Embed Size (px)
Citation preview
AĞ TEMELLERİ
Kemal ÖZCAN
7. Hafta
AĞ TEMELLERİ
Ağ Adresleme
İnternet ve TCP/IP
7. Hafta
TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol) bir protokol kümesidir; marka bağımsız bilgisayar sistemlerinin birbirleriyle karşılıklı çalışılabilmesi için en yaygın kullanılan protokol kümesidir denilebilir. İnternet’te de TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol) protokol kümesi kullanılır;bunedenledir ki, TCP/IP kullanımı çok yaygınlaşmıştır. Öyle ki, kendi LAN’ında TCP/IP dışında farklı bir protokol kümesi kullanan kurumlar, ağlarını İnternet’e bağlamak için sistemlerine ya TCP/IP protokol kümesini yüklemekte veya TCP/IP’ye geçiş yapabilecek sistemler eklemektedir.
AĞ TEMELLERİ
Ağ Adresleme
7. Hafta
İnternet bir geniş alan ağıdır; ağların ağı da denilmektedir. Bünyesinde binlerce LAN, milyonlarca bilgisayar sistemi vardır ve bunların donanımları üzerlerinde çalışan işletim sistemleri aynı değildir. Windows, UNIX, NetWare gibi birçok işletim sistemi vardır. Bütün bu sistemler, bu kadar çeşitliliğe rağmen tek bir protokol kümesi TCP/IP aracılığıyla birbiriyle iletişim yapabilmektedir. Teknik açıdan bakıldığında, TCP/IP ve İnternet hemen hemen aynı anlama gelmeye başlamıştır.
AĞ TEMELLERİ
Ağ Adresleme
7. Hafta
İnternet ağ mimarisi katmanlı yapıdadır; ancak OSI de olduğu gibi 7 katman değil de yalnızca 4 katman tanımlıdır. İletişim için gerekli bütün iş dört katmana ayrıştırılmıştır. Her katmanda yapılacak görevler protokol tanımlamalarıyla belirlenmiştir .TCP/IP, bu protokolların oluşturduğu kümeye verilen genel isimlendirmedir. TCP ve IP isimleri yalnız başlarına küme için de birer protokol adıyken, ikisi birlikte protokol kümesine verilen adlandırmadır. TCP/IP protokol kümesi İnternet’in yanı sıra birçok ticari ve araştırma ağlarında da yoğun olarak kullanılmaktadır. Küme içindeki protokol tanımları herkese açık olup, serbestçe kullanabilirler.
AĞ TEMELLERİ
Ağ Adresleme
İnternet Nedir?
7. Hafta
Tüm dünya çapında, TCP/IP protokolünü kullanarak, birçok bilgisayarın birbiri ile bağlı olduğu bilgisayar veya bilgisayar ağlarının meydana getirdiği, sürekli büyüyen iletişim ağına internet denilir. Oluşturulan tüm ağ yapılarının bağlanabildiği ortak bir ağdır. Bu ağda tüm işlemler ve bağlantılar TCP/IP protokol kümesine göre çalışır. Bu ağ üzerinde aynı protokolü kullanarak çok farklı cihazlar (Kamera, bilgisayar, cep telefonu...) ve sistemler (UNIX, WİNDOWS...) ortak bir ağda TCP/IP üzerinden verilen hizmetlerden ve imkanlaradan faydalanabilmektedir.
AĞ TEMELLERİ
Ağ AdreslemeTCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol) Mimarisi
7. Hafta
IP (Internet Protokol Adresi)İnternet’e bağlı her sistemin kendisine ait özel
bir adresi vardır. Bunlar IP adresi olarak adlandırılır ve bilgisayarlar arasında iletişim yapılırken veri paketlerinin adreslenmesinde kullanılırlar. Bir adres 32 bitlik bir sayıdır; dolayısıyla ağ üzerine, teorik olarak 23 tane, yani yaklaşık 4 milyar tane bilgisayar bağlanabilir.
AĞ TEMELLERİ
Ağ AdreslemeTCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol) Mimarisi
7. Hafta
32 bitlik IP adresleri gösterimi ve yazımı kolay olsun diye, aynı zamanda ağ yönetimi için sağladığı kolaylıklardan dolayı her biri noktalarla ayrılan 8 bitlik dört parçaya bölünmüştür; parçalar 162.72.155.27, 144.122.65.0 gibi birbirinden noktalar ile ayrılmıştır. Adreslemede hiyerarşik yapı kullanılmaktadır.
AĞ TEMELLERİ
Ağ AdreslemeTCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol) Mimarisi
7. Hafta
Yaklaşık 4 milyar tane IP adresi, ağa 4 milyar tane bilgisayar bağlanabileceğini gösterir; pratikte bu sayının çok altında olacağı düşünülse de aslında ağa bağlanabilecek bilgisayarların sayısı çok daha fazla olacaktır.
AĞ TEMELLERİ
Ağ AdreslemeTCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol) Mimarisi
7. Hafta
İlk bakışta İnternet’e bağlanacak bilgisayarların 4 milyarın altında olacağı düşünülür. Çünkü IP adresleri yalnızca bilgisayarlara değil ağ içinde aktif görevi olan cihazlara da verilir. Buna ek olarak üzerinde birden fazla arayüz bulunduran bir bilgisayar birden fazla IP adresine sahiptir.
AĞ TEMELLERİ
Ağ AdreslemeTCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol) Mimarisi
7. Hafta
Örneğin LAN arasında bağlantı aygıtı görevi gören bilgisayarın iki tane arayüzü olur; iki tane de IP adresi olur. Sonuçta toplam IP adresi sayısı ağa bağlanacak toplam bilgisayar sayısını göstermez. Üstelik bir kısmının atıl durumda kaldığı (birçok yer kendisine gerekenden fazla IP adresi alıp uzun süre boş tutmaktadır.), bir kısmının da ilerisi için saklı tutulduğu düşünülürse, bu sayı 4 milyarın çok altında olacaktır.
AĞ TEMELLERİ
Ağ AdreslemeTCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol) Mimarisi
7. Hafta
Ancak İnternet’ bağlanan bilgisayarların sayısı 4 milyarın çok çok üstünde olabilir., bir servis sağlayıcı üzerinden dial-up bağlantıda kullanılan bilgisayara sabit bir IP adresi verilmez; verilen IP adresi dinamiktir ve oturum kurulması anında belirlenir. Oturum sonlandığında o IP adresi bir başkasına verilir. Böylece sınırlı sayıda IP adresi birçok bilgisayar tarafından kullanılır.
AĞ TEMELLERİ
Ağ Adresleme
Simgesel Adresler
7. Hafta
Kullanıcı düzeyinde, sayısal IP adresleriyle uğraşmak, onları akılda tutmak, yani gerektiği zamanlar kolayca hatırlamak güç olur. Bu nedenle, IP adreslerine simgesel isimler verme yoluna gidilmiştir. Örneğin 179.23.45.0 adresine simgesel olarak “omu.edu.tr” verilirse ikincisini anımsamak her zaman daha kolay olacaktır. Dolayısıyla bir IP adresi iki farklı şekilde verilebilir: biri sayısal olarak, diğeri simgesel olarak; gerçekte her ikisi de aynı yeri adresler. Ancak simgesel adreslerin sayısal karşılıkları nasıl bulunur.
AĞ TEMELLERİ
Ağ Adresleme
Simgesel Adresler
7. Hafta
Internetworking amacı kullanıcıya ve uygulamalara sanal bir ağ ortamı sağlamaktır. Yani alttaki fiziksel yapıdan tamamen kullanıcıları ve uygulamaları soyutlayıp, sanki bütün bilgisayarların aynı ağda olduğu bir dünya oluşturmaktır.
AĞ TEMELLERİ
Ağ Adresleme
Simgesel Adresler
7. Hafta
Bu sanal ağ da tıpkı diğer gerçek fiziksel ağlar gibi işler. Bilgisayarlar birbirleri ile veri paketleri alışverişinde bulunurlar. Internetin fiziksel ağlardan farkı tamamen yazılım ile gerçekleştirilen bir dünya olmasıdır.
AĞ TEMELLERİ
Ağ Adresleme
Simgesel Adresler
7. Hafta
İnternet protokolleri, fiziksel donanımdan, paket formatlarından bağımsız olarak bilgisayarlara verilmek üzere adres seçilmesini mümkün kılar. Adresleme internetin soyutlamayı gerçekleştirebilmesi için önemlidir. Her bilgisayar için farklı olmalı. Bu adresleme için ağların fiziksel adresleme şemalarını kullanamayız. Çünkü farklı özellikteki ağların fiziksel ağ adresleme şemaları birbirlerinden farklı olacaktır.
AĞ TEMELLERİ
Ağ Adresleme
Simgesel Adresler
7. Hafta
TCP/IP protokol kümesinde bu adres ihtiyacını karşılamak için seçilen adrese IP adresi veya ,internet adresi denilir. IP adresi 32 bittir. Internetteiletilen her paket alıcının ve gönderenin IP adresini içermek zorundadır. Dolayısı ile bir bilgisayarın diğer bir bilgisayar ile haberleşebilmesi için o bilgisayarın IP’sini bilmesi gerekmektedir.
AĞ TEMELLERİ
Ağ Adresleme
Neden TCP/IP
7. Hafta
Üreticiden bağımsız olması. Değişik ölçekli bilgisayarları birbirine
bağlayabilmesi. Farklı işletim sistemleri arasında veri alışverişi
için kullanılabilmesi. UNIX sistemleriyle tam uyumluluk.
AĞ TEMELLERİ
Ağ Adresleme
Neden tcp/ıp
7. Hafta
• Birçok firma tarafından birinci protokol olarak tanınması ve kullanılması.
• Internet üzerinde kullanılması. • Yönlendirilebilir (routable) protokol olması. • Yaygın bir adresleme şemasına sahip olması,ve
daha sayabileceğimiz onlarca özellik TCP/IP'nin yaygın olarak kullanılmasını sağlar.
AĞ TEMELLERİ
Ağ Adresleme
IP Adresi Hiyerarşisi
7. Hafta
Bir IP adresi iki kısımdan oluşur. Bu kısımlar prefix(ön ek) ve suffix (son ek olarak) adlandırılır. Bu iki seviyeli hiyerarşi iletilen paketin yönlendirme işinin kolayca yapılabilmesi içindir.Prefix: IP adresinin prefix kısmı bir bilgisayarın bağlı bulunduğu ağın fiziksel adresidir. Bu da internete bağlı olan her bir fiziksel ağın ayrı birer adresi bulunması gerektiğini gösterir. Bu adrese ağ adresi (network address) denilir. Bu adres bir ağa bağlı tüm bilgisayarların IP adreslerinde prefix (ön ek) olarak yazılacak olan adrestir.
AĞ TEMELLERİ
Ağ Adresleme
IP Adresi Hiyerarşisi
7. Hafta
Suffix: IP adresinin suffix kısmı bir ağ içinde bir bilgisayarı diğerlerinden ayıran kısımdır. Bir ağa bağlı tüm bilgisayarların prefixleri aynı olmak zorunda olduğuna göre, bir ağ içinde kullanılan tüm suffixlerfarklı olmak zorundadır. Fakat iki farklı ağ içindeki iki bilgisayarın suffix kısımları aynı olabilir. IP adresinin suffix kısmına host adresi denilir.
AĞ TEMELLERİ
Ağ Adresleme
IP Adresi Hiyerarşisi
7. Hafta
IP adresi hiyerarşisi bize iki şeyi temin eder. Birincisi internete bağlı her bilgisayarın farklı bir adresi olmasını sağlar. İkinci olarak ağ adreslerinin tek bir merkezden dağıtılmasını gerekli kılmakla beraber, host adreslerinin seçimini ağ adreslerini alan kişilere bırakır.
AĞ TEMELLERİ
Ağ Adresleme
IP Adresi Hiyerarşisi
7. Hafta
TCP/IP internet üzerindeki veri alış verişinin temelini oluşturmaktadır. TCP/IP, veri alış verişi yapacak iki cihaz arasında organizasyonu sağlayan böylece bir yerden diğerine veri iletişimini olanaklı kılan pek çok veri iletişim protokolüne verilen genel addır. Bir başka değişle, TCP/IP protokolleri bilgisayarlar arası veri iletişiminin kurallarını koyar. TCP/IP mimarisinde 4 katman bulunmaktadır.
Bunlar:
AĞ TEMELLERİ
Ağ Adresleme
Fiziksel Katman
7. Hafta
Bu katman verinin kablolar üzerinden iletiminden sorumludur, ve verinin içeriğiyle ilgilenmez. Verinin elektrik, ışık veya radyo sinyallerine çevrim şekli ve aktarımını tanımlar. İletimi gerçekleştirilecek veri IP başlığı içerisinde kaynak ve hedef IP adreslerini tutar.
AĞ TEMELLERİ
Ağ Adresleme
İnternet Katmanı
7. Hafta
IP katmanı olarak da anılan bu katman, IP adreslerinin veriye eklendiği ve yönlendirmenin yapıldığı katmandır. Taşıma katmanından gelen veriler bu katmanda paketler haline getirilir. Bu katman taşıma katmanından gelen veriyi alıcıya hatasız olarak ulaştırmakla yükümlüdür. Paketin hedefe en iyi yoldan gönderilmesi de bu katmanın sorumluluğudur. Bu amaçla bu katmanda da gelen verilere özel bir IP başlık bilgisi eklenir.
AĞ TEMELLERİ
Ağ Adresleme
Taşıma Katmanı
7. Hafta
Uygulama katmanından gelen veriyi paketler halinde internet katmanına aktarır. Eğer veri tek seferde gönderilemeyecek kadar büyükse parçalara ayrılır (segment) ve her bir parçaya sıra numarası verilir. İnternet katmanından aldığı veriyi de birleştirerek üst uygulama katmanına aktarır. Servis kalitesi(QoS), güvenli veri aktarımı, akış kontrolü, hata kontrolü gibi işlemlerin yapıldığı katmandır.
AĞ TEMELLERİ
Ağ Adresleme
Uygulama Katmanı
7. Hafta
Kullanıcıya en yakın katman olup kullanıcı tarafından çalıştırılan tüm uygulamalar bu katmanda yer alır. Uygulamalar ile ağ arasındaki arabirimdir. Dosya paylaşımı, e-mail veya veritabanı yönetimi gibi işlemlerin gerçekleştirildiği katmandır.
AĞ TEMELLERİ
Ağ AdreslemeTCP/IP ve OSI Arasındaki Benzerlikler ve Farklılıklar
7. Hafta
Her iki model de katmanlı yapıdadır. Her iki model de paket anahtarlama kullanılır.
AĞ TEMELLERİ
Ağ AdreslemeTCP/IP ve OSI Arasındaki Benzerlikler ve Farklılıklar
7. Hafta
TCP/IP mimarisinde veri iletimi karmaşık bir iş olarak nitelendirilerek daha anlaşılır olması için daha basit alt görevlere böler. OSI modeli içinde aynı kural geçerlidir ama OSI veri iletimi için her aşamayı farklı bir katmanda tanımlayarak kesin bir diller tanımlanmıştır. Bu özellik sayesinde OSI daha verimli çalışma olanağı sağlar.
AĞ TEMELLERİ
Ağ AdreslemeTCP/IP ve OSI Arasındaki Benzerlikler ve Farklılıklar
7. Hafta
OSI referans modelinde her bir katmanın görevi kesin olarak belirlendiği için yeni bir protokol geliştirmek zordur. TCP/IP'de ise katmanlar kesin bir çizgi ile ayrılmadığı için yeni bir protokol mevcut katmanlar arasına yerleştirilebilir.
AĞ TEMELLERİ
Ağ AdreslemeTCP/IP ve OSI Arasındaki Benzerlikler ve Farklılıklar
7. Hafta
TCP/IP'de kullanılan port kavramı OSI'debulunmamaktadır.
OSI referans modeline ait uygulama, sunum ve oturum katmanları TCP/IP'de uygulama katmanında birleştirilmiştir.
AĞ TEMELLERİ
Ağ AdreslemeTCP/IP ve OSI Arasındaki Benzerlikler ve Farklılıklar
7. Hafta
OSI referans modeli ve TCP/IP mimarisinin her ikisinde de taşıma katmanında veri segmentlerebölünür. Taşıma katmanında, segmentlerebölünen verinin hangi portu kullanacağına dair header eklenir.
AĞ TEMELLERİ
Ağ AdreslemeTCP/IP ve OSI Arasındaki Benzerlikler ve Farklılıklar
7. Hafta
OSI referans modeli ağ katmanı ve TCP/IP modelinin internet katmanında segmentlerpaketlere dönüştürülür ve paket üzerinde kaynak ve hedef adresleri vardır.
AĞ TEMELLERİ
Ağ AdreslemeTCP/IP ve OSI Arasındaki Benzerlikler ve Farklılıklar
7. Hafta
OSI referans modelinin veri bağı ve fiziksel katmanları TCP/IP'de birleştirilerek fiziksel katman adını almıştır. Ancak her iki modelin bu katmanlardaki görevleri aynıdır. Veri iletim katamanında veri framelere dönüştürülerek başına IP yerine MAC adresleri eklenir. Fiziksel katmanda ise data 0-1 lere dönüşür ve iletim gerçeleşir. TCP/IP'de her iki işlem fiziksel katmanda gerçekleştirilir.
AĞ TEMELLERİ
Ağ AdreslemeTCP/IP ve OSI Arasındaki Benzerlikler ve Farklılıklar
7. Hafta
TCP/IP taşıma katmanında UDP'de kullanılabildiği için UDP kullanıldığında veri güvenliği OSI'dekikadar sağlam değildir.
TEŞEKKÜRLER
Kemal ÖZCAN
7. Hafta
