№92 (2689)

[email protected] Основана в августе 1990 г.

Вторник, 25 ноября 2014 г. №92 (2689) Распространяется в г. Костанае и Костанайской области. Выходит два раза в неделю: во вторник и четверг.

Примите к сведению. Штраф - за отсутствие POS-терминала.

2

Тема недели. Все дело в бассейне?

4

МЕРЫ

8

5

6

7

Кідіріссіз жұмыс істеуде.

Бала тәрбиесінің бағбаны.

Қазақты әлемге танытқан бойжеткен.

«Жақсы болса қосағың, маздап жанар ошағың...»

В Казахстане ужесточат контроль над арендаторами школьных столовых.

Связано это с тем, что в 2014 году участились случаи массовых пищевых отравле-ний и острых кишечных ин-фекций.

Напомним, в нынешнем году в Костанайской обла-сти было зафиксировано не-сколько случаев отравления детей: в августе в детском лагере «Мерей» и в сентя-бре в Узункольской средней школе №1, когда в больницу

попали сразу 53 человека, из них 47 детей. Областной де-партамент по защите прав потребителей во время вне-плановой проверки пище-блока учебного заведения выявил многочисленные нарушения санитарных пра-вил и выяснил, что причиной отравления стал обнаружен-ный в котлетах, макаронах и подливе стафилококк. По данному факту возбуждено уголовное дело. Как расска-зала «НК» одна из сотрудниц Узункольской СШ №1, рабо-та школьной столовой была приостановлена сразу после инцидента и не функциони-

рует до сих пор.- Что будет дальше, какое

предприятие будет отвечать за организацию питания в школе, пока не известно, - сообщил источник «НК».

Как поясняет руководи-тель Департамента по за-щите прав потребителей Костанайской области Аза-мат Камшимбаев, в связи с ужесточением контроля над арендаторами столовых в стадии разработки находит-ся типовой договор об орга-низации питания в школах.

- В него вносятся поправ-ки. Арендаторы смогут рабо-тать только после получения

санитарно-эпидемиологиче-ского заключения о соответ-ствии пищеблока всем тре-бованиям, - говорит Азамат Камшимбаев. – Администра-цией школы, ее медработни-ками и представителями ро-дительского комитета чаще будет проводиться производ-ственный контроль.

Также департаментом со-вместно с управлением об-разования разработан проект двухнедельного перспектив-ного меню, которое в каче-стве основы рекомендовано для территориальных органи-заций образования.

- Ежедневно в рацион пи-

тания школьников должны входить мясо, молоко, хлеб ржаной или пшеничный, овощи и фрукты. На за-втрак - горячее блюдо, горя-чий напиток и фрукты. На обед - салат, первое и второе блюда, основное горячее блюдо из мяса, компот, ки-сель или чай. В идеале мясо птицы включают один раз в два-семь дней, - уточнила главный специалист отдела санитарно-гигиенического надзора за пищевыми объ-ектами Екатерина Яружная.

Валерия ВАХНЕНКОФото

Олега ЯБЛОЧКИНА

Особое внимание - школьному питанию

КОСТАНАЙНАШ2Вторник, 25 ноября 2014 г.

СОБЫТИЯ. ФАКТЫ

ПО ИТОГАМ

Отстояли свои права

Суд посчитал незаконным постановление городского аки-мата согласно которому рекламным компаниям планирова-лось выделять участки под билборды на конкурсной основе.

Об этом рассказали на брифинге Палаты предпринимате-лей Костанайской области.

Напомним, в феврале текущего года бизнесменам отказа-ли в продлении аренды земельных участков под билборды, потом объявили, что теперь участки будут выдавать на кон-курсной основе, а вместо стандартных рекламных щитов необходимо устанавливать так называемые скроллеры (ди-намичные конструкции с подсветкой). Предпринимателей обязали следить и за оформлением рекламы на автобусных остановках. Бизнесмены с такими условиями не согласились и обратились в Палату предпринимателей.

- Инициатива чиновников привела бы к тому, что ряд ко-станайских рекламных компаний понесли значительные убытки. Поэтому мы защищали интересы бизнеса в суде, - поясняет заместитель директора Палаты предпринимате-лей Костанайской области Самат Садвакасов. - 13 ноября текущего года суд принял решение о том, что постановление акимата нарушает права предпринимателей.

Надежда ЧИСТЯКОВА

ОБРАТИТЕ ВНИМАНИЕ

Номера - на учет

Сотовые операторы рассказали «НК», почему 1 декабря текущего года заблокируют все незарегистрированные мо-бильные номера. Такое требование предъявило всем казах-станским сотовым операторам Министерство по инвести-циям и развитию РК.

При покупке мобильного номера с абонентом должен заключаться договор. Но это делается не всегда. Согласно п.7 Правил оказания услуг сотовой связи операторы вправе заключать с абонентами договоры через дилеров. Однако, несмотря на широкую распространенность и явную необхо-димость существования рынка дилерских услуг, его функ-ционирование до сих пор не обеспечено законодательной базой. Все, что есть, это обязанности дилеров, заложенные в договоре с оператором.

- По договору дилер при выдаче sim-карты клиенту обязан заключить с ним договор на оказание услуг сотовой связи, а затем передать оригинал договора оператору, - пояснили «НК» в пресс-службе АО «Kcell». - Но, как показывает прак-тика, дилеры часто нарушают условия договора, а граждан-ско-правовые меры, которые предпринимают операторы по отношению к таким недобросовестным дилерам в рамках договора, недостаточны.

Чтобы зарегистрировать номер, необходимо обратиться в любую точку обслуживания абонентов вашего оператора с оригиналом документа, удостоверяющего личность. Дан-ная процедура бесплатная и занимает не более 15 минут. К тому же абоненты, зарегистрировавшие номер до 30 ноября, получат определенные бонусы: в Beeline - гарантированный подарок, в Kcell - 60 минут на общение внутри сети. А Tele2 предоставляет своим абонентам возможность пройти про-цедуру регистрации в режиме online: нужно лишь заполнить форму на сайте и приложить скан-копию документа, удосто-веряющего личность.

Если номер, которым пользуется абонент, зарегистрирован на другого человека, такому абоненту обязательно нужно оформить этот номер на себя. Между тем владельцы но-меров, которые будут отключены, смогут обратиться к со-товому оператору для того, чтобы тот восстановил его при условии регистрации.

София МИРОЛЮБОВА

ОФИЦИАЛЬНО

Задачи поставлены

Члены партии «Нур Отан» подвели предварительные итоги своей работы за год и выбрали новый состав политсовета.

Ключевым моментом в

обсуждении на XVIII пар-тийной конференции стала реализация задач, постав-ленных Главой государства в очередном Послании народу Казахстана.

- Благодаря прагматичной и дальновидной политике Ел-басы сегодня закладывается

прочный фундамент на бла-го будущего нашей страны, - отметил председатель КОФ «Нур Отан», аким области Нуралы Садуакасов. - Новая экономическая политика - это старт к новым делам для успешного развития Казах-стана.

Затронул глава региона в своем выступлении и со-циально-экономическое по-ложение области. Похвалы акима удостоился Сарыколь-ский район. За 2014 год ис-полнение государственной программы «Сыбага» здесь составило 115%. Нуралы Са-дуакасов подчеркнул, что регионы должны брать при-мер и с Амангельдинского района. Поскольку здесь эффективно используются природные и земельные ре-сурсы, ежегодно увеличива-ется поголовье скота.

- К сожалению, не все так настойчиво работают, - от-метил Нуралы Садуакасов. - Руководителям надо каж-дый день изучать потенциал своего района или города и думать, что каждый из вас может принести в копилку области, чтобы улучшить ее показатели.

В завершение официаль-ного мероприятия делегаты получили партийные билеты нового образца.

Марина КОСТРОВАФото

Никоса МАРМАЛИДИ

ПРОГНОЗ

Неустойчивая и ветреная

Снег, метель, усиление ветра ожидаются в Костанае в бли-жайшие дни.

По сообщению синоптиков, сейчас область находится в зоне чередования теплых и холодных атмосферных фронтов.

Так, температура ночью будет опускаться до 25-30 градусов мороза, затем потеплеет до -10 -15 градусов.

- Дневные температуры воздуха на этой неделе будут ва-рьироваться от -15-20 до -7-12 градусов, - сообщила начальник отдела прогнозов погоды областного филиала РГП «Казги-дромет» Валентина Загребина. - Также на территории города ожидается и усиление ветра северо-западного направления, местами до15-20 м/с.

Валерия ВАХНЕНКО

БИЗНЕС

POSледний перечень

Сокращен список предпринимателей, которые обязаны установить POS-терминалы.

Напомним, 1 января 2015 года истекает период от-срочки обязательной уста-новки оборудования для приема платежных карт. Правительство утвердило новый перечень видов де-ятельности, при осущест-влении которых требуется установка POS-терминалов. Прежний список сокращен на пять видов деятельности. От обязательного внедрения

системы безналичного расче-та освобождены турагенты, а также те, кто оказывает услуги по ремонту компью-теров или консультации по налогообложению. Кроме того, по желанию приобрести терминалы смогут предпри-ниматели, осуществляющие деятельность частных охран-ных служб, в области права или бухгалтерского учета.

- Обязательство по уста-новке POS-терминалов так-же не распространяется на индивидуальных предприни-мателей и юридических лиц, осуществляющих денежные расчеты без использования наличных денег, - сообщила

начальник отдела экономи-ческого анализа и статисти-ки КФ РГУ «Национальный Банк РК» Дина Ахметжано-ва. - Индивидуальные пред-приниматели и юридические лица, работающие на основе упрощенной декларации или патента, если осуществляют свою деятельность в Астане, Алматы и городах областно-го значения, обязаны обеспе-чить установку и применение POS-терминалов с 1 января 2016 года.

Предприниматели, ко-торые не установят POS-терминалы в срок, будут пла-тить штрафы. При первичном выявлении отсутствия обору-

дования бизнесмены отдела-ются предупреждением, а при повторном представите-ли малого бизнеса заплатят 40 МРП, среднего - 60 МРП, а крупного - 80 МРП. Адми-нистративные взыскания также предусмотрены за отказ в принятии платежей с помощью карт. Субъектам малого предпринимательства придется заплатить штраф в размере 20 МРП, среднего - 30 МРП, крупного - 50 МРП. При повторном нарушении сумма штрафов увеличива-ется вдвое.

Валентина МЕЛЕХОВАИнфографика

Сергея БИРКЛЕ

КОСТАНАЙНАШ 3Вторник, 25 ноября 2014 г.

Картофель - хит продаж

СОБЫТИЯ. ФАКТЫ

ЗЕМЕЛЬНЫЙ ВОПРОС

Стройка до Куная доведет

Порядка трех тысяч че-ловек получат земельные участки в районе поселка Кунай.

Объявлен конкурс на из-готовление плана деталь-ной планировки на четы-реста гектаров земли. Эта

территория отведена под индивидуальное жилищное строительство. Благодаря чему список очередников существенно сократится - свои участки здесь смогут получить порядка 3000 че-ловек. Пока же полным хо-дом идет освоение наделов в северо-западном районе областного центра. На 195 га территории разместилось 770 участков.

- На данный момент в оче-реди стоят более 15 тысяч че-ловек. В этом году участки получили 30 жителей, - отме-тил руководитель отдела ар-хитектуры и градостроитель-ства акимата Костаная Абай Юнусов. – Так как очередь продвигается медленно, мы раздаем участки, которые были выданы в аренду, но не освоены.

Земля выдается один раз, освоить ее нужно за два

года. Если часть работ вы-полнена, можно продлить аренду еще на два года. Если же и в этом случае строи-тельство не закончено, то мы имеем право в односто-роннем порядке расторгнуть договор аренды и передать участок следующему оче-реднику. По словам Юнусо-ва, в перспективе Костанай будет расширяться в сторону правого берега реки Тобол. И массивы, прилегающие к Затобольску и Мичурино, войдут в черту города. P.S. На момент верстки

номера, в отделе архитекту-ры и градостроительства Ко-станая произошли кадровые изменения. Абай Юнусов уволился по собственному желанию, и.о. руководителя назначена Роза Кенекбаева.

Марина КОСТРОВАФото

Олега ЯБЛОЧКИНА

ИЗ ЗАЛА СУДА

ГОРОДСКИЕ ПОДРОБНОСТИ

В ожидании праздничных днейГлавная новогодняя елка Костаная зажжет свои огни в начале декабря.

По традиции ее установили на площади перед областным акиматом. В этом году уста-новкой елки и новогодним украшением города зани-мается ТОО «Издательский дом».

До 1 декабря областной центр должен быть полно-стью готов к череде пред-стоящих праздников - День Первого Президента, День Независимости и Новый год. Собственно, в декабре казахстанцы дополнительно отдохнут три дня - 1, 16 и 17 декабря.

- Зажжение главной елки с участием акима области, как это уже заведено несколько лет назад, состоится в начале декабря. Подготовка к меро-приятию идет полным ходом, - пояснили «НК» в городском Центре досуга. - В прошлом году торжества по этому по-воду проходили 6 декабря.

В некоторых магазинах и

супермаркетах города уже началась торговля искус-ственными елками, но скоро в продажу поступят и насто-ящие. Так как с 2004 года по всему Казахстану действует запрет на вырубку хвойных, живые новогодние деревца нам поставляет соседняя Россия.

- Приказ о вырубке мо-лодняков хвойных пород для нужд области к нам из Комитета лесного хозяйства и животного мира еще не поступал, - рассказал «НК» главный специалист отдела лесного хозяйства областно-го управления природных ре-сурсов и регулирования при-родопользования Виталий Вагнер. - Обычно Комитет спускает разнарядку в начале декабря, и только после этого мы начинаем формировать для лесхозов (Аракарагай-ский, Семиозерный и Баса-манский) заявку. В прошлом году, например, было выру-блено 2600 сосен, которые разошлись по детским садам, домам-интернатам, школам и госучреждениям.

При этом чиновники напо-минают, что вырубка елок и сосен для личного пользова-ния незаконна. За факт вы-рубки браконьер будет ош-трафован на 10-15 МРП и за каждое дерево ему придет-ся возместить государству ущерб по 15 МРП. Если на-рушитель срубил семь елок

и больше, в отношении него возбуждается уголовное дело по ст.291 «Незаконная порубка деревьев и кустар-ников», и он будет оштра-фован как минимум на 100 МРП.

Зульфия НАБИЕВАФото


ПРОДОВОЛЬСТВЕННАЯ КОРЗИНА

АКТУАЛЬНО

«Недетская» проблема садовЗа последние пять лет в Костанае на 26 детсадов стало больше, но в очереди до сих пор стоят 3,5 тысячи малышей.

Об этом на городском аппаратном совещании со-общил руководитель отде-ла образования Костаная Василий Цымбалюк. Он отметил, что с 2010 года из республиканского бюдже-та на реализацию государ-

ственной программы «Бала-пан» выделено 768,73 млн тенге, из местного - 326,3 миллионов.

На сегодняшний день сеть организаций дошкольного образования областного центра включает в себя 24 мини-центра, 80 классов предшкольной подготовки и 51 детский сад. Увеличе-ния сети дошкольных орга-низаций удалось добиться за счет возвращения ранее построенных детских садов,

создания малых дошколь-ных организаций, расши-рения мест в действующих садах и развития механизма государственно-частного партнерства. Как говорит Василий Цымбалюк, в по-следние годы растет сеть ведомственных детсадов. Они работают на базе ПК «Большевичка», ТОО «Ири-на и К», ТОО «Айгерим Ай», ОО «Союз родителей-меди-цинских работников», ТОО «Аяна 2011» и др. Все это

вкупе позволило дополни-тельно создать 3963 места.

При этом до сих пор со-храняется большая очеред-ность в детские сады, по-рядка 3500 малышей ждут своего часа. К тому же многие дошкольные орга-низации располагаются в зданиях, построенных 30-40 лет назад. Капитально ремонтировать их, как со-общил Цымбалюк, пока не планируют - нет средств.

Ирина СЕМЕНОВА

Этот овощ на сельскохозяйственной ярмарке костанай-цы скупали мешками.

Ожидалось, что самым покупаемым продуктом станет гречневая крупа, поскольку последнюю неделю на торго-вых прилавках областного центра она была в дефиците. Однако вопреки всем прогнозам горожане стояли в огром-ных очередях за овощами и мясом птицы.

Впервые этой осенью ярмарка проходила во Дворце спорта. Однако, как и в прошлые годы, торговля велась и на улице: здесь продавали куриные яйца, макароны, подсолнечное масло и гречку.

Как и было обещано администрацией Костаная, эту кру-пу на ярмарку поставили из стабилизационного фонда. Один килограмм обошелся покупателям в 200 тенге, но продажа шла не на развес, а мешками по 10 и 25 кило-граммов.

Ценовая линейка на основные продукты, представлен-ные на ярмарке, такова: конина продавалась по 1100 тен-ге за кило, говядина - 900, свинина и баранина - по 950, бройлеры - 540, мука (1 сорт) - 45-72 тенге, картофель - 60 тенге, капуста - 75, морковь - 70, яйцо - 160 тнг за десяток.

Милана БЕРЕЗОВСКАЯФото


«Героиновое» наказание

К 16 годам колонии строгого режима приговорен нар-косбытчик-контрабандист.

В июне этого года, как установило следствие, Нуржи-гит Ажматов, находясь в Кыргызстане, приобрел 19,5 кг героина. Наркотики мужчина расфасовал по брикетам (50 штук) и спрятал в тайнике своего автомобиля.

Ажматов намеревался перевезти зелье контрабандным путем в Россию.

Собственно, ему удалось без проблем пересечь не толь-ко кыргызскую, но и казахстанскую границы, проехав Жамбылскую, Карагандинскую, Акмолинскую и Коста-найскую области, добравшись до пограничного поста «Кайрак». Здесь-то при тщательном досмотре машины и был обнаружен тайник с героином.

Специализированный межрайонный суд по уголовным делам Костанайской области счел вину Ажматова, обви-няемого в незаконном приобретении, хранении в целях сбыта наркотических средств в особо крупном размере, а также незаконном их перемещении через государствен-ные границы, доказанной.

Приговор суда в законную силу еще не вступил.Мадина РАМАЗАНОВА


НАША ЖИЗНЬ

АКЦИЯ СИТУАЦИЯ

Все дело в бассейне?Два дня в СШ №23 им.М.Козыбаева не проводились занятия в связи с чрезвычайной ситуацией в учебном заведении.

20 ноября для школьников первой смены в срочном по-рядке отменили уроки. К ме-сту происшествия прибыли службы экстренного реаги-рования.

На подъезде к учебному заведению (на перекрестке ул.Маяковского) стоял по-лицейский патруль, который не пропускал автотранспорт. Территория школы была так-же оцеплена. За «желтые» ленты не впускали никого из посторонних лиц. Ученики второй смены вместе с роди-телями и педагогами стояли за периметром двора.

- Говорят, какой-то бал-лончик взорвался, но, если честно, я не знаю точно, что произошло, - рассказал кор-респондентам «НК», при-бывшим в школу, учитель 7-х классов Нина Будко. - Я подо-шла к часу дня. Стою, как и все, в ожидании и неведении. Нас не запускают. Говорят, что должно проветриться по-мещение школы.

Запускать вторую смену на-чали в 13.23. Администрация школы тогда озвучила «НК» свою версию произошедшего.

- Было начало двенадцато-го. Прозвенел звонок на пя-тый урок, когда нам пришлось прервать учебный процесс и в срочном порядке эвакуиро-вать первую смену (620 детей и учителей) на улицу, а после распустить по домам, - расска-

зала завуч по воспитательной работе СШ №23 Надежда Лапшина. - Дело в том, что на первом этаже начал распро-страняться едкий запах, при этом дыма не было. Дети и пришедшие встречать их ро-дители стали жаловаться на странные ощущения при вды-хании воздуха, который про-воцировал кашель. Мы сразу открыли окна, чтобы прове-трить помещение, и вызвали экстренные службы. Предпо-лагаем, что это воздействие перцового или газового бал-лончика. Кто-то пронес его и, видимо, распространил со-держимое. Подозрений пока еще нет ни на кого. Занятия для второй смены пройдут в обычном режиме.

Но уже в пятницу и в суб-боту уроки были полностью отменены для обеих смен. В учебном заведении начали работать сотрудники санэпи-демнадзора для установления причины возникновения ед-кого запаха и его источника.

- Мы провели все необхо-димые лабораторные иссле-дования, - поясняет руководи-тель Управления защиты прав потребителей по г.Костанаю Руслан Абдыкалыков. - И если 20 ноября в школе было обнаружено превышение аммиака в воздухе в 50 раз от положенной нормы, то к сегодняшнему дню ситуация стабилизировалась, и замеры все в норме. Кстати, концен-трация аммиака пошла на спад сразу после того, как из бассейна слили всю воду. Во вторник (в день выхода газет-ного номера - авт.) будут гото-вы результаты лабораторных анализов воды и уже, исходя

из этого, можно будет делать какие-то выводы. Кстати, в больницу после случившего-ся никто из учащихся школы №23 с отравлением не об-ращался. На данный момент здоровью детей ничего не угрожает.

В понедельник, 24 ноября, на аппаратном совещании аким области Нуралы Са-дуакасов подчеркнул, что по данному факту ДВД воз-буждено уголовное дело по ст.«Халатность».

- Пока ситуация не нор-

мализуется, запуск воды в бассейн производиться не будет, - отметил глава регио-на. - Также поручаю службам, отвечающим за санитарную безопасность, проверить в ближайшее время все бас-сейны, имеющиеся в шко-лах, соцобъектах, в ДЮСШ «Трудовые резервы», чтобы предотвратить подобные фак-ты. Мы должны обеспечить безопасность людей.

Мадина РАМАЗАНОВАФото


ПОДРОБНОСТИ

АКЦЕНТЫ

Ремонт из благих намеренийОО «Радуга» матерей детей-инвалидов вскоре отпразднует новоселье.

Собственно, не совсем но-воселье. Стены - те же.

- Весной нынешнего года акимат г.Костаная передал нам в доверительное управ-ление помещение, в котором мы работаем 10 лет, - расска-зала «НК» руководитель ОО Наталья Колоскова. - Это зда-ние бывшего детсада, где, по-мимо нашего объединения, располагаются жилые квар-тиры и точки малого бизне-са. Нам принадлежат всего лишь несколько комнат на втором этаже, которые мы успели обжить, переобустро-ить под классы для занятий с детьми. В этом году пред-приниматели из Астаны и п.Затобольска оказали нам финансовую помощь. Бла-годаря этим средствам сде-лали капремонт: заменили систему отопления, встави-ли пластиковые окна. Дело осталось за малым - наклеить новые обои, покрасить бата-реи, расставить мебель.

Свою помощь в проведе-нии косметического ремон-та предложили студенты

пятого курса юридического факультета костанайского филиала ЧелГУ. «Радужцы» были несказанно рады такой поддержке.

- Эти ребята участвуют в конкурсе на лучшую акаде-мическую группу универ-ситета, - говорит начальник отдела по работе со студен-тами ЧелГУ Вера Жиляева. - Одним из этапов конкур-са является акция «Доброе дело». Дарить подарки детям мы посчитали банальностью, решив, что лучше оказать по-мощь в ремонте для ОО «Ра-дуга». Все без исключения поддержали эту идею, и мы, не теряя времени, приступи-ли к работе.

Студенты активно взялись за дело и одновременно сни-мали поэтапный видеоотчет по аналогии с программой «Квартирный вопрос». Ре-монт должен завершиться в начале декабря, в преддве-рии Международного дня инвалидов.

- В этот день хотим при-гласить наших спонсоров, друзей, волонтеров, всех тех, кто помогал и помогает нам на протяжении многих лет, выразить им свою при-

знательность и благодар-ность, - говорит Наталья Ко-лоскова. – Так получилось, что практически четыре года «Радуга» работала по грантам республиканского благотворительного фонда «Бота», но в августе этого года истек срок реализации последнего нашего проекта, и мы остались без стабиль-ной финансовой поддержки, которая нам очень нужна для выплаты зарплат тем специ-алистам (юрист, инструктор по йоге, дефектолог, лого-пед, психолог, специалист по Монтессори, массажист), которые работают с нашими детками и их мамами. Объ-единение посещают око-ло 100 человек, и каждый нуждается в каждодневном внимании, квалифицирован-ном лечении, юридических консультациях. К тому же нам необходимы средства на содержание помещения, для оплаты за коммуналь-ные услуги. Мы надеемся и верим, что найдутся неравно-душные люди, которые ока-жут помощь в нашем добром деле.

Зульфия НАБИЕВАФото Никоса МАРМАЛИДИ

Праздничный выбор

Городской отдел образования запретил денежные сборы в школах на организацию новогодних утренников.

Но, как пояснили чиновники, если для участия в ме-роприятии приглашены профессиональные артисты или танцоры со своей концертной программой, то родители за счет своих средств на добровольной основе могут опла-тить представление.

Между тем у родителей и администрации школ есть выбор, где провести утренники для детей.

- В этом году, как и ранее, можно организовать празд-ничное мероприятие в школе или же за ее пределами, - рассказывает заместитель руководителя городского отдела образования Данагуль Сюндикова. - В основном «нулевички» и первоклассники будут водить хороводы вокруг елки в школах, а вот ребята постарше посетят утренники в кукольном театре, русском и казахском драматических театрах, а также в Городской школе дет-ского творчества.

При этом на праздничных мероприятиях дети долж-ны находиться в сопровождении родителей и классного руководителя. Категорически запрещено использование фейерверков, бенгальских огней, хлопушек.

Валерия ВАХНЕНКО

Меняем сигарету на конфету

Около двух сотен человек в Костанае приняли участие в акции «Дыши свободно! Брось курить сегодня!».

Подобное мероприятие в нашем городе проходит не первый год и посвящено Международному дню отказа от курения. Организаторы акции - Костанайский областной центр формирования здорового образа жизни совместно с Центром молодежных инициатив - предложили куриль-щикам поменять сигареты на конфеты.

- В прошлые годы мы обменивали табачные изделия на витамины или фрукты, - рассказывает координатор акции Анна Гагуа. - Вместе со студентами-волонтерами вышли в Сити-центр. Подходили к каждому курящему прохожему, предлагая поменять сигарету на сладости. Люди с улыб-кой соглашались. Помимо конфет выдавались брошюры о вреде табака и способах бросить курить.

Один из участников антитабачной акции пенсионер Ми-хаил Петров считает подобные мероприятия достаточно эффективной мерой борьбы с курением.

- Я сам являюсь злостным курильщиком, - говорит муж-чина. - Если бы мне предложили отказаться от сигарет взамен на сладости несколько десятков лет назад, когда я только начинал курить, возможно, я бы задумался: за-чем мне вообще табак, ведь в жизни много других удо-вольствий!

В конце мероприятия все собранные сигареты сожгли, а в небо выпустили шары с лозунгом акции.

Виктория РОМАНОВАФото предоставлено КОЦПФЗОЖ

Бүгінгі нөмірде:

* Жүрек-қан тамырлары ауруларының алдын алу

* Жаны қазақтың бәрі - ба-уыр

* Футболдан жасөспірімдер сайысыСейсенбі, 25 қараша 2014 жыл

ЕЛБАСЫНЫҢ ЖОЛДАУЫ - БОЛАШАҒЫМЫЗДЫҢ

БАҒДАРЫ

Қамқорлықты сезініп келеміз

Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев-тың «Нұрлы жол-болашаққа бастар жол» атты Жолдауын мен де ерек-ше ықыласпен тыңдадым. Құжаттың мақсаты - еліміздің әл-ау қатын одан әрі жақсарту. Орта және шағын биз-неске ерекше көңіл бөлінді.

Мемлекет басшысының «Шағын және орта бизнесті, сон-дай-ақ, ірі кәсіпкерлікті жеңіл-дікпен несиелеуге қосымша 100 миллиард теңге бөлу қажет. Бұл тамақ және химия өнеркәсібін-дегі, машина жасаудағы, сондай-ақ, қызмет көрсетулер саласындағы жобаларды жүзеге асыруды қам-тамасыз етеді» деген сөзі де бізге жігер берді. Біз, яғни кәсіпкерлер осындай қамқорлыққа нақты іспен жауап беруге ұмтыламыз.

Жолдауда Орта және шағын бизнеске жеңілдетілген несиелер-мен қатар, 2014-2015 жылдарға негізделген экономикалық өсім мен жұмыспен қамту бағдарлама-лары, көлік және логистика, тұрғын үй-коммуналдық саланы жетілдіру, ЭКСПО-2017 халықаралық көр-месі үшін салынатын жаңа кешен-дер секілді ел экономикасы үшін маңызды мәселелер де қамтылған. Осынау Жолдауды біз бір ауыздан қолдаймыз. Алдағы уақытта ел игілігі жолында аянбай қызмет ете беретініміз даусыз.

Есбол Жатқанов, кәсіпкер

Баспанаға деген сенімді нығайтты

Елбасының дәстүрлі халыққа Жолдауы көңілімнен шықты. Онда мемлекет басшысы тұрғын үй мәсе-лесіне ерекше назар аударды.

Біз жас отбасымыз. Мемлекет-тік бағдарламаларды пайдалана отырып, «Тұрғын үй құрылыс» банкі арқылы ипотекаға үй сатып алу мақсатында қаражат жинап жатырмын. Президент осы Жол-дауында бөлінетін қаржыға жалға берілетін бағыттағы тұрғын үй са-лынатынына да тоқталды. Бұл үй-лердің бағасы жастардың қалтасы көтерерліктей болатындығын да тілге тиек етті.

Сондықтан Елбасыға деген алғысым шексіз. Болашақта пәтерлі боламын деген үмітім барыншы арта түсті. «Үйі жоқтың - күйі жоқ» дейді халқымыз. Бүгінде басын-да баспанасы жоқ жас отбасылар қаншама. Олар да осынау құжатпен жан-жақты танысып, қуанып жатқа-ны сөзсіз. Жалпы Жолдауда халқы-мыздың көкейінде жүрген көптеген мәселелер көтерілген. Сонысымен өте құнды деп есептеймін. Ипо-текаға үйді қашан аламын деп жүр-генде Президентіміздің Жолдауын оқып көңілім орнына түсті.

Алдағы уақытта осы Жолдау-дың аясынды көптеген жас отба-сылар баспаналы болады деген сенімдемін.

Қарагөз Сыздығалина, қала тұрғыны

Күздің соңғы айы келіп, қаламызда алғашқы қар да қылаң берді. Шаһар көшелеріне қар түскеннен бастап жол тазартатын техникаларда тыным жоқ. Көшелерді қардан тазартуға ерекше назар аударылуд.

Қостанай қаласын қыс мезгілінде қардан тазарту жұмысымен төрт жау-апкершілігі шектеулі серіктестік айна-лысады. Олар «Таза жол», «АБЗплюс», «Вескор», «Экол» секілді көпке белгілі ұйымдар.

Қаланың орталық бөлігінің қарын тазартуды «Таза жол» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі өз жауапкер-шілігіне алған. Олар жыл сайын шаһа-рымыздың орталығын қардан тазартса, жаз мезгілінде қоқыстарды жинайды,

гүлдерді суарып, қураған ағаштарын ретке келтіріп отырады.

Сондай-ақ қаламыздың солтүстік бөлігіне «Вескор» жауапкершілігі шек-теулі серіктестігі қызмет көрсетеді. Бұл серіктестіктің жұмысщылары облыс ор-талығының солтүстік аймағын айнадай таза ұстау мақсатында көптеген жұмыс атқарады десек қателеспейміз.

Сонымен қатар шаһарымыздың оңтүстік бөлігінің тазалығына «АБ-Зплюс» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі жауап береді. Олар да қаламыздың оңтүстігінде орналасқан көшелердің қарларын тазартады. Қар еріп көк мұзға айналған кезде тиісті орындарға құм себумен айналысады.

Ал «Экол» жауапкершілігі шектеулі

серіктестігі қаламыздың солтүстік-батыс аумағының тазалығын басты назарда ұстайды.

«Қостанай қаласы әкімдінің тұрғын-үй коммуналдық шаруашылығы, жолау-шылар көлігі және автомобиль жолда-ры бөлімі» мемлекеттік мекемесінің техникалық қадағалау секторының бас маманы Болат Бақытжановтың айтуы-на қарағанда, аталмыш серіктестіктер-де қала көшелерін тазартуға арналған техника жеткілікті.

Осындай техникалардың арқасын-да облыс орталығы дер кезінде қардан тазартылады. Сондықтан да облыс ор-талығына бұл жұмыстар көктем шығып, қар түгел еріп кеткенше жүргізіледі.

Мәселен, бұл күндері шаһарымыз-

дың орталық бөлігін қардан тазартатын «Таза жол» жауапкерлігі шектеулі серік-тестігінде 18 самосвал, 4 автогрейдер, 4 қар тиейтін машина, 2 К-700 тракторы, 2 экскаватор, 1 бульдозер және басқа да арнайы жабдықталған техникалар бар.

Сонымен қатар басқа жауапкер-шілігі шектеулі серіктестіктерде де тиісті техникалармен толық қамтама-сыз етілген.

Міне, қыс айына да көп қалған жоқ. Жоғарыда айтып өткендей бірқатар жауапкершілігі шектеулі серіктестіктер оған дайын. Олар өздеріне жүктелген міндеттеріне барынша жауапкершілік-пен қарайтындарына нық сенімдіміз.

Аягөз КӘКІМЖАНОВА Суретті түсірген С.МИРОНОВ

ХАЛЫҚҚА ҚЫЗМЕТ - АБЫРОЙЛЫ МІНДЕТ

Кідіріссіз жұмыс істеуде

Қала тазалығы қашан да басты назарда

Сейсенбі, 25 қараша 2014 ж. ҚОСТАНАЙБІЗДІҢ6 МАҢЫЗДЫ МӘСЕЛЕ

Шәкірт – ұстаздан дәріс қана емес, өмірлік ұлағат, тәр-бие алады. «Ұстазы жақсының ұстанымы жақсы» деген сөз де орынды айтылған. Баланың бойындағы шынайы қасиет-тер ұстаздан қалыптасатыны анық. Өз шәкірттеріне жоғары деңгейде білім беріп, олардың сүйіктісіне айналған Қымбат Са-пабекқызы бүгінгі әңгімеміздің арқауына айналып отыр.

Ол- шаһарымызда орна-ласқан 24 «А» бастауыш мек-теп-гимназиясының беделді ұстазы, 4 «А» сыныбының же-текшісі. Кейіпкерім 20 жылдан астам уақыт білім саласында қызмет атқарып келеді. Оның сабақ беру әдісі де ерекше. Үнемі білімін жетілдіріп отыра-ды. Қазіргі заманға сай сабақта-рын заманауи үлгіде өткізіп, ізденіс үстінде жүреді. Оған мысал ретінде талай рет өзіміз куә болған тәлімге толы ашық сабақтарын айта аламыз.

Өз ісінің білгірі Қымбат Са-

пабекқызы «Жапырақ тамырдан нәр алады» атты ата-аналарға арналған жаңаша үлгідегі жи-налыс өткізді. Оның мақсаты- ата-аналардың өз пікірлерін еркін білдіру, ортақ шешімді дұрыс анықтау, болашақта ба-ламен тиянақты да, табысты жұмыс істей білу міндетін белгілеу болды. Ата-аналармен бетпе-бет кездесе отырып, бас-ты құндылық бала білімі және оның келешегі екенін ұғынды-руға жол ашты. Мұндай сабақ түрінде ата-аналар жиналы-сын өткізуді ұйымдастыру- өз әріптестеріне де үлгі болары сөзсіз.

Бүгін мақалама өзек болып отырған ұстаз жөнінде түй-генім көп. Біздер, ата-аналар, балалардың сабаққа деген қызығушылығын көріп, сынып жетекшісінің ізденісіне тәнті боламыз. Ол оқушыларының қабілет-қарымын, талпынысын жетік біледі. Осындай білікті маманнан өнеге алған ұл мен

қыздар ертең тәуелсіз еліміздің нағыз тірегі атанарына нық сенімдіміз.

Өмірге енді аяқ басып келе жатқан кішкентай бүлдіршін-дерімізді терең білім нәрімен сусындатып, жан-жақтылығы, мол адамгершілігімен оқушы-ның сүйіктісіне айналған Қым-

бат Сұлтановаға 4 «А» сыныбы ата-аналарының атынан алғы-сымды білдіргім келеді. Туған елдің патриоттарын тәрбиелеу-дегі жауапты қызметінде табыс-тан-табысқа жетіп, абыройы арта берсін демекпін.

Жәмила Арықбайқызы,Қостанай қаласы

ҰСТАЗДЫҚ ЕТКЕН ЖАЛЫҚПАС

Бала тәрбиесінің бағбанынемесе ұлағатты ұстаз Қымбат Сапабекқызы жайлы мөлтек сыр

Жақында І.Омаров атын-дағы облыстық қазақ драма театрында көрнекті драматург Серік Асылбекұлының «Күзгі романс» драмасы сахналанды.

Бұл спектакльде образ-дарды аталмыш театрдың төрт талантты актерлері сомдады. Онда кейіпкерлер Гүлмира Уәлиева, Сайлауды Азамат Чу-

кеев, Сюзаннаны Зәмзәгүл Бе-гайдарова, Әлібекті Бақытжан Таңатқанұлы сәтті шығарды.

Серік Асылбекұлы бұл драмасында Адам ата мен Хауа анадан бері адамзатты толғандырған адам өмірінің басты мақсаты, мұраты не? Атақ па даңқ па, барлық пен байлық па, үлкен лауазым ба,

әлде шынайы махаббат па?, - деген маңызды сұрақтарға жауап іздеген.

Драманың желісі бойын-ша екі отбасының өмірі көр-сетіледі. Жанұяда орын алатын әртүрлі мәселелер жайында сөз болады.

Осы тағылымы мол спек-такльді тамашалауға келген

қала тұрғыны Салтанат Оспа-нованы әңгімеге тартқанымда, ол былай деді:

- Маған драмалық туын-ды өте ұнады. Ондағы оқиға-лар көрермендерді терең ойға қалдырдырғаны даусыз. Сондай-ақ бұл спектакльдегі әртістердің шеберлігіне де тәнті болдым.

МӘДЕНИЕТ

Көрермендерге ой салды

SafeKaznet.kz қауырт интернет-желісі

Қазақстанда құқыққа қарсы интернет-контент туралы хабар-лама қабылдайтын SafeKaznet.kz қауырт интернет-желісі жұмыс істеуде. Ол желілердегі террористік және экстремистік бағыттағы ресурстарды уақтылы анықтау мақсатында ұйымдастырылды.

Интернет - желісіне зорлық-зомбылыққа немесе діни жат пиғылды немесе радикализм элементтері бар діни негіздегі наразылық акцияларына шақыратын күмәнді діни сипаты бар сайттардың мекенжайларын жіберуге болады.

Дайындалып жатқан терроризм және діни экстремизм акциялары туралы

арнаулы органдарына хабарлаған азаматтарды материалдық көтермелеу

туралыҚазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес терроризм

актісінің салдарынан зардап шеккен жеке және заңды тұлға-ларға тегін қажетті құқықтық және өзге де көмек көрсету қара-стырылған.

Мұның сыртында, «Терроризмге қарсы іс-қимыл туралы» заңға сәйкес дайындалып жатқан терроризм және діни экстре-мизм акциялары туралы арнаулы және құқық қорғау органдарына хабарлаған азаматтарды материалдық көтермелеу туралы норма қарастырылған. Мемлекеттік органдарына дайындалып жатқан немесе жасалған терроризм актілері туралы ақпарат беру, аза-маттық борышты орындау ретінде бағаланады. Терроризм актісін болдырмауға немесе жолын кесуге көмектескен ақпарат үшін, мемлекет сыйақы белгілейді және төленеді.

«Қауырт желі – 114» ақпараттық-консультативтік орталығы

Азаматтар мен ұйымдардан діни салаға қатысты барлық мәселелер бойынша ақпарат қабылдауға, сондай-ақ жат пиғыл-ды діни қызметтен зардап шеккендерге консультациялық және психологиялық көмек көрсетуге арналған «Қауырт желі – 114» жұмыс істейді.

Егер:- Сізге және Сіздің жақындарыңызға түсініксіз діни идеялар-

ды таңып, запы қылатын болса;- Сізге көшеде, кіреберістерде, пәтерлерде, көлікте күдікті

діни кітаптардың, журналдардың, кітапшалардың, парақшалардың таратылуы туралы белгілі болса;

- Сізбен және Сіздің жақындарыңызбен діни тақырыптарға күдікті үгіт жүргізуге тырысса;

- Сізге және Сіздің жақындарыңызға жабысып, айырылмай діни жоралар мен іс-шараларға қатысуды ұсынатын болса;

- Сізді діни сипаттағы күдікті жиналыстар мазалаған болса;- Сіздің өзіңіз және Сіздің жақындарыңыз күдікті адамдар-

дың не болмаса діни бағыттағы ұйымдардың ықпалына түскен болсаңыздар;

- Сіздің өзіңіз және Сіздің жақындарыңыз діни сипаттағы проблемалар салдарынан қиын жағдайларға ұшыраған болсаңыз-дар;

- Сіздің өзіңіз немесе Сіздің жақындарыңыз дін саласындағы мамандардың кеңесі мен көмегін қажет ететін болсаңыздар, хабарласыңыздар.

Біз Сіздердің барлық сұрақтарыңызға жауап береміз және көмек көрсетеміз!

Сіздер үшін заңгерлер, теологтар, дінтанушылар, психологтар жұмыс істейді. Кеңес беру тәулік бойы және құпия, жасырын түрде жүргізіледі. Қоңыраулар Қазақстанның кез-келген нүктесінен тегін қабылданады.

Сауысқандай сақ болайықӘлем бойынша адамдарды құлдыққа салуға заңды түрде шек

қойылса да, дүниежүзінде адам саудасы мен оның еңбегін қанау тыйылмай келеді. Тіпті адам саудасы қару мен есірткі сатудан кейінгі қылмыстың түрі болып табылады.

Қазіргі таңда миллиондаған адам «құлдық» дейтін жағдайда өмір сүріп жатыр. Адамдар жұмыс іздеп жүріп өздерінің құлдыққа қалай түсіп қалғандарын білмей де қалады. Олар еш жерде өз құқықтарын қорғай алмайды.

Адам саудасы туралы айтқанда, бұл мәселенің барлық елдерге тән екендігін атап өткім келеді. Бұл қылмыстың алдын алып, оны болдырмауға тырысу керек.

Қазақстанда жеңгетайлықпен айналысып, жас қыздарды жағымсыз әдет жөзекшелікке баулитындар да кездеседі. Құқық қорғау органдары олардың жолын кесіп, жауапкершілікке тартып жатыр. Болашақта бойжеткендерді алдап, арбап кү көретіндерге заңды барында қатайтқан абзал.

Қазіргі таңда адам құқығын қорғау, түрлі қауіп-қатерлердің алдын алу аса маңызды. Жалпы жастардың қай мәселеде болсын сауысқандай сақ болғанын қалар едік.

Төрехан Ерғалиев

Жүрек-қан тамырлары ауру-лары – тіпті экономикалық да-муы жоғары елдердің өзінде аза-маттардың мүгедектікке ұшырау және өмірден ерте озуына басты себеп болатын аурулардың бірі.

Жүрек-қан тамырлары жүйе сі ауруларының алдын алу осы аурулардың көпшілігіне ор-тақ шаралар кешенінен тұрады, бірақ кейбір аурулар, әрине жекелеген іс-шараларды қажет етеді. Бірнеше қауіптің негіз-гі факторларына және жалпы нұсқаулықтарға тоқталсақ.

Өзіңе және қоршаған ортаға ізгі ниет. Жүрек-қан тамыр жүй-есінің аурулары ең алдымен жүйкелік-психикалық ширығу-дың негізінде пайда болады. Осыған орай, олардың саны мен белсенділігін төмендету барлық жүрек-қантамыр ауру-ларына қарсы ең тиімді алдын алу болып табылады.

Бір таң қаларлығы, көпте-ген адамдардың пікірі бой-ынша, жүйкелік-психикалық тұрғыдан қарағанда ең «қа-уіпті» мекен – үй. Егер жұмыста бөтен адамдардың алдында біз өзімізді байсалды ұстап, жағымсыз әсерлерімізді жасы-рып қалуға тырыссақ, ал туыс-тарымызбен қарым-қатынаста «өз адамдарыңмен салтанат құрудың қажеті не?» деген қағида бойынша әрекет етеміз

және күні бойы жинаған бар-лық ашу-ызамызды солардан аламыз. Көбіне олар да бізге дәл солай жауап қатады. Осы-ның салдарынан екі жақты өк-пе-реніш туындап, жүйкеміз ши-рығады… жүрек-қан тамырлары ауруларына шалдығамыз. Егер біз өз туыстарымыздың, отбасы-мыздың үйлесімділікті бұзбауға барлық жағдайды жасамайтын болсақ, бізге оны ешкім жасап бере алмайды. Сондықтан да кардиологтар кеңесіне жүгініп, өзіне және өзіңді қоршаған барлық адамдарға ізгі ниетпен қарап, өкпе-ренішті ұмытып, бүкіл жан-дүниеңмен кешіре білуге шақырады.

Көбінесе адам өзіне өзі разылық білдірмей жатады. Бұрыннан белгілі бір ақиқатты қайталап айтқан жөн болар: бүкіл әлемді сүюде өзіңнен бас-тау алады. Әрбір адамға жақсы әсер ауадай қажет. Сондықтан да жақсы кітап, достармен қа-рым-қатынас, жақсы көретін және сені жақсы көретін адамдармен белсенді және қуа-нышты өмір сүру барлық ауру-дың алдын алатын қуатты құрал болып табылады.

Белсенді өмір салты. Бұл – спортпен айналысу, таза ауа-да ұзақ уақыт серуендеу, суға жүзу, туристік сапарлар, яғни адамға рахат сезімін сыйлайтын

кез-келген дене еңбегі. Дене шынықтырумен айналысуды әдетке айналдырғанымыз жөн: бұл – ыстық су мен салқын суды алма-кезек қабылдау, суық су құйыну, қарда жалаңаяқ жүру, моншаға немесе саунаға бару. Таңдау көп және әркім өзінің жанына жайлысын таңдап алуы-на болады. Сонымен бірге осы шаралардың барлығы да қан тамырларының қабырғаларын нығайтады, осылайша көптеген аурулардың алдын алады. Де-малыста толыққанды болуы қа-жет. Ұйқының қалыпты ұзақтығы тәулігіне 8-9 сағатты құрайды, сонымен қатар мүмкіндік болса күндізгі уақытта, әсіресе түс ауа, бір мезгіл дем алып алған жөн.

Тамақтану. Біздің дастар-ханымыздағы майлы, ащы, тұзды тағамдардың молдығы шектен тыс семіруге соқтырып қоймай, тамырларымыздың сер-пінді қызметіне де кері әсерін тигізеді, сондықтан қан айналы-мы бұзылады. Әсіресе, гипертен-зия кезінде ас тұзының мәселесі өте күрделі, мұндай жағдайда ас тұзын дастарханымыздан алып тастау ең бірінші қажеттілік бо-лып табылады. Бірақ басқа сау адамдар да жүрек-қан тамырла-ры ауруларының алдын алу үшін осы қағиданы ұмытпағандары абзал, ал тұзды тағамдарды тек мерекелік дастарханға қойсақ

жеткілікті. Адам ағзасындағы тұздың көп болуы бүйрек жұмысына кері әсерін тигізіп, ағзадағы сұйықтықтың сыртқа шығуына кедергі келтіреді, осылайша тамырларымыз бен жүрегімізге артық салмақ сала-ды. Сонымен бірге, жүрек-қан тамырлары жүйесіне тікелей әсер ететін тағамдар да кез-деседі. Оларға қою шай, кофе, алкогольдік ішімдіктерді жатқы-зуға болады.

Темекінің әсері. Жүрек-қан тамырлары жүйесіне кері әсерін тигізетін әдеттердің бірі темекі тарту екендігі баршамызға аян. Шылым шеккіштердің арасында жүрек-қан тамырлары аурула-ры кең тараған. Темекі тартудың зиянынан бөлек ештеңе алып келмейтіні белгілі. Сондықтан да бұл әдеттен толық бас тар-туды ұсынамыз. Ал «жүйкені тыныштандыру үшін» темекіден басқа да пайдалы әрі жағымды әдістер көптеп табылады.

Со н ы м е н , жо ғ а р ы д а айтылғандардың барлығын қорыта келе дене белсенділігі, өзіңе және өзіңді қоршаған ор-таға ізгі ниет, дұрыс тамақтану, зиянды әдеттерден арылу және кардиологтың тексеруінен өту – жүрек-қан тамырлары ауруы сізге жақын жүрмейтініне сенімді болуыңыздың кепілі болады.

Жүрек-қан тамыры ауруларының алдын алу

Сейсенбі, 25 қараша 2014 ж.ҚОСТАНАЙБІЗДІҢ 7ҚОСТАНАЙДЫҢ АЙЫМДАРЫ

Кремльдің төрінде отырды

Менің замандастарым жақ-сы біледі, биыл ғана 45 жыл толған Қостанай мауыты-шұға комбинаты кезінде алып Одақ бойынша дүркіреді. Осы өн-діріс орнында жеті мың бой-жеткен жұмыс істеді. Олардың ішінде өзіміздің қаракөз қыз-дарымыз да аз емес еді.

Солардың арасында бүгінгі кейіпкерім Алтын Батырбекқы-зы Қалиева ерекше дараланды. Ол Қостанай облыстық партия комитетінің бюро мүшелігіне сайланды. Тіпті, СОКП-ның XXVI съезінің делегаты атанып, Кремльдің қақ төрінде отырды.

Осы кешегі барлық Кеңес Одағына қарасты республи-калардың барлық өңірінен келген өзі секілді таңдаулы еңбек өрендерімен бірге Ре-сейдің жүрегі болып табыла-тын Мәскеу қаласын аралады. Онымен бірге ұлтымыздың мақтанышы, Социалистік Еңбек Ері Кәмшат Дөненбаева және сауыншылығымен аты шыққан орыс қызы Алевтина Кузмина да болды.

Алтынды жұрттың бәрі де ерекше сыйлайды. Бірақ оның жастық шағындағы атқарған жұмыстарын, елі үшін тын-дырған ерен істерін былайғы қалың жұрттың бәрі де біледі десем, артық болар. Сол себеп-тен де жуырда осы заманда-сымызға арнайы барып жо-лықтым.

Бұл күндері облыс орта-лығының бір шетіндегі КСК шағын ауданы ерекше құлпы-рып келеді. Ондағы әсем ғима-раттар бірден кімнің болсын назарын аударады. Кейіпкерім осы шағын аудандағы Тек-стильщик көшесі 17-ші үйдегі 57-ші пәтерде тұрады екен.

Алдын ала келісіп қой-ғандықтан сыртқы есіктегі домофондағы пәтер нөмірін басуым мұң екен, арғы жақтан өзіме таныс дауыс естілді. Ол: «Көтеріле беріңіз. Мен 6-шы қабатта сізді қарсы аламын» деді. Лифтіге кіріп, лезде көз-деген қабатыма жеттім.

Өзімді сымбатты келген келіншек жылы жүзбен қарсы алды. Оны танитын құрбыла-ры бұрын да маған: «Алтын шын мәнінде қазақтың алтын қыздарының бірі. Оны газет-теріңізде қалай жазсаңыздар да жарасады» деген-ді. Сол сөз рас болып шықты.

Үйдің ішіне енгеннен ерекше тазалықты байқадым. Едендегі төселген кілемдер де үй иесінің қаншалықты талғам-паздығын, әр нәрсеге ұқыпты қарайтындығын айғақтап тұрғандай. Ол да көпті көрген адам ғой, маған бір сәт назар аударып: «Еш қысылмаңыз. Өз үйіңіздегідей сезініңіз. Сонау бір жылдары өзіңіз секілді тіл-шілерге талай сұхбат берген-мін. Сауалдарыңызға жауап беруге дайынмын» деді.

Өзім де оған келмес бұрын

ол жайлы біраз мәліметтерді жинаған едім. Соны алға тар-тып, бірқатар сұрақтарымды қойып та үлгердім. Ол бір сәт ой үстінде қалды. Соған қа-рағанда, өзінің жастыққа тән жалын танытқан қайталанбас шақтары көз алдына елес-теді ғой шамасы, бірте-бірте әңгімеміз де өрісін тауып, алғашқыдай емес ол барынша күндей ашыла түсті.

Қоғамдық жұмыста

шыңдалғанАлтын Батырбекқызы да

кәдімгі қарапайым әрі ақкөңіл бауырымыздың бірі. Өзі облыс-тың Таран ауданына қарасты Темір деп аталатын елді-ме-кенде дүниеге келіп, сондағы

орта мектептің сегізінші сыны-бын ойдағыдай аяқтады.

Ол көптің бірі болған жоқ. Білім ордасының қабырғасын-да жүргенде-ақ ашық-жарқын мінезімен кез келген кісімен тез тіл табысып кететін. Мек-тептегі комсомол ұйымының хатшысы болды. Сынып старос-тасы ретінде де құрбыларының алдында жүрді.

Өзгелерден ерекшелігі сол кезде-ақ барынша сезілетін. Қазақтың көркем қараторы қызы ауылдағы спорт секция-ларына да қатысты. Мың бұра-ла би де биледі, асқақтата ән де салды. Барлық қоғамдық жұмыстардың алғы шебінде жүретін.

Өзінің еңбекқорлығы әкесі Батырбектен дарыған секілді. Өйткені, ол кісі ғұмыр бойы ауылда жұрт қатарлы малшы болып жұмыс істеді. Мұндай кәсіпті атқару да екінің бірінің қолынан келмейді. Жылдың төрт мезгілінде де кез кел-ген қиындықтарға төзіп, ба-ла-шағасының қамын ойлап, таңмен таласа тұратын. Үйіне тым кеш оралатын.

Бұл кездері үйдегі ба-лапандары мұрындары пысыл-дап, тәтті ұйқының құшағында жататын. Әкелік махаббаты оянып, алақанымен олардың маңдайларынан ғана сипап қоюшы еді. Қайран әкесі де 78 жасында бақилық болды.

Содан үйдегі барлық

ауыртпалық асыл анасы Ме-кештің иығына түсті. Осылайша Алтын да бірте-бірте жастайы-нан өз алдына мақсат қойып, соған жетуге талпынды. Оқыр-мандардан жасырын ештеңе жоқ, 1996 жылы жабылып қалған Қостанай мауыты-шұға комбинаты нағыз дүрілдеп тұрған шағы еді.

Жоғарыда айтып өткеніміз-дей, білім ордасының сегізін-ші сыныбын енді ғана бітірген талдырмаш бойжеткен ірі өн-діріс орнының атақ-даңқы жер жарып тұрғандықтан бірден көп ойланбастан облыс орта-лығына келді. Шынында да дәл сол кезде осынау комбинатта өзі секілді қазақтың қаракөз қыздары еңбек етіп жатқан болатын.

Бірден оны өндіріске қа-лай алсын? Сондықтан алды-

мен комбинаттың жанындағы №198 қалалық кәсіптік-техни-калық училищеде ораушы ма-мандығын игерді. Сол кездегі тәлімгері Нина Михайловна мұның бойындағы ерекше ықыласты, мінезіндегі жайда-рылықты бірден байқап, бар-лық білген-түйгенін үйретуге тырысты.

Содан арада бір жыл өт-кен соң, яғни 1974 жылы мата жасайтын өндіріс орнының дайындау цехына кәдім-гі қатардағы ораушы болып жұмысқа қабылданды. Алайда, бұл қысқа мерзімде айнала-сындағылардың назарына ілін-ді. Цехтың комсомол ұйымы-ның хатшысы болып сайланды.

Көп өтпей өндіріс озаты ретінде бұған үлкен сенім артылып, партия қатарына алынды. Өзі өндіріс орнын-дағы оннан астам жатақхана-ның бірінде тұратын. Сол жа-тақхананың төрайымы болып тағайындалды. Осылайша оның алып комбинаттағы беделі мен абыройы бірте-бірте өсе түсті.

Оны шет ел журналистері

де жаздыЖоғарыда тілге тиек еткен-

дей, Алтынның Мәскеуде өткен партияның кезекті съезіне делегат болып қатысуы шын мәнінде оның мәртебесін ба-

рынша асқақтатты. Ұжымдағы әріптестерін айтпағанның өзін-де, қарапайым ауылда тұра-тын ата-анасы қалай қуанды десеңізші.

Бірақ ол ешқашанда қол жеткен табысына мастанып, көкірек көтерген жоқ. Өзін барынша қарапайым ұстады. Осындай биікке жанында бірге жүрген жұмысшы қыздардың сенімі және әділ де парасатты басшыларының қолдауының арқасында жеткендігін бір сәт ұмытқан жоқ.

Кейбіреулер сәл табысқа жетсе ешкімді менсінбей, көз-деріне шел бітіп кетеді. Бұл қайта ештеңе болмағандай кішіпейілдік танытты. Өзінен кейінгі жұмысқа жаңадан кел-ген сіңлілерін қамқорлыққа алып, оларға мамандықтарын жетік меңгерудің қырлары мен

сырларын үйретті.Мәскеуде болған кездерін-

де бұрын тек қана газет-жур-налдардан ғана оқитын атақты космонавт Климук, орыстың ұлы композиторы Александра Пахмутова, есімі әлемге белгілі әнші Дин Рид секілді тұлғалар-ды көріп, олармен бірге сурет-ке түсті.

Сол кездері қазақ елінен келген бойжеткеннің қайсар-лығына, өжеттігіне таңданыс білдірген шет елдің журналис-тері бұдан сұхбат алды. Осы жолы да өзім оның қасиетті қарашаңырағында болған кезімде, әлгі өзге тілдегі жур-налдардың кейбір сандарын парақтап, оны түсінбесем де Алтын бауырымыздың қанша-лықты танымал болғандығына көзім жетті.

Сол журналистердің кей-біреулері Қостанайға келіп, оның жұмыс орнымен та-нысты. Комбинаттың өмірі жайлы да жазды. Міне, мұның бәрі де замандасымыздың әріптестерінің арасындағы ізденгіш әрі білгір маман иесі болғандығын тағы да дәлелдей түскендей.

Осы кездері мұнымен бірге қаншама қаракөз қарындасты-рымыз және апаларымыз ста-нокта қатар тұрып, уақытпен санаспай еңбек көрігін қыз-дырды. Соған сай ерекше құр-метке де бөленді. Басқаларын айтпағанның өзінде, Әлия Ша-

яхметова, Тамара Чайка секілді замандастары көпке танылып, олар да марапаттарға бөленді.

Сонау еліміз үшін эконо-мика жағы қиын кездері Қоста-най Мауыты-шұға комбинаты жұмысын тоқтатты. Ал Алтын болса қазіргі уақыт талабына сай кәсіпкерлікпен айналысты. Бұл күндері зейнеткер. Қай қа-зақтың әйелі құрметті дема-лысқа шыққан соң, үйінде қол қусырып қарап отырушы еді.

Қос қызынан тараған Әмір-лан және Әмина есімді тілдері балдан да тәтті немерелерін күтіп, оларға ана тілдерін үй-ретеді. Осылайша қыздарының жұмыспен алаңсыз айналысу-ларына да өзінің үлесін қосып жүр.

Қыздары болса: «Анамыз қандай ғажайып жан. Кішкен-тай кезімізден бізді қалай тәр-биелесе, қазір де ұрпақтарын қамқорлыққа алып отыр. Осын-дай атына заты сай шешеміз барын біз мақтан тұтамыз. Бір сөзін ешқашанда екі етпейміз» деседі.

Отбасының шырағын

сөндірмей отырАлтынның еңбектегі ерек-

ше жетістіктері үшін иеленген марапаттары - «Құрмет белгісі» ордені және басқа да абырой-ын барынша асқақтатқан бел-гілерді айтпасақ, мақаламыз да толыққанды шықпас еді.

Сонымен қатар ол өзінің өмірлік серігін де осы комби-наттан тапқан болатын. Қазіргі таңда арамызда жоқ жігіттің нағыз сұлтаны Қуантаймен 1976 жылы осы жерде та-нысқан-ды. Тіршілікте мәңгілік кім бар дейсіз. Қайран азамат осыдан сегіз жыл бұрын күтпе-ген жерден ауырып, көз жұмды. Олар сонау 1978 жылы өз ал-дарына шаңырақ көтерген-ді.

Комбинат басшылары жас-тардың бақытына ортақтасып, оларға үш бөлмелі пәтер бер-ді. Өздерінің көз қуаныштары болып табылатын Гүлсара, Наз-гүл, Айнұр есімді қыздары мен үйдің кенжесі Құдайберген де осы киелі шаңырақта туып, өсті.

Алтын күйеуі екеуі пер-зенттерінің бәріне де жоғары білім алуларына мүмкіндік жасады. Шаңырақтың иесі бо-лып табылатын Құдайберген заңгер. Осы ұлынан көп үміт күтеді. Оның себебі де бар. Ол жас та болса да көпшіл, бойын-дағы асыл қасиеттері марқұм әкесінен бір аусайшы.

Осы жолы үйінде болған кезде де сонадайдан жүгіріп келіп маған сәлем беріп, төрге өтуімді сұрап жатты. Қазақы тәрбие алғандығы бірден көзге көрініп тұр.

Менің атақты еңбек өрені жайлы сұхбат алатынымды естіп, оның жан құрбысы Талма да осы отбасына келген екен. Сол себептен де ол да әңгімеге араласып, былай деді:

- Біздің Алтын өте қа-

рапайым. Осындай кейбір адамдар қолы сәл бірдеңеге жетсе, газет-журналдардың редакцияларынан шықпайды. Ал менің құрбым болса: «Сол комбинатта жалғыз мен жұмыс істеппін бе, басқа да көптеген қазақ қыздары болды» деп отырады.

Оны мен өте жақсы білемін. Сонау бір жылы Алматыдағы есеп техникумын аяқтап келген соң, олармен бір жатақханада тұрдым. Содан бері қимас дос-пыз. Өмірлік серігі Қуантай да өте жаны жайсаң жігіт боатын. Амал қанша, оның ғұмыры тым қысқа болды. Бойжетіп қалған қыздары мен жалғыз ұлының қызығын көре алмады.

Әрине, әйел адамға аза-матсыз балаларды өсіру оңай емес. Күйеуінің орны қашан да көрініп тұрады. Соған қарамас-тан қиындықтан қаймықпады. Қайта жігерлене түсті. Өйт-кені, өзі осалдық танытса ұр-пағының да көңіл-күйлеріне де әсер ететіндігін жақсы түсінетін.

Осындай шақтарда жақын туған-туысқандардың болға-ны қандай жақсы. Күйеуінің бауыры, яғни Қалиевтер әу-летінің тірегі Жауғашты аға-сының нағыз қамқорлығын көрді. Өйткені, ол да бұл от-басының ештеңеден тарығып, зарықпауына барын салды. Ағамыздың жұбайы Жаңыл апамыз да өзінің үлкендігін, өмір көргендігін әрқашан да дәлелдеп, бұлардың жанұя-сындағы барлық қуаныштары мен қиыншылықтарының бел ортасында жүреді.

Алтынның туған анасы Ме-кеш бұл күндері кәсіпкер ұлы Мұраттың қолында тұрады. Оның келіншегі Татьяна ұлты орыс демесең, кез келген қазақ қыздарынан кем емес. Енесінің қолын суға малып, туған шеше-сіндей аялап отыр.

Жалпы, кейіпкерімнің бауырларының әрқайсының орны бөлек. Кешегі бір үйде өскен алтауының бәрі де қазір облыс орталығында ғұмыр кешіп жатыр. Бірақ Мұраттың әпкесі Алтынға бүйрегі үнемі бұрып тұрады. Кеше бұл кенет-тен сырқаттанып, аурухананың төсегіне танылған кезінде жа-нынан табылып, қаржылай әрі жылы сөзімен де қолдау көр-сетті.

Осы кезге дейін айтқыз-бай-ақ әпкесінің үйіне келіп, ба-уырлық көмегін аямайды. Олар-дың екі қызы Алина және Анеля да кішкентай болса да бұған өте үйір. Міне, кешегі комбинат-тағы қарапайым жұмысшы қыз өзінің тапқырлығы, еңбекқор-лығы және адамға жақындығы-ның арқасында осындай биікке көтерілді.

Алтынға алдағы уақытта тек қана жаның жамандық көр-месін, ұрпағыңның бақытына бөлене бер бауырым деген ең ізгі әрі шынайы тілегімді біл-діргім келеді.

О.ОТЫНБАЙҰЛЫ

Қазақты әлемге танытқан бойжеткеннемесе адал еңбекті өмірлік ұстанымы еткен Алтын Батырбекқызы туралы мөлтек сыр

Сейсенбі, 25 қараша 2014 ж. ҚОСТАНАЙБІЗДІҢ8 ЖАРАСЫМДЫ ШАҢЫРАҚ

«ҰЯДАН НЕ КӨРСЕҢ,

ҰШҚАНДА СОНЫ ІЛЕСІҢ»

Осынау аталы сөзде түсін-ген адамға үлкен мән жатыр. Бүгін әңгімемізге арқау бо-лып отырған Қайыржан Қо-нысбайұлының өткен өмір жолдарына көз жүгіртетін бол-сақ, көп жайға көз жеткіземіз. Қазіргі бақытты күнге жету жо-лындағы өмірінде ата-анасы-ның алар орны ерекше екен-дігін үнемі айтып отырады.

Осы жігітпен танысқаны-ма көп уақыт өтпесе де оның жан дүниесі бай, ұлттық салт -дәстүрімізге берік, өзінің шаңырағын шайқалтпай нағыз отағасы болып отырғанына көзім әбден жетті. Өзі жалпы сөзге жоқ. Бірақ тілін тапқан кісіге ақтарылады.

Жақында оны өзіме ар-найы шақырып алып, қазіргі қазақ отбасылары, олардың ырыс-ынтымағы, татулығы жайлы жан-жақты сөйлестік. Оның сөз саптауынан байқаға-ным, ол өзі қазіргі Жангелдин ауданына қарасты Торғай се-лосында осыдан 39 жыл бұрын дүниеге келіпті.

Бүгінгі мақаламыздың басында оның өскен отба-сы жайлы босқа әңгімелеген жоқпын. Себебі, Қайыржан бауырымыз ұлтымыздың өзгелерге шуағын шашқан, ынтымағы ерекше жарасқан Қонысбай ақсақалдың жанұя-сында азамат болып қалыптас-ты.

Баршаға мәлім, ауыл адамдары күнделікті тіршілік-тен қолдары босай бермейді. Олардың ойлайтыны - ба-ла-шағасының қамы, содан соң маңдай терін төгіп, елі мен халқына адал қызмет ету. Қайрекең де өз заманындағы көзі ашық, дүниенің парқын білетін кісі болды.

Ол кейбір құрбы-құрдаста-рындай терең білім ала алмаса да ешкімнің ала жібін аттамай, алдымен механизатор, сонан соң басқа да механик секілді жұмыстарды атқарды. Өзі өмір бойы аудандық тұтынушылар қоғамында тапжылмай жұмыс істеді.

Әдетте менің әріптестерім таңдаулы еңбек өрендерін жазған кезде еңбек кітапша-сында бірақ жазу бар деген сөз тіркесін жиі қолдана-ды. Қонысбай аға туралы да дәл осылай айтуға болады. Оның еңбек кітапшасында да жұмысқа қабылданды деген жалғыз ғана дерек бар. Бір жерден зейнеткерлікке шықты.

Өзінің барлық бойындағы қарым-қабілетімен үлкенге де, кішіге де сыйлы болды. Нағыз істің адамы еді. Бірақ өте көңілі дархан, қолындағы барын өзгелермен бөлісуге дайын тұратын, қайырымды да мейірімді жан-ды.

Техника тілін жетік білетін

азаматқа сол елдегі ер кіндік-тілер үйірсек болды. Себебі, ол осы мамандықты үйренгісі келген жастарды қамқорлыққа алып, олардың қамқоршысы бола білді. Ауыл болған соң, мұндағыларға кейбір кездері жем-шөп тасу, басқа да ша-руаларға қолғабыс ету керек. Сондайда олардың көңілін жықпай, жандарынан табылды.

Б ізд ің Қайыржанның жұмысқа шексіз адалдығы, кімнің болсын өтінішін жерде қалдырмайтын қайырымды-лығы дәл әкесіне тартқан секілді. Кейде оған да сегіз қырлы, бір сырлы маман болған соң, өтініш-тілектермен келіп жататындар да баршы-лық.

АНАНЫҢ АЯЛЫ АЛАҚАНЫ

Қайыржан сонау сағымдай бұлдырап артта қалған күн-дерге шолу жасаған кезде ардақты анасына да ерекше тоқталды. Өйткені, кімге бол-сын түн ұйқысын төрт бөліп өсірген шешесі өте ыстық. Кей-іпкерімізді осы күнге дейін жо-лын тосып, сағынып отыратын Күлпәш апамыз әлі алпыстың бел ортасында.

Қолы ашық, отағасы секілді үйіне жан-жақтан келіп жата-тын қонақтарын қазақ әйеліне тән жылы жүзбен, шынайы ықыласпен қарсы алады. Осы мінезі сол баяғы қалпында. Ол да жалғыз азаматына қарап отырмады. Селодағы өзінің та-биғатына келетін кәсіптермен шұғылданды.

Күлпәш апамыз сонау бір жылдары аудан орталығын-дағы бала-бақшада қызметші болды. Өздеріне сенім артып, ұл-қыздарын тәрбиелеуге бе-ретін ата-аналардың сенімін ақтап, ел арасында үлкен абы-ройға бөленді. Осының бәрі де кейінгі жастарға өнеге-тін.

Жұмыстан бос кездері үй шаруасымен айналысты. Өзі тазалықты ерекше жақсы көретін. Кейбір замандастары «Ұқыптылықты Күлпәштан үй-ренуіміз керек» деп сырттай мақтан етіп отыратын. Шынын-да да ол соған әбден лайықты еді.

Қорада мал да ұстады. Отбасындағы ұл мен қыздар айран, сүттен кем болған жоқ. Артығынан май жасап, өзге-лермен бөлісті. Әрине, жұрт қатарлы жыл да соғым сойып, ауылдастарымен сыйласты. Міне, осының бәрін де отаға-сы екеуінен тараған төрт бала жас тайынан көріп өсті.

Сол балалардың бәрі де уақыт өте ержетті. Қыздар тұрмысқа шығып, ұлдар жағы өз алдарына шаңырақ көтерді. Қонысбай аға мен Күлпәш апа-мыз осылайша осы балалары-нан немере сүйіп, бақытқа ке-нелді. Өздері ауылдық жерде тұрса да алыстағы балаларына жиған-терген сәлемдемелерін

кісілер арқылы әлі күнге дейін жөнелтіп жатады.

«Адам ұрпағымен мың жасайды» деген сөзде түсін-ген адамға үлкен сыр жатыр. Осы Сәрінжіповтер әулетіндегі ұл мен қыздар да ата-анасы-ның өздеріне сіңірген еңбегін ерекше бағалады. Олар-дың денсаулығының мықты, ештеңеден таршылық көрме-уін бәрі де алыста жүрсе де бір сәт естерінен шығармайды.

Осы шаңырақтан түлеп ұшқан тұңғыштары Назгүл мек-тепте жүргеннен зерек бола-тын. Отбасында бас қосқанда ол өскенде мен мұғалім бола-мын деп айтудан жалықпаушы еді. Өсе келе осы арманына қолы жетті. Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінен дәріс беріп, талай шәкірттердің шынайы алғысына ие болды.

Өзінің сүйген азаматы Білімге қосылып, ұрпақ сүй-ді. Бұл күндері олар еліміз-дегі ең көрікті қала Көкшетау шаһарында тұрады. Өздерінің екі перзенттері бар. Үйдің үл-кені болуы қашан да жауапты. Өзінен кейінгі бауырларын кішкентай кездерінде ізгілікке баулыса, бұл күндері апалық көмегін аямайды.

Бұдан басқа аталмыш от-басында Бауыржан есімді інісі де бар. Ол да жеке шаңырақ көтерді. Әйелі Зияда да тәрбие көрген жердің қызы болып шықты. Ата-анасына қайы-рымдылық жасап, өздерінің перзенттік парыздарын ой-дағыдай өтеп келеді.

Үйдің сүт кенжесі Дулат үстіміздегі жылы шаңырақ көтеріп, әйелі Айсұлу екеуі әке-шешесінің қас-қабағына қарап, осы әулеттің мәртебесін арттырып отыр. Айсұлу аты-на заты сай мінезі жібектей. Жас тайынан адамгершілікті пір тұтқан сол Торғай өңірінің қызы.

ҚАЙЫРЖАННЫҢ ҚАЙЫРЫМДЫЛЫҚ

ҚЫРЛАРЫСұхбаттасымның баян-

дауынан ұққаным, ол шаңы-рақтағы ұлдардың үлкені. Өзі

аудан орталығындағы Шоқан Уәлиханов атындағы орталау мектептің 8 сыныбын бітірді. Содан кейін «Әке көрген оқ жонар» демекші, әкесінің жо-лын қуып, техника тілін жетік меңгеруді мақсат етіп қойды.

Өйткені, ес білгеннен әкесі бесаспап механизатор болған соң, соның жанында жүріп, көп жайға әбден машықтан-ды. Темір тұлпарды бір кісідей меңгеріп алды. Бұған тек сол осы кәсіпті оқығандығын айғақтайтын куәлік қана қа-жет еді.

Сол себептен әлгі сегізін-ші сыныптан кейін аудан орталығындағы кәсіптік-тех-никалық училищеге құжатын тапсырды. Үш жыл үш күндей болмай өте шықты. Өз кәсібіне икемі бар жігіттің алғырлығы-на мұндағы ұстаздары да тәнті болды.

Осы оқу орнынан Қайыр-жан кең профильді тракто-рист-машинист мамандығын алып шықты. Бұл 1993 жыл болатын. Әрине, ол арманына жеткеніне шекіз қуанды. Содан 2007 жылға дейін аудан орта-лығында жұрт қатарлы жұмыс істеді.

Бастапқы кездері Жан-гелдин аудандық мәдениет үйінде шаруашылық меңге-рушісі болып қызмет атқарды. Бұл жұмыс тың да өзіне тән қиындығы мен қызығы бар. Ұжыммен тіл табысып, қысқа мерзімнің ішінде табанды-лығымен көзге түсті.

Әрине, ауылдан келген азаматқа облыс орталығын-да тұрып, шаһардың өзіне ғана тән ерекшеліктеріне, қиындығына үйрену де жеңіл болмады. Мұнда «Үйі жоқтың, күйі жоқ» демекші, баспана мәселесі оны көп ойландырып, толғандырды.

Ауылда өсіп, бейнетпен есейген жігіт отбасымен ақыл-даса келе орталықтағы жеке үйлердің бірін сатып алып, оның орнына жаңа баспана салды. Көгілдір газ бен суды да үйіне тарттырды.

Айналдырған бір жылдың ішінде зәулім үйді тұрғы-зып, қоныс тойын тойлады.

Әкесі секілді бесаспап азамат құрылысшылардың көмегіне де мұқтаж емес еді. Басында ұлтымызға тән асар жасап, туған-туысқандарды жұмыл-дырды.

Сонадайдан көз тартатын баспананың іші-сыртын әше-кейлеу, сылап-бояу, еденін қағып, төбесін жабу секілді көп қаржыны қажет ететін жұмыс-тардың бәрін де өзі істеді. Оның шаңырағында болған кезімізде Қайыржанның ше-берлігіне, талғампаздығына таң қалдық.

Қазір ол облыстық Ыбы-рай Алтынсарин мемориалдық мұражайында қызмет атқара-ды. Ондағылар Қайыржанды білікті маман, өз қызметіне жауапты қарайтын әріптестері ретінде ерекше сыйлайды. Қарапайымдылығы мен ізет-тілігін жоғары бағалайды.

Енді, осынау жан-жақты, үлкен мен кішіге ізетті, на-мысты да жігерлі, өз елінің патриоты болып табылатын бауырымыздың ошағының шырайын келтіріп, бала-шаға-сының сүйікті анасы болып отырған қадірлі қарындасы-мыз Жаңагүл жайлы сыр шерт-песек, мақаламыз толыққанды шықпасы ақиқат.

ЖАҢАГҮЛДІҢ ЖАЙДАРЫ МІНЕЗІ

Шіркін, қазақтың қызда-ры қандай ғажап әрі көркем де сұлу, инабатты да ибалы десеңізші. Осы ұлтымыздың бетке тұтар арулары жайлы сөз болғанда Жаңагүл қарын-дасымызға тоқталмай кете ал-маймыз. Сыртқы көркі мен жан дүниесі сұлу келініміз Қайыр-жан ініміздің әулетінің мақта-нышы. Шаңырағының тірегі.

Қайыржанның сөзіне сен-сек, ол Жаңагүлге бір көрген-нен ғашық болған. Қылықты да, мінезі көркем қазақ қызы өзіне ерекше ұнады. Содан әрине, өзге замандастары секілді отбасын құрды.

Әрине, Қонысбай ағамыз бен Күлпәш апамыз тұңғыш ұлдары өздерінен ақыл сұрап, үйленгісі келетін ни-еті барын айтқан кезде қу-анбаса, қарсылық білдірген жоқ. Қанша дегенмен өздері үміт күткен перзенті емес пе. Олар жиған-тергендерін жас жұбайлардың тойына шашты.

Жас келін ата-анасының бабын тауып, өзге бауырлары-ның да қамқоршысы бола біл-ді. Үйінен кісі арылмады. Бәрін де шынайы көңілмен күтіп, ақ дас тарханын жайды. Бұл күн-дері облыс орталығындағы берекелі де мерекелі шаңы-рақтың ұйытқысы.

Осы Жаңагүл Қайыржан секілді Жангелдин ауданын-дағы қазақтың ұлы перзенті Міржақып Дулатов атамыз дүниеге келген Қызбел ел-ді-мекенінде сол өңірге та-нымал Сүлеймен есімді аға-

мыздың шаңырағында өсті. Отағасының дүниеден өт-кеніне де біраз жылдардың жүзі болып қалды.

Сүлеймен ағамыз өз зама-нындағы іскер де танымал аза-маттардың бірі-тін. Жоғарыда аталған Қызбел кеңшарының Шобан ауылында басқарушы болып, ауылдастарының әлеу-меттік-тұрмыс жағдайларын көтеруге, басқа да өзекті мә-селелерін шешуге ат салысты.

Уақыт өте ата-бабамыздан мирас болып келе жатқан мал шаруашылығымен де айналыс-ты. Өзі ірі денелі азамат екен. Аңшылық өнерге әуес болып-ты. Қақаған қыс кездерінде қақпанмен қасқыр аулайтын өнері де бар екен.

Ал анасы Зәуреш те өздері араласатын кісілердің арасын-да өте беделді, мейірімді, тек өзгелерге болсын дейтін жо-март жүректі кісі-ді. Мынау тіршілікті кім мәңгі жүреді дейсіз. Осынау аяулы жан былтыр дүниеден өтіп, барлық туған-туысқандарын, ұл мен қыздарын мұңға батырғанын да білеміз.

Жетпіс бес жыл ғұмыр кешкен ол көп балалы ана бо-латын. Бұл күндері солардан бес қыз, екі ұл бар. Жаңагүл солардың алтыншысы. Бәрі де үйлі-жайлы, әке-шешелерінің өздеріне артқан үмітін ақтады. Олар бір-бірімен сыйласады. Қайыржан мен Жаңагүлдің үй-інде жиі бас қосады.

Әсем де ибалы Жаңагүл Торғай селосындағы Ыбырай Алтынсарин атындағы атақты білім ордасының түлегі. Ол да жастайынан ұстаз болуды армандайтын. Сондықтан да болар, Арқалық мемлекеттік педагогикалық институтының филология факультетін аяқта-ды.

Қазіргі таңда облыс орта-лығындағы №11 орта мектепте кітапханашы әрі шәкірттерге дәріс береді. Оның алдынан білім алған оқушылар әдетте дарынды, тиянақты әрі зерек болып келеді.

Қайыржан мен Жаңагүл екі ұлға тәлім-тәрбие беріп жатыр. Тұңғыштары Жамбыл аталған мектепте 7 сынып оқушысы. Облыстық олимпиадаларға қатысып жүлде алып жүр. 2-ші Қостанайда орналасқан На-зарбаев зияткерлік мектебіне байқаудан өтті. Одан кейінгі ұлдары Ақжол он жаста. Қос-танай шаһарындағы №5 орта мектептегі кадет корпусында оқиды.

Өзі үшінші сыныптан спорттың дзюдо, яғни күрес түріне бейім болды. Оны білікті маман Аркадий Ахме-тов жаттықтырады. Ол КСК шағын ауданындағы «Арлан» деп аталатын спорт клубының мақтанышы. Былтыр республи-ка чемпионы атанды.

Ораз ӘЛІ

«Жақсы болса қосағың, маздап жанар ошағың...»

Ерлі-зайыпты Қайыржан және Жаңагүл Сәрінжіповтердің жарасымды отбасы туралы сөз

Сейсенбі, 25 қараша 2014 ж.ҚОСТАНАЙБІЗДІҢ 9РИЯСЫЗ ӘҢГІМЕ

Қазақы ортада өстім

- Есуімізше жастайыңыздан қазақы елді-мекенде тәрбие көргенсіз. Қандастарымыздың басты байлығы сөз өнеріне бейімделуіңізге не себеп бол-ды? Әңгімені осы бір сауалдан бастасақ?

- Жангелдин ауданында ер-теректе 1 май деп аталатын ірі колхоз болды. Әкем Оразбай пария комитеті хатшысы қыз-метін атқарды.

Мектепке әлі бара қой-маған мезгіл болатын. Жоғары сыныпта оқитын, мақалалары аудандық «Жаңа өмір» га-зетінде жарияланып жүретін туған ағам Жақсылық оғаш-тау мінезімді, жат қылығымды байқаған секілді.

- «Көп бұзық бола бер-ме. Әйтпесе, нашар тәртібің жөнінде «Қазақстан пионері» газетіне жазамын» десе ке-рек. Балғын бала емеспін бе? Кәдімгідей әлгі сөзге сеніп қалыппын және өзімді дұрыс ұстауға талпындым.

Кейін Жақсылық аға аудан-дық газетте қызмет істеп жүр-ген жылдары өзіме кәдімгідей әсер етті. Ұмытпасам 7 сынып оқыған кезде «Химия кеші өтті» деп аталатын шағын мақалам «Жаңа өмір» газеті бетінде жа-рияланғанда жер көкке сыйма-дым.

Әрі әкемнің шешендік сөз-дерді көп білетіндігі, өзі де ақ қағаз бетіне шимайлап өлең жолдарын түсіретін тәсілі бей-жай қалдырмады. Соның бәрі осы киелі сөз өнерінің кәусар, ләззаттты бұлағынан мейірім қанғанша сусындауыма септігін тигізді деп ойлаймын.

- Ең алғашқы жазған жы-рыңыз есіңізде болар? Өткен жылдарды көз алдыңызға елес тете отырып, әңгіме са-бақтасаңыз?

- Әрине, есімде. Ешқан-дай ұмытқан жоқпын. Ол өлең «Ақылымен жаниды» деп аталған еді. Қызықты қараңызшы. Шығармашы-лыққа қанат қаққан алғашқы жылдардан бастап адамгер-шілік тақырыбының мазмұ-нын байытуға күш салыппын. Енді өзі шағын әрі жадымда сақталған тұңғыш өлеңімді келтіре кетейін.

Ұрысса маған ақыл айтып жүз адам,Ол жандарды айналумен өтер ем.Қиындыққа баспай жатып бір қадам,Бақытыма бара алмаспын төтемен.

Жақсы жандар жанын қинап ұрсады,Өйткені, олар өткен күндер тарихы.Албырттықпен ерке жүрміз біз әлі,Ақылымен өткірлікке жаниды.

- Қазір Қазақстан көлемін-де, бүкіл облыстарда жыр мүшәйралары өтіп жүр ғой. Бұндай бәйгелерге өлең жол-дап, бақ сынап көрдіңіз бе?

- Негізі қазақтың ұлттық поэзиясы ұдайы ұлғаю, ылғи даму үстінде. Жыр бәсеке-лерінің жиі өтуін өз басым қызу қуаттаймын. Бірақ соңғы жылдары осы өзі дұрыс бағы-тынан айрылып қалғандай-ау өзі. Себебі, шығарманың өзінен гөрі автордың аты-жөні алдымен ескерілетін болыпты.

Ал өз басыма келетін бол-сам, бұдан бірнеше жылдар бұрын қазақ радиосы тұңғыш ұйымдастырған, үлкенді , кішісі бар - 120 ақындар қа-тысқан «Қазақстаным-қара шаңырағым» атты республи-калық мүшәйрада Бас жүлдені иеленгенмін.

Әділ қазылар алқасының төрайымы, көрнекті ақын Фариза Оңғарсынова апай жүлдені Астана қаласындағы Қ.Қуанышбаев атындағы қа-зақ драма театрының залын-да тапсырғанда, шексіз шаттық құшағында шалқыдам. Мәселе, иеленген жүлдеде емес. Осы байқау менің өлеңді бұрқыра-тып, жалындатып жазуыма мол мүмкіндік тудырды.

- Сіздің «Ой отауда оңа-ша», «Көкірек көзбен кер-гендерім» деп аталатын кітаптарыңыз бар. Прозалық туындыларыңыздың негізгі тақырыбы хақында ой қозға-саңыз?

- Оқырман қауым жақ-сы біледі, мен қазіргі қоғам, адамдардың жүріс-тұрысы, қа-зақы әдет-ғұрыптың аяққа тап-талмауы, жандүниенің әсемдігі жөнінде ой толғамдарды жа-зып жүрмін.

Олардың біразы облы-стық, сондай-ақ «Егемен Қа-зақстан» газеттерінде жарық көрді. Тақырыпты атой салып, ат шаптырып пәлендей ізде-меймін. Қала тірлігіне қара-сам, ауыл айналасын арала-сам, адамдармен жолығып, сөйлесіп, сұхбат құрсам, жастар өміріне зер салсам, тақырып өзінен өзі оралып келе береді. Бұл бағытта қол жазбаларым қомақты. Олар-дың сұрыпталған, іріктелген нұсқалары алдағы уақытта өз оқырманымен қауышар деген үміттемін.

Барлық жанрларға

қалам тербейді- Сіз кейде сатира жанры-

на да жақын жүресіз? Мұның сыры не де?

- Әке-шешеден асып қайда барамыз. Партия, кеңес арда-гері, әкем Оразбай қазақы қалжыңға өте шебер жан-ды. Өзім де құр алақан емеспін. Неге екенін білмеймін, осы заманда әзілді түсінетіндер мүлде аз. Соған сай жазған бір өлеңімде:

Орман болар бағымды табам қай күн,Салттарымды сағына алаңдаймын.Ортайған соң қазақтың қалжыңдары,Орта кесе шай ішкен адамдаймын, -

деген жолдар бар. Мен көбінесе шағын ин-

термедиялар жазып қоямын. Олардың кейбірін әйгілі «Та-маша» ойын-сауық отауының әйгілі әртістері Құдайберген Сұлтанбаев, Тұңғышбай Жа-манқұловтар да сахна төрінде орындаған. Астана қаласынан «Күлкім келеді» деп аталатын жеке жинағым да жарық көр-ген. Әдебиеттің бір жанрына аралас, екіншісіне әуреленбе деген заң жоқ қой.

Сондықтан адамдарды жаманнан жиіркендіріп, жақ-сыға үндейтін, жандүниенің кемшілігін түзеу бағытында қызмет ететін сатира халыққа бөтен емес және бір айтарым осы салаға қалам тербейтін ақын жазушылар Қазақстанда саусақпен санарлықтай ғана. Сол саптың ең басында көзге түсетіндердің бірі табиғи та-лант иесі, марқұм Сейіт Кен-жеахметұлы ғой.

- Өлең мен әуен ертеден егіз. Сіз қазақтың құдіретті, қос шекті домбырасына да әуессіз. Саз мектебінде дәріс алдыңыз ба?

- Сауалыңызға сәйкес сөзімді әдемі әзілден ба-стайын. Мен мектепте оқыған жылдары жоғары білімді саз мамандары жетіспеді. Яғни бұл бағытта оқуға еш мүм-кіндік болмады. Облыстық филармониядағы «Ақ желең» ансамблінің жетекшісі, та-лантты домбырашы Назым-бек Молдахметовты кездестіре қалсам. «Мен домбыраны нота танымай үйрендім. Негізі Құр-манғазылар тобына жатамын» деп айтатыным бар.

Алдымен мандалина аспа-бында ойнауды досым, марқұм Ғалымжаннан үйрендім. Кейін домбыра шерттім. 9 сыныпта мектеп ішіндегі айтысқа қатыс-тым. Сабақтан тыс мезгілде ауылдағы балалар бақшасына барып, бөбектерге ән үйре-тетінмін.

Облыстық айтыстардың бірнешеуіне қатысып жүлде-гер атандым. Кейде алдыма домбыраны өңгеріп, қазақы әуендерге салғанды жақсы көремін. Әсіресе, ұлы Ахмет Байтұрсыновтың «Аққұм», «Екі жирен», Шәмші Қалдаяқо-втың «Қайықта», «Сыр сұлуы», «Кешікпей келем деп ең», Әсет Бейсеуовтың «Алтыным», жер-гілікті композитор Болат Хам-зиннің «Торғай қызы», Бақыт-жан Сәуекеновтың өзімнің сөзіме жазылған «Туған ел», «Ағасы бар інілер бақытты», Қалибек Деріпсалдиннің «Жа-рым менің», Қайрат Нұрғазин-нің «Сені ойладым» әндерін орындаймын. Сахнаға суырыла шықпасам да жұрт сұрап жатса

қос шекке қоңыр дауысымды қосып жіберетін әдетім бар.

- Қоғамдық жұмыстарға да белсене атсалысып жүр-геніңізден хабардармыз. Облыстық ономастикалық комиссияға мүшесіз. Сізді Іли-яс Омаров атындағы облыстық қазақ драма театры көркемдік кеңесі мүшелері қатарынан да көріп жүрміз. Театрды жа-стайыңыздан ұнаттыңыз ба?

- Біз мектепте оқыған со-нау 60-шы жылдары білім ұя-ларында драмалық үйірмелер тұрақты жұмыс істеді. Кәсіби шебер болмаса да ұстазда-рымыз мәтіндерді жаттатып, ақыл-кеңес беріп, пъеса қо-юшы еді. 8 сыныпта соғыс тақырыбында драмалық шы-цғарманы сахнаға шығарып, немістің рөлінде ойнағанымды ұмыта қоймаппын.

Кейін біз тұратын Аралбай ауылына Алматыдағы Мұхтар Әуезов атындағы, Қарағанды театрларының әртістері гас-трольдық сапармен келгенде халық село клубы ішіне сый-май кететін.

Мен әртістерді Алла-тағала бөлек жаратқан табиғи талант иесі деп бағалайтынмын. Әлі сол көзқараста келе жатыр-мын. Қостанайдағы Ілияс Ома-ров атындағы облыстық қазақ дарама театры талғампаз көрерменге ең алғаш шымыл-дығын ашқанда арнайы өлең жазып, оны сахнада дүрілдете оқыған ақындардың бірімін. Ол жырдың соңғы шумағы:

Күйкі тірлігі елімнің кіл есімде,Нарықпен нағыз тарлан күресуде.Байқасам драмасы көп бұл дүниеге,Театр керек қазағым білесің бе, -

деп тәмәмдалатын. Өз театрымыз жайлы сах-

на төрінен: «Ақшаға апаратын жолды таба білген адамдар, ұлттық театрға апаратын жол-ды тапқаны жөн» деп айтқа-ным бар. Осы лебізді әртістер ұранды сөз ретінде айтып жүр.

Көркемдік кеңестің мүшесі ретінде айтарым, Қостанай те-атры шет ел драматургтерінен бастап жергілікті қаламгер-лердің туындыларын сахнаға шағарып үлгірді. Әртістер кәсіби шеберлігі жағынан әб-ден шыңдалды.

Олардың құлын, тай күн-дері кейін қалып, өнер тұл-парларының қай бәйгесіне де қатысуға қабілетті. Әрине, көр-кемдік кеңес мүшесі ретінде драманың мәтініне, режисер-дің шешіміне, әртістердің кей-іпкерлерді сомдау шеберлік-теріне байланысты ойларымды жасырмай айтамын.

Әділ сынды ілтипатпен қабылдаудың өзі ұсақ болуға емес, ірілікті танытуға әсер етпей ме? Жалпы, Қостанай театры облыс орталығындағы мерейі үстем мәдени орын.

Спектакльдерге тұрақты баратындар жеткілікті. Ендігі игі тілек егеменді ел жұпар ауасымен еркін тыныстап, қа-зақ тілі мемлекеттік тілі мәр-тебесіне ие болып отырған кезеңде театр есігін ашатын көрермендердің қатары сире-месе екен.

Отбасым - өмірдегі тірегім

- Ақынның жары да оны түсініп жатса нұр үстіне нұр. Үйдің шырайын келтіріп отырған жеңгеміз бен ұр-пақтарыңыз жайлы да тілге тиек етсеңіз?

- Мен өзімді бақыттымын деп есептеймін. Ғұмырлық серігім Рәзия жеңгелерің поэ-зияны шексіз сүйеді. Әу баста бізді табыстырған да әдебиет-ке деген құштарлық. Екеуіміз Қанат есімді ұлымыз бен қы-зымыз Қаламқасты өз қатарла-рынан қалдырмай тәрбиеледік. Осы перзенттерімізден үш не-мере сүйіп отырмыз.

- Жаңа қоғамда ғұмыр кешіп отырмыз ғой. Өзіңіз нен-дей нәрсеге сүйсінесіз, нендей нәрсеге күйінесіз?

- Осынау бақытты шақта-рымызды арғы ата-баба көзі

көрмесе де, дербес елді ұр-пақтары, немере, шөберелері көріп отырғанына шүкіршілік етемін. Ең бастысы, жеке мемлекетпіз. Бұрынғыдай Мәскеуге жалтақтап қарау жоқ. Президент қамқорлығы-на сәйкес жастардың бірнеше тілді меңгергеніне, шетелде дәріс алатындарына, кәсіп-керлік тізгінін мықтап қолға алғандарына қуанамын әри-не. Күйінетінім ел мүддесіне қарағанда өз мүддесін жоғары қоятындар әлі де кездеседі.

Жемқорлықты өмір сүрудің бір көрінісі деп бағалайтын-дарды ешқашан түсінгім кел-мейді. Ұлы жазушы Мұхтар Әуезов айтпақшы, әділдік бар, бірақ ылғи кешігіп жүреді. Қа-зақ тілін білмейтін қандастар-ды көргенде жүрегім жылап тұрады.

- Сұхбатымыздың аяқта-лар сәтінде алдағы шығар-машылық жоспарыңыз жөнін-де айтсаңыз? Оқырманға тілеңізді де естісек.

- Қазір «Өлең жүрек» деп аталатын жаңа кітабымның қол жазбасы Алматы қаласында баспада жатыр. Көп кешікпей оқырман қолына тиетін шығар. Біраз деректі әңгімелер жазып жүрмін. Олардың барлығы да балалық кездегі қызықты оқиғаларға құрылған. Және бір көлемді шығарманы бас тадым. Әзірге құпия күйінде қалсын. Кейін жұртшылық біле жата-ды ғой.

Жамағат тосып жүрген әр үнімді.Жанмын ба жабырқаулы, әні мұңды.Қазағым өлтірсе егер сұлу сөзді,Қазамын өзіме өзім қабірімді, - деген өлеңді бекер жаз-

баған шығармын. Ұлт адамда-рына айтарым, кішкентайдан сүйген киелі сөзді тек ақын-жа-зушылар ғана емес, бүкіл әле-умет алақандарында әлдилесе екен.

Оразалы ЖАҚСАНОВ

Жаны қазақтың бәрі - бауырКөрнекті қаламгер, Қазақстан Республикасының мәдениет қайраткері,

ғалым Нағашыбай Мұқатовпен сырласу

Сейсенбі, 25 қараша 2014 ж. БІЗДІҢ10 СОҢҒЫ БЕТ ҚОСТАНАЙ

Ш а р а й н аҚымбатқа түсетін спортПәкістанның солтүстігінде бұқаға мініп сайысатын

поло ойыны пайда болды. Жергілікті тұрғындардың айтуын-ша, бұл - өте қымбатқа түсетін спорт. Оны дамытуға Үкімет тарапынан үлкен қолдау қажет. Мұнда бір бұқа 150 мың рупий тұрады екен. Бұл шамамен 1500 АҚШ доллары.

Пәкістандықтар осы айрықша ойынды әлемге танымал етіп, өздері тұратын таулы аймақты туристер ағылып ке-летін тартымды өңірге айналдырғысы келеді. Бірақ, олар-дың ойынша, бұл арманды іске асыру үшін билік тарапынан ауқымды қаржы бөлінуі тиіс.

Бұқалар қатысуымен өтетін поло сайысы жыл сайынғы фестиваль аясында ұйымдастырылуда. Үш күнге созылатын бұл шараның шеңберінде ұлттық әндер шырқалып, билер биленеді екен.

8Қайрат Нұртас көш

бастап тұрҚазақ эстрадасындағы ең табысты әншілердің жаңа

рейтінгісі жасалды. Жаңа рейтингке сәйкес, қазақ ән-шілерінің ішінде ең көп табыс табатын әнші Қайрат Нұртас екен. Ол 25 жасында 9 альбом шығарып үлгерген.

Бұдан бөлек әншінің «Өкініш» биографиялық фильмі мен өзінің киім жүйесі де жұмыс істейді. Екінші орында елдің сүйікті тобы – «МузАрт» тобы. Қазақ эстрадасында жүргеніне 13 жыл болған топтың тойдағы гонорары 6000 АҚШ долларын құрайды екен. Бүгінде «МузАрттың» ән жа-затын студиясы бар.

Үшінші орынған Қыдырәлі мен Қарақат жайғасыпты. Бұл тізімде төртінші орын әнші Мәдина Сәдуақасова, бесінші орын Ділназ Ахмадиеваға, алтыншы орын Лидоға беріліпті. Табысы мол әншілердің үздік ондығын Әли Оқапов түйіндеп отыр.

8Жеті миллионер

анықталдыҚазіргі таңда Қазақстанда жүріп жатқан мүлікті жа-

рия ету шарасының арқасында тағы 7 миллионер анықталды. Бұл – капиталды амнистиялау шарасы кезінде анықталды. Салық комитеті 4 айға жоспарланған акцияның бір айлық есебін жария етті. Қорытындыға қарағанда, осы шараның бірінші кезеңінде республика бойынша 2371 азамат тан өтініш түскен. Әзірге олардан бюджет айналымына 20 млн. теңге кіріп отыр. Сондай-ақ 7 адам көлеңкеде сақтаған 1 млрд. 400 млн. теңгесін банк шоттарына тапсырған. Жалпы, Үкімет бұл жолғы мүлік жариялау шарасынан 12 млрд. Дол-лар шамасында қаржы алуды көздеп отыр.

Жалпы, тәуелсіз Қазақстан тарихында бұл осымен үшінші мәрте жарияланып отырған капитал амнистиясы. Амнистия 2001 жылы бюджетке 480 млн. доллар кіріспен жалғасса, 2006-2007 жылдары бұл сома бірден 14 пайызға өскен. Сөйтіп, 6,8 млрд. Доллар заңдастырылған.

8Микробтар зообағы

ашылдыН идерланды астанасы Амстердамда әлемдегі

алғашқы интерактивті микробтар зообағы ашылды. Ерек-ше сауық орталығы лаборатория іспеттес. Өйткені, оның ішіндегі ең басты экспонат – микроағзалар.

Олар микроскоп арқылы көрермен назарына ұсыныла-ды. Құралдар ішіндегі бактериалар үш өлшемді құрылғы-лардың көмегімен мейлінше ұлғайтылып көрсетілген. Соның арқасында қимыл-әрекетін бақылап, қызықтауға болады. Алуан түрлі микроағзалардың арасында соңғы уақытта әлем жұртшылығын алаңдатып отырған Эбола вирусының алып үлгісі бар. Зообаққа келген адамдар, сондай-ақ өзінің денесінде қандай микроағзалар мен бактериялар бар екенін микроскоп арқылы көре алады.

(Өзге басылымдардан алынды)

ЖАСТАР ЖӘНЕ ӨМІР

Олар еліміздің болашағыИслам діні қағидасын

өмір салтына айналдырған отандастар қатары күн өткен сайын көбеюде. Әсіресе, иман шұғыласы нұрландырған жас-тарымыздың асыл дінімізге деген ынтасы, бетбұрысы ке-лешекке деген сенімді нығайта түсуде.

Былтырғы жылы ауданы-мызға қарасты ауылдардан балаларды жинап, Есенкелді қажы Сақтағанұлы бастаған топ рухани киелі Түркістан қала-сына барған болатын. Оның

мақсаты – киелі Арыстанбаб, Отырар қалалары мен Астана қаласындағы «Нұр Астана» мешітін, медресені аралап, ба-лаларға көрсетіп, рухани тәр-бие берумен қатар, медресеге түсуге деген қызығушылықта-рын ояту еді.

Осы іс-сапардан соң, бүгін-гі әңгімемізге арқау болып отырған ауданымызға қара-сты Пресногорьков ауылының тумасы Қазбек Көшеров деген азамат медресеге түсемін деп ықылас білдіріп, жуырда Аста-

на қаласына барып, емтихан тапсырды.

Сонымен Қазбек Төре-ханұлы сынақты ойдағыдай тапсырып, «Нұр-Астана» медре-сесінің студенті атанды. Оның қуанышына ортақтасып, сұхбат алған едік.

- Мектеп қабырғасында оқып жүргенімде дәрігер мамандығын меңгергім келді. Сабақтан бос кездері ауылы-мыздағы мешітке барып дәріс алатынмын. Әкем Төрехан Көшерұлынан көп жайды көңіл-

ге түйдім. Алдыма медресеге түсемін деген мақсат қойдым. Мектепті 2013 жылы тәмамдап, Қостанай қаласына 1 ай дайын-дыққа бардым. Содан соң Елордамыз Астана қаласында емтихан тапсырдым.

- Өзімнің медресеге тү-суім ата-анамның тілектестігі мен «Балықты» мешітінің бас имамы Есенкелді қажы Сақтағанұлының қолдауы дер едім. Олардың сенімін ақтауға барымды саламын.

Ажар СЕЙТКАНОВА

«Шынықсаң шымыр бола-сың» дегендей, қазіргі күні жастарымыздың салауатты өмір салтын ұстанып, спорт-пен айналысулары – қуанар-лық жай. Ауданымызда да дене шынықтырумен шұғыл-данып, уақыттарын бос өт-кізбей, спортты алға қойып жүрген жастарымыз аз емес.

- Жалпы мен мектеп қа-бырғасында оқып жүргенімде спортқа деген қызығушы-лым оянған болатын. Есмыр-за бас тауыш мектебін 1998

жылы бітіріп, № 2 Ұзынкөл орта мектебінде оқуымды жалғастырдым. Аталмыш мек-тепті ойдағыдай аяқтағаннан соң, 2011 жылы ауданымы-здың №13 кәсіптік лицейін тәмамдадым.

Әскерде азаматтық бо-рышымды өтеген кезімде спортпен айналысып, түрлі жарыстарға қатыстым, - дейді Есмырза ауылының тумасы Айзат Төребаев.

Айзат биыл 22 жаста. Мек-тептен бері спорттың бірнеше

түрлері-гір көтеру, қазақша күреспен айналысып келеді. Осы салада қол жеткен табы-стары да атап өтерліктей. Бұл күндері әлгі аталған спорт түр-лерінен жүлделі орындарды иеленді. Ел арасында мықты спортшы атанды.Бірқатар дип-ломдармен марапатталды.

Оның ендігі арманы – шекара қызметіне жұмысқа тұрып, спорттан қол үзбеу. Айзаттың бойындағы адам-гершілік, имандылық қасиет-тері де жерлестеріне белгілі.

Мешітке де барып тұрады. Төребаевтар жанұясы

ауданда сыйлы. Отағасы Төлай мен зайыбы Алмагүл беделді жандар. Олардың тағы бір ұл-дары Болат та спортқа бей-ім. Кейіпкерім өткен Құрбан айт мейрамында қазақша күрестен бірінші орынды жеңіп алды. Оған ауданның бас имамы Есенкелді қажы Сақтағанұлы оған мақтау қағазы мен бағалы сыйлық тапсырғаны есімізде.

Жасұлан Бауыржанұлы

Ел сенімін ақтады

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес мемлекеттің сая-сатының басым бағыттарының бірі болып табылады. ҚР «Сы-байлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Заңының 6-ба-бына сәйкес сыбайлас жемқор-лыққа қарсы барлық мемлекет-тік органдар мен лауазымды адамдар өз құзыреті шегінде сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жүргізуге міндетті.

Кез-келген мемлекет құқықтық жүйесінің негізгі прициптеріне сай, адалдықты

және параға сатылмаушы-лықты, ашықтық пен жауапкер-шілікті бейнелейтін сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің тиімді және үйлесімді сая-сатын жасай отырып, жүзеге асырады.

Жемқорлық (латын тілінде corruptio - сатып алу мағына-сын білдіреді) мемлекеттік басқару құрылымдарындағы лауазымды қызметкерлердің өздеріне тапсырылған қызмет мүмкіндіктерін жеке баста-рының пайдасы мен мүддесі

үшін пайдалану мақсатында жасаған қоғамға зардабын тигізген қылмыстық іс-әрекет-тері деп түсінемін.

Өкінішке орай, жоғарыда көрсетілген талаптарды жете түсіне тұра, кейбір азаматтар, мемлекеттік қызметкерлер қа-телікке жол береді. Осылайша, қаншама адамдар өзінің көп жылдар бойы жинаған абы-рой-беделдерінен айырылады.

Елбасының қатаң тала-бы - сыбайлас жемқорлықты болдырмау, онымен барын-

ша күресу. Осы міндеттерді басшылыққа отырып, қазіргі таңда барлық мекемелерде сыбайлас жемқорлық бой-ынша жұмыстар жүргізілуде. Ондағы іс-шаралардың ба-сты мақсаты – азаматтар мен мемлекеттік қызметкерлерге жемқорлықтың нәтижесі неге әкеліп соқтыратының нақты түсіндіру болып табылады.

Н.Қабиев,Қостанай аудандық

Әділет басқармасының кеңесшісі

ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕ

Жемқорлық – жегі құртОнымен көп болып күресейік

Таяуда Қостанай облысы-ның «Марал ишан» мешіті мен Қостанай ауданының «Маңдай батыр» мешітінің ұйымдасты-руымен жас өспірімдер арасын-да футболдан сайыс болып өтті.

Бұл сайысқа Қостанай қа-лалық балалар үйі, Нұржан Нау-шабаев және Заречный орта мектебінен 3 команда қатысты.

Аталмыш сайыс өте қы-зықты өтті. Жарыс болған жер-де жеңіс те болатыны белгілі. Футболдан ұйымдастырылған сайыстың қорытындысы бой-ынша 1-ші орынды балалар үй-інің командасы, 2-ші және 3-ші орындарды Нұржан Наушабаев мектебі мен Заречный орта мек-тебінің командалары иеленді.

Онда 1- ші орынды иелен-ген командаға ҚМДБ-ның Қостанай облысындағы өкіл имамы Асылхан қажы Түсіп-бек кубокты салтанатты түрде

табыс етті. Сондай-ақ оларға аквариумды сыйлады.

Марпаттау рәсімен кейін Затобол кентіндегі «Маңдай

батыр» мешітінің бас имамы Азамат қажы Серікбайұлының ұйымдастырумен мешіт асха-насында балаларға дастархан

жайылды. Содан кейін мешіт-тің алқа мүшесі Сайым қажы жасөспірім балаларға ақ бата-сын берді.

Футболдан жасөспірімдер сайысы

КОСТАНАЙНАШ 11Вторник, 25 ноября 2014 г.

ОФИЦИАЛЬНЫЙ ОТДЕЛ

Адрес редакции: 110000 г. Костанай, пр. Аль-Фараби, 90. Телефон приемной редактора 54-27-53, факс 54-27-53

ТОО «Газета «Наш Костанай»Регистрационное свидетельство № 12842-Г выдано 18.06.2012 г. Министер-

ством культуры и информации Республики Ка-захстан.

Собственник: ТОО «Газета «Наш Коста-най».

Издается с августа 1990 г. при поддержке акима города.

Территория распространения: г. Костанай и Костанайская область.

Директор - гл. редактор: Елена НИКИТЕНКО.Заместитель главного редактора: Оразалы

Жаксанов. Тел. (54-62-46).Шеф-редактор: Айжан Утевова. Тел. (54-37-

58).Ответсекретарь: Ирина Востротина. Тел.

(54-37-58).Корреспонденты: Сергей Биркле (54-64-85),

Валерия Вахненко (54-05-75), Марина Кострова (54-05-75), Александр Кузьмичев (54-62-46), Ва-

лентина Мелехова (54-05-75), Зульфия Набиева (54-05-75), Надежда Чистякова (54-05-75).

Фотокорреспондент: Олег Яблочкин, Никос Мармалиди (54-64-85).

Рекламный отдел: тел. 54-03-01.Дежурный редактор: Марина Кострова.Газета набрана и сверстана в компьютер-

ном центре «НК»: Валентина Михальцова, Инди-ра Казиханова.

Корректор: Виктория Богдан. Тел. 54-69-71.Печать офсетная. Газета отпечатана в ТОО

«Костанайский Дом печати», г. Костанай, ул. Май-лина, 2/3. Объем - 2,5 печатных листа.

Тираж номера - 2988. Подписной индекс: К-315. Заказ №1882.При перепечатке ссылка на «НК» обязатель-

на. Мнение авторов публикаций может не совпа-дать с точкой зрения редакции.

® - материал публикуется на правах рекламы. Ответственность за содержание рекламы и объ-явлений несет рекламодатель.

[email protected]

ПОДПИСКА

Частный судебный исполнитель Михайлюк А. объ-являет о проведении торгов по реализации арестован-ного имущества. Место проведения торгов: г.Костанай, ул.Касымканова, 114, офис 400.

Лот №1 - производственное здание ВПАНВ, общ.пл. 172 25,50 кв.м, на земельном участке кадастровый №12-193-042-216 общ.пл. 1, 7774 га, расположенное по адресу: г.Костанай, северная промышленная зона, дом б/н.

Начальная стартовая стоимость - 259 466 776 тнг.Торги состоятся 8 декабря 2014 г. Время проведения - 10.00.Метод проведения - голландский (на понижение стоимо-

сти).Лот №2 - ЗУ кадастровый №12-182-002-046, общ.пл. 3,8566

га, промбазы с железнодорожным тупиком, блока складов общ.пл. 3 722 кв.м, находящиеся по адресу:

Костанайская область, Карабалыкский район, п.Карабалык, без улицы, д. б/н.

Начальная стартовая стоимость - 55 937 331 тнг.Торги состоятся 8 декабря 2014 г. Время проведения - 11.00.Метод проведения - голландский (на понижение стоимо-

сти).Лот №3 - котельная общ.пл. 1 578,70 кв.м с земельным

участком №12-194-005-161, общ.пл. 0,0913 га, находящиеся по адресу: г.Лисаковск, промзона.

Начальная стартовая стоимость – 37 452 243 тнг.Торги состоятся 8 декабря 2014 г. Время проведения - 12.00.Метод проведения - голландский (на понижении стоимо-

сти).Лица, желающие принять участие в аукционе, обязаны дать

заявку на участие в аукционе и внести на текущий счет частно-го судебного исполнителя Михайлюк А. ИИН 621222301186, в АО «Евразийский Банк», ИИК KZ0894807KZT22040616, БИК EURIKZKA, Кбе 19, задаток в размере 5% (пяти процентов) от первоначальной стоимости имущества.

Прием заявок заканчивается за сутки до начала торгов.Прием заявок и справки по имуществу: г.Костанай,

ул.Касымканова, 114, офис 400 с 10.00 - 17.00. Телефоны для справок: 91-70-65, 8-775-265-96-06. Телефон доверия упол-номоченного органа +7(7142) 53 32 53.

ТОО «Теміржолсу – Қостанай» предоставило на государ-ственную экологическую экспертизу в ГУ «Управление природных ресурсов и регулирования природопользо-вания Костанайской области» рабочий проект «Капи-тальный ремонт магистрально-распределительного во-допровода, инвентарный №30118, расположенный по адресу: г.Костанай, район железнодорожного вокзала, от водонапорной башни вдоль ул.Перроной (участок от ВК-20 до ВК-24, ВК-27 на ст.Костанай)» с разделом охрана окружающей среды (ООС). По вопросам обращаться по телефону 8 (7142) 28-61-66.

«Тобол» ӘКК» АҚ Қостанай облысы бойынша эколо-гия департаментіне «Қостанай облысындағы Адайкөл телімінде түрлі-түсті металдарды іздеу жұмыстарын 6 жылда өткізу жобасы», қоршаған ортаға тигізетін әсерін бағалау (ҚОӘБ) материалдарын мемлекеттік экологиялық сараптамадан өткізуге жіберді. Мүдделі тұлғалар мына мекен жай бойынша хабарласуларына болады: Алматы қ. Шаляпин к. 20 үй, 308 кеңсе, Т/факс +7 (727) 303-43-26, «Два Кей» ЖШС.

АО «СПК «Тобол» направляет на государственную экологическую экспертизу в Департамент экологии по Костанайской области «Проект поисковых работ на цвет-ные и благородные металлы на участке Адайкольский в Костанайской области на 6 лет» с материалами оценки воздействия на окружающую среду (ОВОС). Заинтере-сованным лицам можно обратиться по адресу: г.Алматы, ул.Шаляпина, 20, офис 308. Т/факс +7(727)303-43-26, ТОО «Два Кей».

Городской Совет ветеранов выражает искреннее собо-лезнование семье, родным и близким по поводу кончины участника ВОВ

ТРЯКИНА Виктора Федоровича

К СВЕДЕНИЮ

Временный ввоз (вывоз) товаров в рамках Таможенного союза

Уважаемые налогоплательщики!

Согласно пп. 8 п.1ст.14 На-логового кодекса налогопла-тельщик обязан уведомлять налоговые органы в следую-щих случаях:

- при временном ввозе товаров на территорию РК с территории государств-членов Таможенного союза, которые в последующем бу-дут вывезены с территории РК без изменения свойств и характеристик ввезенных товаров;

- при временном вывозе товаров с территории РК на территорию государств-членов Таможенного союза, которые в последующем бу-дут ввезены на территорию РК без изменения свойств и характеристик вывезенных товаров. Целью предостав-ления уведомления является отражение информации о то-варах, временно ввезенных на территорию РК с террито-рии государств-членов Тамо-женного союза, и содержит сведения по последующему вывозу (ввозу) товаров. Уве-домление представляется в течение 20 рабочих дней в

налоговый орган по месту нахождения (жительства):

1) с даты ввоза на террито-рию Республики Казахстан с территории государств-чле-нов Таможенного союза, вре-менно ввезенных товаров;

2) с даты вывоза с терри-тории Республики Казахстан на территорию государств-членов Таможенного союза, временно вывезенных това-ров.

При этом уведомление представляется на каждую дату ввоза (вывоза) товаров.

В целях настоящего под-пункта порядок представ-ления уведомления о ввозе (вывозе) товаров утверж-ден Постановлением Пра-вительством РК №332 от 11.04.2013г.

В случае если до истечения срока нахождения ввезен-ных (вывезенных) товаров, указанного в уведомлении, взаимным согласием сто-рон (контрагентов) продлен срок нахождения временно ввезенных (вывезенных) товаров, налогоплательщик повторно представляет уве-домление до истечения сро-ка, указанного в ранее пред-

ставленном уведомлении. Уведомление представля-

ется налогоплательщиком в налоговый орган по месту нахождения (жительства) по каждому договору (кон-тракту), на основании кото-рого осуществлен времен-ный ввоз (вывоз) товаров, и коду товаров по товарной номенклатуре внешнеэконо-мической деятельности (ТН ВЭД) отдельно.

И, как правило, неиспол-нение обязанностей, уста-новленных налоговым зако-нодательством Республики Казахстан, налогоплатель-щиками при экспорте и им-порте товаров, выполнении работ, оказании услуг в Та-моженном союзе, а также невыполнение лицами требо-ваний, установленных зако-нодательством Республики Казахстан в соответствии со ст. 218-1 КОАП предусматри-вает:

Пункт 3-1. Неуведомление либо несвоевременное уве-домление налоговых органов в следующих случаях:

- при временном ввозе товаров на территорию Ре-спублики Казахстан с тер-

ритории государств-членов Таможенного союза, кото-рые в последующем будут вывезены с территории Республики Казахстан без изменения свойств и харак-теристик ввезенных товаров;

- при временном вывозе товаров с территории Респу-блики Казахстан на террито-рию государств-членов Тамо-женного союза, которые в последующем будут ввезены на территорию Республики Казахстан без изменения свойств и характеристик вывезенных товаров, -

влечет штраф на физиче-ских лиц - в размере пяти-десяти, на индивидуальных предпринимателей и юри-дических лиц, являющихся субъектами малого или сред-него предпринимательства или некоммерческими ор-ганизациями, - в размере ста пятидесяти, на юридических лиц, являющихся субъектами крупного предприниматель-ства, - в размере двухсот пятидесяти месячных рас-четных показателей.

А.В. КАИЛЬ, заместитель руководителя

Қостанай қалалық мәслихатының кезектен тыс сес-сиясы 2014 жылдың 28 қарашасында сағат 11.00-де Қостанай қ., Пушкин к-сі, 98, кіші мәжіліс залы ме-кенжайы бойынша өтеді. Күн тәртібінің негізгі сұрағы: Қостанай қаласының 2014-2016 жылдарға арналған бюджетіне өзгерістер енгізу туралы.

Внеочередная сессия Костанайского городского мас-лихата состоится 28 ноября 2014 года в 11.00 по адресу: г. Костанай, ул. Пушкина, 98, малый зал. Основной вопрос повестки дня: О внесении изменений в бюджет города Костаная на 2014-2016 годы.

Жеке сот орындаушысы Михайлюк А. тыйым салынған мүлікке сауда өткізетінін хабарлайды. Сауданың өтетін орны: Қостанай қ. Қасымқанов к-сі, 114, 400 кеңсе.№1 лот - ВПАНВ өндірістік ғимараты. Жалпы алаңы 172

25,50 ш.м, кадастрлық №12-193-042-216 жалпы ауданы 1,7774 га, жер телімімен бірге. Қостанай солтүстік өндірістік аумағы мекен жайында орналасқан үй нөмірі жоқ.Бастапқы бағасы- 259 466 776 теңге.Сауда 2014 жылы 8 желтоқсанда сағат 10.00-де өтеді.Сауданы өткізу әдісі- голландық (бағаның төмендеуі

бойынша).№2 лот - Жер телімі кадастрлық №12-182-002-046,

жалпы ауданы 3,8566 га, өндірістік база темір жолмен байланысы бар. Қойма блоктары жалпы алаңы. 3 722 ш.м.Қостанай облысы Қарабалық ауданы Қарабалық ауылы

мекен жайында орналасқан. Көше атауы, үй нөмірі жоқ.Бастапқы бағасы- 55 937 331 теңге.Сауда 2014 жылы 8 желтоқсанда сағат 11.00-де өтеді.Сауданы өткізу әдісі- голландық.№3 лот - Жылу қазандығы жалпы ауданы 1 578,70ш.м.

Жер телімімен бірге №12-194-005-161, жалпы алаңы 0,0913 га, Лисаков қаласы, өндірістік аумақ мекен жай-ында орналасқан.Бастапқы бағасы– 37 452 243 теңге.Сауда 2014 жылы 8 желтоқсанда сағат 12.00-де өтеді.Сауданы өткізу әдісі - голландық.Аукционға қатысуға тілек білдірушілер өтініммен

қоса жеке сот орындаушысы А. Михайлюктің жеке есеп шотына келесі деректер бойынша ЖСН 621222301186, «Евразийский Банк» АҚ, ИИК KZ0894807KZT22040616, БИК EURIKZKA, Кбе 19, мүліктің бастапқы бағасының 5 пайыз көлеміндегі жарнасын аударуы керек. Өтінімдерді қабылдау саудаға бір күн қалғанда тоқтатылады.Өтінімдер мен мүліктер туралы толық ақпаратты

Қостанай қ, Қасымқанов к-сі. 114, 400 кеңседен сағат 10.00-17.00 аралығында білуге болады. Анықтама теле-фоны: 91-70-65, 8-775-265-96-06. Өкілетті органның сенім телефоны +7(7142) 53 32 53.

Тел. 8 (7142) 53-39-13

УВАЖАЕМЫЕ АБОНЕНТЫТОО «Тазалык-2012» уведомляет о повышении тарифа

по вывозу жидких бытовых отходов для населения г. Костанай, п. Амангельды.

С 4 декабря 2014 года тариф по вывозу жидких быто-вых отходов будет составлять 295,16 тенге за 1 куб. метр.

Администрация ТОО «Тазалык-2012»

На государственную экологическую экспертизу в управление природных ресурсов и регулирования при-родопользования поступил рабочий проект «Подъездная дорога и пешеходные дорожки к объекту общественно-го питания, кафе «Орда», расположенного по адресу: Костанайская область, г.Лисаковск, ул.Парковая, 1 с разделом «Охрана окружающей среды». Тел.50-37-90.

На государственную экологическую экспертизу в управление природных ресурсов и регулирования при-родопользования поступил рабочий проект «Рекон-струкция летней кухни (литер Г) и части подсобного помещения (литер Г1) под магазин промышленных това-ров по ул.Чернышевского, д.109/1» с разделом «Охрана окружающей среды». Тел.50-37-90.


Несмотря на отрицатель-ное отношение многих ро-дителей к детской вакци-нации, прививки детям до года крайне необходимы, если нет существенных противопоказаний или ме-дицинских отводов.

После рождения у ребен-ка чрезвычайно пассивный врожденный иммунитет. Задача всех любящих ро-дителей - способствовать укреплению иммунитета малыша путем стимуляции естественных защитных сил организма маленького человека. Как раз в первый год жизни малыша закла-дывается его восприятие к большинству заболеваний, которым он может подвер-гнуться в течение последу-ющих лет жизни.

В родильном доме и уч-реждениях родовспомо-жения новорожденным оказывается одна из самых важных манипуляций: на первых днях жизни младен-цу делают прививку против гепатита группы В и про-изводят вакцинацию против туберкулеза или БЦЖ.

К сожалению, ситуация с туберкулезом, серьезным инфекционным заболева-нием, способным поражать многие органы и ткани че-ловека, но преимуществен-но легкие, - в обществе не-благополучна, и далеко не все больные туберкулезом, выделяющие возбудитель, знают о своей болезни, со-ответственно они не полу-чают лечения и заразны. Поэтому столкнуться с этой

болезнью ребенок может в самом раннем возрасте. А фтизиатрам (специалистам по туберкулезу) давно из-вестно, что чем раньше ребенок инфицирован, тем больше вероятность пере-хода инфекции в болезнь и неблагополучного тече-ния заболевания. Поэтому и прививку делают макси-мально рано, чтобы у ма-лыша успел выработаться иммунитет. И в связи с этим вспоминается старинное правило: до месяца не стоит показывать новорожденно-го посторонним. В этом нет никаких мистических при-чин - только практические.

Прививка БЦЖ нужна для профилактики тубер-

кулеза у детей. Она не за-щищает от заражения, но не позволяет скрытой ин-фекции перейти в явную болезнь (примерно у 70% привитых) и практически на 100% защищает детей от тяжелых форм туберкуле-за: туберкулезного менин-гита (воспаления мозговых оболочек), туберкулеза костей и суставов и тяже-лых форм туберкулеза лег-ких. Именно применение вакцины БЦЖ позволило добиться значительного снижения заболеваемости детей туберкулезом: уже много лет, несмотря на тя-желую социальную ситуа-цию, мы не видели случаев туберкулезного менингита

у привитых детей. Итак, вакцинацию про-

водят здоровым детям и де-тям, достигшим массы тела более 2 кг. Манипуляцию совершает специально обу-ченная медицинская сестра, имеющая допуск на прове-дение прививки. Процеду-ру проводят после осмотра ребенка детским врачом и в присутствии мамы ребен-ка. Обязательно берется информированное согласие у мамы младенца на прове-дение прививки, которое подклеивается в историю развития новорожденного. После правильно проведен-ной прививки на месте вве-дения вакцины образуется папула (пузырек) размером

5-10 мм. В норме через 6-8 недель после вакцинации (то есть полтора-два ме-сяца) начинается поствак-цинальная реакция. Ранее незаметный беловатый узелок приподнимается на коже, вначале напоминая комариный укус, а потом на месте прививки появля-ется пузырек, заполненный светло-желтой жидкостью, затем (обычно к 3-4 меся-цам) пузырек лопается, ме-сто прививки покрывается корочкой, которая сходит несколько раз и появляется вновь. Все это - совершен-но нормальный процесс, а не «жуткий гнойник», как описывают некоторые ро-дители. Никакого особого ухода за местом прививки не требуется, нельзя смазы-вать гнойничок никакими дезинфицирующими сред-ствами, йодом, зеленкой или мазями - это может убить достаточно нестой-кий вакцинный штамм и нарушить ход поствакци-нальной реакции.

В настоящее время мно-гие родители очень лег-комысленно относятся к проведению плановых прививок новорожденным детям, особенно против гепатита В. Сегодня это одно из опаснейших забо-леваний, которым может подвергнуться организм новорожденного ребенка. Вирус гепатита В является возбудителем инфекцион-но-воспалительного заболе-вания. Попадая в организм человека, вирус проникает

в печеночные клетки (ге-патоциты), внутри кото-рых размножается. Вновь образовавшиеся вирусные частицы выходят из клеток, поражая соседние гепато-циты. Процесс заражения начинает развиваться ци-клично, что представляет несомненную опасность для здоровья человека. Доста-точно часто болезнь перехо-дит в хроническую форму, при которой происходит развитие цирроза печени и ее первичное онкологиче-ское заболевание.

Так же как и вакцинация против туберкулеза, вакци-нация против гепатита В проводится только с согла-сия матери ребенка, кото-рое записывается в историю развития новорожденного. Вся процедура проводится только после осмотра ре-бенка детским врачом и в присутствии мамы. Привив-ка от гепатита В новорож-денным детям назначается по определенной схеме. Вакцинируют с первого дня рождения (первые 24 часа), затем через 3 месяца, далее через 6 месяцев. Длитель-ность иммунитета -10 лет и более.

В заключение хотелось бы отметить, вакцинация новорожденных детей оправдана и абсолютно безопасна. Берегите своих детей!

Олег МЕЛЕШЕНКО, врач-эпидемиолог

КГУ «КПЦ»Лазат ТОМИЛОВСКАЯ,

журналист

Не секрет, что СПИДом может заразиться любой человек.

В Костанайской области на сегодняшний день ВИЧ-инфицированных более 1400 человек. Большинство из них - это молодые люди в возрасте от 15 до 29 лет. Если еще не так давно за-ражение ВИЧ отмечалось в основном в среде нарко-манов, пользующихся не-стерильными шприцами и иглами, то сегодня чаще оно происходит половым путем. Не просто отдельные группы молодых людей, а вся молодежь оказалась в центре этой страшной, смертоносной эпидемии. И именно молодые люди могут приостановить и даже повер-нуть вспять ее развитие, если мы, их родители и учителя, врачи, чиновники, а самое главное, друзья и сверстни-ки, поможем им в этом.

Вряд ли сегодня найдется молодой человек, не слы-шавший ничего о ВИЧ/СПИДе. Но еще многие под-ростки, юноши и девушки не знают о том, как передается ВИЧ-инфекция и как мож-

но защитить себя от этого смертельного вируса. Кто-то не задумывается о том, что ВИЧ может коснуться лич-но его. Большинство просто не верят, что в их возрасте возможны болезнь и смерть. Многие подростки и моло-дые люди не имеют навыков безопасного поведения: они не знают, как отказаться от предложения попробовать наркотики, как говорить о безопасном сексе со своим партнером, как разрешать конфликтные ситуации.

Именно в подростковом возрасте можно и нужно помочь молодым людям вы-работать устойчивые модели поведения, сохраняющего их здоровье и значительно снижающего риск зараже-ния ВИЧ и ИППП. К сожа-лению, мало кто реально помогает подрастающему поколению в этих вопросах. В школе к учителям с таки-ми интимными вопросами обращаться не принято, а педагоги зачастую просто не успевают уделить время подобным темам. Дома ро-дители стесняются и не зна-ют, как говорить на такие

темы со своими повзрос-левшими детьми. К врачу в поликлинику подростки вряд ли пойдут с данными проблемами. Даже при сим-птомах половой инфекции многие из них стесняются обратиться в кожно-венеро-логический диспансер. В ос-новном единственные, кому

они доверяются и к чьему со-вету прислушиваются, это их сверстники. Поэтому очень важно, чтобы среди подрост-ков было как можно больше добровольцев, задействован-ных в программах по про-филактике ВИЧ-инфекции, ИППП и наркомании.

Что бы вы сделали, если

узнали о том, что ваш друг, с которым вы каждый день общаетесь, инфицирован? Вы скажете, это невозмож-но? На самом деле - вполне реально, ведь большинство зараженных вирусом людей не говорят о своей болезни. При этом дискриминация людей с ВИЧ только на ос-

новании их диагноза неза-конна.

Диагноз ВИЧ - сильное по-трясение. Как всякий чело-век в состоянии горя, ВИЧ-положительные люди очень нуждаются в том, чтобы про-сто поговорить по душам. Если рядом оказался такой человек, спросите, что его волнует, выслушайте.

Если вы знакомы с ВИЧ-инфицированным челове-ком - наедине, в тактичной форме дайте ему понять, что готовы строить с ним дальнейшие отношения несмотря на диагноз. Ис-кренность и честность очень важны для любого человека. Если вас что-то пугает в отношениях, луч-ше спросить у больного об этом напрямую, вежливо прояснить все имеющиеся у вас вопросы.

Но помните, собственная безопасность по-прежнему остается личным делом каждого. Решать: здоровье или болезнь, жизнь или смерть - придется каждому из нас самостоятельно.

Валентина НИДЕРЕРРабига НАУКЕНОВА

ЗДРАВСТВУЙТЕ!

Полоса подготовлена при поддержке Костанайского областного центра проблем формирования здорового образа жизни

ПРОБЛЕМА

Выбирайте здоровье и жизнь

ВАЖНО ЗНАТЬ

Болезни – страшнее прививок

Documents

№92 (2689)