การผลิ�ตสัตว์�เศรษฐก�จเบื้��องต�น

Principle of Livestock production1203140

รศ.ดร.วั�ชรพงษ์ วั�ฒนกู�ลคณะเกูษ์ตรศาสตร มหาวั�ทยาล�ยอุ�บลราชธาน!

ว์ตถุ�ประสังค์� เพื่��อให้�นกศ!กษา

ทราบื้แลิะเข้�าใจห้ลิกการในการผลิ�ตสัตว์�เศรษฐก�จข้องประเทศไทย

สัามารถุพื่ฒนาการเร)ยนร*� ห้าข้�อม*ลิในเชิ�งลิ!กด้�านการผลิ�ตสัตว์�ต-อไป

สังเข้ปว์�ชิา สังเข้ปว์�ชิา ((ศ!กษาแลิะศ!กษาแลิะเร)ยนร*�เร)ยนร*�))

•1. ระบื้บื้การผลิ�ตสัตว์�เศรษฐก�จข้องไทย•2. ห้ลิกการปรบื้ปร�งพื่นธุ์��สัตว์�•3. ระบื้บื้การสั�บื้พื่นธุ์��แลิะการผสัมพื่นธุ์��•4. ระบื้บื้การย-อยอาห้ารแลิะการน/าใชิ�ประโยชิน�

ข้องอาห้าร•5. ห้ลิกในการจด้การด้*แลิสัตว์�

– 5.1 สัตว์�ไม-เค์)�ยว์เอ��อง ได้�แก- ไก-เน��อ ไก-ไข้- เป1ด้ สั�กรพื่นธุ์��แลิะสั�กรข้�น

– 5.2 สัตว์�เค์)�ยว์เอ��องเชิ-น โค์เน��อ โค์นม– 5.3 กลิ�-มสัตว์�น/�า

การว์ด้แลิะประเม�นผลิการว์ด้แลิะประเม�นผลิ•ค์ะแนน 100 % แบื้-งเป1น• 1. สัอบื้กลิางภาค์แลิะปลิายภาค์ 85 %

• 2. รายงานกลิ�-มระห้ว์-างเทอม 10 %• 3. ค์ะแนนทด้สัอบื้ย-อยระห้ว์-างชิ�นเร)ยน

ห้ร�อการเข้�าชิ�นเร)ยน 5%•ประเม�นโด้ยใชิ�ค์-าเบื้)�ยงเบื้นมาตรฐาน แบื้บื้อ�ง

กลิ�-ม แต-ต�องผ-านเกณฑ์�ข้�นต/�าค์�อ 50%•ป6 48 A 2 B 18 C 42 D 57 I (F) 5

ก/าห้นด้การก/าห้นด้การ• เป7ด้เร)ยน ต�น ม�.ย. •สัอบื้กลิางภาค์ ปลิาย ก.ค์.-

ต�น สั.ค์.• เสันอรายงานกลิ�-ม ปลิาย ก.ย.• สัอบื้ปลิายภาค์ ต�น ต.ค์.

วั�ธ!กูารเสนอุรายงานกูล�"มวั�ธ!กูารเสนอุรายงานกูล�"ม• 1. แบื้-งนกศ!กษาเป1นกลิ�-ม (จ/านว์น 10

กลิ�-ม ) ตามลิ/าด้บื้ท)�• 2. ให้�นกศ!กษาไปแบื้-งงานกนท/าว์-าใค์รจะท/าอะไร

ยกเว์�นห้น�าท)�น/าเสันอรายงานห้น�าชิ�นไม-ต�องระบื้�

• 3. ท/ารายงานในห้ว์ข้�อท)�ก/าห้นด้ พื่�มพื่�ในกระด้าษ A4 ไม-เก�น 10 ห้น�ากระด้าษ

ใชิ�ตว์อกษรไทย Angsana ข้นาด้ 16• 4. สั-งรายงานก-อนว์นก/าห้นด้น/าเสันอ 1 สัปด้าห้�

(สั-งชิ�าห้กว์นลิะ 1% ท�งกลิ�-ม)

5. ท/าบื้ทสัร�ปข้นาด้ไม-เก�น ค์ร!�งห้น�า A4 แจกท�กค์นในห้�อง (ไม-ม)บื้ทสัร�ป ห้ก 2%ท�ง

กลิ�-ม)•6. ให้�ท�กค์นเตร)ยมตว์น/าเสันอรายงาน•ไม-มาในว์นน/าเสันอรายงานข้องกลิ�-มตนเอง

ห้ก 5% (เฉพื่าะค์น)•อาจารย�จะสั�-มเลิ�อกมาน/าเสันอ กลิ�-มลิะ 2

ค์น ถุ�าผ*�ถุ*กสั�-มไม-ได้�เตร)ยมตว์มาน/าเสันอห้ก

2% (ท�งกลิ�-ม)

การให้�ค์ะแนนรายงาน• 1. เน��อห้ารายงาน 5 %

•ค์ว์ามค์รอบื้ค์ลิ�มเน��อห้า 4 %•ค์ว์ามสัว์ยงามข้องรายงาน 1 %

•2. การน/าเสันอ 5 %•การค์รอบื้ค์ลิ�มเน��อห้า 2%•ค์ว์ามสัว์ยงามข้องแผ-นใสัห้ร�อpower point

1 %•การพื่*ด้แลิะเทค์น�ค์การน/าเสันอ 1%

•การค์ว์บื้ค์�มเว์ลิาแลิะการตอบื้ค์/าถุาม1 %

ห้ว์ข้�อรายงาน• 1. การผลิ�ตไก-กระทง (ตลิาด้/พื่นธุ์��/โรงเร�อน)• 2. การผลิ�ตไก-กระทง (อาห้าร/การจด้การ/โรค์)• 3. การผลิ�ตไก-ไข้- (ตลิาด้/พื่นธุ์��/โรงเร�อน)• 4. การผลิ�ตไก-ไข้- (อาห้าร/การจด้การ/โรค์)• 5. การผลิ�ตเป1ด้ (ตลิาด้/พื่นธุ์��/โรงเร�อน)• 6. การผลิ�ตเป1ด้ (อาห้าร/การจด้การ/โรค์) • 7. การผลิ�ตสั�กรพื่นธุ์�� (ตลิาด้/พื่นธุ์��/โรงเร�อน)• 8. การผลิ�ตสั�กรพื่นธุ์�� (อาห้าร/การจด้การ/โรค์)• 9. การผลิ�ตสั�กรข้�น (ตลิาด้/พื่นธุ์��/โรงเร�อน)• 10. การผลิ�ตสั�กรข้�น (อาห้าร/การจด้การ/โรค์)

กูารผล�ตส�ตวัเศรษ์ฐกู�จกูารผล�ตส�ตวัเศรษ์ฐกู�จ•Domestication การเลิ)�ยงสัตว์�•Domestic animal สัตว์�ท)�อย*-ภายใต�การ

ค์ว์บื้ค์�มข้องมน�ษย� ในด้�านการจด้การ ด้*แลิ อาห้าร ท)�อย*-

•Tamed animal สัตว์�ท)�ท/าให้�เชิ��อง•Feral animal สัตว์�เร-ร-อน•Companion animal สัตว์�เลิ)�ยงเป1นเพื่��อน•Food animal สัตว์�เลิ)�ยงเพื่��อเป1นอาห้าร

ประว์ต�ศาสัตร�การเลิ)�ยงสัตว์�ข้องประว์ต�ศาสัตร�การเลิ)�ยงสัตว์�ข้องมน�ษย�มน�ษย�

ชิน�ด้ ประมาณป6ท)�สัตว์�ได้�รบื้การเลิ)�ยงด้*

เข้ตพื่��นท)�

แพื่ะ แกะ (Goat Sheep)

11,000 เอเชิ)ย ต/ต

ห้ม* (pig) 10,000 ย�โรป จ)นอ)ย�ปต�

ว์ว์ (cattle) 9,000 ย�โรป เอเชิ)ยอ�นเด้)ย

ไก- (Chicken) 6,000 อ�นเด้)ย

ปร�มาณการเลิ)�ยงสัตว์�ในประเทศไทย ปร�มาณการเลิ)�ยงสัตว์�ในประเทศไทย(2548)(2548)

เห้น�อ อ/น กลิาง ใต� ท�งห้มด้

ค์รว์เร�อน

916,688

2,074,131

551,623

461,187

4,003,629

โค์นม(ตว์)

39,397

96,747

335,718

6,974

478,836

โค์เน��อ 1,636,851

4,092,206

1,296,820

770,395

7,796,272

ปร�มาณการเลิ)�ยงสัตว์�ในประเทศไทย ปร�มาณการเลิ)�ยงสัตว์�ในประเทศไทย(2548 (2548 ต-อต-อ))

เห้น�อ อ/น กลิาง ใต� ท�งห้มด้

กระบื้�อ(ตว์)

220,610

1,241,766

130,609

31,934

1,624,919

สั�กร(ตว์)

1,249,358

1,505,338

4,836,277

583,553

8,174,526

แพื่ะ(ตว์)

55,310

13,974

109,681

159,390

338,355

ปร�มาณการเลิ)�ยงสัตว์�ในประเทศไทย ปร�มาณการเลิ)�ยงสัตว์�ในประเทศไทย(2548 (2548 ต-อต-อ))

เห้น�อ อ/น กลิาง ใต� ท�งห้มด้

แกะ(ตว์)

4,627

1,894

20,604

23,654

50,779

เป1ด้ไข้-(ตว์)

3,845,833

749,303

5,321,057

676,087

10,592,280

เป1ด้เน��อ(ตว์)

222,791

1,174,875

4,941,946

159,623

6,499,235

เห้น�อ อ/น กลิาง ใต� ท�งห้มด้

เป1ด้เทศ(ตว์)

419,751

2,559,328

775,778

693,973

4,448,830

ไก-ไข้-(ตว์)

4,957,207

6,990,876

24,866,220

4,395,851

41,210,154

ไก-เน��อ(ตว์)

15,265,917

26,887,338

99,304,686

6,216,216

147,674,157

ปร�มาณการเลิ)�ยงสัตว์�ในประเทศไทย ปร�มาณการเลิ)�ยงสัตว์�ในประเทศไทย(2548 (2548 ต-อต-อ))

ปร�มาณการเลิ)�ยงสัตว์�ในประเทศไทย ปร�มาณการเลิ)�ยงสัตว์�ในประเทศไทย(2548 (2548 ต-อต-อ))

เห้น�อ อ/น กลิาง ใต� ท�งห้มด้

ไก-พื่��นเม�อง(ตว์)

18,500,396

28,638,256

11,342,922

6,838,183

65,319,757

นกกระจอกเทศ(ตว์)

2,829

2,664 11,991

628 18,112

นก กระทา

(ตว์)

192,660

241,403

2,505,658

265,214

3,204,935

ท)�มา : กรมปศ�สัตว์� (www.did.go.th)

การเลิ)�ยงสัตว์�ในประเทศไทยการเลิ)�ยงสัตว์�ในประเทศไทย• เด้�ม เลิ)�ยงห้ลิงบื้�าน ปลิ-อยแลิะใชิ�

ผลิพื่ลิอยได้�• ป9จจ�บื้น

–การผลิ�ตเพื่��อการบื้ร�โภค์–ม)การปรบื้ปร�งพื่นธุ์��– ม)การปรบื้ปร�งเทค์น�ค์การเลิ)�ยง– เป:าห้มาย ให้�ค์��มค์-าต-อการลิงท�นมากท)�สั�ด้

•ป9ญห้ากลิไกตลิาด้เอ��อแก-ผ*�ผลิ�ตรายให้ญ-

ม*ลิค์-าการน/าเข้�าแลิะสั-งออกปศ�สัตว์�ม*ลิค์-าการน/าเข้�าแลิะสั-งออกปศ�สัตว์� ไทย ไทย (2548)(2548)

น/าเข้�า (บื้าท) สั-งออก(บื้าท)

โค์เน��อแลิะผลิ�ตภณฑ์�

8,711, 973,470

1,432, 115,196

โค์นมแลิะผลิ�ตภณฑ์�

14,419, 405,206

4,771, 374,754

กระบื้�อแลิะผลิ�ตภณฑ์�

449, 365,983

76, 100,398

ม*ลิค์-าการน/าเข้�าแลิะสั-งออกปศ�สัตว์�ม*ลิค์-าการน/าเข้�าแลิะสั-งออกปศ�สัตว์� ไทย ไทย (2548 (2548 ต-อต-อ))

น/าเข้�า (บื้าท) สั-งออก(บื้าท)

สั�กรแลิะผลิ�ตภณฑ์�

118, 163,650

1,644, 641,513

แพื่ะแลิะผลิ�ตภณฑ์�

29, 692,629

908,259

แกะแลิะผลิ�ตภณฑ์�

2,698, 011,826

279, 997,465

ม*ลิค์-าการน/าเข้�าแลิะสั-งออกปศ�สัตว์�ม*ลิค์-าการน/าเข้�าแลิะสั-งออกปศ�สัตว์� ไทย ไทย (2548 (2548 ต-อต-อ))

น/าเข้�า (บื้าท) สั-งออก(บื้าท)

ไก-เน��อแลิะผลิ�ตภณฑ์�

636, 936,189

31,574, 751,183

ไก-ไข้-แลิะผลิ�ตภณฑ์�

190, 610,054

385, 788,680

เป1ด้เน��อแลิะผลิ�ตภณฑ์�

55, 895,967

1,843, 133,029

ม*ลิค์-าการน/าเข้�าแลิะสั-งออกปศ�สัตว์�ม*ลิค์-าการน/าเข้�าแลิะสั-งออกปศ�สัตว์� ไทย ไทย (2548 (2548 ต-อต-อ))

น/าเข้�า (บื้าท) สั-งออก(บื้าท)

เป1ด้ไข้-แลิะผลิ�ตภณฑ์�

1, 350,131

127,346

สัตว์�อ��นๆแลิะผลิ�ตภณฑ์�

915, 974,670

389, 593,224

เค์ร��องห้นง 2,647, 582,018

11,817, 124,028

ม*ลิค์-าการน/าเข้�าแลิะสั-งออกปศ�สัตว์�ม*ลิค์-าการน/าเข้�าแลิะสั-งออกปศ�สัตว์� ไทย ไทย (2548 (2548 ต-อต-อ))

น/าเข้�า (บื้าท) สั-งออก(บื้าท)

อาห้ารกระป=อง

- 4,677, 841,457

เอ>นเท)ยม(Dog Chew)

- 1,701, 906,732

รว์ม 59,299, 412,542

63,293, 163,508

ผลิพื่ลิอยได้�อ��นท)�ได้�จากการเลิ)�ยงผลิพื่ลิอยได้�อ��นท)�ได้�จากการเลิ)�ยงสัตว์�สัตว์�

• 1. เพื่��อใชิ�แรงงาน• 2. ใชิ�ม*ลิสัตว์�เป1นป�=ย• 3. ใชิ�ผลิพื่ลิอยได้�จากการเกษตรให้�เก�ด้

ประโยชิน� เชิ-นฟางข้�าว์เป1นอาห้ารสัตว์�• 4.. ลิด้ป9ญห้าด้�านสังค์ม เชิ-นการใชิ�แรงงาน

เพื่��อป:องกนการย�ายถุ��นฐาน• 5. อ��นๆ เชิ-น ก)ฬา สัตว์�ทด้ลิอง ป�=ยชิ)ว์ภาพื่

ประมาณกูารป�'ยจากูม�ลส�ตวั ป( ประมาณกูารป�'ยจากูม�ลส�ตวั ป( 4848ชิน�ด้ ม*ลิ

(ตน/ตว์/ป6)

จ/านว์น(ลิ�านตว์)

ม*ลิ (ลิ�านตน)

โค์เน��อ, โค์นม

7 8 56

กระบื้�อ 10 1.6 16 สั�กร 1 8 8 ไก-,เป1ด้/นกกระทา

0.009 272 2.5

82.5 ลิ�านตน

ม�ลส�ตวั ม�ลส�ตวั 82.5 82.5 ล)านต�นประกูอุบด)วัยล)านต�นประกูอุบด)วัย

ไนโตรเจน 05.

%412,500 กก.

ฟอสัฟอรสั 02.5 %

206,200 กก.

โปแตสัเซี)ยม 05.%

412,500 กก.

ห้ร�อค์�ด้เป1น ป�=ย 10-5-

10

5 % 4,125,000 กก.

อ�นทร)ยว์ตถุ� 20%

16,500,000 กก.