54
ข้าวกล้องงอกหอมมะลิ ชุมชนวัดท่าสะแบง 1

คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

Embed Size (px)

DESCRIPTION

โครงการนำร่องการจัดการศึกษาแบบมีส่วนร่วมขององค์กรในชุมชนเพื่อสุขภาวะคนไทย (ปศท.๒) วัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง จังหวัดร้อยเอ็ด ได้รับทุนสนับสนุนจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส) ศูนย์วิจัยและฝึกอบรมทางการศึกษา วิทยาลัยครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์

Citation preview

Page 1: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

1

Page 2: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

2

ค าน า

คมอการเรยนรเลมน จดท าขนเพอประกอบการเรยนรโครงการวถชวตไทยสสขภาวะ 3 วยในชมชนวดทาสะแบง กจกรรมท 3 เรอง สงเสรมอาชพขาวกลองงอกหอมมะลชมชนวดทาสะแบง เปนสะทอนวถชวตการท านาของชาวอสานทสบทอดมาจากบรรพบรษ ของคนในชมชนวดทาสะแบง หมท 4 และ หมท 7 บานทาสะแบง ต าบลมะบา อ าเภอทงเขาหลวง จงหวดรอยเอด โดยยดหลกเศรษฐกจแบบพอเพยงเปนแนวทางการด าเนนชวตและประยกตใชกบภมปญญาพนบานของเกษตรกรในการท าขาวกลองงอกหอมมะล เพอเปนอาชพเสรมการสรางรายไดเพมใหกบครอบครว ท าใหบคคลในชมชนทาสะแบงรจกพงพาตนเอง การมสวนรวมชวยเหลอซงกนและกนของชมชนในการสรางมลคาเพม สงผลใหชมชนเขมแขง เกดความสามคค และมคณภาพชวตทดขน คมอการเรยนรเลมน ไดส าเรจสมบรณและเปนรปเลมทสวยงาม คณะผจดท าขอกราบนมสการพระภกษ สามเณร วดทาสะแบงทกรป ขอขอบคณภมปญญาพนบานและผรทมสวนเกยวของทกทาน ขอขอบคณ อาจารย ดร.วชรนทร แสนรงเมอง ทปรกษาโครงการและถอดบทเรยน ใหส าเรจลลวงดวยด หวงเปนอยางยงวาคมอการเรยนรเลมน คงจะเกดประโยชนแกผศกษาเรยนรและผทสนใจ ในการผลตขาวกลองงอกหอมมะลใหด ารงอยคกบสงคมไทยอยางยงยนตลอดไป คณะผจดท า ชมชนวดทาสะแบง

Page 3: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

3

สารบญ

เรอง หนา

ค าน า 1 สารบญ 2 ประวตวดทาสะแบง 3 หลกการและเหตผล 6 จดประสงค 6 เปาหมาย 7 วธด าเนนการ 8 ประโยชนทคาดวาไดรบ 10 โครงสรางหลกสตรการเรยนร 11 ประวตความเปนมาของขาวหอมมะล 12 ประโยชนและคณคาทางอาหารของขาว 13 การปลกขาวหอมมะล 16 การเกบเกยวขาวหอมมะล 27 การเลอกขาวเปลอกหอมมะล 28 การสขาวเปลอกหอมมะล 30 การผลตขาวกลองงอกหอมมะล 31 การแชขาวและการตากขาวกลองหอมมะล 33 สารอาหารในขาวกลองงอกหอมมะล 37 ประโยชนของขาวกลองงอกหอมมะล 39 การบรรจภณฑ 45 การจ าหนายผลผลต 46 แหลงอางอง 47 ภาพกจกรรมการเรยนรในชมชนวดทาสะแบง 48 คณะผจดท า 51

Page 4: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

4

วดทาสะแบง ค าขวญวดทาสะแบง

ขนหมากเบงทาสะแบง แหลงเรยนรวฒนธรรม งามเลศล าประเพณ แมน าชแขงเรอยาว หลวงปขาวตระการตา ศนยการศกษา ICT

ประวตความเปนมา วดทาสะแบง ตงอยเลขท 97 บานทาสะแบง หมท 4 ต าบลมะบา อ าเภอทงเขาหลวง จงหวดรอยเอด สงกดคณะสงฆมหานกาย มทดนตงวดเนอท 6 ไร 50 ตารางวา ส.ค. 1 เลขท 329 ตงขนป พ.ศ. 2405 เดมชอ “วดตาลทาสะแบง” ตอมาป พ.ศ. 2481 เปลยนชอเปน “วดทาสะแบง” และไดรบพระราชทานวสงคามสมา ในวนท 28 พฤศจกายน พ.ศ. 2481 นบตงแตนนมาจนถงปจจบน มเขตวสงคามสมา ขนาดกวาง 40 เมตร ยาว 80 เมตร ทธรณสงฆ จ านวน 1 แปลง เนอท 3 ไร 15 ตารางวา ในอดตไดสรางไวเปนศาลากลางหมบานทาสะแบง ปจจบนไดสรางเปนแหลงการเรยนร ศนยปฐมวย และศนยรวม กลมแมบาน ในชมชนวดทาสะแบง

อาณาเขต ทศเหนอ มเนอท 2 เสน 18 วา ตดกบถนนสาธารณะบานทาสะแบง ทศใต มเนอท 4 เสน 2 วา ตดกบทดนของนางอน ศรสาร ทศตะวนออก มเนอท 4 เสน 6 วา ตดกบแมน าช ทศตะวนตก มเนอท 4 เสน 4 วา ตดกบถนนสาธารณะบานทาสะแบง

อาคารเสนาสนะ ประกอบดวย 1. อโบสถ ขนาดกวาง 6 เมตร ยาว 16 เมตร เปนอาคารคอนกรตเสรมเหลก สรางเมอ พ.ศ. 2529 2. ศาลาการเปรยญ ขนาดกวาง 15 เมตร ยาว 20 เมตร สรางเมอ พ.ศ. 2533 3. กฎสงฆ จ านวน 3 หลง เปนอาคารครงตกครงไม 4. ปชนยวตถ มพระประธานในอโบสถ เนอโลหะ สรางเมอป พ.ศ. 2526 มพระประธานทศาลา การเปรยญ จ านวน 1 องค และพระประธานทกฎ จ านวน 1 องค

Page 5: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

5

การบรหารและการปกครอง มเจาอาวาสเทาททราบนาม ดงน 1. พระครขนตภรมย เปนเจาอาวาสระหวางป พ.ศ. 2441 – พ.ศ. 2498 2. เจาอธการคณ ฐตปญโญ เปนเจาอาวาสระหวางป พ.ศ. 2499 – พ.ศ. 2528 3. พระอธการรศม ปญญวโร เปนเจาอาวาสระหวางป พ.ศ. 2529 – พ.ศ. 2537 4. พระครสทธวโรภาส (สะอาด ปภสสโร) เปนเจาอาวาสระหวางป พ.ศ. 2538 – ปจจบน

สงกอสรางถาวรวตถ ประกอบดวย 1. ศาลาการเปรยญ 2 ชน มขนาดกวาง 12 เมตร ยาว 32 เมตร วางศลาฤกษ ในวนท 14 สงหาคม พ.ศ. 2548 เรมด าเนนการกอสราง เมอวนท 15 สงหาคม พ.ศ. 2548 และสรางเสรจในป พ.ศ. 2552 2. พระพทธสรนทรมหามน (หลวงปขาว) เปนพระพทธรปปนปนสขาว ขนาดหนาตกกวาง 7.85 เมตร สง 11.50 เมตร สรางเมอวนท 9 พฤศจกายน – วนท 3 ธนวาคม พ.ศ. 2549 ใชเวลาในการกอสรางรวม 29 วน ใชงบประมาณกอสรางประมาณ 800,000 บาทเศษ 3. หอระฆง สรางเมอวนท 16 มนาคม พ.ศ. 2551 สรางเสรจวนท 15 มนาคม พ.ศ. 2552 ใชงบกอสรางประมาณ 500,000 บาท

Page 6: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

6

4. ศนยการเรยนร ICT ไดรบงบสนบสนนเครองคอมพวเตอร จ านวน 21 เครอง จากกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร โดยใชงบประมาณของทางวดทาสะแบง ในการกอสรางศนย การเรยนร ICT ประมาณ 350,000 บาท กอสราง เมอวนท 15 มถนายน – 24 สงหาคม พ.ศ. 2553 เพอใชเปนแหลงเรยนรในชมชนวดทาสะแบง 5. กฎสงฆ จ านวน 1 หลง เปนอาคารครงตกครงไม สรางเมอวนท 6 กมภาพนธ – 30 เมษายน พ.ศ. 2554 ใชงบกอสรางประมาณ 450,000 บาท 6. หองน า จ านวน 5 หอง สรางเมอเดอนมนาคม – เมษายน พ.ศ. 2554 ใชงบกอสรางประมาณ 100,000 บาท

เขตการปกครอง ในอดต วดทาสะแบงอยในเขตการปกครองของอ าเภอธวชบร แบงเขตการปกครองเปน 2 กง ไดแก กงอ าเภอเชยงขวญและกงอ าเภอทงเขาหลวง ตอมาทางราชการจงไดแตงตงยกกงอ าเภอทง 2 กง เปนอ าเภอ คอ อ าเภอเชยงขวญ และอ าเภอทงเขาหลวง เมอวนท 8 กนยายน พ.ศ. 2550 วดทาสะแบง จงไดอยเขตการปกครองของอ าเภอทงเขาหลวง นบตงแตนนมาจนถงปจจบน.

Page 7: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

7

โครงการน ารองการจดการศกษาแบบมสวนรวมขององคกรในชมชนเพอสขภาวะคนไทย (ปศท.2) ชอโครงการ วถชวตไทยสสขภาวะ 3 วยในวดทาสะแบง Thai Way of Life on Holistic Health of 3 Ages in Tha Sabang Temple. กจกรรมท 3 สงเสรมอาชพขาวกลองงอกหอมมะลวดทาสะแบง หลกการและเหตผล

ขาวเปนธญญาหารทส าคญทสดของคนอสาน เปนสายใยรอยความสมพนธระหวางมนษยกบสตว สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาตอยางลกซง การเกอกลซงกนและกน อนเปนหนทางทจะน า ไปสความราบรนในการด าเนนชวตภายใตความสมดลทางธรรมชาต ชมชนบานทาสะแบงตงอยรมฝงแมน าช ซงเปนแมน าสายหลกทอดมสมบรณหลอเลยงชวตสรรพสงในพนทภาคอสาน ดงนนชมชนบานทาสะแบงจงยดการท านาเปนอาชพหลก เพราะสามารถท านาไดปละ 2 ครง เมอถงฤดกาลท านา เกษตรกรในชมชนบานทาสะแบงจะเตรยมตวจดการกบขนตอนการปลกขาวใหดทสด และไดผลผลต ตอไรมากทสด ขาวทปลกสวนใหญเปนขาวเหนยวและขาวหอมมะล เกษตรกรในชมชนวดทาสะแบง ไดประยกตใชหลกเศรษฐกจพอเพยงควบคกบภมปญญาพนบานในการผลตขาวกลองงอกหอมมะล โดยยดหลกการพงตนเอง ความสามคคในชมชน การชวยเหลอซงกนและกน การพฒนาแบงเปน 3 ขนตอน ไดแก ขนตอนการผลตแบบเศรษฐกจพอเพยงทเกษตรกรสามารถเลยงตวเองไดกอนแลวพฒนาไปส การพออยพอกน ขนตอนการรวมพลงในรปกลมหรอสหกรณในการผลต การตลาด ความเปนอยเพอ สรางชมชนใหเขมแขง สมาชกมสวนรวมในการพฒนา และขนตอนการสรางเครอขายกลม กจกรรมใหหลากหลายโดยประสานความรวมมอกบชมชน เพอน าไปสการลดตนทนและเพมผลประโยชน โดยยดตามหลกเศรษฐกจพอเพยง ท าใหเกษตรกรในชมชนบานทาสะแบง มกจกรรมการผลตขาวทตอเนองตลอดป มอาหารเพยงพอตอการบรโภคในครวเรอน มผลผลตการเกษตรจ าหนายเปนอาชพเสรมสรางรายไดเพมของครวเรอน สงผลใหชมชนเขมแขง มสขภาวะทด และมคณภาพชวตดขน

วตถประสงค 1. เพอสงเสรมภมปญญาพนบานการท านาโดยยดหลกเศรษฐกจพอเพยงมาปรบใชในชวตประจ าวน 2. เพอสงเสรมการผลตขาวกลองงอกหอมมะลในชมชนวดทาสะแบง 3. เพอสงเสรมอาชพใหเกษตรกรในชมชนวดทาสะแบงมรายไดเพมในครวเรอน

Page 8: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

8

เปาหมาย เชงปรมาณ เดก ผใหญ และ ผสงอาย หมท 4 และ หมท 7 บานทาสะแบง ต าบลมะบา อ าเภอทงเขาหลวง จงหวดรอยเอด จ านวน 30 คน เชงคณภาพ กลมเปาหมาย จ านวน 30 คน ไดเรยนรเกยวกบวธการผลตขาวกลองงอกหอมมะล ในชมชนวดทาสะแบง คดเปนรอยละ 80

ระยะเวลาด าเนนการ เรมตงแต 1 เมษายน 2554 – 1 เมษายน 2555

สถานทด าเนนการ ชมชนวดทาสะแบง ต าบลมะบา อ าเภอทงเขาหลวง จงหวดรอยเอด หนวยงานทรบผดชอบ วดทาสะแบง ต าบลมะบา อ าเภอทงเขาหลวง จงหวดรอยเอด

หนวยงานทเกยวของ 1. วดทาสะแบง ต าบลมะบา อ าเภอทงเขาหลวง จงหวดรอยเอด 2. บานทาสะแบง หมท 4 ต าบลมะบา อ าเภอทงเขาหลวง จงหวดรอยเอด 3. บานทาสะแบง หมท 7 ต าบลมะบา อ าเภอทงเขาหลวง จงหวดรอยเอด

ผรบผดชอบ คณะท างานโครงการ ประกอบดวย 1. พระครสทธวโรภาส เจาอาวาสวดทาสะแบง ประธาน 2. พระอนสรณ ปภสสโร วดทาสะแบง รองประธาน 3. พระมหา ดร.ทองจนทร กมโล วดทาสะแบง ผประสานงาน 4. คณะสงฆวดทาสะแบงทกรป วดทาสะแบง กรรมการ 5. นายบญเสรม เครอน าค า ก านนต าบลมะบา กรรมการ 6. นายประพนธ ดลกศร ผใหญบานหม 4 กรรมการ 7. นายธ ารง ทพยสาร ผใหญบานหม 7 กรรมการ 8. นายประดษฐ ฤทธวฒ ผชวยผใหญบานหม 4 กรรมการ 9. นางวภา ชดขนทด ผชวยผใหญบานหม 7 กรรมการ 10. นางคมทอง จ านงคจตร สารวตรก านนต าบลมะบา กรรมการ 11. นางสปรยา ทพยสาร สารวตรก านนต าบลมะบา กรรมการ 12. นายสพจน จนทภม บานทาสะแบง กรรมการ 13. นายประจนทร ใจขาน บานทาสะแบง กรรมการ 14. นางสาวกตตกา ชดขนทด บานทาสะแบง กรรมการ 15. นายพบลย เกษเพชร บานทาไคร กรรมการ 15. ดร.วชรนทร แสนรงเมอง นกวชาการ ทปรกษาและถอดบทเรยน

Page 9: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

9

วธด าเนนการ

กจกรรมท 3 สงเสรมอาชพขาวกลองงอกหอมมะลชมชนวดทาสะแบง มรายละเอยดดงน

กจกรรม ระยะเวลา งบประมาณ ผรบผดชอบ

ขนเตรยมการ 1. ประชมคณะท างาน 2. แตงตงคณะท างาน 3. วางแผนการท างาน ขนด าเนนการ 1.จดท าคมอสงเสรมอาชพ ขาวกลองงอกหอมมะลวดทาสะแบง 2. ประสานกบองคกรทเกยวของ 3. ประชาสมพนธการท างาน 4. ด าเนนการจดกจกรรมการเรยนร 4.1 ประชมกลมเปาหมาย 4.2 การปลกขาวหอมมะล 4.3 การจดซอขาวเปลอกหอมมะล 4.4 การผลตขาวกลองงอกหอมมะล 4.5 การบรรจภณฑ 4.6 การจ าหนายผลตภณฑ 4.7 การจดนทรรศการ ขนประเมนผล 1. สงเกตการเขารวมกจกรรม 2. การตอบแบบสอบถาม 3. สรปผลการด าเนนงาน 4. รายงานผลการจดท าโครงการ และถอดบทเรยน

1 เมษายน 2554 – 30 เมษายน 2554

1 พฤษภาคม 2554 – 31 พฤษภาคม 2554

1 มถนายน 2554 – 24 ธนวาคม 2554

30 ธนวาคม 2554

1 มถนายน 2554 – 29 กมภาพนธ 2555 30 ธนวาคม 2554 – 29 กมภาพนธ 2555

2,000 1,500

-

3,000

4,000

13,500

3,000

3,000

1. ประธานโครงการ 2. คณะท างานโครงการ 3. ผประสานงานโครงการและเหรญญก 4. ทปรกษาโครงการ และถอดบทเรยน

Page 10: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

10

กจกรรมท 3 สงเสรมอาชพขาวกลองงอกหอมมะลวดทาสะแบง ไดรบงบประมาณ สนบสนน 30,000 บาท มรายละเอยดในการด าเนนกจกรรม ดงน

รายการ จ านวนเงน/

บาท

ผรบผดชอบ

1. คารบรองการประชมคณะท างาน 2. คาตอบแทนพจารณาโครงการ 3. คาจดท าคมอสงเสรมอาชพการท าขาวกลองงอก วดทาสะแบง จ านวน 100 เลม 4. คาตอบแทนวทยากร 5. คาตอบแทนบคคลภายนอกมาชวยงาน 6. คาวสดในการฝกปฏบต 7. คาสถานทประชม 8. คาจดท าสอและแผนปายประชาสมพนธ 9. คาวสดส านกงาน 10. คาพาหนะเดนทาง 11. คาจดนทรรศการ

2,000 1,500 3,000

--

3,000 2,000 6,500 2,500 4,000 500

1,000 4,000

1. ประธานโครงการ 2. คณะท างานโครงการ 3. ผประสานงานโครงการ และเหรญญก 4. ทปรกษาโครงการและ ถอดบทเรยน

รวม 30,000 -

Page 11: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

11

การวดและประเมนผล

ตวบงชสภาพความส าเรจ การจดกจกรรม การเรยนร

การวดและ ประเมนผล

เครองมอทใช

ดานผลผลต (OUTPUT) 1. เพอสงเสรมภมปญญาพนบานการท านาโดยยดหลกเศรษฐกจพอเพยงมาปรบใชในชวตประจ าวน 2. เพอสงเสรมการผลตขาวกลองงอกหอมมะลในชมชนวดทาสะแบง 3. เพอสงเสรมอาชพใหเกษตรกร ในชมชนวดทาสะแบงมรายไดเพม ในครวเรอน

-การอธบาย -การบรรยาย -การสาธต -การปฏบต -การจดนทรรศการ

-การสงเกต -การเขารวมกจกรรม -การท ากจกรรม -การถามค าถาม -การตอบค าถาม -ประเมนผลงาน

-แบบสงเกต -ค าถาม/ค าตอบ -แบบประเมน ผลงาน

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. เพอสงเสรมภมปญญาพนบานการท านาโดยยดหลกเศรษฐกจพอเพยง 2. เพอสงเสรมการผลตขาวกลองงอกหอมมะลในชมชนวดทาสะแบง 3. เพอสงเสรมอาชพใหเกษตรกรมรายไดเพมในครวเรอน 4. บคคลในชมชนวดทาสะแบงอยรวมกนอยางสนตสขและพงพาตนเองได 5. บคคลในชมชนวดทาสะแบงมสขภาวะทด และมคณภาพชวตดขน

Page 12: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

12

โครงสรางหลกสตรการเรยนร

โครงการวถชวตไทย สสขภาวะ 3 วย ในชมชนวดทาสะแบง กจกรรมท 3 เรอง สงเสรมอาชพการท าขาวกลองหอมมะลวดทาสะแบง

ครงท

วน เดอน ป

กจกรรมการเรยนร

เวลา/ชม. 1 7 พ.ค. 54 ประวตความเปนมาของขาวหอมมะล 2 2 14 พ.ค. 54 ประโยชนและคณคาทางอาหาร 2 3 4 – 25 ม.ย. 54 การปลกขาวหอมมะล 3 4 2 ก.ค. – 30 ก.ค. 54 การเกยวขาวหอมมะล 3 5 6 – 13 ส.ค. 54 วธการผลตขาวกลองหอมมะล 2 6 20 – 27 ส.ค. 54 การเลอกขาวเปลอก 2 7 3 ก.ย. – 24 ก.ย. 54 การสขาวกลองหอมมะล 4 8 1 ต.ค. – 29 ต.ค. 54 การแชขาวและการตากขาว 6 9 5 พ.ย. – 26 พ.ย. 54 การบรรจภณฑ 6

10 3 ธ.ค. – 24 ธ.ค. 54 การจ าหนาย 8 11 30 ธ.ค. 54 การจดนทรรศการ 5 12 30 ธ.ค. 54 การประเมนผล 2

รวม 45

Page 13: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

13

ประวตความเปนมาของขาวหอมมะล

ขาวหอมมะล (Thai jasmine rice) เปนสายพนธขาวทมถนก าเนดในประเทศไทย มลกษณะกลนหอมคลายใบเตย เปนพนธขาวทปลกทไหนในโลกไมไดคณภาพดเทากบปลกในไทย และเปนพนธขาวทท าใหขาวไทยเปนสนคาสงออกทรจกไปทวโลก ในป พ.ศ. 2497 นายทรพธนา เหมพจตร ผจดการบรษทการสงออกขาว จงหวดฉะเชงเทรา ไดรวบรวมพนธขาวหอมในเขตอ าเภอบางคลา ไดจ านวน 199 รวง ดร.ครย บณยสงห (ผอ านวยการกองบ ารงพนธขาวในขณะนน) ไดสงไปปลกคดพนธบรสทธและเปรยบเทยบพนธท สถานทดลองขาวโคกส าโรง (ขณะนเปนสถานขาวลพบร) ด าเนนการคดพนธโดยนกวชาการเกษตรชอนายมงกร จมทอง ภายใตการดและของนายโอภาส พลศลป หวหนาสถานทดลองขาวโคกส าโรง จนกระทงป พ.ศ. 2502 ไดพนธบรสทธขาวขาวดอกมะล 4-2-105 และคณะกรรมการพจารณาพนธ ขาวไดอนมตใหเปนพนธสงเสรมแกเกษตรกร เมอ วนท 25 พฤศจกายน พ.ศ. 2502 โดยเกษตรกรทวไปเรยกวา ขาวดอกมะล 105 ตอมาไดมการปรบปรงพนธขาวขาวดอกมะล 105 จนไดขาวพนธ กข 15 ซงกระทรวงพาณชยประกาศให ขาวทง 2 พนธเปนขาวหอมมะลไทย

ดวยประเทศไทยเปนประเทศเดยวในโลกทสามารถผลตขาวหอมมะลคณภาพด และพนท ทสามารถปลกขาวหอมมะลเกรดดไดกยงจ ากด เฉพาะบางจงหวดใน ภาคตะวนออกเฉยงเหนอของไทยเทานน ถงแมทกวนนเราสามารถหาขาวหอม มะลบรโภคในชวตประจ าวนไดอยางงายดาย แตเปนทนาเสยดายทขาวหอมมะล ทกวาจะมาถงใหเราไดบรโภคนน ผานการขดสมานานจนความหอมอนเปนเสนห ของขาวหอมมะลไดสญหายไปหมดแลว เราจงรจกแตเพยงบรโภคขาวทขาวแต ไมเคยสมผสถงกลนหอมของขาวหอมมะลเลย ซ ายงอาจจะตองรบประทานสาร ปนเปอนประเภทกนมอดกนแมลงททางผคาขาวใสลงไปเพอปองกนไมใหมมอด และแมลงลงไปกนขาวสารอกดวย

Page 14: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

14

ลกษณะเฉพาะของกลนขาวหอมมะล

ความหอมของขาวหอมมะล เกดจากสารระเหยชอ 2-acetyl-1-pyroline ซงเปนสารทระเหยหายไปได การรกษาความหอมของขาวหอมมะลใหคงอยนานนนจงควรเกบขาวไวในทเยน อณหภมประมาณ 15 องศาเซลเซยส เกบขาวเปลอกทมความชนต า 14-15% ลดความชนขาวเปลอกทอณหภมไมสงเกนไป นกการเกษตรกรบางทานกลาววา การใชปยโปตสเซยมในการปลก มแนวโนมชวยใหขาวมกลนหอมมากขน

ประโยชนและคณคาทางอาหารของขาว

ขาว นอกจากจะใชเปนอาหารหลกของมนษยแลว ในวงการแพทยแผนโบราณตงแตอดต กยงมการน าสวนตางๆ จากรากขาวถงซงขาวมาใชเปนยาบ ารงก าลง หรอรกษาอาการ ของโรค ดงน รากขาว ใชรากของตนขาวทตนสงประมาณ 10 นว มาประกอบท าเปนยาแกโรคซาง โรคตานขโมยในเดก รวงขาว ใชรวงขาวทก าลงออกเปนน านม บบเอาแตน า น ามากวนเจอน าตาลเลกนอย ใชเปนยาบ ารงก าลงคนไขอาการหนก ซงขาว คอ ตนขาวทเกบเกยวเมลดไปแลวน ามาใชท าเปนยาขบ ประจ าเดอนในสตร ขาวเปลอก ขาวเปลอกใหมๆ มละอองสขาวปน น ามาตมดมแกโรคกษย ขาวสาร ใชขาวสารต าใหเมลดขาวแตกละเอยด ผสมน าเปลาเทากบปรมาณขาวสาร คนใหเขากนดแลวเอามาทาตามบรเวณทมลมพษขน นอกจากนนถาต าจนละเอยดแลวผสมน าจนเหนยวใชพอกทปวดบวมตามรางกาย ใชประกอบพธกรรม ดวยเวทมนตคาถาเพอพอกตามรางกายแกคณไสยตางๆ

Page 15: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

15

ขาวกลองและร าขาว น าทงสองอยางมาเทาๆ กน ต าใหเขากน ละลายน าหรอสรา ใชพอกบรเวณทเปนฝเพอเรงใหหนองแตกเรวขน

ขาวใหม คอ ขาวทเพงเกบเกยว และสออกใหมๆ น ามาหงกนท าใหเจรญก าลง จะเหนวาในชนบทเมอถงฤดเกบเกยว เมอไดขาวใหมๆ จะตองเอาไปฝากผหลกผใหญทนบถอ หรอตกบาตร เพราะเชอวาขาวใหมๆ เปนขาวทดทสด และของทดตองตกบาตร หรอใหผใหญกอน ขาวยาค น าเมลดขาวออนทเรยกวา น านมมาต าคนเอาน าผสมกบน านมวว น าตาล เตยหอม กวนใหเขากน ใชรบประทานเปนยาชก าลง แกไขออนเพลยในคนทฟนไขใหมๆ ขาวสารด า น าขาวสารทมสด ามาแชกบน าฝนกลางหาว (คอน าฝนทรองจากกลางแจงไมผานหลงคา) ใชหยอดรกษาโรคตา ขาวสารขางครก คอ ขาวสารทตกอยขาวครกในเวลาทต าขาวซอมมอ น ามาบด ใสเกลอเลกนอย บบน ามะนาวเปนกระสายใชกวาดลนเดกแกโรคทราง ขาวสารคว คอ ขาวสารทน ามาคว ใชไฟพอไหมเกรยม น าไปแชน าดมบ ารงก าลง แกกระหายน า หรอใชท าเปนกระสายยา ใชขาวสารกบเกลอปนอยางละเทาๆ กน ควจนขาวสารออกเปนสน าตาลเขมเกอบไหม แลวน าไปตมจนเดอด ทงไวพออน ดมแกปวดทอง นอกจากนนขาวสารทควรอนๆ น ามาหอผาท าเปนลกประคบใชประคบคนเปนลม มอเทาเยน หรอคนทตกน าตวเยน ขาวตอก คอ ขาวเปลอกควจนเมลดพอง เปลอกแตกหลดออก รบประทานบ ารงก าลง เจรญธาต ขาวไหม คอ ขาวทหงตดกนหมอไหม รบประทานบ ารงก าลง แกกระหายน า ขาวตดหนาตะโพน คอ ขาวสกผสมขเถา ปนตดทหนาตะโพน (เครองพณพาทย) น ามาตมน าดม แกโรคบค แกตกเลอด ขาวตากคว คอ ขาวทหงสกแลวตากแหงน าไปคว ปรงเปนยาแกโลหต ขบประจ าเดอน ขาวบด คอ ขาวสกบด เคลากบน าจนเหนยว ใชพอกหวฝดดหนอง แกปวดฝ ขาวเคยว คอ ขาวสกทใสปากเคยวใหแหลก ใชปอนเดกออนทไมมแม (แตในกรณนไมขอแนะน า เพราะถาหากคนทเคยวมการตดเชอหรอเปนโรคเกยวกบชองปาก จะท าใหเกดการแพรเชอไปสเดกได) ขาวเผา คอ ขาวสกปนเปนกอนขนาดเทาลกมะกรด เผาไฟใหเปนถาน แชน าปนใส 1 คน รนเอาน า ดมแกโรคกระเพาะ น าซาวขาว คอ น าทไดจากการซาวขาวสารเวลาหง ใชเปนน ากระสายยาแผนโบราณหลายชนด ใชมอจมน าแช แกอาการปวดแสบรอน จากการถกพรก น าขาว คอ น าทไดจากการหงขาวแบบเชดน า ใสเกลอนดหนอย ใชดมแทนน านมวว ชวยบ ารงก าลง คนมครรภใชดมแกคลนไส แพทองได ใชแกโรคก าเดาออกบอยๆ

Page 16: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

16

ฟองน าขาว คอ ฟองของน าขาว ทก าลงหง และเดอด ชอนเอาทาบรเวณมมปากทเปอย หรอแกโรคปากเปอยได น ามนร าขาว เปนน ามนทสกดไดจากร าขาว ใชทาแกโรคขกลากน านม

ขาวซอมมอ เปนขาวทกะเทาะเปลอกโดยใชครกกระเดอง หรอครกไมต า แลวน ามา ฝดแยกแกลบออก ขาวอาจมการแตกหกบาง ขาวกลอง คอ ขาวทสหรอต าพอเปลอกหลดออก แลวน ามาหงกน บ ารงรางกาย และปองกนโรคเหนบชา สมยกอนมขาวต า หรอ “ขาวซอมมอ” ซงมคณคาทางอาหารใกลเคยงกน (ซงไดจากการต า ดวยครกกระเดอง) ขาวมนป เปนขาวทมสน าตาลแดงแมวาผานการขดสหลายครง ท าใหผบรโภคเขาใจผดวาเปนขาวกลอง ถาเปนขาวมนปกลองตองมคพภะขาวตดอย จงจะเปนขาวทมคณคาอาหารสง ขาวหอมมะลแดง เปนขาวทมเยอหมเมลดสแดง ท าใหไดประโยชนจากสารใหสแอนโทไซยานนอกดวย ซงคณคาโภชนาการจะสงกตองท าเปนขาวกลองหอมมะลแดงเชนกน

ขาวกาบา (GABA-rice) เปนผลตภณฑขาวกลองไทยทไดรบรางวลจากส านกงานนวตกรรมแหงชาต เปนขาวกลองทน ามาท าใหเรมงอก และควบคมใหเกดสาร GABA สงสด สงมากกวาในขาวกลองและขาวขาว ทงยงมใยอาหาร วตามนอวตามนบ 1 บ 2 บ 6 แคลเซยม เหลก แมกนเซยม กรดอะมโนสงขน อกดวย กาบาจดเปนสารสอประสาทประเภทยบยงในระบบประสาทสวนกลาง ท าหนาทรกษาสมดล ในสมอง ปองกนการนอนไมหลบและอาการกระวนกระวายใจ ชวยรกษาความดนของเลอด ชวยใหรางกายสะสมไขมนนอยลง จากการกระตนใหมการหลงฮอรโมนทชวยในการเจรญเตบโต นอกจากน ขาวกาบายงหงงาย มเนอสมผสนม รบประทานงายกวาขาวกลองธรรมดา หากรบประทานขาวกลอง ดเปนเรองยากส าหรบผทไมคนเคย อาจเรมจากขาวกาบากอนกชวยได ขาวนง เปนขาวทไดจากการสขาวเปลอกทผานการแชน า นงและอบแหง ผลด ของการท าขาวนง คอ ลดปรมาณขาวหกระหวางการขดส เพมคณคาทางโภชนาการ เชนวตามนบ และแรธาตบางชนดซมเขาสเมลดขาวขณะแชขาวเปลอกขาวนงมลกษณะรวนแขงจงนยมกนแถบอนเดย แอฟรกา และตะวนออกกลางแมวาขาวนงเปนขาวทผานการขดส แตกมคณคาอาหารมากกวาขาวขาว

Page 17: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

17

ขาวฮาง หรอขาวหอมทอง เปนขาวนงชนดหนงทท าจากขาวขาวดอกมะล 105 หรอขาวเหนยว นยมท า ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ โดยเฉพาะจงหวดสกลนคร ขาวก า เปนขาวเหนยวด าทมสารตานอนมลอสระสง มคณคาโภชนาการมาก ขาวโภชนาการสง ขาวเจาหอมนล ขาวธาตเหลกสง ขาวดชนน าตาลต าขาวทมสารตานอนมลอสระสง

การปลกขาว

เบองแรกมนษยคนพบวธปลกขาวแบบท าไรเลอนลอยดงปรากฏหลกฐานในวฒนธรรม ลงซาน ประเทศจนและวฒนธรรมฮวบเนยน ประเทศเวยดนาม เมอประมาณ 10,000 ปมาแลว ตอมามนษยคนพบการท านาหวาน ดงปรากฏหลกฐานในวฒนธรรมยางเชา บรเวณลมแมน าเหลอง ในวฒนธรรมลงซาน ประเทศจนและวฒนธรรมฮวบเนยน ประเทศเวยดนาม เมอ 5,000 – 10,000 ปมาแลว ภมปญญาดานการปลกขาวพฒนาสการปกด า พบหลกฐานในวฒนธรรมบานเชยงประเทศไทย เมอไมต ากวา 5,000 ปมาแลว ในประเทศไทย เมลดขาวทเกาแกทสดทพบมลกษณะคลายขาวปลก ของชมชนสมยกอนประวตศาสตรอายราว3,000 – 3,500 ปกอนครสตศกราช ไดแก รอยแกลบขาว ซงเปนสวนผสมของดนทใชปนภาชนะดนเผาทโนนนกทา ต าบลบานโคก อ าเภอภเวยง จงหวดขอนแกน เปนหลกฐานทยอมรบกนโดยทวไปวาเกาแกทสดคอประมาณ 3,500 ปกอนครสตศกราช หลกฐานอน ทแสดงใหเหนวาสยามประเทศเปนแหลงปลกขาวมาแตโบราณ อาท เมลดขาวทขดพบทถ าปงฮง จงหวดแมฮองสอน แสดงวามการปลกขาวในบรเวณนเมอ 3,000 – 3,500 ป กอนครสตศกราชหรอ ราว 5,400 ปมาแลว แกลบขาวทถ าปงฮงมทงลกษณะของขาวเหนยวเมลดใหญทเจรญงอกงามอยในทสง เปนขาวไรและขาวเจา แตไมพบลกษณะของขาวเหนยวเมลดปอมหรอขาวพวก Japonica เลย แหลงโบราณคดทบานเชยง จงหวดอดรธาน พบรอยแกลบขาวผสมอยกบดนทน ามาปนภาชนะดนเผา ก าหนดอายไดใกลเคยงกบแกลบขาวทถ าปงฮง คอ ประมาณ 2,000 – 3,500 ปกอนครสตศกราช ลกษณะเปนขาวเอเชย (Oryza sativa) หลกฐานการคนพบเมลดข าว เถ าถ านในดน และรอบแกลบ บนเค รองปนดน เผา ทโคกพนมด อ าเภอพนสนคม จงหวดชลบร แสดงใหเหนถงชมชนปลกขาวสมยกอนประวตศาสตรชายฝงทะเล นอกจากนยงพบหลกฐานคลายดอกขาวปาเมองไทยทถ าเขาทะล จงหวดกาญจนบร อายประมาณ 2,800 ปกอนครสตศกราช (อาจกอนหรอหลงจากนนประมาณ 300 ป) ซงเปนชวงรอยตอ ยคหนใหมตอนปลายกบยคโลหะตอนตน

Page 18: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

18

สวนหลกฐานภาพเขยนบนผนงถ าหรอผนงหน อายไมนอยกวา 2,000 ป ทผาหมอนนอน บานตากม ต าบลหวยไผ อ าเภอโขงเจยม จงหวดอบลราชธาน บนทกการปลกธญพชอยางหนงมลกษณะเหมอนขาว ภาพควายในแปลงพชคลายขาว อาจตความไดวามนษยสมยนนรจกขาวหรอการเพาะปลกขาวแลว ศาสตราจารยชน อยด สรปไวเมอป พ.ศ. 2535 วา “ประเทศไทย ท านาปลกขาวมาแลวประมาณ 5,471 ป ผลของการขดคนทโนนนกทาสนบสนนสมมตฐานทวา ขาวเรมปลกในทวปเอเชยอาคเนย ในสมยหนใหม จากนนแพรขนไปทประเทศอนเดย จน ญปน และเกาหล

ขาว จดเปนพชใบเลยงเดยวในตระกลหญา (Family Gramineae) สกล (Genus) Oryza มอยประมาณ 23 ชนด (Species) ในจ านวนนสามารถแบงชนดขาวออกไดเปน 2 พวก ดงน ขาวปลก (Cultivated Rice) ม 2 ชนด คอ

1. Oryza Sativa มถนก าเนดอยทางตะวนออกเฉยงเหนอของอนเดย ทางเหนอของบงคลาเทศ และบรเวณตดตอระหวางพมา ไทย เวยตนามและตอนใตของจน ขาวขนดนมความส าคญทางเศษฐกจมาก แบงออกไดเปน 3 พวก 1.1 อนดคา (Indica Type) เปนตนขาวสง แตกกอนอย ใบกวาง มสเขยวออน ล าตนคอนขางออน เมลดมลกษณะเรยวยาวถงปานกลาง ขนทเปลอกเมลดบางและสน เมลดรวงงาย มความ สามารถในการปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมไดงาย ปลกมากในประเทศเขตรอนของทวปเอเชย เชน ไทย ฟลปปนส อนโดนเซย อนเดย และจน

1.2 จอปอนคา (Japonica Type) เปนขาวตนเตยหรอคอนขางเตย แตกกอมาก ใบแคบ สเขยวเขม ล าตนแขง เมลดปอมสนมปรมาณอะไมโลสต า เมลดรวงยาก ทนตออากาศหนาวเยน ใหผลผลตสง มการตอบสนองตอปยดมาก ปลกมากในประเทศเขตอบอนหรอกงรอน เชน จน เกาหล ญปน และอเมรกา 1.3 จาวนคา (Javanica Type) เปนขาวทมลกษณะเมลดระหวางอนดคา และจาปอดคา ตนสง แตกกอนอย ใบกวาง สเขยวออน ล าตนแขง เมลดขาวคอนขางปอมและอวน เมลดรวงยาก ขนทเปลอกเมลดยาว มปลกเฉพาะในอนโดนเซยและพมาเปนขาวทไมมความส าคญทางเศรษฐกจ

Page 19: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

19

2. Oryza glabberrima มถนก าเนดในอาฟรกา และมแหลงปลกอยในแอฟรกาตะวนตก ขาวทง 2 ชนดคอ O. sativa และ O. glabberrima มลกษณะใกลเคยงกนมากแตกตางกนทรวงขาวของ O. glabberrima จะไมมการแตกระแงทสอง จากระแงทหนงของรวงขาวและลกผสมทเกดจากขาว ทงสองชนดนมความเปนหมนสง ขาวปา (Wild Rice) มลกษณะเปนวชพช เมลดเลก รวงงายมาก เมลดมหาง (awa) เทาทพบในประเทศไทย มอย 5 Species คอ O.perennis, O. fatua, O. offcinalis, O. granulate และO. Ridleyi

การแบงชนดของพนธขาวทแนะน าใหปลก การแบงพนธขาวตามสภาพน าในพนทปลกขาว สามารถแบงพนธขาวออกได 3 พวกดวยกน 1. ขาวไร หมาถง พนธขาวทใชปลกในสภาพทนาซงไมมน าขง อาจจะเปนพนทการปลกพช

ไรหรอพนทตามไหลเขาหรอพนทวางในสวนยางทปลกใหม สวนมากมกจะเปนพนธขาวตนสง (130-150 เซนตเมตร)

2. ขาวนาสวน หมายถง พนธขาวทใชปลกในสภาพพนทซงมน าขงในนาเพยงเลกนอยจนถงระดบน าในนาประมาณ 50 เซนตเมตร พนธขาวประเภทนมความสงตงแต 100-มากกวา 150 เซนตเมตร

3. ขาวขนน า หรอขาวนาเมอง หมายถง พนธทใชปลกสภาพพนททมระดบน าสงมากกวา 50 เซนตเมตร พนธขาวทสามารถปลกไดในระดบน าไมเกน 1 เมตร เรยกวา ขาวทนน าลก ถาสามารถปลกไดในระดบน ามากกวา 1 เมตร ถง 2-3 เมตร เรยกวา ขาวขนน า พนธขาวพวกนมความสามารถในการยดปลองได

การแบงพนธขาวตามลกษณะการตอบสนองตอชวงแสง แบงออกเปน 2 พวก คอ 1. พนธขาวไวตอชวงแสง เปนพนธทตองการชวงแสงหรอชวงระยะเวลากลางวนสนในการ

เปลยนการเจรญเตบโตทางล าตนและใบ มาเปนการเจรญเตบโตทางสรางชอดอก พนธขาวพวกนวจะใหก าเนดชอดอกกตอเมอมชวงแสงตอวนนอยกวา 12 ชวโมง ความตองการชวงแสงสนของขาวแตละพนธจะมความแตกตางกน ท าใหพนธขาวออกดอกไมพรอมกนแบงออกเปน

1.1 พนธขาวอายเบา เปนพนธทตองการชวงแสง สนกวา 12 ชวโมง ไมมากนกกจะเรมม การสรางชอดอก พนธขาวพวกนจะออกดอกประมาณเดอนกนยายนถงเดอนตลาคม

1.2 พนธขาวอายกลาง เปนขาวทตองการชวงแสงสนกวาขาวอายเบาในการทจะสรางชอดอก พนธขาวพวกนจะออกดอกประมาณเดอนกนยายนถงเดอนตลาคม

Page 20: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

20

1.3 พนธขาวอายหนก เปนขาวทตองการชวงแสงอายสนมากในการทจะสรางชอดอก จะออกดอกในชวงเดอนธนวาคมถงเดอนมกราคม

2. พนธขาวไมไวตอชวงแสง เปนพนธทชวงแสงไมมผลตอการก าเนดชอดอก จงมอายตงแตวนปลกถงวนเกบเกยวทคอนขางแนนอน ดงนนจงสามารถก าหนดอายของขาวไดวาเปนขาวอายประมาณ 100 วน หรอ 120 วน เปนตน ท าใหขาวชนดนสามารถปลกไดตลอดป แตอยางไรกตาม อายขาวไมไวตอชวงแสง อาจเปลยนแปลงได ขนอยกบปจจยหลายอยาง เชน วธการปลก การปลกแบบหวานน าตม อายขาวจะสนกวาการปลกแบบปกด าประมาณ 7-10 วน การปลกในดนทมความอดมสมบรณสงอายขาวจะยาวกวาการปลกในดนทมความอดมสมบรณต า และฤดปลกกมผลกบอายของขาวเชนกน

การปลกขาวหอมมะล

1. การเตรยมดน การท านาหวานน าตม

การท านาหวานน าตมจะใหไดผลดนนจะตองปรบพนทใหสม าเสมอ มคนดนลอมรอบและสามารถควบคมน าได การเตรยมดนเพอก าจดวชพช ปรบดนใหอยในสภาพทเหมาะสมตอการงอกและเจรญเตบโตของขาว เรมจาก

1. การไถดะแลวปลอยน าเขาพอใหดนชมอยเสมอ ประมาณ 5-10 วน เพอใหวชพชงอกขนมาเปนตนออนเสยกอนจงปลอยน าเขานา

2. ไถแปรและคราดหรอใชลกทบตจะชวยท าลายวชพชไดหากท าเชนน 1-2 ครงหรอมากกวานนโดยทงระยะหางประมาณ 4-5 วนจะท าลายวชพชไดมาก

3. หลงจากไถดะ ไถแปร และคราดเสรจแลวเอาน าขงแชไวประมาณ 3 สปดาห เพอใหลกหญาทเปนวชพชน าเชน ผกตบ ขาเขยด ทรงกระเทยม ผกปอดและพวกกกเลก เปนตน งอกเสยกอน เพราะเมลดวชพชปกตจะงอกภายใน 5-7 วนหลงจากน านงโดยเฉพาะนาทน าใส เมอลกหญาขนแลว จงคราดใหละเอยดอกครงหนง ลกหญากจะหลดลอยไปตดคนนาทางใตลม กจะสามารถชอนออกไดหมด เปนการท าลายวชพชวธหนง

4. เมอคราดแลวจงระบายน าออกและปรบเทอกใหสม าเสมอ ปจจบนมผลใชลกทบหรอ อขลก ย าฟางขาวใหจมดนแทนการไถ หลงจากย าแลวควรจะเอาน าแชไวใหฟางเนาเปอย จนหมดความรอนเสยกอน อยางนอย 3 สปดาหแลวจงย าใหม เพราะแก๏สทเกดจากเนาเปอยของฟางจะเปนอนตรายตอตนขาวจะท าใหรากขาวด าไมสามารถจะหาอาหารได หลงจากนนจงระบายน าออกเพอปรบเทอก

Page 21: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

21

การปรบพนทนาหรอปรบเทอกใหสม าเสมอจะท าใหควบคมน าไดสะดวก เมลดขาวจะงอกและเจรญเตบโตอยางสม าเสมอด เมลดขาวมกจะตายถาตกลงในแองน าทมน าขงอยเวนแตกรณทดนเปนกรดจด ละอองดนตกตะกอนเรวท าใหน าใสแสงแดดสามารถสองลงไปถงตนขาวไดตนขาวสามารถขนได นอกจากนการปรบพนทใหสม าเสมอยงชวยควบคมการงอกของเมลดวชพชซง เปนปญหาส าคญของการท านาแบบหวานน าตมแผนใหมดวย การปรบพนทใหราบเรยบสามารถกระท าไดสะดวกในขณะทคราดท าเทอกดวยการใชน าในนาเปนเครองวด โดยใหน าในนามระดบเพยงตนๆ ขนาดเพยงทวมหลงปกจะเหนพนทนาราบเรยบเพยงใดอยางชดเจน เมอเหนวาสวนใดยงไมสม าเสมอ กควรจะปรบเสยใหม ในการปรบพนท ท าเทอกนควรท ากอนหวานขาว 1 วน เพอใหตะกอนตกดเสยกอน เมอจะหวานขาวจงระบายน าออก แลวแบงกระทงนาออกเปนแปลงยอยขนาดกวาง 3-5 เมตร ยาวไปตามทศทางลมทงนแลวแตความสามารถของคนหวาน ถ าคนหวานมความช านาญอาจจะแบงแปลงยอยใหกวาง แตถายงไมคอยช านาญกแบงกระทงนาใหแคบแทนทจะหวานกใชวธโรยเชนเดยวกบตกกลา ระหวางแปลงยอยท ารองน าแคบๆ ทงในแปลงและรอบแปลงอาจจะใชแหวกรองหรอใชไหกระเทยมผกเชอกลากใหเปนรองกไดเพอใหน าตกลงแปลงใหหมด รองนยงใชเปนทางเดนในขณะหวานขาว หวานปย พนยาไดตลอดแปลงโดยไมตองเขาไปในแปลงยอยอกดวย

การท านาด า การเตรยมดนเพอปกด าตนกลามวตถประสงคเพอการก าจดวชพชปรบดนใหอยในสภาพทปกด างาย ซงวธการเตรยมดนเหมอนกบการเตรยมดนเพอการหวานน าตม ฉะนนการไถไมจ าเปนตองลกมากเกนความจ าเปน คราดกลบเศษหญาหรอตอซงขาวเพอหมกเศษหญาและตยอยดนแตถาไมมเวลาหมกเศษหญานานนก ควรเกบเศษหญาออกจากแปลงใหหมด เพราะไมเชนนนจะเกดการเนาของเศษหญาทยงไมสมบรณท าใหเกดก๏าซไฮโดรเจนซลไฟด (H2S) หรอก๏าซไขเนา ท าใหตนขาวทปกด าใหมๆ

Page 22: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

22

ตงตวชา การเจรญเตบโตไมสม าเสมอ กอนการปกด าควรมการหวานปยตามค าแนะน าและคราดกลบ ระดบน าในแปลงควรมประมาณ 2-3 เซนตเมตร เพอสะดวกในการปกด า

การเตรยมดนเพอการปกด าดวยเครองปกด า ควรเตรยมดนใหมหนาดนเลนลกไมเกน 5เซนตเมตร เพอการปกด าไดสะดวก ถาเตรยมดนลกกวาน าจะท าใหเครองด านาท างานไมได

การจดการน า ความตองการน าของพชแตละชนดไมเทากน Brown (1969) รายงานวา ปรมาณฝนเฉลยประมาณปละ 1,000 มม. และปรมาณฝนเฉลยในชวงฤดปลกเดอนละ 200 มม. นบวาเพยงพอส าหรบการปลกขาวไร ถาปรมาณฝนในชวงฤดปลกเดอนละ 200 มม. และมจ านวนวนทฝนตกมากกวา 15 วน จะเพยงพอตอความตองการของขาว ทงนขนอยกบชนดดนและภมอากาศ การปลกขาวในประเทศไทยโดยเฉลยแลวตลอดฤดการท านาตองการน าเพอใหขาวเจรญเตบโตอยางสมบรณประมาณ 1,240 มม. แบงเปนน าทใชในการตกกลา 40 มม. ใชในการเตรยมแปลงประมาณ 200 มม. และใชในนาขาวตลอดฤดปลกประมาณ 1,000 มม.

Page 23: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

23

การท านาในประเทศไทยมการใชน าเกนความจ าเปน โดยเฉพาะการท านาในเขตชลประทาน การใหน าแกขาวมากเกนไปไมเปนผลด การปลอยน าขงอยในแปลงนาตลอดเวลาจะท าใหดนขาดออกซเจน การปลอยใหขาวขาดน าในบางชวง นอกจากจะชวยลดสารพษและเพมออกซเจนใหแกรากขาวแลว ยงท าใหสภาพแวดลอมไมเหมาะสมตอการระบาดของโรคทเกดจากเชอรามผลท าใหการเจรญเตบโตของขาวสมบรณด จากการทดลอง ของสถาบนวจยขาวระหวางประเทศ (IRRI) พบวา การปลกขาวลกผสมพนธใหม โดยใชระดบน าประมาณ 5 ซม. ตลอดฤดปลกจะใหผลผลตสงกวาทระดบน า 15-20 ซม. ถาใหน าสงกวา 60 ซม. อาจท าใหไมไดผลผลตเลย เพราะหนอทแทงออกมาจากตนแมส าลกน าตายกอนทสามารถโผลใหพนน าได ท าใหไมมการแตกกอขาวพนธพนเมองของไทยหลายพนธ เชน เลบมอนางสามารถทนระดบน าไดสง จงไมท าใหผลผลตแตกตางกนทระดบน า 5 หรอ 15-20 ซม. อยางไรกตามการรกษาระดบน าไวเพยง 5 ซม.

นอกจากจะไมท าใหเปลองน า และคาใชจายในการสบน าเขาแปลงนา ยงเปนผลดตนขาว เนองจากทระดบน า 5 ซม. การท าลายของปนาจะนอยกวาทระดบน า 10-20 ซม. เนองจากทระดบน า 5 ซม. เวลากลางวนน าจะรอนเพราะแสงแดด ปนาไมชอบ แตทระดบน า 10-20 ซม. แสงแดดไมท าให ปนาเดอดรอน จงกดกนตนขาวไดทงวน

ผลของการขาดน าในระยะตางๆ ของการเจรญเตบโตของขาว ผลของการขาดน าทมตอขาวจะแตกตางกนไปตามระยะตางๆ ของการเจรญเตบโต การทมน าเพยงพอในบางชวงของการเจรญเตบโตจงมความจ าเปนอยางยงและถาขาดในชวงนนๆ จะท าใหผลผลตขาวลดลง 1. ระยะกลา ขาวตองการน านอย ถาเมลดอยในน าจะมผลกระทบตอการเจรญเตบโตของราก (radical) เพราะขาดออกซเจน

Page 24: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

24

2. ระยะแตกกอ ควรมน าทเพยงพอเพอทจะท าใหรากเจรญเตบโตไดดและเปนการปองกนวชพชไปในตว การขงน าไมมากจะท าใหขาวแตกกอไดด การมน ามากเกนไปในระยะนจะมผลเสยมากกวาผลด 3. ระยะก าเนดชอดอก-ออกดอก รวมตงแตระยะก าเนดชอดอก ตงทอง แทงชอดอก จนถงระยะออกดอก เปนระยะทขาวใชน ามากจงควรมน าขงในนา โดยเฉพาะทระยะ 20 วนกอนขาวแทงชอดอก – 10 วนหลงขาวแทงชอดอกจะเปนระยะทไวตอการขาดน ามากเพราะระยะนจะเปนระยะทขาวในน ามากทสด ถามการขาดน าตงแตชวงก าเนดชอดอก (panicle initiation : PI) จนถงออกดอก (Flowering stage) จะท าใหเมลดลบ แตถามน ามากเกนไปในชวงน โดยเฉพาะอยางยงในระยะขาวตงทอง (booting stage) จะท าใหความแขงแรงของตนขาวมนอยลง ขาวจะลมไดงาย 4. ระยะตดเมลดแกเตมท ขาวตองการน าพอสมควรหรอตองการน านอยเพยงแตใหดนชนโดยไมตองมน าขงกได ควรหยดการใหน าหรอระบายน าออก 10 วนกอนทจะเกบเกยว จะท าใหการเกบเกยวสะดวกขน แตอยางไรกตามควรระวงความเสยหายทอาจจะเกดจากการท าลายของหนในขณะทไมมน า

การจดการน าในนาขาว

1. การใหน าขงนาตลอดฤดปลก การขงน าในนาตลอดปลกทระดบความลก 2.5-7.5 เซนตเมตร (Shallow continuous flooding) การขงน าในลกษณะนมศกยภาพทจะใหผลผลตคอนขางสงส าหรบขาวพนธใหม (high yielding varieties) จากการทดลองทสถาบนวจยขาวระหวางประเทศ ทประเทศฟลปปนส พบวา การขงน าโดยมระดบน า ระหวาง 2.5-7.5 เซนตเมตร ไมท าใหผลผลตแตกตางกนปรมาณน าทใชอย ระหวาง 60-80 เซนตเมตร ในชวง 85-90 วนของการปลกขาว ประสทธภาพการใชน าของขาว น าหนกของเมลดเปนกรมตอปรมาณน าทใชไป 1 ลตร) มคาอยประมาณ 1.1-1.2 กรมตอลตร ซงขนอยกบความลกของน าสวนหนงดวย 2. การจดการน าแบบประหยด การจดการน าแบบนจะถงหลกวา จะมน าในนากตอเมอมความจ าเปน เทานน ดงนนบางระยะจะมน าขง และบางระยะจะไมมน าขงในนาเลย การจดการน าแบบนจะไดผลหรอไมขนอยกบกบวาชาวนามความรเรองความสมพนธระหวางน ากบขาวเพยงใด เพอเปนหลกเกณฑในการพจารณาหลกเกณฑในการพจารณาเวลาและปรมาณน าทตองการจะตองใหกบขาว ส าหรบขาวนนหากปลกในสภาพทปรมาณ ความชนในดนมเพยงครงหนงของปรมาณน าทดนสามารถดดซบไวไดแลว ผลผลตจะลดลงประมาณ 30-50 % ของการปลกขาวในสภาพน าขงตลอกฤดปลกขาวถาขาวขาดน าในระยะตง

Page 25: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

25

ทองและออกดอกผลผลตจะลดลงอยางมาก ฉะนนในระยะดงกลาวควรมน าขงในนาเพอปองกนความเสยหายทเกดขนเนองจากการขาดน า แตการปลอยน าออกจากแปลงหลงการแตกกอเตมทจะท าใหผลผลตขาวเพมขน โดยเฉพาะดนนาทมอนทรยวตถสง หรอมการใสปยอตราสง

2.1 การใหน าแบบเปยกสลบแหง (Intermittent irrigation) คอ การใหน าในนาขาวทระยะ 5 เซนตเมตรหลงจากหวานขาวแลว 7-10 วน จากนนปลอยใหน าแหงไปเองตามธรรมชาตจนดนแตกระแหงซงจะใชเวลาประมาณ 5-10 วน ขนอยกบสภาพแวดลอมของบรรยากาศและชนดของดนจงใหน าอกครงทระดบ 5 เซนตเมตร เชนเดม ท าเชนนสลบกนไปจงถงระยะก าเนดชอดอก จงปลอยใหน าขงนา การท าเชนนจะท าใหขาวมความแขงแรงมากขน โดยเฉพาะในพนททดนมปญหา เชน ดนกรด ซง Hanhart and Ni (1991) พบวา ขาวทปลกในสภาพดนกรดภายใตการใหน าเปนระยะ จะมระบบรากทสมบรณมากกวา และมเมลดลบนอยกวาการปลก ภายใตการใหน าขงตลอดฤดปลก เปนเพราะการทมเวลาปลอยใหดนแหงแตกระแหงบาง และในบางชวงของการเจรญเตบโตของขาวจะชวยลดความเขมขนของ Reducing substances ตาง ๆ รวมทงเหลกและคารบอนไดออกไซดลง เพราะถาม Reducing substances ในปรมาณทมากจะเปนพษตอการปลกขาว นอกจากนยงชวยใหรากขาวไดรบออกซเจนและชวย Oxidized สารประกอบทเปนพษเหลานดวย ชวยใหจลนทรยตางๆ สามารถท างานได ชวยสงเสรมใหขาวเจรญเตบโตและใหผลผลตสง และเปนการประหยดน าได 50 % ของการใหน าขงนาตลอดฤดปลกอกดวย

2.2 การใหน าแบบดนอมตวดวยน า (Saturated soils) เปนการใหน าทระดบผวดนตลอดปฤดปลก พบวา การรกษาระดบน าทระดบผวดนในระยะแรกของการเจรญเตบโตของขาว มผลใหขาวสามารถแตกกอไดมากกวาการขงน า นอกจากนยงเปนการประหยดน าได 50 % ของการใชน าขงนาตลอดฤดปลกอกดวย

Page 26: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

26

การจดการปย 1. ปยเคม ค าแนะน าการซอปยเคม ดงน 1. ซอจากรานทนาเชอถอ อยาซอจากผมาเรขาย 2. ควรรวมกลมกนซอปยเปนจ านวนมากๆ และเชญเจาหนาทชวยดแล 3. ควรซอปยตามสตรทพชตองการในราคาทเหมาะสม อยาซอโดยเชอถอค าโฆษณา 4. ควรชงน าหนกปยใหถกตองเวลาซอ 5. อยาซอปยทบรรจกระสอบทถกตอง 6. ควรตรวจสอบดกระสอบปยเคมวาถกตองหรอไม ดงน

- ฉลากตองเปนภาษาไทยและมค าวา “ปยเคม” และตองมสตร เชน 16-20-0,16-16-8 - ตองมชอการคาและเครองหมายการคา - ตองแจงน าหนกหรอปรมาตรของปย - ตองแสดงปรมาณธาตอาหารรบรอง เชน สตร 16-20-0 แสดงวามธาตอาหารไนโตรเจน 16 % มฟอสฟอรส 20 % และโพแทสเซยม 0% - ตองแจงชอและสถานทผลตปย

ขอควรปฏบตส าหรบเกษตรกรในการใสปยเคมใหมประสทธภาพ 1. ควรปรบระดบดนนาใหราบเรยบสม าเสมอ ซงจะชวยใหควบคมระดบน าไดงาย และชวย

ใหปยกระจายไดด 2. ควรมน าขงในนา 5-10 เซนตเมตร ในระยะเวลาหวานปย อดคนนาไมใหรวไหล และเกบ

กกน า หลงหวานปยไว 7-10 วน กอนปลอยน าไปแปลงอน 3. ควรทราบขนาดแปลงนาทแนนอน เพอคดน าหนกปยทจะใสไดถกตองตามตองการไมมาก

หรอนอยเกนไป 4. ตองรลกษณะดนนาวาเปนดนเหนยว ดนรวนหรอดนทราย เพอจะเลอกใสสตรปยไดถกตอง 5. ตองรเรองพนธขาวทจะปลกวาเปนพนธขาวไวตอชวงแสง (ตนสง) หรอพนธขาวไมไวตอ

ชวงแสง (ตนเตย) และควรรอายขาวดวย เพอก าหนดอตราและเวลาการใสปยไดถกตอง 6. ควรปองกนก าจดโรค แมลง และวชพชใหด เพอท าใหขาวไดรบปยเตมท

Page 27: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

27

2. ปยอนทรย

อนทรยวตถในดนมประโยชนหลายประการแตทส าคญ คอ อนทรยวตถเมอสลายตว จะปลดปลอยธาตอาหารใหกบพชและเปนตวจบยดธาตอาหารจากปยเคมทใสลงไปในดนไมใหสญเสย รวดเรวเกนไป แตเนองจากอนทรยวตถจะคอย ๆ ลดลง เมอปลกขาวไปนาน ๆ ดงนน ควรใสอนทรยวตถเพมเตมลงในดน ซงท าไดโดยการใสปยอนทรย ปยอนทรยทจะใสลงไปในดนนานนควรหาไดงายในทองถน มราคาถก การขนยายท าไดงาย ละทส าคญปยอนทรยชนดนนควรมศกยภาพในการเพมผลผลตขาวไดสง หรอมธาตอาหารอยมากใชทดแทนปยเคมไดเลย ขอแนะน า 2 ชนด คอ

1. ปยมลไก ใสแลวไถกลบระยะเตรยมดน กอนปลก 15 วน อตรา 600 กก./ไร 2. ปยพชสด เชน โสน พชตระกลถว ปลกกอนปลกขาว ใชอตราเมลดพนธ 7-10 กก./ไร

ไถกรบเมออายได 30-45 วน และควรไถกลบกอนปลกขาว 15 วน ในกรณทไมสามารถหาปยอนทรยมาใสได อยางนอยทสดทเกษตรกร ควรปฏบตเพอรกษาความอดมสมบรณของดนไวคอใหไถกลบตอซงและฟางขาว อยาเผาทง โดยใชน าขงอยในนาแชฟางไวประมาณ 1 สปดาห ฟางจะนมและไถกลบไดงาย

3. ไถกลบตอซงและฟางขาว

3.1 ปลอยแปลงใหแหงกอนการเกบเกยว 10 วน 3.2 หลงเกบเกยวขาว - ถาแปลงมความชนพอใหใชรถแทรกเตอรไถกลบฟางทนทแลวทงไว 2 สปดาห - ถาแปลงมความชนไมพอใหปลอยแปลงแหงอก 2 สปดาหเพอใหตอซงและฟางแหง 3.3 เอาน าเขาแปลงใหทวมฟางทงไว 1สปดาห

Page 28: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

28

3.4 กรณฟางนอยกวา 1,200 กก./ไร (ดจากฤดทแลวไดผลผลตขาวไมเกน 80 ถงตอไร) ใหใชรถไถเดนตามไถกลบฟางแลวตามดวยเตรยมแปลงหวาน

กรณมฟางกวา 1,200 กก./ไร (ฤดทแลวไดผลผลตขาวมากกวา 80 ถงตอไร) - ใชแทรกเตอรตดโรตารปนฟาง หมกไวอยางนอย 3 สปดาห - เพอยนระยะเวลาในการหมกฟางใหสนลงใหใชจลนทรยชวยยอยสลายฟางโดย 1. หลงไถกลบฟางหรอย าฟางดวยรถไถยนตใหแบนราบกบพนดนแลวปลอยฟางใหยอยสลายบนพนดนใหใชปยอนทรยน า พด. 2 อตรา 5 ลตรตอไรพรอมกบกากน าตาล 5 กก.ตอไรผสมน า 200 ลตร แลวปลอยน าลงในแปลงพอทวมเพอใหตอซงขาวทออนนมด แลวเกดการยอยสลาย 2. หลงจากปลอยน าลงแชแปลงแลวหวานปยยเรยเพมอก 5 กก.ตอไรและรกษาระดบน าไวอยาใหแปลงแหง หมกฟางไวประมาณ 2 สปดาหจงเตรยมดนเพอปลกขาวตามปกต

การเกยวขาวหอมมะล

การเกบเกยวขาวหอมมะลในระยะทเหมาะสม คอ เมลดไมออนหรอแกจนเกนไป จะท าใหขาวเปลอกเมอน าไปสไดเปอรเซนต ตนขาวสงสด และลดการสญเสย เนองจากเมลดรวงหลนในนา ทงนโดยการสงเกตขาวสกเหลองเกอบทงรวง เหลอเมลดสเขยวโคนรวง 5-6 เมลด ดวาขาวจะมรวง ทโนมลง เรยกระยะนวา ระยะพลบพลงหรอระยะเหลองกลวย หากจ าวนทขาวออกดอกได กใหนบ วนเกบเกยวหลงจากวนทออกดอกประมาณ 28-30 วน การนบวนออกดอกใหดวาขาวทงแปลงรอยละ 80 มการออกดอกแลว โดยกอนเกบเกยว 15 วน ควรระบายน าออกจากแปลงนากอน ในการเกบเกยวถาใชเครองจกรกลเกบเกยวใหปรบรอบการท างานไมใหเรวเกนไปเพอมใหเมลดแตกปน และรวงหลนเสยหายมาก แตถาเกบเกยวดวยมอ (ใชเคยว) หรอเครองเกยวชนดไมไดนวดในตว ควรจะหลกเลยงการกองฟอนขาวรวมกนเปนกองโต หลกเลยงการวางรวงขาวกบพนนาทมน าจะท าใหรวงขาวเสยหาย

Page 29: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

29

การจดการหลงการเกบเกยวขาว

1. การนวดขาว เมอเกบเกยวแลวนวดทนท จงคอยน าเมลดขาวไปตาก หรออบลดความชน การนวดขาวมหลายวธ แตเดมนยมใชการฟาดรวงขาว หรอใชสตว หรอรถไถนาย า ในปจจบนมการใชเครองเกยว และนวดขาวทนทในตว หรอน าฟอนขาวมานวดดวยเครอง สงทจะตองค านงในการนวดขาวคอ ตองนวดใหเมลดขาวสะอาด ปราศจากสงเจอปน เชน เศษฟาง เศษระแง ดน หน ขาวลบ แกลบ ตลอดจนวชพช ดงนนควรปรบรอบการท างานลกนวดใหเหมาะสม แตหากนวดดวยการฟาดหรอการย า กควรจะตองมการใชสฝด เพอชวยในการท าสะอาดขาวเปลอกทกครง

Page 30: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

30

การจดการหลงการเกบเกยวขาวดวยมอและเครองจกรกล

2. การลดความชนขาวเปลอก ขาวทมคณภาพดตองมการลดความชนหลงการเกบเกยวทนท

ใหเหลอ 14-15 เปอรเซนต มฉะนนขาวเปลอกจะไมสามารถเกบรกษาไวไดนาน จะสญเสยทางดานคณภาพ เมอน าไปสจะแตกหกมาก เกษตรกรจะจ าหนายขาวเปลอกไดในราคาต า การลดความชนขาวเปลอก กระท าได 2 วธ คอ 2.1 การตากแสงแดด ถาเกยวขาวแบบวางราย และไมสามารถนวดไดทนท ใหตากรวงขาว ไวในพนทนาทแหง 2-3 แดด ระวงอยาใหถกน าฝน หรอหากมน าคาง หรอหมอกแรง ควรหลกเลยงวธน หากนวดขาวไดเมลดทนท แนะน าใหตากเมลดขาวบนพนสะอาด เชน ลานซเมนต หรอใช ตาขายพลาสตกรองตาก โดยเกลยขาวเปลอกเปนสน หรอเปนคลนๆ ทงไว 2-3 แดด และตองระวงฝนน าคางหรอหมอก การตากแสงแดดควรมการเกลยกลบขาวเปลอกทตากทกครงชวโมง และความหนาไมควรเกน 5 เซนตเมตร ถาเปนไปไดควรกองรวม แลวคลมดวยผาใบ หรอพลาสตก ในตอน กลางคนดวย

2.2 การอบดวยเครอง ปจจบนมเครองอบลดความชนขาวเปลอกใชอยางแพรหลาย การอบดวยเครองจะไดเปอรเซนตตนขาวดกวาการตากดวยแสงแดด เนองจากความรอนจะมความสม าเสมอไมตองเสยงตอการมฝนตก การอบแตละครงใชเวลา 4-8 ชวโมง แลวแตชนดเครองอบ ปจจบนม เครองชนดลดความชนไดอยางรวดเรวภายใน 5 นาท แตลดความชนไดเหลอ 18 เปอรเซนต แทนท จะเปน 14 เปอรเซนต ตามมาตรฐาน ขอควรระวงในการใชเครองอบ คอ ตองไมใหเมลดขาวเปลอก มความรอนสงเกน 43 องศาเซลเซยส

Page 31: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

31

3. การเกบรกษา ขาวเปลอกทผานการนวดแลว ถาหากไมจ าหนายทนท กจะตองเกบรกษาใหถกวธ ขอส าคญในการเกบรกษาคอ จะตองเปนขาวแหงความชน 12 -14 เปอรเซนต หากมจ านวนนอย กอาจใสกระสอบวางไวในสถานทคมแดด ฝน สงจากพนไมต ากวา 50 เซนตเมตร หรอเทกองในยงฉาง โดยยงฉางตองสะอาด ปองกนนก หน และแมลงศตรขาวเปลอกไดอยางด มอากาศถายเท ไดด ไมอบชน และมสภาพเยน ถาหากตองการเกบรกษาขาวไวท าพนธ กใหเกบรกษาแบบเดยวกน แตถามปรมาณนอย ใหเกบไวในภาชนะปดสนท เชน ปบ ถงปย ถงพลาสตก กระสอบปาน หรอ ถงผาดบ (กรมสงเสรมการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ, 2545 : 4-34)

การสขาวเปลอกหอมมะล

Page 32: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

32

การผลตขาวกลองงอกหอมมะลชมชนวดทาสะแบง

Page 33: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

33

ขาว คอ ชวตของคนไทย เนองจากขาวกลาวไดวาเปนสวนหนงของชวตคนไทย มความผกพนกบวถชวตขนบธรรมเนยมประเพณของคนอสานมาชานาน ในทางโภชนาการขาวเปนธญพชชนดเดยวทคนนยมบรโภค ดงนน ขาวจงเปรยบเสมอนเมดยา ซงขาวเมลดเลกๆ มอะไรมากกวาทคด

ขาวกลองงอก หรอขาวกาบา ภาษาองกฤษเรยกวา “Germinated Brown Rice” หรอ “GABA

-Rice” มคณคาทางโภชนาการ มกรดอะมโนทผลตไดโดยกระบวนการของกรดกลตามก ความส าคญของกาบา (GABA) มบทบาทในระบบประสาทสวนกลาง ชวยลดความเครยด มคณสมบตลดความ ดนโลหตและชวยปองกนโรคมะเรง เบาหวาน และชวยในการควบคมน าหนกตว พบวา มการใชกรด GABA ในการรกษาโรคเกยวกบระบบประสาทหลายโรค เชน โรควตกกงวล นอนไมหลบ โรคลมชก และยงมคณสมบตในการลดความดนโลหตดวย ลดปรมาณคอเลสเตอรอล และระดบน าตาลในเลอด ชวยยบยงความเสยงจากการเกดอลไซเมอร กรด GABA ในขาวเรยกวา คพภะขาว หรอ จมกขาวกลอง การสงเสรมใหเกษตรกรผปลกขาวไดพฒนาขาวใหมคณภาพรจกการน าประโยชนจากขาวมาเพมคณคา ทส าคญโรคตางๆ ทกลาวมาไมสามารถระคายเคองได เพราะเปนขาวทมกรดอะมโนชวยตอตานรกษาโรคเบาหวาน ความดนโลหตได และปญหาการเจบปวยของชาวบานกจะลดลง

Page 34: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

34

วธการผลตขาวกลองงอกหอมมะล

กระบวนการผลตขาวกลองงอกหอมมะลเปนสงทไมยงยาก เพยงแตน าเอาขาวเปลอกหอมมะล ทตองการท าขาวกลองงอก ไปแชน า 1-2 วน จากนนน าขนมาตากไว 1-2 วน ใหสงเกตทจมกขาวจะมสงงอกออกมาคลายกบปากนกกระจอก กน ามานงแลวน าไปตากแดดหรออบ ถามแดดใหตากแดด จากนนเมอแหงน าไปเขาเครองสขาวกลอง เพยงครงเดยวกจะไดขาวกลองงอกคณภาพ จากการทดลองสดวยเครองสขาวกลองพบวา ขาวเปลอก 30 กโลกรม เมอน าไปท าเปนขาวกลอง จะเหลอประมาณ 25 กโลกรม หรอหายไป 5 กโลกรม ชาวภาคอสานนนมกนยมชงน าหนกขาวเรยกกนเปนหมน เทากบ 12 กโลกรม หากเทยบจาก 12 กโลกรม แลวเมอน าไปสขาวกลองจะเหลอเพยง 8.7 กโลกรม เราสามารถท าขาวกลองงอกไดอยางงายดาย โดยเรมจากการน าขาวกลองมาแชน าทงไวเพอใหรากงอกออกจากจมกขาวกลอง ชวงนเปนชวงทขาวมคณคาทางอาหารสงสดกอนน าไปหง อยาใหรากงอกมากเกนไปเพราะไมอยางนนจะสญเสยคณคาทางอาหารไป

วธการท าขาวกลองงอกหอมมะล ในปจจบนนยมท า 2 วธ คอ 1. การท าจากขาวเปลอกหอมมะล มขนตอน ดงน 1. เลอกใชขาวเปลอกหอมมะล 105 2. น าขาวเปลอกไปลางน าและแชน าไว 24 ชวโมง 3. น าขาวเปลอกไปอบประมาณ 40 องศา นาน 48 ชวโมง 4. น าขาวเปลอกไปนงทอณหภม 100 องศา นาน 40 นาท 5. น าขาวเปลอกไปลดความชนโดยการตากแดด หรออบลดความชนใหเหลอประมาณ 15% 6. น าไปสดวยเครองสขาวกลอง 7. น าไปบรรจ วธนจะไดท าใหไดสารกาบา (GABA) 95.6 มลลกรมตอ 100 กรม เปนวธ ทท าใหไดขาวกลองงอกสงทสด โดยเฉพาะขาวหอมนลงอก จะม กาบา (GABA) สงถง 116.0 มลลกรมตอ 100 กรม

Page 35: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

35

2. การท าจากขาวกลอง มขนตอน ดงน 1. น าขาวกลองขาวหอมดอกมะล 105 มาลางน าเพอท าความสะอาดเอาสงสกปรกออก

ชอนขาวทลอยอยเหนอน าออกเพราะเปนเมลดขาวทไมสมบรณและจะไมงอก

2. แชน าเปนเวลาประมาณ 4 ชวโมง เทน าใหทวมขาว 3. เทน าทงและลางท าความสะอาด สะเดดน า ทงไวประมาณ 6 ชวโมง 4. น ามาลางน าอกครงและสะเดดน า ใสภาชนะทงไวอกประมาณ 14 ชวโมง ในชวงเวลาน

เมลดขาวจะงอกเปนตมขนมา มการสรางสารทมประโยชนตอรางกาย คอ สารกาบาทมประโยชนตอระบบประสาทชวยปองกนโรคความจ าเสอม

5. น ามาหงรบประทานไดทนท อยารอใหรากขาวยาวเกนไป เพราะสารกาบาจะเหลอนอย 6. ขาวกลองงอกสามารถเกบใสกลองพลาสตกแชเยน เกบไวไดไมเกน 5 วน เพราะจะเสย

ความสดใหม

Page 36: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

36

การเปรยบเทยบระหวางเมลดขาวกลองธรรมดา (แถวบน) กบ เมลดขาวกลองงอก (แถวลาง)

การท าขาวกลองงอกเพอบรโภคในครวเรอน

ขาวกลองงอก เปนขาวทกะเทาะเปลอกออกแตไมมการขดส จงท าใหเยอหมเมลดคพภะ หรอจมกขาว และมสารอาหารอยครบ แลวน าขาวกลองทไดไปเพาะใหงอก เรยกวา “ขาวกลองงอก”

เมลดขาวทก าลงงอกจะมการเปลยนแปลงทางเคมเกดสารอาหารทเปนประโยชนตอรางกาย เชน แกมมาออรซานอล วตามนอ สารฟโนลค ไลซนและสารกาบา (Gamma amino butyric acid) ในขาวกลองงอกมมากเปน 10 เทา ของขาวสาร

การเตรยมวสดอปกรณ 1. ขาวกลองทสอายไมขามป ถาขามปความงอกจะลดลง โดยขาวเปลอกทกชนดสามารถน ามาส เปนขาวกลองเพอท าเปนขาวกลองงอกเพมคณคาได 2. ผาฝายขาวส าหรบหอขาวบม 3. ถงพลาสตกหรอตะกราส าหรบบมขาวกลอง ถาเปนถงพลาสตกใหเจาะรดานลางใหระบายน า และควรมตะแกรงรองกน เพอไมใหขาวสมผสกบกนถง 4. ถงพลาสตกส าหรบแชขาว

Page 37: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

37

5. ตะแกรงรอนหรอเขง เพอคดเมลดขาวทหกและสงเจอปน 6. กระดงหรอทตากขาว

ขนตอนการท าขาวกลองงอกสดหอมมะล

1. น าขาวกลองทสมาใหม ไมควรเกน 1 เดอน มาคดสงเจอปนและเมลดขาวทหกออกดวยตะแกรงรอน 2. น าขาวทไดไปลางใหสะอาด 1 – 2 ครง 3. แชขาวในถงใหมน าเหนอขาวประมาณ 10 เซนตเมตร แชไวนาน 12 ชวโมง 4. น าขาวทแชใสในถงพลาสตกทมฝาปด โดยรองดวยผาขาวใหรอบถง

5. น าน าทสะอาดราดใหชม ขมวดผาปดขาวและบมไวประมาณ 36 ชวโมง ถาอากาศหนาวจะบม นานขนเปน 48 ชวโมง โดยใหราดน าในถงขาวทก 12 ชวโมง เพอกระตนใหขาวงอกและไมใหเกด การหมกจากความรอน

6. น าขาวกลองงอกทไดไปหงเปนขาวกลองงอกสด โดยลางเบา ๆ ดวยน าใหสะอาด 1- 2 ครง 7. การหงขาวกลองงอกใหใสน าสงแคระดบทวมเมลดขาวพอด หรอจะน าไปท าน าขาวกลองงอก โดยใชขาวกลองงอก 100 กรม ตอน า 1 ลตร ตมใหเดอดดวยไฟออน ๆ เตมใบเตย เกลอหรอน าตาล 8. การเกบรกษาขาวกลองงอดสดใหไดหลายวน ตองบรรจถงเกบไวในตเยนจะเกบไดนาน 1 สปดาห หรอถาจะเกบใหนานขนเพอจ าหนาย จะตองน าขาวกลองงอกสดมาลางเบา ๆ ใหสะอาด 1-2 ครง

Page 38: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

38

และน าขาวไปตากแดดหรอผงลมใหแหง แลวจงบรรจภณฑเพอจ าหนาย - ราคาจ าหนาย ขาวกลองงอกสดหอมมะล 105 กโลกรมละ 60 บาท - ราคาจ าหนาย ขาวกลองงอกชนดแหงหอมมะล 105 กโลกรมละ 100 บาท

คพภะหรอจมกขาวกลองงอกหอมมะล

Page 39: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

39

การหงขาวกลองงอกหอมมะลชมชนวดทาสะแบง

สารอาหารในขาวกลองงอกหอมมะล สารอาหารในขาวขาวนอยกวา กบสารอาหารในขาวกลองงอก 10 เทา ปรมาณกาบา (GABA)

ในขาวกลองงอก (GBR) จากประเทศญปน จากตารางการผลตขาวกาบาในประเทศญปน ในป 2002 จะไดปรมาณสารกาบา 13.6 มลลกรม ทงนเนองจาก ขาวทปลกในแตละพนท ใหสารกาบา ไมเทากน นอกจากนน การผลตขาวกาบาในญปนจะน าขาวทผานการสเปนขาวสารแลว มาเพาะเปนขาวกลองงอก เมอเทยบกบขาวกลองงอกทผลตในประเทศไทย โดยกรรมวธทางธรรมชาต คอ การน าเอาขาวเปลอกไปเพาะจนงอก จะมสารกาบาสงมากกวา 80 มลกรม ตอขาว 100 กรม ซงสงมากกวา การน าขาวกลอง (ขาวสาร) มาเพาะใหงอก เนองจากขาวทสเปนขาวกลองแลวจะมปรมาณการงอกนอยมาก หรอไมงอกโดยเฉพาะอยางยง ถาเปนขาวกลองเกาเมลดขาวไดตายแลว จงไมสามารถท าใหงอกได

การรบประทานขาวกลองงอก ขาวกลองงอก มคณคาทางอาหารสง ในสมยโบราณเรยกขาวกลองงอก วา "ขาวยา" การรบประทาน ขาวกลองงอก ไมเพยงเพอการอมทอง แตเปนการรบประทานเพอสขภาพทด หรอเรยกวา "การรกษากอนการเจบปวย" สงแรกทเหนไดทนท อยางชดเจน เมอไดรบประทานขาวกลองงอกคอการขบถาย การขบถายทด จะเปนการขบสงไมพงประสงคออกจากรางกาย รวมทงขบสารพษตางๆ ออกมาดวย ถารบประทานขาวกลองงอกทกวน กจะท าใหรางกายไดขบถายเปนอยางด อยางตอเนอง สารกาบา เปนสารทมประโยชนตอระบบประสาท การรบประทานขาวกลองงอก มอละ 1-2 ขด กถอวาไดรบ สารกาบาทเพยงพอแลว โดยเฉพาะการเลอกขาวกลองงอกท มประมาณสารกาบาจ านวนมากๆ กจะ ท าใหไมตองรบประทานขาวจ านวนมาก เชน ขาวกลองงอก บทอ มสารกาบา 95.6 มลลกรม ตอขาว 1 ขด ถารบประทานขาวบทอ 2 ขด ตอวน กจะไดรบสารกาบา 193 มลลกรม ตอวน ซงถอวามปรมาณสงมากแลว ขาวกลองงอกสามารถน าไปท าอาหารรบประทานไดหลายหลายวธ เชน

วธรบประทาน

ขนาดรบประทาน

ปรมาณขาว ปรมาณกาบา

(1) มลลกรม ปรมาณกาบา

(2) มลลกรม

หงเปนขาวสวย 1 จาน 50 กรม 15 มลลกรม 45 มลลกรม ขาวตม 1 ถวย 15 กรม 4.5 มลลกรม 13.5 มลลกรม ขาวโจ๏ก 1 ถวย (ซอง) 30 กรม 9.0 มลลกรม 27.0 มลลกรม ขาวผงชง 1 ถวย (ซอง) 15 กรม 4.5 มลลกรม 13.5 มลลกรม

Page 40: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

40

น าขาวกลอง 1 ถวย 10 กรม 3 มลลกรม 9 มลลกรม

ปรมาณกาบา (1) ค านวณ จากปรมาณกาบา ท 30 มลลกรม / ขาว 100 กรม ปรมาณกาบา (2) ค านวณ จากปรมาณกาบา ท 90 มลลกรม / ขาว 100 กรม

น าหนกของขาวกลองงอกหอมมะล โดยประมาณดงน 1. ขาว 1 ถวยตวง น าหนก 150 กรม 2. ขาว 1 ชอนกาแฟ (ชอนชา) น าหนก 5 กรม 3. ขาว 1 ชอนคาว-ชอนโต๏ะ น าหนก 10 กรม 4. ขาว 1 กโลกรม หงเปนขาวสวยได ประมาณ 20 จาน (ขนาดขาวราดแกง)

- การหงขาวกลองงอก เปนขาวสวย รบประทานแทนขาววธนงายทสด และจะไดรบสารกาบา จ านวนมากเพราะเรามกจะรบประทานขาว ประมาณ มอละ 1-2 ขด - ขาวตมขาวกลองงอก การตมขาวตม จะใชขาวจ านวนนอยกวา แตละมอ อาจรบประทานขาวตม 1-2 ถวย กจะใชขาวนอยกวา 1 ขดตอเมอ - นงขาวกลองงอก เหมอนกบการหงขาวสวยรบประทาน - โจ๏กขาวกลองงอก ปรมาณใกลเคยงกบการท าขาวตม - น าขาวกลองงอก ใชขาวกลองงอก เพยงไมเกน 1 ชอน หรอประมาณ 10-15 กรม - เปยกขาวกลองงอก โดยประมาณเทากบขาวการท าขาวตม - ขาวตมมด-ขาวหลาม ผสมขาวกลองงอก ขนอยกบปรมาณทใชขาวกลองงอกผสม โดยทวไป จะผสมขาวกลองงอก 10-20% เทานน

Page 41: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

41

- ไอสครมขาวกลองงอก ใชขาวกลองงอกเพยงเลกนอยเทานนนาจะนอยทสดในกระบวนการทงหมด อยางไรกตามวธทดและงายทสด ในการรบประทานขาวกลองงอก คอการหง เปนขาวสวย รบประทานทกวน ถาตองการใหขาวกลองงอกนม กควรแชขาวกลองงอกไวกอน จะนานแคไหน กแลวแตวาความตองการใหขาวนมมากหรอนอย เชน เวลา 1-3 ชวโมง เปนตน

ประโยชนของขาวกลองงอกหอมมะล

ขาวกลองงอกมสารตาง ๆ ทมคณประโยชนมากมายส าหรบผทบรโภคอยางตอเนอง สารทส าคญทสดคอ สารกาบา หรอ กรดแกมมาอะมโนบวทรก (Gamma Aminobutyric Acid, GABA) ชวยปองกนโรคอลไซเมอร ชวยผอนคลาย ท าใหจตใจสงบ หลบสบาย ลดความเครยด วตกกงวล ลดความดนโลหต นอกจากนยงมสารแกมมาออรซานอลทชวยลดไขมนในเสนเลอด ปรบสมดลความดนโลหต และระดบน าตาล ในเลอด กรดไขมนไลโนเลอกและโอเลอก ชวยบ ารงระบบประสาทและสมองเสรมสรางเซลลผวหนงและระบบสบพนธใหดขน สารอนมลอสระกลมฟโนลก ชวยยบยงการเกดฝา ชะลอรอยเหยวยน กรดไฟตก ชวยตอตานเซลลมะเรง มวตามนชนดตาง ๆ อาท วตามนอ ชวยตานอนมลอสระ ซอมแซมเซลลตาง ๆ ในรางกาย ชวยลดความเหยวยนของผว วตามนบ ชวยปองกนโรคเหนบชา อาการปากนกกระจอก และยงมกากใยอาหารทและแรธาตตางๆ ทชวยในการ ขบถายลดอาการทองผกปองกนมะเรงล าไสไดอกดวย

โรคอลไซเมอร (Alxheimer’s disease)

โรคอลไซเมอร ถกพบโดยจตแพทยชาวเยอรมนชอวา อาลอย อลไซเมอร (Alois Alxheimer) เมอ พ.ศ. 2449 (ค.ศ. 1906) โดยไดพบวาโรคอลไซเมอรเกดขนมากในผปวยทมอายมากกวา 65 ป แตพบวาโรคอลไซเมอรชนดเกดเรว (early-onset Alzheimer’s) ในคนอายนอยกวาซงกมไมมากนก ประมาณการวาในปจจบนมประชากรทวโลกทปวยเปนโรคอลไซเมอรมากกวา 20 ลานคนและจะเพมมากขนเรอยๆ เมอประชากรผสงวยในโลกนมมากขน โรคอลไซเมอรเปนภาวะสมองเสอมทพบไดบอยทสด จดเปนโรคความเสอมทรกษาไมหายและจดเปนอาการปวยระยะสดทาย หลายครงอาการแรกสดทพบ คอ การมความเครยด เพราะผปวยมกจะเขาใจผดวาเปนอาการทเกดขนเองตามอายขย เมออายมากขนกอาจหลงลมบางเปนเรองธรรมดา แตจรง ๆ แลว ผทปวยเปนโรคนจะเรมแสดงอาการมากขนหากไมไดรบการรกษา ถงแมวาแตละคนอาจจะมอาการแตกตางกนออกไป แตอาการทพบบอยในระยะแรกคอการการสญเสยความจ า เชน พยายามจ าขอมลทเรยนรไมได ลมงายกวาเดม ตอมาอาจเรมหลงลมจ าญาตพนองคนสนทใกลตวไมได หากผปวยเรมเขารบการรกษาในระยะตน แพทยทสงสย

Page 42: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

42

วาผปวยเปนโรคนอาจจะสอบถามพฤตกรรมทผานมาและยนยน การวนจฉยโดยการประเมนพฤตกรรมเหลานนหรอทเกดขนใหม อาจมการทดสอบการรบร และสแกนสมองเพอหาสาเหตทชดเจนขน หากผปวยเปนโรคนและไมไดรบการรกษาตงแตเนน ๆ เมอโรคด าเนนไประยะหนงอาจจะมอารมณแปรปรวน เกดอาการสบสน หงดหงดงายและกาวราว เสยความสามารถทางภาษา สญเสยความทรงจ าระยะยาวและเพกเฉยตอสงตาง ๆ เนองจากผปวยเสยการรบความรสก ตอมาจะสญเสยความสามารถในการท างานตางๆ ของรางกาย และเสยชวตในทสด ปจจบนการพยากรณโรคในผปวยแตละรายนนท าไดยาก เนองจากระยะเวลาของโรคมความหลากหลายมาก การด าเนนโรคของโรคนจะมชวงระยะเวลาทไมแสดงอาการแนชดกอนจะปรากฏอาการชดเจน ในทางสถตความหมายการคงชพหลงไดรบการวนจฉยวาเปนโรคอลไซเมอรโดยเฉลยอยประมาณ 7 ป ส าหรบผทมชตอยไดมากกวา 14 ป หลงไดรบการวนจฉยนนมนอยกวารอยละ 3 เทานน

สาเหตของโรคอลไซเมอร

แมจะมงานวจยทางดานนอยมาก แตสาเหตและการด าเนนโรคของโรคอลไซเมอรยงไมเปน ทเขาใจดมากนกในปจจบน การรกษาในปจจบนชวยเกยวกบอาการของโรคเพยงเลกนอย แตยงไมมการรกษาทชวยชะลอ หรอหยดการด าเนนโรคอยางแทจรง มการทดลองทางคลนกทวโลกมากมายเพอทดสอบความเปนไปไดในการรกษา แตกยงไมมงานวจยใดทประสบความส าเรจ สามารถรกษาโรคนใหหายขาดได

จากผลงานวจยทได พบวา โรคอลไซเมอร มความสมพนธกบพนธกรรม ซงเปนปจจยส าคญหนงของการเกดโรคอลไซเมอรกอนวยอนควร เนองจากพบความผดปกตในยนตทก าหนดโครโมโซมในต าแหนงตาง ๆ อาจสงเสรมใหเกดโปรตนบางชนดในสมอง ซงมผลท าใหเซลลสมองตายแลว รวมตวกนท าใหสญเสยความทรงจ าและเสยชวตในทสด

ส าหรบผปวยอลไซเมอรทอายยงนอย สวนใหญ พบวา เคยประสบอบตเหตทางสมองมากอน ถาหากสมองไดรบการกระทบกระเทอนอยางรนแรง ผปวยในกลมนมสทธเปนอลไซเมอรสง และเมอ มพนธกรรมมาเกยวดวย ยงท าใหเปนอลไซเมอรไดเรวและมากกวาคนปกตหลายเทาตว

นอกจากนผลจาการวจยพบวาผทปวยเปนโรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง หรอผมคอเลสตอรอลในเลอดสงกมความเสยงเปนโรคนเชนกน ผปวยเบาหวานมการตอบสนองในเรองของความจ าและความเรวนอยกวาคนธรรมดาทวไปยงพบอกวา รางกายของผปวยอลไซเมอรไมสามารถน าอนซลนทผลตมาใชไดอยางเหมาะสม ซงคลายคลงกบการตานอนซลนในผปวยเปนโรคเบาหวาน เมอมปรมาณสารอนซลนมากเปนการเพมการอกเสบและความเครยด ผมความดนโลหตสงหรอ ผมคอเลสเตอรอล

Page 43: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

43

ในกระแสเลอดสงมความเสยงทจะเปนโรคหลอดเลอดในสมองเมอสมองไดรบออกซเจนนอยลง ท าใหความเชอมโยงของประสาทถกท าลาย จนน าไปสการเปนโรคอลไซเมอร

ส าหรบปจจยอน ความเครยดกเปนตวการส าคญในการท าลายเซลลสมอง เพราะความเครยดไปเปลยนแปลงการท างานการท างานของสมองและการท างานของตอมไรทอ ท าใหเกดสารอะดนาลน หลงมากเกนไป ท าใหความสมดลของรางกายและจตใจเปลยนไป ดงนน ผปวยในระยะตนมกมอาการเครยดและเขาใจผดวาเปนอาการทเกดขนเองตามอายขยและท าใหเกดการหลงลมขนงาย

อาการของโรคอลไซเมอร ผปวยโรคอลไซเมอรจะมความผดปกตในดานตาง ๆ หลายดานดวยกน ดงตอไปน

1) ความผดปกตทางดานความทรงจ า ผปวยมกบนวาจ าอะไรไมไดเมอมการเรยนรสงใหม ๆ หรอลมความทรงจ าในอดต เชน ชอญาตพนอง หรอลมวาเปดประตอยางไร

2) ความผดปกตของความเฉลยวฉลาด ความสามารถของผปวยทเคยมจะขาดหายไป เชน ความมเหตมผล การชวยเหลอตนเอง การค านวณ

3) การเปลยนแปลงทางจตเวช มอาการของโรคจต อาจพบไดตอนเรมตน ตอนกลาง ตอนทาย หรอเปนตลอดระยะเวลาของการเปนอลไซเมอรหรอเปน ๆ หาย ๆ บคลกภาพทพบบอยมากทสดคอ ไมสนใจสงแวดลอม ไมมเหตผล ซมเศรา เฉอยชา กงวล หงดหงด หวาดระแวง และพฤตกรรมทผดปกต เชน ท าอะไรซ าซาก ไมยอมอยกบทการแสดงออกทางสงคมไมเหมาะสม เหนภาพหลอน หแวว

4) ความผดปกตเกยวกบการใชภาษา ระยะแรกหาค าพดทเหมาะสม กบค าทจะพดไมได ตอมาอาจจะเรยกชอสงของผดและไมมสมาธท าใหไมสามารถสนทนาหรอสรางประโยคไดจงท าใหพดประโยคสนลง จนในทสดอาจจะพดซ า ๆ หรอไมพดเลย

5) ความผดปกตเกยวกบการรทศทางและเวลา ผปวยอาจหลงทาง ไมรวน เวลา สถานท บคคลและกลางคนไมยอมนอนเปลยนมานอนกลางวนแทน

6) ความผดปกตทางระบบการเคลอนไหวและระบบประสาทสวนอน ๆ ความผดปกตเหลานเกดขนในระยะหลงของโรค ซงไดแก อาการเคลอนไหวชา เรยกวา กลมอาการคลายโรคพารกนสน ซงท าใหมอาการชกและอาการกระตก บางคนมอาการเกรง

ลกษณะของโรคอลไซเมอร ล าดบการเกดโรคอลไซเมอร มลกษณะของความบกพรองของหนาทและการรบรทแยลงเรอยๆ

ตามอาการ โดยสามารถแบงออกเปน 4 ระยะ ดงน 1) ระยะกอนสมองเสอม (Predementia)

Page 44: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

44

อาการแรกสดมกจะเขาใจผดวาผปวยโรคนมอาการทเกดขนเองจากความชราภาพหรอเกดจากภาวะเครยด การทดสอบทางประสาทจตวทยาพบวาความบกพรองทางการเรยนรเลกนอยซงอาจกนเวลานานเกอบถง 10 ปกวาทผปวยจะมลกษณะครบตามเกณฑ การวนจฉยโรคอลไซเมอร ความบกพรองทเหนไดชดคอ การสญเสยความจ า คอพยายามจ าขอมลทไดเรยนร เมอเวลาไมนานมานไมไดและไมสามารถรบขอมลใหมๆ ได อาการเรมแรกน จะมผลกระทบตอชวตประจ าวนทซบซอนสวนใหญซงกเปนปญหาเกยวกบหนาทการบรหารจดการ อาท ความใสใจตอสงหนง ๆ การวางแผน ความยดหยน และความคดเชงนามธรรม หรออาจเกดความบกพรองของการจ าความหมาย และความสมพนธเชงแนวคด เชน ปลาวาฬเปนสตวเลยงลกดวยนม หรอขนนมสเหลอง เปนตน 2) สมองเสอมระยะแรก (Early dementia) ในระยะน ผปวยโรคอลไซเมอรจะมความบกพรองของความจ าและการเรยนรจนสามารถวนจฉยอยางแนนอนได ผปวยบางสวนมอาการบกพรองทางภาษา การบรหาร การก าหนดรหรอการจดการเคลอนไหว ผปวยจะมผลกระทบของความจ าชนดตาง ๆ ไมเทากน ความจ าหรอความรใหมจะไดรบผลกระทบมากกวาความทรงจ าระยะยาว ทเปนเหตการณทเกดขนเฉพาะตวของผปวย อาท เชน ความจ าเชงเหตการณทเกดขน หรอประสบการณของผปวย ความรทวไป ความจ าของรางกายวาท า สงตาง ๆ อยางไร เชน การใชชอนสอมรบประทานอาหาร เปนตน นอกจากนปญหาทางภาษาทอาจเกดขน คอ การรวบค าใหสน และการพดหรอใชค าศพทท ไมฉะฉานหรอคลองแคลวเหมอนเดม ท าใหพดหรอเขยนภาษาไดนอยลง ระยะนผปวยโรคอลไซเมอรยงสามารถสอสารบอกความคดพนฐานของตนได เมอผปวยมการเคลอนไหวโดยละเอยด เชน การเขยน การวาดภาพ หรอการแตงตว อาจพบความบกพรองของการประสานการเคลอนไหว และการวางแผน ท าใหผปวยดเงอะงะหรอซมซาม เมอโรคด าเนนตอไป ผปวยอลไซเมอรมกสามารถท างานหลายอยางไดดวยตนเอง แตอาจตองอาศยผชวยหรอผดแลในกจกรรมทจะตองอาศยกระบวนการคดหรอการรบรอยางมาก

3) สมองเสอมระยะปานกลาง (Moderate dementia) ในระยะนจะพบวาความเสอมของสมองท าผปวยไมสามารถท ากจกรรมตาง ๆ ไดดวยตนเอง มความบกพรองดานการพดปรากฏชดเจน เนองจากไมสามารถนกหาค าศพทได ท าใหใชศพทผดหรอใชค าอนมาแทนทกษะการอานและการเขยนคอย ๆ หายไปเรอย ๆ นอกจากนความทรงจ าระยะยาว ซางแตเดมยงคงอยกจะคอย ๆ บกพรองไป และมพฤตกรรมเปลยนแปลงของอาการทพบบอยคอ ความรสกผดปกต สบสน หรอเหนภาพหลอนในเวลาโพลเพล

Page 45: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

45

หรอกลางคน หงดหงดโมโหงาย และอารมณแปรรวน เชน รองไห กาวราวอยางไมมเหตผล หรอดอตอผดแล การหนออกจากบาน เปนตน ประมาณรอยละ 30 ของผปวยอาจมอาการหลงผดอน ๆ บางคนอาจมอาการเชอวาบคคล สงของ หรอสถานทเปลยนแปลงไป และอาจมอาการกลนปสสาวะไมไดอาการดงกลาวท าให เกดความเครยดตอผดแล ครอบครวหรอญาตพนอง ซงอาจตองตดสนใจสงผปวยไปยงสถานรบดแลผปวยระยะยาวอนๆ เพอลดความเครยด เมอเวลาผานไป ผปวยจะประสบปญหาดานความคลองตวของการประสานงานเพอการเคลอนไหวทซบซอนลง ท าใหไมสามารถท ากจกรรมในชวตประจ าวนสวนใหญไดอยางปกต ในระยะนปญหาความทรงจ าของผปวยจะแยลงเรอย ๆ และผปวยไมสามารถจ าญาตพนองทสนทของตนเองได

4) สมองเสอมระยะสดทาย (Advanced dementia) ในระยะสมองเสอมระยะสดทายนผปวยตองพงพาผดแลตลอดเวลา ทกษะทางภาษาของผปวยลดลงแมเพยงการพดวลงายๆ หรอค าเดยวๆ จนกระทงไมสามารถพดไดเลย แมวาผปวยจะไมสามารถพดจาตอบโตเปนภาษาได แตผปวยมกสามารถเขาใจค าพดและตอบสนองกลบมาดวยการแสดงอารมณ ถงแมผปวยอาจจะยงมลกษณะกาวราวแตลกษณะของภาวะไรอารมณและออนเพลยจะเดนกวา ในทสดผปวยจะไมสามารถท ากจกรรมใดไดเลยหากขาดผชวยเหลอ มวลกลามเนอและการเคลอนไหวรางกายลดลงจนผปวยตองนอนนงอยเฉยๆ และไมสามารถปอนอาหารดวยตนเองได และสดทายผปวยอาจเสยชวตจากปจจยภายนอกอน ๆ โดยตรง อาท แผลกดทบหรอโรคปอดบวม แตไมไดเสยชวตจากโรคอลไซเมอรโดยตรง วธการบ าบดโรคอลไซเมอร

แมจะมวธตางๆ มากมายทเชอวาปองกนโรคอลไซเมอร แตกยงไมไดรบการพสจนวาจะชวยชะลอการด าเนนโรคและลดความรนแรงของโรคไดแตแนวทางแนะน าเชอวาจะชวยปองกนและจดการโรคไดนนคอกระตนทางจตใจ การออกก าลงกายและการรบประทานอาหารครบทกหมทเปนประโยชนตอระบบประสาทและสมอง เนองจากโรคอลไซเมอรเปนโรคความจ าเสอมทรกษาไมหาย การจดการผปวยจงนบเปนสงทส าคญอยางยง โดยเฉพาะบทบาทของผดแล ซงมกจะเปนคสมรส หรอญาตใกลชด เปนทรกนวาผปวยโรคนจะสรางภาระใหแกผดแลอยางมาก ทงในทางกายสงคม ทางจต ทางสงคมและเศรษฐกจ ในประเทศทก าลงพฒนาโรคนนบเปนหนงในโรคทกอคาใชจายทางเศรษฐกจตอสงคมมากทสด ส าหรบตวผปวยเปนโรคอลไซเมอรมกจะไมรตววาตวเองก าลงปวย ดงนน หากคนใกลชดสงเกตเหนความผดปกตทเขาขายกบอาการขางตน ควรน าไปพบแพทยและใหความรวมมอดวยด

Page 46: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

46

การดแลอาการทเกยวกบกจกรรมและการด าเนนชวตประจ าวน ผดแลควรใหโอกาสผปวยไดออกก าลงกายตามสมควร บางครงอาจพาเขาสงคมบาง ปลอยใหชวยเหลอตนเองบาง พาไปเทยวเพอลดความเครยด และใหเกดการเรยนรสงใหมๆ อยบอย ๆ การชวยเหลอเรองความจ าทบกพรอง ผปวยโรคอลไซเมอรมกจะมอาการหลงลม ดงนน การใชปฎทนในเรองของวน เวลา จะชวยไดมาก การเขยนชอ ทอย สงของเครองใชทจ าเปนในชวตประจ าวน เพอไมใหผปวยลมของตนเอง กจะท าใหปญหาเรองนบรรเทาลง

การตดตอสอสารกบผปวย การตดตอสอสารเปนสงส าคญและจ าเปนส าหรบผปวย เวลาสอสารกบผปวยใหสบตามองหนาอยางใกลชด ควรพดชา ๆ ชด ๆ ใชประโยคทสนและเขาใจงาย พยายามเรยกชอผปวยเพอใหเกดความรสกสนทกบผปวย และเปนการเตอนความทรงจ าของผปวยดวย พยายามชวนคยถงเรองในอดตและล าดบเหตการณมาจนถงปจจบน เพอกระตนความทรงจ าในสวนน

การปองกน อลไซเมอร เปนโรคทไมสามารถจะรกษาใหหายขาดได การปองกนตวเองจงเปนหนทางหนง ทหลกเลยงการปวยจากโรคนได ดงนน เราจงควรรบประทานอาหารทเปยมไปดวยแรธาต วตามน ทชวยบ ารงรกษาระบบประสาทและสมองอยเสมอ เชน ขาวกลองงอกทมสารกาบา หรอกรดอะมโนบวทอกทชวยบ ารงระบบประสาท ใบแปะก๏วย เนองจากมสารสกดคอสารแอนตออกซแดนท จะชวย ในการไหลเวยนไปเลยงสมองไดด วตามนอ ชวยลดอตราเสยงของการเกดโรคหลอดเลอดสมองและลดระดบคอเลสตอรอท น ามนปลาหรอโอเมกา -3 ชวยบ ารงสมองดานความทรงจ า และการเรยนร โคลนเปนสวนประกอบของเลซทนและเปนสวนหนงของสารอะเซทลโคลน ทเปนสารสอขาวในสมองทรางกายสามารถผลตไดเอง พบไดมากในถวเหลอง ไขแดง ตบ ขาวโอ๏ต กระหล าปล กระหล าดอก เนอสตว และปลา เปนตน นอกจากนการท ากจกรรมตาง ๆ ทเปนประโยชนตอระบบประสาทและสมอง กจะมสวนลดความเสอมของโรคอลไซเมอรได การออกก าลงกายบอย ๆ กจะท าใหเลอดไหลเวยนดและไดรบออกซเจนเปนผลดตอระบบประสาท การฝกเซลลสมองโดยการเลนเกมปรศนาตาง ๆ เปนการท าใหสมองไดออกก าลงกายเชนเดยวกบการเรยนรสงใหม ๆ การเพมและสรางความกระตอรอรนใหมากขน

Page 47: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

47

ผทด าเนนชวตหรอกจกรรมตางๆ ดวยความกระตอรอรนมโอกาสนอยกวาทจะเปนโรคอลไซเมอร และความพยายามท าจตใจใหเบกบานและผอนคลายอารมณอยเสมอ ไมเครยด เพอท าใหรางกายและจตใจสมดล ไมมการกระตนท าใหเกดสารอะดรนาลนหลงจนไปรบกวนการท างานของระบบประสาท

การประกอบกจกรรมรวมกนและวถชวตในชมชนวดทาสะแบง

การบรรจภณฑขาวกลองงอกหอมมะลวดทาสะแบง

Page 48: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

48

การจ าหนายผลตภณฑขาวกลองงอกหอมมะลในจงหวดรอยเอด

Page 49: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

49

แหลงอางอง

กรมการขาว. เอกสารเผยแพร ป 2552. ส านกงานเกษตรอ าเภอแวงใหญ, ขอนแกน : 2552. กรมสงเสรมการเกษตร. การปลกขาวทถกตองและเหมาะสม. สวนสงเสรมการผลตขาว กระทรวงเกษตรและสหกรณ, กรงเทพฯ : 2545. ตนกลา นาตรง. ขาวกลองงอกและผลตภณฑแปรรปจากขาวกลองงอก. กรงเทพฯ : บรษท ไพลน

บ๏คเนต จ ากด, 2552. ภมปญญาพนบาน ชมชนวดทาสะแบง ต าบลมะบา อ าเภอทงเขาหลวง จงหวดรอยเอด. วชรนทร แสนรงเมอง. ภมปญญาพนบานในการพฒนาการผลตขาวหอมมะลมาตรฐานเพอการสงออก

Page 50: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

50

ของเกษตรกรในเขตทงกลารองไห. วทยานพนธ ปร.ด. มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2551.

วารสาร สมนไพรเพอสขภาพ. ขาวเมลดนอย แตมรอยพนคา. ส านกพมพ ยทไลซ จ ากด, กรงเทพฯ : 2546.

ศนยวจยขาวอบลราชธาน http://ubn.ricethailand.go.th/ ส านกงานเกษตรและสหกรณจงหวดรอยเอด. พนทปลกขาวจงหวดรอยเอด. งานศนยขอมล

การเกษตรและสหกรณ, กระทรวงเกษตรและสหกรณ. กรงเทพฯ : 2549. http://th.wikipedia.org/ http:// thairice.org www.patomsit.net www.b2eoryza.com

Page 51: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

51

กจกรรมการเรยนรสงเสรมอาชพการท าขาวกลองงอกหอมมะลชมชนวดทาสะแบง

Page 52: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

52

การท ากจกรรมรวมกนของบคคล 3 วยในชมชนวดทาสะแบง

Page 53: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

53

การท ากจกรรมรวมกนของบคคล 3 วยในชมชนวดทาสะแบง

Page 54: คู่มือข้าวกล้องงอกหอมมะลิวัดท่าสะแบง ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง

ขาวกลองงอกหอมมะล ชมชนวดทาสะแบง

54

คณะผจดท า

1. พระครสทธวโรภาส เจาอาวาสวดทาสะแบง ประธาน 2. พระอนสรณ ปภสสโร วดทาสะแบง รองประธาน 3. พระมหา ดร.ทองจนทร กมโล วดทาสะแบง ผประสานงาน 4. คณะสงฆวดทาสะแบงทกรป วดทาสะแบง กรรมการ 5. นายบญเสรม เครอน าค า ก านนต าบลมะบา กรรมการ 6. นายประพนธ ดลกศร ผใหญบานหม 4 กรรมการ 7. นายธ ารง ทพยสาร ผใหญบานหม 7 กรรมการ 8. นายประดษฐ ฤทธวฒ ผชวยผใหญบานหม 4 กรรมการ 9. นางคมทอง จ านงคจตร สารวตรก านนต าบลมะบา กรรมการ 10. นางสปรยา ทพยสาร สารวตรก านนต าบลมะบา กรรมการ 11. นางสาวกตตกา ชดขนทด บานทาสะแบง กรรมการ 12. นางวภา ชดขนทด ผชวยผใหญบานหม 7 ภมปญญาพนบาน 13. นายประจนทร ใจขาน บานทาสะแบง ภมปญญาพนบาน 14. นายพบลย เกษเพชร บานทาไคร ภมปญญาพนบาน 15. ดร.วชรนทร แสนรงเมอง นกวชาการ ทปรกษาและถอดบทเรยน