หลกสตรเถาแกนอย”เพอการออม”

ศนยตมโฮมลกหลาน บานเหลาลง

“แหลงเรยนรตามอธยาศยของคนหลายวย”

โครงการน ารองการจดการศกษาแบบมสวนรวมขององคกรในชมชนเพอสขภาวะคนไทย

โดยศนยโฮมลกหลาน บานเหลาลง รวมกบมหาวทยาลยธรกจบณฑตย สสส.

1

หลกสตรการเรยนรเถาแกนอย”เพอการออม”

ชอหลกสตร การเรยนรเถาแกนอย “เพอการออม”

หลกการ ปจจบนกลมออมทรพยสวนใหญยงขาดความรความเขาใจในการออม การท าบญชและทะเบยนกลมออมทรพย เทาทควร ซงการออม การจดท าบญชเปนหวใจส าคญในการบรหารจดการกลมและการด าเนนงานของกลมเพอใหกลมรวบรวมขอมลทางการเงนและจดท าบญช ไดอยางมระบบและสามารถตรวจสอบไดพรอมทงน าไปใชประกอบในการน าเสนอตอผเกยวของ ทงดานการเพมทนจากสถานการณอนๆ หรอหนวยงานอนทเกยวของ กลมเถาแกนอย”เพอการออม”จงควรจดการเรยนรใหความร ความเขาใจในการออม การบญชและน าความรทไดไปด าเนนการ ออมทรพย จดท าบญชใหแกกลมตวเอง จดมงหมาย เพอใหผเรยนสามารถ

1. เพอใหสมาชกกลมเถาแกนอย มความร ความเขาใจเกยวกบระบบบญชและทะเบยนกลมออมทรพยเพอการผลตและสามารถอธบายได

2. เพอใหสมาชกกลมเถาแกนอย มทกษะในการจดท าบญชและทะเบยนของกลมออมทรพยเพอการผลตไดอยางถกตอง

3. เพอใหสมาชกกลมเถาแกนอย สามารถน าความรไปจดท าบญชและทะเบยนของกลมไดดวยตนเองและตรงกบความตองการของกลม

4.เพอใหสมาชกกลมเถาแกนอยสามารถรวมกลมกนออมทรพยเพอเปนทนในการผลตในอนาคต

2

โครงสรางหลกสตร

เรอง

ท เนอหา

ชม.

ทฤษฎ

ชม.

ปฏบต หมายเหต

1 ความรพนฐานเกยวกบบญชและทะเบยนกลมออมทรพยเพอการผลต - ความหมายและประโยชนของการจดท า

บญช ความส าคญในการจดท าบญช

ประเภทของบญชทเกยวของ กบ กลมออม

ทรพย เชน บญชรายวน(แยกไดบญชเงน

สด บญชรายวนรบ บญชรายวนจาย )

สมดบนทกการประชม ทะเบยนคณะ

กรรมการฯ สมดลงเวลาการท างานของ

คณะกรรมการ ทะเบยนคมทรพยสน

2 4 - อธบาย ยกตวอยาง - ลงมอปฏบตจรง

2 การจดท าทะเบยนและเอกสารตาง ๆ ของกลมออมทรพยเพอการผลต -ความหมาย ขนตอนการปฏบต

ความหมายของทะเบยนกลม ความส าคญ

ประโยชนของทะเบยนและเอกสารตาง ๆ

ประเภท ทะเบยนกลมและเอกสารตาง ๆ

บนทกการประชม ทะเบยนคม

คณะกรรมการสมดลงเวลาการท างานของ

คณะกรรมการ สมดตรวจเยยม ฝก

ปฏบตการลงทะเบยนตางๆ

2 4 - อธบาย ยกตวอยาง - ลงมอปฏบตจรง

3

เรองท เนอหา ชม.

ทฤษฎ

ชม.

ปฏบต หมายเหต

3 การเรยนรชมชน เรองสวสดการชมชน - ความรในการเกบขอมลชมชน - เทคนคการสมภาษณ - ระดมความคดวางแผนเกบขอมล

2 4 -อธบาย -ลงมอปฏบตจรง

4 - ออกเกบขอมล เรยนรชมชน - ส ารวจขอมลครอบครวตนเอง

10 - ลงมอปฏบตจรง - ท าบญชครวเรอน

5 การจดท าบญชกลมออมทรพย -ความหมาย ค าอธบายแบบฟอรมการท าบญชรายวน(บญชเงนสด บญชรายวนรบ บญชรายวนจาย) บญชแยกประเภท งบก าไรขาดทน งบดล และแบบฟอรมเอกสารทเกยวของกบการลงบญช ฝกปฏบตขนตอนการลงบญชรายวน(บญชเงนสด บญชรายวนรบ บญชรายวนจาย)

4 4 - อธบาย ยกตวอยาง - ลงมอปฏบตจรง

6 เทคนคการตรวจสอบบญช -ความส าคญในการตรวจสอบบญช ขนตอนการตรวจสอบบญชรายได รายจาย ทรพยสน หนสน ทน

4 -ลงมอปฏบตจรง

รวม 10 30 สออปกรณ

1. สอบคคล 2. สอเอกสารประกอบการเรยนร 3. สอ CD VCD 4. สถานทจรง ชมชน หมบาน

4

การวดผลประเมนผล

1. การสงเกต 2. ผลงานจากการลงมอปฏบตจรง 3. จากการรวมกลมออมทรย 4. การตอบค าถามการซกถาม

หลกการเรองการออม ตามหลกเศรษฐกจพอเพยง

ประเทศไทยเรานน เปนประเทศทอดมสมบรณดวยทรพยากรธรรมชาต คอ ม ทะเล มภเขา มปา มพช มสตวนานาชนด เราพดรวมๆ วา ในน ามปลา ในนามขาว โดยเฉพาะภาคใตของเรามครบทกอยาง เราจงไมเดอดรอนในการแสวงหาปจจย 4 มาบ ารงชวตของเราเลยอยากกนปลากหากนได ใกลๆ บาน อยากกนผกกนพชกมใหกน เจบปวยเรากมยาสมนไพร ยามไขใจเรากม พระคอยชวยเหลอ คอยใหทงสตและปญญา สอนใหเรามศลมธรรม ไมเปนคนประมาทขาดสต แตมาบดน วนน สงทวาขางตนนนไดสญหายไป เกอบจะหมดสน จะเหลอกเฉพาะความทรงจ าของคนสงอาย อนชนคนรนหลงของเราไมมโอกาสไดสมผสบรรยากาศดงกลาวอกตอไป เราถกสอนใหเขาใจวานคอความเจรญ คอ มถนนหนทาง เตมไปหมด มรถวงจนคนไมมทเดน มรานขายของ 24 ชวโมง มอะไรตออะไรเตมไปหมด แตทเราขาด คอ ความอยดมสข เราตองอยรอน นอนทกขกบเรองตาง ๆ มากมาย

ทงหมดนเราไดขอสรปแลววา เพราะเราเสยรลทธทนนยม ซงเปนระบบคด ระบบร ระบบท าของฝรงทเราคดวาเขาเจรญกวาเรา เราจงเชอเขาเกอบทกอยาง เหนเขาท าอะไรกคดวาดหมด เชนฝรงนอนแกผา นงนอยหมนอย เรากคดวาด ฝรงแนะใหท าโนนท าน เรากท าตามฝรงแนะใหเรา ขายดน ขายน า ถางปา ขดภเขา เรากท า เพอใหไดสงทเรยกวา เงน กเปนอนพอ...แตในทสดทรพยากรธรรมชาตทกประเภทกถกดด เขาทองฝรงเกอบหมด แมแตลกหลานของเรากไปเปนคนรบใชพวกเขา เดกสมองดทงหลายถกดดเขาเมอง เขากรงเทพ และเลยไปเมองนอก ไปท างานอยกบฝรง กลบบานไมถก ผลคอ ชมชนเราขาดคนดแล คนทอยในชมชนกออนแอชวยตนเอง ชวยกนเองไดยาก หรอไมได จงเกดปญหาสารพดตามมา ดวยสายพระเนตรอนยาวไกล พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงเหนภยคกคามทวาน จงไดทรงคดคนหาวธการแกไข และในทสดกทรงคนพบและบอกใหประชาชนคนไทยไดเรยนรและปฏบตตาม เพอกและแกไขปญหาตาง ๆ ทเกดขน ในสงคมของเรา

5

ขอคนพบทวานน เมอน ามาสรปรวมแลว เรยกวา "ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง" คอ วธร วธคด และวธปฏบตเพอพฒนาตนของทกคน ทกอาชพ ทกชมชน เพอความอยดมสขรวมกนของทกคน เรยกคนความดงามทเราเคยมอยกลบมาและคนหาทางเดนทถกตองกนใหม โดยการศกษาใหมความรจรงในสงทม สงทท า ใหมคณธรรม คอ ความขยน อดทน ซอสตย สจรต มความร ความคด และการกระท าทพอประมาน พอด มเหตมผล มการระวงตน ไมประมาท รจกระวงภยในชวต การร การคด และการกระท าลกษณะนแหละเรยกวา การปฏบตตามปรชญาความคดเศรษฐกจพอเพยง หลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ทผรทงหลายน ามาพดมาสอนกนขณะนมโดยสรปดงน 1. ใหทกคน ทกชมชนด าเนนชวตไปในทางสายกลาง ซงเปนแนวทางทปราชญทงปลาย เขาสอนกนมานาน เชน พระพทธเจากสอนเรองนทเรยกวา มชฌมาปฏปทาหรอ มชเฌนธรรม คอ มรรคมองค 8 มสมมาทฐ คอ ความเหนถกเหนชอบ เปนตน 2. หลกการของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง คอ ความพอประมาณ พอด ความมเหตผล ความมภมคมกน ผลกระทบทงจากภายนอกและภายใน 3. เปาประสงค คอ ใหเกดความสมดล และพรอมตอการรองรบการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและกวางขวาง ทงดานวตถ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรมจากภายนอกไดเปนอยางด 4. เงอนไข โดย 1) จะตองเสรมสรางพนฐานจตใจของคนในชาต โดยเฉพาะเจาหนาทของรฐ นกทฤษฎและนกธรกจใหมส านกในคณธรรมความซอสตยสจรต และใหมความรอบรทเหมาะสม 2) ด าเนนชวตดวยความอดทนมความเพยร มสต และความรอบคอบ 3) จะตองอาศยความร ความรอบคอบ และความระมดระวงอยางยงในการน าวชาการตาง ๆ มาใชในการวางแผน และด าเนนการทกขนตอน เรองการออม การออมคออะไร ในพจนานกรมฉบบบณฑตยสถาน พทธศกราช 2525 ใหนยามไววา ออม ก. ประหยด เกบหอมรอบรบ, เชน ออมทรพย; ถนอม, สงวน, เชน ออมแรง จากความหมายน แสดงวา การออม คอ การประหยด การเกบหอมรอบรบ การถนอม และการสงวน สงทจะประหยด หรอเกบหอมรอบรบ ไดแก ทรพยสนเงนทอง ฉะนน การออม จงมความหมายกวาง คอหมายถง การใชสงมคามคณทงหลายอยางระมดระวง อยางไมประมาท อยางมเหตมผล ทงในตนและนอกตน คอ ตนเอง ชวตของตนเองซง แตละคนจะตองถอวา มความหมายสงสด ส าคญสงสด จงตองรจกตระหนกถงคณคาของชวต ไมปลอยปละละเลยให ตกต าใหไรคา พยายามรกษาและพฒนาใหเจรญใหได ในขณะเดยวกน

6

ทรพยสนเงนทอง ขาวของตาง ๆ ทเปนปจจยในการด ารงชพ กตองใหความส าคญ ตองรจกเกบรจกใช ไมปลอยปละละเลย ไมต าน าพรกละลายแมน า ไมโคนปาเพอหานก เปนตน จะเหนไดวา การออมมไดมงทออมเงนอยางเดยว แตหมายถง การออมชวตตนเอง และปจจยในการด ารงชพทกอยาง การออม ในเบองตน เปนเรองของคน คอ จดเรมตนจะเกดทคน การออมจะเกดไดกเพราะคนไดรบการศกษาเรยนร มคร คอ พอแม เปนตน เปนผแนะน าสงสอน ใหความส าคญ ความจ าเปน และผลหรอคณประโยชนทเกดจากการออม เมอโตขนกคดไดเอง ท าไดเอง และสอนผอนตอไป การออมจงเปนเรองของการศกษา การพฒนาชวตของคนลกษณะหนง คอ การฝกใหร ใหคด และใหท าในสงดมประโยชน การออมชวต ออมเงน ออมทรพยากรธรรมชาตมปาไม แหลงน า แหลงดน กตองเรมตนทการเรยนร การคดและการปฏบตเชนเดยวกน การออมใหคณประโยชนแกเราอยางไรบาง กลาวโดยรวมการออมใหประโยชนตอการด ารงชวตและการพฒนาชวตของเรา ไมวาจะเปนการ ออมเงนและออมทรพยากรอน รวมทงการออมชวต หากจะแยกใหเหนเปนเรอง ๆ กแยกไดดงน 1) ดานเศรษฐกจ เศรษฐกจ แปลวา กจทประเสรฐ คอ เปนกจทชวยใหชวตด ารงอยและเปดโอกาสใหคนไดพฒนาชวตคนใหเจรญ ใหสงขนได การประกอบอาชพ เชน การปลกพชผก เพอบรโภค เพอแจกจายแกเพอนบาน หรอเพอจ าหนายใหไดเงนมา เพอน าไปแลกกบปจจยดานอน เชน ยารกษาโรค ทอยอาศย เครองนงหม ยานพาหนะ เปนตน เรยกกนวา เปนเรองกจกรรมดานเศรษฐกจ คอ เรองการผลต การแจกจาย และการบรโภค เงนเปนตวกลางของการแลกเปลยน หรอซอขายปจจยทงหลาย จงมความส าคญตอการด ารงชพสงมาก โดยเฉพาะปจจบน การจะมเงนไดกเปนเรองยาก ดงนน เมอไดมากตองรจกประหยดรจกออม เพอแลกเปลยนสงของปจจยในการด ารงชพตอไป 2) ดานสงคม ในกระบวนการออม ถารวมกลมการออมตงแตระดบครอบครว ชมชน หมบาน ต าบล ถงจงหวด ทปฏบตกนอยขณะน เหนไดชดวา มผลดดานสงคม คอ เปนกจกรรมสงเสรมความสมพนธทดระหวางกน ใหคนคดถงกน เอออาทรตอกน หรอรกกนมากขน อยางกรณการออมสจจะลดรายจายวนละ 1 บาท เปนเครองมอใหคนทเปนสมาชกคด เอออาทรตอเพอนสมาชก ตอผดอยโอกาส ผพการชวยตวเองไมได และไดมสวนชวยเพอนตงแตวนลมตามาดโลกจนถงวนตาย ถาไดปฏบตกนอยางจรงจงกจะชวยเสรมสรางความเขมแขงใหกบครอบครว และ

7

ชมชนไดทางหนง 3) ดานวฒนธรรม กจกรรมทคนสวนใหญถอปฏบตกนอยางแพรหลาย มสาระทงทเปนความร ความคด การปฏบตทมแบบแผนแนนอน และท าอยางตอเนอง และใหผลเปนความดแกผปฏบต เราจดวาเปนวฒนธรรม พฤตกรรมการออม กจกรรมการออม ผลการออมมลกษณะเชนวาน จงจดวาเปนวฒนธรรมส าคญของชมชนไดอยางหนง ถาไดปฏบตกนอยางจรงจงตลอดไป เพราะเนอในของการออม นนมองคประกอบของความเปนวฒนธรรมครบถวน คอ มทงองคความร วธปฏบต และผลการปฏบตทชดเจน ใหประโยชนแกผปฏบตดไดทง 4 ดาน คอ ดานกาย ดานสงคม ดานใจ และดานจตวญญาณ 4) ดานการศกษา ภาพรวมทางกระบวนการการออมเปนเรองของการเรยนร การฝกตนเอง ผท าการออม หรอเปนสมาชกกลมเพอออมเพราะตองรหลกคด หลกการและหลกปฏบต ตลอดถงผลลพธทพงไดพงม การททกคนเดนเขาสกระบวนการนไดชอวา เดนเขาสกระบวนการทางการศกษา เพอพฒนาตนเอง ดงไดกลาวแลวในตอนตน ผเขารวมกจกรรมน อยางตงใจจะเรยนรกจะไดรบประโยชนสวนนอยางครบถวน โดยไมรตว และจะพบวาตนเองเปลยนแปลงไปในทางทดขน ทงดานการร การคด การพด และการท า 5) ดานทรพยากรธรรมชาตแวดลอม ดน น า ปา เขา สตว พชทเราไดเหน อยรอบ ๆ ตวเรา บานเรา ชมชนเรา คอ ชวตเรา เพราะวา เราตองอาศยดน น า ปา เขา พช สตวเหลานน จงมชวตอยได ดนหด น าแหง ฝนแลง ปาถกเผา ภเขาพง สตวลมตายดวยโรคบางชนด ภาวะเชนน คอ สญญาณเตอนภยอนใหญหลวง ไดเกดขนแกมนษยแลว เพราะเราเปน อยได พฒนาได กโดยอาศยสงเหลาน การพดถงการออมทรพยสนหรอทรพยากรธรรมชาต จงเปนเรองใหญยงเทากบออมชวต เงนทองจะมความหมายกเมอมสงน เมอไมมสงน เงนทองกหมดความหมาย กลายเปนเศษกระดาษ เศษโลหะทกนไมได ชวยชวตมนษยไมไดเลย การใชเงนเพอจดการทรพยากรใหคงอยในภาวะปกต จงเปนเรองตองคดตองท า 6) ดานการพฒนาชวต การออมเปนเรองการร การคด และ การท า การออมทเรมดวยการเรยนรเรองสจจะ คอ ความจรงทร ทคด ทพด ทท า ของตนเอง วาจะตองพดจรง ท าจรง คดจรง และรจรงนน นบเปนการเรยนรเพอรจกตนเอง รจกความสมพนธระหวางคนกบผคนในครอบครว ในชมชน เปนตน โดยเฉพาะคนในครอบครว มภรรยา หรอสาม และลก ๆ รวมปยาตายาย ถาคนในครอบครวรจกสจจะ คอ ความซอสตย ซอตรง จรงใจ จรงวาจา จรงการท าตอกน รจกขมใจในบางโอกาสบางกรณ รจกอดทนอดกลน รจกสละสงของใหแกกน และรจกสลดอารมณมวหมอง เปนตน กมคณตอชวตของคนในครอบครว อยางมากมายแลว ยงไปกวานน ถาไดศกษาใหลกลงไปในสจจะของชวตทงทตนเอง ผอน สงอน รอบ ๆ ตวอกดวยแลว กจะยงเพมคณประโยชนใหอกมากมาย จนถงขนเขาใจสจธรรม ทงทตนเองผอน และสงอน กถอวา ถงขนสดยอด ของการพฒนาชวตแลว

8

เรองการท าบญชครวเรอน การท าบญชเปนกจกรรมเรยนรอยางหนง การท าบญช จงเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร การศกษา การฝกตน เพอใหเกดการปฏบตพฒนาความร ความคด และการปฏบตทถกตอง กอความเจรญทงในดานอาชพหรอเศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม เปนตนได การท าบญช คอ การจดบนทก ขอมลเกยวกบเงอนไขปจจยในการด ารงชวตของเรา ในครอบครวของเรา ชมชนของเรา และประเทศของเรา ขอมลทไดจากการบนทกจะเปนตวบงชอดตปจจบนและอนาคตของชวตเรา เราสามารถน าขอมลอดตมาบอกปจจบนและอนาคตของเราได ขอมลทไดทบนทกไว จะเปนประโยชนตอการวางแผนชวตและกจกรรมตาง ๆ ในชวต ในครอบครว ในชมชน ในประเทศของเราได บญชครวเรอน มไดหมายถง การท าบญชหรอบนทกรายรบรายจายประจ าวนเทานน แตอาจหมายถงการบนทกขอมลดานอน ๆ ในชวต ในครอบครว เปนตน ของเราไดดวย เชน บญชทรพยสน พนธพช พนธไม ในบานเราในชมชนเรา บญชความรความคดของเรา บญชผทรงคณ ผรในชมชนเรา บญชเดกและเยาชนของเรา บญชภมปญญาดานตาง ๆ ของเรา เปนตน หมายความวา สงหรอเรองราวตาง ๆ ในชวตของเรา เราจดบนทกไดทกเรอง ทานลองคดดทวา ถาเราท าได ผลดจะเกดขนกบตวเรา ครอบครวเรา ชมชนเรา ประเทศเราไดมากแคไหน ตวเรา ครอบครวเรา ชมชนเรา...ประเทศเรา กจะเปนคนเรยนร ครอบครวเรยนร ชมชนเรยนร และประเทศเรยนร การเรยนรเปนทมาของปญญา ปญญาเปนทมาของความเจรญทงกาย สงคม ใจ และจตวญญาณของมนษย จะเหนวา การท าบญช หรอการจดบนทกนส าคญยงใหญขนาดไหน บคคลส าคญ? เชน ทานพทธทาส ในหลวง สมเดจพระเทพ เปนตน ลวนเปนนกบนทกทงสน การบนทก คอ การเขยน เมอมการเขยนกมการคด เมอมการคดกกอปญญา เมอเกดปญญา เรากมองเหนเหตเหนผล เมอเหนเหตเหนผล เรากจะคดจะท าใหถกตามเหตตามผล เมอท า พด คด ไดถกเหตถกผล นนคอ ทางเจรญของเรา การท าบญชครวเรอนในดานเศรษฐกจ หรอการบนทกรายรบรายจายททางราชการพยายามสงเสรมใหเราไดท ากน นน เปนเรองการบนทกรายรบรายจายประจ าวนประจ าเดอนวา เรามรายรบจากอะไรบาง จ านวนเทาใด มรายจายอะไรบาง จ านวนเทาใด ในแตละวน สปดาห เดอน และ ป เพอจะไดเหนภาพรวมวา เรารบเทาใด จายเทาใด เหลอเทาใด หรอเกน คอ จายเกนรบเทาใด รายการใดจายนอยจายมาก จ าเปนนอยจ าเปนมาก จ าเปนนอย อาจลดลง จายเฉพาะทจ าเปนมาก เชน ซอกบขาว ซอยา ซอเสอผา ซอมแซมบาน การศกษา เปนตน เทาใด ซอบหร ซอเหลา เขาบาร บาหวย เปนตน จ านวนเทาใด เมอน ามาบวกลบคณหารกนแลวขาดดลเกนดลไป

9

เทาใด เมอเหนตวเลข เรากอาจคดไดวาไอสงไมจ าเปนนนมนกจายเยอะ ลดมนไดไหม เลกมนไดไหม ถาไมลดไมเลกมนจะเกดอะไร กบเรากบครอบครวเรา กบประเทศเรา ถาคดได กเทากบวา รจกความเปนคนไดพฒนาตนเอง ใหเปนคนมเหตมผล เปนคนรจกพอประมาณ เปนคนรกตนเอง รกครอบครว รกชมชน และรกประเทศชาตมากขน จงเหนไดวา การท าบญชครวเรอน ในเรองรายรบรายจายกด เรองอน ๆ กด กคอวถแหงการเรยนรเพอพฒนาชวต ตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง นนเอง

ตวอยางบญชครวเรอน

การท าบญชรบ-จาย หมายถง การจดบนทกรายการเกยวกบการเงนทกรายการ ทงทไดรบเขามาและทตองจายออกไป เพอศกษาเปรยบเทยบผลการด าเนนกจการวา ไดก าไร หรอ ขาดทน เพยงไร ประโยชนของการท าบญชรบ-จาย 1.เพอจดบนทกรายการการด าเนนกจการเรยงล าดบกอนหลง 2.งายตอการตรวจสอบ 3.เปนการควบคมรกษาทรพยสนของกจการ 4.ปองกนความผดพลาดในการด าเนนกจการ 5.สามารถปรบปรงแกไขทน 6.ท าใหทราบฐานะของกจการ 7.เปนประโยชนในการตรวจสอบผลก าไร-ขาดทนไดทกเวลา หลกการท าบญชรบ-จาย 1. จดท าแบบฟอรมบญชรบจายอยางงาย ใหสะดวกตอการจดบนทกรายการ 2. จดบนทกรายการเรยงล าดบตามเหตการณทเปนจรงทเกดขน 3. สรปยอดเงนรายรบรายจาย ประจ าวน เปรยบเทยบผลการด าเนนกจการประจ าวน 4. ยกยอดเงนในบญชรบ-จายไปไวในวนถดไป หากเปนกจการทไมมรายรบ-จายทกวน 5. อาจสรปและประเมนผลรายรบ-จาย เปนรายเดอนหรอ 2-3 เดอนกได

10

การท าบญช ถงชา แต ชดเจน (slow but sure) รายรบ มทมา 15 แหลง / ตกน าใสตม จากการผลต หยาดเหงอ แรงงานตนเอง 1. ขายผลผลตจากการท าเกษตร 2. ขายผลผลตจากการเลยงสตว-ผลพลอยไดจากสตว 3. ขายผลผลตจากหตถกรรม 4. ขายสนคาทซอมา หรอซอมา-ขายไป เชน รานช า ขายขาวแกง 5. ขายพช-สตว ทหาจากธรรมชาต รวมถงการเกบขยะขาย รายได จากการใหบรการ 6. คาจางจากการท างาน 7. เงนเดอน เบยเลยง คอมมชชน 8. เงนสงเคราะห บ าเหนจ บ านาญ โบนส 9. รายไดจากการขาย/ใหเชา ทดน ยานพาหนะ เครองมอ 10. รายรบจากดอกเบยเงนใหก เงนฝาก เงนลงทน ถงได แต ไมแนนอน ซ าอาจมภาระ 11. รายไดจากการเสยงโชค 12. ไดรบจากการกยม 13. ญาตทอยนอกครวเรอนสงมาให 14. เงนชวยงานแตง งานศพ ฯลฯ 15. ลาภลอย กรณพเศษ รายจาย เงนไหลออก 7 ชองทาง 1. คาใชจายในการประกอบอาชพ 2. คาอาหาร 3. คายา-สขภาพอนามย 4. เสอผา เครองแตงกาย เครองประดบ 5. ทอยอาศย 6. ลงทน-สงคม-พกผอน หยอนใจ 7. การศกษา

วงจร

เปน หน เกด เมอเรารบ ไมทนจาย

- จะแกอยางไร : วถชวต

- จะลดคาใชจาย อะไร ไดบาง

- เพมรายได

11

ตวอยางบญชรายรบ – รายจายอยางงาย

ว/ด/ป รายการ รายร ราย าย

าท สต าท สต าท สต

12

ตวอยางบญชหนและสจจะ

ล าดบท

ชอ – สกล บานเลข

ท หน

แรกเขา สจจะรายเดอน

มค. กพ. มค. เมย. พค. มย. ........

13

ภาคผนวก

14

รายชอผรวมกจกรรม

วนท...............เดอน.......................พ.ศ.......................

ล าดบท ชอ-สกล ลายมอชอ 1 ด.ญ.เจนจรา ฉวศรวฒนา 2 ด.ช.วรพทธ ทาดาจนทร 3 น.ส.เพยงฤทย ยนดมาก 4 ด.ช.จรวฒน บตรราช 5 ด.ช.นชคณ บตรราช 6 ด.ช.ชยธร ซาชโย 7 ด.ญ.มนญชยา ซาชโย 8 ด.ช.สรตน กาบภายสงค 9 ด.ช.ณฐพล ชาระมาตย 10 ด.ช.ปฏภาณ ชาญสมร 11 ด.ญ.ลลนา สมบรณพนธ 12 ด.ญ.โสภตา มหามาตย 13 ด.ช.กรวทย กนฮะ 14 ด.ญ.กตตธช กลรกษา 15 นายวธนา กลรกษา 16 น.ส.ยพเยาว ธรรมทชอบ 17 น.ส.อารยา ศรนาม 18 ด.ช.เอกวน กาบภายสงค 19 ด.ช.รชภม ชนะพจน 20 ด.ญ.พรนพา นนทฤทธ 21 ด.ช.จรศกด นนทฤทธ 22 ด.ญ.วรรรภา ธรรมทชอบ 23 ด.ช.ประวทย ธรรมทชอบ 24 ด.ช.ณฐพงษ พนศร 25 ด.ญ.อจฉรา ผาภม 26 ด.ญ.จฑาทพย ผาภม

15

27 ด.ช.อภสทธ สระพนจ 28 ด.ช.พรพงษ สรพนจ 29 ด.ช.ภานพงษ จตวสย 30 ด.ญ.เกตมณ วงเชยงขวาง 31 ด.ญ.ปวณา ทองช านาญ

ล าดบท ชอ-สกล ลายมอชอ 32 ด.ช.อทธกร มทอง 33 ด.ช.ทกษณ ศรสนอง 34 ด.ช.สรเสธ สนนเออ 35 ด.ช.ธนธช เชอลนฟา 36 ด.ญ.ปทมาพร แถวพนจ 37 ด.ช.วรยทธ โสปะต 38 ด.ช.ณฐวฒ มาตยชาร 39 น.ส.พรพมล มาตยชาร 40 ด.ญ.ณฐวรา ธวนทา 41 ด.ญ.ปรศนา มหามาตย 42 ด.ช.ปฏภาณ หวยทราย

รายชอวทยากร

วนท...............เดอน.......................พ.ศ.......................

ล าดบท ชอ – สกล ลายมอชอ

1 นายมานตย ซาชโย 2 นางจฑารตน บตรราช 3 นายช อทมพร 4 นางปารชาต ซาชโย

16

ตารางอบรม

หลกสตรเถาแกนอย”เพอการออม”

โครงการน ารองการจดการศกษาแบบมสวนรวมขององคกรในชมชนเพอสขภาวะคนไทย

โดยศนยโฮมลกหลาน บานเหลาลง รวมกบมหาวทยาลยธรกจบณฑตย สสส.

วน/เดอน/ป เนอหา เวลา วทยากร 3 เม.ย.54 ความรพนฐานเกยวกบบญชและ

ทะเบยนกลมออมทรพยเพอการผลต

09.00-12.00 น. 13.00-16.00 น.

นางปารชาต ซาชโย

9 เม.ย.54 การจดท าทะเบยนและเอกสารตาง ๆ ของกลมออมทรพยเพอการผลต

09.00-12.00 น. 13.00-16.00 น.

นางปารชาต ซาชโย

10 เม.ย.54 การเรยนรชมชน เรองสวสดการชมชน

09.00-12.00 น. 13.00-16.00 น.

นายช อทมพร

16,17 เม.ย.54 - ออกเกบขอมล เรยนรชมชน - ส ารวจขอมลครอบครวตนเอง

09.00-12.00 น. 13.00-15.00 น.

นางจฑารตน บตรราช

23 เม.ย.54 การจดท าบญชกลมออมทรพย

09.00-12.00 น. 13.00-16.00 น.

นายมานตย ซาชโย

24 เม.ย.54 เทคนคการตรวจสอบบญช 09.00-12.00 น. 13.00-16.00 น.

นายมานตย ซาชโย

หมายเหต : ตารางนอาจเปลยนแปลงไดตามความเหมาะสม

17

ภาคผนวก

18

จากเดกเพอระดมสมอง มผใหญใหค าแนะน า

พบวาตองมหลกประกนส าหรบเดก

เปดรบสมาชก

ตวอยางภาพกจกรรมการเรยนร

19

กระบวนการเรยนร โดยวทยากรมานตย และคณะ

ทกคนตองปฏบตตามกฎระเบยบของกลม

ในการลงหน และออมเงน

20

ระเบยบขอบงคบกลมเถาแกนอย “เพอการออม”

บานเหลาลง หม 4 ต าบลบานด อ าเภออาจสามารถ จงหวดรอยเอด

ดวยศนยตมโฮมลกหลานบานเหลาลง และกลมเดกและเยาวชน หมท 4 ต าบลบานด อ าเภออาจสามารถ จงหวดรอยเอดไดจดตง กลมเถาแกนอย “เพอการออม” เมอวนท 1 เมษายน 2554 เพอใหมการออมเงน และมทนในการพฒนาอาชพ ในอนาคตโดยยดหลกคณธรรม 5 ประการ ในการเขาเปนสมาชก คอ

1.มความซอสตยตอกน 2.มความเสยสละอดทน 3.มความรบผดชอบตอตนเองและเพอนสมาชก 4.มความเหนอกเหนใจ เออเฟอเผอแผและชวยเหลอซงกนและกน 5.มความไววางใจกน

เพอใหการด าเนนงานเปนไปดวยความเรยบรอย จงไดประชมสมาชกรางขอบงคบ เพอเปนแนวทางการปฏบต ดงน

หมวดท 1 ขอความทวไป ขอท 1 ขอบงคบนเรยกวา “ระเบยบขอบงคบระเบยบขอบงคบกลมเถาแกนอย “เพอการออม” บานเหลาลง หม 4 ต าบลบานด อ าเภออาจสามารถ จงหวดรอยเอด” ขอท 2 กลมออมทรพยนมชอวา “กลมเถาแกนอย “เพอการออม”” ขอท 3 ทท าการกลมตงอยท ศนยตมโฮมลกหลานบานเหลาลง หม 4 ต าบลบานด อ าเภออาจสามารถ จงหวดรอยเอด ขอท 4 ในขอบงคบน “กลม” หมายถง กลมออมทรพย“กลมเถาแกนอย “เพอการออม””ตงขนในชมชนบานเหลาลง หม 4 ต าบลบานด อ าเภออาจสามารถ จงหวดรอยเอด ซงด าเนนการโดยเดกและเยาวชนในชมชน “สมาชก” หมายถง เดกและเยาวชน และบคคลทอาศยอยในชมชนบานเหลาลง หม 4 ต าบลบานด อ าเภออาจสามารถ จงหวดรอยเอด ทคณะกรรมการกลม พจารณาแลว เหนสมควรใหเขาเปนสมาชกไดและไดยนใบสมครเขาเปนสมาชกกลมฯ โดยเสยคาสมคร-คาธรรมเนยม 20 บาท “คณะกรรมการ” หมายถงคณะกรรมการบรหาร กลมเถาแกนอย “เพอการออม”

21

หมวดท 2 วตถประสงค ขอท 5 กลมไมมวตถประสงคในทางการเมอง แตมวตถประสงคเพอการพฒนาคน เศรษฐกจและสงคมของชมชน ดงตอไปน

1. เพอสนบสนนใหประชาชนในชมชนทกเพศ ทกวย ทกอาชพ มความประหยด อดออม และรจกการด ารงชวตแบบเศรษฐกจพอเพยง

2. เพอการสนบสนน สงเสรมและชวยเหลอสมาชก โดยจะด าเนนการตามหลก คณธรรม 5 ประการ คอ มความซอสตยตอกน มความเสยสละ อดทน มความรบผดชอบ ตอตนเองและเพอนสมาชก มความเหนอกเหนใจ เออเฟอเผอแผและชวยเหลอซงกนและกน มความไววางใจกน

3.เพอสนบสนนใหประชาชนรวมพลงกนเพอ การระดมทน และหรอการลงทนในการประกอบอาชพ ในอนาคต

หมวดท 3 สมาชกภาพ ขอท 6 สมาชก“กลมเถาแกนอย “เพอการออม””หมายถงเดกและเยาวชน และบคคลทอาศยอยในชมชนบานเหลาลง และ/หรอ บคคลทคณะกรรมการกลมออมทรพยพจารณาแลว โดยมมตเปน เอกฉนทใหเขาเปนสมาชกได ขอท 7 การสมครเขาเปนสมาชก ผสมครเขาจะตองยนใบสมครตามแบบฟอรมของกลมฯ พรอมทงช าระคาธรรมเนยมแรกเขาเปนเงน 20บาท คาสมดฝาก 10 บาท/เลม เงนสจจะ 30 บาทและเงนทนส ารอง (ซงจะมการเปลยนแปลงทกป) ขอท 8 สมาชกจะพนจากสมาชกภาพ เมอมเหตขอใดขอหนง ดงตอไปน

1.ตาย 2.ลาออก 3.เปนคนไรความสามารถหรอเสมอนไรความสามารถตามค าสงศาล 4.ยายทอยอาศยออกไปจากชมชน บานเหลาลง 5.ขาดการสงเงนสจจะสะสมตดตอกนเปนระยะเวลา 3 เดอน โดยไมมเหตผลอนควร

(ทางกลมจะออกหนงสอแจงใหทราบ หากไมมาตดตอตามเวลา จะถอวาพนจากการเปนสมาชก) 6.ถกศาลพพากษาลงโทษใหจ าคก หรอลมละลาย 7.ประพฤตตนเปนทเสอมเสยแกกลมออมทรพยสจจะ และมสมาชกไมนอยกวากงหนงของ

สมาชกทงหมดทมอยตามทะเบยนสมาชก เขาชอรองขอใหถอดถอนจากการเปนสมาชก และเสนอใหคณะกรรมการกลมฯ พจารณาถอดถอน ทงนมตของคณะกรรมการทพจารณาใหถอดถอนตองไมนอยกวา 2 ใน 3 ของกรรมการทมอยทงหมด

22

ขอท 9 การตงผรบโอนผลประโยชน 1.จะตองเปนผทสมาชกผตายระบไวในใบสมคร 2.ผรบโอนผลประโยชนตองยนค ารองขอตอคณะกรรมการ และแสดงส าเนาใบมรณะบตร

กลม ฯ จะจายเงนใหใน 30 วน นบตงแตวนทไดรบค ารองขอ ขอท 10 การจายเงนคนแกผสนสดการเปนสมาชก

1.กลม ฯ จะจายเงนคนใหภายใน 30 วน นบตงแตสนสดการเปนสมาชก 2.กลมฯ มอ านาจทจะหกเงนสมาชกทมหนสนผกพนตอกลมออมทรพยฯกอนคนเงน

ขอท 11 ความรบผดชอบของสมาชก สมาชกตองรวมกนรบผดชอบตอหนสนของกลม ฯ ทเกดขนจากกจกรรมทเกดจากความเหนชอบของทประชมใหญ

หมวดท 4 เงนทนของกลม

ขอท 12 เงนทนของกลม“กลมเถาแกนอย “เพอการออม”” ประกอบดวย 1.รายไดจากคาสมคร คาธรรมเนยมแรกเขารายละ 20 บาท คาสมดฝาก 10 บาท (เมอ

ท าสมดหายตองเสยคาสมดฝากใหม) โดยเงนจ านวนดงกลาวเมอช าระแลว จะไมคนใหไมวากรณใด ๆ

2.เงนสจจะสะสมประจ าเดอนของสมาชก ทน ามาสะสมกบกลมออมทรพยฯ 3.เงนบรจาค หรอเงนอทศให ซงมผบรจาคหรอผอทศใหประสงคจะใหเปนเงนทนของกลมฯ 4.เงนอน ๆ ทกลมฯ มมตใหน ามาเปนเงนทนของกลมฯ

ขอท 13 การเงนของกลม 1.เงนของกลม ฯ น าไปฝากไวทธนาคาร ออมสน สาขาอาจสามารถ

2.วนสนปทางบญช ถอเอาภายในเดอนธนวาคมของทกป 3.เมอสนปทางบญช ท าก าไร ขาดทน งบดล ใหคณะกรรมการตรวจสอบความถกตองลง

ลายมอชอรบรอง และใหแถลงผลสรปตอทประชมใหญ ขอท 14 ก าไรของกลมฯ (จะจดท าเมอมการด าเนนงานครบ 3 ป) ขอท 15 การรบฝากเงนสจจะสะสมของสมาชก

1.สมาชกตองน าเงนสจจะสะสมมาสงเอง ภายในวนท 5 ของเดอน ณ ทท าการกลมฯ ระหวางเวลา 09.00 – 12.00 น. หากพนก าหนดระยะเวลาดงกลาวทางกลม จะไมรบช าระเงน

2.ถากรณสมาชกไมอย หรอมกจธระอนใด ซงเปนเหตใหไมสามารถน าเงนมาช าระไดใหฝาก เงนและสมดสจจะใหผอนท าการแทนไดในระยะเวลาทก าหนด

3.สมาชกทเขาใหมหรอสมาชกทลาออกระหวางปบญช และสงเงนไมครบ 6 เดอนจะไมไดรบ

23

เงนปนผล ขอท 16 สมดสจจะ สมาชกจะตองเกบรกษาไวเองและน ามาใหเหรญญกลงชอทกครงทสงเงนสจจะสะสม ถาสมดหายหรอช ารด ใหรบแจงตอเหรญญก เพอใหคณะกรรมการกลมฯ ตรวจสอบและพจารณาออกสมดสจจะเลมใหมให โดยตองช าระเงนคาสมดใหมเลมละ 10 บาท

หมวดท 5 คณะกรรมการบรหารกลมออมทรพยฯ ขอท 17 คณะกรรมการบรหารกลม“กลมเถาแกนอย “เพอการออม”” ประกอบไปดวย คณะกรรมการบรหารกลม ฯ จ านวน 3 คณะ ดงน

☼ คณะกรรมการอ านวยการ 1. น.ส.เพยงฤทย ยนดมาก ประธานกรรมการ 2. น.ส.ยพเยาว ธรรมทชอบ เหรญญก 3. ด.ญ.มนญชยา ซาชโย ผชวยเหรญญก 4. น.ส.พรพมล มาตยชาร ฝายบญช 5. ด.ญ.เจนจรา ฉวศรวฒนา ผชวยฝายบญช 6. ด.ญ.จฑาทพย ผาภม ฝายประชาสมพนธ 7. ด.ช.ชยธร ซาชโย กรรมการ 8. ด.ญ.เกตมณ วงเชยงขวาง กรรมการ 9. ด.ช.ปฏภาณ หวยทราย กรรมการและเลขานการ

☼ คณะกรรมการตรวจสอบ – ตดตาม 1. นายวธนา กลรกษา กรรมการ 2. น.ส.อารยา ศรนาม กรรมการ 3. ด.ช.จรศกด นนทฤทธ กรรมการ

☼ คณะกรรมการทปรกษา 1. วาทพนตรมานตย ซาชโย กรรมการ 2. นางปารชาต ซาชโย กรรมการ 3. นางจฑารตน บตรราช กรรมการ

24

ขอท 18 คณะกรรมการบรหารกลม ฯ จะพนจากต าแหนง เมอมเหตขอใดขอหนงดงตอไปน 1. ตาย 2. ลาออก 3.เปนกรรมการมาครบตามวาระการด ารงต าแหนง (4 ป) 4. พนจากสมาชกภาพ ตามหมวดท 3 ขอท 8

หมวดท 6 การประชมของสมาชก

ขอท 19 การประชมของกลม“กลมเถาแกนอย “เพอการออม””ก าหนดใหมขนภายใตหลกเกณฑ ดงตอไปน

1.การประชมใหญสามญประจ าป จะจดใหมการประชมปละ 1 ครง นบจากวนสนป ทางบญช ภายใน 30 วน

2.การประชมสมยวสามญ -ประชมไดทกเมอ โดยความเหนชอบของมตทประชมคณะกรรมการเหนสมควร

แตตองไมเกนเดอนละ 1 ครง -ประชมไดทกเมอทฝายคณะกรรมการตรวจสอบพจารณาแลว เหนวาการด าเนนงาน

อาจจะกอใหเกดความเสยหายตอกลม ฯ - เมอสมาชกจ านวนไมนอยกวากงหนงของจ านวนสมาชกทมอยตามทะเบยนเขาชอ

รองขอตอคณะกรรมการ ขอใหจดใหมการประชมขน ขอท 20 วธการด าเนนการประชมใหญสามญประจ าป และการประชมสมยวสามญใหเลขานการแจงวนเวลา สถานท และวาระการประชมใหสมาชกทราบลวงหนาไมนอยกวา 7 วนทงนใหฝายเลขานการจดท าบนทกรายงานการประชมทกครง และน าเสนอตอทประชมครงถดไปทกครง เพอใหทประชมรบรองรายงานการประชม ขอท 21 การประชมของคณะกรรมการจะด าเนนการไดกตอเมอคณะกรรมการมารวม ประชมไมนอยกวากงหนงของคณะกรรมการทงหมด จงจะถอวาครบองคประชม ขอท 22 การลงคะแนนเสยงในทประชมคณะกรรมการ

1. ใหกรรมการหนงคนมหนงเสยง เมอมคะแนนเสยงเทากนใหประธานทประชมออกเสยงเพอ

ชขาด และผลการลงคะแนนชขาดของประธานใหถอเปนทสด 2.ในกรณทมปญหา ตองตความตามระเบยบ ใหคณะกรรมการรวมกบคณะกรรมการท

ปรกษาวนจฉย ผลการพจารณาเปนประการใด ใหถอวาเปนขอยต ขอท 23 การเลกกจกรรม

25

1. สมาชกเหลอนอย จนด าเนนการตอไปไมได 2. ทประชมใหญมมตใหเลกดวยคะแนน 2 ใน 3 ของจ านวนสมาชกทงหมด 3. ลมละลาย โดยค าพพากษาของศาล 4. ทรพยสนทเหลออยใหคนใหสมาชกตามสทธทมอย

หมวดท 7 บทเฉพาะกาล

ขอท 24 ในการเปนสมาชกชดแรกใหงดเวนคาธรรมเนยมแรกเขาและคาสมด และศนยตมโฮมลกหลานบานเหลาลง บรจาคเงนสมบทคนละ 100 บาท ขอท 25 ในชวงเวลาสามปแรกฝกใหมการออมเปนหลกหากจะมการลงทนตองใหผานความเหนชอบ ของทประชมใหญ ขอท 26 การเปลยนแปลงแกไขขอบงคบ ใหเปนไปตามมตของทประชมใหญ

มผลบงคบใชตามมตทประชมใหญ ตงแตวนท 1 เมษายน 2454 และถอเปนขอบงคบของ

กลมเถาแกนอย “เพอการออม” บานเหลาลง หม 4 ต าบลบานด อ าเภออาจสามารถ จงหวดรอยเอด

ลงชอ ...........เพยงฤทย ยนดมาก........... ประธานกรรมการ

ลงชอ ........ ปฏภาณ หวยทราย......... เลขานการ