Upload
others
View
4
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
อานตอหนา 2
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพร
ะ
ปท 3 ฉบบท 39 เดอนกนยายน 2560“สาระเพอการพฒนาชนบทอยางยงยน”
ปดทอง-เมองเพชรจดเสวนาฯครงท 2จดประกายความคด สรางชมชนยงยน
สถาบนสงเสรมและพฒนากจกรรมปดทองหลงพระ
สบสานแนวพระราชดำาร รวมกบจงหวดเพชรบรและ
มหาวทยาลยราชภฏเพชรบร จดเสวนา “เวทแลกเปลยน
เรยนรเพอการพฒนาชมชนอยางยงยน จงหวดเพชรบร
ครงท 2” สานตองานพอสอน เปดมมมอง จดประกาย
ความคด นำา 3 ชมชนเขมแขงตวอยางรวมแลกเปลยน
ประสบการณตรงในการพฒนาตามแนวประยกตเศรษฐกจ
พอเพยง สรางเครอขายครวเรอนอยรอด ชมชนอยได และ
เชอมโยงสชมชนภายนอกอยางยงยน
2
ขาว สบสานแนวพระราช
ดำร มลนธปดทองหลง
พระ
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพระ
สาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
เจาของ : มลนธปดทองหลงพระ สบสานแนวพระราชดำาร
สำานกงานปลดสำานกนายกรฐมนตร ทำาเนยบรฐบาล เลขท 1 ถนนนครปฐม เขตดสต กรงเทพมหานคร 10300
: สถาบนสงเสรมและพฒนากจกรรมปดทองหลงพระ สบสานแนวพระราชดำาร
อาคารสยามทาวเวอร ชน 26 เลขท 989 ถนนพระราม 1 แขวงปทมวน เขตปทมวน กรงเทพฯ 10330
โทรศพท 0-2611-5000 โทรสาร 0-2658-1413
ทปรกษา : หมอมราชวงศดศนดดา ดศกล, นายการณย ศภกจวเลขการ, นายพพฒน เลศกตตสข
บรรณาธการ : นายธนยนนท ธนนทปพฒน ผชวยบรรณาธการ : นายสชาต ถนอม
ผจดทำา : บรษท แอรบอรน พรนต จำากด 1519/21 ซอยลาดพราว 41/1 ถนนลาดพราว แขวงสามเสนนอก
เขตหวยขวาง กรงเทพมหานคร 10310
โทรศพท 0-2939-9700 โทรสาร 0-2512-2208 E-mail : [email protected]
www.pidthong.org
www.twitter.com pidthong
www.facebook.com/pidthong
www.youtube.com/pidthongchannel
ปดทองฯ รวมเมองเพชรฯ ตอจากหนา 1
ปดทองฯ รวมเมองเพชร
เมอวนท 17 สงหาคม 2560 ทหองประชมวทยาภรมย 1 ตก
วทยาภรมย มหาวทยาลยราชภฏเพชรบร สถาบนสงเสรมและพฒนา
กจกรรมปดทองหลงพระ สบสานแนวพระราชดำาร รวมกบจงหวด
เพชรบรและมหาวทยาลยราชภฏเพชรบร จดเสวนา “เวทแลกเปลยน
เรยนรเพอการพฒนาชมชนอยางยงยน จงหวดเพชรบร ครงท 2”
เพอใหเปนพนทแบงปนประสบการณเรยนรรวมกนของชาวบานถง
แนวทางการพฒนา ปญหาทตองเผชญ และวธการแกไขของชมชน
ทประสบผลสำาเรจในการเอาชนะปญหาและอปสรรคตางๆ โดยม
นางฉตรพร ราษฎรดษด ผวาราชการจงหวดเพชรบร นายการณย
ศภกจวเลขการ ผอำานวยการสถาบนสงเสรมและพฒนากจกรรม
ปดทองหลงพระ สบสานแนวพระราชดำาร ผศ. ดร.เสนาะ กลนงาม
อธการบดมหาวทยาลยราชภฏเพชรบร ผแทนสวนราชการ รฐวสาหกจ
นสต นกศกษา และตวแทนชมชนจาก 8 อำาเภอ ในจงหวดเพชรบร
เขารวมงาน
โดยภายในงานกอนการเสวนาแลกเปลยนประสบการณการ
พฒนาชมชนจาก 3 ตวแทนชมชนเขมแขง นางฉตรพร ราษฎรดษด ผวา
ราชการจงหวดเพชรบร ไดกลาวปาฐกถาพเศษในหวขอ “การพฒนา
ชมชนเขมแขงตามแนวพระราชดำาร” เพอจดประกายความคดเรอง
การพฒนาชมชนใหแกผเขารวมงาน และการบรรยายพเศษในหวขอ
3
ขาว สบสานแนวพระราช
ดำร มลนธปดทองหลง
พระ
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพระ
สาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
“แนวทางการรวมกลมอยางยงยน” โดย ผศ. ดร.อรพรรณ คงมาลย
อาจารยประจำาวทยาลยนวตกรรม มหาวทยาลยธรรมศาสตร
จากนนเปนการเปดประสบการณการพฒนาชมชนจาก 3 ตวแทน
ชมชนเขมแขง ซงประกอบดวย นายสาคร แกวมณ รองประธาน
กลมอนรกษทรพยากรธรรมชาตทางทะเล ตำาบลบางขนไทร อำาเภอ
บานแหลม ทมความโดดเดนจากการรวมกลมอนรกษ ฟนฟ และ
ปองกนการบกรกจากนายทนไมใหเขามาทำาลายทรพยากรชายฝงทะเล
อนเปนแหลงสรางรายไดของชมชน เนองจากเปนแหลงกำาเนด
หอยแครงแหลงใหญของประเทศ นางสาวดษฎ ปรชากร ผอำานวยการ
กองสวสดการสงคม องคการบรหารสวนตำาบลบานในดง อำาเภอทายาง
ตวแทนจากชมชนบานในดงทมความโดดเดนดานการรวมกลมพงพา
ตนเองของคนในชมชน โดยมองคการบรหารสวนตำาบลบานในดง
เปนศนยกลางการประสานงานรวมกบฝายตางๆ ในการพฒนา
คณภาพชวตของคนในชมชน จนสามารถสรางผลตภณฑ เชน ปย
อนทรย และกลวยหอมทอง สำาหรบใชในชมชนและสงขายทงในและ
ตางประเทศ และนายชชาต วรรณขำา ผใหญบานนำาทรพย ตำาบล
แกงกระจาน อำาเภอแกงกระจาน ทมาพดคยแลกเปลยนประสบการณ
การพฒนาชมชน จนกลายเปนตวอยางของชมชนเขมแขงทคนในชมชน
ไดรวมกนลกขนมากำาหนดทศทาง เปาหมายในการพฒนาหมบาน
ดวยตนเอง โดยการทำาแผนชมชน ศกษาปญหา หาความร หลงจาก
ทผนำาชมชนเหนวาโครงการพฒนาตางๆ ทเขามาในหมบานไมตรงกบ
ความตองการของชาวบาน โดยเรมตนจากการรวมกลมออมทรพยเพอ
เปนแหลงเงนทน ซงปจจบนมยอดเงนสะสมกวา 66 ลานบาท ทกบาน
มการทำาบญชครวเรอนจนไดรบรางวลชมชนคนรกการทำาบญช
ดานนายการณย ศภกจวเลขการ ผอำานวยการสถาบนสงเสรม
และพฒนากจกรรมปดทองหลงพระ สบสานแนวพระราชดำาร กลาว
วา การจดเวทแลกเปลยนฯ เพชรบร ในครงน เปาหมายการทำางาน
เพอ “สานตองานพอสอน” สงเสรมการรวมกลมสรางชมชนใหเขมแขง
พฒนาตนเองไดดวยความร ภมปญญา คณธรรม จรยธรรม เพอ
เปนรากฐานการพฒนาประเทศอยางยงยนตามปรชญาของเศรษฐกจ
พอเพยงและทฤษฎใหม ซงเปนหลกการพฒนาทมลำาดบขนตอน
เรมจากครวเรอนพงพาตนเองได ไปสชมชนรวมกลมพงตนเองได และ
เรมออกไปสภายนอกชมชนเพอเชอมโยงแหลงทน องคความร และ
เทคโนโลยใหมๆ ในการพฒนาทองถนของตนเองอยางยงยน.
นางฉตรพร ราษฎรดษด ผวาราชการจงหวดเพชรบร
ผศ. ดร.เสนาะ กลนงาม อธการบดมหาวทยาลยราชภฏเพชรบร
4
ขาว สบสานแนวพระราช
ดำร มลนธปดทองหลง
พระ
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพระ
สาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
หมอมราชวงศดศนดดา ดศกล กลาวในการเปนประธานเปดงาน
สมมนา “CSR 360 องศา รวมใจ นำาไทยยงยน” แนะทกภาคสวนรวม
แกไขปญหาความเหลอมลำาและสรางสรรคใหสงคมยงยนได หากรวม
กนลงมอทำาดวยความตอเนอง จรงจง และจรงใจ
เมอวนท 23 สงหาคม 2560 ทผานมา หมอมราชวงศดศนดดา ดศกล
เลขาธการมลนธปดทองหลงพระ สบสานแนวพระราชดำาร ไดรบเกยรต
เปนประธานในการเปดงานสมมนา “CSR 360 องศา รวมใจ นำาไทย
ยงยน” ซงจดโดยหนงสอพมพประชาชาตธรกจ ในเครอมตชน ณ หอง
บอลรม ศนยการประชมแหงชาตสรกต กรงเทพมหานคร ภายในงาน
มตวแทนจากภาคธรกจชนนำาตางๆ และประชาชนใหความสนใจเขา
รวมในการสมมนาและสนใจรบฟงจำานวนมาก
ทงน หมอมราชวงศดศนดดา ดศกล ไดกลาวในฐานะประธาน
เปดงานสมมนา “CSR 360 องศา รวมใจ นำาไทยยงยน” วาโลกกำาลง
ใหความสนใจกบเรอง SDGS - SuStainable Development GoalS
หรอการพฒนาคณภาพชวตของคนทกคนในทกมตอยางยงยน อยาง
จรงจง โดยมแนวทางสำาคญคอความรวมมอระหวางภาครฐ เอกชน
และประชาชน ขณะเดยวกน โลกกำาลงถกเขยาดวยปรากฏการณ
poSt-truth คอ การเอาความชอบและไมชอบเปนทตง มากกวา
คดวเคราะหขอดขอเสยทแทจรงดวยเหตและผล จงเกดความวนวาย
ความขดแยงรนแรง และไมสงบทวทกมมโลก
“สาเหตหนงกคอ ‘ความเหลอมลำาในสงคม’ ททำาใหประชาชนรสก
ถกละทง ถกมองขาม ขาดโอกาสพนฐานทไมเทากน เมอสะสมมานานเขา
จงเอาความรสกเปนใหญ สงผลใหเกดการเผชญหนา ความตงเครยด
และบานเมองทแตกแยกกวาเดม” หมอนราชวงศดศนดดา ดศกล กลาว
‘ม.ร.ว. ดศนดดา’ ช CSR สรางสรรคสงคมได
แนะทกภาคสวนรวมลงมอทำาจรง
หมอมราชวงศดศนดดา ดศกล
โดยในชวงกลางของการกลาวเปดงานสมมนา เลขาธการมลนธ
ปดทองหลงพระฯ ยงไดกลาวถงแนวทางการแกไขปญหาความ
เหลอมลำาทเกดขนในสงคมไทยวา “หลายทานอาจมองวาความ
เหลอมลำาเปนเรองของภาครฐทตองแกไข แตผมไมคดอยางนน
ประเทศไทยมคนเกอบ 70 ลานคน ‘เราทกคน’ จงตองลกขนมาทำา
ลกขนมาชวยกนตามกำาลงและความสามารถ หรอถนดของแตละคน
สงคมบนโลกนไมไดมแครฐกบประชาชน แตยงมกลมธรกจ กลมทาง
สงคมตางๆ ทมสวนทำาใหสงคมดขนหรอเลวลง”
5
ขาว สบสานแนวพระราช
ดำร มลนธปดทองหลง
พระ
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพระ
สาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
ตนมาชวยอยางเปนระบบ จนบรรลเปาหมายทตงไว หากทานนกธรกจ
พนกงานบรษท หรอแมแตสอมวลชนชวยกน ผมมนใจวากระแส CSR
จะรนแรงและเปลยนสงคมของเราใหดขนไดอยางรวดเรว”
“ดงนน ผอยในแวดวงธรกจ ไมวาจะเปนเจานาย ผบรหาร หรอพนกงาน
จงมสวนสำาคญอยางมากทจะแสดงบทบาทในฐานะผลงมอทำา
อยางสรางสรรคและจรงจง จนพฒนาเปนเครอขายความรวมมอ
ของผทพดจรงและลงมอทำาจรง”
หมอมราชวงศดศนดดา ดศกล กลาว
ในปจจบน ภาคธรกจนนไดเขาไปมสวนในการแกปญหาและ
พฒนาประเทศหลายรปแบบ รวมเรยกวา Corporate SoCial
reSponSibility : CSr หรอความรบผดชอบตอสงคม
“เมอเรยกวา CSR หรอความรบผดชอบตอสงคม จงเปนหนาท
อยางหนงทตองทำา ไมใชทำาเพอประชาสมพนธสนคา หรอแกไขภาพ
ลกษณของบรษท” หมอมราชวงศดศนดดากลาว
และยงไดกลาวตอไปอกวา “ความรบผดชอบตอสงคมจงตองเอา
ปญหาและความตองการของสงคมเปนทตง จากนนเอาทรพยากรของ
6
รายงานความกาวหนาปดทองหลงพระฯ สบสานแนวพระราช
ดำร มลนธปดทองหลง
พระ
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพระ
สาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
พนทตนแบบจงหวดนาน
ทมสนบสนนโครงการซอมแซมฯ ลงพนทตดตามการใชวสด
อปกรณ โครงการซอมแซมฯ ระยะท 2 ป 2560 บรเวณฝายนำาจางใต
บานนามน ตำาบลบอสวก พบวาคงเหลอกลองเกเบยน 10 กลอง โดยทาง
ผใหญบานไดใหผใชนำานำาไปซอมแซมฝายทชำารด 8 กลอง จากนนได
รวมประชมกบทมสำารวจจฬาลงกรณมหาวทยาลย พรอมผนำาชมชนใน
พนทโครงการซอมแซมฯ ป 2557-2559 เพอวางแผนการลงพนทตดตาม
ประเมนผล จำานวน 74 โครงการ ในพนทตำาบลยอด ชนแดน และ
นาไรหลวงดวย
อำาเภอสองแคว
ในสวนของการปลกขาวกำาพนธลมผวของเกษตรกรตำาบลยอด
เมอวนท 20 มถนายน 2560 นน คาดวาจะเกบผลผลตไดประมาณ
วนท 20 พฤศจกายน 2560 โดยมเกษตรกรปลกทงสน 22 ราย พนท
ปลกจำานวน 71 ไร 2 งาน ทางดานกลมวสาหกจชมชนผปลกมะนาว
บานยอด สามารถรวบรวมผลผลตสงใหบรษท สยามแมคโคร จำากด
ครงท 47 ได 3,998 กก. มสมาชกเกบผลผลตมะนาวมาขายใหกบกลม
จำานวนทงสน 62 ราย
อำาเภอทาวงผา
ในพนทอำาเภอทาวงผา สำานกงานเกษตรอำาเภอทาวงผาไดจด
โครงการฝกอบรมเกษตรกรโครงการสงเสรมและพฒนาอาชพ
เกษตรกรในพนท คทช. ป 2560 โดยมเปาหมายเกษตรกร 154 คน
(บานนำาปาก และบานหวยธน) วตถประสงคเพอสงเสรมกระบวนการ
เรยนรใหแกเกษตรกรในพนท เพอการปรบเปลยนสอาชพทยงยน
ตามแนวทางการจดการปาเสอมสภาพบนพนทเขาสงชน (เขาหวโลน)
7
รายงานความกาวหนาปดทองหลงพระฯ สบสานแนวพระราช
ดำร มลนธปดทองหลง
พระ
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพระ
สาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
โครงการบรหารจดการนำาอยางยงยน อางเกบนำาหวยคลาย อนเนองมาจากพระราชดำาร จงหวดอดรธาน
คณะกรรมการกลมผใชนำาและทมปฏบตงานอดรธานสรปผล
การดำาเนนงานชวงปลกขาวป 2560 ณ ศนยประสานงาน
โครงการฯ โดยจากการดำาเนนงานทผานมา คณะกรรมการพบวา
ชวงการปลกพชหลงนาและชวงทำานาเกดการปลอยปละละเลย
หนาทการเปด-ปดนำาไมปฏบตตามปฏทน เกษตรกรบางรายยง
ลกลอบใชนำา สงผลใหมบางพนทไมไดรบนำา ทางมตทประชมได
ลงความเหนวา ใหคณะกรรมการลงตดตามเกษตรกรผใชนำาแตละโซน
อยางตอเนอง จดบนทกผใชนำา และใหเจาของแปลงนาเซนรบทราบ
เดอนละ 1 ครงตอรอบทำานา เพอเปนหลกฐานเกบเงนคาบำารงตอไป
และจะใชกฎระเบยบกบผใชนำาอยางเครงครด หากพบผกระทำา
ความผดจะทำาการลอกวาลวนำาทนท พรอมกบทำาหนงสอตกเตอน
เกษตรกรทไมปฏบตตามกฎระเบยบตอไป
ดานการเกษตร ทมสงเสรมลงพนทปรกษากลมการตลาดและ
แมคาในชมชนเรองปลกพชผก (ผกสวนครว) เพอใหสอดคลองกบความ
ตองการของตลาด ซงเปนแนวทางในการขบเคลอนกลมการตลาดให
มการดำาเนนงานอยางตอเนอง โดยสรปขอมลความตองการของกลม
การตลาดและแมคาในชมชนมดงน
1. กลมการตลาดรบไดชนดละ 10 กก./สปดาห
2. แมคาในชมชนรบไดชนดละ 5 กก./วน
3. มสมาชกเขารวมกจกรรม 30 ราย
แผนงานระยะตอไป จะทำาการนดสมาชกประชมวางแผนการผลต
และจดปฏทนการปลกใหตรงกบความตองการของตลาดตอไป
โครงการพนทตนแบบบรณาการแกไขปญหา และพฒนาพนทตำาบลแกนมะกรด อำาเภอบานไร จงหวดอทยธาน
ทมปดทองหลงพระฯ ลงพนทรวมกบสถานพฒนาทดนจงหวด
อทยธาน วางแผนการแกปญหาดนพนทเสยงภย ดนถลม โซนหม 3
บานใหม ปาแฝก พนทรวม 961 ไร เพอแกปญหาดนโคลนถลมและ
การกกเกบนำาไวในพนท โดยมแผนงานดงน
สำารวจความตองการของเกษตรกรทสนใจ ขดแปลงขนบนไดเพอ
ปองกนดนถลม จดหาแหลงนำาในพนทดวยการขดบอเพอเพมแหลงนำา
สรางฝายอนรกษในพนทแปลงเพอชะลอการไหลของนำา โดยจะเรม
ดำาเนนการตามแผนงานในปงบประมาณ 2561 น
จากนนทมปฏบตงานไดลงพนทตดตามการเจรญเตบโตของ
ขาวโพดเลยงสตวแบบลดตนทน เพอเพมผลผลต โดยมสมาชก
จำานวน 13 ราย พบวาขาวโพดอยในสภาพเกณฑทด แตมปญหา
ทพบ คอ ขาวโพดเหลอง เนองจากเปนพนทนำาขง สภาพดนไมม
ธาตอาหาร ตนขาวโพดยงเตบโตไมเตมท และฝนตกบอย ทำาให
ตนขาวโพดนอกนำาจนทำาใหตนขาวโพดเหลอง วธแกไข คอ ใหใสปย
ทำารนสตร 27-12-6 จะทำาใหตนขาวโพดและใบเขยว และแนะนำาให
เกษตรกรใสปยยเรยสตร 46-0-0 บรเวณทตนขาวโพดเหลอง และ
ใสปยยเรยสตร 46-0-0 ชวงทตนขาวโพดตงทองเพอชวยบำารง
สวนใบ กานใบของขาวโพด จะชวยใหใบเขยวเรว และชวยการ
สงเคราะหแสงเพอการเจรญเตบโตไดด
8
รายงานความกาวหนาปดทองหลงพระฯ สบสานแนวพระราช
ดำร มลนธปดทองหลง
พระ
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพระ
สาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
9
รายงานความกาวหนาปดทองหลงพระฯ สบสานแนวพระราช
ดำร มลนธปดทองหลง
พระ
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพระ
สาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
โครงการพฒนาแกมลงหนองเลงเปอย อนเนองมาจากพระราชดำาร อำาเภอรองคำา-กมลาไสย จงหวดกาฬสนธ
เนองจากปรมาณนำาในเขอนลำาปาวมจำานวนมาก ชลประทาน
ลำาปาวมความกงวลวาปรมาณทเพมขนเรอยๆ อาจสงผลใหเขอน
มการชำารดเสยหาย จงไดมการระบายนำาเพอรองรบปรมาณนำาทไหล
มาจากจงหวดอดรธานและเทอกเขาภพาน และปองกนการชำารด
ของเขอน ปรมาณการปลอยนำาเฉลยวนละ 30 ลาน ลบ.ม. จงทำาใหนำา
ทไหลมาจากเขอนลำาปาวเขาทวมพนทปลายนำา คอหนองเลงเปอย
ซงบรเวณรอบหนองเลงเปอยฯ และตลอดแนวลำานำาปาว นำาไดเขาทวม
แปลงเกษตรของชาวบานเปนวงกวาง ระหวางอำาเภอรองคำา-อำาเภอ
กมลาไสย จากการลงพนทวดปรมาณนำาปจจบน ระดบนำาขงในพนท
การเกษตรของชาวบานประมาณ 50-100 เซนตเมตร คาดวามวลนำา
ปรมาณมากจากเขอนลำาปาวยงคงไหลเขาหนองเลงเปอยฯ อยางตอเนอง
อยางไรกด จากการทนำาทวมในพนทหนองเลงเปอยฯ จงไดมการ
ดสถตนำาทวมบรเวณหนองเลงเปอยจากขอมลแผนท และเปรยบเทยบ
ระหวางป 2554-2560 ปรมาณพนททไดรบผลกระทบ จากขอมล
ดงกลาวพบวา ป 2560 ปรมาณพนททนำาทวมลดลง 799 ไร
สำาหรบเกษตรกรทไดรบผลกระทบจากนำาทวม ทมปฏบตงานได
ประชมหารอแนวทางชวยเหลอใน 3 ระยะ คอ 1. ระยะเรงดวน (ระหวาง
นำาทวม) เนนการพฒนาเพอลดรายจายในครวเรอน และการสราง
รายไดโดยการปลกพชระยะสนหรอพชนำาชดเชยรายไดทสญเสยไป
2. ระยะปานกลาง (หลงนำาลด) คาดวานำาจะลดลงประมาณเดอน
พฤศจกายน 2560 ซงเปนชวงฤดกาลปลกพชหลงนาประจำาป จง
กำาหนดชนดพชหลงนาจากพชทชาวบานมประสบการณปลกมาแลว
ไดแก พรก ถวลสง ขาวโพดหวาน และขาวโพดเลยงสตว พรอม
ประสานตลาดรองรบผลผลต จดทำาแผนการตลาด มาตรฐานสนคา
และการจำาหนาย 3. ระยะยาว (หลงนำาลด) คอการพฒนาและซอมแซม
โครงสรางพนฐานของหนองเลงเปอยทเสยหาย โดยใชกระบวนการตาม
คมอ 8 ขนตอนของกรมชลประทาน และการฟนฟทรพยากรธรรมชาต
และสงแวดลอม เชน นำาเสยจากนำาทขงในแปลงนา คณภาพนำาใน
หนองเลงเปอย ตลอดจนระบบนำาทใชจากหนองเลงเปอย และปญหา
นำาเสยในชมชน เปนตน
10
รายงานความกาวหนาปดทองหลงพระฯ สบสานแนวพระราช
ดำร มลนธปดทองหลง
พระ
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพระ
สาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
โครงการแผนพฒนาชนบทเชงพนทประยกต ตามแนวพระราชดำาร บานบางกลอย - บานโปงลก ตำาบลหวยแมเพรยง อำาเภอแกงกระจาน จงหวดเพชรบร
เจาหนาทปดทองฯ อสพ. และชาวบานโปงลก บางกลอย รวมกบ
ทมอาจารยจากมหาวทยาลยพระจอมเกลาธนบร ทำาการเดนสายไฟ
เพอเตรยมการตอแบตเตอรชดใหมจำานวน 120 ลก สวนแบตเตอรชด
เกาจะนำามาเกบรกษาไวทสำานกงานปดทองฯ เพอใชประโยชนสวนรวม
ในพนทตอไป
จากนน เจาหนาทปดทองฯ อสพ. และชาวบาน ชวยกนเดนทอ
pe สงนำาขนสระ 1,000 ลบ.ม. และสระ 1,800 ลบ.ม. เพอตอหวสบ
เพมเตมอกฝงละ 1 หวสบ ใหนำาพอใชตามเปาทชาวบานตองการ
ซงดำาเนนการแลวเสรจพรอมใชงาน
ในสวนของการขดวางแนวสายไฟเขาปมฝงบานบางกลอย 2 สาย
นน ทมอาจารย มจธ. ชวยกนตดตงปมสบนำาขนสระบางกลอย จำานวน
2 ตว ประกอบตดเขากบแพ หลงจากตดตงเสรจไดทำาการทดลองสบ
นำาเขาสระซงปมทำางานไดปกต
สรปความคบหนาทมปฏบตงานในพนททมสงเสรมดานการเกษตร
ม.1 บานบางกลอย ม.2 บานโปงลก ซงเจาหนาทปดทองฯ และ อสพ.
ลงพนทเกบขอมลรายไดทเรยนของเกษตรกรทไดไปจำาหนายทเรยน
ในตลาด สำารวจได 6 ราย รวมเปนเงน 1,575,500 บาท
11
บทความ สบสานแนวพระราช
ดำร มลนธปดทองหลง
พระ
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพระ
สาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
∗∗ แมเวลาน สถานการณนำาทวมบรเวณพนทรอบหนอง
เลงเปอยยงไมเขาสภาวะปกตนก แตชาวบานเลงเปอยพลก
วกฤตใหเปนโอกาส นำาทวมกออกหาปลามาจำาหนาย นำามาก
ปลาเยอะ กผลตอปกรณทำาประมงมาทดแทนรายไดหลก บางรายรบทรพยสงถงวนละ
เกอบ 1,000 บาท บอกไดคำาเดยววา สดยอดดด ∗∗ ขาวดจา ขาวด โครงการพฒนา
และจดหานำาในตำาบลทงโปง อำาเภออบลรตน จงหวดขอนแกน แจงมาวา โครงการตอทอ
สงนำาคลองจระเขระบบเดมมความกาวหนาไปรอยละ 95 แลว ทมงานทกภาคสวนรวม
แรงรวมใจผลกดนงานใหเสรจไวแบบน ตองปรบมอใหดงๆ เลยเดอคะ เดออออ
∗∗ เดนสายออกรานกนอยางตอเนองกบกลมแปรรปผลตภณฑนครยาง ทนำาสนคาเดน
อยางกลวยกรอบไปจดจำาหนายในทอำาเภอยมจดขน ไมเพยงเทานน ยงเดนหนาหาตลาด
สำาหรบขายสงผลตภณฑอกดวย ขอใหขายดบขายด ปงปงไปเลยจา ∗∗ ทมเจาหนาท
ปดทองหลงพระฯ และอสพ. พนทตำาบลแกนมะกรด อำาเภอบานไร จงหวดอทยธาน เขา
รวมกจกรรมการแขงขนกฬาพนบาน ตำาบลแกนมะกรด เพอเปนการอนรกษกฬาพนบาน
และวฒนธรรมทองถน เชน กฬายงสะบา กฬายงหนาไม กฬาเปาลกดอก กฬาวงขาหยง
และกฬาขวางสาก โดยมชาวบานจากหมบานภเหมน ตำาบลทองหลาง อำาเภอหวยคต
ซงเปนชาวบานกะเหรยงโป และชาวบานจากหมบานพบอนไดเขามารวมกจกรรมนดวย
∗∗ มหาวทยาลยธรรมศาสตร
นำาโดย ผศ. ดร.อรพรรณ คงมาลย
ดร.อญณฐา ดษฐานนท และ
น.ส.โชนตา วงศเลศวาทก ไดลง
พนทวสาหกจชมชนชววถ ต.นำา
เกยน อ.ภเวยง จ.นาน เพอใหการ
อบรม “เฟซบก มารเกตตง” แก
น.ส.ศรนนท สารมณฐ ผจดการ
วสาหกจชมชนชววถ นางนทราพร
ชยวร รองผจก. น.ส.ศภลกษณ งานคำาอาย พนกงานขาย และ น.ส.ฐานมาศ มหาวงศนนท เจาหนาทธรการ โดยเปนการสานตอ “โครงการตลาดนด
ความด” ภายใตโครงการ “สานตอ งานพอสอน” รำาลกวนทรงราชยของพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช ทมลนธปดทองหลงพระ
สบสานแนวพระราชดำารและสำานกงานสงเสรมการจดประชมและนทรรศการ (tCeb) ไดรวมกนเปดโครงการไปเมอเดอนมถนายนทผานมา
∆ การแขงขนกฬาพนบาน ตำาบลแกนมะกรด∆ กลมแปรรปผลตภณฑนครยาง
ตวอยางชมชนตวอยาง
ชมชน
บทความ
12
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพระ
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพระ
สาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
หนงในแนวทางการแกปญหา
การบกรกทำาลายพนทปา ซงเปน
ปญหาสำาคญของชาต นนกคอการ
ทำาใหประชาชนในพนทอยรวมกบปาไดอยางเปนสข ทงสองฝาย
ตองสามารถพงพงกนได ซงแนวทางของชาวบาน หม 7 บานแควง
ต.พระพทธบาท อ.เชยงกลาง จ.นาน เปนอกหนงตวอยางทนาสนใจ
โดยชาวบานไดรวมกนปลกปา ดแลปา ใชประโยชนจากปา และนำา
รายไดสวนหนงทไดจากการขายผลตภณฑของชมชน ซงมสวนผสม
ของสมนไพรจากปา กลบไปใชดแลปาอยางยงยน
ชมชนบานแควงมพนทชมชน 40 ไร ตดกบลำานำานานและผนปา
ธรรมชาตประมาณ 1,500 ไร ในอดตชาวบานในพนททำาไรเลอนลอย
ทำาใหปาไมและสงแวดลอมถกทำาลายลง สดทายแลวผลกระทบกกลบ
มาตกทชาวบาน ซงตองเผชญกบความแหงแลงและอดอยาก จนกระทง
ป พ.ศ. 2525 ผนำาชมชนไดเรมพดคยกบชาวบาน เพอรวมกนพลกฟน
ผนปาแหงนขนมา พรอมชวยกนดแลปกปกรกษา และรวมกนบรหาร
จดการใชประโยชนจากผนปาแหงน
หลงจากใชเวลารวมตวกนอนรกษผนปาเพยงไมนาน ความเขยว
ชอมของผนปาและความชมชนกลบคนมา ทำาใหชาวบานสามารถเขาไป
หาของปามาดำารงชพ มนำาไวสำาหรบบรโภคและเพาะปลกพชตางๆ
ทงนาขาว พชสวน และยาสบ ซงถอเปนพชททำารายไดหลกใหกบ
ชาวบานทน
นายสงวาลย สโรพนธ ผใหญบาน หม 7 กลาววา ชมชนบานแควง
ไดรวมกบชมชนอนๆ รอบปาสงวนแหงชาตลมนำายาว-นำาสวด ดแล
รกษาปารวมกนกวา 3,000 ไร พรอมดำาเนนการพฒนาปาในรปแบบ
การจดการของปา ชมชนบานแควงเนอทประมาณ 1,500 ไร ตอมา
ในป 2548 ไดรวมกบหนวยงานทเกยวของ จดตงคณะกรรมการให
ชมชนเขามามสวนรวมสำารวจแนวเขตใหม ทบทวนกตกาและจดทำา
แผนขอขนทะเบยนปาชมชนกบกรมปาไม ทำาใหชมชนบานแควงม
การพงพงและใชประโยชนจากปาชมชนทงทางตรงและทางออมได
ตลอดทงป
“หลงจากทเราไดปาไดนำากลบคนมา จากนกจะตองดแลรกษา
และพฒนาใหมความสมบรณ โดยในสวนของปาไดหยดการปลก
"กลมสบสมนไพรบานแควง" อนรกษภมปญญา อนรกษปาอยางยงยน
13
บทความ สบสานแนวพระราช
ดำร มลนธปดทองหลง
พระ
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพระ
สาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
ขาวโพดและหนมาปลกตนเมดมะมวงหมพานตทดแทน ขณะทเรอง
ของนำาไดอนรกษนำาในลำาหวยและของบประมาณเพอสรางทกกเกบนำา
ขนาดเลก เพอใหชาวบานไวใชเพาะปลกและใชในชวงฤดแลง โดยขอ
งบประมาณไปตงแตป พ.ศ. 2558 จนถงปจจบนยงไมมความคบหนา”
เมอปากลบมาอดมสมบรณทำาใหชาวบานมความเปนอยทดขน
มรายไดจากหลายสวน ทงทำานา ทำาไร และเกบของปาออกจำาหนาย
ทสำาคญในปายงมสมนไพรมากมาย ทงยงมโครงการภมร พลงสตร
พลงรกษสงแวดลอม เขามาเสรมบทบาทของผหญงในชมชน จงทำาให
แมบานและสตรบานแควงไดจดตงกลมแปรรปสมนไพรบานแควงขน
โดยนำาสมนไพรในทองถนผสมผสานกบภมปญญาดงเดม สราง
ผลตภณฑทมคณภาพและเปนมตรตอสงแวดลอม โดยเรมจากทำาสบ
มะเฟองและสบเหงอกปลาหมอซงเปนสมนไพรทมประโยชนมากมาย
ซงในระยะแรกไดผลตใชในครวเรอนเปนหลก เมอผลตอบรบด จงได
ทดลองวางขายในชมชนตนเองและชมชนอนๆ ดวย
นางสนธยา สโรพนธ ประธานกลมสมนไพรบานแควง กลาววา
ทางกลมไดเรมผลตสบมาตงแตชวงปลายปทผานมา และเรมวาง
จำาหนายในชวงตนป ซงผลตอบรบเปนทนาพอใจ มยอดขายกวา 420
กอนแลว สรางรายไดเสรมใหกบชาวบานไดจำานวนหนง ทสำาคญทาง
กลมจะหกเงนจากยอดขายสบกอนละ 1 บาท นำากลบไปใชสนบสนน
พฒนา และฟนฟผนปา ทเปนตนกำาเนดของสมนไพรเหลาน ผานทาง
โครงการตางๆ ทงเรองการทำาแนวกนไฟ การดบไฟปา รวมถงการ
ซอมแซมฝายมชวต
สวนแผนงานในอนาคต ทางกลมตงเปาวาจะตอยอดผลตภณฑ
ชมชนเพมขนอกหลายชนด โดยในสวนของสบอาจจะเพมผลตภณฑ
ใหมอก 1-2 ชนด นอกจากนนยงอยากจะผลตยาสระผมและครมบำารง
ผวจากสมนไพรพนบาน รวมถงอยากจะพฒนาบรรจภณฑของสบ
สมนไพรใหมความสวยงาม นาสนใจ และใหไดมาตรฐานกวาน
นอกจากนนยงอยากจะขยายตลาดใหกวางมากขนกวาเดม เพอทจะ
สรางรายไดใหมากขน
“ทางกลมยอมรบวายงเปนนองใหมทเพงเรมดำาเนนการ ทำาใหยง
ไมมความรในเรองตางๆ ทดพอ จงอยากใหหนวยงานทเกยวของเขา
มาสนบสนนและใหความร เพอพฒนาและตอยอดผลตภณฑของกลม
ใหดยงขน เพราะเชอวาสมนไพรทนำามาทำาผลตภณฑมคณภาพและม
ประโยชนตอผใช ทสำาคญยงจะเปนการสรางรายไดเสรมใหกบชาวบาน
และยงมเงนนำากลบไปอนรกษปาและระบบนเวศใหสมบรณมากขน”
ประธานกลมสมนไพรบานแควงกลาวทงทาย
บทความ
14
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพระ
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพระ
สาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
ปนฝน เดอะบณฑต ป 4นำา คอ ชวต
จากทแนะนำาทง 6 ทมไปแลว เรามาทำาความรจกกบโครงการ
ทเหลออกทง 4 สถาบน กบปนฝน เดอะบณฑต ป 4 ตอน “นำาคอชวต”
เพอใหนสตสรางประโยชนแกชมชนและแกไขปญหาสงคมในดาน
เศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรมอยางยงยน อยารอชา เรา
ไปทำาความรจกกบ 4 สถาบนสดทายทเขารอบในซซนน
เรมกนทมหาวทยาลยสยาม กบโครงการ the river of Kings
สายนำาเดยวกน สายนำาของพอ สายนำาแหงชวต : ตามรอยพระยคลบาท
ศาสตรแหงนำา ซงมสถานทดำาเนนงาน คอ ชมชนคลองบางหลวง
(ตลาดนำาคลองบางหลวง)-คลองบางจาก เขตภาษเจรญ กรงเทพมหานคร
โดยโครงการนเปนโครงการทพฒนาตอเนองมาจากโครงการนกศกษา
พฒนาชมชน เพอขยายผลการพฒนาชมชน ตามหลกปรชญาเศรษฐกจ
พอเพยง ทมแนวคดจากปญหาความเสอมโทรมของคณภาพนำา
และคลองตางๆ ในกรงเทพฯ นบวนยงทวความรนแรงขน ซงม
ผลกระทบตอสขภาพอนามย การอปโภคบรโภค และการประกอบอาชพ
รวมทงยงสงผลกระทบตอสภาพทางเศรษฐกจ สงคม และระบบ
นเวศวทยาของสงมชวต โดยนองๆ มหาวทยาลยสยามจะนำาระบบ
เทคนคหรอวธการทางธรรมชาตมาใชในการบรหารจดการทรพยากร
นำาของชมชน ซงจะใชวธการบำาบดนำาเสย โดยม 3 วธหลกๆ ไดแก
แบบ oxidation pond แบบ constructed wetland และแบบใช
พชรมนำาในการกรองนำาเสยในการแกปญหามลพษในนำา
ตอกนทมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย กบโครงการการฟนฟและ
อนรกษคลองภาษเจรญในภาคครวเรอนและตลาดนำาหนองพะอง
อยางยงยน ตามรอยพอ กลมเปาหมายคอชมชนบานหนองพะอง
เยาวชนและเดกในบรเวณพนทใกลเคยง ซงจากการสำารวจพบวา คลอง
ภาษเจรญมความหนาแนนของชมชนและมกจกรรมทกอใหเกดนำาเสย
ทหลากหลาย โดยเฉพาะบรเวณทจะบรรจบแมนำาทาจน ลกษณะทาง
กายภาพของนำาในคลองนนยงพบวามสภาพไมพงประสงคทงในเรอง
ของสและกลน โดยจะกระตนใหเกดการตนตวกบเยาวชน โรงเรยนใน
พนท และนำาทมเยาวชนเขารวมสงตอความร ความเขาใจกบคน
ในชมชนในบรเวณตลาดหนองพะอง ดวยการสรางกจกรรมยอยท
หลากหลาย เยาวชนสามารถทำาได และเปนประโยชนตอชมชน ไดแก
การสรางความตระหนกและเขาใจถงปญหานำาเสย การใหความรใน
ตอน
15
บทความ สบสานแนวพระราช
ดำร มลนธปดทองหลง
พระ
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพระ
สาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
การนำาเศษอาหารมาผลตนำาหมกชวภาพเพอจดการนำาเสย การใชถง
ดกไขมนและนำาไขมนทไดมาแปรรป การใชผกตบชวาเพอบำาบดนำาเสย
สำาหรบวทยาลยชมชนตราด มากบโครงการปนฝน ปนนำา ชวย
กนทำาเพอชมชน สถานทดำาเนนโครงการคอหมบานตกตก ต.สะตอ
อ.เขาสมง จ.ตราด นองๆ ไดแนวคดโครงการจากสถานการณภยแลง
ในจงหวดตราด 2 ปทผานมา ทพนท ต.สะตอ ประสบปญหาภยแลง
อยางตอเนอง แมจงหวดตราดจะมฝนตกชกและมอางเกบนำา แตยง
ขาดการบรหารจดการทจะนำานำาเหลานมาใช จงตองแกปญหาในเรอง
การกระจายนำามาใหพนททไดรบผลกระทบโดยเรว วธแกปญหา คอ
การทำาอางหมบานใหเปนธนาคารเกบสำารองนำาไวใหพอใชในหนาแลง
ทำาอางนำาหรอแกมลง การสบทอยนำาเพอเตมนำาใหแหลงนำาทใชผลต
ประปา การเพมประสทธภาพของฝายและอางเกบนำาเดมใหเกบนำาได
มากขน การควบคมนำาในลำานำา เชน การปดประตระบายนำาเพอเกบ
นำาไวใชในหนาแลง และการเพมประสทธภาพของฝายและอางเกบนำา
เดมใหเกบนำาไดมากขน
สดทายกบวทยาลยชมชนตาก กบโครงการสรางฝายมชวตบาน
หวยหนฝน ต.แมปะ อ.แมสอด จ.ตาก สถานทดำาเนนการคอบรเวณ
บานหวยหนฝน ต.แมปะ อ.แมสอด จ.ตาก ซงหวยหนฝนนนเปนปา
ตนนำาลำาธารสำาคญแหงหนงทไหลหลอเลยงชมชน ต.แมปะ ปจจบน
ประชาชนมการบกรกตดไมทำาลายปาเพอทำาการเกษตรเชงเดยว พนท
ทเคยอดมสมบรณในอดตกลบกลายเปนแหงขอดในฤดแลง จงมการ
รวมกบประชาชน หนวยงานทเกยวของ นกศกษา ศษยเกา ศษยปจจบน
และคณะอาจารยศนยบรการวชาการอำาเภอแมสอด จดสรางฝายมชวต
ในพนทลำาหวยปางมโนราห บานหวยหนฝน พฒนาคณภาพชวตของ
ประชาชนในหมบานหวยหนฝน ฟนฟและรกษาระบบนเวศของผนปา
ตนนำาลำาธารของอำาเภอแมสอด
สำาหรบรายการปนฝน เดอะบณฑต ป 4 จะออกอากาศทางชอง
noW26 ในเดอนกนยายนน สามารถตดตามขอมลขาวสารและใหกำาลง
ใจนองๆ ทง 10 มหาวทยาลยทเขารอบไดทาง www.facebook.com/
punfunthebundid/ และ http://www.now26.tv/
บทความ
16
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพระ
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพระ
สาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
กรมชลประทานขบเคลอนศาสตรพระราชาพฒนาแหลงนำาตาม
พระราชดำาร ตามกรอบการลงนามบนทกความเขาใจ (MOU) ระหวาง
กรมชลประทานกบสถาบนสงเสรมและพฒนากจกรรมปดทองหลงพระ
สบสานแนวพระราชดำาร โดยกระทรวงมหาดไทยอนมตแลว 8 โครงการ
ในพนทจงหวดเชยงราย งบประมาณ 2,778,597 บาท
ดร.สมเกยรต ประจำาวงษ รองอธบดกรมชลประทาน และคณะ
พรอมดวยนายการณย ศภกจวเลขการ ผอำานวยการสถาบนฯ และ
ทปรกษาสถาบนฯ พรอมดวยตวแทนภาครฐ กลมผใชนำา ลงพนท
อางเกบนำาแมมอญ อนเนองมาจากพระราชดำาร บานปาซางใต หมท
2 ตำาบลโปงแพร อำาเภอแมลาว จงหวดเชยงราย รวมประชมหารอ
แนวทางการพฒนาตอยอดเสรมระบบสงนำาเดมใหสามารถสงนำาเขา
พนทการเกษตรทงในฤดฝนและฤดแลง และขอเสนอแนะและแนวทาง
การพฒนาปรบปรงและตอยอดใหสามารถใชประโยชนจากแหลงนำา
ตามพระราชดำารของรชกาลท 9 ไดเตมประสทธภาพ
ดานนายสมเกยรตกลาววา สมเดจพระเจาอยหวมหาวชราลงกรณ
บดนทรเทพยวรางกร รชกาลท 10 ทรงใหความสำาคญในเรองการพฒนา
แหลงนำา ไดมพระราชกระแสใหเรงจดงานโครงการอนเนองมาจาก
พระราชดำารในพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช
บรมนาถบพตร ใหแลวเสรจเพอบรรเทาความเดอดรอนของราษฎรได
ตามพระราชประสงค
อนง การลงพนทในจงหวดเชยงรายครงน เปนการขบเคลอนตาม
กรอบการลงนามบนทกความเขาใจ (mou) ระหวางกรมชลประทาน
กบสถาบนสงเสรมและพฒนากจกรรมปดทองหลงพระฯ โดย
หลงจากการลงพนทและประชมรวมกบผวาราชการจงหวดเชยงราย
เรยบรอยแลว ชลประทานจงหวดเชยงรายรวมมอกบเจาหนาท
ฝายปกครองจดทำาโครงการซอมแซม
และเสรมศกยภาพแหลงนำาใหผวาราชการ
จงหวดเชยงรายเหนชอบ พรอมเสนอ
กระทรวงมหาดไทย บดน ไดรบอนมต
จากกระทรวงมหาดไทยแลว จำานวน 8
โครงการ เปนเงน 2,778,597 บาท
โดยกระทรวงมหาดไทยแจงวา จะรบ
โอนเงนใหจงหวดดำาเนนการใหแลวเสรจ
ภายในเดอนกนยายน 2560 น
กรมชลประทานขบเคลอน
ศาสตรพระราชาพฒนาแหลงนำา เรมแลว 8 โครงการ งบประมาณ 2.7 ลาน
16