JtJiin ww mnifrin raj fcwfe

3a.-- J. ..

r--r

WAT T-PUKA-LA-

-H OIOMTTA,id

W

'Mf&vfcg,r3JHti.?:--.. .s- -

X5-v- -

aiife.a 3j3aar-i- ? ' - -

-- J . r -s. .ri.

'c ''7: fVCvis

" A '

i.

kCfefi'1i ?. '

. --

$K

.rWiC??

.. . i s

fcii

4 !? " "Jt ,

. "Tr

f.Jl

WS'.!

Sift

&

r

,"8fi

- Ali'!

VsAr

.C "CTa,

BUKE I.

KA NUPEPA PUKA-L- A

JBLoo pnka man ia mai ka Poaknhia ka Poaliraa, o kola me keiaMahina e ka Hui Hoolaha Nu-pep- a

Hawaii Holomua.

S" Uku Pepa, be Kanalimakeneta o ka Mahina. No ke kope

' .hjokahi be 5 keneta.

E loaa no ka pepa mai keena akua ma ka lima o na Luna.

. Aolo be pepa o boounaia mai keKeena akn no na kuaaina, aiawale no a uku mua mai.

E boouna mai i na Mea Hon,. na Kumumanao, Ololo Hoolaba

na Kanikaii a mo na Mole Inoaia

THOMAS P. SPENCER,

' ka LunaboopOnopono o ka Pepa.

'Aola loa e pai ia kekabi OleloHoolaba, Kanikau a Mele liioapaba ko ole e bookaa mna ia kanku. Aolo no hoi e boouna iakekabi nnpepa ma ka owili paka- -

bi, aia wale no a bookaa e ia kanku mamua.

HZ3T O na Kanoba Nupepa ame na Hookaa Dala ana, e loaa

-- aku no na Bila Hookaa mai keKeena pololei aku a i na Luna, ai ole e boouna pololei ia aknpaba i na poe lawe pepa, ma kaboouna mua ana mai l ke ola o ka

. Iupepa ia

ABRAHAM FBBNAKDEZ,ka Luna Nui o ka Pepa.

Hoikeike Nui !

0 NA

"Makana Nani

Aiwaiwa!Ma ka Halekuai Nui o

T.H.Davie2&Co.

Kihi o na ulmiui Kaabntnanua me Moiwulnue.

Aia ma kia Halekuai nnt heldkhi, na Makana Aiwuiwu like

ole o na ano a puu, Cm na

Xii, Pahu Hookani,Kai Lulu, Kaa Huila BIala,

.Buke Kit Makana Kurisimaka ana keiki, n Lako Buke,

a pela aku.

5"a Kakini bilika, Lei Ai,s Hutnaka Silika,

Hainuka Silika Kuweln,Paluie Sibka, a pela aka

Na Paha Kolo-k- e, a me na meaa pa a e piii ana ia ano paani.

oct2S

ZvEaru. fee 'jB'a, o

HONOLULU, FEBERUARI 9, 1S94.

ja Iula lalai0 KA- -

Oiliana Makai Ku-lok-o

o Enelani.

0 na haawina, o ka manaohoolco vie ka oluolu, oiaka mua loa; a

Maliope na Puupuu-lim- a

me na Lako o ke Kauake kono ia.

Hoouna koke aku la oia i kalono i ke Keena Oihana MakaiKulanakauhale o Laduna, a iloko o na minute pokole wale no,na biki mai la ke Kakiana belli2 o ka puali e kuwaki ana iamanaw.'i, a i koua komo pnamai me eluu makai kokua, uapane aku la o Mr. Gilamar iaiame keia mau olelo o ka haawikauoha

"E Mr. Kakiana: He kanakahochaunaele keia; a no balu e

mai oia a kipa hewa ilokoo ko'ukeena oihana uei. Ke make-ma- ke

nei au ia oe e ke KakianaMakai, e Kipaku koke iaia maiko'u hale oihana nei."

"Aole anei i kipa mai keiakanaka i kou keena oihana neimalalo o kekahi haua i hnoma-kauka- u

mua ia'"' wahi a ke Ka-

kiana Makai i pane mai ai meka leo kuoo a inoakaka.

"Aole ana hana me a'u. Aaole uo au i ike iaia mamua. Eoluolu oe e Mr. Kakiana, e lawekoke a bookaawule aku i keiakanaka hoohauuaele mai ko'ukeena oihana uci."

I keia manawa i huli ae ai uaKakiana Makai ia iiuua o kekanaka hoohauuaele, a me kamanao ia aku e na poe a pau e

nana aku ana, e hana ana oia i

kekahi haua o ke ktilaua wiwoole o ka ikaika, ma ka lawelawea me ka hooko piha ana i narula hopu o ka Oihana MakaiKulauaksuhaIo maluna o kalawehala, ma ka oniu aku hoi i

kana pauku iaau me ka ilikala-p- u

malalo o ka booko kauoha,eia nae, aole loa i hana keiaKakiana Makai i ke kulana ha-noba- no

o kana oihana malamamaluhia peia; aka, ua bookoaku oia e like me na rula o kaOihana Makai o Ladana ma kalauna kamailio oluolu ana meia, a hoohaia i ka manawa ma-

lalo o ke kulana roi hoaloha mekeia mau olelo o ka haahaa.

"E ka hoaloha: E oluolu 03e haalele lbo i keia keena oiha

fee, --A-ine,' I fea, Pono?'

na Sir," wain "a ua Kakicnanei i pane aku ai me ka leo lhio ka halulu, me he la, o ka iomaoli o kana mao olelo i kamailio aku la, e noi maoli aku anaoia i ka oluolu o ke kanaka hoohaunaele, e ae mai i kana uwalohoaloha o ke noi o ke kulanahaahaa loa.

Aole i jmu.

Ka Sariaoio laulelelah.ua Hoomana

3IALUXA O KE

Ianawai -:- - BabetisoO KUSIA..

Hoaliewaia o ka Bauetizoi ka Hoomana okoa;

Ka Uku-hoop-ai o ka Poe

Pepeiao-kul- i; .

0 ka Nohoalii, oia ke Pooo ka Halepule.

He mau mahina ekolu ka helekaahele ana o keia keouimanama kana huakai pili oihana makolu-.h- i umu fculmijilbmhiile iiuio ka aoao akau o llusia, ua hulihoi hou mai la oia ma keia ala-n- ui

mua uo ma ke alahele l ko-n- a

home ma na okana ainahema o Rusia, me ke kipa houana ma keia mau kauhale ana i

hoomanao mau ai i kuna launakamailio ana me keia wahineike ole i na kanawai kumu o

konn aina hanau, ma ka bape-tiz- o

ana i kaua mm keiki i kaka hoomana o kekahi aupuniokoa aole hoi i lo lakou hoo-

mana ponoi a heikue maopopohoi ia i ke kanawii pili hooma-na lahui o Rusia malalo o kaboopai ikaika loa nai ka -- noho-alii

mai o ka Emejera.

Ua hoomaopopokoke ua keo- -

nimana nei i kon maaio anaae mawaho o ua rahi pupupuhale la, mamuli o ke kau no o

keia papa inoa hoi lona malunao ka ipuka-p- a i pa ipala ia

AXARU MAIK.tlAILOFA.

Oihana Kaiana.

"0 ka hale keia ka wahineike ole i na kanawi o kona ainahanau ponoi, tnata bapetizoana i kana mau keki i kekahihoomana okoa." wai a ua keo-

uimana malihini 1 i puana aeai iaia iho. "Uaipani ia kaipuka o ka hale aba u'u iakamalapua uani e kanahelehele

a aole kana mau eiki e holo-hol- o

mai ana e likexie ka wa i

hala. Ua baaleie Jha lakou ikeia mau kauhale, la l ole, uahoolobe ole paha ka'u mau

HELU 7.

olelo ao i hai mua aku ai iaia epili ana i ka bapetizo."

I keia manawa i maalo ae aikekahi kanaka elemakule ma-wa- ho

o ka ipuka-p- a me ka nana.pGno ana mai ia lanei, oia kana5 pane mua aku ai i ua elemnT-kul- e

la me keia mau olelo

"E ka Makua: E oluolu aneioe e hai mai ia'u, auhea la kaohaua Rukini e noho ana ilokoo keia bale?"

E ka malihini: E oluolu .

anei oe e hai pololei mai i kahaina o ka'u ninau, be kanakaRukini anei oe? A ua bapetizoia anei oe e like me ke kanawai?"

"Ae, e ka Makua; no Rusianei au, a oia ke kanawai kumuo ko kakou aina nei, a ma kokulanakauhale o Sana Pelero-bol- o

ko'u wahi i bipetizo ia ai elike me ka mykemuke a me na ;kauoha a ka nohoalii o Rusiauei." wahi. hou a ke keouimanamalihini ifcpane aku ai.

"Ano, e hai aku au ia oe e kamalihini i ka haina oiaio o kau ,

ninau. He kane a me ka wa-

hine ike ole o ka hupo nui keiamau makua i na kauawni o kolaua aina hanau ponoi, ma kabapetizo ole ana i ka laua mankeiki i ka oihana poui oiaiohemolele o ka bapetizo, oiai, hekanawai ikaika loa ia ma Rusianei mai ka wan a mai o ke Zaka Emepera; a aole hoi e bape-tizo ia na keiki opio ma kekahihoomana okoa o ke kipe a meke kipi. Ua hoopai ia lauanake kauoha a ka Emepera nahoopaabao ia ke kane iloko o kamokuaiua-hu-u o Siberia; o kawahine aia iloko o ka pa hoomanawanui o ka manaoio o naVingine no na koa eha malunao na kahua kaua; o na keiki,aia me na makua Virigine ma-lok- o

o ko lukou man wahi olu- -'

olu o ka maluhia. 0 keia kekanawai a o koua mau haawi-na ia o ka piha pono e hooma-k- a

ana mai ka EmoDera ma kanohochi oia ke Kahuna Nui oka hoomana a me ka manaoio

oia ke Poo o ka bapetizo maika lam a hiki i ka bonua okeia ke kanawai kumu o ka ma-naoio o ka Emepera i kukulu iaai ke Aupuni inana nni o Rusia

E abha ia oe iho, a e alohaaku i ka Haku Lani kou meanana i hana."

Ua hoopaaia keia mau makuami ke kue ana i ke kanawai ba-

petizo o Rusia, oiai ka Emepera,o ke ola a me ka make, aia ilokoo kona waba; a o ka bapetizo,ua manaoio oia, he baawina iao ka hoalobaloha ana aku i koAkua, a pela oia i makemake aie bapetizoia na keiki liilii a pauo kona lahuikanaka iloko p kahoomana kumu o ka aina.

m

m -- &.j''1 5 o

m

--ii

?;.feSKT",

IKr.3-

-C- -

- -:

"M--. -

i

8

i .

f:

i.

.sjr

T

J

i&K

'

4SW

-

-- v '?

L.

" ? r vrv&:.m

tea

i

&fc

Sf-- "

:t

'

L:

c !:

tHZi-- l

S??

Vas?-,- :.rtp

M"

v '$:,

l.v- (.i: jwt. -

??i p, -

.

A

Ka Nupepa

anmu itolomua Sufea-g- a

ABRAHAM FERNANDEZ

Luna Nui.

TJIOS. P. SPENCER,Lunahooponojpono.

Honolulu, Fcberuari 9, lS9d.

Ua koomaikeike ia mai ina-ko- u

e Mr. F. J. Testa o kanupepa. "Ka Makaainana," i ka

aoao elua o ka hanohano e kauana o na poo alakai o ka Hui

s " Hoolaha Buke Hapaha o NuKilani, a ua hookomoia keia'inau huaolelo hoohanohano i

ko'kakou Moiwahine c like mekeia : 'Ka Moiwahine Liliu-okala- ni

o ko Hawaii Paeaina."Aole hoi e like me ka na poe

hoohui aina e liki pa'u pakanei, aole i ikeia ko kakou Moi-

wahine mawaho aku o Hawaii,a me kekahi mau olelo hoino e

ae he nui wale. Pehca iho lalioi keia ahahui i hookomoia

nku la ka inoa o ka Moiwahinema ko lakou papa hoike ha-

paha, a, me kekahi mau ahahuic ae ma Amerika a me Ene-la- ni

? No ka manao ino, oia

ke kumu o ka lili, a oia kekumuhana a na Mikanele hoo-punipu-

ni

e pa'ulinalina a ohumukipi nei ma Hawaii.

0 kk kumuhana hoihoi au-pu- ni

Moi o Hawaii, a Peresi-den- a

Kalivilana a me konaAha Kuhina e kupaa nei noka hanohano o ka lahui Ame-rik- a

e lanakila na liana ponokaulike maluna o na liana kipia' me ka pakaha, ke pii maunei kona apono ia e na poenoonoo akahcle a pau o kahoopono a me ka maemae (koe

na Mikanele hoopunipuui o

Hawaii) iloko o Amerika, a hemanao kanalua ole ka i hoo-puka- ia

ae e kekahi mau kaka-olel- o

lahui, ina wale no hehaawi ia ke koikoi o ka ninauhoohui aina o Hawaii ma kekoho balota maloko o na Mo-Iciiai- na

a pau o ka Kepubalika,e loaa ana i na Mikanele kipi o

Hawaii ka ma'i fiva ikaika o' ka hilahila haalele loa, me kahiki ole i ko lakou manao kena, e ku mai imua o keia lahuia pa'i ia ko lakou mau kii, meka makaufcaa no ka hookomoattu ia lakou iloko o ka hale-ni-ai

lapaau o na poe papau.oka noonoo a me ka pupule noka hoopena o ko lakou mau lae oia ai maluna o keia ili ho-nu-a.

He inr.nnoio ko makou a meke kokua i keia kumuhana a'ko Amerika mau kilo aupuni,

BJgftBww"

i' im .n..i.

o ka hale pupule kahi kupono

loa no keia poe e hoomalu ia aino ka hoohaunaele, a o ke ka--

hunapule Bekewika hoopuni-- jpuni wale o Kaukeano ke hoo--

! m ilnVn r n rwifin en- -

mano ma kona a-- i, a koe aekona poo lapuwale.

Hiki Anei ke Hookoia ?

Ma ke Kumukanawai o

Amerika, ua hoakakaia ke anoo na hooko ana i na ninau hoo-

hui aina me ka Pepubalika Nuiina he ninau kekahi i waiho

ia aku imua o ke Aupuni Ame-

rika no ia mea, a e hoakakaana ia pauku o ke Kumukana-

wai i ka mana hoohana o na

aoao elua, o ka Mana Hookoma kekahi aoao no ke Aupuni,a me ka Mana Ahaolelo hoi

ma kekahi aoao no na niaka-ainan- a.

Aia maluna o keia papa lia-

na like ka ninau hoohui aihue

aina o Hawaii e ku nei i keia

la imua o ke Aupuni Amerika,a he mau helehelena o ke kii-p-

ai

moakaka loa ke hoikeike ia

mai ana i na kakoo o ke Aupuni Jr. Kjc. a me na KaKoo o Ka

ahahui malu, ua kokoke loa

mai ka manawa e hooko ia ai

ka hopena o ka ninau o Ha-

waii, ina e ae ana o Amerika e

hoohaahaa i kona inoa hano-

hano malalo o ka hana poho-lal- o

a keia poe Amerika kakai-ka- hi

e noho nei ma Hawaii.He hookahi mea maopopo loa

i ikemaka ia e kakou, aole o

Peresidena Kalivilana e haawipio wale mai no i kona kuleanamana nui iloka" o ka Ahaolelo,e lilo i mea paani wale ia nakeia poe Mikanele hoopunipunio ka aihue ainn, a ike mua oleia hoi ko lakou mau helehelenaa me ka hilinii ia o ka hana,ina he mau Lihuhipa lakou nona lua powa j na ilio-ha- e, o ko

Kalivilana kuleana piha keiama ke poo o ka lahui Amerika.

Ina he nimu keia e hooholoia e ka Ahaolelo Lahui, alaila,aole ia he m a e hoopaa ai i kaPeresidena, B alakai ia oia makona ihu id ke kumuhana ana Mikanelj o Hawaii nei. Oka mana vro hoole, aia no iame ka Pecsidena, a he meaole ka olelqhooholo a ka Aha-olelo ke holhana ia keia manavito o ka Tfiresidena, koe waleno ke loal ka hapauui o nahoa o na Bile a elua e kakooi keia kuliuhana aihue aina.E puka m ana ka ninau o kamanawa, okakoo mai ana aneika elua kfiakolu o na hoa o naHale el ? Is nfl rrm? tnn i

anei lak e hoohaahaa i ko j

lakou inq hanohano, he maupoe luuiiakaainana ailiemulakou e lacoo i kekahi kumu-

hana hilaila ole o ka pakaha,

e like hoi me ka makemakeumi-a-pu- aa a na Mlsionarehopoholalo o Hawaii e onou pooaku nei i Amerika, a oia hoi

ka Amerika i ike mua mai noma ka hualu o ko lakou maumaka, aia he lua iole i hanauiailoko o ko lakou mau puuwai, ahe hilahila oia ia ano hana a e

haalele ia ana na Pe-Ga- na enaku no lakou iho iloko o kamala o ke au a ka hewahewanui no ka mokuahi e loaa maiai o na lono i keia pule ae, a e

hanai ia ana lakou ma na wahaelua i ka uwala Tahiti liilii o

Kalepolepo. Hu ae la ko ma-ko- u

aka 1 Ula-la-h- e ho !!

He Makana.

Ma ke kakahiaka Poakahinei, ua kipa ae o Mr. Win.Beaply e ike i ko kakou LaniAlii, ma "Wasinetons, Hale, aua olelo ae, oia "pomaikai ko'u

halawai ana me ka MoiwahineLiliuokalani, a he makana nuikeia na'u i ko'u ohana ke hoiaku i ko'u aina hanau.

"Owau nei a me ko'u ohana,he kue loa makou i ka Moi-

wahine, no ka pinepine o ko'ulohe ma Wasinetona, he wa-hi- ne

hupo loa oia a he ano pe-ga- na

hoi. 0 kekahi poe hoi,ua hoike ae lakou he wahinenaauao oia, he hookipa i kamalihini me ka maikai, a hekulana lede oiaio. No ka likeole o keia mau lono a'u i loheai, ua hooikaika au e hiki kinoi Hawaii nei, a ua ko no hoi,me ko'u ike pu i na hana hoo-

punipuni a na Mikanele.

"He Repubalika au ma keano kalai aupuni, a ua puni loaau a me ko'u ohana i na hoo-

punipuni a ka aoao hoohuiaina, a ua apono maoli no au ika hoohui aina. I keia mana-

wa, e hoi aku ana au a hooikaika i ka pono o ka aoao o kaMoiwahine a me ka maemae o

kona inoa o ke aloha oiaio i

kona lahui, a oia ka'u e hai aeme ka manaoio o ka manao, ekokoke mai ana no ka la no naolelo hoopunipuni e ike ia nei, ae hilahila loa iho ai ua poe lana lakou ua mau olelo la, noka lakou mau hana kipi, powa,

.aihue a me ka pakaha i kanoho oluolu ana o ka lahui-kana- ka

o Hawaii nei.

"Ke haawi ae nei au i ko'umahalo piha ia Kapena Sam'INowlein a me kona mau koakakaikahi, e pulama nei a kiaiI l-- rrnltlr l- - A.rI..,l.I.a oia ka'u e olelo ae nei, hemakana nui keia a'u i lohe ai ae hai aku ai hoi i ko'u ohana ame ko'u mau hoa'loha o kuuaina oiwi."

Kea Hoohanohano Vitoria,.

O keia "Kea Hoohanohauo "Vr

toria" a kakou e loho man uei rkona kaulana. ua makana ia ahoohiwabiwa Ia akn maluna o na

koa o na pualikaua o Enelani, no-keka- hi

man hana koa o ka wiwaole raalnua o na kwbua kana noi fhoonka ia, he Kea Hoohanohano-ke'- a

manamana :a i hana ia ma ka-hooh-ee

ia ana o na pnkuniahi oRusia i hiwe pio la mai ma keiakana hubana weliweli loa o kapoma ole o ke Karaimea ma ke-K- ai

Eleele, a Enelani hoi e Kaena-ne- i

i keia la, oia wale no ka mana kaua,hai hookubi o ke ao ueinana l ulupa i ke kapu o ke KowaDurlenola e hiki aka ai i ka ipukao ke Kai Eleele,iloko hoi o ko Ko

sia mau kapnkai ponoi ma ka ao

ao hema o ke Aupuni Etnpir- o-

KA AWAL

E Na Hoahaxau: t

0 ka laahia o na awai; a me kamanaoio hoomana o kek.uiaka ma-

luna o ia puu hoa no, ke hea mai'nei ia me na huaolelo moakaka o .ke kikeke mawaho o ka puuwai o

ka Lahui Hawaii.1 nui ke aho, e hoomana wanui a

e hoolaua i ka manao no keia mau,olelo: '"Owau no nei ka Haku, amai makau oukou.

Ua lohe ia ka leo o kou kaniuhuana, imua o Iehova ihiihi, a honho- - --

mau loa ia no kou uono i kailiku-i- a

mai kou poholima aku.Ea, nani ke aloha o ke Akua ia

oe e ka lehui Hawaii, i nele i nalakn kaua, ilihune, hemahema anawaliwali ma na ano a pau.

Aka, heaha kau e ike nei a lobe-hoi- ?

Ea! he leo e pa-- e nei. he leono iloko o ka hamumu o ke aheahemalie. He leo no kau mea i alohaai. aia hoi e hiki. mai ana ia aolemamao loa mai kou alo aku, eiaiho no i kou ipuka hale kahi, a' emaku kahi a hoea mai, ano koke ihono.

Nolaila, na aloha mai Oia i kanamea i makemake ai. a ua hoopaa- - -

fc2te2fiSui

kiki hoi oia i kana mea i munau ai. .

E like me ka Iehova i olelo mai-- .

ai ma Hosea, e kapa ana au i kapoe kanaka aole no'u, i poe kanaka-no'u- ,

a me ka mea l aloha ole ia i:mea aloha.

Peh oe e kuu lahui oiwi, he la-

hui i hakukole ia i na aina e i ka.hupo, naaupo e Kaukf. Hai ma.

Aka. o oe nae ka Iehova i waeai, i poe kanaka nona, pela i kouMoi i hoomaewaewa ia e ua poe neino, bailiili ia me na manaoino me --

ke aloha ole.

Aka, oia nae kana i aloha ai. no-

laila, hookahi wale iho no hanakupono ia kakou e ka lahui oiwiponoi.

E hooiaio kakou ia Iesu Karisto-k- aHaku, a e manaoio hoi iloko o - .

"

ko kakou nnau, no ka mea, ua hoo-I- amai ke Akua iaia maiwaena mai

o ka poe mace, i oia oe e kt lahuioiwi, oia kou Moi.

Pomaikai kou aina hanau. a ma-luna ae o na mea a pau, e hea akuK.ikou i ka-Hak- oiaioia ma kahikdkofce, e imi aku hoi kakon iataroiai oia ma kahi e loaa afj ano kawa e oialiu ia ai, mai kali a hobp- a-

j25i

wmi- -

hd

m

t:

wiiinww titmtv mmmmwMw'rv.:

n " - ?rH' y

ftW. 3

J -- !

'ft-

' l

matr- i muni iwn'unwr ll11" "'Wmari

h

v ,

r '-'-

f '

:: -

'i

'jkt

't

1

;:

--;

'

'

''?

i -

- nee, e ka lahui a ka Haku i alobaai.

E lokahi e na haipule oiaio o keAkua Kiekie Loa, mai Hawaii aNiihau. i hookahi puuwai, i hooka-h- i

ke aloha.

I hookahi ka manao, rae ka oia-

io imua o ke Alii o na Alii.'ka Ha-

ku o na Haku, e hookokoke akuimua Una raa 1cau pule me kamaemae a me ka haahaa, ma koukeena mehameha, e wehe akea 1

kou naau imua ona, me kahoohaa-h- aa

loa ana ia oe iho, e nonoi meka manaoio me na waincaka heleleime ke aloha i ka Haku, a na kaHaku no e hooko mai 1 ka ponn 0

kou air a. kou lahui a me kou Moi-wah- ine

i aloha uui ia.A maluna ae o na mea a pau. e

kau ku ko kakou manaolana in

leKova ke Akua o ka lahui Hawaii,a ia Ie?u Karislo ka hoola o ka la-

hui Hawaii i keia wa, a i ka Uha-n- e

Uemoltjle ke kokua o ka lahui i

keia wa, a i ka ruanawa pau ole.

Amene.

Sam'l K. Kamakaia.

. 5apa Scht ialunn.FEB. 1894.

SuMT WT F S Mahina houu , Feb. 5i 1 2 3 Hupaha niuu

11 1213141o 161 ; " 19

1S19 20 2122 2324 Hapaha hope25l26'272S, j 'jNiilicm. Knloko.

Keia shiahi ke Puhi Ohe a kabaua P.G. ma ka llotele Hawaii.

He Pahu Olelo, Ponogarapa"Walaau hekili ke hoobana ia anama ke keena 0 ka Y.M.C.A., i keiapo Poaono ae.

Ma keia hull hoi ana mai a kamokuabi Mikahala, e hnihoi maiana oia i kekahi mau wahi opalaiwi o Bihopa.

Ua hei ae i ka upena umeikia Hon S. K. Pua inehinei, he ho-o-

kahi Numi nui. nnna ka loa o 6 k-a-

puai ka loa, a 3kap anapuni.

Ua paluku ae o George Washington i ka ihu o Sharkey me na mi-k- ini

lima i ka po Poakolu nei ma--ldko o ka Hotele o Kaopuaua.

Ua lobe makou i keia kakahiaka.ua boeha aku ka Luna paahao o

Kawa i kekahi Makai hale paahao,a he hoopii ka i waiho ia ae e kamoa i hoebaia itrua o ka Ahahoo-- 1.

kolokolo.

He nui ka hauolio na makama-k- aheluheiu 0 makou i ka nana

ioena o na wahine ia Rakina, eiaka 3uanei e oili mai ana he Inno o

ka Kakina mau hana ino ia Lei-hu-lu

ma.

Leaiii: N.B. Anuanu ka La,AVela ka Ua. Onmomo ke knuipuu

.0 knhi elamnkule kahunapulei kawni o ka ipu immi ua kuhihewa hekoko. Olakemu.

lie Puhi Ohe malu mawaho oKapiolaoi Paka i ka ponei, mainaleo hone nku a ka Bana Hriwaii,.hehoolauna huuhikiicle i kekahi ma--lihini kaahele Ioea mana mea kani

1a pau.

Ma ka Home Hoohanau Keiki,ua oili mai ka puhaka mai o Mrs R.Spencer, he Wohi hou, he liko a hemomi raaksmae no kona Homemai kekahi mai o na Opuu Rose o

Hawaii, "Buna Lahui.'

Ua loaa mai ia Komisina Ul- u-

laau n3 anoano o kekahi mau puaaala loa a na lhu ole me na ufefn ekuwili hoomau ai, e kanuia akuana ua mau anoano la ma kahikanu mea kanu.

Ua loaa aku ia Kaulahea kekicomake 0 kekahi Pake e lana ana makahi kokoke i ka uw.tpo bipi i kekakahiaka onehfnei. Me he meatla ua make keia Pake he elua a ht&

ekolu la paha, no ka men, 'ua inn?ka ia a ITmiatnaka."

Ua komohewa ka itntnu o ka hihia o liila Knraaki no keia hoopii $tMrs. laukea no ka $5 000. He htffceha-k- a hihia i hoahewaia ai o BilKamaki. ua Iono ia ae ka manaoua wahine In, ua makemake hoioia e hoopii k': poho ia Bila Ka-- vmaki no k4u htiitiH o $5,000. O kit--.

mnkon e hohoihoi aku nei ia Mrs.Niau Inukea, hele aki. im'njjio ke-

ia hnpnolo hilahila fleo ka hakakuou ana me iim wahine.

Ua lohe launhea mai makou, 0keia poe Hawaii i laweia aku neima ke ano hoownlewale ia i maupoe himeni no k-- i Hoikeike flooilo,ua pau mai uei lakou i kipnkuia,mamuli o ko lakou ae ole ana e

weheia ko lakou mau kapa, a e no-- ho

olobelohe me ka lole ole, me kahume o na kane i na main, a 0 nawanine me na pau lau niu hakaha-- ka

e hiki ke ahu wale mai no kamalapua kanu i ka lewa. Na Pukalua keia mau hana, a ke hele ku-e- wa

la ia mau Hawaii o kakou i kaaina malihihi.' 0"e kumu mai rid

o'keia piliKin, o ka bukihuki o naihu i ka loaa, aohe ike wale iho iaMalio.

Ua lohe mai makou. ua hoole aeo W.H.C., i kekahi one, aohe oiaioo Keia itamu a makou i puka ai epili ana i ka hoopai ia ana e kejure no ke koi poho, be wahi hoo-lel- e

bauli ia na makou. 0 ka meaoiaio. ua hoopii hoohalahala o W.H. C , no kona hoopaiia i ka AhaApana he $10. I kona lawe houana i ka hihia iluna ma ke anohoohalahala. ua wela hou k-- i ihuhe $25.00. 0 ka hoopii koi pohoki.e a Mrs. Niau laukea he $5,000oia ka makou e wanana hou aeneie puu hou ana ka lae. ke ole e helemalu ae me ka puaa biwa, i'a ulaa me $500 mawabo ae. He oia keiae ao ia'ku nei.

Waiu-Meli- .

Mai ka pen: nai a Gaberiela o ka Puali .

lmeperiela o Faiani.

0 ke kiekie o' ke alahao e race lamaluna ae o fea wailele o NiagAla.

e lawe nu i na onua knabele hemau tausani lebulehu a puni kamakahiki, he 250 kapuai ke koiuiumai ka iliwai ae o ka iulumi nui e

poino ai o ke oia, a e lele koheoheoar--o ka uhane.

Ke mahenjske oe e loaa ke kneat2ka alaila, e ana oe 1 kekahi aina I

ma-kahel- u kapuai o 209 kapuai

ma na aoaoelua, alalia, he hookahikuea.JSka aina.ia maloko .mai ohookahi iniha ka erai.

Ua hooholo ia ke ano a me nawaihooluu o ka hae aupuni u Amerika Huipuia mumuli o ka aponojana a a ka Ahuoteln, i ka makahi-- ki

1777.

0 ka ikaika o ke anawela kukoiloko o ke kino kanaka oiai oia ehanu ana i ke ea o keia ao, he 9Sdegere; a o ka ikaitca upa ea raakona ili, he 90 degere. O ka ika-

ika kupono o ke kope a me ke tike inu ia ma kona ana , kiekie, he1 10 degere.

Ma ke kulnnakniihale o Ladana1 hnao mua loa ia ai ka waiwai oka iannhu ma kona ikaika welahapai i ka mnhu. oia ka makahikio ke ao nei i ka 1240.

0 ka manawa o ka maim koloahIku ma ka ikaika lele a kona manekeu, he 90 mile i ka horn; o kesuipa, he 200 mile; manu nunulawe leta, he 33 mile; o ke suaro,he 60 mile. O ka manu mua maui ka ike ia maluna o na kai hoho-n-u,

oia no ka maun migetore e lele

ana maluna o ke Kaiwaenahonuahe 120 mile i ka hora, mai kekahiaoao o Europa aina kapakai o

Aferika.

E hoopaapaa ana ka makua mekona keiki i kekahi la maluna okaninau pili aupuni o Hawaii 1 kamanao kumu o ka Peresidena o

Amerika, a oia ka Mr. Papa i pantaku ai i kana keiki penei:

"E ka'u keiki Tome. Ua hikiau ke heluheiu llnko o ka onnhi o

kou mau maka e nana mai nei, hemau manao keia o ka hoopunipuniau i hoike mai nei ia'u no ka oiaioole 0 ia mau kahua e auamo oe i kapu no ke aupuni P. G.?"

"E kuu Papa aloha," wahi aTome i pane aku ai: "E hoomanao oe, aole k-- maka aniatii maluna o kou mau maka i keia manawa; a he hiki 00 in oe ke ae maime ka oiaio loa, ina he makemakeole kou e hoopunipiini mai aoleloa e hiki ia oe ke heluheiu i kekahi mau huspa'i nunui ke olekou maka aniani me oe. a peheilae hiki ai ia oe ma na ano a' pau keheluheiu mai, i kekahi manao i

pa:i ia iloko o ko'u.mau maka?"

Ua kuhtu iho la ke poo o uaelemakule nei Halo, a ua hilahilaloa ia. ' a

0 ka biliodi kaulana loa i palmpahu ia ma Amerikano kekahihiuna dsla mahuahua, oia no kabiliodi hookuku mawaena o na"

ahikanana pahupahu kiulaau Pa-le- na

a me Serewetem. i Aperila 12,1S59. no ka 2000 poina, a heiV000 makana. Ua lilo ka lanakilaia Pelana he 2,001 poina. i konahoapaio he 1 999 poina. He 2 wi-le no poina kekow3.

If SMtSSSS'-- " 'y;J- - f&m3WSQ'smi? r - 'fc.Tir- -

'1 ;S.r -- vt . .

ss"S:vi -- &iic&Tw3C - - - TSc'V?"..

h.-mM4- &Vfirjpy. jj-- a r iw ii--j

Wahi keiki Pake auNo Kina mai kuu mau makuaHele makou ia ueiE ike ia Hawaii nei

Hoki Poki wiki wokiOie mokule-hatarit- ari

Hitin-hitiri-hitir- liri ti --

Ke 5L'i 0 kuu Ana.

Olelo Hooiaha Pa Aupuni.V

E ike ananei na kanaka a pan,eia ma ka Pa Aupani o Makiktnei, J lio aea, lio k. ulaula haaliuli, kiko keokeo ma ka lao a moka ihu, 1 w.iwao keokeo uha hopoakau. note be maopopo o ka huokuni uha hema hopo.

E kuai kudala akea ia nna i kahnra 12, POAONO, Feb. 341893,

'JAMES EX'KONA.

Luna Pa Aupubi.Makiki, Feb. 9, ISM.

Leta Akea.E na poe 1 loohia me na popifi

kia. e malm mi, a hoolohe.No na makahiki lehnlehu elima

a 01 i hala hope ae nei, ua loohiaia au rae ka ma'i AKErAU una 5

hoomailo mai j ko'u kino me nahaawe kanmnhn o ka nawaliwalima keia oia ana, a ua bono la oa'u na lapaau a na kuuka i kaulana uui no ko lakou inakaukau ame ka piha ike akeakvmni, 11 naaneane hiki kupono ole ka boomau aku i ka lakou man lawolawolapaau tnu, a iloko o na kupoulio ka ehaeha kupilikii e anui nei iko'u olu Icino no ka hopena wellweli loa o ko ke kanaka wahimau, na boao aku la an i na Lwolawe lapa-- ana a Kauka C. T.AKANA, a ua loaa koke i'u kaoluoln o ka maba a mo ka poloLana o na alina a keia uia'i weliwell loa iloko q ko'u puuwai, noke kowa o keia mu makah kjloihi i hoiko mua ia ao neimaluna.

Ko kono kn nei an i na poe I

loohia me in ma'i o ko akepna. &

kipa ao in Kauki C. T. AKANAran alunni Iunanu, holn 321, maka hale mahina, a 0 loa uo kap imaikai no ko onkou mm oiame ka wuiwai io o k onkoadala,

LILY HU5SET.' "

Honolulu Felj. 1, 1S94feb 7--lm

ft

N43. :rsS;

f4&':

k

t

m

h t

m--'ij

II-- "

-

--yj ri i- -

85.; .

F4&:.s ' c

' "'jStr,

lim

ni

vv, s."

mrr

j"--

m

w&

HM

:" " ..w--

a h Pi5k

?i--Vj

TFi- - ""Xr".

4 r V'

Tfrac,Sa

." 41

A--. -

';

r.

gr

i j,VS3

;

5i i

Sl"

',.

r VS,rS

31J - aV A - - t

f--j

j

,i Aab.. rf." Mfe J

j -- ..i?Wffe...f?S

j.1"

px

oaa-- c

fr

Vf- '

U '

$

f

-

41

-- t ys

.

v

l

.ji

5 w--'i-

V "V- ?-

- V

pWJin P0L0JKOI

HONOLULU,-FE- B. 0, 1S94

SA KA MEA HALA OLE O OU-K- OU

E KOO-XO- U MUA AE I

KA POHAKU IAIA NEI.

I ka manawa e noho ana ke Kei-- ki

a ke Kanaka ma ka honua nei,ua hoio ia iho la ko kakou Hakue ka poe hookamani Parisaio, a meSadukaio, na kahuna nut, na luna-kahik- o

a me na Kakauolelo, i meae hoao ai i ko ka Haku oiaio. No-la- ila,

ua hopu nui iho la keia ana-i- na

hoole Akua hupo loa, i kekahiwahine moekolohe ole a lawe nuimai la imua o ka Haku, i mea e

hoao aku ai iaia. a pane nui mai laiaia: "Ua loaa aku nei ia makoukeia vrahine e moekolohe ana, ama ke kanawai hoi o Mose. e hai-lu- ku

ia ka wahine e hana ana pelai ka pohaku.

Nolaila. u a kulou iki iho ke pooo ka Haku ilalo, me kona mau ma-

ka oluolu loa me ke aloha no hoi i

keia wahine i hoo-p-ea wale ia mai!a e lakou ala. a me ko ka Hakualoha pu ana aku no hoi ma konaDhane i keia poe he nui loa, kanamea i hana ai he kino a he uhane,ua noonoo iho la oia ma ke kaulikea hoopuka aku la i kana nlelo hoo-ho- lo

imua o ua poe la, oia no naolelo ma keia poomanao: Na kamea hala ole o oukou e hoo-n-ou

mua ae i ka pohaku iaia nei.

Aka, ua pau nui aku la ua poeuei i ka hele malu mai ko ka rla-- ku

wahi e noho ana a me ka wahi-

ne a lakou i hoopii manao ino ai,ua hoahewa iho la ko lakou maulunaikehala ia lakou iho, maraulio ko ka Haku mana i pau ai lakoui ka holo auhee.

Me ka nui ole o ka hana hoohau-nne- le

ma ua ahi la i lane ia akuai keia wahine noho pono i mea

hoao i ko kakou Haku, aia hoi, uahoi nui aku la ua puali limanui la,me ka hilahila. Ua hookomo akuka Haku iloko o ko lakou uhane i

ka makau nui a me ka maka pa-w- eo

no ko lakou' hoopunipuni inoloa ana'ku imua o ke Keiki a kaMea Hemolele Loa.

Nolaila, e noonoo iho oe e kamea e heluhelu ana i keia manaome ke akahele. a e heomaka kakoue naha i ko kakou manao alakai.

Na ka mea hala ole o oukou ehoonou mua ae i ka pohaku iaianei. 0 ka wahine i hopu ia, oiano ka I'aeaina o Hawaii nei, kaMoiwahine Liliuokalani, ka hooili-n- a

o ke aupuni, Kaiulani, konamau Lunakanawai hoopono, koekekipi, na Kuhina hana uolplei, nama&aainflna aloha aina ajuau, uaowili'ia keia mau luhiehu a pau i

kahi hooka hi, a kapa ia aku koHawaii aupuni. No ka nui loa oka momoiu o ka lepo o Hawaii nei

mai Hawaii a Niihauj ua lilo ia iipo hoohai na na kane aupuni lehulehu e hoohai mai nei, o ka oiloa aku o ka poe uo i hoike ia aenei maluna o keia manao alakai.E like me na hiona o keia manaoalakai i banaia ma o keia wahinehewa ole ala.

,. Pela no o Hawaii nei, a e likeme ka holo auhee ana o" keia poepakaba, pre nowa, ka poe pej.ehi-katm- kn,

a me ka manaoino i kapono pihpaa o ka wahine noho po-c- o.

Pla p nna ai kkou i ka poeniin i hopo iho nei o Rava'i ? ei,a ki nui aku nei tea ka lakou maupule, a no ke ko ole, roe ka lohi loao ka honfcoia mai., N.'hila, ua lalau nui iho nei i napu a phii ma na lima, a me na meakaua e ae, me ka mano ole ae ao-- le

e hana aku ana ka Haku.

Olelo JKaliea!

Owau o ka mea nona ka inoamalalo iho nei, ke kahea nei au ika poe a pau e makemake ana ehookomo mai i ka lakou mauwahi hunahuna iloko o

ka "Hui Hookuonoono

Lahui Hawaii,"Ua makankau au e lawe mai i kahuiiM mai ka HOOKAHI DALAaku A PI1 AKU lLUJS'A, no kapono a me ka pomaikai o nakan .ka Hawaii wale no. E loaano au ma ke Jveena o ka nupepa

HAWAII HOLOMUA

Aliiuui Moi, mai ka bora 9 A. ALa lnki i La hora L P. M.

E" E oluolu e hoomanao maii ka uku o ka Buke HoomanaoHoalm, he 25 KENETA no kaBUKE hookah i.

ABRAHAM FERNANDEZ, Rahu

Jso ka Hui Hookuonoono LahuiHawaii. jan 13-- tf

JcHopp&CoKIHI 0 Na

A-lan-ni

jNXoime BetelaHonolulu,

HALEKUAI

RONO HALE NUI!

Ke kono ia aku nei na maka-ma- ka

a me nn ho.iloha no ke kipamat a tno ka makaikai ana i na"Waiwai 2s'ni no ka Hoolako jtnai ua Home me na Lako HaleMaikai o ke ano Hou Loa,oia hoi na

PONO EUAII ATOE, oka;

PAKAUKAU POEPOE,PAHU UATE, KOKI,

P AKAUKAU-UWAM-K- A- LOA

AIOE BEBE, a pela aku.

Lako Hele eme Ohe

I Hana Maiau ia me kaJSoean Loa.

Sa BELA MOE are ULUNA,

Oia hoi ua Bela Uwea, Lauoho,Huluhipa, ATau-- u a me

Limn,

Uluua Hulu Koloa, a pela aku.

2ST E hoao mua mai ia makouninuiuu o Ka hele aua i kekahihale okoa aku(a e ike maka nooukou i ka hxahaa rnaoli no . jukuaiukuai maloko o ken Hale-ku- ai

Lako Hale Nui. 2saue mai.

i

iwjuijmnaw i iwniimi

.

,

.

Hooiaha Hookapu Aina.

KE PAPA LOA ia kbu bi ha Icaaaka a ruao)e e heie wale uuilnnft oaa MoKU M ANT,BMwabo aku o Mokapo, Koofampoko, Oahn,na kapn loa sti keia la aku, Iaaaan 2.1504. Ma ke kanoha a

.INO. A. KAHOEK.V..Lnua Xui o 'Waimanslo.

joa 27- -1 m

HOOLAHA HOOKAPUKAI LAWAIA.

KE PAPA LOA ia aka nei na kanaka apan, aole e hele wale a lawoia mai Makapuua hiki i ka Lae o Wailea, Manana a meMokuohope. 0 ka Dhn, no ke Konobikiia ano i'a. Ma ke kauoha a

JXO. A. KAHOEKA.Lnna Nni o Waimanalo.

jan 27-l- m

Laau Hoohapai KeikiA

Kauka Apana !

I NA A1AKAMAKA i hooneleia 1 ke KEIKI ole, ka waiwaimiikamae hoi o keia oia ami, heeha makiihiki o ko'u noho aimme ku'u kane, nole nae i loaa kumaua keiki. A nia o ko'u ikeana i ka bi'O'nha a IvAUKAAPANA, no kana LAAU HOO-HAl'- Ar

KKIKI. na hele au ahoike akn la l ko'u makemake iaKauka Anaca no kana LaoIloohapai Keiki, uu haawi mai la

oia ia'u i ua lauu la. Uh hookotnko'u makemake m.wnnli o kuuImpai ana a hanau, a eia oia keoia nei i keia nianawa. He unia lehulehu Ion ka poe i ai i keialaau, a ua loaa ka lakou maukeiki.

BtS"" Ke kono akn nei an iaoukou e o'u m.u hoa o ka aioakuluiwi, e hHe ia Kauka Apaimnia Alaniii Maunakea. no kanaLAAU HOOHAPAI KEIKI kaulana loa.

MRS. KAUHANE,Alanui Puowaina, Dec. 12, 1893.

j,in 13 lm.

Henry May & Co

Mea Kuai Ti,

Hoomoa Kope,

Mea Ai, $c.

HELU 95 ALANUI PAPU, HONOLULU,

Alea Ai Hou Maikai

o na ano a pau e loaamau mai ana ma na

Mokuahi mai Kaleponi mai.

' C. T. AKANA.

TELft LOLE NQEAU

Helu 324 Alanui Nuuanu

UA HI ICI ke Ifanaia na Lole o naano Kulana Maikai Loa a me

ka iNani i oi aku i ko naauwahi f ae.

HE POOKELA NA -- PAIKIN'I.

E kipa mai a ef ike pono i kaiini a loko e kinikohu at ka manaomamua o ku hele aim aku i na halee ae. no25tf.

A HUILAkO -:-H-

Alanui Papu. ma kekahi oosomai o ka Baoeko o ka OuaMiliona.

HALE?(0AfiO NA WAIWAI

EfiLlI EKBjArl LAKO EAOboomoe a kukulu o ke ano

maikai loa. a he oluoluloa ke kunuikuai.

.Na Lako Mahiko ona ano a pau, i ku

pono no na kauoha hko ole.Na PALAU Kila a me na Pahi

Mahiko.

NA MBA MA EIAT,

Xa 0 Kope, na Kopala,2s a Kipikna, na Uwea Pa,

a pela uku, a pela aku.Is'a Lttko Kit tint n a

Amr.t me Mik:iuku,Na Will 1'llKx, t)U Pelia

Aila hnowah me hiotnhloo.N.i Ilnlo I'ena o na ano a pau

iSTa Pau ma Maliu a

BLAKE,S'a Mikmi Humtihumu a

WEIJTKEIN.Na Aila Ilnopakiko o ke ano mai

kni loa e jmkelo ai na hao.

NA WAIWAI KALEPA

O keia a me keia ano, e pan oleai ke helii papa uku.

EtG? I a he makemake koukekahi men, e hele mai e uinau1Aole he pihkia o ka mnau ana --

ka makou man Whiwai.

BIBI NALOWALE.

E haawi ia no he uku makanakupono i ka meae loaa ana a hoi-h- oi

mai i kekahi Bibi-wai- u Jese, ihelehewa aku a nalowale mailokoaku o ko'u pa ma Alanui Young,Kulaokahua, i ka po, a i ke kaka-ia- ka

paha, o ka Poakahi, Feb. 5.W. M. Gikfard.

feb5-t-f.

ELIAS KAULULAAU VRIGHT

, Kauka Huki Nino.

Kihi o na Alanui Moi me Betela,Piuini Milium ae o ka

Hale Hana Pu.NA HOEA MA KE KEiSA'A

Mai ka hora 9 a.m. a hiki i kahora 12 in.; mai ka hora 1 p.m. ahiki i ka hora 4 p.m., koe nala Sabati.

UA HOAO ANEI OE E

pnhi i ke

SIKALIKft

JOKE KIUBU?Ina oe e puhi ana i keia ano

Sikalika no hookah i manawa,aole ioa' oe e puhi hou i kekahiano Sikalika okoa ae iloko o kouoia ana.

O ua poe a pan e hoihoi houmai ana ia 50 Ivuni Joke Kalabuia S. Kcbey fc Co., Helu 514Alanui Moi, e hnari makaua iaaku no oia me booknhi PahuSikalika, a i ole, i Palm Sikapaha.

dec 16-3- :a

I5?

(TfmB"

'

;M-

J&T

Iftrv

BfHa '&Wk

w

p- -

fl