บทที่ 4 ทักษะชีวิตร่วมสมัยge.kbu.ac.th/media_learning/doc/main_media_learning/GE... · 2017-08-01 · 4.2.3 ทักษะชีวิตมีความส

เอกสารประกอบการสอน วชา ศท 121 การด ารงชวตในสงคมยคใหมและประชาคมอาเซยน

1

บทท 4 ทกษะชวตรวมสมย

เรยบเรยงโดย อาจารยโสภา กกบางยาง

อาจารยนชยาพรรณ วงษศรษะ อาจารยรงรงสมา สตยาไชย

ส านกวชาศกษาทวไป มหาวทยาลยเกษมบณฑต

สาระส าคญการเรยนร

ความหมายและความส าคญของทกษะชวตรวมสมย องคประกอบของทกษะชวตรวมสมย ไดแก ทกษะการคด ประกอบดวย การตดสนใจ คดแกปญหา คดมงอนาคต และคดสรางสรรค ทกษะการสอสาร ประกอบดวย การสรางสมพนธภาพและการสอสาร การปฏเสธ และทกษะทางอารมณ ประกอบดวย การตระหนกรในตนเอง และการจดการกบอารมณ แนวทางการพฒนาทกษะชวตในสงคมอาเซยน ประกอบดวย การปรบตวใหทนกบการเปลยนแปลงของสงคมและสภาพแวดลอมในประชามคมอาเซยน การเรยนรทศนคตการด ารงชวตในประชาคมอาเซยน และการพฒนาทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย วตถประสงคการเรยนร

1. ระบวธคดในการด าเนนชวตของตนเองได 2. พฒนาสมพนธภาพระหวางบคคลไดอยางถกตองและบอกวธการสอสารไดอยางมประสทธภาพ 3. อธบายการจดการกบอารมณได 4. พจารณาเลอกแนวทางการใชชวตในสงคมยคมใหมและประชาคมอาเซยนทเหมาะสมกบ

ตนเองwได 4.1 ความหมายของทกษะชวต

สงคมในยคทตงอยบนฐานของความร(knowledge based society) มความหลากหลายทางดานวฒนธรรม ความเปนอย การเปลยนแปลงตางๆ รวมทงขอมลขาวสารทเราสามารถเลอกรบไดอยางอสระ มนษยจงควรไดรบการพฒนาทกษะชวตอยตลอดเวลาเพอใหสอดคลองกบการเปลยนแปลงตางๆเหลานน กรมสขภาพจต (2540 : 1) ไดใหความหมายของทกษะชวตวา เปนความสามารถ อนประกอบไปดวย ความร เจตคต และทกษะ ในการทจะจดการกบปญหารอบดานในสงคมปจจบน และเตรยมพรอมส าหรบอนาคต กองสขศกษา (2542 : 44) ไดสรปทกษะชวตวา หมายถง ความสามารถขนพนฐานของบคคลในการปรบตวและเลอกทางเดนชวตทเหมาะสมในการเผชญปญหาตางๆ ทอยรอบตวและเตรยมพรอมส าหรบการปรบตวในอนาคตไดอยางมประสทธภาพ โดยอาศยการถายทอดประสบการณดวยการฝกฝนอบรม


2

สรป ทกษะชวต หมายถง ความสามารถในการเผชญเรองราวในสถานการณตางๆ ทเกดขนในปจจบนและอนาคตไดอยางมประสทธภาพซงประกอบไปดวย ความร เจตคต และทกษะ 4.2 ความส าคญของทกษะชวต องคการอนามยโลก (World Health Organization. 1994 : 17) กลาววา ทกษะชวตเปนสงทควรสงเสรมใหเกดขน เพอพฒนามนษยในสงคมและชวยแกปญหาทเกดขนในสงคม ซงมความส าคญดงน 4.2.1 ความส าคญตอเดกและเยาวชน วยรนจ านวนมากมแนวโนมทจะมปญหาทางดานสขภาพกายและสขภาพจต ซงปจจยทท าใหเกดปญหา ไดแก การใชสารเสพตด การสบบหร การตงครรภในวยร น การกระท าความผด ดงนนการจดกจกรรมสามารถชแนวทางทจะสงเสรมเดกและวยรนใหจดการกบความเครยด และความกดดนตางๆ ด ารงชวตไดอยางเขมแขงและปรบเปลยนตนเองใหมพฤตกรรมทเหมาะสมได ซงจะน าไปสการแกปญหาไดในทสด 4.2.2 ความส าคญตอสงคม ดวยเหตททกคนมสวนรวมรบผดชอบตอความเจรญกาวหนาทางสงคม โดยเฉพาะในเดกและวยรน จ าเปนตองมความสามารถในการด ารงชวตทงภายนอกและภายในครอบครวอยางเหมาะสม อาท เขากบผอน การสอสาร การแกไขความขดแยง โดยเฉพาะการสรางความสมพนธภายในครอบครว ซงถามความสมพนธในครอบครวด สงผลใหเดกและวยรนมองเหนคณคาในตนเอง มความเชอมน รบผดชอบตอตนเองและสงคม ใชชวตรวมกบผอนได หากมความสมพนธในครอบครวไมด สงผลใหเกดพฤตกรรมทเปนปญหาแกสงคม 4.2.3 ทกษะชวตมความส าคญตอการศกษา ผเรยนทอยในชวงวยรน จะมความเปนตวของตวเองสง ไมชอบใหผใหญออกค าสง ในขณะเดยวกนกใหความส าคญกบเพอน ดงนนการเรยนการสอนควรกระตนใหผเรยนมสวนรวมในการเรยน เพราะจะท าใหผเรยนเกดการเรยนรแบบคดเอง แกไขปญหาเอง และการเรยนรแบบการมสวนรวมจะชวยใหผเรยนไดแบบอยางเจตคตและทกษะตางๆ และทส าคญเปาหมายในการสอนทกษะชวตนน ผสอนจะเนนใหวยรนเกดทศนคตหรอการแลกเปลยนทศนคตไปในทางทถกตอง และสามารถผานเหตการณทยวยไปได โดยเกดพฤตกรรมทพงประสงคขน ดงนนจงมความจ าเปนตองตระหนกและใหความส าคญตอโปรแกรมการศกษาทจะตองสอนทกษะชวตเขาไปดวย เพราะสงเหลานมความสมพนธตอการปองกนพฤตกรรมทเปนปญหาในบคคล จากความส าคญขางตน พบวาวยรนในปจจบนอยภายใตสงแวดลอมทเปนปญหา เชน ทะเลาะววาท การมเพศสมพนธในวยเรยน สอลามกอนาจาร การใชสนคาฟมเฟอย การเสพยาเสพตด ฯลฯ และปญหาของความอบอนในครอบครว ดงนน การพฒนาวยรนจงมความจ าเปนอยางยงทตองสรางภมคมกนใหตนเองโดยเรมตระหนกในปญหาใกลตวและสรางทกษะชวตในดานตางๆ เพอมความพรอมกลาเผชญปญหาสงคมอยางเขมแขงและภมคมกนเหลานจะเปนพนฐานส าคญในการสรางครอบครวตอไปในอนาคตของวยรน ดงภาพประกอบ (ยงยทธ วงศภรมยศานต. 2540 : 84)


3

ภาพประกอบ 1 ปญหาทเยาวชนเผชญในปจจบน ทมา : ยงยทธ วงศภรมยศานต. (2540 : 84)

4.3 องคประกอบของทกษะชวต องคการอนามยโลก (สรนนท สพรรณรตนรฐ. 2546 : 8 ; อางองจาก WHO. 1997:2)กลาวถงทกษะชวตในแตละประเทศแตละวฒนธรรมวาโดยธรรมชาตมความแตกตางกนไปตามสถานการณ ซงในบทเรยนนขอกลาวถงทกษะชวตรวมสมย 3 ประการ คอ

ประการท 1 ทกษะการคด(Thinking Skill) ประกอบดวย 1.1 การตดสนใจ 1.2 การคดแกปญหา 1.3 การคดมงอนาคต 1.4 การคดสรางสรรค ประการท 2 ทกษะการสอสาร(Communication Skill) ประกอบดวย 2.1 การสรางสมพนธภาพและการสอสาร 2.2 การปฏเสธ ประการท 3 ทกษะทางอารมณ(Emotion Skill) ประกอบดวย 3.1 การตระหนกรในตนเอง 3.2 การจดการกบอารมณของตนเอง

เจตคต - ตระหนกวาเปนปญหาใกลตว - ความเหนใจ - ความภมใจในตนเอง - ความรบผดชอบ

สภาพปญหาสงคมไทย - การทะเลาะววาท - สอลามกอนาจาร - ปญหาดานเพศ - การตอตานสงคม - การโฆษณา - สถานบรการทางเพศ - สารและสงแวดลอมเปนพษ - อบตเหต

ทกษะ - การสอสารและความสมพนธ

ระหวางบคคล - การตดสนใจและการแกไขปญหา - การจดการกบอารมณและ

ความเครยด


4

1. ทกษะการคด(Thinking Skill) ศรโสภาคย บรพาเดชะ. (2528 : 18). วาการคด คอ กระบวนการเกดสญลกษณในสมองโดยทบคคลเขาใจเหตการณหนงๆ หรอสงหนงๆ ตลอดจนความสมพนธระหวางสงของตางๆ และเหตการณตางๆ โดยไมจ าเปนตองมองเหนสงนนๆ หรอเหตการณนนๆ กนยา สวรรณแสง. (2532 : 109). วาการคด คอ กระบวนการของกจกรรมทางสมอง ทกอใหเกดแนวส าหรบพฤตกรรมภายในและภายนอกส าหรบการด าเนนชวต การคดของมนษยเปนสงส าคญและจ าเปนอยางมากตอการด าเนนชวต ผทมความคดเฉยบแหลมสามารถตดสนใจไดอยางถกตอง แกไขปญหาได คดมงอนาคตเพอวางแผนสงทดๆ และมการคดสรางสรรค เพอใหสามารถด าเนนชวตไดอยางมคณภาพและประสบผลส าเรจทงในชวตสวนตวและการท างาน ดงค ากลาวของ เฮนร เอช เบรกเลย. อางถงใน วชรพล อศรานนท. 2546. “จงคดอยางถกตอง เพราะเมอคณคด คณจะเปนอยางทคณคด ความคดคอทกสง ดงนนจงคดแตสงทจะท าใหโลกนดขนและไมท าใหคณขายหนา” ดงนน ทกษะการคดทส าคญตอการด ารงชวตในสงคมทมความหลากหลาย และในบรบทการเขาสประชาคมอาเซยน ประกอบดวย 1.1 การตดสนใจ ในการด าเนนชวตหนงปญหาหรอหนงสถานการณสามารถจบลงไดโดยทกคนจ าเปนตองใชการตดสนใจ เราตองรจกตดสนใจ เพราะหากลงเลระหวางเลอกสองสงเปนการเสยเวลาอยางมากและไมเกดผลอะไรขนมา (ยดา รกไทยและคณะ. 2545 : 125) กลาววา การตดสนใจกบการแกปญหาเปนของคกน เมอใดทมปญหา การตดสนใจกจะตามมาทนท ซงผลจากการตดสนใจคอสงหนงทบอกวาการแกปญหานนจะส าเรจหรอลมเหลว การตดสนใจ หมายถง ความสามารถของบคคลในการเลอกจดการเกยวกบเรองราวตางๆ ในชวตไดอยางเหมาะสม โดยอาศยกระบวนการ ดงน การรบรปญหา การวเคราะหสภาพปญหา การรวบรวมขอมลทเกยวของกบปญหานน ๆ การหาทางเลอกตาง ๆ ทนาจะน าไปสการแกไขปญหา การประเมนทางเลอกตางๆ ตามขอมลทม และตดสนใจเลอกทางทดทสดและเหมาะสมทสด ลกษณะของการตดสนใจ ลกษณะการตดสนใจม 3 ลกษณะตามสถานการณทเกดขน ขณะกระท าการตดสนใจ ดงน ภทรภร รตนวงศเจรญ. (2547 : 59) 1) การตดสนใจภายใตสถานการณทแนนอน (Decision Making Under Certainty Situation) หมายถง การเลอกในทางเลอกทรผลแนนอนวา สถานการณทเกดขนจะเปนเชนใดมลกษณะแบบใด ควรมกลยทธอยางไรบางในการแกปญหาซงอาจมไดหลายทาง แตอยางไรกตามความเปนจรงมโอกาสเพยงเลกนอยทจะเกดสถานการณในลกษณะน 2) การตดสนใจภายใตสถานการณของการเสยง (Decision Making Under Risk Situation) หมายถง การตดสนใจทตงอยบนพนฐานของผลลพธทแนนอนนอยกวาการตดสนใจภายใตสถานการณทแนนอน แตพอจะทราบความนาจะเปนของเหตการณทเกดขนแตละเหตการณวาเปนอยางไร โดยอาศยทฤษฎความนาจะเปนในการตรวจสอบหรอคาดเหตการณทเกดขนในอดต หรอจากประสบการณทผานมา ดงนนผตดสนใจจงจ าเปนทตองใชเทคนค วธหาขอมลหรอรบขาวสารของเรองนนๆ เปนอยางดเพอทจะท าการตดสนใจเลอกทางเลอกทมความเปนไปไดหรอไดผลดตอการกระท ามากทสด


5

3) การตดสนใจภายใตสถานการณทไมแนนอน (Decision Making Under Uncertainty Situation) หมายถง ลกษณะของการตดสนใจทตรงขามกบการตดสนใจภายใตสถานการณทแนนอน ผตดสนใจจะไมทราบผลหรอความเปนไปไดของทางเลอกตางๆ ไมมขอมลในการตดสนใจ ไมมโอกาสทราบความนาจะเปนของเหตการณท เกดขนและการตดสนใจภายใตสถานการณน ผตดสนใจไมทราบผลลพธแตละทางเลอก ดงนนผตดสนใจจะไมทราบวาทางเลอกใดไดผลสงสด กระบวนการตดสนใจในการเลอกทางเลอกอยางมประสทธภาพนน จ าเปนอยางยงทจะตองท าอยางเปนกระบวนการ เพอใชเปนแนวทางในการปฏบตใหบรรลวตถประสงคทก าหนดไว ดงนนการตดสนใจทด ควรใหความส าคญเกยวคณภาพ(Quality)ทจะท าใหเกดประโยชนสงสด ความรวดเรว(Speed) ตดสนใจอยางรวดเรวใหทนกบสถานการณ เชน ถาเราหว และทองฟากก าลงจะมดลง เรากตองรบตดสนใจวาเราจะท าอยางไรตอไป ฯลฯ และพนธะหนาท(Mission) การมความรบผดชอบในพนธะหนาทของตนเองและพยายามท าใหคนอนทมสวนรวมในการด าเนนงานยอมรบในพนธะหนาทของพวกเขาดวยความเตมใจ ซงทกสวนลวนแตมความส าคญหากขาดสงหนงสงใดอาจเกดความผดพลาดในการแกปญหาได ดงค ากลาวของ อธคม สวสดญาณ. (2554). ทวา “เวลาเผชญปญหา ตองไมลงเล หรอหดหวหดหาง คนเราอยาใหความส าคญกบขอเดนของตนเองมากไป อาจเปนเหตใหลมเหลวอยางไมเปนทา” 1.2 การคดแกปญหา

ทกษะการคดแกไขปญหา เปนทกษะในการใชกระบวนการทางปญญา เปนการคดทมเหตผลและมทศทาง (Directed Thinking) ตดสนใจกระท าการเมอเผชญปญหา การฝกวธการแกปญหาอยางสม าเสมอ จะท าใหเกดการเรยนร สามารถใชแกปญหาในชวตประจ าวนได ยดา รกไทยและคณะ. (2545 : 9) กลาววา ปญหา คอ ชองวางหรอความแตกตางระหวางสภาพการณปจจบนกบสภาพการณทเราตองการใหเกดขน (หรอสภาพ การณทไมดทคาดวาจะเกดขนในอนาคต) ดงนน การแกปญหา คอ การท าใหเกดสภาพการณทเราคาดหวง ไมโครวค (Microvic. 984 : 219) ใหความหมายการแกปญหาวา หมายถง กจกรรมดานความคดทรวบรวมประสบการณเกดกบสภาพปญหาเขาดวยกน เปนกระบวน การเลอกวธการตางๆ ซงจะน าไปสจดมงหมายทตงไว กจกรรมเหลานประกอบดวย การลองผด ลองถก การเกดความคดขนมาชวขณะหนง (Insight) ความพยายาม

ในการสรางกฎเกณฑ หรอหาระบบความสมพนธในการแกปญหาได ชมพล พฒนสวรรณ. (2531 : 17) กลาววาการแกปญหามไดเปนความสามารถเดยวๆ แตจะประกอบดวยกลมของความสามารถหลายๆ ดานประกอบกน เชน การนกคดท


6

รวดเรวเกยวกบลกษณะของวตถหรอสถานการณทก าหนดให การจ าแนกประเภทวตถ และการรบรความสมพนธ เปนตน สรป การคดแกปญหา หมายถง ความสามารถทางดานการคดของบคคลทจะชวยใหเกดสภาพการณตางๆ เปลยนแปลงไปในทางทดขน ดงนนจงจ าเปนตองมขนตอนของการแกปญหา ซงเปรยบเสมอนแผนทในการคนหาทางออกทถกตอง และเพอชวยใหมด าเนนชวตอยางมเปาหมาย มความมนคง สงบสข ในสงคมรวมสมย ยดา รกไทยและคณะ. (2545). เสนอขนตอนการแกปญหาไว ๗ ขนตอน ดงน ขนท 1 เขาใจสถานการณ เปนการตรวจสอบสภาพแวดลอม สถานการณ อยางมประสทธผล แลวท าความเขาใจกบขอมลทไดมานน ขอมลจงเปนสงส าคญท าใหทราบสถานการณและคาดการณถงปญหาและเตรยมการรบมอกบปญหานนๆได จงตองรวบรวม จดเรยงล าดบ วเคราะห และประเมนผลขอมลทมอยอยางถองแท ในบางครงถาเปนปญหาใหญอาจท าใหเกดความทอใจ ใหลองแยก แตกปญหาใหญ ออกเปนปญหายอยๆ ด และเรมท าความเขาใจ ก าหนดปญหาเสยใหมใหชดเจน เพยงแคนกคงไมมปญหาใหญใดๆ ทเหนอบากวาแรงเกนความสามารถของตนเองไปได ขนท 2 ก าหนดปญหาใหถกตองชดเจน “จงหาค าถามท ถกตอง กอนจะหาค าตอบทถกตอง” การก าหนดปญหา เปนขนตอนทส าคญของกระบวนการแกปญหาและการตดสนใจ เพราะเปนตวก าหนดการกระท าอนๆ ทจะตามมา และจะชวยรนเวลาในการแกปญหาและท าใหไดวธแกทมประสทธผลอยางยง ผลของการก าหนดปญหาผดพลาด คอ ปญหาทแทจรงยงคงอยตอไป และอาจเกดปญหาใหมพอกพนขนมา เนองจากมการแกปญหาไปในทางทผด เชน ผลการเรยนของนกศกษาไมดกคดไปวาเพราะคบเพอนไมด ซงเมอนกศกษาเลกคบเพอนกลมนแลว กยงพบวาผลการเรยนการของนกศกษายงไมดขน เปนตน ขนท 3 วเคราะหหาสาเหตส าคญ ตองตรวจหาสาเหตวาปญหานนเกดจากอะไร เลอกสาเหตทส าคญๆ ซงอาจมหลายสาเหต และระบสาเหตทแทจรง ขนท 4 หาวธแกทเปนไปได ความคดสรางสรรคคอสงทจ าเปนอยางยงเพราะท าใหไดวธแกปญหาทมความหลากหลาย ซงการคดหาวธแก ควรเปนวธทมความแตกตางและหลากหลาย โดยพยายามคดนอกกรอบ ใหความส าคญกบทกความคด ท าความเขาใจกบวธแกใหชดเจน ขนท 5 เลอกวธแกปญหาทดทสด ขนตอนน จ าเปนตองใชการตดสนใจทด ซงตองมการประเมนถงเหตการณในอนาคตและอนาคตกมกจะเปนสงทไมแนนอน แมประสบการณนนจะเปนเรองทแนนอน แตกเปนเรองของอดตลวนๆ ซงการตดสนใจเลอกอาจมาจากประสบการณเดม ขนท 6 วางแผนการปฏบต การลงมอปฏบต ตองรวาจะตองท าอะไร เรมตนทไหน ใครจะเปนคนท าอะไร เมอไร และอยางไร ซงแผนการปฏบตทด จะตองมความเปนเอกภาพ จดล าดบความตอเนอง อกทงยงตองมความยดหยน สามารถปรบเปลยนไดเมอถงคราวจ าเปน และมความถกตองแมนย า


7

ขนท 7 ตดตามและประเมนผล มการตดตามและประเมนผลเพอใหแนใจวาจะสามารถบรรลเปาหมายทไดวางไว แมวาจะมการเปลยนแปลงตางๆเกดขน

1.3 การคดมงอนาคต การเขาสบรบทความเปนประชาคมอาเซยน เปนยคสมยทเรงเราใหเราตองมทกษะ

การคดมากกวาการสงสมแตเพยงความร ซง เกรยงศกด เจรญวงศศกด. (2546). อธบายวา อดตกบปจจบน คอความจรงทไดปรากฏ แตอนาคตนนเปนเหมอนภาพระยะไกลทก าลงคอยๆ เขามาใกล ลกษณะอนาคต คอ ไรตวตนไรการด ารงอย ยงไมเกดขน จงมองไมเหน จบตองไมได เคลอนทตามเวลา ไมหยดนงแตเคลอนใกลเขาสความจรง ณ สถานะปจจบน และอนาคตถกก าหนดและเปนผลสบเนองจากปจจบน ทกสงทเกดขนลวนมเหตและปจจยเชอมโยงอยางเปนเหตเปนผลกน คอ สงทเกดขนในปจจบนลวนเปนผลลพธจากสงทกระท าในอดต และสงทเกดขนในอนาคตยอมเปนผลสบเนองจากการกระท าในปจจบน และใหความหมายค าวา การคดมงอนาคต คอ ความสามารถในการฉายภาพแนวโนมทอาจจะเกดขนในอนาคต โดยใชหลกการคาดการณทเหมาะสม

เราจะคดอนาคตเมอใด ? -ตองการด าเนนชวตประจ าวนตามความเคยชน เชน เมอเราตดสนใจขนรถประจ า

ทางมาเรยนในตอนเชาเรายอมคาดการณวา จะมรถประจ าทางสายทตองการมาถงในไมชา -ตองเตรยมพรอมรบมออนาคตตามการคาดการณ เชน เมอเราไดรบขอมลวา

ประเทศเพอนบานเรมผลตสนคาชนดเดยวกบเราแตราคาถกกวาครงตอครง เราคาดการณไดวาในอนาคตอนใกลน สนคาของคแขงขนจะตองเขามาตตลาดในประเทศอยางแนนอน ทางทดกวาคอ เราคงตองปรบตวหาวธการเพอใหสามารถแขงขนไดตงแตตอนน

-ตองการความสขและความส าเรจตามใจปรารถนา เชน ผมอยากเปนต ารวจ หรอหนอยากเปนนกแตงเพลงทเกงทสดในโลก

การคดมงอนาคต มประโยชนตอการตดสนใจ อกทงยงชวย -คาดการณผลลพธ ทอาจเกดขนจากการตดสนใจของเรา เชน นายองอาจ เปน

บณฑตจบใหมๆ ตดสนใจสมครงานกบบรษทใกลบาน นกถงความสะดวกเทานน เขาไมไดศกษาเกยวกบบรษทวาท าธรกจอะไร ตรงกบความสามารถของเขาหรอไม มความมนคงกาวหนามากนอยเพยงใด ซงเมออนาคตมาถงเขาอาจพบวาตนเองตดสนใจผดพลาดได

-คาดการณแนวโนม จากสภาพการณทเปนปจจบน เพอชวยใหรวาสงทเปนอยจะเปลยนแปลงไปอยางไร เชน คนทไมเรยนรการใชเทคโนโลยสมยใหม แนวโนมอาจกลายเปนคนทด าเนนชวตในสงคมอยางยากล าบาก

-คาดการณผลกระทบ ทอาจเกดขน เมอมปรากฏการณ สถานการณ หรอสงใดสงหนงเกดขนและการด ารงอยของสงนนเชอมโยงกบสงอนๆในบรบทแวดลอม จงมแนวโนมวา เมอสงนนเกดขนนาจะมผลกระทบตอสงอนๆ เชน นโยบายเรยนฟร 12 ปของรฐ จะท าใหมเดกไดรบการศกษาสงขนในจ านวนทเพมขน ขณะเดยวกน คณภาพการศกษาอาจจะต าลง เพราะเงนสนบสนนจากรฐจะนอยลงตามไปดวย


8

-คาดการณความเปนไปได ทจะเกดขนในลกษณะเงอนไขสมมต “ถาเกด...อาจจะเกด..ตามมา” ซงเปนการคนหาวาอะไรจะเกดขนไดบางในอนาคต เชน ถามหาวทยาลยเปลยนวธการจดการเรยนการสอนผานสอเทคโนโลยโดยทนกศกษาไมตองมาเขาชนเรยน อะไรจะเกดขนบาง ?

เหตใดตองคดมงอนาคต 1. เพราะเราอยเพออนาคตไมใชอยเพอปจจบน 2. เพราะชวยใหตดสนใจวนนไดดเพออนาคตทดกวา 3. เพราะชวยใหตระหนกวา เราเปน “ผกระท า” และ “ผถกกระท า” จากอนาคต 4. เพราะชวยใหเรามองกวางไกลไมมองแคบ 5. เพราะเราเชอมโยงกบโลกทเปลยนแปลงอยางรวดเรว สรป คนในสงคมมแนวโนมจะคาดหวงผลประโยชนระยะสนมากกวาระยะยาว สวน

หนงเกดจากวถปกตในการด าเนนชวต มงแสวงหาความอยรอดไปวนๆ การคดมงอนาคตชวยใหเราตระหนกและเหนความส าคญของการมองอนาคต ไมด าเนนชวตชวตไปเรอยๆ ตามความเคยชน กบสภาพสงคมทมความหลากหลาย และชวยใหเราขยายขอบเขตการมองชวตใหกวางออกไป อกทงชวยใหการตดสนใจเพออนาคตเปนไปอยางรอบคอบ 1.4 การคดสรางสรรค เกรยงศกด เจรญวงศศกด. (2545) กลาววา

“ท าไมนกศกษาไทยหลายคนท ารายงานแบบ “ตดแปะ ?” และ “ท าไมเราชอบลอกเลยนแบบสนคายหอดงๆ จากทวมมโลกไดเกง เรวและเหมอนจรง มากกวาคด

สรางสรรคสงใหมๆ ดวยตนเอง ?”

ค าตอบกคอ การทบคคลยงขาดการพฒนาความคดสรางสรรคอยางแทจรง ซงความหมายของความคดสรางสรรค คอ การคดสรางสรรคสงใหม(Creative thinking) อาร พนธมณ.(2545 : 5). ความคดสรางสรรคเปนกระบวนการทางสมองทคดในลกษณะอเนกนยอนน าไปสการคดคนพบสงแปลกใหมดวยการคดดดแปลงปรงแตงจากความคดเดมผสมผสานกนใหเกดสงใหม องคประกอบของความคดสรางสรรค 1. ตองเปนสงใหม(New original) เปนการคดแหวกวงลอมความคดทมอยเดม เปนความคดตนแบบ ประเภทใหมแกะกลอง ไมลอกเลยนแบบใคร แมกระทงความคดเดมๆของตนเอง


9

2. ตองใชการได สามารถน ามาพฒนาใหเปนจรงและใชประโยชนอยางเหมาะสม และมเหตผล 3. ตองมความเหมาะสม คอ มคณคาภายใตมาตรฐานทยอมรบกนทวไป อาร พนธมณ.(2545 : 26-27). ความคดสรางสรรคจะเกดขนได ยอมขนอยกบสงตอไปน 1. ความรพนฐานของแตละคน คอ อยางนอยผนนตองทราบวาปญหาทก าลงประสบอยในปจจบนนน ตนไดเคยแกปญหาอยางไรในอดต 2. จนตนาการ คอ การทแตละบคคลจะตองคดไดวาจะมทางอนหรอวธอนทจะแกปญหานไดหรอไม ถาม มอะไรบาง และอยางไรบาง 3. การพจารณา คอ ตองมวจารณญาณ คอ การไตรตรอง วเคราะหใหไดวาวธแกปญหาอนใด สามารถน ามาปฏบตและเปนประโยชนทสด ลกษณะของบคคลทมความคดสรางสรรค ทสามารถจะชวยใหบคคลด าเนนชวตอยในสงคมทมการเปลยนแปลงไดอยางมความสข มดงน 1. นบถอตนเอง และมความเชอมนในตนเอง 2. มความสามารถกลาเผชญปญหาและความจรงทเกดขนในสภาพแวดลอมทตนเองอย 3. มจนตนาการสง และมเหตผล 4. ไมยดมนกบสงหนงสงใด 5. มอารมณแจมใสราเรงและอารมณขน

2. ทกษะการสอสาร (Communication Skill) การสอสารนบเปนสงทจ าเปนททกคนตองมและเพอใหทกคนไดเขาใจ

กฎระเบยบตางๆ รวมถงการอยรวมกนในสงคมใหมความสข ดงนนเราควรศกษาเกยวกบการสอสาร ประกอบดวย

2.1 การสรางสมพนธภาพและการสอสาร ขนษฐา วเศษสาธร และมานกา วเศษสาธร.(2552) กลาววา สมพนธภาพระหวางบคคล เกดขนจากการมปฏสมพนธอยางตอเนองระหวางคนสองคนซงรจกกน มอทธพลตอความคด อารมณ และการกระท าอกฝายหนง อกทงยงมวฎจกรของความสมพนธหรอสมพนธภาพ ดงน

1. การเรมตนสรางสมพนธ -เสนหดงดใจ ซงแตละบคคลมลกษณะทแตกตางกน -การเรมสนทนา ไดแก การเรมแนะน าตวอยางอยางเปนทางการ

หรอไมเปนทางการ พดถงเรองทเหนไดทางกายภาพ เชน ดน ฟา อากาศ พดถงเรองเกยวกบความคด ความรสกของเรา และพดถงบคคลอนทเราและบคคลนนรจก

-การท าใหการสนทนาด าเนนอยตอไป เนนการแลกเปลยนความ คดเหน จะท าใหเราเรยนรไดวาบคคลนนคดอยางไร -การกาวสระดบทใกลชดสนทสนมมากขน การเปดเผยความรสกและเปดเผยขอมลสวนตวในระดบทลกซง


10

2. รกษาเสถยรภาพของความสมพนธ -การพดพรรณนาความ กลาวถงเร องใดเรองหนง โดยทไมการการ

ตดสนหรอประเมนหรอสรปวาผด ถก ด เลว อยางไร -การพดอยางเปดเผย แสดงความรสกทแทจรง -การพดแบบมเงอนไข แสดงวาแนวคดทเสนอนนนาจะถกตอง แต

ไมจ าเปนตองเปนเชนนนกได -การพดโดยถอวาอกฝายหนงเทาเทยมกน ซงอาจมการสอสารโดยใชภาษาทระมดระวงทงทเปนค าพด หรอไมใชค าพดกตาม

3. ความสมพนธเสอมถอย -การเรมตนของความไมพอใจ -ความหางเหน -การสนสดความสมพนธ ดงนน การสรางสมพนธภาพทดระหวางกน มวธดงตอไปน

1. การเขาไปเกยวของสมพนธ(Contact) การกระตนใหเกดความ ตองการสรางความสมพนธตอกนและกนกอน

2. การสรางความคนเคยใหเกดขน(Familiarity) มความตอเนองในการ ปฏสมพนธเพอสรางความคนเคย

3. การใหรางวลพฤตกรรม(Reward) สมพนธภาพยงคงอยแตละฝาย ไดรบรางวลจากการกระท านนๆ ซงรางวลอาจเปนวตถสงของหรอค าชม

4. ความชอบหรอพอใจ(Liking) ทงสองฝายตองเกดความชอบและ พอใจซงกนและกน การสรางสมพนธภาพหรอการสรางสมพนธทดตอกน ลวนมความเกยวของกบการสอสาร ซงองคการอนามยโลก (WHO. 1997 : 2) ไดใหความหมายวา การสอสารเปนความสามารถในการใชค าพดและกรยาทาทางเพอแสดงความรสกนกคดของตนเองไดอยางเหมาะสมกบวฒนธรรม และสถานการณตางๆ โดยสามารถทจะแสดงความคดเหน ความปรารถนา ความหวาดกลว ตลอดจนถงการขอค าแนะน าหรอขอความชวยเหลอจากผอนไดในเวลาจ าเปน มณฑรา มาลารกษ (2546 : 14) ไดใหความหมายของการสอสารไววาการสอสาร คอ กระบวนการสงเพอถายทอดและแลกเปลยนขาวสาร ขอมล ความรสกนกคด จากบคคลหนงไปอกบคคลหนงหรอหลายคน เพอใหเกดความเขาใจตรงกน ยงผลใหเกด ความรวมมอ ความตกลงกนโดยอาศยถอยค าในการพด และเขยน สรปไดวาการสอสาร คอ ความสามารถในการใชค าพด ภาษาและทาทางเปนถายทอดแลกเปลยนขาวสาร ขอมล ความรสกนกคด จากบคคลหนงไปอกบคคลหนงหรอหลายคน เพอใหเกดความเขาใจตรงกน ประเภทของการสอสาร มลลกา คณานรกษ. (2547 : 4-5) กลาววา มนษยใชสญลกษณสอความหมายซงประกอบดวย ๒ ลกษณะ คอ


11

1. วจนภาษา(Verbal Communication) คอ การสอสารโดยใชวาจา ภาษาพด เขยนทเปนถอยค าทมนษยในแตละสงคม ชาต สรางขนโดยตกลงใชรวมกน เพอท าหนาทแทนมโนภาพของสงตางๆ การใชวจนภาษาควรค านงถง ความชดเจนและถกตอง เหมาะสมกบผรบสาร ใชค านอยแตกนความหมายมาก ใชใหเหมาะกบบคคล เพราะบคคลมความแตกตางดานเพศ วย ฐานะ ฯลฯ เพราะค าบางค าอาจท าใหผรบสารไมพอใจและเกดความรสกไมดตอกน ดงนน ผสงสารควรเลอกค าทดทสดทคดวาผรบสารจะเขาใจมาพด 2. อวจนภาษา(Non - Verbal Communication) คอ การสอความหมายโดยไมใชถอยค าภาษา ไดแก กรยาอาการ สหนา ทาทาง น าเสยง การใชสายตา การสมผส การเคลอนไหวและทกอยางทเหนหรอไดยนแลวสามารถเขาใจความหมายได การสอสารทมประสทธภาพมบางอยางทท าใหการสอสารไมสมฤทธผล หรอเราเรยกวา อปสรรคของการสอการ ไดแก เกดจากภมหลงทางดานสงคมทมความแตกตางเชน อาย เพศ การศกษา ฯลฯ เกดจากสถานการณและสภาพแวดลอมในขณะทท าการสอสารเชน การพดคยเรองส าคญในชวงบายภายในหองทรอนอบอาว ฯลฯ และเกดจากการขาดทกษะและความรในกระบวนการสงและรบสาร ดงนนถาบคคลมทกษะการสอสารทดทงวจนภาษาและอวจนภาษา จะชวยสงผลใหบคคลมทกษะอนทดตามไปดวย อาทเชน ทกษะการปฏเสธ ซงเปนอกหนงทกษะทบคคลจ าเปนตองใชในการด าเนนชวตในสงคมทมการเปลยนแปลง 2.2 การปฏเสธ ความหมายของทกษะการปฏเสธ ไดมผใหความหมายไวดงน ภทรภร รตนวงศเจรญ (2547 : 43) ไดกลาวถง ทกษะการปฏเสธ หมายถง ความสามารถของนกเรยนในการปฏเสธ เมอถกเพอนชกชวน และหาทางออกเมอถกเซาซ หรอ สบประมาทอยางเหมาะสม และไมเสยสมพนธภาพทจะหลกเลยงภาวะเสยง ตลอดจนพฤตกรรมทไมพงประสงค ก ฝาน, หวาง ซอเสยง และอธคม สวสดญาณ. (2554) กลาววา การปฏเสธ เปนศลปะแขนงหนงในดานมนษยสมพนธทเรยนรและยดกมไดยาก สรปไดวา ทกษะการปฏเสธ คอ ความสามารถในการปฏเสธผอนโดยสทธอนชอบธรรม หากแตการกระท านนตองไมท ารายจตใจบคคลอนและไมท าใหเสย สมพนธภาพทจะชวยหลกเลยงการมภาวะเสยงตลอดจนพฤตกรรมทไมพงประสงค หลกการปฏเสธ ม 6 ขอ ดงน (กรมอนามย. 2539 : 30) 1. ปฏเสธอยางจรงจงทงทาทางค าพดและน าเสยง เพอแสดงความตงใจอยางชดเจนทจะขอปฏเสธ เชน “ผมใหยมรถไมไดหรอก รบไปเชารถสกคนเถด” 2. ใชความรสกเปนขออางประกอบเหตผล เพราะการใชเหตผลอยางเดยวมกถกโตแยงดวยเหตผลอน การอางความรสกจะท าใหเกดการโตแยงไดยาก เชน ฉนรสกเสยใจทใหคณยมรถไมได เพราะแมฉนตองใชรถไปท าธระ”


12

3. การขอความเหนชอบและแสดงการขอบคณเมอผชวนยอมรบจะเปนการรกษาน าใจของผชวน เชน “ขอบใจทชวนเราไปดหนง ไวโอกาสหนา” 4. เมอถกเซาซตอ ไมควรหวนไหวกบค าพดเหลานน เพราะจะท าใหขาดสมาธในการหาทางออก ควรยดหยดการปฏเสธและหาทางออกโดยเลอกวธตอไปน 4.1 ปฏเสธซ าโดยไมตองใชขออาง พรอมทงบอกลาหาทางเลยงจากเหตการณไป 4.2 การตอรอง โดยการหากจกรรมอนทดกวามาทดแทน 4.3 การผดผอน โดยการขอยดระยะเวลาออกไปเพอใหผชวนเปลยนความตงใจ 5. ปฏเสธทมนคงและสภาพ ไมควรตดสนใครในแงคณธรรม เชน เพอนรวมหองชวนเราไปดมสรา อาจจะพดวา “ขอบคณ ฉนไมสบาย คงดมเปนเพอนไมได” 6. ปฏเสธดวยทาทเชงบวก ไมใหกระทบศกดของผอน เชน ถาจะพดวา “คณเรยกราคาสงไป การคารายนคงล าบาก” กควรพดวา “ฉนอยากจะคาขายกบคณ แตราคายงเปนปญหาทเราตองค านง” จะเหนไดวา การฝกทกษะการปฏเสธ เปนความสามารถของบคคลในการกลาวค าปฏเสธเมอถกผอนชกชวนและหาทางออกเมอถกเซาซไดอยางเหมาะสม โดยไมเสยสมพนธภาพเพอหลกเลยงการมภาวะเสยง โดยเรยนรจากประสบการณ และการฝกปฏเสธจากกระบวนการดงกลาวขางตน จะท าใหบคคลเกดพฤตกรรมทถกตองและเหมาะสม

3. ทกษะทางอารมณ (Emotion Skill) การพฒนาทกษะทางอารมณจะชวยใหการด าเนนชวตของมนษยเปนไปอยางสรางสรรค

และมความสข หลกในการพฒนาทกษะทางอารมณ ไดแก 3.1 ความตระหนกรในตนเอง (Self - awareness)

นฏยา ผาดจนทก (2545 : 15) ไดกลาววา การตระหนกรในตนเอง หมายถง การรบรเกยวกบตนเองในเรองของจดด จดดอย ความคด ความรสก ความปรารถนาและไมพงปรารถนาของตนเองในขณะนน ตลอดจนสามารถเขาใจและยอมรบความแตกตางระหวางตนเองกบผอนตามสถานการณ หรอเหตการณทเขามากระตน ชรพร เทยนธวช (2547 : 40) ไดใหความหมายไววา การตระหนกรในตนเอง เปนความสามารถในการเขาใจตนเอง รวาตนเองก าลงคดอะไร รสกอยางไร และก าลงท าอะไรกบ ตนเองและบคคลอน รวมทงสามารถทจะประเมนสถานการณทเกดขนกบตนเองได สรปไดวา การตระหนกรในตนเอง หมายถง ความสามารถในการรบรเกยวกบตนเอง ถงขอด ขอดอย สงใดคอสงทตนปรารถนาและไมพงปรารถนา ตลอดจนสามารถเขาใจและยอมรบในความแตกตางระหวางบคคล รวมทงสามารถประเมนสถานการณทเกดขนกบตนเองได


13

การพฒนาการตระหนกรในตนเอง สามารถปฏบตได 2 วธ ดงน (Kalman, 1993 ) 1. ศกษาคนควาดวยตนเอง สามารถปฏบตได 3 รปแบบ คอ 1.1 การส ารวจตนเอง โดยการสงเกตความคด ความรสกและการกระท าของตนวาเปนอยางไร 1.2 การฟงคนอน เปนการศกษาตนเอง จากการสงเกตปฏกรยาของผอนทมตอตน ท าใหทราบวาคนอนมองตนวาอยางไร ทงนขนอยกบตนเองจะเปดใจไดมากนอยเพยงใด 1.3 การเปดเผยตนเอง เปนการบอกคนอนเกยวกบตนเอง ซงเปนขนแรกของการพฒนาการตระหนกรในตนเอง 2. ปฏสมพนธกบผอน ซงครอบครวมกจะเปนแหลงแรกและแหลงสดทายทจะใหบทเรยนเกยวกบความตระหนกรในตนเอง โดยการเรยนรนจะขนกบประสบการณชวต รวมถงสมพนธภาพทตนมกบสมาชกในครอบครว เพอน คร อาจารย เพอนรวมงาน ฯลฯ 3.2 การจดการกบอารมณ (Coping with Emotion) สรนนท สพรรณรตนรฐ (2546 : 23) ไดกลาววา การแสดงออกซงพฤตกรรมทางอารมณจะแสดงออกทางรางกาย ซงจะดวยวธการใดนนขนอยกบประสบการณและการเรยนรของบคคลแตละคนทแตกตางกนออกไป การแสดงออกทางอารมณบางอยางโดยปราศจากการควบคม อาจกอใหเกดผลเสยตามมา ความสามารถในการจดการกบอารมณ แสดงออกใหเหนถงความสามารถในการปรบตวตอการด าเนนชวต ภวกา กลบประสทธ (2547 : 14) ไดกลาววา การจดการกบอารมณ เปนความสามารถในการประเมนอารมณ รเทาทนอารมณวามอทธพลตอพฤตกรรมของคน เลอกใชวธการจดการกบอารมณทเกดขนไดอยางเหมาะสม และเปนความสามารถทรสาเหต พรอมทงเบยงเบนพฤตกรรมไปในทางทเหมาะสมได สรปไดวา การจดการกบอารมณ คอ ความสามารถในการรบรอารมณ รเทาทนอารมณวามอทธพลตอพฤตกรรมของตนเองและผอน บคคลนนสามารถจดการกบอารมณ ซงแสดงออกใหเหนถงความสามารถในการปรบตวตอการด าเนนชวตได กระบวนการจดการกบอารมณ การจดการกบอารมณเปนทกษะทเรยนรและฝกฝนได กระทรวงสาธารณสข (2540 : 13) ไดเสนอขนตอนการจดการกบอารมณ ดงน

1. การส ารวจอารมณ หรอความรสกทเกดขนขณะนน เชน โกรธ ไมพอใจ ร าคาญ เศรา เสยใจ เปนตน

2. การคาดการณผลดและผลเสยของการแสดงอารมณนนออกมา 3. การจดการกบอารมณดวยวธตางๆ เชน การหายใจเขาออกยาวๆ การนบ 1 – 10 ชา หรอนบตอไปเรอยๆจนกวาอารมณจะสงบลง เปนตน


14

4. การส ารวจความรสกของตนอกครงและการชนชมกบการทตนเองสามารถจดการกบอารมณได การมปญหาทางอารมณ โดยปราศจากการจดการกบอารมณ อาจกอใหเกดปญหาในการด ารงชวตได โดยเฉพาะในวยรนมปญหาทางอารมณอยางมากมาย ไมวาจะอารมณรนแรง กาวราว โศกเศรา เปนตน จงจ าเปนทจะตองมการฝกการควบคมอารมณ ซงวธในการควบคมอารมณ มดงน 1. ฝกใหระงบอารมณทรนแรง โดยยดความอดทนเปนทตง พยายามแสดงอารมณใหเหมาะสมกบกาลเทศะจนเปนนสย 2. หลกเลยงสถานการณทกอใหเกดความตงเครยดใหมากทสด 3. พดปรบทกขหรอเลาใหผทไวใจได เพอเปนการผอนคลายความตงเครยดของตนเอง 4. พยายามหาทางไปออกก าลงกายหรอท างานทชอบแทน เชน การเลนกฬาเปนตน 5. สรางอารมณทพงปรารถนาใหเกดขน เชน ฟงดนตร อานหนงสอ เปนตน 6. คนหาสาเหตทมาของอารมณทไมพงปรารถนา เมอเขาใจสาเหตกจะคลายความตงเครยดลง

4.4 แนวทางการพฒนาทกษะชวตในสงคมอาเซยน 1. การปรบตวใหทนกบการเปลยนแปลงของสงคมและสภาพแวดลอมในประชามคมอาเซยน 2. การเรยนรทศนคตการด ารงชวต เพอเพมประสบการณการเรยนรสการพฒนาตนเอง

สรปทายบท ทกษะชวต ( Life Skill ) เปนทกษะทจะชวยใหบคคลสามารถเผชญสถานการณตาง ๆ ทเกดขนในชวตประจ าวนไดอยางมประสทธภาพ และเตรยมพรอมส าหรบการปรบตวในอนาคต ไมวาจะเปนเรองการดแลสขภาพ เอดส ยาเสพตด ความปลอดภย สงแวดลอม คณธรรมจรยธรรม ฯลฯ ดงนน มนษยทกคนจ าเปนตองศกษาทกษะชวตเพอใหสามารถมชวตอยในสงคมไดอยางมความสข และเผชญสงททาทายตางๆ ในชวตประจ าวนได ซงสามารถชวยใหมนษยปรบตวและด ารงชวตอยไดในสงคมทมการเปลยนแปลงตลอดเวลา การทจะมทกษะชวตประกอบดวย การตดสนใจ การคดแกปญหา การคดสรางสรรค การสอสาร การสรางสมพนธภาพ การตระหนกรในตนเอง การเหนอกเหนใจผอน การจดการกบอารมณ และการจดการกบความเครยด ซงเปนทกษะทสงเสรมมนษยใหสามารถเขาใจศกยภาพของตนเองไดอยางแทจรง


15

เอกสารอางอง กรมสขภาพจต. (2540). คมอผบรหารทกษะชวตในโรงเรยน. พมพครงท 2. นนทบร : กรมสขภาพจต. กองสขศกษา. (2542). แนวคด ทฤษฎ และการน าไปใชในการด าเนนงานสขศกษาและพฒนา

พฤตกรรมสขภาพ. นนทบร : กองสขศกษา กระทรวงศกษาธการ. กรมอนามย. (2539). การสอนทกษะชวตดวยการเรยนรแบบมสวนรวม. (เอกสารประกอบการ

อบรม). ประจวบครขนธ : กรมอนามย. อดส าเนา. กระทรวงสาธารณสข. (2540). คมอการสอนทกษะชวตเพอการปองกนเอดส. พมพครงท 2. นนทบร

: กรมอนามยและกรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข. เกรยงศกด เจรญวงศศกด. (2546). การคดเชงอนาคต. กรงเทพฯ : ซสเซสมเดย. กนยา สวรรณแสง. (2532). จตวทยาทวไป. กรงเทพฯ : ส านกพมพ บ ารงสาสน. ขนษฐา วเศษสาธร และมานกา วเศษสาธร.(2552). จตวทยาในชวตประจ าวน. คณะครศาสตร

อตสาหกรรม สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง : กรงเทพ. ชมพล พฒนสวรรณ. (2531, กรกฎาคม-กนยายน). เทคนคบางประการในการกระตนความคด

สรางสรรคและการแกปญหา. สสวท. ชรพร เทยนธวช. (2547). ประสทธผลของโปรแกรมทนตสขศกษาโดยการเสรมสรางทกษะชวต

รวมกบแรงสนบสนนทางสงคมทมตอพฤตกรรมการปองกนโรคฟนผและโรคเหงอกอกเสบของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ในโรงเรยนประถมศกษา สงกด ส านกงานการประถมศกษา อ าเภอเมอง จงหวดนครนายก. ปรญญานพนธ วท.ม. (สขศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ทองจนทร หงสลดารมภ. (2531). ทกษะการแกปญหากบการเรยนรโดยใชปญญาเปนหลก. กรงเทพฯ : หนวยแพทยศาสตรศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

นฏยา ผาดจนทก. (2545). ตวแปรทเกยวของกบทกษะชวตของนกเรยนมธยมศกษาสงกดส านกงานการประถมศกษาอ าเภอชยบาดาล จงหวดลพบร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (จตวทยาการศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ยดา รกไทยและธนกานต มาฆะศรานนท. (2545). เทคนคการแกปญหาและตดสนใจ(Problem Solving & Decision Making). บรษท เอกซเปอรเนท จ ากด : กรงเทพฯ.

วชรพล อศรานนท. (2546). “ทศนคตทดสความส าเรจ(Good Attitude, Great Achievement). กอต กฟวง : กรงเทพฯ.

ภวกา กลบประสทธ. (2547). ตวแปรทเกยวของกบทกษะชวตของนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพ วทยาลยเทคนคดอนเมอง เขตดอนเมอง กรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธ วท.ม. (สขศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ภทรภร รตนวงศเจรญ. (2547). ประสทธผลของโปรแกรมสขศกษาโดยการพฒนาทกษะชวตทมตอพฤตกรรมการปองกนการเสพยาบาของนกเรยนชนมธยมศกษาในโรงเรยนสงกด


16

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานจงหวดปทมธาน. ปรญญานพนธ วท.ม. (สขศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

มณฑรา มาลารกษ. (2546). ผลการใชเทคนคแมแบบในการพฒนาทกษะชวต ดานทกษะพสยเพอปองกนสารเสพยตดของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนกงเพชร กรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (จตวทยาพฒนาการ). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ยงยทธ วงศภรมยศานต. (2540). การสอนทกษะชวตเพอปองกนการใชสารเสพตด. (เอกสารประกอบการประชม). เชยงใหม : ม.ป.พ. อดส าเนา. สรนนท สพรรณรตนรฐ. (2546). ปจจยทสมพนธกบทกษะชวตของนสตชนปท 1

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (จตวทยา พฒนาการ). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ศรโสภาคย บรพาเดชะ. (2528). จตวทยาทวไป. พระนคร : จฬาลงกรณมหาวทยาลย. อรดา วงษไสว. (2547). ผลของโปรแกรมสขศกษาโดยประยกตใชการเสรมสรางทกษะชวตดวย

การเรยนรแบบมสวนรวมทมตอทกษะชวตในการปองกนการเสพยาบาของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ส านกงานเขตพนทการศกษาราชบร เขต 2 (ส านกงานเขตการประถมศกษา). ปรญญานพนธ วท.ม. (สขศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

คามาตะ คาทะส อธคม สวสดญาณและคณะ.(2554). เคลดลบวธตดสนใจ. ส านกพมพเตาประยกต 2011 : กรงเทพฯ.

Kalman. (1993). Mental Health Concepts. 3 rd ed. New York : Dwlman. Microvic, F.P. (1984). Health Planning and Management Glossary. World Health

Organization : Regional Office for South – East Asia. WHO. (1994). Life Skill Education for Children and Adolescents in School.

London : Department of Heath. _______. (1997). Life Skill Education in Schools. Geneva : World Health

Organization.


17

แบบฝกหดเพอการเรยนรทายบทท 4 เรอง ทกษะชวตรวมสมย

ค าแนะน า โปรดตอบจากความเขาใจของนกศกษา และอธบายใหเหตผลอยางเหมาะสม

ขอ 1. อธบายค าวา “ทกษะชวต” โดยสงเขป ............................................................................ ...................................................................... ................. ............................................................................................................................. ...................................... ................................................................................................................................. .................................. ขอ 2. นกศกษาคดวาวยรนไทยปจจบนควรมทกษะชวตใดบาง โปรดระบมา 3 ทกษะ พรอมจดล าดบความส าคญ และบอกเหตผลประกอบ ............................................................................................................................. ...................................... ......................................................... .......................................................................................................... ............................................................................................................................. ...................................... ............................................................................................................................. ...................................... ............................................................................. ...................................................................................... ............................................................................................................................. ...................................... ขอ 3. นกศกษาคดวาตนเองควรเรงพฒนาทกษะชวตดานใดเปนล าดบแรก เพราะเหตใด ............................................................................................................................. ...................................... ........................................................................................................................................... ........................ .......................................................................................................... ......................................................... ขอ 4. หลกการปฏเสธ มความส าคญตอนกศกษาอยางไรบาง พรอมยกตวอยางค าพดประกอบ ................................................................................................................ ................................................... ............................................................................................................................. ...................................... ................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ...................................... ขอ 5. การจดการอารมณเศราและความรสกเหงา นกศกษาคดวามวธการจดการอยางไร โปรดบอกวธการจดการกบอารมณเหลานน อธบายพรอมยกตวอยางประกอบ ...................................................................... ............................................................................................. ............................................................................................................................. ...................................... ............................................................................................................................. ...................................... .......................................................................................... .........................................................................


18

Documents

บทที่ 4 ทักษะชีวิตร่วมสมัยge.kbu.ac.th/media_learning/doc/main_media_learning/GE... · 2017-08-01 · 4.2.3 ทักษะชีวิตมีความส