47

บทท 5

สรปกำรวจย อภปรำยผล และขอเสนอแนะ สรปกำรวจย การวจยครงนเปนการวจยเชงพรรณนา (descriptive research) มวตถประสงคเพอศกษาความทกขทรมานของสตรในระยะ 72 ชวโมงหลงผาตดคลอดทางหนาทองพฤตกรรมการเผชญความเครยด สมพนธภาพคสมรส และศกษาปจจยทมความสมพนธกบความทกขทรมานของสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทองโรงพยาบาลต ารวจซงไดแก อาย ระดบการศกษา ล าดบทของการตงครรภ ชนดของการผาตด ประสบการณการผาตด พฤตกรรมการเผชญความเครยด และสมพนธภาพคสมรส กลมตวอยางเปนสตรทไดรบการผาตดคลอดทางหนาทองและหลงผาตดนอนรกษาตว ณ หอผปวยสามญสตนรเวชกรรม โรงพยาบาลต ารวจ กรงเทพมหานคร จ านวน 260 คน เกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบบนทกขอมลทวไป แบบสมภาษณความทกขทรมานของสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทองแบบสมภาษณพฤตกรรมการเผชญความเครยด และแบบสอบถามสมพนธภาพของคสมรส วเคราะหขอมล โดยค านวณคารอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน หาความสมพนธของตวแปรโดยใชสมประสทธสหสมพนธของเพยรสนและไคสแควร

ผลการวจย สรปไดดงน 1. กลมตวอยาง มอายระหวาง 21-35 ปรอยละ 70.40 ตงครรภครงแรกรอยละ 59.20 สวนใหญนบถอศาสนาพทธรอยละ 97.30 จบการศกษาระดบมธยมศกษารอยละ 56.50 มรายไดครอบครวมากกวา 17,000 บาทรอยละ 67.4 ซงรายไดครอบครวตอเดอนพอใช การตงครรภครงนมการวางแผนการมบตรรอยละ 70.40 กลมตวอยางไมเคยผานการผาตดใหญหรอผาตดคลอดมากอนมากถงรอยละ 72.7 และการผาตดครงนเกดขนโดยไมไดคาดการณลวงหนา เปนภาวะฉกเฉนทแพทยท าการชวยเหลอการคลอดเพอใหทงมารดาและทารกปลอดภยรอยละ 74.6 ขอบงชในการผาตดสวนใหญเกดจากเคยผาตดคลอดบตรทางหนาทองในครรภกอนรอยละ 25.8 และการผาตดครงนไมมภาวะแทรกซอนหลงผาตด รอยละ 63.85 2. ความทกขทรมาน พฤตกรรมการเผชญความเครยด และสมพนธภาพของคสมรสของสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทอง พบวา 2.1 ความทกขทรมานของสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทองในระยะ 72 ชวโมงหลงผาตดโดยรวมอยในระดบนอย (X‾=1.30) โดยคะแนนเฉลยความทกขทรมานดานรางกายและดานจตใจโดยรวมอยในระดบนอยเชนเดยวกน (X‾=1.27, 1.42 ตามล าดบ) กลมตวอยางมความทกขทรมานดานรางกายคาเฉลยสงสด 3 อนดบแรกไดแก ทกขทรมานขณะเคลอนไหวรางกาย ความรนแรงของอาการปวดแผล

48

และอาการปวดแผลผาตดทเกดขนบอยครง (X‾=2.41, 2.22, 2.13 ตามล าดบ) และความทกขทรมานทมคาเฉลยนอยทสด 3 อนดบไดแก จากการไอเอาเสมหะออกบอยครง อาการสะอก และความรนแรงของอาการคลนไสและ/หรออาเจยน (X‾=.42, .43, .49 ตามล าดบ) ส าหรบความทกขทรมานดานจตใจทมคาเฉลยสงสด 2 อนดบแรกคอ จากความวตกกงวลตอสภาพความเจบปวยของตนเอง และจากกจกรรมการเลยงดบตร (X‾= 1.62, 1.59 ตามล าดบ) และความทกขทรมานทมคาเฉลยนอยทสด คอ วตกกงวลตอกจกรรมการรกษาพยาบาลทไดรบ (X‾= 0.68 ) 2.2 พฤตกรรมการเผชญความเครยดของสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทองโดยรวมอยในระดบปานกลาง (X‾= 1.77) โดยกลมตวอยางใชพฤตกรรมการเผชญความเครยดดานการเผชญปญหามากทสดอยในระดบปานกลาง รองลงมาคอ ดานการแกปญหาทางออมและดานการจดการอารมณ (X‾= 2.07, 1.83, 1.40 ตามล าดบ) 2.3 สมพนธภาพของคสมรสของสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทองโดยรวมอยในระดบด (X‾= 3.10)โดยสมพนธภาพของคสมรสทมคาเฉลยสงสดไดแก เมอเจบปวยสามชวยรบภาระงานในครอบครวแทน(X‾= 3.62) และสมพนธภาพของคสมรสทมคาเฉลยต าสดไดแก สามและทานยงไปงานสงคมรวมกนเสมอ (X‾= 2.60) 3. ความสมพนธระหวางพฤตกรรมการเผชญความเครยด สมพนธภาพของคสมรส อาย ระดบการศกษาล าดบทของการตงครรภ ชนดของการผาตด และประสบการณการผาตดกบความทกขทรมานของสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทองพบวา 3.1 พฤตกรรมการเผชญความเครยด มความสมพนธทางบวกในระดบต ามากกบความทกขทรมานของสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทองอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 (r=.138) 3.2 อาย สมพนธภาพของคสมรส ระดบการศกษา ล าดบทของการตงครรภ ชนดของการผาตด และประสบการณการผาตดมความสมพนธอยางไมมนยส าคญทางสถตกบความทกขทรมานของสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทองทระดบ .05 กำรอภปรำยผล ผลการศกษาปจจยทมความสมพนธกบความทกขทรมานของสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทอง ผวจยอภปรายผลตามวตถประสงคการวจย ดงน

1. ความทกขทรมาน พฤตกรรมการเผชญความเครยด และสมพนธภาพของคสมรสของสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทอง

1.1 ความทกขทรมานของสตรในระยะ 72 ชวโมงหลงผาตดคลอดทางหนาทองผลการศกษา พบวา กลมตวอยางสวนใหญมความทกขทรมานในระยะ 72 ชวโมงหลงผาตดคลอดทางหนาทองโดยรวมอยในระดบนอย (X‾=1.30 SD.=0.33) สอดคลองกบการศกษาของ อศน วนชย (2539) ทพบวา

49

ความทกขทรมานของผปวยในระยะ 72 ชวโมงหลงผาตดมะเรงเตานมอยในระดบนอยทงนอธบายไดวา ในระยะ 48-72 ชวโมงหลงผาตด ความรนแรงของอาการปวดแผลจะทเลาลง เนองจากกระบวนการหายของแผลและเปนไปตามกลไกการปวดหลงผาตดและเมอกลมตวอยางเรมรบประทานอาหารได แพทยจงใหยา paracetamol 500 mg 2 เมด รบประทานทก 4-6 ชวโมง เมอผปวยปวดแผลมาก ซงยาจะชวยใหความทกขทรมานจากอาการปวดแผลผาตดลดนอยลง อกทงการทกลมตวอยางสวนใหญรอยละ 70.40 มอายระหวาง 21-35 ป ซงเปนชวงอายทอยในวยผใหญ มความพรอมทงทางดานรางกายและดานวฒภาวะทางอารมณเพยงพอทจะสามารถอดทนและเผชญกบภาวะคกคามจากความทกขทรมาน นอกจากนกลมตวอยางยงมสงยดเหนยวทางจตใจ จากการทรอยละ 97.30 นบถอศาสนาพทธซงเปนศาสนาทสอนใหมสตในการคดทบทวนสงตางๆ และการตงครรภนกลมตวอยางวางแผนในการมบตร จงน ามาซงความชนชมยนดของตนเอง สาม และครอบครวเปนผลใหเกดความรสกภาคภมใจในตนเองทสามารถตงครรภและใหก าเนดบตรแกครอบครวได และจากผลการวจยทพบวา กลมตวอยางมการใชพฤตกรรมการเผชญความเครยดทงดานการเผชญปญหา ดานการจดการอารมณและดานการแกปญหาทางออมอยางเหมาะสม มสมพนธภาพระหวางคสมรสอยในระดบด สามมาเยยมทกวน ดแลเอาใจใสและชวยเหลอกลมตวอยางขณะอมบตรใหนม หรอขณะท ากจวตรประจ าวน เมอมบตรทเกดจากการวางแผนรวมกน ความรกความผกพนระหวางสามภรรยาจงเพมขนดวย สอดคลองกบการศกษาของกอรและคณะ (Gorrie et al., 1994) ทพบวา สตรทมความสขในชวตสมรส มการวางแผนการตงครรภ มสมพนธภาพสมรสทดไดรบการสนบสนนจากสาม จะสงเสรมใหเกดความรสกวาตนเองมคณคา สามารถเผชญตอการเปลยนแปลงตางๆทเกดขนไดด ดวยเหตผลทกลาวมาท าใหความรสกทกขทรมานของกลมตวอยางในระยะ 72 ชวโมงหลงผาตดคลอดทางหนาทองจงอยในระดบนอย เมอพจารณาคะแนนเฉลยความทกขทรมานเปนรายดานและรายขอของกลมตวอยาง พบวา ความทกขทรมานดานรางกายโดยรวมอยในระดบนอย (X‾=1.27 SD.=0.34) และเมอพจารณารายขอ พบวา

ความทกขทรมานดานรางกายทมคาเฉลยสงสด 3 อนดบแรกและอยในระดบปานกลาง คอ ทกขทรมานขณะเคลอนไหวรางกาย ความรนแรงของอาการปวดแผล และอาการปวดแผลผาตดทเกดขนบอยครง และความทกขทรมานทมคาเฉลยนอยทสด 3 อนดบไดแก จากการไอเอาเสมหะออกบอยครง อาการสะอก และความรนแรงของอาการคลนไสและ/หรออาเจยน ทงนอธบายไดวา อาการปวดแผลและความรนแรงของการเจบปวดแผลผาตดจะลดลงในระยะ 48-72 ชวโมงหลงผาตด เนองจากกระบวนการหายของแผลจะเรมตงแต 2-3 วนแรกหลงเกดบาดเจบหรอเกดแผล (Lorenz & Longaker, 2001) จงท าใหกลมตวอยางเคลอนไหวไดดขน ดงการศกษาของ กด และคณะ (Good et al., 2000) และเออนยาต (Erniyati, 2002) ทพบวา ผปวยหลงผาตดชองทองในชวง 24-48 ชวโมงหลงผาตดมระดบความเจบปวดในระดบปานกลางถงมาก หลงจากนนความรนแรงจะคอยๆลดลงอนเปนผลจากกระบวนการหายของแผล สอดคลองกบการศกษาของ สมพร ชนโนรส มยร จรภญโญ และขวญจตร ปนโพธ (2552) พบวา ผปวย

50

หลงผาตดมดลกออกทางหนาทองในวนท 1 หลงผาตดจะมคาเฉลยของความเจบปวดอยในระดบมาก และในวนท 2-3 หลงผาตด มคาเฉลยของความเจบปวดอยในปานกลางถงระดบต า แตอยางไรกตามทกครงทกลมตวอยางเคลอนไหวรางกายโดยการลกนง เดน หรอพลกตะแคงตวทก 2 ชวโมง จะท าใหรสกทกขทรมานมากทสด ทงนเนองจากเกดการหดเกรงของกลามเนอหนาทองซงไปกระตนใยประสาทขนาดเลกใหสงสญญาณประสาทไปยงสมองกอใหเกดความเจบปวดทรนแรงทกครงทเคลอนไหว สอดคลองกบการศกษาของ บรรจง จารวงศ (2551) ทพบวาผปวยหลงผาตดชองทองจะมความปวดสงสดเมอมการเคลอนไหว เชน พลกตะแคงตว การนง การยน และการเดน เนองจากจะกระตนกลามเนอทไดรบการผาตดใหมการหดตว เปนการกระตนใยประสาทขนาดเลกใหสงสญญาณประสาทความเจบปวดไปยงสมอง ท าใหผปวยเกดความเจบปวดมากขน รวมกบปจจยเกอหนนอนๆทท าใหความรสกทกขทรมานของกลมตวอยางเพมขน ไดแก กจกรรมการเลยงดบตร เสยงรองของเดก การนอนหลบพกผอนไมเพยงพอ ดงนนในระยะ 72 ชวโมงหลงผาตด กลมตวอยางจงไมสามารถปฏบตกจวตรประจ าวนดวยตนเองไดอยางเตมท ตองพงพาพยาบาลในการดแลบตรแทน ความรสกทกขทรมานจงอยในระดบปานกลาง และความทกขทรมานทมคะแนนเฉลยนอยทสด 3 อนดบคอ การไอเอาเสมหะออกบอยครงจากอาการสะอก และจากความรนแรงของอาการคลนไส และ/หรออาเจยน ทงนเนองจากจากการสมภาษณกลมตวอยาง สวนใหญไมมอาการขางเคยงจากยาระงบความรสก ไดแก เสมหะคงคางมาก สะอก และจะมอาการคลนไสอาเจยนเพยง 1-2 ครงเทานนในระยะทอยในหองพกฟนหลงผาตด และการทกลมตวอยางไดรบค าแนะน าการปฏบตตวหลงผาตดจากพยาบาล ไดรบการปลอบใจ ใหก าลงใจจากสามและครอบครว ท าใหความรสกทกขทรมานอยในระดบนอย ส าหรบความทกขทรมานดานจตใจของสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทองโดยรวมอยในระดบนอย (X‾=1.42 SD.=0.43) และเมอพจารณารายขอ พบวา กลมตวอยางมคะแนนเฉลยสงสด 2 อนดบแรก

อยในระดบปานกลาง (ตารางท 4.4) คอ ทกขทรมานจากความวตกกงวลตอสภาพความเจบปวยของตนเองและจากกจกรรมการเลยงดบตรเชน การอม การใหนมบตร ทงนอธบายไดวา กลมตวอยางไมเพยงแตอยในสภาพผปวยหลงผาตดเทานน ในขณะเดยวกนกเปนมารดาหลงคลอดดวย ซงมารดาหลงคลอดจะรสกวาตนเองตองเผชญกบภาวะวกฤตในชวตจากการผาตดและการเปลยนแปลงบทบาทหนาทคอ บทบาทการเปนมารดาทจะตองรบผดชอบในการเลยงดบตร ท าใหเกดความเครยดทงทางดานรางกาย จตใจ และอารมณ และเนองจากการผาตดคลอดทางหนาทองท าใหกระบวนการกลบคนสสภาวะสมดลภายหลงคลอดของอวยวะตางๆในรางกายชาและนานกวาการคลอดปกต อกทงการผาตดคลอดครงนเปนภาวะฉกเฉนทางสตศาสตรทเปนอนตรายตอทงมารดาและทารก ทเกดขนระหวางการรอคลอด กลมตวอยางไมคาดคดวาจะเกดขนรวมกบไมเคยมประสบการณการผาตดมากอนรอยละ 72.7 ท าใหกลมตวอยางเกดความกลวและวตกกงวลเพมมากขน กลววาตนเองและบตรจะเปนอนตราย กลวความปวดแผลผาตด ซงยงคงรนแรงทกครงทมการลกนง ยน หรอเดน การนอนหลบพกผอนไมเพยงพอจากเสยง

51

รองของเดกและปจจยอนดงทกลาวมา และในระยะ 72 ชวโมงหลงผาตด เมอกลมตวอยางสามารถชวยเหลอตนเองในการท ากจวตรประจ าวนไดมากขน พยาบาลจะน าบตรมาใหกลมตวอยางเลยงด โดยการอม ใหดดนมมารดา อาบน า ซงเปนกจกรรมทไมเคยท ามากอนท าใหกลมตวอยางอาจจะเกดความวตกกงวลกลววาการท ากจวตรประจ าวนตางๆจะมผลตอแผลผาตด เชน กลววาแผลจะแยก แผลอกเสบ กลววาจะเลยงดบตรไมได เปนตน ซงอาจท าใหกลมตวอยางรสกวา ตนเองไมสามารถแสดงบทบาทของมารดาในการเลยงดบตรได (Fawcett, 1987 : 373-375) ประกอบกบกลมตวอยางสวนใหญตงครรภแรก (รอยละ 59.20) ไมเคยมประสบการณการเลยงดบตรมากอน จงไมมทกษะในการใหนมและการเลยงดบตร ท าใหความวตกกงวลเพมมากขน ดวยเหตนความทกขทรมานจงอยในระดบปานกลาง แตจากการศกษาทพบวากลมตวอยางมการใชพฤตกรรมการเผชญความเครยดทงดานการเผชญหนากบปญหา ดานการจดการกบอารมณ และดานแกปญหาทางออมผสมผสานกน รวมกบกลมตวอยางมสมพนธภาพกบสามอยในระดบด สามใหความรก คอยดแลเอาใจใส ใหก าลงใจในการเลยงดบตร อกทงกลมตวอยางอยในวยทมวฒภาวะสง มความสามารถในการไตรตรองและตดสนใจไดด รายไดของครอบครวตอเดอนเพยงพอ ไมมปญหาในเรองคาใชจายในการคลอดครงน ท าใหกลมตวอยางเกดความมนคงทางจตใจชวยลดความเครยด และความวตกกงวล สามารถควบคมตนเองและสถานการณได สงเสรมใหกลมตวอยางสามารถปรบตวตอบทบาทการเปนมารดาไดด จากการสงเกตพบวากลมตวอยางทกคนพยายามฝกทกษะการใหนมมารดาและการอม การอาบน า กบพยาบาลทกวน จนสามารถปฏบตไดอยางถกตอง ดงนนความรสกทกขทรมานดานจตใจของกลมตวอยางโดยรวมจงอยในระดบนอย 1.2 พฤตกรรมการเผชญความเครยดของสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทอง ผลการศกษาพบวา พฤตกรรมการเผชญความเครยดของสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทองโดยรวมอยในระดบปานกลาง (X‾= 1.77, SD = .54) โดยกลมตวอยางใชพฤตกรรมเผชญความเครยดทงดานการเผชญปญหา ดานการจดการอารมณ และดานแกปญหาทางออมอยในระดบปานกลางทกดาน (ตารางท 4.5) และพบวา พฤตกรรมการเผชญความเครยดดานทกลมตวอยางใชมากทสด ไดแก ดานการเผชญปญหา รองลงมาคอ ดานการแกปญหาทางออม และดานการจดการอารมณ (X‾= 2.07, 1.83, 1.40) ตามล าดบ ทงนอธบายไดวา พฤตกรรมการเผชญความเครยดดานการเผชญปญหา เปนวธการทมประสทธภาพและจ าเปนส าหรบการเผชญปญหา (Jalowice & Power, 1987) ซงพฤตกรรมการเผชญความเครยดเปนความพยายามของบคคลทจะเปลยนแปลงความคดหรอการกระท าทจะตองใชก าลง ความสามารถและแหลงประโยชนทมอย เพอจดการกบความเครยดหรอปญหาทเกดขน การทกลมตวอยางสวนใหญมอายมากกวา 21 ปถงรอยละ 81.90 ซงอยในวยผใหญท าใหมความสามารถ ความคด การวนจฉยไตรตรอง และตดสนใจเลอกวธในการทจะเผชญความเครยด (Lazarus & Folkman, 1984) และการผาตดทเกดขนเปนเหตการณทกลมตวอยางสวนใหญไมทราบมากอน ไมไดมการวางแผนลวงหนารวมกบไมเคยมประสบการณผาตดใหญมากอน จงไมสามารถคาดเดาผลลพธทจะเกดขนกบตนเองและทารกได นอกจากนนการตองรกษาตวใน

52

โรงพยาบาลนานกวาการคลอดปกต ความไมสขสบายอยางมากทงทางรางกายและจตใจ ท าใหกลมตวอยางตองใชพฤตกรรมการเผชญความเครยดดานการเผชญปญหา โดยพจารณาปญหาอยางละเอยดรอบคอบพยายามควบคมสถานการณทเกดขน และพยายามแยกแยะปญหาออกเปนสวนๆเพอจะแกไขปญหาไดงายขน มการพดคยแลกเปลยนความคดเหนกบคนทเคยมประสบการณหรอตกอยในสถานการณเดยวกนคดหาวธการตางๆ เพอแกไขปญหาพยายามทดลองแกไขปญหาดวยวธการตางๆและเลอกวธทดทสด (ตารางท 4.6) เปนการใชพฤตกรรมการเผชญความเครยดทเหมาะสม เพอมงควบคมเหตการณทกอใหเกดความเครยดใหเปนไปในทางทดขน สอดคลองกบค ากลาวของบลลงและมส (Billing & Moos, 1984 cited in Monett, 1997) ทวา การมเปาหมายในการเปลยนแปลงสถานการณตางๆใหดขน ตลอดจนทดลองแกไขปญหาดวยวธการตางๆนนจะเปนผลดทแสดงถงการมพฤตกรรมการเผชญความเครยดทเหมาะสมดงนนกลมตวอยางจงเลอกใชพฤตกรรมการเผชญความเครยดดานการเผชญปญหามากกวาดานอนๆ และกลมตวอยางมการใชพฤตกรรมการเผชญความเครยดดานจดการกบอารมณ ซงเปนลกษณะทสะทอนถงความพยายามของกลมตวอยางในการควบคมสภาพความเครยดทางอารมณของตนเองเพอลดหรอบรรเทาความตงเครยดทเกดขน ในสภาพการณทกอใหเกดความเครยดทไมสามารถเปลยนแปลงหรอแกไขได (Jalowice, cited in Maltz & Stricklans,1988) การไดรบการผาตดคลอดทางหนาทองของกลมตวอยาง ยอมสงผลกระทบทงดานรางกายและจตใจ เชน ความเจบปวดแผลผาตด ความเครยด ความกลวและวตกกงวล โดยไมสามารถหลกเลยงได การมงจดการกบอารมณของกลมตวอยางโดยการแสดงความกงวลใจ เตรยมพรอมทจะรบสถานการณเลวราย การรบประทานอาหารมากขนการแสดง อารมณหงดหงด (ตารางท 4.7) แสดงใหเหนวา กลมตวอยางมการใชกลไกการปองกนทางจต เพอไมใหเกดความวตกกงวลและความเครยดมากเกนไป ซงจะชวยใหบคคลตระหนกถงความส าคญของปญหาทเกดขน ท าใหสามารถเผชญกบสงทคกคามไดดขน (Lazarus & Folkman, 1984) นอกจากนนกลมตวอยางไดใชพฤตกรรมการเผชญความเครยดดานแกปญหาทางออม ไดแก การสวดมนตภาวนาหรอกราบไหวสงศกดสทธยดสงศกดสทธเปนทพงยอมรบสภาพความเปนจรงวาตนเองปวย ตองไดรบการรกษาและพยายามไมคดถงสงรบกวนจตใจ และคดเรองอนแทน (ตารางท 4.8) ทงนเนองจากกลมตวอยางสวนใหญนบถอศาสนาพทธ (รอยละ 70.4) ท าใหเมอมความวตกกงวลหรอปญหาเกดขน กลมตวอยางจงใชสงศกดสทธเปนทพงมากกวาขออนๆ เพอใหจตใจสบายขนมผลท าใหความเครยดหรอความทกขลดลง และจากผลการศกษาทพบวาสมพนธภาพคสมรสระหวางกลมตวอยางและสามอยในระดบด (ตารางท 4.9) กลมตวอยางจงไดรบการสนบสนนทางสงคมจากสามโดยการไดรบความรก ความเอาใจใส รบภาระงานทางบานแทน รวมทงคาใชจายในครอบครว ท าใหสามารถปรบตวและยอมรบการเปลยนแปลงหรอปญหาทก าลงเผชญไดเปนอยางด ซงเปนไปตามแนวคดของลาซารสและโฟลคแมน (1984) ทกลาววาการทบคคลในครอบครวมความหวงใย รกใครกน และมความสมพนธ

53

ทดตอกนจะชวยใหบคคลสามารถแกไขปญหาและมพฤตกรรมการเผชญความเครยดทเหมาะสมยงขน ดวยเหตผลดงกลาวกลมตวอยางจงใชพฤตกรรมการเผชญความเครยดทงดานการเผชญปญหา ดานจดการกบอารมณ และดานแกปญหาทางออมผสมผสานกนในระดบปานกลาง สอดคลองกบการศกษาของ รงนภา เตชะกจโกศล (2552) ทพบวาความเครยดและการเผชญความเครยดของผปวยโรคเลอดสมองในระยะฟนฟ โรงพยาบาลศรราชอยในระดบปานกลางและมการใชพฤตกรรมการเผชญความเครยดทง 3 ดานผสมผสานกนเชนเดยวกน 1.3สมพนธภาพของคสมรสในสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทองผลการศกษาพบวาสมพนธภาพ คสมรสของสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทองโดยรวมอยในระดบด (X‾=3.10 SD=.51) แสดงวากลมตวอยางและสาม มการปรบตวในการด าเนนชวตคอยางมความสขทงดานความพงพอใจในคสมรส ความรบผดชอบซงกนและกน การแสดงความรกใครผกพน และดานเพศสมพนธทงนอธบายไดวา ชวตคเปนชวตทมความแตกตางจากชวตโสดเปนอยางมากเพราะตองมความรบผดชอบสง และตองมการปรบตวเขาหากนอยางมประสทธภาพทงสองฝาย สมพนธภาพระหวางคสมรสจะดไดนน ขนอยกบคสมรสทจะตองมความรก ความรบผดชอบ ความเสยสละ อดทน รวมทงการปรบสภาพจตใจใหเขากนไดด และการทสามภรรยาอาศยอยรวมกนท าใหไดดแลชวยเหลอซงกนและกนดวย และจากการทกลมตวอยางทศกษาทงหมดอาศยอยรวมกนกบสาม จงอาจประเมนไดวากลมตวอยางและสามมการปรบตวในการอยรวมกนไดในระดบหนง และเมอเรมตนใชชวตครวมกนแลวยอมตองการทจะสรางครอบครวทสมบรณนนกคอการมบตร ซงในการศกษาครงนพบวากลมตวอยางและสามไดวางแผนในการมบตร (รอยละ 70.4) และมบตรเปนบตรคนแรก (รอยละ 59.20) บตรจงเปนสงผกพนทางใจระหวางกลมตวอยางและสาม เปนสายสมพนธของคสมรส ท าใหคสมรสมความสขและพงพอใจในชวตรวมกน ท าใหความสมพนธแนนแฟนยงขน เมอพจารณารายขอจงพบวา ขอทมคาเฉลยสง 3 อนดบแรก (ตารางท 4.9) คอ สามชวยรบภาระงานในครอบครวแทน ชวยเหลอคาใชจายภายในครอบครว เอาใจใสดแลสขภาพของกลมตวอยางเปนอยางด นอกจากนนกลมตวอยางและสามจะพดคยและปรกษาหารอเรองตางๆเสมอ กลมตวอยางจงมความภมใจในสาม รสกอบอนใจเมอนกถงสาม และยงมความตองการมเพศสมพนธกบสาม ดวยเหตผลดงกลาวจงท าใหกลมตวอยางมสมพนธภาพระหวางคสมรสอยในระดบด สอดคลองกบแนวคดของสปารเนย (1978) ทวาสมพนธภาพระหวางคสมรสทดสะทอนใหเหนถงความพงพอใจในคสมรส ความรบผดชอบซงกนและกน การแสดงความรกใครผกพน และการปรบตวดานเพศสมพนธ 2.ความสมพนธระหวางพฤตกรรมการเผชญความเครยด สมพนธภาพของคสมรส อาย ระดบการศกษา ล าดบทของการตงครรภ ชนดของการผาตด และประสบการณการผาตด กบความทกขทรมานของสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทอง

54

2.1 ความสมพนธระหวางพฤตกรรมการเผชญความเครยดกบความทกขทรมานของสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทอง ผลการศกษาพบวา พฤตกรรมการเผชญความเครยดมความสมพนธในทางบวกกบความทกขทรมานของสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทองอยในระดบต ามาก (r = .138) ทงนอธบายไดวา การผาตดคลอดทางหนาทองถอเปนเหตการณทส าคญในชวตของมารดาทกคน เปนภาวะวกฤตในชวตโดยเฉพาะในรายทคาดหวงทจะคลอดเองทางชองคลอด แตตองไดรบการผาตดคลอดฉกเฉน (รอยละ 74.6) หรอเปนการผาตดคลอดครงแรกไมเคยมประสบการณการผาตดมากอน (รอยละ 59.20) จงตองเผชญกบความเครยด และความทกขทรมานทงรางกายและจตใจ ตองใชวธการเผชญความเครยดทเหมาะสมเพอรกษาสมดลของจตใจ จากการศกษาพบวากลมตวอยางมการใชพฤตกรรมการเผชญความเครยดทงดานการเผชญปญหา ดานการจดการอารมณ และดานแกปญหาทางออม ผสมผสานกน สอดคลองกบแนวคดของลาซารสและโฟลคแมน (Lazarus & Folkman, 1984) ทกลาววา เมอบคคลประเมนสถานการณวาเปนความเครยด บคคลจะใชวธการเผชญความเครยดทงการมงแกไขปญหาทเกดขนและมงแกไขอารมณทเปนทกขมากนอยแตกตางกนตามสถานการณนนๆขณะเผชญ ซงวธการเผชญความเครยดทกลมตวอยางใชจะเปนผลทแสดงถงการมพฤตกรรมในการเผชญความเครยดไดเหมาะสม ความรสกทกขทรมานจงอยในระดบต า สอดคลองกบค ากลาวของพอนเต (Ponte,1992) ทวา บคคลทมพฤตกรรมการเผชญความเครยดทไมมประสทธภาพ จะท าใหบคคลนนมความทกขทรมานในระดบทสงมาก ทงนเนองจากบคคลทมพฤตกรรมในการเผชญความเครยดทมประสทธภาพ จะสามารถปรบตวตอความเจบปวดไดดกวาบคคลทมพฤตกรรมในการเผชญความเครยดทไมมประสทธภาพ สอดคลองกบการศกษาของ เทอรนบลล และวอลลส (Turnbull & Vallis, 1995) ทพบวาพฤตกรรมการเผชญความเครยดมความสมพนธกบความทกขทรมานในผปวยทมภาวะล าไสอกเสบ นอกจากนนการทกลมตวอยางมสมพนธภาพระหวางสมรสอยในระดบด ท าใหกลมตวอยางไดรบการสนบสนนทางอารมณจากสามเปนอยางด โดยสามใหความรก ความเอาใจใส ดแลชวยเหลอขณะทพกรกษาตวทโรงพยาบาล ชวยแบงเบาภาระทางบานแทน ท าใหกลมตวอยางรสกอบอน ปลอดภย และรสกวาตนเองเปนทรกของครอบครว สงผลใหมการปรบตวและมพฤตกรรมการเผชญความเครยดทเหมาะสม ทงนเพราะการเผชญความเครยดจะมประสทธผลดหรอไม ขนอยกบแหลงประโยชนทเปนปจจยส าคญหลายประการ เชน การไดรบการสนบสนนทางอารมณ เชน ความรก ความเอาใจใส จากบคคลอนเปนทรก จะท าใหบคคลรสกวาตนเองยงมคณคาและเปนทรก (Collier, 1992) ดวยเหตผลดงกลาวพฤตกรรมการเผชญความเครยดจงมความสมพนธกบความทกขทรมานของสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทอง อยางไรกตามแมวา พฤตกรรมในการเผชญความเครยดของกลมตวอยางจะมความสมพนธกบความทกขทรมานแตพบวาอยในระดบต ามาก ทงนเนองจากกลมตวอยางมความทกขทรมานหลงผาตดคลอดในระดบต า ดงนนความสมพนธจงอยในระดบต าตามไปดวย

55

2.2 ความสมพนธระหวางสมพนธภาพของคสมรสกบความทกขทรมานของสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทอง จากการศกษาพบวาสมพนธภาพระหวางคสมรสไมมความสมพนธกบความทกขทรมานของสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทอง อยางมนยส าคญทางสถต (r = -.116) ซงไมสอดคลองกบการศกษาของ อศน วนชย (2539) ทพบวา ผปวยหลงผาตดเตานมทมสมพนธภาพในครอบครว เชน บดามารดา สาม ด มแนวโนมทจะมความทกขทรมานในระดบต ากวาผทมสมพนธภาพในครอบครวไมด ทงนอาจเนองจาก กลมตวอยางมสถานภาพสมรสคและอยดวยกนกบสามและโดยภาพรวมสมพนธภาพคสมรสอยในระดบด (ตารางท 4.9) ในขณะทความทกขทรมานอยในระดบนอย จงท าใหไมเหนความแตกตางในประเดนนอยางชดเจน ดงนนสมพนธภาพระหวางคสมรสของกลมตวอยางจงไมมความสมพนธกบความทกขทรมานหลงผาตดคลอดทางหนาทอง 2.3 ความสมพนธระหวางอายกบความทกขทรมานของสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทอง ผลการศกษาพบวาอายไมมความสมพนธกบความทกขทรมานของสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทองอยางมนยส าคญทางสถต (r = -.012) ซงไมสอดคลองกบการศกษาของอศน วนชย (2539) ทพบวาอายมความสมพนธทางลบกบความทกขทรมานในผปวยหลงผาตดเตานมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ทงนอาจเนองจากกลมตวอยางทศกษามความเปนเอกพนธสงสวนใหญรอยละ 70.40 มอายระหวาง 21-35 ป (ตารางท 4.1) ซงเปนวยผใหญและอยในชวงอายทเหมาะสมตอการมบตร พฒนาการดานตางๆสมบรณ มความพรอมทงดานรางกายและดานวฒภาวะทางอารมณเพยงพอทจะอดทนตอการปรบตวในการเปลยนแปลงของสถานการณหรอปญหาทเกดขนได อกทงการตงครรภครงนไดมการวางแผนการมบตรรวมกบสาม กลมตวอยางจงมความตองการบตร อยากใหบตรคลอดอยางปลอดภย ดงนนไมวากลมตวอยางจะอายมากหรอนอยกไมมผลตอความทกขทรมานหลงผาตดคลอดทางหนาทอง 2.4 ความสมพนธระหวางระดบการศกษากบความทกขทรมานของสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทอง ผลการศกษาพบวา ระดบการศกษาไมมความสมพนธกบความทกขทรมาน (2= 8.049) ทงนอาจเนองจากการศกษาครงนกลมตวอยางมความเปนเอกพนธสงสวนใหญมการศกษาอยในชนมธยมศกษารอยละ 56.5 ท าใหไมมความแตกตางในเรองการเรยนรและการปรบตวทจะเผชญกบปญหาทเกดขนได อกทงกลมตวอยางมความทกขทรมานทงทางดานรางกายและจตใจอยในระดบนอยถงปานกลางเทานน ดงนนระดบการศกษาจงไมมความสมพนธกบความทกขทรมานซงไมสอดคลองกบการศกษาของอศน วนชย (2539) ทพบวาระดบการศกษามความสมพนธทางลบกบความทกขทรมานในผปวยหลงผาตดเตานมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

56

2.5 ความสมพนธระหวางล าดบทของการตงครรภกบความทกขทรมานของสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทอง ผลการศกษาพบวา ล าดบทของการตงครรภไมมความสมพนธกบระดบความทกขทรมานในสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทองอยางมนยส าคญทางสถต (2 = .646) ทงนอธบายไดวา กลมตวอยางสวนใหญเปนมารดาครรภแรก อกทงอยในวยผใหญรอยละ 70.40 ซงมวฒภาวะทพรอมในการเผชญกบปญหา มความพรอมในการมบตรและบทบาทการเปนมารดา สงเกตจากกลมตวอยางมการวางแผนการตงครรภมากถงรอยละ 70.40 เมอไดรบการผาตดคลอดฉกเฉนเพอชวยใหทารกปลอดภย ท าใหสามารถอดทนตอความเจบปวดและภาวะตางๆหลงผาตด มารดาจงประเมนความทกขทรมานอยในระดบนอย ดงนนล าดบทของการตงครรภจงไมมความสมพนธกบความทกขทรมาน 2.6 ความสมพนธระหวางชนดของการผาตด และประสบการณการผาตด กบความทกขทรมานของสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทอง ผลการศกษาพบวาชนดของการผาตด และประสบการณการผาตด ไมมความสมพนธกบความทกขทรมานของสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทอง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ.05 (2 = .858, 291 ตามล าดบ) ทงนอธบายไดวา กลมตวอยางสวนใหญมการวางแผนการตงครรภมากถงรอยละ 70.40 ซงแสดงถงความตองการในการมบตร เมอไดรบการผาตดคลอดแบบฉกเฉนรอยละ 74.60 จาก ขอบงชตางๆไดแก ศรษะทารกและองเชงกรานมารดาไมไดสดสวนกน ทารกขาดออกซเจน ทารกใชกนเปนสวนน า (ตารางท 4.1) อกทงความทกขทรมานทมารดาไดรบขณะรอคลอด จากการการหดรดตวของมดลกทถขนทก 2-3 นาท โดยไมมความกาวหนาของการคลอดอนเปนผลจากขอบงชดงกลาว ท าใหมารดารสกทกขทรมานมากขนเปนระยะ ดงนนเมอแพทยตดสนใจผาตดคลอดทางหนาทองเพอชวยเหลอบตรและตนเองใหปลอดภย ถงแมวากลมตวอยางสวนใหญไมเคยมประสบการณผาตดมากอน (รอยละ 72.70) จงอาจเปนสงหนงทกลมตวอยางอยากไดรบ เพอลดความทกขทรมานจากการหดรดตวของมดลกทรนแรงขนเรอยๆ และเพอความปลอดภยของบตร ดงนนหลงผาตดกลมตวอยางจงประเมนความทกขทรมานในระดบนอย จงท าใหชนดของการผาตดและประสบการณการผาตดไมมความสมพนธกบความทกขทรมาน ขอเสนอแนะในกำรน ำผลกำรวจยไปใช

1.ดานการปฏบตการพยาบาล 1.1 ผลการวจยนท าใหทราบวา สตรหลงผาตดคลอดทางหนาทองทรบการรกษาทโรงพยาบาลต ารวจ มความทกขทรมานในระยะ 72 ชวโมงหลงผาตดอยในระดบนอย โดยมความทกขทรมานดาน

57

รางกายมากทสด 5 อนดบแรก คอ ขณะเคลอนไหวรางกาย จากความรนแรงของอาการปวดแผลผาตด จากอาการปวดแผลผาตดทเกดขนบอยครง จากอาการออนเพลย และจากนอนหลบพกผอนไมเพยงพอหรอนอนไมหลบ และความทกขทรมานดานจตใจมากทสด 2 อนดบ คอวตกกงวลตอสภาพความเจบปวยของตนเอง และกจกรรมการเลยงดบตร ขอมลนจะเปนประโยชนส าหรบบคลากรพยาบาลในการใหการดแลมารดาหลงผาตดคลอดทางหนาทอง เพอลดความทกขทรมาน โดย 1) ประเมนความทกขทรมานทเกดขนหลงผาตดคลอดทางหนาทอง เพอวางแผนใหการพยาบาลทเหมาะสม โดยใหสามมสวนรวมในการดแลมารดาใหมากทสด เพอใหมารดารสกอบอน ปลอดภย และไววางใจ ท าใหลดความทกขทรมานลงไปได 2) แนะน าใหมารดาใชมอประคองแผลผาตดทกครงทเคลอนไหวหรออาจใชหมอนพยงแผลไวทกครงทพลกตว ปฏบตกจกรรมการพยาบาลดวยความนมนวล และวางแผนท ากจกรรมการพยาบาลใหแลวเสรจในคราวเดยว เพอบรรเทาความทกขทรมานจากการเคลอนไหวรางกาย และนอนพกผอนไมเพยงพอ 3) น าผลการวจยไปเผยแพรแกสตรทตองการผาตดคลอดทางหนาทองโดยไมมขอบงช ใหทราบถงความทกขทรมานภายหลงผาตดคลอดเพอใชเปนขอมลประกอบการตดสนใจเลอกการคลอดทางชองคลอด ทชวยใหมารดาสามารถเลยงดบตรไดอยางเตมท ไมตองอยในโรงพยาบาลเปนเวลานาน สามารถฟนตวจากการคลอดไดเรวและชวยลดอตราเสยงทจะเกดภายหลงผาตดคลอดทางหนาทอง 4) ผบรหารการพยาบาลควรมการนเทศบคลากรทางการพยาบาล โดยเนนใหเหนความส าคญของการชวยเหลอปองกนและลดความทกขทรมานแกสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทองโดยการจดอบรมหรอสมมนาทางวชาการแกบคลากร เพอฟนฟความรเกยวกบการดแลสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทอง 1.2 จากผลการวจยพบวาพฤตกรรมการเผชญความเครยด เปนปจจยทมความสมพนธกบความทกขทรมานในสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทองกลาวคอ สตรหลงผาตดคลอดทางหนาทองทมพฤตกรรมการ เผชญความเครยดทเหมาะสม มการใชวธการเผชญความเครยดทงดานการเผชญกบปญหา การแกปญหาทางออม และการจดการอารมณ อยางถกตองแลว จะชวยใหมความทกขทรมานอยในระดบต า ขอมลนจะเปนประโยชนส าหรบผบรหารและบคลากรทางการพยาบาลในการน าไปใชเปนแนวทางในการดแลสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทอง เพอใหลดความทกขทรมาน โดยการสงเสรมใหสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทองใชพฤตกรรมการเผชญความเครยดอยางเหมาะสมทงดานเผชญกบปญหา ดานแกปญหาทางออม และดานจดการอารมณ โดยจดใหมการใหค าปรกษาแกสตรทคลอดโดยการผาตดคลอดทางหนาทองตงแตกอนผาตด และหลงผาตด จดใหมการแลกเปลยนความรและประสบการณระหวางสตรทเคยไดรบการผาตดคลอดท าใหมารดาหลงผาตดคลอดสามารถเผชญกบปญหาและสามารถ เลอกใชวธการเผชญปญหาทหลากหลาย

58

2. ดานการศกษา น าขอมลทไดจากการวจยไปจดการเรยนการสอนใหมเนอหาทเนนถงความส าคญของความทกขทรมาน และปจจยทสมพนธกบความทกขทรมานของสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทอง รวมทงการประเมนความทกขทรมานเพอชวยใหนกศกษาสามารถวางแผนการพยาบาลในการดแลมารดาหลงคลอดทไดรบการผาตดคลอดทางหนาทองไดอยางถกตองเหมาะสม

ขอเสนอแนะในกำรท ำวจยครงตอไป 1.ควรมการศกษาวจยผลการพยาบาลในรปแบบตางๆ เชน การโคชรวมกบการใหขอมลเกยวกบการปฏบตตวภายหลงผาตดคลอดเพอลดความทกขทรมานในสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทอง 2.ควรมการศกษาวจยปจจยอนๆ เชน ความวตกกงวล ความรสกมคณคาในตนเอง ทมตอระดบความทกขทรมานสตรหลงผาตดคลอดทางหนาทองโดยเฉพาะในสตรตงครรภทคาดหวงวาจะคลอดตามปกต