miedzylesie.pl › download › attachment › 33679 … · Web viewInstalacja pomp ciepła grunt – woda z automatyką sterowania … o mocy 23 kW (wpięcie w układ istniejącego

1

AUDYT ENERGETYCZNY BUDYNKU

Samorządowe Gimnazjum nr 2 w Domaszkowie

57-522 Domaszków, ul. Międzyleska 33 Audytor: mgr inż. Marek Turczyn

Marzec 2017

2

Strona tytułowa audytu energetycznego

1. Dane identyfikacyjne budynku

1 Rodzaj budynku: Bud. użyteczności publicznej 2. Rok budowy: 1870

Gmina Międzylesie 4. Adres budynku:

3. INWESTORPl. Wolności 1

Samorządowe Gimnazjum nr 2 w Domaszkowie

57-530 Międzylesie 57-522 Domaszków, ul. Międzyleska 33

2. Nazwa, adres i numer REGON firmy wykonującej audyt:

P.H.U. KWATul. Dąbrowskiego 1

62-030 LUBOŃ

NIP: 777-174-34-93 REGON: 632091944

3. Imię, Nazwisko, adres oraz numer NIP audytora koordynującego wykonanie audytu, posiadane kwalifikacje, podpis:

mgr inż. Marek Turczyn Ul. Dąbrowskiego 1

62-030 LUBOŃ ...................

NIP: 777-174-34-93 podpis

4. Współautorzy audytu: imiona, nazwiska, zakresy prac, posiadane kwalifikacje

Lp. Imię i nazwisko Zakres udziału w opracowaniu audytu energetycznego

1

5. Miejscowość: Luboń data wykonania opracowania Marzec 2017

Audyt energetyczny budynku: Samorządowe Gimnazjum nr 2 w Domaszkowie, . ul. Międzyleska 33 , 57-522 Domaszków

3

ZawartośćStrona tytułowa audytu energetycznego...............................................................................................2

2. Karta audytu energetycznego budynku..............................................................................................5

2.1. Dane ogólne................................................................................................................................5

Stan przed termomodernizacją......................................................................................................5

Stan po termomodernizacji.............................................................................................................5

2. Współczynniki przenikania ciepła przez przegrody budowlane [W/m²K].......................................5

3. Sprawności składowe systemu grzewczego i współczynniki uwzględniające przerwy w ogrzewaniu.........................................................................................................................................6

4. Sprawności składowe systemu przygotowania c.w.u.....................................................................6

5. Charakterystyka systemu wentylacji..............................................................................................6

6. Charakterystyka energetyczna budynku.........................................................................................6

7. Opłaty jednostkowe (obowiązujące w dniu sporządzenia audytu).................................................7

8. Charakterystyka ekonomiczna optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego.7

9. Wskaźniki rezultatu........................................................................................................................8

3. Wykaz dokumentów i danych źródłowych.........................................................................................9

3.1. Ustawy i Rozporządzenia.............................................................................................................9

3.2. Normy techniczne........................................................................................................................9

3.3. Materiały przekazane przez inwestora........................................................................................9

3.4. Inne materiały oraz programy komputerowe..............................................................................9

3.6. Dane klimatyczne..........................................................................................................................10

4. Inwentaryzacja techniczno-budowlana budynku.............................................................................11

4.1. Ogólne dane techniczne............................................................................................................11

4.2. Dokumentacja techniczna budynku...........................................................................................12

4.3. Opis techniczny podstawowych elementów budynku...............................................................12

4.3.1. Zbiorcza charakterystyka przegród budowlanych...............................................................13

4.4. Taryfy i opłaty...........................................................................................................................13

4.5. Charakterystyka systemu grzewczego.......................................................................................13

4.6. Charakterystyka instalacji ciepłej wody użytkowej....................................................................14

4.7. Charakterystyka systemu wentylacji.........................................................................................14

4.8. Charakterystyka systemu oświetlenia wbudowanego...............................................................15

5. Ocena stanu technicznego budynku w zakresie istotnym dla wskazania właściwych usprawnień i przedsięwzięć termo modernizacyjnych...............................................................................................15

4

6. Dokumentacja wyboru optymalnych wariantów przedsięwzięcia termo modernizacyjnego. 6.1 Ocena opłacalności i wybór wariantu zmniejszającego straty ciepła przez przenikanie przez ściany, stropodach , strop nad nieogrzewaną piwnicą oraz stolarkę okienną..................................................16

6.2.Ocena opłacalności i wybór wariantu polegającego na poprawieniu systemu wentylacji poprzez montaż nawiewników okiennych........................................................................................22

6.3. Ocena opłacalności wariantu zmniejszającego zużycie energii elektrycznej oświetlenia wbudowanego..................................................................................................................................23

6.4.1. Ocena opłacalności modernizacji instalacji grzewczej........................................................24

6.4.2. Rodzaje usprawnień termomodernizacyjnych składające się na optymalny wariant przedsięwzięcia termomodernizacyjnego poprawiające sprawność systemu grzewczego..........24

6.4.3 .Uproszczona kalkulacja kosztów przedsięwzięcia poprawiającego sprawność systemu grzewczego: c.o. + c.w.u..............................................................................................................25

6.4.4 Opis zastosowanych ulepszeń dotyczących poprawy sprawności systemu grzewczego......25

6.5. Obliczenia zapotrzebowania na ciepło na przygotowanie ciepłej wody użytkowej...................25

6.5.1. Obliczenia mocy cieplnej oraz zapotrzebowanie na ciepło do przygotowania cwu............25

6. 6. Ocena opłacalności wariantu zmieniającego rodzaj nośnika energii elektrycznej i sposobu jej wytwarzania.....................................................................................................................................27

7. Dokumentacja wykonania kolejnych kroków algorytmu służącego wybraniu optymalnego wariantu przedsięwzięcia termo modernizacyjnego...........................................................................................28

7.1. Zestawienie wybranych usprawnień i wariantów z zestaw. SPBT.............................................28

7.2 Określenie kosztów poszczególnych wariantów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego.......28

7.3. Wybór optymalnego wariantu przedsięwzięcia.........................................................................30

7.3.1. Określenie wariantów przedsięwzięć termo modernizacyjnych.............................................30

7.3.2. Obliczenie oszczędności kosztów dla wariantów przedsięwzięcia..........................................32

7.3.3. Dokumentacja wyboru optymalnego przedsięwzięcia termomodernizacyjnego.................33

7.3.4 Charakterystyka optymalnego wariantu przedsięwzięcia termo modernizacyjnego...............34

8.Opis techniczny optymalnego wariantu termo modernizacyjnego przewidzianego do realizacji......34

Opis zastosowanych ulepszeń dotyczących poprawy sprawności systemu grzewczego...............35

9. Podsumowanie i wnioski..............................................................................................................36

Załącznik nr: 1. Zapotrzebowanie na ciepło dla pokrycia strat przez przenikanie dla budynku Samorządowego Gimnazjum nr 2 w Domaszkowie przed termomodernizacją..............................37

Załącznik nr: 2. Zapotrzebowanie na ciepło dla pokrycia strat przez przenikanie dla budynku Samorządowego Gimnazjum nr 2 w Domaszkowie po termomodernizacji..................................39

ZAŁĄCZNIK NR 3. Obliczenie współczynników przenikania ciepła dla przegród budynku Samorządowego Gimnazjum w Domaszkowie.................................................................................40

Załącznik nr: 4 Zyski ciepła od nasłonecznienia................................................................................42

Załącznik nr 5: Wewnętrzne zyski ciepła – budynek Szkoły Podstawowej w Kołacinie - Q int.H.........43

5

Załącznik nr 6 : Wyznaczenie strumienia powietrza wentylacyjnego..............................................44

Załącznik 7. Wyznaczenie rocznego zapotrzebowania na energię użytkową i końcową do przygotowania ciepłej wody użytkowej Qw, Nd [kWh/rok], GJ/rok......................................................46

Załącznik 8. Wyznaczenie wartości zapotrzebowania na moc cieplną na pokrycie strat przez przenikanie przed wykonaniem ulepszenia termo modernizacyjnego................................................48

Załącznik 9. Wyznaczenie wartości zapotrzebowania na moc cieplną na pokrycie strat przez przenikanie po wykonaniu ulepszenia termo modernizacyjnego........................................................49

Załącznik 10. Obliczenia efektu ekologicznego – wskaźników rezultatu bezpośredniego................50

. Załącznik nr: 11. Osoby udzielające informacji........................................................51

Załącznik nr 12. Dokumentacja fotograficzna obiektu z wizji lokalnej..............................................51

Załącznik nr 13. Dokumentacja rysunkowa – rzuty i przekroje.........................................................53

6

2. Karta audytu energetycznego budynku.

2.1. Dane ogólneStan przed

termomodernizacjąStan po

termomodernizacji

1. Konstrukcja/technologia budynku tradycyjna tradycyjna

2. Liczba kondygnacji 2 2

3. Kubatura części ogrzewanej [m³] 2368,30 2368,30

4. Powierzchnia netto budynku [m²] - (ogrzewana) 457,50 457,50

5. Pow. użytkowa części mieszkalnej [m²] placówka szkolna placówka szkolna

6. Pow. użytkowa lokali użytkowych oraz innych pomieszczeń niemieszkalnych [m²] 593,00 593,00

7. Liczba lokali mieszkalnych bez bez

8. Liczba osób użytkujących budynek 73 73

9. Sposób przygotowania ciepłej wody podgrzew. elektr. pompa ciepła

10. Rodzaj systemu grzewczego budynku kocioł na paliwa stałe Pompa ciepła

11. Współczynnik kształtu A/V [1/m] 0,508 0,508

12. Inne dane charakteryzujące budynek bud. jednostrefowy bud. jednostrefowy

2. Współczynniki przenikania ciepła przez przegrody budowlane [W/m²K]

1. Ściany zewnętrzne pionowe parter 0,449 0,192

2. Ściany zewnętrzne pionowe cz. pierwotna 1,441 0,200

3. Dach/stropodach 0,656 0,123

4. Podłoga na gruncie 0,24 0,24

5. Podłoga – strop nad nieogrzewaną piwnicą 0,33 0,142

6. Drzwi częściowo. przeszklone PCV -Al 1,20 1,20

7. Stolarka okienna PCV 1,50 1,50

8. Okna (drewniane) 2,80 1,10

3. Sprawności składowe systemu grzewczego i współczynniki uwzględniające przerwy w ogrzewaniu

1. Sprawność wytwarzania [-] 0,82 4,00

2. Sprawność przesyłania [-] 0,90 0,96

3. Sprawność regulacji [-] 0,77 0,93

4. Sprawność akumulacji [-] 1,00 1,00

4.a Sprawność wykorzystania 1,00 1,00

5. Uwzględnienie pracy na ogrzewanie w okresie tygodnia 0,85 0,85

6. Uwzględnienie przerwy na ogrzewanie w ciągu sezonu [-] 0,95 0,95

7

4. Sprawności składowe systemu przygotowania c.w.u.

Stan przed termomodernizacją

Stan po termomodernizacji

1. Sprawność wytwarzania [-] 0,96 3,00

2. Sprawność przesyłu [-] 0,80 0,80

3. Sprawność regulacji i wykorzystania [-] 1,00 1,00

4. Sprawność akumulacji [-] 0,85 0,85

5. Charakterystyka systemu wentylacji

1. Rodzaj wentylacji (naturalna, mechaniczna, inna) grawitacyjna grawitacyjna

2. Sposób doprowadzenia i odprowadzenia powietrza stolarka okienna/kanały nawiewniki/kanały

3. Strumień powietrza zewnętrznego [m³/h] 716,40 404,75

4. Krotność wymiany powietrza [1/h] 0,482 0,272

6. Charakterystyka energetyczna budynku

1. Obliczeniowa moc cieplna systemu grzewczego [kW] 46,17 17,36

2. Obliczeniowa moc cieplna na przygotowanie cwu [kW] 11,93 4,77

3.Roczne zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania budynku (bez uwzględnienia sprawności systemu grzewczego i przerw w ogrzewaniu) [GJ/rok]

295,30 95,51

4.Roczne zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania budynku (z uwzględnieniem sprawności systemu grzewczego i przerw ) [GJ/rok]

419,81 21,60

5. Roczne obliczenie zużycia energii na przygotowanie ciepłej wody użytkowej [GJ/rok] 16,98 6,79

6.

Zmierzone zużycie ciepła na ogrzewanie przeliczone na warunki sezonu standardowego ( służące weryfikacji przyjętych składowych danych obliczeniowych bilansu ciepła( [GJ/rok]

zgodność

7.Zmierzone zużycie ciepła na przygotowanie ciepłej wody użytkowej (służące do weryfikacji przyjętych składowych danych obliczeniowych bilansu ciepła (GJ/rok)

bez liczników.

8.Wskaźnik rocznego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynku (bez uwzględnienia sprawności systemu grzewczego i przerw w ogrzewaniu) [kWh/(m2rok)]

179,30 57,99

9.Wskaźnik rocznego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynku (z uwzględnieniem sprawności systemu grzewczego ) [kWh/(m2rok)]

254,89 13,11

10. Udział odnawialnych źródeł energii [%] 0,00 100,00

8

7. Opłaty jednostkowe (obowiązujące w dniu sporządzenia audytu)

1. Koszt za 1 GJ ciepła do ogrzania budynku [zł/GJ] 63,89 74,17

2. Koszt 1 MW mocy zamówionej na ogrzewanie na m-c [zł/MW m-c]

3. Koszt przygotowania 1 m³ c.w.u. [zł/m³] 30,21 12,49

4. Koszt 1 MW mocy zamówionej na przygotowanie ciepłej wody użytkowej na miesiąc [zł/(MW m-c)]

5. Miesięczny koszt ogrzewania 1 m² powierzchni użytkowej [zł/m² m-c] 4,89 0,29

6.. Miesięczna opłata abonamentowa [zł/GJ]

7 Inne (zł)

8. Charakterystyka ekonomiczna optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego

Planowana kwota kredytu [zł] 491 501,73 Roczne zmniejszenie zapotrzebowania na energię [%] 92,8

Planowane koszty całkowite [zł] 491 501,73 Premia termomodernizacyjna [zł] 55 661,06

Roczna oszczędność kosztów energii [zł/rok] 27 830,53

9

9. Wskaźniki rezultatu

Wskaźnik rezultatu POIiŚ - nazwa JednostkaWartość bazowa Wartość Efekt

(przed docelowa w wyniku

modernizacją)po

modernizacjitermomoderniza

cji

Zmniejszenie zużycia energii GJ/rok 444,57 31,98 412,59 (92,8%)końcowej w budynku Ograniczenie emisji gazów Tony

cieplarnianych związanych z ekwiwalentu 41,775 0,0041,775

(100,0%)użytkowaniem budynku CO2/rok Zwiększenie ilości energii uzyskiwanej ze źródeł odnawialnych w bilansie energetycznym budynku GJ/rok 0,00 31,98 31,98 Zmniejszenie rocznego zużycia energii pierwotnej w budynku GJ/rok 536,07 0,0 536,07(100%)Ilość zaoszczędzonej energii elektrycznej pobranej z sieci GJ/rok 24,76 0 24,76 (100,0%)

Ilość zaoszczędzonej energii cieplnej GJ/rok 419,81 0 419,81 (100%)

Wskaźnik rezultatu - redukcja emisji pyłów [kg/rok]

Rodzaj Stan przed Stan po Zmniejszenie %pyłu termomodernizacją termomodernizacji emisji redukcji

PM10 79,764 0,0 79,764 100,0

PM2,5 71,368 0,0 71,368 100,0

Energia pierwotna na potrzeby c.o. oraz c.w.u. – EPH+W - [kWh/m2rok]

przed termomodernizacją: 325,48

po: 0,00

efekt: zmniejszenie o: 325,48 - 100,0%

10

3. Wykaz dokumentów i danych źródłowych

3.1. Ustawy i Rozporządzenia

1. Ustawa "Prawo Budowlane" z dnia 7 lipca 1994r. z późniejszymi zmianami2. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 17 marca 2009r. w sprawie szczegółowego zakresu i form audytu energetycznego oraz części audytu remontowego, wzór kart audytów, a także algorytmy opłacalności przedsięwzięcia termomodernizacyjnego3. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 3 września 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i form audytu energetycznego oraz części audytu remontowego, wzorów kart audytów, a także algorytmu oceny opłacalności przedsięwzięcia termo modernizacyjnego (Dz. U. z 13 października 2015 r. Poz. 1606)4. Ustawa "o wspieraniu termomodernizacji i remontów" z dnia 21 listopada 2008r. z późniejszymi zmianami5. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju w sprawie metodologii wyznaczania charakterystyki energetycznej budynku lub części budynku oraz świadectw charakterystyki energetycznej - Dz.U. z 18 marca 2015 r. Poz. 3765. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 10 sierpnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobu sporządzania audytu efektywności energetycznej, wzoru karty audytu efektywności energetycznej oraz metod obliczania oszczędności energii - Dz. U. z dnia 27 sierpnia 2012 r. Poz. 962

3.2. Normy techniczne

1. PN-EN ISO 6946 - Opór cieplny i współczynnik przenikania ciepła. Metoda obliczania.2. PN-EN ISO 13790:2009 Energetyczne właściwości użytkowe budynków. Obliczenia zużycia energii na potrzeby ogrzewania i chłodzenia.3. PN-83/B-03430 - Wentylacja w budynkach mieszkalnych zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej. Wymagania.4. PN-82/B-02402 - Temperatury ogrzewanych pomieszczeń w budynkach.5. PN-82/B-02403 - Temperatury obliczeniowe zewnętrzne.6. PN-EN 12831:2006 – Metoda obliczania projektowanego obciążenia cieplnego.

3.3. Materiały przekazane przez inwestora1. Dokumentacja techniczna2. Informacje techniczne przekazane przez inwestora

3.4. Inne materiały oraz programy komputerowe1. Materiały z przeprowadzonej wizji lokalnej2. Program komputerowy Exel 2007

11

3.5. Wytyczne oraz uwagi inwestora

Obniżenie kosztów ogrzewania1. Zmiana paliwa pierwotnego (oleju opałowego ) w zainstalowanych kotłach olejowych na

paliwa energii odnawialnej2. Wykorzystanie pomocy Państwa oraz dotacji unijnych (na potrzeby złożenia wniosku o dofinansowanie w ramach Osi Priorytetowej IV Gospodarka niskoemisyjna , Działanie IV 2 Termomodernizacja budynków, Poddziałanie IV2.1. Termomodernizacja budynków - ZIT w ramach RPO Woj. Łódzkiego na lata 2014-2020 na warunkach określonych w Ustawie Termomodernizacyjnej3. Maksymalna wielkość środków własnych inwestora, stanowiących możliwy do zadeklarowania udział własny przeznaczony na pokrycie kosztów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego wynosi:

0 zł

4. Kwota kredytu możliwego do zaciągnięcia przez inwestora::

491 501,73

3.6. Dane klimatyczne.Obliczenie stopniodni Sd [dzień K/rok]

Miesiąc te(m) Ld (m) Sd Sdbu=0,5

Sd°C bu=0,9

I -0,6 31 636,6 318,3 572,94II -1,6 28 604,8 302,4 544,3III 4,5 31 480,5 240,3 432,5IV 7,3 30 381,0 190,5 342,9V 13,8 5 31,0 15,0 27,0 VI 14,7 0 0 0 0VII 16,8 0 0 0 0VIII 16,7 0 0 0 0IX 12,7 5 36,5 18,2 32,8X 8,1 31 369,9 184,5 332,0XI 1,7 30 549,0 274,5 494,1XII -1,4 31 663,4 331,7 597,1

RAZEM: 3752,7 1876,4 3377,4

te(m) – średnia ,wieloletnia temp. powietrza zewnętrznego dla najbliższej stacji meteorologicznej na podstawie danych Min. Infrastruktury i Budownictwa (www.mir.gov.pl) - dla miasta Kłodzko

tw o – obliczeniowa temperatura powietrza wewnętrznego

http://www.mir.gov.pl/

12

tz o- - obliczeniowa temp. pow. zewnętrznego dla danej strefy klimatycznej - dla III strefy wartość wynosi = -20 0CLd (m)

bu - współczynnik redukcji temperatury - dla podziemia bez okien i drzwi = 0,5 ; dla poddaszy nieizolowanych = 0,9 - liczba dni grzejnych w miesiącu – na podstawie Tabeli 1 Rozp. Min.Infrastr. z 17 marca 2009 r Dz. U. nr 43/2009 poz. 346 ; wartości natężeń promieniowania słonecznego przyjęto dla stacji meteorologicznej - Kłodzko

4. Inwentaryzacja techniczno-budowlana budynku

4.1. Ogólne dane techniczne

A/ Konstrukcja.

1. Budynku z lat 1870 (na rzucie prostokąta) w zabudowie wolnostojącej o dwóch kondygnacjach naziemnych częściowo podpiwniczony (powierzchnie nieogrzewane podziemne) z poddaszem strychowym (nieogrzewanym) (usytuowane zamieszczono w dokumentacji rysunkowej w załącznikach stanowiących integralną cześć opracowania) Na podstawie dokumentacji tech. obiektów, jej analizy pod względem energetycznym oraz wizji na obiekcie i danych przekazanych przez Zleceniodawcę ustalono:

a/ ściany zewnętrzne: wykonano w systemie tradycyjnym z tynkami obustronnymi wapienno- cementowymi przy czym - - ściany piwnic o łącznej grubości 130 cm z cegły pełnej ceramicznej i kamienia polnego ; - ściany parteru z cegły pełnej ceramicznej o łącznej grubości 84 cm; - ściany pietra z cegły pełnej ceramicznej o łącznej grubości 68 cm Łączne powierzchnie w zał nr 3b/ posadzki – – podłoże betonowe zbrojone o grubości 30 cm na podsypce piaskowej zagęszczonej z izolacjami przeciwwilgociowymi ( papa na lepiku) oraz gładziami wierzchniowymi (3-5 cm) oraz warstwami wewnętrznymi podłogowymi (płytki , terakota, wykładziny) ; w części podpiwniczonej strop nad piwnicami łukowy ceglany c/ dach – drewniany pokryty blachą ; strop nad piętrem drewniany z wypełnieniem żużlowym d/ stolarka okienna : mieszana – część z białych profili PCV z pakietem dwuszynowym oszklenia - bez nawiewników w stanie dobrym ; pozostała z wyeksploatowanych i nieszczelnych okien drewnianych skrzynkowych (2 połaciowe) - o dużym współczynniku przenikania ciepła [2,8 W/m2K] e/ stolarka drzwiowa - drzwi z profilu Al. (z wkładkami izolacyjnymi ) częściowo przeszklone w dobrym stanie e/ system centralnego ogrzewania - zrealizowany poprzez kocioł na paliwo stałe o mocy zmiennej ; usytuowanym w pomieszczeniu nieogrzewanym (piwnica ) z przewodami w miarę zaizolowanymi oraz regulacją na kotle (ręczna), grzejniki płytowe , blaszane oraz żeberkowe (łącznie 30 szt.) bez zaworów termostatycznych ( zwykłe kulkowe) f/ system c.w.u. - elektryczny o mocy 2 [kW] zbiornik buforowy akumulacyjny w systemie obiegu cyrkulacyjnego wymuszonego z przewodami izolowanymi (60 dm3 ]

13

f/ wentylacja – grawitacyjna : nawiew przez uchylone (także nieszczelne okna) – bez nawiewników ; wywiew – kratki wentylacyjne wywiewne do kanałów zbiorczych i przewodów kominowych g/ klimatyzacja - brak h/ oświetlenie wbudowane – w części szkolnej (dydaktycznej , socjalnej,… ) oprawy świetlówkowe (na podwójne żarówki świetlówkowe 36 W (43,2 W) ) w ilości43 szt ( 86 żarówki) + oprawy świetlówkowe (na żarówki 18 W (21,6 W) w ilości 3 szt ( 6 żarówek ) + 6 opraw 40 W żarowych

/ Geometria / profil użytkowy

Łączna pow. ogrzewana . Af = 457,50 [ m2 ] w tym: parter 218,70 + 238,80 piętro [m2]

Powierzchnia zabudowy – 324,30 [m2] w tym powierzchnia zabudowy ogrzewana = 320,04 [m2]

Kubatura budynku (do obliczeń wentyl.) =1 486,88 m3 Kubatura budynku (do obliczeń cieplnych)– 2368,30 m3 Liczba osób użytkujących budynek - 55 uczniów + 18 kadry = 73 os.

Współczynnik kształtu - 0,508 [1/m] - Temperatury okresu: jesienno-zimowo-wiosennego : 20 0C , poza okresem .> 20oC

Godziny użytkowania: - pon. – pt. 730 - 1530 = (bez wakacji i dni wolnych) = 187 x 7,0 = 1309 godz/rok

4.2. Dokumentacja techniczna budynku

Dokumentacja techniczna budynku znajduje się w załączniku stanowiącym integralną część audytu energetycznego

Usytuowanie budynku w stosunku do stron świata

Strona od ulicy – od strony zachodniej ( W) (strona tytułowa)

4.3. Opis techniczny podstawowych elementów budynku

14

4.3.1. Zbiorcza charakterystyka przegród budowlanych

Ściany zewnętrzne – parter 0,785 W/(m2•K)

Ściany zewnętrzne – piętro 0,939 W/(m2•K)

Dach /stropodach 0,656 W/(m2•K)

Podłoga na gruncie 0,24 W/(m2•K)

Podłoga – strop nad nieogrzewaną, zamkniętą piwnicą 0,33 W/(m2•K)

Stolarka okienna PCV 1,50 W/(m2•K)

Stolarka drewniana skrzynkowa 2,80 W/(m2•K)

Stolarka drzwiowa PCV 1,20 W/(m2•K)

(szczegóły : zał nr 3)

4.4. Taryfy i opłaty

Ceny ciepła - c.o. / cwu Stan przed termomodernizacją Stan po termomodernizacji

Koszt 1 000 kg węgla kam. 706,17 zł

Koszt 1 m3 drewna opalowego 99,62 zł e. .elektr.

Wartość opałowa nośnika energii 28,20 MJ/kg / 10,59 GJ/m3 e, elektr .

Koszty pozostałe (kominiarz, serwis, drobne naprawy, dozór techniczny , palacz…) 6 620,00 zł/rok 300,00 zł/rok

Ceny energii elektrycznej Stan przed termomodernizacją Stan po termomodernizacji

Energia czynna średnia 0,2536 zł/kWh 0,00 zł/kWh

Opłata przesyłowa zmienna średnia szczytowa / pozaszcz. – średnia warzona 0,2170 zł/kWh 0,2170 zł/kWh

4.5. Charakterystyka systemu grzewczego

Wytwarzanie

Kocioł na paliwo stałe(lekki olej opałowy) z otwartą komorą spalania o mocy zmiennej , niskotemperaturowe ze sterowaniem ciągłym na kotle H,g = 0,82

Przesyłanie ciepła C.o. wodne z źródła ciepła z przestrzeni nieogrzewanej z izolowanymi przewodami H,d = 0,90

Regulacja systemu grzewczego Ogrzewanie centralne wodne z grzejnikami płytowymi, z regulacją centralną bez miejscowej i pogodowej H,e = 0,77

Akumulacje ciepła Brak zasobników buforowych H,s = 1,00

Czas ogrzewania w okresie tygodnia Liczba dni: 5 dni wt = 0,85

15

Przerwy w ogrzewaniu w okresie doby Liczba godzin: wd = 0,95

Sprawność całkowita systemu grzewczego H,tot = H,gH,dH,eH,s = 0,568

Informacje uzupełniające dotyczące przerw w ogrzewaniu

Cena 1GJ energii cieplnej = 63,89 [ zł/GJ ] (zał. 1)

4.6. Charakterystyka instalacji ciepłej wody użytkowej

Wytwarzanie ciepła Elektryczny podgrzewacz akumulacyjny (zasobnik o poj. 60 dm3 W,g = 0,96

Przesył ciepłej wody Bezpośredni – przy punkcie poboru W,d = 1,00

Akumulacja ciepła Zasobnik akumulacyjny izolowany W,s = 0,85

Sprawność całkowita systemu c.w.u. W,tot = W,gW,dW,s = 0,816

4.7. Charakterystyka systemu wentylacji.

Rodzaj wentylacji Wentylacja grawitacyjna

Sposób doprowadzania i odprowadzania powietrza

Nawiew. wentylacji grawitacyjnej – poprzez rozwarte, nieszczelne i uchylone okna ( brak nawiewników)Wywiew – poprzez kratki wywiewne do zbiorczych kanałów kominów wentylacyjnych

Strumień powietrza wentylacyjn. wymaganyobliczeniowy (zał. 6)

0,19900 m3/s = 716,40 m3/h ;

Krotność wymian powietrza 0,4802 wym/h;

Wentylacja w budynku zapewnia prawidłowe przewietrzanie. W okresie zimowym na skutek nadmiernego napływu powietrza zimnego (poprzez uchylane okna) w pomieszczeniach wentylowanych grawitacyjnie) mogą następować wysokie straty ciepła na ogrzewanie powietrza wentylacyjnego.

16

4.8. Charakterystyka systemu oświetlenia wbudowanego.

Oświetlenie , w absolutnej większości, realizowane jest w budynkach poprzez żarówki typu świetlówkowego w oprawach rastrowych oraz zwykłych o mocy 2 x 36 W (właściwie 2 x 43,2 W) . Stwierdzono (dokumentacja , wizja) : 43 opraw świetlówkowych podwójnych ( 86 szt żarówek ) , 3 oprawy świetlówkowe o mocy 2x 18 [W] ) właściwie 22,8 W oraz 6 szt opraw na żarówki pojedyncze żarowe 40 W Z danych wykorzystywanych do określeń ilości energii (tabela 6 Dz. u. z 2012 r poz. 962 ) oraz informacji zebranych na wizji przyjęto do obliczeń czasy użytkowania źródeł światła przyjmując dla pomieszczeń wartości 185 dni * 7,0 h – dla sal i gabinetów oraz 25% mniejsze dla ciągów komunikacyjnych i pomieszczeń socjalnych. Z 7 sal o oświetleniu 6*2 *43,2 [W] jednocześnie wykorzystywane są 3. Moc opraw wynosi zatem: - dla opraw świetlówkowych 86*43,2 +6*21,6 + 6*40 = 4,085 [kW] Zużycie energii elektrycznej na oświetleniu wbudowanym wyniesie zatem: 3(7) *6*2*43,2 * 7 *185 = 2 013,98 [kWh/rok] sale , 0,456*185*7*0,75 = 147,60 [kWh/rok] ciągi kom. pom. socjalne …

RAZEM = 2 161,6 [kWh/rok ]

5. Ocena stanu technicznego budynku w zakresie istotnym dla wskazania właściwych usprawnień i przedsięwzięć termo modernizacyjnych Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury i Rozwoju w 2014 roku wprowadzono nowe wymagania dotyczące izolacyjności poszczególnych przegród budowlanych.

Dla audytowanego budynku maksymalne wartości współczynnika przenikania ciepła U [W/m2K] wynoszą:

NAZWA PRZEGRODY Umax Umax Umax

od 2014 r.

od 2017 r.

od 2021 r.

ściany zewnętrzne 0,25 0,23 0,20dachy, stropodachy 0,20 0,18 0,15podłoga na gruncie 0,30 0,30 0,30okna, drzwi balkonowe 1,3 1,1 0,9drzwi zewnętrzne 1,7 1,5 1,3

17

Rodzaj przegrody lub instalacji Charakterystyka stanu istniejącego i możliwości poprawy

Ściany zewnętrzne pionowe

Ściany zewnętrzne o grubości 84 cm ( parter) oraz 68 cm (piętro) z pełnej cegły ceramicznej i tynkami obustronnymi cementowo-wapiennymi Duże współczynniki przenikania ciepła (U>0,785 oraz 0,939W/m2K) wraz z licznymi mostkami cieplnymi generuje duże straty energii cieplnej) Wymagana jest modernizacja, zewnętrzną warstwą styropianu w pełnym systemie wykonania (łącznie z powłokami elewacyjnymi i obróbkami połączeń.

Podłoga na gruncie.. Współczynniki przenikania ciepła ( U = 0,24 W/m2K) . Struktura posadzki: beton, jastrych płytki spełnia warunki termoizolacyjności - nie wymagana jest modernizacja

Strop nad nieogrzewaną piwnicą

Współczynniki przenikania ciepła ( U = 0,34 W/m2K) na stropie łukowym ceglanym nie zapewnia wymaganej izolacyjności.(U< 0,25) Wymagana jest modernizacja poprzez natrysk pianka poliuretanową (od strony piwnic) i wyrównanie powierzchni do struktury baranka.

Dach / stropodach

Dach zewnętrzny klasyczny wierzba drewniana pokryta blachą.Stropodach – drewniany z warstwa szlaki (zużel) i cienka warstwą słomy pod tynkiem od wewnątrz. Wymagana jest termomodernizacja poprzez zaizolowanie stropodachu warstwą wełny mineralnej (krzyżowo) z membranami paroszczelnymi od strony sufitu i paroprzepuszczalnymi od strony połaci dachowych z przykryciem całości drewnianym podestem (z wcześniejszym usunięciem zużla).

Drzwi wejściowe . Drzwi pełne z profilu Al. - PCV w stanie dobrym o właściwej izolacyjności. Nie wymagana jest modernizacja.

Stolarka okienna PCV Stolarka PCV biała , dwuszybowa w stanie zadawalającym po wymianie – współ. U = 1,50 brak nawiewników powietrza – wymagana modernizacja w zakresie .montażu tychże.

Stolarka okienna drewnianaStare, bardzo nieszczelne, bez uszczelek skrzynkowe okna z bardzo dużymi luzami wrębowymi. Wymagana jest modernizacja. – poprzez wymianę w pełnym i właściwym systemie montażowym.

System ogrzew.

Zrealizowany poprzez kocioł c.o. na paliwa stałe (węgiel), drewno opałowe w stanie ledwo zadawalającym o bardzo niskiej sprawności. W celu podniesienia sprawności ( także wskaźników ekonomiczno- ekologicznych) wymagana jest pełna modernizacja układu – montażem pomp ciepła ( z odwiertami pionowymi w systemie gruny –woda).

System c.w.u.Zrealizowany poprzez przepływowy podgrzewacz elektryczny bez obiegu cyrkulacyjnego . Wymaga modernizacja - przyłącze do nowego systemu c.o.(układu pomp ciepła).

System oświetlenia wbudowanego

Zasilany z sieci energetycznej w cenie 130,72 zł/GJ - wymagana modernizacja polegająca na wymianie żarówek świetlówkowych i żarowych na LED-owe oraz modernizację systemu przesyłu i zabezpieczeń - co w istotny obniży koszty związane z oświetleniem i zapewni spełnienie wymagań bezpieczeństwa.

System zaopatrzenia w e.elektr.Realizowany poprzez zakupy z sieci elektroenergetycznej. Opcjonalnie zalecana jest modernizacja poprzez montaż kompletnego systemu paneli fotowoltaicznych (w układzie liczników zwrotnych).

18

6. Dokumentacja wyboru optymalnych wariantów przedsięwzięcia termo modernizacyjnego. 6.1 Ocena opłacalności i wybór wariantu zmniejszającego straty ciepła przez przenikanie przez ściany, stropodach , strop nad nieogrzewaną piwnicą oraz stolarkę okienną.

Ocena opłacalności i wybór wariantu zmniejszającego straty ciepła przez przenikanie

Modernizacja przegrody: ściany zewnętrzne, pionowe

Ocieplenie ścian zewnętrznych budynku w systemie lekko-mokrym– przyklejenie na oczyszczonym podłożu płyt ze styropianu z właściwą warstwą kleju (obwodowo – kleksowo do 60% pow.) do dolnego poziomu posadzek oraz kołkowanie . Wklejenie warstwy zbrojącej z siatką z włókna szklanego ( 1 warstwa z siatką 2mm – druga wyrównawcza po 24 h 1 mm).+ gruntowanie przeciwwilgociowe. Cokół powyżej terenu naniesienie podkładu tynkarskiego, oraz wyprawy tynkarskiej silikatowej (akrylowej).

Proponowany materiał dodatkowej izolacji: płyta styropianowa , <= 0,038 [W/(m•K)];

Powierzchnia przegród do obliczeń strat ciepła As: 245,00 m2

Powierzchnia przegrody do ocieplenia Ak: 252,75 m2

Stopniodni: 3752,7 dzień•K/rok two= 20,00 oC tzo= -20,00 oC

Ściany parteru Wariant 1 Wariant 2 Wariant 3

Koszt 1 GJ energii brutto zł/GJ 63,89 63,89 63,89 63,89

Grubość proponowanej dodatkowej izolacji cm --- 12 15 18

Współczynnik przenikania ciepła U W/(m2K) 0,785 0,226 0,192 0,166

Opór cieplny R (m2K)/W 1,274 4,432 5,221 6,011

Zwiększenie oporu cieplnego R (m2K)/W -- 3,158 3,947 4,737

Straty ciepła na przenikaniu Q GJ 62,36 17,95 15,25 13,19

Roczna oszczędność kosztów O zł/rok --- 2837,35 3009,86 3141,47

19

Cena jednostkowa usprawnienia Kj zł/m2 --- 197,50 206,00 215,50

Koszty realizacji usprawnienia Nu zł --- 49918,13 52066,50 54467,63

Prosty czas zwrotu SPBT lata --- 17,59 17,30 17,34

Optymalnym wariantem przedsięwzięcia jest Wariant 2




Proponowany materiał dodatkowej izolacji: płyta styropianowa , <= 0,038 [W/(m•K)];




Ściany piętra Wariant 1 Wariant 2 Wariant 3






20






Optymalnym wariantem przedsięwzięcia jest Wariant 2

Dla wybranych wariantów osiągnięto najniższe wskaźniki SPBTCharakterystyka sumarycznego wariantu optymalnego: (15 cm styropian)Koszt realizacji wariantu optymalnego = 52066,50 +50465,88 = 102532,38 złProsty czas zwrotu wariantu optymalnego: 102532,38 / 6760,20 = 15,17 lat


Modernizacja przegrody: strop nad nieogrzewana piwnicą

Ocieplenie powierzchni stropu ceglanego (od strony piwnic) budynku poprzez natrysk pianką poliuretanową o współczynniku przewodzenia ciepła λ < 0,025 W/mK szczelnie zamkniętej (o gęstości > 30 kg/m3) Całość wykończyć powłokami malarskimi po wygładzeniu do struktury baranka.

Proponowany materiał dodatkowej izolacji: Piana poliuretanowa , = 0,025 [W/(m•K)];




Strop nad nieogrzewana piwnicą Wariant 1

Wariant 2

Wariant 3

Dostawa ciepła zł/GJ 63,89 63,89 63,89 63,89



21







Prosty czas zwrotu SPBT lata 34,05 32,28 32,10

Optymalnym wariantem przedsięwzięcia jest Wariant 3 Dla wybranego wariantu osiągnięto najniższe wskaźniki SPBT

Charakterystyka wariantu optymalnego: Koszt realizacji wariantu optymalnego = 9536,95 zł

Prosty sumaryczny czas zwrotu wariantów optymalnych 32,10latOptymalna grubość dodatkowych izolacji: 10 cm ( o współczynnikach przewodzenia ciepła większym niż – 0,025 W/m K


Modernizacja przegrody : stropodach

Zaizolowanie powierzchni stropodachu nieogrzewanego wełną mineralną (dwie warstwy krzyżowo) przykrytą stelażem podestowym drewnianym. Wełnę od dołu (pow. cieplejsza) zabezpieczyć sklejaną szczelnie membraną paroszczelną ; od góry sklejaną folią (menbrana ) paroprzepuszczalną z zachowaniem 5 cm pustki powietrznej pod podestem. .Rozpatruje się warianty różniące się grubością warstwy izolacyjnej (w każdej wersji spełniony ma być warunek izolacyjności poniżej wartości 0,18 W/m2K)

Proponowany materiał dodatkowej izolacji: Wełna mineralna < 0,038 [W/(m•K)]

Powierzchnia przegrody do obliczeń strat ciepła As: 320,04 m2



Stropodach Wariant 1

Wariant 2

Wariant 3

22











Optymalnym wariantem przedsięwzięcia jest Wariant 3 Dla wybranego wariantu osiągnięto najniższe wskaźniki SPBT

Charakterystyka wariantu optymalnego. Roczne oszczędności kosztów: = 3179,81 zł

Koszt realizacji wariantu optymalnego = = 72032,05 zł Prosty czas zwrotu wariantu optymalnego – 22,65 lat

Modernizacja przegród: stolarka okienna

Wymiana „starych – „ o pow. 26,35 m2 (14 szt) okien drewnianych, skrzynkowych, dwuszybowych wyeksploatowanych i nieszczelnych okien budynku na właściwe z pełnym montażem systemowym: szczeliny dylatacyjne obwodowe 10-30 mm; montaż mechaniczny (kotwy lub dyble w rozstawie wg ITB); izolacje przeciwwilgociowe – membrana paroizolacyjna od wewnątrz – paro przepuszczalna od zewnątrz; izolacje cieplne –pianka PUR między izolacjami. Okna powinny być wyposażone w nawiewniki okienne (w górnej części ram). Ze względu wymagań jednakowych struktur całego obiektu należy zachować pierwotny styl stolarki.

Modernizacje tychże należy połączyć z montażem nawiewników w pozostałej stolarce okiennej ( -tabele dalej)

Rozpatruje się warianty różniące się i współczynnikiem przenikania ciepła w warstwie przekrojowej:Wariant 1 - dwuszybowe,(z szybami o podwyższonej izolacyjności szyb U= <0,7) przy której spełnione będą wymagania

23

dot. izolacyjności obowiązujące od 2017 roku, U < 1,1Wariant 2 - trójszybowe, przy której spełnione będą wymagania dot. izolacyjności obowiązujące od 2021 roku U< 0,9

Proponowany materiał ram: PCV wielokomorowe Wariant 1 – okna o wsp. przenik. U = 1,1 W/m2KWariant 2 - U = 0,9 W/m2K

Powierzchnia przegród do obliczeń strat ciepła As: 26,35 [ m2 ] - 14 szt

Powierzchnia przegrody do ocieplenia Ak: 26,35m2


Stolarka okienna drewniana szkoły Wariant 1 Wariant 2

Koszt 1 GJ energii brutto zł/GJ 63,89 63,89 63,89

Współczynnik przenikania ciepła U(wg zał 3 poz. 8 ; 9; 11 ;12 ) W/(m2K) 2,80 1,1 0,9

Opór cieplny R (m2K)/W 0,357 0,909 1,111

Straty ciepła na przenikaniu Q GJ 23,92 9,40 7,69

Roczna oszczędność kosztów O zł/rok --- 927,68 1036,93

Cena jednostkowa usprawnienia Kj zł/m2 --- 549,,00 649,00

Koszty realizacji usprawnienia Nu zł --- 14466,15 17101,15

Prosty czas zwrotu SPBT lata --- 15,59 16,49

Optymalnym wariantem przedsięwzięcia jest Wariant 1 Dla wybranego wariantu osiągnięto najniższy wskaźnik SPBT

Charakterystyka wariantu optymalnego, Koszt realizacji wariantu optymalnego = 14466,15 zł

Prosty sumaryczny czas zwrotu wariantu optymalnego 15,59 latOptymalna izolacja: okna o współczynnikach przenikania ciepła mniejszych niż – 1,10 W/m2 K

6.2.Ocena opłacalności i wybór wariantu polegającego na poprawieniu systemu wentylacji poprzez montaż nawiewników okiennych

Modernizacja okien – montaż nawiewników.

Nawiewniki umieścić w górnej części okna (środek skrzydła) z dyszą kierującą strumień napływającego powietrza pod sufit. Powinny być wyposażone min.w : daszek zewn. (ochrona przed wodą i owadami z zewn.); filtr –(ochrona przed kurzem, brudem i hałasem); kratkę z regulacją wielkości strumienia nawiewanego. Ilość nawiewników powinna zapewnić warunki nadmuchu świeżego powietrza w ilości 20 m3 na osobę Projektowany strumień powietrza wentylacyjnego V norm = 404,75 [m3/h]

24

Powierzchnia całkowita okien przed /po modernizacji 70,89 [m2]

Ilość nawiewników do montażu (w salach z oknami z PCV istniejącymi) = 21 [nawiewników)Ze względu na specyfikę przeznaczenia budynku rozpatrzono tylko wersję montażu nawiewników higrosterowalnych.Wariant 1 - montaż okiennych nawiewników regulowanych automatycznie (higrosterowalne)


Uwaga: zmiana systemu wentylacji (nawiewów) – w celu uzyskania planowanych efektów wymaga także – zmiany nawyków wentylacyjnych użytkowników – co często jest procesem dosyć rozciągniętym w czasie.

Charakterystyka wariantu wymiany okien z nawiewnikami

Koszt realizacji usprawnienia: 18 933,06 zł

Roczne oszczędności kosztów energii: 2798,38 zł

Prosty czas zwrotu SPBT – 6,77 lat

6.3. Ocena opłacalności wariantu zmniejszającego zużycie energii elektrycznej oświetlenia wbudowanego

Modernizacja oświetlenia wbudowanego.

Modernizacja polega na wymianie żarówek (przez co zredukowane zostaną moce źródła) na nowe oświetlenie LED-owe charakteryzujące się zmniejszeniem zużycia energii elektrycznej i mocy opraw; możliwością wielokrotnego załączania bez skrócenia żywotności; brakiem efektu pulsowania, dużą żywotnością min. 50 tys. h; odpornością na wahania napięcia….

Proponuje się wymianę wszystkich: 86 żarówek świetlówkowych ( o mocy 36 – 43,2 W) , 6 szt żarówek świetlówkowych (o mocy 18 – 21,6 W) oraz oraz 6 szt żarowych (40 W) na LED-owe.wraz oświetleniami awaryjnymi i nocnymi (zgodnie z obowiązującymi przepisami) Wymiana sukcesywna wszystkich żarowych i świetlówkowych żarówek oświetleniowych o mocy łącznej = 4,085

Dla stolarki istniejącej PCV Stan istniejący Wariant 1

Opłata za 1 GJ Oz zł/GJ 63,89 63,89

Współczynniki korekcyjne wentylacji Cr

Cw

1,1121,2

0,71,2

Zwiększenie oporu cieplnego R (m2K)/W -- -

Strumień pow. wentylacyjnego m3/h 716,40 404,75

Straty ciepła na przenikaniu (wentylacyjne) Q GJ/rok 79,04 49,76

Roczna oszczędność kosztów O zł/rok --- 1870,70

Cena jednostkowa usprawnienia Kj zł/szt --- 212,71

Koszty realizacji usprawnienia Nu zł --- 4466,91

Prosty czas zwrotu SPBT [lat] l 2,39

25

kW zużywających = 2 161,6 kWh energii elektrycznej rocznie

Stan istniejącyWariant

1

Całkowita moc zainstalowana kW 4,085 1,887

Energia elektryczna na potrzeby oświetlenia kWh/rok 2161,60 998,50

Cena 1 kWh energii elektr. z opłatą zmienną zł 0,4706 0,4706

Koszt energii elektr. oświetlenia zł/rok 1017,25 469,89

Roczna oszczędność energii kWh/rok 1163,10

Roczna oszczędność kosztów zł/rok

547,45

Cena modernizacji wg śr. cen rynk. 7888,79

Prosty czas zwrotu SPBT 14,41

Szacunkowa (uproszczona) kalkulacja kosztów modernizacji oświetlenia: - wymiana żarówek świetlówkowych na LED-owe = 86*79,99 +6*69,99 + 6*59,99 = 7659,02 zł - koszty pozostałe 3% 229,77 zł

RAZEM: 7 888,79 zł

6.4. Ocena opłacalności wariantu poprawiającego sprawność cieplną systemu grzewczego.

26

6.4.1. Ocena opłacalności modernizacji instalacji grzewczej

Stan istniejący Wariant 1

Dostawa ciepła (paliwa stałe , energia elektr.) [zł/GJ] 63,89 135,21

Roczne zyski wewnętrzne [GJ/rok] 8,78

Roczne zyski od nasłonecznienia [GJ/rok] 49,15

Sezonowe zapotrzebowanie na ciepło (e. użytk.) [GJ] 295,30

Obliczeniowa moc cieplna systemu grzewczego [MW] 0,04617 (kocioł paliwa stałe)

Obliczeniowa moc systemu grzewczego [MW] 0,01736 (pompa ciepła)

Koszt uzysku 419,81 GJ energii (na potrzeby c.o.) zł 26821,66

Koszt energii 66,78 GJ na potrzeby c.o. zł 9029,32

Sprawność systemu grzewczego 0,568 3,571

Roczna oszczędność kosztów O [zł/rok] --- 17 792,34

Koszt modernizacji [zł] --- 150578,50

SPBT [lat] --- 8,46

6.4.2. Rodzaje usprawnień termomodernizacyjnych składające się na optymalny wariant przedsięwzięcia termomodernizacyjnego poprawiające sprawność systemu grzewczego

Usprawnienia termomodernizacyjne Stan przed termomodernizacją

Stan po termomodernizacji

Sprawność wytwarzania H,g 0,82 4,00

Sprawność przesyłania H,d 0,90 0,96

Sprawność regulacji i wykorzystania H,e 0,77 0,93

Sprawność akumulacji H,s 1,00 1,00

Współczynnik tygodniowych przerw w ogrzewaniu wt

0,85 0,85

Współczynnik dobowych przerw w ogrzewaniu wd

0,95 0,95

Sprawność całkowita układu H,tot 0,586 3,571

27

6.4.3 .Uproszczona kalkulacja kosztów przedsięwzięcia poprawiającego sprawność systemu grzewczego: c.o. + c.w.u.

Planowane usprawnienia: Nakłady

Instalacja pomp ciepła grunt – woda z automatyką sterowania … o mocy 23 kW (wpięcie w układ istniejącego kotła paliwa stałego jako dogrzewająco – awaryjnego ) + układu c.w.u. 136 500,00

Montaż zaworów termostatycznych (30 szt) 2078,50

Montaż automatyki sterowania czasowego i pogodowego 7 000,00

Chemiczne czyszczenie układu 5 000,00

Suma: 150 578,50

6.4.4 Opis zastosowanych ulepszeń dotyczących poprawy sprawności systemu grzewczego

Usprawnienia termomodernizacyjne Opis zastosowanych usprawnień

Ulepszenie sprawności wytwarzania gInstalacja pomp ciepła z wpięciem w istniejący układ wraz z budową instalacją c.w.u.

Ulepszenie sprawności przesyłu dMontaż zaworów termostatycznych blokowanych + czyszczenie chemiczne przewodów przesyłowych

Ulepszenie sprawności regulacji eSterowanie automatyczne programowane czasowo; z funkcja adaptacyjną i optymalizującą

Ulepszenie dotyczące przerw w ogrzewaniu wt i wd Montaż sterowania czasowego i pogodowego

6.5. Obliczenia zapotrzebowania na ciepło na przygotowanie ciepłej wody użytkowej.

6.5.1. Obliczenia mocy cieplnej oraz zapotrzebowanie na ciepło do przygotowania cwu

Stan istniejący

Liczba użytkowników Li (zmienna) 73 osób

Zapotrzebowanie jednostkowe śr. Vwi [dm3/m2dz 0,8 *0,55

Temperatura ciepłej wody na zaworze czerpalnym [oC] 55,00

Czas użytkowania tuz [dni] 365*0,55

Zapotrzebowanie na ciepło do przyg. c.w.u. (e. użytk.) [ GJ/rok] 13,85

Sprawność źródła ciepła w,tot 0,816

Zapotrzebowanie na ciepło do c.w.u. z wzgl.. sprawności [GJ] 16,98

Max moc cieplna qcwu ( olej opałowy + e.el. e. el.) [MW] 0,01193

28

Stan po modernizacji

Liczba użytkowników Li (zmienna) 73 osób

Zapotrzebowanie jednostkowe śr. Vwi [dm3/m2dz 0,8 *0,55

Temperatura ciepłej wody na zaworze czerpalnym [oC] 55,00

Czas użytkowania tuz [dni] 365,00

Zapotrzebowanie na ciepło do przyg. c.w.u. (e. użytk.) [ GJ/rok] 13,85

Sprawność źródła ciepła w,tot = 3,0*0,80*0,85 2,04

Zapotrzebowanie na ciepło do c.w.u. z wzgl.. sprawności [GJ] 6,79

Max moc cieplna qcwu (pompy ciepła + podgrzewacz elektr)) [MW] 0,00477

29

6. 6. Ocena opłacalności wariantu zmieniającego rodzaj nośnika energii elektrycznej i sposobu jej wytwarzania.

Montaż kompletnej instalacji fotowoltaicznej.

Modernizacja polega na budowie kompletnej instalacji fotowoltaicznej z panelami PV zamontowanymi na powierzchni dachu budynku z ukierunkowaniem od strony południowej. Instalacja powinna w 95 - 100% pokryć zapotrzebowanie budynku na energię elektryczną oświetlenia wbudowanego, w skali całego roku z ograniczoną ilością oddawanej do sieci energii do max. 30% całkowitej produkcji a moduły powinny mieć sprawność nie mniejszą niż 15,5%. Ze względu na ukierunkowanie paneli przyjęto, ze z 1 kW mocy układu uzyska się ok. - 1060 kWh energii rocznie. (moc pojedynczego panelu 250 Wp.

Zapotrzebowanie (po pełnej modernizacji obiektu ) wyniesie: na oświetlenie wbudowane: 999 kWh ; na c.o. 18550 kWh ; na c.w.u. – 1886 kWh razem: -21 435 kWh odpowiada to mocy fotoogniw 20,2 kW - co daje ilość 80 szt paneli fotowoltaicznych pokrywających 100% zapotrzebowania na energię elektryczną dla zmodernizowanego obiektu szkolnego (powierzchnia potrzebna do montażu tychże - ok. 145 m2

Koszt ok. 20 *6000 zł/kW = 120 000, 00 zł

Stan istniejący(bez paneli)(po modernizacji) Wariant

1

Zapotrzebowanie na energię elektr. kWh/rok 21435,00 21435,00

Cena 1 kWh energii elektr. z opłatą zmienną zł/kWh 0,4706 0,217

Koszt energii elektr. dost do budynku zł/rok 10087,31 4651,40

Roczna oszczędność kosztów zł/rok

zł

5435,91

Cena modernizacji zł 120000, 00

Prosty czas zwrotu SPBT lat 22,08

Kalkulację kosztów montażu instalacji fotowoltaicznej opracowano na podstawie oferty firmy produkcyjno-instalacyjnej obejmującej projekt, dostawę i robociznę wg cen brutto

Uwaga. Niniejszy wariant (zgodnie z sugestiami inwestora) został ujęty w opcjach audytu energetycznego zarówno po stronie energetycznej , kosztowej jak i ekologicznej. ( i występuje tylko w Wariancie 1 modernizacji. Zaznaczyć należy jednak, iż zrealizowanie powyższego wariantu spowoduje zmniejszenie pobieranej ilości energii pierwotnej (praktycznie do zera – całość energii pozyskana zostanie z OZE ) , zmniejszenie do zera emisji gazów cieplarnianych oraz zmniejszenie do zera emisji pyłów do atmosfery - co ze względów ekologicznych jest przedsięwzięciem jak najbardziej wskazanym.

30

7. Dokumentacja wykonania kolejnych kroków algorytmu służącego wybraniu optymalnego wariantu przedsięwzięcia termo modernizacyjnego

7.1. Zestawienie wybranych usprawnień i wariantów z zestaw. SPBT

Lp. Rodzaj i zakres usprawnienia termo modernizacyjnego( wariantu przedsięwzięcia termo modernizacyjnego)

Planowane koszty robót SPBT

[zł] [lat]

1. Modernizacja systemu instalacji c.o. oraz c.w.u. 150 578,50 8,46

2. Modernizacja - wymiana stolarki ok. + nawiewniki 18 933,06 6,77

3. Modernizacja oświetlenia wbudowanego 7 888,79 14,41

4. Modernizacja – izolacje cieplne ścian pionowych 102 532,38 15,17

5. Modernizacja – izolacje termiczne stropodachu 72 032,05 22,65

6. Modernizacja – izolacja termiczna stropu nad nieogrzew. piwnicą 9 536,95 32,10

7. Modernizacja – montaż paneli fotowoltaicznych 120 000,00 22,08

8. Audyt + dokumentacja projektowo-wykonawcza 10 000,00

7.2 Określenie kosztów poszczególnych wariantów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego

Wariant 1

Usprawnienie Koszt [zł]

1 Modernizacja systemu instalacji c.o oraz c.w.u. 150 578,50

2. Modernizacja - wymiana stolarki ok. + nawiewniki 18 933,06

3 Modernizacja oświetlenia wbudowanego 7 888,79

4. Modernizacja – izolacje cieplne ścian pionowych 102 532,38

5 Modernizacja – izolacja termiczna stropodachu 72 032,05

6 Modernizacja – izolacja termiczna stropu nad nieogrzew. piwnicą 9 536,95

7 Modernizacja – montaż paneli fotowoltaicznych 120 000,00


Całkowity koszt 491 501,73

31

Wariant 2



2. Modernizacja - wymiana stolarki ok.. + nawiewniki 18 933,06




6 Modernizacja – izolacja termiczna stropu nad nieogrzew. piwnicą 9 536,95



Wariant 3








Całkowity koszt 361 964.78

Wariant 4



2. Modernizacja - wymiana stolarki ok.- + nawiewniki 18 933,06





32

Wariant 5







7.3. Wybór optymalnego wariantu przedsięwzięcia.

7.3.1. Określenie wariantów przedsięwzięć termo modernizacyjnych

Numer wariantu

ZAKRES1 2 3 4 5

Modernizacja pełnego systemu instalacji c.o. oraz c.w.u.

X X X X X

Modernizacja okien - wymianaokien imontaż nawiewników X X X X X

Modernizacja – wymiana żarówek oświetlenia wbudowanego

X X X X X

Modernizacja – izolacje cieplne ścian pionowych

X X X X

Modernizacja - izolacja termicznastropodachu

X X X

Modernizacja – izolacje termiczne

X X

stropu nad nieogrzew. piwnicą

Modernizacja źródła energii elekt. panele

X

33

fotowoltaiczne

Koszty (brutto) poszczególnych wariantów:

Nr wariantu Koszt bruttozł

1 491 501,732 371 501,783 361 932,734 287 932,735 183 400,35

x razem z dokumentacjąwykonawczą i audytem

W tabeli powyżej przedstawiono zestawienie usprawnień składających się na poszczególne warianty. Do analizy przyjęto następujące warianty usprawnień, w których krzyżykami zaznaczono optymalne ulepszenia występujące w ramach danego wariantu.

Niniejszy rozdział obejmuje:

a/ określenie wariantów przedsięwzięć termo modernizacyjnych,

b/ ocenę wariantów przedsięwzięć termo modernizacyjnych pod względem spełnienia wymagań ustawowych,c/ wskazanie optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizcyjnego

34

7.3.2. Obliczenie oszczędności kosztów dla wariantów przedsięwzięcia.STAN

Obliczenia Oznacz

Jedn. istnie-

1. 2. 3. 4. 5.

jacy1. Zapotrzebowanie ciepła

naogrzewanie i wentylacji– energia użytkowa

QHnd GJ/rok 295,30

95,51 95,51 100,06

147,93

250,74

2. Sprawność całkowitasystemu ogrzewania Ƞtot 0,586 3,571 3,571 3,571 3,571 3,571

3 Zapotrzebowanie ciepła na ogrzewaniu i wentylacji - energia końcowa

QKH GJ/rok 419,81

21,60 21,60 22,63 33,45 56,70

4 Roczny koszt ciepła na ogrzewaniu Oco zł/rok 26821

,661602,

053123,

553258,

194672,

587711,

82

5. Zapotrzebowanie ciepłana cwu Qcw GJ/rok 16,98 6,79 6,79 6,79 6,79 6,79z wzgl. sprawności

6. Sprawność uzysku cwuȠcw tot 0,816 2,04 2,04 2,04 2.04 2,04

Koszt roczny przygotow.

8. c.w.u. Ocw el zł/rok 2219, 409,30

887,59

887,59

887,59

887,59

63 Zapotrzeb. na e. elektr.

7. oświetl. wbudowane Qel GJ/rok 7,78 3,59 3,59 3,59 3,59 3,59

9. Koszt 1 GJ energii elektrycznej

zł/GJ 130,72

60,28 130,72

130,72

130,72

130,72

10 Koszt energii elektr. naoświetleniu wbudowanym,

Oel zł/rok 1017, 00

216,41

469,28

469,28

469,28

469,28

11. SUMARYCZNE KOSZTYENERGII - co, cwu, ośw.

Qtot zł/rok 30058, 29

2227, 76

4480, 42

4615, 06

6029, 25

9068, 69

wbudow, 12. Oszczędność kosztów 2783

0,25577

,25443

,24029

,20989

,eksploatacji budynku ΔQr zł/rok 53 87 23 04 60

13. Oszczędność kosztów

35

(energii końcowej) ΔQr % % 92,9%

85,1%

84,6%

79,9%

69,8%

w %14. Nakłady inwestycyjne

całkowite N zł 491501,73

371501,73

361964,78

287932,73

183400,35

(z audytem i dokumentacją)

15. PROSTY CZAS ZWROTU

SPBT lata 17,66 14,52 14,23 11,98 8,34

7.3.3. Dokumentacja wyboru optymalnego przedsięwzięcia termomodernizacyjnego.

Optymalnym wariantem przedsięwzięcia termo modernizacyjnego JEST WARIANT 1

gdyż:

1. Zmniejszenie rocznego zapotrzebowania na energię zużywaną na potrzeby ogrzewania , wentylacji oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej (oraz oświetlenia) jest większe niż 25%. i wynosi: = (444,57 – 31,98) / 444,57 = 92,8% tj 412,59 [ GJ]

2. Kwota kredytu nie przekracza wartości zadeklarowanej3. .Środki własne konieczne na realizację przedsięwzięcia termo modernizacyjnego nie

przekraczają zadeklarowanych przez inwestora środków.4. Raty odsetkowe i kapitałowe od zaciągniętych kredytów nie przekraczają

oszczędności wynikających ze zmniejszonego zużycia energii w całym okresie spłat kredytu

Premia termomodernizacyjnaNr Planow. Roczna % Planowana kwota 20% 16% 2 X

rocznawariantu

koszty oszczęd.

oszczęd. kredytu kosztów oszczędn.

całkow. kosztów zapotrzeb

kredytu śr. własnych

całkowitych

k. energii

energii na energ.

zł zł % zł; % zł , % zł zł zł491501, 0,00

1. 491501, 73

27830,53

92,8 73 98300,35 78640,28 55661,06

100,00% 0,00MINIMUM = 55 661,06

zł

371501, 0,002. 371501,

7325577,

8792,8 73 74300,35 59440,28 51155,74

36

100,00% 0,00%MINIMUM = 51 155,74

zł

361964,78

0,00

3. 361964, 78

25443,23

92,5 72392,96 57914,36 50886,46

100,00% 0,00%MINIMUM = 50 886,46 ZŁ

287932,73

0,00

4 287932, 73

24029,04

90,1 57586,55 46069,23 48058,08

100,00% 0,00%MINIMUM = 48 058,08 zł

183400,35

0,00

5 183400, 35

20989,60

84,9 36680,07 29344,06 41979,20

100,00% 0,00%MINIMUM = 41 979,20

zł

7.3.4 Charakterystyka optymalnego wariantu przedsięwzięcia termo modernizacyjnego.

1. Planowany koszt całkowity (nakłady inwestycyjne) 491 501,73 zł2. Planowana kwota kredytu 491 501,73 zł3. Planowana kwota środków własnych 0,00 zl4. Przewidywana premia termo modernizacyjna 55 661,06 zł5. Roczne oszczędności kosztów energii 27 830,53 zł tj. 92,9%6. Roczne zmniejszenie zużycia energii 92,8%

Prosty czas zwrotu STBT 17,66 lat

8.Opis techniczny optymalnego wariantu termo modernizacyjnego przewidzianego do realizacji.



Przyjęto (dla ścian parteru i piętra) izolację 15 cm styropianu o współczynniku przewodzenia ciepła , <= 0,038 [W/(m•K)];

37

Modernizacja przegrody: strop nad nieogrzewana piwnicą

Ocieplenie powierzchni stropu ceglanego (od strony piwnic) budynku poprzez natrysk pianką poliuretanową o współczynniku przewodzenia ciepła λ < 0,025 W/mK oraz grubości warstwy 10 cm szczelnie zamkniętej (o gęstości > 30 kg/m3) Całość wykończyć powłokami malarskimi po wygładzeniu do struktury baranka.

Modernizacja przegrody : stropodach

Zaizolowanie powierzchni stropodachu nieogrzewanego wełną mineralną (dwie warstwy krzyżowo) przykrytą stelażem podestowym drewnianym. Wełnę od dołu (pow. cieplejsza) zabezpieczyć sklejaną szczelnie membraną paroszczelną ; od góry sklejaną folią (menbrana ) paroprzepuszczalną z zachowaniem 5 cm pustki powietrznej pod podestem. .Przyjęto wariant o grubości warstwy izolacyjnej 25 cm i współ. przew ciepła . < 0,038 [W/(m•K)]

Modernizacja przegród: stolarka okienna

Wymiana „starych – „ o pow. 26,35 m2 (14 szt) okien drewnianych, skrzynkowych, dwuszybowych wyeksploatowanych i nieszczelnych okien budynku na właściwe z pełnym montażem systemowym: szczeliny dylatacyjne obwodowe 10-30 mm; montaż mechaniczny (kotwy lub dyble w rozstawie wg ITB); izolacje przeciwwilgociowe – membrana paroizolacyjna od wewnątrz – paro przepuszczalna od zewnątrz; izolacje cieplne –pianka PUR między izolacjami. Okna powinny być wyposażone w nawiewniki okienne (w górnej części ram). Ze względu wymagań jednakowych struktur całego obiektu należy zachować pierwotny styl stolarki.

Przyjęto okna - dwuszybowe,(z szybami o podwyższonej izolacyjności szyb U= <0,7) przy której spełnione będą wymagania dot. izolacyjności obowiązujące od 2017 roku, U < 1,1

Modernizacja okien – montaż nawiewników

Nawiewniki umieścić w górnej części okna (środek skrzydła) z dyszą kierującą strumień napływającego powietrza pod sufit. Powinny być wyposażone min.w : daszek zewn. (ochrona przed wodą i owadami z zewn.); filtr –(ochrona przed kurzem, brudem i hałasem); kratkę z regulacją wielkości strumienia nawiewanego. Ilość nawiewników powinna zapewnić warunki nadmuchu świeżego powietrza w ilości 20 m3 na osobę

Ilość nawiewników do montażu (w salach z oknami z PCV istniejącymi) = 21 [nawiewników)Ze względu na specyfikę przeznaczenia budynku przyjęto wersję montażu nawiewników higrosterowalnych.

Modernizacja oświetlenia wbudowanego.

Modernizacja polega na wymianie żarówek (przez co zredukowane zostaną moce źródła) na nowe oświetlenie LED-owe charakteryzujące się zmniejszeniem zużycia energii elektrycznej i mocy opraw; możliwością wielokrotnego załączania bez skrócenia żywotności; brakiem efektu pulsowania, dużą żywotnością min. 50 tys. h; odpornością na wahania napięcia….

Przyjęto wymianę wszystkich: 86 żarówek świetlówkowych ( o mocy 36 – 43,2 W) , 6 szt żarówek świetlówkowych (o mocy 18 – 21,6 W) oraz oraz 6 szt żarowych (40 W) na LED-owe.wraz oświetleniami awaryjnymi i nocnymi (zgodnie z obowiązującymi przepisami)

Montaż kompletnej instalacji fotowoltaicznej.

Modernizacja polega na budowie kompletnej instalacji fotowoltaicznej z panelami PV zamontowanymi na powierzchni dachu budynku z ukierunkowaniem od strony południowej. Instalacja powinna w 95 - 100% pokryć zapotrzebowanie budynku na energię elektryczną oświetlenia wbudowanego, w skali całego roku z ograniczoną ilością oddawanej do sieci energii do max. 30% całkowitej produkcji a moduły powinny mieć sprawność nie mniejszą niż 15,5%. Ze względu na ukierunkowanie paneli przyjęto, ze z 1 kW mocy układu uzyska się ok. - 1060 kWh energii rocznie. (moc pojedynczego panelu 250 Wp.

38

Przyjęto montaż ilości 80 szt paneli fotowoltaicznych pokrywających 100% zapotrzebowania na energię elektryczną dla zmodernizowanego obiektu szkolnego (powierzchnia potrzebna do montażu tychże - ok. 145 m2

Opis zastosowanych ulepszeń dotyczących poprawy sprawności systemu grzewczego

Usprawnienia termomodernizacyjne Opis zastosowanych usprawnień

Ulepszenie sprawności wytwarzania gInstalacja pomp ciepła z wpięciem w istniejący układ wraz z budową instalacją c.w.u.

Ulepszenie sprawności przesyłu dMontaż zaworów termostatycznych blokowanych + czyszczenie chemiczne przewodów przesyłowych

Ulepszenie sprawności regulacji eSterowanie automatyczne programowane czasowo; z funkcja adaptacyjną i optymalizującą

Ulepszenie dotyczące przerw w ogrzewaniu wt i wd Montaż sterowania czasowego i pogodowego

9. Podsumowanie i wnioski.

W wyniku przeprowadzonej analizy wybrano pierwszy wariant za najbardziej optymalny (zapewniający największy wskaźnik zmniejszenia ilości zużywanej energii)

Zapewnia on redukcję zużywanej energii cieplnej i elektrycznej w wysokości 92,8% oraz kosztów związanych z jej zakupem w wysokości 92,9% przy czasie zwrotu nakładów w ciągu 17,66 lat. Raty kapitałowe i odsetkowe kredytu nie przewyższą w tym przypadku oszczędności wynikających z zastosowanych rozwiązań termo modernizacyjnych.

Koszt proponowanych rozwiązań wyniesie ok. 491 501,73 zł brutto (wymaga on jednak weryfikacji na podstawie kosztorysów i ofert przetargowo-wykonawczych).

. Stosowane w termomodernizacji technologie oraz materiały muszą być dopuszczone do stosowania w budownictwie (najlepiej przez ITB). Wykonawca powinien być zobowiązany do przedstawienia stosownych dokumentów ( certyfikaty, aprobaty techniczne, ostatecznie deklaracje zgodności)

39

Załącznik nr: 1. Zapotrzebowanie na ciepło dla pokrycia strat przez przenikanie dla budynku Samorządowego Gimnazjum nr 2 w Domaszkowie przed termomodernizacją

Zgodnie ze wzorami (3) Rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju (z dnia 13 10.2015 r. Dz.U. z 13.10 2015 poz. 1606) w sprawie szczegółowego zakresu i form audytu energetycznego…

wartość rocznego zapotrzebowania budynku na (ciepło tracone przez przenikanie) określa równanie:

Qu = 8,64 x 10- 5 x Sd x A x Uc [GJ / rok]

oraz na ciepło (tracone przez wentylację)

Qu = ( 2,94 x cr x cw x Vnor x Sd ) x 10-5 [GJ/rok]

Sd – liczba stopniodni [dzień x K /rok] = 3752,7 ; 1876,4 ; 3377,4

A – powierzchnia całkowita izolowanej przegrody przed/po termomodernizacji [m2]

Uc – współczynnik przenikania ciepła przegrody przed/po termomodernizacji [W/m2K]

Vnor , cr , cw - jak w zał 6

L.p. NAZWA PRZEGRODY A Uc Qu

1 Ściany poz .1 zał 3 245,00 0,785 62,362 Ściany poz. 2 zał. 3 244,98 0,939 74,583 Strop na piwnicą poz 3

zał .3152,60 0,38 9,40

4 Podłoga na gr. poz 4 zał .3 167,44 0,24 13,035 Stropodach poz. 5 zał.3 320,04 0,656 68,076 Stolarka drzw. poz.6 zał.3 3,00 1,20 1,177 Stolarka ok. poz.7 zał. 3 44,54 1,50 21,66

40

8 Okna drewn. poz. 8 zał.3 26,35 2,80 23,929 Wentylacja grawitacyjna 79,04

m2 W/m2K GJ/rokRAZEM: 353,23

Czas ogrzewanie w okresie tygodnia – 0,85 ; w ciągu doby - 0,95

zużycie energii [ 353,23 – ( 49,15 + 8,78) / 0,568]*0,85*0,95 = 419,81 [ GJ/rok]

Oblicz ceny 1 GJ energii =[ 28,2 [t c]*707,17 [zł] + 2,6 [m3 drewna]*99,62 [zł] = 20201,20 [zł] + 6620,00 = 26 821,20 [zł] / 419,81 [GJ] = 63,89 [zł]

41

42

Załącznik nr: 2. Zapotrzebowanie na ciepło dla pokrycia strat przez przenikanie dla budynku Samorządowego Gimnazjum nr 2 w Domaszkowie po termomodernizacji

Zgodnie ze wzorami (3) Rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju (z dnia 13 10.2015 r. Dz.U. z 13.10 2015 poz. 1606) w sprawie szczegółowego zakresu i form audytu energetycznego…

wartość rocznego zapotrzebowania budynku na (ciepło tracone przez przenikanie) określa równanie:

Qu = 8,64 x 10- 5 x Sd x A x Uc [GJ / rok]

oraz na ciepło (tracone przez wentylację)

Qu = ( 2,94 x cr x cw x Vnor x Sd ) x 10-5 [GJ/rok]

Sd – liczba stopniodni [dzień x K /rok] = 3752,7 ; 1876,4 ; 3377,4

A – powierzchnia całkowita izolowanej przegrody przed/po termomodernizacji [m2]

Uc – współczynnik przenikania ciepła przegrody przed/po termomodernizacji [W/m2K]

Vnor , cr , cw - jak w zał 6

L.p. NAZWA PRZEGRODY A Uc Qu


zał .3152,60 0,142 3,51

4 Podłoga na gr. poz 4 zał .3 167,44 0,24 13,035 Stropodach poz. 5 zał.3 320,04 0,123 11,496 Stolarka drzw. poz.6 zał.3 3,00 1,20 1,177 Stolarka ok. poz.7 zał. 3 44,54 1,50 21,668 Okna drewn. poz. 8 zał.3 26,35 1,10 9,409 Wentylacja grawitacyjna 44,66

m2 W/m2K GJ/rokRAZEM: 136,06

Czas ogrzewanie w okresie tygodnia – 0,85 ; w ciągu doby - 0,95

zużycie energii [ 136,06 – [( 49,15 + 8,78)*0,7 ] / 3,571]*0,85*0,95 = 21,60 [ GJ/rok]

43

ZAŁĄCZNIK NR 3. Obliczenie współczynników przenikania ciepła dla przegród budynku Samorządowego Gimnazjum w Domaszkowie

A/ przed termomodernizacją

Nr TYP PRZEGRODY Opis warstwgrubość R U

powierzchnia

[m][W/mK] m²K/W W/m²K

1 Ściany zewn. Cegła pełna ceramiczna 0,82 0,76 1,079

partertynk wewn. cement - wap. 0,01 0,800 0,012

tynk wewn. cement - wap. 0,01 0,80 0,013

245,00 m² Rsi + Rse 0,170 1,274 0,7852 Ściana zewn. Cegła pełna ceramiczna 0,66 0,76 0,87

piętrotynk wewn. cement - wap. 0,01 0,80 0,012

tynk zewn. j.w. 0,01 0,80 0,013 244,98 m² Rsi + Rse 0,170 1,065 0,9393 Podłogi cegła ceramiczna 0,25 0,76 0,329 strop nad piwnicą jastrych 0,05 1,15 0,430 wykładzina 0,005 0,20 0,03 152,60 m² Rsi 0,17 0,959 0,33

4Podłogi na gruncie - podsypka zagęszcz. 0,10 0,90 0,111

posadzki z lastrico beton zbrojony 0,15 1,60 0,094 (płytki) jastrych 0,04 1,15 0,035 płytki, (lastico) 0,01 0,80 0,012 167,44 m² Rsi 0,170 0,422 0,245 Stropodach drewno x 2 0,064 0,16 0,400 żużel 0,10 0,28 0,357

pustka 0,34 trzcina 0,02 0,07 0,286 320,04 m² Rsi + Rse 0,140 1,523 0,6566 Stolarka drzwiowa PCV Al. pełne cz. przeszkl. 3,00 m² 0,83 1,207 Stolarka okienna PCV - 2 szyb . zesp. 44,54 m² 23 szt 0,667 1,508 Stolarka okienna drewno skrzynkowe

44

26,35 m² 14 szt 0,357 2,80

B/ po termomodernizacji

Nr U Zmiana (opis w treści)W/m²K

1 0,192 Izolacja 15 cm styropianu2 0,200 Izolacja 15 cm styropianu3 0,14 Izolacja 10 cm poliuretanu4 0,24 b. zmian5 0,123 Izolacja 25 cm wełny mineralnej6 1,20 Bez zmian7 1,50 Montaż nawiewników8 1,10 Wymiana

Symbole zgodne z Metodologią obliczania ś.ch. e. budynków:

R - opór cieplny materiału budowlanego .

Rsi, Rse - opory cieplne przejmowania energii po wewn. oraz zewn. strony przegrody budowl.

λ - współczynnik przewodzenia ciepła materiału

45

Zyski ciepła od nasłonecznienia - Sam. Gimn. nr 2 w DomaszkowieSTYCZEŃ LUTY MARZEC KWIECIEŃ MAJ CZERWIEC LIPIEC SIERPIEŃ WRZESIEŃ PAŹDZIER LISTOPAD GRUDZIEŃ

Obliczenia zgodnie z wzorem 59 p. 5.2.4.1. Metodologii ….N 90 22280 26048 51108 78885 90629 95160 107797 85895 58387 42352 21779 18315 [Wh/m² m-c]W 90 24939 29905 61954 90601 112219 115234 123727 99919 71465 48262 24899 20218E 90 26201 32446 62529 95644 122116 118119 125105 105549 67694 45182 23343 19680S 90 47144 50881 77982 96554 117268 108747 121262 107508 82118 59473 37220 36519

udział pola powierzchni oszklenia do całkowitego polaITH 30476 37593 72783 103421 148190 145960 147504 122821 82273 52274 27441 23693 powierzchni okna (drzwi balkonowych)E 45 24187 35380 67912 102041 132359 145587 139800 112480 77220 42300 23475 17855 pole powierzchni okna w swietle otworu przegrodyS 45 40173 44455 91863 116073 147000 145844 139242 121483 91863 55734 38287 22252 energia promieniowania słonecznego padającego w danym W 45 24150 32188 65115 93905 132648 136913 128552 106900 76342 44822 26261 17940 miesiacu na płaszczyznę okna wg danych klimatycznych

I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII czynnik redukcyjny ze względu na zacienienie dlaN 90 6.80 0.75 0.75 1 1 85.22 99.63 195.49 301.74 346.66 363.99 412.32 328.55 223.33 162.00 83.30 70.05 ruchomych urządzeń zacieniajacychW 90 28.90 0.75 0.75 1 1 405.41 486.14 1007.14 1472.83 1824.26 1873.3 2011.34 1624.31 1161.75 784.56 404.76 328.67 Fsh, czynnik redukcyjny ze względu na zacienienie dlaE 90 24.99 0.74 0.75 1 1 363.39 450.01 867.24 1326.53 1693.7 1638.246 1735.1 1463.91 938.88 626.65 323.75 272.95 od przegród zewnętrznychS 90 10.20 0.75 0.75 1 1 270.49 291.93 447.42 553.98 672.83 623.94 695.74 616.83 471.15 341.23 213.55 209.53 całkowita przepuszczalność energii promieniowania

słonecznego dla przeźroczystej części okna lub drzwiITH 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00E 45 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 Miesięczne zyski ciepła od promieniowania słonecznego przez okna, drzwi balkonowe oraz S 45 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 powierzchnie przeszklone obliczono zgodnie z wzorem 59 p.5.2.4. Metodologii obliczania W 45 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 charakterystyk energetyczych budynków oraz aktualnych danych meteorologicznych

(www.mir.gov.pl)RAZEM: [kWh/m-c] 1124.52 1327.71 2517.3 3655.1 4537.4 4499.4 4854.5 4033.6 2795.1 1914.43 1025.37 881.20

Obliczenia zgodnie z wzorem 59 p. 5.2.4.1. Metodologii ….

udział pola powierzchni oszklenia do całkowitego pola Miesięczne zyski ciepła od promieniowania słonecznego przez okna, drzwi balkonowe oraz powierzchni okna (drzwi balkonowych) powierzchnie przeszklone obliczono zgodnie z wzorem 59 p.5.2.4. Metodologii obliczania pole powierzchni okna w swietle otworu przegrody charakterystyk energetyczych budynków oraz aktualnych danych meteorologicznychenergia promieniowania słonecznego padającego w danym (www.mir.gov.pl)miesiacu na płaszczyznę okna wg danych klimatycznych

czynnik redukcyjny ze względu na zacienienie dlaruchomych urządzeń zacieniajacych zyski ciepła = 49,15 GJ/rok

Fsh, czynnik redukcyjny ze względu na zacienienie dlaod przegród zewnętrznychcałkowita przepuszczalność energii promieniowania słonecznego dla przeźroczystej części okna lub drzwi

Miesięczne zyski ciepła od promieniowania słonecznego przez okna, drzwi balkonowe oraz

Qsol H = Σ Ci x Ai x Ii x Fsh, gl x Fsh x ggl [kWh/m-c]

Ci

AiIi

najbliższej stacji meteorologicznej Wh/m² mies.Ai Ci ggl Fsh, gl Fsh Fsh, gl

ggl

Qsol H = Σ Ci x Ai x Ii x Fsh, gl x Fsh x ggl [kWh/m-c]

Ci

AiIi

najbliższej stacji meteorologicznej Wh/m² mies.Fsh, gl

ggl

Załącznik nr: 4 Zyski ciepła od nasłonecznienia

46

Załącznik nr 5: Wewnętrzne zyski ciepła – budynek Szkoły Podstawowej w Kołacinie - Qint.H

Wyznaczono zgodnie z wzorem 60 p: 5.2.4.2. Metodologii wyznacz…. oraz tabeli 26 tamże.

Qint.H = qinth x Af x tM x 10-3 kWh/m-c

Af - powierzchnia ogrzewana strefy pomieszczeń = 457,50 [ m2]

tM - liczba godzin w miesiącu

qint - obciążenie cieplne pomieszczeń ( dla pomieszczeń w budynkach użyteczności publicznej na potrzeby oświaty - dla wentylacji grawitacyjnej = 1,0 W/m2 (zgodnie z Tabela 21 Metodologii…)

Miesiąc tM qint Qint.HW/m² kWh/m-c

Styczeń 744 1,00 340,38Luty 672 1,00 307,44Marzec 744 1,00 340,38Kwiecień 720 1,00 329,40Maj 120 1,00 54,90CzerwiecLipiecSierpieńWrzesień 120 1,00 54,90Październik 744 1,00 340,38Listopad 720 1,00 329,40Grudzień 744 1,00 340,38

Q = 2 437,56 [ kWh/rok] =8,78 [ GJ/rok]

Zyski ciepła od nasłonecznienia: 13 653,32 [kwh/rok] = 49,15 [GJ]

47

Załącznik nr 6 : Wyznaczenie strumienia powietrza wentylacyjnego.

Obliczenia Vve kn uśrednionego strumienia powietrza zewnętrznego w ogrzewanej strefie [m3/s] - zgodne z Metodologią wyznaczania charakt. energ. bud… Dz.U. z 2015 r. poz. 376 pkt 5.5.1. oraz 5.5.2. a także Tabel 21 ;22;23

Dla budynków użyteczności publicznej dla wersji wentylacji grawitacyjnej oraz mechanicznej nawiewno-wywiewnej przeznaczonych na potrzeby oświaty wynosi:

k bve Vve n (m³/s)

1 β Vo = 0,56 x 0,001 (m³/s m²)

2 β Vinf = n x V / 3600 (m³/s)

3 1 – β 0,2 V0

4 1 – β Vinf

β – czas działania wentylatorów wentylacji mechanicznej równy czasowi wykorzystania budynku w miesiącu; (=0,00 dla wentylacji grawitacyjnej) V – kubatura strefy wentylowanej grawitacyjnie - 1486,88 [m3] ; powierzchnia ogrzewana wentylowana grawitacyjnie - 457,50 [m2] ; β = 0,00 n – krotność wymiany powietrza (dla budynków wzniesionych po 1995 roku lub z wymienioną stolarką okienną n= 0,2 ; w pozostałych n = 0,3) dla wentylacji grawitacyjnej przyjęto : przed modernizacją średnią wagową =[ 44,54*0,2+26,35*0,3]/ 70,89 = 0,237 . po: 0,2

Zgodnie z Rozp. Min. Infrastr. i Rozwoju z dnia 3 września 2015 (Dz.U. z 13.10.2015 poz. 1606 zgodnie z wzorem 9 i tabelą 2 w przypadku doprowadzania powietrza przez nawiewniki lub nieszczelności okienne wprowadza się współczynniki korekcyjne cr oraz cw uwzględniające szczelność stolarki oraz wyeksponowanie na działanie wiatru dla okien przed termomodernizacją przyjęto: wartość współcz. cr obl. śr. wagowy =[ 1*44,54+1,3*26,35] / 70,89 = 1,112 dla wszystkich okien po termomodernizacji (z nawiewnikami higrosterowalnymi) - wartość 0,7 Współczynnik cw - stopień wyeksponowania budynku na działanie wiatru - przed i po modernizacji – przyjęto w wysokości 1,2 Zatem strumień powietrza wentylacyjnego przed modernizacją wynosi:

0,14913 x 1,112 x 1,2 = 0,19900 [m3/s] = 716,40 [ m3/h]

po termomodernizacji:

0,13384 x 0,7 x 1,2 = 0,11243 [ m3/s] = 404,75 [ m3/h]

48

strefa strumienie cząstkowe

m³/s

k = 3 0,05124k = 4 0,09789

Razem: 0,14913

Po termomodernizacji:

strefa strumienie cząstkowe

m³/s

k = 3 0,05124k = 4 0,08260

Razem: 0,13384

Krotność wymiany powietrza:

- przed: 716,40/ 1486,88 = 0,482 [ 1/h]

- po 404,75 / 1486,88 = 0,272 [1/h]

49

Załącznik 7. Wyznaczenie rocznego zapotrzebowania na energię użytkową i końcową do przygotowania ciepłej wody użytkowej Qw, Nd [kWh/rok], GJ/rok

Obliczenia zgodnie z p. 5.3 oraz tabeli 27 Metodologii …..

Qw,Nd = Vwi x Af x cw x ρw x ( θw – θ0 ) x kR x tR / 3600

Af – powierzchnia pomieszczeń o regulowanej temperaturze - przyjęto wielkość 457,50 m2

cw – ciepło właściwe wody ( 4,19 kJ/kg K),

ρw – gęstość wody (= 1 kg/dm3)

θw, θ0 – temperatura wody po i przed podgrzaniem ( 55 ; 10 °C)

tg - ilość dni w roku ( 365)

VWi - jednostkowe dobowe zapotrzebowanie na ciepłą wodę (dm3/m2 dzień) przyjęto dla bud. użyt. publ. na potrzeby oświaty i szkolnictwa wielkość 0,8 [dm3/m2 dzień ]

kr - współczynnik korekcyjny (uwzględniający przerwy w użytkowaniu) - czas użytkowania cwu przed/po modernizacji = 0,55

Przed/po 3848,23 kWh/rok = 13,85 GJ/rok energii użytk.

Nośnikiem energii do celów przygotowania ciepłej wody użytkowej jest:

- przed modernizacją energia elektryczna Ƞtot = 0,816 - po modernizacji - e. elektr. (pompa ciepła) Ƞtot = 2,040

ENERGIA KOŃCOWA : przed 3848,23 /0,816 = 4 715,97 kWh/rok = 16,98 GJ/rok

ENERGIA KOŃCOWA : po 3848,23 /2,04 = 1 886,39 kWh/rok = 6,79 GJ/rok

Roczne zużycie ciepłej wody - 73474,50 dm3/r k = 73,475 m3/r-k

Zapotrzebowanie ciepła na ogrzanie 1 m3ciepłej wody –

Przed modernizacją: 0,23110 GJ/m3 - energii elektrycznej (130,72 zł/GJ)

Po modernizacji : 0, 09241 GJ/m3 - energii elektrycznej (135,21 zł /GJ)

Koszt przygotowania 1 m3 c.w.u. przed modernizacją: 30,21 zł/m3

po 12,49 zł/m3

50

Max. moc cieplna :

Pcw = Vh sred x Qcw x 278 x Nh ( kW)

Vh sred - średnie godzinowe zapotrzebowanie c.w.u. = 73,475/185*7 h = 0,05674 m3/h

Qcw - zapotrzebowanie ciepła na przyg. c.w.u. przed / po = 0,23110 / 0,09241 [ GJ/m3 ]

Nh - współczynnik nierównomierności rozbioru wody = 9,32 x L-0,244 = 3,27164 L = 73 os

Qcw = 11,93 kW - przed modernizacją

Qcw = 4,77 kW - po modernizacji

51

Załącznik 8. Wyznaczenie wartości zapotrzebowania na moc cieplną na pokrycie strat przez przenikanie przed wykonaniem ulepszenia termo modernizacyjnego

Obliczenia zgodnie z wzorem 5 Rozporz. Min. Infastrukt. i Rozw. W sprawie szczegółowego zakresu i form audytu energetycznego … z 13 października 2015 r

q = 10-6 x A x (two – tzo) x Uc [MW]

A – powierzchnia całkowita izolowanej przegrody [m2]

Uc – wartość współczynnika przenikania ciepła [W/m2K]

tzo – obliczeniowa temperatura powietrza zewn. dla danej strefy klimatycznej =- 22 0C

two – temperatura obliczeniowa wewnętrzna = 20 oC

oraz wzorem 11 (dot. zapotrzebowania na moc w przypadku doprowadzania powietrza poprzez nawiewniki, okna lub drzwi ) q = 3,4 x 10-7 x Vobl x ( two – tzo) [MW]

Vobl – strumień obliczeniowy przemnożony przez współczynnik cm z tabeli 2 Rozporządzenia … przyjęto wartość – przed modernizacją: (44,54*1,0+26,35*1,4)/ 70,89 = 1,149 ; po = 1,00

L.p. NAZWA PRZEGRODY A Uc q


zał .3152,60 0,38 0,00232


m2 W/m2K MWRAZEM: 0,04617

Zatem zapotrzebowanie na moc cieplną kotła przed termomodernizacją wynosi: dla c.o. - 0,04617 [MW]

dla c.w.u. – 0,01193 [MW]

52

Załącznik 9. Wyznaczenie wartości zapotrzebowania na moc cieplną na pokrycie strat przez przenikanie po wykonaniu ulepszenia termo modernizacyjnego

Obliczenia zgodnie z wzorem 5 Rozporz. Min. Infastrukt. i Rozw. W sprawie szczegółowego zakresu i form audytu energetycznego … z 13 października 2015 r

q = 10-6 x A x (two – tzo) x Uc [MW]

A – powierzchnia całkowita izolowanej przegrody [m2]

Uc – wartość współczynnika przenikania ciepła [W/m2K]

tzo – obliczeniowa temperatura powietrza zewn. dla danej strefy klimatycznej =- 22 0C

two – temperatura obliczeniowa wewnętrzna = 20 oC

oraz wzorem 11 (dot. zapotrzebowania na moc w przypadku doprowadzania powietrza poprzez nawiewniki, okna lub drzwi ) q = 3,4 x 10-7 x Vobl x ( two – tzo) [MW]

Vobl – strumień obliczeniowy przemnożony przez współczynnik cm z tabeli 2 Rozporządzenia … przyjęto wartość – 1,0

L.p. NAZWA PRZEGRODY A Uc q


zał .3152,60 0,142 0,00087


m2 W/m2K MWRAZEM: 0,01736

Zatem zapotrzebowanie na moc cieplną kotła przed termomodernizacją wynosi: dla c.o. - 0,01736 [MW]

dla c.w.u. – 0,00477 [MW]

53

Załącznik 10. Obliczenia efektu ekologicznego – wskaźników rezultatu bezpośredniego A/ Redukcja emisji CO2 – różnica całkowitej emisji CO2 budynku przed przeprowadzeniem modernizacji i po jej przeprowadzeniu z uwzględnieniem wyliczonego zapotrzebowania na energię końcową w podziale na stosowane nośniki energii i odpowiadające im wskaźniki emisji dwutlenku węgla. Wartość otrzymana (w tabelach po karcie audytu ) wyliczona jest jako różnica sum( wyliczonych rocznych zapotrzebowań budynku (przed i po modernizacji) na energię końcową na potrzeby ogrzewania, ciepłej wody użytkowej, wbudowanej instalacji oświetlenia (chłodzenia – jeżeli występuje) oraz energii pomocniczej ) - pomnożonych przez właściwe wskaźniki emisji CO2 Wskaźniki emisji CO2 przyjęto zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury i Rozwoju w sprawie metodologii wyznaczania charakterystyki energetycznej budynku lub części budynku oraz świadectw charakterystyki energetycznej z dnia 27 lutego 2015 roku (Dz. U. z 2015 poz. 376 – załącznik nr 1 pkt 6.1.2. oraz z opracowaniami aktualnymi na dany rok opublikowanymi przez Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami (www.kobize.pl/pl/article/monitorowanie-raportowanie-weryfikacja -emisji/id/318/tabele-wo-i-we) Z danych tabelarycznych Metodologii .. Przyjęto wartość : dla węgla kamiennego - 93,8 [t co2/TJ ] dla biomasy (drewno opałowe) - 0,00 [t co2/TJ ] Dla energii elektrycznej (pobieranej z krajowego systemu elektroenergetycznego zastosowano wskaźnik emisji CO2 zgodny z komunikatem KOBiZE ( www. kobize.plpl/article/2014/id/569/komunikat-dotyczący-emisji-dwutlenku-wegla-przypajacej-na-1-mwh-energii-elektrycznej) wartość wynosi: 831,50 kg CO2/MWh = 230,97 [tco2/TJ]

B/ Zmniejszenie zużycia energii pierwotnej EP - wyliczono w oparciu o zależności podstawowe z Rozporządzenia…(jak wyżej) oraz przyjmując współczynniki nakładu nieodwracalnej energii pierwotnej dla poszczególnych nośników energii z Tabeli Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 10 sierpnia 2012 r w sprawie szczegółowego zakresu i sposobu sporządzania audytu efektywności energetycznej …. (Dz.U. z dnia 27 sierpnia 2012 Poz. 962)

Przyjęto wartości: dla węgla kamiennego – 1,1 . dla energii elektr. – 3,0 . dla biomasy (drewno) - 0,2

C/ Redukcja emisji pyłów PM10 oraz PM2,5 - obliczono jako różnicę iloczynów rocznego sumarycznego zapotrzebowania budynku na energię końcową na potrzeby ogrzewania, wentylacji i przygotowania ciepłej wody użytkowej i wskaźnika emisji.

http://www.kobize.pl/pl/article/monitorowanie-raportowanie-weryfikacja

http://www.kobize.pl/pl/article/monitorowanie-raportowanie-weryfikacja

54

Wskaźniki emisji przyjęto w oparciu o dokument Europejskiej Agencji Środowiska EEA oparty na programie EMPER (European Monitoring and Evaluation Programme pod nazwą EMPEP/EEA air pollutant emission inventory guidebook Part B 1.A.4 Small combustion - www.eea.europa.eu/publications/emep-eea-guidebook-2013/part-b-sektoral-guidance-chapters/1-energy/1-a-combustion/1-a-4-small-combustion w zależności od mocy ciepłowni . Zgodnie z wytycznymi RPOW w przypadku wytwarzania ciepła z energii elektrycznej emisję pyłów przed /po modernizacją przyjęto jako 0 (zero ).

Zgodnie z powyższym (dla mocy cieplej ciepłowni w granicach od 50 kW do 1 MW- przyjęto wartości emisji pyłów dla kotłów na paliwo stałe w wielkości:

przed modernizacją: - dla pyłu PM10 – wartość 190 [ g/GJ] ; dla pyłu PM2,5 - wartość 170 [ g/GJ]

po modernizacji: (pompa ciepła nowej generacji)

- dla pyłu PM10 – wartość 0,0 [ g/GJ] ; dla pyłu PM2,5 - wartość 0,0 [ g/GJ]

. Załącznik nr: 11. Osoby udzielające informacji

1. Z ramienia inwestora - koordynator – insp. inż. Franciszek Łuszczki2. Prac. placówki (dyrektor, palacz…)

Załącznik nr 12. Dokumentacja fotograficzna obiektu z wizji lokalnej

http://www.eea.europa.eu/publications/emep-eea-guidebook-2013/part-b-sektoral-guidance-chapters/1-energy/1-a-combustion/1-a-4-small-combustion

http://www.eea.europa.eu/publications/emep-eea-guidebook-2013/part-b-sektoral-guidance-chapters/1-energy/1-a-combustion/1-a-4-small-combustion

55

strona S

str. E

56

strona N

strona W

Załącznik nr 13. Dokumentacja rysunkowa – rzuty i przekroje.

57

58

59

60

61

62

Documents

miedzylesie.pl › download › attachment › 33679 … · Web viewInstalacja pomp ciepła grunt – woda z automatyką sterowania … o mocy 23 kW (wpięcie w układ istniejącego