Нийгмийн ухааны багш Ц.Даваахүү 

Газарзүй 7­р анги Газарзүй 7­р анги 

Дэлхийн усны хэдэн хувийг цэнгэг ус эзэлдэг вэ?

Цэнгэг ус зөвхөн 

3 % эзэлдэг шүү дээ 

Өнөөдрийн хичээлийн сэдэв:

Гадаргын ус 

Хичээлийн зорилго

Дэлхийн нийт усны хэдэн хувийг гадаргын ус эзэлдэг, гадаргын усанд 

юу юу орохыг ойлгуулах 

Хичээлийн зорилт 

Гадаргын усны төрлүүдийг нэрлэж,ялгааг гаргах 

Гадаргын усны оршин буйг тив тивээр нь харьцуулалт хийх

Гадаргын усны ашиглалт, хамгаалах талаар өөрсдийн санаа бодлоо солилцох  

Далай тэнгисийн уснаас бусад усны төрлүүд хуурай газрын усанд хамаарагдах ба 

үүнийг гадаргын ус гэж нэрлэдэг. 

Тэгвэл гадаргын ус нь дэлхийн цэнгэг усны үндсэн 

хэсгийг бүрдүүлнэ.

Гадаргын усанд юу юу багтах вэ?

Гол мөрөн 

Рашаан булаг

Нуур цөөрөм

Цэнгэг усны 3 хувиа 100 % гэж үзвэл түүний 75 % мөсөн уул хэлбэрээр 

оршдог.

Гренланд,Антрактидад цэнгэг усны ихэнхи 

хувийг эзэлдэг.

Газрын доорхи ус нийт цэнгэг усны 1/4­ийн эзэлдэг. 

Цэнгэг усаа хайрлахын тулд бид юу хийх ёстой вэ?

Цэнгэг усаа хайрлахын тулд бид:

Хэмнэлттэй ашиглах

Цэвэршүүлэх 

Дахин ашиглах 

Бид шүд угаахад зарцуулах усыг хэрхэн хэмнэж чадах вэ?

Шүдээ угаахдаа усныхаа цоргыг хаалгүй угаахад хамгийн багадаа 5­10 л ус урсгадаг байна. Энэ нь жилд 1825­3650 л, 10 жилд 18250­36500 л усыг үр ашиггүй зарцуулж үүнийхээ төлөө жилд 2007.5­4015.0 мянган төгрөгийг зөвхөн шүдээ угаасныхаа төлөө төлж байна гэсэн үг. Хэрвээ та усаа стаканд хийж шүдээ угаавал 250­500 гр ус буюу жилд 91.25­182.5 л, 10 жилд 912.5­1825 л усыг зарцуулна. 

Бид аяга тавгаа угаахдаа хэдий хэмжээний ус хэрэглэдэг вэ?

Бохир аяга таваг, сав суулгаа ойролцоогоор 10 минут крантаа хаахгүйгээр угаахад 43.4 л ус зарцуулдаг байна. Харин угаалгын шингэнээр угаахдаа крантаа хаах, цэвэр усаар зайлахдаа крантаа бага хэмжээгээр гоожуулан угааснаар 25 л ус хэмнэж чадна.

Далайн ус ихээр бохирдож байгаа яагаад ?

Нефтийн улмаас далайн бохирдсон байдал

Дүгнэлт 

Өнөөдрийн хичээлээс бид юу ойлгож авав.

Хичээлд идэвхтэй оролцсон сурагчиддаа баярлалаа.