وهب در زم�ان خالفت عب�دالملك بن م�روان ف�وت ش�ده و ابومال�ك اش�عري در زم�ان خالفت عم�ر بن الخط�اب ف�وت ش�ده

.7/253است(. ن.ك: االصابه، ابن حجر ناگفت�ه نمان�د ك�ه اين روايت را ش�مار زي�ادي از علم�اي ح�ديث ص�حيح دانس�ته اند و تنه�ا كس�ي ك�ه از علم�اي ق�ديم ب�ر ص�حOت اين روايت اع�تراض نم�وده ابن ح�زم ظ�اهري اس�ت؛ و كس�اني ك�ه اين روايت را ص�حيح

-6- ابن الجماع�ه 5- ابن الص�الح 4- ابن حب�ان 3- اب�وبكر اس�ماعيلي 2- بخ�اري 1دانس�ته اند از اين قرارن�د: - 14 س�خاوي 13 ابن حج�ر 12- عي�ني 11- ابن رجب 10- ع�راقي 9- ابن الملقن 8- ابن كث�ير 7ابن القيم

- آلباني و ..15احمد شاكر 18

( دو ص.حابي گفت.ه ش.ده: اس.م در و مي باش.د غ0نم بن عب.د الرحمن ب.ر روايت اين م.دار (.اضطراب حاصل شده و ابوعامر مجهول است!؟

4

Page 20: آهنگ

م تن اين اعتراضات بر حديث :

آن: چ�نين اس�ت ك�ه واو بين دو جمله ي ح.الت اول داللت اق�تران ب�ا واو چن�د ح�الت دارد ك�ه پاس.خ:ن [كام�ل ق�رار بگ�يرد ك�ه ن�زد جمه�ور علم�اء داللت اق�تران در اين ح�الت ض�عيف اس�ت؛ مث�ل: Aكل.وا م

AهAاد ه ي.0وم0 ح0ص.0 Q.ق آت.وا ح0 ر0 و0 0ثم.0 Aذ0ا أ رAهA إ ( : » از محص�والت ]خودت�ان[ هرگ�اه ثم�ره 141)انع�ام: ] ث0م.0دادن�د بخوري�د و ب�ه هنگ�ام چي�دن و دروكردنش�ان زك�ات آنه�ا را بدهي�د «؛ در اين آي�ه واو بين دو جمله ي كام�ل ق�رار گرفت�ه پس حكم دو جمل�ه مث�ل هم نمي باش�د و خ�وردن از محص�والت مب�اح و زك�اتش

(3/260واجب است! )شرح كوكب منير چ�نين اس�ت ك�ه معط�وف ن�اقص باش�د و اگ�ر معط�وف علي�ه ح�ذف ش�ود خ�ودش ب�ه حالت ديگ.ر:

تنه�ايي معن�اي ك�املي نده�د مث�ل عط�ف مف�ردات ب�ر هم�ديگر چنانچ�ه در ح�ديث مع�ازف ك�ه در پي تحقي�ق آن هس�تيم مي باش�د! ب�ه عن�وان مث�ال: )احم�د خ�وب اس�ت و محم�د( ك�ه اگ�ر جمله ي احم�د خ�وب اس�ت را ح�ذف ك�نيم كلمه ي محم�د ب�ه تنه�ايي معن�ايي نمي ده�د زي�را ب�دون خ�بر مي ش�ود!؟ و در ح�ديث مع�ازف ن�يز اگ�ر جمله ي ”زن�ا را حالل مي كنن�د“ را ح�ذف ك�نيم ديگ�ر ابريش�م و مش�روب و آهن�گ ب�ه

تنهايي معنا نمي دهند!!كه در اين چ.نين ح.التي ب.ه اتف.اق علم.اء اق.تران مف.ردات ب.ر هم.ديگر داللت ب.ر مش.ترك ب.ودن حكم آنه.ا ب.ا هم.ديگر اس.ت! و كس.اني ك.ه اين اجم.اع را نق.ل كرده ان.د از اين

الفق�ه قرارن.د: اص�ول في المحي�ط البح�ر در زركش�ي ارش�اد 111-8/110ام�ام در و ش�وكاني و ص�در الش�ريعه در التئض�يح لمتن 2/261 و عالء ال�دين بخ�اري در كش�ف األس�رار 248الفح�ول ص

.1/51 و ابن حزم در األحكام 3/337 و قرافي در نفائس األصول 191-1/185التنقيح پس هم�ان طور ك�ه زن�ا ح�رام اس�ت پوش�يدن لب�اس ابريش�مي )ب�راي م�رد( و مش�روب و آهن�گ ن�يز

حرام هستند!!

رواي�تي ك�ه ب�ه آن اس�تناد ش�ده ب�ا اح�اديث ص�حيح ديگ�ر مغ�ايرت دارد و م�دار اين روايت ك�ه ب�ه جواب: � بي�ان ش�د ك�ه رتبه اش مقب�ول اس�ت، و هم�ان طور آن اس�تناد ش�ده ب�ر مال�ك بن أبي م�ريم اس�ت، و قبالك�ه ابن حج�ر گفت�ه اين چ�نين راوي�اني ك�ه اين وص�ف ب�ه آن�ان تعل�ق گرفت�ه ش�ده ب�ه احاديثش�ان اس�تناد نمي ش�ود و ض�عيف اس�ت مگ�ر اينك�ه راوي ديگ�ري در آن روايت او را تأيي�د كن�د و مال�ك بن أبي م�ريم ن�يز ب�ا وج�ود ض�عيف ب�ودنش ب�ا مجم�وعه اي از ثق�ات در نق�ل ح�ديث مخ�الف ب�وده اس�ت! پس نباي�د ب�ه

اين روايت ضعيف دامن بزنيم و احاديث ديگري كه اسانيد آن صحيح است را رها كنيم!؟ 19

ش�ده: لب.اس گفت�ه پوش.يدن ح.رمت زي.را اس.ت ض.عيف ح.ديث اين در اق.تران داللت ابريشمي مثل زنا و نوشيدن مشروب نيست!!

1

ن.زد ابن ماج.ه در س.ننش تهدي.د ب.ر نوش.يدن مش.روب اس.ت، و ش.نيدن آهن.گ از گفت�ه ش�ده: جهت نقل كامل آن واقعه است!؟.

2

Page 21: آهنگ

در نصوص.ي ك.ه وعي.د و در علم اص�ول فق�ه م�ا ي�ك قاع�ده داريم و آن هم اينك�ه: )جواب: اول: تهدي.د در آن آم.ده چيزه.اي مب.اح و ح.رام ب.ا هم ذك.ر نمي ش.وند زي.را نباي.د انس.ان ب.راي انج.ام دادن ك.ار مب.احي تهدي.د و ت.وبيخ ش.ود ب.ه عن.وان مث.ال: درس.ت نيس.ت ك.ه گفت.ه

ام�ام اب�وبكر جص�اص در كت�اب فص�ول ش.ود اگ.ر زن.ا ك.ردي و آب خ.وردي ع.ذاب مي بي.ني!(؛ مي گوي�د: )اگ�ر پ�يرو و ره�رو راه مؤم�نين نب�ودن ك�ار ب�دي نب�ود ب�ا مخ�الفت ب�ا 3/263في األص�ول مقارن�ه مي كن�د و r مقارن�ه نمي ش�د؛ پس وق�تي اين فع�ل را ب�ا مخ�الفت ب�ا رس�ول الل�ه rرس�ول الل�ه

انج�ام دهن�ده ي آن را م�ذموم مي ش�مارد دلي�ل ب�ر ص�حيح ب�ودن قاع�ده اي اس�ت ك�ه ذك�ر ك�رديم و آن در ي�ك آي�ه ب�ا هم جم�ع rاينك�ه اگ�ر ب�ه تنه�ايي ب�د نب�ود ب�ا مخ�الفت ب�ا رس�ول الل�ه اول: هم ب�ا دو وج�ه:

اينك�ه م�ذمOت و ب�دي ب�ر ه�ر دو ك�ار ب�ا دوم: س�وره ي نس�اء(!؛ 115 آي�ه 4نمي ش�دند )ن.ك: ص�فحه ي هم ص�ورت گرفت�ه اس�ت، و اگ�ر ت�رك ك�ردن راه مؤم�نين ك�ار ب�دي نب�ود نباي�د هم�راه ب�ا مخ�الفت ب�ا

ا [: � ذك�ر مي ش�د! آي�ا نمي بي�ني ك�ه فرم�وده ي الل�ه rرس�ول الل�ه Aل0ه.[ ع0 الل.QهA إ ال.QذAين0 ال0 ي.0د`عون0 م.0 و0قJ و0ال0 ي0زن.ون0 م0 الل.Qه إAالQ ب.Aالح0 Qر ر0 و0ال0 ي0قتل.ون0 النQفس0 الQتAي ح.0 و كس�اني ( : »68)انع�ام: ]آخ.0

ك�ه هم�راه ب�ا الل�ه معب�ود ديگ�ري را ب�ه فري�اد نمي خوانن�د، و ج�اني را ك�ه خداون�د ]خ�ونش را[ ح�رام ك�رده اس�ت ج�ز ب�ه ح�ق نمي كش�ند، و زن�ا نمي كنن�د «؛ دليلي اس�ت ب�ر اين ك�ه ه�ر ك�دام از اين كاره�ا ب�ه تنه�ايي ب�د هس�تند ك�ه انج�ام دهن�ده ي آن مس�تحق عق�وبت اس�ت هرچن�د ك�ه در اين س�خنان ب�ا هم

و كت�اب تبص�ره اب�و اس�حاق ش�يرازي ص�فحه ي 2/184جم�ع ش�ده اند!(. )ن.ك: الع�ده في اص�ول الفق�ه و ابن الس�معاني در القواط�ع في أص�ول الفق�ه 373 و احك�ام الفص�ول، ام�ام ب�اجي ص�فحه ي 202

و رازي در 1/307 و سرخس�ي در اص�ول 5/111 و ابن عقي�ل در الواض�ح في اص�ول الفق�ه 1/464...(.4/36المحصول في علم األصول

اف�رادي از امت من مي آين�د ك�ه زن�ا وابريش�م وش�راب وآهن�گ را حالل )در ح�ديث آم�ده ك�ه: دوم: مي كنن�د ... و در دنب�اله ي آن آم�ده ك�ه بعض�ي از كس�اني ك�ه چ�نين ك�اري را انج�ام مي دهن�د تب�ديل ب�ه خ�وك و ميم�ون مي ش�وند .. (؛ اين ح�ديث داللت ب�ر اين دارد ك�ه آن�ان زن�ا را ب�راي خودش�ان حالل ب�راي خودش�ان حالل ابريش�م را پ�ارچه ي ب�راي خودش�ان حالل مي كنن�د و را مي كنن�د و مش�روب مي كنن�د و آهن�گ را ب�راي خودش�ان حالل مي كنن�د!! يع�ني: حالل ك�ردن ب�ه ه�ر ك�دام از اينه�ا ب�ه تنه�ايي

بر مي گردد!عقوب�تي ك�ه ب�راي چ�نين كس�اني گذاش�ته ش�ده و آن هم تب�ديل ش�دن ب�ه خ�وك و ميم�ون؛ دلي�ل سوم:

ب�ر اين اس�ت ك�ه هرگ�اه شخص�ي اين كاره�اي ح�رام را ب�ا هم انج�ام ده�د عق�وبت وي س�خت تر و ر0 و0ال0 ي0قتل.ون0 [: � دردن�اك تر اس�ت! مث�ل فرم�وده ي الل�ه ا آخ.0 Aل0ه.[ ع0 الل.QهA إ ال.QذAين0 ال0 ي.0د`عون0 م.0 و0

ا ) 0ث0ام.[ ل ذ0ل.Aك0 ي0ل.ق0 أ ن ي0فع.0 م0 قJ و0ال0 ي0زن.ون0 و0 م0 الل.Qه إAالQ ب.Aالح0 Qر اع0ف 68النQفس0 الQتAي ح.0 ( يض.0ان.[ا ي.هA مه0 Aي0خل.د` ف ةA و0 ي0ام.0 Aذ0اب ي.0وم0 الق ( : »و كس�اني ك�ه هم�راه ب�ا الل�ه 6968)انع�ام: و]ل.0ه الع.0

معب�ود ديگ�ري را ب�ه فري�اد نمي خوانن�د، و ج�اني را ك�ه خداون�د ]خ�ونش را[ ح�رام ك�رده اس�ت ج�ز ب�ه ( ع�ذاب او در قي�امت دو 68ح�ق نمي كش�ند، و زن�ا نمي كنن�د و ه�ركس چ�نين كن�د كيف�ر آن را مي بين�د )

چندان مي گردد و خوار و ذليل جاودانه در عذاب مي ماند «.

20

اين عقوب.تي ك.ه ب.ر اين اش.خاص ف.رو فرس.تاده ش.ده ب.ه خ.اطر حالل دانس.تن گفت�ه ش�ده: يكي از اص.ناف م.ذكور در اين روايت نيس.ت! بلك.ه اين عق.وبت ب.ر انج.ام دادن تم.امي

اين كارها با هم است و آن هم به خاطر زياده روي در خوش گذراني و فساد است!؟

3

Page 22: آهنگ

آري! در اين ح�ديث خ�بري از آنچ�ه در آين�ده رخ مي ده�د ي�اد ش�ده اس�ت و آن هم حالل ك�ردن پاس.خ: بعض�ي از محرم�ات و تب�ديل ش�دن ع�ده اي ب�ه خ�وك و ميم�ون! ولي ه�ر ك�دام از اينه�ا حكم مس�تقلي

پس حالل دانس�تن ح�رام دارن�د و عق�وبت تب�ديل ش�دن ب�ه خ�وك و ميم�ون ب�ر مجم�وعه ي اين كارهاس�تي�ك ط�رف قض�يه و عق�وبت ب�ر چ�نين ك�اري ط�رف ديگ�ر قض�يه اس�ت و اينگون�ه برداش�ت ها ك�ه از جهت خ�بر آم�ده در ق�رآن زي�اد اس�ت مث�ل خ�بر از عقوب�تي ك�ه ب�ر ق�وم ل�وط علي�ه الس�الم فرس�تاده ش�د ك�ه ب�ا آن عملش�ان مس�تحق عق�وبت ش�دند و اين خ�بر ب�راي بي�ان ح�رام ب�ودن ك�ار آن�ان كف�ايت مي كن�د، زي�را ممكن

نيست كه به علOت كار حاللي عقوبت ببينند!؟

گفته ي ابن الع�ربي را كام�ل چ�نين نق�ل مي كن�د 10/55ام�ام ابن حج�ر عس�قالني در فتح الب�اري جواب: ك�ه عالم�ه ابن الع�ربي مي گوي�د: )احتم�ال دارد معن�اي آن چ�نين باش�د ك�ه آن�ان اعتق�اد دارن�د ك�ه آن ك�ار

آن.ان در حالل اس�ت و احتم�ال دارد ك�ه اين گفت�ه در حكم مج�ازي ب�ر زي�اده روي آن�ان باش�د؛ يع�ني: زي.اده روي حاللي ك.ار در ك.ه هم.ان طور مي كنن.د زي.اده روي مش.روب نوش.يدن

...(. پس مقص�ود عالم�ه ابن الع�ربي در حكم مج�ازي اين اس�ت ك�ه آنه�ا عالوه ب�ر حالل دانس�تن مي ش.ودآن كار، بدون هيچ ترس و مباالتي اين كار را انجام مي دهند!

در لغت ع�ربي بين لف�ظ ع�زف و ع�ازف و مع�ازف فرق ه�ايي وج�ود دارد! ك�ه از اين قرارن�د: جواب: - ادواتي ك�ه ب�ا آن آهن�گ ب�ه 2- ب�ازي ب�ا ادوات موس�يقي و آهن�گ 1 س�ه معن�ا دارد: ع.زف كلمه ي اول:

1/360 و العين، فراهي�دي 9/244-ص�داي آهن�گ و ص�داي ب�اد و ... )ن.ك: لس�ان الع�رب 3عم�ل مي آي�د (.1084و قاموس محيط، فيروزآبادي ص

- كس�ي ك�ه ب�ا ادوات موس�يقي آهن�گ 2- خوانن�ده ي�ا آوازخ�وان! 1 دو معن�ا دارد: ع.ازفكلمه ي دوم: و ق�اموس محي�ط، فيروزآب�ادي ص 9/244 و لس�ان الع�رب 467مي زن�د! )ن.ك: الص�حاح، ج�وهري ص

1084.) فق�ط ي�ك معن�ا دارد و آن هم ادوات آهن�گ و موس�يقي مث�ل ع�ود وطب�ل و دف مع.ازفكلمه ي سوم:

و العين، فراهي�دي 9/244و ت�ار ... و اين مس�أله بين علم�اي لغت اتف�اق اس�ت. )ن.ك: لس�ان الع�رب و النهاي�ه في غ�ريب 467 و الص�حاح، ج�وهري ص 1084 و ق�اموس محي�ط، فيروزآب�ادي ص 1/360

و المص�باح المن�ير، 7/490 و مخص�ص، ابن س�يده 1/68 و محي�ط، ابن عب�اد 3/457الح�ديث، ابن األث�ير ومجم�ع 1/199 وته�ذيب اللغ�ه، ازه�ري2/60 و المغ�رب في ت�رتيب المع�رب، مط�رزي2/407في�ومي

(.6022 و تاج العروس، زبيدي ص3/228البحرين، طريحي

21

واق.ع مي ش.ود و از اين خ.بري rاين ح.ديث خ.بري اس.ت از آنچ.ه در امت محم.د گفت�ه ش�ده: كه از آينده است نمي توان حكمي را استنباط كرد!؟

4

ب.ا توج.ه ب.ه كالم عالم.ه ابن الع.ربي رحم.ه الل.ه: كلمه ي يس.تحلون دو معن.ا دارد: گفت�ه ش�ده:اول: اعتق.اد ب.ه حالل ب.ودن آن ك.ار؛ و دوم: زي.اده روي در انج.ام دادن ي.ك ك.ار؛ زي.را حالل

دانستن يك چيز حرام مانند زنا، كفر است!

5

در كتاب ه.اي لغت ب.ه معن.اي ادوات موس.يقي و در معن�اي مع�ازف اختالف اس�ت و گفته ان.د:آهنگ و نيز بازي و بازي كننده و خواننده هم مي آيد!!؟

6

Page 23: آهنگ

از آنچ�ه اس�ت ك�ه در زم�ان ج�اهليت انج�ام گرفت�ه ن�ه در rنق�ل اين واقع�ه از ط�رف رس�ول الل�ه جواب: در زم.ان ج.اهليت جم.ع ش.دند زم�ان خ�ودش!! و اين روايت ب�ه ط�ور كام�ل ب�ا ذك�ر اينك�ه ي�ازده زن

ب�ا اس�ناد 9/131و ام�ام نس�ائي در س�نن ك�بري 18830ن�زد ام�ام ط�براني در معجم كب�ير ح�ديث ش�ماره ي صحيحي آمده است، پس استدالل به اين روايت كامال نادرست است!؟

: اينك�ه اگ�ر لف�ظ )ع�زف( ب�ه ص�ورت جم�ع ب�ا لف�ظ )مع�ازف( بياي�د فق�ط معن�اي ادوات موس�يقي خالص.هرا دارد و همانن�د آن كلمه ي ”ق�رء“ ك�ه جم�ع آن ”ق�روء و أق�راء“ مي باش�د؛ و كلمه ي ”ق�رء“ ب�ه ط�ور

- پ�اكي از حيض! و اگ�ر ب�ه ص�ورت جم�ع ب�ا 2- حيض )ي�ا قاع�ده ي ماهي�انه ي زن( و 1مف�رد دو معن�ا دارد ( و اگ�ر جم�ع آن ب�ا دعي الص.الة أي.ام أقرائ.كح.ديث: لف�ظ ”أق�راء“ بياي�د ب�ه معن�اي حيض اس�ت )

نQ مث.للف�ظ ”ق�روء“ بياي�د ب�ه معن�اي پ�اكي بع�د از حيض اس�ت ) Aه A.أ0نفسAص.ن0 بQب ات ي0ت0ر0 المط0لQق.0 : و0hث.0ة0 ق.روء و مثال ه�اي ديگ�ر ن�يز وج�ود دارد ك�ه ام�ام تلمس�اني در كت�اب ”مفت�اح األص�ول في بن�اء ( ث0ال0

به آن اشاره مي كند.80الفروع علي األصول“ صفحه ي

كلمه ي ”يس�تحلون“ در تم�امي جواب: هيچ اض.طرابي در اين روايت نيس.ت! زي.را: اول: ي م روايت ه�ا ذك�ر ش�ده مگ�ر رواي�تي ك�ه ب�ا اس�ناد ر£ £ن أ بي م� روايت ش�ده اس�ت!؟ و اين راوي م ال�ك ب

ضعيف است و اختالف او با ثقات اعتبار ندارد!!£ن أ بي كلمه ي ”الح�ر و الخ�ز“ ن�يز در تم�امي روايت ه�ا ذك�ر ش�ده مگ�ر رواي�تي ك�ه ب�ا اس�ناد دوم: م ال�ك بي م روايت ش�ده اس�ت!؟ و ام�ا اختالف در نقطه ه�اي اين كلم�ه ك�ه م�وجب تغي�ير معن�ا مي ش�ود وج�ود م� ر£

مي گوي�د: )ابن ناص�ر اين كلم�ه را چ�نين ي�اد 10/57دارد؛ هم�ان طور ك�ه عالم�ه ابن حج�ر در فتح الب�اري بيش�ترين ب�دون نقط�ه و كس�ره و ”راي“ خفي�ف ك�ه هم�ان ش�رمگاه اس�ت و در ب�ا ”ح�اي“ ك�رده: روايت ه�اي ص�حيح بخ�اري چ�نين آم�ده اس�ت! ... و ام�ام ابن الع�ربي گوي�د: اين كلم�ه ب�ا دو نقط�ه ]يع�ني: الخ�ز[ تص�حيف و اش�تباه اس�ت و آن چ�ه در روايت ه�اي م�ا آم�ده ب�دون نقط�ه ]يع�ني: الح�ر[ اس�ت ك�ه

همان شرمگاه مي باشد و مقصود اين است كه زنا را حالل مي كنند ...(.كلمه ي ”مع�ازف“ ن�يز در بيش�ترين روايت ه�ا از هش�ام بن عم�ار ي�اد ش�ده و روايت بيهقي در سوم:

ك�بري ح�ديث ش�ماره ي اس�ناد 5626س�نن ب�ا اهيم £نa إب�£ر ح£م ن ب £ن ب ك�£ر¤ازع ب�£دa ال�ر� ر¦ ب روايت بش�£ ن�يز هشام بن عمار را تأييد مي كند. والله أعلم.

22

گفته ان�د: اين ح�ديث تع�ارض دارد ب�ا اح�اديث ديگ�ري در ص�حيح بخ�اري و مس�لم ك�ه داللت ب�ر اين دارد ك�ه ك�ه مش�هور اس�ت لاز آهن�گ و موس�يقي اس�تفاده مي كردن�د؛ مث�ل ح�ديث عائش�ه rدر زم�ان رس�ول الل�ه

ب�ه ح�ديث ”ام زرع“ ك�ه در آن ح�ديث آم�ده ك�ه ي�ازده زن وص�ف شوهرانش�ان كردن�د ... و دهمي گفت: )ش.تران وق.تي ص.داي ع.ود )ي.ا هم.ان ت.0ار( را مي ش.نوند مي دانن.د ك.ه باي.د ب.راي قرب.اني

7شدن به خاطر مهمانان آماده شوند!!(.

كلمه ي آن روايت ه�اي از بعض�ي در ك�ه اين جهت از دارد مع�ازف مش�كل ح�ديث متن گفت�ه ش�ده: “ و ج�ايي Oيس�تحلون“ آم�ده و در بعض�ي ديگ�ر اين كلم�ه نيام�ده اس�ت!؟ و همچ�نين ج�ايي كلمه ي ”الخ�ز””الح�ر“ آم�ده و ج�ايي هيچك�دام از اينه�ا ذك�ر نش�ده اس�ت و همچ�نين كلمه ي ”مع�ازف“ در بعض�ي از روايت ه�ا آم�ده و در بعض�ي ديگ�ر نيام�ده اس�ت!؟؛ و اين اختالف�ات دلي�ل ب�ر اض�طراب در اين روايت

8است.

Page 24: آهنگ

ابويعلي ح ش 2702

بيهقي ح ش 19344

بيهقي ح ش 16032

احمد ح ش 2526

احمد ح ش 2526

ابو داود ح ش 3213

احمد ح ش 3148

وبيهقي ح ش 1891

بيهقي ح ش 19343

بيهقي ح ش 19297

ال0 : " ك.لM مس.كAر0r h ي0ق.ول النQبAي; ة0 "، و0ق.0 الكوب.0 ، و0 ر0 A.يس الم0 ، و0 م.ر0 م0 ع0ل0يكم الخ0 Qر ه0 ح.0 Q.الل QنAإ "" jام ر0 ح0

عبد الله بن )صحابي( عباس

£ت ر¤ ب £نa ح £سa ب ق ي Oلي �ه£ش الن

نسائي وابوزرعه )ثقة(وابن حجر:

` £ك ريم £د ال ع بOري £ج ز ؛ )ثقة ال(ثبت

£ن ب ذيم ة ع ليª بابن معين وابوزرعه )

ثقة(وابن حجر:

aف£ي ان aس Oوري¥ الث(؛ امام)ثقة

ح )امام احمد (2377ش

£د £نa ع ب مaح م�دa ب£ري¥ ب ي �ه الز¥ aو الل أ ب

)ثقة أ ح£م د حافظ(

aن£ �ه ب £دa الل عaب ينسائي ) ع م£ر¤و

(ثقةوابن حجر:

£نa أ بي �ا ب ك ر`ي ز )ثقه( ع دي±

aن£ £د لa ب ن ج

و الق¤)صدوق( ار¤ £نa ب ش� مaح م�دa ب

)دارقطني:ثقه(

£نa أ بي مaح م�دa ب£ر¤ )ثقه( ب ك

aن£ ي ى ب ي ح£aوسaف ي

مªي¥ ªثقه( الز(

الل��ه rرس��ول مي فرماي�د: الل�ه ب�ر و مش�روب ش�ما را طب�ل و قم�ار گرداني��ده ح��رام اس�ت! و ه�ر چ�يزي باش�د مس�ت كننده

حرام است!

aن£ �ار ب ب £ج £دa ال ع ب)ثقه( مaح م�د¤

حديث 2شماره

£ر¦ ه ي aبن ز ح رب

(، ثبت)ثقة

£د £نa ع ب أ ح£م دa ب£م لك )ثقة( ال

aائيل ر بن إس£aونس )ثقة(ي

اء¤ ج £نa ر �ه` ب عaبدa الل ثقةذهبي:)

وابن حجر: صدوق (يهم

£نa عaم ر £م انa ب عaثªي )ثقة(الض�ب

23

Page 25: آهنگ

مدار اسانيد اين روايت و متون آن

گوي�د: احم�د £نa ام�ام £سa ب د�ث ني ق ي ة ، ح� £ن ب ذيم� ف£ي انa ، ع ن£ ع ليª ب aد�ث ن ا س� د ، ح� د�ث ن ا أ ب�aو أ ح£م� ح� رª األ£ ح£م� ر؟ ف ق� ال : £ج� رª األ£ خ£ض� ر، و ال £ج� £ي ض، و ال رª األ£ ب £ج� �اس¤ ، ع ن ال £ن ع ب� أ ل£تa اب £ت� ر¤ ، ق� ال : س� ب ح

�بي� أ ل الن و�ل م ن£ س� قي ة؟ rإن� أ ي¥ األ£ س�£

أ ل، ف� ¥ف�£ aص�يبa من الث aوا : إن��ا ن ال £س، ف ق� £ق ي دa ع ب�£د ال و ف�£aم� قي ة "، ث aوا في األ£ س�£ ب ر £ت م، و اش�£ ن £ح �ق�ير، و ال ف�ت، و الن ز aم�£ �اء`، و ال aوا ف`ي ال�د¥ب ب ر ال : " ال ت ش�£ ق�

ال : " ة0 ، و0ك.لM مس.كAرh ق� الكوب.0 ، و0 ر0 A.يس الم0 ، و0 م.ر0 م0 الخ0 Qر 0و ح.0 ، أ Qم0 ع0ل0ي Qر ه0 ح.0 Q.الل QنAإ jام ر0 £لaح0 aوب ةa؟ ق ال : الط�ب £ك £ن ب ذيم ة : م ا ال ف£ي انa : قaل£تa لع ليª ب aق ال س ، "

و اب�ويعلي ح ش 16032 و بيهقي در س�نن ك�بري ح ش 3213 و اب�وداود ح ش 2377تخ�ريج: احم�د ح�ديث ش�ماره ي 2702

£ن ام�ام احم�د گوي�د: د�ث ن ا عaب ي�£دa الل��ه` ي ع£ني اب اال : ح� د¤ ، ق� £نa مaح م�� ب��ار` ب £ج £م ل�`ك و ع ب�£دa ال £نa ع ب�£د ال دa ب د�ث ن ا أ ح£م� ح� ه` ول الل�� aس� £ن ع ب��اس¤ ، ع ن£ ر ر¤ ، ع ن£ اب £ت� ب £ن ح £س ب £ك� ر`يم ، ع ن£ ق ي ر¤و ، ع ن£ ع ب�£د ال ال : " rع م�£ ه0 ق� Q.الل QنAإ

الكوب0ة0 ، و0 ر0 Aيس الم0 ، و0 مر0 م0 ع0ل0يكم الخ0 Qر امj "، و ق ال : " ح0 ر0 "كلM مسكAرh ح0 19344 و 19343 و19297 و 1891 و بيهقي در كبري ح ش 3147 و 2526احمد ح ش تخريج:

اين حديث دليل صريحي بر تحريم طبل است و دو روايت بعدي اين حديث را تقويت مي كنند!!

24

Page 26: آهنگ

مفهوم اين اعتراضات بر حديث:

تفس.ير ”كوب.ه“ ب.ه معن.اي طب.ل ي.ا ده.ل درس.ت نيس.ت! زي.را معن.اي ص.حيح آن - گفته ان�د: 1نوعي بازي به نام ن0رد است كه با آن بازي قمار انجام مي گيرد!

ش�مار زي�ادي از علم�اء گفته ان�د ك�ه ”كوب�ه“ ب�ه معن�اي طب�ل اس�ت، از جمل�ه: ابن األع�رابي ك�ه جواب: اول: م�اده ي: ق ن ن( و ام�امي از 13/348 هج�ري قم�ري وف�ات يافت�ه اس�ت )لس�ان الع�رب 150در س�ال

ي�£د ك�ه در س�ال 10/687بزرگ�ان علم�اي لغت اس�ت )ن.ك: س�ير اعالم النبالء ه�.ق وف�ات 233( و ابن دaر اللغ�ه كت�اب ”5/412يافت�ه اس�ت )ن.ك: جمه�ره را آن ك�ه اس�م كت�اب خ�ودش مي گوي�د و درب�اره ي )

جمه.رة “ گذاش�ته ام چ�ون گفته ي جمه�ور ع�رب را در اين كت�اب جم�ع آوري نم�وده ام )مق�دمه ي جمه.رةك�ه در س�ال اللغ.ة ”الص�حاح“ كت�اب ام�ام ج�وهري ص�احب يافت�ه اس�ت 393( و همچ�نين وف�ات ه�.ق

( . 5/118 ه�.ق وفات يافته است )مقاييس اللغه 395( و ابن فارس كه در سال 2/127)الصحاح £د هم�ان طور ك�ه از وي نق�ل ك�رديم كت�ابش را ب�ر اس�اس گفته ه�اي جهم�ور ع�رب نوش�ته دوم: ي� عالم�ه ابن دaر

و فق�ط ي�ك معن�ا را ب�راي ”كوب�ه“ ذك�ر مي كن�د و آن هم طب�ل اس�ت؛ و اين معن�اي مش�هور اين كلم�ه ن�زد م�ؤلفين كتاب ه�اي لغت ع�ربي اس�ت و معن�اي ديگ�ري هم ب�راي اين كلم�ه ذك�ر ش�ده و آن هم ب�ازي ”ن� رد“ اس�ت، ولي اين اص�طالح خ�اص ع�رب اه�ل يمن اس�ت و عالم�ه ابن منظ�ور چ�نين در ”لس�ان الع�رب“ از ام�ام

ماده ي ك و ب(.1/729محمد بن كثير نقل مي كند!! )لسان العرب اگ�ر هم بپ�ذيريم ك�ه ك�ه ”كوب�ه“ ب�ه معن�اي ب�ازي ن� رد مي آي�د؛ نمي ت�وان معن�اي مش�هور آن را نادي�ده سوم:

گ�رفت! ب�ه وي�ژه در اين ح�ديث ك�ه قم�ار هم ذك�ر ش�ده و ب�ازي ن� رد يكي از بازي ه�اي مع�روفي اس�ت ك�ه ب�ا چ�يزي rآن قم�ار ب�ازي مي ش�ود و اين ب�ازي زيرمجم�وعه ي بازي ه�اي قم�ار اس�ت؛ پس مقص�ود رس�ول الل�ه

غ�ير از ب�ازي قم�ار ب�وده و آن طب�ل اس�ت!! و هم�ان طور ك�ه در علم اص�ول فق�ه گفت�ه مي ش�ود: ”تأس�يس ب�ر 347 و القواع�د الفقهي�ه ص 2/287 و 2/284 و 2/206 و 1/276تأكي�د مق�دم اس�ت“ )اإلحك�ام، آم�دي

و ..( يع�ني: بي�ان ي�ك حكم جدي�د ب�ر تأكي�د ب�ر مس�أله ي قبلي مق�دم اس�ت! در نتيج�ه باي�د ”كوب�ه“ چ�يز ديگ�ري غير از بازي ن رد باشد كه با آن قمار بازي مي شود!

گفت.ه ش.ده: علي بن بذيم.ه ك.ه يكي از راوي.ان اين ح.ديث اس.ت و ”كوب.ه“ را ب.ه طب.ل - 2تفس.ير مي كن.د از علم.اي لغت ش.ناس و فقي.ه نب.وده و ب.ه تفس.ير وي نمي ت.وان اعتم.اد ك.رد!

اگ�ر م�ا در اس�ناد اين روايت دق�ت ك�نيم مي بينم ك�ه ام�ام س�فيان ث�وري از علي بن بذيم�ه ك�ه پاس.خ: اول: ان منتق�ل ش�ده و هن�وز 75تول�دش قب�ل از س�ال Oه�.ق ب�وده و در ك�وفه ي ع�راق مي زيس�ته و بع�د ب�ه ح�ر

لغت ع�ربي ب�ه انح�راف كش�انده نش�ده س�ؤال مي گ�يرد ك�ه معن�اي كوب�ه در اين روايت چيس�ت؟ در ج�واب مي گوي�د: ”طب�ل“ و هم�ان طور ك�ه در علم مص�طلح ح�ديث داريم راوي ح�ديث ب�ه روايتش از ديگ�ران آگ�اه تر

است!!كس�ي ك�ه از علي بن بذيم�ه س�ؤال مي كن�د س�فيان ث�وري ب�وده ك�ه يكي از علم�اي مش�هور و از فقه�اء دوم:

النبالء اعالم )ن.ك: س�ير اس�ت اس�الم ب�زرگ دثين ªمح� ت�ا 203و جل�د 270 اينج�ا س�ؤال مط�رح 7 و )مي شود كه آيا سفيان با آن دانايي اش از كسي كه علم ندارد سؤال مي گيرد؟؟

ه�.ق وف�ات نم�وده و اين ح�ديث را از طري�ق عب�د الل�ه 197عالم�ه عب�د الل�ه بن وهب ك�ه در س�ال سوم: ( 67روايت مي كن�د، در كت�ابش ”كوب�ه“ را ن�يز طب�ل مع�رفي مي كن�د! )موط�أ، ابن وهب ح ش ب بن عم�رو

روايت مي كن�د، س�ؤال مي كن�د او همچ�نين ام�ام احم�د از يح�يي بن اس�حاق در ح�ديثي ك�ه از قيس بن عب�اده ( پس علي بن بذيم�ه ب�ه تنه�ايي اين 6370ك�ه كوب�ه چيس�ت؟ مي گوي�د: طب�ل اس�ت! )مس�ند احم�د ح ش

كلمه را چنين معنا نكرده است!

25

Page 27: آهنگ

بزار ح ش 2173

بيهقي ح ش 19347

احمد ح ش 6370

احمد ح ش 6430

ابوداود ح ش 3202

ر¤و £ن ع م�£ نQ ن0بAيQ الل.QهA : بع ن£ ع ب�£د الل��ه باءr ،Aأ0 الغب0ي.ر0 الكوب.0ةA ، و0 رA، و0 A.يس الم0 م.رA، و0 " ن0ه0ى ع0نA الخ0

" jام ر0 ال0 : كلM مسكAرh ح0 و0ق0

احمد ح ش 6386

عبد الله بن عمرو

)صحابي(

` بة و أ £ر هaب ي

ªعي £ك ال ال(مجهول)

ح£م ن £د الر� ع ب

افع¤ £ن ر ب(ضعيف)

£ن £و ليد ب ال£د ة ع ب

ابن حجر: )ثقة(

ة ، £ر ي أ بي هaر ة £ر و£ هaب ي

أ (مجهول)

£د £نa ع ب مaح م�دa ب£د £ن ع ب �ه ب الل

` £ح ك م )ثقه(ال

£نa ل هيع ة ابضعيف إال )

إذا قرأ من (كتابه

£نa و ه£ب¤ اب)ثقه حافظ(

67ش ح

ي حيي بت اسحاق

)ثقه(

£ن �ه ب £د الل ع بة £ر )ثقه(هaب ي

aج £ف ر ال)ضعيف(

بن ي زيدهارون )ثقه

متقن(

ر¤و £ن ع م��£ ه ب د الل��� مي گوي��د: بع ب��£ الل�ه و rرس�ول قم�ار و مش�روب

ب�ا ك�ه ]مش�روبي غب�يراء و طب�ل نهي را مي ش��ود[ درس��ت ذرOت چ��يز ه��ر فرمودن��د: و كرده ان��د!

مست كننده اي حرام است!

£ن �ه ب £د الل ع بة £ر )ثقه( هaب ي

حديث 3شماره

£نa عبد اهيمa ب £ر إب

افع¤ £ن ر الرحمن ب)منكر الحديث(

£ن أ بي ي زيد ببيب¤ ، )ثقة ح

(فقيه£ن مaح م�د ب

إس£ح اقصدوق )

(يدلس

�ض£ر` aو الن أ ب)ثقه، ثبت(

£د م و£ل�ى لع ب£ن �ه ب الل ع م£ر¤و

(مبهم)

aن£ مaح م�دa بل م ة س اني¥ ر� £ح ال)ثقة(

)ثقة ح م�اد (عابد

aن£ مaوس ى بم اعيل إس£

( ثبت)ثقة

aن£ £ح س نa ب ال£ن أ بي أ ح£م د ب

£ب¤ ع ي aثقه(ش(

£نa ل هيع ة ابضعيف إال )

إذا قرأ من (كتابه

26

Page 28: آهنگ

بيهقي كبير ح ش 19348

طبراني كبير ح ش 15316

15178احمد ح ش و ابن ابي شيبه ح ش

23480

عدA بنA عب.0اد0ة0 يسA بنA س.0 س.ول0 الل.QهA تع0ن ق0 مr 0، أ0ن; ر0 Qر ال0ى، ح.0 ت0ع.0 ك0 و0 بJي ت0ب.0ار0 ال0 : " إAنQ ر0 ق.0" Aالع0ال0م Aمر ا ثلث خ0 AنQه0 إ اء0 ، ف0 الغب0ير0 AيQاكم و0 إ ، و0 نJين0 Aالق الكوب0ة0 و0 مر0 و0 ع0ل0يQ الخ0

Aعد يسA بنA س0 ق0بنA عب0اد0ة0 )صحابي(

ح اق £نa إس£ ي ى ب ي ح£)ثقة(

£ن �ه` ب £د الل عaب يح£ر¤ )صدوق ز

يخطئ(

¥وب £نa أ ي ي ى ب ي ح£)صدوق(

اد0ة0 عدA بنA عب...0 يسA بنA س...0 ت ق0الل��ه گوي..د رس��ول :r :فرم��ود

پروردگ�ارم ب�ر من مش�روب و طب�ل و ع�ود )ي�ا ت�ار( ح�رام گرداني�ده اس�ت غب��يراء از باش��يد ح��ذر ب��ر و درس��ت ذرOت ب��ا ك��ه )مش��روبي مش�روب س�وOم ي�ك ك�ه مي ش�ود(

روي زمين است!

بيع £نa الر� و ب aع م£ر

£ن ط ار`ق¤ )ثقة( ب

£م ان £نa عaث ي ى ب ي ح£

£ن ص الح¤ ب(مقبول)

و اد ة £ن س £ر` ب ب ك)ثقة(

£و ليد £ن ال ع م£ر`و ب£د ة £ن ع ب ب

(صدوق)

£ن أ بي ي ز`يد ب، )ثقة ح بيب¤

(فقيه

£نa ل هيع ة ابضعيف إال إذا )

قرأ من كتابه (فهو صدوق

ع£د¤ £نa س £ثa ب �ي الل)ثقة(

(مبهم)شيخ

£ن �ه` ب £د الل ع بة £ر )ثقه( هaب ي

£نa ل هيع ة ابضعيف إال إذا )

(قرأ من كتابه

1430ابويعلي ح ش

£ن بد اللهع ي زيد ب)ثقة(

هارون بن (ثقه)معروف

عبد الله بن (ثقه)وهب

حديث 4شماره

27

Page 29: آهنگ

تلبيس ابليس ح ش 115

93فوائد تمام ح ش

AهQسول0 الل الطQبلr " Aع0نA ابنA ع0بQاسh ، أ0ن; ر0 ارA ، و0 زم0 Aالم A دم ال0 : " بعAثت بAه0 ق0

بنA الله عبد ع0بQاس

)صحابي(

£ن نحام مالك ب)مخضرم(

£ر¤ aف ي £ن ن £ر ب ب ي aج)ثقه(

الل�ه £ن ع ب��اسعب�د : رس�ول گوي�دب بن ي rالل�ه فرم�ود: ب�راي از بين ب�ردن

)يا فلوت( و طبل فرستاده شده ام!

£رم ة )ثقة( عك

£حaول¤ )ثقه م كفقيه كثير االرسال(

£ن ث و£ب ان ث ابت ب)ثقه(

ªق ة` )مبهم( الث

£ر¤ aف ي £ن ن £ر ب ب ي aج )ثقه(

£حaول¤ )ثقه م كفقيه كثير االرسال(

£ن ث و£ب ان ث ابت ب)ثقه(

ح£م ن £دa الر� ع ب£نa ث ابت ب

)صدوق يخطئ )

ح£م ن £دa الر� ع ب£نa ث ابت ب)صدوق يخطئ(

حديث 5شماره

28

Page 30: آهنگ

ابوبكر شافعي 1/22/2

هيثمي كشف ح ش 744

1990مقدسي ح ش

86القشيري ح ش

AهQ.س.ول الل ال0 ر0 ن.دr 0ق0 Aع jةQ.ن ر0 ةh، و0 ن.د0 نAعم.0 Aع jار زم.0 Aم : Aة ر0 A.ني0ا و0اآلخMي ال.دAف Aلعون.0ان وت0انA م0 : " ص.0. " hيب0ة Aمص

Aبن A0ن0س أالAك م0

)صحابي(

aس aون £نa ي مaح م�دa ب£ك ر`يمي¥ )ثقه( ال

ك £ن م ال��` ولa گوي��د: ا أ ن س ب aس�� ر : دو ص�دا در دني�ا و فرم�ود rالل��ه

ص��داي اس��ت: ملع��ون آخ��رت و نعمت هنگ��ام ب��ه آهن��گ

و فري�اد زدن ب�ه هنگ�ام خوش�حالي مصيبت!!

ر £ن بش£ بيب ب ش )صدوق يخطئ(

£د £نa عaب ي أ ح£م دa ب)ثقه ثبت(

£نa أ ح£م د ع لي¥ ب)ثقه( األ ه£و ازي¥

¤ aو ع اصم )ثقه أ بثبت(

عمرو بن أبي )ثقه(عاصم

حديث 6شماره

�ة م يa aو أ أ ب

الخزاعي )ثقه(

aن£ aو ع م£ر`و ب أ ب

¤ )صدوق( ح كيم

£نa مaح م�د ع لي¥ ب£ل ة £ن م ي ب)مقبول(

£نa أ ح£م د مaح م�دa بaار م£س ªالس )صدوق(

1991مقدسي ح ش

عمرو احمد بن بن أبي عاصم

)ثقه(

عبد الله بن محمد الخشاب

)صدوق(

الحسن بن محمد الكاتب

)صدوق(

Oع لي aن£ و ب aع م£ر الفالس

)ثقه حافظ(

29

Page 31: آهنگ

طيالسي ح ش 1778

احمد ح ش 15408

917بزار ح ش ابن ابي شيبه ح ش

11882

عبد بن حميد ح ش 1013

طبقات ح ش 312

مختصر االحكام 835طوسي حاكم ح ش

6895

ترمذي ح ش 924

ولa الل��ه aس� ج ر ر : ”خ� ال ابر¤، ق� اهيم rع ن£ ج� £ن�ه إب�£ر £ت ه ى إل ى اب ان ، ف� £نa ع� و£ف¤ ح£م ن ب هa ع ب�£دa ال�ر� ل و م ع� �خ�£ إل ى الن£ه ان� ا ع ن ه، ت ن ول الل�� aس� ح£م ن: ي� ا ر هa ع ب�£دa ال�ر� ال ل� ره، ف ب ك ى، ف ق� بي� في حج�£ ع الص�� ودa بن ف£س�ه، ف و ض� aو ي ج� aو ه�

ال aك� اء`؟ ق� £ب ةh ال ن.د0 نAعم.0 Aع hار زم.0 Aم Aوت : ص.0 Aين ر0 Aاج وت0ينA ف.0 يت ع0ن ص.0 ا ن0ه0 AنQم.0 اءA، إ 0ن.ه0 ع0نA البك.0 : ل0م أ jة حم.0 ذAهA ر0 ا ه.0 AنQم.0 إ ، و0 hيط0ان ن.QةA ش.0 ر0 ، و0 Aالجي.وب Jق يب0ةh ش.0 A.ن.د0 مص Aع hوت ، و0ص.0 hبAل0ع يط0انh و0 ارA ش.0 زم.0 Aم

".AهQالل Aع0بد Aبن AرAاب ج0

)صحابي(

aو ع و ان ة أ ب)ثقه ثيت(

ا جابر الل�ه رس�ول هم�راه rگوي�د: ب�ه نخلس�تان رفتن�د اعب�دالرحمن بن ع�وف

رس�يدند rو ب�ه اب�راهيم فرزن�د رس�ول الله در ح�الي ك�ه ج�ان مي داد! پس رس�ول الله

r او را روي پاه�اي خ�ود گذاش�ت و اش�ك الل�ه رس�ول ب�ه ال�رحمن عب�د rريخت!

گفت: اي رس�ول الل�ه مگ�ر م�ا را از گري�ه الل��ه رس��ول نك��رده اي؟ نهي rك��ردن

نهي ك��ردن گري��ه از من ” فرم��ود: نك�رده ام! بلك�ه من از دو ص�داي ف�اجر و

ص��داي ك��رده ام: نهي و پس��ت آهن��گ موس�يقي ب�ه هنگ�ام نعمت و خوش�حالي و ب�ازي!! و ص�داي و آواز ش�يطاني آن هم فري�اد زدن ب�ه هنگ�ام مص�يبت و پ�اره ك�ردن گريب�ان و پ�يراهن!! و ام�Oا اين رحم�تي بيش

نيست!

امام ) بن أبي رباح ع ط اء( ثبتثقة

aن£ ع لي¥ ب

¤ ه اشم)صدوق يتشيع(

aن£ �ه` ب £دa الل عaب ي)ثقه مaوس ى

يتشيع(

ح£م ن £د الر� £ن ع ب مaح م�د ب£ل ى £ن أ بي ل ي )ابن حجر: ب

صدوق سيئ الحفظ جدا(

aن£ �ض£رa ب النم اعيل إس£)مقبول(

حديث 7شماره

aب ان£ ي ش )صدوق يهم( aن£ ائيلa ب ر إس£

aس aون يالسبيعي

)ثقه(

aن£ عيس ى بaس aون ي)ثقه(السبيعي

aن£ £ق اسمa ب ال)ثقه(م الك¤

aن£ ع لي¥ ب

¤ م ر )ثقه(خ ش£

aن£ �ه` ب £دa الل ع ب )ثقه مaوس ى

يتشيع(

aن£ زي ادa ب¥وب )ثقه(أ ي

aن£ £ح س نa ب الف ة ع ر

)صدوق(

aن£ �ه` ب £دa الل ع ب£ر¤ aم ي ن

)دارقطني:ثقه(

أحمد بن مهران بن

)صدوق(خالد محمد بن عبد

الله )ثقه(الصفار

aن£ مaح م�دa ب£ن £ف ض£ل ب ال

)دارقطني: ج ابرصدوق(

£د¤ £نa عaب ي أ ح£م دa ب aثقه الص�ف�ار(ثبت(

£نa أ ح£م د ع لي¥ ب£د ان £ن ع ب ب

)ثقه(30

Page 32: آهنگ

بيهقي كبير ح ش 14132 14132طبراني كبير

نسائي صغري ح ش 5376 كبري 3348

طبراني كبير ح ش 14131

319حاكم ح ش

و اري د¤، و ج� ي�£ £ن ز ابت ب ، و ث� £ن ك ع£ب¤ aب يª ب عaود¤ ، و أ ال : د خ ل£تa ع ل ى أ بي م س�£ £ب ج ليª ، ق� ع£د¤ ال £ن س� امر ب ع ن£ ع� د¤ ح ابa مaح م�� ص�£

aم£ أ £ت ون ب�ذ ا و أ ن aق�ر¥ ، ف قaل£تa : أ ت ªين aغ ن £ن ب�دaف± ل هaن� و ت رب ال : " rي ض�£ خQص0 ل0ن.0ا فAي ق� د ر0 Aن.Qه ق.0 إ hن0وح Aي غ0يرAف AتJي 0اءA ع0ل0ى الم0 البك "العرسA ، و0

عaودبو مأ س£)صحابي(

أ بي إس£ح اق )ثقه(

ر`يك¦ )صدوق ش سيء الحفظ(ابن ابي شيبه

12354

عaود وبعامر بن س�عد گوي�د: ب�ر ا م س�££ن ك ع£ب و و aب يª ب د أ ي��£ £ن ز ابت ب ي ث��

از )ي�ك دaف كن�يزان و ش�دم وارد ابزاره�اي موس�يقي ك�ه داي�ره مانن�د پوس�ت ب�ا آن ط�رف ي�ك و ب�وده پوش�انده ش�ده اس�ت!( مي زدن�د و اين ش�ما گفتم: مي خواندن�د! آواز ك�ه ح�الي در مي كني�د تأيي�د را ك�ار

الل�ه رس�ول هس�تيد؟ rص�حابه ي گفت: » ]دف زدن[ ب�راي عروس�ي م�رده ب�ر ك�ردن گري�ه همچ�نين و ب�ه م�ا اج�ازه و ب�دون نوحه س�رايي!

رخصت داده شده است«.

ع£د¤ £ن س ع امر بªب ج لي£ )ثقة( ال

ر¤ £نa حaج£ ع لي¥ ب)ابن حجر:ثقه

حافظ(

£ن أ بي £م ان ب عaثع ة ر£ aثقه(ز(

aائيل ر )ثقه(إس£

£د £نa ع ب ي ى ب ي ح£ميد` £ح )ضعيف( ال

£نa ن ج£د ة أ ح£م دa ب)ثقه(

£نa عيس ى ع لي¥ باهيم £ر £ن إب ب

)صدوق(

aائيل ر )ثقه( إس£

ج اء £نa ر �ه` ب £دa الل ع ب)ثقه(

£نa عaم ر £م انa ب عaثªي¥ )ثقه( الض�ب

£نa ج ميل¤ £ث مa ب £ه ي ال)ثقه(

عaود¤ £نa م س£ أ ح£م دa ب£م ق£دسي¥ ال)صدوق(

حديث 8شماره

31

Page 33: آهنگ

باش�د گوين.د: آم�ده ب�ر خالف اص�ل خ�ودش آنچ�ه اينج�ا در اج�ازه و از كلمه ي رخص�ت مقص�ود ال0 (: � نيس�ت! زي�را اين كلم�ه ب�ه معن�اي آس�ان گيري در ام�ور س�خت اس�ت! مث�ل فرم�وده ي الل�ه ف0

ا م.0 AهAف0 بQوQ.أ0ن ي0ط Aمش�كلي نيس�ت ك�ه ب�ر آن دو )ص�فا و م�روه( ط�واف كن�د« : ) جن.0اح0 ع0ل0ي.ه«ل0م (: � هرچن�د ك�ه ط�واف ك�ردن واجب اس�ت و فرم�وده ي الل�ه ه ع0نA ال.QذAين0 Q.اكم الل ي0نه.0 ال0

م إAنQ الل.Qه0 Aل0يهA طوا إ A.تقس وهم و0 M0ن ت0ب.0ر ن دAي.0ارAكم أ Aج.وكم مAل0م يخر اتAلوكم فAي ال.دJينA و0 يق.0طAين0 A.المقس MبAالل�ه ش�ما را ب�از نمي دارد از اينك�ه نيكي و بخش�ش بكني�د ب�ه كس�اني ك�ه : )يح «

ب�ه س�بب دين ب�ا ش�ما نجنگيده ان�د و از ش�هر و س�رزمين تان ش�ما را ب�يرون نرانده ان�د! همان�ا الل�ه انس�ان هاي ع�ادل و نيكوك�ار را دوس�ت دارد! « و اين ب�دين س�بب ب�ود ك�ه گم�ان مي ش�د خ�وبي ب�ه

دشمنان اسالم كار پسنديده اي نيست!. در دو آيه ي مذكور بحثي از رخصت و اجازه نيست تا اينكه به آن استدالل شود!جواب: اول:

كلمه ي رخص�ت در ش�رع ب�راي ك�ار مب�اح اس�تفاده نمي ش�ود بلك�ه ب�راي ك�اري ب�ه ك�ار ب�رده دوم: مي ش�ود ك�ه قبال ح�رام ب�وده اس�ت! مانن�د خ�وردن گوش�ت م�ردار ب�راي كس�ي ك�ه ت�رس از اين دارد

و نهاي�ه 1/98 و مستص�في 1/224 و موافق�ات 60ك�ه از گرس�نگي بم�يرد! )م�يزان االص�ول ص ( ب�ه عن�وان مث�ال ام�ام غ�زالي مي گوي�د: )آنچ�ه ك�ه در اص�ل ش�رع 3/347 و احك�ام 2/694الوص�ول

و خ�وردن م�ردار رخص�ت نمي ش�ود نامي�ده و حالل اس�ت رخص�ت مب�اح آن آش�اميدن و خ�وردن است!(.آس�ان گيري ش�رع در ي�ك ام�ر ض�روري دلي�ل ب�ر اين نيس�ت ك�ه حكم اص�لي تغي�ير پي�دا ك�رده سوم:

را اس�تثناء ش�ده و حكم ع�زيمت مي دانن�د را اص�لي اس�الم حكم علم�اي ب�ه همين علت اس�ت! (.1/225رخصت و اجازه!! )موافقات

مفهوم اين اعتراضات بر حديث:

چ.ه عروس.ي در و مي ب.رد! ك.ار ب.ه ض.روري مس.ايل در را رخص.ت ش.رع گوين.د: ضرورتي بر دف زدن است؟

ر هA جواب: Q.س.ول اللr ي : مي فرماين�دAوت ف Q.و0الص MفMال.د ،Aام ر0 الح.0 لA و0 ال0 " ف0ص.لj ب0ين0 الح0” Aك.0احJف�رق بين حالل و ح�رام ]در ازدواج[ دف زدن و ص�دا و ص�وت ]يع�ني: اعالن آن ازدواج الن :

( و 9ب�ا آواز خوان�دن ي�ا خ�بردار ك�ردن م�ردم[ ب�ر س�ر عروس�ي اس�ت!! « )ن.ك: ح�ديث ش�ماره ي ابليس )9/48عالم�ه بغ�وي در ش�رح الس�نه ) تل�بيس ( و ابن االث�ير در 1/292( و ابن الج�وزي در

( و 2/291النهاي�ه ازدواج 3/120 دادن ش�هرت و ك�ردن اعالن را ح�ديث اين علت و س�بب )مي دانن�د، و اين اعالن ب�ا كم�ترين ادوات موس�يقي ك�ه دف اس�ت اج�ازه داده ش�ده اس�ت و قي�اس ب�ر آن هم درس�ت نيس�ت زي�را علت در اين ح�ديث قاص�ره اس�ت!!. )ش�رح مفص�ل اين موض�وع بع�د از

خواه�د آم�د( و خ�ود اين علت ن�يز خيلي از مص�لحت ها و حكمت ه�ا را در ب�ر 10ح�ديث ش�ماره ي مي گ�يرد! ب�ه عن�وان مث�ال: اگ�ر شخص�ي در پنه�اني ازدواج كن�د و اعالن نكن�د و س�پس وف�ات ياب�د! در

اين حالت شايد خيلي از حقوق آن همسر پايمال شود!! و...

32

Page 34: آهنگ

نسائي ح ش 3335

طبراني ح ش 15911

بيهقي ح ش 13612

سعيد بمنصور ح 611ش

ابن ماجه ح ش 1886

نسائي ح ش 3334

ترمذي ح ش 1004

احمد ح ش 17911

حاكم ح ش 2675

احمد ح ش 17912

AهQسول الل ال0 ر0 وت فAي النJك0احr " Aق0 Qالص امA، الدMفM و0 ر0 الح0 لA و0 ال0 صلj ب0ين0 الح0 : " ف0

hبAاط دA بنA ح0 Qم مح0Jي Aصحابي( الجم0ح(

aو ع و ان ة أ ب)ثقه ثبت(

ح��اطب گوي��د: بن محم��د ولa الل��ه aس� ف�رق فرم�ود: rر

]در ح��رام و حالل بين ازدواج[ دف زدن و ص�دا و آن اعالن ]يع��ني: ص��وت ي�ا خوان�دن آواز ب�ا ازدواج خ�بردار ك�ردن م�ردم[ ب�ر س�ر

عروسي است!! ` ب¤وأ £م ل ي aن س£ £ج¤ ي ح£ي ى ب ب ل

(صدوق رما أخطأ)

سعيد بن منصور

ح ش )امام( 611

£م ي هaش )ثقه ثبت كثير

التدليس(

aن£ مaع ل�ى ب£صaور )ثقه م ن

فقيه(

حديث 9شماره

aن£ و ب aع م£ر )ثقه(ع و£ن

)ثقه و كيعحافظ(

aع£ب ة aثقه ش(حافظ(

)امام(احمد ح ش 15149

aن£ مaح م�دa ب)ثقه( ج ع£ف ر

aن£ و ب aع م£رافع ر

)ثقه ثبت(

aن£ اهدa ب مaج )ثقه( مaوس ى

ن )ثقه ع ف�اثبت(

£نa م نيع¤ أ ح£م دa ب)ثقه حافظ(

د�د¦ )ثقه مaس حافظ(

aن£ مaح م�دa ب )ثقه( غ الب

aن£ £ر` ب aو ب ك بأ

ح اق )ثقه( إس£

aن£ مaع اذa ب�ى £مaث ن )ثقه( ال

خالد الهجيمي )ثقه(

£د £نa ع ب مaح م�دa ب)ثقه( األ£ ع£ل ى

33

Page 35: آهنگ

عبد بن حميد ح ش 1598

احمد ح ش 26396

احمد ح ش 26396

احمد ح ش 26402

ابن ماجه ح ش 1887

بخاري ح ش 3727

ترمذي ح ش 1006

بخاري ح ش 4777

د�د بن مaس مسرهد

)ثقه حافظ(طبراني ح ش

20205

ل0 ع0ل0يQ النQبAيM عن ال0ت: د0خ.0 وJذh، ق.0 عA بAنتA مع.0 J.ب0ي Mالرr ي A.اش ر0 Aل0س0 ع0ل0ى ف ج0 ، ف0 Qي0 ع0ل0يAد0اة0 بن غ.0ال0ت تQى ق.0 نQ ي.0وم0 ب.0درh ح0 AهAن آب.0ائ Aل0 مA.ن قت يرAي.0اتj ي0ض.رAبن0 بAال.دMفJ ي0ن.دبن0 م0 جو0 نJي، و0 Aك0 م A.سAجل ك0م0

MيAبQال0 الن ق.0 دh، ف0 ا فAي غ.0 ا ن0بAي® ي0عل0م م.0 ين.0 Aو0ف :jة ارAي.0 ا كنتr Aج0 ولAي م.0 ذ0ا و0ق. ك.0 ولAي ه0 : " ال0 ت0ق.ت0قولAين0 "

hذ Jمع0و AنتAب AعJب0ي Mالر )صحابي(

aن£ رa ب بش££مaف ض�ل ال

)ثقه ثبت(

ب ي�ªع دخ�تر aذترجم�ه: رªع� وaگوي�د: رس�ول الل�ه م r ص�بح روزي ك�ه ش�ب زف�افم ب�ود ن�زد من آم�د و ت�و ك�ه هم�ان طور م�نزلم رش ف� روي ب�ر نشس�ته اي اينج�ا در ح�ديث( راوي )منظ�ور از و مي زدن��د دف كن��يزان و نشس��ت! پدرانش�ان ك�ه در جن�گ ب�در كش�ته ش�ده بودن�د كن�يزان از يكي ك�ه ج�ايي ت�ا مي كردن�د ي�اد ك�ه اس�ت پي�امبري م�ا وس�ط در و گفت:

rمي دان�د ف�ردا چ�ه مي ش�ود! آنگ�اه رس�ول الل�ه � فرم�ود: ”چ�نين ح�رفي را نگ�و! و آنچ�ه ك�ه قبال

مي گفتي را بگو!“

£و ان £نa ذ ك خ الدa ب(صدوق)

aن£ £ح س نa ب ال)ثقه( مaوس ى

aن£ ح م�ادa بل م ة )ثقه س

عابد تغير حفظه(

حديث 10شماره

£دa الص�م د` ع ببن عبد

الوارث )ثقه(

aن£ عيدa ب س £م ان ل ي aثقه س(

حافظ(

£ن £د الص�م د ب ع ب£م ان ل ي aس )منكر الحديث(

aن£ ي ز`يدa بون aه ار

)ثقه متقن(

aن£ مaح م�دa ب£ف ض£ل ال

)صدوق(

aن£ £دa ب حaم يع د ة م س££ب ص£ر`ي¥ ال)ثقه(

بن ع ف�انمسلم

)ثقه متقن(

£د £نa ع ب بa �أ مaه ن

ميد` £ح £نa )ثقه(ال £ر` ب aو ب ك بأ

£ب ة ي أ بي ش )امام(

بن ليعالمديني

)ثقه امام(

34

Page 36: آهنگ

مدار اسانيد اين روايت و متون آن

د�ث ن ا احم�د گوي�د: ام�ام : ح� ال ، ق� aان د�ث ن ا ع ف�� ة0ح� ل0م0 اد بن س.0 Q.م : ح0 ال ، ق� £ن¤ ي د�ث ن ا أ ب�aو حaس� : ح� ال ، ق� £ع ب�aون £م دين� ة ي ل ل ال ل ك� ان ي� و£م¦ أل ه�£ : د خ� ال ت£ اء ، ف ق� ر £ن ع ف�£ وªذ ب £ت مaع� ب ي�ªع بن د خ ل£تa ع ل ى الر¥ ، ف�

ه ولa الل�� aس� ذين rع ل ي� ر ائي ال�� دaب ان آب� ان ت ن�£ ذ ا، و عن�£دي ج اري ت� اش�ي ه� د ع ل ى م و£ض�ع فر ف ق ع� ن و فين� ا ن بي³ ا ت ق�aوال ، ف ق ال ت� ا : فيم� ªة� بال�د¥ف : م� ر� aوف و ق� ال ع ف��انaوا ي� و£م ب� د£ر¤، ت ض�£رب ان بال�د¥فaتل�aق

” aه م�ا ه ذ ا ف ال ت قaوال : " أ aونa في غ د¤، ف ق ال ي ع£ل مa م ا ي ك

26402تخريج: احمد حديث شماره ي

ب ي�ªع ام�ام بخ�اري گوي�د: ، ع ن£ الر¥ £و ان £نa ذ ك� د�ث ن ا خ ال�دa ب ل، ح� £مaف ض�� £نa ال رa ب د�ث ن ا بش�£ د�ث ن ا ع لي³، ح� ح� �بي¥ ل ع ل ي� الن ال ت£ : د خ� وªذ¤، ق�� £ت مaع� ك rبن ي ك م ج£لس�` اش�` ، ف ج ل س ع ل ى فر aني ع ل ي� د اة ب غ�

ة¦ : ال ت£ ج اري� �ى ق� د£ر¤ ح ت و£م ب� ائهن� ي� £ن م ن£ قaت�ل من£ آب� دaب £ن بال�د¥فª ي ن�£ رب ات¦ ي ض�£ £ري� ªي، و جaو ي من�بي¥ £ت ت قaولين "rو فين ا ن بي³ ي ع£ل مa م ا في غ د¤، ف ق ال الن aن : " ال ت قaولي ه ك ذ ا و قaولي م ا ك

و 3727بخ�اري ح�ديث ش�ماره ي تخ.ريج: ترم�ذي ح ش 4777 و اب�وداود ح ش 1006 و بيهقي ح ش 4279 و 26396 با لفظي مشباه اين روايت ح ش حمادو احمد از طريق 20205و طبراني ح ش 13606 د�ث ن ا ام�ام ابن ماج�ه گوي�د: ون ح� aار £نa ه� د�ث ن ا ي زي�دa ب £ب ة ، ح� ي £نa أ بي ش� £ر ب د�ث ن ا أ ب�aو ب ك� اد بن ح� Q.م ح0ة0 ل0م0 : س.0 ، ق� ال £م� د ني¥ مaهa خ ال�د¦ ال £ن اس�£ ي £حaس� و اري ، ع ن£ أ بي ال £ج� اء ، و ال ور aم دين� ة ي� و£م ع اش�£ �ا بال aن� ك

£ن �ي ، و ي ت غ ن ªن بال�د¥ف£ رب ل ي ض�£ ال ت£ : د خ� ا، ف ق� ن ا ذ ل�ك ل ه� ذ ك ر£ وªذ¤ ، ف� £ت مaع� ع بن ªب ي� £ن ا ع ل ى الر¥ ل د خ ف� ه ولa الل�� aس� وا rع ل ي� ر aتل�aذين ق ان، و ت ن�£دaب ان آب� ائي ال�� �ي� ان ت ت غ ن س�ي، و عن�£دي ج اري ت� بيح ة عaر£ ص�

م��ا ه� ذ ا ف ال ت قaول�aوهa م� ا : " أ ن : و فين� ا ن بي³ ي ع£ل مa م� ا في غ� د¤، ف ق� ال ن فيم� ا ت ق�aوال ي� و£م ب� د£ر¤، و ت ق�aوال

" aه� ي ع£ل مa م ا في غ د¤ إال� اللل م ة ازع ف�انaاسناد و طبراني با 1887ابن ماجه ح ش تخريج: £نa س 20202 با لفظي مشباه همين ح ش ح م�ادa ب

د�ث ن ا عب�د بن حمي�د گوي�د: ام�ام ى، ح� £نa مaوس� نa ب £ح س� د�ث ن ا ال ة0ح� ل0م0 اد بن س.0 Q.م £ن ح0 ، ع ن£ خ ال�د ب : £ن، ق� ال ي £حaس� £و ان أ بي ال £ن بال�د¥فaوفذ ك� اءa ي ض�£رب ªس� £ت مaع� وªذ¤، ك� ان ت الن ªع بن ب ي� تa ذ ل�ك للر¥ ، ف� ذ ك ر£

ولa الل��ه aس� ل ع ل ي� ر : " د خ� ال ت£ ذ ا، و عن�£د ن ا rف ق� اش�ي ه� د عن�£د م و£ض�ع فر س�ي، ف ق ع� ي� و£م عaر£ا ت ق�aوالن فين� ا ن بي³ ، و ت ن�£دaب ان آب� ائي ال��ذين قaتل�aوا ي� و£م ب� د£ر¤، ف ق ال ت� ا فيم� ªرب ان بال�د¥ف ج اري ت� ان ت ض�£

�بي¥ aونa في غ د¤، ف ق ال الن م�ا ه ذ ا ف ال ت قaوالهr" aي ع£ل مa م ا ي ك: أ

1598تخريج: عبد بن حميد حديث شماره ي 35

Page 37: آهنگ

نتيجه قياس: حرام

: كه اصل- 1بر آن قياس

گرفته مي شود!

به عنوان مثال: مشروب

: كه فرع- 2مي خواهيم حكم آن را

بدانيم!مثال: نبيذ

- حكم 3شرعي اصل!

حرام

- علOت حكم 4يا علOت تحريم؟

مست كردن

از احاديث قبلي دو برداشت شده:- جايز بودن ديگر ادوات موسيقي با قياس گرفتن بر دف!1 ج�ايز ب�ودن دف و س�اير ادوات موس�يقي ب�ه ط�ور مطل�ق، در ه�ر ح�التي و در ه�ر زم�اني و -2

براي همه!! جواب: اين برداش�ت ها از اح�اديث نادرس�ت اس�ت و ب�راي نتيجه گ�يري و برداش�ت درس�ت از اين اح�اديث م�ا ني�از ب�ه تط�بيق ش�روط قي�اس ب�ر اين مس�أله داريم ك�ه ب�ه ط�ور خالص�ه توض�يح

خواهيم داد:

- اركان 1قياس

36

Page 38: آهنگ

- مهمترين شروط 2شروط اصل اركان قياس

دليلي از ق�رآن و س�نت ص�حيح و اجم�اع ب�رآن باش�د! مث�ل م.ر )تح�ريم مش�روب: الخ0 ا AنQم.0 إ ن.وا آم0 ذAين0 Q.ال ا 0يMه.0 أ ا ي.0

Aل ع0م.0 ن Aم jجسAر م 0زال0 األ و0 اب 0نص.0 األ و0 ر A.يس الم0 و0اجت0نAبوه ل0ع0لQكم تفلAحون0 يط0انA ف0 Q(.90)مائده: ( الش

معن�اي حكم اص�ل معق�ول باش�د ب�دين ص�ورت ك�ه بت�وانيم ب�وده چ�ه آن ب�ر ش�رع حكم مقص�د ك�ه دهيم تش�خيص اس�ت! مانن�د: مس�ت كنن�ده ب�ودن مش�روب! ك�ه س�بب از و اس�ت ح�الت آن در انس�ان درك و ش�عور رفتن بين

موجب تباهي و ظلم و فساد و... مي شود! يع�ني ق�ابليت باش�د! نباي�د خ�اص خ�ودش حكم اص�ل هم اگ�ر خ�اص خ�ودش باش�د! زي�را ب�ه ف�رع را داش�ته دªي ت ع� باش�د متع�دي ب�ه ف�رع نمي ش�ود و نمي ت�وانيم ب�ر آن قي�اس در ك�ه اس�ت دلي�ل ب�ا ب�ودنش مخص�وص چ�ون بگ�يريم! و باط�ل مي ش�ود قي�اس ب�ا دلي�ل گ�رفتن قي�اس ص�ورت دارن�د! اجم�اع قي�اس ن�وع اين ص�حOت ع�دم در علم�اء از بيش ب�ا ازدواج در الل�ه رس�ول Oت همانن�د: خصوص�ي

چهار همسر و...

م���ا هرگ���اه علت نت��وانيم ك�نيم درك را نمي ت������وانيم قي������������اس بگ��������يريم!! همانن�د: قي�اس در عب�ادات ك�ه را آن علOت

الل�ه از ��غ�ير كس������������ي نمي دان�د! مث�ل ب��ودن مح��دد ركع��ات ع��دد

نمازها و...

1

2

337

Page 39: آهنگ

شروط فرعنباش�د! زي�را در ب�ر حكم ف�رع از ق�رآن و س�نت ص�حيح و اجم�اع دليلي ص�ورت وج�ود دلي�ل ش�رعي، قي�اس معن�ايي ن�دارد و اجته�اد باط�ل اس�ت! ب�ه عن�وان مث�ال: م�ؤمن ب�ودن ب�رده ب�ه هنگ�ام آزاد ك�ردنش در كف�اره قس�م!

ت.0ل0 )ك�ه وج�ود ايم�ان در كف�اره ي قت�ل و كش�تن اش�تباهي اس�ت! م0ن ق0 و0hة ن.0 Aمؤم hة ب.0 ق0 ت0حرAي.ر ر0 أ[ ف0 ا خ0ط.0 ن.[ Aب�ر قت�ل ( مؤم وقي�اس كف�اره ي قس�م

اش�تباه درس�ت نيس�ت زي�را م�ا در كف�اره ي قس�م دلي�ل خ�اص داريم ك�ه در ام )آن آزاد ك�ردن ب�رده ب�دون قي�د ايم�ان آم�ده اس�ت: ت.ه إAطع.0 ار0 Qك0ف ف0

0و تهم أ 0و كAس.و0 0هلAيكم أ ا تطعAم.ون0 أ طA م.0 ن أ0وس.0 Aين0 مAاك ةA م0س.0 ر0 ع0ش.0hب.0ة ق0 دي در اإلحك�ام ( ت0حرAي.ر ر0 aاجم�اع 3/221و در اين مس�أله ام�ام آم�

ب�ه عن�وان مث�ال: احن�اف علماء را نقل كرده است! ب�ا علت در اص�ل باش�د! علت در ف�رع مس�اوي ب�راي دخ�تر بك�ر ب�الغ ج�ايز مي دانن�د ك�ه خ�ودش را ب�دون اج�ازه ي ولي و سرپرس�تش ب�ه ازدواج ديگ�ري در بي�اورد! و آن هم قي�اس ب�ر تص�رف وي ب�ر باط�ل را قي�اس اين جمه�ور ك�ه مي باش�د! ولي اج�ازه ي ب�دون م�الش ملح�ق ديگ�ران ب�ه ض�رري م�الش در وي تص�رف در چ�ون مي دانن�د نمي ش�ود! ولي در ازدواج ب�دون اج�ازه ي ولي و سرپرس�ت، آن دخ�تر وارد خ�انواده ي جدي�دي مي ش�ود در ح�الي ك�ه خ�انواده ي وي راض�ي ب�ه آن نيس�تند و در نتيج�ه اين ازدواج س�بب ك�دورت ودش�مني و.. مي ش�ود؛ پس علت در

فرع مساوي با اصل نيست!حكم ف�رع ب�ر حكم اص�ل پيش نگ�يرد! ك�ه در ص�ورت پيش گ�رفتن، قي�اس ب�ه از وج�ود علOت مي ش�ود! قب�ل اثب�ات حكم زي�را س�بب نيس�ت درس�ت Oت ك�ه ه�ر دو س�بب عن�وان مث�ال: قي�اس وض�وء ب�ر تيمم در واجب ب�ودن نيOت در وض�وء واجب اس�ت هم�ان طور ك�ه در طه�ارت هس�تند! و گفت�ه ش�ود: نيتيمم واجب مي باش�د، و اين قي�اس باط�ل اس�ت زي�را وض�وء قب�ل از تيمم Oت س�بب مي ش�ود ك�ه مش�روع ش�ده اس�ت! و قي�اس وض�وء ب�ر تيمم در ني

قبل از وجود دليل بر وضوء، نيت در آن واجب شود!

1

2

3

ام�ام ش�افعي در الرس��اله كت��اب

( 599)ص در مي گوي����د: وج��ود ص��ورت دلي��ل ي��ا خ��بر درس��ت قي��اس

نيست.

38

Page 40: آهنگ

شروط عل;ت عل;ت:

- در لغت علOت به معناي: مرض مي آيد!1ب�ا حكم مناس�بت داش�ته باش�د! 2 - در اص�طالح اص�ولي ها: وص�ف ظ�اهر و منض�بطي اس�ت ك�ه

همانند سفر كه علOت مباح شدن افطار كردن در رمضان است! فرق بين عل;ت وبين حكمت:

به هنگام وجود علOت حكم پديد مي آيد و در صورت از بين رفتن علOت حكم نيز از بين مي رود!ام�ا حكمت س�بب حقيقي در مش�روع ش�دن حكم اس�ت و اين حكمت مص�لحتي اس�ت ك�ه دين ب�ه

قصد آن، حكم را تشريع كرده است و يا مفسدتي است كه خواسته آن را دفع كند!هرچن�د ك�ه باي�د حكم مرتب�ط ب�ا حكمت باش�د چ�ون ه�دف حقيقي در تش�ريع آن حكم اس�ت ن�ه علOت آن!! ولي چ�ون حكمت ام�ري پنه�ان و غ�ير آش�كار و بيش�تر اوق�ات غ�ير منض�بط اس�ت ك�ه س�بب مي ش�ود در احك�ام اض�طراب و ع�دم انض�باط حاص�ل ش�ود و تط�بيق آن ن�يز دش�وار اس�ت ب�ه همين

سبب حaكم به علªت ظاهر و منضبط ربط داده شده است!به عن�وان مث�ال: افط�ار ك�ردن ب�راي مس�افر در رمض�ان علOت آن س�فر اس�ت و حكمت آن دف�ع مش�ق�ت اس�ت! پس ب�ه هنگ�ام س�فر افط�ار ك�ردن در رمض�ان ج�ايز اس�ت هرچن�د ك�ه س�ختي ي�ا

مشق�تي نباشد! و در غير سفر هرچند كه سختي و مشق�ت باشد افطار كردن درست نيست!فرق بين عل;ت وبين سبب:

Oتي س�بب اس�ت ولي ه�ر س�ببي علOت نيس�ت، زي�را علOت باي�د ب�ا سبب از علOت ع�ام تر اس�ت و ه�ر عل�حكم مناس�بت داش�ته باش�د و حكم ب�ر اس�اس آن برداش�ت مي ش�ود؛ ام�ا س�بب الزم نيس�ت ك�ه ب�ا حكم مناس�بت داش�ته باش�د بلك�ه عالمت و نش�انه اي ب�ر وج�ود حكم اس�ت هرچن�د ك�ه عق�ل نتوان�د ب�ودن س�بب و علOت تح�ريم ب�ه عن�وان مث�ال: مس�ت كنن�ده ب�ا هم درك كن�د! مناس�بت آن دو را مش�روب اس�ت و س�فر هم س�بب و علOت افط�ار ك�ردن در رمض�ان اس�ت! ولي دي�دن م�اه در رمض�ان فق�ط س�بب واجب ش�دن روزه اس�ت، زي�را دي�دن هالل م�اه نش�انه ي دخ�ول م�اه رمض�ان اس�ت ولي عل�Oتي ب�ر وج�ود آن حكم نيس�ت و عق�ل هم نمي توان�د مناس�بت بين هالل م�اه و واجب

شدن روزه ي رمضان را درك كند!امور مشترك بين عل;ت و سبب:

- ه�ر دو در 3- ش�رع در رب�ط اين دو ب�ا حكم، حكم�تي دارد 2- ه�ر دو نش�انه ي وج�ود حكم اس�ت 1حكم تأثير دارند!

39

Page 41: آهنگ

علOت باي�د وص�ف ظ�اهر و واض�حي باش�د ك�ه بت�وان ب�ودن ي�ا نب�ودن تح�ريم مش�روب علOت ك�ه همانن�د: مس�تي! داد تش�خيص را آن اس�ت! و وص�ف ظ�اهر و واض�حي در مش�روب اس�ت و مي ت�وان اين وص�ف را در نبي�ذ تش�خيص داد! و در ص�ورت ع�دم تش�خيص

علOت و يا عدم وضوح آن، نمي توانيم قياس بگيريم!

و اش�خاص اختالف ب�ه يع�ني باش�د، منض�بط وص�في باي�د علOت ش�دن مب�اح در س�فر همانن�د نباش�د متف�اوت مك�ان و ح�االت Oن دارد افط�اري در رمض�ان! ك�ه خ�ود س�فر حقيق�تي منض�بط و معيام�ا نيس�ت! متف�اوت مك�ان و ح�االت و اش�خاص اختالف ب�ه و در س�فر س�ختي و دارد متف�اوت حقيق�تي س�ختي و مش�قOت تابس�تان همانن�د زمس�تان نيس�ت و س�ختي س�فر ب�ا هواپيم�ا همچ�ون

ماشين نيست! در نتيجه اين علOت مردود است!

وص�ف علOت ن�يز باي�د مناس�ب ب�ا حكم و ش�امل مص�لحت ي�ا دف�ع مفس�ده اي باش�د! همانن�د تح�ريم مش�روب ب�ه علOت مس�ت كنن�ده ب�ودن آن ك�ه س�بب از بين رفتن مفس�ده ي دش�مني و ظلم و ... اس�ت ك�ه ب�ا مس�تي ايج�اد مي ش�ود و ننوش�يدن مش�روب س�بب رو و واض�ح وص�ف باي�د پس ش�ود! مي عب�ادت و ذك�ر ب�ه آوردن مناس�ب ب�ا حكم باش�د و وص�ف غ�ير مناس�ب مث�ل رن�گ قرم�ز ي�ا آبي

داشتن تأثيري در حكم ندارد!

1

2

3علOت قاص�ر و مخص�وص اص�ل نباش�د؛ زي�را ب�ه هنگ�ام مخص�وص ش�دن علOت ب�ه اص�ل نمي ت�وان وج�ود آن را در ف�رع تص�وOر ك�رد؛ ب�ه عن�وان مث�ال: مب�اح ش�دن افط�اري در رمض�ان فق�ط ب�راي مس�افر

اس�ت: م�ريض رh )و ف0 ع0ل0ى س.0 0و أ ا م0رAيض.[ نكم Aم ان0 ك.0 م0ن ف0ر0 0ي.Qامh أخ.0 ن أ Aم jةQدA.ع و س�فر ام�ري قاص�ر فق�ط ب�ر مس�افر اس�ت ( ف0

و ج�ايز نيس�ت ك�ه كس�ي ديگ�ر را ب�ر آن قي�اس گ�رفت هرچن�د ك�ه مس�افر از بيش�تر مش�قOتي و س�ختي مس�افر؛ غ�ير ش�خص آن

داشته باشد!

4

در آم���دي ام���ام گوي�د: 3/181اإلحك�ام

علم�اء در ص�حيح ب�ودن ب��ا احك��ام تعلي��ل و ظ��اهر اوص��اف ش��امل ك��ه منض��بط را حكمت ه�ا احتم�ال اجم�اع باش�ند، داش�ته

دارند!

در آم���دي ام���ام گوي�د: 3/192اإلحك�ام

علم�اء اتف�اق دارن�د در ب�ودن متع�دي اينك�ه قاص���ر علOت)يع���ني ش�رط علOت( نب�ودن اس�ت! قي�اس ص�حOت

(.3/40)ابهاج،سبكي

40

Page 42: آهنگ

اينك�ه حكم، اص�ل ش�رعي داش�ته باش�د؛ زي�را مقص�ود از قي�اس در اينجا اثبات و شناساندن حكم شرعي است!

حكم در ف�رع و اص�ل باي�د يكي باش�د، ب�ه عن�وان مث�ال: اگ�ر اص�لي حكم آن واجب اس�ت نباي�د ب�راي اثب�ات مس�تحب ب�ودن ف�رع ب�ر آن

محم�دي ص فق�ه، مب�اني )ن.ك: ... بگ�يريم و 197-193قي�اس (.162-131تيسير الوصول، ف يروز ص

حكم اص�ل ن�يز نباي�د برگرفت�ه ش�ده از قي�اس باش�د زي�را اگ�ر ج�امع Oت حaكم اص�ل اس�ت، پس بيه�وده اس�ت بين ف�رع و اص�ل هم�ان علك�ه طري�ق اس�تدالل را ط�والني ك�نيم و قي�اس ديگ�ري را واس�طه س�ازيم بلك�ه ف�رع م�ورد نظ�ر را ب�ا اص�ل اوOل قي�اس مي گ�يريم، مثال اگ�ر خواس�تيم رب�وي ب�ودن پرتق�ال را ب�ه اثب�ات برس�انيم، آن را ب�ر س�يب ك�ه خ�ودش ب�ر گن�دم قي�اس ش�ده، قي�اس نمي گ�يريم بلك�ه

مستقيما آن را با علOت طaعم به گندم تشبيه مي كنيم!

1

2

3

شروط حكم

حكم اص�ل نباي�د منس�وخ ش�ده باش�د ت�ا بت�وانيم ف�رع را ب�ر آن بن�ا سازيم.

441

Page 43: آهنگ

بررسي برداشت ها از اين احاديث:

- گفته اند: ديگر ادوات موسيقي قياس بر دف جايز است! 1جواب: اول: م�ا در ش�روط ف�رع از ام�ام آم�دي نق�ل ك�رديم ك�ه علم�اء اجم�اع دارن�د ب�ر اينك�ه:

در صورت وجود دليل بر فرع درست نيست كه براي آن قياس گرفته شود!پس درس�ت نيس�ت ك�ه م�ا ب�ر مس�أله اي حكم ش�رعي داش�ته باش�يم و از قي�اس ب�راي باط�ل س�اختن حكم آن اس�تفاده ك�نيم؛ و آنه�ايي ك�ه ب�راي ج�واز موس�يقي قي�اس گرفتن�د قي�اس آنه�ا

انتق�ال 3- ف�رع: ادوات موس�يقي 2- اص�ل: دف 1چ�نين اس�ت: ب�ه ف�رع - حكم اص�ل ك�ه داده اند: اباحت!؟

به اجم�اع علم�اء اين قي�اس فاس�د اس�ت، زي�را تح�ريم ادوات موس�يقي ب�ا نص�وص ص�ريح و نيس�ت! درس�ت قي�اس باش�د ف�رع ب�ر دليلي ك�ه هنگ�امي و اس�ت ث�ابت ديگ�ري ص�حيح

( مي گوي�د: )در ص�ورت وج�ود خ�بر ي�ا 599هم�ان طور ك�ه ام�ام ش�افعي در كت�اب الرس�اله )ص دليل قياس درست نيست(.

دوم: م�ا طب�ق ح�ديث، فق�ط ب�ه اس�تفاده از ي�ك ن�وع آلت موس�يقي در عروس�ي و آن هم ولa الل��ه اس�تفاده از دف اج�ازه داده ش�ده ايم هم�ان طور كه ر aس� r ب0ين0 : مي فرماي�د jف0ص.ل "

" Aاح وت فAي النJك.0 Q.و0الص MفMال.د ،Aام ر0 الح.0 لA و0 ال0 ]در الح0 ح�رام و حالل بين »ف�رق :ازدواج[ دف زدن و ص�دا و ص�وت ]يع�ني: اعالن آن ازدواج ب�ا آواز خوان�دن ي�ا خ�بردار ك�ردن

ك�ه اين حكم در خص�وص دف اس�ت ن�ه ب�ر تم�امي ادوات م�ردم[ ب�ر س�ر عروس�ي اس�ت!! «موس�يقي زي�را اگ�ر مقص�ود ادوات موس�يقي ب�ود از كلم�ه مع�ازف و ي�ا ع�زف ي�ا لف�ظ ع�ام از گفته ه�اي اين ح�ديث هم�ان طور ن�يز در از ص�وت اس�تفاده مي ش�د! و مقص�ود ديگ�ري

و ابن االث�ير در 1/292 و ابن الج�وزي در تل�بيس ابليس 9/48عالم�ه بغ�وي در ش�رح الس�نه نق�ل ك�رديم ”اعالن نم�ودن و ش�هرت دادن ازدواج“ اس�ت ك�ه اين 3/120 و 2/291النهاي�ه

كار با آواز خواندن كه يكي از معاني صوت است و با دف زدن حاصل مي شود!

- گوين.د: دف و ديگ.ر ادوات موس.يقي ب.ه ط.ور مطل.ق، هم.ه ج.ا و در ه.ر ح.التي 2جايز است!!

جواب: اول: گفتيم كه قياس ادوات موسيقي بر دف درست نيست!ازدواج آن ب�ا ك�ه اس�ت ازدواجي نم�ودن اعالن ج�ايز ش�دن دف، در و حكمت دوم: علت ش�رعي حالل، ب�ا زن�ا ك�ه پنه�اني انج�ام مي گ�يرد تف�اوت پي�دا مي كن�د و در ح�ديث ص�حيحي از

الل�ه و rرس�ول تش�ويق مي كن�د و توص�يه ازدواج نم�ودن اعالن ب�ه را م�ا ك�ه اس�ت آم�ده 4157 و ابن حب�ان 15195مي فرماي�د: »اعلن�وا النك�اح« يع�ني: ازدواج را اعالن كني�د! )احم�د

(.ب و ... از عبدالله بن زبير 2673و حاكم Oتي در ديگ�ر مناس�بات سوم: اگ�ر طب�ق ح�ديث علOت دف زدن اعالن نك�اح باش�د آي�ا اين چ�نين عل��: خ�ير! چ�ون اين علOت قاص�ر اس�ت در اعالن ازدواج؛ �ما و ح�االت مختل�ف وج�ود دارد؟ مaس�ل

پس به اتفاق علماء اين قياس فاسد است! )ن.ك: شروط علOت..(.

42

Page 44: آهنگ

وJذاع.تراض: در يكي از روايت ه.اي عA بAنتA مع.0 J.ب0ي Mد بن ذ0ك.و0ان آم.ده ك.ه الر A.ال از خ0دف و مي خواندن.د آواز عاش.ورا روز در مدين.ه در دخ.تراني ك.ه مي پرس.د وي

و وJذمي زدن.د!! عA بAنتA مع.0 J.ب0ي Mاس.تناد الر داده رخ خ.ودش عروس.ي در آنچ.ه ب.ه وJذمي كن.د، پس دف زدن طب.ق اس.تدالل عA بAنتA مع.0 J.ب0ي Mب.ه ط.ور مطل.ق درس.ت الر

است! اول: اين جواب: اين قض�يه ب�دون كرده ان�د روايت را ح�ديث اين ك�ه ثق�ات از مجم�وعه اي

ح�ديث را روايت كرده ان�د و فق�ط اختالف در روايت ه�اي حم�اد بن س�لمه اس�ت و از مجم�وعه ي ونراوي�اني ك�ه اين ح�ديث را از حم�اد روايت كرده ان�د فق�ط aه� ار aن£ هس�تند ك�ه اين ع ف��ان و ي ز`ي�دa ب

مس�أله را روايت ك�رده اس�ت و خ�ود عف�Oان در روايت ام�ام احم�د ب�ه ط�ور ديگ�ري ن�يز نق�ل مي كن�د ى ك�ه اه�ل مدين�ه روزي داش�تند ك�ه در آن ب�ازي مي كردن�د و..! و £نa مaوس� نa ب £ح س� چ�نين از حم�اد ال

£ت مaع� وªذنق�ل مي كن�د ك�ه: زن�ان دف مي زدن�د و بع�د خال�د آم�د و از ªع بن ب ي� س�ؤال گ�رفت!؛ خالص�ه الر¥£ت مaع� وªذاينك�ه در نق�ل اين واقع�ه ك�ه س�بب ش�ده خال�د از ªع بن ب ي� س�ؤال بگ�يرد اختالف واق�ع ش�ده الر¥

اد بن س�لمه اس�ت ك�ه ب�ا وج�ود ام�امتش ولي كمي حفظش Oت اين اختالف خ�ود حم�Oاس�ت ك�ه عل( و اين اختالف�اتي ك�ه از 1507در آخ�ر عم�رش تغي�ير يافت�ه اس�ت )ن.ك: تق�ريب الته�ذيب ش

جهت خ�ود حم�اد بن س�لمه ب�وده و در روايتش اض�طراب حاص�ل ش�ده اس�ت م�ا نمي ت�وانيم ب�ه آن اعتماد كنيم!! والله اعلم!

دوم: اگ�ر بپ�ذيريم ك�ه نق�ل اين واقع�ه درس�ت اس�ت مي گ�وييم: احتم�ال دارد ك�ه اين واقع�ه يك ب�ار ص�ورت گرفت�ه ك�ه آن هم مص�ادف ب�ا روز عروس�ي ب�وده باش�د و علم�اء ب�ه چ�نين مس�أله اي حك�ايت فع�ل مي گوين�د و در چ�نين ح�التي ك�ه احتم�ال در آن باش�د نمي ت�وان ب�ه آن اس�تناد ك�رد! وام�ام

( گوي�د: )وق�ائع اح�والي ك�ه در آن احتم�ال باش�د و پوشش�ي از 7/256ش�افعي )نهاي�ه المحت�اج مجم�ل ب�ودن ب�ر آن باش�د، نمي ت�وان ب�ه آن اس�تناد ك�رد( ب�ه عن�وان مث�ال: واقعه اي ك�ه ص�حابه از

نق�ل كرده ان�د ك�ه در كعب�ه نم�از خوان�ده اس�ت! ح�ال آي�ا مي ش�ود ب�ه اين واقع�ه اس�تناد rرس�ول الل�ه كرد كه در هر حالتي چه نماز فرض و چه سنت را مي توان در كعبه خواند؟

خير! نق�ل ي�ك فع�ل دلي�ل ب�ر ج�ايز ب�ودن آن در تم�امي ح�االت نيس�ت! و اگ�ر بعض�ي از علم�اء نم�از نيس�ت بلك�ه استنادش�ان ب�ه rف�رض را در كعب�ه ج�ايز دانس�ته اند استنادش�ان ب�ه فع�ل رس�و ل الله

(. 1/292قياس است... )ن.ك: فواتح الرحموت از فعلي نهي كن�د مث�ل: خري�د و rام�ا اگ�ر حك�ايت فع�ل ب�دين ص�ورت نق�ل ش�ود ك�ه رس�ول الله

فروش�ي ك�ه در آن غ�رر ي�ا جه�الت باش�د! ك�ه ب�ه اين مس�أله حك�ايت ق�ول گفت�ه مي ش�ود علم�اء اختالف نظ�ر دارن�د ك�ه آي�ا عم�وم دارد ي�ا ن�ه؟ و جمه�ور علم�اء ب�ر اين هس�تند ك�ه داللت عم�وم را دارد!! و ام�ا در مس�أله ي قبلي علم�اء اجم�اع نموده ان�د ك�ه عم�وم ن�دارد! )ن.ك: التقري�ر والتحب�ير

(؛ پس 1/294 و ف�واتح الرحم�وت 88و87 و التحري�ر في اص�ول الفق�ه، ابن الهم�ام ص 1/276استناد به اين روايت به طور مطلق نادرست است!!

43

Page 45: آهنگ

نسائي ح ش 1582

احمد ح ش 24292

احمد ح ش 23741

احمد ح ش 25380

مسلم ح ش 1486

مسلم ح ش 1487

مسلم ح ش 1489

نسائي ح ش 1583

طيالسي ح ش 1533

بخاري ح ش 438

بخاري ح ش 4818

بخاري ح ش 940

ابونعيم؛ امالي 9ح ش

ابوعوانه ح ش 2126

بخاري ح ش 3664

ابوعوانه ح ش 2125

احمد ح ش 25469

ومسلم ح ش 1490

احمد ح ش 23973

ة0 ، :ع0ن ع0ائAش.0 Aب0انAت0ض.ر انA و0 ن[ى تغ0نJي.0 Aم Aام Q.0ي انA فAي أ ي0ت.0 Aار ا ج0 ن.د0ه0 Aا و0ع ل0 ع0ل0يه.0 ا ب0ك.رh د0خ.0 0ب.0 أ0نQ أ Aه Q.س.ول الل : " rو0ر0 ال0 هA ع0ن.ه، و0ق.0 Q.س.ول الل ف ر0 ك0ش.0 0ب.و ب0ك.رh، ف0 ا أ هم.0 ر0 انت0ه0 هA، ف0 A.ث0وبAى ب ج± مس.0

" hيد Aام عQ0ي ا أ AنQه0 إ 0ب0ا ب0كرh ف0 ا ي0ا أ د0عهم0

ة0 ع0ائAش0)صحابي(

£ن و ة ب عaر££ر` ب ي الز¥

)ثقه، فقيه(

ن�زد او آم�د و دو دخ�تر اگوي�د: اب�وبكرل عائش�ه كوچ�ك در روزه�اي م�ني )يع�ني روزه�اي عي�د قرب�ان( پيش او بودن�د، ك�ه آواز مي خواندن�د و

پي�امبر پ�يراهنش rدف مي زدن�د و ب�ا خ�ود را آن دو دخ�تر را من�ع اپوش�انده ب�ود، پس اب�وبكر

rك�رد )ي�ا روي س�ر آنه�ا داد زد(، آنگ�اه پي�امبر ص�ورت خ�ود را ب�يرون آورد و فرم�ود: » آن�ان را ره�ا كن اي اب�وبكر, چ�ون اين روزه�اي عي�د

است«.

اعي و£ز األ£

)ثقه(

£ر¤ £ن عaم ي £د ب عaب ي)ثقه(

)ثقه، م ع£م رثبت(

حديث 11شماره

�اد £نa ع ب �ادa ب ع ب)ثقه(

£ن مaح م�د ب ع م£ر¤و

)دارقطني:ثقه(

£ن ي ى ب ي ح£ح£م ن £دالر� ع ب

)دارقطني:ثقه(

£نa علد الله ب£ر¤ aم ي )ثقه( ن

ع ط اء¤ ، فقيه،)ثقه

يرسل(

£د ة )ثقه ع بثبت(

ح£م ن £دa الر� ع بن اد` ªن أ بي الز£ ب)صدوق تغير(

ام £ن هش بو ة )ثقه( عaر£

aم£ع ة ز )ضعيف(

ªه£ر`ي الز¥ ، حجه،)امام ثبت(،ثقه

aن£ خ ل فa ب£و ليد` )ثقه( ال

£ج¤ ي £نa جaر اب ، فقيه،)ثقه

يدلس(

)ثقه(ج ر`ير

و£ح¦ )ثقه( ور ابوعاصم )ثقه، ثبت(

£ل¤ )ثقه عaق يثبت(

بن ص الح¤)ثقه، كيسان

ثبت(

aسa aون )ثقه( ي

aن£ مaح م�دa بر بش£

حافظ(،)ثقه

مaح اضر)صدوق(

a ع£ب ة aثقه ش(امام(

ج ر`يرالضبي )ثقه(

aن£ و ب aع م£رار`ث £ح ال

)ثقه، فقيه(

£ن م الك ب

أ ن س¤

44

Page 46: آهنگ

بررسي برداشت ها از اين حديث:

گفت.ه ش.ده: اين ح.ديث داللت ب.ر اين دارد ك.ه در روز عي.د موس.يقي ج.ايز روز اين بلك.ه نمي ش.ود، حالل ح.رامي چ.يز عي.د روز در زي.را اس.ت؛ فرص.تي اس.ت ب.راي انج.ام دادن كاره.اي مب.اح مث.ل: خ.وردن و نوش.يدن و پوش.يدن لباس ه.اي جدي.د و... و در روز عي.د مس.تحب اس.ت ك.ه انس.ان آن روز را ب.ا كاره.اي متن.وع خ.وش بگذران.د و ب.ر اين روز، روزه.اي ديگ.ر و

مناست هاي ديگر نيز قياس گرفته مي شود!؟ ب�ه آن دو دخ�تر ب�ه ط�ور مطل�ق اج�ازه ن�داده ك�ه ه�ر وقت rرس�ول الل�ه جواب: اول:

بخواهن�د دف بزنن�د، بلك�ه اين ك�ار خ�اص روز عي�د ق�رار داده اس�ت و مي فرماي�د: » آن�ان را ره�ا كن اي اب�وبكر! چ�ون اين روزه�اي عي�د اس�ت!«، در نتيج�ه در غ�ير از روزه�اي �ه�ا“ اس�ت ك�ه ب�ر معل�ول ب�ودن آن عي�د، درس�ت نيس�ت؛ و اين برداش�ت از كلمه ي ”فإن“ ب�ه ك�ار ب�رده ش�ده ك�ه داللت تأكي�دي ب�ر Oص�راحت دارد و در آن دو ح�رف ”ف�ا“ و ”إن

Oت دارد!! )ن.ك: مب�اني فق�ه، محم�دي ص Oي و الك�وكب المن�ير، ابن نج�ار ص 206عل(.7/246 و البحر المحيط 510

دوم: در اين ح�ديث حكم ب�ه علت و س�بب متعل�ق اس�ت، بن�ابراین چ�ون علت و س�بب، عي�د و ش�ادي در آن روز ب�وده، حكم آن مب�اح اس�ت و اگ�ر عي�د نباش�د، حكم آن ب�ه اص�ل

را ك�ه دف ي�ا t گفته ي اب�وبكرrخ�ود، يع�ني ب�ه ح�رام ب�ودنش برمي گ�ردد، و رس�ول الل�ه را رد t نهی اب�وبكرrس�ماع را مزم�ار ش�يطان مي دان�د را رد نك�رده، بلك�ه رس�ول الله

در آنج�ا حض��ور داش�ته و ب�ر آن دو دخ�تر ك�ه rك�رده اس�ت؛ يع�ني اینک�ه چ�ون رس�ول الله بوده ان�د انك�ار نك�رده، دليلي اس�ت ب�ر اینک�ه كارش�ان از اص�ل تح�ريم، لن�زد عايش�ه

آن�ان را نهی كن�د. )فتح r ب�ه ج�اي پي�امبر tمس�تثنا اس�ت، پس ني�ازي نيس�ت ك�ه اب�وبكر (.952الباري، ابن رجب حديث شماره ي

در t ب�ر گفت�ۀ· اب�وبكرrدر ح�ديث اش�اره اي اس�ت ب�ه تقري�ر و تأيي�د رس�ول الله سوم: اش�تباه tاينك�ه دف ي�ا س�ماع مزم�ار و ص�داي ش�يطان اس�ت، چ�ون اگ�ر گفت�ۀ· اب�وبكر

مي ك�رد و ب�ر پي�امبران عليهم الس�الم درس�ت فت�ه نهي گ اين زاو را ا rب�ود، رس�ول اللهنيس�ت ك�ه ب�ر گفت�ۀ· منك�ري ي�ا ب�ر منك�رات ب�دون علت س�اكت ش�وند؛ بن�ابراین گفته ي

صحيح است!!.tابوبكر چه.ارم: اينك.ه عل;ت ج.ايز ش.دن دف اين اس.ت ك.ه روز عي.د مي باش.د و اين عل;ت قاص.ره اس.ت و در ديگ.ر روزه.اي س.ال اين عل;ت وج.ود ن.دارد! پس ب.ه عل;ت منحص.ر ش.دن آن در روز عي.د، عل;ت قاص.ره اس.ت و در نتيج.ه: قي.اس ب.ر اين روز فاس.د اس.ت و در باط.ل ب.ودن اين قي.اس قبال[ اجم.اع

علماء را نقل كرديم!!

45

Page 47: آهنگ

قي.اس 2اش.كال دخ.تران و زن.ان ب.ا را م.ردان اينج.ا در آي.ا مي ت.وان :بگيريم؟

جواب: خ.ير زي.را : اول: عل;ت در اينج.ا قاص.ره ب.ر زن.ان و دخ.تران اس.ت و ب�ه زدن دف ي�ا س�ماع توس�ط rدر ح�ديث فق�ط اش�اره اي ب�ه تأيي�د و تقري�ر رس�ول الل�ه

rدخ�تران ب�راي زن�ان اس�ت و قي�اس م�ردان ب�ر آن�ان درس�ت نيس�ت، چ�ون رس�ول الله فرم�ود: ”آن دو دخ�تر را ره�ا كن!“ tفق�ط ب�راي دخ�تران اج�ازه داده اس�ت و ب�ه اب�وبكر

ب�ه م�ردان اج�ازه داده باش��د، و اگ�ر ب�ه آن�ان اج�ازه rو هيچ دليلي نيس�ت ك�ه رس�ول الله مي دانست و عملشان را ان�كار نمي كرد.tداده بود، ابو بكر

اگ�ر زدن دف ي�ا س�ماع ب�ه ط�ور مطل�ق ج�ايز ب�ود و منك�ر نب�ود، هيچ وقت ب�ر دوم: ب�وده - پنه�ان نمي مان�د و آن�ان را r - ک�ه نزدي�ك ت�رين ش�خص ب�ه رس�ول الله tاب�وبكر

نهی نمی ک�رد؛ چ�ون چ�يزي را مي ت�وان نهی ك�رد ك�ه مaنك�ر باش�د. پس چ�ون اص�ل تح�ريم حaكم و حكمت آن را ب�راي او rآن ك�ار را مي دانس�ته، آن�ان را نهی ك�رده و رس�ول الله

بيان كرده است.� در آنج�ا نشس�ته ت�ا ص�داي rدر ح�ديث هيچ اش�اره اي ب�ه اينك�ه رس�ول اللهت.ذكر: عم�دا

آن�ان را بش�نود وج�ود ن�دارد، بلك�ه در آنج�ا خوابي�ده و ص�داي آن�ان ب�ه ص�ورت غ�یر عم�دی و اتف�اقی ب�ه گ�وش وي رس�يده اس�ت و اين مس�أله مانن�د ش�خص مaح�رمي مي مان�د ك�ه ب�وي عط�ر ب�ه بي�ني او برس�د ك�ه اگ�ر قص�د ب�و ك�ردن داش�ته باش�د ب�ر او فدي�ه الزم اس�ت و اگ�ر قص�د نداش�ته باش�د هيچ اش�كالي ن�دارد؛ پس ش�نيدن از روي قص�د، قي�اس ب�ر

در گوش دادن دف درست نيست!!rرسول الله

: چ.را نمي ت.وان عل;ت را در اينج.ا اظه.ار ش.ادي و خوش.حالي در 1اش.كال نظر گرفت؟

� بي�ان ك�رديم ك�ه علم�اء در ش�روط ص�حيح ب�ودن قي�اس اجم�اع دارن�د ب�ر اينك�ه ما قبالب�ه ك�ه اس�ت آن و مض�طرب نباش�د و مض�طرب باش�د منض�بط باي�د وص�في علOت اختالف اش�خاص و زم�ان و مك�ان متف�اوت باش�د و خوش�حالي و ش�ادي ن�يز وص�في ب�ه اعتب�ار اش�خاص و زم�ان و مك�ان متف�اوت ن�وع آن مض�طرب اس�ت ك�ه مق�دار و

است!! پس قياس بر شادي و خوشحالي باطل و فاسد است!!

46

Page 48: آهنگ

ار ح ش O298بز

احمد ح ش 22409

ابن حبان ح ش 4478

احمد ح ش 22387

3652ترمذي ح ش

بيهقي صغير ح ش 1816

ي.د0ة0عن هA : ا بر0 Q.ول الل س. ع0 ر0 ج.0 ا rر0 ال0ت: ي.0 ق.0 ود0اء، ف0 ةj س.0 ارAي.0 اء0ت ج0 ج.0 غ0ازAي.هA، ف0 ن بعضA م0 Aم ، JفMك0 بال.د A.أس 0ن أ0ض.رAب ع0ل0ى ر0 ا أ الAم[ ال0ى س.0 ه ت0ع.0 Q.ك0 اللQد Aن ر0 ذ0رت إ AنJي كنت ن.0 هA، إ Q.س.ول0 الل ر0س.ول د0 ر0 ع.0 ق0 : ف0 ال0 AنJي كنت ن.0ذ0رت، ق.0 ال0ت: إ ال0 "، ق.0 إAالQ ف0 افع0لAي، و0 ، ف.0 Aن.0ذ0رت Aن كنتAإ " : ال0 ق.0 ف0

AهQاللrJفMبت بالد ر0 !. ف0ض0يد0ة0 بن بر0

الحصيب )صحابي(

aن£ ع لي¥ ب£ن ن ب £ح س ال

قيق¤ ش )صدوق يهم(

د ي�£ aر ه گوي�د: ا هب ولa الل�� aس� از rر بعض�ي از جنگ ه�ايش برگش�تند و ايش�ان ن�زد پوس�ت كن�يزي س�ياه آم�د و گفت: اي رس�ول الل�ه من

ش�ما را �ن�ذر ك�رده ام ك�ه اگ�ر الل�ه س�الم و تندرس�ت برگردان�د ب�االي

r س�رتان دف ب�زنم! رس�ول الل�ه ك��رده اي ن��ذر ”اگ��ر فرمودن��د: غ��ير در ولي ب��ده! انج��ام ن�ذر من گفت: ن�ه!“ اين ص�ورت ك�رده ام! بري�ده گفت: پس رس�ول

نشس�تند و آن زن دف زد!rالل�ه

£د ة ي aر £نa ب �ه ب £دa الل ع ب)ثقة(

aن£ £دa ب ي ز ب اب aح£ ال

)صدوق يخطئ(

حديث 12شماره

aن£ £نa ب ي £حaس ال£ث¤ ي )ثقه(حaر

¥وب £نa أ ي زي ادa ب)ثقه حافظ(

£ل ة aم ي aو ت أ ب aن£ ي ى ب ي ح£

)ثقه( و اضح¤

£د £نa ع ب £د ةa ب ع ب�ه` )ثقه(الل

aن£ مaح م�دa ب£ن ح اق ب إس£

£م ة ي )ثقه خaز حجه(

aن£ �اسa ب £ع ب المaح م�د¤ الد¥وري¥)ثقه(

الحاكم النيسابوري)ثقه حافظ(

£نa و اقد¤ £نa ب ي £حaس )ثقه الله اوهام(

aن£ مaح م�دa ب )ثقه ي ع£قaوب

حافظ(

47

Page 49: آهنگ

بررسي برداشت ها از اين حديث:

گفت.ه ش.ده: اين ح.ديث داللت ب.ر اين دارد ك.ه موس.يقي مطلق.ا[ ج.ايز اس.ت؛ زي.را وف.ا نم.ودن ب.ه ن.ذري ك.ه ح.رام ب.وده درس.ت نيس.ت!؟ پس اگ.ر در ك.ار

ب.ه او اج.ازه نمي داد ك.ه ب.ه ن.ذرش rح.رامي اين زن ن.ذز ك.رده ب.ود رس.ول الل.ه عمل كند!

ولي در : ”اگ�ر ن�ذر ك�رده اي انج�ام ب�ده! rرس�ول الل�ه م�ا نباي�د فرم�وده ي جواب: اول:ن.ه اين ص.ورت نهي غ.ير ب�ر داللت ح�ديث اين آخ�ر قس�مت زي�را بگ�يريم! نادي�ده “!

از انج�ام دادن اين ك�ار را دارد! و نهي از ي�ك ك�ار هم داللت ب�ر ح�رام ب�ودن آن rرس�ول الله را دارد! ب�وده اس�ت! rن�ذر م�ذكور در ح�ديث داللت ب�ر اين دارد ك�ه اين ن�ذر خ�اصO رس�ول الله دوم:

ش�ما را س�الم و تندرس�ت �اگ�ر الل�ه اي رس�ول الل�ه من ن�ذر ك�رده ام ك�ه )گفت: زي�را آن زن سرتان دف بزنم! (.برگرداند باالي

حال س�ؤالي مط�رح مي ش�ود: آي�ا اظه�ار ش�ادي ب�راي بازگش�ت س�الم و تندرس�ت مبل�غ دين و ج.واب: ! مس�اوي ب�ا ش�ادي ب�راي روز عي�د نمي باش�د؟ rآخ�رين پي�امبر و آن هم رس�ول الله

رس�ول الله تندرس�ت و س�الم بازگش�ت ب�راي ش�ادي تردي�دي و ش�ك هيچ هيچ rب�دون ش�ادي اي مع�ادل آن نيس�ت!! پس ب�ه خ�اطر اين ب�وده ك�ه ش�رع ب�راي اين ش�ادي اس�تثناء

رخص�ت داده اس�ت! و هم�ان طور ك�ه فقه�اء گوين�د: اين rقائ�ل ش�ده و زدن دف ب�راي وي Oت ن�دارد! )ن.ك: تح�ريم آالت الط�رب ص و الص�حيحه 125ح�ادثه ي خاص�Oي اس�ت ك�ه عم�ومي

r( و اين تعلي�ل ك�ه اين ن�ذر در معص�يت ب�وده ن�ه در خص�وص رس�ول الله 4/124 و 5/330 گوي�د: )اج�ازه دادن از 8/119تعلي�ل بس�يار ب�دي اس�ت!! و ام�ام ش�وكاني در ني�ل األوط�ار

داللت بر اين دارد كه فعل آن زن در آن جايگاه گناه نبوده است(. rطرف رسول الله ش�رع مش�روب را ح�رام دانس�ته مگ�ر ب�راي كس�ي ك�ه از تش�نگي در ح�ال م�ردن سوم:

اس�ت! و همچ�نين ش�رع پ�ارچه ي ابريش�مي را ب�راي م�ردان ح�رام دانس�ته مگ�ر ب�راي كس�ي ك�ه بيم�اري اي داش�ته باش�د ك�ه ب�ا پوش�يدن آن پارچ�ه مريض�ي اش رف�ع ش�ود هم�ان طور ك�ه در

�بي¥ آم�ده ك�ه گوي�د: t از انس 3878 و مس�لم 5419ح�ديثي ن�زد بخ�اري خ�ص الن £ر، r" ر ب ي� للز¥�ة¤ بهم� ا ” £ح ري�ر لحك� £س ال aب ح£م ن في ل £د ال�ر� ب�راي زب�ير و عب�د ال�رحمن بن r: » رس�ول الله وع ب�

ع�وف در پوش�يدن لب�اس ابريش�مي ب�ه علOت خ�ارش بدن ش�ان رخص�ت و اج�ازه داده اس�ت!«؛ پس اينه�ا حالت ه�ايي خاص�ي هس�تند ك�ه ش�رع ب�راي آن اس�ثناء قائ�ل ش�ده اس�ت همانن�د زدن

!! ب�راي همين اين اس�تثاء داللت ب�ر مب�اح ب�ودن آن در تم�امي ح�االت tدف در روايت بري�ده ندارد!

اينك�ه اگ�ر دف زدن ب�ه ط�ور مطل�ق درس�ت ب�ود ني�ازي نب�ود ك�ه اين زن از رس�ول چه.ارم: اجازه بگيرد!rالله

48

Page 50: آهنگ

احمد ح ش 4820

طبراني اوسط ح ش 6945

طبراني 892شاميين

طبراني 892شاميين

بيهقي صغري ح 1983ش

ابوداود ح ش 4281

ابن ماجه ح ش 1891

طبراني اوسط ح ش 1196

طبراني صغير ح 11ش

طبراني 892شاميين

،Aي أذن0ي.هAف Aص.ب0ع0يهAع0 إ و0ض.0 رh ف0 A.ام وت0 ز0 مAع0 ص.0 رh، ف0س.0 ف0 ر0 فAي س.0 : ك.0ان0 ابن عم.0 ال0 ، ق.0 hعAاف ع0ن ن.0ك.0ذ0ا : " ه0 ال0 ع0 الطQرAي.ق0، ثمQ ق.0 اج.0 ر0 ع؟ قلت: ال، ف0 0ت0س.م0 ع، أ Aي.0ا ن.0اف : ال0 ق.0 ، ف0 Aي.قAرQالط Aد0ل0 ع0ن و0ع.0

AهQسول0 الل 0يت ر0 أ ع0لr" 0ر0 ف0

عبد الله بن )صحابي(عمر

؛ )ثقة مaج اهد(امام ( ثبت)ثقة ن افع¤

aن£ £مaط£عمa ب ال

` £مق£د ام ابن حجر: ) الثقة(صدوق وذهبي:

£د £نa عaب ي أ ح£م دa ب£غaد اني¥ �ه` ال الل

(صدوق)

£ن £مaون ب م يان مه£ر

(فقيه)ثقة

بن أيمن ل ي£ث(ضعيف)

£ن أ بي ث ع£ل ب ة بªميمي� م الك¤ الت

)ثقه( خالد يزيد )صدوق(

£نa أ ن س أ ح£م دa ب£ن م الك¤ ب)يحتمل التوثيق(

£د £نa ع ب ي ى ب ي ح£�ه` )كذاب(الل

£نa خ الد¤ م ح£مaودa ب)ثقه(

در س�فر ب�ود ب نافع گوي�د: عب�د الل�ه بن عم�ر ك�ه ص�داي ن ي )فل�وت( را ش�نيد و دو انگش�ت خ�ود را ب�ر دو گوش�ش گذاش�ت و مس�يرش آي��ا ن��افع اي گفت و ك��رد! ع��وض را ب�ه دوب�اره آنگ�اه ن�ه! گفتم: مي ش�نوي؟

الل�ه rمس�يرش برگش�ت و گفت: ”رس�ول را ديدم كه چنين عمل كرد!“

ي ابي¥ £فر£ )ثقه( ال

حديث 13شماره

aن£ £و ليدa ب ال

¤ لم ، )ثقة مaس££نa ي ح£ي ى(يدلس مaح م�دa ب

( حافظ)ثقة

£ن £م ان ب ل ي aسصدوق ) مaوس ى

(فقيه£د £نa ع ب عيدa ب س

£ع ز`يز` ( امام)ثقة ال

aم اعيل إس££مaه اجر` ال)مجهول(

£نa مaح م�د أ ح£م دa ب£و ليد` £ن ال ب)صدوق(

£م ليح aو ال أ ب£نa )ثقة( �ه ب £دa الل ع ب

قªي¥ ج ع£ف ر¤ الر�تغير )ثقة

(بآخره الكندي ح£م دaا)ثقة(

£نa أ بي مaح م�دa بع ة ر£ aز

)مجهول(

£نa ي ز`يد ل دa ب م خ£)ثقة(

هر aو مaس£ )ثقة( أ ب

aن£ مaح م�دa بح اق )ثقة إس£(امام

49

Page 51: آهنگ

بررسي برداشت ها از اين :حديث

ب ب�ه عب�د الل�ه بن عم�ر rاگ�ر موس�يقي ح�رام مي ب�ود رس�ول الله گفت.ه ش.ده: اج�ازه نمي داد ك�ه ب�ه آن گ�وش ده�د و ب�ه خ�ودش اكتف�ا نمي ك�رد و آن چوپ�ان را

نهي مي كرد!!آنچ�ه ك�ه ش�رع ب�ر م�ا ح�رام دانس�ته ش�نيدن عم�دي اس�ت ن�ه اينك�ه جواب: اول:

ص�دايي ب�دون قص�د ب�ه گ�وش انس�ان برس�د؛ همان گون�ه ك�ه اگ�ر انس�ان، ب�ه ط�ور Oت غ�ير عم�د، غيبت ي�ا دروغي را بش�نود گناهك�ار نمي ش�ود ولي اگ�ر ب�ا قص�د و ني

ن�يز ب و عب�د الل�ه بن عم�ر rبنش�يند و گ�وش ده�د گناهك�ار مي ش�ود!! و رس�ول الله ن ي ب�دون قص�د ب�ه گ�وش آنه�ا رس�يده قص�د ش�نيدن نداش�ته اند بلك�ه ص�داي آن

(.49-48است!! )نزهه األسماع، ابن رجب ص رس�يده ولي rب�ا وج�ود اينك�ه ص�داي ني ب�دون قص�د ب�ه گ�وش رس�ول الله دوم:

تم�ام س�عي خ�ود را ب�ر اين داش�ته ك�ه اين ص�دايي ك�ه در ش�نيدن ب�دون قص�د آن ب�ود مب�اح مطل�ق ط�ور ب�ه ص�دا اين اگ�ر و نش�نود!؛ هم ب�از نيس�ت گن�اهي

دو دس�ت خ�ود را در دو گوش�ش ف�رو نمي ب�رد! پس س�عي و تالش rرس�ول الله در نشنيدن چنين صدايي بهتر از شنيدن آن است!

در پاس�خ ب�ه آخ�رين اع�تراض گف�تيم 10 هم�ان طور ك�ه در ح�ديث ش�ماره ي سوم:اين م�اجرا فق�ط حك�ايت فعلي اس�ت ك�ه كيفيت وق�وع آن�را نمي دانيم و مش�خص نيس�ت ك�ه چوپ�ان دور ب�وده ي�ا نزدي�ك؟ و ن�وع اين ني و ص�دايش و اينك�ه آن چوپ�ان ن�ه؟ را هم م�ا نمي دانيم! و ه�ر ك�دام از اين احتم�االت حكم ي�ا ب�وده مس�لمان

( پس هم�ان طور ك�ه گفت�ه ش�د و 13/182خ�اص خ�ودش را دارد!، )ع�ون المعب�ود ي�ا م�اجرا نمي ت�وان از آن ب�ه مج�رد نق�ل حك�ايت ي�ك فع�ل اجم�اع نق�ل ك�رديم، اينك�ه دلي�ل ديگ�ري آن ح�الت را مش�خص كن�د! برداش�ت ك�رد! مگ�ر حكمي را

(.235 و سالسل الذهب، الزركشي ص 4/284)الفروق، القرافي اين ن ي ك�ه در اين ح�ديث از آن ي�اد ش�ده مث�ل ص�داي ب�وق و ي�ا وس�ايل چه.ارم:

هش�دار دهن�ده ي ديگ�ري اس�ت ك�ه ي�ك چوپ�ان ب�راي ض�رورت ك�ار خ�ودش و جم�ع ك�ردن ش�تران ي�ا گوس�فندانش از آن اس�تفاده مي كن�د و ه�دف از آن آهن�گ و ن� وا ي ن�يز برخ�وردار نيس�ت!! )نزه�ه األس�ماع، ابن رجب ص Oنب�وده و از ق�انون خاص�

اين ن�وع ادوات 21/207( ب�ه همين علOت ام�ام م�اوردي در كت�اب الح�اوي 50-51را مباح دانسته است، والله أعلم.

50

Page 52: آهنگ

15408احمد ح ش نسائي كبري ح ش

8641

طبراني كبير ح ش 6549

ائAبA بنA ي0زAي.د0 Q.الس Aاع0ن JيAبQل0ت ع0ل0ى الن 0ة[ د0خ0 أ ذAهA؟ r، أ0نQ ام.ر0 0ت0ع.رAفAين0 ه.0 ة، أ : " ي.0ا ع0ائAش.0 ال0 ق.0 ف0ال0ت: ن0ع0م : ! " ق0 ال0 ق0 ا، ف0 غ0نQته0 ا”ف0 يه0 ر0 نخ0 Aي مAيط0ان ف Qخ0 الش د ن0ف0 “ ل0ق0

Aبن AبAائ Qالس)صحابي( ي0زAيد0

£د £ن ع ب £د ب £جaع ي الح£م ن )ثقة( الر�

£ف ة £ن خaص ي ي زيد ب( يهم كثيرا)ثقة

£نa د اوaد أ ح£م دa بªي¥ £م ك ال)ثقة(

اهيم £ر £نa إب ªي¥ ب م ك)ثقة(

يزي�د بن گوي�د: اسائب آم�د rزني ن�زد رس�ول الل�ه

ب�ه عايش�ه rو رس�ول الل�ه فرم�ود: اي عايش�ه اين ل

زن را مي شناس�ي؟ گفت: ب�راي آري! پس آن زن عائش�ه آواز خوان�د! آنگ�اه

الل�ه ” rرس�ول فرم�ود: س��وراخ دو در ش��يطان دمي��ده زن اين بي��ني

است! “.

حديث 14شماره

ر¤ £نa ب ح£ )ثقة(ع لي¥ ب

£د £جaع ي )ثقة(ال

اهيم £ر £نa إب ªي¥ ب م ك( ثبت)ثقة

51

Page 53: آهنگ

مدار اسانيد اين روايت و متون آن

گوي�د: ام�ام دa، ع ن£ احم�د £جaع ي�£ د�ث ن ا ال ªي³، ح� د�ث ن ا م ك ة0ح� يف0 £ن ي0زAي.د0 بنA خص.0 ائب ب ، ع ن الس��ول الل��ه aس� اء ت£ إل ى ر أ ة� ج� ر ، ي� ا rي زي�د ، أ ن� ام�£ : ال ةa، أ ت ع�£رفين ه� ذه؟ " ق� ال ت£ : " ي� ا ع ائش� ف ق� ال

" : ال ه، ف ق� ا ن بي� الل�� : ف أ ع£ط اه� ال ، ق� : ن ع م£ ال ت£ ك ؟ " ق� ªي� aغ ن ªين أ ن£ ت aحب ، ت ن¤ ةa ب ني فaال £ن� ذه ق ي ه� £ه ا، �ت �بي¥ ط ب ق�ا، ف غ ن £ه ا ”r ف ق ال الن ي £خر £ط انa في م ن ي .: " ق د£ ن ف خ الش�

15408تخريج: احمد حديث شماره ي

گوي�د: ، ام�ام ط�براني اهيم £نa إب�£ر ªي¥ ب ر¤، ثن�ا م ك £نa ب ح�£ ، ثن�ا ع لي¥ ب ªي¥ £م ك £نa د اوaد ال دa ب د�ث ن ا أ ح£م� ح� حم0نAع ن Qال..ر Aد دA بنA ع0ب..` �بيª الجع0ي..` أ ة� د خ ل ت£ ع ل ى الن £ن ي زي��د ، أ ن� ام�£ر ائب ب r، ع ن الس���

ةa، أ ت ع�£رفين ه� ذه؟ " ق� ال ت£ : ن ع م£ : " ي� ا ع ائش� £ه� ا؛ ف ق� ال �ت £ط انa في ف غ ن ي ، ف ق� ال : " ل ق� د£ ن ف خ الش��£ه ا ” ي £خ ر من

6549طبراني كبير ح ش تخريج:

£دa، ام�ام نس�ائي گوي�د: £جaع ي� : ن�ا ال ، ق� ال اهيم £ر £نa إب� ªي¥ ب : ن�ا م ك £د الل��ه ، ق� ال £نa ع ب� ونa ب aن� ا ه� ار ب ر خ£أ

ة0ع ن£ يف0 �ه ي0زAي.د0 بنA خص.0 ول الل� aس� أ ة� ج� اء ت£ إل ى ر £ن ي زي�د ، أ ن� ام�£ر ائب ب : " r، ع ن الس�� ف ق� ال ªين أ ن£ aحب ، ت £ن� ةa ب ني فaالن¤ ذه ق ي : " ه� ال : ال، ي� ا ن بي� الل��ه، ق� ال ت£ ذه؟ "، ق� رفين ه� ةa، ت ع�£ ي� ا ع ائش�

ªي ك؟ " aغ ن £ه ات �ت .ف غ ن8641نسائي كبري ح ش تخريج:

52

Page 54: آهنگ

بررسي برداشت ها از اين :حديث

گفت.ه ش.ده: در ي.ك از روايت ه.اي اين ح.ديث آم.ده ك.ه رس.ول الله داي.ره اي همانن.د س.يني ي.ا درپ.وش ديگي ب.ه آن دخ.تر كن.يز مي ده.د ت.ا

آواز بخواند!! لاينكه براي عايشه ي زي�د رواي�تي ك�ه در آن اين زي�ادي آم�ده ن�زد ام�ام احم�د از روايت جواب: اول:

£ف ي £ن خaص� £ن ي زي�ده ازب ائب ب £ن ي زيد اس�ت و ام�ام ابن حب�ان دري�اره ي الس�� £ف ب ي ه خaص� مي گوي�د: ) وق�تي ك�ه از حف�ظ خ�ودش روايت مي كن�د ت� و ه¥م ش زي�اد اس�ت! (،

از 1066 ش�ماره ي 77)ن.ك: مش�اهير علم�اء األمص�ار ص اب�وداود ام�ام و )مي باش�د.(، الح�ديث )منك�ر مي گوي�د: درب�اره اش ك�ه ك�رده نق�ل احم�د ام�ام

(، پس ب�ه اين زي�ادي ب�ه علOت اض�طرابي 4/430)ن.ك: م�يزان االعت�دال، ذه�بي كه در نقل اين ماجرا مي باشد نمي توان اعتماد كرد!

ح£م ن اينك�ه دوم: £ن ع ب�£د ال�ر� ائب جaع ي�£د ب � از الس�� اين ح�ديث را خ�ودش مس�تقيما و اين زي�ادي در روايت وي (6549ط�براني كب�ير ح ش بن يزي�د روايت مي كن�د )

نيس�ت و ش�نيدن وي ن�يز از الس�ائب بن يزي�د ث�ابت اس�ت و خ�ود ام�ام بخ�اري چن�د كت�اب ص�حيحش روايت ك�رده اس�ت ائب در Oالس� از ب�ا اس�ناد جعي�د را روايت

(! در نتيج�ه مي ت�وان 6248 و 3300 و 3299)ص�حيح بخ�اري ح�ديث ش�ماره ي گفت اين رواي�تي ك�ه جعي�د خ�ودش ب�دون واس�طه نق�ل مي كن�د ق�وي تر از روايت

يزيد بن خصيفه بوده و آن زيادي در روايت يزيد بن خصيفه شاذ است! در پاس�خ ب�ه اعتراض�ات 13 و 10هم�ان طور ك�ه در ح�ديث ش�ماره ي سوم:

گف�تيم اين م�اجرا فق�ط حك�ايت فعلي اس�ت ك�ه كيفيت وق�وع آن را نمي دانيم و مش�خص نيس�ت ك�ه اين م�اجرا در چ�ه روزي واق�ع ش�ده ك�ه احتم�ال دارد در روز ب�راي زن�ان در روز عي�د ب�ودن آواز خوان�دن و ش�اد باش�د! و دف زدن و عي�د مش�كلي ن�دارد! پس هم�ان طور ك�ه گفت�ه ش�د و اجم�اع نق�ل ك�رديم، ب�ه مج�رد نق�ل حك�ايت ي�ك فع�ل ي�ا م�اجرا نمي ت�وان از آن حكمي برداش�ت ك�رد! مگ�ر اينك�ه دلي�ل

الق�رافي )الف�روق، كن�د! مش�خص را ح�الت آن سالس�ل 4/284ديگ�ري و (.235الذهب، الزركشي ص

از حك.ايت ك.ه اس.ت روايت اين همانن.د ن.يز بع.دي روايت تحلي.ل فعلي شده كه كيفيت وقوع آن را نمي دانيم!!

53

Page 55: آهنگ

بيهقي دالئل النبوه ح 784ش

2816البزار ح ش

بيهقي دالئل النبوه ح 785ش

1889ابن ماجه ح ش

£ن م الك¤ �بي� اع ن£ أ ن س ب £ن :r، أ نO الن £ن و ي قaل �ي £ن بدaفªهن� و ي ت غ ن £م دين ة ، ف إذ ا هaو بج و ار¤ ي ض£رب : " م ر� بب ع£ض ال�ج�ار �ذ ا مaح م�د¦ من£ ج ار`---ن ح£نa ج و ار¤ من£ ب ني الن ب �بي¥ ؛ ي ا ح aن� ”rف ق ال الن ¥ك aحب ªي أل �هa إن : " ي ع£ل مa الل

£ن م الك أ ن س ب)صحابي(

£د £ن ع ب aم ام ة ب ث�ه` )ثقة( الل

£نa أ بي مaح م�دa بصدوق ) ع دي±

(يهم

بن أبي ع و£فجميلة

ثقة رمي بالقدر ) (وبالتشيع

مال�ك بن الل�ه اانس رس�ول گوي�د: r از قس�متي از مدين�ه عب�ور ك�رد و دي�د دخ�تراني دف مي زنن�د و آواز مي خوانن�د و مي گوين�د:

ما دختراني از بنو نجار هستيم...

£د £ن ع ب إس£ح اق ب£ن أ بي �ه ب الل

£ح ة )ثقة ط ل(حجه

aن£ عيس ى بaس aون (ثقه) ي

aن£ مaح م�دa بد اس (ثقه) مر£

£ث م ة ي aو خ أ بOيصيªمص£ ال

(صدوق يهم)ن £ح س £نa ال عaم رa ب

ل بي¥ £ح (ثقه) ال

£نa ع م�ار¤ امa ب هش (ثقه)

عيد £نa س ي ح£ي ى ب(ثقه ثبت)

aن£ اهيمa ب £ر إبم ة (متروك)صر£

aن£ �ه ب £دa الل ع ب�ح�اس £م ان الن ل ي aس

(ثقه)ح£م ن £د الر� aو ع ب أ ب

ل مي¥ (ثقه) الس¥

3355ابو يعلي ح ش ابونعيم حليه االولياء

3581

بن أسلم ث ابت( عابد)ثقة

£د ي ش a(مجهول) ر

ع ث £نa أ ش£ عيدa ب س aم�ان الس�

£نa (صدوق) مaح م�دa ب£ن £م ان ب ل ي aس

م اعيل إس£(مجهول الحال)

ل د¤ £نa م خ£ مaح م�دa ب(ثقه) الد¥وري¥

ن ع لي¥ £ح س aو ال أ ب£نa عaم ر (ثقه) ب

حديث 15شماره

54

Page 56: آهنگ

ابن خزيمه ح ش 2384

احمد ح ش 8653

احمد ح ش 8585

مسلم ح ش 3957

مسلم ح ش 3957

ابوداود ح ش 2197

ة0 ير0 بAي هر00 سول0 اللQهA اع0ن أ الr : 0، أ0ن ر0 يط0انA”ق0 Qير الش Aام ز0 س م0 ر0 “ الج0

0بو ة0 ا ير0 هر0صحابي()

عبد الرحمن بن )ثقة(يعقوب

اسماعيل بن (ثقه)جعفر

العالء(صدوق)

فرم�ود: r گوي�د: رس�ول الل�ه ااب�وهريره زنگوله صداي شيطان است.

سليمان بن (ثقه)بالل

(ثقه)قتيبه ابن ابي

(ثقه)اويس

حديث 16شماره

يحيي بن (ثقه)ايوب

سليمان بن (ثقه)داود

الخزاعي(ثقه، ثبت)

ابن وهب (ثقه)

محمد بن (ثقه)رافع

الربيع بن سليمان

(ثقه)

55

Page 57: آهنگ

احمد ح ش 8325

احمد ح ش 9949

ابوداود ح ش 2196

ترمذي ح ش 1623

مسلم ح ش 3956

9158احمد ح ش

ة0 ير0 بAي هر00 سول0 اللQهA اع0ن أ ، و0الr 0، أ0نQ ر0 jا ك0لب ة[ فAيه0 ئAك0ة رفق0 ب الم0ال0 ال0 : " ال0 ت0صح0 ق0

. " jس ر0 ج0

ة وأ ب £ر ي هaر )صحابي(

، )ثقةذكوان (ثبت

فرم�ود: r گوي�د: رس�ول الل�ه ااب�وهريره ي�ا و آنه�ا س�گ هم�راه ك�ه مجم�وعه اي زنگول�ه باش�د، مالئك�ه آن�ان را هم�راهي

نمي كنند.

(ثقه)قتاده

شريك (صدوق)

سهيل بن ذكوان (ثقه)

ثقه، )عفان (ثبت

حديث 17شماره

، )ثقةزراره (ثبت

ثقه، )زهير (ثبت

عبد العزيز بن محمد

(صدوق)

ابو عوانه (ثقه)

بشر بن المفضل

(ثقه)ابو كامل

(ثقه)(ثقه)قتيبه

احمد بن يونس

(ثقه)

هشام (ثقه)الدستوائي

معاذ بن هشام (صدوق)

(ثقه)وكيع عفان

(ثقه)

56

Page 58: آهنگ

163قطيعي ح ش

4671احمد ح ش

5154نسائي ح ش

ر0 ع0هم الجلجل rع0نA النQبAيJ بع0ن ع0بدA اللQهA بنA عم0 كبا[ م0 ئAك0ة ر0 ب الم0ال0 ال0 : " ال0 ت0صح0 0نQه ق0 أ "

£ن عaم ر �ه ب £د الل ع ب)صحابي(

، )ثقةسالم (ثبت

گوي�د: رس�ول الل�ه بعب�د الل�ه بن عم�ر r :مجم�وعه اي ك�ه هم�راه مالئك�ه فرم�ود

آنها زنگوله باشد را همراهي نمي كنند.

£ن ع م£رو ن افع بªم حيaج£ ثقه، ) ال(ثبت

ابوبكر بن (مقبول)موسي

ابوهشام المخزومي

(ثقه، ثبت)

يزيد بن هارون (ثقه، متقن)

حديث 18شماره

محمد بن عبد الله بن المبارك

(ثقه)

(، ثبت)ثقةنافع

عبيد الله بن عمر

(، ثبت)ثقة

سفيان الثوري(، حافظ)ثقة

يحيي القطان (، ثبت)ثقة

ابوبكر بن خالد )ثقة(

عبد الله بن احمد بن حنبل

(ثقه) 57

Page 59: آهنگ

ابن راهويه ح ش 1858

26160احمد ح ش

26750احمد ح ش 2592دارمي ح ش

2195ابوداود ح ش

احمد ح ش 26161

بAيب0ة0 سr " j ، ع0نA النQبAيJلع0ن أمJ ح0 ر0 ا ج0 ة[ فAيه0 ئAك0ة رفق0 ب الم0ال0 ال0 : " ال0 ت0صح0 ق0

بيب ة aمª ح أ)صحابي(

` باحوأ £ج ر� ال

(مقبول)

£د £ن ع ب ي زيد ب�ه (ثقه)الل

سالم(ثقه، ثبت)

الل�ه لام حبيب�ه گوي�د: رس�ول r :فرم�ود مجم�وعه اي ك�ه هم�راه آنه�ا زنگ�وله مالئك�ه

باشد را همراهي نمي كنند.

(ثقه، ثبت)نافع

عبيد الله بن عمر

(ثقه، ثبت)يحيي القطان

(ثقه، متقن)

ثقه، )الليث (ثبت

حديث 19شماره

(امام)مالك 794ش ح

aن£ £ح ك مa ب الك £مaب ار (ثقه) ال

محمد بن ثقه، )بشر

(ثبت

عبيدهصدوق )

(يخطئد�د ثقه، ) مaس

(حافظ

احمد ح ش 26762

هاشم الليثي(ثقه، ثبت)

شعيب(ثقه، ثبت)

58

چه.ار ح.ديث قبلي داللت ب.ر تح.ريم زنگول.ه هم.راهي ع.دم ب.ا آن مقاب.ل در و دارن.د مالئك.ه ن.يز تهدي.د ش.ده ايم؛ و هم.ان طور ك.ه

ك.ه ام.ام مس.لم آن 16در ح.ديث ش.ماره ي rرا روايت مي كن.د واض.ح ب.ود، رس.ول الل.ه

نه.اده ن.ام آواز ش.يطان ص.داي زنگول.ه را ش..يطان ن..واي و آواز اين ك..ه اس..ت!

هم امخص.وص اين آلت نيس.ت بلك.ه اب.وبكر ص.داي دف را آواز ش.يطان ن.ام گذاش.ته و

الل.ه اس.ت! rرس.ول ك.رده تأيي.د را او (.11)ن.ك: حديث شماره ي

Page 60: آهنگ

الفاكهي أخبار مكة 1680

aة ولa الل��ه لق ال ت£ ع ائش� aس� £ن� ا أ ن� ا و ر ل£ r" ب ي ªي، ف ل م£ ت� ز aغ ن أ ة¦ ك� ان ت£ ت ر £ن� ا ام�£ £ذ ن ت£ ع ل ي ت أ £ت اس�£ £ب ي ان في ال ج الس� ا هa، ف ل م�� هa ع ن�£ ض�ي الل�� اب ر £خ ط�� £نa ال رa ب £ذ ن عaم� ت أ �ت، اس�£ ا غ ن ، ف ل م�� �ت£ �ى غ ن ا ح ت £ه� هa ع ن ض�ي الل�� ةa ر ا ع ائش� به� ا ع ن£ £ه� هa ع ن ي الل�� ض�` ةa ر ت£ ع ائش� £خ ر ت أ ، و اس�£ ج ت£ ر ده ا، و خ� ان في ي� ا ك� ةa م� ªي� £مaغ ن £ق ت ال ، أ ل aر £ذ ن عaم� ت أ اس�£

ه ولa الل�� aس� هa ر أ ذن ل� ةr ،aم ج£لس�ه ا، ف� £ن� £ق ي ن ع ت ال ا ص� هa م� ب ر خ£أ ؟ ف� aح ك مªي مم� ت ض�£

a ال : ب�أ بي و أ ، ف ق� حك ف ض� aهa ول aس� ا و الل��ه ال، الل��هa و ر م��

ض�ي الل��هa ع ن�£هa: و أ رa ر ال عaم� ا، ف ق� £ه� ض�ي الل��هa ع ن ةa ر ى ي� ا rو ع ائش� aخ£ش� ق¥ أ ن£ ي أ ح� " aة ع ائش

ة )صحابي( ع ائش

£ك ة £ن أ بي مaل ي اب)ثقة(

£نa أ بي aو ي ح£ي ى ب أ بة ر� مجهول ) م س

(الحال

aن£ �ار ب ب £ج £دa ال ع بد £و ر£ صدوق ) ال

(يهم

حديث 20شماره

£نa مaح م�د أ ح£م دa ب)ثقة(

59

ضعيف

Page 61: آهنگ

الطحاوي مشكل 1290اآلثار

ه تفسير في طبريال23/388

الطحاوي مشكل 1290اآلثار

ابر¤ ولa الل��ه ا ع ن£ ج� aس� : " ك� ان ر ال £ن، ف ك� ان r، ق� ا خaط£ب ت ي ومa ف ي خ£طaبa ق ائم�� aم� ي ق�a ، ث aم� ي ج£لسa ا ث ي خ£طaبa ق ائم��ول الل��ه aس� ت د¥ الن��اسa و ي� د عaون ر ام�ير، ف ي ش�£ £م ز £ك ب ر و ال ون ب�ال ر¥ aوا ي م� aكح�a و اري إذ ا ن £ج� ات ب هaمa الل��هr aال ا، ف ع� �� ق ائم��

: aوك ق ائم�ا }ف ق ال ك £ه ا و ت ر £ف ض¥وا إل ي و£ ل ه£و�ا انة� أ ار و£ا تج

أ {و إذ ا ر

جابر بن عبد الله )صحابي(

محمد الباقر )ثقة(

£وaح اظي¥ £نa ص الح¤ ال ي ح£ي ى بصدوق من أهل الرأي؛ قال )

الكوسج: كان مرجئا خبيثا داعى (دعوة ليس بأهل أن يروى عنه

£نa مaح م�د ج ع£ف رa بصدوق )الصادق

(امام

حديث 21شماره

£نa بالل £م انa ب ل ي aس (مجهول الحال)

�ة م يa aو أ (ثقه) أ ب

£نa أ بي اهيمa ب £ر إب(ثقه) د اوaد

محمد بن سهل (ثقه) بن عسكر

60

ضعيف

Page 62: آهنگ

حديث أبي الحسن بن 32المظفر

ة ر ي�£ ه ا ع ن£ أ بي هaر ولa الل�� aس� ال ر : ق� ال إ: r، ق� ا ” ، ف م� aار £و ق� ك ين ةa و ال aمa الس�� £ك ا و ع ل ي aوه� £ت الة ف أ aمa الص�� £ت ذ ا أ ت يأ تم¥وا ". aم£ ف� ب ق ك ا س� ¥وا، و م� ل aم£ ف ص� £ت ك د£ر

ه أ و£لa الل�� و ق� aة : و ه� ر ي�£ و هaر aال أ ب� :} rق� و�ا و£ ل ه�£ة� أ ار و£ا تج�

أ و إذ ا ر ا ك�aوك ق ائم�� ا و ت ر £ه� وا إل ي £ف ض�¥ �بي¥ {ان £جaمaع� ة، و الن £م دين� ة ي� و£م ال £بي¥ ال £ك ل : ق� دم دح£ي� ةa ال ال ا ي خ£طaبa ع ل ى r، ق� ق ائم��

£م دين� ة، و هaن� و اري ال و اري من£ ج� ج ج� ف ر، و خ� ر aون ع ن الس�� أ ل �اس ي س�£ ج ن� اس¦ من الن� ر حيال ف خ� £ب� ر، و ك� ان ر £من ال aه� ل الل £ز ن

£ن بدفaوفهن� ، ف أ aوك ق ائم�ا} �ي ض£رب ك £ه ا و ت ر £ف ض¥وا إل ي و£ ل ه£و�ا انة� أ ار و£ا تج

أ {و إذ ا ر

ةوأ ب £ر ي هaر )صحابي(

افع¤وأ ب )ثقة( ر

£ذر £مaن aو ال س الم¦ أ بaق ارئ£ صدوق ) ال

(يهم

الحسن البصري ثقة يرسل كثيرا )

ويدلس وقد عنعن (هنا

حديث 22شماره

£د¤ £نa عaب ي aسa ب aون ي( ثبت)ثقة

£د £نa عaب ي مaع اوي ةa ب£ن مaع اوي ة �ه ب الل

£نa (صدوق) أ ح£م دa ب�اد¤ £ن ع ب £ن ب ي £حaس ال

(ثقه)

(ثقه)حاجب 61

ضعيف

Page 63: آهنگ

1005ترمذي ح ش

ابن ماجه ح ش 1885

ابن ماجه ح ش 1885

ابونعيم اخبار اصفهان ح 533ش

البيهقي الكبري ح ش 13616

سعيد بن منصور ح 617ش

ة �بيª لع ن£ ع ائش : r، ع ن الن ب ال” ق ال £غر£ £ه بال aوا ع ل ي ، و اض£رب ªك اح aوا ه ذ ا الن “ أ ع£لن

ة ع ائش )صحابي(

£ق اس )ثقة(م ال

£ن أ بي بيع ة ب ر ح£م ن £دالر� ثقه ) ع ب(فقيه

حديث 23شماره

£ي اس £ن إل خ الد ب(متروك)

aن£ عيس ى بaس aون (ثقه) ي

aن£ £خ ليلa ب ال(ثقه) وع م£ر

£نa ع لي± ن ص£رa ب(ثقه)

£نa عبد الله بك £مaب ار ال

(ثقه امام)

aن£ عيس ى ب£مaون (متروك) م ي

ون aه ار aن£ ي زيدa ب(ثقه)

£نa م نيع أ ح£م دa ب(ثقه)

£نa ج ع£ف ر مaح م�دa بالبزاز

صدوق فيه )(لين

aن£ مaح م�دa بإس£ح اق

(ثقه ثبت)

£ر aص ي £نa ن £ح ج�اجa ب ال(ضعيف)

£نa ع و£ن اهيمa ب £ر إب(صدوق)

62

ضعيف جدا

Page 64: آهنگ

1980البزار ح ش

Aب0ي.ر Mالز Aبن Aه Q.الل Aب ع0ب.د QيAبQن; النالA ي0عنAي r أ0 ، و0اض.رAبوا ع0ل0ي.هA بAالغAرب.0 اح0 0علAن.وا النJك.0 : " أ ال0 ق.0

" الدMف;

£ن �ه ب £د الل ع ب£ر ب ي )صحابي( الز¥

£د £ن ع ب ع امر ب£ر ب ي £ن الز¥ �ه ب الل

( عابد)ثقة

£نa أ بي �ه ب £دa الل ع بج اء مجهول ) ر

(الحال

£د £ن ع ب �ه ب £د الل ع بو د £ن األ س£ �ه ب الل

(صدوق)

حديث 24شماره

aن£ �ه ب £دa الل ع ب و ه£ب

( حافظ)ثقة

63

ضعيف

Page 65: آهنگ

الطبراني الكبير ح 6528ش

المعافي الجليس 520الصالح ح ش

£ن ي زي�د ائب ب ولa الل��ه تع ن الس�� aس� ال : ل قي ر ولr a ق� aس� ف ر ، ف و ق� aم£ ªيك ي aح ¥ون� ا ن ي aح £ن : ت ، ي قaل £ن �ي و اري ي ت غ ن ج� ه ه، rالل�� ول الل�� aس� ا ر : ي� ل¦ aج� ال ر aم£ "، ف ق� اك ا و إي�� �ان� ي وا: ح aول�aذ ا، و ل كن£ ق وا ه ك� aول�aال ت ق " : ال ، ف ق� اهaن� aم� د ع� ث

ªك اح ، أ شيدaوا بالن �هa نك اح¦ ال سف اح¦ ، إن : " ن ع م£ �اس في ه ذ ا؟ ق ال خªصa للن aر ت" أ

£ن ي زيد ائب ب الس�)صحابي(

£ن �ه ب £د الل ع ب£ف ة خ aص ي

(مجهول الحال)

ل د £نa م خ£ خ الدa ب(مقبول)

£ف ة £ن خaص ي ي زيد ب(ثقه)

حديث 25شماره

£د £نa ع ب ي زيدa ب£م لك �و£ف لي¥ال الن

ضعيف وقيل: )(متروك

£ر¤ ه ي aز aن£ أ ح£م دa بت ري¥ ¥س£ ثقه ) الت(امام

£نa مaح م�د¤ ج ع£ف رa بaاق £و ر� )ثقة ال

(حافظ�ه` £د الل £نa ع ب أ ح£م دa ب

(صدوق)

£د £نa ع ب مaص£ع بa بOو اسطي£ �ه ال الل

(ابن حبان: ثقه)

64

ضعيف جدا

Page 66: آهنگ

الطبراني الكبير ح ش 18011

ابن االثير اسد الغابه 1658

ابونعيم معرفه ح ش 6090

الطبراني الكبير ح 18010ش

و د £ن األ س�£ ول الل��ه تع ن ه ب��ار ب aس� ا ه� ذ ا؟، r أ نO ر : " م� و£ت غ ن� اء¤، ف ق� ال مع ص� و د ف س� £ن األ س�£ ر� ب�د ار ه ب��ار ب م� �ه سaولa الل ، ف ج ع ل ر ويج¦ دªدaه ا "rقيل : ت ز£ aر ف�احa ي ªك احa ال الس� : ه ذ ا الن aولaي ق

األسود بن المطلب)صحابي(£ن �ار ب ه بو د` األ س£

(صحابي)

aن£ مaح م�دa بل م ة س

(ثقه)

£ن �ه ب £د الل ع ب�ار (ثقه) ه ب

حديث 26شماره

£د £ن عaب ي مaح م�د ب�ه` الل

£م(متروك) ي ثقة ثبت ) هaش كثير التدليس

واإلرسال (الخفي

روأ ب م ع£ش )ضعيف أسن

واختلط(

£د £ن ع ب ي ح£ي ى ب£م لك �ار`اال £ن ه ب ب

(مجهول الحال)

£ن £م لك ب £د ال ع ب�ار` مجهول ) ه ب

(الحال

و د £ن األ س£ �ار ب ه ب)صحابي(

£ن �ه ب £د الل ع ب�ار مجهول ) ه ب

(الحال£ن مaح م�د ب�ه £د الل عaب ي

(متروك)

aن£ مaح م�دa بل م ة (ثقه)س

aن£ £نa ب ي £حaس الإس£ح اق

ت ري¥ ¥س£ (ثقه) الت

£نa مaع اذ ه و£ب رa ب(مقبول)

aن£ اهيمa ب £ر إب�ا ك ري ز

£د سي¥ £ع ب ال(منكر الحديث)

£نa د اوaد أ ح£م دa بªي¥ £م ك (ثقه) ال

aن£ aسa ب aون ي£ر aك ي صدوق )ب

(يخطئ aن£ عaق£ب ةa ب

م £ر مaك(صدوق)

aن£ نa ب £ح س الف£ي ان a(ثقه) س

aن£ aو ع م£رو ب أ ب(ثقه) ح م£د ان

المعافي (صدوق)

عبدالحميد بن مهدي

مجهول )(الحال

65

ضعيف جدا

Page 67: آهنگ

مدار اسانيد اين روايت و متون آن

گوي�د: ط�براني £د س�ي¥ ، ثن�ا ام�ام £ع ب ا ال ك ري�� £نa ز اهيمa ب ر ، ثن�ا إب�£ ªي¥ £م ك £نa د اوaد ال دa ب د�ث ن ا أ ح£م� ح� و د ، ع ن£ أ بي�ه ، ع ن£ £ن األ س�£ ار ب £ن ه ب�� £م ل�ك ب د ال £ن ع ب�£ ر¤ ، ع ن£ ي ح£ي ى ب £نa أ بي م ع£ش� £مa ، ب ي هaش�

ول الل��ه aس� دªه ، أ نO ر و د rج� £ن األ س�£ ر� ب�`د ار ه ب��ار ب و£ت غ ن� اء¤، م� مع ص� ذ ا؟، ف س� ا ه� ال : " م� ف ق� �ه سaولa الل ، ف ج ع ل ر ويج¦ دªدaه ا "rقيل : ت ز£ aر ف�احa ي ªك احa ال الس� ي قaولa : ه ذ ا الن

و ابن ق�انع في 6089 و 4538و اب�ونعيم در معرف�ه الص�حابه ح ش 18010تخ�ريج: ط�براني كب�ير ح�ديث ش�ماره ي 1606معرفه الصحابه ح ش

دa ام�ام ط�براني گوي�د: اذ¤ ، ثن�ا مaح م�� £نa مaع� و£ب رa ب ت ري¥ ، ثن�ا ه� ¥س�£ ح اق الت £نa إس�£ £نa ب ي £حaس� د�ث ن ا ال ح� ل م ة ، ع ن£ £نa س� £ن عaب ي�£د الل��ه ب د ب ال : مaح م�� دªه، ق� £ن ه ب��ار¤ ، ع ن£ أ بي�ه ، ع ن£ ج� ، ع ن£ ع ب�£د الل��ه ب

ولa الل��ه aس� مع ذ ل�ك ر ب� ال، ف س� £غر£ £كير و ال س�ه ا ب�ال ب في عaر£ ر £ن ت� هa ف ض� و�ج ه ب��ار¦ اب ف ق� ال : " rز ب ر £ن ت� هa ف ض� ف� ه ب��ارa اب aوا: ز ال ا ه� ذ ا؟ ق� ب� ال، م� £غر£ £كير و ال س�ه ا ب�ال ولa الل��ه في عaر£ aس� : rف ق� ال ر

" ، ه ذ ا نك اح¦ ال سفاح¦ ªك اح ªك اح أ شيدaوا الن أ شيدaوا الن 6090 و اب�ونعيم في معرف�ه الص�حابه ح ش 1658 و ابن االث�ير ح ش 18010تخ�ريج: ط�براني كب�ير ح�ديث ش�ماره ي

aوجaو زاد: : الص¥ن aابيل £غ ر ، و ال aك بير£ £لa ال : الط�ب aك ب ر£ : ال ؟ ق ال aك ب ر£ : ف م ا ال aل£تaق : .ق ال

به اين روايت در زدن طب.ل در عروس.ي اس.تدالل ش.ده ك.ه م.دار اين اس.ناد ب.ر محم.د بن عبي.د الل.ه ب.وده ك.ه م.تروك مي باش.د و رواي.تي ك.ه در آن ض.عف راوي چ.نين ش.ديد باش.د تق.ويت نمي ش.ود، غ.ير از اينك.ه در متن اين روايت اض.طراب حاص.ل ش.ده و در

غير از اين اسناد بحثي از طبل نشده است!.

66

Page 68: آهنگ

£نa عن گوي�د: 7/506ام�ام ابن ح�زم در المحلي امa ب تي اني¥، و هش� خ£ ªالس� aوب¥ £د¤ أ ن� ا أ ي� ي� £ن ز ح م��اد بع ن£ ªه`م£ aل ك ب ع£ض¤، ديث ح� في ب ع£ض�هم£ aديث ح� ل د خ� - aه ي�£ل¤ ك aن£ اب و aه� - aل م ة و س� ، ان ح س��

يرAين0 A.س Aبن Aد Q.م إل ى مح0 أ ت ى ف� بج�و ار¤ £م دين� ة ال دم ق� جaال ر رh أ ن� عف.0 ج0 Aبن Aه Q.الل Aع0ب.د ، د ت£ ح�£

£هaن� ف أ م ر ج اري� ة� منأ هaن� ع ل ي�£ه، ف� ض� £عaود`ف ع ر : ب�ال ام¦ ال هش� ، و ق� ªبال�د¥ف : aأ ي�¥وب ال ، ق�

�ى ظ ن� ر0 ح ت £ي� و£م - من£ ابن عم.0 ائر ال aك - س� ب : ح س�£ £نa عaم� ر ، ف ق� ال اب �هa ق� د£ ن ظ� ر إل ى ذ ل�ك ن�أ

ªي ح£م ن إن £د ال�ر� : ي� ا أ ب� ا ع ب� £ن عaم� ر ف ق� ال ج�aلa إل ى اب اء الر� aم� ج� او م هa، ث £ط ان، ف س� ي م�aور الش�� م ز£غaبن aإن��ه :aل� ه ال ف ق� ر¤ ج ع£ف� £ن ب الل��ه ع ب�£د إل ى ر عaم� aن£ اب أ ت ى ف� ،¤ ه م در£ £عمائ ة ب بس� aت£ غaبن

.aاه� aع£طيه ا إي : ب ل£ ن £ع هa، ف ق ال £ه ب ي د� ع ل ي aن£ ت ر�اهa، و إم�ا أ aع£طي ه ا إي م�ا أ ن£ ت

¤، ف أ ه م £عمائ ة در£ ب 384 ه�.ق وف�ات نم�وده و والدت ام�ام ابن ح�زم س�ال 179حم�اد بن زي�د س�ال جواب: اول: بس ن�اقلين اين دوم: س�ال فاص�له ب�وده اس�ت؟؟ 205ه�.ق مي باش�د، يع�ني بين اين دو نزدي�ك ب�ه

راوي�ان م�ذكور در اين روايت در اين ك�ه آن س.وم:روايت از حم�اد بن زي�د مجه�ول هس�تند!! أخبرن�ا أب�و القاس�م هب�ة الل�ه بن گوي.د: 353/ 42ام.ام ابن عس.اكر در ت.اريخ دمش.ق آلت موسيقي، دف است يا عود اضطراب دارند !!؟

عب�د الل�ه أن�ا أب�و بك�ر أحم�د بن علي بن ث�ابت أن�ا أب�و الحس�ن أحم�د بن الحس�ين بن محم�د بن عب�د الل�ه بن خل�ف بن بخيت أنب�أ أب�و نص�ر أحم�د بن محم�د بن أحم�د بن بن ن�ا س�هل الخي�ام إس�ماعيل بن محم�د بن خل�ف أن�ا البخ�اري الص�فار ش�جاع بن موس�ى ن�ا البخ�اري ه�انئ رقي�ق س�ميط بن الحس�ن علي أب�و ن�ا ش�اذوية

ابن إس�ماعيل ن�ا حم�اد بن س�لمة عن علي بن زي�د عن يوس�ف بن مه�ران أن فق�ال ي�ا اب�ا ف�إذا عن�ده برب�ط ذي الجن�احين عب.د الل.ه بن جعف.ر دخ�ل على عم.ر

عب�د ال�رحمن إن دريت م�ا ه�ذا فل�ك ك�ذا وك�ذا فنظ�ر إلي�ه وقلب�ه س�اعة ثم ق�ال ه�ذا م�يزان رومي وأقع�د عب�د الل�ه ذات ي�وم س�بع ج�وار في س�بعة أبي�ات فق�ال لك�ل واح�دة منهن إذا قع�دنا على ب�اب ال�بيت فاض�ربن وتغ�نين فقع�د عن�د أوله�ا باب�ا وابن عم�ر مع�ه فلم�ا ض�ربت وتغنت نف�ر ابن عم�ر فق�ام فقع�د على الب�اب اآلخ�ر فض�ربت

وتغنت فقال ابن عمر ما لها قاتلها الله إنها لتأخذ من القلب مأخذا !!.

از ابن أبي الف�وارس نق�ل مي كن�د ك�ه درب�اره ي 1/157جواب: ام�ام ابن حج�ر در لس�ان الم�يزان اب�و الحس�ن احم�د بن الحس�ين مي گوي�د: دچ�ار اختالط ش�ده اس�ت! و همچ�نين ابن حج�ر در لس�ان

درب�اره ي خل�ف بن محم�د از اب�وعلي خليلي نق�ل مي كن�د ك�ه گوي�د: دچ�ار اختالط 2/404الم�يزان ش�ده و خيلي ض�عيف اس�ت و رواي�ات غ�ير مع�روفي دارد!! و ام�ام ابن حج�ر در تق�ريب الته�ذيب

اق�وال علم�اي ج�رح و تع�ديل را درب�اره ي علي بن زي�د بن ج�دعان 4768 ش�ماره ي 696ص خالص�ه مي كن�د و مي گوي�د: ض�عيف اس�ت!! و درب�اره ي يوس�ف بن مه�ران در تق�ريب الته�ذيب

Oن الحديث است يعني احاديثش محكم و قوي نيست.7943 شماره ي 1096ص گويد: لي

آثاري كه براي حالل دانستن آهنگ به آن استناد شده است:

1

2

67

Page 69: آهنگ

الفري.د العق.د در رب.ه ابن عب.د بن محم�د گوي.د: 1/108ام.ام ح�دث س�عيد ك�ان ق�ال: األص�معي، بن علي عن نص�ر ق�ال: ح�دثني بعم�ان، معاوي.ةالعجلي

الل�ه بن عب.د الل.ه بن جعف.ريعيب على ب�دار عب�د ليل�ة� .. فم�ر الغن�اء. س�ماع ، فوق�ف س�اعة يس�تمع ثم مض�ى وه�و يق�ول: فس�مع عن�ده غن�اء� على أوت�ارجعف�ر،

�، ف�إذا عب�د أس�تغفر الل�ه، أس�تغفر الله. فلم�ا انص�رف من آخ�ر اللي�ل م�ر ب�داره أيض�االل�ه ق�ائم يص�لي، فوق�ف ليس�تمع قراءت�ه، فق�ال: الحم�د لل�ه، ثم نهض وه�و يق�ول: " � عس�ى الل�ه أن يت�وب عليهم " .. ثم إن معاوي�ة أرق � وآخ�ر س�يئا � ص�الحا خلط�وا عمالذات ليل�ة فق�ال لخادم�ه خ�ديج: اذهب ف�انظر من عن�د عب�د الل�ه، وأخ�بره بخ�روجي

�، وجع�ل يح�رك إلي�ه ف�ذهب ف�أخبره .. فغن�اه ب�ديح .. � ش�ديدا فط�رب معاوي�ة طرب�ا. فق�ال ابن جعف�ر: ي�ا أم�ير المؤم�نين، س�ألتني عن تحري�ك رأس�ي، فأخبرت�ك، رجله

وأنا أسألك عن تحريك رجلك. فقال معاوية: كل كريم طروب!! ه�.ق ب�وده اس�ت و 80 ه�.ق و وف�ات عب�د الل�ه بن جعف�ر س�ال 60وف�ات معاوي�ه س�ال جواب:

ب�وده اس�ت؛ يع�ني ح�داقل فاص�له بين وف�ات يكي از 129 و 127ام�ا تول�د اص�معي بين س�ال پس س�ال مي باش�د!؟47راوي�ان اين واقع�ه و آن هم عب�د الل�ه بن جعف�ر و بين والدت اص�معي

سند اصمعي منقطع است!!

عن أبي شعيب الحراني گويد: 1/102امام ابن عبد ربه در العقد الفريد عبد يحب عبد الله بن عمر عن جعفر بن صالح بن كيسان عن أبيه، قال: كان

� وبين يديه جارية في حجرها عودحبا شديدا. فدخل عليه الله بن جعفر ، يومافقال: ما هذا يا أبا جعفر؟. قال: وما تظن به يا أبا عبد الرحمن؟ فإن أصاب

ظنك فلك الجارية. قال: ما أراني إال قد أخذتها، هذا ميزان رومي، فضحك ابن جعفر، وقال: صدقت. هذا ميزان يوزن به الكالم، والجارية لك. ثم قال: هاتي.

.� �؟ قال: ال. قال: فما أرى بهذا بأسا فغنت: ... ثم قال: هل ترى بأسا

3

ابن عب�د رب�ه اه�ل ان�دلس ب�وده و دوم:جعف�ر بن ص�الح بن كيس�ان مجه�ول اس�ت! جواب: اول: قي�د آن را در اف�راد و خ�روج و جزئي�ات ورود نوش�ته اند ان�دلس ت�اريخ درب�اره ي ك�ه علم�ايي

ت.اريخ العلم.اء و ال.رواة “ و ”ج.ذوة المقتبس في ذك.ر والة األن.دلسكرده ان�د مث�ل ”باألن.دلس و للعلم نكرده ان�د!؟ ذك�ر رب�ه عب�د ابن ب�راي را ان�دلس از خ�ارج هيچ س�فري “

ابوش�عيب ح�راني ك�ه از وي ح�ديث را نق�ل مي كن�د؛ اه�ل بغ�داد اس�ت و س�فري ن�يز ب�ه أن�دلس ( پس مالقاتي بين اين دو راوي ثابت نيست. 4/193نداشته است)ن.ك: تاريخ بغداد

ابن عبد رب�ه اديب و ش�اعر ب�وده و تخص�ص ح�ديثي نداش�ته و در كتاب ه�ايش اص�ول ح�ديثي سوم: را مراعات نكرده و قصه ها را بدون بررسي ذكر مي كند!!

ث�ابت اس�ت ب�ر خالف اين واقع�ه مي باش�د و آن هم ف�رو ب آنچ�ه از عب�د الل�ه بن عم�ر چه.ام: بردن انگشتانش در دو گوشش به مجرد شنيدن صداي ن ي چوپان!!

4

68

Page 70: آهنگ

أخ�برني ح�رمي عن الزب�ير عن گوي.د: 17/168ام.ام اب.والفرج اص.فهاني در األغ.اني بنت�ه زي.د بن ث.ابت األنص.اري محم�د بن الحس�ن المخ�زومي عن مح�رز ابن جعف�ر ق�ال: ختن

وق�د حس.ان بن ث.ابت ف�أولم ف�اجتمع إلي�ه المه�اجرون واألنص�ار وعام�ة أه�ل المدين�ة وحض�ر ك�ف بص�ره يومئ�ذ وثق�ل س�معه وك�ان يق�ول إذا دعي أع�رس أم ع�ذار فحض�ر ووض�ع بين يدي�ه خ�وان ليس علي�ه إال عب�د ال�رحمن ابن�ه فك�ان يس�أله أطع�ام ي�د أم ي�دين فلم ي�زل يأك�ل ح�تى ج�اؤوا بالش�واء فق�ال طع�ام ي�دين فأمس�ك ي�ده ح�تى إذا ف�رغ من الطع�ام ث�نيت وس�ادة وأقبلت

فوض�ع في حجره�ا مزه�ر فض�ربت ب�ه ثم تغنت فك�ان أول م�ا ابت�دأت الميالء وهي يومئ�ذ ش�ابة و£د¦ وو اب�لa ( ب�ه ش�عر حس�ان ميO ج� aص�رى وجل��ق ... علي�ه من الو س�£ £ن ب ق�ال: ) فال زال ق ب�£ر¦ ب ي

ام�ام ابن معين درب�اره ي محم�د بن الحس�ن مخ�زومي گوي�د: )دروغگ�و ب�وده و اح�اديث جواب: فطرب حسان وجعلت عيناه تنضحان وهو مصغ لها .را مي دزدي�ده اس�ت( و ابوزرع�ه گوي�د: )اح�اديثش پ�وچ و واهي اس�ت!( و اب�وداود گوي�د: )دروغگ�و گوي�د: ابن حب�ان ام�ام و اس�ت( )م�تروك گوين�د: ذه�بي و دارقط�ني و نس�ائي ام�ام و اس�ت( نش�نيده آن�ان از ك�ه مي ك�رده نق�ل را رواي�اتي ثق�ات علم�اي از و مي دزدي�ده را )اح�اديث

والتع�ديل الج�رح ن.ك: ابن حب�ان 7/227اس�ت!(... مج�روحين، و الكم�ال 2/274 ته�ذيب و و ...2/164 و الكاشف 25/60

ن�ا إب�راهيم بن محم�د بن عرف�ة ن�ا أب�و گوي.د: 12/416ام.ام ابن عس.اكر در ت.اريخ دمش.ق ح�ازم الب�اهلي ن�ا األص�معي عن ابن أبي الزن�اد عن خارج�ة بن زي�د بن ث�ابت ق�ال دعين�ا إلى م�دعاة في اخوالن�ا ح ق�ال وح�دثني محم�د بن الحس�ن بن دري�د ن�ا أب�و ح�اتم ن�ا األص�معي عن أبي الزن�اد عن أبي�ه عن خارج�ة بن زي�د بن ث�ابت -ق�ال األص�معي وذك�ره عب�د الل�ه بن مص�عب

في زمن عثم.ان الزب�يري يزي�د بعض�هم على بعض- وه�ذا لف�ظ ابن دري�د ق�ال: ك�انت مأدب�ة زي.د بن ث.ابت وخارج.ة وفيهم ع ف�دعي له�ا الن�اس وك�ان فيهم ع�دة من أص�حاب رس�ول الل�ه

وق�د ك�ف حس�ان وثق�ل س�معه بن زي.د وحس.ان بن ث.ابت وعب.د ال.رحمن بن حس.انوك�ان إذا دعي ق�ال اخ�رس أم ع�رس أم اع�ذار ثم يجيب ق�ال خارج�ة فأتين�ا بالطع�ام فجع�ل حس�ان يق�ول البن�ه اطع�ام ي�د أم طع�ام ي�دين ف�إذا قي�ل طع�ام ي�د أك�ل وإذا قي�ل طع�ام ي�دين امس�ك وفي ح�ديث أبي ح�ازم ف�أتي بالش�واء فق�ال اطع�ام ي�د أم طع�ام ي�دين ف�امتنع ثم اتي بالثري�د فق�ال اطع�ام ي�د أم طع�ام ي�دين فق�ال طع�ام ي�د فأك�ل رج�ع إلى ح�ديث ابن دري�د فلم�ا

وس�ادة ل�ه ث�نيت الق�وم مزه�ر ف�رغ حجره�ا في فوض�ع ش�ابة يومئ�ذ وهي الميالء واقبلت ... فضربت ثم غنت فكان أول ما بدأت بشعر حسان

578ام�ام ابن حج�ر درب�اره ي عب�د ال�رحمن بن أبي الزن�اد در تق�ريب الته�ذيب ص جواب: اول: گوي�د: ص�دوق اس�ت، و وق�تي ب�ه بغ�داد آم�د ح�افظه اش تغي�ير ي�افت و فقي�ه 3886ش�ماره ي مي باشد!.

ته.ذيب از اب�و منص�ور از مق�دمه ي كت�ابش ”5/133ام�ام ابن حج�ر در لس�ان الم�يزان دوم: “ نق�ل مي كن�د ك�ه گوي�د: ) وق�تي ن�زد ابن دري�د آم�دم او را در ح�ال م س�تي دي�دم .. ( و اللغ.ة

عالم�ه ابن ش�اهين ن�يز ب�ر اين مس�دله گ�واه مي ده�د ك�ه ابن دري�د مش�روب مي نوش�يد و .. )ن.ك: (؛ پس ابن دري�د اه�ل فس�ق ب�وده ن�ه 15/97 و س�ير أعالم النبالء، ذه�بي 5/133لس�ان الم�يزان

اهل علمي كه به روايت وي اعتماد شود.

5

6

69

Page 71: آهنگ

از ام�ام ح�رمين و ابن أبي ال�د�م نق�ل مي كن�د ك�ه 8/179ام�ام ش�وكاني در ني�ل األوط�ار ك�ان ل�ه ج�وار ع�وادات وإن عبدالل.ه بن الزب.ير نق�ل األثب�ات الم�ؤرخين أن گوين�د:

فق�ال م�ا ه�ذا ي�ا ص�احب رس�ول الل�ه فناول�ه جني�ه ع�ود ىوإلدخ�ل علي�ه ابن عم.ر إياه فتأمله ابن عمر فقال هذا ميزان شامي قال ابن الزبير يوزن به العقول !!

آنچ�ه در كت�اب ه�اي ت�اريخي از عب�د الل�ه بن الزب�ير نق�ل مي ش�ود، اين اس�ت ك�ه وي اه�ل جواب: ط�اعت و عب�ادت و .. ب�وده اس�ت ن�ه اه�ل موس�يقي و آهن�گ !!؟ و باي�د قب�ل از اس�تناد ب�ه ه�ر رواي�تي ب�ه اس�ناد آن نگ�اه ش�ود و اين س�خني ك�ه ام�ام ش�وكاني از ام�ام ح�رمين نق�ل مي كن�د، باي�د ب�دانيم ك�ه كج�ا ذك�ر ش�ده اس�ت و اين كتاب ه�اي ت�اريخي و اين م�ورخين چ�ه كس�اني هس�تند و در

اسانيد آنها چه كساني هستند!!؟؟

أخبرن�ا وكي�ع عن حم�اد گوي.د: 17/169ام.ام اب.والفرج اص.فهاني در األغ.اني بن إس�حاق عن أبي�ه عن الواق�دي عن عب�د ال�رحمن بن أبي الزن�اد عن أبي�ه ق�ال: س�معت خارج�ة بن زي�د يق�ول دعين�ا إلى مأدب�ة في آل نبي�ط ق�ال خارج�ة فحض�رتها

ق�د حض�رها فجلس�نا جميع�ا على مائ�دة واح�دة وه�و يومئ�ذ ق�د حس.ان بن ث.ابت وذهب بص�ره ومع�ه ابن�ه عب�د ال�رحمن فك�ان إذا أتى طع�ام س�أل ابن�ه أطع�ام ي�د أم ي�دين يع�ني بالي�د الثري�د وبالي�دين الش�واء ألن�ه ينهش نهش�ا ف�إذا ق�ال طع�ام ي�دين أمس�ك ي�ده فلم�ا فرغ�وا من الطع�ام أت�وا بج�اريتين إح�داهما رائق�ة واألخ�رى ع�زة

...وأخذتا مزهريهما وضربتا ضربا عجيبا وغنتا بقول حسان فجلستا 578ام�ام ابن حج�ر درب�اره ي عب�د ال�رحمن بن أبي الزن�اد در تق�ريب الته�ذيب ص جواب: اول:

گوي�د: ص�دوق اس�ت، و وق�تي ب�ه بغ�داد آم�د ح�افظه اش تغي�ير ي�افت و فقي�ه 3886ش�ماره ي مي باشد!.

محم�د بن عم�ر واق�دي ام�ام ش�افعي درب�اره ي او مي گوي�د: كتاب ه�اي واق�دي دروغ اس�ت! دوم: و ام�ام احم�د گوي�د: دروغگ�و اس�ت و ام�ام بخ�اري و ابوح�اتم رازي و ابوزرع�ه و نس�ائي مي گوين�د: م�تروك اس�ت و ابن الم�ديني و ابن راهوي�ه مي گوين�د: ح�ديث را وض�ع مي كن�د!... ن.ك: الج�رح

و ت�ذكره 26/180 و ته�ذيب الكم�ال 3/3 و ت�اريخ بغ�داد 2/290 و مج�روحين 8/20والتع�ديل و ...1/348الحفاظ

7

8

70

Page 72: آهنگ

ح�دثنا يعق�وب بن حمي�د، گوي�د: 4/400؛ 1666ام�ام ف�اكهي در اخب�ار مك�ه ش�ماره ي ق�ال: ث�ا أب�و تميل�ة، يح�يى بن واض�ح، عن عم�ر بن أبي زائ�دة، ق�ال: ح�دثتني ام�رأة،

ب�ني أس�د ق�الت: » مررن�ا ونحن ن�زف عروس�ا وه�و في ، بس.عيد بن جب.يرمن ، والمغني�ة أو ق�ال: القين�ة تق�ول: إلن افتنت�ني هي ب�األمس افتنت -- س�عيدا المس�جد

فأمس�ى ق�د قال ك�ل مس�لم؛ وألقى مف�اتيح المس�اجد واش�ترى -- وص�ال الغ�واني بالكتاب المنمنم؛ فقال سعيد: كذب والله، ما يقيني «!!

اين واقعه در عروسي رخ داده است و استناد به اين روايت درست نيست!جواب: اول: زن مذكور در اين روايت مبهم و مجهول است! دوم:

درب�اره ي عالم�ه محم�د بن ط�اهر ك�ه ناق�ل اين 3/587ام�ام ذه�بي در م�يزان االعت�دال سوم: روايت اس�ت مي گوي�د: )ق�وي نيس�ت وت و هOم�ات وي در تأليف�اتش زي�اد اس�ت! ... و از س�نت ب�ه

و البداي�ه والنهاي�ه، 9/177س�وي تص�وف ناپس�ند انح�راف دارد!(. ن.ك: المنتظم، ابن الج�وزي . 12/177ابن كثير

10

أخبرن�ا موس�ى بن إس�ماعيل ق�ال گوي.د: 5/134ام.ام ابن س.عد در الطبق.ات ق�ال ح�دثتني غنيم�ة جاري�ة س�عيد س.عيد بن المس.يب ح�دثنا عم�ران بن محم�د بن

وك�ان ي�رخص له�ا في الك�بر ق�الت ك�ان س�عيد الي�أذن البنت�ه في اللعب ببن�ات الع�اج !!يعني الطبل

از 3/241 و ذه�بي در م�يزان االعت�دال 7/322ام�ام ابن حج�ر در لس�ان الم�يزان اول: جواب:ام�ام ازدي درب�اره ي عم�ران بن محم�د بن س�عيد بن المس�يب نق�ل مي كنن�د ك�ه گوي�د: ) ليس ب�ذاك؛ يع�ني: ب�ه ان رتبه اي نرس�يده ك�ه ب�ه وي اعتم�اد ش�ود!( و كم�تر چ�يزي ك�ه مي ت�وان ب�ه وي

نسبت داد اين است كه مجهول مي باشد!!. غنيمه كنيز سعيد بن المسيب نيز مجهول است!دوم:

اين روايت متن�اقض اس�ت ب�ا روايت ديگ�ري ك�ه ام�ام عب�د ال�رزاق ص�نعاني ب�ا س�ند ص�حيح سوم: ب�دم مي آي�د و 11/6در مص�نفش آواز از المس�يب نق�ل مي كن�د ك�ه گوي�د: )من از س�عيد بن

ح�داخواني را دوس�ت دارم!( پس چط�ور از كس�ي ك�ه آواز را تج�ويز نمي كن�د بپ�ذيريم ك�ه خ�ودش بدتر از آن آهنگ و موسيقي را گوش مي داده است!!

9

71

Page 73: آهنگ

... الماجش.ونيعق�وب بن أبي س�لمة گوي�د: 32/336ام�ام م�زي در ته�ذيب الكم�ال ذك�ره محم�د بن س�عد في الطبق�ة الثالث�ة من أه�ل المدين�ة وق�ال يك�نى أب�ا يوس�ف وه�و الماجش�ون فس�مي ب�ذلك ه�و وول�ده فيعرف�ون جميع�ا بالماجش�ون وك�ان فيهم رج�ال لهم فق�ه ورواي�ة للح�ديث والعلم وليعق�وب أح�اديث يس�يرة وذك�ره ابن حب�ان في كت�اب الثق�ات وق�ال مص�عب بن عب�د الل�ه الزب�يري إنم�ا س�مي الماجش�ون للون�ه

د و ر� aق�ال مص�عب: وق�ال البخ�اري عن ه�ارون بن محم�د الماجش�ون بالفارس�ية الم�القي�ان الغن�اء ويتخ�ذ يعلم ظ�اهرا أم�ره في ذل�ك وك�ان يج�الس ع�روة بن وك�ان

الزب�ير وعم�ر بن عب�د العزي�ز في إمرت�ه وق�ال في موض�ع آخ�ر ك�ان يعين ربيع�ة على أبي الزن�اد ألن أب�ا الزن�اد ك�ان معادي�ا لربيع�ة ق�ال مص�عب وك�ان الماجش�ون أول من علم الغن�اء من أه�ل الم�روءة بالمدين�ة وك�ان يك�ون م�ع عم�ر بن عب�د العزي�ز في والي�ة عم�ر على المدين�ة وك�ان ي�أنس إلي�ه فلم�ا اس�تخلف عم�ر ق�دم علي�ه الماجش�ون

فقال له عمر انا تركناك حين تركنا لبس الخز فانصرف عنه!!

ه�.ق ب�وده 156جواب: اين روايت منقط�ع اس�ت زي�را والدت مص�عب بن عب�د الل�ه الزب�يري س�ال ه�.ق اس�ت؛ پس بين والدت مص�عب و وف�ات ماجش�ون ح�داقل 124و وف�ات ماجش�ون س�ال

است!!.30اء0كم )خالص�ه: ه�ر ح�رفي ب�دون اس�ناد و م�درك باط�ل اس�ت!! ن.وا إAن ج.0 ا ال.QذAين0 آم0 0يMه.0 ي.0ا أ

ادAمAين0 ن.0 ع0لتم ف0 ا م.0 ع0ل0ى تص.بAحوا ف0 hة ال.0 ه0 بAج0 ا وم.[ ق0 يبوا A.تص أ0ن ت0ب0يQن.وا ف0 hإ بAن0ب.0 jق A.اس ( ف0( : » اي كس�اني ك�ه ايم�ان آورده اي�د! اگ�ر فاس�قي برايت�ان خ�بري آورد درب�اره ي آن 6)حج�رات:

تحقي�ق كني�د ك�ه ]مب�ادا[ از روي ن�اداني ب�ه گ�روهي زي�ان رس�انيد و آن گ�اه ب�ر آن چ�ه م�رتكب شده ايد پشيمان شويد!«.

12

اإلرش��اد در خليلي اب��ويعلي گوي��د: 1/310ام��ام س�لمة أبي بن العزي�ز عب�د مف�تي أه�ل المدين�ة، س�مع الزه�ري، وعب�د الل�ه بن دين�ار، وغيرهم�ا، الماجش.ون

!!ويرخص في العودروى عنه األئمة، مخرج في الصحيحين، يرى التسميع

جواب: اول: امام ابويعلي اسنادي براي اين گفته اش نقل نكرده است! و س�ير أعالم النبالء 3/1123دوم: ام�ام ذه�بي درب�اره ي ام�ام اب�ويعلي در كت�ابش ت�ذكره الحف�اظ

مي گوي�د: )ام�ام اب�ويعلي خليلي ... در كت�اب االرش�اد توه¥م�ات زي�ادي دارد و احتم�ال 17/666دارد بدين علOت باشد كه از روي حفظش نوشته است!(.

11

72

Page 74: آهنگ

اجماع بر تحريم آهنگ و پاسخ شبهات معترضين برآن:

ب�ه r مي گوي�د: )پي�امبر 2/68 ه�.ق( در ته�ذيب اآلث�ار 310 – 224ام�ام ابن جري�ر ط�بري ) ب�ر شكس�تن و r دس�تور داده ت�ا بت ه�ا را بش�كند ... اگ�ر چ�نين دس�تور رس�ول الل�ه تعلي

تغي�ير ش�كل اين بت ه�ا ك�ه معص�يت خداون�د ب�ا آن ص�ورت مي گ�يرد ب�وده .. پس از ب�اب اولي ادوات موس�يقي و طنب�ور )مث�ل ع�ود ك�ه س�ه ت�ار دارد وگفت�ه ش�ده هم�ان طب�ل( و باي�د انج�ام مي گ�يرد، بيه�وده و كاره�اي آن ه�ا معص�يت خداون�د ب�ا ك�ه اينه�ا و مث�ل ع�ود شكس�ته ش�وند و از ش�كل خودش�ان خ�ارج ش�وند ... و چ�نين س�خناني در آث�ار از علم�اي

گذشته ي امت آمده و علماي بعد از آنان به نيكي از آنها پيروي كرده اند..(. مي گوي�د: )ثق�ه و ص�ادق و 14/268ام�ام ذه�بي درب�اره ي ام�ام ط�بري در س�ير أعالم النبالء

حاف�ظ ب�وده و در رأس علم�اي تفس�ير ق�رار دارد و در فق�ه و اجم�اع و اختالف�ات ام�ام مي مه بوده و نسبت به علم قراءات آگاه بوده است ه�.ق( در مق�دمه ي كت�اب تح�ريم ن�رد و ش�طرنج مي گوي�د: اگ�ر 360 – 280ام�ام آج�ري )باشد و در تاريخ و روزگاران مردم ع ال�

كس�ي از بازي ه�ايي ك�ه م�ردم آن ه�ا را انج�ام مي دهن�د مانن�د: ن�رد و ش�طرنج و ن ي و فل�وت و ت�ار و طب�ل و ع�ود و طنب�ور س�ؤال بگ�يرد ... ج�واب ب�ا توفي�ق الل�ه چ�نين اس�ت: همه ي اين چيزه�ايي ك�ه از آن ه�ا س�ؤال ش�ده اس�ت ب�ازي ك�ردن و انج�ام دادن و ك�ار ك�ردن ب�ا آن ه�ا،

و س�خنان ص�حابه rباط�ل و ح�رام اس�ت! و ش�نيدن آن ب�ه دالي�ل ق�رآن و س�نت رس�ول الل�ه حرام است!.ي

گوي�د: ش�نيدن ادوات موس�يقي و ش�نيدن ت�ك ت�ك 25ام�ام ابن رجب در نزه�ه األس�ماع ص نق�ل اجم�اع آن تح�ريم ب�ر علم�اء ديگ�ر و آج�ري اب�وبكر و اس�ت تنه�ايي ح�رام ب�ه آنه�ا

كرده اند!.

2

3

ا ث�ر ش�ماره ي ب�ا س�ند ص�حيحي چ�نين نق�ل مي كن�د: 4135ام�ام نس�ائي در كت�اب س�نن و aح ق و ه� أ ب�aو إس�£ ن� ا

£ب أ أ ن ال ى ق� £ن مaوس� ب�aوب¦ ي ع£ني اب د�ث ن ا م ح£ ال ح� ي ى ق� £نa ي ح£ و ب aر ن� ا ع م�£ ب ر خ£أ

ع ن£ اري¥ ز £ف� اعAيJ ال 0وز0 )األ : ال لAي.دA ق� الو0 Aبن ر0 عم.0 Aل0ى إ Aي.زAالع0ز Aع0ب.د بن ر عم.0 ك0ت0ب0 مت م0 د` ه0 ل0ق.0 مA و0 ةj فAي اإلAس.ال0 ار0 بAد`ع.0 زم.0 Aالم ازAف0 و0 ارك0 الم0ع.0 إAظه.0 ي.هA ... و0 Aت0اب.[ا فAك

« : ) Aوء M.ة0 الس Q.ت.0ك0 جم Qجم Mل0ي.`ك0 م0ن ي0ج.زA 0بع0ث0 إ 0ن أ ام.ام عم.ر بن عب.دالعزيز ب.ه أعم.ر بن الولي.د ن.امه اي نوش.ت ... و گفت: اظه.ار ادوات موس.يقي و آهن.گ از ط.رف ش.ما ب.دعتي در اس.الم اس.ت، و من خواس.ته ام كس.ي را ن.زد ش.ما

«.بفرستم تا آن موهاي بدي كه بر سر داريد را قطع كند از اين اث.ري ك.ه ام.ام اوزاعي از ام.ام مس.لمانان عم.ر بن عب.د العزي.ز نق.ل و زم.ان ص.حابه در موس.يقي ادوات ك.ه برداش.ت مي ش.ود چ.نين مي كن.د ت.ابعين نب.وده و اظه.ار اين چ.نين ادواتي ب.دعت و ن.وآوري در دين اس.ت و آنه.ا در م.ذموم دانس.تن چ.نين اداوتي اختالفي نداش.ته اند!!، و اگ.ر اداوات موس.يقي مش.كلي نداش.ت هيچ وقت خليفه ي مس.لمانان عم.ر بن عب.د العزي.ز

اين چنين نامه ي تهديد آميزي را به سوي عمر بن الوليد نمي فرستاد!

1

73

Page 75: آهنگ

و£ن تميمي )والدت ر ه�.ق( از علم�اي ش�ام درب�اره ي فaل�وت ي�ا ن ي 492ام�ام ابن أبي ع ص�£گوي�د: ص�حيح اين اس�ت ك�ه ح�رام اس�ت!، بلك�ه در براب�ر ديگ�ر ادوات موس�يقي ك�ه ب�ه ب�ودن ش�ديد علOت ب�ه هم آن اس�ت! اوالت�ر آن تح�ريم اس�ت، ح�رام علم�اء اجم�اع

£د گي اش!!. )ن.ك ك�ف الرع�اع، هيتمي ص ن� ؛ عالم�ه هيتمي چ�نين مق�وله اي را ن�يز 115ن واز ه�.ق( در همين كت�ابش 631 ه�.ق( و ام�ام ن�ووي )والدت 555از ام�ام رافعي )والدت

ن�يز اجم�اع نق�ل 8/205ذك�ر مي كن�د هرچن�د ك�ه خ�ود ام�ام ن�ووي در كت�ابش روض�ه الط�البين مي كند(.

6 گوي�د: ادوات له�و و بيه�وده مث�ل 9/115 ه�.ق( در المغ�ني 541ام�ام ابن قدام�ه )والدت

.... ادواتي ب�راي كس�ب گن�اه اس�ت ك�ه علم�اء در تح�ريم آن اجم�اع ني و ع�ود و طب�ل دارند!

ه�.ق( گوي�د: باي�د ب�دانيم ك�ه دف و ن ي و آوازس�رايي هرگ�اه 577ام�ام ابن الص�الح )والدت 7ب�ا هم جم�ع ش�وند، ن�زد علم�اي اص�حاب م�ذاهب و ديگ�ر علم�اي اس�الم، ش�نيدن آنه�ا ح�رام اس�ت! و از كس�ي خالف اين نق�ل نش�ده ك�ه چ�نين ش�نيدني را حالل بدان�د و آن هم كس�ي ك�ه س�خنانش در مس�ائل اجم�اع و اختالف اعتب�ار داش�ته باش�د. )ن.ك: فت�اوي ابن الص�الح

(. 300ص 8

گوي�د: علم�اء در تح�ريم ادوات 12/383 ه�.ق( در ش�رح الس�نه 516ام�ام بغ�وي )وف�ات موسيقي و ني و بازي هاي بيهوده اتفاق دارند!

5

نق�ل اجم�اع موس�يقي ادوات تح�ريم در ك�ه كس�اني از و گوي�د: هيتمي ابن حج�ر ام�ام أي�وب رازي )والدت ليم بن aاب�والفتح س� پ�يروان مت�أخرين م�ا ه��ق( 360كرده ان�د، ام�ام

(.124است ... )ن.ك: كف الرعاع، هيتمي ص 4

74

Page 76: آهنگ

در rاس�المي بع�د از وف�ات رس�ول الل�ه اتف�اق علم�اي مجته�د)گوين�د: اجم�اع در اص�طالع چ�نين تعري�ف ش�ده: ؛ و اين تع�ريفي ك�ه علم�اي اص�ول فق�ه ارائ�ه داده ان�د خي�ال ب�افي اي (عص�ري از عص�ور ب�ر ام�ري دي�ني!!

واض�ح و آش�كار اس�ت و در ص�در rبيش نيس�ت و در واق�ع ام�ر غ�ير ممكن اس�ت!، زي�را ت�اريخ امت محم�د اختالف�ات بس�ياري ب�وده و آن هم اختالف�ات در ن�وع اس�تنباط از rاول اس�الم بع�د از وف�ات رس�ول الل�ه

ق�رآن و س�نت چ�ه برس�د ب�ه مس�ايلي ك�ه دليلي از ق�رآن و س�نت ب�ر آنه�ا نباش�د و ب�راي آن مس�أله ادع�اي اجماع شود!!؟

پاسخ شبهات معترضين بر مسأله ي اجماع

اولين كس�ي ك�ه چ�نين ح�رفي را زده و در مقاب�ل علم�اي اس�الم ايس�تاده و ب�ا اجم�اع آن�ان ب�ه پاس.خ: اول: بكي در كت�اب اإلبه�اج aين س�ªام مع�تزلي اس�ت؛ ام�ام ت�اج ال�د� Oام ك�ه 2/353مخ�الفت ب�ر خواس�ته نظ� گوي�د: اين نظ�

Oار نظ�Oام باش�د در ب�ازار )ب ص�ر( ك�ارش ب�افتن و دوختن ب�وده اس�ت و اظه�ار م�ذهب اب�و اس�حاق اب�راهيم بن س�يمعتزل�ه را مي ك�رده و ف�رقه ي نظOامي�ه ب�ه او نس�بت داده ش�ده اس�ت؛ ولي او زن�ديق ب�وده اس�ت ]زن�ديق كس�ي اس�ت ك�ه وج�ود خ�دا را قب�ول ن�دارد و ب�ا دين س�تيز و مب�ارزه مي كن�د[، و ب�راي طعن وارد ك�ردن ب�ر ش�ريعت اس�المي اجم�اع را انك�ار ك�رده اس�ت ... و همه ي اينه�ا زن�دقه بازي اس�ت، ك�ه الل�ه او را لعنت كن�د؛ او كت�ابي دارد ك�ه در آن خ�داي س�ه گانه را ب�ر خ�داي يكت�ا ت�رجيح مي ده�د و اگ�ر تظه�ار ب�ه اع�تزال ك�رده ب�دين علOت اس�ت ك�ه از شمش�ير ش�رع و دين ف�رار كن�د، و ش�ماري از رس�وايي هاي ديگ�ري ن�يز دارد ك�ه بيش�تر آنه�ا طعن�ه وارد

كردن بر دين است!!.تم�ام علم�ايي ك�ه در علم اص�ول فق�ه كت�اب نوش�ته اند، مس�أله ي اجم�اع را ب�ه عن�وان يكي از دالي�ل دين دوم:

في كرده ان�د و ش�مار زي�ادي از آن�ان ب�ا تن�دي ب�ا كس�اني ك�ه مس�أله ي اجم�اع را انك�ار كرده ان�د برخ�ورد ªمع�ر( گوي�د: ب�ر زب�ان فقه�اء اش�تهار يافت�ه 185نموده ان�د ت�ا ج�ايي ك�ه ام�ام ح�رمين )ن.ك: مب�اني فق�ه، محم�دي ص

بن الل�ه الرحم�وت، محب ف�واتح ب�ا ش�رح هم�راه الثب�وت �م ل مaس� )ن.ك: . اس�ت ك�افر اجم�اع خ�ارق ك�ه و التلخيص في أص�ول الفق�ه، ام�ام ح�رمين 1/469 و قواط�ع األدل�ه، اب�و مظف�ر س�معاني 2/213عبدالش�كور

و اللم�ع في 3/227 و كش�ف األس�رار، عالء ال�دين بخ�اري 1/176 و مستص�في، غ�زالي 375)جوي�ني( ص و الوص�ول إلي األص�ول، 3/224 و التمهي�د، ابوالخط�اب كل�وذاني 48أص�ول الفق�ه، ابواس�حاق ش�يرازي ص

و التقري�ر و 301 و ش�رح تنقيح الفص�ول، ق�رافي ص 534 و م�يزان األص�ول، س�مرقندي ص 2/72ابن بره�ان ...(.185-181 و مباني فقه، محمدي ص 81 و ارشاد الفحول، شوكاني ص 23/106التحبير، ابن الهمام

علOت انك�ار علم�اء ب�ر منك�رين اجم�اع اين اس�ت ك�ه ب�ا سس�ت ش�دن پ�ايه ي اجم�اع س�بب مي ش�ود ك�ه سوم: راه تحري�ف ق�رآن و س�نت ك�ه داللت ب�ر تح�ريم خيلي چيزه�ا دارن�د ب�از ش�ود! و ادع�ا كنن�د ك�ه در مع�اني ق�رآن و

سنت، احتماالت زيادي است و هر گاه در يك چيزي احتمال باشد نمي توان به آن استناد كرد! غير از اين ك�ه ب�ا رد ك�ردن اجم�اع دالي�ل زي�ادي ك�ه در ش�رع داللت ب�ر حجت ب�ودن اجم�اع دارن�د ب�ه آنه�ا عم�ل

آي�ه مي ش�ويم: اين آنگ�اه مص�داق تعطي�ل مي ش�ود، آنه�ا ابA )نمي ش�ود و حكم الكAت.0 Aب0عضAب ن.ون0 Aتؤم أ0ف0

hب0عضAت0كف.رون0 ب ( : » آي�ا ب�ه بخش�ي از كت�اب آس�ماني ايم�ان مي آوري�د و ب�ه بخش�ي ديگ�ر كف�ر 85 )بق�ره (و0مي ورزيد«.

75

Page 77: آهنگ

ون0 ع0نA ) مي فرماي�د: �الل�ه - 1 ي0نه.0 و0 Aعروف الم0 A.ب أمرون0 ي.0 و0 Aي.ر الخ0 Aل0ى إ د`عون0 ي.0 jة Q.أم نكم Aم لت0كن و0أول0ئ.Aك0 هم المفلAح.ون0 ( : » باي�د از مي�ان ش�ما گ�روهي باش�ند ك�ه دع�وت ب�ه 104)آل عم�ران ( المنك.0رA و0

ام.ام ابوالخط.اب كل.وذاني نيكي كنن�د و ام�ر ب�ه مع�روف ونهي از منك�ر نماين�د و آن�ان خ�ود رس�تگارانند «؛ در بي�ان مقص�ود اين آي�ه گوي�د: )الزمه ي اين آي�ه چ�نين اس�ت ك�ه آن�ان در ه�ر ح�التي 3/228در كت�اب التمهي�د

چ�نين وي�ژگي را داش�ته باش�ند؛ زي�را اگ�ر آن�ان در بعض�ي از اوق�ات ب�ه قس�متي از نيكي ه�ا دع�وت مي دادن�د و قس�متي از منك�ر را نهي مي كردن�د هيچ�وقت به�ترين گروه ه�ا ب�راي م�ردم نمي بودن�د،... پس مقص�ود از اين آي�ه

چنين بوده كه آنان در تمامي احوال، امر به معروف و نهي از منكر داشته باشند(.)الم تعري�ف در اس�م جنس ]المع�روف و گوي.د: 3/255ام.ام عالء ال.دين بخ.اري در كش.ف األس.رار

المنك�ر[ الزمه اش اس�تغراق و درب�ر گ�رفتن تم�امي ح�االت اس�ت؛ پس آن�ان ب�ه ه�ر مع�روفي دع�وت داده ان�د و ه�ر منك�ر را نهي كرده ان�د، و اگ�ر آن�ان ب�ا ح�رف خودش�ان روي اش�تباهي اجم�اع كنن�د در اين ح�الت اجم�اع آنه�ا روي گفت�ار منك�ري ب�وده اس�ت، پس آن�ان دع�وت گ�ر ب�ه س�وي منك�ر بوده ان�د و نهي كنن�ده گان از انج�ام دادن

معروف كه با داللت اين آيه متناقض است!!(. ��)اين آي�ه آن�ان را س�تايش مي كن�د ... زي�را الل�ه گوي.د: 301ام.ام ق.رافي در كت.اب ش.رح التنقيح ص

آن�ان را چ�نين وص�ف مي كن�د ك�ه ام�ر ب�ه مع�روف مي كنن�د و ال�ف و الم داللت ب�ر عم�وم دارد، پس آن�ان ب�ه ه�ر مع�روفي دع�وت مي دهن�د و چ�يزي از حق�ايق از قلم آن�ان نمي افت�د زي�را از جمله ي كاره�اي مع�روف اس�ت و

ك�ه نهي از منك�ر مي كنن�د؛ اين منك�ر ب�ا ال�ف و الم داللت ب�ر اين دارد ك�ه آن�ان ه�ر منك�ري را �فرم�وده ي الل�ه نهي كرده ان�د و بين آنه�ا هيچ اش�تباهي رخ نمي ده�د و ب�ا هم در منك�ري م�وافقت نمي كنن�د ... و اين امت از اش�تباه معص�وم اس�ت و حقي از آنچ�ه ش�رع بي�ان داش�ته ب�ر آن�ان پنه�ان نمي مان�د، پس از ح�ق باي�د پ�يروي ش�ود

و عمل به گفتار آنان واجب است!!(. ون0 ع0نA المنك.0رA ) مي فرماي�د: �الل�ه - 2 ت0نه.0 عروفA و0 ت لAلن.QاسA ت.0أمرون0 ب.Aالم0 ةh أخ.رAج0 Q.ي.ر0 أم ( كنتم خ0

تي هس�تيد ك�ه ب�راي م�ردم آفري�ده ش�ده ايد، ام�ر ب�ه مع�روف و نهي از 110)آل عم�ران Oش�ما به�ترين ام� « : )منك�ر مي كني�د...«؛ اين آي�ه داللت ب�ر اين دارد ك�ه امOت محم�د به�ترين امت ه�ا هس�تند زي�را آن�ان چ�نين وص�في را دارن�د ك�ه در تم�امي اح�وال و زمان ه�اي مختل�ف ام�ر ب�ه مع�روف و نهي از منك�ر مي كنن�د!، پس باي�د گ�روهي باش�ند ك�ه ب�ه س�وي كاره�اي ني�ك دع�وت دهن�د و از كاره�اي زش�ت م�ردم را نهي كنن�د و غ�ير ممكن اس�ت ك�ه امت در تح�ريم ي�ك ام�ر مب�اح اتف�اق كنن�د و ديگ�ران ب�ر گفته ي منك�ر آن�ان س�اكت ش�وند!؟ و وص�ف آن�ان چ�نين

(.183باشد كه از كارهاي نيك مردم را نهي مي كنند!!. )ن.ك: مباني فقه، محمدي ص مي فرماي�د: �الل�ه - 3 ] AيلAب ع غ0ي.ر0 س.0 A.بQي0ت ه اله.د0ى و0 ا ت0ب0يQن0 ل.0 ن ب0ع.دA م.0 Aس.ول0 م Qالر AقAاق م0ن يش.0 و0

ا ير[ A.اء0ت م0ص نQم0 و0س.0 ه0 نص.لAهA ج0 لQى و0 ا ت.0و0 ل.JهA م.0 نAين0 نو0 Aو ه�ر كس پس از ش�ناخت »: (115)نس�اء ]الم.ؤمحقيقت و روش�ن ش�دن راه ه�دايت ب�راي وي ب�ا رس�ول الل�ه مخ�الفت كن�د ]ي�ا: از راه و روش رس�ول الل�ه دور ش�ود[ و راهي غ�ير از راه مؤمن�ان را پيش گ�يرد، او را ب�ه هم�ان جه�تي ك�ه روي خ�ود را ب�دان ك�رده اس�ت ره�ا

«.مي كنيم، و او را وارد جهنم مي كنيم، و چه بد جايگاهي است

76

داليلي كه داللت بر حجت بودن اجماع دارند:

Page 78: آهنگ

راه گوي.د182شيخ عب.دالكريم محم.دي در مب.اني فق.ه ص آي�ه، مخ�الف اين : )خ�داي متع�ال در رس�ول الل�ه، و پ�يرو غ�ير راه مؤمن�ان را ب�ه ي�ك عق�وبت تهدي�د ك�رده اس�ت، و اگ�ر پ�يروي راه غ�ير مؤمن�ان مب�اح ب�ود، ب�ا ممن�وع ك�ه مش�اقOه ]و مخ�الفت[ رس�ول باش�د جم�ع نمي ك�رد! بن�ابراين دانس�ته مي ش�ود ك�ه مخ�الفت ب�ا مؤمن�ان ح�رام اس�ت و م�وافقت ب�ا آن�ان واجب اس�ت(؛ و اين راه مؤمن�اني ك�ه ب�ه پ�يروي از آن دس�تور داده ش�ده ايم راهي واض�ح و آش�كار و محف�وظ اس�ت، زي�را اگ�ر آش�كار نب�ود و محف�وظ نمي مان�د، تكلي�ف مؤمن�ان ب�ه

(. 375پيروي از آنان بيهوده مي بود!! )ن.ك: إحكام الفصول، باجي ص د0اء0 ع0ل0ى الن.QاسA[ مي فرماي�د: �الل�ه - 4 ط[ا لAت0كون.وا ش.ه0 ة[ و0س.0 Q.ع0لن.0اكم أم ( : » 143)بق�ره ( و0ك.0ذ0لAك0 ج0

ش.يخ عب.دالكريم محم.دي و بي گم�ان ش�ما را ملOت مي�انه روي ق�رار داده ايم ت�ا گواه�اني ب�ر م�ردم باش�يد«، آي�ه مجم�وع امOت را ب�ه وس�ط ب�ودن يع�ني به�تر ب�ودن گوي.د:182در مب.اني فق.ه ص )خداون�د در اين

متص�ف س�اخته اس�ت، و اگ�ر مجم�وع آن ه�ا م�رتكب ممنوع�ات مي ش�دند، الي�ق چن�ان وص�في نبودن�د، ل�ذا نتيج�ه مي گيريم كه اجماع امOت به خطا نمي رود و بدين ترتيب قولشان حجت است.

نكمي.0[ مي فرماي�د: �الل�ه - 5 Aم A0م.ر أولAي األ س.ول0 و0 Qيع.وا الرAأ0ط ن.وا أ0طAيع.وا الل.Qه0 و0 ا ال.QذAين0 آم0 0يMه.0 إAن ا أ ف.0

Aر A.اآلخ Aوم الي.0 هA و0 Q.اللAن.ون0 ب Aن كنتم تؤمAإ Aس.ول Qالر هA و0 Q.ل0ى اللA ردMوه إ يءh ف.0 عتم فAي ش.0 از0 )نس�اء : ]ت0ن.0هرگ�اه در مس�لمان اط�اعت کنی�د و األم�ر ز الل�ه و پی�امبر و از اولی ! ای کس�انی ک�ه ایم�ان آورده ای�دا»: ( 59

چ�يزي ]يع�ني در مس�ائل دي�ني و ش�رعي[ اختالف كردي�د آن را ب�ه الل�ه و پي�امبرش ]ك�ه هم�ان ق�رآن و س�نت «.است[ برگردانيد، اگر به الله و روز قيامت ايمان داريد

Oت برگ�رديم، پس در �در اين آي�ه توص�يه ي ب�ر اين اس�ت ك�ه ب�ه هنگ�ام اختالف در ام�ور دي�ني ب�ه ق�رآن و س�ن(؛ ام�ام فخ�ر 105ص�ورت ع�دم اختالف ني�ازي ب�ه رج�وع ب�ه ق�رآن نيس�ت )ن.ك: تيس�ير الوص�ول، ف�يروز ص

رازي در تفس�ير اين آي�ه مي گوي�د: )اين آي�ه ش�امل مب�احث زي�اد از علم مب�اني فق�ه اس�ت؛ زي�را فقه�اء گفته ان�د Oت و اجم�اع و قي�اس، و تأيي�د اين آي�ه ب�ر اين چه�ار اص�ل ب�ه اص�ول ش�ريعت و دين چه�ار مبن�ا دارد: ق�رآن و س�نOت در اين قس�مت از آي�ه »از الل�ه و پي�امبر اط�اعت كني�د!« ب�ه آن اش�اره ش�ده ت�رتيب مي باش�د: ق�رآن و س�ن

»از اولي األم�ر مس�لمانان اط�اعت كني�د«، داللت ب�ر حجOت ب�ودن اجم�اع دارد، و اين �اس�ت و فرم�وده ي الل�ه ب�ا تأكي�د دس�تور � ب�ا تأكي�د دس�تور ب�ه اط�اعت از اولي األم�ر مي ده�د، و كس�ي ك�ه الل�ه �دلي�ل چ�نين ب�وده ك�ه الل�ه

ب�ه پ�يروي از اش�تباهي �ب�ه پ�يروي از او مي ده�د باي�د معص�وم از اش�تباه باش�د؛ در غ�ير اين ص�ورت دس�تور الل�ه ك�ه در آن احتم�ال وج�ود دارد مي باش�د، و كس�اني ك�ه معص�ومند اص�حاب ح�لO و عق�د ]يع�ني علم�اي اس�الم[

مي باشند كه اولي األمر هستند!(. : »كس�ي ك�ه مي خواه�د س�اكن r در ش�رح فرم�وده ي رس�ول الل�ه 475- ام�ام ش�افعي در كت�اب الرس�اله ص 6

و 175 و احم�د ح ش 2091وس�ط بهش�ت باش�د هم�راه ب�ا جم�اعت باش�د« )ص�حيح، تخ�ريج: ترم�ذي ح ش (، مي گوي�د: )هرگ�اه جم�اعت مس�مانان در ش�هرهاي 3559 و ح�اكم در مس�تدرك ح ش 4674ابن حب�ان ح ش

متع�دد متف�رق ش�وند، كس�ي نمي توان�د ب�ا ب�دن خ�ود هم�راه جم�اعتي ك�ه متف�رق هس�تند باش�د؛ و ب�دن هايي از مس�لمانان و كف�ار و انس�ان هاي ب�ا تق�وا و گناهك�ار ك�ه ب�ا هم بوده ان�د وج�ود داش�ته اند، و ب�ا هم ب�ودن آنه�ا معن�ايي د و ب�دن ك�اري انج�ام نمي ده�د؛ پس ب�ا هم ب�ودن از لح�اظ ج س� نداش�ته اس�ت!، زي�را غ�ير ممكن اس�ت، و مقص�ود از ل�زوم جم�اعت و هم�راه جم�اعت ب�ودن چ�يزي غ�ير از ب�ا هم ب�ودن از لح�اظ ح�رام و حالل و پايبن�د ب�ودن ب�ه آن دو نمي توان�د باش�د!، و كس�ي ك�ه ح�رفي را بزن�د ك�ه جم�اعت مس�لمانان آن را مي گوين�د ب�ا آنه�ا ب�وده اس�ت!، و كس�ي ك�ه ب�ا ح�رف جم�اعت مس�لمانان مخ�الفت كن�د ب�ا آن جم�اعتي ك�ه دس�تور ب�ه هم�راهي ب�ا

آنان داده شده مخالف بوده است!.غفلت ن�يز از ج�دايي مي آي�د!، و ام�ا جم�اعت مس�لمانان – إن ش�اء الل�ه - ممكن نيس�ت ك�ه تم�امي آن�ان از

معناي قرآن و سنت و قياس غافل باشند!(.

77

Page 79: آهنگ

گوين�د: ام�ام احم�د گفت�ه: شخص�ي ك�ه ادªع�اي اجم�اع در مس�أله اي مي كن�د آن اجم�اع دروغ اس�ت، و كس�ي ك�ه يس�ي و اب�وبكر ªر م ر ادªع�اي اجم�اع كن�د دروغ گ�و اس�ت!، ش�ايد م�ردم اختالف داش�ته باش�ند ... اين ادªع�اي بش�£

پاس.خ: اول: اب.وبكر اص.م از س.ران معتزل.ه اس.ت! و بAش.ر مريس.ي شخص.ي اس.ت ك.ه درب.اره ي اصم است!! مي گوي�د: )بش�ر بن غي�اث مريس�ي مبت�دع و گم�راه اس�ت، نباي�د از 2/29ام�ام ابن حج�ر در لس�ان الم�يزان او

چ�نين شخص�ي رواي�تي نق�ل ك�رد .. ام�ام خطيب بغ�دادي گوي�د: از او اق�وال ش�نيع و ب�دي نق�ل ش�ده ك�ه علم�اء ب�ا تن�دي ب�ا او برخ�ورد كرده ان�د ... و يزي�د بن ه�ارون گوي�د: بش�ر مريس�ي ك�افر و خ�ون او حالل اس�ت! .. و از او نق�ل ش�ده ك�ه ع�ذاب ق�بر و س�ؤال منك�ر و نك�ير و پ�ل ص�راط و م�يزان را انك�ار مي كن�د!؟..(؛ ح�ال ب�ا وج�ود انح�راف اين اش�خاص، اگ�ر چ�نين اف�رادي اجم�اعي را نق�ل كنن�د آي�ا اجم�اع آنه�ا اعتب�ار دارد؟ ب�دون ش�ك و تردي�د:

خير! و امام احمد نيز منظور او همين است!دوم: آنچه به صراحت از امام احمد نقل شده اين است كه وي اجماع را قبول دارد از جمله:

( گوي�د: ش�نيدم ك�ه ب�ه ام�ام احم�د گفت�ه ش�د: 48- ام�ام اب�وداود در مس�ايلي ك�ه ازام�ام احم�د پرس�يده )ص 1عوا ل.0ه)ق�رائت س�وره ي فاتح�ه پش�ت س�ر ام�ام از فرم�وده ي الل�ه Aاس.ت0م Aذ0ا ق.رAئ0 الق.رآن ف0 إ )اع�راف (و0

( : » هنگ�امي ك�ه ق�رآن تالوت مي ش�ود، پس ب�ه آن گ�وش ف�را دهي�د « خ�اص ش�ده اس�ت؛ ام�ام احم�د 204گفت: از چه كسي نقل مي كند؟ مردم اجماع دارند در اين كه اين آيه در شأن نماز نازل شده است!.

اء از علم�اي حنابل�ه در كت�اب الع�ده 2 Oگوي�د: )اجم�اع حج�تي قطعي اس�ت، باي�د ب�ه آن 2/182- ام�ام اب�ويعلي ف�ر عم�ل ش�ود، و مخ�الفت ب�ا آن درس�ت نيس�ت ... و ام�ام احم�د در روايت فرزن�دش عب�د الل�ه و روايت اب�و الح�ارث گوي�د: اگ�ر ص�حابه اختالف كنن�د نباي�د از گفته هايش�ان خ�ارج ش�ويم و آي�ا اگ�ر اجم�اع كردن�د م�ا مي ت�وانيم

اگ�ر چ�ه اختالف ياز اجم�اع آنه�ا خ�ارج ش�ويم؟ اين ح�رف ب�د و ناپ�اك اه�ل ب�دعت اس�ت؛ نباي�د از گفت�ار ص�حابه گوين�د: اجم�اع س�كوتي و آن هم ش�هرت ي�افتن ق�ول ب�ه تح�ريم هم�راه ب�ا نب�ودن مخ�الف در آن قض�يه بع�د از داشته باشند كسي خارج شود!.(.

اگ.ر فت.وا تك.رار ش.ود و م.د;ت در م�ورد اجم�اع س�كوتي گوي�د: 2/209ام�ام س�بكي در رف�ع الح�اجب پاس.خ:بررسي و پيگيري اقوال مجتهدين در استدالل به آن اختالف است!! و اختالف آن ط.والني ش.ود و مخ.الفي در آن مس.أله نباش.د .. س.بب قطعي ش.دن آن مي ش.ود

در اين مس�أله ب�ه ط�والني ب�ودن م�دOت زم�ان ي�ا كوت�اه ش�دن ب�ر مي گ�ردد، و ب�ه اين مس�أله ابن التلمس�اني در اس�ت، داش�ته اش�اره المع�الم الزمه ي ش�رح هم اين و نيس.ت! آن در اختالفي مس.أله اين و

ص.حبت هاي ام.ام ح.رمين اس.ت، زي.را وي ص.ورت اين مس.أله را چ.نين دانس.ته ك.ه م.د;ت زم.ان طوالني نشود و آن قضيه تكرار شود..

پس اجم.اع س.كوتي ك.ه در آن اختالف ب.وده ح.التي اس.ت ك.ه آن مس.أله هم.راه ب.ا ط.والني ب.ودن م.د;ت زم.ان، تك.رار نش.ود!! ولي اگ.ر آن مس.أله تك.رار ش.ود چ.نين س.كوتي ب.ا ط.والني

شدن مد;ت زمان بدون اختالف اجماع به حساب مي آيد!!عدم اس.تدالل ب.ه اجم.اع س.كوتي، ب.ه ام.ام ش.افعي ن.يز نس.بت داده ش.ده ك.ه ام.ام زركش.ي در

به آن پاسخ مي دهد...!!6/459البحر المحيط

78

Page 80: آهنگ

- از دالي�ل ح�رام ب�ودن آهن�گ ن�زد ام�ام ابوحنيف�ه اين ب�وده ك�ه اج�اره دادن ادوات موس�يقي ح�رام اس�ت1 ه�.ق( در ش�رح ك�افي )ن.ك: تب�يين 535 - 452و شكس�تن آن واجب اس�ت!؛ ام�ام اس�بيجابي )والدت

( گوي�د: اج�اره گ�رفتن ب�ر آواز و نوحه س�رايي و ن ي و طب�ل و بازي ه�اي 3/218 و 5/126الحق�ائق، زيلعي بيه�وده و ح�دا خ�واني و س�رودن ش�عر و مانن�د اينه�ا درس�ت نيس�ت و هيچ اج�ر و پاداش�ي ن�دارد و همه ي

اينها قول ابوحنيفه و ابويوسف و محمد بن حسن است، زيرا اين كارها گناه است! گوي�د: 16/38- ادوات موس�يقي ن�زد ائمه ي احن�اف ن�يز ح�رام اس�ت؛ ام�ام سرخس�ي در المبس�وط 2

)اج�اره گ�رفتن ب�ر آواز خ�واني و نوحه س�رايي و ن ي و طب�ل و ديگ�ر بازي ه�اي بيه�وده درس�ت نيس�ت؛ زي�را 8/215گن�اه اس�ت و اج�اره گ�رفتن ب�راي كاره�اي گن�اه باط�ل اس�ت!(. و ام�ام ابن نجيم در البح�ر الرائ�ق

گوي�د: همه ي ادوات موس�يقي ح�رام اس�ت، ح�تي آواز س�رايي ب�ا ن ي ... (. )ب�راي بررس�ي اق�وال بيش�تر: (.5/126 و تبيين الحقائق، زيلعي 5/125ن.ك: بدائع الصنائع

ابوحنمذهاماميفه

ب

اهل مذهب چهار اصحاب نزد آهنگجماعت و سنت

گوين�د: چنان چ�ه در ب�دائع الص�نائع از ام�ام ابوحنيف�ه ي�اد ش�ده اين اس�ت ك�ه آواز خ�واني مش�كلي ن�دارد، زي�را ش�نيدن آواز قلب انس�ان را ن�رم مي كن�د، و در ص�ورتي ك�ه ادوات موس�يقي ش�نيع و زش�ت نباش�د مث�ل ن ي

و دف و امثال اينها مشكلي ندارد!؟

وق�تي س�خنان پيش�ين را ذك�ر ك�رده ي�ادي از ام�ام ابوحنيف�ه نداش�ته 6/270ام�ام كاس�اني در ب�دائع الص�نائع و چ�نين اق�والي را ب�ه ايش�ان نس�بت ن�داده اس�ت!، بلك�ه س�خنان وي در م�ورد ع�دالت ش�هود ب�وده اس�ت!؛ ام�ام كاس�اني گوي�د: )هرگ�اه كس�ي ك�ه آواز مي خوان�د م�ردم كن�ار او ب�ه قص�د فس�ق و فج�ور و ش�نيدن ص�دايش جم�ع ش�وند چ�نين شخص�ي ع�دالت ن�دارد هرچن�د ك�ه مش�روب ننوش�د! زي�را چ�نين شخص�ي در اق ق�رار گرفت�ه اس�ت، ولي اگ�ر ب�راي خ�ودش ب�راي دوري از تنه�ايي آواز بخوان�د ع�دالت وي Oرأس فس�س�اقط نمي ش�ود؛ زي�را چ�نين ح�التي مش�كلي ن�دارد!، ب�دين علOت ك�ه آواز قلب را ن�رم مي كن�د ولي ب�راي ا كس�ي ك�ه چ�يزي از ادوات موس�يقي را اس�تفاده مي كن�د Oفس�ق و فج�ور انج�ام دادن آن حالل نيس�ت؛ ام�ب�ه ح�الت اس�تفاده اش نگ�اه مي ش�ود: اگ�ر مث�ل دف و ن ي و مث�ل اينه�ا ش�نيع و زش�ت نباش�د مش�كلي ن�دارد

و اگ.ر مانن.د ع.ود و امث.ال آن ك.ه ش.نيع اس.ت باش.د ع.دالت اوي و ع�دالت وي س�اقط نمي ش�ود !(.زيرا به هيچ وجه جايز نيستندساقط مي شود

79

Page 81: آهنگ

گوين�د: از ام�ام ابوحنيف�ه نق�ل ش�ده ك�ه اگ�ر كس�ي ادوات موس�يقي را تل�ف ي�ا خ�راب كن�د ض�امن اس�ت زي�را مي شود از اين چنين ادواتي استفاده برد!؟

ي�ا ن�ابود كن�د و ي�ا كس�ي ب�دون جواب: اگ�ر كس�ي ب�ه دس�تور ام�ام ي�ا قاض�ي ادوات موس�يقي را تل�ف بين اين آواز خ�واني و مث�ل آن را را بش�كند ض�امن نيس�ت! و ي�ا قاض�ي خ�ودش ع�ود ام�ام اج�ازه ي

ب.دون اج.ازه ي ام.ام ي.ا ابوحنيف�ه و ابويوس�ف و محم�د بن حس�ن مح�ل اتف�اق اس�ت!، ولي اگ�ر كس�ي ا قاض.ي Oرد كن�د؛ ام�ام ابوحنيف�ه گوي�د آن ش�خص ض�امن اس�ت، ام� aادوات موس�يقي ب�ه غ�ير از ع�ود را خ�

و 6/212ابويوس�ف و محم�د بن حس�ن گوين�د ك�ه ض�امن نيس�ت! )ن.ك: حاش�يه رد المخت�ار، ابن عاب�دين (؛ و ام�ام ابوحنيف�ه گرچ�ه در م�ورد مس�أله ي قبلي گفت�ه اس�ت ك�ه ش�خص 6/78البح�ر الرائ�ق، ابن نجيم

ض�امن اس�ت ولي اين ب�دين منظ�ور نيس�ت ك�ه هم�ان آلت موس�يقي را ض�مانت دارد بلك�ه ن�وع ض�مانت ب�ه قيمت چ�وب آن اس�ت!، پس اگ�ر ادوات موس�يقي ب�ه ط�ور مطل�ق ن�زد ام�ام ابوحنيف�ه ج�ايز ب�ود باي�د آن ش�خص خ�ود آلت موس�يقي را ض�امن مي ب�ود ن�ه قيمت چ�وب آن!؟ و ام�ام ابوحنيف�ه اگ�ر چ�نين شخص�ي را Oات ام�ام ي�ا قاض�ي مي دان�د ن�ه ض�امن دانس�ته ب�دين س�بب اس�ت ك�ه وي تغي�ير منك�ر ب�ا دس�ت را از خصوص�ياينك�ه ه�ر شخص�ي ب�دون اج�ازه ي ام�ام ي�ا قاض�ي اق�دام ب�ه چ�نين ك�اري كن�د! )ن.ك: ب�دائع الص�نائع، كاس�اني

(.8/143 و البحر الرائق، ابن نجيم 5/239 و حاشيه تبيين الحقائق 7/168

گوين�د: از ام�ام ابوحنيف�ه نق�ل ش�ده ك�ه در مجلس�ي ك�ه موس�يقي ب�وده حض�ور داش�ته اس�ت، پس اگ�ر موسيقي حرام مي بود آن مجلس را ترك مي كرد!؟

جواب: آنچ�ه از ام�ام ابوحنيف�ه ي�اد ش�ده فق�ط در م�ورد مجلس�ي اس�ت ك�ه در آن آواز خ�واني ي�ا ب�ازي گوي�د: )هرگ�اه ب�ازي و آواز در 5/235باش�د ن�ه موس�يقي!؟؛ ام�ام محم�ود نج�اري در المحي�ط البره�اني

م�نزل باش�د اش�كالي ن�دارد ك�ه شخص�ي س�ر س�فره ي غ�ذا بنش�يند و بخ�ورد .. گفت�ه ش�ده و اين در ص�ورتي اس�ت ك�ه ب�ه خ�اطر م�نزلت آن ش�خص مهم�ان، ك�ار خ�ود را ره�ا كنن�د ولي اگ�ر آن اشخاص�ي ك�ه ب�ازي مي كنن�د و آواز مي خوانن�د ك�ار خ�ود را ره�ا نكنن�د نباي�د آن ش�خص س�ر س�فره آن ه�ا بنش�يند و غ�ذا بخ�ورد بلك�ه باي�د از آنج�ا بلن�د ش�ود وآنه�ا را ت�رك كن�د و ام�ام ابوحنيف�ه گفت�ه ك�ه من يك ب�ار ب�ه چ�نين مجلس�ي مبتال

شده ام!!(.سبحان الل�ه! ام�ام ابوحنيف�ه م�ذهبش ب�ر اين اس�ت ك�ه اگ�ر در ج�ايي كس�ي ب�دون ادوات موس�يقي، آواز بخوان�د هرچن�د ك�ه مجلس وليم�ه باش�د و آن ش�خص دع�وت ش�ده باش�د ،در ص�ورتي ك�ه ك�ار خ�ود را ره�ا

نكنند آن شخص بايد آنجا را ترك كند!، حال اگر موسيقي بود چه مي شد!!؟80

Page 82: آهنگ

آم�ده اس�ت ك�ه ام�ام س�حنون تن�وخي گوي�د: از ام�ام عب�دالرحمن بن قاس�م س�ؤال 9/421در كت�اب مدون�ه گ�رفتم: آي�ا ام�ام مال�ك زدن دف در عروس�ي را ج�ايز مي دانس�ت ي�ا ن�ه؟ و آي�ا اج�اره دادن آن را ج�ايز را در عروس�ي ادوات موس�يقي ديگ�ر و ام�ام مال�ك دف ابن قاس�م گفت: ام�ام ن�ه؟، ي�ا مي دانس�ت ك�راهت )يع�ني ح�رام( مي دانس�ت! و آن هم ب�دين علOت ك�ه من از وي س�ؤال گ�رفتم و آن را ض�عيف

دانست و نپسنديد!

مذهاماممالكب

گويند: كراهت در روايت امام مالك كراهت تنزيهي است نه تحريمي!؟

- پ�يروان م�ذهب ام�ام مال�ك از س�خنان وي تح�ريم ادوات موس�يقي را اس�تنباط كرده ان�د از 1جواب: گوي�د: )ب�ه ط�ور عم�دي گ�وش 2/298جمل�ه: ام�ام ابوزي�د ق�يرواني م�الكي در كت�اب الفواك�ه ال�دواني

دادن سخنان باطل و بيهوده به هر نحوي حالل نيست ... و نه هم شنيدن موسيقي و آواز سرايي!.- ام�ام مال�ك در جاه�ايي مختلفي از وي نق�ل ش�ده ك�ه درب�اره ي حكم چ�يزي مي گوي�د ك�راهت دارد و 2

گوي�د: )وق�تي ام�ام مال�ك 3/432مقص�ود وي ح�رام ب�ودن اس�ت از جمل�ه: ام�ام ابن قاس�م در المدون�ه ف�روختن اين كتاب ه�ا –يع�ني كتاب ه�اي ش�عر و آواز س�رايي- را ك�راهت ش�مرده اس�ت اج�اره دادن آن كتاب ه�ا ب�راي مطالع�ه ن�يز ج�ايز نمي باش�د؛ زي�را چ�يزي ك�ه ف�روختن آن درس�ت نيس�ت اج�اره دادن آن

نيز درست نمي باشد!(. پس مقصود از كراهت جايز نبودن فروش آن است!- ام�ام مال�ك آواز خ�واني را ح�رام دانس�ته چ�ه برس�د ب�ه آهن�گ و موس�يقي، چنانچ�ه ش�اگردش عب�د الل�ه 3

بن عب�د الحكم در كت�اب مختص�رش نق�ل مي كن�د ك�ه: )ام�ام مال�ك درب�اره ي ش�نيدن آواز س�ؤال ش�د، ام�ام ل) مي فرماي�د: �!؛ الل�ه ج.ايز نيس.تمال�ك گفت: ال0 Q.الض QالAإ Jق اذ0ا ب0ع.د0 الح.0 م.0 ( : » آي�ا 32 )ي�ونس (ف0

بع�د از ح�ق غ�ير از گم�راهي چ�يز ديگ�ري اس�ت؟«، و اين هم از جمله ي ح�ق نيس�ت!؛ ب�ه ام�ام مال�ك گفت�ه شد: اهل مدينه مي شنوند!، امام مالك گفت: نزد ما فاسقان چنين كاري را انجام مي دهند!(. 8

1

Page 83: آهنگ

Oت مث�ل ابن كنان�ه روايت اس�ت ك�ه گوي�د: ن ي و ش�يپور ك�ه ك�امال بيه�وده گفت�ه ش�ده: از ائمه ي م�ذهب م�الكينيستند جايز است!؟

البي�ان والتحص�يل 1جواب: از ابن كنان�ه نق�ل مي كن�د چ�نين اس�ت: )علم�اء 4/431-آنچ�ه ابن رش�د در ... و ابن كنان�ه گفت�ه ش�يپور ن�يز در عروس�ي ج�ايز اتف�اق دارن�د ك�ه زدن دف در عروس�ي ج�ايز اس�ت اس�ت..!(؛ پس بحث عروس�ي اس�ت ن�ه در هم�ه ج�ا و ه�ر وقت و خ�ود ابن رش�د گفته ي ابن كنان�ه را نقض

مي گوي�د: )ام�ا ع�ود و ش�يپور علم�اء هيچ اختالفي ندارن�د در 7/472مي كن�د و در كت�اب البي�ان والتحص�يل اينك�ه س�ر عروس�ي و غ�ير از عروس�ي درس�ت نيس�ت، و ب�ه اتف�اق علم�اء خري�د و ف�روش آن ف س�خ و

باطل است!(.- فت�اواي پ�يروان م�ذهب ام�ام مال�ك ن�يز ب�ر ح�رام ب�ودن ادوات موس�يقي اس�ت از جمل�ه: ام�ام ابوالحس�ن 2

ك�ه گوي�د: )ش�نيدن ص�داي ادوات موس�يقي مث�ل ع�ود غ�ير از دف در 2/434م�الكي در كفاي�ه الط�الب عروس�ي درس�ت نيس�ت ... و اين م�ذهب ام�ام مال�ك اس�ت!(؛ و ام�ام ابن عرف�ه دس�وقي در حاش�يه اش ا در غ�ير از عروس�ي چ�يزي از ادوات موس�يقي ب�ه اتف�اق علم�اء درس�ت نيس�ت مگ�ر دف Oا م� گوي�د: )

ا ع�ود و طب�ل و 3/99]منظ�ور در عروس�ي[ ..( و ام�ام ابن الح�اج فاس�ي در كت�اب الم�دخل Oگوي�د: )ا م� گوين�د: س�عيد بن كث�ير بن عف�ير گوي�د: اب�راهيم بن س�عد زه�ري ب�ه ع�راق آم�د ... و ه�ارون الرش�يد او را ديگر ادوات موسيقي حرام است و شنونده ي آن فاسق است!( .

اك�رام ك�رده و ب�ا نيكي ب�ا وي رفت�ار ك�رد، و وي از آواز خ�واني س�ؤال ش�د و فت�وا داد ك�ه حالل اس�ت، و يكي از علم�اي ح�ديث ن�زد وي آم�د ت�ا اح�اديث ام�ام زه�ري را از او بش�نود و ش�نيد ك�ه آواز مي خوان�د و ب�ه او گفت: من ح�ريص ب�ودم ك�ه روايت ه�ايت را بش�نوم و اآلن ب�ه هيچ وج�ه از ت�و نخ�واهم ش�نيد!... و اين مس�أله در بغ�داد اش�اعه ش�د و ه�ارون الرش�يد از آن ب�ا خ�بر ش�د و او را ص�دا زد ... وگفت: اي ام�ير Oت ك�رده ش�نيده اي!؟... پس ه�ارون المؤم�نين ش�ايد حرف ه�اي آن ش�خص جاه�ل ك�ه م�را ديش�ب اذيالرش�يد ص�دا مي زن�د ك�ه ع�ود را بياورن�د و س�پس ب�راي ه�ارون الرش�يد آواز خوان�د ... ه�ارون الرش�يد گفت: آي�ا در اين مس�أله از ام�ام مال�ك چ�يزي ش�نيده اي؟ گفت: ن�ه والل�ه!، غ�ير از اين ك�ه پ�درم ب�ه من گفت�ه ك�ه در پ�ذيرايي بن�و يرب�وع ش�ركت داش�تند و آن�ان تع�داد زي�ادي بودن�د، و كم�ترين آن�ان در فق�ه و م�نزلت ام�ام مال�ك ب�وده اس�ت و هم�راه آن�ان دف و ادوات موس�يقي و طب�ل ب�وده ك�ه آواز مي خواندن�د و

و ابن عس�اكر در ت�اريخ دمش�ق 6/81اين روايت را ام�ام خطيب بغ�دادي در ت�اريخ بغ�داد اول: جواب: بازي مي كردند، و همراه امام مالك دف مربع شكلي بوده كه براي آنها آواز مي خواند!!! ب�ا اس�ناد عبي�د الل�ه بن س�عيد بن كث�ير بن عف�ير از 65 و ابن ط�اهر قيس�راني در كت�اب الس�ماع ص 7/9

عبي�د الل�ه بن س�عيد اس�ت ك�ه ام�ام اول: پ�درش نق�ل كرده ان�د! ك�ه اين روايت دروغ اس�ت!! و علت آن؛ مج�روح دانس�ته و گوي�د: )وي ب�ه ط�ور مقل�وب و وارون�ه از 2/67ابن حب�ان او را در كت�اب مج�روحين

پ�درش از علم�اي ثق�ات ديگ�ر ح�ديث روايت مي كن�د ... و درس�ت نيس�ت ب�ه روايت ه�اي او در ص�ورت د ش�دن و ورود ب�ه تنه�ايي از جهت وي، ب�ه آن اس�تدالل ش�ود!(. و همچ�نين ام�ام ابن ع�دي در كت�اب Oمتف�ر

اين روايت از لح�اظ متن مش�كل دارد و آن هم دوم: او را ض�عيف دانس�ته اس�ت!. 3/411الض�عفاء اينك�ه چط�ور مي ش�ود در ش�ب ي�ك واقع�ه رخ ده�د و ف�ردايش ب�دون وج�ود وس�ايل اعالم خ�بر در س�رار

اينك�ه اين روايت متن�اقض اس�ت ب�ا آنچ�ه :بغ�داد اش�اعه پي�دا كن�د و ه�ارون الرش�يد ب�اخبر ش�ود!؟ ... س�ومشاگردان امام مالك به تواتر از وي نقل كرده اند كه موسيقي حرام است!

82

Page 84: آهنگ

در بحث آنچ�ه درس�ت اس�ت وص�يت ش�ود، گوي�د: )اگ�ر بگوي�د: ب�ه 4/95ام�ام ش�افعي در كت�اب االم كس�ي ك�ه از من ارث مي ب�رد طبلي از طبل ه�ايم بدهي�د ... اگ�ر آن طب�ل اس�تفاده ي ديگ�ري ج�ز طب�ل زدن ب�ا آن نداش�ته باش�د درس�ت نيس�ت ك�ه آن ش�خص آن را بگ�يرد مگ�ر اين ك�ه آن طب�ل در جن�گ از آن اس�تفاده ش�ود، و اين همانن�د اين اس�ت ك�ه بگوي�د: ب�ه وارثم حي�واني از حيوان�ات روي زمين بدهي�د ك�ه درس�ت نيس�ت ب�ه آن وارث خ�وك دهن�د! و هرچن�د بگوي�د طب�ل دهي�د!... و هم�ان طور ك�ه گفتم اگ�ر طب�ل ب�راي غ�ير از طب�ل زدن از آن اس�تفاده ش�ود وص�يت ك�ردن ب�ه آن درس�ت اس�ت و اگ�ر فق�ط ب�راي طب�ل ب�ه آن ن�زد من درس�ت نيس�ت!، و اگ�ر بگوي�د ع�ودي از عوده�ايم زدن اس�تفاده ش�ود وص�يت ك�ردن بدهي�د ... اگ�ر اس�تفاده ي ديگ�ري ج�ز ع�ود زدن ب�ا آن، نداش�ته باش�د آن وص�يت ن�زد من باط�ل اس�ت، و اين گفت�ه ش�امل تم�امي ادوات موس�يقي مي باش�د ... و اگ�ر بگوي�د: فل�وتي از م�الم ب�ه او بدهي�د، ه�ر فل�وتي از ني و ي�ا چ�يز ديگ�ري ك�ه ب�راي غ�ير از ن ي زدن اس�تفاده ش�ود ب�ه او بدهن�د، و اگ�ر اس�تفاده ي

ديگري جز ن ي زدن نداشته باشد نبايد به او بدهند!(. ن�يز گوي�د: )در ص�ورتي ك�ه ع�ود ي�ا ن ي و طبلي را خ�ورد كن�د، اگ�ر ب�راي ك�اري غ�ير 4/225در كت�اب االم

از موس�يقي زدن از آن اس�تفاده ش�ود، باي�د آن شكس�تن را ج�بران كن�د و اگ�ر فق�ط ب�راي موس�يقي از آن اس�تفاده ش�ود چ�يزي ب�ر گ�ردن او نيس�ت و هرچن�د ش�خص نص�راني ي�ا يه�ودي ي�ا مش�رك آن وس�يله ي موس�يقي ف�رد مس�لمان را خ�aرد كن�د و ي�ا مس�لماني ادوات موس�يقي آن�ان را خ�aرد كن�د تع�ويض و ج�بران

آن باطل است!(. گوي�د: )از گفته ه�اي ام�ام ش�افعي ب�دون هيچ ش�ك و تردي�دي 2/907ام�ام ابن حج�ر هيتمي در الزواج�ر

چنين فهميده مي شود كه ساير ادوات ]موسيقي[ مثل ن ي حرام است(.

شافعي مذهامام

ب

گويند: امام بيهقي و العز بن عبد السالم موسيقي را جايز دانسته اند!؟

گوي�د: )اگ�ر آواز خ�واني را ادام�ه نده�د ولي ب�ا 4/282 در كت�اب ش�عب االيم�ان بيهقي- ام�ام 1جواب: ادواتي مث�ل ت�ار س�از زن�د؛ چ�نين ك�اري در هيچ ح�التي درس�ت نيس�ت، زي�را ب�ا توج�ه ب�ه اح�اديث ايج�اد ك�ردن

گوي�د: )ع�ود زدن ح�رام 1/380آهن�گ ب�ه وس�يله ي ت�ار -ب�دون آوازس�رايي- ج�ايز نيس�ت!( و در كت�اب اآلداب است!(.

گوي�د: )كس�ي ك�ه در مجالس�ي ك�ه در آن 2/215در قواع�د األحك�ام الع.ز بن عب.د الس.الم - ام�ام 2ص�داي آهن�گ مث�ل ت�ار و ني باش�د حض�ور ياب�د م�رتكب ك�ار ح�رامي ش�ده اس�ت! و خ�ودش را ب�ا ك�ار ح�رامي اذOيت مي ده�د ... و ب�ه ط�ور كلOي ش�نيدن آواز و نش�يد ب�دعت اس�ت و بعض�ي از آنه�ا مش�كلي ن�دارد، ام�ا ش�نيدن ص�داي آهنگ ه�اي ح�رام اش�تباهي اس�ت از بعض�ي اش�خاص )ش...( جاه�ل ك�ه در مقاب�ل پروردگ�ار

جسارت كرده اند!(.

83

Page 85: آهنگ

گوين�د: ام�ام ش�وكاني در كت�اب ني�ل االوط�ار از ام�ام م�اوردي از بعض�ي از ائمه ي ش�افعي م�ذهب نق�ل ك�رده ك�ه ع�ود زدن درس�ت اس�ت و چ�نين رواي�تي را ابوالفض�ل بن ط�اهر از ابواس�حاق ش�يرازي نق�ل ك�رده و اس�نوي در المهم�ات از روي�اني و م�اوردي نق�ل ك�رده اس�ت ... و ادف�وي از الع�ز بن عب�د الس�الم نق�ل

كرده است ... همه ي اينها گويند: شنيدن تمامي ادوات موسيقي حالل است!؟

جواب: ام�ام ش�وكاني اين اق�وال را فق�ط ب�راي اين نق�ل ك�رده اس�ت ك�ه بگوي�د: اين اق�وال ب�ه اين علم�اء نس�بت داده ش�ده اس�ت و او ادOع�ا نداش�ته ك�ه اين روايت ه�ا ص�حيح هس�تند، بلك�ه آنچ�ه م�ا از گفته ه�اي اين

علماء در كتاب هايشان مشاهده مي كنيم، خالف اين گفته ها مي باشد، از جمله: گوي�د: )اگ�ر طبلي بج�ز طبلي ك�ه در جن�گ از آن اس�تفاده ش�ود 1/70 در الح�اوي م.اوردي- ام�ام 1

نباش�د ]يع�ني اگ�ر وص�يت ب�ه طبلي ك�ه فق�ط در جن�گ از آن اس�تفاده ش�ود، باش�د[، وص�يت ك�ردن ب�ه آن ج�ايز اس�ت، زي�را طبلي ك�ه در جن�گ از آن اس�تفاده مي ش�ود مب�اح اس�ت!.. و اگ�ر تم�امي آن طبل ه�ا ب�راي Oت باط�ل اس�ت، زي�را طبل ه�ايي ك�ه ب�راي موس�يقي باش�د و ب�راي غ�ير از موس�يقي ب�ه ك�ار ن�رود آن وص�ي

(18/451موسيقي به كار مي رود حرام است!!(. )براي بحث بيشتر ن.ك: الحاوي Oت ب�ه طبلي 15/488 در المه�ذب )ن.ك: المجم�وع ش�رح المه�ذب ش.يرازي- ام�ام 2 ( گوي�د: )اگ�ر وص�ي

Oتي باط�ل اس�ت زي�را اين وص�يت ب�ه چ�يز ح�رامي مي باش�د! ... و اگ�ر از طبل ه�ايش كن�د ... چ�نين وص�يOت به چيز حرامي مي باشد!(. Oت باطل است زيرا اين وصي Oت به عودي كند ... اين وصي وصي

در فتح العزي�ز ش�رح الوج�يز گوي�د: )ادوات موس�يقي مث�ل ع�ود و ت�ار و ديگ�ر ادوات رافعي- ام�ام 3aت در از بين ب�ردن آنه�ا هيچ عوض�ي نيس�ت زي�را اس�تفاده از آنه�ا ح�رام موس�يقي و همچ�نين ص�ليب و ب

است!(. گوي�د: )آواز خ�واني ب�ا ص�داي ف�رد ب�ه تنه�ايي و ب�ا ادوات 11/252 در روض�ه الط�البين ن.ووي- ام�ام 4

موس�يقي انج�ام مي گ�يرد ... ن�وع دوم: ك�ه ب�ا آواز و ادوات موس�يقي ... مث�ل تنب�ور )ي�ك ن�وع س�از مث�ل ت�ار( و ع�ود و ت�ار و ديگ�ر ادوات موس�يقي و ان�واع ت�ار اس�تفاده و گ�وش دادن ب�ه آن ح�رام اس�ت ... و فل�وت ع�راقي و آنچ�ه مانن�د ت�ار ب�ا آن موس�يقي انج�ام مي گ�يرد ب�دون هيچ اختالفي ح�رام اس�ت!(؛ و ام�ام

از ام�ام رافعي و ام�ام ن�ووي نق�ل مي كن�د ك�ه گوين�د: )هيچ اختالفي 2/337ابن حج�ر هيتمي در الزواج�ر در حرام بودن فلوت عراقي و تاري كه با آن ساز زده مي شود نيست(.

نق�ل مي كن�د ك�ه گوي�د: )آنچ�ه ن�زد اس.نوي از ام�ام 100-99- ام�ام ابن حج�ر هيتمي در ك�ف الرع�اع ص 5ائمه ي م�ذهب مي باش�د اين اس�ت ك�ه تم�امي ان�واع طب�ل غ�ير از دف ح�رام اس�ت و اين گفته ي قاض�ي حس�ين و بن�دنيجي و حليمي و م�اوردي و ص�احب المه�ذب و روي�اني و بغ�وي و خ�وارزمي و عم�راني و و علم�اي ديگ�ري را ن�ام ب�رده اس�ت و آن را در االستقص�اء از ابوحام�د، ش�يخ دو روش )روش عراقي ه�ا و خراس�اني ها( نق�ل ك�رده و اذرعي ب�ر او اع�تراض وارد ك�رده ك�ه ص�احب ال�ذخائر از عراقي ه�ا نق�ل ك�رده

كه تمامي انواع طبل بدون تفصيل حرام است، ...(.ال�دين غ.زالي- ام�ام 6 گوي�د: )كس�ي نگفت�ه اس�ت ك�ه ص�داي پرن�دگان ح�رام 2/422 در احي�اء عل�وم

اس�ت... و ب�ر ص�داي پرن�دگان ص�داي ديگ�ر چيزه�ا ك�ه توس�ط انس�ان ها از اجس�ام ديگ�ر خ�ارج مي ش�وند، قي�اس گرفت�ه مي ش�ود ... و از اين ص�داها ادوات موس�يقي و ت�ار ك�ه ب�ا آن س�از زده مي ش�ود و ان�واع ن ي ك�ه دين آنه�ا را ح�رام دانس�ته اس�ت اس�تثناء مي ش�ود ! ... بلك�ه مي گ�ويم: ش�نيدن ان�واع ت�ار ك�ه ب�دون وزن

متناسبي زده مي شود و لذOت بخش بوده نيز حرام است(. الم�يزان ابن حج�ر در لس�ان ام�ام ابوالفض�ل بن ط�اهر قيس�راني؛ ك�ه: 5/207ام�ا او گوي�د درب�اره ي

گوي�د: )ق�وي 3/587)م�ذهب وي ظ�اهري و ص�وفي مس�لك ب�وده اس�ت( و ام�ام ذه�بي در م�يزان االعت�دال نيست و توهOمات او در تأليفاتش زياد است(.

84

Page 86: آهنگ

گوين�د: م�ذهب علم�اي حنابل�ه ب�ر اين اس�ت ك�ه ش�نيدن موس�يقي ك�راهت دارد و كس�ي حكم ح�رام ب�ودن آن گوي�د: )ش�نيدن آواز ك�راهت دارد .. و در المس�توعب و 12/52ام�ام م�رداوي در اإلنص�اف اول: جواب: را نداده است!؟

ال�ترغيب و ديگ�ر كتاب ه�ا آم�ده اس�ت ك�ه: آواز هم�راه ادوات موس�يقي ح�رام اس�ت و هيچ اختالفي در حرام بودن آن نزد ماها نيست!(.

گوي�د: )نص�وص ام�ام احم�د در 1/148عالم�ه س�فاريني در غ�ذاء األلب�اب ش�رح منظوم�ه اآلداب دوم: تح�ريم ن ي و فل�وت و امث�ال اينه�ا ص�ريح و واض�ح اس�ت ... و م�ذهب ام�ام احم�د ب�ر تح�ريم ادوات موس�يقي اس�ت چ�ه ش�نيدن و چ�ه ن�واختن و چ�ه درس�ت ك�ردن چ�نين ادواتي و مث�ل اينه�ا ... و آنچ�ه علم�اي م�ا در االقن�اع و المنتهي و الغاي�ه روي آن تأكي�د دارن�د و قطعي دانس�ته اند، ح�رام ب�ودن ه�ر آهنگي –غ�ير از دف-

مثل ن ي و فلوت و تنبور و تار و طبل و عود ... و امثال اينهاست!(. گوي�د: آهن�گ ي�ا ادوات موس�يقي س�ه دس�ته هس�تند؛ 10/174ام�ام ابن قدام�ه مقدس�ي در المغ�ني سوم:

دس�ته اي ح�رام همانن�د: ان�واع آالتي ك�ه ت�ار دارن�د وب�ا آن س�از زده مي ش�ود و ان�واع ن ي و فلوت ه�ا و ع�ود و تنبور و طبل ... و مثل اينها ...(.

گوي�د: )وق�تي ابليس از گم�راه ك�ردن انس�ان هاي 211ام�ام ابن الج�وزي در تل�بيس ابليس ص آخ.رين: ص�الح و عبادت ك�ار در ش�نيدن ص�داهاي ح�رام مث�ل ع�ود م�أيوس ش�د ب�ه چ�يزي ك�ه ك�ارايي اش مث�ل ع�ود باش�د نگ�اه ك�رد، پس آن را در آواز ب�دون زدن ع�ود ق�رار داد و ب�راي آن�ان تحس�ين ك�رد! و ه�دف او پل�Oه Oه! و تدريجي عمل كردن است! و فقيه آن است كه در اسباب و نتايج فكر كند و در مقاصد بنگرد!(. پل

المنك�ر ش�ماره ي 1 والنهي عن ب�المعروف االم�ر كت�اب در اب�وبكر خالل ام�ام و 132- ب�ا 140 ... و اس�نادش از ابوحص�ين نق�ل مي كن�د ك�ه حنب�ل گوي�د: )ش�نيدم ابوعبدالل�ه احم�د بن حنبل گوي�د: تنب�ور )ي�ك ن�وع

تار كه با آن ساز زده مي شود( منكري ]از منكرات[ است ...(.- همچ�نين از يح�يي ن ي�زداد وراق روايت مي كن�د ك�ه گوي�د: )ام�ام احم�د دري�اره ي كس�ي ك�ه ع�ود و تنب�ور 2

و ن ي مي زن�د س�ؤال ش�د، آي�ا ت�أديب مي ش�ود؟ و اگ�ر قض�يه اش ب�ه ح�اكم ]ي�ا قاض�ي[ ارائ�ه ش�د، در ت�أديبش ب�ر او ق Oت�أديب كن�د و بيش�تر از ده ض�ربه ش�ال باي�د او را ق بخ�ورد؟ ام�ام احم�د گفت: Oباي�د ش�ال چق�در

نمي بينم!(.- از اب�وداود ن�يز روايت مي كن�د ك�ه ام�ام احم�د دري�اره ي كس�ي ك�ه ع�ود و تنب�ور و ن ي و مث�ل اينه�ا مي زن�د 3

سؤال شد، آيا واجب مي بيني كه چنين ]منكري[ تغيير يابد؟ امام احمد گفت: آن را واجب مي بينم!- از اس�حاق ن�يز روايت مي كن�د ك�ه از ام�ام احم�د دري�اره ي كس�ي ك�ه طب�ل و تنب�ور و ظ�رف مش�روب را 4

خ�aرد مي كن�د س�ؤال ك�ردم، آي�ا تعويض�ي ب�ر اوس�ت ي�ا ن�ه؟ ام�ام احم�د گفت: )همه ي اينه�ا را بش�كن، و هيچ تعويضي بر تو نيست!(.

مذهاماماحمدب

85

Page 87: آهنگ

خالصه ي بحث

- ب�ر اس�اس اح�اديث ص�حيحي ك�ه در اين بحث آم�ده موس�يقي و آهن�گ ب�ه ط�ور مطل�ق ح�رام اس�ت!، و 1تمامي اعتراضات وارد شده بر حديثي كه امام بخاري روايت كرده، مردود است!.

ن�يز چ�نين ب�وده ك�ه موس�يقي ب�ه ط�ور مطل�ق ح�رام اس�ت و فق�ط در عروس�ي دف ي- فهم ص�حابه 2» ]دف زدن[ ب�راي عروس�ي و همچ�نين مي گوي�د: ازدن اس�تثناء ش�ده اس�ت، هم�ان طور ك�ه ابن مس�عود

ن�يز rگري�ه ك�ردن ب�ر م�رده ب�دون نوحه س�رايي! ب�ه م�ا اج�ازه و رخص�ت داده ش�ده اس�ت«؛ و رس�ول الل�ه ب�راي اعالن نك�اح كم ت�رين ادوات موس�يقي ك�ه دف ب�وده اج�ازه داده اس�ت ك�ه ب�ر س�ر عروس�ي زده

ف�رق بين حالل و ح�رام ]در ازدواج[ دف زدن و ص�دا و ص�وت »ش�ود، هم�ا ن طور ك�ه مي فرماين�د: ]يع�ني: اعالن آن ازدواج ب�ا آواز خوان�دن ي�ا آگ�اه ك�ردن م�ردم[ ب�ر س�ر عروس�ي اس�ت!«؛ و بقيه ي

مش�اهده نم�وده، ي زدن دف را از دخ�تران ص�حابه rروايت ه�ايي ك�ه ب�ه آن اس�تناد ش�ده ك�ه رس�ول الل�ه حك�ايت ح�الي اس�ت ك�ه مش�خص نيس�ت در چ�ه روزي و ب�ه چ�ه س�ببي ب�وده اس�ت ت�ا ب�ه آن اس�تناد ش�ود!

عائش�ه 3 ح�ديث ب�ر خالف ل - دلي�ل ص�ريحي اس�تدالل ش�ده، آن ب�ه ب�ودن موس�يقي در حالل ك�ه الل�ه زي�را رس�ول ب�ر ح�رمت موس�يقي دارد!، ب�وده و داللت آنه�ا از كلمه ي عاس�تدالل ب�ر �ه�ا“ ”فإن

ب�ه ك�ار ب�رده اس�ت، ك�ه ب�ر معل�ول ب�ودن آن ص�راحت دارد و در آن دو ح�رف ”ف�ا“ ااس�تدراك ب�ر اب�وبكر Oت دارد و اين علOت ج�ايز ش�دن دف در روز عي�د Oي “ ب�ه ك�ار ب�رده ش�ده ك�ه داللت تأكي�دي ب�ر عل Oو ”إنمي باش�د و اين علOت قاص�ره اس�ت و در ديگ�ر روزه�اي س�ال اين علOت وج�ود ن�دارد! پس ب�ه علOت منحص�ر ش�دن آن در روز عي�د، علOت قاص�ره اس�ت و در نتيج�ه: قي�اس ب�ر اين روز ب�راي روزه�اي ديگ�ر

فاسد است. در ص�ورتي ك�ه الل�ه rن�يز در قص�ه ي آن زني ك�ه ن�ذر ك�رده ب�ود ب�االي س�ر رس�ول الل�ه ا ح�ديث بري�ده - 4رس�ول او را س�الم و تندرس�ت برگردان�د دف بزن�د؛ دلي�ل ص�ريحي ب�ر ح�رمت موس�يقي دارد!، زي�را �

!“، و قس�مت ولي در غ.ير اين ص.ورت ن.ه ب�ه آن زن فرمودن�د: ”اگ�ر ن�ذر ك�رده اي انج�ام ب�ده! rالل�ه از انج�ام دادن اين ك�ار را دارد! و نهي از ي�ك ك�ار هم داللت rآخ�ر اين ح�ديث داللت ب�ر نهي رس�ول الله

ن�ذر در خص�وص رس�ول الله ب�ودن آن دارد!؛ و آن ب�وده اس�ت! زي�را آن زن rب�ر ح�رام اي )گفت: الل�ه الل�ه من ن�ذر ك�رده ام ك�ه اگ�ر ش�ما را س�الم و تندرس�ت برگردان�د ب�االي س�رتان دف �رس�ول

اج�ازه ب�زنم! (، و اگ�ر دف زدن ب�ه ط�ور مطل�ق مب�اح ب�ود، ديگ�ر ني�ازي نب�ود ك�ه آن زن اج�ازه بگ�يرد!، و داللت بر اين دارد كه فعل آن زن در آن جايگاه گناه نبوده است!.rدادن از طرف رسول الله

مانن�د: عب�د الل�ه بن عم�ر و عب�د الل�ه بن جعف�ر و r- تم�امي روايت ه�ايي ك�ه ب�ه ص�حابه ي رس�ول الل�ه 5 و ديگ�ران از ص�حابه و ت�ابعين نس�بت داده مي ش�ود ك�ه موس�يقي گ�وش مي دادن�د يحس�ان بن ث�ابت

صحيح نيستند!، و علOت نادرست بودن آن ها را در اين بحث بيان داشته ايم!. - اص�حاب م�ذاهب چهارگ�انه ي اه�ل س�نت و اتب�اع آن�ان ن�يز هم�ان طور ك�ه در اين بحث بي�ان داش�ته ايم 6

قائ�ل ب�ه ح�رمت موس�يقي ب�ه ط�ور مطل�ق هس�تند و هم�ان طور ك�ه ام�ام ش�افعي گوي�د: ادوات موس�يقي ب�ا خ�وك در مطل�ق ح�رام ب�ودن، ف�رقي ب�ا هم ندارن�د!؛ و آن جاه�ايي ك�ه اس�تثناء ش�ده فق�ط ي�ك آلت

موسيقي و آن هم دف است!. والله تعالي أعلم!.

86