ปอดอ�กเสบจากการใช้�เคร��องช้�วยหายใจ

(Ventilator – associated pneumonia)

21/04/23 1

ว�ตถุ�ประสงค�• 1.เพื่��อศึ�กษาธรรมชาติ�และปั�จจ�ยของการเก�ดโรค

ปัอดอ�กเสบที่!�ติ�ดเช�"อในโรงพื่ยาบาล• 2.เพื่��อศึ�กษาวิ�ที่ยาการระบาดของโรคปัอดอ�กเสบที่!�

ติ�ดเช�"อในโรงพื่ยาบาล• 3.เพื่��อศึ�กษาการเฝ้'าระวิ�งและการสอบสวินการ

ระบาดของโรคปัอดอ�กเสบจากการใช(เคร��องช)วิยหายใจ

• 4.เพื่��อศึ�กษาการปั'องก�นและควิบค+มโรคในแติ)ระยะติามธรรมชาติ�ของโรค

21/04/23 2

ที่��มาและความส!าค�ญ• ข(อม,ลการระบาดวิ�ที่ยาและอ+บ�ติ�การณ์.ของการเก�ด

ปัอดอ�กเสบจาการใช(เคร��องช)วิยหายใจ ได(ข(อม,ลจากการระวิ�งการติ�ดเช�"อในโรงพื่ยาบาลของศึ,นย.ควิบค+มโรค สหร�ฐอเมร�กาพื่บวิ)า อ�ติราการเก�ดปัอดอ�กเสบจาการใช(เคร��องช)วิยหายใจ เปั2นการติ�ดเช�"อในโรงพื่ยาบาลอ�นด�บสองรอจากการติ�ดเช�"อที่างเด�นปั�สสาวิะ โดยอย,)ที่!� 4.7-34.4 คร�"งติ)อจ3านวินผู้,(ปั5วิยที่!�ได(ร�บเคร��องช)วิยหายใจ 1000 วิ�น

21/04/23 3

ที่��มาและความส!าค�ญ(ต�อ)

• ในปัระเที่ศึไที่ยจากการศึ�กษา อ+บ�ติ�การณ์.ปัอดอ�กเสบจากการใช(เคร��องช)วิยหายใจ ในหออาย+รกรรมโรงพื่ยาบาลศึ!ร�ราช อย,)ที่!� 17 – 18.8 คร�"งติ)อ 1000 วิ�นที่!�ใช(เคร��องช)วิยหายใจ และจากการรายงานของโรงพื่ยาบาลรามาธ�บด! 2542 พื่บวิ)า ติ�กผู้,(ปั5วิยอาย+รกรรม ม!อ+บ�ติ�การณ์.ปัอดอ�กเสบ จากการใช(เคร��องช)วิยหายใจ 17 คร�"งติ)อ 1000 วิ�นที่!�ใช(เคร��องช)วิยหายใจ

21/04/23 4

ความหมายปัอดอ�กเสบจากการใช(เคร��องช)วิยหายใจ (Ventilator-associated Pneumonia : VAP)หมายถึ�ง ภาวิะปัอดอ�กเสบที่!�เก�ดข�"นในผู้,(ปั5วิยที่!�ใส)ที่)อช)วิยหายใจและใช(เคร��องช)วิยหายใจโดยเก�ดหล�งจากผู้,(ปั5วิยใช(เคร��องช)วิยหายใจนานกวิ)า 48 ช��วิโมง หร�อหล�งจากถึอดเคร��องช)วิยหายใจภายใน - 4872 ช��วิโมง ผู้,(ปั5วิยอาจม!ภาวิะปัอดอ�กเสบอย,)แล(วิ และได(ร�บการร�กษาจนอาการด!ข�"นแล(วิ (เช)น ไข(ลดลงติ�ดติ)อก�น - 2448 ช��วิโมง เสมหะน(อยลง ผู้,(ปั5วิยหายใจด!ข�"น ) หากพื่บวิ)าม!อาการของปัอดอ�กเสบเก�ดข�"นใหม) ซึ่��งอาจม!สาเหติ+จากเช�"อติ�วิเด�มหร�อเช�"อติ�วิใหม) ให(ถึ�อเปั2นการเก�ดปัอดอ�กเสบคร�"งใหม) (superinfection) (คณ์ะแพื่ที่ยศึาสติร.ศึ�ร�ราชพื่ยาบาล มหาวิ�ที่ยาล�ยมห�ดลสถึาบ�นบ3าราศึนราด,ร กรมควิบค+มโรค,2552) 21/04/23 5

ป#จจ�ยที่��ก�อให�เก$ดโรค Agent Factor Host Factor Environment

factor• เช�"อแบคที่!เร!ยแกรมลบที่!�

พื่��งออกซึ่�เจน ได(แก) Escherichia coli , Klebsiella,Pneumoniae,Pseudomonas aerhginosa เปั2นติ(น

• เช�"อแบคที่!เร!ยแกรมบวิกที่!�พื่��งออกซึ่�เจน เช)น Staphylococcus aureus

• ผู้,(ปั5วิยเด:ก• ผู้,(ปั5วิยผู้,(ใหญ่)อาย+มากกวิ)า

70 ปั<• โรคปัอดเร�"อร�ง• ระด�บควิามร, (ส�กติ�วิน(อย

ลง - ภาวิะช�ก - ม!พื่ยาธ�สภาพื่ที่าง

สมอง - การได(ร�บยาสลบ• การส3าล�ก• ภ,ม�ติ(านที่านติ3�า

• ส+ขอนาม�ยในโรงพื่ยาบาล (ควิามสะอาดที่��วิไปัและควิามสะอาดของเคร��องม�ออ+ปักรณ์.ที่างการแพื่ที่ย.)

• การใส)เคร��องช)วิยหายใจ• ระบบ IC ในโรงพื่ยาบาล• สภาพื่ภ,ม�ศึาสติร.บน

ward

21/04/23 6

ความไม�สมด�ลที่างส�ขภาพของโรคปอดอ�กเสบจากการใช้�เคร��องช้�วยหายใจ

21/04/23 7

ภาพื่ที่!� 1.1 ควิามส�มพื่�นธ.ระหวิ)าง Host Agent และ Environment

A=Agent (ส��งที่!�ที่3าให(เก�ดโรค)H=Host (คนหร�อกล+)มชน)E=Environment (ส��งแวิดล(อม)

ความไม�สมด�ลที่างส�ขภาพของโรคปอดอ�กเสบจากการใช้�เคร��องช้�วยหายใจ(ต�อ)

• จากภาพื่สามารถึอธ�บายได(วิ)า Host หร�อผู้,(ปั5วิยที่!�เข(ามาร�กษาในโรงพื่ยาบาล ซึ่��งม!ควิามเส!�ยงติ)อการติ�ดเช�"อได(ง)าย เช)น ผู้,(ส,งอาย+ที่!�ใส)ที่)อช)วิยหายใจ เด:กที่!�ม!อาย+ติ3�ากวิ)า 5 ขวิบ เปั2นติ(น โดยที่!�ม!ระยะเวิลาในการนอนโรงพื่ยาบาลมากกวิ)า 48 ช��วิโมงร)วิมก�บม!การใส)เคร��องช)วิยหายใจ และม!ส��งแวิดล(อมบนหอผู้,(ปั5วิยที่!�เอ�"อติ)อการที่3าให( Host ม!โอกาสติ�ดเช�"อได(ง)าย โดยที่!�ติ�วิ Agent ไม)ม!การเปัล!�ยนแปัลง ส��งแวิดล(อมบนหอผู้,(ปั5วิยอ�นได(แก) ฝ้+5น หร�อส+ขอนาม�ยในโรงพื่ยาบาล(ควิามสะอาดที่��วิไปัและควิามสะอาดของเคร��องม�ออ+ปักรณ์.ที่างการแพื่ที่ย.) การใส)เคร��องช)วิยหายใจ ระบบ IC ในโรงพื่ยาบาล สภาพื่ภ,ม�ศึาสติร.บน ward เปั2นติ(น

21/04/23 8

Web of causation Ventilator – associated

pneumonia

21/04/23 9

21/04/23 10

ผู้,(ปั5วิยผู้,(ปั5วิย ส��งแวิดล(อมใน

ส��งแวิดล(อมใน

เช�"อแบคที่!เร!ย

เช�"อแบคที่!เร!ย

เช�"อกร�มลบที่!�พื่��งออกซึ่�เจนได(แก)

Escherichia coli, Klebsiella pneumonia,

Pseudomonas aeruginosa,Stenotroph

omonas maltophilia, Acinetobacter

เช�"อกร�มลบที่!�พื่��งออกซึ่�เจนได(แก)

Escherichia coli, Klebsiella pneumonia,

Pseudomonas aeruginosa,Stenotroph

omonas maltophilia, Acinetobacter

เช�"อแบคที่!เร!ยกร�มบวิกที่!�พื่��งออกซึ่�เจน

ได(แก) S.areus

เช�"อแบคที่!เร!ยกร�มบวิกที่!�พื่��งออกซึ่�เจน

ได(แก) S.areus

-ส+ขอนาม�ยในโรงพื่ยาบาล (ควิามสะอาดที่��วิไปัและควิามสะอาดของเคร��องม�ออ+ปักรณ์.ที่างการแพื่ที่ย.)-การใส)เคร��องช)วิยหายใจ-ระบบ IC ในโรงพื่ยาบาล-สภาพื่ภ,ม�ศึาสติร.บน ward (ควิามหนาแน)นของจ3านวินผู้,(ปั5วิย และสภาพื่อากาศึ)

-ส+ขอนาม�ยในโรงพื่ยาบาล (ควิามสะอาดที่��วิไปัและควิามสะอาดของเคร��องม�ออ+ปักรณ์.ที่างการแพื่ที่ย.)-การใส)เคร��องช)วิยหายใจ-ระบบ IC ในโรงพื่ยาบาล-สภาพื่ภ,ม�ศึาสติร.บน ward (ควิามหนาแน)นของจ3านวินผู้,(ปั5วิย และสภาพื่อากาศึ)

ผู้,(ปั5วิยเด:ก

ผู้,(ปั5วิยเด:ก

ภ,ม�ติ(านที่านติ3�า

ภ,ม�ติ(านที่านติ3�า

ผู้,(ปั5วิยผู้,(ใหญ่)อาย+ มากกวิ)า 70 ปั<

ผู้,(ปั5วิยผู้,(ใหญ่)อาย+ มากกวิ)า 70 ปั<

ผู้,(ปั5วิยระด�บควิามร, (ส�กติ�วิลดลง

ผู้,(ปั5วิยระด�บควิามร, (ส�กติ�วิลดลง

ผู้,(ปั5วิยโรคปัอดเร�"อร�ง

ผู้,(ปั5วิยโรคปัอดเร�"อร�ง

ผู้,(ปั5วิยภาวิะช�กผู้,(ปั5วิยภาวิะช�ก

ผู้,(ปั5วิยที่!�ม!พื่ยาธ�สภาพื่ที่างสมอง

ผู้,(ปั5วิยที่!�ม!พื่ยาธ�สภาพื่ที่างสมอง

ผู้,(ปั5วิยที่!�ได(ร�บยาสลบผู้,(ปั5วิยที่!�ได(ร�บยาสลบ

การส,ดส3าล�กการส,ดส3าล�ก

ปัอดอ�กเสบจากการใช(เคร��องช)วิยหายใจ(Ventilator – associated pneumonia)ปัอดอ�กเสบจากการใช(เคร��องช)วิยหายใจ(Ventilator – associated pneumonia)

Web of causation Ventilator – associated pneumonia• ปัระกอบด(วิย Host , Agent ,Environment และสามารถึแยกออก

ได(ด�งน!" Host ก:ค�อผู้,(ปั5วิยเปั2นหล�ก ซึ่��งได(แก) ผู้,(ปั5วิยเด:ก และผู้,(ปั5วิยผู้,(ใหญ่)ที่!�ม!อาย+มากกวิ)า 70 ปั< ผู้,(ปั5วิยโรคปัอด ผู้,(ปั5วิยที่+กปัระเภที่และม!ภ,ม�ติ(านที่านติ3�า เปั2นผู้ลให(เก�ดควิามไวิติ)อการติ�ดเช�"อในโรงพื่ยาบาลและด�บควิามร, (ส�กติ�วิลดลงผู้,(ปั5วิยที่!�ม!ภาวิะช�ก ผู้,(ปั5วิยที่!�ม!พื่ยาธ�สภาพื่ที่างสมองและผู้,(ปั5วิยที่!�ได(ร�บยาสลบ ซึ่��งในผู้,(ปั5วิยที่!�ม!ระด�บควิามร, (ส�กติ�วิลดลงน!"จะม!ควิามเส!�ยงติ)อการส,ดส3าล�ก ซึ่��งการใส)ที่)อช)วิยหายใจจะไปัข�ดขวิางการไออย)างม!ปัระส�ที่ธ�ภาพื่ ที่3าให(ม!การค��งค(างของเสมหะ และการนอนราบก:จะที่3าให(เก�ดการส3าล�กได(ง)ายจากการไหลย(อนของสารเหลวิในกระเพื่าะอาหารมาอย,)ที่!�บร�เวิณ์หลอดคอ หากผู้,(ปั5วิยม!การส3าล�กม!โอกาสเก�ดปัอดอ�กเสบได(มากข�"น

21/04/23 11

Web of causation Ventilator – associated pneumonia

• Environment หร�อส��งแวิดล(อมติ)างๆที่!�อย,)รอบติ�วิ ผู้,(ปั5วิยก:เปั2นปั�จจ�ยส3าค�ญ่อย)างหน��งที่!�ที่3าให(เก�ด VAP ได( เช)น ส+ขอนาม�ยในโรงพื่ยาบาล (ควิามสะอาดที่��วิไปัและควิามสะอาดของเคร��องม�ออ+ปักรณ์.ที่างการแพื่ที่ย.) ระบบ IC ในโรงพื่ยาบาลและสภาพื่ภ,ม�ศึาสติร.บน word เช)น ควิามหนาแน)นของจ3านวินผู้,(ปั5วิยและการถึ)ายเที่ของอากาศึซึ่��งปั�จจ�ยเหล)าน!"ล(วินแล(วิเปั2นปั�จจ�ยที่!�จะกระติ+(นให(ผู้,(ปั5วิยซึ่��งม!ภ,ม�ติ(านที่านติ3�าอย,)แล(วิม!ควิามไวิติ)อการเก�ดโรคได(มากข�"น จ3าที่3าให(ผู้,(ปั5วิยม!โอกาสเก�ด VAP ได(ม!ควิามไวิติ)อการเก�ดโรคได(มากข�"น จ�งที่3าให(ผู้,(ปั5วิยม!โอกาสเก�ด VAP ได(

21/04/23 12

Web of causation Ventilator – associated pneumonia

• Agent ซึ่��งได(แก) เช�"อแบคที่!เร!ยติ)างๆ ได(แก) เช�"อกร�มลบที่!�พื่��ง ออกซึ่�เจน escherichai coli, Klebsella pnenmonia,Pseudomonas aeruginosa ,Stenotrophomonas maltophilia,Acinetobacter ส)วินเช�"อแบคที่!เร!ยกร�มบวิกที่!�พื่��งออกซึ่�เจนได(แก) S.arens ซึ่��งเช�"อเหล)าน!"ม!อย,)ในส��งแวิดล(อม เม��อผู้,(ปั5วิยม!การส�มผู้�สก�บเช�"อที่�"งจากการใช(เคร��องช)วิยหายใจโดยติรงหร�อที่างอ(อมก:จะที่3าให(ผู้,(ปั5วิยที่!�ม!ภ,ม�ติ(านที่านติ3�าร�บเช�"อเข(าไปัและร)างกายไม)สามารถึติ)อติ(านก�บเช�"อเหล)าน!"ได(ที่3าให(เก�ด การติ�ดเช�"อ

21/04/23 13

ธรรมช้าต$ของการเก$ดโรค

21/04/23 14

ธรรมช้าต$ของการเก$ดโรค

1.ระยะม!ควิามไวิติ)อการเก�ดโรค (Stage of susceptibility) ปักติ�มน+ษย.จะม!กลไกปั'องก�นตินเองติามธรรมชาติ� เพื่��อ

ปั'องก�นการติ�ดเช�"อและก3าจ�ดเช�"อจ+ลช!พื่ ได(แก) ภ,ม�ค+(มก�นชน�ดจ3าเพื่าะติ(านแอนติ�บอด! ภ,ม�ค+(มก�นชน�ดติ(านเซึ่ลล. และภ,ม�ค+(มก�นชน�ดไม)จ3าเพื่าะ ระบบการกรองภายในโพื่รงจม,ก เปั2นติ(น การใส)ที่)อช)วิยหายใจที่างปัาก ที่างจม,ก หร�อที่)อเจาะคอ การใช(เคร��องช)วิยหายใจจะไปัรบกวินควิามสามารถึในการไอ ที่3าให(การไอไม)ม!ปัระส�ที่ธ�ภาพื่ อากาศึสามารถึผู้)านลงส,)ที่างเด�นหายใจส)วินล)างได( โดยไม)ผู้)านระบบการกรองและจากระบบของเคร��องช)วิยหายใจ ที่!�ม!แรงด�นเปั2นบวิกจะที่3าให(อากาศึที่!�ผู้)านเข(าไปัเร:วิ และแรงข�"น ข�ดขวิางการที่3างานของ cilia อ!กที่�"งการได(ร�บออกซึ่�เจนเข(มข(นเปั2นระยะเวิลานานม!ผู้ลที่3าให(ควิามถึ!�ในการโบกพื่�ดของ cilia ลดลง เก�ดการค��งค(างของเสมหะในที่างเด�นหายใจ ที่3าให(แบคที่!เร!ยในช)องปัากม!การแบ)งติ�วิและเพื่��มจ3านวินมากข�"น21/04/23 15

ธรรมช้าต$ของการเก$ดโรค (ต�อ)

• 2.ระยะก)อนม!อาการของโรค (Stage of preclinical disease)ในระยะน!"จะเปั2นระยะที่!�เร��มม!พื่ยาธ�สภาพื่ของโรคเก�ดข�"นแล(วิ แติ)ย�งไม)ม!อาการ (symptom) ของโรค โดยที่!�ผู้,(ปั5วิยที่!�ใส)ที่)อช)วิยหายใจและใช(เคร��องช)วิยหายใจ ม!กลไกที่!�เช�"อจ+ลช!พื่จะเข(าไปัที่3าให(เก�ดการติ�ดเช�"อของเน�"อปัอด ได(แก)การส3าล�กเช�"อจ+ลช!พื่จากปัาก หร�อล3าคอผู้)านหลอดลมเข(าส,)ปัอด การหายใจเอาละอองที่!�ม!เช�"อจ+ลช!พื่เข(าไปัในปัอด การแพื่ร)กระจายของเช�"อจ+ลช!พื่ติามระบบเล�อดหร�อระบบน3"าเหล�อง และการแพื่ร)กระจ)ายของเช�"อจ+ลช!พื่จากบร�เวิณ์ใกล(เค!ยง

21/04/23 16

ธรรมช้าต$ของการเก$ดโรค(ต�อ)

• 3.ระยะม!อาการของโรค (Stage of clinical disease)เม��อเช�"อจ+ลช!พื่เข(าส,)ระบบที่างเด�นหายใจส)วินล)าง จะกระติ+(นให(ร)างกายม!การติอบสนอง โดยเพื่��มการที่3างานของระบบภ,ม�ค+(มก�น ในการย�บย�"งการที่3างานของเช�"อจ+ลช!พื่หร�อที่3าลายเช�"อจ+ลช!พื่เหล)าน�"น เพื่��อปั'องก�นการเก�ดโรค หากร)างกายไม)สามารถึที่3าลายเช�"อจ+ลช!พื่ที่!�เข(าไปัได( จะที่3าให(ม!อาการแสดงของปัอดอ�กเสบเก�ดข�"น ได(แก) อาการไข( ซึ่��งม�กเปั2นแบบเฉี!ยบพื่ล�น ไอ เสมหะส!เข!ยวิหร�อเหล�องคล(ายหนอง ติรวิจพื่บเม:ดเล�อดขาวิในเล�อดส,งกวิ)าปักติ�ถึ)ายภาพื่ร�งส!ที่รวิงอกมองเห:น รอยเงาฝ้'าที่�บของสารเหลวิในถึ+งลม (Infiltration)

21/04/23 17

ธรรมช้าต$ของการเก$ดโรค(ต�อ)

• 4.ระยะม!ควิามพื่�การของโรค (Stage of disability)1.พื่วิกที่!�เปั2นโรคแล(วิหายสน�ที่ โดยเม��อร)างกายม!ภ,ม�ติ(านที่านโรคเก�ดข�"นเม:ดเล�อดขาวิสามารถึที่3าลายแบคที่!เร!ยที่!�อย,)ในถึ+งลมได(หมดและเร��มสลายติ�วิขณ์ะเด!ยวิก�นก:ม!เอนไซึ่ม.ออกมาละลายไฟบร�นและสารเหลวิชน�ดเอ:กซึ่,เดที่ (exudates) และส)วินใหญ่)จะถึ,กก3าจ�ดโดยเซึ่ลล.ชน�ดโมโนน�วิเคล!ยร.ที่!�เหล�อจะหล+ดออกมาเปั2นเสมหะขณ์ะไอ การอ�กเสบที่!�เย��อห+(มปัอดจะหายไปัและพื่ยาธ�สภาพื่ของปัอดอ�กเสบจะกล�บค�นปักติ� 2.พื่วิกที่!�ปั5วิยเปั2นโรคแล(วิหายไม)สน�ที่ ม!ควิามพื่�การเก�ดข�"นในระยะส�"นหร�อยาวิ โดยที่!�วิ)าจะม!ในรายที่!�ม!การที่3าลายเน�"อเย��อติ)างๆ อย)างมากอาจพื่บพื่�งพื่�ดเก�ดข�"นแที่น ที่!�ก)อให(เก�ดควิามพื่�การและการเปัล!�ยนแปัลงไปัจากเด�มที่�"งในด(านหน(าที่!�และการที่3างาน

21/04/23 18

ธรรมช้าต$ของการเก$ดโรค(ต�อ)

• 4.ระยะม!ควิามพื่�การของโรค (Stage of disability)3.พื่วิกที่!�ปั5วิยเปั2นโรคแล(วิม!อาการมากจนถึ�งแก)กรรมไปัเลยก:จะเปั2นพื่วิกที่!�ม!ภาวิะแที่รกซึ่(อนในระหวิ)างการร�กษา ภาวิะแที่รกซึ่(อนของโรค และภาวิะแที่รกซึ่(อนจากติ�วิผู้,(ปั5วิยเอง เช)น ม!การหายใจล(มเหลวิ และม!โรคปัระจ3าติ�วิอย,)แล(วิ เช)น มะเร:ง ภ,ม�ค+(มก�นบกพื่ร)อง โรคปัอดเร�"อร�งและไติวิายเปั2นติ(น

21/04/23 19

แนวที่างการเฝ้.าระว�งโรคปอดอ�กเสบจากการใช้�เคร��องช้�วยหายใจ• จากวิ�ธ!การเฝ้'าระวิ�งในแบบติ)างๆที่!�ได(ที่3าการศึ�กษามาแล(วิ ที่างกล+)ม

เห:นวิ)าการเฝ้'าระวิ�งการติ�ดเช�"อในโรงพื่ยาบาล จ3าเปั2นที่!�จะติ(องด3าเน�นการแบบ Hospital – wide Surveillance และเพื่��อให(ได(ข(อม,ลที่!�เฉีพื่าะเจาะจงในการแก(ไขปั�ญ่หาการติ�ดเช�"อในบางติ3าแหน)งที่!�พื่บมาก ควิรม!การด3าเน�นการแบบ Priority directed Surveillance ร)วิมด(วิย

• โดยที่!� การเฝ้'าระวิ�งแบบ Hospital – wide Surveillance เปั2นการเฝ้'าระวิ�งในที่+กหอผู้,(ปั5วิยในโรงพื่ยาบาล เฝ้'าระวิ�งการติ�ดเช�"อผู้,(ปั5วิยที่+กรายที่!�ร�บการร�กษาในโรงพื่ยาบาล เฝ้'าระวิ�งการติ�ดเช�"อที่+กติ3าแหน)ง การเฝ้'าระวิ�งวิ�ธ!ม!ปัระโยชน.ติ)อการปั'องก�นและควิบค+มการติ�ดเช�"อ แติ)การเฝ้'าระวิ�งวิ�ธ!น!"จะติ(องใช(เวิลาและบ+คลากรจ�งจะช)วิยให(ได(ข(อม,ลที่!�ม!ปัระส�ที่ธ�ภาพื่(อะเค�"อ อ+ณ์หเลขกะ,2548)

•

21/04/23 20

แนวที่างการเฝ้.าระว�งโรคปอดอ�กเสบจากการใช้�เคร��องช้�วยหายใจ(ต�อ)• และการเฝ้'าระวิ�งแบบ Priority directed Surveillance

เปั2นการเฝ้'าระวิ�งการติ�ดเช�"อในโรงพื่ยาบาลที่!�พื่บวิ)าเปั2นปั�ญ่หาที่!�ส3าค�ญ่ เจาะจงเฝ้'าระวิ�งการติ�ดเช�"อที่!�ม!ควิามร+นแรงก)อนด3าเน�นการจะติ(องม!การจ�ดล3าด�บควิามส3าค�ญ่ของการติ�ดเช�"อในโรงพื่ยาบาลติามติ3าแหน)งติ)างๆ โดยใช(ข(อม,ลจ3านวินคร�"งของการติ�ดเช�"อติามติ3าแหน)งติ)างๆ อ�ติราผู้,(ปั5วิยติายจากการติ�ดเช�"อแติ)ละติ3าแหน)ง (อะเค�"อ อ+ณ์หเลขกะ,2548)

21/04/23 21

การสอบสวนการระบาดของโรคปอดอ�กเสบจากการใช้�เคร��องช้�วยหายใจ• ข�"นติอนการสอบสวินโรค (จรวิย ส+วิรรณ์บ3าร+ง,2555) 1.ติรวิจสอบการวิ�น�จฉี�ย (Verify diagnosis)– การวิ�น�จฉี�ยที่าง Clinic– การวิ�น�จฉี�ยที่างห(องปัฏิ�บ�ติ�การ– ผู้ลการติรวิจที่างพื่ยาธ�สภาพื่

2.ติรวิจสอบวิ)าม!การระบาดอย,)จร�ง (Verify the existence of en epidemic) เปั2นการพื่�จารณ์าเปัร!ยบเที่!ยบอ�ติราผู้,(ปั5วิยใหม)ที่!�เก�ดข�"นในระยะเวิลาน�"นก�บผู้,(ปั5วิยใหม)ในช)วิงเวิลาที่!�ผู้)านมาหร�อระยะเวิลาเด!ยวิก�นในช)วิงปั<ที่!�ผู้)านมา

21/04/23 22

การสอบสวนการระบาดของโรคปอดอ�กเสบจากการใช้�เคร��องช้�วยหายใจ(ต�อ)3.การปัระเม�นอย)างรวิดเร:วิเก!�ยวิก�บปั�จจ�ยติ)างๆที่!�เปั2นสาเหติ+ของการระบาด (Rapid evaluation of epidemiologic potentialities) เปั2นการปัระมวิลเหติ+การณ์.คร)าวิๆวิ)าม!ปั�จจ�ยใดที่!�เก!�ยวิข(อง โดยม!การซึ่�กปัระวิ�ติ�การม!ปัระสบการณ์.ร)วิมก�บ (Common experience) เปั2นแนวิที่างช!"น3าไปัส,)การสอบสวิน และการพื่�จารณ์าส��งแวิดล(อมของกล+)มผู้,(ปั5วิยวิ)าปั�จจ�ยใดเปั2นสาเหติ+การระบาด4.การรวิบรวิมข(อม,ล (Collection data) การเก:บรวิบรวิมข(อม,ลเพื่��อที่3าการศึ�กษาที่างวิ�ที่ยาการระบาด 5.การวิ�เคราะห.ข(อม,ล (Analysis data) โดยม!การวิ�เคราะห.ข(อม,ลพื่�"นฐานที่างวิ�ที่ยาการระบาด 21/04/23 23

การสอบสวนการระบาดของโรคปอดอ�กเสบจากการใช้�เคร��องช้�วยหายใจ(ต�อ)6.การติ�"งสมมติ�ฐาน (Information of hypothesis) การก3าหนดสมมติ�ฐานเก!�ยวิก�บการระบาดของโรควิ)าม!ล�กษณ์ะการระบาด แหล)งเพื่าะเช�"อ และวิ�ธ!การแพื่ร)เช�"ออย)างไร7.การที่ดสอบสมมติ�ฐาน (Testing hypothesis) ในบางติ3ารากล)าวิถึ�งในล�กษณ์ะการศึ�กษาที่างวิ�ที่ยาการระบาดในการที่ดสอบสมมติ�ฐาน เพื่��อจะบอกวิ)าสมม+ติ�ฐานที่!�ติ� "งไวิ(เปั2นจร�งหร�อไม)

– การเปัร!ยบเที่!ยบล�กษณ์ะหร�อปั�จจ�ยติ)างๆ ในกล+)มผู้,(ปั5วิยและกล+)มผู้,(ไม)ปั5วิย

– การเปัร!ยบเที่!ยบอ�ติราการปั5วิยในกล+)มที่!�ส�มผู้�สและไม)ส�มผู้�สปั�จจ�ยที่!�สงส�ย

– การติรวิจสอบที่างห(องปัฏิ�บ�ติ�การเก!�ยวิก�บส��งที่!�ที่3าให(เก�ดโรคและวิ�ธ!การแพื่ร)โรค

21/04/23 24

การสอบสวนการระบาดของโรคปอดอ�กเสบจากการใช้�เคร��องช้�วยหายใจ(ต�อ)8.การจ�ดการก�บการระบาด (Manage of epidemic) การจ�ดการที่างวิ�ที่ยาการระบาดเพื่��อควิบค+มการระบาดของโรคจะกระที่3าก)อนหร�อขณ์ะที่!�ม!การสอบสวินโรค

– การร�กษาผู้,(ปั5วิย– การส�บหาปัระชากรที่!�เส!�ยงติ)อการเก�ดโรคและปัระชากรที่!�เปั2นพื่าหะน3าโรค– การปั'องก�นการแพื่ร)กระจายและวิางมาติรการในการควิบค+ม

9.การรายงานผู้ลการสอบสวิน (Report of the investigation) การรายงานเปั2นส��งส3าค�ญ่โดยม!ห�วิข(อเหม�อนการเข!ยนรายงานติ!พื่�มพื่.โดยม! ค3าน3า วิ�ธ!การ ผู้ล อภ�ปัรายผู้ล บที่สร+ปั และเอกสารอ(างอ�ง โดยม!เน�"อหาครอบคล+ม– ล�กษณ์ะการระบาดของโรคติามบ+คคล สถึานที่!� และเวิลา– สาเหติ+ของการระบาดของโรค ส��งที่!�ที่3าให(เก�ดโรค แหล)งแพื่ร)เช�"อ และวิ�ธ!

การแพื่ร)เช�"อ– ข(อเสนอแนะในการปั'องก�นการระบาดคร�"งติ)อไปั21/04/23 25

แนวที่างปฏิ$บ�ต$การป.องก�นปอดอ�กเสบจากการใช้�เคร��องช้�วยหายใจ(คณะแพที่ยศาสตร�ศ$ร$ราช้พยาบาล มหาว$ที่ยาล�ยมห$ดลสถุาบ�นบ!าราศนราด2ร กรมควบค�มโรค,2552)1.การล(างม�อที่�"งก)อนและหล�งการส�มผู้�สผู้,(ปั5วิยและอ+ปักรณ์.ที่างการแพื่ที่ย.2.การด,แลจ�ดที่)าให(ผู้,(ปั5วิยนอนศึ!รษะส,ง 30-45 องศึา และพื่ล�กติะแคงติ�วิอย)างน(อยที่+ก 2 ช��วิโมง ในกรณ์!ที่!�ไม)ได(ปัฏิ�บ�ติ�ก�จกรรมที่!�จ3าเปั2นติ(องนอนราบ และไม)ม!ข(อห(ามที่างการแพื่ที่ย.3.การด,แลผู้,(ปั5วิยที่!�ใส)ที่)อหลอดลมคอโดยระวิ�งไม)ให(ม!ที่)อม!การเล��อนหล+ด4.การด,แลที่3าควิามสะอาดแผู้ลเจาะคออย)างน(อยวิ�นละ 3 คร�"งโดยย�ดหล�กเที่คน�คปัลอดเช�"อ (Aseptic technique) 5.การด,แลในการด,ดเสมหะให(ก�บผู้,(ปั5วิยโดยจะติ(องด,ดในปัากก)อนที่!�จะด,ดในที่)อช)วิยหายใจ และจะติ(องปัระเม�นที่�"งก)อนและหล�งการด,ดเสหะ บ�นที่�กส!และล�กษณ์ะของเสมหะลงในบ�นที่�กที่างการพื่ยาบาล21/04/23 26

แนวที่างปฏิ$บ�ต$การป.องก�นปอดอ�กเสบจากการใช้�เคร��องช้�วยหายใจ(คณะแพที่ยศาสตร�ศ$ร$ราช้พยาบาล มหาว$ที่ยาล�ยมห$ดลสถุาบ�นบ!าราศนราด2ร กรมควบค�มโรค,2552) (ต�อ)6.การด,แลที่3าควิามสะอาดในช)องปัากให(ก�บผู้,(ปั5วิยอย)างน(อยวิ�นละ

3 คร�"งและในขณ์ะที่3าควิามสะอาดช)องปัากติ(องให(ผู้,(ปั5วิยนอนศึ!รษะส,งติะแคงหน(าไปัด(านใดด(านหน��งเพื่��อปั'องก�นการส3าล�ก7.การด,แลให(ผู้,(ปั5วิยได(ร�บอาหารที่างสายยาง หล�งให(อาหารให(ผู้,(ปั5วิยนอนในที่)าศึ!รษะส,งอย)างน(อย 1 ช��วิโมง และจะติ(องหล!กเล!�ยงการด,ดเสมหะหล�งให(อาหาร 1 ช��วิโมง8.การด,แลให(ผู้,(ปั5วิยได(ร�บยาปั'องก�นเล�อดออกในที่างเด�นอาหารส)วินติ(นโดยจะพื่�จารณ์าให(ในผู้,(ปั5วิยที่!�ม!ควิามเส!�ยงส,งติ)อการเก�ดเล�อดออกเที่)าน�"น ได(แก)

-ใช(เคร��องช)วิยหายใจมากกวิ)า 48 ช��วิโมง-ม!ควิามผู้�ดปักติ�ของการแข:งติ�วิของเล�อด21/04/23 27

แนวที่างปฏิ$บ�ต$การป.องก�นปอดอ�กเสบจากการใช้�เคร��องช้�วยหายใจ(คณะแพที่ยศาสตร�ศ$ร$ราช้พยาบาล มหาว$ที่ยาล�ยมห$ดล สถุาบ�นบ!าราศนราด2ร กรมควบค�มโรค,2552) (ต�อ)

9.การช)วิยผู้,(ปั5วิยในเร��องของการหย)าเคร��องช)วิยหายใจ โดยจะติ(องม!การปัระเม�นควิามพื่ร(อมที่!�จะถึอดเคร��องช)วิยหายใจออกและจะสอนการหายใจให(ก�บผู้,(ปั5วิย1 0 .การด,แลเปัล!�ยนอ+ปักรณ์.เคร��องช)วิยหายใจไม)ควิรเปัล!�ยนบ)อยกวิ)าที่+ก 7 วิ�นยกเวิ(นถึ(าสกปัรกหร�อช3าร+ด

21/04/23 28