Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
ΠΕΡΙΟ∆ΟΣ ∆΄ ΤΕΥΧΟΣ 66Ο ΙΟΥΛΙΟΣ 2017
2
Ι∆ΡΥΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΛΛΟΓΟ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΦΑΡΙ∆ΟΣ
ΕΚ∆Ι∆ΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΠΟ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΑΣΤΙΚΗ ΜΗ ΚΕΡ∆ΟΣΚΟΠΙΚΗ
ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΞΗΡΟΚΑΜΠΙΟΥ ∆ΗΜΟΥ ΣΠΑΡΤΗΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΧΩΡΩΝ microε το διακριτικό
τίτλο laquoΕΡΑΣΙΝΟΣ ΑΜΗΚΕraquo που εδρεύει στο Ξηροκάmicroπι και εκπροσωπείται νόmicroιmicroα
Συντακτική επιτροπή Γεώργ Θ Καλκάνης Θεόδ Σ Κατσουλάκος Παναγ Η Κοmicroνηνός
Επιmicroελητής έκδοσης Θεόδ Σ Κατσουλάκος Συρακουσών 101 Αθήνα τηλ 210 2515864
Ταmicroίας Ιωάννης Παν Κονίδης Ξηροκάmicroπι τηλ 27310 35029
Όλα τα τεύχη φύλλα έχουν αναρτηθεί ψηφιοποιηmicroένα στον διαδικτυακό τόπο
httpmicro-kosmosuoagr (rarr η Φάρις)
Περιεχόmicroενα
Εκ της Φάριδος Ο εορτασmicroός των πενήντα χρόνων 3
Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη Μια απάντηση της ΙΜ Γόλας
από τον 17ο αιώνα στο διαχρονικό ερώτηmicroα
laquoΘρησκεία ήκαι Επιστήmicroηraquo 6
Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη Το υδραγωγείο του Παλαιοχωρίου 9
Γεωργίου Κ Χίου ndash Χαρτουλάρου Οικονοmicroική κρίση και microια πρόταση
από τα παλιά για το χωριό microας 10
Τάσου ∆ Βολτή Ξηροκαmicroπίου συγκοινωνίες Μια συmicroπλήρωση ndash microαρτυρία 11
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου Η laquo∆όξαraquo του χωριού microας 13
Ευσταθίου Γ Λαmicroπρινού Ο Αη-Γιώργης των Γοράνων στην πλατεία του χωριού 15
Μίmicroη Σ Κουmicroουτσίδη Οι γυmicroναστικές επιδείξεις
στο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς 16
Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο 18
Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη Τοπικό Βιβλιογραφικό 19
Ιωάννη Γ Παρηγόρη 6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo 20
Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου 23
Ποταmicroίτη ∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά 24
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια 25
ΗΓΜ Τ∆Β ∆ΘΚ ΓΚΜ ΠΜΙ ΚΜΚ ΑΝΜ Της αγοράς 28
Συνδροmicroές 29
Βιβής Ξ Κωτσιοτοπούλου Τα νέα microας 30
Εξώφυλλο Η Ιερά Μονή Ζερmicroπίτσας το 1966 (φωτ Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη)
Το Ξηροκάmicroπι Η ΦΑΡΙΣ Περίοδος Α΄ 1966-1977 Περίοδος Β΄ 1979-1981
Περίοδος Γ΄ 1992-2001
Περίοδος ∆΄ 2002-
3
Εκ της Φάριδος
Ο εορτασmicroός των πενήντα χρόνων
Πέρασαν ήδη πενήντα χρόνια Από τότε που microια παρέα Ξηροκαmicroπιτών
οραmicroατίστηκε την έκδοση ενός περιοδικού το οποίο θα καταπιανόταν microε την ιστορία
του τόπου microας Το πρώτο τεύχος εκδόθηκε τον Απρίλιο του 1966 microε microόνο έξι σελίδες
Ακολούθησαν σιγά σιγά και άλλα όλο και microεγαλύτερα Κάποτε υπήρξαν και διακοπές
στην έκδοση όχι microεγάλες όmicroως Η έκδοση συνεχίζεται έως σήmicroερα Έχουmicroε φτάσει τα
ενενήντα τέσσερα τεύχη συνολικά Η ύλη ογκώδης και ιδιαίτερα σηmicroαντική για την
περιοχή microας
Το προσχέδιο για το πρώτο εξώφυλλο δια χειρός Γεωργίου Καλκάνη
4
Η φωτογραφία microε την πρώτη οmicroάδα του περιοδικού στα νότια σκαλιά του ιερού της
Αγίας Τριάδας Βασιλική Σολωmicroού Γεωργία Τάρταρη Παναγιώτης Ματθαίος
Ευστράτιος Συκιώτης Θεόδωρος Κατσουλάκος Γεώργιος Καλκάνης
Τα πενηντάχρονα της Φάριδος γιορτάστηκαν την Παρασκευή 30 ∆εκεmicroβρίου 2016
στο Πνευmicroατικό Κέντρο της Αγίας Τριάδας Ξηροκαmicroπίου εκεί από όπου το περιοδικό
ξεκίνησε πριν από πενήντα χρόνια Η ατmicroόσφαιρα συγκινητική Παρά το τσουχτερό
κρύο εκείνης της βραδιάς ο κόσmicroος τίmicroησε microε την παρουσία του την εκδήλωση Στην
εκδήλωση παρουσιάστηκαν το ιστορικό του περιοδικού αλλά και οι προοπτικές του
Η συντακτική οmicroάδα του περιοδικού Γεώργιος Καλκάνης
Θεόδωρος Κατσουλάκος Παναγιώτης Κοmicroνηνός Ιωάννης Κονίδης
5
Συνδιοργανωτής στην εκδήλωση ήταν ο Παιδαγωγικός Φιλότεχνος Όmicroιλος Φάριδος
Μετά το τέλος των οmicroιλιών ο ηθοποιός Γεώργιος Κούmicroαρης διάβασε κείmicroενα από το
περιοδικό και το Τmicroήmicroα Ελληνικής Παραδοσιακής Μουσικής του Παιδαγωγικού
Φιλότεχνου Όmicroιλου Φάριδος έπαιξε και τραγούδησε παραδοσιακά τραγούδια Τα
κείmicroενα που διαβάστηκαν ήταν Μετανάστη Καηmicroοί της ξενιτειάς Η Φάρις 1(1979)16
Χρήστου Λ Καπετανάκου Πάντα σε σκέφτοmicroαι φτωχοχώρι microου Η Φάρις 24(1999)13-
14 Χρήστου Λ Λιντζέρη Μικρά Ασία Ζωντανές microνήmicroες Η Φάρις 3(1992)4-5
Παναγιώτη Χ Στούmicroπου Το σποριό Η Φάρις 4(1981)67-68 Σταυρούλας Κονίδη -
Χριστογάmicroβρου Χριστούγεννα στην Κουmicroουστά Η Φάρις 30(2001)10 Οδυσσέα Τα
λαλάγγια θέλουν δυνατή φωτιά Η Φάρις 22(1999)10 Τα τραγούδια που ακούστηκαν
ήταν Ξενάκι (τραγούδι του Σταύρου Κουγιουmicroτζή σε παραδοσιακή microουσική από τα
παραξυπνήmicroατα της Ρόδου) Ας πανrsquo να ιδούν τα microάτια microου (τοπικό παραδοσιακό
τραγούδι) Αλέξανδρος και βασιλιάς (ζωναράδικο θρήνος της Αλώσεως) Όσα
πουλάκια (τοπικό παραδοσιακό τραγούδι) Περδικούλα (τοπικό παραδοσιακό
τραγούδι) Μωραΐτικα κάλαντα
Ορχήστρα Κατερίνα Πάτσιου κανονάκι Μίκη Τοντόροβ ούτι Νικόλας Παλαιολόγος ούτι
Γεώργιος Κλάδης κρουστά Παναγιώτης Μανδραπήλιας λαούτο Μαρία Κουmicroουστιώτη
κουτάλια Κυριάκος Κουmicroουστιώτης κλαρίνο
Χορωδία Χοράρχης η Κατερίνα Πάτσιου Τραγουδούν Κυριακή Βασιλείου Ελένη Φραγκή
Γιώτα Ιατρού Τερέζα Καmicroαρινοπούλου Πολυτίmicroη Νικολακάκου Ελένη Χριστοπούλου
Κατερίνα Σπανάκου Κωνσταντίνος Σταρόγιαννης Παναγιώτης Κονίδης ∆ηmicroήτρης
Γραφάκος Γιάννης Παρηγόρης Θανάσης Γρίβας Παναγιώτης Γρίβας Κωνσταντίνος
Κουmicroουστιώτης
Η γιορτή τελείωσε microε την ευχή να γιορτάσουmicroε και τη συmicroπλήρωση των εκατό ετών
του βίου του περιοδικού
6
Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη
Μια απάντηση της ΙΜ Γόλας από τον 17ο αιώνα
στο διαχρονικό ερώτηmicroα laquoΘρησκεία ήκαι Επιστήmicroηraquo
Οι σκέψεις που διατυπώνονται σε αυτό το σηmicroείωmicroα είναι microια απόπειρα απάντησης
στο διαχρονικό ερώτηmicroα laquoΘρησκεία ήκαι Επιστήmicroηraquo Το ερώτηmicroα αφορά στην υπεροχή
ή όχι των θρησκευτικών δογmicroάτων έναντι των επιστηmicroονικών θεωριών ndashή αντίστροφαndash
για το σύmicroπαν ( τον φυσικό κόσmicroο) και τη ζωή ( τον άνθρωπο) Το σηmicroείωmicroα
απευθύνεται στους ανθρώπους που βρίσκονται σε αmicroφιβολία ndashή και αγωνίαndash
αmicroφιταλαντευόmicroενοι microεταξύ της θρησκευτικής πίστης τους και της εmicroπιστοσύνης τους στην
επιστήmicroη νοmicroίζοντας ότι υπάρχει διάσταση microεταξύ τους Κυρίως όmicroως απευθύνεται στους
νέους ανθρώπους που έχοντας άγνοια αποστασιοποιούνται και microένουν microακριά αφού η
τυπική εκπαίδευση δεν είναι επαρκής και η θρησκεία απλώς απουσιάζειhellip (το σηmicroείωmicroα
αυτό είναι περίληψη άλλου πληρέστερου που ανακοινώθηκε ndashχωρίς να συζητηθεί microε
απόφαση του laquoπροεδρείουraquondash στο ∆΄ Τοπικό Συνέδριο Λακωνικών Σπουδών στη
Σπάρτη στις 12 Νοεmicroβρίου 2016)
Η Ιερά Μονή Γόλας Η Ιερά Μονή Γόλας (το microοναστήρι της Γόλας ή η Άγια Γόλα για τους κατοίκους της
νοτιοδυτικής Κοίλης Λακεδαίmicroονας) αποτέλεσε ένα σηmicroαντικό θρησκευτικό κέντρο για
πολλούς αιώνες Ήταν όmicroως και ένα σηmicroαντικό για την περιοχή εκ-παιδευτικό κέντρο
Εκπαιδευτικό τόσο για τους microοναχούς της microε τη βιβλιοθήκη της και microε τους
συmicroβολισmicroούς των τοιχογραφιών της όσο και για τους κατοίκους των γύρω χωριών microε
τον εγγραmicromicroατισmicroό που τους εξασφάλιζαν οι microοναχοί Παράλληλα παιδευτικό αφού οι
εκατοντάδες τοιχογραφίες της εκκλησίας της λειτουργούσαν εκπαιδευτικά και παιδευτικά
για τους microη εγγράmicromicroατους κατοίκους και επισκέπτες
Ο Αριστοτέλης στις τοιχογραφίες της Σε τοιχογραφίες (που laquoιστορήθηκανraquo το 1673) στον νάρθηκα της εκκλησίας της
Μονής οι microοναχοί περιέλαβαν (και) απεικονίσεις σοφών της αρχαίας Ελλάδας
Απεικονίσεις αρχαιοελλήνων σοφών παρατηρούνται microόνο σε Μονές οι οποίες ήταν
στην εποχή τους κέντρα παιδείας τόσο εκκλησιαστικής όσο και της laquoθύραθενraquo
Κριτήριο επιλογής των σοφών ήταν εκφρασθείσες ή υπονοούmicroενες στα έργα τους
microονοθεϊστικές ιδέες που διαmicroόρφωσαν microια υψηλότερη ιδέα περί πνευmicroατικού Θεού και
προετοίmicroασαν την έλευση της χριστιανικής θρησκείας
Ο Αριστοτέλης ο Σταγειρίτης (4ος πΧ αι) είναι microεταξύ των σοφών που
απεικονίζονται στο νάρθηκα της εκκλησίας της Γόλας Το κύριο χαρακτηριστικό του
Αριστοτέλη όmicroως είναι όχι οι microονοθεϊστικές του ιδέες αλλά το ότι είναι ο
αντιπροσωπευτικότερος και σηmicroαντικότερος εκπρόσωπος της αρχαιοελληνικής
φυσικής φιλοσοφίας που θεωρείται ότι ήταν microια laquoπρώιmicroη επιστήmicroηraquo Αυτή η
απεικόνιση ήταν όmicroως και η απάντηση της Ι Μ Γόλας στο ερώτηmicroα laquoθρησκεία ή
επιστήmicroηraquo το οποίο απασχόλησε -από τα πρωτοχριστιανικά χρόνια- θεολόγους και
επιστήmicroονες
Θρησκεία ή Επιστήmicroη
Το διαχρονικό και συχνά επαναλαmicroβανόmicroενο ndashέως και τον περασmicroένο αιώναndash
ερώτηmicroα laquoθρησκεία ή επιστήmicroηraquo τίθεται διαρκώς και σπανιότερα σήmicroερα Το ερώτηmicroα
προκαλούσε ndashήδη από τα πρωτοχριστιανικά χρόνιαndash διαρκείς και συχνά έντονες
συζητήσεις οδηγώντας τες κατά κανόνα σε αντιπαραθέσεις Οι συζητήσεις αφορούσαν
7
κυρίως στη δηmicroιουργία (την αρχή) ή τη microοίρα (το τέλος) του σύmicroπαντος και την
εmicroφάνιση της ζωής στον πλανήτη microας Οι αντιπαραθέσεις επικεντρώνονταν στην
υπεροχή ή όχι των θρησκευτικών δογmicroάτων έναντι των απαντήσεων της επιστήmicroης (και
αντίστροφα) στα παραπάνω ερωτήmicroατα
Η Σύγχρονη Επιστήmicroη
Μετά από αιώνες η σύγχρονη επιστήmicroη ndashκαι η επιστηmicroολογία φιλοσοφία της
επιστήmicroηςndash έκλεισαν τον κύκλο των αντιπαραθέσεων αναγνωρίζοντας ως διακριτές τις
γνωσιακές περιοχές ενδιαφέροντος και microελέτης του σύmicroπαντος από την επιστήmicroη σε
σχέση microε τα θρησκευτικά δόγmicroατα για το σύmicroπαν και τη ζωή
Η επιστήmicroη ερευνά microελετά και διατυπώνει ndashόταν microπορείndash απαντήσεις θεωρίες για
τον τρόπο της δηmicroιουργίας και εξέλιξης του σύmicroπαντος αλλά και του τέλους του
Ακόmicroη ταξινοmicroεί τα άβια σώmicroατα και τους έmicroβιους οργανισmicroούς αλλά και ερευνά τις
αρχές και τους νόmicroους (τη νοmicroοτέλεια) που διέπει το σύmicroπαν προβλέποντας τα
φαινόmicroενα που συmicroβαίνουν σε αυτό Στην ουσία η επιστήmicroη αυτοπεριορίζεται στη
microελέτη του σύmicroπαντος από τη στιγmicroή της δηmicroιουργίας αρχής του έως και το πιθανό
τέλος του
Αντίθετα η επιστήmicroη δεν ασχολείται καθόλου ούτε αποφαίνεται για laquoότιraquo (και
laquoγιατίraquo) είναι πιθανόν να έχει υπάρξει ή έχει συmicroβεί πριν από τη δηmicroιουργία του
σύmicroπαντος ή θα συmicroβεί microετά το τέλος του σύmicroπαντος ∆εν ερευνά και δεν αποφαίνεται
για microια laquoάλληraquo άγνωστη νοmicroοτέλεια που ίσως να δηmicroιούργησε το σύmicroπαν ή ακόmicroη
δηmicroιούργησε τη νοmicroοτέλεια που το κυβερνά αφήνοντας αυτές τις απαντήσεις στις
θρησκείες
Συνεπώς η σύγχρονη επιστήmicroη απαντά στο laquoπώςraquo αλλά δεν έχει ndashκαι δεν διεκδικεί
να δώσει η ίδιαndash απαντήσεις στο laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo δηmicroιουργήθηκε το σύmicroπαν
όπως και laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo δηmicroιουργήθηκε η άγνωστη -προϋπάρχουσα-
νοmicroοτέλεια αφήνοντας αυτές τις απαντήσεις στις θρησκείες (ήκαι στις όποιες
φιλοσοφικές απόψεις)
Η Χριστιανική Θρησκεία
Οι θρησκείες ndashειδικότερα η χριστιανική θρησκείαndash αποδίδουν δογmicroατικά τη
βούληση τη σχεδίαση και τη δηmicroιουργία του σύmicroπαντος αλλά και της νοmicroοτέλειας που
δηmicroιούργησε το σύmicroπαν και τη νοmicroοτέλεια της λειτουργίας του και του τέλους του σε
έναν Νου Λόγο Θεό microε κύριο και τελικό σκοπό τη δηmicroιουργία του ανθρώπου Έχει
την απάντηση για το laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo Παράλληλα η χριστιανική θρησκεία
αποδέχεται το ρόλο της επιστήmicroης στην έρευνα για την laquoαποκάλυψηraquo του τρόπου της
δηmicroιουργίας και της εξέλιξης (ή και του τέλους) του σύmicroπαντος αλλά και τον
laquomicroηχανισmicroόraquo της ζωής και των έmicroβιων οργανισmicroών Επίσης αναγνωρίζει τη συmicroβολή
της στην απόκτηση της γνώσης από τον άνθρωπο και στη δηmicroιουργία της τεχνολογίας
για τον άνθρωπο
Η επικρατούσα σήmicroερα θεολογική άποψη (και) στη χριστιανική θρησκεία είναι ότι
δεν υπάρχει laquoδιαmicroάχηraquo microεταξύ θρησκείας και φυσικής επιστήmicroης Η χριστιανική πίστη
δεν έρχεται σε αντίθεση microε την επιστηmicroονική γνώση αν και η πίστη είναι κάτι πέραν της
επιστήmicroης Εξάλλου πολλοί κορυφαίοι φυσικοί επιστήmicroονες ασκούν προσωπική
θεοσέβεια (ή είναι αγνωστικιστές αλλά όχι άθεοι) ως αποτέλεσmicroα ερευνητικών
ευρηmicroάτων τους για τη νοmicroοτέλεια του σύmicroπαντος και το θαύmicroα της ζωής
8
Θρησκεία vs Επιστήmicroη
Υπάρχουν πλέον πολλά σηmicroεία σύγκλισης microεταξύ των δογmicroάτων της χριστιανικής
θρησκείας και υποθέσεων ή θεωριών της σύγχρονης επιστήmicroης που αφορούν στη
δηmicroιουργία και το τέλος του σύmicroπαντος
Συγκεκριmicroένα η θρησκεία και η επιστήmicroη συγκλίνουν στο ότι το σύmicroπαν
δηmicroιουργήθηκε στιγmicroιαία microε εκπληκτική laquoαπλότηταraquo διακρίνουν δε στο σύmicroπαν
(εκτός της απλότητας) αρmicroονία και τελειότητα δοmicroών που παραπέmicroπουν σε προνοούσα
υπέρτατη νοmicroοτέλεια νου Τέλος αναmicroένουν και ένα τέλος για το υλικό σύmicroπαν τη
laquoδευτέρα παρουσίαraquo η χριστιανική θρησκεία ή τη laquoδιάσπαση του πρωτονίουraquo η
σύγχρονη επιστήmicroη
Η θρησκεία και η επιστήmicroη όmicroως έχουν και σηmicroεία διαφοροποίησης κυρίως για τη
δηmicroιουργία και την εξέλιξη της ζωής αφού η χριστιανική θρησκεία τις αποδίδει σε microια
στοχευmicroένη νοmicroοτέλεια ( laquoθεία πρόνοιαraquo που έχει τελικό σκοπό τον άνθρωπο) ενώ η
σύγχρονη επιστήmicroη σε laquomicroηχανισmicroούςraquo και σε συmicroπτώσεις Αυτά εξακολουθούν να
προκαλούν -ήπιες- συζητήσεις αντιπαραθέσεις επηρεάζοντας ακόmicroη και τις
εκπαιδευτικές πολιτικές κρατών ή τmicroηmicroάτων τους όmicroως οι αντιπαραθέσεις αποδίδονται
από πολλούς διαπρεπείς θεολόγους σε παραβολικές διατυπώσεις αλληγορίες και
χρονικά άλmicroατα
Θρησκεία και Επιστήmicroη
Το αρχικό ερώτηmicroα λοιπόν laquoθρησκεία ή επιστήmicroηraquo αντικαθίσταται σήmicroερα από το
ερώτηmicroα ndashκαι απάντησηndash laquoθρησκεία και επιστήmicroηraquo αφού οι θρησκείες (τουλάχιστον η
χριστιανική θρησκεία) και η επιστήmicroη αποδέχονται τους διακριτούς ρόλους τους
Η απάντηση της Ιεράς Μονής Γόλας Η ίδια απάντηση έχει δοθεί ήδη από τον 17
ο αιώνα στην ορθόδοξη χριστιανική
εκκλησία της Ιεράς Μονής Γόλας (και άλλες) αφού εικονογραφήθηκε στον πρόναο ndash
microεταξύ άλλων σοφών της ελληνικής αρχαιότηταςndash (και) ο αντιπροσωπευτικότερος και
κορυφαίος εκπρόσωπος της πρώιmicroης επιστήmicroης ή της αρχαιοελληνικής φυσικής
φιλοσοφίας ο Αριστοτέλης ο Σταγειρίτης
(βιβλιογραφικές αναφορές υπάρχουν στη σχετική ανακοίνωση στο ∆΄ Τοπικό Συνέδριο
Λακωνικών Σπουδών Σπάρτη 2016 και σε ανάρτησή της στον διαδικτυακό τόπο του
Πανεπιστηmicroίου Αθηνών httpmicro-kosmosuoagr δηmicroοσιεύσεις)
9
Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη
Το υδραγωγείο του Παλαιοχωρίου
Το Παλιοχώρι ως γνωστόν είναι από τα παλαιότερα χωριά της περιοχής microας
Κάποτε και για πολλά χρόνια είχε microεγάλο πρόβληmicroα από νερό Υπήρχαν πριν βρύσες
και πηγές που έτρεχαν άφθονο νερό αλλά λόγω καθιζήσεων και κατολισθήσεων όλες
αυτές οι σπουδαίες πηγές διαδοχικά εχάθησαν Τούτο το αποδεικνύουν υπάρχουσα
πέτρινη σκάφη microεγάλων διαστάσεων καθώς και πέτρινες βρύσες σε σχήmicroα καmicroάρας Οι
κάτοικοι ήταν πλέον υποχρεωmicroένοι να microεταφέρουν το νερό από microακρινές αποστάσεις
microε την βοήθεια ζώων σε ξύλινες βαρέλες και στρατιωτικά microεταλλικά microπιτόνια Η
έλλειψη νερού υπήρξε για πάρα πολλά χρόνια microε αποτέλεσmicroα να λένε το νερό νεράκι
όπως λέει ο σοφός λαός εσκέπτοντο και την κάθε σταγόνα να microην την χαλάσουν
άσκοπα
Γνωρίζοντας το σοβαρό αυτό πρόβληmicroα ο βουλευτής από την περιοχή microας Ηλίας
Λαγάκος φρόντισε και πέτυχε microε microεγάλες και απαιτητικές του ενέργειες microέσω του
αρmicroόδιου υπουργείου να δώσει λύση στο πρόβληmicroα ώστε να ανασάνουν από την
ταλαιπωρία οι κάτοικοι του χωριού Αρχές του 1955 εστάλησαν από την Αθήνα ένα
φορτηγό αυτοκίνητο microε 1600 microέτρα γαλβανιζέ εξάmicroετρες και δύο ιντσών σωλήνες
Ξεφορτώθηκαν στο Ξηροκάmicroπι στην οικία τότε Ηλία Βλάχου αφού δεν υπήρχε ακόmicroη
αυτοκινητόδροmicroος προς το Παλιοχώρι και από εκεί οι Παλιοχωρίτες microε τα ζώα τους
και σε σύντοmicroο χρονικό διάστηmicroα τις microετέφεραν στον προαύλειο χώρο της εκκλησίας
του χωριού Η πηγή microε το άφθονο και εύγεστο νερό 1500micro microακριά του χωριού είχε
δωρηθεί στους κατοίκους από την ηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσας Γερόντισσα
Νυmicroφοδώρα Οι Παλιοχωρίτες όταν εκκλησιάζοντο στο microοναστήρι ή και όπου να
συναντούσαν την Γερόντισσα Νυmicroφοδώρα δεν ξεχνούσαν να την ευχαριστούν και να
ευγνωmicroονούν για το πολύτιmicroο αγαθό που τους χάρισε Το Παλιοχώρι πολύ γρήγορα
πλέον θα αποκτούσε σύγχρονο υδραγωγείο και εκτός από το Ξηροκάmicroπι που διέθετε
τοιούτο θα επροηγείτο όλων των χωριών νοτιοδυτικά του πρώην ∆ήmicroου Φάριδος
Το έργο δεν ανετέθη σε εργολάβο όπως έγινε πολύ αργότερα στα ως άνω χωριά
διότι η χώρα microας ακόmicroη δεν microπορούσε να διαθέσει microεγάλα χρηmicroατικά ποσά Έτσι οι
κάτοικοι του χωριού ανέλαβαν τον microεγάλο άθλο microόνοι τους έγιναν δηλαδή οι ίδιοι
εργολάβοι του έργου ανοίγοντας το βαθύ αυλάκι 1500 microήκους microέτρων microε κασmicroάδες
και φτυάρια και ότι άλλα ατοmicroικά εργαλεία διέθεταν Κάθε πρωί που πήγαιναν να
ξεκινήσουν την εργασία τους microετέφεραν και έναν σωλήνα στον ώmicroο τους γιατί η
σύντοmicroη αυτή διαδροmicroή που χάραξαν δεν ήταν βατή για ζώα Στον microεγάλο αγώνα του
έργου συmicromicroετείχαν ακόmicroη και οι γυναίκες καθώς και τα νεαρά κορίτσια Ενθυmicroούmicroαι
microικρό παιδί που ήmicroουν τότε τις πρώτες microου εξαδέλφες Ποτούλα Τσαρπαλή Ευαγγελία
και Σταυρούλα Βουραζέλη που microετέφεραν κάθε πρωί σωλήνες και τις ακολουθούσα
Το έργο προχωρούσε γρήγορα και ασταmicroάτητα Ο κάθε οικογενειάρχης δούλεψε
σχεδόν πενήντα ηmicroερήσια microεροκάmicroατα χωριστά οι γυναίκες και τα παιδιά τους Είχαν
γίνει microε λίγα λόγια όλοι τους microια οικογένεια Έτσι microε πλήρη οργάνωση και
καταmicroερισmicroό εργασίας το έργο προχωρούσε προς το τέλος του Υδραυλικός που
ανέλαβε να κάνει όλη την σωλήνωση του υδραγωγείου υπήρξε ο Θεοδόσης Γιάννακας
από το Ξηροκάmicroπι Μια ώρα microετά την σύνδεση του τελευταίου σωλήνα εν microέσω
καλοκαιριού και στο microέσον του χωριού το καλλίτερο ανθρώπινο φάρmicroακο που λέγεται
νερό έτρεχε ελεύθερα και ασταmicroάτητα ανακουφίζοντας και δροσίζοντας τους
10
κατοίκους του χωριού και ταυτόχρονα αmicroοίβοντάς τους για τον πολύ ιδρώτα που
επότισαν το έργο τους
Μετά από δύο - τρία χρόνια και microε τη βοήθεια της Κοινότητας Καmicroινίων και των
κατοίκων του χωριού φυσικά κατά το ήmicroισυ κατασκευάστηκε και η υδατοδεξαmicroενή στο
άνω microέρος του χωριού microαζί microε το εσωτερικό δίκτυο Είναι από τα πολύ λίγα
υδραγωγεία της περιοχής microας που αποπερατώθησαν την δεκαετία του εξήντα microόνο από
προσωπική εργασία των κατοίκων
Γεωργίου Κ Χίου - Χαρτουλάρου
Οικονοmicroική κρίση και microια πρόταση
από τα παλιά για το χωριό microας
Στο κείmicroενο που ακολουθεί καταγράφεται microία πρόταση που αφορά σε αγροτικές
περιοχές όπως αυτή του χωριού microας σχετικά microε την εξοικονόmicroηση βασικών
καταναλωτικών αγαθών κάθε νοικοκυριού microετά την εφτάχρονη πλέον περίοδο της
οικονοmicroικής κρίσης πρακτική που εφάρmicroοζαν οι νοικοκυρές του χωριού microας στη
περίοδο 1960-1970
Οι νοικοκυρές του χωριού άτυπα συγκέντρωναν (έσmicroιγαν) το γάλα από τις κατσίκες
κάθε πρωί πχ 10 νοικοκυρές microε microέσο όρο 4 κιλά γάλα 40 κιλά κάθε microέρα και
περιοδικά το έδιναν όλες σε microία από τις νοικοκυρές η οποία από τα 40 κιλά γάλα
παρασκεύαζε περίπου 6 κιλά τυρί Σε 15 ηmicroέρες η συγκεκριmicroένη παρασκεύαζε 6 x 15 =
90 κιλά τυρί πλέον microυζήθρες και λοιπά προιόντα γαλακτοκοmicroίας που επαρκούσαν για
τις ετήσιες ανάγκες microίας τετραmicroελούς οικογένειας Στη συνέχεια microε την ίδια πρακτική
εδιναν την ίδια ποσότητα γάλακτος σε microια δεύτερη νοικοκυρά κατόπιν στην τρίτη κλπ
Η ίδια πρακτική microπορεί να εφαρmicroοστεί σε microεγαλύτερη κλίmicroακα σήmicroερα microε τη
συνεργασία πολλών νοικοκυριών ndashή και την ίδρυση microερικών συνεταιριστικών
microονάδωνndash όχι microόνο για την κάλυψη ετησίων οικογενειακών αναγκών κάθε νοικοκυριού
αλλά microε παραγωγή microεγαλυτέρων ποσοτήτων γαλακτοκοmicroικών προϊόντων που microπορούν
να αποτελέσουν και αντικείmicroενο εmicroπορικής δραστηριότητος
Μην ξεχνάmicroε επίσης ότι στην περιοχή microας κάθε νοικοκυριό συνήθως διαθέτει και
εκτάσεις που θα microπορούσαν να χρησιmicroοποιηθούν ως εγκαταστάσεις για εκτροφή
πουλερικών Σε αυτή την περίπτωση microπορεί να υπάρχει παραγωγή κρέατος και αυγών
που όχι microόνο θα κάλυπτε τις ανάγκες microιας οικογένειας αλλά και microε ένα κατάλληλο
συνεταιριστικό πλαίσιο το περίσσευmicroα της παραγωγής θα ήταν δυνατό να καταστεί
επίσης αντικείmicroενο εmicroπορίας microε ένα ικανοποιητικό εισόδηmicroα microε κατάλληλες
διαδικασίες σε σηmicroεία λιανικής πώλησης
Ακόmicroη η περιοχή microας ndashόπως και όλη η Λακωνίαndash παράγει ελαιόλαδο αρίστης
ποιότητος το οποίο microέχρι τώρα συστηmicroατοποιηmicroένα δεν έχει καταστεί αντικείmicroενο
εξειδικευmicroένης επιλεκτικής εmicroπορίας όπως τυποποίηση διασφάλιση σήmicroατος
προέλευσης πώληση σε microικρές συσκευασίες κλπ microε αποτέλεσmicroα το παραγόmicroενο
ελαιόλαδο της περιοχής microας να πωλείται σε microεγάλες ποσότητες χύmicroα σε εmicroπόρους και
οι τελευταίοι να αποκοmicroίζουν σηmicroαντικά κέρδη από την περαιτέρω επεξεργασία
τυποποίηση και πώληση του
11
Επίσης microια συνεταιριστική πρωτοβουλία του τύπου που προαναφέρθηκε θα
επιτύγχανε καλύτερη τιmicroή αγοράς από τους παραγωγούς - αγρότες επίλυση microέρους της
απασχόλησης στην περιοχή microας από την ίδρυση microίας πρότυπης microονάδας συγκέντρωσης
ελαιών διαλογής επεξεργασίας (έκθλιψης) ποιοτικού ελέγχου τυποποίησης σε
συσκευασίες που προϋποθέτει απασχόληση εξειδικευmicroένων εργατών διαλογής ελιών
τεχνολόγων τροφίmicroων τεχνικών στην παραγωγή ελαιολάδου τεχνικών τυποποίησης
και στο εmicroπορικό δίκτυο εξειδικευmicroένων πωλητών ή αντιπροσώπων microέχρι το τελικό
σηmicroείο πώλησης (κατάστηmicroα)
Καταλήγοντας σηmicroειώνω ότι η microαζική συmicromicroετοχή των κατοίκων της περιοχής microας
σε τέτοιες ενέργειες και δράσεις microόνο καλά αποτελέσmicroατα microπορεί να επιφέρει τόσο για
τους ίδιους αλλά και για την οικονοmicroική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής του
Ξηροκαmicroπιού και των γύρω χωριών
Όmicroως εκτός της οικονοmicroίας υπάρχουν και άλλες παράmicroετροι ενός τέτοιου
εγχειρήmicroατος η συνεργατικότητα η επιστροφή σε δραστηριότητες που για χρόνια
απαξιώθηκαν και αγνοήθηκαν και η καθετοποίηση της αγροτικής παραγωγής αλλά
κυρίως έλεγχος και εmicroπιστοσύνη στην ποιότητα αυτών που τρώmicroε Αυτού του είδους τα
βασικά προιόντα (γάλα τυρί βούτυρο κρέας αυγά ελαιόλαδο hellip) ο καταναλωτής
προτιmicroά να τα προmicroηθεύεται από microικρές συνεταιριστικές παραγωγικές microονάδες αυτού
του τύπου και όχι από microεγάλες βιοmicroηχανικές microονάδες που ενέχουν και κινδύνους για
την υγεία του από χρήση αντιβιοτικών φαρmicroάκων κακής ποιότητας τροφικών
παρασκευασmicroάτων λιπασmicroάτων (hellip)
Τάσου ∆ Βολτή
Ξηροκαmicroπίου συγκοινωνίες
Μια συmicroπλήρωση ndash microαρτυρία
Στο τεύχος 64 γίνεται microια ενδιαφέρουσα αναδροmicroή στα παλιά microέσα οδικών
συγκοινωνιών Εκεί αναφέρονται microαρτυρίες και microνήmicroες σχετικές microε την εmicroφάνιση των
πρώτων αυτοκινήτων στο χωριό microας το Ξηροκάmicroπι Στην αξιόλογη αυτή microαρτυρία και
παρουσίαση από τον Στράτη Σ Σολωmicroό θα προσθέσω κάποιες αναφορές δικές microου microε
συmicroπληρωmicroατικά στοιχεία για το ενδιαφέρον αυτό θέmicroα της εποχής εκείνης
Ο αείmicroνηστος Βασίλειος Κουντούρης ένα ξεχωριστό και ανήσυχο άτοmicroο microε
επιχειρηmicroατικό δαιmicroόνιο συγκαταλέγεται microεταξύ των πρώτων αυτοκινητιστών της
τρίτης και τέταρτης δεκαετίας του 1900 Είχε φέρει το πρώτο microικρό επιβατικό
αυτοκίνητο microάρκας FIAT
Θυmicroάmicroαι τον αείmicroνηστο θείο microου Λάmicroπρο Σακελλαριάδη microετέπειτα αρεοπαγίτη
που διηγόταν ένα περιστατικό σχετικό microrsquo εκείνο το αυτοκίνητο Ο Κουντούρης είχε
ανεβάσει το FIAT στη δεξαmicroενή του χωριού για να το πλύνει Μαζί του ήταν κι ο θείος
microου ο Λάmicroπρος -έφηβος τότε- και ο γιος του Κουντούρη ο Κώστας microικρότερος σε
ηλικία Κατά τη διάρκεια του πλυσίmicroατος λύθηκε το χειρόφρενο και το όχηmicroα κύλισε
και γκρεmicroίστηκε από το χείλος του βράχου microε πτώση στον γκρεmicroό πάνω από το
microονοπάτι του γεφυριού της Ρασίνας Έπαθε microεγάλη ζηmicroιά ανεπανόρθωτη Έκτοτε
microετά την δύσκολη ανάσυρση παρέmicroεινε σε microιαν άκρη της microεγάλης laquoΑλάναςraquo στην
12
πλατεία του χωριού τα laquoΧορταράκιαraquo λίγο πιο κάτω από το κουρείο του Γιάννη
Συκιώτη Τα περίφηmicroα laquoΧορταράκιαraquo ήταν ο αποκλειστικός χώρος των ποικίλων
παιχνιδιών microας Κι εδώ ισχύει το λεγόmicroενο laquoουδέν microονιmicroότερον του προσωρινούraquo
καθώς το αυτοκίνητο εκείνο όπως πίστευε ο ιδιοκτήτης του θα παρέmicroενε εκεί για το
ενδεχόmicroενο επισκευής του Αλλά άραξε για πάντα αmicroετακίνητο Οι συνεχείς
προσπάθειες εξ εφόδου του Κουντούρη και οι εκτοξευόmicroενες φοβέρες του δεν
κατάφεραν να microας αναχαιτίσουν και να microας αποmicroακρύνουν από το αυτοκίνητο που
αναγάγαmicroε πλέον σε διασκεδαστικό παιχνίδι microας Είδε κι απόειδε ο microπαρmicroπα-Βασίλης
και τελικά παραιτήθηκε από την προσπάθεια να microας αποmicroακρύνει απrsquo αυτό Και τότε οι
καταστροφικές τάσεις microας -που περισσότερο τις ωθούσε η περιέργειά microας- κατάφεραν
νrsquo αφήσουν microε τον καιρό από το FIAT microόνον τον σκελετό του
Ο Κουντούρης αργότερα έφερε ένα άλλο microικρό αυτοκίνητο -είδος τζιπ- που είχε τη
microίζα στο πάτωmicroα Πάντα βρισκόταν παρκαρισmicroένο έξω από την αυλόθυρα του σπιτιού
του παραπλεύρως από το συmicroβολαιογραφείο του παππού microου Κωστή Σακελλαριάδη
Το τζιπ εκείνο κέντριζε την περιέργειά microας και πλησιάζοντας το microε προφύλαξη
πατούσαmicroε microε το χέρι τη microίζα microε αποτέλεσmicroα -προς άφατη δική microας ικανοποίηση- να
κάνει microικρά πηδηmicroατάκια το τζιπ καθώς ο λεβιές των ταχυτήτων βρισκόταν
microπλοκαρισmicroένος Όσο κι αν microας φοβέριζε ο microπαρmicroπα-Βασίλης εmicroείς το χαβά microας
Θυmicroάmicroαι κάποτε που ο microπαρmicroπα-Βασίλης microε σταmicroάτησε στον δρόmicroο -περιέργως δεν
ήταν θυmicroωmicroένος- και microε άπταιστη εκφορά της καθαρευουσιάνικης γλωσσικής του
ευφράδειας microου είπε κάτι που και σήmicroερα ακόmicroη θυmicroάmicroαι laquoΑν και υιός καθηγητού
ουδόλως διαφέρεις των άλλων αλητοπαίδων microε το να συνεργείς σε τοιούτου είδους
ατασθαλίες Κρίmicroαraquo Έχει παραmicroείνι στη microνήmicroη microου λες και τον ακούω τώρα
Ντράπηκα και δεν επιχείρησα ποτέ άλλοτε να πλησιάσω το αυτοκίνητο
Εδώ θα αναφέρω και το microικρό αυτοκίνητο του Κώστα Φεγγαρά το οποίο
πραγmicroατοποιούσε τη συγκοινωνία Ξηροκάmicroπι ndash Καmicroίνια ndash Ποταmicroιά ndash Γοράνοι Οι
παλιότεροι θα θυmicroούνται το ατυχές συmicroβάν όταν ένας microεθυσmicroένος επιβάτης πιασmicroένος
όρθιος στην πόρτα του αυτοκινήτου κατά τη διαδροmicroή προς τα Καmicroίνια έπεσε και
σκοτώθηκε Το περιστατικό αυτό έβαλε σε microεγάλες περιπέτειες τον Κώστα
Στην microνήmicroη microου έχω κρατήσει και το microικρό φορτηγό του Γάββαρη που τόσο το
θαυmicroάζαmicroε εmicroείς τα παιδιά όταν το πρωτόφερε στο χωριό Ο γιος του ο Βασίλης ο
microετέπειτα καθηγητής φιλολογίας -εκ των κορυφαίων του τόπου microας- παρακάλεσε
θυmicroάmicroαι τον πατέρα του και microας επέτρεψε να ανεβούmicroε στην καρότσα για microια βόλτα
microέχρι τον Άγιο Βασίλειο Πιασmicroένοι από το παραπέτι της καρότσας πηδούσαmicroε από τη
χαρά microας Και παραmicroένει στην microνήmicroη microου microια φράση του Βασίλη που ενθουσιασmicroένος
από την ταχύτητα του νέου αποκτήmicroατος του πατέρα του φώναζε laquoΠέταmiddot πετάει Αυτά
τα αmicroαξάκια πετούνraquo
Όσο για το microεγάλο φορτηγό του Γιάννη Κακαγιάννη ήταν τόσος ο θαυmicroασmicroός microας
που ανοίγαmicroε διάπλατα τα microάτια και ακίνητοι παρατηρούσαmicroε τις δέκα ρόδες του
λάστιχα που microας φαίνονταν ως κάτι το πρωτόγνωρο και ασύλληπτο
Ίσως όλα αυτά να φαντάζουν στους σηmicroερινούς νέους αστεία Όmicroως για microας τα
παιδιά εκείνης της εποχής που οι συγκοινωνίες φάνταζαν πρωτόγνωρες όλα ήταν
microαγικά Κι όσο κι αν ήταν οι δυσκολίες αξεπέραστες αγαπήσαmicroε κάθε τι που microας
εντυπωσίαζε κι ας φαίνεται σήmicroερα τόσο απόmicroακρο Ήταν τα πλέον σηmicroαντικά χρόνια
microας κι έτσι παραmicroένουν στην microνήmicroη microας όσο κι αν διάβηκαν οι καιροί
13
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Η laquo∆όξαraquo του χωριού microας
∆όξα σηmicroαίνει η microεγάλη και καλή φήmicroη που έχει αποκτηθεί από κάποιον λόγω
σπουδαίων επιτευγmicroάτων που αξίζουν θαυmicroασmicroού Έτσι δεν πήρε τυχαία το όνοmicroά
του ο αθλητικός σύλλογος των Ανωγείων αφού από την ίδρυσή του έχει προσφέρει
πολλά και έχει συνδέσει άρρηκτα το όνοmicroά του microε τα Ανώγεια Μια οmicroάδα που κύριο
microέληmicroά της δεν είναι microονάχα η αθλητική της πορεία στον χώρο του ποδοσφαίρου αλλά
η προσφορά στον συνάνθρωπο και η συνέχιση των παραδόσεων του χωριού Ένας
όmicroιλος που στηρίζεται στην αmicroοιβαία συνεργασία των microελών του και στην στήριξη των
κατοίκων του χωριού
Από το καταστατικό της οmicroάδας πληροφορούmicroαστε πως Ο Αθλητικός Όmicroιλος laquo∆όξα
Ανωγείωνraquo ιδρύθηκε το 1988 και έχει ως έδρα του τα Ανώγεια της Λακωνίας Κύριο
microέληmicroα του σωmicroατείου είναι η ανάπτυξη των σωmicroατικών και ψυχικών δεξιοτήτων των
microελών του microέσω του αθλήmicroατος του ποδοσφαίρου σε συνδυασmicroό προς την εφαρmicroογή
microορφωτικού προγράmicromicroατος επί των αθλουmicroένων Παράλληλα ασχολείται microε πολιτιστικά
και περιβαλλοντικά θέmicroατα που απασχολούν την ευρύτερη κοινωνία του χωριού
Η πρώτη οmicroάδα στα microέσα της δεκαετίας του 1950 Επάνω όρθιοι από αριστερά οι
Κουmicroουτσάκος Ηλίας Τζανετάκος Νικόλαος Πούλιας ∆ηmicroήτριος Γρηγοριάδης
Βασίλειος Παναγάκος Ηλίας Σταθάκος Παναγιώτης Σταθάκος ∆ηmicroήτριος Καθιστοί
από αριστερά Πλάγος Βασίλειος ∆ιακουmicroάκος Παναγιώτης ∆ούκας Γεώργιος
Πρόεδρος της οmicroάδος ήταν ο Χριστοφιλάκος Χαρίλαος ενώ προπονητής ο Γκόγκας
Χαρίλαος Η φωτογραφία βρίσκεται στο microαγαζί του Χριστάκου ∆ηmicroητρίου στα
Ανώγεια
14
Πρέπει να διευκρινιστεί πως η ∆όξα είχε συσταθεί ανεπίσηmicroα στις αρχές της
δεκαετίας του 1950 microε στελέχη και παίκτες νέους από το χωριό ενώ έπαιζε αγώνες
ποδοσφαίρου microε οmicroάδες της γύρω περιοχής Στο αθλητικό microέρος η οmicroάδα συmicromicroετέχει
ενεργά στα αθλητικά δρώmicroενα του τόπου ανήκει στη δύναmicroη της Ένωσης
Ποδοσφαιρικών Σωmicroατίων Λακωνίας (ΕΠΣ Λακωνίας) και αγωνίζεται σταθερά και
ικανοποιητικά στην εκάστοτε αθλητική σεζόν του πρωταθλήmicroατος Πολλοί είναι οι
Ανωγειάτες που έχουν παίξει στην οmicroάδα και ο καθένας έχει να θυmicroάται κάτι
ξεχωριστό και ιδιαίτερο που δεν το κρατά για τον εαυτό του αλλά το microοιράζεται και το
microεταδίδει microαζί microε τις αξίες της ευγενούς άmicroιλλας στη νέα γενιά του χωριού ωθώντας τη
να ασχοληθεί microε το ποδόσφαιρο και τον αθλητισmicroό Είναι ικανοποιητικό και συνάmicroα
ενθαρρυντικό όταν τα νέα παιδιά του χωριού είναι microέλη της οmicroάδας και microάλιστα
επιδεικνύουν ιδιαίτερο ζήλο για την προκοπή της Πάνω σε αυτό το γεγονός ο
σύλλογος είχε δηmicroιουργήσει το 2010 παιδική οmicroάδα η οποία συmicromicroετείχε σε διάφορα
τουρνουά junior δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους microικρούς του χωριού να
ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους στο ποδόσφαιρο Ο σύλλογος το 2000 κατασκεύασε
γήπεδο microπάσκετ που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού ενώ microια από τις
προτεραιότητες είναι η κατασκευή ποδοσφαιρικού γηπέδου σε ιδιόκτητο χώρο microια
προσπάθεια που έχει ξεκινήσει από το 2005 και ευχή όλων είναι τα επόmicroενα χρόνια να
έχει ολοκληρωθεί
Επίσης ο σύλλογος έχει διοργανώσει δύο τουρνουά microπάσκετ στο γήπεδο του
χωριού στα οποία συmicromicroετείχαν οmicroάδες των γύρω χωριών Στο δεύτερο τουρνουά το
οποίο διοργανώθηκε το διήmicroερο 3-4 Αυγούστου του 2002 τίmicroησε την εκδήλωση microε την
παρουσία του ο θρύλος του αθλήmicroατος κ Παναγιώτης Γιαννάκης ο οποίος ήταν
επίτιmicroος καλεσmicroένος και βασικός οmicroιλητής ενώ παραβρέθηκε σύσσωmicroο το χωριό και
οι αρχές του τόπου Ήταν microια αθλητική εκδήλωση που δεν συmicroβαίνει κάθε ηmicroέρα η
οποία έκανε το όνοmicroα του χωριού να ακουστεί σε ολόκληρη τη Λακωνία
Μεγάλη είναι επίσης η συmicroβολή του αθλητικού συλλόγου στην πολιτιστική ζωή του
χωριού microε τη διοργάνωση του ετήσιου παραδοσιακού πανηγυριού στις 15 του
Αυγούστου στον προαύλειο χώρο του Αγροτικού Συνεταιρισmicroού Έτσι τα microέλη της
οmicroάδας microε τη πολύτιmicroη αρωγή των παιδιών του χωριού ενώνονται θυσιάζουν τις
προσωπικές τους υποχρεώσεις και τον ελεύθερο χρόνο τους και ετοιmicroάζονται
πυρετωδώς για τη σωστή διοργάνωση του γλεντιού Όταν άλλωστε όλοι ενωνόmicroαστε
microαζί για έναν κοινό σκοπό το αποτέλεσmicroα πάντα θα είναι θετικό όπως και microε το
πανηγύρι Οι Ανωγειάτες εκείνο το βράδυ είναι όλοι εκεί παρόντες στηρίζοντας την
προσπάθεια της οmicroάδας συνεχίζοντας έτσι την πολύχρονη παράδοση
Πολύ σηmicroαντικό είναι επίσης το γεγονός πως ο σύλλογος από το 2000 έχει
πραγmicroατοποιήσει εθελοντικές αναδασώσεις σε αρκετά ορεινά σηmicroεία του δασικού
χώρου του χωριού που είχαν πληγεί από πυρκαγιές ή που χρειαζόταν να γίνει
εmicroπλουτισmicroός του φυσικού περιβάλλοντος Τα παιδιά της οmicroάδας και microε τη σπουδαία
βοήθεια των κατοίκων του χωριού έχουν φυτέψει χιλιάδες δέντρα ως τώρα
προσφέροντας έτσι απλόχερα microια ακόmicroα δόση καθαρού αέρα στα Ανώγεια
Άφησα εσκεmicromicroένα για το τέλος να αναφέρω λόγω της άmicroεσης σύνδεσης microε τον
άνθρωπο πως η ∆όξα από το 1996 διατηρεί δική της τράπεζα αίmicroατος Με τη βοήθεια
και στήριξη του Γενικού Νοσοκοmicroείου Σπάρτης διοργανώνει ανελλιπώς δύο φορές τον
χρόνο εθελοντική αιmicroοδοσία στον χώρο του κοινοτικού διαmicroερίσmicroατος του χωριού microε
ικανοποιητικό αριθmicroό συmicromicroετεχόντων που δυστυχώς δεν είναι αντάξιος της βαρύτητας
15
αυτού του κοινωνικού έργου Είναι microία εξαιρετικά σηmicroαντική και αξιόλογη δράση του
συλλόγου που όχι microονάχα αξίζει αλλά και απαιτεί τη στήριξη κυρίως των Ανωγειατών
και όλων όσων θέλουν να προσφέρουν λίγο από το αίmicroα τους για να σώσουν microια ζωή
Και αυτό διότι έχει βοηθήσει πολλούς συνανθρώπους microας που είχαν την ανάγκη για
αίmicroα σε πραγmicroατικά πολύ δύσκολες και κοmicroβικές στιγmicroές της ζωής τους
Είναι πια φανερό και αναmicroφισβήτητο πως η ελληνική κοινωνία βιώνει αρκετά
δύσκολες καταστάσεις όχι microόνο οικονοmicroικές αλλά κυρίως κοινωνικές είτε θέλουmicroε να
το παραδεχθούmicroε είτε όχι Τα θεmicroέλιά της κλονίζονται ενώ οι αξίες τα ιδανικά και οι
διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων δοκιmicroάζονται δια πυρός και σίδηρου
∆υσκολευόmicroαστε αρκετά να κοιτάξουmicroε το συλλογικό εmicroείς αλλά κοιτάmicroε εύκολα το
προσωπικό microας συmicroφέρον Κλεινόmicroαστε στον εαυτό microας και τρέφουmicroε το
laquoθανατηφόροraquo εγώ microας Όmicroως οι Ανωγειάτες αποδεικνύουν πως microονάχα όταν
υπάρχει ενότητα και αγάπη microεταξύ microας microπορούmicroε πάντα να επιτύχουmicroε σπουδαία
πράγmicroατα Ο αθλητικός σύλλογος του χωριού ήταν είναι και θα είναι η λαmicroπρή δόξα
των Ανωγείων όσα χρόνια και αν περάσουν
Ευχαριστώ τη διοίκηση του συλλόγου τους παλαίmicroαχους παίκτες της οmicroάδας και
πολλούς άλλους συγχωριανούς microου για τις πληροφορίες που microου έδωσαν
Ευσταθίου Γ Λαmicroπρινού
Ο Αη-Γιώργης των Γοράνων στην πλατεία του χωριού
Η πλατεία των Γοράνων βρίσκεται στο κέντρο του χωριού Κάποτε εκεί ήταν ένας
microικρός ναός του Αγίου Γεωργίου και δίπλα το νεκροταφείο σύmicroφωνα microε τα λεγόmicroενα
των microεγαλυτέρων στην ηλικία συγχωριανών όπως η θεια-Γεωργία Κατούνα 93 ετών
σήmicroερα Το νεκροταφείο κάποια στιγmicroή microεταφέρθηκε στον Προφήτη Ηλία Το 1826
αυτός ο microικρός ναός καίγεται από τους Τουρκοαιγυπτίους microαζί microε το χωριό Κατόπιν
ξαναχτίστηκε Σώζεται έξω από τον ναό δίπλα στην πόρτα ένα microάρmicroαρο στο οποίο
αναγράφεται η ηmicroεροmicroηνία 30 Μαρτίου 1853 Μάλλον είναι η ηmicroεροmicroηνία από τα
θυρανοίξια του καινούριου ναού Στα τέλη του 19ου
αι - αρχές του 20ου
αι ο ναός
αυτός γκρεmicroίζεται Το 1923 γίνονται τα εγκαίνια του σηmicroερινού ναού
16
Μίmicroη Σ Κουmicroουτσίδη
Οι γυmicroναστικές επιδείξεις
στο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς
Τη δεκαετία στο τριθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς οι microαθητές ήταν
πάνω από εξήντα microε φθίνουσα πορεία προς το τέλος της Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες
άλλαζαν και ο καθένας από εmicroάς τους τότε microαθητές θυmicroάται κυρίως τους laquoδικούς
τουraquo
Το laquoγεγονόςraquo λοιπόν στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς ήταν οι εξετάσεις που ήταν
συνδυασmicroένες microε τις γυmicroναστικές επιδείξεις στο προαύλιο του σχολείου γεγονός που
απαιτούσε αρκετές δοκιmicroαστικές πριν από την τελική που γινόταν microπροστά σε όλους
τους γονείς microας και τους υπόλοιπους συγχωριανούς microας Ήταν επίσης απόδειξη της
κοπιαστικής δουλειάς και των δασκάλων microας ενώπιον των γονέων microας αλλά και του
επιθεωρητή της Πρωτοβάθmicroιας Εκπαίδευσης Για microας ήταν χαρά γιατί θα φορούσαmicroε
αθλητικά παπούτσια τις γνωστές στους παλιούς ΕΛΒΙΕΛΕΣ (Ελληνική Βιοτεχνία
Ελαστικών) κοντά παντελονάκια και αθλητικά φανελάκια Υπήρχε ακόmicroα
προετοιmicroασία για απαγγελία ποιηmicroάτων microικρών διαλόγων (σκετσάκια) και χορών Την
παραmicroονή της εκδήλωσης χαράζαmicroε τις γραmicromicroές και τους κύκλους των χορών microε
ασβέστη Το προαύλιο κλειδωνόταν για να microείνει άθικτο microέχρι την επόmicroενη microέρα
Μαθητές σε γυmicroναστικές επιδείξεις (1967 ή 1968)
Και έφτανε επιτέλους η τελευταία ηmicroέρα της σχολικής χρονιάς περί τα τέλη Ιουνίου
Απόγευmicroα και στον εξωτερικό διάδροmicroο έπαιρναν θέσεις οι θεατές microε καρέκλες που
έφερναν από τα σπίτια τους και όταν δεν έφταναν βγάζαmicroε και τα ξύλινα θρανία microας
Μετά από τον χαιρετισmicroό του διευθυντή άρχιζαν οι ασκήσεις και τα παραγγέλmicroατα
Ανάταση έκταση διάσταση επίκυψη κτλ Στο σκάmicromicroα που ήταν γεmicroάτο microε άmicromicroο
γινόντουσαν τα αθλήmicroατα απλούν τριπλούν και άλmicroα εις ύψος Οι δάσκαλοι
κρατούσαν τις επιδόσεις για την απονοmicroή των επαίνων Το microαγνητόφωνο microε τις
microαγνητοταινίες έπαιζε microουσική για τους χορούς και ακολουθούσαν οι απαγγελίες των
ποιηmicroάτων και τα laquoσκετσάκιαraquo Τα χειροκροτήmicroατα microάς έδιναν θάρρος και
ικανοποίηση ενώ παράλληλα τα γυmicroνασιόπαιδα πάνω στα κάγκελα της περίφραξης microάς
17
πείραζαν και γελούσαν Στο τέλος δίνονταν οι έπαινοι στους αθλητές και microε τις ευχές
των δασκάλων microας ξεκίναγε ένα microακρύ και ευχάριστο καλοκαίρι για όλους microας Στις
φωτογραφίες δάσκαλοι είναι ο Ηλίας Χονδρός η Πίτσα Πολυmicroενάκου και η Πόπη
Κουmicroουτσάκου
Οι microαθητές προετοιmicroάζονται (1965) Στα αριστερά της φωτογραφίας
ο δάσκαλος Ηλίας Χονδρός και στα δεξιά η δασκάλα Πίτσα Πολυmicroενάκου
Στιγmicroιότυπο που έχει microείνει φωτογραφικά στη microνήmicroη microου είναι τη χρονιά στη
δεύτερη ή τρίτη τάξη Ήmicroουν ντυmicroένος ναυτάκι microε ναυτικό καπελάκι και πουκαmicroισάκι
microε γαλάζιες ρίγες στον λαιmicroό και έλεγα τους πιο κάτω στίχους (ότι έχω συγκρατήσει)
laquoΤο ναυτάκι του Αιγαίου είmicroαι rsquoγω
microες τις θάλασσες παντού γυρνώ
τρικυmicroίες και φουρτούνες αψηφώraquo
Παρά ταύτα που λέmicroε έγινα βουνήσιος γιατί αγάπησα τον Ταΰγετο
Μαθητές την ώρα των γυmicroναστικών επιδείξεων (1965) Μπροστά τους στέκονται οι δασκάλες
Πίτσα Πολυmicroενάκου (αριστερά) και Πόπη Κουmicroουτσάκου (δεξιά)
18
Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου
Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου στο πλαίσιο των δώδεκα χρόνων του
φεστιβάλ laquoΚάλεσmicroα στον Ταΰγετοraquo κάτω από ένα ολόγιοmicroο φεγγάρι πραγmicroατοποίησε
στις 10 Ιουλίου microια βραδιά αφιερωmicroένη στην παράδοση και σε εκείνους που microε την
αγάπη και το microεράκι τους την κρατούν ακόmicroη ζωντανή
Τα χορευτικά τmicroήmicroατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου υπό την
καθοδήγηση της χοροδιδασκάλου κυρίας Βασιλικής Βορβή ταξίδεψαν το κατάmicroεστο
από κόσmicroο αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου σrsquo ένα ταξίδι στο Αιγαίο υπό τους ήχους του
δεξιοτέχνη του βιολιού Νίκου Οικονοmicroίδη και της υπέροχης φωνής της Κυριακής
Σπανού Η microουσικοχορευτική αυτή παράσταση είχε συνοδοιπόρο microία από τις πιο
καταξιωmicroένες Ελληνίδες τραγουδίστριες γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και
στιχουργική της δουλειά τη Μαρίζα Κωχ Το microουσικό αυτό ταξίδι είχε αφετηρία την
Χίο πέρασε στην Λήmicroνο και στην Αmicroοργό και κατέληξε στα Κύθηρα
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου ευχαριστεί θερmicroά τον ∆ήmicroο Σπάρτης το
Νοmicroικό Πρόσωπο Πολιτισmicroού και Περιβάλλοντος την Τοπική Κοινότητα
Ξηροκαmicroπίου καθώς και τα microέλη και τους φίλους του Συλλόγου που εργάστηκαν
εθελοντικά για την πραγmicroατοποίηση αυτής της microοναδικής βραδιάς
Εις το επανιδείν hellip
Το χορευτικό τmicroήmicroα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου
19
Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη
Τοπικό Βιβλιογραφικό
Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash
Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016
Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής
πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και
άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για
τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια
ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές
κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις
Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο
από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή
microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο
για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας
Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της
δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε
στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις
δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του
Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου
Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές
κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να
microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε
διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό
microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση
αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της
συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από
την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του
ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν
laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων
δράσεων και καρπών
Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του
στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας
πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι
άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και
διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του
νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις
βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς
έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του
χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον
καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα
Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip
Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου
microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις
αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης
Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου
20
Ιωάννη Γ Παρηγόρη
6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo
Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια
ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16
Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να
παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη
παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και
τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου
microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των
microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας
Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας
Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι
microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent
pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των
εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο
και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο
για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη
στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο
Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του
Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση
πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα
παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα
είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου
ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο
στα εργαστήρια microας
Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου
21
Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος
(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)
Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι
Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)
Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι
Βαγγέλης Καρίπης κρουστά
Κυριάκος Γκουβέντας βιολί
Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι
Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα
Στέλιος Κατσιάνης λαούτο
Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Στάθης Σαββίδης microπουζούκι
Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής
Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης
microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου
22
Τα εργαστήρια παρακολούθησαν
Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη
Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη
Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος
Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας
Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου
Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη
Κλαρίνο
Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος
Φλογέρα
Σταρόγιαννης Λεωνίδας
Κρουστά
Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος
Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης
Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης
Μακάmicro
Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης
Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος
Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος
Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος
Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη
Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς
Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα
Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη
Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος
Λαούτο
Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος
Πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική
Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία
Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία
Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια
Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα
Κιντζιρίδου Κρυσταλλία
23
Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη
Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου
Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου
Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας
microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της
ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της
ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν
υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς
ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο
του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του
χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια
microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον
Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το
Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο
microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι
δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο
και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν
σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι
είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος
∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα
Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας
microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού
24
Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους
της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών
(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού
κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ
Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης
Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ
Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο
Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω
από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)
Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο
ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο
διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει
microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ
Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων
Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και
microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956
Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε
την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και
την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο
Ποταmicroίτη
∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά
Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά
διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου
ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί
ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά
τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και
το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους
αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και
πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για
την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας
25
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια
Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των
Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας
Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που
έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι
γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε
στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο
πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει
τα δυο microέρη του microονοπατιού
Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι
πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα
κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς
πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο
του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το
οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από
εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι
Ο microύλος του Κοτταρά
Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά
δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ
να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα
πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα
κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το
περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το
26
τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να
σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα
λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το
microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της
Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη
Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί
στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια
των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του
Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί
σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού
Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές
τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται
σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους
και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την
περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν
microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία
επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε
Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)
Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα
λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις
πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο
Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς
microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα
ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε
27
αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει
δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν
ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της
οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι
βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της
Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας
θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι
της
Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο
ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού
δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι
microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν
προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo
microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της
επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί
περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε
το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως
Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε
για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της
Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
28
Της αγοράς
Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια
ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει
γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο
αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους
καπνούς
ΗΓΜ
Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις
γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip
αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια
Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί
να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά
έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να
τους ζήσουν λοιπόν
Τ∆Β
Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για
βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια
όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι
συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα
θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι
του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος
Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει
∆ΘΚ
Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε
το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην
Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους
φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που
πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε
αποκόλληση
ΓΚΜ
Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να
συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε
Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε
29
τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος
ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις
Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες
ΠΜΙ
Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε
σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα
υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας
του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω
συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες
ΚΜΚ
Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική
κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος
υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να
κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε
ΑΝΜ
Συνδροmicroές
Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης
Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π
Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη
Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro
Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro
30
Τα νέα microας
Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις
Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του
Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)
Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε
αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του
Richard και Γεωργίας Πατριανάκου
του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι
(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου
Καπετανάκου του Σταύρου και
Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του
Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το
ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του
Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα
του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι
Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα
του Μαριάν παντρεύτηκε τον
Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου
Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη
παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο
Παπαδάκο του Παναγιώτη
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία
Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80
Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου
ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του
Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα
Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90
Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών
90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη
ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου
χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω
Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73
Βασιλική Χριστοπούλου του
Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας
Παναγέας του Ιωάννη ετών 88
(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του
Γεωργίου ετών 82 Γεωργία
Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80
(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου
του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)
Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου
ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω
Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών
87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του
Χρήστου ετών 77
Παλαιοπαναγιά
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος
Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58
Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82
Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78
Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου
ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα
Κυριακούλη ετών 86
Ανώγεια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη
χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη
∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81
Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84
Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου
ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του
Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-
σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα
Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών
92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών
87
Τραπεζοντή
Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του
Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο
Ξέπαππα του Νικήτα
Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης
Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83
Κυδωνιά
Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη
Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90
Ποταmicroιά
Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου
του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό
Γριβογιάννη του Ηλία
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89
Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών
83 Σταυρούλα Καλογεράκη του
Πέτρου ετών 81 Σταύρος
Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77
Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου
ετών 92
Καmicroίνια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91
Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ
ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του
Αθανασίου ετών 90
Λιαντίνα
Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα
Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84
Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία
Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85
Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου
ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα
Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού
του Κυριακούλη ετών 82
Κουρτσούνα
Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος
του Μιχαήλ ετών 80
Άρνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα
Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94
Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου
ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος
Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88
Κοτσαντίνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα
Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89
Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη
ετών 90
Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου
2
Ι∆ΡΥΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΛΛΟΓΟ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΦΑΡΙ∆ΟΣ
ΕΚ∆Ι∆ΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΠΟ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΑΣΤΙΚΗ ΜΗ ΚΕΡ∆ΟΣΚΟΠΙΚΗ
ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΞΗΡΟΚΑΜΠΙΟΥ ∆ΗΜΟΥ ΣΠΑΡΤΗΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΧΩΡΩΝ microε το διακριτικό
τίτλο laquoΕΡΑΣΙΝΟΣ ΑΜΗΚΕraquo που εδρεύει στο Ξηροκάmicroπι και εκπροσωπείται νόmicroιmicroα
Συντακτική επιτροπή Γεώργ Θ Καλκάνης Θεόδ Σ Κατσουλάκος Παναγ Η Κοmicroνηνός
Επιmicroελητής έκδοσης Θεόδ Σ Κατσουλάκος Συρακουσών 101 Αθήνα τηλ 210 2515864
Ταmicroίας Ιωάννης Παν Κονίδης Ξηροκάmicroπι τηλ 27310 35029
Όλα τα τεύχη φύλλα έχουν αναρτηθεί ψηφιοποιηmicroένα στον διαδικτυακό τόπο
httpmicro-kosmosuoagr (rarr η Φάρις)
Περιεχόmicroενα
Εκ της Φάριδος Ο εορτασmicroός των πενήντα χρόνων 3
Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη Μια απάντηση της ΙΜ Γόλας
από τον 17ο αιώνα στο διαχρονικό ερώτηmicroα
laquoΘρησκεία ήκαι Επιστήmicroηraquo 6
Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη Το υδραγωγείο του Παλαιοχωρίου 9
Γεωργίου Κ Χίου ndash Χαρτουλάρου Οικονοmicroική κρίση και microια πρόταση
από τα παλιά για το χωριό microας 10
Τάσου ∆ Βολτή Ξηροκαmicroπίου συγκοινωνίες Μια συmicroπλήρωση ndash microαρτυρία 11
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου Η laquo∆όξαraquo του χωριού microας 13
Ευσταθίου Γ Λαmicroπρινού Ο Αη-Γιώργης των Γοράνων στην πλατεία του χωριού 15
Μίmicroη Σ Κουmicroουτσίδη Οι γυmicroναστικές επιδείξεις
στο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς 16
Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο 18
Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη Τοπικό Βιβλιογραφικό 19
Ιωάννη Γ Παρηγόρη 6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo 20
Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου 23
Ποταmicroίτη ∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά 24
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια 25
ΗΓΜ Τ∆Β ∆ΘΚ ΓΚΜ ΠΜΙ ΚΜΚ ΑΝΜ Της αγοράς 28
Συνδροmicroές 29
Βιβής Ξ Κωτσιοτοπούλου Τα νέα microας 30
Εξώφυλλο Η Ιερά Μονή Ζερmicroπίτσας το 1966 (φωτ Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη)
Το Ξηροκάmicroπι Η ΦΑΡΙΣ Περίοδος Α΄ 1966-1977 Περίοδος Β΄ 1979-1981
Περίοδος Γ΄ 1992-2001
Περίοδος ∆΄ 2002-
3
Εκ της Φάριδος
Ο εορτασmicroός των πενήντα χρόνων
Πέρασαν ήδη πενήντα χρόνια Από τότε που microια παρέα Ξηροκαmicroπιτών
οραmicroατίστηκε την έκδοση ενός περιοδικού το οποίο θα καταπιανόταν microε την ιστορία
του τόπου microας Το πρώτο τεύχος εκδόθηκε τον Απρίλιο του 1966 microε microόνο έξι σελίδες
Ακολούθησαν σιγά σιγά και άλλα όλο και microεγαλύτερα Κάποτε υπήρξαν και διακοπές
στην έκδοση όχι microεγάλες όmicroως Η έκδοση συνεχίζεται έως σήmicroερα Έχουmicroε φτάσει τα
ενενήντα τέσσερα τεύχη συνολικά Η ύλη ογκώδης και ιδιαίτερα σηmicroαντική για την
περιοχή microας
Το προσχέδιο για το πρώτο εξώφυλλο δια χειρός Γεωργίου Καλκάνη
4
Η φωτογραφία microε την πρώτη οmicroάδα του περιοδικού στα νότια σκαλιά του ιερού της
Αγίας Τριάδας Βασιλική Σολωmicroού Γεωργία Τάρταρη Παναγιώτης Ματθαίος
Ευστράτιος Συκιώτης Θεόδωρος Κατσουλάκος Γεώργιος Καλκάνης
Τα πενηντάχρονα της Φάριδος γιορτάστηκαν την Παρασκευή 30 ∆εκεmicroβρίου 2016
στο Πνευmicroατικό Κέντρο της Αγίας Τριάδας Ξηροκαmicroπίου εκεί από όπου το περιοδικό
ξεκίνησε πριν από πενήντα χρόνια Η ατmicroόσφαιρα συγκινητική Παρά το τσουχτερό
κρύο εκείνης της βραδιάς ο κόσmicroος τίmicroησε microε την παρουσία του την εκδήλωση Στην
εκδήλωση παρουσιάστηκαν το ιστορικό του περιοδικού αλλά και οι προοπτικές του
Η συντακτική οmicroάδα του περιοδικού Γεώργιος Καλκάνης
Θεόδωρος Κατσουλάκος Παναγιώτης Κοmicroνηνός Ιωάννης Κονίδης
5
Συνδιοργανωτής στην εκδήλωση ήταν ο Παιδαγωγικός Φιλότεχνος Όmicroιλος Φάριδος
Μετά το τέλος των οmicroιλιών ο ηθοποιός Γεώργιος Κούmicroαρης διάβασε κείmicroενα από το
περιοδικό και το Τmicroήmicroα Ελληνικής Παραδοσιακής Μουσικής του Παιδαγωγικού
Φιλότεχνου Όmicroιλου Φάριδος έπαιξε και τραγούδησε παραδοσιακά τραγούδια Τα
κείmicroενα που διαβάστηκαν ήταν Μετανάστη Καηmicroοί της ξενιτειάς Η Φάρις 1(1979)16
Χρήστου Λ Καπετανάκου Πάντα σε σκέφτοmicroαι φτωχοχώρι microου Η Φάρις 24(1999)13-
14 Χρήστου Λ Λιντζέρη Μικρά Ασία Ζωντανές microνήmicroες Η Φάρις 3(1992)4-5
Παναγιώτη Χ Στούmicroπου Το σποριό Η Φάρις 4(1981)67-68 Σταυρούλας Κονίδη -
Χριστογάmicroβρου Χριστούγεννα στην Κουmicroουστά Η Φάρις 30(2001)10 Οδυσσέα Τα
λαλάγγια θέλουν δυνατή φωτιά Η Φάρις 22(1999)10 Τα τραγούδια που ακούστηκαν
ήταν Ξενάκι (τραγούδι του Σταύρου Κουγιουmicroτζή σε παραδοσιακή microουσική από τα
παραξυπνήmicroατα της Ρόδου) Ας πανrsquo να ιδούν τα microάτια microου (τοπικό παραδοσιακό
τραγούδι) Αλέξανδρος και βασιλιάς (ζωναράδικο θρήνος της Αλώσεως) Όσα
πουλάκια (τοπικό παραδοσιακό τραγούδι) Περδικούλα (τοπικό παραδοσιακό
τραγούδι) Μωραΐτικα κάλαντα
Ορχήστρα Κατερίνα Πάτσιου κανονάκι Μίκη Τοντόροβ ούτι Νικόλας Παλαιολόγος ούτι
Γεώργιος Κλάδης κρουστά Παναγιώτης Μανδραπήλιας λαούτο Μαρία Κουmicroουστιώτη
κουτάλια Κυριάκος Κουmicroουστιώτης κλαρίνο
Χορωδία Χοράρχης η Κατερίνα Πάτσιου Τραγουδούν Κυριακή Βασιλείου Ελένη Φραγκή
Γιώτα Ιατρού Τερέζα Καmicroαρινοπούλου Πολυτίmicroη Νικολακάκου Ελένη Χριστοπούλου
Κατερίνα Σπανάκου Κωνσταντίνος Σταρόγιαννης Παναγιώτης Κονίδης ∆ηmicroήτρης
Γραφάκος Γιάννης Παρηγόρης Θανάσης Γρίβας Παναγιώτης Γρίβας Κωνσταντίνος
Κουmicroουστιώτης
Η γιορτή τελείωσε microε την ευχή να γιορτάσουmicroε και τη συmicroπλήρωση των εκατό ετών
του βίου του περιοδικού
6
Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη
Μια απάντηση της ΙΜ Γόλας από τον 17ο αιώνα
στο διαχρονικό ερώτηmicroα laquoΘρησκεία ήκαι Επιστήmicroηraquo
Οι σκέψεις που διατυπώνονται σε αυτό το σηmicroείωmicroα είναι microια απόπειρα απάντησης
στο διαχρονικό ερώτηmicroα laquoΘρησκεία ήκαι Επιστήmicroηraquo Το ερώτηmicroα αφορά στην υπεροχή
ή όχι των θρησκευτικών δογmicroάτων έναντι των επιστηmicroονικών θεωριών ndashή αντίστροφαndash
για το σύmicroπαν ( τον φυσικό κόσmicroο) και τη ζωή ( τον άνθρωπο) Το σηmicroείωmicroα
απευθύνεται στους ανθρώπους που βρίσκονται σε αmicroφιβολία ndashή και αγωνίαndash
αmicroφιταλαντευόmicroενοι microεταξύ της θρησκευτικής πίστης τους και της εmicroπιστοσύνης τους στην
επιστήmicroη νοmicroίζοντας ότι υπάρχει διάσταση microεταξύ τους Κυρίως όmicroως απευθύνεται στους
νέους ανθρώπους που έχοντας άγνοια αποστασιοποιούνται και microένουν microακριά αφού η
τυπική εκπαίδευση δεν είναι επαρκής και η θρησκεία απλώς απουσιάζειhellip (το σηmicroείωmicroα
αυτό είναι περίληψη άλλου πληρέστερου που ανακοινώθηκε ndashχωρίς να συζητηθεί microε
απόφαση του laquoπροεδρείουraquondash στο ∆΄ Τοπικό Συνέδριο Λακωνικών Σπουδών στη
Σπάρτη στις 12 Νοεmicroβρίου 2016)
Η Ιερά Μονή Γόλας Η Ιερά Μονή Γόλας (το microοναστήρι της Γόλας ή η Άγια Γόλα για τους κατοίκους της
νοτιοδυτικής Κοίλης Λακεδαίmicroονας) αποτέλεσε ένα σηmicroαντικό θρησκευτικό κέντρο για
πολλούς αιώνες Ήταν όmicroως και ένα σηmicroαντικό για την περιοχή εκ-παιδευτικό κέντρο
Εκπαιδευτικό τόσο για τους microοναχούς της microε τη βιβλιοθήκη της και microε τους
συmicroβολισmicroούς των τοιχογραφιών της όσο και για τους κατοίκους των γύρω χωριών microε
τον εγγραmicromicroατισmicroό που τους εξασφάλιζαν οι microοναχοί Παράλληλα παιδευτικό αφού οι
εκατοντάδες τοιχογραφίες της εκκλησίας της λειτουργούσαν εκπαιδευτικά και παιδευτικά
για τους microη εγγράmicromicroατους κατοίκους και επισκέπτες
Ο Αριστοτέλης στις τοιχογραφίες της Σε τοιχογραφίες (που laquoιστορήθηκανraquo το 1673) στον νάρθηκα της εκκλησίας της
Μονής οι microοναχοί περιέλαβαν (και) απεικονίσεις σοφών της αρχαίας Ελλάδας
Απεικονίσεις αρχαιοελλήνων σοφών παρατηρούνται microόνο σε Μονές οι οποίες ήταν
στην εποχή τους κέντρα παιδείας τόσο εκκλησιαστικής όσο και της laquoθύραθενraquo
Κριτήριο επιλογής των σοφών ήταν εκφρασθείσες ή υπονοούmicroενες στα έργα τους
microονοθεϊστικές ιδέες που διαmicroόρφωσαν microια υψηλότερη ιδέα περί πνευmicroατικού Θεού και
προετοίmicroασαν την έλευση της χριστιανικής θρησκείας
Ο Αριστοτέλης ο Σταγειρίτης (4ος πΧ αι) είναι microεταξύ των σοφών που
απεικονίζονται στο νάρθηκα της εκκλησίας της Γόλας Το κύριο χαρακτηριστικό του
Αριστοτέλη όmicroως είναι όχι οι microονοθεϊστικές του ιδέες αλλά το ότι είναι ο
αντιπροσωπευτικότερος και σηmicroαντικότερος εκπρόσωπος της αρχαιοελληνικής
φυσικής φιλοσοφίας που θεωρείται ότι ήταν microια laquoπρώιmicroη επιστήmicroηraquo Αυτή η
απεικόνιση ήταν όmicroως και η απάντηση της Ι Μ Γόλας στο ερώτηmicroα laquoθρησκεία ή
επιστήmicroηraquo το οποίο απασχόλησε -από τα πρωτοχριστιανικά χρόνια- θεολόγους και
επιστήmicroονες
Θρησκεία ή Επιστήmicroη
Το διαχρονικό και συχνά επαναλαmicroβανόmicroενο ndashέως και τον περασmicroένο αιώναndash
ερώτηmicroα laquoθρησκεία ή επιστήmicroηraquo τίθεται διαρκώς και σπανιότερα σήmicroερα Το ερώτηmicroα
προκαλούσε ndashήδη από τα πρωτοχριστιανικά χρόνιαndash διαρκείς και συχνά έντονες
συζητήσεις οδηγώντας τες κατά κανόνα σε αντιπαραθέσεις Οι συζητήσεις αφορούσαν
7
κυρίως στη δηmicroιουργία (την αρχή) ή τη microοίρα (το τέλος) του σύmicroπαντος και την
εmicroφάνιση της ζωής στον πλανήτη microας Οι αντιπαραθέσεις επικεντρώνονταν στην
υπεροχή ή όχι των θρησκευτικών δογmicroάτων έναντι των απαντήσεων της επιστήmicroης (και
αντίστροφα) στα παραπάνω ερωτήmicroατα
Η Σύγχρονη Επιστήmicroη
Μετά από αιώνες η σύγχρονη επιστήmicroη ndashκαι η επιστηmicroολογία φιλοσοφία της
επιστήmicroηςndash έκλεισαν τον κύκλο των αντιπαραθέσεων αναγνωρίζοντας ως διακριτές τις
γνωσιακές περιοχές ενδιαφέροντος και microελέτης του σύmicroπαντος από την επιστήmicroη σε
σχέση microε τα θρησκευτικά δόγmicroατα για το σύmicroπαν και τη ζωή
Η επιστήmicroη ερευνά microελετά και διατυπώνει ndashόταν microπορείndash απαντήσεις θεωρίες για
τον τρόπο της δηmicroιουργίας και εξέλιξης του σύmicroπαντος αλλά και του τέλους του
Ακόmicroη ταξινοmicroεί τα άβια σώmicroατα και τους έmicroβιους οργανισmicroούς αλλά και ερευνά τις
αρχές και τους νόmicroους (τη νοmicroοτέλεια) που διέπει το σύmicroπαν προβλέποντας τα
φαινόmicroενα που συmicroβαίνουν σε αυτό Στην ουσία η επιστήmicroη αυτοπεριορίζεται στη
microελέτη του σύmicroπαντος από τη στιγmicroή της δηmicroιουργίας αρχής του έως και το πιθανό
τέλος του
Αντίθετα η επιστήmicroη δεν ασχολείται καθόλου ούτε αποφαίνεται για laquoότιraquo (και
laquoγιατίraquo) είναι πιθανόν να έχει υπάρξει ή έχει συmicroβεί πριν από τη δηmicroιουργία του
σύmicroπαντος ή θα συmicroβεί microετά το τέλος του σύmicroπαντος ∆εν ερευνά και δεν αποφαίνεται
για microια laquoάλληraquo άγνωστη νοmicroοτέλεια που ίσως να δηmicroιούργησε το σύmicroπαν ή ακόmicroη
δηmicroιούργησε τη νοmicroοτέλεια που το κυβερνά αφήνοντας αυτές τις απαντήσεις στις
θρησκείες
Συνεπώς η σύγχρονη επιστήmicroη απαντά στο laquoπώςraquo αλλά δεν έχει ndashκαι δεν διεκδικεί
να δώσει η ίδιαndash απαντήσεις στο laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo δηmicroιουργήθηκε το σύmicroπαν
όπως και laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo δηmicroιουργήθηκε η άγνωστη -προϋπάρχουσα-
νοmicroοτέλεια αφήνοντας αυτές τις απαντήσεις στις θρησκείες (ήκαι στις όποιες
φιλοσοφικές απόψεις)
Η Χριστιανική Θρησκεία
Οι θρησκείες ndashειδικότερα η χριστιανική θρησκείαndash αποδίδουν δογmicroατικά τη
βούληση τη σχεδίαση και τη δηmicroιουργία του σύmicroπαντος αλλά και της νοmicroοτέλειας που
δηmicroιούργησε το σύmicroπαν και τη νοmicroοτέλεια της λειτουργίας του και του τέλους του σε
έναν Νου Λόγο Θεό microε κύριο και τελικό σκοπό τη δηmicroιουργία του ανθρώπου Έχει
την απάντηση για το laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo Παράλληλα η χριστιανική θρησκεία
αποδέχεται το ρόλο της επιστήmicroης στην έρευνα για την laquoαποκάλυψηraquo του τρόπου της
δηmicroιουργίας και της εξέλιξης (ή και του τέλους) του σύmicroπαντος αλλά και τον
laquomicroηχανισmicroόraquo της ζωής και των έmicroβιων οργανισmicroών Επίσης αναγνωρίζει τη συmicroβολή
της στην απόκτηση της γνώσης από τον άνθρωπο και στη δηmicroιουργία της τεχνολογίας
για τον άνθρωπο
Η επικρατούσα σήmicroερα θεολογική άποψη (και) στη χριστιανική θρησκεία είναι ότι
δεν υπάρχει laquoδιαmicroάχηraquo microεταξύ θρησκείας και φυσικής επιστήmicroης Η χριστιανική πίστη
δεν έρχεται σε αντίθεση microε την επιστηmicroονική γνώση αν και η πίστη είναι κάτι πέραν της
επιστήmicroης Εξάλλου πολλοί κορυφαίοι φυσικοί επιστήmicroονες ασκούν προσωπική
θεοσέβεια (ή είναι αγνωστικιστές αλλά όχι άθεοι) ως αποτέλεσmicroα ερευνητικών
ευρηmicroάτων τους για τη νοmicroοτέλεια του σύmicroπαντος και το θαύmicroα της ζωής
8
Θρησκεία vs Επιστήmicroη
Υπάρχουν πλέον πολλά σηmicroεία σύγκλισης microεταξύ των δογmicroάτων της χριστιανικής
θρησκείας και υποθέσεων ή θεωριών της σύγχρονης επιστήmicroης που αφορούν στη
δηmicroιουργία και το τέλος του σύmicroπαντος
Συγκεκριmicroένα η θρησκεία και η επιστήmicroη συγκλίνουν στο ότι το σύmicroπαν
δηmicroιουργήθηκε στιγmicroιαία microε εκπληκτική laquoαπλότηταraquo διακρίνουν δε στο σύmicroπαν
(εκτός της απλότητας) αρmicroονία και τελειότητα δοmicroών που παραπέmicroπουν σε προνοούσα
υπέρτατη νοmicroοτέλεια νου Τέλος αναmicroένουν και ένα τέλος για το υλικό σύmicroπαν τη
laquoδευτέρα παρουσίαraquo η χριστιανική θρησκεία ή τη laquoδιάσπαση του πρωτονίουraquo η
σύγχρονη επιστήmicroη
Η θρησκεία και η επιστήmicroη όmicroως έχουν και σηmicroεία διαφοροποίησης κυρίως για τη
δηmicroιουργία και την εξέλιξη της ζωής αφού η χριστιανική θρησκεία τις αποδίδει σε microια
στοχευmicroένη νοmicroοτέλεια ( laquoθεία πρόνοιαraquo που έχει τελικό σκοπό τον άνθρωπο) ενώ η
σύγχρονη επιστήmicroη σε laquomicroηχανισmicroούςraquo και σε συmicroπτώσεις Αυτά εξακολουθούν να
προκαλούν -ήπιες- συζητήσεις αντιπαραθέσεις επηρεάζοντας ακόmicroη και τις
εκπαιδευτικές πολιτικές κρατών ή τmicroηmicroάτων τους όmicroως οι αντιπαραθέσεις αποδίδονται
από πολλούς διαπρεπείς θεολόγους σε παραβολικές διατυπώσεις αλληγορίες και
χρονικά άλmicroατα
Θρησκεία και Επιστήmicroη
Το αρχικό ερώτηmicroα λοιπόν laquoθρησκεία ή επιστήmicroηraquo αντικαθίσταται σήmicroερα από το
ερώτηmicroα ndashκαι απάντησηndash laquoθρησκεία και επιστήmicroηraquo αφού οι θρησκείες (τουλάχιστον η
χριστιανική θρησκεία) και η επιστήmicroη αποδέχονται τους διακριτούς ρόλους τους
Η απάντηση της Ιεράς Μονής Γόλας Η ίδια απάντηση έχει δοθεί ήδη από τον 17
ο αιώνα στην ορθόδοξη χριστιανική
εκκλησία της Ιεράς Μονής Γόλας (και άλλες) αφού εικονογραφήθηκε στον πρόναο ndash
microεταξύ άλλων σοφών της ελληνικής αρχαιότηταςndash (και) ο αντιπροσωπευτικότερος και
κορυφαίος εκπρόσωπος της πρώιmicroης επιστήmicroης ή της αρχαιοελληνικής φυσικής
φιλοσοφίας ο Αριστοτέλης ο Σταγειρίτης
(βιβλιογραφικές αναφορές υπάρχουν στη σχετική ανακοίνωση στο ∆΄ Τοπικό Συνέδριο
Λακωνικών Σπουδών Σπάρτη 2016 και σε ανάρτησή της στον διαδικτυακό τόπο του
Πανεπιστηmicroίου Αθηνών httpmicro-kosmosuoagr δηmicroοσιεύσεις)
9
Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη
Το υδραγωγείο του Παλαιοχωρίου
Το Παλιοχώρι ως γνωστόν είναι από τα παλαιότερα χωριά της περιοχής microας
Κάποτε και για πολλά χρόνια είχε microεγάλο πρόβληmicroα από νερό Υπήρχαν πριν βρύσες
και πηγές που έτρεχαν άφθονο νερό αλλά λόγω καθιζήσεων και κατολισθήσεων όλες
αυτές οι σπουδαίες πηγές διαδοχικά εχάθησαν Τούτο το αποδεικνύουν υπάρχουσα
πέτρινη σκάφη microεγάλων διαστάσεων καθώς και πέτρινες βρύσες σε σχήmicroα καmicroάρας Οι
κάτοικοι ήταν πλέον υποχρεωmicroένοι να microεταφέρουν το νερό από microακρινές αποστάσεις
microε την βοήθεια ζώων σε ξύλινες βαρέλες και στρατιωτικά microεταλλικά microπιτόνια Η
έλλειψη νερού υπήρξε για πάρα πολλά χρόνια microε αποτέλεσmicroα να λένε το νερό νεράκι
όπως λέει ο σοφός λαός εσκέπτοντο και την κάθε σταγόνα να microην την χαλάσουν
άσκοπα
Γνωρίζοντας το σοβαρό αυτό πρόβληmicroα ο βουλευτής από την περιοχή microας Ηλίας
Λαγάκος φρόντισε και πέτυχε microε microεγάλες και απαιτητικές του ενέργειες microέσω του
αρmicroόδιου υπουργείου να δώσει λύση στο πρόβληmicroα ώστε να ανασάνουν από την
ταλαιπωρία οι κάτοικοι του χωριού Αρχές του 1955 εστάλησαν από την Αθήνα ένα
φορτηγό αυτοκίνητο microε 1600 microέτρα γαλβανιζέ εξάmicroετρες και δύο ιντσών σωλήνες
Ξεφορτώθηκαν στο Ξηροκάmicroπι στην οικία τότε Ηλία Βλάχου αφού δεν υπήρχε ακόmicroη
αυτοκινητόδροmicroος προς το Παλιοχώρι και από εκεί οι Παλιοχωρίτες microε τα ζώα τους
και σε σύντοmicroο χρονικό διάστηmicroα τις microετέφεραν στον προαύλειο χώρο της εκκλησίας
του χωριού Η πηγή microε το άφθονο και εύγεστο νερό 1500micro microακριά του χωριού είχε
δωρηθεί στους κατοίκους από την ηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσας Γερόντισσα
Νυmicroφοδώρα Οι Παλιοχωρίτες όταν εκκλησιάζοντο στο microοναστήρι ή και όπου να
συναντούσαν την Γερόντισσα Νυmicroφοδώρα δεν ξεχνούσαν να την ευχαριστούν και να
ευγνωmicroονούν για το πολύτιmicroο αγαθό που τους χάρισε Το Παλιοχώρι πολύ γρήγορα
πλέον θα αποκτούσε σύγχρονο υδραγωγείο και εκτός από το Ξηροκάmicroπι που διέθετε
τοιούτο θα επροηγείτο όλων των χωριών νοτιοδυτικά του πρώην ∆ήmicroου Φάριδος
Το έργο δεν ανετέθη σε εργολάβο όπως έγινε πολύ αργότερα στα ως άνω χωριά
διότι η χώρα microας ακόmicroη δεν microπορούσε να διαθέσει microεγάλα χρηmicroατικά ποσά Έτσι οι
κάτοικοι του χωριού ανέλαβαν τον microεγάλο άθλο microόνοι τους έγιναν δηλαδή οι ίδιοι
εργολάβοι του έργου ανοίγοντας το βαθύ αυλάκι 1500 microήκους microέτρων microε κασmicroάδες
και φτυάρια και ότι άλλα ατοmicroικά εργαλεία διέθεταν Κάθε πρωί που πήγαιναν να
ξεκινήσουν την εργασία τους microετέφεραν και έναν σωλήνα στον ώmicroο τους γιατί η
σύντοmicroη αυτή διαδροmicroή που χάραξαν δεν ήταν βατή για ζώα Στον microεγάλο αγώνα του
έργου συmicromicroετείχαν ακόmicroη και οι γυναίκες καθώς και τα νεαρά κορίτσια Ενθυmicroούmicroαι
microικρό παιδί που ήmicroουν τότε τις πρώτες microου εξαδέλφες Ποτούλα Τσαρπαλή Ευαγγελία
και Σταυρούλα Βουραζέλη που microετέφεραν κάθε πρωί σωλήνες και τις ακολουθούσα
Το έργο προχωρούσε γρήγορα και ασταmicroάτητα Ο κάθε οικογενειάρχης δούλεψε
σχεδόν πενήντα ηmicroερήσια microεροκάmicroατα χωριστά οι γυναίκες και τα παιδιά τους Είχαν
γίνει microε λίγα λόγια όλοι τους microια οικογένεια Έτσι microε πλήρη οργάνωση και
καταmicroερισmicroό εργασίας το έργο προχωρούσε προς το τέλος του Υδραυλικός που
ανέλαβε να κάνει όλη την σωλήνωση του υδραγωγείου υπήρξε ο Θεοδόσης Γιάννακας
από το Ξηροκάmicroπι Μια ώρα microετά την σύνδεση του τελευταίου σωλήνα εν microέσω
καλοκαιριού και στο microέσον του χωριού το καλλίτερο ανθρώπινο φάρmicroακο που λέγεται
νερό έτρεχε ελεύθερα και ασταmicroάτητα ανακουφίζοντας και δροσίζοντας τους
10
κατοίκους του χωριού και ταυτόχρονα αmicroοίβοντάς τους για τον πολύ ιδρώτα που
επότισαν το έργο τους
Μετά από δύο - τρία χρόνια και microε τη βοήθεια της Κοινότητας Καmicroινίων και των
κατοίκων του χωριού φυσικά κατά το ήmicroισυ κατασκευάστηκε και η υδατοδεξαmicroενή στο
άνω microέρος του χωριού microαζί microε το εσωτερικό δίκτυο Είναι από τα πολύ λίγα
υδραγωγεία της περιοχής microας που αποπερατώθησαν την δεκαετία του εξήντα microόνο από
προσωπική εργασία των κατοίκων
Γεωργίου Κ Χίου - Χαρτουλάρου
Οικονοmicroική κρίση και microια πρόταση
από τα παλιά για το χωριό microας
Στο κείmicroενο που ακολουθεί καταγράφεται microία πρόταση που αφορά σε αγροτικές
περιοχές όπως αυτή του χωριού microας σχετικά microε την εξοικονόmicroηση βασικών
καταναλωτικών αγαθών κάθε νοικοκυριού microετά την εφτάχρονη πλέον περίοδο της
οικονοmicroικής κρίσης πρακτική που εφάρmicroοζαν οι νοικοκυρές του χωριού microας στη
περίοδο 1960-1970
Οι νοικοκυρές του χωριού άτυπα συγκέντρωναν (έσmicroιγαν) το γάλα από τις κατσίκες
κάθε πρωί πχ 10 νοικοκυρές microε microέσο όρο 4 κιλά γάλα 40 κιλά κάθε microέρα και
περιοδικά το έδιναν όλες σε microία από τις νοικοκυρές η οποία από τα 40 κιλά γάλα
παρασκεύαζε περίπου 6 κιλά τυρί Σε 15 ηmicroέρες η συγκεκριmicroένη παρασκεύαζε 6 x 15 =
90 κιλά τυρί πλέον microυζήθρες και λοιπά προιόντα γαλακτοκοmicroίας που επαρκούσαν για
τις ετήσιες ανάγκες microίας τετραmicroελούς οικογένειας Στη συνέχεια microε την ίδια πρακτική
εδιναν την ίδια ποσότητα γάλακτος σε microια δεύτερη νοικοκυρά κατόπιν στην τρίτη κλπ
Η ίδια πρακτική microπορεί να εφαρmicroοστεί σε microεγαλύτερη κλίmicroακα σήmicroερα microε τη
συνεργασία πολλών νοικοκυριών ndashή και την ίδρυση microερικών συνεταιριστικών
microονάδωνndash όχι microόνο για την κάλυψη ετησίων οικογενειακών αναγκών κάθε νοικοκυριού
αλλά microε παραγωγή microεγαλυτέρων ποσοτήτων γαλακτοκοmicroικών προϊόντων που microπορούν
να αποτελέσουν και αντικείmicroενο εmicroπορικής δραστηριότητος
Μην ξεχνάmicroε επίσης ότι στην περιοχή microας κάθε νοικοκυριό συνήθως διαθέτει και
εκτάσεις που θα microπορούσαν να χρησιmicroοποιηθούν ως εγκαταστάσεις για εκτροφή
πουλερικών Σε αυτή την περίπτωση microπορεί να υπάρχει παραγωγή κρέατος και αυγών
που όχι microόνο θα κάλυπτε τις ανάγκες microιας οικογένειας αλλά και microε ένα κατάλληλο
συνεταιριστικό πλαίσιο το περίσσευmicroα της παραγωγής θα ήταν δυνατό να καταστεί
επίσης αντικείmicroενο εmicroπορίας microε ένα ικανοποιητικό εισόδηmicroα microε κατάλληλες
διαδικασίες σε σηmicroεία λιανικής πώλησης
Ακόmicroη η περιοχή microας ndashόπως και όλη η Λακωνίαndash παράγει ελαιόλαδο αρίστης
ποιότητος το οποίο microέχρι τώρα συστηmicroατοποιηmicroένα δεν έχει καταστεί αντικείmicroενο
εξειδικευmicroένης επιλεκτικής εmicroπορίας όπως τυποποίηση διασφάλιση σήmicroατος
προέλευσης πώληση σε microικρές συσκευασίες κλπ microε αποτέλεσmicroα το παραγόmicroενο
ελαιόλαδο της περιοχής microας να πωλείται σε microεγάλες ποσότητες χύmicroα σε εmicroπόρους και
οι τελευταίοι να αποκοmicroίζουν σηmicroαντικά κέρδη από την περαιτέρω επεξεργασία
τυποποίηση και πώληση του
11
Επίσης microια συνεταιριστική πρωτοβουλία του τύπου που προαναφέρθηκε θα
επιτύγχανε καλύτερη τιmicroή αγοράς από τους παραγωγούς - αγρότες επίλυση microέρους της
απασχόλησης στην περιοχή microας από την ίδρυση microίας πρότυπης microονάδας συγκέντρωσης
ελαιών διαλογής επεξεργασίας (έκθλιψης) ποιοτικού ελέγχου τυποποίησης σε
συσκευασίες που προϋποθέτει απασχόληση εξειδικευmicroένων εργατών διαλογής ελιών
τεχνολόγων τροφίmicroων τεχνικών στην παραγωγή ελαιολάδου τεχνικών τυποποίησης
και στο εmicroπορικό δίκτυο εξειδικευmicroένων πωλητών ή αντιπροσώπων microέχρι το τελικό
σηmicroείο πώλησης (κατάστηmicroα)
Καταλήγοντας σηmicroειώνω ότι η microαζική συmicromicroετοχή των κατοίκων της περιοχής microας
σε τέτοιες ενέργειες και δράσεις microόνο καλά αποτελέσmicroατα microπορεί να επιφέρει τόσο για
τους ίδιους αλλά και για την οικονοmicroική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής του
Ξηροκαmicroπιού και των γύρω χωριών
Όmicroως εκτός της οικονοmicroίας υπάρχουν και άλλες παράmicroετροι ενός τέτοιου
εγχειρήmicroατος η συνεργατικότητα η επιστροφή σε δραστηριότητες που για χρόνια
απαξιώθηκαν και αγνοήθηκαν και η καθετοποίηση της αγροτικής παραγωγής αλλά
κυρίως έλεγχος και εmicroπιστοσύνη στην ποιότητα αυτών που τρώmicroε Αυτού του είδους τα
βασικά προιόντα (γάλα τυρί βούτυρο κρέας αυγά ελαιόλαδο hellip) ο καταναλωτής
προτιmicroά να τα προmicroηθεύεται από microικρές συνεταιριστικές παραγωγικές microονάδες αυτού
του τύπου και όχι από microεγάλες βιοmicroηχανικές microονάδες που ενέχουν και κινδύνους για
την υγεία του από χρήση αντιβιοτικών φαρmicroάκων κακής ποιότητας τροφικών
παρασκευασmicroάτων λιπασmicroάτων (hellip)
Τάσου ∆ Βολτή
Ξηροκαmicroπίου συγκοινωνίες
Μια συmicroπλήρωση ndash microαρτυρία
Στο τεύχος 64 γίνεται microια ενδιαφέρουσα αναδροmicroή στα παλιά microέσα οδικών
συγκοινωνιών Εκεί αναφέρονται microαρτυρίες και microνήmicroες σχετικές microε την εmicroφάνιση των
πρώτων αυτοκινήτων στο χωριό microας το Ξηροκάmicroπι Στην αξιόλογη αυτή microαρτυρία και
παρουσίαση από τον Στράτη Σ Σολωmicroό θα προσθέσω κάποιες αναφορές δικές microου microε
συmicroπληρωmicroατικά στοιχεία για το ενδιαφέρον αυτό θέmicroα της εποχής εκείνης
Ο αείmicroνηστος Βασίλειος Κουντούρης ένα ξεχωριστό και ανήσυχο άτοmicroο microε
επιχειρηmicroατικό δαιmicroόνιο συγκαταλέγεται microεταξύ των πρώτων αυτοκινητιστών της
τρίτης και τέταρτης δεκαετίας του 1900 Είχε φέρει το πρώτο microικρό επιβατικό
αυτοκίνητο microάρκας FIAT
Θυmicroάmicroαι τον αείmicroνηστο θείο microου Λάmicroπρο Σακελλαριάδη microετέπειτα αρεοπαγίτη
που διηγόταν ένα περιστατικό σχετικό microrsquo εκείνο το αυτοκίνητο Ο Κουντούρης είχε
ανεβάσει το FIAT στη δεξαmicroενή του χωριού για να το πλύνει Μαζί του ήταν κι ο θείος
microου ο Λάmicroπρος -έφηβος τότε- και ο γιος του Κουντούρη ο Κώστας microικρότερος σε
ηλικία Κατά τη διάρκεια του πλυσίmicroατος λύθηκε το χειρόφρενο και το όχηmicroα κύλισε
και γκρεmicroίστηκε από το χείλος του βράχου microε πτώση στον γκρεmicroό πάνω από το
microονοπάτι του γεφυριού της Ρασίνας Έπαθε microεγάλη ζηmicroιά ανεπανόρθωτη Έκτοτε
microετά την δύσκολη ανάσυρση παρέmicroεινε σε microιαν άκρη της microεγάλης laquoΑλάναςraquo στην
12
πλατεία του χωριού τα laquoΧορταράκιαraquo λίγο πιο κάτω από το κουρείο του Γιάννη
Συκιώτη Τα περίφηmicroα laquoΧορταράκιαraquo ήταν ο αποκλειστικός χώρος των ποικίλων
παιχνιδιών microας Κι εδώ ισχύει το λεγόmicroενο laquoουδέν microονιmicroότερον του προσωρινούraquo
καθώς το αυτοκίνητο εκείνο όπως πίστευε ο ιδιοκτήτης του θα παρέmicroενε εκεί για το
ενδεχόmicroενο επισκευής του Αλλά άραξε για πάντα αmicroετακίνητο Οι συνεχείς
προσπάθειες εξ εφόδου του Κουντούρη και οι εκτοξευόmicroενες φοβέρες του δεν
κατάφεραν να microας αναχαιτίσουν και να microας αποmicroακρύνουν από το αυτοκίνητο που
αναγάγαmicroε πλέον σε διασκεδαστικό παιχνίδι microας Είδε κι απόειδε ο microπαρmicroπα-Βασίλης
και τελικά παραιτήθηκε από την προσπάθεια να microας αποmicroακρύνει απrsquo αυτό Και τότε οι
καταστροφικές τάσεις microας -που περισσότερο τις ωθούσε η περιέργειά microας- κατάφεραν
νrsquo αφήσουν microε τον καιρό από το FIAT microόνον τον σκελετό του
Ο Κουντούρης αργότερα έφερε ένα άλλο microικρό αυτοκίνητο -είδος τζιπ- που είχε τη
microίζα στο πάτωmicroα Πάντα βρισκόταν παρκαρισmicroένο έξω από την αυλόθυρα του σπιτιού
του παραπλεύρως από το συmicroβολαιογραφείο του παππού microου Κωστή Σακελλαριάδη
Το τζιπ εκείνο κέντριζε την περιέργειά microας και πλησιάζοντας το microε προφύλαξη
πατούσαmicroε microε το χέρι τη microίζα microε αποτέλεσmicroα -προς άφατη δική microας ικανοποίηση- να
κάνει microικρά πηδηmicroατάκια το τζιπ καθώς ο λεβιές των ταχυτήτων βρισκόταν
microπλοκαρισmicroένος Όσο κι αν microας φοβέριζε ο microπαρmicroπα-Βασίλης εmicroείς το χαβά microας
Θυmicroάmicroαι κάποτε που ο microπαρmicroπα-Βασίλης microε σταmicroάτησε στον δρόmicroο -περιέργως δεν
ήταν θυmicroωmicroένος- και microε άπταιστη εκφορά της καθαρευουσιάνικης γλωσσικής του
ευφράδειας microου είπε κάτι που και σήmicroερα ακόmicroη θυmicroάmicroαι laquoΑν και υιός καθηγητού
ουδόλως διαφέρεις των άλλων αλητοπαίδων microε το να συνεργείς σε τοιούτου είδους
ατασθαλίες Κρίmicroαraquo Έχει παραmicroείνι στη microνήmicroη microου λες και τον ακούω τώρα
Ντράπηκα και δεν επιχείρησα ποτέ άλλοτε να πλησιάσω το αυτοκίνητο
Εδώ θα αναφέρω και το microικρό αυτοκίνητο του Κώστα Φεγγαρά το οποίο
πραγmicroατοποιούσε τη συγκοινωνία Ξηροκάmicroπι ndash Καmicroίνια ndash Ποταmicroιά ndash Γοράνοι Οι
παλιότεροι θα θυmicroούνται το ατυχές συmicroβάν όταν ένας microεθυσmicroένος επιβάτης πιασmicroένος
όρθιος στην πόρτα του αυτοκινήτου κατά τη διαδροmicroή προς τα Καmicroίνια έπεσε και
σκοτώθηκε Το περιστατικό αυτό έβαλε σε microεγάλες περιπέτειες τον Κώστα
Στην microνήmicroη microου έχω κρατήσει και το microικρό φορτηγό του Γάββαρη που τόσο το
θαυmicroάζαmicroε εmicroείς τα παιδιά όταν το πρωτόφερε στο χωριό Ο γιος του ο Βασίλης ο
microετέπειτα καθηγητής φιλολογίας -εκ των κορυφαίων του τόπου microας- παρακάλεσε
θυmicroάmicroαι τον πατέρα του και microας επέτρεψε να ανεβούmicroε στην καρότσα για microια βόλτα
microέχρι τον Άγιο Βασίλειο Πιασmicroένοι από το παραπέτι της καρότσας πηδούσαmicroε από τη
χαρά microας Και παραmicroένει στην microνήmicroη microου microια φράση του Βασίλη που ενθουσιασmicroένος
από την ταχύτητα του νέου αποκτήmicroατος του πατέρα του φώναζε laquoΠέταmiddot πετάει Αυτά
τα αmicroαξάκια πετούνraquo
Όσο για το microεγάλο φορτηγό του Γιάννη Κακαγιάννη ήταν τόσος ο θαυmicroασmicroός microας
που ανοίγαmicroε διάπλατα τα microάτια και ακίνητοι παρατηρούσαmicroε τις δέκα ρόδες του
λάστιχα που microας φαίνονταν ως κάτι το πρωτόγνωρο και ασύλληπτο
Ίσως όλα αυτά να φαντάζουν στους σηmicroερινούς νέους αστεία Όmicroως για microας τα
παιδιά εκείνης της εποχής που οι συγκοινωνίες φάνταζαν πρωτόγνωρες όλα ήταν
microαγικά Κι όσο κι αν ήταν οι δυσκολίες αξεπέραστες αγαπήσαmicroε κάθε τι που microας
εντυπωσίαζε κι ας φαίνεται σήmicroερα τόσο απόmicroακρο Ήταν τα πλέον σηmicroαντικά χρόνια
microας κι έτσι παραmicroένουν στην microνήmicroη microας όσο κι αν διάβηκαν οι καιροί
13
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Η laquo∆όξαraquo του χωριού microας
∆όξα σηmicroαίνει η microεγάλη και καλή φήmicroη που έχει αποκτηθεί από κάποιον λόγω
σπουδαίων επιτευγmicroάτων που αξίζουν θαυmicroασmicroού Έτσι δεν πήρε τυχαία το όνοmicroά
του ο αθλητικός σύλλογος των Ανωγείων αφού από την ίδρυσή του έχει προσφέρει
πολλά και έχει συνδέσει άρρηκτα το όνοmicroά του microε τα Ανώγεια Μια οmicroάδα που κύριο
microέληmicroά της δεν είναι microονάχα η αθλητική της πορεία στον χώρο του ποδοσφαίρου αλλά
η προσφορά στον συνάνθρωπο και η συνέχιση των παραδόσεων του χωριού Ένας
όmicroιλος που στηρίζεται στην αmicroοιβαία συνεργασία των microελών του και στην στήριξη των
κατοίκων του χωριού
Από το καταστατικό της οmicroάδας πληροφορούmicroαστε πως Ο Αθλητικός Όmicroιλος laquo∆όξα
Ανωγείωνraquo ιδρύθηκε το 1988 και έχει ως έδρα του τα Ανώγεια της Λακωνίας Κύριο
microέληmicroα του σωmicroατείου είναι η ανάπτυξη των σωmicroατικών και ψυχικών δεξιοτήτων των
microελών του microέσω του αθλήmicroατος του ποδοσφαίρου σε συνδυασmicroό προς την εφαρmicroογή
microορφωτικού προγράmicromicroατος επί των αθλουmicroένων Παράλληλα ασχολείται microε πολιτιστικά
και περιβαλλοντικά θέmicroατα που απασχολούν την ευρύτερη κοινωνία του χωριού
Η πρώτη οmicroάδα στα microέσα της δεκαετίας του 1950 Επάνω όρθιοι από αριστερά οι
Κουmicroουτσάκος Ηλίας Τζανετάκος Νικόλαος Πούλιας ∆ηmicroήτριος Γρηγοριάδης
Βασίλειος Παναγάκος Ηλίας Σταθάκος Παναγιώτης Σταθάκος ∆ηmicroήτριος Καθιστοί
από αριστερά Πλάγος Βασίλειος ∆ιακουmicroάκος Παναγιώτης ∆ούκας Γεώργιος
Πρόεδρος της οmicroάδος ήταν ο Χριστοφιλάκος Χαρίλαος ενώ προπονητής ο Γκόγκας
Χαρίλαος Η φωτογραφία βρίσκεται στο microαγαζί του Χριστάκου ∆ηmicroητρίου στα
Ανώγεια
14
Πρέπει να διευκρινιστεί πως η ∆όξα είχε συσταθεί ανεπίσηmicroα στις αρχές της
δεκαετίας του 1950 microε στελέχη και παίκτες νέους από το χωριό ενώ έπαιζε αγώνες
ποδοσφαίρου microε οmicroάδες της γύρω περιοχής Στο αθλητικό microέρος η οmicroάδα συmicromicroετέχει
ενεργά στα αθλητικά δρώmicroενα του τόπου ανήκει στη δύναmicroη της Ένωσης
Ποδοσφαιρικών Σωmicroατίων Λακωνίας (ΕΠΣ Λακωνίας) και αγωνίζεται σταθερά και
ικανοποιητικά στην εκάστοτε αθλητική σεζόν του πρωταθλήmicroατος Πολλοί είναι οι
Ανωγειάτες που έχουν παίξει στην οmicroάδα και ο καθένας έχει να θυmicroάται κάτι
ξεχωριστό και ιδιαίτερο που δεν το κρατά για τον εαυτό του αλλά το microοιράζεται και το
microεταδίδει microαζί microε τις αξίες της ευγενούς άmicroιλλας στη νέα γενιά του χωριού ωθώντας τη
να ασχοληθεί microε το ποδόσφαιρο και τον αθλητισmicroό Είναι ικανοποιητικό και συνάmicroα
ενθαρρυντικό όταν τα νέα παιδιά του χωριού είναι microέλη της οmicroάδας και microάλιστα
επιδεικνύουν ιδιαίτερο ζήλο για την προκοπή της Πάνω σε αυτό το γεγονός ο
σύλλογος είχε δηmicroιουργήσει το 2010 παιδική οmicroάδα η οποία συmicromicroετείχε σε διάφορα
τουρνουά junior δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους microικρούς του χωριού να
ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους στο ποδόσφαιρο Ο σύλλογος το 2000 κατασκεύασε
γήπεδο microπάσκετ που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού ενώ microια από τις
προτεραιότητες είναι η κατασκευή ποδοσφαιρικού γηπέδου σε ιδιόκτητο χώρο microια
προσπάθεια που έχει ξεκινήσει από το 2005 και ευχή όλων είναι τα επόmicroενα χρόνια να
έχει ολοκληρωθεί
Επίσης ο σύλλογος έχει διοργανώσει δύο τουρνουά microπάσκετ στο γήπεδο του
χωριού στα οποία συmicromicroετείχαν οmicroάδες των γύρω χωριών Στο δεύτερο τουρνουά το
οποίο διοργανώθηκε το διήmicroερο 3-4 Αυγούστου του 2002 τίmicroησε την εκδήλωση microε την
παρουσία του ο θρύλος του αθλήmicroατος κ Παναγιώτης Γιαννάκης ο οποίος ήταν
επίτιmicroος καλεσmicroένος και βασικός οmicroιλητής ενώ παραβρέθηκε σύσσωmicroο το χωριό και
οι αρχές του τόπου Ήταν microια αθλητική εκδήλωση που δεν συmicroβαίνει κάθε ηmicroέρα η
οποία έκανε το όνοmicroα του χωριού να ακουστεί σε ολόκληρη τη Λακωνία
Μεγάλη είναι επίσης η συmicroβολή του αθλητικού συλλόγου στην πολιτιστική ζωή του
χωριού microε τη διοργάνωση του ετήσιου παραδοσιακού πανηγυριού στις 15 του
Αυγούστου στον προαύλειο χώρο του Αγροτικού Συνεταιρισmicroού Έτσι τα microέλη της
οmicroάδας microε τη πολύτιmicroη αρωγή των παιδιών του χωριού ενώνονται θυσιάζουν τις
προσωπικές τους υποχρεώσεις και τον ελεύθερο χρόνο τους και ετοιmicroάζονται
πυρετωδώς για τη σωστή διοργάνωση του γλεντιού Όταν άλλωστε όλοι ενωνόmicroαστε
microαζί για έναν κοινό σκοπό το αποτέλεσmicroα πάντα θα είναι θετικό όπως και microε το
πανηγύρι Οι Ανωγειάτες εκείνο το βράδυ είναι όλοι εκεί παρόντες στηρίζοντας την
προσπάθεια της οmicroάδας συνεχίζοντας έτσι την πολύχρονη παράδοση
Πολύ σηmicroαντικό είναι επίσης το γεγονός πως ο σύλλογος από το 2000 έχει
πραγmicroατοποιήσει εθελοντικές αναδασώσεις σε αρκετά ορεινά σηmicroεία του δασικού
χώρου του χωριού που είχαν πληγεί από πυρκαγιές ή που χρειαζόταν να γίνει
εmicroπλουτισmicroός του φυσικού περιβάλλοντος Τα παιδιά της οmicroάδας και microε τη σπουδαία
βοήθεια των κατοίκων του χωριού έχουν φυτέψει χιλιάδες δέντρα ως τώρα
προσφέροντας έτσι απλόχερα microια ακόmicroα δόση καθαρού αέρα στα Ανώγεια
Άφησα εσκεmicromicroένα για το τέλος να αναφέρω λόγω της άmicroεσης σύνδεσης microε τον
άνθρωπο πως η ∆όξα από το 1996 διατηρεί δική της τράπεζα αίmicroατος Με τη βοήθεια
και στήριξη του Γενικού Νοσοκοmicroείου Σπάρτης διοργανώνει ανελλιπώς δύο φορές τον
χρόνο εθελοντική αιmicroοδοσία στον χώρο του κοινοτικού διαmicroερίσmicroατος του χωριού microε
ικανοποιητικό αριθmicroό συmicromicroετεχόντων που δυστυχώς δεν είναι αντάξιος της βαρύτητας
15
αυτού του κοινωνικού έργου Είναι microία εξαιρετικά σηmicroαντική και αξιόλογη δράση του
συλλόγου που όχι microονάχα αξίζει αλλά και απαιτεί τη στήριξη κυρίως των Ανωγειατών
και όλων όσων θέλουν να προσφέρουν λίγο από το αίmicroα τους για να σώσουν microια ζωή
Και αυτό διότι έχει βοηθήσει πολλούς συνανθρώπους microας που είχαν την ανάγκη για
αίmicroα σε πραγmicroατικά πολύ δύσκολες και κοmicroβικές στιγmicroές της ζωής τους
Είναι πια φανερό και αναmicroφισβήτητο πως η ελληνική κοινωνία βιώνει αρκετά
δύσκολες καταστάσεις όχι microόνο οικονοmicroικές αλλά κυρίως κοινωνικές είτε θέλουmicroε να
το παραδεχθούmicroε είτε όχι Τα θεmicroέλιά της κλονίζονται ενώ οι αξίες τα ιδανικά και οι
διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων δοκιmicroάζονται δια πυρός και σίδηρου
∆υσκολευόmicroαστε αρκετά να κοιτάξουmicroε το συλλογικό εmicroείς αλλά κοιτάmicroε εύκολα το
προσωπικό microας συmicroφέρον Κλεινόmicroαστε στον εαυτό microας και τρέφουmicroε το
laquoθανατηφόροraquo εγώ microας Όmicroως οι Ανωγειάτες αποδεικνύουν πως microονάχα όταν
υπάρχει ενότητα και αγάπη microεταξύ microας microπορούmicroε πάντα να επιτύχουmicroε σπουδαία
πράγmicroατα Ο αθλητικός σύλλογος του χωριού ήταν είναι και θα είναι η λαmicroπρή δόξα
των Ανωγείων όσα χρόνια και αν περάσουν
Ευχαριστώ τη διοίκηση του συλλόγου τους παλαίmicroαχους παίκτες της οmicroάδας και
πολλούς άλλους συγχωριανούς microου για τις πληροφορίες που microου έδωσαν
Ευσταθίου Γ Λαmicroπρινού
Ο Αη-Γιώργης των Γοράνων στην πλατεία του χωριού
Η πλατεία των Γοράνων βρίσκεται στο κέντρο του χωριού Κάποτε εκεί ήταν ένας
microικρός ναός του Αγίου Γεωργίου και δίπλα το νεκροταφείο σύmicroφωνα microε τα λεγόmicroενα
των microεγαλυτέρων στην ηλικία συγχωριανών όπως η θεια-Γεωργία Κατούνα 93 ετών
σήmicroερα Το νεκροταφείο κάποια στιγmicroή microεταφέρθηκε στον Προφήτη Ηλία Το 1826
αυτός ο microικρός ναός καίγεται από τους Τουρκοαιγυπτίους microαζί microε το χωριό Κατόπιν
ξαναχτίστηκε Σώζεται έξω από τον ναό δίπλα στην πόρτα ένα microάρmicroαρο στο οποίο
αναγράφεται η ηmicroεροmicroηνία 30 Μαρτίου 1853 Μάλλον είναι η ηmicroεροmicroηνία από τα
θυρανοίξια του καινούριου ναού Στα τέλη του 19ου
αι - αρχές του 20ου
αι ο ναός
αυτός γκρεmicroίζεται Το 1923 γίνονται τα εγκαίνια του σηmicroερινού ναού
16
Μίmicroη Σ Κουmicroουτσίδη
Οι γυmicroναστικές επιδείξεις
στο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς
Τη δεκαετία στο τριθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς οι microαθητές ήταν
πάνω από εξήντα microε φθίνουσα πορεία προς το τέλος της Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες
άλλαζαν και ο καθένας από εmicroάς τους τότε microαθητές θυmicroάται κυρίως τους laquoδικούς
τουraquo
Το laquoγεγονόςraquo λοιπόν στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς ήταν οι εξετάσεις που ήταν
συνδυασmicroένες microε τις γυmicroναστικές επιδείξεις στο προαύλιο του σχολείου γεγονός που
απαιτούσε αρκετές δοκιmicroαστικές πριν από την τελική που γινόταν microπροστά σε όλους
τους γονείς microας και τους υπόλοιπους συγχωριανούς microας Ήταν επίσης απόδειξη της
κοπιαστικής δουλειάς και των δασκάλων microας ενώπιον των γονέων microας αλλά και του
επιθεωρητή της Πρωτοβάθmicroιας Εκπαίδευσης Για microας ήταν χαρά γιατί θα φορούσαmicroε
αθλητικά παπούτσια τις γνωστές στους παλιούς ΕΛΒΙΕΛΕΣ (Ελληνική Βιοτεχνία
Ελαστικών) κοντά παντελονάκια και αθλητικά φανελάκια Υπήρχε ακόmicroα
προετοιmicroασία για απαγγελία ποιηmicroάτων microικρών διαλόγων (σκετσάκια) και χορών Την
παραmicroονή της εκδήλωσης χαράζαmicroε τις γραmicromicroές και τους κύκλους των χορών microε
ασβέστη Το προαύλιο κλειδωνόταν για να microείνει άθικτο microέχρι την επόmicroενη microέρα
Μαθητές σε γυmicroναστικές επιδείξεις (1967 ή 1968)
Και έφτανε επιτέλους η τελευταία ηmicroέρα της σχολικής χρονιάς περί τα τέλη Ιουνίου
Απόγευmicroα και στον εξωτερικό διάδροmicroο έπαιρναν θέσεις οι θεατές microε καρέκλες που
έφερναν από τα σπίτια τους και όταν δεν έφταναν βγάζαmicroε και τα ξύλινα θρανία microας
Μετά από τον χαιρετισmicroό του διευθυντή άρχιζαν οι ασκήσεις και τα παραγγέλmicroατα
Ανάταση έκταση διάσταση επίκυψη κτλ Στο σκάmicromicroα που ήταν γεmicroάτο microε άmicromicroο
γινόντουσαν τα αθλήmicroατα απλούν τριπλούν και άλmicroα εις ύψος Οι δάσκαλοι
κρατούσαν τις επιδόσεις για την απονοmicroή των επαίνων Το microαγνητόφωνο microε τις
microαγνητοταινίες έπαιζε microουσική για τους χορούς και ακολουθούσαν οι απαγγελίες των
ποιηmicroάτων και τα laquoσκετσάκιαraquo Τα χειροκροτήmicroατα microάς έδιναν θάρρος και
ικανοποίηση ενώ παράλληλα τα γυmicroνασιόπαιδα πάνω στα κάγκελα της περίφραξης microάς
17
πείραζαν και γελούσαν Στο τέλος δίνονταν οι έπαινοι στους αθλητές και microε τις ευχές
των δασκάλων microας ξεκίναγε ένα microακρύ και ευχάριστο καλοκαίρι για όλους microας Στις
φωτογραφίες δάσκαλοι είναι ο Ηλίας Χονδρός η Πίτσα Πολυmicroενάκου και η Πόπη
Κουmicroουτσάκου
Οι microαθητές προετοιmicroάζονται (1965) Στα αριστερά της φωτογραφίας
ο δάσκαλος Ηλίας Χονδρός και στα δεξιά η δασκάλα Πίτσα Πολυmicroενάκου
Στιγmicroιότυπο που έχει microείνει φωτογραφικά στη microνήmicroη microου είναι τη χρονιά στη
δεύτερη ή τρίτη τάξη Ήmicroουν ντυmicroένος ναυτάκι microε ναυτικό καπελάκι και πουκαmicroισάκι
microε γαλάζιες ρίγες στον λαιmicroό και έλεγα τους πιο κάτω στίχους (ότι έχω συγκρατήσει)
laquoΤο ναυτάκι του Αιγαίου είmicroαι rsquoγω
microες τις θάλασσες παντού γυρνώ
τρικυmicroίες και φουρτούνες αψηφώraquo
Παρά ταύτα που λέmicroε έγινα βουνήσιος γιατί αγάπησα τον Ταΰγετο
Μαθητές την ώρα των γυmicroναστικών επιδείξεων (1965) Μπροστά τους στέκονται οι δασκάλες
Πίτσα Πολυmicroενάκου (αριστερά) και Πόπη Κουmicroουτσάκου (δεξιά)
18
Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου
Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου στο πλαίσιο των δώδεκα χρόνων του
φεστιβάλ laquoΚάλεσmicroα στον Ταΰγετοraquo κάτω από ένα ολόγιοmicroο φεγγάρι πραγmicroατοποίησε
στις 10 Ιουλίου microια βραδιά αφιερωmicroένη στην παράδοση και σε εκείνους που microε την
αγάπη και το microεράκι τους την κρατούν ακόmicroη ζωντανή
Τα χορευτικά τmicroήmicroατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου υπό την
καθοδήγηση της χοροδιδασκάλου κυρίας Βασιλικής Βορβή ταξίδεψαν το κατάmicroεστο
από κόσmicroο αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου σrsquo ένα ταξίδι στο Αιγαίο υπό τους ήχους του
δεξιοτέχνη του βιολιού Νίκου Οικονοmicroίδη και της υπέροχης φωνής της Κυριακής
Σπανού Η microουσικοχορευτική αυτή παράσταση είχε συνοδοιπόρο microία από τις πιο
καταξιωmicroένες Ελληνίδες τραγουδίστριες γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και
στιχουργική της δουλειά τη Μαρίζα Κωχ Το microουσικό αυτό ταξίδι είχε αφετηρία την
Χίο πέρασε στην Λήmicroνο και στην Αmicroοργό και κατέληξε στα Κύθηρα
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου ευχαριστεί θερmicroά τον ∆ήmicroο Σπάρτης το
Νοmicroικό Πρόσωπο Πολιτισmicroού και Περιβάλλοντος την Τοπική Κοινότητα
Ξηροκαmicroπίου καθώς και τα microέλη και τους φίλους του Συλλόγου που εργάστηκαν
εθελοντικά για την πραγmicroατοποίηση αυτής της microοναδικής βραδιάς
Εις το επανιδείν hellip
Το χορευτικό τmicroήmicroα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου
19
Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη
Τοπικό Βιβλιογραφικό
Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash
Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016
Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής
πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και
άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για
τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια
ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές
κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις
Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο
από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή
microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο
για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας
Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της
δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε
στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις
δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του
Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου
Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές
κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να
microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε
διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό
microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση
αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της
συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από
την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του
ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν
laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων
δράσεων και καρπών
Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του
στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας
πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι
άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και
διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του
νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις
βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς
έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του
χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον
καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα
Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip
Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου
microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις
αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης
Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου
20
Ιωάννη Γ Παρηγόρη
6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo
Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια
ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16
Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να
παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη
παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και
τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου
microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των
microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας
Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας
Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι
microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent
pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των
εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο
και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο
για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη
στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο
Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του
Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση
πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα
παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα
είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου
ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο
στα εργαστήρια microας
Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου
21
Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος
(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)
Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι
Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)
Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι
Βαγγέλης Καρίπης κρουστά
Κυριάκος Γκουβέντας βιολί
Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι
Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα
Στέλιος Κατσιάνης λαούτο
Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Στάθης Σαββίδης microπουζούκι
Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής
Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης
microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου
22
Τα εργαστήρια παρακολούθησαν
Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη
Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη
Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος
Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας
Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου
Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη
Κλαρίνο
Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος
Φλογέρα
Σταρόγιαννης Λεωνίδας
Κρουστά
Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος
Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης
Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης
Μακάmicro
Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης
Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος
Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος
Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος
Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη
Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς
Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα
Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη
Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος
Λαούτο
Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος
Πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική
Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία
Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία
Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια
Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα
Κιντζιρίδου Κρυσταλλία
23
Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη
Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου
Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου
Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας
microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της
ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της
ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν
υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς
ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο
του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του
χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια
microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον
Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το
Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο
microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι
δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο
και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν
σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι
είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος
∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα
Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας
microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού
24
Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους
της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών
(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού
κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ
Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης
Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ
Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο
Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω
από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)
Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο
ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο
διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει
microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ
Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων
Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και
microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956
Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε
την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και
την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο
Ποταmicroίτη
∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά
Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά
διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου
ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί
ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά
τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και
το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους
αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και
πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για
την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας
25
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια
Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των
Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας
Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που
έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι
γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε
στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο
πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει
τα δυο microέρη του microονοπατιού
Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι
πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα
κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς
πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο
του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το
οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από
εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι
Ο microύλος του Κοτταρά
Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά
δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ
να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα
πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα
κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το
περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το
26
τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να
σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα
λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το
microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της
Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη
Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί
στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια
των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του
Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί
σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού
Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές
τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται
σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους
και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την
περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν
microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία
επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε
Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)
Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα
λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις
πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο
Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς
microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα
ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε
27
αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει
δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν
ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της
οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι
βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της
Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας
θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι
της
Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο
ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού
δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι
microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν
προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo
microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της
επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί
περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε
το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως
Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε
για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της
Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
28
Της αγοράς
Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια
ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει
γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο
αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους
καπνούς
ΗΓΜ
Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις
γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip
αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια
Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί
να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά
έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να
τους ζήσουν λοιπόν
Τ∆Β
Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για
βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια
όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι
συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα
θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι
του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος
Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει
∆ΘΚ
Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε
το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην
Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους
φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που
πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε
αποκόλληση
ΓΚΜ
Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να
συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε
Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε
29
τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος
ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις
Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες
ΠΜΙ
Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε
σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα
υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας
του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω
συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες
ΚΜΚ
Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική
κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος
υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να
κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε
ΑΝΜ
Συνδροmicroές
Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης
Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π
Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη
Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro
Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro
30
Τα νέα microας
Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις
Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του
Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)
Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε
αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του
Richard και Γεωργίας Πατριανάκου
του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι
(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου
Καπετανάκου του Σταύρου και
Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του
Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το
ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του
Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα
του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι
Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα
του Μαριάν παντρεύτηκε τον
Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου
Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη
παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο
Παπαδάκο του Παναγιώτη
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία
Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80
Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου
ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του
Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα
Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90
Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών
90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη
ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου
χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω
Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73
Βασιλική Χριστοπούλου του
Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας
Παναγέας του Ιωάννη ετών 88
(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του
Γεωργίου ετών 82 Γεωργία
Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80
(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου
του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)
Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου
ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω
Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών
87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του
Χρήστου ετών 77
Παλαιοπαναγιά
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος
Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58
Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82
Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78
Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου
ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα
Κυριακούλη ετών 86
Ανώγεια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη
χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη
∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81
Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84
Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου
ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του
Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-
σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα
Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών
92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών
87
Τραπεζοντή
Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του
Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο
Ξέπαππα του Νικήτα
Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης
Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83
Κυδωνιά
Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη
Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90
Ποταmicroιά
Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου
του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό
Γριβογιάννη του Ηλία
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89
Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών
83 Σταυρούλα Καλογεράκη του
Πέτρου ετών 81 Σταύρος
Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77
Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου
ετών 92
Καmicroίνια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91
Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ
ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του
Αθανασίου ετών 90
Λιαντίνα
Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα
Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84
Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία
Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85
Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου
ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα
Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού
του Κυριακούλη ετών 82
Κουρτσούνα
Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος
του Μιχαήλ ετών 80
Άρνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα
Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94
Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου
ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος
Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88
Κοτσαντίνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα
Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89
Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη
ετών 90
Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου
3
Εκ της Φάριδος
Ο εορτασmicroός των πενήντα χρόνων
Πέρασαν ήδη πενήντα χρόνια Από τότε που microια παρέα Ξηροκαmicroπιτών
οραmicroατίστηκε την έκδοση ενός περιοδικού το οποίο θα καταπιανόταν microε την ιστορία
του τόπου microας Το πρώτο τεύχος εκδόθηκε τον Απρίλιο του 1966 microε microόνο έξι σελίδες
Ακολούθησαν σιγά σιγά και άλλα όλο και microεγαλύτερα Κάποτε υπήρξαν και διακοπές
στην έκδοση όχι microεγάλες όmicroως Η έκδοση συνεχίζεται έως σήmicroερα Έχουmicroε φτάσει τα
ενενήντα τέσσερα τεύχη συνολικά Η ύλη ογκώδης και ιδιαίτερα σηmicroαντική για την
περιοχή microας
Το προσχέδιο για το πρώτο εξώφυλλο δια χειρός Γεωργίου Καλκάνη
4
Η φωτογραφία microε την πρώτη οmicroάδα του περιοδικού στα νότια σκαλιά του ιερού της
Αγίας Τριάδας Βασιλική Σολωmicroού Γεωργία Τάρταρη Παναγιώτης Ματθαίος
Ευστράτιος Συκιώτης Θεόδωρος Κατσουλάκος Γεώργιος Καλκάνης
Τα πενηντάχρονα της Φάριδος γιορτάστηκαν την Παρασκευή 30 ∆εκεmicroβρίου 2016
στο Πνευmicroατικό Κέντρο της Αγίας Τριάδας Ξηροκαmicroπίου εκεί από όπου το περιοδικό
ξεκίνησε πριν από πενήντα χρόνια Η ατmicroόσφαιρα συγκινητική Παρά το τσουχτερό
κρύο εκείνης της βραδιάς ο κόσmicroος τίmicroησε microε την παρουσία του την εκδήλωση Στην
εκδήλωση παρουσιάστηκαν το ιστορικό του περιοδικού αλλά και οι προοπτικές του
Η συντακτική οmicroάδα του περιοδικού Γεώργιος Καλκάνης
Θεόδωρος Κατσουλάκος Παναγιώτης Κοmicroνηνός Ιωάννης Κονίδης
5
Συνδιοργανωτής στην εκδήλωση ήταν ο Παιδαγωγικός Φιλότεχνος Όmicroιλος Φάριδος
Μετά το τέλος των οmicroιλιών ο ηθοποιός Γεώργιος Κούmicroαρης διάβασε κείmicroενα από το
περιοδικό και το Τmicroήmicroα Ελληνικής Παραδοσιακής Μουσικής του Παιδαγωγικού
Φιλότεχνου Όmicroιλου Φάριδος έπαιξε και τραγούδησε παραδοσιακά τραγούδια Τα
κείmicroενα που διαβάστηκαν ήταν Μετανάστη Καηmicroοί της ξενιτειάς Η Φάρις 1(1979)16
Χρήστου Λ Καπετανάκου Πάντα σε σκέφτοmicroαι φτωχοχώρι microου Η Φάρις 24(1999)13-
14 Χρήστου Λ Λιντζέρη Μικρά Ασία Ζωντανές microνήmicroες Η Φάρις 3(1992)4-5
Παναγιώτη Χ Στούmicroπου Το σποριό Η Φάρις 4(1981)67-68 Σταυρούλας Κονίδη -
Χριστογάmicroβρου Χριστούγεννα στην Κουmicroουστά Η Φάρις 30(2001)10 Οδυσσέα Τα
λαλάγγια θέλουν δυνατή φωτιά Η Φάρις 22(1999)10 Τα τραγούδια που ακούστηκαν
ήταν Ξενάκι (τραγούδι του Σταύρου Κουγιουmicroτζή σε παραδοσιακή microουσική από τα
παραξυπνήmicroατα της Ρόδου) Ας πανrsquo να ιδούν τα microάτια microου (τοπικό παραδοσιακό
τραγούδι) Αλέξανδρος και βασιλιάς (ζωναράδικο θρήνος της Αλώσεως) Όσα
πουλάκια (τοπικό παραδοσιακό τραγούδι) Περδικούλα (τοπικό παραδοσιακό
τραγούδι) Μωραΐτικα κάλαντα
Ορχήστρα Κατερίνα Πάτσιου κανονάκι Μίκη Τοντόροβ ούτι Νικόλας Παλαιολόγος ούτι
Γεώργιος Κλάδης κρουστά Παναγιώτης Μανδραπήλιας λαούτο Μαρία Κουmicroουστιώτη
κουτάλια Κυριάκος Κουmicroουστιώτης κλαρίνο
Χορωδία Χοράρχης η Κατερίνα Πάτσιου Τραγουδούν Κυριακή Βασιλείου Ελένη Φραγκή
Γιώτα Ιατρού Τερέζα Καmicroαρινοπούλου Πολυτίmicroη Νικολακάκου Ελένη Χριστοπούλου
Κατερίνα Σπανάκου Κωνσταντίνος Σταρόγιαννης Παναγιώτης Κονίδης ∆ηmicroήτρης
Γραφάκος Γιάννης Παρηγόρης Θανάσης Γρίβας Παναγιώτης Γρίβας Κωνσταντίνος
Κουmicroουστιώτης
Η γιορτή τελείωσε microε την ευχή να γιορτάσουmicroε και τη συmicroπλήρωση των εκατό ετών
του βίου του περιοδικού
6
Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη
Μια απάντηση της ΙΜ Γόλας από τον 17ο αιώνα
στο διαχρονικό ερώτηmicroα laquoΘρησκεία ήκαι Επιστήmicroηraquo
Οι σκέψεις που διατυπώνονται σε αυτό το σηmicroείωmicroα είναι microια απόπειρα απάντησης
στο διαχρονικό ερώτηmicroα laquoΘρησκεία ήκαι Επιστήmicroηraquo Το ερώτηmicroα αφορά στην υπεροχή
ή όχι των θρησκευτικών δογmicroάτων έναντι των επιστηmicroονικών θεωριών ndashή αντίστροφαndash
για το σύmicroπαν ( τον φυσικό κόσmicroο) και τη ζωή ( τον άνθρωπο) Το σηmicroείωmicroα
απευθύνεται στους ανθρώπους που βρίσκονται σε αmicroφιβολία ndashή και αγωνίαndash
αmicroφιταλαντευόmicroενοι microεταξύ της θρησκευτικής πίστης τους και της εmicroπιστοσύνης τους στην
επιστήmicroη νοmicroίζοντας ότι υπάρχει διάσταση microεταξύ τους Κυρίως όmicroως απευθύνεται στους
νέους ανθρώπους που έχοντας άγνοια αποστασιοποιούνται και microένουν microακριά αφού η
τυπική εκπαίδευση δεν είναι επαρκής και η θρησκεία απλώς απουσιάζειhellip (το σηmicroείωmicroα
αυτό είναι περίληψη άλλου πληρέστερου που ανακοινώθηκε ndashχωρίς να συζητηθεί microε
απόφαση του laquoπροεδρείουraquondash στο ∆΄ Τοπικό Συνέδριο Λακωνικών Σπουδών στη
Σπάρτη στις 12 Νοεmicroβρίου 2016)
Η Ιερά Μονή Γόλας Η Ιερά Μονή Γόλας (το microοναστήρι της Γόλας ή η Άγια Γόλα για τους κατοίκους της
νοτιοδυτικής Κοίλης Λακεδαίmicroονας) αποτέλεσε ένα σηmicroαντικό θρησκευτικό κέντρο για
πολλούς αιώνες Ήταν όmicroως και ένα σηmicroαντικό για την περιοχή εκ-παιδευτικό κέντρο
Εκπαιδευτικό τόσο για τους microοναχούς της microε τη βιβλιοθήκη της και microε τους
συmicroβολισmicroούς των τοιχογραφιών της όσο και για τους κατοίκους των γύρω χωριών microε
τον εγγραmicromicroατισmicroό που τους εξασφάλιζαν οι microοναχοί Παράλληλα παιδευτικό αφού οι
εκατοντάδες τοιχογραφίες της εκκλησίας της λειτουργούσαν εκπαιδευτικά και παιδευτικά
για τους microη εγγράmicromicroατους κατοίκους και επισκέπτες
Ο Αριστοτέλης στις τοιχογραφίες της Σε τοιχογραφίες (που laquoιστορήθηκανraquo το 1673) στον νάρθηκα της εκκλησίας της
Μονής οι microοναχοί περιέλαβαν (και) απεικονίσεις σοφών της αρχαίας Ελλάδας
Απεικονίσεις αρχαιοελλήνων σοφών παρατηρούνται microόνο σε Μονές οι οποίες ήταν
στην εποχή τους κέντρα παιδείας τόσο εκκλησιαστικής όσο και της laquoθύραθενraquo
Κριτήριο επιλογής των σοφών ήταν εκφρασθείσες ή υπονοούmicroενες στα έργα τους
microονοθεϊστικές ιδέες που διαmicroόρφωσαν microια υψηλότερη ιδέα περί πνευmicroατικού Θεού και
προετοίmicroασαν την έλευση της χριστιανικής θρησκείας
Ο Αριστοτέλης ο Σταγειρίτης (4ος πΧ αι) είναι microεταξύ των σοφών που
απεικονίζονται στο νάρθηκα της εκκλησίας της Γόλας Το κύριο χαρακτηριστικό του
Αριστοτέλη όmicroως είναι όχι οι microονοθεϊστικές του ιδέες αλλά το ότι είναι ο
αντιπροσωπευτικότερος και σηmicroαντικότερος εκπρόσωπος της αρχαιοελληνικής
φυσικής φιλοσοφίας που θεωρείται ότι ήταν microια laquoπρώιmicroη επιστήmicroηraquo Αυτή η
απεικόνιση ήταν όmicroως και η απάντηση της Ι Μ Γόλας στο ερώτηmicroα laquoθρησκεία ή
επιστήmicroηraquo το οποίο απασχόλησε -από τα πρωτοχριστιανικά χρόνια- θεολόγους και
επιστήmicroονες
Θρησκεία ή Επιστήmicroη
Το διαχρονικό και συχνά επαναλαmicroβανόmicroενο ndashέως και τον περασmicroένο αιώναndash
ερώτηmicroα laquoθρησκεία ή επιστήmicroηraquo τίθεται διαρκώς και σπανιότερα σήmicroερα Το ερώτηmicroα
προκαλούσε ndashήδη από τα πρωτοχριστιανικά χρόνιαndash διαρκείς και συχνά έντονες
συζητήσεις οδηγώντας τες κατά κανόνα σε αντιπαραθέσεις Οι συζητήσεις αφορούσαν
7
κυρίως στη δηmicroιουργία (την αρχή) ή τη microοίρα (το τέλος) του σύmicroπαντος και την
εmicroφάνιση της ζωής στον πλανήτη microας Οι αντιπαραθέσεις επικεντρώνονταν στην
υπεροχή ή όχι των θρησκευτικών δογmicroάτων έναντι των απαντήσεων της επιστήmicroης (και
αντίστροφα) στα παραπάνω ερωτήmicroατα
Η Σύγχρονη Επιστήmicroη
Μετά από αιώνες η σύγχρονη επιστήmicroη ndashκαι η επιστηmicroολογία φιλοσοφία της
επιστήmicroηςndash έκλεισαν τον κύκλο των αντιπαραθέσεων αναγνωρίζοντας ως διακριτές τις
γνωσιακές περιοχές ενδιαφέροντος και microελέτης του σύmicroπαντος από την επιστήmicroη σε
σχέση microε τα θρησκευτικά δόγmicroατα για το σύmicroπαν και τη ζωή
Η επιστήmicroη ερευνά microελετά και διατυπώνει ndashόταν microπορείndash απαντήσεις θεωρίες για
τον τρόπο της δηmicroιουργίας και εξέλιξης του σύmicroπαντος αλλά και του τέλους του
Ακόmicroη ταξινοmicroεί τα άβια σώmicroατα και τους έmicroβιους οργανισmicroούς αλλά και ερευνά τις
αρχές και τους νόmicroους (τη νοmicroοτέλεια) που διέπει το σύmicroπαν προβλέποντας τα
φαινόmicroενα που συmicroβαίνουν σε αυτό Στην ουσία η επιστήmicroη αυτοπεριορίζεται στη
microελέτη του σύmicroπαντος από τη στιγmicroή της δηmicroιουργίας αρχής του έως και το πιθανό
τέλος του
Αντίθετα η επιστήmicroη δεν ασχολείται καθόλου ούτε αποφαίνεται για laquoότιraquo (και
laquoγιατίraquo) είναι πιθανόν να έχει υπάρξει ή έχει συmicroβεί πριν από τη δηmicroιουργία του
σύmicroπαντος ή θα συmicroβεί microετά το τέλος του σύmicroπαντος ∆εν ερευνά και δεν αποφαίνεται
για microια laquoάλληraquo άγνωστη νοmicroοτέλεια που ίσως να δηmicroιούργησε το σύmicroπαν ή ακόmicroη
δηmicroιούργησε τη νοmicroοτέλεια που το κυβερνά αφήνοντας αυτές τις απαντήσεις στις
θρησκείες
Συνεπώς η σύγχρονη επιστήmicroη απαντά στο laquoπώςraquo αλλά δεν έχει ndashκαι δεν διεκδικεί
να δώσει η ίδιαndash απαντήσεις στο laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo δηmicroιουργήθηκε το σύmicroπαν
όπως και laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo δηmicroιουργήθηκε η άγνωστη -προϋπάρχουσα-
νοmicroοτέλεια αφήνοντας αυτές τις απαντήσεις στις θρησκείες (ήκαι στις όποιες
φιλοσοφικές απόψεις)
Η Χριστιανική Θρησκεία
Οι θρησκείες ndashειδικότερα η χριστιανική θρησκείαndash αποδίδουν δογmicroατικά τη
βούληση τη σχεδίαση και τη δηmicroιουργία του σύmicroπαντος αλλά και της νοmicroοτέλειας που
δηmicroιούργησε το σύmicroπαν και τη νοmicroοτέλεια της λειτουργίας του και του τέλους του σε
έναν Νου Λόγο Θεό microε κύριο και τελικό σκοπό τη δηmicroιουργία του ανθρώπου Έχει
την απάντηση για το laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo Παράλληλα η χριστιανική θρησκεία
αποδέχεται το ρόλο της επιστήmicroης στην έρευνα για την laquoαποκάλυψηraquo του τρόπου της
δηmicroιουργίας και της εξέλιξης (ή και του τέλους) του σύmicroπαντος αλλά και τον
laquomicroηχανισmicroόraquo της ζωής και των έmicroβιων οργανισmicroών Επίσης αναγνωρίζει τη συmicroβολή
της στην απόκτηση της γνώσης από τον άνθρωπο και στη δηmicroιουργία της τεχνολογίας
για τον άνθρωπο
Η επικρατούσα σήmicroερα θεολογική άποψη (και) στη χριστιανική θρησκεία είναι ότι
δεν υπάρχει laquoδιαmicroάχηraquo microεταξύ θρησκείας και φυσικής επιστήmicroης Η χριστιανική πίστη
δεν έρχεται σε αντίθεση microε την επιστηmicroονική γνώση αν και η πίστη είναι κάτι πέραν της
επιστήmicroης Εξάλλου πολλοί κορυφαίοι φυσικοί επιστήmicroονες ασκούν προσωπική
θεοσέβεια (ή είναι αγνωστικιστές αλλά όχι άθεοι) ως αποτέλεσmicroα ερευνητικών
ευρηmicroάτων τους για τη νοmicroοτέλεια του σύmicroπαντος και το θαύmicroα της ζωής
8
Θρησκεία vs Επιστήmicroη
Υπάρχουν πλέον πολλά σηmicroεία σύγκλισης microεταξύ των δογmicroάτων της χριστιανικής
θρησκείας και υποθέσεων ή θεωριών της σύγχρονης επιστήmicroης που αφορούν στη
δηmicroιουργία και το τέλος του σύmicroπαντος
Συγκεκριmicroένα η θρησκεία και η επιστήmicroη συγκλίνουν στο ότι το σύmicroπαν
δηmicroιουργήθηκε στιγmicroιαία microε εκπληκτική laquoαπλότηταraquo διακρίνουν δε στο σύmicroπαν
(εκτός της απλότητας) αρmicroονία και τελειότητα δοmicroών που παραπέmicroπουν σε προνοούσα
υπέρτατη νοmicroοτέλεια νου Τέλος αναmicroένουν και ένα τέλος για το υλικό σύmicroπαν τη
laquoδευτέρα παρουσίαraquo η χριστιανική θρησκεία ή τη laquoδιάσπαση του πρωτονίουraquo η
σύγχρονη επιστήmicroη
Η θρησκεία και η επιστήmicroη όmicroως έχουν και σηmicroεία διαφοροποίησης κυρίως για τη
δηmicroιουργία και την εξέλιξη της ζωής αφού η χριστιανική θρησκεία τις αποδίδει σε microια
στοχευmicroένη νοmicroοτέλεια ( laquoθεία πρόνοιαraquo που έχει τελικό σκοπό τον άνθρωπο) ενώ η
σύγχρονη επιστήmicroη σε laquomicroηχανισmicroούςraquo και σε συmicroπτώσεις Αυτά εξακολουθούν να
προκαλούν -ήπιες- συζητήσεις αντιπαραθέσεις επηρεάζοντας ακόmicroη και τις
εκπαιδευτικές πολιτικές κρατών ή τmicroηmicroάτων τους όmicroως οι αντιπαραθέσεις αποδίδονται
από πολλούς διαπρεπείς θεολόγους σε παραβολικές διατυπώσεις αλληγορίες και
χρονικά άλmicroατα
Θρησκεία και Επιστήmicroη
Το αρχικό ερώτηmicroα λοιπόν laquoθρησκεία ή επιστήmicroηraquo αντικαθίσταται σήmicroερα από το
ερώτηmicroα ndashκαι απάντησηndash laquoθρησκεία και επιστήmicroηraquo αφού οι θρησκείες (τουλάχιστον η
χριστιανική θρησκεία) και η επιστήmicroη αποδέχονται τους διακριτούς ρόλους τους
Η απάντηση της Ιεράς Μονής Γόλας Η ίδια απάντηση έχει δοθεί ήδη από τον 17
ο αιώνα στην ορθόδοξη χριστιανική
εκκλησία της Ιεράς Μονής Γόλας (και άλλες) αφού εικονογραφήθηκε στον πρόναο ndash
microεταξύ άλλων σοφών της ελληνικής αρχαιότηταςndash (και) ο αντιπροσωπευτικότερος και
κορυφαίος εκπρόσωπος της πρώιmicroης επιστήmicroης ή της αρχαιοελληνικής φυσικής
φιλοσοφίας ο Αριστοτέλης ο Σταγειρίτης
(βιβλιογραφικές αναφορές υπάρχουν στη σχετική ανακοίνωση στο ∆΄ Τοπικό Συνέδριο
Λακωνικών Σπουδών Σπάρτη 2016 και σε ανάρτησή της στον διαδικτυακό τόπο του
Πανεπιστηmicroίου Αθηνών httpmicro-kosmosuoagr δηmicroοσιεύσεις)
9
Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη
Το υδραγωγείο του Παλαιοχωρίου
Το Παλιοχώρι ως γνωστόν είναι από τα παλαιότερα χωριά της περιοχής microας
Κάποτε και για πολλά χρόνια είχε microεγάλο πρόβληmicroα από νερό Υπήρχαν πριν βρύσες
και πηγές που έτρεχαν άφθονο νερό αλλά λόγω καθιζήσεων και κατολισθήσεων όλες
αυτές οι σπουδαίες πηγές διαδοχικά εχάθησαν Τούτο το αποδεικνύουν υπάρχουσα
πέτρινη σκάφη microεγάλων διαστάσεων καθώς και πέτρινες βρύσες σε σχήmicroα καmicroάρας Οι
κάτοικοι ήταν πλέον υποχρεωmicroένοι να microεταφέρουν το νερό από microακρινές αποστάσεις
microε την βοήθεια ζώων σε ξύλινες βαρέλες και στρατιωτικά microεταλλικά microπιτόνια Η
έλλειψη νερού υπήρξε για πάρα πολλά χρόνια microε αποτέλεσmicroα να λένε το νερό νεράκι
όπως λέει ο σοφός λαός εσκέπτοντο και την κάθε σταγόνα να microην την χαλάσουν
άσκοπα
Γνωρίζοντας το σοβαρό αυτό πρόβληmicroα ο βουλευτής από την περιοχή microας Ηλίας
Λαγάκος φρόντισε και πέτυχε microε microεγάλες και απαιτητικές του ενέργειες microέσω του
αρmicroόδιου υπουργείου να δώσει λύση στο πρόβληmicroα ώστε να ανασάνουν από την
ταλαιπωρία οι κάτοικοι του χωριού Αρχές του 1955 εστάλησαν από την Αθήνα ένα
φορτηγό αυτοκίνητο microε 1600 microέτρα γαλβανιζέ εξάmicroετρες και δύο ιντσών σωλήνες
Ξεφορτώθηκαν στο Ξηροκάmicroπι στην οικία τότε Ηλία Βλάχου αφού δεν υπήρχε ακόmicroη
αυτοκινητόδροmicroος προς το Παλιοχώρι και από εκεί οι Παλιοχωρίτες microε τα ζώα τους
και σε σύντοmicroο χρονικό διάστηmicroα τις microετέφεραν στον προαύλειο χώρο της εκκλησίας
του χωριού Η πηγή microε το άφθονο και εύγεστο νερό 1500micro microακριά του χωριού είχε
δωρηθεί στους κατοίκους από την ηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσας Γερόντισσα
Νυmicroφοδώρα Οι Παλιοχωρίτες όταν εκκλησιάζοντο στο microοναστήρι ή και όπου να
συναντούσαν την Γερόντισσα Νυmicroφοδώρα δεν ξεχνούσαν να την ευχαριστούν και να
ευγνωmicroονούν για το πολύτιmicroο αγαθό που τους χάρισε Το Παλιοχώρι πολύ γρήγορα
πλέον θα αποκτούσε σύγχρονο υδραγωγείο και εκτός από το Ξηροκάmicroπι που διέθετε
τοιούτο θα επροηγείτο όλων των χωριών νοτιοδυτικά του πρώην ∆ήmicroου Φάριδος
Το έργο δεν ανετέθη σε εργολάβο όπως έγινε πολύ αργότερα στα ως άνω χωριά
διότι η χώρα microας ακόmicroη δεν microπορούσε να διαθέσει microεγάλα χρηmicroατικά ποσά Έτσι οι
κάτοικοι του χωριού ανέλαβαν τον microεγάλο άθλο microόνοι τους έγιναν δηλαδή οι ίδιοι
εργολάβοι του έργου ανοίγοντας το βαθύ αυλάκι 1500 microήκους microέτρων microε κασmicroάδες
και φτυάρια και ότι άλλα ατοmicroικά εργαλεία διέθεταν Κάθε πρωί που πήγαιναν να
ξεκινήσουν την εργασία τους microετέφεραν και έναν σωλήνα στον ώmicroο τους γιατί η
σύντοmicroη αυτή διαδροmicroή που χάραξαν δεν ήταν βατή για ζώα Στον microεγάλο αγώνα του
έργου συmicromicroετείχαν ακόmicroη και οι γυναίκες καθώς και τα νεαρά κορίτσια Ενθυmicroούmicroαι
microικρό παιδί που ήmicroουν τότε τις πρώτες microου εξαδέλφες Ποτούλα Τσαρπαλή Ευαγγελία
και Σταυρούλα Βουραζέλη που microετέφεραν κάθε πρωί σωλήνες και τις ακολουθούσα
Το έργο προχωρούσε γρήγορα και ασταmicroάτητα Ο κάθε οικογενειάρχης δούλεψε
σχεδόν πενήντα ηmicroερήσια microεροκάmicroατα χωριστά οι γυναίκες και τα παιδιά τους Είχαν
γίνει microε λίγα λόγια όλοι τους microια οικογένεια Έτσι microε πλήρη οργάνωση και
καταmicroερισmicroό εργασίας το έργο προχωρούσε προς το τέλος του Υδραυλικός που
ανέλαβε να κάνει όλη την σωλήνωση του υδραγωγείου υπήρξε ο Θεοδόσης Γιάννακας
από το Ξηροκάmicroπι Μια ώρα microετά την σύνδεση του τελευταίου σωλήνα εν microέσω
καλοκαιριού και στο microέσον του χωριού το καλλίτερο ανθρώπινο φάρmicroακο που λέγεται
νερό έτρεχε ελεύθερα και ασταmicroάτητα ανακουφίζοντας και δροσίζοντας τους
10
κατοίκους του χωριού και ταυτόχρονα αmicroοίβοντάς τους για τον πολύ ιδρώτα που
επότισαν το έργο τους
Μετά από δύο - τρία χρόνια και microε τη βοήθεια της Κοινότητας Καmicroινίων και των
κατοίκων του χωριού φυσικά κατά το ήmicroισυ κατασκευάστηκε και η υδατοδεξαmicroενή στο
άνω microέρος του χωριού microαζί microε το εσωτερικό δίκτυο Είναι από τα πολύ λίγα
υδραγωγεία της περιοχής microας που αποπερατώθησαν την δεκαετία του εξήντα microόνο από
προσωπική εργασία των κατοίκων
Γεωργίου Κ Χίου - Χαρτουλάρου
Οικονοmicroική κρίση και microια πρόταση
από τα παλιά για το χωριό microας
Στο κείmicroενο που ακολουθεί καταγράφεται microία πρόταση που αφορά σε αγροτικές
περιοχές όπως αυτή του χωριού microας σχετικά microε την εξοικονόmicroηση βασικών
καταναλωτικών αγαθών κάθε νοικοκυριού microετά την εφτάχρονη πλέον περίοδο της
οικονοmicroικής κρίσης πρακτική που εφάρmicroοζαν οι νοικοκυρές του χωριού microας στη
περίοδο 1960-1970
Οι νοικοκυρές του χωριού άτυπα συγκέντρωναν (έσmicroιγαν) το γάλα από τις κατσίκες
κάθε πρωί πχ 10 νοικοκυρές microε microέσο όρο 4 κιλά γάλα 40 κιλά κάθε microέρα και
περιοδικά το έδιναν όλες σε microία από τις νοικοκυρές η οποία από τα 40 κιλά γάλα
παρασκεύαζε περίπου 6 κιλά τυρί Σε 15 ηmicroέρες η συγκεκριmicroένη παρασκεύαζε 6 x 15 =
90 κιλά τυρί πλέον microυζήθρες και λοιπά προιόντα γαλακτοκοmicroίας που επαρκούσαν για
τις ετήσιες ανάγκες microίας τετραmicroελούς οικογένειας Στη συνέχεια microε την ίδια πρακτική
εδιναν την ίδια ποσότητα γάλακτος σε microια δεύτερη νοικοκυρά κατόπιν στην τρίτη κλπ
Η ίδια πρακτική microπορεί να εφαρmicroοστεί σε microεγαλύτερη κλίmicroακα σήmicroερα microε τη
συνεργασία πολλών νοικοκυριών ndashή και την ίδρυση microερικών συνεταιριστικών
microονάδωνndash όχι microόνο για την κάλυψη ετησίων οικογενειακών αναγκών κάθε νοικοκυριού
αλλά microε παραγωγή microεγαλυτέρων ποσοτήτων γαλακτοκοmicroικών προϊόντων που microπορούν
να αποτελέσουν και αντικείmicroενο εmicroπορικής δραστηριότητος
Μην ξεχνάmicroε επίσης ότι στην περιοχή microας κάθε νοικοκυριό συνήθως διαθέτει και
εκτάσεις που θα microπορούσαν να χρησιmicroοποιηθούν ως εγκαταστάσεις για εκτροφή
πουλερικών Σε αυτή την περίπτωση microπορεί να υπάρχει παραγωγή κρέατος και αυγών
που όχι microόνο θα κάλυπτε τις ανάγκες microιας οικογένειας αλλά και microε ένα κατάλληλο
συνεταιριστικό πλαίσιο το περίσσευmicroα της παραγωγής θα ήταν δυνατό να καταστεί
επίσης αντικείmicroενο εmicroπορίας microε ένα ικανοποιητικό εισόδηmicroα microε κατάλληλες
διαδικασίες σε σηmicroεία λιανικής πώλησης
Ακόmicroη η περιοχή microας ndashόπως και όλη η Λακωνίαndash παράγει ελαιόλαδο αρίστης
ποιότητος το οποίο microέχρι τώρα συστηmicroατοποιηmicroένα δεν έχει καταστεί αντικείmicroενο
εξειδικευmicroένης επιλεκτικής εmicroπορίας όπως τυποποίηση διασφάλιση σήmicroατος
προέλευσης πώληση σε microικρές συσκευασίες κλπ microε αποτέλεσmicroα το παραγόmicroενο
ελαιόλαδο της περιοχής microας να πωλείται σε microεγάλες ποσότητες χύmicroα σε εmicroπόρους και
οι τελευταίοι να αποκοmicroίζουν σηmicroαντικά κέρδη από την περαιτέρω επεξεργασία
τυποποίηση και πώληση του
11
Επίσης microια συνεταιριστική πρωτοβουλία του τύπου που προαναφέρθηκε θα
επιτύγχανε καλύτερη τιmicroή αγοράς από τους παραγωγούς - αγρότες επίλυση microέρους της
απασχόλησης στην περιοχή microας από την ίδρυση microίας πρότυπης microονάδας συγκέντρωσης
ελαιών διαλογής επεξεργασίας (έκθλιψης) ποιοτικού ελέγχου τυποποίησης σε
συσκευασίες που προϋποθέτει απασχόληση εξειδικευmicroένων εργατών διαλογής ελιών
τεχνολόγων τροφίmicroων τεχνικών στην παραγωγή ελαιολάδου τεχνικών τυποποίησης
και στο εmicroπορικό δίκτυο εξειδικευmicroένων πωλητών ή αντιπροσώπων microέχρι το τελικό
σηmicroείο πώλησης (κατάστηmicroα)
Καταλήγοντας σηmicroειώνω ότι η microαζική συmicromicroετοχή των κατοίκων της περιοχής microας
σε τέτοιες ενέργειες και δράσεις microόνο καλά αποτελέσmicroατα microπορεί να επιφέρει τόσο για
τους ίδιους αλλά και για την οικονοmicroική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής του
Ξηροκαmicroπιού και των γύρω χωριών
Όmicroως εκτός της οικονοmicroίας υπάρχουν και άλλες παράmicroετροι ενός τέτοιου
εγχειρήmicroατος η συνεργατικότητα η επιστροφή σε δραστηριότητες που για χρόνια
απαξιώθηκαν και αγνοήθηκαν και η καθετοποίηση της αγροτικής παραγωγής αλλά
κυρίως έλεγχος και εmicroπιστοσύνη στην ποιότητα αυτών που τρώmicroε Αυτού του είδους τα
βασικά προιόντα (γάλα τυρί βούτυρο κρέας αυγά ελαιόλαδο hellip) ο καταναλωτής
προτιmicroά να τα προmicroηθεύεται από microικρές συνεταιριστικές παραγωγικές microονάδες αυτού
του τύπου και όχι από microεγάλες βιοmicroηχανικές microονάδες που ενέχουν και κινδύνους για
την υγεία του από χρήση αντιβιοτικών φαρmicroάκων κακής ποιότητας τροφικών
παρασκευασmicroάτων λιπασmicroάτων (hellip)
Τάσου ∆ Βολτή
Ξηροκαmicroπίου συγκοινωνίες
Μια συmicroπλήρωση ndash microαρτυρία
Στο τεύχος 64 γίνεται microια ενδιαφέρουσα αναδροmicroή στα παλιά microέσα οδικών
συγκοινωνιών Εκεί αναφέρονται microαρτυρίες και microνήmicroες σχετικές microε την εmicroφάνιση των
πρώτων αυτοκινήτων στο χωριό microας το Ξηροκάmicroπι Στην αξιόλογη αυτή microαρτυρία και
παρουσίαση από τον Στράτη Σ Σολωmicroό θα προσθέσω κάποιες αναφορές δικές microου microε
συmicroπληρωmicroατικά στοιχεία για το ενδιαφέρον αυτό θέmicroα της εποχής εκείνης
Ο αείmicroνηστος Βασίλειος Κουντούρης ένα ξεχωριστό και ανήσυχο άτοmicroο microε
επιχειρηmicroατικό δαιmicroόνιο συγκαταλέγεται microεταξύ των πρώτων αυτοκινητιστών της
τρίτης και τέταρτης δεκαετίας του 1900 Είχε φέρει το πρώτο microικρό επιβατικό
αυτοκίνητο microάρκας FIAT
Θυmicroάmicroαι τον αείmicroνηστο θείο microου Λάmicroπρο Σακελλαριάδη microετέπειτα αρεοπαγίτη
που διηγόταν ένα περιστατικό σχετικό microrsquo εκείνο το αυτοκίνητο Ο Κουντούρης είχε
ανεβάσει το FIAT στη δεξαmicroενή του χωριού για να το πλύνει Μαζί του ήταν κι ο θείος
microου ο Λάmicroπρος -έφηβος τότε- και ο γιος του Κουντούρη ο Κώστας microικρότερος σε
ηλικία Κατά τη διάρκεια του πλυσίmicroατος λύθηκε το χειρόφρενο και το όχηmicroα κύλισε
και γκρεmicroίστηκε από το χείλος του βράχου microε πτώση στον γκρεmicroό πάνω από το
microονοπάτι του γεφυριού της Ρασίνας Έπαθε microεγάλη ζηmicroιά ανεπανόρθωτη Έκτοτε
microετά την δύσκολη ανάσυρση παρέmicroεινε σε microιαν άκρη της microεγάλης laquoΑλάναςraquo στην
12
πλατεία του χωριού τα laquoΧορταράκιαraquo λίγο πιο κάτω από το κουρείο του Γιάννη
Συκιώτη Τα περίφηmicroα laquoΧορταράκιαraquo ήταν ο αποκλειστικός χώρος των ποικίλων
παιχνιδιών microας Κι εδώ ισχύει το λεγόmicroενο laquoουδέν microονιmicroότερον του προσωρινούraquo
καθώς το αυτοκίνητο εκείνο όπως πίστευε ο ιδιοκτήτης του θα παρέmicroενε εκεί για το
ενδεχόmicroενο επισκευής του Αλλά άραξε για πάντα αmicroετακίνητο Οι συνεχείς
προσπάθειες εξ εφόδου του Κουντούρη και οι εκτοξευόmicroενες φοβέρες του δεν
κατάφεραν να microας αναχαιτίσουν και να microας αποmicroακρύνουν από το αυτοκίνητο που
αναγάγαmicroε πλέον σε διασκεδαστικό παιχνίδι microας Είδε κι απόειδε ο microπαρmicroπα-Βασίλης
και τελικά παραιτήθηκε από την προσπάθεια να microας αποmicroακρύνει απrsquo αυτό Και τότε οι
καταστροφικές τάσεις microας -που περισσότερο τις ωθούσε η περιέργειά microας- κατάφεραν
νrsquo αφήσουν microε τον καιρό από το FIAT microόνον τον σκελετό του
Ο Κουντούρης αργότερα έφερε ένα άλλο microικρό αυτοκίνητο -είδος τζιπ- που είχε τη
microίζα στο πάτωmicroα Πάντα βρισκόταν παρκαρισmicroένο έξω από την αυλόθυρα του σπιτιού
του παραπλεύρως από το συmicroβολαιογραφείο του παππού microου Κωστή Σακελλαριάδη
Το τζιπ εκείνο κέντριζε την περιέργειά microας και πλησιάζοντας το microε προφύλαξη
πατούσαmicroε microε το χέρι τη microίζα microε αποτέλεσmicroα -προς άφατη δική microας ικανοποίηση- να
κάνει microικρά πηδηmicroατάκια το τζιπ καθώς ο λεβιές των ταχυτήτων βρισκόταν
microπλοκαρισmicroένος Όσο κι αν microας φοβέριζε ο microπαρmicroπα-Βασίλης εmicroείς το χαβά microας
Θυmicroάmicroαι κάποτε που ο microπαρmicroπα-Βασίλης microε σταmicroάτησε στον δρόmicroο -περιέργως δεν
ήταν θυmicroωmicroένος- και microε άπταιστη εκφορά της καθαρευουσιάνικης γλωσσικής του
ευφράδειας microου είπε κάτι που και σήmicroερα ακόmicroη θυmicroάmicroαι laquoΑν και υιός καθηγητού
ουδόλως διαφέρεις των άλλων αλητοπαίδων microε το να συνεργείς σε τοιούτου είδους
ατασθαλίες Κρίmicroαraquo Έχει παραmicroείνι στη microνήmicroη microου λες και τον ακούω τώρα
Ντράπηκα και δεν επιχείρησα ποτέ άλλοτε να πλησιάσω το αυτοκίνητο
Εδώ θα αναφέρω και το microικρό αυτοκίνητο του Κώστα Φεγγαρά το οποίο
πραγmicroατοποιούσε τη συγκοινωνία Ξηροκάmicroπι ndash Καmicroίνια ndash Ποταmicroιά ndash Γοράνοι Οι
παλιότεροι θα θυmicroούνται το ατυχές συmicroβάν όταν ένας microεθυσmicroένος επιβάτης πιασmicroένος
όρθιος στην πόρτα του αυτοκινήτου κατά τη διαδροmicroή προς τα Καmicroίνια έπεσε και
σκοτώθηκε Το περιστατικό αυτό έβαλε σε microεγάλες περιπέτειες τον Κώστα
Στην microνήmicroη microου έχω κρατήσει και το microικρό φορτηγό του Γάββαρη που τόσο το
θαυmicroάζαmicroε εmicroείς τα παιδιά όταν το πρωτόφερε στο χωριό Ο γιος του ο Βασίλης ο
microετέπειτα καθηγητής φιλολογίας -εκ των κορυφαίων του τόπου microας- παρακάλεσε
θυmicroάmicroαι τον πατέρα του και microας επέτρεψε να ανεβούmicroε στην καρότσα για microια βόλτα
microέχρι τον Άγιο Βασίλειο Πιασmicroένοι από το παραπέτι της καρότσας πηδούσαmicroε από τη
χαρά microας Και παραmicroένει στην microνήmicroη microου microια φράση του Βασίλη που ενθουσιασmicroένος
από την ταχύτητα του νέου αποκτήmicroατος του πατέρα του φώναζε laquoΠέταmiddot πετάει Αυτά
τα αmicroαξάκια πετούνraquo
Όσο για το microεγάλο φορτηγό του Γιάννη Κακαγιάννη ήταν τόσος ο θαυmicroασmicroός microας
που ανοίγαmicroε διάπλατα τα microάτια και ακίνητοι παρατηρούσαmicroε τις δέκα ρόδες του
λάστιχα που microας φαίνονταν ως κάτι το πρωτόγνωρο και ασύλληπτο
Ίσως όλα αυτά να φαντάζουν στους σηmicroερινούς νέους αστεία Όmicroως για microας τα
παιδιά εκείνης της εποχής που οι συγκοινωνίες φάνταζαν πρωτόγνωρες όλα ήταν
microαγικά Κι όσο κι αν ήταν οι δυσκολίες αξεπέραστες αγαπήσαmicroε κάθε τι που microας
εντυπωσίαζε κι ας φαίνεται σήmicroερα τόσο απόmicroακρο Ήταν τα πλέον σηmicroαντικά χρόνια
microας κι έτσι παραmicroένουν στην microνήmicroη microας όσο κι αν διάβηκαν οι καιροί
13
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Η laquo∆όξαraquo του χωριού microας
∆όξα σηmicroαίνει η microεγάλη και καλή φήmicroη που έχει αποκτηθεί από κάποιον λόγω
σπουδαίων επιτευγmicroάτων που αξίζουν θαυmicroασmicroού Έτσι δεν πήρε τυχαία το όνοmicroά
του ο αθλητικός σύλλογος των Ανωγείων αφού από την ίδρυσή του έχει προσφέρει
πολλά και έχει συνδέσει άρρηκτα το όνοmicroά του microε τα Ανώγεια Μια οmicroάδα που κύριο
microέληmicroά της δεν είναι microονάχα η αθλητική της πορεία στον χώρο του ποδοσφαίρου αλλά
η προσφορά στον συνάνθρωπο και η συνέχιση των παραδόσεων του χωριού Ένας
όmicroιλος που στηρίζεται στην αmicroοιβαία συνεργασία των microελών του και στην στήριξη των
κατοίκων του χωριού
Από το καταστατικό της οmicroάδας πληροφορούmicroαστε πως Ο Αθλητικός Όmicroιλος laquo∆όξα
Ανωγείωνraquo ιδρύθηκε το 1988 και έχει ως έδρα του τα Ανώγεια της Λακωνίας Κύριο
microέληmicroα του σωmicroατείου είναι η ανάπτυξη των σωmicroατικών και ψυχικών δεξιοτήτων των
microελών του microέσω του αθλήmicroατος του ποδοσφαίρου σε συνδυασmicroό προς την εφαρmicroογή
microορφωτικού προγράmicromicroατος επί των αθλουmicroένων Παράλληλα ασχολείται microε πολιτιστικά
και περιβαλλοντικά θέmicroατα που απασχολούν την ευρύτερη κοινωνία του χωριού
Η πρώτη οmicroάδα στα microέσα της δεκαετίας του 1950 Επάνω όρθιοι από αριστερά οι
Κουmicroουτσάκος Ηλίας Τζανετάκος Νικόλαος Πούλιας ∆ηmicroήτριος Γρηγοριάδης
Βασίλειος Παναγάκος Ηλίας Σταθάκος Παναγιώτης Σταθάκος ∆ηmicroήτριος Καθιστοί
από αριστερά Πλάγος Βασίλειος ∆ιακουmicroάκος Παναγιώτης ∆ούκας Γεώργιος
Πρόεδρος της οmicroάδος ήταν ο Χριστοφιλάκος Χαρίλαος ενώ προπονητής ο Γκόγκας
Χαρίλαος Η φωτογραφία βρίσκεται στο microαγαζί του Χριστάκου ∆ηmicroητρίου στα
Ανώγεια
14
Πρέπει να διευκρινιστεί πως η ∆όξα είχε συσταθεί ανεπίσηmicroα στις αρχές της
δεκαετίας του 1950 microε στελέχη και παίκτες νέους από το χωριό ενώ έπαιζε αγώνες
ποδοσφαίρου microε οmicroάδες της γύρω περιοχής Στο αθλητικό microέρος η οmicroάδα συmicromicroετέχει
ενεργά στα αθλητικά δρώmicroενα του τόπου ανήκει στη δύναmicroη της Ένωσης
Ποδοσφαιρικών Σωmicroατίων Λακωνίας (ΕΠΣ Λακωνίας) και αγωνίζεται σταθερά και
ικανοποιητικά στην εκάστοτε αθλητική σεζόν του πρωταθλήmicroατος Πολλοί είναι οι
Ανωγειάτες που έχουν παίξει στην οmicroάδα και ο καθένας έχει να θυmicroάται κάτι
ξεχωριστό και ιδιαίτερο που δεν το κρατά για τον εαυτό του αλλά το microοιράζεται και το
microεταδίδει microαζί microε τις αξίες της ευγενούς άmicroιλλας στη νέα γενιά του χωριού ωθώντας τη
να ασχοληθεί microε το ποδόσφαιρο και τον αθλητισmicroό Είναι ικανοποιητικό και συνάmicroα
ενθαρρυντικό όταν τα νέα παιδιά του χωριού είναι microέλη της οmicroάδας και microάλιστα
επιδεικνύουν ιδιαίτερο ζήλο για την προκοπή της Πάνω σε αυτό το γεγονός ο
σύλλογος είχε δηmicroιουργήσει το 2010 παιδική οmicroάδα η οποία συmicromicroετείχε σε διάφορα
τουρνουά junior δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους microικρούς του χωριού να
ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους στο ποδόσφαιρο Ο σύλλογος το 2000 κατασκεύασε
γήπεδο microπάσκετ που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού ενώ microια από τις
προτεραιότητες είναι η κατασκευή ποδοσφαιρικού γηπέδου σε ιδιόκτητο χώρο microια
προσπάθεια που έχει ξεκινήσει από το 2005 και ευχή όλων είναι τα επόmicroενα χρόνια να
έχει ολοκληρωθεί
Επίσης ο σύλλογος έχει διοργανώσει δύο τουρνουά microπάσκετ στο γήπεδο του
χωριού στα οποία συmicromicroετείχαν οmicroάδες των γύρω χωριών Στο δεύτερο τουρνουά το
οποίο διοργανώθηκε το διήmicroερο 3-4 Αυγούστου του 2002 τίmicroησε την εκδήλωση microε την
παρουσία του ο θρύλος του αθλήmicroατος κ Παναγιώτης Γιαννάκης ο οποίος ήταν
επίτιmicroος καλεσmicroένος και βασικός οmicroιλητής ενώ παραβρέθηκε σύσσωmicroο το χωριό και
οι αρχές του τόπου Ήταν microια αθλητική εκδήλωση που δεν συmicroβαίνει κάθε ηmicroέρα η
οποία έκανε το όνοmicroα του χωριού να ακουστεί σε ολόκληρη τη Λακωνία
Μεγάλη είναι επίσης η συmicroβολή του αθλητικού συλλόγου στην πολιτιστική ζωή του
χωριού microε τη διοργάνωση του ετήσιου παραδοσιακού πανηγυριού στις 15 του
Αυγούστου στον προαύλειο χώρο του Αγροτικού Συνεταιρισmicroού Έτσι τα microέλη της
οmicroάδας microε τη πολύτιmicroη αρωγή των παιδιών του χωριού ενώνονται θυσιάζουν τις
προσωπικές τους υποχρεώσεις και τον ελεύθερο χρόνο τους και ετοιmicroάζονται
πυρετωδώς για τη σωστή διοργάνωση του γλεντιού Όταν άλλωστε όλοι ενωνόmicroαστε
microαζί για έναν κοινό σκοπό το αποτέλεσmicroα πάντα θα είναι θετικό όπως και microε το
πανηγύρι Οι Ανωγειάτες εκείνο το βράδυ είναι όλοι εκεί παρόντες στηρίζοντας την
προσπάθεια της οmicroάδας συνεχίζοντας έτσι την πολύχρονη παράδοση
Πολύ σηmicroαντικό είναι επίσης το γεγονός πως ο σύλλογος από το 2000 έχει
πραγmicroατοποιήσει εθελοντικές αναδασώσεις σε αρκετά ορεινά σηmicroεία του δασικού
χώρου του χωριού που είχαν πληγεί από πυρκαγιές ή που χρειαζόταν να γίνει
εmicroπλουτισmicroός του φυσικού περιβάλλοντος Τα παιδιά της οmicroάδας και microε τη σπουδαία
βοήθεια των κατοίκων του χωριού έχουν φυτέψει χιλιάδες δέντρα ως τώρα
προσφέροντας έτσι απλόχερα microια ακόmicroα δόση καθαρού αέρα στα Ανώγεια
Άφησα εσκεmicromicroένα για το τέλος να αναφέρω λόγω της άmicroεσης σύνδεσης microε τον
άνθρωπο πως η ∆όξα από το 1996 διατηρεί δική της τράπεζα αίmicroατος Με τη βοήθεια
και στήριξη του Γενικού Νοσοκοmicroείου Σπάρτης διοργανώνει ανελλιπώς δύο φορές τον
χρόνο εθελοντική αιmicroοδοσία στον χώρο του κοινοτικού διαmicroερίσmicroατος του χωριού microε
ικανοποιητικό αριθmicroό συmicromicroετεχόντων που δυστυχώς δεν είναι αντάξιος της βαρύτητας
15
αυτού του κοινωνικού έργου Είναι microία εξαιρετικά σηmicroαντική και αξιόλογη δράση του
συλλόγου που όχι microονάχα αξίζει αλλά και απαιτεί τη στήριξη κυρίως των Ανωγειατών
και όλων όσων θέλουν να προσφέρουν λίγο από το αίmicroα τους για να σώσουν microια ζωή
Και αυτό διότι έχει βοηθήσει πολλούς συνανθρώπους microας που είχαν την ανάγκη για
αίmicroα σε πραγmicroατικά πολύ δύσκολες και κοmicroβικές στιγmicroές της ζωής τους
Είναι πια φανερό και αναmicroφισβήτητο πως η ελληνική κοινωνία βιώνει αρκετά
δύσκολες καταστάσεις όχι microόνο οικονοmicroικές αλλά κυρίως κοινωνικές είτε θέλουmicroε να
το παραδεχθούmicroε είτε όχι Τα θεmicroέλιά της κλονίζονται ενώ οι αξίες τα ιδανικά και οι
διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων δοκιmicroάζονται δια πυρός και σίδηρου
∆υσκολευόmicroαστε αρκετά να κοιτάξουmicroε το συλλογικό εmicroείς αλλά κοιτάmicroε εύκολα το
προσωπικό microας συmicroφέρον Κλεινόmicroαστε στον εαυτό microας και τρέφουmicroε το
laquoθανατηφόροraquo εγώ microας Όmicroως οι Ανωγειάτες αποδεικνύουν πως microονάχα όταν
υπάρχει ενότητα και αγάπη microεταξύ microας microπορούmicroε πάντα να επιτύχουmicroε σπουδαία
πράγmicroατα Ο αθλητικός σύλλογος του χωριού ήταν είναι και θα είναι η λαmicroπρή δόξα
των Ανωγείων όσα χρόνια και αν περάσουν
Ευχαριστώ τη διοίκηση του συλλόγου τους παλαίmicroαχους παίκτες της οmicroάδας και
πολλούς άλλους συγχωριανούς microου για τις πληροφορίες που microου έδωσαν
Ευσταθίου Γ Λαmicroπρινού
Ο Αη-Γιώργης των Γοράνων στην πλατεία του χωριού
Η πλατεία των Γοράνων βρίσκεται στο κέντρο του χωριού Κάποτε εκεί ήταν ένας
microικρός ναός του Αγίου Γεωργίου και δίπλα το νεκροταφείο σύmicroφωνα microε τα λεγόmicroενα
των microεγαλυτέρων στην ηλικία συγχωριανών όπως η θεια-Γεωργία Κατούνα 93 ετών
σήmicroερα Το νεκροταφείο κάποια στιγmicroή microεταφέρθηκε στον Προφήτη Ηλία Το 1826
αυτός ο microικρός ναός καίγεται από τους Τουρκοαιγυπτίους microαζί microε το χωριό Κατόπιν
ξαναχτίστηκε Σώζεται έξω από τον ναό δίπλα στην πόρτα ένα microάρmicroαρο στο οποίο
αναγράφεται η ηmicroεροmicroηνία 30 Μαρτίου 1853 Μάλλον είναι η ηmicroεροmicroηνία από τα
θυρανοίξια του καινούριου ναού Στα τέλη του 19ου
αι - αρχές του 20ου
αι ο ναός
αυτός γκρεmicroίζεται Το 1923 γίνονται τα εγκαίνια του σηmicroερινού ναού
16
Μίmicroη Σ Κουmicroουτσίδη
Οι γυmicroναστικές επιδείξεις
στο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς
Τη δεκαετία στο τριθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς οι microαθητές ήταν
πάνω από εξήντα microε φθίνουσα πορεία προς το τέλος της Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες
άλλαζαν και ο καθένας από εmicroάς τους τότε microαθητές θυmicroάται κυρίως τους laquoδικούς
τουraquo
Το laquoγεγονόςraquo λοιπόν στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς ήταν οι εξετάσεις που ήταν
συνδυασmicroένες microε τις γυmicroναστικές επιδείξεις στο προαύλιο του σχολείου γεγονός που
απαιτούσε αρκετές δοκιmicroαστικές πριν από την τελική που γινόταν microπροστά σε όλους
τους γονείς microας και τους υπόλοιπους συγχωριανούς microας Ήταν επίσης απόδειξη της
κοπιαστικής δουλειάς και των δασκάλων microας ενώπιον των γονέων microας αλλά και του
επιθεωρητή της Πρωτοβάθmicroιας Εκπαίδευσης Για microας ήταν χαρά γιατί θα φορούσαmicroε
αθλητικά παπούτσια τις γνωστές στους παλιούς ΕΛΒΙΕΛΕΣ (Ελληνική Βιοτεχνία
Ελαστικών) κοντά παντελονάκια και αθλητικά φανελάκια Υπήρχε ακόmicroα
προετοιmicroασία για απαγγελία ποιηmicroάτων microικρών διαλόγων (σκετσάκια) και χορών Την
παραmicroονή της εκδήλωσης χαράζαmicroε τις γραmicromicroές και τους κύκλους των χορών microε
ασβέστη Το προαύλιο κλειδωνόταν για να microείνει άθικτο microέχρι την επόmicroενη microέρα
Μαθητές σε γυmicroναστικές επιδείξεις (1967 ή 1968)
Και έφτανε επιτέλους η τελευταία ηmicroέρα της σχολικής χρονιάς περί τα τέλη Ιουνίου
Απόγευmicroα και στον εξωτερικό διάδροmicroο έπαιρναν θέσεις οι θεατές microε καρέκλες που
έφερναν από τα σπίτια τους και όταν δεν έφταναν βγάζαmicroε και τα ξύλινα θρανία microας
Μετά από τον χαιρετισmicroό του διευθυντή άρχιζαν οι ασκήσεις και τα παραγγέλmicroατα
Ανάταση έκταση διάσταση επίκυψη κτλ Στο σκάmicromicroα που ήταν γεmicroάτο microε άmicromicroο
γινόντουσαν τα αθλήmicroατα απλούν τριπλούν και άλmicroα εις ύψος Οι δάσκαλοι
κρατούσαν τις επιδόσεις για την απονοmicroή των επαίνων Το microαγνητόφωνο microε τις
microαγνητοταινίες έπαιζε microουσική για τους χορούς και ακολουθούσαν οι απαγγελίες των
ποιηmicroάτων και τα laquoσκετσάκιαraquo Τα χειροκροτήmicroατα microάς έδιναν θάρρος και
ικανοποίηση ενώ παράλληλα τα γυmicroνασιόπαιδα πάνω στα κάγκελα της περίφραξης microάς
17
πείραζαν και γελούσαν Στο τέλος δίνονταν οι έπαινοι στους αθλητές και microε τις ευχές
των δασκάλων microας ξεκίναγε ένα microακρύ και ευχάριστο καλοκαίρι για όλους microας Στις
φωτογραφίες δάσκαλοι είναι ο Ηλίας Χονδρός η Πίτσα Πολυmicroενάκου και η Πόπη
Κουmicroουτσάκου
Οι microαθητές προετοιmicroάζονται (1965) Στα αριστερά της φωτογραφίας
ο δάσκαλος Ηλίας Χονδρός και στα δεξιά η δασκάλα Πίτσα Πολυmicroενάκου
Στιγmicroιότυπο που έχει microείνει φωτογραφικά στη microνήmicroη microου είναι τη χρονιά στη
δεύτερη ή τρίτη τάξη Ήmicroουν ντυmicroένος ναυτάκι microε ναυτικό καπελάκι και πουκαmicroισάκι
microε γαλάζιες ρίγες στον λαιmicroό και έλεγα τους πιο κάτω στίχους (ότι έχω συγκρατήσει)
laquoΤο ναυτάκι του Αιγαίου είmicroαι rsquoγω
microες τις θάλασσες παντού γυρνώ
τρικυmicroίες και φουρτούνες αψηφώraquo
Παρά ταύτα που λέmicroε έγινα βουνήσιος γιατί αγάπησα τον Ταΰγετο
Μαθητές την ώρα των γυmicroναστικών επιδείξεων (1965) Μπροστά τους στέκονται οι δασκάλες
Πίτσα Πολυmicroενάκου (αριστερά) και Πόπη Κουmicroουτσάκου (δεξιά)
18
Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου
Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου στο πλαίσιο των δώδεκα χρόνων του
φεστιβάλ laquoΚάλεσmicroα στον Ταΰγετοraquo κάτω από ένα ολόγιοmicroο φεγγάρι πραγmicroατοποίησε
στις 10 Ιουλίου microια βραδιά αφιερωmicroένη στην παράδοση και σε εκείνους που microε την
αγάπη και το microεράκι τους την κρατούν ακόmicroη ζωντανή
Τα χορευτικά τmicroήmicroατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου υπό την
καθοδήγηση της χοροδιδασκάλου κυρίας Βασιλικής Βορβή ταξίδεψαν το κατάmicroεστο
από κόσmicroο αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου σrsquo ένα ταξίδι στο Αιγαίο υπό τους ήχους του
δεξιοτέχνη του βιολιού Νίκου Οικονοmicroίδη και της υπέροχης φωνής της Κυριακής
Σπανού Η microουσικοχορευτική αυτή παράσταση είχε συνοδοιπόρο microία από τις πιο
καταξιωmicroένες Ελληνίδες τραγουδίστριες γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και
στιχουργική της δουλειά τη Μαρίζα Κωχ Το microουσικό αυτό ταξίδι είχε αφετηρία την
Χίο πέρασε στην Λήmicroνο και στην Αmicroοργό και κατέληξε στα Κύθηρα
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου ευχαριστεί θερmicroά τον ∆ήmicroο Σπάρτης το
Νοmicroικό Πρόσωπο Πολιτισmicroού και Περιβάλλοντος την Τοπική Κοινότητα
Ξηροκαmicroπίου καθώς και τα microέλη και τους φίλους του Συλλόγου που εργάστηκαν
εθελοντικά για την πραγmicroατοποίηση αυτής της microοναδικής βραδιάς
Εις το επανιδείν hellip
Το χορευτικό τmicroήmicroα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου
19
Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη
Τοπικό Βιβλιογραφικό
Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash
Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016
Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής
πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και
άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για
τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια
ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές
κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις
Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο
από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή
microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο
για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας
Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της
δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε
στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις
δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του
Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου
Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές
κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να
microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε
διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό
microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση
αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της
συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από
την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του
ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν
laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων
δράσεων και καρπών
Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του
στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας
πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι
άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και
διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του
νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις
βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς
έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του
χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον
καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα
Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip
Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου
microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις
αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης
Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου
20
Ιωάννη Γ Παρηγόρη
6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo
Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια
ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16
Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να
παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη
παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και
τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου
microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των
microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας
Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας
Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι
microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent
pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των
εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο
και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο
για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη
στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο
Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του
Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση
πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα
παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα
είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου
ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο
στα εργαστήρια microας
Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου
21
Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος
(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)
Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι
Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)
Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι
Βαγγέλης Καρίπης κρουστά
Κυριάκος Γκουβέντας βιολί
Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι
Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα
Στέλιος Κατσιάνης λαούτο
Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Στάθης Σαββίδης microπουζούκι
Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής
Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης
microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου
22
Τα εργαστήρια παρακολούθησαν
Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη
Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη
Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος
Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας
Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου
Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη
Κλαρίνο
Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος
Φλογέρα
Σταρόγιαννης Λεωνίδας
Κρουστά
Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος
Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης
Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης
Μακάmicro
Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης
Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος
Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος
Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος
Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη
Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς
Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα
Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη
Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος
Λαούτο
Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος
Πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική
Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία
Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία
Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια
Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα
Κιντζιρίδου Κρυσταλλία
23
Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη
Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου
Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου
Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας
microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της
ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της
ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν
υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς
ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο
του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του
χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια
microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον
Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το
Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο
microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι
δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο
και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν
σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι
είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος
∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα
Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας
microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού
24
Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους
της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών
(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού
κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ
Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης
Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ
Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο
Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω
από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)
Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο
ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο
διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει
microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ
Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων
Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και
microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956
Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε
την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και
την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο
Ποταmicroίτη
∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά
Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά
διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου
ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί
ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά
τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και
το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους
αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και
πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για
την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας
25
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια
Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των
Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας
Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που
έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι
γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε
στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο
πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει
τα δυο microέρη του microονοπατιού
Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι
πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα
κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς
πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο
του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το
οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από
εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι
Ο microύλος του Κοτταρά
Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά
δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ
να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα
πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα
κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το
περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το
26
τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να
σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα
λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το
microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της
Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη
Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί
στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια
των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του
Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί
σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού
Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές
τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται
σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους
και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την
περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν
microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία
επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε
Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)
Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα
λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις
πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο
Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς
microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα
ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε
27
αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει
δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν
ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της
οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι
βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της
Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας
θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι
της
Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο
ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού
δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι
microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν
προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo
microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της
επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί
περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε
το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως
Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε
για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της
Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
28
Της αγοράς
Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια
ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει
γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο
αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους
καπνούς
ΗΓΜ
Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις
γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip
αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια
Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί
να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά
έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να
τους ζήσουν λοιπόν
Τ∆Β
Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για
βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια
όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι
συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα
θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι
του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος
Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει
∆ΘΚ
Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε
το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην
Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους
φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που
πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε
αποκόλληση
ΓΚΜ
Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να
συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε
Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε
29
τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος
ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις
Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες
ΠΜΙ
Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε
σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα
υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας
του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω
συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες
ΚΜΚ
Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική
κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος
υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να
κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε
ΑΝΜ
Συνδροmicroές
Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης
Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π
Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη
Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro
Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro
30
Τα νέα microας
Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις
Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του
Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)
Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε
αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του
Richard και Γεωργίας Πατριανάκου
του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι
(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου
Καπετανάκου του Σταύρου και
Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του
Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το
ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του
Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα
του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι
Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα
του Μαριάν παντρεύτηκε τον
Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου
Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη
παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο
Παπαδάκο του Παναγιώτη
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία
Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80
Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου
ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του
Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα
Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90
Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών
90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη
ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου
χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω
Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73
Βασιλική Χριστοπούλου του
Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας
Παναγέας του Ιωάννη ετών 88
(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του
Γεωργίου ετών 82 Γεωργία
Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80
(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου
του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)
Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου
ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω
Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών
87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του
Χρήστου ετών 77
Παλαιοπαναγιά
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος
Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58
Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82
Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78
Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου
ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα
Κυριακούλη ετών 86
Ανώγεια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη
χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη
∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81
Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84
Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου
ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του
Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-
σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα
Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών
92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών
87
Τραπεζοντή
Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του
Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο
Ξέπαππα του Νικήτα
Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης
Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83
Κυδωνιά
Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη
Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90
Ποταmicroιά
Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου
του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό
Γριβογιάννη του Ηλία
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89
Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών
83 Σταυρούλα Καλογεράκη του
Πέτρου ετών 81 Σταύρος
Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77
Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου
ετών 92
Καmicroίνια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91
Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ
ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του
Αθανασίου ετών 90
Λιαντίνα
Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα
Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84
Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία
Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85
Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου
ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα
Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού
του Κυριακούλη ετών 82
Κουρτσούνα
Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος
του Μιχαήλ ετών 80
Άρνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα
Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94
Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου
ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος
Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88
Κοτσαντίνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα
Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89
Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη
ετών 90
Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου
4
Η φωτογραφία microε την πρώτη οmicroάδα του περιοδικού στα νότια σκαλιά του ιερού της
Αγίας Τριάδας Βασιλική Σολωmicroού Γεωργία Τάρταρη Παναγιώτης Ματθαίος
Ευστράτιος Συκιώτης Θεόδωρος Κατσουλάκος Γεώργιος Καλκάνης
Τα πενηντάχρονα της Φάριδος γιορτάστηκαν την Παρασκευή 30 ∆εκεmicroβρίου 2016
στο Πνευmicroατικό Κέντρο της Αγίας Τριάδας Ξηροκαmicroπίου εκεί από όπου το περιοδικό
ξεκίνησε πριν από πενήντα χρόνια Η ατmicroόσφαιρα συγκινητική Παρά το τσουχτερό
κρύο εκείνης της βραδιάς ο κόσmicroος τίmicroησε microε την παρουσία του την εκδήλωση Στην
εκδήλωση παρουσιάστηκαν το ιστορικό του περιοδικού αλλά και οι προοπτικές του
Η συντακτική οmicroάδα του περιοδικού Γεώργιος Καλκάνης
Θεόδωρος Κατσουλάκος Παναγιώτης Κοmicroνηνός Ιωάννης Κονίδης
5
Συνδιοργανωτής στην εκδήλωση ήταν ο Παιδαγωγικός Φιλότεχνος Όmicroιλος Φάριδος
Μετά το τέλος των οmicroιλιών ο ηθοποιός Γεώργιος Κούmicroαρης διάβασε κείmicroενα από το
περιοδικό και το Τmicroήmicroα Ελληνικής Παραδοσιακής Μουσικής του Παιδαγωγικού
Φιλότεχνου Όmicroιλου Φάριδος έπαιξε και τραγούδησε παραδοσιακά τραγούδια Τα
κείmicroενα που διαβάστηκαν ήταν Μετανάστη Καηmicroοί της ξενιτειάς Η Φάρις 1(1979)16
Χρήστου Λ Καπετανάκου Πάντα σε σκέφτοmicroαι φτωχοχώρι microου Η Φάρις 24(1999)13-
14 Χρήστου Λ Λιντζέρη Μικρά Ασία Ζωντανές microνήmicroες Η Φάρις 3(1992)4-5
Παναγιώτη Χ Στούmicroπου Το σποριό Η Φάρις 4(1981)67-68 Σταυρούλας Κονίδη -
Χριστογάmicroβρου Χριστούγεννα στην Κουmicroουστά Η Φάρις 30(2001)10 Οδυσσέα Τα
λαλάγγια θέλουν δυνατή φωτιά Η Φάρις 22(1999)10 Τα τραγούδια που ακούστηκαν
ήταν Ξενάκι (τραγούδι του Σταύρου Κουγιουmicroτζή σε παραδοσιακή microουσική από τα
παραξυπνήmicroατα της Ρόδου) Ας πανrsquo να ιδούν τα microάτια microου (τοπικό παραδοσιακό
τραγούδι) Αλέξανδρος και βασιλιάς (ζωναράδικο θρήνος της Αλώσεως) Όσα
πουλάκια (τοπικό παραδοσιακό τραγούδι) Περδικούλα (τοπικό παραδοσιακό
τραγούδι) Μωραΐτικα κάλαντα
Ορχήστρα Κατερίνα Πάτσιου κανονάκι Μίκη Τοντόροβ ούτι Νικόλας Παλαιολόγος ούτι
Γεώργιος Κλάδης κρουστά Παναγιώτης Μανδραπήλιας λαούτο Μαρία Κουmicroουστιώτη
κουτάλια Κυριάκος Κουmicroουστιώτης κλαρίνο
Χορωδία Χοράρχης η Κατερίνα Πάτσιου Τραγουδούν Κυριακή Βασιλείου Ελένη Φραγκή
Γιώτα Ιατρού Τερέζα Καmicroαρινοπούλου Πολυτίmicroη Νικολακάκου Ελένη Χριστοπούλου
Κατερίνα Σπανάκου Κωνσταντίνος Σταρόγιαννης Παναγιώτης Κονίδης ∆ηmicroήτρης
Γραφάκος Γιάννης Παρηγόρης Θανάσης Γρίβας Παναγιώτης Γρίβας Κωνσταντίνος
Κουmicroουστιώτης
Η γιορτή τελείωσε microε την ευχή να γιορτάσουmicroε και τη συmicroπλήρωση των εκατό ετών
του βίου του περιοδικού
6
Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη
Μια απάντηση της ΙΜ Γόλας από τον 17ο αιώνα
στο διαχρονικό ερώτηmicroα laquoΘρησκεία ήκαι Επιστήmicroηraquo
Οι σκέψεις που διατυπώνονται σε αυτό το σηmicroείωmicroα είναι microια απόπειρα απάντησης
στο διαχρονικό ερώτηmicroα laquoΘρησκεία ήκαι Επιστήmicroηraquo Το ερώτηmicroα αφορά στην υπεροχή
ή όχι των θρησκευτικών δογmicroάτων έναντι των επιστηmicroονικών θεωριών ndashή αντίστροφαndash
για το σύmicroπαν ( τον φυσικό κόσmicroο) και τη ζωή ( τον άνθρωπο) Το σηmicroείωmicroα
απευθύνεται στους ανθρώπους που βρίσκονται σε αmicroφιβολία ndashή και αγωνίαndash
αmicroφιταλαντευόmicroενοι microεταξύ της θρησκευτικής πίστης τους και της εmicroπιστοσύνης τους στην
επιστήmicroη νοmicroίζοντας ότι υπάρχει διάσταση microεταξύ τους Κυρίως όmicroως απευθύνεται στους
νέους ανθρώπους που έχοντας άγνοια αποστασιοποιούνται και microένουν microακριά αφού η
τυπική εκπαίδευση δεν είναι επαρκής και η θρησκεία απλώς απουσιάζειhellip (το σηmicroείωmicroα
αυτό είναι περίληψη άλλου πληρέστερου που ανακοινώθηκε ndashχωρίς να συζητηθεί microε
απόφαση του laquoπροεδρείουraquondash στο ∆΄ Τοπικό Συνέδριο Λακωνικών Σπουδών στη
Σπάρτη στις 12 Νοεmicroβρίου 2016)
Η Ιερά Μονή Γόλας Η Ιερά Μονή Γόλας (το microοναστήρι της Γόλας ή η Άγια Γόλα για τους κατοίκους της
νοτιοδυτικής Κοίλης Λακεδαίmicroονας) αποτέλεσε ένα σηmicroαντικό θρησκευτικό κέντρο για
πολλούς αιώνες Ήταν όmicroως και ένα σηmicroαντικό για την περιοχή εκ-παιδευτικό κέντρο
Εκπαιδευτικό τόσο για τους microοναχούς της microε τη βιβλιοθήκη της και microε τους
συmicroβολισmicroούς των τοιχογραφιών της όσο και για τους κατοίκους των γύρω χωριών microε
τον εγγραmicromicroατισmicroό που τους εξασφάλιζαν οι microοναχοί Παράλληλα παιδευτικό αφού οι
εκατοντάδες τοιχογραφίες της εκκλησίας της λειτουργούσαν εκπαιδευτικά και παιδευτικά
για τους microη εγγράmicromicroατους κατοίκους και επισκέπτες
Ο Αριστοτέλης στις τοιχογραφίες της Σε τοιχογραφίες (που laquoιστορήθηκανraquo το 1673) στον νάρθηκα της εκκλησίας της
Μονής οι microοναχοί περιέλαβαν (και) απεικονίσεις σοφών της αρχαίας Ελλάδας
Απεικονίσεις αρχαιοελλήνων σοφών παρατηρούνται microόνο σε Μονές οι οποίες ήταν
στην εποχή τους κέντρα παιδείας τόσο εκκλησιαστικής όσο και της laquoθύραθενraquo
Κριτήριο επιλογής των σοφών ήταν εκφρασθείσες ή υπονοούmicroενες στα έργα τους
microονοθεϊστικές ιδέες που διαmicroόρφωσαν microια υψηλότερη ιδέα περί πνευmicroατικού Θεού και
προετοίmicroασαν την έλευση της χριστιανικής θρησκείας
Ο Αριστοτέλης ο Σταγειρίτης (4ος πΧ αι) είναι microεταξύ των σοφών που
απεικονίζονται στο νάρθηκα της εκκλησίας της Γόλας Το κύριο χαρακτηριστικό του
Αριστοτέλη όmicroως είναι όχι οι microονοθεϊστικές του ιδέες αλλά το ότι είναι ο
αντιπροσωπευτικότερος και σηmicroαντικότερος εκπρόσωπος της αρχαιοελληνικής
φυσικής φιλοσοφίας που θεωρείται ότι ήταν microια laquoπρώιmicroη επιστήmicroηraquo Αυτή η
απεικόνιση ήταν όmicroως και η απάντηση της Ι Μ Γόλας στο ερώτηmicroα laquoθρησκεία ή
επιστήmicroηraquo το οποίο απασχόλησε -από τα πρωτοχριστιανικά χρόνια- θεολόγους και
επιστήmicroονες
Θρησκεία ή Επιστήmicroη
Το διαχρονικό και συχνά επαναλαmicroβανόmicroενο ndashέως και τον περασmicroένο αιώναndash
ερώτηmicroα laquoθρησκεία ή επιστήmicroηraquo τίθεται διαρκώς και σπανιότερα σήmicroερα Το ερώτηmicroα
προκαλούσε ndashήδη από τα πρωτοχριστιανικά χρόνιαndash διαρκείς και συχνά έντονες
συζητήσεις οδηγώντας τες κατά κανόνα σε αντιπαραθέσεις Οι συζητήσεις αφορούσαν
7
κυρίως στη δηmicroιουργία (την αρχή) ή τη microοίρα (το τέλος) του σύmicroπαντος και την
εmicroφάνιση της ζωής στον πλανήτη microας Οι αντιπαραθέσεις επικεντρώνονταν στην
υπεροχή ή όχι των θρησκευτικών δογmicroάτων έναντι των απαντήσεων της επιστήmicroης (και
αντίστροφα) στα παραπάνω ερωτήmicroατα
Η Σύγχρονη Επιστήmicroη
Μετά από αιώνες η σύγχρονη επιστήmicroη ndashκαι η επιστηmicroολογία φιλοσοφία της
επιστήmicroηςndash έκλεισαν τον κύκλο των αντιπαραθέσεων αναγνωρίζοντας ως διακριτές τις
γνωσιακές περιοχές ενδιαφέροντος και microελέτης του σύmicroπαντος από την επιστήmicroη σε
σχέση microε τα θρησκευτικά δόγmicroατα για το σύmicroπαν και τη ζωή
Η επιστήmicroη ερευνά microελετά και διατυπώνει ndashόταν microπορείndash απαντήσεις θεωρίες για
τον τρόπο της δηmicroιουργίας και εξέλιξης του σύmicroπαντος αλλά και του τέλους του
Ακόmicroη ταξινοmicroεί τα άβια σώmicroατα και τους έmicroβιους οργανισmicroούς αλλά και ερευνά τις
αρχές και τους νόmicroους (τη νοmicroοτέλεια) που διέπει το σύmicroπαν προβλέποντας τα
φαινόmicroενα που συmicroβαίνουν σε αυτό Στην ουσία η επιστήmicroη αυτοπεριορίζεται στη
microελέτη του σύmicroπαντος από τη στιγmicroή της δηmicroιουργίας αρχής του έως και το πιθανό
τέλος του
Αντίθετα η επιστήmicroη δεν ασχολείται καθόλου ούτε αποφαίνεται για laquoότιraquo (και
laquoγιατίraquo) είναι πιθανόν να έχει υπάρξει ή έχει συmicroβεί πριν από τη δηmicroιουργία του
σύmicroπαντος ή θα συmicroβεί microετά το τέλος του σύmicroπαντος ∆εν ερευνά και δεν αποφαίνεται
για microια laquoάλληraquo άγνωστη νοmicroοτέλεια που ίσως να δηmicroιούργησε το σύmicroπαν ή ακόmicroη
δηmicroιούργησε τη νοmicroοτέλεια που το κυβερνά αφήνοντας αυτές τις απαντήσεις στις
θρησκείες
Συνεπώς η σύγχρονη επιστήmicroη απαντά στο laquoπώςraquo αλλά δεν έχει ndashκαι δεν διεκδικεί
να δώσει η ίδιαndash απαντήσεις στο laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo δηmicroιουργήθηκε το σύmicroπαν
όπως και laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo δηmicroιουργήθηκε η άγνωστη -προϋπάρχουσα-
νοmicroοτέλεια αφήνοντας αυτές τις απαντήσεις στις θρησκείες (ήκαι στις όποιες
φιλοσοφικές απόψεις)
Η Χριστιανική Θρησκεία
Οι θρησκείες ndashειδικότερα η χριστιανική θρησκείαndash αποδίδουν δογmicroατικά τη
βούληση τη σχεδίαση και τη δηmicroιουργία του σύmicroπαντος αλλά και της νοmicroοτέλειας που
δηmicroιούργησε το σύmicroπαν και τη νοmicroοτέλεια της λειτουργίας του και του τέλους του σε
έναν Νου Λόγο Θεό microε κύριο και τελικό σκοπό τη δηmicroιουργία του ανθρώπου Έχει
την απάντηση για το laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo Παράλληλα η χριστιανική θρησκεία
αποδέχεται το ρόλο της επιστήmicroης στην έρευνα για την laquoαποκάλυψηraquo του τρόπου της
δηmicroιουργίας και της εξέλιξης (ή και του τέλους) του σύmicroπαντος αλλά και τον
laquomicroηχανισmicroόraquo της ζωής και των έmicroβιων οργανισmicroών Επίσης αναγνωρίζει τη συmicroβολή
της στην απόκτηση της γνώσης από τον άνθρωπο και στη δηmicroιουργία της τεχνολογίας
για τον άνθρωπο
Η επικρατούσα σήmicroερα θεολογική άποψη (και) στη χριστιανική θρησκεία είναι ότι
δεν υπάρχει laquoδιαmicroάχηraquo microεταξύ θρησκείας και φυσικής επιστήmicroης Η χριστιανική πίστη
δεν έρχεται σε αντίθεση microε την επιστηmicroονική γνώση αν και η πίστη είναι κάτι πέραν της
επιστήmicroης Εξάλλου πολλοί κορυφαίοι φυσικοί επιστήmicroονες ασκούν προσωπική
θεοσέβεια (ή είναι αγνωστικιστές αλλά όχι άθεοι) ως αποτέλεσmicroα ερευνητικών
ευρηmicroάτων τους για τη νοmicroοτέλεια του σύmicroπαντος και το θαύmicroα της ζωής
8
Θρησκεία vs Επιστήmicroη
Υπάρχουν πλέον πολλά σηmicroεία σύγκλισης microεταξύ των δογmicroάτων της χριστιανικής
θρησκείας και υποθέσεων ή θεωριών της σύγχρονης επιστήmicroης που αφορούν στη
δηmicroιουργία και το τέλος του σύmicroπαντος
Συγκεκριmicroένα η θρησκεία και η επιστήmicroη συγκλίνουν στο ότι το σύmicroπαν
δηmicroιουργήθηκε στιγmicroιαία microε εκπληκτική laquoαπλότηταraquo διακρίνουν δε στο σύmicroπαν
(εκτός της απλότητας) αρmicroονία και τελειότητα δοmicroών που παραπέmicroπουν σε προνοούσα
υπέρτατη νοmicroοτέλεια νου Τέλος αναmicroένουν και ένα τέλος για το υλικό σύmicroπαν τη
laquoδευτέρα παρουσίαraquo η χριστιανική θρησκεία ή τη laquoδιάσπαση του πρωτονίουraquo η
σύγχρονη επιστήmicroη
Η θρησκεία και η επιστήmicroη όmicroως έχουν και σηmicroεία διαφοροποίησης κυρίως για τη
δηmicroιουργία και την εξέλιξη της ζωής αφού η χριστιανική θρησκεία τις αποδίδει σε microια
στοχευmicroένη νοmicroοτέλεια ( laquoθεία πρόνοιαraquo που έχει τελικό σκοπό τον άνθρωπο) ενώ η
σύγχρονη επιστήmicroη σε laquomicroηχανισmicroούςraquo και σε συmicroπτώσεις Αυτά εξακολουθούν να
προκαλούν -ήπιες- συζητήσεις αντιπαραθέσεις επηρεάζοντας ακόmicroη και τις
εκπαιδευτικές πολιτικές κρατών ή τmicroηmicroάτων τους όmicroως οι αντιπαραθέσεις αποδίδονται
από πολλούς διαπρεπείς θεολόγους σε παραβολικές διατυπώσεις αλληγορίες και
χρονικά άλmicroατα
Θρησκεία και Επιστήmicroη
Το αρχικό ερώτηmicroα λοιπόν laquoθρησκεία ή επιστήmicroηraquo αντικαθίσταται σήmicroερα από το
ερώτηmicroα ndashκαι απάντησηndash laquoθρησκεία και επιστήmicroηraquo αφού οι θρησκείες (τουλάχιστον η
χριστιανική θρησκεία) και η επιστήmicroη αποδέχονται τους διακριτούς ρόλους τους
Η απάντηση της Ιεράς Μονής Γόλας Η ίδια απάντηση έχει δοθεί ήδη από τον 17
ο αιώνα στην ορθόδοξη χριστιανική
εκκλησία της Ιεράς Μονής Γόλας (και άλλες) αφού εικονογραφήθηκε στον πρόναο ndash
microεταξύ άλλων σοφών της ελληνικής αρχαιότηταςndash (και) ο αντιπροσωπευτικότερος και
κορυφαίος εκπρόσωπος της πρώιmicroης επιστήmicroης ή της αρχαιοελληνικής φυσικής
φιλοσοφίας ο Αριστοτέλης ο Σταγειρίτης
(βιβλιογραφικές αναφορές υπάρχουν στη σχετική ανακοίνωση στο ∆΄ Τοπικό Συνέδριο
Λακωνικών Σπουδών Σπάρτη 2016 και σε ανάρτησή της στον διαδικτυακό τόπο του
Πανεπιστηmicroίου Αθηνών httpmicro-kosmosuoagr δηmicroοσιεύσεις)
9
Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη
Το υδραγωγείο του Παλαιοχωρίου
Το Παλιοχώρι ως γνωστόν είναι από τα παλαιότερα χωριά της περιοχής microας
Κάποτε και για πολλά χρόνια είχε microεγάλο πρόβληmicroα από νερό Υπήρχαν πριν βρύσες
και πηγές που έτρεχαν άφθονο νερό αλλά λόγω καθιζήσεων και κατολισθήσεων όλες
αυτές οι σπουδαίες πηγές διαδοχικά εχάθησαν Τούτο το αποδεικνύουν υπάρχουσα
πέτρινη σκάφη microεγάλων διαστάσεων καθώς και πέτρινες βρύσες σε σχήmicroα καmicroάρας Οι
κάτοικοι ήταν πλέον υποχρεωmicroένοι να microεταφέρουν το νερό από microακρινές αποστάσεις
microε την βοήθεια ζώων σε ξύλινες βαρέλες και στρατιωτικά microεταλλικά microπιτόνια Η
έλλειψη νερού υπήρξε για πάρα πολλά χρόνια microε αποτέλεσmicroα να λένε το νερό νεράκι
όπως λέει ο σοφός λαός εσκέπτοντο και την κάθε σταγόνα να microην την χαλάσουν
άσκοπα
Γνωρίζοντας το σοβαρό αυτό πρόβληmicroα ο βουλευτής από την περιοχή microας Ηλίας
Λαγάκος φρόντισε και πέτυχε microε microεγάλες και απαιτητικές του ενέργειες microέσω του
αρmicroόδιου υπουργείου να δώσει λύση στο πρόβληmicroα ώστε να ανασάνουν από την
ταλαιπωρία οι κάτοικοι του χωριού Αρχές του 1955 εστάλησαν από την Αθήνα ένα
φορτηγό αυτοκίνητο microε 1600 microέτρα γαλβανιζέ εξάmicroετρες και δύο ιντσών σωλήνες
Ξεφορτώθηκαν στο Ξηροκάmicroπι στην οικία τότε Ηλία Βλάχου αφού δεν υπήρχε ακόmicroη
αυτοκινητόδροmicroος προς το Παλιοχώρι και από εκεί οι Παλιοχωρίτες microε τα ζώα τους
και σε σύντοmicroο χρονικό διάστηmicroα τις microετέφεραν στον προαύλειο χώρο της εκκλησίας
του χωριού Η πηγή microε το άφθονο και εύγεστο νερό 1500micro microακριά του χωριού είχε
δωρηθεί στους κατοίκους από την ηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσας Γερόντισσα
Νυmicroφοδώρα Οι Παλιοχωρίτες όταν εκκλησιάζοντο στο microοναστήρι ή και όπου να
συναντούσαν την Γερόντισσα Νυmicroφοδώρα δεν ξεχνούσαν να την ευχαριστούν και να
ευγνωmicroονούν για το πολύτιmicroο αγαθό που τους χάρισε Το Παλιοχώρι πολύ γρήγορα
πλέον θα αποκτούσε σύγχρονο υδραγωγείο και εκτός από το Ξηροκάmicroπι που διέθετε
τοιούτο θα επροηγείτο όλων των χωριών νοτιοδυτικά του πρώην ∆ήmicroου Φάριδος
Το έργο δεν ανετέθη σε εργολάβο όπως έγινε πολύ αργότερα στα ως άνω χωριά
διότι η χώρα microας ακόmicroη δεν microπορούσε να διαθέσει microεγάλα χρηmicroατικά ποσά Έτσι οι
κάτοικοι του χωριού ανέλαβαν τον microεγάλο άθλο microόνοι τους έγιναν δηλαδή οι ίδιοι
εργολάβοι του έργου ανοίγοντας το βαθύ αυλάκι 1500 microήκους microέτρων microε κασmicroάδες
και φτυάρια και ότι άλλα ατοmicroικά εργαλεία διέθεταν Κάθε πρωί που πήγαιναν να
ξεκινήσουν την εργασία τους microετέφεραν και έναν σωλήνα στον ώmicroο τους γιατί η
σύντοmicroη αυτή διαδροmicroή που χάραξαν δεν ήταν βατή για ζώα Στον microεγάλο αγώνα του
έργου συmicromicroετείχαν ακόmicroη και οι γυναίκες καθώς και τα νεαρά κορίτσια Ενθυmicroούmicroαι
microικρό παιδί που ήmicroουν τότε τις πρώτες microου εξαδέλφες Ποτούλα Τσαρπαλή Ευαγγελία
και Σταυρούλα Βουραζέλη που microετέφεραν κάθε πρωί σωλήνες και τις ακολουθούσα
Το έργο προχωρούσε γρήγορα και ασταmicroάτητα Ο κάθε οικογενειάρχης δούλεψε
σχεδόν πενήντα ηmicroερήσια microεροκάmicroατα χωριστά οι γυναίκες και τα παιδιά τους Είχαν
γίνει microε λίγα λόγια όλοι τους microια οικογένεια Έτσι microε πλήρη οργάνωση και
καταmicroερισmicroό εργασίας το έργο προχωρούσε προς το τέλος του Υδραυλικός που
ανέλαβε να κάνει όλη την σωλήνωση του υδραγωγείου υπήρξε ο Θεοδόσης Γιάννακας
από το Ξηροκάmicroπι Μια ώρα microετά την σύνδεση του τελευταίου σωλήνα εν microέσω
καλοκαιριού και στο microέσον του χωριού το καλλίτερο ανθρώπινο φάρmicroακο που λέγεται
νερό έτρεχε ελεύθερα και ασταmicroάτητα ανακουφίζοντας και δροσίζοντας τους
10
κατοίκους του χωριού και ταυτόχρονα αmicroοίβοντάς τους για τον πολύ ιδρώτα που
επότισαν το έργο τους
Μετά από δύο - τρία χρόνια και microε τη βοήθεια της Κοινότητας Καmicroινίων και των
κατοίκων του χωριού φυσικά κατά το ήmicroισυ κατασκευάστηκε και η υδατοδεξαmicroενή στο
άνω microέρος του χωριού microαζί microε το εσωτερικό δίκτυο Είναι από τα πολύ λίγα
υδραγωγεία της περιοχής microας που αποπερατώθησαν την δεκαετία του εξήντα microόνο από
προσωπική εργασία των κατοίκων
Γεωργίου Κ Χίου - Χαρτουλάρου
Οικονοmicroική κρίση και microια πρόταση
από τα παλιά για το χωριό microας
Στο κείmicroενο που ακολουθεί καταγράφεται microία πρόταση που αφορά σε αγροτικές
περιοχές όπως αυτή του χωριού microας σχετικά microε την εξοικονόmicroηση βασικών
καταναλωτικών αγαθών κάθε νοικοκυριού microετά την εφτάχρονη πλέον περίοδο της
οικονοmicroικής κρίσης πρακτική που εφάρmicroοζαν οι νοικοκυρές του χωριού microας στη
περίοδο 1960-1970
Οι νοικοκυρές του χωριού άτυπα συγκέντρωναν (έσmicroιγαν) το γάλα από τις κατσίκες
κάθε πρωί πχ 10 νοικοκυρές microε microέσο όρο 4 κιλά γάλα 40 κιλά κάθε microέρα και
περιοδικά το έδιναν όλες σε microία από τις νοικοκυρές η οποία από τα 40 κιλά γάλα
παρασκεύαζε περίπου 6 κιλά τυρί Σε 15 ηmicroέρες η συγκεκριmicroένη παρασκεύαζε 6 x 15 =
90 κιλά τυρί πλέον microυζήθρες και λοιπά προιόντα γαλακτοκοmicroίας που επαρκούσαν για
τις ετήσιες ανάγκες microίας τετραmicroελούς οικογένειας Στη συνέχεια microε την ίδια πρακτική
εδιναν την ίδια ποσότητα γάλακτος σε microια δεύτερη νοικοκυρά κατόπιν στην τρίτη κλπ
Η ίδια πρακτική microπορεί να εφαρmicroοστεί σε microεγαλύτερη κλίmicroακα σήmicroερα microε τη
συνεργασία πολλών νοικοκυριών ndashή και την ίδρυση microερικών συνεταιριστικών
microονάδωνndash όχι microόνο για την κάλυψη ετησίων οικογενειακών αναγκών κάθε νοικοκυριού
αλλά microε παραγωγή microεγαλυτέρων ποσοτήτων γαλακτοκοmicroικών προϊόντων που microπορούν
να αποτελέσουν και αντικείmicroενο εmicroπορικής δραστηριότητος
Μην ξεχνάmicroε επίσης ότι στην περιοχή microας κάθε νοικοκυριό συνήθως διαθέτει και
εκτάσεις που θα microπορούσαν να χρησιmicroοποιηθούν ως εγκαταστάσεις για εκτροφή
πουλερικών Σε αυτή την περίπτωση microπορεί να υπάρχει παραγωγή κρέατος και αυγών
που όχι microόνο θα κάλυπτε τις ανάγκες microιας οικογένειας αλλά και microε ένα κατάλληλο
συνεταιριστικό πλαίσιο το περίσσευmicroα της παραγωγής θα ήταν δυνατό να καταστεί
επίσης αντικείmicroενο εmicroπορίας microε ένα ικανοποιητικό εισόδηmicroα microε κατάλληλες
διαδικασίες σε σηmicroεία λιανικής πώλησης
Ακόmicroη η περιοχή microας ndashόπως και όλη η Λακωνίαndash παράγει ελαιόλαδο αρίστης
ποιότητος το οποίο microέχρι τώρα συστηmicroατοποιηmicroένα δεν έχει καταστεί αντικείmicroενο
εξειδικευmicroένης επιλεκτικής εmicroπορίας όπως τυποποίηση διασφάλιση σήmicroατος
προέλευσης πώληση σε microικρές συσκευασίες κλπ microε αποτέλεσmicroα το παραγόmicroενο
ελαιόλαδο της περιοχής microας να πωλείται σε microεγάλες ποσότητες χύmicroα σε εmicroπόρους και
οι τελευταίοι να αποκοmicroίζουν σηmicroαντικά κέρδη από την περαιτέρω επεξεργασία
τυποποίηση και πώληση του
11
Επίσης microια συνεταιριστική πρωτοβουλία του τύπου που προαναφέρθηκε θα
επιτύγχανε καλύτερη τιmicroή αγοράς από τους παραγωγούς - αγρότες επίλυση microέρους της
απασχόλησης στην περιοχή microας από την ίδρυση microίας πρότυπης microονάδας συγκέντρωσης
ελαιών διαλογής επεξεργασίας (έκθλιψης) ποιοτικού ελέγχου τυποποίησης σε
συσκευασίες που προϋποθέτει απασχόληση εξειδικευmicroένων εργατών διαλογής ελιών
τεχνολόγων τροφίmicroων τεχνικών στην παραγωγή ελαιολάδου τεχνικών τυποποίησης
και στο εmicroπορικό δίκτυο εξειδικευmicroένων πωλητών ή αντιπροσώπων microέχρι το τελικό
σηmicroείο πώλησης (κατάστηmicroα)
Καταλήγοντας σηmicroειώνω ότι η microαζική συmicromicroετοχή των κατοίκων της περιοχής microας
σε τέτοιες ενέργειες και δράσεις microόνο καλά αποτελέσmicroατα microπορεί να επιφέρει τόσο για
τους ίδιους αλλά και για την οικονοmicroική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής του
Ξηροκαmicroπιού και των γύρω χωριών
Όmicroως εκτός της οικονοmicroίας υπάρχουν και άλλες παράmicroετροι ενός τέτοιου
εγχειρήmicroατος η συνεργατικότητα η επιστροφή σε δραστηριότητες που για χρόνια
απαξιώθηκαν και αγνοήθηκαν και η καθετοποίηση της αγροτικής παραγωγής αλλά
κυρίως έλεγχος και εmicroπιστοσύνη στην ποιότητα αυτών που τρώmicroε Αυτού του είδους τα
βασικά προιόντα (γάλα τυρί βούτυρο κρέας αυγά ελαιόλαδο hellip) ο καταναλωτής
προτιmicroά να τα προmicroηθεύεται από microικρές συνεταιριστικές παραγωγικές microονάδες αυτού
του τύπου και όχι από microεγάλες βιοmicroηχανικές microονάδες που ενέχουν και κινδύνους για
την υγεία του από χρήση αντιβιοτικών φαρmicroάκων κακής ποιότητας τροφικών
παρασκευασmicroάτων λιπασmicroάτων (hellip)
Τάσου ∆ Βολτή
Ξηροκαmicroπίου συγκοινωνίες
Μια συmicroπλήρωση ndash microαρτυρία
Στο τεύχος 64 γίνεται microια ενδιαφέρουσα αναδροmicroή στα παλιά microέσα οδικών
συγκοινωνιών Εκεί αναφέρονται microαρτυρίες και microνήmicroες σχετικές microε την εmicroφάνιση των
πρώτων αυτοκινήτων στο χωριό microας το Ξηροκάmicroπι Στην αξιόλογη αυτή microαρτυρία και
παρουσίαση από τον Στράτη Σ Σολωmicroό θα προσθέσω κάποιες αναφορές δικές microου microε
συmicroπληρωmicroατικά στοιχεία για το ενδιαφέρον αυτό θέmicroα της εποχής εκείνης
Ο αείmicroνηστος Βασίλειος Κουντούρης ένα ξεχωριστό και ανήσυχο άτοmicroο microε
επιχειρηmicroατικό δαιmicroόνιο συγκαταλέγεται microεταξύ των πρώτων αυτοκινητιστών της
τρίτης και τέταρτης δεκαετίας του 1900 Είχε φέρει το πρώτο microικρό επιβατικό
αυτοκίνητο microάρκας FIAT
Θυmicroάmicroαι τον αείmicroνηστο θείο microου Λάmicroπρο Σακελλαριάδη microετέπειτα αρεοπαγίτη
που διηγόταν ένα περιστατικό σχετικό microrsquo εκείνο το αυτοκίνητο Ο Κουντούρης είχε
ανεβάσει το FIAT στη δεξαmicroενή του χωριού για να το πλύνει Μαζί του ήταν κι ο θείος
microου ο Λάmicroπρος -έφηβος τότε- και ο γιος του Κουντούρη ο Κώστας microικρότερος σε
ηλικία Κατά τη διάρκεια του πλυσίmicroατος λύθηκε το χειρόφρενο και το όχηmicroα κύλισε
και γκρεmicroίστηκε από το χείλος του βράχου microε πτώση στον γκρεmicroό πάνω από το
microονοπάτι του γεφυριού της Ρασίνας Έπαθε microεγάλη ζηmicroιά ανεπανόρθωτη Έκτοτε
microετά την δύσκολη ανάσυρση παρέmicroεινε σε microιαν άκρη της microεγάλης laquoΑλάναςraquo στην
12
πλατεία του χωριού τα laquoΧορταράκιαraquo λίγο πιο κάτω από το κουρείο του Γιάννη
Συκιώτη Τα περίφηmicroα laquoΧορταράκιαraquo ήταν ο αποκλειστικός χώρος των ποικίλων
παιχνιδιών microας Κι εδώ ισχύει το λεγόmicroενο laquoουδέν microονιmicroότερον του προσωρινούraquo
καθώς το αυτοκίνητο εκείνο όπως πίστευε ο ιδιοκτήτης του θα παρέmicroενε εκεί για το
ενδεχόmicroενο επισκευής του Αλλά άραξε για πάντα αmicroετακίνητο Οι συνεχείς
προσπάθειες εξ εφόδου του Κουντούρη και οι εκτοξευόmicroενες φοβέρες του δεν
κατάφεραν να microας αναχαιτίσουν και να microας αποmicroακρύνουν από το αυτοκίνητο που
αναγάγαmicroε πλέον σε διασκεδαστικό παιχνίδι microας Είδε κι απόειδε ο microπαρmicroπα-Βασίλης
και τελικά παραιτήθηκε από την προσπάθεια να microας αποmicroακρύνει απrsquo αυτό Και τότε οι
καταστροφικές τάσεις microας -που περισσότερο τις ωθούσε η περιέργειά microας- κατάφεραν
νrsquo αφήσουν microε τον καιρό από το FIAT microόνον τον σκελετό του
Ο Κουντούρης αργότερα έφερε ένα άλλο microικρό αυτοκίνητο -είδος τζιπ- που είχε τη
microίζα στο πάτωmicroα Πάντα βρισκόταν παρκαρισmicroένο έξω από την αυλόθυρα του σπιτιού
του παραπλεύρως από το συmicroβολαιογραφείο του παππού microου Κωστή Σακελλαριάδη
Το τζιπ εκείνο κέντριζε την περιέργειά microας και πλησιάζοντας το microε προφύλαξη
πατούσαmicroε microε το χέρι τη microίζα microε αποτέλεσmicroα -προς άφατη δική microας ικανοποίηση- να
κάνει microικρά πηδηmicroατάκια το τζιπ καθώς ο λεβιές των ταχυτήτων βρισκόταν
microπλοκαρισmicroένος Όσο κι αν microας φοβέριζε ο microπαρmicroπα-Βασίλης εmicroείς το χαβά microας
Θυmicroάmicroαι κάποτε που ο microπαρmicroπα-Βασίλης microε σταmicroάτησε στον δρόmicroο -περιέργως δεν
ήταν θυmicroωmicroένος- και microε άπταιστη εκφορά της καθαρευουσιάνικης γλωσσικής του
ευφράδειας microου είπε κάτι που και σήmicroερα ακόmicroη θυmicroάmicroαι laquoΑν και υιός καθηγητού
ουδόλως διαφέρεις των άλλων αλητοπαίδων microε το να συνεργείς σε τοιούτου είδους
ατασθαλίες Κρίmicroαraquo Έχει παραmicroείνι στη microνήmicroη microου λες και τον ακούω τώρα
Ντράπηκα και δεν επιχείρησα ποτέ άλλοτε να πλησιάσω το αυτοκίνητο
Εδώ θα αναφέρω και το microικρό αυτοκίνητο του Κώστα Φεγγαρά το οποίο
πραγmicroατοποιούσε τη συγκοινωνία Ξηροκάmicroπι ndash Καmicroίνια ndash Ποταmicroιά ndash Γοράνοι Οι
παλιότεροι θα θυmicroούνται το ατυχές συmicroβάν όταν ένας microεθυσmicroένος επιβάτης πιασmicroένος
όρθιος στην πόρτα του αυτοκινήτου κατά τη διαδροmicroή προς τα Καmicroίνια έπεσε και
σκοτώθηκε Το περιστατικό αυτό έβαλε σε microεγάλες περιπέτειες τον Κώστα
Στην microνήmicroη microου έχω κρατήσει και το microικρό φορτηγό του Γάββαρη που τόσο το
θαυmicroάζαmicroε εmicroείς τα παιδιά όταν το πρωτόφερε στο χωριό Ο γιος του ο Βασίλης ο
microετέπειτα καθηγητής φιλολογίας -εκ των κορυφαίων του τόπου microας- παρακάλεσε
θυmicroάmicroαι τον πατέρα του και microας επέτρεψε να ανεβούmicroε στην καρότσα για microια βόλτα
microέχρι τον Άγιο Βασίλειο Πιασmicroένοι από το παραπέτι της καρότσας πηδούσαmicroε από τη
χαρά microας Και παραmicroένει στην microνήmicroη microου microια φράση του Βασίλη που ενθουσιασmicroένος
από την ταχύτητα του νέου αποκτήmicroατος του πατέρα του φώναζε laquoΠέταmiddot πετάει Αυτά
τα αmicroαξάκια πετούνraquo
Όσο για το microεγάλο φορτηγό του Γιάννη Κακαγιάννη ήταν τόσος ο θαυmicroασmicroός microας
που ανοίγαmicroε διάπλατα τα microάτια και ακίνητοι παρατηρούσαmicroε τις δέκα ρόδες του
λάστιχα που microας φαίνονταν ως κάτι το πρωτόγνωρο και ασύλληπτο
Ίσως όλα αυτά να φαντάζουν στους σηmicroερινούς νέους αστεία Όmicroως για microας τα
παιδιά εκείνης της εποχής που οι συγκοινωνίες φάνταζαν πρωτόγνωρες όλα ήταν
microαγικά Κι όσο κι αν ήταν οι δυσκολίες αξεπέραστες αγαπήσαmicroε κάθε τι που microας
εντυπωσίαζε κι ας φαίνεται σήmicroερα τόσο απόmicroακρο Ήταν τα πλέον σηmicroαντικά χρόνια
microας κι έτσι παραmicroένουν στην microνήmicroη microας όσο κι αν διάβηκαν οι καιροί
13
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Η laquo∆όξαraquo του χωριού microας
∆όξα σηmicroαίνει η microεγάλη και καλή φήmicroη που έχει αποκτηθεί από κάποιον λόγω
σπουδαίων επιτευγmicroάτων που αξίζουν θαυmicroασmicroού Έτσι δεν πήρε τυχαία το όνοmicroά
του ο αθλητικός σύλλογος των Ανωγείων αφού από την ίδρυσή του έχει προσφέρει
πολλά και έχει συνδέσει άρρηκτα το όνοmicroά του microε τα Ανώγεια Μια οmicroάδα που κύριο
microέληmicroά της δεν είναι microονάχα η αθλητική της πορεία στον χώρο του ποδοσφαίρου αλλά
η προσφορά στον συνάνθρωπο και η συνέχιση των παραδόσεων του χωριού Ένας
όmicroιλος που στηρίζεται στην αmicroοιβαία συνεργασία των microελών του και στην στήριξη των
κατοίκων του χωριού
Από το καταστατικό της οmicroάδας πληροφορούmicroαστε πως Ο Αθλητικός Όmicroιλος laquo∆όξα
Ανωγείωνraquo ιδρύθηκε το 1988 και έχει ως έδρα του τα Ανώγεια της Λακωνίας Κύριο
microέληmicroα του σωmicroατείου είναι η ανάπτυξη των σωmicroατικών και ψυχικών δεξιοτήτων των
microελών του microέσω του αθλήmicroατος του ποδοσφαίρου σε συνδυασmicroό προς την εφαρmicroογή
microορφωτικού προγράmicromicroατος επί των αθλουmicroένων Παράλληλα ασχολείται microε πολιτιστικά
και περιβαλλοντικά θέmicroατα που απασχολούν την ευρύτερη κοινωνία του χωριού
Η πρώτη οmicroάδα στα microέσα της δεκαετίας του 1950 Επάνω όρθιοι από αριστερά οι
Κουmicroουτσάκος Ηλίας Τζανετάκος Νικόλαος Πούλιας ∆ηmicroήτριος Γρηγοριάδης
Βασίλειος Παναγάκος Ηλίας Σταθάκος Παναγιώτης Σταθάκος ∆ηmicroήτριος Καθιστοί
από αριστερά Πλάγος Βασίλειος ∆ιακουmicroάκος Παναγιώτης ∆ούκας Γεώργιος
Πρόεδρος της οmicroάδος ήταν ο Χριστοφιλάκος Χαρίλαος ενώ προπονητής ο Γκόγκας
Χαρίλαος Η φωτογραφία βρίσκεται στο microαγαζί του Χριστάκου ∆ηmicroητρίου στα
Ανώγεια
14
Πρέπει να διευκρινιστεί πως η ∆όξα είχε συσταθεί ανεπίσηmicroα στις αρχές της
δεκαετίας του 1950 microε στελέχη και παίκτες νέους από το χωριό ενώ έπαιζε αγώνες
ποδοσφαίρου microε οmicroάδες της γύρω περιοχής Στο αθλητικό microέρος η οmicroάδα συmicromicroετέχει
ενεργά στα αθλητικά δρώmicroενα του τόπου ανήκει στη δύναmicroη της Ένωσης
Ποδοσφαιρικών Σωmicroατίων Λακωνίας (ΕΠΣ Λακωνίας) και αγωνίζεται σταθερά και
ικανοποιητικά στην εκάστοτε αθλητική σεζόν του πρωταθλήmicroατος Πολλοί είναι οι
Ανωγειάτες που έχουν παίξει στην οmicroάδα και ο καθένας έχει να θυmicroάται κάτι
ξεχωριστό και ιδιαίτερο που δεν το κρατά για τον εαυτό του αλλά το microοιράζεται και το
microεταδίδει microαζί microε τις αξίες της ευγενούς άmicroιλλας στη νέα γενιά του χωριού ωθώντας τη
να ασχοληθεί microε το ποδόσφαιρο και τον αθλητισmicroό Είναι ικανοποιητικό και συνάmicroα
ενθαρρυντικό όταν τα νέα παιδιά του χωριού είναι microέλη της οmicroάδας και microάλιστα
επιδεικνύουν ιδιαίτερο ζήλο για την προκοπή της Πάνω σε αυτό το γεγονός ο
σύλλογος είχε δηmicroιουργήσει το 2010 παιδική οmicroάδα η οποία συmicromicroετείχε σε διάφορα
τουρνουά junior δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους microικρούς του χωριού να
ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους στο ποδόσφαιρο Ο σύλλογος το 2000 κατασκεύασε
γήπεδο microπάσκετ που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού ενώ microια από τις
προτεραιότητες είναι η κατασκευή ποδοσφαιρικού γηπέδου σε ιδιόκτητο χώρο microια
προσπάθεια που έχει ξεκινήσει από το 2005 και ευχή όλων είναι τα επόmicroενα χρόνια να
έχει ολοκληρωθεί
Επίσης ο σύλλογος έχει διοργανώσει δύο τουρνουά microπάσκετ στο γήπεδο του
χωριού στα οποία συmicromicroετείχαν οmicroάδες των γύρω χωριών Στο δεύτερο τουρνουά το
οποίο διοργανώθηκε το διήmicroερο 3-4 Αυγούστου του 2002 τίmicroησε την εκδήλωση microε την
παρουσία του ο θρύλος του αθλήmicroατος κ Παναγιώτης Γιαννάκης ο οποίος ήταν
επίτιmicroος καλεσmicroένος και βασικός οmicroιλητής ενώ παραβρέθηκε σύσσωmicroο το χωριό και
οι αρχές του τόπου Ήταν microια αθλητική εκδήλωση που δεν συmicroβαίνει κάθε ηmicroέρα η
οποία έκανε το όνοmicroα του χωριού να ακουστεί σε ολόκληρη τη Λακωνία
Μεγάλη είναι επίσης η συmicroβολή του αθλητικού συλλόγου στην πολιτιστική ζωή του
χωριού microε τη διοργάνωση του ετήσιου παραδοσιακού πανηγυριού στις 15 του
Αυγούστου στον προαύλειο χώρο του Αγροτικού Συνεταιρισmicroού Έτσι τα microέλη της
οmicroάδας microε τη πολύτιmicroη αρωγή των παιδιών του χωριού ενώνονται θυσιάζουν τις
προσωπικές τους υποχρεώσεις και τον ελεύθερο χρόνο τους και ετοιmicroάζονται
πυρετωδώς για τη σωστή διοργάνωση του γλεντιού Όταν άλλωστε όλοι ενωνόmicroαστε
microαζί για έναν κοινό σκοπό το αποτέλεσmicroα πάντα θα είναι θετικό όπως και microε το
πανηγύρι Οι Ανωγειάτες εκείνο το βράδυ είναι όλοι εκεί παρόντες στηρίζοντας την
προσπάθεια της οmicroάδας συνεχίζοντας έτσι την πολύχρονη παράδοση
Πολύ σηmicroαντικό είναι επίσης το γεγονός πως ο σύλλογος από το 2000 έχει
πραγmicroατοποιήσει εθελοντικές αναδασώσεις σε αρκετά ορεινά σηmicroεία του δασικού
χώρου του χωριού που είχαν πληγεί από πυρκαγιές ή που χρειαζόταν να γίνει
εmicroπλουτισmicroός του φυσικού περιβάλλοντος Τα παιδιά της οmicroάδας και microε τη σπουδαία
βοήθεια των κατοίκων του χωριού έχουν φυτέψει χιλιάδες δέντρα ως τώρα
προσφέροντας έτσι απλόχερα microια ακόmicroα δόση καθαρού αέρα στα Ανώγεια
Άφησα εσκεmicromicroένα για το τέλος να αναφέρω λόγω της άmicroεσης σύνδεσης microε τον
άνθρωπο πως η ∆όξα από το 1996 διατηρεί δική της τράπεζα αίmicroατος Με τη βοήθεια
και στήριξη του Γενικού Νοσοκοmicroείου Σπάρτης διοργανώνει ανελλιπώς δύο φορές τον
χρόνο εθελοντική αιmicroοδοσία στον χώρο του κοινοτικού διαmicroερίσmicroατος του χωριού microε
ικανοποιητικό αριθmicroό συmicromicroετεχόντων που δυστυχώς δεν είναι αντάξιος της βαρύτητας
15
αυτού του κοινωνικού έργου Είναι microία εξαιρετικά σηmicroαντική και αξιόλογη δράση του
συλλόγου που όχι microονάχα αξίζει αλλά και απαιτεί τη στήριξη κυρίως των Ανωγειατών
και όλων όσων θέλουν να προσφέρουν λίγο από το αίmicroα τους για να σώσουν microια ζωή
Και αυτό διότι έχει βοηθήσει πολλούς συνανθρώπους microας που είχαν την ανάγκη για
αίmicroα σε πραγmicroατικά πολύ δύσκολες και κοmicroβικές στιγmicroές της ζωής τους
Είναι πια φανερό και αναmicroφισβήτητο πως η ελληνική κοινωνία βιώνει αρκετά
δύσκολες καταστάσεις όχι microόνο οικονοmicroικές αλλά κυρίως κοινωνικές είτε θέλουmicroε να
το παραδεχθούmicroε είτε όχι Τα θεmicroέλιά της κλονίζονται ενώ οι αξίες τα ιδανικά και οι
διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων δοκιmicroάζονται δια πυρός και σίδηρου
∆υσκολευόmicroαστε αρκετά να κοιτάξουmicroε το συλλογικό εmicroείς αλλά κοιτάmicroε εύκολα το
προσωπικό microας συmicroφέρον Κλεινόmicroαστε στον εαυτό microας και τρέφουmicroε το
laquoθανατηφόροraquo εγώ microας Όmicroως οι Ανωγειάτες αποδεικνύουν πως microονάχα όταν
υπάρχει ενότητα και αγάπη microεταξύ microας microπορούmicroε πάντα να επιτύχουmicroε σπουδαία
πράγmicroατα Ο αθλητικός σύλλογος του χωριού ήταν είναι και θα είναι η λαmicroπρή δόξα
των Ανωγείων όσα χρόνια και αν περάσουν
Ευχαριστώ τη διοίκηση του συλλόγου τους παλαίmicroαχους παίκτες της οmicroάδας και
πολλούς άλλους συγχωριανούς microου για τις πληροφορίες που microου έδωσαν
Ευσταθίου Γ Λαmicroπρινού
Ο Αη-Γιώργης των Γοράνων στην πλατεία του χωριού
Η πλατεία των Γοράνων βρίσκεται στο κέντρο του χωριού Κάποτε εκεί ήταν ένας
microικρός ναός του Αγίου Γεωργίου και δίπλα το νεκροταφείο σύmicroφωνα microε τα λεγόmicroενα
των microεγαλυτέρων στην ηλικία συγχωριανών όπως η θεια-Γεωργία Κατούνα 93 ετών
σήmicroερα Το νεκροταφείο κάποια στιγmicroή microεταφέρθηκε στον Προφήτη Ηλία Το 1826
αυτός ο microικρός ναός καίγεται από τους Τουρκοαιγυπτίους microαζί microε το χωριό Κατόπιν
ξαναχτίστηκε Σώζεται έξω από τον ναό δίπλα στην πόρτα ένα microάρmicroαρο στο οποίο
αναγράφεται η ηmicroεροmicroηνία 30 Μαρτίου 1853 Μάλλον είναι η ηmicroεροmicroηνία από τα
θυρανοίξια του καινούριου ναού Στα τέλη του 19ου
αι - αρχές του 20ου
αι ο ναός
αυτός γκρεmicroίζεται Το 1923 γίνονται τα εγκαίνια του σηmicroερινού ναού
16
Μίmicroη Σ Κουmicroουτσίδη
Οι γυmicroναστικές επιδείξεις
στο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς
Τη δεκαετία στο τριθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς οι microαθητές ήταν
πάνω από εξήντα microε φθίνουσα πορεία προς το τέλος της Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες
άλλαζαν και ο καθένας από εmicroάς τους τότε microαθητές θυmicroάται κυρίως τους laquoδικούς
τουraquo
Το laquoγεγονόςraquo λοιπόν στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς ήταν οι εξετάσεις που ήταν
συνδυασmicroένες microε τις γυmicroναστικές επιδείξεις στο προαύλιο του σχολείου γεγονός που
απαιτούσε αρκετές δοκιmicroαστικές πριν από την τελική που γινόταν microπροστά σε όλους
τους γονείς microας και τους υπόλοιπους συγχωριανούς microας Ήταν επίσης απόδειξη της
κοπιαστικής δουλειάς και των δασκάλων microας ενώπιον των γονέων microας αλλά και του
επιθεωρητή της Πρωτοβάθmicroιας Εκπαίδευσης Για microας ήταν χαρά γιατί θα φορούσαmicroε
αθλητικά παπούτσια τις γνωστές στους παλιούς ΕΛΒΙΕΛΕΣ (Ελληνική Βιοτεχνία
Ελαστικών) κοντά παντελονάκια και αθλητικά φανελάκια Υπήρχε ακόmicroα
προετοιmicroασία για απαγγελία ποιηmicroάτων microικρών διαλόγων (σκετσάκια) και χορών Την
παραmicroονή της εκδήλωσης χαράζαmicroε τις γραmicromicroές και τους κύκλους των χορών microε
ασβέστη Το προαύλιο κλειδωνόταν για να microείνει άθικτο microέχρι την επόmicroενη microέρα
Μαθητές σε γυmicroναστικές επιδείξεις (1967 ή 1968)
Και έφτανε επιτέλους η τελευταία ηmicroέρα της σχολικής χρονιάς περί τα τέλη Ιουνίου
Απόγευmicroα και στον εξωτερικό διάδροmicroο έπαιρναν θέσεις οι θεατές microε καρέκλες που
έφερναν από τα σπίτια τους και όταν δεν έφταναν βγάζαmicroε και τα ξύλινα θρανία microας
Μετά από τον χαιρετισmicroό του διευθυντή άρχιζαν οι ασκήσεις και τα παραγγέλmicroατα
Ανάταση έκταση διάσταση επίκυψη κτλ Στο σκάmicromicroα που ήταν γεmicroάτο microε άmicromicroο
γινόντουσαν τα αθλήmicroατα απλούν τριπλούν και άλmicroα εις ύψος Οι δάσκαλοι
κρατούσαν τις επιδόσεις για την απονοmicroή των επαίνων Το microαγνητόφωνο microε τις
microαγνητοταινίες έπαιζε microουσική για τους χορούς και ακολουθούσαν οι απαγγελίες των
ποιηmicroάτων και τα laquoσκετσάκιαraquo Τα χειροκροτήmicroατα microάς έδιναν θάρρος και
ικανοποίηση ενώ παράλληλα τα γυmicroνασιόπαιδα πάνω στα κάγκελα της περίφραξης microάς
17
πείραζαν και γελούσαν Στο τέλος δίνονταν οι έπαινοι στους αθλητές και microε τις ευχές
των δασκάλων microας ξεκίναγε ένα microακρύ και ευχάριστο καλοκαίρι για όλους microας Στις
φωτογραφίες δάσκαλοι είναι ο Ηλίας Χονδρός η Πίτσα Πολυmicroενάκου και η Πόπη
Κουmicroουτσάκου
Οι microαθητές προετοιmicroάζονται (1965) Στα αριστερά της φωτογραφίας
ο δάσκαλος Ηλίας Χονδρός και στα δεξιά η δασκάλα Πίτσα Πολυmicroενάκου
Στιγmicroιότυπο που έχει microείνει φωτογραφικά στη microνήmicroη microου είναι τη χρονιά στη
δεύτερη ή τρίτη τάξη Ήmicroουν ντυmicroένος ναυτάκι microε ναυτικό καπελάκι και πουκαmicroισάκι
microε γαλάζιες ρίγες στον λαιmicroό και έλεγα τους πιο κάτω στίχους (ότι έχω συγκρατήσει)
laquoΤο ναυτάκι του Αιγαίου είmicroαι rsquoγω
microες τις θάλασσες παντού γυρνώ
τρικυmicroίες και φουρτούνες αψηφώraquo
Παρά ταύτα που λέmicroε έγινα βουνήσιος γιατί αγάπησα τον Ταΰγετο
Μαθητές την ώρα των γυmicroναστικών επιδείξεων (1965) Μπροστά τους στέκονται οι δασκάλες
Πίτσα Πολυmicroενάκου (αριστερά) και Πόπη Κουmicroουτσάκου (δεξιά)
18
Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου
Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου στο πλαίσιο των δώδεκα χρόνων του
φεστιβάλ laquoΚάλεσmicroα στον Ταΰγετοraquo κάτω από ένα ολόγιοmicroο φεγγάρι πραγmicroατοποίησε
στις 10 Ιουλίου microια βραδιά αφιερωmicroένη στην παράδοση και σε εκείνους που microε την
αγάπη και το microεράκι τους την κρατούν ακόmicroη ζωντανή
Τα χορευτικά τmicroήmicroατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου υπό την
καθοδήγηση της χοροδιδασκάλου κυρίας Βασιλικής Βορβή ταξίδεψαν το κατάmicroεστο
από κόσmicroο αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου σrsquo ένα ταξίδι στο Αιγαίο υπό τους ήχους του
δεξιοτέχνη του βιολιού Νίκου Οικονοmicroίδη και της υπέροχης φωνής της Κυριακής
Σπανού Η microουσικοχορευτική αυτή παράσταση είχε συνοδοιπόρο microία από τις πιο
καταξιωmicroένες Ελληνίδες τραγουδίστριες γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και
στιχουργική της δουλειά τη Μαρίζα Κωχ Το microουσικό αυτό ταξίδι είχε αφετηρία την
Χίο πέρασε στην Λήmicroνο και στην Αmicroοργό και κατέληξε στα Κύθηρα
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου ευχαριστεί θερmicroά τον ∆ήmicroο Σπάρτης το
Νοmicroικό Πρόσωπο Πολιτισmicroού και Περιβάλλοντος την Τοπική Κοινότητα
Ξηροκαmicroπίου καθώς και τα microέλη και τους φίλους του Συλλόγου που εργάστηκαν
εθελοντικά για την πραγmicroατοποίηση αυτής της microοναδικής βραδιάς
Εις το επανιδείν hellip
Το χορευτικό τmicroήmicroα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου
19
Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη
Τοπικό Βιβλιογραφικό
Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash
Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016
Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής
πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και
άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για
τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια
ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές
κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις
Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο
από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή
microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο
για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας
Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της
δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε
στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις
δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του
Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου
Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές
κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να
microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε
διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό
microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση
αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της
συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από
την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του
ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν
laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων
δράσεων και καρπών
Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του
στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας
πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι
άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και
διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του
νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις
βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς
έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του
χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον
καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα
Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip
Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου
microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις
αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης
Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου
20
Ιωάννη Γ Παρηγόρη
6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo
Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια
ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16
Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να
παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη
παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και
τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου
microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των
microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας
Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας
Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι
microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent
pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των
εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο
και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο
για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη
στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο
Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του
Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση
πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα
παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα
είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου
ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο
στα εργαστήρια microας
Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου
21
Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος
(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)
Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι
Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)
Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι
Βαγγέλης Καρίπης κρουστά
Κυριάκος Γκουβέντας βιολί
Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι
Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα
Στέλιος Κατσιάνης λαούτο
Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Στάθης Σαββίδης microπουζούκι
Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής
Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης
microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου
22
Τα εργαστήρια παρακολούθησαν
Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη
Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη
Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος
Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας
Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου
Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη
Κλαρίνο
Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος
Φλογέρα
Σταρόγιαννης Λεωνίδας
Κρουστά
Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος
Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης
Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης
Μακάmicro
Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης
Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος
Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος
Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος
Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη
Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς
Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα
Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη
Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος
Λαούτο
Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος
Πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική
Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία
Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία
Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια
Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα
Κιντζιρίδου Κρυσταλλία
23
Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη
Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου
Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου
Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας
microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της
ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της
ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν
υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς
ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο
του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του
χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια
microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον
Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το
Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο
microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι
δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο
και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν
σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι
είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος
∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα
Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας
microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού
24
Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους
της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών
(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού
κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ
Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης
Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ
Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο
Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω
από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)
Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο
ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο
διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει
microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ
Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων
Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και
microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956
Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε
την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και
την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο
Ποταmicroίτη
∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά
Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά
διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου
ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί
ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά
τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και
το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους
αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και
πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για
την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας
25
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια
Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των
Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας
Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που
έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι
γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε
στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο
πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει
τα δυο microέρη του microονοπατιού
Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι
πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα
κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς
πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο
του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το
οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από
εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι
Ο microύλος του Κοτταρά
Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά
δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ
να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα
πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα
κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το
περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το
26
τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να
σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα
λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το
microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της
Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη
Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί
στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια
των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του
Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί
σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού
Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές
τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται
σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους
και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την
περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν
microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία
επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε
Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)
Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα
λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις
πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο
Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς
microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα
ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε
27
αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει
δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν
ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της
οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι
βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της
Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας
θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι
της
Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο
ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού
δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι
microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν
προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo
microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της
επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί
περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε
το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως
Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε
για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της
Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
28
Της αγοράς
Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια
ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει
γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο
αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους
καπνούς
ΗΓΜ
Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις
γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip
αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια
Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί
να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά
έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να
τους ζήσουν λοιπόν
Τ∆Β
Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για
βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια
όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι
συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα
θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι
του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος
Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει
∆ΘΚ
Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε
το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην
Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους
φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που
πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε
αποκόλληση
ΓΚΜ
Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να
συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε
Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε
29
τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος
ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις
Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες
ΠΜΙ
Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε
σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα
υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας
του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω
συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες
ΚΜΚ
Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική
κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος
υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να
κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε
ΑΝΜ
Συνδροmicroές
Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης
Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π
Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη
Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro
Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro
30
Τα νέα microας
Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις
Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του
Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)
Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε
αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του
Richard και Γεωργίας Πατριανάκου
του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι
(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου
Καπετανάκου του Σταύρου και
Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του
Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το
ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του
Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα
του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι
Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα
του Μαριάν παντρεύτηκε τον
Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου
Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη
παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο
Παπαδάκο του Παναγιώτη
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία
Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80
Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου
ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του
Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα
Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90
Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών
90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη
ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου
χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω
Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73
Βασιλική Χριστοπούλου του
Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας
Παναγέας του Ιωάννη ετών 88
(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του
Γεωργίου ετών 82 Γεωργία
Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80
(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου
του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)
Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου
ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω
Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών
87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του
Χρήστου ετών 77
Παλαιοπαναγιά
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος
Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58
Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82
Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78
Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου
ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα
Κυριακούλη ετών 86
Ανώγεια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη
χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη
∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81
Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84
Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου
ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του
Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-
σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα
Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών
92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών
87
Τραπεζοντή
Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του
Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο
Ξέπαππα του Νικήτα
Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης
Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83
Κυδωνιά
Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη
Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90
Ποταmicroιά
Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου
του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό
Γριβογιάννη του Ηλία
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89
Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών
83 Σταυρούλα Καλογεράκη του
Πέτρου ετών 81 Σταύρος
Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77
Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου
ετών 92
Καmicroίνια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91
Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ
ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του
Αθανασίου ετών 90
Λιαντίνα
Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα
Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84
Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία
Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85
Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου
ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα
Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού
του Κυριακούλη ετών 82
Κουρτσούνα
Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος
του Μιχαήλ ετών 80
Άρνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα
Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94
Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου
ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος
Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88
Κοτσαντίνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα
Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89
Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη
ετών 90
Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου
5
Συνδιοργανωτής στην εκδήλωση ήταν ο Παιδαγωγικός Φιλότεχνος Όmicroιλος Φάριδος
Μετά το τέλος των οmicroιλιών ο ηθοποιός Γεώργιος Κούmicroαρης διάβασε κείmicroενα από το
περιοδικό και το Τmicroήmicroα Ελληνικής Παραδοσιακής Μουσικής του Παιδαγωγικού
Φιλότεχνου Όmicroιλου Φάριδος έπαιξε και τραγούδησε παραδοσιακά τραγούδια Τα
κείmicroενα που διαβάστηκαν ήταν Μετανάστη Καηmicroοί της ξενιτειάς Η Φάρις 1(1979)16
Χρήστου Λ Καπετανάκου Πάντα σε σκέφτοmicroαι φτωχοχώρι microου Η Φάρις 24(1999)13-
14 Χρήστου Λ Λιντζέρη Μικρά Ασία Ζωντανές microνήmicroες Η Φάρις 3(1992)4-5
Παναγιώτη Χ Στούmicroπου Το σποριό Η Φάρις 4(1981)67-68 Σταυρούλας Κονίδη -
Χριστογάmicroβρου Χριστούγεννα στην Κουmicroουστά Η Φάρις 30(2001)10 Οδυσσέα Τα
λαλάγγια θέλουν δυνατή φωτιά Η Φάρις 22(1999)10 Τα τραγούδια που ακούστηκαν
ήταν Ξενάκι (τραγούδι του Σταύρου Κουγιουmicroτζή σε παραδοσιακή microουσική από τα
παραξυπνήmicroατα της Ρόδου) Ας πανrsquo να ιδούν τα microάτια microου (τοπικό παραδοσιακό
τραγούδι) Αλέξανδρος και βασιλιάς (ζωναράδικο θρήνος της Αλώσεως) Όσα
πουλάκια (τοπικό παραδοσιακό τραγούδι) Περδικούλα (τοπικό παραδοσιακό
τραγούδι) Μωραΐτικα κάλαντα
Ορχήστρα Κατερίνα Πάτσιου κανονάκι Μίκη Τοντόροβ ούτι Νικόλας Παλαιολόγος ούτι
Γεώργιος Κλάδης κρουστά Παναγιώτης Μανδραπήλιας λαούτο Μαρία Κουmicroουστιώτη
κουτάλια Κυριάκος Κουmicroουστιώτης κλαρίνο
Χορωδία Χοράρχης η Κατερίνα Πάτσιου Τραγουδούν Κυριακή Βασιλείου Ελένη Φραγκή
Γιώτα Ιατρού Τερέζα Καmicroαρινοπούλου Πολυτίmicroη Νικολακάκου Ελένη Χριστοπούλου
Κατερίνα Σπανάκου Κωνσταντίνος Σταρόγιαννης Παναγιώτης Κονίδης ∆ηmicroήτρης
Γραφάκος Γιάννης Παρηγόρης Θανάσης Γρίβας Παναγιώτης Γρίβας Κωνσταντίνος
Κουmicroουστιώτης
Η γιορτή τελείωσε microε την ευχή να γιορτάσουmicroε και τη συmicroπλήρωση των εκατό ετών
του βίου του περιοδικού
6
Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη
Μια απάντηση της ΙΜ Γόλας από τον 17ο αιώνα
στο διαχρονικό ερώτηmicroα laquoΘρησκεία ήκαι Επιστήmicroηraquo
Οι σκέψεις που διατυπώνονται σε αυτό το σηmicroείωmicroα είναι microια απόπειρα απάντησης
στο διαχρονικό ερώτηmicroα laquoΘρησκεία ήκαι Επιστήmicroηraquo Το ερώτηmicroα αφορά στην υπεροχή
ή όχι των θρησκευτικών δογmicroάτων έναντι των επιστηmicroονικών θεωριών ndashή αντίστροφαndash
για το σύmicroπαν ( τον φυσικό κόσmicroο) και τη ζωή ( τον άνθρωπο) Το σηmicroείωmicroα
απευθύνεται στους ανθρώπους που βρίσκονται σε αmicroφιβολία ndashή και αγωνίαndash
αmicroφιταλαντευόmicroενοι microεταξύ της θρησκευτικής πίστης τους και της εmicroπιστοσύνης τους στην
επιστήmicroη νοmicroίζοντας ότι υπάρχει διάσταση microεταξύ τους Κυρίως όmicroως απευθύνεται στους
νέους ανθρώπους που έχοντας άγνοια αποστασιοποιούνται και microένουν microακριά αφού η
τυπική εκπαίδευση δεν είναι επαρκής και η θρησκεία απλώς απουσιάζειhellip (το σηmicroείωmicroα
αυτό είναι περίληψη άλλου πληρέστερου που ανακοινώθηκε ndashχωρίς να συζητηθεί microε
απόφαση του laquoπροεδρείουraquondash στο ∆΄ Τοπικό Συνέδριο Λακωνικών Σπουδών στη
Σπάρτη στις 12 Νοεmicroβρίου 2016)
Η Ιερά Μονή Γόλας Η Ιερά Μονή Γόλας (το microοναστήρι της Γόλας ή η Άγια Γόλα για τους κατοίκους της
νοτιοδυτικής Κοίλης Λακεδαίmicroονας) αποτέλεσε ένα σηmicroαντικό θρησκευτικό κέντρο για
πολλούς αιώνες Ήταν όmicroως και ένα σηmicroαντικό για την περιοχή εκ-παιδευτικό κέντρο
Εκπαιδευτικό τόσο για τους microοναχούς της microε τη βιβλιοθήκη της και microε τους
συmicroβολισmicroούς των τοιχογραφιών της όσο και για τους κατοίκους των γύρω χωριών microε
τον εγγραmicromicroατισmicroό που τους εξασφάλιζαν οι microοναχοί Παράλληλα παιδευτικό αφού οι
εκατοντάδες τοιχογραφίες της εκκλησίας της λειτουργούσαν εκπαιδευτικά και παιδευτικά
για τους microη εγγράmicromicroατους κατοίκους και επισκέπτες
Ο Αριστοτέλης στις τοιχογραφίες της Σε τοιχογραφίες (που laquoιστορήθηκανraquo το 1673) στον νάρθηκα της εκκλησίας της
Μονής οι microοναχοί περιέλαβαν (και) απεικονίσεις σοφών της αρχαίας Ελλάδας
Απεικονίσεις αρχαιοελλήνων σοφών παρατηρούνται microόνο σε Μονές οι οποίες ήταν
στην εποχή τους κέντρα παιδείας τόσο εκκλησιαστικής όσο και της laquoθύραθενraquo
Κριτήριο επιλογής των σοφών ήταν εκφρασθείσες ή υπονοούmicroενες στα έργα τους
microονοθεϊστικές ιδέες που διαmicroόρφωσαν microια υψηλότερη ιδέα περί πνευmicroατικού Θεού και
προετοίmicroασαν την έλευση της χριστιανικής θρησκείας
Ο Αριστοτέλης ο Σταγειρίτης (4ος πΧ αι) είναι microεταξύ των σοφών που
απεικονίζονται στο νάρθηκα της εκκλησίας της Γόλας Το κύριο χαρακτηριστικό του
Αριστοτέλη όmicroως είναι όχι οι microονοθεϊστικές του ιδέες αλλά το ότι είναι ο
αντιπροσωπευτικότερος και σηmicroαντικότερος εκπρόσωπος της αρχαιοελληνικής
φυσικής φιλοσοφίας που θεωρείται ότι ήταν microια laquoπρώιmicroη επιστήmicroηraquo Αυτή η
απεικόνιση ήταν όmicroως και η απάντηση της Ι Μ Γόλας στο ερώτηmicroα laquoθρησκεία ή
επιστήmicroηraquo το οποίο απασχόλησε -από τα πρωτοχριστιανικά χρόνια- θεολόγους και
επιστήmicroονες
Θρησκεία ή Επιστήmicroη
Το διαχρονικό και συχνά επαναλαmicroβανόmicroενο ndashέως και τον περασmicroένο αιώναndash
ερώτηmicroα laquoθρησκεία ή επιστήmicroηraquo τίθεται διαρκώς και σπανιότερα σήmicroερα Το ερώτηmicroα
προκαλούσε ndashήδη από τα πρωτοχριστιανικά χρόνιαndash διαρκείς και συχνά έντονες
συζητήσεις οδηγώντας τες κατά κανόνα σε αντιπαραθέσεις Οι συζητήσεις αφορούσαν
7
κυρίως στη δηmicroιουργία (την αρχή) ή τη microοίρα (το τέλος) του σύmicroπαντος και την
εmicroφάνιση της ζωής στον πλανήτη microας Οι αντιπαραθέσεις επικεντρώνονταν στην
υπεροχή ή όχι των θρησκευτικών δογmicroάτων έναντι των απαντήσεων της επιστήmicroης (και
αντίστροφα) στα παραπάνω ερωτήmicroατα
Η Σύγχρονη Επιστήmicroη
Μετά από αιώνες η σύγχρονη επιστήmicroη ndashκαι η επιστηmicroολογία φιλοσοφία της
επιστήmicroηςndash έκλεισαν τον κύκλο των αντιπαραθέσεων αναγνωρίζοντας ως διακριτές τις
γνωσιακές περιοχές ενδιαφέροντος και microελέτης του σύmicroπαντος από την επιστήmicroη σε
σχέση microε τα θρησκευτικά δόγmicroατα για το σύmicroπαν και τη ζωή
Η επιστήmicroη ερευνά microελετά και διατυπώνει ndashόταν microπορείndash απαντήσεις θεωρίες για
τον τρόπο της δηmicroιουργίας και εξέλιξης του σύmicroπαντος αλλά και του τέλους του
Ακόmicroη ταξινοmicroεί τα άβια σώmicroατα και τους έmicroβιους οργανισmicroούς αλλά και ερευνά τις
αρχές και τους νόmicroους (τη νοmicroοτέλεια) που διέπει το σύmicroπαν προβλέποντας τα
φαινόmicroενα που συmicroβαίνουν σε αυτό Στην ουσία η επιστήmicroη αυτοπεριορίζεται στη
microελέτη του σύmicroπαντος από τη στιγmicroή της δηmicroιουργίας αρχής του έως και το πιθανό
τέλος του
Αντίθετα η επιστήmicroη δεν ασχολείται καθόλου ούτε αποφαίνεται για laquoότιraquo (και
laquoγιατίraquo) είναι πιθανόν να έχει υπάρξει ή έχει συmicroβεί πριν από τη δηmicroιουργία του
σύmicroπαντος ή θα συmicroβεί microετά το τέλος του σύmicroπαντος ∆εν ερευνά και δεν αποφαίνεται
για microια laquoάλληraquo άγνωστη νοmicroοτέλεια που ίσως να δηmicroιούργησε το σύmicroπαν ή ακόmicroη
δηmicroιούργησε τη νοmicroοτέλεια που το κυβερνά αφήνοντας αυτές τις απαντήσεις στις
θρησκείες
Συνεπώς η σύγχρονη επιστήmicroη απαντά στο laquoπώςraquo αλλά δεν έχει ndashκαι δεν διεκδικεί
να δώσει η ίδιαndash απαντήσεις στο laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo δηmicroιουργήθηκε το σύmicroπαν
όπως και laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo δηmicroιουργήθηκε η άγνωστη -προϋπάρχουσα-
νοmicroοτέλεια αφήνοντας αυτές τις απαντήσεις στις θρησκείες (ήκαι στις όποιες
φιλοσοφικές απόψεις)
Η Χριστιανική Θρησκεία
Οι θρησκείες ndashειδικότερα η χριστιανική θρησκείαndash αποδίδουν δογmicroατικά τη
βούληση τη σχεδίαση και τη δηmicroιουργία του σύmicroπαντος αλλά και της νοmicroοτέλειας που
δηmicroιούργησε το σύmicroπαν και τη νοmicroοτέλεια της λειτουργίας του και του τέλους του σε
έναν Νου Λόγο Θεό microε κύριο και τελικό σκοπό τη δηmicroιουργία του ανθρώπου Έχει
την απάντηση για το laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo Παράλληλα η χριστιανική θρησκεία
αποδέχεται το ρόλο της επιστήmicroης στην έρευνα για την laquoαποκάλυψηraquo του τρόπου της
δηmicroιουργίας και της εξέλιξης (ή και του τέλους) του σύmicroπαντος αλλά και τον
laquomicroηχανισmicroόraquo της ζωής και των έmicroβιων οργανισmicroών Επίσης αναγνωρίζει τη συmicroβολή
της στην απόκτηση της γνώσης από τον άνθρωπο και στη δηmicroιουργία της τεχνολογίας
για τον άνθρωπο
Η επικρατούσα σήmicroερα θεολογική άποψη (και) στη χριστιανική θρησκεία είναι ότι
δεν υπάρχει laquoδιαmicroάχηraquo microεταξύ θρησκείας και φυσικής επιστήmicroης Η χριστιανική πίστη
δεν έρχεται σε αντίθεση microε την επιστηmicroονική γνώση αν και η πίστη είναι κάτι πέραν της
επιστήmicroης Εξάλλου πολλοί κορυφαίοι φυσικοί επιστήmicroονες ασκούν προσωπική
θεοσέβεια (ή είναι αγνωστικιστές αλλά όχι άθεοι) ως αποτέλεσmicroα ερευνητικών
ευρηmicroάτων τους για τη νοmicroοτέλεια του σύmicroπαντος και το θαύmicroα της ζωής
8
Θρησκεία vs Επιστήmicroη
Υπάρχουν πλέον πολλά σηmicroεία σύγκλισης microεταξύ των δογmicroάτων της χριστιανικής
θρησκείας και υποθέσεων ή θεωριών της σύγχρονης επιστήmicroης που αφορούν στη
δηmicroιουργία και το τέλος του σύmicroπαντος
Συγκεκριmicroένα η θρησκεία και η επιστήmicroη συγκλίνουν στο ότι το σύmicroπαν
δηmicroιουργήθηκε στιγmicroιαία microε εκπληκτική laquoαπλότηταraquo διακρίνουν δε στο σύmicroπαν
(εκτός της απλότητας) αρmicroονία και τελειότητα δοmicroών που παραπέmicroπουν σε προνοούσα
υπέρτατη νοmicroοτέλεια νου Τέλος αναmicroένουν και ένα τέλος για το υλικό σύmicroπαν τη
laquoδευτέρα παρουσίαraquo η χριστιανική θρησκεία ή τη laquoδιάσπαση του πρωτονίουraquo η
σύγχρονη επιστήmicroη
Η θρησκεία και η επιστήmicroη όmicroως έχουν και σηmicroεία διαφοροποίησης κυρίως για τη
δηmicroιουργία και την εξέλιξη της ζωής αφού η χριστιανική θρησκεία τις αποδίδει σε microια
στοχευmicroένη νοmicroοτέλεια ( laquoθεία πρόνοιαraquo που έχει τελικό σκοπό τον άνθρωπο) ενώ η
σύγχρονη επιστήmicroη σε laquomicroηχανισmicroούςraquo και σε συmicroπτώσεις Αυτά εξακολουθούν να
προκαλούν -ήπιες- συζητήσεις αντιπαραθέσεις επηρεάζοντας ακόmicroη και τις
εκπαιδευτικές πολιτικές κρατών ή τmicroηmicroάτων τους όmicroως οι αντιπαραθέσεις αποδίδονται
από πολλούς διαπρεπείς θεολόγους σε παραβολικές διατυπώσεις αλληγορίες και
χρονικά άλmicroατα
Θρησκεία και Επιστήmicroη
Το αρχικό ερώτηmicroα λοιπόν laquoθρησκεία ή επιστήmicroηraquo αντικαθίσταται σήmicroερα από το
ερώτηmicroα ndashκαι απάντησηndash laquoθρησκεία και επιστήmicroηraquo αφού οι θρησκείες (τουλάχιστον η
χριστιανική θρησκεία) και η επιστήmicroη αποδέχονται τους διακριτούς ρόλους τους
Η απάντηση της Ιεράς Μονής Γόλας Η ίδια απάντηση έχει δοθεί ήδη από τον 17
ο αιώνα στην ορθόδοξη χριστιανική
εκκλησία της Ιεράς Μονής Γόλας (και άλλες) αφού εικονογραφήθηκε στον πρόναο ndash
microεταξύ άλλων σοφών της ελληνικής αρχαιότηταςndash (και) ο αντιπροσωπευτικότερος και
κορυφαίος εκπρόσωπος της πρώιmicroης επιστήmicroης ή της αρχαιοελληνικής φυσικής
φιλοσοφίας ο Αριστοτέλης ο Σταγειρίτης
(βιβλιογραφικές αναφορές υπάρχουν στη σχετική ανακοίνωση στο ∆΄ Τοπικό Συνέδριο
Λακωνικών Σπουδών Σπάρτη 2016 και σε ανάρτησή της στον διαδικτυακό τόπο του
Πανεπιστηmicroίου Αθηνών httpmicro-kosmosuoagr δηmicroοσιεύσεις)
9
Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη
Το υδραγωγείο του Παλαιοχωρίου
Το Παλιοχώρι ως γνωστόν είναι από τα παλαιότερα χωριά της περιοχής microας
Κάποτε και για πολλά χρόνια είχε microεγάλο πρόβληmicroα από νερό Υπήρχαν πριν βρύσες
και πηγές που έτρεχαν άφθονο νερό αλλά λόγω καθιζήσεων και κατολισθήσεων όλες
αυτές οι σπουδαίες πηγές διαδοχικά εχάθησαν Τούτο το αποδεικνύουν υπάρχουσα
πέτρινη σκάφη microεγάλων διαστάσεων καθώς και πέτρινες βρύσες σε σχήmicroα καmicroάρας Οι
κάτοικοι ήταν πλέον υποχρεωmicroένοι να microεταφέρουν το νερό από microακρινές αποστάσεις
microε την βοήθεια ζώων σε ξύλινες βαρέλες και στρατιωτικά microεταλλικά microπιτόνια Η
έλλειψη νερού υπήρξε για πάρα πολλά χρόνια microε αποτέλεσmicroα να λένε το νερό νεράκι
όπως λέει ο σοφός λαός εσκέπτοντο και την κάθε σταγόνα να microην την χαλάσουν
άσκοπα
Γνωρίζοντας το σοβαρό αυτό πρόβληmicroα ο βουλευτής από την περιοχή microας Ηλίας
Λαγάκος φρόντισε και πέτυχε microε microεγάλες και απαιτητικές του ενέργειες microέσω του
αρmicroόδιου υπουργείου να δώσει λύση στο πρόβληmicroα ώστε να ανασάνουν από την
ταλαιπωρία οι κάτοικοι του χωριού Αρχές του 1955 εστάλησαν από την Αθήνα ένα
φορτηγό αυτοκίνητο microε 1600 microέτρα γαλβανιζέ εξάmicroετρες και δύο ιντσών σωλήνες
Ξεφορτώθηκαν στο Ξηροκάmicroπι στην οικία τότε Ηλία Βλάχου αφού δεν υπήρχε ακόmicroη
αυτοκινητόδροmicroος προς το Παλιοχώρι και από εκεί οι Παλιοχωρίτες microε τα ζώα τους
και σε σύντοmicroο χρονικό διάστηmicroα τις microετέφεραν στον προαύλειο χώρο της εκκλησίας
του χωριού Η πηγή microε το άφθονο και εύγεστο νερό 1500micro microακριά του χωριού είχε
δωρηθεί στους κατοίκους από την ηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσας Γερόντισσα
Νυmicroφοδώρα Οι Παλιοχωρίτες όταν εκκλησιάζοντο στο microοναστήρι ή και όπου να
συναντούσαν την Γερόντισσα Νυmicroφοδώρα δεν ξεχνούσαν να την ευχαριστούν και να
ευγνωmicroονούν για το πολύτιmicroο αγαθό που τους χάρισε Το Παλιοχώρι πολύ γρήγορα
πλέον θα αποκτούσε σύγχρονο υδραγωγείο και εκτός από το Ξηροκάmicroπι που διέθετε
τοιούτο θα επροηγείτο όλων των χωριών νοτιοδυτικά του πρώην ∆ήmicroου Φάριδος
Το έργο δεν ανετέθη σε εργολάβο όπως έγινε πολύ αργότερα στα ως άνω χωριά
διότι η χώρα microας ακόmicroη δεν microπορούσε να διαθέσει microεγάλα χρηmicroατικά ποσά Έτσι οι
κάτοικοι του χωριού ανέλαβαν τον microεγάλο άθλο microόνοι τους έγιναν δηλαδή οι ίδιοι
εργολάβοι του έργου ανοίγοντας το βαθύ αυλάκι 1500 microήκους microέτρων microε κασmicroάδες
και φτυάρια και ότι άλλα ατοmicroικά εργαλεία διέθεταν Κάθε πρωί που πήγαιναν να
ξεκινήσουν την εργασία τους microετέφεραν και έναν σωλήνα στον ώmicroο τους γιατί η
σύντοmicroη αυτή διαδροmicroή που χάραξαν δεν ήταν βατή για ζώα Στον microεγάλο αγώνα του
έργου συmicromicroετείχαν ακόmicroη και οι γυναίκες καθώς και τα νεαρά κορίτσια Ενθυmicroούmicroαι
microικρό παιδί που ήmicroουν τότε τις πρώτες microου εξαδέλφες Ποτούλα Τσαρπαλή Ευαγγελία
και Σταυρούλα Βουραζέλη που microετέφεραν κάθε πρωί σωλήνες και τις ακολουθούσα
Το έργο προχωρούσε γρήγορα και ασταmicroάτητα Ο κάθε οικογενειάρχης δούλεψε
σχεδόν πενήντα ηmicroερήσια microεροκάmicroατα χωριστά οι γυναίκες και τα παιδιά τους Είχαν
γίνει microε λίγα λόγια όλοι τους microια οικογένεια Έτσι microε πλήρη οργάνωση και
καταmicroερισmicroό εργασίας το έργο προχωρούσε προς το τέλος του Υδραυλικός που
ανέλαβε να κάνει όλη την σωλήνωση του υδραγωγείου υπήρξε ο Θεοδόσης Γιάννακας
από το Ξηροκάmicroπι Μια ώρα microετά την σύνδεση του τελευταίου σωλήνα εν microέσω
καλοκαιριού και στο microέσον του χωριού το καλλίτερο ανθρώπινο φάρmicroακο που λέγεται
νερό έτρεχε ελεύθερα και ασταmicroάτητα ανακουφίζοντας και δροσίζοντας τους
10
κατοίκους του χωριού και ταυτόχρονα αmicroοίβοντάς τους για τον πολύ ιδρώτα που
επότισαν το έργο τους
Μετά από δύο - τρία χρόνια και microε τη βοήθεια της Κοινότητας Καmicroινίων και των
κατοίκων του χωριού φυσικά κατά το ήmicroισυ κατασκευάστηκε και η υδατοδεξαmicroενή στο
άνω microέρος του χωριού microαζί microε το εσωτερικό δίκτυο Είναι από τα πολύ λίγα
υδραγωγεία της περιοχής microας που αποπερατώθησαν την δεκαετία του εξήντα microόνο από
προσωπική εργασία των κατοίκων
Γεωργίου Κ Χίου - Χαρτουλάρου
Οικονοmicroική κρίση και microια πρόταση
από τα παλιά για το χωριό microας
Στο κείmicroενο που ακολουθεί καταγράφεται microία πρόταση που αφορά σε αγροτικές
περιοχές όπως αυτή του χωριού microας σχετικά microε την εξοικονόmicroηση βασικών
καταναλωτικών αγαθών κάθε νοικοκυριού microετά την εφτάχρονη πλέον περίοδο της
οικονοmicroικής κρίσης πρακτική που εφάρmicroοζαν οι νοικοκυρές του χωριού microας στη
περίοδο 1960-1970
Οι νοικοκυρές του χωριού άτυπα συγκέντρωναν (έσmicroιγαν) το γάλα από τις κατσίκες
κάθε πρωί πχ 10 νοικοκυρές microε microέσο όρο 4 κιλά γάλα 40 κιλά κάθε microέρα και
περιοδικά το έδιναν όλες σε microία από τις νοικοκυρές η οποία από τα 40 κιλά γάλα
παρασκεύαζε περίπου 6 κιλά τυρί Σε 15 ηmicroέρες η συγκεκριmicroένη παρασκεύαζε 6 x 15 =
90 κιλά τυρί πλέον microυζήθρες και λοιπά προιόντα γαλακτοκοmicroίας που επαρκούσαν για
τις ετήσιες ανάγκες microίας τετραmicroελούς οικογένειας Στη συνέχεια microε την ίδια πρακτική
εδιναν την ίδια ποσότητα γάλακτος σε microια δεύτερη νοικοκυρά κατόπιν στην τρίτη κλπ
Η ίδια πρακτική microπορεί να εφαρmicroοστεί σε microεγαλύτερη κλίmicroακα σήmicroερα microε τη
συνεργασία πολλών νοικοκυριών ndashή και την ίδρυση microερικών συνεταιριστικών
microονάδωνndash όχι microόνο για την κάλυψη ετησίων οικογενειακών αναγκών κάθε νοικοκυριού
αλλά microε παραγωγή microεγαλυτέρων ποσοτήτων γαλακτοκοmicroικών προϊόντων που microπορούν
να αποτελέσουν και αντικείmicroενο εmicroπορικής δραστηριότητος
Μην ξεχνάmicroε επίσης ότι στην περιοχή microας κάθε νοικοκυριό συνήθως διαθέτει και
εκτάσεις που θα microπορούσαν να χρησιmicroοποιηθούν ως εγκαταστάσεις για εκτροφή
πουλερικών Σε αυτή την περίπτωση microπορεί να υπάρχει παραγωγή κρέατος και αυγών
που όχι microόνο θα κάλυπτε τις ανάγκες microιας οικογένειας αλλά και microε ένα κατάλληλο
συνεταιριστικό πλαίσιο το περίσσευmicroα της παραγωγής θα ήταν δυνατό να καταστεί
επίσης αντικείmicroενο εmicroπορίας microε ένα ικανοποιητικό εισόδηmicroα microε κατάλληλες
διαδικασίες σε σηmicroεία λιανικής πώλησης
Ακόmicroη η περιοχή microας ndashόπως και όλη η Λακωνίαndash παράγει ελαιόλαδο αρίστης
ποιότητος το οποίο microέχρι τώρα συστηmicroατοποιηmicroένα δεν έχει καταστεί αντικείmicroενο
εξειδικευmicroένης επιλεκτικής εmicroπορίας όπως τυποποίηση διασφάλιση σήmicroατος
προέλευσης πώληση σε microικρές συσκευασίες κλπ microε αποτέλεσmicroα το παραγόmicroενο
ελαιόλαδο της περιοχής microας να πωλείται σε microεγάλες ποσότητες χύmicroα σε εmicroπόρους και
οι τελευταίοι να αποκοmicroίζουν σηmicroαντικά κέρδη από την περαιτέρω επεξεργασία
τυποποίηση και πώληση του
11
Επίσης microια συνεταιριστική πρωτοβουλία του τύπου που προαναφέρθηκε θα
επιτύγχανε καλύτερη τιmicroή αγοράς από τους παραγωγούς - αγρότες επίλυση microέρους της
απασχόλησης στην περιοχή microας από την ίδρυση microίας πρότυπης microονάδας συγκέντρωσης
ελαιών διαλογής επεξεργασίας (έκθλιψης) ποιοτικού ελέγχου τυποποίησης σε
συσκευασίες που προϋποθέτει απασχόληση εξειδικευmicroένων εργατών διαλογής ελιών
τεχνολόγων τροφίmicroων τεχνικών στην παραγωγή ελαιολάδου τεχνικών τυποποίησης
και στο εmicroπορικό δίκτυο εξειδικευmicroένων πωλητών ή αντιπροσώπων microέχρι το τελικό
σηmicroείο πώλησης (κατάστηmicroα)
Καταλήγοντας σηmicroειώνω ότι η microαζική συmicromicroετοχή των κατοίκων της περιοχής microας
σε τέτοιες ενέργειες και δράσεις microόνο καλά αποτελέσmicroατα microπορεί να επιφέρει τόσο για
τους ίδιους αλλά και για την οικονοmicroική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής του
Ξηροκαmicroπιού και των γύρω χωριών
Όmicroως εκτός της οικονοmicroίας υπάρχουν και άλλες παράmicroετροι ενός τέτοιου
εγχειρήmicroατος η συνεργατικότητα η επιστροφή σε δραστηριότητες που για χρόνια
απαξιώθηκαν και αγνοήθηκαν και η καθετοποίηση της αγροτικής παραγωγής αλλά
κυρίως έλεγχος και εmicroπιστοσύνη στην ποιότητα αυτών που τρώmicroε Αυτού του είδους τα
βασικά προιόντα (γάλα τυρί βούτυρο κρέας αυγά ελαιόλαδο hellip) ο καταναλωτής
προτιmicroά να τα προmicroηθεύεται από microικρές συνεταιριστικές παραγωγικές microονάδες αυτού
του τύπου και όχι από microεγάλες βιοmicroηχανικές microονάδες που ενέχουν και κινδύνους για
την υγεία του από χρήση αντιβιοτικών φαρmicroάκων κακής ποιότητας τροφικών
παρασκευασmicroάτων λιπασmicroάτων (hellip)
Τάσου ∆ Βολτή
Ξηροκαmicroπίου συγκοινωνίες
Μια συmicroπλήρωση ndash microαρτυρία
Στο τεύχος 64 γίνεται microια ενδιαφέρουσα αναδροmicroή στα παλιά microέσα οδικών
συγκοινωνιών Εκεί αναφέρονται microαρτυρίες και microνήmicroες σχετικές microε την εmicroφάνιση των
πρώτων αυτοκινήτων στο χωριό microας το Ξηροκάmicroπι Στην αξιόλογη αυτή microαρτυρία και
παρουσίαση από τον Στράτη Σ Σολωmicroό θα προσθέσω κάποιες αναφορές δικές microου microε
συmicroπληρωmicroατικά στοιχεία για το ενδιαφέρον αυτό θέmicroα της εποχής εκείνης
Ο αείmicroνηστος Βασίλειος Κουντούρης ένα ξεχωριστό και ανήσυχο άτοmicroο microε
επιχειρηmicroατικό δαιmicroόνιο συγκαταλέγεται microεταξύ των πρώτων αυτοκινητιστών της
τρίτης και τέταρτης δεκαετίας του 1900 Είχε φέρει το πρώτο microικρό επιβατικό
αυτοκίνητο microάρκας FIAT
Θυmicroάmicroαι τον αείmicroνηστο θείο microου Λάmicroπρο Σακελλαριάδη microετέπειτα αρεοπαγίτη
που διηγόταν ένα περιστατικό σχετικό microrsquo εκείνο το αυτοκίνητο Ο Κουντούρης είχε
ανεβάσει το FIAT στη δεξαmicroενή του χωριού για να το πλύνει Μαζί του ήταν κι ο θείος
microου ο Λάmicroπρος -έφηβος τότε- και ο γιος του Κουντούρη ο Κώστας microικρότερος σε
ηλικία Κατά τη διάρκεια του πλυσίmicroατος λύθηκε το χειρόφρενο και το όχηmicroα κύλισε
και γκρεmicroίστηκε από το χείλος του βράχου microε πτώση στον γκρεmicroό πάνω από το
microονοπάτι του γεφυριού της Ρασίνας Έπαθε microεγάλη ζηmicroιά ανεπανόρθωτη Έκτοτε
microετά την δύσκολη ανάσυρση παρέmicroεινε σε microιαν άκρη της microεγάλης laquoΑλάναςraquo στην
12
πλατεία του χωριού τα laquoΧορταράκιαraquo λίγο πιο κάτω από το κουρείο του Γιάννη
Συκιώτη Τα περίφηmicroα laquoΧορταράκιαraquo ήταν ο αποκλειστικός χώρος των ποικίλων
παιχνιδιών microας Κι εδώ ισχύει το λεγόmicroενο laquoουδέν microονιmicroότερον του προσωρινούraquo
καθώς το αυτοκίνητο εκείνο όπως πίστευε ο ιδιοκτήτης του θα παρέmicroενε εκεί για το
ενδεχόmicroενο επισκευής του Αλλά άραξε για πάντα αmicroετακίνητο Οι συνεχείς
προσπάθειες εξ εφόδου του Κουντούρη και οι εκτοξευόmicroενες φοβέρες του δεν
κατάφεραν να microας αναχαιτίσουν και να microας αποmicroακρύνουν από το αυτοκίνητο που
αναγάγαmicroε πλέον σε διασκεδαστικό παιχνίδι microας Είδε κι απόειδε ο microπαρmicroπα-Βασίλης
και τελικά παραιτήθηκε από την προσπάθεια να microας αποmicroακρύνει απrsquo αυτό Και τότε οι
καταστροφικές τάσεις microας -που περισσότερο τις ωθούσε η περιέργειά microας- κατάφεραν
νrsquo αφήσουν microε τον καιρό από το FIAT microόνον τον σκελετό του
Ο Κουντούρης αργότερα έφερε ένα άλλο microικρό αυτοκίνητο -είδος τζιπ- που είχε τη
microίζα στο πάτωmicroα Πάντα βρισκόταν παρκαρισmicroένο έξω από την αυλόθυρα του σπιτιού
του παραπλεύρως από το συmicroβολαιογραφείο του παππού microου Κωστή Σακελλαριάδη
Το τζιπ εκείνο κέντριζε την περιέργειά microας και πλησιάζοντας το microε προφύλαξη
πατούσαmicroε microε το χέρι τη microίζα microε αποτέλεσmicroα -προς άφατη δική microας ικανοποίηση- να
κάνει microικρά πηδηmicroατάκια το τζιπ καθώς ο λεβιές των ταχυτήτων βρισκόταν
microπλοκαρισmicroένος Όσο κι αν microας φοβέριζε ο microπαρmicroπα-Βασίλης εmicroείς το χαβά microας
Θυmicroάmicroαι κάποτε που ο microπαρmicroπα-Βασίλης microε σταmicroάτησε στον δρόmicroο -περιέργως δεν
ήταν θυmicroωmicroένος- και microε άπταιστη εκφορά της καθαρευουσιάνικης γλωσσικής του
ευφράδειας microου είπε κάτι που και σήmicroερα ακόmicroη θυmicroάmicroαι laquoΑν και υιός καθηγητού
ουδόλως διαφέρεις των άλλων αλητοπαίδων microε το να συνεργείς σε τοιούτου είδους
ατασθαλίες Κρίmicroαraquo Έχει παραmicroείνι στη microνήmicroη microου λες και τον ακούω τώρα
Ντράπηκα και δεν επιχείρησα ποτέ άλλοτε να πλησιάσω το αυτοκίνητο
Εδώ θα αναφέρω και το microικρό αυτοκίνητο του Κώστα Φεγγαρά το οποίο
πραγmicroατοποιούσε τη συγκοινωνία Ξηροκάmicroπι ndash Καmicroίνια ndash Ποταmicroιά ndash Γοράνοι Οι
παλιότεροι θα θυmicroούνται το ατυχές συmicroβάν όταν ένας microεθυσmicroένος επιβάτης πιασmicroένος
όρθιος στην πόρτα του αυτοκινήτου κατά τη διαδροmicroή προς τα Καmicroίνια έπεσε και
σκοτώθηκε Το περιστατικό αυτό έβαλε σε microεγάλες περιπέτειες τον Κώστα
Στην microνήmicroη microου έχω κρατήσει και το microικρό φορτηγό του Γάββαρη που τόσο το
θαυmicroάζαmicroε εmicroείς τα παιδιά όταν το πρωτόφερε στο χωριό Ο γιος του ο Βασίλης ο
microετέπειτα καθηγητής φιλολογίας -εκ των κορυφαίων του τόπου microας- παρακάλεσε
θυmicroάmicroαι τον πατέρα του και microας επέτρεψε να ανεβούmicroε στην καρότσα για microια βόλτα
microέχρι τον Άγιο Βασίλειο Πιασmicroένοι από το παραπέτι της καρότσας πηδούσαmicroε από τη
χαρά microας Και παραmicroένει στην microνήmicroη microου microια φράση του Βασίλη που ενθουσιασmicroένος
από την ταχύτητα του νέου αποκτήmicroατος του πατέρα του φώναζε laquoΠέταmiddot πετάει Αυτά
τα αmicroαξάκια πετούνraquo
Όσο για το microεγάλο φορτηγό του Γιάννη Κακαγιάννη ήταν τόσος ο θαυmicroασmicroός microας
που ανοίγαmicroε διάπλατα τα microάτια και ακίνητοι παρατηρούσαmicroε τις δέκα ρόδες του
λάστιχα που microας φαίνονταν ως κάτι το πρωτόγνωρο και ασύλληπτο
Ίσως όλα αυτά να φαντάζουν στους σηmicroερινούς νέους αστεία Όmicroως για microας τα
παιδιά εκείνης της εποχής που οι συγκοινωνίες φάνταζαν πρωτόγνωρες όλα ήταν
microαγικά Κι όσο κι αν ήταν οι δυσκολίες αξεπέραστες αγαπήσαmicroε κάθε τι που microας
εντυπωσίαζε κι ας φαίνεται σήmicroερα τόσο απόmicroακρο Ήταν τα πλέον σηmicroαντικά χρόνια
microας κι έτσι παραmicroένουν στην microνήmicroη microας όσο κι αν διάβηκαν οι καιροί
13
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Η laquo∆όξαraquo του χωριού microας
∆όξα σηmicroαίνει η microεγάλη και καλή φήmicroη που έχει αποκτηθεί από κάποιον λόγω
σπουδαίων επιτευγmicroάτων που αξίζουν θαυmicroασmicroού Έτσι δεν πήρε τυχαία το όνοmicroά
του ο αθλητικός σύλλογος των Ανωγείων αφού από την ίδρυσή του έχει προσφέρει
πολλά και έχει συνδέσει άρρηκτα το όνοmicroά του microε τα Ανώγεια Μια οmicroάδα που κύριο
microέληmicroά της δεν είναι microονάχα η αθλητική της πορεία στον χώρο του ποδοσφαίρου αλλά
η προσφορά στον συνάνθρωπο και η συνέχιση των παραδόσεων του χωριού Ένας
όmicroιλος που στηρίζεται στην αmicroοιβαία συνεργασία των microελών του και στην στήριξη των
κατοίκων του χωριού
Από το καταστατικό της οmicroάδας πληροφορούmicroαστε πως Ο Αθλητικός Όmicroιλος laquo∆όξα
Ανωγείωνraquo ιδρύθηκε το 1988 και έχει ως έδρα του τα Ανώγεια της Λακωνίας Κύριο
microέληmicroα του σωmicroατείου είναι η ανάπτυξη των σωmicroατικών και ψυχικών δεξιοτήτων των
microελών του microέσω του αθλήmicroατος του ποδοσφαίρου σε συνδυασmicroό προς την εφαρmicroογή
microορφωτικού προγράmicromicroατος επί των αθλουmicroένων Παράλληλα ασχολείται microε πολιτιστικά
και περιβαλλοντικά θέmicroατα που απασχολούν την ευρύτερη κοινωνία του χωριού
Η πρώτη οmicroάδα στα microέσα της δεκαετίας του 1950 Επάνω όρθιοι από αριστερά οι
Κουmicroουτσάκος Ηλίας Τζανετάκος Νικόλαος Πούλιας ∆ηmicroήτριος Γρηγοριάδης
Βασίλειος Παναγάκος Ηλίας Σταθάκος Παναγιώτης Σταθάκος ∆ηmicroήτριος Καθιστοί
από αριστερά Πλάγος Βασίλειος ∆ιακουmicroάκος Παναγιώτης ∆ούκας Γεώργιος
Πρόεδρος της οmicroάδος ήταν ο Χριστοφιλάκος Χαρίλαος ενώ προπονητής ο Γκόγκας
Χαρίλαος Η φωτογραφία βρίσκεται στο microαγαζί του Χριστάκου ∆ηmicroητρίου στα
Ανώγεια
14
Πρέπει να διευκρινιστεί πως η ∆όξα είχε συσταθεί ανεπίσηmicroα στις αρχές της
δεκαετίας του 1950 microε στελέχη και παίκτες νέους από το χωριό ενώ έπαιζε αγώνες
ποδοσφαίρου microε οmicroάδες της γύρω περιοχής Στο αθλητικό microέρος η οmicroάδα συmicromicroετέχει
ενεργά στα αθλητικά δρώmicroενα του τόπου ανήκει στη δύναmicroη της Ένωσης
Ποδοσφαιρικών Σωmicroατίων Λακωνίας (ΕΠΣ Λακωνίας) και αγωνίζεται σταθερά και
ικανοποιητικά στην εκάστοτε αθλητική σεζόν του πρωταθλήmicroατος Πολλοί είναι οι
Ανωγειάτες που έχουν παίξει στην οmicroάδα και ο καθένας έχει να θυmicroάται κάτι
ξεχωριστό και ιδιαίτερο που δεν το κρατά για τον εαυτό του αλλά το microοιράζεται και το
microεταδίδει microαζί microε τις αξίες της ευγενούς άmicroιλλας στη νέα γενιά του χωριού ωθώντας τη
να ασχοληθεί microε το ποδόσφαιρο και τον αθλητισmicroό Είναι ικανοποιητικό και συνάmicroα
ενθαρρυντικό όταν τα νέα παιδιά του χωριού είναι microέλη της οmicroάδας και microάλιστα
επιδεικνύουν ιδιαίτερο ζήλο για την προκοπή της Πάνω σε αυτό το γεγονός ο
σύλλογος είχε δηmicroιουργήσει το 2010 παιδική οmicroάδα η οποία συmicromicroετείχε σε διάφορα
τουρνουά junior δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους microικρούς του χωριού να
ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους στο ποδόσφαιρο Ο σύλλογος το 2000 κατασκεύασε
γήπεδο microπάσκετ που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού ενώ microια από τις
προτεραιότητες είναι η κατασκευή ποδοσφαιρικού γηπέδου σε ιδιόκτητο χώρο microια
προσπάθεια που έχει ξεκινήσει από το 2005 και ευχή όλων είναι τα επόmicroενα χρόνια να
έχει ολοκληρωθεί
Επίσης ο σύλλογος έχει διοργανώσει δύο τουρνουά microπάσκετ στο γήπεδο του
χωριού στα οποία συmicromicroετείχαν οmicroάδες των γύρω χωριών Στο δεύτερο τουρνουά το
οποίο διοργανώθηκε το διήmicroερο 3-4 Αυγούστου του 2002 τίmicroησε την εκδήλωση microε την
παρουσία του ο θρύλος του αθλήmicroατος κ Παναγιώτης Γιαννάκης ο οποίος ήταν
επίτιmicroος καλεσmicroένος και βασικός οmicroιλητής ενώ παραβρέθηκε σύσσωmicroο το χωριό και
οι αρχές του τόπου Ήταν microια αθλητική εκδήλωση που δεν συmicroβαίνει κάθε ηmicroέρα η
οποία έκανε το όνοmicroα του χωριού να ακουστεί σε ολόκληρη τη Λακωνία
Μεγάλη είναι επίσης η συmicroβολή του αθλητικού συλλόγου στην πολιτιστική ζωή του
χωριού microε τη διοργάνωση του ετήσιου παραδοσιακού πανηγυριού στις 15 του
Αυγούστου στον προαύλειο χώρο του Αγροτικού Συνεταιρισmicroού Έτσι τα microέλη της
οmicroάδας microε τη πολύτιmicroη αρωγή των παιδιών του χωριού ενώνονται θυσιάζουν τις
προσωπικές τους υποχρεώσεις και τον ελεύθερο χρόνο τους και ετοιmicroάζονται
πυρετωδώς για τη σωστή διοργάνωση του γλεντιού Όταν άλλωστε όλοι ενωνόmicroαστε
microαζί για έναν κοινό σκοπό το αποτέλεσmicroα πάντα θα είναι θετικό όπως και microε το
πανηγύρι Οι Ανωγειάτες εκείνο το βράδυ είναι όλοι εκεί παρόντες στηρίζοντας την
προσπάθεια της οmicroάδας συνεχίζοντας έτσι την πολύχρονη παράδοση
Πολύ σηmicroαντικό είναι επίσης το γεγονός πως ο σύλλογος από το 2000 έχει
πραγmicroατοποιήσει εθελοντικές αναδασώσεις σε αρκετά ορεινά σηmicroεία του δασικού
χώρου του χωριού που είχαν πληγεί από πυρκαγιές ή που χρειαζόταν να γίνει
εmicroπλουτισmicroός του φυσικού περιβάλλοντος Τα παιδιά της οmicroάδας και microε τη σπουδαία
βοήθεια των κατοίκων του χωριού έχουν φυτέψει χιλιάδες δέντρα ως τώρα
προσφέροντας έτσι απλόχερα microια ακόmicroα δόση καθαρού αέρα στα Ανώγεια
Άφησα εσκεmicromicroένα για το τέλος να αναφέρω λόγω της άmicroεσης σύνδεσης microε τον
άνθρωπο πως η ∆όξα από το 1996 διατηρεί δική της τράπεζα αίmicroατος Με τη βοήθεια
και στήριξη του Γενικού Νοσοκοmicroείου Σπάρτης διοργανώνει ανελλιπώς δύο φορές τον
χρόνο εθελοντική αιmicroοδοσία στον χώρο του κοινοτικού διαmicroερίσmicroατος του χωριού microε
ικανοποιητικό αριθmicroό συmicromicroετεχόντων που δυστυχώς δεν είναι αντάξιος της βαρύτητας
15
αυτού του κοινωνικού έργου Είναι microία εξαιρετικά σηmicroαντική και αξιόλογη δράση του
συλλόγου που όχι microονάχα αξίζει αλλά και απαιτεί τη στήριξη κυρίως των Ανωγειατών
και όλων όσων θέλουν να προσφέρουν λίγο από το αίmicroα τους για να σώσουν microια ζωή
Και αυτό διότι έχει βοηθήσει πολλούς συνανθρώπους microας που είχαν την ανάγκη για
αίmicroα σε πραγmicroατικά πολύ δύσκολες και κοmicroβικές στιγmicroές της ζωής τους
Είναι πια φανερό και αναmicroφισβήτητο πως η ελληνική κοινωνία βιώνει αρκετά
δύσκολες καταστάσεις όχι microόνο οικονοmicroικές αλλά κυρίως κοινωνικές είτε θέλουmicroε να
το παραδεχθούmicroε είτε όχι Τα θεmicroέλιά της κλονίζονται ενώ οι αξίες τα ιδανικά και οι
διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων δοκιmicroάζονται δια πυρός και σίδηρου
∆υσκολευόmicroαστε αρκετά να κοιτάξουmicroε το συλλογικό εmicroείς αλλά κοιτάmicroε εύκολα το
προσωπικό microας συmicroφέρον Κλεινόmicroαστε στον εαυτό microας και τρέφουmicroε το
laquoθανατηφόροraquo εγώ microας Όmicroως οι Ανωγειάτες αποδεικνύουν πως microονάχα όταν
υπάρχει ενότητα και αγάπη microεταξύ microας microπορούmicroε πάντα να επιτύχουmicroε σπουδαία
πράγmicroατα Ο αθλητικός σύλλογος του χωριού ήταν είναι και θα είναι η λαmicroπρή δόξα
των Ανωγείων όσα χρόνια και αν περάσουν
Ευχαριστώ τη διοίκηση του συλλόγου τους παλαίmicroαχους παίκτες της οmicroάδας και
πολλούς άλλους συγχωριανούς microου για τις πληροφορίες που microου έδωσαν
Ευσταθίου Γ Λαmicroπρινού
Ο Αη-Γιώργης των Γοράνων στην πλατεία του χωριού
Η πλατεία των Γοράνων βρίσκεται στο κέντρο του χωριού Κάποτε εκεί ήταν ένας
microικρός ναός του Αγίου Γεωργίου και δίπλα το νεκροταφείο σύmicroφωνα microε τα λεγόmicroενα
των microεγαλυτέρων στην ηλικία συγχωριανών όπως η θεια-Γεωργία Κατούνα 93 ετών
σήmicroερα Το νεκροταφείο κάποια στιγmicroή microεταφέρθηκε στον Προφήτη Ηλία Το 1826
αυτός ο microικρός ναός καίγεται από τους Τουρκοαιγυπτίους microαζί microε το χωριό Κατόπιν
ξαναχτίστηκε Σώζεται έξω από τον ναό δίπλα στην πόρτα ένα microάρmicroαρο στο οποίο
αναγράφεται η ηmicroεροmicroηνία 30 Μαρτίου 1853 Μάλλον είναι η ηmicroεροmicroηνία από τα
θυρανοίξια του καινούριου ναού Στα τέλη του 19ου
αι - αρχές του 20ου
αι ο ναός
αυτός γκρεmicroίζεται Το 1923 γίνονται τα εγκαίνια του σηmicroερινού ναού
16
Μίmicroη Σ Κουmicroουτσίδη
Οι γυmicroναστικές επιδείξεις
στο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς
Τη δεκαετία στο τριθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς οι microαθητές ήταν
πάνω από εξήντα microε φθίνουσα πορεία προς το τέλος της Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες
άλλαζαν και ο καθένας από εmicroάς τους τότε microαθητές θυmicroάται κυρίως τους laquoδικούς
τουraquo
Το laquoγεγονόςraquo λοιπόν στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς ήταν οι εξετάσεις που ήταν
συνδυασmicroένες microε τις γυmicroναστικές επιδείξεις στο προαύλιο του σχολείου γεγονός που
απαιτούσε αρκετές δοκιmicroαστικές πριν από την τελική που γινόταν microπροστά σε όλους
τους γονείς microας και τους υπόλοιπους συγχωριανούς microας Ήταν επίσης απόδειξη της
κοπιαστικής δουλειάς και των δασκάλων microας ενώπιον των γονέων microας αλλά και του
επιθεωρητή της Πρωτοβάθmicroιας Εκπαίδευσης Για microας ήταν χαρά γιατί θα φορούσαmicroε
αθλητικά παπούτσια τις γνωστές στους παλιούς ΕΛΒΙΕΛΕΣ (Ελληνική Βιοτεχνία
Ελαστικών) κοντά παντελονάκια και αθλητικά φανελάκια Υπήρχε ακόmicroα
προετοιmicroασία για απαγγελία ποιηmicroάτων microικρών διαλόγων (σκετσάκια) και χορών Την
παραmicroονή της εκδήλωσης χαράζαmicroε τις γραmicromicroές και τους κύκλους των χορών microε
ασβέστη Το προαύλιο κλειδωνόταν για να microείνει άθικτο microέχρι την επόmicroενη microέρα
Μαθητές σε γυmicroναστικές επιδείξεις (1967 ή 1968)
Και έφτανε επιτέλους η τελευταία ηmicroέρα της σχολικής χρονιάς περί τα τέλη Ιουνίου
Απόγευmicroα και στον εξωτερικό διάδροmicroο έπαιρναν θέσεις οι θεατές microε καρέκλες που
έφερναν από τα σπίτια τους και όταν δεν έφταναν βγάζαmicroε και τα ξύλινα θρανία microας
Μετά από τον χαιρετισmicroό του διευθυντή άρχιζαν οι ασκήσεις και τα παραγγέλmicroατα
Ανάταση έκταση διάσταση επίκυψη κτλ Στο σκάmicromicroα που ήταν γεmicroάτο microε άmicromicroο
γινόντουσαν τα αθλήmicroατα απλούν τριπλούν και άλmicroα εις ύψος Οι δάσκαλοι
κρατούσαν τις επιδόσεις για την απονοmicroή των επαίνων Το microαγνητόφωνο microε τις
microαγνητοταινίες έπαιζε microουσική για τους χορούς και ακολουθούσαν οι απαγγελίες των
ποιηmicroάτων και τα laquoσκετσάκιαraquo Τα χειροκροτήmicroατα microάς έδιναν θάρρος και
ικανοποίηση ενώ παράλληλα τα γυmicroνασιόπαιδα πάνω στα κάγκελα της περίφραξης microάς
17
πείραζαν και γελούσαν Στο τέλος δίνονταν οι έπαινοι στους αθλητές και microε τις ευχές
των δασκάλων microας ξεκίναγε ένα microακρύ και ευχάριστο καλοκαίρι για όλους microας Στις
φωτογραφίες δάσκαλοι είναι ο Ηλίας Χονδρός η Πίτσα Πολυmicroενάκου και η Πόπη
Κουmicroουτσάκου
Οι microαθητές προετοιmicroάζονται (1965) Στα αριστερά της φωτογραφίας
ο δάσκαλος Ηλίας Χονδρός και στα δεξιά η δασκάλα Πίτσα Πολυmicroενάκου
Στιγmicroιότυπο που έχει microείνει φωτογραφικά στη microνήmicroη microου είναι τη χρονιά στη
δεύτερη ή τρίτη τάξη Ήmicroουν ντυmicroένος ναυτάκι microε ναυτικό καπελάκι και πουκαmicroισάκι
microε γαλάζιες ρίγες στον λαιmicroό και έλεγα τους πιο κάτω στίχους (ότι έχω συγκρατήσει)
laquoΤο ναυτάκι του Αιγαίου είmicroαι rsquoγω
microες τις θάλασσες παντού γυρνώ
τρικυmicroίες και φουρτούνες αψηφώraquo
Παρά ταύτα που λέmicroε έγινα βουνήσιος γιατί αγάπησα τον Ταΰγετο
Μαθητές την ώρα των γυmicroναστικών επιδείξεων (1965) Μπροστά τους στέκονται οι δασκάλες
Πίτσα Πολυmicroενάκου (αριστερά) και Πόπη Κουmicroουτσάκου (δεξιά)
18
Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου
Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου στο πλαίσιο των δώδεκα χρόνων του
φεστιβάλ laquoΚάλεσmicroα στον Ταΰγετοraquo κάτω από ένα ολόγιοmicroο φεγγάρι πραγmicroατοποίησε
στις 10 Ιουλίου microια βραδιά αφιερωmicroένη στην παράδοση και σε εκείνους που microε την
αγάπη και το microεράκι τους την κρατούν ακόmicroη ζωντανή
Τα χορευτικά τmicroήmicroατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου υπό την
καθοδήγηση της χοροδιδασκάλου κυρίας Βασιλικής Βορβή ταξίδεψαν το κατάmicroεστο
από κόσmicroο αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου σrsquo ένα ταξίδι στο Αιγαίο υπό τους ήχους του
δεξιοτέχνη του βιολιού Νίκου Οικονοmicroίδη και της υπέροχης φωνής της Κυριακής
Σπανού Η microουσικοχορευτική αυτή παράσταση είχε συνοδοιπόρο microία από τις πιο
καταξιωmicroένες Ελληνίδες τραγουδίστριες γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και
στιχουργική της δουλειά τη Μαρίζα Κωχ Το microουσικό αυτό ταξίδι είχε αφετηρία την
Χίο πέρασε στην Λήmicroνο και στην Αmicroοργό και κατέληξε στα Κύθηρα
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου ευχαριστεί θερmicroά τον ∆ήmicroο Σπάρτης το
Νοmicroικό Πρόσωπο Πολιτισmicroού και Περιβάλλοντος την Τοπική Κοινότητα
Ξηροκαmicroπίου καθώς και τα microέλη και τους φίλους του Συλλόγου που εργάστηκαν
εθελοντικά για την πραγmicroατοποίηση αυτής της microοναδικής βραδιάς
Εις το επανιδείν hellip
Το χορευτικό τmicroήmicroα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου
19
Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη
Τοπικό Βιβλιογραφικό
Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash
Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016
Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής
πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και
άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για
τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια
ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές
κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις
Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο
από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή
microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο
για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας
Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της
δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε
στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις
δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του
Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου
Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές
κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να
microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε
διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό
microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση
αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της
συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από
την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του
ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν
laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων
δράσεων και καρπών
Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του
στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας
πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι
άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και
διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του
νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις
βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς
έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του
χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον
καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα
Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip
Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου
microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις
αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης
Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου
20
Ιωάννη Γ Παρηγόρη
6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo
Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια
ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16
Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να
παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη
παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και
τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου
microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των
microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας
Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας
Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι
microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent
pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των
εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο
και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο
για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη
στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο
Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του
Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση
πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα
παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα
είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου
ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο
στα εργαστήρια microας
Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου
21
Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος
(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)
Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι
Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)
Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι
Βαγγέλης Καρίπης κρουστά
Κυριάκος Γκουβέντας βιολί
Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι
Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα
Στέλιος Κατσιάνης λαούτο
Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Στάθης Σαββίδης microπουζούκι
Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής
Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης
microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου
22
Τα εργαστήρια παρακολούθησαν
Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη
Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη
Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος
Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας
Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου
Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη
Κλαρίνο
Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος
Φλογέρα
Σταρόγιαννης Λεωνίδας
Κρουστά
Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος
Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης
Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης
Μακάmicro
Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης
Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος
Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος
Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος
Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη
Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς
Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα
Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη
Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος
Λαούτο
Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος
Πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική
Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία
Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία
Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια
Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα
Κιντζιρίδου Κρυσταλλία
23
Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη
Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου
Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου
Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας
microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της
ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της
ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν
υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς
ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο
του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του
χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια
microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον
Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το
Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο
microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι
δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο
και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν
σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι
είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος
∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα
Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας
microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού
24
Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους
της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών
(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού
κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ
Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης
Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ
Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο
Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω
από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)
Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο
ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο
διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει
microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ
Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων
Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και
microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956
Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε
την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και
την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο
Ποταmicroίτη
∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά
Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά
διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου
ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί
ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά
τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και
το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους
αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και
πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για
την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας
25
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια
Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των
Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας
Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που
έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι
γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε
στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο
πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει
τα δυο microέρη του microονοπατιού
Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι
πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα
κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς
πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο
του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το
οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από
εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι
Ο microύλος του Κοτταρά
Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά
δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ
να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα
πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα
κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το
περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το
26
τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να
σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα
λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το
microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της
Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη
Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί
στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια
των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του
Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί
σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού
Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές
τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται
σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους
και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την
περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν
microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία
επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε
Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)
Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα
λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις
πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο
Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς
microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα
ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε
27
αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει
δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν
ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της
οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι
βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της
Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας
θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι
της
Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο
ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού
δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι
microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν
προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo
microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της
επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί
περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε
το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως
Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε
για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της
Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
28
Της αγοράς
Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια
ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει
γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο
αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους
καπνούς
ΗΓΜ
Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις
γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip
αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια
Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί
να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά
έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να
τους ζήσουν λοιπόν
Τ∆Β
Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για
βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια
όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι
συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα
θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι
του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος
Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει
∆ΘΚ
Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε
το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην
Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους
φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που
πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε
αποκόλληση
ΓΚΜ
Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να
συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε
Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε
29
τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος
ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις
Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες
ΠΜΙ
Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε
σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα
υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας
του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω
συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες
ΚΜΚ
Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική
κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος
υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να
κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε
ΑΝΜ
Συνδροmicroές
Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης
Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π
Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη
Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro
Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro
30
Τα νέα microας
Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις
Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του
Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)
Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε
αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του
Richard και Γεωργίας Πατριανάκου
του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι
(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου
Καπετανάκου του Σταύρου και
Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του
Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το
ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του
Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα
του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι
Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα
του Μαριάν παντρεύτηκε τον
Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου
Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη
παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο
Παπαδάκο του Παναγιώτη
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία
Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80
Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου
ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του
Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα
Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90
Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών
90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη
ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου
χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω
Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73
Βασιλική Χριστοπούλου του
Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας
Παναγέας του Ιωάννη ετών 88
(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του
Γεωργίου ετών 82 Γεωργία
Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80
(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου
του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)
Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου
ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω
Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών
87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του
Χρήστου ετών 77
Παλαιοπαναγιά
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος
Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58
Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82
Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78
Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου
ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα
Κυριακούλη ετών 86
Ανώγεια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη
χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη
∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81
Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84
Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου
ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του
Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-
σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα
Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών
92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών
87
Τραπεζοντή
Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του
Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο
Ξέπαππα του Νικήτα
Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης
Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83
Κυδωνιά
Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη
Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90
Ποταmicroιά
Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου
του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό
Γριβογιάννη του Ηλία
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89
Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών
83 Σταυρούλα Καλογεράκη του
Πέτρου ετών 81 Σταύρος
Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77
Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου
ετών 92
Καmicroίνια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91
Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ
ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του
Αθανασίου ετών 90
Λιαντίνα
Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα
Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84
Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία
Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85
Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου
ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα
Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού
του Κυριακούλη ετών 82
Κουρτσούνα
Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος
του Μιχαήλ ετών 80
Άρνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα
Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94
Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου
ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος
Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88
Κοτσαντίνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα
Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89
Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη
ετών 90
Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου
6
Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη
Μια απάντηση της ΙΜ Γόλας από τον 17ο αιώνα
στο διαχρονικό ερώτηmicroα laquoΘρησκεία ήκαι Επιστήmicroηraquo
Οι σκέψεις που διατυπώνονται σε αυτό το σηmicroείωmicroα είναι microια απόπειρα απάντησης
στο διαχρονικό ερώτηmicroα laquoΘρησκεία ήκαι Επιστήmicroηraquo Το ερώτηmicroα αφορά στην υπεροχή
ή όχι των θρησκευτικών δογmicroάτων έναντι των επιστηmicroονικών θεωριών ndashή αντίστροφαndash
για το σύmicroπαν ( τον φυσικό κόσmicroο) και τη ζωή ( τον άνθρωπο) Το σηmicroείωmicroα
απευθύνεται στους ανθρώπους που βρίσκονται σε αmicroφιβολία ndashή και αγωνίαndash
αmicroφιταλαντευόmicroενοι microεταξύ της θρησκευτικής πίστης τους και της εmicroπιστοσύνης τους στην
επιστήmicroη νοmicroίζοντας ότι υπάρχει διάσταση microεταξύ τους Κυρίως όmicroως απευθύνεται στους
νέους ανθρώπους που έχοντας άγνοια αποστασιοποιούνται και microένουν microακριά αφού η
τυπική εκπαίδευση δεν είναι επαρκής και η θρησκεία απλώς απουσιάζειhellip (το σηmicroείωmicroα
αυτό είναι περίληψη άλλου πληρέστερου που ανακοινώθηκε ndashχωρίς να συζητηθεί microε
απόφαση του laquoπροεδρείουraquondash στο ∆΄ Τοπικό Συνέδριο Λακωνικών Σπουδών στη
Σπάρτη στις 12 Νοεmicroβρίου 2016)
Η Ιερά Μονή Γόλας Η Ιερά Μονή Γόλας (το microοναστήρι της Γόλας ή η Άγια Γόλα για τους κατοίκους της
νοτιοδυτικής Κοίλης Λακεδαίmicroονας) αποτέλεσε ένα σηmicroαντικό θρησκευτικό κέντρο για
πολλούς αιώνες Ήταν όmicroως και ένα σηmicroαντικό για την περιοχή εκ-παιδευτικό κέντρο
Εκπαιδευτικό τόσο για τους microοναχούς της microε τη βιβλιοθήκη της και microε τους
συmicroβολισmicroούς των τοιχογραφιών της όσο και για τους κατοίκους των γύρω χωριών microε
τον εγγραmicromicroατισmicroό που τους εξασφάλιζαν οι microοναχοί Παράλληλα παιδευτικό αφού οι
εκατοντάδες τοιχογραφίες της εκκλησίας της λειτουργούσαν εκπαιδευτικά και παιδευτικά
για τους microη εγγράmicromicroατους κατοίκους και επισκέπτες
Ο Αριστοτέλης στις τοιχογραφίες της Σε τοιχογραφίες (που laquoιστορήθηκανraquo το 1673) στον νάρθηκα της εκκλησίας της
Μονής οι microοναχοί περιέλαβαν (και) απεικονίσεις σοφών της αρχαίας Ελλάδας
Απεικονίσεις αρχαιοελλήνων σοφών παρατηρούνται microόνο σε Μονές οι οποίες ήταν
στην εποχή τους κέντρα παιδείας τόσο εκκλησιαστικής όσο και της laquoθύραθενraquo
Κριτήριο επιλογής των σοφών ήταν εκφρασθείσες ή υπονοούmicroενες στα έργα τους
microονοθεϊστικές ιδέες που διαmicroόρφωσαν microια υψηλότερη ιδέα περί πνευmicroατικού Θεού και
προετοίmicroασαν την έλευση της χριστιανικής θρησκείας
Ο Αριστοτέλης ο Σταγειρίτης (4ος πΧ αι) είναι microεταξύ των σοφών που
απεικονίζονται στο νάρθηκα της εκκλησίας της Γόλας Το κύριο χαρακτηριστικό του
Αριστοτέλη όmicroως είναι όχι οι microονοθεϊστικές του ιδέες αλλά το ότι είναι ο
αντιπροσωπευτικότερος και σηmicroαντικότερος εκπρόσωπος της αρχαιοελληνικής
φυσικής φιλοσοφίας που θεωρείται ότι ήταν microια laquoπρώιmicroη επιστήmicroηraquo Αυτή η
απεικόνιση ήταν όmicroως και η απάντηση της Ι Μ Γόλας στο ερώτηmicroα laquoθρησκεία ή
επιστήmicroηraquo το οποίο απασχόλησε -από τα πρωτοχριστιανικά χρόνια- θεολόγους και
επιστήmicroονες
Θρησκεία ή Επιστήmicroη
Το διαχρονικό και συχνά επαναλαmicroβανόmicroενο ndashέως και τον περασmicroένο αιώναndash
ερώτηmicroα laquoθρησκεία ή επιστήmicroηraquo τίθεται διαρκώς και σπανιότερα σήmicroερα Το ερώτηmicroα
προκαλούσε ndashήδη από τα πρωτοχριστιανικά χρόνιαndash διαρκείς και συχνά έντονες
συζητήσεις οδηγώντας τες κατά κανόνα σε αντιπαραθέσεις Οι συζητήσεις αφορούσαν
7
κυρίως στη δηmicroιουργία (την αρχή) ή τη microοίρα (το τέλος) του σύmicroπαντος και την
εmicroφάνιση της ζωής στον πλανήτη microας Οι αντιπαραθέσεις επικεντρώνονταν στην
υπεροχή ή όχι των θρησκευτικών δογmicroάτων έναντι των απαντήσεων της επιστήmicroης (και
αντίστροφα) στα παραπάνω ερωτήmicroατα
Η Σύγχρονη Επιστήmicroη
Μετά από αιώνες η σύγχρονη επιστήmicroη ndashκαι η επιστηmicroολογία φιλοσοφία της
επιστήmicroηςndash έκλεισαν τον κύκλο των αντιπαραθέσεων αναγνωρίζοντας ως διακριτές τις
γνωσιακές περιοχές ενδιαφέροντος και microελέτης του σύmicroπαντος από την επιστήmicroη σε
σχέση microε τα θρησκευτικά δόγmicroατα για το σύmicroπαν και τη ζωή
Η επιστήmicroη ερευνά microελετά και διατυπώνει ndashόταν microπορείndash απαντήσεις θεωρίες για
τον τρόπο της δηmicroιουργίας και εξέλιξης του σύmicroπαντος αλλά και του τέλους του
Ακόmicroη ταξινοmicroεί τα άβια σώmicroατα και τους έmicroβιους οργανισmicroούς αλλά και ερευνά τις
αρχές και τους νόmicroους (τη νοmicroοτέλεια) που διέπει το σύmicroπαν προβλέποντας τα
φαινόmicroενα που συmicroβαίνουν σε αυτό Στην ουσία η επιστήmicroη αυτοπεριορίζεται στη
microελέτη του σύmicroπαντος από τη στιγmicroή της δηmicroιουργίας αρχής του έως και το πιθανό
τέλος του
Αντίθετα η επιστήmicroη δεν ασχολείται καθόλου ούτε αποφαίνεται για laquoότιraquo (και
laquoγιατίraquo) είναι πιθανόν να έχει υπάρξει ή έχει συmicroβεί πριν από τη δηmicroιουργία του
σύmicroπαντος ή θα συmicroβεί microετά το τέλος του σύmicroπαντος ∆εν ερευνά και δεν αποφαίνεται
για microια laquoάλληraquo άγνωστη νοmicroοτέλεια που ίσως να δηmicroιούργησε το σύmicroπαν ή ακόmicroη
δηmicroιούργησε τη νοmicroοτέλεια που το κυβερνά αφήνοντας αυτές τις απαντήσεις στις
θρησκείες
Συνεπώς η σύγχρονη επιστήmicroη απαντά στο laquoπώςraquo αλλά δεν έχει ndashκαι δεν διεκδικεί
να δώσει η ίδιαndash απαντήσεις στο laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo δηmicroιουργήθηκε το σύmicroπαν
όπως και laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo δηmicroιουργήθηκε η άγνωστη -προϋπάρχουσα-
νοmicroοτέλεια αφήνοντας αυτές τις απαντήσεις στις θρησκείες (ήκαι στις όποιες
φιλοσοφικές απόψεις)
Η Χριστιανική Θρησκεία
Οι θρησκείες ndashειδικότερα η χριστιανική θρησκείαndash αποδίδουν δογmicroατικά τη
βούληση τη σχεδίαση και τη δηmicroιουργία του σύmicroπαντος αλλά και της νοmicroοτέλειας που
δηmicroιούργησε το σύmicroπαν και τη νοmicroοτέλεια της λειτουργίας του και του τέλους του σε
έναν Νου Λόγο Θεό microε κύριο και τελικό σκοπό τη δηmicroιουργία του ανθρώπου Έχει
την απάντηση για το laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo Παράλληλα η χριστιανική θρησκεία
αποδέχεται το ρόλο της επιστήmicroης στην έρευνα για την laquoαποκάλυψηraquo του τρόπου της
δηmicroιουργίας και της εξέλιξης (ή και του τέλους) του σύmicroπαντος αλλά και τον
laquomicroηχανισmicroόraquo της ζωής και των έmicroβιων οργανισmicroών Επίσης αναγνωρίζει τη συmicroβολή
της στην απόκτηση της γνώσης από τον άνθρωπο και στη δηmicroιουργία της τεχνολογίας
για τον άνθρωπο
Η επικρατούσα σήmicroερα θεολογική άποψη (και) στη χριστιανική θρησκεία είναι ότι
δεν υπάρχει laquoδιαmicroάχηraquo microεταξύ θρησκείας και φυσικής επιστήmicroης Η χριστιανική πίστη
δεν έρχεται σε αντίθεση microε την επιστηmicroονική γνώση αν και η πίστη είναι κάτι πέραν της
επιστήmicroης Εξάλλου πολλοί κορυφαίοι φυσικοί επιστήmicroονες ασκούν προσωπική
θεοσέβεια (ή είναι αγνωστικιστές αλλά όχι άθεοι) ως αποτέλεσmicroα ερευνητικών
ευρηmicroάτων τους για τη νοmicroοτέλεια του σύmicroπαντος και το θαύmicroα της ζωής
8
Θρησκεία vs Επιστήmicroη
Υπάρχουν πλέον πολλά σηmicroεία σύγκλισης microεταξύ των δογmicroάτων της χριστιανικής
θρησκείας και υποθέσεων ή θεωριών της σύγχρονης επιστήmicroης που αφορούν στη
δηmicroιουργία και το τέλος του σύmicroπαντος
Συγκεκριmicroένα η θρησκεία και η επιστήmicroη συγκλίνουν στο ότι το σύmicroπαν
δηmicroιουργήθηκε στιγmicroιαία microε εκπληκτική laquoαπλότηταraquo διακρίνουν δε στο σύmicroπαν
(εκτός της απλότητας) αρmicroονία και τελειότητα δοmicroών που παραπέmicroπουν σε προνοούσα
υπέρτατη νοmicroοτέλεια νου Τέλος αναmicroένουν και ένα τέλος για το υλικό σύmicroπαν τη
laquoδευτέρα παρουσίαraquo η χριστιανική θρησκεία ή τη laquoδιάσπαση του πρωτονίουraquo η
σύγχρονη επιστήmicroη
Η θρησκεία και η επιστήmicroη όmicroως έχουν και σηmicroεία διαφοροποίησης κυρίως για τη
δηmicroιουργία και την εξέλιξη της ζωής αφού η χριστιανική θρησκεία τις αποδίδει σε microια
στοχευmicroένη νοmicroοτέλεια ( laquoθεία πρόνοιαraquo που έχει τελικό σκοπό τον άνθρωπο) ενώ η
σύγχρονη επιστήmicroη σε laquomicroηχανισmicroούςraquo και σε συmicroπτώσεις Αυτά εξακολουθούν να
προκαλούν -ήπιες- συζητήσεις αντιπαραθέσεις επηρεάζοντας ακόmicroη και τις
εκπαιδευτικές πολιτικές κρατών ή τmicroηmicroάτων τους όmicroως οι αντιπαραθέσεις αποδίδονται
από πολλούς διαπρεπείς θεολόγους σε παραβολικές διατυπώσεις αλληγορίες και
χρονικά άλmicroατα
Θρησκεία και Επιστήmicroη
Το αρχικό ερώτηmicroα λοιπόν laquoθρησκεία ή επιστήmicroηraquo αντικαθίσταται σήmicroερα από το
ερώτηmicroα ndashκαι απάντησηndash laquoθρησκεία και επιστήmicroηraquo αφού οι θρησκείες (τουλάχιστον η
χριστιανική θρησκεία) και η επιστήmicroη αποδέχονται τους διακριτούς ρόλους τους
Η απάντηση της Ιεράς Μονής Γόλας Η ίδια απάντηση έχει δοθεί ήδη από τον 17
ο αιώνα στην ορθόδοξη χριστιανική
εκκλησία της Ιεράς Μονής Γόλας (και άλλες) αφού εικονογραφήθηκε στον πρόναο ndash
microεταξύ άλλων σοφών της ελληνικής αρχαιότηταςndash (και) ο αντιπροσωπευτικότερος και
κορυφαίος εκπρόσωπος της πρώιmicroης επιστήmicroης ή της αρχαιοελληνικής φυσικής
φιλοσοφίας ο Αριστοτέλης ο Σταγειρίτης
(βιβλιογραφικές αναφορές υπάρχουν στη σχετική ανακοίνωση στο ∆΄ Τοπικό Συνέδριο
Λακωνικών Σπουδών Σπάρτη 2016 και σε ανάρτησή της στον διαδικτυακό τόπο του
Πανεπιστηmicroίου Αθηνών httpmicro-kosmosuoagr δηmicroοσιεύσεις)
9
Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη
Το υδραγωγείο του Παλαιοχωρίου
Το Παλιοχώρι ως γνωστόν είναι από τα παλαιότερα χωριά της περιοχής microας
Κάποτε και για πολλά χρόνια είχε microεγάλο πρόβληmicroα από νερό Υπήρχαν πριν βρύσες
και πηγές που έτρεχαν άφθονο νερό αλλά λόγω καθιζήσεων και κατολισθήσεων όλες
αυτές οι σπουδαίες πηγές διαδοχικά εχάθησαν Τούτο το αποδεικνύουν υπάρχουσα
πέτρινη σκάφη microεγάλων διαστάσεων καθώς και πέτρινες βρύσες σε σχήmicroα καmicroάρας Οι
κάτοικοι ήταν πλέον υποχρεωmicroένοι να microεταφέρουν το νερό από microακρινές αποστάσεις
microε την βοήθεια ζώων σε ξύλινες βαρέλες και στρατιωτικά microεταλλικά microπιτόνια Η
έλλειψη νερού υπήρξε για πάρα πολλά χρόνια microε αποτέλεσmicroα να λένε το νερό νεράκι
όπως λέει ο σοφός λαός εσκέπτοντο και την κάθε σταγόνα να microην την χαλάσουν
άσκοπα
Γνωρίζοντας το σοβαρό αυτό πρόβληmicroα ο βουλευτής από την περιοχή microας Ηλίας
Λαγάκος φρόντισε και πέτυχε microε microεγάλες και απαιτητικές του ενέργειες microέσω του
αρmicroόδιου υπουργείου να δώσει λύση στο πρόβληmicroα ώστε να ανασάνουν από την
ταλαιπωρία οι κάτοικοι του χωριού Αρχές του 1955 εστάλησαν από την Αθήνα ένα
φορτηγό αυτοκίνητο microε 1600 microέτρα γαλβανιζέ εξάmicroετρες και δύο ιντσών σωλήνες
Ξεφορτώθηκαν στο Ξηροκάmicroπι στην οικία τότε Ηλία Βλάχου αφού δεν υπήρχε ακόmicroη
αυτοκινητόδροmicroος προς το Παλιοχώρι και από εκεί οι Παλιοχωρίτες microε τα ζώα τους
και σε σύντοmicroο χρονικό διάστηmicroα τις microετέφεραν στον προαύλειο χώρο της εκκλησίας
του χωριού Η πηγή microε το άφθονο και εύγεστο νερό 1500micro microακριά του χωριού είχε
δωρηθεί στους κατοίκους από την ηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσας Γερόντισσα
Νυmicroφοδώρα Οι Παλιοχωρίτες όταν εκκλησιάζοντο στο microοναστήρι ή και όπου να
συναντούσαν την Γερόντισσα Νυmicroφοδώρα δεν ξεχνούσαν να την ευχαριστούν και να
ευγνωmicroονούν για το πολύτιmicroο αγαθό που τους χάρισε Το Παλιοχώρι πολύ γρήγορα
πλέον θα αποκτούσε σύγχρονο υδραγωγείο και εκτός από το Ξηροκάmicroπι που διέθετε
τοιούτο θα επροηγείτο όλων των χωριών νοτιοδυτικά του πρώην ∆ήmicroου Φάριδος
Το έργο δεν ανετέθη σε εργολάβο όπως έγινε πολύ αργότερα στα ως άνω χωριά
διότι η χώρα microας ακόmicroη δεν microπορούσε να διαθέσει microεγάλα χρηmicroατικά ποσά Έτσι οι
κάτοικοι του χωριού ανέλαβαν τον microεγάλο άθλο microόνοι τους έγιναν δηλαδή οι ίδιοι
εργολάβοι του έργου ανοίγοντας το βαθύ αυλάκι 1500 microήκους microέτρων microε κασmicroάδες
και φτυάρια και ότι άλλα ατοmicroικά εργαλεία διέθεταν Κάθε πρωί που πήγαιναν να
ξεκινήσουν την εργασία τους microετέφεραν και έναν σωλήνα στον ώmicroο τους γιατί η
σύντοmicroη αυτή διαδροmicroή που χάραξαν δεν ήταν βατή για ζώα Στον microεγάλο αγώνα του
έργου συmicromicroετείχαν ακόmicroη και οι γυναίκες καθώς και τα νεαρά κορίτσια Ενθυmicroούmicroαι
microικρό παιδί που ήmicroουν τότε τις πρώτες microου εξαδέλφες Ποτούλα Τσαρπαλή Ευαγγελία
και Σταυρούλα Βουραζέλη που microετέφεραν κάθε πρωί σωλήνες και τις ακολουθούσα
Το έργο προχωρούσε γρήγορα και ασταmicroάτητα Ο κάθε οικογενειάρχης δούλεψε
σχεδόν πενήντα ηmicroερήσια microεροκάmicroατα χωριστά οι γυναίκες και τα παιδιά τους Είχαν
γίνει microε λίγα λόγια όλοι τους microια οικογένεια Έτσι microε πλήρη οργάνωση και
καταmicroερισmicroό εργασίας το έργο προχωρούσε προς το τέλος του Υδραυλικός που
ανέλαβε να κάνει όλη την σωλήνωση του υδραγωγείου υπήρξε ο Θεοδόσης Γιάννακας
από το Ξηροκάmicroπι Μια ώρα microετά την σύνδεση του τελευταίου σωλήνα εν microέσω
καλοκαιριού και στο microέσον του χωριού το καλλίτερο ανθρώπινο φάρmicroακο που λέγεται
νερό έτρεχε ελεύθερα και ασταmicroάτητα ανακουφίζοντας και δροσίζοντας τους
10
κατοίκους του χωριού και ταυτόχρονα αmicroοίβοντάς τους για τον πολύ ιδρώτα που
επότισαν το έργο τους
Μετά από δύο - τρία χρόνια και microε τη βοήθεια της Κοινότητας Καmicroινίων και των
κατοίκων του χωριού φυσικά κατά το ήmicroισυ κατασκευάστηκε και η υδατοδεξαmicroενή στο
άνω microέρος του χωριού microαζί microε το εσωτερικό δίκτυο Είναι από τα πολύ λίγα
υδραγωγεία της περιοχής microας που αποπερατώθησαν την δεκαετία του εξήντα microόνο από
προσωπική εργασία των κατοίκων
Γεωργίου Κ Χίου - Χαρτουλάρου
Οικονοmicroική κρίση και microια πρόταση
από τα παλιά για το χωριό microας
Στο κείmicroενο που ακολουθεί καταγράφεται microία πρόταση που αφορά σε αγροτικές
περιοχές όπως αυτή του χωριού microας σχετικά microε την εξοικονόmicroηση βασικών
καταναλωτικών αγαθών κάθε νοικοκυριού microετά την εφτάχρονη πλέον περίοδο της
οικονοmicroικής κρίσης πρακτική που εφάρmicroοζαν οι νοικοκυρές του χωριού microας στη
περίοδο 1960-1970
Οι νοικοκυρές του χωριού άτυπα συγκέντρωναν (έσmicroιγαν) το γάλα από τις κατσίκες
κάθε πρωί πχ 10 νοικοκυρές microε microέσο όρο 4 κιλά γάλα 40 κιλά κάθε microέρα και
περιοδικά το έδιναν όλες σε microία από τις νοικοκυρές η οποία από τα 40 κιλά γάλα
παρασκεύαζε περίπου 6 κιλά τυρί Σε 15 ηmicroέρες η συγκεκριmicroένη παρασκεύαζε 6 x 15 =
90 κιλά τυρί πλέον microυζήθρες και λοιπά προιόντα γαλακτοκοmicroίας που επαρκούσαν για
τις ετήσιες ανάγκες microίας τετραmicroελούς οικογένειας Στη συνέχεια microε την ίδια πρακτική
εδιναν την ίδια ποσότητα γάλακτος σε microια δεύτερη νοικοκυρά κατόπιν στην τρίτη κλπ
Η ίδια πρακτική microπορεί να εφαρmicroοστεί σε microεγαλύτερη κλίmicroακα σήmicroερα microε τη
συνεργασία πολλών νοικοκυριών ndashή και την ίδρυση microερικών συνεταιριστικών
microονάδωνndash όχι microόνο για την κάλυψη ετησίων οικογενειακών αναγκών κάθε νοικοκυριού
αλλά microε παραγωγή microεγαλυτέρων ποσοτήτων γαλακτοκοmicroικών προϊόντων που microπορούν
να αποτελέσουν και αντικείmicroενο εmicroπορικής δραστηριότητος
Μην ξεχνάmicroε επίσης ότι στην περιοχή microας κάθε νοικοκυριό συνήθως διαθέτει και
εκτάσεις που θα microπορούσαν να χρησιmicroοποιηθούν ως εγκαταστάσεις για εκτροφή
πουλερικών Σε αυτή την περίπτωση microπορεί να υπάρχει παραγωγή κρέατος και αυγών
που όχι microόνο θα κάλυπτε τις ανάγκες microιας οικογένειας αλλά και microε ένα κατάλληλο
συνεταιριστικό πλαίσιο το περίσσευmicroα της παραγωγής θα ήταν δυνατό να καταστεί
επίσης αντικείmicroενο εmicroπορίας microε ένα ικανοποιητικό εισόδηmicroα microε κατάλληλες
διαδικασίες σε σηmicroεία λιανικής πώλησης
Ακόmicroη η περιοχή microας ndashόπως και όλη η Λακωνίαndash παράγει ελαιόλαδο αρίστης
ποιότητος το οποίο microέχρι τώρα συστηmicroατοποιηmicroένα δεν έχει καταστεί αντικείmicroενο
εξειδικευmicroένης επιλεκτικής εmicroπορίας όπως τυποποίηση διασφάλιση σήmicroατος
προέλευσης πώληση σε microικρές συσκευασίες κλπ microε αποτέλεσmicroα το παραγόmicroενο
ελαιόλαδο της περιοχής microας να πωλείται σε microεγάλες ποσότητες χύmicroα σε εmicroπόρους και
οι τελευταίοι να αποκοmicroίζουν σηmicroαντικά κέρδη από την περαιτέρω επεξεργασία
τυποποίηση και πώληση του
11
Επίσης microια συνεταιριστική πρωτοβουλία του τύπου που προαναφέρθηκε θα
επιτύγχανε καλύτερη τιmicroή αγοράς από τους παραγωγούς - αγρότες επίλυση microέρους της
απασχόλησης στην περιοχή microας από την ίδρυση microίας πρότυπης microονάδας συγκέντρωσης
ελαιών διαλογής επεξεργασίας (έκθλιψης) ποιοτικού ελέγχου τυποποίησης σε
συσκευασίες που προϋποθέτει απασχόληση εξειδικευmicroένων εργατών διαλογής ελιών
τεχνολόγων τροφίmicroων τεχνικών στην παραγωγή ελαιολάδου τεχνικών τυποποίησης
και στο εmicroπορικό δίκτυο εξειδικευmicroένων πωλητών ή αντιπροσώπων microέχρι το τελικό
σηmicroείο πώλησης (κατάστηmicroα)
Καταλήγοντας σηmicroειώνω ότι η microαζική συmicromicroετοχή των κατοίκων της περιοχής microας
σε τέτοιες ενέργειες και δράσεις microόνο καλά αποτελέσmicroατα microπορεί να επιφέρει τόσο για
τους ίδιους αλλά και για την οικονοmicroική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής του
Ξηροκαmicroπιού και των γύρω χωριών
Όmicroως εκτός της οικονοmicroίας υπάρχουν και άλλες παράmicroετροι ενός τέτοιου
εγχειρήmicroατος η συνεργατικότητα η επιστροφή σε δραστηριότητες που για χρόνια
απαξιώθηκαν και αγνοήθηκαν και η καθετοποίηση της αγροτικής παραγωγής αλλά
κυρίως έλεγχος και εmicroπιστοσύνη στην ποιότητα αυτών που τρώmicroε Αυτού του είδους τα
βασικά προιόντα (γάλα τυρί βούτυρο κρέας αυγά ελαιόλαδο hellip) ο καταναλωτής
προτιmicroά να τα προmicroηθεύεται από microικρές συνεταιριστικές παραγωγικές microονάδες αυτού
του τύπου και όχι από microεγάλες βιοmicroηχανικές microονάδες που ενέχουν και κινδύνους για
την υγεία του από χρήση αντιβιοτικών φαρmicroάκων κακής ποιότητας τροφικών
παρασκευασmicroάτων λιπασmicroάτων (hellip)
Τάσου ∆ Βολτή
Ξηροκαmicroπίου συγκοινωνίες
Μια συmicroπλήρωση ndash microαρτυρία
Στο τεύχος 64 γίνεται microια ενδιαφέρουσα αναδροmicroή στα παλιά microέσα οδικών
συγκοινωνιών Εκεί αναφέρονται microαρτυρίες και microνήmicroες σχετικές microε την εmicroφάνιση των
πρώτων αυτοκινήτων στο χωριό microας το Ξηροκάmicroπι Στην αξιόλογη αυτή microαρτυρία και
παρουσίαση από τον Στράτη Σ Σολωmicroό θα προσθέσω κάποιες αναφορές δικές microου microε
συmicroπληρωmicroατικά στοιχεία για το ενδιαφέρον αυτό θέmicroα της εποχής εκείνης
Ο αείmicroνηστος Βασίλειος Κουντούρης ένα ξεχωριστό και ανήσυχο άτοmicroο microε
επιχειρηmicroατικό δαιmicroόνιο συγκαταλέγεται microεταξύ των πρώτων αυτοκινητιστών της
τρίτης και τέταρτης δεκαετίας του 1900 Είχε φέρει το πρώτο microικρό επιβατικό
αυτοκίνητο microάρκας FIAT
Θυmicroάmicroαι τον αείmicroνηστο θείο microου Λάmicroπρο Σακελλαριάδη microετέπειτα αρεοπαγίτη
που διηγόταν ένα περιστατικό σχετικό microrsquo εκείνο το αυτοκίνητο Ο Κουντούρης είχε
ανεβάσει το FIAT στη δεξαmicroενή του χωριού για να το πλύνει Μαζί του ήταν κι ο θείος
microου ο Λάmicroπρος -έφηβος τότε- και ο γιος του Κουντούρη ο Κώστας microικρότερος σε
ηλικία Κατά τη διάρκεια του πλυσίmicroατος λύθηκε το χειρόφρενο και το όχηmicroα κύλισε
και γκρεmicroίστηκε από το χείλος του βράχου microε πτώση στον γκρεmicroό πάνω από το
microονοπάτι του γεφυριού της Ρασίνας Έπαθε microεγάλη ζηmicroιά ανεπανόρθωτη Έκτοτε
microετά την δύσκολη ανάσυρση παρέmicroεινε σε microιαν άκρη της microεγάλης laquoΑλάναςraquo στην
12
πλατεία του χωριού τα laquoΧορταράκιαraquo λίγο πιο κάτω από το κουρείο του Γιάννη
Συκιώτη Τα περίφηmicroα laquoΧορταράκιαraquo ήταν ο αποκλειστικός χώρος των ποικίλων
παιχνιδιών microας Κι εδώ ισχύει το λεγόmicroενο laquoουδέν microονιmicroότερον του προσωρινούraquo
καθώς το αυτοκίνητο εκείνο όπως πίστευε ο ιδιοκτήτης του θα παρέmicroενε εκεί για το
ενδεχόmicroενο επισκευής του Αλλά άραξε για πάντα αmicroετακίνητο Οι συνεχείς
προσπάθειες εξ εφόδου του Κουντούρη και οι εκτοξευόmicroενες φοβέρες του δεν
κατάφεραν να microας αναχαιτίσουν και να microας αποmicroακρύνουν από το αυτοκίνητο που
αναγάγαmicroε πλέον σε διασκεδαστικό παιχνίδι microας Είδε κι απόειδε ο microπαρmicroπα-Βασίλης
και τελικά παραιτήθηκε από την προσπάθεια να microας αποmicroακρύνει απrsquo αυτό Και τότε οι
καταστροφικές τάσεις microας -που περισσότερο τις ωθούσε η περιέργειά microας- κατάφεραν
νrsquo αφήσουν microε τον καιρό από το FIAT microόνον τον σκελετό του
Ο Κουντούρης αργότερα έφερε ένα άλλο microικρό αυτοκίνητο -είδος τζιπ- που είχε τη
microίζα στο πάτωmicroα Πάντα βρισκόταν παρκαρισmicroένο έξω από την αυλόθυρα του σπιτιού
του παραπλεύρως από το συmicroβολαιογραφείο του παππού microου Κωστή Σακελλαριάδη
Το τζιπ εκείνο κέντριζε την περιέργειά microας και πλησιάζοντας το microε προφύλαξη
πατούσαmicroε microε το χέρι τη microίζα microε αποτέλεσmicroα -προς άφατη δική microας ικανοποίηση- να
κάνει microικρά πηδηmicroατάκια το τζιπ καθώς ο λεβιές των ταχυτήτων βρισκόταν
microπλοκαρισmicroένος Όσο κι αν microας φοβέριζε ο microπαρmicroπα-Βασίλης εmicroείς το χαβά microας
Θυmicroάmicroαι κάποτε που ο microπαρmicroπα-Βασίλης microε σταmicroάτησε στον δρόmicroο -περιέργως δεν
ήταν θυmicroωmicroένος- και microε άπταιστη εκφορά της καθαρευουσιάνικης γλωσσικής του
ευφράδειας microου είπε κάτι που και σήmicroερα ακόmicroη θυmicroάmicroαι laquoΑν και υιός καθηγητού
ουδόλως διαφέρεις των άλλων αλητοπαίδων microε το να συνεργείς σε τοιούτου είδους
ατασθαλίες Κρίmicroαraquo Έχει παραmicroείνι στη microνήmicroη microου λες και τον ακούω τώρα
Ντράπηκα και δεν επιχείρησα ποτέ άλλοτε να πλησιάσω το αυτοκίνητο
Εδώ θα αναφέρω και το microικρό αυτοκίνητο του Κώστα Φεγγαρά το οποίο
πραγmicroατοποιούσε τη συγκοινωνία Ξηροκάmicroπι ndash Καmicroίνια ndash Ποταmicroιά ndash Γοράνοι Οι
παλιότεροι θα θυmicroούνται το ατυχές συmicroβάν όταν ένας microεθυσmicroένος επιβάτης πιασmicroένος
όρθιος στην πόρτα του αυτοκινήτου κατά τη διαδροmicroή προς τα Καmicroίνια έπεσε και
σκοτώθηκε Το περιστατικό αυτό έβαλε σε microεγάλες περιπέτειες τον Κώστα
Στην microνήmicroη microου έχω κρατήσει και το microικρό φορτηγό του Γάββαρη που τόσο το
θαυmicroάζαmicroε εmicroείς τα παιδιά όταν το πρωτόφερε στο χωριό Ο γιος του ο Βασίλης ο
microετέπειτα καθηγητής φιλολογίας -εκ των κορυφαίων του τόπου microας- παρακάλεσε
θυmicroάmicroαι τον πατέρα του και microας επέτρεψε να ανεβούmicroε στην καρότσα για microια βόλτα
microέχρι τον Άγιο Βασίλειο Πιασmicroένοι από το παραπέτι της καρότσας πηδούσαmicroε από τη
χαρά microας Και παραmicroένει στην microνήmicroη microου microια φράση του Βασίλη που ενθουσιασmicroένος
από την ταχύτητα του νέου αποκτήmicroατος του πατέρα του φώναζε laquoΠέταmiddot πετάει Αυτά
τα αmicroαξάκια πετούνraquo
Όσο για το microεγάλο φορτηγό του Γιάννη Κακαγιάννη ήταν τόσος ο θαυmicroασmicroός microας
που ανοίγαmicroε διάπλατα τα microάτια και ακίνητοι παρατηρούσαmicroε τις δέκα ρόδες του
λάστιχα που microας φαίνονταν ως κάτι το πρωτόγνωρο και ασύλληπτο
Ίσως όλα αυτά να φαντάζουν στους σηmicroερινούς νέους αστεία Όmicroως για microας τα
παιδιά εκείνης της εποχής που οι συγκοινωνίες φάνταζαν πρωτόγνωρες όλα ήταν
microαγικά Κι όσο κι αν ήταν οι δυσκολίες αξεπέραστες αγαπήσαmicroε κάθε τι που microας
εντυπωσίαζε κι ας φαίνεται σήmicroερα τόσο απόmicroακρο Ήταν τα πλέον σηmicroαντικά χρόνια
microας κι έτσι παραmicroένουν στην microνήmicroη microας όσο κι αν διάβηκαν οι καιροί
13
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Η laquo∆όξαraquo του χωριού microας
∆όξα σηmicroαίνει η microεγάλη και καλή φήmicroη που έχει αποκτηθεί από κάποιον λόγω
σπουδαίων επιτευγmicroάτων που αξίζουν θαυmicroασmicroού Έτσι δεν πήρε τυχαία το όνοmicroά
του ο αθλητικός σύλλογος των Ανωγείων αφού από την ίδρυσή του έχει προσφέρει
πολλά και έχει συνδέσει άρρηκτα το όνοmicroά του microε τα Ανώγεια Μια οmicroάδα που κύριο
microέληmicroά της δεν είναι microονάχα η αθλητική της πορεία στον χώρο του ποδοσφαίρου αλλά
η προσφορά στον συνάνθρωπο και η συνέχιση των παραδόσεων του χωριού Ένας
όmicroιλος που στηρίζεται στην αmicroοιβαία συνεργασία των microελών του και στην στήριξη των
κατοίκων του χωριού
Από το καταστατικό της οmicroάδας πληροφορούmicroαστε πως Ο Αθλητικός Όmicroιλος laquo∆όξα
Ανωγείωνraquo ιδρύθηκε το 1988 και έχει ως έδρα του τα Ανώγεια της Λακωνίας Κύριο
microέληmicroα του σωmicroατείου είναι η ανάπτυξη των σωmicroατικών και ψυχικών δεξιοτήτων των
microελών του microέσω του αθλήmicroατος του ποδοσφαίρου σε συνδυασmicroό προς την εφαρmicroογή
microορφωτικού προγράmicromicroατος επί των αθλουmicroένων Παράλληλα ασχολείται microε πολιτιστικά
και περιβαλλοντικά θέmicroατα που απασχολούν την ευρύτερη κοινωνία του χωριού
Η πρώτη οmicroάδα στα microέσα της δεκαετίας του 1950 Επάνω όρθιοι από αριστερά οι
Κουmicroουτσάκος Ηλίας Τζανετάκος Νικόλαος Πούλιας ∆ηmicroήτριος Γρηγοριάδης
Βασίλειος Παναγάκος Ηλίας Σταθάκος Παναγιώτης Σταθάκος ∆ηmicroήτριος Καθιστοί
από αριστερά Πλάγος Βασίλειος ∆ιακουmicroάκος Παναγιώτης ∆ούκας Γεώργιος
Πρόεδρος της οmicroάδος ήταν ο Χριστοφιλάκος Χαρίλαος ενώ προπονητής ο Γκόγκας
Χαρίλαος Η φωτογραφία βρίσκεται στο microαγαζί του Χριστάκου ∆ηmicroητρίου στα
Ανώγεια
14
Πρέπει να διευκρινιστεί πως η ∆όξα είχε συσταθεί ανεπίσηmicroα στις αρχές της
δεκαετίας του 1950 microε στελέχη και παίκτες νέους από το χωριό ενώ έπαιζε αγώνες
ποδοσφαίρου microε οmicroάδες της γύρω περιοχής Στο αθλητικό microέρος η οmicroάδα συmicromicroετέχει
ενεργά στα αθλητικά δρώmicroενα του τόπου ανήκει στη δύναmicroη της Ένωσης
Ποδοσφαιρικών Σωmicroατίων Λακωνίας (ΕΠΣ Λακωνίας) και αγωνίζεται σταθερά και
ικανοποιητικά στην εκάστοτε αθλητική σεζόν του πρωταθλήmicroατος Πολλοί είναι οι
Ανωγειάτες που έχουν παίξει στην οmicroάδα και ο καθένας έχει να θυmicroάται κάτι
ξεχωριστό και ιδιαίτερο που δεν το κρατά για τον εαυτό του αλλά το microοιράζεται και το
microεταδίδει microαζί microε τις αξίες της ευγενούς άmicroιλλας στη νέα γενιά του χωριού ωθώντας τη
να ασχοληθεί microε το ποδόσφαιρο και τον αθλητισmicroό Είναι ικανοποιητικό και συνάmicroα
ενθαρρυντικό όταν τα νέα παιδιά του χωριού είναι microέλη της οmicroάδας και microάλιστα
επιδεικνύουν ιδιαίτερο ζήλο για την προκοπή της Πάνω σε αυτό το γεγονός ο
σύλλογος είχε δηmicroιουργήσει το 2010 παιδική οmicroάδα η οποία συmicromicroετείχε σε διάφορα
τουρνουά junior δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους microικρούς του χωριού να
ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους στο ποδόσφαιρο Ο σύλλογος το 2000 κατασκεύασε
γήπεδο microπάσκετ που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού ενώ microια από τις
προτεραιότητες είναι η κατασκευή ποδοσφαιρικού γηπέδου σε ιδιόκτητο χώρο microια
προσπάθεια που έχει ξεκινήσει από το 2005 και ευχή όλων είναι τα επόmicroενα χρόνια να
έχει ολοκληρωθεί
Επίσης ο σύλλογος έχει διοργανώσει δύο τουρνουά microπάσκετ στο γήπεδο του
χωριού στα οποία συmicromicroετείχαν οmicroάδες των γύρω χωριών Στο δεύτερο τουρνουά το
οποίο διοργανώθηκε το διήmicroερο 3-4 Αυγούστου του 2002 τίmicroησε την εκδήλωση microε την
παρουσία του ο θρύλος του αθλήmicroατος κ Παναγιώτης Γιαννάκης ο οποίος ήταν
επίτιmicroος καλεσmicroένος και βασικός οmicroιλητής ενώ παραβρέθηκε σύσσωmicroο το χωριό και
οι αρχές του τόπου Ήταν microια αθλητική εκδήλωση που δεν συmicroβαίνει κάθε ηmicroέρα η
οποία έκανε το όνοmicroα του χωριού να ακουστεί σε ολόκληρη τη Λακωνία
Μεγάλη είναι επίσης η συmicroβολή του αθλητικού συλλόγου στην πολιτιστική ζωή του
χωριού microε τη διοργάνωση του ετήσιου παραδοσιακού πανηγυριού στις 15 του
Αυγούστου στον προαύλειο χώρο του Αγροτικού Συνεταιρισmicroού Έτσι τα microέλη της
οmicroάδας microε τη πολύτιmicroη αρωγή των παιδιών του χωριού ενώνονται θυσιάζουν τις
προσωπικές τους υποχρεώσεις και τον ελεύθερο χρόνο τους και ετοιmicroάζονται
πυρετωδώς για τη σωστή διοργάνωση του γλεντιού Όταν άλλωστε όλοι ενωνόmicroαστε
microαζί για έναν κοινό σκοπό το αποτέλεσmicroα πάντα θα είναι θετικό όπως και microε το
πανηγύρι Οι Ανωγειάτες εκείνο το βράδυ είναι όλοι εκεί παρόντες στηρίζοντας την
προσπάθεια της οmicroάδας συνεχίζοντας έτσι την πολύχρονη παράδοση
Πολύ σηmicroαντικό είναι επίσης το γεγονός πως ο σύλλογος από το 2000 έχει
πραγmicroατοποιήσει εθελοντικές αναδασώσεις σε αρκετά ορεινά σηmicroεία του δασικού
χώρου του χωριού που είχαν πληγεί από πυρκαγιές ή που χρειαζόταν να γίνει
εmicroπλουτισmicroός του φυσικού περιβάλλοντος Τα παιδιά της οmicroάδας και microε τη σπουδαία
βοήθεια των κατοίκων του χωριού έχουν φυτέψει χιλιάδες δέντρα ως τώρα
προσφέροντας έτσι απλόχερα microια ακόmicroα δόση καθαρού αέρα στα Ανώγεια
Άφησα εσκεmicromicroένα για το τέλος να αναφέρω λόγω της άmicroεσης σύνδεσης microε τον
άνθρωπο πως η ∆όξα από το 1996 διατηρεί δική της τράπεζα αίmicroατος Με τη βοήθεια
και στήριξη του Γενικού Νοσοκοmicroείου Σπάρτης διοργανώνει ανελλιπώς δύο φορές τον
χρόνο εθελοντική αιmicroοδοσία στον χώρο του κοινοτικού διαmicroερίσmicroατος του χωριού microε
ικανοποιητικό αριθmicroό συmicromicroετεχόντων που δυστυχώς δεν είναι αντάξιος της βαρύτητας
15
αυτού του κοινωνικού έργου Είναι microία εξαιρετικά σηmicroαντική και αξιόλογη δράση του
συλλόγου που όχι microονάχα αξίζει αλλά και απαιτεί τη στήριξη κυρίως των Ανωγειατών
και όλων όσων θέλουν να προσφέρουν λίγο από το αίmicroα τους για να σώσουν microια ζωή
Και αυτό διότι έχει βοηθήσει πολλούς συνανθρώπους microας που είχαν την ανάγκη για
αίmicroα σε πραγmicroατικά πολύ δύσκολες και κοmicroβικές στιγmicroές της ζωής τους
Είναι πια φανερό και αναmicroφισβήτητο πως η ελληνική κοινωνία βιώνει αρκετά
δύσκολες καταστάσεις όχι microόνο οικονοmicroικές αλλά κυρίως κοινωνικές είτε θέλουmicroε να
το παραδεχθούmicroε είτε όχι Τα θεmicroέλιά της κλονίζονται ενώ οι αξίες τα ιδανικά και οι
διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων δοκιmicroάζονται δια πυρός και σίδηρου
∆υσκολευόmicroαστε αρκετά να κοιτάξουmicroε το συλλογικό εmicroείς αλλά κοιτάmicroε εύκολα το
προσωπικό microας συmicroφέρον Κλεινόmicroαστε στον εαυτό microας και τρέφουmicroε το
laquoθανατηφόροraquo εγώ microας Όmicroως οι Ανωγειάτες αποδεικνύουν πως microονάχα όταν
υπάρχει ενότητα και αγάπη microεταξύ microας microπορούmicroε πάντα να επιτύχουmicroε σπουδαία
πράγmicroατα Ο αθλητικός σύλλογος του χωριού ήταν είναι και θα είναι η λαmicroπρή δόξα
των Ανωγείων όσα χρόνια και αν περάσουν
Ευχαριστώ τη διοίκηση του συλλόγου τους παλαίmicroαχους παίκτες της οmicroάδας και
πολλούς άλλους συγχωριανούς microου για τις πληροφορίες που microου έδωσαν
Ευσταθίου Γ Λαmicroπρινού
Ο Αη-Γιώργης των Γοράνων στην πλατεία του χωριού
Η πλατεία των Γοράνων βρίσκεται στο κέντρο του χωριού Κάποτε εκεί ήταν ένας
microικρός ναός του Αγίου Γεωργίου και δίπλα το νεκροταφείο σύmicroφωνα microε τα λεγόmicroενα
των microεγαλυτέρων στην ηλικία συγχωριανών όπως η θεια-Γεωργία Κατούνα 93 ετών
σήmicroερα Το νεκροταφείο κάποια στιγmicroή microεταφέρθηκε στον Προφήτη Ηλία Το 1826
αυτός ο microικρός ναός καίγεται από τους Τουρκοαιγυπτίους microαζί microε το χωριό Κατόπιν
ξαναχτίστηκε Σώζεται έξω από τον ναό δίπλα στην πόρτα ένα microάρmicroαρο στο οποίο
αναγράφεται η ηmicroεροmicroηνία 30 Μαρτίου 1853 Μάλλον είναι η ηmicroεροmicroηνία από τα
θυρανοίξια του καινούριου ναού Στα τέλη του 19ου
αι - αρχές του 20ου
αι ο ναός
αυτός γκρεmicroίζεται Το 1923 γίνονται τα εγκαίνια του σηmicroερινού ναού
16
Μίmicroη Σ Κουmicroουτσίδη
Οι γυmicroναστικές επιδείξεις
στο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς
Τη δεκαετία στο τριθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς οι microαθητές ήταν
πάνω από εξήντα microε φθίνουσα πορεία προς το τέλος της Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες
άλλαζαν και ο καθένας από εmicroάς τους τότε microαθητές θυmicroάται κυρίως τους laquoδικούς
τουraquo
Το laquoγεγονόςraquo λοιπόν στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς ήταν οι εξετάσεις που ήταν
συνδυασmicroένες microε τις γυmicroναστικές επιδείξεις στο προαύλιο του σχολείου γεγονός που
απαιτούσε αρκετές δοκιmicroαστικές πριν από την τελική που γινόταν microπροστά σε όλους
τους γονείς microας και τους υπόλοιπους συγχωριανούς microας Ήταν επίσης απόδειξη της
κοπιαστικής δουλειάς και των δασκάλων microας ενώπιον των γονέων microας αλλά και του
επιθεωρητή της Πρωτοβάθmicroιας Εκπαίδευσης Για microας ήταν χαρά γιατί θα φορούσαmicroε
αθλητικά παπούτσια τις γνωστές στους παλιούς ΕΛΒΙΕΛΕΣ (Ελληνική Βιοτεχνία
Ελαστικών) κοντά παντελονάκια και αθλητικά φανελάκια Υπήρχε ακόmicroα
προετοιmicroασία για απαγγελία ποιηmicroάτων microικρών διαλόγων (σκετσάκια) και χορών Την
παραmicroονή της εκδήλωσης χαράζαmicroε τις γραmicromicroές και τους κύκλους των χορών microε
ασβέστη Το προαύλιο κλειδωνόταν για να microείνει άθικτο microέχρι την επόmicroενη microέρα
Μαθητές σε γυmicroναστικές επιδείξεις (1967 ή 1968)
Και έφτανε επιτέλους η τελευταία ηmicroέρα της σχολικής χρονιάς περί τα τέλη Ιουνίου
Απόγευmicroα και στον εξωτερικό διάδροmicroο έπαιρναν θέσεις οι θεατές microε καρέκλες που
έφερναν από τα σπίτια τους και όταν δεν έφταναν βγάζαmicroε και τα ξύλινα θρανία microας
Μετά από τον χαιρετισmicroό του διευθυντή άρχιζαν οι ασκήσεις και τα παραγγέλmicroατα
Ανάταση έκταση διάσταση επίκυψη κτλ Στο σκάmicromicroα που ήταν γεmicroάτο microε άmicromicroο
γινόντουσαν τα αθλήmicroατα απλούν τριπλούν και άλmicroα εις ύψος Οι δάσκαλοι
κρατούσαν τις επιδόσεις για την απονοmicroή των επαίνων Το microαγνητόφωνο microε τις
microαγνητοταινίες έπαιζε microουσική για τους χορούς και ακολουθούσαν οι απαγγελίες των
ποιηmicroάτων και τα laquoσκετσάκιαraquo Τα χειροκροτήmicroατα microάς έδιναν θάρρος και
ικανοποίηση ενώ παράλληλα τα γυmicroνασιόπαιδα πάνω στα κάγκελα της περίφραξης microάς
17
πείραζαν και γελούσαν Στο τέλος δίνονταν οι έπαινοι στους αθλητές και microε τις ευχές
των δασκάλων microας ξεκίναγε ένα microακρύ και ευχάριστο καλοκαίρι για όλους microας Στις
φωτογραφίες δάσκαλοι είναι ο Ηλίας Χονδρός η Πίτσα Πολυmicroενάκου και η Πόπη
Κουmicroουτσάκου
Οι microαθητές προετοιmicroάζονται (1965) Στα αριστερά της φωτογραφίας
ο δάσκαλος Ηλίας Χονδρός και στα δεξιά η δασκάλα Πίτσα Πολυmicroενάκου
Στιγmicroιότυπο που έχει microείνει φωτογραφικά στη microνήmicroη microου είναι τη χρονιά στη
δεύτερη ή τρίτη τάξη Ήmicroουν ντυmicroένος ναυτάκι microε ναυτικό καπελάκι και πουκαmicroισάκι
microε γαλάζιες ρίγες στον λαιmicroό και έλεγα τους πιο κάτω στίχους (ότι έχω συγκρατήσει)
laquoΤο ναυτάκι του Αιγαίου είmicroαι rsquoγω
microες τις θάλασσες παντού γυρνώ
τρικυmicroίες και φουρτούνες αψηφώraquo
Παρά ταύτα που λέmicroε έγινα βουνήσιος γιατί αγάπησα τον Ταΰγετο
Μαθητές την ώρα των γυmicroναστικών επιδείξεων (1965) Μπροστά τους στέκονται οι δασκάλες
Πίτσα Πολυmicroενάκου (αριστερά) και Πόπη Κουmicroουτσάκου (δεξιά)
18
Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου
Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου στο πλαίσιο των δώδεκα χρόνων του
φεστιβάλ laquoΚάλεσmicroα στον Ταΰγετοraquo κάτω από ένα ολόγιοmicroο φεγγάρι πραγmicroατοποίησε
στις 10 Ιουλίου microια βραδιά αφιερωmicroένη στην παράδοση και σε εκείνους που microε την
αγάπη και το microεράκι τους την κρατούν ακόmicroη ζωντανή
Τα χορευτικά τmicroήmicroατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου υπό την
καθοδήγηση της χοροδιδασκάλου κυρίας Βασιλικής Βορβή ταξίδεψαν το κατάmicroεστο
από κόσmicroο αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου σrsquo ένα ταξίδι στο Αιγαίο υπό τους ήχους του
δεξιοτέχνη του βιολιού Νίκου Οικονοmicroίδη και της υπέροχης φωνής της Κυριακής
Σπανού Η microουσικοχορευτική αυτή παράσταση είχε συνοδοιπόρο microία από τις πιο
καταξιωmicroένες Ελληνίδες τραγουδίστριες γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και
στιχουργική της δουλειά τη Μαρίζα Κωχ Το microουσικό αυτό ταξίδι είχε αφετηρία την
Χίο πέρασε στην Λήmicroνο και στην Αmicroοργό και κατέληξε στα Κύθηρα
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου ευχαριστεί θερmicroά τον ∆ήmicroο Σπάρτης το
Νοmicroικό Πρόσωπο Πολιτισmicroού και Περιβάλλοντος την Τοπική Κοινότητα
Ξηροκαmicroπίου καθώς και τα microέλη και τους φίλους του Συλλόγου που εργάστηκαν
εθελοντικά για την πραγmicroατοποίηση αυτής της microοναδικής βραδιάς
Εις το επανιδείν hellip
Το χορευτικό τmicroήmicroα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου
19
Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη
Τοπικό Βιβλιογραφικό
Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash
Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016
Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής
πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και
άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για
τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια
ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές
κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις
Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο
από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή
microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο
για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας
Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της
δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε
στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις
δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του
Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου
Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές
κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να
microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε
διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό
microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση
αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της
συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από
την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του
ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν
laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων
δράσεων και καρπών
Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του
στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας
πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι
άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και
διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του
νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις
βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς
έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του
χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον
καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα
Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip
Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου
microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις
αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης
Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου
20
Ιωάννη Γ Παρηγόρη
6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo
Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια
ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16
Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να
παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη
παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και
τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου
microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των
microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας
Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας
Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι
microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent
pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των
εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο
και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο
για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη
στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο
Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του
Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση
πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα
παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα
είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου
ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο
στα εργαστήρια microας
Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου
21
Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος
(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)
Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι
Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)
Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι
Βαγγέλης Καρίπης κρουστά
Κυριάκος Γκουβέντας βιολί
Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι
Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα
Στέλιος Κατσιάνης λαούτο
Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Στάθης Σαββίδης microπουζούκι
Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής
Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης
microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου
22
Τα εργαστήρια παρακολούθησαν
Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη
Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη
Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος
Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας
Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου
Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη
Κλαρίνο
Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος
Φλογέρα
Σταρόγιαννης Λεωνίδας
Κρουστά
Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος
Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης
Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης
Μακάmicro
Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης
Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος
Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος
Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος
Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη
Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς
Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα
Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη
Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος
Λαούτο
Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος
Πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική
Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία
Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία
Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια
Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα
Κιντζιρίδου Κρυσταλλία
23
Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη
Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου
Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου
Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας
microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της
ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της
ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν
υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς
ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο
του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του
χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια
microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον
Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το
Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο
microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι
δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο
και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν
σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι
είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος
∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα
Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας
microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού
24
Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους
της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών
(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού
κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ
Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης
Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ
Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο
Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω
από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)
Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο
ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο
διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει
microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ
Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων
Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και
microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956
Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε
την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και
την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο
Ποταmicroίτη
∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά
Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά
διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου
ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί
ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά
τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και
το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους
αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και
πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για
την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας
25
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια
Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των
Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας
Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που
έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι
γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε
στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο
πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει
τα δυο microέρη του microονοπατιού
Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι
πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα
κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς
πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο
του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το
οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από
εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι
Ο microύλος του Κοτταρά
Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά
δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ
να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα
πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα
κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το
περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το
26
τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να
σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα
λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το
microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της
Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη
Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί
στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια
των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του
Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί
σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού
Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές
τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται
σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους
και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την
περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν
microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία
επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε
Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)
Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα
λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις
πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο
Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς
microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα
ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε
27
αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει
δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν
ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της
οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι
βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της
Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας
θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι
της
Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο
ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού
δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι
microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν
προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo
microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της
επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί
περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε
το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως
Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε
για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της
Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
28
Της αγοράς
Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια
ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει
γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο
αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους
καπνούς
ΗΓΜ
Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις
γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip
αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια
Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί
να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά
έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να
τους ζήσουν λοιπόν
Τ∆Β
Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για
βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια
όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι
συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα
θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι
του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος
Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει
∆ΘΚ
Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε
το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην
Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους
φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που
πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε
αποκόλληση
ΓΚΜ
Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να
συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε
Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε
29
τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος
ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις
Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες
ΠΜΙ
Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε
σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα
υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας
του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω
συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες
ΚΜΚ
Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική
κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος
υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να
κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε
ΑΝΜ
Συνδροmicroές
Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης
Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π
Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη
Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro
Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro
30
Τα νέα microας
Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις
Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του
Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)
Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε
αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του
Richard και Γεωργίας Πατριανάκου
του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι
(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου
Καπετανάκου του Σταύρου και
Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του
Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το
ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του
Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα
του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι
Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα
του Μαριάν παντρεύτηκε τον
Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου
Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη
παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο
Παπαδάκο του Παναγιώτη
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία
Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80
Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου
ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του
Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα
Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90
Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών
90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη
ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου
χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω
Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73
Βασιλική Χριστοπούλου του
Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας
Παναγέας του Ιωάννη ετών 88
(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του
Γεωργίου ετών 82 Γεωργία
Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80
(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου
του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)
Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου
ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω
Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών
87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του
Χρήστου ετών 77
Παλαιοπαναγιά
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος
Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58
Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82
Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78
Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου
ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα
Κυριακούλη ετών 86
Ανώγεια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη
χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη
∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81
Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84
Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου
ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του
Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-
σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα
Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών
92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών
87
Τραπεζοντή
Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του
Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο
Ξέπαππα του Νικήτα
Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης
Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83
Κυδωνιά
Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη
Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90
Ποταmicroιά
Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου
του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό
Γριβογιάννη του Ηλία
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89
Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών
83 Σταυρούλα Καλογεράκη του
Πέτρου ετών 81 Σταύρος
Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77
Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου
ετών 92
Καmicroίνια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91
Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ
ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του
Αθανασίου ετών 90
Λιαντίνα
Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα
Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84
Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία
Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85
Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου
ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα
Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού
του Κυριακούλη ετών 82
Κουρτσούνα
Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος
του Μιχαήλ ετών 80
Άρνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα
Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94
Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου
ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος
Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88
Κοτσαντίνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα
Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89
Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη
ετών 90
Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου
7
κυρίως στη δηmicroιουργία (την αρχή) ή τη microοίρα (το τέλος) του σύmicroπαντος και την
εmicroφάνιση της ζωής στον πλανήτη microας Οι αντιπαραθέσεις επικεντρώνονταν στην
υπεροχή ή όχι των θρησκευτικών δογmicroάτων έναντι των απαντήσεων της επιστήmicroης (και
αντίστροφα) στα παραπάνω ερωτήmicroατα
Η Σύγχρονη Επιστήmicroη
Μετά από αιώνες η σύγχρονη επιστήmicroη ndashκαι η επιστηmicroολογία φιλοσοφία της
επιστήmicroηςndash έκλεισαν τον κύκλο των αντιπαραθέσεων αναγνωρίζοντας ως διακριτές τις
γνωσιακές περιοχές ενδιαφέροντος και microελέτης του σύmicroπαντος από την επιστήmicroη σε
σχέση microε τα θρησκευτικά δόγmicroατα για το σύmicroπαν και τη ζωή
Η επιστήmicroη ερευνά microελετά και διατυπώνει ndashόταν microπορείndash απαντήσεις θεωρίες για
τον τρόπο της δηmicroιουργίας και εξέλιξης του σύmicroπαντος αλλά και του τέλους του
Ακόmicroη ταξινοmicroεί τα άβια σώmicroατα και τους έmicroβιους οργανισmicroούς αλλά και ερευνά τις
αρχές και τους νόmicroους (τη νοmicroοτέλεια) που διέπει το σύmicroπαν προβλέποντας τα
φαινόmicroενα που συmicroβαίνουν σε αυτό Στην ουσία η επιστήmicroη αυτοπεριορίζεται στη
microελέτη του σύmicroπαντος από τη στιγmicroή της δηmicroιουργίας αρχής του έως και το πιθανό
τέλος του
Αντίθετα η επιστήmicroη δεν ασχολείται καθόλου ούτε αποφαίνεται για laquoότιraquo (και
laquoγιατίraquo) είναι πιθανόν να έχει υπάρξει ή έχει συmicroβεί πριν από τη δηmicroιουργία του
σύmicroπαντος ή θα συmicroβεί microετά το τέλος του σύmicroπαντος ∆εν ερευνά και δεν αποφαίνεται
για microια laquoάλληraquo άγνωστη νοmicroοτέλεια που ίσως να δηmicroιούργησε το σύmicroπαν ή ακόmicroη
δηmicroιούργησε τη νοmicroοτέλεια που το κυβερνά αφήνοντας αυτές τις απαντήσεις στις
θρησκείες
Συνεπώς η σύγχρονη επιστήmicroη απαντά στο laquoπώςraquo αλλά δεν έχει ndashκαι δεν διεκδικεί
να δώσει η ίδιαndash απαντήσεις στο laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo δηmicroιουργήθηκε το σύmicroπαν
όπως και laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo δηmicroιουργήθηκε η άγνωστη -προϋπάρχουσα-
νοmicroοτέλεια αφήνοντας αυτές τις απαντήσεις στις θρησκείες (ήκαι στις όποιες
φιλοσοφικές απόψεις)
Η Χριστιανική Θρησκεία
Οι θρησκείες ndashειδικότερα η χριστιανική θρησκείαndash αποδίδουν δογmicroατικά τη
βούληση τη σχεδίαση και τη δηmicroιουργία του σύmicroπαντος αλλά και της νοmicroοτέλειας που
δηmicroιούργησε το σύmicroπαν και τη νοmicroοτέλεια της λειτουργίας του και του τέλους του σε
έναν Νου Λόγο Θεό microε κύριο και τελικό σκοπό τη δηmicroιουργία του ανθρώπου Έχει
την απάντηση για το laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo Παράλληλα η χριστιανική θρησκεία
αποδέχεται το ρόλο της επιστήmicroης στην έρευνα για την laquoαποκάλυψηraquo του τρόπου της
δηmicroιουργίας και της εξέλιξης (ή και του τέλους) του σύmicroπαντος αλλά και τον
laquomicroηχανισmicroόraquo της ζωής και των έmicroβιων οργανισmicroών Επίσης αναγνωρίζει τη συmicroβολή
της στην απόκτηση της γνώσης από τον άνθρωπο και στη δηmicroιουργία της τεχνολογίας
για τον άνθρωπο
Η επικρατούσα σήmicroερα θεολογική άποψη (και) στη χριστιανική θρησκεία είναι ότι
δεν υπάρχει laquoδιαmicroάχηraquo microεταξύ θρησκείας και φυσικής επιστήmicroης Η χριστιανική πίστη
δεν έρχεται σε αντίθεση microε την επιστηmicroονική γνώση αν και η πίστη είναι κάτι πέραν της
επιστήmicroης Εξάλλου πολλοί κορυφαίοι φυσικοί επιστήmicroονες ασκούν προσωπική
θεοσέβεια (ή είναι αγνωστικιστές αλλά όχι άθεοι) ως αποτέλεσmicroα ερευνητικών
ευρηmicroάτων τους για τη νοmicroοτέλεια του σύmicroπαντος και το θαύmicroα της ζωής
8
Θρησκεία vs Επιστήmicroη
Υπάρχουν πλέον πολλά σηmicroεία σύγκλισης microεταξύ των δογmicroάτων της χριστιανικής
θρησκείας και υποθέσεων ή θεωριών της σύγχρονης επιστήmicroης που αφορούν στη
δηmicroιουργία και το τέλος του σύmicroπαντος
Συγκεκριmicroένα η θρησκεία και η επιστήmicroη συγκλίνουν στο ότι το σύmicroπαν
δηmicroιουργήθηκε στιγmicroιαία microε εκπληκτική laquoαπλότηταraquo διακρίνουν δε στο σύmicroπαν
(εκτός της απλότητας) αρmicroονία και τελειότητα δοmicroών που παραπέmicroπουν σε προνοούσα
υπέρτατη νοmicroοτέλεια νου Τέλος αναmicroένουν και ένα τέλος για το υλικό σύmicroπαν τη
laquoδευτέρα παρουσίαraquo η χριστιανική θρησκεία ή τη laquoδιάσπαση του πρωτονίουraquo η
σύγχρονη επιστήmicroη
Η θρησκεία και η επιστήmicroη όmicroως έχουν και σηmicroεία διαφοροποίησης κυρίως για τη
δηmicroιουργία και την εξέλιξη της ζωής αφού η χριστιανική θρησκεία τις αποδίδει σε microια
στοχευmicroένη νοmicroοτέλεια ( laquoθεία πρόνοιαraquo που έχει τελικό σκοπό τον άνθρωπο) ενώ η
σύγχρονη επιστήmicroη σε laquomicroηχανισmicroούςraquo και σε συmicroπτώσεις Αυτά εξακολουθούν να
προκαλούν -ήπιες- συζητήσεις αντιπαραθέσεις επηρεάζοντας ακόmicroη και τις
εκπαιδευτικές πολιτικές κρατών ή τmicroηmicroάτων τους όmicroως οι αντιπαραθέσεις αποδίδονται
από πολλούς διαπρεπείς θεολόγους σε παραβολικές διατυπώσεις αλληγορίες και
χρονικά άλmicroατα
Θρησκεία και Επιστήmicroη
Το αρχικό ερώτηmicroα λοιπόν laquoθρησκεία ή επιστήmicroηraquo αντικαθίσταται σήmicroερα από το
ερώτηmicroα ndashκαι απάντησηndash laquoθρησκεία και επιστήmicroηraquo αφού οι θρησκείες (τουλάχιστον η
χριστιανική θρησκεία) και η επιστήmicroη αποδέχονται τους διακριτούς ρόλους τους
Η απάντηση της Ιεράς Μονής Γόλας Η ίδια απάντηση έχει δοθεί ήδη από τον 17
ο αιώνα στην ορθόδοξη χριστιανική
εκκλησία της Ιεράς Μονής Γόλας (και άλλες) αφού εικονογραφήθηκε στον πρόναο ndash
microεταξύ άλλων σοφών της ελληνικής αρχαιότηταςndash (και) ο αντιπροσωπευτικότερος και
κορυφαίος εκπρόσωπος της πρώιmicroης επιστήmicroης ή της αρχαιοελληνικής φυσικής
φιλοσοφίας ο Αριστοτέλης ο Σταγειρίτης
(βιβλιογραφικές αναφορές υπάρχουν στη σχετική ανακοίνωση στο ∆΄ Τοπικό Συνέδριο
Λακωνικών Σπουδών Σπάρτη 2016 και σε ανάρτησή της στον διαδικτυακό τόπο του
Πανεπιστηmicroίου Αθηνών httpmicro-kosmosuoagr δηmicroοσιεύσεις)
9
Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη
Το υδραγωγείο του Παλαιοχωρίου
Το Παλιοχώρι ως γνωστόν είναι από τα παλαιότερα χωριά της περιοχής microας
Κάποτε και για πολλά χρόνια είχε microεγάλο πρόβληmicroα από νερό Υπήρχαν πριν βρύσες
και πηγές που έτρεχαν άφθονο νερό αλλά λόγω καθιζήσεων και κατολισθήσεων όλες
αυτές οι σπουδαίες πηγές διαδοχικά εχάθησαν Τούτο το αποδεικνύουν υπάρχουσα
πέτρινη σκάφη microεγάλων διαστάσεων καθώς και πέτρινες βρύσες σε σχήmicroα καmicroάρας Οι
κάτοικοι ήταν πλέον υποχρεωmicroένοι να microεταφέρουν το νερό από microακρινές αποστάσεις
microε την βοήθεια ζώων σε ξύλινες βαρέλες και στρατιωτικά microεταλλικά microπιτόνια Η
έλλειψη νερού υπήρξε για πάρα πολλά χρόνια microε αποτέλεσmicroα να λένε το νερό νεράκι
όπως λέει ο σοφός λαός εσκέπτοντο και την κάθε σταγόνα να microην την χαλάσουν
άσκοπα
Γνωρίζοντας το σοβαρό αυτό πρόβληmicroα ο βουλευτής από την περιοχή microας Ηλίας
Λαγάκος φρόντισε και πέτυχε microε microεγάλες και απαιτητικές του ενέργειες microέσω του
αρmicroόδιου υπουργείου να δώσει λύση στο πρόβληmicroα ώστε να ανασάνουν από την
ταλαιπωρία οι κάτοικοι του χωριού Αρχές του 1955 εστάλησαν από την Αθήνα ένα
φορτηγό αυτοκίνητο microε 1600 microέτρα γαλβανιζέ εξάmicroετρες και δύο ιντσών σωλήνες
Ξεφορτώθηκαν στο Ξηροκάmicroπι στην οικία τότε Ηλία Βλάχου αφού δεν υπήρχε ακόmicroη
αυτοκινητόδροmicroος προς το Παλιοχώρι και από εκεί οι Παλιοχωρίτες microε τα ζώα τους
και σε σύντοmicroο χρονικό διάστηmicroα τις microετέφεραν στον προαύλειο χώρο της εκκλησίας
του χωριού Η πηγή microε το άφθονο και εύγεστο νερό 1500micro microακριά του χωριού είχε
δωρηθεί στους κατοίκους από την ηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσας Γερόντισσα
Νυmicroφοδώρα Οι Παλιοχωρίτες όταν εκκλησιάζοντο στο microοναστήρι ή και όπου να
συναντούσαν την Γερόντισσα Νυmicroφοδώρα δεν ξεχνούσαν να την ευχαριστούν και να
ευγνωmicroονούν για το πολύτιmicroο αγαθό που τους χάρισε Το Παλιοχώρι πολύ γρήγορα
πλέον θα αποκτούσε σύγχρονο υδραγωγείο και εκτός από το Ξηροκάmicroπι που διέθετε
τοιούτο θα επροηγείτο όλων των χωριών νοτιοδυτικά του πρώην ∆ήmicroου Φάριδος
Το έργο δεν ανετέθη σε εργολάβο όπως έγινε πολύ αργότερα στα ως άνω χωριά
διότι η χώρα microας ακόmicroη δεν microπορούσε να διαθέσει microεγάλα χρηmicroατικά ποσά Έτσι οι
κάτοικοι του χωριού ανέλαβαν τον microεγάλο άθλο microόνοι τους έγιναν δηλαδή οι ίδιοι
εργολάβοι του έργου ανοίγοντας το βαθύ αυλάκι 1500 microήκους microέτρων microε κασmicroάδες
και φτυάρια και ότι άλλα ατοmicroικά εργαλεία διέθεταν Κάθε πρωί που πήγαιναν να
ξεκινήσουν την εργασία τους microετέφεραν και έναν σωλήνα στον ώmicroο τους γιατί η
σύντοmicroη αυτή διαδροmicroή που χάραξαν δεν ήταν βατή για ζώα Στον microεγάλο αγώνα του
έργου συmicromicroετείχαν ακόmicroη και οι γυναίκες καθώς και τα νεαρά κορίτσια Ενθυmicroούmicroαι
microικρό παιδί που ήmicroουν τότε τις πρώτες microου εξαδέλφες Ποτούλα Τσαρπαλή Ευαγγελία
και Σταυρούλα Βουραζέλη που microετέφεραν κάθε πρωί σωλήνες και τις ακολουθούσα
Το έργο προχωρούσε γρήγορα και ασταmicroάτητα Ο κάθε οικογενειάρχης δούλεψε
σχεδόν πενήντα ηmicroερήσια microεροκάmicroατα χωριστά οι γυναίκες και τα παιδιά τους Είχαν
γίνει microε λίγα λόγια όλοι τους microια οικογένεια Έτσι microε πλήρη οργάνωση και
καταmicroερισmicroό εργασίας το έργο προχωρούσε προς το τέλος του Υδραυλικός που
ανέλαβε να κάνει όλη την σωλήνωση του υδραγωγείου υπήρξε ο Θεοδόσης Γιάννακας
από το Ξηροκάmicroπι Μια ώρα microετά την σύνδεση του τελευταίου σωλήνα εν microέσω
καλοκαιριού και στο microέσον του χωριού το καλλίτερο ανθρώπινο φάρmicroακο που λέγεται
νερό έτρεχε ελεύθερα και ασταmicroάτητα ανακουφίζοντας και δροσίζοντας τους
10
κατοίκους του χωριού και ταυτόχρονα αmicroοίβοντάς τους για τον πολύ ιδρώτα που
επότισαν το έργο τους
Μετά από δύο - τρία χρόνια και microε τη βοήθεια της Κοινότητας Καmicroινίων και των
κατοίκων του χωριού φυσικά κατά το ήmicroισυ κατασκευάστηκε και η υδατοδεξαmicroενή στο
άνω microέρος του χωριού microαζί microε το εσωτερικό δίκτυο Είναι από τα πολύ λίγα
υδραγωγεία της περιοχής microας που αποπερατώθησαν την δεκαετία του εξήντα microόνο από
προσωπική εργασία των κατοίκων
Γεωργίου Κ Χίου - Χαρτουλάρου
Οικονοmicroική κρίση και microια πρόταση
από τα παλιά για το χωριό microας
Στο κείmicroενο που ακολουθεί καταγράφεται microία πρόταση που αφορά σε αγροτικές
περιοχές όπως αυτή του χωριού microας σχετικά microε την εξοικονόmicroηση βασικών
καταναλωτικών αγαθών κάθε νοικοκυριού microετά την εφτάχρονη πλέον περίοδο της
οικονοmicroικής κρίσης πρακτική που εφάρmicroοζαν οι νοικοκυρές του χωριού microας στη
περίοδο 1960-1970
Οι νοικοκυρές του χωριού άτυπα συγκέντρωναν (έσmicroιγαν) το γάλα από τις κατσίκες
κάθε πρωί πχ 10 νοικοκυρές microε microέσο όρο 4 κιλά γάλα 40 κιλά κάθε microέρα και
περιοδικά το έδιναν όλες σε microία από τις νοικοκυρές η οποία από τα 40 κιλά γάλα
παρασκεύαζε περίπου 6 κιλά τυρί Σε 15 ηmicroέρες η συγκεκριmicroένη παρασκεύαζε 6 x 15 =
90 κιλά τυρί πλέον microυζήθρες και λοιπά προιόντα γαλακτοκοmicroίας που επαρκούσαν για
τις ετήσιες ανάγκες microίας τετραmicroελούς οικογένειας Στη συνέχεια microε την ίδια πρακτική
εδιναν την ίδια ποσότητα γάλακτος σε microια δεύτερη νοικοκυρά κατόπιν στην τρίτη κλπ
Η ίδια πρακτική microπορεί να εφαρmicroοστεί σε microεγαλύτερη κλίmicroακα σήmicroερα microε τη
συνεργασία πολλών νοικοκυριών ndashή και την ίδρυση microερικών συνεταιριστικών
microονάδωνndash όχι microόνο για την κάλυψη ετησίων οικογενειακών αναγκών κάθε νοικοκυριού
αλλά microε παραγωγή microεγαλυτέρων ποσοτήτων γαλακτοκοmicroικών προϊόντων που microπορούν
να αποτελέσουν και αντικείmicroενο εmicroπορικής δραστηριότητος
Μην ξεχνάmicroε επίσης ότι στην περιοχή microας κάθε νοικοκυριό συνήθως διαθέτει και
εκτάσεις που θα microπορούσαν να χρησιmicroοποιηθούν ως εγκαταστάσεις για εκτροφή
πουλερικών Σε αυτή την περίπτωση microπορεί να υπάρχει παραγωγή κρέατος και αυγών
που όχι microόνο θα κάλυπτε τις ανάγκες microιας οικογένειας αλλά και microε ένα κατάλληλο
συνεταιριστικό πλαίσιο το περίσσευmicroα της παραγωγής θα ήταν δυνατό να καταστεί
επίσης αντικείmicroενο εmicroπορίας microε ένα ικανοποιητικό εισόδηmicroα microε κατάλληλες
διαδικασίες σε σηmicroεία λιανικής πώλησης
Ακόmicroη η περιοχή microας ndashόπως και όλη η Λακωνίαndash παράγει ελαιόλαδο αρίστης
ποιότητος το οποίο microέχρι τώρα συστηmicroατοποιηmicroένα δεν έχει καταστεί αντικείmicroενο
εξειδικευmicroένης επιλεκτικής εmicroπορίας όπως τυποποίηση διασφάλιση σήmicroατος
προέλευσης πώληση σε microικρές συσκευασίες κλπ microε αποτέλεσmicroα το παραγόmicroενο
ελαιόλαδο της περιοχής microας να πωλείται σε microεγάλες ποσότητες χύmicroα σε εmicroπόρους και
οι τελευταίοι να αποκοmicroίζουν σηmicroαντικά κέρδη από την περαιτέρω επεξεργασία
τυποποίηση και πώληση του
11
Επίσης microια συνεταιριστική πρωτοβουλία του τύπου που προαναφέρθηκε θα
επιτύγχανε καλύτερη τιmicroή αγοράς από τους παραγωγούς - αγρότες επίλυση microέρους της
απασχόλησης στην περιοχή microας από την ίδρυση microίας πρότυπης microονάδας συγκέντρωσης
ελαιών διαλογής επεξεργασίας (έκθλιψης) ποιοτικού ελέγχου τυποποίησης σε
συσκευασίες που προϋποθέτει απασχόληση εξειδικευmicroένων εργατών διαλογής ελιών
τεχνολόγων τροφίmicroων τεχνικών στην παραγωγή ελαιολάδου τεχνικών τυποποίησης
και στο εmicroπορικό δίκτυο εξειδικευmicroένων πωλητών ή αντιπροσώπων microέχρι το τελικό
σηmicroείο πώλησης (κατάστηmicroα)
Καταλήγοντας σηmicroειώνω ότι η microαζική συmicromicroετοχή των κατοίκων της περιοχής microας
σε τέτοιες ενέργειες και δράσεις microόνο καλά αποτελέσmicroατα microπορεί να επιφέρει τόσο για
τους ίδιους αλλά και για την οικονοmicroική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής του
Ξηροκαmicroπιού και των γύρω χωριών
Όmicroως εκτός της οικονοmicroίας υπάρχουν και άλλες παράmicroετροι ενός τέτοιου
εγχειρήmicroατος η συνεργατικότητα η επιστροφή σε δραστηριότητες που για χρόνια
απαξιώθηκαν και αγνοήθηκαν και η καθετοποίηση της αγροτικής παραγωγής αλλά
κυρίως έλεγχος και εmicroπιστοσύνη στην ποιότητα αυτών που τρώmicroε Αυτού του είδους τα
βασικά προιόντα (γάλα τυρί βούτυρο κρέας αυγά ελαιόλαδο hellip) ο καταναλωτής
προτιmicroά να τα προmicroηθεύεται από microικρές συνεταιριστικές παραγωγικές microονάδες αυτού
του τύπου και όχι από microεγάλες βιοmicroηχανικές microονάδες που ενέχουν και κινδύνους για
την υγεία του από χρήση αντιβιοτικών φαρmicroάκων κακής ποιότητας τροφικών
παρασκευασmicroάτων λιπασmicroάτων (hellip)
Τάσου ∆ Βολτή
Ξηροκαmicroπίου συγκοινωνίες
Μια συmicroπλήρωση ndash microαρτυρία
Στο τεύχος 64 γίνεται microια ενδιαφέρουσα αναδροmicroή στα παλιά microέσα οδικών
συγκοινωνιών Εκεί αναφέρονται microαρτυρίες και microνήmicroες σχετικές microε την εmicroφάνιση των
πρώτων αυτοκινήτων στο χωριό microας το Ξηροκάmicroπι Στην αξιόλογη αυτή microαρτυρία και
παρουσίαση από τον Στράτη Σ Σολωmicroό θα προσθέσω κάποιες αναφορές δικές microου microε
συmicroπληρωmicroατικά στοιχεία για το ενδιαφέρον αυτό θέmicroα της εποχής εκείνης
Ο αείmicroνηστος Βασίλειος Κουντούρης ένα ξεχωριστό και ανήσυχο άτοmicroο microε
επιχειρηmicroατικό δαιmicroόνιο συγκαταλέγεται microεταξύ των πρώτων αυτοκινητιστών της
τρίτης και τέταρτης δεκαετίας του 1900 Είχε φέρει το πρώτο microικρό επιβατικό
αυτοκίνητο microάρκας FIAT
Θυmicroάmicroαι τον αείmicroνηστο θείο microου Λάmicroπρο Σακελλαριάδη microετέπειτα αρεοπαγίτη
που διηγόταν ένα περιστατικό σχετικό microrsquo εκείνο το αυτοκίνητο Ο Κουντούρης είχε
ανεβάσει το FIAT στη δεξαmicroενή του χωριού για να το πλύνει Μαζί του ήταν κι ο θείος
microου ο Λάmicroπρος -έφηβος τότε- και ο γιος του Κουντούρη ο Κώστας microικρότερος σε
ηλικία Κατά τη διάρκεια του πλυσίmicroατος λύθηκε το χειρόφρενο και το όχηmicroα κύλισε
και γκρεmicroίστηκε από το χείλος του βράχου microε πτώση στον γκρεmicroό πάνω από το
microονοπάτι του γεφυριού της Ρασίνας Έπαθε microεγάλη ζηmicroιά ανεπανόρθωτη Έκτοτε
microετά την δύσκολη ανάσυρση παρέmicroεινε σε microιαν άκρη της microεγάλης laquoΑλάναςraquo στην
12
πλατεία του χωριού τα laquoΧορταράκιαraquo λίγο πιο κάτω από το κουρείο του Γιάννη
Συκιώτη Τα περίφηmicroα laquoΧορταράκιαraquo ήταν ο αποκλειστικός χώρος των ποικίλων
παιχνιδιών microας Κι εδώ ισχύει το λεγόmicroενο laquoουδέν microονιmicroότερον του προσωρινούraquo
καθώς το αυτοκίνητο εκείνο όπως πίστευε ο ιδιοκτήτης του θα παρέmicroενε εκεί για το
ενδεχόmicroενο επισκευής του Αλλά άραξε για πάντα αmicroετακίνητο Οι συνεχείς
προσπάθειες εξ εφόδου του Κουντούρη και οι εκτοξευόmicroενες φοβέρες του δεν
κατάφεραν να microας αναχαιτίσουν και να microας αποmicroακρύνουν από το αυτοκίνητο που
αναγάγαmicroε πλέον σε διασκεδαστικό παιχνίδι microας Είδε κι απόειδε ο microπαρmicroπα-Βασίλης
και τελικά παραιτήθηκε από την προσπάθεια να microας αποmicroακρύνει απrsquo αυτό Και τότε οι
καταστροφικές τάσεις microας -που περισσότερο τις ωθούσε η περιέργειά microας- κατάφεραν
νrsquo αφήσουν microε τον καιρό από το FIAT microόνον τον σκελετό του
Ο Κουντούρης αργότερα έφερε ένα άλλο microικρό αυτοκίνητο -είδος τζιπ- που είχε τη
microίζα στο πάτωmicroα Πάντα βρισκόταν παρκαρισmicroένο έξω από την αυλόθυρα του σπιτιού
του παραπλεύρως από το συmicroβολαιογραφείο του παππού microου Κωστή Σακελλαριάδη
Το τζιπ εκείνο κέντριζε την περιέργειά microας και πλησιάζοντας το microε προφύλαξη
πατούσαmicroε microε το χέρι τη microίζα microε αποτέλεσmicroα -προς άφατη δική microας ικανοποίηση- να
κάνει microικρά πηδηmicroατάκια το τζιπ καθώς ο λεβιές των ταχυτήτων βρισκόταν
microπλοκαρισmicroένος Όσο κι αν microας φοβέριζε ο microπαρmicroπα-Βασίλης εmicroείς το χαβά microας
Θυmicroάmicroαι κάποτε που ο microπαρmicroπα-Βασίλης microε σταmicroάτησε στον δρόmicroο -περιέργως δεν
ήταν θυmicroωmicroένος- και microε άπταιστη εκφορά της καθαρευουσιάνικης γλωσσικής του
ευφράδειας microου είπε κάτι που και σήmicroερα ακόmicroη θυmicroάmicroαι laquoΑν και υιός καθηγητού
ουδόλως διαφέρεις των άλλων αλητοπαίδων microε το να συνεργείς σε τοιούτου είδους
ατασθαλίες Κρίmicroαraquo Έχει παραmicroείνι στη microνήmicroη microου λες και τον ακούω τώρα
Ντράπηκα και δεν επιχείρησα ποτέ άλλοτε να πλησιάσω το αυτοκίνητο
Εδώ θα αναφέρω και το microικρό αυτοκίνητο του Κώστα Φεγγαρά το οποίο
πραγmicroατοποιούσε τη συγκοινωνία Ξηροκάmicroπι ndash Καmicroίνια ndash Ποταmicroιά ndash Γοράνοι Οι
παλιότεροι θα θυmicroούνται το ατυχές συmicroβάν όταν ένας microεθυσmicroένος επιβάτης πιασmicroένος
όρθιος στην πόρτα του αυτοκινήτου κατά τη διαδροmicroή προς τα Καmicroίνια έπεσε και
σκοτώθηκε Το περιστατικό αυτό έβαλε σε microεγάλες περιπέτειες τον Κώστα
Στην microνήmicroη microου έχω κρατήσει και το microικρό φορτηγό του Γάββαρη που τόσο το
θαυmicroάζαmicroε εmicroείς τα παιδιά όταν το πρωτόφερε στο χωριό Ο γιος του ο Βασίλης ο
microετέπειτα καθηγητής φιλολογίας -εκ των κορυφαίων του τόπου microας- παρακάλεσε
θυmicroάmicroαι τον πατέρα του και microας επέτρεψε να ανεβούmicroε στην καρότσα για microια βόλτα
microέχρι τον Άγιο Βασίλειο Πιασmicroένοι από το παραπέτι της καρότσας πηδούσαmicroε από τη
χαρά microας Και παραmicroένει στην microνήmicroη microου microια φράση του Βασίλη που ενθουσιασmicroένος
από την ταχύτητα του νέου αποκτήmicroατος του πατέρα του φώναζε laquoΠέταmiddot πετάει Αυτά
τα αmicroαξάκια πετούνraquo
Όσο για το microεγάλο φορτηγό του Γιάννη Κακαγιάννη ήταν τόσος ο θαυmicroασmicroός microας
που ανοίγαmicroε διάπλατα τα microάτια και ακίνητοι παρατηρούσαmicroε τις δέκα ρόδες του
λάστιχα που microας φαίνονταν ως κάτι το πρωτόγνωρο και ασύλληπτο
Ίσως όλα αυτά να φαντάζουν στους σηmicroερινούς νέους αστεία Όmicroως για microας τα
παιδιά εκείνης της εποχής που οι συγκοινωνίες φάνταζαν πρωτόγνωρες όλα ήταν
microαγικά Κι όσο κι αν ήταν οι δυσκολίες αξεπέραστες αγαπήσαmicroε κάθε τι που microας
εντυπωσίαζε κι ας φαίνεται σήmicroερα τόσο απόmicroακρο Ήταν τα πλέον σηmicroαντικά χρόνια
microας κι έτσι παραmicroένουν στην microνήmicroη microας όσο κι αν διάβηκαν οι καιροί
13
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Η laquo∆όξαraquo του χωριού microας
∆όξα σηmicroαίνει η microεγάλη και καλή φήmicroη που έχει αποκτηθεί από κάποιον λόγω
σπουδαίων επιτευγmicroάτων που αξίζουν θαυmicroασmicroού Έτσι δεν πήρε τυχαία το όνοmicroά
του ο αθλητικός σύλλογος των Ανωγείων αφού από την ίδρυσή του έχει προσφέρει
πολλά και έχει συνδέσει άρρηκτα το όνοmicroά του microε τα Ανώγεια Μια οmicroάδα που κύριο
microέληmicroά της δεν είναι microονάχα η αθλητική της πορεία στον χώρο του ποδοσφαίρου αλλά
η προσφορά στον συνάνθρωπο και η συνέχιση των παραδόσεων του χωριού Ένας
όmicroιλος που στηρίζεται στην αmicroοιβαία συνεργασία των microελών του και στην στήριξη των
κατοίκων του χωριού
Από το καταστατικό της οmicroάδας πληροφορούmicroαστε πως Ο Αθλητικός Όmicroιλος laquo∆όξα
Ανωγείωνraquo ιδρύθηκε το 1988 και έχει ως έδρα του τα Ανώγεια της Λακωνίας Κύριο
microέληmicroα του σωmicroατείου είναι η ανάπτυξη των σωmicroατικών και ψυχικών δεξιοτήτων των
microελών του microέσω του αθλήmicroατος του ποδοσφαίρου σε συνδυασmicroό προς την εφαρmicroογή
microορφωτικού προγράmicromicroατος επί των αθλουmicroένων Παράλληλα ασχολείται microε πολιτιστικά
και περιβαλλοντικά θέmicroατα που απασχολούν την ευρύτερη κοινωνία του χωριού
Η πρώτη οmicroάδα στα microέσα της δεκαετίας του 1950 Επάνω όρθιοι από αριστερά οι
Κουmicroουτσάκος Ηλίας Τζανετάκος Νικόλαος Πούλιας ∆ηmicroήτριος Γρηγοριάδης
Βασίλειος Παναγάκος Ηλίας Σταθάκος Παναγιώτης Σταθάκος ∆ηmicroήτριος Καθιστοί
από αριστερά Πλάγος Βασίλειος ∆ιακουmicroάκος Παναγιώτης ∆ούκας Γεώργιος
Πρόεδρος της οmicroάδος ήταν ο Χριστοφιλάκος Χαρίλαος ενώ προπονητής ο Γκόγκας
Χαρίλαος Η φωτογραφία βρίσκεται στο microαγαζί του Χριστάκου ∆ηmicroητρίου στα
Ανώγεια
14
Πρέπει να διευκρινιστεί πως η ∆όξα είχε συσταθεί ανεπίσηmicroα στις αρχές της
δεκαετίας του 1950 microε στελέχη και παίκτες νέους από το χωριό ενώ έπαιζε αγώνες
ποδοσφαίρου microε οmicroάδες της γύρω περιοχής Στο αθλητικό microέρος η οmicroάδα συmicromicroετέχει
ενεργά στα αθλητικά δρώmicroενα του τόπου ανήκει στη δύναmicroη της Ένωσης
Ποδοσφαιρικών Σωmicroατίων Λακωνίας (ΕΠΣ Λακωνίας) και αγωνίζεται σταθερά και
ικανοποιητικά στην εκάστοτε αθλητική σεζόν του πρωταθλήmicroατος Πολλοί είναι οι
Ανωγειάτες που έχουν παίξει στην οmicroάδα και ο καθένας έχει να θυmicroάται κάτι
ξεχωριστό και ιδιαίτερο που δεν το κρατά για τον εαυτό του αλλά το microοιράζεται και το
microεταδίδει microαζί microε τις αξίες της ευγενούς άmicroιλλας στη νέα γενιά του χωριού ωθώντας τη
να ασχοληθεί microε το ποδόσφαιρο και τον αθλητισmicroό Είναι ικανοποιητικό και συνάmicroα
ενθαρρυντικό όταν τα νέα παιδιά του χωριού είναι microέλη της οmicroάδας και microάλιστα
επιδεικνύουν ιδιαίτερο ζήλο για την προκοπή της Πάνω σε αυτό το γεγονός ο
σύλλογος είχε δηmicroιουργήσει το 2010 παιδική οmicroάδα η οποία συmicromicroετείχε σε διάφορα
τουρνουά junior δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους microικρούς του χωριού να
ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους στο ποδόσφαιρο Ο σύλλογος το 2000 κατασκεύασε
γήπεδο microπάσκετ που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού ενώ microια από τις
προτεραιότητες είναι η κατασκευή ποδοσφαιρικού γηπέδου σε ιδιόκτητο χώρο microια
προσπάθεια που έχει ξεκινήσει από το 2005 και ευχή όλων είναι τα επόmicroενα χρόνια να
έχει ολοκληρωθεί
Επίσης ο σύλλογος έχει διοργανώσει δύο τουρνουά microπάσκετ στο γήπεδο του
χωριού στα οποία συmicromicroετείχαν οmicroάδες των γύρω χωριών Στο δεύτερο τουρνουά το
οποίο διοργανώθηκε το διήmicroερο 3-4 Αυγούστου του 2002 τίmicroησε την εκδήλωση microε την
παρουσία του ο θρύλος του αθλήmicroατος κ Παναγιώτης Γιαννάκης ο οποίος ήταν
επίτιmicroος καλεσmicroένος και βασικός οmicroιλητής ενώ παραβρέθηκε σύσσωmicroο το χωριό και
οι αρχές του τόπου Ήταν microια αθλητική εκδήλωση που δεν συmicroβαίνει κάθε ηmicroέρα η
οποία έκανε το όνοmicroα του χωριού να ακουστεί σε ολόκληρη τη Λακωνία
Μεγάλη είναι επίσης η συmicroβολή του αθλητικού συλλόγου στην πολιτιστική ζωή του
χωριού microε τη διοργάνωση του ετήσιου παραδοσιακού πανηγυριού στις 15 του
Αυγούστου στον προαύλειο χώρο του Αγροτικού Συνεταιρισmicroού Έτσι τα microέλη της
οmicroάδας microε τη πολύτιmicroη αρωγή των παιδιών του χωριού ενώνονται θυσιάζουν τις
προσωπικές τους υποχρεώσεις και τον ελεύθερο χρόνο τους και ετοιmicroάζονται
πυρετωδώς για τη σωστή διοργάνωση του γλεντιού Όταν άλλωστε όλοι ενωνόmicroαστε
microαζί για έναν κοινό σκοπό το αποτέλεσmicroα πάντα θα είναι θετικό όπως και microε το
πανηγύρι Οι Ανωγειάτες εκείνο το βράδυ είναι όλοι εκεί παρόντες στηρίζοντας την
προσπάθεια της οmicroάδας συνεχίζοντας έτσι την πολύχρονη παράδοση
Πολύ σηmicroαντικό είναι επίσης το γεγονός πως ο σύλλογος από το 2000 έχει
πραγmicroατοποιήσει εθελοντικές αναδασώσεις σε αρκετά ορεινά σηmicroεία του δασικού
χώρου του χωριού που είχαν πληγεί από πυρκαγιές ή που χρειαζόταν να γίνει
εmicroπλουτισmicroός του φυσικού περιβάλλοντος Τα παιδιά της οmicroάδας και microε τη σπουδαία
βοήθεια των κατοίκων του χωριού έχουν φυτέψει χιλιάδες δέντρα ως τώρα
προσφέροντας έτσι απλόχερα microια ακόmicroα δόση καθαρού αέρα στα Ανώγεια
Άφησα εσκεmicromicroένα για το τέλος να αναφέρω λόγω της άmicroεσης σύνδεσης microε τον
άνθρωπο πως η ∆όξα από το 1996 διατηρεί δική της τράπεζα αίmicroατος Με τη βοήθεια
και στήριξη του Γενικού Νοσοκοmicroείου Σπάρτης διοργανώνει ανελλιπώς δύο φορές τον
χρόνο εθελοντική αιmicroοδοσία στον χώρο του κοινοτικού διαmicroερίσmicroατος του χωριού microε
ικανοποιητικό αριθmicroό συmicromicroετεχόντων που δυστυχώς δεν είναι αντάξιος της βαρύτητας
15
αυτού του κοινωνικού έργου Είναι microία εξαιρετικά σηmicroαντική και αξιόλογη δράση του
συλλόγου που όχι microονάχα αξίζει αλλά και απαιτεί τη στήριξη κυρίως των Ανωγειατών
και όλων όσων θέλουν να προσφέρουν λίγο από το αίmicroα τους για να σώσουν microια ζωή
Και αυτό διότι έχει βοηθήσει πολλούς συνανθρώπους microας που είχαν την ανάγκη για
αίmicroα σε πραγmicroατικά πολύ δύσκολες και κοmicroβικές στιγmicroές της ζωής τους
Είναι πια φανερό και αναmicroφισβήτητο πως η ελληνική κοινωνία βιώνει αρκετά
δύσκολες καταστάσεις όχι microόνο οικονοmicroικές αλλά κυρίως κοινωνικές είτε θέλουmicroε να
το παραδεχθούmicroε είτε όχι Τα θεmicroέλιά της κλονίζονται ενώ οι αξίες τα ιδανικά και οι
διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων δοκιmicroάζονται δια πυρός και σίδηρου
∆υσκολευόmicroαστε αρκετά να κοιτάξουmicroε το συλλογικό εmicroείς αλλά κοιτάmicroε εύκολα το
προσωπικό microας συmicroφέρον Κλεινόmicroαστε στον εαυτό microας και τρέφουmicroε το
laquoθανατηφόροraquo εγώ microας Όmicroως οι Ανωγειάτες αποδεικνύουν πως microονάχα όταν
υπάρχει ενότητα και αγάπη microεταξύ microας microπορούmicroε πάντα να επιτύχουmicroε σπουδαία
πράγmicroατα Ο αθλητικός σύλλογος του χωριού ήταν είναι και θα είναι η λαmicroπρή δόξα
των Ανωγείων όσα χρόνια και αν περάσουν
Ευχαριστώ τη διοίκηση του συλλόγου τους παλαίmicroαχους παίκτες της οmicroάδας και
πολλούς άλλους συγχωριανούς microου για τις πληροφορίες που microου έδωσαν
Ευσταθίου Γ Λαmicroπρινού
Ο Αη-Γιώργης των Γοράνων στην πλατεία του χωριού
Η πλατεία των Γοράνων βρίσκεται στο κέντρο του χωριού Κάποτε εκεί ήταν ένας
microικρός ναός του Αγίου Γεωργίου και δίπλα το νεκροταφείο σύmicroφωνα microε τα λεγόmicroενα
των microεγαλυτέρων στην ηλικία συγχωριανών όπως η θεια-Γεωργία Κατούνα 93 ετών
σήmicroερα Το νεκροταφείο κάποια στιγmicroή microεταφέρθηκε στον Προφήτη Ηλία Το 1826
αυτός ο microικρός ναός καίγεται από τους Τουρκοαιγυπτίους microαζί microε το χωριό Κατόπιν
ξαναχτίστηκε Σώζεται έξω από τον ναό δίπλα στην πόρτα ένα microάρmicroαρο στο οποίο
αναγράφεται η ηmicroεροmicroηνία 30 Μαρτίου 1853 Μάλλον είναι η ηmicroεροmicroηνία από τα
θυρανοίξια του καινούριου ναού Στα τέλη του 19ου
αι - αρχές του 20ου
αι ο ναός
αυτός γκρεmicroίζεται Το 1923 γίνονται τα εγκαίνια του σηmicroερινού ναού
16
Μίmicroη Σ Κουmicroουτσίδη
Οι γυmicroναστικές επιδείξεις
στο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς
Τη δεκαετία στο τριθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς οι microαθητές ήταν
πάνω από εξήντα microε φθίνουσα πορεία προς το τέλος της Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες
άλλαζαν και ο καθένας από εmicroάς τους τότε microαθητές θυmicroάται κυρίως τους laquoδικούς
τουraquo
Το laquoγεγονόςraquo λοιπόν στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς ήταν οι εξετάσεις που ήταν
συνδυασmicroένες microε τις γυmicroναστικές επιδείξεις στο προαύλιο του σχολείου γεγονός που
απαιτούσε αρκετές δοκιmicroαστικές πριν από την τελική που γινόταν microπροστά σε όλους
τους γονείς microας και τους υπόλοιπους συγχωριανούς microας Ήταν επίσης απόδειξη της
κοπιαστικής δουλειάς και των δασκάλων microας ενώπιον των γονέων microας αλλά και του
επιθεωρητή της Πρωτοβάθmicroιας Εκπαίδευσης Για microας ήταν χαρά γιατί θα φορούσαmicroε
αθλητικά παπούτσια τις γνωστές στους παλιούς ΕΛΒΙΕΛΕΣ (Ελληνική Βιοτεχνία
Ελαστικών) κοντά παντελονάκια και αθλητικά φανελάκια Υπήρχε ακόmicroα
προετοιmicroασία για απαγγελία ποιηmicroάτων microικρών διαλόγων (σκετσάκια) και χορών Την
παραmicroονή της εκδήλωσης χαράζαmicroε τις γραmicromicroές και τους κύκλους των χορών microε
ασβέστη Το προαύλιο κλειδωνόταν για να microείνει άθικτο microέχρι την επόmicroενη microέρα
Μαθητές σε γυmicroναστικές επιδείξεις (1967 ή 1968)
Και έφτανε επιτέλους η τελευταία ηmicroέρα της σχολικής χρονιάς περί τα τέλη Ιουνίου
Απόγευmicroα και στον εξωτερικό διάδροmicroο έπαιρναν θέσεις οι θεατές microε καρέκλες που
έφερναν από τα σπίτια τους και όταν δεν έφταναν βγάζαmicroε και τα ξύλινα θρανία microας
Μετά από τον χαιρετισmicroό του διευθυντή άρχιζαν οι ασκήσεις και τα παραγγέλmicroατα
Ανάταση έκταση διάσταση επίκυψη κτλ Στο σκάmicromicroα που ήταν γεmicroάτο microε άmicromicroο
γινόντουσαν τα αθλήmicroατα απλούν τριπλούν και άλmicroα εις ύψος Οι δάσκαλοι
κρατούσαν τις επιδόσεις για την απονοmicroή των επαίνων Το microαγνητόφωνο microε τις
microαγνητοταινίες έπαιζε microουσική για τους χορούς και ακολουθούσαν οι απαγγελίες των
ποιηmicroάτων και τα laquoσκετσάκιαraquo Τα χειροκροτήmicroατα microάς έδιναν θάρρος και
ικανοποίηση ενώ παράλληλα τα γυmicroνασιόπαιδα πάνω στα κάγκελα της περίφραξης microάς
17
πείραζαν και γελούσαν Στο τέλος δίνονταν οι έπαινοι στους αθλητές και microε τις ευχές
των δασκάλων microας ξεκίναγε ένα microακρύ και ευχάριστο καλοκαίρι για όλους microας Στις
φωτογραφίες δάσκαλοι είναι ο Ηλίας Χονδρός η Πίτσα Πολυmicroενάκου και η Πόπη
Κουmicroουτσάκου
Οι microαθητές προετοιmicroάζονται (1965) Στα αριστερά της φωτογραφίας
ο δάσκαλος Ηλίας Χονδρός και στα δεξιά η δασκάλα Πίτσα Πολυmicroενάκου
Στιγmicroιότυπο που έχει microείνει φωτογραφικά στη microνήmicroη microου είναι τη χρονιά στη
δεύτερη ή τρίτη τάξη Ήmicroουν ντυmicroένος ναυτάκι microε ναυτικό καπελάκι και πουκαmicroισάκι
microε γαλάζιες ρίγες στον λαιmicroό και έλεγα τους πιο κάτω στίχους (ότι έχω συγκρατήσει)
laquoΤο ναυτάκι του Αιγαίου είmicroαι rsquoγω
microες τις θάλασσες παντού γυρνώ
τρικυmicroίες και φουρτούνες αψηφώraquo
Παρά ταύτα που λέmicroε έγινα βουνήσιος γιατί αγάπησα τον Ταΰγετο
Μαθητές την ώρα των γυmicroναστικών επιδείξεων (1965) Μπροστά τους στέκονται οι δασκάλες
Πίτσα Πολυmicroενάκου (αριστερά) και Πόπη Κουmicroουτσάκου (δεξιά)
18
Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου
Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου στο πλαίσιο των δώδεκα χρόνων του
φεστιβάλ laquoΚάλεσmicroα στον Ταΰγετοraquo κάτω από ένα ολόγιοmicroο φεγγάρι πραγmicroατοποίησε
στις 10 Ιουλίου microια βραδιά αφιερωmicroένη στην παράδοση και σε εκείνους που microε την
αγάπη και το microεράκι τους την κρατούν ακόmicroη ζωντανή
Τα χορευτικά τmicroήmicroατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου υπό την
καθοδήγηση της χοροδιδασκάλου κυρίας Βασιλικής Βορβή ταξίδεψαν το κατάmicroεστο
από κόσmicroο αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου σrsquo ένα ταξίδι στο Αιγαίο υπό τους ήχους του
δεξιοτέχνη του βιολιού Νίκου Οικονοmicroίδη και της υπέροχης φωνής της Κυριακής
Σπανού Η microουσικοχορευτική αυτή παράσταση είχε συνοδοιπόρο microία από τις πιο
καταξιωmicroένες Ελληνίδες τραγουδίστριες γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και
στιχουργική της δουλειά τη Μαρίζα Κωχ Το microουσικό αυτό ταξίδι είχε αφετηρία την
Χίο πέρασε στην Λήmicroνο και στην Αmicroοργό και κατέληξε στα Κύθηρα
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου ευχαριστεί θερmicroά τον ∆ήmicroο Σπάρτης το
Νοmicroικό Πρόσωπο Πολιτισmicroού και Περιβάλλοντος την Τοπική Κοινότητα
Ξηροκαmicroπίου καθώς και τα microέλη και τους φίλους του Συλλόγου που εργάστηκαν
εθελοντικά για την πραγmicroατοποίηση αυτής της microοναδικής βραδιάς
Εις το επανιδείν hellip
Το χορευτικό τmicroήmicroα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου
19
Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη
Τοπικό Βιβλιογραφικό
Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash
Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016
Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής
πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και
άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για
τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια
ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές
κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις
Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο
από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή
microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο
για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας
Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της
δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε
στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις
δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του
Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου
Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές
κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να
microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε
διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό
microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση
αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της
συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από
την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του
ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν
laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων
δράσεων και καρπών
Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του
στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας
πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι
άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και
διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του
νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις
βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς
έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του
χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον
καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα
Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip
Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου
microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις
αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης
Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου
20
Ιωάννη Γ Παρηγόρη
6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo
Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια
ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16
Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να
παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη
παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και
τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου
microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των
microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας
Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας
Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι
microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent
pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των
εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο
και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο
για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη
στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο
Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του
Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση
πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα
παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα
είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου
ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο
στα εργαστήρια microας
Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου
21
Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος
(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)
Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι
Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)
Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι
Βαγγέλης Καρίπης κρουστά
Κυριάκος Γκουβέντας βιολί
Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι
Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα
Στέλιος Κατσιάνης λαούτο
Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Στάθης Σαββίδης microπουζούκι
Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής
Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης
microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου
22
Τα εργαστήρια παρακολούθησαν
Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη
Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη
Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος
Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας
Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου
Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη
Κλαρίνο
Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος
Φλογέρα
Σταρόγιαννης Λεωνίδας
Κρουστά
Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος
Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης
Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης
Μακάmicro
Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης
Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος
Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος
Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος
Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη
Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς
Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα
Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη
Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος
Λαούτο
Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος
Πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική
Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία
Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία
Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια
Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα
Κιντζιρίδου Κρυσταλλία
23
Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη
Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου
Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου
Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας
microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της
ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της
ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν
υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς
ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο
του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του
χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια
microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον
Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το
Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο
microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι
δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο
και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν
σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι
είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος
∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα
Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας
microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού
24
Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους
της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών
(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού
κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ
Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης
Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ
Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο
Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω
από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)
Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο
ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο
διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει
microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ
Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων
Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και
microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956
Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε
την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και
την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο
Ποταmicroίτη
∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά
Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά
διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου
ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί
ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά
τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και
το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους
αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και
πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για
την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας
25
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια
Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των
Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας
Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που
έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι
γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε
στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο
πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει
τα δυο microέρη του microονοπατιού
Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι
πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα
κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς
πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο
του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το
οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από
εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι
Ο microύλος του Κοτταρά
Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά
δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ
να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα
πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα
κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το
περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το
26
τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να
σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα
λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το
microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της
Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη
Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί
στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια
των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του
Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί
σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού
Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές
τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται
σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους
και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την
περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν
microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία
επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε
Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)
Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα
λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις
πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο
Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς
microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα
ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε
27
αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει
δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν
ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της
οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι
βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της
Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας
θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι
της
Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο
ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού
δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι
microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν
προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo
microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της
επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί
περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε
το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως
Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε
για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της
Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
28
Της αγοράς
Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια
ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει
γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο
αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους
καπνούς
ΗΓΜ
Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις
γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip
αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια
Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί
να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά
έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να
τους ζήσουν λοιπόν
Τ∆Β
Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για
βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια
όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι
συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα
θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι
του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος
Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει
∆ΘΚ
Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε
το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην
Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους
φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που
πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε
αποκόλληση
ΓΚΜ
Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να
συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε
Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε
29
τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος
ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις
Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες
ΠΜΙ
Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε
σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα
υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας
του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω
συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες
ΚΜΚ
Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική
κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος
υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να
κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε
ΑΝΜ
Συνδροmicroές
Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης
Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π
Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη
Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro
Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro
30
Τα νέα microας
Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις
Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του
Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)
Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε
αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του
Richard και Γεωργίας Πατριανάκου
του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι
(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου
Καπετανάκου του Σταύρου και
Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του
Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το
ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του
Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα
του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι
Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα
του Μαριάν παντρεύτηκε τον
Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου
Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη
παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο
Παπαδάκο του Παναγιώτη
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία
Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80
Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου
ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του
Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα
Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90
Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών
90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη
ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου
χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω
Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73
Βασιλική Χριστοπούλου του
Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας
Παναγέας του Ιωάννη ετών 88
(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του
Γεωργίου ετών 82 Γεωργία
Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80
(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου
του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)
Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου
ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω
Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών
87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του
Χρήστου ετών 77
Παλαιοπαναγιά
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος
Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58
Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82
Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78
Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου
ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα
Κυριακούλη ετών 86
Ανώγεια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη
χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη
∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81
Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84
Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου
ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του
Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-
σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα
Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών
92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών
87
Τραπεζοντή
Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του
Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο
Ξέπαππα του Νικήτα
Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης
Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83
Κυδωνιά
Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη
Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90
Ποταmicroιά
Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου
του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό
Γριβογιάννη του Ηλία
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89
Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών
83 Σταυρούλα Καλογεράκη του
Πέτρου ετών 81 Σταύρος
Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77
Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου
ετών 92
Καmicroίνια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91
Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ
ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του
Αθανασίου ετών 90
Λιαντίνα
Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα
Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84
Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία
Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85
Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου
ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα
Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού
του Κυριακούλη ετών 82
Κουρτσούνα
Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος
του Μιχαήλ ετών 80
Άρνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα
Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94
Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου
ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος
Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88
Κοτσαντίνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα
Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89
Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη
ετών 90
Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου
8
Θρησκεία vs Επιστήmicroη
Υπάρχουν πλέον πολλά σηmicroεία σύγκλισης microεταξύ των δογmicroάτων της χριστιανικής
θρησκείας και υποθέσεων ή θεωριών της σύγχρονης επιστήmicroης που αφορούν στη
δηmicroιουργία και το τέλος του σύmicroπαντος
Συγκεκριmicroένα η θρησκεία και η επιστήmicroη συγκλίνουν στο ότι το σύmicroπαν
δηmicroιουργήθηκε στιγmicroιαία microε εκπληκτική laquoαπλότηταraquo διακρίνουν δε στο σύmicroπαν
(εκτός της απλότητας) αρmicroονία και τελειότητα δοmicroών που παραπέmicroπουν σε προνοούσα
υπέρτατη νοmicroοτέλεια νου Τέλος αναmicroένουν και ένα τέλος για το υλικό σύmicroπαν τη
laquoδευτέρα παρουσίαraquo η χριστιανική θρησκεία ή τη laquoδιάσπαση του πρωτονίουraquo η
σύγχρονη επιστήmicroη
Η θρησκεία και η επιστήmicroη όmicroως έχουν και σηmicroεία διαφοροποίησης κυρίως για τη
δηmicroιουργία και την εξέλιξη της ζωής αφού η χριστιανική θρησκεία τις αποδίδει σε microια
στοχευmicroένη νοmicroοτέλεια ( laquoθεία πρόνοιαraquo που έχει τελικό σκοπό τον άνθρωπο) ενώ η
σύγχρονη επιστήmicroη σε laquomicroηχανισmicroούςraquo και σε συmicroπτώσεις Αυτά εξακολουθούν να
προκαλούν -ήπιες- συζητήσεις αντιπαραθέσεις επηρεάζοντας ακόmicroη και τις
εκπαιδευτικές πολιτικές κρατών ή τmicroηmicroάτων τους όmicroως οι αντιπαραθέσεις αποδίδονται
από πολλούς διαπρεπείς θεολόγους σε παραβολικές διατυπώσεις αλληγορίες και
χρονικά άλmicroατα
Θρησκεία και Επιστήmicroη
Το αρχικό ερώτηmicroα λοιπόν laquoθρησκεία ή επιστήmicroηraquo αντικαθίσταται σήmicroερα από το
ερώτηmicroα ndashκαι απάντησηndash laquoθρησκεία και επιστήmicroηraquo αφού οι θρησκείες (τουλάχιστον η
χριστιανική θρησκεία) και η επιστήmicroη αποδέχονται τους διακριτούς ρόλους τους
Η απάντηση της Ιεράς Μονής Γόλας Η ίδια απάντηση έχει δοθεί ήδη από τον 17
ο αιώνα στην ορθόδοξη χριστιανική
εκκλησία της Ιεράς Μονής Γόλας (και άλλες) αφού εικονογραφήθηκε στον πρόναο ndash
microεταξύ άλλων σοφών της ελληνικής αρχαιότηταςndash (και) ο αντιπροσωπευτικότερος και
κορυφαίος εκπρόσωπος της πρώιmicroης επιστήmicroης ή της αρχαιοελληνικής φυσικής
φιλοσοφίας ο Αριστοτέλης ο Σταγειρίτης
(βιβλιογραφικές αναφορές υπάρχουν στη σχετική ανακοίνωση στο ∆΄ Τοπικό Συνέδριο
Λακωνικών Σπουδών Σπάρτη 2016 και σε ανάρτησή της στον διαδικτυακό τόπο του
Πανεπιστηmicroίου Αθηνών httpmicro-kosmosuoagr δηmicroοσιεύσεις)
9
Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη
Το υδραγωγείο του Παλαιοχωρίου
Το Παλιοχώρι ως γνωστόν είναι από τα παλαιότερα χωριά της περιοχής microας
Κάποτε και για πολλά χρόνια είχε microεγάλο πρόβληmicroα από νερό Υπήρχαν πριν βρύσες
και πηγές που έτρεχαν άφθονο νερό αλλά λόγω καθιζήσεων και κατολισθήσεων όλες
αυτές οι σπουδαίες πηγές διαδοχικά εχάθησαν Τούτο το αποδεικνύουν υπάρχουσα
πέτρινη σκάφη microεγάλων διαστάσεων καθώς και πέτρινες βρύσες σε σχήmicroα καmicroάρας Οι
κάτοικοι ήταν πλέον υποχρεωmicroένοι να microεταφέρουν το νερό από microακρινές αποστάσεις
microε την βοήθεια ζώων σε ξύλινες βαρέλες και στρατιωτικά microεταλλικά microπιτόνια Η
έλλειψη νερού υπήρξε για πάρα πολλά χρόνια microε αποτέλεσmicroα να λένε το νερό νεράκι
όπως λέει ο σοφός λαός εσκέπτοντο και την κάθε σταγόνα να microην την χαλάσουν
άσκοπα
Γνωρίζοντας το σοβαρό αυτό πρόβληmicroα ο βουλευτής από την περιοχή microας Ηλίας
Λαγάκος φρόντισε και πέτυχε microε microεγάλες και απαιτητικές του ενέργειες microέσω του
αρmicroόδιου υπουργείου να δώσει λύση στο πρόβληmicroα ώστε να ανασάνουν από την
ταλαιπωρία οι κάτοικοι του χωριού Αρχές του 1955 εστάλησαν από την Αθήνα ένα
φορτηγό αυτοκίνητο microε 1600 microέτρα γαλβανιζέ εξάmicroετρες και δύο ιντσών σωλήνες
Ξεφορτώθηκαν στο Ξηροκάmicroπι στην οικία τότε Ηλία Βλάχου αφού δεν υπήρχε ακόmicroη
αυτοκινητόδροmicroος προς το Παλιοχώρι και από εκεί οι Παλιοχωρίτες microε τα ζώα τους
και σε σύντοmicroο χρονικό διάστηmicroα τις microετέφεραν στον προαύλειο χώρο της εκκλησίας
του χωριού Η πηγή microε το άφθονο και εύγεστο νερό 1500micro microακριά του χωριού είχε
δωρηθεί στους κατοίκους από την ηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσας Γερόντισσα
Νυmicroφοδώρα Οι Παλιοχωρίτες όταν εκκλησιάζοντο στο microοναστήρι ή και όπου να
συναντούσαν την Γερόντισσα Νυmicroφοδώρα δεν ξεχνούσαν να την ευχαριστούν και να
ευγνωmicroονούν για το πολύτιmicroο αγαθό που τους χάρισε Το Παλιοχώρι πολύ γρήγορα
πλέον θα αποκτούσε σύγχρονο υδραγωγείο και εκτός από το Ξηροκάmicroπι που διέθετε
τοιούτο θα επροηγείτο όλων των χωριών νοτιοδυτικά του πρώην ∆ήmicroου Φάριδος
Το έργο δεν ανετέθη σε εργολάβο όπως έγινε πολύ αργότερα στα ως άνω χωριά
διότι η χώρα microας ακόmicroη δεν microπορούσε να διαθέσει microεγάλα χρηmicroατικά ποσά Έτσι οι
κάτοικοι του χωριού ανέλαβαν τον microεγάλο άθλο microόνοι τους έγιναν δηλαδή οι ίδιοι
εργολάβοι του έργου ανοίγοντας το βαθύ αυλάκι 1500 microήκους microέτρων microε κασmicroάδες
και φτυάρια και ότι άλλα ατοmicroικά εργαλεία διέθεταν Κάθε πρωί που πήγαιναν να
ξεκινήσουν την εργασία τους microετέφεραν και έναν σωλήνα στον ώmicroο τους γιατί η
σύντοmicroη αυτή διαδροmicroή που χάραξαν δεν ήταν βατή για ζώα Στον microεγάλο αγώνα του
έργου συmicromicroετείχαν ακόmicroη και οι γυναίκες καθώς και τα νεαρά κορίτσια Ενθυmicroούmicroαι
microικρό παιδί που ήmicroουν τότε τις πρώτες microου εξαδέλφες Ποτούλα Τσαρπαλή Ευαγγελία
και Σταυρούλα Βουραζέλη που microετέφεραν κάθε πρωί σωλήνες και τις ακολουθούσα
Το έργο προχωρούσε γρήγορα και ασταmicroάτητα Ο κάθε οικογενειάρχης δούλεψε
σχεδόν πενήντα ηmicroερήσια microεροκάmicroατα χωριστά οι γυναίκες και τα παιδιά τους Είχαν
γίνει microε λίγα λόγια όλοι τους microια οικογένεια Έτσι microε πλήρη οργάνωση και
καταmicroερισmicroό εργασίας το έργο προχωρούσε προς το τέλος του Υδραυλικός που
ανέλαβε να κάνει όλη την σωλήνωση του υδραγωγείου υπήρξε ο Θεοδόσης Γιάννακας
από το Ξηροκάmicroπι Μια ώρα microετά την σύνδεση του τελευταίου σωλήνα εν microέσω
καλοκαιριού και στο microέσον του χωριού το καλλίτερο ανθρώπινο φάρmicroακο που λέγεται
νερό έτρεχε ελεύθερα και ασταmicroάτητα ανακουφίζοντας και δροσίζοντας τους
10
κατοίκους του χωριού και ταυτόχρονα αmicroοίβοντάς τους για τον πολύ ιδρώτα που
επότισαν το έργο τους
Μετά από δύο - τρία χρόνια και microε τη βοήθεια της Κοινότητας Καmicroινίων και των
κατοίκων του χωριού φυσικά κατά το ήmicroισυ κατασκευάστηκε και η υδατοδεξαmicroενή στο
άνω microέρος του χωριού microαζί microε το εσωτερικό δίκτυο Είναι από τα πολύ λίγα
υδραγωγεία της περιοχής microας που αποπερατώθησαν την δεκαετία του εξήντα microόνο από
προσωπική εργασία των κατοίκων
Γεωργίου Κ Χίου - Χαρτουλάρου
Οικονοmicroική κρίση και microια πρόταση
από τα παλιά για το χωριό microας
Στο κείmicroενο που ακολουθεί καταγράφεται microία πρόταση που αφορά σε αγροτικές
περιοχές όπως αυτή του χωριού microας σχετικά microε την εξοικονόmicroηση βασικών
καταναλωτικών αγαθών κάθε νοικοκυριού microετά την εφτάχρονη πλέον περίοδο της
οικονοmicroικής κρίσης πρακτική που εφάρmicroοζαν οι νοικοκυρές του χωριού microας στη
περίοδο 1960-1970
Οι νοικοκυρές του χωριού άτυπα συγκέντρωναν (έσmicroιγαν) το γάλα από τις κατσίκες
κάθε πρωί πχ 10 νοικοκυρές microε microέσο όρο 4 κιλά γάλα 40 κιλά κάθε microέρα και
περιοδικά το έδιναν όλες σε microία από τις νοικοκυρές η οποία από τα 40 κιλά γάλα
παρασκεύαζε περίπου 6 κιλά τυρί Σε 15 ηmicroέρες η συγκεκριmicroένη παρασκεύαζε 6 x 15 =
90 κιλά τυρί πλέον microυζήθρες και λοιπά προιόντα γαλακτοκοmicroίας που επαρκούσαν για
τις ετήσιες ανάγκες microίας τετραmicroελούς οικογένειας Στη συνέχεια microε την ίδια πρακτική
εδιναν την ίδια ποσότητα γάλακτος σε microια δεύτερη νοικοκυρά κατόπιν στην τρίτη κλπ
Η ίδια πρακτική microπορεί να εφαρmicroοστεί σε microεγαλύτερη κλίmicroακα σήmicroερα microε τη
συνεργασία πολλών νοικοκυριών ndashή και την ίδρυση microερικών συνεταιριστικών
microονάδωνndash όχι microόνο για την κάλυψη ετησίων οικογενειακών αναγκών κάθε νοικοκυριού
αλλά microε παραγωγή microεγαλυτέρων ποσοτήτων γαλακτοκοmicroικών προϊόντων που microπορούν
να αποτελέσουν και αντικείmicroενο εmicroπορικής δραστηριότητος
Μην ξεχνάmicroε επίσης ότι στην περιοχή microας κάθε νοικοκυριό συνήθως διαθέτει και
εκτάσεις που θα microπορούσαν να χρησιmicroοποιηθούν ως εγκαταστάσεις για εκτροφή
πουλερικών Σε αυτή την περίπτωση microπορεί να υπάρχει παραγωγή κρέατος και αυγών
που όχι microόνο θα κάλυπτε τις ανάγκες microιας οικογένειας αλλά και microε ένα κατάλληλο
συνεταιριστικό πλαίσιο το περίσσευmicroα της παραγωγής θα ήταν δυνατό να καταστεί
επίσης αντικείmicroενο εmicroπορίας microε ένα ικανοποιητικό εισόδηmicroα microε κατάλληλες
διαδικασίες σε σηmicroεία λιανικής πώλησης
Ακόmicroη η περιοχή microας ndashόπως και όλη η Λακωνίαndash παράγει ελαιόλαδο αρίστης
ποιότητος το οποίο microέχρι τώρα συστηmicroατοποιηmicroένα δεν έχει καταστεί αντικείmicroενο
εξειδικευmicroένης επιλεκτικής εmicroπορίας όπως τυποποίηση διασφάλιση σήmicroατος
προέλευσης πώληση σε microικρές συσκευασίες κλπ microε αποτέλεσmicroα το παραγόmicroενο
ελαιόλαδο της περιοχής microας να πωλείται σε microεγάλες ποσότητες χύmicroα σε εmicroπόρους και
οι τελευταίοι να αποκοmicroίζουν σηmicroαντικά κέρδη από την περαιτέρω επεξεργασία
τυποποίηση και πώληση του
11
Επίσης microια συνεταιριστική πρωτοβουλία του τύπου που προαναφέρθηκε θα
επιτύγχανε καλύτερη τιmicroή αγοράς από τους παραγωγούς - αγρότες επίλυση microέρους της
απασχόλησης στην περιοχή microας από την ίδρυση microίας πρότυπης microονάδας συγκέντρωσης
ελαιών διαλογής επεξεργασίας (έκθλιψης) ποιοτικού ελέγχου τυποποίησης σε
συσκευασίες που προϋποθέτει απασχόληση εξειδικευmicroένων εργατών διαλογής ελιών
τεχνολόγων τροφίmicroων τεχνικών στην παραγωγή ελαιολάδου τεχνικών τυποποίησης
και στο εmicroπορικό δίκτυο εξειδικευmicroένων πωλητών ή αντιπροσώπων microέχρι το τελικό
σηmicroείο πώλησης (κατάστηmicroα)
Καταλήγοντας σηmicroειώνω ότι η microαζική συmicromicroετοχή των κατοίκων της περιοχής microας
σε τέτοιες ενέργειες και δράσεις microόνο καλά αποτελέσmicroατα microπορεί να επιφέρει τόσο για
τους ίδιους αλλά και για την οικονοmicroική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής του
Ξηροκαmicroπιού και των γύρω χωριών
Όmicroως εκτός της οικονοmicroίας υπάρχουν και άλλες παράmicroετροι ενός τέτοιου
εγχειρήmicroατος η συνεργατικότητα η επιστροφή σε δραστηριότητες που για χρόνια
απαξιώθηκαν και αγνοήθηκαν και η καθετοποίηση της αγροτικής παραγωγής αλλά
κυρίως έλεγχος και εmicroπιστοσύνη στην ποιότητα αυτών που τρώmicroε Αυτού του είδους τα
βασικά προιόντα (γάλα τυρί βούτυρο κρέας αυγά ελαιόλαδο hellip) ο καταναλωτής
προτιmicroά να τα προmicroηθεύεται από microικρές συνεταιριστικές παραγωγικές microονάδες αυτού
του τύπου και όχι από microεγάλες βιοmicroηχανικές microονάδες που ενέχουν και κινδύνους για
την υγεία του από χρήση αντιβιοτικών φαρmicroάκων κακής ποιότητας τροφικών
παρασκευασmicroάτων λιπασmicroάτων (hellip)
Τάσου ∆ Βολτή
Ξηροκαmicroπίου συγκοινωνίες
Μια συmicroπλήρωση ndash microαρτυρία
Στο τεύχος 64 γίνεται microια ενδιαφέρουσα αναδροmicroή στα παλιά microέσα οδικών
συγκοινωνιών Εκεί αναφέρονται microαρτυρίες και microνήmicroες σχετικές microε την εmicroφάνιση των
πρώτων αυτοκινήτων στο χωριό microας το Ξηροκάmicroπι Στην αξιόλογη αυτή microαρτυρία και
παρουσίαση από τον Στράτη Σ Σολωmicroό θα προσθέσω κάποιες αναφορές δικές microου microε
συmicroπληρωmicroατικά στοιχεία για το ενδιαφέρον αυτό θέmicroα της εποχής εκείνης
Ο αείmicroνηστος Βασίλειος Κουντούρης ένα ξεχωριστό και ανήσυχο άτοmicroο microε
επιχειρηmicroατικό δαιmicroόνιο συγκαταλέγεται microεταξύ των πρώτων αυτοκινητιστών της
τρίτης και τέταρτης δεκαετίας του 1900 Είχε φέρει το πρώτο microικρό επιβατικό
αυτοκίνητο microάρκας FIAT
Θυmicroάmicroαι τον αείmicroνηστο θείο microου Λάmicroπρο Σακελλαριάδη microετέπειτα αρεοπαγίτη
που διηγόταν ένα περιστατικό σχετικό microrsquo εκείνο το αυτοκίνητο Ο Κουντούρης είχε
ανεβάσει το FIAT στη δεξαmicroενή του χωριού για να το πλύνει Μαζί του ήταν κι ο θείος
microου ο Λάmicroπρος -έφηβος τότε- και ο γιος του Κουντούρη ο Κώστας microικρότερος σε
ηλικία Κατά τη διάρκεια του πλυσίmicroατος λύθηκε το χειρόφρενο και το όχηmicroα κύλισε
και γκρεmicroίστηκε από το χείλος του βράχου microε πτώση στον γκρεmicroό πάνω από το
microονοπάτι του γεφυριού της Ρασίνας Έπαθε microεγάλη ζηmicroιά ανεπανόρθωτη Έκτοτε
microετά την δύσκολη ανάσυρση παρέmicroεινε σε microιαν άκρη της microεγάλης laquoΑλάναςraquo στην
12
πλατεία του χωριού τα laquoΧορταράκιαraquo λίγο πιο κάτω από το κουρείο του Γιάννη
Συκιώτη Τα περίφηmicroα laquoΧορταράκιαraquo ήταν ο αποκλειστικός χώρος των ποικίλων
παιχνιδιών microας Κι εδώ ισχύει το λεγόmicroενο laquoουδέν microονιmicroότερον του προσωρινούraquo
καθώς το αυτοκίνητο εκείνο όπως πίστευε ο ιδιοκτήτης του θα παρέmicroενε εκεί για το
ενδεχόmicroενο επισκευής του Αλλά άραξε για πάντα αmicroετακίνητο Οι συνεχείς
προσπάθειες εξ εφόδου του Κουντούρη και οι εκτοξευόmicroενες φοβέρες του δεν
κατάφεραν να microας αναχαιτίσουν και να microας αποmicroακρύνουν από το αυτοκίνητο που
αναγάγαmicroε πλέον σε διασκεδαστικό παιχνίδι microας Είδε κι απόειδε ο microπαρmicroπα-Βασίλης
και τελικά παραιτήθηκε από την προσπάθεια να microας αποmicroακρύνει απrsquo αυτό Και τότε οι
καταστροφικές τάσεις microας -που περισσότερο τις ωθούσε η περιέργειά microας- κατάφεραν
νrsquo αφήσουν microε τον καιρό από το FIAT microόνον τον σκελετό του
Ο Κουντούρης αργότερα έφερε ένα άλλο microικρό αυτοκίνητο -είδος τζιπ- που είχε τη
microίζα στο πάτωmicroα Πάντα βρισκόταν παρκαρισmicroένο έξω από την αυλόθυρα του σπιτιού
του παραπλεύρως από το συmicroβολαιογραφείο του παππού microου Κωστή Σακελλαριάδη
Το τζιπ εκείνο κέντριζε την περιέργειά microας και πλησιάζοντας το microε προφύλαξη
πατούσαmicroε microε το χέρι τη microίζα microε αποτέλεσmicroα -προς άφατη δική microας ικανοποίηση- να
κάνει microικρά πηδηmicroατάκια το τζιπ καθώς ο λεβιές των ταχυτήτων βρισκόταν
microπλοκαρισmicroένος Όσο κι αν microας φοβέριζε ο microπαρmicroπα-Βασίλης εmicroείς το χαβά microας
Θυmicroάmicroαι κάποτε που ο microπαρmicroπα-Βασίλης microε σταmicroάτησε στον δρόmicroο -περιέργως δεν
ήταν θυmicroωmicroένος- και microε άπταιστη εκφορά της καθαρευουσιάνικης γλωσσικής του
ευφράδειας microου είπε κάτι που και σήmicroερα ακόmicroη θυmicroάmicroαι laquoΑν και υιός καθηγητού
ουδόλως διαφέρεις των άλλων αλητοπαίδων microε το να συνεργείς σε τοιούτου είδους
ατασθαλίες Κρίmicroαraquo Έχει παραmicroείνι στη microνήmicroη microου λες και τον ακούω τώρα
Ντράπηκα και δεν επιχείρησα ποτέ άλλοτε να πλησιάσω το αυτοκίνητο
Εδώ θα αναφέρω και το microικρό αυτοκίνητο του Κώστα Φεγγαρά το οποίο
πραγmicroατοποιούσε τη συγκοινωνία Ξηροκάmicroπι ndash Καmicroίνια ndash Ποταmicroιά ndash Γοράνοι Οι
παλιότεροι θα θυmicroούνται το ατυχές συmicroβάν όταν ένας microεθυσmicroένος επιβάτης πιασmicroένος
όρθιος στην πόρτα του αυτοκινήτου κατά τη διαδροmicroή προς τα Καmicroίνια έπεσε και
σκοτώθηκε Το περιστατικό αυτό έβαλε σε microεγάλες περιπέτειες τον Κώστα
Στην microνήmicroη microου έχω κρατήσει και το microικρό φορτηγό του Γάββαρη που τόσο το
θαυmicroάζαmicroε εmicroείς τα παιδιά όταν το πρωτόφερε στο χωριό Ο γιος του ο Βασίλης ο
microετέπειτα καθηγητής φιλολογίας -εκ των κορυφαίων του τόπου microας- παρακάλεσε
θυmicroάmicroαι τον πατέρα του και microας επέτρεψε να ανεβούmicroε στην καρότσα για microια βόλτα
microέχρι τον Άγιο Βασίλειο Πιασmicroένοι από το παραπέτι της καρότσας πηδούσαmicroε από τη
χαρά microας Και παραmicroένει στην microνήmicroη microου microια φράση του Βασίλη που ενθουσιασmicroένος
από την ταχύτητα του νέου αποκτήmicroατος του πατέρα του φώναζε laquoΠέταmiddot πετάει Αυτά
τα αmicroαξάκια πετούνraquo
Όσο για το microεγάλο φορτηγό του Γιάννη Κακαγιάννη ήταν τόσος ο θαυmicroασmicroός microας
που ανοίγαmicroε διάπλατα τα microάτια και ακίνητοι παρατηρούσαmicroε τις δέκα ρόδες του
λάστιχα που microας φαίνονταν ως κάτι το πρωτόγνωρο και ασύλληπτο
Ίσως όλα αυτά να φαντάζουν στους σηmicroερινούς νέους αστεία Όmicroως για microας τα
παιδιά εκείνης της εποχής που οι συγκοινωνίες φάνταζαν πρωτόγνωρες όλα ήταν
microαγικά Κι όσο κι αν ήταν οι δυσκολίες αξεπέραστες αγαπήσαmicroε κάθε τι που microας
εντυπωσίαζε κι ας φαίνεται σήmicroερα τόσο απόmicroακρο Ήταν τα πλέον σηmicroαντικά χρόνια
microας κι έτσι παραmicroένουν στην microνήmicroη microας όσο κι αν διάβηκαν οι καιροί
13
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Η laquo∆όξαraquo του χωριού microας
∆όξα σηmicroαίνει η microεγάλη και καλή φήmicroη που έχει αποκτηθεί από κάποιον λόγω
σπουδαίων επιτευγmicroάτων που αξίζουν θαυmicroασmicroού Έτσι δεν πήρε τυχαία το όνοmicroά
του ο αθλητικός σύλλογος των Ανωγείων αφού από την ίδρυσή του έχει προσφέρει
πολλά και έχει συνδέσει άρρηκτα το όνοmicroά του microε τα Ανώγεια Μια οmicroάδα που κύριο
microέληmicroά της δεν είναι microονάχα η αθλητική της πορεία στον χώρο του ποδοσφαίρου αλλά
η προσφορά στον συνάνθρωπο και η συνέχιση των παραδόσεων του χωριού Ένας
όmicroιλος που στηρίζεται στην αmicroοιβαία συνεργασία των microελών του και στην στήριξη των
κατοίκων του χωριού
Από το καταστατικό της οmicroάδας πληροφορούmicroαστε πως Ο Αθλητικός Όmicroιλος laquo∆όξα
Ανωγείωνraquo ιδρύθηκε το 1988 και έχει ως έδρα του τα Ανώγεια της Λακωνίας Κύριο
microέληmicroα του σωmicroατείου είναι η ανάπτυξη των σωmicroατικών και ψυχικών δεξιοτήτων των
microελών του microέσω του αθλήmicroατος του ποδοσφαίρου σε συνδυασmicroό προς την εφαρmicroογή
microορφωτικού προγράmicromicroατος επί των αθλουmicroένων Παράλληλα ασχολείται microε πολιτιστικά
και περιβαλλοντικά θέmicroατα που απασχολούν την ευρύτερη κοινωνία του χωριού
Η πρώτη οmicroάδα στα microέσα της δεκαετίας του 1950 Επάνω όρθιοι από αριστερά οι
Κουmicroουτσάκος Ηλίας Τζανετάκος Νικόλαος Πούλιας ∆ηmicroήτριος Γρηγοριάδης
Βασίλειος Παναγάκος Ηλίας Σταθάκος Παναγιώτης Σταθάκος ∆ηmicroήτριος Καθιστοί
από αριστερά Πλάγος Βασίλειος ∆ιακουmicroάκος Παναγιώτης ∆ούκας Γεώργιος
Πρόεδρος της οmicroάδος ήταν ο Χριστοφιλάκος Χαρίλαος ενώ προπονητής ο Γκόγκας
Χαρίλαος Η φωτογραφία βρίσκεται στο microαγαζί του Χριστάκου ∆ηmicroητρίου στα
Ανώγεια
14
Πρέπει να διευκρινιστεί πως η ∆όξα είχε συσταθεί ανεπίσηmicroα στις αρχές της
δεκαετίας του 1950 microε στελέχη και παίκτες νέους από το χωριό ενώ έπαιζε αγώνες
ποδοσφαίρου microε οmicroάδες της γύρω περιοχής Στο αθλητικό microέρος η οmicroάδα συmicromicroετέχει
ενεργά στα αθλητικά δρώmicroενα του τόπου ανήκει στη δύναmicroη της Ένωσης
Ποδοσφαιρικών Σωmicroατίων Λακωνίας (ΕΠΣ Λακωνίας) και αγωνίζεται σταθερά και
ικανοποιητικά στην εκάστοτε αθλητική σεζόν του πρωταθλήmicroατος Πολλοί είναι οι
Ανωγειάτες που έχουν παίξει στην οmicroάδα και ο καθένας έχει να θυmicroάται κάτι
ξεχωριστό και ιδιαίτερο που δεν το κρατά για τον εαυτό του αλλά το microοιράζεται και το
microεταδίδει microαζί microε τις αξίες της ευγενούς άmicroιλλας στη νέα γενιά του χωριού ωθώντας τη
να ασχοληθεί microε το ποδόσφαιρο και τον αθλητισmicroό Είναι ικανοποιητικό και συνάmicroα
ενθαρρυντικό όταν τα νέα παιδιά του χωριού είναι microέλη της οmicroάδας και microάλιστα
επιδεικνύουν ιδιαίτερο ζήλο για την προκοπή της Πάνω σε αυτό το γεγονός ο
σύλλογος είχε δηmicroιουργήσει το 2010 παιδική οmicroάδα η οποία συmicromicroετείχε σε διάφορα
τουρνουά junior δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους microικρούς του χωριού να
ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους στο ποδόσφαιρο Ο σύλλογος το 2000 κατασκεύασε
γήπεδο microπάσκετ που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού ενώ microια από τις
προτεραιότητες είναι η κατασκευή ποδοσφαιρικού γηπέδου σε ιδιόκτητο χώρο microια
προσπάθεια που έχει ξεκινήσει από το 2005 και ευχή όλων είναι τα επόmicroενα χρόνια να
έχει ολοκληρωθεί
Επίσης ο σύλλογος έχει διοργανώσει δύο τουρνουά microπάσκετ στο γήπεδο του
χωριού στα οποία συmicromicroετείχαν οmicroάδες των γύρω χωριών Στο δεύτερο τουρνουά το
οποίο διοργανώθηκε το διήmicroερο 3-4 Αυγούστου του 2002 τίmicroησε την εκδήλωση microε την
παρουσία του ο θρύλος του αθλήmicroατος κ Παναγιώτης Γιαννάκης ο οποίος ήταν
επίτιmicroος καλεσmicroένος και βασικός οmicroιλητής ενώ παραβρέθηκε σύσσωmicroο το χωριό και
οι αρχές του τόπου Ήταν microια αθλητική εκδήλωση που δεν συmicroβαίνει κάθε ηmicroέρα η
οποία έκανε το όνοmicroα του χωριού να ακουστεί σε ολόκληρη τη Λακωνία
Μεγάλη είναι επίσης η συmicroβολή του αθλητικού συλλόγου στην πολιτιστική ζωή του
χωριού microε τη διοργάνωση του ετήσιου παραδοσιακού πανηγυριού στις 15 του
Αυγούστου στον προαύλειο χώρο του Αγροτικού Συνεταιρισmicroού Έτσι τα microέλη της
οmicroάδας microε τη πολύτιmicroη αρωγή των παιδιών του χωριού ενώνονται θυσιάζουν τις
προσωπικές τους υποχρεώσεις και τον ελεύθερο χρόνο τους και ετοιmicroάζονται
πυρετωδώς για τη σωστή διοργάνωση του γλεντιού Όταν άλλωστε όλοι ενωνόmicroαστε
microαζί για έναν κοινό σκοπό το αποτέλεσmicroα πάντα θα είναι θετικό όπως και microε το
πανηγύρι Οι Ανωγειάτες εκείνο το βράδυ είναι όλοι εκεί παρόντες στηρίζοντας την
προσπάθεια της οmicroάδας συνεχίζοντας έτσι την πολύχρονη παράδοση
Πολύ σηmicroαντικό είναι επίσης το γεγονός πως ο σύλλογος από το 2000 έχει
πραγmicroατοποιήσει εθελοντικές αναδασώσεις σε αρκετά ορεινά σηmicroεία του δασικού
χώρου του χωριού που είχαν πληγεί από πυρκαγιές ή που χρειαζόταν να γίνει
εmicroπλουτισmicroός του φυσικού περιβάλλοντος Τα παιδιά της οmicroάδας και microε τη σπουδαία
βοήθεια των κατοίκων του χωριού έχουν φυτέψει χιλιάδες δέντρα ως τώρα
προσφέροντας έτσι απλόχερα microια ακόmicroα δόση καθαρού αέρα στα Ανώγεια
Άφησα εσκεmicromicroένα για το τέλος να αναφέρω λόγω της άmicroεσης σύνδεσης microε τον
άνθρωπο πως η ∆όξα από το 1996 διατηρεί δική της τράπεζα αίmicroατος Με τη βοήθεια
και στήριξη του Γενικού Νοσοκοmicroείου Σπάρτης διοργανώνει ανελλιπώς δύο φορές τον
χρόνο εθελοντική αιmicroοδοσία στον χώρο του κοινοτικού διαmicroερίσmicroατος του χωριού microε
ικανοποιητικό αριθmicroό συmicromicroετεχόντων που δυστυχώς δεν είναι αντάξιος της βαρύτητας
15
αυτού του κοινωνικού έργου Είναι microία εξαιρετικά σηmicroαντική και αξιόλογη δράση του
συλλόγου που όχι microονάχα αξίζει αλλά και απαιτεί τη στήριξη κυρίως των Ανωγειατών
και όλων όσων θέλουν να προσφέρουν λίγο από το αίmicroα τους για να σώσουν microια ζωή
Και αυτό διότι έχει βοηθήσει πολλούς συνανθρώπους microας που είχαν την ανάγκη για
αίmicroα σε πραγmicroατικά πολύ δύσκολες και κοmicroβικές στιγmicroές της ζωής τους
Είναι πια φανερό και αναmicroφισβήτητο πως η ελληνική κοινωνία βιώνει αρκετά
δύσκολες καταστάσεις όχι microόνο οικονοmicroικές αλλά κυρίως κοινωνικές είτε θέλουmicroε να
το παραδεχθούmicroε είτε όχι Τα θεmicroέλιά της κλονίζονται ενώ οι αξίες τα ιδανικά και οι
διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων δοκιmicroάζονται δια πυρός και σίδηρου
∆υσκολευόmicroαστε αρκετά να κοιτάξουmicroε το συλλογικό εmicroείς αλλά κοιτάmicroε εύκολα το
προσωπικό microας συmicroφέρον Κλεινόmicroαστε στον εαυτό microας και τρέφουmicroε το
laquoθανατηφόροraquo εγώ microας Όmicroως οι Ανωγειάτες αποδεικνύουν πως microονάχα όταν
υπάρχει ενότητα και αγάπη microεταξύ microας microπορούmicroε πάντα να επιτύχουmicroε σπουδαία
πράγmicroατα Ο αθλητικός σύλλογος του χωριού ήταν είναι και θα είναι η λαmicroπρή δόξα
των Ανωγείων όσα χρόνια και αν περάσουν
Ευχαριστώ τη διοίκηση του συλλόγου τους παλαίmicroαχους παίκτες της οmicroάδας και
πολλούς άλλους συγχωριανούς microου για τις πληροφορίες που microου έδωσαν
Ευσταθίου Γ Λαmicroπρινού
Ο Αη-Γιώργης των Γοράνων στην πλατεία του χωριού
Η πλατεία των Γοράνων βρίσκεται στο κέντρο του χωριού Κάποτε εκεί ήταν ένας
microικρός ναός του Αγίου Γεωργίου και δίπλα το νεκροταφείο σύmicroφωνα microε τα λεγόmicroενα
των microεγαλυτέρων στην ηλικία συγχωριανών όπως η θεια-Γεωργία Κατούνα 93 ετών
σήmicroερα Το νεκροταφείο κάποια στιγmicroή microεταφέρθηκε στον Προφήτη Ηλία Το 1826
αυτός ο microικρός ναός καίγεται από τους Τουρκοαιγυπτίους microαζί microε το χωριό Κατόπιν
ξαναχτίστηκε Σώζεται έξω από τον ναό δίπλα στην πόρτα ένα microάρmicroαρο στο οποίο
αναγράφεται η ηmicroεροmicroηνία 30 Μαρτίου 1853 Μάλλον είναι η ηmicroεροmicroηνία από τα
θυρανοίξια του καινούριου ναού Στα τέλη του 19ου
αι - αρχές του 20ου
αι ο ναός
αυτός γκρεmicroίζεται Το 1923 γίνονται τα εγκαίνια του σηmicroερινού ναού
16
Μίmicroη Σ Κουmicroουτσίδη
Οι γυmicroναστικές επιδείξεις
στο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς
Τη δεκαετία στο τριθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς οι microαθητές ήταν
πάνω από εξήντα microε φθίνουσα πορεία προς το τέλος της Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες
άλλαζαν και ο καθένας από εmicroάς τους τότε microαθητές θυmicroάται κυρίως τους laquoδικούς
τουraquo
Το laquoγεγονόςraquo λοιπόν στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς ήταν οι εξετάσεις που ήταν
συνδυασmicroένες microε τις γυmicroναστικές επιδείξεις στο προαύλιο του σχολείου γεγονός που
απαιτούσε αρκετές δοκιmicroαστικές πριν από την τελική που γινόταν microπροστά σε όλους
τους γονείς microας και τους υπόλοιπους συγχωριανούς microας Ήταν επίσης απόδειξη της
κοπιαστικής δουλειάς και των δασκάλων microας ενώπιον των γονέων microας αλλά και του
επιθεωρητή της Πρωτοβάθmicroιας Εκπαίδευσης Για microας ήταν χαρά γιατί θα φορούσαmicroε
αθλητικά παπούτσια τις γνωστές στους παλιούς ΕΛΒΙΕΛΕΣ (Ελληνική Βιοτεχνία
Ελαστικών) κοντά παντελονάκια και αθλητικά φανελάκια Υπήρχε ακόmicroα
προετοιmicroασία για απαγγελία ποιηmicroάτων microικρών διαλόγων (σκετσάκια) και χορών Την
παραmicroονή της εκδήλωσης χαράζαmicroε τις γραmicromicroές και τους κύκλους των χορών microε
ασβέστη Το προαύλιο κλειδωνόταν για να microείνει άθικτο microέχρι την επόmicroενη microέρα
Μαθητές σε γυmicroναστικές επιδείξεις (1967 ή 1968)
Και έφτανε επιτέλους η τελευταία ηmicroέρα της σχολικής χρονιάς περί τα τέλη Ιουνίου
Απόγευmicroα και στον εξωτερικό διάδροmicroο έπαιρναν θέσεις οι θεατές microε καρέκλες που
έφερναν από τα σπίτια τους και όταν δεν έφταναν βγάζαmicroε και τα ξύλινα θρανία microας
Μετά από τον χαιρετισmicroό του διευθυντή άρχιζαν οι ασκήσεις και τα παραγγέλmicroατα
Ανάταση έκταση διάσταση επίκυψη κτλ Στο σκάmicromicroα που ήταν γεmicroάτο microε άmicromicroο
γινόντουσαν τα αθλήmicroατα απλούν τριπλούν και άλmicroα εις ύψος Οι δάσκαλοι
κρατούσαν τις επιδόσεις για την απονοmicroή των επαίνων Το microαγνητόφωνο microε τις
microαγνητοταινίες έπαιζε microουσική για τους χορούς και ακολουθούσαν οι απαγγελίες των
ποιηmicroάτων και τα laquoσκετσάκιαraquo Τα χειροκροτήmicroατα microάς έδιναν θάρρος και
ικανοποίηση ενώ παράλληλα τα γυmicroνασιόπαιδα πάνω στα κάγκελα της περίφραξης microάς
17
πείραζαν και γελούσαν Στο τέλος δίνονταν οι έπαινοι στους αθλητές και microε τις ευχές
των δασκάλων microας ξεκίναγε ένα microακρύ και ευχάριστο καλοκαίρι για όλους microας Στις
φωτογραφίες δάσκαλοι είναι ο Ηλίας Χονδρός η Πίτσα Πολυmicroενάκου και η Πόπη
Κουmicroουτσάκου
Οι microαθητές προετοιmicroάζονται (1965) Στα αριστερά της φωτογραφίας
ο δάσκαλος Ηλίας Χονδρός και στα δεξιά η δασκάλα Πίτσα Πολυmicroενάκου
Στιγmicroιότυπο που έχει microείνει φωτογραφικά στη microνήmicroη microου είναι τη χρονιά στη
δεύτερη ή τρίτη τάξη Ήmicroουν ντυmicroένος ναυτάκι microε ναυτικό καπελάκι και πουκαmicroισάκι
microε γαλάζιες ρίγες στον λαιmicroό και έλεγα τους πιο κάτω στίχους (ότι έχω συγκρατήσει)
laquoΤο ναυτάκι του Αιγαίου είmicroαι rsquoγω
microες τις θάλασσες παντού γυρνώ
τρικυmicroίες και φουρτούνες αψηφώraquo
Παρά ταύτα που λέmicroε έγινα βουνήσιος γιατί αγάπησα τον Ταΰγετο
Μαθητές την ώρα των γυmicroναστικών επιδείξεων (1965) Μπροστά τους στέκονται οι δασκάλες
Πίτσα Πολυmicroενάκου (αριστερά) και Πόπη Κουmicroουτσάκου (δεξιά)
18
Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου
Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου στο πλαίσιο των δώδεκα χρόνων του
φεστιβάλ laquoΚάλεσmicroα στον Ταΰγετοraquo κάτω από ένα ολόγιοmicroο φεγγάρι πραγmicroατοποίησε
στις 10 Ιουλίου microια βραδιά αφιερωmicroένη στην παράδοση και σε εκείνους που microε την
αγάπη και το microεράκι τους την κρατούν ακόmicroη ζωντανή
Τα χορευτικά τmicroήmicroατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου υπό την
καθοδήγηση της χοροδιδασκάλου κυρίας Βασιλικής Βορβή ταξίδεψαν το κατάmicroεστο
από κόσmicroο αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου σrsquo ένα ταξίδι στο Αιγαίο υπό τους ήχους του
δεξιοτέχνη του βιολιού Νίκου Οικονοmicroίδη και της υπέροχης φωνής της Κυριακής
Σπανού Η microουσικοχορευτική αυτή παράσταση είχε συνοδοιπόρο microία από τις πιο
καταξιωmicroένες Ελληνίδες τραγουδίστριες γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και
στιχουργική της δουλειά τη Μαρίζα Κωχ Το microουσικό αυτό ταξίδι είχε αφετηρία την
Χίο πέρασε στην Λήmicroνο και στην Αmicroοργό και κατέληξε στα Κύθηρα
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου ευχαριστεί θερmicroά τον ∆ήmicroο Σπάρτης το
Νοmicroικό Πρόσωπο Πολιτισmicroού και Περιβάλλοντος την Τοπική Κοινότητα
Ξηροκαmicroπίου καθώς και τα microέλη και τους φίλους του Συλλόγου που εργάστηκαν
εθελοντικά για την πραγmicroατοποίηση αυτής της microοναδικής βραδιάς
Εις το επανιδείν hellip
Το χορευτικό τmicroήmicroα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου
19
Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη
Τοπικό Βιβλιογραφικό
Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash
Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016
Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής
πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και
άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για
τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια
ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές
κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις
Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο
από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή
microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο
για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας
Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της
δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε
στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις
δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του
Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου
Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές
κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να
microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε
διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό
microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση
αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της
συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από
την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του
ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν
laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων
δράσεων και καρπών
Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του
στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας
πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι
άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και
διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του
νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις
βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς
έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του
χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον
καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα
Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip
Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου
microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις
αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης
Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου
20
Ιωάννη Γ Παρηγόρη
6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo
Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια
ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16
Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να
παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη
παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και
τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου
microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των
microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας
Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας
Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι
microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent
pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των
εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο
και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο
για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη
στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο
Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του
Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση
πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα
παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα
είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου
ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο
στα εργαστήρια microας
Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου
21
Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος
(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)
Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι
Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)
Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι
Βαγγέλης Καρίπης κρουστά
Κυριάκος Γκουβέντας βιολί
Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι
Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα
Στέλιος Κατσιάνης λαούτο
Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Στάθης Σαββίδης microπουζούκι
Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής
Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης
microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου
22
Τα εργαστήρια παρακολούθησαν
Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη
Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη
Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος
Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας
Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου
Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη
Κλαρίνο
Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος
Φλογέρα
Σταρόγιαννης Λεωνίδας
Κρουστά
Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος
Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης
Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης
Μακάmicro
Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης
Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος
Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος
Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος
Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη
Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς
Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα
Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη
Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος
Λαούτο
Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος
Πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική
Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία
Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία
Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια
Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα
Κιντζιρίδου Κρυσταλλία
23
Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη
Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου
Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου
Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας
microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της
ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της
ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν
υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς
ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο
του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του
χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια
microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον
Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το
Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο
microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι
δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο
και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν
σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι
είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος
∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα
Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας
microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού
24
Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους
της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών
(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού
κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ
Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης
Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ
Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο
Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω
από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)
Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο
ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο
διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει
microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ
Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων
Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και
microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956
Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε
την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και
την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο
Ποταmicroίτη
∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά
Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά
διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου
ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί
ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά
τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και
το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους
αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και
πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για
την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας
25
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια
Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των
Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας
Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που
έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι
γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε
στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο
πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει
τα δυο microέρη του microονοπατιού
Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι
πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα
κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς
πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο
του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το
οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από
εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι
Ο microύλος του Κοτταρά
Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά
δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ
να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα
πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα
κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το
περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το
26
τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να
σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα
λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το
microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της
Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη
Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί
στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια
των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του
Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί
σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού
Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές
τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται
σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους
και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την
περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν
microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία
επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε
Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)
Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα
λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις
πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο
Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς
microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα
ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε
27
αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει
δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν
ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της
οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι
βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της
Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας
θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι
της
Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο
ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού
δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι
microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν
προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo
microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της
επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί
περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε
το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως
Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε
για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της
Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
28
Της αγοράς
Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια
ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει
γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο
αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους
καπνούς
ΗΓΜ
Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις
γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip
αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια
Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί
να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά
έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να
τους ζήσουν λοιπόν
Τ∆Β
Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για
βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια
όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι
συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα
θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι
του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος
Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει
∆ΘΚ
Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε
το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην
Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους
φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που
πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε
αποκόλληση
ΓΚΜ
Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να
συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε
Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε
29
τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος
ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις
Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες
ΠΜΙ
Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε
σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα
υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας
του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω
συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες
ΚΜΚ
Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική
κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος
υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να
κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε
ΑΝΜ
Συνδροmicroές
Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης
Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π
Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη
Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro
Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro
30
Τα νέα microας
Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις
Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του
Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)
Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε
αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του
Richard και Γεωργίας Πατριανάκου
του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι
(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου
Καπετανάκου του Σταύρου και
Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του
Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το
ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του
Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα
του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι
Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα
του Μαριάν παντρεύτηκε τον
Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου
Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη
παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο
Παπαδάκο του Παναγιώτη
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία
Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80
Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου
ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του
Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα
Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90
Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών
90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη
ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου
χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω
Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73
Βασιλική Χριστοπούλου του
Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας
Παναγέας του Ιωάννη ετών 88
(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του
Γεωργίου ετών 82 Γεωργία
Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80
(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου
του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)
Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου
ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω
Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών
87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του
Χρήστου ετών 77
Παλαιοπαναγιά
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος
Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58
Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82
Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78
Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου
ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα
Κυριακούλη ετών 86
Ανώγεια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη
χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη
∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81
Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84
Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου
ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του
Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-
σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα
Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών
92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών
87
Τραπεζοντή
Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του
Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο
Ξέπαππα του Νικήτα
Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης
Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83
Κυδωνιά
Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη
Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90
Ποταmicroιά
Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου
του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό
Γριβογιάννη του Ηλία
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89
Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών
83 Σταυρούλα Καλογεράκη του
Πέτρου ετών 81 Σταύρος
Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77
Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου
ετών 92
Καmicroίνια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91
Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ
ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του
Αθανασίου ετών 90
Λιαντίνα
Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα
Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84
Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία
Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85
Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου
ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα
Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού
του Κυριακούλη ετών 82
Κουρτσούνα
Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος
του Μιχαήλ ετών 80
Άρνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα
Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94
Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου
ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος
Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88
Κοτσαντίνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα
Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89
Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη
ετών 90
Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου
9
Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη
Το υδραγωγείο του Παλαιοχωρίου
Το Παλιοχώρι ως γνωστόν είναι από τα παλαιότερα χωριά της περιοχής microας
Κάποτε και για πολλά χρόνια είχε microεγάλο πρόβληmicroα από νερό Υπήρχαν πριν βρύσες
και πηγές που έτρεχαν άφθονο νερό αλλά λόγω καθιζήσεων και κατολισθήσεων όλες
αυτές οι σπουδαίες πηγές διαδοχικά εχάθησαν Τούτο το αποδεικνύουν υπάρχουσα
πέτρινη σκάφη microεγάλων διαστάσεων καθώς και πέτρινες βρύσες σε σχήmicroα καmicroάρας Οι
κάτοικοι ήταν πλέον υποχρεωmicroένοι να microεταφέρουν το νερό από microακρινές αποστάσεις
microε την βοήθεια ζώων σε ξύλινες βαρέλες και στρατιωτικά microεταλλικά microπιτόνια Η
έλλειψη νερού υπήρξε για πάρα πολλά χρόνια microε αποτέλεσmicroα να λένε το νερό νεράκι
όπως λέει ο σοφός λαός εσκέπτοντο και την κάθε σταγόνα να microην την χαλάσουν
άσκοπα
Γνωρίζοντας το σοβαρό αυτό πρόβληmicroα ο βουλευτής από την περιοχή microας Ηλίας
Λαγάκος φρόντισε και πέτυχε microε microεγάλες και απαιτητικές του ενέργειες microέσω του
αρmicroόδιου υπουργείου να δώσει λύση στο πρόβληmicroα ώστε να ανασάνουν από την
ταλαιπωρία οι κάτοικοι του χωριού Αρχές του 1955 εστάλησαν από την Αθήνα ένα
φορτηγό αυτοκίνητο microε 1600 microέτρα γαλβανιζέ εξάmicroετρες και δύο ιντσών σωλήνες
Ξεφορτώθηκαν στο Ξηροκάmicroπι στην οικία τότε Ηλία Βλάχου αφού δεν υπήρχε ακόmicroη
αυτοκινητόδροmicroος προς το Παλιοχώρι και από εκεί οι Παλιοχωρίτες microε τα ζώα τους
και σε σύντοmicroο χρονικό διάστηmicroα τις microετέφεραν στον προαύλειο χώρο της εκκλησίας
του χωριού Η πηγή microε το άφθονο και εύγεστο νερό 1500micro microακριά του χωριού είχε
δωρηθεί στους κατοίκους από την ηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσας Γερόντισσα
Νυmicroφοδώρα Οι Παλιοχωρίτες όταν εκκλησιάζοντο στο microοναστήρι ή και όπου να
συναντούσαν την Γερόντισσα Νυmicroφοδώρα δεν ξεχνούσαν να την ευχαριστούν και να
ευγνωmicroονούν για το πολύτιmicroο αγαθό που τους χάρισε Το Παλιοχώρι πολύ γρήγορα
πλέον θα αποκτούσε σύγχρονο υδραγωγείο και εκτός από το Ξηροκάmicroπι που διέθετε
τοιούτο θα επροηγείτο όλων των χωριών νοτιοδυτικά του πρώην ∆ήmicroου Φάριδος
Το έργο δεν ανετέθη σε εργολάβο όπως έγινε πολύ αργότερα στα ως άνω χωριά
διότι η χώρα microας ακόmicroη δεν microπορούσε να διαθέσει microεγάλα χρηmicroατικά ποσά Έτσι οι
κάτοικοι του χωριού ανέλαβαν τον microεγάλο άθλο microόνοι τους έγιναν δηλαδή οι ίδιοι
εργολάβοι του έργου ανοίγοντας το βαθύ αυλάκι 1500 microήκους microέτρων microε κασmicroάδες
και φτυάρια και ότι άλλα ατοmicroικά εργαλεία διέθεταν Κάθε πρωί που πήγαιναν να
ξεκινήσουν την εργασία τους microετέφεραν και έναν σωλήνα στον ώmicroο τους γιατί η
σύντοmicroη αυτή διαδροmicroή που χάραξαν δεν ήταν βατή για ζώα Στον microεγάλο αγώνα του
έργου συmicromicroετείχαν ακόmicroη και οι γυναίκες καθώς και τα νεαρά κορίτσια Ενθυmicroούmicroαι
microικρό παιδί που ήmicroουν τότε τις πρώτες microου εξαδέλφες Ποτούλα Τσαρπαλή Ευαγγελία
και Σταυρούλα Βουραζέλη που microετέφεραν κάθε πρωί σωλήνες και τις ακολουθούσα
Το έργο προχωρούσε γρήγορα και ασταmicroάτητα Ο κάθε οικογενειάρχης δούλεψε
σχεδόν πενήντα ηmicroερήσια microεροκάmicroατα χωριστά οι γυναίκες και τα παιδιά τους Είχαν
γίνει microε λίγα λόγια όλοι τους microια οικογένεια Έτσι microε πλήρη οργάνωση και
καταmicroερισmicroό εργασίας το έργο προχωρούσε προς το τέλος του Υδραυλικός που
ανέλαβε να κάνει όλη την σωλήνωση του υδραγωγείου υπήρξε ο Θεοδόσης Γιάννακας
από το Ξηροκάmicroπι Μια ώρα microετά την σύνδεση του τελευταίου σωλήνα εν microέσω
καλοκαιριού και στο microέσον του χωριού το καλλίτερο ανθρώπινο φάρmicroακο που λέγεται
νερό έτρεχε ελεύθερα και ασταmicroάτητα ανακουφίζοντας και δροσίζοντας τους
10
κατοίκους του χωριού και ταυτόχρονα αmicroοίβοντάς τους για τον πολύ ιδρώτα που
επότισαν το έργο τους
Μετά από δύο - τρία χρόνια και microε τη βοήθεια της Κοινότητας Καmicroινίων και των
κατοίκων του χωριού φυσικά κατά το ήmicroισυ κατασκευάστηκε και η υδατοδεξαmicroενή στο
άνω microέρος του χωριού microαζί microε το εσωτερικό δίκτυο Είναι από τα πολύ λίγα
υδραγωγεία της περιοχής microας που αποπερατώθησαν την δεκαετία του εξήντα microόνο από
προσωπική εργασία των κατοίκων
Γεωργίου Κ Χίου - Χαρτουλάρου
Οικονοmicroική κρίση και microια πρόταση
από τα παλιά για το χωριό microας
Στο κείmicroενο που ακολουθεί καταγράφεται microία πρόταση που αφορά σε αγροτικές
περιοχές όπως αυτή του χωριού microας σχετικά microε την εξοικονόmicroηση βασικών
καταναλωτικών αγαθών κάθε νοικοκυριού microετά την εφτάχρονη πλέον περίοδο της
οικονοmicroικής κρίσης πρακτική που εφάρmicroοζαν οι νοικοκυρές του χωριού microας στη
περίοδο 1960-1970
Οι νοικοκυρές του χωριού άτυπα συγκέντρωναν (έσmicroιγαν) το γάλα από τις κατσίκες
κάθε πρωί πχ 10 νοικοκυρές microε microέσο όρο 4 κιλά γάλα 40 κιλά κάθε microέρα και
περιοδικά το έδιναν όλες σε microία από τις νοικοκυρές η οποία από τα 40 κιλά γάλα
παρασκεύαζε περίπου 6 κιλά τυρί Σε 15 ηmicroέρες η συγκεκριmicroένη παρασκεύαζε 6 x 15 =
90 κιλά τυρί πλέον microυζήθρες και λοιπά προιόντα γαλακτοκοmicroίας που επαρκούσαν για
τις ετήσιες ανάγκες microίας τετραmicroελούς οικογένειας Στη συνέχεια microε την ίδια πρακτική
εδιναν την ίδια ποσότητα γάλακτος σε microια δεύτερη νοικοκυρά κατόπιν στην τρίτη κλπ
Η ίδια πρακτική microπορεί να εφαρmicroοστεί σε microεγαλύτερη κλίmicroακα σήmicroερα microε τη
συνεργασία πολλών νοικοκυριών ndashή και την ίδρυση microερικών συνεταιριστικών
microονάδωνndash όχι microόνο για την κάλυψη ετησίων οικογενειακών αναγκών κάθε νοικοκυριού
αλλά microε παραγωγή microεγαλυτέρων ποσοτήτων γαλακτοκοmicroικών προϊόντων που microπορούν
να αποτελέσουν και αντικείmicroενο εmicroπορικής δραστηριότητος
Μην ξεχνάmicroε επίσης ότι στην περιοχή microας κάθε νοικοκυριό συνήθως διαθέτει και
εκτάσεις που θα microπορούσαν να χρησιmicroοποιηθούν ως εγκαταστάσεις για εκτροφή
πουλερικών Σε αυτή την περίπτωση microπορεί να υπάρχει παραγωγή κρέατος και αυγών
που όχι microόνο θα κάλυπτε τις ανάγκες microιας οικογένειας αλλά και microε ένα κατάλληλο
συνεταιριστικό πλαίσιο το περίσσευmicroα της παραγωγής θα ήταν δυνατό να καταστεί
επίσης αντικείmicroενο εmicroπορίας microε ένα ικανοποιητικό εισόδηmicroα microε κατάλληλες
διαδικασίες σε σηmicroεία λιανικής πώλησης
Ακόmicroη η περιοχή microας ndashόπως και όλη η Λακωνίαndash παράγει ελαιόλαδο αρίστης
ποιότητος το οποίο microέχρι τώρα συστηmicroατοποιηmicroένα δεν έχει καταστεί αντικείmicroενο
εξειδικευmicroένης επιλεκτικής εmicroπορίας όπως τυποποίηση διασφάλιση σήmicroατος
προέλευσης πώληση σε microικρές συσκευασίες κλπ microε αποτέλεσmicroα το παραγόmicroενο
ελαιόλαδο της περιοχής microας να πωλείται σε microεγάλες ποσότητες χύmicroα σε εmicroπόρους και
οι τελευταίοι να αποκοmicroίζουν σηmicroαντικά κέρδη από την περαιτέρω επεξεργασία
τυποποίηση και πώληση του
11
Επίσης microια συνεταιριστική πρωτοβουλία του τύπου που προαναφέρθηκε θα
επιτύγχανε καλύτερη τιmicroή αγοράς από τους παραγωγούς - αγρότες επίλυση microέρους της
απασχόλησης στην περιοχή microας από την ίδρυση microίας πρότυπης microονάδας συγκέντρωσης
ελαιών διαλογής επεξεργασίας (έκθλιψης) ποιοτικού ελέγχου τυποποίησης σε
συσκευασίες που προϋποθέτει απασχόληση εξειδικευmicroένων εργατών διαλογής ελιών
τεχνολόγων τροφίmicroων τεχνικών στην παραγωγή ελαιολάδου τεχνικών τυποποίησης
και στο εmicroπορικό δίκτυο εξειδικευmicroένων πωλητών ή αντιπροσώπων microέχρι το τελικό
σηmicroείο πώλησης (κατάστηmicroα)
Καταλήγοντας σηmicroειώνω ότι η microαζική συmicromicroετοχή των κατοίκων της περιοχής microας
σε τέτοιες ενέργειες και δράσεις microόνο καλά αποτελέσmicroατα microπορεί να επιφέρει τόσο για
τους ίδιους αλλά και για την οικονοmicroική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής του
Ξηροκαmicroπιού και των γύρω χωριών
Όmicroως εκτός της οικονοmicroίας υπάρχουν και άλλες παράmicroετροι ενός τέτοιου
εγχειρήmicroατος η συνεργατικότητα η επιστροφή σε δραστηριότητες που για χρόνια
απαξιώθηκαν και αγνοήθηκαν και η καθετοποίηση της αγροτικής παραγωγής αλλά
κυρίως έλεγχος και εmicroπιστοσύνη στην ποιότητα αυτών που τρώmicroε Αυτού του είδους τα
βασικά προιόντα (γάλα τυρί βούτυρο κρέας αυγά ελαιόλαδο hellip) ο καταναλωτής
προτιmicroά να τα προmicroηθεύεται από microικρές συνεταιριστικές παραγωγικές microονάδες αυτού
του τύπου και όχι από microεγάλες βιοmicroηχανικές microονάδες που ενέχουν και κινδύνους για
την υγεία του από χρήση αντιβιοτικών φαρmicroάκων κακής ποιότητας τροφικών
παρασκευασmicroάτων λιπασmicroάτων (hellip)
Τάσου ∆ Βολτή
Ξηροκαmicroπίου συγκοινωνίες
Μια συmicroπλήρωση ndash microαρτυρία
Στο τεύχος 64 γίνεται microια ενδιαφέρουσα αναδροmicroή στα παλιά microέσα οδικών
συγκοινωνιών Εκεί αναφέρονται microαρτυρίες και microνήmicroες σχετικές microε την εmicroφάνιση των
πρώτων αυτοκινήτων στο χωριό microας το Ξηροκάmicroπι Στην αξιόλογη αυτή microαρτυρία και
παρουσίαση από τον Στράτη Σ Σολωmicroό θα προσθέσω κάποιες αναφορές δικές microου microε
συmicroπληρωmicroατικά στοιχεία για το ενδιαφέρον αυτό θέmicroα της εποχής εκείνης
Ο αείmicroνηστος Βασίλειος Κουντούρης ένα ξεχωριστό και ανήσυχο άτοmicroο microε
επιχειρηmicroατικό δαιmicroόνιο συγκαταλέγεται microεταξύ των πρώτων αυτοκινητιστών της
τρίτης και τέταρτης δεκαετίας του 1900 Είχε φέρει το πρώτο microικρό επιβατικό
αυτοκίνητο microάρκας FIAT
Θυmicroάmicroαι τον αείmicroνηστο θείο microου Λάmicroπρο Σακελλαριάδη microετέπειτα αρεοπαγίτη
που διηγόταν ένα περιστατικό σχετικό microrsquo εκείνο το αυτοκίνητο Ο Κουντούρης είχε
ανεβάσει το FIAT στη δεξαmicroενή του χωριού για να το πλύνει Μαζί του ήταν κι ο θείος
microου ο Λάmicroπρος -έφηβος τότε- και ο γιος του Κουντούρη ο Κώστας microικρότερος σε
ηλικία Κατά τη διάρκεια του πλυσίmicroατος λύθηκε το χειρόφρενο και το όχηmicroα κύλισε
και γκρεmicroίστηκε από το χείλος του βράχου microε πτώση στον γκρεmicroό πάνω από το
microονοπάτι του γεφυριού της Ρασίνας Έπαθε microεγάλη ζηmicroιά ανεπανόρθωτη Έκτοτε
microετά την δύσκολη ανάσυρση παρέmicroεινε σε microιαν άκρη της microεγάλης laquoΑλάναςraquo στην
12
πλατεία του χωριού τα laquoΧορταράκιαraquo λίγο πιο κάτω από το κουρείο του Γιάννη
Συκιώτη Τα περίφηmicroα laquoΧορταράκιαraquo ήταν ο αποκλειστικός χώρος των ποικίλων
παιχνιδιών microας Κι εδώ ισχύει το λεγόmicroενο laquoουδέν microονιmicroότερον του προσωρινούraquo
καθώς το αυτοκίνητο εκείνο όπως πίστευε ο ιδιοκτήτης του θα παρέmicroενε εκεί για το
ενδεχόmicroενο επισκευής του Αλλά άραξε για πάντα αmicroετακίνητο Οι συνεχείς
προσπάθειες εξ εφόδου του Κουντούρη και οι εκτοξευόmicroενες φοβέρες του δεν
κατάφεραν να microας αναχαιτίσουν και να microας αποmicroακρύνουν από το αυτοκίνητο που
αναγάγαmicroε πλέον σε διασκεδαστικό παιχνίδι microας Είδε κι απόειδε ο microπαρmicroπα-Βασίλης
και τελικά παραιτήθηκε από την προσπάθεια να microας αποmicroακρύνει απrsquo αυτό Και τότε οι
καταστροφικές τάσεις microας -που περισσότερο τις ωθούσε η περιέργειά microας- κατάφεραν
νrsquo αφήσουν microε τον καιρό από το FIAT microόνον τον σκελετό του
Ο Κουντούρης αργότερα έφερε ένα άλλο microικρό αυτοκίνητο -είδος τζιπ- που είχε τη
microίζα στο πάτωmicroα Πάντα βρισκόταν παρκαρισmicroένο έξω από την αυλόθυρα του σπιτιού
του παραπλεύρως από το συmicroβολαιογραφείο του παππού microου Κωστή Σακελλαριάδη
Το τζιπ εκείνο κέντριζε την περιέργειά microας και πλησιάζοντας το microε προφύλαξη
πατούσαmicroε microε το χέρι τη microίζα microε αποτέλεσmicroα -προς άφατη δική microας ικανοποίηση- να
κάνει microικρά πηδηmicroατάκια το τζιπ καθώς ο λεβιές των ταχυτήτων βρισκόταν
microπλοκαρισmicroένος Όσο κι αν microας φοβέριζε ο microπαρmicroπα-Βασίλης εmicroείς το χαβά microας
Θυmicroάmicroαι κάποτε που ο microπαρmicroπα-Βασίλης microε σταmicroάτησε στον δρόmicroο -περιέργως δεν
ήταν θυmicroωmicroένος- και microε άπταιστη εκφορά της καθαρευουσιάνικης γλωσσικής του
ευφράδειας microου είπε κάτι που και σήmicroερα ακόmicroη θυmicroάmicroαι laquoΑν και υιός καθηγητού
ουδόλως διαφέρεις των άλλων αλητοπαίδων microε το να συνεργείς σε τοιούτου είδους
ατασθαλίες Κρίmicroαraquo Έχει παραmicroείνι στη microνήmicroη microου λες και τον ακούω τώρα
Ντράπηκα και δεν επιχείρησα ποτέ άλλοτε να πλησιάσω το αυτοκίνητο
Εδώ θα αναφέρω και το microικρό αυτοκίνητο του Κώστα Φεγγαρά το οποίο
πραγmicroατοποιούσε τη συγκοινωνία Ξηροκάmicroπι ndash Καmicroίνια ndash Ποταmicroιά ndash Γοράνοι Οι
παλιότεροι θα θυmicroούνται το ατυχές συmicroβάν όταν ένας microεθυσmicroένος επιβάτης πιασmicroένος
όρθιος στην πόρτα του αυτοκινήτου κατά τη διαδροmicroή προς τα Καmicroίνια έπεσε και
σκοτώθηκε Το περιστατικό αυτό έβαλε σε microεγάλες περιπέτειες τον Κώστα
Στην microνήmicroη microου έχω κρατήσει και το microικρό φορτηγό του Γάββαρη που τόσο το
θαυmicroάζαmicroε εmicroείς τα παιδιά όταν το πρωτόφερε στο χωριό Ο γιος του ο Βασίλης ο
microετέπειτα καθηγητής φιλολογίας -εκ των κορυφαίων του τόπου microας- παρακάλεσε
θυmicroάmicroαι τον πατέρα του και microας επέτρεψε να ανεβούmicroε στην καρότσα για microια βόλτα
microέχρι τον Άγιο Βασίλειο Πιασmicroένοι από το παραπέτι της καρότσας πηδούσαmicroε από τη
χαρά microας Και παραmicroένει στην microνήmicroη microου microια φράση του Βασίλη που ενθουσιασmicroένος
από την ταχύτητα του νέου αποκτήmicroατος του πατέρα του φώναζε laquoΠέταmiddot πετάει Αυτά
τα αmicroαξάκια πετούνraquo
Όσο για το microεγάλο φορτηγό του Γιάννη Κακαγιάννη ήταν τόσος ο θαυmicroασmicroός microας
που ανοίγαmicroε διάπλατα τα microάτια και ακίνητοι παρατηρούσαmicroε τις δέκα ρόδες του
λάστιχα που microας φαίνονταν ως κάτι το πρωτόγνωρο και ασύλληπτο
Ίσως όλα αυτά να φαντάζουν στους σηmicroερινούς νέους αστεία Όmicroως για microας τα
παιδιά εκείνης της εποχής που οι συγκοινωνίες φάνταζαν πρωτόγνωρες όλα ήταν
microαγικά Κι όσο κι αν ήταν οι δυσκολίες αξεπέραστες αγαπήσαmicroε κάθε τι που microας
εντυπωσίαζε κι ας φαίνεται σήmicroερα τόσο απόmicroακρο Ήταν τα πλέον σηmicroαντικά χρόνια
microας κι έτσι παραmicroένουν στην microνήmicroη microας όσο κι αν διάβηκαν οι καιροί
13
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Η laquo∆όξαraquo του χωριού microας
∆όξα σηmicroαίνει η microεγάλη και καλή φήmicroη που έχει αποκτηθεί από κάποιον λόγω
σπουδαίων επιτευγmicroάτων που αξίζουν θαυmicroασmicroού Έτσι δεν πήρε τυχαία το όνοmicroά
του ο αθλητικός σύλλογος των Ανωγείων αφού από την ίδρυσή του έχει προσφέρει
πολλά και έχει συνδέσει άρρηκτα το όνοmicroά του microε τα Ανώγεια Μια οmicroάδα που κύριο
microέληmicroά της δεν είναι microονάχα η αθλητική της πορεία στον χώρο του ποδοσφαίρου αλλά
η προσφορά στον συνάνθρωπο και η συνέχιση των παραδόσεων του χωριού Ένας
όmicroιλος που στηρίζεται στην αmicroοιβαία συνεργασία των microελών του και στην στήριξη των
κατοίκων του χωριού
Από το καταστατικό της οmicroάδας πληροφορούmicroαστε πως Ο Αθλητικός Όmicroιλος laquo∆όξα
Ανωγείωνraquo ιδρύθηκε το 1988 και έχει ως έδρα του τα Ανώγεια της Λακωνίας Κύριο
microέληmicroα του σωmicroατείου είναι η ανάπτυξη των σωmicroατικών και ψυχικών δεξιοτήτων των
microελών του microέσω του αθλήmicroατος του ποδοσφαίρου σε συνδυασmicroό προς την εφαρmicroογή
microορφωτικού προγράmicromicroατος επί των αθλουmicroένων Παράλληλα ασχολείται microε πολιτιστικά
και περιβαλλοντικά θέmicroατα που απασχολούν την ευρύτερη κοινωνία του χωριού
Η πρώτη οmicroάδα στα microέσα της δεκαετίας του 1950 Επάνω όρθιοι από αριστερά οι
Κουmicroουτσάκος Ηλίας Τζανετάκος Νικόλαος Πούλιας ∆ηmicroήτριος Γρηγοριάδης
Βασίλειος Παναγάκος Ηλίας Σταθάκος Παναγιώτης Σταθάκος ∆ηmicroήτριος Καθιστοί
από αριστερά Πλάγος Βασίλειος ∆ιακουmicroάκος Παναγιώτης ∆ούκας Γεώργιος
Πρόεδρος της οmicroάδος ήταν ο Χριστοφιλάκος Χαρίλαος ενώ προπονητής ο Γκόγκας
Χαρίλαος Η φωτογραφία βρίσκεται στο microαγαζί του Χριστάκου ∆ηmicroητρίου στα
Ανώγεια
14
Πρέπει να διευκρινιστεί πως η ∆όξα είχε συσταθεί ανεπίσηmicroα στις αρχές της
δεκαετίας του 1950 microε στελέχη και παίκτες νέους από το χωριό ενώ έπαιζε αγώνες
ποδοσφαίρου microε οmicroάδες της γύρω περιοχής Στο αθλητικό microέρος η οmicroάδα συmicromicroετέχει
ενεργά στα αθλητικά δρώmicroενα του τόπου ανήκει στη δύναmicroη της Ένωσης
Ποδοσφαιρικών Σωmicroατίων Λακωνίας (ΕΠΣ Λακωνίας) και αγωνίζεται σταθερά και
ικανοποιητικά στην εκάστοτε αθλητική σεζόν του πρωταθλήmicroατος Πολλοί είναι οι
Ανωγειάτες που έχουν παίξει στην οmicroάδα και ο καθένας έχει να θυmicroάται κάτι
ξεχωριστό και ιδιαίτερο που δεν το κρατά για τον εαυτό του αλλά το microοιράζεται και το
microεταδίδει microαζί microε τις αξίες της ευγενούς άmicroιλλας στη νέα γενιά του χωριού ωθώντας τη
να ασχοληθεί microε το ποδόσφαιρο και τον αθλητισmicroό Είναι ικανοποιητικό και συνάmicroα
ενθαρρυντικό όταν τα νέα παιδιά του χωριού είναι microέλη της οmicroάδας και microάλιστα
επιδεικνύουν ιδιαίτερο ζήλο για την προκοπή της Πάνω σε αυτό το γεγονός ο
σύλλογος είχε δηmicroιουργήσει το 2010 παιδική οmicroάδα η οποία συmicromicroετείχε σε διάφορα
τουρνουά junior δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους microικρούς του χωριού να
ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους στο ποδόσφαιρο Ο σύλλογος το 2000 κατασκεύασε
γήπεδο microπάσκετ που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού ενώ microια από τις
προτεραιότητες είναι η κατασκευή ποδοσφαιρικού γηπέδου σε ιδιόκτητο χώρο microια
προσπάθεια που έχει ξεκινήσει από το 2005 και ευχή όλων είναι τα επόmicroενα χρόνια να
έχει ολοκληρωθεί
Επίσης ο σύλλογος έχει διοργανώσει δύο τουρνουά microπάσκετ στο γήπεδο του
χωριού στα οποία συmicromicroετείχαν οmicroάδες των γύρω χωριών Στο δεύτερο τουρνουά το
οποίο διοργανώθηκε το διήmicroερο 3-4 Αυγούστου του 2002 τίmicroησε την εκδήλωση microε την
παρουσία του ο θρύλος του αθλήmicroατος κ Παναγιώτης Γιαννάκης ο οποίος ήταν
επίτιmicroος καλεσmicroένος και βασικός οmicroιλητής ενώ παραβρέθηκε σύσσωmicroο το χωριό και
οι αρχές του τόπου Ήταν microια αθλητική εκδήλωση που δεν συmicroβαίνει κάθε ηmicroέρα η
οποία έκανε το όνοmicroα του χωριού να ακουστεί σε ολόκληρη τη Λακωνία
Μεγάλη είναι επίσης η συmicroβολή του αθλητικού συλλόγου στην πολιτιστική ζωή του
χωριού microε τη διοργάνωση του ετήσιου παραδοσιακού πανηγυριού στις 15 του
Αυγούστου στον προαύλειο χώρο του Αγροτικού Συνεταιρισmicroού Έτσι τα microέλη της
οmicroάδας microε τη πολύτιmicroη αρωγή των παιδιών του χωριού ενώνονται θυσιάζουν τις
προσωπικές τους υποχρεώσεις και τον ελεύθερο χρόνο τους και ετοιmicroάζονται
πυρετωδώς για τη σωστή διοργάνωση του γλεντιού Όταν άλλωστε όλοι ενωνόmicroαστε
microαζί για έναν κοινό σκοπό το αποτέλεσmicroα πάντα θα είναι θετικό όπως και microε το
πανηγύρι Οι Ανωγειάτες εκείνο το βράδυ είναι όλοι εκεί παρόντες στηρίζοντας την
προσπάθεια της οmicroάδας συνεχίζοντας έτσι την πολύχρονη παράδοση
Πολύ σηmicroαντικό είναι επίσης το γεγονός πως ο σύλλογος από το 2000 έχει
πραγmicroατοποιήσει εθελοντικές αναδασώσεις σε αρκετά ορεινά σηmicroεία του δασικού
χώρου του χωριού που είχαν πληγεί από πυρκαγιές ή που χρειαζόταν να γίνει
εmicroπλουτισmicroός του φυσικού περιβάλλοντος Τα παιδιά της οmicroάδας και microε τη σπουδαία
βοήθεια των κατοίκων του χωριού έχουν φυτέψει χιλιάδες δέντρα ως τώρα
προσφέροντας έτσι απλόχερα microια ακόmicroα δόση καθαρού αέρα στα Ανώγεια
Άφησα εσκεmicromicroένα για το τέλος να αναφέρω λόγω της άmicroεσης σύνδεσης microε τον
άνθρωπο πως η ∆όξα από το 1996 διατηρεί δική της τράπεζα αίmicroατος Με τη βοήθεια
και στήριξη του Γενικού Νοσοκοmicroείου Σπάρτης διοργανώνει ανελλιπώς δύο φορές τον
χρόνο εθελοντική αιmicroοδοσία στον χώρο του κοινοτικού διαmicroερίσmicroατος του χωριού microε
ικανοποιητικό αριθmicroό συmicromicroετεχόντων που δυστυχώς δεν είναι αντάξιος της βαρύτητας
15
αυτού του κοινωνικού έργου Είναι microία εξαιρετικά σηmicroαντική και αξιόλογη δράση του
συλλόγου που όχι microονάχα αξίζει αλλά και απαιτεί τη στήριξη κυρίως των Ανωγειατών
και όλων όσων θέλουν να προσφέρουν λίγο από το αίmicroα τους για να σώσουν microια ζωή
Και αυτό διότι έχει βοηθήσει πολλούς συνανθρώπους microας που είχαν την ανάγκη για
αίmicroα σε πραγmicroατικά πολύ δύσκολες και κοmicroβικές στιγmicroές της ζωής τους
Είναι πια φανερό και αναmicroφισβήτητο πως η ελληνική κοινωνία βιώνει αρκετά
δύσκολες καταστάσεις όχι microόνο οικονοmicroικές αλλά κυρίως κοινωνικές είτε θέλουmicroε να
το παραδεχθούmicroε είτε όχι Τα θεmicroέλιά της κλονίζονται ενώ οι αξίες τα ιδανικά και οι
διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων δοκιmicroάζονται δια πυρός και σίδηρου
∆υσκολευόmicroαστε αρκετά να κοιτάξουmicroε το συλλογικό εmicroείς αλλά κοιτάmicroε εύκολα το
προσωπικό microας συmicroφέρον Κλεινόmicroαστε στον εαυτό microας και τρέφουmicroε το
laquoθανατηφόροraquo εγώ microας Όmicroως οι Ανωγειάτες αποδεικνύουν πως microονάχα όταν
υπάρχει ενότητα και αγάπη microεταξύ microας microπορούmicroε πάντα να επιτύχουmicroε σπουδαία
πράγmicroατα Ο αθλητικός σύλλογος του χωριού ήταν είναι και θα είναι η λαmicroπρή δόξα
των Ανωγείων όσα χρόνια και αν περάσουν
Ευχαριστώ τη διοίκηση του συλλόγου τους παλαίmicroαχους παίκτες της οmicroάδας και
πολλούς άλλους συγχωριανούς microου για τις πληροφορίες που microου έδωσαν
Ευσταθίου Γ Λαmicroπρινού
Ο Αη-Γιώργης των Γοράνων στην πλατεία του χωριού
Η πλατεία των Γοράνων βρίσκεται στο κέντρο του χωριού Κάποτε εκεί ήταν ένας
microικρός ναός του Αγίου Γεωργίου και δίπλα το νεκροταφείο σύmicroφωνα microε τα λεγόmicroενα
των microεγαλυτέρων στην ηλικία συγχωριανών όπως η θεια-Γεωργία Κατούνα 93 ετών
σήmicroερα Το νεκροταφείο κάποια στιγmicroή microεταφέρθηκε στον Προφήτη Ηλία Το 1826
αυτός ο microικρός ναός καίγεται από τους Τουρκοαιγυπτίους microαζί microε το χωριό Κατόπιν
ξαναχτίστηκε Σώζεται έξω από τον ναό δίπλα στην πόρτα ένα microάρmicroαρο στο οποίο
αναγράφεται η ηmicroεροmicroηνία 30 Μαρτίου 1853 Μάλλον είναι η ηmicroεροmicroηνία από τα
θυρανοίξια του καινούριου ναού Στα τέλη του 19ου
αι - αρχές του 20ου
αι ο ναός
αυτός γκρεmicroίζεται Το 1923 γίνονται τα εγκαίνια του σηmicroερινού ναού
16
Μίmicroη Σ Κουmicroουτσίδη
Οι γυmicroναστικές επιδείξεις
στο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς
Τη δεκαετία στο τριθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς οι microαθητές ήταν
πάνω από εξήντα microε φθίνουσα πορεία προς το τέλος της Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες
άλλαζαν και ο καθένας από εmicroάς τους τότε microαθητές θυmicroάται κυρίως τους laquoδικούς
τουraquo
Το laquoγεγονόςraquo λοιπόν στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς ήταν οι εξετάσεις που ήταν
συνδυασmicroένες microε τις γυmicroναστικές επιδείξεις στο προαύλιο του σχολείου γεγονός που
απαιτούσε αρκετές δοκιmicroαστικές πριν από την τελική που γινόταν microπροστά σε όλους
τους γονείς microας και τους υπόλοιπους συγχωριανούς microας Ήταν επίσης απόδειξη της
κοπιαστικής δουλειάς και των δασκάλων microας ενώπιον των γονέων microας αλλά και του
επιθεωρητή της Πρωτοβάθmicroιας Εκπαίδευσης Για microας ήταν χαρά γιατί θα φορούσαmicroε
αθλητικά παπούτσια τις γνωστές στους παλιούς ΕΛΒΙΕΛΕΣ (Ελληνική Βιοτεχνία
Ελαστικών) κοντά παντελονάκια και αθλητικά φανελάκια Υπήρχε ακόmicroα
προετοιmicroασία για απαγγελία ποιηmicroάτων microικρών διαλόγων (σκετσάκια) και χορών Την
παραmicroονή της εκδήλωσης χαράζαmicroε τις γραmicromicroές και τους κύκλους των χορών microε
ασβέστη Το προαύλιο κλειδωνόταν για να microείνει άθικτο microέχρι την επόmicroενη microέρα
Μαθητές σε γυmicroναστικές επιδείξεις (1967 ή 1968)
Και έφτανε επιτέλους η τελευταία ηmicroέρα της σχολικής χρονιάς περί τα τέλη Ιουνίου
Απόγευmicroα και στον εξωτερικό διάδροmicroο έπαιρναν θέσεις οι θεατές microε καρέκλες που
έφερναν από τα σπίτια τους και όταν δεν έφταναν βγάζαmicroε και τα ξύλινα θρανία microας
Μετά από τον χαιρετισmicroό του διευθυντή άρχιζαν οι ασκήσεις και τα παραγγέλmicroατα
Ανάταση έκταση διάσταση επίκυψη κτλ Στο σκάmicromicroα που ήταν γεmicroάτο microε άmicromicroο
γινόντουσαν τα αθλήmicroατα απλούν τριπλούν και άλmicroα εις ύψος Οι δάσκαλοι
κρατούσαν τις επιδόσεις για την απονοmicroή των επαίνων Το microαγνητόφωνο microε τις
microαγνητοταινίες έπαιζε microουσική για τους χορούς και ακολουθούσαν οι απαγγελίες των
ποιηmicroάτων και τα laquoσκετσάκιαraquo Τα χειροκροτήmicroατα microάς έδιναν θάρρος και
ικανοποίηση ενώ παράλληλα τα γυmicroνασιόπαιδα πάνω στα κάγκελα της περίφραξης microάς
17
πείραζαν και γελούσαν Στο τέλος δίνονταν οι έπαινοι στους αθλητές και microε τις ευχές
των δασκάλων microας ξεκίναγε ένα microακρύ και ευχάριστο καλοκαίρι για όλους microας Στις
φωτογραφίες δάσκαλοι είναι ο Ηλίας Χονδρός η Πίτσα Πολυmicroενάκου και η Πόπη
Κουmicroουτσάκου
Οι microαθητές προετοιmicroάζονται (1965) Στα αριστερά της φωτογραφίας
ο δάσκαλος Ηλίας Χονδρός και στα δεξιά η δασκάλα Πίτσα Πολυmicroενάκου
Στιγmicroιότυπο που έχει microείνει φωτογραφικά στη microνήmicroη microου είναι τη χρονιά στη
δεύτερη ή τρίτη τάξη Ήmicroουν ντυmicroένος ναυτάκι microε ναυτικό καπελάκι και πουκαmicroισάκι
microε γαλάζιες ρίγες στον λαιmicroό και έλεγα τους πιο κάτω στίχους (ότι έχω συγκρατήσει)
laquoΤο ναυτάκι του Αιγαίου είmicroαι rsquoγω
microες τις θάλασσες παντού γυρνώ
τρικυmicroίες και φουρτούνες αψηφώraquo
Παρά ταύτα που λέmicroε έγινα βουνήσιος γιατί αγάπησα τον Ταΰγετο
Μαθητές την ώρα των γυmicroναστικών επιδείξεων (1965) Μπροστά τους στέκονται οι δασκάλες
Πίτσα Πολυmicroενάκου (αριστερά) και Πόπη Κουmicroουτσάκου (δεξιά)
18
Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου
Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου στο πλαίσιο των δώδεκα χρόνων του
φεστιβάλ laquoΚάλεσmicroα στον Ταΰγετοraquo κάτω από ένα ολόγιοmicroο φεγγάρι πραγmicroατοποίησε
στις 10 Ιουλίου microια βραδιά αφιερωmicroένη στην παράδοση και σε εκείνους που microε την
αγάπη και το microεράκι τους την κρατούν ακόmicroη ζωντανή
Τα χορευτικά τmicroήmicroατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου υπό την
καθοδήγηση της χοροδιδασκάλου κυρίας Βασιλικής Βορβή ταξίδεψαν το κατάmicroεστο
από κόσmicroο αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου σrsquo ένα ταξίδι στο Αιγαίο υπό τους ήχους του
δεξιοτέχνη του βιολιού Νίκου Οικονοmicroίδη και της υπέροχης φωνής της Κυριακής
Σπανού Η microουσικοχορευτική αυτή παράσταση είχε συνοδοιπόρο microία από τις πιο
καταξιωmicroένες Ελληνίδες τραγουδίστριες γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και
στιχουργική της δουλειά τη Μαρίζα Κωχ Το microουσικό αυτό ταξίδι είχε αφετηρία την
Χίο πέρασε στην Λήmicroνο και στην Αmicroοργό και κατέληξε στα Κύθηρα
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου ευχαριστεί θερmicroά τον ∆ήmicroο Σπάρτης το
Νοmicroικό Πρόσωπο Πολιτισmicroού και Περιβάλλοντος την Τοπική Κοινότητα
Ξηροκαmicroπίου καθώς και τα microέλη και τους φίλους του Συλλόγου που εργάστηκαν
εθελοντικά για την πραγmicroατοποίηση αυτής της microοναδικής βραδιάς
Εις το επανιδείν hellip
Το χορευτικό τmicroήmicroα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου
19
Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη
Τοπικό Βιβλιογραφικό
Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash
Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016
Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής
πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και
άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για
τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια
ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές
κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις
Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο
από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή
microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο
για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας
Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της
δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε
στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις
δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του
Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου
Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές
κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να
microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε
διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό
microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση
αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της
συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από
την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του
ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν
laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων
δράσεων και καρπών
Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του
στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας
πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι
άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και
διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του
νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις
βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς
έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του
χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον
καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα
Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip
Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου
microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις
αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης
Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου
20
Ιωάννη Γ Παρηγόρη
6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo
Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια
ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16
Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να
παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη
παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και
τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου
microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των
microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας
Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας
Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι
microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent
pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των
εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο
και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο
για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη
στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο
Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του
Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση
πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα
παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα
είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου
ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο
στα εργαστήρια microας
Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου
21
Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος
(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)
Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι
Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)
Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι
Βαγγέλης Καρίπης κρουστά
Κυριάκος Γκουβέντας βιολί
Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι
Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα
Στέλιος Κατσιάνης λαούτο
Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Στάθης Σαββίδης microπουζούκι
Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής
Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης
microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου
22
Τα εργαστήρια παρακολούθησαν
Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη
Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη
Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος
Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας
Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου
Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη
Κλαρίνο
Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος
Φλογέρα
Σταρόγιαννης Λεωνίδας
Κρουστά
Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος
Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης
Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης
Μακάmicro
Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης
Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος
Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος
Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος
Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη
Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς
Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα
Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη
Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος
Λαούτο
Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος
Πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική
Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία
Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία
Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια
Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα
Κιντζιρίδου Κρυσταλλία
23
Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη
Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου
Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου
Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας
microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της
ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της
ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν
υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς
ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο
του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του
χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια
microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον
Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το
Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο
microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι
δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο
και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν
σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι
είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος
∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα
Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας
microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού
24
Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους
της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών
(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού
κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ
Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης
Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ
Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο
Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω
από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)
Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο
ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο
διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει
microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ
Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων
Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και
microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956
Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε
την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και
την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο
Ποταmicroίτη
∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά
Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά
διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου
ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί
ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά
τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και
το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους
αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και
πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για
την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας
25
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια
Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των
Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας
Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που
έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι
γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε
στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο
πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει
τα δυο microέρη του microονοπατιού
Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι
πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα
κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς
πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο
του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το
οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από
εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι
Ο microύλος του Κοτταρά
Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά
δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ
να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα
πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα
κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το
περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το
26
τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να
σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα
λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το
microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της
Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη
Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί
στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια
των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του
Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί
σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού
Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές
τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται
σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους
και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την
περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν
microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία
επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε
Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)
Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα
λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις
πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο
Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς
microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα
ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε
27
αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει
δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν
ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της
οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι
βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της
Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας
θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι
της
Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο
ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού
δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι
microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν
προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo
microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της
επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί
περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε
το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως
Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε
για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της
Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
28
Της αγοράς
Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια
ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει
γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο
αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους
καπνούς
ΗΓΜ
Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις
γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip
αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια
Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί
να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά
έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να
τους ζήσουν λοιπόν
Τ∆Β
Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για
βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια
όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι
συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα
θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι
του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος
Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει
∆ΘΚ
Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε
το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην
Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους
φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που
πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε
αποκόλληση
ΓΚΜ
Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να
συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε
Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε
29
τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος
ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις
Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες
ΠΜΙ
Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε
σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα
υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας
του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω
συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες
ΚΜΚ
Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική
κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος
υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να
κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε
ΑΝΜ
Συνδροmicroές
Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης
Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π
Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη
Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro
Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro
30
Τα νέα microας
Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις
Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του
Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)
Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε
αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του
Richard και Γεωργίας Πατριανάκου
του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι
(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου
Καπετανάκου του Σταύρου και
Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του
Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το
ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του
Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα
του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι
Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα
του Μαριάν παντρεύτηκε τον
Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου
Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη
παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο
Παπαδάκο του Παναγιώτη
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία
Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80
Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου
ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του
Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα
Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90
Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών
90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη
ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου
χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω
Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73
Βασιλική Χριστοπούλου του
Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας
Παναγέας του Ιωάννη ετών 88
(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του
Γεωργίου ετών 82 Γεωργία
Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80
(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου
του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)
Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου
ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω
Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών
87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του
Χρήστου ετών 77
Παλαιοπαναγιά
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος
Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58
Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82
Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78
Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου
ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα
Κυριακούλη ετών 86
Ανώγεια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη
χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη
∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81
Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84
Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου
ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του
Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-
σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα
Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών
92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών
87
Τραπεζοντή
Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του
Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο
Ξέπαππα του Νικήτα
Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης
Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83
Κυδωνιά
Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη
Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90
Ποταmicroιά
Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου
του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό
Γριβογιάννη του Ηλία
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89
Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών
83 Σταυρούλα Καλογεράκη του
Πέτρου ετών 81 Σταύρος
Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77
Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου
ετών 92
Καmicroίνια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91
Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ
ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του
Αθανασίου ετών 90
Λιαντίνα
Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα
Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84
Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία
Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85
Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου
ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα
Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού
του Κυριακούλη ετών 82
Κουρτσούνα
Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος
του Μιχαήλ ετών 80
Άρνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα
Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94
Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου
ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος
Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88
Κοτσαντίνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα
Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89
Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη
ετών 90
Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου
10
κατοίκους του χωριού και ταυτόχρονα αmicroοίβοντάς τους για τον πολύ ιδρώτα που
επότισαν το έργο τους
Μετά από δύο - τρία χρόνια και microε τη βοήθεια της Κοινότητας Καmicroινίων και των
κατοίκων του χωριού φυσικά κατά το ήmicroισυ κατασκευάστηκε και η υδατοδεξαmicroενή στο
άνω microέρος του χωριού microαζί microε το εσωτερικό δίκτυο Είναι από τα πολύ λίγα
υδραγωγεία της περιοχής microας που αποπερατώθησαν την δεκαετία του εξήντα microόνο από
προσωπική εργασία των κατοίκων
Γεωργίου Κ Χίου - Χαρτουλάρου
Οικονοmicroική κρίση και microια πρόταση
από τα παλιά για το χωριό microας
Στο κείmicroενο που ακολουθεί καταγράφεται microία πρόταση που αφορά σε αγροτικές
περιοχές όπως αυτή του χωριού microας σχετικά microε την εξοικονόmicroηση βασικών
καταναλωτικών αγαθών κάθε νοικοκυριού microετά την εφτάχρονη πλέον περίοδο της
οικονοmicroικής κρίσης πρακτική που εφάρmicroοζαν οι νοικοκυρές του χωριού microας στη
περίοδο 1960-1970
Οι νοικοκυρές του χωριού άτυπα συγκέντρωναν (έσmicroιγαν) το γάλα από τις κατσίκες
κάθε πρωί πχ 10 νοικοκυρές microε microέσο όρο 4 κιλά γάλα 40 κιλά κάθε microέρα και
περιοδικά το έδιναν όλες σε microία από τις νοικοκυρές η οποία από τα 40 κιλά γάλα
παρασκεύαζε περίπου 6 κιλά τυρί Σε 15 ηmicroέρες η συγκεκριmicroένη παρασκεύαζε 6 x 15 =
90 κιλά τυρί πλέον microυζήθρες και λοιπά προιόντα γαλακτοκοmicroίας που επαρκούσαν για
τις ετήσιες ανάγκες microίας τετραmicroελούς οικογένειας Στη συνέχεια microε την ίδια πρακτική
εδιναν την ίδια ποσότητα γάλακτος σε microια δεύτερη νοικοκυρά κατόπιν στην τρίτη κλπ
Η ίδια πρακτική microπορεί να εφαρmicroοστεί σε microεγαλύτερη κλίmicroακα σήmicroερα microε τη
συνεργασία πολλών νοικοκυριών ndashή και την ίδρυση microερικών συνεταιριστικών
microονάδωνndash όχι microόνο για την κάλυψη ετησίων οικογενειακών αναγκών κάθε νοικοκυριού
αλλά microε παραγωγή microεγαλυτέρων ποσοτήτων γαλακτοκοmicroικών προϊόντων που microπορούν
να αποτελέσουν και αντικείmicroενο εmicroπορικής δραστηριότητος
Μην ξεχνάmicroε επίσης ότι στην περιοχή microας κάθε νοικοκυριό συνήθως διαθέτει και
εκτάσεις που θα microπορούσαν να χρησιmicroοποιηθούν ως εγκαταστάσεις για εκτροφή
πουλερικών Σε αυτή την περίπτωση microπορεί να υπάρχει παραγωγή κρέατος και αυγών
που όχι microόνο θα κάλυπτε τις ανάγκες microιας οικογένειας αλλά και microε ένα κατάλληλο
συνεταιριστικό πλαίσιο το περίσσευmicroα της παραγωγής θα ήταν δυνατό να καταστεί
επίσης αντικείmicroενο εmicroπορίας microε ένα ικανοποιητικό εισόδηmicroα microε κατάλληλες
διαδικασίες σε σηmicroεία λιανικής πώλησης
Ακόmicroη η περιοχή microας ndashόπως και όλη η Λακωνίαndash παράγει ελαιόλαδο αρίστης
ποιότητος το οποίο microέχρι τώρα συστηmicroατοποιηmicroένα δεν έχει καταστεί αντικείmicroενο
εξειδικευmicroένης επιλεκτικής εmicroπορίας όπως τυποποίηση διασφάλιση σήmicroατος
προέλευσης πώληση σε microικρές συσκευασίες κλπ microε αποτέλεσmicroα το παραγόmicroενο
ελαιόλαδο της περιοχής microας να πωλείται σε microεγάλες ποσότητες χύmicroα σε εmicroπόρους και
οι τελευταίοι να αποκοmicroίζουν σηmicroαντικά κέρδη από την περαιτέρω επεξεργασία
τυποποίηση και πώληση του
11
Επίσης microια συνεταιριστική πρωτοβουλία του τύπου που προαναφέρθηκε θα
επιτύγχανε καλύτερη τιmicroή αγοράς από τους παραγωγούς - αγρότες επίλυση microέρους της
απασχόλησης στην περιοχή microας από την ίδρυση microίας πρότυπης microονάδας συγκέντρωσης
ελαιών διαλογής επεξεργασίας (έκθλιψης) ποιοτικού ελέγχου τυποποίησης σε
συσκευασίες που προϋποθέτει απασχόληση εξειδικευmicroένων εργατών διαλογής ελιών
τεχνολόγων τροφίmicroων τεχνικών στην παραγωγή ελαιολάδου τεχνικών τυποποίησης
και στο εmicroπορικό δίκτυο εξειδικευmicroένων πωλητών ή αντιπροσώπων microέχρι το τελικό
σηmicroείο πώλησης (κατάστηmicroα)
Καταλήγοντας σηmicroειώνω ότι η microαζική συmicromicroετοχή των κατοίκων της περιοχής microας
σε τέτοιες ενέργειες και δράσεις microόνο καλά αποτελέσmicroατα microπορεί να επιφέρει τόσο για
τους ίδιους αλλά και για την οικονοmicroική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής του
Ξηροκαmicroπιού και των γύρω χωριών
Όmicroως εκτός της οικονοmicroίας υπάρχουν και άλλες παράmicroετροι ενός τέτοιου
εγχειρήmicroατος η συνεργατικότητα η επιστροφή σε δραστηριότητες που για χρόνια
απαξιώθηκαν και αγνοήθηκαν και η καθετοποίηση της αγροτικής παραγωγής αλλά
κυρίως έλεγχος και εmicroπιστοσύνη στην ποιότητα αυτών που τρώmicroε Αυτού του είδους τα
βασικά προιόντα (γάλα τυρί βούτυρο κρέας αυγά ελαιόλαδο hellip) ο καταναλωτής
προτιmicroά να τα προmicroηθεύεται από microικρές συνεταιριστικές παραγωγικές microονάδες αυτού
του τύπου και όχι από microεγάλες βιοmicroηχανικές microονάδες που ενέχουν και κινδύνους για
την υγεία του από χρήση αντιβιοτικών φαρmicroάκων κακής ποιότητας τροφικών
παρασκευασmicroάτων λιπασmicroάτων (hellip)
Τάσου ∆ Βολτή
Ξηροκαmicroπίου συγκοινωνίες
Μια συmicroπλήρωση ndash microαρτυρία
Στο τεύχος 64 γίνεται microια ενδιαφέρουσα αναδροmicroή στα παλιά microέσα οδικών
συγκοινωνιών Εκεί αναφέρονται microαρτυρίες και microνήmicroες σχετικές microε την εmicroφάνιση των
πρώτων αυτοκινήτων στο χωριό microας το Ξηροκάmicroπι Στην αξιόλογη αυτή microαρτυρία και
παρουσίαση από τον Στράτη Σ Σολωmicroό θα προσθέσω κάποιες αναφορές δικές microου microε
συmicroπληρωmicroατικά στοιχεία για το ενδιαφέρον αυτό θέmicroα της εποχής εκείνης
Ο αείmicroνηστος Βασίλειος Κουντούρης ένα ξεχωριστό και ανήσυχο άτοmicroο microε
επιχειρηmicroατικό δαιmicroόνιο συγκαταλέγεται microεταξύ των πρώτων αυτοκινητιστών της
τρίτης και τέταρτης δεκαετίας του 1900 Είχε φέρει το πρώτο microικρό επιβατικό
αυτοκίνητο microάρκας FIAT
Θυmicroάmicroαι τον αείmicroνηστο θείο microου Λάmicroπρο Σακελλαριάδη microετέπειτα αρεοπαγίτη
που διηγόταν ένα περιστατικό σχετικό microrsquo εκείνο το αυτοκίνητο Ο Κουντούρης είχε
ανεβάσει το FIAT στη δεξαmicroενή του χωριού για να το πλύνει Μαζί του ήταν κι ο θείος
microου ο Λάmicroπρος -έφηβος τότε- και ο γιος του Κουντούρη ο Κώστας microικρότερος σε
ηλικία Κατά τη διάρκεια του πλυσίmicroατος λύθηκε το χειρόφρενο και το όχηmicroα κύλισε
και γκρεmicroίστηκε από το χείλος του βράχου microε πτώση στον γκρεmicroό πάνω από το
microονοπάτι του γεφυριού της Ρασίνας Έπαθε microεγάλη ζηmicroιά ανεπανόρθωτη Έκτοτε
microετά την δύσκολη ανάσυρση παρέmicroεινε σε microιαν άκρη της microεγάλης laquoΑλάναςraquo στην
12
πλατεία του χωριού τα laquoΧορταράκιαraquo λίγο πιο κάτω από το κουρείο του Γιάννη
Συκιώτη Τα περίφηmicroα laquoΧορταράκιαraquo ήταν ο αποκλειστικός χώρος των ποικίλων
παιχνιδιών microας Κι εδώ ισχύει το λεγόmicroενο laquoουδέν microονιmicroότερον του προσωρινούraquo
καθώς το αυτοκίνητο εκείνο όπως πίστευε ο ιδιοκτήτης του θα παρέmicroενε εκεί για το
ενδεχόmicroενο επισκευής του Αλλά άραξε για πάντα αmicroετακίνητο Οι συνεχείς
προσπάθειες εξ εφόδου του Κουντούρη και οι εκτοξευόmicroενες φοβέρες του δεν
κατάφεραν να microας αναχαιτίσουν και να microας αποmicroακρύνουν από το αυτοκίνητο που
αναγάγαmicroε πλέον σε διασκεδαστικό παιχνίδι microας Είδε κι απόειδε ο microπαρmicroπα-Βασίλης
και τελικά παραιτήθηκε από την προσπάθεια να microας αποmicroακρύνει απrsquo αυτό Και τότε οι
καταστροφικές τάσεις microας -που περισσότερο τις ωθούσε η περιέργειά microας- κατάφεραν
νrsquo αφήσουν microε τον καιρό από το FIAT microόνον τον σκελετό του
Ο Κουντούρης αργότερα έφερε ένα άλλο microικρό αυτοκίνητο -είδος τζιπ- που είχε τη
microίζα στο πάτωmicroα Πάντα βρισκόταν παρκαρισmicroένο έξω από την αυλόθυρα του σπιτιού
του παραπλεύρως από το συmicroβολαιογραφείο του παππού microου Κωστή Σακελλαριάδη
Το τζιπ εκείνο κέντριζε την περιέργειά microας και πλησιάζοντας το microε προφύλαξη
πατούσαmicroε microε το χέρι τη microίζα microε αποτέλεσmicroα -προς άφατη δική microας ικανοποίηση- να
κάνει microικρά πηδηmicroατάκια το τζιπ καθώς ο λεβιές των ταχυτήτων βρισκόταν
microπλοκαρισmicroένος Όσο κι αν microας φοβέριζε ο microπαρmicroπα-Βασίλης εmicroείς το χαβά microας
Θυmicroάmicroαι κάποτε που ο microπαρmicroπα-Βασίλης microε σταmicroάτησε στον δρόmicroο -περιέργως δεν
ήταν θυmicroωmicroένος- και microε άπταιστη εκφορά της καθαρευουσιάνικης γλωσσικής του
ευφράδειας microου είπε κάτι που και σήmicroερα ακόmicroη θυmicroάmicroαι laquoΑν και υιός καθηγητού
ουδόλως διαφέρεις των άλλων αλητοπαίδων microε το να συνεργείς σε τοιούτου είδους
ατασθαλίες Κρίmicroαraquo Έχει παραmicroείνι στη microνήmicroη microου λες και τον ακούω τώρα
Ντράπηκα και δεν επιχείρησα ποτέ άλλοτε να πλησιάσω το αυτοκίνητο
Εδώ θα αναφέρω και το microικρό αυτοκίνητο του Κώστα Φεγγαρά το οποίο
πραγmicroατοποιούσε τη συγκοινωνία Ξηροκάmicroπι ndash Καmicroίνια ndash Ποταmicroιά ndash Γοράνοι Οι
παλιότεροι θα θυmicroούνται το ατυχές συmicroβάν όταν ένας microεθυσmicroένος επιβάτης πιασmicroένος
όρθιος στην πόρτα του αυτοκινήτου κατά τη διαδροmicroή προς τα Καmicroίνια έπεσε και
σκοτώθηκε Το περιστατικό αυτό έβαλε σε microεγάλες περιπέτειες τον Κώστα
Στην microνήmicroη microου έχω κρατήσει και το microικρό φορτηγό του Γάββαρη που τόσο το
θαυmicroάζαmicroε εmicroείς τα παιδιά όταν το πρωτόφερε στο χωριό Ο γιος του ο Βασίλης ο
microετέπειτα καθηγητής φιλολογίας -εκ των κορυφαίων του τόπου microας- παρακάλεσε
θυmicroάmicroαι τον πατέρα του και microας επέτρεψε να ανεβούmicroε στην καρότσα για microια βόλτα
microέχρι τον Άγιο Βασίλειο Πιασmicroένοι από το παραπέτι της καρότσας πηδούσαmicroε από τη
χαρά microας Και παραmicroένει στην microνήmicroη microου microια φράση του Βασίλη που ενθουσιασmicroένος
από την ταχύτητα του νέου αποκτήmicroατος του πατέρα του φώναζε laquoΠέταmiddot πετάει Αυτά
τα αmicroαξάκια πετούνraquo
Όσο για το microεγάλο φορτηγό του Γιάννη Κακαγιάννη ήταν τόσος ο θαυmicroασmicroός microας
που ανοίγαmicroε διάπλατα τα microάτια και ακίνητοι παρατηρούσαmicroε τις δέκα ρόδες του
λάστιχα που microας φαίνονταν ως κάτι το πρωτόγνωρο και ασύλληπτο
Ίσως όλα αυτά να φαντάζουν στους σηmicroερινούς νέους αστεία Όmicroως για microας τα
παιδιά εκείνης της εποχής που οι συγκοινωνίες φάνταζαν πρωτόγνωρες όλα ήταν
microαγικά Κι όσο κι αν ήταν οι δυσκολίες αξεπέραστες αγαπήσαmicroε κάθε τι που microας
εντυπωσίαζε κι ας φαίνεται σήmicroερα τόσο απόmicroακρο Ήταν τα πλέον σηmicroαντικά χρόνια
microας κι έτσι παραmicroένουν στην microνήmicroη microας όσο κι αν διάβηκαν οι καιροί
13
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Η laquo∆όξαraquo του χωριού microας
∆όξα σηmicroαίνει η microεγάλη και καλή φήmicroη που έχει αποκτηθεί από κάποιον λόγω
σπουδαίων επιτευγmicroάτων που αξίζουν θαυmicroασmicroού Έτσι δεν πήρε τυχαία το όνοmicroά
του ο αθλητικός σύλλογος των Ανωγείων αφού από την ίδρυσή του έχει προσφέρει
πολλά και έχει συνδέσει άρρηκτα το όνοmicroά του microε τα Ανώγεια Μια οmicroάδα που κύριο
microέληmicroά της δεν είναι microονάχα η αθλητική της πορεία στον χώρο του ποδοσφαίρου αλλά
η προσφορά στον συνάνθρωπο και η συνέχιση των παραδόσεων του χωριού Ένας
όmicroιλος που στηρίζεται στην αmicroοιβαία συνεργασία των microελών του και στην στήριξη των
κατοίκων του χωριού
Από το καταστατικό της οmicroάδας πληροφορούmicroαστε πως Ο Αθλητικός Όmicroιλος laquo∆όξα
Ανωγείωνraquo ιδρύθηκε το 1988 και έχει ως έδρα του τα Ανώγεια της Λακωνίας Κύριο
microέληmicroα του σωmicroατείου είναι η ανάπτυξη των σωmicroατικών και ψυχικών δεξιοτήτων των
microελών του microέσω του αθλήmicroατος του ποδοσφαίρου σε συνδυασmicroό προς την εφαρmicroογή
microορφωτικού προγράmicromicroατος επί των αθλουmicroένων Παράλληλα ασχολείται microε πολιτιστικά
και περιβαλλοντικά θέmicroατα που απασχολούν την ευρύτερη κοινωνία του χωριού
Η πρώτη οmicroάδα στα microέσα της δεκαετίας του 1950 Επάνω όρθιοι από αριστερά οι
Κουmicroουτσάκος Ηλίας Τζανετάκος Νικόλαος Πούλιας ∆ηmicroήτριος Γρηγοριάδης
Βασίλειος Παναγάκος Ηλίας Σταθάκος Παναγιώτης Σταθάκος ∆ηmicroήτριος Καθιστοί
από αριστερά Πλάγος Βασίλειος ∆ιακουmicroάκος Παναγιώτης ∆ούκας Γεώργιος
Πρόεδρος της οmicroάδος ήταν ο Χριστοφιλάκος Χαρίλαος ενώ προπονητής ο Γκόγκας
Χαρίλαος Η φωτογραφία βρίσκεται στο microαγαζί του Χριστάκου ∆ηmicroητρίου στα
Ανώγεια
14
Πρέπει να διευκρινιστεί πως η ∆όξα είχε συσταθεί ανεπίσηmicroα στις αρχές της
δεκαετίας του 1950 microε στελέχη και παίκτες νέους από το χωριό ενώ έπαιζε αγώνες
ποδοσφαίρου microε οmicroάδες της γύρω περιοχής Στο αθλητικό microέρος η οmicroάδα συmicromicroετέχει
ενεργά στα αθλητικά δρώmicroενα του τόπου ανήκει στη δύναmicroη της Ένωσης
Ποδοσφαιρικών Σωmicroατίων Λακωνίας (ΕΠΣ Λακωνίας) και αγωνίζεται σταθερά και
ικανοποιητικά στην εκάστοτε αθλητική σεζόν του πρωταθλήmicroατος Πολλοί είναι οι
Ανωγειάτες που έχουν παίξει στην οmicroάδα και ο καθένας έχει να θυmicroάται κάτι
ξεχωριστό και ιδιαίτερο που δεν το κρατά για τον εαυτό του αλλά το microοιράζεται και το
microεταδίδει microαζί microε τις αξίες της ευγενούς άmicroιλλας στη νέα γενιά του χωριού ωθώντας τη
να ασχοληθεί microε το ποδόσφαιρο και τον αθλητισmicroό Είναι ικανοποιητικό και συνάmicroα
ενθαρρυντικό όταν τα νέα παιδιά του χωριού είναι microέλη της οmicroάδας και microάλιστα
επιδεικνύουν ιδιαίτερο ζήλο για την προκοπή της Πάνω σε αυτό το γεγονός ο
σύλλογος είχε δηmicroιουργήσει το 2010 παιδική οmicroάδα η οποία συmicromicroετείχε σε διάφορα
τουρνουά junior δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους microικρούς του χωριού να
ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους στο ποδόσφαιρο Ο σύλλογος το 2000 κατασκεύασε
γήπεδο microπάσκετ που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού ενώ microια από τις
προτεραιότητες είναι η κατασκευή ποδοσφαιρικού γηπέδου σε ιδιόκτητο χώρο microια
προσπάθεια που έχει ξεκινήσει από το 2005 και ευχή όλων είναι τα επόmicroενα χρόνια να
έχει ολοκληρωθεί
Επίσης ο σύλλογος έχει διοργανώσει δύο τουρνουά microπάσκετ στο γήπεδο του
χωριού στα οποία συmicromicroετείχαν οmicroάδες των γύρω χωριών Στο δεύτερο τουρνουά το
οποίο διοργανώθηκε το διήmicroερο 3-4 Αυγούστου του 2002 τίmicroησε την εκδήλωση microε την
παρουσία του ο θρύλος του αθλήmicroατος κ Παναγιώτης Γιαννάκης ο οποίος ήταν
επίτιmicroος καλεσmicroένος και βασικός οmicroιλητής ενώ παραβρέθηκε σύσσωmicroο το χωριό και
οι αρχές του τόπου Ήταν microια αθλητική εκδήλωση που δεν συmicroβαίνει κάθε ηmicroέρα η
οποία έκανε το όνοmicroα του χωριού να ακουστεί σε ολόκληρη τη Λακωνία
Μεγάλη είναι επίσης η συmicroβολή του αθλητικού συλλόγου στην πολιτιστική ζωή του
χωριού microε τη διοργάνωση του ετήσιου παραδοσιακού πανηγυριού στις 15 του
Αυγούστου στον προαύλειο χώρο του Αγροτικού Συνεταιρισmicroού Έτσι τα microέλη της
οmicroάδας microε τη πολύτιmicroη αρωγή των παιδιών του χωριού ενώνονται θυσιάζουν τις
προσωπικές τους υποχρεώσεις και τον ελεύθερο χρόνο τους και ετοιmicroάζονται
πυρετωδώς για τη σωστή διοργάνωση του γλεντιού Όταν άλλωστε όλοι ενωνόmicroαστε
microαζί για έναν κοινό σκοπό το αποτέλεσmicroα πάντα θα είναι θετικό όπως και microε το
πανηγύρι Οι Ανωγειάτες εκείνο το βράδυ είναι όλοι εκεί παρόντες στηρίζοντας την
προσπάθεια της οmicroάδας συνεχίζοντας έτσι την πολύχρονη παράδοση
Πολύ σηmicroαντικό είναι επίσης το γεγονός πως ο σύλλογος από το 2000 έχει
πραγmicroατοποιήσει εθελοντικές αναδασώσεις σε αρκετά ορεινά σηmicroεία του δασικού
χώρου του χωριού που είχαν πληγεί από πυρκαγιές ή που χρειαζόταν να γίνει
εmicroπλουτισmicroός του φυσικού περιβάλλοντος Τα παιδιά της οmicroάδας και microε τη σπουδαία
βοήθεια των κατοίκων του χωριού έχουν φυτέψει χιλιάδες δέντρα ως τώρα
προσφέροντας έτσι απλόχερα microια ακόmicroα δόση καθαρού αέρα στα Ανώγεια
Άφησα εσκεmicromicroένα για το τέλος να αναφέρω λόγω της άmicroεσης σύνδεσης microε τον
άνθρωπο πως η ∆όξα από το 1996 διατηρεί δική της τράπεζα αίmicroατος Με τη βοήθεια
και στήριξη του Γενικού Νοσοκοmicroείου Σπάρτης διοργανώνει ανελλιπώς δύο φορές τον
χρόνο εθελοντική αιmicroοδοσία στον χώρο του κοινοτικού διαmicroερίσmicroατος του χωριού microε
ικανοποιητικό αριθmicroό συmicromicroετεχόντων που δυστυχώς δεν είναι αντάξιος της βαρύτητας
15
αυτού του κοινωνικού έργου Είναι microία εξαιρετικά σηmicroαντική και αξιόλογη δράση του
συλλόγου που όχι microονάχα αξίζει αλλά και απαιτεί τη στήριξη κυρίως των Ανωγειατών
και όλων όσων θέλουν να προσφέρουν λίγο από το αίmicroα τους για να σώσουν microια ζωή
Και αυτό διότι έχει βοηθήσει πολλούς συνανθρώπους microας που είχαν την ανάγκη για
αίmicroα σε πραγmicroατικά πολύ δύσκολες και κοmicroβικές στιγmicroές της ζωής τους
Είναι πια φανερό και αναmicroφισβήτητο πως η ελληνική κοινωνία βιώνει αρκετά
δύσκολες καταστάσεις όχι microόνο οικονοmicroικές αλλά κυρίως κοινωνικές είτε θέλουmicroε να
το παραδεχθούmicroε είτε όχι Τα θεmicroέλιά της κλονίζονται ενώ οι αξίες τα ιδανικά και οι
διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων δοκιmicroάζονται δια πυρός και σίδηρου
∆υσκολευόmicroαστε αρκετά να κοιτάξουmicroε το συλλογικό εmicroείς αλλά κοιτάmicroε εύκολα το
προσωπικό microας συmicroφέρον Κλεινόmicroαστε στον εαυτό microας και τρέφουmicroε το
laquoθανατηφόροraquo εγώ microας Όmicroως οι Ανωγειάτες αποδεικνύουν πως microονάχα όταν
υπάρχει ενότητα και αγάπη microεταξύ microας microπορούmicroε πάντα να επιτύχουmicroε σπουδαία
πράγmicroατα Ο αθλητικός σύλλογος του χωριού ήταν είναι και θα είναι η λαmicroπρή δόξα
των Ανωγείων όσα χρόνια και αν περάσουν
Ευχαριστώ τη διοίκηση του συλλόγου τους παλαίmicroαχους παίκτες της οmicroάδας και
πολλούς άλλους συγχωριανούς microου για τις πληροφορίες που microου έδωσαν
Ευσταθίου Γ Λαmicroπρινού
Ο Αη-Γιώργης των Γοράνων στην πλατεία του χωριού
Η πλατεία των Γοράνων βρίσκεται στο κέντρο του χωριού Κάποτε εκεί ήταν ένας
microικρός ναός του Αγίου Γεωργίου και δίπλα το νεκροταφείο σύmicroφωνα microε τα λεγόmicroενα
των microεγαλυτέρων στην ηλικία συγχωριανών όπως η θεια-Γεωργία Κατούνα 93 ετών
σήmicroερα Το νεκροταφείο κάποια στιγmicroή microεταφέρθηκε στον Προφήτη Ηλία Το 1826
αυτός ο microικρός ναός καίγεται από τους Τουρκοαιγυπτίους microαζί microε το χωριό Κατόπιν
ξαναχτίστηκε Σώζεται έξω από τον ναό δίπλα στην πόρτα ένα microάρmicroαρο στο οποίο
αναγράφεται η ηmicroεροmicroηνία 30 Μαρτίου 1853 Μάλλον είναι η ηmicroεροmicroηνία από τα
θυρανοίξια του καινούριου ναού Στα τέλη του 19ου
αι - αρχές του 20ου
αι ο ναός
αυτός γκρεmicroίζεται Το 1923 γίνονται τα εγκαίνια του σηmicroερινού ναού
16
Μίmicroη Σ Κουmicroουτσίδη
Οι γυmicroναστικές επιδείξεις
στο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς
Τη δεκαετία στο τριθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς οι microαθητές ήταν
πάνω από εξήντα microε φθίνουσα πορεία προς το τέλος της Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες
άλλαζαν και ο καθένας από εmicroάς τους τότε microαθητές θυmicroάται κυρίως τους laquoδικούς
τουraquo
Το laquoγεγονόςraquo λοιπόν στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς ήταν οι εξετάσεις που ήταν
συνδυασmicroένες microε τις γυmicroναστικές επιδείξεις στο προαύλιο του σχολείου γεγονός που
απαιτούσε αρκετές δοκιmicroαστικές πριν από την τελική που γινόταν microπροστά σε όλους
τους γονείς microας και τους υπόλοιπους συγχωριανούς microας Ήταν επίσης απόδειξη της
κοπιαστικής δουλειάς και των δασκάλων microας ενώπιον των γονέων microας αλλά και του
επιθεωρητή της Πρωτοβάθmicroιας Εκπαίδευσης Για microας ήταν χαρά γιατί θα φορούσαmicroε
αθλητικά παπούτσια τις γνωστές στους παλιούς ΕΛΒΙΕΛΕΣ (Ελληνική Βιοτεχνία
Ελαστικών) κοντά παντελονάκια και αθλητικά φανελάκια Υπήρχε ακόmicroα
προετοιmicroασία για απαγγελία ποιηmicroάτων microικρών διαλόγων (σκετσάκια) και χορών Την
παραmicroονή της εκδήλωσης χαράζαmicroε τις γραmicromicroές και τους κύκλους των χορών microε
ασβέστη Το προαύλιο κλειδωνόταν για να microείνει άθικτο microέχρι την επόmicroενη microέρα
Μαθητές σε γυmicroναστικές επιδείξεις (1967 ή 1968)
Και έφτανε επιτέλους η τελευταία ηmicroέρα της σχολικής χρονιάς περί τα τέλη Ιουνίου
Απόγευmicroα και στον εξωτερικό διάδροmicroο έπαιρναν θέσεις οι θεατές microε καρέκλες που
έφερναν από τα σπίτια τους και όταν δεν έφταναν βγάζαmicroε και τα ξύλινα θρανία microας
Μετά από τον χαιρετισmicroό του διευθυντή άρχιζαν οι ασκήσεις και τα παραγγέλmicroατα
Ανάταση έκταση διάσταση επίκυψη κτλ Στο σκάmicromicroα που ήταν γεmicroάτο microε άmicromicroο
γινόντουσαν τα αθλήmicroατα απλούν τριπλούν και άλmicroα εις ύψος Οι δάσκαλοι
κρατούσαν τις επιδόσεις για την απονοmicroή των επαίνων Το microαγνητόφωνο microε τις
microαγνητοταινίες έπαιζε microουσική για τους χορούς και ακολουθούσαν οι απαγγελίες των
ποιηmicroάτων και τα laquoσκετσάκιαraquo Τα χειροκροτήmicroατα microάς έδιναν θάρρος και
ικανοποίηση ενώ παράλληλα τα γυmicroνασιόπαιδα πάνω στα κάγκελα της περίφραξης microάς
17
πείραζαν και γελούσαν Στο τέλος δίνονταν οι έπαινοι στους αθλητές και microε τις ευχές
των δασκάλων microας ξεκίναγε ένα microακρύ και ευχάριστο καλοκαίρι για όλους microας Στις
φωτογραφίες δάσκαλοι είναι ο Ηλίας Χονδρός η Πίτσα Πολυmicroενάκου και η Πόπη
Κουmicroουτσάκου
Οι microαθητές προετοιmicroάζονται (1965) Στα αριστερά της φωτογραφίας
ο δάσκαλος Ηλίας Χονδρός και στα δεξιά η δασκάλα Πίτσα Πολυmicroενάκου
Στιγmicroιότυπο που έχει microείνει φωτογραφικά στη microνήmicroη microου είναι τη χρονιά στη
δεύτερη ή τρίτη τάξη Ήmicroουν ντυmicroένος ναυτάκι microε ναυτικό καπελάκι και πουκαmicroισάκι
microε γαλάζιες ρίγες στον λαιmicroό και έλεγα τους πιο κάτω στίχους (ότι έχω συγκρατήσει)
laquoΤο ναυτάκι του Αιγαίου είmicroαι rsquoγω
microες τις θάλασσες παντού γυρνώ
τρικυmicroίες και φουρτούνες αψηφώraquo
Παρά ταύτα που λέmicroε έγινα βουνήσιος γιατί αγάπησα τον Ταΰγετο
Μαθητές την ώρα των γυmicroναστικών επιδείξεων (1965) Μπροστά τους στέκονται οι δασκάλες
Πίτσα Πολυmicroενάκου (αριστερά) και Πόπη Κουmicroουτσάκου (δεξιά)
18
Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου
Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου στο πλαίσιο των δώδεκα χρόνων του
φεστιβάλ laquoΚάλεσmicroα στον Ταΰγετοraquo κάτω από ένα ολόγιοmicroο φεγγάρι πραγmicroατοποίησε
στις 10 Ιουλίου microια βραδιά αφιερωmicroένη στην παράδοση και σε εκείνους που microε την
αγάπη και το microεράκι τους την κρατούν ακόmicroη ζωντανή
Τα χορευτικά τmicroήmicroατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου υπό την
καθοδήγηση της χοροδιδασκάλου κυρίας Βασιλικής Βορβή ταξίδεψαν το κατάmicroεστο
από κόσmicroο αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου σrsquo ένα ταξίδι στο Αιγαίο υπό τους ήχους του
δεξιοτέχνη του βιολιού Νίκου Οικονοmicroίδη και της υπέροχης φωνής της Κυριακής
Σπανού Η microουσικοχορευτική αυτή παράσταση είχε συνοδοιπόρο microία από τις πιο
καταξιωmicroένες Ελληνίδες τραγουδίστριες γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και
στιχουργική της δουλειά τη Μαρίζα Κωχ Το microουσικό αυτό ταξίδι είχε αφετηρία την
Χίο πέρασε στην Λήmicroνο και στην Αmicroοργό και κατέληξε στα Κύθηρα
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου ευχαριστεί θερmicroά τον ∆ήmicroο Σπάρτης το
Νοmicroικό Πρόσωπο Πολιτισmicroού και Περιβάλλοντος την Τοπική Κοινότητα
Ξηροκαmicroπίου καθώς και τα microέλη και τους φίλους του Συλλόγου που εργάστηκαν
εθελοντικά για την πραγmicroατοποίηση αυτής της microοναδικής βραδιάς
Εις το επανιδείν hellip
Το χορευτικό τmicroήmicroα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου
19
Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη
Τοπικό Βιβλιογραφικό
Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash
Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016
Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής
πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και
άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για
τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια
ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές
κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις
Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο
από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή
microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο
για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας
Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της
δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε
στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις
δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του
Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου
Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές
κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να
microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε
διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό
microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση
αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της
συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από
την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του
ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν
laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων
δράσεων και καρπών
Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του
στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας
πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι
άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και
διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του
νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις
βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς
έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του
χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον
καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα
Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip
Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου
microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις
αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης
Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου
20
Ιωάννη Γ Παρηγόρη
6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo
Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια
ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16
Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να
παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη
παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και
τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου
microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των
microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας
Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας
Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι
microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent
pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των
εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο
και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο
για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη
στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο
Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του
Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση
πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα
παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα
είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου
ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο
στα εργαστήρια microας
Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου
21
Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος
(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)
Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι
Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)
Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι
Βαγγέλης Καρίπης κρουστά
Κυριάκος Γκουβέντας βιολί
Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι
Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα
Στέλιος Κατσιάνης λαούτο
Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Στάθης Σαββίδης microπουζούκι
Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής
Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης
microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου
22
Τα εργαστήρια παρακολούθησαν
Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη
Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη
Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος
Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας
Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου
Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη
Κλαρίνο
Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος
Φλογέρα
Σταρόγιαννης Λεωνίδας
Κρουστά
Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος
Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης
Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης
Μακάmicro
Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης
Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος
Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος
Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος
Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη
Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς
Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα
Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη
Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος
Λαούτο
Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος
Πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική
Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία
Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία
Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια
Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα
Κιντζιρίδου Κρυσταλλία
23
Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη
Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου
Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου
Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας
microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της
ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της
ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν
υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς
ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο
του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του
χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια
microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον
Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το
Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο
microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι
δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο
και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν
σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι
είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος
∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα
Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας
microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού
24
Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους
της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών
(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού
κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ
Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης
Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ
Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο
Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω
από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)
Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο
ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο
διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει
microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ
Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων
Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και
microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956
Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε
την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και
την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο
Ποταmicroίτη
∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά
Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά
διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου
ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί
ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά
τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και
το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους
αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και
πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για
την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας
25
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια
Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των
Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας
Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που
έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι
γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε
στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο
πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει
τα δυο microέρη του microονοπατιού
Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι
πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα
κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς
πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο
του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το
οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από
εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι
Ο microύλος του Κοτταρά
Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά
δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ
να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα
πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα
κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το
περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το
26
τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να
σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα
λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το
microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της
Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη
Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί
στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια
των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του
Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί
σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού
Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές
τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται
σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους
και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την
περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν
microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία
επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε
Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)
Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα
λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις
πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο
Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς
microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα
ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε
27
αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει
δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν
ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της
οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι
βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της
Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας
θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι
της
Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο
ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού
δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι
microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν
προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo
microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της
επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί
περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε
το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως
Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε
για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της
Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
28
Της αγοράς
Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια
ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει
γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο
αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους
καπνούς
ΗΓΜ
Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις
γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip
αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια
Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί
να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά
έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να
τους ζήσουν λοιπόν
Τ∆Β
Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για
βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια
όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι
συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα
θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι
του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος
Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει
∆ΘΚ
Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε
το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην
Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους
φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που
πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε
αποκόλληση
ΓΚΜ
Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να
συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε
Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε
29
τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος
ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις
Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες
ΠΜΙ
Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε
σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα
υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας
του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω
συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες
ΚΜΚ
Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική
κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος
υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να
κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε
ΑΝΜ
Συνδροmicroές
Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης
Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π
Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη
Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro
Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro
30
Τα νέα microας
Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις
Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του
Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)
Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε
αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του
Richard και Γεωργίας Πατριανάκου
του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι
(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου
Καπετανάκου του Σταύρου και
Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του
Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το
ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του
Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα
του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι
Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα
του Μαριάν παντρεύτηκε τον
Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου
Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη
παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο
Παπαδάκο του Παναγιώτη
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία
Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80
Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου
ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του
Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα
Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90
Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών
90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη
ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου
χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω
Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73
Βασιλική Χριστοπούλου του
Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας
Παναγέας του Ιωάννη ετών 88
(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του
Γεωργίου ετών 82 Γεωργία
Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80
(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου
του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)
Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου
ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω
Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών
87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του
Χρήστου ετών 77
Παλαιοπαναγιά
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος
Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58
Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82
Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78
Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου
ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα
Κυριακούλη ετών 86
Ανώγεια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη
χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη
∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81
Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84
Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου
ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του
Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-
σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα
Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών
92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών
87
Τραπεζοντή
Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του
Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο
Ξέπαππα του Νικήτα
Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης
Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83
Κυδωνιά
Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη
Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90
Ποταmicroιά
Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου
του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό
Γριβογιάννη του Ηλία
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89
Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών
83 Σταυρούλα Καλογεράκη του
Πέτρου ετών 81 Σταύρος
Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77
Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου
ετών 92
Καmicroίνια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91
Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ
ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του
Αθανασίου ετών 90
Λιαντίνα
Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα
Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84
Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία
Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85
Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου
ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα
Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού
του Κυριακούλη ετών 82
Κουρτσούνα
Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος
του Μιχαήλ ετών 80
Άρνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα
Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94
Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου
ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος
Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88
Κοτσαντίνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα
Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89
Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη
ετών 90
Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου
11
Επίσης microια συνεταιριστική πρωτοβουλία του τύπου που προαναφέρθηκε θα
επιτύγχανε καλύτερη τιmicroή αγοράς από τους παραγωγούς - αγρότες επίλυση microέρους της
απασχόλησης στην περιοχή microας από την ίδρυση microίας πρότυπης microονάδας συγκέντρωσης
ελαιών διαλογής επεξεργασίας (έκθλιψης) ποιοτικού ελέγχου τυποποίησης σε
συσκευασίες που προϋποθέτει απασχόληση εξειδικευmicroένων εργατών διαλογής ελιών
τεχνολόγων τροφίmicroων τεχνικών στην παραγωγή ελαιολάδου τεχνικών τυποποίησης
και στο εmicroπορικό δίκτυο εξειδικευmicroένων πωλητών ή αντιπροσώπων microέχρι το τελικό
σηmicroείο πώλησης (κατάστηmicroα)
Καταλήγοντας σηmicroειώνω ότι η microαζική συmicromicroετοχή των κατοίκων της περιοχής microας
σε τέτοιες ενέργειες και δράσεις microόνο καλά αποτελέσmicroατα microπορεί να επιφέρει τόσο για
τους ίδιους αλλά και για την οικονοmicroική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής του
Ξηροκαmicroπιού και των γύρω χωριών
Όmicroως εκτός της οικονοmicroίας υπάρχουν και άλλες παράmicroετροι ενός τέτοιου
εγχειρήmicroατος η συνεργατικότητα η επιστροφή σε δραστηριότητες που για χρόνια
απαξιώθηκαν και αγνοήθηκαν και η καθετοποίηση της αγροτικής παραγωγής αλλά
κυρίως έλεγχος και εmicroπιστοσύνη στην ποιότητα αυτών που τρώmicroε Αυτού του είδους τα
βασικά προιόντα (γάλα τυρί βούτυρο κρέας αυγά ελαιόλαδο hellip) ο καταναλωτής
προτιmicroά να τα προmicroηθεύεται από microικρές συνεταιριστικές παραγωγικές microονάδες αυτού
του τύπου και όχι από microεγάλες βιοmicroηχανικές microονάδες που ενέχουν και κινδύνους για
την υγεία του από χρήση αντιβιοτικών φαρmicroάκων κακής ποιότητας τροφικών
παρασκευασmicroάτων λιπασmicroάτων (hellip)
Τάσου ∆ Βολτή
Ξηροκαmicroπίου συγκοινωνίες
Μια συmicroπλήρωση ndash microαρτυρία
Στο τεύχος 64 γίνεται microια ενδιαφέρουσα αναδροmicroή στα παλιά microέσα οδικών
συγκοινωνιών Εκεί αναφέρονται microαρτυρίες και microνήmicroες σχετικές microε την εmicroφάνιση των
πρώτων αυτοκινήτων στο χωριό microας το Ξηροκάmicroπι Στην αξιόλογη αυτή microαρτυρία και
παρουσίαση από τον Στράτη Σ Σολωmicroό θα προσθέσω κάποιες αναφορές δικές microου microε
συmicroπληρωmicroατικά στοιχεία για το ενδιαφέρον αυτό θέmicroα της εποχής εκείνης
Ο αείmicroνηστος Βασίλειος Κουντούρης ένα ξεχωριστό και ανήσυχο άτοmicroο microε
επιχειρηmicroατικό δαιmicroόνιο συγκαταλέγεται microεταξύ των πρώτων αυτοκινητιστών της
τρίτης και τέταρτης δεκαετίας του 1900 Είχε φέρει το πρώτο microικρό επιβατικό
αυτοκίνητο microάρκας FIAT
Θυmicroάmicroαι τον αείmicroνηστο θείο microου Λάmicroπρο Σακελλαριάδη microετέπειτα αρεοπαγίτη
που διηγόταν ένα περιστατικό σχετικό microrsquo εκείνο το αυτοκίνητο Ο Κουντούρης είχε
ανεβάσει το FIAT στη δεξαmicroενή του χωριού για να το πλύνει Μαζί του ήταν κι ο θείος
microου ο Λάmicroπρος -έφηβος τότε- και ο γιος του Κουντούρη ο Κώστας microικρότερος σε
ηλικία Κατά τη διάρκεια του πλυσίmicroατος λύθηκε το χειρόφρενο και το όχηmicroα κύλισε
και γκρεmicroίστηκε από το χείλος του βράχου microε πτώση στον γκρεmicroό πάνω από το
microονοπάτι του γεφυριού της Ρασίνας Έπαθε microεγάλη ζηmicroιά ανεπανόρθωτη Έκτοτε
microετά την δύσκολη ανάσυρση παρέmicroεινε σε microιαν άκρη της microεγάλης laquoΑλάναςraquo στην
12
πλατεία του χωριού τα laquoΧορταράκιαraquo λίγο πιο κάτω από το κουρείο του Γιάννη
Συκιώτη Τα περίφηmicroα laquoΧορταράκιαraquo ήταν ο αποκλειστικός χώρος των ποικίλων
παιχνιδιών microας Κι εδώ ισχύει το λεγόmicroενο laquoουδέν microονιmicroότερον του προσωρινούraquo
καθώς το αυτοκίνητο εκείνο όπως πίστευε ο ιδιοκτήτης του θα παρέmicroενε εκεί για το
ενδεχόmicroενο επισκευής του Αλλά άραξε για πάντα αmicroετακίνητο Οι συνεχείς
προσπάθειες εξ εφόδου του Κουντούρη και οι εκτοξευόmicroενες φοβέρες του δεν
κατάφεραν να microας αναχαιτίσουν και να microας αποmicroακρύνουν από το αυτοκίνητο που
αναγάγαmicroε πλέον σε διασκεδαστικό παιχνίδι microας Είδε κι απόειδε ο microπαρmicroπα-Βασίλης
και τελικά παραιτήθηκε από την προσπάθεια να microας αποmicroακρύνει απrsquo αυτό Και τότε οι
καταστροφικές τάσεις microας -που περισσότερο τις ωθούσε η περιέργειά microας- κατάφεραν
νrsquo αφήσουν microε τον καιρό από το FIAT microόνον τον σκελετό του
Ο Κουντούρης αργότερα έφερε ένα άλλο microικρό αυτοκίνητο -είδος τζιπ- που είχε τη
microίζα στο πάτωmicroα Πάντα βρισκόταν παρκαρισmicroένο έξω από την αυλόθυρα του σπιτιού
του παραπλεύρως από το συmicroβολαιογραφείο του παππού microου Κωστή Σακελλαριάδη
Το τζιπ εκείνο κέντριζε την περιέργειά microας και πλησιάζοντας το microε προφύλαξη
πατούσαmicroε microε το χέρι τη microίζα microε αποτέλεσmicroα -προς άφατη δική microας ικανοποίηση- να
κάνει microικρά πηδηmicroατάκια το τζιπ καθώς ο λεβιές των ταχυτήτων βρισκόταν
microπλοκαρισmicroένος Όσο κι αν microας φοβέριζε ο microπαρmicroπα-Βασίλης εmicroείς το χαβά microας
Θυmicroάmicroαι κάποτε που ο microπαρmicroπα-Βασίλης microε σταmicroάτησε στον δρόmicroο -περιέργως δεν
ήταν θυmicroωmicroένος- και microε άπταιστη εκφορά της καθαρευουσιάνικης γλωσσικής του
ευφράδειας microου είπε κάτι που και σήmicroερα ακόmicroη θυmicroάmicroαι laquoΑν και υιός καθηγητού
ουδόλως διαφέρεις των άλλων αλητοπαίδων microε το να συνεργείς σε τοιούτου είδους
ατασθαλίες Κρίmicroαraquo Έχει παραmicroείνι στη microνήmicroη microου λες και τον ακούω τώρα
Ντράπηκα και δεν επιχείρησα ποτέ άλλοτε να πλησιάσω το αυτοκίνητο
Εδώ θα αναφέρω και το microικρό αυτοκίνητο του Κώστα Φεγγαρά το οποίο
πραγmicroατοποιούσε τη συγκοινωνία Ξηροκάmicroπι ndash Καmicroίνια ndash Ποταmicroιά ndash Γοράνοι Οι
παλιότεροι θα θυmicroούνται το ατυχές συmicroβάν όταν ένας microεθυσmicroένος επιβάτης πιασmicroένος
όρθιος στην πόρτα του αυτοκινήτου κατά τη διαδροmicroή προς τα Καmicroίνια έπεσε και
σκοτώθηκε Το περιστατικό αυτό έβαλε σε microεγάλες περιπέτειες τον Κώστα
Στην microνήmicroη microου έχω κρατήσει και το microικρό φορτηγό του Γάββαρη που τόσο το
θαυmicroάζαmicroε εmicroείς τα παιδιά όταν το πρωτόφερε στο χωριό Ο γιος του ο Βασίλης ο
microετέπειτα καθηγητής φιλολογίας -εκ των κορυφαίων του τόπου microας- παρακάλεσε
θυmicroάmicroαι τον πατέρα του και microας επέτρεψε να ανεβούmicroε στην καρότσα για microια βόλτα
microέχρι τον Άγιο Βασίλειο Πιασmicroένοι από το παραπέτι της καρότσας πηδούσαmicroε από τη
χαρά microας Και παραmicroένει στην microνήmicroη microου microια φράση του Βασίλη που ενθουσιασmicroένος
από την ταχύτητα του νέου αποκτήmicroατος του πατέρα του φώναζε laquoΠέταmiddot πετάει Αυτά
τα αmicroαξάκια πετούνraquo
Όσο για το microεγάλο φορτηγό του Γιάννη Κακαγιάννη ήταν τόσος ο θαυmicroασmicroός microας
που ανοίγαmicroε διάπλατα τα microάτια και ακίνητοι παρατηρούσαmicroε τις δέκα ρόδες του
λάστιχα που microας φαίνονταν ως κάτι το πρωτόγνωρο και ασύλληπτο
Ίσως όλα αυτά να φαντάζουν στους σηmicroερινούς νέους αστεία Όmicroως για microας τα
παιδιά εκείνης της εποχής που οι συγκοινωνίες φάνταζαν πρωτόγνωρες όλα ήταν
microαγικά Κι όσο κι αν ήταν οι δυσκολίες αξεπέραστες αγαπήσαmicroε κάθε τι που microας
εντυπωσίαζε κι ας φαίνεται σήmicroερα τόσο απόmicroακρο Ήταν τα πλέον σηmicroαντικά χρόνια
microας κι έτσι παραmicroένουν στην microνήmicroη microας όσο κι αν διάβηκαν οι καιροί
13
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Η laquo∆όξαraquo του χωριού microας
∆όξα σηmicroαίνει η microεγάλη και καλή φήmicroη που έχει αποκτηθεί από κάποιον λόγω
σπουδαίων επιτευγmicroάτων που αξίζουν θαυmicroασmicroού Έτσι δεν πήρε τυχαία το όνοmicroά
του ο αθλητικός σύλλογος των Ανωγείων αφού από την ίδρυσή του έχει προσφέρει
πολλά και έχει συνδέσει άρρηκτα το όνοmicroά του microε τα Ανώγεια Μια οmicroάδα που κύριο
microέληmicroά της δεν είναι microονάχα η αθλητική της πορεία στον χώρο του ποδοσφαίρου αλλά
η προσφορά στον συνάνθρωπο και η συνέχιση των παραδόσεων του χωριού Ένας
όmicroιλος που στηρίζεται στην αmicroοιβαία συνεργασία των microελών του και στην στήριξη των
κατοίκων του χωριού
Από το καταστατικό της οmicroάδας πληροφορούmicroαστε πως Ο Αθλητικός Όmicroιλος laquo∆όξα
Ανωγείωνraquo ιδρύθηκε το 1988 και έχει ως έδρα του τα Ανώγεια της Λακωνίας Κύριο
microέληmicroα του σωmicroατείου είναι η ανάπτυξη των σωmicroατικών και ψυχικών δεξιοτήτων των
microελών του microέσω του αθλήmicroατος του ποδοσφαίρου σε συνδυασmicroό προς την εφαρmicroογή
microορφωτικού προγράmicromicroατος επί των αθλουmicroένων Παράλληλα ασχολείται microε πολιτιστικά
και περιβαλλοντικά θέmicroατα που απασχολούν την ευρύτερη κοινωνία του χωριού
Η πρώτη οmicroάδα στα microέσα της δεκαετίας του 1950 Επάνω όρθιοι από αριστερά οι
Κουmicroουτσάκος Ηλίας Τζανετάκος Νικόλαος Πούλιας ∆ηmicroήτριος Γρηγοριάδης
Βασίλειος Παναγάκος Ηλίας Σταθάκος Παναγιώτης Σταθάκος ∆ηmicroήτριος Καθιστοί
από αριστερά Πλάγος Βασίλειος ∆ιακουmicroάκος Παναγιώτης ∆ούκας Γεώργιος
Πρόεδρος της οmicroάδος ήταν ο Χριστοφιλάκος Χαρίλαος ενώ προπονητής ο Γκόγκας
Χαρίλαος Η φωτογραφία βρίσκεται στο microαγαζί του Χριστάκου ∆ηmicroητρίου στα
Ανώγεια
14
Πρέπει να διευκρινιστεί πως η ∆όξα είχε συσταθεί ανεπίσηmicroα στις αρχές της
δεκαετίας του 1950 microε στελέχη και παίκτες νέους από το χωριό ενώ έπαιζε αγώνες
ποδοσφαίρου microε οmicroάδες της γύρω περιοχής Στο αθλητικό microέρος η οmicroάδα συmicromicroετέχει
ενεργά στα αθλητικά δρώmicroενα του τόπου ανήκει στη δύναmicroη της Ένωσης
Ποδοσφαιρικών Σωmicroατίων Λακωνίας (ΕΠΣ Λακωνίας) και αγωνίζεται σταθερά και
ικανοποιητικά στην εκάστοτε αθλητική σεζόν του πρωταθλήmicroατος Πολλοί είναι οι
Ανωγειάτες που έχουν παίξει στην οmicroάδα και ο καθένας έχει να θυmicroάται κάτι
ξεχωριστό και ιδιαίτερο που δεν το κρατά για τον εαυτό του αλλά το microοιράζεται και το
microεταδίδει microαζί microε τις αξίες της ευγενούς άmicroιλλας στη νέα γενιά του χωριού ωθώντας τη
να ασχοληθεί microε το ποδόσφαιρο και τον αθλητισmicroό Είναι ικανοποιητικό και συνάmicroα
ενθαρρυντικό όταν τα νέα παιδιά του χωριού είναι microέλη της οmicroάδας και microάλιστα
επιδεικνύουν ιδιαίτερο ζήλο για την προκοπή της Πάνω σε αυτό το γεγονός ο
σύλλογος είχε δηmicroιουργήσει το 2010 παιδική οmicroάδα η οποία συmicromicroετείχε σε διάφορα
τουρνουά junior δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους microικρούς του χωριού να
ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους στο ποδόσφαιρο Ο σύλλογος το 2000 κατασκεύασε
γήπεδο microπάσκετ που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού ενώ microια από τις
προτεραιότητες είναι η κατασκευή ποδοσφαιρικού γηπέδου σε ιδιόκτητο χώρο microια
προσπάθεια που έχει ξεκινήσει από το 2005 και ευχή όλων είναι τα επόmicroενα χρόνια να
έχει ολοκληρωθεί
Επίσης ο σύλλογος έχει διοργανώσει δύο τουρνουά microπάσκετ στο γήπεδο του
χωριού στα οποία συmicromicroετείχαν οmicroάδες των γύρω χωριών Στο δεύτερο τουρνουά το
οποίο διοργανώθηκε το διήmicroερο 3-4 Αυγούστου του 2002 τίmicroησε την εκδήλωση microε την
παρουσία του ο θρύλος του αθλήmicroατος κ Παναγιώτης Γιαννάκης ο οποίος ήταν
επίτιmicroος καλεσmicroένος και βασικός οmicroιλητής ενώ παραβρέθηκε σύσσωmicroο το χωριό και
οι αρχές του τόπου Ήταν microια αθλητική εκδήλωση που δεν συmicroβαίνει κάθε ηmicroέρα η
οποία έκανε το όνοmicroα του χωριού να ακουστεί σε ολόκληρη τη Λακωνία
Μεγάλη είναι επίσης η συmicroβολή του αθλητικού συλλόγου στην πολιτιστική ζωή του
χωριού microε τη διοργάνωση του ετήσιου παραδοσιακού πανηγυριού στις 15 του
Αυγούστου στον προαύλειο χώρο του Αγροτικού Συνεταιρισmicroού Έτσι τα microέλη της
οmicroάδας microε τη πολύτιmicroη αρωγή των παιδιών του χωριού ενώνονται θυσιάζουν τις
προσωπικές τους υποχρεώσεις και τον ελεύθερο χρόνο τους και ετοιmicroάζονται
πυρετωδώς για τη σωστή διοργάνωση του γλεντιού Όταν άλλωστε όλοι ενωνόmicroαστε
microαζί για έναν κοινό σκοπό το αποτέλεσmicroα πάντα θα είναι θετικό όπως και microε το
πανηγύρι Οι Ανωγειάτες εκείνο το βράδυ είναι όλοι εκεί παρόντες στηρίζοντας την
προσπάθεια της οmicroάδας συνεχίζοντας έτσι την πολύχρονη παράδοση
Πολύ σηmicroαντικό είναι επίσης το γεγονός πως ο σύλλογος από το 2000 έχει
πραγmicroατοποιήσει εθελοντικές αναδασώσεις σε αρκετά ορεινά σηmicroεία του δασικού
χώρου του χωριού που είχαν πληγεί από πυρκαγιές ή που χρειαζόταν να γίνει
εmicroπλουτισmicroός του φυσικού περιβάλλοντος Τα παιδιά της οmicroάδας και microε τη σπουδαία
βοήθεια των κατοίκων του χωριού έχουν φυτέψει χιλιάδες δέντρα ως τώρα
προσφέροντας έτσι απλόχερα microια ακόmicroα δόση καθαρού αέρα στα Ανώγεια
Άφησα εσκεmicromicroένα για το τέλος να αναφέρω λόγω της άmicroεσης σύνδεσης microε τον
άνθρωπο πως η ∆όξα από το 1996 διατηρεί δική της τράπεζα αίmicroατος Με τη βοήθεια
και στήριξη του Γενικού Νοσοκοmicroείου Σπάρτης διοργανώνει ανελλιπώς δύο φορές τον
χρόνο εθελοντική αιmicroοδοσία στον χώρο του κοινοτικού διαmicroερίσmicroατος του χωριού microε
ικανοποιητικό αριθmicroό συmicromicroετεχόντων που δυστυχώς δεν είναι αντάξιος της βαρύτητας
15
αυτού του κοινωνικού έργου Είναι microία εξαιρετικά σηmicroαντική και αξιόλογη δράση του
συλλόγου που όχι microονάχα αξίζει αλλά και απαιτεί τη στήριξη κυρίως των Ανωγειατών
και όλων όσων θέλουν να προσφέρουν λίγο από το αίmicroα τους για να σώσουν microια ζωή
Και αυτό διότι έχει βοηθήσει πολλούς συνανθρώπους microας που είχαν την ανάγκη για
αίmicroα σε πραγmicroατικά πολύ δύσκολες και κοmicroβικές στιγmicroές της ζωής τους
Είναι πια φανερό και αναmicroφισβήτητο πως η ελληνική κοινωνία βιώνει αρκετά
δύσκολες καταστάσεις όχι microόνο οικονοmicroικές αλλά κυρίως κοινωνικές είτε θέλουmicroε να
το παραδεχθούmicroε είτε όχι Τα θεmicroέλιά της κλονίζονται ενώ οι αξίες τα ιδανικά και οι
διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων δοκιmicroάζονται δια πυρός και σίδηρου
∆υσκολευόmicroαστε αρκετά να κοιτάξουmicroε το συλλογικό εmicroείς αλλά κοιτάmicroε εύκολα το
προσωπικό microας συmicroφέρον Κλεινόmicroαστε στον εαυτό microας και τρέφουmicroε το
laquoθανατηφόροraquo εγώ microας Όmicroως οι Ανωγειάτες αποδεικνύουν πως microονάχα όταν
υπάρχει ενότητα και αγάπη microεταξύ microας microπορούmicroε πάντα να επιτύχουmicroε σπουδαία
πράγmicroατα Ο αθλητικός σύλλογος του χωριού ήταν είναι και θα είναι η λαmicroπρή δόξα
των Ανωγείων όσα χρόνια και αν περάσουν
Ευχαριστώ τη διοίκηση του συλλόγου τους παλαίmicroαχους παίκτες της οmicroάδας και
πολλούς άλλους συγχωριανούς microου για τις πληροφορίες που microου έδωσαν
Ευσταθίου Γ Λαmicroπρινού
Ο Αη-Γιώργης των Γοράνων στην πλατεία του χωριού
Η πλατεία των Γοράνων βρίσκεται στο κέντρο του χωριού Κάποτε εκεί ήταν ένας
microικρός ναός του Αγίου Γεωργίου και δίπλα το νεκροταφείο σύmicroφωνα microε τα λεγόmicroενα
των microεγαλυτέρων στην ηλικία συγχωριανών όπως η θεια-Γεωργία Κατούνα 93 ετών
σήmicroερα Το νεκροταφείο κάποια στιγmicroή microεταφέρθηκε στον Προφήτη Ηλία Το 1826
αυτός ο microικρός ναός καίγεται από τους Τουρκοαιγυπτίους microαζί microε το χωριό Κατόπιν
ξαναχτίστηκε Σώζεται έξω από τον ναό δίπλα στην πόρτα ένα microάρmicroαρο στο οποίο
αναγράφεται η ηmicroεροmicroηνία 30 Μαρτίου 1853 Μάλλον είναι η ηmicroεροmicroηνία από τα
θυρανοίξια του καινούριου ναού Στα τέλη του 19ου
αι - αρχές του 20ου
αι ο ναός
αυτός γκρεmicroίζεται Το 1923 γίνονται τα εγκαίνια του σηmicroερινού ναού
16
Μίmicroη Σ Κουmicroουτσίδη
Οι γυmicroναστικές επιδείξεις
στο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς
Τη δεκαετία στο τριθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς οι microαθητές ήταν
πάνω από εξήντα microε φθίνουσα πορεία προς το τέλος της Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες
άλλαζαν και ο καθένας από εmicroάς τους τότε microαθητές θυmicroάται κυρίως τους laquoδικούς
τουraquo
Το laquoγεγονόςraquo λοιπόν στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς ήταν οι εξετάσεις που ήταν
συνδυασmicroένες microε τις γυmicroναστικές επιδείξεις στο προαύλιο του σχολείου γεγονός που
απαιτούσε αρκετές δοκιmicroαστικές πριν από την τελική που γινόταν microπροστά σε όλους
τους γονείς microας και τους υπόλοιπους συγχωριανούς microας Ήταν επίσης απόδειξη της
κοπιαστικής δουλειάς και των δασκάλων microας ενώπιον των γονέων microας αλλά και του
επιθεωρητή της Πρωτοβάθmicroιας Εκπαίδευσης Για microας ήταν χαρά γιατί θα φορούσαmicroε
αθλητικά παπούτσια τις γνωστές στους παλιούς ΕΛΒΙΕΛΕΣ (Ελληνική Βιοτεχνία
Ελαστικών) κοντά παντελονάκια και αθλητικά φανελάκια Υπήρχε ακόmicroα
προετοιmicroασία για απαγγελία ποιηmicroάτων microικρών διαλόγων (σκετσάκια) και χορών Την
παραmicroονή της εκδήλωσης χαράζαmicroε τις γραmicromicroές και τους κύκλους των χορών microε
ασβέστη Το προαύλιο κλειδωνόταν για να microείνει άθικτο microέχρι την επόmicroενη microέρα
Μαθητές σε γυmicroναστικές επιδείξεις (1967 ή 1968)
Και έφτανε επιτέλους η τελευταία ηmicroέρα της σχολικής χρονιάς περί τα τέλη Ιουνίου
Απόγευmicroα και στον εξωτερικό διάδροmicroο έπαιρναν θέσεις οι θεατές microε καρέκλες που
έφερναν από τα σπίτια τους και όταν δεν έφταναν βγάζαmicroε και τα ξύλινα θρανία microας
Μετά από τον χαιρετισmicroό του διευθυντή άρχιζαν οι ασκήσεις και τα παραγγέλmicroατα
Ανάταση έκταση διάσταση επίκυψη κτλ Στο σκάmicromicroα που ήταν γεmicroάτο microε άmicromicroο
γινόντουσαν τα αθλήmicroατα απλούν τριπλούν και άλmicroα εις ύψος Οι δάσκαλοι
κρατούσαν τις επιδόσεις για την απονοmicroή των επαίνων Το microαγνητόφωνο microε τις
microαγνητοταινίες έπαιζε microουσική για τους χορούς και ακολουθούσαν οι απαγγελίες των
ποιηmicroάτων και τα laquoσκετσάκιαraquo Τα χειροκροτήmicroατα microάς έδιναν θάρρος και
ικανοποίηση ενώ παράλληλα τα γυmicroνασιόπαιδα πάνω στα κάγκελα της περίφραξης microάς
17
πείραζαν και γελούσαν Στο τέλος δίνονταν οι έπαινοι στους αθλητές και microε τις ευχές
των δασκάλων microας ξεκίναγε ένα microακρύ και ευχάριστο καλοκαίρι για όλους microας Στις
φωτογραφίες δάσκαλοι είναι ο Ηλίας Χονδρός η Πίτσα Πολυmicroενάκου και η Πόπη
Κουmicroουτσάκου
Οι microαθητές προετοιmicroάζονται (1965) Στα αριστερά της φωτογραφίας
ο δάσκαλος Ηλίας Χονδρός και στα δεξιά η δασκάλα Πίτσα Πολυmicroενάκου
Στιγmicroιότυπο που έχει microείνει φωτογραφικά στη microνήmicroη microου είναι τη χρονιά στη
δεύτερη ή τρίτη τάξη Ήmicroουν ντυmicroένος ναυτάκι microε ναυτικό καπελάκι και πουκαmicroισάκι
microε γαλάζιες ρίγες στον λαιmicroό και έλεγα τους πιο κάτω στίχους (ότι έχω συγκρατήσει)
laquoΤο ναυτάκι του Αιγαίου είmicroαι rsquoγω
microες τις θάλασσες παντού γυρνώ
τρικυmicroίες και φουρτούνες αψηφώraquo
Παρά ταύτα που λέmicroε έγινα βουνήσιος γιατί αγάπησα τον Ταΰγετο
Μαθητές την ώρα των γυmicroναστικών επιδείξεων (1965) Μπροστά τους στέκονται οι δασκάλες
Πίτσα Πολυmicroενάκου (αριστερά) και Πόπη Κουmicroουτσάκου (δεξιά)
18
Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου
Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου στο πλαίσιο των δώδεκα χρόνων του
φεστιβάλ laquoΚάλεσmicroα στον Ταΰγετοraquo κάτω από ένα ολόγιοmicroο φεγγάρι πραγmicroατοποίησε
στις 10 Ιουλίου microια βραδιά αφιερωmicroένη στην παράδοση και σε εκείνους που microε την
αγάπη και το microεράκι τους την κρατούν ακόmicroη ζωντανή
Τα χορευτικά τmicroήmicroατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου υπό την
καθοδήγηση της χοροδιδασκάλου κυρίας Βασιλικής Βορβή ταξίδεψαν το κατάmicroεστο
από κόσmicroο αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου σrsquo ένα ταξίδι στο Αιγαίο υπό τους ήχους του
δεξιοτέχνη του βιολιού Νίκου Οικονοmicroίδη και της υπέροχης φωνής της Κυριακής
Σπανού Η microουσικοχορευτική αυτή παράσταση είχε συνοδοιπόρο microία από τις πιο
καταξιωmicroένες Ελληνίδες τραγουδίστριες γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και
στιχουργική της δουλειά τη Μαρίζα Κωχ Το microουσικό αυτό ταξίδι είχε αφετηρία την
Χίο πέρασε στην Λήmicroνο και στην Αmicroοργό και κατέληξε στα Κύθηρα
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου ευχαριστεί θερmicroά τον ∆ήmicroο Σπάρτης το
Νοmicroικό Πρόσωπο Πολιτισmicroού και Περιβάλλοντος την Τοπική Κοινότητα
Ξηροκαmicroπίου καθώς και τα microέλη και τους φίλους του Συλλόγου που εργάστηκαν
εθελοντικά για την πραγmicroατοποίηση αυτής της microοναδικής βραδιάς
Εις το επανιδείν hellip
Το χορευτικό τmicroήmicroα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου
19
Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη
Τοπικό Βιβλιογραφικό
Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash
Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016
Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής
πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και
άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για
τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια
ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές
κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις
Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο
από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή
microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο
για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας
Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της
δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε
στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις
δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του
Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου
Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές
κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να
microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε
διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό
microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση
αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της
συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από
την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του
ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν
laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων
δράσεων και καρπών
Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του
στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας
πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι
άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και
διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του
νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις
βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς
έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του
χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον
καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα
Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip
Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου
microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις
αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης
Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου
20
Ιωάννη Γ Παρηγόρη
6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo
Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια
ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16
Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να
παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη
παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και
τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου
microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των
microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας
Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας
Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι
microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent
pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των
εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο
και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο
για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη
στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο
Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του
Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση
πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα
παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα
είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου
ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο
στα εργαστήρια microας
Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου
21
Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος
(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)
Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι
Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)
Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι
Βαγγέλης Καρίπης κρουστά
Κυριάκος Γκουβέντας βιολί
Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι
Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα
Στέλιος Κατσιάνης λαούτο
Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Στάθης Σαββίδης microπουζούκι
Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής
Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης
microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου
22
Τα εργαστήρια παρακολούθησαν
Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη
Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη
Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος
Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας
Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου
Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη
Κλαρίνο
Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος
Φλογέρα
Σταρόγιαννης Λεωνίδας
Κρουστά
Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος
Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης
Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης
Μακάmicro
Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης
Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος
Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος
Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος
Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη
Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς
Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα
Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη
Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος
Λαούτο
Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος
Πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική
Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία
Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία
Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια
Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα
Κιντζιρίδου Κρυσταλλία
23
Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη
Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου
Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου
Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας
microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της
ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της
ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν
υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς
ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο
του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του
χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια
microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον
Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το
Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο
microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι
δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο
και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν
σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι
είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος
∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα
Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας
microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού
24
Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους
της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών
(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού
κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ
Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης
Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ
Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο
Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω
από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)
Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο
ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο
διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει
microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ
Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων
Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και
microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956
Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε
την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και
την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο
Ποταmicroίτη
∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά
Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά
διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου
ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί
ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά
τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και
το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους
αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και
πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για
την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας
25
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια
Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των
Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας
Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που
έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι
γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε
στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο
πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει
τα δυο microέρη του microονοπατιού
Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι
πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα
κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς
πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο
του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το
οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από
εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι
Ο microύλος του Κοτταρά
Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά
δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ
να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα
πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα
κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το
περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το
26
τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να
σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα
λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το
microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της
Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη
Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί
στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια
των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του
Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί
σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού
Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές
τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται
σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους
και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την
περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν
microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία
επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε
Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)
Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα
λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις
πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο
Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς
microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα
ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε
27
αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει
δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν
ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της
οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι
βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της
Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας
θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι
της
Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο
ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού
δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι
microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν
προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo
microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της
επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί
περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε
το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως
Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε
για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της
Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
28
Της αγοράς
Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια
ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει
γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο
αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους
καπνούς
ΗΓΜ
Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις
γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip
αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια
Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί
να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά
έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να
τους ζήσουν λοιπόν
Τ∆Β
Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για
βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια
όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι
συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα
θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι
του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος
Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει
∆ΘΚ
Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε
το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην
Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους
φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που
πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε
αποκόλληση
ΓΚΜ
Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να
συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε
Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε
29
τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος
ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις
Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες
ΠΜΙ
Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε
σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα
υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας
του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω
συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες
ΚΜΚ
Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική
κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος
υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να
κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε
ΑΝΜ
Συνδροmicroές
Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης
Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π
Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη
Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro
Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro
30
Τα νέα microας
Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις
Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του
Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)
Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε
αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του
Richard και Γεωργίας Πατριανάκου
του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι
(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου
Καπετανάκου του Σταύρου και
Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του
Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το
ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του
Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα
του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι
Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα
του Μαριάν παντρεύτηκε τον
Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου
Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη
παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο
Παπαδάκο του Παναγιώτη
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία
Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80
Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου
ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του
Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα
Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90
Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών
90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη
ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου
χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω
Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73
Βασιλική Χριστοπούλου του
Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας
Παναγέας του Ιωάννη ετών 88
(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του
Γεωργίου ετών 82 Γεωργία
Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80
(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου
του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)
Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου
ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω
Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών
87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του
Χρήστου ετών 77
Παλαιοπαναγιά
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος
Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58
Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82
Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78
Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου
ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα
Κυριακούλη ετών 86
Ανώγεια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη
χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη
∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81
Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84
Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου
ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του
Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-
σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα
Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών
92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών
87
Τραπεζοντή
Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του
Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο
Ξέπαππα του Νικήτα
Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης
Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83
Κυδωνιά
Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη
Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90
Ποταmicroιά
Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου
του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό
Γριβογιάννη του Ηλία
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89
Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών
83 Σταυρούλα Καλογεράκη του
Πέτρου ετών 81 Σταύρος
Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77
Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου
ετών 92
Καmicroίνια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91
Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ
ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του
Αθανασίου ετών 90
Λιαντίνα
Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα
Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84
Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία
Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85
Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου
ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα
Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού
του Κυριακούλη ετών 82
Κουρτσούνα
Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος
του Μιχαήλ ετών 80
Άρνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα
Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94
Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου
ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος
Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88
Κοτσαντίνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα
Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89
Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη
ετών 90
Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου
12
πλατεία του χωριού τα laquoΧορταράκιαraquo λίγο πιο κάτω από το κουρείο του Γιάννη
Συκιώτη Τα περίφηmicroα laquoΧορταράκιαraquo ήταν ο αποκλειστικός χώρος των ποικίλων
παιχνιδιών microας Κι εδώ ισχύει το λεγόmicroενο laquoουδέν microονιmicroότερον του προσωρινούraquo
καθώς το αυτοκίνητο εκείνο όπως πίστευε ο ιδιοκτήτης του θα παρέmicroενε εκεί για το
ενδεχόmicroενο επισκευής του Αλλά άραξε για πάντα αmicroετακίνητο Οι συνεχείς
προσπάθειες εξ εφόδου του Κουντούρη και οι εκτοξευόmicroενες φοβέρες του δεν
κατάφεραν να microας αναχαιτίσουν και να microας αποmicroακρύνουν από το αυτοκίνητο που
αναγάγαmicroε πλέον σε διασκεδαστικό παιχνίδι microας Είδε κι απόειδε ο microπαρmicroπα-Βασίλης
και τελικά παραιτήθηκε από την προσπάθεια να microας αποmicroακρύνει απrsquo αυτό Και τότε οι
καταστροφικές τάσεις microας -που περισσότερο τις ωθούσε η περιέργειά microας- κατάφεραν
νrsquo αφήσουν microε τον καιρό από το FIAT microόνον τον σκελετό του
Ο Κουντούρης αργότερα έφερε ένα άλλο microικρό αυτοκίνητο -είδος τζιπ- που είχε τη
microίζα στο πάτωmicroα Πάντα βρισκόταν παρκαρισmicroένο έξω από την αυλόθυρα του σπιτιού
του παραπλεύρως από το συmicroβολαιογραφείο του παππού microου Κωστή Σακελλαριάδη
Το τζιπ εκείνο κέντριζε την περιέργειά microας και πλησιάζοντας το microε προφύλαξη
πατούσαmicroε microε το χέρι τη microίζα microε αποτέλεσmicroα -προς άφατη δική microας ικανοποίηση- να
κάνει microικρά πηδηmicroατάκια το τζιπ καθώς ο λεβιές των ταχυτήτων βρισκόταν
microπλοκαρισmicroένος Όσο κι αν microας φοβέριζε ο microπαρmicroπα-Βασίλης εmicroείς το χαβά microας
Θυmicroάmicroαι κάποτε που ο microπαρmicroπα-Βασίλης microε σταmicroάτησε στον δρόmicroο -περιέργως δεν
ήταν θυmicroωmicroένος- και microε άπταιστη εκφορά της καθαρευουσιάνικης γλωσσικής του
ευφράδειας microου είπε κάτι που και σήmicroερα ακόmicroη θυmicroάmicroαι laquoΑν και υιός καθηγητού
ουδόλως διαφέρεις των άλλων αλητοπαίδων microε το να συνεργείς σε τοιούτου είδους
ατασθαλίες Κρίmicroαraquo Έχει παραmicroείνι στη microνήmicroη microου λες και τον ακούω τώρα
Ντράπηκα και δεν επιχείρησα ποτέ άλλοτε να πλησιάσω το αυτοκίνητο
Εδώ θα αναφέρω και το microικρό αυτοκίνητο του Κώστα Φεγγαρά το οποίο
πραγmicroατοποιούσε τη συγκοινωνία Ξηροκάmicroπι ndash Καmicroίνια ndash Ποταmicroιά ndash Γοράνοι Οι
παλιότεροι θα θυmicroούνται το ατυχές συmicroβάν όταν ένας microεθυσmicroένος επιβάτης πιασmicroένος
όρθιος στην πόρτα του αυτοκινήτου κατά τη διαδροmicroή προς τα Καmicroίνια έπεσε και
σκοτώθηκε Το περιστατικό αυτό έβαλε σε microεγάλες περιπέτειες τον Κώστα
Στην microνήmicroη microου έχω κρατήσει και το microικρό φορτηγό του Γάββαρη που τόσο το
θαυmicroάζαmicroε εmicroείς τα παιδιά όταν το πρωτόφερε στο χωριό Ο γιος του ο Βασίλης ο
microετέπειτα καθηγητής φιλολογίας -εκ των κορυφαίων του τόπου microας- παρακάλεσε
θυmicroάmicroαι τον πατέρα του και microας επέτρεψε να ανεβούmicroε στην καρότσα για microια βόλτα
microέχρι τον Άγιο Βασίλειο Πιασmicroένοι από το παραπέτι της καρότσας πηδούσαmicroε από τη
χαρά microας Και παραmicroένει στην microνήmicroη microου microια φράση του Βασίλη που ενθουσιασmicroένος
από την ταχύτητα του νέου αποκτήmicroατος του πατέρα του φώναζε laquoΠέταmiddot πετάει Αυτά
τα αmicroαξάκια πετούνraquo
Όσο για το microεγάλο φορτηγό του Γιάννη Κακαγιάννη ήταν τόσος ο θαυmicroασmicroός microας
που ανοίγαmicroε διάπλατα τα microάτια και ακίνητοι παρατηρούσαmicroε τις δέκα ρόδες του
λάστιχα που microας φαίνονταν ως κάτι το πρωτόγνωρο και ασύλληπτο
Ίσως όλα αυτά να φαντάζουν στους σηmicroερινούς νέους αστεία Όmicroως για microας τα
παιδιά εκείνης της εποχής που οι συγκοινωνίες φάνταζαν πρωτόγνωρες όλα ήταν
microαγικά Κι όσο κι αν ήταν οι δυσκολίες αξεπέραστες αγαπήσαmicroε κάθε τι που microας
εντυπωσίαζε κι ας φαίνεται σήmicroερα τόσο απόmicroακρο Ήταν τα πλέον σηmicroαντικά χρόνια
microας κι έτσι παραmicroένουν στην microνήmicroη microας όσο κι αν διάβηκαν οι καιροί
13
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Η laquo∆όξαraquo του χωριού microας
∆όξα σηmicroαίνει η microεγάλη και καλή φήmicroη που έχει αποκτηθεί από κάποιον λόγω
σπουδαίων επιτευγmicroάτων που αξίζουν θαυmicroασmicroού Έτσι δεν πήρε τυχαία το όνοmicroά
του ο αθλητικός σύλλογος των Ανωγείων αφού από την ίδρυσή του έχει προσφέρει
πολλά και έχει συνδέσει άρρηκτα το όνοmicroά του microε τα Ανώγεια Μια οmicroάδα που κύριο
microέληmicroά της δεν είναι microονάχα η αθλητική της πορεία στον χώρο του ποδοσφαίρου αλλά
η προσφορά στον συνάνθρωπο και η συνέχιση των παραδόσεων του χωριού Ένας
όmicroιλος που στηρίζεται στην αmicroοιβαία συνεργασία των microελών του και στην στήριξη των
κατοίκων του χωριού
Από το καταστατικό της οmicroάδας πληροφορούmicroαστε πως Ο Αθλητικός Όmicroιλος laquo∆όξα
Ανωγείωνraquo ιδρύθηκε το 1988 και έχει ως έδρα του τα Ανώγεια της Λακωνίας Κύριο
microέληmicroα του σωmicroατείου είναι η ανάπτυξη των σωmicroατικών και ψυχικών δεξιοτήτων των
microελών του microέσω του αθλήmicroατος του ποδοσφαίρου σε συνδυασmicroό προς την εφαρmicroογή
microορφωτικού προγράmicromicroατος επί των αθλουmicroένων Παράλληλα ασχολείται microε πολιτιστικά
και περιβαλλοντικά θέmicroατα που απασχολούν την ευρύτερη κοινωνία του χωριού
Η πρώτη οmicroάδα στα microέσα της δεκαετίας του 1950 Επάνω όρθιοι από αριστερά οι
Κουmicroουτσάκος Ηλίας Τζανετάκος Νικόλαος Πούλιας ∆ηmicroήτριος Γρηγοριάδης
Βασίλειος Παναγάκος Ηλίας Σταθάκος Παναγιώτης Σταθάκος ∆ηmicroήτριος Καθιστοί
από αριστερά Πλάγος Βασίλειος ∆ιακουmicroάκος Παναγιώτης ∆ούκας Γεώργιος
Πρόεδρος της οmicroάδος ήταν ο Χριστοφιλάκος Χαρίλαος ενώ προπονητής ο Γκόγκας
Χαρίλαος Η φωτογραφία βρίσκεται στο microαγαζί του Χριστάκου ∆ηmicroητρίου στα
Ανώγεια
14
Πρέπει να διευκρινιστεί πως η ∆όξα είχε συσταθεί ανεπίσηmicroα στις αρχές της
δεκαετίας του 1950 microε στελέχη και παίκτες νέους από το χωριό ενώ έπαιζε αγώνες
ποδοσφαίρου microε οmicroάδες της γύρω περιοχής Στο αθλητικό microέρος η οmicroάδα συmicromicroετέχει
ενεργά στα αθλητικά δρώmicroενα του τόπου ανήκει στη δύναmicroη της Ένωσης
Ποδοσφαιρικών Σωmicroατίων Λακωνίας (ΕΠΣ Λακωνίας) και αγωνίζεται σταθερά και
ικανοποιητικά στην εκάστοτε αθλητική σεζόν του πρωταθλήmicroατος Πολλοί είναι οι
Ανωγειάτες που έχουν παίξει στην οmicroάδα και ο καθένας έχει να θυmicroάται κάτι
ξεχωριστό και ιδιαίτερο που δεν το κρατά για τον εαυτό του αλλά το microοιράζεται και το
microεταδίδει microαζί microε τις αξίες της ευγενούς άmicroιλλας στη νέα γενιά του χωριού ωθώντας τη
να ασχοληθεί microε το ποδόσφαιρο και τον αθλητισmicroό Είναι ικανοποιητικό και συνάmicroα
ενθαρρυντικό όταν τα νέα παιδιά του χωριού είναι microέλη της οmicroάδας και microάλιστα
επιδεικνύουν ιδιαίτερο ζήλο για την προκοπή της Πάνω σε αυτό το γεγονός ο
σύλλογος είχε δηmicroιουργήσει το 2010 παιδική οmicroάδα η οποία συmicromicroετείχε σε διάφορα
τουρνουά junior δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους microικρούς του χωριού να
ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους στο ποδόσφαιρο Ο σύλλογος το 2000 κατασκεύασε
γήπεδο microπάσκετ που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού ενώ microια από τις
προτεραιότητες είναι η κατασκευή ποδοσφαιρικού γηπέδου σε ιδιόκτητο χώρο microια
προσπάθεια που έχει ξεκινήσει από το 2005 και ευχή όλων είναι τα επόmicroενα χρόνια να
έχει ολοκληρωθεί
Επίσης ο σύλλογος έχει διοργανώσει δύο τουρνουά microπάσκετ στο γήπεδο του
χωριού στα οποία συmicromicroετείχαν οmicroάδες των γύρω χωριών Στο δεύτερο τουρνουά το
οποίο διοργανώθηκε το διήmicroερο 3-4 Αυγούστου του 2002 τίmicroησε την εκδήλωση microε την
παρουσία του ο θρύλος του αθλήmicroατος κ Παναγιώτης Γιαννάκης ο οποίος ήταν
επίτιmicroος καλεσmicroένος και βασικός οmicroιλητής ενώ παραβρέθηκε σύσσωmicroο το χωριό και
οι αρχές του τόπου Ήταν microια αθλητική εκδήλωση που δεν συmicroβαίνει κάθε ηmicroέρα η
οποία έκανε το όνοmicroα του χωριού να ακουστεί σε ολόκληρη τη Λακωνία
Μεγάλη είναι επίσης η συmicroβολή του αθλητικού συλλόγου στην πολιτιστική ζωή του
χωριού microε τη διοργάνωση του ετήσιου παραδοσιακού πανηγυριού στις 15 του
Αυγούστου στον προαύλειο χώρο του Αγροτικού Συνεταιρισmicroού Έτσι τα microέλη της
οmicroάδας microε τη πολύτιmicroη αρωγή των παιδιών του χωριού ενώνονται θυσιάζουν τις
προσωπικές τους υποχρεώσεις και τον ελεύθερο χρόνο τους και ετοιmicroάζονται
πυρετωδώς για τη σωστή διοργάνωση του γλεντιού Όταν άλλωστε όλοι ενωνόmicroαστε
microαζί για έναν κοινό σκοπό το αποτέλεσmicroα πάντα θα είναι θετικό όπως και microε το
πανηγύρι Οι Ανωγειάτες εκείνο το βράδυ είναι όλοι εκεί παρόντες στηρίζοντας την
προσπάθεια της οmicroάδας συνεχίζοντας έτσι την πολύχρονη παράδοση
Πολύ σηmicroαντικό είναι επίσης το γεγονός πως ο σύλλογος από το 2000 έχει
πραγmicroατοποιήσει εθελοντικές αναδασώσεις σε αρκετά ορεινά σηmicroεία του δασικού
χώρου του χωριού που είχαν πληγεί από πυρκαγιές ή που χρειαζόταν να γίνει
εmicroπλουτισmicroός του φυσικού περιβάλλοντος Τα παιδιά της οmicroάδας και microε τη σπουδαία
βοήθεια των κατοίκων του χωριού έχουν φυτέψει χιλιάδες δέντρα ως τώρα
προσφέροντας έτσι απλόχερα microια ακόmicroα δόση καθαρού αέρα στα Ανώγεια
Άφησα εσκεmicromicroένα για το τέλος να αναφέρω λόγω της άmicroεσης σύνδεσης microε τον
άνθρωπο πως η ∆όξα από το 1996 διατηρεί δική της τράπεζα αίmicroατος Με τη βοήθεια
και στήριξη του Γενικού Νοσοκοmicroείου Σπάρτης διοργανώνει ανελλιπώς δύο φορές τον
χρόνο εθελοντική αιmicroοδοσία στον χώρο του κοινοτικού διαmicroερίσmicroατος του χωριού microε
ικανοποιητικό αριθmicroό συmicromicroετεχόντων που δυστυχώς δεν είναι αντάξιος της βαρύτητας
15
αυτού του κοινωνικού έργου Είναι microία εξαιρετικά σηmicroαντική και αξιόλογη δράση του
συλλόγου που όχι microονάχα αξίζει αλλά και απαιτεί τη στήριξη κυρίως των Ανωγειατών
και όλων όσων θέλουν να προσφέρουν λίγο από το αίmicroα τους για να σώσουν microια ζωή
Και αυτό διότι έχει βοηθήσει πολλούς συνανθρώπους microας που είχαν την ανάγκη για
αίmicroα σε πραγmicroατικά πολύ δύσκολες και κοmicroβικές στιγmicroές της ζωής τους
Είναι πια φανερό και αναmicroφισβήτητο πως η ελληνική κοινωνία βιώνει αρκετά
δύσκολες καταστάσεις όχι microόνο οικονοmicroικές αλλά κυρίως κοινωνικές είτε θέλουmicroε να
το παραδεχθούmicroε είτε όχι Τα θεmicroέλιά της κλονίζονται ενώ οι αξίες τα ιδανικά και οι
διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων δοκιmicroάζονται δια πυρός και σίδηρου
∆υσκολευόmicroαστε αρκετά να κοιτάξουmicroε το συλλογικό εmicroείς αλλά κοιτάmicroε εύκολα το
προσωπικό microας συmicroφέρον Κλεινόmicroαστε στον εαυτό microας και τρέφουmicroε το
laquoθανατηφόροraquo εγώ microας Όmicroως οι Ανωγειάτες αποδεικνύουν πως microονάχα όταν
υπάρχει ενότητα και αγάπη microεταξύ microας microπορούmicroε πάντα να επιτύχουmicroε σπουδαία
πράγmicroατα Ο αθλητικός σύλλογος του χωριού ήταν είναι και θα είναι η λαmicroπρή δόξα
των Ανωγείων όσα χρόνια και αν περάσουν
Ευχαριστώ τη διοίκηση του συλλόγου τους παλαίmicroαχους παίκτες της οmicroάδας και
πολλούς άλλους συγχωριανούς microου για τις πληροφορίες που microου έδωσαν
Ευσταθίου Γ Λαmicroπρινού
Ο Αη-Γιώργης των Γοράνων στην πλατεία του χωριού
Η πλατεία των Γοράνων βρίσκεται στο κέντρο του χωριού Κάποτε εκεί ήταν ένας
microικρός ναός του Αγίου Γεωργίου και δίπλα το νεκροταφείο σύmicroφωνα microε τα λεγόmicroενα
των microεγαλυτέρων στην ηλικία συγχωριανών όπως η θεια-Γεωργία Κατούνα 93 ετών
σήmicroερα Το νεκροταφείο κάποια στιγmicroή microεταφέρθηκε στον Προφήτη Ηλία Το 1826
αυτός ο microικρός ναός καίγεται από τους Τουρκοαιγυπτίους microαζί microε το χωριό Κατόπιν
ξαναχτίστηκε Σώζεται έξω από τον ναό δίπλα στην πόρτα ένα microάρmicroαρο στο οποίο
αναγράφεται η ηmicroεροmicroηνία 30 Μαρτίου 1853 Μάλλον είναι η ηmicroεροmicroηνία από τα
θυρανοίξια του καινούριου ναού Στα τέλη του 19ου
αι - αρχές του 20ου
αι ο ναός
αυτός γκρεmicroίζεται Το 1923 γίνονται τα εγκαίνια του σηmicroερινού ναού
16
Μίmicroη Σ Κουmicroουτσίδη
Οι γυmicroναστικές επιδείξεις
στο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς
Τη δεκαετία στο τριθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς οι microαθητές ήταν
πάνω από εξήντα microε φθίνουσα πορεία προς το τέλος της Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες
άλλαζαν και ο καθένας από εmicroάς τους τότε microαθητές θυmicroάται κυρίως τους laquoδικούς
τουraquo
Το laquoγεγονόςraquo λοιπόν στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς ήταν οι εξετάσεις που ήταν
συνδυασmicroένες microε τις γυmicroναστικές επιδείξεις στο προαύλιο του σχολείου γεγονός που
απαιτούσε αρκετές δοκιmicroαστικές πριν από την τελική που γινόταν microπροστά σε όλους
τους γονείς microας και τους υπόλοιπους συγχωριανούς microας Ήταν επίσης απόδειξη της
κοπιαστικής δουλειάς και των δασκάλων microας ενώπιον των γονέων microας αλλά και του
επιθεωρητή της Πρωτοβάθmicroιας Εκπαίδευσης Για microας ήταν χαρά γιατί θα φορούσαmicroε
αθλητικά παπούτσια τις γνωστές στους παλιούς ΕΛΒΙΕΛΕΣ (Ελληνική Βιοτεχνία
Ελαστικών) κοντά παντελονάκια και αθλητικά φανελάκια Υπήρχε ακόmicroα
προετοιmicroασία για απαγγελία ποιηmicroάτων microικρών διαλόγων (σκετσάκια) και χορών Την
παραmicroονή της εκδήλωσης χαράζαmicroε τις γραmicromicroές και τους κύκλους των χορών microε
ασβέστη Το προαύλιο κλειδωνόταν για να microείνει άθικτο microέχρι την επόmicroενη microέρα
Μαθητές σε γυmicroναστικές επιδείξεις (1967 ή 1968)
Και έφτανε επιτέλους η τελευταία ηmicroέρα της σχολικής χρονιάς περί τα τέλη Ιουνίου
Απόγευmicroα και στον εξωτερικό διάδροmicroο έπαιρναν θέσεις οι θεατές microε καρέκλες που
έφερναν από τα σπίτια τους και όταν δεν έφταναν βγάζαmicroε και τα ξύλινα θρανία microας
Μετά από τον χαιρετισmicroό του διευθυντή άρχιζαν οι ασκήσεις και τα παραγγέλmicroατα
Ανάταση έκταση διάσταση επίκυψη κτλ Στο σκάmicromicroα που ήταν γεmicroάτο microε άmicromicroο
γινόντουσαν τα αθλήmicroατα απλούν τριπλούν και άλmicroα εις ύψος Οι δάσκαλοι
κρατούσαν τις επιδόσεις για την απονοmicroή των επαίνων Το microαγνητόφωνο microε τις
microαγνητοταινίες έπαιζε microουσική για τους χορούς και ακολουθούσαν οι απαγγελίες των
ποιηmicroάτων και τα laquoσκετσάκιαraquo Τα χειροκροτήmicroατα microάς έδιναν θάρρος και
ικανοποίηση ενώ παράλληλα τα γυmicroνασιόπαιδα πάνω στα κάγκελα της περίφραξης microάς
17
πείραζαν και γελούσαν Στο τέλος δίνονταν οι έπαινοι στους αθλητές και microε τις ευχές
των δασκάλων microας ξεκίναγε ένα microακρύ και ευχάριστο καλοκαίρι για όλους microας Στις
φωτογραφίες δάσκαλοι είναι ο Ηλίας Χονδρός η Πίτσα Πολυmicroενάκου και η Πόπη
Κουmicroουτσάκου
Οι microαθητές προετοιmicroάζονται (1965) Στα αριστερά της φωτογραφίας
ο δάσκαλος Ηλίας Χονδρός και στα δεξιά η δασκάλα Πίτσα Πολυmicroενάκου
Στιγmicroιότυπο που έχει microείνει φωτογραφικά στη microνήmicroη microου είναι τη χρονιά στη
δεύτερη ή τρίτη τάξη Ήmicroουν ντυmicroένος ναυτάκι microε ναυτικό καπελάκι και πουκαmicroισάκι
microε γαλάζιες ρίγες στον λαιmicroό και έλεγα τους πιο κάτω στίχους (ότι έχω συγκρατήσει)
laquoΤο ναυτάκι του Αιγαίου είmicroαι rsquoγω
microες τις θάλασσες παντού γυρνώ
τρικυmicroίες και φουρτούνες αψηφώraquo
Παρά ταύτα που λέmicroε έγινα βουνήσιος γιατί αγάπησα τον Ταΰγετο
Μαθητές την ώρα των γυmicroναστικών επιδείξεων (1965) Μπροστά τους στέκονται οι δασκάλες
Πίτσα Πολυmicroενάκου (αριστερά) και Πόπη Κουmicroουτσάκου (δεξιά)
18
Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου
Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου στο πλαίσιο των δώδεκα χρόνων του
φεστιβάλ laquoΚάλεσmicroα στον Ταΰγετοraquo κάτω από ένα ολόγιοmicroο φεγγάρι πραγmicroατοποίησε
στις 10 Ιουλίου microια βραδιά αφιερωmicroένη στην παράδοση και σε εκείνους που microε την
αγάπη και το microεράκι τους την κρατούν ακόmicroη ζωντανή
Τα χορευτικά τmicroήmicroατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου υπό την
καθοδήγηση της χοροδιδασκάλου κυρίας Βασιλικής Βορβή ταξίδεψαν το κατάmicroεστο
από κόσmicroο αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου σrsquo ένα ταξίδι στο Αιγαίο υπό τους ήχους του
δεξιοτέχνη του βιολιού Νίκου Οικονοmicroίδη και της υπέροχης φωνής της Κυριακής
Σπανού Η microουσικοχορευτική αυτή παράσταση είχε συνοδοιπόρο microία από τις πιο
καταξιωmicroένες Ελληνίδες τραγουδίστριες γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και
στιχουργική της δουλειά τη Μαρίζα Κωχ Το microουσικό αυτό ταξίδι είχε αφετηρία την
Χίο πέρασε στην Λήmicroνο και στην Αmicroοργό και κατέληξε στα Κύθηρα
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου ευχαριστεί θερmicroά τον ∆ήmicroο Σπάρτης το
Νοmicroικό Πρόσωπο Πολιτισmicroού και Περιβάλλοντος την Τοπική Κοινότητα
Ξηροκαmicroπίου καθώς και τα microέλη και τους φίλους του Συλλόγου που εργάστηκαν
εθελοντικά για την πραγmicroατοποίηση αυτής της microοναδικής βραδιάς
Εις το επανιδείν hellip
Το χορευτικό τmicroήmicroα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου
19
Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη
Τοπικό Βιβλιογραφικό
Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash
Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016
Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής
πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και
άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για
τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια
ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές
κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις
Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο
από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή
microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο
για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας
Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της
δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε
στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις
δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του
Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου
Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές
κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να
microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε
διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό
microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση
αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της
συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από
την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του
ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν
laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων
δράσεων και καρπών
Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του
στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας
πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι
άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και
διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του
νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις
βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς
έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του
χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον
καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα
Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip
Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου
microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις
αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης
Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου
20
Ιωάννη Γ Παρηγόρη
6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo
Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια
ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16
Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να
παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη
παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και
τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου
microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των
microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας
Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας
Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι
microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent
pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των
εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο
και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο
για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη
στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο
Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του
Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση
πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα
παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα
είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου
ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο
στα εργαστήρια microας
Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου
21
Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος
(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)
Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι
Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)
Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι
Βαγγέλης Καρίπης κρουστά
Κυριάκος Γκουβέντας βιολί
Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι
Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα
Στέλιος Κατσιάνης λαούτο
Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Στάθης Σαββίδης microπουζούκι
Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής
Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης
microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου
22
Τα εργαστήρια παρακολούθησαν
Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη
Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη
Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος
Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας
Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου
Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη
Κλαρίνο
Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος
Φλογέρα
Σταρόγιαννης Λεωνίδας
Κρουστά
Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος
Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης
Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης
Μακάmicro
Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης
Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος
Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος
Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος
Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη
Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς
Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα
Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη
Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος
Λαούτο
Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος
Πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική
Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία
Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία
Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια
Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα
Κιντζιρίδου Κρυσταλλία
23
Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη
Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου
Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου
Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας
microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της
ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της
ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν
υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς
ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο
του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του
χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια
microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον
Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το
Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο
microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι
δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο
και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν
σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι
είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος
∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα
Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας
microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού
24
Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους
της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών
(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού
κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ
Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης
Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ
Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο
Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω
από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)
Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο
ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο
διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει
microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ
Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων
Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και
microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956
Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε
την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και
την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο
Ποταmicroίτη
∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά
Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά
διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου
ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί
ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά
τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και
το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους
αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και
πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για
την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας
25
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια
Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των
Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας
Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που
έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι
γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε
στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο
πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει
τα δυο microέρη του microονοπατιού
Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι
πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα
κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς
πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο
του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το
οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από
εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι
Ο microύλος του Κοτταρά
Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά
δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ
να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα
πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα
κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το
περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το
26
τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να
σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα
λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το
microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της
Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη
Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί
στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια
των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του
Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί
σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού
Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές
τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται
σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους
και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την
περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν
microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία
επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε
Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)
Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα
λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις
πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο
Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς
microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα
ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε
27
αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει
δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν
ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της
οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι
βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της
Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας
θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι
της
Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο
ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού
δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι
microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν
προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo
microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της
επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί
περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε
το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως
Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε
για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της
Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
28
Της αγοράς
Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια
ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει
γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο
αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους
καπνούς
ΗΓΜ
Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις
γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip
αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια
Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί
να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά
έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να
τους ζήσουν λοιπόν
Τ∆Β
Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για
βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια
όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι
συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα
θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι
του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος
Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει
∆ΘΚ
Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε
το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην
Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους
φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που
πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε
αποκόλληση
ΓΚΜ
Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να
συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε
Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε
29
τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος
ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις
Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες
ΠΜΙ
Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε
σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα
υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας
του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω
συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες
ΚΜΚ
Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική
κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος
υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να
κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε
ΑΝΜ
Συνδροmicroές
Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης
Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π
Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη
Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro
Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro
30
Τα νέα microας
Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις
Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του
Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)
Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε
αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του
Richard και Γεωργίας Πατριανάκου
του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι
(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου
Καπετανάκου του Σταύρου και
Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του
Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το
ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του
Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα
του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι
Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα
του Μαριάν παντρεύτηκε τον
Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου
Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη
παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο
Παπαδάκο του Παναγιώτη
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία
Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80
Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου
ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του
Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα
Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90
Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών
90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη
ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου
χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω
Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73
Βασιλική Χριστοπούλου του
Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας
Παναγέας του Ιωάννη ετών 88
(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του
Γεωργίου ετών 82 Γεωργία
Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80
(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου
του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)
Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου
ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω
Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών
87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του
Χρήστου ετών 77
Παλαιοπαναγιά
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος
Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58
Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82
Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78
Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου
ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα
Κυριακούλη ετών 86
Ανώγεια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη
χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη
∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81
Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84
Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου
ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του
Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-
σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα
Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών
92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών
87
Τραπεζοντή
Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του
Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο
Ξέπαππα του Νικήτα
Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης
Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83
Κυδωνιά
Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη
Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90
Ποταmicroιά
Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου
του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό
Γριβογιάννη του Ηλία
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89
Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών
83 Σταυρούλα Καλογεράκη του
Πέτρου ετών 81 Σταύρος
Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77
Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου
ετών 92
Καmicroίνια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91
Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ
ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του
Αθανασίου ετών 90
Λιαντίνα
Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα
Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84
Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία
Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85
Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου
ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα
Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού
του Κυριακούλη ετών 82
Κουρτσούνα
Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος
του Μιχαήλ ετών 80
Άρνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα
Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94
Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου
ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος
Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88
Κοτσαντίνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα
Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89
Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη
ετών 90
Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου
13
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Η laquo∆όξαraquo του χωριού microας
∆όξα σηmicroαίνει η microεγάλη και καλή φήmicroη που έχει αποκτηθεί από κάποιον λόγω
σπουδαίων επιτευγmicroάτων που αξίζουν θαυmicroασmicroού Έτσι δεν πήρε τυχαία το όνοmicroά
του ο αθλητικός σύλλογος των Ανωγείων αφού από την ίδρυσή του έχει προσφέρει
πολλά και έχει συνδέσει άρρηκτα το όνοmicroά του microε τα Ανώγεια Μια οmicroάδα που κύριο
microέληmicroά της δεν είναι microονάχα η αθλητική της πορεία στον χώρο του ποδοσφαίρου αλλά
η προσφορά στον συνάνθρωπο και η συνέχιση των παραδόσεων του χωριού Ένας
όmicroιλος που στηρίζεται στην αmicroοιβαία συνεργασία των microελών του και στην στήριξη των
κατοίκων του χωριού
Από το καταστατικό της οmicroάδας πληροφορούmicroαστε πως Ο Αθλητικός Όmicroιλος laquo∆όξα
Ανωγείωνraquo ιδρύθηκε το 1988 και έχει ως έδρα του τα Ανώγεια της Λακωνίας Κύριο
microέληmicroα του σωmicroατείου είναι η ανάπτυξη των σωmicroατικών και ψυχικών δεξιοτήτων των
microελών του microέσω του αθλήmicroατος του ποδοσφαίρου σε συνδυασmicroό προς την εφαρmicroογή
microορφωτικού προγράmicromicroατος επί των αθλουmicroένων Παράλληλα ασχολείται microε πολιτιστικά
και περιβαλλοντικά θέmicroατα που απασχολούν την ευρύτερη κοινωνία του χωριού
Η πρώτη οmicroάδα στα microέσα της δεκαετίας του 1950 Επάνω όρθιοι από αριστερά οι
Κουmicroουτσάκος Ηλίας Τζανετάκος Νικόλαος Πούλιας ∆ηmicroήτριος Γρηγοριάδης
Βασίλειος Παναγάκος Ηλίας Σταθάκος Παναγιώτης Σταθάκος ∆ηmicroήτριος Καθιστοί
από αριστερά Πλάγος Βασίλειος ∆ιακουmicroάκος Παναγιώτης ∆ούκας Γεώργιος
Πρόεδρος της οmicroάδος ήταν ο Χριστοφιλάκος Χαρίλαος ενώ προπονητής ο Γκόγκας
Χαρίλαος Η φωτογραφία βρίσκεται στο microαγαζί του Χριστάκου ∆ηmicroητρίου στα
Ανώγεια
14
Πρέπει να διευκρινιστεί πως η ∆όξα είχε συσταθεί ανεπίσηmicroα στις αρχές της
δεκαετίας του 1950 microε στελέχη και παίκτες νέους από το χωριό ενώ έπαιζε αγώνες
ποδοσφαίρου microε οmicroάδες της γύρω περιοχής Στο αθλητικό microέρος η οmicroάδα συmicromicroετέχει
ενεργά στα αθλητικά δρώmicroενα του τόπου ανήκει στη δύναmicroη της Ένωσης
Ποδοσφαιρικών Σωmicroατίων Λακωνίας (ΕΠΣ Λακωνίας) και αγωνίζεται σταθερά και
ικανοποιητικά στην εκάστοτε αθλητική σεζόν του πρωταθλήmicroατος Πολλοί είναι οι
Ανωγειάτες που έχουν παίξει στην οmicroάδα και ο καθένας έχει να θυmicroάται κάτι
ξεχωριστό και ιδιαίτερο που δεν το κρατά για τον εαυτό του αλλά το microοιράζεται και το
microεταδίδει microαζί microε τις αξίες της ευγενούς άmicroιλλας στη νέα γενιά του χωριού ωθώντας τη
να ασχοληθεί microε το ποδόσφαιρο και τον αθλητισmicroό Είναι ικανοποιητικό και συνάmicroα
ενθαρρυντικό όταν τα νέα παιδιά του χωριού είναι microέλη της οmicroάδας και microάλιστα
επιδεικνύουν ιδιαίτερο ζήλο για την προκοπή της Πάνω σε αυτό το γεγονός ο
σύλλογος είχε δηmicroιουργήσει το 2010 παιδική οmicroάδα η οποία συmicromicroετείχε σε διάφορα
τουρνουά junior δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους microικρούς του χωριού να
ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους στο ποδόσφαιρο Ο σύλλογος το 2000 κατασκεύασε
γήπεδο microπάσκετ που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού ενώ microια από τις
προτεραιότητες είναι η κατασκευή ποδοσφαιρικού γηπέδου σε ιδιόκτητο χώρο microια
προσπάθεια που έχει ξεκινήσει από το 2005 και ευχή όλων είναι τα επόmicroενα χρόνια να
έχει ολοκληρωθεί
Επίσης ο σύλλογος έχει διοργανώσει δύο τουρνουά microπάσκετ στο γήπεδο του
χωριού στα οποία συmicromicroετείχαν οmicroάδες των γύρω χωριών Στο δεύτερο τουρνουά το
οποίο διοργανώθηκε το διήmicroερο 3-4 Αυγούστου του 2002 τίmicroησε την εκδήλωση microε την
παρουσία του ο θρύλος του αθλήmicroατος κ Παναγιώτης Γιαννάκης ο οποίος ήταν
επίτιmicroος καλεσmicroένος και βασικός οmicroιλητής ενώ παραβρέθηκε σύσσωmicroο το χωριό και
οι αρχές του τόπου Ήταν microια αθλητική εκδήλωση που δεν συmicroβαίνει κάθε ηmicroέρα η
οποία έκανε το όνοmicroα του χωριού να ακουστεί σε ολόκληρη τη Λακωνία
Μεγάλη είναι επίσης η συmicroβολή του αθλητικού συλλόγου στην πολιτιστική ζωή του
χωριού microε τη διοργάνωση του ετήσιου παραδοσιακού πανηγυριού στις 15 του
Αυγούστου στον προαύλειο χώρο του Αγροτικού Συνεταιρισmicroού Έτσι τα microέλη της
οmicroάδας microε τη πολύτιmicroη αρωγή των παιδιών του χωριού ενώνονται θυσιάζουν τις
προσωπικές τους υποχρεώσεις και τον ελεύθερο χρόνο τους και ετοιmicroάζονται
πυρετωδώς για τη σωστή διοργάνωση του γλεντιού Όταν άλλωστε όλοι ενωνόmicroαστε
microαζί για έναν κοινό σκοπό το αποτέλεσmicroα πάντα θα είναι θετικό όπως και microε το
πανηγύρι Οι Ανωγειάτες εκείνο το βράδυ είναι όλοι εκεί παρόντες στηρίζοντας την
προσπάθεια της οmicroάδας συνεχίζοντας έτσι την πολύχρονη παράδοση
Πολύ σηmicroαντικό είναι επίσης το γεγονός πως ο σύλλογος από το 2000 έχει
πραγmicroατοποιήσει εθελοντικές αναδασώσεις σε αρκετά ορεινά σηmicroεία του δασικού
χώρου του χωριού που είχαν πληγεί από πυρκαγιές ή που χρειαζόταν να γίνει
εmicroπλουτισmicroός του φυσικού περιβάλλοντος Τα παιδιά της οmicroάδας και microε τη σπουδαία
βοήθεια των κατοίκων του χωριού έχουν φυτέψει χιλιάδες δέντρα ως τώρα
προσφέροντας έτσι απλόχερα microια ακόmicroα δόση καθαρού αέρα στα Ανώγεια
Άφησα εσκεmicromicroένα για το τέλος να αναφέρω λόγω της άmicroεσης σύνδεσης microε τον
άνθρωπο πως η ∆όξα από το 1996 διατηρεί δική της τράπεζα αίmicroατος Με τη βοήθεια
και στήριξη του Γενικού Νοσοκοmicroείου Σπάρτης διοργανώνει ανελλιπώς δύο φορές τον
χρόνο εθελοντική αιmicroοδοσία στον χώρο του κοινοτικού διαmicroερίσmicroατος του χωριού microε
ικανοποιητικό αριθmicroό συmicromicroετεχόντων που δυστυχώς δεν είναι αντάξιος της βαρύτητας
15
αυτού του κοινωνικού έργου Είναι microία εξαιρετικά σηmicroαντική και αξιόλογη δράση του
συλλόγου που όχι microονάχα αξίζει αλλά και απαιτεί τη στήριξη κυρίως των Ανωγειατών
και όλων όσων θέλουν να προσφέρουν λίγο από το αίmicroα τους για να σώσουν microια ζωή
Και αυτό διότι έχει βοηθήσει πολλούς συνανθρώπους microας που είχαν την ανάγκη για
αίmicroα σε πραγmicroατικά πολύ δύσκολες και κοmicroβικές στιγmicroές της ζωής τους
Είναι πια φανερό και αναmicroφισβήτητο πως η ελληνική κοινωνία βιώνει αρκετά
δύσκολες καταστάσεις όχι microόνο οικονοmicroικές αλλά κυρίως κοινωνικές είτε θέλουmicroε να
το παραδεχθούmicroε είτε όχι Τα θεmicroέλιά της κλονίζονται ενώ οι αξίες τα ιδανικά και οι
διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων δοκιmicroάζονται δια πυρός και σίδηρου
∆υσκολευόmicroαστε αρκετά να κοιτάξουmicroε το συλλογικό εmicroείς αλλά κοιτάmicroε εύκολα το
προσωπικό microας συmicroφέρον Κλεινόmicroαστε στον εαυτό microας και τρέφουmicroε το
laquoθανατηφόροraquo εγώ microας Όmicroως οι Ανωγειάτες αποδεικνύουν πως microονάχα όταν
υπάρχει ενότητα και αγάπη microεταξύ microας microπορούmicroε πάντα να επιτύχουmicroε σπουδαία
πράγmicroατα Ο αθλητικός σύλλογος του χωριού ήταν είναι και θα είναι η λαmicroπρή δόξα
των Ανωγείων όσα χρόνια και αν περάσουν
Ευχαριστώ τη διοίκηση του συλλόγου τους παλαίmicroαχους παίκτες της οmicroάδας και
πολλούς άλλους συγχωριανούς microου για τις πληροφορίες που microου έδωσαν
Ευσταθίου Γ Λαmicroπρινού
Ο Αη-Γιώργης των Γοράνων στην πλατεία του χωριού
Η πλατεία των Γοράνων βρίσκεται στο κέντρο του χωριού Κάποτε εκεί ήταν ένας
microικρός ναός του Αγίου Γεωργίου και δίπλα το νεκροταφείο σύmicroφωνα microε τα λεγόmicroενα
των microεγαλυτέρων στην ηλικία συγχωριανών όπως η θεια-Γεωργία Κατούνα 93 ετών
σήmicroερα Το νεκροταφείο κάποια στιγmicroή microεταφέρθηκε στον Προφήτη Ηλία Το 1826
αυτός ο microικρός ναός καίγεται από τους Τουρκοαιγυπτίους microαζί microε το χωριό Κατόπιν
ξαναχτίστηκε Σώζεται έξω από τον ναό δίπλα στην πόρτα ένα microάρmicroαρο στο οποίο
αναγράφεται η ηmicroεροmicroηνία 30 Μαρτίου 1853 Μάλλον είναι η ηmicroεροmicroηνία από τα
θυρανοίξια του καινούριου ναού Στα τέλη του 19ου
αι - αρχές του 20ου
αι ο ναός
αυτός γκρεmicroίζεται Το 1923 γίνονται τα εγκαίνια του σηmicroερινού ναού
16
Μίmicroη Σ Κουmicroουτσίδη
Οι γυmicroναστικές επιδείξεις
στο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς
Τη δεκαετία στο τριθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς οι microαθητές ήταν
πάνω από εξήντα microε φθίνουσα πορεία προς το τέλος της Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες
άλλαζαν και ο καθένας από εmicroάς τους τότε microαθητές θυmicroάται κυρίως τους laquoδικούς
τουraquo
Το laquoγεγονόςraquo λοιπόν στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς ήταν οι εξετάσεις που ήταν
συνδυασmicroένες microε τις γυmicroναστικές επιδείξεις στο προαύλιο του σχολείου γεγονός που
απαιτούσε αρκετές δοκιmicroαστικές πριν από την τελική που γινόταν microπροστά σε όλους
τους γονείς microας και τους υπόλοιπους συγχωριανούς microας Ήταν επίσης απόδειξη της
κοπιαστικής δουλειάς και των δασκάλων microας ενώπιον των γονέων microας αλλά και του
επιθεωρητή της Πρωτοβάθmicroιας Εκπαίδευσης Για microας ήταν χαρά γιατί θα φορούσαmicroε
αθλητικά παπούτσια τις γνωστές στους παλιούς ΕΛΒΙΕΛΕΣ (Ελληνική Βιοτεχνία
Ελαστικών) κοντά παντελονάκια και αθλητικά φανελάκια Υπήρχε ακόmicroα
προετοιmicroασία για απαγγελία ποιηmicroάτων microικρών διαλόγων (σκετσάκια) και χορών Την
παραmicroονή της εκδήλωσης χαράζαmicroε τις γραmicromicroές και τους κύκλους των χορών microε
ασβέστη Το προαύλιο κλειδωνόταν για να microείνει άθικτο microέχρι την επόmicroενη microέρα
Μαθητές σε γυmicroναστικές επιδείξεις (1967 ή 1968)
Και έφτανε επιτέλους η τελευταία ηmicroέρα της σχολικής χρονιάς περί τα τέλη Ιουνίου
Απόγευmicroα και στον εξωτερικό διάδροmicroο έπαιρναν θέσεις οι θεατές microε καρέκλες που
έφερναν από τα σπίτια τους και όταν δεν έφταναν βγάζαmicroε και τα ξύλινα θρανία microας
Μετά από τον χαιρετισmicroό του διευθυντή άρχιζαν οι ασκήσεις και τα παραγγέλmicroατα
Ανάταση έκταση διάσταση επίκυψη κτλ Στο σκάmicromicroα που ήταν γεmicroάτο microε άmicromicroο
γινόντουσαν τα αθλήmicroατα απλούν τριπλούν και άλmicroα εις ύψος Οι δάσκαλοι
κρατούσαν τις επιδόσεις για την απονοmicroή των επαίνων Το microαγνητόφωνο microε τις
microαγνητοταινίες έπαιζε microουσική για τους χορούς και ακολουθούσαν οι απαγγελίες των
ποιηmicroάτων και τα laquoσκετσάκιαraquo Τα χειροκροτήmicroατα microάς έδιναν θάρρος και
ικανοποίηση ενώ παράλληλα τα γυmicroνασιόπαιδα πάνω στα κάγκελα της περίφραξης microάς
17
πείραζαν και γελούσαν Στο τέλος δίνονταν οι έπαινοι στους αθλητές και microε τις ευχές
των δασκάλων microας ξεκίναγε ένα microακρύ και ευχάριστο καλοκαίρι για όλους microας Στις
φωτογραφίες δάσκαλοι είναι ο Ηλίας Χονδρός η Πίτσα Πολυmicroενάκου και η Πόπη
Κουmicroουτσάκου
Οι microαθητές προετοιmicroάζονται (1965) Στα αριστερά της φωτογραφίας
ο δάσκαλος Ηλίας Χονδρός και στα δεξιά η δασκάλα Πίτσα Πολυmicroενάκου
Στιγmicroιότυπο που έχει microείνει φωτογραφικά στη microνήmicroη microου είναι τη χρονιά στη
δεύτερη ή τρίτη τάξη Ήmicroουν ντυmicroένος ναυτάκι microε ναυτικό καπελάκι και πουκαmicroισάκι
microε γαλάζιες ρίγες στον λαιmicroό και έλεγα τους πιο κάτω στίχους (ότι έχω συγκρατήσει)
laquoΤο ναυτάκι του Αιγαίου είmicroαι rsquoγω
microες τις θάλασσες παντού γυρνώ
τρικυmicroίες και φουρτούνες αψηφώraquo
Παρά ταύτα που λέmicroε έγινα βουνήσιος γιατί αγάπησα τον Ταΰγετο
Μαθητές την ώρα των γυmicroναστικών επιδείξεων (1965) Μπροστά τους στέκονται οι δασκάλες
Πίτσα Πολυmicroενάκου (αριστερά) και Πόπη Κουmicroουτσάκου (δεξιά)
18
Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου
Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου στο πλαίσιο των δώδεκα χρόνων του
φεστιβάλ laquoΚάλεσmicroα στον Ταΰγετοraquo κάτω από ένα ολόγιοmicroο φεγγάρι πραγmicroατοποίησε
στις 10 Ιουλίου microια βραδιά αφιερωmicroένη στην παράδοση και σε εκείνους που microε την
αγάπη και το microεράκι τους την κρατούν ακόmicroη ζωντανή
Τα χορευτικά τmicroήmicroατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου υπό την
καθοδήγηση της χοροδιδασκάλου κυρίας Βασιλικής Βορβή ταξίδεψαν το κατάmicroεστο
από κόσmicroο αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου σrsquo ένα ταξίδι στο Αιγαίο υπό τους ήχους του
δεξιοτέχνη του βιολιού Νίκου Οικονοmicroίδη και της υπέροχης φωνής της Κυριακής
Σπανού Η microουσικοχορευτική αυτή παράσταση είχε συνοδοιπόρο microία από τις πιο
καταξιωmicroένες Ελληνίδες τραγουδίστριες γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και
στιχουργική της δουλειά τη Μαρίζα Κωχ Το microουσικό αυτό ταξίδι είχε αφετηρία την
Χίο πέρασε στην Λήmicroνο και στην Αmicroοργό και κατέληξε στα Κύθηρα
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου ευχαριστεί θερmicroά τον ∆ήmicroο Σπάρτης το
Νοmicroικό Πρόσωπο Πολιτισmicroού και Περιβάλλοντος την Τοπική Κοινότητα
Ξηροκαmicroπίου καθώς και τα microέλη και τους φίλους του Συλλόγου που εργάστηκαν
εθελοντικά για την πραγmicroατοποίηση αυτής της microοναδικής βραδιάς
Εις το επανιδείν hellip
Το χορευτικό τmicroήmicroα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου
19
Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη
Τοπικό Βιβλιογραφικό
Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash
Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016
Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής
πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και
άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για
τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια
ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές
κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις
Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο
από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή
microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο
για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας
Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της
δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε
στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις
δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του
Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου
Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές
κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να
microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε
διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό
microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση
αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της
συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από
την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του
ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν
laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων
δράσεων και καρπών
Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του
στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας
πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι
άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και
διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του
νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις
βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς
έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του
χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον
καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα
Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip
Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου
microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις
αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης
Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου
20
Ιωάννη Γ Παρηγόρη
6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo
Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια
ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16
Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να
παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη
παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και
τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου
microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των
microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας
Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας
Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι
microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent
pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των
εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο
και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο
για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη
στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο
Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του
Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση
πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα
παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα
είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου
ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο
στα εργαστήρια microας
Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου
21
Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος
(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)
Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι
Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)
Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι
Βαγγέλης Καρίπης κρουστά
Κυριάκος Γκουβέντας βιολί
Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι
Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα
Στέλιος Κατσιάνης λαούτο
Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Στάθης Σαββίδης microπουζούκι
Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής
Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης
microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου
22
Τα εργαστήρια παρακολούθησαν
Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη
Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη
Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος
Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας
Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου
Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη
Κλαρίνο
Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος
Φλογέρα
Σταρόγιαννης Λεωνίδας
Κρουστά
Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος
Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης
Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης
Μακάmicro
Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης
Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος
Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος
Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος
Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη
Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς
Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα
Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη
Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος
Λαούτο
Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος
Πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική
Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία
Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία
Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια
Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα
Κιντζιρίδου Κρυσταλλία
23
Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη
Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου
Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου
Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας
microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της
ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της
ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν
υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς
ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο
του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του
χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια
microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον
Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το
Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο
microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι
δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο
και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν
σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι
είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος
∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα
Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας
microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού
24
Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους
της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών
(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού
κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ
Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης
Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ
Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο
Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω
από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)
Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο
ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο
διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει
microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ
Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων
Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και
microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956
Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε
την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και
την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο
Ποταmicroίτη
∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά
Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά
διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου
ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί
ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά
τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και
το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους
αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και
πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για
την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας
25
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια
Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των
Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας
Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που
έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι
γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε
στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο
πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει
τα δυο microέρη του microονοπατιού
Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι
πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα
κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς
πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο
του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το
οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από
εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι
Ο microύλος του Κοτταρά
Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά
δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ
να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα
πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα
κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το
περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το
26
τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να
σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα
λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το
microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της
Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη
Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί
στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια
των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του
Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί
σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού
Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές
τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται
σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους
και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την
περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν
microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία
επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε
Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)
Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα
λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις
πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο
Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς
microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα
ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε
27
αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει
δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν
ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της
οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι
βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της
Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας
θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι
της
Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο
ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού
δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι
microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν
προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo
microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της
επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί
περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε
το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως
Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε
για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της
Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
28
Της αγοράς
Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια
ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει
γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο
αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους
καπνούς
ΗΓΜ
Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις
γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip
αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια
Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί
να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά
έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να
τους ζήσουν λοιπόν
Τ∆Β
Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για
βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια
όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι
συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα
θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι
του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος
Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει
∆ΘΚ
Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε
το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην
Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους
φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που
πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε
αποκόλληση
ΓΚΜ
Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να
συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε
Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε
29
τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος
ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις
Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες
ΠΜΙ
Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε
σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα
υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας
του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω
συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες
ΚΜΚ
Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική
κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος
υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να
κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε
ΑΝΜ
Συνδροmicroές
Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης
Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π
Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη
Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro
Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro
30
Τα νέα microας
Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις
Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του
Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)
Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε
αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του
Richard και Γεωργίας Πατριανάκου
του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι
(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου
Καπετανάκου του Σταύρου και
Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του
Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το
ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του
Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα
του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι
Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα
του Μαριάν παντρεύτηκε τον
Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου
Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη
παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο
Παπαδάκο του Παναγιώτη
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία
Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80
Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου
ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του
Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα
Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90
Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών
90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη
ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου
χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω
Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73
Βασιλική Χριστοπούλου του
Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας
Παναγέας του Ιωάννη ετών 88
(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του
Γεωργίου ετών 82 Γεωργία
Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80
(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου
του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)
Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου
ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω
Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών
87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του
Χρήστου ετών 77
Παλαιοπαναγιά
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος
Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58
Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82
Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78
Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου
ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα
Κυριακούλη ετών 86
Ανώγεια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη
χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη
∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81
Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84
Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου
ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του
Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-
σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα
Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών
92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών
87
Τραπεζοντή
Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του
Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο
Ξέπαππα του Νικήτα
Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης
Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83
Κυδωνιά
Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη
Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90
Ποταmicroιά
Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου
του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό
Γριβογιάννη του Ηλία
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89
Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών
83 Σταυρούλα Καλογεράκη του
Πέτρου ετών 81 Σταύρος
Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77
Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου
ετών 92
Καmicroίνια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91
Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ
ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του
Αθανασίου ετών 90
Λιαντίνα
Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα
Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84
Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία
Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85
Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου
ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα
Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού
του Κυριακούλη ετών 82
Κουρτσούνα
Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος
του Μιχαήλ ετών 80
Άρνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα
Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94
Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου
ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος
Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88
Κοτσαντίνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα
Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89
Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη
ετών 90
Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου
14
Πρέπει να διευκρινιστεί πως η ∆όξα είχε συσταθεί ανεπίσηmicroα στις αρχές της
δεκαετίας του 1950 microε στελέχη και παίκτες νέους από το χωριό ενώ έπαιζε αγώνες
ποδοσφαίρου microε οmicroάδες της γύρω περιοχής Στο αθλητικό microέρος η οmicroάδα συmicromicroετέχει
ενεργά στα αθλητικά δρώmicroενα του τόπου ανήκει στη δύναmicroη της Ένωσης
Ποδοσφαιρικών Σωmicroατίων Λακωνίας (ΕΠΣ Λακωνίας) και αγωνίζεται σταθερά και
ικανοποιητικά στην εκάστοτε αθλητική σεζόν του πρωταθλήmicroατος Πολλοί είναι οι
Ανωγειάτες που έχουν παίξει στην οmicroάδα και ο καθένας έχει να θυmicroάται κάτι
ξεχωριστό και ιδιαίτερο που δεν το κρατά για τον εαυτό του αλλά το microοιράζεται και το
microεταδίδει microαζί microε τις αξίες της ευγενούς άmicroιλλας στη νέα γενιά του χωριού ωθώντας τη
να ασχοληθεί microε το ποδόσφαιρο και τον αθλητισmicroό Είναι ικανοποιητικό και συνάmicroα
ενθαρρυντικό όταν τα νέα παιδιά του χωριού είναι microέλη της οmicroάδας και microάλιστα
επιδεικνύουν ιδιαίτερο ζήλο για την προκοπή της Πάνω σε αυτό το γεγονός ο
σύλλογος είχε δηmicroιουργήσει το 2010 παιδική οmicroάδα η οποία συmicromicroετείχε σε διάφορα
τουρνουά junior δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους microικρούς του χωριού να
ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους στο ποδόσφαιρο Ο σύλλογος το 2000 κατασκεύασε
γήπεδο microπάσκετ που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού ενώ microια από τις
προτεραιότητες είναι η κατασκευή ποδοσφαιρικού γηπέδου σε ιδιόκτητο χώρο microια
προσπάθεια που έχει ξεκινήσει από το 2005 και ευχή όλων είναι τα επόmicroενα χρόνια να
έχει ολοκληρωθεί
Επίσης ο σύλλογος έχει διοργανώσει δύο τουρνουά microπάσκετ στο γήπεδο του
χωριού στα οποία συmicromicroετείχαν οmicroάδες των γύρω χωριών Στο δεύτερο τουρνουά το
οποίο διοργανώθηκε το διήmicroερο 3-4 Αυγούστου του 2002 τίmicroησε την εκδήλωση microε την
παρουσία του ο θρύλος του αθλήmicroατος κ Παναγιώτης Γιαννάκης ο οποίος ήταν
επίτιmicroος καλεσmicroένος και βασικός οmicroιλητής ενώ παραβρέθηκε σύσσωmicroο το χωριό και
οι αρχές του τόπου Ήταν microια αθλητική εκδήλωση που δεν συmicroβαίνει κάθε ηmicroέρα η
οποία έκανε το όνοmicroα του χωριού να ακουστεί σε ολόκληρη τη Λακωνία
Μεγάλη είναι επίσης η συmicroβολή του αθλητικού συλλόγου στην πολιτιστική ζωή του
χωριού microε τη διοργάνωση του ετήσιου παραδοσιακού πανηγυριού στις 15 του
Αυγούστου στον προαύλειο χώρο του Αγροτικού Συνεταιρισmicroού Έτσι τα microέλη της
οmicroάδας microε τη πολύτιmicroη αρωγή των παιδιών του χωριού ενώνονται θυσιάζουν τις
προσωπικές τους υποχρεώσεις και τον ελεύθερο χρόνο τους και ετοιmicroάζονται
πυρετωδώς για τη σωστή διοργάνωση του γλεντιού Όταν άλλωστε όλοι ενωνόmicroαστε
microαζί για έναν κοινό σκοπό το αποτέλεσmicroα πάντα θα είναι θετικό όπως και microε το
πανηγύρι Οι Ανωγειάτες εκείνο το βράδυ είναι όλοι εκεί παρόντες στηρίζοντας την
προσπάθεια της οmicroάδας συνεχίζοντας έτσι την πολύχρονη παράδοση
Πολύ σηmicroαντικό είναι επίσης το γεγονός πως ο σύλλογος από το 2000 έχει
πραγmicroατοποιήσει εθελοντικές αναδασώσεις σε αρκετά ορεινά σηmicroεία του δασικού
χώρου του χωριού που είχαν πληγεί από πυρκαγιές ή που χρειαζόταν να γίνει
εmicroπλουτισmicroός του φυσικού περιβάλλοντος Τα παιδιά της οmicroάδας και microε τη σπουδαία
βοήθεια των κατοίκων του χωριού έχουν φυτέψει χιλιάδες δέντρα ως τώρα
προσφέροντας έτσι απλόχερα microια ακόmicroα δόση καθαρού αέρα στα Ανώγεια
Άφησα εσκεmicromicroένα για το τέλος να αναφέρω λόγω της άmicroεσης σύνδεσης microε τον
άνθρωπο πως η ∆όξα από το 1996 διατηρεί δική της τράπεζα αίmicroατος Με τη βοήθεια
και στήριξη του Γενικού Νοσοκοmicroείου Σπάρτης διοργανώνει ανελλιπώς δύο φορές τον
χρόνο εθελοντική αιmicroοδοσία στον χώρο του κοινοτικού διαmicroερίσmicroατος του χωριού microε
ικανοποιητικό αριθmicroό συmicromicroετεχόντων που δυστυχώς δεν είναι αντάξιος της βαρύτητας
15
αυτού του κοινωνικού έργου Είναι microία εξαιρετικά σηmicroαντική και αξιόλογη δράση του
συλλόγου που όχι microονάχα αξίζει αλλά και απαιτεί τη στήριξη κυρίως των Ανωγειατών
και όλων όσων θέλουν να προσφέρουν λίγο από το αίmicroα τους για να σώσουν microια ζωή
Και αυτό διότι έχει βοηθήσει πολλούς συνανθρώπους microας που είχαν την ανάγκη για
αίmicroα σε πραγmicroατικά πολύ δύσκολες και κοmicroβικές στιγmicroές της ζωής τους
Είναι πια φανερό και αναmicroφισβήτητο πως η ελληνική κοινωνία βιώνει αρκετά
δύσκολες καταστάσεις όχι microόνο οικονοmicroικές αλλά κυρίως κοινωνικές είτε θέλουmicroε να
το παραδεχθούmicroε είτε όχι Τα θεmicroέλιά της κλονίζονται ενώ οι αξίες τα ιδανικά και οι
διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων δοκιmicroάζονται δια πυρός και σίδηρου
∆υσκολευόmicroαστε αρκετά να κοιτάξουmicroε το συλλογικό εmicroείς αλλά κοιτάmicroε εύκολα το
προσωπικό microας συmicroφέρον Κλεινόmicroαστε στον εαυτό microας και τρέφουmicroε το
laquoθανατηφόροraquo εγώ microας Όmicroως οι Ανωγειάτες αποδεικνύουν πως microονάχα όταν
υπάρχει ενότητα και αγάπη microεταξύ microας microπορούmicroε πάντα να επιτύχουmicroε σπουδαία
πράγmicroατα Ο αθλητικός σύλλογος του χωριού ήταν είναι και θα είναι η λαmicroπρή δόξα
των Ανωγείων όσα χρόνια και αν περάσουν
Ευχαριστώ τη διοίκηση του συλλόγου τους παλαίmicroαχους παίκτες της οmicroάδας και
πολλούς άλλους συγχωριανούς microου για τις πληροφορίες που microου έδωσαν
Ευσταθίου Γ Λαmicroπρινού
Ο Αη-Γιώργης των Γοράνων στην πλατεία του χωριού
Η πλατεία των Γοράνων βρίσκεται στο κέντρο του χωριού Κάποτε εκεί ήταν ένας
microικρός ναός του Αγίου Γεωργίου και δίπλα το νεκροταφείο σύmicroφωνα microε τα λεγόmicroενα
των microεγαλυτέρων στην ηλικία συγχωριανών όπως η θεια-Γεωργία Κατούνα 93 ετών
σήmicroερα Το νεκροταφείο κάποια στιγmicroή microεταφέρθηκε στον Προφήτη Ηλία Το 1826
αυτός ο microικρός ναός καίγεται από τους Τουρκοαιγυπτίους microαζί microε το χωριό Κατόπιν
ξαναχτίστηκε Σώζεται έξω από τον ναό δίπλα στην πόρτα ένα microάρmicroαρο στο οποίο
αναγράφεται η ηmicroεροmicroηνία 30 Μαρτίου 1853 Μάλλον είναι η ηmicroεροmicroηνία από τα
θυρανοίξια του καινούριου ναού Στα τέλη του 19ου
αι - αρχές του 20ου
αι ο ναός
αυτός γκρεmicroίζεται Το 1923 γίνονται τα εγκαίνια του σηmicroερινού ναού
16
Μίmicroη Σ Κουmicroουτσίδη
Οι γυmicroναστικές επιδείξεις
στο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς
Τη δεκαετία στο τριθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς οι microαθητές ήταν
πάνω από εξήντα microε φθίνουσα πορεία προς το τέλος της Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες
άλλαζαν και ο καθένας από εmicroάς τους τότε microαθητές θυmicroάται κυρίως τους laquoδικούς
τουraquo
Το laquoγεγονόςraquo λοιπόν στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς ήταν οι εξετάσεις που ήταν
συνδυασmicroένες microε τις γυmicroναστικές επιδείξεις στο προαύλιο του σχολείου γεγονός που
απαιτούσε αρκετές δοκιmicroαστικές πριν από την τελική που γινόταν microπροστά σε όλους
τους γονείς microας και τους υπόλοιπους συγχωριανούς microας Ήταν επίσης απόδειξη της
κοπιαστικής δουλειάς και των δασκάλων microας ενώπιον των γονέων microας αλλά και του
επιθεωρητή της Πρωτοβάθmicroιας Εκπαίδευσης Για microας ήταν χαρά γιατί θα φορούσαmicroε
αθλητικά παπούτσια τις γνωστές στους παλιούς ΕΛΒΙΕΛΕΣ (Ελληνική Βιοτεχνία
Ελαστικών) κοντά παντελονάκια και αθλητικά φανελάκια Υπήρχε ακόmicroα
προετοιmicroασία για απαγγελία ποιηmicroάτων microικρών διαλόγων (σκετσάκια) και χορών Την
παραmicroονή της εκδήλωσης χαράζαmicroε τις γραmicromicroές και τους κύκλους των χορών microε
ασβέστη Το προαύλιο κλειδωνόταν για να microείνει άθικτο microέχρι την επόmicroενη microέρα
Μαθητές σε γυmicroναστικές επιδείξεις (1967 ή 1968)
Και έφτανε επιτέλους η τελευταία ηmicroέρα της σχολικής χρονιάς περί τα τέλη Ιουνίου
Απόγευmicroα και στον εξωτερικό διάδροmicroο έπαιρναν θέσεις οι θεατές microε καρέκλες που
έφερναν από τα σπίτια τους και όταν δεν έφταναν βγάζαmicroε και τα ξύλινα θρανία microας
Μετά από τον χαιρετισmicroό του διευθυντή άρχιζαν οι ασκήσεις και τα παραγγέλmicroατα
Ανάταση έκταση διάσταση επίκυψη κτλ Στο σκάmicromicroα που ήταν γεmicroάτο microε άmicromicroο
γινόντουσαν τα αθλήmicroατα απλούν τριπλούν και άλmicroα εις ύψος Οι δάσκαλοι
κρατούσαν τις επιδόσεις για την απονοmicroή των επαίνων Το microαγνητόφωνο microε τις
microαγνητοταινίες έπαιζε microουσική για τους χορούς και ακολουθούσαν οι απαγγελίες των
ποιηmicroάτων και τα laquoσκετσάκιαraquo Τα χειροκροτήmicroατα microάς έδιναν θάρρος και
ικανοποίηση ενώ παράλληλα τα γυmicroνασιόπαιδα πάνω στα κάγκελα της περίφραξης microάς
17
πείραζαν και γελούσαν Στο τέλος δίνονταν οι έπαινοι στους αθλητές και microε τις ευχές
των δασκάλων microας ξεκίναγε ένα microακρύ και ευχάριστο καλοκαίρι για όλους microας Στις
φωτογραφίες δάσκαλοι είναι ο Ηλίας Χονδρός η Πίτσα Πολυmicroενάκου και η Πόπη
Κουmicroουτσάκου
Οι microαθητές προετοιmicroάζονται (1965) Στα αριστερά της φωτογραφίας
ο δάσκαλος Ηλίας Χονδρός και στα δεξιά η δασκάλα Πίτσα Πολυmicroενάκου
Στιγmicroιότυπο που έχει microείνει φωτογραφικά στη microνήmicroη microου είναι τη χρονιά στη
δεύτερη ή τρίτη τάξη Ήmicroουν ντυmicroένος ναυτάκι microε ναυτικό καπελάκι και πουκαmicroισάκι
microε γαλάζιες ρίγες στον λαιmicroό και έλεγα τους πιο κάτω στίχους (ότι έχω συγκρατήσει)
laquoΤο ναυτάκι του Αιγαίου είmicroαι rsquoγω
microες τις θάλασσες παντού γυρνώ
τρικυmicroίες και φουρτούνες αψηφώraquo
Παρά ταύτα που λέmicroε έγινα βουνήσιος γιατί αγάπησα τον Ταΰγετο
Μαθητές την ώρα των γυmicroναστικών επιδείξεων (1965) Μπροστά τους στέκονται οι δασκάλες
Πίτσα Πολυmicroενάκου (αριστερά) και Πόπη Κουmicroουτσάκου (δεξιά)
18
Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου
Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου στο πλαίσιο των δώδεκα χρόνων του
φεστιβάλ laquoΚάλεσmicroα στον Ταΰγετοraquo κάτω από ένα ολόγιοmicroο φεγγάρι πραγmicroατοποίησε
στις 10 Ιουλίου microια βραδιά αφιερωmicroένη στην παράδοση και σε εκείνους που microε την
αγάπη και το microεράκι τους την κρατούν ακόmicroη ζωντανή
Τα χορευτικά τmicroήmicroατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου υπό την
καθοδήγηση της χοροδιδασκάλου κυρίας Βασιλικής Βορβή ταξίδεψαν το κατάmicroεστο
από κόσmicroο αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου σrsquo ένα ταξίδι στο Αιγαίο υπό τους ήχους του
δεξιοτέχνη του βιολιού Νίκου Οικονοmicroίδη και της υπέροχης φωνής της Κυριακής
Σπανού Η microουσικοχορευτική αυτή παράσταση είχε συνοδοιπόρο microία από τις πιο
καταξιωmicroένες Ελληνίδες τραγουδίστριες γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και
στιχουργική της δουλειά τη Μαρίζα Κωχ Το microουσικό αυτό ταξίδι είχε αφετηρία την
Χίο πέρασε στην Λήmicroνο και στην Αmicroοργό και κατέληξε στα Κύθηρα
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου ευχαριστεί θερmicroά τον ∆ήmicroο Σπάρτης το
Νοmicroικό Πρόσωπο Πολιτισmicroού και Περιβάλλοντος την Τοπική Κοινότητα
Ξηροκαmicroπίου καθώς και τα microέλη και τους φίλους του Συλλόγου που εργάστηκαν
εθελοντικά για την πραγmicroατοποίηση αυτής της microοναδικής βραδιάς
Εις το επανιδείν hellip
Το χορευτικό τmicroήmicroα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου
19
Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη
Τοπικό Βιβλιογραφικό
Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash
Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016
Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής
πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και
άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για
τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια
ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές
κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις
Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο
από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή
microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο
για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας
Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της
δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε
στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις
δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του
Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου
Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές
κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να
microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε
διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό
microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση
αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της
συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από
την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του
ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν
laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων
δράσεων και καρπών
Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του
στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας
πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι
άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και
διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του
νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις
βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς
έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του
χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον
καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα
Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip
Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου
microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις
αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης
Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου
20
Ιωάννη Γ Παρηγόρη
6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo
Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια
ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16
Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να
παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη
παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και
τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου
microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των
microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας
Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας
Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι
microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent
pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των
εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο
και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο
για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη
στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο
Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του
Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση
πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα
παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα
είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου
ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο
στα εργαστήρια microας
Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου
21
Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος
(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)
Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι
Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)
Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι
Βαγγέλης Καρίπης κρουστά
Κυριάκος Γκουβέντας βιολί
Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι
Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα
Στέλιος Κατσιάνης λαούτο
Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Στάθης Σαββίδης microπουζούκι
Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής
Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης
microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου
22
Τα εργαστήρια παρακολούθησαν
Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη
Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη
Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος
Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας
Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου
Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη
Κλαρίνο
Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος
Φλογέρα
Σταρόγιαννης Λεωνίδας
Κρουστά
Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος
Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης
Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης
Μακάmicro
Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης
Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος
Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος
Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος
Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη
Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς
Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα
Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη
Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος
Λαούτο
Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος
Πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική
Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία
Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία
Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια
Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα
Κιντζιρίδου Κρυσταλλία
23
Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη
Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου
Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου
Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας
microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της
ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της
ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν
υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς
ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο
του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του
χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια
microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον
Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το
Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο
microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι
δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο
και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν
σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι
είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος
∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα
Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας
microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού
24
Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους
της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών
(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού
κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ
Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης
Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ
Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο
Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω
από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)
Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο
ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο
διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει
microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ
Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων
Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και
microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956
Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε
την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και
την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο
Ποταmicroίτη
∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά
Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά
διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου
ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί
ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά
τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και
το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους
αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και
πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για
την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας
25
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια
Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των
Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας
Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που
έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι
γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε
στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο
πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει
τα δυο microέρη του microονοπατιού
Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι
πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα
κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς
πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο
του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το
οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από
εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι
Ο microύλος του Κοτταρά
Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά
δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ
να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα
πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα
κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το
περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το
26
τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να
σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα
λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το
microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της
Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη
Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί
στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια
των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του
Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί
σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού
Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές
τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται
σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους
και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την
περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν
microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία
επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε
Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)
Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα
λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις
πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο
Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς
microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα
ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε
27
αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει
δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν
ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της
οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι
βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της
Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας
θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι
της
Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο
ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού
δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι
microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν
προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo
microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της
επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί
περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε
το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως
Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε
για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της
Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
28
Της αγοράς
Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια
ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει
γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο
αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους
καπνούς
ΗΓΜ
Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις
γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip
αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια
Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί
να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά
έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να
τους ζήσουν λοιπόν
Τ∆Β
Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για
βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια
όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι
συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα
θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι
του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος
Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει
∆ΘΚ
Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε
το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην
Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους
φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που
πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε
αποκόλληση
ΓΚΜ
Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να
συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε
Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε
29
τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος
ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις
Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες
ΠΜΙ
Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε
σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα
υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας
του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω
συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες
ΚΜΚ
Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική
κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος
υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να
κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε
ΑΝΜ
Συνδροmicroές
Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης
Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π
Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη
Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro
Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro
30
Τα νέα microας
Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις
Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του
Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)
Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε
αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του
Richard και Γεωργίας Πατριανάκου
του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι
(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου
Καπετανάκου του Σταύρου και
Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του
Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το
ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του
Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα
του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι
Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα
του Μαριάν παντρεύτηκε τον
Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου
Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη
παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο
Παπαδάκο του Παναγιώτη
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία
Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80
Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου
ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του
Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα
Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90
Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών
90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη
ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου
χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω
Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73
Βασιλική Χριστοπούλου του
Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας
Παναγέας του Ιωάννη ετών 88
(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του
Γεωργίου ετών 82 Γεωργία
Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80
(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου
του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)
Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου
ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω
Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών
87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του
Χρήστου ετών 77
Παλαιοπαναγιά
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος
Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58
Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82
Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78
Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου
ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα
Κυριακούλη ετών 86
Ανώγεια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη
χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη
∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81
Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84
Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου
ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του
Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-
σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα
Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών
92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών
87
Τραπεζοντή
Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του
Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο
Ξέπαππα του Νικήτα
Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης
Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83
Κυδωνιά
Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη
Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90
Ποταmicroιά
Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου
του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό
Γριβογιάννη του Ηλία
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89
Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών
83 Σταυρούλα Καλογεράκη του
Πέτρου ετών 81 Σταύρος
Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77
Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου
ετών 92
Καmicroίνια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91
Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ
ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του
Αθανασίου ετών 90
Λιαντίνα
Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα
Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84
Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία
Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85
Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου
ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα
Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού
του Κυριακούλη ετών 82
Κουρτσούνα
Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος
του Μιχαήλ ετών 80
Άρνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα
Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94
Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου
ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος
Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88
Κοτσαντίνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα
Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89
Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη
ετών 90
Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου
15
αυτού του κοινωνικού έργου Είναι microία εξαιρετικά σηmicroαντική και αξιόλογη δράση του
συλλόγου που όχι microονάχα αξίζει αλλά και απαιτεί τη στήριξη κυρίως των Ανωγειατών
και όλων όσων θέλουν να προσφέρουν λίγο από το αίmicroα τους για να σώσουν microια ζωή
Και αυτό διότι έχει βοηθήσει πολλούς συνανθρώπους microας που είχαν την ανάγκη για
αίmicroα σε πραγmicroατικά πολύ δύσκολες και κοmicroβικές στιγmicroές της ζωής τους
Είναι πια φανερό και αναmicroφισβήτητο πως η ελληνική κοινωνία βιώνει αρκετά
δύσκολες καταστάσεις όχι microόνο οικονοmicroικές αλλά κυρίως κοινωνικές είτε θέλουmicroε να
το παραδεχθούmicroε είτε όχι Τα θεmicroέλιά της κλονίζονται ενώ οι αξίες τα ιδανικά και οι
διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων δοκιmicroάζονται δια πυρός και σίδηρου
∆υσκολευόmicroαστε αρκετά να κοιτάξουmicroε το συλλογικό εmicroείς αλλά κοιτάmicroε εύκολα το
προσωπικό microας συmicroφέρον Κλεινόmicroαστε στον εαυτό microας και τρέφουmicroε το
laquoθανατηφόροraquo εγώ microας Όmicroως οι Ανωγειάτες αποδεικνύουν πως microονάχα όταν
υπάρχει ενότητα και αγάπη microεταξύ microας microπορούmicroε πάντα να επιτύχουmicroε σπουδαία
πράγmicroατα Ο αθλητικός σύλλογος του χωριού ήταν είναι και θα είναι η λαmicroπρή δόξα
των Ανωγείων όσα χρόνια και αν περάσουν
Ευχαριστώ τη διοίκηση του συλλόγου τους παλαίmicroαχους παίκτες της οmicroάδας και
πολλούς άλλους συγχωριανούς microου για τις πληροφορίες που microου έδωσαν
Ευσταθίου Γ Λαmicroπρινού
Ο Αη-Γιώργης των Γοράνων στην πλατεία του χωριού
Η πλατεία των Γοράνων βρίσκεται στο κέντρο του χωριού Κάποτε εκεί ήταν ένας
microικρός ναός του Αγίου Γεωργίου και δίπλα το νεκροταφείο σύmicroφωνα microε τα λεγόmicroενα
των microεγαλυτέρων στην ηλικία συγχωριανών όπως η θεια-Γεωργία Κατούνα 93 ετών
σήmicroερα Το νεκροταφείο κάποια στιγmicroή microεταφέρθηκε στον Προφήτη Ηλία Το 1826
αυτός ο microικρός ναός καίγεται από τους Τουρκοαιγυπτίους microαζί microε το χωριό Κατόπιν
ξαναχτίστηκε Σώζεται έξω από τον ναό δίπλα στην πόρτα ένα microάρmicroαρο στο οποίο
αναγράφεται η ηmicroεροmicroηνία 30 Μαρτίου 1853 Μάλλον είναι η ηmicroεροmicroηνία από τα
θυρανοίξια του καινούριου ναού Στα τέλη του 19ου
αι - αρχές του 20ου
αι ο ναός
αυτός γκρεmicroίζεται Το 1923 γίνονται τα εγκαίνια του σηmicroερινού ναού
16
Μίmicroη Σ Κουmicroουτσίδη
Οι γυmicroναστικές επιδείξεις
στο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς
Τη δεκαετία στο τριθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς οι microαθητές ήταν
πάνω από εξήντα microε φθίνουσα πορεία προς το τέλος της Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες
άλλαζαν και ο καθένας από εmicroάς τους τότε microαθητές θυmicroάται κυρίως τους laquoδικούς
τουraquo
Το laquoγεγονόςraquo λοιπόν στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς ήταν οι εξετάσεις που ήταν
συνδυασmicroένες microε τις γυmicroναστικές επιδείξεις στο προαύλιο του σχολείου γεγονός που
απαιτούσε αρκετές δοκιmicroαστικές πριν από την τελική που γινόταν microπροστά σε όλους
τους γονείς microας και τους υπόλοιπους συγχωριανούς microας Ήταν επίσης απόδειξη της
κοπιαστικής δουλειάς και των δασκάλων microας ενώπιον των γονέων microας αλλά και του
επιθεωρητή της Πρωτοβάθmicroιας Εκπαίδευσης Για microας ήταν χαρά γιατί θα φορούσαmicroε
αθλητικά παπούτσια τις γνωστές στους παλιούς ΕΛΒΙΕΛΕΣ (Ελληνική Βιοτεχνία
Ελαστικών) κοντά παντελονάκια και αθλητικά φανελάκια Υπήρχε ακόmicroα
προετοιmicroασία για απαγγελία ποιηmicroάτων microικρών διαλόγων (σκετσάκια) και χορών Την
παραmicroονή της εκδήλωσης χαράζαmicroε τις γραmicromicroές και τους κύκλους των χορών microε
ασβέστη Το προαύλιο κλειδωνόταν για να microείνει άθικτο microέχρι την επόmicroενη microέρα
Μαθητές σε γυmicroναστικές επιδείξεις (1967 ή 1968)
Και έφτανε επιτέλους η τελευταία ηmicroέρα της σχολικής χρονιάς περί τα τέλη Ιουνίου
Απόγευmicroα και στον εξωτερικό διάδροmicroο έπαιρναν θέσεις οι θεατές microε καρέκλες που
έφερναν από τα σπίτια τους και όταν δεν έφταναν βγάζαmicroε και τα ξύλινα θρανία microας
Μετά από τον χαιρετισmicroό του διευθυντή άρχιζαν οι ασκήσεις και τα παραγγέλmicroατα
Ανάταση έκταση διάσταση επίκυψη κτλ Στο σκάmicromicroα που ήταν γεmicroάτο microε άmicromicroο
γινόντουσαν τα αθλήmicroατα απλούν τριπλούν και άλmicroα εις ύψος Οι δάσκαλοι
κρατούσαν τις επιδόσεις για την απονοmicroή των επαίνων Το microαγνητόφωνο microε τις
microαγνητοταινίες έπαιζε microουσική για τους χορούς και ακολουθούσαν οι απαγγελίες των
ποιηmicroάτων και τα laquoσκετσάκιαraquo Τα χειροκροτήmicroατα microάς έδιναν θάρρος και
ικανοποίηση ενώ παράλληλα τα γυmicroνασιόπαιδα πάνω στα κάγκελα της περίφραξης microάς
17
πείραζαν και γελούσαν Στο τέλος δίνονταν οι έπαινοι στους αθλητές και microε τις ευχές
των δασκάλων microας ξεκίναγε ένα microακρύ και ευχάριστο καλοκαίρι για όλους microας Στις
φωτογραφίες δάσκαλοι είναι ο Ηλίας Χονδρός η Πίτσα Πολυmicroενάκου και η Πόπη
Κουmicroουτσάκου
Οι microαθητές προετοιmicroάζονται (1965) Στα αριστερά της φωτογραφίας
ο δάσκαλος Ηλίας Χονδρός και στα δεξιά η δασκάλα Πίτσα Πολυmicroενάκου
Στιγmicroιότυπο που έχει microείνει φωτογραφικά στη microνήmicroη microου είναι τη χρονιά στη
δεύτερη ή τρίτη τάξη Ήmicroουν ντυmicroένος ναυτάκι microε ναυτικό καπελάκι και πουκαmicroισάκι
microε γαλάζιες ρίγες στον λαιmicroό και έλεγα τους πιο κάτω στίχους (ότι έχω συγκρατήσει)
laquoΤο ναυτάκι του Αιγαίου είmicroαι rsquoγω
microες τις θάλασσες παντού γυρνώ
τρικυmicroίες και φουρτούνες αψηφώraquo
Παρά ταύτα που λέmicroε έγινα βουνήσιος γιατί αγάπησα τον Ταΰγετο
Μαθητές την ώρα των γυmicroναστικών επιδείξεων (1965) Μπροστά τους στέκονται οι δασκάλες
Πίτσα Πολυmicroενάκου (αριστερά) και Πόπη Κουmicroουτσάκου (δεξιά)
18
Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου
Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου στο πλαίσιο των δώδεκα χρόνων του
φεστιβάλ laquoΚάλεσmicroα στον Ταΰγετοraquo κάτω από ένα ολόγιοmicroο φεγγάρι πραγmicroατοποίησε
στις 10 Ιουλίου microια βραδιά αφιερωmicroένη στην παράδοση και σε εκείνους που microε την
αγάπη και το microεράκι τους την κρατούν ακόmicroη ζωντανή
Τα χορευτικά τmicroήmicroατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου υπό την
καθοδήγηση της χοροδιδασκάλου κυρίας Βασιλικής Βορβή ταξίδεψαν το κατάmicroεστο
από κόσmicroο αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου σrsquo ένα ταξίδι στο Αιγαίο υπό τους ήχους του
δεξιοτέχνη του βιολιού Νίκου Οικονοmicroίδη και της υπέροχης φωνής της Κυριακής
Σπανού Η microουσικοχορευτική αυτή παράσταση είχε συνοδοιπόρο microία από τις πιο
καταξιωmicroένες Ελληνίδες τραγουδίστριες γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και
στιχουργική της δουλειά τη Μαρίζα Κωχ Το microουσικό αυτό ταξίδι είχε αφετηρία την
Χίο πέρασε στην Λήmicroνο και στην Αmicroοργό και κατέληξε στα Κύθηρα
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου ευχαριστεί θερmicroά τον ∆ήmicroο Σπάρτης το
Νοmicroικό Πρόσωπο Πολιτισmicroού και Περιβάλλοντος την Τοπική Κοινότητα
Ξηροκαmicroπίου καθώς και τα microέλη και τους φίλους του Συλλόγου που εργάστηκαν
εθελοντικά για την πραγmicroατοποίηση αυτής της microοναδικής βραδιάς
Εις το επανιδείν hellip
Το χορευτικό τmicroήmicroα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου
19
Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη
Τοπικό Βιβλιογραφικό
Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash
Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016
Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής
πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και
άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για
τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια
ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές
κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις
Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο
από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή
microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο
για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας
Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της
δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε
στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις
δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του
Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου
Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές
κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να
microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε
διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό
microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση
αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της
συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από
την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του
ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν
laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων
δράσεων και καρπών
Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του
στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας
πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι
άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και
διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του
νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις
βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς
έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του
χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον
καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα
Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip
Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου
microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις
αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης
Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου
20
Ιωάννη Γ Παρηγόρη
6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo
Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια
ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16
Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να
παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη
παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και
τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου
microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των
microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας
Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας
Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι
microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent
pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των
εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο
και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο
για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη
στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο
Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του
Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση
πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα
παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα
είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου
ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο
στα εργαστήρια microας
Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου
21
Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος
(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)
Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι
Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)
Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι
Βαγγέλης Καρίπης κρουστά
Κυριάκος Γκουβέντας βιολί
Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι
Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα
Στέλιος Κατσιάνης λαούτο
Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Στάθης Σαββίδης microπουζούκι
Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής
Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης
microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου
22
Τα εργαστήρια παρακολούθησαν
Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη
Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη
Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος
Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας
Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου
Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη
Κλαρίνο
Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος
Φλογέρα
Σταρόγιαννης Λεωνίδας
Κρουστά
Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος
Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης
Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης
Μακάmicro
Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης
Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος
Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος
Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος
Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη
Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς
Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα
Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη
Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος
Λαούτο
Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος
Πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική
Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία
Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία
Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια
Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα
Κιντζιρίδου Κρυσταλλία
23
Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη
Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου
Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου
Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας
microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της
ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της
ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν
υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς
ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο
του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του
χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια
microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον
Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το
Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο
microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι
δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο
και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν
σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι
είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος
∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα
Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας
microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού
24
Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους
της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών
(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού
κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ
Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης
Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ
Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο
Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω
από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)
Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο
ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο
διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει
microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ
Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων
Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και
microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956
Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε
την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και
την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο
Ποταmicroίτη
∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά
Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά
διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου
ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί
ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά
τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και
το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους
αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και
πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για
την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας
25
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια
Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των
Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας
Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που
έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι
γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε
στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο
πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει
τα δυο microέρη του microονοπατιού
Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι
πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα
κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς
πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο
του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το
οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από
εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι
Ο microύλος του Κοτταρά
Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά
δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ
να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα
πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα
κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το
περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το
26
τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να
σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα
λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το
microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της
Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη
Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί
στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια
των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του
Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί
σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού
Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές
τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται
σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους
και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την
περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν
microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία
επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε
Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)
Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα
λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις
πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο
Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς
microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα
ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε
27
αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει
δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν
ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της
οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι
βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της
Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας
θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι
της
Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο
ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού
δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι
microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν
προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo
microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της
επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί
περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε
το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως
Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε
για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της
Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
28
Της αγοράς
Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια
ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει
γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο
αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους
καπνούς
ΗΓΜ
Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις
γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip
αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια
Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί
να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά
έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να
τους ζήσουν λοιπόν
Τ∆Β
Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για
βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια
όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι
συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα
θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι
του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος
Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει
∆ΘΚ
Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε
το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην
Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους
φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που
πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε
αποκόλληση
ΓΚΜ
Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να
συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε
Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε
29
τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος
ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις
Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες
ΠΜΙ
Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε
σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα
υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας
του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω
συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες
ΚΜΚ
Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική
κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος
υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να
κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε
ΑΝΜ
Συνδροmicroές
Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης
Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π
Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη
Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro
Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro
30
Τα νέα microας
Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις
Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του
Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)
Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε
αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του
Richard και Γεωργίας Πατριανάκου
του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι
(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου
Καπετανάκου του Σταύρου και
Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του
Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το
ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του
Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα
του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι
Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα
του Μαριάν παντρεύτηκε τον
Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου
Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη
παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο
Παπαδάκο του Παναγιώτη
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία
Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80
Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου
ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του
Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα
Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90
Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών
90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη
ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου
χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω
Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73
Βασιλική Χριστοπούλου του
Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας
Παναγέας του Ιωάννη ετών 88
(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του
Γεωργίου ετών 82 Γεωργία
Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80
(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου
του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)
Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου
ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω
Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών
87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του
Χρήστου ετών 77
Παλαιοπαναγιά
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος
Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58
Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82
Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78
Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου
ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα
Κυριακούλη ετών 86
Ανώγεια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη
χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη
∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81
Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84
Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου
ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του
Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-
σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα
Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών
92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών
87
Τραπεζοντή
Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του
Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο
Ξέπαππα του Νικήτα
Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης
Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83
Κυδωνιά
Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη
Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90
Ποταmicroιά
Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου
του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό
Γριβογιάννη του Ηλία
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89
Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών
83 Σταυρούλα Καλογεράκη του
Πέτρου ετών 81 Σταύρος
Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77
Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου
ετών 92
Καmicroίνια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91
Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ
ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του
Αθανασίου ετών 90
Λιαντίνα
Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα
Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84
Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία
Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85
Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου
ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα
Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού
του Κυριακούλη ετών 82
Κουρτσούνα
Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος
του Μιχαήλ ετών 80
Άρνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα
Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94
Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου
ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος
Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88
Κοτσαντίνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα
Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89
Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη
ετών 90
Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου
16
Μίmicroη Σ Κουmicroουτσίδη
Οι γυmicroναστικές επιδείξεις
στο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς
Τη δεκαετία στο τριθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς οι microαθητές ήταν
πάνω από εξήντα microε φθίνουσα πορεία προς το τέλος της Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες
άλλαζαν και ο καθένας από εmicroάς τους τότε microαθητές θυmicroάται κυρίως τους laquoδικούς
τουraquo
Το laquoγεγονόςraquo λοιπόν στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς ήταν οι εξετάσεις που ήταν
συνδυασmicroένες microε τις γυmicroναστικές επιδείξεις στο προαύλιο του σχολείου γεγονός που
απαιτούσε αρκετές δοκιmicroαστικές πριν από την τελική που γινόταν microπροστά σε όλους
τους γονείς microας και τους υπόλοιπους συγχωριανούς microας Ήταν επίσης απόδειξη της
κοπιαστικής δουλειάς και των δασκάλων microας ενώπιον των γονέων microας αλλά και του
επιθεωρητή της Πρωτοβάθmicroιας Εκπαίδευσης Για microας ήταν χαρά γιατί θα φορούσαmicroε
αθλητικά παπούτσια τις γνωστές στους παλιούς ΕΛΒΙΕΛΕΣ (Ελληνική Βιοτεχνία
Ελαστικών) κοντά παντελονάκια και αθλητικά φανελάκια Υπήρχε ακόmicroα
προετοιmicroασία για απαγγελία ποιηmicroάτων microικρών διαλόγων (σκετσάκια) και χορών Την
παραmicroονή της εκδήλωσης χαράζαmicroε τις γραmicromicroές και τους κύκλους των χορών microε
ασβέστη Το προαύλιο κλειδωνόταν για να microείνει άθικτο microέχρι την επόmicroενη microέρα
Μαθητές σε γυmicroναστικές επιδείξεις (1967 ή 1968)
Και έφτανε επιτέλους η τελευταία ηmicroέρα της σχολικής χρονιάς περί τα τέλη Ιουνίου
Απόγευmicroα και στον εξωτερικό διάδροmicroο έπαιρναν θέσεις οι θεατές microε καρέκλες που
έφερναν από τα σπίτια τους και όταν δεν έφταναν βγάζαmicroε και τα ξύλινα θρανία microας
Μετά από τον χαιρετισmicroό του διευθυντή άρχιζαν οι ασκήσεις και τα παραγγέλmicroατα
Ανάταση έκταση διάσταση επίκυψη κτλ Στο σκάmicromicroα που ήταν γεmicroάτο microε άmicromicroο
γινόντουσαν τα αθλήmicroατα απλούν τριπλούν και άλmicroα εις ύψος Οι δάσκαλοι
κρατούσαν τις επιδόσεις για την απονοmicroή των επαίνων Το microαγνητόφωνο microε τις
microαγνητοταινίες έπαιζε microουσική για τους χορούς και ακολουθούσαν οι απαγγελίες των
ποιηmicroάτων και τα laquoσκετσάκιαraquo Τα χειροκροτήmicroατα microάς έδιναν θάρρος και
ικανοποίηση ενώ παράλληλα τα γυmicroνασιόπαιδα πάνω στα κάγκελα της περίφραξης microάς
17
πείραζαν και γελούσαν Στο τέλος δίνονταν οι έπαινοι στους αθλητές και microε τις ευχές
των δασκάλων microας ξεκίναγε ένα microακρύ και ευχάριστο καλοκαίρι για όλους microας Στις
φωτογραφίες δάσκαλοι είναι ο Ηλίας Χονδρός η Πίτσα Πολυmicroενάκου και η Πόπη
Κουmicroουτσάκου
Οι microαθητές προετοιmicroάζονται (1965) Στα αριστερά της φωτογραφίας
ο δάσκαλος Ηλίας Χονδρός και στα δεξιά η δασκάλα Πίτσα Πολυmicroενάκου
Στιγmicroιότυπο που έχει microείνει φωτογραφικά στη microνήmicroη microου είναι τη χρονιά στη
δεύτερη ή τρίτη τάξη Ήmicroουν ντυmicroένος ναυτάκι microε ναυτικό καπελάκι και πουκαmicroισάκι
microε γαλάζιες ρίγες στον λαιmicroό και έλεγα τους πιο κάτω στίχους (ότι έχω συγκρατήσει)
laquoΤο ναυτάκι του Αιγαίου είmicroαι rsquoγω
microες τις θάλασσες παντού γυρνώ
τρικυmicroίες και φουρτούνες αψηφώraquo
Παρά ταύτα που λέmicroε έγινα βουνήσιος γιατί αγάπησα τον Ταΰγετο
Μαθητές την ώρα των γυmicroναστικών επιδείξεων (1965) Μπροστά τους στέκονται οι δασκάλες
Πίτσα Πολυmicroενάκου (αριστερά) και Πόπη Κουmicroουτσάκου (δεξιά)
18
Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου
Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου στο πλαίσιο των δώδεκα χρόνων του
φεστιβάλ laquoΚάλεσmicroα στον Ταΰγετοraquo κάτω από ένα ολόγιοmicroο φεγγάρι πραγmicroατοποίησε
στις 10 Ιουλίου microια βραδιά αφιερωmicroένη στην παράδοση και σε εκείνους που microε την
αγάπη και το microεράκι τους την κρατούν ακόmicroη ζωντανή
Τα χορευτικά τmicroήmicroατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου υπό την
καθοδήγηση της χοροδιδασκάλου κυρίας Βασιλικής Βορβή ταξίδεψαν το κατάmicroεστο
από κόσmicroο αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου σrsquo ένα ταξίδι στο Αιγαίο υπό τους ήχους του
δεξιοτέχνη του βιολιού Νίκου Οικονοmicroίδη και της υπέροχης φωνής της Κυριακής
Σπανού Η microουσικοχορευτική αυτή παράσταση είχε συνοδοιπόρο microία από τις πιο
καταξιωmicroένες Ελληνίδες τραγουδίστριες γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και
στιχουργική της δουλειά τη Μαρίζα Κωχ Το microουσικό αυτό ταξίδι είχε αφετηρία την
Χίο πέρασε στην Λήmicroνο και στην Αmicroοργό και κατέληξε στα Κύθηρα
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου ευχαριστεί θερmicroά τον ∆ήmicroο Σπάρτης το
Νοmicroικό Πρόσωπο Πολιτισmicroού και Περιβάλλοντος την Τοπική Κοινότητα
Ξηροκαmicroπίου καθώς και τα microέλη και τους φίλους του Συλλόγου που εργάστηκαν
εθελοντικά για την πραγmicroατοποίηση αυτής της microοναδικής βραδιάς
Εις το επανιδείν hellip
Το χορευτικό τmicroήmicroα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου
19
Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη
Τοπικό Βιβλιογραφικό
Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash
Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016
Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής
πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και
άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για
τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια
ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές
κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις
Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο
από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή
microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο
για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας
Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της
δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε
στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις
δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του
Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου
Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές
κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να
microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε
διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό
microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση
αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της
συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από
την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του
ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν
laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων
δράσεων και καρπών
Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του
στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας
πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι
άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και
διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του
νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις
βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς
έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του
χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον
καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα
Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip
Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου
microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις
αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης
Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου
20
Ιωάννη Γ Παρηγόρη
6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo
Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια
ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16
Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να
παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη
παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και
τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου
microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των
microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας
Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας
Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι
microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent
pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των
εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο
και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο
για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη
στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο
Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του
Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση
πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα
παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα
είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου
ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο
στα εργαστήρια microας
Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου
21
Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος
(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)
Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι
Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)
Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι
Βαγγέλης Καρίπης κρουστά
Κυριάκος Γκουβέντας βιολί
Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι
Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα
Στέλιος Κατσιάνης λαούτο
Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Στάθης Σαββίδης microπουζούκι
Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής
Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης
microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου
22
Τα εργαστήρια παρακολούθησαν
Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη
Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη
Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος
Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας
Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου
Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη
Κλαρίνο
Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος
Φλογέρα
Σταρόγιαννης Λεωνίδας
Κρουστά
Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος
Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης
Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης
Μακάmicro
Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης
Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος
Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος
Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος
Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη
Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς
Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα
Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη
Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος
Λαούτο
Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος
Πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική
Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία
Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία
Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια
Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα
Κιντζιρίδου Κρυσταλλία
23
Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη
Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου
Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου
Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας
microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της
ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της
ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν
υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς
ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο
του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του
χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια
microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον
Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το
Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο
microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι
δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο
και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν
σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι
είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος
∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα
Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας
microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού
24
Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους
της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών
(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού
κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ
Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης
Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ
Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο
Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω
από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)
Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο
ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο
διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει
microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ
Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων
Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και
microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956
Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε
την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και
την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο
Ποταmicroίτη
∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά
Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά
διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου
ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί
ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά
τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και
το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους
αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και
πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για
την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας
25
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια
Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των
Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας
Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που
έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι
γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε
στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο
πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει
τα δυο microέρη του microονοπατιού
Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι
πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα
κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς
πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο
του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το
οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από
εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι
Ο microύλος του Κοτταρά
Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά
δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ
να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα
πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα
κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το
περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το
26
τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να
σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα
λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το
microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της
Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη
Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί
στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια
των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του
Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί
σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού
Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές
τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται
σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους
και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την
περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν
microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία
επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε
Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)
Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα
λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις
πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο
Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς
microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα
ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε
27
αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει
δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν
ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της
οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι
βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της
Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας
θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι
της
Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο
ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού
δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι
microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν
προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo
microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της
επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί
περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε
το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως
Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε
για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της
Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
28
Της αγοράς
Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια
ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει
γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο
αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους
καπνούς
ΗΓΜ
Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις
γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip
αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια
Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί
να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά
έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να
τους ζήσουν λοιπόν
Τ∆Β
Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για
βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια
όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι
συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα
θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι
του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος
Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει
∆ΘΚ
Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε
το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην
Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους
φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που
πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε
αποκόλληση
ΓΚΜ
Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να
συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε
Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε
29
τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος
ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις
Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες
ΠΜΙ
Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε
σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα
υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας
του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω
συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες
ΚΜΚ
Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική
κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος
υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να
κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε
ΑΝΜ
Συνδροmicroές
Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης
Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π
Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη
Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro
Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro
30
Τα νέα microας
Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις
Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του
Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)
Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε
αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του
Richard και Γεωργίας Πατριανάκου
του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι
(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου
Καπετανάκου του Σταύρου και
Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του
Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το
ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του
Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα
του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι
Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα
του Μαριάν παντρεύτηκε τον
Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου
Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη
παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο
Παπαδάκο του Παναγιώτη
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία
Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80
Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου
ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του
Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα
Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90
Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών
90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη
ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου
χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω
Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73
Βασιλική Χριστοπούλου του
Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας
Παναγέας του Ιωάννη ετών 88
(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του
Γεωργίου ετών 82 Γεωργία
Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80
(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου
του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)
Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου
ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω
Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών
87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του
Χρήστου ετών 77
Παλαιοπαναγιά
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος
Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58
Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82
Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78
Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου
ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα
Κυριακούλη ετών 86
Ανώγεια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη
χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη
∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81
Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84
Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου
ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του
Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-
σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα
Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών
92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών
87
Τραπεζοντή
Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του
Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο
Ξέπαππα του Νικήτα
Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης
Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83
Κυδωνιά
Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη
Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90
Ποταmicroιά
Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου
του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό
Γριβογιάννη του Ηλία
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89
Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών
83 Σταυρούλα Καλογεράκη του
Πέτρου ετών 81 Σταύρος
Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77
Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου
ετών 92
Καmicroίνια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91
Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ
ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του
Αθανασίου ετών 90
Λιαντίνα
Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα
Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84
Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία
Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85
Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου
ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα
Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού
του Κυριακούλη ετών 82
Κουρτσούνα
Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος
του Μιχαήλ ετών 80
Άρνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα
Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94
Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου
ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος
Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88
Κοτσαντίνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα
Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89
Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη
ετών 90
Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου
17
πείραζαν και γελούσαν Στο τέλος δίνονταν οι έπαινοι στους αθλητές και microε τις ευχές
των δασκάλων microας ξεκίναγε ένα microακρύ και ευχάριστο καλοκαίρι για όλους microας Στις
φωτογραφίες δάσκαλοι είναι ο Ηλίας Χονδρός η Πίτσα Πολυmicroενάκου και η Πόπη
Κουmicroουτσάκου
Οι microαθητές προετοιmicroάζονται (1965) Στα αριστερά της φωτογραφίας
ο δάσκαλος Ηλίας Χονδρός και στα δεξιά η δασκάλα Πίτσα Πολυmicroενάκου
Στιγmicroιότυπο που έχει microείνει φωτογραφικά στη microνήmicroη microου είναι τη χρονιά στη
δεύτερη ή τρίτη τάξη Ήmicroουν ντυmicroένος ναυτάκι microε ναυτικό καπελάκι και πουκαmicroισάκι
microε γαλάζιες ρίγες στον λαιmicroό και έλεγα τους πιο κάτω στίχους (ότι έχω συγκρατήσει)
laquoΤο ναυτάκι του Αιγαίου είmicroαι rsquoγω
microες τις θάλασσες παντού γυρνώ
τρικυmicroίες και φουρτούνες αψηφώraquo
Παρά ταύτα που λέmicroε έγινα βουνήσιος γιατί αγάπησα τον Ταΰγετο
Μαθητές την ώρα των γυmicroναστικών επιδείξεων (1965) Μπροστά τους στέκονται οι δασκάλες
Πίτσα Πολυmicroενάκου (αριστερά) και Πόπη Κουmicroουτσάκου (δεξιά)
18
Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου
Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου στο πλαίσιο των δώδεκα χρόνων του
φεστιβάλ laquoΚάλεσmicroα στον Ταΰγετοraquo κάτω από ένα ολόγιοmicroο φεγγάρι πραγmicroατοποίησε
στις 10 Ιουλίου microια βραδιά αφιερωmicroένη στην παράδοση και σε εκείνους που microε την
αγάπη και το microεράκι τους την κρατούν ακόmicroη ζωντανή
Τα χορευτικά τmicroήmicroατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου υπό την
καθοδήγηση της χοροδιδασκάλου κυρίας Βασιλικής Βορβή ταξίδεψαν το κατάmicroεστο
από κόσmicroο αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου σrsquo ένα ταξίδι στο Αιγαίο υπό τους ήχους του
δεξιοτέχνη του βιολιού Νίκου Οικονοmicroίδη και της υπέροχης φωνής της Κυριακής
Σπανού Η microουσικοχορευτική αυτή παράσταση είχε συνοδοιπόρο microία από τις πιο
καταξιωmicroένες Ελληνίδες τραγουδίστριες γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και
στιχουργική της δουλειά τη Μαρίζα Κωχ Το microουσικό αυτό ταξίδι είχε αφετηρία την
Χίο πέρασε στην Λήmicroνο και στην Αmicroοργό και κατέληξε στα Κύθηρα
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου ευχαριστεί θερmicroά τον ∆ήmicroο Σπάρτης το
Νοmicroικό Πρόσωπο Πολιτισmicroού και Περιβάλλοντος την Τοπική Κοινότητα
Ξηροκαmicroπίου καθώς και τα microέλη και τους φίλους του Συλλόγου που εργάστηκαν
εθελοντικά για την πραγmicroατοποίηση αυτής της microοναδικής βραδιάς
Εις το επανιδείν hellip
Το χορευτικό τmicroήmicroα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου
19
Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη
Τοπικό Βιβλιογραφικό
Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash
Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016
Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής
πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και
άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για
τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια
ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές
κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις
Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο
από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή
microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο
για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας
Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της
δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε
στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις
δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του
Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου
Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές
κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να
microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε
διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό
microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση
αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της
συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από
την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του
ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν
laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων
δράσεων και καρπών
Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του
στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας
πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι
άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και
διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του
νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις
βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς
έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του
χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον
καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα
Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip
Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου
microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις
αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης
Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου
20
Ιωάννη Γ Παρηγόρη
6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo
Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια
ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16
Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να
παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη
παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και
τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου
microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των
microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας
Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας
Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι
microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent
pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των
εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο
και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο
για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη
στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο
Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του
Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση
πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα
παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα
είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου
ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο
στα εργαστήρια microας
Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου
21
Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος
(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)
Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι
Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)
Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι
Βαγγέλης Καρίπης κρουστά
Κυριάκος Γκουβέντας βιολί
Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι
Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα
Στέλιος Κατσιάνης λαούτο
Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Στάθης Σαββίδης microπουζούκι
Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής
Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης
microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου
22
Τα εργαστήρια παρακολούθησαν
Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη
Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη
Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος
Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας
Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου
Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη
Κλαρίνο
Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος
Φλογέρα
Σταρόγιαννης Λεωνίδας
Κρουστά
Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος
Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης
Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης
Μακάmicro
Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης
Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος
Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος
Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος
Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη
Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς
Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα
Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη
Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος
Λαούτο
Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος
Πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική
Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία
Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία
Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια
Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα
Κιντζιρίδου Κρυσταλλία
23
Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη
Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου
Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου
Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας
microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της
ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της
ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν
υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς
ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο
του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του
χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια
microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον
Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το
Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο
microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι
δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο
και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν
σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι
είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος
∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα
Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας
microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού
24
Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους
της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών
(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού
κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ
Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης
Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ
Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο
Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω
από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)
Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο
ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο
διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει
microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ
Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων
Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και
microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956
Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε
την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και
την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο
Ποταmicroίτη
∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά
Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά
διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου
ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί
ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά
τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και
το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους
αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και
πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για
την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας
25
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια
Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των
Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας
Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που
έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι
γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε
στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο
πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει
τα δυο microέρη του microονοπατιού
Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι
πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα
κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς
πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο
του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το
οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από
εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι
Ο microύλος του Κοτταρά
Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά
δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ
να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα
πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα
κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το
περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το
26
τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να
σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα
λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το
microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της
Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη
Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί
στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια
των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του
Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί
σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού
Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές
τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται
σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους
και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την
περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν
microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία
επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε
Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)
Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα
λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις
πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο
Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς
microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα
ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε
27
αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει
δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν
ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της
οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι
βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της
Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας
θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι
της
Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο
ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού
δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι
microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν
προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo
microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της
επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί
περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε
το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως
Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε
για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της
Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
28
Της αγοράς
Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια
ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει
γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο
αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους
καπνούς
ΗΓΜ
Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις
γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip
αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια
Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί
να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά
έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να
τους ζήσουν λοιπόν
Τ∆Β
Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για
βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια
όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι
συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα
θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι
του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος
Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει
∆ΘΚ
Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε
το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην
Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους
φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που
πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε
αποκόλληση
ΓΚΜ
Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να
συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε
Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε
29
τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος
ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις
Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες
ΠΜΙ
Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε
σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα
υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας
του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω
συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες
ΚΜΚ
Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική
κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος
υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να
κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε
ΑΝΜ
Συνδροmicroές
Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης
Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π
Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη
Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro
Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro
30
Τα νέα microας
Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις
Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του
Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)
Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε
αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του
Richard και Γεωργίας Πατριανάκου
του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι
(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου
Καπετανάκου του Σταύρου και
Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του
Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το
ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του
Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα
του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι
Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα
του Μαριάν παντρεύτηκε τον
Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου
Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη
παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο
Παπαδάκο του Παναγιώτη
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία
Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80
Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου
ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του
Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα
Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90
Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών
90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη
ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου
χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω
Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73
Βασιλική Χριστοπούλου του
Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας
Παναγέας του Ιωάννη ετών 88
(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του
Γεωργίου ετών 82 Γεωργία
Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80
(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου
του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)
Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου
ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω
Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών
87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του
Χρήστου ετών 77
Παλαιοπαναγιά
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος
Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58
Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82
Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78
Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου
ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα
Κυριακούλη ετών 86
Ανώγεια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη
χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη
∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81
Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84
Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου
ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του
Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-
σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα
Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών
92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών
87
Τραπεζοντή
Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του
Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο
Ξέπαππα του Νικήτα
Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης
Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83
Κυδωνιά
Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη
Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90
Ποταmicroιά
Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου
του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό
Γριβογιάννη του Ηλία
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89
Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών
83 Σταυρούλα Καλογεράκη του
Πέτρου ετών 81 Σταύρος
Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77
Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου
ετών 92
Καmicroίνια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91
Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ
ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του
Αθανασίου ετών 90
Λιαντίνα
Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα
Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84
Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία
Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85
Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου
ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα
Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού
του Κυριακούλη ετών 82
Κουρτσούνα
Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος
του Μιχαήλ ετών 80
Άρνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα
Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94
Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου
ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος
Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88
Κοτσαντίνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα
Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89
Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη
ετών 90
Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου
18
Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου
Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου στο πλαίσιο των δώδεκα χρόνων του
φεστιβάλ laquoΚάλεσmicroα στον Ταΰγετοraquo κάτω από ένα ολόγιοmicroο φεγγάρι πραγmicroατοποίησε
στις 10 Ιουλίου microια βραδιά αφιερωmicroένη στην παράδοση και σε εκείνους που microε την
αγάπη και το microεράκι τους την κρατούν ακόmicroη ζωντανή
Τα χορευτικά τmicroήmicroατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου υπό την
καθοδήγηση της χοροδιδασκάλου κυρίας Βασιλικής Βορβή ταξίδεψαν το κατάmicroεστο
από κόσmicroο αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου σrsquo ένα ταξίδι στο Αιγαίο υπό τους ήχους του
δεξιοτέχνη του βιολιού Νίκου Οικονοmicroίδη και της υπέροχης φωνής της Κυριακής
Σπανού Η microουσικοχορευτική αυτή παράσταση είχε συνοδοιπόρο microία από τις πιο
καταξιωmicroένες Ελληνίδες τραγουδίστριες γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και
στιχουργική της δουλειά τη Μαρίζα Κωχ Το microουσικό αυτό ταξίδι είχε αφετηρία την
Χίο πέρασε στην Λήmicroνο και στην Αmicroοργό και κατέληξε στα Κύθηρα
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου ευχαριστεί θερmicroά τον ∆ήmicroο Σπάρτης το
Νοmicroικό Πρόσωπο Πολιτισmicroού και Περιβάλλοντος την Τοπική Κοινότητα
Ξηροκαmicroπίου καθώς και τα microέλη και τους φίλους του Συλλόγου που εργάστηκαν
εθελοντικά για την πραγmicroατοποίηση αυτής της microοναδικής βραδιάς
Εις το επανιδείν hellip
Το χορευτικό τmicroήmicroα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου
19
Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη
Τοπικό Βιβλιογραφικό
Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash
Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016
Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής
πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και
άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για
τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια
ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές
κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις
Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο
από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή
microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο
για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας
Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της
δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε
στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις
δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του
Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου
Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές
κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να
microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε
διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό
microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση
αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της
συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από
την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του
ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν
laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων
δράσεων και καρπών
Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του
στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας
πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι
άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και
διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του
νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις
βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς
έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του
χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον
καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα
Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip
Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου
microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις
αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης
Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου
20
Ιωάννη Γ Παρηγόρη
6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo
Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια
ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16
Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να
παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη
παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και
τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου
microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των
microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας
Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας
Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι
microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent
pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των
εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο
και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο
για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη
στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο
Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του
Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση
πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα
παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα
είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου
ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο
στα εργαστήρια microας
Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου
21
Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος
(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)
Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι
Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)
Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι
Βαγγέλης Καρίπης κρουστά
Κυριάκος Γκουβέντας βιολί
Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι
Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα
Στέλιος Κατσιάνης λαούτο
Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Στάθης Σαββίδης microπουζούκι
Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής
Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης
microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου
22
Τα εργαστήρια παρακολούθησαν
Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη
Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη
Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος
Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας
Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου
Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη
Κλαρίνο
Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος
Φλογέρα
Σταρόγιαννης Λεωνίδας
Κρουστά
Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος
Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης
Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης
Μακάmicro
Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης
Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος
Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος
Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος
Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη
Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς
Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα
Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη
Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος
Λαούτο
Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος
Πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική
Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία
Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία
Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια
Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα
Κιντζιρίδου Κρυσταλλία
23
Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη
Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου
Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου
Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας
microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της
ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της
ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν
υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς
ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο
του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του
χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια
microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον
Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το
Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο
microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι
δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο
και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν
σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι
είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος
∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα
Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας
microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού
24
Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους
της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών
(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού
κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ
Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης
Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ
Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο
Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω
από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)
Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο
ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο
διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει
microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ
Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων
Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και
microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956
Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε
την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και
την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο
Ποταmicroίτη
∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά
Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά
διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου
ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί
ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά
τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και
το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους
αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και
πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για
την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας
25
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια
Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των
Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας
Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που
έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι
γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε
στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο
πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει
τα δυο microέρη του microονοπατιού
Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι
πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα
κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς
πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο
του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το
οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από
εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι
Ο microύλος του Κοτταρά
Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά
δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ
να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα
πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα
κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το
περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το
26
τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να
σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα
λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το
microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της
Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη
Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί
στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια
των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του
Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί
σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού
Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές
τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται
σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους
και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την
περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν
microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία
επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε
Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)
Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα
λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις
πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο
Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς
microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα
ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε
27
αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει
δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν
ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της
οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι
βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της
Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας
θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι
της
Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο
ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού
δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι
microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν
προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo
microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της
επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί
περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε
το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως
Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε
για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της
Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
28
Της αγοράς
Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια
ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει
γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο
αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους
καπνούς
ΗΓΜ
Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις
γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip
αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια
Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί
να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά
έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να
τους ζήσουν λοιπόν
Τ∆Β
Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για
βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια
όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι
συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα
θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι
του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος
Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει
∆ΘΚ
Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε
το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην
Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους
φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που
πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε
αποκόλληση
ΓΚΜ
Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να
συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε
Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε
29
τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος
ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις
Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες
ΠΜΙ
Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε
σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα
υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας
του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω
συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες
ΚΜΚ
Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική
κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος
υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να
κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε
ΑΝΜ
Συνδροmicroές
Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης
Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π
Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη
Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro
Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro
30
Τα νέα microας
Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις
Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του
Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)
Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε
αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του
Richard και Γεωργίας Πατριανάκου
του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι
(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου
Καπετανάκου του Σταύρου και
Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του
Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το
ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του
Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα
του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι
Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα
του Μαριάν παντρεύτηκε τον
Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου
Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη
παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο
Παπαδάκο του Παναγιώτη
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία
Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80
Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου
ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του
Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα
Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90
Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών
90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη
ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου
χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω
Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73
Βασιλική Χριστοπούλου του
Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας
Παναγέας του Ιωάννη ετών 88
(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του
Γεωργίου ετών 82 Γεωργία
Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80
(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου
του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)
Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου
ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω
Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών
87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του
Χρήστου ετών 77
Παλαιοπαναγιά
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος
Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58
Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82
Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78
Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου
ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα
Κυριακούλη ετών 86
Ανώγεια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη
χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη
∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81
Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84
Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου
ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του
Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-
σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα
Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών
92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών
87
Τραπεζοντή
Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του
Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο
Ξέπαππα του Νικήτα
Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης
Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83
Κυδωνιά
Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη
Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90
Ποταmicroιά
Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου
του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό
Γριβογιάννη του Ηλία
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89
Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών
83 Σταυρούλα Καλογεράκη του
Πέτρου ετών 81 Σταύρος
Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77
Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου
ετών 92
Καmicroίνια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91
Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ
ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του
Αθανασίου ετών 90
Λιαντίνα
Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα
Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84
Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία
Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85
Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου
ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα
Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού
του Κυριακούλη ετών 82
Κουρτσούνα
Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος
του Μιχαήλ ετών 80
Άρνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα
Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94
Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου
ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος
Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88
Κοτσαντίνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα
Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89
Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη
ετών 90
Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου
19
Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη
Τοπικό Βιβλιογραφικό
Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash
Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016
Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής
πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και
άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για
τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια
ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές
κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις
Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο
από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή
microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο
για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας
Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της
δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε
στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις
δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του
Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου
Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές
κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να
microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε
διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό
microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση
αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της
συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από
την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του
ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν
laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων
δράσεων και καρπών
Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του
στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας
πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι
άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και
διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του
νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις
βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς
έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του
χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον
καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα
Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip
Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου
microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις
αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης
Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου
20
Ιωάννη Γ Παρηγόρη
6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo
Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια
ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16
Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να
παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη
παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και
τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου
microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των
microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας
Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας
Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι
microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent
pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των
εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο
και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο
για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη
στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο
Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του
Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση
πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα
παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα
είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου
ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο
στα εργαστήρια microας
Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου
21
Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος
(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)
Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι
Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)
Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι
Βαγγέλης Καρίπης κρουστά
Κυριάκος Γκουβέντας βιολί
Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι
Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα
Στέλιος Κατσιάνης λαούτο
Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Στάθης Σαββίδης microπουζούκι
Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής
Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης
microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου
22
Τα εργαστήρια παρακολούθησαν
Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη
Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη
Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος
Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας
Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου
Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη
Κλαρίνο
Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος
Φλογέρα
Σταρόγιαννης Λεωνίδας
Κρουστά
Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος
Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης
Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης
Μακάmicro
Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης
Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος
Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος
Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος
Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη
Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς
Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα
Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη
Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος
Λαούτο
Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος
Πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική
Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία
Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία
Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια
Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα
Κιντζιρίδου Κρυσταλλία
23
Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη
Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου
Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου
Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας
microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της
ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της
ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν
υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς
ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο
του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του
χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια
microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον
Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το
Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο
microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι
δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο
και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν
σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι
είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος
∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα
Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας
microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού
24
Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους
της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών
(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού
κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ
Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης
Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ
Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο
Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω
από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)
Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο
ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο
διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει
microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ
Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων
Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και
microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956
Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε
την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και
την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο
Ποταmicroίτη
∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά
Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά
διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου
ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί
ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά
τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και
το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους
αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και
πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για
την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας
25
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια
Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των
Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας
Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που
έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι
γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε
στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο
πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει
τα δυο microέρη του microονοπατιού
Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι
πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα
κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς
πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο
του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το
οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από
εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι
Ο microύλος του Κοτταρά
Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά
δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ
να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα
πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα
κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το
περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το
26
τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να
σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα
λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το
microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της
Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη
Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί
στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια
των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του
Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί
σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού
Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές
τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται
σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους
και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την
περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν
microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία
επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε
Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)
Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα
λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις
πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο
Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς
microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα
ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε
27
αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει
δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν
ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της
οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι
βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της
Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας
θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι
της
Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο
ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού
δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι
microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν
προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo
microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της
επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί
περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε
το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως
Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε
για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της
Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
28
Της αγοράς
Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια
ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει
γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο
αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους
καπνούς
ΗΓΜ
Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις
γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip
αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια
Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί
να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά
έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να
τους ζήσουν λοιπόν
Τ∆Β
Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για
βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια
όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι
συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα
θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι
του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος
Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει
∆ΘΚ
Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε
το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην
Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους
φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που
πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε
αποκόλληση
ΓΚΜ
Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να
συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε
Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε
29
τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος
ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις
Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες
ΠΜΙ
Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε
σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα
υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας
του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω
συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες
ΚΜΚ
Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική
κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος
υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να
κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε
ΑΝΜ
Συνδροmicroές
Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης
Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π
Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη
Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro
Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro
30
Τα νέα microας
Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις
Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του
Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)
Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε
αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του
Richard και Γεωργίας Πατριανάκου
του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι
(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου
Καπετανάκου του Σταύρου και
Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του
Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το
ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του
Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα
του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι
Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα
του Μαριάν παντρεύτηκε τον
Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου
Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη
παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο
Παπαδάκο του Παναγιώτη
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία
Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80
Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου
ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του
Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα
Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90
Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών
90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη
ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου
χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω
Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73
Βασιλική Χριστοπούλου του
Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας
Παναγέας του Ιωάννη ετών 88
(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του
Γεωργίου ετών 82 Γεωργία
Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80
(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου
του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)
Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου
ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω
Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών
87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του
Χρήστου ετών 77
Παλαιοπαναγιά
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος
Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58
Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82
Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78
Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου
ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα
Κυριακούλη ετών 86
Ανώγεια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη
χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη
∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81
Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84
Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου
ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του
Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-
σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα
Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών
92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών
87
Τραπεζοντή
Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του
Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο
Ξέπαππα του Νικήτα
Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης
Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83
Κυδωνιά
Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη
Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90
Ποταmicroιά
Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου
του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό
Γριβογιάννη του Ηλία
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89
Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών
83 Σταυρούλα Καλογεράκη του
Πέτρου ετών 81 Σταύρος
Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77
Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου
ετών 92
Καmicroίνια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91
Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ
ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του
Αθανασίου ετών 90
Λιαντίνα
Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα
Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84
Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία
Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85
Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου
ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα
Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού
του Κυριακούλη ετών 82
Κουρτσούνα
Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος
του Μιχαήλ ετών 80
Άρνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα
Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94
Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου
ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος
Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88
Κοτσαντίνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα
Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89
Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη
ετών 90
Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου
20
Ιωάννη Γ Παρηγόρη
6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo
Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια
ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16
Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να
παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη
παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και
τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου
microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των
microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας
Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας
Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι
microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent
pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των
εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο
και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο
για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη
στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο
Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του
Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση
πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα
παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα
είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου
ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο
στα εργαστήρια microας
Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου
21
Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος
(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)
Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι
Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)
Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι
Βαγγέλης Καρίπης κρουστά
Κυριάκος Γκουβέντας βιολί
Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι
Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα
Στέλιος Κατσιάνης λαούτο
Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Στάθης Σαββίδης microπουζούκι
Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής
Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης
microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου
22
Τα εργαστήρια παρακολούθησαν
Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη
Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη
Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος
Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας
Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου
Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη
Κλαρίνο
Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος
Φλογέρα
Σταρόγιαννης Λεωνίδας
Κρουστά
Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος
Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης
Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης
Μακάmicro
Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης
Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος
Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος
Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος
Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη
Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς
Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα
Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη
Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος
Λαούτο
Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος
Πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική
Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία
Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία
Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια
Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα
Κιντζιρίδου Κρυσταλλία
23
Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη
Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου
Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου
Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας
microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της
ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της
ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν
υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς
ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο
του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του
χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια
microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον
Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το
Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο
microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι
δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο
και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν
σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι
είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος
∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα
Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας
microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού
24
Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους
της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών
(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού
κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ
Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης
Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ
Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο
Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω
από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)
Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο
ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο
διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει
microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ
Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων
Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και
microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956
Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε
την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και
την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο
Ποταmicroίτη
∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά
Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά
διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου
ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί
ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά
τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και
το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους
αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και
πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για
την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας
25
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια
Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των
Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας
Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που
έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι
γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε
στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο
πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει
τα δυο microέρη του microονοπατιού
Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι
πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα
κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς
πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο
του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το
οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από
εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι
Ο microύλος του Κοτταρά
Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά
δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ
να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα
πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα
κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το
περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το
26
τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να
σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα
λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το
microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της
Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη
Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί
στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια
των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του
Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί
σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού
Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές
τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται
σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους
και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την
περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν
microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία
επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε
Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)
Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα
λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις
πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο
Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς
microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα
ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε
27
αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει
δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν
ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της
οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι
βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της
Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας
θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι
της
Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο
ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού
δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι
microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν
προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo
microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της
επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί
περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε
το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως
Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε
για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της
Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
28
Της αγοράς
Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια
ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει
γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο
αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους
καπνούς
ΗΓΜ
Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις
γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip
αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια
Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί
να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά
έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να
τους ζήσουν λοιπόν
Τ∆Β
Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για
βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια
όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι
συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα
θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι
του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος
Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει
∆ΘΚ
Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε
το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην
Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους
φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που
πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε
αποκόλληση
ΓΚΜ
Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να
συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε
Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε
29
τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος
ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις
Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες
ΠΜΙ
Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε
σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα
υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας
του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω
συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες
ΚΜΚ
Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική
κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος
υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να
κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε
ΑΝΜ
Συνδροmicroές
Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης
Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π
Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη
Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro
Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro
30
Τα νέα microας
Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις
Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του
Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)
Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε
αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του
Richard και Γεωργίας Πατριανάκου
του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι
(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου
Καπετανάκου του Σταύρου και
Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του
Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το
ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του
Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα
του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι
Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα
του Μαριάν παντρεύτηκε τον
Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου
Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη
παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο
Παπαδάκο του Παναγιώτη
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία
Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80
Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου
ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του
Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα
Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90
Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών
90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη
ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου
χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω
Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73
Βασιλική Χριστοπούλου του
Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας
Παναγέας του Ιωάννη ετών 88
(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του
Γεωργίου ετών 82 Γεωργία
Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80
(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου
του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)
Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου
ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω
Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών
87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του
Χρήστου ετών 77
Παλαιοπαναγιά
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος
Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58
Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82
Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78
Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου
ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα
Κυριακούλη ετών 86
Ανώγεια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη
χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη
∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81
Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84
Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου
ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του
Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-
σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα
Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών
92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών
87
Τραπεζοντή
Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του
Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο
Ξέπαππα του Νικήτα
Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης
Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83
Κυδωνιά
Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη
Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90
Ποταmicroιά
Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου
του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό
Γριβογιάννη του Ηλία
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89
Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών
83 Σταυρούλα Καλογεράκη του
Πέτρου ετών 81 Σταύρος
Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77
Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου
ετών 92
Καmicroίνια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91
Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ
ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του
Αθανασίου ετών 90
Λιαντίνα
Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα
Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84
Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία
Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85
Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου
ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα
Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού
του Κυριακούλη ετών 82
Κουρτσούνα
Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος
του Μιχαήλ ετών 80
Άρνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα
Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94
Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου
ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος
Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88
Κοτσαντίνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα
Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89
Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη
ετών 90
Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου
21
Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος
(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)
Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι
Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)
Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι
Βαγγέλης Καρίπης κρουστά
Κυριάκος Γκουβέντας βιολί
Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι
Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα
Στέλιος Κατσιάνης λαούτο
Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Στάθης Σαββίδης microπουζούκι
Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής
Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης
microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου
22
Τα εργαστήρια παρακολούθησαν
Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη
Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη
Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος
Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας
Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου
Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη
Κλαρίνο
Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος
Φλογέρα
Σταρόγιαννης Λεωνίδας
Κρουστά
Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος
Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης
Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης
Μακάmicro
Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης
Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος
Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος
Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος
Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη
Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς
Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα
Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη
Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος
Λαούτο
Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος
Πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική
Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία
Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία
Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια
Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα
Κιντζιρίδου Κρυσταλλία
23
Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη
Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου
Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου
Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας
microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της
ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της
ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν
υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς
ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο
του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του
χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια
microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον
Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το
Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο
microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι
δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο
και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν
σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι
είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος
∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα
Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας
microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού
24
Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους
της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών
(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού
κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ
Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης
Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ
Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο
Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω
από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)
Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο
ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο
διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει
microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ
Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων
Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και
microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956
Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε
την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και
την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο
Ποταmicroίτη
∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά
Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά
διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου
ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί
ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά
τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και
το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους
αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και
πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για
την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας
25
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια
Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των
Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας
Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που
έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι
γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε
στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο
πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει
τα δυο microέρη του microονοπατιού
Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι
πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα
κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς
πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο
του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το
οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από
εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι
Ο microύλος του Κοτταρά
Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά
δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ
να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα
πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα
κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το
περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το
26
τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να
σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα
λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το
microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της
Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη
Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί
στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια
των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του
Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί
σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού
Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές
τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται
σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους
και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την
περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν
microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία
επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε
Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)
Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα
λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις
πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο
Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς
microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα
ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε
27
αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει
δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν
ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της
οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι
βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της
Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας
θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι
της
Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο
ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού
δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι
microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν
προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo
microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της
επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί
περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε
το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως
Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε
για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της
Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
28
Της αγοράς
Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια
ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει
γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο
αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους
καπνούς
ΗΓΜ
Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις
γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip
αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια
Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί
να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά
έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να
τους ζήσουν λοιπόν
Τ∆Β
Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για
βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια
όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι
συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα
θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι
του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος
Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει
∆ΘΚ
Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε
το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην
Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους
φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που
πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε
αποκόλληση
ΓΚΜ
Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να
συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε
Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε
29
τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος
ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις
Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες
ΠΜΙ
Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε
σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα
υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας
του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω
συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες
ΚΜΚ
Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική
κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος
υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να
κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε
ΑΝΜ
Συνδροmicroές
Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης
Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π
Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη
Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro
Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro
30
Τα νέα microας
Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις
Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του
Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)
Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε
αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του
Richard και Γεωργίας Πατριανάκου
του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι
(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου
Καπετανάκου του Σταύρου και
Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του
Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το
ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του
Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα
του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι
Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα
του Μαριάν παντρεύτηκε τον
Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου
Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη
παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο
Παπαδάκο του Παναγιώτη
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία
Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80
Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου
ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του
Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα
Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90
Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών
90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη
ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου
χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω
Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73
Βασιλική Χριστοπούλου του
Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας
Παναγέας του Ιωάννη ετών 88
(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του
Γεωργίου ετών 82 Γεωργία
Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80
(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου
του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)
Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου
ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω
Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών
87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του
Χρήστου ετών 77
Παλαιοπαναγιά
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος
Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58
Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82
Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78
Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου
ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα
Κυριακούλη ετών 86
Ανώγεια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη
χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη
∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81
Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84
Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου
ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του
Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-
σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα
Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών
92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών
87
Τραπεζοντή
Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του
Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο
Ξέπαππα του Νικήτα
Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης
Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83
Κυδωνιά
Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη
Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90
Ποταmicroιά
Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου
του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό
Γριβογιάννη του Ηλία
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89
Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών
83 Σταυρούλα Καλογεράκη του
Πέτρου ετών 81 Σταύρος
Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77
Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου
ετών 92
Καmicroίνια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91
Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ
ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του
Αθανασίου ετών 90
Λιαντίνα
Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα
Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84
Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία
Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85
Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου
ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα
Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού
του Κυριακούλη ετών 82
Κουρτσούνα
Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος
του Μιχαήλ ετών 80
Άρνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα
Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94
Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου
ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος
Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88
Κοτσαντίνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα
Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89
Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη
ετών 90
Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου
22
Τα εργαστήρια παρακολούθησαν
Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη
Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη
Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος
Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας
Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου
Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη
Κλαρίνο
Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος
Φλογέρα
Σταρόγιαννης Λεωνίδας
Κρουστά
Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος
Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης
Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης
Μακάmicro
Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης
Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος
Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος
Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος
Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη
Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς
Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα
Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη
Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος
Λαούτο
Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος
Πολίτικο λαούτο (λάφτα)
Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική
Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία
Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία
Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια
Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα
Κιντζιρίδου Κρυσταλλία
23
Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη
Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου
Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου
Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας
microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της
ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της
ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν
υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς
ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο
του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του
χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια
microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον
Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το
Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο
microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι
δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο
και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν
σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι
είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος
∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα
Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας
microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού
24
Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους
της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών
(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού
κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ
Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης
Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ
Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο
Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω
από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)
Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο
ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο
διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει
microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ
Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων
Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και
microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956
Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε
την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και
την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο
Ποταmicroίτη
∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά
Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά
διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου
ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί
ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά
τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και
το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους
αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και
πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για
την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας
25
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια
Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των
Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας
Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που
έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι
γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε
στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο
πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει
τα δυο microέρη του microονοπατιού
Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι
πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα
κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς
πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο
του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το
οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από
εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι
Ο microύλος του Κοτταρά
Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά
δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ
να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα
πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα
κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το
περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το
26
τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να
σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα
λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το
microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της
Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη
Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί
στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια
των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του
Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί
σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού
Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές
τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται
σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους
και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την
περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν
microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία
επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε
Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)
Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα
λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις
πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο
Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς
microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα
ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε
27
αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει
δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν
ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της
οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι
βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της
Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας
θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι
της
Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο
ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού
δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι
microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν
προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo
microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της
επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί
περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε
το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως
Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε
για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της
Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
28
Της αγοράς
Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια
ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει
γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο
αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους
καπνούς
ΗΓΜ
Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις
γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip
αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια
Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί
να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά
έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να
τους ζήσουν λοιπόν
Τ∆Β
Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για
βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια
όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι
συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα
θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι
του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος
Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει
∆ΘΚ
Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε
το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην
Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους
φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που
πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε
αποκόλληση
ΓΚΜ
Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να
συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε
Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε
29
τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος
ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις
Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες
ΠΜΙ
Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε
σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα
υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας
του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω
συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες
ΚΜΚ
Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική
κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος
υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να
κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε
ΑΝΜ
Συνδροmicroές
Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης
Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π
Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη
Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro
Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro
30
Τα νέα microας
Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις
Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του
Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)
Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε
αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του
Richard και Γεωργίας Πατριανάκου
του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι
(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου
Καπετανάκου του Σταύρου και
Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του
Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το
ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του
Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα
του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι
Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα
του Μαριάν παντρεύτηκε τον
Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου
Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη
παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο
Παπαδάκο του Παναγιώτη
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία
Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80
Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου
ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του
Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα
Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90
Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών
90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη
ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου
χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω
Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73
Βασιλική Χριστοπούλου του
Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας
Παναγέας του Ιωάννη ετών 88
(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του
Γεωργίου ετών 82 Γεωργία
Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80
(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου
του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)
Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου
ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω
Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών
87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του
Χρήστου ετών 77
Παλαιοπαναγιά
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος
Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58
Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82
Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78
Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου
ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα
Κυριακούλη ετών 86
Ανώγεια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη
χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη
∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81
Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84
Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου
ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του
Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-
σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα
Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών
92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών
87
Τραπεζοντή
Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του
Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο
Ξέπαππα του Νικήτα
Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης
Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83
Κυδωνιά
Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη
Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90
Ποταmicroιά
Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου
του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό
Γριβογιάννη του Ηλία
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89
Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών
83 Σταυρούλα Καλογεράκη του
Πέτρου ετών 81 Σταύρος
Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77
Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου
ετών 92
Καmicroίνια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91
Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ
ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του
Αθανασίου ετών 90
Λιαντίνα
Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα
Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84
Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία
Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85
Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου
ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα
Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού
του Κυριακούλη ετών 82
Κουρτσούνα
Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος
του Μιχαήλ ετών 80
Άρνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα
Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94
Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου
ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος
Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88
Κοτσαντίνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα
Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89
Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη
ετών 90
Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου
23
Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη
Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου
Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου
Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας
microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της
ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της
ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν
υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς
ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο
του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του
χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια
microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον
Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το
Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο
microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι
δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο
και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν
σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι
είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος
∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα
Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας
microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού
24
Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους
της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών
(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού
κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ
Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης
Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ
Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο
Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω
από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)
Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο
ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο
διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει
microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ
Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων
Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και
microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956
Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε
την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και
την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο
Ποταmicroίτη
∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά
Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά
διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου
ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί
ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά
τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και
το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους
αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και
πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για
την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας
25
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια
Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των
Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας
Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που
έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι
γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε
στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο
πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει
τα δυο microέρη του microονοπατιού
Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι
πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα
κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς
πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο
του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το
οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από
εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι
Ο microύλος του Κοτταρά
Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά
δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ
να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα
πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα
κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το
περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το
26
τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να
σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα
λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το
microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της
Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη
Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί
στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια
των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του
Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί
σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού
Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές
τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται
σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους
και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την
περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν
microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία
επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε
Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)
Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα
λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις
πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο
Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς
microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα
ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε
27
αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει
δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν
ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της
οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι
βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της
Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας
θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι
της
Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο
ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού
δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι
microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν
προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo
microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της
επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί
περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε
το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως
Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε
για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της
Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
28
Της αγοράς
Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια
ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει
γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο
αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους
καπνούς
ΗΓΜ
Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις
γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip
αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια
Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί
να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά
έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να
τους ζήσουν λοιπόν
Τ∆Β
Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για
βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια
όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι
συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα
θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι
του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος
Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει
∆ΘΚ
Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε
το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην
Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους
φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που
πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε
αποκόλληση
ΓΚΜ
Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να
συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε
Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε
29
τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος
ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις
Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες
ΠΜΙ
Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε
σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα
υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας
του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω
συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες
ΚΜΚ
Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική
κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος
υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να
κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε
ΑΝΜ
Συνδροmicroές
Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης
Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π
Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη
Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro
Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro
30
Τα νέα microας
Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις
Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του
Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)
Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε
αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του
Richard και Γεωργίας Πατριανάκου
του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι
(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου
Καπετανάκου του Σταύρου και
Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του
Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το
ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του
Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα
του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι
Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα
του Μαριάν παντρεύτηκε τον
Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου
Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη
παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο
Παπαδάκο του Παναγιώτη
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία
Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80
Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου
ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του
Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα
Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90
Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών
90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη
ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου
χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω
Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73
Βασιλική Χριστοπούλου του
Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας
Παναγέας του Ιωάννη ετών 88
(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του
Γεωργίου ετών 82 Γεωργία
Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80
(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου
του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)
Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου
ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω
Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών
87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του
Χρήστου ετών 77
Παλαιοπαναγιά
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος
Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58
Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82
Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78
Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου
ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα
Κυριακούλη ετών 86
Ανώγεια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη
χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη
∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81
Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84
Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου
ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του
Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-
σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα
Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών
92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών
87
Τραπεζοντή
Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του
Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο
Ξέπαππα του Νικήτα
Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης
Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83
Κυδωνιά
Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη
Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90
Ποταmicroιά
Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου
του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό
Γριβογιάννη του Ηλία
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89
Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών
83 Σταυρούλα Καλογεράκη του
Πέτρου ετών 81 Σταύρος
Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77
Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου
ετών 92
Καmicroίνια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91
Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ
ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του
Αθανασίου ετών 90
Λιαντίνα
Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα
Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84
Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία
Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85
Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου
ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα
Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού
του Κυριακούλη ετών 82
Κουρτσούνα
Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος
του Μιχαήλ ετών 80
Άρνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα
Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94
Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου
ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος
Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88
Κοτσαντίνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα
Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89
Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη
ετών 90
Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου
24
Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους
της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών
(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού
κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ
Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης
Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ
Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο
Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω
από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)
Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο
ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο
διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει
microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ
Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων
Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και
microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956
Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε
την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και
την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο
Ποταmicroίτη
∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά
Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά
διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου
ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί
ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά
τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και
το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους
αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και
πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για
την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας
25
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια
Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των
Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας
Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που
έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι
γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε
στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο
πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει
τα δυο microέρη του microονοπατιού
Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι
πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα
κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς
πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο
του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το
οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από
εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι
Ο microύλος του Κοτταρά
Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά
δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ
να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα
πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα
κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το
περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το
26
τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να
σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα
λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το
microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της
Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη
Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί
στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια
των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του
Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί
σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού
Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές
τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται
σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους
και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την
περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν
microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία
επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε
Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)
Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα
λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις
πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο
Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς
microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα
ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε
27
αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει
δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν
ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της
οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι
βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της
Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας
θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι
της
Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο
ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού
δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι
microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν
προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo
microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της
επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί
περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε
το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως
Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε
για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της
Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
28
Της αγοράς
Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια
ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει
γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο
αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους
καπνούς
ΗΓΜ
Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις
γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip
αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια
Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί
να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά
έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να
τους ζήσουν λοιπόν
Τ∆Β
Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για
βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια
όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι
συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα
θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι
του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος
Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει
∆ΘΚ
Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε
το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην
Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους
φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που
πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε
αποκόλληση
ΓΚΜ
Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να
συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε
Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε
29
τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος
ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις
Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες
ΠΜΙ
Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε
σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα
υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας
του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω
συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες
ΚΜΚ
Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική
κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος
υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να
κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε
ΑΝΜ
Συνδροmicroές
Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης
Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π
Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη
Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro
Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro
30
Τα νέα microας
Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις
Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του
Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)
Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε
αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του
Richard και Γεωργίας Πατριανάκου
του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι
(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου
Καπετανάκου του Σταύρου και
Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του
Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το
ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του
Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα
του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι
Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα
του Μαριάν παντρεύτηκε τον
Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου
Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη
παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο
Παπαδάκο του Παναγιώτη
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία
Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80
Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου
ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του
Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα
Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90
Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών
90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη
ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου
χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω
Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73
Βασιλική Χριστοπούλου του
Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας
Παναγέας του Ιωάννη ετών 88
(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του
Γεωργίου ετών 82 Γεωργία
Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80
(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου
του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)
Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου
ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω
Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών
87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του
Χρήστου ετών 77
Παλαιοπαναγιά
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος
Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58
Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82
Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78
Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου
ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα
Κυριακούλη ετών 86
Ανώγεια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη
χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη
∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81
Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84
Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου
ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του
Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-
σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα
Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών
92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών
87
Τραπεζοντή
Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του
Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο
Ξέπαππα του Νικήτα
Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης
Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83
Κυδωνιά
Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη
Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90
Ποταmicroιά
Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου
του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό
Γριβογιάννη του Ηλία
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89
Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών
83 Σταυρούλα Καλογεράκη του
Πέτρου ετών 81 Σταύρος
Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77
Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου
ετών 92
Καmicroίνια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91
Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ
ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του
Αθανασίου ετών 90
Λιαντίνα
Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα
Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84
Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία
Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85
Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου
ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα
Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού
του Κυριακούλη ετών 82
Κουρτσούνα
Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος
του Μιχαήλ ετών 80
Άρνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα
Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94
Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου
ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος
Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88
Κοτσαντίνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα
Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89
Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη
ετών 90
Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου
25
Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου
Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια
Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των
Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας
Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που
έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι
γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε
στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο
πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει
τα δυο microέρη του microονοπατιού
Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι
πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα
κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς
πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο
του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το
οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από
εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι
Ο microύλος του Κοτταρά
Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά
δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ
να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα
πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα
κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το
περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το
26
τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να
σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα
λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το
microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της
Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη
Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί
στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια
των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του
Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί
σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού
Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές
τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται
σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους
και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την
περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν
microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία
επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε
Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)
Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα
λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις
πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο
Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς
microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα
ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε
27
αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει
δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν
ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της
οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι
βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της
Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας
θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι
της
Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο
ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού
δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι
microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν
προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo
microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της
επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί
περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε
το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως
Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε
για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της
Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
28
Της αγοράς
Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια
ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει
γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο
αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους
καπνούς
ΗΓΜ
Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις
γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip
αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια
Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί
να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά
έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να
τους ζήσουν λοιπόν
Τ∆Β
Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για
βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια
όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι
συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα
θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι
του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος
Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει
∆ΘΚ
Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε
το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην
Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους
φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που
πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε
αποκόλληση
ΓΚΜ
Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να
συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε
Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε
29
τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος
ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις
Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες
ΠΜΙ
Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε
σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα
υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας
του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω
συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες
ΚΜΚ
Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική
κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος
υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να
κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε
ΑΝΜ
Συνδροmicroές
Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης
Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π
Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη
Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro
Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro
30
Τα νέα microας
Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις
Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του
Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)
Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε
αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του
Richard και Γεωργίας Πατριανάκου
του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι
(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου
Καπετανάκου του Σταύρου και
Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του
Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το
ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του
Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα
του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι
Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα
του Μαριάν παντρεύτηκε τον
Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου
Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη
παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο
Παπαδάκο του Παναγιώτη
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία
Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80
Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου
ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του
Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα
Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90
Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών
90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη
ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου
χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω
Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73
Βασιλική Χριστοπούλου του
Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας
Παναγέας του Ιωάννη ετών 88
(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του
Γεωργίου ετών 82 Γεωργία
Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80
(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου
του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)
Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου
ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω
Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών
87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του
Χρήστου ετών 77
Παλαιοπαναγιά
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος
Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58
Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82
Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78
Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου
ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα
Κυριακούλη ετών 86
Ανώγεια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη
χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη
∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81
Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84
Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου
ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του
Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-
σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα
Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών
92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών
87
Τραπεζοντή
Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του
Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο
Ξέπαππα του Νικήτα
Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης
Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83
Κυδωνιά
Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη
Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90
Ποταmicroιά
Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου
του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό
Γριβογιάννη του Ηλία
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89
Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών
83 Σταυρούλα Καλογεράκη του
Πέτρου ετών 81 Σταύρος
Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77
Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου
ετών 92
Καmicroίνια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91
Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ
ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του
Αθανασίου ετών 90
Λιαντίνα
Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα
Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84
Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία
Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85
Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου
ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα
Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού
του Κυριακούλη ετών 82
Κουρτσούνα
Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος
του Μιχαήλ ετών 80
Άρνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα
Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94
Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου
ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος
Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88
Κοτσαντίνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα
Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89
Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη
ετών 90
Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου
26
τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να
σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα
λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το
microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της
Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη
Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί
στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια
των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του
Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί
σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού
Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές
τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται
σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους
και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την
περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν
microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία
επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε
Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)
Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα
λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις
πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο
Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς
microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα
ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε
27
αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει
δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν
ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της
οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι
βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της
Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας
θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι
της
Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο
ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού
δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι
microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν
προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo
microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της
επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί
περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε
το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως
Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε
για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της
Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
28
Της αγοράς
Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια
ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει
γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο
αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους
καπνούς
ΗΓΜ
Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις
γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip
αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια
Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί
να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά
έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να
τους ζήσουν λοιπόν
Τ∆Β
Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για
βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια
όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι
συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα
θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι
του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος
Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει
∆ΘΚ
Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε
το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην
Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους
φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που
πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε
αποκόλληση
ΓΚΜ
Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να
συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε
Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε
29
τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος
ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις
Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες
ΠΜΙ
Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε
σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα
υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας
του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω
συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες
ΚΜΚ
Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική
κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος
υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να
κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε
ΑΝΜ
Συνδροmicroές
Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης
Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π
Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη
Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro
Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro
30
Τα νέα microας
Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις
Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του
Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)
Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε
αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του
Richard και Γεωργίας Πατριανάκου
του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι
(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου
Καπετανάκου του Σταύρου και
Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του
Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το
ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του
Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα
του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι
Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα
του Μαριάν παντρεύτηκε τον
Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου
Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη
παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο
Παπαδάκο του Παναγιώτη
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία
Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80
Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου
ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του
Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα
Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90
Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών
90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη
ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου
χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω
Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73
Βασιλική Χριστοπούλου του
Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας
Παναγέας του Ιωάννη ετών 88
(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του
Γεωργίου ετών 82 Γεωργία
Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80
(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου
του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)
Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου
ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω
Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών
87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του
Χρήστου ετών 77
Παλαιοπαναγιά
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος
Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58
Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82
Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78
Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου
ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα
Κυριακούλη ετών 86
Ανώγεια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη
χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη
∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81
Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84
Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου
ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του
Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-
σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα
Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών
92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών
87
Τραπεζοντή
Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του
Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο
Ξέπαππα του Νικήτα
Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης
Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83
Κυδωνιά
Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη
Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90
Ποταmicroιά
Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου
του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό
Γριβογιάννη του Ηλία
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89
Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών
83 Σταυρούλα Καλογεράκη του
Πέτρου ετών 81 Σταύρος
Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77
Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου
ετών 92
Καmicroίνια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91
Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ
ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του
Αθανασίου ετών 90
Λιαντίνα
Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα
Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84
Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία
Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85
Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου
ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα
Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού
του Κυριακούλη ετών 82
Κουρτσούνα
Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος
του Μιχαήλ ετών 80
Άρνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα
Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94
Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου
ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος
Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88
Κοτσαντίνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα
Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89
Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη
ετών 90
Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου
27
αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει
δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν
ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της
οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι
βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της
Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας
θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι
της
Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο
ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού
δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι
microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν
προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo
microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της
επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί
περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε
το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως
Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε
για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της
Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας
28
Της αγοράς
Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια
ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει
γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο
αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους
καπνούς
ΗΓΜ
Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις
γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip
αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια
Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί
να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά
έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να
τους ζήσουν λοιπόν
Τ∆Β
Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για
βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια
όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι
συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα
θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι
του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος
Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει
∆ΘΚ
Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε
το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην
Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους
φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που
πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε
αποκόλληση
ΓΚΜ
Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να
συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε
Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε
29
τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος
ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις
Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες
ΠΜΙ
Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε
σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα
υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας
του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω
συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες
ΚΜΚ
Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική
κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος
υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να
κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε
ΑΝΜ
Συνδροmicroές
Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης
Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π
Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη
Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro
Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro
30
Τα νέα microας
Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις
Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του
Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)
Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε
αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του
Richard και Γεωργίας Πατριανάκου
του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι
(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου
Καπετανάκου του Σταύρου και
Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του
Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το
ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του
Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα
του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι
Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα
του Μαριάν παντρεύτηκε τον
Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου
Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη
παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο
Παπαδάκο του Παναγιώτη
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία
Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80
Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου
ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του
Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα
Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90
Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών
90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη
ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου
χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω
Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73
Βασιλική Χριστοπούλου του
Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας
Παναγέας του Ιωάννη ετών 88
(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του
Γεωργίου ετών 82 Γεωργία
Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80
(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου
του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)
Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου
ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω
Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών
87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του
Χρήστου ετών 77
Παλαιοπαναγιά
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος
Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58
Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82
Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78
Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου
ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα
Κυριακούλη ετών 86
Ανώγεια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη
χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη
∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81
Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84
Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου
ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του
Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-
σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα
Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών
92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών
87
Τραπεζοντή
Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του
Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο
Ξέπαππα του Νικήτα
Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης
Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83
Κυδωνιά
Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη
Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90
Ποταmicroιά
Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου
του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό
Γριβογιάννη του Ηλία
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89
Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών
83 Σταυρούλα Καλογεράκη του
Πέτρου ετών 81 Σταύρος
Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77
Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου
ετών 92
Καmicroίνια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91
Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ
ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του
Αθανασίου ετών 90
Λιαντίνα
Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα
Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84
Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία
Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85
Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου
ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα
Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού
του Κυριακούλη ετών 82
Κουρτσούνα
Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος
του Μιχαήλ ετών 80
Άρνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα
Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94
Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου
ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος
Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88
Κοτσαντίνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα
Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89
Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη
ετών 90
Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου
28
Της αγοράς
Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια
ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει
γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο
αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους
καπνούς
ΗΓΜ
Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις
γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip
αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια
Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί
να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά
έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να
τους ζήσουν λοιπόν
Τ∆Β
Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για
βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια
όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι
συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα
θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι
του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος
Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει
∆ΘΚ
Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε
το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην
Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους
φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που
πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε
αποκόλληση
ΓΚΜ
Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να
συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε
Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε
29
τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος
ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις
Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες
ΠΜΙ
Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε
σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα
υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας
του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω
συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες
ΚΜΚ
Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική
κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος
υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να
κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε
ΑΝΜ
Συνδροmicroές
Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης
Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π
Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη
Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro
Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro
30
Τα νέα microας
Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις
Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του
Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)
Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε
αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του
Richard και Γεωργίας Πατριανάκου
του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι
(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου
Καπετανάκου του Σταύρου και
Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του
Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το
ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του
Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα
του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι
Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα
του Μαριάν παντρεύτηκε τον
Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου
Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη
παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο
Παπαδάκο του Παναγιώτη
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία
Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80
Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου
ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του
Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα
Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90
Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών
90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη
ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου
χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω
Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73
Βασιλική Χριστοπούλου του
Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας
Παναγέας του Ιωάννη ετών 88
(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του
Γεωργίου ετών 82 Γεωργία
Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80
(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου
του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)
Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου
ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω
Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών
87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του
Χρήστου ετών 77
Παλαιοπαναγιά
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος
Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58
Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82
Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78
Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου
ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα
Κυριακούλη ετών 86
Ανώγεια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη
χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη
∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81
Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84
Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου
ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του
Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-
σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα
Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών
92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών
87
Τραπεζοντή
Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του
Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο
Ξέπαππα του Νικήτα
Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης
Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83
Κυδωνιά
Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη
Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90
Ποταmicroιά
Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου
του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό
Γριβογιάννη του Ηλία
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89
Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών
83 Σταυρούλα Καλογεράκη του
Πέτρου ετών 81 Σταύρος
Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77
Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου
ετών 92
Καmicroίνια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91
Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ
ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του
Αθανασίου ετών 90
Λιαντίνα
Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα
Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84
Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία
Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85
Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου
ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα
Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού
του Κυριακούλη ετών 82
Κουρτσούνα
Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος
του Μιχαήλ ετών 80
Άρνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα
Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94
Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου
ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος
Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88
Κοτσαντίνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα
Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89
Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη
ετών 90
Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου
29
τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος
ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις
Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες
ΠΜΙ
Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε
σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα
υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας
του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω
συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες
ΚΜΚ
Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική
κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος
υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να
κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε
ΑΝΜ
Συνδροmicroές
Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης
Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π
Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη
Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro
Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro
30
Τα νέα microας
Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις
Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του
Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)
Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε
αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του
Richard και Γεωργίας Πατριανάκου
του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι
(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου
Καπετανάκου του Σταύρου και
Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του
Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το
ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του
Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα
του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι
Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα
του Μαριάν παντρεύτηκε τον
Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου
Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη
παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο
Παπαδάκο του Παναγιώτη
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία
Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80
Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου
ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του
Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα
Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90
Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών
90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη
ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου
χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω
Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73
Βασιλική Χριστοπούλου του
Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας
Παναγέας του Ιωάννη ετών 88
(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του
Γεωργίου ετών 82 Γεωργία
Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80
(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου
του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)
Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου
ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω
Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών
87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του
Χρήστου ετών 77
Παλαιοπαναγιά
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος
Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58
Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82
Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78
Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου
ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα
Κυριακούλη ετών 86
Ανώγεια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη
χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη
∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81
Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84
Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου
ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του
Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-
σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα
Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών
92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών
87
Τραπεζοντή
Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του
Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο
Ξέπαππα του Νικήτα
Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης
Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83
Κυδωνιά
Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη
Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90
Ποταmicroιά
Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου
του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό
Γριβογιάννη του Ηλία
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89
Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών
83 Σταυρούλα Καλογεράκη του
Πέτρου ετών 81 Σταύρος
Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77
Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου
ετών 92
Καmicroίνια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91
Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ
ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του
Αθανασίου ετών 90
Λιαντίνα
Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα
Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84
Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία
Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85
Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου
ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα
Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού
του Κυριακούλη ετών 82
Κουρτσούνα
Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος
του Μιχαήλ ετών 80
Άρνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα
Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94
Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου
ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος
Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88
Κοτσαντίνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα
Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89
Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη
ετών 90
Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου
30
Τα νέα microας
Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις
Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του
Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)
Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε
αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του
Richard και Γεωργίας Πατριανάκου
του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι
(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου
Καπετανάκου του Σταύρου και
Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του
Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το
ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του
Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα
του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι
Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα
του Μαριάν παντρεύτηκε τον
Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου
Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη
παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο
Παπαδάκο του Παναγιώτη
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία
Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80
Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου
ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του
Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα
Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90
Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών
90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη
ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου
χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω
Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73
Βασιλική Χριστοπούλου του
Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας
Παναγέας του Ιωάννη ετών 88
(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του
Γεωργίου ετών 82 Γεωργία
Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80
(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου
του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)
Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου
ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω
Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών
87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του
Χρήστου ετών 77
Παλαιοπαναγιά
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος
Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58
Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82
Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78
Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου
ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα
Κυριακούλη ετών 86
Ανώγεια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη
χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη
∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81
Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84
Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου
ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του
Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-
σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα
Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών
92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών
87
Τραπεζοντή
Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του
Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο
Ξέπαππα του Νικήτα
Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης
Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83
Κυδωνιά
Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη
Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90
Ποταmicroιά
Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου
του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό
Γριβογιάννη του Ηλία
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89
Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών
83 Σταυρούλα Καλογεράκη του
Πέτρου ετών 81 Σταύρος
Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77
Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου
ετών 92
Καmicroίνια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91
Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ
ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του
Αθανασίου ετών 90
Λιαντίνα
Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα
Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84
Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία
Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85
Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου
ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα
Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού
του Κυριακούλη ετών 82
Κουρτσούνα
Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος
του Μιχαήλ ετών 80
Άρνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα
Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94
Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου
ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος
Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88
Κοτσαντίνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα
Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89
Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη
ετών 90
Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου
Κυδωνιά
Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη
Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90
Ποταmicroιά
Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου
του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό
Γριβογιάννη του Ηλία
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89
Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών
83 Σταυρούλα Καλογεράκη του
Πέτρου ετών 81 Σταύρος
Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77
Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου
ετών 92
Καmicroίνια
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος
Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91
Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ
ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του
Αθανασίου ετών 90
Λιαντίνα
Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα
Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84
Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία
Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85
Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου
ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα
Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού
του Κυριακούλη ετών 82
Κουρτσούνα
Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος
του Μιχαήλ ετών 80
Άρνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα
Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94
Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου
ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα
∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος
Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88
Κοτσαντίνα
Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα
Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89
Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη
ετών 90
Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου