143
เเเเเเเเเเเเเ เเเเเเ 177426 เเเเเเเเเเ เเเเเเเเเ

61001

  • Upload
    -

  • View
    201

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 61001

เอกสารสร�ปคำาบรรยาย

177426วิ�ชากฎหมายประก�น

ภั�ย

Page 2: 61001

โดยอ.ส�ธาส�น� ธ�ติ�ส�ทธ�

15 ก.ย 2552

กฎหมายประก�นภั�ยบทท��วิไป

ประกั�นภั�ยมีลั�กัษณะเป�นกัารเฉลั�ยทร�พย�บางส่�วนจากัส่มีาชิ�กัผู้� เอาประกั�นมีารวมีไว เป�นกัองกัลัางจ#านวนหน%�ง เมี'�อมีผู้� ได้ ร�บความีเส่ยหายตามีส่�ญญา ผู้� ร �บประกั�นภั�ยจะน#าเง�นจากักัองกัลัางใชิ ให แกั�ผู้� เส่ยหาย จากัหลั�กักัารน.ผู้� ร �บประกั�นภั�ยต องพ�จารณาโอกัาส่แห�งภั�ยท�จะเกั�ด้ขึ้%.นว�าควรเป�นเท�าใด้ เรยกัว�า ทฤษฎีความีน�าจะเป�น (Theory of

probability) แลัะจ#านวนผู้� เอาประกั�นภั�ยเป�นปร�มีาณมีากัพอเพยง เรยกัว�า ทฤษฎี (Theory of Great Numbers)

ประกั�นภั�ย หมีายถึ%ง กัารโอนความีร�บผู้�ด้ชิอบขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ยไปย�งผู้� ร �บประกั�นภั�ย โด้ยมีกัารส่�ญญาว�าเมี'�อมีความีเส่ยหายเกั�ด้ขึ้%.นตามีท�ตกัลังกั�นไว ผู้� ร �บประกั�นจะจ�ายค�าเส่ยหายให ตามีจ#านวนท�ร �บประกั�น โด้ยผู้� เอาประกั�นต องส่�งเง�นจ#านวนหน%�งให ผู้� ร �บประกั�นเป�นเบ.ยประกั�น

ประกั�นภั�ย หมีายถึ%ง ว�ธีกัารเฉลั�ยความีเส่ยหายขึ้องบ5คคลัหน%�งไปให แกั�บ5คคลัอ'�น เพ'�อแบ�งภัาระความีเด้'อด้ร อนท�เกั�ด้ขึ้%.นน�.นให หมีด้ไปหร'อเบาบางลัง

กฎหมายสาคำ�ญเก��ยวิข้"องก�บประก�นภั�ย

1

1

Page 3: 61001

1. ประมีวลักัฎีหมีายแพ�งแลัะพาณ�ชิย�บรรพ 3 ลั�กัษณะ 20 แบ�งเป�น 3 หมีวด้

หมีวด้ 1 บทเบ6ด้เส่ร6จท��วไป (มี.861-868)

หมีวด้ 2 ประกั�นว�นาศภั�ย แยกัเป�น - ประกั�นว�นาศภั�ยท��วไป (มี.869-882)

- ประกั�นภั�ยร�บขึ้น (มี. 883-886)

- ประกั�นภั�ยค#.าจ5น (มี. 887-888)

หมีวด้ 3 ประกั�นชิว�ต (มี. 889-897)

2. กัฎีหมีายควบค5มีกัารประกัอบธี5รกั�จประกั�นภั�ยโด้ยเฉพาะ 2.1 พ.ร.บ. ประกั�นว�นาศภั�ย พ.ศ. 2535

2.2 พ.ร.บ. ประกั�นชิว�ต พ.ศ. 2535

3. กัฎีหมีายประกั�นภั�ยภัาคบ�งค�บ ได้ แกั� พ.ร.บ.ค5 มีครองผู้� ประส่บภั�ยจากัรถึ พ.ศ. 2535

ประเภัทข้องส�ญญาประก�นภั�ย

1. ประก�นวิ�นาศภั�ย ค'อ ประกั�นภั�ยความีเส่ยหายอ�นอาจเกั�ด้ขึ้%.นไมี�แน�นอนในอนาคตตามีท�ตกัลังกั�นไว แลัะความีเส่ยหายน�.นส่ามีารถึประมีาณเป�นเง�นได้ แบ�งเป�น 3 ประเภัท

1.1 ประก�นวิ�นาศภั�ยท��วิไป ว�นาศภั�ย หมีายถึ%ง บรรด้าความีเส่ยหายอย�างใด้ๆ ซึ่%�งจะพ%งประมีาณเป�นเง�นได้ กั6ส่ามีารถึท�จะเอาประกั�นภั�ยได้ ท�.งส่�.น เชิ�น กัารประกั�นอ�คคภั�ย พาย5 แผู้�นด้�นไหว ประกั�นยานยนต� เคร'�องจ�กัร ประกั�นอ5บ�ต�เหต5ส่�วนบ5คคลั ประกั�นกัาร

2

2

Page 4: 61001

โจรกัรรมี ประกั�นภั�ยพ'ชิผู้ลั ประกั�นภั�ยส่�ตว�เลั.ยง ประกั�นกัระจกัขึ้องร านขึ้ายขึ้อง ประกั�นภั�ยความีส่5จร�ตขึ้องลั�กัจ าง ประกั�นภั�ยกัารส่�ญเส่ยกั#าไรจากัภัาวะเศรษฐกั�จ ส่�วนความีโศกัเศร าเส่ยใจท�ต องส่�ญเส่ยขึ้องร�กัไปไมี�ส่ามีารถึประมีาณเป�นเง�นได้ จ%งเอาประกั�นไมี�ได้

1.2 ประก�นภั�ยร�บข้น เป�นส่�ญญาค5 มีถึ%งว�นาศภั�ยท5กัอย�าง เชิ�น ไฟไหมี ฟ<าผู้�า เร'อจมี กัารปลั นลั�กัขึ้โมีย ระเบ�ด้ เป�นต น แต�ต องเป�นว�นาศภั�ยท�เกั�ด้ขึ้%.นระหว�างขึ้นส่�ง ท�.งส่��งขึ้องท�ขึ้นส่�งไปตามีลั#าพ�งหร'อส่��งขึ้องท�ขึ้นส่�งไปพร อมีกั�บคนโด้ยส่าร หร'อท�ต�ด้ต�วไปกั�บผู้� โด้ยส่าร ในกัรณเป�นประกั�นภั�ยร�บขึ้นทางทะเลัไมี�อย��ในบ�งค�บ ป.พ.พ.

มี. 868 แต�ให ใชิ หลั�กักัฎีหมีายระหว�างประเทศหร'อบทบ�ญญ�ต�แห�งกัฎีหมีายทะเลั ได้ แกั� ส่นธี�ส่�ญญา ค#าพ�พากัษาขึ้องศาลัระหว�างประเทศ ค#าต�ด้ส่�นขึ้องอน5ญาโตต5ลัากัารระหว�างประเทศ แนวปฏิ�บ�ต�หร'อจารตประเพณระหว�างประเทศ

1.3 ประก�นภั�ยคำ%าจุ�น หร'อ ประกั�นภั�ยความีร�บผู้�ด้ ค'อ กัารท�ผู้� ร �บประกั�นภั�ยตกัลังว�าจะใชิ เง�นค�าส่�นไหมีทด้แทนให แกั�บ5คคลัภัายนอกัผู้� ต องเส่ยหายจากักัารกัระท#าขึ้องผู้� เอาประกั�นหร'อผู้� ท�ผู้� เอาประกั�นภั�ยจะต องร�บผู้�ด้ เชิ�น

1. ร�บประกั�นความีร�บผู้�ด้ขึ้องผู้� ประกัอบธี5รกั�จต�อบ5คคลัอ'�น เชิ�น เจ าขึ้องโรงแรมี บ านเชิ�า โรงลัะคร ร านอาหาร ตกัลังท#าส่�ญญาประกั�นภั�ยค#.าจ5นในกัรณบ5คคลัภัายนอกัได้ ร�บอ5บ�ต�เหต5เพราะเขึ้ าไปในส่ถึานท�ไมี�ว�าอ5บ�ต�เหต5ต�อร�างกัายหร'อทร�พย�ส่�น

2. ร�บประกั�นภั�ยความีร�บผู้�ด้ชิอบขึ้องผู้� ประกัอบว�ชิาชิพต�างๆ เชิ�น แพทย�-คนไขึ้ เภัส่�ชิกัร-ผู้� ซึ่'.อยา ทนายความี-ลั�กัความี ผู้� ท#าบ�ญชิ ส่ถึาปน�กั ว�ศวกัร

3. ร�บประกั�นความีร�บผู้�ด้ชิอบส่�วนบ5คคลัต�อบ5คคลัอ'�นเชิ�น ประกั�นภั�ยค5 มีครองบ5คคลัท�ส่ามีในกัรณขึ้�บรถึชินบ5คคลัอ'�นเส่ยหาย บร�ษ�ทประกั�นจะต องร�บผู้�ด้ต�อผู้� เส่ยหายตามีจ#านวนประกั�นภั�ยท�กั#าหนด้ไว

3

3

Page 5: 61001

2. ประก�นช�วิ�ติ ค'อ ส่�ญญาซึ่%�งผู้� ร �บประกั�นตกัลังจะใชิ เง�นจ#านวนหน%�งท�แน�นอนให แกั�ผู้� เอาประกั�นภั�ยหร'อผู้� ร �บประโยชิน� ในเมี'�อผู้� เอาประกั�นภั�ยหร'อผู้� ท�ได้ เอาประกั�นชิว�ตไว ได้ ตายลัง หร'อเมี'�อผู้� น� .นย�งมีชิว�ตอย��จนถึ%งว�นท�ตกัลังกั�นไว ด้�งน�.นส่�ญญาประกั�นชิว�ตอาจท#าได้ 3 แบบ

1. แบบซึ่%�งอาศ�ยความีทรงชิพขึ้องบ5คคลั เชิ�น มีกัารตกัลังกั�นว�าถึ านาย กั. ผู้� เอาประกั�นมีชิว�ตถึ%ง 60 ป> ผู้� ร �บประกั�นจะต องใชิ เง�นให แต�ถึ านาย กั. ตายกั�อนอาย5 60 ป> ผู้� ร �บประกั�นไมี�ต องใชิ เง�นให

2. แบบซึ่%�งอาศ�ยความีมีรณะขึ้องบ5คคลั เชิ�น ถึ านาย กั. ผู้� เอาประกั�นตายภัายในเวลัา 20 ป>น�บแต�ว�นท#าส่�ญญาประกั�นชิว�ต ผู้� ร �บประกั�นจะจ�ายเง�นให ถึ านาย กั. ไมี�ตายภัายใน 20

ป> ผู้� เอาประกั�นไมี�ได้ ร�บกัารใชิ เง�นจากัผู้� ร �บประกั�น 3. ส่�ญญาประกั�นชิว�ตแบบส่ะส่มีท5นหร'อส่ะส่มีทร�พย� น#าส่อง

แบบขึ้ างต นมีารวมีกั�น เป�นส่�ญญาอาศ�ยกั#าหนด้เวลัาเป�นหลั�กั ค'อ ภัายในกั#าหนด้เวลัาท�ตกัลังกั�นไว หากัผู้� เอาประกั�นตายลัง ผู้� ร �บประกั�นจะใชิ เง�นให แลัะเมี'�อถึ%งกั#าหนด้เวลัาผู้� เอาประกั�นย�งมีชิว�ตอย�� ผู้� ร �บประกั�นกั6ต องใชิ เง�นเชิ�นเด้ยวกั�น

ส�ญญาประก�นภั�ย

มาติรา 861 บ�ญญ�ต�ว�า อ�นว�าส่�ญญาประกั�นภั�ยน�.น ค'อ“

ส่�ญญาซึ่%�งบ5คคลัคนหน%�ง ตกัลังจะใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทน หร'อใชิ เง�นจ#านวนหน%�งให ในกัรณว�นาศภั�ย หากัมีขึ้%.น หร'อในเหต5อย�างอ'�นในอนาคตด้��งได้ ระบ5ไว ในส่�ญญาแลัะใน กัารน.บ5คคลัอกัคนหน%�งตกัลังจะส่�งเง�นซึ่%�งเรยกัว�าเบ.ยประกั�นภั�ย ”

มีขึ้ อพ�จารณาอย�� 3 ประกัาร

4

4

Page 6: 61001

1. เป�นส่�ญญาท�ฝ่@ายหน%�งตกัลังจะใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนหร'อใชิ เง�นจ#านวนหน%�ง ในกัารท�ฝ่@ายหน%�งตกัลังจะใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทน เขึ้ าลั�กัษณะประกั�นว�นาศภั�ย ค'อถึ ามีภั�ยเกั�ด้ขึ้%.นตามีท�กั#าหนด้ไว ผู้� ร �บประกั�นภั�ยจะชิด้ใชิ ค�าเส่ยหายท�เกั�ด้ขึ้%.นจร�ง แต�ไมี�เกั�นจ#านวนท�ได้ ตกัลังกั�นไว

ส่�วนกัารท�ฝ่@ายหน%�งตกัลังจะใชิ เง�นจ#านวนหน%�ง เขึ้ าลั�กัษณะประกั�นภั�ยประเภัทกั#าหนด้จ#านวนเง�นแน�นอน หร'อส่�ญญาประกั�นชิว�ต ซึ่%�งผู้� ร �บประกั�นภั�ยจะต องใชิ เง�นเป�นจ#านวนแน�นอนโด้ยไมี�ต องค#าน%งถึ%งความีเส่ยหายว�ามีเพยงใด้ หากัมีเหต5อย�างอ'�นในอนาคตด้��งได้ ระบ5ไว ในส่�ญญา

2. มีเง'�อนไขึ้แห�งกัารใชิ เง�น ค'อ มีเหต5กัารณ�เกั�ด้ขึ้%.นในอนาคตอ�นเป�นว�นาศภั�ยหร'อเหต5อย�างอ'�นในอนาคตด้��งได้ ระบ5ไว ในส่�ญญา แส่ด้งให เห6นความีไมี�แน�นอนขึ้องหน.ฝ่@ายผู้� ร �บประกั�นภั�ย ซึ่%�งแลั วแต�เง'�อนไขึ้ด้�งกัลั�าวว�าจะเกั�ด้ขึ้%.นหร'อไมี� ส่�วนหน.ขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ยท�ต องส่�งเบ.ยประกั�นภั�ยน�.นแน�นอนเส่มีอ ท�กัฎีหมีายแยกัว�นาศภั�ยกั�บเหต5กัารณ�อย�างอ'�น เน'�องจากัลั�กัษณะท�แตกัต�างขึ้องส่�ญญาประกั�นว�นาศภั�ย ซึ่%�งผู้� เอาประกั�นภั�ยจะได้ ร�บค�าส่�นไหมีทด้แทนเท�าท�เส่ยหายจร�งๆ จะเรยกัเกั�นเป�นกั#าไรมี�ได้ เป�นอ�นขึ้าด้ (ฎี 64/2516)

ส่�วนท�ว�าเหต5กัารณ�อย�างอ'�นในอนาคตน�.นได้ แกั�ประกั�นชิว�ตค'อ ความีตาย

ว�นาศภั�ยท�ประกั�นภั�ยต องมีลั�กัษณะไมี�แน�นอน ซึ่%�งอย��ในความีหมีายท�กัฎีหมีายบ�ญญ�ต�ไว ใน มีาตรา 861 ว�า หากัมีขึ้%.น (contingent loss) เหต5กัารณ�อย�างอ'�นท�ระบ5ในส่�ญญากั6ต องเป�นเหต5กัารณ�ในอนาคต เหต5กัารณ�หร'อว�นาศภั�ยท�เกั�ด้ขึ้%.นแลั วจะเอามีาเป�นเหต5ประกั�นภั�ยไมี�ได้

ฎ. 2513/2518 กัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยรถึยนต�ส่�.นอาย5เมี'�อว�นท� 11 กัรกัฎีาคมี ต�อมีาว�นท� 24 กัรกัฎีาคมีเกั�ด้อ5บ�ต�เหต5 ผู้� เอาประกั�นภั�ยแลัะผู้� ร �บประกั�นภั�ยออกักัรมีธีรรมี�เมี'�อว�นท� 27 กัรกัฎีาคมี

5

5

Page 7: 61001

โด้ยให มีผู้ลัย อนหลั�งไปถึ%งว�นท� 22 กัรกัฎีาคมี กัรณเชิ�นน. ผู้� ร �บประกั�นภั�ยไมี�ต องร�บผู้�ด้ในส่�ญญาประกั�นภั�ยในส่�วนท�มีว�ตถึ5ประส่งค�เพ'�อร�บประกั�นว�นาศภั�ยท�เกั�ด้ขึ้%.นแลั ว โด้ยศาลัฎีกัาว�น�จฉ�ยค#าว�า ว�นาศภั�ยหากัมีขึ้%.นตามีมีาตรา 861 ว�า หมีายถึ%ง ว�นาศภั�ยท�อาจเกั�ด้ขึ้%.นในอนาคตหลั�งจากัว�นท#าส่�ญญา ว�นาศภั�ยท�เกั�ด้ขึ้%.นแลั วจะเอามีาประกั�นภั�ยไมี�ได้ แมี กัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยจะระบ5อาย5กัารประกั�นภั�ยย อนหลั�งเป�นว�นท� 22 กัรกัฎีาคมี กั�อนเกั�ด้ว�นาศภั�ยกั6หาท#าให ผู้� เอาประกั�นภั�ยมีส่�ทธี�เรยกัร องให ผู้� ร �บประกั�นภั�ยใชิ ค�าเส่ยหายตามีกัรมีธีรรมี�น�.นได้ ไมี�

3. บ5คคลัอกัคนหน%�งตกัลังจะส่�งเง�นซึ่%�งเรยกัว�าเบ.ยประกั�นภั�ย ผู้� มีหน าท�ส่�งเบ.ยประกั�นเรยกัว�า ผู้� เอาประกั�นภั�ย เบ.ยประกั�นน.เป�นเง�นอาจส่�งเป�นงวด้หร'อส่�งเป�นกั อนกั6ได้

สาระสาคำ�ญข้องส�ญญาประก�นภั�ย

1. เป'นส�ญญาติ(างติอบแทน เมี'�อค��กัรณแส่ด้งเจตนาจะเอาประกั�นภั�ยแลัะร�บประกั�นภั�ยถึ�กั

ต องตรงกั�น ส่�ญญาประกั�นภั�ยเกั�ด้ขึ้%.น ผู้� เอาประกั�นมีหน าท�ต องชิ#าระเบ.ยประกั�นเป�นค�าตอบแทนท�ผู้� ร �บประกั�นเขึ้ าเส่�ยงภั�ยแทน ในขึ้ณะเด้ยวกั�นหากัเกั�ด้ว�นาศภั�ยในอนาคตผู้� ร �บประกั�นต องชิด้ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนให อ�นมีลั�กัษณะเจ าหน.แลัะลั�กัหน.ซึ่%�งกั�นแลัะกั�น ตามีมี.369

2. เป'นส�ญญาท��ไม(ม�ผลบ�งคำ�บแน(นอนส่�ญญาประกั�นภั�ยจะแตกัต�างจากัส่�ญญาต�างตอบแทนประเภัท

อ'�น ค'อ เป�นส่�ญญาท�อาศ�ยเหต5กัารณ�ไมี�แน�นอน หร'อเป�นหน.ท�มีเง'�อนไขึ้ เชิ�น ประกั�นอ�คคภั�ยบ าน 20 ป> ตลัอด้เวลัาประกั�นไมี�เคยเกั�ด้ไฟไหมี เลัย ผู้� ร �บประกั�นไมี�ต องจ�ายค�าส่�นไหมีทด้แทน แต�ผู้� เอาประกั�นต องจ�ายเบ.ยประกั�น หร'อ ผู้� ร �บประกั�นอาจเส่ยค�าส่�นไหมีทด้แทนกัรณไฟไหมี ภัายใน 20 ป> ด้�งน�.นผู้ลับ�งค�บขึ้องส่�ญญาจ%งไมี�แน�นอน

6

6

Page 8: 61001

3. เป'นส�ญญาท��ติ"องการคำวิามซื่-�อส�ติย.อย(างย��งกัารใชิ ส่�ทธี�ขึ้องบ5คคลักัฎีหมีายบ�ญญ�ต�ให กัระท#าโด้ยส่5จร�ตตามี

มี. 5 ค��ส่�ญญาไมี�มีหน าท�จะต องเปAด้เผู้ยถึ%งขึ้ อได้ เปรยบเส่ยเปรยบให อกัฝ่@ายหน%�งทราบ เพราะถึ'อเป�นส่�ทธี�ขึ้องแต�ลัะฝ่@ายท�จะต�อรองให เกั�ด้ผู้ลัด้แกั�ตนมีากัท�ส่5ด้ เว นแต�ถึ าค��กัรณน��งเส่ย ไมี�ไขึ้ขึ้ อความีจร�งหร'อค5ณส่มีบ�ต�อ�นใด้อ�นหน%�งซึ่%�งค��ส่�ญญาอกัฝ่@ายไมี�ร� แลัะได้ ท#าส่�ญญาโด้ยหลังเชิ'�อ กั6ถึ'อเป�นกัลัฉ อฉลัได้ แต�ส่�ญญาจะตกัเป�นโมีฆียะ ตามีมี.

162 เมี'�อปรากัฏิว�ากัารน��งเฉยน�.นถึ%งขึ้นาด้ถึ าไมี�น��งเส่ยค��กัรณอกัฝ่@ายไมี�ยอมีท#าส่�ญญาด้ วย ในส่�วนส่�ญญาประกั�นภั�ยต องกัารความีซึ่'�อส่�ตย�ส่5จร�ตส่�งขึ้%.นอกั โด้ยเพยงน��งเฉยไมี�เปAด้เผู้ยความีจร�งซึ่%�งอาจท#าให ผู้� ร �บประกั�นเรยกัเบ.ยประกั�นส่�งขึ้%.นหร'อไมี�ยอมีท#าส่�ญญาหร'อเพยงแค�แถึลังเท6จเท�าน�.น ส่�ญญาตกัเป�นโมีฆียะตามีมี. 865

ส่�ญญาประกั�นภั�ยจ%งมีลั�กัษณะพ�เศษท�กัฎีหมีายบ�งค�บให ค��ส่�ญญาฝ่@ายเอาประกั�นมีหน าท�ต องชิ.แจงแส่ด้งขึ้ อบกัพร�องขึ้องตนให ผู้� ร �บประกั�นทราบ เน'�องจากัผู้� ร �บประกั�นต องเขึ้ าเส่�ยงภั�ยแทนจ%งต องทราบขึ้ อมี�ลัอย�างลัะเอยด้เพ'�อประกัอบกัารต�ด้ส่�นใจ จ%งกั#าหนด้ให ผู้� เอาประกั�นมีหน าท�เปAด้เผู้ยขึ้ อมี�ลัน�.น เรยกัหลั�กัน.ว�า หลั�กัส่5จร�ตอย�างย��ง

4. เป'นส�ญญาท��ติ"องม�หล�กฐานเป'นหน�งส-อ ม. 867 วรรคแรกั บ�ญญ�ต�ว�า อ�นส่�ญญาประกั�นภั�ยน�.น ถึ า“

มี�ได้ มีหลั�กัฐานเป�นหน�งส่'ออย�างใด้อย�างหน%�งลังลัายมี'อชิ'�อฝ่@ายท�ต องร�บผู้�ด้หร'อลัายมี'อชิ'�อต�วแทนขึ้องฝ่@ายน�.นเป�นส่#าค�ญ ท�านว�าจะฟ<องร องบ�งค�บคด้หาได้ ไมี� ”

ส่�ญญาประกั�นภั�ยกัฎีหมีายมี�ได้ บ�งค�บว�าต องท#าตามีแบบ หร'อต องท#าเป�นหน�งส่'อ กัฎีหมีายเพยงบ�งค�บให มีหลั�กัฐานเป�นหน�งส่'อลัง

7

7

Page 9: 61001

ลัายมี'อชิ'�อฝ่@ายท�ต องร�บผู้�ด้มีาแส่ด้งเท�าน�.น หมีายความีเฉพาะกัรณมีกัารเรยกัร องกั�นระหว�างค��ส่�ญญาเท�าน�.นไมี�รวมีถึ%งบ5คคลัภัายนอกัด้ วย ด้�งน�.นหากัมีกัารเรยกัร องกั�นระหว�างผู้� ร �บประกั�นกั�บบ5คคลัภัายนอกักั6ไมี�อย��ในบ�งค�บให ต องมีหลั�กัฐานเป�นหน�งส่'อมีาแส่ด้ง

ฎ. 5133/2542 ส่�ญญาประกั�นภั�ย กัฎีหมีายมี�ได้ กั#าหนด้แบบแห�งน�ต�กัรรมีไว เพยงแต�บ�งค�บให มีหลั�กัฐานเป�นหน�งส่'ออย�างใด้อย�างหน%�งลังลัายมี'อชิ'�อฝ่@ายท�ต องร�บผู้�ด้หร'อต�วแทนเป�นส่#าค�ญ มี�ฉะน�.นจะฟ<องร องให บ�งค�บคด้มี�ได้ ด้�งน�.น ส่�ญญาประกั�นภั�ยจ%งเกั�ด้ขึ้%.นเมี'�อมีกัารแส่ด้งเจตนาท#าค#าเส่นอค#าส่นองถึ�กัต องตรงกั�น

ส่. ผู้� จ�ด้กัารจ#าเลัย ส่าขึ้าขึ้อนแกั�น มี�ได้ เป�นต�วแทนผู้� มีอ#านาจท#าส่�ญญาประกั�นภั�ยแทนจ#าเลัย ส่. จ%งไมี�มีอ#านาจร�บประกั�นรถึยนต�บรรท5กัค�นพ�พาทไว จากัโจทกั� แต�กัารท� ส่. ร�บค#าขึ้อประกั�นภั�ยไว กัารโจทกั� กั6เพยงเพ'�อส่�งค#าส่นองขึ้องโจทกั�ให แกั�บร�ษ�ทจ#าเลัยส่#าน�กังานใหญ� พ�จารณาว�าจะร�บประกั�นภั�ยได้ หร'อไมี�เท�าน�.น มี�ใชิ�เป�นค#าส่นองร�บประกั�นภั�ย เมี'�อบร�ษ�ทจ#าเลัยส่#าน�กังานใหญ� เพ��งได้ ร�บค#าเส่นอขึ้องโจทกั�เมี'�อเวลัา 13.55 นาฬิ�กัา อ�นเป�นเวลัาหลั�งท�รถึยนต�บรรท5กัค�นพ�พาทได้ เกั�ด้เหต5ไปแลั ว ท�.งไมี�ปรากัฏิว�าจ#าเลัยได้ มีค#าส่นองตอบร�บประกั�นภั�ยรถึยนต�บรรท5กัค�นพ�พาทเมี'�อใด้ จ%งฟDงไมี�ได้ ว�าขึ้ณะท�รถึยนต�บรรท5กัค�นพ�พาทเกั�ด้อ5บ�ต�เหต5 จ#าเลัยได้ ร�บประกั�นภั�ยรถึยนต�ค�นด้�งกัลั�าวไว แลั ว อ�นจะต องร�บผู้�ด้ชิด้ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนให แกั�โจทกั�

ฎ 192/2524 กัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยมี�ได้ ปAด้อากัรแส่ตมีปEแต�คด้น.มี�ใชิ�กัรณบ�งค�บระหว�างผู้� เอาประกั�นภั�ยแลัะผู้� ร �บประกั�นภั�ย เป�นเร'�องผู้� ร �บประกั�นภั�ยร�บชิ�วงส่�ทธี�มีาฟ<องคนภัายนอกัไมี�อย��ในบ�งค�บต องมีเอกัส่ารมีาแส่ด้งตามี ป.พ.พ. มี. 867 ค#าพยานขึ้องโจทกั�ฟDงได้ โด้ยไมี�ต องอาศ�ยเอกัส่าร

กัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ย เป�นหน�งส่'อส่#าค�ญท�ผู้� ร �บประกั�นออกัให แกั�ผู้� เอาประกั�น กัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยน�.นไมี�ใชิ�ส่�ญญาประกั�นภั�ย แต�

8

8

Page 10: 61001

อาจถึ'อเป�นหลั�กัฐานเป�นหน�งส่'อได้ กัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยต องมีรายลัะเอยด้ตามีท�กัฎีหมีายระบ5ไว ตามีมี. 867 วรรค 3 แลัะต องมีขึ้ อความีตรงกั�บส่�ญญาประกั�นภั�ย กัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ย เป�นเอกัส่ารอย�างหน%�งซึ่%�งผู้� ร �บประกั�นภั�ยท#าขึ้%.นเพราะเหต5ท�ได้ มีส่�ญญาต�อกั�นแลั ว ด้�งท� มีาตรา 867 วรรค 2 บ�ญญ�ต�ว�า ให ส่�งมีอบกัรมีธีรรมี�ประกั�น“

ภั�ยอ�นมีเน'.อความีต องตามีส่�ญญาน�.นแกั�ผู้� เอาประกั�นภั�ยฉบ�บหน%�ง ”

ฉะน�.น กัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยจ%งขึ้�ด้กั�บส่�ญญาประกั�นภั�ยไมี�ได้ แต�ถึ าผู้� ร �บประกั�นภั�ยออกักัรมีธีรรมี�ผู้�ด้แผู้กัแตกัต�างไปจากัท�ได้ ส่�ญญาไว กั6อาจถึ'อได้ ว�าเป�นค#าเส่นอขึ้%.นใหมี� ผู้� เอาประกั�นภั�ย เมี'�อได้ ร�บกัรมีธีรรมี�น�.นแลั ว จะปฏิ�เส่ธีขึ้ อเส่นอน�.นกั6ได้ ถึ าไมี�ปฏิ�เส่ธีขึ้ อเส่นอน�.น อาจถึ'อว�ายอมีร�บขึ้ อความีตามีกัรมีธีรรมี�น�.นกั6ได้ โด้ยพ�จารณาจากัพฤต�กัารณ�อ'�นๆประกัอบ เชิ�น ไมี�ท�กัท วงไปย�งผู้� ร �บประกั�นภั�ยในเวลัาอ�นควรหร'อย�นยอมีปฏิ�บ�ต�ตามีกัรมีธีรรมี�น�.นๆแลั ว

ในกัารว�น�จฉ�ยปDญหา ถึ าต องกัารว�น�จฉ�ยว�า ส่�ญญาประกั�นภั�ยเกั�ด้ขึ้%.นแลั วหร'อย�งกั6พ�จารณาเร'�องค#าเส่นอค#าส่นองตามีหลั�กัน�ต�กัรรมีส่�ญญา แต�ถึ าจะว�น�จฉ�ยปDญหาว�า ส่�ญญาท�เกั�ด้ขึ้%.นแลั วน�.นมีขึ้ อบ�งค�บเง'�อนไขึ้ หร'อขึ้ อจ#ากั�ด้อย�างไร กั6ต องด้�ท�กัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยประกัอบด้ วย ท�.งน.เพราะขึ้ อส่�ญญาแลัะเง'�อนไขึ้ในกัารประกั�นภั�ยจ#าต องถึ'อตามีกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยด้ วย มี�ใชิ�เฉพาะเท�าท�ปรากัฏิในค#าเส่นอแลัะค#าส่นองเท�าน�.น

คำาพิ�พิากษาฎ�กาท�� 1564 / 2525 ส่�ญญาประกั�นภั�ยน�.น กัฎีหมีายมี�ได้ กั#าหนด้แบบแห�งน�ต�กัรรมีไว เพยงแต�บ�งค�บให มีหลั�กัฐานเป�นหน�งส่'ออย�างใด้อย�างหน%�งลังลัายมี'อชิ'�อฝ่@ายท�ต องร�บผู้�ด้ หร'อต�วแทนเป�นส่#าค�ญ มี�ฉะน�.นจะฟ<องร องให บ�งค�บคด้มี�ได้ ด้�งน�.นส่�ญญาประกั�นภั�ยจ%งเกั�ด้ขึ้%.นเมี'�อมีกัารแส่ด้งเจตนาท#าค#าเส่นอ ค#าส่นองถึ�กัต องตรงกั�น แลัะประมีวลักัฎีหมีายแพ�งแลัะพาณ�ชิย� มีาตรา 867 วรรค 2 กั#าหนด้ให มีกัารส่�งมีอบกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ย ฉะน�.นขึ้ อ

9

9

Page 11: 61001

ส่�ญญาแลัะเง'�อนไขึ้ในกัารประกั�นภั�ยจ%งต องถึ'อตามีกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยด้ วย มี�ใชิ�เฉพาะท�ปรากัฏิในค#าเส่นอแลัะค#าส่นองเท�าน�.น

โจทกั�ตอบร�บค#าขึ้อประกั�นภั�ยขึ้องบร�ษ�ท อ. ในว�นท� 31

ต5ลัาคมี 2521 แลัะออกักัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยในว�นท� 1 พฤศจ�กัายน 2521 ซึ่%�งตรงตามีเจตนาในกัารท#าส่�ญญาประกั�นภั�ย จ%งหาเป�นกัารฝ่@าฝ่Fนประมีวลักัฎีหมีายแพ�งแลัะพาณ�ชิย� มีาตรา 867 วรรค 2 ไมี� ด้�งน�.นเมี'�อนมีขึ้ นกัระปGองท�โจทกั�ร�บประกั�นภั�ยได้ ร�บความีเส่ยหายระหว�างขึ้นส่�งลังเร'อลั#าเลัยงเพ'�อน#าไปส่�งมีอบให แกั�เร'อเด้�นทะเลั ในขึ้อบแห�งความีร�บผู้�ด้ตามีส่�ญญาประกั�นภั�ยในว�นท� 31 ต5ลัาคมี 2521 แลัะโจทกั�ได้ ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนให แกั�ผู้� เอาประกั�นภั�ยไปแลั ว โจทกั�กั6ย�อมีได้ ร�บชิ�วงส่�ทธี�ขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ย

5. เป'นส�ญญาซื่2�งราชการคำวิบคำ�ม โด้ยเหต5ท�ฝ่@ายผู้� ร �บประกั�นเป�นผู้� กั#าหนด้แบบแลัะรายลัะเอยด้

ในกัรมีธีรรมี�ฝ่@ายเด้ยว อาจเป�นชิ�องให ประชิาชินเส่ยเปรยบได้ ง�าย กัฎีหมีายจ%งกั#าหนด้มีาตรกัารควบค5มีตามี พ.ร.บ. ประกั�นว�นาศภั�ย พ.ศ. 2535 แลัะ พ.ร.บ. ประกั�นชิว�ต พ.ศ. 2535 มี. 29 ส่ร5ปได้ ว�า กัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยท�ออกัให แกั�ผู้� เอาประกั�นต องเป�นไปตามีแบบแลัะขึ้ อคามีท�นายทะเบยนเห6นชิอบ รวมีท�.งเอกัส่ารประกัอบหร'อแนบท ายกัรมีธีรรมี�ด้ วย นายทะเบยนมีอ#านาจส่��งแกั ไขึ้เปลั�ยนแปลังเพ��มีเต�มีกัรมีธีรรมี�บางส่�วนหร'อท�.งหมีด้กั6ได้

บ�คำคำลท��เก��ยวิข้"องในส�ญญาประก�นภั�ย

ม. 862 บ�ญญ�ต�ว�า ตามีขึ้ อความีในลั�กัษณะน. “

ค#าว�า ผู้� ร �บประกั�นภั�ย ท�านหมีายความีว�า ค��ส่�ญญาฝ่@ายซึ่%�ง“ ”

ตกัลังจะใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทน หร'อใชิ เง�นจ#านวนหน%�งให ”ค#าว�า ผู้� เอาประกั�น ท�านหมีายความีว�า ค��ส่�ญญาฝ่@ายซึ่%�งตกัลัง“ ”

จะส่�งเบ.ยประกั�นภั�ย

10

10

Page 12: 61001

ค#าว�า ผู้� ร �บประโยชิน� ท�านหมีายความีว�า บ5คคลัผู้� พ%งจะได้ ร�บ“ ”

ค�าส่�นไหมีทด้แทน หร'อร�บจ#านวนเง�นใชิ ให อน%�ง ผู้� เอาประกั�นภั�ยแลัะผู้� ร �บประโยชิน�น�.น จะเป�นบ5คคลัคนหน%�ง

คนเด้ยวกั�นกั6ได้ ”

1. ผ4"ร�บประก�นภั�ย กัฎีหมีายบ�ญญ�ต�ให กัารประกัอบธี5รกั�จประกั�นภั�ยกัระท#าในร�ปบร�ษ�ทท�จด้ทะเบยนหร'อได้ ร�บอน5ญาตให ประกัอบธี5รกั�จน.เท�าน�.น ถึ ามีผู้� ร �บประกั�นภั�ยในลั�กัษณะเป�นกัารค ามี�ใชิ�บร�ษ�ทแลัะไมี�ได้ ร�บอน5ญาต ย�อมีเป�นกัารกัระท#าท�มีว�ตถึ5ประส่งค�ต องห ามีตามีกัฎีหมีาย ถึ'อเป�นโมีฆีะ ตามีมี. 150

ฎ 1106/2516 กัารท�ส่มีาชิ�กัส่มีาคมีต องชิ#าระค�าบ#าร5งส่มีาคมีเป�นรายป>ไปแลัะต องชิ#าระเง�นชิ�วยกัารกั5ศลัแรกัเขึ้ ากั�บต องชิ#าระเง�นค�าชิ�วยในกัารท#าศพให แกั�ส่มีาชิ�กัท�ถึ%งแกั�กัรรมี เมี'�อส่มีาชิ�กัถึ%งแกั�กัรรมี ทายาทมีส่�ทธี�ได้ ร�บเง�นส่งเคราะห�จากัส่มีาคมี ตามีจ#านวนส่มีาชิ�กัท�มีอย��ท�.งหมีด้ในว�นท�ส่มีาชิ�กัถึ%งแกั�กัรรมี โด้ยส่มีาคมีห�กัร อยลัะ 20 เง�นท�ส่มีาชิ�กัชิ#าระมีลั�กัษณะเป�นเบ.ยประกั�นแลัะส่มีาคมีจ�ายเง�นให อาศ�ยความีมีรณะขึ้องส่มีาชิ�กั กัารด้#าเน�นกั�จกัารขึ้องส่มีาคมีจ%งมีลั�กัษณะเป�นกัารประกั�นภั�ย

2. ผ4"เอาประก�นภั�ย ได้ แกั�ค��ส่�ญญาท�ตกัลังกั�นจะส่�งเบ.ยประกั�นแลัะมีเจตนาเขึ้ าผู้�กัพ�นเป�นค��ส่�ญญาด้ วย นอกัจากัน.ผู้� เอาประกั�นภั�ยอาจให ผู้� อ'�นออกัหน าเป�นต�วกัารเขึ้ าท#าส่�ญญาประกั�นภั�ยกั6ได้ เชิ�น

ฎ. 656/2521 โจทกั�เชิ�าซึ่'.อรถึพ�พาทจากัห าง ส่. ตามีระเบยบขึ้องห าง ส่. น�.น รถึท�เชิ�าซึ่'.อท5กัค�นจะต องเอาประกั�นภั�ยไว ในนามีขึ้องห าง โด้ยผู้� เชิ�าซึ่'.อเป�นผู้� จ�ายเง�นเบ.ยประกั�น ห าง ส่. แนะน#าลั�กัค าให บร�ษ�ทประกั�นภั�ย แลัะบร�ษ�ทประกั�นภั�ยจะจ�ายค�าคอมีมี�ชิชิ��นแกั�ห าง โจทกั�ต�ด้ต�อกั�บบร�ษ�ทจ#าเลัยเอาประกั�นภั�ยรถึพ�พาท แมี กัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยจะระบ5นามีผู้� เอาประกั�นภั�ยว�าห าง ส่. แต�กั6วงเลั6บ

11

11

Page 13: 61001

ชิ'�อโจทกั�ต�อท ายไว ด้ วย แลัะระบ5ท�อย��ขึ้องโจทกั�เป�นท�อย��ขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ย กัารท�มีชิ'�อห าง ส่. ในกัรมีธีรรมี�กั6เพราะเป�นกัารส่ะด้วกัแกั�กัารท�จ#าเลัยจะมีาเกั6บเง�น แลัะเพ'�อห าง ส่. จะได้ ค�าคอมีมี�ชิชิ��น โด้ยโจทกั�น#าเง�นเบ.ยประกั�นมีาฝ่ากัท�ห าง ส่. เพ'�อชิ#าระให จ#าเลัย จ#าเลัยร� ด้อย��แลั วว�าโจทกั�เป�นผู้� เอาประกั�นภั�ย เพราะหลั�งจากัท�โจทกั�ชิ#าระค�าเชิ�าซึ่'.อครบถึ วนแลั ว ห าง ส่. กั6มี�ได้ มีส่�วนได้ เส่ยในเหต5ท�ประกั�นต�อไปอกั ด้�งน�.น เมี'�อรถึพ�พาทชินกั�บรถึอ'�นได้ ร�บความีเส่ยหายในระหว�างอาย5ส่�ญญาประกั�นภั�ย ( หลั�งจากัท�ได้ ชิ#าระค�าเชิ�าซึ่'.อครบแลั ว ) โจทกั�ขึ้อเง�นชิด้ใชิ ตามีกัรมีธีรรมี�เป�นค�าซึ่�อมีรถึ จ#าเลัยเพ�กัเฉย โจทกั�กั6ย�อมีมีอ#านาจจะฟ<องจ#าเลัย

หากัได้ ความีเพยงว�าเป�นผู้� ส่�งเง�นเบ.ยประกั�นเท�าน�.น อาจไมี�ใชิ�ผู้� เอาประกั�นภั�ย เชิ�น ห าง กั. ท#าส่�ญญาประกั�นภั�ยรถึยนต�กั�บบร�ษ�ทประกั�นภั�ย โด้ยมีนาย ขึ้. เป�นผู้� เชิ�าซึ่'.อรถึจากัห าง กั. แลัะเป�นผู้� ออกัเบ.ยประกั�นตามีขึ้ อตกัลังในส่�ญญาเชิ�าซึ่'.อ นาย ขึ้. ไมี�ใชิ�ผู้� เอาประกั�นตามีมี. 862 เป�นเพยงผู้� กัระท#ากัารแทนห าง กั. ซึ่%�งเป�นต�วกัารตามีมี. 820 จ%งถึ'อว�าห าง กั.เป�นผู้� เอาประกั�น (ฎี 5/2527)

บ5คคลัแมี มี�ได้ ลังชิ'�ออาจถึ'อเป�นค��ส่�ญญาต องร�บผู้�ด้ หร'อผู้�กัพ�นในฐานะค��ส่�ญญา หากัพฤต�กัารณ�ฟDงได้ ว�าเป�นต�วกัารต�วแทนกั�น

ฎ 1968/2523 กั. เป�นผู้� เชิ�าซึ่'.อรถึยนต�แต�ใส่�ชิ'�อ ขึ้.เป�นเจ าขึ้องในทะเบยนแลัะให ขึ้. น#ารถึยนต�ไปประกั�นภั�ยค#.าจ5นกั�บบร�ษ�ท ค. จ%งถึ'อได้ ว�า กั. เป�นต�วกัารเชิ�ด้ ขึ้. ให เป�นต�วแทนท#าส่�ญญาประกั�นภั�ยตามี มี. 821 แลัะถึ'อเท�ากั�บว�า กั. เขึ้ าท#าส่�ญญากั�บบร�ษ�ท ค. เอง

3. ผ4"ร�บประโยชน. ถึ าเป�นบ5คคลัเด้ยวกั�บผู้� เอาประกั�นภั�ยกั6มีส่�ทธี�เรยกัร องประโยชิน�จากัผู้� ร �บประกั�นภั�ยได้ ท�นทในฐานะค��ส่�ญญา แต�ถึ าผู้� ร �บประโยชิน�เป�นบ5คคลัภัายนอกัต องแส่ด้งเจตนาเขึ้ าถึ'อเอาประโยชิน�จากัผู้� ร �บประกั�นเส่ยกั�อนจ%งจะมีส่�ทธี�เรยกัร องจากัผู้� ร �บประกั�น ตามีมี. 374 วรรค 2 กัารแส่ด้งเจตนาไปย�งลั�กัหน.ส่ามีารถึท#าได้ โด้ยท#าเป�นหน�งส่'อ วาจา เมี'�อผู้� ร �บประกั�นทราบเจตนาแลั ว ส่�ทธี�

12

12

Page 14: 61001

ขึ้องผู้� ร �บประโยชิน�ท�จะได้ ร�บชิ#าระหน.ย�อมีเกั�ด้ขึ้%.นท�นทโด้ยผู้ลัขึ้องกัฎีหมีาย แลัะเมี'�อส่�ทธี�ขึ้องบ5คคลัภัายนอกัได้ เกั�ด้ขึ้%.นแลั ว ค��ส่�ญญาไมี�ส่ามีารถึเปลั�ยนแปลังหร'อระง�บส่�ทธี�น�.นในภัายหลั�งได้ ตามี มี. 375

แต�ถึ าย�งไมี�มีกัารแส่ด้งเจตนาต�อผู้� ร �บประกั�นภั�ย ในระหว�างน.ค��ส่�ญญาประกั�นภั�ยส่ามีารถึเปลั�ยนต�วผู้� ร �บประโยชิน�ได้

ถาม ถึ าผู้� ร �บประโยชิน�ซึ่%�งเป�นบ5คคลัภัายนอกัไมี�แส่ด้งเจตนาเขึ้ าถึ'อประโยชิน� ในระหว�างน�.นมีเหต5เกั�ด้ขึ้%.นตามีเง'�อนไขึ้ในส่�ญญา หากัผู้� ร �บประกั�นชิด้ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนให แกั�ผู้� เอาประกั�นไปแลั ว ภัายหลั�งผู้� ร �บประโยชิน�จะมีาแส่ด้งเจตนาเขึ้ าถึ'อส่�ทธี�ได้ หร'อไมี�

ติอบ ไมี�ได้ เพราะถึ'อว�าส่�ทธี�ได้ ถึ�กัเปลั�ยนแปลังแลั ว โด้ยมีกัารเปลั�ยนแปลังขึ้ อตกัลังระหว�าง ผู้� เอาประกั�นแลัะผู้� ร �บประกั�น ท�.งน.ไมี�จ#าเป�นต องแจ งให ผู้� ร �บประโยชิน�ทราบ ตามีมี. 375

ฎ. 1950 / 2543 โจทกั�น#ารถึยนต�ค�นท�หายเอาประกั�นไว กั�บจ#าเลัยโด้ยระบ5ให บร�ษ�ท กั. เป�นผู้� ร �บประโยชิน� เป�นส่�ญญาเพ'�อประโยชิน�ขึ้องบ5คคลัภัายนอกั ส่�ทธี�ขึ้องบ5คคลัภัายนอกัจะเกั�ด้ขึ้%.นต�อเมี'�อได้ แส่ด้งเจตนาต�อลั�กัหน.ว�าจะถึ'อเอาประโยชิน�จากัส่�ญญา ตราบใด้ท�ย�งมี�ได้ แส่ด้งเจตนาด้�งกัลั�าว ค��ส่�ญญาอาจจะเปลั�ยนแปลังหร'อระง�บส่�ทธี�น�.นได้ เมี'�อ บร�ษ�ท กั. ฟ<องโจทกั�ให ชิ#าระค�าเชิ�าซึ่'.อท�ค างชิ#าระ แส่ด้งว�าได้ ส่ลัะเจตนาท�จะถึ'อเอาประโยชิน�จากัส่�ญญาแลั ว โจทกั�แลัะจ#าเลัยจ%งเป�นค��ส่�ญญามีส่�ทธี�ท�จะได้ ร�บประโยชิน�จากัส่�ญญาซึ่%�งกั�นแลัะกั�นตามีหลั�กัท��วไป แลัะโจทกั�มีส่�ทธี�เปลั�ยนแปลังขึ้ อตกัลังเขึ้ าเป�นผู้� ร �บประโยชิน�ตามีส่�ญญาประกั�นภั�ยเองได้ จ%งมีอ#านาจฟ<อง

ฎ. 132 /2540 โจทกั�เชิ�าซึ่'.อรถึบรรท5กัจากับร�ษ�ท กั. บร�ษ�ท กั. จ�ด้กัารให โจทกั�เอาประกั�นภั�ยกั�บจ#าเลัย โด้ยระบ5ให บร�ษ�ท กั. เป�นผู้� ร �บประโยชิน� โจทกั�จ%งเป�นค��ส่�ญญาประกั�นว�นาศภั�ยกั�บจ#าเลัยโด้ยมีบร�ษ�ท กั. ซึ่%�งเป�นบ5คคลัภัายนอกัเป�นผู้� จะพ%งได้ ร�บค�าส่�นไหมีทด้แทนตามี ป.พ.พ. มีาตรา 862 เมี'�อบร�ษ�ท กั. มี�ได้ แส่ด้งเจตนาถึ'อเอาประโยชิน�จากัส่�ญญาประกั�นภั�ย ส่�ทธี�ขึ้องบ5คคลัภัายนอกัจ%งย�ง

13

13

Page 15: 61001

ไมี�เกั�ด้ตามีมีาตรา 374 วรรคส่อง เมี'�อรถึบรรท5กัพลั�กัคว#�าได้ ร�บความีเส่ยหาย โจทกั�จ%งมีส่�ทธี�ฟ<องบ�งค�บจ#าเลัยให ร�บผู้�ด้ตามีส่�ญญาประกั�นภั�ยได้ โด้ยบร�ษ�ท กั. ไมี�จ#าต องโอนส่�ทธี�เรยกัร องหร'อมีอบอ#านาจให โจทกั�ฟ<อง

หล�กสาคำ�ญในกฎหมายประก�นภั�ย

1. หล�กส(วินได"เส�ยในส�ญญาประก�นภั�ยม. 863 บ�ญญ�ต�ว�า อ�นส่�ญญาประกั�นภั�ยน�.น ถึ าผู้� เอา“

ประกั�นภั�ยมี�ได้ มีส่�วนได้ เส่ยในเหต5ท�ประกั�นภั�ยไว ท�านว�าย�อมีไมี�ผู้�กัพ�นค��ส่�ญญาแต�อย�างหน%�งอย�างใด้”

มีาตราน.กั#าหนด้ให ผู้� เอาประกั�นต องมีความีส่�มีพ�นธี�กั�บทร�พย�ส่�นท�เอาประกั�นไว หร'อมีความีส่�มีพ�นธี�กั�บชิว�ตขึ้องผู้� ท�ตนเอาประกั�นไว ถึ ามีว�นาศภั�ยหร'อความีตายเกั�ด้ขึ้%.นจะมีผู้ลักัระทบมีาถึ%งผู้� เอาประกั�น ท�บ�ญญ�ต�เชิ�นน.เพ'�อเป�นกัารป<องกั�นกัารจงใจกั�อให เกั�ด้ว�นาศภั�ย แกั�ทร�พย�ท�เอาประกั�น หร'ออ�นตรายท�อาจเกั�ด้แกั�ผู้� เอาประกั�นชิว�ต เพ'�อท�จะมีส่�ทธี�ร�บเง�นประกั�น

ส่�วนได้ เส่ยในเหต5ประกั�นภั�ย หมีายถึ%ง เมี'�อมี เหต5กัารณ�เกั�ด้ขึ้%.น ผู้� ใด้มีส่�วนท�จะได้ ร�บประโยชิน�หร'อมีส่�วนท�จะต องเส่ยหายในเหต5กัารณ�น�.น ผู้� น� .นย�อมีมีส่�วนได้ เส่ย ส่ามีารถึเอาประกั�นภั�ยในเหต5กัารณ�น�.นได้ เชิ�น ด้#าเป�นเจ าขึ้องบ าน แด้งเป�นผู้� เชิ�าบ าน เขึ้ยวเป�นผู้� ร �บจ#านอง ถึ าบ านถึ�กัไฟไหมี ท�.งด้#าแลัะแด้งถึ�กักัระทบกัระเท'อนจากัเหต5น�.น เพราะท#าให ไมี�ส่ามีารถึใชิ ประโยชิน�จากัทร�พย�น�.น จ%งถึ'อว�าเป�นผู้� มีส่�วนได้ เส่ย ส่�วนได้ เส่ย แยกัเป�น 2 กัรณ ค'อ

1. ส่�วนได้ เส่ยในกัรณประกั�นว�นาศภั�ย2. ส่�วนได้ เส่ยในกัรณประกั�นชิว�ต

14

14

Page 16: 61001

ส(วินได"เส�ยซื่2�งอาจุเอาประก�นได" ก.กรณี�ประก�นวิ�นาศภั�ย มี. 869 บ�ญญ�ต�ว�า ค#าว�า ว�นาศภั�ย ในหมีวด้น. ท�าน“ “ ”

หมีายรวมีเอาความีเส่ยหายอย�างใด้ๆ บรรด้าซึ่%�งจะพ%งประมีาณเป�นเง�นได้ ”

ส่�วนได้ เส่ยท�อาจเอาประกั�นได้ มีลั�กัษณะส่#าค�ญ ค'อ ความีเส่ยหายน�.นต องประเมี�นเป�นเง�นได้ เชิ�น ทร�พย�ส่�น ส่�ทธี� ผู้ลัประโยชิน�หร'อรายได้ ใด้ๆ

ข้. กรณี�ประก�นช�วิ�ติ ส่�ทธี�หน าท�ขึ้องบ5คคลัพ%งมีต�อกั�นตามีกัฎีหมีายหร'อตามีส่�ญญา ถึ'อเป�นส่�วนได้

เส่ยท�เอาประกั�นได้ เชิ�น ส่ามี-ภัรรยา มีส่�ทธี�หน าท�ตามีกัฎีหมีาย มี.

1461 บ�ญญ�ต�ว�า ส่ามีต องอย��กั�นฉ�นส่ามีภัรรยา ส่ามีภัร�ยาต อง“

อ5ปกัาระเลั.ยงด้�กั�นตามีความีส่ามีารถึแลัะฐานะขึ้องตน เป�นความี”

ส่�มีพ�นธี�ทางครอบคร�ว ด้�งน�.นหากัมีกัารตายขึ้องฝ่@ายใด้ฝ่@ายหน%�ง ย�อมีกัระทบอกัฝ่@ายหน%�งอย�างแน�นอน นายจ าง-ลั�กัจ างมีส่�ทธี�หน าท�ตามีกัฎีหมีายแลัะตามีส่�ญญาต�อกั�นอ�นเกั�ด้จากัความีส่�มีพ�นธี�ทางธี5รกั�จ ย�อมีเอาประกั�นชิว�ตกั�นได้

ความีส่�มีพ�นธี�ในลั�กัษณะท�เป�นเพยงความีหว�งถึ'อเป�นส่�วนได้ เส่ยได้ หร'อไมี� มีขึ้ อพ�จารณาด้�งน.

1. ความีหว�งระยะใกัลั ท�ค�อนขึ้ างแน�นอน อาจถึ'อเป�นส่�วนได้ เส่ยท�เอาประกั�นภั�ยได้ เชิ�น

ประกั�นภั�ยค�านายหน าท�หว�งจะได้ ร�บตามีส่�ญญา ประกั�นภั�ยส่�ทธี�ท�จะได้ ร�บค�าชิด้เชิยเมี'�อลั�กัจ างถึ�กัเลั�กัจ าง

2. ความีหว�งในระยะไกัลัซึ่%�งไมี�แน�นอน เชิ�น ทายาทโด้ยธีรรมีขึ้องเจ าขึ้องทร�พย� น#าทร�พย�

15

15

Page 17: 61001

ขึ้องเจ ามีรด้กัไปประกั�นภั�ยไมี�ได้ เพราะถึ'อว�าไมี�มีส่�วนได้ เส่ย หร'อกัารท�นายเหลั'องจะเอาประกั�นภั�ยบ านท�ตนคาด้ว�าจะซึ่'.อในอกั 6 เด้'อน หร'อ นายเหลั'องต�.งใจจะแต�งงานกั�บน.ส่.เขึ้ยวในอนาคตย�อมีเอาประกั�นชิว�ตขึ้องน.ส่. เขึ้ยวไมี�ได้ ส่ร5ปได้ ว�าความีส่�มีพ�นธี�ในลั�กัษณะความีคาด้หว�งฝ่@ายเด้ยวหร'อความีหว�งท�ขึ้%.นอย��กั�บต�วบ5คคลัแลั วแต�เขึ้าจะกัร5ณาหร'อไมี� เอาประกั�นไมี�ได้

2. บ�คำคำลท��ถ-อได"วิ(าม�ส(วินได"เส�ย ก. กรณี�ประก�นวิ�นาศภั�ย

ผู้� ท�เอาประกั�นต องมีความีส่�มีพ�นธี�กั�บทร�พย�ส่�นท�เอาประกั�น ซึ่%�งถึ ามีเหต5กัารณ�เกั�ด้ขึ้%.นจะท#า

ให บ5คคลัน�.นเส่ยหาย ผู้� มีส่�วนได้ เส่ยพ�จารณาได้ ด้�งน. 1. กัรรมีส่�ทธี�H2. ส่�ทธี�หร'อประโยชิน�ท�กัฎีหมีายร�บรอง3. ความีร�บผู้�ด้ตามีกัฎีหมีาย

1. กรรมส�ทธ�7 พ�จารณาจากักัรรมีส่�ทธี�Hในว�ตถึ5ท�เอาประกั�นอย��ท�ใคร เชิ�น กั. กั�บ ขึ้. ท#าส่�ญญาจะซึ่'.อจะขึ้ายกั�จกัารโรงเลั'�อยแลัะท�ด้�นพร อมีอ5ปกัรณ�ท�.งหมีด้ โด้ยกั#าหนด้ให กัารซึ่'.อขึ้ายจะต องท#าเป�นหน�งส่'อแลัะจด้ทะเบยนกั�นภัายหลั�ง ปรากัฏิว�าระหว�างน�.น กั. ผู้� ขึ้ายได้ ท#าส่�ญญาประกั�นภั�ยไว กั�บบร�ษ�ท ค. ประกั�นความีเส่ยหายท�เกั�ด้ขึ้%.นกั�บเคร'�องจ�กัรแลัะอ5ปกัรณ�ต�างๆในโรงเลั'�อย ต�อมีาเกั�ด้เหต5ไฟไหมี กั. เรยกัร องให บร�ษ�ท ค.

ชิด้ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทน บร�ษ�ท ค. อ างว�า กั. ไมี�มีส่�วนได้ เส่ยในทร�พย�ท�เอาประกั�น เพราะเคร'�องจ�กัรแลัะอ5ปกัรณ�ต�างๆในโรงเลั'�อยโด้ยส่ภัาพแลั วเป�นส่�งหาร�มีทร�พย� มี�ใชิ�ทร�พย�ต�ด้อย��กั�บท�ด้�นหร'อส่��งปลั�กัส่ร าง อ�นเป�นส่�วนควบขึ้องโรงเลั'�อย เป�นกัารซึ่'.อขึ้ายส่�งหาร�มีทร�พย� ตามี มี .458 จ%งไมี�ต องท#าเป�นหน�งส่'อแลัะจด้ทะเบยนต�อเจ า

16

16

Page 18: 61001

พน�กังาน ด้�งน�.นกัรรมีส่�ทธี�Hในทร�พย�ท�เอาประกั�นอย��ท� ขึ้. ผู้� ซึ่'.อแลั ว กั.

จ%งไมี�ใชิ�ผู้� มีส่�วนได้ เส่ยท�อาจเอาประกั�นได้ บร�ษ�ท ค. จ%งไมี�มีความีผู้�กัพ�นกั�บ กั. ตามีมี. 863 (ฎี 5417/2537)

ฎ 3054/2525 ชิ. เชิ�ารถึยนต�บรรท5กัแลั วน#ามีาเขึ้ าร�วมีเพ'�อขึ้อจด้ทะเบยนว��งนามีขึ้องห างโจทกั�

โจทกั�น#ารถึไปประกั�นกั�บบร�ษ�ทจ#าเลัย เห6นได้ ว�าโจุทก.ไม(ใช(เจุ"าข้องรถ และไม(ได"เป'นผ4"ใช"รถหร-อร�บประโยชน.จุากการใช"รถ โจทกั�จ%งมี�ได้ มีส่�วนได้ เส่ยในเหต5ท�เอาประกั�นภั�ย

ด้�งน�.น ถึ าไมี�ใชิ�เจ าขึ้องกัรมีส่�ทธี�Hถึ'อว�าไมี�มีส่�วนได้ เส่ย ผู้ลัค'อ ส่�ญญาประกั�นภั�ยไมี�ผู้�กัพ�นตามี มีาตรา 863 จ#าเลัยไมี�ต องร�บผู้�ด้

ฎ 115/2521 เมี'�อเจ าขึ้องขึ้ายรถึไปแลั วเจ าขึ้องย�อมีไมี�มีส่�วนได้ เส่ยท�จะเอาประกั�นภั�ยรถึค�นน�.น ส่�ญญาประกั�นภั�ยไมี�ผู้�กัพ�นผู้� ร �บประกั�นให ต องชิด้ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทน เมี'�อผู้� ร �บประกั�นภั�ยใชิ ค�าทด้แทนไปแลั ว จ%งไมี�อาจเขึ้ าร�บชิ�วงส่�ทธี�ฟ<องผู้� ท#าลัะเมี�ด้ให รถึค�นน�.นเส่ยหาย

ฎ.4728/2540 โจทกั�ท#าส่�ญญาเชิ�าซึ่'.อรถึยนต�พ�พาทซึ่%�งเอาประกั�นภั�ยไว กั�บจ#าเลัย หลั�งจากัท#าส่�ญญาประกั�นภั�ย ด้�งน. ย�อมีถึ'อได้ ว�าโจทกั�ผู้� เอาประกั�นภั�ยย�งมี�ได้ มีส่�วนได้ เส่ยในเหต5ท�ประกั�นภั�ยไว ในขึ้ณะท�จ#าเลัยร�บประกั�นภั�ย ส่�ญญาประกั�นภั�ยระหว�างโจทกั�จ#าเลัยจ%งไมี�ผู้�กัพ�นค��ส่�ญญาตามี ป.พ.พ. มีาตรา 863 โจทกั�จ%งไมี�มีอ#านาจฟ<องจ#าเลัยร�บผู้�ด้ตามีส่�ญญาประกั�นภั�ย

ข้"อส�งเกติ หากัมีขึ้ อเท6จจร�งกัารซึ่'.อขึ้ายส่มีบ�รณ�ต�อเมี'�อส่�งมีอบ ระหว�างท�ย�งไมี�มีกัารส่�งมีอบ ถึ'อว�าผู้� ขึ้ายมีส่�วนได้ เส่ยอย�� เชิ�น

ฎ. 4830/2537 ผู้� มีส่�ทธี�เอาประกั�นภั�ยมี�ได้ จ#ากั�ด้เพยงเฉพาะผู้� มีกัรรมีส่�ทธี�Hในทร�พย�ส่�นท�เอาประกั�นภั�ยเท�าน�.น ผู้� ท�มีความีส่�มีพ�นธี�อย��กั�บทร�พย�หร'อส่�ทธี�หร'อผู้ลัประโยชิน�หร'อรายได้ ใด้ๆซึ่%�งมีว�นาศภั�ยเกั�ด้ขึ้%.นจะท#าให ผู้� น� .นต องเส่ยหายซึ่%�งประมีาณเป�นเง�นได้ ผู้� น� .นย�อมีเป�นผู้� มีส่�วนได้ เส่ยท�อาจเอาประกั�นภั�ยได้ ตามี ป.พ.พ. มีาตรา

17

17

Page 19: 61001

863 เมี'�อโจทกั�ซึ่%�งเป�นผู้� ขึ้ายจะต องขึ้นส่�งส่�นค าท�ขึ้ายจากักัร5งเทพมีหานครไปให ผู้� ซึ่'.อท�ประเทศส่�งคโปร� โจทกั�เป�นผู้� มีส่�วนได้ เส่ยในกัารท�จะน#าส่�นค าไปมีอบให แกั�ผู้� ซึ่'.อ โจทกั�จ%งมีส่�ทธี�เอาประกั�นภั�ยส่�นค าไว กั�บจ#าเลัย โด้ยมี�ต องค#าน%งถึ%งว�ากัรรมีส่�ทธี�Hในส่�นค าด้�งกัลั�าวจะโอนไปย�งผู้� ซึ่'.อแลั วหร'อไมี� เมี'�อส่�นค าท�เอาประกั�นภั�ยไว ได้ ร�บความีเส่ยหาย โจทกั�จ%งมีอ#านาจฟ<องเรยกัร องให จ#าเลัยร�บผู้�ด้ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนให แกั�โจทกั�ได้

โด้ยปกัต�กัารซึ่'.อขึ้ายส่�นค าระหว�างประเทศแมี กัรรมีส่�ทธี�Hโอนไปย�งผู้� ซึ่'.อแลั วต�.งแต�ขึ้ณะท#าส่�ญญาซึ่'.อขึ้ายกั�น (มีาตรา 458) ผู้� ขึ้ายส่ามีารถึเอาประกั�นได้ เพราะเมี'�อย�งไมี�มีกัารส่�งมีอบผู้� ขึ้ายย�อมีมีส่�วนได้ เส่ยในส่�นค าน�.นอย�� หากัส่�นค าส่�ญหายหร'อถึ�กัท#าลัายไปกั�อนส่�งมีอบ เชิ�น กัารซึ่'.อขึ้ายระบบ ซึ่ ไอ เอฟ (Cost ,Insurance ,Freight) ราคาส่�นค าย�อมีรวมีค�าประกั�นภั�ย แลัะค�าระวางส่�นค าด้ วย

2. ส�ทธ�หร-อประโยชน.ท��กฎหมายร�บรอง ผู้� ท�มีส่�ทธี�อย�างใด้อย�างหน%�งตามีกัฎีหมีายไมี�ว�าเป�นทร�พยส่�ทธี�ในบรรพ 4

ได้ แกั� เชิ�น ผู้� ร �บจ#านอง ผู้� ร �บจ#าน#า ผู้� ได้ ภัาระจ#ายอมี ผู้� มีส่�ทธี�อาศ�ย ผู้� ทรงส่�ทธี�เหน'อพ'.นด้�น ผู้� ทรงส่�ทธี�เกั6บกั�น หร'อบ5คคลัส่�ทธี� ได้ แกั� ผู้� เชิ�า ผู้� เชิ�าซึ่'.อ ผู้� ย'มี ผู้� ร �บฝ่ากัทร�พย�

ส่#าหร�บผู้� มีส่�ทธี�อาศ�ยหากัไมี�ได้ มีกัารจด้ทะเบยนย�งไมี�ถึ'อว�ามีส่�วนได้ เส่ยในอาคารท�อาศ�ย คงเอาประกั�นภั�ยได้ เฉพาะ เฟอร�น�เจอร� เคร'�องไฟฟ<า ส่��งตกัแต�งต�างๆ ภัายในอาคารเท�าน�.น

ฎ 2705/2516 ผู้� เชิ�าซึ่'.อมีส่�ทธี�ท�จะย%ด้ถึ'อแลัะใชิ ประโยชิน�ตลัอด้จนต องร�บผู้�ด้ในความีส่�ญหายหร'อบ5บส่ลัายอย�างใด้อ�นเกั�ด้แกั�รถึท�เชิ�าซึ่'.อมีา แลัะเมี'�อใชิ เง�นครบย�อมีตกัเป�นกัรรมีส่�ทธี�Hแกั�ผู้� เชิ�าซึ่'.อ จ%งมีส่�ทธี�เอาประกั�นภั�ยได้

ฎ 1788/2520 ผู้� เชิ�าซึ่'.อรถึยนต�มีส่�ทธี�ครอบครองผู้�กัพ�นตามีส่�ญญาเชิ�าซึ่'.อ ส่ามีขึ้องผู้� เชิ�าซึ่'.อมีส่�วนได้ เส่ยเอาประกั�นรถึยนต�

18

18

Page 20: 61001

ได้ *ผู้� เชิ�าซึ่'.อแมี จะชิ#าระค�าเชิ�าซึ่'.อไมี�หมีด้ แมี มีบ5คคลัอ'�นจ�ายชิ#าระค�า

เชิ�าซึ่'.อให กั6ถึ'อเป�นผู้� มีส่�วนได้ เส่ย

3. คำวิามร�บผ�ดติามกฎหมาย กัารท�เป�นผู้� มีความีร�บผู้�ด้ตามีกัฎีหมีายท#าให บ5คคลัน�.นต องร�บผู้�ด้ชิอบต�อความีเส่ยหายท�เกั�ด้ขึ้%.นเท�ากั�บเป�นว�นาศภั�ยท�กั#าหนด้ให ต องจ�ายค�าส่�นไหมีทด้แทน ซึ่%�งเป�นความีเส่�ยงภั�ยท�ไมี�แน�นอน กัฎีหมีายอน5ญาตให น#าไปประกั�นภั�ยได้ ในร�ปแบบกัารประกั�นภั�ยค#.าจ5น ความีร�บผู้�ด้ทางกัฎีหมีายในทางลัะเมี�ด้แลัะทางส่�ญญาด้ วย เชิ�น ผู้� ท�มีหน าท�ร �บผู้�ด้ชิอบต�อ ความีปลัอด้ภั�ยแกั�ทร�พย�ส่�นท�ร �บมีอบหมีายให ด้�แลัร�กัษาหากัส่�ญหายเส่ยหายต องชิด้ใชิ ความีเส่ยหายท�เกั�ด้ขึ้%.น เน'�องจากัความีประมีาทเลั�นเลั�อ เชิ�นแพทย� ผู้� ร �บขึ้นส่�ง ผู้� ร �บเหมีากั�อส่ร าง ผู้� ผู้ลั�ตส่�นค า

ข้. กรณี�ประก�นช�วิ�ติ บ5คคลัเหลั�าน.เป�นผู้� มีส่�วนได้ เส่ยเอาประกั�นชิว�ต1. ประก�นช�วิ�ติตินเอง บ5คคลัท5กัคนย�อมีมีส่�วนได้ เส่ยในชิว�ต

ตนเอง ผู้� เอาประกั�นชิว�ตย�อมีมีส่�ทธี�ท�จะกั#าหนด้จ#านวนเง�นท�ตนต องกัารให ผู้� ร �บประกั�นภั�ยจ�ายแกั�ตนเองหร'อผู้� ร �บประโยชิน�กั6ได้

2. การเอาประก�นช�วิ�ติข้องบ�คำคำลอ-�น บ5คคลัท�อาจเอาประกั�นชิว�ตบ5คคลัอ'�นได้ ต�อเมี'�อมีความีเกั�ยวขึ้ องหร'อมีความีส่�มีพ�นธี�กั�บผู้� น� .นพอส่มีควร ซึ่%�งหากับ5คคลัน�.นตายจะท#าให เด้'อด้ร อนหร'อตนต องร�บผู้�ด้ชิอบบางประกัาร ได้ แกั�

- บ5พกัาร-ผู้� ส่'บส่�นด้าน- ส่ามี-ภัรรยา มีขึ้ อพ�จารณา 2 ประกัาร 1) ผู้� มีส่�วนได้ เส่ยพ�จารณาจากักัารมีส่�วนได้ เส่ยในขึ้ณะท#า

ส่�ญญาประกั�นชิว�ตเป�นส่#าค�ญ แมี ต�อมีามีเหต5หย�า ส่�ญญาประกั�นชิว�ตย�งมีผู้ลับ�งค�บอย��

19

19

Page 21: 61001

2) กัรณชิายหญ�งเป�นส่ามีภัร�ยาโด้ยมี�ชิอบด้ วยกัฎีหมีายจะถึ'อมีส่�วนได้ เส่ยในชิว�ตซึ่%�งกั�นแลัะกั�นได้ หร'อไมี� มี 2 ความีเห6น

ความีเห6นแรกั แมี เป�นส่ามีภัร�ยาโด้ยมี�ชิอบด้ วยกัฎีหมีาย กั6เป�นผู้� มีส่�วนได้ เส่ยเพราะย�อมีกัระทบกัระเท'อนในความีเป�นอย��ขึ้องอกัฝ่@าย

ความีเห6นท�ส่อง ไมี�ถึ'อว�าเป�นผู้� มีส่�วนได้ เส่ย เพราะเท�ากั�บไมี�ส่น�บส่น5นกัารปฏิ�บ�ต�ตามีกัฎีหมีายว�าด้ วยกัารส่มีรส่ กั#าหนด้เร'�องชิายหญ�งมีค��ส่มีรส่ได้ เพยงคนเด้ยว

- ค��หมี�.น มี. 1437 มีกัารคาด้กัารณ�ได้ ว�าจะส่มีรส่ในอนาคต จ%งถึ'อเป�นผู้� มีส่�วนได้ เส่ย

- ญาต�-พ�น อง พ�จารณาตามีกัฎีหมีายลั�กัษณะมีรด้กั บรรพ 6

มี. 1629

- นายจ าง-ลั�กัจ าง ฎ.64/2516 ( ประช�มใหญ( ) ประเด้6นแรกั ศาลัฎีกัาว�น�จฉ�ยว�า โจทกั�

จ างคนขึ้�บรถึบรรท5กัน#.ามี�น โจทกั�ต องร�บผู้�ด้ต�อกัารกัระท#าลัะเมี�ด้ในทางกัารท�จ างขึ้องลั�กัจ าง แลัะต องจ�ายเง�นแกั�ทายาทผู้� อย��ใต อ5ปกัาระขึ้องลั�กัจ าง ในกัรณท�ลั�กัจ างถึ%งแกั�ความีตายเพราะอ5บ�ต�เหต5ตามีประกัาศขึ้องกัระทรวงมีหาด้ไทยซึ่%�งออกัโด้ยอาศ�ยอ#านาจประกัาศคณะปฏิ�ว�ต� นอกัจากัน�.นรถึขึ้องโจทกั�มีราคาไมี�น อย โจทกั�ต องใชิ คนขึ้�บรถึท�มีความีชิ#านาญแลัะไว ใจได้ โจทกั�จ%งมีส่�วนได้ เส่ยท�จะเอาประกั�นชิว�ตลั�กัจ างด้�งกัลั�าวได้ ตามี ป.พ.พ. มีาตรา 863 เพราะฉะน�.นส่�ญญาน.จ%งใชิ บ�งค�บได้ ส่�วนประเด้6นท�ส่องท�ว�าโจทกั�มีส่�ทธี�ได้ ร�บเง�นเต6มี 100,000 บาท ตามีส่�ญญาหร'อไมี�น�.น ศาลัฎีกัาเห6นว�าส่�ญญารายน.เป�นส่�ญญาประกั�นอ5บ�ต�เหต5ขึ้องบ5คคลัไมี�ใชิ�เร'�องเกั�ยวกั�บกัารเส่�ยงภั�ย จ%งเป�นส่�ญญาประกั�นชิว�ต ซึ่%�งถึ'อได้ ว�าไมี�ใชิ�ส่�ญญาชิด้ใชิ ความีเส่ยหาย เมี'�อกั#าหนด้เง�นท�เอาประกั�นไว เท�าใด้ กั6ต องชิด้ใชิ ให ตามีน�.น บร�ษ�ทจ#าเลัยจะน#าส่'บถึ%งค�าเส่ยหายท�แท จร�งขึ้องโจทกั�ไมี�ได้ จ%ง

20

20

Page 22: 61001

พ�พากัษาให จ#าเลัยใชิ เง�น 100,000 บาท ตามีส่�ญญา โด้ยไมี�ต องค#าน%งว�าโจทกั�จะต องจ�ายเง�นให แกั�ทายาทขึ้องลั�กัจ างหร'อไมี�

ขึ้ อส่�งเกัต ในคด้น.ศาลัฎีกัาตความีส่�วนได้ เส่ยไกัลักัว�าขึ้องต�างประเทศ เพราะในต�างประเทศถึ'อหลั�กักัารประกั�นชิว�ตได้ เฉพาะลั�กัจ างท�ท#าหน าท�ส่#าค�ญ (Keyman Insurance)หากันายจ างขึ้าด้ลั�กัจ างจะท#าให กั�จกัารขึ้องนายจ างได้ ร�บผู้ลักัระทบกัระเท'อน นายจ างจ%งอาจเอาประกั�นชิว�ตลั�กัจ างได้ ในกัรณนายจ างเอาประกั�นชิว�ตลั�กัจ างได้ เท�ากั�บเปAด้โอกัาส่ให นายจ างหากั#าไรจากัชิว�ตแลัะความีตายขึ้องลั�กัจ างได้ มีากั จ%งควรระบ5ให เอาประกั�นได้ เฉพาะความีเส่ยหายท�นายจ างได้ ร�บจากักัารตายขึ้องลั�กัจ าง หากักั#าหนด้จ#านวนเง�นเอาประกั�นไว ส่�งเกั�นควรน�าจะถึ'อว�าขึ้�ด้ต�อความีส่งบเรยบร อย ตกัเป�นโมีฆีะเฉพาะส่�วนท�เกั�นความีเส่ยหาย ซึ่%�งจะเหมีาะส่มีแลัะเป�นธีรรมีมีากักัว�า หร'อนายจ างอาจเลั'อกัท#าส่�ญญาประกั�นภั�ยค#.าจ5นความีร�บผู้�ด้ท�อาจเกั�ด้จากัลั�กัจ าง

- เจ าหน.มีส่�วนได้ เส่ยในชิว�ตขึ้องลั�กัหน. แต�ลั�กัหน.ไมี�มีส่�วนได้ เส่ยในชิว�ตขึ้องเจ าหน.

- ห5 นส่�วน-ห5 นส่�วน

3. ติ"องม�ส(วินได"เส�ยเม-�อไรก. กรณี�ประก�นวิ�นาศภั�ย ผู้� เอาประกั�นต องมีส่�วนได้ เส่ยในขึ้ณะท#าส่�ญญาแลัะขึ้ณะเกั�ด้ภั�ย

ด้ วย มีขึ้ อยกัเว นกัารประกั�นภั�ยบางชิน�ด้ในขึ้ณะท#าส่�ญญาประกั�นภั�ยผู้� เอาประกั�นย�งไมี�มีส่�วนได้ เส่ยโด้ยตรงในเหต5น�.นๆ เชิ�น ประกั�นภั�ยทางทะเลั ผู้� เอาประกั�นมีส่�วนได้ เส่ยในขึ้ณะเกั�ด้ภั�ยเท�าน�.น เพราะในกัารค าระหว�างประเทศ กัารซึ่'.อขึ้ายมีอย��ตลัอด้เวลัาในขึ้ณะท�ส่�นค าอย��ระหว�างกัารขึ้นส่�งทางทะเลั ผู้� ซึ่'.อขึ้ายอาจไมี�มีโอกัาส่เห6นส่�นค าน�.นเลัย แลัะโอกัาส่ท�จะเกั�ด้ภั�ยมีอย��ท5กัขึ้ณะระหว�างขึ้นส่�ง ด้�งน�.นผู้� ร �บประกั�นจ%งยอมีให ผู้� ซึ่'.อส่�นค าเอาประกั�นกั�อนท�จะท#าส่�ญญาซึ่'.อขึ้ายได้ ส่ร5ปหลั�กัได้ ด้�งน.

21

21

Page 23: 61001

1. ถึ าหากัทร�พย�ส่�น ส่�ทธี� ว�ตถึ5ท�เอาประกั�นมีต�วตนอย��ในขึ้ณะท#าส่�ญญาประกั�นภั�ยแลั ผู้� เอาประกั�นจะต องมีส่�วนได้ เส่ยในเหต5ท�เอาประกั�นท�.งในขึ้ณะท#าส่�ญญาแลัะขึ้ณะเกั�ด้ภั�ยด้ วย มี�ฉะน�.นส่�ญญาไมี�ผู้�กัพ�น

2. ส่��งท�เป�นว�ตถึ5เอาประกั�นภั�ยน�.นไมี�มีต�วตนในขึ้ณะท#าส่�ญญา แต�จะเกั�ด้แลัะมีขึ้%.นในอนาคตอ�นใกัลั ผู้� เอาประกั�นมีส่�วนได้ เส่ยขึ้ณะเกั�ด้ภั�ยเท�าน�.น ส่�ญญาส่มีบ�รณ�แลั ว

ข้. กรณี�ประก�นช�วิ�ติ ผู้� เอาประกั�นมีส่�วนได้ เส่ยในขึ้ณะท#าส่�ญญาประกั�นเท�าน�.น เพราะ

ส่�ญญาประกั�นชิว�ตมีลั�กัษณะเป�นกัารใชิ เง�นจ#านวนแน�นอนตามีท�กั#าหนด้ในส่�ญญาเส่มีอเมี'�อมีเหต5กัารณ�เกั�ด้ขึ้%.นตามีเง'�อนไขึ้ในส่�ญญา ไมี�มีความีจ#าเป�นต องตราคาส่��งใด้อกัในขึ้ณะเกั�ด้เหต5 ด้�งน�.นผู้� เอาประกั�นชิว�ตจ%งมีส่�ทธี�ได้ ร�บใชิ เง�นตามีจ#านวนท�กั#าหนด้ในส่�ญญาแมี ส่�วนได้ เส่ยขึ้องตนจะหมีด้ส่�.นไปหลั�งจากัท#าส่�ญญาประกั�นชิว�ตแลั วกั6ตามี เชิ�น ขึ้าวจด้ทะเบยนส่มีรส่กั�บเหลั'อง ขึ้าวเป�นผู้� เอาประกั�นชิว�ตเหลั'องโด้ยระบ5ให ตนเองเป�นผู้� ร �บประโยชิน� ต�อมีาขึ้าวแลัะเหลั'องหย�าขึ้าด้จากักั�น ด้�งน.แมี เหลั'องจะตายในเวลัาต�อมีา ขึ้าวย�งมีส่�ทธี�ร�บเง�นประกั�นชิว�ตอย�� ถึ'อว�าส่�ญญาประกั�นชิว�ตส่มีบ�รณ�แลัะผู้�กัพ�นต�.งแต�ต นแลั ว

4. ผลข้องการทาส�ญญาประก�นภั�ยโดยไม(ม�ส(วินได"เส�ย ม. 863 บ�ญญ�ติ�วิ(า ส�ญญาประก�นภั�ยย(อมไม(ผ4กพิ�นคำ4(“

ส�ญญาแติ(อย(างใด” หมีายความีว�า ค��ส่�ญญาท�.งส่องฝ่@ายจะเรยกัร องให อกัฝ่@ายปฏิ�บ�ต�ตามีส่�ญญาไมี�ได้ ผู้� ร �บประกั�นไมี�มีส่�ทธี�เรยกัร องให ผู้� เอาประกั�นชิ#าระเบ.ยประกั�นแลัะไมี�มีหน าท�จะต องใชิ เง�นให ผู้� เอาประกั�นหร'อผู้� ร �บประโยชิน�

ถาม ถึ าผู้� เอาประกั�นภั�ยได้ ชิ#าระเบ.ยประกั�นไปแลั ว ผู้� เอาประกั�นจะมีทางเรยกัร องให ค'นเบ.ยประกั�นได้ หร'อไมี� อย�างไร

22

22

Page 24: 61001

ติอบ ฝ่@ายแรกั เรยกัได้ ตามี มี. 406 เร'�องลัาภัมี�ควรได้ เพราะผู้� ร �บประกั�นได้ ร�บเง�นโด้ยปราศจากัมี�ลัอ�นจะอ างกัฎีหมีายได้ แลัะท#าให ผู้� เอาประกั�นต องเส่ยเปรยบ

ฝ่@ายท�ส่อง กัารท�ผู้� เอาประกั�นร� อย��แลั วว�าตนเองไมี�มีส่�วนได้ เส่ยในเหต5ท�ประกั�นไว จ�ด้เป�นกัารพน�นขึ้�นต�อ ด้�งน�.นผู้� เอาประกั�นจะเรยกัเบ.ยประกั�นค'นไมี�ได้ ตามีมี. 853 บ�ญญ�ต�ว�า ส่��งท�ให “

กั�นแลั วในกัารพน�นหร'อขึ้�นต�อกั6จะทวงค'นไมี�ได้ ไมี�กั�อให เกั�ด้หน.ตามี”

กัฎีหมีาย ผู้� เขึ้ยนเห6นด้ วยกั�บฝ่@ายแรกัท�ผู้� เอาประกั�นภั�ยมีส่�ทธี�ได้ เบ.ย

ประกั�นค'นหากัตนท#าส่�ญญาประกั�นภั�ยโด้ยส่5จร�ตเขึ้ าใจว�าตนเองมีส่�วนได้ เส่ยในว�ตถึ5ท�เอาประกั�น เน'�องจากัความีเห6นท�ส่องผู้� ร �บประกั�นภั�ยมีแต�ทางได้ ไมี�มีทางเส่ย ค'อ เง�นท�ควรจะจ�ายตามีส่�ญญาประกั�นภั�ยกั6ไมี�ต องจ�ายให แลัะเบ.ยประกันภั�ยท�ได้ ร�บกั6ไมี�ต องค'น ท#าให ผู้� ร �บประกั�นภั�ยขึ้าด้ความีพ�ถึพ�ถึ�นในกัารตรวจส่อบเร'�องส่�วนได้ เส่ย ท#าให ง�ายต�อกัารยกัเร'�องไมี�มีส่�วนได้ เส่ยในส่�ญญาประกั�นภั�ยเมี'�อเกั�ด้ว�นาศภั�ย หร'อผู้� ท�เอาประกั�นชิว�ตตายลัง ผู้� ร �บประกั�นกั6ปฏิ�เส่ธีกัารจ�ายเง�นได้ อย�างไรกั6ตามีถึ าผู้� เอาประกั�นไมี�ส่5จร�ตร� อย��แลั วว�าตนเองไมี�มีส่�วนได้ เส่ยแลั วย�งท#าส่�ญญาประกั�นภั�ย กั6ควรถึ'อว�าเป�นกัารพน�นขึ้�นต�อผู้� เอาประกั�นจะเรยกัเบ.ยประกั�นค'นไมี�ได้ เป�นประโยชิน�แกั�ผู้� ร �บประกั�นภั�ย

หล�กส�จุร�ติอย(างย��งในการทาส�ญญาประก�นภั�ย

ส่�ญญาประกั�นภั�ยต�.งอย��บนรากัฐานแห�งความีส่5จร�ต กัลั�าวค'อ ค��กัรณในส่�ญญาประกั�นภั�ยจะต องปฏิ�บ�ต�ต�อกั�นโด้ยส่5จร�ต โด้ยเฉพาะอย�างย��งผู้� เอาประกั�นภั�ยซึ่%�งเป�นผู้� เส่นอขึ้อท#าส่�ญญาประกั�นภั�ยแลัะเป�นผู้� ทราบขึ้ อเท6จจร�งท�.งหมีด้เกั�ยวกั�บเหต5ท�เอาประกั�นภั�ย จ%งเป�นหน าท�ขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ยท�จะต องเปAด้เผู้ยขึ้ อเท6จจร�งท�ส่มีควรจะต องเปAด้เผู้ยให ผู้� ร �บประกั�นภั�ยทราบเพ'�อประโยชิน�ในกัารพ�จารณาว�า

23

23

Page 25: 61001

ส่มีควรจะร�บประกั�นหร'อกั#าหนด้เง'�อนไขึ้จ#านวนเบ.ยประกั�นให ส่�งต#�าเพยงใด้ หากัผู้� เอาประกั�นไมี�เปAด้เผู้ยขึ้ อเท6จจร�งกั6เท�ากั�บเป�นกัารผู้�ด้หน าท�แลัะอาจมีผู้ลัถึ%งส่�ญญาท�ได้ ตกัลังท#ากั�นไว ด้ วย

ม.865 บ�ญญ�ต�ว�า ถึ าในเวลัาท#าส่�ญญาประกั�นภั�ย ผู้� เอาประกั�น“

ภั�ยกั6ด้หร'อในกัรณประกั�นชิว�ต บ5คคลัอ�นกัารใชิ เง�นย�อมีอาศ�ยความีทรงชิพหร'อมีรณะขึ้องเขึ้าน�.นกั6ด้ ร� อย��แลั วลัะเว นเส่ยไมี�เปAด้เผู้ยขึ้ อความีจร�งซึ่%�งอาจจะได้ จ�งใจผู้� ร �บประกั�นภั�ยให เรยกัเบ.ยประกั�นภั�ยส่�งขึ้%.นอกั หร'อให บอกัปDด้ไมี�ยอมีท#าส่�ญญา หร'อว�าร� อย��แลั วแถึลังขึ้ อความีน�.นเป�นความีเท6จไซึ่ร ท�านว�าส่�ญญาน�.นเป�นโมีฆียะ

ถึ ามี�ได้ ใชิ ส่�ทธี�บอกัลั างภัายในกั#าหนด้เด้'อนหน%�งน�บแต�ว�นท�ผู้� ร �บประกั�นภั�ยทราบมี�ลัอ�นจะบอกัลั างได้ กั6ด้ หร'อมี�ได้ ใชิ ส่�ทธี�น�.นภัายในกั#าหนด้ห าป>น�บแต�ว�นท#าส่�ญญากั6ด้ ท�านว�าส่�ทธี�น�.นเป�นอ�นระง�บส่�.นไป ”

จากับทบ�ญญ�ต� มี. 865 ส่ามีารถึแยกัอธี�บายได้ ด้�งน.1.ผ4"ม�หน"าท��จุะติ"องเป8ดเผยข้"อคำวิามจุร�ง

ในกัรณประกั�นว�นาศภั�ยได้ แกั� ผู้� เอาประกั�นว�นาศภั�ย ในกัรณประกั�นชิว�ตได้ แกั� ผู้� เอา

ประกั�นชิว�ต แต�ถึ าเอาประกั�นชิว�ตผู้� อ'�นผู้� มีหน าท�ต องเปAด้เผู้ยต องประกัอบด้ วยผู้� เอาประกั�นชิว�ตแลัะผู้� ท�ถึ�กัเอาประกั�นชิว�ต

ฎ. 922/2542 ในส่�ญญาประกั�นชิว�ตเป�นหน าท�ขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ยซึ่%�งกัารใชิ เง�นย�อมีอาศ�ยความีทรงชิพหร'อมีรณะขึ้องตน ต องเปAด้เผู้ยขึ้ อความีจร�งให ผู้� ร �บประกั�นภั�ยทราบ ท. ผู้� เอาประกั�นชิว�ตป@วยเป�นว�ณโรคปอด้ซึ่%�งเป�นโรคร ายแรงแลัะได้ ร�บกัารร�กัษาเกั�ยวกั�บโรคด้�งกัลั�าวเป�นเวลัานาน แต�มี�ได้ แจ งขึ้ อความีจร�งด้�งกัลั�าวให จ#าเลัยทราบเมี'�อขึ้อเอาประกั�นชิว�ต ซึ่%�งหากัจ#าเลัยทราบกั6อาจเรยกัเบ.ยประกั�นส่�งขึ้%.นหร'อไมี�ร�บประกั�นชิว�ต ส่�ญญาประกั�นชิว�ตจ%งเป�นโมีฆียะ ผู้� ร �บประกั�นภั�ยย�อมีมีส่�ทธี�ท�บอกัลั างน�ต�กัรรมีได้ โด้ยมี�ต องค#าน%งว�าผู้�

24

24

Page 26: 61001

เอาประกั�นภั�ยจะถึ%งแกั�ความีตายหร'อไมี� หร'อตายด้ วยเหต5ใด้ เมี'�อผู้� เอาประกั�นชิว�ตถึ%งแกั�ความีตายแลั ว จ#าเลัยจะบอกัลั างส่�ญญาประกั�นชิว�ตอ�นเป�นโมีฆียะต�อโจทกั�ซึ่%�งเป�นผู้� ร �บประโยชิน�ตามีส่�ญญาได้ เมี'�อจ#าเลัยบอกัลั างส่�ญญาอ�นเป�นโมีฆียะแลั วจ%งไมี�ต องร�บผู้�ด้ใชิ เง�นให โจทกั�

2.ข้"อคำวิามท��จุะติ"องเป8ดเผย ค'อ ขึ้ อความีจร�งซึ่%�งถึ าผู้� ร �บประกั�นภั�ยได้ ทราบจะเป�นเหต5ให

ผู้� ร �บประกั�นภั�ยเรยกัเบ.ยประกั�นภั�ยให ส่�งขึ้%.นหร'ออาจจะบอกัปDด้ไมี�ยอมีท#าส่�ญญาประกั�นภั�ยด้ วย เชิ�น ท#าส่�ญญาประกั�นอ�คคภั�ยบ าน กัารท�ปกัปAด้ขึ้ อเท6จจร�งเกั�ยวกั�บผู้� ท�ครอบครองบ าน หร'อว�ส่ด้5ท�ใชิ ในกัารกั�อส่ร างบ าน เป�นขึ้ อเท6จจร�งท�เป�นส่าระส่#าค�ญซึ่%�งผู้� เอาประกั�นภั�ยจะต องแถึลังให อกัฝ่@ายทราบ ซึ่%�งถึ าผู้� ร �บประกั�นภั�ยทราบความีจร�งอาจจะเลั'อกัปฏิ�บ�ต�อย�างใด้อย�างหน%�งต�อไปน. ค'อ เรยกัเบ.ยประกั�นส่�งขึ้%.นหร'อปฏิ�เส่ธีไมี�ยอมีร�บประกั�นภั�ย

เหต5น�.นต องส่#าค�ญถึ%งขึ้นาด้ท�จะส่ามีารถึจ�งใจผู้� ร �บประกั�นภั�ยให เรยกัเบ.ยประกั�นส่�งขึ้%.นหร'อปฏิ�เส่ธีไมี�ยอมีร�บประกั�นภั�ย พ�จารณาจากัความีค�ด้เห6นขึ้องว�ญญู�ชินท��วไป มี�ใชิ�มีองจากัผู้� ร �บประกั�นภั�ยหร'อผู้� เอาประกั�นภั�ยฝ่@ายเด้ยวถาม กัารปกัปAด้ว�าไมี�เคยประกั�นภั�ยเกั�ยวกั�บอ5บ�ต�เหต5กั�บบร�ษ�ทอ'�นมีากั�อน ถึ'อเป�นขึ้ อส่#าค�ญท�ผู้� ร �บประกั�นภั�ยบอกัปDด้ไมี�ยอมีท#าส่�ญญาด้ วยได้ หร'อไมี� ติอบ ถึ'อเป�นขึ้ อส่#าค�ญท�ผู้� ร �บประกั�นอาจบอกัปDด้ไมี�ท#าส่�ญญาด้ วย (ฎี 1769/2521)

ถาม กัารปกัปAด้ว�ารถึยนต�ท�เอาประกั�นภั�ยเคยถึ�กัชินมีากั�อน ซึ่%�งหากับร�ษ�ทประกั�นภั�ยร� ความีจร�ง คงจะไมี�ยอมีร�บประกั�นภั�ยในวงเง�นส่�งถึ%ง 50,000 บาท ด้�งน.ส่�ญญาเป�นโมีฆียะหร'อไมี�

25

25

Page 27: 61001

ติอบ ขึ้ อความีด้�งกัลั�าวไมี�ใชิ�เหต5ส่#าค�ญท�บร�ษ�ทประกั�นภั�ยจะเรยกัเบ.ยประกั�นให ส่�งขึ้%.นหร'อบอกัปDด้ไมี�ยอมีท#าส่�ญญา เพยงแต�มีผู้ลัให บร�ษ�ทประกั�นภั�ยไมี�ยอมีร�บประกั�นภั�ยในจุานวินท��ผ4"เอาประก�นข้อเท�าน�.นเอง (ฎี 918/2519)

ถาม กัารปกัปAด้ว�าเคยถึ�กับร�ษ�ทอ'�นปฏิ�เส่ธีกัารร�บประกั�นชิว�ต ถึ'อเป�นขึ้ อความีท�จะต องเปAด้เผู้ยหร'อไมี� ติอบ ไมี�ถึ'อว�าขึ้ อเท6จจร�งท�ผู้� ตายเคยถึ�กัปฏิ�เส่ธีกัารร�บประกั�นชิว�ตมีากั�อนเป�นขึ้ อส่#าค�ญ ขึ้ อส่#าค�ญอย��ท�ว�าขึ้ณะผู้� ตายเอาประกั�นชิว�ตคร�.งส่5ด้ท ายส่5ขึ้ภัาพขึ้องผู้� ตายส่มีบ�รณ�หร'อไมี� เพราะฉะน�.นเมี'�อแพทย�ขึ้องบร�ษ�ทจ#าเลัยตรวจด้�ส่5ขึ้ภัาพขึ้องผู้� ตายแลั วเส่นอเร'�องให บร�ษ�ทจ#าเลัย จนมีกัารอน5มี�ต�ให ผู้� ตายประกั�นชิว�ตจ%งแส่ด้งว�าผู้� ตายมีส่5ขึ้ภัาพส่มีบ�รณ� (ฎี 1422/2516)

ฎ 2995/2517 มีรายได้ จร�งป>ลัะประมีาณ 15 ลั านบาท แต�แจ งกั�บผู้� ร �บประกั�นว�า มีรายได้ เพยงป>ลัะประมีาณ 1 ลั านบาท เป�นกัารแจ งจ#านวนเง�นรายได้ ผู้�ด้ไปถึ%ง 10 เท�าต�ว ถึ'อเป�นเหต5ให ผู้� ร �บประกั�นภั�ยเรยกัเบ.ยประกั�นส่�งขึ้%.นตามีท�ควรจะเรยกัได้ ส่�ญญาเป�นโมีฆียะ

ผู้� เอาประกั�นภั�ย ผู้� เอาประกั�นชิว�ตหร'อผู้� ถึ�กัเอาประกั�นชิว�ตต องร� เหต5ท�ปกัปAด้หร'อแถึลังขึ้ อเท6จน�.นด้ วย หมีายความีว�า ต องร� เหต5ท�ปกัปAด้ในขึ้ณะท#าส่�ญญา ค'อเวลัาน�บแต�ผู้� เอาประกั�นภั�ยท#าค#าเส่นอไปจนถึ%งเวลัาท�ผู้� ร �บประกั�นภั�ยส่�งค#าส่นองมีาถึ%งผู้� เอาประกั�นภั�ย ในชิ�วงเวลัาน.ผู้� เอาประกั�นมีหน าท�ต องเปAด้เผู้ยขึ้ อเท6จจร�งท�มีอย��แลั วเมี'�อกั�อนท#าส่�ญญาหร'อขึ้ณะท#าส่�ญญา ถึ าหากัร� เหต5ภัายหลั�งจากัท#าส่�ญญาแลั ว ถึ'อว�าส่�ญญาประกั�นภั�ยน�.นส่มีบ�รณ� แลัะในกัรณท�ผู้� เอาประกั�นภั�ยไมี�ร� ว�ามีขึ้ อเท6จจร�งเชิ�นน�.นกั6ไมี�ท#าให ส่�ญญาประกั�นภั�ยเป�นโมีฆียะ เชิ�นผู้� เอาประกั�นชิว�ตไมี�ร� ว�าตนเองเป�นโรคมีะเร6งในขึ้ณะเส่นอท#าส่�ญญา เมี'�อกัรอกัแบบฟอร�มีค#าขึ้อเอาประกั�นชิว�ตจ%งไมี�ได้ ระบ5ไว

26

26

Page 28: 61001

ด้�งน.ไมี�ถึ'อเป�นว�า ร� แลั วลัะเว นเส่ยไมี�เปAด้เผู้ยขึ้ อความีจร�งหร'อร� อย��“

แลั วแถึลังขึ้ อความีเป�นเท6จ ”

ฎ. 4498/2542 แมี ตรวจพบว�ามีกัารอ�กัเส่บขึ้องต�บ แต�ตามีรายงานกัารตรวจขึ้องแพทย�ได้ แนะน#าให ได้ ร�บกัารว�น�จฉ�ยต�อไป แส่ด้งว�าย�งไมี�แน�ชิ�ด้ว�าผู้� ตายป@วยเป�นโรคต�บอ�กัเส่บหร'อไมี� จ%งฟDงไมี�ได้ ว�าผู้� ตายทราบว�าตนป@วยเป�นโรคต�บอ�กัเส่บ ด้�งน�.น กัารท�ผู้� ตายมี�ได้ แจ งผู้ลักัารตรวจโรคด้�งกัลั�าวในแบบส่อบถึามีขึ้องจ#าเลัย มี�ใชิ�กัรณท�ผู้� ตายร� อย��แลั วลัะเว นเส่ยไมี�เปAด้เผู้ยขึ้ อความีจร�งซึ่%�งอาจจะจ�งใจจ#าเลัยให เรยกัเบ.ยประกั�นภั�ยส่�งขึ้%.นหร'อบอกัปDด้ไมี�ยอมีท#าส่�ญญาตามี ป.พ.พ. มีาตรา 865 วรรคแรกั ส่�ญญาประกั�นชิว�ตไมี�เป�นโมีฆียะ จ#าเลัยไมี�มีส่�ทธี�บอกัลั าง

ฎ. 6518/2545 นายแพทย� พ. ผู้� ตรวจส่5ขึ้ภัาพแลัะร�างกัายขึ้อง อ. กั�อนท#าส่�ญญาประกั�นภั�ย มีความีเห6นว�า อ. ไมี�มีปDญหาอะไร ส่�วนนายแพทย� น. ตรวจร�างกัาย อ. หลั�งจากัท#าส่�ญญาประกั�นภั�ยแลั วย'นย�นว�าว�า อ. เป�นเพยงโรคประส่าทเครยด้ส่ามีารถึร�กัษาให หายขึ้าด้ได้ แลัะ ส่. ต�วแทนขึ้ายประกั�นขึ้องจ#าเลัยซึ่%�งเป�นผู้� ต�ด้ต�อ อ. ท#าส่�ญญาประกั�นภั�ย ย'นย�นว�า อ. ส่ามีารถึพ�ด้ค5ยร� เร'�องแบบคนธีรรมีด้าท��วไปแลัะได้ มีกัารส่��งงานให ลั�กัน องปฏิ�บ�ต�ได้ อย�างปกัต� กัรณจ%งไมี�อาจฟDงได้ ว�า อ. ร� แลั วว�าตนเจ6บป@วยเป�นโรคประส่าทเครยด้ซึ่%�งเป�นโรคร ายแรงแลัะไมี�ได้ ประกัอบอาชิพแลั ว ลัะเว นไมี�เปAด้เผู้ยขึ้ อความีจร�งซึ่%�งอาจท#าให จ#าเลัยบอกัปDด้ไมี�ยอมีท#าส่�ญญาประกั�นภั�ย ส่�ญญาประกั�นภั�ยจ%งไมี�ตกัเป�นโมีฆีะ

ถึ าหากัขึ้ณะท#าส่�ญญาผู้� เอาประกั�นภั�ยร� เหต5ส่#าค�ญซึ่%�งอาจจะได้ จ�งใจผู้� ร �บประกั�นภั�ยให เรยกัเบ.ยประกั�นภั�ยส่�งขึ้%.น หร'อบอกัปDด้ไมี�ยอมีท#าส่�ญญา โด้ยเหต5น�.นเกั�ด้ขึ้%.นในอนาคตหร'อเป�นโครงกัารท�ผู้� เอาประกั�นต�.งใจจะท#าในอนาคต เชิ�น นาย กั. ต�.งใจจะใชิ บ านขึ้องตนเปAด้ร านจ#าหน�ายน#.ามี�น ใน 1 เด้'อนกั�อนหน าน�.นได้ ท#าส่�ญญาประกั�นอ�คค

27

27

Page 29: 61001

ภั�ยโด้ยบร�ษ�ทตกัลังอ�ตราเบ.ยประกั�นในอ�ตราปกัต�เท�าบ านท��วไป ถึ'อเป�นกัารปกัปAด้ขึ้ อเท6จจร�ง ส่�ญญาประกั�นภั�ยตกัเป�นโมีฆียะ

หากัมีกัารปกัปAด้ขึ้ อเท6จจร�งเกั�ด้ขึ้%.นหร'อแถึลังเท6จ ย�อมีมีผู้ลัให ส่�ญญาประกั�นภั�ยเป�นโมีฆียะโด้ยไมี�จ#าเป�นต องมีความีเกั�ยวพ�นระหว�างขึ้ อความีจร�งท�ปกัปAด้หร'อแถึลังเท6จเลัย เชิ�น ผู้� เอาประกั�นชิว�ตปกัปAด้ว�าตนไมี�เป�นโรคเบาหวาน ซึ่%�งถึ าบร�ษ�ทร�บประกั�นร� จะปฏิ�เส่ธีไมี�ยอมีร�บ ถึ าต�อมีาผู้� เอาประกั�นตายด้ วยโรคอ'�นเชิ�น โรคมีะเร6งหร'อถึ�กัไฟฟ<าด้�ด้ ส่�ญญาประกั�นชิว�ตกั6ย�งคงเป�นโมีฆียะ หร'อท#าส่�ญญาประกั�นว�นาศภั�ยรถึร�บจ างส่าธีารณะ โด้ยแถึลังเท6จว�าเป�นรถึยนต�ส่�วนต�ว เมี'�อแส่ด้งขึ้ อความีเท6จน�.นส่�ญญาประกั�นภั�ยย�อมีเป�นโมีฆียะ แมี ต�อมีาจะเลั�กัร�บส่�งคนโด้ยส่ารแลั วใชิ เป�นรถึยนต�ส่�วนต�ว กั6ไมี�ท#าให ผู้ลัขึ้องส่�ญญาประกั�นภั�ยซึ่%�งเป�นโมีฆียะแลั วเปลั�ยนแปลังเป�นส่�ญญาท�ส่มีบ�รณ�ได้

ต�วอย�างโรคท�เคยมีค#าพ�พากัษาฎีกัาให ถึ'อว�ากัารไมี�เปAด้เผู้ยขึ้ อความีจร�งถึ%งขึ้นาด้ให บร�ษ�ทร�บประกั�นภั�ยอาจเรยกัเบ.ยประกั�นภั�ยส่�งขึ้%.นหร'อบอกัปDด้ไมี�ท#าส่�ญญา

- โรคลั#าไส่ ใหญ�- โรคเบาหวาน- โรคความีด้�นโลัห�ตส่�ง- โรคต�บแขึ้6ง- โรคกัระเพาะอาหาร- โรคพ�ษส่5ราเร'.อร�ง- โรคต�อมีไทรอยด้�เป�นพ�ษ- โรคมีะเร6งทรวงอกั- โรงถึ5งลัมีโป@งพอง- โรคไต

28

28

Page 30: 61001

ต�วอย�างโรคท�ไมี�ถึ%งขึ้นาด้ให บร�ษ�ทร�บประกั�นภั�ยอาจเรยกัเบ.ยประกั�นภั�ยส่�งขึ้%.นหร'อบอกัปDด้ไมี�ท#าส่�ญญา เชิ�น โรคไส่ เลั'�อน โรคหอบห'ด้ โรคหว�ด้ แพ อากัาศ โรคต อกัระจกัตา

3.เวิลาท��จุะติ"องเป8ดเผยข้"อคำวิามจุร�ง ค'อ ในเวลัาท#าส่�ญญาประกั�นภั�ย ในทางปฏิ�บ�ต�เร��มี

ต�.งแต�ตอนท�ผู้� เอาประกั�นภั�ยท#าค#าเส่นอขึ้อเอาประกั�นภั�ยกัรอกัขึ้ อความีต�างๆ ในแบบขึ้อประกั�นภั�ย แลัะมีหน าท�น� .นตลัอด้ไปจนกัว�าผู้� ร �บประกั�นภั�ยจะได้ ส่นองร�บค#าเส่นอขึ้อเอาประกั�นภั�ย เชิ�น ระหว�างท�ผู้� ร �บประกั�นภั�ยจะตอบร�บ ผู้� เอาประกั�นภั�ยถึ�กัส่�งให แพทย�ตรวจส่อบร�างกัาย ในระหว�างน�.นผู้� เอาประกั�นมีหน าท�ต องแจ งความีจร�งท�ตนร� ต�อแพทย�ขึ้องผู้� ร �บประกั�นภั�ยด้ วย ด้�งน�.นเมี'�อท#าส่�ญญาประกั�นภั�ยแลั ว ผู้� เอาประกั�นภั�ยย�อมีหมีด้หน าท�จะต องเปAด้เผู้ยความีจร�งด้�งกัลั�าว แมี จะได้ ทราบขึ้ อเท6จจร�งภัายหลั�ง กั6ไมี�จ#าเป�นต องเปAด้เผู้ยหร'อบอกัให แกั�ผู้� ร �บประกั�นภั�ย เชิ�น ท#าส่�ญญาประกั�นชิว�ตแลั ว ต�อมีาอกั 3

เด้'อนทราบว�าตนเป�นโรคมีะเร6ง แมี อากัารเจ6บป@วยขึ้องโรคมีะเร6งจะเกั�ด้ขึ้%.นกั�อนท#าส่�ญญาประกั�นชิว�ต ผู้� เอาประกั�นชิว�ตกั6ไมี�มีหน าท�ต องแจ งเร'�องท�ตนเป�นโรคมีะเร6งให ผู้� ร �บประกั�นทราบ

ในกัรณท�มีกัารต�ออาย5ส่�ญญาประกั�นภั�ย ผู้� เอาประกั�นภั�ยมีหน าท�ต องเปAด้เผู้ยขึ้ อความีจร�งอกัคร�.งด้ วยเพราะเท�ากั�บเป�นกัารท#าส่�ญญาขึ้%.นมีาใหมี�อกั

4.ผลข้องการไม(เป8ดเผยข้"อคำวิามจุร�ง ตามีมี.865 ส่�ญญาประกั�นภั�ยจะเป�นโมีฆียะต�อ

เมี'�อได้ ปรากัฏิว�ากัารไมี�เปAด้เผู้ยความีจร�งหร'อแถึลังขึ้ อความีเท6จน�.นเป�นเหต5ให ผู้� ร �บประกั�นภั�ยเชิ'�อถึ'อแลัะยอมีร�บประกั�นภั�ยด้ วยเบ.ยประกั�นภั�ยท�ต#�ากัว�าท�ควร จ%งจะเป�นโมีฆียะ

29

29

Page 31: 61001

5.การบอกล"าง ม. 865 วิรรคำสองผู้� มีหน าท�บอกัลั างส่�ญญาประกั�นภั�ยท�เป�นโมีฆียะได้ แกั� ผู้� ร �บ

ประกั�นภั�ย โด้ยกั. ผู้� ร �บประกั�นภั�ยจะต องใชิ ส่�ทธี�บอกัลั างภัายในกั#าหนด้ 1

เด้'อนน�บแต�ว�นท�ผู้� ร �บป ร ะ กั� น ภั� ย ท ร า บ มี� ลั อ� น จ ะ บ อ กั ลั า ง ไ ด้

ขึ้. ถึ าผู้� ร �บประกั�นภั�ยไมี�ใชิ ส่�ทธี�บอกัลั างภัายในกั#าหนด้ 5 ป> 1 น�บแต�ว�นท#า

ส่�ญญาประกั�นภั�ย ส่�ทธี�บอกัลั างจะเป�นอ�นระง�บไป

กัารบอกัลั างน.เป�นหน าท�ขึ้องผู้� ร �บประกั�นภั�ยท�จะต องใชิ ส่�ทธี�บอกัลั างภัายในกั#าหนด้ด้�งกัลั�าว ถึ าไมี�บอกัลั างส่�ทธี�น�.นย�อมีระง�บไป ท#าให ส่�ญญาประกั�นภั�ยท�เป�นโมีฆียะเป�นส่�ญญาท�ส่มีบ�รณ�แลัะผู้� ร �บประกั�นภั�ยต องร�บผู้�ด้ชิอบตามีส่�ญญาน�.น

หมายเหติ� กัารบอกัลั างส่�ญญาประกั�นภั�ยท�เป�นโมีฆียะแตกัต�างจากัน�ต�กัรรมีท�เป�นโมีฆียะท��วไป ค'อ น�ต�กัรรมีท��วไปจะบอกัลั างได้ ยาวนานกัว�า ตามีมี. 181 ค'อ 1 ป>น�บแต�เวลัาท�ให ส่�ตยาบ�นได้ หร'อ 10 ป>น�บแต�ได้ ท#าน�ต�กัรรมีท�เป�นโมีฆียะน�.น

5.1 ระยะเวิลาท��อาจุบอกล"างส�ญญาประก�นภั�ยท��เป'นโมฆี�ยะกัฎีหมีายบ�ญญ�ต�ว�าให น�บแต�ว�นทราบมี�ลัอ�นบอกัลั างได้ มี�ใชิ�น�บ

แต�ว�นท�ทราบความีจร�งเพราะถึ ายอมีให ถึ'อว�นท�ผู้� ร �บประกั�นภั�ยทราบ

1 ผู้� ร �บประกั�นภั�ยส่ามีารถึย�นระยะเวลัากัารใชิ ส่�ทธี�บอกัลั างภัายในกั#าหนด้ 2 ป> น�บแต�ว�นท#าส่�ญญาประกั�นภั�ยได้ เพราะไมี�ใชิ�อาย5ความี ฎี 5852/2537

30

30

Page 32: 61001

ความีจร�งเป�นว�นเร��มีน�บระยะเวลัาหน%�งเด้'อน กั6จะเป�นทางให บร�ษ�ทประกั�นภั�ยอ างว�าเพ��งทราบความีจร�งเส่มีอ มี�ลัอ�นจะบอกัลั าง “ ”

หมีายถึ%ง เมี'�อร�ปเร'�องพอมีเค าว�าได้ มีกัารปกัปAด้ความีจร�งหร'อแถึลังความีเท6จ บร�ษ�ทร�บประกั�นภั�ยชิอบท�จะต องใชิ ส่�ทธี�บอกัลั างภัายในกั#าหนด้ 1 เด้'อนน�บแต�ว�นท�ทราบมี�ลัน�.น ต�วอย�างเชิ�น นาย กั. ท#าส่�ญญาประกั�นชิว�ตว�นท� 3 พฤศจ�กัายน 2544 โด้ยไมี�ได้ แถึลังขึ้ อความีจร�งว�าเป�นโรคมีะเร6ง ต�อมีาบร�ษ�ทได้ ทราบรายงานทางกัารแพทย�เมี'�อว�นท� 3 ธี�นวาคมี 2544 ว�านาย กั. น�าจะเป�นโรงมีะเร6งมีากั�อนท#าส่�ญญาแต�ปกัปAด้ไว ว�นท� 3 ธี�นวาคมี 2544 จ%งเป�นกัารทราบมี�ลัอ�นจะบอกัลั างได้ แลั ว เมี'�อบร�ษ�ทประกั�นภั�ยมีหน�งส่'อบอกัลั างส่�ญญาว�นท� 24 ธี�นวาคมี 2544 ถึ'อเป�นกัารใชิ ส่�ทธี�ภัายในกั#าหนด้ 1

เด้'อนตามีมี. 865 วรรคส่อง แลั ว

กัารท�ผู้� ร �บประกั�นภั�ยได้ ทราบจากัรายงานแพทย�ท�ผู้� ร �บประโยชิน�ย'�นประกัอบกัารเรยกัร องขึ้อร�บเง�นกัรณผู้� เอาประกั�นชิว�ตเส่ยชิว�ตลัง ถึ'อว�าได้ ทราบมี�ลัอ�นจะบอกัลั างได้ ต�.งแต�ว�นท�ได้ ร�บรายงานกัารแพทย�

ฎ 1247/2514 กั. ท#าส่�ญญาประกั�นชิว�ตไว กั�บบร�ษ�ท ขึ้.

โด้ยปกัปAด้เร'�องท�เป�นโรคมีะเร6งลั#าไส่ ใหญ�มีากั�อน ต�อมีา กั. ตาย ผู้� ร �บประโยชิน�ขึ้อให บร�ษ�ท ขึ้. ใชิ เง�นตามีส่�ญญาแลัะส่�งรายงานกัารร�กัษาขึ้องผู้� ตายคร�.งส่5ด้ท ายให แกั�ผู้� ร �บประกั�นด้ วย รายงานระบ5ส่าเหต5กัารตายว�าเป�นโรคมีะเร6งลั#าไส่ ใหญ� แลัะเมี'�อ 2 ป>กั�อนเคยผู้�าต�ด้โรคมีะเร6งลั#าไส่ ใหญ� ซึ่%�งเป�นเวลัากั�อนท#าส่�ญญาประกั�นชิว�ต ด้�งน.บร�ษ�ทได้ ทราบมี�ลัอ�นจะบอกัลั างโมีฆียะได้ ต�.งแต�ว�นท�ผู้� ร �บประโยชิน�ย'�นค#าขึ้อร�บประโยชิน�จะอ างว�าบร�ษ�ท ขึ้. ไมี�เชิ'�อรายงานแพทย�จะขึ้อส่'บส่วนจนได้ ความีจร�งแน�นอน แลั วขึ้อถึ'อว�นเวลัาท�บร�ษ�ททราบความีจร�งเป�นว�นเร��มีต นน�บระยะเวลัา 1 เด้'อนตามีกัฎีหมีายไมี�ได้

ฎ. 3682/2545 จ#าเลัยได้ ทราบถึ%งขึ้ อเท6จจร�งท�โจทกั�ปกัปAด้ไว อ�นเป�นมี�ลัท�จ#าเลัยจะบอกัลั างโมีฆียะกัรรมีได้ อย�างเร6วท�ส่5ด้ว�นท� 17

มีกัราคมี 2538 เมี'�อโจทกั�เรยกัค�าร�กัษาพยาบาลัจากัจ#าเลัย จ#าเลัย

31

31

Page 33: 61001

ปฏิ�เส่ธีไมี�ยอมีจ�ายเง�นให เพราโจทกั�ปAด้บ�งกัารป@วยเป�นโรคกั�อนท�จะท#าส่�ญญาประกั�นภั�ย ต�อมีาว�นท� 8 กั5มีภัาพ�นธี� 2538 โจทกั�ท#าบ�นท%กัต�อนายทะเบยนกัรมีกัารประกั�นภั�ยระบ5ว�าโจทกั�ไปย'�นเร'�องเบ�กัค�าร�กัษาพยาบาลัเป�นค�าร�กัษากัารผู้�าต�ด้ แต�จ#าเลัยปฏิ�เส่ธีกัารจ�ายเง�น ต�อจากัน�.นจ#าเลัยมีหน�งส่'อบอกัลั างโมีฆียะกัรรมีลังว�นท� 17 กั5มีภัาพ�นธี� 2538 ไปย�งโจทกั� จ%งเป�นกัารใชิ ส่�ทธี�บอกัลั างภัายในกั#าหนด้หน%�งเด้'อนตามีมีาตรา 865 ส่�ญญาประกั�นชิว�ตในส่�วนเพ��มีเต�มีซึ่%�งเป�นส่�วนหน%�งขึ้องส่�ญญาประกั�นชิว�ต ในส่�วนกัารร�กัษากั อนเน'.อท�เต านมีขึ้ างซึ่ ายระหว�างโจทกั�กั�บจ#าเลัยย�อมีตกัเป�นโมีฆีะ

5.2 ผลข้องการบอกล"างม. 176 วิรรคำหน2�ง บ�ญญ�ต�ว�า โมีฆียะกัรรมีเมี'�อบอกั“

ลั างแลั วให ถึ'อว�าเป�นโมีฆีะมีาแต�เร��มีแรกัแลัะให ผู้� เป�นค��กัรณกัลั�บค'นส่��ฐานะเด้�มี ถึ าเป�นกัารพ นว�ส่�ยจะให กัลั�บค'นเชิ�นน�.นได้ กั6ให ได้ ร�บค�าเส่ยหายชิด้ใชิ แทน”

ค��กัรณกัลั�บค'นส่��ฐานะเด้�มี หมีายความีว�า กัฎีหมีายถึ'อเส่มี'อนว�าค��ส่�ญญาท�.งส่องไมี�เคยท#าส่�ญญาฉบ�บท�ตกัเป�นโมีฆียะเลัย แลัะหากัฝ่@ายใด้ได้ ร�บเง�นหร'อทร�พย�ส่�นจากัอกัฝ่@าย ฝ่@ายน�.นจะต องส่�งค'นให

- ในกัรณประกั�นว�นาศภั�ย เมี'�อมีกัารบอกัลั างผู้� ร �บประกั�นต องค'นเบ.ยประกั�นภั�ยท�ได้ ร�บให ผู้� เอาประกั�นภั�ย ในทางตรงกั�นขึ้ ามีหากัเกั�ด้ภั�ยผู้� ร �บประกั�นภั�ยไมี�มีหน าท�ต องชิ#าระค�าส่�นไหมีทด้แทน แลัะหากัมีกัารจ�ายค�าส่�นไหมีทด้แทนไปแลั ว ผู้� ร �บประโยชิน�กั6ต องค'นเง�นให แกั�ผู้� ร �บประกั�นภั�ย

- ในกัรณประกั�นชิว�ต มีบทบ�ญญ�ต�พ�เศษ ม. 892 เมี'�อมีกัารบอกัลั างส่�ญญาตามีมี. 865 ผู้� ร �บประกั�นภั�ยต องค'นค�าไถึ�ถึอนกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยให แกั�ผู้� เอาประกั�นภั�ยหร'อทายาทขึ้องผู้� น� .น โด้ยไมี�ต องค'นเบ.ยประกั�น

32

32

Page 34: 61001

คำวิามร4"ข้องผ4"ร�บประก�นภั�ย หร-อบทยกเวิ"น ม. 865

ม. 866 บ�ญญ�ต�ว�า ถึ าผู้� ร �บประกั�นภั�ยได้ ร� ขึ้ อความีจร�งด้�ง“

กัลั�าวในมีาตรา 865 น�.นกั6ด้ หร'อร� ว�าขึ้ อแถึลังความีเป�นความีเท6จกั6ด้ หร'อควรจะได้ ร� เชิ�นน�.นหากัใชิ ความีระมี�ด้ระว�งด้�งจะพ%งคาด้หมีายได้ แต�ว�ญญู�ชินกั6ด้ ท�านให ฟDงว�าส่�ญญาน�.นเป�นอ�นส่มีบ�รณ�”

แมี ผู้� เอาประกั�นภั�ยหร'อผู้� ท�ถึ�กัเอาประกั�นชิว�ตจะได้ ลัะเว นไมี�เปAด้เผู้ยขึ้ อความีจร�งหร'อแถึลังเท6จกั�บผู้� ร �บประกั�นภั�ย แต�ถึ าปรากัฏิว�าผู้� ร �บประกั�นภั�ยได้ ร� ขึ้ อเท6จจร�งท�ผู้� เอาประกั�นลัะเว นไมี�แจ งหร'อได้ แถึลังให ทราบเป�นเท6จหร'อควรจะได้ ร� หากัใชิ ความีระมี�ด้ระว�งด้�งเชิ�นว�ญญู�ชิน ส่�ญญาเป�นอ�นส่มีบ�รณ� กัารได้ ร� ขึ้องผู้� ร �บประกั�นภั�ยแส่ด้งว�าผู้� ร �บประกั�นภั�ยส่มี�ครใจเขึ้ าท#าส่�ญญากั�บผู้� เอาประกั�นภั�ย ด้�งน�.นจะยกัเร'�องกัารไมี�เปAด้เผู้ยขึ้ อความีจร�งหร'อแถึลังเท6จขึ้องอกัฝ่@ายมีาอ างให เกั�ด้ประโยชิน�แกั�ตนภัายหลั�งไมี�ได้ กัฎีหมีายไมี�ยอมีให ยกัความีไมี�ร� เป�นขึ้ อแกั ต�วเพ'�ออ างส่�ญญาเป�นโมีฆียะ ด้�งน�.นแค�ควรร� ได้ กั6ต องถึ'อว�าผู้� ร �บประกั�นภั�ยได้ ร� ด้ วย ต�วอย�างเชิ�น กั. เป�นชิาวนาท#าส่�ญญาประกั�นชิว�ตโด้ยแจ งรายได้ ส่�งกัว�าปกัต�ความีจร�ง เป�นกัารปกัปAด้ความีจร�งหร'อแถึลังเท6จเกั�ยวกั�บรายได้ จากักัารท#านา แต�กัรณน.บร�ษ�ทประกั�นชิว�ตอาจเปรยบเทยบฐานะขึ้อง กั. กั�บชิาวนาคนอ'�นๆได้ แต�ไมี�ท#าแลัะได้ ส่น�บส่น5นตามีท� กั. แจ งมีา ด้�งน�.นบร�ษ�ทประกั�นชิว�ตจะมีาอ างภัายหลั�งไมี�ได้ ว�าส่�ญญาประกั�นชิว�ตไมี�ส่มีบ�รณ� (ฎ 2447/2516 )

ฎ 584-585/2531 ผู้� เอาประกั�นภั�ยบอกัแกั�ผู้� แทนขึ้องผู้� ร �บประกั�นภั�ยทราบแลั วว�าโรงส่ท�ตนขึ้อเอาประกั�นว�นาศภั�ยไว ได้ ให ผู้� อ'�นเชิ�าอย�� ผู้� ร �บประกั�นภั�ยจะมีาอ างภัายหลั�งว�าผู้� เอาประกั�นไมี�เปAด้เผู้ยขึ้ อความีน.ให ผู้� ร �บประกั�นภั�ยทราบ เชิ�นน. อ างไมี�ได้

คำวิามร4"ข้องติ�วิแทนผ4"ร�บประก�นภั�ย

33

33

Page 35: 61001

กัารต�.งต�วแทนขึ้องผู้� ร �บประกั�นภั�ยจะต องมีหลั�กัฐานเป�นหน�งส่'อ จ%งจะถึ'อว�าเป�นต�วแทนโด้ยชิอบด้ วยกัฎีหมีาย ตามีมี. 798

วรรคส่อง ประกัอบกั�บมี. 867 วรรคแรกั แลัะพ.ร.บ. ประกั�นว�นาศภั�ย มี. 66 พ.ร.บ. ประกั�นชิว�ต มี. 71 บ�ญญ�ต�ให ต�วแทนประกั�นว�นาศภั�ยแลัะประกั�นชิว�ตจะท#ากัารร�บเบ.ยประกั�นภั�ยหร'อท#าส่�ญญาในนามีบร�ษ�ทได้ ต�อเมี'�อได้ มีหน�งส่'อมีอบอ#านาจตามีแบบท�ทางราชิกัารกั#าหนด้ไว หร'อ ถึ าไมี�มีหน�งส่'อมีอบอ#านาจตามีแบบท�กั#าหนด้ ถึ าได้ ท#าเป�นหน�งส่'อมีอบอ#านาจไว กั6ส่ามีารถึใชิ ได้ เชิ�นกั�น ไมี�เป�นเหต5ให เส่'�อมีส่�ทธี�ขึ้องบ5คคลัภัายนอกั

ข้"อส�งเกติ กัรณร�บเบ.ยประกั�นภั�ยหร'อท#าส่�ญญาประกั�นภั�ยเท�าน�.นท�กั#าหนด้ให มีแบบหน�งส่'อมีอบอ#านาจไว เป�นพ�เศษ กัรณต�วแทนประกั�นภั�ยท#าหน าท�อ'�นๆ เชิ�น ต�วแทนประกั�นภั�ยร�บค#าเส่นอขึ้อเอาประกั�นภั�ย เพยงมีหลั�กัฐานเป�นหน�งส่'อแส่ด้งว�าผู้� น� .นเป�นต�วแทนกั6ใชิ ได้ แลั ว

นอกัจากัน.กัรณต�วแทนเชิ�ด้ตามีมี. 821 แลัะต�วแทนท�ท#าเกั�นอ#านาจ มี. 822 แมี จะไมี�มีกัารต�.งโด้ยมีหลั�กัฐานเป�นหน�งส่'อ กั6ต องถึ'อว�าต�วแทนท�.งส่องเป�นต�วแทนโด้ยชิอบด้ วยกัฎีหมีาย ด้�งน�.นต�วกัารต องร�บผู้�ด้ต�อบ5คคลัภัายนอกัผู้� ส่5จร�ต

ถาม กัารท�ผู้� เอาประกั�นภั�ยหร'อผู้� ถึ�กัเอาประกั�นชิว�ตได้ เปAด้เผู้ยขึ้ อความีจร�งตามีมี.865 ให ต�วแทนผู้� ร �บประกั�นได้ ร� หร'อต�วแทนร� ว�าผู้� เอาประกั�นแถึลังเท6จ จะถึ'อว�าผู้� ร �บประกั�นได้ ร� ขึ้ อความีน�.นด้ วยหร'อไมี�

ติอบ ถึ าต�วแทนประกั�นภั�ยได้ ร�บแต�งต�.งโด้ยชิอบตามีมี. 798

หร'อเป�นต�วแทนเชิ�ด้ตามีมี. 821 หร'อในทางปฏิ�บ�ต�มีมี�ลัเหต5เชิ'�อได้ ว�าต�วแทนได้ กัระท#าไปในขึ้อบอ#านาจขึ้องต�วแทน ตามีมี. 822 ผู้� ร �บประกั�นภั�ยย�อมีจะต องมีความีผู้�กัพ�นต�อผู้� เอาประกั�นภั�ย ย�อมีถึ'อได้ ว�า

34

34

Page 36: 61001

ผู้� ร �บประกั�นภั�ยซึ่%�งเป�นต�วกัารร� ด้ วย หร'อถึ าต�วแทนผู้� ร �บประกั�นภั�ยควรจะร� อย�างไร กั6ต องถึ'อว�าผู้� ร �บประกั�นควรร� ด้ วย ท�.งน.เพราะต�วแทนย�อมีมีหน าท�จะต องแจ งขึ้ อความีต�างๆอ�นเกั�ยวเน'�องจากักัารท�ตนเป�นต�วแทนได้ ร� มีาให ผู้� ร �บประกั�นทราบ ถึ าต�วแทนไมี�แจ งหร'อแจ งให ทราบผู้�ด้พลัาด้กั6เป�นเร'�องท�ผู้� ร �บประกั�นภั�ยจะต องว�ากัลั�าวกั�บต�วแทนขึ้องตนเอง แต�ในส่�วนผู้� เอาประกั�นภั�ยต องถึ'อว�าผู้� ร �บประกั�นภั�ยได้ ร� หร'อควรร� ความีจร�งต�างๆเท�าท�ต�วแทนขึ้องตนได้ ร� หร'อควรจะได้ ร�

ข้"อยกเวิ"น ถึ ามีกัารส่มีคบกั�นระหว�างต�วแทนกั�บผู้� เอาประกั�นภั�ย ผู้� ร �บประกั�นภั�ยย�อมีจะไมี�ต องถึ�กัผู้�กัพ�นความีร� เชิ�นน�.น เชิ�น ต�วแทนประกั�นภั�ยร� ด้ว�าผู้� เอาประกั�นเป�นโรคมีะเร6งแต�ไมี�แจ งให บร�ษ�ททราบจนมีกัารตกัลังท#าส่�ญญาประกั�นภั�ย ถึ'อว�าผู้� ร �บประกั�นภั�ยได้ ร� เร'�องท�ผู้� เอาประกั�นชิว�ตเป�นโรคมีะเร6งด้ วยย�อมีมีผู้ลัผู้�กัพ�นตามีส่�ญญาประกั�นชิว�ต แต�ถึ าต�วแทนกั�บผู้� เอาประกั�นชิว�ตส่มีคบกั�นจะไมี�แจ งให ผู้� ร �บประกั�นทราบเพราะกัลั�วจะไมี�ยอมีร�บประกั�นชิว�ต ต องถึ'อว�าผู้� ร �บประกั�นภั�ยไมี�ผู้�กัพ�นแลัะไมี�ทราบขึ้ อเท6จจร�งด้�งกัลั�าว

ฎ. 771/2531 ป. ร� ต�วด้ว�าตนเป�นโรคต�อมีไทรอยด้�เป�นพ�ษ แลัะเคยเขึ้ าร�บกัารตรวจร�กัษาต�วท�โรงพยาบาลัมีากั�อนได้ ขึ้อเอาประกั�นชิว�ตต�อบร�ษ�ทจ#าเลัย ต�วแทนผู้� หาประกั�นจ#าเลัยจ�ด้ให แพทย�มีาตรวจร�างกัายขึ้อง ป. เพ'�อท#ารายงานให จ#าเลัยประกัอบกัารพ�จารณาว�าจะร�บประกั�นชิว�ต ป. หร'อไมี� เชิ�นน. แพทย�ผู้� ตรวจร�างกัายขึ้อง ป . ไมี�ใชิ�ต�วแทนขึ้องจ#าเลัยจะถึ'อว�าบร�ษ�ทจ#าเลัยผู้� ร �บประกั�นภั�ยทราบว�า ป. เคยตรวจแลัะร�กัษาโรคต�อมีไทรอยด้�เป�นพ�ษ มีากั�อนเชิ�นเด้ยวกั�บแพทย�ผู้� ตรวจร�างกัายขึ้อง ป. ไมี�ได้ เมี'�อ ป. ปกัปAด้ขึ้ อเท6จจร�งเกั�ยวกั�บส่5ขึ้ภัาพ ส่�ญญาประกั�นชิว�ตระหว�าง ป. กั�บจ#าเลัยตกัเป�นโมีฆียะ จ#าเลัยบอกัลั างส่�ญญาด้�งกัลั�าวได้

35

35

Page 37: 61001

หล�กวิ(าด"วิยส�ญญาประก�นภั�ยเป'นส�ญญาท��ม�วิ�ติถ�ประสงคำ.ในการชดใช"คำ(าส�นไหมทดแทน

(Principle of indemnity contract )

ส่�ญญาประกั�นภั�ยเป�นส่�ญญาท�ผู้� ร �บประกั�นภั�ยท�มีหน าท�จะต องชิด้ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนให แกั�ผู้� เอาประกั�นภั�ยหร'อผู้� ร �บประโยชิน� หน าท�น.ถึ'อเป�นหน าท�ส่#าค�ญท�ส่5ด้ขึ้องผู้� ร �บประกั�นภั�ยเพราะกัารจ�ายค�าส่�นไหมีทด้แทนเป�นว�ตถึ5ประส่งค�โด้ยตรงขึ้องส่�ญญาประกั�นภั�ยในอ�นท�จะให ผู้� ร �บประกั�นภั�ยชิ#าระหน.ตอบแทนผู้� เอาประกั�นภั�ยซึ่%�งชิ#าระเบ.ยประกั�นให แกั�ตน ด้�งน�.นหน าท�จะจ�ายค�าส่�นไหมีทด้แทนจะเกั�ด้ขึ้%.นต�อเมี'�อมีความีเส่ยหายเกั�ด้ขึ้%.นแลัะความีเส่ยหายน�.นเป�นผู้ลัเน'�องมีาจากัภั�ยท�ระบ5ไว ในส่�ญญาเท�าน�.น

หน"าท��และคำวิามร�บผ�ดใช"คำ(าส�นไหมทดแทนข้องผ4" ร� บ ป ร ะ ก� น ภั� ย

ในเบ'.องต นหน าท�ชิด้ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนแกั�ผู้� ร �บประโยชิน�เมี'�อเกั�ด้ว�นาศภั�ย แต�ในบางกัรณเมี'�อเกั�ด้ว�นาศภั�ยแลั วผู้� ร �บประกั�นภั�ยย�งไมี�ส่ามีารถึจ�ายค�าส่�นไหมีทด้แทนให แกั�ผู้� ร �บประโยชิน�ได้ ท�นท แต�ต องปฏิ�บ�ต�หน าท�อ'�นเส่ยกั�อน ได้ แกั�

1. ม.231 วิรรคำ 2,3 บ�ญญ�ต�ว�า ในกัรณท�“

อส่�งหาร�มีทร�พย� ถึ าผู้� ร �บประกั�นภั�ยได้ ร� หร'อควรจะได้ ร� ว�ามีกัารจ#านองหร'อบ5ร�มีส่�ทธี�อย�างอ'�นไซึ่ร ท�านย�งมี�ให ผู้� ร �บประกั�นภั�ยใชิ เง�นแกั�ผู้� เอาประกั�นภั�ย จนกัว�าจะได้ บอกักัลั�าวเจตนาเชิ�นน�.นไปย�งผู้� ร �บจ#านอง หร'อเจ าหน.บ5ร�มีส่�ทธี�คนอ'�นแลั ว แลัะมี�ได้ ร�บค#าค�ด้ค านกัารท�จะใชิ เง�นน�.นมีาภัายในหน%�งเด้'อนน�บแต�ว�นบอกักัลั�าว แต�ส่�ทธี�อย�างใด้ๆท�ได้ ไปจด้ทะเบยน ณ หอทะเบยนท�ด้�นน�.น ท�านให ถึ'อว�าเป�นอ�นร� ถึ%งผู้� ร �บประกั�น

36

36

Page 38: 61001

ภั�ยว�ธีเด้ยวกั�นน.ท�านให ใชิ ตลัอด้ถึ%งกัารจ#านอง ส่�งหาร�มีทร�พย�ท�กัฎีหมีายอน5ญาตให ท#าได้ น� .นด้ วย

ในกัรณท�เป�นส่�งหาร�มีทร�พย� ผู้� ร �บประกั�นภั�ยจะใชิ เง�นให แกั�ผู้� เอาประกั�นภั�ยโด้ยตรงกั6ได้ เว นแต�ตนจะได้ ร� หร'อควรจะได้ ร� ว�าทร�พย�น�.นตกัอย��ในบ�งค�บจ#าน#า หร'อบ5ร�มีส่�ทธี�อย�างอ'�น”

2. ม.323 บ�ญญ�ติ�วิ(า ถึ าตามีความีในมีาตรากั�อนหน าน.“

เป�นอ�นว�าจะเอาเง�นจ#านวนหน%�งให แทนทร�พย�ส่�นท�ท#าลัายหร'อบ5บส่ลัายไซึ่ร เง�นจ#านวนน.ท�านย�งมี�ให ส่�งมีอบแกั�ผู้� ร �บจ#านอง ผู้� ร �บจ#าน#า หร'อเจ าหน.บ5ร�มีส่�ทธี�คนอ'�นกั�อนท�หน.ซึ่%�งได้ เอาทร�พย�น.เป�นประกั�นไว น� .นจะถึ%งกั#าหนด้ แลัะค��กัรณไมี�ส่ามีรถึจะตกัลังกั�บลั�กัหน.ได้ ไซึ่ร ท�านว�าต�างฝ่@ายต�างมี�ส่�ทธี�ท�จะเรยกัร องให น#าเง�นจ#านวนน�.นไปวางไว ณ ส่#าน�กังานวางทร�พย�เพ'�อประโยชิน�อ�นร�วมีกั�น เว นแต�ลั�กัหน.จะหาประกั�นให ไว ตามีส่มีควร”

มีาตราน.ห ามีผู้� ร �บประกั�นภั�ยจ�ายค�าส่�นไหมีทด้แทนเป�นเง�นแกั�ผู้� ร �บจ#านอง ผู้� ร �บจ#านองหร'อเจ าหน.บ5ร�มีส่�ทธี�คนอ'�นกั�อนท�หน.ประธีานจะถึ%งกั#าหนด้

3. พิระราชบ�ญญ�ติ�ประก�นวิ�นาศภั�ย พิ.ศ. 2535 ม.43

ผู้� ร �บประกั�นภั�ยมีหน าท�ต องปฏิ�บ�ต�ตามีค#าส่��งขึ้องนายทะเบยนประกั�นภั�ยซึ่%�งส่��งให ผู้� ร �บประกั�นภั�ยงด้ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนให แกั�ผู้� ร �บประโยชิน� เน'�องจากัเห6นด้ วยกั�บรายงานขึ้องเจ าหน าท�ต#ารวจตามี ป.ว�.อ. มีเหต5ส่งส่�ยว�าว�นาศภั�ยท�เกั�ด้แกั�ทร�พย�ท�เอาประกั�นเกั�ด้จากัความีท5จร�ตขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ยหร'อผู้� ร �บประโยชิน� ต องงด้จ�ายจนกัว�าจะมีค#าส่��งเพ�กัถึอน

วิ�ธ�ใช"คำ(าส�นไหมทดแทนในประมีวลักัฎีหมีายแพ�งแลัะพาณ�ชิย�ไมี�ได้ บ�ญญ�ต�ไว โด้ยตรง

ว�ากัารใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนน�.นจะต องกัระท#าโด้ยว�ธีใด้ โด้ยปกัต�จะใชิ

37

37

Page 39: 61001

ค�าส่�นไหมีทด้แทนเป�นเง�น ตามีมี. 867(4) กั#าหนด้บ�งค�บให กัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยต องระบ5จ#านวนเง�นซึ่%�งเอาประกั�นภั�ยไว แต�ขึ้ณะเด้ยวกั�นกั6ไมี�ห ามีถึ าค��กัรณตกัลังกั�นเป�นอย�างอ'�น

ว�ธีใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนตามีท�ระบ5ไว ในกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยมี 4

ว�ธี ซึ่%�งผู้� ร �บประกั�นภั�ยอาจเลั'อกัปฏิ�บ�ต�อย�างใด้อย�างหน%�ง ค'อ1. ทาใช" หมีายถึ%ง จ�ด้กัารซึ่�อมีแซึ่มีทร�พย�ส่�นท�ได้ ร�บความีเส่ย

หายให ส่ามีารถึใชิ ประโยชิน�ได้ เหมี'อนเด้�มี ว�ธีน.น�ยมีส่#าหร�บกัารเกั�ด้ความีเส่ยหายบางส่�วนแลัะอย��ในว�ส่�ยท�จะซึ่�อมีแซึ่มีเหมี'อนเด้�มีได้ เชิ�น ประกั�นอ5บ�ต�เหต5รถึยนต�

2. จุ�ดหาส��งทดแทน หมีายถึ%ง กัารจ�ด้หาทร�พย�ส่�นอ�นใหมี�มีาแทนทร�พย�ส่�นเด้�มีท�เส่ยหาย โด้ยเฉพาะกั�บทร�พย�ส่�นบางชิน�ด้ท�มีค�าหร'อมีราคาพ�เศษหร'อท�มีลั�กัษณะเฉพาะ เชิ�น เคร'�องประด้�บ เคร'�องจ�กัร ท�มีลั�กัษณะเฉพาะ

3. จุ(ายคำ(าส�นไหมทดแทน หมีายถึ%ง กัารจ�ายค�าเส่ยหายเป�นต�วเง�น

4. การกล�บคำ-นสภัาพิเด�ม หมีายถึ%ง กัระท#ากัารกัลั�บค'นส่ภัาพเด้�มีเหมี'อนกั�อนเกั�ด้ว�นาศภั�ย เชิ�น ไฟไหมี โรงงาน ให กั�อส่ร างให เหมี'อนเด้�มี

จุานวินคำ(าส�นไหทดแทนท��จุะติ"องใช"ให"มี.877 บ�ญญ�ต�ว�า ผู้� ร �บประกั�นภั�ยจ#าต องใชิ ค�าส่�นไหมี“

ทด้แทน ด้��งจะกัลั�าวต�อไปน. ค'อ (1) เพ'�อจ#านวนว�นาศภั�ยอ�นแท จร�ง(2) เพ'�อความีบ5บส่ลัายอ�นเกั�ด้แกั�ทร�พย�ส่�นซึ่%�งได้ เอาประกั�นภั�ย

ไว เพราะได้ จ�ด้กัารตามีส่มีควรเพ'�อป<องปDด้ว�นาศภั�ย(3) เพ'�อบรรด้าค�าใชิ จ�ายอ�นส่มีควรซึ่%�งได้ เส่ยไปเพ'�อร�กัษา

ทร�พย�ส่�นซึ่%�งเอาประกั�นภั�ยไว น� .นไมี�ให ว�นาศ

38

38

Page 40: 61001

อ�นจ#านวนว�นาศจร�งน�.น ท�านให ตราคา ณ ส่ถึานท�แลัะเวลัาซึ่%�งเกั�ด้ว�นาศภั�ยน�.นได้ เกั�ด้ขึ้%.น อน%�งจ#านวนเง�นซึ่%�งได้ เอาประกั�นภั�ยไว น� .นท�านให ส่�นน�ฐานไว กั�อนว�าเป�นหลั�กัประมีาณอ�นถึ�กัต องในกัารตราคาเชิ�นว�าน�.น

ท�านห ามีมี�ให ค�ด้ค�าส่�นไหมีทด้แทนเกั�นกัว�าจ#านวนเง�นซึ่%�งเอาประกั�นไว ”

มี.878 บ�ญญ�ต�ว�า ค�าใชิ จ�ายในกัารตว�นาศภั�ยน�.น ท�านว�าผู้� ร �บ“

ประกั�นภั�ยต องเป�นผู้� ออกัใชิ ”

ค�าส่�นไหมีทด้แทนท�ผู้� ร �บประกั�นภั�ยจะต องจ�ายให แกั�ผู้� เอาประกั�นภั�ยมีอย�� 3 ประเภัท ค'อ

1. คำ(าส�นไหมทดแทนเพิ-�อจุานวินวิ�นาศภั�ยอ�นแท"จุร�ง หมีายถึ%ง เส่ยหายเท�าไรผู้� ร �บประกั�นภั�ยกั6ชิด้ใชิ เพยงเท�าน�.นแต�ไมี�เกั�นจ#านวนเง�นซึ่%�งเอาประกั�นภั�ยไว โด้ยตราคาความีเส่ยหาย ณ ส่ถึานท�แลัะในเวลัาท�เกั�ด้เหต5ว�นาศภั�ย มีกัารค�ด้ค�าส่�นไหมีทด้แทน 2 กัรณ ได้ แกั�

1.1 กรณี�เอาประก�นภั�ยเติ:มราคำาทร�พิย. เชิ�น เอาบ านไปประกั�นอ�คคภั�ย กั#าหนด้จ#านวนเง�นเอาประกั�นภั�ย 100.000 บาท เท�าราคาบ าน ต�อมีาไฟไหมี บ านเส่ยหายบางส่�วนเป�นเง�น 70.000 บาท ด้�งน.ผู้� ร �บประกั�นภั�ยชิด้ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนความีเส่ยหายแท จร�งเป�นเง�น 70.000 บาท ท�.งน.ไมี�เกั�นจ#านวนท�เอาประกั�นภั�ยตามี มี.877

วรรคท าย เชิ�น แมี ความีเส่ยหายจร�งจะเป�นเง�น 150.000 บาท ผู้� ร �บประกั�นภั�ยคงมีหน าท�จ�าย 100.000 บาทตามีจ#านวนท�เอาประกั�นภั�ย

1.2 กรณี�เอาประก�นภั�ยไม(เติ:มราคำาทร�พิย.หร-อเอาประก�นภั�ยติ�ากวิ(าราคำาทร�พิย. กัารค�ด้ประเภัทน.จะแตกัต�างจากัปกัต� โด้ยขึ้%.นอย��กั�บขึ้ อกั#าหนด้ในกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ย ผู้� ร �บประกั�นมี�กัจะกั#าหนด้เง'�อนไขึ้กัารค�ด้ค�าส่�นไหมีทด้แทนเรยกัว�า Average Clause

กั#าหนด้ว�าถึ าว�ตถึ5ท�เอาประกั�นภั�ยเส่ยหายแต�บางส่�วนแลัะราคาเอาประกั�นภั�ยไมี�เท�าราคาจร�งขึ้องทร�พย�ท�.งหมีด้แลั ว ให ถึ'อว�าราคาส่�วนท�เกั�นน�.นผู้� เอาประกั�นภั�ยเป�นผู้� ร �บประกั�นภั�ยด้ วยตนเอง หลั�กัน.ต องระบ5

39

39

Page 41: 61001

ไว ในส่�ญญาหร'อกั#าหนด้ไว ในกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยจ%งจะบ�งค�บได้ หากัไมี�กั#าหนด้ไว ผู้� ร �บประกั�นภั�ยต องชิด้ใชิ เต6มีตามีจ#านวนท�เส่ยหายจร�ง ต�วอย�างเชิ�น

ประกั�นอ�คคภั�ยบ านราคา 500,000 บาท โด้ยกั#าหนด้จ#านวนเง�นเอาประกั�นภั�ย 300,000 บาท บ านเส่ยหายเป�นเง�น 250,000

บาท ด้�งน.ผู้� ร �บประกั�นภั�ยต องเฉลั�ยความีเส่ยหายตามีส่�ด้ส่�วน

บร�ษ�ทร�บประกั�นภั�ยต องจ�าย 300,000 x 250,000 =

150,000 บาท 500,000

ผู้� เอาประกั�นภั�ย 200,000 x 250,000 =

100,000 บาท 500,000

สร�ป ผู้� ร �บประกั�นต องชิด้ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนให 150,000

บาท จากัจ#านวนความีเส่ยหายจร�ง 250,000 บาท ส่�วนท�เหลั'อ 100,000 บาท ถึ'อว�าผู้� เอาประกั�นภั�ยเป�นผู้� ร �บประกั�นภั�ยด้ วยตนเอง

2. คำ(าส�นไหมทดแทนเพิ-�อคำวิามบ�บสลายอ�นเก�ดแก(ทร�พิย.ส�นซื่2�งได"เอาประก�นภั�ยไวิ"เพิราะได"จุ�ดการติามสมคำวิรเพิ-�อป;องป<ดคำวิามวิ�นาศภั�ย หมีายถึ%ง ท#าให บ5บส่ลัายหร'อท#าความีเส่ยหายแกั�ต�วทร�พย�ส่�นท�เอาประกั�นภั�ยโด้ยเจตนาเพ'�อป<องกั�นมี�ให ว�นาศภั�ยเกั�ด้แกั�ต�วทร�พย�ส่�นน�.น ถึ าได้ ท#าโด้ยส่มีควรเพ'�อป<องปDด้ภั�ยน�.น ผู้� ร �บประกั�นภั�ยจ#าต องใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนเพ'�อกัารน. เชิ�น ไฟไหมี บ านขึ้ างเคยงแลัะอาจลั5กัลัามีบ านท�เอาประกั�นภั�ยได้ จ%งร'.อหลั�งคาบ านหร'อฝ่าบ านเพ'�อไมี�ให ไฟลั5กัลัามีหร'อชิ�วยไมี�ให ส่กั�ด้ไฟไมี�ให ลั5กัไหมี ผู้� ร �บประกั�นภั�ยต องชิด้ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนอ�นเกั�ด้จากัความีเส่ยหายท�ต องร'.อหลั�งคาบ านหร'อฝ่าบ านแกั�ผู้� เอาประกั�นภั�ย

40

40

Page 42: 61001

3. คำ(าใช"จุ(ายท��เส�ยไปเพิ-�อร�กษาทร�พิย.ส�นซื่2�งเอาประก�นภั�ยไวิ"น�%นม�ให"วิ�นาศ เป�นค�าใชิ จ�ายนอกัเหน'อจากัค�าส่�นไหมีทด้แทนความีเส่ยหายซึ่%�งเกั�ด้กั�บต�วทร�พย� ผู้� ร �บประกั�นภั�ยต องร�บผู้�ด้ชิอบค�าใชิ จ�ายประเภัทน.ด้ วยแต�ต องเป�นค�าใชิ จ�ายท�ได้ เส่ยไปโด้ยมีเหต5ผู้ลัส่มีควรเพราะในกัารปDด้ป<องว�นาศภั�ยมี�ให เกั�ด้ขึ้%.นกั�บต�วทร�พย� เชิ�น ไฟไหมี บ านท�เอาประกั�นภั�ย จ%งเชิ�าเคร'�องด้�บเพลั�งมีาฉด้น#.ามี�ให ไฟไหมี ถึ%งบ าน หร'อ ต องท#าลัายร�.วบ านขึ้องผู้� อ'�นเพ'�อให ส่ามีารถึเขึ้ าด้�บไฟได้

ฎ. 5743/2537 โจทกั�ฟ<องให จ#าเลัยร�บผู้�ด้ชิด้ใชิ ค�าเส่ยหายในฐานะท�จ#าเลัยเป�นผู้� ร �บประกั�นภั�ย ซึ่%�งกัารร�บประกั�นภั�ยท5กัรายต องมีกัรมีธีรรมี�แลัะมีจ#านวนเง�นท�เอาประกั�นภั�ยท�กั#าหนด้ไว ในกัรมีธีรรมี� แลัะมีาตรา 877 ห ามีมี�ให ค�ด้ค�าส่�นไหมีทด้แทนเกั�นไปกัว�าจ#านวนเง�นซึ่%�งเอาประกั�นภั�ยไว จ#าเลัยต องร�บผู้�ด้ต�อโจทกั�ตามีวงเง�นท�จ#าเลัยร�บประกั�นภั�ยเท�าท�โจทกั�มีส่�ทธี�ตามีกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ย กัารท�ศาลัพ�พากัษาให จ#าเลัยร�วมีร�บผู้�ด้ส่�งกัว�าจ#านวนเง�นท�เอาประกั�นภั�ย ย�อมีเป�นกัารพ�พากัษาให โจทกั�ได้ ร�บชิด้ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนจากัจ#าเลัยเกั�นกัว�าท�โจทกั�จะมีส่�ทธี�ได้ ร�บตามีกัฎีหมีาย จ%งไมี�ชิอบ

ฎ. 381/2524 รถึยนต�เป�นขึ้องโจทกั�ได้ ให ผู้� อ'�นเชิ�าซึ่'.อไป ได้ เอาประกั�นไว แกั�จ#าเลัยในวงเง�น 700,000 บาท โด้ยโจทกั�เป�นผู้� ร �บประโยชิน� ผู้� เชิ�าซึ่'.อคงค างค�าเชิ�าซึ่'.ออย�� 562,508 บาท รถึค�นพ�พาทกั6หายไป เชิ�นน. ตามีกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยมีปรากัฏิว�าผู้� ร �บประกั�นภั�ยจะต องชิด้ใชิ ค�าเส่ยหายแกั�ผู้� ร �บประโยชิน�เป�นเง�น 700,000 บาท เมี'�อรถึยนต�เกั�ด้หายไป ผู้� ร �บประกั�นภั�ยกั6จะต องชิด้ใชิ ตามีจ#านวนด้�งกัลั�าว จะใชิ จ#านวนตามีท�ผู้� เชิ�าซึ่'.อค างค�าเชิ�าซึ่'.อไมี�ได้

การประก�นภั�ยหลายรายม. 870 บ�ญญ�ต�ว�า ถึ าได้ ท#าส่�ญญาประกั�นภั�ยเป�นส่องราย“

หร'อกัว�าน�.นพร อมีกั�นเพ'�อว�นาศภั�ยอ�นเด้ยวกั�น แลัะจ#านวนเง�นซึ่%�งเอาประกั�นภั�ยรวมีกั�นท�.งหมีด้น�.นท�วมีจ#านวนท�ว�นาศจร�งไซึ่ร ท�านว�าผู้� ร �บประโยชิน�ชิอบท�จะได้ ร�บค�าส่�นไหมีทด้แทนเพยงเส่มีอจ#านวนว�นาศภั�ย

41

41

Page 43: 61001

จร�งเท�าน�.น ผู้� ร �บประกั�นภั�ยแต�ลัะคนต องใชิ เง�นจ#านวนว�นาศภั�ยจร�งแบ�งตามีส่�วนมีากัน อยท�ตนได้ ร�บประโยชิน�ไว

อ�นส่�ญญาประกั�นภั�ยท�.งหลัาย ถึ าลังว�นเด้ยวกั�น ท�านให ถึ'อว�าได้ ท#าพร อมีกั�น

ถึ าได้ ท#าส่�ญญาประกั�นภั�ยเป�นส่องรายหร'อกัว�าน�.นส่'บเน'�องเป�นลั#าด้�บกั�น ท�านว�าผู้� ร �บประกั�นภั�ยคนแรกัจะต องร�บผู้�ด้เพ'�อความีว�นาศภั�ยกั�อนแลัะจ#านวนเง�นซึ่%�งผู้� ร �บประกั�นภั�ยคนแรกัได้ ใชิ น� .นย�งไมี�ค5 มีจ#านวนว�นาศภั�ยน�.นไซึ่ร ผู้� ร �บประกั�นภั�ยคนถึ�ด้ไปกั6ต องร�บผู้�ด้ในส่�วนท�ย�งขึ้าด้อย��น� .นต�อๆกั�นไปจนกัว�าจะค5 มีว�นาศ”

ประก�นวิ�นาศภั�ย ผู้� เอาประกั�นภั�ยจะท#าส่�ญญาไว กั�รายกั6ได้ แต�มี�ใชิ�เมี'�อเกั�ด้ว�นาศภั�ยขึ้%.นแลั ว ผู้� เอาประกั�นภั�ยจะเรยกัร องให ผู้� ร �บประกั�นภั�ยใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนให แกั�ตนจนครบท5กัราย เน'�องจากั กัฎีหมีายถึ'อหลั�กัว�าผู้� เอาประกั�นภั�ยจะค ากั#าไรจากักัารเอาประกั�นภั�ยไมี�ได้ กัารจ�ายค�าส่�นไหมีทด้แทนต องจ�ายตามีจ#านวนว�นาศภั�ยท�เกั�ด้ขึ้%.นจร�ง ด้�งน�.นผู้� เอาประกั�นภั�ยจ%งเรยกัค�าส่�นไหมีทด้แทนได้ แต�เฉพาะเพ'�อความีเส่ยหายท�ตนได้ ร�บจร�งเท�าน�.น

ประก�นช�วิ�ติ ผู้� เอาประกั�นจะท#าส่�ญญาประกั�นชิว�ตกั�บผู้� ร �บประกั�นกั�รายกั6ได้ แลัะเมี'�อตาย ผู้� ร �บประโยชิน�จะเรยกัร องให ผู้� ร �บประกั�นภั�ยท5กัรายจ�ายตามีจ#านวนท�ผู้� เอาประกั�นได้ ท#าส่�ญญาไว ได้

ประก�นภั�ยหลายรายม�หล�กเกณีฑ์.ด�งน�%

1. ผ4"เอาประก�นในส�ญญาประก�นแติ(ละรายจุะติ"องเป'นบ�คำคำลๆเด�ยวิก�น

ถึ าต�างคนต�างเอาว�ตถึ5เด้ยวกั�นไปท#าส่�ญญาประกั�นภั�ย ไมี�ถึ'อว�าท#าส่�ญญาประกั�นภั�ยหลัายราย เชิ�น แด้งเป�นเจ าขึ้องต%กัได้ ท#าส่�ญญาประกั�นภั�ยกั�บบร�ษ�ท กั. ต�อมีาเขึ้ยวผู้� เชิ�าต%กัได้ ท#าส่�ญญาประกั�นภั�ยไว

42

42

Page 44: 61001

กั�บบร�ษ�ท ขึ้. กัรณน.ไมี�ใชิ�กัารประกั�นภั�ยหลัายราย แต�เป�นต�างคนต�างท#าส่�ญญาประกั�นภั�ยขึ้องตนเอง

2. เป'นการเอาทร�พิย.อ�นเด�ยวิทาส�ญญาประก�นภั�ยก�บผ4"ร�บประก�นภั�ยคำนละรายเชิ�น แด้งเอาต%กัไปประกั�นว�นาศภั�ยไว กั�บบร�ษ�ท กั. แลัะต�อมีากั�บบร�ษ�ท ขึ้. ในบางกัรณมีว�ตถึ5เอาประกั�นภั�ยหลัายอย�างในส่�ญญาประกั�นภั�ยฉบ�บเด้ยวกั�น เชิ�นท#าส่�ญญาประกั�นภั�ยต%กัแถึว 10 ค�หา ต�อมีาน#าต%กัแถึวบางห องใน 10 ค�หาไปท#าส่�ญญาประกั�นภั�ยอย�างอ'�น ด้�งน.เป�นส่�ญญาประกั�นภั�ยหลัายรายได้

3. ภั�ยท��ร�บเส��ยงติ"องเป'นภั�ยอ�นเด�ยวิก�นต�วอย�างเชิ�น ถึ าท#าส่�ญญาประกั�นภั�ยอ�คคภั�ยบ านเป�นรายแรกั

ต�อมีาท#าส่�ญญาประกั�นภั�ยในกัรณเกั�ด้แผู้�นด้�นไหว ด้�งน.มี�ใชิ�ประกั�นภั�ยหลัายราย

4. ส�ญญาประก�นภั�ยท�กรายติ"องม�ผลบ�งคำ�บใช"ในเวิลาเก�ดภั�ยด"วิย

ค'อจะต องอย��ในอาย5แห�งกัารร�บประกั�นภั�ย ท#าให ขึ้ณะเกั�ด้ภั�ยผู้� เอาประกั�นชิว�ตมีส่�ทธี�เรยกัร องค�าส่�นไหมีทด้แทนจากัผู้� ร �บประกั�นภั�ยต�.งแต� 2 รายขึ้%.นไป แต�ถึ าส่�ญญาประกั�นภั�ยบางรายส่�.นส่5ด้ลังไปแลั วหร'อส่�ญญาเป�นโมีฆีะ เหลั'อส่�ทธี�เรยกัร องค�าส่�นไหมีทด้แทนเพยงรายเด้ยวกั6มี�ใชิ�ส่�ญญาประกั�นภั�ยหลัายราย

วิ�ธ�คำ�ดคำ(าส�นไหมทดแทนกรณี�ประก�นหลายราย

1. ประกั�นภั�ยพร อมีกั�น มีาตรา 870 วรรคแรกั หมีายถึ%ง ส่�ญญาประกั�นภั�ยท�.งหลัาย ท#าในว�นเด้ยวกั�น

ไมี�ว�าเวลัาใด้กั6ตามี กัารค�ด้ ต องถึ'อจ#านวนเง�นท�ผู้� ร �บประกั�นภั�ยแต�ลัะรายได้ ตกัลังให เอาประกั�นภั�ย เทยบกั�บจ#านวนความีว�นาศภั�ยจร�ง เป�นกัารเฉลั�ยค�าส่�นไหมีทด้แทนระหว�างผู้� ร �บประกั�นภั�ย โด้ยพ�จารณาตามีส่�ด้ส่�วนผู้� ร �บประกั�นภั�ยรายใด้ร�บประกั�นภั�ยวงเง�นมีากักั6

43

43

Page 45: 61001

ต องชิด้ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนมีากั ผู้� ร �บประกั�นภั�ยรายใด้ร�บประกั�นภั�ยวงเง�นน อยกั6ชิด้ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนน อย

คำวิามเส�ยหายท��แท"จุร�ง x จุานวินเอาประก�นแติ(ละ ราย

จุานวินเอาประก�นท�%งหมด2. ประกั�นภั�ยตามีลั#าด้�บ มีาตรา 870 วรรค 3 หมีายถึ%ง ท#าส่�ญญาประกั�นภั�ยส่องรายหร'อมีากักัว�าน�.นส่'บเน'�องเป�นลั#าด้�บกั�น ท#าประกั�นภั�ยคนลัะว�นกั�น ผู้� ร �บประกั�นภั�ยรายแรกัต องใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนกั�อน หากัไมี�พอกั�บความีเส่ยหายท�แท จร�ง ผู้� ร �บประกั�นภั�ยรายถึ�ด้ไปจ%งจะร�บผู้�ด้ตามีลั#าด้�บ

การสละส�ทธ�ข้องผ4"เอาประก�นภั�ย

ม.871 บ�ญญ�ต�ว�า ถึ าได้ ท#าส่�ญญาประกั�นภั�ยเป�นส่องราย“

หร'อมีากักัว�าน�.นพร อมีกั�นกั6ด้ หร'อส่'บเน'�องเป�นลั#าด้�บกั6ด้ ท�านว�ากัารท�ยอมีส่ลัะส่�ทธี�อ�นมีต�อผู้� ร �บประกั�นภั�ยรายหน%�งน�.น ไมี�กัระทบกัระท��งถึ%งส่�ทธี�แลัะหน าท�ขึ้องผู้� ร �บประกั�นภั�ยรายอ'�นๆ”

ในกัรณมีกัารท#าส่�ญญาประกั�นภั�ยหลัายราย ผู้� เอาประกั�นภั�ยมีส่�ทธี�ท�จะเรยกัให ผู้� ร �บประกั�นภั�ยท5กัรายแบ�งกั�นชิ#าระค�าส่�นไหมีทด้แทนตามีส่�วนเง�นท�ร �บประกั�นภั�ยไว หร'อให ชิ#าระกั�อนหลั�งตามีลั#าด้�บแห�งกัารท#าส่�ญญา ถึ าผู้� เอาประกั�นภั�ยส่ลัะส่�ทธี�ท�ตนมีอย��ต�อผู้� ร �บประกั�นภั�ยรายหน%�ง กัารส่ลัะส่�ทธี�น�.นย�อมีไมี�กัระทบกัระท��งถึ%งส่�ทธี�แลัะหน าท�ขึ้องผู้� ร �บประกั�นภั�ยรายอ'�นๆ เน'�องจากัความีร�บผู้�ด้ขึ้องผู้� ร �บประกั�นภั�ยแต�ลัะรายเป�นความีร�บผู้�ด้เฉพาะต�วขึ้องผู้� ร �บประกั�นภั�ยแต�ลัะรายมี�ใชิ�ความีร�บผู้�ด้ร�วมีเหมี'อนลั�กัหน.ร �วมี ซึ่%�งแต�ลัะคนต องชิ#าระหน.โด้ยส่�.นเชิ�งตามี มี.291 ซึ่%�งเจ าหน.จะเรยกัให ลั�กัหน.คนหน%�งคนใด้ชิ#าระหน.ท�.งหมีด้หร'อบางส่�วนกั6ได้ แลัะบรรด้าลั�กัหน.ร �วมีท�.งหมีด้ต องผู้�กัพ�นใน

44

44

Page 46: 61001

หน.น� .นท5กัคน จนกัว�าหน.น� .นจะได้ ชิ#าระเส่ร6จส่�.น ฉะน�.น กัารท�ผู้� เอาประกั�นภั�ยส่ลัะส่�ทธี�เรยกัร องตามีส่�ญญาประกั�นภั�ยอ�นมีต�อผู้� ร �บประกั�นภั�ยรายใด้ ส่�ทธี�น�.นเป�นอ�นระง�บไปเฉพาะรายน�.น ส่�วนผู้� ร �บประกั�นภั�ยรายอ'�นหากัต องชิ#าระค�าส่�นไหมีทด้แทนตามีส่�วนขึ้องตนเพยงใด้กั6ย�งคงต องชิ#าระตามีส่�วนน�.นอกัต�อไป แลัะไมี�ต องชิ#าระแทนส่�วนท�น�บประกั�นภั�ยอกัคนหน%�งได้ ร�บกัารปลัด้หน.น� .น เชิ�น แด้งท#าส่�ญญาประกั�นภั�ยพร อมีกั�น บร�ษ�ทจ�นทร� 200,000 บาท บร�ษ�ทอ�งคาร 300,000 บาท บร�ษ�ทพ5ธี 500,000 บาท ถึ าแด้งผู้� เอาประกั�นภั�ยส่ลัะส่�ทธี�ท�มีต�อบร�ษ�ทจ�นทร� บร�ษ�ทอ�งคารแลัะบร�ษ�ทพ5ธีกั6คงร�บผู้�ด้เหมี'อนเด้�มี แด้งจะเรยกัร องให บร�ษ�ทอ�งคารแลัะพ5ธีต องชิด้ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนให แกั�ตนเพ��มีขึ้%.นไมี�ได้ กัารส่ลัะส่�ทธี�ขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ยไมี�ท#าให ความีร�บผู้�ด้ขึ้องผู้� ร �บประกั�นภั�ยรายอ'�นเปลั�ยนแปลังไป

กัารส่ลัะส่�ทธี�ต�อผู้� ร �บประกั�นภั�ยต องแส่ด้งเจตนาเชิ�นเด้ยวกั�บกัารปลัด้หน. ตามี มี.293 แลัะโด้ยเฉพาะกัารประกั�นภั�ยซึ่%�งต องมีหลั�กัฐานเป�นหน�งส่'อ กัารส่ลัะส่�ทธี�กั6ต องมีหลั�กัฐานเป�นหน�งส่'อด้ วยตามี มี.340

ข้"อส�งเกติ กัารไมี�ใชิ ส่�ทธี�เรยกัร องแกั�ผู้� ร �บประกั�นภั�ยย�งไมี�ถึ'อว�าเป�นกัารส่ลัะส่�ทธี�ขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ย

การข้อลดจุานวินคำ(าส�นไหมทดแทนม.874 บ�ญญ�ต�ว�า ถึ าค�“ �ส่�ญญาได้ กั#าหนด้ราคาแห�งมี�ลั

ประกั�นภั�ยไว ผู้� ร �บประกั�นภั�ยชิอบท�จะได้ ลัด้จ#านวนค�าส่�นไหมีทด้แทนกั6แต�เมี'�อพ�ส่�จน�ได้ ว�าราคาแห�งมี�ลัประกั�นภั�ยตามีท�ตกัลังกั�นไว น� .นเป�นจ#านวนส่�งเกั�นไปหน�กั แลัะค'นจ#านวนเบ.ยประกั�นภั�ยให ตามีส่�วนกั�บท�.งด้อกัเบ.ยด้ วย”

ราคาแห�งมี�ลัประกั�นภั�ย ค'อ ราคาแห�งส่�วนได้ เส่ยท�ผู้� เอาประกั�นภั�ยมีอย��ต�อว�ตถึ5ท�เอาประกั�นภั�ย ค��ส่�ญญาอาจจะกั#าหนด้ราคาแห�งมี�ลั

45

45

Page 47: 61001

ประกั�นภั�ยหร'อไมี�กั6ได้ ในกัรณท�กั#าหนด้ราคาแห�งมี�ลัประกั�นภั�ยไว จ#านวนหน%�ง จ#านวนเง�นซึ่%�งเอาประกั�นภั�ยกั6ต องไมี�ส่�งเกั�นกัว�าราคาแห�งมี�ลัประกั�นภั�ย

มีาตราน.หมีายความีถึ%ง กัรณค��ส่�ญญาได้ กั#าหนด้ราคาแห�งมี�ลัประกั�นภั�ยไว แลัะได้ กั#าหนด้จ#านวนเง�นซึ่%�งเอาราคาประกั�นภั�ยไว เต6มีราคาแห�งมี�ลัประกั�นภั�ยหร'อเท�ากั�บจ#านวนราคาแห�งมี�ลัประกั�นภั�ย ในกัรณเชิ�นน. ถึ าผู้� ร �บประกั�นภั�ยส่ามีารถึพ�ส่�จน�ได้ ว�าราคาแห�งมี�ลัประกั�นภั�ยตามีท�ตกัลังกั�นส่�งมีากัเกั�นไป ผู้� ร �บประกั�นภั�ยมีส่�ทธี�ท�จะลัด้จ#านวนค�าส่�นไหมีทด้แทน แต�มีหน าท�ต องค'นเบ.ยประกั�นภั�ยให แกั�ผู้� เอาประกั�นภั�ยตามีส่�วนขึ้องจ#านวนค�าส่�นไหมีทด้แทนท�ขึ้อลัด้ แลัะต องเส่ยด้อกัเบ.ยด้ วย ถึ าไมี�ได้ ตกัลังกั�นลั�วงหน าบ�งค�บตามี มี.7 ค'อ ร อยลัะ 705

ต�อป>ต�วอย�างเชิ�น บ านมีราคา 300,000 บาท ท#าส่�ญญาอ�คคภั�ย

กั#าหนด้มี�ลัประกั�นภั�ยไว 500,000 บาท แลัะกั#าหนด้จ#านวนเง�นท�เอาประกั�นภั�ย 500,000 บาท เต6มีราคามี�ลัประกั�นภั�ย เมี'�อเกั�ด้ว�นาศภั�ย ผู้� ร �บประกั�นภั�ยพ�ส่�จน�ได้ ว�าบ านมีราคาเพยง 300,000 บาท ท#าให ราคาประกั�นภั�ยส่�งเกั�นถึ%ง 200,000 บาท ผู้� ร �บประกั�นภั�ยจ%งขึ้อลัด้จ#านวนค�าส่�นไหมีทด้แทนลัง 300,000 บาท แลัะค'นเบ.ยประกั�นท�ร �บมีาพร อมีด้อกัเบ.ยในอ�ตราร อยลัะ 7.5 ต�อป>น�บแต�ว�นท�ได้ ร�บเง�นแต�ลัะงวด้

ข้"อยกเวิ"นคำวิามร�บผ�ดข้องผ4"ร�บประก�นภั�ย1. ไมี�ต องร�บผู้�ด้โด้ยผู้ลัขึ้องส่�ญญา 2. ไมี�ต องร�บผู้�ด้โด้ยผู้ลัขึ้องกัฎีหมีาย มี.879

1. ไม(ติ"องร�บผ�ดโดยผลข้องส�ญญา ค'อ มีขึ้ อความีจ#ากั�ด้ความีร�บผู้�ด้ขึ้องผู้� ร �บ

46

46

Page 48: 61001

ประกั�นภั�ยไว ซึ่%�งถึ าผู้� เอาประกั�นไมี�ปฏิ�บ�ต�ตามีเง'�อนไขึ้น�.น กั6อาจท#าให ผู้� ร �บประกั�นภั�ยพ นความีผู้�ด้ อาจมีเง'�อนไขึ้บ�งค�บ กั�อนเกั�ด้ว�นาศภั�ยหร'อเง'�อนไขึ้บ�งค�บหลั�งเกั�ด้ว�นาศภั�ยกั6ได้ เง'�อนไขึ้บ�งค�บกั�อนเกั�ด้ว�นาศภั�ยหร'อหลั�งเกั�ด้ว�นาศภั�ยกั6ได้ เชิ�น หากัผู้� เอาประกั�นน#ารถึยนต�ไปร�บจ างหร'อให เชิ�ารถึ ส่�ญญาประกั�นภั�ยไมี�มีผู้ลับ�งค�บ ถึ'อว�าเป�นเง'�อนไขึ้น�.นต องมีส่ภัาพบ�งค�บในต�ว เชิ�น ถึ าผู้� เอาประกั�นภั�ยไมี�ปฏิ�บ�ต�ตามีเง'�อนไขึ้ด้�งกัลั�าวจะไมี�มีส่�ทธี�ร�บค�าส่�นไหมีทด้แทน แต�ถึ าเง'�อนไขึ้น�.นเป�นเพยงหน าท�ท�ผู้� เอาประกั�นภั�ยต องปฏิ�บ�ต� หากัผู้� เอาประกั�นภั�ยไมี�ปฏิ�บ�ต�ตามี ผู้� ร �บประกั�นภั�ยย�งไมี�หลั5ด้พ นความีร�บผู้�ด้ เชิ�น ในกัรณรถึชินห ามีเคลั'�อนย ายต องจอด้อย��กั�บท� หร'อต องแจ งความีต�อต#ารวจท�นท

ฎ 857/2534 เง'�อนไขึ้ในกัรมีธีรรมี�ท�ว�า ผู้� เอาประกั�นจะ“

ต องไมี�ตกัลังย�นยอมีเส่นอหร'อให ส่�ญญาว�าจะชิด้ใชิ ค�าเส่ยหายให แกั�บ5คคลัใด้โด้ยไมี�ได้ ร�บความีย�นยอมีจากับร�ษ�ทเว นแต�บร�ษ�ทมี�ได้ จ�ด้กัารต�อกัารเรยกัร องน�.น ” หาใชิ�เป�นขึ้ อยกัเว นความีร�บผู้�ด้ขึ้องผู้� ร �บประกั�นภั�ย หร'อเป�นเง'�อนไขึ้ท�มีความีหมีายในกัารป<องกั�นหร'อห ามีมี�ให ผู้� เอาประกั�นส่ลัะส่�ทธี�เรยกัร องแกั�บ5คคลัใด้อ�นจะมีผู้ลัถึ%งกัารร�บชิ�วงส่�ทธี�ไลั�เบ.ยขึ้องผู้� ร �บประกั�นภั�ย

เง-�อนไข้ติ(างๆในกรมธรรม.- ไมี�มีใบอน5ญาตขึ้�บขึ้�รถึขึ้นส่�งส่�นค าบร�ษ�ทไมี�ต องร�บผู้�ด้ (ฎี 1006/2518)

• ผู้� ร �บประกั�นภั�ยไมี�ต องร�บผู้�ด้ถึ าผู้� ขึ้�บรถึยนต�ไมี�มีใบอน5ญาตขึ้�บขึ้�หร'อใบแทนใบอน5ญาต (ฎี 1484/2523)

• ชิาวเด้นมีาร�กัมีใบขึ้�บขึ้�ขึ้องประเทศเขึ้าแต�ไมี�มีใบขึ้�บขึ้�ขึ้องประเทศไทยหร'อนานาชิาต� บร�ษ�ทปฏิ�เส่ธีความีร�บผู้�ด้ไมี�ได้

• ต องชิ#าระด้อกัเบ.ยประกั�นให บร�ษ�ทครบอาย5 1 ป> โด้ยทางบร�ษ�ทให ผู้�อนชิ#าระเป�นรายส่�ปด้าห� ท�.งน.ต องชิ#าระท5กังวด้โด้ยไมี�มีกัาร

47

47

Page 49: 61001

พ�กักัรมีธีรรมี� หากัผู้� เอาประกั�นไมี�ปฏิ�บ�ต�ตามี ผู้� เอาประกั�นย�นด้จะให เรยกัร องค�าเคลัมี ซึ่%�งบร�ษ�ทจ�ายไปน�.นค'นท�.งหมีด้ (ฎี 1114/2512)

2. ไม(ติ"องร�บผ�ดโดยผลข้องกฎหมาย1. ไม(ติ"องร�บผ�ดเพิราะคำวิามท�จุร�ติหร-อคำวิามประมาท

เล�นเล(ออย(างร"ายแรงข้องผ4"เอาประก�นภั�ยหร-อผ4"ร�บประโยชน.ม.879 วิรรคำแรก บ�ญญ�ต�ว�า ผู้� ร �บประกั�นภั�ยไมี�ต องร�บผู้�ด้“

ในความีว�นาศภั�ยหร'อเหต5อ'�นซึ่%�งได้ ระบ5ไว ในส่�ญญาน�.นได้ เกั�ด้ขึ้%.นเพราะความีท5จร�ต หร'อความีประมีาทเลั�นเลั�ออย�างร ายแรงขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ยหร'อผู้� ร �บประโยชิน�”

มี.879 วรรคแรกั แยกัพ�จารณาได้ ด้�งต�อไปน.1. ความีท5จร�ตหร'อความีประมีาทเลั�นเลั�ออย�างร ายแรงน.จะ

ต องเกั�ด้จากัผู้� เอาประกั�นภั�ยหร'อผู้� ร �บประโยชิน� จ%งจะท#าให ผู้� ร �บประกั�นภั�ยพ นผู้�ด้ แต�ถึ าเกั�ด้เพราะบ5คคลัอ'�น แมี จะเป�นบ5คคลัท�ใกัลั ชิ�ด้กั�บผู้� ร �บประโยชิน�หร'อผู้� เอาประกั�นภั�ย เชิ�น ค��ส่มีรส่ บ5ตร หลัาน ลั�กัจ าง กั6ไมี�ท#าให ผู้� ร �บประกั�นภั�ยพ นความีร�บผู้�ด้ เว นแต�จะพ�ส่�จน�ได้ ว�าความีท5จร�ตหร'อประมีาทเลั�นเลั�ออย�างร ายแรงเกั�ด้จากักัารจ างวาน ใชิ ส่น�บส่น5นขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ยหร'อผู้� ร �บประโยชิน� เชิ�น กั. ผู้� ให เชิ�าซึ่'.อรถึยนต� ได้ ท#าส่�ญญาประกั�นภั�ยกั�บบร�ษ�ทประกั�นภั�ย โด้ยระบ5เป�นผู้� เอาประกั�นแลัะผู้� ร �บประโยชิน� ว�นเกั�ด้เหต5ผู้� เชิ�าซึ่'.อใชิ ให ลั�กัจ างขึ้�บรถึส่�งขึ้อง แลั วรถึถึ�กัชินเพราะลั�กัจ างฝ่@าไฟแด้ง ด้�งน�.นแมี เป�นความีประมีาทเลั�นเลั�ออย�างร ายแรงขึ้องลั�กัจ าง บร�ษ�ทร�บประกั�นภั�ยย�งต องร�บผู้�ด้ต�อ กั. เพราะเหต5แห�งความีประมีาทไมี�ได้ เกั�ด้จากั กั. ซึ่%�งเป�นผู้� เอาประกั�นภั�ยแลัะผู้� ร �บประโยชิน�

ฎ 4830/2537 ความีท5จร�ตหร'อความีประมีาทเลั�นเลั�ออย�างร ายแรงตามีมีาตรา 879 จะต อง

48

48

Page 50: 61001

เป�นผู้� เอาประกั�นภั�ยเองหร'อผู้� ร �บประโยชิน�จ%งจะท#าให ผู้� ร �บประกั�นภั�ยพ นผู้�ด้ถึ าเป�นบ5คคลัอ'�นๆ แมี เป�นบ5คคลัใกัลั ชิ�ด้กั�บผู้� เอาประกั�นภั�ยเองหร'อผู้� ร �บประโยชิน� ย�งไมี�ท#าให ผู้� ร �บประกั�นภั�ยพ นผู้�ด้

คำวิามท�จุร�ติ หมีายความีว�า ถึ าว�นาศภั�ยได้ เกั�ด้ขึ้%.นเพราะกัารกัระท#าโด้ยเจตนาหร'อจงใจท�จะให เกั�ด้ผู้ลัค'อว�นาศภั�ยเกั�ด้ขึ้%.น เชิ�น จ5ด้ไฟเผู้าบ านท�เอาประกั�นอ�คคภั�ยไว หร'อว�นาศภั�ยได้ เกั�ด้ขึ้%.นเพระเป�นผู้ลัอ�นควรจะต องเกั�ด้จากักัารกัระท#าเชิ�นน�.น เชิ�น จ5ด้ไฟเผู้าบ านขึ้ างเคยงซึ่%�งเห6นได้ ว�าอาจลั5กัลัามีมีาถึ%งบ านท�เอาประกั�นไว

ท�.งน.ไมี�จ#าเป�นต องค#าน%งว�าผู้� กัระท#ามีเจตนาท�จะได้ ร�บประโยชิน�จากักัารประกั�นว�นาศภั�ยด้ วยหร'อไมี� เชิ�น ส่ามีท#าประกั�นอ�คคภั�ยบ าน ต�อมีาทะเลัาะว�วาทกั�บภัร�ยา จ%งเกั�ด้โทส่ะจ5ด้ไฟเผู้าบ าน ด้�งน. แมี เป�นกัารกัระท#าเพราะความีโกัรธี มี�ได้ มีเจตนาท�จะเผู้าเพ'�อเอาเง�นประกั�น ถึ'อว�าเป�นกัารกัระท#าให เกั�ด้ว�นาศภั�ยขึ้%.นด้ วยความีท5จร�ตแลั ว

ฎ 5925/2538 รถึยนต�ท�เอาประกั�นส่�ญหายเพราะถึ�กั ท.ย�กัยอกัไป ผู้� เอาประกั�นมี�ได้

ฟ<องร องหร'อต�ด้ตามีเอาค'นจากั ท. กัลั�บฟ<องเรยกัร องจากับร�ษ�ทประกั�นภั�ย ย�งฟDงไมี�ได้ ว�าว�นาศภั�ยเกั�ด้ขึ้%.นเพราะความีท5จร�ตขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ย อ�นเป�นเหต5ให ผู้� ร �บประกั�นภั�ยไมี�ต องร�บผู้�ด้

ประมาทเล�นเล(ออย(างร"ายแรง หมีายความีว�า กัารกัระท#าโด้ยขึ้าด้ความีระมี�ด้ระว�งซึ่%�งถึ าได้ ใชิ ความีระมี�ด้ระว�งเพยงเลั6กัน อย ว�นาศภั�ยกั6จะไมี�เกั�ด้ขึ้%.นเลัย เพราะฉะน�.นถึ าประมีาทเลั�นเลั�อธีรรมีด้าไมี�ถึ%งขึ้�.นร ายแรง ย�อมีไมี�เป�นเหต5ให ผู้� ร �บประกั�นภั�ยพ นความีร�บผู้�ด้

กัรณต�อไปน.ถึ'อว�าประมาทเล�นเล(อธรรมดา

49

49

Page 51: 61001

- จอด้รถึไว ขึ้ างทางเพ'�อไปซึ่'.อกัJวยเตKยว ร านอย5ห�างจากัท�จอด้รถึประมีาณ 30 เมีตร เป�นเวลัา 10 นาท ผู้� เอาประกั�นภั�ยด้%งกั5ญแจออกัแต�มี�ได้ ลั6อคกั5ญแจประต�รถึแลัะบร�เวณน�.นมีคนอย�� ต�อมีารถึหาย

- กัารฝ่@าฝ่Fนไมี�ปฏิ�บ�ต�ตามีเคร'�องหมีายจราจร เชิ�น ป<ายห ามีกัลั�บรถึ ป<ายห ามีเลั.ยว เป�นเคร'�องหมีายท�แส่ด้งให ผู้� ขึ้�บรถึได้ ใชิ ความีระมี�ด้ระว�งเพ'�อความีปลัอด้ภั�ยเท�าน�.น ผู้� เอาประกั�นภั�ยฝ่@าฝ่Fนจนเกั�ด้อ5บ�ต�เหต5 ไมี�เป�นประมีาทเลั�นเลั�ออย�างร ายแรง

- ผู้� เอาประกั�นภั�ยไมี�จ างยามีมีาเฝ่<าส่ถึานท�แลัะจ�ด้หาเคร'�องมี'อด้�บเพลั�งท�.งท�กั�อนหน าน.เคยถึ�กัวางเพลั�งมีาแลั วคร�.งหน%�ง ต�อมีาเกั�ด้เพลั�งไหมี อกั

2. ไม(ติ"องร�บผ�ดในคำวิามไม(สมประกอบในเน-%อหาแห(งวิ�ติถ�ท��เอาประก�น

ม.879 วิรรคำสอง บ�ญญ�ต�ว�า ผู้� ร �บประกั�นภั�ยไมี�ต องร�บผู้�ด้“

ในความีว�นาศภั�ยอ�นเป�นผู้ลัโด้ยตรงมีาแต�ความีไมี�ส่มีประกัอบในเน'.อแห�งว�ตถึ5ท�เอาประกั�น เว นแต�จะได้ ตกัลังกั�นไว เป�นอย�างอ'�น”

ม�ข้"อพิ�จุารณีาท��ผ4"ร�บประก�นภั�ยไม(ติ"องร�บผ�ดด�งน�%1. ความีว�นาศภั�ยท�เกั�ด้ขึ้%.นต องเป�นผู้ลัโด้ยตรงมีาจากัความีไมี�

ส่มีประกัอบแห�งว�ตถึ5ท�เอาประกั�นภั�ย เชิ�น บ านพ�งหร'อเส่ยหายเน'�องจากัผู้� ร �บเหมีากั�อส่ร างร�บงานไมี�ด้ ใชิ เหลั6กัหร'อไมี ไมี�ได้ ค5ณภัาพ ฝ่Dงเส่าเขึ้6มีไมี�ลั%กัหร'อบด้อ�ด้พ'.นท�กั�อส่ร างไมี�ด้ ผู้� ร �บประกั�นภั�ยไมี�ต องร�บผู้�ด้ แต�ถึ าเหต5น�.นเกั�ด้แต�ภัายนอกั เชิ�น ลัมีพาย5พ�ด้ท#าให บ านพ�งเน'�องจากับ านส่ร างมีานานแลั ว ด้�งน.ผู้� ร �บประกั�นภั�ยย�งต องร�บผู้�ด้อย��

2. ผู้� ร �บประกั�นภั�ยลัะผู้� เอาประกั�นภั�ยมี�ได้ ตกัลังกั�นในเร'�องน.เป�นอย�างอ'�น ค'อ กัรณค��ส่�ญญาได้ ตกัลังกั�นให ผู้� ร �บประกั�นภั�ยต องร�บผู้�ด้ในว�นาศภั�ยอ�นเป�นผู้ลัโด้ยตรงจากักัารไมี�ส่มีประกัอบในเน'.อแห�งว�ตถึ5ท�เอาประกั�นด้ วย กัรณน.ต องเป�นไปตามีขึ้ อตกัลังน�.นแลัะผู้� ร �บประกั�นภั�ยจะยกั มี.879 วรรคส่องมีาเป�นขึ้ อยกัเว นความีร�บผู้�ด้ขึ้องตนไมี�ได้

50

50

Page 52: 61001

การใช"เง�นติามส�ญญาประก�นช�วิ�ติม. 889 บ�ญญ�ต�ว�า ในส่�ญญาประกั�นชิว�ตน�.น กัารใชิ จ#านวน“

เง�นย�อมีอาศ�ยความีทรงชิพ หร'อมีรณะขึ้องบ5คคลัคนหน%�ง”

ม.890 บ�ญญ�ต�ว�า จ#านวนเง�นอ�นจะพ%งใชิ น� .น จะชิ#าระเป�น“

เง�นจ#านวนเด้ยวหร'อเง�นรายป>กั6ได้ ส่5ด้แลั วแต�จะตกัลังกั�นระหว�างค��ส่�ญญา ”

ส่�ญญาประกั�นชิว�ต ค'อส่�ญญาท�ผู้� ร �บประกั�นภั�ยตกัลังว�าจะใชิ เง�นจ#านวนหน%�งให แกั�บ5คคลัอกัคนหน%�ง เรยกัว�าผู้� เอาประกั�นหร'อผู้� ร �บประโยชิน�หร'อผู้� ส่'บส่�ทธี�ขึ้องเขึ้า โด้ยมีอย��ว�าผู้� เอาประกั�นชิว�ตหร'อผู้� ถึ�กัเอาประกั�นชิว�ตได้ ตายภัายในระยะเวลัาหร'อมีชิว�ตอย��จนถึ%งเวลัาท�กั#าหนด้ไว แลัะผู้� เอาประกั�นชิว�ตตกัลังจะส่�งเง�นซึ่%�งรยกัว�าเบ.ยประกั�นภั�ยให กั�บผู้� ร �บประกั�นภั�ยภัายในเวลัาท�กั#าหนด้

ข้"อส�งเกติ ความีมีรณะท�เป�นหลั�กัในกัารใชิ เง�นรวมีถึ%งกัารท�ศาลัมีค#าส่��งให บ5คคลัน�.นเป�นคนส่าบส่�ญด้ วย ตามี มี.61

ข้"อยกเวิ"นคำวิามร�บผ�ดข้องผ4"ร�บประก�นภั�ยท��ไม(ติ"องใช"เง�นม.895 บ�ญญ�ต�ว�า เมี'�อใด้จะต องใชิ เง�นในเหต5มีรณะขึ้อง“

บ5คคลัคนหน%�งคนใด้ ท�านว�าผู้� ร �บประกั�นภั�ยจ#าต องใชิ เง�นน�.นในเมี'�อมีรณภั�ยอ�นเกั�ด้ขึ้%.น เว นแต�

(1) บ5คคลัน�.นได้ กัระท#าอ�ตว�น�บาตด้ วยใจส่มี�ครภัายในหน%�งป>น�บแต�ว�นท#าส่�ญญา หร'อ

(2) บ5คคลัผู้� น� .นถึ�กัผู้� ร �บประโยชิน�ฆี�าตายโด้ยเจตนาในกัรณท� 2 น. ท�านว�าผู้� ร �บประกั�นภั�ยจ#าต องใชิ เง�นค�าไถึ�ถึอน

กัรมีธีรรมี�ให แกั�ผู้� เอาประกั�น หร'อให แกั�ทายาทขึ้องผู้� น� .น”

มีาตราน.ใชิ ส่#าหร�บส่�ญญาประกั�นชิว�ตท�อาศ�ยความีมีรณะเป�นหลั�กั เมี'�อผู้� เอาประกั�นชิว�ตหร'อผู้� ถึ�กัเอาประกั�นชิว�ตตาย ผู้� ร �บประกั�นต องใชิ เง�นตามีส่�ญญา เว นแต�มีกัรณ ต�อไปน.

51

51

Page 53: 61001

1. ผ4"เอาประก�นช�วิ�ติหร-อผ4"ท��ถ4กบ�คำคำลอ-�นเอาประก�นช�วิ�ติไวิ"ได"กระทาอ�ติวิ�น�บาติกรรม

ค'อกัารฆี�าต�วตายด้ วยใจส่มี�ครภัายใน 1 ป>น�บแต�ว�นท�ท#าส่�ญญา เหต5ผู้ลัท�บ�ญญ�ต�เชิ�นน.เพราะเป�นทางป<องกั�นมี�ให ผู้� เอาประกั�นชิว�ตฆี�าต�วตายเพ'�อหว�งให ลั�กัหลัานหร'อผู้� ท�ชิอบพอร�กัใคร� ซึ่%�งเป�นผู้� ร �บประโยชิน�ตามีส่�ญญาได้ ร�บเง�นจากัผู้� ร �บประกั�นภั�ย ซึ่%�งเป�นกัารเอาเปรยบผู้� ประกั�นชิว�ต นอกัจากัน.กัารฆี�าต�วตายเป�นกัารขึ้�ด้ต�อความีส่งบเรยบร อยแลัะศลัธีรรมีอ�นด้ขึ้องประชิาชินอกัด้ วย

กัารกัระท#าอ�ตว�น�บาตกัรรมีต องท#าโด้ยใจส่มี�คร ค'อ เป�นความีต�.งใจหร'อเจตนาขึ้องผู้� น� .นท�จะให ตนเองถึ%งแกั�ความีตาย มี�ใชิ�เพราะถึ�กับ�งค�บให ท#าหร'อกัระท#าเพราะว�กัลัจร�ต หร'อมี�ใชิ�ถึ�กัหลัอกัให ท#า ด้�งน�.นถึ าผู้� เอาประกั�นชิว�ตเกั�ด้ความีประมีาทเลั�นเลั�ออย�างร ายแรง ผู้� ร �บประกั�นภั�ยย�งต องร�บผู้�ด้อย�� (ฎี 667-668/2516) กัารฆี�าต�วตายไมี�ต องค#าน%งเจตนาภัายในขึ้องผู้� กัระท#าว�าต องกัารให ทายาทได้ ร�บเง�นตามีส่�ญญาหร'อไมี� เชิ�น อาจฆี�าต�วตายเพราะกัลั5 มีใจกั�บปDญหาส่�วนต�ว ด้�งน.ผู้� ร �บประกั�นภั�ยไมี�ต องร�บผู้�ด้

ถาม กัรณผู้� เอาประกั�นชิว�ตลังมี'อฆี�าต�วตายโด้ยกัารกั�นยาพ�ษเพ'�อให ส่ะส่มีในร�างกัายท5กัว�นภัายใน 1 ป>น�บแต�ว�นท#าส่�ญญา แต�ปรากัฏิว�าผู้� เอาประกั�นชิว�ตตายภัายหลั�ง 1 ป>น�บแต�ว�นท#าส่�ญญา ด้�งน.ทายาทจะมีส่�ทธี�ได้ ร�บใชิ เง�นหร'อไมี�

ติอบ 1) มี.895 “ เมี'�อใด้ต องใชิ เง�นในเหต5มีรณะ แส่ด้งว�า”

ความีตายเป�นเง'�อนไขึ้ส่#าค�ญว�าผู้� ร �บประกั�นภั�ยจะต องร�บผู้�ด้ตามีส่�ญญาหร'อไมี� ด�งน�%นถ"าไม(ติายภัายใน 1 ป? น�บแติ(วิ�นทาส�ญญา จ%งถึ'อไมี�ได้ ว�ามีกัารตายเกั�ด้ขึ้%.นตามีหลั�กัเกัณฑ์�ยกัเว นความีร�บผู้�ด้ขึ้องผู้� ประกั�นชิว�ต ผู้� ร �บประกั�นชิว�ตจ%งต องจ�ายเง�นให แกั�ทายาท

2) ฎี.936/2536 ผู้� เอาประกั�นชิว�ตได้ ลังมี'อกัระท#าอ�ตว�น�บาตกัรรมีด้ วยใจส่มี�ครขึ้องตนภัายใน 1 ป> น�บแต�ว�นท#าส่�ญญาประกั�นชิว�ต แมี ผู้� เอาประกั�นจะถึ%งแกั�ความีตายภัายหลั�งระยะเวลัา 1 ป>

52

52

Page 54: 61001

น�บแต�ว�นท#าส่�ญญากั6ตามี ผู้� ร �บประกั�นกั6ได้ ร�บกัารยกัเว นความีร�บผู้�ด้ ไมี�ต องใชิ เง�นแกั�ผู้� ร �บประโยชิน�ตามี มี.895 (1)

2. ผ4"เอาประก�นช�วิ�ติหร-อผ4"ท��ถ4กบ�คำคำลอ-�นเอาประก�นช�วิ�ติไวิ"ถ4กผ4"ร�บประโยชน.ฆี(าติายโดยเจุตินา

ฆี�าตายโด้ยเจตนาพ�จารณาตามี ป . อ . มี .288,289 ต�วอย�างเชิ�น จ#าเลัยส่ามีท#าส่�ญญาประกั�นชิว�ตภัรรยาระบ5ให ตนเองเป�นผู้� ร �บประโยชิน� โด้ยปลัอมีลัายมี'อชิ'�อขึ้องภัรรยา วงเง�นตามีส่�ญญาประกั�นชิว�ต 1,000,000 บาท จ#าเลัยฆี�าภัรรยาโด้ยใชิ แขึ้นร�ด้คอจนหมีด้ส่ต� แลั วใชิ ผู้ าขึ้าวมี าร�ด้คอแลัะด้%งจนส่5ด้ท#าให ขึ้าด้อากัาศจนถึ%งแกั�ความีตาย แลั วจ#าเลัยอ5 มีภัรรยาน��งเกั าอ.ผู้ลั�กัให ลั มี เพ'�อให ด้�เป�นอ5บ�ต�เหต5 มีความีผู้�ด้ฐานฆี�าคนตายโด้ยไตร�ตรองไว กั�อน

หากัฆี�าโด้ยไมี�มีเจตนา มี.290 หร'อฆี�าโด้ยประมีาท มี.291

หร'อเขึ้ าร�วมีชิ5ลัมี5นต�อส่� จนมีผู้� ถึ%งแกั�ความีตาย มี.294 หร'อเจตนาท#าร ายอ�นเป�นเหต5ให ผู้� อ'�นถึ%งแกั�ความีตาย ผู้� ร �บประกั�นภั�ยย�งคงต องใชิ เง�นให แกั�ผู้� ร �บประโยชิน�อย��

ข้"อส�งเกติ- เจตนาฆี�าผู้� เอาประกั�นชิว�ตไมี�ด้�ว�ามีเจตนาหว�งเง�นประกั�นชิว�ต

หร'อไมี� ถึ ามีเจตนาฆี�าถึ'อว�าเขึ้ าหลั�กัเกัณฑ์�ยกัเว นความีร�บผู้�ด้แลั ว- ผู้� ร �บประโยชิน�ไมี�มีส่�ทธี�ได้ ร�บเง�นใด้ๆจากัผู้� ร �บประกั�นภั�ยเลัย

ผู้� ร �บประกั�นภั�ยมีหน าท�ต องใชิ เง�นไถึ�ถึอนกัรมีธีรรมี�ให แกั�ผู้� เอาประกั�นชิว�ตหร'อทายาทขึ้องผู้� น� .น ตามีวรรคท าย

- ในกัรณทายาทผู้� เอาประกั�นชิว�ตเป�นผู้� ร �บประโยชิน�ตามีกัรมีธีรรมี�ประกั�นชิว�ตแลัะได้ ฆี�าผู้� เอาประกั�นชิว�ตตายโด้ยเจตนา นอกัจากัไมี�ได้ ร�บเง�นจากัผู้� ร �บประกั�นภั�ยแลั ว ย�งอาจถึ�กัจ#ากั�ด้มี�ให ร�บมีรด้กัในฐานเป�นผู้� ไมี�ส่มีควรตามี มี. 1606 (1) ซึ่%�งท#าให ทายาทน�.นไมี�มีส่�ทธี�ท�จะได้ ร�บค�าไถึ�ถึอนกัรมีธีรรมี�จากัผู้� ร �บประกั�นภั�ยด้ วย

53

53

Page 55: 61001

หล�กวิ(าด"วิยการร�บช(วิงส�ทธ�(Principle of subrogation)

เมี'�อเกั�ด้ความีเส่ยหายแกั�ทร�พย�ส่�นท�เอาประกั�นภั�ยไว โด้ยมีบ5คคลัภัายนอกัเป�นผู้� กั�อ ผู้� เอาประกั�นภั�ย

มีส่�ทธี�เรยกัค�าเส่ยหายได้ 2 ทาง ค'อ1. เรยกัค�าส่�นไหมีทด้แทนจากัผู้� ร �บประกั�นภั�ย2. ใชิ ส่�ทธี�เรยกัร องให ผู้� กัระท#าลัะเมี�ด้ชิด้ใชิ ค�าเส่ยหาย ถึ'อเป�นส่�ทธี�

ท�เกั�ด้โด้ยผู้ลัขึ้องกัฎีหมีายถึ าผู้� เอาประกั�นเรยกัทางใด้ทางหน%�งกั6ไมี�มีปDญหา แต�ถึ าใชิ ส่�ทธี�เรยกั

ร องท�.ง 2 ทาง กั6จะได้ ร�บกัารชิด้ใชิ ความีเส่ยหาย 2 คร�.ง ขึ้�ด้กั�บหลั�กักัารประกั�นว�นาศภั�ยในฐานะท�เป�นส่�ญญาชิด้ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทน ซึ่%�งถึ าผู้� เอาประกั�นภั�ยได้ ร�บชิ#าระจากัผู้� ท#าลัะมี�ด้จนครบจ#านวนแลั ว จะถึ'อว�าผู้� เอาประกั�นภั�ยมีความีเส่ยหายอกัต�อไปไมี�ได้ ผู้� ร �บประกั�นภั�ยจ%งไมี�ต องชิด้ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทน ท�.งน.เพ'�อป<องกั�นกัารหากั#าไรขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ยท�ไมี�ส่5จร�ต จ%งเกั�ด้หลั�กัเกัณฑ์�กัารร�บชิ�วงส่�ทธี�ค5 มีครองผู้� ร �บประกั�นภั�ยไว ในกัฎีหมีาย

ม. 880 บ�ญญ�ต�ว�า ถึ าความีว�นาศภั�ยน�.นได้ เกั�ด้ขึ้%.นเพราะกัารกัระ“

ท#าขึ้องบ5คคลัภัายนอกัไซึ่ร ผู้� ร �บประกั�นภั�ยได้ ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนไปเป�นจ#านวนเพยงใด้ ผู้� ร �บประกั�นภั�ยย�อมีเขึ้ าร�บชิ�วงส่�ทธี�ขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ยแลัะขึ้องผู้� ร �บประโยชิน�ซึ่%�งมีต�อบ5คลัภัายนอกัเพยงน�.น

ถึ าผู้� ร �บประกั�นภั�ยได้ ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนไปแต�เพยงบางส่�วนไซึ่ร ท�านห ามีมี�ให ผู้� ร �บประกั�นภั�ย

54

54

Page 56: 61001

น�.นใชิ ส่�ทธี�ขึ้องตนให เส่'�อมีเส่ยส่�ทธี�ขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ย หร'อผู้� ร �บประโยชิน� ในกัารท�เขึ้าจะเรยกัร องเอาค�าส่�นไหมีทด้แทนจากับ5คคลัภัายนอกัเพ'�อเศษแห�งจ#านวนว�นาศน�.น ”

กัารร�บชิ�วงส่�ทธี� หมีายถึ%ง บ5คคลัส่องฝ่@ายต�างเป�นเจ าหน.แลัะลั�กัหน.กั�นอย�� ได้ มีบ5คคลัภัายนอกัมีาใชิ หน.ให แกั�เจ าหน. แลัะโด้ยผู้ลัขึ้องกัฎีหมีาย บ5คคลัภัายนอกัท�ใชิ หน.กั6เขึ้ าส่วมีส่�ทธี�เป�นเจ าหน.แทนต�อไป

ท�.งน.มีกัารบ�ญญ�ต�ไว ในบทบ�ญญ�ต�ท��วไป ใน ม. 226 บ�ญญ�ต�ว�า บ5คคลัผู้� ร �บชิ�วงส่�ทธี�ขึ้องเจ าหน.ชิอบท�จะใชิ ส่�ทธี�ท�.ง หลัายบรรด้าท�เจ าหน.มี“

อย��โด้ยมี�ลัหน. รวมีท�.งประกั�นแห�งหน.น� .นได้ ในนามีขึ้องตนเองชิ�วงทร�พย� ได้ แกั�เอาทร�พย�ส่�นอ�นหน%�งเขึ้ าแทนท�ทร�พย�ส่�นอกัอ�นหน%�ง

ในฐานะน�ต�น�ยอย�างเด้ยวกั�นกั�บทร�พย�ส่�นอ�นกั�อน”

เหต5ผู้ลัท�ต องบ�ญญ�ต� มี. 880 หลั�กัเกัณฑ์�เฉพาะมี 2 ประกัาร ค'อ

1. ม4ลหน�%ในการร�บช(วิงส�ทธ� กัารชิด้ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนเป�นกัารใชิ เง�นตามีเง'�อนไขึ้ส่�ญญาประกั�นภั�ย ไมี�ใชิ�กัารใชิ ค�าเส่ยหายในกัรณมีกัารลัะเมี�ด้ต�อทร�พย�

2. เง-�อนไข้การร�บช(วิงส�ทธ� มีาตรา 227 เมี'�อเจ าหน.ได้ ร�บค�าส่�นไหมีทด้แทนความีเส่ยหายเต6มีตามีราคา ทร�พย�หร'อส่�ทธี�ซึ่%�งเป�นว�ตถึ5แห�งหน.น� .นแลั ว ท�านว�าลั�กัหน.ย�อมีเขึ้ าส่��ฐานะเป�นผู้� ร �บชิ�วงส่�ทธี�ขึ้องเจ าหน.อ�นเกั�ยวกั�บ ทร�พย�หร'อส่�ทธี�น�.นๆด้ วยอ#านาจกัฎีหมีาย ด้�งน�.นจะร�บชิ�วงส่�ทธี�ได้ ต องชิด้ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนเต6มีตามีราคาทร�พย� แต�กัารร�บประกั�นภั�ยอาจร�บประกั�นภั�ยไมี�เต6มีตามีราคาทร�พย�กั6ได้

ฎ 1930/2538 กัารร�บชิ�วงส่�ทธี�ตามีมีาตรา 226 แลัะ 880 หมีายความีว�า เจ าหน.มีส่�ทธี�เพยงใด้ ผู้� ร �บชิ�วงส่�ทธี�กั6ได้ ร�บส่�ทธี�ไปเพยงน�.น เมี'�อขึ้ อเท6จจร�งฟDงไมี�ได้ ว�ารถึยนต�บรรท5กัท�โจทกั�ร�บประกั�นภั�ยไว ได้ ร�บความีเส่ยหายเท�าใด้ ศาลัจ%งกั#าหนด้ให ตามีควรแกั�พฤต�กัารณ�แลัะความีร ายแรงแห�งลัะเมี�ด้ มีาตรา 438 กัารท�โจทกั�ไป

55

55

Page 57: 61001

ตกัลังค�าเส่ยหายไปโด้ยไมี�ปรากัฏิว�าค�าเส่ยหายจร�งมีเพยงใด้ โจทกั�จะเรยกัร องเอาเง�นท�โจทกั�จ�ายไปเต6มีจ#านวนไมี�ได้

การร�บช(วิงส�ทธ�จุะเก�ดข้2%นเม-�อใด ม. 880 วิรรคำแรก ต องมีความีเส่ยหายซึ่%�งเกั�ด้จากักัารกัระท#า

ขึ้องบ�คำคำลภัายนอก แลัะผู้� ร �บประกั�นภั�ยได้ ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนให แกั� ผู้� เอาประกั�นภั�ยแลัะผู้� ร �บประโยชิน�ไปแลั ว ย�อมีร�บชิ�วงส่�ทธี�ขึ้องผู้� เอาประกั�นหร'อผู้� ร �บประโยชิน�ท�จะเรยกัร องเอาจากัผู้� ท#าลัะเมี�ด้ได้

ฎ 1637/2530 เกั�ด้เหต5ไฟไหมี แมี โจทกั�จะได้ ชิด้ใชิ ค�าเส่ยหายแกั�ผู้� เอาประกั�นภั�ยแลั ว แต�เมี'�อเหต5เพลั�งไหมี มี�ได้ เกั�ด้จากัความีประมีาทขึ้องจ#าเลัยหร'อลั�กัจ างขึ้องจ#าเลัย โจทกั�จ%งไมี�อาจร�บชิ�วงส่�ทธี�ผู้� เอาประกั�นภั�ยได้

ฎ 987/2537 ส่�นค าท�เส่ยหายจากักัารขึ้นส่�งทางทะเลั จ#าเลัยซึ่%�งเป�นผู้� ขึ้นส่�งต องร�วมีร�บผู้�ด้ใน

ความีเส่ยหายด้�งกัลั�าว เมี'�อผู้� ร �บประกั�นได้ ชิ#าระแทนให ผู้� ร �บตราส่�งไป จ%งร�บชิ�วงส่�ทธี�จากัผู้� ร �บตราส่�งมีาฟ<องเรยกัค'นจากัจ#าเลัยได้

ฎ 3888/2537 กัารร�บชิ�วงส่�ทธี�ฟ<องเรยกัจากัผู้� ท#าลัะเมี�ด้ ไมี�อย��ในบ�งค�บขึ้อง ป.พ.พ. มีาตรา 867

วรรคแรกั อ�นจะต องมีหลั�กัฐานเป�นหน�งส่'อลังลัายมี'อชิ'�อฝ่@ายท�ต องร�บผู้�ด้จ%งจะฟ<องร องบ�งค�บคด้ได้

ฎ 1227/2523 เมี'�อรถึชินกั�นแลั ว เจ าขึ้องรถึบรรท5กัซึ่%�งโจทกั�ร�บประกั�นภั�ยไว ได้ ท#าส่�ญญา

ประนประนอมียอมีความีกั�บจ#าเลัย แต�เมี'�อจ#าเลัยย�งไมี�ได้ ปฏิ�บ�ต�ตามีส่�ญญาด้�งกัลั�าว ความีผู้�กัพ�นตามีส่�ญญาประกั�นภั�ยซึ่%�งโจทกั�จะต องใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนให แกั�เจ าขึ้องรถึบรรท5กัย�อมีจะย�งไมี�ระง�บไป เมี'�อโจทกั�จ�ายค�าซึ่�อมีรถึไปแลั ว ย�อมีเขึ้ าร�บชิ�วงส่�ทธี�ขึ้องผู้� เอาประกั�นได้ ตามีจ#านวนท�โจทกั�จ�ายไปจร�งแลัะไมี�เกั�นจ#านวนท�เจ าขึ้องรถึบรรท5กัมี

56

56

Page 58: 61001

ส่�ทธี�เรยกัร องเอาแกั�จ#าเลัยตามีส่�ญญาประนประนอมียอมีความีเท�าน�.น

หากวิ(าบ�คำคำลภัายนอกหล�ดพิ"นจุากคำวิามร�บผ�ดติ(อผ4"เอาประก�นไปแล"วิ ผ4"ร�บประก�นก:ไม(อาจุร�บช(วิงส�ทธ�ได" เชิ�น ต�างตนต�างประมีาทแลัะท#ารายงานบ�นท%กัประจ#าว�นต�างคนต�างซึ่�อมี เป�นกัารส่ลัะส่�ทธี�เรยกัร องค�าส่�นไหมีทด้แทนท�พ%งมีต�อกั�น จ%งเป�นส่�ญญาประนประนอมียอมีความี มี�ลัลัะเมี�ด้ระง�บตามีมีาตรา 850-852

ผู้� ร �บประกั�นไมี�มีอ#านาจฟ<องจ#าเลัยให ร�บผู้�ด้ในมี�ลัลัะเมี�ด้ท�ระง�บส่�.นไปในฐานะผู้� ร �บชิ�วงส่�ทธี�ได้ (ฎี 1892/2538)

ฎ. 4045/2548 จ#าเลัยขึ้�บรถึจ�กัรยานยนต�เฉ�ยวชินรถึกัระบะขึ้อง ส่. ท�เอาประกั�นภั�ยไว กั�บโจทกั� เป�นเหต5ให รถึท�.งส่องค�นได้ ร�บความีเส่ยหาย ซึ่%�งตามีรายงานประจ#าว�นเกั�ยวกั�บคด้ นอกัจากัเจ าพน�กังานส่อบส่วนจะท#ากัารบ�นท%กัแจ งขึ้ อหาจ#าเลัยเป�นคด้อาญาแลัะเปรยบเทยบปร�บอ�นท#าให คด้อาญาเป�นอ�นเลั�กักั�นแลั ว พน�กังานส่อบส่วนย�งท#าบ�นท%กัเกั�ยวกั�บค�าเส่ยหายมีขึ้ อความีว�า ค��กัรณส่มี�ครใจตกัลังกั�นโด้ยท�.งส่องฝ่@ายไมี�ต�ด้ใจเรยกัค�าเส่ยหาย ตกัลังกั�นเป�นท�พอใจแลั วจ%งให ส่. แลัะจ#าเลัยลังชิ'�อไว เป�นหลั�กัฐาน ด้�งน.แส่ด้งว�า ส่.

แลัะจ#าเลัยตกัลังกั�นว�าไมี�ต�ด้ใจเรยกัร องค�าเส่ยหายต�อกั�น เป�นกัารระง�บขึ้ อพ�พาทให เส่ร6จไปโด้ยต�างยอมีผู้�อนผู้�นให แกั�กั�นด้ วยกัารท�ต�างฝ่@ายต�างซึ่�อมีรถึท�เส่ยหายเอง ขึ้ อตกัลังเชิ�นน.มีลั�กัษณะเป�นส่�ญญาประนประนอมียอมีความีตามี มีาตรา 850 ท#าให ส่. ไมี�มีส่�ทธี�เรยกัร องค�าเส่ยหายจากัจ#าเลัยได้ โจทกั�ซึ่%�งเป�นผู้� ร �บประกั�นภั�ยรถึขึ้อง ส่.

จะร�บชิ�วงส่�ทธี�ขึ้อง ส่. ได้ เพยงเท�าท� ส่. ผู้� เอาประกั�นภั�ยมีอย��น� .น แมี ส่. จะท#าบ�นท%กัตกัลังกั�บจ#าเลัยโด้ยมี�ได้ ร�บความีย�นยอมีจากัโจทกั�กั6ตามี แต� ส่. เป�นผู้� ได้ ร�บความีเส่ยหายกัรณลัะมี�ด้ถึ�กัรถึจ#าเลัยเฉ�ยวชิน ย�อมีมีส่�ทธี�ท�จะท#าขึ้ อตกัลังระง�บขึ้ อพ�พาทท�มีอย��กั�บจ#าเลัย ด้ วยกัารท#าส่�ญญาประนประนอมียอมีความีไมี�ต�ด้ใจเรยกัร องค�าเส่ยหายต�อกั�น อ�นเป�นกัารส่ลัะส่�ทธี�เรยกัร องค�าส่�นไหมีทด้แทนได้ โด้ยไมี�จ#า

57

57

Page 59: 61001

ต องได้ ร�บความีย�นยอมีจากัโจทกั� เมี'�อ ส่. ผู้� เอาประกั�นภั�ยไมี�มีส่�ทธี�เรยกัร องค�าเส่ยหายจากัจ#าเลัย ด้�งน. โจทกั�ผู้� ร �บประกั�นภั�ยย�อมีไมี�อาจร�บชิ�วงส่�ทธี�ขึ้อง ส่. ท�จะมีาเรยกัร องค�าเส่ยหายจากัจ#าเลัยได้ กัารท�โจทกั�ผู้� ร �บประกั�นภั�ยได้ ชิด้ใชิ ค�าเส่ยหายให แกั� ส่. ผู้� เอาประกั�นภั�ยไป เป�นกัารปฏิ�บ�ต�ไปตามีขึ้ อส่�ญญาในกัรมีธีรรมี�ท�โจทกั�ท#าไว กั�บ ส่.

เท�าน�.นฎ. 6114/2540 จ#าเลัยท#าส่�ญญากั�บธีนาคารร�บเป�นผู้�

ประส่านงานในกัารส่�งขึ้ อมี�ลัขึ้องธีนาคารจากัเคร'�องส่�งส่�ญญาณไปย�งส่ถึานต#ารวจด้ วยเคร'�องมี'อทางอ�เลั6กัทรอน�กัส่�เพ'�อขึ้อความีชิ�วยเหลั'อท�รวด้เร6วแลัะท�นต�อเหต5กัารณ� เมี'�อเคร'�องส่�งส่�ญญาณท�จ#าเลัยต�ด้ต�.งไว ท�เคร'�องบร�กัารเง�นด้�วนขึ้องธีนาคารส่�งส่�ญญาณไปย�งศ�นย�ขึ้องจ#าเลัยเพราะถึ�กัคนร ายง�ด้ท#าลัายแลั ว แต�เจ าหน าท�จ#าเลัยลัะเลัยไมี�แจ งเหต5ต�อไปย�งส่ถึานต#ารวจเพ'�อขึ้อความีชิ�วยเหลั'อ ถึ'อว�าจ#าเลัยผู้�ด้ส่�ญญา แต�ไมี�ถึ'อเป�นกัารกัระท#าลัะเมี�ด้ต�อธีนาคารตามีประมีวลักัฎีหมีายแพ�งแลัะพาณ�ชิย� มีาตรา 420 เพราะส่�ญญาไมี�ได้ ระบ5ว�าหากัจ#าเลัยผู้�ด้ส่�ญญาจะต องร�บผู้�ด้ชิด้ใชิ ค�าเส่ยหายเป�นจ#านวนเท�าใด้ จ%งเป�นเพยงส่�ญญาให บร�กัารแกั�ธีนาคารเพ'�อชิ�วยป<องกั�นกัารโจรกัรรมีทร�พย�ส่�นขึ้องธีนาคารอกัทางหน%�งไมี�ใชิ�ส่�ญญาท�จ#าเลัยตกัลังยอมีชิด้ใชิ ค�าเส่ยหายแกั�ธีนาคารในกัรณทร�พย�ส่�นถึ�กัโจรกัรรมี ธีนาคารไมี�มีส่�ทธี�ฟ<องจ#าเลัยเพ'�อเรยกัค�าเส่ยหายตามีจ#านวนเง�นท�ถึ�กัลั�กัไป โจทกั�ซึ่%�งเป�นผู้� ร �บประกั�นภั�ยได้ ใชิ ค�าเส่ยหายให ธีนาคารผู้� เอาประกั�นภั�ยไปแลั ว ย�อมีไมี�อาจร�บชิ�วงส่�ทธี�ขึ้องธีนาคารมีาฟ<องเรยกัให จ#าเลัยร�บผู้�ด้ต�อโจทกั�ตามีมีาตรา 880 วรรคแรกัได้

- ในกัรณท�ผู้� ร �บประกั�นภั�ยเขึ้ าร�บชิ�วงส่�ทธี�ขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ยไปฟ<องไลั�เบ.ยเอากั�บผู้� ท#าลัะเมี�ด้ตามีมีาตรา 880 น�.น มีหลั�กัว�าผู้� ร �บชิ�วงส่�ทธี�มีส่�ทธี�เชิ�นเด้ยวกั�บผู้� เอาประกั�นท�ตนร�บชิ�วงส่�ทธี�มีา ด้�งน�.นผู้� ร �บประกั�นภั�ยต องฟ<องผู้� ท#าลัะเมี�ด้ภัายในอาย5ความีตามีมีาตรา 448

เชิ�นเด้ยวกั�บส่�ทธี�ขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ย

58

58

Page 60: 61001

ฎ. 6246/2540 โจทกั�ซึ่%�งเป�นบร�ษ�ทร�บประกั�นภั�ยฟ<องคด้โด้ยร�บชิ�วงขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ยท�มีต�อจ#าเลัยซึ่%�งเป�นบ5คคลัภัายนอกัตามีมีาตรา 880 วรรคหน%�ง ส่�ทธี�ขึ้องโจทกั�จ%งมีเท�ากั�บส่�ทธี�ขึ้องผู้� เอาประกั�นท�มีอย��โด้ยมี�ลัหน.ต�อจ#าเลัยตามีมีาตรา 226 วรรคหน%�ง เมี'�อผู้� เอาประกั�นภั�ยต องฟ<องจ#าเลัยภัายในกั#าหนด้ 1 ป> ตามีมีาตรา 448

วรรคหน%�ง โจทกั�กั6ต องฟ<องจ#าเลัยท�.งส่ามีภัายในกั#าหนด้ระยะเวลัาด้�งกัลั�าวด้ วย เมี'�อเหต5ลัะเมี�ด้รถึยนต�ชินกั�นเกั�ด้เมี'�อว�นท� 5 ธี�นวาคมี 2536 ค��กัรณได้ เจรจาค�าเส่ยหายแลัะส่ามีารถึตกัลังกั�นได้ แส่ด้งว�าผู้� เอาประกั�นภั�ยได้ ร� ถึ%งกัารลัะเมี�ด้แลัะร� ต�วผู้� จะพ%งจะต องใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนในว�นเกั�ด้เหต5แลั ว เมี'�อโจทกั�มี�ได้ ฟ<องภัายในระยะเวลัา 1 ป> น�บแต�ว�นด้�งกัลั�าว คด้โจทกั�ขึ้าด้อาย5ความี

ม. 880 วิรรคำ 2 กัารชิ#าระค�าส่�นไหมีทด้แทนในบางส่�วนขึ้องความีเส่ยหาย ผู้� ร �บประกั�นภั�ยห ามีใชิ ส่�ทธี�ขึ้องตนในทางเส่'�อมีเส่ยส่�ทธี�ขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ยหร'อผู้� ร �บประโยชิน� ในกัารเรยกัร องเอาค�าส่�นไหมี ทด้แทนจากับ5คคลัภัายนอกั กัลั�าวค'อ ผู้� ร �บประกั�นภั�ยเมี'�อร�บชิ�วงส่�ทธี�แลั วฟ<องร องบ5คคลัภัายนอกัแลัะย%ด้ทร�พย�ขึ้องบ5คคลัภัายนอกัมีาชิ#าระให ผู้� ร �บประกั�นจนหมีด้ส่�.น ท#าให ผู้� เอาประกั�นไมี�อาจบ�งค�บบ5คคลัภัายนอกัในส่�วนท�ขึ้าด้ได้ อกั ต�วอย�างเชิ�น กั.ได้ ท#าลัะเมี�ด้ต�อทร�พย�ส่�นขึ้อง ขึ้. ซึ่%�งเอาประกั�นภั�ยกั�บบร�ษ�ท ค. มีค�าเส่ยหาย 10,000 บาท ถึ าหากับร�ษ�ท ค. ชิด้ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนให 5,000 บาท กั6ส่ามีารถึร�บชิ�วงส่�ทธี�ไปไลั�เบ.ยกั�บ กั. ได้ 5,000 บาท ส่�วน ขึ้.มีส่�ทธี�เรยกัได้ จากั กั. อกั 5,000 บาท ปรากัฏิว�า กั. มีทร�พย�ส่�นเหลั'ออย��เพยง 8,000 บาท ด้�งน.บร�ษ�ท ค. จะร�บชิ�วงส่�ทธี�เรยกัร องเต6มี 5,000 บาทไมี�ได้ เพราะเส่'�อมีเส่ยส่�ทธี�ขึ้อง ขึ้. ท�จะเรยกัจากักั.ให ครบ 5,000 บาท บร�ษ�ท ค. จ%งร�บชิ�วงส่�ทธี�เรยกัได้ เพยง 3,000 บาทเท�าน�.น

วิ�ธ�ปฏิ�บ�ติ�เม-�อร�บช(วิงส�ทธ�

59

59

Page 61: 61001

กัารร�บชิ�วงส่�ทธี�อาศ�ยส่�ทธี�ตามีกัฎีหมีาย มี. 880 แลัะ มี.

226,227 ผู้� ร �บประกั�นภั�ยจ%งย�อมีจะใชิ ส่�ทธี�เรยกัร องจากับ5คคลัภัายนอกัในนามีขึ้องตนเอง โด้ยไมี�จ#าต องให ผู้� เอาประกั�นหร'อผู้� ร �บประโยชิน�ท#าหน�งส่'อโอนส่�ทธี�เรยกัร องตามี ป.พ.พ. มี. 306 ( ฎี 943/2510)

ผลข้องการร�บช(วิงส�ทธ�1. ผู้� ร �บประกั�นภั�ยซึ่%�งร�บชิ�วงส่�ทธี�มีส่�ทธี�ค�ด้ด้อกัเบ.ยจากัผู้� ลัะเมี�ด้ ผู้� ร �บประกั�นค�ด้ด้อกัเบ.ยน�บแต�ว�นชิ#าระค�าส่�นไหมีทด้แทนเป�นต นไป

ฎ 660/2529 บร�ษ�ทประกั�นโจทกั�ฟ<องจ#าเลัยท�.งส่ามีให ร�บผู้�ด้ในฐานะเป�นผู้� ร �บชิ�วงส่�ทธี�ตามี ป.พ.พ. มีาตรา 880 ส่�ทธี�ขึ้องโจทกั�ย�อมีเกั�ด้ขึ้%.นน�บต�.งแต�ว�นท�โจทกั�ได้ ชิ#าระค�าส่�นไหมีทด้แทนเป�นต น โจทกั�จะค�ด้ด้อกัเบ.ยน�บแต�ว�นท#าลัะเมี�ด้เส่มี'อนเป�นผู้� เส่ยหายโด้ยตรงมี�ได้ เมี'�อโจทกั�ชิ#าระค�าส่�นไหมีทด้แทนแต�ลัะจ#านวนไปในว�นใด้ กั6ค�ด้ด้อกัเบ.ยในจ#านวนด้�งกัลั�าวน�บแต�ว�นน�.นเป�นต นไปผู้� ร �บชิ�วงส่�ทธี�ส่ามีารถึใชิ ส่�ทธี�ต�อบ5คคลัภัายนอกัได้ ในนามีขึ้องตนเอง ไมี�ใชิ�ในฐานะต�วแทนขึ้องลั�กัหน. ด้�งน�.นแมี ไมี�ได้ มีอบอ#านาจหร'อเป�นกัารขึ้'นใจผู้� เอาประกั�นภั�ย กั6ชิอบท�จะท#าได้

2. ผู้� ร �บประกั�นใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนไปแลั ว ได้ ร�บชิ�วงส่�ทธี�จากัผู้� เอาประกั�นฟ<องเรยกัค�าเส่ยหายจากัผู้� ลัะเมี�ด้ได้ เอง มี. 213 , มี. 233 ,

มี. 237

ฎ 1118/2498 ผู้� ร �บประกั�นภั�ยซึ่%�งใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนไปแลั ว ย�อมีร�บชิ�วงส่�ทธี�ขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ยท�จะฟ<องผู้� ท#าลัะเมี�ด้ ผู้� ร �บชิ�วงส่�ทธี�ฟ<องลั�กัหน.ได้ ในนามีขึ้องตนเอง

2. ประก�นช�วิ�ติ ม. 896

ผู้� ร �บประกั�นชิว�ตเมี'�อได้ ใชิ เง�นให กั�บทายาทขึ้องผู้� เอาประกั�นซึ่%�งมีรณะ หร'อใชิ เง�นให กั�บผู้� ร �บประโยชิน�แลั ว ไมี�มีส่�ทธี�เขึ้ าร�บชิ�วงส่�ทธี�

60

60

Page 62: 61001

ขึ้องทายาทผู้� ตายไปไลั�เบ.ยเอากั�บผู้� ท#าลัะเมี�ด้ (จะกัลั�าวในส่�วนขึ้องเร'�องประกั�นชิว�ตต�อไป)

ประก�นภั�ยคำ%าจุ�น

ประกั�นภั�ยค#.าจ5น หร'อเรยกัอกัอย�างหน%�งว�า ประกั�นภั�ยความี“

ร�บผู้�ด้ ค'อกัารท�ผู้� ประกั�นภั�ยตกัลังว�าจะใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนให แกั�”

บ5คคลัภัายนอกัผู้� ต องเส่ยหายจากักัารกัระท#าขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ยหร'อผู้� ท�ถึ�กัเอาประกั�นภั�ยจะต องร�บผู้�ด้

ประกั�นภั�ยค#.าจ5นน.จ�ด้ว�าเป�นประกั�นว�นาศภั�ยอย�างหน%�ง แต�ต�างกั�บว�นาศภั�ยธีรรมีด้าตรงท� ว�นาศภั�ยธีรรมีด้ามี5�งถึ%งความีเส่ยหายอ�นเกั�ด้แกั�ว�ตถึ5ท�เอาประกั�นภั�ย แต�ประกั�นภั�ยค#.าจ5นมี5�งถึ%งความีเส่ยหายอ�นเกั�ด้กั�บบ5คคลัภัายนอกัเน'�องมีาจากัความีผู้�ด้ขึ้องผู้� เอาประกั�น

ต�วอย�าง นาย กั. เอาประกั�นภั�ยรถึยนต�ขึ้องตนไว ในความีเส่ยหายอ�นเกั�ด้กั�บรถึยนต�ขึ้องตนแลัะความีร�บผู้�ด้อ�นจะเกั�ด้จากับ5คคลัอ'�นเน'�องจากัรถึยนต�ขึ้องตนด้ วย ต�อมีา นาย กั. ขึ้�บรถึโด้ยประมีาทเลั�นเลั�อชินรถึขึ้องผู้� อ'�นเส่ยหายเป�นเง�น 10,000 บาท แลัะรถึขึ้องตนเองเส่ยหายอกั 5,000 บาท ด้�งน. ถึ าบร�ษ�ทผู้� ร �บประกั�นจะต องใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนท�.งหมีด้แลั ว ค�าส่�นไหมีทด้แทนจ#านวน 10,000

บาท ซึ่%�งต องใชิ แกั�บ5คคลัภัายนอกัน�.นเป�นค�าส่�นไหมีทด้แทนในกัรณประกั�นภั�ยค#.าจ5น ส่�วนค�าส่�นไหมีทด้แทนซึ่%�งต องใชิ ให แกั�นาย กั.

5,000 บาท น�.นเป�นค�าส่�นไหมีทด้แทนในกัรณประกั�นว�นาศภั�ยธีรรมีด้า

ปDจจ5บ�นธี5รกั�จด้ านประกั�นภั�ยค#.าจ5นขึ้ยายต�วออกัไปอย�างกัว างขึ้วางมีากั บร�ษ�ทผู้� ร �บประกั�นส่ามีารถึด้#าเน�นธี5รกั�จร�บประกั�นได้ หลัายประเภัท เชิ�น

1. ร�บประก�นคำวิามร�บผ�ดชอบข้องผ4"ประกอบธ�รก�จุติ(อบ�คำคำลอ-�น เชิ�น เจ าขึ้องโรงแรมี บ านเชิ�า โรงงาน โรงภัาพยนตร� หมีายถึ%งว�าบ5คคลัผู้� เป�นเจ าขึ้องส่ถึานท�ด้�งกัลั�าวได้ ตกัลังท#าส่�ญญา

61

61

Page 63: 61001

ประกั�นภั�ยค#.าจ5 นไว กั�บบร�ษ�ท โด้ยบร�ษ�ทจะเป�นผู้� ร �บผู้�ด้ชิอบค�าส่�นไหมีทด้แทนให แกั�บ5คคลัภัายนอกัผู้� ได้ ร�บอ5บ�ต�เหต5เน'�องจากัเขึ้ ามีาในส่ถึานท�ไมี�ว�าจะเป�นอ5บ�ต�เหต5ต�อร�างกัายหร'อท#าให ทร�พย�ส่�นเส่ยหาย

2. ร�บประก�นคำวิามร�บผ�ดชอบข้องผ4"ใช"วิ�ชาช�พิติ(างๆ เชิ�น- แพทย� ศ�ลัยแพทย� ท�นตแพทย� ต�อคนไขึ้ - เภัส่�ชิกัร ต�อผู้� ซึ่'.อยา- โรงพยาบาลัต�อคนไขึ้ - ร านเส่ร�มีส่วยต�อลั�กัค า- ผู้� ท#าบ�ญชิแลัะผู้� ส่อบบ�ญชิต�อผู้� ว�าจ าง

3. ร�บประก�นคำวิามร�บผ�ดชอบส(วินบ�คำคำลติ(อบ�คำคำลอ-�น มีลั�กัษณะคลั ายๆกั�บกัารประกั�น 2 อย�างแรกั แต�จะเน นถึ%งเฉพาะส่�วนต�วบ5คคลัเป�นส่#าค�ญ เชิ�น เอาประกั�นขึ้�บรถึยนต�ไปลัะเมี�ด้กั�อให เกั�ด้ความีเส่ยหายแกั�บ5คคลัอ'�น

หล�กกฎหมายเร-�องประก�นภั�ยคำ%าจุ�นมาติรา 887 บ�ญญ�ต�ว�า อ�นว�าประกั�นภั�ยค#.าจ5นน�.น ค'อ“

ส่�ญญาประกั�นภั�ยซึ่%�งผู้� ร �บประกั�นภั�ยตกัลังว�าจะใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนในนามีขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ย เพ'�อความีว�นาศภั�ยอ�นเกั�ด้ขึ้%.นแกั�บ5คคลัอกัคนหน%�ง แลัะซึ่%�งผู้� เอาประกั�นภั�ยจะต องร�บผู้�ด้ชิอบ

บ5คคลัผู้� ต องเส่ยหายชิอบท�จะได้ ร�บค�าส่�นไหมีทด้แทนตามีท�ตนควรจะได้ น�.นจากัผู้� ร �บประกั�นภั�ยโด้ยตรง แต�ค�าส่�นไหมีทด้แทนเชิ�นว�าน.หาอาจจะค�ด้เกั�นไปกัว�าจ#านวนอ�นผู้� ร �บประกั�นภั�ยจะพ%งต องใชิ ตามีส่�ญญาน�.นได้ ไมี� ในคด้ระหว�างบ5คคลัผู้� ต องเส่ยหายกั�บผู้� ร �บประกั�นภั�ยน�.น ท�านให ผู้� ต องเส่ยหายเรยกัต�วผู้� เอาประกั�นภั�ยเขึ้ ามีาในคด้ด้ วย

อน%�ง ผู้� ร �บประกั�นภั�ยน�.นแมี จะได้ ส่�งค�าส่�นไหมีทด้แทนให แกั�ผู้� เอาประกั�นภั�ยแลั วกั6ย�งหาหลั5ด้พ นจากัความีร�บผู้�ด้ต�อบ5คคลัผู้� ต องเส่ยหายน�.นไมี� เว นแต�ตนจะพ�ส่�จน�ได้ ว�าค�าส่�นไหมีทด้แทนน�.นผู้� เอาประกั�นภั�ยได้ ใชิ ให แกั�ผู้� ต องเส่ยหายแลั ว ”

62

62

Page 64: 61001

ได้ กัลั�าวมีาแลั วว�า ส่�ญญาประกั�นภั�ยค#.าจ5นเป�นส่�ญญาประกั�นว�นาศภั�ยอย�างหน%�ง ฉะน�.นบทบ�ญญ�ต�ต�างๆซึ่%�งว�าด้ วยหลั�กัท��วไป หร'อเกั�ยวด้ วยว�นาศภั�ยต องน#ามีาใชิ ด้ วย

ข้"อส�งเกติเก��ยวิก�บประก�นภั�ยคำ%าจุ�น

1. กัารพ�จารณาปDญหาเร'�องประกั�นภั�ยค#.าจ5น ขึ้�.นแรกัควรพ�จารณาจากัต�วผู้� เอาประกั�นภั�ยเส่ยกั�อนว�าผู้� เอาประกั�นภั�ยมีความีร�บผู้�ด้ตามีกัฎีหมีายต�อบ5คคลัภัายนอกัหร'อไมี� ถึ าผู้� เอาประกั�นภั�ยไมี�ต องร�บผู้�ด้ ผู้� ร �บประกั�นภั�ยกั6ไมี�ต องร�บผู้�ด้ไปด้ วย

คำาพิ�พิากษาฎ�กาท�� 5/2527 ห าง ศ. เป�นค��ส่�ญญาเอาประกั�นภั�ยรถึยนต�ไว กั�บจ#าเลัยท� 2 โด้ยมีจ#าเลัยท� 1 ผู้� เชิ�าซึ่'.อรถึด้�งกัลั�าวจากัห าง ศ. เป�นผู้� ออกัเบ.ยประกั�นภั�ยตามีขึ้ อตกัลังในส่�ญญาเชิ�าซึ่'.อ จ#าเลัยท� 1 จ%งหาใชิ�ผู้� เอาประกั�นภั�ยตามีความีหมีายขึ้องมีาตรา 862

แห�งประมีวลักัฎีหมีายแพ�งแลัะพาณ�ชิย�อ�นจะท#าให จ#าเลัยท� 2 ต องร�บผู้�ด้ชิด้ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนร�วมีกั�บจ#าเลัยท� 1 ตามีมีาตรา 887 ไมี�

คำาพิ�พิากษาฎ�กาท�� 2343/2527 รถึยนต�ค�นเกั�ด้เหต5เป�นขึ้องจ#าเลัยท� 3 ขึ้ายให แกั�จ#าเลัยท� 2 โด้ยว�ธีผู้�อนชิ#าระราคา โด้ยมีขึ้ อตกัลังให จ#าเลัยท� 3 ท#าประกั�นภั�ยเกั�ยวกั�บรถึยนต�ค�นน.ในกัารเส่�ยงภั�ยท5กัประเภัทโด้ยจ#าเลัยท� 2 เป�นผู้� ออกัเง�นเบ.ยประกั�นภั�ยในกัารเอาประกั�นภั�ยด้�งกัลั�าว ขึ้ณะเกั�ด้เหต5จ#าเลัยท� 2 ผู้� ซึ่'.อย�งชิ#าระราคาไมี�หมีด้ กัรรมีส่�ทธี�Hย�งเป�นขึ้องจ#าเลัยท� 3 อย�� จ#าเลัยท� 3 น#ามีาครอบครอง แลัะใชิ ส่อยโด้ยให จ#าเลัยท� 1 ซึ่%�งเป�นลั�กัจ างขึ้�บไปในทางกัารท�จ างแลัะเกั�ด้เหต5ขึ้%.นเมี'�อจ#าเลัยท� 2 มี�ได้ เป�นค��ส่�ญญาเอาประกั�นภั�ยตามีกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยกั�บจ#าเลัยท� 4 แลัะจ#าเลัยท� 3 ไมี�ต องร�บผู้�ด้ใชิ ค�าเส่ยหายแกั�โจทกั� จ#าเลัยท� 4 ไมี�ต องร�บผู้�ด้ต�อโจทกั�ด้ วย

ฎ�กาท�� 4044/2548 จ#าเลัยท�1 เป�นพน�กังานส่วนป@าไมี�มีหน าท�ขึ้�บรถึ แลัะไมี�มีส่�ทธี�น#ารถึยนต�ขึ้องจ#าเลัยท� 2 ออกัไปใชิ กัารท� ป. ชิาวบ านซึ่%�งมี�ใชิ�คนงานหร'อลั�กัจ างขึ้องจ#าเลัยท�2 มีาขึ้อความีชิ�วย

63

63

Page 65: 61001

เหลั'อจากัจ#าเลัยท�1 เน'�องจากัมีอากัารท องร�วงขึ้อให น#าต�วส่�งโรงพยาบาลั จ#าเลัยท�1 จ%งขึ้�บรถึยนต�บรรท5กัท�ใชิ ในกั�จกัารขึ้องจ#าเลัยท� 2

ไปส่�ง ป. โด้ยไมี�ได้ ร�บอน5ญาตจากัผู้� บ�งค�บบ�ญชิาแลั วไปเกั�ด้เหต5ชินกั�บรถึบรรท5กัค�นท�โจทกั�ร�บประกั�นภั�ยไว โด้ยได้ ร�บความีเส่ยหาย เป�นเร'�องท�จ#าเลัยท� 1 กัระท#าไปโด้ยความีเอ'.อเฟF. อส่�วนต�วขึ้องจ#าเลัยท� 1

เอง หาใชิ�เป�นกัารกัระท#าไปในทางกัารท�จ างขึ้องจ#าเลัยท� 2 ไมี� จ#าเลัยท�2 ซึ่%�งเป�นผู้� เอาประกั�นภั�ยไมี�ต องร�บผู้�ด้ แลัะจ#าเลัยท� 3 ซึ่%�งเป�นผู้� ร �บประกั�นภั�ยจ%งไมี�ต องร�บผู้�ด้เชิ�นเด้ยวกั�น

ฎ.4813/2547 ตามีกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ย ท�บร�ษ�ท น.

จ#าเลัยท� 3 ออกัให แกั�จ#าเลัยท� 2 ผู้� เอาประกั�นภั�ยมีขึ้ อตกัลังว�า “

บร�ษ�ทจะถึ'อว�าบ5คคลัใด้ซึ่%�งขึ้�บขึ้�รถึยนต�โด้ยได้ ร�บความีย�นยอมีจากัผู้� เอาประกั�นภั�ยเส่มี'อนหน%�งเป�นผู้� เอาประกั�นภั�ยเอง ซึ่%�งแมี ขึ้ อตกัลังด้�ง”

กัลั�าวจะแตกัต�างกั�บ ป.พ.พ. มีาตรา 887 ซึ่%�งผู้� ร �บประกั�นภั�ยตามีส่�ญญาประกั�นภั�ยค#.าจ5นตกัลังจะใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนในนามีผู้� เอาประกั�นภั�ย เพ'�อความีว�นาศภั�ยอ�นเกั�ด้ขึ้%.นแกั�บ5คคลัอกัคนหน%�งแลัะซึ่%�งผู้� เอาประกั�นภั�ยจะต องร�บผู้�ด้ชิอบกั6ตามี แต�บทบ�ญญ�ต�ด้�งกัลั�าวมี�ใชิ�กัฎีหมีายอ�นเกั�ยวกั�บความีส่งบเรยบร อยหร'อศลัธีรรมีอ�นด้ขึ้องประชิาชิน จ%งไมี�เป�นโมีฆีะ แลัะใชิ บ�งค�บได้ ตามีกัฎีหมีาย แมี ว�าจ#าเลัยท� 2 ซึ่%�งเป�นผู้� เอาประกั�นภั�ยจะไมี�ต องร�วมีร�บผู้�ด้กั�บจ#าเลัยท� 1 ซึ่%�งเป�นผู้� ขึ้�บขึ้�รถึยนต�ต�อโจทกั� แต�จ#าเลัยท� 1 ขึ้�บรถึยนต�ท�เอาประกั�นภั�ยชินกั�บรถึขึ้องโจทกั�โด้ยลัะเมี�ด้ ซึ่%�งจ#าเลัยท� 2 ให จ#าเลัยท� 1 ขึ้�บรถึยนต�แลัะน��งมีาในรถึยนต�ด้ วย จ%งฟDงว�าจ#าเลัยท� 1 ได้ ร�บความีย�นยอมีขึ้องจ#าเลัยท� 2 ให ขึ้�บรถึยนต�ท�เอาประกั�นภั�ย จ%งต องถึ'อเส่มี'อนว�าจ#าเลัยท� 1 เป�นเส่มี'อนผู้� เอาประกั�นภั�ยตามีขึ้ อตกัลังในกัรมีธีรรมี� เมี'�อจ#าเลัยท� 1 เป�นผู้� ขึ้�บรถึยนต�แลัะท#าลัะเมี�ด้เอง จ#าเลัยท�3 ซึ่%�งเป�นผู้� ร �บประกั�นภั�ยค#.าจ5นจ%งต องร�บผู้�ด้ร�วมีกั�บจ#าเลัยท� 1 ต�อโจทกั�ด้ วย

ฎ. 563/2538 กัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยมีขึ้ อความีว�า บร�ษ�ทจะถึ'อว�าบ5คคลัใด้ซึ่%�งขึ้�บขึ้�รถึยนต�โด้ยได้ ร�บความีย�นยอมีจากัผู้� เอาประกั�น

64

64

Page 66: 61001

ภั�ยเส่มี'อนหน%�งเป�นผู้� เอาประกั�นภั�ยเอง เมี'�อจ#าเลัยท� 2 น#ารถึยนต�บรรท5กัซึ่%�งจ#าเลัยท� 3 ร�บประกั�นภั�ยไว ไปใชิ โด้ยให จ#าเลัยท� 1 ลั�กัจ างขึ้องตนเป�นคนขึ้�บ แลั วเกั�ด้เหต5ลัะเมี�ด้ขึ้%.น ต องถึ'อว�าจ#าเลัยท� 1 ขึ้�บรถึโด้ยความีย�นยอมีขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ยเอง จ#าเลัยท� 3 จ%งต องร�บผู้�ด้ในฐานะผู้� ร �บประกั�นภั�ย แลัะหาเป�นกัารขึ้�ด้กั�บ ป.พ.พ. มีาตรา 887

วรรคหน%�งไมี�ฎ�กาท�� 1564/2538 ส่�ญญาประกั�นภั�ยค#.าจ5นค'อส่�ญญาซึ่%�ง

ผู้� ร �บประกั�นภั�ยจะต องร�บผู้�ด้ในความีว�นาศภั�ยท�เกั�ด้ขึ้%.นต�อบ5คคลัภัายนอกัต�อเมี'�อผู้� เอาประกั�นภั�ยต องร�บผู้�ด้ชิอบ เมี'�อโจทกั�ไมี�ได้ เป�นค��ส่�ญญากั�บจ#าเลัย แลัะไมี�ปรากัฏิว�าโจทกั�มีน�ต�ส่�มีพ�นธี�อ�นใด้กั�บผู้� เอาประกั�นภั�ยในอ�นท�ผู้� เอาประกั�นภั�ยต องร�บผู้�ด้ในกัารกัระท#าลัะเมี�ด้ขึ้องโจทกั�ต�อบ5คคลัภัายนอกั โจทกั�จ%งไมี�มีอ#านาจฟ<องให จ#าเลัยชิด้ใชิ เง�นท�โจทกั�จ�ายเป�นค�าเส่ยหายให แกั�บ5คคลัภัายนอกัค'นได้

ข้"อส�งเกติ เร'�องน. น. เป�นเจ าขึ้องแลัะเป�นผู้� เอาประกั�นภั�ยรถึยนต�ไว กั�บจ#าเลัย โจทกั�ขึ้�บรถึยนต�ค�นด้�งกัลั�าวไปโด้ยความีย�นยอมีขึ้อง น. โด้ยประมีาทชิน ส่. ได้ ร�บอ�นตรายส่าห�ส่ โจทกั�ได้ ชิด้ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนให แกั� ส่. ไปแลั วมีาฟ<องให จ#าเลัยร�บผู้�ด้ในฐานะผู้� ร �บประกั�นภั�ยค#.าจ5น ศาลัฎีกัาว�น�จฉ�ยว�าส่�ญญาประกั�นภั�ยค#.าจ5น ผู้� ร �บประกั�นภั�ยจะต องร�บผู้�ด้ในว�นาศภั�ยกั6ต�อเมี'�อผู้� เอาประกั�นภั�ยต องร�บผู้�ด้ แต�คด้น.โจทกั�เป�นผู้� กัระท#าลัะเมี�ด้แต�ผู้� เด้ยวแลัะโจทกั�กั6ไมี�ใชิ�ผู้� เอาประกั�นภั�ยไว กั�บจ#าเลัย ตามีกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยในขึ้ อท�ว�า การ“คำ�"มคำรองผ4"ข้�บข้�� บร�ษ�ทจุะถ-อวิ(าบ�คำคำลใดซื่2�งข้�บข้��รถยนติ.โดยได"ร�บคำวิามย�นยอมจุากผ4"เอาประก�นภั�ย เสม-อนหน2�งผ4"เอาประก�นภั�ยเอง” น�.น หมีายความีว�า นอกัจากัผู้� ร �บประกั�นภั�ยจะร�บผู้�ด้ในกัรณท�ผู้� เอาประกั�นภั�ยกัระท#าลัะเมี�ด้ต�อผู้� อ'�นแลั วผู้� ร �บประกั�นภั�ยย�งยอมีร�บผู้�ด้ในกัรณผู้� เอาประกั�นภั�ยมี�ได้ เป�นผู้� กัระท#าลัะเมี�ด้แต�ผู้� อ'�นเป�นผู้� กัระท#าลัะเมี�ด้ โด้ยผู้� น� .นได้ ขึ้�บรถึยนต�ค�นท�เอาประกั�นภั�ยไว โด้ยความีย�นยอมีขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ยเท�าน�.น หาได้ หมีายความีถึ%งให ส่�ทธี�แกั�โจทกั�ส่วมี

65

65

Page 67: 61001

ส่�ทธี�ขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ยไมี� เมี'�อโจทกั�ไมี�ได้ เป�นค��ส่�ญญากั�บจ#าเลัย แลัะขึ้ อเท6จจร�งกั6ไมี�ปรากัฏิว�าโจทกั�มีน�ต�ส่�มีพ�นธี�อ�นใด้กั�บผู้� เอาประกั�นภั�ย ในอ�นท�ผู้� เอาประกั�นภั�ยต องร�บผู้�ด้ในกัารกัระท#าลัะเมี�ด้ขึ้องโจทกั� โจทกั�จ%งไมี�มีน�ต�ส่�มีพ�นธี�กั�บจ#าเลัย ไมี�มีอ#านาจฟ<องให จ#าเลัยร�บผู้�ด้ชิด้ใชิ เง�นท�โจทกั�จ�ายเป�นค�าเส่ยหายให แกั� ส่. ผู้� เส่ยหายค'นได้ ...

- หลั�กัท�ว�าผู้� เอาประกั�นภั�ยไมี�ต องร�บผู้�ด้ ผู้� ร �บประกั�นภั�ยค#.าจ5นกั6ไมี�ต องร�บผู้�ด้ มีความีหมีายรวมีถึ%งว�า ผู้� เอาประกั�นภั�ยไมี�ต องร�บผู้�ด้เพราะคด้ท�บ5คคลัภัายนอกัฟ<องผู้� เอาประกั�นภั�ยน�.นขึ้าด้อาย5ความี หมีายความีว�าเมี'�อผู้� เอาประกั�นภั�ยได้ ร�บประโยชิน�จากัคด้ขึ้าด้อาย5ความี ผู้� ร �บประกั�นภั�ยกั6ได้ ประโยชิน�ด้ วย

คำาพิ�พิากษาฎ�กาท�� 1795/2523 จ#าเลัยร�วมีเป�นผู้� ประกั�นภั�ยค#.าจ5นรถึยนต� จ#าเลัยท� 3 ซึ่%�งชินรถึโจทกั� กัารท�โจทกั�ฟ<องหร'อขึ้อให ศาลัเรยกัจ#าเลัยร�วมีเขึ้ ามีาในคด้เพ'�อใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนน�.นไมี�ใชิ�ฟ<องในมี�ลัหน.ลัะเมี�ด้ แต�ฟ<องโด้ยอาศ�ยมี�ลัหน.ตามีส่�ญญาเพ'�อประโยชิน�แกั�โจทกั�ซึ่%�งเป�นคนภัายนอกัตามีส่�ญญาประกั�นภั�ยจ%งมีอาย5ความี 2 ป> น�บแต�ว�นเกั�ด้ว�นาศภั�ย ตามีประมีวลักัฎีหมีายแพ�งแลัะพาณ�ชิย� มีาตรา 882 วรรคแรกั จะน#าอาย5ความี 1 ป> ตามีมีาตรา 448 วรรคแรกั บ�งค�บไมี�ได้

เมี'�อจ#าเลัยท� 3 ผู้� เอาประกั�นภั�ยรถึยนต�ค�นเกั�ด้เหต5ไมี�ต องร�บผู้�ด้ในผู้ลัแห�งลัะเมี�ด้ เน'�องจากัฟ<องโจทกั�ขึ้าด้อาย5ความีเรยกัร องจากัจ#าเลัยท� 3 แลั ว จ#าเลัยร�วมีซึ่%�งเป�นผู้� ร �บประกั�นภั�ยกั6ไมี�ต องร�บผู้�ด้ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนให โจทกั� ตามีประมีวลักัฎีหมีายแพ�งแลัะพาณ�ชิย� มีาตรา 887

ข้"อส�งเกติ บ5คคลัภัายนอกัฟ<องผู้� ร �บประกั�นภั�ยค#.าจ5นให ร�บผู้�ด้ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนน�.นเป�นกัารฟ<องโด้ยอาศ�ยมี�ลัหน.ตามีส่�ญญาประกั�นภั�ยมี�ใชิ�ฟ<องโด้ยอาศ�ยมี�ลัหน.ลัะเมี�ด้ ผู้� ร �บประกั�นภั�ยจ%งยกัอาย5ความีลัะเมี�ด้ขึ้%.นอ างไมี�ได้

66

66

Page 68: 61001

- แต�ถึ%งแมี ผู้� ร �บประกั�นภั�ยจะยกัอาย5ความีลัะเมี�ด้ขึ้%.นอ างไมี�ได้ กั6ตามี แต�ผู้� ร �บประกั�นภั�ยกั6อาจอ างได้ ว�า ผู้� เอาประกั�นภั�ยหลั5ด้พ นความีร�บผู้�ด้เพราะคด้ท�บ5คคลัภัายนอกัฟ<องผู้� เอาประกั�นภั�ยน�.นขึ้าด้อาย5ความีลัะเมี�ด้แลั ว เมี'�อผู้� เอาประกั�นภั�ยหลั5ด้พ นความีร�บผู้�ด้ ผู้� ร �บประกั�นภั�ยกั6ย�อมีหลั5ด้พ นความีร�บผู้�ด้ไปด้ วย

- ผู้� ร �บประกั�นภั�ยค#.าจ5น มีความีผู้�กัพ�นท�จะต องร�บผู้�ด้ชิด้ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนตามีส่�ญญาไมี�ใชิ�ผู้� ท#าลัะเมี�ด้หร'อต องร�วมีร�บผู้�ด้กั�บผู้� ลัะเมี�ด้ ด้�งน�.นบ5คคลัภัายนอกัจะค�ด้ด้อกัเบ.ยน�บแต�ว�นท�ท#าลัะเมี�ด้มี�ได้

ฎ. 4015/2548 จ#าเลัยท� 3 เป�นผู้� ร �บประกั�นภั�ยค#.าจ5น มีความีผู้�กัพ�นท�จะต องร�บผู้�ด้ชิด้ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนเพ'�อความีว�นาศภั�ยอ�นเกั�ด้ขึ้%.นตามีเง'�อนไขึ้ท�ระบ5ไว ในกัรมีธีรรมี�ไมี�ใชิ�ผู้� ท#าลัะเมี�ด้หร'อต องร�วมีร�บผู้�ด้กั�บผู้� ลัะเมี�ด้ โด้ยมี�ได้ ระบ5ให จ#าเลัยท�3 ร�วมีร�บผู้�ด้เชิ�นเด้ยวกั�บผู้� ท#าลัะเมี�ด้ จ#าเลัยท� 3 จ%งไมี�ต องร�บผู้�ด้ในด้อกัเบ.ยน�บแต�ว�นท�ท#าลัะเมี�ด้ประกัอบกั�บหน.หร'อค�าส่�นไหมีทด้แทนตามีส่�ญญาประกั�นภั�ยค#.าจ5นมี�ได้ กั#าหนด้เวลัาชิ#าระหน.ไว ตามีว�นแห�งปฏิ�ท�น แลัะโจทกั�มี�ได้ ทวงถึามีให จ#าเลัยท� 3 ชิ#าระหน. ย�งถึ'อไมี�ได้ ว�าจ#าเลัยท� 3 ตกัเป�นผู้� ผู้�ด้น�ด้มีากั�อนท�โจทกั�จะน#าคด้มีาฟ<องจ#าเลัยท� 3 จ%งต องร�บผ�ดชดใช"ดอกเบ�%ยติ�%งแติ(วิ�นฟ้;องเป'นติ"นไป

- มีปDญหาว�า กัารท�ผู้� เส่ยหายฟ<องผู้� ร �บประกั�นภั�ยค#.าจ5นน�.น ต องทวงถึามีกั�อนหร'อไมี� ค#าตอบค'อว�าถึ าเป�นกัรณลัะเมี�ด้ฟ<องได้ ท�นทไมี�ต องทวงถึามีกั�อน (ฎีกัาท� 1961/2517)

- มาติรา 887 วิรรคำ 2 บ�ญญ�ต�ว�า บ5คคลัผู้� ต องเส่ยหาย“

ชิอบท�จะได้ ร�บค�าส่�นไหมีทด้แทนตามีท�ตนควรจะได้ น�.นจากัผู้� ร �บประกั�นภั�ยได้ โด้ยตรง...” ฉะน�.นจ%งฟ<องผู้� ร �บประกั�นภั�ยได้ โด้ยไมี�ต องฟ<องผู้� เอาประกั�นภั�ยด้ วย แต�จะฟ<องท�.งส่องคนกั6ได้ ( ฎีกัาท� 1968/2523)

- ส่�วนผู้� เอาประกั�นภั�ยกั6ส่ามีารถึฟ<องผู้� ร �บประกั�นภั�ยได้ ในฐานะเป�นค��ส่�ญญา แต�ต องเป�นกัารฟ<องให ชิ#าระหน.แกั�ผู้� เส่ยหายไมี�ใชิ�ฟ<อง

67

67

Page 69: 61001

ให ชิ#าระหน.แกั�ตนเพ'�อน#าไปชิ#าระหน.ให แกั�ผู้� เส่ยหาย ( ฎีกัาท� 1726/2520 )

ตามีมีาตรา 887 วรรคส่อง ให ส่�ทธี�แกั�บ5คคลัภัายนอกัท�ได้ ร�บความีเส่ยหายชิอบท�จะได้ ร�บค�าส่�นไหมีทด้แทนจากัผู้� ร �บประกั�นภั�ยโด้ยตรง บ5คคลัภัายนอกัจ%งฟ<องผู้� ร �บประกั�นภั�ยให ร�บผู้�ด้ตามีกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยได้ แต�อย�างไรกั6ตามี ผู้� เอาประกั�นภั�ยกั6มีอ#านาจฟ<องให ผู้� ร �บประกั�นภั�ยร�บผู้�ด้ตามีกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยได้ แมี ผู้� เอาประกั�นภั�ยจะย�งไมี�ได้ ชิ#าระค�าเส่ยหายให แกั�บ5คคลัภัายนอกัหร'อบ5คคลัภัายนอกัไมี�ได้ เรยกัร องเอาแกั�ผู้� ร �บประกั�นภั�ย

ฎ�กาท�� 7584/2544 โจทกั�ฟ<องเรยกัค�าส่�นไหมีทด้แทนตามีกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยในกัรณท�โจทกั�จะต องร�บผู้�ด้เพ'�อความีเส่ยหายต�อบ5คคลัภัายนอกัอ�นเกั�ด้จากักัารใชิ รถึยนต�ท�โจทกั�เอาประกั�นภั�ยไว ความีร�บผู้�ด้ต�อโจทกั�ท�มีต�อ มี. จ%งได้ เกั�ด้ขึ้%.นต�.งแต�รถึยนต�ขึ้องโจทกั�พ5 �งตกัจากัส่ะพานลังบนหลั�งคาบ าน มี. โจทกั�จ%งมีส่�ทธี�เรยกัร องเอาค�าส่�นไหมีทด้แทนในนามีขึ้องโจทกั�จากัจ#าเลัยซึ่%�งเป�นผู้� ร �บประกั�นภั�ยค#.าจ5นได้ ตามี ป.พ.พ. มีาตรา 887 แมี โจทกั�จะย�งไมี�ชิ#าระค�าส่�นไหมีทด้แทนให แกั� มี. เพราะกัรณเชิ�นน.ไมี�ใชิ�เร'�องกัารร�บชิ�วงส่�ทธี�

ฎ�กาท�� 7222/2540 กัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยระหว�างโจทกั�กั�บจ#าเลัยระบ5ว�า ในระหว�างระยะเวลัาประกั�นภั�ย จ#าเลัยจะใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนในนามีขึ้องโจทกั�ซึ่%�งเป�นผู้� เอาประกั�นภั�ยเพ'�อความีเส่ยหายต�อทร�พย�ส่�นขึ้องบ5คคลัภัายนอกั เมี'�อเจ าขึ้องรถึยนต�ท�ถึ�กัรถึโจทกั�ชิน ได้ ฟ<องเรยกัค�าเส่ยหายจากัโจทกั�จนได้ มีกัารท#าส่�ญญาประนประนอมียอมีความีโด้ยยอมีชิ#าระเง�นให แลัะโจทกั�ถึ�กับ�งค�บคด้แลั ว โจทกั�จ%งชิอบท�จะใชิ ส่�ทธี�เรยกัร องตามีกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยได้ แมี โจทกั�จะย�งไมี�ได้ ชิ#าระค�าเส่ยหายให แกั�บ5คคลัภัายนอกั หร'อบ5คคลัภัายนอกัมี�ได้ เขึ้ ามีาเรยกัร องต�อจ#าเลัยกั6ตามี หาท#าให ส่�ทธี�เรยกัร องขึ้องโจทกั�ตามีกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยเปลั�ยนแปลังไปแต�อย�างใด้ไมี�

68

68

Page 70: 61001

มีขึ้ อควรส่�งเกัตอกัประกัารหน%�งว�า หากัผู้� เอาประกั�นภั�ยได้ ท#าส�ญญาประน�ประนอมยอมคำวิามก�บบ�คำคำลภัายนอก ถึ%งแมี ผู้� ร �บประกั�นภั�ยมี�ได้ ร� เห6นกั�บกัารท#าส่�ญญาประนประนอมีน�.นกั6มี�ได้ หมีายความีว�าผู้� ร �บประกั�นภั�ยหลั5ด้พ นความีผู้�ด้ ผู้� ร �บประกั�นภั�ยค#.าจ5นย�งคงต องร�บผู้�ด้ต�อบ5คคลัภัายนอกัอย��แต�ไมี�เกั�นจ#านวนเง�นตามีส่�ญญาประนประนอมียอมีความีน�.น

คำาพิ�พิากษาฎ�กาท�� 3444/2527 ส่�ญญาประนประนอมียอมีความีระหว�างโจทกั�แลัะจ#าเลัยท� 2 ค��กัรณมีเจตนามี5�งหมีายท�จะระง�บขึ้ อพ�พาทท�จ#าเลัยท� 2 มีหน าท�จะต องร�บผู้�ด้ใชิ ค�าเส่ยหายร�วมีกั�บจ#าเลัยท� 1 ในฐานะท�เป�นนายจ างขึ้องจ#าเลัยท� 1 ซึ่%�งได้ กัระท#ากัารลัะเมี�ด้ต�อโจทกั�ในทางกัารท�จ าง จ%งมีผู้ลัให ส่�ทธี�เรยกัร องขึ้องโจทกั�ท�มีต�อจ#าเลัยท� 2 ในมี�ลัลัะเมี�ด้ระง�บส่�.นไป โด้ยโจทกั�ได้ ส่�ทธี�เรยกัร องใหมี�ตามีส่�ญญาประนประนอมียอมีความี เมี'�อส่�ญญาประนประนอมียอมีความีน�.น จ#าเลัยท� 3 มี�ได้ ร�วมีลังชิ'�อด้ วย จ#าเลัยท� 3 ในฐานะผู้� ร �บประกั�นภั�ยจ%งย�งต องร�บผู้�ด้ตามีกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยต�อโจทกั� จนกัว�าโจทกั�จะได้ ร�บค�าเส่ยหายจากัจ#าเลัยท� 2 ผู้� เอาประกั�นภั�ยครบถึ วนตามีส่�ญญาประนประนอมียอมีความี

โจทกั�แลัะจ#าเลัยท� 2 ตกัลังประนประนอมียอมีความีกั�นโด้ยโจทกั�ยอมีร�บค�าเส่ยหายเพยง 17,500 บาท จ#าเลัยท� 3 ผู้� ร �บประกั�นภั�ยค#.าจ5นซึ่%�งจะต องร�บผู้�ด้ต�อเมี'�อจ#าเลัยท� 2 ผู้� เอาประกั�นภั�ยจะต องร�บผู้�ด้ชิอบ ย�อมีได้ ร�บประโยชิน�จากัส่�ญญาประนประนอมียอมีความีด้�งกัลั�าวด้ วย จ#าเลัยท� 3 จ%งต องร�วมีร�บผู้�ด้ใชิ ค�าเส่ยหายให โจทกั� 17,500 บาท

ข้"อส�งเกติ กัรณตามีค#าพ�พากัษาฎีกัาด้�งกัลั�าวเป�นเร'�องผู้� เอาประกั�นภั�ยในฐานะนายจ างไปท#าส่�ญญาประนประนอมียอมีความีกั�บบ5คคลัภัายนอกั ผู้� ร �บประกั�นภั�ยค#.าจ5นไมี�หลั5ด้พ นความีร�บผู้�ด้ เพราะผู้� เอาประกั�นภั�ยย�งคงต องร�บผู้�ด้ต�อบ5คคลัภัายนอกัอย��ตามีส่�ญญาประนประนอมียอมีความี

69

69

Page 71: 61001

- แต�ถึ าหากักัรณเป�นว�า ต�วผู้� เอาประกั�นภั�ยเป�นนายจ างมี�ได้ ท#าส่�ญญาประนประนอมียอมีความีกั�บบ5คคลัภัายนอกัแต�ลั�กัจ างขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ยซึ่%�งเป�นผู้� ท#าลัะเมี�ด้น�.นได้ ท#าส่�ญญาประน ประนอมียอมีความีกั�บบ5คคลัภัายนอกั เชิ�นน. ผู้� เอาประกั�นภั�ยซึ่%�งเป�นนายจ างน�.นหลั5ด้พ นความีร�บผู้�ด้ เพราะหน.ลัะเมี�ด้ท�นายจ างจะต องร�บผู้�ด้ร�วมีกั�บลั�กัจ างได้ ระง�บไปโด้ยส่�ญญาประนประนอมียอมีความีน�.นแลั ว ผู้� ร �บประกั�นภั�ยค#.าจ5นกั6หลั5ด้พ นความีร�บผู้�ด้ด้ วย

คำาพิ�พิากษาท�� 2478/2526 จ#าเลัยท� 1 เป�นลั�กัจ างแลัะต�วแทนขึ้องจ#าเลัยท� 2 ซึ่%�งเป�นเจ าขึ้องรถึ ได้ ขึ้�บรถึขึ้องจ#าเลัยท� 2

โด้ยประมีาทชินรถึขึ้องโจทกั�เส่ยหาย แลั วจ#าเลัยท� 1 ท#าส่�ญญาประนประนอมียอมีความี กั�บโจทกั�ระบ5ว�าจ#าเลัยท� 1 ยอมีใชิ ค�าเส่ยหายแกั�โจทกั� แลัะไมี�มีหน�งส่'อแส่ด้งกัารต�.งจ#าเลัยท� 1 เป�นต�วแทนขึ้องจ#าเลัยท� 2 แมี จ#าเลัยท� 2 จะลังลัายมี'อชิ'�อในส่�ญญาประนประนอมียอมีความีกั6ลังในฐานะเป�นพยานเจ าขึ้องรถึ ส่�ญญาน�.นจ%งไมี�ผู้�กัพ�นจ#าเลัยท� 2

เมี'�อโจทกั�กั�บจ#าเลัยท� 1 ท#าส่�ญญาประนประนอมียอมีความีระง�บขึ้ อพ�พาทอ�นเป�นเหต�ให มี�ลัหน.ลัะเมี�ด้ระง�บส่�.นไป แลัะโจทกั�ได้ ส่�ทธี�ใหมี�ตามีส่�ญญา ความีร�บผู้�ด้ขึ้องจ#าเลัยท� 2 ในฐานะนายจ างแลัะต�วกัารเพ'�อกัารกัระท#าลัะเมี�ด้ขึ้องจ#าเลัยท� 1 ตามีประมีวลักัฎีหมีายแพ�งแลัะพาณ�ชิย� มีาตรา 425 แลัะ 427 ย�อมีระง�บไป เมี'�อจ#าเลัยท� 2 ผู้� เอาประกั�นไมี�ต องร�บผู้�ด้ตามีกัฎีหมีาย จ#าเลัยท� 3 ซึ่%�งเป�นผู้� ร �บประกั�นภั�ยจ%งไมี�ต องร�บผู้�ด้ต�อโจทกั�

2. ค�าส่�นไหมีทด้แทนท�บ5คคลัภัายนอกัจะเรยกัร องได้ น�.น ได้ แกั�ค�าส่�นไหมีทด้แทนท�ส่ามีารถึค#านวณเป�นต�วเง�นได้ แต�จะเรยกัได้ ไมี�เกั�นจ#านวนเง�นท�เอาประกั�นภั�ยไว

คำาพิ�พิากษาฎ�กาท�� 1874/2526 ค�าเส่'�อมีราคาขึ้องรถึโจทกั� แลัะค�าเชิ�ารถึซึ่%�งโจทกั�ต องเชิ�ามีาในระหว�างซึ่�อมีรถึ ถึ'อได้ ว�าเป�นความี

70

70

Page 72: 61001

เส่ยหายท�มีต�อทร�พย�ส่�นขึ้องบ5คคลัภัายนอกัอ5บ�ต�เหต5อ�นเกั�ด้จากักัารใชิ รถึ ด้�งน�.น จ#าเลัยผู้� ร �บประกั�นภั�ยต องร�บผู้�ด้ใชิ ค�าเส่'�อมีราคาแลัะค�าเชิ�ารถึให โจทกั�

คำาพิ�พิากษาฎ�กาท�� 444-445 / 2524 เง'�อนไขึ้ในกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยมีว�า จ#าเลัยท� 3 ยอมีใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนเพ'�อความีเส่ยหายต�อทร�พย�ส่�นขึ้องบ5คคลัภัายนอกั ฉะน�.นค�าขึ้าด้ประโยชิน� แลัะค�าเส่'�อมีราคารถึยนต�ท�โจทกั�ต องเส่ยหายน�.นย�อมีรวมีอย��ในความีเส่ยหายต�อทร�พย�ส่�นท�โจทกั�ได้ ร�บ จ#าเลัยท� 3 จะอ างว�าไมี�ต องร�บผู้�ด้หาได้ ไมี�

คำาพิ�พิากษาฎ�กาท�� 19 / 2523 จ#าเลัยท� 1 ขึ้�บรถึจ�กัรยานยนต�ท�โจทกั�เชิ�าซึ่'.อมีาเส่ยหายจนไมี�ส่ามีารถึซึ่�อมีแซึ่มีให กัลั�บค'นด้ได้ แมี โจทกั�ชิ#าระราคาค�าเชิ�าซึ่'.อย�งไมี�ครบ โจทกั�ย�อมีเป�นผู้� เส่ยหาย แลัะต องถึ'อว�าจ#าเลัยท� 1 ได้ ท#าลัะเมี�ด้โด้ยตรงต�อโจทกั� โจทกั�ฟ<องเรยกัค�าส่�นไหมีทด้แทนจากัจ#าเลัยท� 1 แลัะจ#าเลัยท� 2 ผู้� ร �บประกั�นภั�ยค#.าจ5นได้ เต6มีราคารถึจ�กัรยานยนต�

คำาพิ�พิากษาฎ�กาท�� 2381/2522 ตามีขึ้ อส่�ญญาในกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ย จ#าเลัยตกัลังจะจ�ายเง�นค�าชิด้ใชิ เพ'�อความีร�บผู้�ด้ตามีกัฎีหมีายท�จะต องชิด้ใชิ ค�าทด้แทนเมี'�อมีรณกัรรมี หร'อบาด้เจ6บขึ้องบ5คคลัใด้อ�นเกั�ด้แต�รถึยนต�ค�นท�เอาประกั�นภั�ย เว นแต�มีรณกัรรมีหร'อบาด้เจ6บน�.นเกั�ด้แกั�ลั�กัจ างหร'อบ5คคลัผู้� อย��ในบ5คคลัขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ย เมี'�อ พ. เป�นผู้� อาศ�ยน��งมีาในรถึค�นท�เอาประกั�นภั�ย แต�มี�ได้ เป�นผู้� ร �วมีคร�วเร'อนหร'อลั�กัจ างขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ย คงเป�นเพยงเพ'�อนขึ้องบ5ตรผู้� เอาประกั�นภั�ยเท�าน�.น เมี'�อรถึค�นท�จ#าเลัยร�บประกั�นภั�ยเกั�ด้ชินกั�บรถึค�นอ'�นเป�นเหต5ให พ.ถึ%งแกั�ความีตาย ผู้� ต องเส่ยหายจ%งชิอบท�จะได้ ร�บค�าส่�นไหมีทด้แทนจากัจ#าเลัยโด้ยตรง ตามีประมีวลักัฎีหมีายแพ�งแลัะพาณ�ชิย� มีาตรา 887 วรรค 2

ข้"อส�งเกติ กัารประกั�นภั�ยค#.าจ5น ผู้� ร �บประกั�นภั�ยมี�ใชิ�เพยงร�บผู้�ด้ในความีเส่ยหายอ�นเกั�ด้แกั�ทร�พย�ส่�นขึ้องบ5คคลัภัายนอกัเท�าน�.น แต�

71

71

Page 73: 61001

ย�งร�บผู้�ด้รวมีไปถึ%งความีเส่ยหายอ�นเกั�ด้แกั�ชิว�ตหร'อเน'.อต�วขึ้องบ5คคลัภัายนอกัด้ วย

3. ความีร�บผู้�ด้ขึ้องผู้� ร �บประกั�นภั�ยค#.าจ5นอย��ในบ�งค�บขึ้อง มีาตรา 879 ด้ วย ฉะน�.นถึ าผู้� เอาประกั�นภั�ยได้ กั�อว�นาศภั�ยขึ้%.นด้ วยความีท5จร�ตหร'อประมีาทเลั�นเลั�ออย�างร ายแรงแลั ว ผู้� ร �บประกั�นภั�ยกั6ไมี�ต องร�บผู้�ด้

4. ในคด้ระหว�างผู้� เส่ยหายกั�บผู้� ร �บประกั�นภั�ยค#.าจ5น ผู้� เส่ยหายต องเรยกัผู้� เอาประกั�นภั�ยเขึ้ ามีาในคด้ด้ วย มี�ฉะน�.นไมี�อาจเรยกัส่�วนท�ขึ้าด้จากัผู้� เอาประกั�นภั�ยได้

มาติรา 888 บ�ญญ�ต�ว�า ถึ าค�าส่�นไหมีทด้แทนอ�นผู้� ร �บประกั�น“

ภั�ยได้ ใชิ ไปโด้ยค#าพ�พากัษาน�.น ย�งไมี�ค5 มีว�นาศภั�ยเต6มีจ#านวนไซึ่ร ท�านว�าผู้� เอาประกั�นภั�ยกั6ย�งคงต องร�บใชิ จ#านวนท�ย�งขึ้าด้ เว นไว แต�บ5คคลัผู้� ต องเส่ยหายจะได้ ลัะเลัยไมี�เรยกัเอาต�วผู้� เอาประกั�นภั�ยเขึ้ ามีาส่��คด้ด้ วยด้�งกัลั�าวไว ในมีาตรากั�อน”

เมี'�อมีความีเส่ยหายเกั�ด้ขึ้%.นแกั�บ5คคลัภัายนอกัเน'�องมีาจากักัารกัระท#าขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ย บ5คคลัภัายนอกัผู้� เส่ยหายมีส่�ทธี�เลั'อกัฟ<องผู้� ร �บประกั�นภั�ย ผู้� เอาประกั�นภั�ย หร'อท�.งค��กั6ได้ หากผ4"เส�ยหายเล-อกฟ้;องผ4"เอาประก�นภั�ย ผู้� เส่ยหายจะเรยกัผู้� ร �บประกั�นภั�ยเขึ้ ามีาในคด้ด้ วยหร'อไมี�กั6ได้ ไมี�มีกัฎีหมีายบ�งค�บไว แติ(ถ"าเล-อกฟ้;องผ4"ร�บประก�นภั�ยคำ%าจุ�น กัฎีหมีายกั#าหนด้ให เรยกัต�วผู้� เอาประกั�นภั�ยเขึ้ ามีาในคด้ด้ วยเพ'�อจะได้ ว�ากัลั�าวให เส่ร6จส่�.นไปในคราวเด้ยวกั�น หากัไมี�เรยกัผู้� เอาประกั�นภั�ยเขึ้ าในคด้ ผู้� เส่ยหายน�.นกั6ไมี�มีส่�ทธี�เรยกัเอาส่�วนท�ขึ้าด้จากัผู้� เอาประกั�นภั�ยอกั

คำาพิ�พิากษาฎ�กาท�� 1675/2516 กัารท�ผู้� เส่ยหายลัะเลัยไมี�เรยกัต�วผู้� เอาประกั�นภั�ยเขึ้ ามีาในคด้ท�ฟ<องให ผู้� ร �บประกั�นภั�ยใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนตามีท�กัฎีหมีายประมีวลัแพ�งแลัะพาณ�ชิย� มีาตรา 887

วรรค 2 บ�ญญ�ต�ไว มีผู้ลัเพยงท#าให ผู้� ต องเส่ยหายไมี�อาจเรยกัค�าส่�นไหมีทด้แทน ส่�วนท�ย�งขึ้าด้จากัผู้� เอาประกั�นภั�ยได้ เท�าน�.น หามีผู้ลัถึ%ง

72

72

Page 74: 61001

กั�บท#าให ผู้� เอาประกั�นภั�ยไมี�ต องร�บผู้�ด้ต�อผู้� เส่ยหาย แลัะท#าให ผู้� ร �บประกั�นภั�ยหลั5ด้พ นความีร�บผู้�ด้ไปด้ วยไมี�

5. ผู้� ร �บประกั�นภั�ยค#.าจ5นต องร�บผู้�ด้ต�อบ5คคลัภัายนอกัผู้� เส่ยหายถึ%งแมี ว�าผู้� เอาประกั�นซึ่%�งเป�นค��ส่�ญญาปฏิ�บ�ต�ผ�ดเง-�อนไข้ในกรมธรรม.ประก�นภั�ย ผู้� ร �บประกั�นภั�ยกั6จะยกัเหต5น.ขึ้%.นอ างเพ'�อปฏิ�เส่ธีความีร�บผู้�ด้ต�อบ5คคลัภัายนอกัหาได้ ไมี�

คำาพิ�พิากษาฎ�กาท��1182/2526 โจทกั�เป�นบ5คคลัภัายนอกัซึ่%�งมีส่�ทธี�ได้ ร�บประโยชิน�ตามีส่�ญญาประกั�นภั�ยค#.าจ5นซึ่%�งท#าขึ้%.นระหว�างจ#าเลัยท� 2 ผู้� เอาประกั�นภั�ยกั�บจ#าเลัยท� 3 ผู้� ร �บประกั�น หากัจ#าเลัยท� 2

มี�ได้ ปฏิ�บ�ติ�ติามเง-�อนไข้ในกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ย เป�นเหต5ให จ#าเลัยท� 3

ได้ ร�บความีเส่ยหายประกัารใด้ กั6ชิอบท�จ#าเลัยท� 3 ผู้� ร �บประกั�นภั�ยจะว�ากัลั�าวเอาแกั�จ#าเลัยท� 2 ผู้� เป�นค��ส่�ญญาจะอ างมีาเป�นเหต5ปฏิ�เส่ธีความีร�บผู้�ด้ต�อโจทกั�หาได้ ไมี�

ข้"อส�งเกติ บางกัรณกัารไมี�ปฏิ�บ�ต�ตามีเง'�อนไขึ้ในกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ย ผู้� ร �บประกั�นภั�ยไมี�มีส่�ทธี�ปฏิ�เส่ธีความีร�บผู้�ด้ตามีกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยได้ แต�ในกัรณท�ผู้� ร �บประกั�นภั�ยมีส่�ทธี�ปฏิ�เส่ธีความีร�บผู้�ด้ตามีกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยแลั ว บ5คคลัภัายนอกัย�อมีไมี�มีส่�ทธี�เรยกัค�าส่�นไหมีทด้แทนได้ หากัส่�ญญาประกั�นภั�ยค#.าจ5นมีข้"อยกเวิ"นคำวิามร�บผ�ดติ(อบ�คำคำลภัายนอกติามกรมธรรม. ขึ้ อยกัเว นน�.นย�อมีใชิ กั�บบ5คคลัภัายนอกัด้ วย เว นแต�ขึ้ อยกัเว นน�.นจะขึ้�ด้ต�อกัฎีหมีาย

ฎ�กาท�� 168/2532 โจทกั�ฟ<องจ#าเลัยท�3 ให ร�บผู้�ด้ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนแกั�โจทกั�ร�วมีกั�บจ#าเลัยท�1 แลัะจ#าเลัยท� 2 โด้ยอาศ�ยมี�ลัหน.ตามีส่�ญญาประกั�นภั�ยค#.าจ5นระหว�างจ#าเลัยท� 2 กั�บท� 3 ความีร�บผู้�ด้ขึ้องจ#าเลัยท� 3 ผู้� ร �บประกั�นภั�ยท�มีแกั�โจทกั� จ%งต องเป�นไปตามีท�ระบ5ไว ในส่�ญญาด้�งกัลั�าว ฉะน�.น จ#าเลัยท� 3 ย�อมียกัขึ้ อยกัเว นความีร�บผู้�ด้ต�อบ5คคลัภัายนอกัตามีส่�ญญาขึ้%.นต�อส่� กั�บโจทกั�ได้ เว นแต�ขึ้ อยกัเว นน�.นจะขึ้�ด้ต�อกัฎีหมีาย

73

73

Page 75: 61001

ขึ้ อยกัเว นความีร�บผู้�ด้ต�อบ5คคลัภัายนอกัตามีกัรมีธีรรมี� กั#าหนด้ว�าจ#าเลัยท� 3 ไมี�ต องร�บผู้�ด้กัรณกัารใชิ รถึยนต�ตามีท�ระบ5 ค'อห ามีร�บจ างหร'อให เชิ�าเท�าน�.น ไมี�ขึ้�ด้ต�อกัฎีหมีาย เพราะเป�นเพยงเง'�อนไขึ้ท�กั#าหนด้ไว เพ'�อไมี�ให จ#าเลัยท� 2 ผู้� เอาประกั�นภั�ยรถึยนต�ค�นเกั�ด้เหต5ไปร�บจ างหร'อให เชิ�า ซึ่%�งเป�นกัารใชิ มีากักัว�ากัารใชิ บรรท5กัส่�วนบ5คคลั อ�นจะท#าให จ#าเลัยท� 3 ต องเส่�ยงภั�ยมีากัขึ้%.น ขึ้ อยกัเว นความีร�บผู้�ด้ต�อบ5คคลัภัายนอกัด้�งกัลั�าวจ%งใชิ บ�งค�บได้

6. เกั�ยวกั�บกัารร�บชิ�วงส่�ทธี� ผู้� ร �บประกั�นภั�ยค#.าจ5นจะอ างมีาตรา 880 มีาใชิ เพ'�อไลั�เบ.ยเอากั�บผู้� เอาประกั�นภั�ยได้ หร'อไมี� ตอบได้ ว�า ไมี�ได้ เพราะมีาตรา 880 เป�นเร'�องความีผู้�ด้เกั�ด้ขึ้%.นโด้ยบ5คคลัภัายนอกัแต�ประกั�นภั�ยค#.าจ5นเป�นเร'�องผู้� เอาประกั�นภั�ยซึ่%�งเป�นบ5คคลัในส่�ญญา มี�ใชิ�บ5คคลัภัายนอกักัระท#าความีผู้�ด้ ฉะน�.นโด้ยหลั�กัเบ'.องต นแลั ว ร�บชิ�วงส่�ทธี�ไมี�ได้

แต�ผู้� ร �บประกั�นภั�ยค#.าจ5นอาจร�บส่�ทธี�ได้ ในบางกัรณ เชิ�น ลั�กัจ างขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ยไปกั�อลัะเมี�ด้ต�อบ5คคลัภัายนอกัเป�นเหต5ให ผู้� เอาประกั�นในฐานะนายจ างต องร�วมีร�บผู้�ด้ด้ วย ด้�งน. ด้�งน.เมี'�อผู้� ร �บประกั�นภั�ยใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนให กั�บบ5คคลัภัายนอกัแลั วกั6อาจร�บชิ�วงส่�ทธี�ตามี มีาตรา 880 ไปไลั�เบ.ยเอากั�บลั�กัจ างได้ ท�.งน.เพราะเป�นความีผู้�ด้ท�เกั�ด้โด้ยลั�กัจ างขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ยซึ่%�งถึ'อว�าเป�นบ5คคลัภัายนอกัส่�ญญา

- มีปDญหาว�า ถึ าบ5คคลัภัายนอกัผู้� เส่ยหายได้ เอาประกั�นว�นาศภั�ยธีรรมีด้าทร�พย�ส่�นท�เส่ยหายน�.นไว ด้ วย เมี'�อผู้� ร �บประกั�นภั�ยค#.าจ5นใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนให กั�บบ5คคลัภัายนอกัแลั ว ผู้� ร �บประกั�นภั�ยค#.าจ5นจะเขึ้ าร�บชิ�วงส่�ทธี�ขึ้องบ5คคลัภัายนอกัไปฟ<องเรยกัร องเอาจากัผู้� ร �บประกั�นภั�ยทร�พย�ส่�นขึ้องบ5คคลัภัายนอกัไว โด้ยอ างหลั�กักัารร�บชิ�วงส่�ทธี�ตามีมีาตรา 227 จะได้ หร'อไมี� เห6นว�าผู้� ร �บประกั�นภั�ยค#.าจ5นจะร�บชิ�วงส่�ทธี�เชิ�นน�.นไมี�ได้ เพราะมีาตรา 227 เป�นเร'�องลั�กัหน.เมี'�อได้ ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนให แกั�เจ าหน.แลั วจ%งร�บชิ�วงส่�ทธี�ขึ้องเจ าหน.ไปเรยกัร องเอากั�บ

74

74

Page 76: 61001

บ5คคลัท�ส่ามี แต�กัรณประกั�นภั�ยค#.าจ5นผู้� ร �บประกั�นภั�ยค#.าจ5นมี�ใชิ�ลั�กัหน.ขึ้องผู้� เส่ยหาย กัารท�ผู้� ร �บประกั�นภั�ยค#.าจ5นจ�ายค�าส่�นไหมีทด้แทนให กั�บผู้� เส่ยหายเป�นกัารกัระท#าแทนผู้� เอาประกั�นภั�ยมี�ใชิ�กัระท#าในฐานะลั�กัหน. อกัท�.งส่�ญญาประกั�นภั�ยค#.าจ5นมี�ใชิ�ส่�ญญาเพ'�อประโยชิน�ขึ้องบ5คคลัภัายนอกัอ�นจะท#าให บ5คคลัภัายนอกัเป�นเจ าหน.ผู้� ร �บประกั�นภั�ยได้ ด้�งน�.นผู้� ร �บประกั�นจ%งไมี�อาจร�บชิ�วงส่�ทธี�โด้ยอาศ�ยมีาตรา 227 ได้

ติ�วิอย(าง ด้#าได้ ท#าส่�ญญาประกั�นภั�ยค#.าจ5นอ�นเกั�ด้จากัรถึยนต�ขึ้องตนไว กั�บบร�ษ�ท A แด้งได้ ท#าส่�ญญาประกั�นว�นาศภั�ยธีรรมีด้าในความีเส่ยหายอ�นเกั�ด้ขึ้%.นกั�บรถึยนต�ขึ้องตนไว กั�บบร�ษ�ท B ต�อมีาด้#าขึ้�บรถึโด้ยประมีาทเลั�นเลั�อชินรถึขึ้องแด้งเส่ยหาย ด้�งน.แด้งจะเรยกัค�าเส่ยหายจากัใครได้ บ าง

ติอบ แด้งมีส่�ทธี�เรยกัค�าเส่ยหายจากัด้#าในฐานะลัะเมี�ด้ หร'อเรยกัค�าเส่ยหายจากั A ในฐานะผู้� ร �บประกั�นภั�ยค#.าจ5น ตามีมีาตรา 887 หร'อเรยกัค�าเส่ยหายจากั B ในฐานะผู้� ร �บประกั�นว�นาศภั�ยตามี มีาตรา 877 แต�แด้งกั6มีส่�ทธี�ได้ ร�บค�าส่�นไหมีทด้แทนไมี�เกั�นท�เส่ยหายจร�ง

- ส่มีมี5ต�ว�า แด้งใชิ ส่�ทธี�เรยกัค�าเส่ยหายจากั B ตามีมีาตรา 877 เมี'�อ B จ�ายค�าส่�นไหมีทด้แทนแลั ว กั6ส่ามีารถึเขึ้ าร�บชิ�วงส่�ทธี�ขึ้องแด้งไปเรยกัเอาจากัด้#าได้ ตามีมีาตรา 880 แต�ด้#าได้ เอาประกั�นภั�ยค#.าจ5นไว กั�บ A ด้�งน�.น B จ%งร�บชิ�วงส่�ทธี�ขึ้องแด้งฟ<องเรยกัค�าเส่ยหายจากั A โด้ยตรงตามีมีาตรา 887

- ส่มีมี5ต�ว�า แด้งใชิ ส่�ทธี�เรยกัค�าเส่ยหายจากั A โด้ยตรงตามีมีาตรา 877 เมี'�อ A จ�ายค�าส่�นไหมีทด้แทนแลั ว A จะอ างมีาตรา 227 เพ'�อเขึ้ าร�บชิ�วงส่�ทธี�ขึ้องแด้งไปเรยกัค�าเส่ยหายจากั B ไมี�ได้ เพราะ A ไมี�ใชิ�ลั�กัหน.แด้ง แต� A ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนให แด้งในฐานะเป�นผู้� จ�ายในนามีขึ้องขึ้องด้#าต�างหากั อกัท�.งส่�ญญาระหว�าง A กั�บด้#า กั6มี�ใชิ�ส่�ญญาเพ'�อประโยชิน�ขึ้องบ5คคลัภัายนอกัอ�นจะท#าให แด้งเป�นเจ าหน. A ได้ ด้�งน�.น จ%งไมี�อาจร�บชิ�วงส่�ทธี�ขึ้องแด้งไปไลั�เบ.ยเอากั�บ B ได้

75

75

Page 77: 61001

A มีทางเด้ยวค'อเขึ้ าร�บชิ�วงส่�ทธี�ขึ้องด้#าไปไลั�เบ.ยเอากั�บลั�กัจ างขึ้องด้#า หากักัรณตามีต�วอย�างขึ้ างต นเป�นเร'�องลั�กัจ างขึ้องด้#าไปท#าลัะเมี�ด้ต�อแด้ง

7. กัารประกั�นภั�ยต�อ (Re-Insurance) 2 ซึ่%�งผู้� ร �บประกั�นว�นาศภั�ยธีรรมีด้า หร'อประกั�นภั�ยค#.าจ5นกั6ตามี หลั�งจากัท�ได้ ร�บประกั�นภั�ยลั�กัค าเอาไว แลั ว อาจเอาความีร�บผู้�ด้ตามีส่�ญญาท�ตนได้ ท#าไว แลั วน�.นไปเอาประกั�นภั�ยกั�บผู้� ร �บประกั�นภั�ยรายอ'�นอกัได้ กัรณด้�งกัลั�าวน.เรยกัได้ ว�าเป�นกัารประกั�นภั�ยต�อ ( Re-Insurance ) ซึ่%�งถึ'อว�าเป�นกัารประกั�นภั�ยค#.าจ5นเหมี'อนกั�น3

อาย�คำวิามประก�นวิ�นาศภั�ย (มาติรา 882)

ในกัรณท�บ5คคลัภัายนอกัฟ<องให ผู้� ร �บประกั�นภั�ยค#.าจ5นร�บผู้�ด้ตามีกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ย มีอาย5ความี 2 ป> ตามีมีาตรา 882 จะน#าอาย5ความีลัะเมี�ด้ตามีมีาตรา 448 มีาบ�งค�บใชิ ไมี�ได้ ด้�ฎีกัา 4479/2533, 2904/2535

ฎ�กาท�� 4479/2533 โจทกั�ฟ<องขึ้อให จ#าเลัยในฐานะผู้� ร �บประกั�นภั�ยค#.าจ5นร�บผู้�ด้ชิด้ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนตามีกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยไมี�ได้ ฟ<องให ร�บผู้�ด้ในฐานะผู้� ท#าลัะเมี�ด้ จ#าเลัยจะยกัอาย5ความีเร'�องลัะเมี�ด้ตามี ป.พ.พ.มีาตรา 448 มีาปฏิ�เส่ธีความีร�บผู้�ด้ไมี�ได้ เมี'�อความีร�บผู้�ด้ขึ้องจ#าเลัยเกั�ด้ขึ้%.นตามีส่�ญญาประกั�นภั�ย แลัะมีลั�กัษณะ2 เร'�องกัารประกั�นภั�ยต�อน.จะเป�นประกั�นภั�ยค#.าจ5นหร'อไมี�น�.น ท�านอาจารย�จ�ตต� ต�งศภั�ท�ย� ได้ กัลั�าว

ไว ในค#าอธี�บายกัฎีหมีายลั�กัษณะประกั�นภั�ยขึ้องท�านหน า 106 แลัะอาจารย�ส่�มีฤทธี� ร�ตนด้ารา ได้ กัลั�าวไว ในค#าอธี�บายกัฎีหมีายลั�กัษณะประกั�นภั�ยขึ้องท�านหน า 207 ว�าเป�นประกั�นภั�ยค#.าจ5น แต�ในต�างประเทศน�กักัฎีหมีายบางท�านไมี�ถึ'อเป�นประกั�นภั�ยค#.าจ5น แต�เป�นประกั�นว�นาศภั�ยธีรรมีด้าอย�างหน%�งเท�าน�.น3 น�กักัฎีหมีายบางท�านให ความีเห6นเพ��มีเต�มีว�า กัารประกั�นภั�ยต�อเป�นกัารประกั�นภั�ยความีร�บผู้�ด้

ขึ้องผู้� ร �บประกั�นภั�ยคนแรกัไปย�งผู้� ร �บประกั�นภั�ยคนอ'�น กัารประกั�นภั�ยค#.าจ5นเป�นกัารประกั�นภั�ยความีร�บผู้�ด้อย�างหน%�งซึ่%�งมีบทบ�ญญ�ต�พ�เศษให ผู้� เส่ยหายฟ<องผู้� ร �บประกั�นภั�ยโด้ยตรงได้ แต�กัารประกั�นภั�ยบางชิน�ด้ไมี�มีบทบ�ญญ�ต�เชิ�นน.

76

76

Page 78: 61001

เป�นกัารประกั�นว�นาศภั�ยตามีบทบ�ญญ�ต�ใน ป.พ.พ. ลั�กัษณะ 20

หมีวด้ 2 จ%งต องน#าอาย5ความีตามีท�บ�ญญ�ต�ไว ในมีาตรา 882 วรรคแรกั ซึ่%�งมีกั#าหนด้ 2 ป> น�บแต�ว�นเกั�ด้ว�นาศภั�ยมีาปร�บแกั�คด้

ฎ�กาท�� 2904/2535 กัารฟ<องให ผู้� ร �บประกั�นภั�ยค#.าจ5นร�บผู้�ด้มีอาย5ความี 2 ป> น�บแต�ว�นว�นาศภั�ยตามี ป.พ.พ.มีาตรา 882 วรรคแรกั หาใชิ�น#าอาย5ความีในมี�ลัลัะเมี�ด้ตามี ป.พ.พ. มีาตรา 448 มีาใชิ ไมี� ( มีฎีกัาท� 6-8/2532, 3524/2532 ว�น�จฉ�ยท#านองเด้ยวกั�น )

ด้�งน�.นหากัผู้� ได้ ร�บความีเส่ยหายฟ<องท�.งผู้� กัระท#าลัะเมี�ด้แลัะฟ<องผู้� ร �บประกั�นภั�ยมีาด้ วยกั�น อาย5ความีท�จะบ�งค�บในแต�ลัะคนย�อมีไมี�เท�ากั�น โด้ยอาย5ความีฟ<องผู้� ท#าลัะเมี�ด้ ( รวมีท�.งนายจ าง ต�วกัาร ฯลัฯ ) มีกั#าหนด้ 1 ป> น�บแต�ว�นท�ผู้� ต องเส่ยหายร� ถึ%งกัารลัะเมี�ด้แลัะร� ต�วผู้� จะพ%งต องชิด้ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนตามี ป.พ.พ. มีาตรา 448 วรรคหน%�ง ส่�วนอาย5ความีฟ<องผู้� ร �บประกั�นภั�ยมีกั#าหนด้ 2 ป> ตามีมีาตรา 882 ด้�ฎีกัาท� 8533/2542 (ประชิ5มีใหญ�)

ฎ�กาท�� 8533/2542 (ประช�มใหญ() จ#าเลัยท�1 ต องร�บผู้�ด้ชิด้ใชิ ค�าเส่ยหายในมี�ลัลัะเมี�ด้ในฐานะเจ าขึ้องผู้� ครอบครอง นายจ าง ต�วกัาร วาน ใชิ ผู้� ขึ้�บขึ้�แลัะผู้� ควบค5มี ซึ่%�งมีอาย5ความี 1 ป> น�บแต�ว�นท�ผู้� ต องเส่ยหายร� ถึ%งกัารลัะเมี�ด้แลัะร� ต�วผู้� จะพ%งชิด้ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนตามี ป.พ.พ.มีาตรา 448 วรรคหน%�ง ส่�วนจ#าเลัยท�2 ต องร�บผู้�ด้ชิด้ใชิ ค�าเส่ยหายตามีส่�ญญาประกั�นว�นาศภั�ยซึ่%�งมีอาย5ความี 2 ป> น�บแต�ว�นว�นาศภั�ยตามีมีาตรา 882 วรรคหน%�ง แส่ด้งว�าอาย5ความีฟ<องจ#าเลัยท�.งส่องส่ามีารถึแยกัออกัจากักั�นได้ อกัท�.ง ป.พ.พ. มีาตรา 295

บ�ญญ�ต�ให อาย5ความีเป�นค5ณหร'อเป�นโทษเฉพาะแกั�ลั�กัหน.คนน�.น ฉะน�.น กัารฟ<องให จ#าเลัยท�1 ร�บผู้�ด้ในมี�ลัลัะเมี�ด้จ%งขึ้าด้อาย5ความี 1 ป> ย�อมีเป�นค5ณเฉพาะจ#าเลัยท� 1 ไมี�เกั�ยวขึ้ องกั�บกัารให จ#าเลัยท� 2 ร�บ

77

77

Page 79: 61001

ผู้�ด้ตามีส่�ญญาประกั�นว�นาศภั�ยซึ่%�งมีอาย5ความี 2 ป> น�บแต�ว�นว�นาศภั�ย

ข้"อส�งเกติ อาย5ความีตามีมีาตรา 882 เป�นอาย5ความีฟ<องผู้� ร �บประกั�นภั�ยให ร�บผู้�ด้ในค�าส่�นไหมีทด้แทนเพราะความีร�บผู้�ด้ขึ้องผู้� ร �บประกั�นภั�ยเกั�ด้ขึ้%.นตามีส่�ญญาประกั�นภั�ย แต�ในกัรณท�ผู้� ร �บประกั�นภั�ยเขึ้ าร�บชิ�วงส่�ทธี�ขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ยไปฟ<องไลั�เบ.ยเอากั�บผู้� ท#าลัะเมี�ด้ตามีมีาตรา 880 น�.น ไมี�อย��ในบ�งค�บอาย5ความี 2 ป> ตามีมีาตรา 882

หากัแต�ถึ'อหลั�กัตามีกัฎีหมีายกัารร�บชิ�วงส่�ทธี�ท�ว�าผู้� ร �บชิ�วงส่�ทธี�เชิ�นเด้ยวกั�บผู้� เอาประกั�นท�ตนร�บชิ�วงส่�ทธี�มีา ด้�งน�.นผู้� ร �บประกั�นภั�ยต องฟ<องผู้� ท#าลัะเมี�ด้ภัายในอาย5ความีตามีมีาตรา 448 เชิ�นเด้ยวกั�บส่�ทธี�ขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ย ด้�ฎีกัาท� 2339/2533, 5813/2539, 2138/2534, 2425/2538

ฎ�กาท�� 2339/2533 โจทกั�เขึ้ าร�บชิ�วงส่�ทธี�ขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ย ส่�ทธี�ขึ้องโจทกั�จ%งต องถึ�กัจ#ากั�ด้ไมี�เกั�นส่�ทธี�ท�.งหลัายบรรด้าผู้� ท�เอาประกั�นภั�ยมีอย��โด้ยมี�ลัหน. เมี'�อผู้� เอาประกั�นภั�ยร� ต�วผู้� จะพ%งต องใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนในกัารกัระท#าลัะเมี�ด้ต�.งแต�ว�นท� 14 ส่�งหาคมี 2523

แลั วโจทกั�มีาฟ<องให จ#าเลัยร�บผู้�ด้ในมี�ลัลัะเมี�ด้เมี'�อว�นท� 28 ต5ลัาคมี 2524 เกั�นกั#าหนด้ 1 ป> คด้โจทกั�จ%งขึ้าด้อาย5ความี

ฎ�กาท�� 626/2536 ผู้� ต องเส่ยหายจากักัารกัระท#าลัะเมี�ด้ส่ามีารถึฟ<องให จ#าเลัยซึ่%�งเป�นผู้� ร �บประกั�นภั�ยขึ้องผู้� กัระท#าลัะเมี�ด้ชิด้ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนได้ โด้ยตรงตามี ป.พ.พ.มีาตรา 887 เมี'�อโจทกั�ซึ่%�งเป�นผู้� ร �บประกั�นภั�ยขึ้องผู้� ต องเส่ยหายเขึ้ าชิด้ใชิ ค�าเส่ยหายให แกั�ผู้� ต องเส่ยหายแลั ว ย�อมีเขึ้ าร�บชิ�วงส่�ทธี�จากัผู้� ต องเส่ยหายฟ<องเรยกัร องค�าส่�นไหมีทด้แทนจากัจ#าเลัยได้ ในนามีขึ้องโจทกั�เองตามี ป.พ.พ.มีาตรา 226 แลัะ 880 แลัะกัรณเชิ�นน.เป�นกัารฟ<องโด้ยอาศ�ยมี�ลัหน.ตามีส่�ญญาประกั�นภั�ยค#.าจ5น ต องใชิ อาย5ความีตามี ป.พ.พ.มีาตรา 882

78

78

Page 80: 61001

ค'อ 2 ป> น�บแต�ว�นว�นาศภั�ย จะน#าอาย5ความีลัะเมี�ด้ตามีมีาตรา 448

มีาบ�งค�บไมี�ได้

กัรณท�ผู้� เอาประกั�นภั�ยไปตกัลังประนประนอมียอมีความีกั�บผู้� ท#าลัะเมี�ด้ แต�เมี'�อย�งไมี�มีกัารปฏิ�บ�ต�ตามีส่�ญญาประนประนอมียอมีความี ส่�ญญาประกั�นภั�ยย�งไมี�ระง�บ เมี'�อผู้� ร �บประกั�นภั�ยใชิ ค�าเส่ยหายให แกั�ผู้� เอาประกั�นภั�ยไปแลั ว ย�อมีร�บชิ�วงส่�ทธี�ขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ยไปฟ<องผู้� ท#าลัะเมี�ด้ตามีส่�ญญาประนประนอมียอมีความีได้ ซึ่%�งเป�นกัรณไมี�มีกัฎีหมีายกั#าหนด้เร'�องอาย5ความีไว โด้ยเฉพาะ จ%งมีอาย5ความี 10 ป> ด้�ฎีกัาท� 440/2540

ฎ�กาท�� 440/2540 จ#าเลัยขึ้�บรถึยนต�โด้ยประมีาทชินรถึยนต�ขึ้อง ส่. ท�โจทกั�ร�บประกั�นภั�ยไว โจทกั�จ%งต องร�บผู้�ด้ต�อ ส่. แมี ส่. จะท#าส่�ญญาประนประนอมียอมีความีกั�บจ#าเลัย ยอมีให จ#าเลัยซึ่�อมีรถึยนต�ขึ้อง ส่. ภัายหลั�งว�นท�กัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยครบกั#าหนด้แลั วกั6ตามี ส่�ทธี�ขึ้องโจทกั�ท�จะร�บชิ�วงส่�ทธี�ขึ้อง ส่. ผู้� เอาประกั�นภั�ยท�มีอย��แกั�จ#าเลัยในกัารเรยกัค�าเส่ยหายเอาแกั�จ#าเลัยย�งคงมีอย�� หาได้ ส่�.นส่�ทธี�ไป เพราะบ�นท%กัขึ้ อตกัลังท�จ#าเลัยยอมีซึ่�อมีรถึยนต�ขึ้อง ส่. เป�นขึ้ อตกัลังท�ผู้�กัพ�นเฉพาะจ#าเลัยกั�บ ส่. เมี'�อจ#าเลัยย�งมี�ได้ ปฏิ�บ�ต�ตามีส่�ญญาหาได้ มีผู้ลัท#าให ส่�ญญาประกั�นภั�ยระหว�างโจทกั�กั�บ ส่. ส่�.นผู้ลัไปด้ วยไมี� ด้�งน�.น เมี'�อโจทกั�ได้ ชิด้ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แมีนให แกั� ส่. ผู้� เอาประกั�นภั�ยไปแลั ว โจทกั�ย�อมีอย��ในฐานะเป�นผู้� ร �บชิ�วงส่�ทธี�ขึ้อง ส่. ฟ<องไลั�เบ.ยเรยกัค�าเส่ยหายเอาแกั�จ#าเลัยได้ ตามี ป.พ.พ.มีาตรา 227

โจทกั�จ%งมีอ#านาจฟ<องจ#าเลัยโจทกั�ฟ<องเรยกัค�าเส่ยหายเอาแกั�จ#าเลัยในฐานะผู้� ร �บชิ�วงส่�ทธี�

ขึ้อง ส่. ผู้� เอาประกั�นภั�ยอ�นมีต�อจ#าเลัยตามีส่�ญญาประนประนอมียอมีความีท� ส่. ท#าไว กั�บจ#าเลัย มี�ได้ ฟ<องเรยกัเอาค�าส่�นไหมีทด้แทนเอาแกั�จ#าเลัยตามีส่�ญญาประกั�นภั�ย ส่�ทธี�เรยกัร องอ�นเกั�ด้จากัส่�ญญาประนประนอมียอมีความี ไมี�มีกัฎีหมีายบ�ญญ�ต�เร'�องอาย5ความีฟ<องร องไว โด้ยเฉพาะ จ%งต องอย��ภัายในบ�งค�บขึ้องมีาตรา 193/30 แห�ง

79

79

Page 81: 61001

ป.พ.พ. มีอาย5ความี 10 ป> น�บแต�ว�นท#าส่�ญญาประนประนอมียอมีความี

กัารฟ<องผู้� ร �บประกั�นภั�ยให ร�บผู้�ด้ตามีส่�ญญาประกั�นภั�ยภัายใน 2 ป> ตามีมีาตรา 882 น.รวมีถึ%งค��ความีในคด้ขึ้อให ศาลัออกัหมีายเรยกับร�ษ�ทประกั�นภั�ยให เขึ้ ามีาเป�นจ#าเลัยร�วมีตามี ป.ว�.พ.มีาตรา 57

(3) ด้ วย โด้ยต องขึ้อให ออกัหมีายเรยกับร�ษ�ทประกั�นภั�ยให เขึ้ ามีาในคด้ภัายใน 2 ป> น�บแต�ว�นท�เกั�ด้ว�นาศภั�ย (ฎีกัาท� 5783/2540)

มีขึ้ อส่�งเกัตอกัประกัารหน%�งค'อ อาย5ความีตามีมีาตรา 882 เป�นอาย5ความีในกัารเรยกัค�าส่�นไหมีทด้แทนในกัรณว�นาศภั�ย ถึ าเป�นกัารฟ<องเรยกัตามีส่�ญญาประกั�นชิว�ตจะน#าเอาอาย5ความีตามีมีาตรา 882

มีาใชิ บ�งค�บไมี�ได้ เมี'�อไมี�มีกัฎีหมีายบ�ญญ�ต�ไว โด้ยเฉพาะจ%งต องใชิ อาย5ความี 10 ป> ตามี ป.พ.พ. มีาตรา 193/30 (มีาตรา 164 เด้�มี) ด้�ฎีกัาท� 2306/2532

ฎ�กาท�� 2306/2532 กัารฟ<องเรยกัเง�นตามีส่�ญญาประกั�นชิว�ตมี�ได้ มีกัฎีหมีายกั#าหนด้อาย5ความีไว เป�นพ�เศษ จ%งต องใชิ อาย5ความีท��วไป มีกั#าหนด้ 10 ป> ตามี ป.พ.พ. มีาตรา 164

ป ร ะ ก� น ช� วิ� ติ

ส่�ญญาประกั�นชิว�ตเป�นส่�ญญาประกั�นภั�ยชิน�ด้หน%�ง เป�นส่�ญญาประเภัทผู้� ร �บประกั�นภั�ยตกัลังไว ว�าจะใชิ เง�นจ#านวนแน�นอนซึ่%�งกั#าหนด้ไว ลั�วงหน า หากัมีกัรณอย�างใด้อย�างหน%�งเกั�ด้ขึ้%.นตามีเง'�อนไขึ้ในส่�ญญาเมี'�อส่�ญญาประกั�นชิว�ตเป�นส่�ญญาประกั�นภั�ย บทบ�ญญ�ต�ใน

80

80

Page 82: 61001

หมีวด้ 1 ว�าด้ วยบทเบ6ด้เส่ร6จท��วไป ต�.งแต�มีาตรา 861 ถึ%งมีาตรา 867 จ%งต องน#ามีาใชิ กั�บส่�ญญาประกั�นชิว�ตด้ วย

1. ล�กษณีะข้องส�ญญาประก�นช�วิ�ติส่�ญญาประกั�นชิว�ตน�.นกั6ค'อ ส่�ญญาซึ่%�งบร�ษ�ทผู้� ร �บประกั�นตกัลัง

ว�าจะใชิ เง�นจ#านวนหน%�งให แกั�บ5คคลัอกัคนหน%�งซึ่%�งเรยกัว�า ผู้� เอาประกั�นหร'อผู้� ร �บประโยชิน� หร'อผู้� ส่'บส่�ทธี�ขึ้องเขึ้า โยมีเง'�อนไขึ้ว�า ผู้� เอาประกั�นชิว�ต หร'อผู้� ถึ�กัเอาประกั�นชิว�ตได้ ตายภัายในเวลัา หร'อมีชิว�ตอย��จนถึ%งเวลัาอ�นได้ กั#าหนด้ไว แลัะผู้� เอาประกั�นชิว�ตตกัลังจะส่�งเง�นซึ่%�งเรยกัว�า เบ.ยประกั�นภั�ยให กั�บบร�ษ�ทผู้� ร �บประกั�นชิว�ตภัายในเวลัาท�กั#าหนด้

ในกัารประกั�นชิว�ตตนเอง ผู้� เอาประกั�นอาจจะระบ5ให ตนเองเป�นผู้� ร �บเง�นในกัรณท�ตนมีชิว�ตอย��จนถึ%งเวลัาท�กั#าหนด้ไว หร'ออาจกั#าหนด้ให บ5คคลัอ'�นเป�นผู้� ร �บเง�นในกัรณตนเองตายภัายในเวลัาท�กั#าหนด้ในกัรมีธีรรมี�กั6ได้ เชิ�น ลั�กัหน.เอาประกั�นชิว�ตตนเอง แลั วระบ5ให เจ าหน.เป�นผู้� ร �บประกั�นชิว�ตน�.น

ส่�ญญาประกั�นอ5บ�ต�เหต5บางคร�.งอาจรวมีอย��ในส่�ญญาประกั�นชิว�ตเรยกัว�า ส่�ญญาประกั�นอ5บ�ต�เหต5 ส่�ญญาประเภัทน.ผู้� ร �บประกั�น“ ”

ตกัลังจะจ�ายเง�นให ตามีจ#านวนรายจ�ายจร�งท�ผู้� เอาประกั�นจะต องเส่ยในกัรณเกั�ด้อ5บ�ต�เหต5 แต�ไมี�เกั�นวงเง�นท�กั#าหนด้ไว เชิ�น จ�ายเป�นค�าร�กัษาพยาบาลัตามีรายจ�ายท�เป�นจร�งแต�ไมี�เกั�น 10,000 บาท ต�อคร�.ง เป�นต น ส่�ญญาประเภัทน. หากัมีเง'�อนไขึ้กั#าหนด้ไว ด้ วยว�า ถึ าผู้� เอาประกั�นได้ ร�บอ5บ�ต�เหต5ถึ%งชิว�ต ผู้� ร �บประกั�นจะจ�ายเง�นจ#านวนหน%�งให ขึ้ อกั#าหนด้ท�เป�นเง'�อนไขึ้ในส่�วนน.เป�นส่�ญญาประกั�นชิว�ต ( ด้�ค#าพ�พากัษาฎีกัาท� 2572/2525 แลัะท� 1769/2521 )

ส่�ญญาประกั�นชิว�ตเป�นส่�ญญาท�ไมี�ต องท#าตามีแบบ แต�ต องมีหลั�กัฐานเป�นหน�งส่'อ กัลั�าวค'อไมี�มีกัฎีหมีายบ�งค�บว�าจะต องท#าตามีแบบอย�างหน%�งอย�างใด้ ด้�งน�.นเพยงแต�ค��ส่�ญญามีค#าเส่นอแลัะค#าส่นองตรงตามีเจตนาซึ่%�งกั�นแลัะกั�นแลั วส่�ญญาประกั�นชิว�ตกั6เกั�ด้ขึ้%.น

81

81

Page 83: 61001

ได้ แลัะเป�นส่�ญญาท�ส่มีบ�รณ�ด้ วย แต�ถึ าจะต องถึ%งกั�บมีกัารฟ<องร องบ�งค�บคด้กั�นทางศาลัแลั ว กัฎีหมีายบ�งค�บว�า ต องมีหลั�กัฐานเป�นหน�งส่'ออย�างใด้อย�างหน%�ง ลังลัายมี'อชิ'�อฝ่@ายท�ต องร�บผู้�ด้ หร'อลัายมี'อชิ'�อต�วแทนขึ้องฝ่@ายน�.นเป�นส่#าค�ญจ%งจะฟ<องร องบ�งค�บคด้ได้

ส(วินได"เส�ยในการประก�นช�วิ�ติ

ผู้� มีส่�วนได้ เส่ยไมี�จ#าเป�นต องเป�นเจ าขึ้องกัรรมีส่�ทธี�Hเส่มีอไป แมี ไมี�ใชิ�เจ าขึ้องกั6อาจเอาประกั�นภั�ยได้ หากัว�ามีส่�วนได้ เส่ย ในท#านองเด้ยวกั�นส่�ญญาประกั�นชิว�ตกั6เด้�นตามีหลั�กัด้�งกัลั�าว แมี ไมี�ใชิ�ชิว�ตเรา เรากั6อาจเอาประกั�นได้ ถึ าหากัเรามีส่�วนได้ เส่ยเชิ�นส่ามีภัรรยาอาจเอาประกั�นชิว�ตขึ้องกั�นแลัะกั�นได้ บ�ด้า มีารด้า แลัะบ5ตรมีส่�วนได้ เส่ยซึ่%�งเส่ยซึ่%�งกั�นแลัะกั�นส่ามีารถึเอาประกั�นชิว�ตซึ่%�งกั�นแลัะกั�นได้

จะเห6นได้ ว�า ผู้� ท�อาจเอาประกั�นชิว�ตบ5คคลัอ'�นได้ น�.นกั6ต�อเมี'�อตนมีส่�วนเกั�ยวขึ้ องหร'อส่�มีพ�นธี�กั�บผู้� น� .นมีากัพอส่มีควร ซึ่%�งเป�นท�เขึ้ าใจว�าหากับ5คคลัผู้� เส่ยชิว�ตไปกั6จะท#าให ส่�ญเส่ยเด้'อด้ร อน หร'อตนเองต องร�บผู้�ด้บางประกัาร อาจกัลั�าวได้ ว�ากัารมีส่�วนได้ เส่ยในชิว�ตขึ้องผู้� ท�ตนจะเอาประกั�นถึ'อความีส่�มีพ�นธี�เป�นเกัณฑ์� บางท�านมีความีเห6นเจาะจงลังไปทเด้ยวว�า หากัความีส่�มีพ�นธี�ท�ผู้� เอาประกั�นชิว�ตมีต�อชิว�ตบ5คคลัท�ถึ�กัเอาประกั�นน�.น เป�นความีผู้�กัพ�นในลั�กัษณะเป�นส่�ทธี�หน าท�ต�อกั�นทางกัฎีหมีายแลั ว กั6ถึ'อว�าเป�นส่�วนได้ เส่ยท�จะเอาประกั�นชิว�ตบ5คคลัน�.นได้

ส่#าหร�บกัฎีหมีายไทยเรา ได้ ยอมีร�บให บ5คคลัด้�งต�อไปน.เป�นผู้� มีส่�วนได้ เส่ยส่ามีารถึเอาประกั�นชิว�ตได้ ค'อ

- ตนเองย�อมีมีส่�วนได้ เส่ยในชิว�ตตนเองเส่มีอ- ส่ามีภัรรยา- บ�ด้า มีารด้าแลัะบ5ตร

82

82

Page 84: 61001

- ค��หมี�.น อาจเอาประกั�นชิว�ตกั�นได้ เพราะมีความีผู้�กัพ�นตามีกัฎีหมีายต�อกั�นอย��

- ลั�กัจ าง อาจเอาประกั�นชิว�ตนายจ างซึ่%�งมีหน าท�จะต องชิ#าระค�าจ างได้ แลัะในท#านองเด้ยวกั�น นายจ างกั6มีส่�วนได้ เส่ยในชิว�ตขึ้องลั�กัจ างอาจเอาชิว�ตลั�กัจ างได้ ( ด้�ค#าพ�พากัษาฎีกัาท� 64/2526 )

- เจ าหน.มีส่�วนได้ เส่ยอาจเอาประกั�นชิว�ตลั�กัหน.ขึ้องตนได้ แต�ลั�กัหน.ไมี�มีส่�วนได้ เส่ยในชิว�ตขึ้องเจ าหน. จ%งไมี�อาจเอาประกั�นชิว�ตเจ าหน.ได้

ในกัารท#าส่�ญญาประกั�นชิว�ตตนเอง หากัมีบ5คคลัท� 3 ซึ่%�งไมี�มีส่�วนได้ เส่ยเป�นผู้� ต�ด้ต�อหร'อจ�ด้กัารให รวมีท�.งกัารจ�ายเง�นค�าเบ.ยประกั�นในนามีขึ้องผู้� เอาประกั�นชิว�ตเอง มีขึ้ อควรส่�งเกัตด้�งน.

1. หากัขึ้ อเท6จจร�งได้ ความีว�า บ5คคลัท�ส่ามีน�.นเพยงแต�ชิ�วยเหลั'อจ�ด้กัารให มีกัารท#าส่�ญญาประกั�นชิว�ต แลัะจ�ายเง�นค�าเบ.ยประกั�นชิว�ตให โด้ยในส่�ญญามี�ได้ ระบ5ว�าบ5คคลัท�ส่ามีน�.นเป�นผู้� ร �บประโยชิน� หร'อโด้ยพฤต�กัารณ�ไมี�อาจแส่ด้งได้ ว�าบ5คคลัท�ส่ามีจะได้ ร�บประโยชิน�จากัส่�ญญาประกั�นชิว�ตโด้ยกัารกัระท#าเชิ�นน�.น กัรณเชิ�นน.พอถึ'อได้ ว�า ผู้� เอาประกั�นชิว�ตน�.นท#าส่�ญญาประกั�นชิว�ตตนเอง ส่�ญญาประกั�นชิว�ตส่มีบ�รณ�

2. หากัขึ้ อเท6จจร�งได้ ความีว�า บ5คคลัท�ส่ามีเขึ้ ามีาชิ�วยเหลั'อจ�ด้กัารให มีกัารท#าส่�ญญาประกั�นชิว�ตแลัะออกัเง�นค�าเบ.ยประกั�นให เพ'�อท�จะเป�นผู้� ร �บประโยชิน� หร'อเป�นผู้� ร �บโอนประโยชิน�ตามีส่�ญญาประกั�นชิว�ตน�.น กัรณเชิ�นน.ให ถึ'อได้ ว�า บ5คคลัท�ส่ามีเป�นผู้� เอาประกั�นชิว�ตผู้� อ'�นโด้ยไมี�มีส่�วนได้ เส่ย ส่�ญญาประกั�นชิว�ตไมี�ผู้�กัพ�น

คำาพิ�พิากษาฎ�กาท�� 1366/2509 อ.เอาประกั�นชิว�ตขึ้องตนเอง ระบ5ให ภัรรยาขึ้อง ส่.เป�นผู้� ร �บประโยชิน� อ.ยากัจนไมี�มีเง�นไมี�ใชิ�ญาต�ขึ้อง ส่. ส่.จ�ด้กัารให อ.เอาประกั�นชิว�ต โด้ย ส่. เป�นผู้� เส่ยเบ.ยประกั�นแลัะร�บประโยชิน� ศาลัว�น�จฉ�ยว�า ส่.เป�นผู้� เอาประกั�นชิว�ต

83

83

Page 85: 61001

อ. โด้ยไมี�มีส่�วนได้ เส่ย ขึ้�ด้ต�อมีาตรา 863 ส่.ย�อมีไมี�ได้ ร�บประโยชิน�จากักัรมีธีรรมี�ส่�ญญาน�.น

กรมธรรม.ประก�นช�วิ�ติเมี'�อผู้� เส่นอขึ้อเอาประกั�นชิว�ต กัรอกัแบบฟอร�มีตามีท�ต�วแทน

เส่นอให กัรอกัเรยบร อยแลั ว ต�วแทนจะน#าแบบฟอร�มีน�.นไปย'�นต�อบร�ษ�ทผู้� ร �บประกั�นเพ'�อจะได้ พ�จารณาว�าส่มีควรท�จะร�บประกั�นชิว�ตตามีท�ผู้� เส่นอขึ้อประกั�น ย'�นขึ้ อเส่นอมีาหร'อไมี� ในระหว�างน.ถึ าบร�ษ�ทผู้� ร �บประกั�นเห6นว�าควรจะต องตรวจส่5ขึ้ภัาพขึ้องผู้� เส่นอขึ้อเอาประกั�นกั�อนเพ'�อประกัอบกัารพ�จารณา ต�วแทนขึ้องบร�ษ�ทกั6จะน#าต�วผู้� เส่นอขึ้อประกั�นน�.นไปให แพทย�ขึ้องบร�ษ�ทตรวจ โด้ยปกัต�ผู้� ท�มีอาย5ย�งไมี�ถึ%ง 30 ป> บร�ษ�ทอาจงด้เว นไมี�ตรวจส่5ขึ้ภัาพ เพราะโด้ยท��วไปเปอร�เซึ่6นต�ขึ้องผู้� มีอาย5ในขึ้ด้กั#าหนด้น.ไมี�ค�อยมีกัารเจ6บป@วยมีากัน�กัเมี'�อเทยบกั�บผู้� มีอาย5เกั�น 30 ป>ขึ้%.นไป ด้�งน�.นบร�ษ�ทผู้� ร �บประกั�นจ%งอาจงด้เว นไมี�ตรวจส่5ขึ้ภัาพให เพยงแต�พ�จารณาขึ้ อมี�ลัจากัแบบฟอร�มีค#าขึ้อประกั�นชิว�ตเพยงอย�างเด้ยวกั6เป�นกัารเพยงพอ ท�.งย�งเป�นกัารลัด้ความีย5�งยากัต�างๆลังได้ อกัมีากั นอกัจากัน�.นย�งกั�อให เกั�ด้ความีส่ะด้วกัแกั�ผู้� ขึ้อเอาประกั�นชิว�ตด้ วย

เมี'�อบร�ษ�ทผู้� ร �บประกั�นชิว�ตได้ พ�จารณาแบบฟอร�มีค#าขึ้อประกั�นชิว�ตประกัอบกั�บผู้ลักัารตรวจส่5ขึ้ภัาพจากัแพทย�เรยบร อยแลั ว เห6นว�าผู้� เส่นอขึ้อเอาประกั�นมีค5ณส่มีบ�ต�ครบถึ วนพอท�บร�ษ�ทจะยอมีร�บเขึ้ าเส่�ยงแทนผู้� เส่นอขึ้อเอาประกั�นได้ แลั ว บร�ษ�ทกั6จะออกักัรมีธีรรมี�ประกั�นชิว�ตให แกั�ผู้� เส่นอขึ้อประกั�นย%ด้ถึ'อไว ตามีปกัต�กัรมีธีรรมี�ประกั�นชิว�ตน.บร�ษ�ทจะออกัให ภัายหลั�งท�ได้ ร�บแบบฟอร�มีค#าขึ้อประกั�นแลั วประมีาณ 1 เด้'อนโด้ยเง'�อนไขึ้ว�า ผู้� เส่นอขึ้อประกั�นได้ ชิ#าระเบ.ยประกั�นชิว�ตงวด้แรกัเป�นท�เรยบร อยแลั ว

โด้ยท��วไป กัรมีธีรรมี�ประกั�นชิว�ตจะมีลั�กัษณะแตกัต�างกั�นไปแลั วแต�ว�าบร�ษ�ทแต�ลัะแห�งจะได้ กั#าหนด้ร�ปแบบไว นอกัจากัน�.นย�งแตกัต�าง

84

84

Page 86: 61001

กั�นตามีประเภัทแลัะชิน�ด้ขึ้องกัารประกั�นด้ วย แต�อย�างไรกั6ตามีกั6ต องอย��ภัายในขึ้อบเขึ้ตขึ้องกัฎีหมีาย ท�.งน.เพ'�อป<องกั�นมี�ให ประชิาชินผู้� เอาประกั�นชิว�ตต องเส่ยเปรยบเพราะตามีความีจร�งบร�ษ�ทผู้� ร �บประกั�นเป�นผู้� กั#าหนด้แบบแลัะเง'�อนไขึ้ขึ้องกัรมีธีรรมี�แต�เพยงฝ่@ายเด้ยว ด้�งจะเห6นได้ จากัพระราชิบ�ญญ�ต�ประกั�นชิว�ต พ.ศ.2510 มีาตรา 23 ซึ่%�งได้ บ�ญญ�ต�ไว ว�า กัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยท�บร�ษ�ทออกัให แกั�ผู้� เอาประกั�น“

ภั�ย ต องเป�นไปตามีแบบแลัะขึ้ อความีท�นายทะเบยนให ความีเห6นชิอบ ท�.งน.ให รวมีท�.งเอกัส่ารประกัอบหร'อแนบท ายกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยน�.นด้ วย แลัะในกัรณท�บร�ษ�ทออกักัรมีธีรรมี�ต�างไปจากัแบบหร'อขึ้ อความีท�นายทะเบยนได้ ให ความีเห6นชิอบแลั ว ผู้� เอาประกั�นภั�ยหร'อผู้� ร �บประโยชิน�ตามีกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยมีส่�ทธี�ท�จะเลั'อกัให บร�ษ�ทต องร�บผู้�ด้ชิอบในกัารชิ#าระหน.ตามีกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ย หร'อตามีขึ้ อความีท�บร�ษ�ทออกัให หร'อตามีแบบหร'อขึ้ อความีท�นายทะเบยนให ความีเห6นชิอบแลั วกั6ได้ หร'อจะบอกัเลั�กัส่�ญญาประกั�นชิว�ตน�.นเส่ย แลั วให บร�ษ�ทค'นเบ.ยประกั�นท�.งส่�.นท�ได้ ชิ#าระไว แลั วแกั�บร�ษ�ทกั6ได้ ”

เหต5ท�กัฎีหมีายกั#าหนด้ให บร�ษ�ทผู้� อกักัรมีธีรรมี�ประกั�นชิว�ต ต องออกักัรมีธีรรมี�ตามีแบบท�นายทะเบยน ให"คำวิามเห:นชอบ กั6เพ'�อให เป�นผู้ลัในกัารควบค5มี เพราะกัรมีธีรรมี�ประกั�นชิว�ตจะบรรจ5ขึ้ อความีท�ส่#าค�ญตลัอด้ท�.งเง'�อนไขึ้ ส่�ทธี�พ�เศษ แลัะผู้ลัท�ผู้� เอาประกั�นควรจะได้ ร�บไว ท�.งส่�.น ฉะน�.นกัรมีธีรรมี�ประกั�นชิว�ตจ%งน�บว�าเป�นเอกัส่ารท�มีความีส่#าค�ญมีากั ถึ าไมี�มีกัารควบค5มีกั�นแลั วกั6จะท#าให ฝ่@ายบร�ษ�ทผู้� ร �บประกั�นเอาเปรยบประชิาชินผู้� เส่นอขึ้อเอาประกั�นได้ ง�าย

นอกัจากัพระราชิบ�ญญ�ต�ประกั�นชิว�ตจะได้ กั#าหนด้ว�ธีกัารควบค5มีเร'�องกัรมีธีรรมีประกั�นชิว�ตไว โด้ยเฉพาะแลั ว ประมีวลักัฎีหมีายแพ�งแลัะพาณ�ชิย� มีาตรา 867 ย�งได้ กั#าหนด้หลั�กัท��วไปท�จะต องแจ งไว ในกัรมีธีรรมี�ด้ วย

85

85

Page 87: 61001

ถึ%งแมี ว�าจะมีกัฎีหมีายกั#าหนด้แลัะควบค5มีบร�ษ�ทผู้� ประกั�นภั�ยในกัารออกักัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยไว แลั วกั6ตามีแต�ในทางปฏิ�บ�ต�โด้ยเฉพาะในรายลัะเอยด้ปลักัย�อยบร�ษ�ทร�บประกั�นภั�ยส่ามีารถึกั#าหนด้รายลัะเอยด้ในกัรมีธีรรมี�ให แตกัต�างไปจากัท�กัฎีหมีายควบค5มีไว ได้ ถึ าไมี�เป�นกัารขึ้�ด้ต�อกัฎีหมีายในส่�วนท�เป�นส่าระส่#าค�ญหร'อไมี�ขึ้�ด้ต�อความีส่งบเรยบร อยหร'อศลัธีรรมีอ�นด้แลั วขึ้ อกั#าหนด้ในกัรมีธีรรมี�น�.นกั6ใชิ ได้

ป<ญหาเก��ยวิก�บติ�วิแทนบร�ษ�ทร�บประก�นช�วิ�ติปกัต�กัารร�บประกั�นภั�ยน�.น ต�วผู้� เอาประกั�นภั�ยกั�บผู้� ร �บประกั�นภั�ย

มี�กัจะไมี�ได้ ต�ด้ต�อกั�นเองโด้ยตรงแต�มีคนกัลัางต�ด้ต�อให จ%งมี�กัเกั�ด้ปDญหาขึ้%.นบ�อยๆว�า ต�วแทนมีอ#านาจกัระท#ากัารเพยงใด้ ตามีปกัต�ผู้� ท�อ างต�วว�าเป�นผู้� แทนบร�ษ�ทประกั�นภั�ยน�.นไมี�ได้ ร�บอ#านาจให ตกัลังท#าส่�ญญาประกั�นภั�ยไว ด้ วย แต�เป�นนายหน าร�บค#าขึ้อท#าส่�ญญาส่�งไปย�งบร�ษ�ทเท�าน�.น บร�ษ�ทเป�นผู้� ต�ด้ส่�นใจท#าค#าส่นองแมี จะมีอ#านาจกัระท#ากัารแทนอย��บ าง แต�เท�าท�ได้ ร�บมีอบหมีาย เชิ�นมีอ#านาจขึ้อร�บเง�นเบ.ยประกั�นภั�ยแทนบร�ษ�ท เป�นต น ท�.งน.ย�อมีจะต อง พ�จารณาตามีกัฎีหมีายว�าด้ วยต�วแทนด้ วยค'ออ#านาจโด้ยตรงหร'อโด้ยปร�ยายกั6ได้ แลั วแต�ขึ้ อเท6จจร�งเป�นเร'�องๆไป แต�ตามีปกัต�แลั วผู้� แทนเหลั�าน.ไมี�ได้ ร�บอ#านาจให ท#าส่�ญญา

ขึ้ อเท6จจร�งท�จะพ�จารณาว�า ผู้� แทนได้ ร�บมีอบอ#านาจให ท#าส่�ญญาหร'อไมี� มี�กัจะพ�จารณาได้ ตามีแบบพ�มีพ�ต�างๆท�บร�ษ�ทมีอบให ผู้� แทนไป เชิ�น ใบร�บเง�น เป�นต น ขึ้ อความีในใบร�บเง�นน�.น ถึ ามีความีเพยงร�บเง�นเบ.ยประกั�นภั�ยไว เท�าน�.นย�งไมี�พอว�ามีส่�ญญา แต�ถึ ามีขึ้ อความีแส่ด้งว�าบร�ษ�ทตกัลังหร'อย�นยอมีร�บประกั�นภั�ยตามีค#าเส่นอขึ้องผู้� ขึ้อเอาประกั�นภั�ย หร'อขึ้ อความีอ'�นท#านองน�.น แส่ด้งว�ามีส่�ญญาแลั ว ขึ้ อความีย�อผู้�กัพ�นบร�ษ�ทเพราะเป�นใบร�บตามีแบบพ�มีพ�ขึ้องบร�ษ�ทเอง บร�ษ�ทย�อมีผู้�กัพ�นตามีแบบพ�มีพ�ขึ้องตน

86

86

Page 88: 61001

กัารพ�จารณาว�ามีส่�ญญาเกั�ด้ขึ้%.นหร'อย�งมีความีส่#าค�ญในเร'�องกัารร�บผู้�ด้ชิด้ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนขึ้องบร�ษ�ท หากัส่�ญญาไมี�เกั�ด้เพราะต�วแทนไมี�มีอ#านาจท#าส่�ญญา ปรากัฏิว�าผู้� ขึ้อเอาประกั�นชิว�ตตายเส่ยกั�อนบร�ษ�ทส่นองร�บ ถึ'อว�าส่�ญญาไมี�ผู้�กัพ�น

คำาพิ�พิากษาฎ�กาท�� 532/ 2500 ผู้� แทนบร�ษ�ทร�บประกั�น ซึ่%�งมีฐานะเพยงนายหน าหาผู้� เอาประกั�นภั�ยร�บเบ.ยประกั�นภั�ยไว แลั วส่�งไปให ผู้� ร �บประกั�นภั�ย แต�ผู้� เอาประกั�นชิว�ตตายเส่ยกั�อนท�ผู้� ร �บประกั�นภั�ยส่นองร�บประกั�นชิว�ต ด้�งน. ส่�ญญาประกั�นชิว�ตตกัเป�นโมีฆีะตามีประมีวลักัฎีหมีายแพ�งแลัะพาณ�ชิย� มีาตรา 119

ข้"อส�งเกติ ตามีฎีกัาน.ขึ้ อเท6จจร�งมีว�า ต�วแทนร�บฝ่ากัเง�นไว เท�าน�.น จ%งย�งไมี�มีส่�ญญาจนกัว�าบร�ษ�ทจะส่นองเมี'�อบร�ษ�ทส่นองร�บปรากัฏิว�าผู้� ขึ้อเอาประกั�นตายแลั ว จ%งเป�นกัารแส่ด้งเจตนาโด้ยส่#าค�ญผู้�ด้ในว�ตถึ5แห�งส่�ญญา เป�นส่าระส่#าค�ญขึ้องน�ต�กัรรมี ตกัเป�นโฆีษะตามีมีาตรา 119

2. หล�กการประก�นช�วิ�ติมาติรา 889 บ�ญญ�ต�ว�า ในส่�ญญาประกั�นชิว�ตน�.น กัารใชิ “

จ#านวนเง�นย�อมีอาศ�ยความีทรงชิพหร'อมีรณะขึ้องบ5คคลัคนหน%�ง”

เง-�อนไข้แห(งการใช"เง�นติามส�ญญาประก�นช�วิ�ติแบ(งออกเป'น 2 กรณี� ค'อ

(1) กัารใชิ เง�นโยอาศ�ยความีทรงชิพขึ้องผู้� ถึ�กัเอาประกั�นชิว�ต ค'อ ผู้� เอาประกั�นชิว�ตส่�งเบ.ยประกั�นชิว�ตเป�นระยะเวลัา เชิ�น รายเด้'อน หร'อรายป> โด้ยมีขึ้ อตกัลังว�า ถึ าผู้� ถึ�กัเอาประกั�นชิว�ตมีอาย5อย��จนถึ%งเท�าน�.นเท�าน. บร�ษ�ทผู้� ร �บประกั�นกั6จะใชิ เง�นจ#านวนหน%�งให ส่�ญญาประกั�นชิว�ตประเภัทน.มีขึ้ อเส่ยตรงท�ว�าหากัผู้� ถึ�กัเอาประกั�นชิว�ตมี�ได้ ตายลังภัายในระยะเวลัาท�กั#าหนด้น�.น ผู้� เอาประกั�นกั6ไมี�มีส่�ทธี�ได้ ร�บเง�นตามีส่�ญญา

87

87

Page 89: 61001

เน'�องจากัท�.งส่องกัรณมีขึ้ อบกัพร�องอย��ด้�งกัลั�าวแลั ว จ%งไมี�มีผู้� น�ยมีท#าประกั�นมีากัน�กั ต�อมีาบร�ษ�ทผู้� ร �บประกั�นชิว�ตได้ น#าเอาว�ธีกัารท�.งส่องอย�างมีารวมีกั�น ค'อ กั#าหนด้เป�นขึ้ อส่�ญญาไว ว�า ไมี�ว�าผู้� ถึ�กัเอาประกั�นชิว�ต จะมีชิว�ตอย��จนถึ%งกั#าหนด้เวลัาท�ตกัลังกั�นไว หร'อตายภัายในกั#าหนด้เวลัาน�.นกั6ตามี ผู้� ร �บประกั�นกั6จะจ�ายเง�นจ#านวนหน%�งให กัารประกั�นชิว�ตแบบน.เรยกัว�า ประกั�นชิว�ตแบบส่ะส่มีทร�พย� ผู้� เอาประกั�นหร'อทายาทมีส่�ทธี�ได้ ร�บเง�นค'นจากับร�ษ�ทผู้� ร �บประกั�นเส่มีอไมี�ว�าจะมีชิว�ตอย��หร'อตายลังภัายในเวลัาท�กั#าหนด้ไว กัารประกั�นชิว�ตแบบน.ผู้� เอาประกั�นต องชิ#าระเบ.ยประกั�นค�อนขึ้ างส่�ง แต�กั6เป�นว�ธีท�น�ยมีแพร�หลัายในปDจจ5บ�นมีากักัว�ากัารประกั�นชิว�ตส่องแบบแรกั

- กัารประกั�นชิว�ตจ�ด้ว�าเป�นกัารประกั�นภั�ยชิน�ด้หน%�ง ประเภัทกั#าหนด้จ#านวนเง�นแน�นอน

- กัารประกั�นอ5บ�ต�เหต5 ประกั�นส่5ขึ้ภัาพ หร'อประกั�นส่�วนใด้ส่�วนหน%�งแห�งอว�ยวะขึ้องร�างกัาย ถ2งแม"จุะไม(เป'นประก�นช�วิ�ติเพิราะม�ได"ม�การมรณีะเป'นเง-�อนไข้ข้องการจุ(ายเง�นก:ติาม แต�กั6จ�ด้เป�นกัารประกั�นประเภัทกั#าหนด้จ#านวนเง�นแน�นอนไมี�ใชิ�ประกั�นว�นาศภั�ย4

มาติรา 890 บ�ญญ�ต�ว�า จ#านวนเง�นอ�นจะพ%งใชิ น� .น จะชิ#าระ“

เป�นเง�นจ#านวนเด้ยวหร'อเป�นเง�นรายป>กั6ได้ ส่5ด้แต�จะตกัลังกั�นระหว�างค��ส่�ญญา”

จ#านวนเง�นอ�นจะพ%งใชิ น� .น หมีายถึ%ง เง�นท�ผู้� ร �บประกั�นชิว�ตจะจ�ายให ตามีส่�ญญา มี�ได้ หมีายถึ%งเง�นเบ.ยประกั�นภั�ย ผู้� ร �บประกั�นภั�ยมีความีผู้�กัพ�นต องจ�ายตามีส่�ญญา ไมี�มีกัารจ�ายตามีลั#าด้�บอย�างกัารประกั�นว�นาศภั�ย

4 น�กักัฎีหมีายหลัายท�านให ความีเห6นว�า กัารประกั�นชิว�ตเป�นกัารประกั�นภั�ยอย�างหน%�ง ซึ่%�งเรยกัว�า

Insurance of Persons ซึ่%�งมีว�ตถึ5ท�เอาประกั�นภั�ยเป�นชิว�ต ร�างกัาย กัารประกั�นอว�ยวะ ส่5ขึ้ภัาพ แมี จะไมี�มีเง'�อนไขึ้ถึ%งตายกั6เป�นประกั�นชิว�ต ส่�วนกัารกั#าหนด้จ#านวนเง�นแน�นอนหร'อไมี�น�.นมีท�.งประกั�นชิว�ตแลัะประกั�นว�นาศภั�ย ซึ่%�งเรยกักัรมีธีรรมี�ชิน�ด้น.ว�า Valued Policy

88

88

Page 90: 61001

คำาพิ�พิากษาฎ�กาท�� 1769/2521 ส่�ญญาประกั�นอ5บ�ต�เหต5เด้�นทางมีเง'�อนไขึ้จ�ายเง�นให แกั�ผู้� เอาประกั�นภั�ยท�.งในกัรณถึ%งแกั�ความีตายรวมีท�.งบาด้เจ6บ ด้�งน.ส่�ญญาท�เกั�ยวกั�บกัารใชิ เง�นอาศ�ยความีมีรณะขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ยย�อมีเป�นส่�ญญาประกั�นชิว�ตตามีประมีวลักัฎีหมีายแพ�งแลัะพาณ�ชิย� มีาตรา 889 ผู้� ร �บประกั�นภั�ยต องจ�ายเต6มีจ#านวนอ�นจะพ%งใชิ ตามีมีาตรา 890 จะจ�ายตามีจ#านวนว�นาศภั�ยอ�นแท จร�งโด้ยเกั�ยงให บ�งค�บเอาแกั�ผู้� ร �บประกั�นภั�ยรายแรกักั�อนย�อมีมี�ได้

คำาพิ�พิากษาฎ�กาท�� 64/2516 ส่�ญญาประกั�นภั�ยมีขึ้ อกั#าหนด้ว�า ถึ าเกั�ด้อ5บ�ต�เหต5ถึ%งแกั�ความีตายให ค�าส่�นไหมีทด้แทนอย�างหน%�ง ถึ าเกั�ด้อ5บ�ต�เหต5ถึ%งตายกั6ให ค�าส่�นไหมีทด้แทนอกัอย�างหน%�ง ด้�งน.ในส่�วนท�เกั�ยวกั�บกัารเส่�ยงภั�ยถึ%งชิว�ต ย�อมีเป�นส่�ญญาประกั�นชิว�ต

ส่�ญญาประกั�นภั�ยซึ่%�งมีลั�กัษณะเป�นส่�ญญาประกั�นชิว�ตน�.น ผู้� ร �บประกั�นภั�ยต องจ�ายเง�นเต6มีจ#านวนตามีจ#านวนท�เอาประกั�นภั�ยไว จะจ�ายตามีจ#านวนว�นาศภั�ยอ�นแท จร�งตามีประมีวลักัฎีหมีายแพ�งแลัะพาณ�ชิย� มีาตรา 877 หาได้ ไมี�

เกั�ยวกั�บเร'�องกัารประกั�นอ5บ�ต�เหต5 ไมี�ว�าจะเป�นอ5บ�ต�เหต5ท�ท#าให ถึ%งตายหร'อไมี�กั6ตามี ปDญหาท�พ�พาทกั�นส่�วนใหญ�มี�กัเป�นเร'�องตความีขึ้ อความีในกัรมีธีรรมี�ว�า กัารตายหร'อบาด้เจ6บน�.นเขึ้ าเง'�อนไขึ้ท�ผู้� ร �บประกั�นภั�ยต องจ�ายค�าส่�นไหมีทด้แทนหร'อไมี�

ติ�วิอย(างคำาพิ�พิากษาฎ�กาท��น(าสนใจุคำาพิ�พิากษาฎ�กาท�� 170/2528 ส่ามีโจทกั�เอาประกั�นชิว�ตไว

กั�บจ#าเลัย โด้ยโจทกั�เป�นผู้� ร �บประโยชิน�ในกัรมีธีรรมี�ประกั�นชิว�ต มีเง'�อนไขึ้ว�า ถึ าส่ามีโจทกั�ถึ%งแกั�ความีตายโด้ยอ5บ�ต�เหต5 จ#าเลัยจะใชิ เง�นเป�นจ#านวนส่องเท�าขึ้องจ#านวนท�เอาประกั�นในระหว�างอาย5ส่�ญญา ส่ามีโจทกั�เป�นลัมีลั มีลังศรษะฟาด้พ'.นส่มีองได้ ร�บความีกัระทบกัระเท'อนถึ%งแกั�ความีตาย ด้�งน. เห6นได้ ว�าผู้� ท�ตายเป�นลัมีหกัลั มีเป�นเร'�องเกั�ด้ขึ้%.นโด้ยบ�งเอ�ญปราศจากัเจตนาแลัะความีคาด้หมีายขึ้องผู้�

89

89

Page 91: 61001

ตาย จ%งถึ'อได้ ว�าผู้� ตายตายเพราะอ5บ�ต�เหต5ตามีกัรมีธีรรมี�ประกั�นชิว�ต จ#าเลัยจ%งต องร�บผู้�ด้ชิด้ใชิ เง�นให โจทกั�ส่องเท�าตามีส่�ญญา

คำาพิ�พิากษาฎ�กาท�� 1769/2521 ผู้� เอาประกั�นภั�ยได้ เอาประกั�นภั�ยอ5บ�ต�เหต5เด้�นทางไว กั�บบร�ษ�ทแรกัส่#าหร�บชิ�วงเวลัาหน%�ง แลั วขึ้อเลั'�อนว�นเด้�นทางไปเป�นอกัชิ�วงเวลัาหน%�ง บร�ษ�ทย�งไม(อน�ม�ติ� กั�บได้ ขึ้อเอาประกั�นกั�บอกับร�ษ�ทหน%�ง แต�บร�ษ�ทน�.นกั6ย�งม�ได"ติอบสนองร�บแล"วิผู้� เอาประกั�นจ%งได้ เอาประกั�นกั�บบร�ษ�ทจ#าเลัยอกั ด้�งน. ขึ้ อความีท�ผู้� เอาประกั�นร�บรองว�าไมี�เคยเอาประกั�นเกั�ยวกั�บอ5บ�ต�เหต5 อ�นท#าให ถึ%งแกั�ความีตายหร'อร�างกัายได้ ร�บบาด้เจ6บไว กั�บบร�ษ�ทอ'�นกั�อน เป�นขึ้ อท�จ#าเลัยอาจบอกัปDด้ไมี�ยอมีท#าส่�ญญา แต�เมี'�อเอาประกั�นภั�ยคร�.งแรกัเป�นคนลัะชิ�วงเวลัากั�บท�เอาประกั�นกั�บจ#าเลัย โด้ยบร�ษ�ทแรกัย�งมี�ได้ อน5มี�ต�ให เลั'�อนว�นเด้�นทางแลัะกัารเอาประกั�นคร�.งท�ส่องบร�ษ�ทน�.นกั6ย�งมี�ได้ ตอบส่นองร�บจ%งถึ'อไมี�ได้ ว�า ผู้� เอาประกั�นเกั�ยวกั�บอ5บ�ต�เหต5ไว กั�บบร�ษ�ทอ'�นกั�อนจ#าเลัย

คำาพิ�พิากษาฎ�กาท�� 2218/2516 ส่�ญญามีขึ้ อตกัลังว�า ทางส่มีาคมีจะจ�ายเง�นให แกั�ทายาทขึ้องส่มีาชิ�กัเมี'�อส่มีาชิ�กัตาย ฝ่@ายส่มีาชิ�กักั6ตกัลังจะส่�งเง�นฝ่ากัส่งเคราะห�ฌาปนกั�จให แกั�ส่มีาคมี โด้ยว�ธีปฏิ�บ�ต�ด้5จเด้ยวกั�บกัารส่�งเบ.ยประกั�นภั�ยเพ'�อประกั�นชิว�ตไว กั�บส่มีาคมี เชิ�นน. ส่�ญญาด้�งกัลั�าวว�าเขึ้ าลั�กัษณะส่�ญญาประกั�นชิว�ตกัารประกัอบธี5รกั�จขึ้องส่มีาคมีจ%งเป�นกัารฝ่@าฝ่Fนพระราชิบ�ญญ�ต�ประกั�นชิว�ต พ.ศ.

2510 มีาตรา 12

คำาพิ�พิากษาฎ�กาท�� 1002/2505 ผู้� เอาประกั�นชิว�ตถึ�กัง�พ�ษกั�ด้ถึ%งตายโด้ยบ�งเอ�ญน�.น น�บว�าเป�นอ5บ�ต�เหต5ตามีความีหมีายขึ้องค#าว�า อ5บ�ต�เหต5 แห�งขึ้ อส่�ญญาท�ว�า ต องเป�นเหต5เน'�องมีาจากัร�างกัาย“

ขึ้องผู้� เอาประกั�นถึ�กับาด้เจ6บอย�างร5นแรง จากัส่��งท�เกั�ด้ขึ้%.นภัายนอกั

90

90

Page 92: 61001

โด้ยบ�งเอ�ญแลัะปราศจากัเจตนาขึ้องผู้� มีส่�วนกัระท#าให เหต5กัารณ�น�.นเกั�ด้ขึ้%.น แลั ว ผู้� ร �บประกั�นชิว�ตจ%งต องร�บผู้�ด้”

คำาพิ�พิากษาท�� 1806/2505 เมี'�อผู้� เอาประกั�นชิว�ตได้ ชิ#าระเบ.ยประกั�นภั�ยแกั�ผู้� แทนขึ้องผู้� ร �บประกั�นชิว�ตภัายในเวลัาท�ผู้� ร �บประกั�นชิว�ตผู้�อนเวลัาให ตามีกัรมีธีรรมี�แลั ว แมี ผู้� แทนน�.นจะไมี�ปฏิ�บ�ต�ตามีระเบยบขึ้องผู้� ร �บประกั�นชิว�ตอย�างไร ระเบยบน�.นจะเอาไปผู้�กัมี�ด้ผู้� ท#าประกั�นชิว�ตเพ'�อปฏิ�เส่ธีกัารใชิ เง�นตามีส่�ญญา โด้ยอ างว�าส่�ญญาขึ้าด้อาย5เพราะผู้� เอาประกั�นชิว�ตไมี�ส่�งเบ.ยประกั�นตามีกั#าหนด้ไมี�ได้

3. การโอนประโยชน.แห(งส�ญญาประก�นช�วิ�ติ

มาติรา 891 บ�ญญ�ต�ว�า แมี ในกัรณท�ผู้� เอาประกั�นภั�ยมี�ได้ เป�น“

ผู้� ร �บประโยชิน�เองกั6ด้ ผู้� เอาประกั�นภั�ยย�อมีมีส่�ทธี�ท�จะโอนประโยชิน�แห�งส่�ญญาน�.นให บ5คคลัอกัคนหน%�งได้ เว นแต�จะได้ ส่�งมีอบกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยให แกั�ผู้� ร �บประโยชิน�ไปแลั ว แลัะผู้� ร �บประโยชิน�ได้ บอกักัลั�าวเป�นหน�งส่'อไปย�งผู้� ร �บประกั�นภั�ยแลั วว�าตนจ#านงจะถึ'อเอาประโยชิน�แห�งส่�ญญาน�.น

ถึ ากัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยได้ ท#าเป�นร�ปให ใชิ เง�นตามีเขึ้าส่��งแลั ว ท�านให น#าบทบ�ญญ�ต� มีาตรา 309 มีาใชิ บ�งค�บ”

ประโยชิน�ท�ควรได้ จากัส่�ญญาประกั�นภั�ยน�.นผู้� เอาประกั�นภั�ยส่ามีารถึโอนต�อๆไปย�งบ5คคลัอ'�นได้ กัลั�าวค'อ

ถ"าเป'นวิ�นาศภั�ย กัารโอนกัระท#าได้ โด้ยว�ธีกัารโอนว�ตถึ5ท�เอาประกั�นไปย�งบ5คคลัภัายนอกัซึ่%�งจะเป�นผู้ลัให ส่�ทธี�ต�างๆท�ผู้� เอาประกั�นภั�ยมีอย��โอนไปย�งบ5คคลัภัายนอกัด้ วย ตามีมีาตรา 875 แต�จะโอนโด้ยว�ธีส่�งมีอบกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยเท�าน�.นไมี�ได้ ท�.งน. เพิราะประก�นวิ�นาศภั�ยถ-อวิ(าส�ทธ�ข้องผ4"เอาประก�นภั�ยก(อนท��จุะเก�ดภั�ยน�%นเป'น

91

91

Page 93: 61001

ส�ทธ�เฉพิาะติ�วิไม(ติกทอดเป'นมรดกและโอนก�นไม(ได" เวิ"นแติ(จุะกระทาโดยการโอนวิ�ติถ�ท��เอาประก�นภั�ยไปด"วิยด�งกล(าวิ5

สาหร�บการประก�นช�วิ�ติ ถึ'อว�ากัรมีธีรรมี�ประกั�นชิว�ตมีค�าขึ้องมี�นเองอย��ในต�วซึ่%�งจะมีค�ามีากัหร'อน อยน�.นขึ้%.นอย��กั�บระยะเวลัาแลัะเบ.ยประกั�นท�ได้ ส่�งไปแลั ว ผู้� เอาประกั�นจ%งอาจโอนกัรมีธีรรมี�น�.นให กั�บบ5คคลัภัายนอกัได้ ส่#าหร�บว�ธีกัารโอนย�อมีท#าได้ ตามีแบบขึ้องกัารโอนส่�ทธี�เรยกัร องตามีมีาตรา 306 ค'อต องท#าเป�นหน�งส่'อมี�ฉะน�.นไมี�ส่มีบ�รณ� แลัะต องบอกักัลั�าวกัารโอนไปย�งผู้� ร �บประกั�นภั�ยเป�นหน�งส่'อ หร'อผู้� ร �บประกั�นภั�ยย�นยอมีเป�นหน�งส่'อจ%งจะใชิ ย�นผู้� ร �บประกั�นภั�ยได้

ส่�วนกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยชิน�ด้ให ใชิ เง�นตามีเขึ้าส่��งได้ แกั� กัรมีธีรรมี�ประเภัทท�ผู้� เอาประกั�นภั�ยย�งไมี�ได้ ระบ5ชิ'�อผู้� ร �บประโยชิน� หร'อย�งไมี�มีชิ'�อผู้� ร �บประโยชิน� กัารโอนให กัระท#าตามีบทบ�ญญ�ต�มีาตรา 309 ค'อ ผู้� โอนส่ลั�กัหลั�งกัรมีธีรรมี�น�.นแลั วส่�งมีอบให กั�บผู้� ร �บโอนไป

ข้"อจุาก�ดในการโอนกรมธรรม.ประก�นช�วิ�ติกัฎีหมีายได้ กั#าหนด้เป�นขึ้ อยกัเว นไว ว�า หากักัรณเขึ้ าเง'�อนไขึ้ท�.ง

2 ประกัารน. ผู้� เอาประกั�นภั�ยไมี�มีส่�ทธี�โอนกัรมีธีรรมี�ให แกั�ผู้� อ'�น ค'อ1. ได้ ส่�งมีอบกัรมีธีรรมี�น�.นให แกั�ผู้� ร �บประโยชิน�ไปแลั ว แลัะ2. ผู้� ร �บประโยชิน�ได้ บอกักัลั�าวเป�นหน�งส่'อไปย�งผู้� ร �บประกั�นภั�ย

แลั วว�าตนจ#านงจะถึ'อเอาประโยชิน�แห�งส่�ญญาน�.นข้"อส�งเกติ ต องเขึ้ าเง'�อนไขึ้ท�.งส่องประกัารด้ วย ส่�ทธี�ขึ้องผู้� เอา

ประกั�นจ%งจะหมีด้ไป หากัเขึ้ าเพยงเง'�อนไขึ้ขึ้ อใด้ขึ้ อหน%�ง หร'อไมี�ส่มีบ�รณ�ตามีท�เง'�อนไขึ้กั#าหนด้ เชิ�น ผู้� ร �บประโยชิน�ไมี�ได้ บอกักัลั�าวเป�น

5 ด้�จ�ตต� ต�งศภั�ท�ย�, หน า 93 ซึ่%�งอธี�บายว�า ผู้� เอาประกั�นภั�ยจะโอนส่�ทธี�เรยกัร องธีรรมีด้าในมีาตรา

303,306 ไมี�ได้ เพราะส่�ทธี�ขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ยน�.นน�าจะถึ'อเป�นส่�ทธี�เฉพาะต�ว ฉะน�.นจ%งไมี�ตกัทอด้เป�นมีรด้กั

แต�ถึ าเกั�ด้ว�นาศภั�ยขึ้%.น ส่�ทธี�เรยกัร องขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ยจะเหมี'อยส่�ทธี�เรยกัร องขึ้องเจ าหน.ธีรรมีด้าท��วๆไป ย�อมีโอนแลัะตกัทอด้เป�นมีรด้กัได้

92

92

Page 94: 61001

หน�งส่'อไปย�งผู้� ร �บประกั�นภั�ย เชิ�นน.ผู้� เอาประกั�นย�งมีส่�ทธี�โอนกัรมีธีรรมี�น�.นต�อไปได้

ต องส่�งเกัตด้ วยว�า กัารโอนน.เป�นกัารโอนเฉพาะส่�ทธี�เรยกัร องตามีกัรมีธีรรมี�ส่�วนหน าท�ท�ผู้� เอาประกั�นภั�ยจะต องชิ#าระเบ.ยประกั�นภั�ยต�อไปไมี�ได้ โอนไปด้ วย หลั�กักัารขึ้ อน.คลั ายๆกั�บเร'�องกัารโอนว�ตถึ5ท�เอาประกั�นภั�ยในกัรณว�นาศภั�ย

กัารโอนประโยชิน�ตามีส่�ญญาต�างกั�บกัารเปลั�ยนต�วผู้� ร �บประโยชิน�ตามีส่�ญญา

กัารโอนประโยชิน�เป�นกัารโอนส่�ทธี�เรยกัร องท�ผู้� เอาประกั�นมีอย��ตามีส่�ญญาไปย�งผู้� ร �บโอน ส่�ทธี�เรยกัร องน.มีความีหมีายกัว างกัว�าส่�ทธี�ในกัารเป�นผู้� ร �บประโยชิน�ตามีส่�ญญา ส่�ทธี�เรยกัร องอาจรวมีถึ%งส่�ทธี�ท�จะได้ ร�บเบ.ยประกั�นภั�ยค'นในกัรณส่�ญญาเป�นโมีฆีะแลัะถึ�กับอกัลั างโด้ยถึ�กัต องในเร'�องประกั�นว�นาศภั�ย หร'อส่�ทธี�ท�จะได้ ร�บเง�นค�าไถึ�ถึอนกัรมีธีรรมี�ตามีมีาตรา 892 หร'อได้ ร�บเง�นค�าเวนค'นกัรมีธีรรมี�ตามีมีาตรา 894 รวมีท�.งส่�ทธี�ท�จะได้ ร�บประโยชิน�ตามีส่�ญญาประกั�นภั�ยด้ วย

กัารโอนประโยชิน�ท#าให ส่�ทธี�ท�.งหลัายขึ้องผู้� โอนตกัไปย�งผู้� ร �บโอนแลัะภัายหลั�งจากัน�.นผู้� เอาประกั�นภั�ยไมี�มีส่�ทธี�ใด้ๆท�จะเรยกัร องต�อผู้� ร �บประกั�นภั�ยอกั แต�กัารเปลั�ยนต�วผู้� ร �บประโยชิน�เป�นเพยงเปลั�ยนแปลังต�วผู้� มีส่�ทธี�จะได้ ร�บประโยชิน�ตามีส่�ญญาเท�าน�.น ภัายหลั�งจากัท�มีกัารเปลั�ยนแปลังแลั ว ส่�ทธี�ขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ยกั6ย�งมีอย��คงเด้�มี เชิ�น ส่�ทธี�เรยกัร องเอาค�าไถึ�ถึอนกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ย ส่�ทธี�ได้ ร�บเง�นค�าเวนค'นกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ย หร'อแมี แต�ส่�ทธี�ท�จะท#ากัารโอนประโยชิน�แห�งส่�ญญาน�.นให กั�บบ5คคลัอ'�นต�อไป เว นแต�ส่�ทธี�น�.นถึ�กัจ#ากั�ด้โด้ยบทบ�ญญ�ต�ขึ้องกัฎีหมีาย

93

93

Page 95: 61001

ว�ธีกัารโอนประโยชิน�แห�งส่�ญญากั6แตกัต�างกั�บว�ธีเปลั�ยนแปลังต�วผู้� ร �บประโยชิน� กัลั�าวค'อ

ในกรณี�วิ�นาศภั�ย หากัผู้� เอาประกั�นภั�ยต องกัารโอนประโยชิน�แห�งส่�ญญาย�อมีท#าได้ โด้ยกัารโอนว�ตถึ5ท�เอาประกั�นภั�ยให ผู้� ร �บโอนแลัะบอกักัลั�าวไปย�งผู้� ร �บประกั�นภั�ยกัารโอนกั6ส่มีบ�รณ� กัารโอนน.เป�นอ#านาจท�กัฎีหมีายให ไว ไมี�ต องท#าความีตกัลังหร'อขึ้อความีเห6นชิอบจากัผู้� ร �บประกั�นภั�ยกั�อน ส่�วนกัารเปลั�ยนต�วผู้� ร �บประโยชิน�น�.น ค��ส่�ญญาประกั�นภั�ยส่ามีารถึท#าความีตกัลังเปลั�ยนแปลังได้ ตลัอด้เวลัา จนกัว�าผู้� ร �บประโยชิน�จะได้ แส่ด้งเจตนาเขึ้ าถึ'อเอาประโยชิน�ตามีมีาตรา 374 แลั ว

ในกรณี�ประก�นช�วิ�ติ หากัผู้� เอาประกั�นชิว�ตต องกัารโอนประโยชิน�แห�งส่�ญญาย�อมีท#าได้ ด้ วยว�ธีกัารโอนตามีแบบขึ้องกัารโอนส่�ทธี�เรยกัร องตามีมีาตรา 306 หร'อถึ าเป�นกัารโอนกัรมีธีรรมี�ชิน�ด้ให ใชิ เง�นตามีเขึ้าส่��งกั6ย�อมีท#าได้ ตามีมีาตรา 309 กัารโอนด้�งกัลั�าวเป�นอ#านาจตามีกัฎีหมีายท�ผู้� เอาประกั�นกัระท#าได้ โด้ยชิอบ เว นแต�จะได้ มีอบกัรมีธีรรมี�ให ผู้� ร �บประโยชิน�ไปแลั ว แลัะผู้� ร �บประโยชิน�ได้ บอกักัลั�าวเป�นหน�งส่'อไปย�งผู้� ร �บประกั�นภั�ยแลั วว�าจะถึ'อเอาประโยชิน�แห�งส่�ญญาน�.นตามีมีาตรา 890

ส่�วนกัารเปลั�ยนแปลังต�วผู้� ร �บประโยชิน�ค��ส่�ญญาประกั�นชิว�ตย�อมีท#าความีตกัลังเปลั�ยนแปลังได้ เส่มีอเชิ�นเด้ยวกั�บประกั�นว�นาศภั�ย เว นแต�จะได้ ส่�งมีอบกัรมีธีรรมี�ให ผู้� ร �บประโยชิน�ไปแลัะผู้� ร �บประโยชิน�ได้ ปฏิ�บ�ต�ตามีหลั�กัเกัณฑ์�ขึ้องมีาตรา 891 แลั ว

กัลั�าวอกัอย�างหน%�งได้ ว�า กัารด้อนประโยชิน�แห�งส่�ญญา หมีายถึ%ง กัารด้อนส่�ทธี�เรยกัร องตามีมีาตรา 306 กัารโอนว�ตถึ5ท�เอาประกั�นภั�ย หมีายถึ%ง กัารโอนตามีมีาตรา 875 กัารเปลั�ยนต�วผู้� ร �บประโยชิน� หมีายถึ%งกัารเปลั�ยนตามีมีาตรา 374 ท�.งส่ามีกัรณเป�นคนลัะเร'�องกั�น เกั�ด้ส่�ทธี�หน าท�ตามีกัฎีหมีายต�างกั�น

94

94

Page 96: 61001

ติ�วิอย(าง 1. นาย กั. เอาประกั�นชิว�ตตนเองไว กั�บบร�ษ�ทผู้� ร �บประกั�นโด้ยระบ5ให นาง ขึ้. เป�นผู้� ร �บประโยชิน� ด้�งน.ในระหว�างอาย5ส่�ญญา นาย กั. กั�บบร�ษ�ทส่ามีารถึท#าความีตกัลังกั�นเปลั�ยนให ตนเอง นาย ค. นาย ง. หร'อบ5คคลัอ'�นเป�นผู้� ร �บประโยชิน�ได้ แต�ถึ านาย กั. ส่�งมีอบกัรมีธีรรมี�ประกั�นชิว�ตให นาง ขึ้. ไป แลัะนาง ขึ้. ได้ ท#าหน�งส่'อถึ%งบร�ษ�ทแจ งว�าตนจ#านงจะถึ'อเอาประโยชิน�แห�งส่�ญญาน�.น ส่�ทธี�ท�จะเปลั�ยนต�วผู้� ร �บประโยชิน�ขึ้อง นาย กั. หมีด้ส่�.นไป

ติ�วิอย(าง 2. นาย กั. ต องกัารโอนประโยชิน�แห�งส่�ญญาประกั�นชิว�ตให กั�บนาย ค. กั6ย�อมีท#าได้ โด้ยท#าเป�นหน�งส่'อแส่ด้งกัารโอนพร อมีท�.งท#าหน�งส่'อบอกักัลั�าวไปย�งผู้� ร �บประกั�นภั�ย กัารโอนกั6ส่มีบ�รณ�ในกัรณเชิ�นน. หากันาง ขึ้. ผู้� ร �บประโยชิน�ย�งไมี�ได้ แจ งไปย�งบร�ษ�ทผู้� ร �บประกั�นเป�นหน�งส่'อแส่ด้งความีจ#านงว�าตนจะถึ'อเอาประโยชิน� นาย ค.

ผู้� ซึ่%�งได้ ร�บโอนส่�ทธี�ท�นาย กั. มีอย��มีาย�อมีมีส่�ทธี�ท#าความีตกัลังกั�บผู้� ร �บประกั�นภั�ยขึ้อเปลั�ยนต�วผู้� ร �บประโยชิน�จากันาง ขึ้. มีาเป�นตนเองได้

4. กรณี�บอกล"างส�ญญาประก�นช�วิ�ติซื่2�งเป'นโมฆี�ยกรรม ติามมาติรา 865

มาติรา 892 บ�ญญ�ต�ว�า ในกัรณบอกัลั างส่�ญญาตามีความี“

ในมีาตรา 865 ผู้� ร �บประกั�นภั�ยต องค'นค�าไถึ�ถึอนกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยให แกั�ผู้� เอาประกั�นภั�ยหร'อทายาทขึ้องผู้� น� .น ”

ข้"อส�งเกติ1. กัรณบอกัลั างส่�ญญาประกั�นชิว�ต ผู้� ร �บประกั�นต องค'นค�า

ไถึ�ถึอนกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยให แกั�ผู้� เอาประกั�นภั�ยให แกั�ผู้� เอาประกั�นหร'อทายาท ซึ่%�งแตกัต�างกั�บกัารบอกัลั างส่�ญญาประกั�นว�นาศภั�ย ใน

95

95

Page 97: 61001

กัรณหลั�งน.ผู้� ร �บประกั�นจะค'นค�าไถึ�ถึอนกัรมีธีรรมี�เท�าน�.นไมี�ได้ เพราะไมี�มีกัฎีหมีายบ�ญญ�ต�ไว จ%งต องใชิ หลั�กัในกัารบอกัลั างน�ต�กัรรมี ตามีมีาตรา 138 มีาใชิ บ�งค�บ ค'อให ค��กัรณค'นกัลั�บส่��ส่ถึานะเด้�มี ผู้� ร �บประกั�นภั�ยต องค'นเบ.ยประกั�นภั�ยให เต6มีจ#านวน

2. กัฎีหมีายกั#าหนด้ว�าให ค'นแกั�ผู้� เอาประกั�นภั�ยหร'อทายาทขึ้องผู้� น� .น ฉะน�.นผู้� ร �บประโยชิน�จ%งไมี�มีส่�ทธี�ในเง�นจ#านวนน. เพราะไมี�ใชิ�กัารใชิ เง�นตามีส่�ญญาในเหต5ทรงชิพ หร'อมีรณะขึ้องผู้� ถึ�กัเอาประกั�นไมี�เกั�ยวกั�บผู้� ร �บประโยชิน�แต�อย�างใด้

3. ในชิ�.นน.ควรท#าความีเขึ้ าใจศ�พท� 3 ค#าน.เป�นเบ'.องต นไว กั�อน ค'อ ค�าไถึ�ถึอนกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ย ค�าเวนค'นกัรมีธีรรมี�ประกั�น“ ” “

ภั�ย แลัะ กัรมีธีรรมี�ใชิ เง�นส่#าเร6จ” “ ”

ก. คำ(าไถ(ถอนกรมธรรม.ประก�นภั�ย หมีายถึ%ง มี�ลัค�าขึ้องกัรมีธีรรมี�ขึ้ณะใด้ขึ้ณะหน%�ง หร'อหมีายถึ%งจ#านวนเง�นขึ้องผู้� ร �บประกั�นภั�ยกั#าหนด้ไว ในกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยว�า เมี'�อถึ%งเวลัาท�ระบ5ไว กัรมีธีรรมี�น�.นจะมีราคาเท�าใด้ ตามีปกัต�จะน อยกัว�าจ#านวนเบ.ยประกั�นภั�ยซึ่%�งได้ ส่�งไปแลั ว มี�ลัค�าขึ้องกัรมีธีรรมี�น.จะเพ��มีมีากัขึ้%.นตามีระยะเวลัาแลัะเบ.ยประกั�นท�ได้ ส่�งใชิ แลั ว

ขึ้อให ส่�งเกัตด้ วยว�าผู้� ร �บประกั�นภั�ยจะค'นค�าไถึ�ถึอนกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยให ใน 2 กัรณ ค'อ กัรณท�มีกัารบอกัลั างโมีฆียกัรรมีตามีมีาตรา 892 แลัะกัรณผู้� ถึ�กัเอาประกั�นชิว�ตถึ�กัผู้� ร �บประโยชิน�ฆี�าตายโด้ยเจตนาตามีมีาตรา 895 เท�าน�.น

ข้. คำ(าเวินคำ-นกรมธรรม.ประก�นภั�ย มีความีหมีายท#านองเด้ยวกั�บค�าไถึ�ถึอนกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ย ค'อกั#าหนด้ว�า เมี'�อผู้� เอาประกั�นภั�ย

96

96

Page 98: 61001

ได้ ส่�งเบ.ยประกั�นภั�ยมีาแลั วระยะหน%�ง กัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยน�.นจะมีค�าหร'อมีราคาเท�าใด้

ควรส่�งเกัตว�า ค�าเวนค'นกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยน.มีกัลั�าวไว ท�เด้ยว ค'อ กัรณท�มีกัารเลั�กัส่�ญญาประกั�นชิว�ตตามีมีาตรา 894 หากัผู้� เอาประกั�นส่�งเบ.ยประกั�นภั�ยมีาแลั วอย�างน อย 3 ป> เมี'�อมีกัารเลั�กัส่�ญญาประกั�นภั�ยผู้� เอาประกั�นภั�ยชิอบท�จะได้ ร�บค�าเวนค'นกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ย ซึ่%�งตรงจ5ด้น.ท#าให พอมีองเห6นท�ใชิ ขึ้องค#าว�า ค�าไถึ�ถึอน“

กัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ย กั�บ ค�าเวนค'นกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ย ได้ ” “ ”

กัลั�าวค'อ กัารบอกัลั างโมีฆียกัรรมีตามีมีาตรา 892 ผู้� เอาประกั�นภั�ยมีส่�ทธี�ได้ ร�บเง�นค�าไถึ�ถึอนกรมธรรม.ประก�นภั�ยท�นทไมี�ต องรอให ถึ%งกั#าหนด้ส่�งเบ.ยประกั�นแลั วส่ามีป>อย�างกัารบอกัเลั�กัส่�ญญาตามีมีาตรา 894 ซึ่%�งในกัรณหลั�งน.กัฎีหมีายเรยกัว�า คำ(าเวินคำ-นกรมธรรม.ประก�นภั�ย

คำ. กรมธรรม.ใช"เง�นสาเร:จุ หมีายถึ%งกัรมีธีรรมี�ท�ผู้� ร �บประกั�นออกัให ใหมี� หลั�งจากัผู้� เอาประกั�นภั�ยส่�งเบ.ยประกั�นภั�ยมีาแลั วอย�างน อย 3 ป> แลัะมีกัารเลั�กัส่�ญญาประกั�นภั�ยแลั วตามีมีาตรา 894

กัรมีธีรรมี�ท�ผู้� ร �บประกั�นภั�ยออกัให ใหมี�น.จะกั#าหนด้จ#านวนเง�นท�จะต องใชิ ตามีส่�ญญาลัด้ลังมีาให ได้ ส่�วนส่�มีพ�นธี�กั�บเบ.ยประกั�นท�ผู้� เอาประกั�นชิว�ตได้ ส่�งไปแลั ว แลัะถึ'อเส่มี'อนหน%�งว�าได้ เอาประกั�นชิว�ตไว เท�ากั�บจ#านวนเง�นท�กั#าหนด้ขึ้%.นใหมี�น. โด้ยผู้� ประกั�นไมี�ต องส่�งเบ.ยประกั�นอกัต�อไป ถึ าผู้� เอาประกั�นชิว�ตตายลังภัายในระยะเวลัาตามีส่�ญญาเด้�มี หร'อถึ าไมี�ตายมีชิว�ตอย��จนครบกั#าหนด้เวลัาในส่�ญญา ผู้� ร �บประกั�นกั6จะใชิ เง�นจ#านวนน.ให แกั�ผู้� เอาประกั�นชิว�ตหร'อผู้� ร �บประโยชิน�

เมี'�อมีกัารเลั�กัส่�ญญาประกั�นชิว�ตตามีมีาตรา 894 ผู้� เอาประกั�นมีส่�ทธี�เลั'อกัว�าจะร�บเง�นค�าเวนค'นกัรมีธีรรมี�หร'อร�บกัรมีธีรรมี�ใชิ เง�น

97

97

Page 99: 61001

ส่#าเร6จ ถึ าเลั'อกัร�บเง�นเวนค'นกัรมีธีรรมี�กั6จะได้ ร�บเง�นค'นท�นทตามีจ#านวนท�กั#าหนด้ไว ในกัรมีธีรรมี� แต�ถึ าเลั'อกัร�บกัรมีธีรรมี�ใชิ เง�นส่#าเร6จ ผู้� ร �บประกั�นภั�ยกั6จะมีอบกัรมีธีรรมี�ใชิ เง�นส่#าเร6จให ย%ด้ถึ'อไว

5. การแถลงอาย�ข้องผ4"เอาประก�นภั�ยคำลาดเคำล-�อน

มีาตรา 893 บ�ญญ�ต�ว�า กัารใชิ เง�นอ�นอาศ�ยความีทรงชิพ “

หร'อมีรณะขึ้องบ5คคลัใด้ แมี ได้ แถึลังอาย5ขึ้องบ5คคลัผู้� น� .นไว คลัาด้เคลั'�อนไมี�ถึ�กัต องเป�นเหต5ให ได้ กั#าหนด้จ#านวนเบ.ยประกั�นภั�ยไว ต#�าไซึ่ร ท�านให ลัด้จ#านวนเง�นอ�นผู้� ร �บประกั�นภั�ยจะพ%งต องใชิ น� .นลังตามีส่�วน

แต�ถึ าผู้� ร �บประกั�นภั�ยพ�ส่�จน�ได้ ว�าในขึ้ณะท�ท#าส่�ญญาน�.นอาย5ท�ถึ�กัต องแท จร�งอย��นอกัจ#ากั�ด้อ�ตราตามีทางค าปกัต�ขึ้องเขึ้าแลั ว ท�านว�าส่�ญญาน�.นเป�นโมีฆียะ ”

ในกัารประกั�นชิว�ต ผู้� ร �บประกั�นภั�ยจะเรยกัเกั6บเบ.ยประกั�นซึ่%�งมีอาย5แตกัต�างกั�นในอ�ตราไมี�เท�ากั�น ท�.งน.เพราะผู้� ร �บประกั�นภั�ยมีความีเส่�ยงต�อกัารเขึ้ าร�บประกั�นต�อผู้� เอาประกั�นภั�ยไมี�เหมี'อนกั�น บ5คคลัซึ่%�งมีอาย5ไมี�มีากัน�กั เชิ�น มีอาย5ระหว�าง 20-30 ป> โด้ยท��วไปส่5ขึ้ภัาพย�อมีแขึ้6งแรงกัว�าบ5คคลัท�มีอาย5 50-60 ป> อกัท�.งอ�ตรากัารตายขึ้องบ5คคลัในว�ยต�างๆกั6ไมี�เท�ากั�น ฉะน�.นผู้� ร �บประกั�นภั�ยจ%งเรยกัเกั6บเบ.ยประกั�นภั�ยในอ�ตราท�แตกัต�างกั�น ในชิ�วงอาย5ท�มีกัารเส่�ยงน อยกั6ส่ามีารถึเรยกัเกั6บเบ.ยประกั�นในอ�ตราต#�าได้ ท�.งน.โด้ยท�ผู้� ร �บประกั�นค#านวณแลั วว�าพอค5 มีกั�บกัารท�จะต องเขึ้ าเส่�ยงภั�ยแทนโด้ยไมี�ถึ%งกั�บขึ้าด้ท5น

ข้"อส�งเกติ1) กัารแถึลังอาย5คลัาด้เคลั'�อนไมี�ถึ�กัต อง ไมี�ถึ%งกั�บท#าให ส่�ญญา

เป�นโมีฆียะ กัฎีหมีายบ�ญญ�ต�ให ผู้� ร �บประกั�นภั�ยมีส่�ทธี�ลัด้จ#านวนเง�นอ�นพ%งใชิ ลังตามีส่�วนเท�าน�.น

98

98

Page 100: 61001

2) มีาตราน.มีความีหมีายคาบเกั�ยวกั�บมีาตรา 865 กัลั�าวค'อ ถึ ากัารแถึลังเท6จเร'�องอาย5น�.นกัระท#าโด้ยฉ อฉลั ค'อต�.งใจจะหลัอกัลัวงผู้� ร �บประกั�นภั�ยให หลังเชิ'�อว�าอาย5ท�แถึลังต#�ากัว�าเป�นจร�ง ซึ่%�งถึ าหากัผู้� ร �บประกั�นภั�ยทราบอาย5ท�แท จร�งแลั วจะเรยกัเบ.ยประกั�นภั�ยส่�งขึ้%.นกัว�าเบ.ยประกั�นภั�ยท�เรยกัตามีอาย5ท�แถึลัง หร'อบอกัปDด้ไมี�ยอมีท#าส่�ญญาแลั ว ส่�ญญาประกั�นภั�ยน.เป�นโมีฆียะท�นทตามีมีาตรา 865 แต�ถึ าเป�นกัารแถึลังอาย5คลัาด้เคลั'�อนโด้ยส่5จร�ต หร'อเป�นกัารปกัปAด้กั6ตามี แต�เหต5ปกัปAด้น�.นไมี�ถึ%งกั�บเป�นเหต5ท�ว�าเมี'�อผู้� ร �บประกั�นภั�ยทราบความีจร�งจะเรยกัเบ.ยประกั�นภั�ยส่�งขึ้%.น หร'อบอกัปDด้ไมี�ยอมีท#าส่�ญญาแลั ว กั6เป�นกัรณตามีมีาตรา 893 น.ซึ่%�งมีผู้ลัเพยงผู้� ร �บประกั�นภั�ยมีส่�ทธี�ลัด้จ#านวนเง�นอ�นจะพ%งใชิ ลังตามีส่�วนเท�าน�.น

3) ขึ้ อยกัเว นขึ้องมีาตราน.มีอย��ว�า ถึ าอาย5จร�งขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ยอย��นอกัจ#ากั�ด้อ�ตรากัารค าปกัต� ค'ออาย5จร�งส่�งกัว�าระด้�บท�ผู้� ร �บประกั�นภั�ยจะท#าส่�ญญาด้ วยแลั ว ส่�ญญาประกั�นชิว�ตน�.นเป�นโมีฆียะท�นทถึ%งแมี ว�าผู้� เอาประกั�นจะแถึลังอาย5ผู้�ด้ไปด้ วยความีส่5จร�ตกั6ตามี ส่�ญญากั6เป�นโมีฆียะ

ติ�วิอย(าง กั. อาย5จร�ง 60 ป> แต�แถึลังว�ามีอาย5 50 ป> ส่�ญญาไมี�เป�นโมีฆียะ แต�ผู้� ร �บประกั�นภั�ยมีส่�ทธี�ท�จะลัด้จ#านวนเง�นท�จะใชิ ลังได้

ขึ้. อาย5จร�ง 70 ป> แต�แถึลังว�ามีอาย5 65 ป> ถึ าโด้ยปกัต�บร�ษ�ทจะร�บประกั�นภั�ยส่#าหร�บบ5คคลัท�มีอาย5ไมี�เกั�น 65 ป> ด้�งน.ส่�ญญาเป�นโมีฆียะตามีมีาตรา 893 วรรค 2

4 ) มีขึ้ อส่�งเกัตว�า กัารเป�นโมีฆียะตามีมีาตรา 893 น�.น กัฎีหมีายมี�ได้ บ�ญญ�ต�ให ค'นค�าไถึ�ถึอนกัรมีธีรรมี� หร'อใชิ เง�นค�าเวนค'นกัรมีธีรรมี� หร'อให กัรมีธีรรมี�ใชิ เง�นส่#าเร6จแต�อย�างใด้จ%งต องน#ามีาตรา 138 แลัะ 143 มีาใชิ บ�งค�บ ค'อผู้� ร �บประกั�นภั�ยต องค'นเบ.ยประกั�นภั�ยท�.งหมีด้เพ'�อให ค��กัรณกัลั�บส่��ฐานะเด้�มี

99

99

Page 101: 61001

6. การบอกเล�กส�ญญาประก�นช�วิ�ติมาติรา 894 บ�ญญ�ต�ว�า ผู้� เอาประกั�นภั�ยชิอบท�จะบอกัเลั�กั“

ส่�ญญาประกั�นภั�ยเส่ยในเวลัาใด้ๆกั6ได้ ด้ วยกัารไมี�ส่�งเบ.ยประกั�นภั�ยต�อไป ถึ าแลัะได้ ส่�งเบ.ยประกั�นภั�ยมีาแลั วอย�างน อยส่ามีป>ไซึ่ร ท�านว�าผู้� เอาประกั�นภั�ยชิอบท�จะได้ ร�บเง�นค�าเวนค'นกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ย หร'อร�บกัรมีธีรรมี�ใชิ เง�นส่#าเร6จจากัผู้� ร �บประกั�นภั�ย”

กัารบอกัเลั�กัส่�ญญาประกั�นชิว�ตตามีมีาตราน. เป�นกัารบอกัเลั�กัส่�ญญาโด้ยเหต5ปกัต� หมีายความีว�าส่�ญญาน�.นส่มีบ�รณ�อย��ตลัอด้มีาจนถึ%งเวลัาบอกัเลั�กัผู้� เอาประกั�นไมี�ประส่งค�จะผู้�กัพ�นตามีส่�ญญาต�อไปย�อมีเลั�กัส่�ญญาเส่ยได้ โด้ยเพยงไมี�ส่�งเบ.ยประกั�นภั�ยต�อไป ขึ้อให ส่�งเกัตว�าส่�ทธี�เลั�กัส่�ญญาตามีมีาตราน. เป�นส่�ทธี�ขึ้องผู้� เอาประกั�นเท�าน�.น ผู้� ร �บประกั�นไมี�มีส่�ทธี�บอกัเลั�กัส่�ญญา เว นแต�จะเขึ้ ากัรณส่�ญญาเป�นโมีฆียะแลัะผู้� ร �บประกั�นใชิ ส่�ทธี�บอกัลั างเท�าน�.น

ว�ธีกัารบอกัเลั�กักัฎีหมีายมี�ได้ บ�ญญ�ต�ว�า ผู้� เอาประกั�นต องแจ งให ผู้� ร �บประกั�นภั�ยทราบแต�อย�างใด้ เพยงแต�งด้ไมี�ส่�งเบ.ยประกั�นภั�ยต�อไปกั6ถึ'อว�าเป�นกัารแส่ด้งเจตนาบอกัเลั�กัแลั ว

ผู้ลัขึ้องกัารบอกัเลั�กัส่�ญญาตามีมีาตราน. หากัผู้� เอาประกั�นภั�ยส่�งเบ.ยประกั�นย�งไมี�ครบ 3 ป> ผู้� เอาประกั�นภั�ยไมี�มีส่�ทธี�เรยกัร องใด้ๆต�อผู้� ร �บประกั�นภั�ย แต�ถึ าหากัส่�งเบ.ยประกั�นภั�ยครบ 3 ป>แลั ว ผู้� เอาประกั�นภั�ยมีส่�ทธี�ได้ ร�บเง�นค�าเวนค'นกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ย หร'อกัรมีธีรรมี�ใชิ เง�นส่#าเร6จจากัผู้� ร �บประกั�นภั�ย

คำาพิ�พิากษาฎ�กาท�� 433/2513 ประมีวลักัฎีหมีายแพ�งแลัะพาณ�ชิย� มีาตรา 894 หาได้ บ�ญญ�ต�ว�ากัารเลั�กัส่�ญญาประกั�นภั�ย ผู้� เอาประกั�นภั�ยจะต องแจ งให ผู้� ร �บประกั�นภั�ยทราบเป�นลัายลั�กัษณ�อ�กัษรไมี� เมี'�อผู้� เอาประกั�นภั�ยงด้ส่�งเบ.ยประกั�นภั�ยกั6ต องถึ'อว�าได้ บอกั

100

100

Page 102: 61001

เลั�กัส่�ญญาประกั�นภั�ยแลั วน�บแต�ว�นท�งด้ส่�ง แต�เมี'�อปรากัฏิว�าผู้� เอาประกั�นภั�ยได้ ส่�งเบ.ยประกั�นภั�ยมีาเกั�น 3 ป> แลั ว ผู้� เอาประกั�นภั�ยกั6ชิอบท�จะได้ ร�บค�าเวนค'นกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยตามีเง'�อนไขึ้ท�ระบ5ไว ในส่�ญญาประกั�นภั�ย

คำาพิ�พิากษาฎ�กาท�� 1996/2500 ผู้� เอาประกั�นชิว�ตขึ้าด้ส่�งเบ.ยประกั�นภั�ยตามีกั#าหนด้อาจถึ'อว�าผู้� เอาประกั�นชิว�ตต�.งใจเลั�กัส่�ญญาตามีมีาตรา 894 ประกัอบกั�บค#าขึ้อประกั�นภั�ยมีว�า ถึ าถึ%งกั#าหนด้ไมี�ชิ#าระเง�นให ครบตามีกั#าหนด้เวลัา ส่�ญญาน.เป�นอ�นส่�.นส่5ด้ จ%งท#าให ส่�ญญาประกั�นภั�ยส่�.นอาย5แมี จะไมี�ได้ ระบ5ขึ้ อความีน.ไว ในกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยกั6ตามี ผู้� เอาประกั�นชิว�ตส่�งเบ.ยประกั�นภั�ยมีาไมี�ครบ 3 ป> ย�งไมี�มีส่�ทธี�ได้ ร�บค�าเวนค'นกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ย

มีขึ้ อควรส่�งเกัตว�า เร'�องกัารบอกัเลั�กัส่�ญญาขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ยตามีมีาตรา 894 น.น� .นอย�าได้ น#าไปปะปนกั�บกัารบอกัลั างส่�ญญาขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ยเน'�องจากัส่�ญญาเป�นโมีฆียะเพราะผู้ลัจะแตกัต�างกั�น กัลั�าวค'อ นอกัจากัผู้� เอาประกั�นภั�ยมีส่�ทธี�บอกัเลั�กัส่�ญญาตามีมีาตราน.แลั ว ผู้� เอาประกั�นภั�ยย�งมีส่�ทธี�บอกัลั างส่�ญญาท�เป�นโมีฆียกัรรมีตามีมีาตรา 138 แลัะมีาตรา 143 ได้ ซึ่%�งถึ าเป�นกัารบอกัลั างส่�ญญาโมีฆียกัรรมี ผู้� เอาประกั�นภั�ยมีส่�ทธี�ได้ ร�บเบ.ยประกั�นภั�ยค'นท�.งหมีด้มี�ใชิ�ได้ ร�บเพยงค�าเวนค'นกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยเท�าน�.น

คำาพิ�พิากษาฎ�กาท�� 1531/2522 จ#าเลัยท� 1 เป�นบร�ษ�ทร�บประกั�นชิว�ต มีจ#าเลัยท� 2 เป�นต�วแทน แลัะมีระเบยบว�าในกัารร�บประกั�นชิว�ตจะต องให แพทย�ตรวจส่5ขึ้ภัาพด้ วย จ#าเลัยท� 2 ได้ หลัอกัลัวงโจทกั� (ผู้� เอาประกั�น) เอาประกั�นชิว�ตโด้ยแจ งว�าไมี�ต องตรวจส่5ขึ้ภัาพ แลั วจ�ด้กัารหาบ5คคลัอ'�นไปร�บกัารตรวจส่5ขึ้ภัาพแทน ท#าให จ#าเลัยท� 1 เชิ'�อว�าโจทกั�มีส่5ขึ้ภัาพด้ แลัะร�บประกั�นชิว�ตโจทกั� ด้�งน. จ#าเลัยท� 2 จ%งท#ากัลัฉ อฉลัหลัอกัลัวงให โจทกั�แส่ด้งเจตนาท#าส่�ญญา

101

101

Page 103: 61001

ประกั�นชิว�ต โด้ยเขึ้ าใจผู้�ด้ว�าได้ ด้#าเน�นกัารโด้ยถึ�กัต องตามีระเบยบแลั ว ซึ่%�งถึ าโจทกั�ร� ว�าเป�นกัารไมี�ชิอบกั6จะไมี�ท#าส่�ญญาด้ วย จ#าเลัยท� 2

เป�นต�วแทนจ#าเลัยท� 1 ถึ'อได้ ว�าส่�ญญาประกั�นชิว�ตได้ มีาเพราะท#ากัลัฉ อฉลัเป�นโมีฆียะ เมี'�อโจทกั�บอกัลั างแลั วจ%งเป�นโมีฆีะมีาแต�แรกั โจทกั�แลัะจ#าเลัยต องกัลั�บค'นส่��ฐานะเด้�มี จ#าเลัยท�.งส่องต องร�บผู้�ด้ค'นเบ.ยประกั�นพร อมีด้อกัเบ.ยให โจทกั�

7. หน"าท��และคำวิามร�บผ�ดข้องผ4"ร�บประก�นช�วิ�ติ

ผู้� ร �บประกั�นชิว�ตมีหน าท�แลัะความีร�บผู้�ด้ชิอบต�อค��ส่�ญญาต�อไปน.

1) ต องส่�งมีอบกัรมีธีรรมี�ประกั�นชิว�ตแกั�ผู้� เอาประกั�น (มีาตรา 867 )

2) เมี'�อบอกัลั างส่�ญญา ต องค'นค�าไถึ�ถึอนกัรมีธีรรมี�ตามีมีาตรา 892 หร'อ 895 หร'อต องค'นเบ.ยประกั�นตามีมีาตรา 893

หร'อต องใชิ เง�นค�าเวนค'นกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ย หร'อส่�งมีอบกัรมีธีรรมี�ใชิ เง�นส่#าเร6จตามีมีาตรา 894

3) ต องใชิ เง�นตามีส่�ญญาตามีเง'�อนไขึ้แห�งกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ย ( มีาตรา 889, มีาตรา 895 )

ติ�วิอย(างคำาพิ�พิากษาฎ�กาคำาพิ�พิากษาฎ�กาท�� 764 / 2519 ส่. เอาประกั�นอ5บ�ต�เหต5

กัรมีธีรรมี�ยกัเว น กัรณฆีาตกัรรมีมีคนร ายขึ้ว างลั�กัระเบ�ด้มีาย�งโตOะท� ส่. น��งอย��กั�บคนอกั 3 คน ท#าให ส่. กั�บอกัคนหน%�งตายโด้ยต�.งใจฆี�าคนอ'�น เป�นอ5บ�ต�เหต5ซึ่%�งบร�ษ�ทประกั�นภั�ยต องร�บผู้�ด้ไมี�ใชิ�ฆีาตกัรรมี

คำาพิ�พิากษาฎ�กาท�� 806 / 2518 ผู้� เอาประกั�นชิว�ตออกัเชิ6คลังว�นท�ลั�วงหน าชิ#าระเบ.ยประกั�นภั�ยชิ ากัว�ากั#าหนด้ ซึ่%�งเง'�อนไขึ้ในกัรมีธีรรมี�ระบ5ว�าส่�ญญาส่�.นอาย5 กัารต�ออาย5ต องพ�ส่�จน�ส่5ขึ้ภัาพแลัะเส่ยด้

102

102

Page 104: 61001

อกัเบ.ยร อยลัะ 8 ต�อป> ในจ#านวนท�ค างชิ#าระด้ วย แต�ผู้� ร �บประกั�นภั�ยได้ ยอมีร�บเชิ6คน�.นโด้ยไมี�ท�กัท วง เห6นได้ ว�าผู้� ร �บประกั�นภั�ยส่ลัะเง'�อนไขึ้แลั ว ผู้� เอาประกั�นชิว�ตตายกั�อนถึ%งว�นในเชิ6ค ผู้� ร �บประกั�นภั�ยต องใชิ เง�นตามีกัรมีธีรรมี�แกั�ผู้� ร �บประโยชิน�

คำาพิ�พิากษาฎ�กาท�� 1806 / 2500 เมี'�อผู้� เอาประกั�นชิว�ตได้ ชิ#าระเบ.ยประกั�นภั�ยแกั�แกั�ผู้� แทนขึ้องผู้� ร �บประกั�นชิว�ตภัายในกั#าหนด้เวลัาท�ผู้� ร �บประกั�นชิว�ตผู้�อนเวลัาให ตามีกัรมีธีรรมี�แลั ว แมี ผู้� แทนน�.นจะไมี�ได้ ปฏิ�บ�ต�ตามีระเบยบขึ้องผู้� ร �บประกั�นชิว�ตอย�างไร ระเบยบน�.น จะน#าไปผู้�กัมี�ด้ผู้� เอาประกั�นชิว�ตเพ'�อปฏิ�เส่ธีกัารใชิ เง�นตามีส่�ญญาโด้ยอ างว�าส่�ญญาขึ้าด้อาย5เพราะผู้� เอาประกั�นชิว�ตไมี�ส่�งเบ.ยประกั�นภั�ยตามีกั#าหนด้ไมี�ได้

8. ข้"อยกเวิ"นคำวิามร�บผ�ดข้องผ4"ร�บประก�นช�วิ�ติ

มาติรา 895 บ�ญญ�ต�ว�า เมี'�อใด้จะต องใชิ เง�นในเหต5มีรณะ“

ขึ้องบ5คคลัหน%�งคนใด้ ท�านว�าผู้� ร �บประกั�นภั�ยจ#าต องใชิ เง�นน�.นในเมี'�อมีรณภั�ยอ�นน�.นเกั�ด้ขึ้%.น เว นแต�

(1) บ5คคลัน�.นได้ กัระท#าอ�ตว�น�บาตด้ วยใจส่มี�ครภัายในป>หน%�งน�บแต�ว�นท#าส่�ญญา หร'อ

(2) บ5คคลัผู้� น� .นถึ�กัผู้� ร �บประโยชิน�ฆี�าตายโด้ยเจตนาในกัรณท� 2 น. ท�านว�าผู้� ร �บประกั�นภั�ยจ#าต องใชิ เง�นค�าไถึ�ถึอน

กัรมีธีรรมี�ให แกั�ผู้� เอาประกั�นภั�ยหร'อให แกั�ทายาทขึ้องผู้� น� .น ”

เหต5ท�กัฎีหมีายบ�ญญ�ต�ยกัเว นความีร�บผู้�ด้ขึ้องผู้� ร �บประกั�นภั�ยไว กั6ด้ วยว�ตถึ5ประส่งค�ป<องกั�นมี�ให มีกัารท#าส่�ญญาประกั�นชิว�ตเพ'�อหว�งเง�นประกั�น อาจเป�นได้ ท�ผู้� เอาประกั�นชิว�ตต�.งใจจะฆี�าต�วตายอย��แลั วจ%งท#าส่�ญญาประกั�นชิว�ตโด้ยหว�งว�าทายาทจะได้ ร�บประโยชิน�จากัเง�นประกั�น กัฎีหมีายจ%งลังโทษผู้� น� .นด้ วยกัารให หมีด้ส่�ทธี�ได้ ร�บชิด้ใชิ เง�นตามีส่�ญญา แต�อย�างไรกั6ตามีกัฎีหมีายกั6ย�งค#าน%งด้ วยเหมี'อนกั�นว�า

103

103

Page 105: 61001

หากัถึ'อหลั�กัน.โด้ยไมี�จ#ากั�ด้เวลัาไว บ างกั6เป�นกัารผู้�กัมี�ด้ผู้� เอาประกั�นเกั�นไป เพราะเมี'�อท#าส่�ญญาประกั�นชิว�ตแลั ว นานๆผู้� เอาประกั�นอาจมีเหต5เกั�ยวกั�บส่ภัาพจ�ตใจค�ด้ฆี�าต�วตาย แลัะฆี�าต�วตายไปจร�งๆ ซึ่%�งส่าเหต5ขึ้องกัารฆี�าต�วตายอาจไมี�ใชิ�จากักัารหว�งเง�นประกั�นตามีส่�ญญากั6ได้ ถึ าเชิ�นน�.นจะปร�บให เป�นผู้�ด้แกั�ผู้� เอาประกั�นถึ%งขึ้นาด้หมีด้ส่�ทธี�ได้ ร�บใชิ เง�นตามีส่�ญญาท�.งๆท�ผู้� เอาประกั�นกั6ได้ ส่�งเบ.ยประกั�นมีาเป�นเวลัานานแลั วเชิ�นน.กั6ด้�จะไมี�เป�นธีรรมีกั�บผู้� เอาประกั�น จากัเหต5ด้�งกัลั�าวกัฎีหมีายจ%งได้ กั#าหนด้เวลัาไว 1 ป> โด้ยเชิ'�อว�า ถึ%งแมี จะมีบ5คคลัต องกัารท#าส่�ญญาประกั�นชิว�ตแลั วค�ด้จะฆี�าต�วตายเพ'�อให ทายาทได้ ร�บเง�นน�.น ผู้� น� .นกั6ต องรอถึ%ง 1 ป> ซึ่%�งในชิ�วงเวลัาด้�งกัลั�าวความีน%กัค�ด้ความีร� ผู้�ด้ชิอบขึ้องผู้� น� .นควรจะด้ขึ้%.นประกัอบกั�บโด้ยท��วไปบ5คคลัท5กัคนย�อมีร�กัชิว�ตขึ้องต�วเอง ฉะน�.นกัารฆี�าต�วตายเพ'�อหว�งเง�นประกั�นหลั�งจากัท#าส่�ญญาประกั�นชิว�ตแลั วถึ%ง 1 ป> จ%งไมี�น�าจะมีขึ้%.น

ส่�วนกัรณผู้� เอาประกั�น หร'อถึ�กัเอาประกั�นชิว�ตถึ�กัผู้� ร �บประโยชิน�ฆี�าตายโด้ยเจตนา กัฎีหมีายต องกัารลังโทษผู้� ร �บประโยชิน�ด้ วยจ%งบ�ญญ�ต�ไมี�ให ผู้� ร �บประโยชิน�ได้ ร�บเง�นประกั�นชิว�ตน�.นเลัย

เก��ยวิก�บข้"อยกเวิ"นคำวิามร�บผ�ดข้องผ4"ร�บประก�นช�วิ�ติม�ข้"อคำวิรส�งเกติด�งน�%

1.ท�กัฎีหมีายกั#าหนด้เวลัาไว 1 ป> น�.น เฉพาะกัรณผู้� เอาประกั�นชิว�ตฆี�าต�วเองตายเท�าน�.น ส่#าหร�บกัรณท�ผู้� ร �บประโยชิน�เป�นคนฆี�าไมี�มีระยะเวลัากั#าหนด้ไว

2. ถึ าผู้� เอาประกั�นชิว�ตฆี�าต�วเองตายใน 1 ป> ย�อมีไมี�มีส่�ทธี�ได้ ร�บเง�นตามีส่�ญญาโด้ยไมี�ต องค#าน%งว�ากัารกัระท#าอ�ตว�น�บาตน�.นกัระท#าโด้ยต องกัารให ทายาทได้ ร�บเง�นตามีส่�ญญาหร'อไมี�

104

104

Page 106: 61001

3. มีปDญหาว�าหากัผู้� เอาประกั�นชิว�ตลังมี'อกัระท#าอ�ตว�น�บาตภัายใน 1 ป> แต�กัารมีรณะเกั�ด้ขึ้%.นภัายหลั�ง 1 ป> ด้�งน. ทายาทจะย�งมีส่�ทธี�ได้ ร�บชิด้ใชิ หร'อไมี� เห6นว�า มีาตรา 895 ตอนต นบ�ญญ�ต�ว�า เมี'�อ“

ใด้จะต องใชิ จ#านวนเง�นในเหติ�มรณีะ” แส่ด้งว�าเหต5มีรณะเป�นเง'�อนไขึ้ส่#าค�ญท�ต องพ�จารณาว�าผู้� ร �บประกั�นจะร�บผู้�ด้ใชิ เง�นตามีส่�ญญาหร'อไมี�กัารพ�จารณาขึ้ อยกัเว นความีร�บผู้�ด้กั6เชิ�นเด้ยวกั�นต องน#าเหต5มีรณะมีาพ�จารณาด้ วย ด้�งน�.นถึ าปรากัฏิว�าผู้� ท#าอ�ตว�น�บาตมี�ได้ มีรณะภัายใน 1 ป> น�บแต�ว�นท#าส่�ญญาจ%งถึ'อไมี�ได้ ว�ากัารมีรณะน�.นอย��ในหลั�กัเกัณฑ์�ยกัเว นความีร�บผู้�ด้ขึ้องผู้� ร �บประกั�นภั�ย ผู้� ร �บประกั�นภั�ยจ%งควรต องใชิ เง�นให แกั�ทายาทตามีส่�ญญา

4. กัรณผู้� เอาประกั�นหร'อถึ�กัเอาประกั�น ถึกัผู้� ร �บประโยชิน�ฆี�าตายโด้ยเจตนาน�าจะหมีายความีว�า ผู้� ร �บประโยชิน�ต องมีเจตนาฆี�าแลัะผู้� เอาประกั�นหร'อถึ�กัเอาประกั�นถึ%งแกั�ความีตายส่มีตามีเจตนาน�.นด้ วย ผู้� ร �บประกั�นจ%งจะไมี�ต องร�บผู้�ด้ใชิ เง�น หากัพฤต�กัารณ�ฟDงได้ เพยงว�า ผู้� ร �บประโยชิน�มีเจตนาท#าร ายเท�าน�.น ตากัารท#าร ายน�.นเป�นเหต5ให ผู้� ถึ�กัท#าร ายถึ%งแกั�ความีตาย ด้�งน.น�าจะไมี�เขึ้ าขึ้ อยกัเว นท�ท#าให ผู้� ร �บประกั�นภั�ยหลั5ด้พ นความีร�บผู้�ด้

5. ควรส่�งเกัตด้ วยว�า หากัผู้� ร �บประโยชิน�ฆี�าผู้� เอาประกั�นหร'อผู้� เอาประกั�นตายโด้ยเจตนาไมี�ว�ากัระท#าโด้ยหว�งเง�นประกั�นหร'อไมี�กั6ตามี ผู้� ร �บประโยชิน�ไมี�มีส่�ทธี�ได้ ร�บเง�นใด้ๆจากัผู้� ร �บประกั�นเลัย ผู้� ร �บประกั�นต องใชิ เง�นค�าไถึ�ถึอนกัรมีธีรรมี�ให แกั�ผู้� เอาประกั�น หร'อทายาทขึ้องผู้� น� .น

105

105

Page 107: 61001

9. กัารเรยกัค�าส่�นไหมีทด้แทนกัรณมีรณภั�ยเกั�ด้ขึ้%.นเพราะความีผู้�ด้

ขึ้องบ5คคลัภัายนอกั

มาติรา 896 บ�ญญ�ต�ว�า ถึ ามีรณภั�ยเกั�ด้ขึ้%.นเพราะความีผู้�ด้“

ขึ้องบ5คคลัภัายนอกั ผู้� ร �บประกั�นภั�ยหาอาจจะเรยกัเอาค�าส่�นไหมีทด้แทนจากับ5คคลัภัายนอกัน�.นได้ ไมี� แต�ส่�ทธี�ขึ้องฝ่@ายทายาทแห�งผู้� มีรณะในอ�นจะได้ ค�าส่�นไหมีทด้แทนจากับ5คคลัภัายนอกัน�.นหาส่�ญส่�.นไปด้ วยไมี� แมี ท�.งจ#านวนเง�นอ�นจะพ%งใชิ ตามีส่�ญญาประกั�นชิว�ตน�.นจะหวนกัลั�บมีาได้ แกั�ตนด้ วย”

ข้"อส�งเกติ1. กัฎีหมีายให หลั�กัว�า ในกัารประกั�นชิว�ต ทายาทขึ้องผู้� เอา

ประกั�นชิว�ตมีส่�ทธี�เรยกัร องเอาได้ ท�.งส่องทาง ค'อ จากัผู้� ท#าลัะเมี�ด้ทางหน%�งแลัะจากัผู้� ร �บประกั�นชิว�ตอกัทางหน%�ง

2. ผู้� ร �บประกั�นชิว�ตเมี'�อได้ ใชิ เง�นให กั�บทายาทขึ้องผู้� เอาประกั�นซึ่%�งมีรณะหร'อใชิ เง�นให กั�บผู้� ร �บประโยชิน�แลั วไมี�มีส่�ทธี�เขึ้ าร�บชิ�วงส่�ทธี�ขึ้องทายาทขึ้องผู้� ตายไปไลั�เบ.ยเอากั�บผู้� ท#าลัะเมี�ด้ หลั�กักัารขึ้ อน.แตกัต�างกั�บกัารประกั�นว�นาศภั�ยซึ่%�งกัฎีหมีายให ผู้� ร �บประกั�นภั�ยเขึ้ าร�บชิ�วงส่�ทธี�ขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ยหร'อผู้� ร �บประโยชิน�ไปไลั�เบ.ยเอากั�บบ5คคลัภัายนอกัได้ ตามีมีาตรา 880

3. ทายาทขึ้องผู้� มีรณะจะเรยกัร องเอากั�บผู้� ร �บประกั�นภั�ย หร'อผู้� ท#าลัะเมี�ด้กั�อนหร'อหลั�งกั6ได้ หากัเรยกัร องกั�บผู้� ร �บประกั�นภั�ยกั�อนแลัะได้ ร�บชิด้ใชิ เง�นตามีส่�ญญาประกั�นภั�ยแลั ว ผู้� ลัะเมี�ด้จะอ างว�าทายาทไมี�มีความีเส่ยหายเพราะได้ มีกัารทด้แทนโด้ยกัารใชิ เง�นจากัผู้� ร �บประกั�นชิว�ตแลั วไมี�ได้

106

106

Page 108: 61001

คำาพิ�พิากษาฎ�กาท�� 2572 / 2525 ส่�ญญาประกั�นอ5บ�ต�เหต5ส่�วนบ5คคลัน�.น เฉพาะในส่�วนท�เกั�ยวกั�บกัารเส่�ยงภั�ยถึ%งชิว�ตเป�นส่�ญญาประกั�นชิว�ตอย�างหน%�ง เพราะอาศ�ยความีมีรณะขึ้องบ5คคลัเป�นเง'�อนไขึ้แห�งกัารใชิ เง�นตามีความีหมีายในมีาตรา 889 แห�งประมีวลักัฎีหมีายแพ�งแลัะพาณ�ชิย�ตามีบทบ�ญญ�ต�ว�าด้ วยประกั�นชิว�ตไมี�ได้ ให ส่�ทธี�แกั�ผู้� ร �บประกั�นภั�ยท�จะเขึ้ าร�บชิ�วงส่�ทธี�เขึ้ าแทนกั�นได้ เหมี'อนอย�างกัารประกั�นว�นาศภั�ย โจทกั�เป�นผู้� ร �บประกั�นภั�ยรถึยนต�ได้ จ�ายเง�นชิด้เชิยกัารเส่ยชิว�ตขึ้อง อ. ผู้� ขึ้�บรถึยนต�ด้�งกัลั�าวแกั�ครอบคร�วขึ้อง อ. ตามีกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยแลั ว จ%งไมี�มีอ#านาจฟ<องไลั�เบ.ยเอาค�าเส่ยหายส่�วนน.จากัจ#าเลัยผู้� ต องร�บผู้�ด้ในกัรณลัะเมี�ด้ขึ้องผู้� ขึ้�บรถึชินรถึท� อ. ขึ้�บเป�นเหต5ให อ. ถึ%งแกั�ความีตาย

คำาพิ�พิากษาฎ�กาท�� 172 / 2522 จ#าเลัยขึ้�บรถึยนต�โด้ยประมีาทท#าให คนตาย โจทกั�เป�นทายาทฟ<องเรยกัค�าซึ่�อมีรถึจ�กัรยานยนต�ท�ผู้� ตายเชิ�าซึ่'.อมีาแลัะต องร�บผู้�ด้ต�อผู้� ให เชิ�าซึ่'.อได้ โจทกั�ได้ ร�บเง�นประกั�นชิว�ตผู้� ตายแลั ว ไมี�หมีด้ส่�ทธี�ท�จะเรยกัค�าอ5ปกัาระเลั.ยงด้�เป�นค�าเส่ยหายอกัด้ วย

คำาพิ�พิากษาฎ�กาท�� 2361 / 2515 (ประชิ5มีใหญ�) แมี ส่ามีแลัะบ5ตรผู้� เยาว�ขึ้องผู้� ตายจะได้ ร�บชิด้ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนจากับร�ษ�ทประกั�นภั�ยแลั ว กั6หาเป�นกัารต�ด้ส่�ทธี�ท�จะเรยกัร องเอาค�าส่�นไหมีทด้แทนท�ย�งขึ้าด้อย��จากัผู้� ท#าลัะเมี�ด้อกัไมี�

ฎ. 1150/2546 กัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยรถึยนต�มีขึ้ อส่�ญญาเกั�ยวกั�บความีร�บผู้�ด้ขึ้องผู้� ร �บประกั�นภั�ยต�อความีบาด้เจ6บหร'อมีรณะขึ้องบ5คคลัภัายนอกั เฉพาะส่�วนท�เกั�ยวกั�บกัารเส่�ยงภั�ยถึ%งชิว�ต เป�นส่�ญญาประกั�นชิว�ตเพราะอาศ�ยความีมีรณะเป�นเง'�อนไขึ้แห�งกัารใชิ เง�นตามีมีาตรา 889 ซึ่%�งกัฎีหมีายไมี�ได้ ให ส่�ทธี�ผู้� ร �บประกั�นภั�ยท�จะเขึ้ าร�บชิ�วงส่�ทธี�แทนกั�นได้ เหมี'อนอย�างกัารประกั�นว�นาศภั�ย แต�เง�นส่�วนท�โจทกั�จ�ายเป�นค�าร�กัษาพยาบาลักั�อนตาย แลัะค�าร�กัษาพยาบาลัผู้� บาด้

107

107

Page 109: 61001

เจ6บซึ่%�งเป�นไปตามีกัรมีธีรรมี�ประกั�นภั�ยท�โจทกั�ตกัลังค5 มีครองหาใชิ�เป�นส่�ญญาประกั�นชิว�ตไมี�

10 ส�ญญาประก�นช�วิ�ติท��ผ4"เอาประก�นม�ได"เจุาะจุงติ�วิผ4"ร�บประโยชน.ไวิ"

มาติรา 897 วรรคแรกั บ�ญญ�ต�ว�า ถึ าผู้� เอาประกั�นภั�ยได้ เอา“

ประกั�นภั�ยไว โด้ยกั#าหนด้ว�าเมี'�อตนถึ%งซึ่%�งมีรณะให ใชิ เง�นแกั�ทายาทท�.งหลัายขึ้องตนโด้ยมี�ได้ เจาะจงระบ5ชิ'�อผู้� หน%�งผู้� ใด้ไว ไซึ่ร จ#านวนเง�นอ�นจะพ%งใชิ น� .น ท�านให ฟDงเป�นส่�นทร�พย�ส่�วนหน%�งแห�งกัองมีรด้กัขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ย ซึ่%�งเจ าหน.จะเอาใชิ หน.ได้ ”

โด้ยปกัต�ถึ าผู้� เอาประกั�นภั�ยไมี�ได้ ระบ5ต�วผู้� ร �บประโยชิน�ไว กั6หมีายความีว�าผู้� เอาประกั�นภั�ยเป�นผู้� ร �บประโยชิน�ตามีส่�ญญาน�.นเองในฐานะค��ส่�ญญา หากัผู้� เอาประกั�นภั�ยตาย ทายาทย�อมีเป�นผู้� ร �บเง�นน�.นในฐานะผู้� ร �บมีรด้กั แลัะหากัมีทายาทหลัายคนเง�นน�.นย�อมีรวมีเป�นส่�วนหน%�งขึ้องกัองมีรด้กัเพ'�อแบ�งปDนแกั�ทายาทท�.งหลัายผู้� มีส่�ทธี�ร�บมีรด้กัตามีกัฎีหมีายมีรด้กัต�อไป แลัะถึ าหากัผู้� เอาประกั�นมีเจ าหน.อย��ขึ้ณะตาย เจ าหน.น� .นย�อมีมีฐานะเป�นเจ าหน.ขึ้องกัองมีรด้กัมีส่�ทธี�เรยกัชิ#าระหน.จากักัองมีรด้กัได้

มีขึ้ อส่�งเกัตว�า กัรณจะเป�นอย�างท�กัลั�าวขึ้ างต นได้ น�.นจะต องเป�นกัรณท�ผู้� เอาประกั�นได้ ท#าส่�ญญาประกั�นชิว�ตตนเองเท�าน�.น หากัเป�นเร'�องผู้� เอาประกั�นท#าส่�ญญาประกั�นชิว�ตผู้� อ'�น ผู้� มีรณะกั6จะเป�นผู้� ถึ�กัเอาประกั�นชิว�ต แลัะผู้� เอาประกั�นเป�นผู้� ร �บเง�นตามีส่�ญญาไมี�มีเหต5ท�จะฟDงว�าจ#านวนเง�นอ�นจะพ%งใชิ น� .นเป�นส่�นทร�พย�ส่�วนหน%�งขึ้องกัองมีรด้กัได้ เพราะผู้� เอาประกั�นย�งมีชิว�ตอย��

108

108

Page 110: 61001

หมีายความีว�ามีาตรา 897 น.ใชิ บ�งค�บเฉพาะกัรณเอาประกั�นชิว�ตตนเองเท�าน�.น หากัเป�นกัรณเอาประกั�นชิว�ตผู้� อ'�นไมี�อย��ในบ�งค�บขึ้องมีาตราน.

ติ�วิอย(างท�� 1 ด้#าท#าส่�ญญาเอาประกั�นชิว�ตตนเองไว กั�บบร�ษ�ทประกั�นภั�ยบร�ษ�ทหน%�ง โด้ยไมี�ได้ ระบ5ว�าให ผู้� ใด้เป�นผู้� ร �บประโยชิน� ด้�งน าหกัด้#าถึ%งแกั�ความีตายตามีเง'�อนไขึ้ขึ้องส่�ญญาเง�นท�ผู้� ร �บประกั�นจะต องชิด้ใชิ ตามีส่�ญญาน�.นจะตกัเขึ้ าส่��กัองมีรด้กัขึ้องด้#า ซึ่%�งเจ าหน.ขึ้องด้#ามีส่�ทธี�เรยกัชิ#าระหน.เอาได้ เหลั'อจากัน�.นจ%งแบ�งปDนให แกั�ทายาทขึ้องด้#าต�อไป

ติ�วิอย(างท�� 2 ด้#าท#าส่�ญญาประกั�นชิว�ตแด้งไว กั�บบร�ษ�ทร�บประกั�นภั�ย โด้ยไมี�ได้ ระบ5ให ผู้� ใด้เป�นผู้� ร �บประโยชิน� ด้�งน.หากัแด้งถึ%งแกั�ความีตายตามีเง'�อนไขึ้ขึ้องส่�ญญา ผู้� ร �บประกั�นต องชิด้ใชิ เง�นตามีส่�ญญาให กั�บด้#าผู้� เอาประกั�น มี�ใชิ�ตกัเขึ้ าส่��กัองมีรด้กัขึ้องแด้ง ฉะน�.นเจ าหน.ขึ้องแด้งจะอ างว�าตนเป�นเจ าหน.ขึ้องกัองมีรด้กัขึ้องแด้งแลั วขึ้อชิ#าระหน.เอาจากัเง�นประกั�นท�ผู้� ร �บประกั�นจะต องชิด้ใชิ ไมี�ได้

11. ส�ญญาประก�นช�วิ�ติท��ผ4"เอาประก�นได"เจุาะจุงติ�วิผ4"ร�บประโยชน.ไวิ"

มาติรา 897 วิรรคำ 2 บ�ญญ�ต�ว�า ถึ าได้ เอาประกั�นไว โด้ย“

กั#าหนด้ว�าให ใชิ เง�นแกั�บ5คคลัคนใด้คนหน%�งโด้ยเฉพาะเจาะจง ท�านว�าเฉพาะแต�จ#านวนเง�นเบ.ยประกั�นภั�ยซึ่%�งผู้� เอาประกั�นภั�ยได้ ส่�งไปแลั วเท�าน�.น จ�กัเป�นส่�นทร�พย�ส่�วนหน%�งแห�งกัองมีรด้กัขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ยอ�นเจ าหน.จะเอาใชิ หน.ได้ ”

บทบ�ญญ�ต�วรรค 2 น.กั6เชิ�นเด้ยวกั�บวรรคแรกัค'อใชิ บ�งค�บเฉพาะกัรณผู้� เอาประกั�นได้ ท#าส่�ญญาเอาประกั�นชิว�ตตนเองไว เท�าน�.น

109

109

Page 111: 61001

ต�างกั�บวรรคแรกัท�กัรณตามีวรรค 2 น. ผู้� เอาประกั�นได้ ระบ5ต�วผู้� ร �บประโยชิน�ไว เป�นกัารแน�นอน

ขึ้ อควรส่�งเกัตค'อว�า ถึ%งแมี กัฎีหมีายจะมี�ได้ กั#าหนด้ไว ว�าผู้� ร �บประโยชิน�จะต องเป�นทายาทขึ้องผู้� เอาประกั�นกั6ตามี แต�เมี'�ออ�านประกัอบกั�บวรรคแรกัแลั ว ท#าให เห6นได้ ว�ากัฎีหมีายมี5�งถึ%งเฉพาะผู้� ร �บประโยชิน�ท�เป�นทายาทเท�าน�.นท�เป�นกัรณขึ้องมีาตรา 897 น.

ผู้ลัขึ้องกัฎีหมีายจากักัารท�ระบ5ต�วผู้� ร �บประโยชิน�ไว เฉพาะเจาะจงมีว�า เฉพาะเบ.ยประกั�นซึ่%�งผู้� เอาประกั�นได้ ส่�งไปแลั วเท�าน�.นตกัเขึ้ ากัองมีรด้กัขึ้องผู้� เอาประกั�นหร'อกัลั�าวอกัอย�างหน%�งได้ ว�า ผู้� ร �บประโยชิน�มีส่�ทธี�ได้ ร�บใชิ เง�นเต6มีจ#านวนจากัผู้� ร �บประกั�นแต�ต องกั�นเง�นจ#านวนหน%�งเท�ากั�บจ#านวนเง�นเบ.ยประกั�นภั�ยซึ่%�งผู้� เอาประกั�นภั�ยได้ ส่�งใชิ ไปแลั วค'นเขึ้ ากัองมีรด้กัขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ย

ติ�วิอย(าง เขึ้ยวเอาประกั�นชิว�ตตนเองไว กั�บบร�ษ�ทผู้� ร �บประกั�น โด้ยกั#าหนด้ให เหลั'องทายาทคนหน%�งเป�นผู้� ร �บประโยชิน� หลั�งจากัท�เขึ้ยวชิ#าระเบ.ยประกั�นภั�ยได้ 2 งวด้เป�นเง�น 20,000 บาทแลั ว เขึ้ยวถึ%งแกั�ความีตาย ด้�งน.เหลั'องมีส่�ทธี�ได้ ร�บเง�นเต6มีจ#านวนจากับร�ษ�ทผู้� ร �บประกั�นตามีส่�ญญา แต�เหลั'องต องห�กัเง�นจ#านวน 20,000 บาท ออกัจากัเง�นจ#านวนท�ได้ ร�บแลั วส่�งเขึ้ ากัองมีรด้กัขึ้องเขึ้ยว เพ'�อว�าเจ าหน.ขึ้องเขึ้ยวจะได้ เรยกัเอาใชิ หน.ได้

12. ส�ญญาประก�นช�วิ�ติท��กาหนดให"เจุ"าหน�%คำนใดคำนหน2�งข้องผ4"เอา

ประก�นเป'นผ4"ร�บประโยชน.

มาติรา 1742 บ�ญญ�ต�ว�า “ ถึ ากัารชิ#าระหน.ซึ่%�งค างชิ#าระอย��แกั�ตน เจ าหน.คนใด้คนหน%�งได้ ร�บต�.งไว ในระหว�างท�ผู้� ตายมีชิว�ตอย��ให

110

110

Page 112: 61001

เป�นผู้� ร �บประโยชิน�ในกัารประกั�นชิว�ต เจ าหน.คนน�.นชิอบท�จะได้ ร�บเง�นท�.งหมีด้ ซึ่%�งได้ ตกัลังไว กั�บผู้� ร �บประกั�น อน%�งเจ าหน.เชิ�นว�าน�.นจ#าต องส่�งเบ.ยประกั�นภั�ยค'นเขึ้ ากัองมีรด้กักั6ต�อเมี'�อเจ าหน.รายอ'�นๆพ�ส่�จน�ได้ ว�า

(1) กัารท�ผู้� ตายชิ#าระหน.ให แกั�เจ าหน.โด้ยว�ธีด้� �งกัลั�าวมีาน�.นเป�นกัารขึ้�ด้ต�อบทบ�ญญ�ต�มีาตรา 237 แห�งประมีวลักัฎีหมีายน. แลัะ

(2) เบ.ยประกั�นภั�ยเชิ�นว�าน�.น เป�นจ#านวนส่�งเกั�นส่�วนเมี'�อเทยบกั�บรายได้ หร'อฐานะขึ้องผู้� ตาย”

มีาตราน.กั6เชิ�นเด้ยวกั�บมีาตรา 897 ค'อเป�นเร'�องเอาประกั�นชิว�ตตนเองมี�ใชิ�เอาประกั�นชิว�ตผู้� อ'�นแลัะขึ้อให ส่�งเกัตด้ วยว�า เจ าหน.ซึ่%�งเป�นผู้� ร �บประโยชิน�น�.น หมีายถึ%งเจ าหน.ขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ย มี�ใชิ�เจ าหน.ขึ้องผู้� ถึ�กัเอาประกั�นภั�ย

ติ�วิอย(างท�� 1 กั .เอาประกั�นชิว�ตตนเอง โด้ยระบ5ให ขึ้. เจ าหน.คนหน%�งขึ้องตนเป�นผู้� ร �บประโยชิน� เมี'�อ กั. ตายลังตามีเง'�อนไขึ้ขึ้องส่�ญญา ขึ้. มีส่�ทธี�ได้ ร�บเง�นท�.งหมีด้จากัผู้� ร �บประกั�นภั�ย แต�ถึ าหากัเจ าหน.คนอ'�นพ�ส่�จน�ได้ ตามีหลั�กัเกัณฑ์�ส่องขึ้ อด้�งกัลั�าว ขึ้. ต องส่�งเบ.ยประกั�นภั�ยค'นเขึ้ ากัองมีรด้กัขึ้อง กั. เพ'�อให เจ าหน.อ'�นได้ ร�บเฉลั�ยใชิ หน.จากัเง�นเบ.ยประกั�นภั�ยน�.น

ติ�วิอย(างท�� 2 กั. เอาประกั�นชิว�ตขึ้อง ขึ้. ไว โด้ยระบ5ให ค. เจุ"าหน�%คำนหน2�งข้องติน เป�นผู้� ร �บประโยชิน� เมี'�อ ขึ้. ตายลังตามีเง'�อนไขึ้ขึ้องส่�ญญา ค. เจ าหน.มีส่�ทธี�ได้ ร�บเง�นท�.งหมีด้จากัผู้� ร �บประกั�นภั�ย เจ าหน.อ'�นไมี�มีส่�ทธี�พ�ส่�จน�ตามีเง'�อนไขึ้ขึ้องมีาตรา 1742 เพราะมี�ใชิ�กัรณผู้� ตายชิ#าระหน.ให แกั�ผู้� ตายโด้ยว�ธีด้�งกัลั�าว แต�เป�นเร'�อง นาย กั. ซึ่%�งย�งมีชิว�ตอย��ชิ#าระหน.ให แกั�เจ าหน.โด้ยให เป�นผู้� ร �บประโยชิน�จากัส่�ญญาประกั�นชิว�ต ย�งไมี�มีกัองมีรด้กัขึ้อง กั. ส่#าหร�บให เจ าหน.อ'�นเขึ้ าเฉลั�ยเพ'�อใชิ หน.ตามีมีาตรา 1742 หากัเจ าหน.อ'�นเห6นว�ากัารกัระท#าขึ้องนาย

111

111

Page 113: 61001

กั. เชิ�นน�.นท#าให ตนเส่ยเปรยบกั6อาจร องขึ้อให ศาลัเพ�กัถึอนน�ต�กัรรมีส่�ญญาประกั�นชิว�ตน�.นได้ ตามีมีาตรา 237

ติ�วิอย(างท�� 3 กั. นายจ างเอาประกั�นชิว�ตขึ้อง ขึ้. ลั�กัจ างโด้ยระบ5ให คำ. น"องชายข้องตินซื่2�งเป'นเจุ"าหน�%ข้อง ขึ้. ผู้� ถึ�กัเอาประกั�นเป�นผู้� ร �บประโยชิน� ต�อมีา ขึ้. ตายลังตามีเง'�อนไขึ้ขึ้องส่�ญญา ด้�งน. ค.

มีส่�ทธี�ได้ ร�บเง�นท�.งหมีด้จากัผู้� ร �บประกั�นภั�ย เจุ"าหน�%คำนอ-�นข้อง ก.

ไมี�มีส่�ทธี�เรยกัให ค. ส่�งเบ.ยประกั�นภั�ยค'น เพราะมี�ใชิ�เป�นเร'�อง กั. ท#าส่�ญญาประกั�นเพ'�อชิ#าระหน.แกั�เจ าหน.คนใด้คนหน%�งขึ้องตนแต�อย�างใด้ กั. กั�บ ค. มี�ได้ เป�นลั�กัหน.เจ าหน.กั�นจ%งไมี�เขึ้ าเง'�อนไขึ้ มีาตรา 1742 ในขึ้ณะเด้ยวกั�น เจุ"าหน�%คำนอ-�นข้อง ข้. กั6ไมี�มีส่�ทธี�เรยกัให ค. ส่�งเบ.ยประกั�นค'นเขึ้ ากัองมีรด้กัขึ้อง ขึ้. เพราะมี�ใชิ�กัรณท�ผู้� ตายชิ#าระหน.ให แกั�เจ าหน.โด้ยว�ธีท#าส่�ญญาประกั�นด้�งกัลั�าว แต�เป�นเร'�องขึ้อง กั. ผู้� เอาประกั�นต�.งบ5คคลัอ'�นเป�นผู้� ร �บประโยชิน� แลัะ กั. มี�ได้ เป�นผู้� ตายแต�อย�างใด้

สร�ปได"วิ(า กัารท#าส่�ญญาประกั�นชิว�ตโด้ยกั#าหนด้ให เจ าหน.คนใด้คนหน%�งเป�นผู้� ร �บประโยชิน�ซึ่%�งอย��ในบ�งค�บขึ้องมีาตรา 1742 น�.นประกัอบด้ วยหลั�กัเกัณฑ์�ด้�งน.

1. ผู้� เอาประกั�นกั�บผู้� ร �บประโยชิน�ต องเป�นลั�กัหน. เจ าหน.กั�น2. ผู้� เอาประกั�นท#าส่�ญญาประกั�นชิว�ตตนเอง3. ผู้� เอาประกั�นมีเจ าหน.หลัายคน4. เมี'�อผู้� เอาประกั�นชิว�ตตายลังตามีเง'�อนไขึ้ขึ้องส่�ญญา เจ าหน.

ผู้� ร �บประโยชิน�จ#าต องส่�งเบ.ยประกั�นท�ผู้� ตายชิ#าระไปแลั วเขึ้ ากัองมีรด้กั เมี'�อเจ าหน.อ'�นพ�ส่�จน�ได้ ครบเง'�อนไขึ้ท�.ง 2 ขึ้ อขึ้องมีาตรา 1742

ค#าว�า จ#าต องส่�งเบ.ยประกั�นภั�ยค'นเขึ้ ากัองมีรด้กั น�.น “ ”

หมีายความีถึ%ง กัองมีรด้กัขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ย มี�ใชิ�กัองมีรด้กัขึ้องผู้� ถึ�กัเอาประกั�นภั�ย

112

112

Page 114: 61001

หากัเป�นกัรณผู้� เอาประกั�นท#าส่�ญญาประกั�นชิว�ตคนอ'�น แลั วระบ5ให เจ าหน.คนใด้คนหน%�งขึ้องตนเป�นผู้� ร �บประโยชิน� เจ าหน.คนอ'�นซึ่%�งเห6นว�ากัารกัระท#าเชิ�นน�.นท#าให ตนเส่ยเปรยบกั6อาจร องขึ้อให ศาลัเพ�กัถึอนน�ต�กัรรมีน�.นได้ ซึ่%�งเป�นกัรณตามีมีาตรา 237 มี�ใชิ�กัารเพ�กัถึอนตามีมีาตรา 1742

13. ข้"อแติกติ(างระหวิ(างส�ญญาประก�นวิ�นาศภั�ยก�บส�ญญาประก�นช�วิ�ติ

1. ส่�ญญาประกั�นว�นาศภั�ยเป�นส่�ญญาท�มีว�ตถึ5ประส่งค�เพ'�อกัารชิด้ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนตามีความีเส่ยหายท�แท จร�ง แต�ท�.งน.ต องไมี�เกั�นจ#านวนเง�นท�ได้ ตกัลังเอาประกั�นภั�ยไว ( มีาตรา 877 )

ส่�วนส่�ญญาประกั�นชิว�ตน�.น เป�นส่�ญญากั#าหนด้จ#านวนเง�นอ�นพ%งใชิ เป�นกัารแน�นอน โด้ยไมี�ต องค#าน%งถึ%งความีเส่ยหายเพราะไมี�ส่ามีารถึจะตราคาความีเส่ยหายได้ ( มีาตรา 861 )

2. ส่�ญญาประกั�นว�นาศภั�ย ผู้� เอาประกั�นภั�ยต องมีส่�วนได้ เส่ยอย��จนกัระท��งเกั�ด้ภั�ย แต�ในส่�ญญาประกั�นชิว�ตน�.น แมี ส่�วนได้ เส่ยจะหมีด้ไปในระหว�างอาย5ส่�ญญา ค'อไมี�มีส่�วนได้ เส่ยในขึ้ณะเกั�ด้ภั�ย กั6ไมี�ท#าให ผู้� ร �บประกั�นภั�ยพ นความีร�บผู้�ด้

3. กัารประกั�นว�นาศภั�ยน�.น ผู้� ร �บประกั�นเมี'�อได้ ใชิ ค�าส่�นไหมีทด้แทนแลั วย�อมีเขึ้ าร�บชิ�วงส่�ทธี�ขึ้องผู้� เอาประกั�นภั�ยแลัะขึ้องผู้� ร �บประโยชิน�อ�นมีต�อบ5คคลัภัายนอกั ( มีาตรา 880 ) ผู้� เอาประกั�นภั�ยหร'อผู้� ร �บประโยชิน�จะเรยกัค�าส่�นไหมีทด้แทนจากัผู้� ร �บประกั�นภั�ย หร'อบ5คคลัภัายนอกัได้ ทางใด้ทางหน%�งเท�าน�.น จะเลั'อกัเอาท�.งส่องทางไมี�ได้

แต�ในกัารประกั�นชิว�ตน�.น แมี ผู้� ร �บประกั�นภั�ยจะได้ ชิด้ใชิ เง�นให กั�บผู้� ร �บประโยชิน�ไปแลั ว กั6ไมี�มีกัารร�บชิ�วงส่�ทธี� ทายาทขึ้องผู้� มีรณะอาจ

113

113

Page 115: 61001

เรยกัค�าส่�นไหมีทด้แทนได้ ท�.งจากับ5คคลัภัายนอกั แลัะจากัผู้� ร �บประกั�น ( มีาตรา 896 )

4. เบ.ยประกั�นในส่�ญญาประกั�นว�นาศภั�ยมีลั�กัษณะเป�นกัารตอบแทนจ%งไมี�มีกัารค'นกั�น เว นแต�กัรณตามีมีาตรา 872 เท�าน�.น

แต�เบ.ยประกั�นในส่�ญญาประกั�นชิว�ตน�.น บางส่�วนเป�นกัารส่ะส่มีท5นจ%งมีกัารค'นให กั�บผู้� เอาประกั�นภั�ย เชิ�น กัรณตามีมีาตรา 892 ,

894 แลัะ 895

5. ในส่�ญญาประกั�นว�นาศภั�ย ผู้� เอาประกั�นบอกัเลั�กัส่�ญญาได้ เฉพาะกั�อนเร��มีเส่�ยงภั�ย ( มีาตรา 872 ) หร'อเมี'�อผู้� ร �บประกั�นตกัเป�นบ5คคลัลั มีลัะลัาย ( มีาตรา 876)

แต�ผู้� เอาประกั�นชิว�ตอาจเลั�กัส่�ญญาได้ เส่มีอ โด้ยเพยงงด้ไมี�ส่�งเบ.ยประกั�นภั�ยต�อไป แมี จะเร��มีเส่�ยงภั�ยแลั วกั6บอกัเลั�กัส่�ญญาได้ ( มีาตรา 894 )

6. ขึ้ อยกัเว นความีร�บผู้�ด้กัารใชิ เง�นตามีส่�ญญาประกั�นว�นาศภั�ยขึ้องผู้� ร �บประกั�นภั�ยตามีมีาตรา 879 น�.น มีท�.งกัรณผู้� เอาประกั�น หร'อผู้� ร �บประโยชิน�ท#าให เกั�ด้ว�นาศภั�ยโด้ยท5จร�ตหร'อประมีาทเลั�นเลั�ออย�างร ายแรง

ส่�วนขึ้ อยกัเว นความีร�บผู้�ด้ขึ้องผู้� ร �บประกั�นชิว�ตตามีาตรา 895

ยกัเว นเฉพาะกัรณกัระท#าอ�ตว�น�บาตด้ วยใจส่มี�ครภัายใน 1 ป> หร'อผู้� ร �บประโยชิน�ฆี�าตายโด้ยเจตนาเท�าน�.น ไมี�รวมีถึ%งประมีาทเลั�นเลั�ออย�างร ายแรง

7. ส่�ญญาประกั�นว�นาศภั�ยน�.น จะโอนส่�ทธี�ตามีส่�ญญาไมี�ได้ 6 นอกัจากัท�จะโอนต�วทร�พย�ท�เอาประกั�น เพราะถึ'อว�ากัรมีธีรรมี�ประกั�นชิว�ตมีค5ณค�าในต�วเอง ( มีาตรา 391 )

6 ด้� จ�ตต� ต�งศภั�ท�ย� , อ างแลั ว

114

114

Page 116: 61001

115

115