7.1 © 2002 by Prentice Hall Hoofdstuk 7 7 Beheer van databronnen

7.7.11 © 2002 by Prentice Hall

Hoofdstuk

77Beheer van Beheer van

databronnendatabronnen


Na dit hoofdstuk ben je in staat om:Na dit hoofdstuk ben je in staat om:

• de basisconcepten en problemen van een de basisconcepten en problemen van een traditionele bestandsomgeving in orga-traditionele bestandsomgeving in orga-nisaties te beschrijven;nisaties te beschrijven;

• te beschrijven hoe een database-te beschrijven hoe een database-managementsysteem informatie managementsysteem informatie organiseert;organiseert;

• de belangrijkste typen data-de belangrijkste typen data-bases te vergelijken;bases te vergelijken;

**

© 2002 by Prentice Hall


Na dit hoofdstuk ben je in staat om:Na dit hoofdstuk ben je in staat om:

• belangrijke ontwerpprincipes en de eisen belangrijke ontwerpprincipes en de eisen van het management en de organisatie van het management en de organisatie van de databaseomgeving te benoemen;van de databaseomgeving te benoemen;

• nieuwe databasetrends te evalueren.nieuwe databasetrends te evalueren.

**

© 2002 by Prentice Hall


ManagementuitdagingenManagementuitdagingen

• Traditionele bestandsomgeving Traditionele bestandsomgeving

• Databasebenadering voor Databasebenadering voor databeheerdatabeheer

• Een databaseomgeving creEen databaseomgeving creërenëren

• DatabasetrendsDatabasetrends

**


ManagementuitdagingenManagementuitdagingen

1.1. Organisatorische obstakels:Organisatorische obstakels: de de bestaande machtsstructuur bestaande machtsstructuur uitdagen, reorganisatie vereistuitdagen, reorganisatie vereist

2.2. Kosten-batenanalyse:Kosten-batenanalyse: hoge hoge startkosten, vertraagde voordelen, startkosten, vertraagde voordelen, tastbaar en ontastbaartastbaar en ontastbaar

**


BestandshiBestandshiërarchieërarchie

• Bit:Bit: binary digit (0,1; J,N; Aan,uit)binary digit (0,1; J,N; Aan,uit)• Byte:Byte: combinatie van BITS die een TEKEN combinatie van BITS die een TEKEN

vertegenwoordigenvertegenwoordigen• Veld:Veld: verzameling BYTES die een DATUM verzameling BYTES die een DATUM

of feit vertegenwoordigenof feit vertegenwoordigen• Record:Record: verzameling VELDEN die een verzameling VELDEN die een

TRANSACTIE vertegenwoordigenTRANSACTIE vertegenwoordigen

**



• Bestand:Bestand: verzameling vergelijkbare verzameling vergelijkbare RECORDSRECORDS

• Database:Database: de elektronische de elektronische bibliotheek van een organisatie bibliotheek van een organisatie met de BESTANDEN voor met de BESTANDEN voor bedrijfsapplicatiesbedrijfsapplicaties

**



• Entiteit:Entiteit: persoon, plaats, ding of persoon, plaats, ding of gebeurtenis waarover gegevens moeten gebeurtenis waarover gegevens moeten worden bijgehoudenworden bijgehouden

• Attribuut:Attribuut: beschrijving van een bepaalde beschrijving van een bepaalde ENTITEITENTITEIT

• Sleutelveld:Sleutelveld: veld dat wordt gebruikt om veld dat wordt gebruikt om RECORDS te vinden, bij te werken en te RECORDS te vinden, bij te werken en te sorterensorteren

**


SleutelveldSleutelveld

Veld in elke recordVeld in elke recordUnieke identificator van Unieke identificator van DEZEDEZE

recordrecordVoor VINDENVoor VINDEN

BIJWERKENBIJWERKENSORTERENSORTEREN

**


• RedundantieRedundantie• Afhankelijkheid tussen programma’s en Afhankelijkheid tussen programma’s en

gegevensgegevens• Gebrek aan flexibiliteitGebrek aan flexibiliteit• Slechte beveiligingSlechte beveiliging• Onvermogen gegevens Onvermogen gegevens

te delen of te te delen of te achterhalenachterhalen

**

Problemen met de traditionele bestandsomgevingProblemen met de traditionele bestandsomgeving

Plat Plat bestandbestand


SequentiSequentiëële versus directe le versus directe bestandsorganisatiebestandsorganisatie

• Sequentieel:Sequentieel: voornamelijk op tape, voornamelijk op tape, bestanden achter elkaar opge-bestanden achter elkaar opge-slagen, fysieke volgordeslagen, fysieke volgorde

• Direct:Direct: voornamelijk op schijf, voornamelijk op schijf, toegankelijk ongeacht fysieke toegankelijk ongeacht fysieke volgordevolgorde

**


OpslagmethodenOpslagmethoden• GeGeïndexeerde sequentiële toegangsmethode (Iïndexeerde sequentiële toegangsmethode (INDEXED SEQUENTIAL NDEXED SEQUENTIAL

ACCESS METHODACCESS METHOD (ISAM)):(ISAM)):

– Elke record wordt geElke record wordt geïdentificeerd door een sleutelïdentificeerd door een sleutel

– Gegroepeerd in blokken en cilindersGegroepeerd in blokken en cilinders

– Sleutels in de indexSleutels in de index

• Virtuele toegangsmethode (VIRTUAL STORAGE ACCESS METHODVirtuele toegangsmethode (VIRTUAL STORAGE ACCESS METHOD (VSAM)):(VSAM)):

– Geheugen verdeeld in gebieden en intervallenGeheugen verdeeld in gebieden en intervallen

– Dynamische opslagruimte Dynamische opslagruimte

** VSAM wordt voornamelijk gebruikt voor VSAM wordt voornamelijk gebruikt voor relationele databasesrelationele databases

• Directe toegangsmethode (DIRECT FILE ACCESS METHOD)Directe toegangsmethode (DIRECT FILE ACCESS METHOD)


Directe toegangsmethodeDirecte toegangsmethode• Elke record heeft een sleutelveldElke record heeft een sleutelveld

• Sleutelveld wordt ingevoerd in een Sleutelveld wordt ingevoerd in een transformalgoritmetransformalgoritme

• Algoritme genereert de fysieke Algoritme genereert de fysieke opslaglocatie van de record opslaglocatie van de record (recordadres)(recordadres)

**


Databasemanagementsysteem (DBMS)Databasemanagementsysteem (DBMS)

Software om data in te voeren Software om data in te voeren en bij te houdenen bij te houden

Stelt bedrijfsapplicaties in staat Stelt bedrijfsapplicaties in staat gegevens te achterhalengegevens te achterhalen

Niet afhankelijk van een specifiek Niet afhankelijk van een specifiek computerprogrammacomputerprogramma

**

DBMS


Onderdelen van een DBMS:Onderdelen van een DBMS:

• Data-definitiontaal:Data-definitiontaal:– Definieert de gegevenselementen in een Definieert de gegevenselementen in een

databasedatabase

• Data-manipulationtaal:Data-manipulationtaal:– Manipuleert de gegevens voor een applicatieManipuleert de gegevens voor een applicatie

• Data dictionary:Data dictionary:– Formele definities van alle variabelen in een Formele definities van alle variabelen in een

database, controleert verschillende onderdelen database, controleert verschillende onderdelen van de databasevan de database

**DBM

S


Structured query language (SQL)Structured query language (SQL)

Opkomende standaard Opkomende standaard

Data-manipulatietaalData-manipulatietaal

Voor relationele databasesVoor relationele databases

**

DBMS


Elementen van SQLElementen van SQL

• Select:Select: lijst kolommen in een tabel lijst kolommen in een tabel• From:From: identificeert tabellen waaruit identificeert tabellen waaruit

kolommen worden geselecteerdkolommen worden geselecteerd• Where:Where: past condities toe voor het past condities toe voor het

selecteren van specifieke rijen en selecteren van specifieke rijen en voor het combineren van meer voor het combineren van meer tabellentabellen

**

DBMS


Twee weergaven van gegevensTwee weergaven van gegevens

• Fysieke weergave:Fysieke weergave: waar zijn de gegevens fysiek waar zijn de gegevens fysiek opgeslagen?opgeslagen?

– station, schijf, oppervlak, spoor, sector (blok), station, schijf, oppervlak, spoor, sector (blok), recordrecord

– magneetband, blok, recordnummer (sleutel)magneetband, blok, recordnummer (sleutel)

• Logische weergave:Logische weergave: welke gegevens heeft de welke gegevens heeft de applicatie nodig?applicatie nodig?

– opeenvolging van feiten die de applicatie gebruiktopeenvolging van feiten die de applicatie gebruikt

– naam, type, veldlengtenaam, type, veldlengte

**DBM

S


Relationeel gegevensmodelRelationeel gegevensmodel• Gegevens in tabelformaatGegevens in tabelformaat

• Relatie: tabelRelatie: tabel

• Tupel: rij (record) in de tabelTupel: rij (record) in de tabel

• Veld: kolom (attribuut) in de tabelVeld: kolom (attribuut) in de tabel

**Uren Uurtarief TotaalAbel 40,5 € 10,35 € 419,18

Bakker 38 € 8,75 € 332,50Chen 42,7 € 9,25 € 394,98

Den Dam 35,9 € 9,50 € 341,05


Typen relatiesTypen relaties

Een-op-een:Een-op-een: Student ID

Een-op-veel:Een-op-veel:Studievak

StudentA

StudentB

StudentC

Veel-op-veel:Veel-op-veel:

StudentA

StudentB

StudentC

Studievak1

Studievak2


Wortel

Eerste kind

Twee-de kind

EvaluatieEvaluatieZiekteZiekte--kostekostenn

Salarisge-Salarisge-schiedenisschiedenis

BonussenBonussen FunctiesFuncties

PensioenPensioenLevens-Levens-verzekerinverzekeringg

SpaarplannenSpaarplannen

WerknemerWerknemer

HiHiëërarchisch gegevensmodelrarchisch gegevensmodel


Netwerk-DBMSNetwerk-DBMS

• Variatie van het hiVariatie van het hiërarchische modelërarchische model

• Geschikt voor veel-op-veelrelatiesGeschikt voor veel-op-veelrelaties

**

NetwerkA

NetwerkB

NetwerkC

Netwerk1

Netwerk2


Andere systemenAndere systemen

• Legacy systeem:Legacy systeem: ouder systeem ouder systeem• ObjectgeoriObjectgeoriënteerd DBMSënteerd DBMS:: slaat gegevens slaat gegevens

en procedures op als objectenen procedures op als objecten• Object-relationeel DBMS:Object-relationeel DBMS: hybride hybride

**


Een database makenEen database maken

• Conceptueel ontwerpConceptueel ontwerp

• Fysiek ontwerpFysiek ontwerp

**


Een database makenEen database makenConceptueel ontwerp:Conceptueel ontwerp:

• Abstract model, zakelijk perspectiefAbstract model, zakelijk perspectief• Hoe worden de gegevens Hoe worden de gegevens

gegroepeerd?gegroepeerd?• Relaties tussen de Relaties tussen de

elementenelementen• Gebruikersbehoeften Gebruikersbehoeften

vaststellenvaststellen**


• Gedetailleerd model gemaakt door Gedetailleerd model gemaakt door databasespecialisten databasespecialisten

• Entiteit-relatiediagram Entiteit-relatiediagram

• NormalisatieNormalisatie

• Hardware- en software-Hardware- en software-specifiekspecifiek

**

Een database makenEen database makenFysiek ontwerp:Fysiek ontwerp:


Elementen van de databaseomgevingElementen van de databaseomgeving

DBMS

Gegevens-administratie

Databasetechno-logie en -beheer

Gebrui-kers

Planning en modellering van

datamethode


Entiteit-relatiediagramEntiteit-relatiediagram

1

1

M

1

Bestelling

Kan hebben

Onderdeel

Leverancier

Kan hebben

Bestelling: #, Datum, Onderdeel #, Hoeveelheid

Onderdeel: #, Omschrijving, Eenheidsprijs, Leverancier #

Leverancier: #, Naam, Adres


NormalisatieNormalisatie

Het maken van kleine Het maken van kleine gegevensstructuren van complexe gegevensstructuren van complexe groepen gegevensgroepen gegevens

Voorbeelden:Voorbeelden:• grootboekgrootboek• personeelsbestandpersoneelsbestand• loonbriefjesloonbriefjes

**


Gedistribueerde databasesGedistribueerde databases

• Gepartitioneerd:Gepartitioneerd: CVE’s op afstand CVE’s op afstand (verbonden met de host) bevatten (verbonden met de host) bevatten bestanden die uniek zijn voor een locatie, bestanden die uniek zijn voor een locatie, bijv. de records van plaatselijke klantenbijv. de records van plaatselijke klanten

• Gedupliceerd:Gedupliceerd: elke CVE op afstand bevat elke CVE op afstand bevat kopiekopieën van bepaalde bestanden, bijv. ën van bepaalde bestanden, bijv. de opmaak van standaardrapporten en de opmaak van standaardrapporten en -formulieren-formulieren

**


Database-administratieDatabase-administratie

• Definieert en organiseert de Definieert en organiseert de databasestructuur en de inhouddatabasestructuur en de inhoud

• Ontwikkelt beveiligingsproceduresOntwikkelt beveiligingsprocedures• Ontwikkelt documentatie Ontwikkelt documentatie

voor de database voor de database • Onderhoudt het DBMSOnderhoudt het DBMS

**


DatabasetrendsDatabasetrends• Multidimensionele gegevensanalyse:Multidimensionele gegevensanalyse:

driedimensionale (of hogere) driedimensionale (of hogere) opslagmethode voor het groeperen van opslagmethode voor het groeperen van complexe gegevenscomplexe gegevens

• Hypermedia:Hypermedia: nodes met tekst, nodes met tekst, afbeeldingen, geluid, beeld en afbeeldingen, geluid, beeld en programma’s. Gegevens programma’s. Gegevens worden als nodes opgeslagen.worden als nodes opgeslagen.

**


DatabasetrendsDatabasetrends

• Data warehouse:Data warehouse: de elektronische de elektronische bibliotheek van een organisatie bevat bibliotheek van een organisatie bevat geconsolideerde huidige en historische geconsolideerde huidige en historische gegevens voor rapportage aan het gegevens voor rapportage aan het management en voor analysemanagement en voor analyse

• On-line analytical processing On-line analytical processing (OLAP):(OLAP): tools voor multi-tools voor multi-dimensionale gegevensanalysedimensionale gegevensanalyse

**


Onderdelen van een data warehouseOnderdelen van een data warehouse

Informatiegids

Internegegevens-bronnen

Externegegevens-bronnen

Operationelehistorische gegevens

Data warehouse

Extraheren,transformeren

Toegang/analyse

gegevens

Query’s enrapporten

OLAP

Datamining


DatabasetrendsDatabasetrends• Datamart:Datamart: klein data warehouse met een klein data warehouse met een

speciale functie, bijvoorbeeld met speciale functie, bijvoorbeeld met klantgegevens voor marketingdoeleindenklantgegevens voor marketingdoeleinden

• Datamining:Datamining: tools voor het vinden van tools voor het vinden van verborgen patronen, relaties verborgen patronen, relaties en voor het voorspellen en voor het voorspellen van trendsvan trends

**


DatabasetrendsDatabasetrends

Databases aan het web koppelen:Databases aan het web koppelen:• webgebruiker maakt verbinding met webgebruiker maakt verbinding met

database van leverancierdatabase van leverancier• speciale software zet HTML om in SQLspeciale software zet HTML om in SQL• SQL vindt de gegevens, de SQL vindt de gegevens, de

server zet de resultaten om server zet de resultaten om in HTMLin HTML

**


Hoofdstuk

77Beheer van Beheer van

databronnendatabronnen

Documents

7.1 © 2002 by Prentice Hall Hoofdstuk 7 7 Beheer van databronnen