การสถาปนาอาณาจั�กรส โขทั�ย

ความเป็�นมาของอาณาจั�กรสุ�โขทั�ย

อาณาจั�กรสุ�โขทั�ย เก�ดจัากความร�กชาติ� ความเส�ยสละ และความสามารถของบรรพบ ร ษไทัย ในติอนปลายพ ทัธศติวรรษทั�& 18 ได'ม�พ�ฒนาการทั�&เป)นป*กแผ่,นม�&นคง ม�ความเจัร�ญก'าวหน'า   ด'านการเม0องการปกครอง ด'านเศรษฐก�จั ด'านส�งคม ด'านศ�ลปว�ฒนธรรม จัากผ่ลงานและความสามารถของบรรพบ ร ษไทัยเป)นผ่2'สร'างมรดกทัางว�ฒนธรรม และเป)นรากฐานของการพ�ฒนาชาติ�บ'านเม0องส0บทัอดมาเป)นล3าด�บ

2

14ป็�จัจั�ยภายในทั��น�าไป็สุ��การสุถาป็นา

อาณาจั�กรสุ�โขทั�ย1. สุภาพทั�าเลทั��ตั้�$งของกร�ง

สุ�โขทั�ยทั��เหมาะสุมตั้�$งอย��ร(มฝั่�� งแม�น�$ายม โดยม�แม�น�$าป็,ง ว�ง และน�าน ไหลมารวมก�นเป็�นแม�น�$า

เจั-าพระยาลงสุ��อ�าวไทัยจั.งตั้(ดตั้�อก�บห�วเม0องอ0�นๆ ได-ทั�$งทัางบกและทัางน�$า

ในแง�ทัางเศรษฐก(จั : สุามารถตั้(ดตั้�อค-าขายก�บห�วเม0องทัางภาคเหน0อและภา

กลางตั้อนล�าง และชาวตั้�างชาตั้(จั.งม�รายได-จัากการค-าขาย

ทั�าให-ป็ระชาชนอพยพเข-ามาอย��อาศ�ยเป็�นจั�านวนมาก

ช�มชนสุ�โขทั�ย จั.งขยายตั้�วออกไป็มากย(�งข.$น

15ป็�จัจั�ยภายในทั��น�าไป็สุ��การสุถาป็นา

อาณาจั�กรสุ�โขทั�ย2. ความสุามารถของผู้�-น�าไทัย

ทั��เข-มแข7งเป็�นน�กรบ เสุ�ยสุละ พ�อข�นผู้าเม0อง เจั-าเม0องราด เป็�นโอรสุของ

พ�อข�นศร�นาวน�าถม ม�พระสุหาย ค0อ พ�อข�นบางกลางหาว เจั-า

เม0องบางยางได-ช�วยก�นข�บไล�ขอมไม�ให-ครอบครองสุ�โขทั�ย

ได-สุ�าเร7จัในทั��สุ�ด...จั.งสุามารถสุถาป็นาอาณาจั�กร

สุ�โขทั�ยได-

16ป็�จัจั�ยภายในทั��น�าไป็สุ��การสุถาป็นา

อาณาจั�กรสุ�โขทั�ย3. น(สุ�ยร�กความ

เป็�นอ(สุระคนไทัยไม�ชอบอย��ภายใตั้-อ�านาจั ไม�ตั้-องการผู้�-น�าทั��เป็�นพวกขอมด�งน�$น เม0�อพ�อข�นบางกลางหาวและพ�อข�นผู้า

เม0อง ม�นโยบายทั��จัะทั�าให-กร�งสุ�โขทั�ยเป็�นอ(สุระ

จัากขอมจั.งได-ร�บการสุน�บสุน�นจัากคนไทัยรวมก�น

ตั้�อสุ�-ก�บทัหารขอมจันได-ร�บช�ยชนะ สุามารถทั�าให-สุ�โขทั�ยเป็�น

อ(สุระได-

17ป็�จัจั�ยภายนอกทั��น�าไป็สุ��การสุถาป็นา

อาณาจั�กรสุ�โขทั�ย1. ขอมเร(�มเสุ0�อมอ�านาจัหล�งจัากทั��พระเจั-าช�ยวรม�นทั�� 7 กษ�ตั้ร(ย8ขอม

ผู้�-เข-มแข7ง ได-สุ($นพระชนม8 ใน พ.ศ.1762 อาณาจั�กร

ขอมก7ค�อยๆเสุ0�อมอ�านาจักองทั�พลดแสุนยาน�ภาพลง เน0�องจัากการทั�า

สุงครามย0ดเย0$อ ก�บอาณาจั�กรทั��อย��ใกล-เค�ยง การระดมก�าล�งคนและทัร�พยากรเพ0�อ

ก�อสุร-างเทัวสุถาน เช�น ป็ราสุาทัห(น ทั�าให-ขอมสุ($นเป็ล0องงบ

ป็ระมาณ จั.งทั�าให-สุ�โขทั�ยม�ความป็ลอดภ�ยมากข.$น

ในช�วงทั��ก�าล�งสุร-างราชธาน�

18ป็�จัจั�ยภายนอกทั��น�าไป็สุ��การสุถาป็นา

อาณาจั�กรสุ�โขทั�ย2. กล��มคนไทัยในแคว-นอ0�น

ให-การยอมร�บคนไทัยในแคว-นอ0�นๆ ไม�ได-ยกทั�พเข-ามา

แย�งช(ง หร0อหว�งผู้นวกสุ�โขทั�ยไว-ใตั้-อ�านาจั แสุดงให-เห7นว�า...คนไทัยในแคว-นอ0�นทั��

เคยตั้�$งตั้�วเป็�นอ(สุระ

ยอมร�บอ�านาจัของแคว-นสุ�โขทั�ย