Upload
-
View
251
Download
12
Embed Size (px)
DESCRIPTION
АСТАНА АҚШАМЫ №78 (3135) 17 шілде 2014
Citation preview
+23°..+25°+10°.. +12°
–
–
6-7
«
3
2www.astana-akshamy.kz
E-mail: [email protected]
Елорданың «Шарын», «Әсем», «Артем» базарларында «Қауіпсіз азық-түлік – әр тұтынушыға» акциясы ұйымдас-тырылды.
Астана қаласы әкімдігінің Жұмыспен қамту орталығында сағат 10.00-ден 13.00-ге дейін бос жұмыс орындары жәр меңкесі өтеді. Онда мамандар үміт керлерге қайта оқыту, жаңа маман дықтар алу мүмкіндіктері тура-лы кеңестер береді.
Бейбітшілік және келісім сарайының «Атриум» залында «Астана – халал аумағы» дөңгелек үстел мәжілісі өтеді.
Елордада 51076 шағын және орта бизнес кәсіпорны жұмыс істейді.
Аталған қоғамдық қор сегіз жылдан бері істі болып, жазасын өтеп шыққан адамдарға құқықтық және психологиялық көмек көрсетіп келеді. Ал, жақында жоба аясында 345 адам (барлығы да бұрын сотталғандар) қамқорлыққа алынды. Олардың 25-іне құқықтық, 300-іне психологиялық, 60-на әлеуметтік көмектер көрсетілді. Бұдан басқа, 12 адам жұмыспен қамтылды, үшеуі Астана қаласының Жұмыспен қамту орталығында арнайы курстан өтті, 7 адам құжатпен қамтамасыз етілсе, 56 адамға киім-кешектер берілді.
«Бейімдеу технологиялары мен тұжырым да-малары» қоғамдық қорының заңгері Г.Омарованың айтуынша, Астана қалалық Ішкі саясат басқар ма-сының қолдауымен ұйым мемлекеттік органдар-мен, пенитенциарлық жүйе өкілдерімен, көші-қон полициясымен, медициналық-әлеуметтік оңалту орталығымен тығыз байланыста жұмыс істейді.
Мәліметтерге сәйкес, үш жылда «түрмеден шыққан азаматтарға құқықтық, психологиялық жәрдем беру қызметін ұйымдастыру» жобасына 2200 адам қатысыпты. Сонымен қатар, 22-72-01 сенім телефоны жұмыс істейді.
Жұма ҚАЗИЕВ
Бұл жоба қызметкерлер лауазымын білім мен біліктілікке, атқарылатын жұмыстың күрделілігі мен жауапкершілік деңгейіне байланысты төрт санатқа жіктейді: басқарушы, негізгі, әкімшілік-шаруашылық және техникалық қызметкерлер. Олардың жалақысы коэффициенттердің арнайы кестесі арқылы есептел-мек. Бұл кесте барлық саладағы лауазымдарға ортақ болуы көзделуде. «Еңбекақы төлеудің жаңа моделі үш кезең бойынша жүзеге асады. Бірінші кезеңде еңбекақы білім және білік деңгейіне, лауазым дәрежесіне қарай төленсе, екіншісінде еңбектің соңғы нәтижесі ескеріліп, ұсынылған қызмет сапасы бойынша төлем жүйесін ын-таландыратын компоненттер енгізіледі. Үшінші кезеңде азаматтық қызметшілерге сараланған қосымша төлем төлеудің мақсаттылығы, қажеттілігі, мүмкіндігі сол өңірдегі нақты құнына қарай қарастырылады» дейді министр Тамара Қасымқызы. Оның айтуынша, бұл жоба білім беру саласындағы жұмысшылар жалақысын – 29%-ға, денсаулық сақтау қызметкерлерінікін – 28%-ға, басқа да
азаматтық қызметкерлер еңбекақысын – 40%-ға арттыруға мүмкіндік береді.
Азаматтық қызметкерлерге еңбекақы төлеудің жаңа моделі 2015 жылдың 1 шілдесінен бастап жүзеге асады. Оны енгізуге республика қазынасынан жарты жылға – 139 млрд теңге, ал бір жылға – 278 млрд теңге бөлінбек.
Мәдина ЖАҚЫП
Оқытылған 607 маманның 353-і – автобус жүргізушілері, 254-і – кондукторлар. Мамандар негізгі оқу бөлімін тәмамдады, енді курс толық аяқталған соң келесі деңгейдегі бағдарламаны меңгеретін болады. Тәжірибелік сағаттар арнайы жабдықталған бөлмелерде компьютер көмегімен өткізілген. Тапсырмаға тест, есептер, жол қозғалысы ережелері және т.б. енгізілді.
Естеріңізге сала кетейік, халықаралық стандарттарға сай оқытатын, жаңа технологиялық кабинеттермен жабдықталған Астанадағы көлік мамандарының біліктілігін арттыру орталығы биыл мамыр айында ашылған болатын. Мұнда автобус жүргізушілерімен қатар, кондукторлар, БРТ мамандары, такси жүргізушілері мен транспорт саласының өзге де мамандары оқи алады.
www.astana-akshamy.kzE-mail: [email protected]
3
« К е д е р г і с і з к е -л е ш е к » ж о б а с ы д е н с а у л ы ғ ы н а б а й -
л а н ы с т ы м ү м к і н д і г і ш е к т е у л і а з а м а т т а р д ы ң ө м і р с а п а с ы н арттыруға, оның ішінде тұрақты ж ұ м ы с о р ы н д а р ы н а ж ұ м ы с қ а орналастыруға, кедергісіз орта қ ұ р у ғ а , м ү г е д е к т е р д і ң қ ұ қ ы н т и і м д і ж ү з е г е а с ы р у ү ш і н құқықтық кеңістік қалыптастыруға бағытталған. Бұл ретте Астана-да атқарылып жатқан жұмыстар аз емес. Осы жөнінде «Халыққа қ ы з м е т к ө р с е т у о р т а л ы ғ ы » Р М К А с т а н а қ а л а с ы б о й ы н ш а филиалының директоры Гүлмира БӘБЕНОВА әңгімелейді.
–Бүгінгі таңда қаладағы халыққа қызмет көрсету орталықтарында қанша мүгедек жан жұмыс істейді?
Гүлмира БӘБЕНОВА, «Халыққа қызмет көрсету орталығы» РМК Астана қаласы бойынша филиалының директоры:
Т ұ т ы н у ш ы л а р к о м м у н а л д ы қ кәсіпорынның өсімпұлды алып тастау бойынша бір жолғы науқанын пайдала-нып қалу мақсатында су-кәріздік қызметі үшін қарызды толық өтегеннен кейін ғана өтініш пен түбіртектің көшірмелерімен мекеменің есеп айырысу-абоненттік учаскелеріне келуі қажет. Бір ескерерлігі, көрсетілген қызметтер үшін қарызды 31 шілдеге дейін толықтай өтеп болу керек.
«Астана су арнасы» МКК халыққа бірнеше жылдан бері сумен жабдықтау және су бұру қызметтерін ұсынып келеді. Сонымен қатар, су құбыры желілері мен құрылыстарын, кәріздерін пайда-лануды орындайды. Қазіргі уақытта ұйымның жалпы қызмет сапасы одан әрі дамып, инновациялық технологиялар кезеңіне қадам басуда. Тіпті, Еуропалық б и з н е с қ а у ы м д а с т ы ғ ы к ә с і п о р ы н жұмысына өздерінің жоғары бағасын беріп, «BestEnterprise» халықаралық сыйлығына ұсынған да болатын.
Атқарылған жұмыстардың нәтижесіне орай Астана қаласының Тұтынушылардың
– Қ а з і р г і к е з д е Е л б а с ы т а п с ы р м а -сын басшылыққа ала отырып, халыққа қызмет көрсету орталықтары мүгедектерді жұмысқа тартуда. Астана қаласы бойынша халыққа қызмет көрсету орталықтарында бүгінгі күні 6 мүгедек жұмыс істейді . Мүгедек қызметкерлерге біздің орталықта қысқартылған, яғни аптасына 36 сағаттан аспайтын жұмыс уақыты көзделген. Осы-лайша, мүгедектігі бар ХҚКО қызметкері жұмыста күніне 6 сағаттан аспайтын уақыт өткізеді.
– Алдағы уақытта олардың қатары арта ма?
– Иә, жыл соңына дейін Астана қаласы бой-ынша халыққа қызмет көрсету орталықтарында олардың санын 21 адамға дейін арттыру жоспарланып отыр. Мүмкіндігі шектеулі болғанмен, бұл адамдардың басқалармен құқығы бірдей. Осыны ескере отырып, ке-лешекте мүмкіндігі шектеулі азаматтардың әлеуметтік мәселелері мен оларға кедергісіз
кеңістік орнату бағытындағы іс-шара¬ларды жалғастыратын боламыз.
– Жыл басынан бері ХҚКО-да қанша мемлекеттік қызмет көрсетілді?
– Жыл басынан бері Астана қаласы бойын-ша халыққа қызмет көрсету орталықтарында 1 302 238 құжат қабылданды және азаматтарға 1 341 458 құжат берілді. Астана қаласы бой-ынша халыққа қызмет көрсету орталығының мобильдік тобы жыл басынан бері бірінші және екінші санаттағы 88 мүгедекке тұрақты мекежайларына барып мемлекеттік қызмет түрлерін көрсетті.
Ж а л п ы , х а л ы қ қ а қ ы з м е т к ө р с е т у орталығы мүмкіндігі шектеулі адамдардың мемлекеттік қызметтер алуы үшін қажетті жағдайлар жасауға баса назар аударады. Осы мақсатта әр орталықта мүгедектерден құжаттар қабылдау үшін жеке жұмыс орын-дары бөлінді, сондай-ақ, пандустар мен шақырту батырмалары орнатылған.
Гүлбаршын ӨКЕШҚЫЗЫ
Олардың арасында Юлий Ким, Михаил Щербаков, Михаил Кочет-ков, Раиса Нұр, Жеңіс Ысқақов, Александр Бормотов және тағы басқа танымал өнерпаздар бар. Атал-мыш шараның ұйымдастырушысы Мақсат Сәрсенбековтің айтуын-ша, авторлық әндердің Челябинск, Екатеринбург, Омбыл және Алтай клубтарының өкілдері де қатысады екен. Туристік базада өтетін ән кешін Астана тұрғындары мен қонақтары тамашалай алады.
Қазіргі уақытта авторлық әндер жанр ретінде қарқынды дамуда. Бұл фестиваль 1979 жылдан бері ұйымдастырылып келеді. 1999 жылы халықаралық мәртебеге ие болды. Ауқымы мен деңгейі жағынан ТМД-дағы ең маңызды шаралардың біріне айналып отыр.
Еркежан СӘТІМБЕК
Құтқарушылардың деректері бойынша, жыл сайын Астана қаласы су қоймаларында жалпы саны 12-ден 25-ке дейін адам көз жұмады екен. Ал, осы қаза тапқандардың 99 пайызы тыйым салынған және жабдықтар орнатылмаған жерлерде шомылу кесірінен бақилық болған.
А с т а н а қ а л а с ы н ы ң с у д а қ ұ т қ а р у қызметтері жыл сайын бірнеше адам-ды құтқарып келеді. Суға кеткендердің
құқықтарын қорғау департаментімен қоса жалпы аумағы 721,8 га жер, 4 қалалық саябақ, Есіл өзенінің жағалауы және 14 қонақ үй кешені мен адамдар көп жүретін 19 аумақ тегістей өңделді.
Департамент қызметкерлерінің айтуын-
ша, дезинсекциялық жұмыстарды жүргізуге тиімді уақыт – сәуір-қыркүйек айлары. Сонымен қатар, елордалық тұрғындар мен қала қонақтарына қолайсыздық тудыр-мас үшін өңдеу жұмыстары түнгі уақытта өткізіледі. Жұмыстың жөнімен атқарылуы үшін алдымен масалар көбейетін жер-лер анықталады, содан кейін өңделеді және қорғаныс тосқауылы орнатылады. Бұдан бөлек, қаладағы тұрғын алаптарына шыбын-шіркейлердің тарауын болдырмау мақсатында тұрғын үй секторларында дезин-секция жұмыстары қолға алынды.
Ал этномологтар өңдеу жұмыстарын қажет ететін аудандарды анықтау үшін күн сайын мониторинг жүргізіп отырады. Мамандардың айтуынша, осы жолы масалардың көбеюін бақылау қиынға соғатын түрі бар. Ведомство өңдеудің келесі кезеңін жауын-шашынның және күшті желдің соғуына байланысты тоқтатуға мәжбүр.
Нұрислам ҚҰСПАНҒАЛИ
көбінде су жұтып қою және демі тоқтап қалу жағдайлары кездеседі. Тіпті, жүрек соғуы тоқтап қалған кездер де жиі болып тұрады екен. Егер, бұл адамдар жағажайдан алыс жерде болса, жәрдемдесетін білікті мамандардың болмауынан ажалға ара түсу қиындап кетер еді. Сол себепті, қалалық құтқару қызметкерлері суда өзін-өзі ұстау ережесін сақтауды қатаң ескертеді.
(Басы 1-бетте)
4www.astana-akshamy.kz
E-mail: [email protected]
Бетт
і дай
ынд
аған
: Әді
лбек
ЖАП
АҚБірнеше айдың жүзі болды,
Мұстафин көшесінің бойына түнгілікке әлдекімдер оншақты КамАЗ қояды. Кең жолды қызғанып жатқаным жоқ, тек жаздың тымық түнінде шырықты бұзып, мотор гүрілі мазаны алады. Көліктерді жұрт тәтті ұйқының құшағында
жатқанда таң бозында от алдырады. Мызғуға мұрша бермейді. Біреу болса бір сәрі, оншақты жүк көлігі арнайы тұраққа ақша шығындағысы келмейтін үлкен бір мекеменің мен-шігі екені анық. Тәртіпке шақыр-саңыздар екен.
Милана ӘБДИЕВА
Өтініш 1 шілдеде жолданып, 10 күнде жауап берілді
Күйші Дина көшесі, 40/1-үйде тұрамын. Айтайын дегенім, балалар алаңындағы ка-русельдер мен сырғанақтардың тұрғанына 15 жылдан асты. Тозығы жеткен, темірі тотығып кеткен әрі қауіпті, бала құласа бір жерін зақымдайтынына сөз жоқ. Жа-ңартылған аулаларды көргенде біздікі қашан осылай жарқырап тұрады екен деп қызыға қараймыз.
Оксана
К ө к т а л т ұ р ғ ы н а л а б ы н ы ң Н о в ы й
орамындағы көрініс қаланың бір бұрышы емес,
түкпірдің түбегіндегі ауылға көбірек ұқсайды. Бағана басына жарық жүргізілгенін қайтейік, жарты жылда бір-екі мәрте ғана сығырайып жанғаны есімізде. Қаракөлеңкеде сүріне-қабына зорға жүреміз. Адаспаса, тек жапалақ адаспайтын шығар. Ал, бізде ондай қасиет жоқ екен, кәдімгі қарапайым адамбыз. Айта берсе, жоқтың басын түгендеп бола ма? Мысалы, су ағар жылға, қоқыс салатын контейнер, авто-бус аялдамасы секілді өркениет белгілерін біздің орамнан емге таппайсыз.
Лариса МАТВЕЙЧУК
Неге біздің елордалық мұғалімдерге сауықтыру жәр демақысын тиісті дең-гейінде төлемейді? Мыса-лы, біреуміздің жүктемеміз аптасына 30 сағат, ал басқа әріптесіміздікі 14 сағат, бірақ екеуіне де жәрдемақы бір жалақы мөлшерінде беріледі. Осы дұрыс па? Қарап тұрсам, еліміздің басқа өңірлерінде басқаша есептелетін сияқты.
Бір топ ұстаздар атынан
Сауал 14 шілдеде жолданып, 2 күнде жауап берілді
– Астанада эпилепсия дертіне шалдыққан балаларға қиындау екен. Қояншығы ұстаған кезде неге екені белгісіз, неврологияға емес, нейрохи-рургия бөлімшесіне апарады. Ол жер-де штатта бекітілген невропотолог жоқ, келіп-кетіп істейді. Ал, №1 бала-лар ауруханасының неврология ау-руханасына жату үшін әуре-сарсаңға түсіп анализ тапсырасың, сосын ба рып портал арқылы қашан кезегім келеді екен деп сарыла күтесің. Осы-лайша созбақтап жүргенде, баламның о бастағы қарапайым қалшылы өр-шіген эпилепсияға ұласты. Ал, №18 мектепте орналасқан психологиялық-медициналық-педагогтық кеңес қо-сыны үйде оқытылатын бала үшін жәр демақы берілетіні жөнінде ләм-мим демеді, мүгедектікке шыққалы
2,5 жыл біз одан бейхабар боп келдік. Бала бақшаға мұндай диагнозбен ал майды. Балалардың бейімдеу орта лы ғына да жолдама алу мүмкін болмай тұр.
Ирина
Өтініш 12 шілдеде жолданып, 3 күнде жауап берілді
,
*
,
*
Сауал 23 маусымда түсіп, 5 шілдеде жауап берілді
5www.astana-akshamy.kz
– Қазақстанның Астанасынан тұрақ тапқаныңызға біршама уақыт болды, қазақ тілін үйрендіңіз бе?
– Аздап сөйлеймін, бір қазақпен тіл табысуға қауқарым жетеді. Десе де, көбірек жаттығу керек. Осында тұрған екенмін, осы елдің тілін де білуім керек қой. Бірақ, айналаммен көбіне орысша қарым-қатынас жасаймын. Өкінішті болса да, уақыт өте келе үйреніп кететініме сендіремін.
– Сіз қазақ халқының біртуар ұлы Абай Құнанбайұлының «Көзімнің қарасы» әнін шебер орындайсыз. Сөзін жаттау қиынға соқпады ма?
– Мен – музыкантпын. Кәсібімді жақсы көремін. Маған қазақ әндері қатты ұнайды. Өйткені, қазақ дыбыстары жағымды естіледі. Мен, көпшілік білетіндей, италиялықпын. Ондағы диалект түрік, араб тілдеріне өте ұқсайды. Бізде «қ», «ғ», «ң» дыбыстары жоқ. Сондықтан, қазақ әндеріне тілімді үйрету қиындау соғады.
– Бір қазақ әнін қанша уақыт жаттайсыз сонда?
– Тез арада деп айтуға аузым бармайды. Көп дайындаламын. Оларды тек жаттап қана қоймай, іштей қабылдауым қажет, ішкі жан-дүнием сол әуенді сезінуі керек. Студияда бірінші рет айтқан қазақша әнім сәтті шықпайды. Келесі ретте жақсырақ болады. Өйткені, арасында дем алу керек. Бұл менің туған тілім емес қой.
– Сіздің «Махаббат» атты әніңіздің сөздері өте жеңіл, жаттауға да оңай. Бұның сыры неде?
СМАРТБЕСІККЕ СҰРАНЫС КӨП Ең алғаш бесікті ойлап тапқанда, жасым 17-де болатын. Кейін
атамекенге оралдым, оқуға түстім. Оқып жүрген кезімде де әмбебап бесікті дамытумен болдым, кем-кетік жерлерін түзеттім, ел ағалары Оқушылар сарайынан бесік жасауға арнайы бөлме алып берді. Қазір
оқуымды аяқтадым, жасым 24-те. Күннен-күнге смартбесікке халықтың сұранысы көбейіп жатыр, алғашында 30 бесік сатқаныма қатты қуанып
едім, қазір 100-ден аса данасы сатылып кетті. Тіпті, арнайы тапсырыс берген адамдарға VIP смартбесік те жасап бердім. Мен ойлап тапқан бесіктің ерекшелігі сол, оны ток арқылы шексіз тербетуге де, таймер арқылы тербетуге де болады. Бесіктен баланың құлағына жағымды бесік жыры ойнайды. Баланың көрпесі ашылып қалса не жаялығын бүлдіріп қойса, бесік белгі береді
ЖИҺАЗ ЖАСАУ АРҚЫЛЫ ЖАҒДАЙЫМДЫ ТҮЗЕДІМОңтүстіктен Астанаға келгеніме 4 жыл болды. Басында жиһаз
жасайтын фирмаға жұмысқа тұрдым. Қазір Астанаға келіп, жаңа үй алып жатқандар көп, олардың бәрі дайын жиһазды алмай, өз қалауынша, бөлменің параметріне сай жасатқысы келеді. Істің көзін тапқан соң,
қасыма төрт жігітті алып, Орталық базардан ғимарат жалдап, тапсырыспен жиһаз жасауға көштік. Аллаға шүкір, тасымыз өрге до-
малады. Қазір халыққа сапалы әрі қолжетімді бағада жиһаз жасап, олардың игілігіне жарап жатқан жайымыз бар. Ең бастысы, халыққа не керектігін дөп тауып, аянбай тер төксеңіз, жетістікке қол жеткізесіз.
ҚАЗАҚ ҮЙДЕ ҚҰНДЫЛЫҚТЫҢ БАРЛЫҒЫ БАР
«Электронды қазақ үй» жобасын 2011 жылы қолға алдық. Қазіргі жас балаларға ұлттық ән-күйден гөрі, батыстың мәдениеті, атыс-шабыс мультфильмдері көбірек насихатталып жатыр ғой. Оларды әдеби жауһарларымызға қызықтыру мақсатында осы жоба дүниеге келді.
Киіз үйді таңдаған себебіміз, киіз үй – қазақтың жаны іспеттес. Киіз үйде сәбидің кіндігі кесіліп, киіз үйде бесік жыры айтылған. Сол себепті, әр
баланың көз алдында киіз үй бейнесі тұру керек. Электронды киіз үйге 1200 шығарма топтастырылған. Оның ішінде дәстүрлі ән мен күй, бесік жыры, ертегілер
және Абай атамыздың қара сөздері бар. Сапалы жасалуына аса мән бердім, Қытайдағы таңдаулы зауыттарға тапсырыс бердім. Сыртқы материалы балаларға еш залалсыз, себебі, ыдыс-аяқ жасауға арналған IBS материалынан жасалады. Идея көп, мүмкіндік те жетерлік, енді қазақ электроника саласының ХХІ ғасырда жаңа бағытта дамуына елеулі үлес қосамыз деген сенімдемін.
Дайындаған Айжан ҚАСЫМОВА
– Мен бұл әнді досым Медет Байкеновпен бірлесіп жаздым. Біз өлең таңдар алдында тақы-рыбын бірге ойластырамыз. Кейін мен Медетке осы ән арқылы не жеткізгім келетінін айтамын. Содан кейін әуен мен өлеңнің үйлесімділігін қадағалаймыз. Ал мұндай келісіммен шыққан әннің тыңдарман жүрегінен орын алары сөзсіз.
– Қазақ салт-дәстүрін қалай қабылдадыңыз? Мысалы, Италияда табалдырықтан аттап, үйге енгенде аяқ киім шешпейтін көрінеді...
– Сұрағыңыз орынды. Мен Қазақстанда екі жылдан бері тұрып келемін. Мұндағы жергілікті халықтың қонақжайлығына тәнті болдым. Тіпті, еліме қыдырып барғанымда шошқа етін жемейтін болдым. Сенсеңіз, ол жақта да бо са-ғадан аттағанда аяқ киімімді шешетін болдым. Бұл жақсылықтың нышаны деп білем. Қазір мүлде ет жемеймін. Себебі, екі жыл бойы бесбар маққа тойдым. Енді үзіліс жасап жүрмін (күлді).
– Қазақстанның қай өңірінде болдыңыз? Алматы жаныңызға жақын шығар.
– Барлық өңірлеріне табаным тиді, араладым. Алматы – өте әсем қала. Бірақ, маған Астана көбірек ұнайды. Мұнда, ең бастысы, экология таза.
– Болашақта бізді қандай әніңізбен қуан-тасыз? Жоспарларыңызбен бөліссеңіз?
– Мен «Қазақ болсам» деп аталатын жаңа ән жаздым. Махаббат тақырыбында. Егер мен қазақ болсам, атым Паскалбек немесе Паскалбай болар еді (күлді).
– Әңгімеңізге рахмет!
Динара ЖАҚСЫЛЫҚҚЫЗЫ
Қала әкімдігінің қолдауымен Жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар басқармасы осы шара-ны жыл сайын өткізіп келеді. Әсіресе, жаз айларында белсенділік ерекше артатын көрінеді. Тарқатып айтар болсақ, ұйымдастырушылар байланыс орнатқан органдар арқылы жұмыс іздеушілерді мемлекеттік қызметке орналастырады. Әкімдік бөлген бюд-жет арқылы 26500 теңге көлеміндегі
жалақысын да өздері төлейді. Ал жұ-мыс уақыты – күніне 4 сағат. «Олар волонтер, курьер сияқты қоғамдық жұмыстарға жұмылдырылады. Ар-дагерлер кеңесіне де қуана-қуана сұранып жатыр жастарымыз. Қазір-дің өзінде 107 адамды жұмысқа тұр-ғыздық, әлі 450 бос орын бар. Мұндай мүмкіндікті 16 жастан бастап пайда-лануға болады. Өйт кені, банкте есеп-шот ашу үшін жеке куәлік болуы керек.
Сондай-ақ, зей нет ақы қорына да ақша түсіп тұрады. Же ке куәлік, оқу орны мен мекен-жай анықтамасы, кәмелетке толма ған дардың ата-анасынан жазба-ша рұқ сат талап етіледі» дейді бас қар-ма бас шысының орынбасары Ольга Юрьевна. Бағдарлама бойынша 6 ай бойы жұмыс істеуге болады. Оқу уақы-ты ескеріледі. Яғни, екеуінің бір-біріне кедергі болмауы – басты назарда.
Мәдина ЖАҚЫП
6www.astana-akshamy.kz
E-mail: [email protected]
– Үкіжан апа, әйгілі тұлғаның перзентісіз. Өскен ортаңыз, туған мекеніңіз туралы не айтасыз?
– Аллаға мың шүкір дейін, мен 1923 жылы Ерейменнің Қызылшілік деген жеріндегі Төре ауылында, халық «Сәкен қалпе» деп атап кеткен кісінің отбасында туыппын. Әкемнің шын есімі – Садуақас. Атамның ныспы-сы – Ғылман яки Ығылман. Әкем он жеті жасынан бастап бала оқытыпты. Содан мешіт, медресе ұстаған. Ол кісінің ұстазы – халық «Ақтамақ қалпе» деп атаған, сүйегі төлеңгіт Ахмет Ғұсманұлы. Әкем сол әйгілі молданың қолында 6 жыл оқып, үздік бітіргені үшін шапаны мен сәлдесін сыйға алыпты. Елдегі өлшеусіз ру-хани қызметі бір бөлек, өмірінің соңғы күндеріне дейін 20 жыл Алматы қаласында қази қызметін атқарып, 1972 жылы 24 сәуірде дүние салды. 26-сына арулап Кеңсайға жерледік. Өз анам Дәмелі Ержанқызы 1902 жылы туып, 1927 жылы қайтыс болған. Мен сонда 5 жаста екенмін. Марқұм үш баланың анасы еді. Әкеміз зама-нына сай екі әйел алғандықтан, Мәкен анамыздың тәрбиесінде болдық. Екінші анамыз 7 бала туған көрінеді. Кейін ұлдан тірі қалған Хамат бауырымды осы кісі туыпты. Балалық шағым біршама жақсы өтті. Содан тұрмыс соқпағымен елден ауып Омбыға барған 1933 жылы 33 жасында екінші шешеміз бақиға аттанды. Бұдан соң әкеміз үшінші рет үйленді. Жалғыз бауырым Хаматты Төлебай ағам Орынборға оқуға алып кетті. Мен Ақмолада нағашы апамның қолында 7-сыныпты бітірдім.
1928 жылдан әкеміздің басына қара бұлт үйірілді. Қиын шақта атам, ана-
оКЕМНiн кАЙ КЕЗДЕ ДЕ
ларым ол кісіге сүйеніш болды. Екінші анам Мәкен маған ақ сүтін берсе, өз анам Дәмелі Хаматты емізіпті. Екеуінің сыйластығы апалы-сіңілідей екен. Дәм жазып, 1974 жылы жазда 38 жасымда елге барып, туып-өскен жерді көзбен көрдім. Төре ауылындағы Төрежалында ата-бабамыздың қорымы тұр. Сонда анам Дәмелі зиратын барып көрдім.
Ауыл – таудың бауырында, бірінші – медресе, оған тақала – атам үйі, сонан соң – біздің үй. Кейін үшеуін қосып төбесін ашып қора қып, біздің үйде қойшылар тұрыпты. Қоралар тастан қаланған, есік алдында – құдық, ну қалың ағаш. Ағаштар неше түрге бөлініп, түрлі қарақат қой бүлдірген, ағашбүлдірген, итмұрын, қымыздық, дала жуасы, айтып тіл жетпейтін қайран толықсыған ел, жер, сылдырап аққан бұлақ өзендері. Сол сыңсыған ауылдарда ескі көзден – Зикен, Жүніс сынды немере ағалар, Ордабай
есімді азамат, бізді оқытқан Ақыш деген мұғалім, Қалимаш апайым, Темірғали нағашым, Байзақтың Ома-ры бала-шағаларымен тұрып жатты. Бәрі үйіне шақырды, Ерейменде де біраз күн қондым. Ақылы кеніш Әтек, Қамзе нағашылардың, Әбубәкір бөлемнің үйінде болдым. Бестөбеден Дәмелі анамның інісі Қапан нағашым жұбайы Төкішпен келіп алып кетті. Сәбира, Әмина нағашы жеңгелерім
– Әкеңіз Садуақас Ғылмани 30-жылдары қуғын-сүргінге ұшы-рады. Осы жағдай қабырғаңыз қат-паған сізге қалай әсер етті?
– Алаш зиялыларын, оқығандарды жаппай тұтқындап, отбасын әуре-сарсаңға салған жылдар бізді де айналып өткен жоқ. Көп қиындықты бастан өткердік. Әкеміз «Дін-апиынды елге та-ратушы», «халық жауы» деген жалған айыппен қудаланды. Біз ата-анамыздың қызығын да, азапты жолын да көрдік.
Әлі есімде, үстімде – ұзын көйлек, аяғымда – күмістен шегелеген кебіс, оюлаған мәсі, басымда – оқалы тақия киген қазақтың қызы болып жүретінмін. 1928-1929 жылдары кәмпеске деген пәле шығып, бізді титықтатып жіберді. Шолақ белсенділерге біз көзге шыққан сүйелдейміз. Салықтан салық болып, көтерем болуға айналдық. Тіпті, соңында «салыққа 57 ірі қара бер» деген-
де, әкем шын қиналды. Оны қайдан, кімнен алмақпыз? Бір күні мешіт-медресенің есігін жіппен байлап, үй-затымыздан ештеңе алмай, 9 жан Ақмола қаласына қарай шықтық.
Бұл – 1930 жыл. Әкем «Қали» деген өтірік атта, енді 4 баласы бармыз. Әкеме
бір «жолдасы» ілесті. Екі аты-мыз, аздаған ғана дүниеміз бар. Әлгі кісі сынға шыдамады. Екі атты бағам деп кетіп жүріп ұрлық жасапты. Оны далада ұстайды, «ат сол үйдікі» деп келіп, әкемді де ұстап екеуін де түрмеге қамап тастады. Бұған, әрине, әкемнің діндар болғаны қоса жамылса керек. Бірақ, осы түрмеде қызық оқиға болады. Абақты күзетшісінің бірі әкемді сырттай таниды екен және намазхандығына, тазалығына риза болып жүріпті. 57
күн дегенде сонда Мусимов Әбдікәрім есімді шал қайтыс болады. Ана кісінің жанашырлығы арқасында әкем өлген ақсақалдың құжатымен «босатыла-ды». Осы уақытта арып-ашыған әжеміз Ғимадиден деген ұлымен, Жәмила деген қызымен аштан өледі.
Бақыттымыз, дәулеттіміз деп жүргенде, бір үзім нанға зәру халге жеттік. Әкемнің түрмеге түскенін естіп, Жаңарқада тұратын әкемнің немере інісі Ілияс ағамыз бауырым Хамат екеумізді бір арба жүкпен «аман шыққанша бізде болсын» деп алып кетті. Мәкен апам екі кішкене баламен қала берді. Біз кеткен соң анамыз ашығады, денесі іседі, екі бала аштан өледі. Әкем аман-есен түрмеден шығып, апам екеуі пойызға отырып
түтін шықанын көргенімізде, «жеттік-ау!» деп жүрегіміз жарылғандай қуанышта едік. Көзден жас та шығып жатыр, «әкем мен апамды көретін болдық-ау» деп өз басымыз жеткенге қуандық. Ақмолада апамның Рахима деген туған жалғыз апасы, Сұлтанбек деген жездесі тұратын. Бізді солардың есігінің алдына әкеп түсірді. Апа-мыз бізді көріп, бұл қалада әкем мен апамның жоқтығын, ашыққан елдің бәрі пойызбен Омбы жаққа кетіп жатқанын айтты. «Онда баратын кісі болса, біліп келем» деп бізді аппақ қып жуындырды да, тамақ берді. Сон-да анамыздың қолына келгендей зор қуандық.
Біреудің қолына қарау деген жақсы емес. Жаңарқада өле жаздадық, мұнда
РУХЫ КyШТi БОЛДЫ
қандай салиқалы адамдар еді. Тап-таза, отбасы өте жинақы болатын. Әтек нағашым сөзін аңдап, даналықпен сөйлеп, әр сөзінен ақыл алатындай зор дана адам еді. Қамзе нағашым – Мәкен апамның інісі. Сол Ерейменде сот бо-лып істеді. Нұрмағамбетұлы Ғабдулла бөлем балалы-шағалы, кеңпейілді адам еді. Бірақ, Алла нәубаты ерте жетіп, екеуі де қырық жас шамасында қайтыс болды. Алла имандарын сала-мат қылсын!..
Қазір есіме ауылым түссе, аруағы риза болғыр әлгі кісілерім жадымда жаңғырады. Балалық шағымда, қыз күнімде Алла Ерейменнің қадірін сезінуге, жақсы мен жайсаңынан тағылым алуға жазыпты. Соған шүкір деймін.
Омбының Москеленке деген жеріндегі ағайындарымызға барып паналайды.
Біз де танымайтын жат елге бардық. Әлі баламыз. Бұрынғыдай маңдайдан сипайтын ата-анаң жоқ, қадірлейтін елің жоқ, еркелететін бауырың жоқ. Енді өзімізге сенуге тура келді. Хаматым онда, мен тоғыздамын. Танымайтын ел, бейтаныс үй, жаны ашып айтатын әкең мен шешең жоқ. Қайда жұмсаса соны істеп, тезек жағатын үйдің тезегін теріп, үйін жинаса бастадық. Бірақ, біз тұрған ауылдағы үй тоқшылық, ал ниеттері тар. Ақыры, біз сол үйден ашықтық жағдайға душар болдық. Ол уақытта ел сиырды бұзаумен сауады. Қалақтай ғана ағам әр үйдің бұзауын ұстап тұрып, сиырын сауғызып бір күрешкесін өзі ішіп, бір күрешкесін маған әкеп беруші еді. Сөйтіп жүргенде Хаматым тышқақтап ауырды. Күн де суыта бастады. Ілияс ағамыз аңқұмар кісі екен, бір кетсе он күндеп кетеді. Отбасы іздемейді, өзі пысық, келбетті, бірақ мінезі жеңілдеу адам екен. «Ағатай, әкем мен апама апаршы!» десек, күнде «ертеңмен» талай айлар өтіп те кетті. Өзіміз де ашығып жүдей бастадық. Жеңгеміз сол елдің қызы екен, көшкісі келмейді. Бір күні ағамыз жеңіп, көшетін болды. Хамат екеуміз іштей жүрегіміз жарылардай қуанып жүрміз. Ол уақытта айдың, күннің не екенін анық білетін кез емес. Жаспыз, бәрін анық білу қайда, әйтеуір, арбамен көштік. Әжептәуір малы бар сияқты, түсінбейтініміз – ағамыз екеуміз ашпыз. Хамат екеумізді бір түйеге мінгізді.
Біз бес-алты қонып, Ақмола қала-сының шетін көре бастадық. Қалада байлар көп болғандықтан шығар, онда көбі ағаш үйлер, арасында екі қабатты үйлер де көрінеді. Суықтау кез болса керек, бәрінің мұржасынан будақ-будақ
маң дайымыздан сипап жатыр. Бала екеш бала да кімнің кім екенін біледі ғой.
– Енді сол Ақмолада қала бер-діңіздер ме?..
– Жоқ-ә, заман қиын. Әркім өз әке-шешесімен болғанға не жетсін! Оның үстіне біз ана жақтан жамыраған қозыдай ашығып ата-анамызды аңсап шыққан жоқпыз ба?
Ақмолаға жеткенде, бір күні Рахи-ма апамыз әкемнің туған інісі Кәкен ағаймен бірге үйге кіріп келді. Біз де, ол да жылап, бір-бірімізді құшақтап көрістік. Ол ағайды «кішкентай ағатай» деп айтатын едік. Көзінде болмаса, көкірегінде бір алалық жоқ адам еді-ау. Аман көргеніне шүкіршілік қылып, «боталарым, тез киініңдер, бүгін кешке пойызбен кетеміз» дейді. Ауру, жүдеу Хаматта қозғалатын хал жоқ. Ағатайым оны көріп жылап жіберді. Сөйтіп, Ха-матты көтеріп, мені жетектеп, нағашы апам екеуі бізді вокзалға алып барды.
Жасы 75-ке келіп бәйбішесінен айырылып қалған атам, менен екі жас үлкен атамның кенже қызы Қалимаш, жас жеңгем Қазкей алдымыздан шығып, жылап көрістік. Қарт атам бізді аман көргенге шүкірлік қылып жатыр. Халықтың бәрі аш, жылаған, шулаған нөпір. Пойызға отыратын уақыт жетті. Жалғыз кішкене ағатайым жан ұшырып бәрімізді жайғастырып отырғызып, нағашы апам сәлемін айтып жылап қала берді. Міне, пойыз да қозғалды, көбі оған бірінші рет мінген. Халық «астағпиралла!» десіп жатты. Атам да намазын оқыды.
Біздің қуанышымызда шек жоқ, ойламаған жерден атамды, ел адам-дарын көріп, қуаныштан қанша күн жүргенімізді білмейміз. Бір шамада Қызылжарға келдік, ағатайым түсе ті-
www.astana-akshamy.kz
7www.astana-akshamy.kz
німізді хабарлап қойды. Бізде ешқандай қорқыныш жоқ, жанымызда ағатайым, атам, Қазкей, Қалимаш бар. Сонан бәріміз түстік. Ағатайым өте шебер, қолынан бәрі келетін, он саусағынан өнер тамған адам еді.
Бізге бір ағаш үй берді. Ағатайым за-уытта жұмыс істейді, біз де тіріліп оңала бастадық. Кәрі шалмын деп отырмай, атам да ағаштан астау, табақ, аяқ, қасық, ожау, ертоқым, доға, қамыт жасауға кірісті. Ағатайым арба, шана, шабадан, сағат, өзінше белесепет жасайды. Кали-маш пен Қазкей апатайым екеуі шөлке, нәски тоқып базарға апарып сатып, адал еңбекпен тамақ тойдырып, жақсы бола бастадық.
Біздің Қызылжарға келгенімізді естіп әкем мен Сейітшапан атам екеуі іздеп келді. Біздің өте жүдегенімізді көріп қапаланса да, тірі көргенге шүкіршілік қылып, біраз күн жатып мауқын басты. Сонда өзі Омбының Москеленкесінде тұрады екен. Алда қандай өткел бар – оны бір Алла біледі.
Әкесін, екі ботасын алып Москелен-кеге бардық. Апам алдымыздан жылап шығып, құшағын жайып қарсы алды. Бес жан бармыз, апамның қуанышында да, біздің қуанышымызда да шек бол-мады. Салатын төсегі, ішетін тамағы жетсе болды. Бір үйде үш төрт отбасы тұрамыз. Бәрі ішетін тамаққа қанағат етеді. Ниеттері кең, біріне бірінің беретіні жоқ. Өздері аш, қайсына қалай өкпе болмақ.
Сонан біз Мырзаболат ауылына көштік. Әкемді де, атамды да халық сыйлайды. Атамның қолы шебер, қолдан келген өнерін қайда барса да қалдырмайды. Сондағы атамның сай-маны – ағаш шабатын шоты, сүргісі, кездігі, кішкене қол арасы. Сонымен бәрін қолмен істейді. Үйде отырса
кітабын оқиды. Қабағын шытып бір нәрсеге ашуланбайды, сондай сүйкімді жан еді. Тату отбасы болып, жаңа көзіміз ашылды ма дегенде, Мәкен анамыз қайтыс болды. Зор қайғыға тағы душар болып, екі көздің жасынан басқа қолдан келер дәрмен жоқ, бір үйлі жан жетім қала бердік.
Біздің бұл халымызға жаны ашып, қ а л а д а н к і ш к е н е ағатайым үш жан болып көшіп келді. Енді екі үй бір үйдеміз. Әлгі Каз-кен апатайым екіқабат. Бір күні уақыты жетіп толғатып, атам бізді оятты «келін ауырып жүр» деп. Қалимаш, Хамат, мен – үшеуміз, ағатайым бізді асыраймын деп жұмыста. Әкем қағаз жазады, атам ол кісіні өте ардақтап ұстайды. Сол үшін бізге «екі елі өңештен өткен тамақ – ас» дейді. Ата не айтса – заңды, бір адам ауыз ашпаймыз, сыйлаймыз.
Апатайым күн шыға босанып, ұл тап-ты. Амал не, көп кешікпей ол баладан қайтып, артынан бөпесі де шетінеп, екі адамды жерлеп, бір үй жан сорлап жылап қала бердік. «Жығылған үстіне – жұдырық», Мәкен апам, Қазкен апатайым бөпесімен сол Мырзаболат ауылының зиратына қалды. Қандай қайғы десеңізші, Алла салды, біз көндік.
Әкем 1934 жылы Бөгенбайдың Барлыбайының қызы Мәрбәнді бізге шеше қып алып келді. Хамат Орын-борға оқуға кетті. Жаңа шешеміз байдың қызы болғандықтан ба, жоқ шаруаға қыры жоқ па – әйтеуір, атам, Қалимаш үшеумізге ұнамады.
Біздікі де қисық, ол енді Мәкен апам бола ма? Баяғы тату үй ала көзбен аты-сып, атам біз үшін араға түсіп, қырғи қабақ болдық та қалдық. Әлгі шешеміз
ауырып жатады. Ауырғанға ол кінәлі емес қой. «Тұрып бізді күтпеді, үстінен әйел ал» дей бастадық. Қазақтың әуелден шылығын пайдаланып ақымақ болдық.
Ол шешеміз жап-жас, келбеті де бар. Бейшараға обал жасадық. Әкем оның үстіне атамның Шәкен атты балдызын алды. Ол кісі бізге жайлы болды, бірақ әкем әйелім бар демеді.
1935 жылы сол елден 20 шақты үй көштік. Әкем әйелімен қалды. Біз, әлгі алған тоқал шешемізбен бес жан, кішкене ағатайым отбасы болып көштік. Ат пен сиыр аяңымен бір ай жүріп алтын шығатын зауыт ашылып жатқан Дәукен деген жерге көшіп келдік. Бәрі сол жерге ор наласып, жап-жақсы үй болдық. Әлгі шешеміз күйеуге шығып кетті. Кішкене ағатайым сол жерден жасы 15-16-дағы Мархаба деген бір қызға үйленді. Ол өзі міздей бала, ойнап-күліп жүріп жат тық. 29 жастағы кішкене ағатайым от басы басшысы, шахтада жұмыс істеп бізді асырайды, киіндіреді. Біз тұрған жерден 45 шақырым Торғайда алтын шығып, біз сонда көшеміз деп жатқанда, әкем де келді. Ол кісі Торғайдан 35-40 шақырым «Еңбек» колхозына көшіпті. Әйелі екіқабат, өзі ұста болып істеп жүріп жатты. Біз кішкене ағатайымның отбасымен Торғайға көштік. Жеңгеміз өте жақсы кісі-тін. 1936 жылы астық өте бітік шықты да, халық кешегі келген аштығын ұмытып, тұрмыс жақсарды. Әлгі шешеміз босанып, ұл тапты. Амал нешік, бала туған соң бір айдан кейін жеңгеміз, 20 шақты күннен соң сәбиі қайтыс болды.
Атам екеуміз үйге кеттік, менің дема-лысым бітті. Оқуымнан қалғанды әкем дұрыс көрмейді, мен 5-сынып оқимын. Кішкене ағатайымды сағынам, оны көрмесем тұра алмаймын. Оқу бітісімен әкежанымның жанында екеуміз тұрып жаттық. Әкем – ұста. Ол уақытта егіннің арам шөбін ауыл балаларына таңнан жұлғызады. Күн батқан соң ауылға алып келеді. Ол уақытта сағат жоқ, күн шығып күн батқанша жұмыс істейді.
жасап, сиырды сауып, үйді жинапты. Ба-лалары да бар. Содан көңілім көтеріліп, тамақ іштім.
Қас қарая әлгі Әшірбек атам келіп «әкең өзеннің қабағында күтіп тұр» деп шығып кетті. Жүгіріп барсам, әлі кете алмай жүрген жан әкем екен. Екеуміз көптен көрмегендей құшақтасып жылап алдық. Мен «сізді іздеп жатыр» деп, тез кетуіне рұқсат бердім. Ол кісі «ақылды бол, біреу сұраса айтпа» деп кетуге ыңғайланды. Мен өзімді зорға ұстап тұрмын. Енді бұл жағдай екеумізге де ауыр тиетін болды. Мен 13-ақ жаста-мын, әкем 50-де, Хамат Орынборда, біздің бұл халімізден ол хабарсыз. Күздің күні де, түні де салқын, басына түскен ащы-тұщысы мынау, салт атпен жүру, уақытында тамақ ішіп ұйықтамау осы жастағы кісіге қанша қиындыққа түсері белгілі. Іштей аяймын, бірақ «халқына қадірлі адам, сондықтан, жұрт тамағына, атына көмектеседі» деп ойлап қоямын.
Әкем жарықтықтың бір асыл ісі – өзіне де, ұрпағына да, басқаларға да сабақ, өнеге болсын деп, қуғындағы халін, ел тағдырын, имандылық сынын өлеңге түсіре берген ғой. Біз оның бәрін сол кезде білмедік. Қазір оқып отырсаң, көз жасыңа ерік бересің.
– Сонда Сәкен қалпе басқа кісінің атымен жүр ғой...
– Иә, Мусимов Әбдікәрім деген атпен жүрді. Жақындары, сауатты адамдар, шәкірттері біледі, былайғы жұрт шын сол адам деп ойлайды.
Айтқандайын, мен де «Мусимова-мын». 1999 жылға дейін осы фамилия-мен жүрдім. Қажылыққа барарда бір жолың болғыр жігітке өтініш жасап едім, көмектесті. Сөйтіп 76 жасымда өз әкемнің атын алдым...
Әкеммен өзеннің жарқабағында қош-тасатын күні мен бір бөлмеде жалғыз ұйықтай алмай дөңбекшіп жаттым. Таң ата біреу әйнек қақты. Қыздарбек ағай әйнекке барды. Ана кісі «есік аш» деді. Кім екенін танып тұрмыз. Ол кіріп келді де «қайда Сәкен?» деді. Мен де
жағдайымды естіп келмеді» деп оған да өкпелеп, жолдағы «Еңбек» колхозына бармастан, аудандағы бөлем екеуміз жаяу шығып Торғайдағы әкемнің жалғыз інісінің үйіне қарай кеттім. Жолда жүргінші кездеспеді. Балалық та шығар, жаяу демалуды білместен күн бата Торғайға жеттік. Атам үйі көшіп кетіпті. Барлыбай, Олжабай қонысы – Қоржынкөлде. Онда да алтын шығыпты. Кішкене ағатайым еңбекқор адам, тағы да шахтада істейді, жанында немере інілері Жүніс, Зикен бар, екі үй бір жерде тұрады, өйткені екеуінің де әйелі өлген.
Жүніс ағамыздың бір ұлы, Зикен ағамыздың бір қызы бар. Соңғы ағамыз Жәмила деген әйел алыпты. Енді мен сол үйге бардым. Бәрі «қалай жаяу келген» деп таңғалысып жатыр. Мен де болған уақиғаны баяндағаным сол, ағаларымыз әкемнің осы ауылда жүргенін айтты. Әкем әлгі бөлемнің үйінде екен. Менің жайымды естіп түнде өзі келіп маңдайымнан сүйіп, көңілі босап амандасты. Әңгімеме қаныққан соң, тез түсінгіш данышпа-ным ағайындарымен ақылдасып мені осында көшіріп әкелуді сұрап, тез қоштасып кете барды. Біраз демалып, Жүніс ағам екеуміз жолға шықтық. Аты-мыз желе жортып «Еңбек» колхозына үйіме келіп есіктің алдына тоқтағанда, алдымыздан бір адам шықпады. Біреу келіп халымызды білмеді. Үйде отырған ағайын малдарды колхозға алғанын, бірсыпыра дүниені жазып кеткенін айтты. Сол күні қонып, таңертең өзім ауылдық кеңес басшысына бардым. Ол маған «неге келдің?» дей бастады, мен «оқуға барам, еңбек күнімді беріңіз» дедім. Ол маған «ешнәрсе берілмейді, дүниеңді де аламыз» деді.
Ол уақыттағы Сталиннің «әке үшін бала күймейді» деген заңын айтып, еңбеккүн мен дүниені екіге бөліп, әкеме тиістіні колхозға алып, маған тиістіні мен алып, бір арба жүкпен астығымызды ар-тып, Жүкең ағай екеуміз жолға шықтық. Сол үйімізде Қыздарбек қалды. Солар ғана қош айтысып, өзге бір адамды көрмедік. Кешегі халықтың сыйлы кісісі «құбыжық» болдық та шықтық. Міне – тағдыр. Жүкең ағай көп жыл шахтада жұмыс істеген, өзі момын, қызыл шырай-лы кісі еді, жол үстінде маған «әкем үшін 16-жылы әскерге бардым» деп, күліп те қойды. Торғайда Зикен ағай үйіне келдік.
Бұл жолы да осы ағатайымнан бас-қасы көзге түсуге қорықты. Заттың жақсы дегенін бір арбаға салып, «әкең қайда болса, соған жеткізіп берем» деп Секен деген нағашым алып кетті. Не деген ерлік? Айтқанын істеп, барып орналасқан жеріне апарып қолына та-быс етіпті. Әкемнен хат алып тұрамын. Ол кісі «Ақмолаға барып оқы» деп ақыл берді. Онда апамның жалғыз бауыры – ел «Бөлке» дейтін Рахима бар. Киетін киімді, ұсақ-түйек заттарды сол Зикен ағайдың үйіне тастап, өзім бір жүк машинасына мініп, Ақмолаға бардым. Мені келді деп үй ішімен қуанып, өзінің туған баласы келген-дей, мен де туған анамды тапқандай зор қуанышта болдым. Мені үйінің жанындағы мектептің 5-сыныбына орналастырып, киім кигізіп, тамағын беріп, шын ықыласымен тәрбиеледі. Сонда оқып, жүріп жаттым.
Сұхбаттасқан Дихан ҚАМЗАБЕКҰЛЫ
(Жалғасы бар)
Сөйтіп жүргенде «Сәкен қалпені газетке шығарыпты» деген сөзді ести бастадық. Күндегідей жұмыстан үйге келсем, әкем өңі қашқан, бірдеңе айтқысы келетін сияқты, бірақ үнде-мейді. Екеуміз шай ішіп отырғанда, Әшірбек деген досы келді. Әкем оның келгеніне қуанып қалды. Шай ішіп болған соң, мен төсек салуға кеттім. Әкем әйнекті қараңғылап жауып, до-сынан газетті алып оқи бастады. Мен де жүгіріп келіп оқыдым: әкемді қаралап, «ол қалай әлі ел ішінде жүр» деп жа-зыпты. Үрейден жылап жібердім. Әкем «Сын ғой, балам, Алланың салғанын көрерміз» деп, сабырға шықырды. Әлгі досы да көңілі бұзылып, шығып кетті. Маған әкем: «Таңнан кетем, кім сұраса да «әйел әкелем» деп кеткен, басқасын білмеймін де» деп ақыл айтып, салт атқа мініп кете барды. Мені таңда күндегідей бригадир оятып, жұмысқа кеттім. Кешке үйге келсем, күндегідей алдымнан шығатын әкем жоқ. Әшірбек атам інісі Қыздарбекті біздің ауыз үйге кіргізіп қойыпты. Жалғыз қорқады деп, жайыма қам жеп, ол кісілер жеңіл тамақ
тұрдым. Маған «әкең қайда кетті?» деді. Мен «әйел әкелемін деп кетіпті, өзім көргенім де жоқ, мына хатта жазып кетіпті» деп хатты қолына бердім. Ол «киін, қазір өзің айтасың» деді. Біз далаға шықтық. Әлгі үйдің адамдары жылап қала берді. Сол келген кісілер – күнде үйден дәм ішіп жүрген адамдар. Мәшинеге мінгізіп аудан орталығы «Еркіншілікке» апарып, бір жаман үйге кіргізіп, сырттан кілт салып кете барды. Түн болса қорқамын. Күз таңы ағарып, күн де шықты. Келіп есік ашып «шық» деді. Бір үйге бардық. Күржиген адам үстел басында отыр екен. «Иә, бала, әкеңнің қайда кеткенін айтсаң, біз сенен ештеңе сұрамаймыз, үйіңе барасың, айтпасаң түрмеге қамап қоямыз» деп қорқытты. Бірақ, не істесе де әкемді айтайын деген ойым жоқ. Маған да астыртын ақыл айтатын-дар көп. Мен «білмеймін» дегеннен басқасын білмедім. Бір кезде «жарай-ды, үйіңе бар, тағы шақырып аламыз» деді. Іштей қуанып шығып кеттім. Сол ауданда әкемнің бақуатты немере ағасы тұрады. Жалғыз қызы бар. «Менің
9www.astana-akshamy.kz
76. 21-320-099-729 0,0592 0,0053
77. 21-320-135-519 1,0522
78. 21-320-111-885 0,0016 0,0016
79. 0,6833 0,0001
80. 0,0010 0,0010
81. 12,2585
82. 0,0075 0,0075
83. 0,0600 0,0075
0,0797 0,0233
85. 21-320-100-707 0,0630 0,0177
86. 21-320-135-1078 0,0016 0,0016
87. 21-320-135-1086 0,0016 0,0016
88. 21-320-099-998 0,0700 0,0036
89. 21-320-099-990 0,0700 0,0078
90. 21-320-135-578 0,0006 0,0006
91. 0,0016 0,0016
92. 0,0001 0,0001
93. 0,0001 0,0001
21-320-135-832
95. 21-320-135-536 0,0016 0,0016
96. 21-320-135-562 0,0010 0,0010
97. 21-320-100-283 0,0163
98. 0,0600 0,0190
99. 21-320-099-728 0,0091
100. 21-320-099-335 0,0668 0,0008
101. 21-320-099-723 0,0777 0,0076
102. 0,0010 0,0010
103. 21-320-099-725 0,0707 0,0075
21-320-099-731 0,0699 0,0112
105. 21-320-135-295 3,3556 0,1802
106. 21-320-135-297 0,0016
107. 0,0016 0,0016
108. 3,3805
109.
110. 21-320-128-711 6,7907 0,0036
111. 0,0750
112. 0,0600 0,0268
113. 21-320-128-563
0,0600 0,0029
115. 0,0600 0,0600
116. 0,0600 0,0600
117. 0,0600 0,0600
118. 0,0600
119. 21-320-128-732 1,7266 0,6255
120. 21-320-128-736
121. 21-320-128-885
122. 21-318-082-002 0,1020 0,1020
123. 21-318-082-006 0,0812 0,0812
21-318-082-016
125. 21-318-082-025 0,0610 0,0089
126. 0,0801 0,0782
127. 21-318-082-059 0,0707
128. 21-318-082-063 0,0680 0,0680
129. 21-318-082-069 0,0620 0,0620
130. 21-318-082-086 0,0833
131. 21-318-082-096 0,0581 0,0538
132. 21-318-082-1005 0,1220 0,0022
133. 21-318-082-1018 0,0001
21-318-082-1020 1,2890 0,0001
135. 21-318-082-103 0,0600 0,0600
136. 21-318-082-117 0,0650 0,0650
137. 21-318-082-131 0,0690 0,0690
138. 21-318-082-150 0,0610 0,0610
139. 21-318-082-153 0,0830 0,0830
21-318-082-157 0,0590 0,0590
21-318-082-180 0,0792
21-318-082-189 0,0781
21-318-082-217 0,0890 0,0781
21-318-082-219
21-318-082-231 0,0833 0,0833
21-318-082-236 0,1257 0,1257
0,1003 0,0918
21-318-082-307 0,1051
21-318-082-321 0,0801 0,0335
150. 21-318-082-322 0,0796 0,0055
151. 21-318-082-329 0,0776 0,0121
152. 0,0760
153. 21-318-082-350
21-318-082-351 0,0803
155. 21-318-082-353 0,0781 0,0781
156. 21-318-082-355 0,0816 0,0816
157. 21-318-082-357
158. 21-318-082-390 0,0815 0,0800
159. 21-318-082-391 0,0958 0,0673
160. 21-318-082-393 0,0850 0,0031
161. 21-318-082-396 0,0752 0,0001
162. 21-318-082-398 0,0870 0,0870
163. 21-318-082-399 0,0768 0,0333
0,0866 0,0866
165. 0,0686 0,0652
10www.astana-akshamy.kz
E-mail: [email protected]
166. 21-318-082-403 0,0800 0,0800
167. 21-318-082-424 0,0844 0,0844
168. 21-318-082-426 0,0836 0,0812
21-318-082-427 0,0651 0,0651
170. 21-318-082-428 0,0755
171. 0,0868 0,0318
172. 21-318-082-432 0,0824 0,0007
173.
174. 21-318-082-500
175. 21-318-082-504 0,0807 0,0560
176. 21-318-082-506 0,0860 0,0858
177. 0,0672 0,0672
178. 21-318-082-665 0,0430
21-318-082-686 0,0660 0,0660
180. 21-318-082-687 0,0600 0,0414
181. 0,0640 0,0604
182.
183. 21-318-082-748 0,0001
184. 21-318-082-754 1,1424
185. 0,0620 0,0620
186. 0,0610 0,0545
187. 0,0600 0,0600
188. 0,0620 0,0260
0,0630 0,0630
0,0660 0,0043
0,0670 0,0001
0,0630 0,0620
0,0600 0,0600
0,0600 0,0008
0,0600
0,0600 0,0520
0,0680 0,0680
0,0760 0,0760
200. 0,0560 0,0223
201. 0,0620 0,0620
202. 0,0640 0,0640
203.
204. 0,0600 0,0600
205. 0,0600 0,0600
206. 0,0620
207. 0,0550 0,0111
208. 0,0550 0,0270
0,0620 0,0483
210. 0,0530 0,0530
211. 0,0347
212. 0,0700 0,0700
213. 0,0750 0,0674
214. 0,0530 0,0007
215. 0,0801 0,0515
216. 21-318-083-061 0,0674 0,0674
217. 0,0624 0,0624
218. 21-318-083-1014 0,1080
0,5383
220. 21-318-083-342 0,0680 0,0473
221. 21-318-083-472 0,0828 0,0828
222. 0,0610 0,0610
223. 21-318-083-542 0,0646 0,0636
224. 21-318-083-564 0,0854
225. 21-318-083-756 0,0734 0,0734
226. 21-318-083-757 0,0775
227. 21-318-083-773 0,0600 0,0600
228. 21-318-086-047 0,0720 0,0521
21-318-086-427 0,0740 0,0024
230. 21-318-086-502 0,0730 0,0704
231. 21-318-086-264 0,0785 0,0215
232.
233. 21-318-086-230 0,0405
234. 21-318-086-478 0,0670 0,0670
235. 0,0700 0,0005
236.
237. 21-318-086-473 0,0730 0,0175
238. 21-318-086-475 0,0720 0,0720
21-318-086-257 0,0736 0,0736
240. 21-318-086-441 0,0730 0,0432
241. 21-318-086-476 0,0780 0,0780
242. 21-318-086-270 0,0767 0,0004
243. 21-318-086-243 0,0756
244. 21-318-086-370 0,0764 0,0764
245. 0,0566 0,0566
246. 0,0775
247. 0,0610 0,0002
248. 21-318-087-465 0,0640 0,0640
21-318-087-466 0,0720 0,0457
250. 21-318-087-464 0,0730 0,0204
251. 21-318-087-437 0,0624
252. 21-318-087-160 0,0012
253. 21-318-087-436 0,0670 0,0385
254. 21-318-087-402 0,0760 0,0128
255.
256. 0,0800 0,0318
257. 0,1120 0,1120
258. 0,0600 0,0600
0,0580 0,0105
260. 0,0584 0,0584
11www.astana-akshamy.kzE-mail: [email protected]
261. 21-318-092-502 0,0590 0,0590
262. 21-318-092-414 0,0590 0,0590
263. 21-318-092-357 0,0590 0,0590
264. 21-318-092-551 0,0600 0,0344
265. 21-318-092-089 0,0598 0,0598
266. 21-318-092-876 0,0594 0,0004
267. 21-318-092-379 0,0590 0,0529
268. 21-318-092-327 0,0610 0,0610
269. 21-318-092-394 0,0590 0,0590
270. 21-318-092-873 0,0600 0,0125
271. 21-318-092-419 0,0600 0,0151
272. 21-318-092-859 0,0600 0,0600
273. 21-318-092-265 0,0600 0,0600
274. 21-318-092-402 0,0610 0,0610
275. 21-318-092-312 0,0600 0,0407
276. 21-318-092-858 0,0657 0,0657
277. 21-318-092-320 0,0570 0,0570
278. 21-318-092-086 0,0570 0,0232
279. 21-318-092-438 0,0570 0,0547
280. 21-318-092-854 0,0583 0,0583
281. 21-318-092-276 0,0609 0,0063
282. 21-318-092-311 0,0568 0,0195
283. 21-318-092-044 0,0574 0,0574
284. 21-318-092-845 0,0690 0,0397
285. 21-318-092-030 0,0599 0,0599
286. 21-318-092-386 0,0630 0,0033
287. 21-318-092-024 0,0568 0,0565
288. 21-318-092-461 0,0650 0,0650
289. 21-318-092-084 0,0600 0,0455
290. 21-318-092-440 0,0590 0,0163
291. 21-318-092-262 0,0700 0,0700
292. 21-318-092-052 0,0829 0,0829
293. 21-318-092-951 0,0220 0,0068
294. 21-318-092-824 0,0810 0,0731
295. 21-318-092-342 0,0600 0,0600
296. 21-318-092-826 0,0614 0,0614
297. 21-318-092-360 0,0632 0,0354
298. 21-318-092-807 0,0756 0,0756
299. 21-318-092-459 0,0620 0,0620
300. 21-318-092-446 0,0580 0,0475
301. 21-318-092-359 0,0760 0,0176
302. 21-318-092-060 0,0766 0,0251
303. 21-318-092-936 0,0663 0,0049
304. 21-318-092-412 0,0990 0,0365
305. 21-318-092-078 0,1300 0,1180
306. 21-318-086-180 0,1000 0,0207
307. 21-318-086-816 0,0626 0,0006
308. 21-318-092-814 0,0800 0,0021
309. 21-318-086-815 0,0928 0,0195
310. 21-318-086-073 0,1140 0,1053
311. 21-318-086-171 0,1160 0,1160
312. 21-318-086-068 0,0650 0,0143
313. 21-318-086-084 0,0660 0,0660
314. 21-318-086-360 0,0720 0,0720
315. 21-318-086-082 0,0780 0,0210
316. 21-318-086-130 0,0611 0,0518
317. 21-318-086-785 0,0650 0,0015
318. 21-318-086-045 0,0650 0,0514
319. 21-318-086-120 0,0660 0,0660
320. 21-318-086-163 0,0640 0,0640
321. 21-318-086-164 0,0620 0,0257
322. 21-318-086-781 0,0610 0,0148
323. 21-318-086-089 0,0620 0,0620
324. 21-318-086-149 0,0610 0,0610
325. 21-318-086-054 0,0610 0,0555
326. 21-318-086-014 0,0600 0,0001
327. 21-318-086-169 0,0630 0,0453
328. 21-318-086-107 0,0610 0,0610
329. 21-318-086-786 0,0610 0,0610
330. 21-318-086-150 0,0600 0,0193
331. 21-318-086-122 0,0660 0,0126
332. 21-318-086-132 0,0640 0,0640
333. 21-318-086-152 0,0620 0,0620
334. 21-318-086-146 0,0630 0,0523
335. 21-318-086-092 0,0920 0,0011
336. 21-318-086-085 0,0917 0,0388
337. 21-318-086-070 0,0620 0,0620
338. 21-318-086-145 0,0630 0,0630
339. 21-318-086-176 0,0870 0,0362
340. 21-318-086-172 0,0600 0,0075
341. 21-318-086-115 0,0600 0,0586
342. 21-318-086-161 0,0620 0,0620
343. 21-318-086-135 0,0686 0,0654
344. 21-318-086-057 0,0620 0,0324
345. 21-318-086-160 0,0620 0,0620
346. 21-318-086-056 0,0800 0,0800
347. 21-318-086-102 0,0620 0,0053
348. 21-318-086-788 0,0602 0,0598
349. 21-318-086-108 0,0730 0,0730
350. 21-318-091-665 0,0870 0,0004
351. 21-318-086-174 0,0780 0,0433
352. 21-318-086-162 0,0835 0,0835
353. 21-318-091-666 0,1060 0,1060
12www.astana-akshamy.kz
E-mail: [email protected]
354. 21-318-091-667 0,0690 0,0267
355. 21-318-091-670 0,0870 0,0133
356. 21-318-091-148 0,0940 0,0340
357. 21-318-091-241 0,0690 0,0690
358. 21-318-091-159 0,0980 0,0784
359. 21-318-091-092 0,1180 0,1180
360. 21-318-091-113 0,0810 0,0451
361. 21-318-091-182 0,0404 0,0283
362. 21-318-091-250 0,0600 0,0119
363. 21-318-091-819 0,0406 0,0406
364. 21-318-091-137 0,0900 0,0900
365. 21-318-091-183 0,0910 0,0245
366. 21-318-091-196 0,0770 0,0471
367. 21-318-093-093 0,0189 0,0112
368. 21-318-093-921 0,0813 0,0750
369. 21-318-093-234 0,0740 0,0499
370. 21-318-093-084 0,0887 0,0667
371. 21-318-093-681 0,0769 0,0769
372. 21-318-093-086 0,0615 0,0615
373. 21-318-093-087 0,0625 0,0415
374. 21-318-093-081 0,0602 0,0602
375. 21-318-093-080 0,0605 0,0605
376. 21-318-093-079 0,0602 0,0602
377. 21-318-093-078 0,0596 0,0565
378. 21-318-093-077 0,0608 0,0014
379. 21-318-093-156 0,0600 0,0600
380. 21-318-093-157 0,0635 0,0635
381. 21-318-093-158 0,0625 0,0623
382. 21-318-093-159 0,0581 0,0087
383. 21-318-093-741 0,0600 0,0366
384. 21-318-093-019 0,0586 0,0586
385. 21-318-093-146 0,0598 0,0598
386. 21-318-093-145 0,0601 0,0601
387. 21-318-093-035 0,0637 0,0276
388. 21-318-093-863 0,0801 0,0801
389. 21-318-093-855 0,0833 0,0832
390. 21-318-093-854 0,0830 0,0830
391. 21-318-093-853 0,0822 0,0820
392. 21-318-093-852 0,0825 0,0071
393. 21-318-093-817 0,0793 0,0793
394. 21-318-093-818 0,0809 0,0809
395. 21-318-093-808 0,0791 0,0791
396. 21-318-093-807 0,0831 0,0831
397. 21-318-093-806 0,0800 0,0469
398. 21-318-093-541 0,0819 0,0819
399. 21-318-093-776 0,0857 0,0727
400. 21-318-093-770 0,0878 0,0042
401. 21-318-093-769 0,0896 0,0869
402. 21-318-093-768 0,0940 0,0940
403. 21-318-093-767 0,0900 0,0900
404. 21-318-093-766 0,0931 0,0173
405. 21-318-093-685 0,5460 0,0373
406. 21-318-093-436 0,0768 0,0768
407. 21-318-093-490 0,0786 0,0753
408. 21-318-093-488 0,0558 0,0007
409. 21-318-093-437 0,0578 0,0229
410. 21-318-093-922 0,0623 0,0623
411. 21-318-093-491 0,0596 0,0596
412. 21-318-093-489 0,0604 0,0565
413. 21-318-093-487 0,0600 0,0010
414. 21-318-093-528 0,0738 0,0735
415. 21-318-093-527 0,0691 0,0691
416. 21-318-093-455 0,0744 0,0744
417. 21-318-093-546 0,0674 0,0171
418. 21-318-094-810 0,0800 0,0137
419. 21-318-094-811 0,0780 0,0780
420. 21-318-094-812 0,0810 0,0810
421. 21-318-094-813 0,0760 0,0760
422. 21-318-094-140 0,0700 0,0700
423. 21-318-094-814 0,0840 0,0339
424. 21-318-094-795 0,0930 0,0445
425. 21-318-094-139 0,0850 0,0850
426. 21-318-094-796 0,0600 0,0265
427. 21-318-094-740 0,0900 0,0062
428. 21-318-094-720 0,0790 0,0790
429. 21-318-094-721 0,0630 0,0624
430. 21-318-094-723 0,0600 0,0351
431. 21-318-094-724 0,0600 0,0163
432. 21-318-094-725 0,0620 0,0026
433. 21-318-094-719 0,0800 0,0778
434. 21-318-094-748 0,0600 0,0600
435. 21-318-094-717 0,0600 0,0600
436. 21-318-094-716 0,0600 0,0600
437. 21-318-094-715 0,0600 0,0600
438. 21-318-094-714 0,0600 0,0600
439. 21-318-094-713 0,0605 0,0589
440. 21-318-094-712 0,0710 0,0435
441. 21-318-094-711 0,0620 0,0239
442. 21-318-094-710 0,0700 0,0115
443. 21-318-094-709 0,0680 0,0002
444. 21-318-096-531 0,0880 0,0035
445 21-318-094-703 0,0800 0,0711
446. 21-318-094-704 0,0633 0,0633
447. 21-318-094-079 0,0700 0,0700
448. 21-318-094-162 0,0700 0,0700
449. 21-318-094-705 0,0600 0,0600
450. 21-318-094-706 0,0650 0,0650
13www.astana-akshamy.kzE-mail: [email protected]
451. 21-318-094-707 0,0770 0,0764
452. 21-318-096-509 0,1080 0,0850
453. 21-318-096-511 0,1000 0,0268
454. 21-318-096-508 0,0930 0,0930
455. 21-318-096-510 0,0810 0,0381
456. 21-318-096-490 0,0720 0,0720
457. 21-318-096-492 0,0840 0,0326
458. 21-318-096-014 0,1020 0,0988
459. 21-318-096-199 0,0940 0,0940
460. 21-318-096-491 0,0950 0,0950
461. 21-318-096-467 0,0976 0,0518
462. 21-318-096-471 0,0660 0,0660
463. 21-318-096-473 0,0630 0,0630
464. 21-318-096-475 0,0480 0,0480
465. 21-318-096-477 0,0720 0,0587
466. 21-318-096-479 0,0970 0,0056
467. 21-318-096-468 0,0900 0,0511
468. 21-318-096-470 0,0900 0,0900
469. 21-318-096-472 0,0590 0,0590
470. 21-318-096-474 0,0890 0,0890
471. 21-318-096-476 0,0530 0,0498
472. 21-318-096-478 0,0530 0,0138
473. 21-318-096-446 0,0750 0,0022
474. 21-318-096-448 0,0640 0,0478
475. 21-318-096-452 0,1000 0,1000
476. 21-318-096-453 0,0820 0,0820
477. 21-318-096-455 0,0852 0,0518
478. 21-318-096-447 0,0890 0,0001
479. 21-318-096-449 0,0900 0,0690
480. 21-318-096-451 0,0800 0,0800
481. 21-318-096-229 0,0770 0,0770
482. 21-318-096-454 0,0830 0,0830
483. 21-318-096-456 0,0720 0,0203
484. 21-318-096-427 0,0810 0,0156
485. 21-318-096-434 0,0760 0,0759
486. 21-318-096-431 0,0760 0,0760
487. 21-318-096-433 0,0780 0,0780
488. 21-318-096-429 0,0800 0,0694
489. 21-318-096-436 0,0760 0,0017
490. 21-318-096-430 0,0860 0,0484
491. 21-318-096-432 0,0730 0,0730
492. 21-318-096-150 0,0800 0,0800
493. 21-318-096-435 0,0810 0,0810
494. 21-318-096-437 0,0760 0,0418
495. 21-318-096-414 0,0870 0,0070
496. 21-318-096-416 0,0770 0,0723
497. 21-318-096-418 0,0790 0,0790
498. 21-318-096-904 0,0750 0,0750
499. 21-318-096-250 0,0750 0,0732
500. 21-318-096-266 0,0860 0,0129
501. 21-318-096-415 0,0800 0,0243
502. 21-318-096-417 0,0790 0,0790
503. 21-318-096-419 0,0760 0,0760
504. 21-318-096-420 0,0780 0,0780
505. 21-318-096-421 0,0740 0,0583
506. 21-318-096-395 0,0810 0,0015
507. 21-318-096-399 0,0750 0,0750
508. 21-318-096-401 0,0800 0,0800
509. 21-318-096-403 0,0780 0,0779
510. 21-318-096-405 0,0790 0,0103
511. 21-318-096-396 0,0880 0,0418
512. 21-318-096-407 0,0900 0,0900
513. 21-318-096-400 0,0770 0,0770
514. 21-318-096-380 0,0930 0,0930
515. 21-318-096-404 0,0860 0,0535
516. 21-318-096-853 0,0500 0,0011
517. 21-318-096-001 0,0861 0,0833
518. 21-318-096-846 0,0758 0,0032
519. 21-318-096-835 0,0612 0,0012
520. 21-318-096-493 0,0820 0,0683
521. 21-318-082-207 0,0937 0,0619
522. 21-318-096-026 0,0551 0,0551
523. 21-318-096-037 0,0705 0,0518
524. 21-318-096-039 0,0595 0,0595
525. 21-318-096-174 0,0775 0,0506
526. 21-318-096-211 0,0300 0,0300
527. 21-318-096-212 0,0450 0,0438
528. 21-318-096-216 0,0500 0,0500
529. 21-318-096-275 0,0600 0,0600
530. 21-318-096-285 0,0779 0,0004
531. 21-318-096-804 0,0850 0,0665
532. 21-318-096-805 0,0880 0,0491
533. 21-318-096-806 0,0855 0,0178
534. 21-318-096-815 0,0818 0,0818
535. 21-318-096-816 0,0665 0,0620
536. 21-318-096-817 0,0617 0,0363
537. 21-318-096-818 0,0735 0,0200
538. 21-318-096-825 0,0630 0,0591
539. 21-318-096-826 0,0700 0,0700
540. 21-318-096-827 0,0770 0,0770
541. 21-318-096-829 0,0544 0,0544
542. 21-318-096-830 0,0612 0,0612
543. 21-318-096-831 0,0750 0,0427
544. 21-318-096-832 0,0625 0,0516
14www.astana-akshamy.kz
E-mail: [email protected]
545. 21-318-096-833 0,0544 0,0425
546. 21-318-096-834 0,0680 0,0250
547. 21-318-096-840 0,0606 0,0021
548. 21-318-096-841 0,0805 0,0148
549. 21-318-096-842 0,0875 0,0439
550. 21-318-096-843 0,0772 0,0447
551. 21-318-096-852 0,0481 0,0003
552. 21-318-096-878 0,0700 0,0016
553. 21-318-096-879 0,0600 0,0149
554. 21-318-096-881 0,0850 0,0836
555. 21-318-096-882 0,0500 0,0500
556. 21-318-096-885 0,0550 0,0500
557. 21-318-096-887 0,0600 0,0020
558. 21-318-096-889 0,0400 0,0144
559. 21-318-096-890 0,0400 0,0001
560. 21-318-096-892 0,0520 0,0328
561. 21-318-096-893 0,0600 0,0119
562. 21-318-082-1043 0,00015 0,0001
563. 21-318-082-1044 0,0001 0,0001
564. 21-318-082-1045 0,00015 0,0001
565. 21-318-082-1046 0,0001 0,0001
566. 21-318-082-1047 0,00015 0,0001
567. 21-318-082-1048 0,00015 0,0001
568. 21-318-083-1014 0,1996 0,1080
569. 21-320-099-726 0,0795 0,0078
570. 21-320-099-749 0,0615 0,0038
571. 21-320-135-479 0,0010 0,0010
572. 21-320-135-521 6,8589 0,5780
573. 21-320-135-522 1,6661 0,0526
574. 21-320-135-1425 173,3731 3,0113
575. 21-320-135-1651 4,1239 0,9588
576. 21-320-135-1652 10,8761 0,9238
577. 21-318-092-108 0,0766 0,0766
578. 21-318-093-705 0,0577 0,0577
579. 21-318-096-493 0,0820 0,0683
580. 21-318-096-397 0,0851 0,0830
581. 21-318-082-188 0,0854 0,0426
582. 21-318-082-898 0,0600 0,0600
583. 21-320-114-957 0,1219 0,0653
584. 21-320-114-939 0,0684 0,0681
585. 21-320-114-955 0,0738 0,0738
586. 21-318-114-934 0,0951 0,0925
587. 21-318-114-942 0,0603 0,0603
588. 21-318-114-909 0,0653 0,0060
589. 21-318-114-958 0,0597 0,0130
590. 21-318-114-949 0,0712 0,0013
591. 21-320-114-914 0,1333 0,0639
592. 21-318-114-943 0,0563 0,0563
593. 21-320-099-1050 2,0664 0,8680
594. 21-320-128-844 0,2921 0,0358
595. 21-318-092-1054 5,1167 0,0012
596. 21-318-092-1055 6,7135 0,0005
597. 21-318-082-1031 1,1304 0,0236
598. 21-320-099-1048 0,6583 0,3995
599. 21-318-067-1513 2,2168 0,0011
600. 21-320-135-1286 97,5774 2,4716
________________________
№197-1149Астана қаласы 15.07.2014
1. 21-318-020-173
2. 21-318-020-210
3. 21-318-020-377
7. 21-318-020-031
8.
________________________
15www.astana-akshamy.kzE-mail: [email protected]
Ыстық жаз келді! Күнге қыздырынып және жақын жердегі су көзіне шомыла салатын керемет сәттерде энтеровирус-ты инфекцияны жұқтырудың қауіптілігі де қатар жүреді. Осы ыстық күндерде Астананың көптеген су бұрқақтары демалыс әрі шомылатын орын ретінде балалардың иелігінде болады. Балаларымен бірге жүрген ата-аналардың біраз бөлігі ойыншықтарды, кейде өздерімен әкелген жеміс-жидектерді осы субұрқақтар суына шайып ала салады. Қала тұрғындары арнайы жабдықталмаған ашық су көздерінде шомылғанды ұнатады. Аталған факторлар энтеровирусты инфек-ция тудыруы әбден мүмкін.
Аурудың шығу көзі ауру адам немесе симптомсыз вирус тасымалдаушы болып табылады. Энтеровирустарды көбінесе бала-лар қабылдағыш келеді және олар – аурудың негізгі таратушылары. Сонымен, ағымдағы жылы Астана қаласының энтеровирустарға тексерген дені сау бақылау тобының балалары арасында 6%-ында вирус тасымалдаушылық анықталды. Аталған вирустың ағын суда табылуы да қоздырғыштың тұрғындар ара-сында айналымда жүргенін дәлелдейді.
Ауру зақымдалған азық-түліктер арқылы, ластанған суаттарда, субұрқақтарда шо-мылу кезінде, сондай-ақ вирустың жоғарғы тыныс алу жолдарына түсуі кезінде жұғады. Антисанитарлық жағдай да аурудың тара-луына септігін тигізеді. Инфекция жұққан кезінен бастап алғашқы клиникалық сим-птомдар көрініс бергенше 3-6 күн өтеді.
Ауру безгек, баспа, жедел ішек инфек-циясы, коньюктивит түрінде өтуі мүмкін. Ең ауыр түрі орталық жүйке жүйесінің зақымдалуы (менингит және менингоэнце-фалит). Ауыр түрдегі энтеровирус өлімге әкеп соқтыруы әбден мүмкін.
Энтеровирустар серозды менингиттердің (жұмсақ ми қабығының қабынуы) – орталық жүйке жүйесінің жедел инфекциялық ауру-
ына жиі себепкер болады. Э н т е р о в и р у с т ы м е н и н г и т т е р г е
маусымдық (жазғы-күзгі), контагиоздылық, ошақтылық, үлкен эпидемиялық өршу тән.
Дертке шалдыққан кезде делсалданып, тәбет қашады, кейде жөтел, тұмаурату, үлкен дәреттің бұзылуы да білінеді. Аурудың 2-4-күндерінде сипатты триада симптом-дары – бас ауруы, құсу, дене қызуының көтерілуі пайда болады.
Аурудан айығу барысы уақытылы көрсетілген медициналық көмек пен жүйелі емдеуге тікелей байланысты. Менингит диа-гнозы тек клиникалық белгілерінің негізінде ғана қойылмайды, оған қосымша жұлын сұйықтығын тексеру қажет.
Жұлынға пункция жасау – қатты ау-ыртпайтын процедура, стерильді жағдайда жасалады, қабынуды тудырмайды және ме-нингитке күдіктенген кезде міндетті түрде жасалады, сөйтіп, ликвордың клеткалы құрамының нәтижесі бойынша жүйелі емдеу тағайындауға болады.
Қ а з і р г і к е з д е э н т е р о в и р у с т ы инфекциялардың арнайы емдеуі мен оған қарсы вакциналар жоқ, сол үшін алдын алуда өте қарапайым әрі тиімді ережелерді сақтау керек:
- тамақтанар алдында қолды сабындап жуыңыз;
- арнайы жабдықталған суаттарда шомылыңыз, субұрқақтарда шомылуға болмайды;
- ауыз су үшін сапалы су пайдаланыңыз;- жеміс-жидектерді жақсылап жуып
жеңіз, тұтынар алдында оларды қайнаған сумен шайыңыз.
Айжан ЖҮКЕНОВА,Астана қалалық тұтушылар
құқықтарын қорғау департаментінің инфекциялық ауруларға
эпидемиологиялық қадағалау бөлімінің бас маманы
1
811
8
11
15100Ò
ÄÈÐÅÊÒÎÐ-ÁÀÑ ÐÅÄÀÊÒÎÐ
ÀÑ ÄÈÇÀÉÍÅÐ
Ò
—
15100Ò
ÄÈÐÅÊÒÎÐ-ÁÀÑ ÐÅÄÀÊÒÎÐ
Ò
—
«Астана қаласы мәслихатының аппараты» ММ Астана қаласы м ә с л и х а т ы а п п а р а т ы н ы ң мемлекеттік қызметшілері сы-байлас жемқорлыққа қарсы күрес заңнамасын, «Мемлекеттік
қызмет туралы» Қазақстан Республикасының Заңы мен Ар-намыс кодексі нормаларын бұзу мәселелері бойынша хабарлау үшін сенім телефоны нөмірін хабарлайды: 55-66-35
Астана қаласының Туризм, дене тәрбиесі және спорт басқармасы мен «Туристтік ақпараттық орталық» ЖШС бірлесіп, қонақүй және мейрамхана бизнесі жұмысшыларының, ішкі туризм менеджерлерінің біліктілігін арттыру бойынша ақысыз тегін тренингтер ұйымдастырады.
Толық ақпаратты 39-16-76, 87012332383 телефондары арқылы алуға болады.
«Астанинская ЭнергоСбытовая Компа-ния» ЖШС («АЭСК» ЖШС) 2014 жылдың 1 шілдесінде Астана қ. мамандандырылған ауданаралық әкімшілік сотының 2014 жылғы 4 мамырдағы қаулысын орындауға байланысты лицензиарға «энергиямен жабдықтау мақсатында электр энергиясын сатып алу» қызметінің түріне 2011 жылғы 15 желтоқсандағы №000764 мемлекеттік лицензиясының қайтарылғанын хабарлайды.
«АЭСК» ЖШС қазіргі уақытта 2014 жылғы 14 шілдедегі №14010023 мемлекеттік
лицензияны алды.Жоғарыда жазылғандардың негізінде,
«АЭСК» ЖШС 2014 жылғы 14 шілдедегі №14010023 мемлекеттік лицензияның негізінде тұтынушыларды электрмен жабдықтау жөніндегі қызметті жаңартқанын хабардар етеді.
Қосымша ақпарат алу және электрмен жабдықтау шарттарын қайта ресімдеу үшін мына мекенжайдағы кеңсемен байланы-суды сұраймыз: Астана қ. Отырар көшесі, 5 (315-кеңсе), тел.: 8 (7172) 77-10-49, 77-10-91, 24-42-04.
« V N S » Ж Ш С , С Т Н 0 3 1 4 0 0 0 0 5 4 6 6 , Б С Н 920340000041 конкурстық басқарушысы «VNS» ЖШС (Астана қ., Республика д., 82/3) 2014 жылғы 8 тамызда 15 сағат 00 минутта Астана қ., Кравцов к., 18 үйде, 106-каб. ме-кенжайы бойынша (тел. 87014290252) қарызгерінің мүлкін сату жөнінде сауда-саттықтың өткізілетіндігін хабарлайды.
Қарызгер қызметінің негізгі профилі – құрылыс-монтаждау жұмыстары. Мүліктер саудаға бірыңғай лот бойынша қойылады: жалпы аумағы 541 ш.м. өнеркәсіптік-тұрмыстық корпус ғимараты. Жер телімі/Астана қ., Республика д., 82/3 мекенжайдағы жалпы аумағы 0,0533га уақытша өтеусіз ұзақ мерзімді пайдалану құқығымен. Астана қ., Республика д., 82/4 мекенжайдағы жалпы аумағы 0,0186 га жер телімінің кадастрлық нөмірі 21-319-061-1148. Құрылыстың салынған уақыты 1994 ж., техникалық жағдайы бағалау актісіне сәйкес. Сауда-саттық өткізудің тәсілі – голландиялық, лоттың ең төменгі бағасы 63000000 теңге.
Лоттың ең төменгі бағасының 10 пайыз мөлшеріндегі кепілдеме жарнасы мына банк есепшотына түсуі тиіс: KZ738560000000529366 ( «БанкЦентрКредит» АҚ фи-лиалы, БИК KCJBKZKX, БСН 920340000041).
Өтінім қабылдау және сауда-саттыққа қатысушыларды тіркеу жұмыс күндері сағат 9.00 ден 18.00-ге дейін, сағат 13.00-ден 14.30-ға дейінгі түскі үзіліспен жүргізіледі және сауда-саттыққа бір сағат қалған кезде тоқтатылады.
Қосымша мәліметті мына мекенжай бойынша алуға болады: Астана қ., Республика д., 1-40, тел. 87014290252, www.minfi n.kz.
Сауда-саттықты ұйымдастыру жөнінде талап-шағымдар мына мекенжай бойынша қабылданады: Астана қ., Кравцов к., 18 үй, 104-каб, тел. 356066, e-mail: [email protected].
К о н к у р с н ы й у п р а в л я ю щ и й Т О О « V N S » , Р Н Н 031400005466, БИН 920340000041 сообщает о проведении торгов по реализации имущества должника ТОО «VNS» (г.Астана, пр.Республики, 82/3), которые состоятся 8 августа 2014 года в 15 часов 00 минут по адресу г.Астана, ул. Кравцова д. 18 каб. 106, тел. 87014290252.
Основной профиль деятельности должника – строительно-монтажные работы. Имущество выставляется на торги единым лотом: здание промышленно-бытового корпуса общей площадью 541 кв.м. Земельный участок/Право временного возмездного долгосрочного землепользования общей площадью 0,0533га по адресу г.Астана, пр. Республики, 82/3. Земельный участок кадастровый номер 21-319-061-1148 общей площадью 0,0186 га по адресу г. Астана, пр. Республики, 82/4. Год постройки 1994 г., техническое состояние в соответствии с актом оценки. Метод проведения торгов – голландский, минимальная цена лота 63000000 тенге.
Гарантийный взнос вносится на банковский счет: KZ738560000000529366 (филиал АО «БанкЦентрКредит», БИК KCJBKZKX, БИН 920340000041) в размере 10% от ми-нимальной цены лота.
Прием заявок и регистрация участников торгов производит-ся в рабочие дни с 9.00 до 18.00 часов, перерыв на обед с 13.00 до 14.30 часов. Окончание приема заявок и регистрации участников торгов производится за час до начала торгов. Документы для регистрации в качестве участника торгов представляются орга-низатору торгов лично либо при наличии надлежащим образом оформленных полномочий по представительству третьего лица.
Дополнительную информацию можно получить по адресу г.Астана, пр. Республики 1-40, тел. 87014290252, www.minfin.kz.
Претензии по организации торгов принимаются по адре-су: г.Астана, ул.Кравцова 18 каб.104, тел. 356066, e-mail: [email protected].
– Биыл Қазақстанның біраз қалаларында гастрольдік сапарда болған екенсіздер. Ол жақтағы к ө р е р м е н д е р қ а л а й қ а р с ы алды? Өнерлеріңіздің өресін қаншалықты бағалады?
– Өте жақсы көңіл-күймен қарсы алып, қошеметтеп шығарып салды. Біз сәуір айының 21-22 аралығында Көкшетау қаласында «Қаңбақ шал», мамыр айының 14-20 аралығында «Сиқырлы сөздер» қ о й ы л ы м д а р ы м е н Қ а р а ғ а н д ы және Балқаш қалаларында гас-трольде болдық. Біздің ең бас-ты көрермендеріміз – балалар. Сондықтан, мектептермен арнайы келісім жасалып, әлі оң-солын танымаған балаларға тәрбиелік мәні зор қойылымдар тарту етеміз. Мәселен, патриотизм, қазақ тілін қадірлеу тақырыбына арналған М.Тойбаевтың «Сиқырлы сөздер» қойылымында мақал-мәтелдер, жаңылтпаштар көп айтылады. Қуыршақтардың сырт келбеті, көңілді әуендер көрермендердің көңіл-күйін көтереді. Әрбір сахналық шарамыздан соң үнемі алғыс пен марапаттауларға ие болатынымыз сондықтан.
– Қайырымдылық шараларына келгенде белсенді екендеріңізді көп естиміз. Әртүрлі дертке ұшыраған балалардың көңілін ау-лайтын қойылымдарыңыз жайлы не айтар едіңіз?
– Балаларға қолымыздан кел-генше күлкі сыйлап, шаттыққа бөлеу – біздің мақсатымыз. Көбіне тәрбиелік мәні бар, балалардың өмірге деген құштарлығын оятуға арналған дүниелер қоямыз. Атап
16www.astana-akshamy.kz
E-mail: [email protected]
айтсақ, балаларға жол ережелерін үйрету мақсатындағы А.Салаеваның « Б а й қ а ж о л д а , б а л а қ а й » н е -месе ертегі желісіндегі «Қаңбақ шал» және «Арыстан патша» мюзикілдері бар. Театр – қалалық, мемлекеттік деңгейдегі іс-шараларға әр уақытта белсенді қатысады. Біздің жылдық жоспарымызда міндетті түрде кемі бес-алты қайырымдылық акциясы орын алады. Тіпті, кейде жекелей де көмек сұрайды. Ешкімнің көңілін қалдырмай, баруға тырыса-мыз.
– Қуыршақ театрының бүгінге д е й і н г і б е л е с і м е н б о л а ш а қ еншісіндегі жоспарлары туралы айта отырсаңыз...
– Өздеріңізге белгілі, ең алғаш біз 2007 жылы Астана қаласындағы Жас көрермендер театры жанынан қуыршақ бөлімі ретінде ашылдық. Кейін 2010 жылы қала әкімінің қаулысы бойынша өз алдымызға отау құрып, Астана қаласы әкімдігі « Қ у ы р ш а қ т е а т р ы » М К Қ К -ның дәрежесін алдық. Міне, осы уақыттан бері көрерменнің ыстық ықыласына бөленіп келеміз. Ал, жеткен жетістігімізге келер болсақ, 2012 жылдың 11-18 сәуір аралығында Душанбе қаласында өткен «Чодари хаёл» ІІІ халықаралық қуыршақ те-атрлар фестиваліне «Менің салған суретім» атты қойылыммен қатысып, 1-орын алдық. Былтыр 1-6 қазан аралығында Ақтөбе қаласында өткен «Ассалаумағалейкум» ІІІ халықаралық қуыршақ театрлары фестиваліне қатысып, шетелдік, халықаралық деңгейдегі әріптестермен танысып, тәжірибе алмастық, біршама жоғары дәрежелі фестивальдерге шақыртулар
алдық. Тағы да мақтана айтатын жетістігіміз, ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігі Мәдениет комитетінің ұ й ы м д а с т ы р у ы м е н өткен «Ортеке» ІІІ халықаралық қуыршақ театрлары фестивалінде « Ү з д і к с п е к т а к л ь » және «Ең үздік актерлік жұмыс» аталымдарымен марапатталдық. Онда И.Миччи, Дж.Робертс, Л.Вульертонның «Ары-стан патша» мюзиклін қойған болатынбыз. Жалпы, театры-мызда өз ісін жетік меңгерген, б іл ікті мамандар қызмет істейді. Сондықтан, біздің алар асуымыз әлі де алда деп білемін.
– Р е п е р т у а р қ а н ш а л ы қ т ы жаңарып тұрады? Сіздерге арнайы жазатын авторлар бар ма?
– Театр репертуарын әртүрлі жанрмен толықтырып, заманауи ағымда жұмыс атқарып келеміз. Дегенмен, балаларға арнап, оның ішінде қуыршақ театрларына жа-затын авторлар жоқтың қасы. Біздің қойылымдарымыздың көбін қолда бар дүниелерден қуыршақ театрына икемдеп шығарып жатқан – театрымыздың көркемдік жетекшісі Құралай Ешмұратова.
Репертуарымызда он шақты қойылым бар. Солардың арасын-да мақтанышпен айтуға болаты-ны – «Менің салған суретім» атты туынды. Бұл шығарманың режиссері – өзіміздің актеріміз, жас та болса жасындай ойнаған Айжан Кәрібайқызы. Сонымен
бірге, Т.Хасанғалиеваның «Ор-манда болған оқиға» және «Ана құдіреті» атты қойылымдары да көрермендердің оң бағасын алып келеді. Балалар назарына ұсынылып жүрген «Атамекен», «Самұрық туралы ертегі» және «Махаббат туралы аңыз» атты спектакльдердің рухани тәрбиелік мәні зор.
– Өнер болған соң даму бол-маса, шеберлік ұшталмайды. Ш е т е л д і к ә р і п т е с т е р і ң і з б е н т ә ж і р и б е а л м а с у ж а ғ ы қарастырылған ба? Әлде отандық театр майталмандарымен байла-ныс көбірек орнатылған ба?
– Шетелдік әріптестерімізбен а р н а й ы ф е с т и в а л ь д а р д а б а с қосамыз. Сонда бір-бірімізден үйренетін кездер болады. Дей тұрғанмен, көбіне біз отандық театр әртістермен тығыз байланыстамыз. Гастрольдік сапармен еліміздің көптеген аймақтарына шыққанда
өз өнерімізді дәріптеумен қатар, тәжірибе алмасатын жайымыз бар. Елімізде қуыршақ театрла-ры саусақпен санарлық болса да, мақтанышпен айтатын театрлар көп. Олар – Алматы, Ақтөбе, Жезқазған, Ақтау , Шымкент, Қостанай мен Петропавлдағы қалалық қуыршақ театрлары. Жа-сыратын несі бар, ара-тұра бізді де алаңдататын кемшіліктер жоқ емес. Мәселен, қуыршақ театрларында режиссер, сценарист, суретші жоқтың қасы. Оған қоса, біздің театр ғимаратқа зәру. Сол себептен де театр ұжымы қойылымдарын мектептер мен балабақшаларды а р а л а п н а с и х а т т а у ғ а м ә ж б ү р . Астананың мәдениет саласының басы-қасындағылар құлағына іле жүретін, қадірлі көрерменіміз, шы-найы жанашырымыз біле жүретін бар сырымыз осы.
Гүлжәмила ЗАЙЫРОВА