481
Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio

7 thoi quen de thanh dat smith.n studio

Embed Size (px)

Citation preview

  1. 1. Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  2. 2. Cng Ty Samsung Trn trng gi n bn cun sch ny. Phin bn ebook ny c thc hin theo bn quyn xut bn v pht hnh n bn ting Vit ca cng ty First News - Tr Vit vi s ti tr c quyn ca cng ty TNHH Samsung Electronics Vit Nam. Tc phm ny khng c chuyn dng sang bt k hnh thc no hay s dng cho bt k mc ch thng mi no. Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  3. 3. THE 7 HABITS OF HIGHLY EFFECTIVE PEOPLE: Powerful Lessons in Personal Change by Stephen R. Covey Copyright 2004 by FranklinCovey Company FranklinCovey and the FC logo and trademarks are trademarks of FranklinCovey Co. and their use is by permission. Vietnamese Edition 2007 by First News - Tri Viet. Published by arrangement with FranklinCovey Co., USA. All rights reserved. THE 7 HABITS OF HIGHLY EFFECTIVE PEOPLE 7 THOI QUEN THANH AT Cng ty First News - Tr Vit gi ban quyn xut ban va phat hanh n ban ting Vit trn toan th gii theo hp ng chuyn giao ban quyn vi FranklinCovey Co., Hoa Ky. Bt c s sao chep, trch dn nao khng c s ng y cua First News va FranklinCovey u la bt hp phap va vi pham Lut Xut ban Vit Nam, Lut Ban quyn Quc t va Cng c Bao h Ban quyn S hu Tr tu Berne. CCNNGG TTYY VVNN HHOOAA SSAANNGG TTAAOO TTRR VVIITT -- FFIIRRSSTT NNEEWWSS 11HNguyn Th Minh Khai, Qun 1, TP. H Ch Minh Tel: (84.8) 8227979 - 8227980 - 8233859 - 8233860 Fax: (84.8) 8224560; Email: [email protected] Website: www.firstnews.com.vn Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  4. 4. Bin dch: VU TIN PHUC Ban Bin Dch First News Hiu nh: T Hp Giao Duc PACE FIRST NEWS NHA XUT BAN TRE Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  5. 5. Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  6. 6. LI GII THIU Hu nh i bt ky quc gia nao trn th gii ban cung d dang nhn ra tac phm ni ting 7 Thoi quen thanh at (The 7 Habits of Highly Effective People) cua tac gia Stephen R. Covey lun c moi ngi on oc va anh gia rt cao nh mt cm nang ren luyn i n thanh cng. Tht vy, t ln xut ban u tin, 7 Thoi quen thanh at a tr thanh mt trong nhng cun sach co gia tr va ni ting nht th gii v th loai self-help - t ren luyn ban thn thanh cng trong cuc sng. Vi 20 triu ban phat hanh, c dch ra hn 40 th ting trn khp th gii, tac phm a co sc lan toa v cung rng ln, khng ch trong lnh vc ren luyn, phat trin tnh cach con ngi ma con c bnh chon la mt trong 10 cun sach v quan tr co gia tr nht t trc n nay. Tin s Stephen R. Covey la mt bc thy th gii v ren luyn tnh cach, kha nng lanh ao va cac vn tm ly cuc sng. ng con la mt nha giao duc tai nng, mt chuyn gia t vn v quan ly con ngi, Stephen R. Covey a cng hin tron i mnh giang day phng phap sng va quan tr ly nguyn tc lam trong tm co c cuc sng hanh phuc va s nghip thanh at. Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  7. 7. Con ngi lun khao khat thanh cng, nhng nu khng nhn thc c ban cht cua thanh cng ma c mu quang theo ui th tht v ngha. Stephen R. Covey a nhn ra va phn tch mt cach cc ky su sc ci ngun cua thanh cng, giup cho hang chuc triu ngi trn th gii xy dng c cuc sng my man t nn tang tnh cach cua chnh mi ngi. Tnh cach cua chung ta v c ban bt ngun t nhng thoi quen. o la mt chui phan ng dy chuyn bt u t suy ngh, dn n hanh ng, tao nn thoi quen, nh hnh tnh cach - va cui cung - tao nn s phn. Trong dy chuyn o, thoi quen la yu t quan trong v chung tn tai trong pham tru v thc, mang tnh bn vng. Chung tac ng vao i sng sinh hoat hang ngay va anh hng manh me n ca tnh, ng thi hnh thanh, xac nh nng lc, tnh cach va ban lnh mi ngi. Nhng thoi quen khng th hnh thanh mt cach nhanh chong, tc thi ma lin quan mt thit n qua trnh ren luyn. V vy, thoi quen co mt sc manh va anh hng rt ln; nu chung ta bit cach vn dung ung se em lai nhng hiu qua c bit i vi s cai thin tnh cach va phat trin nng lc mi ngi. 7 Thoi quen thanh at la cun sach co gia tr thc tin ln lao, mang lai cho chung ta nhng kin thc c ban v cach c x ung n, phng phap 6 7 THOI QUEN THANH AT Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  8. 8. lam vic hiu qua, ng thi giup chung ta chu ng nm vng va x ly tnh hung mt cach co c s khoa hoc. Cun sach cung a ra nhng quy tc ng x tuyt vi, phu hp vi chn ly cuc sng nn tao c hiu qua v mt tm ly, dn n thanh cng trong cng vic va cac mi quan h gia con ngi. Bng vic phn tch cac quy lut chi phi mt cach rt thc t, 7 Thoi quen thanh at se khi dy nhng nng lc tim n trong ban, ch ra con ng thc t va vng bn ban at ti thanh cng. Moi thanh cng trong cuc sng co th noi gn nh lun c bt ngun hoc t nhiu u co lin quan n 7 thoi quen quan trong nay. Tao dng c 7 thoi quen con la phng cach giup ban co th giai quyt mt cach hiu qua nht moi vng mc trong cng vic, trong cuc sng gia nh, trong giao tip xa hi ng thi nhn c s quy trong va thin cam cua nhng ngi xung quanh. Vi 7 Thoi quen thanh at cung nhng tac phm ni ting khac nh First Things First (u tin cho iu quan trong nht), Principle Centered Leadership (Lanh ao ly nguyn tc lam trong tm), 7 Habits of Highly Effective Family (7 Thoi quen cua gia nh hanh phuc), Living the 7 Habits (Sng theo 7 thoi quen), The 8th Habit from Effectiveness to Greatness (Thoi quen th 8 T thanh at n v ai) a tao nn mt tn tui Stephen R. Covey co 7 THOI QUEN THANH AT 7 Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  9. 9. 8 7 THOI QUEN THANH AT mt khng hai trong nhng tac gia ng ai vit v cuc sng va a c tap ch Time cng nhn la mt trong 25 ngi My co anh hng nht th gii trong 20 nm tr lai y. First News va Trng Doanh Nhn & Giam c PACE trn trong gii thiu n ban oc Vit Nam tac phm 7 Thoi quen thanh at cua Tin s Stephen R. Covey. Hy vong cun sach co gia tr to ln nay se giup cac ban thay i cuc i mnh theo hng tch cc, nhm at c thanh cng trong cuc sng. Chuc cac ban thanh cng! - First News Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  10. 10. LI TAC GIA Cuc sng ngay cang phc tap, cng thng va khc nghit khi con ngi chuyn t thi ai cng nghip sang thi ai cng ngh thng tin cung vi cac h qua cua no. Nn kinh t tri thc ra i, kem theo o la hang loat cac vn mi lam anh hng manh me n i sng xa hi, em n cho con ngi nhng ng dung tch cc cung nh tao ra thm mt s kho khn va thach thc. Nhng kho khn va thach thc y khng ch khac v lng ma con khac v cht. Nhng i thay su sc cua xa hi va cac bin ng trn thng trng toan cu trong thi ai ky thut s a khin nhiu ngi nghi ng tnh phu hp cua nhng nguyn tc, nhng thoi quen c a ra trong cun sach nay. Theo ti, cuc sng cang co nhiu bin ng, nhng thach thc chung ta gp phai cang ln th 7 Thoi Quen cang co gia tr i vi tt ca moi ngi. V cac kho khn, thach thc lun tn tai va ngay cang ph bin nn cac giai phap a ra u da trn nhng nguyn tc mang tnh quy lut, hin nhin, bt bin, va phat trin lu dai trong lch s. Ti khng phai la ngi sang tao ra cac nguyn tc o ma ch la ngi nhn ra va sp xp chung lai theo mt trt t hp ly. Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  11. 11. Sau nhng trai nghim, ti uc kt c mt bai hoc su sc trong cuc sng: Nu mun vt qua moi thach thc at c nhng khat vong ln lao, ban phai bit nhn din va vn dung ung cac nguyn ly hay quy lut t nhin vao cac muc tiu cua mnh. Vn dung thanh cng mt quy lut nao o phu thuc rt nhiu vao tr tu, kha nng va s sang tao cua tng ngi, nhng iu quan trong nht la phai bit kt hp hai hoa cac nguyn tc vi nhau. Trn thc t, nhng giai phap a ra t cac nguyn ly lun trai ngc vi li suy ngh ph bin cua chung ta hin nay. S i lp nay c chng minh qua nhng thach thc ph bin di y: - S hai va t ti; - c mun va tham vong s hu; - Trn tranh trach nhim; - Tuyt vong; - Mt cn bng trong cuc sng; - Tnh v ky; - Khao khat c lng nghe; - Xung t va khac bit; - B tc cua ban thn. Ti mong cac ban hay lu tm n ca nhng thach thc chung cung nh nhng nhu cu va kho khn cua ring mnh. Khi lam nh vy, cac ban se tm ra cac giai phap va phng hng lu dai cho ban thn. Ban cung se thy s khac bit ngay cang ro gia cach tip cn ph bin hin nay vi cach tip cn da theo nhng nguyn tc bt bin trong moi thi ai. Cui cung, ti mun nhc lai mt cu hoi ma ti thng nu ra trong nhng bui thuyt trnh cua mnh: 10 7 THOI QUEN THANH AT Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  12. 12. Co bao nhiu ngi trc khi trut hi th cui cung mun co thm thi gian lam vic, hay xem ti-vi? Cu tra li la chng co ai ca. Luc o, ho ch ngh v ngi thn, gia nh va ca nhng ngi ma ho ht long phung s. Ngay ca nha tm ly hoc v ai Abraham Maslow vao cui i mnh cung a coi hanh phuc, s hoan thanh nhim vu va cng hin cho hu th quan trong hn s t th hin ban thn (self-actualization - nhu cu u tin cua H thng cp nhu cu ni ting cua ng). ng goi no la ban nga siu vit (self-transcendence). iu nay cung ung vi ti. Cho n nay, tac ng ln nht va my man nht cua cac nguyn tc trong 7 Thoi quen c th hin qua cuc sng cua con chau ti chnh la nim hanh phuc ln nht cua ti. Chng han, a chau gai 19 tui cua ti, Shannon, lun b cun hut vao cac hoat ng tnh nguyn, sn sang xa nha n giup nhng tre m ci t nc Rumani xa xi. Shannon vit th cho chung ti va noi rng: Con khng mun sng mt cuc sng ch ky, ch bit co ring mnh. Con se danh ca cuc i nay cho hoat ng cu tr. Cac con ti gi a ln khn, a lp gia nh va chung u nh hng cuc sng theo muc ch phuc vu con ngi. o la iu lam chung ti rt i vui mng. Cun sach 7 Thoi quen thanh at chc chn se mang n cho ban mt hanh trnh hoc hoi ly thu. Hay ap dung ngay va chia se vi ngi thn, ban be nhng iu ban hoc c. Hay nh: hoc ma khng hanh th khng phai la thc hoc, bit ma khng lam th khng tht s la bit. Sng theo 7 Thoi quen la mt cuc u tranh khng ngng bi v khi ban cang tin b th ban cht cua cac thach 7 THOI QUEN THANH AT 11 Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  13. 13. thc ban gp phai cung thay i. Mi ngay, ti u sng, lam vic va u tranh da trn cac thoi quen a c cp trong cun sach nay. V th, ti se lun co mt trong cuc hanh trnh cua cac ban. - SStteepphheenn RR.. CCoovveeyy 12 7 THOI QUEN THANH AT Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  14. 14. CHNG MT NHNG KHAI NIM TNG QUAN Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  15. 15. Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  16. 16. CANH CA CUA S THAY I Khng ai co th thuyt phuc ngi khac thay i. Mi canh ca cua s thay i vn ch co th m c t bn trong ban thn mi ngi. Du bng ly le hay s li keo tnh cam, ban cung khng th m canh ca o cua ngi khac. - Marilyn Ferguson Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  17. 17. Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  18. 18. Nhng thach thc cua ky nguyn mi S HAI VA T TI Rt nhiu ngi sng trong thi ai ngay nay lun mang tm trang lo u, s hai. Ho lo lng v tng lai: s b mt vic lam, s khng con kha nng chu cp cho gia nh Chnh thai t ti nay a a ho n mt li sng an phn va da dm vao ngi khac, ca trong cng vic va trong gia nh. Nh vy, theo nn vn hoa cua chung ta, tnh t lp cang c xem la giai phap ph bin cho vn nay. Ti sng v ti. Ti lam tt cng vic cua ti, va ti co quyn tn hng nhng thu vui cua cuc sng. Tnh t lp mang mt y ngha v cung quan trong, thm ch con mang tnh sng con. Tuy nhin, chung ta ang sng trong mt thc tai tng thuc va at c nhng thanh qua quan trong, ngoai kha nng hin co, ban thn mi ngi phai bit sng hp tac va h tr ln nhau. C MUN VA THAM VONG S HU Ti mun co tin. Ti mun co mt ngi nha tht ep, mt chic t sang trong, mt trung tm giai tr ln nht va hin ai nht. Ti mun co tt ca va ti xng ang c hng thu moi th. Mc du c mun cua con ngi la v han va tham vong c s hu lun sn sang; mc du trong thi ai the tn dung ngay nay, ngi ta co Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  19. 19. th d dang mua trc tra sau; mc du ai cung c gng lam vic chm ch nhng cui cung, chung ta cung phai i din vi mt thc t chua xot la sc mua khng theo kp sc san xut; thanh qua at c vn khng th u so vi nhu cu. Vi tc thay i nhanh chong va canh tranh khng ngng do toan cu hoa trong lnh vc th trng va khoa hoc ky thut, chung ta khng nhng phai c ao tao, ma con phai lin tuc t ao tao va t lam mi ban thn. Chung ta phai phat trin tr tu va trau di ky nng tranh b ao thai. Nhu cu tao ra cua cai la nhu cu trc mt, nhng thanh cng, cn phai phat trin bn vng lu dai. Ban hoan toan co kha nng at c cac ch tiu hang quy, nhng iu quan trong la liu ban a u t ung hng co c s bn vng va thanh cng keo dai n 5 hay 10 nm sau hay khng? Th ma thng thng, moi ngi ch chu trong n kt qua trc mt. Tuy nhin, nguyn tc tt yu dn n nhng thanh tu trong tng lai - trai ngc vi li suy ngh trn - chnh la tao s cn bng gia vic thoa man cac yu cu trc mt vi vic u t vao cac kha nng tim n. iu nay cung ung khi ap dung cho cac vn khac cua con ngi nh sc khoe, ban thn, gia nh va cac nhu cu xa hi. TRN TRANH TRACH NHIM Mi khi co chuyn g khng hay xay ra, ngi ta thng i tm nhng ly do khach quan n t hoan canh bn ngoai ma qun xem xet lai chnh mnh. Xa hi ngay nay y ry nhng ke lun cho mnh la nan nhn nh th, ho lun tm cach li: Gia nh sp ti khng phai la mt ga ngc va nghim khc nh th Gia nh ti khng sinh ra trong mt gia nh ngheo kho nh th Gia nh ti 18 7 THOI QUEN THANH AT Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  20. 20. c sng mt ni tt hn Gia nh ti khng tha hng cai tnh nong nay o cua cha ti Gia nh cac con ti khng bng bnh nh th Gia nh nn kinh t cua chung ta khng xung dc nh th nay Gia nh cac nhn vin cua ti khng li bing va thiu nhit huyt trong cng vic nh vy Gia nh v ti thng cam vi ti hn. Nhng mnh o dn dn tr thanh cach noi quen thuc mt vai ngi. Ho xem nhng kho khn va thach thc xay ra vi mnh la do ngi khac gy nn. Cung co th khi ngh nh th, tam thi ho cam thy nhe nhom, nhng v lu dai se troi buc ho vao nhng rc ri khng th nao thao g c. Hay cho ti bit mt ngi dam nhn trach nhim v nhng vic lam cua mnh hoc co u dung kh vt qua th thach, ti se cho ban thy sc manh phi thng trong tinh thn ngi y. TUYT VONG Ngi thng xuyn li cho hoan canh la ngi lun hoai nghi va mai sng trong v vong. Nhng ai mang t tng mnh la nan nhn cua hoan canh va d u hang trc kho khn se nhanh chong anh mt nim tin vao cuc sng, anh mt ng lc vn ln va cam chu sng trong b tc. Ti ch la mt qun c, mt con ri di s iu khin cua ngi khac, mt ke thp c be hong chng th lam g c!. Thm ch nhiu ngi thng minh, co hoc thc cung suy ngh nh vy va chnh suy ngh o a bin ho thanh ngi nhu nhc, thiu nhit tnh. Theo li suy ngh lac hu thng thng, giai phap cho vn nay la ch cn ha thp moi tham vong, c mun 7 THOI QUEN THANH AT 19 Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  21. 21. cua ban xung mc thp nht n ni khng con ai, khng con iu g co th lam ban tht vong na. Tuy nhin, theo nguyn tc tch cc chng lai giai phap trn, ban cn phai khng nh rng: Ti chnh la ng lc sang tao cua cuc i mnh. MT CN BNG TRONG CUC SNG Cuc sng thi cng ngh thng tin ang ngay cang phc tap, cng thng va khc nghit. Chung ta lun c gng tn dung tt quy thi gian cua mnh, n lc lam vic va ng nhin cung gt hai nhiu thanh cng nh vao nhng thanh tu cng ngh hin ai. Th th tai sao chung ta lai lun lun thy mnh ri mu v nhng chuyn lt vt v sc khoe, cuc sng gia nh, phm cht ao c, va nhiu iu khac lam anh hng n cuc sng? S tht, nguyn nhn khng phai do cng vic vn la ng lc duy tr cuc sng, hay do s bin ng phc tap cua xa hi hin tai, ma do li suy ngh ph bin trong nn vn hoa hin ai nh: Hay n cng s sm hn, lai lu hn, lam vic tt hn va hy sinh nhiu hn. Chnh li suy ngh nay a ly i s cn bng trong cuc sng va s thanh than trong mi tm hn. Ch nhng ai co mt y thc ro rang v khat vong va quyt tm theo ui no bng tt ca sc lc, tm huyt mi co th t tao ra cho mnh mt cuc sng cn bng, thanh than. TNH V KY Trong nn vn hoa chung ta, nu mun at c mt iu g o th ban phai i tm va at cho bng c iu tt nht. Va cung theo nn vn hoa y, cuc sng la mt tro chi, mt cuc chay ua, mt cuc canh tranh, va ban 20 7 THOI QUEN THANH AT Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  22. 22. phai thng trong cac cuc o sc o. Nhng ngi ban cung lp, cac ng nghip, thm ch ca nhng thanh vin trong gia nh u co th tr thanh i thu cua nhau nu ho thng cang nhiu th phn con lai danh cho ban cang t. Tt nhin, chung ta vn lun th hin s vui mng trc nhng thng li cua ke khac nh mt ngi rng lng. Tuy vy, rt nhiu ngi trong chung ta vn ngm ngm ghen ty khi ngi khac thanh cng. Trong lch s a co nhiu thanh tu v ai at c nh vao sc lc va tm huyt cua mt ngi lam vic c lp, nhng trong thi ai ngay nay, nhng c hi thanh cng ln va nhng thanh tu v gia ch danh cho nhng ai thu hiu c ngh thut hp tac. Song, cho du co thi ai nao i na th s v ai chn chnh cung ch co th at c nh vao mt tm hn rng m, lam vic qun mnh, tn trong ln nhau va v li ch chung. NIM KHAO KHAT C LNG NGHE Bt ky ai trong chung ta cung mong mun nhng y kin cua mnh c ngi khac lng nghe, thu hiu, c anh gia cao va tao nn anh hng. Cha khoa gy anh hng nm kha nng giao tip trnh bay quan im mt cach ro rang, u sc thuyt phuc ngi khac. Nhng ban co nhn ra rng trong khi ngi khac ang noi chuyn vi ban, thay v chu tm lng nghe hiu ro y kin cua ho, ban lai tp trung vao vic chun b a ra y kin cua mnh khng? Vic gy c anh hng ch thc s bt u khi ngi khac nhn thy rng ho a lam cho ban tp trung chu y, thy c ban s chia se, lng nghe mt cach chm chu, chn thanh va ci m. Th nhng, do cam xuc d b tac ng nn hu ht moi ngi u khng u kin nhn 7 THOI QUEN THANH AT 21 Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  23. 23. lng nghe va hiu ro y kin ngi khac trc khi a ra y kin cua mnh. Nn vn hoa cua chung ta ku goi, thm ch oi hoi phai thu hiu va gy anh hng. Tuy nhin, theo nguyn tc gy anh hng, thu hiu nhau th trc ht, phai chu y lng nghe. XUNG T VA KHAC BIT Con ngi cung chia se nhiu im chung nhng ng thi cung co nhiu net khac bit. Ngi ta suy ngh khng ging nhau, quan nim v cac gia tr khac nhau, co cac ng c va muc ch khac nhau. Nhng im khac bit nay ng nhin se dn n xung t. giai quyt nhng xung t y, ngi ta thng s dung nhng cach thc nhm thu li ch v mnh cang nhiu cang tt. Mc du co nhiu kt qua tt at c bng ngh thut am phan, khi ma hai bn tranh chp u to ra nhng b i n thoa thun chung, nhng tht ra, khng bn nao hoan toan hai long vi kt qua at c. Vy tai sao khng tm ra im chung nht t nhng khac bit nu trn? Vy tai sao lai khng ap dung nguyn tc hp tac sang tao tm ra cac giai phap tt hn ca d tnh ban u cua ca hai bn? B TC CUA BAN THN Ban cht cua con ngi c th hin bn yu t: th xac (body), tr tu (mind), tm hn (heart) va tinh thn (spirit). Hay so sanh nhng khac bit va kt qua theo hai cach tip cn khac nhau di y: 22 7 THOI QUEN THANH AT Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  24. 24. u la giai phap? Trc khi chung ta bt tay vao nghin cu 7 Thoi Quen Thanh at, ti mun gi y hai s bin i m thc co th lam gia tng hiu qua khi ban s dung cun sach nay. Trc ht, ti ngh cac ban khng nn xem tp tai liu nay nh mt cun sach ch vic oc xong ri ct ln k sach, v no co th tr thanh mt ngi ng hanh vi ban trong qua trnh thay i va phat trin. Ni dung trong cun sach nay c sp xp theo trnh t tng dn mc su sc, va cui mi phn u co nhng gi y ap dung ban co th nghin cu va tp trung vao tng thoi quen cu th cua ring mnh. 7 THOI QUEN THANH AT 23 Th xac Tr tu Tm hn Tinh thn Xu hng chung Duy tr li sng. Nu b bnh th i kham va cha bnh. Xem ti-vi giai tr. S dung cac mi quan h vi ngi khac nhm truc li ca nhn. Khut phuc chu ngha th tuc va chu ngha hoai nghi ang ngay cang phat trin. Nguyn tc Phong nga bnh tt va cac vn sc khoe bng cach iu chnh li sng phu hp vi cac quy tc bao v sc khoe a c tha nhn. ao su kin thc, khng ngng hoc hoi. Lng nghe, tn trong va giup ngi khac se em lai s hai long va cam giac hanh phuc. Nhn ra rng ngun gc cua nhu cu tm hiu v y ngha va nhng iu tt ep trong cuc sng nm ngay trong cac nguyn tc. Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  25. 25. Khi a hiu su va vn dung tt, ban co th quay tr lai cac nguyn tc trong tng thoi quen nghin cu su hn v kin thc, ky nng va khat vong cua ban thn. Th hai, ti mun gi y rng ban nn thay i m thc cua vic tham gia vao tp tai liu nay, ngha la chuyn t vai tro cua ngi hoc sang vai tro cua ngi day. Ban cung nn ap dung quan im bt u t bn trong thay i nhn thc cua chnh mnh va cung chia se hay thao lun vi mt ngi nao o nhng iu ban hoc c trong vong 48 gi sau o. V du, nu ban bit trc rng se day cho ai o v nguyn tc cn bng P/PC (san phm/nng lc san xut) trong vong 48 gi, th iu nay co lam cho vic oc cua ban khac i khng? Hay c gng lam iu nay ngay khi ban oc phn cui cua cun sach. Hay oc no vi suy ngh ban cn co u thng tin va hiu bit thu ao giang giai cho v/ chng hay con cai, ng s, nhn vin cua mnh thng sut mt vn nao o ngay hm nay hoc ngay mai. Ti bao am rng nu tip cn tai liu nay theo cach trn, ban se khng ch nh lu hn nhng g a oc ma tm nhn cua ban cung se c m rng, s hiu bit cua ban se su sc hn va hiu qua ap dung nhng iu a hoc se tng ln ro rt. Ngoai ra, khi chia se mt cach ci m va chn thc iu a hoc c vi ngi khac, ban se ngac nhin nhn ra rng nhng thanh kin hoc nhn thc tiu cc ma ngi khac co th co v ban hu nh bin mt. Nhng ngi c ban chia se se nhn thy ban mt con ngi ang thay i, trng thanh hn va ho se h tr ban ht long a 7 Thoi quen hoa nhp vao cuc sng cua ban. 24 7 THOI QUEN THANH AT Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  26. 26. Chung ta co th ky vong iu g? Nu ban quyt nh m canh ca cua s thay i thc s hiu va sng theo cac nguyn tc c trnh bay trong 7 Thoi quen th ti co th yn tm bao am vi ban rng nhiu iu tch cc se n vi ban. Trc tin, s trng thanh cua ban se din ra, tuy chm rai theo chu trnh cua no nhng tac dung thay i lai tr nn rt manh me va toan din. H qua cui cung cua vic m canh ca cua s thay i i vi 3 thoi quen u tin - cac thoi quen cua thanh tch ca nhn - se lam tng s t tin mt cach ang k. Ban se hiu ban thn hn vi nhng y ngha su xa v ban cht, gia tr va nng lc cng hin cua mnh. Khi sng theo cac m thc th y thc v ca tnh, tnh t chu va s t nh hng trong ban se ngm su vao bn trong, gi cho tinh thn ban c bnh yn, bnh yn trong s phn chn. Ban se nhn din ban thn mnh t bn trong thay v thng qua y kin cua ngi khac hay bng cach so sanh vi nhng ngi khac. Sai hay ung se khng anh hng g ln n nhng g ban a tm thy. Mt khi khng con quan tm nhiu v nhng iu ngi khac ngh v mnh, ban se quan tm nhiu hn v nhng iu ngi khac ngh v ban thn ho va v th gii cua ho, k ca mi quan h cua ho vi ban. Ban se khng con xy dng cuc sng tnh cam cua mnh da trn s yu kem cua ngi khac. Ban se cam thy d dang hn va sn sang hn i vi s thay i, bi v co cai g o - nm su 7 THOI QUEN THANH AT 25 Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  27. 27. bn trong ban - v c ban khng h i thay. Khi t mnh on nhn 3 thoi quen tip theo - cac thoi quen v thanh tch tp th, ban se kham pha va giai phong ca y mun ln ngun lc han gn va xy dng lai cac mi quan h quan trong a b xoi mon, hay sp b pha v. Con cac mi quan h tt ep chc chn se c cai thin, tr nn su sc, vng chc hn, sang tao va ly thu hn. Thoi quen th bay, nu tip thu mt cach su sc, se em lai sc sng mi cho 6 thoi quen u tin, se lam cho ban thc s tr thanh mt ngi c lp va co c hiu qua tt ep trong cac mi quan h h tng. Qua o, ban cung co th t hoan thin ban thn mnh. Du hoan canh hin tai cua ban th nao i na, ti vn tin rng ban khng phai la mt ngi thu cu vi cac thoi quen cu ky cua mnh. Ban co th thay i chung bng nhng khun mu mi, nhng thoi quen mi cua s thanh at, hanh phuc va cac mi quan h da trn s tin cy ln nhau. Vi s quan tm tht s, ti mong rng sau khi nghin cu cac thoi quen nay, ban se m c canh ca cua s thay i trng thanh hn. Ro rang, moi s thay i u kho co th thc hin c ngay, nhng ti bao am vi cac ban rng ban se cam thy co li va c nhn v nhng phn thng xng ang. Hay kin nhn vi chnh mnh v khng co s u t nao ln hn th. Chung ta thng khng quy nhng g co c mt cach d dang. Ch co s cao quy mi lam cho moi th tr nn co gia tr. (Thomas Paine) 26 7 THOI QUEN THANH AT Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  28. 28. M THC VA NGUYN TC Khng co s xut sc tht s nao tn tai trn i ma tach bit vi cach sng ung n. - David Starr Jordan Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  29. 29. Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  30. 30. Bt u t bn trong Trong hn 25 nm lam vic, ti a gp va tip xuc vi nhiu ngi rt thanh at. Ho la doanh nhn, giang vin ai hoc, ban be va ca ngi thn trong gia nh ti. Tuy thanh at nh vy nhng bn trong ho vn lun bng chay khao khat c man nguyn va bnh yn ni tm hn cung nh co c mi quan h tt ep vi nhng ngi xung quanh. Co le vn ho chia se vi ti cung ging nh nhng trn tr cua cac ban: Ti a at c cac muc tiu va gt hai nhng thanh cng vt bc trong ngh nghip cua mnh, nhng lai chng con chut thi gian nao danh cho v con, cung nh hiu c ban thn va nhn ra u la iu quan trong nht i vi cuc i mnh. Nhiu ln ti t hoi: moi th co ang ti anh i nh vy khng? Ti lai bt u mt ch n king mi - ln th nm trong nm nay. Ti bit mnh tha cn, va ti mun thay i. Ti oc tt ca cac thng tin mi v n king. Ti t ra cac muc tiu, t khch l chnh mnh bng mt thai sng tch cc va t nhu se thc hin thanh cng. Nhng ri ti cung khng lam c ti ni ti chn; sau vai tun thc hin, ti a bo cuc. Dng nh ti cung khng th gi ni mt li ha vi chnh mnh. Ti tham d ht khoa ao tao nay n khoa hun luyn khac v quan tr hiu qua. Ti c i x tt va tao mi quan h thn Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  31. 31. 30 7 THOI QUEN THANH AT tnh vi nhn vin cua mnh, ky vong vao nng lc cua ho nhng ti khng thy ai trung thanh vi mnh ca. Ti ngh nu ti b m nm nha mt ngay, ho se tha h ma tan gu vi nhau sut bui. Tai sao ti khng th ren luyn ho bit lam vic mt cach t giac va co tinh thn trach nhim - hay tm c ngi co nhng c tnh o? Cu quy t nha ti va quy pha lai va nghin ngp. Du ti a c ht cach nhng vn khng cai tao c no. Ti phai lam g by gi? Co qua nhiu vic phai lam nhng thi gian khng bao gi u ca. Ti cam thy ap lc e nng va bc bi sut ngay, sut tun. Ti d cac hi thao v quan tr thi gian hiu qua va a th ap dung na ta phng phap hoach nh thi gian khac nhau, nhng vn khng cam thy mnh ang sng mt cuc sng hanh phuc, hu ch va yn bnh nh mong mun. Ti mun day cac con ti gia tr cua lao ng, nhng mi khi nh chung lam vic g, ti u phai theo doi va chu ng nhng li ku ca phan nan cho ti khi chung lam xong vic. Nu ti t lam chc hn se d dang hn nhiu. Tai sao bon tre khng th vui ve va t giac lam vic? Ti bn, rt bn, nhng thnh thoang ti lai t hoi liu nhng g mnh ang lam v lu dai co tao ra s khac bit nao khng. Ti rt mun ngh rng cuc i mnh co mt y ngha nao o, rng du th nao i chng na, moi th se khac i v s co mt cua ti. Khi thy ban be va ngi thn at c mt s thanh cng trong cuc sng hoc c tha nhn trong xa hi, ti mm ci va chuc mng ho vi ca tm long. Nhng trong thm tm, ti lai ganh t vi ho. Tai sao ti lai co nhng phc cam nh vy? Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  32. 32. 7 THOI QUEN THANH AT 31 Ti la ngi co ca tnh manh. Ti bit rng ti co th kim soat c kt qua trong hu ht cac tnh hung giao tip. Ti co th tac ng ngi khac thun theo y mnh. Ti suy ngm tng tnh hung va thc s thy rng nhng y kin mnh nu ln thng la nhng y kin hay nht moi ngi nghe theo. Nhng ti vn khng cam thy thoai mai va lun t hoi khng bit moi ngi ngh g v mnh va cac y tng cua mnh. Cuc hn nhn cua ti tr nn nhat nheo. Chung ti khng mu thun hay luc uc g vi nhau ca, nhng khng con yu nhau na. Du a nh n Trung tm t vn hn nhn gia nh va thc hin mt s cach, chung ti vn khng th nhom ln ngon la nng m ma ca hai tng co. Nhng vn nu trn u phc tap va ri rm nn khng th dung nhng bin phap c nh, nhanh chong giai quyt. Vai nm trc, v chng ti cung ri vao mt hoan canh tng t. Cu con trai cua chung ti hoc rt kem, thm ch no khng th hiu cu hoi trong bai kim tra. Trong giao tip hang ngay, thng be qua nhut nhat va thng to ra bi ri trc ca nhng ngi gn gui nht vi mnh. Trong hoat ng th thao, no rt m yu, vung v, khng bit cach phi hp ng i. V du, khi chi bong chay, bong cha c nem ma no a vung gy ln . V th bon tre thng ci nhao no. Hai v chng ti ra sc tm cach giup con trai v theo quan im cua chung ti, nu thanh cng la mt yu t quan trong trong cuc sng, th no cung v cung quan trong i vi vai tro lam cha me cua chung ti. Do vy, chung ti c gng dung thai va hanh vi cua mnh tac ng n con va ra sc ap dung cac liu phap tm ly tch Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  33. 33. 32 7 THOI QUEN THANH AT cc c vu tinh thn thng be: Nao c ln con! B me bit con co th lam c ma! Cm gy cao hn mt chut, mt nhn thng vao bong. ng vut gy cho ti khi con thy qua bong bay ti gn trc mt. Va nu thng be co mt chut tin b, chung ti ng vin ngay: Tt lm. C chi nh th nhe!. Khi bon tre xung quanh ci nhao no, chung ti la ry chung: Hay no yn. No mi tp chi ma. Luc o, cu nhoc nha ti ch bit khoc va khng khng bao rng no khng th nao chi tt c, rng no cha bao gi thch chi bong chay ca. Nhng g chung ti c gng lam cho con dng nh chng co tac dung g ang k, va iu nay khin cho chung ti tht s lo lng. Chung ti co th thy c nhng vic nay anh hng n long t trong cua no. Du chung ti lun ng vin, h tr va to ve lac quan nhng vn lin tip tht bai. Cui cung, chung ti anh bo cuc va c gng nhn nhn vn theo mt goc khac. Vao thi im o, ti cung ang tham gia giang day cac khoa hoc v phat trin ky nng lanh ao cho nhiu cng ty khac nhau khp nc My. Ti thit k nhng khoa hoc (mi khoa cach nhau 2 thang) v giao tip va nhn thc cho cac hoc vin trong chng trnh Phat Trin Lanh ao cua IBM. Trong khi nghin cu va chun b nhng bai thuyt trnh, ti c bit quan tm tm hiu s hnh thanh cua nhn thc, anh hng cua nhn thc n cach nhn nhn mt vn ; t o, tm hiu xem cach nhn nhn vn chi phi hanh vi nh th nao. iu nay dn dt ti n vic nghin cu ly thuyt ky vong - hay con goi la Hiu ng Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  34. 34. 7 THOI QUEN THANH AT 33 Pygmalion(*) cung nh tm cach ly giai cu hoi: S t nhn thc cua chung ta c khc su nh th nao? Cu tra li a giup ti m ra mt nhn thc mi me: Chic lng knh ma chung ta s dung ngm nhn th gii xung quanh se nh hng cach chung ta din dch v th gii. T cac khai nim ti ang giang day cho IBM, v chng ti lin h trc tip n trng hp con trai mnh. Chung ti bt u nhn ra rng cach chung ti tr giup con khng hai hoa vi nhn thc tht s cua chung ti v thng be. Theo nhn thc cua chung ti, v c ban, no la mt a tre thiu nng va co phn tut hu so vi nhng a tre khac. Do o, moi c gng cua chung ti a khng mang lai kt qua g. Du cho nhng hanh ng va li noi cua v chng ti u mang tnh khch l, ng vin, nhng thc cht, thng ip ma chung ti truyn cho con lai la: Con khng th lam c. Con cn phai c giup . V vy, nu mun thay i tnh hnh, trc tin chung ta phai thay i ban thn; va thay i ban thn mt cach co hiu qua, chung ta phai bt u t vic thay i nhn thc cua mnh. 1. AO C NHN CACH VA AO C TNH CACH Bn canh vic nghin cu v nhn thc, ti con b cun hut vao mt cng trnh nghin cu chuyn su cac tai liu v thanh cng k t nm 1776(**) n nay. Ti a oc va ra soat (*) Hiu ng Pygmalion la mt qua trnh tao ra ngi khac nhng mong i, ma tht ra o la kt qua cua mt tri giac t hay nhiu ro rang v i tng cua mnh - Theo Nhng khai nim c ban cua Tm ly hoc xa hi; Huyn Giang dch, NXB Ha Ni, 1998. (**) 04/07/1776: ngay thanh lp Hp chung quc Hoa Ky, gm 13 bang u tin. Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  35. 35. 34 7 THOI QUEN THANH AT hang trm cun sach, hang ngan bai bao va tiu lun trong cac lnh vc nh: t lc, t hoan thin ban thn, tm ly hoc ph thng Ti co trong tay mt b su tp t liu ma hu ht moi ngi u cho rng no cha ng chic cha khoa dn ti thanh cng. T nhng trai nghim cua chnh mnh va chng kin trai nghim cua rt nhiu ngi khac, ti tm ra c nhng phng phap va khoa hoc va thc tin, va mang tnh chn ly v qua trnh mu cu s thanh cng cua con ngi. Trong 150 nm u tin t sau ngay thanh lp Hp chung quc Hoa Ky, hu ht cac sach noi v thanh cng u tp trung khai thac quan im ao c tnh cach (Character Ethic) - bao gm s chnh trc, c khim tn, long trung thanh, s mc thc, long can am, s cng bng, s cn cu, tnh gian d, long tht tha cung b Quy tc vang v ng x xa hi (Golden Rule) - c xem la nn tang cua thanh cng. T truyn cua Benjamin Franklin(*) la mt ai din tiu biu cho trao lu nay. V c ban, o la cu chuyn v mt ngi c gng kt hp cac nguyn tc sng va nhng thoi quen c hu vi tnh cach cua mnh. Theo quan im ao c tnh cach, co mt s nguyn tc sng c ban. sng tht s hanh phuc va thanh cng, con ngi phai bit gn nhng nguyn tc nay vao tnh cach ring cua mnh. Sau Th chin th nht, quan im chu ao v thanh cng chuyn t ao c tnh cach sang ao c nhn cach (Personality Ethic). Luc by gi, moi ngi cho rng thanh (*) Benjamin Franklin (1706 - 1790) la mt trong nhng nha lp quc cua nc My. ng la mt nha bao, nha khoa hoc, nha phat minh, nha hoat ng xa hi, nha ngoai giao ni ting th ky XVIII. Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  36. 36. 7 THOI QUEN THANH AT 35 cng chu yu la do nhn cach, hnh anh xa hi, thai va hanh vi, cac ky nng va b quyt giup qua trnh giao tip gia con ngi vi nhau c thng sut hn. Quan im nay gm hai xu hng: mt la cac quy tc ng x ca nhn va xa hi, hai la thai sng tch cc (PMA Positive Mental Attitude). Mt vai ni dung cua trit ly nay c din dch thanh nhng cu chm ngn tuyn truyn rt co gia tr, chng han nh: Thai quyt nh tm nhn, Mt nu ci la mi ngi ban, Nhng g con ngi nhn thc c va tin, ho se lam c Trong o cung co ca vic hng dn s dung cac tiu xao ly long ngi, hay gia v quan tm n nhng thu vui cua ngi khac c phn mnh, hoc s dung sc manh anh mt chinh phuc hay doa dm ngi khac. Mt s sach theo quan im ao c nhn cach cung tha nhn tnh cach la mt trong nhng yu t cua thanh cng, nhng lai ha thp vai tro nn tang hay tnh xuc tac cua no i vi thanh cng Do o, trong nhng cun sach nay, ao c tnh cach dng nh tr thanh nhng li noi sung va cac tac gia ch nhn manh cac ky xao gy anh hng ca nhn, m mu quyn lc, ky nng giao tip va thai tch cc. Sau khi suy ngh su hn v s khac nhau gia cac quan im ao c nhn cach va ao c tnh cach, v chng ti a nhn ra sai lm khi c gng tach nhng li ch v mt xa hi ra khoi hanh vi tch cc cua con trai. Chung ti ngh rng thng be khng u kha nng t lam bt c mt iu g. Chung ti a t hnh anh ban thn va vai tro lam cha me cao hn li ch cua thng be. Chung ti ch chu y n cach nhn nhn va cach x ly vn cua mnh ma khng quan tm n hanh phuc cua con. iu nay khng mang lai s Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  37. 37. 36 7 THOI QUEN THANH AT thay i tch cc nao cho thng be ma con co tac ng ngc n nhn cach cua no. Khi Sandra va ti noi chuyn vi nhau, chung ti mi au kh nhn ra rng chung ti b anh hng manh me bi tnh cach, ng c va nhn thc chu quan v con mnh. Chung ti bit rng cac ng c so sanh mang tnh xa hi khng phu hp vi nhng gia tr ring cua chung ti. iu nay dn n vic chung ti yu thng con khng ung cach va cang lam cho thng be cam thy mnh v dung. Do o, chung ti quyt nh tp trung ht sc vao chnh mnh, vao nhng ng c va nhn thc cua mnh v thng be. Thay v tm cach thay i con trai, chung ti ng ra xa, quan sat va cam nhn din mao, ca tnh, nhng net ring va gia tr cua ban thn no. Bng nhng nhn thc o cung nh qua vic luyn tp long tin, chung ti bt u nhn con theo cach khac. Chung ti nhn ra rt nhiu tim nng co th c khuyn khch phat trin song hanh cung vi qua trnh trng thanh cua con. Chung ti quyt nh bt quan tm va khng can ng thng be na ma t no bc l nhn cach. Chung ti nhn ra thin chc cua cac bc cha me la khng nh, chia se va anh gia kha nng cua con mnh. Chung ti cung xem xet lai cac ng c cua mnh mt cach co y thc hn, ng thi, nui dng sc manh tinh thn cam nhn cac gia tr cua con ma khng b nhng hanh vi khng th chp nhn c cua thng be chi phi. Khi t bo nhn thc cu, chung ti a co nhiu thay i: khng so sanh con vi nhng a tre cung trang la khac, khng phan xet theo nhng khun mu, khng t vao con ky vong hay mong mun cua chung ti, va khng tm cach thuc ep con phai lam theo nhng m thc nay no. Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  38. 38. 7 THOI QUEN THANH AT 37 Chung ti thng be t quyt nh moi hanh vi, ng x cua mnh. Bc u, chung ti nhn thy rng con mnh v c ban cung co y u t cht co th ng u vi cuc sng. Do o, chung ti khng con tm cach che ch, tranh cho thng be khoi b tru choc nh trc kia na. Chung ti thy rng thnh thoang no cung co vai biu hin thu mnh, va chung ti chp nhn ma khng cn phai phan ng lai. Chung ti ngm cho con bit rng: Cha me khng cn phai che ch con. Con co th t mnh vt qua c. Ngay thang tri qua, thng be dn dn cam thy t tin hn. No bt u co nhng hanh ng t khng nh mnh, th hin qua s tin b v cac mt hoc hanh, quan h xa hi va hoat ng th thao. Vai nm sau, no c bu lam thu lnh cua nhiu t chc hoc sinh, tr thanh vn ng vin cp quc gia, em v nha u cac loai bng khen. Con trai chung ti a t phat trin nhn cach, va gy c cam tnh vi moi ngi. V chng ti tin rng nhng thanh tch rt n tng v mt xa hi cua con trai chnh la biu hin cua cam giac mun tm hiu ban thn mnh, hn la ch nhn c phn thng cua xa hi. o la mt kinh nghim ang quy va la mt bai hoc co tnh giao duc cao, khng nhng cho chung ti ma con cho nhiu bc phu huynh khac. No giup chung ti nhn thc c s khac bit quan trong gia ao c nhn cach va ao c tnh cach. Co mt cu trong thanh ca din ta rt ung nhn thc nay: Hay chu y lng nghe li cua trai tim mnh v moi vn trn i u nay sinh t o. Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  39. 39. 38 7 THOI QUEN THANH AT 2. CHNH YU VA TH YU Nh kinh nghim t trng hp con trai mnh, kt hp vi cac nghin cu v kha nng nhn thc va oc cac sach vit v thanh cng, ti tch luy c nhiu bai hoc thu v va bt ng v con ng i n thanh cng. Ti bt cht nhn ra anh hng manh me cua quan im ao c nhn cach va hiu ro s khac bit tinh t gia nhng g trc kia ti cho la ung nhng gia tr ti c day d t tm be va a n su vao tim thc vi nhng trit ly hin hu hang ngay trong cuc sng. Khi lam vic vi nhiu ngi, ti hiu su hn ly do tai sao quan im cua ti lai mu thun vi suy ngh chung cua ho. o la v nhng quy tc trong thuyt ao c nhn cach a n su vao tim thc cua nhiu th h, anh hng n vic giao duc cua cac bc phu huynh i vi qua trnh trng thanh cua con em ho. Thm na, khi s dung trit nng lc cua nhn loai xy dng nn tang cho nhng th h trc y, cha ng chung ta a qua tp trung vao hnh thc ngi nha cua mnh ma thiu quan tm n phn mong, chung ta quen thu hoach nhng cai co sn ma qun i s cn thit cua vic gieo hat. Ti khng co y noi rng cac ni dung cua ao c nhn cach nh s phat trin nhn cach, ren luyn ky nng giao tip, giao duc cac phng cach gy anh hng, t duy tch cc la khng hiu qua. Bi v, trn thc t i khi ao c nhn cach cung cn thit cho s thanh cng, nhng o ch la yu t phu ma thi. Nu chung ta c y s dung cac phng cach gy anh hng buc ngi khac lam iu mnh mun, khuyn khch ho lam vic tt hn, hay ho yu thch chung ta, trong khi ban thn chung ta con nhiu khim khuyt, nht la tnh gia di, th rut cuc chung ta cung khng th thanh cng. Tnh gia di se dn n s thiu tin cy. Do o, moi Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  40. 40. 7 THOI QUEN THANH AT 39 vic chung ta lam, thm ch ca vic tao dng mi quan h tt vi ngi khac cung se c coi la gia tao. Du cho y nh cua chung ta co tt n u i na nhng mt khi no ch c thit lp da trn s la di, khng trung thc va thiu tin cy th se khng th tao dng nn tang thanh cng vng bn. Ban th ngh xem moi chuyn se nh th nao nu ban qun gieo trng vao mua xun, rong chi sut mua he va ra sc lam vao mua thu kp thu hoach trc mua ng? ng rung, cung nh tt ca moi quy trnh khac, u co quy lut cua no: Ch co cng sc tht s mi co th mang lai kt qua nh mong i. gt hai kt qua, chung ta phai bt u t vic gieo hat! Nguyn tc trn ung vi ca hanh vi cua con ngi ln cac mi quan h gia con ngi vi nhau. Chng han trng hoc, moi hoc sinh u co th vt qua cac ky thi nu nghim tuc thc hin cac quy ch hoc tp va thi c. Trong hu ht cac mi quan h thoang qua gia con ngi vi nhau, ngi ta thng s dung cac quy tc cua ao c nhn cach c vic cho mnh hoc gy n tng vi i phng nh s duyn dang va kheo leo. Nhng cach nay khng th xy dng c mi quan h lu dai. Nu khng co s trung thc va sc manh tnh cach c ban th nhng thach thc trong cuc sng se lam bc l nhng ng c n giu bn trong va khi o, tht bai se thay th cho nhng thng li nht thi. Nhiu ngi ch at c nhng thanh tch th yu c xa hi nhn nhn nng lc - nhng lai thiu cai chnh yu, tc nhng phm cht tch cc c ban. Sm mun g con ngi thc cua ho cung se bc l qua cac mi quan h lu dai, bt k vi i tac kinh doanh, v chng, ban be, hay vi con cai. Theo Emerson, Tnh cach cua ban ln at ca Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  41. 41. 40 7 THOI QUEN THANH AT nhng li ban noi. Do o, tnh cach la cng cu giao tip hiu qua nht. Tuy nhin, nu mt ngi co ban cht tt, tnh cach tt, thoi quen tt nhng thiu ky nng giao tip th chc chn se anh hng n cac mi quan h. Nhng nhng anh hng nay ch la th yu. Tom lai, tnh cach bn trong co sc thuyt phuc hn nhiu so vi hanh ng va li noi. Mt khi bit ro tnh cach tt ep cua ai o th mc nhin chung ta hoan toan tin tng ho, va lam vic rt thanh cng vi ho bt k ho co kha nng giao tip kheo leo hay khng. iu nay qua ung nh li cua William George Jordan: Thin va ac co mt sc manh ky la n bn trong mi con ngi; o la s tac ng thm lng, v thc va v hnh i vi cuc i ho. o chnh la s phan anh ban cht tht cua mt con ngi, ch khng phai la s gia tao cua ho. 3. ANH HNG CUA M THC Cun sach 7 Thoi Quen Thanh at cha ng nhng nguyn tc c ban, nhng thoi quen chu yu gop phn xy dng mt cuc sng tch cc cho mi ngi. hiu ro 7 thoi quen nay, trc ht, chung ta cn phai hiu m thc cua ban thn va cach thay i m thc o. Hai khai nim ao c tnh cach va ao c nhn cach nu trn la v du v m thc xa hi. Thut ng m thc (paradigm) co xut x t ting Hy Lap. y la mt thut ng khoa hoc, ngay nay thng c dung vi ngha la m hnh, ly thuyt, nhn thc, gia thuyt hay khung tham chiu. Noi mt cach d hiu hn, m thc la cach chung ta nhn th gii khng phai bng trc giac ma bng nhn thc, s Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  42. 42. 7 THOI QUEN THANH AT 41 hiu bit va theo cach ly giai cua ring chung ta. Cach n gian nht hiu c khai nim m thc la xem no nh mt tm ban . Chung ta u bit ban khng phai la lanh th, no n gian ch la s sao chup va giai thch mt s kha canh nht nh nao o cua lanh th. o cung chnh la y ngha cua m thc. Gia s ban mun i n mt a im cu th tai thanh ph Chicago va ban phai s dung tm ban ng ph Chicago. Th nhng, gia s nh ngi ta a cho ban tm ban sai. Do li in n, tm ban thanh ph Chicago thc ra la ban thanh ph Detroit chng han, ban co hnh dung ra s bc bi, s bt lc cua mnh trong vic c tm ra im cn n nh th nao khng? Vi tm ban Detroit trong tay, ban bt u s dung hanh vi cua mnh - n lc tm kim im cn n thanh ph Chicago. Nhng c gng o ch a ban n sai ch nhanh hn ma thi. Ri ban s dung n thai suy ngh tch cc hn - nhng vn khng n c ung ni cn n. Song, ban vn gi c thai tch cc va cam thy vui ve, bt lun ban ang u. Tuy nhin, vn y lai chng lin quan g n hanh vi hay thai cua ban. Ban ang b lac ng: nguyn do la ban s dung tm ban sai. Nu co trong tay tm ban ung cua thanh ph Chicago th hanh vi n lc tm kim cua ban lai tr nn ang trn trong. Va khi gp phai nhng tr ngai trn ng i th thai tch cc cua ban se co y ngha. Nhng, chung ta cha vi xet n nhng gia nh o. iu trc tin va quan trong nht la ban phai co trong tay mt tm ban chnh xac, ngha la ban cn phai xy dng mt m thc ung n trc khi bt tay vao hanh ng. Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  43. 43. 42 7 THOI QUEN THANH AT Trong tm tr mi chung ta u co v s nhng tm ban tng t nh th. Co th chia chung thanh hai loai chu yu: ban thc tai va ban gia tr. Chung ta thng ly giai moi vic thng qua hai tm ban nay nhng t khi nhn ra s hin din cung nh t nghi ng v chnh xac cua chung. Hu nh chung ta co thoi quen nhn nhn chu quan rng th nao moi vic cung tin trin theo ung nhng g mnh nhn thy; o cung chnh la ngun gc cua thai va hanh vi cung nh cach thc chung ta suy ngh va hanh ng. lam ro hn v vn nay, chung ta hay tham gia mt th nghim v t nhn thc va cam giac qua hnh 1 (trang 44), hnh 2 (trang 47) va hnh 3 (trang 72). u tin, chung ta se danh vai giy quan sat hnh 1, sau o nhn hnh 2 va m ta t m nhng g a c nhn thy hnh 2 qua mt s cu hoi gi y nh: Ban th oan ngi phu n nay bao nhiu tui? Din mao th nao? Co eo trang sc g khng? Va ngi phu n nay co vai tro g trong xa hi? Co th ban se m ta ngi phu n bc tranh th hai la vao khoang 25 tui, trng rt d thng, co phn thi thng vi cai mui xinh xinh va mt dang ve oan trang. Nu ban c thn, co th ban rt thch mi c y i chi. Nu ban kinh doanh trong nganh thi trang, co le ban mun thu c y lam ngi mu. Nhng nu ti noi rng ban hoan toan sai th sao? Nu ti noi y la bc tranh ve mt ngi phu n 60 hay 70 tui, co net mt bun ba vi cai mui to, va ba ta ang cn ngi dn qua ng th sao? Ai ung? Hay xem lai hnh ve ln na. Ban co nhn ra mt ba lao khng? Nu cha, ban hay c ln na. Ban co Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  44. 44. 7 THOI QUEN THANH AT 43 nhn thy cai mui to cua ba y? Ban co thy chic khn trum u cua ba? Nu chung ta trc tip noi chuyn vi nhau, chung ta co th cung m ta, thao lun, trao i v nhng g chung ta nhn thy trong bc tranh y. Nhng chung ta khng th lam c iu o, v vy ban hay lt n hnh 3 (trang 72) va quan sat tht ky bc ve nay, ri tr lai nhn hnh 2 mt ln na. Ban a nhn ra ba lao trong bc ve nay cha? Ln u tin ti c thc hin bai tp th nghim nay la tai Khoa Kinh doanh cua trng ai hoc Harvard cach y nhiu nm. V giao s day chung ti luc y a dung phng phap nay chng minh mt cach ro rang va thuyt phuc rng hai ngi co th co hai cai nhn khac nhau v cung mt s vt, va ca hai u ung. y khng phai la vn l-gc, ma la vn tm ly hoc. ng em vao lp hoc mt tp cac ban ve ln ve c gai tre nh ban nhn thy hnh 1 (trang 44) va ve ba lao nh hnh 3 (trang 72). ng chia lp hoc lam hai nhom, nhom 1 nhn hnh ve c gai tre, nhom 2 nhn hnh ve ba lao, va yu cu chung ti xem ky bc ve nhn c trong vong mi giy, sau o, up xung ban. oan, ng chiu ln man anh hnh 2 (trang 47), va yu cu ca lp m ta nhng g ho nhn thy trn hnh ve o. Va kt qua la hu ht nhng ngi nhom 1 u cho rng a nhn thy hnh anh mt c gai trn hnh chiu, con nhom 2 th nhn thy mt ba lao trn man anh. Tip n, v giao s yu cu ai din hai nhom m ta nhng g a nhn thy va mt cuc tranh lun kha gy cn a din ra. Mt bn noi rng: C y khng qua 20 hay 22 tui, xinh xn va ang yu, con mt bn th khng khng: Ba y phai hn 70, co le 80 tui, gia nua va xu x.. Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  45. 45. 44 7 THOI QUEN THANH AT Hnh 1 Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  46. 46. 7 THOI QUEN THANH AT 45 chng minh cho quan im cua nhom mnh, mt sinh vin thuc nhom 1 bc n trc man anh va ch vao ng ve: y la chui hat cua c gai. Cac sinh vin nhom 2 nhao nhao phan i: Khng phai, o la cai ming cua ba cu Tuy nhin, cung co mt vai sinh vin c gng nhn bc tranh theo mt khung tham chiu khac, ho nhn ra hnh ngi phu n trn man anh la s lng ghep kheo leo cua hnh c gai va hnh ba lao. Bng s trao i bnh tnh, tn trong ln nhau va phn tch su vao cac chi tit, ho giup cho tng ngi trong lp nhn ra va tha nhn quan im cua nhng ngi co cai nhn khac vi mnh. Phep th v nhn thc nay giup chung ta hiu c s quen thuc co anh hng manh me nh th nao n nhn thc va m thc cua chung ta. Nu nh s quen thuc ch trong thi gian 10 giy con co anh hng n cach chung ta nhn s vt nh vy, th th hoi s quen thuc ca i se co sc anh hng manh me n nhng nao? Trong cuc sng, chung ta thng b anh hng bi gia nh, trng hoc, nha th, mi trng lam vic, ban be, cng s, va cac m thc xa hi hin hanh (v du: m thc ao c nhncach)mtcachvthc.Ttcanhngiuohnhthanh trong chung ta mt khung tham chiu, mt m thc, va mt tm ban nhn thc ring. No cung cho thy m thc la ngun gc cua thai va hanh vi. Chung ta khng th hanh ngtrungthcbnngoaikhunkhcuamthc.Chungta khng th duy tr c s nht quan nu nhng g ta noi va lam khac vi iu ta nhn thy. Nu nh ban nm trong s nhng ngi nhn ra ngi phu n trong bc tranh ghep la mtcgaitrethchcrngbansekhnghnghnvicgiup cybngquangvthailnhanhvicuabanphaiphu hp vi cach nhn cua ban i vi c gai tre nay. Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  47. 47. 46 7 THOI QUEN THANH AT Th nghim trn ch ro im sai sot c ban cua cac quy tc trong ao c nhn cach. Vic c gng thay i thai va hanh vi bn ngoai se khng co my hiu qua nu chung ta khng xem xet lai cac m thc c ban hnh thanh thai va hanh vi cua chung ta. ng thi, no cung cho thy cac m thc co anh hng manh me nh th nao n cach thc chung ta i x vi ngi khac. Nh mt thoi quen, chung ta thng quan sat va suy ngh v s vt theo quan im ring cua mnh, va chung ta cung phai tha nhn rng ngi khac cung co cai nhn theo quan im ring cua ho. Nh vy, vic anh gia mt s vic, s vt la tuy thuc vao goc nhn cua mi ngi. Mt khac, ai trong chung ta cung co xu hng ngh rng mnh nhn nhn s vt mt cach khach quan, ung nh ban cht vn co cua chung, nhng qua tht khng phai vy. Chung ta nhn s vt theo nhng quy c do chnh chung ta t ra va m ta chung theo suy ngh, nhn nh, m thc ring cua mnh. V th, khi gp s phan bac, hay khng ng tnh t pha ngi khac, ngay lp tc chung ta cho rng ho sai. Tuy nhin, phep th v nhn thc trn cung cho thy nhng ngi chn thanh, tm tr sang sut lun nhn nhn s vt theo nhiu cach khac nhau qua lng knh kinh nghim cua ring mnh. iu nay khng co ngha la chn ly hay s tht khng tn tai. Trong phep th noi trn, khi hai ngi thuc hai nhom cung nhn bc ve th ba, ho u nhn ra mt s tht ng nht th hin qua tng ng net, cac mang mau en, trng cua bc tranh, nhng mi ngi lai din giai v hnh ve da theo cai nhn ban u cua ho. Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  48. 48. 7 THOI QUEN THANH AT 47 Hnh 2 Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  49. 49. 48 7 THOI QUEN THANH AT Tom lai, khi chung ta cang hiu ro cac m thc c ban, cac ban , hay cac gia thuyt do mnh t ra, cung vi mc anh hng cua kinh nghim, th chung ta cang co trach nhim nhiu hn i vi nhng m thc o - xem xet, kim nghim, i chiu thc t, lng nghe va tip thu y kin ngi khac. Bng cach o, chung ta mi co cai nhn tng quan va khach quan hn v cac vn ang din ra. 4. THAY I M THC Co le iu quan trong nht rut ra t phep th v nhn thc nu trn la pham vi thay i m thc, co th tam goi la kinh nghim A ha! (Aha! experience) - khi ai o nhn nhn s vic bng mt cai nhn khac, mi me va sang tao hn. No ging nh mt lung sang bt ng loe ln trong bong ti nn nhng ai cang b rang buc suy ngh vao nhn thc ban u th kinh nghim A ha cang co tac dung manh me. Thut ng s bin i m thc (Paradigm shift) do Thomas Kuhn gii thiu trong cun sach Cu truc cua cuc cach mang khoa hoc ky thut (The Structure of Scientific Revolutions), anh du mt bc ngot ln trong lnh vc khoa hoc ky thut. Kuhn a ch ra rng, hu ht nhng t pha co y ngha trong lnh vc khoa hoc trc ht la do s pha v cac tp tuc truyn thng lac hu, li t duy sao mon va nhng m thc cu ky. Nh s bin i o ma hang loat cac phat minh, sang ch ra i va co gia tr cho n ngay nay. Theo nha thin vn hoc v ai cua Ai Cp, Ptolemy, th trai t la trung tm cua vu tru. Nhng Copernicus(*) a gy chn ng trong gii khoa hoc luc by gi, va bt chp s phan i cua giao hi, khi a ra mt m thc mi: mt Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  50. 50. 7 THOI QUEN THANH AT 49 tri mi la trung tm cua vu tru. M thc nay hoan toan trai ngc vi m thc trc kia. Va ngay lp tc, moi th u co cach giai thch khac i. M hnh vt ly cua Newton la nn tang cua nn khoa hoc ky thut hin ai nhng no cha hoan hao. Sau nay, m thc v thuyt tng i cua Einstein mi thc s la mt cuc cach mang cua th gii khoa hoc v co gia tr tin oan va giai thch khoa hoc cao hn. Trc khi ly thuyt vi trung hoc c nghin cu, ty l t vong san phu va tre s sinh rt cao nhng khng ai giai thch c nguyn nhn. Trong cac cuc ung qun s, s binh s cht do cac vt thng nhe va bnh tt nhiu hn s cht v trong thng ni tin tuyn. Nhng ngay sau khi ly thuyt vi trung hoc ra i, mt m thc, mt nhn thc hoan toan mi, tin b hn, a xut hin va giup nganh y gt hai c nhng thanh qua quan trong. Ngay nay, nhiu quc gia phat trin nh co s thay i m thc. Quan nim truyn thng v nha nc qua nhiu th ky a co nhiu thay i tin b, t nn qun chu, quyn lc tuyt i nm trong tay vua chua, chuyn sang nn dn chu lp hin - nha nc cua dn, do dn va v dn. Bc ngot nay giai phong ang k ngun lc va tr tu con ngi, tao ra cac chun mc khac nhau cua cuc sng, cua t do va dn chu, cua anh hng va hy vong trong lch s th gii. (*) Nicolaus Copernicus (1473 - 1543) sinh tai Ba Lan. ng la mt nha thin vn hoc, toan hoc, vt ly hoc, lut hoc, kinh t hoc, ngoai giao, va la mt chin binh li lac thi Phuc Hng. Hoc thuyt Thai dng h (mt tri la trung tm) cua ng la mt phat minh gy sng st gii khoa hoc thi o va lam giao hi ni gin v hoc thuyt nay a lam ao ln moi giao ly cua ho v vu tru (rng trai t la trung tm). Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  51. 51. 50 7 THOI QUEN THANH AT Tuy nhin, khng phai tt ca moi s thay i m thc u co xu hng tch cc. Chng han nh s thay i t ao c tnh cach sang ao c nhn cach a khin chung ta i chch ra khoi con ng dn n thanh cng va hanh phuc. Nhng du s thay i m thc din ra theo hng tch cc hay tiu cc, ung hay sai, nhanh hay chm, chung vn co ngun gc t thai va hanh vi, t mi quan h cua chung ta vi ngi khac va lam cho chung ta thay i nhn thc. Ti nh mt cu chuyn nho v s thay i m thc xay ra trn mt chuyn xe in ngm vao mt bui sang chu nht. Luc o, moi hanh khach ang ngi im lng ngi oc bao, ngi trm ngm suy ngh, mt vai ngi khac th tranh thu chp mt - trong bu khng kh tht yn tnh. Ri mt ngi an ng cung cac con bc ln, ngay lp tc, s tnh lng b pha v. Ngi an ng no ngi xung canh ti, nhm mt lai nh khng co chuyn g xay ra. Trong khi o, bon tre tip tuc ku gao, nem cac vt vao nhau va thm ch con git t bao cua mt hanh khach. Canh tng tht kho chu. Tuy vy, ngi an ng ngi canh ti vn khng co phan ng g. Ti va moi ngi trn xe u cam thy bc bi, khng th hiu ni tai sao ngi an ng nay lai khng co hanh ng g ngn chn s quy pha cua am tre. Cui cung, khi s kin nhn va chu ng a vt qua gii han, ti quay sang noi vi ng y: Tha ng, cac con ng ang lam phin rt nhiu ngi y. ng co th lam n bao chung gi trt t c khng?. Ngi an ng ngc mt nhn ln nh th trn tnh lai va noi nhe nhang: phai ri, ng noi ung. Ti phai bao chung im lng mi phai. Chung ti va bnh vin ra, Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  52. 52. 7 THOI QUEN THANH AT 51 ni me chung va mt cach y vai ting ng h. Ti th nh ngi mt hn, va chc bon chung cung khng con bit g na. Ban co th hnh dung luc o ti cam thy th nao khng? M thc cua ti v s vic o nhanh chong thay i. Ti nhn s vic khac i va v vy, ti cung thay i suy ngh, cam xuc va hanh vi cua mnh. S bc tc bin mt. Mt tnh cam thng xot va ng cam tun trao. Xin li! Ti xin thanh tht chia bun! Liu ti co th giup g ng khng?, ti chn thanh noi. Nhiu ngi cung trai qua nhng thay i m thc tng t trong t tng khi ho gp kho khn hoc khi am nhn vai tro mi trong gia nh hoc trong cng vic. Chung ta co th bo ra hang tun, hang thang, thm ch hang nm ren luyn ao c nhn cach nhm muc ch thay i thai va hanh vi cua mnh nhng chung ta lai khng tm cach tip cn ban cht cua s thay i, vn xay ra t nhin khi chung ta thay i cach nhn s vic. iu nay chng to nu mun tao ra nhng thay i nho trong cuc sng, chung ta nn tp trung chu y n thai , hanh vi cua mnh. Nhng nu mun co s thay i ln, co y ngha va mang tnh t pha, chung ta cn phai xem xet lai nhng m thc c ban do mnh tao ra. Theo li cua Thoreau: Mt ngan nhat bua b vao canh la khng bng mt nhat vao gc r. Chung ta ch co th at c thanh tu ln lao trong cuc sng nu chu tm vao thay i nhng m thc c ban ci r cua thai va hanh vi. Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  53. 53. 52 7 THOI QUEN THANH AT 5. NHN THC VA TNH CACH Khng phai tt ca cac qua trnh thay i m thc u din ra ngay tc khc nh s thay i nhn thc nhanh chong cua ti trn chuyn xe in ngm ma ti a k, ngc lai, s thay i m thc co khi la mt qua trnh din ra chm chap, y kho khn va cn phai c cn nhc ky lng nh trong trng hp cua v chng ti i vi con mnh. Nhn thc ban u cua chung ti v con xut phat t anh hng cua nhiu nm tip thu va ren luyn ao c nhn cach. o la mt m thc a n su vao quan nim cua cac bc cha me v thanh cng trong vic giao duc con cai cung nh v thc o thanh cng cua con cai: ho mun bao boc con cai, khng hoan toan tin vao kha nng thc s cua chung va cho rng chung nn tun theo moi quyt nh cua mnh. Tuy nhin, ch khi chung ta thay i nhng m thc c ban, thay i nhn thc th chung ta mi co th tao ra nhng thay i mang tnh t pha cho ban thn va hoan canh cua mnh. V vy, thay i nhn thc v con, chung ti bt u thay i m thc c ban - thay i chnh tnh cach cua chung ti. Va mt m thc mi ra i trong qua trnh nay. M thc khng tach ri khoi tnh cach. Trong ban thn cua mt con ngi, tnh cach va nhn thc co mi quan h h tng: tnh cach quyt nh nhn thc va nhn thc co lin quan mt thit n tnh cach. Chung ta khng th thay i nhn thc ma khng thay i tnh cach va ngc lai. Ngay ca trng hp thay i m thc co ve tc thi cua ti vao bui sang hm o trn xe in ngm, th vic thay i y cung la h qua va b gii han bi tnh cach c ban cua ti. Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  54. 54. 7 THOI QUEN THANH AT 53 Co th khng phai ai cung c x ging ti trn chuyn xe in ngm hm y. Ti tin chc rng mt vai ngi cui cung ri cung hiu ra c hoan canh cua cha con ngi an ng no, nhng cung lm ho ch cam thy thng xot chut t ma thi. Lai co nhng ngi nhay cam hn, nhanh chong nhn ra ban cht cua vn , n chia se va giup ngi an ng no trc ca ti. Qua cac lp lun trn, chung ta cang thy c sc manh cua cac m thc, v chung tao ra mt lng knh giup chung ta quan sat th gii theo cach ring cua mi ngi. Sc manh cua s thay i m thc chnh la sc manh chu yu tao ra s thay i mang tnh t pha, du o la s thay i nhanh chong hay la mt qua trnh din ra t t va thn trong. 6. LY NGUYN TC LAM TRUNG TM ao c tnh cach hnh thanh da trn khai nim c ban v nhng nguyn tc chi phi tnh hiu qua cua con ngi. o la cac quy lut t nhin tn tai, bt bin va khng cn tranh cai trong ban cht con ngi, cung ging nh nh lut van vt hp dn chng han. Ngi ta tm thy y tng v s tn tai va anh hng cua cac nguyn tc nay trong mt cu chuyn v s thay i m thc cua Frank Koch ng trn tap ch Proceedings cua Hoc vin Hai qun. Hai chic tau chin c iu ng n h tr mt cuc tp trn dai ngay trn bin trong iu kin thi tit xu. Ti phuc vu trn chic tau ch huy va c giao nhim vu ng gac trn boong khi man m bung xung. Tm nhn han ch v sng mu bao phu nn v thuyn trng Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  55. 55. 54 7 THOI QUEN THANH AT cung lai trn boong tau theo doi moi hoat ng. Khng lu sau khi tri ti, hoa tiu man phai bao cao: Co m sang bn phai mui tau. m sang cang gn hay xa dn so vi tau chung ta?, thuyn trng hoi lai. Tha thuyn trng, cang gn!, hoa tiu tra li va iu nay co ngha tau cua chung ti co nguy c va vao mt con tau nao o. V thuyn trng ra lnh cho tn hiu vin: Phat tn hiu cho con tau o: ca hai tau ang chay hng thng vao nhau, yu cu ho i hng 20 . Tn hiu ngay lp tc c truyn i, va chung ti nhanh chong nhn c tn hiu tra li cua chic tau kia: Yu cu tau cac ng i hng 20 . Thuyn trng ra lnh: Truyn tn hiu: Ti la thuyn trng, ti yu cu tau cac anh i hng 20 . Bn kia tra li: Ti la binh nh, ti ngh cac ng phai i hng 20 !. n luc nay th v thuyn trng ni cau, ng het ln: Truyn tn hiu: Chung ti la tau chin. Cac anh phai i hng 20 ngay lp tc!. en tn hiu bn kia nhp nhay: Ti la hai ng. Th la chung ti buc phai i hng. S thay i m thc cua v thuyn trng, va ca cua chung ta khi oc bai tng thut nay, khin chung ta xem xet tnh hung theo mt quan im hoan toan khac. Chung ta co th thy rng thc tai a b thay th bi nhn Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  56. 56. 7 THOI QUEN THANH AT 55 thc han ch cua ng y mt thc tai quan trong i vi chung ta trong vic hiu cuc sng hang ngay cung nh i vi v thuyn trng trong nhim vu iu khin con tau gia sng mu. Cac nguyn tc cung ging nh ngon hai ng. Chung la nhng quy lut t nhin phai c con ngi tun thu. Cung nh Cecil B. de Mille nhn xet v cac nguyn tc trong b phim ni ting cua ng, Mi iu rn cua Chua (The Ten Commandments), rng: Chung ta phai tun theo cac quy lut a c t ra, nu chng lai nhng quy lut y, co ngha chung ta ang chng lai chnh mnh. Trong khi mi ngi co th nhn vao cuc sng cua ban thn, vao cac mi quan h qua lai di lng knh cua m thc hay ban - vn hnh thanh t kinh nghim hay s quen thuc - th nhng tm ban nay lai khng phai la lanh th ma ch la nhng thc tai chu quan din ta lanh th ma thi. Thc tai khach quan hay lanh th bao gm cac nguyn tc, quy lut t nhin chi phi s phat trin va hanh phuc cua con ngi. iu nay co ngha cac quy lut nay a hoa quyn vao cu truc cua moi xa hi vn minh trong sut chiu dai lch s va la ngun gc cua moi gia nh va th ch xa hi. chnh xac cua tm ban miu ta lanh th khng anh hng g n s tn tai cua lanh th. Nh vy, s tn tai cua cac nguyn tc, cac quy lut t nhin nu trn a tr nn ro rang i vi bt c ai co suy ngh su sc va bit xem xet cac chu ky lch s cua xa hi. Nhng nguyn tc, quy lut nay thnh thoang lai xut hin trong i sng. Tuy theo mc nhn thc va thch nghi Smith Nguyen Studio. http://www.facebook.com/SmithNguyenStudio
  57. 57. 56 7 THOI QUEN THANH AT cua con ngi, chung a ho phat trin theo hng tn tai va n nh, hoc y ho n ch tan ra va dit vong. Nhng nguyn tc ti ang noi n tuyt nhin khng phai la nhng iu kho hiu, b him, hay mang mau sc cua mt tn giao c bit nao o, ma la nhng iu hin nhin i vi moi tn giao, trong cac trit ly xa hi va cac h thng ao c a co t lu i. Nhng nguyn ly hay quy lut t nhin nay gn nh la mt phn trong iu kin sng cua con ngi, cua y thc va lng tm con ngi. Chung gn nh tn tai trong mi ca nhn, khng phu thuc vao iu kin xa hi va y mun chu quan cua con ngi, cho du chung co th b vui dp hay lam cho t lit bi nhng iu kin bt li hay s phan khang nao o. V du, khi ti noi v nguyn tc cng bng th se nay sinh ra khai nim cng bng va cng ly. Dng nh tre con cung co mt y thc bm sinh v s cng bng, cho du c ren luyn trong iu kin ngc lai. Tuy co mt s khac bit rt ln gia nh ngha va vic thc hin cng bng, nhng nhn thc v s cng bng lai la mt nhn thc chung. Nguyn tc trung thc va lng thin tao c s cho s tin cy - iu ct yu cho s h