6. razred - Hrvatski narodni vladari ponavljanje za drugi ... · PDF file6. razred - Hrvatski narodni vladari – ponavljanje za drugi ispit Zaokruži slovo ispred točne tvrdnje 1

Svakoga dana donesi košaricu zemlje na neko mjesto i izgradit ćeš planinu Konfucije

1

Ponavljanje pripremio Milenko Zovko, prof. OŠ Vladimira Nazora, Vinkovci

6. razred - Hrvatski narodni vladari – ponavljanje za drugi ispit

Zaokruži slovo ispred točne tvrdnje

1. Hrvatski vladari su imali titulu kneza do kralja:

a) Petra Svačića

b) Dmitra Zvonimira

c) Stjepana Držislava

d) Tomislava

2. Najmoćnija i najuglednija osoba u hrvatskom

kraljevstvu iza kralja bio je:

a) prior

b) comes

c) ban

d) župan

3. Nakon doseljenja Hrvata u novu domovinu

podijelili su je na manje teritorijalne jedinice koje

zovemo

a) sklavinije

b) županije

c) banovine

d) mjesne zajednice

4. Priobalni gradovi i otoci su u vrijeme doseljenja

Hrvata bili u vlasti:

a) bizantskog cara

b) franačkog kralja

c) srpskog kneza

d) mletačkog dužda

5. Pradomovina Hrvata na prostoru današnjih Češke

i južne Poljske nazivala se:

a) Crvena Hrvatska

b) Plava Hrvatska

c) Siva Hrvatska

d) Bijela Hrvatska

6. Hrvati su primili kršćanstvo u vrijeme:

a) kneza Borne

b) kneza Trpimira

c) kralja Tomislava

d) kralja Dmitra Zvonimira

7. Hrvati su nakon pokrštenja utemeljili svoju

biskupiju, a njezino središte bilo je u:

a) Zagrebu

b) Kninu

c) Ninu

d) Biogradu

8. Veliki utjecaj na starohrvatsku umjetnost imali su:

a) Bizant i Franačka

b) Mađarska i Srbija

c) Pečenezi i Kumani

d) Normani i Arapi

9. ''Najgorim knezom Slavena'' Mlečani su nazivali:

a) kneza Bornu

b) kneza Ljudevita Posavskog

c) kneza Trpimira

d) kneza Domagoja

10. Za vrijeme kojeg je hrvatskog kneza Hrvatska prvi

put priznata kao samostalna država?

a)Borne

b) Ljudevita Posavskog

c) Trpimira

d) Domagoja

11. U sukobu između Bizanta i Bugara Tomislav je

stao na stranu:

a) Bizanta

b) Bugara

c) samog sebe, a protiv oba naroda

d) nikoga

12. Tomislav je protjerao Mađare prema sjeveru

preko rijeke Drave te je Hrvatskoj priključio:

a) Dalmaciju

b) Liku

c) Mađarsku

d) Slavoniju


2


13. Kralj Tomislav je od bizantskog cara dobio na

upravu:

a) Dalmaciju

b) Liku

c) Mađarsku

d) Slavoniju

14. Nakon Tomislavove smrti hrvatsko kraljevstvo je

a) još više ojačalo

b) oslabilo

c) ostalo isto

d) postalo carstvo

15. Svećenici i redovnici koji se u svojim obredima,

propovijedima i pisanju knjiga služe slavenskim

(hrvatskim) jezikom i glagoljicom nazivaju se:

a) glagoljaši

b) ćirilaši

c) latinaši

d) minuskulaši

16. Zajednica više država povezanih u jednu cjelinu

osobom vladara naziva se:

a) Pacta conventa

b) personalna unija

c) oligarhija

d) apsolutna monarhija

17. Kojim jezikom je pisana Baščanska ploča?

a) hrvatskim

b) grčkim

c) latinskim

d) franačkim

18. Kojim pismom je pisana Baščanska ploča?

a) latinicom

b) ćirilicom

c) glagoljicom

d) klinastim pismom

19. Baščanska ploča je značajna zato što je to:

a) najljepša ploča iz srednjeg vijeka

b) u svijetu najstariji ikada pronađeni natpis u

kamenu

c) najstariji sačuvani cjeloviti tekst pisan

hrvatskim jezikom

d) dokaz o mađarskoj pobjedi nad Hrvatima

20. Prvi hrvatski kralj koji se prema legendi okrunio

na Duvanjskom polju bio je kralj:

a) Branimir

b) Tomislav

c) Dmitar Zvonimir

d) Petar Svačić

21. Prvi okrunjeni hrvatski kralj bio je kralj:

a) Trpimir

b) Branimir

c) Stjepan Držislav

d) Petar Svačić

22. Najstariji cjeloviti tekst pisan hrvatskim jezikom i

glagoljicom zapisan je na:

a) Valunskoj ploči

b) Baščanskoj ploči

c) Grdoselskom natpisu

d) Trpimirovoj darovnici

23. Kralj Tomislav i kralj Stjepan Držislav su vladali u:

a) VII. i VIII. stoljeću

b) IX. stoljeću

c) X. stoljeću

d) XI. stoljeću

24. Prvi okrunjeni hrvatski kralj je krunu dobio od:

a) svojih plemića

b) ugarskog kralja

c) pape

d) bizantskog cara


3


25. U vrijeme kojeg hrvatskog kneza je započelo

pokrštavanje Hrvata?

a) Borne

b) Trpimira

c) Petra Krešimira IV.

d) Kolomana Arpadovića

26. Benediktince je na prostor Hrvatske doveo knez:

a) Borna

b) Trpimir

c) Petar Krešimir IV.

d) Koloman Arpadović

27. Kojeg hrvatskog vladara su zarobili Normani?

a) Tomislava

b) Petra Krešimira IV.

c) Zvonimira

d) Petra Svačića

28. Najpoznatiji hrvatski biskup u X. stoljeću bio je:

a) Euzebije

b) Polion Cibalski

c) Grgur Ninski

d) Teodozije

29. Posljednji kralj hrvatske krvi bio je:

a) Ljudevit Posavski

b) Dmitar Zvonimir

c) Stjepan III.

d) Petar Svačić

30. Tko je bio prvi Arpadović koji je na poziv svoje

sestre Jelene (Ilonke) želio osvojiti Hrvatsku?

a) Arpad

b) Ladislav

c) Koloman

d) Bela III.

31. Koju biskupiju je osnovao Ladislav Arpadović?

a) ninsku

b) zagrebačku

c) zadarsku

d) salonitansku

32. Gdje je poginuo posljednji hrvatski kralj?

a) na Bilogori

b) na Zrinskoj gori

c) na gori Gvozd

d) na Duvanjskom polju

33. Kako se naziva dostojanstvenik koji je po važnosti

bio iza vladara, a upravljao je Likom?

a) gradonačelnik

b) mali knez

c) dužd

d) ban

34. Hrvate su pokrštavali misionari iz:

a) Bizanta i Franačke

b) Irske i Poljske

c) Rusije i Srbije

d) Ugarske i Bugarske

35. Koji hrvatski knez je obnavljao stare i podizao

nove crkve u svojoj kneževini?

a) Ljudevit Posavski

b) Borna

c) Domagoj

d) Branimir

36. Na čijoj strani se borio knez Borna?

a) na strani Ljudevita Posavskog

b) na strani Avara

c) na strani Bizanta

d) na strani Franaka

37. Koji je hrvatski kralj zarobljen u bici kod Raba od

Normana?

a) Tomislav

b) Stjepan III.

c) Dmitar Zvonimir

d) Petar Krešimir IV.

38. Preko svoje žene Jelene Zvonimir je bio u rodu s:

a) Trpimirovićima

b) Karolinizima

c) Arpadovićima

d) Otonima

39. Zvonimira su na prijestolju podržali:

a) Francuzi

b) Mlečani

c) Bizantinci

d) Mađari


4


40. Kralj Zvonimir bio je u vrlo dobrim odnosima s

papom:

a) Ivanom VIII.

b) Grgurom VII.

c) Grgurom VIII.

d) Grgurom Ninskim

41. Kralj Zvonimir je papi položio:

a) zakletvu vjernosti

b) izjavu prijateljstva

c) mač obrane

d) žezlo sigurnosti

42. U vrijeme kojeg vladara je nastala Baščanska

ploča?

a) Baška

b) Trpimira

c) Tomislava

d) Zvonimira

43. U vrijeme dok je Hrvatskom vladao knez Borna,

Slavonijom je vladao knez:

a) Dmitar Zvonimir

b) Ljudevit Posavski


d) Stjepan III. Trpimirović

44. Prvi hrvatski kralj Tomislav se prema legendi

okrunio

a) 925. na Duvanjskom polju

b) 928. na crkvenom saboru u Splitu

c) 1075. u Biogradu

d) 1097. na Gvozdu

45. Koji hrvatski kralj je Jadransko more nazvao

''našim dalmatinskim morem''?

a) Koloman Arpadović

b) Petar Krešimir IV.


d) Stjepan III. Trpimirović

46. Koji hrvatski knez je benediktincima sagradio

samostan u Rižinicama?

a) Dmitar Zvonimir

b) Ljudevit Posavski

c) Trpimir

d) Branimir

47. U kojem gradu je izgrađena crkva svetog Donata?

a) Zadru

b) Šibeniku

c) Splitu

d) Kninu

48. U kojem gradu je izgrađena crkva svetog Križa?

a) Zadru

b) Šibeniku

c) Splitu

d) Ninu

49. Kako se naziva sporazum između Kolomana

Arpadovića i hrvatskog plemstva?

a) Personalna unija

b) Solo fides

c) Pacta Conventa

d) Zlatna bula

50. Kulturni procvat koji je nastao u vrijeme Karla

Velikog naziva se:

a) franački procvat

b) franačka renesansa

c) karolinški procvat

d) karolinška renesansa

51. Što nije obilježje karolinške renesanse?

a) prepisivanje djela starih autora

b) gradnja crkava po uzoru na kasnoantičke

c) učenje latinskog jezika

d) odlazak u prekooceanske krajeve

52. Koji se ukras pojavio u umjetnosti u Hrvatskoj

kada su došli franački svećenici iz sjeverne Italije?

a) ciborij

b) pleter

c) skriptorij

d) neume


5


53. Umjetnost koja se javlja u Hrvatskoj u ranom

srednjem vijeku naziva se:

a) predromanika

b) romanika

c) predgotika

d) gotika

54. Ime kojeg hrvatskog vladara ne nalazimo na

kamenim natpisima:

a) Ljudevita Posavskog

b) Trpimira

c) Branimira

d) Stjepana Držislava

55. Što se na reljefima i u umjetnosti javlja od XI. st.:

a) pleter

b) geometrijski oblik

c) latinski natpis

d) ljudski lik

56. Kojim pismom se nije pisalo u srednjovjekovnoj

Hrvatskoj?

a) latinicom

b) linearnim B

c) ćirilicom

d) glagoljicom

57. Dinastija Trpimirovića izumrla je sa smrću:

a) kneza Trpimira

b) kralja Tomislava

c) kralja Dmitra Zvonimira

d) kralja Stjepana III.

58. Bašćanska ploča pronađena je na otoku:

a) Krku

b) Cresu

c) Rabu

d) Pašmanu

59. Kralj Zvonimir je bio papin:

a) suvladar

b) senior

c) vazal

d) protivnik

60. Kralj Zvonimir se okrunio krunom koju mu je poslao

papa u gradu:

a) Kninu

b) Splitu

c) Biogradu

d) Solinu

61. Što nije točno o kralju Stjepanu Držislavu?

a) vladao je u X. stoljeću

b) pomogao Bugarima (Samuilu) protiv Bizanta

c) iz Bizanta dobio krunu od cara Bazilija II.

d) prvi okrunjeni hrvatski kralj

62. Što nije točno o kralju Tomislavu?

a) porazio Mađara, a potom i Bugare

b) Dalmacijom je upravljao kao gospodar

c) sudjelovao na crkvenom saboru u Splitu

d) prvi hrvatski kralj (možda samookrunjen)

63. Što nije točno o prvom crkvenom saboru u Splitu?

a) održan je u Splitu 925. godine

b) na njemu je sudjelovao biskup Grgur Ninski

c) na njemu nije bilo dalmatinskih biskupa

d) splitski nadbiskup izabran za metropolita

64. Što nije točno o drugom crkvenom saboru u Splitu?

a) održan je u Splitu 928. godine

b) odlučeno je da će se ninska biskupija proširiti

c) raspravljalo se o slavenskom bogoslužju

d) raspravljalo se o glagoljici

65. Što nije točno o Hrvatima u novoj domovini?

a) odmah nakon doseljenja naseljavaju se u gradove

b) živjeli su podijeljeni po županijama

c) svim županijama osim Like upravljali su župani

d) dugo su nastavili živjeti po starim običajima


6


66. Zaokruži točan dio kod svake tvrdnje (odluči koji je od podebljanih dijelova točan):

a) Hrvatski narodni vladari pripadali su dinastiji Trpimirovića – Arpadovića.

b) Kneževina kojom je upravljao knez Ljudevit smještena je između Cetine i Neretve- Drave i Save.

c) Ljudevit Posavski se pobunio protiv Franaka – Borne.

d) Hrvatski knez Borna je u spomenutom sukobu stao na stranu Ljudevita Posavskog – Franaka

e) Prvi okrunjeni hrvatski kralj bio je Tomislav – Stjepan Držislav.

f) Stjepan Držislav dobio je na upravu dalmatinske gradove od Mlečana – Bizanta

g) Gospodarom, a ne upraviteljem Dalmacije naziva se hrvatski kralj Tomislav – Petar Krešimir IV.

h) Sporazum između Kolomana Arpadovića i hrv. plemstva naziva se Personalna unija – Pacta Conventa.

i) Trpimir je bio hrvatski kralj - knez.

j) Prvi crkveni sabor bio je u vrijeme Trpimira – Tomislava.

k) Na drugom crkvenom saboru odlučeno je da će se ninska biskupija proširiti – ukinuti.

l) Na crkvenom saboru za metropolita Hrvatske i Dalmacije izabran je splitski nadbiskup – ninski biskup.

m) Zvonimir je u vrijeme Petra Krešimira IV. bio ban – župan.

n) Kralja Dmitra Zvonimira su prema legendi ubili njegovi podanici jer ih je htio povesti u rat - lov.

o) Petar Krešimir IV. je bio hrvatski kralj - knez.

p) Kralj Zvonimir je prema legendi na samrti prokleo papu – hrvatski narod.

q) Glavna uporišta glagoljaša bili su otoci Krk i Cres – Rab i Pag.

r) Papa je u XIII. stoljeću odobrio – zabranio uporabu glagoljice.

s) Tomislav je bio saveznik Bizanta – Bugara.

67. Napiši sve što znaš o Crkvenim saborima u Splitu: .................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................................................................

68. Napiši sve što znaš o knezu Branimiru. ........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

69. Napiši sve što znaš o dolasku Kolomana Arpadovića na vlast u Hrvatskoj i nastanku Hrvatsko – ugarske države ...

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

70. Napiši sve što znaš o Ljudevitu Posavskom ...............................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................


7


71. Napiši sve što znaš o kralju Tomislavu .......................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................

72. Kako se zove ukras koji se javlja u umjetnosti u Hrvatskoj u IX.

stoljeću, a prikazan je na slici? .................................................................................

73. Kako se naziva

razdoblje u umjetnosti u kojem se

javlja taj ukras? ............................................................................................................................

74. Što u to vrijeme nije prikazivano u umjetnosti? .........................................

75. Što je prikazano na slici s lijeva? ...................................... ..................................

76. U vrijeme kojeg kralja je nastala? ......................................................................

77. Kojim pismom je pisana? .................................................................................

78. Kojim jezikom je pisana? .................................................................................

79. Na kojem otoku je pronađena? ......................................................................

80. Kako se naziva ukras koji se nalazi na vrhu ploče? .......................................................................... ...............................................

81. Koja poznata hrvatska crkva je prikazana na slici s desne strane? ........................................

82. U kojem gradu je izgrađena? ..............................................................................................................

83. Tko je sagradio tu crkvu? .................................................................................................................

84. Po uzoru na koju građevinu je izgrađena crkva na slici? ....................................................

85. Ubraja li se crkva na slici s desne strane u velike ili male crkve? ................................

86. Kako se naziva umjetnost tog razdoblja? ................................................................................

87. Tko je prikazan na slici s lijeve strane?

................................................................................................

88. Gdje je pronađen ovaj prikaz? .................................

.......................................................................................................................................................................

89. U kojem položaj je prikazan vladar? ..........................................................................................

90. Tko stoji do kralja? .............................................................................................................................

91. Koje oznake kraljevske vlasti vidiš na prikazu? .................................. i ...............................

92. Koga predstavlja treći lik koji leži? ..............................................................................

93. Koja crkva je prikazana na slici s desna? .....................................

94. Nadopuni. Ova crkva je jedan od najljepših

spomenika hrvatske .................................... kulture i .................................................. umjetnosti.

Nalazila se uz vladarski ......................, pa je možda služila kao dvorska ................................

95. Prepoznaj pojam:

a) Umjetnost u Hrvatskoj za koju su karakteristični ukrasi u obliku pletera

naziva se ......................................... .

b) Zajednica više država povezanih u jednu cjelinu osobom vladara naziva se ........................................................... .

c) Sporazum između Kolomana i hrvatskog plemstva naziva se .......................................... ........................................ .

d) Pisarnica u samostanu, mjesto gdje su se pisale i prepisivale knjige te sastavljale isprave je ............................ .


8


e) Neko veće pravo što ga imaju drugi, primjerice: povlastica da se ne plaća porez je ............................................. .

f) Kraljevski poslanik, predstavnik kraljevske vlasti u nekom dijelu kraljevstva je .................................................. .

g) Dio crkvenog namještaja; pregrada koja odvaja dio crkve s oltarom od djela za vjernike je .............................

h) Stari oblik zapisivanja nota naziva se ................................................ .

i) Zabrana ženidbe rimokatoličkim svećenicima naziva se ........................................................ .

j) Crkveni poglavar provincije, nadbiskup još se naziva i ........................................................... .

k) Preostalo rimsko stanovništvo antičke provincije Dalmacije, koje se održalo nakon razdoblja seobe

naroda naziva se .............................................................. .

l) Naziv za Slavene koji su živjeli između Cetine i Neretve te na otocima Braču, Hvaru i Korčuli .............................

m) Priča o nekom događaju ili osobi, koja ne odgovara istini, ili barem ne u potpunosti je ........................................

91. Kronološki poredaj hrvatske vladare tako da na crtu ispred onog koji je prvi vladao upišeš broj 1, ispred drugog 2,

ispred trećeg 3, četvrtog 4, petog 5 i posljednjeg 6.

................ Borna .......... Domagoj ........... Petar Svačić .......... Stjepan Držislav .......... Trpimir ........ Stjepan III.

92. Na crti ispred odgovarajućeg događaja upiši godinu kada se događaj zbio:

.................. papa Ivan VIII. u pismu poslao blagoslovio Branimira i njegov narod

................. sklopljena personalna unija s Kolomanom Arpadovićem (početak državne zajednice s Ugarskom)

................... prvi crkveni sabor u Splitu ........................... drugi crkveni sabor u Splitu

93. Za godinu rimskim brojkama

odredi tisućljeće i povijesno

razdoblje:

198. = .....................- .....................................

45. pr. Kr= ............... - .................................

1493. = ...................... - ................................

2011. = ...................... - ................................

94. Na zemljovidu crvenom bojom

obojite Kraljevinu Hrvatsku u

vrijeme Petra Krešimira IV.

Pripazi što su rijeke, a što granice.

95. Plavom zaokruži grad u kojem

je izgrađena crkva Svetog

Križa, a crvenom grad u kojem

je crkva Svetog Donata.

96. Kojoj državi je pripadao prostor označen horizontalnim (vodoravnim) crtama? ..................................................................................

96. Prostor Dubrovnika i Kotora oboji žutom bojom.

97. Zelenom oboji bizantske posjede u Hrvatskoj u IX. st.

98. Podebljaj plavom rijeku preko koje je Tomislav protjerao Mađare.

99. Grad nastao oko Dioklecijanove palače označi trokutom pored imena grada.

99. Rimskim brojem upiši stoljeća pored godine: 794. - ................. 100. - .................. 438. pr. Kr. ..............................

100. Rimskim brojem upiši tisućljeća pored godine: 794. - ................. 100. - .................. 438. pr. Kr. ..............................


9


100. Na crti vremena označi i upiši godinu 150. pr. Kr. 100. 600. pr. Kr.

Godine koje je potrebno upamtiti ili koje već od prije znate, ali ih je

potrebno ponoviti.

Povijesna razdoblja

1. Prapovijest – od pojave čovjeka prije 4 milijuna godina do otkrića pisma 3500. prije Krista

2. Stari vijek – od otkrića pisma 3500. prije Krista do pada Zapadnog Rimskog Carstva 476.

3. Srednji vijek – od pada Zapadnog Rimskog Carstva 476. godine do otkrića Amerike 1492.

4. Novi vijek – od otkrića Amerika 1492. do kraja Prvog svjetskog rata 1918.

5. Najnovije doba – od kraja Prvog svjetskog rata 1918. do danas.

Važnije godine /stoljeća za zapamtiti

VII. i VIII. stoljeće – doseljavanje Slavena i Hrvata iz Bijele Hrvatske (Češke i južne Poljske) u današnju domovinu

800. – krunidba Karla Velikog za cara – na svijetu postoje 2 carstva Bizantsko i Franačko

812. – Aachenski mir između Franačke i Bizanta – Karlu Velikom priznato pravo na carstvo

843. – Verdunski sporazum – unuci Karla Velikog podijelili Franačku na Istočnu, Zapadnu i Lotarovo kraljevstvo

879. – papa Ivan VIII. u pismu poslao blagoslov knezu Branimiru i njegovom narodu – znak neovisnosti Hrvatske

925. – prema predaji kralj Tomislav se na Duvanjskom polju okrunio za prvog hrvatskog kralja

- u Splitu održan prvi crkveni sabor – za metropolita Hrvatske i Dalmacije izabran splitski nadbiskup

928. – drugi crkveni sabor u Splitu – ukinuta ninska (hrvatska) biskupija

1054. – Crkveni raskol – podjela Crkve na katoličku i pravoslavnu

1075. – kralj Zvonimir okrunjen za hrvatskog kralja u Solinu

1097. – u sukobu Hrvata i Mađara na gori Gvozdu poginuo posljednji kralj hrvatske krvi Petar Snačić

1102. – ugarski kralj Koloman Arpadović i hrvatski plemići postigli sporazum nazvan PACTA CONVENTA po kojem

Koloman postaje i hrvatski kralj, a hrvatski plemići zadržavaju svoje povlastice – nastanak Ugarsko –hrvatske

države

Documents

6. razred - Hrvatski narodni vladari ponavljanje za drugi ... · PDF file6. razred - Hrvatski narodni vladari – ponavljanje za drugi ispit Zaokruži slovo ispred točne tvrdnje 1