74

บทท 3

มาตรการทางกฎหมายในการควบคมการโฆษณาผลตภณฑเสรมอาหาร

ลดน าหนกผานสอโซเชยลมเดยในประเทศไทยและตางประเทศ

ผประกอบการตางใชการโฆษณาเพอเพมยอดขายใหกบสนคาและบรการโดยไมไดค านงถงผลกระทบตอผบรโภค เชน การไดรบขอมลขาวสารทเปนเทจ และรบทราบขอความอนเปนเทจ การโฆษณาทไมเปนธรรม เปนตน โดยในบทนผวจยจะไดท าการศกษาถงบทบญญตทางกฎหมายทเกยวของกบการใหความคมครองผบรโภคจากการโฆษณา ทงในประเทศไทยและตางประเทศ ดงจะกลาวตอไปน

3.1 มาตรการทางกฎหมายในการควบคมการโฆษณาผลตภณฑเสรมอาหารลดน าหนกผานสอโซเชยลมเดยในประเทศไทย

ปจจบนการเสนอขายผลตภณฑเสรมอาหารลดน าหนกในสอโซเชยลมเดยจะเพมมากขน ผประกอบธรกจการคาและผทประกอบธรกจโฆษณามกจะน าวชาการในทางการตลาดและทางการโฆษณามาใชในการสงเสรมการขายสนคาและบรการ ซงการกระท าดงกลาวท าใหผบรโภคตกอยในฐานะเปนผทเสยเปรยบเพราะผบรโภคไมไดอยในฐานะททราบภาวะตลาดและความจรงทเกยวกบคณภาพและราคาของสนคาและบรการตางๆไดอยางถกตองทนทวงท แมจะมกฎหมายทใหความคมครองผบรโภคในการก าหนดคณภาพและราคาสนคาหรอบรการกตาม แตขนตอนในการฟองรองหรอด าเนนคดกบผประกอบการทละเมดสทธของผบรโภคเปนเรองทยงยากและซบซอน มขนตอนทไมสามารถอ านวยความสะดวกตอผบรโภคได ท าใหผบรโภคนนตองเสยเวลาและเสยคาใชจายเปนจ านวนมาก ดวยเหตนจงมกฎหมายใหความคมครองผบรโภคเปนการทวไปโดยก าหนดหนาทของผประกอบธรกจการคาเพอใหความเปนธรรมตอผบรโภค อกทงควรจดใหมองคกรของรฐ เพอตรวจสอบดแลและประสานงานในการปฏบตงานของสวนราชการตางๆเพอคมครองผบรโภค1กฎหมายทมสวนเกยวของในการคมครองผบรโภคกบการโฆษณาผานสอโซเชยลมเดยในประเทศไทย ไดแก

1ส านกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค. (2547). สคบ.กบการคมครองผบรโภค (พมพครงท 8). กรงเทพฯ: ส านกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค. หนา 1-2.

75

3.1.1พระราชบญญตอาหาร พ.ศ. 2522

พระราชบญญตอาหาร พ.ศ. 2522 เปนบทบญญตทางกฎหมายทเกยวกบการควบคมคณภาพอาหารและมาตรฐานของอาหาร ซงผลตภณฑเสรมอาหารจดเปนอาหารประเภทหนงตามพระราชบญญตอาหาร พ.ศ.25222 โดยผลตภณฑเสรมอาหาร หมายถงผลตภณฑทใชรบประทานโดยตรงนอกเหนอจากการรบประทานอาหารหลกตามปกตเพอเสรมสารบางอยาง อาจอยในรปลกษณะเปนเมด แคปซล ผง เกลด ของเหลว หรอลกษณะอน และมจดมงหมายส าหรบบคคลทวไปทมสขภาพปกต มใชส าหรบผปวย ตวอยางของผลตภณฑเสรมอาหาร เชน น ามนปลา สาหรายสไปรลนา กระดกออนปลาฉลาม น ามนอฟนงพรมโรสกลโคแมนแนน ไคโตซาน เสนใยอาหาร คอลลาเจนอดเมด ชาเขยวชนดสกดบรรจแคปซล โค เอนไซมควเทน แคปซล เปนตน3

ในการโฆษณาสรรพคณ คณภาพ คณประโยชนของอาหาร พจนานกรมรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 ก าหนดค านยามไว ดงน

“สรรพคณ” หมายถง คณงามความด คณลกษณะประจ าตวของสงทเปนยา “คณประโยชน” หมายถง ลกษณะทเปนประโยชน เชน สมนไพรมคณประโยชนในการ

ท ายารกษาโรคได “คณภาพ” หมายถง ลกษณะทดเดนของบคคลหรอสงของ ดงนน การโฆษณาสรรพคณ/

คณประโยชน/คณภาพ ของอาหาร ในทนใหหมายความถง การโฆษณา คณลกษณะหรอคณสมบตประจ าตวทดและเปนประโยชนของอาหาร

1) มาตรการควบคมการโฆษณาเกยวกบผลตภณฑเสรมอาหาร ส าหรบหลกเกณฑทกองเผยแพรและควบคมการโฆษณาส านกงานคณะกรรมการอาหาร

และยาใชพจารณาค าขอโฆษณาผลตภณฑอาหารแบงออกเปนหลกเกณฑทวไปและหลกเกณฑเฉพาะไวในประกาศคณะกรรมการอาหารและยาเรองหลกเกณฑการโฆษณาอาหารพ.ศ. 25514ซงม

2พระราชบญญตอาหาร พ.ศ. 2522. มาตรา 4 “อาหาร” หมายความวา ของกนหรอเครองค าจนชวต ไดแก (1) วตถทกชนดทคนกน ดม อม หรอน าเขาสรางกายไมวาดวยวธใดๆ หรอในรปแบบใดๆ แตไมรวมถงยา วตถออกฤทธตอจตและประสาท หรอยาเสพตดใหโทษตามกฎหมายวาดวยการนน แลวแตกรณ (2) วตถทมงหมายส าหรบใชหรอใชเปนสวนผสมในการผลตอาหาร รวมถงวตถเจอปนอาหาร ส และเครองปรงรส แตงกลนรส. 3กระทรวงสาธารณสข โดยส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา. (2548). ประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 293) เรอง ผลตภณฑเสรมอาหาร.ขอก าหนดและแนวทางปฏบตตามกฎหมายส าหรบผลตภณฑเสรมอาหาร. 4ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา กองควบคมอาหาร. (2546). การโฆษณาขายตรงผลตภณฑเสรมอาหาร.เอกสารอดส าเนา.

76

สาระส าคญกลาวถงหลกเกณฑทวไป วธการและเงอนไขทใชเปนแนวทางในการพจารณาค าขอโฆษณาอาหารทกชนดโดยหลกเกณฑทวไปมดงตอไปน

1.ชออาหารตองแสดงเปนภาษาไทยตามใบส าคญขนทะเบยนต ารบอาหารหรอใบส าคญการใชฉลากอาหารอยางนอย 1 ครง ถาเปนอาหารทวไปทไมตองขนทะเบยนต ารบอาหารหรอขออนญาตใชฉลากอาหารใหใชชออาหารตามทแสดงทฉลากนนๆ ยกเวนชออาหารทแสดงถงคณประโยชนคณภาพหรอสรรพคณกรณการโฆษณาอาหารหลายต ารบพรอมกน หรอโฆษณาอาหารทมชอเตมยาวมากทางสอทเวลาจ ากดเชนวทยหรอโทรทศนหากขอความโฆษณาบงบอกถงชนดและประเภทของอาหารอยางชดเจน สอดคลองกบขอความอนๆแลวกอนโลมไมตองแสดงชอเตมของอาหาร อนงการใชชออาหารตองไมท าใหเขาใจผดในสาระส าคญไมเปนเทจไมเปนการหลอกลวงใหเกดความหลงเชอท าใหเขาใจผดหรอขดกบวฒนธรรมอนดงามของไทย5

2. ภาพและขอความบนฉลากทปรากฏอยในสอโฆษณาหรอประกอบขอความโฆษณาตองถกตองตามกฎหมายและตรงตามความเปนจรง

3.การโฆษณาคณประโยชนคณภาพของอาหารใหแสดงคณประโยชนคณภาพของอาหารทงต ารบและจะอนญาตใหโฆษณาโดยการแจกแจงคณประโยชนของสารอาหารแตละชนดทเปนสวนประกอบของผลตภณฑนนไดกตอเมอ สามารถพสจนไดวามคณประโยชนเหลานจรง

4.การแสดงค าเตอนในการโฆษณา “อานค าเตอนในฉลากกอนบรโภค” ส าหรบผลตภณฑทก าหนดใหแสดงค าเตอนบนฉลากยกเวนใหแสดงค าเตอนไวเปนการเฉพาะเชนเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอลหรอกาเฟอน6

หลกเกณฑเฉพาะส าหรบใชเปนแนวทางการพจารณาการโฆษณาผลตภณฑอาหารเฉพาะเชน อาหารส าหรบทารก เดกเลก และผลตภณฑทเกยวของ นม เครองดมเกลอแร บะหมกงส าเรจรป ผลตภณฑเสรมอาหาร เครองดมทมสวนผสมแอลกอฮอล อาหารทางการแพทย หมากฝรงลกอม เครองปรงรส เครองดมปราศจากน าตาล เปนตน โดยการโฆษณาผลตภณฑอาหารเหลานนอกจากจะตองปฏบตตามหลกเกณฑทวไปแลวยงตองปฏบตตามหลกเกณฑเฉพาะตามทกฎหมายก าหนด โดยมกเปนเรองของการก าหนดใหระบค าเตอนทเกยวของกบความปลอดภยการใหแสดงขอความแสดงวธใชอยางชดเจน รวมถงการมขอหามเฉพาะเกยวกบการโฆษณาทสอความหมายท

5เดอนเพญ ภญโญนธเกษม. (2546). มาตรการควบคมก ากบและการบงคบใชกฎหมายดานการโฆษณาผลตภณฑสขภาพ. วทยานพนธนตศาสตรมหาบณฑต, คณะนตศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง. หนา 75. 6 ประกาศคณะกรรมการอาหารและยาเรองหลกเกณฑการโฆษณาอาหาร พ.ศ. 2551. (ออนไลน). เขาถงไดจาก: http://www.food.fda.moph.go.th/law/data/announ_fda/061RuleOfFoodAd51.pdf. [2560, 30 มกราคม].

77

อาจกอใหเกดความเขาใจผดเกยวกบทศนคตหรอคณภาพของผลตภณฑ หรอการหามโฆษณาในลกษณะแถมพกหรอใหรางวลดวยการเสยงโชคเปนตน7

โดยทวไปแมพบวารปลกษณของผลตภณฑเสรมอาหารจะใกลเคยงกบ ผลตภณฑยา แตไมใชผลตภณฑยา ดงน นจงไมสามารถรกษา หรอบรรเทาโรคใดๆ ตลอดจน ไมสามารถเปลยนแปลงระบบการท างานภายในรางกาย หรอ ชวยเปลยนแปลงโครงสรางของ รางกายได 8

2)โฆษณาทไมตองยนขออนญาต

1. โฆษณาทไมมการกลาวอางถงสรรพคณ คณภาพ คณประโยชนของผลตภณฑอาหาร หรอไมม การแสดงขอมลดวยภาพ ขอความ สญลกษณ หรออนใด ทอาจเชอมโยงใหเขาใจไดวา ผลตภณฑอาหารม สรรพคณ คณภาพ คณประโยชนของอาหารตามขอมลนนๆ

2. การใหขอมลทางวชาการ ทไมเชอมโยงใหเขาใจไดวา เปนสรรพคณ คณภาพ คณประโยชนของ ผลตภณฑอาหารอยางหนงอยางใดโดยเฉพาะ และไมมวตถประสงคเพอประโยชนทางการคา

3. การโฆษณาเพอสงเสรมการขาย เชน การลด แลก แจก แถมของรางวล ชงโชค โดยไมมการแสดง สรรพคณ คณภาพ คณประโยชนของผลตภณฑอาหาร เปนตน

ก) การสงระงบการโฆษณา

ผมอ านาจในการสงระงบการโฆษณา คอ เลขาธการคณะกรรมการอาหารและยา และผวาราชการจงหวดซงไดรบมอบหมายมอ านาจใชดลพนจสงระงบการโฆษณาอาหาร โดยสงเปนหนงสอใหผผลต ผน าเขา ผจ าหนาย หรอผท าการโฆษณาอาหาร ระงบการโฆษณา ถาเหนวาฝาฝนตามมาตรา 409 มาตรา 4110 และมาตรา 4211 คอ ไมขออนญาตโฆษณาหรอขออนญาตโฆษณา แตยง

7สษม ศภนตย. (2554). ค าอธบายพฒนาการของกฎหมายคมครองผบรโภคของไทย. กรงเทพฯ : ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. หนา 62. 8พรดา สรโย. (2522). ปญหาทางกฎหมายเกยวกบการโฆษณาแฝง : ศกษากรณสนคา ประเภทใหโทษ. วทยานพนธนตศาสตรมหาบณฑต, คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย. หนา 24. 9มาตรา 40 หามมใหผใดโฆษณาคณประโยชนคณภาพ หรอสรรพคณของอาหาร อนเปนเทจหรอ เปนการ

หลอกลวงใหเกดความหลงเชอโดยไมสมควร 10มาตรา 41 กไดมการก าหนดใหผประสงคจะโฆษณา คณประโยชน คณภาพ หรอสรรพคณของ อาหาร ทางวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน ทางฉายภาพ ภาพยนตร หรอทางหนงสอพมพ หรอสงพมพอน หรอดวยวธการอนใดเพอประโยชนในทางการคา ตองน าเสยง ภาพ ภาพยนตร หรอขอความทจะโฆษณา ดงกลาวนนใหผอนญาตตรวจพจารณากอน เมอไดรบอนญาตแลวจงโฆษณาได

78

ไมไดรบอนญาตใหโฆษณา หรอกรรมการอาหารเหนวา อาหารนนไมมคณประโยชน คณภาพ หรอสรรพคณตามทโฆษณา ยงสามารถสงระงบการผลต น าเขา หรอจ าหนายไดอกดวย

ข) บทลงโทษส าหรบผฝาฝนตามพระราชบญญตอาหาร บทลงโทษของผโฆษณาอาหารโดยไมไดรบอนญาตมโทษปรบสถานเดยว คอ ปรบไม

เกนหาพนบาท แตกรณทโฆษณาคณประโยชน คณภาพ หรอสรรพคณของอาหารเปนเทจหรอหลอกลวงใหเกดความหลงเชอ ตามมาตรา 40 โดยไมสมควรมโทษจ าคกไมเกนสามปหรอปรบไมเกนสามหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ ซงตางกบบทลงโทษการโฆษณาขายยาทมเพยงโทษปรบสถานเดยวเทานน12

ในกรณทผโฆษณาฝาฝนค าสงของผอนญาต ซงสงตามมาตรา 42 ตองระวางโทษจ าคกไมเกนสองป หรอปรบไมเกนสองหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ และใหปรบเปนรายวนอกวนละไมนอยกวาหารอยบาท แตไมเกนหนงพนบาท ตลอดเวลาทไมปฏบตตามค าสงดงกลาว และผใดโฆษณาอาหารโดยฝาฝนมาตรา 40 ตองระวางโทษจ าคกไมเกนสามปหรอปรบไมเกนสามหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ13 และผใดฝาฝนมาตรา 41 ตองระวางโทษปรบไมเกนหาพนบาท14 3.1.2 พระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญต

คมครองผบรโภค (ฉบบท 3) พ.ศ. 2556

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช 2540 เปนรฐธรรมนญฉบบแรกทใหความส าคญของการคมครองผบรโภค โดยบญญตถงสทธของผบรโภคไวในมาตรา 57 ทบญญตวา “สทธของบคคลซงเปนผบรโภคยอมไดรบความคมครองทงนตามทกฎหมายบญญต” ในปจจบนกฎหมายทบญญตเพอคมครองสทธของผบรโภค ไดแก รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช 2560 และพระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 เหนไดจากมาตรา 61 ทบญญต

11มาตรา 42 เพอพทกษประโยชนและความปลอดภยของผบรโภค ใหผอนญาตมอ านาจสงเปน หนงสออยางใดอยางหนง ดงน

(1) ใหผผลตน าเขา หรอผจ าหนายอาหาร หรอผท าการโฆษณา ระงบการโฆษณาอาหารท เหนวาเปนการโฆษณาโดยฝาฝนมาตรา 41

(2) ใหผผลต ผน าเขา หรอผจ าหนายอาหาร หรอผท าการโฆษณาอาหาร ระงบการผลต การ น าเขา การจ าหนาย หรอการโฆษณาอาหารทคณะกรรมการเหนวาอาหารดงกลาวไมมคณประโยชน คณภาพ หรอสรรพคณตามทโฆษณา 12พระราชบญญตอาหาร พ.ศ. 2522. มาตรา 40. 13พระราชบญญตอาหาร พ.ศ. 2522. มาตรา 70. 14พระราชบญญตอาหาร พ.ศ. 2522. มาตรา 71.

79

วา “สทธของบคคลซงเปนผบรโภคยอมไดรบความคมครองในการไดรบขอมลทเปนความจรงและมสทธรองเรยนเพอใหไดการแกไขเยยวยาความเสยหาย รวมทงมสทธรวมตวกนเพอพทกษสทธของผบรโภคใหมองคการเพอการคมครองผบรโภคทเปนอสระจากหนวยงานของรฐ”15 ซงประกอบดวยตวแทนผบรโภค ท าหนาทใหความเหนเพอประกอบการพจารณาของหนวยงานของรฐในการตราและการบงคบใชกฎหมาย ใหความเหนในการก าหนดมาตรการตางๆเพอคมครองผบรโภครวมท งตรวจสอบและรายงานการกระท าหรอละเลยการกระท าอนเปนการคมครองผบรโภค ท งนใหรฐสนบสนนงบประมาณในการด าเนนการขององคการอสระดงกลาวดวยรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช 2560 ไดใหสทธกบผบรโภค อกทงพระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 ไดบญญตหลกการคมครองสทธของผบรโภคไวตามมาตรา 4 ดงน16 สทธทจะไดรบขาวสารรวมทงค าพรรณนาคณภาพทถกตองและเพยงพอเกยวกบสนคา หรอบรการสทธทจะมอสระในการเลอกหาสนคาหรอบรการสทธทจะไดรบความปลอดภยจากการใชสนคาหรอบรการ สทธทจะไดรบความเปนธรรมในการท าสญญา และสทธทจะไดรบการพจารณาและชดเชยความเสยหาย17 ท งนตามกฎหมายวาดวยการน นๆหรอพระราชบญญตนบญญตไวพระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 ซงแกไขเพมเตมโดย (ฉบบท 3) พ.ศ. 2556 ไดบญญตสทธของผบรโภคทจะไดรบความคมครองตามกฎหมาย ดงน18 1. สทธทจะไดรบขาวสารทถกตองและเพยงพอเกยวกบสนคาหรอบรการ เนองจากเพอตองการทจะเพมมลคาของการคาขายโดยใชหลกการทางการตลาด เชน การโฆษณาในผลตภณฑสนคา รวมทงการพรรณนาตางๆถงคณภาพและลกษณะสนคาและบรการของผประกอบการ เปนตน ในบางครงผประกอบการนนใชหลกการตลาดเอาเปรยบผบรโภคโดยการบอกขอมลหรอพรรณนาถงคณลกษณะของสนคาหรอบรการของตนเองเกนความจรง ท าใหผบรโภคถกเอารดเอาเปรยบเนองจากผบรโภคไมสามารถรถงเทาทนการตลาดไดเทาผประกอบการ

15 พระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 .มาตรา 61. 16 ศลษา ทองโชต. (2557). การคมครองผบรโภคในการซอขายสนคาและบรการทางสออเลกทรอนกส.นตศาสตรมหาบณฑต กลมวชากฎหมายมหาชน, คณะนตศาสตร มหาวทยาลยศรปทม. หนา 65. 17 พระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522. มาตรา 4. 18ส านกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค. สทธผบรโภค 5 ประการ. (ออนไลน). เขาถงไดจาก : http://www .ocpb.go.th/ewt_news.php?nid=35. [2560, 30 มกราคม].

80

ดวยเหตนผบรโภคจงควรไดรบความคมครองถงสทธของตนในการบรโภคสนคาตางๆ ควรไดรบขาวสารรวมทงค าพรรณนาคณภาพทถกตองและเพยงพอเกยวกบสนคาหรอบรการนน ตลอดจนไดรบทราบขอมลเกยวกบสนคาหรอบรการอยางถกตองและเพยงพอทจะไมหลงผดในการซอสนคาหรอรบบรการโดยไมเปนธรรมเชนผบรโภคควรจะไดทราบถงคณสมบตของสนคาอยางแทจรง โดยผประกอบการควรท าฉลากสนคาใหตรงกบความเปนจรง ทงสวนประกอบและคณสมบตตางๆของสนคาและการโฆษณาสนคานน ควรจะโฆษณาดวยขอเทจจรงไมโฆษณาเกนความจรงเพอใหผบรโภคหลงผด บรโภคสนคาหรอบรการเหลานน เพราะเชอในค าโฆษณาทเกนความจรง เปนตน

2. สทธทจะมอสระในการเลอกหาสนคาหรอบรการผบรโภคควรมสทธในการเลอกบรโภคสนคาหรอบรการไดอยางอสระ เนองจากในปจจบนนนมวธหลากหลายทสามารถชกจงผบรโภคใหบรโภคสนคาหรอบรการตางๆ โดยการใหผบรโภคไดรบขอมลของผลตภณฑหรอสนคาตางๆโดยนกการตลาดเหลานนมวธการสรางเรองราวหรอขอมล ใหมความนาสนใจจนผบรโภคถกชกจงใหบรโภคสนคาโดยปราศจากการไตรตรองไดอยางถถวนเปนการจงใจผบรโภคอยางไมเปนธรรมเพราะผบรโภคไมทราบขอเทจจรงตางๆอยางละเอยด และไมสามารถรไดวาผประกอบการมขนตอนวธการอยางไรในการสรางมาตรการชกจงบรโภคอยางไรบางดงน นผ บรโภคควรจะมอสระในการเลอกหาสนคาหรอบรการดวยความสมครใจของตนเอง ใชวจารณญาณของตนเองในการเลอกบรโภคสนคาหรอบรการโดยปราศจากการจงใจ 3. สทธทจะไดรบความปลอดภยจากการใชสนคาหรอบรการความปลอดภยถอวาเปนสงส าคญของการบรโภคสนคาหรอบรการตางๆของผ บรโภค ผ ประกอบการควรตระหนกถงความส าคญในประการนอยางมากทสด เพราะเกยวเนองกบชวตรางกายสขภาพหรอพลานามยของผบรโภคโดยตรงเหตดวยการผลตสนคาตางๆนน ผประกอบการควรจะมการตรวจสอบถงสนคาหรอบรการของตนใหมสภาพและคณภาพทปลอดภย ไดมาตรฐานส าหรบผบรโภคกอนทผบรโภคจะน าไปบรโภค โดยไมกอใหเกดอนตรายตอผบรโภคผประกอบการไมควรทจะละเลยในคณภาพของสนคาและบรการควรจะมค าแนะน าตางๆ ในการใชงานสนคาหรอบรการตางๆเหลานน และควรบอกถงขอสงเกตตางๆในผลตภณฑหรอบรการกอนทผบรโภคจะน าไปบรโภค ผประกอบการควรมการท าฉลากสนคาทมมาตรฐานและบงบอกถงขอควรระวงหรอลกษณะวธใชเพอความปลอดภยของผบรโภค 4. สทธทจะไดรบความเปนธรรมในการท าสญญาเรองความเปนธรรมในการท าสญญานนมพระราชบญญตวาดวยขอสญญาทไมเปนธรรม พ.ศ. 2540 เนองจากผบรโภคและผประกอบการนนมอ านาจเหลอมล าในความไมเทาเทยมกนของการตอรอง ในการท าสญญาท าให

81

ในบางครงผบรโภคเสยเปรยบเนองจากขาดอ านาจในการตอรองดวยเหตนผบรโภคควรจะไดรบความเปนธรรมในการท าสญญา เชนผประกอบการตองไมใชเลหเหลยมหลอกลวงผบรโภคใหเขาท าสญญาไมท านตกรรมตางๆทมเจตนาหลอกลวงผบรโภคใหหลงเชอ จนเขาท าสญญาทท าใหผบรโภคเสยเปรยบเปนตน 5. สทธทจะไดรบการพจารณาและชดเชยความเสยหายเมอผบรโภคไดรบความเสยหายจากผประกอบการในการบรโภคสนคาหรอบรการตางๆ ผบรโภคกมสทธทจะไดรบการชดเชยจากความเสยหายเมอผประกอบการละเมดสทธของผบรโภคเพอใหผบรโภคทไดรบความเสยหายไดรบการเยยวยาดวยความรวดเรวและมประสทธภาพอนเปนการคมครองผบรโภคทมก าลงตอรองนอยกวาผประกอบการ อกทงยงเปนการคมครองสทธของผบรโภคตามหลกการทยอมรบในระดบสากลและรบรองโดยองคการสหประชาชาตท าใหผบรโภคไมถกเอารดเอาเปรยบทท าใหไมไดรบความเปนธรรม19 ดงนนจะเหนไดวา สทธของผบรโภคทรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยไดใหสทธและความคมครองแกผบรโภคนน มเจตนารมณเพอคมครองผบรโภคใหมสทธตางๆเชนสทธทผบรโภคจะไดรบขอมลทเปนความจรงและเมอเกดกรณปญหาผบรโภคมสทธทจะรองเรยนตอหนวยงานตางๆเพอหนวยงานตางๆของภาครฐจะไดใหการแกไขเยยวยาความเสยหายเพออ านวยความยตธรรมใหแกผบรโภคทมอ านาจตอรองนอยกวาในทางสงคม ซงผบรโภคนนมสทธทจะรวมตวกนเพอพทกษสทธของผบรโภคนนเองโดยเจตนารมณของรฐธรรมนญมความประสงคตองการใหมการจดองคการเพอการคมครองผบรโภคทเปนอสระจากหนวยงานของรฐเพอคมครองและปกปองผลประโยชนของผบรโภค โดยในการใหความคมครองสทธของผบรโภคทจะไดรบการพจารณาและชดเชยความเสยหายจากการใชสนคาหรอบรการ โดยก าหนดใหมองคกรทมอ านาจด าเนนคดแพงและอาญาแกผกระท าละเมดสทธของผบรโภค 2 องคกร คอคณะกรรมการคมครองผบรโภค และสมาคมทคณะกรรมการคมครองผบรโภครบรอง20

1) การคมครองสทธของผบรโภค ผลตภณฑเสรมอาหารลดน าหนก จดเปนผลตภณฑประเภทอาหาร ดงนน ระบบคมครอง

ผบรโภคดานผลตภณฑสขภาพในประเทศไทยหนวยงานทมหนาทด าเนนงานคมครองผบรโภคดานผลตภณฑสขภาพนนมความเกยวของกบหลายหนวยงาน ทงหนวยงานคมครองผบรโภคภาครฐทเปนสวนราชการ องคกรคมครองผบรโภคภาคประชาสงคม หรอภาคประชาชน และสภา 19 ส านกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค. อางแลวเชงอรรถท 1. หนา 1-2. 20สมชาย อตกรจฑาศร. (2542). ปญหาในการด าเนนคดทเกยวกบการละเมดสทธของผบรโภคตามพระราชบญญต คมครองผบรโภค พ.ศ. 2522. กรงเทพฯ : คณะนตศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง. หนา 71.

82

วชาชพดานสขภาพหรอดานอนๆ โดยหนวยงานเหลานมบทบาทหนาทโดยตรงในการคมครองผบรโภค หรอเพยงสนบสนนกระบวนการคมครองผบรโภค ใหมความครอบคลมกบปญหาของผบรโภคทมความหลากหลายขนหนวยงานรฐทมบทบาทส าคญในระบบการคมครองผบรโภค ไดแก สคบ. สงกดส านกนายกรฐมนตร เปนองคกรทมวตถประสงคคมครองผบรโภคโดยรวมทกสนคาและบรการ รวมถงผลตภณฑสขภาพในแงของการสงตอเรองรองเรยน ในดานคณภาพ ประสทธภาพและความปลอดภย

หนวยงานหลกทท าหนาทเกยวกบการใหการควบคมและก ากบดแลการบรโภคผลตภณฑททไดความเสยหายจากการบรโภคทส าคญ คอ ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) กรมสนบสนนบรการสขภาพ กรมวทยาศาสตรการแพทย และส านกงานสาธารณสขจงหวด (สสจ.) ซงมหนาทรบผดชอบในสวนภมภาค และอาจมความเกยวของกบกระทรวงพาณชยในแงของการคา การลงทน นอกจากนยงมองคกรคมครองผบรโภคภาคประชาสงคมหรอภาคประชาชน เชน ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) แผนงานคมครองผบรโภคดานสขภาพ (คคส.) จฬาลงกรณมหาวทยาลย มลนธเพอผบรโภค ทเขามามบทบาทเสรมแรงในการพฒนาขดความสามารถของระบบคมครองผบรโภค เชนเดยวกบสภาวชาชพดานสขภาพหรอดานอนๆ เชน สภาเภสชกรรม แพทยสภา สภาการพยาบาล สภาทนายความ สภาทปรกษาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต เปนตน โดยมหนาทสนบสนนกระบวนการการคมครองผบรโภคใหแกประชาชนดงทไดกลาวมา อย. เปนหนวยงานหลกทท าหนาทในการคมครองผบรโภคดานผลตภณฑสขภาพโดยมพนธกจหลกในการก ากบ ดแล และสงเสรมใหมการน าเสนอผลตภณฑสขภาพทมคณภาพ มาตรฐานและความปลอดภย สงเสรมใหผบรโภคมความร ความเขาใจ และมพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทถกตอง สนบสนนใหผประกอบการไดรบโอกาสทางการแขงขนมากขน เพอเปนการสงเสรมการเพมมลคาทางเศรษฐกจของประเทศ รวมถงพฒนาการบรหารจดการองคกรใหไปสความเปนเลศ ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) มอ านาจหนาทตามกฎหมายและอนสญญาและมการด าเนนงานรวมกบหนวยงานอนๆ เพอด าเนนงานคมครองผบรโภคดานผลตภณฑสขภาพในสวนภมภาค21

2) การคมครองผบรโภคในดานการโฆษณา ปจจบนยคแหงเทคโนโลยและอตสาหกรรมท าใหมผลตสนคาออกมาอยางมากมาย

หลากหลายชนดดงนนการโฆษณาซงมบทบาทเปนอยางมากของการตลาดเพราะท าใหผประกอบ

21 ฐปนท อารยะกล. (2552). มาตรการทางกฎหมายเกยวกบการซอขายสนคาทางอนเทอรเนต. วทยานพนธ นตศาสตรมหาบณฑต สาขาวชานตศาสตร, คณะนตศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง. หนา 70.

83

ธรกจมปฏสมพนธกบผบรโภคไดโดยงายอทธพลของการโฆษณาท าใหเกดการเลยนแบบเกดการ

จงใจท าใหมการตดสนใจซอสนคาหรอบรการตางๆอยางรวดเรวบางครงอาจจะไมไดไตรตรองใหถ

ถวนกอนและอาจท าใหผบรโภคเขาใจผดในสาระส าคญและคณลกษณะของผลตภณฑ จะเหนไดวา

ในปจจบนนสอโฆษณาไมวาจะเปนหนงสอพมพ วทย โทรทศน หรออนเทอรเนตไดเขามาม

อทธพลเปนอยางมากกบการด ารงชวตของผบรโภค ดวยเจตนารมณของกฎหมายคมครองผบรโภค

มงคมครองผบรโภคเนองจากการเสนอขายสนคาหรอบรการตางๆท าใหผบรโภคตกอยในภาวะ

เสยเปรยบ เพราะผบรโภคอาจรไมเทาทนภาวะตลาดท าใหไมทราบถงคณภาพของสนคาและบรการ

นนอยางแทจรงดงนนการคมครองผบรโภคในเรองการโฆษณาเปนมาตรการหนงของการคมครอง

ผบรโภคตามพระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 นน ใหความคมครองผบรโภคเกยวกบ

สทธทผบรโภคจะไดรบขาวสารรวมทงค าพรรณนาทถกตองและเพยงพอเกยวกบสนคาและบรการ

ซงเหนไดวาเปนการคมครองผบรโภคเกยวกบการไดรบขอมลขาวสารและค าพรรณนาตางๆของ

ผประกอบการเพอไมใหขอความหรอค าพรรณนาตางๆเหลานน มลกษณะเกนจรงหรอขอความเปน

เทจหรอเปนขอความทท าใหผบรโภคเขาใจผดไปถงสาระส าคญของสนคาหรอบรการตางๆทอาจ

กอใหเกดความเสยหายตอผบรโภค22

การคมครองผบรโภคดานโฆษณาเปนมาตรการหนงของ “การคมครองผบรโภค” ตาม

พระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 ทจะใหการคมครองแกผบรโภคเกยวกบการไดรบ

ขอมลขาวสารรวมทงค าพรรณนาคณภาพทถกตองและเพยงพอเกยวกบสนคาหรอบรการดงนนการ

โฆษณาเพอจ าหนายสนคาหรอใหบรการตางๆจงตองมการใชถอยค าหรอขอความทไมมลกษณะไม

เปนจรงหรอเปนเทจเขาใจผดในสาระส าคญของสนคาหรอบรการอาจกอใหเกดความเสยหายตอ

สงคมเปนการสวนรวมกอใหเกดการสนบสนนไมวาจะโดยตรงหรอโดยออมทท าใหมการกระท า

ความผดกฎหมายหรอศลธรรมอนดหรอน าไปสความเสอมเสยในวฒนธรรมของชาตกอใหเกด

ความแตกแยกหรอความสามคคในหมประชาชนและอยางอนทกฎหมายก าหนดไมวาจะเกดจากการ

ทผโฆษณาจะใชวธการหรอการด าเนนการไมวาจะเปนการอางองรายงานผลการศกษาวจยทาง

วชาการสถตหรอสงใดสงหนงอนไมเปนความจรงหรอเกนความจรงหรอไมกตาม

22 สษม ศภนตย. (2550). ค าอธบายกฎหมายเกยวกบการโฆษณา. กรงเทพฯ: ส านกพมพนตบรรณาการ. หนา 82.

84

พระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 ไดก าหนดใหมการจดตงคณะกรรมการวาดวยการโฆษณาขนมาเพอท าหนาทในการควบคมดแลการโฆษณาสนคาหรอบรการและมอ านาจในการแตงตงคณะอนกรรมการขนเพอด าเนนการพจารณาหรอปฏบตการอยางหนงอยางใดตามทคณะกรรมการวาดวยการโฆษณามอบหมายกได ซงในสวนทเกยวของวาดวยการโฆษณาไดแก มาตรา 22 และมาตรา 23 ของพระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 ซงสาระส าคญ มดงน23

ประการทหนง การโฆษณาจะตองไมใชขอความทเปนการไมเปนธรรมตอผบรโภคหรอใชขอความทอาจกอใหเกดผลเสยตอสงคมเปนสวนรวมทงนไมวาขอความดงกลาวนนจะเปนขอความทเกยวกบแหลงก าเนดสภาพคณภาพหรอลกษณะของสนคาหรอบรการตลอดจนการสงมอบการจดหาหรอการใชสนคาหรอบรการซงขอความตอไปนถอวาเปนขอความทเปนการไมเปนธรรมตอผบรโภคหรอเปนขอความทอาจกอใหเกดผลเสยตอสงคมเปนสวนรวมคอ

(1) ขอความทเปนเทจหรอเกนความจรง

(2) ขอความทจะกอใหเกดความเขาใจผดในสาระส าคญเกยวกบสนคาหรอบรการไมวาจะ

กระท าโดยใชหรออางองรายงานทางวชาการสถตหรอสงใดสงหนงอนไมเปนความจรงหรอเกน

ความจรงหรอไมกตาม

(3) ขอความทเปนการสนบสนนโดยตรงหรอโดยออมใหมการกระท าผดกฎหมายหรอ

ศลธรรมหรอน าไปสความเสอมเสยในวฒนธรรมของชาต

(4) ขอความทจะท าใหเกดความแตกแยกหรอเสอมเสยความสามคคในหมประชาชน

(5) ขอความอยางอนตามทก าหนดในกฎกระทรวง

ทงนหากขอความทใชในการโฆษณาทบคคลโดยทวไปสามารถเขาใจไดวาขอความ

โฆษณาดงกลาวไมอาจเปนความจรงไดอยางแนแทกไมถอวาเปนขอความทตองหามในการโฆษณา

ตามขอ (1)

ประการทสอง กรณทคณะกรรมการวาดวยการโฆษณาเหนวาสนคาใดอาจเปนอนตรายตอ

ผบรโภคและคณะกรรมการวาดวยฉลากไดมการก าหนดใหเปนสนคานนเปนสนคาทควบคมฉลาก

คณะกรรมการวาดวยการโฆษณามอ านาจในการทจะออกค าสงดงน

(1) ก าหนดใหการโฆษณาดงกลาวตองมการแนะน าหรอค าเตอนเกยวกบวธการใชหรอ

อนตรายควบคไปกบการโฆษณาตามเงอนไขทคณะกรรมการวาดวยการโฆษณาก าหนด

23เรองเดยวกน. หนา 83.

85

(2) จ ากดการใชสอโฆษณาสนคานนๆ (3) หามไมใหท าการโฆษณาสนคานนๆ ทงนการหามตาม (2) และ (3) ตองเปนกรณทคณะกรรมการวาดวยการโฆษณาเหนวาการ

ใชหรอประโยชนของสนคานนๆขดตอนโยบายทางสงคมศลธรรมหรอวฒนธรรมของชาต ประการทสาม กรณทคณะกรรมการวาดวยการโฆษณาเหนวาการโฆษณาสนคาหรอ

บรการใดมความจ าเปนทผบรโภคตองทราบถงขอเทจจรงเกยวกบสภาพฐานะและรายละเอยดอยางอนเกยวกบผประกอบธรกจสามารถก าหนดใหแสดงหรอแจงขอเทจจรงดงกลาวได24

ประการทส มอ านาจในการออกค าสงใหผโฆษณาท าการแกไขขอความหรอวธการโฆษณาหามการใชขอความโฆษณาบางอยางทปรากฏในการโฆษณาหามการโฆษณาหรอหามใชวธการโฆษณานนๆหรอใหผโฆษณาท าการแกไขความเขาใจผดของผบรโภคตามหลกเกณฑและวธการทคณะกรรมการวาดวยการโฆษณาก าหนด

ประการทหา มอ านาจออกค าสงใหผโฆษณาพสจนขอความโฆษณาเพอแสดงความจรงไดถาสงสยวาขอความทโฆษณาเปนเทจหรอเกนความจรงและในกรณทผโฆษณามการอางองรายงานทางวชาการผลการวจยสถตการรบรองของสถาบนหรอบคคลอนใดหรอยนยนขอเทจจรงอนใดอนหนงในการโฆษณาถาไมสามารถพสจนไดวาเปนจรงตามทโฆษณาใหถอวา “ผโฆษณารหรอควรรวาขอความนนเปนเทจ”

ประการทหก ใหความเหนเกยวกบกรณทผโฆษณามขอสงสยวาการโฆษณาจะเปนการฝาฝนกฎหมายหรอไม

ประการทเจด มอ านาจในการเปรยบความผดผโฆษณาและเจาของสอโฆษณาทกระท าความผดตามพระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตคมครองผบรโภค (ฉบบท3) พ.ศ. 2556

ในกรณทคณะกรรมการวาดวยการโฆษณาเหนวาสนคาใดอาจเปนอนตรายแกผบรโภคและคณะกรรมการวาดวยฉลากไดก าหนดใหสนคานนเปนสนคาทควบคมฉลากตามมาตรา 30 ใหคณะกรรมการวาดวยการโฆษณามอ านาจออกค าสงดงตอไปน (1) ก าหนดใหการโฆษณานนตองกระท าไปพรอมกบค าแนะน าหรอค าเตอนเกยวกบวธใชหรออนตรายตามเงอนไขทคณะกรรมการวาดวยการโฆษณาก าหนดทงนโดยคณะกรรมการวาดวยการโฆษณาจะก าหนดเงอนไขใหแตกตางกนส าหรบการโฆษณาทใชสอโฆษณาตางกนกได (2) จ ากดการใชสอโฆษณาส าหรบสนคานน(3) หามการโฆษณาสนคานนความใน(2) และ (3) ใหน ามาใชบงคบแกการโฆษณาทคณะกรรมการวา

24 สษม ศภนตย. อางแลว เชงอรรถท 22. หนา 85.

86

ดวยการโฆษณาเหนวาการใชหรอประโยชนของสนคานนขดตอนโยบายทางสงคมศลธรรมหรอวฒนธรรมของชาตดวย25

ในกรณทคณะกรรมการวาดวยการโฆษณาเหนวาสนคาหรอบรการใดผบรโภคจ าเปนตองทราบขอเทจจรงเกยวกบสภาพฐานะและรายละเอยดอยางอนเกยวกบผ ประกอบธรกจดวยคณะกรรมการวาดวยการโฆษณามอ านาจก าหนดใหการโฆษณาสนคาหรอบรการนนตองใหขอเทจจรงดงกลาวตามทคณะกรรมการวาดวยการโฆษณาก าหนดได26

กรณทคณะกรรมการวาดวยการโฆษณาเหนวาขอความในการโฆษณาโดยทางสอโฆษณาใดสมควรแจงใหผบรโภคทราบวาขอความนนเปนขอความทมความมงหมายเพอการโฆษณาคณะกรรมการวาดวยการโฆษณามอ านาจก าหนดใหการโฆษณาโดยทางสอโฆษณานนตองมถอยค าชแจงก ากบใหประชาชนทราบวาขอความดงกลาวเปนการโฆษณาไดทงนคณะกรรมการวาดวยการโฆษณาจะก าหนดเงอนไขอยางใดใหตองปฏบตดวยได27

ตามบทบญญตของพระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 ในกรณทคณะกรรมการวาดวยการโฆษณาเหนวาการโฆษณาใดฝาฝนมาตรา 22 มาตรา 23 มาตรา 24(1) หรอมาตรา 25 ใหคณะกรรมการวาดวยการโฆษณามอ านาจออกค าสงอยางใดอยางหนงหรอหลายอยางดงตอไปน

(1) ใหแกไขขอความหรอวธการในการโฆษณา (2) หามการใชขอความบางอยางทปรากฏในการโฆษณา (3) หามการโฆษณาหรอหามใชวธการนนในการโฆษณา (4) ใหโฆษณาเพอแกไขความเขาใจผดของผบรโภคทอาจเกดขนแลวตามหลกเกณฑและ

วธการทคณะกรรมการวาดวยการโฆษณาก าหนดในการออกค าสงตาม (4) ใหคณะกรรมการวาดวยการโฆษณาก าหนดหลกเกณฑและวธการโดยค านงถงประโยชนของผบรโภคประกอบกบความสจรตใจในการกระท าของผกระท าการโฆษณา28

25พระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตคมครองผบรโภค (ฉบบท3) พ.ศ.

2556. มาตรา 24. 26พระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตคมครองผบรโภค (ฉบบท3) พ.ศ. 2556. มาตรา 25. 27พระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตคมครองผบรโภค (ฉบบท3) พ.ศ. 2556. มาตรา 26. 28พระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตคมครองผบรโภค (ฉบบท3) พ.ศ. 2556. มาตรา 27.

87

ในกรณทคณะกรรมการวาดวยการโฆษณามเหตอนควรสงสยวาขอความใดทใชในการโฆษณาเปนเทจหรอเกนความจรงตามมาตรา 22 วรรคสอง (1) ใหคณะกรรมการวาดวยการโฆษณามอ านาจในการออกค าสงใหผกระท าการโฆษณาพสจนเพอแสดงความจรงไดในกรณทผกระท าการโฆษณาอางรายงานทางวชาการผลการวจยสถตการรบรองของสถาบนหรอบคคลอนใดหรอยนยนขอเทจจรงอนใดอนหนงในการโฆษณา ถาผกระท าการโฆษณาไมสามารถพสจนไดวาขอความทใชในการโฆษณาเปนความจรงตามทกลาวอางใหคณะกรรมการวาดวยการโฆษณามอ านาจออกค าสงตามมาตรา 27 ไดและใหถอวาผกระท าการโฆษณารหรอควรไดรวาขอความนนเปนความเทจ29

อนง กรณของผประกอบธรกจเมอไดมการโฆษณาสนคาหรอบรการแลว หากปรากฏวาผ ประกอบธรกจผใดสงสยวาการโฆษณาของตนจะเปนการฝาฝนหรอไมเปนไปตามพระราชบญญตนผประกอบธรกจผนนอาจขอใหคณะกรรมการวาดวยการโฆษณาพจารณาใหความเหนในเรองนนกอนท าการโฆษณาได ในกรณนคณะกรรมการวาดวยการโฆษณาจะตองใหความเหนและแจงใหผ ขอทราบภายในสามสบวนนบแตวนทคณะกรรมการวาดวยการโฆษณาไดรบค าขอถาไมแจงภายในก าหนดระยะเวลาดงกลาวใหถอวาคณะกรรมการวาดวยการโฆษณาใหความเหนชอบแลว

โดยในการขอความเหนและคาปวยการในการใหความเหนใหเปนไปตามระเบยบทคณะกรรมการวาดวยการโฆษณา ก าหนดคาปวยการทไดรบใหน าสงคลงเปนรายไดแผนดน โดยการใหความเหนของคณะกรรมการวาดวยการโฆษณาตามวรรคหนง ไมถอวาเปนการตดอ านาจของคณะกรรมการวาดวยการโฆษณาทจะพจารณาวนจฉยใหมเปนอยางอนเมอมเหตอนสมควรการใดทไดกระท าไปตามความเหนของคณะกรรมการวาดวยการโฆษณาทใหตามมาตรา 29 วรรคหนง ของพระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 ทมใหถอวาการกระท านนเปนความผดทางอาญา30

ในสวนการคมครองผบรโภคดานโฆษณานนตามพระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 ไดก าหนดเกยวกบเรองดงกลาวไวในมาตรา 22 โดยแยกออกไดใน 4 ลกษณะดงน

ลกษณะท 1 เปนการใชขอความโฆษณาทไมเปนธรรมกบผบรโภคกลาวคอการใชขอความโฆษณาทเปนเทจหรอเกนความเปนจรง หรอขอความโฆษณาทท าใหผบรโภคเกดความเขาใจผดในสาระส าคญเกยวกบสนคาหรอบรการทมการโฆษณาไมวาการโฆษณาดงกลาวจะมการอางอง

29พระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตคมครองผบรโภค (ฉบบท3) พ.ศ. 2556. มาตรา 28. 30พระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตคมครองผบรโภค (ฉบบท3) พ.ศ. 2556. มาตรา 29.

88

รายงานทางวชาการการศกษาวจยสถตหรอสงอนใดกตามทไมเปนความจรงหรอเกนกวาความเปนจรงแตไมรวมถงการใชขอความโฆษณาวธการโฆษณาทบคคลทวๆไปเหนแลวสามารถรบรหรอเขาใจไดวา “ไมอาจเปนความจรงไดอยางแนนอน”

ลกษณะท 2 เปนการใชขอความโฆษณาทกอใหเกดความเสยหายตอสงคมโดยรวมกลาวคอการใชขอความทเปนการสนบสนนสงเสรมไมวาจะเปนทางตรงหรอทางออมใหมการกระท าความผดกฎหมายหรอศลธรรมอนดของประชาชนหรอน าไปสความเสอมเสยตอวฒนธรรมของชาตตลอดจนท าใหเกดความแตกแยกความสามคคของประชาชน

ลกษณะท 3 เปนการใชขอความโฆษณาทผดตามกฎกระทรวงทคณะกรรมการวาดวยการโฆษณาก าหนดแนวทางและวธการปฏบตไวเชนการโฆษณาสนคาหรอบรการทใชอางองขอเทจจรงเกยวกบพระมหากษตรยพระราชนรชทายาทหรอผส าเรจราชการแทนพระองคการโฆษณาสนคาหรอบรการทระบหรอประกาศวาผประกอบธรกจจะจดใหมการแถม หรอมอบรางวลดวยการเสยงโชคการโฆษณาขายหองชดบานจดสรรในหนงสอพมพสอสงพมพโทรทศนวทยหรอปายโฆษณาเปนตน

ลกษณะท 4 เปนการโฆษณาทมลกษณะทไมท าใหเกดอนตรายตอสขภาพรางกายหรอจตใจหรออาจกอใหเกดความร าคาญตอผบรโภคปจจบนยงไมไดมการออกหลกเกณฑในการด าเนนการดงกลาว

จะเหนไดวาพระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตคมครองผบรโภค (ฉบบท 3) พ.ศ. 2556 มเหตผลในการประกาศใชตามพระราชบญญตฉบบนเนองจากปจจบนการเสนอขายสนคาและบรการตางๆตอประชนชนนบวนแตจะเพมมากขนผประกอบธรกจการคาและผทประกอบธรกจโฆษณาไดน าวชาการในทางการตลาดและทางการโฆษณามาใชในการสงเสรมการขายสนคาและบรการ ซงการกระท าดงกลาวท าใหผบรโภคตกอยในฐานะทเสยเปรยบ เพราะผบรโภคไมอยในฐานะททราบภาวะตลาดและความจรงทเกยวกบคณภาพและราคาของสนคาและบรการตางๆไดอยางถกตองทนทวงทในบางกรณ แมจะมการกฎหมายทใหความคมครองผบรโภคในการก าหนดคณภาพและราคาสนคาหรอบรการแลวกตาม แตขนตอนในการฟองรองด าเนนคดกบผประกอบการทละเมดสทธของผบรโภคเปนเรองทยงยากและมขนตอนทไมสามารถอ านวยความสะดวกตอผบรโภคได ท าใหผบรโภคนนตองเสยเวลาและเสยคาใชจายเปนจ านวนมาก จงไมสามารถอ านวยความยตธรรมไดอยางเตมทใหแกผบรโภค ดวยเหตนจงควรมกฎหมายใหความคมครองผบรโภคเปนการทวไปโดยก าหนด

89

หนาทของผประกอบธรกจการคาเพอใหความเปนธรรมตอผบรโภค และควรจดใหมองคกรของรฐเพอตรวจตราดแลและประสานงานการปฏบตงานของสวนราชการตางๆเพอคมครองผบรโภค31 ในกรณทคณะกรรมการวาดวยการโฆษณามเหตอนควรสงสยวาขอความใดทใชในการ

โฆษณาเปนเทจหรอเกนความจรงตามมาตรา 22 วรรคสอง (1) ใหคณะกรรมการวาดวยการโฆษณา

มอ านาจออกค าสงใหผกระท าการโฆษณาพสจนเพอแสดงความจรงไดในกรณทผกระท าการ

โฆษณาอางรายงานทางวชาการผลการวจยสถตการรบรองของสถาบนหรอบคคลอนใดหรอยนยน

ขอเทจจรงอนใดอนหนงในการโฆษณา ถาผกระท าการโฆษณาไมสามารถพสจนไดวาขอความทใช

ในการโฆษณาเปนความจรงตามทกลาวอาง ใหคณะกรรมการวาดวยการโฆษณามอ านาจออกค าสง

ตามมาตรา 27 ไดและใหถอวาผกระท าการโฆษณารหรอควรไดรวาขอความนนเปนความเทจ32

ผประกอบธรกจผใดสงสยวาการโฆษณาของตนจะเปนการฝาฝนหรอไมเปนไปตาม

พระราชบญญตน ผประกอบธรกจผนนอาจขอใหคณะกรรมการวาดวยการโฆษณาพจารณาให

ความเหนในเรองนนกอนท าการโฆษณาได ในกรณนคณะกรรมการวาดวยการโฆษณาจะตองให

ความเหนและแจงใหผขอทราบภายในสามสบวนนบแตวนทคณะกรรมการวาดวยการโฆษณา

ไดรบค าขอถาไมแจงภายในก าหนดระยะเวลาดงกลาวใหถอวาคณะกรรมการวาดวยการโฆษณาให

ความเหนชอบแลว การขอความเหนและคาปวยการในการใหความเหนใหเปนไปตามระเบยบท

คณะกรรมการวาดวยการโฆษณาก าหนดคาปวยการทไดรบใหน าสงคลงเปนรายไดแผนดนการให

ความเหนของคณะกรรมการวาดวยการโฆษณานนไมถอวาเปนการตดอ านาจของคณะกรรมการวา

ดวยการโฆษณาทจะพจารณาวนจฉยใหมเปนอยางอน เมอมเหตอนสมควรการใดทไดกระท าไป

ตามความเหนของคณะกรรมการวาดวยการโฆษณาทใหตามวรรคหนงมใหถอวาการกระท านนเปน

ความผดทางอาญา33

นอกจากนในกรณทคณะกรรมการเหนสมควรเขาด าเนนคดเกยวกบการละเมดสทธของผบรโภคหรอเมอไดรบค ารองขอจากผบรโภคทถกละเมดสทธ ซงหากคณะกรรมการเหนวาการ

31ส านกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค. อางแลว เชงอรรถท 1. หนา 1-2. 32พระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตคมครองผบรโภค (ฉบบท3) พ.ศ.

2556. มาตรา 28. 33พระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตคมครองผบรโภค (ฉบบท3) พ.ศ.

2556. มาตรา 29.

90

ด าเนนคดนนจะเปนประโยชนแกผบรโภคเปนสวนรวม ใหคณะกรรมการมอ านาจแตงตงพนกงานอยการโดยความเหนชอบของอธบดกรมอยการหรอขาราชการในส านกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค ซงมคณวฒไมต ากวาปรญญาตรทางนตศาสตรเปนเจาหนาทคมครองผบรโภคเพอใหมหนาทด าเนนคดแพงและคดอาญาแกผ กระท าการละเมดสทธของผบรโภคในศาล และเมอคณะกรรมการไดมการแจงไปยงกระทรวงยตธรรมเพอแจงใหศาลทราบแลว ใหเจาหนาทคมครองผบรโภคมอ านาจด าเนนคดตามทคณะกรรมการมอบหมายได ในการด าเนนคดในศาลใหเจาหนาทคมครองผบรโภคมอ านาจฟองเรยกทรพยสนหรอคาเสยหายใหแกผบรโภคทรองขอไดดวยและในการนใหไดรบยกเวนคาฤชาธรรมเนยมทงปวง34

1) บทก าหนดโทษ และบทลงโทษผฝาฝนค าสงคณะกรรมการวาดวยการโฆษณา

คณะกรรมการคมครองผบรโภค มอ านาจเปรยบเทยบความผดตามพระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ.2522 ไดโดยคณะกรรมการคมครองผบรโภค มอ านาจมอบหมายใหคณะกรรมการเฉพาะเรอง คณะอนกรรมการ พนกงานสอบสวน หรอพนกงานเจาหนาทด าเนนการเปรยบเทยบปรบได ผทมอ านาจเปรยบเทยบความผดโฆษณาทเปนภยตอสงคม ส าหรบผทมอ านาจเปรยบเทยบความผดตามพระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ.2522 ทไดรบการแตงตงจากคณะกรรมการคมครองผบรโภคในสวนกลาง ไดแกพนกงานเจาหนาทผมอ านาจเปรยบเทยบความผดทเกดในกรงเทพมหานครพนกงานสอบสวนงาน 4 กองก ากบการ 3 กองบงคบการสบสวนสอบสวนคดเศรษฐกจทกจงหวดจะมคณะอนกรรมการผมอ านาจเปรยบเทยบความผดทเกดขนมอ านาจ เปรยบเทยบความผด ตามพระราชบญญต คณะอนกรรมการ จะประกอบดวยผ วาราชการจงหวด เปนประธานอยการจงหวด ผบงคบการต ารวจภธรจงหวดเปนอนกรรมการ และขาราชการในจงหวด เปนอนกรรมการและเลขานการในการสอบสวนถาพนกงานสอบสวนพบวา บคคลใดกระท าผดตามพระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ.2522 และบคคลนนยนยอมใหเปรยบเทยบ ใหพนกงานสอบสวนสงเรองมายงคณะกรรมการคมครองผบรโภคหรอ ผซงคณะ กรรมการคมครองผบรโภคมอบหมายใหมอ านาจเปรยบเทยบภายในเจดวน นบแตวนทผนนแสดงความยนยอมใหเปรยบเทยบ และเมอช าระคาปรบแลวใหถอวาคดเลกกนตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา จงเปนการท าใหคดสนสดลงโดยการบงคบใชกฎหมายทมลกษณะเปนคณตอผกระท าความผดเกยวกบการโฆษณาทอาจเกดชองทางใหผกระท าความผดไมเกรงกลวและกลบมากระท าผดซ าอกได โดยบทก าหนดโทษการโฆษณาทเปนภยตอสงคม สามารถอธบายไดดงตอไปน

34พระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตคมครองผบรโภค (ฉบบท3) พ.ศ. 2556. มาตรา 39.

91

1. ผใดขดขวางหรอไมอ านวยความสะดวก ไมใหถอยค า หรอไมสงเอกสารหรอ หลกฐานแกพนกงานเจา หนาท ซงปฏบตการ ตามมาตรา 5 ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหนงเดอน หรอปรบไมเกนหนงหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ35 และกรณผใดไมปฏบตตามค าสงของคณะกรรมการหรอคณะกรรมการเฉพาะเรองตามมาตรา 17 ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหนงเดอน หรอปรบไมเกนหนงหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ36

2. ผ ใดเจตนากอใหเกดความเขาใจผดในแหลงผลต สภาพ คณภาพ ปรมาณ หรอ

สาระส าคญประการอน เกยวกบสนคาหรอบรการไมวาจะเปนของตนเองหรอผอน หรอโฆษณา

โดยใชฉลากทมขอความอนเปนเทจ หรอขอความทรอยแลววาอาจกอใหเกดความเขาใจผด ตอง

ระวางโทษจ าคกไมเกนหกเดอน หรอปรบไมเกนหาหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ หากกระท าผดซ า

อก ผกระท าตองระวางโทษจ าคกไมเกนหนงปหรอปรบไมเกนหนงแสนบาท หรอทงจ าทงปรบ

มาตรา 47 และผใดรบจางท าฉลากทไมถกตองตามกฎหมายหรอรบจางตดตรงฉลากทไม ถกตอง

ตามกฎหมายกบสนคา โดยรหรอควรรอยแลววาฉลากดงกลาวนนไมถกตองตามกฎหมาย ตอง

ระวางโทษปรบไมเกนสองหมนบาท (มาตรา 54)ระวางโทษจ าคกไมเกนหนงเดอน หรอปรบไมเกน

หนงหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ

3. ผใดโฆษณาโดยใชขอความตามมาตรา 22 (3) คอการโฆษณาทเปนการใชขอความท

น าไปสความเสอมเสยในวฒนธรรมของชาต หรอ (4) คอ การโฆษณาทใชขอความทจะท าใหเกด

ความแตกแยกหรอเสอมเสยความ สามคคในหมประชาชนหรอขอความตามทก าหนดในกระทรวง

ทออกตามมาตรา 22 (5)37 ตองระวางโทษจ าคกไมเกนสามเดอน หรอปรบไมเกนสามหมนบาท

หรอทงจ าทงปรบ 38

4. ผใดไมปฏบตตามค าสงของคณะกรรมการวาดวยการโฆษณาซงก าหนดตามมาตรา 27

หรอมาตรา28 วรรคสอง ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหกเดอน หรอปรบไมเกนหาหมนบาทหรอทง

จ าทงปรบ39

35 พระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ.2522. มาตรา 45. 36 พระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ.2522. มาตรา 46. 37 พระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ.2522. มาตรา 22 (3) (4) (5). 38 พระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ.2522. มาตรา 48. 39 พระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ.2522. มาตรา 49.

92

5. หากการกระท าผดเปนการกระท าของเจาของสอโฆษณา หรอผประกอบกจการโฆษณา ผกระท าตองระวางโทษกงหนงของโทษทบญญตไวส าหรบความผดนน40และหากเปนความผดตอเนอง ผกระท าตองระวางโทษปรบวนละไมเกนหนงหมนบาท หรอไมเกนสองเทาของคาใชจายทใชส าหรบการโฆษณานน ตลอดระยะเวลาทยงฝาฝนหรอไมปฏบตตาม 41

3.1.3 พระราชบญญตขายตรงและตลาดแบบตรง พ.ศ. 2545

พฒนาการทางดานเทคโนโลยคอมพวเตอรท าใหความสามารถของคอมพวเตอรและอปกรณตางๆ เชน สมารทโฟน แทบเลต หรอเครองเลนเพลง มประสทธภาพมากขน การประมวลผลและความสะดวกในการพกพาดขน ประกอบกบการสอสารผานทางอนเตอรเนตทงแบบมสายและไรสายมความเรวสงและราคาถก สงผลใหวตถประสงคในการใชงานคอมพวเตอรและอปกรณดงทกลาวมาแลวเปลยนแปลงไปจากเดมทเคยใช ปจจยส าคญอกประการหนงคอในปจจบนมผใหบรการทท าหนาทเปนตวกลางในการซอขายสนคาออนไลน เชน Apple’s Apps Store, Google Play Blackberry Apps World หรอ Steam ท าใหขายสามารถน าสนคาหรอบรการของตนเขาไปในระบบของตลาดและเขาถงผบรโภคทวโลกไดอยางงายดายโดยไมตองมเงนทนในการโฆษณาประชาสมพนธและจดจ าหนายสงอยางเชนในอดต ในสวนของผบรโภคเองก สามารถเขาไปเลอกซอสนคาหรอบรการและช าระเงนไดโดยตรงผานระบบของตลาด ระบบตลาดซอขาย ออนไลนนจงเปนการอ านวยความสะดวกโดยการขจดอปสรรคของการซอขายทเคยเกดขนไดอยางมประสทธภาพ กลาวคอ ผผลตหรอผขายสนคาหรอบรการเองกไมจ าเปนตองหาชองทางจ าหนายดวยตนเองซงยงยากและไมสามารถเขาถงผใชงานไดอยางทวถง และตรงกบเปาหมายโดยมคาใชจายต า ลกษณะส าคญของกระบวนการซอขายในตลาดซอขายออนไลนคอ ผใหบรการจะ รบหนาทในการแสดงรายละเอยดความสามารถในการท างานของซอฟตแวรตางๆ ทมอยในระบบ เพอเสนอ ขายตอผบรโภค จงเปนการท าตลาดเพอเชญชวนใหผบรโภคทเปนลกคาซงอยหางโดยระยะทาง สามารถท าการซอสนคาหรอบรการทวางขายอยบนตลาดออนไลนนน เรยกไดวาเปนการประกอบธรกจตลาดแบบตรง โดยการตลาดแบบตรงนมลกษณะส าคญคอเปนการจดจ าหนายทไมมหนาราน (Non-Store) หมายความวา “ผบรโภคไมตองเดนทางไปซอสนคาหรอบรการทรานคา แตสามารถท าสญญาได โดยอยหางโดยระยะทางจากทบานกได”42จงเปนทนยมของนกการตลาดและผ

40 พระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ.2522. มาตรา 50. 41 พระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ.2522. มาตรา 51. 42พษณ จงสถตวฒนา. (2542). การบรหารการตลาด การวเคราะห กลยทธ และการตดสนใจ (พมพครงท 5).กรงเทพฯ : โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร. หนา 178.

93

ประกอบธรกจอยางมากเนองจาก สามารถท าการสอสารถงกลมเปาหมายหรอผชอไดโดยตรง และสามารถตอบสนองความตองการของผบรโภค ไดในทนทและมตนทนต า43

โดยทวไปแลว ผบรโภคแลวจะคนเคยกบค าวา “ขายตรง (Direct Selling) หมายความวา การท าตลาดสนคาหรอบรการในลกษณะของการน าเสนอขายตอ ผบรโภคโดยตรง ณ ทอยอาศยหรอสถานทท างานของผบรโภคหรอของผอน หรอสถานทอนทมใช สถานทประกอบการคาเปนปกตธระ โดยผานตวแทนขายตรงหรอผจ าหนายอสระชนเดยวหรอ หลายชนแตไมรวมถงนตกรรมตามทก าหนดในกฎกระทรวง” มากกวาค าวา “การตลาดแบบตรง (Direct Marketing) หมายความวา การท าตลาดสนคาหรอบรการในลกษณะของการสอสาร ขอมลเพอเสนอขายสนคาหรอบรการโดยตรงตอผบรโภคซงอยหางโดยระยะทางและมงหวงให ผบรโภคแตละรายตอบกลบเพอซอสนคาหรอบรการจากผประกอบธรกจตลาดแบบตรงนน”44 จะเหนไดวาทงสองกรณมความแตกตางกนคอ การขายตรงจะเปนการขายผานตวแทนขายตรงหรอผจ าหนายอสระ โดยตวแทนขายตรงหรอผจ าหนายอสระนจะน าสนคาไป อธบาย หรอสาธตเกยวกบสรรพคณ คณภาพของสนคาแกผบรโภคโดยตรงตามสถานทอยอาศยของผบรโภค หรอสถานทท างาน หรอสถานทอนทไมใชสถานทคาขายตามปกตซงเปนวธการขายเชงรก45 แตกตางกบ การตลาดแบบตรงทไมไดมตวแทนขายตรงหรอผจ าหนายอสระเขาไปยงทพกอาศยหรอสถานทอนๆ แตใชสอ ตางๆ เขามาท าหนาทในการเสนอขายสนคาแทน การประกอบธรกจตลาดแบบตรงตามกฎหมายไทยนนอยภายใตบงคบของพระราชบญญตขายตรง และตลาดแบบตรง พ.ศ.2545 ซงใหค านยามตลาดแบบตรงไววา “การท าตลาดสนคาหรอบรการในลกษณะ ของการสอสารขอมลเพอเสนอขายสนคาหรอบรการโดยตรงตอผชอซงอยหางโดยระยะทางและมงหวงใหผชอ แตละรายตอบกลบเพอซอสนคาหรอบรการจากผประกอบธรกจตลาดแบบตรงนน”46อยางไรกตาม ในการใช บงคบกบกรณการซอขายสนคาออนไลน บทบญญตในพระราชบญญตขายตรงและตลาดแบบตรง พ.ศ. 2545 และกฎหมายอนๆ ทเกยวของ

43ทพยรตน มขยวงศา. (2547). ปญหาการบงคบใชพระราชบญญตขายตรงและตลาดแบบตรง: ศกษาเฉพาะ กรณการตลาดแบบตรง. สารนพนธนตศาสตรมหาบณฑต, คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร. หนา 4. 44พระราชบญญตขายตรงและตลาดแบบตรง พ.ศ. 2545. มาตรา 3. 45ส านกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค. (2552). สคบ.กบการคมครองผบรโภค (พมพครงท 13). กรงเทพฯ: โรงพมพส านกงานพระพทธศาสนาแหงชาต. หนา 37. 46พระราชบญญตขายตรงและตลาดแบบตรง พ.ศ. 2545. มาตรา 3.

94

การจดทะเบยนผประกอบธรกจตลาดแบบตรง พระราชบญญตขายตรงและตลาดแบบตรง พ.ศ.2545 47 ก าหนดใหผประกอบธรกจตลาด แบบตรงจะตองด าเนนการจดทะเบยนประกอบธรกจตลาดแบบตรง ดงนน หากผใดจะประกอบธรกจการขายสนคาออนไลนในลกษณะดงกลาวในประเทศไทย จงตองท าการจดทะเบยนตามมาตรา 20 เสยกอน หากผใดฝาฝนตองระวางโทษตามมาตรา 47 คอจ าคกไมเกนหนงปหรอปรบไมเกนหนงแสนบาท หรอทงจ าทงปรบ และปรบอกวนละไมเกนหนงหมนบาทตลอดเวลาทยงฝาฝน แตจากขอเทจจรงในปจจบนไมปรากฏวามผประกอบธรกจตลาดซอขายสนคาออนไลน เชน Apple, Google หรอ RIM มาด าเนนการจดทะเบยนตาม กฎหมายฉบบนแตอยางใดกลาวไดวาบรษทผประกอบธรกจตลาดซอขายสนคาออนไลนในปจจบนทกรายไดฝาฝนมาตรา 20 ตลอดมา ตงแตเรมใหบรการแกผบรโภคในประเทศไทย จากการทไมไดท าการจดทะเบยนเปนผประกอบกจการตลาดแบบตรงกอนท าการ ประกอบธรกจตลาดซอขายสนคาออนไลนซงอยในความหมายของการประกอบธรกจตลาดแบบตรงดวย กคงไมสามารถบงคบใชไดเชนกน หรอหากใชวธการปดกนเครอขายอนเตอรเนตภายในประเทศไมให สามารถเขาถงบรการของผประกอบกจการตลาดแบบตรงเหลาน เพอเปนการบงคบใหผประกอบธรกจตลาด แบบตรงนมาท าการจดทะเบยนตามกฎหมาย กไมกอใหเกดผลดตอการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ ประกอบ กบผประกอบธรกจตลาดซอขายสนคาออนไลน48 โดยปกตแลวตองเปนบรษททมเทคโนโลยและเงนทนทสง มชอเสยงเปนทยอมรบและอยภายใตกฎหมายคมครองผบรโภคทเขมแขงและการตรวจสอบกนเองในตลาดอยแลว การบงคบใหตองด าเนนการจดทะเบยนเปนผ ประกอบธรกจตลาดแบบตรงตามพระราชบญญตขายตรง และตลาดแบบตรง พ.ศ.2545 จงไมมความจ าเปนแตกลบกลายเปนผลเสยตอเศรษฐกจของประเทศมากกวา ทงไมปรากฏวากฎหมายของตางประเทศทงกฎหมายของสหภาพยโรปและกฎหมายของประเทศสหรฐอเมรกา มการใชระบบการจดทะเบยนแตอยางใด

การควบคมวธการสอสารขอมลเพอเสนอขายสนคาหรอบรการ โดยปกตแลวชองทางทใชในการตดตอระหวางผใหบรการตลาดและผบรโภคในการซอขายผลตภณฑเสรมอาหารลดน าหนก ผานตลาดออนไลนมอย 2 ชองทาง คอ ชองทางผานโปรแกรมตลาด เชน Apple’s Appstoreหรอ Google Playโดยตรง และชองทางผานทาง E-mail เปนตน กลาวคอ การเลอกซอผลตภณฑเสรมอาหารลดน าหนกนนอาจจะเปนการเลอกซอผานโปรแกรมตลาด เมอท าการเลอกซอและช าระเงนเรยบรอยแลวกจะใชวธการสงการยนยนการสงซอทาง Email โดยใน E-mail นนกจะมขอความรายละเอยดเกยวกบการซอขายนนๆ และกอาจจะมการโฆษณาชกชวน ใหซอผลตภณฑเสรมอาหาร 47 พระราชบญญตขายตรงและตลาดแบบตรง พ.ศ.2545. มาตรา 20. 48 ทพยรตน มขยวงศา. อางแลวเชงอรรถท 43. หนา 4.

95

อนๆ ตอไปดวย ขอเทจจรงปรากฏวาผประกอบธรกจหลายราย โดยมากแลวจะอาศยโอกาสจากการทไมไดอยเฉพาะหนากนใน การท าสญญาเอาเปรยบผบรโภค รวมไปถงการตดตอผบรโภคดวยวธการบางอยางกเปนการรบกวนละเมด ความเปนสวนตวของผบรโภคซงในปจจบนเปนปญหาทกอใหเกดความร าคาญแกผบรโภคอยางมาก แตไม ปรากฏวาในพระราชบญญตขายตรงและตลาดแบบตรง พ.ศ.2545 มบทบญญตเกยวกบการควบคมวธการ ตดตอกบผบรโภคไวแตอยางใด49

หลกเกณฑในการควบคมการตดตอสอสารไปยงผบรโภคนน ปรากฏเพยงการ ใหใชบทบญญตเกยวกบการคมครองผบรโภคดานการโฆษณาตามพระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ.2522 มาใชบงคบโดยอนโลม ซงวางหลกไวอยางกวางและไมชดเจน นอกจากน ยงไดมการก าหนดหามการขายโดยวธการบงคบหรอขายในสงทผบรโภคไมไดสงซอ ซงผขายจะใชวธการสงสนคาหรอบรการไปยงผบรโภคกอนโดยทไมไดมการสงซอพรอมกบเงอนไขวาหากผบรโภค ไมตองการสนคาดงกลาวขอใหสงคน หากนงเฉยเสยจะถอเปนการสนองรบตามค าเสนอและจะมการเรยกเกบเงนตอไป50

พระราชบญญตขายตรงและตลาดแบบตรง พ.ศ.2545 เปนความพยายามในการคมครองผบรโภคใน การท าสญญากบผประกอบธรกจตลาดแบบตรงทด ถงแมวาจะมความไมเหมาะสมกบการพฒนาเทคโนโลยอยางรวดเรวในยคปจจบน เปนหนาทของนกกฎหมายทจะตองมการศกษาและพฒนา กฎหมายใหเกดความเหมาะสมตอสถานการณตอไป อยางไรกตาม ถงแมจะมกฎหมายหรอองคกรคมครองผบรโภคตางๆ ทเขามาชวยเหลอใหความ คมครองแกผบรโภค แตผทสามารถใหการคมครองผบรโภคไดอยางมประสทธภาพทสดกคอตวผบรโภคเอง และอาจถอเปนหนาทประการหนงของผบรโภคเองดวยทควรตองท าการศกษาขอมลกอนทจะท านตกรรมใดๆ ไมวาจะเปนขอมลเกยวกบสนคาหรอบรการ ขอตกลง สทธหนาทความรบผดของตนเองและผประกอบธรกจท อยในวสยทอาจจะท าความเขาใจได ผบรโภคกจะตองพยายามท าตนใหเปนผบรโภคทฉลาดรอบคอบ นอกเหนอจากนกเปนหนาทของกฎหมายทจะเขามาอดชองวางหรอชวยเหลอแกผบรโภคไมใหถกเอารดเอา เปรยบ รวมไปถงการใหความรตอผบรโภคเกยวกบสทธหนาทของผบรโภคและสรางสมดลระหวางการสงเสรม พฒนาระบบเศรษฐกจกบการคมครองผบรโภคไปพรอมกน ไมท าการสนบสนนพฒนาการทางเศรษฐกจจนสทธ ของผบรโภคนนถกละเลย หรอการคมครองผบรโภคจนเศรษฐกจของประเทศไมสามารถพฒนาตอไปได

49 เขมจรยา ธรพงษ. (2546). การคมครองผบรโภคในการพาณชยอเลกทรอนกสบนอนเทอรเนต. วทยานพนธนตศาสตรมหาบณฑต สาขาวชานตศาสตร, คณะนตศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง. หนา 92. 50หนงสอส านกนายกรฐมนตรท นร 0503/21238 ถงประธานสภาผแทนราษฎร ลงวนท 17 พฤศจกายน 2552 เรอง รางพระราชบญญตคมครองขอมลสวนบคคล พ.ศ. ... .

96

ดงทกลาวมาแลวขางตนนน การทผผลตหรอจ าหนายผลตผลตภณฑเสรมอาหารไมเปดเผยขอความจรงทปรากฏในขอความโฆษณา อาจเปนการกอใหเกดความเขาใจผดในสาระส าคญของสนคาและบรการอกทงยงอาจเกดความเสยหายแกผบรโภคอยางรายแรงไดเชนกนซง หากผโฆษณามหนาทตองเปดเผยขอความจรง หลกการนมาจากหลกพนฐานแนวความคดเรองการคมครองผบรโภคทวา ผผลตสนคาหรอผใหบรการจะตองรบผดชอบอยางเครงครด เพราะความช ารด บกพรองตางๆ ของสนคาหรอบรการทเกดขนทงหมด ถอวาอยในการควบคมดแล รบผดชอบของผผลตหรอผใหบรการ เพราะผผลตหรอผใหบรการเปนผทมความรในสนคาและบรการของตนมากกวาผบรโภค ซงโดยทวไปผผลตหรอผใหบรการมงเนนเพยงแตใหในทางของธรกจเปนหลก มไดใหความส าคญในแงความปลอดภยของผบรโภค โดยเฉพาะปจจบนมชองทางในการโฆษณาหลากหลายชองทางเชน การโฆษณาผานผานสอโซเชยลมเดย ซงหนวยงานภาครฐเองไมสามารถตรวจสอบดแลไดทวถงจนเกดอนตรายแกผบรโภค

1) บทก าหนดโทษตามพระราชบญญตขายตรงและตลาดแบบตรง พ.ศ. 2545

1. ผประกอบธรกจขายตรงและผประกอบธรกจ ตลาดแบบตรง ทกระท าการชกชวนใหบคคลเขารวมเปนสมาชกโดยตกลงวาจะใหผลประโยชนตอบแทนการหาผเขารวมธรกจดงกลาว โดยค านวณจากจ านวนสมาชกทมากขน (ทเรยกวาลกโซหรอเครอขาย) มไดค านวณจากยอดขาย จะตองไดรบโทษจ าคกไมเกน 5 ป/ปรบไมเกน 5 แสนบาท

2. ผใดจะประกอบธรกจขายตรง และตลาดแบบตรง ตองท าการจดทะเบยนการประกอบธรกจดงกลาวตามพระราชบญญตฉบบนหากฝาฝนจะตองไดรบโทษจ าคกไมเกน1 ป/ปรบไมเกน 1 แสนบาท/ทงจ าทงปรบ/ปรบอกวนละไมเกน 1 หมนบาทตลอดเวลาทยงฝาฝนอย 3. ผประกอบธรกจขายตรงตองด าเนนธรกจใหเปนไปตามแผนการจายผลตอบแทนทยนไวตอนายทะเบยน หากฝาฝนจะตองไดรบโทษปรบไมเกน 3 แสนบาท

3.1.4 พระราชบญญตวาดวยการกระท าผดเกยวกบคอมพวเตอร(ฉบบท 2) พ.ศ. 2560 พระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 มบทบญญตบางประการทไมเหมาะสมตอการปองกนและปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอรในปจจบน ซงมรปแบบการกระท าความผดทมความซบซอนมากขนตามพฒนาการทางเทคโนโลยซงเปลยนแปลงอยางรวดเรวและโดยทมการจดตงกระทรวงดจทล เพอเศรษฐกจและสงคมซงมภารกจในการก าหนดมาตรฐานและมาตรการในการรกษาความมนคงปลอดภยไซเบอร รวมทงการเฝาระวงและตดตามสถานการณดานความมนคงปลอดภยของเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารของประเทศสมควรปรบปรงบทบญญตในสวนทเกยวกบผรกษาการตามกฎหมาย ก าหนดฐานความผดขนใหม และแกไขเพมเตมฐานความผดเดม รวมทงบทก าหนดโทษของความผดดงกลาว

97

การปรบป รงกระบวนการและหลก เกณฑในการระงบการท า ใหแพ รหลายหรอลบขอมลคอมพวเตอร ตลอดจนก าหนดใหมคณะกรรมการเปรยบเทยบซงมอ านาจเปรยบเทยบความผดตามพระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2560 และแกไขเพมเตมอ านาจหนาทของพนกงานเจาหนาทใหเหมาะสมยงขน จงจ าเปนตองตราพระราชบญญตน พ.ร.บ.คอมพวเตอร 2560 จงถอไดวาเปนกฎหมายทพรอมรบมอกบการกระท าความผดทางโซเชยลมเดย เนองจาก 10 ปกอนหนาน โปรแกรมไลน เฟซบก ยทป กเกล ยงไมไดรบความนยมมากเทาปจจบน จงตองมการแกไขตวกฎหมายหลายครง เพอใหรองรบกบปญหาทเกดขน ดงนน พระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2560 คอรางแกไขของ พระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 ทถกปรบปรงใหทนสมย เหมาะสมกบเวลาและเทคโนโลยทเปลยนไปนนเอง เมอไดพจารณากฎหมายวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอรทเกยวของกบการโฆษณาผลตภณฑเสรมอาหารลดน าหนกน ผใดกระท าความผดทระบไวดงตอไปน ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหาปหรอปรบไมเกนหนงแสนบาท หรอทงจ าท งปรบหากพบวามการกระท าความผดตามทระบไวตอไปน ไดแก51 ประการแรก หากกระท าโดยทจรต หรอโดยหลอกลวง น าเขาสระบบคอมพวเตอรซงขอมลคอมพวเตอรทบดเบอนหรอปลอมไมวาทงหมดหรอบางสวน หรอขอมลคอมพวเตอรอนเปนเทจ โดยประการทนาจะเกดความเสยหายแกประชาชน อนมใชการกระท าความผดฐานหมนประมาทตามประมวลกฎหมายอาญา ประการทสอง การน าเขาสระบบคอมพวเตอรซงขอมลคอมพวเตอรอนเปนเทจ โดยประการทนาจะเกดความเสยหายตอการรกษาความมนคงปลอดภยของประเทศ ความปลอดภยสาธารณะ ความมนคงในทางเศรษฐกจของประเทศ หรอโครงสรางพนฐานอนเปนประโยชนสาธารณะของประเทศ หรอกอใหเกดความตนตระหนกแกประชาชน ประการทสาม การน าเขาสระบบคอมพวเตอรซงขอมลคอมพวเตอรใดๆ อนเปนความผดเกยวกบความมนคงแหงราชอาณาจกรหรอความผดเกยวกบการกอการรายตามประมวลกฎหมายอาญา ประการทส การน าเขาสระบบคอมพวเตอรซงขอมลคอมพวเตอรใดๆ ทมลกษณะอนลามกและขอมลคอมพวเตอรนนประชาชนทวไปอาจเขาถงได ประการทหา การเผยแพรหรอสงตอซงขอมลคอมพวเตอรโดยรอยแลววา เปนขอมลคอมพวเตอรตามการกระท าความผดตามประการแรกถงประการทสหรอประการประการ 51 พระราชบญญตวาดวยการกระท าผดเกยวกบคอมพวเตอร(ฉบบท 2) พ.ศ. 2560. มาตรา 14.

98

หนง หากแตถาการกระท าความผดตามความผดประการแรก มไดกระท าตอประชาชน แตเปนการกระท าตอบคคลใดบคคลหนง ผกระท า ผเผยแพรหรอสงตอซงขอมลคอมพวเตอรดงกลาวตองระวางโทษจ าคกไมเกนสามปหรอปรบไมเกนหกหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ และใหเปนความผดอนยอมความได52 ดงนนใน การเปลยนแปลงมาตรา 14 ในพ.ร.บ.คอมพวเตอร 2560 วา เนองจากโลกออนไลนมการแพรกระจายขาวสารอยางรวดเรว และอาจท าใหเกดการน าขอมลตาง ๆ ทอาจไมเปนความจรง โดยเฉพาะการบดเบอนขอมล เชน การสรางขาวปลอม หรอแสดงขอความ ภาพถายอนเปนเทจ หรอการโฆษณาสนคาเกนความจรง เพอหลอกใหประชาชนเขาใจผดและแชรตอไปเรอยๆ เปนตน การกระท าดงกลาวจะเปนการกระท าความผดตามพระราชบญญตนหรอไมนน ซงทกวนนปญหาขอพพาทเรองการโพสตขอความตางๆ ในเฟซบค แอพพลเคชนไลนหรอ สอโซเชยลมเดยอนๆ อนเปนสอออนไลนททกคนสามารถเขาถงไดงายนนเกดขนเปนจ านวนมาก และมคดขนสศาลบอยครง ตามเจตนารมณด งเดมของมาตรา 14(1) มงเอาผดกบการหลอกลวงออนไลน หรอ Computer fraud อยางเชน การสรางหนาเวบไซตปลอม หรอ การขายของหลอกลวง เปนตน เชนนนแลวจงตองพเคราะหวา การน าขอมลสนคาหรอผลตภณฑลดน าหนกทไมสามารถแสดงใหเหนไดวามคณภาพอยางทไดโฆษณาไวหรอไม จะเปนการกระท าความผดตามพระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ.2560 หรอไมนนคงตองพจารณาตอไป53 3.1.5 ประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท293) พ.ศ. 2548 เรอง ผลตภณฑเสรมอาหาร และประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 309) พ.ศ. 2550 เรอง ผลตภณฑเสรมอาหาร (ฉบบท 2) เนองจากผลตภณฑเสรมอาหารมแนวโนมการผลตและจ าหนายสงขน วตถดบทใชผลตและผลตภณฑมความหลากหลาย และอาจมปญหาดานความปลอดภย ดงนน เพอใหการควบคมผลตภณฑมความเหมาะสมและมขอก าหนดส าหรบผลตภณฑเสรมอาหารเปนการเฉพาะ กระทรวงสาธารณสขโดยส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา จงออกประกาศกระทรวงสาธารณสข(ฉบบท293) พ.ศ.2548 เรองผลตภณฑเสรมอาหาร โดยมสาระส าคญ ดงน ก าหนดใหผลตภณฑเสรมอาหาร เปนอาหารทก าหนดคณภาพหรอมาตรฐานและฉลากตองไดรบอนญาตจากส านกงานคณะกรรมการอาหารและยากอนน าไปใช ทงนเปนการปรบสถานะจากเดม ทจดเปนอาหารทตองขออนญาตใชฉลาก ภายใตประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง

52พระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร (ฉบบท 2) พ.ศ. 2560. มาตรา14. 53 สภานตบญญตแหงชาต. (2550). พระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 พรอมทงสรปสาระส าคญ ประวต ความเปนมา กระบวนการและขนตอนในการตราพระราชบญญตดงกลาวของสภานตบญญตแหงชาต. กรงเทพฯ : ส านกงานกฎหมาย ส านกเลขาธการวฒสภา. หนา 40.

99

อาหารทมวตถประสงคพเศษ และเนองจากผลตภณฑกระเทยมเปนผลตภณฑเสรมอาหารซงตองมแนวทางด าเนนการเชนเดยวกน จงไดยกเลกประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท242) พ.ศ.2544 เรอง ผลตภณฑกระเทยม โดยน าผลตภณฑกระเทยมมารวมไวประกาศฉบบน54 ก าหนดขอบเขตผลตภณฑเสรมอาหาร หมายถง ผลตภณฑทมสารอาหารหรอสารอนเปนองคประกอบ ไดแก วตามน กรดอะมโน กรดไขมน แรธาตและผลตผลจากพชหรอสตวซงรวมถงสารเขมขนสารเมตาโบไลทสวนประกอบหรอสารสกด สารสงเคราะหเลยนแบบ รวมทงการน าสารอาหารหรอสารอนดงกลาวมาผสมกน อยในรปแบบเมดแคปซลผง เกลดของเหลว หรอลกษณะอนซงผบรโภคทมสขภาพปกต ทมใชผปวย ใชรบประทานโดยตรง นอกเหนอจากการรบประทานอาหารหลกตามปกตโดยคาดหวงทางดานการเสรมสขภาพ55 อนง ผลตภณฑเสรมอาหารตามประกาศนรวมถงผลตภณฑเสรมอาหารทน าเขามาแบงบรรจหรอน าไปผลตเปนผลตภณฑส าเรจรปโดยไมมการเปลยนแปลงสวนประกอบ เชน การน าไปตอกเมดโดยไมมการเตมสวนผสมอนใดอก เปนตน โดยผผลตหรอผน าเขาผลตภณฑเสรมอาหารเพอจ าหนาย ทงทไดรบอนญาตแลวหรอยนขอใหมตองปฏบตตามหลกเกณฑและวธการทดในการผลต(GMP) ซงมรายละเอยดตามทก าหนดไวในประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท193) พ.ศ.2543 เรอง วธการผลตเครองมอเครองใชในการผลตและการเกบรกษาอาหาร ประเภทภาชนะบรรจผลตภณฑเสรมอาหาร ใหปฏบตตามประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 92) พ.ศ.2528 เรอง ก าหนดคณภาพหรอมาตรฐานของภาชนะบรรจการใชภาชนะบรรจและการหามใชวตถใดเปนภาชนะบรรจอาหารและประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 295) พ.ศ.2548 เรอง ก าหนดคณภาพหรอมาตรฐานของภาชนะบรรจทท าจากพลาสตก ประเภทฉลากของผลตภณฑเสรมอาหาร ใหปฏบตตามประกาศกระทรวงสาธารณสข(ฉบบท 194) พ.ศ.2543 เรอง ฉลากและประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 252) พ.ศ.2545 เรอง

54 ประกาศส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา เรอง ค าชแจงประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 293) พ.ศ.2548 เรอง ผลตภณฑเสรมอาหาร และ ประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 294) พ.ศ.2548 เรอง รอยลเยลลและผลตภณฑรอยลเยลล. 55 ประกาศส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา เรอง ค าชแจงประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 293) พ.ศ.2548 เรอง ผลตภณฑเสรมอาหาร และ ประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 294) พ.ศ.2548 เรอง รอยลเยลลและผลตภณฑรอยลเยลล.

100

ฉลาก (ฉบบท 2) ยกเวนฉลากของผลตภณฑเสรมอาหารทจ าหนายตอผบรโภคและทมไดจ าหนายตอผบรโภค56 การแสดงค าเตอนการบรโภคผลตภณฑเสรมอาหารบนฉลากใหปฏบตตามประกาศกระทรวงสาธารณสขวาดวยเรอง การกลาวอางทางสขภาพ (Health claim) และค าเตอนการบรโภคอาหารแตเนองจากประกาศฯดงกลาวอยระหวางด าเนนการยงไมมผลบงคบใช ดงนน จงใหปฏบตตามแนวทางเดม โดยมรายละเอยดตามตารางการแสดงค าเตอนส าหรบผลตภณฑเสรมอาหารทแนบทายประกาศฯฉบบนไปจนกวาประกาศฯวาดวยค าเตอนจะมผลใชบงคบและเพอเปนการคมครองผบรโภคจากการบรโภคผลตภณฑเสรมอาหาร และก าหนดเงอนไขการใหขอมลผลตภณฑใหถกตองตามหลกวชาการ อาศยอ านาจตามความในมาตรา 557และมาตรา 6 (3 ) (4) (5) (6) (7)58 แหงพระราชบญญตอาหาร พ.ศ. 2522 อนเปนกฎหมายทมบทบญญตบางประการเกยวกบการจ ากดสทธและเสรภาพของบคคล ซงมาตรา 29 ประกอบกบมาตรา 35 ภายใตบทบญญตแหงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยบญญตใหกระท าได โดยอาศยอ านาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย

56 ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา. คมอส าหรบประชาชน. (ออนไลน). เขาถงไดจาก: http://food.fda. moph.go.th/data/manual/2(1)_dietarysupplement_royaljelly.pdf. [2560, 30 พฤษภาคม]. 57พระราชบญญตอาหาร พ.ศ. 2522. มาตรา 5 ใหรฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสขรกษาการตาม

พระราชบญญตน และใหมอ านาจแตงตงพนกงานเจาหนาท ออกกฎกระทรวงก าหนดคาธรรมเนยมไมเกนอตรา

ทายพระราชบญญตน ยกเวนคาธรรมเนยมและก าหนดกจการอน กบออกประกาศ ท งน เพอปฏบตการตาม

พระราชบญญตนกฎกระทรวงและประกาศนนเมอไดประกาศในราชกจจานเบกษาแลวใหใชบงคบได. 58พระราชบญญตอาหาร พ.ศ. 2522. มาตรา 6 เพอประโยชนแกการควบคมอาหาร ใหรฐมนตรมอ านาจประกาศในราชกจจานเบกษา. (3) ก าหนด คณภาพหรอมาตรฐานของอาหารทมใชเปนอาหารตาม (1) และจะก าหนดหลกเกณฑ เงอนไข และวธการผลตเพอจ าหนาย น าเขาเพอจ าหนาย หรอจ าหนายดวยหรอไมกได

(4) ก าหนด อตราสวนของวตถทใชเปนสวนผสมอาหารตามชอ ประเภท ชนด หรอลกษณะของอาหารทผลต

เพอจ าหนาย น าเขาเพอจ าหนาย หรอทจ าหนาย รวมทงการใชสและเครองปรงแตงกลนรส

(5) ก าหนด หลกเกณฑ เงอนไข และวธการใชวตถเจอปนในอาหาร การใชวตถกนเสย และวธปองกนการเสย

การเจอส หรอวตถอนในอาหารทผลตเพอจ าหนาย น าเขาเพอจ าหนาย หรอทจ าหนาย

(6) ก าหนดคณภาพหรอมาตรฐานของภาชนะบรรจและการใชภาชนะบรรจตลอดจนการหามใชวตถใดเปน

ภาชนะบรรจอาหารดวย

(7) ก าหนด วธการผลต เครองมอ เครองใชในการผลตและการเกบรกษาอาหารเพอปองกนมใหอาหารทผลต

เพอจ าหนาย น าเขาเพอจ าหนาย หรอทจ าหนายเปนอาหารไมบรสทธตามพระราชบญญตน

101

ผลตภณฑเสรมอาหาร หมายความวา ผลตภณฑทใชรบประทานนอกเหนอจากการ

รบประทานอาหารตามปกต ซงมสารอาหารหรอสารอนเปนองคประกอบ อยในรปแบบเมด

แคปซล ผง เกลด ของเหลวหรอลกษณะอน ซงมใชรปแบบอาหารตามปกต ส าหรบผบรโภคท

คาดหวงประโยชนทางดานสงเสรมสขภาพ59

ใหผลตภณฑเสรมอาหาร เปนอาหารทก าหนดคณภาพหรอมาตรฐาน และฉลากตอง

ไดรบอนญาตกอนน าไปใช การขออนญาตฉลากกอนน าไปใชเสยกอน60

ผลตภณฑเสรมอาหาร ตองมคณภาพหรอมาตรฐาน ตองมคณลกษณะเฉพาะตามชนดของ

ผลตภณฑน นๆ มการตรวจพบจลนทรยทท าให เ กดโรคได ไม เ กนปรมาณทส านกงาน

คณะกรรมการอาหารและยาประกาศก าหนด โดยความเหนชอบของคณะกรรมการอาหารตองตรวจ

พบแบคทเรยชนด อโคไล วา มการตรวจพบสารเปนพษจากจลนทรย สารพษตกคาง สารเปนพษอน

สารปนเปอน หรอยาสตวตกคางได แตตองไมเกนปรมาณทก าหนดในประกาศกระทรวง

สาธารณสขวาดวยการนน แลวแตกรณ และตองมปรมาณวตามนหรอแรธาตไมนอยกวารอยละสบ

หา และไมเกนปรมาณสงสดทก าหนดในบญชสารอาหารทแนะน าใหบรโภคประจ าวนส าหรบคน

ไทยอายตงแตหกปขนไป (Thai RDI) ส าหรบผลตภณฑเสรมอาหารทมวตถประสงคเพอใหวตามน

หรอแรธาต ทงนวตามนหรอแรธาตทยงไมไดก าหนดไว ใหเปนไปตามทส านกงานคณะกรรมการ

อาหารและยาประกาศก าหนดโดยความเหนชอบของคณะกรรมการอาหาร61

อยางไรกตาม เมอผประกอบการไดรบเลขสารบบอาหารตองขออนญาตโฆษณาจาก

คณะกรรมการอาหารและยาดวยจงจะสามารถน าผลตภณฑเสรมอาหารนนๆ ไปจ าหนายได

ตอจากนนจะมส านกงานคณะกรรมการอาหารและยาตรวจสอบ เฝาระวงผลตภณฑเสรมอาหารท

จ าหนายในทองตลาดวามคณภาพหรอมาตรฐานเปนไปตามทขออนญาตไวหรอไม รวมมการเฝา

ระวงการโฆษณามใหหลอกลวงหรอโออวดคณภาพสรรพคณเกนความจรง หากผประกอบการฝา

ฝนขอกฎหมายกจะถกด าเนนคดตามแตกรณนนๆ62

59ประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 293) พ.ศ. 2548 เรอง ผลตภณฑเสรมอาหาร ขอ 2. 60ประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 293) พ.ศ. 2548 เรอง ผลตภณฑเสรมอาหาร ขอ 4. 61ประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 293) พ.ศ. 2548 เรอง ผลตภณฑเสรมอาหาร ขอ 5. 62ดารณ หมขจรพนธ. ผลตภณฑเสรมอาหาร : ขอเทจจรงทควรร. วารสารเพอคณภาพ (For Quality), 11 ( 84). หนา 78-81.

102

ดงนนเหนวา ในการแสดงค าเตอนตอการบรโภคผลตภณฑเสรมอาหารบนฉลากควรใหปฏบตตามประกาศกระทรวงสาธารณสขวาดวยเรอง การกลาวอางทางสขภาพ และค าเตอนการบรโภคอาหารในการโฆษณาอยางเขมงวด อนจะเกดความเขาใจและปลอดภยแกผบรโภคอยางมาก แตเนองจากประกาศฯดงกลาวอยระหวางด าเนนการยงไมมผลบงคบใช ดงนน จงตองท าใหปฏบตตามแนวทางเดม โดยมรายละเอยดตามตารางการแสดงค าเตอนส าหรบผลตภณฑเสรมอาหารทแนบทายประกาศฯฉบบนไปจนกวาประกาศฯวาดวยค าเตอนจะมผลใชบงคบ ซงอาจท าใหการควบคมการโฆษณาทเขาขายหลอกลวงหรอโออวดคณภาพสรรพคณเกนความจรงมมากขนได จากกรณแนวทางในการแกไขและการก ากบดแลปญหาดงกลาวของหนวยงานภายใตบรบททางกฎหมายของประเทศไทย แมวาภาครฐจะมแนวทางหลายประการเพอชวยคมครองผบรโภคใหไดรบความปลอดภยจากการบรโภคสนคาและบรการตางๆแลวนน ผบรโภคกยงมความเสยงทจะไดรบอนตรายตอการบรโภคสนคาอยใหเหนเปนขาวตามสอตางๆอยมากมาย ดงกรณตวอยางตอไปน

ก) กรณศกษาท 1

กรณทเจาพนกงานเภสชกรรมของโรงพยาบาลใน จ.ขอนแกน ไดเสยชวตจากผลตภณฑ

เสรมอาหารทใชลดความอวน ชอ MangLuk (แมงลก)ซงขณะเกดเหตเปนชวงกลางวน ขณะท

ผเสยชวตก าลงปฏบตหนาทในหองยาของรพ. แลวเกดอาการวบลมลงกบพน สดทายกเสยชวตลง

จากการสบประวตของผเสยชวตพบวา จากการตรวจสอบในโทรศพทมอถอพบวา ผเสยชวตไดม

การสงซอผลตภณฑเสรมอาหารเมดแมงลก จงไดเขาตรวจสอบภายในหองพกรวมกบเจาหนาท

ต ารวจพบวา ภายในหองพกมผลตภณฑเรมอาหารเมดแมงลกทถกแกะรบประทานไป โดยคาดวา

เปนสาเหตหนงของการเสยชวตในครงน อยางไรกตามเมดแมงลกนเปนผลตภณฑตองหามการ

โฆษณาเปนผลตภณฑเสรมอาหาร อวดสรรพคณ โดยปจจบนมการโฆษณากนอยางแพรหลายใน

สอตางๆ และหาซอกนไดงายผานทางสอโซเชยลมเดย ซงพบวาปจจบนมหญงสาวจ านวนมาก

รบประทานผลตภณฑเสรมอาหาร แมงลก เพอลดความอวน พรอมทงในผลตภณฑเสรมอาหาร

แมงลกยงมสาร Sibutramine (ไซบตามน) โดยทางส านกงานคณะกรรมการอาหารและยาสวนกลาง

ไดมการประกาศเพกถอน เปนผลตภณฑตองหามน าเขาตงแตปพ.ศ. 2553 เนองจากสารไซบตามน

ตวนจะมผลขางเคยงตอระบบหวใจ และระบบประสาท ท าใหหวใจหยดเตนเฉยบพลนเหมอนกบ

103

ผเสยชวตทเพงเกดขนนได และหากมผไดน าสารตวดงกลาวน มาผสมใชในประเทศไทยถอวาผด

กฎหมายทงทางแพงและทางอาญา63

ดงกรณตวอยางทกลาวมาผวจยเหนวา ผบรโภคเปนผทไดรบขอมลขาวสารเพยงขอดผานการโฆษณาผลตภณฑเสรมอาหารเพยงดานเดยว โดยผผลตหรอผใหบรการมไดบอกถงความเสยงทอาจเกดไดจากการบรโภคผลตภณฑเสรมอาหารอยางละเอยด จงท าใหผบรโภคหลงเชอ อกทงปจจบนการบรโภคขาวสารไดสะดวกขน โดยพฤตกรรมของประชากรสวนใหญในปจจบนมการเสพขาวสารตางๆผานทางสอโซเชยลมเดย เปนชองทางหลก ซงการโฆษณาเพอชวนใหผบรโภคทมความตองการลดน าหนกไดมชองทางในการสงซอผลตภณฑเสรมอาหารมาบรโภคงายขน ท าใหผลตภณฑเสรมอาหารทเปนอนตรายสามารถมชองทางจ าหนายไดเปนจ านวนมากและเกดอนตรายแกชวตไดดงกรณตวอยางทกลาวมา โดยผวจยมความเหนวาปญหาในการควบคมการโฆษณาผานสอโซเชยลมเดยนน ควรไดรบการแกไขเพอปองกนผบรโภคไดรบอนตรายจากการบรโภคผลตภณฑเสรมอาหารลดน าหนกน โดยผวจยจะไดท าการศกษวเคราะหประเดนปญหาดงกลาวในบทตอไป

3.2 มาตรการทางกฎหมายในการควบคมการโฆษณาผลตภณฑเสรมอาหารลดน าหนกในองกฤษ

กฎหมายการคมครองผ บรโภคถอวามอทธพลมาจากระบบกฎหมายจารตประเพณ (Common Law) เปนอยางยง และพฒนาการของกฎหมายคมครองผบรโภคขององกฤษมความผกพนอยกบหลกกฎหมายละเมดและผซอตองระวง ในการคมครองผบรโภคในองกฤษรฐบาลมองเหนความจ าเปนในการคมครองผบรโภค เนองจากปจจยสองประการ ไดแก สภาพการผลตและการจ าหนายเปลยนแปลงไป มการใชวธโฆษณามากขน และสนคาในตลาดมวธการผลตทสลบซบซอน ใชเทคโนโลยสงขน ผบรโภคไมสามารถรไดถงขอเทจจรงเกยวกบสนคาไดดวยตนเอง64

ดงนน หากกลาวถงการโฆษณาขององกฤษ โดยองกฤษมกลยทธการโฆษณาเชงการคาแลวนน การใหผบรโภคสามารถรบรขาวสารเปนสงทไดผลดทสด ซงสามารถด าเนนการไดหลายวธ 63ส านกงานขาวสด. (ออนไลน). เขาถงไดจาก: https://www.khaosod.co.th/special-stories/news_114749. [2560, 10 พฤษภาคม]. 64 ธญลกษณ นามจกร. (2557). มาตรการทางกฎหมายในการคมครองผบรโภคดานการโฆษณาผลตภณฑอาหาร.มหาวทยาลยกรงเทพ. ส านกกฎหมาย ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร. วาสารนกบรหาร.

104

เชน การสงการโฆษณาผานชองทางการสอสารระยะใกล (Bluetooth) การโฆษณาผานชดค าสงโปรแกรมคอมพวเตอรขนาดเลก (Web Wigets) เปนตน โดยการโฆษณานนอยภายใตการก ากบดแลและตรวจสอบการโฆษณาของรฐเพอใหเกดความเปนธรรมตอผบรโภคในปจจบน

3.2.1 หนวยงานมหนาทในการควบคม ก ากบดแล คมครองผบรโภคดานการโฆษณา ชวงป ค.ศ. 1979 รฐบาลองกฤษในขณะนนไดด าเนนการศกษาองคกรทเรยกชอวา

“Fringe Bodies” ซงหมายถงองคกรของรฐรปแบบพเศษตางจากองคกรของรฐทวไปโดยตอมาไดเปลยนชอเปน “(Non-Departmental Public Body: NDPB)”โดยองคกรประเภทนเปนสวนหนงของหนวยงานของรฐทเรยกวา “Public Bodies” ซงหมายถงองคกรทมบทบาทในการปฏบตบรหารราชการแผนดนของรฐบาล แตมใชเปนสวนราชการ และไมอยในสงกดของสวนราชการ อ านาจหนาทขององคกรดงกลาวจะตองท าเพอเปนประโยชนสาธารณะ และไดรบการสนบสนนดานงบประมาณ และบคลากรจากหนวยงานทเกยวของโดยอาจรายงานผลการด าเนนการตอรฐสภาและองคกรของรฐทเปนอสระทด าเนนงานดานการคมครองผ บรโภคตามกฎหมายองกฤษทจะท าการศกษา คอ

(1) ส านกงานการคาทเปนธรรม (Office of Fair Trading : OFT) ซงเปนองคกรทจดตงขนภายใตพระราชบญญต Fair Trading Act 1973 มหนาทหลกเพอคมครองผลประโยชนทางเศรษฐกจของผบรโภค โดยท าหนาทตรวจสอบและเกบขอมลของผประกอบการ เพอควบคมใหผประกอบการประกอบธรกจดวยความสจรตมเปาหมายขององคกร คอ ท าใหตลาดมการแขงขนอยางเปนธรรม เพอเปนประโยชนแกผบรโภค (2) สภาคมครองผบรโภคแหงชาต (National Consumer Council : NCC) เปนองคกรของรฐทเปนอสระในสงกดของกระทรวงการคาและอตสาหกรรมโดยมแหลงเงนทนหลกของสภาคมครองผบรโภคแหงชาต มาจากเงนทนหลกของสภาคมครองผบรโภคแหงชาต มาจากเงนงบประมาณของกระทรวงการคาและอตสาหกรรม ซงบทบาทหลกของสภาคมครองผบรโภคแหงชาตม 2 ประการ คอ จดท ารายงานวจยประเดนตางๆ เกยวกบผบรโภค และพฒนาขอเสนอทางนโยบายการรณรงคการคมครองผบรโภครวมกบผประกอบธรกจอกทางหนง เพอใหมนใจไดวาขอเสนอทางนโยบายจะมผลในทางปฏบต

หนวยงานภาครฐทใหความคมครองผบรโภคขององกฤษ สามารถแบงไดสองระดบ คอ ระดบสวนรฐบาลกลาง ซงถอวาเปนหนวยงานราชการทจดท านโยบายคมครองผบรโภคในภาพรวมและในระดบทองถน ทท าหนาทตรวจสอบสนคาและใหค าแนะน าเกยวกบการกระท ากอนและหลงการบรโภครวมทงรบเรองราวรองทกข ตลอดจนการเจรจายตปญหาขอพพาท และในสวนนโยบายดานการคมครองผบรโภคเฉพาะดานจะมหนวยงานเฉพาะดแล เชน ดานสาธารณสข เปน

105

ตน โดยหนวยงานหรอองคกรดานคมครองผบรโภคระดบในสวนรฐบาลกลาง ถอวาเปนหนวยงานราชการทจดท านโยบายคมครองผบรโภคในภาพรวม ม 2 หนวยงาน คอ กระทรวงการคาและอตสาหกรรม (Department of Trade and Industry: DTI) และส านกงานการคาทเปนธรรม(Office of Fair Trading: OFT) ทชวยเหลอผบรโภคในดานตางๆดงทกลาวมา

ในการตรวจสอบการด าเนนงานขององคกรของรฐทเปนอสระขนอยกบกฎหมายจดตงองคกร หรอการกระท าทางปกครองทเกยวของ โดยหลกประกนความเปนอสระนนกคอ องคกรของรฐทเปนอสระทกองคกรจะตองเปนสวนหนงของหลกประกนความเปนอสระซงจะตองรบผดชอบในการปฏบตงานตอรฐสภา หรอหนวยงานรฐสภาตงขน เชน ผตรวจการแผนดนของรฐสภา (Parliamentary Ombudsman) และส านกงานตรวจสอบบญชแหงชาต (National Audit Office) จะท าหนาทตรวจสอบการด าเนนงานขององคกรอสระเหลาน รวมกบการตรวจสอบคณะกรรมาธการประจ ารฐสภาแตงตงขนโดยมโครงสรางขององคกรของรฐทเปนอสระ การด าเนนงานขององคกรของรฐทเปนอสระทกแหงอยในรปของ “คณะกรรมการ” ประกอบดวยประธานและกรรมการโดยทกรรมการสวนใหญจะปฏบตงานในลกษณะทมใชงานประจ าและไมไดรบเงนคาตอบแทนแตสามารถเบกจายเงนคาใชจายอนได มวาระการด ารงต าแหนงตงแต 3 – 5 ป โดยบทบาทหนาทและความรบผดชอบของคณะกรรมการมก าหนดไดวอยางชดเจนในแนวทางการจดท าแนวปฏบตส าหรบกรรมการทเรยกวา “Seven Principles of Public Life”หรอ “หลกโนแลน” (The Nolan Principles) 3.2.2 มาตรการทางกฎหมายในการควบคมการโฆษณา

มาตรการในคมครองผบรโภคดานการควบคมการโฆษณาขององกฤษเพอความเปนธรรมตอผบรโภคและผประกอบธรกจ คณะกรรมการวาดวยการควบคมการโฆษณานจงมอยทงระดบรฐบาลและภาคเอกชน ไดแก

3.2.2.1 การควบคมโฆษณาโดยรฐบาล โดยในป ค.ศ. 1893 รฐสภาองกฤษไดตรากฎหมาย The Sale of Goods Act ใน

รปแบบของกฎหมายลายลกษณอกษร (Common Law) เปนประมวลกฎหมายทก าหนดหลกการคมครองผบรโภคเกยวกบการขายสนคาทผขายหรอผผลตไดโฆษณาสนคาหรอบรการของตนไวอยางใดอยางหนงแลว ผขายหรอผผลตจะตองมความผกพนและรบผดชอบในคณสมบตของสนคาหรอบรการตามค าพรรณนานน ซงท าใหหลกการเดมทก าหนดวา ผซอตองระวง ตองเปลยนแปลงเปน ผขายหรอผผลตตองเปนฝายใชความระมดระวง ซงถอวาหลกการนไดรบการยอมรบจากศาลในระบบกฎหมายลายลกษณอกษร (Common Law) ไมเอารดเอาเปรยบผบรโภค ซงมลกษณะเปน

106

การไมยดถอหลกความสมพนธทางสญญาโดยเครงครด แมจะไมมนตสมพนธกนโดยตรง กอาจมความรบผดตามสญญาได

โดยรฐสภาขององกฤษไดมการตรากฎหมายกลางขนเพอใชควบคมโฆษณาคอ Trade Descriptions Act of 1986 และมการแกไขเพมเตมใน ป ค.ศ.1992 เกยวกบสนคาทมาจากตางประเทศ อนเปนกฎหมายทเกยวกบการใหขอมลขาวสารทเปนเทจเกยวกบสนคา หรอหากกระท าโดยเจตนาใหเกดความเขาใจผด กตองรบโทษทางอาญา มโทษจ าคกไมเกน 2 ป หรอปรบไมเกน 400 ปอนด นอกจากนยงมกฎหมายอกหลายฉบบทเกยวกบการควบคมโฆษณา เชน การโฆษณารบท าแทง การโฆษณายาปลอม การโฆษณารกษาโรคมะเรง เปนตน ซงหนวยงานทท าการควบคมโฆษณาในธรกจโดยทวไปมหนวยงานทชอวา ส านกงานวาดวยการคาทเปนธรรม (Officer of Trading) เปนผท าหนาทควบคมดแลในการโฆษณา โดยเลขาธการส านกงานด าเนนการควบคมภายใตบทบญญตของขอก าหนดวาดวยการควบคมโฆษณาทกอใหเกดความสบสนหลงผด (The Control of Misleading Advertising Regulations 1988)65

3.2.2.2 การควบคมโฆษณาโดยองคกรเอกชน การควบคมโฆษณาในระดบภาคเอกชน ใชมาตรการก ากบดแลระหวางผประกอบ

ธรกจดวยกนทเรยกวา “Self-Regulations” ซงเปนมาตรการก ากบดแลและตรวจสอบการโฆษณาเพอใหเกดความเปนธรรมแกทกฝาย เพอคมครองประโยชนของผบรโภค สงคม หรอผประกอบธรกจอนๆ ซงโครงสรางของระบบ Self-Regulations เปนการรวมตวกนขององคกรผประกอบการและผประกอบการวชาชพตางๆ ทเกยวของกบธรกจการโฆษณา ซงเรยกวา The Committee of Advertising Practice (CAP) โดยก าหนดหลกเกณฑมาตรฐานเพอก ากบดแลกจการอนเกยวกบอตสาหกรรมและพาณชยกรรมไวใน The British Code of Advertising (The CAP Code)

นอกจากน ยงมองคกรทมความเปนอสระปราศจากการควบคมหรอเกยวของกบองคกรธรกจหรอภาครฐใดๆ ทงสน ไดแก The Advertising Standards Authority (ASA) เขามามบทบาทหนาทเปนสวนหนงในการก ากบดแล ตามมาตรการ Self-Regulations โดยคณะกรรมการเปนการเลอกจากองคกรทางธรกจดวยกนเอง66

โดยในองกฤษระบบ Self-Regulations จะม CAP และ ASA ทรวมกนบรหารจดการและบงคบใชกฎเกณฑตางๆ ตามทก าหนดไวใน CAP Code โดยทงสองจะแบงหนาทรบผดชอบดงน

65 ธามเชอ สถาปนศร. (2552). รเทาทนโฆษณาแฝง 2: กฎหมายคมโฆษณาในตางประเทศ. (ออนไลน). เขาถงไดจาก : http://203.151.20.17/new_detail.php?newsid=1261454351&grpid=no. [2560, 11 พฤษภาคม]. 66เรองเดยวกน.

107

CAP จะท าหนาทรบผดชอบในสวนของขอรองเรยนจากผประกอบการตางๆ สวน ASA ท าหนาทรบขอรองเรยนทสงมาจากสาธารณชนทวๆ ไป หรอผบรโภคนนเอง

ทงน CAP Code ไดก าหนดหลกเกณฑส าคญไว 3 ประการ ไดแกโฆษณาทกประเภทจะตองกระท าไปโดยถกตองตามกฎหมาย เหมาะสม ซอสตย และเปนความจรงโฆษณาทกประเภทจะตองจดท าขนภายใตจตส านกของความรบผดชอบทมตอผบรโภคและสงคม และโฆษณาทกประเภทจะตองปฏบตใหเปนไปตามหลกวาดวยการแขงขนทเปนธรรมและเปนทยอมรบโดยทวไปทางธรกจ อยางไรกตาม CAP Code ไมไดบงคบควบคมการโฆษณาทางสอวทยและโทรทศนทอยในความรบผดชอบขององคกรหรอคณะกรรมการควบคมการสอสารเอกชน (Private Broadcasters)

องคกรทท าหนาทควบคมก ากบดแลในดานโฆษณาโดยเฉพาะมชอวา The Independent Television Commission (ITC) ซงมอ านาจหนาทหลกๆ คอ การออกใบอนญาตใหสามารถท าการแพร ภาพและเสยงไดไมวาจะเปนการแพรสญญาณระบบดจตอล และก าหนดมาตรฐานของเนอหารายการการโฆษณา การอปถมภรายการ และคณภาพทางเทคนคสวนมาตรการในการควบคมโฆษณานน The Broadcas Committe of Advertising Practice (BCAP) เปนกลไกในการควบคมโฆษณา คอ Television Advertising Standards Code จดตงขนเพอควบคมโฆษณา ภายใตการดแลของ Ofcom (Office of Communication)โดย Ofcom เปนหนวยงานทมจดมงหมายใหการโฆษณาไมขดกฎหมาย เหมาะสม ซอสตยและเปนความจรง ไมกอใหเกดความเขาใจผด เปนอนตราย หรอ ลวงละเมดตอสงคมในวงกวาง Ofcom เปนองคกรอสระทก ากบดแลและออกกฎระเบยบ และขอปฏบต จดส ารวจความคดเหนของผบรโภค รบเรองรองเรยนตางๆเกยวกบการบรการสอแกประชาชน และใหค าปรกษาแกผผลต67 การโฆษณาแฝงวา Surreptitious Advertising โฆษณาแอบแฝง ซอนเรน หรอ Embed Advertising โฆษณาทฝงไวในเนอหารายการ Ofcom ท าหนาทดแลปกปองผลประโยชนของประชากรในฐานะพลเมองและผบรโภค โดยมแนวคดเกยวกบการโฆษณาแฝงวา “หามมการโฆษณาแฝง” เนองดวยเปนหลกการพนฐานจรยธรรมการโฆษณาทส าคญทใชในการปกปองสทธผชมผบรโภค คอ “โฆษณาจะตองแยกออกกบเนอหารายการอยางชดเจน” (“there must be a clear distinction between programmers and advertisements”) ซงในสวนทเปนเนอหา หามมโฆษณาอกเดดขาด ยงไดก าหนดกฎเกณฑของรายการโทรทศนบรการสาธารณะรายการทมการโฆษณาเกน 7 นาทและ 3 นาทส าหรบสถานโทรทศนบรการเชงพาณชยมบทลงโทษคอ ปรบเงน 30,000-100,000 ปอนดตอเทปและหากมผบรโภครองเรยน จะพจารณาปรบรายการออกจากผงรายการทนท เปนการแสดงใหเหนถงความแตกตาง และ มจดประสงคเพอใหมนใจวาผชมจะ 67ธามเชอ สถาปนศร. อางแลวเชงอรรถท 65.

108

สามารถรไดตลอดเวลาวา สงทโฆษณา ไมไดบดเบอนจดประสงคไป เพอเปนการโฆษณาการเชอมตอระหวางตวรายการและโฆษณาจะตองไมเปนไปเพอการโฆษณาดวย ในสวนของกลไกลการควบคมการโฆษณา ไดกลาวถงค าจ ากดความของโฆษณาทหลอกลวง หรอ กอใหเกด ความเขาใจผด โดยกลาววา โฆษณาหามหลอกลวงทงทางตรง และทางออมเกยวกบองคประกอบ วสดคณลกษณะเฉพาะของสนคาบรการ ขอบงชวาโฆษณานเปนโฆษณาทหลอกลวงคอ เปนการ หลอกลวงผชมและ สงผลถงพฤตกรรมการบรโภคของผชม หรอ การสงเสรมการขายท าใหคแขง เสยหาย และ กลาวถงการกลาวอางโดยก าหนดไววาในการโฆษณาค ากลาวอางทใช ตองมหลกฐานเพยงพอทจะยนยนค ากลาวอางนน หลกฐานทน ามาอางจะตองอยบนพนฐานงานวจย ทางวทยาศาสตร แตถาไมมความรมาสนบสนนหลกฐาน ใหหาใชทปรกษาเฉพาะทางเกยวกบเรอง น น ๆ ควรระวงการใชค ากลาวอางแบบโออวดสรรพคณทเกนจรง(Absolute Claims) รบรองวาถกทสด นอกเสยจากวาค ากลาวอางนนจะมหลกฐานทชดเจนมายนยนโดยตองค านงถง ความเปนจรงรวมดวย

ในองกฤษ มองคกรอสระในการก ากบดแลตามมาตรการการก ากบดแลระหวางผประกอบการธรกจดานการโฆษณาดวยกน ในระดบภาคเอกชน (The Advertising Standards Authority) หรอ ยอวา (ASA) และไดมการรวมตวกนขององคกรผประกอบการและผประกอบวชาชพตางๆ ทเกยวของกบธรกจการโฆษณา (The Committee of Advertising Practice) หรอ ยอวา CAP ไดก าหนดหลกเกณฑมาตรฐานเพอก ากบดแลกจการอนเกยวกบอตสาหกรรมและพาณชยไวใน The British Code of Advertising (The CAP Code)68 ในการวจยครงน ผวจยจะขอกลาวถงการโฆษณาผานสอโซเชยลมเดย (Non-broadcast Advertising) ในสวนของ Weight Control and Slimming ซงก าหนดระเบยบขอบงคบทเกยวของ กลาวคอ69

ประการแรก ตองชใหเหนถงการปฏบตตามหลกการทควรจะเปน กลาวคอ การปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารการออกก าลงกาย เพอเปนแนวทางในการจดการกบภาวะน าหนกเกน และโรคอวน ทเผยแพรโดยสถาบนเพอการดแลสขภาพ (NICE)

ประการทสอง การโฆษณา หรอการท าการตลาดประชาสมพนธ เ กยวกบสถานประกอบการทใหบรการเกยวกบการลดน าหนก จะตองไมเปนการชกจงใจ หรอดงดดความสนใจ โดยเฉพาะส าหรบผมอายต ากวา 18 ป

68 The Advertising Standards Aecthority. (ออนไลน). เขาถงไดจาก : https://www.asa.org.uk/about-asa-and-cap.html.[2560, 18 กรกฎาคม]. 69 Weight Control and Slimming. (ออนไลน). เขาถงไดจาก : https://www.asa.org.uk/codes-and-rulings/advertising-codes/non-broadcast-code.html. [2560, 18 กรกฎาคม].

109

ประการทสาม จะตองมการชแจงใหผบรโภคทราบถงประโยชนและผลกระทบทจะไดรบอยางชดเจน จากการบรโภคผลตภณฑควบคมน าหนก และตองแสดงใหเหนอยางชดเจนวาแผนการควบคมและลดน าหนกทวางไวนน มความเหมาะสมกบผบรโภคในแตละเพศ และวย

ประการทส การด าเนนการใดๆ จะตองไดรบค าแนะน าหรอความเหนของแพทยกอนทจะด าเนนการ

ประการทหา การโฆษณา จะตองไมกลาวอางถงบคคลทสามารถลดน าหนกไดภายในระยะเวลาทก าหนด และไมกลาวอางถงจ านวนน าหนกทสามารถลดได เนองจากปจจยของผบรโภคแตละรายไมเหมอนกน แตหากจะมการกลาวอางถงบคคลทสามารถลดน าหนกไดอยางแนนอนนน จะตองระบระยะเวลาในการปฏบตการลดน าหนกใหชดเจน และควรมขอแนะน าใหปฏบตตามค าแนะน าของแพทยและหลกโภชนาการทถกตองควบคไปดวย70 ซงในการรบรองวาผลตภณฑหรอบรการของตนดทสดเปนไปไดยาก เนองจาก ตลาดในการคานนมการผนแปรตลอดเวลา อาจมผลตภณฑคแขงเพมขนแลว ในขณะทโฆษณา ออกอากาศอยภายใตการควบคมโฆษณาทกอใหเกดความเขาใจผดป 1988 ขององกฤษโดยม The Advertising Standards Authority (ASA) และ CAP CODE โดย ASA จะรบผดชอบเกยวกบขอรองเรยนทรบมาจากประชาชนทวไป สวนกรณของ CAP CODE จะรบผดชอบในสวนทเกยวของกบขอรองเรยนจากผประกอบธรกจตางๆ ซง CAP CODE จะก าหนดหลกเกณฑตางๆ ไว คอการโฆษณาทกประเภทจะตองท าไปโดยถกกฎหมายและเปนความจรง และการโฆษณาทกประเภทจะตองจดท าขนภายใตความรบผดชอบตอผบรโภค และการโฆษณาทกประเภทตองปฏบตเปนไปตามหลกวาดวยการแขงขนทเปนธรรมและเปนทยอมรบทางธรกจโดยทวไป 71 3.2.3 บทก าหนดโทษ กฎหมายองกฤษมงเนนใหความส าคญในทางสญญา ซงผบรโภคไดรบความเสยหายจากการซอสนคาไมอาจฟองผผลตและผจ าหนายใหรวมรบผดได ถาไมปรากฏความผกพนระหวางกน โดยองกฤษไดก าหนดความรบผดลกษณะละเมดไวหากมการบรโภคสนคาทไมปลอดภยจากการโฆษณา เมอในกรณผบรโภคซอสนคาแลวเกดความเสยหายขน องกฤษจงมการออกกฎหมายในเรองดงกลาวไวโดยใชชอวา Trade Descriptions Act of 1986 กฎหมายเพอใชควบคมโฆษณา และมการแกไขเพมเตมในปค.ศ.1972 เกยวกบสนคาทมาจากตางประเทศ อนเปนกฎหมายทเกยวกบการใหขอมลขาวสารทเปนเทจเกยวกบสนคา หรอหากกระท าโดยเจตนาใหเกดความเขาใจผด กตองรบ 70 ระเบยบขอบงคบของ Weight Control and Slimming. (ออนไลน). เขาถงไดจาก: http://www.google.co.th. [2560, 18 กรกฎาคม]. 71 เดอนเพญ ภญโญนธเกษม. อางแลว เชงอรรถท 5.

110

โทษทางอาญา มโทษจ าคกไมเกน 2 ป หรอปรบไมเกน 400 ปอนด ซงโทษทมอตราโทษสงน เปนลกษณะของการลงโทษใหเกดความเขดหลาบ ผผลต ผจ าหนายและเจาของสนคาตองใชความระมดระวงอยางมากตอผบรโภค เพอมใหผบรโภคไดรบอนตรายจากสนคานนได72

ดงน น จะเหนไดวามาตรการทางกฎหมายในการคมครองผบรโภคกบการโฆษณาผลตภณฑเสรมอาหารลดน าหนกในองกฤษนนมการก าหนดใหมหนวยงานทก ากบดแลอยางชดเจน โดยมทงหนวยงานทงภาครฐและภาคเอกชนทมสวนในการคมครองผบรโภค ซงองกฤษไดใหความส าคญกบประชากรในการด ารงชวตดวยความปลอดภยและเปนการปองกนการเอารดเอาเปรยบจากผประกอบธรกจ ทประกอบกจการอยางเอาเปรยบผบรโภคอยางไมเปนธรรม จากการทไดศกษา กฎหมายในคมครองผบรโภคกบการโฆษณาผลตภณฑเสรมอาหารลดน าหนกผานสอโซเชยลมเดยในประเทศไทยและองกฤษ แลวนน หากประเทศไทยมการก าหนดการควบคมการโฆษณาและมบทลงโทษทมประสทธภาพแลวนน ยอมเปนประโยชนแกผบรโภคในปจจบนอยางมาก ซงผวจยจะไดท าการวเคราะหถงปญหากฎหมายคมครองผบรโภค การควบคมการโฆษณา และบทลงโทษเกยวกบการโฆษณาผลตภณฑเสรมอาหารลดน าหนก ทอาจท าใหผบรโภคไดรบอนตรายจากการบรโภคสนคาทมสรรพคณเกนจรงอกท งอาจเปนอนตรายแกผบรโภคเองไดในบทตอไป

3.3 มาตรการทางกฎหมายในการควบคมการโฆษณาผลตภณฑเสรมอาหารลดน าหนกในญป น

3.3.1 หนวยงานมหนาทในการควบคม ก ากบดแล คมครองผบรโภคดานการโฆษณา

จดเรมตนของการมสทธขนพนฐานในเรองคมครองผบรโภคของประเทศญปนเกดจากบรรดาเหลาแมบานในประเทศญปนไดมการรวมตวกนเดนขบวนรณรงคใหผบรโภคเกดการตอรองกบทหารอเมรกาเกยวกบอาหารและทอยอาศยในป ค.ศ.1945 ซงอยในชวงเวลาทประเทศญปนไดยอมแพสงครามโลกครงท 2 ในชวงระยะเวลาตอมานบตงแต ค.ศ. 1950 ถง 1960 เปนตนมา ประเทศญปนมการเตบโตทางเศรษฐกจอยางรวดเรวมการพฒนาอตสาหกรรมท าใหมการขยายตวในการผลตอยางรวดเรวในยคทประเทศญปนมการเตบโตทางเศรษฐกจ เปนอยางมากท าใหประเทศ ญปนเปลยนไปเปนยคอตสาหกรรมอยางเฟองฟเหนไดจากการมกระบวนการผลตสนคาในระบบอตสาหกรรมทอาศยเทคโนโลยตางๆ ท าใหมผลตภณฑเขาสระบบการตลาดในระบบ

72สษม ศภนตย. (2557). ค าอธบายกฎหมายคมครองผบรโภค. กรงเทพฯ : ส านกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย. หนา 110.

111

เศรษฐกจเปนอยางมากสงผลท าใหมการบรโภคของผบรโภคเปนอยางมาก เมอมการบรโภคมากขนยอมมปญหาทตามมามากขนเพราะผลตภณฑบางอยางขาดความปลอดภยกอใหเกดปญหาซงสงผลกระทบตอชวตและทรพยสนของผบรโภคมหลายเหตการณทเกดขนเกยวของกบผบรโภค เชน ผบรโภคไดรบความเสยหาย เนองจากการใชผลตภณฑทมความบกพรองหรอการตดฉลากอนเปนเทจท าใหประชาชนเกดความสนใจในผลตภณฑนนและเกดความเสยหายแกผบรโภคขน ท าใหวถชวตของผบรโภคเปลยนไป ทงมความเสยหายตอทรพยสน รางกาย อนามย เปนตน73 ซงยงสงผลอกในเรองเมอเกดปญหาในความเสยหายเกยวกบผลตภณฑแลวผบรโภคมความจ าเปนตองฟองรองคดผบรโภคกแพคด เพราะไมสามารถน าสบหรอพสจนไดวาสนคานนไมปลอดภยตอผบรโภค เพราะเหตผลดงนท าใหประชาชนเรยกรองใหภาครฐมมาตรการในการคมครองผบรโภคในระยะเรมแรกไมมกฎหมายออกมารองรบประชาชนจงไดเสนอตอรฐสภาวาตองก าหนดสทธผบรโภคและสภาพความเปนอยของชาวญปนเหตเพราะประชาชนไดเรยกรองใหภาครฐออกกฎหมายมาคมครองถงสทธของตนในฐานะ ผบรโภค

ในชวงระยะเวลาตอมารฐสภาญปนจงไดเลงเหนความส าคญถงการออกกฎหมายเพอสนบสนนมาตรการตางๆ ในการคมครองสทธและผลประโยชนผบรโภครวมทงใหความส าคญกบการทผบรโภคควรรบรถงสทธของตนและตระหนกถงความปลอดภยของผลตภณฑมากขน ดงนน รฐสภาจงไดตรากฎหมายคมครองผบรโภคชอวา The Consumer Protection Fundamental Act ในป ค.ศ. 1968 ขนใชบงคบเปนครงแรกโดยไดก าหนดหนาทความรบผดชอบของรฐบาลกลางองคกรสวนทองถนผประกอบธรกจและบทบาทของผบรโภค โดยสาระส าคญของกฎหมายดงกลาว ไดก าหนดหนาทและความรบผดชอบของสวนกลางทมตอผบรโภค ดงเชน รฐบาลกลางและรฐบาลทองถน มหนาทจะตองวางแผนและปฏบตการใหเปนไปตามแผนและนโยบายเกยวกบผบรโภคตามพฒนาการของเศรษฐกจและสงคม อกท งผประกอบธรกจจะตองคมครองผบรโภคและด าเนนการใหเปนไปตามนโยบายตางๆ ของรฐบาล และไดใหสทธกบผบรโภคในการมบทบาทส าคญในการพฒนาชวตของตนในฐานะผบรโภคดวยการมความคดรเรมและพยายามทจะใชเหตผลของตนเองดวยความเชอมน74

พฒนาการของกฎหมายคมครองผบรโภคของประเทศญปนในชวงกลางทศวรรษท 1960 องคกร The Japanese Government's Structure of Consumer Policy Regime ถกจดตงขนเปนครงแรกและมหนวยงานตางๆจดตงขนเพอดาเนนนโยบายเกยวกบการคมครองผบรโภคตวอยางเชน

73 เรองเดยวกน. หนา 114. 74 ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร. แนวทางการด าเนนงานคณะกรรมธการการคมครองผบรโภคสภาผแทนราษฎร. กรงเทพฯ : ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร. หนา 9 -10.

112

หนวยงาน The Quality-of-Life Policy Bureau ทถกจดตงขนภายในหนวยงาน The Economic Planning Agency in 1965 หนวยงาน The Consumer Affairs Divisions ถกจดตงขนในกระทรวง The Ministry of International Trade and Industry and in the Ministry of Agriculture, Forestry and Fisheries in 1964 หนวยงาน The Consumer Protection Fundamental Act ถกจดตงขนในเดอนพฤษภาคม ป ค.ศ. 1968 เพอเปนกรอบส าหรบการก าหนดนโยบายเกยวกบการคมครองผบรโภคตอมาใน ป ค.ศ. 1970 ความปลอดภยของผลตภณฑกลายเปนสงทส าคญมากเนองดวย

ภายในชวงเวลาดงกลาว ไดมการพฒนาในเรองของผลกระทบของการคมครองผบรโภคเพราะมการใชเครองมอทางการตลาดและพฒนาการดานอนๆซงท าใหมผลกระทบตอผบรโภคซงในบางกรณเครองมอในการขายสนคาและการทาสญญาซอขายไดมบทบาทส าคญยงไปกวาคณภาพและความปลอดภยของสนคาและในชวง ป ค.ศ. 1980 และภายหลงจากนนลกษณะของกจการทเกยวกบผบรโภคไดมการเปลยนแปลงใหมความซบซอนมากขนเกดปญหาทเกยวของกบฝายตางๆหลายฝายมการท าธรกรรมซอขายกนเมอเกดปญหาจงมการแกไขปญหาเหลานจงมมาตรการทอธบายไดดวยหลกเหตผลของผบรโภคในการท าธรกรรมสนเชอผบรโภคและสญญาของผบรโภคนอกจากนกฎหมายและขอบญญตทเกยวของในการแกไขปญหาทเกยวของกบการท าธรกรรมของสนทรพยเปนทยอมรบการคมครองผบรโภคใน ป ค.ศ. 1990 เปนตนไปในชวงทศวรรษท 1990 กฎระเบยบของพลเรอนทวไปมความสมพนธระหวางผบรโภคและองคกรธรกจทถกจดตงขน เชน The Product Liability Act and the Consumer Contract Act No.85, 1994 ในพนทของการศกษาของผบรโภคเปนผลจากการปรบปรงหลกสตรของการศกษาเกยวกบชวตของผบรโภคในเรองของพฒนาการของนโยบายผบรโภคสมยใหมในปทผานมา ปญหาทเกยวของกบผบรโภคไดเพมขนอยางรวดเรวและมการประพฤตผดของผประกอบธรกจบอยครง ท าใหผบรโภคไดรบความเสยหายอยางมาก ดงนนการด าเนนการตามนโยบายใหมของผบรโภคเปนสงทจ าเปน เนองดวยผบรโภคจะไดมความไววางใจกบผประกอบธรกจเพอตอบสนองตอการเปลยนแปลงเหลานในทางเศรษฐกจและสงคม

กฎหมายคมครองผบรโภคพนฐาน (The Basic Law of Consumer Protection หรอ The Consumer Protection Fundamental Law) ไดก าหนดใหรฐบาลกลาง รฐบาลทองถน ธรกจและผบรโภค มหนาทในการคมครองผบรโภค โดยเนนใชมาตรการทางกฎหมายมหาชนฝายบรหารเปนหลก ซงรฐบาลกลางไดออกกฎหมายส าคญเกยวกบการคมครองผบรโภค 9 กรณ ดงตอไปน

การปองกนอนตรายจากการบรโภค ซงก าหนดไวในมาตรา 7 มาตรการดานความเทยงตรงในเรองน าหนกและการวด ซงก าหนดไวในมาตรา 8 การมมาตรฐานทเหมาะสม ซงก าหนดไวในมาตรา 9 ฉลากสนคา ซงก าหนดไวในมาตรา 10 การประกนความเปนธรรมและการ

113

แขงขนเสรทางการคา ซงก าหนดไวในมาตรา 11 การสงเสรมการพฒนาองคความรและการศกษาของผบรโภค ซงก าหนดไวในมาตรา 12 การเปดโอกาสใหผบรโภคไดแสดงความคดเหนตอสาธารณะ ซงก าหนดไวในมาตรา 13 การวางรากฐานเกยวกบเครองอานวยความสะดวกในการทดสอบและตรวจสอบสนคาและบรการ ซงก าหนดไวในมาตรา 14 และการกอตงระบบการรองเรยนใหผบรโภคไดมชองทางในการเรยกรองเมอมความเสยหายเกดขน ซงก าหนดไวในมาตรา 15 แหงกฎหมายพนฐานดานการคมครองผบรโภค โดยองคกรเพอการคมครองผบรโภคในประเทศญปน เปนองคกรทเกยวของกบการคมครองผบรโภคมดงน

1. คณะกรรมการคมครองผบรโภค (The Consumer Protection Council) และกระทรวง/หนวยงานทเกยวของมนายกรฐมนตรเปนประธานท าหนาทวางแผนและก าหนดทศทางดานนโยบายและมาตรการการคมครองผบรโภคของรฐบาลคณะกรรมการฯประกอบดวยรฐมนตรทเกยวของ15คนอนงจะมการประชมรวมกนระหวางกระทรวงระดบDirector หลายครงตอปท ง นโดยมว ตถประสงคเพอการประสานงานและตดตามผลเกยวกบมาตรการตามมตทคณะกรรมการไดพจารณาแลว

2. คณะกรรมการนโยบายเกยวกบคณภาพชวต (Quality of Life Bureau) จดเปนองคกรดานการใหค าแนะน าปรกษาตอนายกรฐมนตรซงถกตงขนและอยภายใต EPA คณะกรรมการฯประกอบดวย ผเชยวชาญตางๆในสาขาการคมครองผบรโภคไดแกนกวชาการตวแทนองคกรผบรโภคและตวแทนดานอตสาหกรรมหลกตางๆ

3. ส านกงานคณะรฐมนตร (Cabinet Office) และกระทรวงกบองคกรตางๆทเกยวของมหนาทเกยวของกบผบรโภคในขอบเขตอ านาจหนาทตามกฎหมายสาหรบสานกงานคณะรฐมนตรนน (เดมคอ EPA) ท าหนาทประสานมาตรการหรอนโยบายทเกยวของกบผบรโภคในกระทรวงตางๆและทาหนา ท เปนสานกงานเลขาธการใหแกคณะกรรมการคมครองผ บรโภคและคณะกรรมการนโยบายเกยวกบคณภาพชวต

4. รฐบาลทองถนตาม The Consumer Protection Fundamental Act ตองวางแผนและนาแผนไปปฏบตตามนโยบายของตนเองทงนตองสอดคลองกบนโยบายของรฐบาลกลางนอกจากนรฐบาลทองถนจะท าหนาทออกขอบญญตของตนเองในเรองทเกยวกบผบรโภคและจะตองยตปญหาระหวางผบรโภคและผประกอบการใหได

5. ศนยกจการเกยวกบผบรโภคแหงชาต (NCAC) และในระดบทองถนกอตงขนตามกฎหมายหนาทส าคญหลกคอเปนศนยรบเรองราวรองทกขเพอรบทราบสภาพปญหาของผบรโภคเกยวกบสนคาและบรการแลวนาขอมลจากคารองดงกลาวมารวบรวมเกบเปนสถตเพอการวเคราะห

114

เปนขอมลในเชงบรหารใหแกคณะรฐมนตรเกยวกบนโยบายและทศทางการคมครองผบรโภคใหขอมลขาวสารแกผบรโภคดวยการใหการศกษาจดการเกยวกบการรองทกขของผบรโภคทดสอบผลตภณฑเปนศนยเครอขายคอมพวเตอรของศนยในระดบทองถน

ขอสงเกตประการหนงคอ คณะกรรมการคมครองผบรโภคของประเทศญปนนนมนายกรฐมนตรเปนประธานตาม The Consumer Protection Fundamental Act 1968 เหมอนของประเทศไทยแตละกระทรวงทเกยวของจะมงานคมครองผบรโภคในขอบเขตของกฎหมายงานคมครองผบรโภคเชงนโยบายอยในอ านาจหนาทของสานกงานคณะรฐมนตรและนอกจากน The Consumer Protection Fundamental Act, 1968 มลกษณะเปนธรรมนญแหงการคมครองผบรโภค ดงนน การคมครองผบรโภคในประเทศไทยไมอาจเลยนแบบญปนไดในภาพรวมทงนเนองจากมความเปนมาทางสงคมเศรษฐกจและบรรยากาศการเมองทตางกน Protection Fundamental Act, 1968 การรองทกขสวนใหญจะเปนเรองเกยวกบความปลอดภยดานอาหารอยางไรกตามในระยะหลงจนถงปจจบนสถานการณไดเ รม เปลยนแปลงไปอตราสวนภาคอตสาหกรรมและบรการมการขยายตวเพมมากขน ดงนน การรองทกขดานบรการกจะมเพมมากขนโครงสรางของ The Consumer Protection Fundamental Act, 1968 เปนกฎหมายทไดวางหลกทวไปไวเทานนไมมรายละเอยดวธปฏบต ทงนอ านาจหนาททจะน าเจตนารมณแหงกฎหมายนไปใชบงคบอยทกระทรวงตางๆ ทเกยวของและทองถนซงจะไปก าหนดกฎขอบงคบอกครงหนงขณะเดยวกนรฐบาลไดน านโยบายหรอเจตนารมณแหง The Consumer Protection Fundamental Act, 1968 โดยเนนวาการคมครองผบรโภคมใชใหภาครฐดแลทงหมดซงผบรโภคจะตองคมครองตนเองเปนส าคญ75

กรณของการคมครองผบรโภคน จะกระท าโดยภาครฐจะเปนผใหความรความเขาใจแกประชาชนใหรถงสทธของตนเอง เพอใหมความพรอมในการดแลตนเองมากทสด และรฐบาลกจะตองมหนาทเตรยมความพรอม และกลไกของประเทศในทกดานคขนานไปดวยเพอเปนการสนบสนนใหผบรโภคไดพ งพาตนเองใหมากทสด อนงส าหรบอ านาจหนาทของส านกงานคณะรฐมนตรนนมหนาทประสานดแลก ากบนโยบายเกยวกบการคมครองผบรโภคเทานนไมไดควบคมโดยตรงซงรฐธรรมนญญปนไมไดระบถงสทธผบรโภคไว

75มหาวทยาลยอสสมชญ. บทสรปส าหรบผบรหาร (Executive Summary Report). โครงการศกษาวจย และจดท าคมอการสงออกสนคาเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสไปยงประเทศญปน ตามโครงการพฒนาผประกอบการไทยดานการมาตรฐานและกฎระเบยบขอบงคบทางวชาการในการสงออก เสนอตอส านกงานมาตรฐานผลตภณฑ อตสาหกรรม. (ออนไลน). เขาถงไดจาก: http://app.tisi.go.th/FTA/munual_export/01/pdf_01/thai.pdf. [2560, 28 มถนายน].

115

ภายหลงไดมการพฒนากฎหมายทก าหนดใหผผลตสนคาตองรบผด แมวาไมไดประมาทเลนเลอในการผลตสนคากตาม แตไมนานนกกมการบญญตกฎหมายและเงอนไขส าคญวาดวยความรบผดในสนคาไมปลอดภยในป ค.ศ.1985 โดยเรยกหลกกฎหมายนวา หลกความรบผดในสนคาไมปลอดภยแมวาจะไมมความผด (No – Fault Liability) ออกมาบงคบใชในญปน เนองจากเกรงวาประชากรญปนซงเปนผบรโภคฟองรองเปนคดจ านวนมาก เหมอนทเกดขนในสหรฐอเมรกา แตกลมผคมครองผบรโภคกลบเหนวา เปนโอกาสอนดทจะมการแกไขและบญญตกฎหมายความรบผดโดยเครงครดในสนคาไมปลอดภยมาใชบงคบ76

3.3.2 มาตรการทางกฎหมายในการควบคมการโฆษณา การจดระเบยบการควบคมการโฆษณาสวนใหญเปนการควบคมจากทางราชการ โดย

อาศยอ านาจตามกฎหมายหนวยงานทส าคญในการควบคมกจการโฆษณา คอ คณะกรรมการเพอความเปนธรรมทางการคา (Fair Trade Commission) มส านกงานใหญอยทกรงโตเกยว และมสาขาอยตามเมองใหญๆ มอ านาจตรวจสอบตดตามเกยวกบความผดทางการคาและการโฆษณา มอ านาจในการจดการกบโฆษณาทหลอกลวงและโฆษณาทผดกฎหมายสามารถสงระงบการโฆษณาไดในทนท และแจงใหกรมอยการดาเนนคดกบผโฆษณาทละเมดกฎหมายได ซงในการควบคมการโฆษณาดานกฎหมายในการคมครองสทธของผบรโภคญปน มแนวความคดมาจากกฎหมาย Law Against Unfair Competition of 1990 หรอ กฎหมาย UWG ของเยอรมนเปนสวนใหญ โดยกฎหมายทใชบงคบเปนบทบญญตทใชในการคมครองสทธของผบรโภคควบคกนไปดวย ไดแก

1. Law for Prevention Unjustifiable lagniappes and Misleading Representation 197277 มวตถประสงคเพอปกปองสทธของผบรโภคจากการกระท าทเปนการผกขาดทางการคาและปองกนการเอารดเอาเปรยบในทางเศรษฐกจ โดยผบรโภคตองเสยประโยชนในทางทรพยสน เชน อาจซอสงของอปโภคบรโภคในราคาทไมยตธรรม อาจแพงกวาทควรจะเปนหรอราคาของสนคานนไมเหมาะสมกบราคา เปนตน นอกจากนยงเปนการปองกนความเสยหายอนเนองมาจากการถกเอารดเอาเปรยบในประโยชนทางทรพยสนทสามารถคดค านวณเปนจานวนเงนได ซงคณะกรรมการ Fair

76 Yukihiro Asami, THE PRODUCT LIABILITY LAW IN JAPAN .เอกสารประกอบการสมมนา LAW ON CONSUMER PROTECTION JAPAN AND THAILAND จดโดยคณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร และ Institute of Developing Economies (IDE-JETRO). 77 พรชนตว ศรช. (2552). มาตรการทางกฎหมายในการคมครองผบรโภค : ศกษากรณสถานบรการลดความอวน. วทยานพนธนตศาสตรมหาบณฑต สาขาวชานตศาสตร, บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรกจบณฑตย. หนา 83-84.

116

Trade Commission จะเปนผทาหนาทในการคมครอง รวมทงเปนองคกรควบคมการโฆษณา โดยมาตรการในการควบคม ดงน

1) ก าหนดราคาขนต าของสนคาหรอบรการทจ าเปน 2) การโฆษณาตองไมใชขอความทเกนความจรงหรอเปนเทจ ขอความทจะกอใหเกดการ

เขาใจผดในสาระส าคญเกยวกบสนคาหรอบรการไมวาจะเปนการกระทาหรออางองรายงานวชาการ หรอสงหนงสงใดทไมเปนความจรงหรอเกนความเปนจรง และคณะกรรมการ Fair Trade Commission ยงมอ านาจในการเยยวยาแกไขความเสยหายทเกดขนจากการโฆษณา ไดโดย สงใหแกไขขอความหรอวธโฆษณา หามการใชขอความบางอยางทปรากฏในการโฆษณา หามการโฆษณาหรอใชวธการนนในการโฆษณา และ ใหโฆษณาเพอแกไขขอความเขาใจผดของผบรโภค ทอาจเกดขนตามหลกเกณฑและวธการทคณะกรรมการก าหนดและในการออกคาสงใหคณะกรรมการก าหนดหลกเกณฑและวธการโดยค านงถงประโยชนของผบรโภค ประกอบกบความสจรตใจในการกระท าของผโฆษณา

อ านาจของคณะกรรมการ Fair Trade Commission คอ การเยยวยาแกไขความเสยหายทเกดขนจากการโฆษณา คอ การสงใหแกไขขอความหรอวธการในการโฆษณา การหามใหการใชขอความบางอยางทปรากฏในการโฆษณา การหามการโฆษณาหรอหามใชวธการนนในการโฆษณา และการใหโฆษณาเพอแกไขขอความเขาใจผดของผ บรโภค ทอาจเกดขนแลวตามหลกเกณฑและวธการทคณะกรรมการก าหนดและในการออกค าสงใหคณะกรรมการก าหนดหลกเกณฑและวธการโดยค านงประโยชนของผบรโภค ประกอบกบความสจรตใจในการกระท าการของผโฆษณา 2. Unfair Competition Prevention Law 1934 และไดมการปรบปรงแกไขในป 199578 เปนบทบญญตทใชในการคมครองเกยวกบสทธของผบรโภคก าหนดขอบเขตการกระท าทมการแขงขนกนอยางไมเปนธรรมในทางธรกจโดยในสวนของการโฆษณาทถอวาเปนความผด อนไดแก

1) การโฆษณาดวยขอความทเปนเทจหรอโฆษณาเกนความเปนจรง 2) การโฆษณาดวยขอความทกอใหเกดความเขาใจผดในสาระส าคญเกยวกบสนคาหรอ

บรการไมวาจะกระท าโดยใชหรออางองรายงานวชาการ สถต หรอสงใดสงหนงทไมเปนความจรงหรอเกนความจรง

3) โฆษณาโดยกอใหเกดความเขาใจผดในแหลงก าเนด สภาพ คณภาพ ปรมาณ หรอสาระส าคญประการอนอนเกยวกบสนคาหรอบรการไมวาจะเปนของตนเองหรอผอน โฆษณาหรอ 78 เรองเดยวกน. หนา 83-84.

117

ใชฉลากทมขอความอนเปนเทจหรอเกนความเปนจรง หรอขอความทรอยแลววากอใหเกดการเขาใจผดเชนวานน

4) ขอความทเปนการสนบสนนโดยทางตรงหรอทางออม ใหมการกระท าผดกฎหมายหรอศลธรรม หรอความเสอมเสยในวฒนธรรมของชาต

5) ขอความททาใหเกดความแตกแยกหรอเสอมเสยความสามคคในหมประชาชน 6) ขอความทท าใหบคคลอนเขาใจผดในฐานะ การเงน กจการ เอกสาร การบญช สทธใน

ชอเสยงทางธรกจโดยเปนเทจหรอเกนความเปนจรง 7) ขอความทเปนเทจเพอใหเสยความเชอถอในสถานทการคาสนคาอตสาหกรรมหรอ

พาณชยกรรมของผหนงผใด โดยมงประโยชนแกการคาของตน 3. The Pharmaceutical Law 1963 and 1996 เปนกฎหมายทควบคมกจการเภสชกรรม ท

ควบคม ยา เครองส าอาง และเวชภณฑตางๆ โดยค าวา “ยา” ตามกฎหมายน หมายถง ยาแทๆ ทใชรกษาโรคภยไขเจบตางๆ รวมทงยาทไมไดรกษาโรค เชน ยาฆาแมลง ยาปลกผม ยาลดความอวน ผลตภณฑเสรมอาหารตางๆ เปนตน79 อกทงมาตรา 66 ไดหามการโฆษณาหลอกลวงหรอโฆษณาเกนความจรงเกยวกบชอกระบวนการผลตคณภาพ หรอประสทธภาพของยา เวชภณฑและเครองส าอาง หามโฆษณาทท าใหผบรโภคเขาใจผดไปวาไดมแพทยหรอบคคลใดๆ รบรองผล หรอรบรองประสทธภาพของยา เวชภณฑ หรอเครองส าอาง หามมใหใชขอความหรอภาพแนะน าการท าแทง หรอภาพลามกอนาจารใดๆ ในการโฆษณายา เวชภณฑ หรอเครองส าอาง80 องคกรตรวจสอบการโฆษณาแหงประเทศญปน (Japan Advertising Review Organization, Inc: JARO) เปนองคนตบคคลทเกดจากการรวมตวกนของเจาของโฆษณา บรษทหนงสอพมพ บรษทสงพมพ บรษทกระจายภาพและเสยงของบรษทโฆษณา และบรษทจดทาโฆษณา ไดตงขนเมอเดอนตลาคม ค.ศ. 1974 โดยไดรบอนมตจากคณะกรรมการการคาทไมเปนธรรมและกระทรวงเศรษฐกจและอตสาหกรรมโดยมงบประมาณจากคาใชจายของบรษททเปนสมาชกซงมจ านวน 950 บรษท เสยคาสมาชกปละ 150,000 เยน โดยมวตถประสงคของการจดตงองคกร เพอการวางแผนพฒนาดานคณภาพในการโฆษณาและการเผยแพรขอมลผานทางการสนบสนนการโฆษณาทถกตองและเปนธรรม สงเสรมกจกรรมของหนวยงานทถกตองและทาใหหนาทการคมครองผบรโภคเปนผลส าเรจ พฒนาความสมบรณทางสงคมและเศรษฐกจและพฒนากจกรรมของประชาชน และหาทางแกไขปญหาใหผบรโภคประสานงานกบหนวยงานทเกยวของกบทงภาครฐและเอกชน เชน บรษทผผลตโฆษณา สมาคมผบรโภค และศนยกจการผบรโภค 79 พรชนตว ศรชว. อางแลวเชงอรรถท 77. หนา 86. 80 พรชนตว ศรชว. อางแลวเชงอรรถท 77. หนา 86.

118

แหงชาตของประเทศญปน เปนตน โดยมโครงสรางขององคกรฯประกอบดวย ฝายตรวจสอบและพจารณาขอรองเรยนหรอการสอบถามเกยวกบการโฆษณาและการเผยแพรขอมล และฝายจดการทวไปโดยการท างานท งสองฝายจะไมกาวกายซงกนและกนเพอใหการด าเนนกจกรรมการตรวจสอบเปนไปอยางถกตองและยตธรรมรบค าปรกษาและสอบถามจากผบรโภคเกยวกบการโฆษณา

ส าหรบการรบเรองรองเรยนขององคกรตรวจสอบการโฆษณาแหงประเทศญปน นน องคกรฯ ไดรบค าปรกษาจากผบรโภคเฉลยปละ 6,000 ราย โดยมขนตอนการท างานดงน

1. รบค าปรกษาจากผบรโภคแลวสอบถามไปยงเจาของผผลตโฆษณา หรอสอบถามความคดเหนเพออางองค าตอบไปยงองคกรทเกยวของ แลวจงรายงานผลการตรวจสอบไปยงผบรโภค

2. หากผบรโภคไมพอใจ หรอองคกรฯ เหนวาตองมการพจารณาตรวจสอบกจะสงเรองใหคณะกรรมการด าเนนงานซงประกอบดวยผเชยวชาญจากทกสาขาอาชพ เชน เจาของโฆษณา ผทด าเนนงานดานโฆษณา สอมวลชน เปนตน เพอพจารณาการโฆษณานนวามปญหาอยางไร แลวแจงผลการพจารณาไปยงผบรโภค เจาของโฆษณา และองคกรทเกยวของ เปนตน

3. หากผบรโภค หรอเจาของโฆษณาไมพอใจในผลการพจารณาของคณะกรรมการด าเนนงานกสามารถยนค ารองตอคณะกรรมการพจารณาตรวจสอบได ซงประกอบดวย ผทรงคณวฒจ านวน 7 คน โดยจะพจารณาโฆษณาและตดสน และแจงผลการพจารณาไปยงผบรโภค เจาของโฆษณา และหนวยงานทเกยวของ81

ดานผลการพจารณาของคณะกรรมการม 3 ประเภท ไดแก การตกเตอน การรองขอ และการใหค าแนะนา หากเจาของโฆษณาไมยอมรบการตกเตอน การรองขอ หรอการใหค าแนะน าจากคณะกรรมการพจารณาตรวจสอบ กจะมการเผยแพรทางสอมวลชน นอกจากน กรณทแจงผลการตดสนไปยงหนวยงานทเกยวของ หนวยงานนนจะตองมการตรวจสอบขอเทจจรงดวย หากผดขอเทจจรงกสามารถลงโทษเจาของโฆษณาตามกฎหมายของหนวยงานนนๆ ไดอกทางหนงดวย

กฎหมายการใหรางวลและการแสดงสรรพคณทไมเปนธรรม (The Act Against Unjustifiable Premiums and Misleading Representations) ท าใหผบรโภคสามารถเลอกซอสนคาไดอยางไรขอกงวล ผบรโภคตางตองการสนคาและบรการทด ซงหากมการอวดอางสรรพคณเกนจรงหรอมการขายสนคาโดยมอบของแถมหรอรางวลเกนควร กจะท าใหผบรโภคถกหลอกได ซงถาเปนเชนนแลวจะขดขวางการแขงขนทเปนธรรม โดยในความเปนจรงนนจะเนนทคณภาพและราคาของสนคามากกวา ในกฎหมายการใหรางวลและการแสดงสรรพคณทไมเปนธรรมนเปนกฎหมายรองของกฎหมายวาดวยการตอตานการผกขาด ภายในไดขอจ ากดการแสดงขอมลเทจจรงดานคณภาพ 81 Yukihiro Asami. อางแลวเชงอรรถท 76.

119

เนอหา ราคาของสนคาและบรการ รวมถง การจ ากดยอดมลคารางวลเพอปองกนการเสนอสงของเกนควร ซงเนอหาทงหมดของกฎหมายนนกเพอใหการเลอกซอสนคาของผบรโภคโดยปราศจากแรงกดดนใดๆ และวตถประสงคของกฎหมายน กลาวคอ การรกษาผลประโยชนของผบรโภค การรกษาการแขงขนทเปนธรรม การหามการจงใจลกคาทไมเปนธรรม หามการแสดงทไมเปนธรรม การเขาใจผดทดเลศ อาจกอใหเกดการเขาใจผดทจะไดประโยชน และการแสดงตางๆ ซงท าใหเกดความเขาใจผด 82

การแสดง คอ การโฆษณาและการแสดงทงหมดซงผประกอบการประกาศใหผบรโภครเงอนไขการคา ไดแก ราคาและลกษณะตางๆ ของสนคาหรอบรการเพอจงใจใหผบรโภคซอ ซงการแสดงทไมเปนธรรม ม 3 ประเภท ไดแก

1) การท าใหเขาใจผดทดเลศกวาความจรง การแสดงทไมเปนธรรมดานรายละเอยดของสนคาและบรการ เชน มาตรฐาน คณภาพ เปนตน

2) การท าใหเขาใจผดทจะไดประโยชน การแสดงทไมเปนธรรมดานเงอนไขในการคา เชน ราคา เปนตน

3) การแสดงอนทท าใหเกดการเขาใจผด คณะกรรมการจะใชมาตรการแกผฝาฝนกฎหมายการใหรางวลและการแสดงสรรพคณทไมเปนธรรม ซงคณะกรรมการสามารถจะเรยกบคคลทเกยวของมาใหถอยค า เกบขอมล เอกสารและสอบสวน และกอนทจะออกค าสงใหหยดกจะใหผ ตองสงสยมโอกาสอธบายทางเอกสารหรอยนหลกฐานได แตถาถอวาเปนการฝาฝนจะสงใหยกเลกการแสดงทท าใหเ กดการเขาใจผดในทนท เพอลดการฝาฝนกฎหมายอยางรวดเรวและมประสทธภาพ

ดงนน หากปรากฏวาคณะกรรมการมเหตอนควรสงสยวาขอความใดทใชในการโฆษณาเปนเทจหรอเกนความเปนจรงใหคณะกรรมการมอ านาจออกค าสงใหผกระท าการโฆษณาพสจน เพอแสดงความจรงไดและหากผกระท าการโฆษณาอางรายงานทางวชาการ ผลการวจยการรายงานทางสถต การรบรองของสภาพหรอบคคลอนใด หรอการยนยนขอเทจจรงอนใดอนหนง หรอการโฆษณา หากการโฆษณาไมสามารถพสจนไดวาขอความทใชในการโฆษณาเปนความจรงตามทกลาวอาง ให คณะกรรมการทมอ านาจในการออกค าสงดงกลาวตามทกลาวมาขางตน หากแตผ ประกอบธรกจไมพอใจในค าสงดงกลาวกมสทธอทธรณได

82 ภทรธนาฒย ศรถาพร. กฎหมายระหวางประเทศวาดวย "การคมครองผบรโภค". (ออนไลน). เขาถงไดจาก:

https://www.l3nr.org/posts/535502 [ 2560, 28 เมษายน].

120

นอกจากน ดานผประกอบธรกจหากมความสงสยวาการโฆษณาของตนจะฝาฝนกฎหมายดงกลาว ผประกอบธรกจนนอาจขอใหคณะกรรมการจะตองใหความเหนในเรองนน กอนท าการโฆษณา ซงคณะกรรมการจะใหความเหนชอบและแจงผขอภายในระยะเวลาสามสบวนนบแตวนทคณะกรรมการไดรบค าขอ โดยการขอความเหนใหเปนไปตามทคณะกรรมการก าหนดและการใชความเหนชอบของคณะกรรมการไมถอวาเปนการตดอ านาจของคณะกรรมการทจะพจารณาวนจฉยใหมเปนอยางหนงในเมอมเหตอนสมควร

3.3.3 บทก าหนดโทษ ญปนถอเปนประเทศมหาอ านาจดานอตสาหกรรมท าใหมกฎหมายคมครองผบรโภคท

พฒนาอยางรวดเรว เพราะญปนมการจดระเบยบการควบคมกจการโฆษณาสวนใหญโดยอ านาจของรฐ และมหนวยงานทส าคญในการควบคมกจการโฆษณา คอ คณะกรรมการเพอความเปนธรรมทางการคา (Fair Trade Commission) มอ านาจตดตามเกยวกบการกระท าความผดทางการคาและการโฆษณา มอ านาจในการตรวจสอบ มอ านาจในการจดการกบโฆษณาทหลอกลวง สามารถสงระงบโฆษณาทผดกฎหมายไดทนท ซงกฎหมายทใชบงคบและก าหนดโทษ ไดแก

1. Law for Prevention Unjustifiable lagniappes and Misleading Representation 1972 เพอปกปองการผกขาดทางการคาและปองกนการเอาเปรยบในเศรษฐกจเปนการปกปองสทธของผบรโภคจากการกระท าใหผบรโภคตองเสยประโยชนในทางทรพยสน การก าหนดหลกเกณฑและวธการโดยตองค านงถงผลประโยชนของผบรโภคประกอบกบความสจรตใจในการกระท าของผบรโภค ถามเหตอนควรตองสงสยวาขอความโฆษณานนเปนเทจหรอเกนความจรง คณะกรรมการสามารถมค าสงใหผกระท าการโฆษณานนกระท าการพสจนเพอใหความจรงปรากฏได และถาผ ประกอบธรกจไมพอใจในค าสงของคณะกรรมการ กมสทธอทธรณได หรอกรณทผประกอบการกลววาขอความทใชโฆษณาจะเปนความผดตามกฎหมายกอนท าการโฆษณากสามารถขอใหคณะกรรมการท าการพจารณาใหความเหนกอนได ซงใชเวลาพจารณาสามสบวนนบแตไดรบค าขอ ถาหากไมมการแจงกลบภายในระยะเวลาดงกลาว ถอวาเหนชอบดวยในการโฆษณานน

บทก าหนดโทษ ส าหรบผกระท าทเปนการฝาฝนหลกเกณฑดงกลาว ผกระท าการฝาฝนตองไดรบโทษทางอาญา ซงอตราโทษสงสด คอ จ าคกไมเกนสามป หรอปรบไมเกนสองแสนเยน โยไมก าหนดอตราขนต าไว หากในกรณทผกระท าการฝาฝนหลกเกณฑขางตน เปนนตบคคล กรรมการ ผจดการ หรอผทรบผดชอบในการด าเนนการของนตบคคล ตองรบโทษตามทกฎหมายก าหนดส าหรบความผดนนดวย เวนแตจะพสจนไดวาตนมไดมสวนไดสวนเสยในการกระท าความผดของนตบคคลนน

121

2. Unfair Competition Prevention Law 1934 เปนบทบญญตทก าหนดขอบเขตการกระท าทมการแขงขนกนอยางไมเปนธรรมในทางธรกจ เปนบทบญญตทใชในการคมครองสทธของผ บรโภคในสวนของการโฆษณาทถอวาเปนความผดไดแก การโฆษณาดวยขอความทกอใหเกดความเขาใจผดในสาระส าคญเกยวกบสนคาหรอบรการไมวาจะกระท าโดยใชหรออางองรายงานทางวชาการ สถตหรอสงใดสงหนงทไมเปนความจรงหรอเกนความจรง ถาผกระท าความผดไมวาโดยเจตนาหรอประมาทเลนเลออยางรายแรงในความเสยหายทเกดขนและศาลอาจมค าสงใหผกระท าความผดตองด าเนนการเยยวยาหรอแกไขความเสยหายทเกดขนดวยมาตรการตางๆ แกผประกอบธรกจ

3.ใหหนวยงาน Fair Trade Commission ออกค าสงใหปดกจการชวคราว พรอมทงรบสนคาทจดจ าหนายและเกดความเสยหาย หรอท าใหผบรโภคไดรบอนตรายไดทนทและกรณมการโฆษณาสนคาผานทางสอโซเชยลมเดยดวยแลวนน ใหคณะกรรมการดงกลาวมค าสงใหระงบการโฆษณาจนกวาจะมการตรวจสอบความปลอดภยกบสนคาทอาจกอใหเกดความเสยหายนนกอนไดจนกวาจะมการแกไขหรอไดรบการชแจงจากผประกอบธรกจ83

จะเหนไดวา ญปนมกฎหมายในการคมครองผบรโภค และหนวยงานทควบคมการโฆษณาไดอยางมประสทธภาพและเปนธรรม การจดระเบยบการควบคมการโฆษณาสวนใหญเปนการควบคมจากทางราชการ นอกจากนยงมการก าหนดโทษตามหนวยงานทควบคมการคมครองผบรโภคเปนกฎหมายเฉพาะอกดวย

จากการทไดศกษา กฎหมายในการคมครองผบรโภคกบการโฆษณาผลตภณฑเสรมอาหารลดน าหนกผานสอโซเชยลมเดยในประเทศไทยและตางประเทศ แลวนน หากประเทศไทยมการก าหนดการควบคมการโฆษณาและมบทลงโทษทมประสทธภาพแลวนน ยอมเปนประโยชนแกผบรโภคในปจจบนอยางมาก ซงผวจยจะไดท าการวเคราะหถงปญหากฎหมายคมครองผบรโภค การควบคมการโฆษณา และบทลงโทษเกยวกบการโฆษณาผลตภณฑเสรมอาหารลดน าหนก ทอาจท าใหผบรโภคไดรบอนตรายจากการบรโภคสนคาทมสรรพคณเกนจรงอกทงอาจเปนอนตรายแกผบรโภคเองไดในบทตอไป เพอน ามาเสนอเปนแนวทางในการแกไขมาตรการทางกฎหมายของประเทศไทยททนสมยเกดประโยชนแกผบรโภคตอไป

83 พรชนตว ศรชว. อางแลวเชงอรรถท 77. หนา 80.