ค าน า - EPPO · 2016-03-10 · ด้านการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ และการบริหารจัดการก๊าซเรือนกระจก

อภธานศพทและค ายอ

ดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ และการบรหารจดการกาซเรอนกระจก ป 2554

ค าน าค าน า

ในปจจบนโลกไดเผชญกบวกฤตหลายประการ หนงในวกฤตทสาคญคอ ปญหาจากการ

เปลยนแปลงสภาพภมอากาศทสงผลกระทบตอโลกทกภาคสวน ทงตอชวตมนษย การผลตและใช

ทรพยากร ปญหาสขภาพ และการเกษตรกรรม เปนตน ซงประชาคมโลกไดรเรมรวมกนในการหา

หนทางแกไขวกฤตทเกดขน โดยพบวาทกคนจะตองมสวนรวมในการบรรเทาปญหาการเปลยนแปลง

สภาพภมอากาศ โดยผลกดนใหมการลดการปลอยกาซเรอนกระจกจากกจกรรมการดารงชวตของ

มนษยใหตาทสด เชน การลดการใชเชอเพลงฟอสซล หนมาใชพลงงานหมนเวยนใหมากทสดเทาท จะ

สามารถทาได รวมถงการเพมพนทสเขยวใหกบสงคมจากการปลกปา เปนตน ประกอบกบประเทศไทย

ไดใหสตยาบรรณในพธสารเกยวโตเมอเดอนสงหาคม พ.ศ. 2545 และเมอพธสารเกยวโตมผลบงคบใช

เมอวนท 16 กมภาพนธ พ.ศ. 2548 ประเทศไทยจงไดรวมดาเนนการโครงการกลไกการพฒนาทสะอาด

(Clean Development Mechanism: CDM) ปจจบนประเทศในภาคผนวกท 1 จานวนมาก ไดใหความ

สนใจทจะดาเนนโครงการกลไกการพฒนาทสะอาดในประเทศไทย

การสงเสรมการพฒนาศกยภาพบคลากร และหนวยงานทเกยวของในดานการบรหารจดการ

กาซเรอนกระจก จงถอเปนการดาเนนการในเชงรกเพอสงเสรมใหบคลากรในประเทศไทยมความรและ

ความเขาใจทถกตอง และเพมพนทกษะในการจดทาโครงการกลไกการพฒนาทสะอาด เปนการเพม

บทบาทและศกยภาพของประเทศไทยในการลดกาซเรอนกระจก และสนบสนนการพฒนาทยงยนของ

ประเทศ ทงทางเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม สบเนองตอไปในอนาคต อยางไรกตามองคความร

และเอกสารตางๆ ทเกยวของในดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ และการบรหารจดการ

กาซเรอนกระจก เปนสงทอางองจากภาษาตางประเทศ และมคาศพทและคายอเปนจานวนมาก ทาให

ยากตอการจดจา และทาความเขาใจ

องคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก (องคการมหาชน) หรอ อบก. ในฐานะทเปนหนวยงาน

ทรบผดชอบการบรหารจดการกาซเรอนกระจกของประเทศ มจดมงหมายใหประชาชน นกลงทน ท

ปรกษา ตลอดจนผทสนใจไดทราบถงคาศพทและคายอดงกลาวขางตน จงไดรเรมจดทา “อภธานศพท

และคายอ ดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ และ การบรหารจดการกาซเรอนกระจก ป 2553”

ขน และไดปรบปรงคาศพทเพมเตมในป 2554 น เพอใชเปนเอกสารประกอบการศกษา คนควา และทา

ความเขาใจในดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ และการบรหารจดการกาซเรอนกระจกไดสะดวก

และรวดเรวยงขน อนจะนามาซงประโยชนตอผทสนใจ รวมถงเกดการพฒนาอยางยงยนตอไป

องคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก (องคการมหาชน)

องคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก (องคการมหาชน) http://www.tgo.or.th

คณะผจดท าคณะผจดท า

ทปรกษากตตมศกด

นายศรธญญ ไพโรจนบรบรณ

ผอานวยการองคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก (องคการมหาชน)

บรรณาธการอ านวยการ

นางประเสรฐสข จามรมาน

รองผอานวยการองคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก (องคการมหาชน)

ดร.ชยวฒน มนเจรญ

รองผอานวยการองคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก (องคการมหาชน)

บรรณาธการทปรกษา

ดร.จกกนตต คณานรกษ

ผอานวยการ สานกพฒนาศกยภาพและเผยแพรองคความร

องคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก (องคการมหาชน)

ด าเนนการผลต :

สถาบนวจยและพฒนาพลงงานนครพงค มหาวทยาลยเชยงใหม เลขท 239 ถนนหวยแกว ตาบลสเทพ

อาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม 50200 โทรศพท 0-5394-2007 โทรสาร 0-5390-3763

เวบไซต http://erdi.cmu.ac.th

ด าเนนการจดพมพและเผยแพรโดย : องคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก (องคการมหาชน)

อาคารรวมหนวยราชการ (อาคาร B) ศนยราชการเฉลมพระเกยรต 80 พรรษา 5 ธนวาคม 2550

เลขท 120 หมท 3 ชน 9 อาคารรวมหนวยราชการ ถนนแจงวฒนะ แขวงทงสองหอง เขตหลกส

กรงเทพฯ 10210 โทรศพท 0-2141-9790 โทรสาร 0-2143-8400 เวบไซต http://www.tgo.or.th

พมพครงท 2 สงหาคม 2554 จานวน 1,000 เลม



คณะบรรณาธการ

ดร.ณฐรกา วายภาพ

ดร.พฤฒภา โรจนกตตคณ

นางสาวนารรตน ธนะเกษม

บรรณาธการ

ผศ.วงกต วงศอภย

กองบรรณาธการ

นายชยชาญ ฤทธเกรกไกร

ศลปกรรม

นายภาณทศน อนใจมา

ดแลการผลต

นางสาวจรยานนท ฉนทะ

นางสาวชญาดา พรหมลา




1

สารบญสารบญ

หนา

A ....................................................................................................................................................... 3

B ..................................................................................................................................................... 10

C ..................................................................................................................................................... 15

D ..................................................................................................................................................... 30

E ...................................................................................................................................................... 32

F ...................................................................................................................................................... 37

G ..................................................................................................................................................... 39

H ..................................................................................................................................................... 45

I ....................................................................................................................................................... 47

J ...................................................................................................................................................... 55

K ..................................................................................................................................................... 55

L ...................................................................................................................................................... 57

M .................................................................................................................................................... 61

N ..................................................................................................................................................... 63

O ..................................................................................................................................................... 67

P ..................................................................................................................................................... 68

R ..................................................................................................................................................... 72

S ..................................................................................................................................................... 74

T ...................................................................................................................................................... 79

U ..................................................................................................................................................... 80

V ..................................................................................................................................................... 83

W-Z ................................................................................................................................................ 85

References ...................................................................................................................................... 87


2

วสยทศนวสยทศน

องคการบรการจดการกาซเรอนกระจก (องคการมหาชน)องคการบรการจดการกาซเรอนกระจก (องคการมหาชน)

““เปนองคการหลกในการบรหารจดการกาซเรอนกระจก บนพนฐานการพฒนาทยงยนเปนองคการหลกในการบรหารจดการกาซเรอนกระจก บนพนฐานการพฒนาทยงยน””

เกยวกบการใชงานอภธานศพทและค ายอ ฉบบน

อภธานศพทและคายอฉบบน ใชสาหรบเปนขอมลและสรางความเขาใจเบองตนประกอบการศกษา

การตดตามดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและการบรหารจดการกาซเรอนกระจกเทานน

กรณาอยานาไปใชอางองในเชงวชาการ

อภธานศพทและคายอน ไดจดเรยงศพทและคายอจากพยญชนะ A ถง Z ตามคาทนยมใชเรยก

ในอภธานศพทฉบบพมพครงทสองน ไดเพมการเชอมตอ (Hyperlink) ของศพทหรอคายอบางคา

เพอทผอานจะสามารถคนควาเพมเตมในรายละเอยดได การเชอมตอคาสามารถ Click ทคา

ดงกลาว ซงพมพดวยตวเอนและเขม



3

AA AAUs : Assigned Amount Units [ปรมาณกาซเรอนกระจกทจดสรรใหประเทศในกลม

ภาคผนวกท 1 ทสามารถปลอยไดในแตละปในชวงพนธกรณ] ถอเปนคารบอนเครดตทได

จากการซอขายสทธการปลอยกาซเรอนกระจกทประเทศในกลมภาคผนวกท 1 ไดรบ (Emission

Trading : ET) ภายใตพธสารเกยวโต ซงจะดาเนนการระหวางประเทศในภาคผนวกท 1 เทานน

ACM : Approved Consolidated Methodology วธการคานวณปรมาณการลดการปลอย

กาซเรอนกระจกทไดรบการรบรอง ซงไดจากการควบรวมวธการคานวณหลายวธการไว

ดวยกน สาหรบโครงการทวไป ในปจจบน มวธการคานวณแบบ ACM รวมทงสน 18 วธการ

(ขอมล ณ วนท 5 กรกฎาคม 2554) โดยสามารถศกษาวธการคานวณของ ACM โดยละเอยด

ไดท Approved Consolidated Methodology List

Adaptation [การปรบตวตอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ] หมายถงการปรบตว

หรอการรบมอในการลดผลกระทบของการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ตวอยางเชน การ

สรางสงกดขวางเพอปองกนระดบนาทะเลทเพมสงขน หรอ การปรบตวของพชใหสามารถรอด

ตาย จากอณหภมทสงขน หรอ ฝนแลง

Adaptation fund [กองทนส าหรบโครงการทจะชวยเหลอประเทศก าลงพฒนารบมอกบ

ผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ] เปนเงนทไดจากการดาเนนโครงการ

ลดกาซเรอนกระจกตามกลไกการพฒนาทสะอาด (ดค าวา Clean Development Mechanism :

CDM ในเอกสารนเพมเตม) โดยมวตถประสงคเพอนาเงนดงกลาวไปใชชวยเหลอประเทศทม

ความเสยงตอการไดรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ เชนประเทศทเปน

เกาะขนาดเลก หรอ ประเทศดอยพฒนา ทงน คณะกรรมการบรหารกลไกการพฒนาทสะอาด

(CDM Executive board) จะหกปรมาณคารบอนเครดตทไดออกใหกบผพฒนาโครงการใน

สดสวนรอยละ 2 ของคารบอนเครดตจากโครงการ CDM (CERs) เพอไปไวในกองทนน (ศกษา

รายละเอยดเพมเตมไดท UNFCCC’s Adaptation fund)

http://cdm.unfccc.int/methodologies/PAmethodologies/approved

http://unfccc.int/cooperation_and_support/financial_mechanism/adaptation_fund/items/3659.php


4

Additionality [สวนเพมจากการด าเนนงานตามปรกต] ถอเปนหวใจสาคญของโครงการ

กลไกการพฒนาทสะอาด (CDM) ซงโครงการใดทมสวนเพมน จะหมายถงเปนโครงการทแสดง

ใหเหนวา มการด าเนนการเพมเตมจากการด าเนนงานตามปกต (NOT Business as

Usual) ในดานตางๆ เชน ดานเทคโนโลย สงแวดลอม การเงน การลงทน รวมถงเปนโครงการ

ทมทางเลอกอน และ เปนโครงการทไมไดดาเนนการกนทวไป (Common practice) และเปน

โครงการท ลดปรมาณกาซเรอนกระจกลงไดมากกวา มาตรฐาน แนวทางหรอกจกรรมทม

อยเดมในทองถนนน ทประเทศโครงการตงอย (Host country) กาหนดไว (ในทนคอ ประเทศ

ไทย) ทงน คณะกรรมการบรหารกลไกการพฒนาทสะอาด (CDM Executive board) ไดกาหนด

เครองมอทใชในการตรวจสอบสวนเพมจากการดาเนนการตามปรกตของโครงการกลไกการ

พฒนาทสะอาดไวท EB39 Annex 10 (Tool for the demonstration and assessment of

Additionality Ver 05.2)

Afforestation/Reforestation [การปลกปาและการฟนฟปา] (ดรายละเอยดเพมเตมท A/R)

Alternative energy [พลงงานทดแทน] คอพลงงานทมาจากแหลงพลงงานทไมใชพลงงานท

ใชกนทวไปในปจจบน (Non-traditional sources) เชน พลงงานจากแสงอาทตย ลม หรอ

กาซชวภาพ ทงน พลงงานทดแทนตางจากพลงงานหมนเวยนตรงท พลงงานทดแทน อาจมา

จากพลงงานทใชแลวหมดไปบางประเภทกได (แตตองเปนพลงงานทไมไดใชในวงกวางทวไป)

เชน การใชกาซธรรมชาตอด (Compressed natural gas) ในการผลตไฟฟาทดแทนการใช

ถานหน เปนตน

AM : Approved Methodologies วธการทใชในการคานวณปรมาณการลดการปลอย

กาซเรอนกระจกทไดรบการรบรองของโครงการกลไกการพฒนาทสะอาด สาหรบโครงการ

ทวไป ยกเวนโครงการดานปาไม ในปจจบน มวธการคานวณแบบ AM รวมทงสน 74 วธการ

(ขอมล ณ วนท 5 กรกฎาคม 2554) โดยสามารถศกษาวธการคานวณของ AM โดยละเอยดได

ท Approved Large scale Methodology List

AMS : Approved Methodologies for Small Scale วธการทใชในการคานวณปรมาณการ

ลดการปลอยกาซเรอนกระจกทไดรบการรบรอง สาหรบโครงการขนาดเลกทวไป (ยกเวน

โครงการดานขนาดเลกดานปาไม ซงจะใชวธการคานวณแบบ AR-AMS) ในปจจบน มวธการ

คานวณแบบ AMS รวมทงสน 70 วธการ (ขอมล ณ วนท 5 กรกฎาคม 2554) โดยสามารถ

http://cdm.unfccc.int/methodologies/PAmethodologies/tools/am-tool-01-v5.2.pdf


http://cdm.unfccc.int/methodologies/PAmethodologies/approved



5

ศกษาวธการคานวณของ AMS โดยละเอยดไดท Approved Small scale SSC

Methodology List

Annex I Countries [ประเทศในกลมภาคผนวกท 1 ของ UNFCCC] ซงเปนกลมประเทศทม

เปาหมายในการลดการปลอยกาซเรอนกระจกของตนเองตามพธสารเกยวโต ประเทศในกลม

ภาคผนวกท 1 (Annex I countries) ภายใตอนสญญาฯ ประกอบดวยกลมประเทศพฒนาแลว

และประเทศทอยระหวางการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจ รวม 41 ประเทศ ซงจะตองเปนผนาใน

การตอสกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและจะตองปฏบตตามพนธกรณของอนสญญาฯ

ประเทศในกลมนยงมพนธะการสง รายงานแหงชาต (National communication) เพอการ

ตรวจสอบปรมาณกาซเรอนกระจกทปลอยในประเทศ และสนบสนนดานการเงนและ

เทคโนโลยเพอลดการปลอยกาซเรอนกระจก โดยกลมประเทศน มรวมทงหมด 41 ประเทศ

ประกอบดวย Australia, Austria, Belarus, Belgium, Bulgaria, Canada, Croatia, Czech

Republic, Denmark, European Economic Community, Estonia, Finland, France, Germany,

Greece, Hungary, Iceland, Ireland, Italy, Japan, Latvia, Liechtenstein, Lithuania,

Luxembourg, Monaco, Netherlands, New Zealand, Norway, Poland, Portugal, Romania,

Russian Federation, Slovakia, Slovenia, Spain, Sweden, Switzerland, Turkey, Ukraine, UK

of Great Britain and Northern Ireland และ USA

Annex II Countries [ประเทศในกลมภาคผนวกท 2 ของ UNFCCC] ซงเปนกลมประเทศท

ถอเปนประเทศพฒนาแลว จานวน 24 ประเทศ (จากจานวน 41 ประเทศของประเทศในกลม

ภาคผนวกท 1 ของ UNFCCC) โดยกลมประเทศในภาคผนวกท 2น นอกจากจะมเปาหมายใน

การลดการปลอยกาซเรอนกระจกของตนเองตามพธสารเกยวโตแลว จะตองใหความชวยเหลอ

ทางดานการเงนและการถายทอดเทคโนโลยกบประเทศนอกภาคผนวกท 1ดวย กลมประเทศน

มรวมทงหมด 24 ประเทศ ประกอบดวย Australia, Austria, Belgium, Canada, Denmark,

European Economic Community, Finland, France, Germany, Greece, Iceland, Ireland, Italy,

Japan, Luxembourg, Netherlands, New Zealand, Norway, Portugal, Spain, Sweden,

Switzerland, UK of Great Britain and Northern Ireland และ USA

Annex B of Kyoto Protocol [ภาคผนวก B ของพธสารเกยวโต] ในพธสารเกยวโตไดระบ

ใหประเทศในกลมภาคผนวกท 1ของ UNFCCC แตละประเทศตองดาเนนการลดการปลอยกาซ

เรอนกระจก โดยมการระบขอมลพนธกรณเปาหมายในปรมาณกาซเรอนกระจกทจากดหรอ

ลดการปลอยของแตละประเทศในภาคผนวกท 1(รวม 39 ประเทศ ภายใตพธสารเกยวโต) ไวใน

http://cdm.unfccc.int/methodologies/SSCmethodologies/approved

http://cdm.unfccc.int/methodologies/SSCmethodologies/approved

http://unfccc.int/national_reports/non-annex_i_natcom/items/2979.php


6

ภาคผนวก B ของพธสาร ทงนการลดกาซเรอนกระจกของแตละประเทศนจะมเปาหมายใน

ระบบเปอรเซนตเมอเทยบกบปฐานหรอระยะเวลา

Anthropogenic climate change [การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศทเกดจากกจกรรม

ของมนษย ทด าเนนกจกรรมขดตอกระบวนการธรรมชาต] เชน การปลอยมลพษในการ

ผลตไฟฟาจากโรงไฟฟาถานหน การใชนามนดเซลในรถยนต

AOSIS : Alliance of Small Island States [กลมประเทศหมเกาะประกอบดวย 43

ประเทศ] ประกอบดวยประเทศทอยในหมเกาะและชายฝงในมหาสมทรแปซฟค และทะเลแคร

เบยน ประเทศในกลม AOSIS บางประเทศ จะโดนผลกระทบทรนแรงมากจากระดบนาทะเลท

สงขนจากภาวะโลกรอน เนองจากเปนประเทศทมความสงใกลเคยงระดบนาทะเลปานกลาง

เชน ประเทศมลดฟส และ บาฮามาส

Approval [การรบรองจากประเทศเจาบาน] โครงการกลไกการพฒนาทสะอาด (CDM) ทก

โครงการจะตองไดรบการรบรองจาก DNA ของประเทศนนๆ ซงในกรณประเทศไทย DNA คอ

องคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก (องคการมหาชน) โดยออกหนงสอใหคารบรอง

โครงการทเรยกวา Letter of Approval (LoA) (ดค าวา Letter of Approval : LoA ในเอกสารน

เพมเตม)

AP6 : Asian-Pacific Partnership on Clean Development and Climate [กลมประเทศ

เอเชยแปซฟก วาดวยความรวมมอดานการพฒนาทสะอาดและสภาพภมอากาศ ] ซง

ประกอบดวยสหรฐอเมรกา, ออสเตรเลย, จน, อนเดย, ญปน และเกาหลใต ไดแถลงวสยทศน

ในขอตกลงวาดวยการลดการปลอยกาซเรอนกระจกฉบบใหม ซงมการหารอในรายละเอยดใน

ทประชมระดบรฐมนตรพลงงานของ 6 ชาตภาค ทประเทศออสเตรเลยในเดอนพฤศจกายน

พ.ศ. 2548

A/R : Afforestation and Reforestation [การปลกปาและการฟนฟปา] ซงถอเปน

โครงการ CDM ดานปาไม ทงนในแตละประเทศจะมการใหนยามคาวาปาไมทแตกตางกน

สาหรบประเทศไทย นยามของการเปนปาในโครงการ CDM ดานปาไม จะหมายถง ปาทมตนไม

ขนอยในพนทขนาด 1 ไร (0.16 ha-เฮกตาร) โดยมพนทเรอนยอดปกคลมไมนอยกวา 30% และ

ตนไมตองมความสงไมตากวา 3 เมตร โดยนยาม การปลกปา (Afforestation) หมายถงการ

เปลยนแปลงสภาพการใชทดนทดาเนนการโดยมนษย จากพนททไมเคยเปนปามากอนใน



7

ระยะเวลา 50 ป ใหกลายเปนปา โดยการปลก หวานเมลด หรอการสงเสรมใหเกดการ

ขยายพนธตามธรรมชาต (Land that has not been forested for a period of at least 50 years)

สวนการฟนฟปา (Reforestation) หมายถงการเปลยนแปลงสภาพการใชทดนทดาเนนการโดย

มนษย จากพนททครงหนงเคยเปนปา แตถกแปลงสภาพไปใชประโยชนอน ใหกลบกลายเปนปา

อกครง โดยการปลก หวานเมลด หรอการสงเสรมใหเกดการขยายพนธตามธรรมชาต โดย

พนททจะดาเนนโครงการนนตองไมเปนพนทปา ณ วนท 31 ธนวาคม พ.ศ. 2532 (Lands that

did not contain forest on 31 December 1989) (ศกษารายละเอยดเพมเตมไดท Decision

5/CMP.1 )

AR4 หรอ IPCC AR4 (The Fourth Assessment Report) [รายงานฉบบท 4 ของ

คณะกรรมการระหว า งร ฐ บาลว าด วยการ เปล ยนแปลงสภาพภ ม อ ากาศ

Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC)] ออกเผยแพรในป ค.ศ. 2007 ถอ

เปนรายงานทางวทยาศาสตรทสงผลกระทบตอโลกในดานความตระหนกตอภาวะโลกรอนเปน

อยางยง รายงานฉบบนไดทาการประเมนและสรปการเปลยนแปลงภมอากาศจากสถานการณ

ทวโลก โดยพบวา ผลกระทบของแนวโนมทอณหภมโลกเฉลยทวโลกสงขนตงแตกลาง

ครสตศตวรรษท 20 นน กวา 90% ของผลดงกลาวเกดจากกจกรรมของมนษย (ดค าวา IPCC

Assessment report ในเอกสารนเพมเตม)

AR-ACM : Approved Consolidated Afforestation and Reforestation

Methodologies [วธการทใชในการค านวณปรมาณการลดการปลอยกาซเรอนกระจกท

ไดรบการรบรองแบบควบรวม ส าหรบโครงการทวไป ดานปาไม] วธการทใชในการ

คานวณปรมาณการลดการปลอยกาซเรอนกระจกทไดรบการรบรองของโครงการกลไกการ

พฒนาทสะอาด สาหรบโครงการดานปาไมทมการควบรวมวธการคานวณหลายวธการไว

ดวยกน ในปจจบน มวธการคานวณแบบ AR-ACM รวมทงสน 2 วธการ (ขอมล ณ วนท 5

กรกฎาคม 2554) โดยสามารถศกษาวธการคานวณของ AR-ACM โดยละเอยดไดท

Approved Consolidated A/R Methodology List

AR-AM : Approved Afforestation and Reforestation Methodologies [วธการทใชใน

การค านวณปรมาณการลดการปลอยกาซเรอนกระจกทไดรบการรบรอง ส าหรบ

โครงการทวไป ดานปาไม] วธการทใชในการคานวณปรมาณการลดการปลอย

กาซเรอนกระจกทไดรบการรบรองของโครงการกลไกการพฒนาทสะอาดสาหรบโครงการดาน

ปาไม ในปจจบน มวธการคานวณแบบ AR-AM รวมทงสน 11 วธการ (ขอมล ณ วนท 5

http://www.ciesin.columbia.edu/repository/entri/docs/cop/Kyoto_COP001_005.pdf

http://www.ciesin.columbia.edu/repository/entri/docs/cop/Kyoto_COP001_005.pdf

http://cdm.unfccc.int/methodologies/ARmethodologies/approved


8

กรกฎาคม 2554) โดยสามารถศกษาวธการคานวณของ AR-AM โดยละเอยดไดท Approved

Large Scale A/R Methodology List

AR-AMS : Approved Small-Scale Afforestation/Reforestation Methodologies

[วธการทใชในการค านวณปรมาณการลดการปลอยกาซเรอนกระจกทไดรบการรบรอง

ส าหรบโครงการขนาดเลก ดานปาไม] วธการทใชในการคานวณปรมาณการลดการปลอย

กาซเรอนกระจกทไดรบการรบรองของโครงการกลไกการพฒนาทสะอาดสาหรบโครงการ

ขนาดเลก ดานปาไม ในปจจบน มวธการคานวณแบบ AR-AMS รวมทงสน 7 วธการ (ขอมล

ณ วนท 5 กรกฎาคม 2554) โดยสามารถศกษาวธการคานวณของ AR-AMS โดยละเอยดไดท

Approved Small Scale A/R Methodology List

AWG-KP : Ad-hoc Working Group on Further Commitments for Annex I Parties

under the Kyoto Protocol [คณะท างานเฉพาะกจวาดวยการก าหนดพนธกรณถดไปใน

การลดกาซเรอนกระจก ส าหรบประเทศในภาคผนวกท 1] เปนคณะทางานทจะพจารณา

การเจรจาตางๆ เพอเตรยมการกาหนดเนอหารายละเอยดของพนธกรณถดไปภายใตพธสาร

เกยวโต ซงพนธกรณท 1 ของพธสารเกยวโตนนจะสนสดในปพ.ศ.2555 รวมไปถงรายละเอยด

และอนาคตของกลไกการพฒนาทสะอาด (CDM)

AWG-KP มการประชมครงแรกของคณะทางาน (First session) ในเดอนพฤษภาคม

พ.ศ.2549 ทกรงบอนน ประเทศเยอรมน และ ไดมการกาหนดกรอบเวลาการทางานของ

คณะทางานในการประชมประเทศภาคอนสญญาฯป พ.ศ. 2550 ทบาหล (COP13) ทงน AWG-

KP จะมการประชมคณะทางานประมาณปละ 4 ครง และมการประชมใหญประจาปของ

คณะทางานในชวงเวลาของการประชมประเทศภาคพธสาร (CMP) ทาใหมความกาวหนาของ

การดาเนนงานอยางตอเนอง

รายละเอยดผลการดาเนนงานของคณะทางานน สามารถศกษาเพมเตมไดท

UNFCCC’s AWG-KP Web Site

AWG-LCA : Ad-hoc Working Group on Long-term Cooperative Action

[คณะท างานเฉพาะกจวาดวยความรวมมอระยะยาว] เปนคณะทางานทจะพจารณาการ

เจรจาตางๆ ในดานความรวมมอระยะยาวเพอรองรบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ โดย

พจารณาถงแนวทางอนๆในการบรหารจดการกาซเรอนกระจก เพอลดการเปลยนแปลงสภาพ

ภมอากาศ เชน Nationally Appropriate Mitigation Actions (NAMAs) หรอ Sectoral approach



http://cdm.unfccc.int/methodologies/SSCAR/approved

http://unfccc.int/kyoto_protocol/items/4577.php



9

AWG-LCA มการประชมครงแรกของคณะทางาน (First session) ในเดอนมนาคม พ.ศ.

2551 ทกรงเทพฯ และ ในการประชมประเทศภาคอนสญญาฯป พ.ศ.2550 ทบาหล (COP13)

ไดมประกาศ Bali Action Plan ซงไดกาหนดกรอบและกระบวนการทางานทชดเจนของ

AWG-LCA เพอใหไดมาซงการปฏบตการทมประสทธผลอยางเตมรปแบบและมความยงยนใน

ระยะยาว ทงน AWG-LCA จะมการประชมคณะทางานประมาณปละ 4 ครง และมการ

ประชมใหญประจาปของคณะทางานในชวงเวลาของการประชมประเทศภาคอนสญญาฯ (COP)

ทาใหมความกาวหนาของการดาเนนงานอยางตอเนอง

รายละเอยดผลการดาเนนงานของคณะทางานน สามารถศกษาเพมเตมไดท

UNFCCC’s AWG-LCA Web Site

http://unfccc.int/resource/docs/2007/cop13/eng/06a01.pdf#page=3

http://unfccc.int/meetings/ad_hoc_working_groups/lca/items/4381.php


10

BB

Bali Action Plan [แผนปฏบตการบาหล] หรอ decision 1/CP.13 ถอเปนแผนซงกาหนดให

ม คณะทางานทใหนยามและกาหนดเปาหมายเกยวกบการลดกาซเรอนกระจกของโลกในระยะ

ยาว (Long-term global goal for reduction of greenhouse gas emissions) รวมถงการกาหนด

วสยทศนรวมระยะยาววาดวยการปฏบตการรวมกนเพอลดการปลอยกาซเรอนกระจก แนว

ทางการปรบตว เทคโนโลยและการเงนดานกาซเรอนกระจก แผนปฏบตการนเกดขนจากการ

ประชมสมชชาประเทศภาคอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

สมยท 13 (COP13) ทเกาะบาหล ประเทศอนโดนเซย ในเดอนธนวาคม ป ค.ศ 2007

Bali roadmap [แผนทน าทางบาหล] เปนแผนทนาทางทถกกาหนดขนในการประชมสมชชา

ประเทศภาคอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ สมยท 13 (COP

13) ทเกาะบาหล ประเทศอนโดนเซย ในเดอนธนวาคม พ.ศ. 2550 (ค.ศ.2007) เพอเตรยมการ

ไวสาหรบการประชม COP15 ทกรงโคเปนเฮเกน ประเทศเดนมารก ใน

ป ค.ศ.2009 ทจะรองรบการหมดอายของ First Committment Period

ภายใตพธสารเกยวโต ทจะสนสดการบงคบใชในป ค.ศ. 2012 โดย

Bali roadmap ถกพฒนาเพอใชเปนกรอบการเจรจาสาหรบการจดทา

พนธกรณในการลดกาซเรอนกระจกหลงจากทพนธกรณท 1 ตามพธ

สารเกยวโตสนสดลง ในป พ.ศ. 2555 (ค.ศ.2012) โดยมประเดนหลกคอ

“เปาหมายการลดกาซเรอนกระจกในระดบโลก” และเรยกรองใหประเทศกาลงพฒนามการ

จดทาแผนปฏบตการลดการปลดปลอยกาซเรอนกระจกดวยวธการทเหมาะสม (National

Appropriate Mitigation Actions: NAMAs) และเสนอกลไกการลดกาซเรอนกระจกจากการ

ทาลายปาและความเสอมโทรมของปาไมในประเทศกาลงพฒนา (REDD) พรอมทงใหประเทศ

ภาคสมาชกบรรลขอตกลงเกยวกบทศทางการดาเนนการความรวมมอระหวางประเทศหลง ป

พ.ศ. 2555 (ค.ศ. 2012) ซงเปนปสนสดกรอบพนธกรณแรกของพธสารเกยวโต โดยตกลงจะหา

ขอสรปรวมกนใหเสรจสนภายในป พ.ศ. 2552 กอนจะมการประชม COP15 (ซงในความเปนจรง

ไมสามารถหาขอสรปกนได)

โดยในแผนทนาทางบาหลนไดกาหนดกรอบเวลาการทางานของคณะทางานใน 2

หวขอใหญ ประกอบดวย กรอบเวลาการทางานของ Bali Action Plan และ กรอบเวลาการ






11

ทางานของคณะทางานทจะกาหนดเปาหมายในการลดกาซเรอนกระจก (Proposed emission

reductions) ของประเทศในภาคผนวกท 1 หลงพนธกรณแรกของพธสารเกยวโตจะสนสดลงใน

ป ค.ศ. 2012 ซงไดรวมถงแนวคด NAMAs

ในสวนประเดนการอภปรายหลกของแผนทนาทางบาหลคอ “แนวทาง (Means) ทจะ

บรรลเปาหมายลดการปลอยกาซ” โดยมประเดนยอยแตกเปน 4 หวขอ คอ

1) เรองกลไกยดหยนของพธสารเกยวโต (Clean Development Mechanism: CDM,

Joint Implementation: JI, Emission Trading: ET)

2) เรองการใชทดน การเปลยนแปลงการใชทดนและปาไม (Land use; land use change

and forestry: LULUCF)

3) เรองแหลงกาซเรอนกระจก

4) เรองการลดกาซเรอนกระจกตามภาคการผลต (Sectoral Approach: SA)

Baseline [กรณฐาน] หมายถงกรณการปลอยกาซเรอนกระจกตามสภาพปรกตในกรณทยง

ไมมการดาเนนโครงการลดการปลอยกาซเรอนกระจกแตอยางใด

Baseline for cuts [ปฐานทจะใชเปรยบเทยบการลดการปลอยกาซเรอนกระจกของ

ประเทศตางๆ] เชน ในพธสารเกยวโต ไดกาหนดใหป ค.ศ. 1990 เปนปฐานในการลดการ

ปลอยกาซเรอนกระจกของประเทศภาคผนวกท 1 สวนประเทศสหรฐอเมรกานยมใช ป ค.ศ.

2005 เปนปฐานในการลดการปลอยกาซเรอนกระจกของตนเอง

BAU : Business as usual [กรณฐานทใชประมาณการการปลอยกาซเรอนกระจกใน

อนาคตในกรณทมนษยด าเนนกจกรรมตามปรกตโดยไมมกจกรรมการลดกาซ

เรอนกระจกใดๆ เพมเตมเลย] นยมใชเปนกรณฐานในการคานวณการปลดปลอยกาซเรอน

กระจกของประเทศไทยในอนาคต โดยเฉพาะในแบบจาลองตางๆ และพยากรณ (Forecast) ไป

ในอนาคต ตามชวงเวลาทกาหนด เชน หากประเทศไทยดาเนนการโดยมการเตบโตในภาค

เศรษฐกจและภาคอนๆ ตามปรกตแลว จะมการปลดปลอยกาซเรอนกระจกในปรมาณเทาใด

ในบางประเทศซงไมไดกาหนดระดบการลดการปลอยกาซเรอนกระจกของประเทศตน แตอาจ

ลดการปลอยกาซโดยเปรยบเทยบกบระดบ BAU น ซงในกรณเชนน แมวาคาการปลอยกาซ

เรอนกระจกของประเทศเหลานในภาพรวมของอนาคตจะมคาเพมสงขน แตจะลดลงเมอเทยบ

กบระดบการปลอยกาซเรอนกระจกใน BAU ของตน


12

BE : Baseline Emission [การปลอยกาซเรอนกระจกในกรณฐาน] คานมกพบในสมการ

เพอใชคานวณหาการลดการปลอยกาซเรอนกระจกทจะเกดขนในโครงการ CDM ตางๆ โดย

คานวณจากสมการ

Emission reduction (ER) = Baseline emission (BE) – Project emission (PE) - Leakage (L)

Biofuel [เชอเพลงชวภาพ] เชอเพลงไดมาจากจากแหลงพลงงานหมนเวยนทางชวภาพ เชน

พชไรตางๆ เชน ขาวโพด ออย นาตาล กากนาตาล หรอ ของเสยกได ในประเทศไทย ทรจกกน

ดคอ เอทานอล เพอผลตเปนแกสโซฮอล และ ไบโอดเซล ใชในภาคขนสง ทงนเชอเพลงชวภาพ

ถอเปนพลงงานหมนเวยนทสาคญประเภทหนงของประเทศไทย

Biogas [กาซชวภาพ] คอ แกสทเกดขนตามธรรมชาตจากกระบวนการยอยสลายสารอนทรย

ดวยวธทางชววทยาในสภาวะทไรอากาศ (Anaerobic Digestion) กาซชวภาพมกาซมเทน (CH4)

และกาซคารบอนไดออกไซด (CO2) เปนองคประกอบหลก สามารถใหพลงงานความรอนจาก

มเทนไดสงถงประมาณ 9,000 กโลแคลอรตอลกบาศกเมตร นาไปใชประโยชนในรปของ

พลงงานได เชน เผาเพอใชประโยชนจากความรอน ใชเปนเชอเพลงสาหรบขบเคลอนปมนาหรอ

เครองยนต ผลตกระแสไฟฟา เปนตน โดยทวไปกาซชวภาพประกอบไปดวย กาซมเทน (CH4)

ประมาณ 50-70% กาซคารบอนไดออกไซดประมาณ 30-50% และสวนทเหลอเปนกาซอนๆ

เชน แอมโมเนย (NH3) ไฮโดรเจนซลไฟด (H2S) และไอนา (H2O) เปนตน ในแงการทดแทน

ทางดานพลงงาน โดยเทยบจากปรมาณกาซชวภาพ 1 ลกบาศกเมตรทดแทนพลงงานไฟฟาได

ราว 1.20-2.0 กโลวตต-ชวโมง (ขนกบคณภาพกาซและคณภาพเครองยนตไฟฟา) หรอ

ทดแทน LPG ได 0.46 กโลกรม หรอทดแทนนามนเตาเกรด A 0.55 ลตร หรอนามนดเซล 0.60

ลตร หรอ นามนเบนซน 0.67 ลตร หรอฟนไม 1.50 กโลกรม (ทมา : สถาบนวจยและพฒนา

พลงงานนครพงค มหาวทยาลยเชยงใหม)

ในปจจบน โครงการผลตไฟฟาและ/หรอความรอนจากกาซชวภาพ จากการบาบดนาเสยทง

จากโรงงานอตสาหกรรมและฟารมปศสตวแบบไรอากาศ ถอเปนโครงการทลดการปลอยกาซ

เรอนกระจกมากทสด (มากกวา 60% ของโครงการ CDM ทไดรบหนงสอรบรองโครงการหรอ

LoA ทงประเทศ) โดยเฉพาะ กาซชวภาพจากนาเสยโรงงานแปงมนสาปะหลง โรงงานสกด

นามนปาลมดบ และ โรงงานเอทานอล (ทมา: อบก. สถานการณโครงการทไดรบ LoA

ขอมลเมอ กรกฎาคม 2554)

สถานการณโครงการทไดรบ%20LoA



13

(ภาพ : สถาบนวจยและพฒนาพลงงานนครพงค มหาวทยาลยเชยงใหม)

รประบบผลตกาซชวภาพในฟารมสกร (ซาย) และโรงงานแปงมนสาปะหลง (ขวา)

Biomass [ชวมวล] ชวมวล หมายถงวสดทางอนทรยทไดมาจากพช สตว และ อนทรยสารท

ไมไดอยในรปของการสะสมเปนพลงงานแบบเชอเพลงฟอสซล ชวมวลยงครอบคลมไปถง

ผลตภณฑทางตรงหรอผลพลอยไดหรอเศษวสดเหลอใชและเศษเหลอทงจากการเกษตร การ

ทาปาไมและอตสาหกรรมทเกยวของ รวมถงอนทรยสารทไดจากการลดรปหรอเปลยนรปมา

จากขยะจากอตสาหกรรมหรอขยะจากสงคมเมอง ทงนตองไมอยในรปของการเปนฟอสซล ชว

มวลยงรวมไปถงกาซหรอของเหลวทไดมาจากการสลายโครงสรางหรอรปแบบของวสดหรอ

อนทรยสารทถกลดรปและไมไดอยในรปของฟอสซล (อางองจาก UNFCCC, Glossary of

CDM Term (Version 05), CDM-Glos-05) และถอเปนพลงงานหมนเวยนทสาคญของ

ประเทศ ทงนในประเทศไทยมโครงการกลไกการพฒนาทสะอาดหลายโครงการทใชชวมวลมา

ผลตไฟฟา เชน โรงไฟฟา A.T.Biopower ผลตไฟฟาจากแกลบ ซงเปนโครงการ CDM ทไดรบ

คารบอนเครดต หรอ CERs เปนรายแรกของประเทศไทย รวมถงโครงการชวมวลผลตไฟฟาใน

รปแบบของโครงการตามแผนงาน (PoA)

รปโรงไฟฟา A.T.Biopower จ.พจตร (ทมาภาพ : A.T.Biopower Web site )

Black carbon [เขมาทเกดขนจากการเผาไหมแบบไมสมบรณของเชอเพลงฟอสซล]

Black carbon นจะตางจากกาซเรอนกระจก ซงจะดกจบรงสอนฟราเรดในชนบรรยากาศโลก

แต อนมลของ Black carbon นนจะดดซบความยาวคลนทงหมดของแสงแดดและปลอยออกมา

http://cdm.unfccc.int/Reference/Guidclarif/glos_CDM.pdf

http://cdm.unfccc.int/Reference/Guidclarif/glos_CDM.pdf

http://www.atbiopower.co.th/


14

ใหมในรปของรงสอนฟราเรดในภายหลง สวนใหญใชเพอเพมความแขงแรงใหกบยางรถยนต

และอลาสโตเมอร ชนดอนๆ รวมทงใชในนาหมก พลาสตกและส

Bundle / Bundling CDM [โครงการ CDM แบบการควบรวมหลายโครงการเขาดวยกน]

เปนแนวคดในการควบรวมโครงการ CDM ขนาดเลกหลายๆ แหงไวรวมกน มขอดคอ จะชวย

ลดเอกสารตางๆ เหลอเพยง 1 ชดททารวมกน และสามารถมเทคโนโลยและวธการตรวจสอบ

การลดการปลอยกาซเรอนกระจกทแตกตางกนได แตมขอจากดคอทกโครงการลดกาซเรอน

กระจกในโครงการ Bundling CDM เดยวกนนน จาเปนจะตองเรมตนและสนสดโครงการพรอม

กน ในประเทศไทยไดมการดาเนนโครงการลกษณะนกบ การลดมเทนจากระบบบาบดนาเสยใน

ฟารมสกร ซงขณะนสถานภาพอยในระหวางการดาเนนโครงการ (มกราคม 2553) (ดค าวา

Small Scale CDM Project ในเอกสารนเพมเตม)



15

CC Cancun agreement [ขอตกลงแคนคน] เปนผลจากการประชม COP16 ทเมกซโก สรปคอ

o ตกลงวา (agree) ประเทศกาลงพฒนาจะลดกาซเรอนกระจก (Nationally Appropriate

Mitigation Actions : NAMAs) ในบรบทของการพฒนาทยงยน โดยไดรบการสนบสนน

ทางเทคโนโลย การเงน และการเสรมศกยภาพ เพอใหบรรลการลดจากการปลอย

ตามปกต ภายในป พ.ศ.2563

o ประเทศพฒนาแลวตองใหการสนบสนนทางการเงน เทคโนโลย และเสรมศกยภาพตอ

ประเทศกาลงพฒนา สาหรบการเตรยมการและดาเนนการ NAMAs รวมทง การ

ยกระดบดานการรายงานผล (Reporting)

o จดตงระบบลงทะเบยน (Registry) เพอบนทกกจกรรมลดกาซฯ และยกระดบการ

รายงานผล ในรายงานแหงชาตเปนทก 4 ป

o การลดกาซเรอนกระจกจะตองมการตรวจสอบ รายงานผล และทวนสอบ (MRV) ตาม

Guidelines ทจะพฒนาขนภายใตอนสญญาฯ

Carbon broker [ตวกลางรบซอคารบอน] เปนนายหนารบซอคารบอนเครดตเพอนาไปขาย

ใหกบบรษทเอกชนหรอรฐบาลของประเทศ Annex I ทางานในลกษณะเดยวกนกบ Broker ของ

ตลาดหน เชน Asia Carbon Exchange (ประเทศสงคโปร) ทจะทาหนาทเปดประมล CERs และ

คดคานายหนาเปนเงน รอยละ 2 ของรายไดจาก CERs หรอ Traditional Finance Service

(ประเทศองกฤษ), Trading Emission PLC (ประเทศองกฤษ) เปนตน

Carbon footprint [คารบอนฟตพรนท บางครงเรยกรองรอยคารบอน] ปรมาณกาซ

เรอนกระจกทปลอยออกมาจากผลตภณฑแตละหนวย ตลอดวฎจกรชวตของผลตภณฑ ตงแต

การไดมาซงวตถดบ การขนสง การประกอบชนสวน การใชงาน และการจดการซากผลตภณฑ

หลงใชงาน โดยคานวณออกมาในรปของคารบอนไดออกไซดเทยบเทา

รปแสดงฉลากคารบอนฟตพรนทของประเทศไทย

(ทมา: อบก. ฉลากคารบอนฟตพรนท )

http://cancun.unfccc.int/

http://www.cop16.mx/

http://www.tgo.or.th/index.php?option=com_content&task=category&sectionid=8&id=31&Itemid=74


16

Carbon fund [กองทนคารบอนเครดต] เปนผบรหารกองทนทรวบรวมมาจากการรวมตวกน

ของรฐบาลหรอกลมบรษท เอกชนทตองการปรมาณกาซเรอนกระจกทลดได เชน ธนาคารโลก

เปนผจดการ Prototype Carbon Fund, Community Development Carbon Fund, BioCarbon

Fund, The Netherlands CDM Facility, The Netherlands European Carbon Facility, Italian

Carbon Fund, Danish Carbon Fund และ Spanish Carbon Fund สวน Japan Carbon Finance ก

เปน Carbon Fund ทรวบรวมเงนทนจากบรษทเอกชนตางๆ ของประเทศญปนมาบรหารจดการ

Carbon intensity [ดชนการเกดคารบอนตอ GDP] เปนดชนวดทนยมใชวเคราะห โดย

หมายถงปรมาณการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดเทยบเทาทงหมดของประเทศตอหนงหนวย

ของผลตภณฑมวลรวมประชาชาต (Carbon intensity = Amount of carbon emitted by country

ตอ Unit of GDP) สาหรบประเทศไทย จะมหนวยเปน t-CO2-Eq ตอบาท (ของ GDP แบบ

Constant prices)

Carbon Reduction label [ฉลากลดคารบอน] เปนเครองหมายทจะตดกบสนคาให

ประชาชนผบรโภคทราบวาสนคานนมาจากกระบวนการผลตทชวยลดกาซเรอนกระจก ซงเปน

สาเหตของภาวะโลกรอนไดมากนอยเพยงใด เพอเปนแนวทางในการเลอกซอสนคาทจะชวยลด

ภาวะโลกรอน รเรมครงแรกทสหราชอาณาจกร

สวนในประเทศไทย ฉลากลดคารบอน ออกโดยองคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก

หมายถงฉลากทตดกบสนคาแสดงถงระดบปรมาณการลดการปลอยกาซเรอนกระจกออกส

บรรยากาศโดยการประเมนจะถกเทยบเปนปรมาณกาซคารบอนไดออกไซดเทยบเทา (CO2

equivalent) ตอหนวยผลตภณฑ โดยมรปแบบฉลากลดคารบอนรปแบบเดยวคอสเงน สาหรบ

สนคาหรอผลตภณฑทมกระบวนการผลตอยางใดอยางหนงดงตอไปน

o สามารถลดกาซเรอนกระจกไดมากกวาหรอเทยบเทารอยละ 10 เมอเปรยบเทยบกบ

ปรมาณกาซเรอนกระจกทปลอยในป พ.ศ. 2545 หรอ

o มระบบผลตไฟฟาจากวสดชวมวลหรอจากของเสยเพอใชภายในโรงงาน โดยอาจซอ

ไฟฟาจากผผลตภายนอกได แตตองไมเกนรอยละ 5 ของปรมาณไฟฟาทงหมดทใชใน

การผลตสนคา ทงนจะไมมการใชเชอเพลงฟอสซล ในกระบวนการผลต และไมมการ

ปลอยกาซเรอนกระจกจากของเสย หรอ

o มการใชเทคโนโลยทมประสทธภาพสงในภาคอตสาหกรรมประเภทนนๆ คณะทางาน

สงเสรมการใชฉลากลดคารบอนจะพจารณาเปนกรณไป



17

รปแสดงฉลากลดคารบอนของประเทศไทย

(ทมา: อบก. ฉลากลดคารบอน )

Carbon leakage เปนคาทใชในเชงปญหาของการยายการปลอยกาซเรอนกระจกไปปลอยใน

สถานทหรอประเทศอน เชน การยายโรงงานอตสาหกรรมเหลกตนนาจากประเทศหนง (เชน

ญปน) ไปสประเทศใหม (เชนประเทศไทย) ทมระดบการปลอยกาซเรอนกระจกในประเทศตา

กวาประเทศเดมมาก

Carbon market [ตลาดคารบอน] "ตลาดคารบอน" หรอ ตลาดซอขายคารบอน เรมมาจาก

แนวคดทใชกลไกตลาดเปนแรงจงใจในการลดการปลอยกาซเรอนกระจก โดยกาหนดให

“คารบอนเครดต” เปนสนคาสาหรบการซอขายได จงทาใหเกดเปน “ตลาดคารบอน” ขน

รวมทงยงทาใหเกดการกาหนดราคาของคารบอนเครดตดวย ซงตามทฤษฎเศรษฐศาสตรแลว

ก ล ไ ก ก า ร ต ล า ด ด ง ก ล า ว จ ะ เ ป น ก า ร ท า ใ ห ต น ท น ข อ ง ก า ร ล ด ป ล อ ย ก า ซ

เรอนกระจกตาทสด แบงเปนตลาดคารบอนทางการ (Regulated or Compliance market) ทซอ

ขายคารบอนจากโครงการ JI, CDM, ET หรอ Domestic emission trading และตลาดแบบสมคร

ใจ (Voluntary market) ทซอขาย VERs

Carbon neutral [กระบวนการทไมมการปลอยกาซคารบอนไดออกไซคเมอคดแบบ

สทธ] เชน ตลอดการเจรญเตบโตของพชประเภทตางๆ จะมการดดกาซคารบอนไดออกไซค

จากบรรยากาศในชวงทพชมชวต แตในขณะทมนษยใชพชดงกลาวไปเผาไหม กาซจะถกปลอย

ออกมาอกครง โดยทกระบวนการจะสามารถเรยกไดวาเปน Carbon neutral (หรอเปนกลาง

ทางการปลอยกาซเรอนกระจก) ไดกตอเมอสามารถพสจนไดวา กาซทถกดดซบไปและกาซท

ปลอยออกมาขณะเผาไหมมปรมาณทเทากน ทงนหากพจารณาในรปขององคการหรอบรษท

ใดๆ จะสามารถบรรลแนวคด Carbon Neutral ได โดยอาศยหลกการของ Carbon offset

Carbon offsetting [การชดเชยคารบอน] การชดเชยการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดของ

บรษทหรอองคการตางๆ โดยสามารถชดเชยในรปของการไปสนบสนนทางการเงนหรอไปเขา

รวมในกจกรรมการลดการปลอยกาซเรอนกระจก ทงนการทา Carbon offset มกจะเปนไปใน

รปแบบทบรษทตนเองไปซอปรมาณการลดกาซเรอนกระจกของบรษทหรอหนวยงานอน เพอ

เอาการลดดงกลาวเปนการเทยบเทากบการลดการปลอยกาซของบรษทหรอหนวยงานตนเอง



18

Carbon sequestration [การกกเกบกาซคารบอนไดออกไซด] กระบวนการนสามารถเกด

ไดเองตามธรรมชาต เชน ตนไมจะเปลยนกาซคารบอนไดออกไซดทใชในการเตบโตของมนเอง

ไปเปนชวมวล นอกจากนคาน ยงอาจหมายถงกจกรรมการกกเกบคารบอนทเกดจากการผลต

ในระบบอตสาหกรรมหรอการกลนนามนได (ดค าวา CCS ในเอกสารนเพมเตม)

Carbon sink [การดดซบกาซเรอนกระจก] เปนแหลงดดซบทสงผลใหกาซเรอนกระจกทม

อยในบรรยากาศถกดดซบไปกกเกบไว เชน การปลกปาไมเพอดดซบกาซคารบอนไดออกไซด

ในบรรยากาศ

Carbon source [แหลงก าเนดการปลอยกาซเรอนกระจก] โดยทวไปจะพจารณา

แหลงกาเนดคารบอนจากกจกรรมของมนษยเปนหลก เชน การปลอยกาซเรอนกระจกจาก

เชอเพลงฟอสซลในโรงไฟฟาเปนตน

Carbon tax [ภาษคารบอน] เปนการเกบภาษชนดหนง ในลกษณะของภาษมลพษ โดยจะเกบ

ตามสดสวนของการปลอยมลพษหรอกาซเรอนกระจกในเชอเพลงตางๆ เชนนามนเชอเพลง

หลายประเทศในทวปยโรปไดมการเกบภาษลกษณะน เชนสวเดน สวนในประเทศไทย

กระทรวงการคลงมแนวคดทจะเกบภาษสรรพสามตรถยนตโดยพจารณาเกบภาษเพมเตม

สาหรบรถยนตทมการปลอยคารบอนไดออกไซดสง

CCS : Carbon capture and storage [การดกเกบและกกเกบกาซคารบอนไดออกไซด]

เปนเทคโนโลยทางวศวกรรมในแหลงปลอยกาซคารบอนไดออกไซดขนาดใหญ เชน การดกเกบ

และสงกาซคารบอนไดออกไซดเขมขนจากโรงไฟฟาถานหน โดยกาซจะถกฉดพนลงไปลกใน

ระบบกกเกบใตดนเพอกกเกบ เปนเทคโนโลยทยงมราคาสงมากในปจจบน หรอการดกกาซ

คารบอนไดออกไซดจากการขดเจาะนามนหรอกาซธรรมชาต (ซงมสดสวนคารบอนไดออกไซด

ถง 15-35%) ในประเทศไทยปจจบน (กรกฎาคม 2554) ยงไมมโรงไฟฟาหรอระบบสารวจและ

ผลตนามนและกาซธรรมชาต ใดทมแผนการใชเทคโนโลยน ในสวนการดกเกบกาซ

คารบอนไดออกไซดนน ในบางครงจะถกเรยกอกชอวา Carbon sequestration กได



19

(ทมา: Royal Society of Chemistry

http://www.rsc.org/chemistryworld/News/2009/October/21100901.asp )

รปแสดงระบบ CCS ในภาคอตสาหกรรมหรอโรงไฟฟา

CCX : Chicago climate exchange [ตลาดซอขายคารบอนแบบสมครใจทชคาโก] เปน

ตลาดซอขายแบบสมครใจทถกกฎหมายแหงแรกของโลก ซงอยในประเทศสหรฐอเมรกา ถอ

เปนตลาดคารบอนแบบสมครใจทใหญทสดในโลก

CDM : Clean Development Mechanism [กลไกการพฒนาทสะอาด] เปน 1 ใน 3

รปแบบของกลไกยดหยนภายใตพธสารเกยวโต (อก 2 ประเภทคอ JI และ ET) โดย CDM จะ

เปนกลไกยดหยนกลไกเดยวทประเทศนอกภาคผนวกท 1 (โดยกวางๆ หมายถงประเทศกาลง

พฒนา) สามารถเขามามสวนรวมได รายละเอยดของ CDM จะอยในมาตรา 12 ของพธสาร

เกยวโต สาหรบประเทศไทย การดาเนนโครงการ CDM ทกโครงการจะตองไดรบหนงสอให

ค ารบรองโครงการ (LoA) จากองคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก (องคการมหาชน)

โครงการ CDM นน มวตถประสงคหลกคอ เพอชวยใหประเทศในภาคผนวกท 1 บรรลเปาหมาย

ในการลดกาซเรอนกระจกตามพนธกรณ และเพอชวยประเทศนอกภาคผนวกท 1 บรรลถงการ

พฒนาทยงยน และลดการปลอยกาซเรอนกระจกของโลกในภาพรวม

CDM M&P : CDM Modalities and Procedures [หลกเกณฑและกระบวนการในการ

ด าเนนการโครงการกลไกการพฒนาทสะอาด] จดทาแลวเสรจเปนครงแรกในป ค.ศ. 2003

http://www.rsc.org/chemistryworld/News/2009/October/21100901.asp

http://www.onep.go.th/CDM/unf_kyoto_his.html





20

CDM Principles [หลกการส าคญของโครงการกลไกการพฒนาทสะอาด] หลกการ

สาคญของโครงการกลไกการพฒนาทสะอาดระบไวใน มาตรา 12 ของพธสารเกยวโตและใชใน

การอนมตโครงการโดย CDM-Executive Board คอ โครงการ CDM จะตอง

(ก) เขารวมโครงการโดยสมครใจและไดรบการอนมตจากประเทศภาคทเกยวของ (ใน

ทนหมายถงประเทศไทยซงเปนประเทศเจาบานของโครงการ CDM ในประเทศไทย)

(ข) มผลประโยชนทแทจรง วดไดและเปนประโยชนในระยะยาวทเกยวกบการแกปญหา

ทเกดจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ และ

(ค) มการลดการปลอยกาซเพมขนจากกรณทไมมกจกรรมในโครงการทไดรบรองแลว

CDM Project type [ประเภทของโครงการกลไกการพฒนาทสะอาด] ประเภทของ

โครงการ CDM แบงตาม UNFCCC ม 15 ประเภท ดงน

1. อตสาหกรรมพลงงาน (จากแหลงพลงงานหมนเวยน/ไมหมนเวยน)

Energy industries (renewable- and non-renewable sources)

2. การจาหนายพลงงาน (Energy distribution)

3. ความตองการใชพลงงาน (Energy demand)

4. อตสาหกรรมการผลต (Manufacturing industries)

5. อตสาหกรรมเคม (Chemical industries)

6. การกอสราง (Construction)

7. การขนสง (Transport)

8. การทาเหมองแรและการถลงแร (Mining/ mineral production)

9. การผลตโลหะ (Metal production)

10. การรวไหลของกาซเรอนกระจกจากเชอเพลง (ของแขง นามน และ กาซ)

(Fugitive emissions from fuels : solid, oil and gas)

11. การรวไหลของกาซเรอนกระจกจากการผลตและการใชสาร Halocarbons และ SF6

(Fugitive emissions from production and consumption of halocarbons and sulphur

hexafluoride)

12. การใชสารละลาย (Solvent use)

13 .การจดการและการกาจดของเสย (Waste handling and disposal)

14. การปลกปาและการฟนฟปา(Afforestation and reforestation)

15. การเกษตรกรรม (Agriculture)



21

CERs : Certified Emission Reductions [การลดการปลอยกาซเรอนกระจกทไดรบการ

รบรองแลว] ถอเปนคารบอนเครดต (Carbon credit) ทไดจากการดาเนนโครงการกลไกการ

พฒนาทสะอาด (CDM) อยางเปนทางการ ทงน CERs จะตองไดรบการรบรองผลและออก

คารบอนเครดตจาก CDM-Executive Board (ดรายละเอยดเพมเตมท EB ในเอกสารน) กอนทก

ครง ในประเทศไทยโครงการ CDM ทไดรบการออก CERs เปนโครงการแรกคอ โรงไฟฟา

A.T.Biopower ท จ.พจตร

Certification [การรบรองการลดการปลอยกาซเรอนกระจก] ดาเนนการโดย DOE (ด

รายละเอยดเพมเตมท DOE ในเอกสารน) โดยจะดาเนนควบคไปกบการทวนสอบการลดกาซ

เรอนกระจก (Verification) ของโครงการ โดยในกรณโครงการ CDM ทวไป DOE ดงกลาวน

จะตองเปน DOE ทไมซากบ DOE ทโครงการเคยใชดาเนนการในขนตอน Validation มากอนน

แตในโครงการ CDM ขนาดเลก ผพฒนาโครงการสามารถใช DOE บรษทเดยวกนทงในขนตอน

Validation และ Verifiation/Certification ได

CFCs : Chlorofluorocarbons [คลอโรฟลออโรคารบอน] หรอชอยอคอ CFCs ถอเปนกาซ

เรอนกระจกชนดหนง แตไมอยในกลมกาซเรอนกระจก 6 ชนดในพธสารเกยวโต ทระบคา

ศกยภาพในการทาใหโลกรอน (Global Warming Potential : GWP) โดย IPCC เนองจาก

นานาชาตไดมแผนการเลกใชสาร CFCs อยแลวโดยพธสารมอนทรออล (Montreal

Protocol) ตงแตป ค.ศ. 1989 ทงนในประเทศไทยหนวยงานทเปน Focal point ตามพธสาร

มอนทรออลคอ กรมโรงงานอตสาหกรรม โดยสานกสนธสญญาและยทธศาสตร

Climate [ภมอากาศ] คอลกษณะอากาศเฉลย (Average weather) ในพนทหนง โดยลกษณะ

อากาศเฉลยหมายความรวมถงลกษณะทงหมดทเกยวของกบอากาศ เชนอณหภม ฝน ลม เปน

ตน และพจารณาตามระยะเวลาทยาว ซงตามการนยามขององคการอตนยมวทยาโลก (WMO)

คอ 30 ป (ดรายละเอยดท WMO ในเอกสารนเพมเตม) (หากสภาพบรรยากาศทมอย มการ

เปลยนแปลงในระยะเวลาสนๆ จะเรยกวา Weather)

Climate change [การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ] คอการเปลยนแปลงสภาพลกษณะ

อากาศเฉลย (Average weather) ในพนทหนง ทงนการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศเกดได

จาก 3 ลกษณะหลกคอ

แบบธรรมชาตตามปจจยทางธรรมชาต (Natural factors) เชน การเปลยนแปลงของ

ความเขมขนของแสงอาทตย

http://www2.diw.go.th/treaty/montreal/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%A5web.pdf

http://www2.diw.go.th/treaty/montreal/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%A5web.pdf


22

แบบธรรมชาตตามกระบวนการภายในภมอากาศเอง (Natural processes within the

climate) เชน การหมนเวยนระบบของมหาสมทร

แบบกจกรรมของมนษย (Human activities) เชนการเผาไหมเชอเพลงฟอสซล หรอ การ

ตดไมทาลายปา

โดยนยามของ UNFCCC การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศหมายถง การเปลยนแปลงของ

สภาพภมอากาศ ซงเปนผลโดยตรงหรอโดยออมจากกจกรรมของมนษยทเปลยนแปลง

องคประกอบของชนบรรยากาศโลก และเปนการเปลยนแปลงทมากกวาการเปลยนแปลงทเกด

จากความแปรปรวนทางสภาพภมอากาศทเกดขนตามธรรมชาตในชวงเวลาเดยวกน ในขณะท

ความหมายทใชใน IPCC การเปลยนแปลงภมอากาศหมายถง การเปลยนแปลงสภาพ

ภมอากาศ ไมวาจะเนองมาจากความผนแปรตามธรรมชาต หรอจากกจกรรมของมนษย

(ทมา: กรมอตนยมวทยา)

Climatology [ภมอากาศวทยา] การศกษาดานการเปลยนแปลงภมอากาศ

C/ME : Coordinating/Managing Entity [หนวยงานบรหารโครงการ] เปนหนวยงานของ

ภาครฐหรอเอกชนทตองไดรบอนญาตในการบรหารโครงการจาก Designated National

Authority (DNA) ของประเทศเจาบาน (ของประเทศไทยคอ อบก.) ทาหนาทในการบรหาร

โครงการกลไกการพฒนาทสะอาดแบบ PoA ทงหมด ตงแตการพฒนาโครงการไปจนถงการ

ขายคารบอนเครดต โดย อบก.ไดกาหนดคณสมบตวา C/ME ของโครงการ PoA ของไทย

จะตองมคณสมบต ตามมตทประชมคณะกรรมการบรหารองคการบรหารจดการกาซเรอน

กระจก ครงท 5/2554 วนท 27 พฤษภาคม พ.ศ. 2554 ดงน

1) เปนนตบคคลประเภทดงตอไปน

1.1 หนวยงานของรฐ สถาบนการศกษา หรอหนวยงานในกากบของรฐ

1.2 นตบคคลทจดทะเบยนตามกฎหมายไทย ประเภทนตบคคลไทย

1.3 นตบคคลทจดทะเบยนตามกฎหมายไทย ประเภทนตบคคลตางดาวทไดรบใบอนญาต/

หนงสอรบรองใหประกอบธรกจของคนตางดาว

1.4 นตบคคลทไดรบการจดทะเบยนตามกฎหมายตางประเทศทมสานกงานในประเทศไทยท

ไดรบใบอนญาต/หนงสอรบรองใหประกอบธรกจของคนตางดาว

http://www.tmd.go.th/info/info.php?FileID=86



23

2. ตองมบคลากรทเปนนกวชาการผเชยวชาญทมคณวฒและประสบการณกบเรองทเกยวของ

อยางนอย 3 ป 2 คน ตามหลกเกณฑท อบก.กาหนด

ทงน เรองทเกยวของ ไดแก (1) การพฒนาโครงการ CDM (2) การใหความรเกยวกบโครงการ CDM

(3) การบรหารจดการกลมโครงการ (4) ผลงานทเกยวของกบโครงการทเสนอ เชน ประเภทโครงการ

CDM ทเสนอเปน Biogas ตองมประสบการณทเกยวของกบเรองดงกลาว

CO2 : Carbon dioxide [กาซคารบอนไดออกไซด] คอกาซชนดหนงในชนบรรยากาศโลก

เกดขนไดตามธรรมชาต และเกดจากกจกรรมของมนษย (เชน การเผาไหมเชอเพลงฟอสซล)

โดยในพธสารเกยวโตซงระบกาซเรอนกระจกไว 6 ชนดนน CO2 ถอเปนกาซเรอนกระจกทม

สดสวนมากทสด มศกยภาพในการทาใหเกดสภาวะโลกรอน (GWP) โดย IPCC เทากบ 1

ทงน ในสวนของหนวย นยมวด CO2 ในหนวยตน (Tonne) โดยท 1 ตนของคารบอนไดออกไซดม

ปรมาตรโดยประมาณดงแสดงในรป โดยหากเปรยบเทยบโดยใชทรงกลมจะมเสนผาน

ศนยกลางประมาณ 10 เมตร และมปรมาตรทประมาณ 556 ลกบาศกเมตร

(ทมา: Carbon quit http://carbonquilt.org/about/carbon )

รปแสดง ปรมาตรทรงกลมแสดง 1 ตนคารบอนไดออกไซด

CO2e , CO2-Eq : Carbon dioxide equivalent [คารบอนไดออกไซดเทยบเทา] ทงนตาม

พธสารเกยวโตนนไดกาหนดชนดของกาซเรอนกระจกตามพธสารไว 6 ชนดประกอบดวย

คารบอนไดออกไซด (CO2), มเทน (CH4), ไนตรสออกไซด (N2O), ไฮโดรฟลออโรคารบอน

(HFCs), เปอรฟลออโรคารบอน (PFCs) และซลเฟอรเฮกซะฟลออไรด (SF6) ทงน เนองจากกาซ

10.07 เมตร

http://carbonquilt.org/about/carbon


24

เรอนกระจกแตละชนดมศกยภาพการเกดภาวะโลกรอน (Global warming potential : GWP) (ด

รายละเอยดเพมเตมท GWP) ไมเทากน จงไดกาหนดคาการทาใหเกดภาวะโลกรอนของแตละ

สารใหเทยบกบศกยภาพการเกดภาวะโลกรอนของกาซคารบอนไดออกไซด (GWP) โดย IPCC

เทากบ 1 โดยเรยกคานวา “คารบอนไดออกไซดเทยบเทา” เชน มเทน 1 หนวย จะมศกยภาพใน

การทาใหเกดสภาวะโลกรอนเปน 21 หนวยคารบอนไดออกไซดเทยบเทา เปนตน

กาซเรอนกระจก GWP อายคงอยใน

ชนบรรยากาศ (ป)

คารบอนไดออกไซด CO2 1 200-450

มเทน CH4 21 11

ไนตรสออกไซด N2O 310 120

ไฮโดรฟลออโรคารบอน HFCs 140-11,700 2- 19

เปอรฟลออโรคารบอน PFCs 6,500-9,200 >1,000

ซลเฟอรเฮกซะฟลออไรด SF6 23,900 3,200

ทมา : 1995 IPCC Second Assessment Report ซงเปนคาทใชในพธสารเกยวโต

โดยทวไปแลว หนวยของ Carbon dioxide equivalents คอ ลานเมตรกตน (million metric tons

of carbon dioxide equivalent : MMTCO2Eq) โดยคานวณจากปรมาณของกาซเรอนกระจก

ประเภทตางๆคณกบคาศกยภาพการเกดภาวะโลกรอนของกาซเรอนกระจกนนๆ ตามสมการ

MMTCO2Eq = (million metric tons of a gas) * (GWP of the gas)

Commitment period [กรอบเวลาทก าหนดใหประเทศภาคสมาชกภาคผนวก 1 ในพธ

สารเกยวโตด าเนนการลดการปลอยกาซเรอนกระจกของตน] ตามภาระผกพนในการลด

การปลอยกาซเรอนกระจกของพธสารเกยวโต โดยจะกาหนดเปนกรอบเวลา ใน First

commitment period จะเรมตนตงแตป ค.ศ. 2008 และสนสดในป ค.ศ. 2012

COP : Conference of the Parties to the UNFCCC [ทประชมสมชชารฐภาคอนสญญา

สหประชาชาตวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ] เปนองคกรสงสด (Supreme

body) ทเปนเวทการเจรจาระหวางประเทศของรฐภาคอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการ

เปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ซงมอานาจในการตดสนใจดาเนนการภายใตอนสญญาฯ โดยจะ

มการประชม COP ในราวเดอนพฤศจกายน/ธนวาคมของทกป เรมจดการประชมครงแรก หรอ

COP1 ทกรงเบอรลน ประเทศเยอรมน ในป ค.ศ. 1995

http://www.ipcc.ch/publications_and_data/publications_and_data_reports.shtml



25

COP/MOP : Conference of the Parties serving as the Meeting of the Parties to

the Kyoto Protocol [ทประชมสมชชารฐภาคพธสารเกยวโต] เปนเวทการเจรจาระหวาง

ประเทศของรฐภาคพธสารเกยวโต ภายใตอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการเปลยนแปลง

สภาพภมอากาศ ซงมอานาจในการตดสนใจดาเนนการภายใตพธสารเกยวโต โดยจะประชม

คขนานกบการประชมสมชชารฐภาคอนสญญาฯ หรอ COP ในราวเดอนพฤศจกายน/ธนวาคม

ของทกป

COP 3 : The Third Conferences of the Parties to the United Nations Framework

Convention on Climate Change (UNFCCC) [การประชมสมยท

3 ของการประชมสมชชาประเทศภาคอนสญญาฯ] เปนการ

ประชมครงสาคญทนครเกยวโต ประเทศญปนในป ค.ศ. 1997 ซงพธ

สารเกยวโต ไดเกดขนจากการประชมครงน ทงน สามารถศกษา

รายละเอยดของ COP3 เพมเตมไดท COP 3 Official Web site

COP 15 : The 15th Conferences of the parties to the United Nations Framework

Convention on Climate Change (UNFCCC) [การประชม

สมยท 15 ของการประชมสมชชาประเทศภาคอนสญญาฯ]

คอชออยางเปนทางการของการประชม ทกรงโคเปนเฮเกน

ประเทศเดนมารก ในระหวางวนท 7-18 ธนวาคม ค.ศ. 2009 ซง

ถอวาเปนการประชมทสาคญในดานการเปลยนแปลงสภาพ

ภมอากาศ และมผลตอการเกดขอตกลงโคเปนเฮเกน

(Copenhagen Accord) ขน ทงน สามารถศกษารายละเอยดของ COP15 เพมเตมไดท COP 15

Web site

COP 16 : The 16th Conferences of the parties to the United Nations Framework

Convention on Climate Change (UNFCCC) [การประชม

สมยท 16 ของการประชมสมชชาประเทศภาคอนสญญาฯ]

คอชออยางเปนทางการของการประชม ทเมองแคนคน ประเทศ

เมกซโก ในระหวางวนท 29 พฤศจกายน-10 ธนวาคม ค.ศ.

2010 การประชม COP 16 มขอสรปคอ

http://unfccc.int/cop3/

http://en.cop15.dk/

http://en.cop15.dk/


26

ในการประชม COP16 มผลสมฤทธคอ Cancun Agreements ซงทประชม COP16 ไดมมต

รบรองเปน Decision 1/CP.16 โดย Cancun Agreements มองคประกอบหลกคอ ผลการประชม

คณะทางานวาดวยความรวมมอระยะยาวภายใตอนสญญาฯ (AWG-LCA) ทดาเนนการเจรจา

มาตงแตป พ.ศ.2551 ตามประเดนหลกท Bali action plan (Decision 1/CP.13) กาหนดไว ดงน A

Shared vision for long-term cooperative action; Adaptation; Mitigation; Finance;

Technology; Capacity building นอกจากน Decision /CP.16 ยงไดขยายเวลาตอใหคณะทางาน

AWG-LCA เจรจาเพอใหได Agreed outcome ในรายละเอยดของการดาเนนงาน และเสนอผล

ตอสมยประขม COP17 พจารณาตดสนใจตอไป ทงน สามารถศกษารายละเอยดของ COP16

เพมเตมไดท COP 16 official Web site

Copenhagen Accord [โคเปนเฮเกนแอคคอรด] ในการเจรจาเรองโลกรอนท โคเปนเฮเกน

เมอวนท 19 ธนวาคม พ.ศ. 2552 ประเทศสมาชกอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการ

เปลยนแปลงสภาพภมอากาศไมไดมมตใหการรบรอง เอกสารทเรยกวา “โคเปนเฮเกนแอคค

อรด” (Copenhagen Accord :CA) เปนเพยงการบนทกรบทราบ (takes note) วามเอกสารฉบบน

อย ดงนนเอกสาร CA จงมไดมสภาพบงคบใหประเทศทพฒนาแลวตองสงเปาหมายการลดกาซ

เรอนกระจก หรอใหประเทศกาลงพฒนาตองสงแนวทางการลดกาซเรอนกระจก ภายในวนท

31 มกราคม พ.ศ. 2553 ตามทกาหนดไวในเอกสาร

(ทมา: UNFCCC’s Copenhagen Accord Web site)

รป บรรยากาศการประชม COP 15 ซงเปนตนกาเนดของ Copenhagen Accord

Country in transition [กลมประเทศทระบบเศรษฐกจมการเปลยนผาน] คอกลมประเทศ

ทมาจากสหภาพโซเวยตและยโรปตะวนออกเดม ซงในขณะทพธสารเกยวโตเกดขนในป ค.ศ.

1997 นน กลมประเทศยโรปฝงตะวนออกเหลานกาลงอยในระหวางการเปลยนผานทาง

เศรษฐกจแบบสงคมนยมมาสระบบเศรษฐกจแบบตลาด (หรอเปนทนนยมเพมขน) (ทงนกาแพง

เบอรลนถกทาลายในป ค.ศ. 1989) กลมประเทศเหลานถกกาหนดเปนกลมประเทศใน

ภาคผนวกท 1 ในพธสารเกยวโต

http://www.cop16.mx/

http://unfccc.int/meetings/cop_15/copenhagen_accord/items/5262.php

http://unfccc.int/meetings/cop_15/copenhagen_accord/items/5262.php



27

CPA : CDM Programme Activity [กจกรรมโครงการของโครงการกลไกการพฒนาท

สะอาดแบบแผนงาน (PoA หรอ Programmatic CDM)] เปนโครงการยอยภายใตโครงการ

CDM แบบ PoA ในแตละโครงการ (ดรายละเอยดท PoA เพมเตมในเอกสารน)

Crediting period [ระยะเวลาการคดคารบอนเครดต] ในสวนโครงการ CDM แบบทวไป

นน ผดาเนนโครงการตองเลอกระยะเวลาการคดคารบอนเครดต จาก 1 ใน 2 ทางเลอก คอ (1)

ระยะเวลามากทสด 10 ป และไมสามารถตออายไดอก (Fixed crediting period) หรอ (2)

ระยะเวลา 7 ป และสามารถตออายได (Renewable crediting period) ไมเกน 2 ครง รวม 21 ป

ในสวนโครงการ CDM แบบปาไมนน ผดาเนนโครงการตองเลอกระยะเวลาการคดคารบอน

เครดต จาก 1 ใน 2 ทางเลอก คอ (1) ระยะเวลามากทสด 30 ป และไมสามารถตออายไดอก

หรอ (2) ระยะเวลา 20 ป และสามารถตออายไดไมเกน 2 ครง รวม 60 ป

(สวนกรณ Crediting period ของ PoA ใหดรายละเอยดเพมเตมไดท PoA ในเอกสารน)

(ทมา : องคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก (องคการมหาชน))

รปแสดง Crediting period ของโครงการ CDM แบบทวไป


28

Crown standard [มาตรฐานมงกฎไทย] พฒนาโดยองคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก

(องคการมหาชน) (อบก.) เพอใหเปนมาตรฐานแสดงคณภาพโครงการกลไกการพฒนาท

สะอาดของประเทศไทย ใหเทยบเทามาตรฐานระดบสากล ควบคกบการ

พฒนาทยงยน และกอใหเกดประโยชนตอทกฝายทงผพฒนาโครงการ สงคม

และสงแวดลอม ตลอดจนเปนการผลกดนใหคารบอนเครดตจาก โครงการ

กลไกการพฒนาทสะอาดของประเทศไทยเปนทยอมรบในตลาดโลกและม

ม ลค าส ง ข น โ ดยอาศ ย หล ก เกณฑ การพฒนาท ย ง ย น ( Sustainable

Development Criteria : SDC) ของ อบก เปนตวกาหนด

มาตรฐานมงกฎไทยน ไดเรมประกาศในป พ.ศ. 2552 โดยโครงการ CDM ทไดรบมาตรฐานน

จะมอายมาตรฐาน 3 ป ทงน สามารถศกษารายละเอยดขนตอนและเกณฑตางๆ ของ Crown

Standard เพมเตมไดท TGO’s Crown Standard Web site

Cryosphere [น าแขงทปกคลมโลก] คอสวนทหนาวเยนบรเวณขวโลกเหนอ (Arctic) และขว

โลกใต (Antarctic) ในรปของหมะ ธารนาแขง กอนนาแขงทลอยในมหาสมทร ในอดตนนจะ

กกเกบคารบอนไดออกไซดไว แตเมอสภาพภมอากาศมการเปลยนแปลง โดยอณหภมผวโลก

เฉลยเพมสงขน ทาใหนาแขงละลาย ปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซดท เคยเกบไว

สบรรยากาศโลกเปนองคประกอบของระบบภมอากาศ ทเปนหมะ นาแขง และพนทเยอกแ ขง

(Frozen Ground รวมทง Permafrost) ทงบนและใตผวโลก และมหาสมทร เชน ธารนาแขง

(IPCC AR 4)

Coolmode [เสอผาลดโลกรอน] องคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก รวมกบ สถาบน

พฒนาอตสาหกรรมสงทอ ในการกาหนดเกณฑคณลกษณะผาลดโลกรอนทตองเปนผาทสวม

ใสแลวเยนสบาย ทาความสะอาดงาย มคณภาพและคงทน และมความปลอดภยสาหรบผสวม

ใส โดยมคณสมบตพเศษ 3 ประการดงน

o กระบวนการผลต ผลตจากสารเคมทปลอดภยจากสารกอมะเรงและโลหะหนก

o คณภาพและความคงทน แขงแรงคงทนตอความเปลยนแปลงของขนาดหลงการซก มความ

คงทนตอสตอแสง การซกและเหงอ สามารถใชงานไดเทยบเทามาตรฐาน มอก. และ

มาตรฐานสากล

o คณลกษณะลดความรอน ชวยลดอณหภมของรางกาย ทาใหผสวมใสรสกเยน และชวยลด

การใชพลงงานของเครองปรบอากาศ




29

เพอสงเสรมใหมการพฒนาและใชเสอผาทมคณสมบตพเศษ

และการออกแบบ ซงมโครงสรางวสดทชวยลดหรอระบาย

ความรอนของผสวมใส รวมทงกระตนใหเกดตลาดสงทอทลด

โลกรอนและลดการใชเครองปรบอากาศ

ทงน สามารถศกษารายละเอยดของ Coolmode เพมเตมไดท TGO’s Coolmode Web site



30

DD De-bundling [การแยกโครงการขนาดใหญออกเปนโครงการขนาดเลก] หมายถงการ

แยกโครงการ CDM ทเปนโครงการขนาดใหญ ออกเปนโครงการ CDM ขนาดเลกหลายๆ

โครงการ ซงการด าเนนการลกษณะนไมสามารถท าได CDM Executive Board ไดมการ

ก าหนดแนวทางในการตรวจสอบการแยกโครงการดงน เจาของโครงการเดยวกน

รปแบบโครงการ เทคโนโลย หรอการตรวจวดเหมอนกน ขนทะเบยนภายใน 2 ป และ

อยในระยะทาง 1 กโลเมตรจากขอบเขตของโครงการทไดรบการขนทะเบยนแลว

Deforestation [การตดไมท าลายปาของปาถาวร] อนจะนาไปสการเพมระดบของกาซ

คารบอนไดออกไซดได

DNA : Designated National Authority [หนวยงานผมอ านาจด าเนนงานตามกลไก

การพฒนาทสะอาด] สาหรบประเทศไทยคอ องคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก

(องคการมหาชน) (อบก.) โดยสรปแลว DNA ในแตละประเทศ จะมหนาทหลกดงน

กาหนดหลกเกณฑการพฒนาทยงยนสาหรบประเทศเจาบาน

วเคราะห กลนกรอง และตรวจสอบโครงการเพอใหคารบรองโครงการ

ยนยนความนาเชอถอของขอมลตางๆ ของโครงการ

เสนอความเหนในการขนทะเบยนและการออกใบรบรองการลดปรมาณกาซเรอน

กระจกของโครงการ

DOE : Designated Operational Entity [หนวยงานปฏบตการในการตรวจสอบ] เปนนต

บคคลทรบรองเอกสารการออกแบบโครงการ (Validation) และ ทวนสอบและรบรองผลของ

คารบอนเครดต (Verification/Certification) ซงขนทะเบยนกบ CDM Executive Board (CDM EB)

ในปจจบนมบรษท DOE ท CDM EB อนมตรายชอและด าเนนการอยรวม 38 แหงทวโลก

(ขอมล ณ กรกฎาคม พ.ศ. 2554) โดยสรปแลว DOE จะมหนาทหลกดงน

ตรวจสอบความถกตองของการปฏบตตามกฏ ระเบยบ และขอบงคบของโครงการ

กลไกการพฒนาทสะอาดในประเทศเจาบาน

http://cdm.unfccc.int/DOE/list/index.html



31

ยนยนและรบรองความถกตองของปรมาณกาซเรอนกระจกทลดได

รายงานผลประจาปตอคณะกรรมการบรหารกลไกการพฒนาทสะอาด (EB) (ด

รายละเอยดเพมเตมท EB ในเอกสารน)


32

EE EB : CDM Executive Board [คณะกรรมการบรหารกลไกการพฒนาทสะอาด] เปน

คณะกรรมการระดบสากลทใหการรบรองและออกปรมาณการลดกาซเรอนกระจกของ

โครงการ CDM หรอคารบอนเครดต (CERs Issuance) รวมถงการอนมตวธการตรวจวดพสจน

ผล (Methodology) ตางๆ โดยสรปจะมอานาจหนาท ดงน

พจารณาและอนมตโครงการ CDM ตามกฏระเบยบขอบงคบทกาหนดไว ทงการขน

ทะเบยนโครงการ และ การออกคารบอนเครดต

เสนอขอแนะนาในการปรบปรง เปลยนแปลงกฏระเบยบขอบงคบตางๆ

อนมตแนวทางและวธการคดปรมาณกาซเรอนกระจกและแผนการตดตามตรวจสอบ

พฒนาและดาเนนการระบบการขนทะเบยนโครงการกลไกการพฒนาทสะอาด

ใหการรบรอง แตงตงและเพกถอนหนวยงานปฏบตการในการตรวจสอบ (Designated

Operational Entity : DOE)

มตการประชมของ EB สามารถคนหายอนหลงไดท CDM EB Meeting Report

EIA : Environmental Impact Assessment [การวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม]

โครงการ CDM ทกโครงการของประเทศไทย หากโดยกฎหมายแลวจาเปนจะตองมการจดทา

EIA ผพฒนาโครงการจะตองผานการจดทาและอนมต EIA กอน จงจะสามารถสงให อบก.

พจารณาใหคารบรองโครงการ CDM ดงกลาวได ทงน รายละเอยดลกษณะโครงการทจะตองม

การจดทา EIA กอนเรมดาเนนการกอสรางโครงการ และแนวทางการจดทารายงาน EIA ม

รายละเอยดทเวบไซตของสานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

(สผ.) ท ONEP’s EIA Website

EIT : Economies in Transition [การเปลยนแปลงระบบเศรษฐกจสระบบตลาดเสร]

โดยทวไปมกหมายความกวางๆ ถงประเทศในกลมประเทศยโรปตะวนออก เชน รสเซย ยเครน

โปแลนด เปนตน (ดรายละเอยดเพมเตมท Country in transition ในเอกสารน)

Emission [การปลดปลอยกาซเรอนกระจก] หมายถงกาซเรอนกระจกทง 6 ชนดตามพธ

สารเกยวโตทเกดขนจากการผลตหรอใชพลงงาน (ดรายละเอยดเพมเตมท GHG ในเอกสารน)

http://cdm.unfccc.int/EB/index.html

http://cdm.unfccc.int/EB/index.html

http://www.onep.go.th/eia/



33

มลพษในสวนน จะไมเกยวของกบมลพษอนๆ (Air pollution) ทไมใชกาซเรอนกระจกแตอยางใด

(เชน ซลเฟอรไดออกไซด หรอ ออกไซดของไนโตรเจน เปนตน)

Emission factor [คาสมประสทธการปลดปลอยกาซเรอนกระจก] เปนคาทใชในการแปลง

คาขอมลเบองตน ของการปลอยกาซเรอนกระจกจากกจกรรมตางๆ เพอคดเปนคาการปลอย

กาซเรอนกระจกของกจกรรมนนๆ ซงในกจกรรมประเภทเดยวกนจะมความแตกตางกนตาม

ชนดของเชอเพลงและแตกตางกนตามเทคโนโลยทใช Emission factor จะถกนาไปใชเพอการทา

บญชฐานขอมลกาซเรอนกระจก (GHG Inventory) ในทางสากล นยมอางองคาจาก รายงานท

ต พ ม พ โ ด ย IPCC ซ ง ส า ม า ร ถ ด า ว น โ ห ล ด ไ ด ท http://www.ipccnggip.iges.or.jp/

public/2006gl/index.html นอกจากน คา Emission factor ยงสามารถเปลยนแปลงไดตาม

ลกษณะของทองถนนนๆ (เชน Emission factor ของการผลตไฟฟาในประเทศไทย ยอมไม

เทากบคาของประเทศมาเลเซย เนองจากเชอเพลงและเทคโนโลยทใชผลตไฟฟาของทงสอง

ประเทศแตกตางกนนนเอง)

Energy [พลงงาน] ตามนยามของประเทศไทย ในพระราชบญญตการสงเสรมการอนรกษ

พลงงาน พ.ศ. 2535 กาหนดวา พลงงานคอความสามารถในการทางานซงมอยในตวของสงท

อาจใหงานได ไดแก พลงงานหมนเวยน และพลงงานสนเปลอง และใหหมายความรวมถงสงท

อาจใหงานได เชนเชอเพลงความรอน และไฟฟา เปนตน

สวนในดานของ IPCC Guidelines พลงงานจะแบงออกเปนกลมดงน

1A การเผาไหมเชอเพลง (Fuel Combustion Activities)

1A1 ภาคอตสาหกรรมพลงงาน (การผลตไฟฟาและความรอน):การเผาไหม

เชอเพลงในการผลตเชอเพลงและพลงงานประเภทตางๆ

1A2 ภาคอตสาหกรรมและการกอสราง: การเผาไหมเชอเพลงในอตสาหกรรม

การผลตชนดตางๆ

1A3 ภาคการคมนาคมขนสง: การเผาไหมเชอเพลงในยานพาหนะชนดตางๆ

1A4 การใชพลงงานในภาคอนๆ: การเผาไหมเชอเพลงในอาคารพาณชย ทอย

อาศย และภาคการเกษตร

1A5 การเผาไหมเชอเพลงในกจกรรมประเภทอนๆ

1B การรวไหลของกาซเรอนกระจกจากเชอเพลง (Fugitive Emissions from

Fuels)

http://www.ipccnggip.iges.or.jp/

http://www.ipccnggip.iges.or.jp/

http://www.dede.go.th/dede/index.php?option=com_content&view=category&id=93&Itemid=34&lang=th



34

เปนการระเหยหรอการปลดปลอยสชนบรรยากาศของกาซเรอนกระจก ทเกด

จากอตสาหกรรมการผลต รวมถงการขดเจาะทาเหมองเชอเพลง ทงของแขง

และของเหลว ทไมใชการเผาไหมเชอเพลงในสาขายอย 1A

1B1 เชอเพลงแขง (ถานหน)

1B2 นามนและกาซธรรมชาต

1B3 เชอเพลงชนดอนๆ

1C การขนสงและกกเกบกาซคารบอนไดออกไซด (Carbon dioxide Transport

and Storage)

CCS (Carbon dioxide Capture and Storage) คอการกกเกบ CO2 ไมใหถก

ปลอยสชนบรรยากาศ

กาซเรอนกระจกทเกดขน เปนสวนทเกดจากการรวไหลหรอรวซมออกมาของ

CO2 ระหวางการขนสง และกกเกบ

รปแสดง 2006 IPCC Guidelines for National

Greenhouse Gas Inventories: Energy

ทมา: 2006 IPCC Guidelines web site

Energy efficiency [ประสทธภาพพลงงาน] กระบวนการผลตหรออปกรณหรอการ

ดาเนนการใดกตามทมประสทธภาพพลงงานยอมหมายถงสามารถผลตผลผลต สนคาหรอ

บรการดงกลาวไดโดยใชพลงงานทตา เชนหลอดไฟแบบหลอดไส (Incandescent) ม

ประสทธภาพพลงงานตากวาหลอดตะเกยบ (Compact fluorescent) เนองจากใหแสงสวางท

เทากนแตหลอดไสจะใชพลงงานสงกวาหลอดตะเกยบหลายเทา เปนตน โดยทวไปแลว การเพม

ประสทธภาพพลงงาน (Energy efficiency improvement : EEI) สามารถทาได 3 แนวทาง

อนรกษพลงงาน คอ การทาอปกรณทมอยใหใชงานอยางถกตอง (Housekeeping) การปรบปรง

http://www.ipcc-nggip.iges.or.jp/public/2006gl/index.html



35

กระบวนการหรออปกรณดงกลาวใหดขนหรอใชงานไดเตมกาลง (Process improvement) และ

การเปลยนไปใชอปกรณทมประสทธภาพพลงงานสงกวาเดม (Major change equipment)

Energy-intensive [มการใชพลงงานสง] ภาคการผลตใดทมกระบวนการผลตหรอม

อปกรณทมการใชพลงงานในการผลตสงจะเรยกวา Energy-intensive sector (หรอ Energy-

intensive industry ในกรณเปนภาคอตสาหกรรม) และแนนอนวาภาคการผลตนยอมจะปลอย

กาซเรอนกระจกสงดวย เชน ในโรงงานเหลกจะใชพลงงานสงมากในการหลอมหรอรดเหลก จะ

เรยกอตสาหกรรมเหลกวา Energy-intensive industry โดยมชดเตาหลอมเหลกไฟฟา (Electric

arc furnace) เปน Energy-intensive appliance

ER : Emission Reduction [การลดการปลดปลอยกาซเรอนกระจกจากการด าเนน

โครงการ] คานมกพบในสมการเพอใชคานวณหาการลดการปลอยกาซเรอนกระจกทจะ

เกดขนในโครงการตางๆ จากสมการ

Emission reduction (ER) = Baseline emission (BE) – Project emission (PE) - Leakage (L)

ERPA : Emission Reduction Purchase Agreement [สญญาซอขายกาซเรอนกระจก]

เปนเอกสารยนยนสทธและแนวทางการซอขายสทธการลดการปลอยกาซเรอนกระจกของฝาย

ผซอและผขายสทธนน

ERUs : Emission Reduction Units [คารบอนเครดตทไดจากการด าเนนโครงการ

การด าเนนการรวมกน (JI)] ซงเปนการดาเนนการระหวางประเทศในกลมภาคผนวกท 1

เทานน กรณประเทศไทยจะไมเกยวของกบ ERUs ใดๆ

ET : Emission Trading [กลไกการซอขายสทธการปลอยกาซเรอนกระจก] เปนการซอ

ขายสทธการปลอยกาซเรอนกระจก (Allowed emissions) ระหวางประเทศในกลมภาคผนวกท

1 เทานน ไมเกยวของกบประเทศนอกภาคผนวกท 1 และ ET นถอเปน 1 ใน 3 รปแบบของกลไก

ยดหยนภายใตพธสารเกยวโต (อก 2 กลไกคอ JI และ CDM) รายละเอยดของ ET จะอยใน

มาตรา 17 ของพธสารเกยวโต และคารบอนเครดตทมการซอขายกนจะเรยกวา AAUs (ด

รายละเอยดเพมเตมไดท AAUs ในเอกสารน)

ETS : Emission Trading Scheme [ระบบควบคมการคาสทธการปลอยกาซเรอน

กระจก] เปนแนวทางทถกกาหนดขนระหวางบรษทหรอประเทศหรอกลมประเทศตางๆ เพอ



36

รองรบการกาหนดการซอขายสทธการปลอยกาซเรอนกระจก ตามแนวคด Cap and trade

ทงน ETS ทมชอเสยงทสดคอ EU ETS โดยกลมประเทศสหภาพยโรป

EU-ETS : European Union Emission Trading Scheme [ระบบควบคมการคาสทธการ

ปลอยกาซเรอนกระจก ในกลมประเทศสหภาพยโรป] เรมขนอยางจรงจงโดยสหภาพยโรป

ในป พ.ศ. 2548 โดย The European Union Greenhouse Gas Emission Trading System (EU

ETS) ซงเปนองคกรระหวางประเทศทใหญทสดในระบบการซอขายการปลอยกาซเรอนกระจก

ทวโลก และไดเรมตนดาเนนการรณรงคเรองการปลอยกาซเรอนกระจก โดยอาศยกฎระเบยบ

Directive 2003/87/EC ทมผลใชบงคบมาตงแต 25 ตลาคม พ.ศ. 2546 เปนพนฐานของการ

รณรงคโครงการดงกลาว ทงนกฎระเบยบและเงอนไขการซอขายใน EU ETS ไมไดถกตพมพ

แตจะแสดงไวในระบบการลงทะเบยนอเลกทรอนกสซงกาหนดขนโดยเหลาประเทศสมาชก

และการลงทะเบยนทงหมดจะไดรบการดแลโดยผดแลกลางของระบบในสหภาพยโรป โดยม

การตรวจสอบแตละรายการสาหรบความผดปกตใดๆกตามทไมเปนไปตามกฎระเบยบของ EU

ETS และดวยวธน ระบบการลงทะเบยนจะชวยในการตดตามและแสดงใหเหนถงความเปน

เจาของการซอขายกาซเรอนกระจกตางๆ ในลกษณะเดยวกบระบบทธนาคารใชในการตดตาม

ถงความเปนเจาของเงน

จากสถตของคณะกรรมาธการยโรปแสดงใหเหนวา ปรมาณการปลดปลอยกาซ

คารบอนไดออกไซดของยโรปทอยภายใตระบบ Cap-and-trade หรอ EU ETS (The European

Union Greenhouse Gas Emission Trading System) ลดลงรอยละ 11 จากป ในชวงป ค.ศ.

2009

http://ec.europa.eu/clima/policies/ets/index_en.htm

http://ec.europa.eu/clima/policies/ets/index_en.htm

http://en.wikipedia.org/wiki/European_Union_Emission_Trading_Scheme



37

FF FAO : Food and Agriculture Organization of United Nations [องคการอาหารและ

เกษตรแหงสหประชาชาต] เปนหนวยงานพเศษของสหประชาชาตทมเปาหมายในการพฒนา

มาตรฐานอาหารและสารอาหาร รวบรวม วเคราะห และเผยแพรขอมลขาวสารดานโภชนาการ

อาหาร การเกษตร ปาไมและประมง ใหประเทศตางๆ เพอนาไปใชเปนขอมลประกอบการ

กาหนดนโยบายการเกษตร โดยสานกงานเศรษฐกจการเกษตรเปนหนวยงานหลกของประเทศ

ไทย ทาหนาทรวบรวมขอมลดานการเกษตร โดยเฉพาะดานการผลต ตามการรองขอของ FAO

เพอนาขอมลดงกลาวไปวเคราะหและเผยแพรตอไป FAO กอตงในป พ.ศ. 2488 (ค.ศ. 1945)

ในเมอง ควเบกซต รฐควเบก ประเทศแคนาดา ในป พ.ศ. 2490 ไดยายสานกงานใหญมาทกรง

วอชงตน ด.ซ. สหรฐอเมรกา และในปจจบนสานกงานใหญอยทกรงโรม ประเทศอตาล

รายละเอยดของ FAO สามารถคนหาไดท FAO official Web site

Financing [การสนบสนนทางการเงน] ในดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ การ

สนบสนนทางการเงนมกจะหมายถงการสนบสนนทางการเงนในหลายรปแบบ ทงเงนใหเปลา

หรอเงนก เพอลดผลกระทบของการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ หรอ เพอลดการปลอยกาซ

เรอนกระจก โดยเปนการสนบสนนจากประเทศพฒนาแลว หรอประเทศในภาคผนวกท 1 มาส

ประเทศกาลงพฒนา หรอประเทศนอกภาคผนวกท 1

Flexible mechanism [กลไกยดหยน] เปนกลไกทชวยใหประเทศในกลมภาคผนวกท 1ของ

UNFCCC สามารถลดการปลอยกาซเรอนกระจกไดตามเปาหมาย ทงนในพธสารเกยวโตไดม

การจดตงกลไกยดหยน 3 กลไก คอ การดาเนนการรวมกน หรอ Joint Implementation (JI)

กลไกการพฒนาทสะอาด หรอ Clean Development Mechanism (CDM) และกลไกการซอขาย

สทธการปลอยกาซเรอนกระจกหรอ Emission trading (ET)

Forest [ปาไม] นยามของการเปนปาในโครงการ CDM ดานปาไมของประเทศไทย จะหมายถง

ปาทมตนไมขนอยในพนทขนาด 1 ไร (0.16 hectare) โดยมพนทเรอนยอดปกคลมไมนอยกวา

30% และตนไมตองมความสงไมตากวา 3 เมตร ทงน นยามการเปนปาของแตละประเทศอาจ

แตกตางกนไดในรายละเอยด (ดรายละเอยดเพมเตมท A/R ในเอกสารน)

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%AB%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%B4

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9E.%E0%B8%A8._2488

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%84.%E0%B8%A8._1945

http://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%81%E0%B8%8B%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%B5&action=edit&redlink=1

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%81

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%81%E0%B8%84%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%94%E0%B8%B2

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9E.%E0%B8%A8._2490

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%AD%E0%B8%8A%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%99_%E0%B8%94%E0%B8%B5.%E0%B8%8B%E0%B8%B5.

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B5

http://www.fao.org/


38

Fossil fuels [เชอเพลงฟอสซล] เชน ถานหน นามน และ กาซธรรมชาตทม ไฮโดรคารบอน

เปนองคประกอบหลก เ ชอเพลงเหลาน เกดในแผนดนกวาลานป และจะปลอยกาซ

คารบอนไดออกไซดในขณะทเผาไหม ถอเปนเชอเพลงทใชแลวหมดไป

Fugitive emissions [กาซเรอนกระจกทรวไหลแบบไมตงใจ] คอกาซเรอนกระจกทอาจ

รวไหลหรอระเหยโดยไมตงใจ จากกระบวนการผลต การสงจาย และการขนสง เชอเพลง

ฟอสซล หรอ การรวหรอระเหยของสารทาความเยนจากระบบทาความเยน เปนตน



39

GG G77 กลมเจรจาของกลมประเทศกาลงพฒนาตางๆ และจน (นยมเรยกวา G77 + China) กลม

G77 นประกอบดวยประเทศกาลงพฒนามากกวา 130 ประเทศ รวมทง อนเดย บราซล

ประเทศแอฟรกา กลมประเทศหมเกาะ (AOSIS) กลมประเทศในอาวเปอรเซย รวมถงประเทศ

ไทยและอาเซยน

GEF : Global Environment Facility [กองทนสงแวดลอมโลก] คอกลไกทางการเงน

ระหวางประเทศ ทไดรบการจดตงขนเพอใหการสนบสนนทางดานการเงนกบประเทศหรอผท

ขอรบการสนบสนน เพอแกไขปญหาวกฤตทางสงแวดลอมโลกในดาน

o การสญเสยความหลากหลายทางชวภาพ

o ความเสอมโทรมของนาและนานนาสากล

o การคกคามจากการเปลยนแปลงของสภาพมอากาศ

o การลดลงของชนโอโซนในบรรยากาศ

o สารมลพษทตกคางยาวนาน

o การเสอมโทรมของพนดน

o การจดการปาไมอยางยงยน

o การจดการสารเคมอยางเหมาะสม (Sound Chemicals

Management)

รายละเอยดของ GEF สามารถศกษาเพมเตมไดท GEF Web site

Geological sequestration [การฉดกาซคารบอนไดออกไซดในใตดน] ซงการทาเชนน จะ

สามารถเพมปรมาณนามนในหลมนามนใตดนทมระดบนามนดบนอยลงใหเพมขนได และลด

การปลอยกาซเรอนกระจกสบรรยากาศ

GHGs : Greenhouse Gases [กาซเรอนกระจก] เปนกาซทมคณสมบตในการดดซบคลน

รงสความรอน (หรอ รงสอนฟราเรด) ไดด กาซเหลานมความจาเปนตอการรกษาอณหภมใน

บรรยากาศของโลกใหคงท เมอมกาซเหลานในบรรยากาศมากขน บรรยากาศโลกจงมอณหภม

สงขน กาซเรอนกระจกมหลายชนด เชน ไอนา โอโซน ถอเปนกลมกาซทจะกอใหเกดภาวะเรอน

http://www.thegef.org/gef/


40

กระจก (ดรายละเอยดเพมเตมท Greenhouse effect ในเอกสารน) แตเมอพจารณาตามพธสาร

เกยวโตแลว จะระบกาซเรอนกระจกทสาคญไว 6 ชนด คอ CO2, CH4, N2O, HFCs, PFCs และ

SF6 (ดรายละเอยดเพมเตมท GWP และ CO2e)

Global average temperature [อณหภมพนผวเฉลยของโลก] คาอณหภมเฉลยมาจาก 3

แหลงขอมลหลก คอ จากดาวเทยมโคจรรอบโลก จากการอานคาเครอขายสถานตรวจวดกวา

3,000 สถานทวโลกเปนรายเดอน และ จากการวดอณหภมพนผวทะเล

Glacier [ธารน าแขง] การทบถมของหมะทสะสมกนจนละลายไมทนเปนระยะเวลานานบนพน

โลกเปนบรเวณไมนอยกวา 0.1 ตารางกโลเมตร จะเรยกวาเกดธารนาแขง ซงถอเปนแหลงนา

จดทสาคญและใหญทสดของโลก พบในทกทวปยกเวนทวปออสเตรเลย (ทมา : US-EPA

Glossary )

Global dimming [การลดการกระจายในแสงแดดทพนผวของโลก] ซงจะแตกตางกนมาก

ในภมภาคตางๆ ของโลก สาเหตเกดจากการทาปฏกรยาระหวางกนของแสงแดดและอนภาค

ขนาดเลกอนเกดจากกจกรรมของมนษย ในประเทศยโรป Global dimming ถอวามคาทตามาก

เนองจากมการบงคบใชกฎหมายดานมลพษในอากาศทรนแรง

Global warming [ภาวะโลกรอน หรอ สภาวะโลกรอน] อนเกดมาจากอณหภมเฉลยของ

โลกเพมขนอยางตอเนอง โดยเฉพาะในทศวรรษลาสด ซงผเชยวชาญเชอวาสวนหนงมสาเหต

จากกจกรรมของมนษย (ดรายละเอยดเพมเตมท CO2e ในเอกสารน)

Gold standard [โกลด สแตนดารด] เปนมาตรฐานทรบรองคารบอนเครดตสากล พฒนา

โดย The Gold Standard Foundation (สามารถศกษาขนตอนและเกณฑตางๆ ไดท

http://www.cdmgoldstandard.org/ ) โครงการใดทมการรบรอง Gold standard จะมความ

นาเชอถอสงขนมาก และโดยทวไปมกจะมราคารบซอคารบอนเครดตตอหนวยทสงกวา

โครงการทวไป ในประเทศไทย ไดมการทาระบบมาตรฐานเพอรบรองโครงการลดการปลอย

กาซเรอนกระจกของประเทศ โดยองคการบรหารจดการกาซเรอนกระจกคอ มาตรฐานมงกฎ

ไทย (Crown standard) (ดรายละเอยดเพมเตมท Crown standard ในเอกสารน)

http://www.epa.gov/climatechange/glossary.html


http://www.cdmgoldstandard.org/





41

Government bond rate and Risk premium [อตราผลตอบแทนจากการถอพนธบตร

และก าไรทเกดจากการถอพนธบตรรฐบาล] พนธบตรรฐบาลคอตราสารทรฐบาลโดย

กระทรวงการคลงเปนผออก ซงสญญาวาจะจายดอกเบยพรอมเงนตนใหแกผถอเมอครบ

กาหนดหรอจายดอกเบยเปนงวดๆแลวแตจะตกลงกน ทงน รฐบาลจะออกพนธบตรรฐบาลเพอ

กยมเงนจากประชาชนและ ผซอพนธบตรจะมฐานะเปนเจาหนรฐบาลตามกฎหมาย ทงน

Government bond rate ถอเปนคาทนยมใชในการทา Benchmark เทยบกบคาทาง

เศรษฐศาสตรคาอนๆเชน IRR เพอพสจนการมสวนเพม (Additionality) ในการดาเนนโครงการ

กลไกการพฒนาทสะอาด (CDM)

พนธบตรรฐบาลตางจากหนสามญ (Equity) ในตลาดหลกทรพยฯ ทนกลงทนสวนใหญคนเคย

เพราะพนธบตรจะมอายชดเจนกวาหน ซงจะไมมวนครบกาหนดจนกวาจะมการเลกกจการ

โดยพนธบตรหรอหนกจะใหผลตอบแทนในรปของ "อตราดอกเบย" (Coupon Rate) หรอ

Government bond rate ซงกาหนดจายเปนรายงวด (อาจเปนรายเดอน รายครงปหรอรายปกได

แตสวนใหญเปนรายครงป)

นอกจากน พนธบตรยงระบระยะเวลา หรออาย (Maturity) เอาไวแนนอน ตวอยางไดแก

พนธบตรออมทรพยอาย 5 ป ของรฐบาลทจาหนายใหแกประชาชนโดยใหอตราดอกเบยรอยละ

6.75 ตอป และงวดการจายดอกเบยรายครงป เปนตน ทงน หากนกลงทนซอหนกดงกลาวไว

จนครบอายพนธบตร นกลงทนกจะไดรบกระแสเงนสดจากดอกเบยทระบไวบนหนาตวตลอดไป

จนครบ 5 ป เชน ซอพนธบตรออมทรพยของรฐบาลเปนมลคาหนาตว (Par) 10,000 บาท นก

ลงทนสามารถคดผลตอบแทนทจะไดรบคอมลคา 10,000 คณดวย 0.0675 เทากบ 675.0

บาท หารดวยสองสาหรบการจายครงปไดเทากบ 337.50 บาท (ยงไมหกภาษ) ทกครงปไปจน

ครบอายพนธบตร ดงนน ไมวาราคาของพนธบตรจะเปลยนแปลงอยางไร ผถอพนธบตร กจะ

ไดรบดอกเบยคงทตลอดอายพนธบตร โดยในปสดทายผลงทนจะไดรบเงนตนคนเตมจานวน

10,000 บาท ตามมลคาหนาตวทจายไป

อยางไรกด เมอเวลาผานไประยะหนง นกลงทนตองการขายพนธบตรตลาดรองนน การคด

ผลตอบแทนของพนธบตรรฐบาลกจะซบซอนขนเนองจากผลตอบแทนทผถอตราสารไดรบนบ

จากวนซอจนถงวนครบกาหนดไถถอน ซงประกอบดวยดอกเบย (Coupon rate) หรอ

Government bond rate และผลตอบแทนจากสวนตางระหวางราคาซอและราคาขายทเรยกวา

Risk premium


42

Greenhouse effect [สภาวะเรอนกระจก] คอ ผลทเกดจากการทในชนบรรยากาศมกาซ

เรอนกระจกมากเกนไป ทาใหความรอนทมาจากดวงอาทตยทไดสะทอนกลบจากพนดน

สบรรยากาศไมสามารถออกไปนอกชนบรรยากาศโลกได และถกกกเกบความรอนสะสมไวใน

ชนบรรยากาศ ทาใหเกดภาวะโลกรอนขน

รปแสดงการเกดสภาวะเรอนกระจก (ทมา : Times)

Greenhouse Gas Inventory หรอ GHG-I [บญชกาซเรอนกระจก] คอ บญช (หรออาจ

กลาวกวางๆ ไดวาเปนฐานขอมล) การปลอยกาซเรอนกระจก ซงเปนสวนหนงทสาคญของการ

จดทารายงานแหงชาต (National Communication) ในสวนประเทศไทย ซงเปนประเทศนอก

ภาคผนวกท 1 ของพธสารเกยวโต จดทา GHG-Inventory แบบสมครใจเพอใชประกอบใน

รายงานแหงชาตฉบบแรก (Initial National Communication : INC) โดยในการจดทาครงแรกนน

ไดใชขอมลป พ.ศ. 2537 (ค.ศ. 1994) เปนปฐาน ตามมตทประชมประเทศภาคอนสญญาฯ และ

ใชแนวทางในการจดทาตามคมอการคานวณการปลอยกาซเรอนกระจกแหงชาต ป ค.ศ.1996

(Revised 1996 IPCC Guidelines for National Greenhouse Gas Inventories) และ

เผยแพรในป พ.ศ.2543 จากนนไดมการศกษาวจยและประเมนปรมาณการปลอยกาซเรอน

กระจกในภาพรวมและรายสาขาอยางไมเปนทางการอกหลายครง ในหลายหนวยงาน

ในปจจบนประเทศไทยไดจดทารายงานแหงชาตฉบบท 2 (SNC : Second National

Communication) ซงในรายงานดงกลาวไดแสดงบญชการปลอยกาซเรอนกระจกโดยใชขอมลป

http://www.ipcc-nggip.iges.or.jp/public/gl/invs1.html



43

พ.ศ. 2543 (ค.ศ.2000) เปนปฐาน และไดมการเผยแพรรายงานแหงชาตฉบบท 2 นในป พ.ศ.

2553

บญชกาซเรอนกระจกในทางสากลตาม Revised 1996 IPCC Guidelines for National

Greenhouse Gas Inventories จะแบงเปน 6 หมวดคอ (1) พลงงาน (Energy), (2) กระบวนการ

อตสาหกรรม (Industrial processes), (3) สารละลายและการใชผลตภณฑ (Solvent and other

product use), (4) เกษตรกรรม (Agriculture), (5) การใชทดน การเปลยนแปลงการใชทดนและ

ปาไม (Land use, Land use change and Forestry: LULUCF) และ (6) ของเสย (Waste)

ในขณะท 2006 IPCC Guidelines for National

Greenhouse Gas Inventories จะยบเหลอ 4 หมวดคอ (1)

พลงงาน (Energy), (2) กระบวนการอตสาหกรรมและการใช

ผลตภณฑ (Industrial processes and product use: IPPU), (3)

เกษตรกรรม ปาไมและการใชทดนอนๆ (Agriculture, Forestry

and Other Land Use: AFOLU) และ (4) ของเสย (Waste)

Grid Emission factor [คาสมประสทธการปลดปลอยกาซเรอนกระจกจากการผลต

ไฟฟา] เปนคาทใชในการคานวณการปลอยกาซเรอนกระจกเฉลยจากการผลตไฟฟาหนง

หนวย ซงโดยปรกตแลวการผลตไฟฟาหนงหนวยจะมการปลอยกาซเรอนกระจกทแตกตางกน

ตามแตชนดของเชอเพลงทใชในการผลตไฟฟานนๆ รวมถงยงแตกตางกนตามเทคโนโลยทใช

ทงน คา Grid Emission factor ในแบบ Combined Margin ของประเทศไทยในป พ.ศ. 2552 ท

คานวณตาม EB 50 Annex 14 Methodological Tool (Version 02) “Tool to calculate

the emission factor for an electricity system” มคาเปน 0.5812 tCO2/MWh สาหรบการ

ผลตไฟฟาทวไป และ 0.5980 tCO2/MWh สาหรบการผลตไฟฟาจากพลงงานแสงอาทตยและ

ลม (ทมา: องคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก (องคการมหาชน))

GWP : Global Warming Potential [ระดบศกยภาพทท าใหโลกรอนขน] กาหนดโดย

IPCC แยกตามกาซเรอนกระจกชนดตางๆ ดงตาราง ซงในปจจบนนยมใชคาใน Second

Assessment Report (SAR) ของ IPCC ทออกในป ค.ศ. 1995 โดยคานจะเทยบกบกาซ

คารบอนไดออกไซด (CO2) ซงใหคาเทากบ 1 (ดรายละเอยดเพมเตมท CO2e)



http://cdm.unfccc.int/methodologies/PAmethodologies/tools/am-tool-07-v2.pdf

http://cdm.unfccc.int/methodologies/PAmethodologies/tools/am-tool-07-v2.pdf


44

ตารางแสดงคา Global Warming Potential ของกาซเรอนกระจก

(ทมา : US-EPA)

(1995)




45

HH HFCs : Hydro fluorocarbon [ไฮโดร ฟลออโรคารบอน] เปนกลมกาซเรอนกระจกทใชมาก

ในระบบทาความเยน หรอระบบปรบสภาวะอากาศในอตสาหกรรม ในอาคาร หรอในยานยนต

โดยกลม HFC นประกอบดวย HFC-23, HFC-125, HFC-134a, HFC-143a, HFC-152a, HFC-

227ea, HFC-236fa และ HFC-431Omee ซงมศกยภาพในการทาใหเกดสภาวะโลกรอน (GWP)

เทากบ 140 – 11,700 แตกตางตามประเภทของ HFC (โดย IPCC-SAR ในป 1995) และ เทากบ

120-12,000 แตกตางตามประเภทของ HFC (โดย IPCC-TAR ในป 2001) (ดรายละเอยด

เพมเตมท GWP ในเอกสารน)

Hockey stick คอชอของกราฟทเผยแพรในป ค.ศ. 1998 และไดระบจดของอณหภมเฉลยใน

เขตซกโลกเหนอ (Northern hemisphere) ในรอบ 1,000 ปทผานมา จากรปกราฟพบวา ในรอบ

900 ปกอนน ระดบเสนอณหภมเฉลยของโลกมลกษณะคลายเสนตรง และเรมชนขน (หมายถง

อณหภมเฉลยของโลกเพมสงขน) อยางรวดเรวในรอบ 100 ปลาสด คลายลกษณะของไมฮอกก

กราฟเสนนไดถกใชอางองบอยๆ โดยเฉพาะในการสนบสนนแนวคดวา ภาวะโลกรอนในรอบ

100 ปทผานมา มสาเหตหลกมาจากกจกรรมของมนษย

รปแสดงอณหภมเฉลยผวโลกในรอบ 1,000 ป แสดงลกษณะของ Hockey stick และการคาดการณ

ตามสมมตฐานแบบตางๆในรอบป ค.ศ. 2000-2100 (ทมา : IPCC Climate Change 2001 SPM Report )

http://www.grida.no/climate/ipcc_tar/vol4/english/pdf/spm.pdf


46

Host country [ประเทศเจาบาน] คอ ประเทศทเปนทตงของโครงการ CDM ทมการ

ดาเนนการอย

Hurdle Rate [อตราผลตอบแทนอางองในการตดสนใจทางการเงน] หรอกลาวอกนยหนง

คอ ตนทนของเงนทนเปนอตราผลตอบแทนทตาทสด ทองคกรหรอบรษทหนงๆสามารถยอมรบ

ไดจากการลงทน หากอตราผลตอบแทนทคาดหวงนอยกวาตนทนของเงนทนแลว การลงทนนน

จะไมควรทา แตเมอกจการลงทนในโครงการทมผลตอบแทนสงกวาตนทนของเงนทน จะทาให

มลคาของกจการเพมซงจะสงผลใหความมงคงของผถอหนสามญเพมสงขน

ทงน WACC ถอเปนคาทนยมใชในการทา Benchmark เทยบกบคาทางเศรษฐศาสตรคาอนๆเชน

IRR เพอพสจนการมสวนเพมเตม (Additionality) ในการดาเนนโครงการกลไกการพฒนาท

สะอาด (CDM) โดยเฉพาะโครงการดานโรงไฟฟาชวมวล นยมใชคา IPP Hurdle rate ในการ

Benchmark กบอตราผลตอบแทนภายในของโครงการ CDM

Hydrocarbon [ไฮโดรคารบอน] คอ กลมสสารทมไฮโดรเจนและคารบอนเปนองคประกอบ

หลก เชอเพลงตางๆ ทใชปจจบน เชนถานหน กาซธรรมชาต ลวนเปนสารไฮโดรคารบอนเปน

สวนใหญ และเมอเชอเพลงดงกลาวเกดการเผาไหมกบออกซเจนในอากาศ จะปลอยกาซ

คารบอนไดออกไซดและกาซอนๆ ออกมา



47

II ICA: International Consultation and Analysis [การใหค าปรกษาและวเคราะหระดบ

นานาชาต] ในการประชมสมชชาประเทศภาคอนสญญาฯครงท 16 (COP16) มขอสรปวาจะม

การจดกระบวนการ ICA โดยอยภายใต Subsidiary Body for Implementation (SBI) (ด

รายละเอยดเพมเตมท SBI) เพอวเคราะหรายงานแหงชาตราย ป โดยมผเชยวชาญทางเทคนค

หารอกบประเทศทเกยวของกบกจกรรมลดกาซเรอนกระจก รวมทงวเคราะหผลกระทบตางๆ

และจะจดทาออกมาเปนรายงานสรปผล ทงนในปจจบน (กรกฎาคม 2554) ICA กาลงอยใน

ระหวางการเตรยมการจดตง

ICAO : International Civil Aviation Organization [องคการการบนพลเรอนระหวาง

ประเทศ] ศกษารายละเอยดของ ICAO ไดท ICAO Web Site

IEE : Initial Environmental Evaluation [รายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม

เบองตน] โดยโครงการ CDM ทกโครงการของประเทศไทย แมวาโดยกฎหมายดานสงแวดลอม

แลว จะไมอยในกลมโครงการทจะตองทารายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม (EIA)

ตามทสานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (สผ.) กาหนด โครงการ

ทจะขอเปนโครงการ CDM ดงกลาวจะตองทารายงานวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมเบองตน

ซงเปรยบเสมอนรายงานเบองตนของ EIA เพอวเคราะหผลกระทบดานสงแวดลอมหากม

โครงการ CDM นนๆ เกดขน กอนสงให อบก.พจารณาอนมตโครงการ (ดรายละเอยดแนว

ทางการจดทา IEE ไดท เอกสารประกอบการใหค ารบรองของ อบก.)

IMO : International Maritime Organization [องคการพาณชยนาวระหวางประเทศ]

องคการทางทะเลระหวางประเทศ เปนทบวงการชานาญพเศษของสหประชาชาต และจดตงขน

ตงแตป พ.ศ. 2502 โดยมวตถประสงคเพอเปนเวทในการสรางความรวมมอระหวางประเทศ

สมาชกในการกาหนดมาตรฐานและแนวปฏบตเพอความปลอดภยในการเดนเรอและการคมครอง

สงแวดลอมทางทะเล รวมทงเพอเปนกลไกในการสรางความรวมมอทางวชาการระหวางประเทศ

สมาชก ปจจบน IMO มประเทศสมาชกรวมทงสน 170 ประเทศ และสมาชกสมทบ ไดแก หมเกาะ

http://www.icao.int/

http://www.tgo.or.th/index.php?option=com_content&task=view&id=32&Itemid=60


48

ฟาโร มาเกา และฮองกง สานกงานใหญ IMO ตงอย ณ กรงลอนดอน สหราชอาณาจกร ศกษา

รายละเอยดของ IMO ไดท IMO Web Site

Implementation [การด าเนนโครงการ] Project Implementation ในสวนโครงการ CDM นน

จะถอวาสวนการดาเนนโครงการจะเรมหลงจากทมการขนทะเบยนโครงการจาก CDM EB แลว

IPCC : Intergovernmental Panel on Climate Change [คณะกรรมการระหวางรฐบาล

วาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ] เปนหนวยงานดานวทยาศาสตรทสนบสนนขอมล

เชงวทยาศาสตรในการดาเนนการเกยวกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศทกอตงในป พ.ศ.

2531 (ค.ศ. 1988) โดย โครงการสงแวดลอมแหงสหประชาชาต (United Nations Environment

Programme: UNEP) และองคการอตนยมวทยาโลก (World Meteorological Organization :

WMO) มผลงานตพมพทเชอถอไดมากมาย (ดรายละเอยดสงตพมพตางๆ ไดท IPCC Website

และดวยผลงานในดานงานวจยดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ IPCC ไดรบรางวลโนเบล

สาขาสนตภาพในป ค.ศ. 2007 รวมกบ อล กอร อดตรองประธานาธบดของประเทศ

สหรฐอเมรกา

IPCC Assessment report [รายงานการประเมนสถานการณดานการเปลยนแปลงสภาพ

ภมอากาศของ IPCC] เปนรายงานทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยทประเมนและวเคราะห

ผลกระทบดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศของโลก มความนาเชอถอ จดทาโดย IPCC

และนยมใชผลเปนคาอางองทวโลก ในปจจบน IPCC ไดเผยแพรรายงานมาแลว 4 ครง และ

จดทารายงานฉบบพเศษอก 1 ฉบบ ดงน

First Assessment Report (FAR) เผยแพรในป พ.ศ.2533 (ค.ศ.1990) ม 3 เลม

ประกอบดวย (1) รายงานของ Working Group I: Scientific Assessment of Climate

Change (2) รายงานของ Working Group II: Impacts Assessment of Climate Change

และ (3) รายงานของ Working Group III: The IPCC Response Strategies ทงน ใน

ภาพรวม FAR มผลสรปวา

http://www.imo.org/

http://www.ipcc.ch/



49

การปลอยกาซเรอนกระจกจากกจกรรมของมนษย ไดสงผลตอระดบความ

เขมขนของกาซเรอนกระจก (คารบอนไดออกไซด มเทน กลมสาร CFCs และ

ไนตรสออกไซด) ในชนบรรยากาศ ซงสงผลตอปรากฎการณเรอนกระจก

(Greenhouse effect) อนจะนามาซงการเพมขนของความรอนในผวโลก

นอกจากน IPCC ยนยนผลการคานวณวากาซคารบอนไดออกไซดไดมสวนเกน

ครงหนงในการเปนสาเหตใหเกดปรากฎการณเรอนกระจก และโลกตองการ

การลดกาซเรอนกระจกประเภททมอายคงคางในชนบรรยากาศยาวนานทเกด

จากกจกรรมของมนษยลงใหไดราวรอยละ 60% โดยทนท เพอรกษาระดบ

กาซเรอนกระจกในชนบรรยากาศใหเทาระดบปจจบน (หมายถงป พ.ศ.2533)

[รายงานฉบบเตมของ FAR ดาวนโหลดไดท IPCC’s First Assessment Report (FAR) ]

1992 Supplementary Report เผยแพรในป พ.ศ.2535 (ค.ศ.1992) เปนรายงานฉบบ

พเศษ 3 ฉบบ ประกอบดวย (1) The Supplementary Report to the IPCC Scientific

Assessment (2) The Supplementary Report to the IPCC Impacts Assessment และ

(3) The IPCC 1990 and 1992 Assessments ทงน IPCC จดทาเพอใชประกอบในการ

ประชมสดยอดของโลก (Earth summit) ทนครรโอ เดอ จาเนโร โดยไดมการปรบปรง

ขอมลของ First Assessment Report รวมถงไดเพมภาพฉาย (Scenario) ของการ

เปลยนแปลงสภาพภมอากาศใหม 6 แบบ



50

[รายงานฉบบเตมของ 1992 Supplementary Report ดาวนโหลดไดท IPCC’s

1992 Supplementary Report ]

Second Assessment Report (SAR) เผยแพรในป พ.ศ.2538 (ค.ศ.1995) ม 4 เลม

ประกอบดวย (1) IPCC Second Assessment (2) รายงานของ Working Group I: The

Science of Climate Change (3) รายงานของ Working Group II: Impacts, Adaptations

and Mitigation of Climate Change: Scientific-Technical Analyses และ (4) รายงาน

ของ Working Group III: Economic and Social Dimensions of Climate Change ทงน

ในภาพรวม SAR มผลสรปทางวทยาศาสตรวา

ความเขมขนของกาซเรอนกระจกในชนบรรยากาศเพมขนอยางตอเนอง และ

สภาพภมอากาศของโลกไดมการเปลยนแปลงไปเมอเทยบกบศตวรรษทผาน

มาและคาดวาจะเปลยนแปลงอกในอนาคต ทงนยงคงมความไมแนนอน

(Uncertainties) อกหลายประการ

ผลการศกษาบงชวา (1) แนวโนมจากการสงเกตของอณหภมเฉลยของโลก

ตลอด 100 ปทผานมาพบวา (อณหภมทเปลยนแปลง) ไมไดเกดขนตาม

ธรรมชาตทงหมด (2) ทสาคญยงกวานนคอ มหลกฐานของรปแบบใหมท

เกดขน (Emerging pattern) ทสงเกตไดจากการเกบขอมลดานสภาพภมอากาศ

วามการตอบสนองของสภาพภมอากาศ (Climate response) ตอกาซเรอน

กระจกและละอองของเหลวจาพวกกามะถน (Sulphate aerosols) ซงทงสอง

บทสรปดงกลาวไดชไปวามนษยมสวนสรางผลกระทบตอภมอากาศโลก

นอกจากน คาศกยภาพการเกดสภาวะโลกรอน (GWP) ทระบไวในพธสารเกยวโต (พ.ศ.

2540) และนามาใชในโครงการกลไกการพฒนาทสะอาด (CDM) ไดนามาจาก SAR

เชนกน





51

[รายงานฉบบเตมของ SAR ดาวนโหลดไดท IPCC’s Second Assessment Report (SAR) ]

Third Assessment Report (TAR) เผยแพรในป พ.ศ.2544 (ค.ศ.2001) ม 3 เลม

ประกอบดวย (1) IPCC Synthesis Report (2) รายงานของ Working Group I: The

Scientific Basis (3) รายงานของ Working Group II: Impacts, Adaptations and

Vulnerability และ (4) รายงานของ Working Group III: Mitigation ทงน ในภาพรวม

TAR มผลสรปทางวทยาศาสตรวา

อณหภมเฉลยผวโลกไดเพมสงขนประมาณ 0.6 องศาเซลเซยสตลอด

ครสตศตวรรษท 20 ทผานมา และอณหภมในชนบรรยากาศ (ทสงจากโลกไป

ไมเกน 8 กโลเมตร) ไดเพมสงขนตลอดสทศวรรษทผานมา รวมถงปรมาณหมะ

ปกคลม (Snow cover) และนาแขงลดลง

กาซเรอนกระจกและละอองของเหลวอนเกดจากกจกรรมของมนษยได

ปรบเปลยนชนบรรยากาศอยางตอเนองไปในทางทคาดวาจะสงผลกระทบตอ

ภมอากาศ

มหลกฐานใหมและเปนหลกฐานทมนาหนกมากขนวาการเพมขนของอณหภม

โลก (Warming) ทสามารถสงเกตไดในรอบ 50 ปทผานมา เกดจากกจกรรม

ของมนษย

อทธพลของกจกรรมของมนษย (Human influences) จะสงผลตอเนองในการ

ทาใหองคประกอบของชนบรรยากาศ (Atmospheric composition) มการ

เปลยนแปลงตลอดครสตศตวรรษท 21

IPCC มความมนใจเพมขนในความสามารถของแบบจาลอง (Models) ทใช

คาดการณสภาพภมอากาศของโลกในอนาคต ทงน IPCC ประเมนวาคา

อณหภมเฉลยและระดบนาทะเลของโลกถกคาดการณวาจะมคาทสงขนใน

แบบจาลองของ IPCC SRES Scenarios ทกแบบ โดย TAR มการคาดการณ

ความไวของสภาพภมอากาศ (Climate sensitivity) อยทระหวาง 1.5 ถง 4.5



52

องศาเซลเซยส และอณหภมผวโลกเฉลยคาดวาจะเพมสงขนระหวาง 1.4 ถง

5.8 องศาเซลเซยส โดยระดบนาทะเลคาดวาจะสงขนระหวาง 0.1 ถง 0.9

เมตร ตลอดชวงป ค.ศ.1990 ถงป ค.ศ.2100 ซง IPCC ระบวาคาการ

คาดการณทมชวงประมาณการณตางกนมากน เนองจากมการเลอกพจารณา

แบบจาลองโดยม Scenario หลายแบบ ทง Scenario ทตองการการลดกาซ

เรอนกระจกอยางเขมขนหรอ Scenario ทดาเนนการแบบธรกจตามปรกต

(Business as usual)

[รายงานฉบบเตมของ TAR ดาวนโหลดไดท IPCC’s Third Assessment Report

(TAR) ]

Fourth Assessment Report (AR4) เผยแพรในป พ.ศ.2550 (ค.ศ.2007) ถอเปน

รายงานการศกษาดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศทละเอยดมากทสดของโลก

AR4 ประกอบดวยรายงานจานวน 4 เลม คอ (1) AR4 Synthesis Report (รวมถง

Summary for Policymakers: SPM) (2) รายงานของ Working Group I: The Physical

Science Basis (3) รายงานของ Working Group II: Impacts, Adaptation and

Vulnerability และ (4) รายงานของ Working Group III: Mitigation of Climate Change

ทงน AR4 มประโยคทเปนทรจกกนแพรหลายทสาคญ 2 ประโยคทสรปไวใน SPM วา

การรอนขนของระบบภมอากาศเปนทชดเจน (Warming of the climate

systems is unequivocal) และ

การเพมสงขนทสามารถสงเกตไดของอณหภมเฉลยของโลกตงแตกลาง

ครสตศตวรรษท 20 เปนตนมา สวนใหญนนนาจะมาจากการเพมสงขนท

สงเกตไดของความเขมขนของกาซเรอนกระจกจากกจกรรมของมนษย (Most

of the observed increase in global average temperatures since the mid-

http://www.grida.no/publications/other/ipcc_tar/

http://www.grida.no/publications/other/ipcc_tar/



53

20th century is very likely due to the observed increase in anthropogenic

greenhouse gas concentrations.)

นอกจากน รายงานของ Working group I ยงไดบนทกคาการเปลยนแปลงสภาพ

ภมอากาศทสาคญทสงเกตไดเทยบกบอดต เชนระดบความเขมขนของกาซเรอนกระจก

ในชนบรรยากาศ (แยกรายชนดทสาคญ) เทยบกบเมอ 650,000 ปกอน รวมถงได

สรปวาโลกมจานวนวนและคนทอากาศเยน (Cold days and cold nights) นอยลง

ในขณะทมจานวนวนและคนทอากาศรอน (Hot days and hot nights) รวมถงคลน

ความรอนมากขน เปนตน

ในรายงานของ Working group II ไดสรปวาหลกฐานจากทกทวปและ

มหาสมทรสวนใหญแสดงถงระบบทางธรรมชาตหลายอยางไดรบผลกระทบจากการ

เปลยนแปลงสภาพภมอากาศในระดบภมภาค โดยเฉพาะอยางยงผลของการเพมขน

ของอณหภมของโลก

ในขณะท Working group III ไดสรปวา การรกษาความคงท (Stabilization) ของ

ระดบความเขมขนของกาซเรอนกระจกสามารถเปนไปไดภายใตคาใชจายท

สมเหตสมผล โดยทการดาเนนการเพอรกษาระดบความเขมขนของกาซเรอนกระจกใน

ชนบรรยากาศใหมคา 445 ถง 535 สวนในลานสวน (ppm) จะสงผลใหคา GDP ของ

โลกลดลงไมเกน 3% เทานน

[รายงานฉบบเตมของ AR4 ดาวนโหลดไดท IPCC’s Fourth Assessment Report (AR4) ]

Fifth Assessment Report (AR5) กาลงอยในระหวางการดาเนนการ โดยคาดวาจะ

เผยแพรในป พ.ศ.2557 (ค.ศ.2014)



54

IPP : Independent Power Producer [ผผลตไฟฟาอสระรายใหญ] ผผลตไฟฟาเอกชนราย

ใหญ คอ บรษทใดกไดทเขามาเสนอขายไฟฟาตามประกาศรบซอของการไฟฟาฝายผลตแหง

ประเทศไทย (กฟผ.) และไดรบคดเลอกตามเงอนไขทกาหนด จะสามารถผลตไฟฟาและขายให

ประชาชนหรอโรงงานอตสาหกรรมผานทาง กฟผ.ได

IPPU : Industrial Process and Product Use [กระบวนการอตสาหกรรมและการใช

ผลตภณฑ] ตามการแบงประเภทของ 2006 IPCC GHG Inventory Guidelines (ด

รายละเอยดเพมเตมไดท Greenhouse Gas Inventory ในเอกสารน)

IRR : Internal Rate of Return [อตราผลตอบแทนการคนทน] เปนคาทางเศรษฐศาสตร

เพอใชวเคราะหอตราผลตอบแทนการคนทนของโครงการลดกาซเรอนกระจก หากคา IRR ม

คาทสงยอมหมายถงโครงการเปนโครงการทผลงทนมโอกาสคนทนไดเรว ทงนในกรณของ

โครงการ CDM โดยทวไปนน หากโครงการมคา IRR ทตา หรอตดลบ จะมโอกาสสงในการ

ไดรบการพจารณาขนทะเบยนเปนโครงการ CDM คา IRR เปนคาทนยมใชวเคราะหโครงการ

CDM โดยเฉพาะการนาคาทไดไปทาการ Benchmark กบคาอนๆทางเศรษฐศาสตร ตามเกณฑ

การวเคราะหสวนเพมเตมของ CDM EB เชน WACC, Local commercial lending rate เปนตน

Issuance (of CERs) [การออกคารบอนเครดต] โดย CDM Executive Board เปนฝาย

พจารณาอนมตภายหลงจากการตรวจสอบพสจนผลการลดการปลอยกาซเรอนกระจกของ

โครงการแลว ถอเปนขนตอนสดทายของการทาโครงการ CDM กอนทจะขายคารบอนเครดตใน

รปของ CERs ได






55

JJ JI : Joint Implementation [การด าเนนการรวมกน] เปนการซอขายคารบอนเครดตจาก

การพฒนาโครงการลดกาซเรอนกระจกในประเทศในภาคผนวกท 1 ดวยกนเทานนคลายกบ

โครงการ CDM หากแต JI จะไมเกยวของกบประเทศนอกภาคผนวกท 1 โดย JI ถอเปน 1 ใน 3

กลไกยดหยนภายใตพธสารเกยวโต (อก 2 กลไกคอ CDM และ ET) รายละเอยดของ JI จะอย

ในมาตรา 6 ของพธสารเกยวโต และคารบอนเครดตจากการดาเนนการรวมกนจะเรยกวา

ERUs (ดรายละเอยดเพมเตมท ERUs ในเอกสารน)

KK Kyoto Protocol [พธสารเกยวโต] หรอ KP พธสารเกยวโต เกดขนในการประชมสมยท

3 ของการประชมสมชชาประเทศภาคอนสญญาฯ (COP3) ทนครเกยวโต ประเทศญปน ในป พ.ศ. 2540 (ค.ศ. 1997) พธสารนมความสาคญมากและถอเปนพธสารฉบบแรกของโลกในดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ โดยกาหนดใหกลมประเทศพฒนาแลว (เรยกในพธสารวากลมประเทศในภาคผนวกท1) มเปาหมายในการลดการปลอยกาซเรอนกระจกอยางนอยรอยละ 5 เมอเทยบกบระดบการปลอยในป ค.ศ. 1990 ภายในชวงป ค.ศ. 2008 ถง 2012 ตามทระบไวในมาตรา 3 และเพอชวยใหประเทศในภาคผนวกท 1 สามารถบรรลเปาหมายได จงไดกาหนดกลไกยดหยน (flexibility mechanisms) ขน 3 กลไก ประกอบดวย

1) กลไกการด าเนนการรวมกน (Joint Implementation: JI) ตามทระบไวในมาตรา 6 ซงกาหนดใหประเทศพฒนาแลว สามารถดาเนนโครงการลดปรมาณการปลอยกาซเรอน



56

กระจกรวมกนเองระหวางประเทศในกลมภาคผนวกท 1 ปรมาณกาซเรอนกระจกทลดได เรยกวา ERUs (Emission Reduction Units)

2) กลไกการพฒนาทสะอาด (Clean Development Mechanism: CDM) ตามทระบไวในมาตรา 12 ซงกาหนดใหประเทศในภาคผนวกท 1 สามารถดาเนนโครงการลดปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกรวมกบประเทศกาลงพฒนาหรอประเทศในกลม Non-Annex I ปรมาณกาซเรอนกระจกทลดได จะตองผานการรบรอง เรยกวา CERs (Certified Emission Reductions)

3) กลไกการซอขายสทธการปลอยกาซเรอนกระจก (Emission Trading: ET) ตามทระบไวในมาตรา 17 ซงกาหนดใหประเทศในภาคผนวกท 1 ทไมสามารถลดการปลอยกาซเรอนกระจกในประเทศตามทกาหนดไวได สามารถซอสทธการปลอยจากประเทศในภาคผนวกท 1 ดวยกนเอง ทมสทธการปลอยเหลอ (อาจเปนเครดตทเหลอจากการทาโครงการ JI และ CDM หรอ สทธการปลอยทเหลอเนองจากระบบเศรษฐกจทาใหปรมาณการปลอยในปจจบนนอยกวาปรมาณการปลอยเมอป ค.ศ. 1990 จงมสทธการปลอยเหลอพรอมทจะขายได) เรยกสทธการปลอยกาซเรอนกระจกทจะซอขายกนนวา AAUs (Assigned Amount Units)

พธสารนมผลบงคบใชในวนท 16 กมภาพนธ พ.ศ. 2548 (ค.ศ. 2005) เมอประเทศรสเซยให

สตยาบน โดยประเทศสหรฐอเมรกาไมไดใหสตยาบนในพธสารน ในสวนประเทศไทยมความ

เกยวของกบพธสารน คอลงนามในพธสารเกยวโต เมอวนท 2 กมภาพนธ พ.ศ. 2542 (คศ.

1999) ใหสตยาบนกบพธสารเกยวโต เมอวนท 28 สงหาคม พ.ศ. 2545 (ค.ศ. 2002)

สามารถดาวนโหลด พธสารเกยวโตฉบบเตม ภาษาไทย โดย สผ. ไดทน และ ภาษาองกฤษได

ทน


http://unfccc.int/kyoto_protocol/items/2830.php



57

LL Landfill gas [กาซจากหลมฝงกลบ] หรอ LFG มกเปนกาซชวภาพทมมเทนเปนองคประกอบ

หลก ไดมาจากกระบวนการฝงกลบ (Landfill) ขยะอตสาหกรรมหรอขยะชมชนตางๆ ไวใตดนใน

ระยะเวลาหนง ในประเทศไทยมโครงการแบบ LFG ทไดรบการขนทะเบยนแลวจานวน 5

โครงการ (ขอมล ณ วนท 1 สงหาคม 2554) ตวอยางเชน โครงการหลมฝงกลบเจรญสมพงษ

ราชาเทวะ (Jaroensompong Corporation Rachathewa Landfill Gas to Energy Project) ทผลต

กาซชวภาพเพอผลตไฟฟา

รปแสดงโครงการหลมฝงกลบเจรญสมพงษ ราชาเทวะ

(ภาพ : อบก.)

LCA : Life Cycle Assessment [การประเมนวฏจกรชวต] คอ กระบวนการวเคราะหและ

ประเมนคาผลกระทบของผลตภณฑทมตอสงแวดลอม ตลอดชวงชวตของผลตภณฑ ตงแตการ

สกดหรอการไดมาซงวตถดบ กระบวนการผลต การขนสงและการแจกจาย การใชงาน

ผลตภณฑ การใชใหม / แปรรป และการจดการเศษซากของผลตภณฑหลงการใชงาน ซงอาจ

กลาวไดวา พจารณาผลตภณฑตงแตเกดจนตาย (Cradle to Grave) โดยมการระบถงปรมาณ

พลงงานและวตถดบทใช รวมถงของเสยทปลอยออกสสงแวดลอมและการประเมนโอกาสทจะ

สงผลกระทบตอระบบนเวศและสขอนามยของชมชน เพอทจะหาวธการในการปรบปรง

ผลตภณฑใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอมนอยทสด [ทมา : ศนยเฉพาะทางดานการประเมน

วฏจกรชวตและพฒนาผลตภณฑเชงนเวศเศรษฐกจ ศนยเทคโนโลยโลหะและวสดแหงชาต

(MTEC)]

http://www.mtec.or.th/ecodesign2010/index.php?option=com_content&view=article&id=6:-life-cycle-assessment-lca&catid=1:-ecodesign&Itemid=5

http://www.mtec.or.th/ecodesign2010/index.php?option=com_content&view=article&id=6:-life-cycle-assessment-lca&catid=1:-ecodesign&Itemid=5


58

LCI : Life Cycle Inventory [การจดท าบญชรายการตลอดวฏจกรชวต] เปนการจดเกบ

และสรางฐานขอมลของการแลกเปลยนทางสงแวดลอมทเกดขนในแตละขนตอนของวฏจกร

ชวตของสนคาหรอบรการ ซงขอมลทจดเกบอาจเปนขอมลตรวจวดจรง ขอมลจากการคานวณ

หรอขอมลอางองจากรายงานการศกษา โดยทมการแสดงความโปรงใสอยางมทมาอยางชดเจน

ของขอมลการจดทาบญชรายการเปนขนตอนทมความยากลาบากทสดของการประเมนวฏจกร

ชวต เนองจากตองใชความละเอยดและใชเวลานาน เพอใหไดขอมลทถกตองสะทอนถง

ผลกระทบทเกดขนของผลตภณฑทศกษาอยางแทจรง ซงในปจจบนประเทศไทยเองมการ

พฒนาฐานขอมลกลางดานพลงงานและวสดสาหรบการประเมนวฏจกรชวตแลวเชนกน [ทมา :

ผศ.ดร.เศรษฐ สมภตตะกล หวหนาศนยวจย Life Cycle Management สถาบนวจยและพฒนา

พลงงาน มหาวทยาลยเชยงใหม]

Leakage ปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกทเกดขนอนเนองจากโครงการ CDM หากแต

เกดขน ภายนอกขอบเขตของโครงการ (ดรายละเอยดเพมเตมท Carbon leakage ในเอกสารน)

LoA : Letter of Approval [หนงสอใหค ารบรองวาเปนโครงการตามกลไกการพฒนาท

สะอาด] จากหลกเกณฑการดาเนนโครงการตามกลไกการพฒนาทสะอาด (Clean

Development Mechanism : CDM) ภายใตพธสารเกยวโต ทระบใหโครงการทดาเนนการจะตอง

มสวนชวยในการพฒนาอยางยงยนของประเทศเจาบาน ดงนน ผพฒนาโครงการ CDM จะตอง

ดาเนนการเพอขอหนงสอใหคารบรองโครงการวาเปนโครงการตามกลไกการพฒนาทสะอาด

(Letter of Approval : LoA) จากหนวยงานกลางประสานการดาเนนงานตามกลไกการพฒนา

ทสะอาด (Designated National Authority : DNA) ของประเทศเจาบานทโครงการ CDM ตงอย

เพอยนยนวาโครงการทเสนอนน เปนโครงการทดาเนนการโดยสมครใจ และมสวนชวยในการ

พฒนาอยางยงยน โดย LoA เปนเอกสารหนงทนาไปใชประกอบการการขอขนทะเบยนเปน

โครงการ CDM ทคณะกรรมการบรหารกลไกการพฒนาทสะอาด (CDM Executive Board :

CDM EB ในการพจารณาใหคารบรองโครงการ CDM นน ผพฒนาโครงการจะตองยนเอกสาร

เพอประกอบการขออนมตหนงสอใหคารบรองวาเปนโครงการตามกลไกการพฒนาทสะอาด

(Letter of Approval : LoA) ตามทกาหนดไวในระเบยบคณะกรรมการองคการบรหาร

จดการกาซเรอนกระจกวาดวยหลกเกณฑการพจารณาใหค ารบรองวาเปนโครงการ

ตามกลไกการพฒนาทสะอาด พ.ศ. 2553 ดงน






59

เอกสารออกแบบโครงการ (Project Design Document : PDD)

รายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมเบองตน ( Initial Environmental Evaluation

: IEE) หรอ รายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม (Environmental Impact

Assessment : EIA) ทไดรบความเหนชอบแลวในกรณเปนโครงการทตองจดทาตาม

กฏหมาย

แบบฟอรมสรปโครงการ แบบฟอรมสถานภาพของโครงการ และแบบฟอรม

ประเมนผลการใหคะแนนตามหลกเกณฑการพฒนาทยงยนของประเทศไทยโดย

ผพฒนาโครงการ

รายงานการประชมการมสวนรวมของชมชน (Public participation report)

ทงน รายละเอยดการออกหนงสอรบรอง สามารถศกษาเพมเตมไดท การพจารณาใหค า

รบรองโครงการ CDM ของ อบก.

Local commercial lending rate [อตราดอกเบยกยมของธนาคารพาณชย] คออตรา

ดอกเบยเงนกลกคาชนด หรอ Minimum Lending Rate (MLR) หมายถงอตราดอกเบยเงนกแบบ

มระยะเวลาทธนาคารพาณชยเรยกเกบจากลกคารายใหญชนด ซงธนาคารพาณชยแตละแหง

จะกาหนดอตราไมเทากน ซงหากจะหาอตราดอกเบย MLR ตองใชคาเฉลยของอตราดอกเบย

เงนกลกคาชนดของ 4 ธนาคารพาณชยใหญ คอ ธนาคารกรงเทพ จากด (มหาชน) ธนาคาร

กสกรไทย จากด (มหาชน) ธนาคารไทยพาณชย จากด (มหาชน) และธนาคารกรงไทย จากด

(มหาชน) ทงน Local commercial lending rate ถอเปนคาทนยมใชในการทา Benchmark เทยบ

กบคาทางเศรษฐศาสตรคาอนๆ เชน IRR เพอพสจนการมสวนเพม (Additionality) ในการดาเนน

โครงการกลไกการพฒนาทสะอาด (CDM)

LoI : Letter of Intent [หนงสอแจงความจ านงทจะด าเนนโครงการตามกลไกพฒนาท

สะอาด] เปนเอกสารสาคญฉบบแรกทผพฒนาโครงการกลไกการพฒนาทสะอาด จาเปน

จะตองจดสงใหกบองคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก (องคการมหาชน) เพอแสดง

เจตจานงเบองตนในการดาเนนโครงการ ทงน LoI ไมมรปแบบตายตว แตผพฒนาโครงการ

สามารถใชตวอยางของ LoI โดยดจาก TGO’s LoI Example

Low Carbon City (LCC), Low Carbon Economy (LCE), Low Carbon Society (LCS)

[เมองลดคารบอน เศรษฐกจลดคารบอน สงคมคารบอนต า] เปนแนวคดใหมในการดาเนน

ชวตและกจกรรมตางๆทคานงถงการปลอยกาซเรอนกระจกใหนอยทสด ครอบคลมทงการ

เดนทางและขนสงประจาวน การดารงชวต การผลตในอตสาหกรรม การอนรกษพลงงาน และ



http://www.tgo.or.th/download/Announce/CDM/LoI.pdf


60

การสงเสรมการใชพลงงานหมนเวยน เปนตน ปจจบน (กรกฎาคม พ.ศ.2554) ทาง องคการ

บรหารจดการกาซเรอนกระจก (อบก.) กาลงศกษาเรองมาตรฐานของเมองลดคารบอนให

ควบคไปกบมาตรฐานมงกฎไทย ทงน รายละเอยดของ LCC, LCE, LCS สามารถศกษาเพมเตม

ไดท Low-Carbon Economy Web site

LULUCF : Land use, Land use change and forestry [กจกรรมการใชทดน การ

เปลยนแปลงการใชประโยชนทดน และปาไม] คอภาคสวนหนงทมผลตอการเปลยนแปลง

วฎจกรคารบอนของโลก ทงในดานการลดหรอการเพมกาซเรอนกระจกในบรรยากาศ

ประกอบไปดวยการใชทดนในการดาเนนกจกรรมตางๆ การเปลยนแปลงการใชประโยชนทดน

และ ปาไม ซงรวมความถงการปลกปาและการฟนฟปา คาวา LULUCF เปนหนงในภาคหลก

ของบญชกาซเรอนกระจก ทงน ใน 2006 IPCC Guidelines for National Greenhouse

Gas Inventories ไดยบ LULUCF กบภาคเกษตร ใหเปน Agriculture, Forestry and Other

Land Use: AFOLU)

http://en.wikipedia.org/wiki/Low-carbon_economy





61

MM Major Economies Forum on Energy and Climate กอตงขนในเวท 2009 โดย

ประธานาธบด Barack Obama เพอหารอเกยวกบองคประกอบของขอตกลงทเจรจาใน COP 15

ท กรงโคเปนเฮเกน ประเทศเดนมารก สมาชกประกอบดวย ออสเตรเลย, บราซล แคนาดา จน

สหภาพยโรป ฝรงเศส เยอรมน อนเดย อนโดนเซย อตาล ญปน เมกซโก รสเซย แอฟรกาใต

เกาหลใต สหราชอาณาจกร และ สหรฐอเมรกา ซงรวมแลวคดเปน 80% ของการปลอยกาซ

เรอนกระจกของโลก

Methodology [วธการค านวณการลดการปลอยกาซเรอนกระจก] ในโครงการกลไกการ

พฒนาทสะอาด ผพฒนาโครงการจะตองเสนอวธการคานวณการลดการปลอยกาซเรอน

กระจกในเอกสารออกแบบโครงการ (PDD) ซงจะตองเปนวธทไดรบการอนมตแลวจาก CDM

Executive Board และตองเปนวธการททนสมยทสดในขณะนน หรอหากยงไมมวธการคานวณท

ไดรบการอนมต ทางผพฒนาโครงการจะตองเสนอวธการคานวณใหมเพอให CDM Executive

Board พจารณาอนมตกอน ทงน สามารถสบคนวธการคานวณทไดรบการอนมตแลวไดท

UNFCCC Methodology web site

Methodology Panel [คณะท างานในการพจารณาวธประเมนปรมาณการปลอยกาซ

เรอนกระจก]

Mini PIP : Mini Project Implementation Plan [แผนการด าเนนโครงการฉบบยอ] ใชใน

โครงการ CDM แบบ PoA และ Bundle

GHG Mitiation [การลดการปลอยกาซเรอนกระจก] หมายถง การดาเนนการเพอลดการ

ปลอยกาซเรอนกระจกหรอการดดซบกาซเรอนกระจกในบรรยากาศ เชน การลดการเกดกาซ

คารบอนไดออกไซดจากการเผาไหมถานหนหรอกาซธรรมชาตในการผลตไฟฟา หรอ การลด

การเกดกาซมเทนในระบบบาบดนาเสยอตสาหกรรม เปนตน

Monitoring [การตดตามการลดการปลอยกาซเรอนกระจก] เปนขนตอนหนงในการ

ดาเนนโครงการกลไกการพฒนาทสะอาด โดยแตละโครงการจะตองดาเนนการตามแนวทางท

ระบไวใน PDD ผพฒนาโครงการจะตองมเครองมอวดและวธการตรวจวดทชดเจน และได

http://cdm.unfccc.int/methodologies/index.html


62

มาตรฐาน รวมถงตองวางแผนการสอบเทยบ (Calibrate) เครองมอตางๆตามทระบไวอยาง

เครงครดดวย

MRV : Measurement, Reporting and Verification [การตรวจวด รายงานผล และ

ทวนสอบ] MRV เปนขอความจากขอมตท 1/CP.13 ของการประชมสมชชารฐภาคอนสญญาฯ

สมยท 13 (Decision 1/CP.13 - (Bali Action Plan)) ณ เกาะบาหล ประเทศอนโดนเซย ดงระบ

ใน paragraph 1 (b) i สาหรบพนธกรณลดกาซเรอนกระจกของประเทศพฒนาแลว คอ

“Measurable, reportable and verifiable nationally appropriate mitigation commitments or

actions, including quantified emission limitation and reduction objectives, by all developed

country Parties, while ensuring the comparability of efforts among them, taking into

account differences in their national circumstances;” และ paragraph 1 (b) ii สาหรบการ

ลดกาซเรอนกระจกโดยประเทศกาลงพฒนาคอ “Nationally appropriate mitigation actions by

developing country Parties in the context of sustainable development, supported and

enabled by technology, financing and capacity-building, in a measurable, reportable and

verifiable manner;” ซงจากขอมตดงกลาว จะตองมการเจรจาภายใตอนสญญาฯ เพอกาหนด

รายละเอยดการดาเนนงานตอไป




63

NN NAMAs : Nationally Appropriate Mitigation Actions [กจกรรมลดกาซเรอนกระจกท

เหมาะสมของประเทศ] NAMAs เปนขอความจากขอมตท 1/CP.13 ของการประชมสมชชารฐ

ภาคอนสญญาฯ สมยท 13 (Decision 1/CP.13 - Bali Action Plan) ณ เกาะบาหล ประเทศ

อนโดนเซย กอใหเกดการกาหนดกจกรรมลดกาซเรอนกระจกโดยประเทศกาลงพฒนา ทจะ

ดาเนนการในบรบทของการพฒนาทยงยน โดยไดรบการสนบสนนและสามารถทาใหเปนไปได

ดวยการสนบสนนทางดานเทคโนโลย การเงน และการเสรมสรางศกยภาพ โดยเปนไปใน

ลกษณะทตรวจวดได รายงานผลได และทวนสอบได - “Nationally appropriate mitigation

actions by developing country Parties in the context of sustainable development, supported

and enabled by technology, financing and capacity-building, in a measurable, reportable

and verifiable manner;” ซงจากขอมตดงกลาว จะตองมการเจรจาภายใตอนสญญาฯ เพอ

กาหนดรายละเอยดการดาเนนงาน NAMAs โดยประเทศกาลงพฒนาตอไป

Registry [การขนทะเบยนกจกรรมลดกาซเรอนกระจกทเหมาะสม

ของประเทศ] การขนทะเบยนกจกรรมลดกาซเรอนกระจกทเหมาะสมของ

ประเทศ (NAMAs) นนเปนไปตามระบในขอมตท 1 ของการประชมสมชชารฐ

ภาคอนสญญาฯ สมยท 16 (Decision 1/CP.16 – The Cancun Agreements : Outcomes

of the work of the Ad Hoc Working Group on Long-term Cooperative Action under the

Convention) โดยจะมหลกการดาเนนงานดงระบใน paragraph 53 – 59 ของขอมต

1/CP.16 ดงกลาว

NAPAs : National Adaptation Plans/programmes of Action [โครงการปฏบตการเพอ

การปรบตวและรบมอกาซเรอนกระจกของแตละประเทศ] แนวคดการปรบตวเพอรบมอ

กบผลกระทบของการปลอยกาซเรอนกระจกทเพมขนของประเทศกาลงพฒนา

National Climate Change Policy Committee หรอ NCCC [คณะกรรมการนโยบายการ

เปลยนแปลงสภาพภมอากาศแหงชาต] มนายกรฐมนตรเปนประธาน และรฐมนตรวาการ

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเปนรองประธานฯ โดยกรรมการมาจาก


64

ปลดกระทรวงทเกยวของรวม 10 กระทรวง และผทรงคณวฒจานวนไมเกน 9 คน ถอเปน

คณะกรรมการสงสดของประเทศในดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ NCCC ไดมการ

แตงตงคณะอนกรรมการรวม 3 คณะฯ

National Focal Point [หนวยประสานงานกลาง] หนวยงานองคกรทดแลการแตงตง

ผมอานาจและเปนศนยประสานงานในดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศของประเทศ ใน

ประเทศไทย คอส านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (สผ.)

National Greenhouse Gas Inventory [ฐานขอมลบญชกาซเรอนกระจกของประเทศ]

เปนฐานขอมลปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกของแตละประเทศ ในทกภาคเศรษฐกจ (ด

รายละเอยดไดท Greenhouse Gas Inventory ในเอกสารน)

NC : National Communication [รายงานแหงชาต วาดวยการเปลยนแปลงสภาพ

ภมอากาศ] เปนรายงานทแตละชาตในภาค UNFCCC จะตองจดทาขนเพอสรปและรายงานถง

นโยบาย กจกรรมและแนวทางทเกยวของกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศของประเทศ

นนๆรวมถงมการแสดงบญชการปลอยกาซเรอนกระจกของประเทศ (ดรายละเอยดไดท

Greenhouse Gas Inventory ในเอกสารน) ในทกภาคเศรษฐกจ ในประเทศไทย หนวยงานท

จดทารายงานแหงชาตฯน คอสานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

(สผ.) โดยไดดาเนนการไปแลวสองครง

ครงแรกหรอ Initial National Communication (INC) เผยแพรในป พ.ศ. 2543 (ค.ศ.

2000) (ในครงแรกดาเนนการภายใตกระทรวงวทยาศาสตร เทคโนโลยและสงแวดลอม

ในขณะนน) โดยใชขอมลของประเทศในป พ.ศ. 2537 (ค.ศ. 1994) ในการจดทาบญช

กาซเรอนกระจก สามารถศกษาและดาวนโหลด INC ไดท UNFCCC’s Thai INC

http://www.onep.go.th/

http://unfccc.int/national_reports/non-annex_i_natcom/items/2716.php

http://unfccc.int/resource/docs/natc/thainc1.pdf



65

ครงทสองหรอ Secondl National Communication (SNC) เผยแพรในป พ.ศ. 2553

(ค.ศ. 2010) โดยใชขอมลของประเทศในป พ.ศ. 2543 (ค.ศ. 2000) ในการจดทาบญช

กาซเรอนกระจก สามารถศกษาและดาวนโหลด SNC ไดท UNFCCC’s Thai SNC

รปแสดงภาพปกรายงานแหงชาตฉบบแรก (INC) ของประเทศไทย (ซาย) และรายงาน

แหงชาตฉบบทสอง (SNC) (รปขวา) (ทมา : UNFCCC และ สผ.)

NMVOC : Non Methane Volatile Organic Compound [สารประกอบอนทรยทระเหย

งายทไมใชมเทน] เปนสารอนทรยขนาดใหญ ทมความหลากหลายขององคประกอบ อาทเชน

เบนซน เอทานอล ฟอรมาลดไฮด ไซโคลเฮดเซน 1,1,1 ไตรคอโลเอทาเนน หรออะซโตน

เปนหลก NMVOCs กเหมอนกบ VOCS แตไมมกาซมเทน

N2O : Nitrous oxide [ไนตรสออกไซด] เปนกาซเรอนกระจกชนดหนงตามพธสารเกยวโต ม

ศกยภาพในการทาใหเกดสภาวะโลกรอน (GWP) เทากบ 310 (โดย IPCC-SAR ในป ค.ศ. 1995

ซงปจจบนใชคาน) และ เทากบ 296 (โดย IPCC-TAR ในป 2001) (ดรายละเอยดเพมเตมท

GWP ในเอกสารน)

http://unfccc.int/files/national_reports/non-annex_i_natcom/submitted_natcom/application/pdf/snc_thailand.pdf

http://unfccc.int/resource/docs/natc/thainc1.pdf

http://www.onep.go.th/images/stories/file/NC.pdf

http://www.onep.go.th/images/stories/file/NC.pdf


66

Non-Annex I Countries [ประเทศนอกกลมภาคผนวกท 1 ของ UNFCCC] ซงเปนกลม

ประเทศทไมถกบงคบใหลดการปลอยกาซเรอนกระจกของตนเองตามพธสารเกยวโต มเพยง

พนธกรณในการสงรายงานแหงชาต และสนบสนนการดาเนนงานดานการเปลยนแปลงสภาพ

ภมอากาศเทานน รวมทงหมดประมาณ 150 ประเทศ (ณ กรกฎาคม 2554) โดยดรายละเอยด

ไดท List of Non-Annex I Countries to the Convention

http://unfccc.int/parties_and_observers/parties/non_annex_i/items/2833.php



67

OO ODA : Official Development Assistance [เงนชวยเหลอดานการพฒนาจากประเทศ

อตสาหกรรม] ความชวยเหลอทมใหแกประเทศตางๆ จะเปนความชวยเหลอจากประเทศ

อตสาหกรรมไปใหแกประเทศกาลงพฒนาในดานตางๆ เชน การถายทอดเทคโนโลย เปนตน

โดยในกลมประเทศกาลงพฒนาเองจะถกแบงกลมตามระดบการพฒนาและรายไดประชากร

การแบงกลมนนยมใชการแบงกลมตามผรบความชวยเหลอในระบบ DAC

Offsetting [การชดเชย(คารบอน)] การชดเชยการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดของบรษท

หรอองคการตางๆ (ดรายละเอยดเพมเตมท Carbon offsetting)

ONEP : Office of Natural Resources and Environmental Policy and Planning

[ส านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (สผ.)] หนวยงานระดบ

กรม ภายใตกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ทาหนาทเปน National focal point

ของ UNFCCC และเลขาธการ สผ.จะทาหนาทเปนเลขานการของคณะกรรมการนโยบายการ

เปลยนแปลงสภาพภมอากาศแหงชาต นอกจากน สผ. ยงเปนหนวยงานหลกรบผดชอบในการ

จดทารายงานแหงชาตเพอเสนอตอ UNFCCC อกดวย

OTC : Over the Counter Market [การซอขายคารบอนเครดต โดยตรงกบผซอ] ไมผาน

ตลาดคารบอน

http://www.oecd.org/dac/stats/daclist

http://www.onep.go.th/


68

PP PDD : Project Design Document [เอกสารออกแบบโครงการ] เปนเอกสารทางการของ

โครงการ ทผพฒนาโครงการ CDM (Project Developer) จะตองดาเนนการจดทา โดยมรปแบบ

ทกาหนดชดเจนโดย CDM Executive Board ทงน เอกสาร PDD น จะตองถกตรวจสอบตาม

ขนตอนการดาเนนโครงการโดย DNA แตละประเทศ และ DOE กอนทจะสงให CDM Executive

Board พจารณาเพอขนทะเบยนโครงการ ผพฒนาโครงการจะตองใชรปแบบ PDD ททนสมย

ทสดเสมอ ตามท CDM EB ก าหนด

PE : Project Emission [การปลอยกาซเรอนกระจกจากการด าเนนโครงการ] คานมกพบ

ในสมการเพอใชคานวณหาการลดการปลอยกาซเรอนกระจกทจะเกดขนในโครงการตางๆ จาก

สมการ Emission reduction (ER) (ดรายละเอยดเพมเตมท ER ในเอกสารน)

Per-capita emissions [ปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกของแตละประเทศตอหว

ประชากร] สาหรบประเทศไทย ขอมลของป ค.ศ. 2005 พบวามคาเปน 5.6 ตน

คารบอนไดออกไซดเทยบเทาตอคนตอป (อนดบท 71 ของโลกจาก 186 ประเทศ) ในขณะท

สหรฐอเมรกามคานเปน 23.5 ตนคารบอนไดออกไซดเทยบเทาตอคนตอป (สงเปนอนดบ 7

จาก 186 ประเทศ) (ทมา : “Earth Trends/World Resources Data CD 2005” by World

Resources Institute, United Nations Development Programme, United Nations Environment

Program, The World Bank, September 2005)

PFCs : Perfluorocarbon [เปอรฟลออโรคารบอน] เปนกลมของกาซเรอนกระจกตาม

พธสารเกยวโต กลม PFC นประกอบดวย CF4, C2F6, C4F10 และ C6F14 ซงมศกยภาพในการทา

ใหเกดสภาวะโลกรอน (GWP) เทากบ 6,500 – 9,200 แตกตางตามชนดของ PFC (โดย IPCC-

SAR ในป 1995 ซงปจจบนใชคาน) และ เทากบ 5,700 - 11,900 (โดย IPCC-TAR ในป ค.ศ.

2001) (ดรายละเอยดเพมเตมท GWP ในเอกสารน)

PIN : Project Idea Note [เอกสารประกอบแนวคดโครงการ] เปนเอกสารทไมเปนทางการ

ของโครงการ ทผพฒนาโครงการ CDM (Project Developer) ควรมการดาเนนการจดทา

โดยทวไปแลว PIN จะไมมรปแบบทกาหนดตายตว และไมถกตรวจสอบใดๆ การดาเนนการ

จดทา PIN นน เปรยบเสมอนการทาการศกษาความเปนไปไดเบองตนวาโครงการทสนใจ

http://cdm.unfccc.int/Reference/PDDs_Forms/PDDs/index.html



69

สามารถเปนโครงการ CDM ไดหรอไม ทงนหากโครงการสามารถเปนโครงการ CDM ได

ผพฒนาโครงการจะตองขยายขอบเขตของ PIN ใหเปน PDD (ดรายละเอยดเพมเตมท PDD)

PoA : Programme of Activities / Programmatic [โครงการกลไกการพฒนาทสะอาด

แบบแผนงาน] ในบางครงจะรจกในชอ Programmatic CDM เปนโครงการกลไกการพฒนาท

สะอาดทมาจากทประชม CDM Executive board ครงท 28 เมอเดอนธนวาคม ค.ศ. 2006

ทงน โครงการแบบ PoA นถอเปนแนวคดโครงการ CDM ทนาโครงการยอยจานวนหนงหรอ

หลายโครงการกไดมารวมกนเปนกจกรรมโครงการ (CPA: CDM Programme Activity) และรวม

หลายกจกรรมโครงการ CPA นภายใต PoA เดยวกน เพอลดขนตอนและคาใชจายบางสวนลง

โดยภาพรวมแลว โครงการ CDM-PoA จะมลกษณะเฉพาะดงน

จะมการจดทาเอกสารออกแบบโครงการแผนงาน ทเรยกวา PoA-DD สาหรบแผนงาน

เพยงฉบบเดยว (และใชตลอดอายโครงการ) เพอใชสาหรบการขอขนทะเบยนโครงการ

ตอ CDM Executive board

จะมการจดทาเอกสารออกแบบกจกรรมโครงการ (CPA-DD) และรายงานวเคราะห

ผลกระทบสงแวดลอม (ในรปของ EIA หรอ IEE) สาหรบการขอขนทะเบยนกจกรรม

โครงการครงแรกตอ CDM Executive board และการขอหนงสอรบรองจาก TGO

จะมการจดทาเอกสารออกแบบกจกรรมโครงการ (CPA-DD) และกรอบของการ

วเคราะหผลกระทบสงแวดลอม สาหรบกจกรรมโครงการลาดบถดมา

มระยะเวลาของ PoA ไมเกน 28 ปสาหรบโครงการ CDM ทวไป และไมเกน 60 ป

สาหรบโครงการปลกปาและฟนฟปา

แตละโครงการยอยใน PoA เดยวกน ไมจาเปนตองเรมตนหรอสนสดพรอมกนแตอยาง

ใด และแตละกจกรรมโครงการจะนบ Crediting period แยกตามของตนเอง

ในประเทศไทยไดมการดาเนนโครงการ PoA เชน โครงการซดเอมขนาดเลกสาหรบฟารมสกร

ในประเทศไทย ทพฒนาโดย สถาบนวจยและพฒนาพลงงานนครพงค มหาวทยาลยเชยงใหม

ซงมความสมพนธของ PoA, CPA และฟารมสกรตางๆ ดงแสดงในรป


70

รปโครงการ PoA ของโครงการซดเอมขนาดเลกสาหรบฟารมสกรในประเทศไทย

(ทมา : สถาบนวจยและพฒนาพลงงานนครพงค มหาวทยาลยเชยงใหม)

PP : Project Participants [ผรวมโครงการ CDM]

ppm : Parts per million [สวนในลานสวน] หนวยวดปรมาตรหรอจานวนทางเคมทพบใน

สาร โดยสารดงกลาวอาจอยในรปของ ของแขง ของเหลวหรอกาซกได มกจะนยมใชวดคา

มลพษในอากาศตามทกฎหมายหรอระเบยบกาหนด

Project Boundary [ขอบเขตของโครงการ] ถอเปนสงทสาคญทผพฒนาโครงการ CDM

จะตองระบอยางชดเจนและวดคณลกษณะไดจรง (Measurable and attributable) เพอกาหนด

กรอบของโครงการวาเกยวของกบสวนใดบาง เชน ขอบเขตของโครงการลดกาซมเทนจาก

ระบบบาบดนาเสยในโรงงานแปงมนสาปะหลง จะไมเกยวของกบสวนการผลตแปงมน

สาปะหลง (Starch making) ในโรงงาน แตครอบคลมเฉพาะตงแตสวนผลตนาเสยไปจนถงสวน

การนานาเสยไปผลตเปนกาซชวภาพและสงผานกาซชวภาพไปใชเปนพลงงานในเครองยนต

ผลตไฟฟา (Gas engine) หมอตมไอนา (boiler) หรอการเผาทงผาน Flare เปนตน



71

รปแสดง ขอบเขตของโครงการ (เสนประ) CDM ในโรงแปงมนสาปะหลง

(ทมา : อบก. )


72

RR Ratification [การใหสตยาบน]

REDD-Reducing Emissions from Deforestation and forest Degradation in

Developing Countries [การลดการปลอยกาซเรอนกระจกจากการท าลายปาและการ

เสอมโทรมของปา] ถอเปนแนวคดทจะใหประเทศกาลงพฒนามแรงจงใจทางการเงนเพอ

รกษาปา ทงน บนหลกการทวาการตดไมทาลายปาเปนสาเหตอยางหนงของการลดพนทดดซบ

กาซเรอนกระจกของประเทศกาลงพฒนา ดงนน การปองกนการทาลายปาจงเปนการรกษา

ระดบปรมาณการดดซบกาซเรอนกระจก และการลดการตดไมทาลายปาและการปองกนการ

เสอมโทรมของปาในประเทศกาลงพฒนาจะเปนการสงเสรมเรอง Co-benefit และเปนการชวย

ในการบรรลเปาหมายของอนสญญาและขอตกลงตางๆ ทงน สามารถศกษา REDD ไดเพมเตม

ท UNFCCC Red Platform

นอกจากน ในเวทเจรจาชวงหลงไดมการนยามคาวา REDD ใหละเอยดและครอบคลมมากขน

ดงแสดงในรป

RED

REDD

REDD+

REDD++

Reducing Emissions from Deforestation in Developing Countries

Reducing Emissions from Deforestation and Forest Degradation in Developing Countries

Reducing Emissions from Deforestation and Forest Degradation in Developing Countries PlusEnhancement of Carbon Stocks (A/R)

Reducing Emissions from Deforestation and Forest Degradation in Developing Countries PlusEnhancement of Carbon Stocks Plus Ecosystem Services

ทมา : ดร.ลดาวลย พวงจตร

รปแสดง คายอของ RED, REDD, REDD+ และ REDD++

http://unfccc.int/methods_science/redd/items/4531.php



73

REDP : Renewable Energy Development Plan [แผนพฒนาพลงงานทดแทน 15 ป]

เปนแผนพฒนาพลงงานทดแทนระยะยาว 15 ปของประเทศไทย ครอบคลมตงแตป พ.ศ.

2551-2565 จดทาโดยกระทรวงพลงงาน ประกอบไปดวยแผนพฒนาพลงงานทดแทนของไทย

ทงในดานการผลตพลงงานความรอน พลงงานไฟฟา และพลงงานเชอเพลง โดยครอบคลม

พลงงานหมนเวยนทกประเภท เชน ชวมวล แสงอาทตย ลม กาซชวภาพ เชอเพลงชวภาพ และ

แผนนยงรวมไปถงการใชกาซธรรมชาตในยานยนต (NGV) อกดวย

REDP : Rural Energy Development Programme [โครงการพฒนาพลงงานในชนบท]

เปนโครงการนารองทมความชวยเหลอจากสหประชาชาต โดย United Nations Development

Programme (UNDP) มจดประสงคหลกคอการนาสงทมอยในชมชนมาผลตเปนพลงงานเพอใช

ในชมชน เชนพลงนา โดยกระจายจากสวนกลางไปยงจดทมปญหาดานระบบพลงงาน

Registration [การขนทะเบยนโครงการ] โครงการ CDM ทกโครงการจะตองผานการ

ตรวจสอบและไดรบการขนทะเบยนโครงการกบ CDM Executive Board ขนตอนการขน

ทะเบยนโครงการนถอเปนขนตอนทสาคญมาก เอกสารออกแบบโครงการ (PDD) ทไดรบการ

ขนทะเบยนแลวจะถกยดถอวาเปนเอกสารทใชในการดาเนนโครงการ CDM นนๆไปโดยตลอด

Registry [การขนทะเบยนกจกรรมลดกาซเรอนกระจกทเหมาะสมของประเทศ] (ด

รายละเอยดเพมเตมท NAMA ในเอกสารน)

Renewable energy [พลงงานหมนเวยน] คอพลงงานทใชแลวไมหมดไป สามารถนา

กลบมาใช หรอผลตไดอกในระยะเวลาสน ตามนยามในพระราชบญญตการสงเสรมการ

อนรกษพลงงาน พ.ศ. 2535 กาหนดวาคอ พลงงานทไดจากไม ฟน แกลบ กากออย ชวมวล

นา แสงอาทตย ความรอนใตพภพ ลม และคลน เปนตน

RPS : Renewable Portfolio Standard [การก าหนดสดสวนพลงงานหมนเวยนในการ

ผลตไฟฟา] โดยในประเทศไทย ผทกาหนดคาสดสวนนโยบายนในอดตคอกระทรวงพลงงานท

8% ของการผลตไฟฟาของประเทศไทยจะตองมาจากพลงงานหมนเวยน เชนทก 100 MW ของ

การกอสรางโรงไฟฟาพลงงานฟอสซลใหมของประเทศ จะตองมการจดหาพลงงานไฟฟาอยาง

นอย 8 MW มาจากพลงงานหมนเวยน โดยผผลตไฟฟาจะดาเนนการกอสรางระบบผลตไฟฟา

จากพลงงานหมนเวยนดงกลาวเอง หรอจะอยในรปการซอสทธการผลตไฟฟาดงกลาวจาก

ผผลตไฟฟาจากพลงงานหมนเวยนอนกได

http://www.dede.go.th/

http://www.redp.org.np/phase3/




74

SS SBI: Subsidiary Body for Implementation [องคกรยอยดานการด าเนนการ] เปนหนง

ในสองหนวยงาน (Body) ถาวรภายใตอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการเปลยนแปลงสภาพ

ภมอากาศ ซงทาหนาทใหคาปรกษากบทประชมภาคอนสญญาฯในสวนทมการนาไปปฏบตจรง

นอกจากน SBI ยงมหนาททบทวนการชวยเหลอทางการเงนทใหกบประเทศนอกภาคผนวกท 1

ใหเปนไปตามเปาหมายทภาคอนสญญาฯกาหนด รวมไปถงใหคาแนะนาแกทประชมอนสญญา

ฯในสวนของแนวทางการใหความชวยเหลอหรอกลไกการเงน (ซงมกองทนสงแวดลอมโลก:

GEF) ดแลอย ทงน SBI จะมการประชมอยางนอยปละ 2 ครงโดยจะประชมขนานไปพรอมกบ

การประชมของ SBSTA ซงเปนอกหนงหนวยงานถาวรหลกภายใต UNFCCC

SBSTA: Subsidiary Body for Scientific and Technological Advice [องคกรยอยดาน

วทยาศาสตรและเทคโนโลย] เปนหนงในสองหนวยงาน (Body) ถาวรภายใตอนสญญา

สหประชาชาตวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ภารกจหลกของ SBSTA คอ การให

คาปรกษาแนะนาในดานวทยาศาสตร เทคโนโลย โดยดาเนนการสองสวนหลก ประกอบดวย

การสงเสรมการพฒนาเทคโนโลยทเปนมตรกบสงแวดลอม และ การจดทาขอมลเชงเทคนค

เพอนาไปใชปรบปรงแนวทาง (Guideline) ตางๆทใชในการจดทารายงานแหงชาตและบญชกาซ

เรอนกระจก ในดานวชาการอนๆ SBSTA ยงมหนาทในการจดทาวธการคานวณการลดการ

ปลอยกาซเรอนกระจก (Methodology) ตางๆของสาร HFCs, PFC และการเปลยนแปลงการใช

ทดนและปาไม รวมไปถงการปรบตวและการรบมอ นอกจากน ยงทาหนาทเชอมตอขอมล

วทยาศาสตรจากหนวยงานดานวทยาศาสตรตางๆ เชน IPCC กบ ผกาหนดนโยบายในการ

ประชมภาคอนสญญาฯ อกดวย ทงน SBSTA จะมการประชมอยางนอยปละ 2 ครงโดยจะ

ประชมขนานไปพรอมกบการประชมของ SBI ซงอกหนงหนวยงานถาวรหลกภายใต UNFCCC

SDPAMS : Sustainable Development Policies and Measures [นโยบายและการ

วดผลการพฒนาอยางยงยน] เปนนโยบายของสถาบนทรพยากรโลก (World Resource

Institute) เพอหาวธทจะชวยประเทศทกาลงพฒนา โดยการหานโยบายและมาตรการทตรงกบ

ความเหมาะสมกบประเทศนนๆ ใหมการพฒนาอยางยงยน ในขณะเดยวกนจะสามารถลด

ปญหาโลกรอนไดดวย โดยหลกๆ แลว จะประกอบไปดวยนโยบายในดานการแกไขปญหาความ

http://unfccc.int/essential_background/convention/convention_bodies/items/2629.php

http://unfccc.int/essential_background/convention/convention_bodies/items/2629.php



75

ยากจน การสงเสรมการเขาถงพลงงาน การจดการหนสน และความมนคงดานพลงงาน (ด

รายละเอยดเพมเตมไดท http://www.wri.org/project/sd-pams )

SD Criteria : Sustainable Development Criteria [หลกเกณฑการพฒนาทยงยน] เปน

หนงในขอกาหนดสาคญทผพฒนาโครงการ CDM จะตองดาเนนการ ทงนในแตละประเทศอาจ

กาหนด SD Criteria แตกตางกนได ในสวนประเทศไทยไดมการกาหนด SD Criteria โดย

องคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก (อบก.) โดยในรปแบบปจจบน อบก.ไดประกาศใ ชใน

เดอนเมษายน พ.ศ. 2553 มหลกการสาคญคอ โครงการ CDM จะตองปฏบตตามกฎหมายท

กาหนดไวในประเทศ เชน มาตรฐานดานมลพษ และระเบยบปฏบตดานสงแวดลอมทมผล

บงคบใชตามกฎหมาย ทงน โครงการทมการประเมนผลกระทบแลวและการดาเนนงานไม

เปนไปตามกฎหมายหรอคามาตรฐานทเกยวของ ตองเสนอมาตรการลดผลกระทบใหเปนไป

ตามคามาตรฐานหรอกฎหมายทกาหนด กรณทขดตอกฎหมาย จะไมสามารถพจารณา

โครงการได โดย SD Criteria ของประเทศไทยจะประกอบไปดวยหวขอหลก 4 หมวดคอ

หมวดดชนดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (13 ดชน)

หมวดดชนดานสงคม (3 ดชน)

หมวดดชนดานการพฒนาและ/หรอการถายทอดเทคโนโลย (3 ดชน) และ

หมวดดชนดานเศรษฐกจ (5 ดชน)

Sectoral approach [การลดการปลอยกาซเรอนกระจกรายสาขาการผลต] เปนหนงใน

แนวคดโครงการลดกาซเรอนกระจก ดวยการพจารณาแยกตามรายสาขาการผลตหรอบรการ

ตางๆ ทมปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกสง เชน อตสาหกรรมเหลก อตสาหกรรม

ปนซเมนต อตสาหกรรมการผลตไฟฟาจากเชอเพลงฟอสซล เปนตน

SF6 : Sulphur hexafluoride [ซลเฟอรเฮกซาฟลโอไรด] เปนกาซเรอนกระจกชนดหนง ม

ศกยภาพในการทาใหเกดสภาวะโลกรอน (GWP) เทากบ 23,900 (โดย IPCC-SAR ในป ค.ศ.

1995) และเทากบ 22,200 (โดย IPCC-TAR ในป ค.ศ. 2001)

Small Scale CDM Project [โครงการกลไกการพฒนาทสะอาดขนาดเลก] หมายถง

โครงการ CDM ทมขนาดเลก มขอดคอจะใชระเบยบทงายขน เอกสารออกแบบโครงการทไม

ซบซอน มวธการในการคานวณการลดปรมาณกาซเรอนกระจกและการตดตามประเมนผลท

งายขน เสยคาธรรมเนยมในการขนทะเบยนตากวาโครงการปกต อกทงสามารถใชหนวยงาน

ปฎบตการในการตรวจสอบ (DOE) รายเดยวกนในการตรวจสอบ การยนยนและการรบรอง

http://www.wri.org/project/sd-pams



76

อยางไรกตาม โครงการ CDM ขนาดเลกจะตองเปนไปตามทกาหนดอยางใดอยางหนง ดงน

Type I : โครงการพลงงานหมนเวยน ตองมกาลงการผลตตดตงไมเกน 15 MW

Type II : โครงการปรบปรงประสทธภาพพลงงาน ไมวาจะเปนดาน Supply (เชนใน

โรงไฟฟา)หรอดาน Demand (เชนดานโรงงานอตสาหกรรมทใชไฟฟา) ตองไมเกน 60

GWh ตอป

Type III : โครงการอนๆ ตองลดการปลอยกาซเรอนกระจกไมเกน 60,000 ตน

คารบอนไดออกไซดเทยบเทาตอป

สวนโครงการปลกปาและฟนฟปาขนาดเลกนนตองมการดดซบกาซเรอนกระจกไมเกน 16,000

ตนคารบอนไดออกไซดเทยบเทาตอป

นอกจากน โครงการขนาดเลกยงสามารถรวมโครงการหลายๆ โครงการเขาดวยกน (Bundling)

เรยกวา Small scale bundling project โดยใชเอกสารออกแบบโครงการฉบบเดยว ทงน ขนาด

ของโครงการโดยรวมจะตองไมเกนขอกาหนดของโครงการกลไกการพฒนาทสะอาดขนาดเลก

และการ Bundling นมขอจากดคอโครงการทรวมกนนน แตละโครงการยอยจะตองเรมพรอม

กน และมระยะเวลาในการคดคารบอนเครดตเทากน

Smart grid [ระบบโครงขายไฟฟาอจฉรยะ] หมายถงการพฒนาระบบผลตและสงจาย

ไฟฟา โดยใชความกาวหนาดานอเลกทรอนกส สารสนเทศ และการสอสาร มการควบคมแบบ

อตโนมตกบอปกรณไฟฟาทเชอมตอในระบบ ตงแตการผลต การสง การจาหนาย การใชไฟฟา

เพอเพมประสทธภาพของระบบ ออกแบบใหรองรบไฟฟาจากพลงงานหมนเวยนใหไดมากทสด

และเพมความเชอถอของระบบไฟฟา ดงนน โครงขายอจฉรยะนจะตองพรอมทงดานการผลต

ไฟฟา และดานผใชไฟฟาทตองใชอปกรณทประหยดพลงงานและประสทธภาพสงดวยเชนกน

ทงน ระบบ Smart grid ในประเทศไทยกาลงอยในระหวางการพฒนา



77

รปแสดง ตวอยางของโครงขายอจฉรยะ (Smart grid)

SPP: Small Power Producers [ผผลตไฟฟารายเลก] ผผลตไฟฟาเอกชนรายเลก ม

จดเรมตนมาจากมตคณะรฐมนตรวนท 17 มนาคม พ.ศ. 2535 ทเหนชอบรางระเบยบการรบ

ซอไฟฟาจากผผลตรายเลก (SPP) จากนนตอมาไดมการกาหนด SPP ไวทกาลงผลตไมเกน 90

เมกะวตต สามารถผลตไฟฟาขายใหการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย (กฟผ.) เพอสงเขา

ระบบสายสงของกฟผ. ไปขายใหแกการไฟฟานครหลวง (กฟน.) เพอใชในกรงเทพมหานครและ

ปรมณฑล และการไฟฟาสวนภมภาค (กฟภ.) เพอใชนอกเขตกรงเทพมหานคร

โดยมหลกการวาตองใชระบบโคเจนเนอเรชน (หรอผลตความรอนและไฟฟารวมกน) หรอใช

พลงงานหมนเวยนในการผลตไฟฟา โดย SPP จะแยกไดสองรปแบบสญญาซอขายไฟฟา คอ

แบบ Firm หมายถง การทาสญญาซอขายไฟฟาตงแต 5 ปขนไป และมการจายคาพลงไฟฟา

(Capacity Payment) และแบบ Non-Firm หมายถง การทาสญญาซอขายไฟฟาไมเกน 5 ป และ

จะไดรบเฉพาะคาพลงงานไฟฟา (Energy Payment) ทงน SPP จะตองรบผดชอบคาใชจายใน

สวนคาใชจายในการตอเชอมระบบไฟฟา และคาใชจายในการตรวจสอบอปกรณเอง ทงน

สามารถศกษารายละเอยดของ SPP ไดท EPPO’s SPP Web site และระเบยบขอบงคบ

เกยวกบ SPP ไดท PEA’s SPP Web site

Stakeholder [ผมสวนเกยวของกบโครงการ CDM] จะพจารณาทกระดบตงแตระดบบคคล

กลมคน หรอชมชน ทมสวนไดสวนเสยกบโครงการ

http://www.eppo.go.th/power/pw-ElecPriv-T-02.html

http://www.pea.co.th/vspp/


78

Stern review หรอชอเตม The Stern Review on the Economics of Climate Change

รายงานดานเศรษฐกจหนา 700 หนาของการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศทมชอเสยงมากของ

Sir Nicholas Stern อดตนกเศรษฐศาสตรของธนาคารโลก ซงถกเผยแพรในวนท 30 ตลาคม

ค.ศ. 2006 มขอสรปวา ผลกระทบจากภาวะโลกรอนจะมผลตอสภาพเศรษฐกจของโลกใน

ภาพรวม โดยจะทาใหเศรษฐกจโลกหดตวลงถงรอยละ 20 ในขณะทตนทนในการลงทนเพอ

ตอตานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศจะคดเปนแคราวรอยละ 1 ของผลตภณฑมวลรวม

โดยรวมของโลกเทานน

Subsidiary Bodies [หนวยงานเสรมภายใตอนสญญาฯ] คอองคกรยอยภายใต

อนสญญาสหประชาชาตวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ถอเปนหนวยงานถาวร

(Permanent subsidiary body) ประกอบดวยสององคกรคอ Subsidiary Body for Scientific

and Technological Advice (ดรายละเอยดเพมเตมท SBSTA ในเอกสารน) และ Subsidiary

Body for Implementation (ดรายละเอยดเพมเตมท SBI ในเอกสารน) ซงหนวยงานเสรมถาวร

น จะทาหนาทใหคาปรกษาแนะนาแกทประชมภาคอนสญญาฯ (COP) โดยประเทศสมาชกใน

ภาคอนสญญาฯสามารถเสนอผแทนจากประเทศตนเองทมความเชยวชาญในสาขาท

เกยวของมาในหนวยงานเสรมทงสองแหงนได

Sustainable Development [การพฒนาทยงยน] หนงในหลกการพนฐานทสาคญของ

โครงการกลไกการพฒนาทสะอาดคอจะตองเปนการพฒนาอยางยงยน ทงนในแตละประเทศ

จะมการพจารณาหลกเกณฑการพฒนาทยงยนทแตกตางกน ในกรณประเทศไทยใหด

รายละเอยดเพมเตมท SD Criteria ในเอกสารน

http://www.hm-treasury.gov.uk/d/CLOSED_SHORT_executive_summary.pdf



79

TT Technology Needs Assessment: TNA [การประเมนความตองการเทคโนโลย] หมายถง

การจดทาการประเมนผลเทคโนโลยทมความตองการเพอลดการปลอยกาซเรอนกระจก และ

การปรบตวตอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ในประเทศไทยไดมการจดทา TNA โดย

สานกงานคณะกรรมการวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต (สวทน.) ใน 4

เทคโนโลย คอ เทคโนโลยทางการเกษตร เทคโนโลยทางดานการจดการนา เทคโนโลยพลงงาน

และ แบบจาลองดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ รายละเอยดแนวทางการจดทา TNA

ศกษาเพมเตมไดท UNFCCC’s TNA Website

Technology transfer [การถายทอดเทคโนโลย] หมายถงการทเทคโนโลยททนสมย (กรณ

นหมายถงในการผลตทเทาเดมแตสามารถปลอยกาซเรอนกระจกไดนอยลง) ไดถกถายทอด

หรอใชรวมกน โดยทวไปในดานพลงงานมกจะหมายถงเทคโนโลยพลงงานหมนเวยนหรอ

อนรกษพลงงานทถายทอดจากประเทศพฒนาแลวมาสประเทศกาลงพฒนา เปนตน

TGO : Thailand Greenhouse Gas Management Organization (Public

Organization) [องคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก (องคการมหาชน)] ชอยอไทยคอ

อบก. สงกดกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กอตงขนในป พ.ศ. 2550 ถอเปน

DNA ของประเทศไทย (ดรายละเอยดไดท http://www.tgo.or.th )

TCO2e, TCO2-Eq : Ton of Carbon dioxide equivalent [ตนคารบอนไดออกไซด

เทยบเทา] (ดรายละเอยดเพมท CO2e ในเอกสารน)

http://unfccc.int/ttclear/jsp/TNA.jsp

http://www.tgo.or.th/


80

UU UNCCD : United Nations Convention to Combat Desertification [อนสญญา

สหประชาชาตวาดวยการตอตานการแปรสภาพเปนทะเลทราย] ในประเทศไทยม

หนวยงานรบผดชอบในฐานะ Focal point คอ กรมพฒนาทดน กระทรวงเกษตรและสหกรณ

โดย “การแปรสภาพเปนทะเลทราย” หมายถงความเสอมโทรมของทดนในพนทแหงแลง กง

แหงแลง และพนทแหงแลงในเขตชน อนเปนผลมาจากปจจยหลายอยาง รวมถงการ

เปลยนแปลงของสภาพภมอากาศและกจกรรมของมนษย และ “การตอตานการแปรสภาพเปน

ทะเลทราย’’ รวมถงกจกรรมทเปนสวนหนงของการพฒนาทดนแบบบรณาการ ในพนทแหง

แลง กงแหงแลง และ พนทแหงแลงในเขตชน เพอการพฒนาทยงยนซงมจดมงหมายในการ (1)

ปองกนและ/หรอลดความเสอมโทรมของทดน (2) ฟนฟทดนทเสอมโทรมบางสวน และ (3)

พลกฟนคนทดนทกลายเปนทะเลทราย

UNCED : United Nations Conference on Environment and Development [การ

ประชมสหประชาชาตวาดวยสงแวดลอมและการพฒนา] รจกกนในชอ การประชม The

Earth Summit ทนคร รโอ เดอ จาเนโร ประเทศบราซล ในระหวางวนท 3 - 14 มถนายน

พ.ศ. 2535 มเอกสารทสาคญ 5 ฉบบไดแก ปฏญญารโอวาดวยสงแวดลอมและการพฒนา

(The Rio Declaration on Environment and Development), แผนปฏบตการ 21

(Agenda 21), คาแถลงเกยวกบหลกการในเรองปาไม (Statement of Principles on

Forests), อนสญญาวาดวยความหลากหลายทางชวภาพ (Convention on Biological

Diversity) และอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (UN

Framework Convention on Climate Change)

UNDP : United Nations Development Programme [โครงการพฒนาแหง

สหประชาชาต] มสานกงานใหญท เมองนวยอรก สหรฐอเมรกา เปนองคการพหภาค เพอ

ชวยเหลอดานการพฒนา และเปนหนวยงานสาคญในการประสานงานความชวยเหลอในดาน

การพฒนาของสหประชาชาต โดยเรมจากการขยายการใหความชวยเหลอดานวชาการ แก

ประเทศกาลงพฒนา ดวยหลกการดาเนนการแบบสากลและเปนกลางในทางการเมอง ตาม

http://www.unccd.int/

http://www.un.org/esa/earthsummit/

http://www.un.org/esa/earthsummit/

http://www.unep.org/Documents.Multilingual/Default.asp?documentid=78&articleid=1163

http://www.un.org/esa/dsd/agenda21/

http://www.iisd.org/rio+5/agenda/principles.htm

http://www.iisd.org/rio+5/agenda/principles.htm

http://www.cbd.int/

http://www.cbd.int/

http://unfccc.int/

http://unfccc.int/

http://www.undp.org/



81

เปาหมายการพฒนาทสาคญๆ มสมาชก 170 ประเทศ เพอรวมมอในการวางแผน และดาเนน

โครงการในดานการเกษตร อตสาหกรรม การศกษา และสงแวดลอม

UNEP : United Nations Environment Programme [โครงการสงแวดลอมแหง

สหประชาชาต] เปนสวนหนงของสหประชาชาตทมจดประสงคเพอสารวจ และประเมน

แนวโนมทมผลกระทบตอสงแวดลอมในระดบชาต ระดบภมภาค และระดบโลก

UNFCCC : United Nations Framework Convention on Climate Change [อนสญญา

สหประชาชาตวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ] เปนอนสญญาทจดทาขนเพอหา

แนวทางยบยงการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและปองกนผลกระทบทจะเกดกบมนษย ซง

ครอบคลมถงการดาเนนงาน และความรวมมอทเกยวของกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

ทงหมด โดย UNFCCC เกดขนจากการตกลงรวมกนของรฐบาลนานาชาตในการประชม

สงแวดลอมโลก (Earth summit 1992) ทนคร รโอ เดอ จาเนโร ประเทศบราซล UNFCCC มผล

บงคบใชในวนท 21 มนาคม พ.ศ.2537 (ค.ศ. 1994) และไดรบการใหสตยาบนจากประเทศ

ตางๆกวา 192 ประเทศ

ทงน อนสญญาฯมวตถประสงคหลก คอการรกษาระดบความเขมของปรมาณกาซเรอนกระจก

ใหอยในระดบปลอดภย เพอใหธรรมชาตสามารถปรบตวได และเพอประกนวาจะไมมผลกระทบ

ตอความมนคงทางอาหาร และการพฒนาเศรษฐกจทยงยน โดยดาเนนการบนหลกการ

ปองกนไวกอน และหลกการความรบผดชอบรวมกนในระดบทแตกตางกน กลาวคอบน

พนฐานของความเทาเทยมกน มความรบผดชอบรวมกน แตในระดบความรบผดชอบทแตกตาง

กน (Common but Differentiated Responsibilities) โดยประเทศอตสาหกรรมตองเปนผนาใน

การตอสกบปญหาการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ประเทศกาลงพฒนาใหดาเนนการตาม

กาลงความสามารถและสภาพเศรษฐกจและสงคมของแตละประเทศ (ดรายละเอยดเพมเตม

ไดท UNFCCC Web site )

http://www.unep.org/

http://unfccc.int/

http://www.unfccc.int/


82

ในสวนของประเทศไทย ทเกยวของกบ UNFCCC ม

ดงน

ลงนามในอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ เมอวนท

12 มถนายน พ.ศ. 2535 (ค.ศ. 1992)

ใหสตยาบนกบอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ เมอ

วนท 28 ธนวาคม พ.ศ. 2537 (ค.ศ. 1994)

อนสญญาสหประชาชาตวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศมผลบงคบใชสาหรบ

ประเทศไทย เมอวนท 28 มนาคม พ.ศ. 2538 (ค.ศ. 1995)

สมเดจพระเจาลกเธอ เจาฟาจฬาภรณวลยลกษณ อครราชกมาร ในฐานะหวหนาคณะผแทนไทยในงาน

The Earth Summit 2002 (WSSD) ทนครโจฮนเนสเบรก ประเทศแอฟรกาใต (ทมา : สผ.)

http://www.earthsummit2002.org/



83

VV Validation [การตรวจสอบเอกสารออกแบบโครงการ] ดาเนนการโดย DOE โดยในกรณ

โครงการ CDM ทวไป จะตองเปน DOE ทไมซากบ DOE ทจะดาเนนการในขนตอน

Verification/Certification แตในโครงการ CDM ขนาดเลก ผพฒนาโครงการสามารถใช DOE ใน

การทา Verification/Certification ทซากบ DOE ในขนตอน Validation ได

VCS : Voluntary Carbon Standard [มาตรฐานคารบอนภาคสมครใจ] มจดประสงคเพอ

สงเสรมใหกลไกการซอขายคารบอนเครดตเปนไปอยางเสร ผผลตสามารถซอขายกบผซอได

โดยตรงไมตองผาน DNA หรอ CDM Executive board นอกจากนน ยงเปดโอกาสใหโครงการ

ลดการปลอยกาซเรอนกระจกทไมเขาเกณฑการเปนโครงการกลไกการพฒนาทสะอาด

สามารถซอขายคารบอนเครดตได อนจะนามาซงการเสรมภาพลกษณขององคกรดงกลาว

ทงน การซอขายคารบอนภาคสมครใจจะดาเนนการตามมาตรฐานขององคกรกลางทมอย 18

มาตรฐาน (ขอมล กรกฎาคม 2554) แตมาตรฐาน VCS คอมาตรฐานทไดรบความนยมสงสด

โดยมการดาเนนการประมาณหนงในสามของโครงการคารบอนภาคสมครใจทงหมด

รายละเอยดของ VCS สามารถศกษาไดท VCS Web site

Verification [การทวนสอบการลดกาซเรอนกระจก] การทวนสอบจะดาเนนการโดย DOE

โดยจะดาเนนการควบคไปกบการรบรองการลดกาซเรอนกระจก (Certification) ของโครงการ

การทวนสอบมขนเพอพสจนผลการลดกาซเรอนกระจกทเกดขนจากโครงการวา เปนไปตามท

ผพฒนาโครงการไดระบไวในเอกสารออกแบบโครงการ (PDD) หรอไม และในปรมาณเทาใด

การทวนสอบจะทวนสอบความถกตองและนาเชอถอทงกระบวนการเกบขอมล เครองมอทใชใน

การตรวจวด และบคคลทเกยวของกบขอมลทงหมด โดยในกรณโครงการ CDM ทวไปนน ผ

ทวนสอบซงคอ DOE จะตองเปน DOE ทไมซากบ DOE ทโครงการเคยใชดาเนนการในขนตอน

Validation มากอนน แตในโครงการ CDM ขนาดเลก ผพฒนาโครงการสามารถใช DOE ในการ

ทา Verification/Certification ทซากบ DOE ในขนตอน Validation ได

VERs : Voluntary Emission Reductions เปนการลดการปลอยกาซเรอนกระจกทไดรบการ

รบรองแลวโดยสมครใจ ตามทแตละภาคหรอมาตรฐานทเกยวของเหนชอบ (เชน มาตรฐาน

http://www.global-greenhouse-warming.com/voluntary-carbon-standard.html

http://www.v-c-s.org/


84

VCS ในเอกสารน) ซงกจกรรมทเกดขนจะไมเขาขายเปนกลไกการพฒนาทสะอาด (CDM) แต

ถอเปนการลดกาซเรอนกระจกโดยมตลาดคารบอนภาคสมครใจรองรบ อกทงมการตรวจสอบ

คารบอนเครดตทเกดขนเชน การตรวจสอบเอกสาร การทวนสอบตางๆ ตามแตทมาตรฐานของ

ภาคสมครใจดงกลาวกาหนดขน

Voluntary [การด าเนนงานดวยความสมครใจ] เปนหลกการสาคญของการเปนโครงการ

CDM หมายถงโครงการ CDM ทกโครงการจะตองเปนการดาเนนงานดวยความสมครใจ ไม

ไดมาจากการบงคบดาเนนการใดๆ โดยไดรบความเหนชอบจากประเทศภาคทเกยวของ ไดแก

ประเทศผลงทน และประเทศทโครงการตงอย (Host country)

VSPP: Very Small Power Plant [ผผลตไฟฟารายเลกมาก] เกดขนจากการท

คณะรฐมนตรมมตเมอวนท 3 ตลาคม 2543 เหนควรใหมการ ออกระเบยบเพมเตมเปนกรณ

พเศษ สาหรบการรบซอไฟฟาแยกจากโครงการ SPP ขนาดเลก เพอสงเสรมใหมการผลตไฟฟา

โดยใชพลงงานหมนเวยน เชน พลงงานแสงอาทตย ลม กาซชวภาพจากฟารมเลยงสตวเปน

เชอเพลง หรอ พลงงานจากกากหรอเศษวสดเหลอใชทางการเกษตร เพอสงเสรมการผลต

ไฟฟาจากพลงงานหมนเวยน โดยผผลตไฟฟา ทงภาคเอกชน รฐบาล รฐวสาหกจ และ

ประชาชนทวไปทมเครองกาเนดไฟฟาของตนเอง มลกษณะกระบวนการผลตไฟฟาจากพลงงาน

หมนเวยน หรอพลงงานทไดมาจากกระบวนการผลต (เชนผลตไฟฟาจากไอนาทเหลอใน

กระบวนการผลต) สามารถจาหนายไฟฟาใหการไฟฟาทเกยวของ ทงการไฟฟานครหลวงและ

การไฟฟาสวนภมภาคได โดยมปรมาณพลงไฟฟาขายเขาระบบไมเกน 10 เมกะวตต (ในชวง

เรมตน เกณฑขนาดของ VSPP จากดไวทตองไมเกน 1 เมกะวตต แตไดขยายออกเปนไมเกน 10

เมกะวตต)

ทงน สามารถศกษารายละเอยดของ VSPP ไดท EPPO’s VSPP Web site และระเบยบ

ขอบงคบเกยวกบ SPP ไดท PEA’s VSPP Web site

VVM : Validation and Verification Manual [แนวทางการตรวจสอบเอกสารและการ

ทวนสอบการลดกาซเรอนกระจก] เปนกระบวนการหรอแนวทางทใชตรวจสอบและการทวน

สอบความถกตองของกจกรรมและปรมาณการลดการปลอยกาซเรอนกระจก ทงนสามารถ

ศกษาเกยวกบ VVM ไดท UNFCCC’s VVM Web site

http://www.eppo.go.th/power/vspp/vspp.html

http://www.pea.co.th/vspp/

http://cdm.unfccc.int/public_inputs/2008/VVM/index.html



85

WW--ZZ Weighted average cost of capital (WACC) [คาเฉลยตนทนการลงทนของกจการ]

หมายถง คาเฉลยตนทนการลงทนของกจการในสวนของเงนทไปกยมมาและเงนทเจาของ

กจการลงทนดวยตวเอง มหนวยเปนรอยละ ทงน WACC ถอเปนคาทนยมใชในการทา

Benchmark เทยบกบคาทางเศรษฐศาสตรคาอนๆเชน IRR เพอพสจนการมสวนเพมเตม

(Additionality) ในการดาเนนโครงการกลไกการพฒนาทสะอาด (CDM) โดยสามารถคานวณได

จากสตรตอไปน

WACC = อตราดอกเบยเงนกธนาคาร x [ (เงนกธนาคาร) / (เงนกธนาคาร+เงนทน

เจาของกจการ)] +

อตราผลตอบแทนทเจาของกจการตองการ x [(เงนทนเจาของกจการ) /

(เงนกธนาคาร+เงนทน เจาของกจการ)]

ซง WACC ใชในการประเมนความนาลงทนในสนทรพยระยะยาวของธรกจซงหากเปนสนทรพย

ระยะยาวแลว ยอมตองมกระแสเงนเขาและกระแสเงนออกทแนนอน กระแสเงนทธรกจตอง

จายออกจากการลงทนในสนทรพยระยะยาวดงกลาว จงเปนตนทนทแนนอนของธรกจ จงใชคา

วา “Cost” แทนคาวาผลตอบแทน (Return) เพราะเมอธรกจทาการระดมทนไมวาผานทาง Debt

หรอ Equity ตางกตองมภาระตองจายคาตอบแทนใหแกนกลงทน ซงคาตอบแทนทวานเปนการ

มองในแงนกลงทนหรอผซอ Bond หรอตลาดทนซงเปนการมองจากดานนกลงทน ในขณะท

WACC เปนการมองอกดานหนงของธรกจซงกคอตนทนจากการระดมทนของธรกจ

Weighted average of Return on Equity [ผลตอบแทนเฉลยถวงน าหนกของตราสาร

ทน] หมายถง ผลรวมของผลตอบแทนในแตละแหลงลงทนถวงนาหนก เปนคาทนยมใชในการ

ทา Benchmark เทยบกบคาทางเศรษฐศาสตรคาอนๆ เชน IRR เพอพสจนการมสวนเพม

(Additionality) ในการดาเนนโครงการกลไกการพฒนาทสะอาด (CDM) โดยเปนอตราสวนทใช

ในการวเคราะหเพอวดผลตอบแทนตอสวนของผถอหนทจะสะทอนใหเหนถงความสามารถใน

การบรหารงานเพอใหเกดผลตอบแทนแกผถอหนทเหนเจาของกจการ โดยคานวณไดจากสตร

ตอไปน

ผลตอบแทนผถอหน (ROE) = ก าไรสทธ (Net Profit) ตอ สวนของผถอหน (Equity)


86

โดยคาดงกลาวยงสง ยงด แสดงใหเหนวาเงนลงทนในสวนของเจาของจะไดรบผลตอบแทน

กลบคนมาจากการดาเนนการของกจการนนในอตราสวนเทา ใด หากมคาสง แสดงถง

ประสทธภาพในการหากาไรสงดวย

WMO : World Meteorological Organization [องคการอตนยมวทยาโลก] เดมชอ

International Meteorological Organization- IMO เรมภารกจตงแตป ค.ศ. 1873 (พ.ศ. 2416) ท

กรงเวยนนา ตอมาไดรบการสถาปนาเปน WMO เมอป ค.ศ. 1950 (พ.ศ. 2493) เปนองคกร

ชานาญพเศษดานภมอากาศ กระแสนา และ ภมศาสตรกายภาพ เพอสวสดภาพของมวล

มนษยชาต ไดมการดาเนนโครงการตางๆ ในดานการปองกนภยพบต

จากธรรมชาต ทอาจมผลกระทบตอสงแวดลอมบนพนพภพตลอดจน

สารวจสภาพชนบรรยากาศทปกคลมโลกมนษย การใหบรการดาน

การพยากรณเพอความปลอดภยของการบนพลเรอน การขนสงทาง

ทะเล การเกษตรกรรม การจดสรรทรพยากรนาเพอการอปโภค

บรโภคเมอเกดภยธรรมชาต ปจจบนมสานกงานใหญตงอยทนคร

เจนวา ประเทศสวตเซอรแลนด

WHO : World Health Organization [องคการอนามยโลก] เปนหนวยงานระหวางประเทศ

ในสงกดสหประชาชาต ทาหนาทดแลประสานงานงานดานสาธารณสข กอตงเมอ 7 เมษายน

พ.ศ. 2491 (ค.ศ. 1948) มสานกงานใหญตงอยทนครเจนวา ประเทศสวตเซอรแลนด

http://www.wmo.int/

http://www.who.int/



87

RReeffeerreenncceess (1) BBC’s Climate changer glossary;

(From http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/8314501.stm)

(2) Glossary of climate change;

(From http://en.wikipedia.org/wiki/Glossary_of_climate_change)

(3) Glossary of Climate Change Terms;

(From http://www.epa.gov/climatechange/glossary.html)

(4) Glossary by UNFCCC;

(From http://unfccc.int/resource/cd_roms/na1/ghg_inventories/english/8_glossary/

Glossary.htm)

(5) Glossary of CDM Terms (Version 04) by UNFCCC, CDM-Glos-04, from EB41, paragraph

67, 02 August 2008

(6) Thailand Greenhouse Gas Management Organization (Public Organization)

http://www.tgo.or.th

http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/8314501.stm

http://en.wikipedia.org/wiki/Glossary_of_climate_change


http://unfccc.int/resource/cd_roms/na1/ghg_inventories/english/8_glossary/

http://unfccc.int/resource/cd_roms/na1/ghg_inventories/english/8_glossary/

http://www.tgo.or.th/


88

บนทกบนทก

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................