РАЗРЕШУВАЊЕ НА РАЗРЕШУВАЊЕ НА КОНФЛИКТИТЕКОНФЛИКТИТЕ

Конфликт е проблем а проблемот Конфликт е проблем а проблемот треба да се решитреба да се реши

►Токму затоа, до Токму затоа, до вистинското вистинското разрешување на конфликтотразрешување на конфликтот доаѓа тогаш кога ќе се изнајде доаѓа тогаш кога ќе се изнајде решение што решение што ќе ги задоволиќе ги задоволи сите сите страни во конфликтот.страни во конфликтот.

Привидно решавање на Привидно решавање на проблеми многу често се проблеми многу често се постигнува со компромиспостигнува со компромис

►Страните што се решиле на компромис Страните што се решиле на компромис го разрешуваат конфликтот на тој го разрешуваат конфликтот на тој начин што начин што секоја страна делумно се секоја страна делумно се откажува од своите барања. откажува од своите барања.

►Наместо една страна да добие а Наместо една страна да добие а другата да изгуби, со компромисот другата да изгуби, со компромисот секоја страна делумно секоја страна делумно добивадобива и и делумно губиделумно губи..

Дали компромисот е добро Дали компромисот е добро решение?решение?

► Компромисот може да биде користен Компромисот може да биде користен доколку секоја страна успее да се доколку секоја страна успее да се избори за онаа што и е најважно, а да избори за онаа што и е најважно, а да се откаже од нешто што и е помалку се откаже од нешто што и е помалку важно. важно.

►Доколку пак секоја страна биде Доколку пак секоја страна биде принудена да се откаже од нешто принудена да се откаже од нешто скапоцено само за да се постигне скапоцено само за да се постигне компромис, наместо да се реши компромис, наместо да се реши проблемот уште повеќе ќе се влоши.проблемот уште повеќе ќе се влоши.

Постигнување на Постигнување на компромис е многу тешкокомпромис е многу тешко

Вистинско решавање на Вистинско решавање на проблеми се постигнува со проблеми се постигнува со

соработкасоработка► Наместо да појдат од претпоставката ќе Наместо да појдат од претпоставката ќе

морат да се откажат од нешто, при морат да се откажат од нешто, при колаборацијата страните соработуваат, колаборацијата страните соработуваат, настојувајки заеднички да откријат на кој настојувајки заеднички да откријат на кој начин може да се реши приблемот, а ниту начин може да се реши приблемот, а ниту едната ниту другата страна да не изгуби едната ниту другата страна да не изгуби туку и двете страни да добијат. туку и двете страни да добијат.

► При тоа, значи дека на При тоа, значи дека на конфликтот не се конфликтот не се гледа како на проблем само на едната гледа како на проблем само на едната страна туку како на заеднички страна туку како на заеднички проблем на двете странипроблем на двете страни..

За да дојде до успешна соработка, За да дојде до успешна соработка, страните во конфликтот мора да страните во конфликтот мора да остварат ефикасна комуникацијаостварат ефикасна комуникација

► На тој начин прво ќе се открие што го На тој начин прво ќе се открие што го предизвикало конфликтот и зошто е тоа предизвикало конфликтот и зошто е тоа проблем на двете засегнати страни, а проблем на двете засегнати страни, а потоа врз основа на разменетите потоа врз основа на разменетите информации, информации, страните заеднички ќе го страните заеднички ќе го бараат решението на проблемот што бараат решението на проблемот што ќе ги задоволи и двете страни.ќе ги задоволи и двете страни.

► Така најденото решение нема да го Така најденото решение нема да го разреши само моменталниот конфликт, разреши само моменталниот конфликт, туку ќе помогне да се избегне појавата на туку ќе помогне да се избегне појавата на слични меѓусебно предизвикани слични меѓусебно предизвикани конфликти во иднина.конфликти во иднина.

Решавање на конфликти со Решавање на конфликти со преговарањепреговарање

► Процесот во кој се вклучуваат Процесот во кој се вклучуваат конфронтираните страни, со намера конфронтираните страни, со намера преку непосредна меѓусебна преку непосредна меѓусебна дискусија да го разрешат дискусија да го разрешат конфликтот, конфликтот, се нарекува се нарекува преговарањепреговарање. .

► Зависно од тоа како конфронтираните Зависно од тоа како конфронтираните страни му пристапуваат на конфликтот страни му пристапуваат на конфликтот и каков вид решение сакаат да и каков вид решение сакаат да постигнат преговарањето може да биде постигнат преговарањето може да биде

1.1. компетитивнокомпетитивно или или 2.2. колаборативноколаборативно

Компетитивното Компетитивното преговарањепреговарање

► При При компетитивното преговарањекомпетитивното преговарање секоја од секоја од страните се труди страните се труди да ја победи другата и да да ја победи другата и да го добие она што го сакаго добие она што го сака. .

► За да го постигне тоа секоја страна се обидува За да го постигне тоа секоја страна се обидува да и ги наметне своите аргументи на другата да и ги наметне своите аргументи на другата страна и да ја принуди да изгуби. страна и да ја принуди да изгуби.

► Компетитивното преговарање најчесто резултира Компетитивното преговарање најчесто резултира со т.нсо т.н. „победа-пораз исход„ . „победа-пораз исход„ кој подразбира кој подразбира дека едната страна успеала да го добие она што дека едната страна успеала да го добие она што го сака, а другата изгубила. го сака, а другата изгубила.

► Меѓутоа може да се случи ваквиот пристап во Меѓутоа може да се случи ваквиот пристап во преговарањето да резултира и во т.н. преговарањето да резултира и во т.н. ,,пораз-,,пораз-пораз исход,,пораз исход,, со што и двете страни губат затоа со што и двете страни губат затоа што ниедна страна не успева да го добие она што ниедна страна не успева да го добие она што го сака. што го сака.

Компетитивното Компетитивното преговарањепреговарање

Ограничувања на Ограничувања на Компетитивниот пристап во Компетитивниот пристап во решавање на конфликтитерешавање на конфликтите

► Компетитивниот пристап е користен само во Компетитивниот пристап е користен само во ограничен број случаи, кога е оправдано да се ограничен број случаи, кога е оправдано да се преговара преговара со цел да се победисо цел да се победи т.е. да се т.е. да се постигне решение што повеќе оди во прилог на постигне решение што повеќе оди во прилог на едната од колку на другата страна. едната од колку на другата страна.

► Тогаш едната страна се конфронтира околу нешта Тогаш едната страна се конфронтира околу нешта што и се исклучително важни и тоа со друга што и се исклучително важни и тоа со друга страна со која има само привремени и попатни страна со која има само привремени и попатни односи, без никаква потреба за некои идни односи, без никаква потреба за некои идни контакти. контакти.

► Таквите ситуации не се случуваат често затоа што Таквите ситуации не се случуваат често затоа што е вистинска реткост да се влезе во преговори со е вистинска реткост да се влезе во преговори со поединец или група со која никогаш повеќе нема поединец или група со која никогаш повеќе нема да се контактира.да се контактира.

Колаборативно Колаборативно преговарањепреговарање

► За да се постигне решение што е прифатливо За да се постигне решение што е прифатливо и за двете страни во конфликтот треба да се и за двете страни во конфликтот треба да се пристапи конпристапи кон колаборативно преговарање колаборативно преговарање. .

► Страните пристапуваат кон колаборативно Страните пристапуваат кон колаборативно преговарање тогаш кога соработуваат во преговарање тогаш кога соработуваат во изнаоѓање решение што ги задоволува изнаоѓање решение што ги задоволува потребите на двете страни. потребите на двете страни.

►При тоа може да се случи страните да не При тоа може да се случи страните да не добијат се што сакале, но мора да добијат добијат се што сакале, но мора да добијат доволно за да се чувствуваат задоволно. доволно за да се чувствуваат задоволно.

► Затоа колаборативното преговарање секогаш Затоа колаборативното преговарање секогаш води кон т.н. ,,победа-победа исход,,.води кон т.н. ,,победа-победа исход,,.

Само во колаборативно Само во колаборативно преговарање страните заеднички преговарање страните заеднички

ќе го бараат решението на ќе го бараат решението на проблемотпроблемот

Карактеристики на Карактеристики на колаборативното колаборативното

преговарањепреговарање► Спротивно на компетитивното преговарање, Спротивно на компетитивното преговарање,

колаборативното преговарање се засновува на колаборативното преговарање се засновува на 1.1. потребите на другата страна, потребите на другата страна, 2.2. на комуникацијата како начин на реагирање, на комуникацијата како начин на реагирање, 3.3. на трпение на двете страни на трпение на двете страни 4.4. креативност во пристапот. креативност во пристапот. ► Затоа и сите конфликти кои се разрешуваат со Затоа и сите конфликти кои се разрешуваат со

преговарање од овој вид се конструктивни, а преговарање од овој вид се конструктивни, а страните што соработуваат на овој начин страните што соработуваат на овој начин имаат ногу повеќе корист за себе, од колку имаат ногу повеќе корист за себе, од колку што би имале кога би преговарале што би имале кога би преговарале компетитивно. компетитивно.

Разрешување на Разрешување на конфликтите со посредство конфликтите со посредство

на трета странана трета страна

► Преговарањето е процес во кој страните се Преговарањето е процес во кој страните се обидуваат да го разрешат конфликтот преку обидуваат да го разрешат конфликтот преку директна меѓусебна комуникацијадиректна меѓусебна комуникација. .

► Во ситуации кога комуникацијата меѓу Во ситуации кога комуникацијата меѓу страните страните е прекинатае прекината поради преголеми поради преголеми тензии и обострана недоверба, конфликтот тензии и обострана недоверба, конфликтот не може да се разреши без вклучување на не може да се разреши без вклучување на посредник т.е. посредник т.е. трета странатрета страна. .

► Третата страна ја претставува неутрален и Третата страна ја претставува неутрален и објективен поединец или неутрална и објективен поединец или неутрална и објективна група луѓе што објективна група луѓе што се повиканисе повикани да да помогнат за да се разреши конфликтот.помогнат за да се разреши конфликтот.

Преговарање со Преговарање со посредувањепосредување

► При посредувањеПри посредување, третата страна буквално , третата страна буквално упаѓа меѓу конфронтираните страни за да им упаѓа меѓу конфронтираните страни за да им помогне во преговарањето. помогне во преговарањето.

► Посредниците (медијаторите) се обидуваат да Посредниците (медијаторите) се обидуваат да им помогнат на страните да дојдат им помогнат на страните да дојдат до ,,победа-победа,, решение на тој начин што до ,,победа-победа,, решение на тој начин што ги ислушуваат нивните потреби и им помагаат ги ислушуваат нивните потреби и им помагаат во нивната меѓусебна комуникација. во нивната меѓусебна комуникација.

► При тоа конфронтираните страни се уште ја При тоа конфронтираните страни се уште ја држат контролата на процесот на држат контролата на процесот на преговарањето т.е. врз тоа за што ќе се преговарањето т.е. врз тоа за што ќе се дискутира и врз тоа каков ќе биде исходот од дискутира и врз тоа каков ќе биде исходот од дискусијата. дискусијата.

► Посредникот не може да ги натера т.е. да ги Посредникот не може да ги натера т.е. да ги принуди страните да го прават она што тие не принуди страните да го прават она што тие не сакат да го прават.сакат да го прават.

Посредниците (медијаторите) се Посредниците (медијаторите) се обидуваат да им помогнат на обидуваат да им помогнат на

страните да дојдат до ,,победа-страните да дојдат до ,,победа-победа,, решениепобеда,, решение

Преговарање со Преговарање со арбитрирањеарбитрирање

► При арбитрирањетоПри арбитрирањето третата страна го третата страна го контролира и процесот на преговарање и контролира и процесот на преговарање и исходот од преговарањето. исходот од преговарањето.

► Арбитраторите се тие што Арбитраторите се тие што решаваат решаваат што што мораат страните да направат и обично имаат мораат страните да направат и обично имаат моќ да ги принудат страните да се покорат со моќ да ги принудат страните да се покорат со одлуката. одлуката.

► За време на арбитрирањето секоја од За време на арбитрирањето секоја од конфронтираните страни ја образложува конфронтираните страни ја образложува својата позиција без да да се води вистински својата позиција без да да се води вистински дијалог меѓу страните. дијалог меѓу страните.

► Откако ќе ги ислуша и двете страни и ќе ги Откако ќе ги ислуша и двете страни и ќе ги разгледа дадените образложенија, арбитарот разгледа дадените образложенија, арбитарот во улога на во улога на неформален судијанеформален судија, , донесува донесува одлука,одлука, која во целина или во еден дел, оди која во целина или во еден дел, оди во прилог на едната или на другата страна.во прилог на едната или на другата страна.

Прераснување на Прераснување на преговарањето во преговарањето во

арбитрирањеарбитрирање► Арбитрирањето е корисно кога конфронтираните Арбитрирањето е корисно кога конфронтираните

странистрани не можатне можат да го разрешат конфликтот да го разрешат конфликтот ниту преку преговарање ниту преку посредување ниту преку преговарање ниту преку посредување

► Во секојдневниот живот честопати се случува Во секојдневниот живот честопати се случува некое лице некое лице намерно или случајнонамерно или случајно да се вклучи да се вклучи во конфликтот како трета страна во конфликтот како трета страна со намерасо намера да да посредува во конфликтот.посредува во конфликтот.

► Меѓутоа, наместо да посредува, обично се Меѓутоа, наместо да посредува, обично се постава во улога на арбитар и постава во улога на арбитар и наметнува наметнува определен исходопределен исход и се залага за одредено и се залага за одредено решение за спорот. решение за спорот.

► Така најчесто постапуваат родителите кога се во Така најчесто постапуваат родителите кога се во прашање конфликтите на нивните деца или прашање конфликтите на нивните деца или професорите кога се работи за конфликти меѓу професорите кога се работи за конфликти меѓу учениците.учениците.

Преговарањето како Преговарањето како најпрепорачливо средство за најпрепорачливо средство за разрешување на конфликтитеразрешување на конфликтите

► Преговарањето, посредувањето и арбитрирањето Преговарањето, посредувањето и арбитрирањето се само се само „средства„„средства„ за постигнување определена за постигнување определена цел а тоа е разрешување на конфликтите. цел а тоа е разрешување на конфликтите.

► Затоа што не се потпира на надворешна Затоа што не се потпира на надворешна интервенција интервенција преговарањето е преговарањето е најпрепорачливо средствонајпрепорачливо средство, затоа што , затоа што може да доведе и до решавање на конфликтот и може да доведе и до решавање на конфликтот и до зајакнување на односите меѓу страните кои до зајакнување на односите меѓу страните кои биле во конфликт. биле во конфликт.

► Само тогаш кога страните не можат самостојно Само тогаш кога страните не можат самостојно да го решат проблемот, треба да побараат и да да го решат проблемот, треба да побараат и да прифатат прифатат помош од странапомош од страна во вид на во вид на посредување или во вид на арбитрирање.посредување или во вид на арбитрирање.

Решениот конфликт е Решениот конфликт е победа на разумот и победа на разумот и

човешностачовешноста