22
Pseudonym: Witness Code: NTABALO ,«~. ~,.»/,7- Ntabakuze Revue ISIBO No:73 du 22 au 29 oct92.Article surla tentative d’assassinat du PM Dismas et 2 communiques des FAR. I-- ForWitness Statement. = ............................................ ~il,lnewspaper’c. I I / ~1/ 1 1111 T i ", ~~ .... ! ~ I, Ij ~1 29-O0t-921 l’Typewritten-l. INTABALO’13 I 1French l ~ [ ~i k024-1264] ....... ~L-O’i~3:: ï::: ï ........................... i ~ !Ye__s .............................. i F Bagosora NTABALO- ] 3 09-Jun-00 Kabiligi J NTABALO-13 09-Jun-O0 l Nsengiyumva ! NTABALO-13 09-Jun-O0 Ntabakuze ! NTABALO-] 3 09-Jun-00 ~ -- I i i

7- Ntabakuze - The Rwanda Documents Project · bye hirya no hino kandi a-fite urubyaro ?Ese aragu-risha koko cyangwa ni uku-jijisha ? Abagira inyonjo bagira ibirori. MOMBASA YITWAYE

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 7- Ntabakuze - The Rwanda Documents Project · bye hirya no hino kandi a-fite urubyaro ?Ese aragu-risha koko cyangwa ni uku-jijisha ? Abagira inyonjo bagira ibirori. MOMBASA YITWAYE

Pseudonym:

Witness Code: NTABALO

,«~. ~,.»/, 7- Ntabakuze

Revue ISIBO No:73 du 22 au 29 oct 92. Article sur latentative d’assassinat du PM Dismas et 2 communiques desFAR.

I--For Witness Statement.= ............................................~ il,lnewspaper’c. I I /

~1/1

1111T i ",~~ .... ! ~ I, Ij

~1 29-O0t-921

l’Typewritten-l.I NTABALO’13 I

1French l ~ [

~i k024-1264] ....... ~L-O’i~3:: ï::: ï ..............................

i~ !Ye__s .............................. i

FBagosora NTABALO- ] 3 09-Jun-00

Kabiligi J NTABALO-13 09-Jun-O0l

Nsengiyumva ! NTABALO-13 09-Jun-O0

Ntabakuze ! NTABALO-] 3 09-Jun-00~ -- I i i

Page 2: 7- Ntabakuze - The Rwanda Documents Project · bye hirya no hino kandi a-fite urubyaro ?Ese aragu-risha koko cyangwa ni uku-jijisha ? Abagira inyonjo bagira ibirori. MOMBASA YITWAYE

. .°..

tlUllliltl" III111111,

Page 3: 7- Ntabakuze - The Rwanda Documents Project · bye hirya no hino kandi a-fite urubyaro ?Ese aragu-risha koko cyangwa ni uku-jijisha ? Abagira inyonjo bagira ibirori. MOMBASA YITWAYE

K0007266

FLASHMINtSt’[IRI NZABONIMANA YARATAHUWE

UKO- M8-I-BONA

T,UGOMBA KUVA

MU..CYU NAMO

0 RUGIRAYARAKUBISWE

Mu ibaruwa ye N°010/92-166/N.D/NG,V. yo

ku wa. 2/L([/qP-,. Guverineri wa Banki nkuru

y’igihugu yatahuye ubujura bwa Minisitiri

NZABONIMANA. Yashatse kwiba muri BNR ama-

devize ahwanye n’amanyarwanda 21. 494. 590.

Ibaruwa turayihitishije mu gifaransa. HA-

BYARIMANA arabyiruye.

NAWE KOKO MANIRAGUHA ?

Turiho turaperereza inkuru y’ubuj ura

yakozwe na Majoro MANIRAGUHA ku nzu ye iko-

deshwa maze akabeshya Leta ko bamuha make

kugira ngo asore duke cyane. Nyamara uwaba-

bwira amayere arimo.

Biracyaza.

AMARORERWA YA ÇDR KU ABANYAKIBUYE BARA-

KA-C Yl P~U SH/%K./% K.WJ R.WANAHO.

At,ahuçu bo k~’--KACYIRU Umuhanda wa KIBUYE uba-L,.akomn.}e guhohot.erwa n’ i- nza uzashyira ugashyirwamo:;hyaka CDR. Nyuma v’amezi kaburimbo- Nk’uko mubizi,atatu ashize impuzamugamb~ itunganwa ry’uwo muhandazit~aye a,-~abendera ya MDR, ryabwiwe abanya KIBUYE ke-hari habonetse agahenge. E- ra cyane, mbere y’imyakajo bundi ,ariko ako gahenge 20. Leta ubu yabonye mili-kaciwP.mo n’igitero aba CDR yoni 15 zo ~utunganya igicebagabye k~a NKUBITO Ferisi- kimwe cy’uwo muhanda.vani ku it.ariki va Il/fO/ Kubera akababaro kabo,1992. Si ah(: gusa. Kuri u- abanya/<IBUYE biyeJ~eje guha-. , mun.<~, c’:nf! kirangajwe guruka, l)agashaka amafara-;.:nbe,’,-~ :*.~ }~I~C’î’ANA MariLini n~ka kuKira ngo umuhanda wu-( ï’ez’ex i/a wa C])R ). Intero bakwe. Ndetse bafunguye hayacv«» ’car;. "NYAGAHIRIHA,MA- Konti muri Banki y’ubucuru-N]][" Hic" K-Aç.~AM:e~)’III’~I bah:L~n ba- zi I i KICAïI n°- 990fr2"/25 ~. I’-l)~a", cyo gitekerezo cyiza cya-MANZï yarabacitse. Bamubuze shylzweho umt~kono ku itari-batwaye imJnya.~o myinshi ki ya 9/1992 n’aba bakuri-bataretse no kumusenyera, kira :

Abandi bashyi~ikiye aba NIYITEGEKA EliézerCDR ni nka Hariko (MININ- MUKAMUSONERA Har~gariCaTER), MU}]UTU (ELECTROGAZ),TOHASI (BN~R) ha NDJLh~’AB.ËRA

KA/~EMIZRA Atanazi

wamenyekanye kuba fa J j wi NTAKIRUTIMANA J. Damascène

rve ryo m- ikJnamico, Iteka RUKUNDO Alufonsiiyo CDR igiye kugira aho SEZIBERA Disimasi

Huri iyi minsi ishize Pio aza kubimenya ahuye n it~ra ku KACYIRU, babanza RWABUKWISI Yohani"BWENGEBUCYW’ ati wiratir kunyura ku muKore w~twa U- HBONIMPA.RUGIRA yagiye muri H~tingi iki ? Sinajyaga nkubona u WAM]IAYE Mar~garita ubahata

Iryo ~hy~raham~e ryabo rva-i BUTARE ati : "muzi igi muha~~rizwaho ?urwa8wa. Ndetse hari n’ubwo

rytihuri"? Bati £urarizi.A- geze kwa noteri (notaire).

ri Depite SEKAMONYO ni IHU- BWF/~GEBUCYE atibarambe imodoka va Caisse Sociale Natue turabashyigikiye.

RI! Ngo ku5ona yaravuye mu shyera. Nibwo Pio amu]¢ubis [twar=a na Froduald (GITE-ishyaka rya MP~ ya }L~BYA- inshyl ebyiri. RUGIRA ari B0) izanye aband~.. Depite CATARAYIHA Antoine

RIMANA akajya mu ishyaka ruka amara imînsi atagaru~ IB41MANA Juvénal nawe abifi-ry’umuzimu 7 Atî uwo muzimu mu nama. Depite NAYIGIZENOE terne uruharc.

n~ KAYIBANDA. Abaturage ha- ns° niwe wababonye nonntawe atabibwira. TWA R AE%AME NYE

r umir~wa. Depite KAY IBA~DA

TURASABA ABADUSHY1GIKIYE BOSE KUDUTERA 1NKUNGA BAFATA UBUGUZItAbonnement~, ~ITYO TUZARUSHAHO GUKORA NEZA KANDI TUBASHIMISHE.

Page 4: 7- Ntabakuze - The Rwanda Documents Project · bye hirya no hino kandi a-fite urubyaro ?Ese aragu-risha koko cyangwa ni uku-jijisha ? Abagira inyonjo bagira ibirori. MOMBASA YITWAYE

REPORTAGES

MOMBASA : TWASUYE INZU Y’I KINANI K0007267

Mu kiganiro IKINANI cyagiranye n’abanyamakuru cyavuze ko nta n’itafari gifitei BURAYI. Muri AFURIKA ho yarifashe. Kubera inkuru nyinshi zavugaga ko gifiteinzu i MOMBASA twanyarukiyeyo ku wa 14/10/92.Twari ARUSHA aho twakurikirira9a bugufi imishyikirano u Rwanda rugirana naPFR. ltan9iye kugenza amaguru make twihereje 398 Km ziri hagati ya ARUSHA naMOMBASA muri Bisi. Jmodoka zitwara aba9enzi muri turiya turere zigenda nijoro.

Umutamenwa w’IKINAN] i- MOMBASA. (÷ 1-00:000;000 ~W)

Ni INZU Y’UMUGABOKOKO

Tugeze i MOHRASA, twaridufiteyo ibyitso byaducu-ngiraga. Bitubwira ko inzuimaze igîhe sito igurishi-jwe. Ubu ikaba ituwemo n’ a-bazungu. Irl ahitwa MOMBASA

"ISLAND(ikirwa cya MOMBASA).

Ku kanunga kariho inzu yaPerezida MOYI n’ iy’ uwahoze

ari Minisitiri we. Hari n’-i - ~,£ bakekaga ko ari iya~~i:~ "~fU. Ujyayo yambuka iki-

raro kinini eyane gifîte

metero zirenga 700, akanyu-fa kuri SOS MOMBASA hafi yaHoteli y’ikirangirire yitwaREEî Hôtel ahantu hitwa MA-MBA Drive, akagera ku nya-

ni a aho abagore b’ abazungub~b~[ ~ ~b~bero, Ware-

ha iburyo bwawe ugakubitwan’inkuba. Abategetsi bara-

konze biratinda .ITwarabajije batubwira ko i-yo nzu yari yaray�Eguze n’ u-mwarabu muri 1982. Ngo ya-rindwaga n’ abasirîkari b’ a-

ba GP batanu bambaraga nk’-ababoyi. Ikinani ngo cyaha-

kobwa beza.Nyir’amaso yerekwa bike i-bindi akirorera.

KuRf ariho agur£sha ibintubye hirya no hino kandi a-fite urubyaro ?Ese aragu-

risha koko cyangwa ni uku-jijisha ? Abagira inyonjobagira ibirori.

MOMBASA YITWAYE NEZA

MOMBASA ni umugi mwizaariko wubatswe kera cyanemu kinyejana cya 17. Hariamazu ashaje n’andi agezwe-ho yubatswe vuba. ~arashyu-ha cyane (46«C) ku buryo

byumba bararamo hari ibyumabihungiza. Kuvayo ujya i

NAIROBI. hari 484 Km.

Reportages réalisés par

MUSANGAMFURA Sixbertet IBYIYINGOMA DéoJournalistes de I’ISIBO

J ,, =

Ujyayo anyura kuri SOS MOMBASA.

IBIRIMO

- TWASUYE INZU Y’IKINANI P.3- ARUSHA Illi BIS : DUKOMEZE ICYIZERE MU

MISHYIKIRANO P.4- UMUTEKANO : UBWlCANY! BUREZE P.6- HABYARIMANA YAHEMUKIYE MBONYUMUTWA P.9- SIMBIKANCWA YARASAZE ABURA AMAGURU

YO KWIRUKA , P.12- LE MINISTRE NZABONIIMANA ¯ P.13- HAB..Y.ARIMANA ,:SI .~UM.,U.-TUTS! P. 13

nyurasa rimwe ha ~Imwe..ubu- i -.US~~çYe~~sUSS.YA;:~.BWo-KWiCA ABATUTS! P.14 !ndi abanïac~rubahlro-bakaha- I- ~,.-.:TO.~R.:~Bfj"-’;P.~.Y.,.S;.~~.~;:-"’?.,. ’’: . P. 15-17

I¯ _.. : . :.. :...~:~.’,:.... - .: ... : .’...~~,.,:~ ...... ..,..~.,.~ ’....:!.::. .... ¯ .. . ." kore~,«,.~:[nsz, .mî. kuz~..:n :ab:àD ........ -.; OEO,~~~TIP,,~:: ,.D,.i:J :eI~/ANDA. ......:.,:..~.,,..’...~ .,.»:. :.: ::.._,:.:..::.. ¯ . .... :::.~:/ ..... "; . I. ’ « :’:i’,~.;.,’:..!..,, ,’.’:.;:?!-."::~,: ’:,’"""’~ ......;,..,. ,,;,~:, , . P,,I~

;-~------- ..... -,- --,...,,~ ...... .:.; .,,;,,:-,~,ui:- ~__.: , n,~~, ;’;ç~.«.. :’;’~,,.::~,:’-’2.:?!~.:. .::: ’... - " . . . ¯ "’ PaRe 3

Page 5: 7- Ntabakuze - The Rwanda Documents Project · bye hirya no hino kandi a-fite urubyaro ?Ese aragu-risha koko cyangwa ni uku-jijisha ? Abagira inyonjo bagira ibirori. MOMBASA YITWAYE

REPORTAGES- "

ARUSHA I ! I BIS : DUKOMEZE ICYIZERE

MU MISHYI KI RANO K0007268

Kuva ku wa 5/10 kugeza ubu imishyikirano ihuza .ïntumwa za Guverinoma y’uRwanda n’iza FPR INKOTANYt iracyakomeza. Yagombaga kurahgira ku wa 16 bara-yïcuma ngo izarangire ku wa 22 none dore tugeze ku wa 27/10/92.Mu 1SIBO N°70 twanecjuye intumwa z’u Rwanda tuvu9a ko zisubiye ARUSHA imbo-kol~oko. Hari abo byababaje bavu9a n9o duciye inka amabere nyamara twari mukuri nk’uko bimaze kugaragara. Twabigarutseho mu N°72 aho twerekanaga icyizeretwari dufite.

INTUMWA Z’U RWANDA NTI-TUZIBESHYERA

Minisitiri NGULINZIRAn’ abo bajyanye , bahagurutsekoko bitwaje utuntu duke. Ngoimpamba itazakugeza i-KIGALIuy.i-ri-ra ku ~ZI. Nabo ba-maze icyumweru birakama. Ni-bwo Guverinoma yaboherereje

«~~Idi mabwiriza kuwa 13/10/92.Nayo ntiyahagije ku buryo uyumunsi babohererej e ayandî a-tandukanye n ’ aya mbere. Biru-mvikana rero ko bagenda bada-fite ibyangombwa byose. Iki-ndi kigaragara ni uko abo mugihugu bakomeza kubajombera.Twavuga cyane cyane abo muriMRND kubera itangazo Biro Po- 2. - Ububasha bwa Perezîda wa - Perezida wa Repubulika aza-litiki yayo yasohoye ku wa Repubulika na Guverinoma: be umugaba w’ingabo ku izina23/10/92 ryamaganaga NGULI- _ Visi Minisitiri w’intebe gusa.NZIRA ngo yararengereye, ngo turamwemera ariko azabe afite - Ibyo kugabana za Minisiteriariho arakora ibyo batamutu- indi Minisiteri ashînzwe, no gushyiraho Porogaramu yaraye. Izo kirogoya ziyongereye Guverinoma biziEwa n’amashya-ku zindi nyinshî. Byatumy~ - Amateka ya Perezida, Mini- ka ha FPR. IINKOTANYI zibasuzugura nEc sitiri w’intebe n’abandi ba I"ese ibyo bazasinya ko arJ Hinisitiri ajye anyura muri 3.1byo tutarumvikanaho: ihahandi bizemerwa na ride" ? Guverinoma ariko ntizajye i- - Kwirukana abakozi bose nti-

IIIhy.oE hiri mu bituma- intu- ba ~riye i yategur~ ntiyabona tubishyigikiye na gato

«~~~~~~ z’u Rwanda zigira ibibaz¢ umwanya. - Igihe cy’inzibacyuho ntiki- :~~rebire. Nazo zigahora zlbu- - Ntidushyigikiye natwe ko zarenze amezi 18 Inza imitima ngo nizitaha ha- Perezida yahagarika icyemezo - Gushyiraho abadepite b’aga-

{zazimara. Nk’igitekerezo ha- cya Guverinoma ariko abonyemo teganyo 5izanyure mu matorajyanye cy’amatora y’abadepit�e ikosa ikibazo yakigarura cya- cyangwa muri RUKOKOMA. 1b’agateganyo barakibitiriye, subirayo akagifata uko kiri. Ubwo butumwa nibwo Mini- ,Perezida aragihakana na Guve-

- Guha Perezida amasaha 48 yo sitiri NGULINZIRA yiziritsehorinoma iracyanga n’amashyakagushyiraho Minîsitiri w’i- kugeza ubwo Inkotanyi zata-yose. Nyamara Guverinoma yarintebe ni make cyane, ngiye kumuhima. Icyadutangaje

yakibatumye nk’uko ubutumwa- Amategeko adasanzwe ashyi- ni uko i KIGALI buri wese ya-

hakanaga ngo ntawabimutumyebwo ku wa 13110/92 bu-rwaho na Hînisitiri w’intebe kandi impapuro zihari.bîgaragaza. Nabwo byagiye ari

uko Mînisitîri NGULINZIRA ya- amaze kubinyuza mu ha Minisi-ri yohereje împuruza. ti-r~. [ B IS H Y A T U --

- Dushyigikiye ko urukiko T A V U Z £ M U R Irw’ ikirenga rushyirwaho. N o 7 2UBUTUMWA BWA GUVERINO-

MA (-13/10/-92)- _ Pereztda wa Repubultka na PEREZtDA WA REPUBULIKAMintsitiri w’Intebe bageza YAMBITSWE UBUSA

I. Turashima imyifatire, yanyu ubutumwa kuri rubanda. Bugo-ARUSHA kuko muri mu muron~ mh~ kuba buzwi bu-ritE n’icyo -Perez-ida w~ Repu~rlika aza-twabahaye, bugamije cyemewe, shyiraho Minisitiri w’intebeISIB0 N°73 du 22 au 29 Octobre 1992 .... -

Page 6: 7- Ntabakuze - The Rwanda Documents Project · bye hirya no hino kandi a-fite urubyaro ?Ese aragu-risha koko cyangwa ni uku-jijisha ? Abagira inyonjo bagira ibirori. MOMBASA YITWAYE

POLITI QUE ~ 0 0 0 7 2 6 9POLITIKI

bamuhitiyamo mu minsi itatu. Minisitiri bawujyahoinama

Nayirenza Minisitiri w’intebe mbere yo kuwukurikiza.

yis~yirëho ahite atan~ira a- - Ashyira mu myanya abakozikazi. bakurikira :

- Perezida asinya ibyo ageje- Umuyobozi w’ibiro bye, abu-jweho byose mu minsi I0. Ya- ngirije Guverineri wa BNR n’-yirenza Minisitiri wtintebe umuyobozî wa Kaminuza, aba-

akabYisinyira cyangwa Perezi- jyanama n’abakuru b’imirimoda w’inteko ishinga amateEe- mu biro. bye, ba Perefe, aba- «"ko. yobora ibiEo bya Leta, aba-

- Abakozi ashyira mu myanya yobozi bakuru muri za Minisi-abiherewe uburenganzira na teri, abahagarariye Leta muGuverinoma ni : ushinzwe ibi- bigo byigenga n’amasosiyeti Ifo bye, chansoriye w’imidarl, Leta yashoyem0 imari, ba Di-Guverineri wa BNR, uyo5ora regiteri n’abakozi bakuru mu-

Kaminuza, ba Ambasaderl, umu- ri za Minisiteri, ha Supere- MUC~/NGA £., g~aoJ%abu~n

nyamabanga mukur~ wa Guveri- fe, ha Burugumesitiri, ha A-noma, umunyamabanga we wiha- vocats ho mu rusesa imanza - Gusubiranya ibyangijwe n’i-riye, abajyanama be, abayobo- (avocats généraux), abashi- ntambara no gusubîza mu byabora ibiro bya Minisitiri n’a- njacyaha bakuru ho mu rw’ubu- ababivuyemobajyanama, MBURAMATARE gahe- jurire ha za Pariki (ha Subu- - Kwita by’umwihariko ku bi-

9~.oIaheza wo mu rw’ubujurire, sititi ha ha Polokireri). A- muga by’intambara n’impfubyibayobora ibiro n’abandi bako- no kuzirikana ingabo zizavamo

- Perezida wa Repubulika hazi bakuru (chefs de bureaux) - Gucyura impunzi.Hinisitiri w’intebe babwira bashyirwaho na Hinîsîtiri w’-

rubanda ubutumwa bahawe naGuverinoma. abîdeoz-~ ha Le£a. i BINDf

- Ashobora gushyiraho amateç

[geko adasanzwe - Indahiro ikorwa mbere yo- Niwe ucunga ingabo kub~ Minisit/ri yarahinduts~

ku buryo bazajya barahiriraMINISITIRI W’INTEBE WU- igihugu aho kurahirira Pere-NGIRIJE zida.

¯ ,,m

- Perezida ntazongera kujya- Asimbura Minisitiri w’inte- ategura amategeko (nta bakozi

be abiherewe nawe uburenga- azaba afite bahagije)nzira - Urukiko rw’Ikirenga ruzajya

- Aramusimbura iyo agize i- rureba ko amategeko atavugu-mpamv~ zimuvanaho ruza itegeko nshinga kandi

- Afite indi Minisiteri ashi- rushyireho n’abacamanza

nzweIteEeko nshinEa rizategurwa

GUFATA IBYEMEZO n’akanama k’abahanga gakoranan’abadepite. Rizemezwa na KA-

Bakurikiza uburyo bumvikanye- MARAMPAKA.ho. Ibyemezo bishobora gufa-

Auo~aNDORIMANA w’In~ooEngi twa na 2/3 by’abaminisitiri IBYO BANANIRANYWEHObahari.

GUVERINOMA NZIBACYUHONSHYA

IGITEGO :

- Minïsitiri w’intebe ateguraPoroEaramu ya Guverinoma ahe-reye ku masezerano y~-amahorono’ku bitekerezo by’amashyaka

ari muri Guverinoma.- Ahitamo ha Minisitiri.

- Yereka inteko ishinga ama-tegeko Porogaramu ya Guveri-

noma n"~bami~i-s~t~r± baz~tanya.

- Agenaumurongo w’~byigwamu

Kugeza ubu bananiwe kwu-

INTECO ZA GUVERINOMA mvikana ku igabana rya za Mi-nîsiteri no gushyiraho inteko

- Demokarasi yuzuye inyuze ku ishinga amategeko y’inziba-matora cyuho.

- Kugarura amahoro mu gihuguhose_ ne kwum~ikanisha amoko IMPUNG£NGEn’uturere

- Kurinda inkiko z’i8ihuguImishyikirano imaze kuge-

ra kuri izo ngingo yaradindi-- Kurandura ivangura iryo a- ye. Buri wese atslmbarara kuriryo ryose bye. Byabaye nSoelr,~a..k~ OEgihe

- KureshYeshya abanyarwanda cyagenwe kiyonEera mU giheImbere Y’imirimo, amashuri bari bateEereje ko Leta y’un’amategeko~ Rwanda idohora. Hagat~ aho- Gutegura RUKOKOMA k’ubumwe Leta niyo yagombaga gutungabw’abanyarwanda abari mu mishyikiran’o boss u-

Page 7: 7- Ntabakuze - The Rwanda Documents Project · bye hirya no hino kandi a-fite urubyaro ?Ese aragu-risha koko cyangwa ni uku-jijisha ? Abagira inyonjo bagira ibirori. MOMBASA YITWAYE

K 0 0 0 7 2 7 0 ~»«UTE~«~o-SECURiTE

retse indorerezi. Umwuka wa- n’iy’abagore ) . Ikibazo cya bazahangana na Guverinoma î-.¢omeje kuba mubi ku buryo "a- CDR cyo nt~bakitayeho na gato kaze cyane, na FPR, na MI)R,oasederî" b’abahutu "n’abase- ngo "nibabara iziyahure cya- na PL na PSD n’abasederi b’a-teri" b’àbatutsi bifuzaga ko ngwa ihekenye amenyo iyamari- batutsi itere kabiri 7biburiramo bakîrwanira. Tuma- re mu nda".~e kumenya ko Leta y’u Rwa- Dufite împungenge ko bîzatera 5i×bert" MU5P.NGAMFORA~da, ibigiriwemo inama ha akajagari. Ariko se aba CDRrANZANIYA n’ abanyamerîka ima- ARUSHAze kwemera ko abadepite ba-shyirwaho badatowe ndetse naza Minisiteri bakazigabanabakurîkije ibïce bitatu bazi-Kubiyemo (ubusuEire bw’ igihu-~u, u5uRungu, imiSereho yarubanda)° Buri wese agafatamoimwe. Amashyaka az înj iramohamwe na FPR ni MRND, MDR» PLsa PSD. Ayandi agakaraba.Nde-tse no mu nteko ishinga ama-tegeko ntazasunutsaho utuzu-ru. Hari uwabaj i je ikibazocya PDC bamubwira ko MRND i-z."~~’~~a kuri Hinisiteri 3 i-si& anye (MINADEF, MINIPLAN

GUVERINOMA NSHYA {PRO-NOSTIC)

- MINAGRI

Secrétariat d’Etat [ R~habi-iitation après guerre).

PRESIREP -- MRNDle~ Mini@~=oe ." MD;t-Vice let Ministre :¥PR PLMRND - HINIJUST- MINADEF - MINITRASO- MINIPLAN - MICOMART- MIFAPRO~E -HINITRANSCO

FPR PSD

HININ¥OR - HINA2FET- HINIFIN - MINITRA?E

MIJEUMA - MINISANTE- MINESUPRES - MINIFOPEMDR PDC- MININTER - HINETO- MINEPRISEC

L UMUTEKANO UBWICAN¥1 BUREZE. I

ABlVUMBUYE K’UBUTEGETSI BW’IKINANI BASHIRI¥E KU ICLIMU

Umva ko SIDA yica da ! Barayibeshyera ahubwo habonetse ikindi cyorezo si-musi~a mu gihugu hose. Abafite Virusi yo kwanga IKINANI n’ishyaka rye, ubunibo bagezweho bicwa, ubu nibo barunze ahenshi mu bitaro. Byaragaragaye ko u-butecjetsi bwose bu9iye 9uhirima, bugenda bw|sasiye imbaga. Muri 1959, aho ruba-nda nyamwinshi yipakuruye ingoma ya cyam~, naho abantu barapfuye, nyamara ka-ndi iyo ngoma nta ngufu nyinshi yari ifite nk’iyubu, ntibyabuze ko ivaho ihitanyebamwe mu barwaniraga demukarasi.

|~" ~~OeRAHAMWE ZASlMBUYE

Si t.,A

lone se ïngoma y’IKINANI i-¯ atabagana imaze guhltana.bantu bangana iki ? fritembunda, ïfite abasirikari,fîte amabandY, if ire ibyi-so by’ubwoko bwose. Umutii uwuhe kugirango lyo ngo-a ihlrime lhîtanye bacyeashoboka .9 Jye ndasangaulrwiye guhaguruka n’ imlzi

# ¯~, Imlganda, tuka3ya mu mi-anda ubudahagarara, tuEa-aba amahanga ashylgikiyemahoro ha Demokarasl aka-udufasha, tugasaba INKOTA-YI kutananlza Guverinomau mïshyîkirano, baEahaga-ï-ka- i-ntambe=~ buzundu; ka--

ndi bakemera kuza vuba ku-gira ngo ingufu zihanganan ’ ingoma y’ ubwicanyi z ibenyinshi. Biti ihi se, baka-ba baturetse tukabanza tu-kavanaho IKINANI, nyuma i-mîshyikirano ikazakomeza i-Eihugu gifite umutekano. U-wabona undi mutl yàbitubwl-fa kuko bylhutlrwa cyane.

UMENYA ARI ABAZIMUBAMUTEYE

Aka kanya ntituribagl-rwa ubwicanyi "n’ urugomo bl-maze kuyogoza iglhugu hiryano hino, ngaho za RWAMATAMUna BWAKIRA ku KIBUYE, ahobatwikiye abantu, bakican’ abandl » NYANDWI Paul n ’ u-w~a TaTKRI 5a~a~asig a .. a-

gatwe, NYAMUGARI mu RUHE-NGERI aho MUNYANEZA n ’ umu-kecuru we bapfuye bazlze i-nterahamwe ziyobowe na RU-CAGU, î BICLRMBI kwa SEMA-NZA, i KABUYE muri RUTONG0aho basenyeye RUDASINGWAbakarasa urufaya abana ha-ro biryamiye. I MI~I kwaGATETE, aho yamariye abantumuri Pariki y’ inyamaswa, u-bu uwo amaze guhitana vubaaha akaba umucuruzi RUTAYI-SIRE Kasiyani. I KANZENZEkwa RWAMBUKA hari amatongoatagira umubare, i KIGEMBEBurugumes it .~ ri SEMANYENZIwa MRND yavuyeho yisasiye

umuntu. I NYAKIZU naho niuko GASANA yarashe umurwa-nashyaka wa MDR nyuma ara-

.t._

Page 8: 7- Ntabakuze - The Rwanda Documents Project · bye hirya no hino kandi a-fite urubyaro ?Ese aragu-risha koko cyangwa ni uku-jijisha ? Abagira inyonjo bagira ibirori. MOMBASA YITWAYE

UI~UTEUNO K000727Itoroka. I GISUMA murl CYA-

-NGUGU ni ibicika, muri SA-KE na RUKARA i KIBUNGO bya-

racitse, i KIBIRIRA, RUBAVUna GASEKE bya GISENYIntibatanzwe, i NYAKABANDA

na RUNDA bya GITARAMA bara-rushanwa, aho hose klmwen’aha/Idi henshi, abantu ba-

rapfuye bazize ko bipakuru-ye IKINANI n’ishyaka rye.

ro. Ikindi ni uko amahoroabonetse, bigaragara ko I-KINANI cyaba gitsinzwe, no-

ne rero» harakorwa ibikorwaby’ubwicanyi kuEira nEo a-bafite inyota yo kuva mubuhunglro basubize amerwe

mu isaho, bamenye îk~bate-gereje icyo aricyo. BityoIKINANI kizongere kirahire

kivuga ko cyananiye amaho-

ro.

iN5EC;URiTETOTALE

Uko byagenze ngo uwo mu JPyavugiraga muri ka kuma ka-

bo, kandi ari aho umu JDRamaze gukubitîrwa. Ubwo abaJDR batabaye baramufashebashaka kumusaka, umwe mu-ribo agiye kwikangarira umu

GP aramwirukankana, undî a-ragwa, ahita amurangirizamo

amasasu. Byabaye agaho-

,~4KO AMENYO AKUKA NI-O., UBUKARE BWIYONGE-

RA

Hari igihe abantu babo-

nye agahenge nyuma y’ibiko-rwa bibi byari biïnaze kuze-nguruka igîhugu cyose. Ba-mwe bati aratwumvishije no-

ne umenya agiye kuruhuka.Reka da,muri ino minsi bya-fashe intera noneho Ikabi-je. Bamwe bati, ARUSHA ya-kuye intare amenyo, none i-giye kutumarisha ibihanga.Nibyo koko hari abatiShimi-ye ko imlshyikirano y’ama-

MURI KIGALi HO BIRAKA-

BI JE

Muri iyi minsi urusasururavugirîza ubutitsa. Ura-

jya kumva ukumva ngo kanakayapfuye azize abagizi ba

nabl, cyangwa ngo umu J])Rkanaka yarashwe, umukombozi

yarashwe, uhagarariye PLaha naha yaraye apfuye.Nde-

ntibazabone itslndwa rya

~~-D. :-

Dote ..~e. haguye:=, ab an~~*- i

mamunwa kubona umusirikariarasa umuntu wituye hasi,kandi ntacyo yamutwaye. Ubu-

uwo musirikari arigaramiye,idosiye ifltwe ha Parike.

Mu GAKINJIRO umukomboziyarahaguye azize umupolisi,

ubwo uwo mupolisi bamujya-nye kuri Parike afite imbu-nda, ashyigikiwe. Parike

yagiye kwandika impapuro

horo yagerwaho kuko byaba .biban,amiye inyungu zabo, :. Aho-b~ta kuGZï~ROSdloE~#nd~~’,ndetse imbehe zîkubama, aboi’i ri .... y’Inter~e)i.~.~.~3P

" . ; .... !:.ç’ :";.’.~~~*!i~ : ~,::~i.’ «Lb’=.. ;i..." ri’ ~’:;.:,"..~ ’:~ ~:" ’:.’ . " ::"; ""’: ;« ~ "’,:’ !" ’ ""; ":" "

z imuhagarika aba yigendeye.tse ngo byaba ari umusogo-

ngero, kuko ngo hari lisiti .Perefe RENZAHO eti umupoll-ndende y’abagomba gupfa si wanjye ararengana, niba

uwo mukombozl .’a’rî:: ig~samb:o,

yas~b~S,,: .~~y~:~ ~!.- .

,’ .~.,,~«»,..~. &.~:,,:"..~~., î.,,,:,;:j’:~:’: .;,, ....= .... :...’ ~.. .

ca:re, ~~#::~ ~.~:~~~ ~. ba-.kubï~ï,«à~,~~U haï., î. !yo :8~upfa

abënsht b=~~mu b:l."l:az’o, "ba-senya .na:...~armac~e ihari,

Page 9: 7- Ntabakuze - The Rwanda Documents Project · bye hirya no hino kandi a-fite urubyaro ?Ese aragu-risha koko cyangwa ni uku-jijisha ? Abagira inyonjo bagira ibirori. MOMBASA YITWAYE

s:Ec, uï~:~~~ K 0 0 O 7 2 7 2 " ~’«uT~_~..ANohafashwe 4 bagitegereje ku-

uyîfite nawe ngo yaba ari bwira ngo niblcane babashu-reba uwo basonga, ndetse

CDR.hafatwa neumuEabo wari ugi- Inkuru za nyuma ziratLt- ka. Wowe muturage urunguka

ye kubaciklsha n’ imodoka, bwira ko BYABAGAMBA mubyo a- ~ki- wishe mugenzi wawe? Wo-we mu G.P urunguka iki ura-Abandi ubwo bari bageze i zize, uretse kuba yanga CDR.che umunyarwanda mugenzlREMERA blnywera inzoga ba- urunuka, ngo yaba yanohereza-

vuga amarorerwa bamaze gu- ça amakuru kuri Radiyo ya VA- wawe ? Mbese reba ibyo uma-kora. TIKANI (i ROMA). ze ku~ororerwa kubera ko

wishe abantu. Ugutuma ara-Mu NY~A naho ryarake-

tse, uwo munsi abo mu NYA-KABANDA bumvise ko bwiie5atamennye amaraso, bajyagushaka aho aba MDR bakore-

fa Mitïngi, bahuye n’umuga-

ho wigenderaga wîtwa SIMPA-RINKA Telesphore, baba ba- AMASHYAKA YARAZINDA-ramugushije azize ko yamba- YEFe ingofero ya HDR. ’Abamwi- - ~- ’ - .~he bahise bafata M~’nlblsi

"’Iyo urebye ubwicanyi[taramenyekanye, ariko muri bwinshi-bwabaye, usanga ha-»o baravugamo-: Idrlss (u- rimo iblbazo by’amashyaka.nudozi wo mu isoko rya BI- Yego hari abatewe ndetse~YOGO, MUGESERA utuye mu

hakavamo n ’ ibitambo, ake-~I na SUKALI ukora mu- nshi ari ubusambo bwakome-:i ~~~ECTROGAZ. jwe n’intambara k~ko intwa-~uri /omini KANOMBE, ho ha- ro zakwirakwiye mu bantu.:arahiriwe, umenya ari uko Niba rero abenshi bazira a-latuye umukuru w’Interaha- mashyaka barimo, kandi ayon~e. Muribuka ibitero bya-

mashyaka akaba adashoboye:ewe aba MI)R bahatuye nka kwerekana ko atagomba guho-~GARAGAZA Thaddée» SEBA- nyorwa nk’ikimonyo, yaba a-WARE André, BANGAMWABO Si- tereranye abayoboke bayo.anisilasi n’ abandi. Simvuga ngo nihabe intamba-:jo bundi ku wa 18/10/1992, fa y’amashyaka, ariko niba-ongeye gukorerwa amarore- rebe icyatuma ubwicanyi bu-wa, aho aba CDR bigaraga- gabanuka. Nibarebe icyatera,byaga, bakumva bidahagije abakuru b’amashyaka yi-akajya kwivugana BYABAGA- cana CDR na MRND kumva ko]lA Straton umukuru wa PL mbere yo kuba mu mashyaka,uri komini KANOMBE. ari abanyarwanda. Nibumvi-a gashozamvururu ho muri she Jenerari ko kwicana a-DR muri icyo gikorwa cy’u- taribyo bizatuma atsinda.wicanyi baramenyekanye ha- Abaturage nibumve ko ababa-.,a~. ~~a BASHODOYIKI (IMPRI-CO~,. BUTERA (MINEPRISEC), .~~SEZAYABO (MIN~OeRISEC) ,MU- ~-ZABARENZI (AIR RWANDA),KA- ~DEKWE Papias (AIR RWANDA),

SHAGAYE (umucuruzi), Atha-ase na Raphaël (AIR RWA-

DA).u ~s~e BYABAGAMBA, hartbamenyekanye barimo : ~fO-0MBO (TAXIaMAN), Juma allasACUHO, Pascal (wakoraga

uri ONATRACOM), Yohani mucuruz~ wo kwa MUTALYA,YA, Pierre bîta CDR na

~ f~/~ ,,,.j,’l’(".YANSI Patrick.~bo bicanyi baie mu modoka

OYOTA HILUX AB 1244. Ubugo idosiye iri kurl Parlke

~ ~ Ç

riko ngo harï impung.engeo itaglra icyo igeraho ngo

__T(~TDt~ Kl"~%"t"J ml__ "~~, -- ,~~ ,,~ _J- _ t .. _ t ~’~~-~ ’ "

Ibyo rero ngo bikaba byaraba- gushuka nibikomera azasotabaje bamwe mu bakuru ba Kili-

ziya Gatolika, bikababaza n’- nawe imbwa zikubone. Urame-n~ k-o- umunyarwanda- adapfEIKINA~I kuko ibyo babeshyaga kwibagirwa.

kwa Papa i "ROMA ngo BYABAGA-

~’ yacaga inyuma akabivuga ABACAMANZABABIFITE-imvaho.

MO URUHARE

Birababaje kubona aba-ntu bafatanwa gerenade ba-

giye gutera ahantu, cyangwa

bagafatirwa mu cyuho, ba-shyikirizwa ubucamanza, ba-kagutanga kugera mu rugo,cyangwa se abakuru b’ama-shyaka abohereza bakakamezakuri Parike cyangwa brigadengo nibabarekurire abantu.Jye ndemeza ko abashinzwe

umutekano, ntabacamanza munkiko na za Pariki bagiyebihangana ntîbagire aho ba-

"bogamira, bagahana bikwlyeuwo basanze icyaha kimuha-ma, bakima amatwi abaje gu-

tera imbabazi, urugomo rwa-gabanuka. Rero ngo ntiba-shaka gutererana uwabagabi-ye. Ndacyeka ko ibyo bamu-

koreye ari byinshi, ubundibarekera aho bagakorera u

Rwanda n’abarutuye bose.

HABIMANA Jacques

o

\

ENT R ET I ENS K0007273

Page 10: 7- Ntabakuze - The Rwanda Documents Project · bye hirya no hino kandi a-fite urubyaro ?Ese aragu-risha koko cyangwa ni uku-jijisha ? Abagira inyonjo bagira ibirori. MOMBASA YITWAYE

ENTRETIENS 1{0007274urifuza ko tuhagenza dure ? cyane kuko igihe bari

ngiza ibibazo byose ise asi-Jye ndamubwira nti umva, Leta biyemeje kukimvanamo, gukura-ze. Kiriya ni ikibazo, ndetsey’u Rwanda yabil~oze niyo i- ho uruhare rwose nari mfite-sinatinya kuvuga ko ariya arigomba kubirangiza kuko ntabwo mo» bakagikora, nanjye nkabi-amafut~.. Igihe cya Traditionnarî nzi icyo bagomba gukora zera, bagombaga no kukirangi-orale : cyararangiye ¯ ntabwoktmaïTa y’umuntu bashylnguye ku za bakacyerekanzajya ngand~ ntunga agatokiKARUBANDA. Icyo nîfuza cyane bose. Ubwo rero, iyi myakango hariya niho bashyinguyecyane ni inyandîko nzereka u- itanu mze marana, mparanadata. Ubwo rero urumva - komuntu wese waza avusa ati ha- ntazi n’Inzira nyuramo bansu-jyewe ku bwanjye numva koriya hantu hameze neza ngiye biza inyuma, bamwë banyakira,umuntu wese ntamenya igihekuhashylra ikibuga cy’umupi- abandi bansubiza inyuma, aba-azapfira, ni nayo mpamvura, hameze neza ngiye kuhaca ndi banseka, barampemukiyenacyihutana, nkamusiga ahantuikibanza iki n’îki, il faut cyane. Ikindi nakubwira ni

que nglra inyandiko mwereka, uko urlya mubyeyi wacu yapfu- agomba kuba ari iteka ryose. ;

lyo nyandiko rero ne nubu nî- ye nta rubanza afitanye n’u- ISIBO " N~ ~~ muJu~ong~yo mparanîza.Niyo nshaka, ni- munyarwanda uwo ariwe wese, ku ~guYt~o ~az£ ~19~2u~~ ?yo ntarageraho, uretse ko twe dusanga HABYA- H.H.C : Icyo nongeraho, ni|S|BO : Mu;tegang�E gukora i- RIMANA yarashatse kuturima- uko kugirango HABYARIMANA a- ’ki Lctu irumuI~e ikomeje .~vi- nganya. Nareke guhuzagurika shake Eusisibiranya MBONYUMU-ca amaÏ/~~ ? kuri icyo kibazo cyane cyane TWA muri stade ya Demukarasi,M.M. C:Leta ntabwo ishobora ko ngo igikorwa amushimîra ahubwo nakurikize urugerogukomeza kutwihorera kuko wa- cyonyine ari uko yamujyanye rwe, yorohere abanyarwanda,;~~/&ye iriya nyandiko yatwa- mu busirikari gusa. kuko na MBONYUMUTWA yari ya-k._ towe n’ abaturage. Dote abahu-¯ kiye itwemerera ibyo iza- ISIBO " Le mttkoEangu ~

tu batangiye kwîcamo uducehakora. Igomba kubikora kuko ~~g~RgugoE cgangwa ubuAgo bahigana kubera we. Sigahonzayirega. Niyo napfa ntara- yo~hgînguwe ~" HABYARIMANA kuzana amacakubi-ngije urwo rubanza, ruzaÏatwa M.M. C " Icyo nakemanze si ri mu bahutu kandi KAX/BAND~n’uzasigarana ibyanjye byose hariya hantu, kuko iyo ba-Leta rero ntishobora kuzace- shyira mu gaciro bar£ kuhaso-ceka ngo biherere aho ngaho, mera misa, ariko agashyingu-ISIBO :H~ abaR/// b~baza rwa mu irimbi. Impamvu ni u-b~ igo icgo ~balo woRge2xZ ko ariho yatorewe n’imbagau~agi~hgi~a HABYARIMANA,

nyamwinshi y’abaturage ku waukumva icyo abZvuguho.28/i/1961.

M.M.C " KABYARIMANA nara- ISIBO: Mu nyaadiko ~JJigez£mubuze, nashobora8a kumubona gUJzo~ ~/~’6 kO umubyeyZubwo nari maze kubyandika mu-

wanyu yavanma ;maiga ahûmbwe.ri KINYAMATEKA, atumira umu-

Ibyo .uïaba muk.LbyZ~aza ?

na MBONYUMUTWA barakwîzeye.Reka abataha batahe we kuba-dukangisha ngo baEiye kugaru-ra ubwami kandi abanyarwandabose barabusezereye burundu.

N.D.L.R :Umva ko HABYARIMANA ame.ny¢-retle guhangana n’abandZ mu

ryango wose. Ariko icyo gihe, M.M.C:Icyo gitekerezo nda- nbiko, mtuteke taz.anebe ukoibye na MUKAMUGEMA bizage-nagize ubwoba bw’umujinya ya- cyagifite, mu gihe bakLmute-n~a. Yaburanye nyZnshi ru-gombaga kuba afite,,kandi u-

rerana. Ntabwo nshaka ko umu-sanga igihe namushakiye nta- byeyi wanjye bamuteragirana, riya niaamusiga amahoro si-mbZzZ! Twaranase.~eO~tbonye"~~~bonye,ntabwo nigeze njya- Muri Hitingi bati, ntidushaka igisubizo cga MINESUPR£S i-

n’abandi, kandi ikibazo ko stade ya demukarasi ibavuga ngo imva ya ~BONYUMU-cyanjye ntabwo ari ikibazo

irimbî. IIABYARIHANA nawe aka- TWA ne RUDAHIGWA by~ecy’ubutegetsi ngo ndashakanangira ati RBO~A nagu-

he kuba~hyZ,’ta ha~e ? E~£kuba Burugumesitiri w’aha n’-me hariya ariko ntazina rye

kub.Z ba,~vuze Zz’abandi. ba-aha cyangwa kugira gute. Ninshyirahol

ikibazo kindi kumutima, nta- t£9e25~i b’u P~andu bagoJ~i-Ejo bundi hazaza undi nkuko /x~no abo babiri gusa çbwo kigomba kujyana n’amatiku nabikubwlye, avuge ati hano

ya Politiki.HABYARIMANA natanyumva ngo hantu ni heza ngiye kuhakata

ibibanza, narindi ari hagatiyumve ko nawe yabyaye., ngoy’amaduka. Ubwo rero nafatayumve ko nawe yabyawe, ngo i-

cyo kibazo acyakire nk’umuntu ubutwarl bwose mfite, ngafatawabyawe, wabyaye kandi uzapfa u,rubyeyi wanjye, nkamushyi-nawe agahambwa, ntabwo nsho- ngura ~ agomb~ kuEum~, A~enc¢ KIGALI Pre~s£

ariko atarî ahantu bamutera- B.P.2~58 KIG~LIbore kuzavugana nawe.girana. Ikosa afite ni irihe ~2~t~@/DïdZ P~b~OE~R:

|SIBO:Ku b~aw£ ubuhemu bwa ? Kirlya cyemezo cyafashwe ~{,1~%~i~~1,t~,~.~

Lzta ha HABYARIMANA bttsh2- yapfuye, ntacyemezo cye nubu ~/aa~£: 3~ ’~n9ig~ b.u~ngiza um0~e/z- ndabona cyemeza yuko yaba ya-rano ba9Zz~ k.u~ k,i.niya kZba- remeye ko bamushyingura hari-ZO ? ya. leyo gihe rero ni umwana~.M. C : Mbona barampemuklye w«umuntu’ blreba ugomba kura-

Page 11: 7- Ntabakuze - The Rwanda Documents Project · bye hirya no hino kandi a-fite urubyaro ?Ese aragu-risha koko cyangwa ni uku-jijisha ? Abagira inyonjo bagira ibirori. MOMBASA YITWAYE

POLITIKI~OLITIQUE "

Pe.~¢zoeav~Z ya R~pub~JJ~Jo~na~ KINYA~AT~A-

REPU, BLI£UE R~AN~A ISEMINISTERE PE L*F-~~SEXGNEI~EhrF ..~PERIEUR, PE LARECHERCHE SCIENTIFIQUE ET PE LA CULTURE

B.P. 624 KIGALIT~l. 82745-~ 305;

K~9a~, £e II Av¢i.~ 1992

N° 14.04/03/61 !

Page 12: 7- Ntabakuze - The Rwanda Documents Project · bye hirya no hino kandi a-fite urubyaro ?Ese aragu-risha koko cyangwa ni uku-jijisha ? Abagira inyonjo bagira ibirori. MOMBASA YITWAYE

ITIQ-UE

POLITllçl

rvl B I K A r,,l C__,WA

Hwese .mwumvise akamttga;asirikari kitwa SIM~I"~A gakunze kugaraEarab~r ’~. byo gutoteza aba-~i s~~~~~~a~nyenduga maze~ra .~~ munyamakuru kaki-a ubumuga bwako.nglrwa Kapitenl yavuzw~

shi mu bintu by*ubw~ca-. Murl iyi minsl gahugi-mu bintu by’ amabombe, za

YObashyira mu mirLma ngo gi-

kange inyoni (ikigashari).Mu gusubiza lyo nyandi"

ko y’urupapuro rumwe, SI-HBI~A yuJuJe impapuro 5zuzuye amarangamut îma Eu-»a. DoEe akamuvamo =

~to~, nahonaga noeean

Page 13: 7- Ntabakuze - The Rwanda Documents Project · bye hirya no hino kandi a-fite urubyaro ?Ese aragu-risha koko cyangwa ni uku-jijisha ? Abagira inyonjo bagira ibirori. MOMBASA YITWAYE

ECONOM I E K0007277

MINISTRE NZABONIMANA EN FLAGLANT DELIT DE DETOURNEMENT DE FONDS PUBLICS

BANQUE,. NATIONALE DU RWANDA,=.

¯ , $31 KtGALI. I= 2 octobre 199"-’

OL0/ç2-1(~6/l/=4.v. 2 octobre 1992

Suite de la le¯Ve N ........................... du ........................ adreeeée t

UBUNYONI BURACYAR! HO

Abakozi 21 ho muri Mi-

~isiteri y’ibikoresho bya~eta ingufu n’amazi (MINI-TRAPE) bandikiye Minisitiri

~abo, bamusaba ku buryo

)w*/~~~~~tirwa, kwizn~kana NYU-iGL. Emile umujyanama u-»hinzwe îbya Politiki n’u-

)utegetsi muri iyo Mînisi-:eri.[cyo abakozi binubira cyanetgo ni uko aherutse kugira-

ta amasezerano aKami~e i-tyungu ze n’amasosiyete a-:’asha Minisiteri ye. Ayo ni~ka ~J~y-BES~X, (Ububiligi)

;’~J~ (Ubufaransa) na SAG[Ubudage). Avuga ko afata-~ije ha Minisitiri ndetsetgo n’ ishyaka rya PSD. Ubwotherutse mu mahanga kuva:ariki ya 22/9/92 kugeza

lariki ya 2/10 yamuhaye a-mfranga 1. 150.000 ~,b~.!aransa angana na;0 z’ amanyar~,anda;

ye Minisitiri, bometseho u-

rupapur? rugaragaza amase-zerano yagiranye n’iriyisosiyete ku mafaranga y’i-nyoroshyo baEombaga kumuha.Tuzabigarukaho.

Tuributsa ko iyo Ruswa

ivugwa yatanzwe na GTME yomu BUFARANSA nk’uko bigara-gara mu masezerano basinya-nye ku wa 23/9/92.

Page 14: 7- Ntabakuze - The Rwanda Documents Project · bye hirya no hino kandi a-fite urubyaro ?Ese aragu-risha koko cyangwa ni uku-jijisha ? Abagira inyonjo bagira ibirori. MOMBASA YITWAYE

UBURYO BUSHYA BWO KWlCA ABATUTSI

Nkuko mubizi amahancja n’Jndi miryan9 o iharanira uburenganzira bw’ikiremwamuntu ikorera hano mu Rwanda, yamaganye igikorwa cyo gL tsemba abagogwe n’a-batutsi b’i BUGESERA, KIBUYE n’ahandi. Ibyo ariko ntib’Fashimishije ba nyiriu9ukora amarorerwa nka. ha. R.WAMBLIKA n’abandi, bahuje, umugambi-.Bati- << agat-ut-si-kamwe karapfa amahanga agasakabaka ngo ikiremwa tutsi kirareng’~~na>>, lyo ibyoubyumvise wibaza nîba umuntu umwe apfuye aba atari umuntu! Uretse ko imibareyabo ikaze. Bafata ibihumbi n’ibihumbi babiteranya bakabona rimwe.

BYAR! 8YABAYE NK’IBI- hirya no hino, ibya~o ni u-CECETSE NONE BYARUBU- ko ifata cyane cyane abatu- GOMN YASANZE INKOTA-.YE tsi. Ikigaragaza ko uwo mu- NYI ZIBESHYA

___ _ ,,, ’ gambi watekerejwe kera, niKubera umugambi waxi uko i miryango- idah~ran�Era

warateguwe kera na kare wo inyungu ya hano iwacu mugutsemba inyoko ntutsi, a- Rwanda yatanze itangazo ri-bashihzwe Ruwus~hoza ntibu- buza ababyeyi baba bateke-mvise ugutakamba kw’amaha- reza kohereza abana babo munga» ahubwo bahinduye andi Nkotanyi kubireka. Iryo ta-marere. Nimwiyumvire uko ngazo ryagombaga kunyurabateganije kumarira ku icu- kuri Radiyo Rwanda, hanyuma

U~umvise Ra41yoMUHABU-RA cyangwa akaganira n’I-NKOTKNYI asanga zivuga koGuverinoma y’u Rwanda itu-bahiriza amasezerano y’iha-Earikwa ry’imîrwano. NoneRaporo ya wa mutwe w’ingabozidafite aho zibogamiye ya-

~~,Lmu abana b’u Rwanda. umuyobozi wayo w’icyo gihe rasohotse irazinyomoza. N’-Bashyizeho abantu bagomba ararlnyonga (ntiyatuma rita- ubwo na Jeneralî OPALEYEgushaka abasore b’abatutsi mbuka). None se yabigiriye uwuyobora henshi agenda y~-ngo babaj~ane mu Nkotanyi. gukunda Inkotanyi kandi zoBaS~n~ amafranga agera mu zivugira ko zidakeneye a-bihumbi bitatu buri muntu basore bo mu Rwanda ? Bari-(3.000 FRWS), bakabaha ça- ya basore nibamenye ko i-hunda y’igihe bagendera n’- ngwize yishe Mutamu, mazeaho bahurira.Ubwo abo basore bubahirizaiyo gahunda nta mususu kukobaba bazi ko bagiye gukira.Baragenda babageza ku RUSU-MO (KIBUNC4~) bai~bD~%~rezamu gico cy’abasirikari b’uRwanda ubwo ntihagire numweurokoka ku rusoro. Yamafa-ranga babahaye bagahita ba-yisubiza, ubwo inEorwa zi-kigira iyo batagaruka, aba-

~~yeyi bagategereza bagahebabana. Ikibabaje ni uko

ababyeyi babo basigara kunkeke ngo bohereje abana

bange amafranga babashuki-sha, birengere barengeren’imîryango yabo itotezwabamaze kwicwa.

NGO- NABENE WABO-B-ABi-FITEMO URUHARE

Amafranga koko yaguzeumwana w’Imana! None n’uw’-umututsi aramuguze birabaye! Ngo i KIBUNGO abashinzwegusohoza, uwo mugambi ,bihererana abatutsi bakaba-ha amafringamaze ngo akabaaribo babashombera bene wa-

babo mu Nkotanyi. Bamwe ba- ho. Koko umuntu arahigwakanasenyerwa. Uwo mugambl nawe akihiga I Birababajerero wagezweho, ubu abasorebenshl bamaze kuhashirira.Abaglkunza ubuzima bwabonibagerageze kwanga ayo ma-rozi ngo. nl amafranga. Ibyokandî byavuzwe mu BUGESERA»biravugwa muriKIGALI, KI-BUNGO, ndetse ntahandl ntl-batinya kugerayobagly e Eu-hekuraababyeyi.Basomyl b’ISIBO, ubwo niubugomeburenzeubwenge. A-rîko rerolyo umuntu asambaatera imlgeri hose. Ababi-kora barateraîmigëri

cyane. Icyo umuntuyabwirabariya bahungu bashakira u-mukiro mu rupfu, ni ukume-nyagushishoza, bakavumburaababashuka bashaka kubama-rira ku icumu, bakîEumlraiwabomumiryango,,baza ku-bica bakahabasanEa nkukobasanzwe babigenza, mazeIkinyoma cyabo babwîra ama-hanga ngo mwafashwe mwambu-tse n’in£waro kikahava.

GATARAYIHA Antoine

ndika ngo ntitubihamya nez(could "hOt be confirme~5cyangwa ngo ntitubyizeyeDoubtful report), harimo ~. kuri. Iyo Raporo ira ku ~,2 ikageza ku wa 23 Nze] [1992. Muribuka ko imirwanc Iyagombaga guhagarara buru-indu guhera ku wa 1/9/92. 1

Muri iyo Raporo haravu-gwamo ubushotoranyi bwinshibw’impande zombi. Inshurobwagaragayé ni 59 zose ha-mwe. Iziherera kuri FPR-I-NKOTANYI ni 41 zose, nahoku ngabo z’u Rwanda ni 18gusa. Ni ukuvuga ko burimunsi bashotoranaga hafi i-nshuro 3.Ikibabaje ni uko muri iyominsi hakomeje gupfa abantun’ubwo bari bake bwose.

Ntitwabura gushima i-mpande zombi kuko mu by’u-kuri nta mirwano nyayo ya-baye. N’abapfuye baEwaga kubisasu bitabye. Leta y’uRwanda nayo ibyo yavugagango FPR yatwayeabantu, iyoRaporo irabihakana. Umwanamurizî ntakurwa urutozi.

Sixbert MUSANGAMFURA

N.B : Abifuza Kopi- y’iyoRaporo bashobora kuza kubiro byacu,

Page 15: 7- Ntabakuze - The Rwanda Documents Project · bye hirya no hino kandi a-fite urubyaro ?Ese aragu-risha koko cyangwa ni uku-jijisha ? Abagira inyonjo bagira ibirori. MOMBASA YITWAYE

TOUR DU PAYS IWACU i~ 000-7279

KIGALI-VILLE

IMPUZAMU(3A--MBI ZA CDRZAKOZE IIVIYI-(;ARA (;AMBYO

Mu gitondo cyo ku cyu=n~eru tariki ya 18/10/1992,intero y’aba CDR yart tmwengo "abatutsl tubatsemba-tsembe, twamaganye NSENGI-YAREMYE. twamaganye NGURI-NZIRA ugurisha u Rwanda.du-.shylglkiye u=ukuru w’u BU-FARANSA". Amablsl yatuzuza-’nyaga abo batigaya ubukeyari yabukereye urusaku ararwose mu mugi wa KIGALI.

8AZAREKE KUVUGA RU-BANDA N7AMW|NSHi

« ~babonye imytgaragambyoy’.«= CDR bibajlJe aho Ru-banda nyamwlnshi rwaglye.rut.je Eushyiglkira îshyakaryarwo kandl rwarl rwarabi-menyeshejwe! Irbanza CDR yi-yitlrira umugore nk’umwuzu-kuru |Impuzamugambi zarl nke cya-ne ku buryo n ’ umwana wlgamu mwaka wa mbere w’amashu-ri abanza yagombaga kuziba-fa bi~ye.Abarl murl iyo myigaraga-mbgo yatangiriye ku bizobya CDR blrl ku maduka ika-ranglrlra ku KIMIHITgURA kubiro bya Minlsitirl w’inte-be» wabonaga bagenda bafîteisonl. Ubwo aharl ba~erera-nyag~ abaqtu,baylrlmon’abarlbarl mu y’ impuzamashyakayaba’ye tarîkl ya I0/I0/92.Twanashoboye kumenya ko u-wo mubare auto wI impuzamu-gambi warl wagobotswe n’a-banyaGISE~I na RUHENGERI.

~~~»~~rumva rero ko bat.riab :CIGALI gusa. Mu g ihebarx bagïtegereJe ko abantubagwira ngo Imyigaragambyoitanglre, hari agatsiko k’-

impuzamugambl zigeze nko kulO kari kurl Rond-Polntgakoresha mitlngi Idasanzwe.Kabwlraga abo mu yandi ma-shyaka yarl yahurujwe no

mokarasl umuntu wese .riteuburenganzlra bwo kuvugaicyo ashaka apfa kutabanga-mlra abandl.CDR izavug�e ko yatsinze i-ncuro Igihumbi. ariko yîrl-nde guhohotera abo mu yandimashyaka, maze demukarasiikunde Isagambe mu glhugucy’ imlsozi igihumbi.

GATARAYIHA Antoine

KIGALIKABUGA : GRE-NADE BARAZ I--TERA NK’ABA--TERA IMYAKA

Kuva iyi ntambara yata-ngira, i KABUGA hamaze gu-turlklra gerenade zirenga50. BiJya gucika byatangi-ranye n’ uyu mwaka. Abo ba-glzi ha nabi blbye abantubenshl abandl barabica.Bya-giye bîtangazwa cyane cyanen’ ikinyamakuru cyanyu "ISI-BO". Agahenge kamaze uàwezîkw. 7 bigeze mu kw. nnulanibyubura ari simusiga cyanecyane ktlbafite amafarangadore ko kugeza ubu ntaweuklrara lwe mu rugo.

DORE LISITI Y’ABIBWEN«ABAPFUYE :

Ukwezi kw. munanl guta-ngira bateye ku mucuruzlHATEGEKIMANA bakunze kwitaKIBILIMA. Baie kubatesha a-ri uko gerenade bari bafîtezlbashlranye. Arlko ntiba-shizwe kuko nyuma y’iminsiibiri bagarutse .ri Igiteroslmuslga, bakabanza ku~wlraabapolisl barinda Banki y’-ubucuruzi i KABUGA ko bata-gomba gutabara bitwaje i-mbunda

za MUZE bakunze kwi-ta tub,ho, naho abo bajurabakaba barî bafite imbundaza R. 4 na gerenade. Murumvako ntamahurlro. Bar.Je ba-twara HATEGEKIMANA akayabok’amafaranga 1.200.000 FRWhamwe n’ivatirî ye ya Ronda,Ariko ivatîri yo yaje kubo-neka i KIGALI kuri HotellChez Lando. Bukeye hashize

rlremQra buri gltondo.Hari umusazl waje kuba-

tura ka gakarlto akazengu-rukana îsoko. sinzl aba~ekubona ya kabutindi yarlmo.Ubwo Burigadiye wa KominiKANOMBE arahagoboka , hayakauwo ~sazi baJya kuyîturi-kiriza inyuma y4isoko, Na-mwe nimwumve, iyo haza gucaimodoka ikayikandaglrlra a-ho mu isoko, imbaga y’aba-ntu yarl kuhatlkirîra.

BARUSHIJEHO GUKAZA U-BUGOME

........ ,

Kuri uwo munsl bayobowen’ Ibyltso byabo bayogoJecentre y’ubucuruzi ya NYA-GASAMBU. basahuye amaduka 5bica n’ahantu 4. Icyo a-bantu blbaza ni uko bagiyegusahura bagasahura amadukaadakomeye cyane, maze iryaBISENGIMANA ariwe Burugume-sitirt, trya MUk"~IYE, n’ l-rya murumuna va BISENGIRA-NA. ariyo arimo iblntu byl-nshi bakayacaho, bakarengabakajya kwiba amaduka y’a-bantu bat.ri mari MRNDD.

Bwarakeye bagaruka iKABUGA bayobowe ha BAZIME-NYERA Andereya wacururizagamuri RUGENDE ya kabi-ri.

MURI MAKE DORE UKOBYAGENZE

Uwo BAZI~ ubundlkavuklre ke ni u~mnyaRUl~-NGERI waje .ri ==ujura. a-gablnga imisiri, kugeza ahoacururiJe, agakira kakaha-va, akagura amasambu hiryano hîno; bigeze ejobundi a-ha yafunuJe Imodoka, ab.tu-rage ntibamush£ra amakengakuko abo yasanze bakora ki-mwe nawe nta bitangaza ba-koraga nk’ibye. Ejobundlrero azafate igi~ero ¢y’a-bantu 10 bamba>-e gislrik~-ri. nawe kandl yambaye g|-slrîkari; balise imbundaR.4 eshatu na grenade nyi-nshi. Batera i NqAKARIF~muri Komîni BIC~I ku m~-gabo waho warl u~ize kand~yaragiye mu ishya~a rya MD~wlt~aNDABERETSE Alcys. Ba-geze ~url butlke ye basan~ayatashye harl sa. tatu z’~-Joro; bafata umukozi we ba-mutegeka kuJya kubyuts«

ABATIJRAGE BAGOMBAKUJYA 81HIMURA

AIm[urage bu=vlse ama-s.ml mmr, e bar.tab.fa. Ibya-go ,~ -k, ibyo bisambo bya-bat,. I I.,.. artko bamenyamobabl r I .rlbo BAZIMENYERAn’un,Il wltwa RAFIKI. Ubwobar.y, k~J klrlyo blgeze saacyend, ba]ya gushaka byabl,,,mb,». RAFIKI bamutsinze

"~J r,r,,zo0 bajya gushakaBAZ]M#’~Y~.RA basanga aribwoakl rym.,. Baramufunguza a-ra.oh,,k., bamujyana ku ira-mbo b.mutsinda iruhanderw’ Jm,)doka ye.Hanymoa bajyaNus.k. ! we, bahasanga ama-~.r. 59,Radio-Ca#settes 72.-mak4~.~y. 700 ya Primus mu-r jy« 300 yarlmo Inzoga. Nta’=’ Ig|kwasl basigiye umugorew., byo~e baratwaye. Harl

" "Imcuruzi bakoranaga na-w,~ »au mugi wa KA~UGA; aba-tur.~,~ l,.ahatse kujya gusa-k., ,SF~ANZA Buru~umesltirl

w.ho ,h,}~r a îbamba. nabob.rabyihorera. Aha nakwiSu-t.a D.,~ P, AZI}~./qYERA yarî mul.hyak, rya MRND; yarl i-ri Le rah~~w~.Ku wa "Jf)/9/92 ibyabereye KA|flICA byo biteye ubwoba»ul,w«, bu ruJigo baJe gusakafore.h, ~u mucuruzi NYOMBA-Y]IfE, m-ze interahamwe zl-

ka}~~’ra tbamba. BitabaJeJm~d.r’.,~,rt. ikihagera za"Lera}~mw~ zitera gerenadeabaja~#darume hakomerekamobah|rf ku buryo bukablje.

Ab.ntu 5enshl bakeka koIyo ~«r«nade yaba yaravuyemt, I~tkarl cy’uwltwa GAKWAYA

Imber« y,~ kwa NYOMBAYIRE.IktbaI~aJe artko ni uko

mu baï.=hwe harimo n’abatu-

r;~8~ bSg~nderaga. Ubwo a-nkeLl ~z«;~aragaza aho izoger«m~d« zlgiye kumara aba-ntu zlv~. dote ko batakihl-shlr, |.a~..ba basigaye bazi-tur~l.u, ku manywa y’ihangu.

SEGI KWIYE J.M.V

ïb~B. : TuracyakurikiranaoYabqre/e i KABUGA ku

.wa 301~192. tuzabibagezahoku buryo burambuye.

kwlrebera amazuru. întegon’amatwara y’abanyamazurtt.

Ubanza karacurangiragaabahetsi| Gusa Icyo umuntuyavuga kandi cylza ni ukoimpuzamugambi zatukanye a-rlko ntiziglre abo zlkorahocyangwa ngo zlglre icyo za-ngîza. Burlya rang.ça guta

îminsi iblri barongera na-none batera ku mucuruzi Ta-rlslsi, we ntlyabashije ku-menya umubare w’amafarangan’agaciro k’ibintu bamutwa-ye uko bingana. Hadateyekablrl bagaruka kwlha kumucuruzl InYasl barabate-sha; arlko baslga bateze

shebuJa. ~ageze .’vo umukozi

G~T~~~MAi

aramubyutsa. Iglhe aktgerahanze ahura n’Icyo gltero.Bamubaza amafarm~Ea ababwi-

Ira ko ayari ah�e=î yayara- I/~IYICARAGA_ --I’nguje byeri. Ub~© baba ha- MBYO ’Y’I’ :Gi’..-" !

singiriy’e =oto ùre, u=u=or~ TARAMA :. :. ~:W~ :--. ¯ «’:[we baba ba=utaye ~u mmtgo, Y 8" ~EN .Y. EY ~~0.. . . :.|

,~,~,~""-: ~»~~:I

a0 g:/~~g~.. " , . .:::/.i-.. ’I

£mbaraga zagombaga gukore- gecenade mu .isoko kuko mu NygRA!..n..~,,...,i~~:,.;.yam~a.~ ’"’:"’~~ .....=ha mu RI~ENG~I =itashye. gltondo isoko ryarl kurema,

glslrlkare. ~~!’nïWe.’7:~- ¯ !!;-:.Ig~NGO RUBANDA NYAMWl- IMANA YAKINZE AKABOKO ramu’b6fiye’~":~rï. ;. ’aï;., .... .~.o~.~~NSH| RURASHAKA GUTE- .- . = ’:’.’..~l,::’gO.~.!~~~~..!.~i:" ,!,»~~

.:.~,ç! : ,-GEKWA NA COR, ’ Mutl byage,ze bîte~ .Bai ïbi V~’O~~~~i~~~:"~.":....;:~~.~.

gufae!ye:aSak.a, ito ~. wïyomo FA y~..iïè’~i~’ i..¢~~’:.’.! .~~OETutmvlse i~puza~uga~bl ~mata (NY~~I-~INDU). n0neho te ~d~~ =~~:~ïïè; ’rUlè : ,i-I

zïws~ ngo zarat,ir=a ~~ndî baf~ta .:Se~i.,~,i’:b.--Zipî.’,..-.»oa«>4~~~.,i,~. =m,","~- :::~",T~~ngo aban~ruanda bauhi .ba i ’ nd,ra.,ta~n~i’.~;baF/~bI-:. .... yabï~&":~ï~.’:’~ &.

ruh,~a.~.~eg,~k-.a:" ~,zo. tu.-. " rl~ .mu’:~bdd bïimi;~~rï .mu- " ¯ ab, =~aSuye.ra~a~~a~:,’"~,~’,;~~ko .~w«-."...., ri ~~~~~:,k.~.i~~~~~~":~,-¯ ~ .... . , ,.",.,, :: ,:~"::’.’.’:’: ,t’.ë,~ ." :....~.,.f;.~..»,:,,~’;~~,~’,~r~41 ’ oe~.~ ".~~~.~-’:, ,.w, "~r., :"~;~a"~ " "" ....hhshs>a, bl~~.ïU~a murl :Dïï~’, -.~, -. ~.- tmr~,. à}~o... ~ao]~o .rv Inzo~a

Page 16: 7- Ntabakuze - The Rwanda Documents Project · bye hirya no hino kandi a-fite urubyaro ?Ese aragu-risha koko cyangwa ni uku-jijisha ? Abagira inyonjo bagira ibirori. MOMBASA YITWAYE

K,0007280

Ngayo amagambo yaranzwe murugendo rw’amahoro rwo gu-shytgtkira Dîsimasi NS~GI-YAREMYE Minlsitiri w’Intebeku va 16/10/92 i GITARAMArugakorwa n’amashyaka HDR,PL, na PSD. AbanyaGITARAMAbakaba barerekanye ko Demo-karasi îbari mu ~mraso ku-ko urwo ru8endo rwakozwe a-bandi bakora imîrimo yaboinyuranye, amaduka afun8u-ye, BAR ha Restaurants, i-mirimo ya Leta n’abikorera,bose ntawahunsabanye , byo-ngeye tmvura yari yaguye kuburyo abenshi barî bibereyemu mirimo yabo, ’arikoabantu barenga Ibihumb~, 8berekanye ko byose blsho~o.-ka.

NGO AMAFARANGA NIYOAZATORA HABYARIMANA

TWAGIRAMUNGU Prezîda wa

~~~,~~pR. ail HABYARA arahondwa:’îko ntanoga, none rero

~g lhe klraseze cyo gu-kamura dukanyaga. Yaduhi-shu=’iye kandi ko HABYARA a-rimo gusaba amafaranga mubazungu yo gukoresha amato-fa mu kwezt kwa 4/1993 nde-tse ayambere abadage bara-yam~emereye. Niba rero HA-BYARA avuga amatora, barwa-nashyaka muramenye rwosentazayatorwemo. Kandt nayomatora ntituyemeye ahubwo

b~rwanashyaka muhagurukeduhir ike IKINANI.Nta mtora abantu iblhumbi350 barara ku gasozi ntacyobarya ntacyo bambaye. Ntamatora i’klbazo cy’ Intambaran’ Impunzi kitararangl.ra.

Nta matora abantu 52 bo mukazu k’abashiru baktzîritseku blgo bya LETA.TWAGIRAMUGU yarangije yitaaba J.D.R, JL ha JSD akazl-na k’INDAHANGARWA, atl l-,terahamwe nlzlza muzazi-

.~~.~%re muti"Jo nikuwoneshe".~~:îya rugendo rukaba rwa-

rasubiJe i~itima munda y’a-bantu benshi bashav~jwe n’-ubwirasi n’ubwishongore~w’ interahamwe NGIRUMPATSEMatayo ubwo ku wa 25/9/92yavugaga ngo "GITARAMA yariIshyamba rituwe n’ înyamaswanone ishyamba twararltemyeizo nyamaswa turazîrukananone turiseze hagati." Irijambo abanyaGITARAMA ntiba-zaryibagirwa kuko mu byuku-ri iyo nterahamwe yavugagakv HABYARA n’ahashlru bisheabanyabwenge b* i GITARAMAnone bakaba bidegembya arintacyo byabatwaye.Barlbeshya kuko arl ntaba-pfira gush£ra. Kandl twebweabasI8aye tuzaharanlra koRUKOKOMA £zakokomora. ama-rorerwa yose iyi n~oma ya-koze ha banyirayo basakoko-mo1"wa.Imylgaragambyo yarl yata-ngiye mu mpande 3 z’umujyiwa GITARAMA mu ituze, niukuvu8a mu CYAKABIRI, muMERU. n’ ï. KABGAYI. - Yaransi~e-

hall saa munant kubera i-mvura nyinsht yaguye ndatsen’abayobozl b’ama~hyaka MDRNA PL bart batinze kuberaimir tmo ikoraeye barimo iKIGALI.

André- JOURNAUX.

BUTARES.O.S MUR!I-R.S.T

Hari abamenyereye konlba ikigo Ikl n’Iki gifiteingorane zishobora 8uteraimytryane mu bakozi, ngoblba biturutse kuri Diregi-terl wacyo. Reka da, kurlIRST ho bîratandukanye. U-muyobozi wa IRST GASENGAYI-RE Farasisiko ni muzima, a-rlk« k~ nS~ ikî8~ are-geka ktsubwe neza, agombakwihutira gusuzuma imikore-re y’umucunga mari we RUGI-RA Yohani BERENARUDO. Ariabashakashatsî, arl abakozibandi baba susitati, art a-ba sukontaro, abenshi bars-cyeman8a îmikorere ye; n’i-myifatire ye k«umuntu uEo-mba gucunga iklgo gikomeyenka IRST.Dore bimwe abo bakozi bamu-shinja :- Ubuswa bukabije,ukuvunda,ubuhubutsl no gutonesha ba-mwe bashylglklye iyo miko-rere ye mlbl.- Gukoresha imodoka ya IRSTnyuma y’amasaha y’akazl yi-bereye mu bye bwite. Doteaherutse gukora akazu ako-resheje blmwe muri ya miko-rere ya kera, ubwo.umuyobo-zi mukuru yari mu.butumwamu mahanga. Yaglze a tya a-gurisha isukari yari ifiteinenge mu gukora imiti. Mu-ri icyo cyamunara cy’Isuka-ri, yaciyemo ahakozi ibice,yiheraho hamwe n’ akazu kekarimo ibizungerezi, ahada-mu b’abasArlkari bakomeye,ndetse banacuruza n’ibln~ibyegera bye, abaha Isukariku mafran8a 74 ikilo. Aboyahereye kurî Icyo giciro,nlbo bahembwa menshi, nibobaflte amikoro. Abasl8ayebose barlmo abafata selumu,n’abandl batamugaragira, a-yibaha ku mafransa 119,7/k8ndetse bamwe arayiblma ba-rumlrwa.Ababikurikirîra hall baziuwo mugabo n’ukuntu yaJe,ntiblbatangaza. Ngo umuntuwazanywe ha NDANGALI icyoyakorera abakozl cyiza niiki 7 Ahari yenda abo yaha-ye isukari ni ab~mfashijekuyobera kwa NDANGALI. N~-ba atari akateye rero» aba-kozl benshl ha IRST bazasa-ha umuyobozl mukuru gutaba-ra icyo klgo hakiri kare.

Umushakashatsl wa IR5T

GIKONGOROGI KONC;ORO NABUCYI BARUTAMAYER I

Muri GIKONGORO ibintubitangiye kugenda neza.Nde-tse n’ urugomo rw ’ abanyama-shyaka rwaragabanutse. Iki-bazo kimwe kihasigaye niIcy’abantu bashaka Rutera-nya amoko. Ibyo bintu bifi-te agatsiko kabishinzwe ka-yobowe na Superefe MUSHE-NGUZI akunganlrwa n’umu CDRwo mu cyayi cyo ku KITABIn«uw’i MATA.Abashinzwe gushaklsha udu-tslko two gushotorana ni wamusazi ukorer’a HRND kuGIKONGORO, BurugumesitiriNGEZAHAYO wa KARAMA, Supe-refe HATEGEKIMANA Joachim,Superefe BINIGA D., VisiPerezîda w’urukiko rw’i KA-DUHA. Uwo mugambi wasakaJwena Ma kagoryi k’akagangakitwa SEZIBERA (umuntu wa-nze ko abanyaGIKONGORO ba-baklnglra MUGIGA ngo baza-pfire gushira ?).Murl îyi mlnsi Superefe MU-SHENGUZI, umunyakazu AYURU -GARI 5ohereje agat$iko k’a-batekamutwe 20 mu bisi ba-vuza induru mu "gicuku bavu-ga ngo batangatange hatagi-ra umututsi ubaclka. Aba-turage baraye bahagaze n’u-butegetsi burahurura. Tura-saha Perefe BUCYIBARUTA ba-slgaye bita "MAYERI" guha-gurukira ako 8atsiko kata-rakongeza GIXONGORO. Twaba-nie- kumwibeshyaho tuEirango ntazabogama none ata-ngiye guhishira ibibl. Hariimodoka ¯ KIBONUMWE HABIYA-MBERE yari yaribye bagaruyeyarabaye urutete yanga ku-blvuga. Hari ubujura bwaba-ye muri Perefesitura yanzekuvuEa none ababuzl bose a-riho arabimurlra ahandl ngobatazabuvumbura, HABIYAMBE-RE akongera kwambara ubusa.Ndetse n’urupfu rwa RUTAJO-GA Alfred uzi amabanga me-nshi ytum~tunEo wa Perefe-gitura turacyarwibazaho.

Tuzabi8arukaho ¯

GACINYA

CYANGUGUBURU KARORE--RO ARONDA A--KARERE

Ubwo abandl baburugume-sltlri bashinzwe amaJyambe-re rusange ya Komini, KAR0-RERO we ~ZO yay£ciyemouduce~ maze akareze avukamokaratoneshwa. Iblkorwa by’-amaJyam~ere bigenewe Kominlyose KARORERO akabyerekezamu karere ka MUKOMA-SHANGI(akarez, avukamo).Ari amazu meza, amashuri,umulmnd~ nJ~mavurlro» byose-

u’bAsanga muri ako karere.Iyo KARORERO akora be-

,e Ibyo yîtwaza ko ,8o £bî-¯ ~orwa by’amaJyambere ~~~omba

kutya aho higaragara kandibibareye. Hari uwambaye sewabuze kuberwa ? N’andi ma-seglterl uwayateza imbereyaberwa. Ayo ni nka MUGESE-RA ya8owe, NYÀMUGALI naNYABITEKERI.IkibabaJe rero ni uko kuvauwo mugabo yatangira 8ute-geka GAFUNZO ari ibyo yiko- :,reye gusa (byo kuronda aka-rere), ariko agashimwa buri Iteka n’abategetsi ho heju-ru. Ubanza bataragera8a mu- Lri GAFUNZO. Twlzere ko KA- ..RORERO. azabîcîkaho.

TWAJWEMO

Huri NYUNGWE haravugwa-mo abasir~karl bahora bara-sa amanywa n’ijoro, ffbute-getsi bwa Perefegitura yaCYANGUGU n’ ubwa GIKONGORObwabeshye ko ari abaJurabatega imodoka nijoro kugi-fa ngo abantu bo gukomezakwikanga. Abo bantu barlto-reza ku gasozi ko mur~ NYU-NGWE kari hall y’u BURUNDIku buryo amasasu ajya yu-mvikanira mu BWEYEYE. muriKIVU no mu BURUNDI. Turake-ka ko ari aba CDR-MRND bl-tegura kuyogoza Igihugucyangwa se aha PALIPEHUTU.UbutegetsA busabwe gukurî-kirira hafi Ibyo bintu.

ISIBO "

KIB~ESE RUHIGIRAYAROZE KOMA-NDA HAC, UMA ?

MDR-KIBUYE yasohoye i-tangazo ne3 ryerekana koRUHIGIPA Enoki, uyu w’ umu-J yanama ukomeye wa HABYARI-MANA ariwe wasboJe intamba-ra ku KIBUYE. Ndetse ngoyarogesheje K~~anda HAGUMA.Ibyo bintu birababaJe cyanenlba yarabikoze.Ikizwl neza ni uko HAGUMAyazize uburozl kuko yapfu-ye amarabira. Ikindi abantubahurizaho ni uko HAGUMAyagambanlwe n’ ubuteEetslbwa HABYARIMANA kubera koyari azi amabanga mensbi.Ibanga rya tuber« ni îgiheHAGUMA yategekaga i RWAMA-GANA noneho abasir�Ekare n’-abaJandarume bakarwana nka-ho barwanije INKOTANYI. I-ban8a rya kabiri yarî azini urupfu rw’abishe DIANPOSSEY (NYIRAMACIBIRI). bash~nj waga kuba barisheNYIRAMAC~BIRI bafun8iwe mu-ri gereza ya R~I, u-mwe atorokeshwa n’ubutege-tsi, baie kumufata bamufu-ngira muri Kasbo noneho ha-raza barahamw~elra babeshyako yiyahuye. UWO ~~~biHAGUMA yawugizemo uruhsre.K~banm rero: ~ .ai~fuye-

Page 17: 7- Ntabakuze - The Rwanda Documents Project · bye hirya no hino kandi a-fite urubyaro ?Ese aragu-risha koko cyangwa ni uku-jijisha ? Abagira inyonjo bagira ibirori. MOMBASA YITWAYE

TOUR DU PAYS IWACU K0007281

ntabwo bitangaje kuko aba-ntu hazi amabanga y’ IKINANI5akablzira arl benshi. Twl-but.se- aba-somyi- b: !SI~Q- ko.HAGUHA yajyanywe ku KIBUYEasangayo Liyetona BIZUMURE-Hql uzwiho kutubahirîza i-kiremwa muntu.BUHIGIRA yamaze kumenya koHI)R imushlnja urttp~u rwaHAGUP~A arababara cyane, No-ne ariho aritakana NIYONSA-BA Dorosela ngo nlwe wame-nnye ibanga. Yabwlye abantuko agiye kuraga murl Parlkeabatanze ririya tangazo ryaMDR aribo NIYITEGEKA rai SE-ZIBERA. HSere yo kurega ya-ri akwiye gusoSanura" icyoingendo. 3 za nljoro zarizi8a~ije ku KIBUYE. Kuk~atagenda habona ?Ui-£ya RUHIGIRA ,l’=ko MDRKIBUYE yamutahuye yahingi-shije urumogl rwa HABYAHI-HANA mu NYUNGWE. Urwo rumo-gl akarwohereza i BUKAYI a-

~~~myujije mu blsanduku bya-~ditseho ko bitwaye ikawa.

~’Ærlke yaje kum~fata nonehoIKINAN! klbyitamblkamo uru-hanz~ ntir~abLIkindi RUHïGIRA ashinjwakuba yarariye ruswa ytumu-Eabo w’umwubatsi witwa HU-RF/~ZI. Iyo ruswa nlyo yavu-yemo Inzu RUHIGIRA yubakî-shîje ku KIVU ku KIBUYE ha-ri ya BETANIA.Kubera ko kiriya kirego cyaMDR-KIBUYE gikomeye. MRNDyari£anEuraniJwe ikoreshamitingl murl superefeglturaya MUSHUBATI. Ndetse RUHI-GIRA yahafatiye ijambo ri-nyura kuri Radlyo kandl u-busanzwe atavuga murl Mitl-ngi.Amahirwe ya HRND ku KIBUYEni make kuko RUHIGIRA arlwewenyine MRND yarl kuzabona-mo umudeplte mu matora, no-ne ariraSuye. Isigaranye u-mugore witwa Dorosela NIYO-NSABA ukora murl MRND arlko9awe aravugwa muri uriya

~~ngambî wo kuroga Komanda,GURA nk’ uko HUI~t~IPURDU

yïtanguranwe akav~ga ko ya-nze kubijyamo abizi.Tumaze kumenya andi mayeleya HRND na CDRo M]tNq) imazegushoza imvururu nk’izl BU-GESERA, imaze gutuma CDRngo ijye gufunguza abahutho murl MDR bafunglsh~na RUHIGIRA. Barako~ «iRabahandi batwlka înzu bara-ngiza hagatabara mu bazi-mya. Tklndi gitanEaje niuko Depite KAHARA avuga koazl lisiti y’aSanya/CIBUYEngo bazarogwa murl ubwo bu-ryo arlko ngo umugore weakamubuza kubivuga ngo ba-tazabica cyangwa bakababazaaho babikuye.

TWARABAMENYE

GISENYI

Ubwo ishyaka PSD ryako-reshaga Mitlngl (Meeting)murl Seglteri BYAHI ya Ko-mird- RUBAn"J" ku GISENYI" ra-rikl ya 4/10/92, umukonseyeuzuiho ubwîcanyl wa BYAHIyarl yayltablrlye. Uwo mu-gabo yahawe ljambo muri lyomltlngl maze ashlmaglzacyane ubutwarl, umurava n’ -ubwitonzl byi amashyaka ata-vuga rumwe na HRND. Avuzeko yibohoJe ahabwa impundun’amashyi blngana n’ibyaha-5waga îkinani kera. PSD ya-tashye yiclnya icyara ngoIbonye umuyoboke. Bwakeyemu gltondo umugl wose waGISENYI watangaye. Abantubati Interahamwe ytumwica-nyl nka SHEHE koko yanzeMUVOMA irabohorwa | Bumvabîdashoboka, nyamara byar~byo !

IYO BAMUREKA AKICUZAU8WICANYI YAKOZE

I~y~ sikomangoma_kitakorwagaho cyagize îngo-fane zlkomeye. Umutima wa-cyo- washavuJwe n’ ibyahacyakoz« washyamlranye n t i-mitima ya MUVOMA biratlnda.Ku itarikl ya 7/10/92 ibi-nani blbabaJwe ntamakarltayabo menshl yaciwe (~mugigart wuzuye umwanda w’ ibiceby’amakarîta ya MRND) bya-tumtje SHEHE mu giteraneeyabyo, bimutegeka n’itera-bwoba rylnshi kwisublrahokandl akablbwlra abaturage.Ntakundl yari gukora uretsekwemera ibyo ategetswe.Ntl-tumugaye eyane kuko kube-shya no kwlvumbura kuri MU-VOMA ari ugutsembesha abawen’Ibymwe. Ntlbyatlnze ku i-tarikl ya 9/10/92 SHEHEakoresha Hitlngi murl Se-glterl ye» abwira abaturageko agarutse muri HUVOMA. I-gltuCu cya BANZI Wellars haMPOZEMBIZI Marîko eyatumyeanyuranya ntumutlma - namawe. Ubwo sl ubugabo arlko.

Birumvlkana ko ibiSeraku GISENYI atarl Iby’i Rwa-nda. Uburenganzira bw’ iki-remwa muntu ntÎbuharangwa,utari muri HRND ha CDR apfank ’ Ik imonyo. Barabeshyaariko îzo nEirwa mashyakazlzaslgarana Ikinanl na BU-CYANA gusa. AbanyaGISENYInibahumure ntibazapflra gu-shlra kandl demukarasl du-haranlra twese izabayoboramaze abanyenda n’ abagomebashylrwe Ishyanga.

Umusomyi w’ISIBO

RUHENGERIPEREFE vA.

yo rero icyo cyifuzo ntlgi-kozwa irako~eza gutera i-mvururu, ihohotera andl ma-shyak~,. Nose se izo. n~umva-bazazigenze bate 7 Ubutege-tsi bwagombye kuzlhagurukl-fa naho ubundl ntacyo bwababutumariye.BARIYANGA af ire akazl kat0-roshye ko kujljura bariyabavandlmwe b’ întumva.

AHO BUKERA IMPUZAMU-GAMBI ZA CDR ZlRAMARAABAHUTU ABATUTSI BI-GARAMIYE !

Ku cyumweru tariki ya18/10/1992 uSwo Ishyaka MDRryari rlvuye gukoresha Hi-tingi mu RUHF/qGERI abarwa-nashyaka baryo bagiriye i-ngorane zlkomeye kuri HUKI-NGA (ku muhanda uJya i RWA-ZA). Barahageze basanga 1-mpuzamugambi (umugambi mu-bi) zahashlnze ibirindîro,ziteguye gukora ishyano.

Taxi ya mbere ya MDRyarl ikurikiranyë n’ iya Pa-rti Démocrate yari ivuyemur/_ NYAKINA~;. kubera koumwenda ugize lhendera ryaParti Démocrate ujya gusan ’ uw~ impuzamugambl, ubwo l-yo lalssez-passer yatumyebo batambuka nta nkomyi. I-mpuzamugambi zari zuzuyeAutobus zadukiriye amamodo-ka arimo abarwanashyaka baHDR, 15irahurl ziramenaguraabantu zirakubita karahava.Imodoka zanglrîjwe ibirahu-ri ni amatagisi abiri haCamionnette DAIHATSU imwe.Umushoferi w’ iyo DAIHATSUwe yarakomeretse blkomeye.Nyuma y’iryo shyano, twlba-Jije byinshl :- Ko CDR yihanuklra murl zaHitingi ngo irengera inyu-ngu za rubanda nyamwinsh~,ntigire n’isoni zo kuvugako lyo rubanda ,yamwlnshiari abahutu, umututsi yariibonye muri ariya mamodokani nde ? Ariya mamodoka seimpuzamugambi zahinduye u-bushlngwe, iy’umututsl iri-mo ni iyihe ? Aho butera a-riko iblnyoma tubwirwa muriza Hitingi, turabîvumbura!CDR ni impuzamu@ambi ziga-ml Je kurenganya rubandanyamwlnshi, zikarengera i-nyungu z’umuntu umwe. Nahokutubeshya ngo impuzamuga-mbl murl maso ni iklnyomacyambaye ubusa. Ko murî ma-so se muri arlya mamodokamwashwanyaguJe mwaSonye Ikikitari abantu, mukangiza i-blntu bya bene wanTu hanyu-ma ngo murl maso 7 Ahubwomuri Impumyi. Nimuhumuke,mureke kuzenËera .inyun~uz**mamtu Cyangwa. =gatslkok’abantuï muf~tanye n’ aba-

R U H E N G E R ! .... ndi k~.[..~~çr~ :. in .y~_=gu. =aA R,A GO.S.O.R E R A. rubands.~~~ .~’::-: .....MU R U C.A.CA Umuiomyi.’.wilStBO - .

.... :: ", - RWAZA-RUHENGER I.Mu-. inlmero ’,y.~ubushîze "" " - " " .....

. ..

BYUMBAKWA GATETEABANTU BA--KOMEJ E GU-PFA NK’ISAZ i

I~.uko mwakomeje kubis o-ma mu binyamakuru, KominiMURAMBI lyobowe na GATE?rE,ikomeje guhiga andi mako:mi-ni ya BYUMBA mu bwlcartyl.Abantu iyo bumvlse Ibya GA-TETE, blbaza niba ari umu-ntu, k~ko amarorerwa ah~abe-fa arenze ubwenge.

URUPFU RWA RUTAYISIRERWAR! RWAKONJESHEJEGATETE

Umucuruzi witwa HUTAYI-SIRE Cassten allas }£%NDAZImwene MBONABUCYA na NYIRA-KAJE wari utuye i RUBONAmuri MURAMBI i BYI~~~ yiei-we hall y’iwe ku wa 15/19192. U~wo yari avuye: gufataakarahuri ahltwa i GAKENKEnka saa mbiri z’umuaoroba,RUTAYISIRE yate~ewe :n ’ Inte-rahamwe hall y’uru~o rwe.

Nkuko byagara~aye, Nya-.kwigendera ntiylgeze ataka.Bakubise Iblbando hm,uturamu mubanda wa kaburimbo a-toraEurwa n’abasirlkari ba-mujyana mu bitaro i KIZIGU-RO. Ibyo byabaye Iby’ubus»okL, ko yari yaranglJe gupfa,.Ubwo abategetsi ha Supere-fegitura haraje batangiragukora anketl maze GATETEarakonJa karahava.

GATETE YABIGIZEMO" U-RUHARE

b~nurarizi wari hafi ya-ho RUTAYISIRE yiciwe, mugitondo cya kare yavuze koabishe RUTAYISIRE yababonyeuretse ko ngo atarl abazlamazlna. Yababwiraga abatu-rage bagahita babamenya. I-cyatangaje arlko» ni uko u-wo murarizl ylrlranywe naGATETE, maze nlmugoroba a-gahlndura amagambo.15yo yari yabwîye IPJ mugltondo slbyo yab~iye aba-tegetsi b’ i NGARAMA. UbwoGATETE yari yamuteye ubwobada! Abaturage barl hazl RU-TAYISIRE barababaye dore koyakundwaga n’abo mu mashya-ka yose. Ibyo byatumye GA-TETE ahunga abaturage. Ari-ko uSwo nçahakozî ha Komlnibatanglye kwlnubi~a ubwlca-nyi 5wa GATETE n’ inkorama-raso twizerë:ko ~blntU bi-=a,uSira ~ b"~°.i

Page 18: 7- Ntabakuze - The Rwanda Documents Project · bye hirya no hino kandi a-fite urubyaro ?Ese aragu-risha koko cyangwa ni uku-jijisha ? Abagira inyonjo bagira ibirori. MOMBASA YITWAYE

TOUR DU PAYS

K0007282

IWACU

2. MUSEMAKWERI Agusittni.

3. KA~~~A Omali.4, KARAMA Pierre.5. GATARE.6. NDABARISHYE Selemani.

7. BUHIGIRO.Abatarlcwa rero nimuhe me-nge mwigengesere kuko barî-ya bantu basa n’ abasaze. A-riko Imana Îzabarokora ïba-vane mu menyo ya GATETE n’-ix~terahamwe ze.

GATARAYIHA Antoine

KIBUNGO !N(;ENZ I ~A/~B

Perefe wa KIBUNG0 ati: « banyaKABAROND0 muraglranEo nkore Ikl »? Ko umute-

- :~~~~

gets£ wese wo muri KIBUNG0muzatakira muzasanga arîRuàarabankaba. Ibyo Perefeubwe yabyivuglye arl Imb~rey’abaturage mu gltondo cy’-itarikl ya 8/9/1992. lyomvugo yarl Iturutse ku=iGrenades yarl azanye zafa-tanywe in~erahamwe za NGE-NZI. Izo Nterahamwe zarlzifite umugambi wo kwica a-barwanashyaka b’ and i ma-shyaka.

BURU NGENZ! ABIFITEMOURUHARI R UDASANZWE

None se ko umuntu ate-rwa grenade NGENZI ntaglreîcyo ablvugaho, ubwo Ibyoni ibiki ? Ahubwo byagara-ça je rwose ko ariwe uganaza grenades akazinyanyagizamu nterahamwe. Wasobanuraute ko umuntu wltwaje i-

ntwaro nkiyo ntafatwe ngoafungwe igthe adafite ubu-renganzira bwo kuyikoresha?Abaturage bagerageza gusakaizo nkoramaraso, ariko bi-kaba iby I ubusa kubera NGE"NZI. I KIBUNGO rero uretsePerefe, abandl bategetslbose ni lnterahamwe, ababu-rugumesitir i, abakozl baParquet n ’ abandi ¯ Perefeyabuze uko abigenza agahi-nda kamwishe, aratubwlra a-tî :" Ntakundi nabigenza,mwemere mwipflre". Mbega uRwanda ! Arlko ay’ ubusantituzapfira gushira l

KIBUNGO IZAHAJWE NA

ZA GRENADESIyo utavuga rumve na

MRND grenade ikugeraho ya-guhusha ukaba ukoze icyahaukabifungirwa. Iryo shyakaribyina rlvamo ryahisemokumar~ra ku icumu abandl

~rwanashyaka b’andl ma-s«yaka. Reba nawe nka.MUKI-~I Emmanuel witan$iraga a-6aturagebamutaye murl yo-mbi arafu.~wa azize ko ara-ri uwo mu /shyaka ry’abica-nyl.NGENZI na NSABIMANAmuzabi-ryozwa pe. Imigambl yanyumwayiretse ? Hkuriya waba-pfubanye wo gutema abatu-tsi. Mwisimbuza tumlhoro Ge-renade. Mushimire umuntuubabuza kwica, kuko namweharl igihe muzageramomuEi-fuza kurengerwa,BanyaKABAROND0 rero murabemaso m~amagane izo nkozlz’iblbi, ntizibameneremozlnaslgaye art nke. Mubage-ndere buhoro kuko umugeziw’Isurî urlslba.

Umusomyi w’IS|BOKABARONDO

TOGOLISATION DU t:~WANDA

DE:S MILITAIRES INCIVIQUES MENACENT LE PREMIER MINISTRE

C~st le 22/10/92 quedeux télégrammes tombentsimultanêment dans les com-mendements militaires detoutes les Unités. Ils éma-nent respectiviement ducamp Colonel MAYb’YA, riemédicale dirigée par leLieutenanï Colonel BARANSA-RITSE et du Camp KAMI com-mandé par le Major NEKETSE.La raison inv« ée est l’i-

ntégration de militairesinjustement renvoyés déci-dée par le Conseil des Mi-nistres en date du 2/10/92.Les irréductibles du Chefde l’Etat ont décidé du mê-me Coup d’aller assassinerle Premier Ministre à sondomicile mais ils ont étédécouragés .par {’Etat Majorde 1’armée qu/ était en a-lerte. Des noms sont cités;

Col. NSENGIYUMVA, Major MU-TABERA, Major NKIZINKIKOMUSINGA, Lt Col. BARANSARI-TSE, Major NTABAKUZE, MajorNKUNDIYEet le terrible NE-RETSE. Tous ces officiersviennent de la même collineque le Président de la Ré-publique.Ils réclament tousla dëmission du Premier Mi-nistre et menacent d’ali-gner tous les militaires du

pays pour le forcer à dis-soudre le Gouvernement detrsnsition.La population est déj& enalerte pour faire f~ce àcette bande d’incivlques.

Ces froussards qui ontpeur d’aller affronter lesINKOTANYI dans le MUTARA etqui préfèrent terroriser desimples citoyens sans dé-fencel

Page 19: 7- Ntabakuze - The Rwanda Documents Project · bye hirya no hino kandi a-fite urubyaro ?Ese aragu-risha koko cyangwa ni uku-jijisha ? Abagira inyonjo bagira ibirori. MOMBASA YITWAYE

MOTEL BEAUX--ARTS.. SEBU

! -it

- NI HOTEL NSHYASHYA BUTARE YA8UNCUKIYE- URASHAKA KURUHUKIRA KURE Y’URUSAKU !

WAMENYEREYE KWlYUHAGIRA AMAZI ASHYUSHYEUKUNDA KWIHERA IJISHO IBYIZA BITATSE U RWANDA

- WARUZI UMUHANZl WA MBERE SEBUKANGAGAYOHANIBATISITA N°IBYIZA AKORA.

M BYOSE UZABISANGA MffRI

OTEL BEAUX-ARTS SEBU

MDR NA RWAGA KOCO

Permanence ya MI)R i KIGALI yahinduye isura. Wagirango ubu hari imbogo yica. Mbere abantu barisanzuraga,bakahunguranira ibitekerezo. []bu umuntu ahajya yikandagi-fa, wagira nuwo uvugisha ati ibyo ntibikindeba. Abantubatangiye kuhacika. Ahari umucyo hasigaye umwijima. SinzJniba aribyo abakuru b’ishyaka bahJsemo, cyangwa se hari

k~~-g~,bya. Ubwo bazabidusobanurira. Mbere ishyaka .MI3R har]-

sio ~iraga ukuntu ryakurikirama amakuru rikayasakaza agi-

shyushye none ntakigisohoka kubera RWAGAKOCO. Liwo muco ko

k’afashije ishyaka bawuretse babona ryaralsinze ? Ikindi

giLeve J sonJ abayobozi bamwe basigaye basebya abandi mu

b ig ambo bagenda bahuragura. Ngo ha ras haka guhi r ika

]14AGIP~MUNGU nk’uko KARAMIRA yabivugiye j NA]ROBI ku wa

18/10/92. Ariko aho mwakubatse ishyaka muratikura ngo bi-

zabageze he ? Kubona byinshi mwakoze mushaka kubizambya

ngo MDR icikemo kabiri nka FOND yo murJ KENïA ?

RWAGAKOCO nJba azi ubwenge nivihutishe ManJ.iFesJtJ v’j-

shyaka n’tunushinga w’amahame agenga abarwanashyaka ha

MDR. Natekereze ko imbaga yayobotse ]shyaka ikeneye iyo

>lan]fesJL.i aho kugira ngo bajye birirwa bitana bamwana

ngo bamwe ni aba CDR ngo aband.i n] PL, n~o abandi ntJba-~:hak.a RUK0]COMA. Esc aho mwasomve Manil:esi~ i N°4 ya MDE

PARMF]~UTU ? Mwahereye aho, mukareba n’ivJhe tuzamo muko- ’

~ïgera ~werekana ko MI)I~ ari ishyaka rva rubanda koko

Abarwanashyaka babe maso kugira ngo mutazabapfu~yikira ,amazi. Ko tuzi umwanya buri wese yatorewe, yakoze ibye

ntiyivange mu by’abandi ]

TWARABAMENYE ! I1.

DLJ NOUVEAU

¯ A BUTARE

MOTEL BEAUX-ARTS SEBU

300 m APRES L’HOTEL IBISVERS LE MARCHE A COTEDE LA TRAFIPRO.

TE.~" : 30.037 ltab.iXa~~o~30.5~’4 Bu,%ca.t

Ku ~’a kam: tariki ya22!1,q192, nijc)ro mu ma saat,~_t,) n’igice, mu GAKINJIROk’¢,, :;KMIlSAMB] h;~t.~,-,,~ al,n f.;P":: !::~s i :" i.karj l>amwe bat;bi nz~u.~:’.:rinda Perezida) bag&mbJ-:iv«, )’-’ica MBA~US.qI,~LaNA y,..-’:.’; .. .;mu}:,-ngu w(.. Bari 1".,::;:::,:uv,~ aha.]anda:t~m(:, ha.,(i-:*~ ~modoka "Sa Peu8eot 564¯ .’a Ler.a ariko itaragaraga-:~:~.ga :nimeru. MBA~i.;S|]IMAN;:W.=l. ~at, i/IZ(’ K~IZ~~, ya£;~!..~

’~J;’.’,’ ;=e,’-’;’t ,.~U gaco k ’ al)a.~~ -

¯ .:",~: .’. Baz;.nn,~fa,qh(.. ba:~b:;k~::’~nu:dr,,ira mur.i Kolure y’ i"’:~~,dç..ka arabanan,ira, t.)aran:u.:r,u~qaza. Abaturanvi harata-bavc-, abasi :’J kari baraKenda. Ariko barashe BUTKEA»;.,’,~ u:abaye, nawe a>.;ir’a ar,’~abir~e nr.iyapla. /~:;<,.*:e ~;];.MUSAMBï aratakambira M J::.!ci!.’.’r.i ~’Intebe ngr.~ aha%~::’ukire ubwo bugizl bw::, :,~:’. Aranatungir.a a8atoj,.; ,:¯ ~:utegets~ imyitozo ya gisi-rlkar~ ihabwa ~ r; t e za},a~:’,w+;000, ikaba ~ tanR~rwa aha;:&i-:ur lk z ra :XYl;NGWE, GISHWAT]’ ha KTBU.;,ABUGA- NGERUKA (BUGESEE~).Huribuka ko umuganga w’~~nuCb’R yari aherutse kumukura-mo ij isho.

........... rr,

Page 20: 7- Ntabakuze - The Rwanda Documents Project · bye hirya no hino kandi a-fite urubyaro ?Ese aragu-risha koko cyangwa ni uku-jijisha ? Abagira inyonjo bagira ibirori. MOMBASA YITWAYE

Nouveau KITENGE de I’ UTEXRWA

Vîent de lancer tin bureau de sondaNous vous proposons des testsde sensibilité dans les domaines suivants:

- polRiques (popularité, opinions, force des partis politiques, candidats des partis, |cad-ership, etc...).- CommerCial (marché, test des produits, ...)

ISocio-économique (enquêtes.socioIogiques)o f

sérieux pour vous servii- emc~icement-!-

Notre adresse:

AGENCE KIGALI PRESSESECTION SONDAGEB.P. 2258 KIGALITEL

PUBLICITE

BIZIMUNGU HUSSEIN MAJEBER I

M-.e~ R Q-U-E S

: REPARAqr IONSOUDtj R E

DEBOSSE L..A G EBOMBONNEELECTR ! (Z:~ U

Pr .(.~ c.’, ~,~ d.e_ KARUBANDA

GANA KW4 MA-

Page 21: 7- Ntabakuze - The Rwanda Documents Project · bye hirya no hino kandi a-fite urubyaro ?Ese aragu-risha koko cyangwa ni uku-jijisha ? Abagira inyonjo bagira ibirori. MOMBASA YITWAYE

Pseudonym:

Witness Code: NTABALO

NTABALO-131!

Ntabakuze

AloysFAR

Revue ISlBO No:73 du 22 au 29 oct 92. Article sur latentative d’assassinat du PM Dismas et 2 communiques desFAR.

~1 29-°°1921ITyp°written I

IFrench

IEngiish

For Witness Statement: ....................................

! l

1,I

k024-12641

I NTABALO- 13

~1 IIK000-7282

Y~_es_ ................................... ,

NTABALO- 13 09-Jun-O0

Kabiligi l NTABALO-13

Nsengiyumva ! NTABALO-13..................................... "+ -~-

Ntabakuzei NTABALO-13

09’Jun-O0

09-Jun-00

09-Jun-00

!

Page 22: 7- Ntabakuze - The Rwanda Documents Project · bye hirya no hino kandi a-fite urubyaro ?Ese aragu-risha koko cyangwa ni uku-jijisha ? Abagira inyonjo bagira ibirori. MOMBASA YITWAYE

TOGOIJZATION OF RWANDA

UNCIVIL SOLDIERS THREATEN THE PRIME MINISTER

It was on 22 October 1992 that two telegrams arrived simultaneously at the militarycommands of all the units. They came respectively from the Colonel Mayuya camp,medical company headed by Colonel Baransaritse and the Kami camp under thecommand of Major Neretse. The undeclared intension was te integrate soldiersunfairly dismissed by deeision ofthe Ministerial Couneil of 20etober 1992. Thehard core ofthe Head of State decided at the same rime te go and assassinate thePrime Minister in his residence but have been diseouraged by the militaryheadquarters, which had been alerte& The following names were cited: Col.Nsengiyumva, Major Mutabera, Major Nkizinkiko Musinga, Lt. Col. Baransaritse,Major Ntabakuze, Major Nkundiye and the terrible Neretse. Ail these officers tomefrom the same hiU as the President ofthe Republie. They are ail calling for thedismissal ofthe Prime Minister and are threatening te align all soldiers ofthecountry se as te force him te dissolve the transitional Government.The population has been alerted te stand up te this gang ofuncivil elements.

These cowards who are afraid te go and centi’ont the Inkotanyi in Mutara, prefer te¢errorize ordinary defenceless citizens..

WS02-565