6102 SAYILI

1

6102 SAYILI

TÜRK TİCARET KANUNU

EKREM ALFATLIYEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR-BURSA

Plan

Giriş

Ticari İşletme Hukuku’ndaki Yenilikler

Şirketler Hukuku’nda Genel Hükümler

Anonim Şirketler

Limited Şirketler

2

GirişTTK’nın İçeriği

1535 maddeden oluşan TTK’nın başlangıç (m.1-10) ve son hükümleri (m.1521-1535) haricindealtı kitabı bulunmaktadır. Bunlar sırasıyla;Ticari işletme (m.11-123),Ticaret şirketleri (m.124-644),Kıymetli evrak (645-849),Taşıma işleri (m.850-930),Deniz ticareti (m.931-1400) veSigorta hukukudur (m.1401-1520).

3

GirişTTK’nın Hazırlık Süreci

Türk Ticaret Komisyonu’nun görevlendirilmesi veçalışmaları Aralık 1999)

TTK Tasarısı’nın Kamuoyuna Duyurulması(Şubat 2005)

TTK Tasarısı’nın TBMM’ye Sunulması (2006)

TTK Tasarısı’na İlişkin İlk Yasama Çalışması(2008)

TTK Tasarısı’nın Bütünüyle Yasalaşması (2011)

4

GirişYürürlük

TTK, 01/07/2012 tarihinde yürürlüğe girecektir.

Bu kuralın istisnaları şöyledir: Geçici 2. madde, Kanunun yayımlanmasıyla (14.02.2011)tarihinde yürürlüğe girmiştir. Geçici 3. madde, Kanunun yayımlanmasıyla (14.02.2011

tarihinde yürürlüğe girmiştir. TTK.m. 1524 hükmü uyarınca internet sitesi oluşturma, internet

sitesine TTK’nın öngördüğü içeriği yükleme ve bu içeriği sürekli olarak güncelleme yükümlülüğü, 01/07/2013 tarihinden itibaren

başlayacaktır. Türkiye Muhasebe Standartları, 01/01/2013 tarihinden itibaren

uygulama alanı bulacaktır. Bağımsız denetim, 01/01/2013 tarihinden itibarenuygulanacaktır.

5

6

GirişTTK’ya Egemen Olan İlkeler

Kurumsal Yönetim Eşitlik Şeffaflık Hesap Verebilirlik Sorumluluk

Bağımsız DenetimMalvarlığının KorunmasıPaysahipliği Değerinin Korunmasıİşlem Güvenliği

7

GirişTTK’nın Öngördüğü Zorunlu Hedefler

Birinci zorunlu hedef, Türk işletmelerininuluslararası ticaret, endüstri, hizmet, sermaye vefinans piyasalarının, sürdürülebilir rekabet gücünühaiz güvenilir aktörleri olmalarıdır.

Bu hedef açısından, sermaye şirketlerinde özelliklede anonim şirketlerde kökten değişikliğe gidilerek,teknik bir kavram olan finansal raporlama esasalınmaktadır.

GirişTTK’nın Öngördüğü Zorunlu Hedefler İkinci zorunlu hedef, şeffaflıktır.

Kanun, uluslararasıgetirilmesiyle şirketin

muhasebeyönetsel

Standartlarınınve finansal

durumunungetirilmesini

izlenebilir vesağlamakta,

denetlenebilir haleticari yazışmalara

(TTK.m. 39/2), ticari defterlere (TTK.m. 64 vd.),finansal tablolara ve yıllık faaliyet raporuna(TTK.m. 514) ve internet sitesine ilişkinhükümleriyle, şeffaflığı hayata geçirmektedir.

8


Şeffaflık kavramı, “bilgi toplumu” içinde, bilgi almakisteyenin, bilgiye bulunduğu yerden kolaycaulaşabilmesini sağlayan, bilgiyi devamlı olarak önündebulan; geçmiş geleceğe bakılmasını sağlayan, diliaçık bir bilgi verme anlayışını ifade etmektedir. Bunusağlamak amacıyla da sermaye şirketlerinin birerinternet sitesi sahibi olması ve sitesinin belli birbölümünü bilgi toplumu hizmetlerine ayırmasızorunlu kılınmaktadır (bkz. m.1524).

9

10


Üçüncü zorunlu hedef, “sürdürülebilir pay sahipleridemokrasisi”nin sağlanması açısındanşirketlerdeki güç boşluğunu önleyecek tedbirlerinalınmasıdır.

Dördüncü zorunlu hedef, AB müktesebatı (acquiscommunautaire) ile uyum sağlanmasıdır.

Beşinci zorunlu hedef, Türkiye’nin uluslararasıtoplumun bir parçası haline gelmesi, sözkonusutoplumun kurallarına uyan ve onun dilini konuşanbir hukuk sistemine sahip olmasıdır.

GirişTTK’ya Uyum Süreci

Ticari işletmeler ve şirketler, şeffaflaşmaya hazırlanmalıdır. Buhazırlık, özellikle evrak ve kayıt düzeninin ve ticari defterlerin denetimeelverişli bir biçimde saklanmasını ve gerektiğinde ibrazınıilgilendirmektedir.

Ticari muhasebe altyapısı tamamen değişmelidir. Yeni dönemdehesaplar, UFRS’yle uyumlu TMS’ye göre tutulacaktır. Bu amaçla çokgenel olarak, muhasebe altyapısının değiştirilmesinin zorunlu olduğu vemuhasebe kadrolarının eğitimden geçirilmesi gerektiği belirtilebilir.

Bilgi toplumu hizmetleri, eksiksiz olarak yerine getirilmelidir.Şirketin internet sitesinin oluşturulması, bu internet sitesinde bir bölümünbilgi toplumu hizmetlerine özgülenmesi zorunludur. Bilgi toplumuhizmetlerinin yerine getirilmesi, şirket ve işletme içi süreçlerde sağlıklı vedoğru bilgi akışını zorunlu kılmaktadır.

11

GirişTTK’ya Uyum Süreci

Şirketler ve ticari işletmeler haksız rekabeteilişkin kurallar konusunda bilinçgeliştirmelidir.Sermaye şirketlerinde, pay sahibinin ve ortağınhaklarının korunması ve hayata geçirilmesi içingereken önlemler alınmalıdır.Sermaye şirketleri, TTK’nın getirdiğizorunlulukları ve fırsatları gözeterekanasözleşmelerini ve ortaklık sözleşmeleriniyenilemelidir.

12

14

TTK İKİNCİL MEVZUAT ALANLARI[Gümrük ve Ticaret Bakanlığı (640 sayılı KHK) Sorumluluğunda olan]

TEBLİĞLER

1- Kâr Payı Avansı Tebliği (m.509)2- İzin Alacak Anonim Şirketler Tebliği(m.333)3- Kayıtlı Sermaye Tebliği (m.332, 210)4-Eski Türe Dönüş Tebliği (Geçici m.4,210,)5-Şirketler Topluluğu Tebliğleri (m.210)6- Birikimli Oy Tebliği (m.434)7-Defterlerin Onayına İlişkinTebliğ (m.64) (Yevmiyedefteri, defteri kebir veenvanter defteri dışındatutulacak defterlere ilişkinTMSK Tebliği – m.64)8- Finansal Tabloların İlanıTebliği (m.524, 210)9- Uygulama Tebliğleri (m.210)10- Kaçınma Görüş esasları Tebliği(m.403)11- Unvanda İltibas Tebliği (m. 210)12- Anonim Şirketlerde ToplantıBaşkanlığı İç Yönerge EsaslarınınBelirlenmesi Hakkında Tebliğ (m.419)13- Ticaret Şirketleri İçin İlgili SicillerUyum Tebliği (Tatbikat Kanunu m.17)

TÜZÜKLER

1- Denetleme Tüzüğü(m.210)2- Ticaret Sicili Tüzüğü(m.26)3- Elektronik OrtamdaGenel Kurul Tüzüğü(m.1527)

YÖNETMELİKLER

1- Elektronik Ortamda GenelKurul ve Yönetim KuruluYönetmeliği (m.1527)2- Bağımsız DenetlemeYönetmeliği (m.400)*3- Denetçinin GözetimiYönetmeliği (Geçicim.3)*4-Genel Kurullarda BulunacakBakanlık temsilcisiYönetmeliği (m.407)5- Tevdi Eden TemsilcisiYönetmeliği (m.429)6- KOBİ Tanımı Yönetmeliği(m.1522)7-İnternet Sitesi Yönetmeliği(m.1524)8- Ticaret SiciliMüdürlüklerinde ArananŞartlar ve Odalar Arasıİşbirliği Yönetmeliği (m.24)9- Faaliyet RaporuYönetmeliği (m.516)

660 Sayılı KHK’nın Getirdikleri

Kamu Gözetimi, Muhasebe Ve Denetim StandartlarıKurumunun Teşkilat Ve Görevleri Hakkında 660sayılı Kanun Hükmünde Kararname, 02.11.2011tarihli, 28103 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmış veyayımlandığı tarih itibariyle yürürlüğe girmiştir.

Kısaca «Kamu Gözetimi Kurumu»nun ilişkili olduğubakan, Maliye Bakanı’dır.

Böylelikle, TTK’nın ilişkili olduğu Bakanlık, Gümrükve Ticaret Bakanlığı iken, TTK’nın şeffaflığa vekurumsallaşmaya dair birçok hükmünün ilgili olduğubakanlık, Maliye Bakanlığı olarak tayin edilmiştir.

14

660 Sayılı KHK’nın Getirdikleri

Sayılan görev ve yetkilerin kullanılması açısından Kurum,düzenlemek ve denetlemekle görevli olduğu alanla ilgili ikincildüzenlemeleri yapmak ve bu konularda gerekli kararlarıalmak(KHK.m. 9/h) yetkisiyle de donatılmıştır.

Kurum’a verilen bu yetkilerin ilgili olduğu alanda, Gümrük ve TicaretBakanlığı’nın TTK hükümleri tahtında sahip olduğu yetkiler sonaermiştir.

15

660 Sayılı KHK’nın GetirdikleriŞeffaflığın sağlanmasını sağlayan temel ilke, uluslararası muhasebeve denetim standartlarına uyumlu Türkiye muhasebe ve denetimstandartlarının yürürlüğe konulmasıdır.

Bu adımın en belirleyici etkisi, ticari muhasebe ile vergi muhasebesiarasındaki ayrımın kaldırılmasıdır.

Bu amaca ulaşılması için TTK ve 660 sayılı KHK ile ilişkiliBakanlık’ın, sözkonusu standartlardan ayrılmaması elzemdir.

16

17

TİCARİ İŞLETME

HUKUKU’NDAKİ YENİLİKLER

18

Ticari İşletme HukukuTicari İşletme Tanımı TTK’nın da temel ekseni, ticari işletmedir. Kanun ticari

işletmeyi; esnaf işletmesi için öngörülen sınırı aşan düzeyde olan gelir sağlamayı hedef tutan

faaliyetlerin devamlı ve

bağımsız şekilde yürütüldüğü işletme şeklinde tanımlamaktadır(TTK.m. 11/1).

Ticari işletmenin, diğer kavramlar (tacir/ticari iş/ticarihükümler/ticari davalar) eksen kavram olma özelliği sürüyor.

Ticari İşletme HukukuTicari İşletmenin Devri

Ticari işletmenin konu olabileceği işlemler arasında, ticari işletmenindevri, kanunda düzenlenmiştir. Ticari işletmenin devri, hem BK.m.202 hem de TTK.m. 11/3 hükümlerinde yeniden düzenlendi.

Ticari işletmenin devrine ilişkin hukuki sonuçlar, açıklıkladüzenlendi.Devir sözleşmesi yazılı yapılacak, sicile tescil edilecekve Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan edilecek.

Devir nedeniyle devredenin ve devralanın müteselsil sorumluluklarıaçıkça düzenlendi.

19

Ticari İşletme Hukuku - Ticari İşletmenin Devri

Ticari işletmenin devri, tasarrufi işlem olarak nitelendirildi. Sözkonususözleşme ticaret siciline tescil edildiği anda, ticari işletmeye tahsisedilen malvarlığı unsurları, devralana geçecektir. Taşınmazlar içintescilsiz iktisap sistemini öngören bu düzenleme, tartışmalara yolaçabilir.

Kiracılık hakkı, mal sahibinin izni olmadan kendiliğinden devralanageçecek.

Yeniden yapılanma kapsamında ticari işletmelerin birleşmesi; ticariişletmenin ticaret şirketine, ticaret şirketinin ticari işletmeye dönüşmesidüzenlendi (TTK.m. 194).

Bu yenilik, kanunun yeniden yapılandırmaları kolaylaştırmayıhedeflediğini gösteriyor. Özellikle ticaret şirketinin ticari işletmeyedönüşebilmesi,

Faaliyetini sermaye şirketi olarak sürdürmek istemeyenlere imkan sağlıyor. (Hazlı tasfiyeye ilişkin ikincil düzenlemeler saklı kalmak kaydıyla), şirketlerin daha

hızlı bir biçimde tasfiye edilmesine hizmet edebilir.20

Ticari İşletme HukukuTacirler Arası Bildirimler

Tacirler arasında diğer tarafı temerrüde düşürmeye,sözleşmeyi feshetmeye ve sözleşmeden dönmeye ilişkinihbarlar veya ihtarların, klasik yöntemler olan noter,taahhütlü mektup ve telgraf yoluyla yapılabileceği gibi,KEP (kayıtlı elektronik posta sistemi) üzerinden güvenlielektronik imza marifetiyle de yapabilecektir (TTK.m.18/3).

Güvenli elektronik imza ile KEP üzerinden yapılanbildirimler, güçlü bir delil vasfını kazanmaktadır.

21

Ticari İşletme HukukuTacirler Arası Bildirimler

TTK.m. 1525/1 : Tarafların açıkça anlaşmaları ve 18 inci maddenin üçüncü fıkrasısaklı kalmak şartıyla, ihbarlar, ihtarlar, itirazlar ve benzeri beyanlar; fatura, teyitmektubu, iştirak taahhütnamesi, toplantı çağrıları ve bu hüküm uyarınca yapılanelektronik gönderme ve elektronik saklama sözleşmesi, elektronik ortamdadüzenlenebilir, yollanabilir, itiraza uğrayabilir ve kabul edilmişse hüküm ifade eder.

TTK.m. 1525/2 Kayıtlı elektronik posta sistemine, bu sistemle yapılacak işlemler ilebunların sonuçlarına, kayıtlı posta adresine sahip gerçek kişilere, işletmelere veşirketlere, kayıtlı elektronik posta hizmet sağlayıcılarının hak ve yükümlülüklerine,yetkilendirilmelerine ve denetlenmelerine ilişkin usul ve esaslar Bilgi Teknolojileri veİletişim Kurumu tarafından bir yönetmelikle düzenlenir. Yönetmelik bu Kanununyayımı tarihinden itibaren beş ay içinde yayımlanır.

TTK.m. 1525 hükmünde belirtilen KEP Yönetmeliği, 25.08.2011 tarihli ResmîGazete’de yayımlandı.

22

23

Ticari İşletme HukukuAdi Faiz

Faiz, hem Yeni Borçlar Kanunu’nda hem de TTK’da yenidendüzenlendi.

Ticari iş olmayan işlerde (TTK.m. 3,19) faiz, YBK.m. 88hükmüne göre belirlenecek. Buna göre,

sözleşmeden kaynaklanmayan işlerde 3095 sayılı Kanun m. 1 hükmündebelirlenen faiz oranı (% 9)

Sözleşmelerde taraflar kararlaştırmamışsa % 9

Taraflar sözleşmede faiz oranını belirleme yoluna giderlerse, azami % 13.5(kanuni faiz oranının birbuçuk katı) düzeyinde faiz oranı

uygulama alanı bulacaktır.

Ticari İşletme Hukuku - Ticari Faiz

Ticari faizde (TTK.m. 8-10) temel prensipler korunuyor. TTK,faizin başlangıcı ve oranı konusunda bir düzenleme getirmiyor,ancak ticari faizin serbestçe kararlaştırılabileceği kuralınıkoruyor.

Bileşik faizin uygulama alanı daraltılıyor: Eskisi gibi ancak carihesap sözleşmelerinde ve ticari ödünç sözleşmelerindeuygulanabilecektir. Buna karşın sadece borçlu açısından ticariiş olması koşulu yerine, her iki tarafın da tacir olması koşulugetirilmiştir.

Bileşik faize ilişkin hükümlerine aykırı işletilen faiz yokhükmündedir. Tüketicinin korunması hakkındaki hükümlersaklıdır.

24

25

Ticari İşletme HukukuTicaret Sicili

Tescil yükümlülüklerinin yerine getirilmemesi, daha etkin cezalarabağlanmıştır (TTK.m. 33).

Görünüşe güven ilkesi daha da güçlendirilmiştir : Tescil kaydı ile ilanedilen durum arasında aykırılık bulunması hâlinde, tescil edilmiş olangerçek durumu bildikleri ispat edilmediği sürece, üçüncü kişilerin ilanedilen duruma güvenleri korunur (TTK.m. 37).

Harca tabi işlerde tescil anı, harç makbuzunun düzenlendiği andır(TTK.m. 27).

Tescili isteme süresi, yine 15 gündür (TTK.m. 30).

26

Ticari İşletme Hukuku- Ticaret Unvanı

Şeffaflık ilkesi, yazışmalarla ilgili önemli birkuralı beraberinde getirmiştir :

Tacirin işletmesiyle ilgili olarak kullandığı her türlü kâğıt ve belgede, tacirin sicilnumarası, ticaret unvanı, işletmesinin merkezi, tacir sermaye şirketi ise taahhütedilen ve ödenen sermaye, internet sitesinin adresi ve numarası gösterilir.Anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde, sırasıylayönetim kurulu başkan ve üyelerinin; müdürlerin ve yöneticilerin adları ilesoyadları gösterilir. Tüm bu bilgiler şirketin internet sitesinde de yayımlanır(TTK.m. 39/2).

Bu hükme aykırı uygulamalar, TTK.m. 51 uyarınca, TTK.m. 38/

hükmündeki cezai yaptırımlara yol açacaktır.

Ticari İşletme HukukuTicari Defterler

TTK.m. 82 ve 86. hükümleri, ticari defterlerin ve ticarikayıtların sadece elektronik ortamda tutulmasına imkantanıyor.

6215 sayılı Kanun ile, mevcut TTK. m. 66 hükmüne aşağıdakihüküm eklenmiştir:“Bu defterler elektronik ortamda veya dosyalama suretiyle tutulabilir. Budefterlerin açılış ve kapanış onaylarının şekli ve esasları ile bu defterlerinnasıl tutulacağı Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığıncaçıkarılacak müşterek bir tebliğle belirlenir.”

“Tacir, işletmesiyle ilgili olarak gönderilmiş bulunan her türlü belgenin,fotokopi, karbonlu kopya, mikrofiş, bilgisayar kaydı veya benzer şekildekibir kopyasını, yazılı, görsel veya elektronik ortamda saklamaklayükümlüdür.”

27

Ticari İşletme HukukuTicari Defterler Ticari defterlerin ispat işlevi, TTK’da yer almadı. Buna karşın 6100 sayılı

HMK, ticari defterlerin ispat fonksiyonunu 222. maddesinde aşağıdakişekiilde düzenlemiştir.«(1) Mahkeme, ticari davalarda tarafların ticari defterlerinin ibrazına kendiliğinden veyataraflardan birinin talebi üzerine karar verebilir.(2) Ticari defterlerin, ticari davalarda delil olarak kabul edilebilmesi için, kanuna göre eksiksizve usulüne uygun olarak tutulmuş, açılış ve kapanış onayları yaptırılmış ve defter kayıtlarınınbirbirini doğrulamış olması şarttır.(3) İkinci fıkrada belirtilen şartlara uygun olarak tutulan ticari defter kayıtlarının sahibi vehalefleri lehine delil olarak kabul edilebilmesi için, diğer tarafın aynı şartlara uygun olaraktutulmuş ticari defterlerindeki kayıtların bunlara aykırı olmaması veya ilgili hususta hiç bir kayıtiçermemesi yahut defter kayıtlarının aksinin senet veya diğer kesin delillerle ispatlanmamışolması gerekir. Bu şartlara uygun olarak tutulan defterlerdeki sahibi lehine ve aleyhine olankayıtlar birbirinden ayrılamaz.(4) Açılış veya kapanış onayları bulunmayan ve içerdiği kayıtlar birbirini doğrulamayan ticaridefter kayıtları, sahibi aleyhine delil olur.(5) Taraflardan biri tacir olmasa dahi, tacir olan diğer tarafın ticari defterlerindeki kayıtları kabuledeceğini belirtir; ancak, karşı taraf defterlerini ibrazdan kaçınırsa, ibrazı talep eden tarafiddiasını ispat etmiş sayılır».

28

Ticari İşletmeMal ve Hizmet Tedariki Mal ve Hizmet Tedariki TTK m.1530

•

•

•

•

•

Bu hüküm, TTK’ya, Tasarı’nın kanunlaşma sürecinde, TBMM’deeklendi.İlk olarak, sözleşmede belirlenen vade veya ödeme süresi dolduğunda,temerrüt ihtara luzum kalmaksızın gerçekleşecektir.İkinci olarak, mal veya hizmetin teslim edildiği durumlarda, mal veyahizmet bedeli, teslimden itibaren belirli sürelerde ödenmelidir.Sözleşmede kararlaştırılmamışsa, bu süre 30 gündür. Sözleşmede iseazami 60 günlük ödeme süresi kararlaştırılabilir.Malın veya hizmetin muayenesi kararlaştırılıyorsa, 30 ve 60 günlük busürelere, en çok 30 gün eklenebilir.

29

Ticari İşletmeMal ve Hizmet Tedariki Mal ve Hizmet Tedariki TTK m.1530

•

•

•

•

•

•

Bu süreler için teslim veya fatura/benzeri belgenin tebliği esasalınmaktadır. Ancak temel kıstas, malın veya hizmetin teslimidir.30 ila 60 günlük süreler (muayenenin kararlaştırılması halinde azami 60ila 90 günlük süreler), bedel alacaklısı açısından hakkaniyete aykırıdüşmüyorsa, uzatılabilir.Ancak kanun, iki olasılıkta, bu sürenin uzatılmasını yasaklamıştır.

• İlk olasılık, alacaklının KOBİ, tarım veya hayvan mamülleri üreticisi olmasıdır (Borçlukim olursa olsun)

• İkinci olasılık, borçlunun büyük işletme olmasıdır (alacaklı kim olursa olsun)Taksitle ödemelerde, bu kurallar ilk taksit için uygulanacak.

Ancak borçlunun büyük işletme, alacaklının KOBİ, tarım/hayvan üreticisiolduğu durumlarda, taksitle ödeme kararlaştırılamayacak.Ticari işler için uygulanan faiz oranından en az %8 oranında fazlaolarak temerrüt faizi uygulanacak.

30

Ticari İşletmeMal ve Hizmet Tedariki

Mal ve Hizmet Tedariki TTK m.1530

•

•

•

Taksitle ödemelerde, bu kurallar ilk taksit için uygulanacak.

Ancak borçlunun büyük işletme, alacaklının KOBİ, tarım/hayvan üreticisiolduğu durumlarda, taksitle ödeme kararlaştırılamayacak.

Yukarıda sayılan kurallar ihlal edilirse, son ödeme tarihinden itibarenticari işler için uygulanan faiz oranından en az %8 oranında fazlaolarak temerrüt faizi uygulanacak.

31

32

ŞİRKETLER HUKUKUGENEL HÜKÜMLER

ŞİRKETLER HUKUKU GENEL HÜKÜMLERI. Ticaret Şirketlerinin Türleri, Ehliyeti ve ticaret şirketlerineuygulanacak hükümler:

Ticaret şirketleri; kollektif, komandit, anonim, limited ve kooperatifşirketlerden ibarettir. Kollektif ile komandit şirket şahıs; anonim, limitedve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket sermaye şirketi sayılır.

Şirketlerin hak ehliyetlerini esas sözleşmelerinde yazılı olan işletmekonusu ile sınırlayan «Ultra Vires» yasağı kaldırılmıştır. Böylece MedeniKanunun tüzel kişilerin hak ehliyetlerine ilişkin düzenlemesi ile uyumlubir yapı oluşturulmuştur.

Ancak TTK.m. 371/2, bu kurala anonim ortaklıklar bakımından önemlibir istisna getirmektedir :Temsile yetkili olanların, üçüncü kişilerle, işletme konusu dışında yaptığı işlemler de şirketibağlar; meğerki, üçüncü kişinin, işlemin işletme konusu dışında bulunduğunu bildiği veyadurumun gereğinden, bilebilecek durumda bulunduğu ispat edilsin. Şirket esassözleşmesinin ilan edilmiş olması, bu hususun ispatı açısından, tek başına yeterli delildeğildir.

33

ŞİRKETLER HUKUKU GENEL HÜKÜMLER

II. Sermaye Koyma Borcu ve Sonuçları:

TTK, teknolojik gelişmeleri de dikkate alarak, sermaye olarakkonulabilecek unsurları genişletmiştir (TTK.m. 127).

Mülkiyet ve diğer ayni hakların tapu siciline tescili istemi ile diğersicillere yapılacak tescillerle ilgili bildirimler, ticaret sicili müdürütarafından, ilgili sicile resen ve hemen yapılır. Şirketin tek taraflıistemde bulunabilme hakkı saklıdır.

Şirket, her ortağın sermaye koyma borcunu yerine getirmesiniisteyebileceği ve dava edebileceği gibi, yerine getirmede gecikmesebebiyle uğradığı zararın tazminini de isteyebilir. Tazminat istemiiçin ihtar şarttır. Şahıs şirketlerinde bu davayı ortaklar da açabilir (m.128/7).

34


Sermaye şirketine ortak olan kimselerin kişisel alacakları,alacaklarını o ortağa düşen kar ve tasfiye paylarındanalabilirler.

Bunun yanısıra, ortağın kişisel alacaklılarına borçluortağın senede bağlanmış veya bağlanmamış paylarını,İcra ve İflas Kanununun taşınırlara ilişkin hükümleriuyarınca haczettirmek ve paraya çevrilmesini talepetmek olanağı da sağlanmıştır.

Haciz, istek üzerine, pay defterine işlenir.

35

36


Mevcut TTK’da, aynı tür şirketlerin birleşebileceklerinidüzenleyen sınırlayıcı kural kısmen kaldırılmıştır. Bunagöre, sermaye şirketleri birbirleriyle ve kooperatiflerle veşahıs şirketleri birbirleriyle ve devralınan şirket olmalarıkoşuluyla sermaye şirketleri ve kooperatiflerlebirleşebilirler.

TTK, birleşmeye katılan şirketlerin, birleşmesözleşmesinde, ortaklara, devralan şirkette, pay veortaklık haklarının iktisabı ile iktisap olunacak şirketpaylarının gerçek değerine denk gelen bir ayrılma akçesiarasında seçim yapma hakkı tanıyabilecekleri gibi,sadece ayrılma akçesinin verilmesini deöngörebileceklerini bir yenilik olarak düzenlemiştir (m.141).

37


V. Tür Değiştirme:

TTK, ticaret şirketlerinin tür değiştirmesini de mevcutTTK’dan çok daha ayrıntılı düzenlemeye tabi tutmuştur.

Ticaret şirketi hukuki şeklini değiştirerek tür değiştirebilir.Yeni türe dönüştürülen şirket eskisinin devamı niteliğindedir(m. 180).

Sermaye şirketleri ancak bir başka sermaye şirketine vekooperatife dönüştürülürken, kişi şirketleri her türeçevrilebilir. Kooperatif ise sadece bir sermaye şirketinedönüştürülebilir. Buna göre, sermaye şirketleri kişişirketlerine dönüştürülemez (m. 181).

38


VI. Birleşme, Bölünme ve Tür DeğiştirmeyeUygulanacak Ortak Hükümler:

191. maddede ortaklık paylarının ve haklarının korunmasıhüküm altına alınırken 192. madde her üç işlemin iptalineve eksikliklerin giderilmesine ilişkin kuralları düzenlemiştir.

Birleşme, bölünme ve tür değiştirmeye katılan tüm kişilerkusurları ile verdikleri zarardan şirkete, alacaklılara veortaklara karşı sorumludur. İşlem denetçileri de kusurları ilevermiş oldukları zarardan ortaklara ve alacaklılara karşısorumludur (m. 193).

39


VII. Ticari işletmenin ticaret şirketiyle

birleşmesi ve ticaret şirketinin ticari

işletmeye dönüştürülmesi:

Şirketlerin yeniden yapılanması kapsamında

TTK, ilk kez ticari işletmenin bir ticaret

şirketiyle birleşmesini ve ticaret şirketinin

ticari işletmeye dönüştürülmesini

düzenlemiştir (m. 194).


Birbirlerinin paylarının en az dörtte birine sahip bulunansermaye şirketleri karşılıklı iştirak durumundadır. Anılanşirketlerden biri diğerine hâkimse, ikincisi aynı zamandabağlı şirket sayılır. Karşılıklı iştirak durumundakişirketlerin her biri diğerine hâkimse ikisi de bağlı vehâkim şirket kabul olunur (m. 197).

Bağlı şirketin yönetim kurulu, faaliyet yılının ilk üç ayıiçinde, şirketin hâkim ve bağlı şirketlerle ilişkilerihakkında bir rapor düzenler. Raporun içeriği m. 199’dadüzenlenmiştir.

40


Sermaye Şirketlerinin İnternet SitesiKurma Yükümlülüğü

Yeni TTK. m. 1524:

«(1) Her sermaye şirketi, bir internet sitesi açmak,şirketin internet sitesi zaten mevcutsa bu siteninbelli bir bölümünü aşağıdaki hususlarınyayımlanmasına özgülemek zorundadır.Yayımlanacak içeriklerin başlıcaları şunlardır:

41


a) Şirketçe kanunen yapılması gereken ilanlar.

b) Pay sahipleri ile ortakların menfaatlerini koruyabilmeleri ve haklarını bilinçlikullanabilmeleri için görmelerinin ve bilmelerinin yararlı olduğu belgeler, bilgiler,açıklamalar.

c) Yönetim ve müdürler kurulu tarafından alınan; rüçhan, değiştime, alım,önerilme, değişim oranı, ayrılma karşılığı gibi haklara ilişkin kararlar; bunlarlailgili bedellerin nasıl belirlendiğini gösteren hesapların dökümü.

d) Değerleme raporları, kurucular beyanı, payların halka arz edilmesine dairtaahhütler, bunlara ait teminatlar ve garantiler; iflasın ertelenmesine veyabenzeri konulara ilişkin karar metinleri; şirketin kendi paylarını iktisap etmesihakkındaki genel kurul ve yönetim kurulu kararları, bu işlemlerle ilgiliaçıklamalar, bilgiler, belgeler.

42

ŞİRKETLER HUKUKU GENEL HÜKÜMLERm. 1524 (Devam)

e) Ticaret şirketlerinin birleşmesi, bölünmesi, tür değiştirmesi hâlinde, ortakların vemenfaat sahiplerinin incelemesine sunulan bilgiler, tablolar, belgeler; sermaye arttırımı, azaltılması dâhil, esas sözleşme değişikliklerine ait belgeler, kararlar; imtiyazlı paysahipleri genel kurulu kararları, menkul kıymet çıkarılması gibi işlemler dolayısıylahazırlanan raporlar.

f) Genel kurullara ait olanlar dâhil her türlü çağrılara ait belgeler, raporlar, yönetim kuruluaçıklamaları.

g) Şeffaflık ilkesi ve bilgi toplumu açısından açıklanması zorunlu bilgiler.

h) Bilgi alma kapsamında sorulan sorular, bunlara verilen cevaplar, diğer kanunlarda paysahiplerinin veya ortakların aydınlatılması için öngörülen hususlar.

ı) Finansal tablolar, kanunen açıklanması gerekli ara tablolar, özel amaçlarla çıkarılanbilançolar ve diğer finansal tablolar, pay ve menfaat sahipleri bakımından bilinmesigerekli finansal raporlamalar, bunların dipnotları ve ekleri.

i) Yönetim kurulunun yıllık raporu, kurumsal yönetim ilkelerine ne ölçüde uyulduğunailişkin yıllık değerlendirme açıklaması; yönetim kurulu başkan ve üyeleriyle yöneticilereödenen her türlü paralar, temsil ve seyahat giderleri, tazminatlar, sigortalar ve benzeriödemeler.

43


m. 1524 (Devam):

j) Denetçi, özel denetçi, işlem denetçisi raporları.k) Yetkili kurul ve bakanlıkların konulmasını istedikleri, pay sahiplerini ve sermayepiyasasını ilgilendiren konulara ilişkin bilgiler.

(2) Birinci fıkrada öngörülen yükümlülüklere uyulmaması, ilgili kararların iptal edilmesininsebebini oluşturur; Kanuna aykırılığın tüm sonuçlarının doğmasına yol açar ve kusurubulunan yöneticiler ile yönetim kurulu üyelerinin sorumluluğuna neden olur. Cezahükümleri saklıdır.(3) İnternet sitesinin bilgi toplumu hizmetlerine ayrılmış bölümü herkesin erişimine açıktır.Erişim hakkının kullanılması, ilgili olmak veya menfaati bulunmak gibi kayıtlarlasınırlandırılamayacağı gibi herhangi bir şarta da bağlanamaz. Bu ilkenin ihlali hâlindeherkes engelin kaldırılması davasını açabilir.

44


m. 1524 (Devam):

(4) İnternet sitesinin bu maddenin amaçlarına özgülenmiş kısmında yayımlanan içeriğinbaşına tarih ve parantez içinde “yönlendirilmiş mesaj” ibaresi konulur. Bu ibareli mesajancak Kanuna ve ikinci fıkrada anılan yönetmeliğe uyulmak suretiyle değiştirilebilir.Özgülenen kısımda yer alan bir mesajın yönlendirildiği karinedir. Sitenin, bir numaraaltında tescili ve ilgili diğer hususlar Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından biryönetmelikle düzenlenir.

(5) Bu Kanun ve ilgili diğer kanunlarda veya idari düzenlemelerde daha uzun bir süreöngörülmedikçe, şirketin internet sitesine konulan bir içerik, üzerinde bulunan tarihtenitibaren en az altı ay süreyle internet sitesinde kalır; aksi hâlde konulmamış sayılır.Finansal tablolar için bu süre beş yıldır.(6) Yönlendirilmiş mesajların basılı şekilleri 82 nci madde uyarınca saklanır. İnternetsitesinde yer alacak bilgiler metin hâline getirilip şirket yönetimi tarafından tarih ve saatigösterilerek noterlikçe onaylı bir deftere sıra numarası altında yazılır veya yapıştırılır.Daha sonra sitede yayımlanan bilgilerde bir değişiklik yapılırsa, değişikliğe ilişkin olarakyukarıdaki işlem tekrarlanır.»

45

46

ANONİMŞİRKETLER

Anonim ŞirketlerKuruluş

TTK.m. 329 : “Anonim şirket, sermayesi belirli ve paylara bölünmüşolan, borçlarından dolayı yalnız malvarlığıyla sorumlu bulunanşirkettir”

Ortak Sayısı ve Tek Kişilik Ortaklıklar

TTK.m. 338 uyarınca, anonim ortaklık en az bir ortaklakurulabilecek, çok sayıda pay sahibi bulunan anonim ortaklık, tekortaklı anonim ortaklığa dönüştürülebilecektir. Artık pay sahibisayısının azalması ve beşin altına düşmesi, bir sona erme sebebiolmaktan çıkmıştır.

Bir anonim ortaklığın tek ortaklı olması, başlı başına tescile tabi birhusustur (TTK.m. 338/2). Ayrıca TTK.m. 371/6 uyarınca, tek ortaklıanonim ortaklıklarda, ortak ile şirket arasındaki sözleşmeler, yazılıgeçerlilik şartına bağlanmıştır.

47

Anonim ŞirketlerKuruluşSermaye ve Sermaye Sistemleri

Kapalı anonim şirketler de, esas sermaye veya kayıtlı sermayesistemini seçebilirler (TTK.m. 332). Esas sermaye sisteminde, asgarisermaye 50.000 TL iken, kayıtlı sermaye sisteminde başlangıçsermayesi 100.000 TL’dir.

Kayıtlı sermaye sistemine giriş ve bu sistemden çıkışta, serbestlikesastır (TTK.m. 338/3). Kayıtlı sermaye sisteminde, genel kurultavan sermayeyi belirler; bu karar bir esas sözleşme değişikliğiolmakla birlikte bir sermaye artırımı değildir.

Sermaye artırımını, kayıtlı sermaye sisteminde yönetim kurulukarara bağlar (TTK.m. 456/2).

48


Kuruluştaki Aşamalar ve Yenilikler

1. Esas sözleşme, kanunun hükümlerinden, ancak

kanunda açıkça izin verilmişse sapabilir (TTK.m. 340).

TTK, esas sözleşmenin içeriği konusunda katı bir sistembenimsemektedir.

2. Sadece kurucuların imzaları değil, esas sermayeyioluşturan payların tamamının, kurucular tarafından esas

sözleşmede taahhüt olunduğu, esas sözleşmenin altında

yer alan bir noter şerhi ile onaylanır (TTK.m. 341).

49

Anonim ŞirketlerKuruluş- Kuruluştaki Aşamalar ve Yenilikler

3. Ayni sermayenin konulmasında, sicile tabi hakların vemalvarlığı unsurlarıyla ilgili olarak sicile şerh düşülmesi(TTK.m. 128) ve değerlemeye ilişkin yeni kurallar(TTK.m. 342-343) hükümlerinde düzenlenmiştir.

4. Pay bedellerinin ödenmesinde bankaya özel görevleryüklenmektedir (TTK.m. 344). Sermayenin %25’ininileride kurulacak şirket adına açılacak bir bankahesabına tescilden önce kurucular tarafından ödenmesigerekmektedir.

50

51


Kuruluştaki Aşamalar ve Yenilikler

5. Kuruluş belgeleri, kanunda ayrıntılı olarak

düzenlenmiştir (TTK.m. 336).

6. Kuruluşta, kurucuların “kurucu beyanı” adı

verilen irade açıklamasında bulunmalarıöngörülmüştür (TTK.m. 349).

7. Kuruluşta halka arz yoluna gidilebilir (TTK.m.350).

52

Anonim ŞirketlerKuruluşta İşlem Denetimi (TTK.m. 351)

* Şirketin kuruluşuna ilişkin denetleme raporu bir veya birkaçişlem denetçisi tarafından verilir.* İşlem denetçisi kuruluş raporunda,

-payların tamamının taahhüt edildiğini;- kanunda veya esas sözleşmede öngörülmüş bulunan pay

bedellerinin en az tutarlarının kanuna uygun olarak bankayayatırıldığını;

-buna ilişkin banka mektubunun kuruluş belgeleri arasında yeraldığını;

-bu yükümlülüğün herhangi bir şekilde dolanıldığına ilişkin birbelirti bulunmadığını;

53


Ön Şirket ve Anonim Şirketin Tüzel Kişilik Kazanması TTK.m. 335 uyarınca şirket, kurucuların, kanuna uygun

olarak düzenlenmiş bulunan, sermayenin tamamınıödemeyi, şartsız taahhüt ettikleri, imzalarının noterceonaylandığı esas sözleşmede, anonim şirket kurmairadelerini açıklamalarıyla kurulur. Kuruluşa ilişkinsorumluluk, bu aşamada başlar.

Tüzel kişilik ise, TTK.m. 355 uyarınca ticaret sicilinetescil ile kazanılır.

54

Anonim ŞirketlerYönetim Kurulu

Üye Sayısı

TTK m. 359 uyarınca, yönetim kurulu en az bir

üyeden oluşur. TTK sisteminde de, mevcutsistemde olduğu gibi, yönetim kurulunun asgarisayının üzerinde üyeden oluşmasına ve yönetimkurulunun değişen sayıda üyeden oluşmasınailişkin kurallar getirilmesi mümkündür.

Anonim ŞirketlerYönetim KuruluÜyelerin Nitelikleri TTK’da, yönetim kurulu üyesinin pay sahibi olması

zorunlu değildir.

Yönetim kurulu üyeleri, gerçek kişi veya tüzel kişi olabilir(TTK.m. 359/1). Yönetim kurulu üyelerinin ve tüzel kişiadına tescil edilecek gerçek kişinin tam ehliyetli olmalarışarttır. Yönetim kurulu üyelerinin en az dörtte birininyüksek öğrenim görmüş olması zorunludur. Tek üyeliyönetim kurulunda bu zorunluluk aranmaz (TTK.m.359/3). Üyeliği sona erdiren sebepler (TTK.m. 363/2)seçilmeye de engeldir (TTK.m. 359/4).

55

Anonim ŞirketlerYönetim KuruluÜyelerin Nitelikleri

Bir tüzel kişi yönetim kuruluna üye seçildiği takdirde, tüzel kişiyle birlikte,tüzel kişi adına, tüzel kişi tarafından belirlenen, sadece bir gerçek kişi detescil ve ilan olunur; ayrıca, tescil ve ilanın yapılmış olduğu, şirketin internetsitesinde hemen açıklanır. Tüzel kişi adına sadece, bu tescil edilmiş kişitoplantılara katılıp oy kullanabilir (TTK.m. 359/2).

TTK’da bağımsız üyelik zorunlu tutulmamaktadır. Ancak Gerekçeincelendiğinde, bağımsız üyeliğin teşvik edildiği anlaşılmaktadır.

Esas sözleşmede öngörülmek kaydıyla, belirli pay veya pay sahibigruplarının yahut azlığın yönetim kurulunda temsili (yönetime katılmadaimtiyaz) kanunda açıkça düzenlenmiştir (TTK.m. 360).

56


Üyeliğin Kazanılması ve Kaybedilmesi

Yönetim kurulu üyelerinden birinin iflasına kararverilir veya ehliyeti kısıtlanır ya da bir üye üyelikiçin gerekli kanuni şartları yahut esassözleşmede öngörülen nitelikleri kaybederse, bukişinin üyeliği, herhangi bir işleme gerekolmaksızın kendiliğinden sona erer (TTK.m.363/2). Bir diğer sona erme sebebi, genel kurultarafından alınan azil kararıdır (TTK.m. 408).

57


YK ToplantılarıYönetim kurulunda toplantı yetersayısıhafifletilmiş, şirketin kolayca karar almasısağlanmıştır. Buna göre anasözleşmede aksineağırlaştırıcı bir hüküm bulunmadığı takdirde,yönetim kurulu üye tam sayısının çoğunluğu iletoplanır ve kararlarını toplantıda hazır bulunanüyelerin çoğunluğu ile alır. Bu kural yönetimkurulunun elektronik ortamda yapılması hâlindede uygulanır (TTK.m. 390/1).

58


YK ToplantılarıÜyelerden hiçbiri toplantı yapılması isteminde bulunmadığı takdirde,yönetim kurulu kararları, kurul üyelerinden birinin belirli bir konudayaptığı, karar şeklinde yazılmış önerisine, en az üye tam sayısınınçoğunluğunun yazılı onayı alınmak suretiyle de verilebilir.

Aynı önerinin tüm yönetim kurulu üyelerine yapılmış olması bu yollaalınacak kararın geçerlilik şartıdır.

Onayların aynı kâğıtta bulunması şart değildir; ancak onayimzalarının bulunduğu kâğıtların tümünün yönetim kurulu karardefterine yapıştırılması veya kabul edenlerin imzalarını içeren birkarara dönüştürülüp karar defterine geçirilmesi kararın geçerliliği içingereklidir (TTK.m. 390/4).

59

60


Yönetim kurulunun devredilemez ve vazgeçilemezgörev ve yetkileri, TTK.m. 375 hükmünde, şuşekilde sayılmıştır:a) Şirketin üst düzeyde yönetimi ve bunlarla ilgili

talimatların verilmesi.

b) Şirket yönetim teşkilatının belirlenmesi.c) Muhasebe, finans denetimi ve şirketin

yönetiminin gerektirdiği ölçüde, finansalplanlama için gerekli düzenin kurulması.

Anonim ŞirketlerYönetim Kurulu Yönetim kurulunun devredilemez ve

vazgeçilemez görev ve yetkileri, TTK.m. 375hükmünde, şu şekilde sayılmıştır:

d) Müdürlerin ve aynı işleve sahip kişiler ile imzayetkisini haiz bulunanların atanmaları vegörevden alınmaları.

e) Yönetimle görevli kişilerin, özellikle kanunlara,esas sözleşmeye, iç yönergelere ve yönetimkurulunun yazılı talimatlarına uygun hareket edipetmediklerinin üst gözetimi.

61

62

Anonim ŞirketlerYönetim Kurulu Yönetim kurulunun devredilemez ve vazgeçilemez görev

ve yetkileri, TTK.m. 375 hükmünde, şu şekildesayılmıştır:

f) Pay, yönetim kurulu karar ve genel kurul toplantı vemüzakere defterlerinin tutulması, yıllık faaliyet raporununve kurumsal yönetim açıklamasının düzenlenmesi vegenel kurula sunulması, genel kurul toplantılarınınhazırlanması ve genel kurul kararlarının yürütülmesi.

g) Borca batıklık durumunun varlığında mahkemeyebildirimde bulunulması.


Anonim Şirketin Temsili Yönetim kurulunu kimlerin temsil edeceği anasözleşme

ve iç yönergeden hareketle, genel kurul tarafındanseçilen yönetim kurulu üyelerinin temsil yetkilerinindağılımı konusunda aldığı karara ve bu karara istinadendüzenlenen imza sirkülerine göre belirlenir.

Temsil yetkisinin verildiği kişiler arasında mutlaka en azbir yönetim kurulu üyesi bulunmalı; bu üye, Türkvatandaşı olmalı ve Türkiye’de ikamet etmelidir (TTK.m.359/1).

63

Anonim ŞirketlerYönetim Kurulu/ Sorumluluk

TTK’da, mevcut TTK .m. 336 vd. hükümlerindeki temelanlayış korunmakla birlikte, oldukça çarpıcı bir yeniliğeyer verilmiştir. TTK.m. 553/3 uyarınca hiç kimse kontrolüdışında meydana gelen zararlardan sorumlututulamayacağı için, hakime, meydana gelen zarardakimin kusurlu olduğunu saptama görevi yüklenmiştir.

Böylelikle yönetim kurulu olduğu gibi istisnasız ve mutlakolarak zincirleme sorumluluk altında olmayacak; yetkidevirleri (TTK.m. 367) ve somut olayın özellikleri dikkatealınarak hakim, gerçek sorumluları ve bunların kusuroranlarını tayin edecektir (TTK.m. 557).

64

Anonim ŞirketlerYönetim Kurulu/ Sorumluluk

Sorumluluk davası, zararın ve sorumlununöğrenilmesinden itibaren 2 yıl, herhalde zararındoğmasından itibaren 5 yıl içinde zamanaşımınauğrayacağı açıkça düzenlenmiştir (TTK.m. 560).

Alacaklılar ancak doğrudan uğradıkları zararlarıdava edebilirler. Şirketin uğradığı zararı, şirketveya ortaklar dava edebilir. Alacaklılar dolaylısorumluluk davasını ancak iflas halinde açabilir(TTK.m. 555-556).

65

ANONİM ŞİRKETLERİN DENETİMİ (m.397-406)

1. Finansal Tabloların Denetimi

2. İşlem Denetimi:

Şirketin kuruluşu (m. 351)Sermaye artırımı ( m. 458)Sermaye azaltılması (m. 473)Birleşme (m. 148)Bölünme (m. 170 atfı dolayısıyla m. 148)Tür Değiştirme (m. 187)Menkul Kıymet İhracı (m. 505)

3. Özel Denetim (m. 438-444; m. 406)

66

67

ANONİM ŞİRKETLERİNDENETİMİ (m.397-406)

Öngörülen Amaç:

Kurumsal yönetim ve dürüst resim ilkeleri

bağlamında tam bir denetimin sonuçlarının, açık,

anlaşılabilir ve kamuya aydınlatma ilkeleri uyarınca

düzenlenmiş bir raporla pay sahipleri başta olmak

üzere ilgililere sunulması amaçlanmaktadır

TTK ’nın Denetime İlişkin Hükümleri ile

68

ANONİM ŞİRKETLERİNDENETİMİ (m.397-406)Genel Olarak

660 sayılı KHK.m. 31, KHK’da hüküm

bulunmayan hallerde TTK’nın bağımsız denetimeilişkin hükümlerinin uygulanacağınıöngörmektedir.

Anonim şirketin ve şirketler topluluğunun finansal

tabloları denetçi tarafından, uluslararası denetim

standartlarıyla uyumlu Türkiye Denetim Standartlarınagöre denetlenir.


Denetçinin denetiminden geçmemiş finansal tablolar ileyönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu düzenlenmemişhükmündedir.

Şirketin ve topluluğun finansal tabloları ile yönetim kurulununyıllık faaliyet raporu, denetleme raporunun sunulmasındansonra değiştirilmişse ve değişiklik denetleme raporlarınıetkileyebilecek nitelikteyse, finansal tablolar ile, birinci fıkraçerçevesinde yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu yenidendenetlenir. Yeniden denetleme ve bunun sonucu, raporda özelolarak açıklanır. Denetçi görüşünde de, yeniden denetlemeyiyansıtan uygun eklere yer verilir.

69


Denetlemenin Konusu ve Kapsamı Şirketin ve Topluluğun finansal tabloları

Yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporları Envanterler

Riskin erken teşhisi ve yönetimi komitesi raporları (m. 378)

Şirketin ve topluluğun finansal tablolarının ve YK raporlarının

denetimi TMS uygunluğu ile kanuna ve esas sözleşmeye

uygunluğu da kapsar.

70


Kimler Denetçi Olabilir?(m.400)

1.1. AnaAna Kural:Kural:

Anonim şirketler ortakları yeminli mali müşavir veya serbestmuhasebeci mali müşavir olan bir bağımsız denetleme kuruluşutarafından denetlenebilir.

2. İstisna:

TTK’nın 1523. maddesinde şartları düzenlenen, küçük veorta büyüklükteki anonim şirketler, bir veya birden fazla yeminli mali müşavirveya serbest muhasebeci mali müşavir tarafından da denetlenebilecektir.

3. Kamuya Yararlı Kuruluşlar (660 Sayılı KHK.m. 2), sadece bağımsızdenetim kuruluşu tarafından denetlenebilir.

71


Denetçinin seçimi (m.399):

Denetçi, şirket genel kurulunca; topluluk denetçisi, ana şirketin genel kuruluncaseçilir.

Denetçinin, her faaliyet dönemi için ve her hâlde görevini yerine getireceği faaliyetdönemi bitmeden seçilmesi şarttır. Seçimden sonra, yönetim kurulu, gecikmeksizindenetleme görevini hangi denetçiye verdiğini ticaret siciline tescil ettirir ve TürkiyeTicaret Sicili Gazetesi ile internet sitesinde ilân eder.

Faaliyet döneminin dördüncü ayına kadar denetçi seçilememişse, denetçi yönetimkurulunun, her yönetim kurulu üyesinin veya herhangi bir pay sahibinin istemiüzerine, Şirketin merkezinin bulunduğu yerdeki Asliye Ticaret Mahkemesitarafından atanır. Aynı hüküm, seçilen denetçinin görevi reddetmesi veyafeshetmesi, görevlendirme kararının iptali veya butlanı veya denetçinin kanunisebeplerle veya diğer herhangi bir nedenle görevini yerine getirememesi veyagörevini yapmaktan engellenmesi hallerinde de uygulanır.

72


Denetçinin Görevden Alınması ve Yeni Denetçi SeçilmesiDavası:Şirketin merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesi,a) Yönetim kurulunun,b) Sermayenin yüzde onunu, halka açık şirketlerde esas veyaçıkarılmış sermayenin yüzde beşini oluşturan pay sahiplerinin,

istemi üzerine, ilgilileri ve seçilmiş denetçiyi dinleyerek, seçilmişdenetçinin şahsına ilişkin haklı bir sebebin gerektirmesi, özelliklede onun taraflı davrandığı yönünde bir kuşkunun varlığı hâlinde,başka bir denetçi atayabilir.

Bu dava, denetçinin seçiminin Türkiye Ticaret Sicili Gazetesindeilânından itibaren üç hafta içinde açılır.

73

ANONİM ŞİRKETLERİNDENETİMİ (m.397-406)Denetçinin görevden alınması:

Denetçiden denetleme görevi, sadece yukarıda öngörüldüğü şekilde dava açılması vebaşka bir denetçi atanmışsa geri alınabilir

Denetçinin sözleşmeyi feshetmesi:

Denetçi, denetleme sözleşmesini sadece haklı bir sebebin varlığında veya görevdenalınma davası açılmışsa feshedebilir. Görüş yazısına ilişkin fikir ayrılıkları, görüşyazısına ilişkin sınırlama veya kaçınma, haklı sebep sayılamaz. Denetçininsözleşmeyi feshinin yazılı ve gerekçeli olması gerekir . Denetçi fesih tarihine kadarelde ettiği sonuçları genel kurula sunmakla yükümlü olup, bu sonuçlar bir raporhalinde genel kurula verilir.Denetçi fesih ihbarında bulunduğu takdirde yönetim kurulu hemen bir denetçi seçerve fesih ihbarını genel kurulun bilgisine, seçtiği denetçiyi de aynı genel kurulunbilgisine sunar.

75

112


Denetim raporu (m. 402):

Denetçi, yapılan denetimin türü, kapsamı, niteliği ve sonuçlarıhakkında, gereken açıklıkta, anlaşılır, basit bir dille yazılmışve geçmiş yılla karşılaştırmalı olarak hazırlanmış, finansaltabloları konu alan bir rapor düzenler.

Denetçi, değerlendirme yaparken şirketin, denetliyorsa anaşirketin ve topluluğun, finansal tablolarını esas alır. Şirketin vetopluluğun varlığını sürdürebilmesinin şartları ile gelişmesihakkında yönetim kurulunun yaptığı irdelemeleri TürkiyeDenetim Standartlarında öngörülmüş bulunan ilgili çalışma ve

raporlama standartlarının gösterdiği çerçevede değerlendirir.

ANONİM ŞİRKETLERİNDENETİMİ (m.397-406)Görüş Yazıları (m.403): Denetçi, denetimin sonucunu, görüş yazısıyla belirtir. Bu yazı, geçici 3.

madde belirtilen kurumun belirlediği esaslar çerçevesinde , denetiminkonusu, türü, niteliği ve kapsamı yanında, denetçinin, denetiminsonucuna ilişkin değerlendirmesini de içerir.

Görüş 4 şekilde olabilir:

1.

2.Olumlu görüş,

Sınırlandırılmış olumlu görüş

Finansal tabloların yetkili kurullarca düzeltilebileceği durumlarda vefinansal tablolarda açıklanmış bulunan sonuçta etkisi kapsamlı ve büyükolmayan aykırılıkların varlığında verilir. Sınırlamanın konusu, kapsamıve düzeltmenin nasıl yapılabileceği yazıda açıkça gösterilmelidir.

76

77

ANONİM ŞİRKETLERİNDENETİMİ (m.397-406)3. Olumsuz görüş

4. Görüş vermekten kaçınma

Denetçi, denetlemenin bu Bölüm hükümlerine uygun olarak yapılmasınave sonuçlara varılmasına imkân vermeyen ölçüde belirsizliklerinbulunması veya şirket tarafından denetlemede önemli kısıtlamalarınyapılmış olması durumunda, buna ilişkin delillerini göstermek zorundaolmaksızın, ancak gerekçelerini açıklayarak görüş vermekten kaçınabilir.Kaçınma olumsuz görüşün sonuçlarını doğurur. Geçici 3 üncümaddede öngörülen kurum, kaçınmanın sebep ve usulü ile bunadair gerekçenin esaslarını bir tebliğ ile düzenler.


Olumsuz görüş yazılan veya görüş verilmesinden kaçınılandurumlarda, genel kurul,(a) söz konusu finansal tabloları esas alarak, açıklanan kâr veya zarar iledoğrudan veya dolaylı olarak ilgili bulunan herhangi bir karar alamaz.(b) Bu hâllerde yönetim kurulu, görüş tarihinden itibaren dört iş günüiçinde, genel kurulu toplantıya çağırır ve toplantı tarihinde geçerlilikkazanacak şekilde istifa eder. Genel kurul yeni bir yönetim kurulu seçer.Bu kurul altı ay içinde, kanuna, esas sözleşmeye ve standartlara uygunfinansal tablolar hazırlatır ve denetleme raporu ile birlikte genel kurulasunar. Sınırlı olumlu görüş verilen hallerde genel kurul, gerekliönlemleri ve düzeltmeleri de karara bağlar.

Topluluk şirketleri açısından ise herhangi bir pay sahibinin talebi üzerinemahkeme tarafından, hakim şirkete ve bağlı şirketlerin incelenmesi içinözel denetçi atanabilir.

78

79

ANONİM ŞİRKETLERİNDENETİMİ (m.397-406)Denetçinin sır saklamadan doğan sorumluluğu(m.404): Denetçi, işlem denetçisi ve özel denetçi, bunların yardımcıları ve bağımsız

denetleme kuruluşunun denetleme yapmasına yardımcı olan temsilcileri, denetimidürüst ve tarafsız bir şekilde yapmak ve sır saklamakla yükümlüdürler. Faaliyetlerisırasında öğrendikleri, denetleme ile ilgili olan iş ve işletme sırlarını izinsiz olarakkullanamazlar. Kasten veya ihmal ile (kusurlu bir şekilde) yükümlerini ihlal edenlerşirkete ve zarar verdikleri takdirde bağlı şirketlere karşı sorumludurlar. Zarar verenkişi birden fazla ise sorumluluk müteselsildir.

Bu yükümün yerine getirilmesinde ihmâli bulunan kişiler hakkında, verdiklerizarar sebebiyle, her bir denetim için yüzbin Türk Lirasına, pay senetleri borsadaişlem gören anonim şirketlerde ise üç yüz bin Türk Lirasına kadar tazminatahükmedilebilir (SINIRLANDIRILMIŞ TAZMİNAT).

Sır saklama yükümü bağımsız denetleme kurumunun YK üyelerini ve çalışanlarınıda kapsar.

Anonim ŞirketGenel Kurul

Genel Kurulun Toplanması Genel kurulun toplantıyadaveti konusunda, mevcut davet araçlarına, şirketininternet sitesinde yapılacak duyuru da eklenmiştir. Genelkurul toplantısı öncesinde pay sahiplerinin incelemehakları, genel kurul toplantısına komiserin katılımı,gündeme bağlılık ilkesi ve çağrısız toplantıya ilişkinkurallar ilke olarak mevcut TTK’ya paralel olarakdüzenlenmektedir. Hazır bulunanlar listesi, paysahiplerinin temsili, yetersayılar ve paysahipliğihaklarının içeriği , yenilenen konuları oluşturmaktadır.Ayrıca Kanun, elektronik ortamda genel kurultoplanmasına olanak tanımaktadır(TTK.m. 1525).

80

Anonim ŞirketGenel Kurul Organların Katıımı Murahhas üyelerle en az bir

yönetim kurulu üyesinin genel kurultoplantısında hazır bulunmaları şarttır. Diğeryönetim kurulu üyeleri genel kurul toplantısınakatılabilirler. Denetçi ve kendilerini ilgilendirenkonularda işlem denetçisi genel kurulda hazırbulunur. Üyeler ve denetçiler görüş bildirebilirler.Paysahipleri, yöneticilerden şirketin yönetimi,denetçilerden ise denetim sırasındagözlemledikleri hususlar (denetimin sonuçları)konusunda bilgi alabilecektir.

81


Genel Kurulun Münhasır YetkileriMevcut sistemde olduğu gibi TTK’da da yönetimkurulu üyelerinin seçimi, ibra edilmesi ve azli,finansal tabloların onanması, şirketin feshinekarar verilmesi gibi hususlar yine genel kurulunmünhasır yetkilerindendir. TTK, bu münhasıryetkilerine önemli miktarda şirket varlığınıntoptan satışını eklemiştir. Bu konuda yönetimkurulu tek başına hareket edemeyecek, genelkurulun onayını almak zorunda kalacaktır(TTK.m. 408).

82


YetersayılarYeni sistemde olağan yetersayılarda bir değişiklik öngörülmemekte, bazıözellikli konulara (rüçhan hakkının kısıtlanması) ve esas sözleşmedeğişikliklerine ilişkin kararlardaki yetersayılar ise değiştirilmektedir (TTK.m.421, 461/2).Buna göre işletme konusunun değiştirilmesi sonradan pay devrininsınırlandırılması ve sonradan imtiyaz yaratılmasında % 75 oranında kararyetersayısı aranacak (TTK.m. 421);borsa şirketlerinin sermayenin artırılması ve kayıtlı sermaye tavanınınyükseltilmesine ilişkin esas sözleşme değişiklikleri ile birleşmeye,bölünmeye ve tür değiştirmeye ilişkin kararlar, olağan yetersayılarlaalınacaktır.Diğer yandan, paysahiplerinin rüçhan haklarının kısıtlanması, ancak haklısebeplerin varlığı halinde ve sermayenin % 60’ının olumlu oyuyla mümkünolacaktır (TTK.m. 461/2).

83

84


Elektronik Genel Kurul TTK, genel

kurulun elektronik ortamda toplanmasınazemin oluşturacak bir düzenlemeye yervermiştir (TTK.m. 1525). Bu husustakiayrıntıları, Bakanlık düzenleyecektir.


Rüçhan Hakkı Uygulamada kolaylıkla bertaraf edilmekte olanrüçhan hakkı, yeni sistemde oldukça güçlendirilmiştir. Rüçhan hakkı,ancak haklı sebeplerin varlığında ve esas sermayenin en az %60’ının oyuyla kısıtlanabilecektir. Halka arz, işletmenin devralınması,işçilerin şirkete katılımı, haklı sebebe örnek olarak kanundasayılmıştır (TTK.m. 461).

Genel Kurul Kararının Geçersizliğine İlişkin Davalar Genel kurulkararlarının geçersizliği, yokluk, kesin hükümsüzlük ve iptaledilebilirlik şeklinde ortaya çıkmaktadır. Kanun mevcut sistemdekiilkeleri korumakta, kesin hükümsüz genel kurul kararlarını sayarakkesin hükümsüzlük halleri ile iptal edilebilirlik hallerini ayrıştırmayoluna gitmektedir (TTK.m. 447).

85


Kâr Payı Avansı Alma Hakkı Finansal şeffaflaşmanın, ortaklarınve yöneticilerin borçlanma yasağının, bağımsız denetimin ve dolaylıolarak haklı sebeple fesih davasının pay sahibinin daha çok kâr eldeetmesine hizmet edeceği değerlendirilmektedir. Bunun ötesindekanunun getirdiği yeniliklerden biri de, kâr payı avansıdır (TTK.m.509/3).

Azlık Haklarına Bakış TTK azlık haklarına özel bir önem izafeetmektedir. Finansal tabloların görüşmesini erteletme hakkı, TTK’dada yer bulmakta; ilk toplantıda ertelemeye yol açan hususlar ikincitoplantıda dürüst resim verme ilkesine uygun bir biçimde aydınlığakavuşturulmazsa, ikinci kez erteleme gündeme gelmektedir (TTK.m.420).

86


Genel kurulu toplantıya çağırma ve gündememadde ekletme hakları, belirli sürelere ve noteryoluyla bildirime bağlanmıştır (TTK.m. 411).Azlık hakları açısından artık şirket denetçisinin(murakıbın) bulunmadığı dikkate alındığındamahkemenin etkin bir biçimde devreye girmesikaçınılmazdır. Bu davalarda, azlığın TTK.m. 411hükümlerinde öngörülen gereklerin yerinegetirildiğini (süreler ve noterden bildirim) vegerektirici sebepleri kanıtlaması gerekmektedir.

87


Özel denetçi isteme hakkı, kanunda yeni bir bakış açısıyladüzenlenmiştir (TTK.m. 438-444).Özel denetçi atanmasını genel kurulda tek bir paya sahip olan paysahibi dahi talep edebilecek; ancak genel kurulun bu talebireddetmesi halinde mahkemeye azlığın başvurması gerekmektedir.Özel denetçi atanması isteminin genel kurul tarafından kabul edildiğidurumlarda da, reddedildiği durumlarda da, özel denetçi mahkemetarafından atanacaktır. Özel denetçinin bilgi alma hakkı, kanunlagüvence altına alınmıştır(TTK.m. 441).Özel denetçi, özel denetimin sonuçlarına ilişkin yönetim kurulunungörüşünü de alarak raporunu hazırlar ve mahkemeye sunar.Mahkemeye özel denetimde etkin görevler yüklenmektedir. Yenisistemin özel denetime yüklediği işlevler, sorumlulukmekanizmalarının sağlıklı bir biçimde işletilmesine hizmet edecektir.

88

899

Esas Sözleşme DeğişiklikleriTemel Kural

TTK.m. 452 :

Genel kurul, aksine esas sözleşmede hüküm bulunmadığı takdirde, kanunda öngörülen

şartlara uyarak, esas sözleşmenin bütün hükümlerini değiştirebilir; müktesep ve vazgeçilmez

haklar saklıdır.

Esas Sermaye Artırımı

130

Temel kuralda işlevsel bir değişiklik : İç kaynaklardan yapılan artırımhariç, payların nakdî bedelleri tamamen ödenmediği sürece sermayeartırılamaz. Sermayeye oranla önemli sayılmayan tutarların ödenmemişolması sermaye artırımını engellemez. (456/1).

Sermaye sistemine göre, artırımı yapacak organ farklılaşır.

Esas sermaye artırımının sürüncemede bırakılmaması için önemli bir kuralgetirildi : Artırım, genel kurul veya yönetim kurulu kararı tarihinden itibarenüç ay içinde tescil edilemediği takdirde, genel kurul veya yönetim kurulukararı ve alınmışsa izin geçersiz hâle gelir ve 345 inci maddenin ikincifıkrası uygulanır.

Bu olasılıkta, sicil müdürlüğünün yazısına binaen, banka, ödenmiş olanbedelleri iade eder.

90

912

Esas Sermaye Artırımıİç Kaynaklardan Artırım Hangi Kaynaklar?

Esas sözleşme veya genel kurul kararıylaayrılmış ve belirli bir amacaözgülenmemiş yedek akçeler

kanuni yedek akçelerin serbestçekullanılabilen kısımları

mevzuatın bilançoya konulmasına vesermayeye eklenmesine izin verdiği fonlar

Esas Sermaye Artırımıİç Kaynaklardan Artırım

133

İşlem Denetçisi, kaynağın varlığını teyit eder.

Sermayenin artırılan kısmını, iç kaynaklardan karşılayantutarın şirket bünyesinde gerçekten varolduğu,onaylanmış yıllık bilanço ve işlem denetçisinin vereceğiaçık ve yazılı bir beyanla doğrulanır.

Bilanço tarihinin üzerinden altı aydanfazla zaman geçmiş olduğu takdirde, yeni bir bilanço

çıkarılması ve bunun işlem denetçisi tarafındanonaylanmış olması şarttır.

92

93

Anonim ŞirketlerSona Erme ve TasfiyeSona erme ve Tasfiye Ortak sayısının azalması, sona erme sebebi olmaktan çıkmıştır. Anonim

şirketin sona erme sebepleri, şunlardır :

1. TTK.m. 529’da Öngörülen Sebepler

a) Sürenin sona ermesine rağmen işlere fiilen devam etmek suretiyle belirsizsüreli hâle gelmemişse, esas sözleşmede öngörülen sürenin sona ermesi,

b) İşletme konusunun gerçekleşmesiyle veya gerçekleşmesinin imkânsız hâlegelmesi,

c) Esas sözleşmede öngörülmüş herhangi bir sona erme sebebiningerçekleşmesi,

d) 421 inci maddenin üçüncü ve dördüncü fıkralarına uygun olarak alınan genelkurul kararı,

e) İflasına karar verilmesi,f) Kanunlarda öngörülen diğer hâller,

Anonim ŞirketlerSona Erme ve TasfiyeSona erme ve Tasfiye

2. Organsızlık (TTK.m. 530) Organsızlık hususundamevcut TTK.m. 435 uyarınca geçerli olan hükümler, yenikanunda da muhafaza edilmektedir.3. Haklı Sebeple Fesih (TTK.m. 531) İlk kez Kanundaöngörülmektedir. Azlık açısından şirkette pay sahibiolarak kalmanın katlanılmaz hale geldiği durumlardaaçılır. Hakim, haklı sebep mevcutsa, şirketi feshetmekyerine davacının yayının şirkete devri veya kârındağıtımı gibi kararlar alarak taraflar arasındaki menfaatihtilafını gidermeye yetkilidir.

94

95

Cezalar

TTK’da cezai hükümler, haksız rekabet açısından TTK.m. 62-63hükümlerinde, genel olarak da TTK.m. 562-563 hükümlerindedüzenlenmiştir.MADDE 562- (1) Bu Kanunun;a) 64 üncü maddesinin birinci fıkrasındaki defter tutma yükümünüyerine getirmeyenler,b) 64 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca belgelerin kopyasınısağlamayanlar,c) 64 üncü maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca gerekli onaylarıyaptırmayanlar,

Cezalar

TTK’da cezai hükümler, haksız rekabet açısından TTK.m. 62-63hükümlerinde, genel olarak da TTK.m. 562-563 hükümlerindedüzenlenmiştir.MADDE 562- (1) Bu Kanunun;d) 65 inci maddesine uygun olarak defterlerini tutmayanlar,e) 66 ncı maddesine aykırı hileli envanter çıkaranlar,f) 86 ncı maddesine göre belgeleri ibraz etmeyenler,ikiyüz günden az olmamak üzere adli para cezasıyla cezalandırılırlar.

96

Cezalar

TTK’da cezai hükümler, haksız rekabet açısından TTK.m. 62-63hükümlerinde, genel olarak da TTK.m. 562-563 hükümlerindedüzenlenmiştir.MADDE 562-(2) Bu Kanunun 88 inci maddesine aykırı hareket edenler yüzgünden üçyüz güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılırlar.

(3) Bu Kanunun 199 uncu maddesinin birinci ve dördüncü fıkralarınaaykırı hareket edenler iki yıla kadar hapis ve adli para cezasıylacezalandırılırlar.

97

Cezalar

TTK’da cezai hükümler, haksız rekabet açısından TTK.m. 62-63hükümlerinde, genel olarak da TTK.m. 562-563 hükümlerindedüzenlenmiştir.MADDE 562-(4) Bu Kanun hükümlerine göre tutulmakla veya muhafaza edilmekleyükümlü olunan defter, kayıt ve belgeler ile bunlara ilişkin bilgileri,denetime tabi tutulan gerçek veya tüzel kişiye ait olup olmadığınabakılmaksızın, 210 uncu maddenin birinci fıkrasına göre denetimeyetkili olanlarca istenmesine rağmen vermeyenler veya eksikverenler ya da bu denetim elemanlarının görevlerini yapmalarınıengelleyenler, fiilleri daha ağır cezayı gerektiren başka bir suçoluşturmadığı takdirde, üç aydan iki yıla kadar hapis cezası ilecezalandırılırlar.

98

Cezalar

TTK’da cezai hükümler, haksız rekabet açısından TTK.m. 62-63hükümlerinde, genel olarak da TTK.m. 562-563 hükümlerindedüzenlenmiştir.MADDE 562-

(5) Bu Kanunun; a) 349 uncu maddesine aykırı beyanda bulunan kurucular, b) 351 inci maddesine aykırı rapor veren kurum denetçisi, c) 358 inci maddesine aykırı olarak şirkete borçlananlar, d) 395 inci maddesine aykırı olarak şirkete borçlananlar, üçyüz günden az olmamak üzere adli para cezasıyla cezalandırılırlar.

99

Cezalar


(6) Bu Kanunun 524 üncü maddesindeki ilanı yaptırmayanlar ikiyüzgünden az olmamak üzere adli para cezasıyla cezalandırılırlar.(7) Bu Kanunun 527 nci maddesine aykırı hareket edenler, TürkCeza Kanununun 239 uncu maddesi hükümlerine görecezalandırılırlar.(8) Bu Kanunun 549 uncu maddesine aykırı hareket edenler, biryıldan üç yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılırlar.(9) Bu Kanunun 550 nci maddesine aykırı hareket edenler üç aydaniki yıla kadar hapis veya adli para cezasıyla cezalandırılırlar.

100

Cezalar

TTK’da cezai hükümler, haksız rekabet açısından TTK.m. 62-63hükümlerinde, genel olarak da TTK.m. 562-563 hükümlerindedüzenlenmiştir.MADDE 562-(10) Bu Kanunun 551 inci maddesine aykırı hareket edenler üçaydan iki yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılırlar.(11) Bu Kanunun 552 nci maddesine aykırı hareket edenler altı ayakadar hapis cezasıyla cezalandırılırlar.

101

Cezalar

(12) Bu Kanunun 1524 üncü maddesinde öngörülen internet sitesinibu Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren üç ay içindeoluşturmayan veya internet sitesi mevcut ise aynı süre içindeinternet sitesinin bir bölümünü bilgi toplumu hizmetlerineözgülemeyen anonim şirket yönetim kurulu üyeleri, limited şirketmüdürleri ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirkette yöneticiolan komandite ortaklar altı aya kadar hapis ve yüz günden üçyüzgüne kadar adli para cezasıyla ve aynı madde uyarınca internetsitesine konulması gereken içeriği usulüne uygun bir şekildekoymayan bu bentte sayılan failler üç aya kadar hapis ve yüz günekadar adli para cezasıyla cezalandırılırlar.

102

103

Cezalar


(13) Birinci ilâ onbirinci fıkra kapsamındaki fiiller daha ağır cezayıgerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, birinci ilâ onbirincifıkra hükümlerine göre cezalandırılırlar.

B) Soruşturma ve kovuşturma usulüMADDE 563- (1) 562 nci maddede belirlenen suçlar resen takipolunur.

104

LİMİTED ORTAKLIKLAR

105

I. TANIM VE KURULUŞ:

Tanım (m. 573):Limited şirket, bir veya daha çok gerçek veya tüzel kişi tarafındanbir ticaret unvanı altında kurulur; esas sermayesi belirli olup, busermaye esas sermaye paylarının toplamından oluşur.

Ortaklar, şirket borçlarından sorumlu olmayıp, sadece taahhütettikleri esas sermaye paylarını ödemekle ve şirket sözleşmesindeöngörülen ek ödeme ve yan edim yükümlülüklerini yerinegetirmekle yükümlüdürler.

Limited şirket, kanunen yasak olmayan her türlü ekonomik amaçve konu için kurulabilir.


Şirket tek ortaklı olabilir. Ortak sayısının en fazla 50 olması şartıkorunmuştur (m. 574).

Şirket. sonradan da tek ortaklı limited şirkete dönüşebilir. Butakdirde, bu olgunun şirket müdürlerine 7 gün içinde bildirilmesi,şirket müdürlerinin de bu bildirimden itibaren “şirketin tek kişilikortaklığa dönüştüğü” olgusunu, tescil ve ilan ettirmeleri gerekir.

Şirket tek ortağı kendisinin olacağı bir şirkete dönüşecek şekildekendi payını iktisap edemez (m. 574/3).

106

LİMİTED ORTAKLIK-

3. Esas Sermaye: Asgari sermaye en az 10.000 TL’dır (m. 580). Hizmet edimleri,

kişisel emek, vadesi gelmemiş alacaklar sermaye olarakkonulamaz (m. 581). Ayni sermaye, ayınların ve işletmenindevralınması ve özel menfaatler hakkında A.Ş.’ye ilişkinhükümler uygulanır (m. 578).

107

108

LİMİTED ORTAKLIKEsas sermaye payı (m. 583).Şirket sözleşmesinde esas sermaye paylarının itibarî değerleri en az yirmibeşTürk Lirası olarak belirlenebilir. Şirketin durumunun iyileştirilmesi amacıyla budeğerin altına inilebilir.

Esas sermaye paylarının itibarî değerleri farklı olabilir. Ancak, esas sermayepaylarının değerlerinin yirmibeş Türk Lirası veya bunun katları olması şarttır. Biresas sermaye payının vereceği oyun, 618 inci madde uyarınca itibarî değeregöre hesaplanması, esas sermaye payının bölünmesi değildir. Aynı hüküm birhakkın veya yükümlülüğün itibarî değere göre belirlendiği durumlar için degeçerlidir.

Bir ortak birden fazla esas sermaye payına sahip olabilir.

Esas sermaye payları itibarî değerden veya bu değeri aşan bir bedelleçıkarılabilir.

Esas sermaye payının bedeli şirket sözleşmesinde öngörüldüğü şekilde, nakitveya ayın olarak veya bir alacağın takası yoluyla yahut sermaye artırımındaolduğu gibi, serbestçe kullanılabilecek özkaynakların esas sermayeyedönüştürülmesi yoluyla ödenir.

Esas sermaye payı ispat aracı olan bir senede ya da nama yazılı senedebağlanabilir (m. 593/2)

109


Şirketin Kuruluş Anı (m. 585).

Şirket,kanuna uygun olarak düzenlenen şirketsözleşmesinde, kurucuların limited şirket kurmairadelerini açıklayıp, sermayenin tamamınışartsız taahhüt etmeleri ve nakit kısmı hemenve tamamen ödemeleriyle kurulur.

110

Payın Geçişi ve Diğer İşlemler

Esas sermaye payının devri ve devir borcunudoğuran işlemler yazılı şekilde yapılır ve taraflarınimzaları noterce onanır. Ayrıca devirsözleşmesinde, ek ödeme ve yan edimyükümlülükleri; rekabet yasağı ağırlaştırılmış veyatüm ortakları kapsayacak biçimde genişletilmiş ise,bu husus, önerilmeye muhatap olma, önalım, gerialım ve alım hakları ile sözleşme cezasına ilişkinkoşullara da belirtilir.

Şirket sözleşmesinde aksi öngörülmemişse, esassermaye payının devri için, ortaklar genel kurulununonayı şarttır. Devir bu onayla geçerli olur.

111

Payın Geçişi ve Diğer İşlemler

2. Miras, eşler arasındaki mal rejimleri ve icra yoluyla payıngeçişi (m. 596):6762 sayılı Kanun’a oranla daha ayrıntılı bir şekildedüzenlenmiştir.

3.Payın Gerçek Değerin Belirlenmesi (m. 597):Kanunda veya sözleşmede belirtilen hallerde taraflar esassermaye payının gerçek değeri üzerinde uzlaşamazlarsa, gerçekdeğer mahkeme tarafından belirlenir

112

Payın geçişi ve Diğer İşlemler

4. Tescil:

Pay geçişinin ticaret siciline tescili gerekir. 30 gün içinde bu tescilgerçekleşmez ise, ayrılan ortak sicile başvurabilir. Bunun üzerinesicil müdürü iktisap edenin bildirilmesi için şirkete süre tanır. Sicilkaydına güvenen iyiniyetli kişinin bu güveni korunur (m. 598).

5. İntifa ve rehin hakkı (m. 600):Pay üzerinde intifa hakkı kurulmasına payın geçişine ilişkinhükümler uygulanır. Esas sözleşmede hüküm bulunmak kaydı ilepay üzerinde rehin hakkı kurulmasında genel kurulun onayıaranabilir.

Bağlılık ve Rekabet EtmemeYükümlülüğü

Ortakların bağlılık ve rekabet etmeme yükümü ile bilgi alma hakları ayrıntılı şekildedüzenlenmiştir (m. 613-614).

(1) Ortaklar, şirket sırlarını korumakla yükümlüdür. Bu yükümlülük şirket sözleşmesi veyagenel kurul kararıyla kaldırılamaz.

(2) Ortaklar, şirketin çıkarlarını zedeleyebilecek davranışlarda bulunamazlar. Özellikle,kendilerine özel bir menfaat sağlayan ve şirketin amacına zarar veren işlemleryapamazlar. Şirket sözleşmesiyle, ortakların, şirketle rekabet eden işlem vedavranışlardan kaçınmak zorunda oldukları öngörülebilir.

(3) Müdürler hakkında rekabet yasağı öngören 626 ncı madde hükümleri saklıdır.

(4) Geri kalan ortakların tümü yazılı olarak onay verdikleri takdirde, ortaklar, bağlılıkyükümüne veya rekabet yasağına aykırı düşen faaliyetlerde bulunabilirler. Esassözleşme birinci cümledeki onay yerine ortaklar genel kurulunun onay kararınıöngörebilir.

114

VII. ÖZKAYNAKLARIN YERİNİ TUTANÖDÜNÇLER (m.615)

Ortaklar veya onlara yakın kişiler tarafındanşirkete verilen ve özkaynakların yerini tutannitelikteki ödünçler, bir sözleşme veya beyandolayısıyla sırada en sonda yer alanlar da dâhilolmak üzere diğer tüm alacaklardan sonra gelir.Nelerin özkaynakların yerini tutan ödünç olduğumaddede ayrıca sayılmıştır.

115

YÖNETİM VE TEMSİL

Özden organ ilkesi kaldırılmıştır. Sözleşme ile yönetimve temsil, müdür sıfatını taşıyan bir veya birden fazlaortağa veya tüm ortaklara bırakılabilir. En azından birortağın yönetim ve temsil hakkının bulunması zorunludur.Tüzel kişi de müdür atanabilir (m. 623).Birden fazla müdür olması halinde aralarından biri genelkurul tarafından müdürler kurulu başkanı atanır. Birdenfazla müdür olması halinde çoğunlukla karar alınır veeşitlik halinde başkanın oyu üstündür. Sözleşme iledeğişik bir düzenleme getirilebilir (m. 624)Müdürlerin görev ve yetkileri m. 625’de sayılmıştır. Esassözleşme le müdür veya müdürlerin belli kararları veçeşitli sorunları genel kurulun onayına sunmalarızorunluluğu getirilebilir . Bu durum, müdürlerinsorumluluğunu kaldırmaz.

116

Denetim/ Sona Erme ve AyrılmaX. DENETİMAnonim şirketin denetçiye ve işlem denetçileriyle denetimeve özel denetime ilişkin hükümleri limited şirkete deuygulanır (m. 635).

XI.SONA ERME VE AYRILMAŞirketin sona erme halleri m. 636’da sayılmıştır. Sonaerme, iflastan ve mahkeme kararından başka bir sebeptenileri gelmişse müdür, birden fazla müdürün bulunmasıhâlinde en az iki müdür, bunu ticaret siciline tescil ve ilanettirir (m. 637)

Ortağın Şirketten Çıkarılması

Şirket sözleşmesinde, bir ortağın genel kurul kararı ile şirkettençıkarılabileceği sebepler öngörülebilir. Çıkarma kararına karşıortak, kararın noter aracılığıyla kendisine bildirilmesindenitibaren üç ay içinde iptal davası açabilir. Şirketin istemi üzerineortağın mahkeme kararıyla haklı sebebe dayanılarak şirkettençıkarılması hâli saklıdır (m. 640).

Ortak şirketten ayrıldığı takdirde esas sermaye payının gerçekdeğerine uyan ayrılma akçesini isteme hakkına sahiptir (m. 641).Ayrılma akçesinin ne şekilde ödeneceği m. 642’dedüzenlenmiştir.

117

KATILIMINIZ İÇİN HEPİNİZE

TEŞEKKÜR EDERİM,

SAYGILARIMLA,

EKREM ALFATLI

YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR.

119

Documents

6102 SAYILI