26
& s)*B ] < $R U)O ; r& Di;- DW; d EY& s)*B & $U)t d EY& Z : Td d EY& F! <R [ U- K S * 3 !6 GV 36: GCU MB ,T 1 3 NN 4 GV 36: GCU $G UG 2 3 NN 4 GV 36: GCU B W WK 3 3 NN 4 GV 36: GCU $B : 30 / 04 / 1390 %v’ : 05 / 09 / 1390 EFO : N6 E W E 6J J S C ; > ‘6 6J H C X< J !Y > F I G E C a" Q E 3; ; !E J . lJ 3SI6I G5E 6J C E 6J E I6[ X O 3;JCiF S >: # # I S G5E ; tE # GI S . I 3;JCiF S X< J E M# _b 3< S 3;JCiF I E dJ I > U f 74: C L# C 7 GV # E C 6: !UNX . O 3 S 5 4 C o 5 I ;JCiF I Q . X S 3!Y E _F I6[ ) I C F JCiF ‘Pf 9> : j ( G5E # < C S ! C b C CX ! 115 ECX 6: !6< E U f IE . C = IE E I aJ 8X L>T# d I 3J| SI I MIC 3K f IE ;JCiF I6[ X h>\ I S U . I6[ X ! ;JCiF J E 3;JCiF S G< XI CX 6: N6 DEI . ! K L>T# G5E 6J # SI S # 6J I 6J 3aJ E C < E SI E # I X G5E W> I aZKq #: # < S C < G5E Pq W> I SI 3; oZ C 3y< 3tE# " . EzT * : C tE# 36J 3I6[ X 3W> 3; oZ C y< CX 6: 3S# G5E JCiF > ?6> ! 4 C6 C => GVJCiF j F< ) F[ ( 8223 - 2251 F< ) WCWP ( 8231 - 2251 LISA D SCOPUS ISC http://jipm.irandoc.ac.ir GC 28 | k< 1 | && 103 - 127 F 1391 GW j : *+’ [email protected] 1. [email protected] 2. [email protected] 3. [email protected]

91.8.21 autumn 91 b&w - jipm.irandoc.ac.irjipm.irandoc.ac.ir/files/site1/user_files_e1671e/mohsenshnaj-A-10...e99 g c99˙ d u99f ‰996j ˚99˘c 3˝99n# l"99k# 99i c 99j6 99j i e r

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 91.8.21 autumn 91 b&w - jipm.irandoc.ac.irjipm.irandoc.ac.ir/files/site1/user_files_e1671e/mohsenshnaj-A-10...e99 g c99˙ d u99f ‰996j ˚99˘c 3˝99n# l"99k# 99i c 99j6 99j i e r

ساختاري چندبعدي جهت تبيين اثر فرهنگ سازمانيو توزيع و فرهنگ زنجيره تأمين بر انتقال، اشتراك،

: دانش در زنجيره تأمين صنعت خودروسازي بهبود عملكرد زنجيره تأمينبا تأكيد بر استاديار،*آبادي محسن شفيعي نيك

گروه مديريت صنعتي، دانشگاه سمنان،استاد1كامران فيضي

گروه مديريت صنعتي، دانشگاه عالمه طباطبايي،دانشيار2لعيا الفت

گروه مديريت صنعتي، دانشگاه عالمه طباطبايي

،استاديار3محمدتقي تقوي فرد گروه مديريت صنعتي، دانشگاه عالمه طباطبايي

05/09/1390:پذيرش30/04/1390:دريافت

و يافتنيها فرهنگ سازماني يكي از جنبه: چكيده كليدي در مديريت دانش استآنها شاخصو نوع فرهنگ مناسب پي كليدي و اجراي مديريت سازي يادهبراي

بنابراين، هدف.هاست سازماندر مديريت دانش اجراي دانش، از موضوعات مهم درو فرهنگ زنجيره اصلي اين پژوهش، ارائه ساختاري چندبعدي از فرهنگ سازماني

توتأم در اين پژوهش، ابتدا. استين بوده تأمزيع مؤثر دانش در زنجيره ين برايازها شاخص ي كليدي براي هريك از ابعاد پژوهش، معين شد، سپس توسط سه نفر

و اصالح قرار گرفت و تعديل و سه نفر از اساتيد دانشگاه مورد جرح . خبرگان صنعتو4نتيجه اين كار، ارائه پس از آن، اين ساختار. فرضيه براي پژوهش بود5سؤال

به(چندبعدي و ين دو شركت تأمدر زنجيره)ّ صورت علـي در قالب پژوهشي پيمايشيو در ميان و سايپا نفر از كارشناسان صنعت خودروسازي مورد 115ايران خودرو

ي بين متغيرها، با كمك تحليلخطهمبعد از ارزيابي عدم وجود. ارزيابي قرار گرفتب ين ابعاد مختلف موجود در ساختار چندبعدي پژوهش مورد ارزيابي قرار مسير، روابط

از هاي پژوهش نشان داد كه ساختار چندبعدي معرفي يافته. گرفت شده در اين پژوهش،كه. برازش مناسبي در صنعت خودرو برخوردار است نتايج تحليل مسير نيز نشان داد

و از طرفي هم، فرهنگ ير را بر فرهنتأثين بيشترين تأمفرهنگ زنجيره گ سازماني داشتهبهتأثسازماني بيشترين درهتين داشتأمصورتي غيرمستقيم بر عملكرد زنجيره ير خود را و

و انتقال دانش، بيشترين اثر را بر عملكرد غيرمالي زنجيره داشته نهايت توزيع، اشتراك،.است

و:هاكليدواژه و انتقال دانش، عملكرد، ساختار چندبعدي، فرهنگ، توزيع اشتراك زنجيره تأمين، صنعت خودرو

فصلنامة علمي پژوهشيو فن اوري اطالعات ايران ّ پژوهشگاه علوم

8) چاپي(شاپا 2 2 3 -2 2 5 1

8) الكترونيكي(شاپا 2 3 1 -2 2 5 1

ISCو LISA،SCOPUS نمايه در

http:// jipm.irandoc.ac.i r

ص|1شمارة|28دوره 127- 103ص

1391 پاييزپژوهشي:نوع مقاله

[email protected] 1. [email protected] 2. [email protected] 3. [email protected]

Page 2: 91.8.21 autumn 91 b&w - jipm.irandoc.ac.irjipm.irandoc.ac.ir/files/site1/user_files_e1671e/mohsenshnaj-A-10...e99 g c99˙ d u99f ‰996j ˚99˘c 3˝99n# l"99k# 99i c 99j6 99j i e r

1شمارة|28دورة| 1391 پاييز

104

مقدمه.1

وه در نظـر گرفتـه شـد هـا سـازمان منبـع كليـدي بـراي عنوانبهمدت،طوالنيبازه دانش در

تغييـرات سـريع ). Nevo and Chan 2007(آن هم براي موفقيت امري ضروري است مؤثرمديريت

و رويكرد ويژه به مديريت دانش را به توانيمدانش مـورد1دانـش هـاي يـاييپونـام در موضوعي

، آمـوزش، هـا پـژوهشدر گـذارييهسـرما پويايي دانش توسـط عـواملي همچـون. بحث قرار داد

كـرد كـه بيـان چنـين توانيمپس. شوديمو كاربرد دانش ايجاد،تحول،توسعه، خالقيت، انتقال

و افزايش مجموعه عوامل موجـود در پويـايي دانـش دليل توجه فزاينده به مديريت دانش، توسعه

و تاكوچي شركت. (Batagan 2008)است رايها نوناكا طـور بـه داننـد كـه مـيييها شركتموفق

و و يـا خلـق مبهمپيوسته براي حل مسائل جديد را كننـد، دانـش جديـد را كشـف و ايـن دانـش

و به و هـا يـهالو متناسـب بـا اهـداف تخصصـي راهبـردي در تمـامي يافتـه نظـام صـورتي هدفمنـد

و محصـوالت جديـد ّـ فن اور دنبـال تبـديل آن بـهو بـه دهنـد مختلف سـازمان توسـعهيها بخش ي

و توزيع دانش در تمامي توانيم،بنابراين. باشند و درون هـاييهالنتيجه گرفت كه خلق سـازماني

.)Nonaka and Takeuchi 1995(رسديمنظربهسازماني امري الزامي برون

و يـا بـا عملكـرد هاي پژوهش متعددي در مورد رابطه فرهنگ سـازماني بـا مـديريت دانـش

مـؤثر خاصي كه به رابطـه پژوهش، پيشينهمرور براساسصورت گرفته است، اما وكار كسبيك

و فرهنگ زنجيره(انواع فرهنگ و در نهايـت)ينتـأم فرهنگ سازماني ،بـر فرآينـد توزيـع دانـش

فرهنـگ،از طرفـي هـم. اشاره داشته باشد، مشاهده نشدينتأميره رابطه اين عوامل با عملكرد زنج

كه سازماني درون، سطحي باالتر از فرهنگينتأمزنجيره بتأث توانديماست سزايي بـر فرهنـگ ير

در وكار كسبهر شده در بستر مـديريت دانـش مشاهدههاي پژوهشداشته باشد كه همين امر هم

. توجهي قرار گرفته است مورد كم

. جنبـه نـوآوري كـار دانسـت تـوانيمـرا پـژوهش شده در اين مدل ساختاري ارائه،بنابراين

مختلـف فرهنـگ سـازماني، بـه فرهنـگيهـا شـاخص، عالوه بر توجه به پژوهشچرا كه در اين

وينتأمآن در زنجيرهيها شاخصوينتأمزنجيره انـد توانسـته پژوهشـگران نيز اشاره شـده اسـت

وينتـأم بـر توزيـع دانـش در زنجيـره يرشانتأثعالوه بر بررسي نوع رابطه انواع فرهنگ با هم، به

در صـنعت خودروسـازيينتـأم رابطـه اثرگـذاري توزيـع دانـش بـر عملكـرد زنجيـره،در نهايت

از پژوهشدر اين،همچنين. بپردازند توزيـعيهـا شـاخص سعي شده است كـه مجموعـه كـاملي

صـنعت خودروسـازي،ينتـأم در زنجيـره،و در نهايـت شـود گـردآوريينتـأمه دانش در زنجير

و تعديل قرار و جرح .گيردمورد شناسايي

1. knowledge dynamics

Page 3: 91.8.21 autumn 91 b&w - jipm.irandoc.ac.irjipm.irandoc.ac.ir/files/site1/user_files_e1671e/mohsenshnaj-A-10...e99 g c99˙ d u99f ‰996j ˚99˘c 3˝99n# l"99k# 99i c 99j6 99j i e r

و ديگرانو آبادي شفيعي نيك| ... ساختاري چندبعدي جهت تبيين اثر فرهنگ سازماني

105

مي پيشينهاي پژوهش، ابتدا پژوهشدر ادامه صـورت بـه پـژوهش روش گردد، سپس مرور

آنميارائهها يافته، بعديبخشدر. شودميتفصيلي ارائه و پـس از ودهـا مـور يافتـه، شود بحـث

مي گيري يجهنت .گيرند قرار

پژوهشادبيات.2

و توزيـعو انتقـال بـه چهـار بخـش پـژوهش با توجه به هدف اصلي مقاله، ادبيـات اشـتراك

.تقسيم شده استينتأمزنجيره عملكردو ين،تأمدانش، فرهنگ سازماني، فرهنگ زنجيره

و اشتراكو توزيع دانش.2-1 انتقال

ميـان افـراد يـك هـا تخصـصو،، پيشنهاداتها يدهااشتراك دانش، شامل تسهيم اطالعات،

در منـابعيگـذار اشـتراكو اشاره بـه ميـزان (Nayir and Uzuncarsili 2008) استسازمان دانشـي

و هاييمرزبندداخل ،اساسـي صـورت بـه توانـديمدارد كه همين توانمندياي يفهوظعملكردي

ت،اشـتراك اطالعـات.ي را تغييـر دهـد وكـاربكسفرآيندهاي هيل تعـامالت سـ نـه تنهـا موجـب

در فرآينـدهاي كننـدگان مشـاركت موجب تسهيم مخازن دانشـي در ميـان،شودمياي يفهوظ ميان

و درك عميـق از يـك فرآينـد،و همين امر گرددميسازماني صـورت بـه خود موجب مشاركت

و انتقـال دانـش . (Liao, Chuang, and To 2010)گردديمجامع نقشـي داراي يشـتربتوزيـع دانـش

كه دانش را در ميان اعضـاي يـك هستندي وكار كسبكننده فرآيندهاي جايگزين براي توصيف

و يا و توزيع،همكاريها گروهسازمان بايد مراقب بـود كـه دانـش،در اين مرحله. كننديممنتقل

تف،مفيـد،مناسـب صورتيبهشده توزيع Kongpichayanond) درك ارائـه شـود قابـلو،سـير قابـل

و يـا غيررسـمي باشـند تواننـديمـ توزيع دانشيها كانال. (2009 Nayir and Uzuncarsili)رسـمي

2008; Sedera and Gable 2010)،فرآينـد اجتمـاعي تواننـديمـ غيررسـمييهـا كانالكهيطوربه

.كوچـك بسـيار مناسـب اسـتيهـا سـازمان رايبها كانالو اين نوع كنندكردن دانش را تسريع

از دانـشيتـر گسترده، توزيعها آموزشرسمي ماننديها كانالكه توزيع دانش از طريقيدرحال

،بـزرگيهـا سـازمان در1محـوريتخصصـو محـور مفهـوميهـا دانشو براي كنديمرا تضمين

. (Sedera and Gable 2010)استتر مناسب

بهفرآيندي كه در آن يادگيري موفـق سـازماني يـاد عنوانبهاست، درستي توزيع شده دانش

گـذاري منـابعو اين امر را منوط بر ايجاد انگيزه، تشويق كارمنـدان، توانـايي بـه اشـتراك شوديم

Nayir and Uzuncarsili)داننـد مـي دانـش كننـده يافتدرو توانايي پذيرش دانش از طرف،دانشي

1. context-specific knowledge

Page 4: 91.8.21 autumn 91 b&w - jipm.irandoc.ac.irjipm.irandoc.ac.ir/files/site1/user_files_e1671e/mohsenshnaj-A-10...e99 g c99˙ d u99f ‰996j ˚99˘c 3˝99n# l"99k# 99i c 99j6 99j i e r

1شمارة|28دورة| 1391 پاييز

106

را. (2008 وييها شاخصاز طريق توانيم اين فرآيند همچـون ايجـاد ارتبـاط بـين تسـهيم دانـش

و مـديران در تسـهيم دانـش،يها شبكه، نقش فعال وكار كسب راهبرد انساني، نقش فعال رهبـران

و امـور تناسب تسهيم دانش با فرهنگ كلي سـازمان، ايجـاد ارتبـاط منسـجم ميـان تسـهيم دانـش

و نهادينـه كـردن اصـو و هـا يـدهاطـرح، (Leibowitz and Chen 2001)ل يـادگيري، كاري روزانـه

وجـود جلسـات بـين واحـدي بـرايو، (Liao and Wu 2009) از طرف كارمنداند پيشنهادات جدي

. تسهيل نمود( Hult, Ketchen, and Stanley 2004) بررسي روندها در زنجيره

و همكاران نيـز فرآينـد اشـتراك دانـش بـه دو بخـش كليـديينتـأم در زنجيـره را فاوست

و تمايالتيها نام به همچـونييهـا شـاخص،آنهـا بـراي بخـش ارتبـاط. كننـديمـ تقسيم1ارتباط

ــارچگي" ــا نظــاميكپ ــاالييه ــارچگي ب ــاتي، يكپ ــرماطالع ــاي كــاربردي ن در افزاره ــات اطالع

منيها نظاماطالعاتي مرتبط با مشتريان،يها نظام،2سازمان ايااطالعاتي جـاد ارتباطـات سب بـراي

همچـونييهـا شـاخصو بـراي بخـش تمـايالت نيـز كننـدميرا معرفي"در ميان اعضاي زنجيره

و با فراواني باال ميان اعضاي زنجيره، تمايل به تسهيم اطالعات در ميـان اعضـاي" ارتباطاتي منظم

و3اي يفهوظينب هاييمتزنجيره، استفاده از ي، تسهيم اطالعـات تخصصـي ، كننـدگانينتـأم بـا ّـ فن

همّ فني تسهيم اطالعات و اسـتفاده،و تخصصي با مشتريان، تعامل مديران ارشد اعضاي زنجيره با

ازينتـأم زنجيـره هـاييمتاز انـد كـرده بيـان"متعـدد در طـول زنجيـرهيهـا شـركت بـا اعضـايي

)Fawcett et al. 2007 .(

و منتزرفوگيت اشـتراك سـريعيهـا نيز براي توزيع دانش در لجستيك، شاخص، استانك،

ــتيك، ــان اعضــاي لجس ــات مي ــاتي، اطالع ــر اعضــاي عملي ــان ديگ ــات مي ــريع اطالع ــهيم س تس

سـريع بـا مـديران ارشـد سـازماني، تسـهيم حجـم وسـيعي از اطالعـات از طريـقيگـذار اشتراك

هــايي رسـمي، تســهيمرابزاهـايي غيررســمي، اشـتراك حجــم وسـيعي از اطالعــات از طريـقرابزا

، تسـهيم)جاي همـه افـراد لجسـتيكبه(با افراد مرتبط با اين اطالعات در لجستيك فقطاطالعات

همـه افـراد در جـاي بـه(با افراد مرتبط با اين اطالعات در ديگر واحدهاي عملياتي فقطاطالعات

ا فقط، تسهيم اطالعات)واحدهاي ديگر همـه جـاي بـه( طالعـات با مـديران ارشـد مـرتبط بـا ايـن

.)Fugate, Stank, and Mentzer 2009( اند كردهرا معرفي)مديران ارشد

اطالعـاتييهـا نظامديگري همچون تشويق مديريت براي تسهيم دانش، تطابقيها شاخص

با تسهيم اطالعات صحيح، وجود فرهنـگ قـوي تسـهيم اطالعـات، تبليـغ در مـورد منـابع دانشـي

1. connectivity and willingness 2. information applications are highly integrated within the firm 3. cross-functional

Page 5: 91.8.21 autumn 91 b&w - jipm.irandoc.ac.irjipm.irandoc.ac.ir/files/site1/user_files_e1671e/mohsenshnaj-A-10...e99 g c99˙ d u99f ‰996j ˚99˘c 3˝99n# l"99k# 99i c 99j6 99j i e r

و ديگرانو آبادي شفيعي نيك| ... ساختاري چندبعدي جهت تبيين اثر فرهنگ سازماني

107

، وجــوداي يفــهوظمختلــفيهـا بخــشن، تسـهيم اطالعــات روان در ميــان جديـد بــراي كارمنــدا

، وجـود ات از بـاالي سـازمان بـه سـمت پـايين اينترنتي قوي، وجود مسير تسهيم اطالعـيها شبكه

دانـش،(DanaeeFard and Selseleh 2010)بـه سـمت بـاال سـازمان مسير تسهيم اطالعـات از پـايين

و اعضــاي زيرشــده ميــان مــديران ارشــد تســهيم شــده در ميــان مجموعــه، دانــش تســهيمســازماني

تـوان مـي را نيـز (Chen, Huang, and Cheng 2009)شده در ميان واحـدهاو دانش تسهيم،همكاران

. مد نظر قرار داد

همچـون توانـاييييهـا شـاخص تسـهيم دانـش،يرتـأث خود براي بررسي پژوهشلين نيز در

و به ازاها دادهروزرساني مرور هـاي متفـاوتهداد هـاي يگاهپاز طريق ابزارهاي اطالعاتي، استفاده

و مبادلـه دانـشييهـا مشـوق براي بهبود كيفيـت فرآينـدها، وجـود و تجربـه بـراي مبادلـه دانـش

و تسـتا نيـز.)Lin 2008( معرفي كرده استرا واحدها باهم آمـادگي سـازمانيهـا شـاخص ماسـا

دها، اسـتف1زار در داخل سازمان، توزيع دانش در حين انجام كـار براي توزيع اطالعات مربوط به با

بــراي تســهيل در ارتباطــات، وجــود فرهنــگ پــذيرش مشــاوره در ســازمان،ّ ــ فن اوري از ابزارهــاي

و شخصي در كار، ايجاديها چت غيررسـمي در خـارجيهـا گـروه كاري،يها گروهغيررسمي

و توليد، چرخش شغلي، وجود الكترونيكـي در محـيطيهـا شـبكه از محيط كار، جلسات فروش

2و سوابق موردهـاي كـاريهاو تدوين گزارش،سرپرستي-كيفيت، نظارتيها حلقهكار، ايجاد

و تسهيم معرفيد را براي فرآين .)Massa and Tsesta 2009( اند كردهانتقال

ا و رئ، آمـار اسـتفاده از ذخـا3همچون تعداد جوامع عملـي فعـالييها شاخصليويرا گلدوني

و سازماني دانش، آگاهي همكـاران در ارتبـاط بـا ابزارهـاي ارتبـاطي درونـي موجـود و،اينترانتي

) Goldoni and Oliveira 2010( كننـديمـ توزيع دانش را در فرآيند توزيع دانـش لحـاظ هاي ينههز

اجتماعي، نزديكي فيزيكـي همكـاران بـايهاو شبكههمچون ارتباطاتييها شاخصبرخي نيزو

و،، جلسـاتي بـا فضـاي غيررسـمي، عالقـه افـراد بـه مشـاركت سـؤال هم، فرهنگ پـذيرش انـواع

و اشتراكنهم را از عوامل توا رضايت افراد از كمك به داننـد مـي گذاري دانش مندساز در تسهيم

(Lilleoere and Hansen 2011) .

ادبيـاترگرفته مجموعه عواملي كه داراي بيشترين فراواني در مـرو با توجه به مرور صورت

).1جدول( اند شدهفرآيند انتخابينايها شاخصعنوانبهبودند

1. on the job 2. case notes 3. active practice communities

Page 6: 91.8.21 autumn 91 b&w - jipm.irandoc.ac.irjipm.irandoc.ac.ir/files/site1/user_files_e1671e/mohsenshnaj-A-10...e99 g c99˙ d u99f ‰996j ˚99˘c 3˝99n# l"99k# 99i c 99j6 99j i e r

1شمارة|28دورة| 1391 پاييز

108

و اشتراكو توزيع دانشفرآينديها شاخص.1جدول )پژوهشگرانآوري توسط جمع( انتقال

پژوهشگران شاخص

در جهتيافهيوظو جلسات بينهاميتوجود

و زنجيره بررسي روندهاي مختلف در بازار

Hult, Ketchen, and Stanley 2004; Lin 2008; Fawcett et al. 2007; Massa nad Testa 2009; Fugate, Stank, and Mentzer 2009; DanaeeFard and Selseleh

2010; Chen, Huang, and Cheng 2009ويها شبكهوجود ابزارها، يها نظامارتباطي

و مرتبط جهت تسهيل ارتباطات اطالعاتي مناسب

و تسهيم اطالعات در ميان اعضاي زنجيره

Fawcett et al. 2007; Massa nad Testa 2009; Fugate, Stank, and Mentzer 2009; DanaeeFard and Selseleh

2010; Lilleoere and Hansen 2011

انسانييها شبكهو رسمي غيريها گروهجاد اي

)كيفيتيها حلقههمچون(

Leibowitz and Chen 2001; Fugate, Stank, and Mentzer 2009; Massa nad Testa 2009; Lilleoere

and Hansen 2011و باز جهت تسهيم اطالعات وجود فرهنگ قوي

و پذيرش مشاوره

Leibowitz and Chen2001; DanaeeFard and Selseleh 2010; Massa nad Testa 2009; Lilleoere and Hansen

2011با–ّ فني اشتراك اطالعات تخصصي

و اعضاي لجستيكنيتأم كنندگان Fawcett et al. 2007; Fugate, Stank, and Mentzer

2009; Chen, Huang, and Cheng 2009

و تسهيم و حمايت مديريت در اشتراك تشويق

و اطالعات دانشLeibowitz and Chen 2001; Lin 2008; DanaeeFard

and Selseleh 2010

ب و ذخائرويا دادهيها گاهيپاروزرسانيهاستفاده

دانشي متفاوت جهت بهبود كيفيت فرآيندLin 2008; Goldoni and Oliviera 2010

سازماني دوطرفه ميان مديران وجود ارتباطات

و اعضا ارشدFugate, Stank, and Mentzer 2009; DanaeeFard and

Selseleh 2010

و اشتراك دانش در زنجيره كدامند؟ شاخص:1سؤال و انتقال هاي اصلي فرآيند توزيع

فرهنگ سارماني.2-2

و يـافتن نـوع فرهنـگيها فرهنگ سازماني يكي از جنبه كليـدي در مـديريت دانـش اسـت

پ و اجراي مـديريت دانـش، يكـي از موضـوعات مهـم در ادبيـات پـژوهش سازي يادهمناسب براي

و داوديپژوهش عالمه. مديريت دانش است با ضريب(مشخص نمود كه فرهنگ سازماني، زارع،

را بر فرآيندهاي مديريت دانـش دارد بيشترين اثر) درصد40با ضريب(ّ بعد از فن اوري) درصد 23

)Allameh, Zare, and Davoodi 2011(.و نقـل بـا بيـان كانگاس در پژوهش خود در صـنعت حمـل

و مهم را ترين قدم براي مديريت دانش، توجه به افراد است، مهم اينكه اولين قدم ترين اقـدام رهبـر

). Kangas 2009(دانديم سازي مديريت دانش شناسايي نوع فرهنگ مناسب براي پياده

Page 7: 91.8.21 autumn 91 b&w - jipm.irandoc.ac.irjipm.irandoc.ac.ir/files/site1/user_files_e1671e/mohsenshnaj-A-10...e99 g c99˙ d u99f ‰996j ˚99˘c 3˝99n# l"99k# 99i c 99j6 99j i e r

و ديگرانو آبادي شفيعي نيك| ... ساختاري چندبعدي جهت تبيين اثر فرهنگ سازماني

109

و محمــد نيــز دريافتنــد كــه فرهنــگ وضــوحو1بـا ســه شــاخص قابليــت ســازگاري(نگـوين

و وجود فرهنگ سازماني چشم تأث) انداز رفتارهـاي رهبـري بـر يرگـذاري داراي نقشـي ميـانجي در

گفت كـه شـرط موفقيـت توانيم،همچنين.)Nguyen and Mohamed 2011( مديريت دانش است

درصـد5و،درصد مربوط به ابزارهاي مورد نياز5درصد مربوط به امر فرهنگ،90هيم دانش، تس

به (Gerami 2010) است2هم مربوط به جادو درستي كار نكنند، بقيه مواردو تا وقتي عوامل فرهنگ

راو شرط موفقيت پياده كمي خواهند داشتيردر مديريت دانش، تأث سازي مناسب مديريت دانش

ميد . (Gerami 2010; Fink and Polder 2007)دانندر وجود فرهنگ متناسب با آن

3سـاالري ديـوان فرهنـگ)1:كنـديمـي معرفي وكار كسبدر هر را واالچ سه نوع فرهنگ

د و براسـاسو عمليات موجود در سازمان است كارها استانداردسازي شده بيشترآنر كه كنتـرل

ــقــدرت انجــام ــورد. شــوديم و اخــالق ســازماني در آن م ــنظم كارهــا ــد تكميــل م ؛اســتتأكي

د)2 و بـهر فرهنگ نوآورانه كه را همـراه آن كارهـا، چالشـي و كارمنـدان نـوآوري خواهـد بـود

و تشـويق نوآورانهو اقدامات خطربراي فرهنـگ حمـايتي كـه در آن يـك)3 كننـد؛يمـ ترغيب

و و ارتباطـات بـين شخصـي مـورد كارو اركتمش. برقرار است4هماهنگمحيط كاري باز تيمي

در.)Wallach 1983( استتأكيد هـا سـازمان لين از اين مدل براي اثرگذاري مـدل تسـهيم دانـش

و نوآورانـه بيشـترين استفاده كرد را بـر اقـدامات توزيـعيرتـأثو متوجه شد كه فرهنـگ حمـايتي

.)Lin 2008( دانش دارند

در پژوهشپيالنيا در ين تـر مهـم مورد وضعيت فرهنگ سازماني براي مديريت دانـش، خود

و بـاز،يها شاخص و اهـداف بـر هـا تأكيـد ارزش خود را وجود يك فرهنگ حمـايتي، تشـويقي

و تسهيم دانش، مديريت دانش وظيفه هر كس بودن، و غالـب،بر دانـش همـه افـراد تأكيد توزيع

يك فقطآمدن بر اين تصور كه مديريت دانش و متوجـه شـد استبخش خاص وظيفه ، قرار داد

و دريافتكه دو مورد آخر گـي بـراي مـديريت كه بيشـترين موانـع فرهن بيشترين اهميت را دارند

براي تسـهيم دانـش، كمبـود مشـاركتها مشوق، كمبود5ترتيب وجود سيلوهاي عملياتي دانش به

و هميشـگي، عـدم تمايـل بـه يـك كـار عنوانبهافراد در امور، عدم توجه به تسهيم دانش روزانـه

.)Pillania 2006( هستندو كمبود اعتماد،تسهيم دانش، كمبود آموزش

خود راجع به فرهنگ سازماني، چهار بعد اساسي بـراي فرهنـگ هاي پژوهشدنيسون نيز در

و تـيمو مندسـازي كارمنـداننتوا( مشـاركت در كـار:ازانـد عبارتمعرفي كرده است كه سـازي

و يكپارچگي، انطباق-ثبات-بر سازگاريتأكيد،)هايتقابله توسع تبـه تغييـرايده پاسخپذيري

1. Adaptability 2. Magic 3. Bureaucratic 4. Harmonic 5. functional silos

Page 8: 91.8.21 autumn 91 b&w - jipm.irandoc.ac.irjipm.irandoc.ac.ir/files/site1/user_files_e1671e/mohsenshnaj-A-10...e99 g c99˙ d u99f ‰996j ˚99˘c 3˝99n# l"99k# 99i c 99j6 99j i e r

1شمارة|28دورة| 1391 پاييز

110

و برون درون و شفاف از رسالت سازمان،سازماني سازماني و ). Denison 2006(و درك واضح الي

،)پـذيري خطرهمـراه فرهنگـي پويـا بـه( ينانـه لي نيز در پژوهش خود به معرفي سه فرهنگ كارآفر

و تكميل موفقيـت(1دستيابي به هدف و اقـدامات رقـابتي تأكيد بر وظايف و حركـت،)آميـز آنهـا

و ساختاريافته(2آرام درنداشاره داشت) تأكيد بر حالتي رسمي و دريافتند كـه فرهنـگ كارآفرينانـه

).Lai and Lee 2007( بيشتري دارديرهرچه بهتر مديريت دانش تأث سازي يادهپ

و رو داري ميـان فرهنـگيخـود متوجـه شـدند كـه رابطـه مثبـت معنـ پژوهشدردجاكوبز

محـوري، تمايـل بـه، مديريت فرهنگ، مشـتري3همچون تحليل تعارضييها شاخصبا(سازماني

و4تغيير، مشاركت كارمندان، وضوح هدف، توجه به منابع انساني، هويت سازماني ، مكـان اختيـار

ــارچگي ســازماني، عملكردمحــوري، اقتــدار ســازماني، ســبك مــديريت، تمركــ ز ســازماني، يكپ

داري ميــان فرهنــگيو تســهيم اطالعــات، رابطــه منفــي معنــ)و ســاختار وظيفــه،محــوري تشــويق

و تمايــل بــه جابجــايي و تمايــل بــه دار معنــيو رابطــه منفــي،5ســازماني ي ميــان تســهيم اطالعــات

در. جابجايي وجود دارد در نـوع رابطـه ميـاناي كننـدهيلتعدنقش يافتند كه تسهيم اطالعات آنها

و تمايل به جابجايي دارد .)Jacobs and Roodt 2011( فرهنگ سازماني

و انتقـال دانـش دارد دار معنـي ديگري نيز اشـاره بـه رابطـه پژوهش . بـين فرهنـگ سـازماني

فرهنـگ بـر توزيـعيرتـأث شـود، تـريحصـر يافتند كه هرچه دانـشدر پژوهشدر اين پژوهشگران

از معرفـييها شاخص،پژوهشدر اين. شوديمنش كمتر دا : شـده بـراي فرهنـگ عبـارت بودنـد

و فـردي، هـاي يزهانگ،6مندسازي كاركناننتوا تشـويقي، حـد پـذيرش خطـا،يهـا نظـام گروهـي

و مشاركت،اعتماد، وجود جو گيـري، پـذيرش تغييـرات، پـذيرش پذيري، تصـميم خطرهمكاري

Girdauskienė)كارمنداني رسم غيرو ارتباط،تجربيات and Savanevičienė 2007) .

و يـا محـور صـنعت با فرهنگ محور دانشخود مشخص كرد كه فرهنگ پژوهشسرات در

يهـا سـازمان محور نيازمند او معتقد است كه فرهنگ دانش. حتي فرهنگ خالقيت متفاوت است

بريا شبكه و نـه(و معيار اصلي آنها اثربخشي اسـت دهندميمشتري قرار است كه تمركز خود را

و يا كيفيـت زنـدگي در) كارايي يا كيفيت 7هـايتمسـئولو فرهنـگ حـاكم مبتنـي بـر مشـاركت

محــور را در توزيــع گســترده دانــش، ســطوح كــم اصــلي فرهنــگ دانــشيهــا شــاخصاو. اســت

ــترك ــئوليت مش ــديريت، مس ــول8م ــوري، اص ــل خطر،9مح ــه عوام ــه مجموع ــه ب ــذيري، توج پ

1. tasks-goal-accomplished 2. smooth-running 3. conflict resolution 4. identification with organization 5. turnover intentions 6. Empowerment 7. responsibility contribution 8. shared responsibility 9. principles based

Page 9: 91.8.21 autumn 91 b&w - jipm.irandoc.ac.irjipm.irandoc.ac.ir/files/site1/user_files_e1671e/mohsenshnaj-A-10...e99 g c99˙ d u99f ‰996j ˚99˘c 3˝99n# l"99k# 99i c 99j6 99j i e r

و ديگرانو آبادي شفيعي نيك| ... ساختاري چندبعدي جهت تبيين اثر فرهنگ سازماني

111

و كـويين فرهنـگ.)Serrat 2008(دانديمبازارمحوريور، يادگيري مستم1سازمانيونبر كمرون

و داننـد مـيو رويكردهـاي موجـود در يـك سـازمان،محوري، فرضيات، تفسـيرهايها ارزشرا

،2نـوع فرهنـگ سلسـله مراتبـي چهـار كـه انـد كـرده چارچوبي براي فرهنگ سازماني نيز معرفـي

.)Cameron and Quinn 1998( است4)تخصصي(و ويژه،3اي يفهطابازاري،

ايهـا شـاخص گرفتـه، سعي شده است كه طبق مـرور صـورت2در جدول ابعـادز مختلفـي

.مختلف فرهنگ سازماني مشخص شوند

)پژوهشگرانآوري توسط جمع( فرهنگ سازمانييها شاخص.2جدول

هاي فرهنگ سازماني شاخص

ميل به نظم

و گرايياقتدارقدرت

و كنترل مستمر بيني قابل پيشيهايخروجتحليل

و اعضا وجود اعتماد متقابل بين مديريت

و ارتباطات صادقانه احترام

تمايل به توانمندسازي كاركنان

تيميصورتبهانجام كارها

و انجام تغييراتينوآورميل به

و آزمون تأكيد و مفاهيم جديدهادهيابر طراحي

اندازها چشمبر ارائه تأكيد

و دستيابي به اهدافتأكيد بر تكميل وظايف

پذيري توجه به رقابت

محورتأكيد بر معيارهاي سود

Cameron and Quinn 1998; Gray and Densten 2005; Girdauskienė and Savanevičienė 2007; Chang and Lin 2007

و اشـتراك دانـش در هاي اصلي فرهنگ سازماني جهـت شاخص:2سؤال و انتقـال توزيـع زنجيره تأمين كدامند؟

تأمينفرهنگ زنجيره.2-3

، نوع فرهنـگ موجـود در داخـلينتأمبر مديريت دانش در زنجيره مؤثريكي ديگر از ابعاد

خاصـي در ايـن پـژوهش، پژوهشـگران گرفته توسط است كه با توجه به مطالعات صورتزنجيره

راييهـا شـاخص،هـا پـژوهش غيرمسـتقيم در برخـي از صورتبه فقطو مشاهده نشده است زمينه

كه توانيم آنهـا را در قالـب نـوع فرهنـگ موجـود در ميـان اعضـاي زنجيـره پژوهشـگران يافت

. اند نمودهمطرح

طبـق هـدف وكارها وجود دارد كـه همگـي بايـد كسبازيا مجموعهدر داخل هر زنجيره،

بنـابراين، ايـن سـطح مـافوق.(Chopra and Meindl 2007) كننـد اصـلي مـديريت زنجيـره فعاليـت

1. outward orientation 2. Hierarchy 3. Clan 4. adhocracy

Page 10: 91.8.21 autumn 91 b&w - jipm.irandoc.ac.irjipm.irandoc.ac.ir/files/site1/user_files_e1671e/mohsenshnaj-A-10...e99 g c99˙ d u99f ‰996j ˚99˘c 3˝99n# l"99k# 99i c 99j6 99j i e r

1شمارة|28دورة| 1391 پاييز

112

و فرهنگي كه براي خود تعريف)ينتأممديريت زنجيره( بـر توانـديم، كننديمبا توجه به اهداف

.هاي زيرمجموعه خود اثر بگذاردوكار كسبفرهنگ

و پاراشيوآلبسكو و جهاني كسب، پونگا، ا فرهنگ در محيط كالن ز عوامـل وكـار را يكـي

يهـا در ميـان شـاخص.)Albescu, Punga, and Paraschiv 2008( داننـد مؤثر بر مديريت دانش مـي

عنـوان ابزارهـايي بـراي مـديريت دانـش، بـه،ولوسـوو، پارنـت، واكـارو شده در پـژوهش معرفي

و اعتمـاد متقابـل،، وجـود فرهنـگ تغييـر1همچون وجود تجارب همكاريييها شاخص توانيم

Vaccarro, Parente, and) ان اعضـا را از عوامـل مطـرح در فرهنـگ زنجيـره معرفـي نمـود در ميـ

Veloso 2010) و آرفلـت هالـت و بهبـودينزنجيـره تـأم راهبـردي در رابطـه بـا مـديريت، كچـن،

و توسعه دانش در،عملكرد از طريق وجود فرهنگ رقابتي سه رويكـرد را بـراي فرهنـگ رقـابتي

از اين رويكردها عبارت.زنجيره مطرح كردند در(2رويكرد مبتني بـر يـادگيري)1: اند توانمنـدي

و وجـود يادگيري در جهت بهبود فرآيند زنجيره، يادگيري بـه عنـوان ارزشـي مبنـايي در زنجيـره

هز گذارييهرويكرد سرما و نـه آن آور ينـه به يـادگيري 3وريآرويكـرد مبتنـي بـر نـو)2؛)بـودن

ا( درهايها، پذيرش نوآورز نتايج پژوهشّ نوآوري فني برخاسته در زنجيره، تشـويق بـه نـوآوري

و رهبـري(4رويكرد مبتني بر كارآفريني بين سازماني)3و؛)هايتفعال و توسـعه تأكيد بر پژوهش

و فن اور بـاالي اعضـاي يريعمليـاتي نـوين، خطرپـذ هـاييّ ّـ فن اورانه، سرعت در ارائه فنون اداري

.)Hult, Ketchen, and Arrfelt 2007()ها از فرصتيبردار بهرهيشترينبزنجيره، تالش براي

در يانپالي نيز در نامه دكتراي خود، معيارهاي خاصي را براي نـوع روابـط اعضـاي زنجيـره

يكي از معيارها، وجـود اعتمـاد ميـان همكـاران تجـاري. محيط مديريت دانش معرفي كرده است

و وجــود بــه معيارهــاي بعــدي، تعهــد اعضــا. اســت ســتي مشــترك ميــان اعضاانــداز چشــمهــم

)Li 2007 .(و عابـدين سامباسيوان ميـان اعضـا، در نيـز بـه فرهنـگ توزيـع دانـش محمـد-، لوك،

و چشم بهمشتركيانداز وجود هدف هم، وجود اعتمـاد متقابـل در ميان اعضا، تعهد اعضا نسبت

و فراوان با هم، اعضا به و،مشـترك در ميـان اعضـا هـاي يريگ تصميمهم، وجود ارتباطات مستمر

-Sambasivan, Loke, and Abdin)اشـاره داشـتند برد در ميان اعضـاي زنجيـره-وجود رويكرد برد

Mohamed 2009.(

ي انتخــابي فرهنــگ در زنجيــره را كــه بيشــترين فراوانــي را در ميــان هــا شــاخص،3جــدول

.دهديمنشان،اند داشتهشدهي بيانها شاخص

1. collaborative experience 2. learning orientation 3. innovativeness orientation 4. entrepreneurial orientation

Page 11: 91.8.21 autumn 91 b&w - jipm.irandoc.ac.irjipm.irandoc.ac.ir/files/site1/user_files_e1671e/mohsenshnaj-A-10...e99 g c99˙ d u99f ‰996j ˚99˘c 3˝99n# l"99k# 99i c 99j6 99j i e r

و ديگرانو آبادي شفيعي نيك| ... ساختاري چندبعدي جهت تبيين اثر فرهنگ سازماني

113

)آوري توسط پژوهشگران جمع(ين تأمي فرهنگ در زنجيرهها شاخص.3 جدول

پژوهشگران شاخص

و تعهد اعضا زنجيرهءتأكيد بر همكاري، مشاركت،

هم نسبت به

Li 2007,b; Sambasivan, Loke, and Abdin-Mohamed 2009; Vaccarro, Parente, and

Veloso 2010

و برد-بردتأكيد بر روابط مبتني بر اعتماد Li 2007,b; Sambasivan, Loke, and

Abdin-Mohamed 2009; Vaccarro, Parente, and Veloso 2010

-Li 2007,b; Sambasivan, Loke, and Abdinو اهداف مشترك در ميان اعضا اندازها چشموجودMohamed 2009

بر يادگيري اعضا از طريق توزيع دانش در تأكيد

ميان خودHult, Ketchen, and Arrfelt 2007; Sambasivan,

Loke, and Abdin-Mohamed 2009

و اشـتراك دانـش در زنجيـره شاخص:3سؤال و انتقـال هاي اصلي فرهنگ جهـت توزيـع تأمين كدامند؟

تأمينعملكرد زنجيره.2-4

كهينتأمزنجيره و يا غيرمستقيم در تحقـق نيازهـاي طوربهشامل تمام مراحلي است مستقيم

ــد ــا (Chopra and Meindl 2007)مشــتري مشــاركت دارن ــايي ت ــتريان نه ــامل طيفــي از مش و ش

درو سه جريان عمده اطالعاتي،در اين زنجيره. اوليه خواهد بود كنندگانينتأم و پـولي فيزيكـي

بيشـترين دسـتيابي بـه تـوانيمـراينتـأم هدف اصلي زنجيره . (Nurmilaakso 2007) استحركت

.(Chopra and Meindl 2007) ارزش براي مشتري دانست

مـورد توجـه قـرار تـرييعصـورت وسـ بـه گيري عملكرد با گذشت زمان روز بـه روز اندازه

در گذشــته بيشــتر مبتنــي بــرينتــأممهــم ايــن اســت كــه ارزيــابي عملكــرد زنجيــره. گرفتــه اســت

بـا كـهيمجزا بـود درحـاليها شاخصبا مدت كوتاهزمانييها دورهكارايي، سودمحوري،/هزينه

مطرح شده اسـت كـهينتأمرقابتي شدن صنايع، رويكردهاي نويني براي ارزيابي عملكرد زنجيره

از،زمـاني بلندمـدتيهـا دوره، محورييمشتر،يمحور ارزشبه توانيماز آن جمله و اسـتفاده

McCormack, Ladeira, and Valadares)يـابي اشـاره كـرد گروهي بـراي ارزيها شاخصمجموعه

de Oliveira 2008). انگيـزهءماننـد ارتقـا بـه حصـول دسـتاوردهايي توانـديمينتأمعملكرد زنجيره يريگ اندازه

و بازخورد مورد نيـاز كمـك نمايـد،اطالعاتينتأم، بهبود همكاري، حل مسائل مديريت، اعضا(Beamont 1996; Brewer and Speh 2000; Bullinger, Kuhner, and Hoof 2002; Gunasekaran

et al. 2004 ; Holmberg 2000 ;Morash 2001; Otto and Kotzab 2003; Tan, Lyman, and

Wisner 2002) . اقـدامي اسـت جهـتينتـأم گفـت كـه ارزيـابي عملكـرد زنجيـره تـوانيمـ پس ،

Page 12: 91.8.21 autumn 91 b&w - jipm.irandoc.ac.irjipm.irandoc.ac.ir/files/site1/user_files_e1671e/mohsenshnaj-A-10...e99 g c99˙ d u99f ‰996j ˚99˘c 3˝99n# l"99k# 99i c 99j6 99j i e r

1شمارة|28دورة| 1391 پاييز

114

ادامـه پيـدا كنـد يـا اينكـه هـا يـت فعالن اينكه آيا مسـيرو تعيي نظامشناسايي نواحي بهبود در داخل ). Bond 1999(دست به مهندسي مجدد بزنند

را اقـدامي جهـت بهبـود اثربخشـيينتـأم ارزيـابي عملكـرد زنجيـره تـوانيمـ،كلـي طور به

و درك جريان مسـتمر منـابع در داخـل آن Fox, Barbyceanu, and Teigen 2000; Wong)زنجيره

and Wong 2007) هزبا هدف توليد محصولي ويموقع محصـول بـه مشـتربهيلو تحو كمتر ينهبا

يهـا شـاخص پـژوهش، در ايـن ).Chopra and Meindl 2007(افـزايش رضـايت مشـتري دانسـت

و غيرتأمعملكرد زنجيره يهـا شـاخص4اند كـه جـدول شدهبندي مالي تقسيمين به دو دسته مالي

.دهديممورد نظر را نشان

ينتأمعملكردي زنجيرهيها شاخص.4جدول

شاخص ارزيابي پژوهشگرانابعاد عملكرد

(Bhagwat and Sharma 2007; Bechtel and Jayaram 1997; Xu, Li, and Wu 2009)

نرخ بازگشت سرمايه

صاخ

شها

ييمال

(Bhagwat and Sharma 2007) 1محصولكارايي فرايند تحويل

(Bhagwat and Sharma 2007) اطالعاتو جابجاييهزينه تبادل(Bechtel and Jayaram 1997; Bhagwat and

Sharma 2007)و عمليات هزينه هر ساعت توليد

(Lai, Ngai, and Cheng 2002; Bhagwat and Sharma 2007; Kannan and Choon 2005;

Davis 1993)به مدت زمان پاسخ مشتريانتقاضاي دهي

صاخ

شها

ييمال

يرغ

(Mabert and Venkataramanan 1998; Davis1993; Holmberg 2000; Xu, Li, and Wu 2009;

Cai et al 2009 )2مدت زمان تحويل محصول به مشتري

(Mabert and Venkataramanan 1998; Bhagwat and Sharma 2007; Kannan and Choon 2005;

Cai et al 2009)شده به مشتري كيفيت كاالهاي تحويل داده

(Holmberg 2000; Bhagwat and Sharma 2007; Xu, Li, and Wu 2009)

مدت زمان ارسال سفارش از طرف

با توجه به نوع صنعت3كنندهينتأم(Mabert and Venkataramanan 1998; Kannan

and Choon 2005)مشتريانتعيين نيازهاي آيندهو شناسايي

(Kim 2007; Bhagwat and Sharma 2007; Kannan and Choon 2005)

ها ينههزكننده جهت كاهشينتأمنوآوري

(Bhagwat and Sharma 2007; Kannan and Choon 2005; Graham et al. 1994; Maloni and

Benton 1997)فنينتأمهمكاري يّكننده جهت حل مشكالت

)Bhagwat and Sharma 2007(كننده جهت پاسخگويي بهينتأمتوانايي

مشكالت كيفي

هاي اصلي عملكردي زنجيره تأمين كدامند؟ شاخص:4سؤال

1. delivery performance 2. delivery lead time 3. supplier lead time

Page 13: 91.8.21 autumn 91 b&w - jipm.irandoc.ac.irjipm.irandoc.ac.ir/files/site1/user_files_e1671e/mohsenshnaj-A-10...e99 g c99˙ d u99f ‰996j ˚99˘c 3˝99n# l"99k# 99i c 99j6 99j i e r

و ديگرانو آبادي شفيعي نيك| ... ساختاري چندبعدي جهت تبيين اثر فرهنگ سازماني

115

پژوهشروش.3

ساختار چندبعدي.3-1

ويقويكي از و تحليلها روشينتر مناسبترين هـاي در مجموعه پـژوهشها دادهي تجزيه

و تحليـل چنـدمتغيره و علوم رفتاري، تجزيه و علوم اجتماعي از. اسـت علوم انساني در ايـن روش،

سـاختاري را كـه شـامل. كننـديمـ ساختارهايي چندبعدي براي ارائه مدل پيشنهادي خـود اسـتفاده

در يژگيوتعدادي از و د، ساختار چندبعديي چندبعدي وجود دارها حوزههاي مرتبط با هم است

بايم و در مقايسه بعـدي مـرتبط بـا هـم، ابعـاد يـك سـاختاري از سـاختارهاي يـكا مجموعهنامند

اما، بايد . (Law, Wong, and Mobley 1998)توانند با يك ساختار كلي مشخص شونديمچندبعدي

چ هـا مدلهميشه به ياد داشت كه در وي سـاختاري چندبعـدي نخسـت بايـد سـاختارهاي ندبعـدي

هاي مربوط بـه مسـير ارتبـاطييهفرضدوم اينكه مدل بايد. ابعادشان را در يك مدل يكسان گنجاند

و سـوم اينكـه و ابعادشـان را دربرگيـرد و يـل تحلبين ساختار چندبعـدي هـا بايـد بـه بررسـي قـوت

و ابعادشان بپردازند .(Edwards 2001)تغييرپذيري ارتباطات بين ساختار چندبعدي

پژوهشساختار چندبعدي.3-2

وكارها وجود دارد كه همگي طبقي از كسبا مجموعهبا توجه به اينكه در داخل هر زنجيره

، ايـن سـطح مـافوق بـا (Chopra and Meindl 2007)كننـديمـ هدف اصلي مديريت زنجيره فعاليت

و فرهنگي كه براي خود تعريف وكارهـاي توانـد بـر فرهنـگ كسـبيمـ كند،يمتوجه به اهداف

گرفته در ادبيـات، فرهنـگ بـر از طرفي ديگر، هم طبق مرور صورت. زيرمجموعه خود اثر بگذارد

و توزيع دانش نيز بر نوع عملكرد مؤثر خواهد بود .توزيع دانش اثرگذار خواهد بود

و شــرايط الزم بــراي ســاختارهاي چندبعــدي، ســاختار شــده ارائــهبــا توجــه بــه توضــيحات

:شودميزير ترسيم صورتبه پژوهشچندبعدي

پژوهشساختار چندبعدي.1شكل

5فرضيه

4فرضيه

3فرضيه

2فرضيه

1فرضيه

فرهنگ زنجيرهتامين

فرهنگسازماني

توزيع دانش درزنجيره

عمكلرد ماليزنجيره

علكرد غيرماليزنجيره

Page 14: 91.8.21 autumn 91 b&w - jipm.irandoc.ac.irjipm.irandoc.ac.ir/files/site1/user_files_e1671e/mohsenshnaj-A-10...e99 g c99˙ d u99f ‰996j ˚99˘c 3˝99n# l"99k# 99i c 99j6 99j i e r

1شمارة|28دورة| 1391 پاييز

116

و.3-3 پژوهش هاي فرضيهمتغيرها

ينتـأم مربوط به فرهنگ زنجيـرهيها شاخص توانيم،1شكل با توجه به ساختار چندبعدي

رايها شاخصمتغير مستقل، عنوانبهرا و توزيـع دانـش در زنجيـره مربوط بـه فرهنـگ سـازماني

و غيرمـالي را متغيرهـاي وابسـتهيها شاخصو،متغيرهايي با ماهيت وابستهعنوان به عملكرد مـالي

.معرفي نمود پژوهش

:زير بيان نمودصورتبهرا پژوهش هاييهفرض توانيم، بنابراين

.ي بر فرهنگ سازماني دارددار معنييرتأث،ينتأمفرهنگ زنجيره:1فرضيه

.ي بر توزيع دانش در زنجيره دارددار معنييرتأث،ينتأمفرهنگ زنجيره:2فرضيه

.ي بر توزيع دانش در زنجيره دارددار معنييرتأث،فرهنگ سازماني:3فرضيه

.داردينتأممالي زنجيره عملكردي بر دار معنييرتأثتوزيع دانش در زنجيره،:4فرضيه

.داردينتأمغيرمالي زنجيره لكردعمي بر دار معنييرتأثتوزيع دانش در زنجيره،:5فرضيه

پژوهششناسي روش.3-4

و در و از منظـر متغيـر، شـامل متغيرهـاي كيفـي اسـت اين پژوهش از باب نتـايج، كـاربردي

بهيمّ علي قرار-هاي توصيفي دسته پژوهش و ابـزار مـورد. شـوديمـ صورت پيمايشي انجـام گيرد

و قلمـرو مكـاني يي ليكـرت اسـت تـا پـنج يي براسـاس طيـفها پرسشنامهاستفاده در اين پژوهش،

ازهكننـدو ارائـه كننـده،ينتـأم توليدكننـده،يهـا شـركت شامل مجموعه پژوهش خـدمات پـس

و قلمرو زماني)ينتأماول زنجيره هاييهالدر( فروش نيـز پـژوهش در صنعت خودروسازي ايران

.است 1390تا 1389يها سال

آم.3-5 و نمونه اريجامعه

و تحليـل ايـن صـنعت خودروسـازيينتـأم، زنجيـره پـژوهش با توجه به اينكه واحد تجزيه

وينتـأم فعـال در زنجيـرهيهـا شركتاز ميان جامعه آماري است، شـامل صـنعت خودروسـازي

و. اسـت پـژوهش قلمــرو مكـانييهـا سـازمانينتـأم كارشناسـان مـرتبط بـا زنجيــره كارشناســان

، از بـين افـرادي كـه دهنـديمـ، جامعـه آمـاري پـژوهش را تشـكيل متخصصاني كه در اين بخش

ويهـا سـازمان سه سال سـابقه كـار در زمينـه مـديريت قلمـرو مجموعـهكم دست تحـت بررسـي

:دشونمييك ويژگي از خصوصيات زير را دارا باشند، انتخابكم دست

و باالتر(داراي مدرك تحصيلي دانشگاهي) الف ،ي، مـديريتّـفنيها رشتهدر) كارشناسي

؛باشندو اقتصاد

Page 15: 91.8.21 autumn 91 b&w - jipm.irandoc.ac.irjipm.irandoc.ac.ir/files/site1/user_files_e1671e/mohsenshnaj-A-10...e99 g c99˙ d u99f ‰996j ˚99˘c 3˝99n# l"99k# 99i c 99j6 99j i e r

و ديگرانو آبادي شفيعي نيك| ... ساختاري چندبعدي جهت تبيين اثر فرهنگ سازماني

117

درها پژوهش،ها داراي گزارش)ب مـديريت دانـش، مـديريتيهـا حوزهيا مقاالت علمي

وباشندينتأمو ارزيابي عملكرد زنجيره ين،تأمزنجيره ؛

.و يا مديريت دانش باشدينتأمفعاليت اجرايي آنها در سازمان خود، مرتبط با زنجيره)ج

دو شـركتينتـأم فعـال در زنجيـرهيها شركتنمونه آماري موجود در اين بخش، از ميان

و سايپا برگزيده شده است دليل اصلي اين انتخاب اين است كه بيشـتر سـهم. بزرگ ايران خودرو

دو بـوده بازار خودروي ايران در اختيار اين دو شركت معتبر خودروسـازي و سـابقه فعاليـت ايـن

بنـابراين، ). 1388آبـادي شـفيعي نيـك( اسـت ديگر در اين صنعت بيشـتريها شركتشركت از

. در اين دو شركت صورت گرفته است پژوهشگيري از كارشناسان مرتبط با موضوعهنمون

و تازه مطرح پژوهشآنجاكه موضوع از و تعـداد اسـت شـده در صـنايع از موضوعات جديد

و مرتبط براي دهنده پاسخافراد و بـه هـا نمونـه، استپاسخگويي محدود مطلوب نحـوي قضـاوتي

در عـالوه بـر معيارهـاي مطـرح دهندگان پاسختعداد شده استو سعي هدفمند انتخاب شده شـده

.شودليزرل نيز تعيين افزار نرميده پاسخقابليت براساس جامعه آماري،

و پايايي.3-6 پژوهشروايي

و دقـت، بـراي بررسـي روايـي محتـ پژوهشدر اين هـا مؤلفـه وايي جهـت ارزيـابي كفايـت

در در مدل معرفي و سـپس پژوهششده و،، ابتدا از مرور ادبيات استفاده شـد و جـرح اصـالحات

،و در نهايـت پـژوهش شـده در ادبيـات بيـان ميزان فراواني براساسها شاخصتعديالت مربوط به

سه نفـر از خبرگـان صـنعت بـا سـابقهوتوسط سه نفر از اساتيد دانشگاه در رشته مديريت صنعتي

ييـديتأكه از طريـق تحليـل عـاملي(از روايي عاملي نيز. سال صورت گرفته است5كاري باالي

ب افزار نرم در همچنـين.، بـراي سـنجش روايـي سـازه اسـتفاده شـده اسـت)آيـديمـ دسـتهليزرل

بـراي بررسـي پايـايي اسـتفاده،)آلفاي كرونباخ(، از روش سازگاري دروني اجزا پژوهشدر اين

. استه شد

و تحليل.3-7 ها دادهروش گردآوري

و ابزار گـردآوري بـراي. بـوده اسـت ميـداني-يا كتابخانـه در ايـن پـژوهش، هـا دادهروش

بهها دادهيلو تحليهتجز و سؤاالو پاسخگويي دو،پـژوهش هـاييهفرضت SPSS 18 افـزار نـرم از

.استفاده شده است) 8.54نسخه(ليزرل افزار نرمو

Page 16: 91.8.21 autumn 91 b&w - jipm.irandoc.ac.irjipm.irandoc.ac.ir/files/site1/user_files_e1671e/mohsenshnaj-A-10...e99 g c99˙ d u99f ‰996j ˚99˘c 3˝99n# l"99k# 99i c 99j6 99j i e r

1شمارة|28دورة| 1391 پاييز

118

پژوهشيها افتهي.4

پژوهشتوصيفي هاي يافته.4-1

درصــد افــراد داراي51، هــا پرسشــنامهده از آمــ دســت بــهشــناختي طبــق اطالعــات جمعيــت

در5درصـد آنهـا نيـز داراي سـابقه كـاري بـاالي90و هسـتند تحصيالت تكميلـي سـال فعاليـت

دهنـدگان سـابقه كـاري بـاالي درصـد از پاسـخ18د حـدو(صنعت خـودرو هسـتندينتأمزنجيره ).سال را داشتند 15

ــان ــع 130از مي و پاســخنامه 120شــده، پرسشــنامه توزي پاســخنامه 115 فقــطدريافــت شــد

ينتـأم پرسشـنامه بـه زنجيـره75). بـود درصـد88نـرخ پاسـخ(كامل تكميل شـده بـود صورت به

و .داشتشركت سايپا تعلقينتأمپرسشنامه به زنجيره40شركت ايران خودرو

پژوهشاستنباطي هاي يافته.4-2

و تحليل عاملي تأييدي بررسي شاخص كفايت نمونه.4-2-1 گيري

و ماهيـت و اساسي براي ايجاد يك مجموعه جديد از متغيرها كه ويژگـي تحليل عاملي پايه

اركنديممتغيرهاي اصلي را در تعداد كمتري از اين متغيرها ايجاد در . (Kline 1998) دهـديمـ ائه،

و يـا وابسـتگي زيـاد ميـان آنهـا طـور بـه تواننـديمـ اين روش، مسائل مرتبط با تعداد زياد متغيرهـا

.اساسي توسط جايگزيني متغيرهاي جديد كاهش يابند

به، هدفپژوهشدر اين دريهـا مؤلفـه كارگيري تحليـل عـاملي، كـاهش از ابعـاد موجـود

كـه داراي بـار عـامليييهـا شـاخص. اسـت با اهميـت بـاالترييها مؤلفه، جهت شناسايي پژوهش

هسـتند پـژوهش بـا كمتـرين اهميـت، بـراي سـاختار چندبعـديييها شاخصباشند،4/0 كمتر از

و رحماني حنفي( جهـت حصـول KMOپـيش از انجـام تحليـل عـاملي، بايـد آزمـون ). 1389زاده

را) 1386(يمـؤمن. گيري انجام شـود اطمينان از كفايت نمونه مقـدار مناسـب بـراي ايـن شـاخص

.دانديم6/0 باالي

از توان متوجه شد كه كداممي،5با توجه به اطالعات جدول دريهـا شـاخص يك موجـود

مجـزا محاسـبه صورتبهميزان پايايي براي هر بعد،همچنين. قرار گرفته استتأييد مورد پژوهش

و از آنجا كه همگي باالي . قـرار داد تأييـد را مورد پژوهشپايايي توانيم، هستند7/0 شده است

.قرار گرفته استتأييد موردگيري نيز، كفايت نمونههمچنين

Page 17: 91.8.21 autumn 91 b&w - jipm.irandoc.ac.irjipm.irandoc.ac.ir/files/site1/user_files_e1671e/mohsenshnaj-A-10...e99 g c99˙ d u99f ‰996j ˚99˘c 3˝99n# l"99k# 99i c 99j6 99j i e r

و ديگرانو آبادي شفيعي نيك| ... ساختاري چندبعدي جهت تبيين اثر فرهنگ سازماني

119

پژوهشاستنباطي ساختار چندبعدي هاي تحليل.5جدول

ها مؤلفه ابعادبار عاملي

تأييد يا مؤلفهرد

t-value آلفاي كرونباخ

KMO

لتقاوانكراشت،ايعوزت

شدان

در جهتيافهيوظو جلسات بينهاميتوجود

و زنجيره بررسي روندهاي مختلف در بازار 0.71 تأييد 0.53

0.84 0.87

ويها شبكهوجود ابزارها، يها نظامارتباطي

و مرتبط جهت تسهيل ارتباطات اطالعاتي مناسب

و تسهيم اطالعات در ميان اعضاي زنجيره

0.49 تأييد 0.72

انسانييها شبكهو رسمي غيريها گروهايجاد

)كيفيتيها حلقههمچون( 0.73 تأييد 0.51

و و باز جهت تسهيم اطالعات وجود فرهنگ قوي

پذيرش مشاوره 0.57 تأييد 0.65

با–ّ فنياشتراك اطالعات تخصصي

و اعضاي لجستيكنيتأم كنندگان 0.62 تأييد 0.62

و تسهيم و حمايت مديريت در اشتراك تشويق

و اطالعات دانش 0.54 تأييد 0.68

و به ذخائرويا دادهيها گاهيپارساني روز استفاده

دانشي متفاوت جهت بهبود كيفيت فرآيند 0.71 تأييد 0.54

وجود ارتباطات سازماني دوطرفه ميان مديران

و اعضا ارشد 0.49 تأييد 0.72

رهجيزنگهنفر

يتأمن

و تعهد اعضاتأكيد ءبر همكاري، مشاركت

هم زنجيره نسبت به 0.35 تأييد 0.81

0.89 0.82

و برد برد-تأكيد بر روابط مبتني بر اعتماد 0.19 تأييد 0.9

و اهداف مشترك در ميان اندازها چشموجود

اعضا 0.29 تأييد 0.84

در بر يادگيري اعضا از طريقتأكيد توزيع دانش

ميان خود 0.44 تأييد 0.75

يمانازسگهنفر 0.78 تأييد 0.47 ميل به نظم

0.81 0.88 و اقتدارگرايي 0.98 رد 0.15 قدرت

و كنترل مستمر قابليهايخروجتحليل

بيني پيش 0.68 تأييد 0.56

Page 18: 91.8.21 autumn 91 b&w - jipm.irandoc.ac.irjipm.irandoc.ac.ir/files/site1/user_files_e1671e/mohsenshnaj-A-10...e99 g c99˙ d u99f ‰996j ˚99˘c 3˝99n# l"99k# 99i c 99j6 99j i e r

1شمارة|28دورة| 1391 پاييز

120

و اعضا 0.43 تأييد 0.76 وجود اعتماد متقابل بين مديريت

و ارتباطات صادقانه 0.41 تأييد 0.77 احترام

0.38 تأييد 0.79 تمايل به توانمندسازي كاركنان

تيميصورتبهانجام كارها 0.44 تأييد 0.75

و انجام تغييراتينوآورميل به 0.33 تأييد 0.82

و آزمون تأكيد و مفاهيم جديدهادهيابر طراحي 0.42 تأييد 0.76

اندازها چشمبر ارائه تأكيد 0.50 تأييد 0.71

و دستيابي به اهدافتأكيد بر تكميل وظايف 0.96 رد 0.21

پذيري توجه به رقابت 0.49 تأييد 0.71

بر معيارهاي سودمحورتأكيد 0.85 رد 0.38

رهجيزنيمالردلكعم

يتأمن

0.88 رد 0.34 نرخ بازگشت سرمايه

0.75 0.65

محصول كارايي فرايند تحويل 0.66 تأييد 0.58

اطالعاتو جابجايي هزينه تبادل 0.71 تأييد 0.53

و عمليات هزينه هر ساعت توليد 0.74 تأييد 0.51

يماليردغكرملع

نجز

يره

يتأمن

به مدت زمان پاسخ مشتريانتقاضاي دهي 0.63 تأييد 0.61

0.88 0.86

تحويل محصول به مشتري مدت زمان 0.53 تأييد 0.69

شده به مشتري كيفيت كاالهاي تحويل داده 0.36 تأييد 0.8

بانيتأممدت زمان ارسال سفارش از طرف كننده

توجه به نوع صنعت 0.63 تأييد 0.61

تعيين نيازهاي آينده مشتريانو شناسايي 0.55 تأييد 0.67

هانهيهزجهت كاهش كننده تأميننوآوري 0.39 تأييد 0.78

يّجهت حل مشكالت فن كننده تأمينهمكاري 0.5 تأييد 0.71

جهت پاسخگويي به مشكالت كننده تأمينتوانايي

كيفي 0.36 تأييد 0.8

ميزان مطلوب: X2/df<=4 (Hu and Bentler 1995); RMSEA<=0.06 (Hu and Bentler 1995);

GFI &AGFI>=0.9 و رحماني حنفي( )1387و هومن 1389زاده

ساختار چندبعدي پژوهشلبرازش مد : X2/df= RMSEA=0.66 GFI= 0.95 AGF=0.92

در هـر هـا شـاخص از يـك كـدام تـوان مشـخص كـرد كـهيم5با توجه به اطالعات جدول

جـواب بـه سـؤاالت( انـد گرفتـه قـرار تأييـدو مـورد هسـتند كدام از ابعاد، داراي بيشترين اهميت

Page 19: 91.8.21 autumn 91 b&w - jipm.irandoc.ac.irjipm.irandoc.ac.ir/files/site1/user_files_e1671e/mohsenshnaj-A-10...e99 g c99˙ d u99f ‰996j ˚99˘c 3˝99n# l"99k# 99i c 99j6 99j i e r

و ديگرانو آبادي شفيعي نيك| ... ساختاري چندبعدي جهت تبيين اثر فرهنگ سازماني

121

ي مختلف بـراي بـرازش مـدل، بـا مقـدار مطلـوبها شاخصهمچنين، با توجه به اينكه ). پژوهش

توان نتيجه گرفت كه ساختار چندبعـدي ايـن پـژوهش، از بـرازش مناسـبييم، استآنها متناسب

ص و روايي سازه پژوهش مورد در .قرار خواهد گرفت تأييدنعت خودروسازي برخوردار است

هم.4-2-2 خطي بين متغيرهاي موجود در مدل ساختاري پژوهش ارزيابي عدم وجود

بـين متغيرهـاي موجـود در مـدليخطـ هـم عـدم وجـود بايـد قبل از ورود به تحليـل مسـير،

دو متغيـر فرهنـگ سـازمانييرتـأث از آنجا كه توزيع دانش تحت. دادقرار تأييد ساختاري را مورد

سـه متغيـريرتـأث نيـز تحـتينتـأم، متغيرهـاي عملكـردي زنجيـره اسـتينتـأمو فرهنگ زنجيره

و توزيع دانشو فرهنگ زنجيره از آنجا كه بيش از يك متغير بـر متغيـر. هستندفرهنگ سازماني

بـين متغيرهـاي اثرگـذار در سـاختاريخطـ هـم بررسـي، موظف بـه گذارديميرتأثبعدي در مدل

و)10مســاوي بــا-كــوچكتر(1بــراي ايــن مهــم، از شــاخص تــورم واريــانس.يمهســتچندبعــدي

از(تلورانس .كنيميماستفاده (Hair et al. 1995))1/0باالتر

چندبعدي پژوهشبين متغيرهاي موجود در ساختاريخطهمبررسي عدم.6جدول

تورم واريانسشاخص تلورانس

نيتأمفرهنگ زنجيره 0.427 2.342

فرهنگ سازماني 0.387 2.587

و انتقال دانشو توزيع 0.562 1.779 اشتراك

، پس امكان تحليـل مسـير استبرقرار شده بيان هاي كه شرطي، از آنجاي6با توجه به جدول

.وجود خواهد داشت

تحليل مسير.4-2-3

ويخطهمبعد از بررسي عدم وجود ـ وجـود رابطـه عل تأييد، از تحليل مسير، براي بررسي يّ

شد)هايهفرضبررسي(بين متغيرها هريـك، ميـزان اثرگـذاري فـن با استفاده از اين. استه استفاده

جـدول. خواهد شـد، مشخص پژوهشاز متغيرهاي اثرگذار بر ديگر متغيرها، طبق مدل ساختاري

و غيرمستقيم موجود در ساختار چندبعديتيراتأث7 متغيرهـاي( دهـديمرا نشان پژوهشمستقيم

و متغيرهاي دريرتأثاثرگذار در ستون ).ندا آمدههايفردپذير

1. Variance Inflation Factor (VIF)

Page 20: 91.8.21 autumn 91 b&w - jipm.irandoc.ac.irjipm.irandoc.ac.ir/files/site1/user_files_e1671e/mohsenshnaj-A-10...e99 g c99˙ d u99f ‰996j ˚99˘c 3˝99n# l"99k# 99i c 99j6 99j i e r

1شمارة|28دورة| 1391 پاييز

122

كهيم،7با توجه به نتايج موجود در جدول هاي پژوهش مورد تأييديهفرضتوان نتيجه گرفت

يرگـذاري فرهنـگتأثداري مربوط به فرضيه ها، كمترين معنييهفرضاما در ميان اين. اند گرفتهقرار

و انتقال دانش در زنجيره و اشتراك ير مسـتقيم فرهنـگ تـأث، چـرا كـه استينتأمزنجيره بر توزيع

و انتقال دانش در زنجيره و اشتراك كمتأمزنجيره بر توزيع ).درصد18 حدود( استين بسيار

و غيرمس يراتتأث.7جدول )درصد95با اطمينان( چندبعدي پژوهشتقيم در ميان ابعاد مختلف ساختار مستقيم

و اشتراكو انتقال دانش نيتأمفرهنگ زنجيره فرهنگ سازماني توزيع

يرتأث

غيرمستقيم

يرتأث

مستقيم

يرتأث

كل

يرتأث

غيرمستقيم

يرتأث

مستقيم

يرتأث

كل

يرتأث

غيرمستقيم

يرتأث

مستقيم

يرتأث

كل

--- 0.84 0.84 فرهنگ

سازماني

--- 0.66 0.66 0.55 0.18 0.73

و توزيع

و اشتراك

انتقال دانش

--- 0.78 0.78 0.51 --- 0.51 0.56 --- 0.56 عملكرد

مالي

--- 0.86 0.86 0.57 --- 0.57 0.56 --- 0.63 عملكرد

غيرمالي

و.5 يريگجهينتبحث

، ارائه ساختاري چندبعدي جهـت تبيـين اثرگـذاري انـواع فرهنـگ بـر پژوهشهدف اصلي

نشـان داد كـه تمـامي پـژوهش تحليـل عـاملي. استصنعت خودروينتأمتوزيع دانش در زنجيره

وجـودص امـا در ايـن ميـان، دو شـاخ. توزيع دانش در زنجيره داراي اهميت هسـتنديها شاخص

واطيهـا نظـامو،ارتباطييها شبكهابزارها، و مـرتبط جهـت تسـهيل ارتباطـات العـاتي مناسـب

و و وجود ارتباطات سازماني دوطرفه ميان مـديران ارشـد تسهيم اطالعات در ميان اعضاي زنجيره

و توزيع دانشيها شاخصينتر مهماعضا از و اشتراك صـنعت خـودروينتـأم در زنجيره انتقال

و چـه در"تباطـات ار"كـه عامـل دهديمنشانها يافته. شونديممحسوب چـه در داخـل شـركت

درتر مهم،ينتأمميان اعضاي زنجيره و توزيع دانـش ين عامل و اشتراك ينتـأم در زنجيـره انتقال

و همكـاران پژوهشدر اين.است توانسـتيم)Fawcett et al. 2007(، با توجه بـه مطالعـات فاوسـت

،ينتـأم توزيـع دانـش در زنجيـره نشان دهيم كـه عامـل ارتباطـات، نسـبت بـه عامـل تمـايالت در

.اهميت بيشتري دارد

Page 21: 91.8.21 autumn 91 b&w - jipm.irandoc.ac.irjipm.irandoc.ac.ir/files/site1/user_files_e1671e/mohsenshnaj-A-10...e99 g c99˙ d u99f ‰996j ˚99˘c 3˝99n# l"99k# 99i c 99j6 99j i e r

و ديگرانو آبادي شفيعي نيك| ... ساختاري چندبعدي جهت تبيين اثر فرهنگ سازماني

123

ــان ــاخصدر مي ــا ش ــرحه ــازماني،ي مط ــگ س ــراي فرهن ــده ب ــاخصش ــا ش ويه ــدرت ق

و دسـتيابي تأكيدو،بيني قابل پيش هاييخروجو كنترل مستمر،اقتدارگرايي، تحليل بـر وظـايف

كـه وجـود دهـديماين موارد نشان. دارندها شاخصبه اهداف، كمترين اهميت را در ميان ديگر

و فرمانـدهي و مبتني بـر سلسـله مراتـب ، بـر اسـت عواملي كه باعث ايجاد يك رابطه باال به پايين

انـد گرفتهقرار تأييد جالب توجه اين است كه مواردي مورد. توزيع دانش اثر منفي خواهد داشت

ا و آزادي عمـل فـرد در انجـام امـور رتباطـاو داراي اهميت بااليي هستند كه مرتبط با . هسـتندت

ــين ــگراني همچــون ل ــا)Lin 2008(پژوهش ــون ) Pillania 2006(، پيالني ) Denison 2006(و دنيس

ــ ــهدمعتقدن ــز نســبت ب و تشــويقي ني و حمــايتي ــاز ــل فرهنگــي ب ــا شــاخصعوام و ه ي فرهنگــي

يك يرانهسختگ و يا ي تر و .ت بيشتري دارندا سلسله مراتبي، در توزيع دانش اهميطرفه

در مورد معيارهاي عملكردي، معيارهـاي غيرمـالي از اهميـت بيشـتري نسـبت بـه معيارهـاي

ينتـأم سـت كـه معيارهـاي بااهميـت در عملكـرد زنجيـرها نكته قابل توجه اين. مالي برخوردارند

ــايي شــده بــه مشــتري كيفيــت كاالهــاي تحويــل داده(مــرتبط بــا معيارهــاي كيفــي هســتند و توان

كـه كارشناسـان دهـد مـي همـين امـر نشـان ). جهت پاسـخگويي بـه مشـكالت كيفـي كنندهينتأم

و توزيع دانشصنعت خودرو معتقدند كه و اشتراك محـور در يـك بسـتر فرهنگـي دانـش انتقال

و در داخل سازمان بيشتر از همه به ارتقـاي كيفيـت كمـك كنـد توانديمدر ميان اعضاي زنجيره

و در نهايـت توانديم همين امر،و در نهايت رضـايت هرچـه،منجر به ارتقاي محصوالت در بازار

.بيشتر مشتري شود

خـود را بـر روي فرهنـگيرتـأث نتايج تحليل مسير نشـان داد كـه فرهنـگ زنجيـره بيشـترين

كه نوع فرهنـگ سـازماني از نـوع فرهنگـي كـه دهديمهمين امر نشان. سازماني خواهد گذاشت

و پيروي اين فرهنگ سـازماني اسـت كـه،اما. كنديمدر ميان اعضاي زنجيره وجود دارد، تبعيت

بريرتأثبيشترين و اشتراك دانش را و انتقال بايـد بـا،بنـابراين. در ميان اعضاي زنجيره داردتوزيع

بر گذارييهسرما راينتـأم ليدي در فرهنگ زنجيـرهكيها مؤلفههر چه بيشتر ، فرهنـگ سـازماني

. ارتقا داد تا از اين طريق بتوان توزيع دانش را در زنجيره بهبود بخشيد

چندبعـدي ست كـه سـاختارا اين كنديمجلب توجه پژوهش هاي يافتهنكته ديگري كه در

ذاري را بـر عملكـرد براي ارتباط بين ابعاد مختلف فرهنگ با توزيع دانش، بيشترين اثرگ پژوهش

دهنـده ايـن اسـت كـه توزيـع همين امر، نشان. كيفي در زنجيره دارديها شاخص ويژهبهغيرمالي،

عوامل مـرتبط بـا موضـوع كيفيـت را در ميـان توانديمهر چه بهتر دانش در ميان اعضاي زنجيره

.اعضاي زنجيره بهبود دهد

Page 22: 91.8.21 autumn 91 b&w - jipm.irandoc.ac.irjipm.irandoc.ac.ir/files/site1/user_files_e1671e/mohsenshnaj-A-10...e99 g c99˙ d u99f ‰996j ˚99˘c 3˝99n# l"99k# 99i c 99j6 99j i e r

1شمارة|28دورة| 1391 پاييز

124

آن پـژوهش با توجه به رويكرد جديد ايـن بـراي چندبعـدي در ارائـه سـاختاريو نـوآوري

شـود،يمـ محسـوب پـژوهش نيز دليل ديگري بـر جنبـه نـوآوري ايـن پژوهش هاي يافتهفرهنگ،

در كه با مرور صورتينحو به خاصي كه به اين روابـط توجـه پژوهشپيشين، هاي پژوهشگرفته

در كنـار موضـوع، پـژوهش در ادامـه ايـن تواننـديمـ آتـي پژوهشگران. كرده باشد، مشاهده نشد

و يا مرتبط با زنجيره آنهـا را بـر ابعـاديرتـأثو كنندرا لحاظينتأمفرهنگ، ديگر عوامل سازماني

و در مقايسه با هم، و مـرتبط بـا زنجيـرهتر مهممختلف مديريت دانش بسنجند ين عوامل سـازماني

.را شناسايي نمايندينتأم

منابع.6

.انتشارت ترمه: تهران.بعديدروش پژوهش ساختارهاي چن.1389.رحماني آرزوو،زاده، پيام حنفي

-هلـدينگ بـا سـاختار غيرهمسـانيهـا شركتالكترونيكي وكار كسبمدلي براي.1388.، محسنآبادي شفيعي نيك

نامـه كارشناسـي ارشـد، دانشـگاه عالمـه طباطبـايي، دانشـكده، پايـان)صنعت خودرو: مطالعه موردي(زنجيره اي

ح و .سابداريمديريت

ازيلتحل. 1386.، منصوريمؤمن نو: تهران.SPSSهاي آماري با استفاده . نشر كتاب

.انتشارت سمت: تهران.افزار ليزرل يابي معادالت ساختاري با كاربرد نرم مدل.1387.هومن، حيدرعلي

Albescu, F., I. Punga, and D. Paraschiv. 2008. Business intelligence & knowledge management technological support for strategic management in knowledge based economy. Revista Informatica Economica 4 (48): 91-94.

Allameh, S. M., S. M. Zare, and S. M. R. Davoodi. 2011. Examining the impact of KM enablers on knowledge management processes. Procedia Computer Science 3: 1211–1223.

Batagan, L. 2008. Knowledge dynamics and economy growth. Revista Informatica Economică 4 (48): 27-30.

Beamont, B. M. 1996. Performance measures in supply chain management, proceedings of the agile and intelligent manufacturing symposium. New York: Rensselaer Polytechnic Institute.

Bechtel, C., and J. Jayaram. 1997. Supply chain management: A strategic perspective. International Journal of Logistics Management 8 (1): 15–34.

Bhagwat, M. and M. K. Sharma. 2007. Performance measurement of supply chain management: A balanced scorecard approach. Computer and Industrial Engineering 53 (1): 43-62.

Bond, T. C. 1999. The role of performance measurement in continuous improvement. International Journal of Operations and Production Management 19 (12): 1318-1334.

Brewer, P. C. and T. W. Speh. 2000. Using the balanced scorecard to measure supply chain performance. Journal of Business Logistics 21 (1): 75-92.

Bullinger, H. J., M. Kuhner and A.V. Hoof. 2002. Analyzing supply chain performance using a balanced measurement method. International Journal of Production Research 40 (15): 3533-3543.

Cai, J., X. Liu, Z. Xiao, and J. Liu. 2009. Improving SCM management: A systematic approach to analyzing iterative KPI accomplishment, Decision Support Systems 46 (2):512–521.

Cameron, K. S., and R. E. Quinn. 1998. Diagnosing and changing organizational culture based on the competing values framework. Addison Wesley Longman.

Chang, S. E., and S-H. Lin. 2007. Exploring organizational culture for information security management. Industrial Management & Data Systems 107 (3): 438-458.

Page 23: 91.8.21 autumn 91 b&w - jipm.irandoc.ac.irjipm.irandoc.ac.ir/files/site1/user_files_e1671e/mohsenshnaj-A-10...e99 g c99˙ d u99f ‰996j ˚99˘c 3˝99n# l"99k# 99i c 99j6 99j i e r

و ديگرانو آبادي شفيعي نيك| ... ساختاري چندبعدي جهت تبيين اثر فرهنگ سازماني

125

Chen, M-Y., M-J.Huang, and Y-C. Cheng. 2009. Measuring knowledge management performance using a competitive perspective: An empirical study. Expert Systems with Applications 36 (4): 8449–8459.

Chopra, S., and P. Meindl. 2007. Supply chain management. New Jersey: Prentice-Hall publication. Christmann, A., and S. Van-Aelst. 2006. Robust estimation of Cronbach's Alpha. Journal of Multivariate

Analysis 97 (7): 1660-1674. DanaeeFard, H., M. Selseleh. 2010. Measuring knowledge management cycle: Evidence from Iran.

European Journal of Scientific Research 41 (2): 297-309. Davis, T. 1993. Effective supply chain management. Sloan Management Review 34 (4): 35–46. Denison, D., 2006, Organizational culture and effectiveness.

www.denisonculture.com/documents/organizationalCulture.pdf (accessed 7 May 2008). Edwards, J. R. 2001. Multidimensional constructs in organizational behavior research: An integrative

analytical framework, Organizational Research Methods 4 (2): 144-192. Fawcett, E. S., P. Osterhaus, M. G. Magnan, C. J. Brau, and W. M. McCarter. 2007. Information sharing

and supply chain performance: The role of connectivity and willingness. Supply Chain Management: An International Journal 12 (5): 358–368.

Fink, K., and C. Ploder. 2007. A comparative study of knowledge processes and methods in Austrian and Swiss SMEs. In Proceedings of the 15th European Conference on Information Systems (ECIS2007),H. Österle, J. Schelp, and R. Winter (Eds.), 704-716. http://is2.lse.ac.uk/asp/aspecis/20070049.pdf (accessed 9 Oct. 2012).

Fox, M. S., M. Barbyceanu, and R. Teigen. 2000. Agent-oriented supply chain management. International Journal of Flexible Manufacturing Systems 12 (2/3): 165-188.

Fugate, S. B., S. P. T. Tank, and T. J. Mentzer. 2009. Linking improved Knowledge management to operational and organizational performance. Journal of Operations Management 27 (3): 247-264.

Gerami, M. 2010. Knowledge management. International Journal of Computer Science and Information Security 7 (2):234-238.

Girdauskienė, L., and A. Savanevičienė. 2007. Influence of knowledge culture on effective knowledge transfer. Engineering Economics 4 (54): 36-43.

Goldoni, V., and M. Oliveira. 2010. Knowledge management metrics in software development companies in Brazil. Journal of Knowledge Management 14 (2): 301-313.

Graham, T. S., P. J. Daugherty, and W. N. Dudley. 1994. The long term strategic impact of purchasing partnerships, International Journal of Purchasing and Materials Management 30 (4): 13–18.

Gray, J. H. and I. L. Densten. 2005. Towards an integrative model of organizational culture and knowledge management. International Journal of Organisational Behaviour 9 (2): 594-603.

Gunasekaran, A., C. Patel, E. Ronald, and E. McGaughey. 2004. A framework for supply chain performance measurement. International Journal of Production Economics 87 (3): 333-47.

Hair J. F., R. E. Anderson, , R. L. Tathman, and W. C. Black. 1995. Multivariate Data Analysis. Prentice Hall, NJ: Englewood Cliffs.

Holmberg, S. 2000. A system perspective on supply chain measurements. International Journal of Physical Distribution & Logistics Management 30 (10): 847-868.

Hu, L. T., and P. M. Bentler. 1995. Structural equation modeling: Concepts, issues, and applications evaluating model fit. R. H. Hoyle, Thousand Oaks, CA: Sage.

Hult, G. T. M., D. J. Ketchen Jr, and M. Arrfelt. 2007. Strategic supply chain management: Improving performance through a culture of competitiveness and knowledge development. Strategic Management Journal 28 (10): 1035-1052.

Hult, G., D. J. Ketchen, S. F. Stanley. 2004. Information processing, knowledge development, and strategic supply chain performance. Academy of Management Journal 47 (2): 241–253.

Jacobs, J. E., and G. Roodt. 2011. The mediating effect of Knowledge sharing between organizational culture and turnover intentions of professional nurses. SA Journal of Information Management 13 (1): 1-6.

Page 24: 91.8.21 autumn 91 b&w - jipm.irandoc.ac.irjipm.irandoc.ac.ir/files/site1/user_files_e1671e/mohsenshnaj-A-10...e99 g c99˙ d u99f ‰996j ˚99˘c 3˝99n# l"99k# 99i c 99j6 99j i e r

1شمارة|28دورة| 1391 پاييز

126

Kangas, L. M. 2009. Assessing the value of the relationship between organizational culture types and knowledge management initiatives. Journal of Leadership Studies 3 (1): 29-38.

Kannan, V. R. and K. Choon. 2005. Just in time, total quality management and supply chain management: Understanding their linkages and impact on business performance. Omega 33 (2): 153-162.

Kim, S. W. 2007. Organizational structures and the performance of supply chain management. International Journal of Production Economics 106 (2): 323–345.

Kline, R. B. 1998. Principles and Practice of Structural Equation Modeling. NY: The Guilford Press. Kongpichayanond, P. 2009. Knowledge management for sustained competitive advantage in mergers and

acquisitions. Advances in Developing Human Resources 11 (3): 375-387. Lai, K-H, E. W. T. Ngai, T. C. Cheng. 2002. Measures for evaluating supply chain performance in

transport logistics, Transportation Research Part E-Logistics and Transportation Review 38 (6): 439–456.

Lai, M-F., and G-G. Lee. 2007. Relationships of organizational culture toward knowledge activities. Business Process Management Journal 13 (2): 306-322.

Law K. S., C. Wong, and W. H. Mobley. 1998. Toward a taxonomy of multidimensional constructs. Academy of Management Review 23 (4): 741-755

Leibowitz, J., and Y. Chen. 2001. Developing knowledge-sharing proficiencies: building a supportive culture for knowledge-sharing. Knowledge Management Review 3 (6): 12-15.

Li, Y. 2007. A research model for collaborative knowledge management practice, supply chain integration and performance, Dissertation, College of Graduate Studies, the University of Toledo.

Liao, C., S-H. Chuang, and P-L. To. 2011, How knowledge management mediates the relationship between environment and organizational structure, Journal of Business Research 64 (7): 728-736.

Liao, S-H., and C-C. Wu. 2009. the Relationship among knowledge management, organizational learning, and organizational performance. International Journal of Business and Management 4 (4): 64-76.

Lilleoere, A-M., and E, H. Hansen. 2011. Knowledge-sharing enablers and barriers in pharmaceutical research and development. Journal of Knowledge Management 15 (1): 53-70.

Lin, W-B. 2008. The effect of knowledge sharing model. Expert Systems with Applications 34 (2): 1508–1521.

Mabert, V. A., and M. A. Venkataramanan. 1998. Special research focus on supply chain linkages: Challenges for design and management in the 21st century. Decision Sciences 29 (3): 537−552.

Maloni, M., and W. Benton. 1997. Supply chain partnerships: Opportunities for operations research. Operations Research 101 (3): 419–429.

Massa, S., and S. Tsesta. 2009. A knowledge management approach to organizational competitive advantage: Evidence from the food sector. European Management Journal 27 (2): 129-141.

McCormack, K., M. B. Ladeira, and M. P. Valadares de Oliveira. 2008. Supply Chain maturity and performance in Brazil. Supply Chain Management: An International Journal 13 (4): 272-282.

Morash, E. A. 2001. Supply chain strategies, capabilities and performance. Transportation Journal 41 (1): 37-54.

Nayır, Z. D., and U. Uzuncarsılı. 2008. A cultural perspective on knowledge management: The success story of Sarkuysan company. Journal of Knowledge Management 12 (2): 141-155.

Nevo, D. and Y. E. Chan. 2007. A Delphi of knowledge management systems: scope of requirements. Information & Management 44 (6): 583-597.

Nguyen, N. H., and S. Mohamed. 2011. Leadership behaviors, organizational culture and knowledge management practices: An empirical investigation. Journal of Management Development 30 (2): 206-221.

Nonaka, I., and H. Takeuchi. 1995. The Knowledge Creating Company. NY: Oxford University Press. Nurmilaakso, J. M. 2007. XML – based e-business frame works and supply chain integration. Doctoral

Dissertation, Helsinki University of Technology.

Page 25: 91.8.21 autumn 91 b&w - jipm.irandoc.ac.irjipm.irandoc.ac.ir/files/site1/user_files_e1671e/mohsenshnaj-A-10...e99 g c99˙ d u99f ‰996j ˚99˘c 3˝99n# l"99k# 99i c 99j6 99j i e r

و ديگرانو آبادي شفيعي نيك| ... ساختاري چندبعدي جهت تبيين اثر فرهنگ سازماني

127

Otto, A. and H. Kotzab. 2003. Does supply chain management really pay? Six perspectives to measure the performance of managing a supply chain. European Journal of Operational Research 144 (2): 306-320.

Pillania, K. R. 2006. State of organizational culture for knowledge management in Indian industry. Global Business Review 7 (1): 120-135.

Sambasivan, M., S-P. Loke, Z. Abdin-Mohamed. 2009. Impact of knowledge management in supply chain management: A study in Malaysian manufacturing companies. Knowledge and Process Management 16 (3): 111-123.

Sedera, D., and G. G. Gable. 2010. Knowledge management competence for enterprise system success. Journal of Strategic Information Systems 19 (4): 296–306.

Serrat, O. 2008. Notions of knowledge management. Knowledge Solutions 18: 1-12. Tan, K. C., S. B. Lyman, and J. D. Wisner. 2002. Supply chain management: a strategic perspective.

International Journal of Operations & Production Management 22 (6): 614-631. Vaccarro, A., R. Parente, and M. F. Veloso. 2010. Knowledge management tools, inter organizational

relationships, innovation and firm performance. Technological Forecasting & Social Change 77 (7): 1076–1089.

Wallach, E. J. 1983. Individual and organizations: the culture match. Training and Development Journal 2: 45-76.

Wong, P. W. and K. Y. Wong. 2007. Supply chain performance measurement system using DEA modeling. Industrial Management and Data Systems 107 (3): 361-381.

Xu, J., B. Li, and D. Wu. 2009. Rough data envelopment analysis and its application to supply chain performance evaluation. International Journal of Production Economics 122 (2): 628–638.

Page 26: 91.8.21 autumn 91 b&w - jipm.irandoc.ac.irjipm.irandoc.ac.ir/files/site1/user_files_e1671e/mohsenshnaj-A-10...e99 g c99˙ d u99f ‰996j ˚99˘c 3˝99n# l"99k# 99i c 99j6 99j i e r

Multidimensional Structure for Definingthe Effect of Organizational Culture and Supply Chain Culture on Knowledge Sharing in Supply Chain of Automotive Industry: With Emphasis on Improving Supply Chain Performance Mohsen Shafiei Nikabadi* Assistant Professor of Industrial Management Department, Semnan University

Kamran Feizi1

Professor of Industrial Management Department, Allame Tabataba'i University

Laya Olfat 2 Associate Professor of Industrial Management Department, Allame Tabataba'i University

Mohammad Taghi Taghavi Fard3

Assistant Professor of Industrial Management Department, Allame Tabataba'i University

*Corresponding author: [email protected] 1. [email protected] 2. [email protected] 3. [email protected]

vi

Abstract: One of the key aspects of knowledge management is organizational culture. Finding an appropriate culture and key indicators for culture in implementation and execution of knowledge management are one the most important matter in knowledge management implementation in any organization. So, the main purpose of this article was presenting a multidimensional structure for organizational culture and supply chain culture with the aim of effective knowledge sharing in supply chain of automotive industry of Iran. First, according to the literature review, key indicators for any dimension of multidimensional structure of the research were defined. Then, key indicators were revised, adjusted and modified by three industry experts and three college professors, so 4 questions and 5 hypotheses were offered. Next, that multidimensional structure has been assessed as a survey and cause-effect study in supply chains of Iran Khodro Company and Saipa Company.115 industry professionals have participated in this study. In the research, after testing co-linearity between variables, relations between different dimensions of the multidimensional structure have been assessed with the help of path analysis. Research findings showed that the multidimensional structure introduced in the study had an appropriate fitness in automotive industry. The results of path analysis also showed that the culture of the supply chain has had the greatest impact of Business culture. On the other hand, business culture had a strong but indirect effect on supply chain performance. And finally, the greatest effect of knowledge sharing and transferring was on non-financial performance of supply chain.

Keywords: multidimensional structure, culture, knowledge sharing, performance, supply chain, automobile industry

Iranian Research Institute

For Science and Technology

ISSN 2251-8223

eISSN 2251-8231

Indexed in LISA, SCOPUS & ISC

Vol.28 | No.1 | pp: 103-127

autumn 2012