ไบโอดเซล เอกสารเผยแพร พลงงานทดแทน

สำนกงานนโยบายและแผนพลงงาน กระทรวงพลงงาน

เลขท 121/1-2 ถนนเพชรบร แขวงทงพญาไท

เขตราชเทว กรงเทพฯ 10400

โทร 0 2612 1555 ตอ 204, 205

ศนยประชาสมพนธ “รวมพลงหาร 2”

สายดวนหาร 2 โทร 0 2612 1040 www.eppo.go.th, www.thaienergynews.com

พลงงาน ปจจยสำคญของชวต พลงงานเปนสงสำคญทจำเปนตอการดำรงชวต เราตองใชพลงงาน ตงแตตนเชาจนถงเขานอน

ไฟฟาเปนพลงงานทสำคญรปแบบหนง หากไมมไฟฟาใชชวตเราจะวนวายมากเพราะไมมแสงสวาง ไมมลมเยนๆจากแอร คอมพวเตอรทำงานไม ได หรอตองเดนขนตก เพราะลฟต ไมทำงาน สวนนำมนเปนเชอเพลงททำใหรถแลนได ทำใหเรา เดนทางสะดวก ทำใหเครองจกรทำงานผลตสงของใหเราใช ได

ชวตคนเราจงอยไมได ถาไมมพลงงาน

โลกเรายงมพลงงานอนๆ ทสำคญไมแพ ไฟฟาหรอนำมน ไมวาจะเปนกาซธรรมชาต นำมนแกสโซฮอล หรอไบโอดเซล ทเปนพลงงานทางเลอกทนสมยลาสด

*หมายเหต ราชบณฑตยสถานบญญตศพทคำ “Gasohol” เปนภาษาไทยวา “แกโซฮอล”

ไบโอดเซล �

พลงงานใหม ทางออกใหม สนำมนแพง

นำมนเปนปจจยสำคญในการขบเคลอนเศรษฐกจและการดำเนนชวต แตประเทศไทยไมมแหลงนำมนมากพอทจะตอบสนองความตองการใชงาน

นำมนกวา 90% ทใชอยในประเทศจงตองนำเขาจากตางประเทศ คดเปนมลคาปละกวา 7 แสนลานบาท และนบวนราคานำมนมแตจะสงขน ซงเมอราคานำมนแพงกสงผลกระทบตอประชาชนผบรโภค

อยางไรกตาม ประเทศไทยยงโชคดท ม ผลตผลการเกษตรหลายชนดทนำมาใชแทนนำมนได

ไมวาจะเปน มนสำปะหลงหรอออย เพอทำ เปนเอทานอลผสมนำม นเบนซนเปน นำม นแกสโซฮอล หรอพชนำมนอยาง ปาลมนำมน ละห ง สบ ดำ รวมถง นำมนพชใชแลวและไขมนสตว กสามารถนำมาพฒนาเปนส งท เร ยกจนคนหกนทวไปวา “ไบโอดเซล” ใชแทนนำมนดเซลได

รถเยอะจง...

ไบโอดเซล �

ไบโอดเซล คออะไร ไบโอดเซลเปนเชอเพลงเหลวทใชงานไดเหมอนนำมนดเซลธรรมดา แตผลตจากวสดทางชวภาพ ทภาษาองกฤษเรยกวา Bio หรอ ‘ไบโอ’ จงไดชอวา ‘ไบโอดเซล’ ซงทำไดโดยนำพชนำมนและนำมนประกอบอาหารทใชแลวดงกลาวมาผานกระบวนการทางเคมกลายเปนไบโอดเซล

เราสามารถนำไบโอดเซลมาผสมในนำมนดเซลไดตามสดสวนทตองการ กรณท ใช ไบโอดเซลลวนๆ เรยกวา ไบโอดเซล 100% หรอ B100 ซงเหมาะกบเครองยนตดเซลรอบตำหรอพวกเครองจกรกลการเกษตร

แตหากตองการหมนเรวหรอใช ในรถยนตกจะผสมในสดสวน ไบโอดเซล 5 สวนตอนำมนดเซล 95 สวน ไดเปนไบโอดเซลสตร B5 ซงเปนสตรท ไดทดลองใชในรถยนตแลววาสามารถใชแทนนำมนดเซลไดเปนอยางด ไมมปญหา

นำมนพชหรอนำมนสตว ซงมไตรกลเซอไรด

เมทานอล หรอเอทานอล

เมทลเอสเตอร หรอเอทลเอสเตอร ซงกคอไบโอดเซล

กลเซอรอล

คณสมบตสำคญของไบโอดเซลคอ สามารถยอยสลายไดเองตามกระบวนการชวภาพในธรรมชาตและไมเปนพษ จงเปนเชอเพลงทเปนมตรตอสงแวดลอม

ไบโอดเซล �

ในหลวงกบตนแบบการผลตไบโอดเซล ไบโอดเซลเกดขนจากแนวพระราชดำรในพระบาทสมเดจพระเจาอย ห วเม อกวา 20 ปมาแลว ท ไดทรงเลงเหนวาประเทศไทยจะประสบปญหาการขาดแคลนนำมนในอนาคต จงไดทรงดำรให โครงการสวนพระองคสวนจตรลดา รวมดำเนนการวจยกบหนวยงานตางๆ เชน สถาบนการศกษา หนวยงานของรฐและเอกชน โดยทรงม พระราชดำรใหนำพชผลการเกษตรมาเปนวตถดบสำหรบผลตเปนพลงงานทดแทน เพอใหคนไทยพงตวเองไดในดานพลงงาน รวมทงรองรบปญหาราคาพชผลการเกษตรตกตำทอาจเกดขนดวย

โครงการไบโอดเซลเรมขนในป 2528 โดยทรงมพระราชดำรใหสรางโรงงานสกดนำมนปาลมขนาดเลกขนทสหกรณนคมอาวลก จ.กระบ และโปรดเกลาฯ ใหสรางโรงงานสกดนำมนปาลมบรสทธขนาดเลก กำลงผลตวนละ 110 ลตร ทศนยศกษาการพฒนาพกลทองอนเนองมาจากพระราชดำร ท จ.นราธวาส ตอมาในป 2543 ทรงมกระแสรบสงใหทดลองนำนำมนปาลมบรสทธทผลตไดมาใชกบเครองยนตดเซล โดยใชกบรถยนตของกองงานสวนพระองคทวงไกลกงวล อ.หวหน จ.ประจวบครขนธ พบวาไมมผลเสยกบเคร องยนต และสามารถใชเปนนำมนเชอเพลงกบเครองยนตดเซลได โดยไมตองผสมกบนำมนเชอเพลงชนดอนๆ หรอหากตองการกอาจจะใชผสมกบนำมนดเซลในสดสวนนอยทสด คอ 0.01% ไปจนถงมากคอ 99.99% กได

ปจจบนพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ไดทรงจดสทธบตรการใชนำมนปาลมบรสทธ และนำมนปาลมบรสทธผสมกบนำมนดเซล เพ อใชเปนเชอเพลงสำหรบเครองยนตดเซลกบกรมทรพยสนทางปญญาเรยบรอยแลว

BIODEISEL

ไบโอดเซล �

ตนอะไรใชผลตไบโอดเซลได ประเทศไทยมพชนำมนทสามารถใชผลตไบโอดเซลไดหลากหลายมากมาย ปาลมนำมนและสบดำเปนพชนำมนตวเดนในเรองน แตกมพชอนๆ ดวย เชน

ถวลสง : เมลดมนำมน 50-60% แตเนองจากพนทเพาะปลกลดลงอยางตอเนอง ปรมาณทผลตไดจงไมเพยงพอกบความตองการใชภายในประเทศ

งา : ผลผลตจำนวน 65% สงออกไปยงตางประเทศ นำมนงามคณคาทางโภชนาการสง เหมาะแกการนำไปปรงอาหารมากกวาทจะใชผลตไบโอดเซล

ทานตะวน : เปนพชทปลกเพอใชเมลดในการบรโภค ตลาดมความตองการสง ขณะทปรมาณการเพาะปลกไม ไดเพมขน จงไมเหมาะทจะนำมาผลตไบโอดเซล

ละหง : เปนพชทตลาดโลกมความตองการใชงานสง โดยนำไปใชในอตสาหกรรมตางๆ อาท อตสาหกรรมยา จงทำใหมปรมาณไมเพยงพอ และไม ไดนำไปใชผลตไบโอดเซลมากนก

ถวเหลอง : เปนพชนำมนทใชกนอยางกวางขวาง ในขณะทผลผลตของไทยมปรมาณลดลงทกป จงไมเพยงพอตอความตองการ และไมมศกยภาพพอทจะเปนวตถดบในการผลต ไบโอดเซลในไทย

มะพราว : เปนพชนำมนท สำคญ ปลกได ในทกภาคของประเทศ โดยไทยสามารถผลตมากเปนอนดบ 5 ของโลก และมการขยายตวทกป แตผลผลตของมะพราวมกนำมาทำเนอมะพราวแหงจำหนาย หากจะนำมาเปนวตถดบในการผลต ไบโอดเซล รฐตองเรงสงเสรมใหเกตรกรปลกมะพราวมากขน

นำมน มะพราว

ไบโอดเซล �

ปาลมนำมน พระเอกไบโอดเซล ปาลมนำมน เปนพชหลกทภาครฐสงเสรมใหเปนวตถดบสำหรบการผลตไบโอดเซล พชนเตบโตไดดในสภาพอากาศรอนชนจงเหมาะทจะปลกในภาคใต ปจจบนบรเวณทปลกมากไดแก จงหวดกระบ สราษฎรธาน ชมพร สตลและตรง และจากราคาทดกวาพชชนดอน เชน ยางพาราและขาว เกษตรกรจงหนมาสนใจปลกปาลมนำมนกนมากขนๆ

ปาลมนำมนสามารถนำไปผลตอยางอนไดอกดวย เชน ทำนำมนพชประกอบอาหาร เนยขาว นมขนหวาน ไอศกรม ครมเทยม นมเทยม และสบ

สำหรบการนำไปผลตเปนไบโอดเซลนน นำมนปาลมเปนเชอเพลงทสะอาดสำหรบเครองยนตดเซล จงสามารถผสมกบนำมนดเซลไดสงถง 20% (เรยกวา B20) โดยไมกอปญหากบเครองยนต

นอกจากนผลผลตของปาลมยงเกบงาย คอ ผลจะสกพรอมกนจงเกบไดทละทงทะลาย ขอดอกอยางคอตนปาลมยงอายยนถง 25 ป และเรมใหผลผลตไดตงแตปท 4 เรอยไปจนใหผลผลตสงสดในปท 11 จากนนกจะลดลงไปตามลำดบ

B20

ไบโอดเซล �

สบดำ จากพชรวสพชนำมน

หากปาลมนำมนเปนพระเอกในการเปนวตถดบสำหรบการผลตไบโอดเซล สบดำกจะเปรยบเสมอนพระรอง

สบดำเปนพชทชาวโปรตเกสไดนำเขามาเมองไทยในปลายสมยกรงศรอยธยาเพอใหคนไทยปลก และรบซอเมลดไปบบอดนำมนทำสบ ตวใบมหยก สเขยวเขม ออกดอกดในฤดฝน ดอกตวเมยทผสมแลวจะพฒนาเปนผลซงจะสกใน 60 วน

ผลสบดำมสเขยว เมอสกจะมสเหลองและสดำในทสด แตละผลม 3 เมลด ถาตากแหงแลวเมลดสบดำ 1 กโลกรมจะมปรมาณ 1,200-1,400 เมลด ซงสามารถนำมาหบและสกดเปนนำมนสบดำ ใชแทนนำมนดเซลในเครองจกรกลการเกษตรได

ทผานมาสบดำยงเปนเพยงพชทปลกหวไรปลายนา เรายงไมมการปลกตนสบดำอยางจรงจง ทำใหเมลดสบดำมไมมากพอ

ตอการสกดเปนนำมนมาใช ในชวตจรง แตปจจบนรฐไดมนโยบายสนบสนนใหมการวจยพฒนา

พนธทเหมาะสมแลวใน 2-3 พนท

ไบโอดเซล �

นำมนพชมอสอง กบไบโอดเซล เวลาเราใชนำมนพชหรอนำมนจากไขมนสตวทำกบขาว เมอทำเสรจแลวนำมนทเหลอเรากมกโยนทงลงทอระบายนำ กอใหเกดเปนมลพษทางนำ ขณะทบางคนกเกบเอากลบมาใชซำ ซงเปนอนตรายตอสขภาพอยางยงเพราะไดมการพสจนทางการแพทยแลววาการใชนำมนทอดซำทำใหเกดเปนมะเรง

ทางออกของปญหานคอตองรวบรวมนำมนใชแลวพวกนมาผานกระบวนการทางเคมเพอผลตเปนเอสเธอรทมคณสมบตใกลเคยงกบนำมนดเซล และสามารถใชแทนนำมนดเซลได จงเรยกวาไบโอดเซล โดยปกตนำมนพชใชแลว 10 ลตร ผลตไบโอดเซลไดประมาณ 0.9 ลตร

จากการสำรวจปรมาณนำมนพชใชแลวในประเทศไทยคาดวามประมาณ 74 ลานลตร ตอป ซงหากรวบรวมมาไดหมด นอกจากจะลดปรมาณของเสย ลดมลพษ แลวยงผลต ไบโอดเซลไดอก

ไบโอดเซล 10

แนวทางการสงเสรมไบโอดเซลจากภาครฐ ในป 2550 ภาครฐโดยกระทรวงพลงงานไดเรมสงเสรมไบโอดเซลอยางจรงจง โดยนำไบโอดเซลสตร B5 มาจำหนายในเขตกรงเทพมหานครและบางจงหวดในภาคใต พรอมกบตงเปาขยายการจำหนายให ไดทวประเทศในป 2554 กอนทจะพฒนาสตรใหเปน ไบโอดเซล B10 ในป 2555

นอกจากนน ตงแตวนท 1 เมษายน 2551 เปนตนไป รฐจะใชมาตรการบงคบใหนำมนดเซลหมนเรวตองผสมไบโอดเซล B100 ลงไป 2% (หรอสตร B2)

ขณะนมการสงเสรมไบโอดเซลเชงพาณชย เชน สนบสนนการปลกปาลม 5 ลานไร หรอการใหสทธประโยชน BOI เชน ยกเวนภาษนำเขาเครองจกร ยกเวนภาษรายได 8 ป หรอการใชมาตรการทางภาษเพอใหราคาขายปลกนำมนไบโอดเซลตำกวาราคานำมนดเซล เปนตน

การสงเสรมไบโอดเซลชมชนกม เชน อบรมใหความรและเทคนคการผลต ไบโอดเซลใหชมชน การคดเลอกชมชนทมศกยภาพทงในดานวตถดบ บคลากร และความพรอมอนๆ เพอจดตงเปนชมชนตนแบบและศนยการเรยนรของชมชนใกลเคยงตอไป

ไบโอดเซล 11

ชมชนไบโอดเซล

สำหรบการดำเนนการในระดบชมชนนน ภาครฐโดยกระทรวงพลงงานกใหการสนบสนนและสงเสรม เชน ชมชนหนองแกว อ.หางดง

จ.เชยงใหม ทมการทอดแคบหมขายจำนวนมาก จงมนำมนใชแลวมาผลตไบโอดเซลสตร B100 ไดถงวนละ 270 ลตร เพอใชเองภายในชมชน

ช มชนการพ ฒนาการเกษตรเบดเสรจ อ. เมอง จ.นครนายก เปนชมชนท มระบบการจดการ โดยซอวตถดบจากโรงงานอาหารเปนหลก สวนนำมนพชใชแลวมาจากหมบานใกลเคยง และสบดำกทำการเพาะปลกเอง

ชมชนคลองลำ เขตหนองจอก กรงเทพมหานคร รวมตวกนจดตงเปนชมชนเกษตรทฤษฎใหม โดยชาวบานจะนำนำม นพชใชแลวมาผลตเปน ไบโอด เซล แลวนำไปใชก บเคร องจ กรกลการเกษตรเพ อลดคาใชจายดานพลงงานของชมชน และสงเสรมใหชมชนพงพาตนเอง

ไบโอดเซล 12

ไบโอดเซลดจรง ตองทดสอบ สถาบนวจยเทคโนโลยพลงงานของ ปตท. ท อ.วงนอย จ.อยธยา เปนอกสถานทหนงททดสอบการใช ไบโอดเซลในระดบหองปฏบตการ ซ งพบวาสารพษในไอเสยจากเครองยนตท ใช ไบโอดเซลมนอยกวากรณใชนำมนดเซล เชน ปรมาณควนดำตำกวา รวมทงปรมาณคารบอนมอนอกไซดและฝนขนาดเลกนอยกวา และไบโอดเซลไมมสารกำมะถนททำใหเกดฝนกรด จงเปนมตรตอสงแวดลอมมากกวา

ตารางเปรยบเทยบ ขอดของการใชไบโอดเซลเทยบกบนำมนดเซล

ผลการทดลอง ไบโอดเซล นำมนดเซล

มลพษจากสารซลเฟอร ไดออกไซด ( SO2 ) ไมพบ พบ การทำลายชนโอโซน ลดได 50 % ไมลดลง

การเกดฝนละอองขนาดเลก ลดได 30 % ไมลดลง การเกดกาซคารบอนมอนอกไซด ( CO ) ลดได 50 % ไมลดลง เกดสารไฮโดรคารบอน ลดได 80 % ไมลดลง ไอเสยทเกดจากเครองยนต ไมม ม

ไบโอดเซล 13

มาตรฐานไบโอดเซล ณ ป 2550 ภาครฐไดกำหนดมาตรฐานไบโอดเซลไว 2 ประเภทหรอ 2 สตรดงน

นำมนไบโอดเซล B5 เพอจำหนายตามปมนำมนทวไป ตองผานการตรวจคณสมบตตางๆ เพอใหมนใจวาสามารถใช ไดกบรถยนตดเซลโดยไมเกดปญหา

นำมนไบโอดเซล B100 ทผลตขนมาเพอใชสำหรบเครองยนตทางการเกษตรเทานน

เพอใหผบรโภคเหนความแตกตางระหวางไบโอดเซลสำหรบเครองยนตทางการเกษตร (B100) และไบโอด เซลท ใช ในรถยนต (B5) จงไดม การเตมส ม วงลงใน ไบโอดเซล B100 หรอทเรยกวา ‘ไบโอดเซลชมชน’

กอนทผคานำมนจะผลตและจำหนายไบโอดเซลได จำเปนตองผานการตรวจสอบคณภาพจากกรมธรกจพลงงานกอนทกครง เพอให ไบโอดเซลมคณภาพทเหมาะสมและอยในมาตรฐานเดยวกน

ไบโอดเซล 14

ทวโลกวางใจใชไบโอดเซล ในตางประเทศมการผลตและจำหนายไบโอดเซลมานานพอสมควรแลว เชน สหรฐอเมรกา องกฤษ เบลเยยม สวเดน ฝรงเศส ออสเตรเลย และเยอรมนน โดยนยมนำไปผสมกบนำมนดเซลในสดสวนตางๆ อาท B2 (ผสมไบโอดเซล 2 สวนตอนำมนดเซล 98 สวน) มจำหนายทวไปในรฐมนนโซตา ประเทศสหรฐอเมรกา สวน B5 (ผสม ไบโอดเซล 5 สวนตอนำมนดเซล 95 สวน) มจำหนายทวไปในประเทศฝรงเศส โดยรถขนสงมวลชนของฝรงเศสไดใช ไบโอดเซลเพมขนถงสตร B40

นอกจากนการใช ไบโอดเซล B20 และใช ไบโอดเซล 100% หรอ B100 กเปนทนยมในประเทศเยอรมนนและออสเตรเลย

เยอรมนนเปนประเทศทผลตและใชไบโอดเซลมากทสดของโลก คดเปน 60% ของปรมาณการใชนำมนในประเทศ รองลงมาเปนประเทศสหรฐอเมรกาและฝรงเศส สวนอตราการผลตและใช ไบโอดเซลของโลกในปนเพ มสงถง 30% ซงคาดการณวาในอนาคตอนใกลนสหรฐอเมรกา จน และอนเดยจะเปนกลมผบรโภคไบโอดเซลรายใหญของโลก

ชอหนงสอ : ไบโอดเซล

จดทำโดย : สำนกงานนโยบายและแผนพลงงาน กระทรวงพลงงาน

ผเรยบเรยง : ศ.ดร ธงชย พรรณสวสด

ภาพประกอบ : ศลปวตร วศาลศกด

ออกแบบและผลต : บรษท กราฟคคล จำกด

พมพครงท 1 : ป 2550

จำนวนพมพ : 25,000 เลม

ไบโอดเซล เอกสารเผยแพร พลงงานทดแทน

สำนกงานนโยบายและแผนพลงงาน กระทรวงพลงงาน

เลขท 121/1-2 ถนนเพชรบร แขวงทงพญาไท

เขตราชเทว กรงเทพฯ 10400

โทร 0 2612 1555 ตอ 204, 205

ศนยประชาสมพนธ “รวมพลงหาร 2”

สายดวนหาร 2 โทร 0 2612 1040 www.eppo.go.th, www.thaienergynews.com