სასწავლო კურსის სილაბუსი

სასწავლო კურსის დასახელება

ნეიროფსიქოლოგიის საფუძვლები

სასწავლო კურსის (მოდულის) კოდისასწავლო კურსის სტატუსი

სოციალურ და პოლიტიკურ მეცნიერებათა ფაკულტეტის არჩევითი კურსი ფსიქოლოგის სპეციალობის ბაკალავრის ხარისხისთვის

ECTS 5 კრედიტი.45 საკონტაქტო საათი და 80 საათი დამოუკიდებელი მუშაობისთვის. სემესტრში 15 საათი ლექცია და 30 საათი სემინარი

ლექტორი (ლექტორები)

თინათინ ჭინჭარაული ასისტენტ პროფესორითსუ, სოციალურ და პოლიტიკურ მეცნიერებათა ფაკულტეტი, ფსიქოლოგიის მიმართულება;საკონტაქტო ინფორმაცია: tinatin@gmail.com.

სასწავლო კურსის მიზნები

მოცემული კურსი მიზნად ისახავს გამოყენებითი ფსიქოლოგიის ერთ-ერთ დარგში, ნეიროფსიქოლოგიაში თეორიული ცოდნის შეძენა. შესაბამისად, დისციპლინის ამოცანებია:

ცენტრალური ნერვული სისტემის დაზიანების დროს ადამიანის ფსიქიკური ფუნქციებისა და ქცევის დარღვევების შესწავლა; ფსიქიკური ფუნქციების დარღვევების ნეიროფსიქოლოგიური მექანიზმების შესწავლა; თავის ტვინის ფუნქციონირების მოდელების შესახებ წარმოდგენის შექმნა; კვლევის ნეიროფსიქოლოგიური მეთოდების ზოგადი გაცნობა.

სასწავლო კურსის შესწავლის წინაპირობები

ფსიქოლოგიის საფუძვლებიკოგნიტური ფსიქოლოგია

სასწავლო კურსის ფორმატი

1 საათი ლექცია, 2 საათი სემინარი

სასწავლო კურსის შინაარსი

იხ. დანართი 1

შეფასება სტუდენტის მიერ სემესტრში სასწავლო პროცესით განხორციელებული სამუშაოს შედეგები შეფასებულ იქნება მრავალკომპონენტიანი მეთოდით, რომლის მიხედვითაც სტუდენტი დააგროვებს ქულების შემდეგ რაოდენობას:

1. ლექციაზე დასწრება -10 ქულა2. სემინარული მეცადინეობა - 20 ქულა3. კოლოკვიუმი - 30 ქულა (15 + 15)4. საბოლოო წერითი გამოცდა - 40 ქულა

სტუდენტი, რომელიც სემესტრის განმავლობაში დააგროვებს 60 შესაძლებელი ქულიდან 21 ქულაზე ნაკლებს აღნიშნულ საგანში ჩაითვლება წარუმატებლად და არ დაიშვება გამოცდაზე. სტუდენტი, რომელიც გადალახავს ბარიერს სათანადო ქულებით (21-დან 60 ქულამდე) ეძლევა საბოლოო წერითი გამოცდის ჩაბარების უფლება, რომლის მაქსიმალური შეფასებაა 40 ქულა. თუ სტუდენტი გამოცდაში დააგროვებს 21 ქულაზე ნაკლებს, მას გამოცდა არ ჩაეთვლება და ერთხელ მიეცემა გადაბარების

უფლება. თუ სტუდენტი მეორედაც ვერ დააგროვებს 21 ქულასა და მეტს, იგი საბოლოოდ შეფასდება როგორც წარუმატებელი გამოცდის გადაბარების უფლების გარეშე (F-).

განვლილი კურსის ათვისების დონის საბოლოო შეფასება შემდეგნაირად მოხდება - დაგროვილ ქულებს დაემატება საბოლოო წერით გამოცდაზე მიღებული ქულა. საბოლოო შეფასება გამოიყვანება შეფასების 7-ბალიანი სისტემით:

A _ უმაღლესი 91 _ 100 ქულა

B _ ძალიან კარგი 81 _ 90 ქულა

C _ კარგი 71 _ 80 ქულა

D _ დამაკმაყოფილებელი 61 _ 70 ქულა

E _ საკმარისი 51 _ 60 ქულა

Fx _ ჩაჭრილი

(ექვემდებარება გადაბარებას) 45 - 50 ქულა

_ ჩაჭრილი

(არ ექვემდებარება გადაბარებას) < 44 ქულა

სავალდებულო ლიტერატურა

1. Хомская. Е. Д. (2005). Нейропсихология. М.% Питер2. გაგოშიძე.თ. (2000). ნეიროფსიქოლოგიის ცნობარი. (გამოსაცემი)

დამატებითი ლიტერატურა და სხვა სასწავლო მასალა

B. Colb and I.Wishaw. (1995). Fundamentals in Human Neuropsychology. Лурия А.Р. (2002). Высшие корковые функции

человека и их нарушение при локальных поражениях мозга. М.% Академ. проект

სწავლის შედეგები ზოგადი კომპეტენციები: - ინფორმაციის ანალიზისა და სინთეზის უნარი;- ჯგუფში მუშაობის უნარი;- ზეპირი პრეზენტაციის გაკეთების უნარი:- დამოუკიდებელი მუშაობის უნარი;- სწავლის/ცოდნის მუდმივი განახლების უნარი;- ინფორმაციის მართვა.

დარგობრივი კომპეტენციები: - ადამიანის ქცევაში თავის ტვინის სხვადასხვა სისტემების

როლის შესახებ ცოდნა;- თავის ტვინის სხვადასხვა სისტემების დაზიანების

ნეიროფსიქოლოგიური სიმპტომებისა და სინდრომების შესახებ ცოდნა;

- თავის ტვინის დაზიანების ნეიროფსიქოლოგიური შეფასების ზოგადი პრინციპების შესახებ ცოდნა.

სწავლებისა და სწავლის მეთოდები

გამოყენებულ იქნება:- ვერბალური მეთოდი, - წიგნზე მუშაობის მეთოდი;

- წერითი მუშაობის მეთოდი;- პრობლემურ საკითხებზე დისკუსია;- პრობლემაზე დაფუძნებული სწავლება;- პრეზენტაციები;- შემთხვევების ანალიზი.

სასწავლო კურსის გავლასთან დაკავშირებული დამატებითი პირობები

-

დანართი 1

სასწავლო კურსის შინაარსი

# თარიღი თემა ლიტერატურა1 1 ლექცია: ნეიროფსიქოლოგიის განვითარების ისტორია.

მედიცინის, ფსიქოლოგიის და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებების განვითარების გავლენა ნეიროფსიქოლოგიის ჩამოყალიბებაზე. ვიწრო ლოკალიზაციონიზმი. ანტილოკალიზაციონიზმი. ეკლექტური მიმართულება.

Лурия А.Р. (2002), ст. 7-23

2 2 ლექცია: თანამედროვე შეხედულებები თავის ტვინში ფსიქიკური ფუნქციების ლოკალიზაციის შესახებ: ფუნქციური სისტემების დინამიკური ლოკალიზაციის შესახებ წარმოდგენები

Хомская. Е. Д. (2005). гл. 2. Теория системной локализаций высших психических функций. стр. 35-53

სემინარი 1: ნეიროფსიქოლოგიის განვითარების ისტორია Лурия А.Р. (2002), ст. 7-233 3 ლექცია: ნეიროფსიქოლოგიის საგანი, ამოცანები და

მიმართულებები. კლინიკური ნეიროფსიქო-ლოგია, კოგნიტური ნეიროფსიქოლოგია, ექსპერიმენტული ნეიროფსიქოლოგია, განვითარების (ბავშვის) ნეიროფსიქოლოგია, ნეიროფსიქოლოგიური რეაბილიტაცია, ნეიროფსიქოლოგიური ფსიქოდიაგნოსტიკა, ნეიროპედაგოგიკა.

Хомская. Е. Д. (2005). гл. 1. Нейропсихология и еë место в других науках. стр. 12-34; гл. 5. Нейропсихология и практика. стр. 100-115;B. Colb and I.Wishaw Fundamentals in Human Neuropsychology (1995), pp. 3-20

სემინარი 2: უმაღლესი ფსიქიკური ფუნქციების სისტემური დინამიკური ლოკალიზაციის თეორია

Хомская. Е. Д. (2005). гл. 2. Теория системной локализаций высших психических функций. стр. 35-53

4 4 ლექცია: თავის ტვინის აგებულების პრინციპები. თავის ტვინის ფუნქციონირების მოდელები. თავის ტვინის ანატომია, სტრუქტურულ-ფუნქციური აგებულება. თავის ტვინის ჰორიზონტალური და ვერტიკალური ორგანიზაცია. თავის ტვინის ქერქის სტრუქტურული აგებულება, ველები; პ. ანოხინის ფუნქციური სისტემის ცნება. ა. ლურიას ფუნქციური ბლოკების მოდელი. იერარქიული მოდელი.

Хомская. Е. Д. (2005). гл. 3. Основные принципы строения мозга. стр. 54 -77.

5 5 ლექცია: თავის ტვინის დიდ ჰემისფეროთა დომინანტობა-სუბდომინანტობის პრობლემა, ფუნქციური ასიმეტრიის ცნება

Хомская. Е. Д. (2005). гл. 4. Проблема межполушарной асимметрий мозга и межполушарного взаймодействия. стр. 78 – 99

B. Colb and I.Wishaw Fundamentals in Human Neuropsychology.1995, Principles of cerebral

asymmetry, pp. 181-209; Variations in cerebral asymmetry. pp.214-236

სემინარი 3: თავის ტვინის აგებულების პრინციპები და ფუნქციონირების მოდელები

Хомская. Е. Д. (2005). гл. 3. Основные принципы строения мозга. стр. 54 -77.

6 6 ლექცია: ნეიროფსიქოლოგიური სიმპტომის და სინდრომის ცნება. ნეიროფსიქოლოგიური ფაქტორების ცნება. პირველადი და მეორადი სიმპტომები; სინდრომის კვალიფიკაცია; ნეიროფსიქოლოგიური ფაქტორების კლასიფიკაცია.

Хомская. Е. Д. (2005). гл. 2. Теория системной локализаций высших психических функций. стр. 35-53

სემინარი 4: თავის ტვინის დიდ ჰემისფეროთა დომინანტობა-სუბდომინანტობის პრობლემა. თავის ტვინის ფუნქციური ასიმეტრია.

Хомская. Е. Д. (2005). гл. 4. Проблема межполушарной асимметрий мозга и межполушарного взаймодействия. стр. 78 – 99

7 7 ლექცია: მხედველობითი ანალიზატორის აგებულება. მხედველობითი აგნოზიები. მხედველობითი ანალიზატორის აგებულების ძირითადი პრინციპები. მხედველობითი ანალიზატორის ქერქის აგებულება. კეფის წილების პირველადი ველების დაზიანების სიმპტომები. მხედველობითი აგნოზიის სახეები, მათი ნეიროფსიქოლოგიური სიმპტომები.

Хомская. Е. Д. (2005). гл. 8. стр. 145-165.B. Colb and I.Wishaw Fundamentals in Human Neuropsychology.1995, The occipital lobes, pp. 243-263

კოლოქვიუმი8 8 ლექცია: სმენითი ანალიზატორის აგებულება. სმენითი

აგნოზიები. სმენითი ანალიზატორის აგებულების ძირითადი პრინციპები. სმენითი ანალიზატორის ქერქის აგებულება. საფეთქლის წილების პირველადი ველების დაზიანების სიმპტომები. სმენითი სისტემის ორი სახე: მეტყველებითი და არამეტყველებითი სმენა. სმენითი აგნოზიის სახეები. ამუზიის სახეები.

Хомская. Е. Д. (2005). гл. 10. стр. 179-191.

სემინარი 5: მხედველობითი ანალიზატორის აგებულება. მხედველობითი აგნოზიები.

Хомская. Е. Д. (2005). гл. 8. стр. 145-165.

9 9 ლექცია: ტაქტილური ანალიზატორის აგებულება; ტაქტილური აგნოზიები: კან-კინესთეტიკური ანალიზატორის აგებულების ძირითადი პრინციპები. ტაქტილური ანალიზატორის ქერქის აგებულება, პირველადი დაზიანების სიმპტომები. ტაქტილური აგნოზიების სახეები.

Хомская. Е. Д. (2005). гл. 9. стр. 166-178.

სემინარი 6: სმენითი ანალიზატორი და აგნოზიები Хомская. Е. Д. (2005). гл. 10. стр. 179-191.

10 10 ლექცია: მოძრაობის ანალიზატორი. პირამიდული და ექსტრაპირამიდული სისტემები. აპრაქსიები. ნებითი მოძრაობის აფერენტული და ეფერენტული რგოლები. პირამიდული სისტემის აგებულება და ფუნქცია. ექსტრაპირამიდული სისტემის აგებულება და ფუნქცია. ნებითი მოძრაობის დარღვევა პირამიდული და ექსტრაპირამიდული სისტემების დაზიანების დროს. აპრაქსიის ფორმები და მათი ნეიროფსიქოლოგიური სიმპტომები.

Хомская. Е. Д. (2005). гл. 11. стр. 192-211.

სემინარი 7: ტაქტილური ანალიზატორი და ტაქტილური აგნოზიები

Хомская. Е. Д. (2005). гл. 9. стр. 166-178.

11 ლექცია 11: მეტყველების მოშლა თავის ტვინის ლოკალური დაზიანების დროს. აფაზია. მეტყველების ფსიქოლოგიური სტრუქტურა. მეტყველების პერიფერიული და ცენტრა-ლური მექანიზმები. მეტყველების ფუნქცი-ური სისტემის აფერენტული და ეფერენ-ტული რგოლები. აფაზიის განსაზღვრება. აფაზიის კლასიფიკაციის პრინციპები. მოტორული აფაზიის ფორმები. სენსორული აფაზიის ფორმები. მარჯვენა ჰემისფეროს როლი მეტყველების ფუნქციაში.

Хомская. Е. Д. (2005). гл. 13. стр. 225-252

B. Colb and I.Wishaw Fundamentals in Human Neuropsychology.1995, Language, pp.399-410

სემინარი 8: აპრაქსიის კლასიფიკაცია და ფორმები Хомская. Е. Д. (2005). гл. 11. стр. 192-211.

12 12 ლექცია: მეხსიერების დარღვევები თავის ტვინის ლოკალური დაზიანების დროს. ამნეზია. მეხსიერების ფორმები. მეხსიერების კლასიფიკაცია. მეხსიერების დარღვევის ფორმები: ჰიპერმნეზია, პარამნეზია, ჰიპომნეზია. ამნეზია და მისი ფორმები. დავიწყების თეორიები. მეხსიერების მოდალურ-სპეციფიკური დარღვევები. მეხსიერების მოდალურ-არასპეციფიკური დარღვევები.

Хомская. Е. Д. (2005). гл. 14. стр. 253-272.Лурия А.Р. (2002), ст. 180-195

სემინარი 9: სენსორული და მოტორული აფაზიები. Хомская. Е. Д. (2005). гл. 13. стр. 225-252

B. Colb and I.Wishaw Fundamentals in Human Neuropsychology.1995, Language, pp.399-410

13 13 ლექცია: ემოციური სფეროს დარღვევა თავის ტვინის ლოკალური დაზიანების დროს. ემოცია და მისი ძირითადი პარამეტრები. ემოციის ფიზიოლოგიური მახასიათებლები; თავის ტვინის ანატომიურ-ფუნქციური სტრუქტურები, რომელთაც კავშირი აქვთ ემოციებთან: ვეგეტატიური ნერვული სისტემა, ლიმბური სისტემა, შუბლის წილები, ქერქქვეშა სტრუქტურები. ემოციური

Хомская. Е. Д. (2005). гл. 17, 18. стр. 308-342.

დარღვევის ტიპები. ემოციური სფეროს დარღვევები მარჯვენა და მარცხენა ჰემისფეროთა დაზიანების დროს. ემოციური სფეროს დარღვევის თავისებურება თავის ტვინის ჰიპოფიზარულ-ჰიპოთალამური სისტემის, საფეთქლის წილების, შუბლის წილების დაზიანების დროს.

სემინარი 10: მეხსიერების დარღვევები თავის ტვინის ლოკალური დაზიანებების დროს, ამნეზიის ფორმები.

Хомская. Е. Д. (2005). гл. 14. стр. 253-272.

14 14 ლექცია: მიზანშეწონილი ქცევის დარღვევა თავის ტვინის ლოკალური დაზიანების დროს. შუბლის წილების აგებულება და მათი როლი ქცევის რეგულაციაში: პროგრამირება, კონტროლი, ექსტრაპოლაცია (წინასწარი განჭვრეტა), მეტყველებით გაშუალებული რეგულაცია, იმპულსის შეკავება, გადაწყვეტილების მიღება. ფსიქიკური ფუნქციები მოშლა შუბლის წილების დაზიანების დროს: აღქმის, მეხსიერების, ნებითი მოტორული მოქმედების, მეტყველების, აზროვნების, ემოციური სფეროსი. პერსევერაცია. მოძრაობითი პერსევერაციის ფორმები.

Лурия А.Р. (2002), ст. 208-283

სემინარი 11: ემოციური სფეროს დარღვევა თავის ტვინის ლოკალური დაზიანებების დროს.

Хомская. Е. Д. (2005). гл. 17, 18. стр. 308-342.

15 15 ლექცია: ფსიქიკური ფუნქციების მოშლის ნეიროფსიქოლოგიური სინდრომები. ნეიროფსიქლოგიური სიმპტომების გამოვლენის ხარისხზე მოქმედი ცვლადები: ტვინის ზოგადი ფაქტორები-ჰიპერტენზია, ეტიოლოგიური ფაქტორი, დაზიანების სიდიდე და ლოკალიზაცია, ასაკი, პრემორბიდული ფაქტორები. ნეიროფსიქოლოგიური სინდრომის გაგება.

Лурия А.Р. (2002), ст. 78-90, 300-322

კოლოქვიუმი