5GMarch 2020

สอนาคตของ

Smart Healthcareจาก5G

2

Disclosures : This report is not intended to provide the basis for any evaluation of the financial instruments discussed herein. The information was obtained from various sources; we do not guarantee its accuracy or completeness. In particular, information provided herein should be regarded as indicative, preliminary and for illustrative purposes only. There is no representation that any transaction can execute at such terms or price.

Information provided in this report is not intended to constitute legal, tax or accounting advice in relation to entering into any transaction and does not have regard to the particular needs of any specific person who may receive this report. Clients should consult their own financial advisors regarding the appropriateness of investing in any investment strategies discussed or recommended in this report and should understand that statements regarding future prospects may not be realized. While all information this presentation has been produced or compiled from sources believed to be reliable, the Bank makes no representation as to its accuracy or completeness.

Foreword >>

เผยแพร: มนาคม 2020

พชรพจน นนทรามาศ

หนงในเมกะเทรนดระดบโลกทนาจบตามอง คอ การอบตขนของเทคโนโลย 5G

เนองดวยอานภาพทเหนอกวา 4G หลายเทาตว ทงในแงความเรว ความหนวง และ

ปรมาณการรองรบ Device จงไมแปลกใจทหลายประเทศตางเรงพลกดนการน า

5G มาใชงาน เชนเดยวกบประเทศไทยทเมอกลางเดอนกมภาพนธ 2020 ทผานมา

กสทช. ไดเปดประมลคลน 5G เปนทเรยบรอย แตตอนตอไปของเร องนคออะไร?

และ 5G จะเปลยนโลกของผบรโภคและธรกจไปอยางไร? ในบทความฉบบน

Krungthai COMPASS จงจะมาไขขอของใจ รวมถงหยบยกตวอยางและวเคราะห

แนวโนมการใช 5G ในอตสาหกรรม Healthcare ซงมความส าคญกบประเทศไทย

ตามการกาวสสงคมผสงอาย และการมงเปน Medical Hub

Krungthai COMPASS ประเมนวาในป 2020 อาจจะยงไมเหนการใชงาน 5G อยาง

เขมขนนก สวนหนงจากผลกระทบของการแพรระบาดของเชอไวรส Covid-19 ท

กดดนภาวะเศรษฐกจและไมเออตอการใชจายและลงทน แตในระยะ 1-3 ปขางหนา

จะคกคกขนเปนล าดบ โดยเฉพาะในพนท EEC และจงหวดตนแบบของ Smart

City นอกจากนน ในแงของลกษณะการใชงาน คาดวา 5G จะชวยปลดลอค

ขอจ ากดและท าใหเทคโนโลยตางๆ ทมอยในปจจบน ทรงพลงและถกใชอยาง

แพรหลายมากขน โดยเฉพาะ IoT และ AR/VR ซงมสวนส าคญทจะท าใหผบรโภค

ไดสมผส Smart Living เชน Smart Home ขณะทภาคธรกจกจะกาวส Smart

Business มากขน

5G จะกอใหเกด Smart Healthcare อยางเตมขนมากขน ในลกษณะ “Decentralized”

ซงหมายถงศนยกลางการดแลสขภาพจะถกถายโอนจากบคลากรทางการแพทยส

ผปวยมากขน เชน การตรวจตราและเฝาระวงสขภาพผานโทรศพทมอถอและ

อปกรณสวมใส (Wearable) การปรกษาแพทยทางไกล (Teleconsultation)

การผาตดทางไกล การใชหนยนตในโรงพยาบาล และการบรหารจดการภายใน

โรงพยาบาลอยางอจฉรยะ เปนตน

แมสงเหลานจะมาเสรมอตสาหกรรม Healthcare มากกวาจะ Disrupt แตผท

ปรบตวไมทนการณอาจพลาดโอกาสดๆ ได ดงนน Krungthai COMPASS

จงอยากแนะน าใหภาคธรกจเตรยมพรอมและปรบตว ทงการสรางบคลากร

ทมความรและความเขาใจในเทคโนโลย การรวมลงทนกบ Strategic Partner

การวางระบบการจดเกบขอมลทมความปลอดภยและคมครองขอมลสวนบคคล

รวมถงการไมละเลยตอการรกษาความเชอมน (Credibility) ซงถอเปนหวใจหลก

ของอตสาหกรรม Healthcare

ณฐพร ศรทอง

3

Content >>

05Section

1 ท าความรจก 5G…..เทคโนโลยเปลยนโลก

Section

2 ทองโลกใหมของ Smart Healthcare….Anywhere & Anytime

18

จาก

...สอนาคตของ Smart

5G...

Healthcare

ทมา: Qorvo, Deloitte, GSMA, McKinsey & Company, WEF, Accenture, Mordor Intelligence, Global Market Insights, MarketsandMarketsและวเคราะหโดย Krungthai COMPASS (มนาคม 2020)

หนนใหเทคโนโลยอนๆ ทรงพลงและถกใชมากขน โดยเฉพาะ IoT

และจะเปลยนโลกของผบรโภคและธรกจส...

Smart

Business

(หนวย: พนลานอปกรณ)

2018 2025

Living &

Participatory

Predictive

Preventive

Personalized

Decentralized healthcare

Centralized Data

ตดตามสขภาพผาน Wearable และเชอมตอไปยงแพทย

Wearable Medical Device ทวโลกภายในป 2024

+28% ตอป

ปรกษาแพทยทางไกล (Teleconsultation)

อก 5 ปขางหนา ในสหรฐฯ

ผาตดทางไกล (Remote Surgery)

หนยนตในการผาตด

อก 5 ปขางหนา

ความเรว

ความหนวง

รองรบอปกรณ >10 เทา

>20 เทา

<10 เทา

ดวยจดเดนทเหนอกวา 4G

25.59.1

+16% CAGR รถยนต

อจฉรยะ

เมองอจฉรยะ

โรงงานอจฉรยะ

Smart Healthcare

Traditional Healthcare

IoMT

AR & VRAI

Genomics

3D printing

BlockchainBig Data

5G

ตวอยาง Use case

m-Health & Real-time monitoring

+19% ตอป +12% ตอป

5

Section1

ท าความรจก

5G…..เทคโนโลยเปลยนโลก

6

ณ นาทนคงไมมใครไมเคยไดยนค าวา 5G เพราะเปนเทรนด

การสอสารไรสายทมาแรงและถกพดถงกนไปทวโลก โดยหวหอก

หลกอยางประเทศเกาหลใต จน และสหรฐฯ น าทมบกเบกและเรม

เปดใชงาน 5G ในเชงพาณชยเปนประเทศแรกๆ ของโลก ตงแตป

2019 ขณะทประเทศอนๆ ทงญปน หรอแมกระทงประเทศเพอนบาน

ของเราอยางสงคโปร มาเลเซย และเวยดนาม กมแผนจะเปดใชงาน

5G ภายในป 2020 น

โ ดย เ ม อ ว น ท 1 6 ก มภ า พนธ ท ผ านม า

ส านกงานคณะกรรมการกจการกระจายเสยง กจการ

โทรทศน และกจการโทรคมนาคมแหงชาต (กสทช.)

ได เปดประมลคลนความถ ทสามารถรองรบการ

ใหบรการเทคโนโลย 5G และบรษทม ผ ใ หบรการ

เครอขายโทรศพทเคลอนท (Operator) 5 ราย

เขารวมประมลคลน 3 ยานความถ ไดแก 700 MHz

2600 MHz และ 26 GHz รวมทงหมด 48 ใบอนญาต

คดเปนเมดเงนกวา 1 แสนลานบาท การอนญาตใหใช

คลนความถเหลาน นบเปนกาวแรกทส าคญของ

การเรมใชเทคโนโลย 5G ในเชงพาณชย แตตอนตอไป

ของเรองนจะเปนอยางไร? 5G ในเมองไทยจะเรม

ใชงานไดจรงๆ เมอไร? และ 5G จะเปลยนโลกของ

ผบรโภคและธรกจไปอยางไร? มารวมหาค าตอบกบ

บทความฉบบลาสดนของ Krungthai COMPASS กน

7

เรมแลววนน โดยตงแตเดอนม.ค. 2020 ผประกอบการโทรคมนาคมทยอยเปดให

ทดลองใชงาน 5G โดยเฉพาะ ณ จดส าคญทางเศรษฐกจในเขตกรงเทพฯ และหว

เมองหลก ขณะท กสทช. คาดวาจะเรมใหบรการ 5G ไดในวงกวางมากขนตงแตเดอน

ม.ย. - ก.ค. 2020 เปนตนไป นอกจากนน หากมองในมมเชงพนท ในระยะแรกๆ ของ

การใชงาน 5G จะเกดขนในพนทเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก (EEC) กอน

เนองจาก กสทช. ก าหนดเง อนไขไววาผรบใบอนญาตใหใชคลนความถยาน 2600

MHz จะตองจดใหมโครงขายโทรคมนาคมทครอบคลมพนท EEC ไมนอยกวา 50%

ภายใน 1 ป นบแตวนทไดรบอนญาต ทงน เพอประโยชนตอการพฒนาอตสาหกรรม

แหงอนาคต ตลอดจนเปนแมเหลกส าคญในการดงดดการลงทนจากบรษทตางชาต

(รปท 1)

>> 5G ในเมองไทยจะเรมใชงานไดจรงๆ เมอไร?

8

นอกจากน ม 6 กลมจงหวดทจะไดประเดมการใชงาน 5G เพอปพรมสเมองอจฉรยะ

(Smart City) และการพฒนาอตสาหกรรมและธรกจบรการ ไดแก กรงเทพมหานคร

และปรมณฑล เชยงใหม นครราชสมา ขอนแกน สงขลา และภเกต ตามขอก าหนด

ของ กสทช. ทระบใหผรบใบอนญาตคลนความถยาน 2600 MHz จะตองจดใหม

โครงขายโทรคมนาคมครอบคลมพนทดงกลาวไมนอยกวา 50% ของจ านวนประชากร

ทงหมดในแตละจงหวด ภายใน 4 ปนบแตวนทไดรบอนญาต นอกจากน ทาอากาศยาน

ทส าคญๆ จะเปนอกพนททจะไดสมผส 5G หลง กสทช. ลงนามความรวมมอกบ

บมจ. ทาอากาศยานไทย (ทอท.) เพอใหบรการ 5G ในสนามบน

รปท 1 Timeline การใหบรการ 5G ในประเทศไทย

ทมา: กสทช. รวบรวมโดย Krungthai COMPASSหมายเหต: ยงไมรวมแผนการประมลคลนยายความถ 3500 MHz ซงสามารถรองรบ 5G ไดเชนเดยวกน โดยคลนนปจจบนถกใชในกจการ Microphone และดาวเทยม ซงจะสนสดการใชงานในเดอน ม.ค. 2021

คาดวา Operators จะเรมใหบรการ 5G ไดในวงกวางตงแตเดอน ม.ย. - ก.ค. 2020 เปนตนไป

2020 ก.พ. ม.ค. ม.ย.-ก.ค. ก.พ.2021 ก.พ.2024

16 ก.พ. ประมลคลนความถ

ผรบใบอนญาตเรมตดตงโครงขาย

โครงขายคลน 2600 MHzครอบคลมไมนอยกวา 50% ของพนทใน EEC

ออกใบอนญาต

กสทช. ออกเกณฑก ากบอปกรณ IoT

เรมใหบรการ 5G ในบางพนท

โครงขายคลน 2600 MHzครอบคลมอยางนอย 50%

ของ 6 กลมจงหวด Smart City

EEC

9

5G มจดเดนทความเรวสง ความหนวงตา และรองรบการใชงานไดหลาย Device

โดยจากรายงานของ Qorvo ซงเปนบรษทเซมคอนดกเตอรของอเมรกา ชใหเหนวา

เทคโนโลย 5G มความเรวสงสดในการรบสงขอมล (Peak data rates) มากกวา 4G

ถง 20 เทา (รปท 2) อกทง 5G ยงมความหนวง หรอคาการตอบสนองตอการรบสง

สญญาณ (Latency) ตากวา 4G ถง 10 เทา นอกจากนน 5G สามารถรองรบจ านวน

การเชอมตออปกรณไดมากกวา 4G ราว 10 เทา อกดวย

>> จดเดนของ 5G คออะไร?

10

5G จงเปนตวแปรส าคญทจะชวยปลดลอคขอจ ากดและท าใหเทคโนโลยตางๆ

ทรงพลงและถกใชงานอยางแพรหลายมากยงขน ทง Internet of Things (IoT) ท

อปกรณตางๆ สามารถสอสาร สงการ และแลกปลยนขอมลระหวางกนแบบ Real

Time ตลอดจนวทยาการหนยนต (Robotics) และระบบการผลตแบบอตโนมต

(Automation) ในโรงงานอตสาหกรรม ซ ง ลวนตองอาศยความเรว สงและ

ความหนวงตาของสญญาณอนเตอรเนต ซงจะท าใหการใชงานอปกรณตางๆ มความ

แมนย าสงและความผดพลาดนอยทสด นอกจากนน ความกาวลาของ 5G ยงเออตอ

เทคโนโลยโลกเสมอนจรงอยาง Augmented Reality (AR) และ Virtual Reality

(VR) รวมถงเทคโนโลยอนๆ ทเกยวเนองดวย เชน Cloud Computing, Machine

Learning, Artificial Intelligent และ Big Data เปนตน

รปท 2 เปรยบเทยบขอแตกตางทส าคญระหวาง 4G และ 5G

ทมา: Qorvo (2017)

5G มจดเดนทเหนอกวา 4G ตรงทเรวกวา มความหนวงตากวา และรองรบไดหลาย Device มากกวา

Latency(Unit: ms) 10 <1

Data Traffic(Unit: Exabytes/Month) 7.2 50

Peak data rates(Unit: Gbps)

1 20

Available Spectrum(Unit: GHz)

3 30

Connection Density(Unit: Connections/Km2) 100,000 1,000,000

4G 5G

10X

20X

10X

10X

7X

11

การเปลยนแปลงดานแรก คอ เปลยนมอถอ โดยเมอ 5G พรอม จะกระตนใหผบรโภค

เปลยนอปกรณสอสารใหม ซ งปจจบนมผประกอบการตางเร มทยอยเปดตว

สมารทโฟน (Smartphone) รนใหมทรองรบการใชงาน 5G แลว อาท Samsung,

Huawei, Xioami, OPPO และ LG ขณะท Apple นนเผยวาจะเปดตว iPhone รน

รองรบ 5G ในป 2020 น โดย Ericsson ซงเปนบรษทดานโทรคมนาคมคาดการณวา

ภายในป 2025 จะมยอดผ ใชงาน 5G ผานอปกรณสอสารเคล อนท (Mobile

subscriptions) กวา 2.6 พนลานราย ซงคดเปน 29% ของผใชอปกรณสอสาร

เคลอนททงหมด (รปท 3)

>> 5G จะเปลยนโลกของผบรโภคและธรกจอยางไร?

12

อยางไรกด ในระยะสน โดยเฉพาะครงแรกของป 2020 การเปลยนมอถอใหมของ

ผบรโภคอาจเกดขนไมมากนก เนองจากการแพรระบาดของ Covid-19 ซงสงผลกระทบ

ทงฝงผผลต จากการหยดชะงกของสายปานการผลต (Supply Chain Disruption)

และฝงผบรโภคในแงของ Sentiment และก าลงซอทถกบนทอนจากภาวะเศรษฐกจ

ถดถอย ทงน IDC ซงเปนบรษททปรกษาดานธรกจเทคโนโลยและโทรคมนาคม คาดวา

ยอดขายสมารทโฟนทวโลกในครงแรกของป 2020 จะลดลง 10.6% (yoy) กอนทจะ

คอยๆ ปรบตวดขน หลงประเมนวาก าลงการผลตจะกลบสภาวะปกตไดในไตรมาส 3

ของป 2020 ท าใหยอดขายสมารทโฟนทงป 2020 ลดลง 2.3% (yoy) และจะกลบมา

ฟนตวท 6.3% ในป 2021 (รปท 4)

รปท 3 Worldwide Mobile Subscriptions by Technology

ทมา: The Ericsson Mobility Report (พฤศจกายน 2019)

ยอดผใชงาน 5G ผานอปกรณสอสารเคลอนทจะเพมขนเปน 2.6 พนลานราย ภายในป 2025

รปท 4 คาดการณ Worldwide Smartphone Shipments

ยอดขายสมารทโฟนทวโลกจะลดลง 2.3% ในป 2020 กอนทจะฟ นตว 6.3% ในป 2021

0.3 0.7 1.3 1.9 2.6

0

2

4

6

8

10

2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025

Billion Subscriptions

8.08.9

29%

54%

17%

2G/3G

4G

5G

-14.5%

-6.9%

1.8%

8.0%

-20%

-15%

-10%

-5%

0%

5%

10%

1Q2020 2Q2020 3Q2020 4Q2020

%yoy

-2.3%

6.3%

-4%

0%

4%

8%

1,300

1,350

1,400

1,450

2020 2021

%yoyShipments (Million)

Shipments (LHS)

%yoy (RHS)

ทมา: IDC Worldwide Quarterly Mobile Phone Tracker (27 กมภาพนธ 2020)

13

การเปลยนแปลงตอมา คอ ผบรโภคจะไดสมผสประสบการณใหมๆ ผานอนเตอรเนต

ความเรวสง และ แอปพลเคชนอจฉรยะ ทงการตดตอสอสาร การอพโหลดและดาวน

โหลดขอมล การท างานบน Cloud การรบชมวดโอคณภาพสง (Ultra-high definition

videos) และหรอวดโอสตรมมงแบบ Real Time และครอบคลมมมมองทง 360 องศา

(360° live video streaming) หรอแมกระทงการเลนเกมสและ Entertainment

อนๆ ตลอดจนการไดสมผสเทคโนโลย AR และ VR ในชวตประจ าวนมากขน เชน Show

room สนคาเสมอนจรงกอนตดสนใจซอออนไลน (Virtual shopping malls) ทงน

Ericsson ประเมนวาในอก 5 ปขางหนา (2021-2025) การรบชมวดโอผานสมารทโฟน

จะมบทบาทเพมขน จากปจจยขบเคลอนส าคญอยาง 5G โดยคาดวาการรบชมวดโอ ทง

ผานแอปพลเคชนวดโอโดยตรงและแอปพลเคชนอนๆ ทมวดโอฝงตวอย เชน โซเชยล

มเดย จะเตบโตเฉลยปละ 30% จนคดเปนราว 76% ของการใชงานแอปพลเคชนตางๆ

ในแตละเดอน (Mobile Traffic per month) จาก 63% ในป 2019 (รปท 5)

รปท 5 Mobile Traffic by Application Category per Month

ทมา: The Ericsson Mobility Report (พฤศจกายน 2019)หมายเหต: Traffic from embedded video in web browsing and social media is include in the application category “Video”

ในอก 5 ปขางหนา การรบชมวดโอผานสมารทโฟนจะคดเปน 76% ของการใชงานแอปพลเคชนในแตละเดอน

นอกจากนน ชวตประจ าวนของผบรโภคจะเปลยนไปส Smart Living ดวย Smart

Device ตาง ๆ มากขน หลงจากเทคโนโลย 5G จะกอใหเกดอปกรณใหมๆ ใน

ชวตประจ าวน ซงมเทคโนโลย IoT อยเบองหลง เชน บานอจฉรยะ (Smart home) ท

เคร องใชไฟฟาและอปกรณตางๆ ภายในบาน ถกเชอมตอผานสญญาณอนเตอรเนต

(รปท 6) โดยผบรโภคสามารถสงการหรอเรยกดสถานะการท างานตางๆ ผาน

โทรศพทมอถอได ทงน GSMA ซงเปนองคกรทดแลรางการคาและผลประโยชนของ

ผประกอบการโครงขายโทรคมนาคมทวโลก ประเมนวาอปกรณ IoT ทงดาน

Consumer IoT และ Industrial IoT ทวทงโลกจะเพมขนจาก 9.1 พนลานอปกรณ

ในป 2018 เปน 25.2 พนลานอปกรณในป 2025 หรอเตบโตสงถงเฉลยปละ 16% โดย

สวนใหญอยในกลม Smart building และ Smart home (รปท 7)

63%

76%

Video

Social Networking

Software Update

Web Browsing

Audio

File Sharing

Others 2019 2025

14

รปท 6 ตวอยาง Use Case ของ Smart Home

ทมา: SAMSUNG, Electrolux, Google, amazon, YouTube รวบรวมโดย Krungthai COMPASS

รปท 7 Growth of IoT connections by 2025

ทมา: Deloitte, and GSMA (กนยายน 2019)หมายเหต: เปนขอมลอปกรณ IoT ทงในลกษณะ Cellular และ Non-cellular

อปกรณ IoT จะเพมขนเฉลยปละ 16% ภายในป 2025

Scan QR Code เพอรบชม Use Case ของ Smart Home ผานวดโอ

Scan Me

9.1

3.21.3 0.7 0.5 0.3

5.0 1.6 0.8 0.7 0.3 0.2

1.5 25.2

0

10

20

30

Billion connections

Consumer IoT = 5.5Industrial IoT = 3.6

Consumer IoT = 11.5Industrial IoT = 13.7

Consumer

Industrial

15

ส าหรบภาคธรกจนน 5G จะปฏวตการด าเนนธรกจสรปแบบอจฉรยะ (Smart Business)

ในทกๆ อตสาหกรรม ผานการยกระดบประสทธภาพ ชวยลดตนทน และลดความเสยง

เชน การใชเทคโนโลย IoT มาชวยในการคาดคะเนการเสอมสภาพของเคร องจกร

เพอใหสามารถแกปญหาไดทนทวงท (Predictive Maintenance) ตลอดจน

การเพมโอกาสในการเขาถงตลาดและยกระดบประสบการณลกคา (Customer

Experience) เชน จากการใชเทคโนโลย AR และ VR ซงสงเหลานลวนแลวแตจะ

กอใหเกดผลตภณฑและบรการ Tech Startups และการด าเนนธรกจในวถใหมๆ

อ กม ากม าย ( ร ป ท 8 ) เ ช น Smart Agriculture, Smart Manufacturing,

Connected Car, Smart City และโดยเฉพาะ Smart Healthcare ซงเปนอกหนง

กลมธรกจทมความส าคญตอประเทศไทย ตามการกาวสสงคมผสงอาย (Aging

Society) และการตงเปาหมายเปน Medical Hub ของรฐบาล ทงน Krungthai

COMPASS จะน าเสนอในแงมมทนาสนใจใน Section ถดไป

รปท 8 ตวอยาง Use Case ของ Smart Business

ทมา: Ericsson, South China Morning Post, Bloomberg Technology, T-Mobile, Huawei, YouTube รวบรวมโดย Krungthai COMPASS

Smart Manufacturingโรงงานอจฉรยะ

โรงงานการผลตของ Ericsson โดยใช IoT, Automation และ AR

Smart Healthcareการแพทยอจฉรยะ

จนทดลองผาตดทางไกล (Telemedicine) ผาน 5G ส าเรจ

Smart Agricultureการเกษตรอจฉรยะ

Connected & Automated Car

รถยนตอจฉรยะ

Smart City เมองอจฉรยะ

ตวอยางแนวคด V2V (Vehicle to Vehicle) และ V2X (Vehicle to Everything)

ตวอยางแนวคด Smart City ของLos Angeles ประเทศสหรฐฯ

Sunrise, Huawei และAgroscope รวมกนพฒนา Smart Farming ในสวตเซอรแลนด

Scan QR Code เพอรบชมตวอยาง Use Case

Scan Me

16

เทคโนโลย 5G จะกระตนการลงทนและการบรโภคภาคเอกชน ผานการลงทนขยาย

โครงขายของธรกจโทรคมนาคม ซงจะน าไปสการลงทนของอตสาหกรรมอนๆ ท

เกยวเนอง รวมถงอตสาหกรรมทใชประโยชนจาก 5G ตลอดจนกระตนการบรโภค

ภาคเอกชนจากการปรบเปลยนสมารทโฟนใหมของประชาชน อยางไรกด ในระยะสน

สถานการณการแพรระบาดของเชอไวรส Covid-19 และภาวะเศรษฐกจชะลอตวเชนน

ท าใหการบรโภคภาคเอกชนคงเพมขนไดยาก แตเชอวาจะฟ นตวดขนในระยะกลาง

ถงยาว

>> มองผลของ 5G ภายใตบรบทของประเทศไทยอยางไร?

17

5G สงผลบวกตอผประกอบการผลตชนสวนอเลกทรอนกสไทย ตามแนวโนมการเตบโต

ของยอดขายมอถอ และอปกรณ IoT ตางๆ ท าใหความตองการชนสวนอเลกทรอนกสท

อยในหวงโซการผลตเตบโตตามไปดวย เชน แผงวงจรพมพ (Printed circuit boards:

PCB) วงจรรวม หรอ IC (Integrated circuits) และสารกงตวน า (Semiconductors)

อยางไรกตาม ในป 2020 การสงออกชนสวนอเลกทรอนกสของไทยเผชญความทาทาย

จากการระบาดของไวรส Covid-19 ซงท าใหมการปดเมอง (Lockdown) และโรงงาน

การผลตตองหยดชะงกในหลายประเทศ ทงน ไทยสงออกชนสวนอเลกทรอนกสไปจน

ในป 2019 คดเปนสดสวนมากทสดถง 30% รองลงมา คอ อาเซยน สหรฐฯ และสหภาพ

ยโรป (EU) ท 24% 11% และ 11% ตามล าดบ

ความเขมขนและความเรวในการใชประโยชนจาก 5G ของไทยขนอยกบหลายปจจย ทงเร อง

ของราคาของ Device ตางๆ ทตองอยในระดบเออมถงได ระยะเวลาในการเรยนรการใช

งาน ความพรอมและความเพยงพอของบคคลากรดาน IT และดานการวเคราะหขอมล

(Data analytics) และทส าคญ คอ ทศนคต (Mindset) ตอการเปดรบการน า

เทคโนโลยใหมๆ มาใชท างานรวมกบมนษย นอกจากนน ยงมประเดนเร องของ

ความเสยงทางไซเบอรและความปลอดภยและการคมครองขอมลสวนบคคล ซงตอง

อาศยการท างานรวมกนระหวางภาครฐและภาคเอกชน

การแพรระบาดของ Covid-19 อาจเปนจดเปลยนส าคญทสอนผบรโภคและองคกรให

เปดรบเทคโนโลย 5G เรวขน ในยามทตองเพมระยะหางทางสงคมและถกกกกน

(Quarantine) ท าใหมความจ าเปนตองท างานจากทบาน (Work from Home) ตอง

ซอสนคาออนไลน (e-Commerce) และเหนความส าคญของการใชหนยนตและระบบ

อตโนมตในโรงงานการผลต (Robotics & Automation) ซงสงเหลานลวนเปน Use

case ทเทคโนโลย 5G จะเขามาท าใหทรงพลงมากขนในอนาคต

18

Section2

ทองโลกใหมของ

SmartHealthcare….Anywhere & Anytime

19

การกาวสสงคมผสงอาย (Aging Society) โดยสมบรณ การเพมขนของผปวยดวยโรคไมตดตอเรอรง (NCDs) การอบตของโรคใหมๆ เชน Covid-19 การเปลยนแปลงของพฤตกรรมและความคาดหวงของผปวยตอบรการดานสขภาพทสะดวก รวดเรวและในเชงปองกน (Preventive care) มากขน ทามกลางขอจ ากดด านความเ พยงพอและ ปญหาการกระจก ตวของ บคลากรทางการแพทย อกทงตนทนและคารกษาพยาบาลทมแนวโนมสงขน ลวนสรางโอกาสและความทาทายใหกบอตสาหกรรมการดแลสขภาพ (Healthcare) แบบดงเดม ตองปรบตวใหเทาทนและมความยงยนมากขน

20

นอกจากนน ยงมอกปจจยหนงทจะสงผลกระทบไมยงหยอนไป

กวากน นนคอความกาวหนาทางเทคโนโลย โดยเฉพาะเทคโนโลย 5G ท

จะเขามาท าใหอตสาหกรรม Healthcare เปลยนไปสรปแบบอจฉรยะ

หรอ Smart Healthcare ไดอยางรวดเรวและเขมขนมากขน ซงจะ

สงผลตอผปวย (Patient) และผใหบรการ (Provider) ตลอดทง

Ecosystem อาท โรงพยาบาล คลนก ผผลตและรานขายยารกษาโรค

ผผลตและจ าหนายเครองมอ อปกรณและเทคโนโลยทางการแพทย

(MedTech Company) รวมถงผประกอบการหนาใหมอยาง Health

Tech Startup และแอพลเคชนดานสขภาพตางๆ ตลอดจนหนวยงาน

ภาครฐและบรษทประกน ซงเปนผรบผดชอบคาใชจายดานสขภาพ

(Payers) และหนวยงานทดแลดานกฎเกณฑและกฎระเบยบท

เกยวของ (รปท 9)

ดงนนใน Section น Krungthai COMPASS จงอยากชวน

ทกทานมาอพเดททศทางและเจาะลกวาเทคโนโลย 5G จะกอใหเกด

Smart Healthcare อยางไร? มความทาทายอะไรบาง? และภาค

ธรกจทเกยวของควรปรบตวอยางไร?

รปท 9 ผทเกยวของในระบบนเวศของอตสาหกรรมการดแลสขภาพ (Healthcare Ecosystem)

เทคโนโลย 5G จะน ามาซง Smart Healthcare และสงผลไปทง Ecosystem

ทมา: รวบรวมและวเคราะหโดย Krungthai COMPASS

ภาครฐ ประกนสงคม และบรษทประกน (Payers)

โรงพยาบาล

คลนก

ผผลตยารกษาโรค

รานขายยา

ผผลตและจ าหนายเครองมอและอปกรณทางการแพทย

บรษทเทคโนโลยทางการแพทย (MedTech Company)

Health Tech Startup

แอพลเคชนดานสขภาพ

ผปวย (Patient)

ผดแลดานกฎเกณฑและกฎระเบยบ (Regulator)

21

จบตาปญหาความไมสมดลระหวาง Demand และ Supply ทางการแพทยของไทย

BOX 1ความตองการใชบรการทางการแพทย (Demand) ของคนไทยจะเรงตวขน

จาก 2 ปจจยหลก ไดแก 1) การกาวเขาสสงคมสงวย (Aging Society) ท

เรวและนาน โดยสหประชาชาต (UN) คาดวาไทยจะเขาสสงคมสงวยโดยสมบรณ

(Aged society) ในป 2021 ทจะถงน หลงจากมประชากรทอาย 60 ปขนไป

คดเปนสดสวนเกนกวา 20% ของประชากรทงหมด เทยบกบป 2010 ทอยท

ราว 10% ทามกลางแนวโนมการมอายขยทยนยาวมากขนของคนไทย จาก

เฉลย 71.2 ป ในป 2000-2005 เปน 77.7 ปในป 2020-20251 ลวนท าให

ความตองการใชบรการทางการแพทย เพอรกษาปญหาการเสอมสภาพของ

รางกาย ปรบตวสงขน และ 2) การเพมขนของวถสงคมเมอง (Urbanization)

สงผลตอพฤตกรรมการกน การนอน การออกก าลงกาย ความเครยด และ

การเผชญมลพษตางๆ อนจะสรางความเสยงตอการเกดโรคไมตดตอเรอรง

(NCDs: Non-Communicable Diseases) เชน โรคมะเรง โรคเบาหวาน

โรคหวใจและหลอดเลอด และโรคความดนโลหตสง ทงน ขอมลลาสดในป

2016 จากองคการอนามยโลก (WHO) เผยวา NCDs เปนสาเหตการเสยชวต

ของประชากรทวโลกถง 71% เพมขนตอเนองจาก 63% เมอป 2008

แตความเพยงพอของบคลากรทางการแพทย (Supply) ยงเปนประเดนท

ทาทายส าหรบประเทศไทย สะทอนผานอตราสวนจ านวนบคลากรทางการแพทย

ตอประชากรทตากวาหลายๆ ประเทศ เชน ประเทศไทยมแพทย 6 คน ตอประชากร

10,000 คน ขณะทประเทศในกลมองคการเพอความรวมมอและการพฒนาทาง

เศรษฐกจ (OECD) สงกวาท 35 คน (รปท 10) ท าใหกระทบตอคณภาพและ

การเขาถงบรการทางการแพทย อาท ใชเวลานานในการรอรบการตรวจของ

ผปวย ผทอยในพนทหางไกลอาจไมสามารถเขาถงบรการทางการแพทย

โดยเฉพาะการแพทยเฉพาะทาง เปนตน ทงน ปญหาขางตน สามารถบรรเทาได

ดวยการน าเทคโนโลยใหมๆ เขามาชวยเหลอ

1 Life expectancy at birth, UN (World Population Prospect, 2019 revision)

22

รปท 10 จ านวนบคลากรทางการแพทยตอจ านวนประชากร

ประเทศไทยมแพทย เภสชกร และพยาบาลนอยกวาหลายๆ ประเทศ เชน ประเทศใน OECD

ทมา: OECD Health Statistics 2019, World Health Statistic 2019 (WHO) และกองยทธศาสตรและแผนงาน กระทรวงสาธารณสข วเคราะหโดย Krungthai COMPASS

หมายเหต: ส าหรบประเทศมาเลเซยและสงคโปร เปนขอมลป 2009-2018 ขณะทประเทศอนๆ เปนขอมลป 2017

35

8

88

6 2

25

0

50

100

150

200

แพทย เภสชกร พยาบาล

คน/ประชากร 10,000 คน

Switzerland

Germany

UK

Korea

Japan

OECD

Singapore

Malaysia

Thailand

23

ดวยพลงของ 5G ผนวกกบเทคโนโลยอนๆ โดยเฉพาะ IoT จะชวยยกระดบประสทธภาพ

การดแลสขภาพสมตใหมๆ เนองจาก 5G มคณสมบตเดนทสญญาณความเรวสง

ความหนวงตา และรองรบไดหลายอปกรณ ท าใหการสอสารแบบ Real Time ระหวาง

บคลากรทางการแพทย หรอระหวางผปวยและบคลากรทางการแพทย มประสทธภาพ

มากขน เชน การสงภาพถาย CT Scan และ MRI ซงมกมขนาดไฟลทใหญ นอกจากนน

5G ยงเออตอการใชหนยนต (Robotics) ทมความแมนย าสงในทางการแพทยมากขน

และทส าคญ คอ 5G จะท าใหการเชอมตออปกรณดานสขภาพและการแพทยกบ

อนเทอรเ นต ( Internet of Medical Things: IoMT) เ พม ขนอย างมาก โดย

MarketsandMarkets ซงเปนบรษทวจยดานการตลาด คาดวาในอก 5 ปขางหนาน

มลคา IoMT ทวโลกจะเตบโตเฉลยปละ 27.6% (CAGR) จาก 55.5 พนลานดอลลารสหรฐฯ

ในป 2019 เปน 118.0 พนลานดอลลารสหรฐฯ ในป 2024 โดยกลมทมอตรา

การเตบโตสงสดคอ การตดตามอาการผปวยใน (Inpatient monitoring) (รปท 11)

และนนหมายถงการสรางขอมลจ านวนมหาศาล (Access to real-time shared

data) ซงจะเปนประโยชนตอการวนจฉยและรกษาโรคในอนาคต รวมถงการบรหาร

จดการในโรงพยาบาล จากการท างานควบคกบ Big data analytics และ AI โดย

จากการส ารวจผใหบรการสขภาพในเอเชยแปซฟก (ยกเวนญปน) ของ IDC ในป 2019

พบวากวา 33% มแผนลงทนในเทคโนโลย IoMT ในอก 2-3 ปขางหนาน

>> 5G จะกอใหเกด Smart Healthcare อยางไร?

24

สงเหลานจะเปลยนอตสาหกรรม Healthcare สรปแบบ Smart Healthcare อยาง

เตมขนมากขน ในลกษณะ “Decentralized” ซงหมายถงศนยกลางการดแลสขภาพ

จะถกถายโอนจากบคลากรทางการแพทยสผปวยมากขน ทลายขอจ ากดดาน

บคลากรทางการแพทย พนท และเวลา ตลอดจนชวยประหยดตนทน จาก

ประสทธภาพการบรหารจดการทสงขน ขณะทขอมลตางๆ ทเคยอยอยางกระจด

กระจายจะถกรวมศนยอยางเปนระบบ (Centralized data) มากขน ท าใหผปวยจะ

ไดรบบรการดแลสขภาพในรปแบบ “P4 Medicine” ซงประกอบดวย 1) Predictive:

สามารถคาดการณปญหาสขภาพ 2) Preventive: การดแลสขภาพเชงปองกน

3) Personalized: การดแลสขภาพทออกแบบใหเฉพาะเจาะจงแตละบคคล และ

4) Participatory: ผปวยมสวนรวมในการดแลสขภาพมากขน (รปท 12)

ตวอยางส าคญ ของ Smart Healthcare ในยค 5G ไดแก 1) m-Health & Real-

time monitoring หรอการตรวจตราและเฝาระวงสขภาพผานโทรศพทมอถอ

แอปพลเคชน และอปกรณสวมใสตางๆ (Wearable) แบบ Real time ซงสามารถ

เชอมตอซงกนและกนระหวางผปวยและบคลากรทางการแพทย 2) การแพทย

ทางไกล (Telemedicine) เชน Teleconsultation หรอการตรวจและวนจฉยโรค

ทางไกล โดยไมจ าเปนตองเดนทางไปโรงพยาบาล รวมถงระบบการผาตดทางไกล

(Remote Surgery) โดยใชหนยนต ตลอดการชวยเหลอทางไกลในกรณผปวย

ฉกเฉน (Remote emergency rescue) ผานอปกรณอจฉรยะในรถพยาบาล

(Ambulance) 3) การบรหารจดการภายในโรงพยาบาลอยางอจฉรยะ (Smart

hospital management) เชน การตรวจตราและควบคมภายในโรงพยาบาล

(Intra-hospital monitoring) และการใชหนยนตในการล าเลยงภายในโรงพยาบาล

(Logistics robots at hospitals) ซงจะกลาวถงอยางละเอยดในล าดบถดไป

รปท 11 Worldwide Internet of Medical Things (IoMT) Market

ทมา: MarketsandMarkets (December, 2019), IDC Healthcare Insights (May, 2019)หมายเหต: * ไมรวมญปน

ในอก 5 ปขางหนาน IoMT ทวโลกจะเตบโตเฉลยปละ 27.6% โดยเฉพาะดาน Inpatient monitoring ทโตสงสด

55.5

188.0

2019 2024

หนวย: พนลาน USD

+27.6%CAGR

Inpatient Monitoring

Telemedicine

Store-and-forward Telemedicine

Remote Patient Monitoring

Interactive Medicine

Clinical Operations and Workflow Management

Connected Imaging

Medication Management

Others (Fall detection, sportsmen care, and public safety)

By Applications

33%ชวามแผนจะลงทนใน IoT

ใน 2-3 ปขางหนา

ซงคดเปนเงนลงทนราว พนลาน USD16.9

ผลส ารวจผใหบรการดานสขภาพในเอเชยแปซฟก*

25

รปท 12 แผนภาพแสดงการเปลยนผานส Smart Healthcare

ทมา: Deloitte, McKinsey & Company, WEF, Accenture และวเคราะหโดย Krungthai COMPASSหมายเหต: อางองและเทยบเคยงระยะเวลาการใชงาน 5G-enabled Smart Healthcare จากงานวจยของ WEF และ Accenture (2016) โดย

ค านงถงการใชอยางแพรหลายในระดบโลกทวทง Healthcare Industry

ดวยพลงของ 5G ผนวกกบเทคโนโลยอนๆ จะชวยยกระดบประสทธภาพ Healthcare สมตใหมๆ

Traditional Healthcare

Smart Healthcare

AI5G

IoMT

Big Data

Blockchain

AR & VR

Genomics

3D printing

Ce

ntr

ali

zed

Da

ta

Wearable

Applications

Examples of 5G-enabled Smart Healthcare

ParticipatoryPredictive

Preventive PersonalizedDe

cen

tra

lize

d h

ea

lth

care

Short term Medium term Long term

Aging Society การอบตของโรคใหมๆ พฤตกรรมและ

ความคาดหวงของผปวยการเพมขนของโรค

ไมตดตอเรอรง (NCDs)ขอจ ากดดานบคลากร

ทางการแพทย

เทคโนโลย

โอกาสและความทาทาย:

m-Health & Real-time monitoring

Teleconsultation

Remote emergency rescue

Remote Surgery

Telemedicine

Intra-hospital monitoring

Logistics robots at hospital

Smart hospital Management

26

m-Health หรอ Mobile Health คอการยอเครองมอตดตามสขภาพลงบน

มอถอ โดยอาศยการเช อมตอของแอปพลเคชน และอปกรณสวมใสดาน

สขภาพการแพทย (Wearable Medical Device) ทมเซนเซอรหรอเทคโนโลย

ตรวจวดสขภาพในมตตางๆ ยกตวอยางเชน Smart Watch ทหลายคนคนเคย

ซงนอกจากการวดขอมลสขภาพขนพนฐานอยางระดบการเตนของหวใจ

จ านวนกาวการเดน และการเผาผลาญพลงงานแลว ปจจบนนไดมการพฒนา

ใหสามารถวดความดน (Blood pressure) ระดบนาตาลในเลอด (Glucose)

และคลนไฟฟาหวใจ (Electrocardiogram: ECG) อกดวย ซ งขอมลจาก

Wearable เหลานจะสามารถเรยกดไดผานโทรศพทมอถอของผปวย อกทง

ยงถกเช อมตอหรอสงสญญาณเตอนไปยงญาตผดแลและบคลากรทาง

การแพทยอกทอดหนง เรยกไดวาเปนการชวยใหเขาถงขอมลทเคยอยนอก

โรงพยาบาลไดมากขน ดงนน m-Health จงเปนเคร องมอส าคญในการเพม

ประสทธภาพการดแลสขภาพและมผลตอผทเกยวของในหลายๆ ดาน

(รปท 13)

m-Health & Real-time monitoring: เมอ 5G ท าใหขอมลสขภาพอยบนมอถอ

และเชอมตอถงกน

m-Health คออะไร? จะชวยการดแลสขภาพอยางไรในยค 5G?

รปท 13 ตวอยาง Wearable Medical Device และผลกระทบตอผทเกยวของ

ขอมลจาก Wearable Medical Device จะถกสงไปยงผทเกยวของ ซงจะท าใหการดแลสขภาพมประสทธภาพมากขน

ทมา: รวบรวมและวเคราะหโดย Krungthai COMPASS

เพมความเรวและความแมนย าในการ

วนจฉยโรค รวมถงจบสญญาณเสยง

(Detect early warning signs)

การใหค าแนะน าเพอปรบพฤตกรรม

ผปวยใหเหมาะสม ลดการกระจกตวของ

ผปวยและลดตนทนในโรงพยาบาล

โรงพยาบาล และบคลากรทางการแพทย

ชวยใหสามารถตดตามดแลสขภาพได

ด ขน จากการวดคา และการประเมน

สถานะดวยตนเองไดเบ องตน (Self-

management) ตลอดจนลดการพบ

แพทยโดยไมจ าเปน และลดระยะเวลาใน

การพกรกษาในโรงพยาบาล

ผปวย/ญาตหรอคนดแลผปวย

สามารถน าขอมลเหลานไปยกระดบการ

คดเบยประกนท เหมาะสมกบความ

เสยงของแตละบคคล ตลอดจนการ

ค านวณวงเงนประกน และการน าเสนอ

ผลตภณฑประกนใหมๆ ทตอบโจทย

มากขน

บรษทประกน/ประกนสงคม

สามารถน าขอมลไปตอยอดในการวจย

และพฒนาผลตภณฑใหมๆ ตลอดจน

เปนโอกาสในการขยายขอบเขตการ

ด าเนนธรกจทผนวกเทคโนโลยมากขน

อยางไรกด อาจเผชญการแขงขนจาก

ผเลนใหมๆ

ผผลตยา เครองมอและอปกรณ

ทางการแพทย

Wearable medical device

ตวอยาง Wearable medical device ผลกระทบตอผทเกยวของทส าคญ

Smart watch

Biosensor Patch

Smart belt

Smart shoes

Smart Clothes

Blood pressure,

Glucose, ECG

monitor

Fall detection

Movement monitor

Respiratory Rate measure

Tracking fitness

Data

Data

27

การใช Wearable Medical Device ทวโลกมแนวโนมเตบโตสงเฉลยปละ 28%

จาก 7.4 พนลานดอลลารสหรฐฯ ในป 2018 เปน 32.4 พนลานดอลลารสหรฐฯ

ในป 2024 จากการคาดการณของ Mordor Intelligence ซงเปนบรษททปรกษา

และวจยดานตลาด (รปท 14) เนองจากแรงสนบสนนทางดาน Supply ตาม

การพฒนา Wearable Medical Device ใหมความหลากหลาย ทงในเชง

อปกรณและฟงกชนการใชงาน โดยคาดวาจะมความใกลเคยงกบอปกรณ

ทางการแพทยมากขน อกทงมความแมนย าสงขน สวนหนงจากความกาวลา

ของเทคโนโลยและการผนวก AI เพอเพมมตของผลตภณฑ เชน สามารถระบ

ปญหาทางสขภาพเบองตน นอกจากนน การเขามาจบตลาดสขภาพของ

ผประกอบการ Technology เชน Google กเปนอกแรงผลกดนส าคญ ขณะท

เทคโนโลย 5G จะชวยปลดลอคขอจ ากดดานสญญาณ ความเรว และจ านวน

การรองรบ Device

แนวโนมในอนาคตจะเปนอยางไร?

รปท 14 มลคาตลาด Wearable Medical Device ทวโลก

คาดวาตลาด Wearable Medical Device ทวโลกจะเตบโตเฉลยสงถงปละ 28% ในชวงป 2018-2024

ทมา: Mordor Intelligence (2019)

7.4

32.4

0

5

10

15

20

25

30

35

2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024

พนลาน USD

+28.0% CAGR

28

นอกจากนน ดาน Demand กมสวนส าคญในการผลกดนการเตบโต เนองจาก

กระแสรกสขภาพมากขนของผบรโภค ทามกลางชวตทผกตดกบมอถอและ

อนเตอรเนต ท าใหจะเหนการใชงาน Wearable Medical Device และ

แอปพลเคชนดานสขภาพมากขน เฉกเชนในประเทศสหรฐฯ ทจากผลส ารวจ

ของ Accenture ซ งเปนบรษททปรกษาดานธรกจ พบวาชาวอเมรกนใช

Wearable Medical Device เพมขนตอเนองจาก 9% ในป 2014 เปน 21% ใน

ป 2016 กอนจะปรบขนมาอยท 33% ในป 2018 ขณะเดยวกน การใชงาน

แอปพลเคชนดานสขภาพกเพมขนในทศทางเดยวกน (รปท15) อยางไรกด

การตอบรบ Wearable Medical Device ใหมๆ จะขนอยกบระดบราคาทตอง

ไมสงจนเกนไป มความปลอดภย และสามาถใชงานงาย (User Friendly)

เปนส าคญ

ดงนน จะเหนการใชประโยชนจากขอมลผานการเชอมตอกนทง Ecosystem

เตมทมากขน มากกวาปจจบนทกระจกแตกลมผบรโภคเพอสขภาพการกฬา

(Sports and Fitness) แตยงขาดการเชอมตอไปยงโรงพยาบาล บคลากร

ทางการแพทย รวมถงบรษทประกน ซงสวนหนงจะขนอยกบการขยบตวของ

องคกรเหลาน โดยเฉพาะดานการวางระบบการจดเกบและวเคราะหขอมล

ขนาดใหญ (Big Data Analytics) ทเหมาะสม

รปท 15 สดสวนชาวอเมรกนทใช Wearable Medical Device และแอปพลเคชนดานการดแลสขภาพ

ผลส ารวจชชาวอเมรกนใช Wearable Medical Device และแอปพลเคชนดานการดแลสขภาพ เพมขนตอเนอง

ทมา: Accenture (2018)หมายเหต: จากการส ารวจผบรโภคชาวอเมรกนกวา 2,301 ราย

9%

2014

21%

2016

33%

2018

33%

2016 48%2018

Wearable Medical Device

แอปพลเคชนดานการดแลสขภาพ

16%

2014

29

Telehealth หรอ Telemedicine คอ การแพทยทางไกล โดยอาศยเทคโนโลย

สอสารโทรคมนาคม (Telecommunication) ในการตรวจวนจฉยและรกษา

โรค โดยผปวยและบคลากรทางการแพทยไมจ าเปนตองอยในสถานทเดยวกน

เชน การปรกษาทางไกล (Teleconsultation) ทแพทยสามารถสอสารกบ

ผป วยหรอ สอสารกบแพทย เฉพาะทางผาน Video Conference และ

แอปพลเคชนบนมอถอ ท าใหเพมโอกาสในการเขาถงบรการทางการแพทย

โดยเฉพาะในพนทหางไกล อกทงยงชวยประหยดเวลาและตนทนของทงผปวย

และผใหบรการทางการแพทยอกดวย อยางไรกด สงนไมใชเร องใหม และ

มการพดถงและเร มใหบรการกนมาระยะหนงแลวทงในและตางประเทศ

ค าถาม คอ 5G จะท าใหการแพทยทางไกลไปไดไกลกวานอยางไร?

ค าตอบ คอ 5G จะปลก Telehealth ใหแพรหลาย และขยายวงกวางกวา

การแพทยขนพนฐาน ดวยเทคโนโลย 5G ทจะท าใหสญญาณการสอสารเรวขน

ไมสะดด รองรบการสอสารในรปแบบวดโอทคมชดและ Real Time รวมถง

การผนวกเทคโนโลย AR และ VR และความคนชนกบการใชบรการผาน

แพลตฟอรม จะยงสงเสรมให Telehealth มประสทธภาพและเปนทนยมมาก

ขนในอนาคต ทงการปรกษาทางไกลทขยายสโรคทซบซอนมากขน การผาตด

ทางไกล (Remote Surgery) โดยอาศยหนยนตทถกสงการผานสญญาณ

อนเตอรเนต และการชวยเหลอผปวยฉกเฉนอยางทนทวงท (Remote

Emergency Rescue) โดยการเช อมตอรถพยาบาล (Ambulance) กบ

แพทยในโรงพยาบาล ซงหลายหนวยงานเร มทดลองการใชงานบางแลว

Telehealth: ไกลแคไหนกใกล ในยค 5G

Telehealth คออะไร? 5G จะเขามาชวยอยางไร?

สองตวอยาง Use Case ดาน Telehealth ในยค 5G

ปจจบนนในตางประเทศไดเปดบรการปรกษาแพทยทางไกลและมแนวโนม

เตบโตสง โดยผปวยสามารถเลอกและนดหมายเวลาปรกษาแพทยผาน

แอปพลเคชนทเปนเสมอนแพลตฟอรมกลางไดตลอด 24 ชวโมง กอนท

จะพบแพทยในรปแบบ Video Call อยางเชนในประเทศสหรฐฯ ทม

Startup น าเสนอแอปพลเคชนลกษณะน อาท CareClix, Doctor On

Demand, AmWell, Teladoc และ iCliniq ขณะทบางรายมการผสาน

เทคโนโลย VR ในการใหบรการดวย เชน XRHealth ซงคาดวาในอนาคต

จะไดรบความนยมเพมขนเมอ 5G ชวยปลดลอคในหลายๆ ดาน

สอดคลองกบงานวจยของ Global Market Insights ซงเปนบรษทวจย

ดานตลาดและทปรกษทางธรกจทคาดวา Teleconsultation ในสหรฐฯ

จะโตเฉลยปละ 18.9% ในชวงป 2018-2025

การปรกษาดานสขภาพทางไกล (Health Teleconsultation)

30

ส าหรบกรณประเทศไทย กเรมเหนบรการในลกษณะเดยวกนมากขน เชน

โรงพยาบาลสมตเวชเปดใหบรการ “Virtual Hospital” โรงพยาบาล

บ ารงราษฎรน าเสนอ “บ ารงราษฎรเอนแวร” ซงเปนความรวมมอกบ

แอปพล เคช น “Doctor Raksa” ซ ง เป น Startup สญชา ต ไทย

นอกจากนน ยงม Startup อนๆ เชน แอปพลเคชน “Ooca” ทใหบรการ

ปรกษาจตแพทยและนกจตวทยาออนไลน และ “Chiiwii Live” แอป

พลเคชนปรกษาแพทยเฉพาะทาง ขณะทโรงพยาบาลในสงกดภาครฐก

เร มขยบตว เชน โรงพยาบาลสมทรปราการ จบมอธนาคารกรงไทย

เปดตวระบบการใหค าปรกษาแนวทางการดแลรกษากลมผปวยทตอง

พบแพทยเฉพาะทางทางไกลผานระบบ Video Conference ขณะท

โรงพยาบาลมหาวทยาลยนเรศวรน ารองพฒนาแอปพลเคชน “หมอรจก

คณ” (NU MED) ทเนนใหบรการใน 4 โรคหลก คอ เบาหวาน ความดน

โลหตสง โรคทางจอตา และโรคผวหนง สวนโรงพยาบาลศรราชด าเนน

โครงการ SITEL (Siriraj Center of Telemedicine) เพอตดตาม

อาการและใหค าปรกษาผปวยทไดรบการผาตดไปแลวแตไมสะดวก

เดนทางมาพบแพทย (รปท 16)

รปท 16 ตวอยางแอปพลเคชนส าหรบ Health Teleconsultation

มหลากหลาย Startup และโรงพยาบาลทงในและตางประเทศ ทใหบรการ Health Teleconsultation แลว

ทมา: รวบรวมโดย Krungthai COMPASS

Doctor OnDemand

CareClix

AmWell

Teladoc

iCliniq

รพ.สมตเวช Doctor Raksa & บ ารงราษฎรเอนแวร

Ooca Chiiwii Live รพ. มหาวทยาลยนเรศวร

XRHeatth

31

อยางไรกด การปรกษาแพทยทางไกลยงมความทาทายทรอการขาม

ผาน สะทอนจากบทเรยนในประเทศสหรฐฯ ทแมการปรกษาแพทย

ทางไกลจะมแนวโนมเพมขนตอเนอง แตปจจบนยงมผใชงานเปน

สดสวนนอย โดยผลส ารวจ ของ J.D. Power ซงเปนบรษทวจยขอมล

ผบรโภค พบวามชาวอเมรกนเพยง 9.6% เทานนทเคยใชบรการ

Health Teleconsultation ในรอบ 1 ปทผานมา โดยความกงวลหลก

ทกดดนความนยมใชงาน คอ ขอกงขาเกยวกบคณภาพการวนจฉย

และค าแนะน าในการรกษาโรค คาใชจาย การเบกเงนคารกษาพยาบาล

กบบรษทประกนหรอระบบสขภาพของทท างาน และความตองการ

ปฏสมพนธแบบตวตอตวในยามปวยไข (รปท 17)

รปท 17 ผลส ารวจผบรโภคชาวอเมรกนตอ Health Teleconsultation

ชาวอเมรกนเพยง 9.6% เทานนทเคยใชบรการ Health Teleconsultation ในรอบ 1 ปทผานมา

ทมา: J.D. Power (July 2019)

เคยใชบรการ Health Teleconsultation ในรอบ 1 ปทผานมา

9.6%

ชวาระบบสขภาพและประกนชวตไมไดครอบคลม Teleconsultation

39.7%

เตมใจจะใช Teleconsultationหากคาบรการตากวาการไปพบแพทยทโรงพยาบาล

64.4%

สดสวนผทเคยใชบรการ Teleconsultation

8.7% 10.4%

Perception ตอคณภาพของ Teleconsultationเทยบการไปพบแพทยทโรงพยาบาล

สดสวนผทเคยใชบรการ Teleconsultation ตามชวงอาย

สดสวนผทเคยใชบรการ Teleconsultation ตามพนท

8.7%11.7% 11.0%

Rural Suburban Urban

13.1%11.8%

5.3%

18-24 35-44 65+ ป

45% 6% 49%

ไมแตกตาง ดกวา แยกวา

32

หลายประเทศในเอเชยเรมทดลองและมแนวปฏบตในการผาตดทางไกล

แลว เชน เ มอป 2019 ท ผานมา แพทยในประเทศจนประสบ

ความส าเรจในการทดลองผาตดทางไกลดวยสญญาณ 5G เปนครงแรก

ของโลก โดยแพทยไดท าการผาตดผานระบบคอมพวเตอรและวดโอ

ความคมชดสง ซ งเช อมตอการสงการสหนยนตผาตด (Surgical

Robots) ในโรงพยาบาลปลายทางของผปวย อาท การผาตดกระตน

สมองสวนลก (Deep Brain Stimulation หรอ DBS) ของผปวยท

เปนโรค Parkinson ทอยหางไกลออกไปจากโรงพยาบาลกวา 3,000

กโลเมตร ทงน ดวยคณสมบตเดนของ 5G ทมสญญาณความเรวสง

และความหนวงตา ท าใหลดโอกาสในการเกดความผดพลาดและ

สญเสยชวต ขณะทในอนเดยไดมการใชหนยนตเพอชวยผาตดทางไกล

ส าหรบผปวยโรคหวใจ สวนในญปนพบวา Japan Surgical Society

ไดเร มก าหนดแนวทางการผาตดทางไกล (Telesurgery Guidelines)

อยางชดเจนแลว

ในอก 5 ปขางหนา คาดวาหนยนตเพอการผาตดทวโลกจะขยายตวเฉลย

ปละ 12.1% จากทมมลคาราว 6.7 พนลานดอลลารสหรฐฯ ในป 2020

เพมขนเกอบเทาตวเปน 11.8 พนลานดอลลารสหรฐฯ ในป 2025 ตาม

การประมาณการของ MarketsandMarkets (รปท 18) หลงจาก

ปจจบนนมหลายประเทศไดน าหนยนตมาใชในการผาตดมากขน

ขณะทผประกอบการหลายรายกเดนหนาพฒนาหนยนตเหลาน เชน

หนยนต Da Vinci ของบรษท Intuitive Surgical เปนตน

การผาตดทางไกล (Remote Surgery) และการชวยเหลอ

ผปวยฉกเฉนทางไกล (Remote Emergency Rescue)

รปท 18 คาดการณมลคาตลาดของหนยนตในการผาตด (Surgical Robots) ทวโลก

หนยนตในการผาตดจะเตบโตเฉลยปละ 12.1% ในชวงป 2020-2025

ทมา: MarketsandMarkets (2019)

6.7

11.8

2020 2025

หนวย: พนลาน USD

12.1% CAGR

33

จนทดลองการชวยเหลอผปวยฉกเฉนทางไกล (Remote Emergency

Rescue) โดยอาศยสญญาณ 5G เมอป 2019 ทผานมา โดยแพทย

ผเชยวชาญทอย ณ โรงพยาบาล สวมใสแวนตา VR เพอตรวจสอบ

สถานการณภายในรถฉกเฉน (Smart ambulances) อกทงขอมล

ตางๆ เชน คลนไฟฟาหวใจ (Electrocardiogram) และภาพถาย

อลตราซาวดของผปวยฉกเฉน จะถกเชอมตอไปยงจอแสดงผลทหอง

ฉกเฉนในโรงพยาบาลอยาง Real Time ท าใหแพทยทานนนสามารถ

วนจฉยอาการ (Remote Diagnosis) และใหค าแนะน าเจาหนาทท

อยบนรถฉกเฉนเพอใหการชวยเหลอเบองตนแกผปวยได นอกจากนน

เมอเคสฉกเฉนนมาถงโรงพยาบาล แพทยผเชยวชาญซงรบรขอมลมา

พอสมควรแลว สามารถเตรยมพรอมเพอการรกษาทตรงจดและ

ทนทวงท (รปท 19) นอกจากนน Krungthai COMPASS มองวาหาก

มการพฒนา Smart City และ Connected Car อยางสมบรณแบบ

จะกอใหเกดระบบการบรหารจดการจราจรอจฉรยะ (Smart Traffic

Management) จนมความเปนไปไดทจะเอออ านวยใหรถฉกเฉน

สามารถเดนทางไปถงโรงพยาบาลไดรวดเรวขน

รปท 19 จนทดลองการชวยเหลอผปวยฉกเฉนทางไกล (Remote Emergency Rescue) ผาน 5G

ทมา: http://www.xinhuanet.com/english/2019-06/19/c_138155940.htm

34

นอกจากนน ยงมการชวยเหลอผปวยทางไกลในกรณผปวยวกฤต

(ICU) หรออาจถกเรยกในอกชอวา e-ICU หรอ Tele-ICU ซงเปนการ

รกษาผปวยทอยในขนวกฤต โดยแพทยไมจ าเปนตองอยในหอง ICU

เดยวกนกบผปวย แตสามารถใหค าแนะน าการรกษาผปวยผานระบบ

Video Conference และการเชอมตอขอมลตางๆ ในลกษณะเดยวกน

กบการชวยเหลอผปวยในรถฉกเฉนทไดกลาวไปแลวขางตน ซงจะท า

ใหแพทยสามารถชวยเหลอผปวยไดทนทวงท เชน ในกรณของ

Northwell Health ซงเปนผใหบรการดานการดแลสขภาพในสหรฐฯ

เผยวาหลงจากใช e-ICU ท าใหชวยลดอตราการสญเสยชวต (ICU

Mortality Rate) ลง 20%2

ตวอยางการเขามาของ 5G ทจะพลกโฉมอตสาหกรรมการดแลสขภาพ

ท Krungthai COMPASS ไดน าเสนอไปขางตน เปนเพยงสวนหนง

เทานน ยงมการใชประโยชนจาก 5G ควบคกบเทคโนโลยอนๆ เชน IoT

และ VR/AR ในวงการ Healthcare อกหลายกรณ เชน การกาวส

โรงพยาบาล อจฉร ยะ (Smart Hospital) ซ ง ป จ จ บน น หลาย

โรงพยาบาลทงในและตางประเทศก าลงปรบตวไปสสงน อาท การจด

ใหมระบบจองควหรอลงทะเบยนออนไลนผานแอปพลเคชน การ

พฒนาระบบเวชระเบยนอเลกทรอนกส (Electronic health record:

EHR) และการเช อมตอขอมลภายในโรงพยาบาลและระหวาง

โรงพยาบาลในเครอ เชน ขอมลประวตผปวย ขอมลภาพเอกซเรย

ขอมลยา และอปกรณทางการแพทย ตลอดจนการเชอมขอมลกบ

หนวยงานทงหมดทเกยวของเขาดวยกน เชน บรษทประกนและ

ประกนสงคม (Payers) การมระบบทท าใหผปวยสามารถเรยกด

ขอมลการรกษาของตวเองได การมต Kiosk ใหผปวยลงทะเบยน

กรอกขอมลสขภาพเบองตน และจายเงนเองเมอมาใชบรการ เปนตน

ซงสงเหลานจะไหลลนมากขนเมอมเทคโนโลย 5G เปนตวกลาง

นอกจากนน 5G จะยกระดบการบรหารจดการภายในโรงพยาบาลสอกขน

ของ Smart Hospital เชน 1) ระบบการตรวจตราสงของภายใน

โรงพยาบาล (Smart Asset Tracking in Hospital) โดยอาศย

เทคโนโลย RFID (Radio Frequency Identification)3 และท างาน

รวมกบเทคโนโลย IoT และ 5G ท าใหอปกรณและเคร องมอทางการ

แพทยจะถกเช อมตอกบสญญาณอนเตอรเนต ซ งจะท าใหทราบ

ต าแหนงทอยแบบ Real Time ชวยใหบคลากรทางการแพทยบรหาร

จดการภายในโรงพยาบาลไดอยางมประสทธภาพมากขน และ 2) การ

ใชหนยนตเพอการล าเลยงในโรงพยาบาล (Logistics Robots at

Hospitals) และหนยนตผชวยพยาบาล ดงเชนในกรณประเทศจนท

ไดน าหนยนตมาใชในการสภย Covid-19 (Box 2)

2 https://www.usa.philips.com/a-w/about/news/archive/standard/news/press/2018/20180306-northwell-health-improves-patient-care-and-satisfaction-with-philips-integrated-patient-monitoring-solutions.html3 เปนการระบขอมลตางๆ ของสงของ เชน หมายเลขผลตภณฑ โดยใชคลนความถวทย

35

จนงดพลง 5G และสารพดเทคโนโลย สภย Codvid-19

BOX 2 การแพรระบาดของ Covid-19 ไดสรางความเสยหายและทระทบกระเทอนไป

ยงทกภาคสวนทวโลก อยางไรกด เหตการณนอาจกลายเปนจดเปลยนส าคญ

ทกระตนใหมการน าเทคโนโลยใหมๆ มาใชงานในชวตจรงมากขน ดงเชน

ตวอยางในประเทศจนท Krungthai COMPASS ไดรวบรวมไว ดงน

หนยนตอจฉรยะ (Smart robots) ควบคกบ 5G และ AI ถกน ามาชวย

ในการดแลรกษาผตดเชอ Covid-19 ในจน เชน การท าความสะอาดและฆาเชอ

หองผปวยในโรงพยาบาล การล าเลยงยารกษาโรค (Drug Logistics) และ

คดกรองผตดเชอเบองตน เพอลดความเสยงในการตดเชอเพมเตมของ

บคลากรทางการแพทย รวมถงการใชโดรน ทงเพอการขนสงสงของ พนยา

ฆาเชอ และตรวจวดอณหภมของประชาชน เปนตน

จนยงไดพฒนา Smart Device ตางๆ เพอตรวจจบ เฝาระวง และรกษา

ผตดเชอ เชน การใชกลองถายภาพตรวจวดอณหภม (5G Thermal Imagers)

ทผกกบระบบ Environmental-Data Algorithms ท าใหสามารถระบและ

ตรวจจบบคคล (Tracking) ทเสยงตอการตดเชอได นอกจากนน มการ

พฒนาหมวกกนนอคอจฉรยะ (Smart Helmets) ทสามารถวดอณหภม

ของผคนทอยในรศม 5 เมตร และมการแจงเตอนหากพบผทมอณหภมสงจน

เขาขายเสยงตดเชอ อกทง จนไดอาศย Big Data Analytics และเทคโนโลย

การจดจ าใบหนา (Facial Recognition) โดยการตดตงกลองจดจ าใบหนา

พรอมเครองมอตรวจจบอณหภม ท าใหตรวจสอบไดวาใครมความเสยงตดเชอ

แตไมไดสวมใสหนากากอนามย อกทงยงตรวจจบผทไมใหความรวมมอในการ

กกกนตวเอง (Self-Quarantine) อกดวย

36

โรงพยาบาลในประเทศจนไดใชสญญาณ 5G ในการใหบรการปรกษาและ

วนจฉยโรคทางไกล (Teleconsultation) ทงระหวางผเสยงตดเชอและ

บคลากรทางการแพทย และระหวางบคลากรทางการแพทยกบผเชยวชาญและ

นกวจย ในการแลกเปลยนขอมลแบบ Real Time นอกจากนน ยงรวมถงการ

เอกซเรยคอมพวเตอรทางไกล (Remote CT Scans) และการใชเทคโนโลย

AI เพอวนจฉยการตดเชอจากภาพ CT Scans โดยระบความแตกตางระหวาง

ผปวยทตดเชอ Covid-19 กบผปวยโรคปอดตดเชอทวไป ซงนอกจากชวยคด

กรองผเขาขายตดเชอเบองตนโดยไมตองตรวจเชงลกแลว ยงจะเปนประโยชน

ในการพฒนาวคซนปองกนโรคอกดวย

แอพปลเคชน “Close Contact Detector” ถกพฒนาขน โดยแอป

พลเคชนนจะใหประชาชนสามารถตรวจสอบไดวาตนเองมความเสยงตดเชอมาก

นอยเพยงใดจากขอมลการเดนทางผานแหลงทมผตดเชอหรอผทใกลชดผตด

เชออาศยอย หรอเคยเดนทางผาน กลาวคอ เมอประชาชนลงทะเบยนผานการ

สแกน QR Code และระบเลขประจ าตวประชาชนและหมายเลขโทรศพท ระบบนจะ

Track ประวตเสนทางโทรศพท และประมวลผลเทยบฐานประวตผทไดรบการ

ยนยนวาตดเชอ วาประชาชนคนนนเคยใกลชดดวยมากแคไหน ซงจะชวยให

ประชาชนสามารถรตว หลกเลยงและปองกนตนเองและคนรอบขางได

ทมา: BBC, Xinhua, Ecns.cn, CGTN, Asia Times, China.org.cn, Chiadaily รวบรวมโดย Krungthai COMPASS

37

เสยงสะทอนจากตางประเทศชสงทกงวลหลกๆ คอ เรองตนทนของเทคโนโลย โดยผล

ส ารวจผใหบรการดานสขภาพ (Healthcare Providers) ในประเทศองกฤษของ

Deloitte พบวากวา 56% ยกใหประเดนเร องตนทนคอความทาทายอนดบ 1 (รปท

20) เชนเดยวกบผลส ารวจผใหบรการดานสขภาพทวทงโลกของ Philips ทพบวากวา

46% มองวาอปสรรคหลกๆ คอตนทนสง (รปท 21)

ความทาทาย และค าแนะน าทางธรกจ

>> อะไรคอความทาทายในการน า 5G และเทคโนโลยใหมๆ มาใชในอตสาหกรรม

Healthcare?

38

นอกจากนน ผลส ารวจยงสะทอนวาองคความร ทศนคต และความเชอมน ทงฝ งผปวยและ

บคลากรทางการแพทย คออกดานปราการส าคญทจะสกดกนการใชเทคโนโลยอยางเตมท

ทงประเดนเร องของความเขาใจและเลอกใชเทคโนโลยทเหมาะสมของผใหบรการดาน

สขภาพ ความทาทายจากความปลอดภยของขอมล ทศนคตและการสอนผปวยและ

บคลากรทางการแพทยใชงานเทคโนโลยและ Smart Device ตางๆ ระบบการดแล

สขภาพของภาครฐทอาจไมเออ รวมถงกฎระเบยบของทางการทอาจปรบตวไมทน

ความกาวหนาของเทคโนโลย

รปท 20 ผลส ารวจตอความทาทายในการใชเทคโนโลยของผใหบรการดานสขภาพในประเทศองกฤษ

ทมา: Deloitte research and analysis based on survey commissioned from Sermo, 2019.

What are the top 3 challenges your organisation is currently facing in implementing digital technologies?

56%

11%

10%

8%

6%

6%

3%

1%

Cost of technology

Finding the right technologies

Complexity of technology

Bureaucracy in health care

Training staff to use technology

Convincing staff of the benefits of technology

Existence of evidence of outcomes

Scaling up the use cases of technologies

รปท 21 ผลส ารวจตอความทาทายในการใชเทคโนโลยของผใหบรการดานสขภาพทวโลก

ทมา: Philips Future Health Index (2016) และ Deloitte (2018)หมายเหต: *Those surveyed were asked to select their top three perceived barriers

Top perceived barriers to connected technology adoption from healthcare professionals*

46%

29%

25%

24%

22%

22%

19%

19%

19%

15%

15%

8%

Cost of devices

Privacy concerns/data security

Health system bureaucracy

Training for patients to use new systems/technologies

Attitude of patients to adopt new systems/technologies

Trust in accuracy of data collected by the devices

Attitude of healthcare professionals to adopt new systems/technologies

Awareness of devices

Government health-related regulation/policy

Technology to run/charge devices in people’s homes

Confidence that patients can understand the data

Confidence that healthcare professionals can understand the data

39

กอนอนตองตระหนกวาการน าเทคโนโลยมาใชในการด าเนนงานเปนสงทหลกเลยงไมได

การอบตขนของ 5G ทามกลางความกาวหนาทางเทคโนโลยจะเปนโอกาสส าคญในการ

ยกระดบธรกจ Healthcare ในลกษณะ Digital Transformation โดยสงเหลานจะมา

เสรมธรกจ มากกวาจะ Disrupt ธรกจ และจะชวยใหสามารถรบมอกบการเปลยนแปลง

เชงโครงสรางในหลายๆ อยาง เชน การกาวสสงคมผสงอายทเขมขนขน [Box4]

อยางไรกตาม ผทปรบตวไมทนการณอาจสญเสยโอกาสดๆ ได ดงนน การทบทวน

ปญหา (Pain Points) ในปจจบน การจดล าดบความส าคญของการพฒนา Use

cases และการสรางบคลากรทมความรและความเขาใจในเทคโนโลยดจทล (Digital

Literacy) จงเปนจดเร มตนทด

การรวมลงทนกบ Strategic Partner คอกลยทธทส าคญ (รปท 22) เชน การท าธรกจ

รวมกบสตารทอพดานสขภาพ (HealthTech Startup) และสตารทอพดานประกน

ชวต (InsurTech Startup) ในไทย ซงมจดเดนดานนวตกรรม และมความคลองตวสง

อกทงยงมความเขาใจในพฤตกรรมของคนไทยมากกวาสตารทอพตางประเทศ

ขณะเดยวกนธรกจสขภาพการแพทยแบบดงเดม เชน โรงพยาบาล มขอไดเปรยบดาน

ความนาเชอถอ ท าใหการท าธรกจรวมกนจงเปนสวนผสมทลงตว ในยคทเสนแบงเขต

แดนระหวางธรกจคอยๆ จางหายไปมากขน (Boundary Blur)

>> ธรกจ Healthcare ในไทย ควรปรบตวอยางไร และตองค านงถงอะไรบาง

รปท 22 Collaboration Framework

ทมา: วเคราะหโดย Krungthai COMPASS

อตสาหกรรม Healthcare ควรรวมมอหรอเปนคคาทางธรกจกบหลายๆ ภาคสวน

ผปวย (Patient)

โรงพยาบาล/คลนก

ภาครฐ ประกนสงคม และบรษทประกน (Payers)

Startup/Venture Capital

บรษทเทคโนโลยทางการแพทย (MedTech companies)

ผผลต/จ าหนาย Wearable Medical Device

Connectivity & Data Infrastructure Providers Telecommunication Companies Cloud storage providers

Banking

m-Health & Real-time monitoring Teleconsultation

Remote Surgery Smart Hospial

40

กรณตวอยางการรวมลงทนใน Startup ของโรงพยาบาลในตางประเทศ

BOX 3 Mayo Clinic ซงเปนโรงพยาบาลทมช อเสยงในอเมรกา รวมกบ Arizona

State University กอตง “MedTech Accelerator” เพอลงทนใน Startup

โดยเมอกลางป 2019 ท ผานมา ได คดเลอก Digital Health Startups

จ านวน 6 ราย ไดแก BioInteractive Technologies, GYANT, Hexoskin,

Life365 Inc., Safe และ Securisyn (รปท 23) เ พอเขารวมโครงการ

บมเพาะ พฒนา เรยนร ลงทน และน ามาตอยอดธรกจโรงพยาบาลในอนาคต

ทมา: รวบรวมโดย Krungthai COMPASS

รปท 23 Digital Health Startups ท MedTech Accelerator รวมลงทน

Startups ทเขาตาสวนใหญอยในกลม Telemedicine และ Wearable Medical Device

อปกรณสวมใสอจฉรยะ (Intelligent wearable) เพอชวยรกษาโรค

ผลต Medical Device เกยวกบทางเดนหายใจ

น า AI และการสงขอความ มาชวยในการวนจฉยและรกษาโรค

เสออจฉรยะ (Wearable Shirt) ทม Censor และ AIส าหรบผปวยรอการพกฟ นท บาน และเชอมตอกบบคคลกรทางการแพทยในลกษณะการแพทยทางไกล

การแพทยทางไกล (Remote Patient Monitoring) ภายใตแนวคด “One Connection. Many Solutions.”

แอพปลเคชนส าหรบปรกษาปญหาสขภาวะทางเพศ ในลกษณะ Virtual Physician Services

41

ขอมลนนส าคญ แตการน าขอมลมาวเคราะหอยางปลอดภยส าคญกวา อยางทกลาวไป

กอนหนาวาการน าเทคโนโลย IoT และ 5G มาใชในอตสาหกรรม Healthcare จะ

กอใหเกดขอมลมหาศาล แตขอมลเหลานนจะไมเกดประโยชนหากปราศจากการ

วเคราะห (Data Analytics) และการตอยอดเพอเพมความแมนย าในการวนจฉยและ

รกษาโรค รวมถงการสรางประสบการณทดแกผปวย (Patient Experience) ดงนน

การวางระบบโครงสรางการจดเกบขอมลทสามารถเชอมตอและแลกเปลยนขอมลกนได

ทงระบบนเวศ (Ecosystem) ในลกษณะระบบเปดแบบ Open API (Application

Programming Interface) การพฒนาบคลากรทางการแพทยใหมบทบาทการเปน

นกวทยาศาสตรขอมลมากขน และการรกษาความปลอดภยและการคมครองขอมลสวน

บคคล (Cybersecurity & Data Privacy) จงเปนสงจ าเปน อยางไรกด ตองอาศยการ

ท างานรวมกนระหวางภาครฐและภาคเอกชน โดยเฉพาะในการก าหนดมาตรฐานกลาง

และกลยทธดานสขภาพดจทลระดบชาต (National Digital Health Strategy)

การรกษาความเชอมนเปนอกเรองทไมควรมองขาม เพราะความเชอมน (Credibility)

ยงคงเปนหวใจหลกของอตสาหกรรมการดแลสขภาพและการแพทย เชน การสราง

ความเชอมนในการรกษาและใหค าปรกษาทางไกล (Teleconsultation) วาปลอดภย

และมความแมนย าเทยบเทาการพบแพทยแบบตวตอตว อยางไรกด หนวยงานภาครฐ

โดยเฉพาะกระทรวงสาธารณสข กมบทบาทส าคญในการสรางความเชอมน ทงผานการ

ก าหนดขอบเขตทรดกม การออกกฎเกณฑและกฎหมายตางๆ เพอสรางความชดเจน

และบรรทดฐานในการด าเนนงานของผใหบรการดานสขภาพและสรางความเขาใจ

ตรงกนในทกๆ ฝาย

42

เทคโนโลยคอกญแจส าคญทจะชวยลดคาใชจายดานสขภาพของทงประเทศ

BOX 4 ปจจบนนคาใชจายดานสขภาพของไทยเพมขนตอเนองเฉลยปละ 8% จนมาอย

ทระดบ 5.8 แสนลานบาท ในป 2017 ซงในจ านวนนกวา 76% หรอราว 4.4

แสนลานบาท เปนคาใชจายของภาครฐ (รปท 24) นอกจากนน หากคดเปน

สดสวนตอ GDP กพบวามทศทางทเพมสงขนตอเนอง (รปท 25) สะทอน

สญญาณเสยงวาภาระคาใชจายดานสขภาพเรงตวมากกวารายได (GDP) ซง

อาจสรางปญหาในอนาคตได โดยเฉพาะเมอไทยเขาสสงคมสงวยอยางเขมขน

ขน (Aging Society) ทงน TDRI ไดประมาณการคาใชจายดานสขภาพของ

รฐบาลไทยเมอป 2018 ภายใตสมมตฐานปจจยสงคมสงวยวาภายในป 2032

คาใชจายดานสขภาพของไทยอาจจะเพมขนจนแตะระดบ 1.4-1.8 ลานลานบาท4

หนงในทางออกของปญหาน คอ การใชเทคโนโลยดจทล เพราะจะชวยลด

คาใชจายดานสขภาพลงปละ 7-11.5%5 จากการประเมนของ McKinsey &

Company ส าหรบประเทศในกลม OECD เนองจากเทคโนโลยจะเขามาม

บทบาทในการชวยลดตนทนของทงโรงพยาบาลและผปวย เชน ลดการ

ทดสอบดานสขภาพทซาซอน และลดงานทมลกษณะ Routine ขณะเดยวกน

กเพมคณภาพ รวมถงความแมนย าในการวนจฉยและรกษาโรคของบคลากร

ทางการแพทย ตลอดจนใหผปวยสามารถตรวจตรา เฝาระวงอาการ และปรบ

พฤตกรรรมใหเหมาะสมมากขน ทงน ยงไมรวมการชวยประหยดเวลาของ

บคลากรทางการแพทย ซงท าใหเพมการใหบรการใหทวถงมากขนอกดวย

4 https://tdri.or.th/2019/12/estimate-public-health-expenditure-in-the-next-15-years/5 จากงานวจย “Finding the future of care provision: the role of smart hospitals” (McKinsey & Company, June 2019) และ “Health systems: Improving and sustaining quality through digital transformation” (McKinsey & Company, August 2016)

ทมา: World Health Organization (WHO) และค านวณโดย Krungthai COMPASSหมายเหต: - เปนคาใชจายดานสขภาพ ณ ราคาปจจบน (Current health expenditure)

- Out-of-pocket คอ ประชาชนออกคาใชจายเอง ซงไมรวมการส ารองจายลวงหนาส าหรบเบกกบบรษทประกนหรอทท างาน

รปท 24 คาใชจายดานสขภาพของประเทศไทย จ าแนกตามทมาของเงนทน

คาใชจายดานสขภาพของไทยโตเฉลยปละ 8.0% และสวนใหญกวา 76% เปนคาใชจายทภาครฐรบผดชอบ

0

200,000

400,000

600,000

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

Million Baht

76%

11%

13%

157,228

578,833

+8.0% CAGR

Government

Out-of-pocket

Others

Health expenditure per capita (Baht)

8,3842,497

2000 2017

43

ทมา: World Health Organization (WHO)หมายเหต: เปนคาใชจายดานสขภาพ ณ ราคาปจจบน (Current health expenditure)

รปท 25 สดสวนคาใชจายดานสขภาพตอ GDP ของประเทศไทย

สดสวนคาใชจายดานสขภาพตอ GDP ของไทยเพมขนจาก 3.1% ในป 2000 เปน 3.7% ในป 2017

3.1

3.7

1.7

2.9

0

1

2

3

4

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

% of GDP

Total Health Expenditure

Government Health Expenditure

44

คณะผจดท า >>ดร.พชรพจน นนทรามาศ

ผอ านวยการฝายอาวโส

Global Business Development and Strategy

ดร.พชรพจน เปนทรจกอยางกวางขวางในแวดวงวชาการและสอมวลชนใน

ฐานะเปนนกเศรษฐศาสตรทมความเชยวชาญในเร องเศรษฐกจและการเงน

สามารถวเคราะหไดอยางลกซง ตรงประเดน และเปนประโยชนตอกลมนกธรกจ

ดร.พชรพจน จงไดรบเชญเปนวทยากรในรายการขาวและงานสมมนาอยางตอเนอง

กอนรวมงานกบธนาคารกรงไทย ดร.พชรพจน มประสบการณท างานกวา 7 ปท

ธนาคารไทยพาณชยและเคยท างานดานวชาการเปน Assistant Professor

of Economics ท San Diego State University ประเทศสหรฐอเมรกา

นอกจากนน ยงเคยฝกงานทธนาคารกลางของสหรฐฯ (Fed) ดร.พชรพจน จบ

การศกษาระดบปรญญาเอก ดานเศรษฐศาสตร จาก University of Michigan

ประเทศสหรฐอเมรกา

Senior Analyst

ณฐพร มความรความเชยวชาญและมประสบการณท างานวจยดานเศรษฐกจ

มหภาค ตลาดการ เง น ธ ร ก จ สถา บนการ เ ง น ธ ร ก จ SMEs และ

Megatrends ตางๆ มากกวา 8 ป ทธนาคารกรงไทย อกทง ยงเคยฝกงาน

ดานวเคราะหระบบบรหารจดการเงนสดทสายออกบตรธนาคาร ธนาคาร

แหงประเทศไทย

ณฐพร จบการศกษาปรญญาตร ( เ กยร ต นยม อนดบหนง) สาขา

เศรษฐศาสตร จากมหาวทยาลยธรรมศาสตร และปรญญาโท สาขา

Finance (หลกสตรนานาชาต) จากมหาวทยาลยธรรมศาสตร

ณฐพร ศรทอง

VIEW MORE