1

7η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

ΜΕΡΑ ΜΝΗΜΗΣ

ΤΙΜΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΝΑ

2

15 ΙΟΥΛΙΟΥ 1974 ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΔΟΤΙΚΟΥ

ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑΤΟΣ

3

Χρυσοπράσινο φύλλο ριγμένο

στο πέλαγο

4

5

Στην Λάρνακα οι δημοκρατικοί πολίτες

συγκεντρώθηκαν για να διαδηλώσουν ειρηνικά.

Οι άοπλοι διαδηλωτές χτυπήθηκαν από τα όπλα

των πραξικοπηματιών. Από τα φονικά πυρά

έπεσαν νεκροί ο Αχιλλέας Κουρτελλής, ο

Γεώργιος Χατζηστεφανής, ο Γιώργος

Χαραλάμπους και ο μαθητής Ανδρέας Θεοδοσίου.

6

Η Κυπριακή Δημοκρατία ιδρύθηκε

το 1960 μετά από πολύχρονους

αντιαποικιακούς και ενωτικούς

αγώνες των Κυπρίων.

7

Παρά την οικονομική και κοινωνική πρόοδο,

η πρώτη δεκαετία της ανεξάρτητης Κύπρου

σημαδεύτηκε από έντονες αντιπαραθέσεις τόσο

δικοινοτικές όσο και ενδοκοινοτικές.

8

To Δεκέμβρη του 1963 η νεαρή

Κυπριακή Δημοκρατία

δοκιμάστηκε σοβαρά από τις

διακοινοτικές ταραχές, οι

οποίες ξέσπασαν μετά την

άρνηση της τουρκικής πλευράς

να δεχθεί τις συνταγματικές

αλλαγές που εισηγήθηκε ο

Πρόεδρος αρχιεπίσκοπος

Μακάριος. Οι προτεινόμενες

τροποποιήσεις θα καθιστούσαν

λειτουργικό το σύνταγμα και θα

βοηθούσαν την εύρυθμη

λειτουργία του κράτους.

9

Παρά την εχθρότητα που καλλιεργούσαν οι

σοβινιστικοί κύκλοι και των δύο πλευρών, η

συνεργασία, τα κοινά προβλήματα και η αγωνία για

το αύριο της Κύπρου ένωνε τους απλούς

ανθρώπους του νησιού.

Για τη συναδέλφωση όλων των Κυπρίων

αγωνίστηκαν ο Ντερβίς Καβάζογλου και ο

Κώστας Μισιαούλης, που δολοφονήθηκαν

μαζί την 11η του Απρίλη 1965 από την

ΤΜΤ

10

Το 1967 επίορκοι ακροδεξιοί αξιωματικοί ανέλαβαν με πραξικόπημα την διακυβέρνηση της Ελλάδας.

Η κυβέρνηση των στρατιωτικών αποδυνάμωνε αντί να ενισχύσει την εύθραυστη

Κυπριακή Δημοκρατία και προσπαθούσε να βρει πρόθυμους Ελληνοκύπριους υποστηρικτές για να

ελέγξει την κυπριακή πολιτική ηγεσία.

11

Η κυπριακή

δημοκρατία έπεσε

θύμα ανοιχτής

υπονόμευσής από

την ελληνική

χούντα.

12

Στις αρχές της δεκαετίας

του 1970 η Κυπριακή

Δημοκρατία με

επικεφαλής τον Μακάριο

αγωνιζόταν διαρκώς,

ασκώντας δραστήρια

εξωτερική πολιτική, για

να ενδυναμώσει την

διεθνή θέση της Κύπρου

και να την θωρακίσει

απέναντι στις απειλές της

Άγκυρας για διχοτόμηση.

13

Οι εκπρόσωποι των δύο

κοινοτήτων συνέχιζαν τις

συνομιλίες για την επίλυση

των προβλημάτων,

ενώ η Άγκυρα απειλούσε με

εισβολή, διότι θεωρούσε

ότι καταπατούνται τα

δικαιώματα των

Τουρκοκύπριων.

14

Tην ίδια εποχή οι Αμερικανοί και το ΝΑΤΟ

επεδίωκαν να μειώσουν την ένταση ανάμεσα στους

συμμάχους τους στην περιοχή, Ελλάδα και Τουρκία,

επειδή πίστευαν ότι ένας πόλεμος ανάμεσά τους θα

ενίσχυε τη Σοβιετική Ένωση.

15

Τις κρίσιμες εκείνες στιγμές

επέλεξαν Ελληνοκύπριοι

ακροδεξιοί εθνικιστές να

ξεκινήσουν την

τρομοκρατική δράση τους

αμφισβητώντας την νόμιμα

εκλεγμένη κυπριακή

κυβέρνηση και διασπώντας

την ενότητα του κυπριακού

λαού.

Τις ενέργειές τους ενθάρρυνε

και συντόνιζε η στρατιωτική

δικτατορία της Ελλάδας.

16

Οι επιθέσεις των υποστηρικτών της χούντας

είχαν ως κύριο στόχο τον αρχιεπίσκοπο Μακάριο.

Στις 8 Μαρτίου, 1970 το ελικόπτερο που μετέφερε τον

Μακάριο δέχτηκε τις σφαίρες των συνωμοτών.

17

Η απόπειρα κατά του Μακαρίου

συγκλόνισε το πανελλήνιο

18

Παρά την αντίθεση της συντριπτικής πλειοψηφίας των Κυπρίων οι κύκλοι της ανωμαλίας προχώρησαν το

1971 στην ίδρυση παράνομης οργάνωσης και καπηλεύτηκαν το όνομα της ΕΟΚΑ, που πολέμησε τους Άγγλους, ονομάζοντάς την

ΕΟΚΑ Β΄.

19

Το Φλεβάρη του 1972 η Χούντα απαιτεί με τελεσίγραφο την παραίτηση του Μακαρίου

από το προεδρικό αξίωμα και από την κυπριακή κυβέρνηση να υπακούει στις

αποφάσεις του «εθνικού κέντρου».

20

Στις αρχές του 1973 η ΕΟΚΑ Β’ εξαπέλυσε σειρά επιθέσεων σε αστυνομικούς σταθμούς

και περιπόλους. Ακολούθησε μαζικό παλλαϊκό συλλαλητήριο

καταδίκης αυτών των τρομοκρατικών ενεργειών.

21

Τον Οκτώβριο του 1973 πραγματοποιείται νέα απόπειρα

ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΥ στον Άγιο Σέργιο

ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ από μέλη της ΕΟΚΑ Β΄

που τοποθέτησαν βόμβα στον αυτοκινητόδρομο.

22

Η εξουδετέρωση του Μακάριου

θεωρούνταν αναγκαία από την χούντα

προκειμένου να δοθεί

στο Κυπριακό ζήτημα

λύση που θα

εξυπηρετούσε τα

στρατηγικά συμφέροντα

των ΗΠΑ και των Άγγλων

στο σημαντικό χώρο της

Μέσης Ανατολής.

23

Ωστόσο, η ελληνική χούντα δεν δίσταζε να εκμεταλλευτεί τον πόθο των Κυπρίων για ένωση

της Κύπρου με την Ελλάδα και κινητοποίησε τους φανατικότερους «ενωτικούς» σε εκδηλώσεις

εναντίον του Μακαρίου που τον κατηγορούσε ως το μοναδικό εμπόδιο στην επίτευξη της ένωσης.

Παρά τις επιθέσεις και την ένταση

οι ελληνοκύπριοι στήριζαν με αποφασιστικότητα τον

εκλεγμένο τους πρόεδρο, αρχιεπίσκοπο Μακάριο.

24

Τον επόμενο μήνα στις 17 Νοέμβρη 1973 η Χούντα στην Αθήνα καταπνίγει τον ξεσηκωμό

του Πολυτεχνείου

25

Στην Κύπρο τα μέλη της ΕΟΚΑ Β΄ με τη χρηματική

και στρατιωτική βοήθεια των χουντικών συνέχισαν να

προβαίνουν σε κλοπές όπλων, βομβιστικές ενέργειες,

απαγωγές και δολοφονίες για να αναγκάσουν την

κυβέρνηση να ακολουθήσει τις απόψεις τους.

26

Το 1973 σκοτώνονται από τα πυρά της ΕΟΚΑ Β’ :

Γεώργιος Φωτίου, στέλεχος της ΕΔΕΚ

Ντίνος Ανδρέου, αστυνομικός

Στέλιος Αγαθοκλέους, αστυνομικός

Θάνος Παλλάκης, εργάτης

Αντώνης Ανδρονίκου, συνδικαλιστής ΕΚΑ Κυριάκος Παπαλαζάρου, μαθητής Τεχνικής Σχολής

• Οι Κύπριοι Δημοκρατικοί πολίτες πλαισίωναν την κυβέρνηση, αντιστέκονταν στην τρομοκρατία που

ασκούσαν οι συνωμότες και οργάνωναν ομάδες αντίστασης ενάντια στην παρανομία. Πολλοί από αυτούς

τους θαρραλέους αγωνιστές βρήκαν το θάνατο υπερασπιζόμενοι την νομιμότητα.

27

• Το 1974 ως το πραξικόπημα δολοφονήθηκαν από

την ΕΟΚΑ Β’ :

Ανδρέας Αρμεύτης, συνδικαλιστής ΠΕΚ

Ευρυβιάδης Χαραλάμπους, αγρότης

Ανδρέας Μαραγκού, δημόσιος υπαλ.

Στέλιος Μαύρος,

Ανδρέας Μενοίκου,

Ανδρέας Έλληνας.

28

ΔΟΛΟΦΟΝΗΘΕΝΤΕΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΟΙ 1973-74

29

• Το 1974 η δικτατορία στην Ελλάδα σκλήρυνε τη στάση

της, πραγματοποιούνται συλλήψεις και εξορίζονται

χιλιάδες δημοκράτες.

Ο νέος δικτάτορας Ιωαννίδης και οι συνεργάτες του,

υποχείρια των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, καταστρώνουν σχέδια

ανατροπής και δολοφονίας του Μακαρίου και την

εγκαθίδρυση μιας κυβέρνησης ανδρεικέλων.

30

Οι τοποθετημένοι από την χούντα ελλαδίτες

αξιωματικοί της Εθνικής Φρουράς, έλεγχαν τη

στρατιωτική μηχανή του κράτους, προμήθευαν όπλα

την ΕΟΚΑ Β’ και προετοίμαζαν, πυρετωδώς,

πραξικόπημα για τις 15 Ιουλίου 1974,

παρά τη δεδηλωμένη θέση της Τουρκίας ότι θα

εισβάλει σε τέτοια περίπτωση.

Κι όμως έπραξαν το αδιανόητο.

Έστρεψαν τα όπλα εναντίον του

λαού, τον οποίο είχαν ορκιστεί να

υπερασπίζονται.

31

15 ΙΟΥΛΙΟΥ 1974 ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΔΟΤΙΚΟΥ

ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑΤΟΣ

32

Ο καταδρομέας Σωτήρης

Κωνσταντίνου, πιστός στον όρκο

του αρνήθηκε να στρέψει το

όπλο ενάντια στους

συμπατριώτες του και να

εκτελέσει παράνομες διαταγές.

Βασανίστηκε και

δολοφονήθηκε το πρωί της

15ης Ιουλίου από χουντικούς

αξιωματικούς.

Ο πρώτος νεκρός του πραξικοπήματος

33

Οι πραξικοπηματίες δεν έκαναν περίπατο.

Η αποφασιστική σύγκρουση έγινε στο

προεδρικό μέγαρο, όπου η φρουρά

αντιστάθηκε κι έδωσε χρόνο στον

αρχιεπίσκοπο Μακάριο να διαφύγει.

34

Στην Λάρνακα οι δημοκρατικοί πολίτες

συγκεντρώθηκαν για να διαδηλώσουν ειρηνικά.

Οι άοπλοι διαδηλωτές χτυπήθηκαν από τα όπλα

των πραξικοπηματιών. Από τα φονικά πυρά

έπεσαν νεκροί ο Αχιλλέας Κουρτελλής, ο

Γεώργιος Χατζηστεφανής, ο Γιώργος

Χαραλάμπους και ο μαθητής Ανδρέας Θεοδοσίου.

35

Στην ΠΑΦΟ συγκεντρώθηκε πλήθος λαού με επικεφαλής

το Μητροπολίτη Χρυσόστομο,

οι πολίτες κατέλαβαν τα στρατόπεδα κι εξοπλίστηκαν

προκειμένου να αντισταθούν στο πραξικόπημα, θέτοντας

την πόλη υπό τον έλεγχό τους.

• Εστίες αντίστασης υπήρχαν στην Λευκωσία, Λάρνακα και Λεμεσό, αλλά μπροστά στην

υπεροπλία των πραξικοπηματιών οι επικεφαλής των ομάδων αντίστασης προτίμησαν να

παραδοθούν παρά να χυθεί κι άλλο αδελφικό αίμα. Στην Πάφο αποφασίστηκε ο Μακάριος να αναχωρήσει στο εξωτερικό για να συνεχίσει τον

πολιτικό αγώνα.

36

Ματθαίος Ματθαίου Σαββάκης Ευαγόρου

Μιχαλάκης Χριστοδούλου Ανδρέας Β. lορδάνου

Κώστας Ε. Κωνσταντίνου Ανδρέας Ν. Μιχαηλίδης

Περικλής Π. Περικλέους Στέλιος Χρ. Σαββίδης

Φειδίας Στόκκος Μηνάς Π. Χ" Κων/ίνου

Αθανάσιος Χρ. Γεωργίου Στέλιος Α. Στυλιανού

Ευγένιος Σωτηρόπουλος Ανδρέας Πηλείδης

Κυριάκος Βαρνάβα Ντίνος Παύλου

Παναγιώτης Βλαδιμήρου Ροδοσθένης Αλεξάνδρου

Στέλιος Λ. Σιέπη Γενέθλιος Ηροδότου

Στη μάχη για την υπεράσπιση της

δημοκρατίας έπεσαν:

37

Ανδρέας Θεοδοσίου Γεώργιος Χαραλάμπους

Αχιλλέας Κουρτελλής Γεώργιος Αδ. Χατζηστεφανής

Χριστάκης Π. Κόμπος Χαράλαμπος Χριστοφή

Αναστάσης Χριστοφή Παντελάκης Χαραλάμπους

Νίκος Σ. Φλουρέντζου Θεόδωρος Π. Γεωργίου

Ανδρέας Κέστας Χαράλαμπος Φ. Κυρίλλου

Νίκος Χ. Σολωμού Φίλιππος Ι. Κρητιώτης

Κώστας Μισιαούλης Χριστόδουλος Συμεωνίδης

Δημήτρης Ζηνιέρης Γεώργιος Ηροδότου

Ανδρέας Μακαρίου Ανδρέας Παπαδόπουλος

Δημοσθένης Γεωργίου, Δώρος Λοΐζου, Ηλίας Πελάβας

Στη μάχη για την υπεράσπιση της

δημοκρατίας έπεσαν:

38

ΔΟΛΟΦΟΝΗΘΕΝΤΕΣ

ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΟΙ

ΚΑΤΑ ΤΟ

ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ

39

ΔΟΛΟΦΟΝΗΘΕΝΤΕΣ

ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΟΙ

ΚΑΤΑ ΤΟ

ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ

40

Η ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΗ ΜΕΤΑ ΤΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ

ΤΗΣ ΧΟΥΝΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΟΚΑ Β’

41

ΤΟ ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΜΕΤΑ ΤΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ

ΤΗΣ ΕΟΚΑ Β’ ΚΑΙ ΤΗΣ ΧΟΥΝΤΑΣ

42

Οι πραξικοπηματίες διόρισαν κυβέρνηση

ανδρεικέλων με επικεφαλής τον Ν. Σαμψών Αυτοί άνοιξαν την

κερκόπορτα για να

μπει ο εισβολέας,

μια και άφησε

αφύλακτη τη

βόρεια ακτογραμμή

της Κύπρου και το

στρατό ανέτοιμο.

43

Η ΕΙΣΒΟΛΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΣΤΙΣ

20 ΙΟΥΛΙΟΥ 1974

44

ΘΡΗΝΟΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΕΚΡΟΥΣ ΜΑΣ

45

ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ - ΞΕΡΙΖΩΜΟΣ

46

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΑΙΧΜΑΛΩΤΩΝ

47

ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΚΑΤΑΔΙΚΗ ΤΟΥ

ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΙΣΒΟΛΗΣ

48

ΚΑΠΟΙΟΙ

ΔΕΝ ΕΠΕΣΤΡΕΨΑΝ

...

ΑΓΝΟΟΥΝΤΑΙ

49

ΠΑΝΗΓΥΡΙΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ

ΜΑΚΑΡΙΟΥ

50

Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΥ

ΣΤΙΣ 7 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1974

51

Ο ΜΑΚΑΡΙΟΣ ΣΤΑ ΣΥΝΤΡΙΜΙΑ ΤΗΣ

ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΗΣ ΜΕΤΑ ΤΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ

52

Ο ύστατος χαιρετισμός

53