91
วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campus ปีท7 ฉบับที่ 2 กรกฎาคม ธันวาคม 2561 ISSN 2286-8267 วัตถุประสงค์ เพื่อเผยแพร่บทความทางวิชาการ และผลงานการวิจัยระดับบัณฑิตศึกษาในสาขาศาสนาและปรัชญา ศึกษาศาสตร์ สังคมศาสตร์ ซึ่งเน้น องค์ความรู้ใหม่ทางพระพุทธศาสนา ที่มีคุณค่าต่อการพัฒนาชุมชนและสังคมตามแนวพระพุทธศาสนาอันสอดคล้องกับปรัชญาของมหาวิทยาลัย ลิขสิทธิวิทยาลัยศาสนศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตล้านนา ที่ปรึกษา พระครูสุนทรมหาเจติยานุรักษ์, ดร. พระมหาปุณณ์สมบัติ ปภากโร พระครูวิทิตศาสนาทร, ดร. ผศ.ดร.ตระกูล ชานาญ ศ. (เกียรติคุณ) นพ.จาลอง ดิษยวณิช รศ.ดร.เขียน วันทนียตระกูล ผศ.ดร.วรวิทย์ นิเทศศิลป์ ผศ.ดร.สาราญ ขันสาโรง รศ.ดร.เดชชาติ ตรีทรัพย์ รศ.ดร. กันตภณ หนูทองแก้ว ผศ.ดร.บุญร่วม คาเมืองแสน รศ.ดร.ภาสกร ดอกจันทร์ รศ.อัครชัย ชัยแสวง ผศ.สมัคร ใจมาแก้ว ดร.ภูมินทร์ สันติทฤษฎีกร ดร.อวยพร หว่างตระกูล ผศ.พิเศษ ดร.บุญทวี สุจิกุล กมล บุตรชารี กมล วัชรยิ่งยง เทวัญ เอกจันทร์ สุพิษ สีคามี เศวต เวียนทอง บรรณาธิการ พระมหาวิเศษ ปญฺ าวชิโร เสาะพบดี, รศ.ดร. กองบรรณาธิการ พระครูปริยัติยานุศาสน์ , ดร. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย พระครูพิพิธสุตาทร, ดร. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย พระมหาสกุล มหาวีโร มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย ศ. (เกียรติคุณ) แสง จันทร์งาม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ รศ.ดร.ศิริณา จิตต์จรัส มหาวิทยาลัยศิลปากร รศ.ดร.สุวิทย์ รุ่งวิสัย มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ รศ.สมหมาย เปรมจิตต์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ รศ.วราคม ทีสุกะ มหาวิทยาลัยศรีนคริทนรวิโรฒน์ รศ.ดร.ธวัช หอมทวนลม มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย รศ.ดร.พิธากรณ์ ธนิตเบญจสิทธิ์ มหาวิทยาลัยนอร์ท-เชียงใหม่ รศ.(พิเศษ) ดร.สุกิจ ชัยมุสิก มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย ผศ.วิมลสรรค์ ไสลวงษ์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ดร.นัทธี เรืองธนา มหาวิทยาลัยมหิดล ดร.ธัชพล ศิริวงศ์ทอง มหาวิทยาลัยพายัพ รศ.ประวัติ พื้นผาสุก มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่ ผศ.สัญญา สะสอง มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่ ดร.ทรงสรรค์ อุดมศิลป์ มหาวิทยาลัยนอร์ท-เชียงใหม่ ดร. เมืองอินทร์ ชรสุวรรณ มหาวิทยาลัยนอร์ท-เชียงใหม่ ผศ.ดร.จารุวรรณ เบญจาทิกุล มหาวิทยาลัยพะเยา ดร.ดารินทร์ อินทับทิม มหาวิทยาลัยพะเยา ดร.สิงห์คา รักป่า มหาวิทยาลัยพะเยา ดร.วินิจ ผาเจริญ มหาวิทยาลัยแม่โจ้ อาจารย์ อมฤต พัวไพรัช มหาวิทยาลัยพายัพ อาจารย์ จารุวรรณ ปฐมธนพงศ์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ คณะกรรมการดาเนินงาน พระครูสมุห์ธนโชติ จิรธมฺโม, ดร. พระสัญชัย ญาณวีโร ผศ.ดร.โผน นามณี ดร.ทรงศักดิพรมดี ดร.ณรงศักดิ์ ลุนสาโรง ดร.สงัด เชียรจันทึก ดร.จรูญศักดิแพง อาจารย์ ชุ่ม พิมพ์คีรี อาจารย์ มงคลชัย สมศรี อาจารย์ ธีรศักดิแสนวังทอง อาจารย์ มนตรี วิชัยวงษ์ อาจารย์ วิราษ ภูมาศรี อาจารย์ กิตติคุณ ภูลายยาว อาจารย์ ปพิชญา พรหมกันธา อาจารย์ จสอ.วรยุทธ สถาปนาศุภกุล สุภัทรา วุฒิเอ้ย อุทัย ขุมเหล็ก อรวรรณ์ จันทร์คา เอมร กันสุวรรณ นารีรัตน์ เครือง้าว ธัญญรัตน์ โปธา กาญจนา ซาวปิง สุริษา วุฒิอิ่น บุญนา สุนามถาวร

วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

  • Upload
    others

  • View
    5

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา Academic Journal of MBU; Lanna Campus

ปท 7 ฉบบท 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2561 ISSN 2286-8267

วตถประสงค

เพอเผยแพรบทความทางวชาการ และผลงานการวจยระดบบณฑตศกษาในสาขาศาสนาและปรชญา ศกษาศาสตร สงคมศาสตร ซงเนนองคความรใหมทางพระพทธศาสนา ทมคณคาตอการพฒนาชมชนและสงคมตามแนวพระพทธศาสนาอนสอดคลองกบปรชญาของมหาวทยาลย ลขสทธ

วทยาลยศาสนศาสตร มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตลานนา

ทปรกษา พระครสนทรมหาเจตยานรกษ, ดร. พระมหาปณณสมบต ปภากโร พระครวทตศาสนาทร, ดร. ผศ.ดร.ตระกล ช านาญ ศ. (เกยรตคณ) นพ.จ าลอง ดษยวณช รศ.ดร.เขยน วนทนยตระกล ผศ.ดร.วรวทย นเทศศลป

ผศ.ดร.ส าราญ ขนส าโรง

รศ.ดร.เดชชาต ตรทรพย รศ.ดร. กนตภณ หนทองแกว ผศ.ดร.บญรวม ค าเมองแสน รศ.ดร.ภาสกร ดอกจนทร รศ.อครชย ชยแสวง ผศ.สมคร ใจมาแกว ดร.ภมนทร สนตทฤษฎกร ดร.อวยพร หวางตระกล

ผศ.พเศษ ดร.บญทว สจกล กมล บตรชาร กมล วชรยงยง เทวญ เอกจนทร สพษ สค าม เศวต เวยนทอง

บรรณาธการ พระมหาวเศษ ปญ าวชโร เสาะพบด, รศ.ดร.

กองบรรณาธการ พระครปรยตยานศาสน, ดร. มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย พระครพพธสตาทร, ดร. มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย พระมหาสกล มหาวโร มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย ศ. (เกยรตคณ) แสง จนทรงาม มหาวทยาลยเชยงใหม รศ.ดร.ศรณา จตตจรส มหาวทยาลยศลปากร รศ.ดร.สวทย รงวสย มหาวทยาลยเชยงใหม รศ.สมหมาย เปรมจตต มหาวทยาลยเชยงใหม รศ.วราคม ทสกะ มหาวทยาลยศรนครทนรวโรฒน รศ.ดร.ธวช หอมทวนลม มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย รศ.ดร.พธากรณ ธนตเบญจสทธ มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม รศ.(พเศษ) ดร.สกจ ชยมสก มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย ผศ.วมลสรรค ไสลวงษ มหาวทยาลยเชยงใหม

ดร.นทธ เรองธนา มหาวทยาลยมหดล ดร.ธชพล ศรวงศทอง มหาวทยาลยพายพ รศ.ประวต พนผาสก มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ผศ.สญญา สะสอง มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ดร.ทรงสรรค อดมศลป มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม ดร. เมองอนทร ชรสวรรณ มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม ผศ.ดร.จารวรรณ เบญจาทกล มหาวทยาลยพะเยา ดร.ดารนทร อนทบทม มหาวทยาลยพะเยา ดร.สงหค า รกปา มหาวทยาลยพะเยา ดร.วนจ ผาเจรญ มหาวทยาลยแมโจ อาจารย อมฤต พวไพรช มหาวทยาลยพายพ อาจารย จารวรรณ ปฐมธนพงศ มหาวทยาลยเชยงใหม

คณะกรรมการด าเนนงาน พระครสมหธนโชต จรธมโม, ดร. พระสญชย ญาณวโร ผศ.ดร.โผน นามณ ดร.ทรงศกด พรมด ดร.ณรงศกด ลนส าโรง ดร.สงด เชยรจนทก ดร.จรญศกด แพง อาจารย ชม พมพคร อาจารย มงคลชย สมศร อาจารย ธรศกด แสนวงทอง อาจารย มนตร วชยวงษ อาจารย วราษ ภมาศร อาจารย กตตคณ ภลายยาว อาจารย ปพชญา พรหมกนธา อาจารย จสอ.วรยทธ สถาปนาศภกล สภทรา วฒเอย อทย ขมเหลก อรวรรณ จนทรค า เอมร กนสวรรณ นารรตน เครองาว

ธญญรตน โปธา กาญจนา ซาวปง สรษา วฒอน บญน า สนามถาวร

Page 2: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

ผทรงคณวฒประเมนบทความวจย พระครสรปรยตยานศาสก, ดร. มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย พระครประวตวรานยต, ดร. มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย พระครสนทรสงฆพนต, ดร. มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ผศ.ดร.เทพประวณ จนทรแรง มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ผศ.ดร.วโรจน อนทนนท มหาวทยาลยเชยงใหม รศ.ดร.ปรตม บญศรตน มหาวทยาลยเชยงใหม ผศ.ดร.สมหวง แกวสฟอง มหาวทยาลยเชยงใหม ผศ.ดร.สยาม ราชวตร มหาวทยาลยเชยงใหม รศ.จารณ วงศละคร มหาวทยาลยเชยงใหม รศ.ดร.เสนย ค าสข มหาวทยาลยบรพา รศ.ดร.พงษเสถยร เหลองอลงกต มหาวทยาลยบรพา ดร.ชยณรงค ศรมนตะ มหาวทยาลยบรพา รศ.ดร.วรรณธรรม กาญจนสวรรณ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ผศ.ดร.วรารก เฉลมพนธศกด มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช รศ.ดร.ปารชาต บวเจรญ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล ผศ.ดร.หนมวน รมแกว มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ผศ.ดร.ประภสสร กระแสชย มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม รศ.ดร.สมเกต อทธโยธา มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ผศ.ดร.พนชย ปนธยะ มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ดร.สงเสรม แสงทอง มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ดร.วาทน โอกาสเกยรตกล มหาวทยาลยมหดล ดร.ธรศกด ศรสรกล มหาวทยาลยมหดล ดร.ปกรณกตต มวงประสทธ มหาวทยาลยมหดล ดร.อาร ภาวสทธไพศฐ มหาวทยาลยมหดล ดร.วรางคณา รชตะวรรณ มหาวทยาลยมหดล ดร.อภญญา ธาตสวรรณ มหาวทยาลยมหดล

ดร.เรองวทย นนทภา มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ดร.ประภาศร ศรภมร มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ผศ.เจรญศร พนผาสก มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ผศ.ดร.ส าเนา หมนแจม มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ดร.สนท หาจตรส มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ดร.กาญจนณภทร ปญญาโกญ มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ดร.จกรปรฬห วชาอครวทย มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ดร.ทศนย อารมณเกลยง มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ดร.ประพณ ขอดแกว มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ดร.ศศธร อนตน มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ดร.สายฝน แสนใจพรม มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ดร.พสฏฐ โคตรสโพธ มหาวทยาลยเชยงใหม ดร.เกรยงไกร เจรญผล มหาวทยาลยแมโจ ดร.วนชาต นภาศร มหาวทยาลยแมโจ ดร.ภเบศ พวงแกว มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม ดร.เกรยงกมล ศรมา มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม ดร.ถาวร เกยรตไชยากร มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม ดร.ชณกจ จนทรสรนทร มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม ดร.สวทย ศรไกรวฒนาวงค มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม ดร.ศรพงษ มาณะศร มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม ผศ.ดร.วรวรรธน ศรยาภย มหาวทยาลยพะเยา ผศ.ดร.สกญญา เกาะววฒนา มหาวทยาลยพะเยา ดร.วรญญา ยงยงศกด มหาวทยาลยพะเยา ดร.รตนา ยาวเลง มหาวทยาลยพะเยา ผศ.ดร.สนนท สพาย มหาวทยาลยราชภฏชยภม ดร.กรกมล ไวยราบตร มหาวทยาลยราชภฏชยภม ดร.ประยร เชาวนนาท มหาวทยาลยราชภฏชยภม

การประเมนจากผทรงคณวฒ ตนฉบบจะตองผานการประเมนจากผทรงคณวฒ (Peer Review) โดยกองบรรณาธการจะเปนผสรรหาจากภายนอก

มหาวทยาลยในสาขาวชานนๆ จ านวน 2 ทานตอเรอง

พมพท โรงพมพแมกซพรนตง (มรดกลานนา) 14 ซอยสายน าผง ถนนศรมงคลาจารย ต าบลสเทพ อ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม โทร. 08-9635-6413, 053-221-097 E-mail: [email protected]

ก าหนดออก ปละ 2 ฉบบ: ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน, ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม

สงบทความออนไลนไดท http://www.lanna.mbu.ac.th/journal/

ความคดเหนในบทความของผเขยนบทความ ไมถอเปนความรบผดชอบของกองบรรณาธการ

Page 3: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

บทบรรณาธการ

วารสาร มมร วชาการลานนา ของวทยาลยศาสนศาสตร มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตลานนา ฉบบนเปนฉบบท 2 ของป 2561 (เดอนกรกฎาคม-ธนวาคม) นอกจากมวตถประสงคเปนมตเพอเปนการแลกเปลยนองคความรใหมทเนนวชาการดานพระพทธศาสนา และขอมลวชาการทไดผานการศกษาคนควา

วารสารฉบบน มสวนเออประโยชนไดพอสมควรตอสถาบนการศกษาทนกศกษาสงกด ไดรบผลคะแนนในการประเมนคณภาพการศกษา และกลมนกศกษาทไดรบการตพมพบทความผลงานโดยตรงซงมผลกบการส าเรจหลกสตรตามเงอนไขของเกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบบณฑตวทยาลย และ นกวชาการผสนใจทวไป สนองตอบวตถประสงคอยางครอบคลม ภายใตมาตรฐานทางวชาการทผานการคดกรองจากผเชยวชาญเปนอยางดเชนเดม พรอมมการพฒนาในระบบองครวมใหมมาตรฐานสากลยงขนไป

นกวจย นกศกษา สาขาทเกยวกบ สงคมศาสตร ศาสนาปรชญา และศกษาศาสตร ทมความตองการจะสงบทความ สามารถส งบทความว จยมาเพ อขอรบการพจารณาตพมพ ในวารสาร มมร ว ชาการล านนา โดยส งบทความออนไลน ไดท http://lannajo.mbu.ac.th/

สอบถามรายละเอยดดวยตวเองท หองสมด (คณสรษา วฒอน) อาคาร MBU3 มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตลานนา วดเจดยหลวงวรวหาร ต. พระสงห อ. เมอง จ.เชยงใหม หรอ โทร. 053-278-975 ตอ 15, 086-672-4099

บรรณาธการ

Page 4: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

สารบญ

เนอหา หนา ๏ กลยทธการบรหารการจดการเรยนรของโรงเรยนจอมทอง จงหวดเชยงใหม

An Administrative Strategy of Learning Management at Chomthong School, Chiang Mai Province ประจกร ศรวทะ...........................................................................................................................................

1

๏ แนวทางการพฒนาการบรหารจดการกจกรรมเสรมสรางสขภาพของนกเรยน โรงเรยนมงฟอรตวทยาลย แผนก

มธยม อ าเภอเมองเชยงใหม Guidelines for Administrative Development concerning Activity for Health Promotion for Students of Montfort College, Chiang Mai Province

พรพมล กอนแกว..........................................................................................................................................

9

๏ กลยทธการพฒนาการบรหารงานดานระบบสารสนเทศโรงเรยนบานนาฟอน ต าบลบอหลวง อ าเภอฮอด จงหวด

เชยงใหม A Development Strategy of Management for Information System at Ban Na Fon School, BoLuang Sub-district, Hot District, ChiangMai Province

ศวนนท ขตค า...............................................................................................................................................

17

๏ กลยทธการพฒนาการด าเนนงานหองสมดโรงเรยนมาตรฐานสากลของโรงเรยนจอมทอง จงหวดเชยงใหม

A Development Strategy of the Operation concerning Library of Standard School at Chomthong School, Chiang Mai Province

วลยา ไชยพรม...................................………………………………………………………………………………………………

28

๏ ความตองการของครตอแบบภาวะผน าของผบรหารโรงเรยนกลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาอ าเภอบานธ

จงหวดล าพน Teacher Needs on Leadership Styles of School Administrators with in Educational Quality Development Network Group, Ban Thi District, Lamphun Province

อรรถวทย รตนเลศลบ…………………………………………………………………………………………………….……………..

37

๏ การพฒนามาตรฐานการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคม อ าเภอสนปาตอง

จงหวดเชยงใหม The Development of Performance Standards for Measurementand Registration Section at Sanpatong Wittayakom School, San Pa Tong District, Chiang Mai Province

ธนชชา แสงจนทร………………………………………………………………………………………………………………………….

48

๏ แผนการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน โรงเรยนบานโปงแดง อ าเภอทงหวชาง จงหวดล าพน

Enhancing Learning Achievement Plan of Students at Ban Pong Daeng School, Thung Hua Chang District, Lamphun Province

ระบล หลาภล…………………………………………………………………………………………………………..…………………..

56

Page 5: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

สารบญ

เนอหา หนา ๏ การพฒนาแผนการจดการเรยนรโดยใชกจกรรมการสอนภาษาเพอการสอสารตามกรอบอางองความสามารถทาง

ภาษของสหภาพยโรปส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 The Development of Learning plan by Using The Common European Framework of Reference for Languages based on Communicative Language Teaching Approach for the Eleventh-Graders

ภรชญา ไผทอง............................................................................................................................................

66

๏ การใชหลกโยนโสมนสการแนวอรยสจเปนฐานการเรยนรดวยตนเองในการด ารงชวต

Usage on Principles of Yonismanasikara in the pattern of Ariyasaccaas a learning by myself base for living

ดร.ดลก บญอม.............................................................................................................................................

72 ๏ รปแบบการเขยนบทความลงวารสาร……………………………………………………………………………………………………….………. 82

Page 6: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 1

กลยทธการบรหารการจดการเรยนรของโรงเรยนจอมทอง จงหวดเชยงใหม An Administrative Strategy of Learning Management

at Chomthong School, Chiang Mai Province

ประจกร ศรวทะ* อาจารย ดร.สวรรณ หมนตาบตร**

กศ.ด. (การบรหารการศกษา)

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงค 1) เพอศกษาสภาพและกระบวนการสงเสรมการบรหารการจดการเรยนรของโรงเรยนจอมทอง จงหวดเชยงใหม เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถาม สถตทใชในการวเคราะหขอมลโดยใชคาความถ คารอยละ คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน 2) เพอจดท ากลยทธการบรหารการจดการเรยนรของโรงเรยนจอมทองจงหวดเชยงใหม โดยการประชมเชงปฏบตการ (Workshop) เพอวเคราะหสภาพแวดลอมภายใน ภายนอกและรางกลยทธ โดยมผบรหาร หวหนากลมสาระการเรยนรกบครผสอนและท าการตรวจสอบความถกตองของกลยทธ ใชการวจยเชงส ารวจ ประชากรเปนผบรหารสถานศกษา และครในโรงเรยนจอมทอง จงหวดเชยงใหม จ านวน 123 คน ผลการวจยพบวา 1) ระดบสภาพการบรหารการจดการเรยนร ของโรงเรยนจอมทอง จงหวดเชยงใหม โดยรวมอยในระดบมากทกดานเรยงตามล าดบจากมากไปนอย คอ ดานการจดกจกรรมการเรยนรของครผสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ ดานนโยบายเกยวกบการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ดานเสรมสรางความรความเขาใจของครผสอนในดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ และ ดานการพฒนาตนเองของครผสอนเกยวกบการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ 2) การพฒนากลยทธการบรหารจดการเรยนรของโรงเรยนจอมทอง โดยวธการวเคราะหสภาพแวดลอมภายในและภายนอก (SWOT Analysis) ของสถานศกษาโดยสรปไดกลยทธการบรหารจดการเรยนร 18 กลยทธ มาตรการในการด าเนนการตามกลยทธจ านวน 26 มาตรการ และตวชวดทแสดงถงความส าเรจจ านวน 35 ตวชวด ซงกลยทธทสรางขนมความสอดคลองและความเปนไปไดอยในระดบมาก สวนความเหมาะสมและความเปนประโยชนอยในระดบมาก ค าส าคญ: การบรหารการจดการเรยนร, การบรหารกลยทธ, โรงเรยนจอมทอง ABSTRACT The purposes of this research were 1) to study conditions and promotion process in learning management in Chomthong school, Chiang Mai province by using a survey research, the subjects were administrators and teachers at Chomthong school, Chiang Mai province, for a total of 123 respondents. A questionnaire was used to collect data. The data were analyzed by using Frequency, Percentage, Mean, and Standard Deviation, and 2) to create the administrative strategy of learning management at Chomthong School, Chiang Mai Province by using work shop. As regards the SWOT Analysis, drafting strategy and the accuracy of the strategy were verified by the administrators, head of subject areas, and teachers. The research results indicated that 1) the levels of conditions in learning management in Chomthong school, Chiang Mai province were overall at a high level, ranking from high to low as follows: teachers’ learning activities focusing on child-centered, policy regarding the learning management focusing on child-centered, encouragement the teachers’ knowledge and understanding regarding the learning management focusing on child-centered, and teachers’ self-development regarding the learning management focusing on child-centered 2) the development of administrative strategy of learning management at Chomthong School, Chiang Mai Province by using SWOT Analysis for schools were concluded that there were 18 administrative strategies of learning management at, 26 measures in implementation according to the strategies, and 35 indicators showing the success. As regards the created strategies with the consistency and possibility were at a high level as well as the appropriateness and usefulness was also at a high level. Keywords: Learning Management, Administrative Strategy, Chomthong School

* นกศกษา หลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา การบรหารการศกษา มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม, 2558

** อาจารยประจ าสาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม

Page 7: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

2 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

บทน า การศกษาขนพนฐานเปนการศกษาขนตนของคนในชาต ดงนน เพอใหการศกษาขนพนฐานของประเทศไทยมคณภาพมาตรฐานระดบสากลบนพนฐานของความเปนไทย ใหนกเรยนไดรบการพฒนาศกยภาพสงสดในตนมความรและทกษะทแขงแกรงและเหมาะสม เปนพนฐานส าคญในการเรยนรระดบสงขนไป และการด ารงชวตในอนาคตส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กรอบทศทางแผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2560 - 2574 ฉบบน ซงจะเรมด าเนนการในป 2560 แผนการศกษาแหงชาตดงกลาวไดก าหนดยทธศาสตร วาดวยการพฒนาหลกสตรกระบวนการจดการเรยนการสอน การวดและประเมนผลผเรยน ไว 3 ประการ คอ 1) ปรบหลกสตรกระบวนการจดการเรยนการสอนใหมความยดหยนหลากหลาย สนองตอบความตองการของผเรยนทงผทอยในวยเรยนและผทอยในวยแรงงาน 2) ก าหนดมาตรฐานหลกสตรตามระดบชวงชน และมาตรฐานสมรรถนะวชาชพ เพอการจดกระบวนการเรยนการสอนของสถานศกษา และการฝกปฏบตในสถานประกอบการ 3) พฒนาระบบการวดและประเมนผลลพธการเรยนร (Learning Outcome) ของผเรยน (กรอบทศทางแผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2560–2574 ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ, 2559 : 6) ผวจยในฐานะผบรหารระดบกลางของโรงเรยนจอมทอง จงหวดเชยงใหม เหนความส าคญเกยวกบการบรหารการจดการเรยนร ทเนนการพฒนางานดานวชาการ จากการศกษาทดลองในรปแบบการบรหารการจดการเรยนรพบวา รปแบบทควร สนบสนนครใหจดการเรยนรท เนนผเรยนเปนส าคญไดเหมาะสม คอ รปแบบโมเดล ซปปา (CIPPA MODEL) ของทศนา แขมมณ, 2541: 25) จากการบรหารการจดการเรยนรทผานมา โรงเรยนขาดรปแบบและกรอบในการด าเนนงาน ท าใหการบรหารการจดการเรยนร ขาดความชดเจน เมอน ารปแบบโมเดลซปปา มาประยกตใชในการบรหารการจดการเรยนร ทเนนผเรยนเปนส าคญของโรงเรยนจอมทอง จงหวดเชยงใหม ตามกจกรรมใน5 องคประกอบ การบรหารงานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ จะสงเสรมพฒนานกเรยนของโรงเรยนจอมทอง มคณภาพและยงเปนการบรหารวชาการ ทเปดโอกาสใหครสามารถพฒนาตนเปนครมออาชพได ซงโรงเรยนจอมทอง ไดสนบสนนการจดการเรยนรดงกลาว แตอาจยงมไดเนนบรหารจดการเรองนอยางจรงจง การวจยเรองนนาจะสงผลสการพฒนากลยทธ ปจจยดานกระบวนการบรหาร ดานกระบวนการเรยนการสอน ดานกระบวนการประกนคณภาพการศกษา โดยพฒนากลยทธ ซงสามารถพยากรณคณภาพการศกษาของโรงเรยนไดเหมาะสม

จากสภาพการณดงกลาวขางตน ผวจยในฐานะบคลากรทางการศกษาของโรงเรยนจอมทอง ไดเลงเหนความส าคญของการบรหารการจดการเรยนร จงสนใจทจะศกษาเกยวกบสภาพ ปญหา และปจจยทสงเสรมเพอจดท าเปนกลยทธในการบรหารการจดการเรยนรของโรงเรยนจอมทอง จงหวดเชยงใหม เพอน าผลการวจยทไดมาก าหนดกรอบการด าเนนงานบรหารในดานวชาการ และการสงเสรมพฒนาการจดกจกรรมการเรยนการสอนของครผสอนในโรงเรยน และพฒนาครผสอนในสถานศกษาใหสามารถใชองคประกอบ การจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ ซงเหมาะสมกบสภาพและบรบทของโรงเรยน อนจะสงผลใหการบรหารการจดการศกษาของโรงเรยนเกดประสทธภาพและประสทธผลเพมมากขน วตถประสงค 1. เพอศกษาสภาพและกระบวนการสงเสรมการบรหารการจดการเรยนรของโรงเรยนจอมทอง จงหวดเชยงใหม 2. เพอจดท ากลยทธการบรหารการจดการเรยนรของโรงเรยนจอมทอง จงหวดเชยงใหม ขอบเขตของการวจย การวจยครงน ก าหนดกรอบแนวคดในการวจยจากการศกษาแนวคด ทฤษฎ เอกสารและงานวจยตางๆ ทเกยวของกบการบรหารจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ โดยใชรปแบบโมเดลซปปา (CIPPA MODEL) เพอศกษาสภาพปญหา ปจจยทสงเสรมการบรหารการจดการเรยนร และกลยทธพฒนาหลกสตรและการจดการเรยน

Page 8: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 3

การสอนเทยบเคยงกบมาตรฐานสากล ประชากร แบงเปน 2 กลม ดงน กลมท 1 ผบรหาร และครผสอนของโรงเรยนจอมทอง กลมท 2 เปนผเชยวชาญ ประกอบดวยผบรหารการศกษา นกวชาการ และผปฏบตงานในดานนโยบายและแผน จ านวน 13 คน นยามศพทเฉพาะ การบรหารการจดการเรยนร หมายถง ขนตอนการบรหารของครผสอน เกยวกบกระบวนการบรหารจดการเรยนร โดยจ าแนกเปน 4 ดาน ไดแก การวางแผนการจดการเรยนร การจดกจกรรมการเรยนร การประเมนผลการเรยนร การปรบปรงและพฒนาการจดการเรยนร การบรหารการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ (Child center learning management) หมายถง การควบคมดแลหรอสงเสรมและพฒนาครผสอน ใหจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ โดยค านงถงความเหมาะสมกบผเรยนและประโยชนสงสดทผเรยนควรไดรบ กลยทธการบรหารวชาการ หมายถง แนวทางการด าเนนงานทด และเหมาะสมทสดในการด าเนนการเพอใหบรรลวตถประสงค ของการบรหารงานวชาการ ซงประกอบดวยกจกรรมการศกษาตาง ๆ ทท าใหการจดการศกษามคณภาพและไดมาตรฐาน เปนไปตามมาตรฐานการศกษาทสงคมตองการ ประกอบดวย วสยทศน พนธกจ เปาประสงค ประเดนกลยทธ กลยทธ มาตรการและตวชวด กรอบแนวคดการวจย ตวแปรทศกษา วธด าเนนการวจย 1. น าแบบสอบถามทผวจยสรางขนเกยวกบการบรหารการจดการเรยนรของโรงเรยนจอมทอง ใชแบบสอบถามความคดเหนสภาพปญหา และปจจยทสงเสรมการบรหารการจดการเรยนร ของโรงเรยนจอมทองจงหวดเชยงใหม วเคราะหแจกแจงความถรายขอและรายกลม แลวค านวณหาคาเฉลย (μ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (σ) เพอหาระดบการปฏบตตามความคดเหนของบคลากร 2. การจดท ากลยทธการบรหารการจดการเรยนรของโรงเรยนจอมทอง โดยผวจยน าขอมลจากการศกษาปญหา และปจจยทสงเสรมการบรหารการจดการเรยนร ในการพฒนาดานการบรหารการจดการเรยนร ในขนตอนท 1 มาเปนพนฐานการจดท ากลยทธการบรหารจดการเรยนร ของโรงเรยนจอมทองจงหวดเชยงใหม โดยน าขอมลตอนท 3 ของแบบสอบถามมาวเคราะหเพอจดท าประเดนในการสมภาษณกลมตวอยาง และประชากรใหไดมาซงรางกลยทธใน การประชมเชงปฏบตการ (workshop) รวมกบคณะครโรงเรยนจอมทอง มาเปนพนฐานในการจดท ากลยทธการบรหารการจดการเรยนร ม 2 ขนตอน คอ การวเคราะหสภาพแวดลอมภายในและสภาพแวดลอมภายนอก การทบทวนสภาพแวดลอม และการจดท ารางกลยทธ

1) ดานนโยบายเกยวกบการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ 2) ดานการพฒนาตนเองของครผสอนเกยวกบการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ 3) ดานความรความเขาใจของครผสอนในการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ 4) ดานการจดกจกรรมการเรยนรของครผสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ

1) การวเคราะหจดแขง จดออน โอกาส และอปสรรค 2) รางกลยทธการบรหารจดการเรยนร ของโรงเรยนจอมทอง ตามกระบวนการทางการบรหาร (POLC) 1.การวางแผน (Planning) 2.ดานการจดองคการ (Organizing) 3.ดานการน า (Leading) 4.การควบคม (Controlling)

Page 9: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

4 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

ผลการวจย จากวตถประสงคของการวจยขอท 1 ในภาพรวมของโรงเรยนจอมทอง ตามความคดเหนของบคลากร มการบรหารการจดการเรยนร อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวา อยในระดบมากทกดาน เรยงตามล าดบคะแนนสงสดลงมาคอ ดานการจดกจกรรมการเรยนรของครผสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ ดานนโยบายเกยวกบการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ดานเสรมสรางความรความเขาใจของครผสอนในดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญและดานการพฒนาตนเองของครผสอนเกยวกบการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญตามล าดบ เมอพจารณารายละเอยดตามการปฏบตงานการบรหารการจดการเรยนรในแตละดาน สรปไดดงน 1. การบรหารการจดการเรยนร ของโรงเรยนจอมทอง ดานการจดกจกรรมการเรยนรของครผสอนทเนนผเรยนเปนส าคญภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณา รายขอพบวา สงสดเรยงตามล าดบลงมา 3 ขอ ไดแก มการกระตนใหครผสอนจดกจกรรมทชวยปลกฝงผเรยนใหฝกทกษะกระบวนการคด การท างานอยางเปนระบบและมขนตอน มการสงเสรมครผสอนใหจดกจกรรมทชวยใหผเรยนมโอกาสฝกการปฏบตงานตามกฎกตกาของกลม มการสนบสนนครผสอนใหจดกจกรรมการเรยนรทสงเสรมใหผเรยนน าความรไปประยกตใชในชวตประจ าวน 2. การบรหารการจดการเรยนร ของโรงเรยนจอมทอง ดานนโยบายเกยวกบการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณา รายขอพบวา สงสดเรยงตามล าดบลงมา 3 ขอ ไดแก มแผนการจดการเรยนร สนบสนนการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ มการจดกจกรรมทสงเสรมใหนกเรยนไดแสดงความสามารถครบถวนทงดานวชาการ ดนตร กฬา ศลปะอยเสมอ มการก าหนดนโยบายการด าเนนงานเกยวกบการพฒนาจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญอยางชดเจน 3. การบรหารการจดการเรยนร ของโรงเรยนจอมทอง ดานเสรมสรางความรความเขาใจของครผสอนในดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณา รายขอพบวา สงสดเรยงตามล าดบลงมา 3 ขอ ไดแก มการสงเสรมและกระตนครผสอนใหน าความรมาใชในการพฒนาสอการสอนทเนนนกเรยนเปนส าคญ มการสงเสรมพฒนาครใหจดการเรยนรโดยสนบสนนใหผเรยนคนพบการเรยนรแบบใหม ๆ ดวยตนเอง มการสงเสรมใหครมสวนรวมในการก าหนดเปาหมายดานผลสมฤทธทางการเรยนทกกลมสาระการเรยนร 4. การบรหารการจดการเรยนร ของโรงเรยนจอมทอง ดานการพฒนาตนเองของครผสอนเกยวกบการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณา รายขอพบวา สงสดเรยงตามล าดบลงมา 3 ขอ ไดแก มการสนบสนนครผสอนใหพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรทหลากหลาย มการสงเสรมใหครผสอนคดคนและออกแบบการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญดวยตนเอง มการสงเสรมใหครคดคนเพอพฒนาสอและนวตกรรม เทคโนโลย เพอการเรยนการสอนใหทนสมยและนาสนใจอยเสมอ ผลการวเคราะหกระบวนการสงเสรมการบรหารการจดการเรยนรของโรงเรยนจอมทอง ทง 4 ดาน ซงดานทมความตองการมากทสด คอ 1) ดานการควบคม 2) ดานภาวะผน า 3) ดานการจดการองคกร และ 4) ดานการวางแผน ตามล าดบ จ าแนกตาม 4 ดาน คอ 1) ดานการควบคม มการประชมผบรหารและครเพอการพฒนางานจดการเรยนร อยเสมอ ผบรหารและครผสอนใหความส าคญกบการประเมนผลการด าเนนงาน เพอการพฒนาหรอการปรบปรง และ ผปฏบตงานดานการจดการเรยนร มความรความสามารถดานการวดผลประเมนผลการด าเนนงานของสถานศกษา 2) ดานภาวะผน า ผบรหารใหความส าคญกบงานจดการเรยนร มระบบการบรหารงานจดการเรยนรทมประสทธภาพ และ มการตดสนใจในการบรหารงานจดการเรยนร มขอมลทถกตองชดเจนมาก เพยงพอประกอบการตดสนใจ 3) ดานการจดการองคกร มการพฒนาบคลากรใหมประสทธภาพอยเสมอ มการปรบโครงสรางการบรหารงานจดการเรยนรใหมประสทธภาพ อยในระดบมาก และ จดบคคลใหเหมาะสมกบงานจดการเรยนรทไดรบผดชอบ

Page 10: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 5

4) ดานการวางแผน มแผนปฏบตการประจ าปทสอดคลองกบสภาพแวดลอมภายในและภายนอกของสถานศกษา ครผสอนมความรความเขาใจและใหความส าคญในการวางแผน และมการก าหนดกลยทธใหม ๆ ในการบรหารงานจดการเรยนร จากวตถประสงคของการวจยขอท 2 สรปไดวาการพฒนากลยทธการบรหารการจดการเรยนรของโรงเรยนจอมทอง ประกอบดวย วสยทศน ประเดนกลยทธ และตวชวดส าหรบกลยทธ ม 17 กลยทธไดแก 1) สงเสรมศกยภาพในการวางแผนบรหารจดการเรยนร ของบคลากรทกฝาย 2) พฒนากระบวนการจดท าแผนการบรหารงานวชาการแบบมสวนรวมใหมประสทธภาพ 3) ปรบปรงระบบขอมลสารสนเทศเพอการวางแผนจดการเรยนร ใหมประสทธภาพ 4) ปรบโครงสรางการบรหารใหเออตอการบรหารการจดการเรยนรใหมประสทธภาพ 5) สรรหาและพฒนาบคลากรใหมความสามารถในงานวชาการทรบผดชอบ 6) เพมศกยภาพของผบรหารและครผสอนในการจดการเรยนร ดานภาวะผน าการท างานเปนทม และ การบรหารงบประมาณแบบมงเนนผลงาน 7) พฒนาสอแหลงเรยนรภายในใหเออตอการบรหารการจดการเรยนร 8) สงเสรมใหครน าวงจรคณภาพมาใชใน การพฒนางานและพฒนาตนเอง 9) สงเสรมใหมการน าแผนการบรหารการจดการเรยนรไปสการปฏบต 10) สงเสรมใหมการประเมนการจดการเรยนการสอนอยางเปนระบบและน าผลไปใช 11) เสรมสรางขวญและก าลงใจใหแกครและบคลากรใหมความภาคภมใจในการปฏบตงานวชาการโดยใชระบบคณธรรม 12) ปรบปรงระบบดแลชวยเหลอนกเรยนใหมภมคมกนทางสงคม 13) พฒนาการนเทศภายในของผบรหารสถานศกษาใหมความตอเนอง 14) พฒนาเทคโนโลยสารสนเทศใหเออตอการบรหารการจดการเรยนร 15) พฒนาและปรบปรงหลกสตรสถานศกษาสนองตอบความตองการของทองถน และสอดคลองกบหลกสตรแกนกลาง 16) พฒนาครผสอนใหมความสามารถในการจดการเรยนการสอน การวจย และงานทรบผดชอบ 17) พฒนาระบบการประกนคณภาพภายในดานการบรหารการจดการเรยนร ใหมประสทธภาพ

อภปรายผลและขอเสนอแนะ

จากวตถประสงคของการวจยขอท 1 พบวา ระดบการบรหารการจดการเรยนรของโรงเรยนจอมทอง จงหวดเชยงใหม ในภาพรวมอยในระดบมาก โรงเรยนจอมทอง มหนาทจดการศกษา โดยตองค านงถงประสทธภาพของการจดการศกษา ทสะทอนไปถงผเรยนไดรบประสบการณการเรยนรอยางยงยนสามารถน าความรและประสบการณทไดรบน าไปปรบใชกบการด าเนนชวตประจ าวนและอยในสงคมไดอยางมความสข เพราะในสภาพปจจบน สถานศกษาตองมงพฒนาผเรยนโดยใชรปแบบการจดกจกรรมการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ เพอตองการใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนการสอนมากขนเชน การมสวนรวมในการแสดงความคดเหน การลงมอปฏบต และการรวมตดสนใจ ภายใตบรรยากาศทสงเสรมใหผเรยนทกคนไดมโอกาสไดเรยนรและเกดประสบการณจากการเรยนรไดดวยตนเอง และเมอน ามาพจารณาเปนรายดาน พบวา ความคดเหนของบคลากรตอการบรหารจดการเรยนรของโรงเรยนจอมทอง จงหวดเชยงใหม อยในระดบมากทกดาน โดยเรยนล าดบจากสงลงมา ไดดงน 1. ดานการจดกจกรรมการเรยนรของครผสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ ดานนโยบายเกยวกบการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ดานเสรมสรางความรความเขาใจของครผสอนในดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ และ ดานการพฒนาตนเองของครผสอนเกยวกบการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ จากขอคนพบดงกลาวแสดงวา โรงเรยนจอมทอง จงหวดเชยงใหม สวนใหญใหความส าคญกบการพฒนาผเรยน โดยการสงเสรมและสนบสนนใหครผสอนจดกจกรรมการเรยนรใหกบผเรยนโดยเนนผเรยนเปนส าคญ โดยเฉพาะผอ านวยการ รองผอ านวยการบรหารวชาการ และหวหนากลมสาระการเรยนตาง ๆ ตองรวมกนก าหนดรปแบบการจดกจกรรมการเรยนการสอนของครใหมความเหมาะสมและสอดคลองกบการพฒนาผเรยนเปนส าคญ เนองจากนโยบายเปนสงทมความส าคญตอทศทางการด าเนนงานของครผสอน ใหตรงตามเปาหมายทก าหนดไว 2. ดานการจดกจกรรมการเรยนรของครผสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ ตามความคดเหนของบคลากรในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายขอพบวา ลกษณะทมระดบการบรหารการจดการเรยนร ของโรงเรยนจอมทอง จงหวดเชยงใหม มากทสด คอเรอง มการกระตนใหครผสอนจดกจกรรมทชวยปลกฝงผเรยนใหฝกทกษะ

Page 11: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

6 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

กระบวนการคด การท างานอยางเปนระบบและมขนตอน มการสงเสรมครผสอนใหจดกจกรรมทชวยใหผเรยนมโอกาสฝกการปฏบตงานตามกฎกตกาของกลม และมการสนบสนนครผสอนใหจดกจกรรมการเรยนรทสงเสรมใหผเรยนน าความรไปประยกตใชในชวตประจ าวน

3. ดานเสรมสรางความรความเขาใจของครผสอนในดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ตามความคดเหนของบคลากรในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายขอพบวา ลกษณะทมระดบการบรหารการจดการเรยนร ของโรงเรยนจอมทอง จงหวดเชยงใหม มากทสด คอเรอง มการสงเสรมและกระตนครผสอนใหน าความรมาใชในการพฒนาสอการสอนทเนนนกเรยนเปนส าคญ มการสงเสรมพฒนาครใหจดการเรยนรโดยสนบสนนใหผเรยนคนพบการเรยนรแบบใหม ๆ ดวยตนเอง และมการสงเสรมใหครมสวนรวมในการก าหนดเปาหมายดานผลสมฤทธทางการเรยนทกกลมสาระการเรยนร การทครจะมความรความเขาใจเกยวกบการจดกจกรรมการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ โดยการพฒนาสอไดอยางถกตองนน ครผสอนตองไดรบการอบรม พฒนา สมมนา การนเทศการสอน และการประชมเชงปฏบตการ เพอใหเกดทกษะและการเตรยมความพรอมทดใหกบคร ใหสามารถจดกจกรรมการเรยนการสอนไดอยางมประสทธภาพ

4. ดานการพฒนาตนเองของครผสอนเกยวกบการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ตามความคดเหนของบคลากรในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายขอพบวา ลกษณะทมระดบการบรหารการจดการเรยนร ของโรงเรยนจอมทอง จงหวดเชยงใหม มากทสด คอเรอง สงเสรมและพฒนาครใหจดการเรยนรทชวยใหผเรยนไดอภปรายสะทอนความคดและสรปองคความรโดยอสระ มการพฒนาความรความเขาใจใหครผสอนเกยวกบการหลกสตรสถานศกษาอยเสมอ และมการสงเสรมครผสอนใหน าเทคนคใหม ๆ มาใชในการจดกจกรรมการเรยนรทเนนนกเรยนเปนส าคญใชในการเรยนการสอน

5. ความตองการเกยวกบการการบรหารการจดการเรยนรของโรงเรยนจอมทอง จงหวดเชยงใหม ภาพรวมอยในระดบมากดานทมคาเฉลยมากกวาดานอน คอ ความตองการดานการควบคม ทงน อาจเปนเพราะการควบคม (Controlling) เปนกระบวนการในการก าหนดกระบวนการก ากบตดตามแกไขเพอใหการด าเนนงานวชาการบรรลตามเปาหมายของการด าเนนงานการบรหารงานวชาการของสถานศกษา ไดแก การก าหนดมาตรฐานในการด าเนนงาน การวดผลการด าเนนงาน การเปรยบเทยบผลงานกบมาตรฐาน และการแกไขและปรบปรงการด าเนนงานนอกจากนผลการวจยยงสอดคลองกบการศกษาของ ศรวรรณ เสรรตนและคนอนๆ (2545, หนา 22)

จากวตถประสงคของการวจยขอท 2 พบวา การพฒนากลยทธการบรหารการจดการเรยนร ของโรงเรยนจอมทอง ไดประเดนกลยทธ 4 ขอ ประเดนกลยทธท 1 การจดระบบการบรหารจดการเรยนร ของโรงเรยนจอมทองตามเกณฑโรงเรยนมาตรฐานสากล ประเดนกลยทธท 2 พฒนารปแบบการจดองคกรเพอการบรหารจดการเรยนร ของโรงเรยนจอมทอง ตามมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน ประเดนกลยทธท 3 การพฒนาการน าบรหารจดการเรยนรสคณภาพมาตรฐานสากล และประเดนกลยทธท 4 พฒนาระบบการควบคมตดตามและประเมนผลงานการบรหารจดการเรยนร เปนไปตามมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน ซงครอบคลมกระบวนการทางการบรหารหรอหนาททางการบรหาร ทงสดานไดแก การวางแผน การจดองคการ การน า และการควบคม ประเดนกลยทธท 1 การพฒนาการจดระบบการวางแผนการบรหารงานวชาการใหมคณภาพ ม 3 กลยทธ ไดแก กลยทธ 1.1 สงเสรมศกยภาพในการวางแผนบรหารจดการเรยนรของบคลากรทกฝาย กลยทธ 1.2 พฒนากระบวนการจดท าแผนการบรหารงานวชาการแบบมสวนรวมใหมประสทธภาพ กลยทธ 1.3 ปรบปรงระบบขอมลสารสนเทศเพอการวางแผนจดการเรยนร ใหมประสทธภาพ ซงกลยทธทงสามขอน เปนกลยทธทส าคญเพราะการวางแผนตองตดสนใจในการก าหนดเปาหมาย และวธการทเหมาะสมกบบรบทขององคการทงภายในและภายนอกถามขอมลทถกตองยอมท าใหการตดสนใจมความเหมาะสม ส าหรบการจดท าแผนทเนนการมสวนรวมของบคลากรทกระดบ จะท าใหบคลากรมความเขาใจในเปาหมายและวธการไปสเปาหมาย และ มความรสกเปนเจาของแผนทรวมกนจดท ายอมท าใหมการน าแผนไปสการปฏบตและมการพฒนาอยางตอเนอง สอดคลองกบทนกวชาการทางดานการบรหารไดกลาวถงลกษณะการวางแผนทด ทระบวาการวางแผนทดตองมการพจารณาจากขอมลทมความแมนตรงมการพจารณาตว

Page 12: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 7

แปรตางๆ อยางรอบครอบ พจารณาถงความเปนไปไดในการปฏบตและ ผลกระทบอนๆ ทเก ดขนจากแผนนน (วภาดา คปตานนท, 2551, หนา 47 – 48) ประเดนกลยทธท 2 พฒนารปแบบการจดองคกรเพอการบรหารจดการเรยนร ของโรงเรยนจอมทอง ตามมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน ม 2 กลยทธไดแก กลยทธ 2.1) ปรบโครงสรางการบรหารใหเออตอการบรหารการจดการเรยนรใหมประสทธภาพ กลยทธ 2.2) สรรหาและพฒนาบคลากรใหมความสามารถในงานวชาการทรบผดชอบ อธบายไดวา กลยทธท 2.1 ปรบโครงสรางการบรหารใหเออตอการบรหารการจดการเรยนรใหมประสทธภาพ เปนกลยทธทมความส าคญเนองจากการบรหารงานวชาการ จ าเปนตองมหนวยงาน หลายหนวยงานรวมมอกน ทงภายในโรงเรยนจอมทอง จงหวดเชยงใหม และพฒนาท าหนาท ดงกลาว ไดแก จดองคกรทดสามารถ ประสบความส าเรจในการแขงขนและสามารถเอาชนะคแขงขนไดทมการจดองคกรทด สามารถจงใจผบรหาร และพนกงานใหมองเหนความส าคญของความส าเรจขององคกรการก าหนด กลยทธท 2.2 สรรหาและพฒนาบคลากรใหมความสามารถในงานวชาการทรบผดชอบ เปนกลยทธทมความส าคญ เนองจาก ถาการสรรหามกระบวนการทเหมาะสม ยอมท าใหไดผบรหารทมลกษณะเหมาะสมในการบรหารงานวชาการ เพราะผบรหารงานวชาการเปนผทตองมลกษณะเออตอการบรหารงานวชาการทมความตางจากการบรหารงานอน โดยตองมความร ความเขาใจและทกษะดานการบรหารวชาการเปนอยางด เนองจากการงานวชาการจะประสบ ความส าเรจ ตองไดรบการรวมมอ จากบคลากรทกฝายโดยเฉพาะคร และบคลากรทางการศกษา ดงทนกบรหารงานวชาการทมประสบการณ ไดกลาวถง เปนผทมบทบาทสนบสนนการพฒนาการบรหารงานวชาการเพราะเปนผก าหนดนโยบายและทศทางการพฒนาเปนผน านโยบายไปสการปฏบตทงการก าหนดนโยบาย แผนกลยทธเพอพฒนางานบรหารงานวชาการ การบรหาร งบประมาณ การลงทนดานโครงสรางพนฐานการวชาการ การก ากบดแลและการด าเนนการใหเกด เปนรปธรรม (ส านกงานคณะกรรมการขาราชการครและบคลากรทางการศกษา, 2551, หนา 47) นอกจากน ประเดนกลยทธท 3 กลยทธ 3.1 เพมศกยภาพของผบรหารและครผสอนในการจดการเรยนร ดานภาวะผน าการท างานเปนทม และ การบรหารงบประมาณแบบมงเนนผลงาน กลยทธ 3.2 พฒนาสอแหลงเรยนรภายในใหเออตอการบรหารการจดการเรยนร กลยทธ 3.3 สงเสรมใหครน าวงจรคณภาพมาใชใน การพฒนางานและพฒนาตนเอง กลยทธ 3.4 สงเสรมใหมการน าแผนการบรหารการจดการเรยนรไปสการปฏบต กลยทธ 3.5 สงเสรมใหมการประเมนการจดการเรยนการสอนอยางเปนระบบและน าผลไปใช กลยทธ 3.6 เสรมสรางขวญและก าลงใจใหแกครและบคลากรใหมความภาคภมใจในการปฏบตงานวชาการโดยใชระบบคณธรรม กลยทธ 3.7 ปรบปรงระบบดแลชวยเหลอนกเรยนใหมภมคมกนทางสงคม กลยทธ 3.8 พฒนาการนเทศภายในของผบรหารสถานศกษาใหมความตอเนอง กลยทธ 3.9 พฒนาเทคโนโลยสารสนเทศใหเออตอการบรหารการจดการเรยนร กลยทธ 3.10 พฒนาและปรบปรงหลกสตรสถานศกษาสนองตอบความตองการของทองถน และสอดคลองกบหลกสตรแกนกลาง กลยทธ 3.11 พฒนาครผสอนใหมความสามารถในการจดการเรยนการสอน การวจย และงานทรบผดชอบ เปนกลยทธทชวยพฒนาการน าในภารกจหลกของการบรหารงานวชาการทง 17 งาน โดยใชกลยทธทง 11 กลยทธในการด าเนนงาน การบรหารงานวชาการ ประเดนกลยทธท 4 การพฒนาระบบการตดตามและประเมนผลการบรหาร วชาการใหมประสทธภาพ ม 2 กลยทธ ไดแก กลยทธ 4.1 พฒนาระบบการประกนคณภาพภายในดานการบรหารการจดการเรยนร ให มประสทธภาพ พฒนาระบบการประกนคณภาพภายในดานการบรหารการจดการเรยนร ใหมประสทธภาพ เปนกลยทธทมความส าคญ เนองจากกลยทธขอนมงสรางระบบการตรวจสอบ และตดตามและประเมนผลการด าเนนงานตามแผนบรหารงานวชาการเพอใหมการด าเนนการตาม ระบบซงจะชวยใหทราบวาการด าเนนงานตามแผนการบรหารงานวชาการบรรลตามเปาหมายท ก าหนดหรอไมและในระหวางด า เนนการมปญหาอปสรรคอะไรเพอด าเนนการแกไขปรบปรงได ทนเวลาไมกอใหเกดความเสยหายมาก โดยมงพฒนาระบบการประกนคณภาพภายในดานการบรหารงานวชาการใหมการปฏบตอยางตอเนอง และเปนไปตามแนวคดของนกวชาการทระบวาการสราง ระบบ การวเคราะหและประเมนผลงาน จะตองมระบบการเกบขอมลในสวนทเกยวกบบคลากร เพอใชในการวางแผนและบรหารงาน ตลอดจนเปนฐานในการตดสนใจก าหนดนโยบายการ ประเมนผลงานจะเปนขอมลยอนกลบ

Page 13: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

8 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

เพอประกอบการพจารณาการวางแผนตอไป กลยทธ 4.2 พฒนาครผสอนใหมความสามารถในการจดการเรยนการสอน การวจย และงานทรบผดชอบ เปนกลยทธทส าคญ พฒนาครผสอนใหมความสามารถในการจดการเรยนการสอน การวจย และงานทรบผดชอบ เปนกลยทธทมความส าคญ เนองจากเปนกลยทธทมงสรางระบบการตดตามหนนเสรมและประเมนผลการบรหารงานวชาการของบคลากรอยางครบวงจร สอดคลองกบผลการวจยท พบวา การตดตามประเมนผลมความส าคญ ตอการบรหารจดการ ซงความส าคญของกลยทธ ขอเสนอแนะส าหรบการวจยตอไป 1) การศกษาครงนเปนการวจยเชงส ารวจ ซงเปนขอมลทเปนเพยงขอเทจจรงจากสภาพการบรหารจดการเรยนร ของโรงเรยนจอมทอง อ าเภอจอมทอง จงหวดเชยงใหม สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 34 ซงสามารถน าไปใชก าหนดแนวทางการด าเนนงานของโรงเรยนเทานน ควรมการวจยเชงคณภาพโดยมการศกษารปแบบการจดกจกรรมการเรยนการสอนของครผสอน และน ามาเปรยบเทยบกบผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน ซงจะท าใหทราบประสทธภาพการจดกจกรรมการสอนของครไดอยางแทจรง 2) ควรวจยเพอพฒนารปแบบการจดกจกรรมการเรยนร ในแตละกลมสาระการเรยนร โดยการพฒนาสอและนวตกรรมทางการศกษามาใชกบกจกรรมพฒนาผเรยน 3) ควรท าการวจยพฒนารปแบบหรอการบรหารงานวชาการ ของโรงเรยนจอมทอง อ าเภอจอมทอง จงหวดเชยงใหม สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 34 4) ควรมการวจยเพอตดตาม ประเมนผลการน ากลยทธไปใชในการบรหารจดการเรยนรสการปฏบตจรงโดยการท าBalance Score Card เอกสารอางอง กระทรวงศกษาธการ. (2559). ขอเสนอกรอบทศทางแผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๔. ส านกงาน

เลขาธการสภาการศกษา. กรงเทพฯ: กระทรวง. เกรยงศกด อจกลบ. (2546). พฤตกรรมการบรหารงานวชาการของผบรหารโรงเรยนมธยมศกษาสงกดกรมสามญ

ศกษา จงหวดชมพร. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ส านกงานคณะกรรมการ. (2551). นโยบายการพฒนาวนยและจรยธรรมการจดการและพฤตกรรมองคการ

ขาราชการคร. กรงเทพฯ: ส านกงานคณะกรรมการขาราชการครและบคลากรทางการศกษา. จตราภรณ ใยศลป .(2550). การพฒนารปแบบการวางแผนกลยทธของสถานศกษาขนพนฐาน. วทยานพนธ,

การศกษาดษฎบณฑต, มหาวทยาลยนเรศวร. ทศนา แขมมณ. (2543). การจดการเรยนการสอนแบบผเรยนเปนศนยกลาง : โมเดลซปปา. กรงเทพฯ: คณะ

ครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. เบญวรรณ สกลเนรมต. (2545). การบรหารงานวชาการอยางมคณภาพของโรงเรยนมธยมศกษาสงกดสามญ

ศกษา เขตพนทการศกษา 1. วทยานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยศลปากร. วภาดา คปตานนท. (2551). เทคนคการจดการสมยใหม. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยรงสต. ศรวรรณ เสรรตน. (2540). กลยทธการจดการ. กรงเทพฯ: ธระฟลมและไซเทกซ. สพล วงสนธ. (2545). การบรหารโรงเรยนตามแนวทางปฏรปการศกษา , วารสารวชาการ. (มถนายน 2545),

29-33.

Page 14: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 9

แนวทางการพฒนาการบรหารจดการกจกรรมเสรมสรางสขภาพของนกเรยน โรงเรยนมงฟอรตวทยาลย แผนกมธยม อ าเภอเมองเชยงใหม

Guidelines for Administrative Development concerning Activity for Health Promotion for Students of Montfort College, Chiang Mai Province

พรพมล กอนแกว*

อาจารยดร.ภเบศ พวงแกว** ปรด.(ผน าทางการศกษาและการพฒนาทรพยากรมนษย)

บทคดยอ

การวจยนมงศกษาสภาพปญหาและความตองการการบรหารจดการ กจกรรมเสรมสรางสขภาพของนกเรยนโรงเรยน มงฟอรตวทยาลย จงหวดเชยงใหม และเสนอแนวทางการพฒนาการบรหารจดการกจกรรมเสรมสรางสขภาพของนกเรยนโรงเรยน มงฟอรตวทยาลย จงหวดเชยงใหม โดยรวบรวมขอมลแบบสอบถามตามมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ จากกลมตวอยางผบรหาร คณะคร และนกเรยนโรงเรยนมงฟอรตวทยาลย จงหวดเชยงใหม จ านวน 353 คน วเคราะหขอมลโดยใชสถตคาความถ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการประมาณคาเฉลยประชากร

ผลการวจยพบวาสภาพปญหาการด าเนนงานกจกรรมเสรมสรางสขภาพของนกเรยนโรงเรยนมงฟอรตวทยาลย จงหวดเชยงใหมในภาพรวมและรายดานอยในระดบมาก

ส าหรบแนวทางการพฒนาการบรหารจดการกจกรรม เสรมสรางสขภาพของนกเรยนโรงเรยนมงฟอรตวทยาลย จงหวดเชยงใหม จากการ Focus group 3 ล าดบแรก คอ 1) เปดใชใหบรการทง 2 ภาคเรยน ในภาคเรยนท 2 นกเรยนทกระดบชนตงแต ม.1-ม.6 จะตองมาเรยนวายน าเดอนละ 1 ครงของคาบวชาพลศกษา 2) บรหารจดการเรองของเวลาการเรยนการสอน 50 นาทใหทน 3) ควรเพมแบบฝกและใชแบบฝกทหลากหลาย ค าส าคญ: การบรหารจดการ, กจกรรมเสรมสรางสขภาพ, การเรยนการสอนวายน า ABSTRACT

The objectives of this research were to study problem conditions and to propose guidelines for administrative development concerning activity for health promotion for students of Montfort College, Chiang Mai province. A tool used to collect data was a 5 rating scale questionnaire. The samplings were administrators, teachers, and students of Montfort College, Chiang Mai Province, for a total of 353 respondents. Data were analyzed by frequency, percentage, mean, and standard deviation, and the estimation of the population.

The research found that the operational conditions concerning activity for health promotion for students of Montfort College were overall and each aspect were at a high level.

As regards the guidelines for administrative development concerning activity for health promotion for students of Montfort College, Chiang Mai Province from the focus group discussion, the first three ranks were 1) A swimming pool should be opened for the service both 2 semesters, the second semester, all students in M.1-6 must study once a month in Physical Education Period, 2) Time should be managed for 50 minutes of learning, 3) training patterns should be added and using a variety of training patterns. Keywords: Administrative, Activity for Health Promotion, Teaching Swimming บทน า

ภายใตบรบทการเปลยนแปลงในกระแสโลกาภวตน ทปรบเปลยนเรวและสลบซบซอนมากยงขน แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 ไดก าหนดยทธศาสตรการพฒนาประเทศทเหมาะสม โดยเรงสรางภมคมกนเพอปองกนปจจยเสยง และเสรมรากฐานของประเทศดานตางๆ ใหเขมแขงควบคไปกบการพฒนาคน

* ครโรงเรยนมงฟอรต แผนกมธยม จงหวดเชยงใหม **

อาจารยคณะสงคมศาสตรและศลปศาสตร มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม

Page 15: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

10 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

และสงคมไทยใหมคณภาพ โดยยทธศาสตรการพฒนาคนสสงคมแหงการเรยนรตลอดชวตอยางยงยน มงพฒนาคณภาพคนไทยทกชวงวย สอดแทรกการพฒนาคนดวยกระบวนการเรยนรทเสรมสรางวฒนธรรมการเกอกล พฒนาทกษะใหคนมการเรยนรตอเนองตลอดชวต ตอยอดสการสรางนวตกรรมทเกดจากการฝกฝนเปนความคดสรางสรรค ปลกฝงการพรอมรบฟงความคดเหนจากผอน และจตใจทมคณธรรม ซอสตยมระเบยบวนย พฒนาคนดวยการเรยนรในศาสตรวทยาการใหสามารถประกอบอาชพไดอยางหลากหลาย สงเสรมการเรยนรตลอดชวต มงสรางกระแสสงคมใหการเรยนรเปนหนาทของคนไทยทกคน มนสยใฝร รกการอานตงแตวยเดก และสงเสรมการเรยนรรวมกนของคนตางวย ควบคกบการสงเสรมใหองคกร กลมบคคล ชมชน ประชาชน และสอทกประเภทเปนแหลงเรยนรอยางสรางสรรค สอสารดวยภาษาทเขาใจงาย รวมถงสงเสรมการศกษาทางเลอกทสอดคลองกบความตองการของผเรยน และสรางสงคมแหงการเรยนรทมคณภาพและสนบสนนปจจยทกอใหเกดการเรยนรตลอดชวต (ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11, 2555 หนา 11)

ทงนเดกและเยาวชนเปนทรพยากรทมคาทสดของประเทศ ฉะนนการมสขภาพพลานามยทสมบรณ แขงแรงของเดกและเยาวชน ยอมหมายถง ประเทศจะมบคลากรทมคณภาพในการพฒนาประเทศตอไปในอนาคต โรงเรยนไดเหนและใหความส าคญการพฒนาคณภาพชวตของเดกและเยาวชนใหมความสมบรณแขงแรง ทงรางกาย จตใจ และสตปญญา สอดคลองกบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 หมวดท 1 มาตรา 6 กลาววา การจดการศกษาตองเปนไปเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความร และคณธรรม มจรยธรรมและวฒนธรรมในการด ารงชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข และก าหนดแนวทางการศกษาไวในมาตรา 22 วา การจดการศกษาตองยดหลกวาผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได และถอวาผเรยนมความส าคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ มาตรา 25 รฐตองสงเสรมการด าเนนงานและจดตงแหลงการเรยนรตลอดชวตทกรปแบบ ไดแกหองสมดประชาชน พพธภณฑ หอศลป สวนสตว สวนสาธารณะ สวนพฤกษศาสตร อทยานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ศนยการกฬาและนนทนาการ แหลงขอมล และแหลงการเรยนรอนอยางพอเพยงและมประสทธภาพ (คณะกรรมการการศกษาแหงชาต, ส านกงาน., 2553) และจากมาตรฐานการศกษาของชาต มาตรฐานท 1 ทมงใหผเรยนเปน “คนเกง คนด และมความสข” โดยมการพฒนาทเหมาะสมกบชวงวย พฒนาคนตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพตรงตามความตองการ ทงในดานสขภาพรางกายและจตใจ สตปญญา ความรและทกษะคณธรรมและจตส านกทพงประสงค และอยในสงคมไดอยางปกตสข และมาตรฐานท 2 มงพฒนาผเรยนเปนส าคญและการบรหารโดยใชสถานศกษาเปนฐาน โดยจดบรรยากาศเออตอการเรยนร จดหาและพฒนาแหลงการเรยนรทหลากหลาย

จากการศกษากรอบทศทางแผนพฒนาการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2560-2574 โดยมจดมงหมายทส าคญคอ การมงเนนการประกนโอกาสและความเสมอภาคทางการศกษา การพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษา และการศกษาเพอการมงานท าและสรางงานไดภายใตบรบทเศรษฐกจและสงคมของประเทศและของโลกทขบเคลอนดวยนวตกรรมและความคดสรางสรรค รวมทงมความเปนพลวต ภายใตสงคมแหงปญญา (Wisdom-Based Society) สงคมแหงการเรยนร(Lifelong Learning Society) และการสรางสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร (Supportive Learning Environment) เพอใหพลเมองสามารถแสวงหาความรและเรยนรไดดวยตนเองอยางตอเนองตลอดชวต รวมทงไดก าหนดแนวทางการจดการศกษา ดานหลกสตรและการจดการเรยนการสอนทสถานศกษาสามารถจดการศกษาและการเรยนร ตองมความยดหยน หลากหลาย เพอใหบรการการศกษาและการเรยนรแกพลเมองผทอยในวยเรยนไดสรางคณลกษณะนสย/พฤตกรรมทพงประสงค ทกษะการเรยนรในศตวรรษท 21 องคความรทส าคญในศตวรรษท 21 และทกษะการด ารงชวต รวมทงพฒนาทกษะ ความรความสามารถ และสมรรถนะในการปฏบตงาน (กระทรวงศกษาธการ ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2559)

การทจะใหผเรยนพฒนาทกษะชวตตามทกษะการเรยนรในศตวรรษท 21 ได แหลงเรยนรภายในโรงเรยนเปนองคประกอบทส าคญทจะพฒนาผเรยน ทงนสระวายน าถอเปนแหลงเรยนรภายในโรงเรยนทเปดโอกาสใหนกเรยนไดเรยนรไดเตมตามศกยภาพและไดแสดงออกความสามารถพเศษอยางเตมท ซงในปจจบนอบตเหตจากการ

Page 16: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 11

จมน ายงเปนสาเหตอนดบ 1 ของการเสยชวตของเดกไทย จากสถตป 2558 พบวาการเสยชวตจากการจมน าของเดกอาย 15 ป เทากบ 701 คน หรอมอตราการเสยชวตตอประชากรเดก 5.9 แสนคน อตราการปวยตายจากการจมน าเทากบ รอยละ 31.9 โดยเฉพาะกลมเดกอายต ากวา 15 ป มสดสวนถงรอยละ 21.9 (ส านกโรคไมตดตอ กรมควบคมโรค.กระทรวงสาธารณสข, 2558) จากสถตดงกลาวประกอบกบกระทรวงศกษาธการทมนโยบายชดเจน ก าหนดใหเดกไทยตองวายน าเปนทกคน ซงสอดคลองกบแนวคดของ อดศกด ผลตผลการพมพ (2548 : 106-115) ทกลาววา “ถาเดกไทยสามารถวายน าไดเมออาย 7 ป กสามารถปองกนเดกและเยาวชนจากการเสยชวตเพราะจมน าจ านวนมากเชนนได” กจกรรมวายน าเปนกจกรรมหลกอยางหนงของโรงเรยนเพอใหโอกาสเดกพฒนารางกาย และเรยนรทกษะกฬาวายน าอกดวย

โรงเรยนมงฟอรตวทยาลย จงหวดเชยงใหมเปนโรงเรยนขนาดใหญพเศษ เปดท าการสอนระดบช นมธยมศกษาปท 1- 6 ตงอย 191 ถนนมงฟอรต ต าบลทาศาลา อ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม ไดเปดใหบรการสระวายน าของโรงเรยน เพอใหนกเรยนและเยาวชนในพนทใกลเคยง ไดใชเวลาวางในการท ากจกรรมทมประโยชน หนมาออกก าลงกาย และเลนกฬามากขน เพมทกษะชวตสรางความปลอดภยในการท ากจกรรมทางน าในชวตประจ าวน ตลอดจนสนองตอนโยบายกระทรวงศกษาธการ และความตองการของผปกครองนกเรยนของโรงเรยน และเปนการเพมโอกาสใหแกนกเรยนและเยาวชนไดพฒนาความสามารถของรางกาย ไมไดหวงผลก าไรแตเพอพฒนาทกษะเดกนกเรยน

จากการด าเนนงานบรหารจดการกจกรรมเสรมสรางสขภาพ (กจกรรมวายน า) ผวจยในฐานะครผสอนวายน าไดเกดแรงจงใจและเหนความจ าเปนทจะศกษาสภาพและปญหาการบรหารจดการกจกรรมเสรมสรางสขภาพ (กจกรรมวายน า) วามการด าเนนการมากนอยเพยงใดและมปญหาในการบรหารจดการอะไรบาง เพอน าผลในการวจยเปนพนฐานการเสนอแนวทาง ในการพฒนาและการบรหารจดการกจกรรมเสรมสรางสขภาพ (กจกรรมวายน า)

วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษาสภาพปญหาและความตองการบรหารจดการกจกรรมเสรมสรางสขภาพของนกเรยนโรงเรยนมงฟอรตวทยาลย จงหวดเชยงใหม

2. เพอศกษาแนวทางการพฒนาการบรหารจดการกจกรรมเสรมสรางสขภาพของนกเรยนโรงเรยน มงฟอรตวทยาลย จงหวดเชยงใหม ขอบเขตของการวจย 1. ขอบเขตดานเนอหา ในการศกษาครงน เปนการศกษาสภาพและปญหาความตองการการบรหารจดการกจกรรมเสรมสรางสขภาพของนกเรยนโรงเรยนมงฟอรตวทยาลย จงหวดเชยงใหม โดยไดก าหนดเนอหาในการศกษาคอ การบรหารเชงระบบแบบ IPO คอ ดานปจจยน าเขา (Input) ดานกระบวนการ (Process) ดานปจจยผลลพธ (Output) 2. ขอบเขตดานประชากร ประชากร ไดแก ครผสอนวชาวายน า จ านวน 6 คน หวหนางานสระวายน า จ านวน 1 คน และนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 1-6 จ านวน 3,166 คน ปการศกษา 2558 รวมทงสน 3,173 คนของโรงเรยน มงฟอรตวทยาลย จงหวดเชยงใหม กลมตวอยาง คอ กลมตวอยางนกเรยนโดยใชการสมแบบแบงชน (Simple random sampling) โดยการก าหนดขนาดของกลมตวอยางตามเกณฑก าหนดขนาดตวอยางของ Krejcie & Morgan ซงอางใน อเทน ปญโญ (2558) ทระดบความเชอมน 95 ไดกลมตวอยางทเปนนกเรยน จ านวน 346 คน

Page 17: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

12 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

นยามศพทในการวจย

กจกรรมเสรมสรางสขภาพ หมายถง กจกรรมวายน าหรอรายวชาวายน าของกลมสาระการเรยนร สขศกษาและพลศกษา ทเปดโอกาสใหนกเรยนไดเรยนรในสถานทไดรบรองมาตรฐานและไดฝกปฏบตจรง เพอใหนกเรยนไดเสรมสรางสขภาพ ใชเวลาวางในการท ากจกรรมทมประโยชน หนมาออกก าลงกาย และเลนกฬา

การบรหารจดการเชงระบบแบบ IPO (system approach) หมายถง ระบบพนฐานทใชการบรหารจดการเสรมสรางสขภาพนกเรยนโรงเรยนมงฟอรตวทยาลย แผนกมธยม โดยพจารณาถงปจจยน าเขา (Input) กระบวนการ (Process) และปจจยผลผลต (Output) ในการด าเนนการ

กรอบแนวคดการวจย วธด าเนนการวจย 1. ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรในการวจยน ไดแก ครผสอนวชาวายน า จ านวน 6 คน หวหนางานสระวายน า จ านวน 1 คน และนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 1-6 โรงเรยนมงฟอรตวทยาลย จงหวดเชยงใหม ปพทธศกราช 2558 กลมตวอยาง ใชจ านวนตวอยางจากตารางมาตรฐานวาดวยขนาดประชากรและตวอยางของเครจซและมอรแกน (Krejcie and Morgan, อางถงในอเทน ปญโญ, 2558 134 - 136) ทระดบความเชอมนรอยละ 95 จากประชากร 3166 คน ควรใชตวอย างไมนอยกวา 346 คน โดยการสมแบบแบง ชนใน ระดบชนมธยมศกษาปท 1 - 6 จ านวน 71 หอง ซงคดสดสวนนกเรยนในแตละชน สมจากนกเรยนทงสน 3166 คน จ าแนกตามกลมประชากร

2. เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลในการวจยม ดงน

2.1 แบบสอบถามทผวจยสรางขน ประกอบดวย 3 ตอน ดงน ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามเปนค าถามแบบตรวจสอบรายการ (Check list) ตอนท 2 สภาพ ปญหา และการบรหารจดการกจกรรมเสรมสรางสขภาพของนกเรยนโรงเรยนมงฟอรตวทยาลย เปนค าถามแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ คอ นอยทสด นอย ปานกลาง มาก และมากทสด ตอนท 3 ปญหาและขอเสนอแนะแนวทางการบรหารจดการกจกรรมเสรมสรางสขภาพของนกเรยนโรงเรยนมงฟอรตวทยาลย จงหวดเชยงใหม เปนค าถามแบบปลายเป

2.2 แบบบนทกการประชมเชงปฏบตการ (Workshop) ของคณะกรรมการงานหองสมด

3. การสรางเครองมอ การสรางเครองมอมขนตอนดงน

3.1 ศกษาคนควาเอกสารและงานวจยทเกยวของ 3.2 สรางเครองมอในการศกษา 3.3 น าเครองมอเสนออาจารยทปรกษาเพอขอค าแนะน าในการตรวจสอบความถกตอง

ปจจยน าเขา

กระบวนการ

ผลผลต

การบรหารจดการเสรมสรางสขภาพ

Page 18: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 13

3.4 น าเครองมอเสนอผเชยวชาญเพอตรวจสอบความตรงโดยหาคา IOC เพอน าปรบตามค าแนะน าของผเชยวชาญรวมกบอาจารยทปรกษา ซงไดคาดชนความสอดคลองอยระหวาง 0.67-1.00

3.5 น าเครองมอไปทดลองใช (Try out) กบนกเรยนโรงเรยนดาราวทยาลย จงหวดเชยงใหม เพอหาคาสมประสทธแอลฟา ไดคา 0.886

3.6 ปรบปรงเครองมอใหสมบรณ รวมกบอาจารยทปรกษา เพอน าไปใชในการเกบรวบรวมขอมลตอไป

4. การเกบรวบรวมขอมล ในการวจยในครงน ผวจยไดด าเนนการเกบรวบรวมขอมลดงตอไปน ผศกษาขอหนงสอจากประธานกรรมการบรหารหลกสตรบณฑตศกษาประจ าสาขาวชาบรหารการศกษา คณะสงคมศาสตรและศลปศาสตร มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม ถงผบรหารโรงเรยนโรงเรยนมงฟอรตวทยาลย เพอขออนญาตเกบขอมลบคลากรในสงกด

4.1 น าแบบประเมนไปมอบใหผบรหารโรงเรยนมงฟอรตวทยาลย และคณะครพรอมทงชแจง วตถประสงค ตลอดจนวธการตอบแบบประเมนและขอความรวมมอในการตอบแบบประเมนของนกเรยน และนดหมาย วน เวลา ทจะขอรบแบบประเมนกลบคน

4.2 ด าเนนการวเคราะหขอมล

5. การวเคราะหขอมล แบบประเมนมการวเคราะหขอมลโดยตอนท 1 สถานภาพของผตอบแบบประเมนโดยประมวลผลดวย

โปรแกรมคอมพวเตอรในการวเคราะหขอมลความถและหาคารอยละ น าเสนอในรปตารางประกอบค าบรรยาย ตอนท 2 สภาพ ปญหา และการบรหารจดการกจกรรมเสรมสรางสขภาพของนกเรยนโรงเรยนมงฟอรตวทยาลย โดยประมวลผลดวยโปรแกรมคอมพวเตอรในการหาคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานเปนภาพรวมและรายดาน น าเสนอในรปตารางประกอบค าบรรยาย

ผลการวจย

1. ผลการวเคราะหสภาพปญหาและการบรหารจดการกจกรรมเสรมสรางสขภาพของ นกเรยนโรงเรยนมงฟอรตวทยาลย จงหวดเชยงใหมโดยภาพรวมอยในระดบมาก 09.4X เมอพจารณาตามการบรหาร เชงระบบ พบวาอยในระดบมากทกดาน โดยเรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปนอยดงน ดานผลผลต 48.4Xดานกระบวนการ 98.3X และดานปจจยน าเขา 80.3X ตามล าดบ เมอแยกเปนปจจยน าเขาการด าเนนงานกจกรรมเสรมสรางสขภาพ พบวาโดยภาพรวมอยในระดบมาก 80.3X เมอพจารณารายดาน พบวาอยในระดบมากทกดาน โดยเรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปนอยดงน ดานงบประมาณ 39.4X ดานเครองมอ/อปกรณ 06.4X และดานงบประมาณ 24.3X ดานบคคลพบวาโดยภาพรวมอยในระดบมาก 06.4X เมอพจารณารายขอ พบวาผใหบรการมความรบผดชอบตอหนาทการงาน 50.4X อยในระดบมากทสด ผใหบรการปฏบตงานเตมเวลาราชการ 49.4X มการเปดเผยหลกเกณฑ วธการปฏบตเกยวกบการใหบรการใหผรบบรการทราบ 44.4X อยในระดบมาก ตามล าดบ สวนดานเครองมอ/อปกรณ โดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง 24.3X เมอพจารณารายขอ พบวาผสระวายน ามปายบงชทชดเจนเพออ านวยความสะดวกแกผรบบรการทมาตดตอ 47.4X สระวายน ามสงอ านวยความสะดวก/มสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร 35.4X สระวายน ามหองน าทสะอาดและปลอดภย โดยมจ านวนหองพอเพยงกบผรบบรการ 56.3X อยในระดบมาก ตามล าดบ และดานงบประมาณ โดยภาพรวมอยในระดบมาก 39.4X เมอพจารณารายขอ พบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงล าดบคาเฉลยดงน การเกบคาใชบรการมความเหมาะสม 35.4X งบประมาณในการบรหารจดการมเพยงพอและเหมาะสม 12.4X ส าหรบผล

Page 19: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

14 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

กระบวนการด าเนนงานกจกรรมเสรมสรางสขภาพ โดยภาพรวมอยในระดบมาก 98.3X เมอพจารณารายดาน พบวาดานการเรยนการสอนอยในระดบมากทสด 52.4X ดานการบรหารจดการ 25.4X และดานการใหบรการ 69.3X อยในระดบมาก ตามล าดบ เมอแยกเปนดานการเรยนการสอน โดยภาพรวมอยในระดบมากทสด 52.4X เมอพจารณารายขอ พบวาครผสอนมการคดวเคราะหผเรยนเปนรายบคคล และใชขอมลในการวางแผนจดการเรยนรเพอพฒนาศกยภาพของผเรยน 66.4X ครจดการเรยนการสอนไดอยางมประสทธภาพ โดยจดการเรยนการสอนวชาทไดรบมอบหมายเตมเวลา เตมความสามารถ และเนนผเรยนเปนส าคญ 58.4X อยในระดบมาก ทสด ตามล าดบ ครจดการเรยนการสอนโดยปลกฝงคณธรรม คานยมทด งามและคณลกษณะอนพงประสงค 48.4X อยในระดบมาก ส าหรบดานการใหบรการ โดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง 69.3X เมอพจารณารายขอ พบวาสวนใหญอยในระดบมาก โดยเรยงคาเฉลย 3 ล าดบแรก ดงน จ านวนเจาหนาททใหบรการเพยงพอกบผรบบรการ 47.4X รองลงมาคอ สามารถใหบรการและแกไขปญหาทตองการได 41.4X และ การบรการทตรงกบความตองการ และถกตอง 40.4X และดานการบรหารจดการ โดยภาพรวมอยในระดบมาก 25.4X เมอพจารณารายขอ พบวาโรงเรยนมค าสงแตงตงการปฏบตงานในการจดกจกรรมเสรมสรางสขภาพอยางชดเจน 61.4X อยในระดบมากทสด รองลงมาคอโรงเรยนมการด าเนนการประชมบคลากรทรบผดชอบกจกรรมเสรมสรางสขภาพกฬาวายน าอยางนอยเดอนละ 1 ครง 44.4X และ โรงเรยนมการสรางขวญและก าลงใจครผจดกจกรรมและเจาหนาทรกษาความปลอดภยเปนประจ าอยางตอเนอง 41.4X อยในระดบมาก ตามล าดบ ส าหรบสวนผลผลตการด าเนนงานกจกรรมเสรมสรางสขภาพ โดยภาพรวมอยในระดบมาก 48.4X เมอพจารณารายดาน พบวาดานผเรยนอยในระดบมากทสด 50.4X ดานคร 47.4X อยในระดบมาก ตามล าดบ เมอแยกรายดานพบวา ดานผเรยน โดยภาพรวมอยในระดบมากทสด 50.4X เมอพจารณารายขอ พบวาผเรยนมเจตคตทดตอกจกรรมการเสรมสรางสขภาพกฬาวายน า 63.4X ผเรยนเกดทกษะการเสรมสรางสขภาพกฬาวายน า 52.4X อยในระดบมากทสดตามล าดบ รองลงมาคอผเรยนมความรในกจกรรมเสรมสรางสขภาพกฬาวายน า 45.4X อยในระดบมาก และดานคร โดยภาพรวมอยในระดบมาก 47.4X เมอพจารณารายขอ พบวา ครผสอนมการรายงานการพฒนาตนเองเปนประจ าทกปการศกษา 62.4X อยในระดบมากทสด รองลงมาคอ ครผสอนจดการเรยนการสอนตามแผนการเรยนรทมประสทธภาพและเกดประสทธผล 48.4X และครผสอนมการรายงานผลการปฏบตงานตอผบรหารอยางตอเนอง 46.4X อยในระดบมาก ตามล าดบ

2. จากการประชมเชงปฏบตการกบผทรงคณวฒในการวจย ไดแนวทางการพฒนาการบรหารจดการกจกรรมเสรมสรางสขภาพของนกเรยนโรงเรยนมงฟอรตวทยาลย จงหวดเชยงใหม คอ ดานปจจยน าเขา คอ ควรสงเสรมการใหบรการทง 2 ภาคเรยน ในภาคเรยนท 2 นกเรยนทกระดบชนตงแต ม.1-ม.6 จะตองมาเรยนวายน าเดอนละ 1 ครงของคาบวชาพลศกษา ควรบรหารจดการเรองของเวลาการเรยนการสอน 50 นาทใหทน ส าหรบดานอปกรณเอออ านวย ควรบรหารจดการคณภาพของน าโดยจดสรรบคลากรทมความร ความเชยวชาญในการบรหารจดการน า รวมทงสนบสนนใหครเขารบการอบรมเพอพฒนาตนเองอยางตอเนอง และจดสรรอปกรณในการชวยเหลอเมอเกดเหตกรณฉกเฉน ดานกระบวนการ คอ การจดกจกรรมการเรยนการสอนควรเพมแบบฝกและใชแบบฝกทหลากหลายกบนกเรยน ส าหรบชวงเวลาของการใหบรการควรเพมเวลาในการใหบรหารแกผใช และดานผลผลต ควรจดกจกรรมสอนเสรมนอกเวลาใหแกผเรยน ไดเกดทกษะการเสรมสรางสขภาพกฬาวายน า และเปดโอกาสใหชมชนไดมสวนรวมในการเขาใชบรการนอกเวลาราชการ

Page 20: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 15

อภปรายผล จากการวจยเรองแนวทางการพฒนาการบรหารจดการกจกรรมเสรมสรางสขภาพของนกเรยนโรงเรยนมง

ฟอรตวทยาลย แผนกมธยม อ าเภอเมองเชยงใหมพบวาประเดนทนาสนใจควรน ามาอภปรายผลดงน ดานบคลากร จากปญหาและขอเสนอแนะทพบวา ควรจดเตรยมความพรอมของบคลากร โดยมการวาง

แผนการด าเนนงานคณภาพ คอ PDCA ทชดเจน สอดคลองกบงานวจยของณฐกานต เชยงตง (2552 : 234-241) ไดศกษาการบรหารจดการกจกรรมรกษาสงแวดลอมโรงเรยน : กรณศกษา โรงเรยนบานทาบอ(บอศรรตนอ านวย) สงกดส านกงานเขตพนทการศกษานครพนม เขต 2 ผลการวจยพบวา กระบวนการบรหารจดการการจดกจกรรมรกษาสงแวดลอมโรงเรยนบานทาบอ (บอศรรตนอ านวย) ส านกงานเขตพนทการศกษานครพนม เขต 2 โดยใชรปแบบการวจยปฎบตการซงก าหนดไว 4 ขนตอน คอ 1) การเตรยมการ โดยไดด าเนนการวเคราะหเอกสารทเกยวของ การสมภาษณผบรหารโรงเรยน คร นกเรยนและคณะกรรมการสถานศกษา 2) การวางแผนพฒนาโดยไดด าเนนการ ประชมคณะกรรมการด าเนนงาน ศกษาดงานโรงเรยนตวอยางดานการบรหารจดการสงแวดลอม จดอบรมเชงปฏบตการ 3) การด าเนนการพฒนา ไดด าเนนการจดกจกรรมรกษาสงแวดลอม 5 ดาน 4) การสงเกตและการสะทอนผล โดยไดด าเนนการสะทอนผลจากการปฏบตกจกรรมตางๆทไดด าเนนการตามระเบยบวธวจย และการตดตามและประเมนผลกระบวนการบรหารจดการกจกรรมรกษาสงแวดลอมโรงเรยนบานทาบอ (บอศรรตนอ านวย)

ดานเครองมอและอปกรณ จากปญหาและขอเสนอแนะทพบวา สระวายน ามแสงสวางทเพยงพอ การบรหารจดการคณภาพของน าสระวายน าไดมาตรฐาน สระวายน ามอปกรณในการชวยเหลอเมอเกดเหตการณฉกเฉนใหแกผรบบรการทเหมาะสม รวมทงตรวจเชคสภาพและเตรยมอปกรณใหพรอมและเพยงพอตอการใชจดกจกรรม สอดคลองกบงานวจยของธาวฒ ปลมส าราญ (2557) กไดศกษารปแบบการบรหารจดการกจกรรมกฬามวยไทยเพอสรางเจตคตทเออตอการเสรมสรางความมนคง ทใชองคประกอบของรปแบบ คอ ดานปจจยเพอการบรหารคอ วสดอปกรณ เพอสนบสนนการด าเนนกจกรรมใหประสบผลส าเรจ

ดานการจดกจกรรม จากปญหาและขอเสนอแนะทพบวา ควรเพมแบบฝกและใชแบบฝกทหลากหลายกบนกเรยน จดสรรภาระงานใหเหมาะสมกบคนแตละคน การวดผลประเมนผลในการทดสอบวายน า นกเรยน ม.3 และม.6 นนใหทดสอบนกเรยนมธยมศกษาปท 3 ในการเรยนการสอนซมเมอรใหเสรจสน และนกเรยนมธยมศกษาปท 6 ใหลงทดสอบตอน ม.5 และควรเปดคอรดเสรมตอนเยน เชน โปโลน า การเอาตวรอดในน า ระบ าใตน า ซงสอดคลองกบงานวจยของวลยลกษณ พนธแกน (2558 : 60-66) ไดศกษาการพฒนาแนวทางในการบรหารจดการกจกรรมสรางเสรมสขบญญตแหงชาตของนกเรยนโรงเรยนราชประชานเคราะห 15 (เวยงเกาแสนภวทยาประสาท) ผลการวจยพบวา การจดกจกรรมสรางเสรมสขบญญตแหงชาตทง 5 ดาน โดยใชวงจรคณภาพ PDCA มาบรหารจดการมแนวทางสรปดงน มการจดการโครงสรางการบรหารงานอนามยในสถานศกษา ผบรหารแตงตงใหหวหนางานอนามยก าหนดหวขอ เกยวกบการสงเสรมพฤตกรรมสขภาพตามสขบญญตแหงชาต บรรจลงในหลกสตรสถานศกษาพรอมกบแผนบรณาการ ลงในกจกรรมการเรยนการสอนตามกจกรรมลดเวลาเรยนเพมเวลาร ขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะทวไป 1) สงเสรมใหครและเจาหนาท เขารบการอบรมเพอพฒนาความร 2) ควรทจะเอาหลงคาโปรงแสงมาใสเพอทจะเพมแสงสวางตอนกลางวน 3) ควรเพมอปกรณการชวยเหลอ 4) ควรส ารวจอปกรณการชวยเหลอทกปการศกษา เพอพรอมกบการใชงานทกเมอ 5) จดคาบเรยนใหตดกบ เวลาพก 15 นาท ชวงเชา พกกลางวน และพก 15 นาท ชวงบาย เพอเพมเวลา

ในการเรยนการสอน 6) ควรมการบรหารการจดการน า วดคาน าเปนประจ าเพอปองกนปญหาน าเสย

Page 21: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

16 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

7) ใหเรยนซอมเสรมในชวงตอนเยนหลงเลกเรยน โดยครผสอนคอยแนะน า 8) ใหนกเรยนมาเกบชวโมงจ านวน 10 ชวโมง หลงจากนนใหสอบอกครง

ขอเสนอแนะส าหรบการวจยตอไป 1) ควรน าแนวทางการบรหารจดการกจกรรมเสรมสรางสขภาพของ นกเรยนโรงเรยนมงฟอรตวทยาลย

จงหวดเชยงใหมไปใชตอไป 2) พฒนาตอยอดเพอหารปแบบการสรางเสรมสขภาพของนกเรยนโรงเรยนมงฟอรตวทยาลย จงหวด

เชยงใหม

เอกสารอางอง กระทรวงศกษาธการ ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2559). กรอบทศทางแผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2560-

2574. กรงเทพฯ: ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. กรรณกา สมเพชร. (2553). กระบวนการบรหารจดการกจกรรมลกเสอเอกแบบมสวนรวม โรงเรยนอนบาลหวยสก

ส านกงานเขตพนทการศกษาเชยงราย เขต 1. เชยงราย. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย.

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2553). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 3) พ.ศ.2553. กรงเทพฯ: ส านกนายกรฐมนตร.

ส านกงานคณะกรรมการการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2555). แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ.2555-2559). กรงเทพฯ: ส านกนายกรฐมนตร.

อเทน ปญโญ. (2558). ระเบยบวธวจย. เชยงใหม: คณะสงคมศาสตรและศลปศาสตร มหาวทยาลยนอรท -เชยงใหม.

Page 22: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 17

กลยทธการพฒนาการบรหารงานดานระบบสารสนเทศโรงเรยนบานนาฟอน ต าบลบอหลวง อ าเภอฮอด จงหวดเชยงใหม

A Development Strategy of Management for Information System at Ban Na Fon School, BoLuang Sub-district, Hot District, ChiangMai Province

ศวนนท ขตค า*

อาจารย ดร.สวรรณ หมนตาบตร** กศ.ด. (การบรหารการศกษา)

บทคดยอ

การวจยนม วตถประสงคเพอศกษาปญหาและกลยทธของการบรหารงานดานระบบสารสนเทศโรงเรยนบานนาฟอน ต าบลบอหลวง อ าเภอฮอด จงหวดเชยงใหม ประชากรทใชในการวจยครงน ประกอบดวย ผอ านวยการสถานศกษา ครและบคลากรทางการศกษา จ านวน 18 คน โดยการวเคราะหสงเคราะหเนอหา เกบรวบรวมขอมล โดยการประชมเชงปฏบตการ ตรวจสอบกลยทธ โดยผเชยวชาญ 3 คน ประกอบดวยผอ านวยการสถานศกษา ศกษานเทศก และเจาหนาทขอมลสารสนเทศ ส งกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา เชยงใหม เขต 5

ผลการวจยพบวาปญหาการบรหารงานดานระบบสารสนเทศ โรงเรยนบานนาฟอน ต าบลบอหลวง อ าเภอฮอด จงหวดเชยงใหม ทง 5 ขนตอนพบวา มการเกบรวบรวมขอมลไมเปนปจจบน ขอมลมความผดพลาด ขาดผทมความรในการจดการดานสารสนเทศ ขาดความตอเนองในการเกบรวบรวมขอมล สวนการก าหนดกลยทธการบรหารงานดานระบบสารสนเทศโรงเรยนบาน นาฟอน ต าบลบอหลวง อ าเภอฮอด จงหวดเชยงใหม ทง 5 ขนตอน โดยสามารถก าหนดเปนกลยทธไดจ านวน 14 กลยทธ ผลการประเมนกลยทธการพฒนาการบรหารงานดานระบบสารสนเทศ โรงเรยนบานนาฟอน ต าบลบอหลวง อ าเภอฮอด จงหวดเชยงใหม พบวา กลยทธนนมความเหมาะสม

ค าส าคญ: กลยทธ, ระบบสารสนเทศ, โรงเรยนบานนาฟอน ABSTRACT

The Purposes of this research were to study problems, solution guidelines and strategy of management for information system at Ban Na Fon school, Bo Luang sub-district, Hot district, Chiang Mai province. Data were collected by organizing workshop of school administrators, teachers and educational personnel, for a total of 18 informants. Data were analyzed by using content analysis, strategic checking by experts consisting of school administrators, supervisors, and officers of information under Chiang Mai Primary Educational Service Area Office 5.

The study results showed that in terms of the problems of management for information system in 5 steps found that there was no current data collection, the faulty of data, the lack of personnel who had knowledge concerning information management, the lack of data collection continuously, the strategy determination of management; the information system at Ban Na Fon school, Bo Luang sub-district, Hot district, Chiang Mai province in 5 steps can be managed to 14 strategies, 4 strategies in the step of collecting data, 2 strategies in the step of checking data, 3 strategies in the step of data processing process, 3 strategies in the step of presenting data and information, and 2 strategies in the step of storing data and information.

As regards the evaluation results of the strategy of management for information system at Ban Na Fon school, Bo Luang sub-district, Hot district, Chiang Mai province found that the examined strategies were appropriate.

Keywords: Strategy, Information Technology, Ban Na Fon school * นกศกษาหลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม

** อาจารยประจ าสาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม

Page 23: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

18 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

บทน า ในปจจบน มความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลย และไดเขามามบทบาทตอมนษยเปนอยางมาก สงผลให

ประเทศไดพฒนาไปอยางรวดเรว ดงนนระบบสารสนเทศจงเปนสงส าคญอยางหนงทจะชวยใหองคกรสามารถด าเนนไปไดอยางมประสทธภาพ เพราะนอกจากจะใชในการวางแผนการด าเนนงาน และประกอบการตดสนใจแลว ยงน าไปสการพฒนาแนวความคดสรางสรรคโดยมการสรางทางเลอกใหมๆ การมระบบสารสนเทศทด จะท าใหสามารถเปนผน าในการด าเนนงานตางๆ ไดตามวตถประสงค ท าใหองคกรเกดประสทธภาพและประสทธผลอยางยง ยคกระแสโลกาภวตนทมเทคโนโลยทกาวหนา สงผลใหเกดการเปลยนแปลงทางสงคมเปนวงกวาง ทงดานเศรษฐกจ สงคม การเมองการปกครอง ความเปนอยของมนษย จากกระแสดงกลาวจ าเปนทสงคมในยคปจจบน จะตองปรบตวใหเหมาะสมกบยคสมยทเปลยนแปลงไป

จากพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และระเบยบกระทรวงศกษาธการ วาดวยการบรหารขอมลสารสนเทศของกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. 2549 ดงนนผบรหารโรงเรยน จ าเปนตองมระบบสารสนเทศเพอการบรหารระบบสารสนเทศม ความส าคญนบตงแตการก าหนดปรชญาการศกษาทศทางเปาหมาย การด าเนนการรวบรวมและการวเคราะหเพอจดล าดบความส าคญของปญหาการจดท าแผนพฒนาแมบทหรอธรรมนญโรงเรยน จนถงการท าแผนพฒนาสมาตรฐาน ดงนนการอาศยสารสนเทศ และเทคโนโลยเปนเครองมอในการวางแผน การควบคมการท างาน และประกอบการตดสนใจ อยางถกตอง ทกหนวยงานจงจ าเปนตองจดท าและพฒนาระบบสารสนเทศ ซงสารสนเทศทมคณภาพ จะตองสามารถใชไดสะดวกรวดเรว น าไปใชประโยชนไดตรงกบความตองการ และสามารถเชอมโยงการใชสารสนเทศไดทงภายในและภายนอกองคกรโดยสารสนเทศดงกลาวจะรวบรวมไดจาก การปฏบตงานภายในหนวยงานและจากแหลงขอมลภายนอกทเกยวของเพอเปนการเพมประสทธภาพ มความถกตองแมนย าและรวดเรวทนตอการน ามาใชประโยชน (ส านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต, 2541 : 2) นโยบาย ปงบประมาณ พ.ศ. 2560 ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ประเดนยทธศาสตรท 4 การพฒนาระบบการบรหารจดการ กลยทธ 1 กระจายอ านาจและความรบผดชอบการบรหารจดการศกษา ขอท 1.3 พฒนาระบบขอมลสารสนเทศเพอการบรหารจดการทมประสทธภาพ ใหมการพฒนาระบบสารสนเทศในหนวยงานใหมประสทธภาพและประสทธผล เพอความรวดเรวและถกตองในการน าขอมลมาใช (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2559 หนา 21)

ยทธศาสตรการพฒนา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 5 จงก าหนดยทธศาสตรเพอพฒนาการจดการศกษาในพนท ปงบประมาณ พ.ศ. 2555-2558 ยทธศาสตรท 1 ขอท 4 การใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนการสอนและการบรหารจดการอยางมประสทธภาพ ไดก าหนดกลยทธเพอตองการใหสถานศกษาในส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 5 ไดบรหารงานดานระบบสารสนเทศในสถานศกษาใหเกดประโยชนตอการจดการเรยนการสอนของผเรยน คร รวมถงการบรหารงานของผบรหารในสถานศกษาใหมประสทธภาพยงขนไป (www.chiangmaiarea5.go.th/2012)

ในสวนของโรงเรยนบานนาฟอน ต าบลบอหลวง อ าเภอฮอด จงหวดเชยงใหม สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 5 จดวาเปนโรงเรยนขนาดเลก จดการเรยนการสอนตงแตชนปฐมวยถงชนมธยมศกษาตอนตน ซงมขาราชการครและบคลากรทางการศกษาจ านวน 18 คน จ านวนนกเรยน 220 คน มบคลากรทไดรบมอบหมายใหดแลรบผดชอบงานดานสารสนเทศของโรงเรยน จ านวน 1 คน การด าเนนงานดานสารสนเทศของโรงเรยนทผานมา ยงมการจดการระบบสารสนเทศยงไมเปนระบบ เนองจากบคลากรในโรงเรยนตางจดเกบขอมลสารสนเทศดวยตนเอง โดยแตละฝายตางรบผดชอบในการเกบขอมลสารสนเทศ ขาดการประสานงานและใหความรวมมอในการใหขอมล การจดการดานสารสนเทศ ท าใหระบบสารสนเทศของโรงเรยนมขอบกพรองและขาดคณภาพ เนองจากขาดการวางแผนในการจดเกบขอมลอยางจรงจงและไมไดท าอยางตอเนอง ไดรบขอมลลาชา และสาเหตส าคญ คอ ครแตละคนยงขาดความร ความเขาใจในเรองสารสนเทศ และมไดเลงเหนในความส าคญในการจดระบบสารสนเทศของโรงเรยน ประกอบกบครทกคนมเวลานอย แตมภารกจมาก กอใหเกด

Page 24: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 19

ปญหาและอปสรรคในการจดท าระบบสารสนเทศสงผลกระทบตอการจดการสารสนเทศในโรงเรยน (รายงานประจ าปของสถานศกษาโรงเรยนบานนาฟอน, 2559 : 1-4)

ดวยเหตผลดงกลาวในเบองตน ในฐานะทเปนผวจยไดเลงเหนความส าคญของระบบสารสนเทศภายในโรงเรยนจงสนใจทจะศกษาสภาพการด าเนนงานระบบสารสนเทศของโรงเรยนบานนาฟอน ต าบลบอหลวง อ าเภอฮอด จงหวดเชยงใหม สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 5 มขนตอนการด าเนนงานระบบสารสนเทศไว 5 ขนตอน ประกอบดวย 1) ขนการรวบรวมขอมล 2) ขนการตรวจสอบขอมล 3) ขนการประมวลผลขอมล 4) ขนการน าเสนอขอมลและสารสนเทศ 5) ขนการจดเกบขอมลและสารสนเทศ เพอหาค าตอบวามการปฏบต ตามขนตอนทง 5 ขนตอนหรอไม และการด าเนนการในแตละขนตอนนน มปญหาอะไรบาง และจะมแนวทางในการพฒนาเพอทจะไดขอมลทเปนจรง ในการน าไปพจารณาประกอบในการวางแผนปรบปรงและพฒนาการด าเนนงานระบบสารสนเทศของโรงเรยนใหมทงประสทธภาพและประสทธผล (แนวทางการจดท าระบบสารสนเทศสถานศกษา, 2544 : 22-31)

ดงนน โรงเรยนเปนองคกรหนงทมความจ าเปนตองใชขอมลสารสนเทศ เพอการพฒนาการเรยนการสอน โดยเฉพาะขอมลสารสนเทศเกยวกบขอมลพนฐาน จากสภาพจรงของแตละทองถนทครอบคลมขอมลดานตางๆ ของโรงเรยนในดานสภาพทางการเรยนการสอนตลอดจนปญหาและความตองการของชมชน ในขณะนโรงเรยนสวนใหญ ยงไมมการเกบขอมลอยางเปนระบบ ขอมลสารสนเทศยงไมเปนปจจบน ไมสามารถน ามาใชประโยชนไดอยางเตมท ผทรบผดชอบในงานดานขอมลสารสนเทศของโรงเรยน มไดมความรอยางแทจรง บคลากรในโรงเรยนไมเหนความส าคญของขอมลสารสนเทศ และไมน าขอมลสารสนเทศทมอยมาใชประโยชน ระบบการเกบขอมลสารสนเทศไมทนสมย ไมเปนระเบยบไมนาสนใจ วตถประสงค

1. เพอศกษาปญหาและแนวทางแกไขการบรหารงาน ดานระบบสารสนเทศของโรงเรยนบานนาฟอน ต าบลบอหลวง อ าเภอฮอด จงหวดเชยงใหม

2. เพอก าหนดกลยทธการพฒนาการบรหารงาน ดานระบบสารสนเทศของโรงเรยนบานนาฟอน ต าบล บอหลวง อ าเภอฮอด จงหวดเชยงใหม ขอบเขตของการวจย

1. ขอบเขตเนอหา การศกษาการบรหารงานระบบสารสนเทศในโรงเรยนบานนาฟอน ต าบลบอหลวง อ าเภอฮอด จงหวด

เชยงใหม โดยพจารณาเรองสภาพปจจบน และปญหาในการปฏบตงานระบบสารสนเทศในโรงเรยน การบรหารจดการระบบสารสนเทศ 5 ขนตอน ประกอบดวย 1) ขนการรวบรวมขอมล 2) ขนการตรวจสอบขอมล 3) ขนการประมวลผลขอมล 4) ขนการน าเสนอขอมลและสารสนเทศ 5) ขนการจดเกบขอมลและสารสนเทศ

2. ขอบเขตประชากร ผอ านวยการสถานศกษา คณะครในโรงเรยนบานนาฟอน ต าบลบอหลวง อ าเภอฮอด จงหวดเชยงใหม

เจาหนาทสารสนเทศส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 5 ศกษานเทศก ผอ านวยการโรงเรยนทเชยวชาญดานสารสนเทศและผเชยวชาญดานสารสนเทศ จ านวน 21 คน ปการศกษา 2559 นยามศพทเฉพาะ

การบรหารงานดานระบบสารสนเทศ หมายถง เปนการน าองคประกอบทมความสมพนธกนของระบบมาใชในการรวบรวม บนทก ประมวลผล แจกจายสารสนเทศ เพอใชในการวางแผน ควบคม จดการและสนบสนนการตดสนใจโดยการใชการบรหารเขามาชวย

Page 25: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

20 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

ระบบสารสนเทศ หมายถง กระบวนการขนพนฐานของการท างานตางๆ ในรปแบบของการเกบขอมล (Input) การประมวลผลขอมล (Processing) การน าเสนอขอมล (Output) ของโรงเรยนบานนาฟอน ต าบลบอหลวง อ าเภอฮอด จงหวดเชยงใหม

การรวบรวมขอมล หมายถง การเกบรวบรวมขอมลจากแหลงตางๆ นน จะตองก าหนดรายการขอมลทตองการ ก าหนดวธการจดเกบ สรางหรอจดหาเครองมอในการจดเกบ ใหสอดคลองกบลกษณะของขอมลและแหลงขอมล เชน แบบส ารวจแบบสมภาษณ แบบสอบถาม แบบบนทก แบบสงเกต เปนตน นอกจากนนควรก าหนดเวลาในการจดเกบหรอผรบผดชอบในการจดเกบ โดยตองค านงถงขอมลทตรงกบความตองการทก าหนดไวและมความเชอถอได

การตรวจสอบขอมล หมายถง ขอมลทเกบรวบรวมมาได กอนทจะน าไปประมวลผลควรมการตรวจสอบ ความถกตองของขอมลกอน โดยพจารณาจากความถกตอง ความสมบรณและความเปนปจจบนของขอมล

การประมวลผลขอมล หมายถง เปนการน าขอมลมาประมวลผลใหเปนสารสนเทศหรอเปนการเปลยนแปลงขอมลใหอยในรปแบบทน าไปใชประโยชนได ขอมลใดทเปนสารสนเทศอยแลว กน ามาจดกลม แยกแยะ ตามลกษณะและประเภทของสารสนเทศ ซงการประมวลนนอาจเปนการจดหมวดหม การเรยงล าดบ การแจงนบ ส าหรบการใชสตรทางคณตศาสตร การด าเนนการอาจใชวธงายๆ ทเรยกวา ท าดวยมอใชเครองค านวณเลกๆ มาชวย จนกระทงใชเทคโนโลยใหม คอ คอมพวเตอรกไดในการวเคราะหขอมลควรใชคาสถตทงายและตรงทสด คาสถตทนยมน ามาใช เชน คารอยละ อตราสวน สดสวน คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน หรอแมกระทงการแจกแจงความถทเปนการหาคาสถตทงายทสด

การน าเสนอขอมลและสารสนเทศ หมายถง ขอมลทผานการประมวลผลหรอจดท าเปนสารสานเทศทมความหมายซดเจน มความกะทดรด ตรงกบความตองการและสะดวกตอการน าไปใช อาจน าเสนอในรปของตาราง แผนภาพ กราฟ หรอการบรรยายเปนความเรยงกได ทงนขนอยกบความเหมาะสมของการน าไปใชและลกษณะของสารสนเทศนนๆ

การจดเกบขอมลและสารสนเทศ หมายถง การจดเกบสวนทเปนขอมลและสวนทเปนสารสนเทศไวในสอตางๆ อยางมระบบ สะดวกตอการคนหาเพอน ามาใชประโยชน อาจจดเกบเปนแฟมเอกสารหรอแฟมอเลกทรอนกส ตามศกยภาพของสถานศกษา แตตองค านงถงระบบของการคนหาใหสะดวกตอการเปลยนแปลง ปรบปรงขอมลใหเปนปจจบน การน าขอมลไปประมวลผลใหมรวมทงการน าสารสนเทศไปใชประโยชนในงานตางๆ

กลยทธ หมายถง แผนทเกดจากการมสวนรวมของผมสวนเกยวของในทกระดบ และเกยวของกบทกฝายในองคการ เปนแผนทมขอบเขตกวางครอบคลมวธการและการใชทรพยากร การก าหนดทศทางในอนาคตขององคการในระยะยาว โดยเนนกลยทธหรอวธการเฉพาะเพอใหองคการ บรรลวตถประสงคทวางไว กรอบแนวคดการวจย

แนวคดทฤษฎกลยทธการด าเนนงานการบรหารงานดานระบบสารสนเทศ 1. ขนตอน บรหารงานดานระบบสารสนเทศ

1) การรวบรวมขอมล 2) การตรวจสอบขอมล 3) การประมวลผลขอมล 4) การน าเสนอขอมลและสารสนเทศ 5) การจดเกบขอมลและสารสนเทศ

2. วจยทเกยวของ 3. กลยทธ

ก าหนดกลยทธการพฒนาการบรหารงานดานระบบสารสนเทศ โรงเรยนบานนาฟอน ต าบลบอหลวง อ าเภอฮอด จงหวดเชยงใหม

ประชมเชงปฏบตการ สภาพปญหาและแนวทางการก าหนดกลยทธ

ตรวจสอบกลยทธ โดยผเชยวชาญ

Page 26: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 21

วธด าเนนการวจย 1. ขนตอนการวจย

1.1 ขนตอนท 1 ศกษาปญหาและขอเสนอแนะแนวทางบรหารงานระบบสารสนเทศของโรงเรยนบาน นาฟอน ต าบลบอหลวง อ าเภอฮอด จงหวดเชยงใหม โดยใชการประชมเชงปฏบตการซงมขนตอนยอยดงน 1) ก าหนดวาระการประชม 2) ด าเนนการประชม 3) ผลการประชม

1.2 ขนตอนท 2 น าแนวทางแกไขขอเสนอแนะทไดจากขนตอนท 1 มาประชมเชงปฏบต การในรอบท 2 เพอรางกลยทธการบรหารงานระบบสารสนเทศของโรงเรยนบานนาฟอนต าบล บอหลวง อ าเภอฮอด จงหวดเชยงใหม โดยผวจยเปนผจดบนทกและสรปเปนกลยทธ

1.3 ขนตอนท 3 กลยทธทไดจากขนตอนท 2 ไปตรวจสอบความเหมาะสมของกลยทธการบรหารงานระบบสารสนเทศของโรงเรยนบานนาฟอน ต าบลบอหลวง อ าเภอฮอด จงหวดเชยงใหม

2. เครองมอรวบรวมขอมล 2.1 เครองมอรวบรวมขอมลในการวจยครงน คอ ระเบยบวาระการประชมการบรหารงานระบบ

สารสนเทศ ของโรงเรยนบานนาฟอน ต าบลบอหลวง อ าเภอฮอด จงหวดเชยงใหม มเนอหาและรปแบบดงน 2.2 เครองมอรวบรวมขอมลในการวจยครงน คอ แบบแบบบนทกการประชมการบรหารงานระบบ

สารสนเทศ ของโรงเรยนบานนาฟอน ต าบลบอหลวง อ าเภอฮอด จงหวดเชยงใหม เกยวกบขนตอนการบรหารงานดานสารสนเทศ

2.3 แบบตรวจสอบ กลยทธการบรหารงานระบบสารสนเทศของโรงเรยนบานนาฟอน ต าบลบอหลวง อ าเภอฮอด จงหวดเชยงใหม

3. การสรางเครองมอ การสรางเครองมอเพอการวจยครงน มขนตอนดงน

3.1 ระเบยบวาระการประชม เกยวกบการวเคราะหปญหาการบรหารงานระบบสารสนเทศแนวทาวการแกไขปญหาและขอเสนอแนะในการก าหนดกลยทธการพฒนาระบบสารสนเทศของโรงเรยนบานนาฟอน อ าเภอฮอด จงหวดเชยงใหม

ขนตอนท 1 ศกษาขอมลและสภาพปญหาของการบรหารงานระบบสารสนเทศของโรงเรยนบานนาฟอน ต าบลบอหลวง อ าเภอฮอด จงหวดเชยงใหม

ขนตอนท 2 น าความรทไดมากจากขนตอนท 1 มาสรางรางระเบยบวาระการประชมการบรหารงานระบบสารสนเทศ ของโรงเรยนบานนาฟอน ต าบลบอหลวง อ าเภอฮอด จงหวดเชยงใหม

ขนตอนท 3 ด าเนนการประชม พรอมบนทกการประชม ลงแบบบนทกการประชมการบรหารงานระบบสารสนเทศ ของโรงเรยนบานนาฟอน ต าบลบอหลวง อ าเภอฮอด จงหวดเชยงใหม

3.2 แนวการพฒนาการบรหารงานระบบสารสนเทศจากการประชม ปรกษาอาจารยทปรกษาก าหนดก าหนดกลยทธการพฒนาระบบสารสนเทศของโรงเรยนบานนาฟอน ต าบลบอหลวง อ าเภอฮอด จงหวดเชยงใหม

3.3 แบบตรวจสอบ กลยทธการบรหารงานระบบสารสนเทศ ของโรงเรยนบานนาฟอน ต าบลบอหลวง อ าเภอฮอด จงหวดเชยงใหม

ขนตอนท 1 รางหนงสอขอความอนเคราะหผเชยวชาญท าหนาทตรวจสอบความเหมาะสม ความเปนไปได

ขนตอนท 2 น ากลยทธทไดเสนอผเชยวชาญจ านวน 3 คน เพอปรบปรงแกไข

4. การรวบรวมขอมล วตถประสงคขอท 1 เพอศกษาปญหาและแนวทางแกไขการบรหารงานดานระบบสารสนเทศของโรงเรยน

บานนาฟอน ต าบลบอหลวง ต าบลบอหลวง อ าเภอฮอด จงหวดเชยงใหม

Page 27: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

22 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

วธการศกษา 1. ศกษาขอมลและปญหาของการบรหารงานระบบสารสนเทศของโรงเรยนบานนาฟอน ต าบลบอ

หลวง อ าเภอฮอดจงหวดเชยงใหม 2. น าขอมลและปญหาของการบรหารงานระบบสารสนเทศ มาก าหนดเปนระเบยบวาระการประชม

และด าเนนการประชมเพอเกบรวบรวมขอมลมาวเคราะหโดยการสงเคราะหเนอหา วตถประสงคขอท 2 เพอก าหนดกลยทธการพฒนาการบรหารงานดานระบบสารสนเทศของโรงเรยนบาน

นาฟอน ต าบลบอหลวง อ าเภอฮอด จงหวดเชยงใหม วธการศกษา 1. ด าเนนการจดท ากลยทธโดยการน าสภาพปญหาและแนวทางการแกไขการบรหารงานระบบ

สารสนเทศ จากวาระการประชม ปรกษาอาจารยทปรกษา มาวเคราะหโดยการสงเคราะหเนอหา 2. น ากลยทธตรวจสอบความเหมาะสมความเปนไปได โดยผเชยวชาญเพอปรบปรงแกไขตอไป

ผลการวจย

ปญหาขนตอนการรวบรวมขอมลพบวา โดยรวมมความหลากหลายของประเภทขอมลการจ าแนกชวงชนของขอมล ไมตรงกบความตองการท าใหการรวบรวมเกดความสบสนและผดพลาดไดงาย แบบรวบรวมขอมลทใชสวนใหญเปนแบบสอบถามและแบบสงเกตท าใหการรวบรวมขอมลอาจไมครบถวน ขอมลทมอยในสถานศกษาไมเปนปจจบน ระบบเทคโนโลยสารสนเทศไมรองรบ เชน อปกรณทใชในการบนทกบางสวนยงลาสมย ขาดการจดท าแฟมสารสนเทศการน าขอมลมาสงชา ไมตรงกบความจ าเปน การไดขอมลทไมครบท าใหเกดการขาดขอมลทสมบรณผใหการสมภาษณใหขอมลทบดเบอนจากความเปนจรง ความลาชาในการรวบรวมขอมล เกดจากตวบคคลทไมใหความรวมมอเทาทควร แบบฟอรมในการเกบขอมลยงเปนแบบเดมไมเปนปจจบนไมมการปรบปรงแบบเกบขอมลขอมลอยอยางกระจดกระจายไมรวมกนทศนยการเกบรวบรวมขอมล ท าใหยากตอการเสาะหาขอมลเปนไปไดยากระบบอนเตอรเนตไมมความเสถยร วสด อปกรณ ไมเพยงพอตอการใชงาน

แนวทางแกไขปญหาขนตอนการรวบรวมขอมลพบวา โดยรวมตองมการก าหนดแนวทางในการเกบรวบรวมขอมลใหชดเจน การเกบรวบรวมขอมลควรใชเครองมอในการรวบรวมขอมลตรงประเภท ควรเกบขอมลเปนระยะตามทไดก าหนด ควรมการก าหนดบคคลทรบผดชอบในการรวบรวมขอมล เมอบคคลยายหรอลาออก ควรมการสงตอขอมลใหครบถวนและเปนปจจบน

ปญหาขนตอนการตรวจสอบขอมลพบวา โดยรวมขอมลผดพลาดไมมการตรวจสอบซ าไมไดก าหนดบคคลท าหนาทตรวจสอบขอมล

แนวทางแกไขปญหาขนตอนการตรวจสอบขอมล พบวา โดยรวมตรวจสอบรายละเอยดของขอมลใหครบถวนและตรงตามความเปนจรง เปนปจจบนอยเสมอ เมอมการเปลยนแปลงขอมลจะตองขอหลกฐาน การเปลยนแปลงขอมลใหเปนปจจบน ควรมการก าหนดบคคลทรบผดชอบในการตรวจสอบขอมลโดยเฉพาะน าเอกสารขอมลฉบบจรงมาอางองในการตรวจสอบขอมลทกครง

ปญหาขนตอนการประมวลผลขอมลพบวา โดยรวมขอมลสารสนเทศเปนรปเลมไมม มแตขอมลในระบบคอมพวเตอรขอมลทน ามาวเคราะหขาดความชดเจน เนองจากคาสถตไมตรงกบความตองการ ผประมวลผลขอมล ยงขาดความรความเขาใจในการประมวลผลอยางถองแท มการวเคราะหขอมลโดยการใชคาสถตนอยและไมมความหลากหลาย

แนวทางแกไขปญหาขนตอนการประมวลผลขอมลพบวา โดยรวมตองมการแยกประเภทขอมล ในการประมวลผลขอมลนนควรจดท าใหมความชดเจนเขาใจงายและเปนปจจบน ควรมการน าคาสถตมาใชในการวเคราะหประมวลผลขอมล เพอเปนประโยชนในการน าขอมลไปใช ควรมการปรบปรงแกไขขอมลสารสนเทศใหอยในระดบทมความนาเชอถอและถกตอง เพอน าไปใชตอไป

Page 28: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 23

ปญหาขนตอนการน าเสนอขอมลและสารสนเทศพบวา โดยรวมขาดการน าขอมลสารสนเทศของโรงเรยน ชแจงตอบคลากรในโรงเรยนและชมขน การน าเสนอขอมลไมมความกระซบและตรงตอความตองการ การน าเสนอขอมลยงไมละเอยดครบถวนเพยงพอตอการน าไปใชประโยชน ขอมลไมมความเหมาะสมกบความตองการเพอการวางแผนงาน ขอมลขาดความชดเจน การน าเสนอขอมลบางสวนยงไมเปนปจจบน

แนวทางแกไขปญหาขนตอนการน าเสนอขอมลและสารสนเทศพบวา โดยรวมควรเลอกใชวธการน าเสนอขอมลใหถกตองและเหมาะสม เปนประโยชนตอผน าขอมลไปใชงาน ควรมการจดน าเสนอขอมลเปนรปเลม มกราฟประกอบจะไดเขาใจงายขน เหนภาพชดเจน สถานศกษาตองมการประมวลผลขอมลสารสนเทศ เมอสนภาคเรยนควรน าเสนอบคลากรในสถานศกษา ชมชนและทกฝายใหรบทราบตอไป

ปญหาขนตอนการจดเกบขอมลและสารสนเทศพบวา โดยรวมการจดเกบขอมลลงแฟมยงไมเปนระบบจ าแนกประเภทอยางถกตอง ระบบการจดเกบขอมลลงคอมพวเตอรไมสมบรณ เนองจากมการยายบคลากรบอย ท าใหขาดความตอเนองในการจดเกบขอมลขาดการเกบแฟมขอมลส ารองการจดเกบขอมลและสารสนเทศไมชดเจนตางคนตางเกบเนองจากสถานศกษาไมมแบบตวอยางทใหบคคลทกคนเกบขอมลขาดความตอเนองในการจดเกบขอมล

แนวทางแกไขปญหาขนตอนการจดเกบขอมลและสารสนเทศ พบวา โดยรวม ควรมการจดเกบและแยกประเภทของขอมลใหเปนระบบ มหอง ต แฟม หรอระบบคอมพวเตอรในการจดเกบ เพอจะสะดวกตอการไปใชงานในฝายตางๆ ในสถานศกษา ควรมผรบผดชอบ ผจดเกบขอมลอยางชดเจน การจดเกบขอมลสารสนเทศ ควรจดเกบทงในแฟมเอกสาร และจดเกบลงระบบขอมลสารสนเทศลงระบบคอมพวเตอร ควรมการท าขอมลส ารองไวเพอกนขอมลทมอยสญหายหรอเสย

ขนตอนระบบสารสนเทศ 5 ขนตอน สามารถก าหนดกลยทธได 14 กลยทธ ดงน ขนตอนการรวบรวมขอมล ประกอบดวย กลยทธเนนการก าหนดประเภทของขอมล และเครองมอในการ

เกบรวบรวมขอมลทจ าเปนตอการวางแผนของโรงเรยนและจ าเปนตอการรายงานหนวยงานทเกยวของทกหนวย ตามความเหมาะสม กลยทธจดท าปฏทนเกบขอมลเปนระยะ ใหสอดคลองกบระยะเวลาทจ าเปนตองใชในการวางแผนและการรายงานหนวยงานทเกยวของ จดท าปฏทนเกบขอมลเปนระยะ ใหสอดคลองกบระยะเวลาทจ าเปนตองใชในการวางแผนและการรายงานหนวยงานทเกยวของ กลยทธออกค าสงแตงตงบคลากรภายในสถานศกษาทมความช านาญ ในการออกแบบเครองมอเกบรวบรวมขอมล และสามารถชแจงท าความเขาใจกบบคลากรในโรงเรยนใหสามารถเกบรวบรวมขอมลไดอยางมประสทธภาพ กลยทธพฒนาอปกรณและโปรแกรมเกบรวบรวมขอมลใหทนสมยสามารถเชอมโยงขอมลกบหนวยงานทเกยวของได ขนตอนการตรวจสอบขอมล ประกอบดวย กลยทธตรวจสอบขอมลครบถวน ตามความเปนจรงและใหเปนปจจบนอยเสมอ กลยทธออกค าสงแตงตงบคลากรภายในสถานศกษาทมความช านาญ ในการตรวจสอบขอมล ขนตอนการประมวลผลขอมล ประกอบดวย กลยทธจ าแนกประเภทขอมลทไดประมวลผลออกมา และเกบคาสถตใหตรงกบความตองการ เพอการวางแผนและการรายงานหนวยงานอน กลยทธการประมวลผลขอมลตองมความชดเจนเขาใจงาย เปนปจจบน กลยทธตรวจสอบขอมลทไดประมวลผลใหมความนาเชอถอและถกตอง

ขนตอนการน าเสนอขอมลและสารสนเทศ ประกอบดวย กลยทธเลอกใชวธการน าเสนอขอมลใหเหมาะสมกบชนดขอมล ใหเปนประโยชนตอการใชงาน กลยทธจดน าเสนอขอมลเปนรปเลม แฟม กราฟ และสออเลกทรอนกส กลยทธมการน าเสนอขอมลสารสนเทศของสถานศกษา เปนระยะสอดคลองกบความตองการในการใชขอมล ขนตอนการจดเกบขอมลและสารสนเทศ ประกอบดวยกลยทธจดเกบและแยกประเภทของขอมลสารสนเทศ มหอง ต แฟมหรอระบบคอมพวเตอรในการจดเกบ กลยทธแตงตงบคลากรภายในสถานศกษาทมความช านาญ ในการรบผดชอบระบบขอมลสารสนเทศทกขนตอน หากไมมความช านาญตองพฒนาดวยรปแบบตางๆอยางสม าเสมอ

Page 29: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

24 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

ผลการตรวจสอบกลยทธ 5 ขนตอน โดยผเชยวชาญ 3 ทานประกอบดวย ผอ านวยการสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 5 เจาหนาทสารสนเทศ สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 5 ศกษานเทศก สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 5 ไดผลดงน ขนตอนการรวบรวมขอมล พบวาผเชยวชาญ 3 คนโดยรวมกลยทธการพฒนาการบรหารงานดานระบบสารสนเทศ เมอพจารณาเปนรายดานเรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปหานอย คอ กลยทธจดท าปฏทนเกบขอมลเปนระยะ ใหสอดคลองกบระยะเวลาทจ าเปนตองใชในการวางแผนและการรายงานหนวยงานทเกยวของ กลยทธออกค าสงแตงตงบคลากรภายในสถานศกษาทมความช านาญ ในการออกแบบเครองมอเกบรวบรวมขอมล สามารถชแจงท าความเขาใจกบบคลากรในโรงเรยน ใหสามารถเกบรวบรวมขอมลไดอยางมประสทธภาพ กลยทธพฒนาอปกรณและโปรแกรมเกบรวบรวมขอมลใหทนสมย สามารถเชอมโยงขอมลกบหนวยงานทเกยวของได รองลงมา กลยทธเนนการก าหนดประเภทของขอมล และเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลทจ าเปนตอการวางแผนของโรงเรยนและจ าเปนตอการรายงานหนวยงานทเกยวของทกหนวย ตามความเหมาะสม

ขนตอนการตรวจสอบขอมล พบวาผเชยวชาญ 3 ทาน โดยรวมกลยทธการพฒนาการบรหารงานดานระบบสารสนเทศ เมอพจารณาเปนรายดานทมคาเฉลยมากทสด คอ กลยทธตรวจสอบขอมลครบถวนตามความเปนจรงและใหเปนปจจบนอยเสมอ กลยทธออกค าสงแตงตงบคลากรภายในสถานศกษาทมความช านาญในการตรวจสอบขอมล

ขนตอนการประมวลผลขอมล พบวาผเชยวชาญ 3 ทาน โดยรวมกลยทธการพฒนาการบรหารงานดานระบบสารสนเทศ เมอพจารณาเปนรายดานเรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปหานอย คอ กลยทธจ าแนกประเภทขอมลทไดประมวลผลออกมา เกบคาสถตใหตรงกบความตองการ เพอการวางแผนและการรายงานหนวยงานอน สวนกลยทธการประมวลผลขอมลตองมความชดเจนเขาใจงาย เปนปจจบน รองลงมา กลยทธตรวจสอบขอมลทไดประมวลผลใหมความนาเชอถอและถกตอง

ขนตอนการน าเสนอขอมลและสารสนเทศ พบวาผเชยวชาญ 3 ทาน โดยรวมกลยทธการพฒนาการบรหารงานดานระบบสารสนเทศ เมอพจารณาเปนรายดานทมคาเฉลยมากทสด คอ กลยทธเลอกใชวธการน าเสนอขอมลใหเหมาะสมกบชนดขอมล ใหเปนประโยชนตอการใชงาน กลยทธจดน าเสนอขอมลเปนรปเลม แฟม กราฟ สออเลกทรอนกส และกลยทธมการน าเสนอขอมลสารสนเทศของสถานศกษา เปนระยะสอดคลองกบความตองการในการใชขอมล

ขนตอนการจดเกบขอมลและสารสนเทศ พบวาผเชยวชาญ 3 ทาน โดยรวมกลยทธการพฒนาการบรหารงานดานระบบสารสนเทศ เมอพจารณาเปนรายดานทมคาเฉลยมากทสด คอ กลยทธต แฟมหรอระบบคอมพวเตอรในการจดเกบ และกลยทธแตงตงบคลากรภายในสถานศกษาทมความช านาญ ในการรบผดชอบระบบขอมลสารสนเทศทกขนตอน หากไมมความช านาญตองพฒนาดวยรปแบบตางๆ อยางสม าเสมอ อภปรายผลและขอเสนอแนะ

ผลการศกษาวจยเรอง กลยทธการพฒนาการบรหารงานดานระบบสารสนเทศ โรงเรยนบานนาฟอน ต าบลบอหลวง อ าเภอฮอด จงหวดเชยงใหม มประเดนดงน ปญหาขนตอนการรวบรวมขอมล จากการบรหารงานดานระบบสารสนเทศ โรงเรยนบานนาฟอน ต าบลบอหลวง อ าเภอฮอด จงหวดเชยงใหม ดานการรวบรวมขอมลยงไมเปนระบบทด สอดคลงกบงานวจยของ สชาดา มณรตน เรอง สภาพการด าเนนงานระบบสารสนเทศของโรงเรยนบานหวยหลอดก อ าเภออมกอย จงหวดเชยงใหม (2554) พบวา ปญหาการรวบรวมขอมลยงไมเปนปจจบน ไมตอเนองไมเปนระบบ ท าใหไมสามารถเกบรวบรวมขอมลไดครอบคลมและตรงตามจดประสงค เชนเดยวกบงานวจยของ สชรา จนดาวงศ เรอง การด าเนนงานระบบสารสนเทศของโรงเรยนดอกค าใตวทยาคม จงหวดพะเยา (2549) พบวา ปญหาการรวบรวมขอมลไมเปนปจจบน ไมมระบบในการเกบรวบรวมทด ขาดการวางแผนและมการจดเกบขอมลทซ าซอน อกทงการเกบรวบรวมขอมลยงไม

Page 30: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 25

ครอบคลมและไมไดรบความรวมมอทกฝายงาน ทเปนเชนนเพราะ ระบบบรหารจดการภายในโรงเรยนบานนาฟอนใหความส าคญในการเกบรวบรวมขอมล แตยงขาดการจดเกบขอมลทเปนระบบและเปนปจจบน ปญหาขนตอนการตรวจสอบขอมล จากการบรหารงานดานระบบสารสนเทศ โรงเรยนบานนาฟอน ต าบลบอหลวง อ าเภอฮอด จงหวดเชยงใหม คอ ขาดผตรวจสอบขอมลทมความรความช านาญ ซงเปนไปตามแนวทางงานวจย จนทรพร เสงยมพกตร (2549) พบวา บคลากรมจ ากด ขาดความรความช านาญ ไมมผรบผดชอบโดยตรงและขอมลบางอยางไมเปนปจจบน มการเปลยนแปลงขาดความตอเนอง ทเปนเชนน เพราะระบบบรหารจดการในโรงเรยนบานนาฟอน ผรบผดชอบในการตรวจสอบขอมลยงขาดความร ประสบการณ ความช านาญในการตรวจสอบขอมล ปญหาขนตอนการประมวลผลขอมล จากการบรหารงานดานระบบสารสนเทศ โรงเ รยนบานนาฟอน ต าบลบอหลวง อ าเภอฮอด จงหวดเชยงใหม คอ ขนประมวลผลขอมลยงขาดเครองมอททนสมย ซงเปนไปตามแนวทางงานวจยของ สชาดา มณรตน เรอง สภาพการด าเนนงานระบบสารสนเทศของโรงเรยนบานหวยหลอดก อ าเภออมกอย จงหวดเชยงใหม (2554) พบวา การจดหางบประมาณและเครองมอททนสมยในการประมวลผลขอมลมนอย เชนเดยวกบงานวจยของ ศรวรรณ ตนตย เรองการจดการระบบสารสนเทศในโรงเรยนเวยงมอกวทยา อ าเภอเถน จงหวดล าปาง (2557) พบวาบคลากรขาดความช านาญดานการประมวลผลขอมล และโปรแกรมทใชในงานส าหรบประมวลผลขอมล ขอมลทไดไมเปนปจจบนและไมสมบรณ ขาดวธการประมวลผลขอมลทเปนระบบเชนน เพราะโรงเรยนบานนาฟอนมการประมวลผลขอมลอยเสมอ จงจ าเปนตองมงบประมาณในการจดสรรเครองมอททนสมย เพอทงานจะไดถกตองและเปนปจจบน ปญหาขนตอนการน าเสนอขอมลและสารสนเทศ จากการบรหารงานดานระบบสารสนเทศ โรงเรยนบานนาฟอน ต าบลบอหลวง อ าเภอฮอด จงหวดเชยงใหม โรงเรยนยงขาดการน าเสนอขอมลสารสนเทศ ควรมการจดการทด ซงเปนไปตามแนวทางงานวจยของ นนทนา บรรกษ เรอง การด าเนนงานระบบสารสนเทศของโรงเรยนในศนยเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาอมกอย จงหวดเชยงใหม (2549) พบวาการน าเสนอขอมลสารสนเทศไมมความหลากหลาย ไมมการเผยแพรขอมลผานจดหมายขาว วารสาร และเวบไซต เชนเดยวกบงานวจยของ วสทธศกด เครอสาร เรองการด าเนนงานระบบสารสนเทศ ของโรงเรยนในเครอขายรองเคาะ อ าเภอวงเหนอ จงหวดล าปาง (2553) ไดเสนอแนะวา ควรจดบคลากรรบผดชอบ ควรจดระบบการน าเสนอขอมลสารสนเทศในรปแบบตางๆ ใหทนตามเหตการณ และน าเสนอรปแบบทหลากหลาย

แนวทางการก าหนดกลยทธขนตอนการรวบรวมขอมล ควรมการรวบรวมขอมลอยางเปนระบบตามขนตอนซงเปนไปตามแนวทางงานวจยของ กมลพรรณ กนทะทพย เรอง การจดระบบสารสนเทศของโรงเรยนบานกองแขก อ าเภอแมแจม จงหวดเชยงใหม (2552) ไดเสนอแนะวาควรจดเกบขอมลอยางสม าเสมอ จดการขอมลใหเปนปจจบน และจดเกบรวบรวมขอมลใหเปนระบบ ทเปนเชนนเพราะทางโรงเรยนอยากใหมการจดระบบบรหารจดการใหเปนปจจบน สะดวก รวดเรว ในการคนหาขอมล

แนวทางการก าหนดกลยทธขนตอนการการตรวจสอบขอมล ควรมการตรวจสอบ ตรวจทาน แกไขขอทลใหถกตอง โดยขอมลทจดเกบตองถกตองและเชอถอไดเพราะหากขอมลไมนาเชอถอแลว สารสนเทศทไดจากขอมลกจะไมนาเชอถอดวย เปนไปตามแนวทางงานวจยของ ศรวรรณตนตย เรอง การจดการระบบสารสนเทศในโรงเรยนเวยงมอกวทยา อ าเภอเถน จงหวดล าปาง (2557) ไดเสนอแนะวา ควรมการตดตามตรวจสอบและปรบปรงขอมลใหเปนปจจบนทนสมยอยเสมอ

แนวทางการก าหนดกลยทธขนตอนการประมวลผลขอมล ควรจดสรรงบประมาณในการจดซอ จดหาเครองมอททนสมย เปนไปตามแนววจยของ สชาดา มณรตน เรอง สภาพการด าเนนงานระบบสารสนเทศของโรงเรยนบานหวยหลอดก อ าเภออมกอย จงหวดเชยงใหม (2554) ไดเสนอแนะวา ควรจดหาวสดอปกรณ เทคโนโลยททนสมยและมประสทธภาพในการประมวลผลขอมล

แนวทางการก าหนดกลยทธขนตอนการน าเสนอขอมลและสารสนเทศ ควรมการน าเสนอขอมลอยางเปนระบบตามขนตอนและมการเผยแพรทหลากหลาย ซงเปนไปตามแนวทางงานวจยของ นนทนา บรรกษ เรองการ

Page 31: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

26 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

ด าเนนการระบบสารสนเทศของโรงเรยนในศนยเครอขายพฒนาคณภาพทางการศกษาอมกอย จงหวดเชยงใหม (2549) ไดเสนอแนะวา ควรมการน าเสนอขอมลสารสนเทศตอสารธารณชนใหทราบขอมลของโรงเรยน โดยเผยแพรผานทางจดหมายขาว วารสาร เวบไซต และควรมการน าเสนออยางสม าเสมอตอเนอง เชนเดยวกบงานวจยของ วสทธศกด เครอสาร เรอง การด าเนนงานระบบสารสนเทศของโรงเรยนในเครอขายรองเคาะ อ าเภอวงเหนอ จงหวดล าปาง (2553) ไดเสนอแนะวา ควรจดบคลากรรบผดชอบควรจดระบบการน าเสนอขอมลสารสนเทศในรปแบบตางๆ ใหทนตามเหตการณ และควรน าเสนอในรปแบบทหลากหลาย

กลยทธเนนการก าหนดประเภทของขอมล และเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลทจ าเปนตอการวางแผนของโรงเรยนและจ าเปนตอการรายงานหนวยงานทเกยวของทกหนวย ตามความเหมาะสมคอ ควรมการรวบรวมขอมลอยางเปนระบบตามขนตอนซงเปนไปตามแนวทางงานวจยของ กมลพรรณ กนทะทพย เรอง การจดระบบสารสนเทศของโรงเรยนบานกองแขก อ าเภอแมแจม จงหวดเชยงใหม (2552) ไดเสนอแนะวาควรจดเกบขอมลอยางสม าเสมอ จดการขอมลใหเปนปจจบน และจดเกบรวบรวมขอมลใหเปนระบบ ทเปนเชนน เพราะ ทางโรงเรยนอยากใหมการจดระบบบรหารจดการใหเปนปจจบน สะดวก รวดเรว ในการคนหาขอมล

กลยทธตรวจสอบขอมลครบถวน ตามความเปนจรงและใหเปนปจจบนอยเสมอคอ ควรมการตรวจสอบ ตรวจทาน แกไขขอมลใหถกตอง โดยขอมลทจดเกบตองถกตองและเชอถอได เพราะหากขอมลไมนาเชอถอแลว สารสนเทศทไดจากขอมลกจะไมนาเชอถอดวย เปนไปตามแนวทางงานวจยของ ศรวรรณตนตย เรอง การจดการระบบสารสนเทศในโรงเรยนเวยงมอกวทยา อ าเภอเถน จงหวดล าปาง (2557) ไดเสนอแนะวา ควรมการตดตามตรวจสอบและปรบปรงขอมลใหเปนปจจบนทนสมยอยเสมอ

กลยทธมการน าเสนอขอมลสารสนเทศของสถานศกษาเปนระยะสอดคลองกบความตองการในการใชขอมลคอ ควรมการน าเสนอขอมลอยางเปนระบบตามขนตอนและมการเผยแพรทหลากหลาย ซงเปนไปตามแนวทางงานวจยของ นนทนา บรรกษ เรอง การด าเนนการระบบสารสนเทศของโรงเรยนในศนยเครอขายพฒนาคณภาพทางการศกษาอมกอย จงหวดเชยงใหม (2549) ไดเสนอแนะวา ควรมการน าเสนอขอมลสารสนเทศตอสารธารณชนใหทราบขอมลของโรงเรยน โดยเผยแพรผานทางจดหมายขาว วารสาร เวบไซต และควรมการน าเสนออยางสม าเสมอตอเนอง เชนเดยวกบงานวจยของ วสทธศกด เครอสาร เรอง การด าเนนงานระบบสารสนเทศของโรงเรยนในเครอขายรองเคาะ อ าเภอวงเหนอ จงหวดล าปาง (2553) ไดเสนอแนะวา ควรจดบคลากรรบผดชอบควรจดระบบการน าเสนอขอมลสารสนเทศในรปแบบตางๆ ใหทนตามเหตการณ และควรน าเสนอในรปแบบทหลากหลาย ขอเสนอแนะทวไป

1. โรงเรยนควรแตงตงบคลากรทมความร ความช านาญในงานดานระบบสารสนเทศมาด าเนนงานในดานการบรหารงานดานระบบสารสนเทศ หรอ มการอบรม สมมนา ประชมเพอใหความรในงานดานระบบสารสนเทศ เพอน าความรมาใชในงานดานการบรหารงานดานระบบสารสนเทศของสถานศกษาตอไป

2. ผบรหารสถานศกษา ครและบคลากรทางการศกษาในสถานศกษาควรใหความรวมมอในการบรหารงานดานระบบสารสนเทศทกขนตอนและเปนประจ า

3. การก าหนดกลยทธ ควรเนนค าทเหนผลในทางบวก เชน การเพม การพฒนา การยกระดบ ตรวจสอบ เพอใหผปฏบตไดเขาใจในความหมายของกลยทธใหชดเจน

ขอเสนอแนะส าหรบการวจยครงตอไป 1. ควรมการน ากลยทธทก าหนดไปทดลองใช ในสถานศกษาอนๆ ทมบรบทใกลเคยงกน 2. ควรมการประเมนผลการใชกลยทธ 3. ในการเกบรวบรวมขอมล ควรมการเกบรวบรวมขอมลสถานศกษาอนๆ หลายแหงทมบรบทลกษณะ

เดยวกน

Page 32: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 27

เอกสารอางอง กมลพรรณ กนทะทพย. (2552). การจดระบบสารสนเทศของโรงเรยนบานกองแขก อ าเภอแมแจม จงหวด

เชยงใหม. การคนควาอสระ, ศกษาศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยเชยงใหม. กระทรวงศกษาธการ. (2544). แนวทางการจดท าระบบสารสนเทศสถานศกษา . กรงเทพฯ: ส านกทดสอบทาง

การศกษา คณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต . (2541). การประกนคณภาพการศกษาแนวทางการประกนคณภาพ

เลม 1. กรงเทพฯ: ส านกงานการประถมศกษาแหงชาต. จนทรพร เสงยมพกตร. (2548). การจดการะบบสารสนเทศของสถานศกษาในอ าเภอเมองเชยงใหม . การคนควา

อสระ ศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม. นนทนา บรรกษ. (2549). การด าเนนงานระบบสารสนเทศของโรงเรยนในศนยเครอขายพฒนาคณภาพทาง

การศกษาอมกอย จงหวดเชยงใหม. การคนควาอสระ, ศกษาศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยเชยงใหม. โรงเรยนบานนาฟอน. (2559). รายงานประจ าปของสถานศกษาโรงเรยนบานนาฟอน. เอกสารอดส าเนา วสทธศกด เครอสาร. (2553). การด าเนนงานระบบสารสนเทศของโรงเรยนเครอขายรองเคาะอ าเภอวงเหนอ

จงหวดล าปาง. การคนควาอสระ, ศกษาศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยเชยงใหม. ศรวรรณ ตนตย. (2557). เรองการจดการระบบสารสนเทศในโรงเรยนเวยงมอกวทยา อ าเภอเถน จงหวดล าปาง .

การคนควาอสระ, ศกษาศาสตรบณฑต, มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม. ศรวรรณ เสรรตน. (2540). การบรหารเชงกลยทธและกรณศกษา. กรงเทพฯ: พฒนาศกษา. สชาดา มณรตน. (2554). สภาพการด าเนนงานระบบสารสนเทศของโรงเรยนบานหวยหลอดก อ าเภออมกอย

จงหวดเชยงใหม. การคนควาอสระ, ศกษาศาสตรบณฑต, มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม. สชรา จนดาวงศ. (2549). การด าเนนงานระบบสารสนเทศของโรงเรยนดอกค าใตวทยาคม จงหวดพะเยา. การ

คนควาอสระ, ศกษาศาสตรบณฑต, มหาวทยาลยเชยงใหม.

Page 33: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

28 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

กลยทธการพฒนาการด าเนนงานหองสมดโรงเรยนมาตรฐานสากลของโรงเรยนจอมทอง จงหวดเชยงใหม A Development Strategy of the Operation concerning Library of Standard School

at Chomthong School, Chiang Mai Province

วลยา ไชยพรม*

อาจารย ดร.สวรรณ หมนตาบตร**

กศ.ด. (การบรหารการศกษา)

บทคดยอ การวจยนมงศกษาการประเมนการด าเนนงานหองสมดโรงเรยนจอมทอง ตามมาตรฐานหองสมดโรงเรยนและสรางกลยทธ

ในการด าเนนงานหองสมดโรงเรยนจอมทอง จงหวดเชยงใหม โดยรวบรวมขอมลดวยแบบสอบถามแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ จากผบรหาร คร บคลากรทางการศกษาโรงเรยนจอมทอง จ านวน 123 คน กลมตวอยางนกเรยน จ านวน 322 คน วเคราะหขอมลโดยใชสถตความถ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการประมาณคาเฉลยประชากร ผลการวจยพบวาผลการด าเนนงานหองสมดโรงเรยนจอมทอง ตามมาตรฐานหองสมดโรงเรยน ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ 2556 ในภาพรวมอยในระดบมาก โดยดานผบรหาร ดานอาคารสถานทและวสดครภณฑ ดานนกเรยน ดานคร ครบรรณารกษและเจาหนาทหองสมด และดานทรพยากรสารสนเทศในระดบมาก สวนผลการด าเนนงานหองสมดของโรงเรยนจอมทอง โดยผเรยน ดานคร ครบรรณารกษและเจาหนาทหองสมดโดยรวมอยในระดบมาก ส าหรบดานผบรหาร ดานนกเรยนดานทรพยากรสารสนเทศ ดานอาคารสถานทและวสดครภณฑในระดบปานกลาง ปญหาและขอเสนอแนะการด าเนนงานหองสมดของโรงเรยนจอมทอง จงหวดเชยงใหม ตามความคดเหนของผบรหาร ครบรรณารกษ ครผสอนและบคลากรทางการศกษา ดานผบรหารพบวาการบรหารงานดานงบประมาณในหองสมด เพอจดซอหนงสอหรอปรบปรงใหหองสมดมความทนสมยยงมนอย ขอเสนอแนะคอ ควรจดสรรงบประมาณเพอพฒนาหองสมดใหเปนสากลและมความทนสมยใหมากขน ในดานคร ครบรรณารกษ และเจาหนาทหองสมด พบวาควรใหครบรรณารกษจดกจกรรมสงเสรมการรกการอานเชงรกอยางตอเนองและสม าเสมอ ขอเสนอแนะคอ ควรมการจดกจกรรมสงเสรมการรกการอานอยางหลากหลายเชงรกมากยงขน อกทงดานนกเรยน พบวานกเรยนไมสามารถใชสารสนเทศไดอยางถกตอง ไมร ไมเขาใจ ขอเสนอแนะคอ ควรใหความรเกยวกบการใชประโยชนจากสารสนเทศ สวนดานทรพยากรสารสนเทศ พบวา การจดหนงสอบนชนไมเปนระเบยบ คนหายาก ใชเวลานาน ขอเสนอแนะคอเจาหนาทหองสมดและยวบรรณารกษ ควรหมนตรวจสอบชนหนงสออยางสม าเสมอ ดานอาคารสถานทและวสดครภณฑ พบวา ชนหนงสอมสภาพเกา ไมดงดดความสนใจ ขอเสนอแนะคอ ควรพฒนาชนหนงสอใหดงดดความสนใจและมความทนสมยใหมากขน ผลจากการประชม (Workshop) ของคณะกรรมการงานหองสมด เพอรางกลยทธด าเนนการหองสมดโรงเรยนจอมทอง จงหวดเชยงใหม โดยมรายละเอยด คอ 1) พฒนาระบบบรหารจดการหองสมดโรงเรยนจอมทอง 2) สงเสรมนกเรยนมนสยรกการอาน 3) เสรมสรางการมสวนรวมของทกภาคสวนในการบรหารจดการหองสมดโรงเรยนอยางมประสทธภาพ ค าส าคญ: หองสมด, หองสมดโรงเรยน, การบรหารจดการหองสมด ABSTRACT

This research aimed to evaluate the operation of the library at Chomthong school according to the standards of the school library and to build the strategy for the operation of the Chomthong school library, Chiang Mai Province. Data were collected by using a 5 rating scale questionnaire. Informants were 123 administrators and teachers at Chomthong school and 331 student samplings. Data were analyzed by frequency, percentage, mean, standard deviation, and the estimated population

The research results revealed that the operation of the library at Chomthong school according to the standards of the school library under the Office of the Basic Education Commission, Ministry of Education, 2013 was overall at a high level, in terms of administrators, premises and supplies, learners, teachers, librarians and library staffs, and information resources were at a high level. As regards the results of the operation of the

*

นกศกษาหลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม **

อาจารยคณะสงคมศาสตรและศลปศาสตร มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม

Page 34: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 29

library at Chomthong school was evaluated by learners, teachers, librarians and library staffs in overall at a high level, in terms of the administrators, learners, information resources, premises and supplies were over all at a moderate level.

Moreover, as regards the problems and recommendations concerning the operation of the library at Chomthong school, Chiang Mai Province according to the opinions of the administrators, librarians and library staffs, and teachers and educational personnel; in terms of administrators found that there was less budget for the library to buy books and to improve the library to be modern, the recommendations were the budget should be allocated to develop the library to be more international and modern; in terms of teachers, librarians and library staffs found that the librarians should be supported to provide a variety of reading promotion activities proactively and continuously, the recommendations were the school should provide a variety of reading promotion activities proactively and continuously; in terms of learners found that the learners cannot use information correctly, lack of knowledge and understanding, the recommendations were the students should be educated concerning the usefulness of information; in terms of the information resources found that books on the shelves were not in order, difficult to find, use a lot of time; the recommendations were the library staffs and the young librarians should always check the books regularly; and in terms of premises and supplies found that the conditions of book were old, no attraction and no interesting, the recommendations were the books should be developed to attract more interesting and more modern.

As regards the results of the library committee's workshop to draft a strategy for the operation of the library at Chomthong school, Chiang Mai Province were as follows: 1) To develop the library management system for Chomthong school. 2) To encourage the students to have reading habits, and 3) To strengthen the participation of all sectors in the school library management effectively. Keywords: Library, School Library, Library Management, School Library Strategy

บทน า

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 11 (พ.ศ. 2555-2559) ไดชใหเหนถงความส าคญของการสรางภมคมกนในประเทศใหเขมแขง เตรยมความพรอมใหแก คน สงคม และระบบเศรษฐกจของประเทศ ใหสามารถรองรบผลกระทบจากกระแสการเปลยนแปลงทงภายนอก และภายในประเทศทปรบเปลยนเรวและซบซอนมาก โดยหนงในยทธศาสตรการพฒนาประเทศทไดก าหนดขน คอ ยทธศาสตรการพฒนาคนสสงคมแหงการเรยนรตลอดชวตอยางยงยน มงสรางโอกาสการเรยนรอยางตอเนองใหคนทกกลมทกวย สามารถเขาถงแหลงเรยนรและองคความรทหลากหลาย ทงทเปนวฒนธรรม ภมปญญา และองคความรใหม (ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2554) ซงสอดคลองกบกระทรวงศกษาธการ ทก าหนดนโยบายปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง (พ.ศ. 2552-2561) โดยมวสยทศนใหคนไทยไดเรยนรตลอดชวตอยางมคณภาพ ทงนไดก าหนดเปาหมายยทธศาสตร 4 ประการ คอ 1) คนไทยและการศกษาไทยมคณภาพ ไดมาตรฐานระดบสากล 2) คนไทยใฝร : สามารถเรยนรไดดวยตนเอง รกการอาน และแสวงหาความรอยางตอเนอง 3) คนไทยใฝด : มคณธรรมพนฐาน มจตส านกและคานยมทพงประสงค เหนแกประโยชนสวนรวม มจตสาธารณะ มวฒนธรรมประชาธปไตย 4) คนไทยคดเปน ท าเปน แกปญหาได: มทกษะในการคดและปฏบตมความสามารถในการแกปญหา มความคดรเรมสรางสรรค มความสามารถในการสอสาร (กระทรวงศกษาธการ, 2552) โดยไดก าหนดตวบงชตามยทธศาสตรขางตน โดยเฉพาะอยางยงตวบงชตามยทธศาสตรทสอง ประกอบดวย 1) ผเรยนทกระดบการศกษาไมต ากวารอยละ 75 มทกษะในการแสวงหาความรไดดวยตนเอง รกการเรยนร และพฒนาตนเองอยางตอเนอง 2) อตราการรหนงสอของประชากร (อาย 15-60 ป) เปนรอยละ 100 3) ผเขารบบรการในแหลงเรยนรเพมขนปละอยางนอยรอยละ 30 4) คนไทยใชเวลาอานหนงสอนอกเวลาเรยน/นอกเวลาท างาน โดยเฉลยอยางนอยวนละ 60 นาท 5) สดสวนผทใชอนเทอรเนตเพอการเรยนรตอประชากรอาย 6 ปขนไปรอยละ 50 (กระทรวงศกษาธการ, 2552) ในดานการพฒนาระดบสากล เครอขายองคกรความรวมมอเพอทกษะการเรยนรในศตวรรษท 21 (Partnership for 21st Century Skills) ไดรวมกนก าหนดความร สมรรถนะ และทกษะทส าคญส าหรบการเปนพลเมองของโลกในศตวรรษท 21

Page 35: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

30 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

ไดแก การเรยนรในสาระวชาหลก (การอาน การเขยนการค านวณ) ความรเชงบรณาการ (โลก การเงน เศรษฐกจ การเปนผประกอบการสทธพลเมอง สขภาพ สงแวดลอม) ทกษะการเรยนรและนวตกรรม (การคดสรางสรรค การแกไขปญหา การสอสาร การรวมงานกบผอน ) ทกษะชวตและการท างาน (การปรบตว ทกษะสงคม การเรยนรเกยวกบวฒนธรรมประเพณทแตกตางหลากหลาย) ทกษะดานสารสนเทศ สอ และเทคโนโลย คณลกษณะดานการท างาน (การปรบตว ความเปนผน า) คณลกษณะดานการเรยนร (การชน าตนเอง การตดตามตรวจสอบการเรยนรของตนเอง) และคณลกษณะดานศลธรรม (การเคารพผอน ความซอสตย ส านกแหงความเปนพลเมอง) จากการศกษากรอบทศทางแผนพฒนาการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2555-2559 พบวาไดมงเนนการประกนโอกาส ความเสมอภาคทางการศกษา การพฒนาคณภาพ มาตรฐานการศกษา การศกษาเพอการมงานท าและสรางงานไดภายใตบรบทเศรษฐกจและสงคมของประเทศและของโลก ทขบเคลอนดวยนวตกรรมและความคดสรางสรรค รวมทงมความเปนพลวต ภายใตสงคมแหงปญญา (Wisdom-Based Society) สงคมแหงการเรยนร (Lifelong Learning Society) การสรางสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร (Supportive Learning Environment) เพอใหพลเมองสามารถแสวงหาความรและเรยนรไดดวยตนเองอยางตอเนองตลอดชวต

การทจะใหเกดสงดงกลาวได องคประกอบทส าคญ คอ หองสมดซงเปนแหลงเรยนรส าคญของโรงเรยน เพอรองรบการพฒนาผเรยนใหเปนบคคลแหงการเรยนรตลอดชวต มความสามารถในการคดสรางสรรคและแกไขปญหา ใชการอานเพอพฒนาตนเอง เปนพลเมองทมความรบผดชอบตอสงคมโลก ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานไดก าหนดมาตรฐานหองสมดและตวบงช เพอการพฒนาคณภาพหองสมดโรงเรยน แบงออกเปน 5 หมวด คอ หมวดท 1 มาตรฐานดานผบรหาร หมวดท 2 มาตรฐานดานคร ซงแบงออกเปนครหรอบคลากรท าหนาทบรรณารกษ และครผสอน หมวดท 3 มาตรฐานดานนกเรยน หมวดท 4 มาตรฐานดานทรพยากรสารสนเทศ หมวดท 5 มาตรฐานดานอาคารสถานทและวสดครภณฑ โดยปรบปรงมาตรฐานในสวนทส าคญๆ ไดแก 1) มาตรฐานดานผบรหารมการเพมเตมตวบงชในการจดหางบประมาณ จากหนวยงานภาครฐและเอกชน จากแหลงทนภายในและภายนอก เพอสนบสนนการด าเนนงานและการพฒนาหองสมด 2) มาตรฐานดานครหรอบคลากรท าหนาทบรรณารกษมการเพมเตมตวบงชในการแนะน าการใชหองสมด การสอนวชาการใชหองสมด การรบร เขาถง และใชประโยชนจากสารสนเทศ การจดเกบสถตการใชบรการ และมทกษะในการใชเทคโนโลยสารสนเทศสมยใหม ในสวนของครผสอนมการตดตวบงชดานการเขารบการประชม อบรม สมมนาเกยวกบดานหองสมดและการสงเสรมการอานออก เพอใหสอดคลองกบสภาพความเปนจรงในการพฒนา 3) มาตรฐานดานนกเรยนไดปรบปรงตวบงชดานปรมาณการอานเหมาะสมกบระดบชน ใหเปนไปตามเกณฑการอานหนงสอขนต า ทส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานก าหนด 4) มาตรฐานดานทรพยากรสารสนเทศ เพมตวบงชดานการจดการทรพยากรสารสนเทศโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศ เพอใหสอดคลองกบการพฒนาในปจจบนและอนาคต 5) ในสวนของดานอาคารสถานท และวสดครภณฑไดน าตวบงชทเคยอยในมาตรฐานอนๆ แยกออกมาเพอใหมความชดเจน ในสวนของตวบงชอนๆ มการปรบเปลยนส านวนภาษาบางเลกนอยเพอใหสละสลวยขน รวมทงเกณฑการประเมนและแนวทางการใหคะแนนของบางตวบงช เพอใหสอดคลองกบสภาพความเปนจรงและปฏบตไดมากยงขน

ดงนน การพฒนาหองสมดใหไดมาตรฐาน ตองรวมกนกบทกฝายทเกยวของทงผบรหารโรงเรยน ครบรรณารกษ ครผสอน บคลากรในโรงเรยน ตลอดจนนกเรยน ผปกครอง ชมชนตองมสวนรวมและรบผดชอบ โดยมการท างานอยางเปนระบบและตอเนอง ตงแตการวางแผน ด าเนนการ สงเสรมสนบสนน ประเมนผลการด าเนนงานและการปรบปรงพฒนา เพอพฒนานกเรยนตามเปาหมายของหองสมดโรงเรยน คอ การสงเสรมสนบสนนการจดการเรยนการสอน การสงเสรมและสรางนสยรกการอาน สงเสรมการเรยนรตลอดชวตโดยมทกษะและนสยในการตงเปาหมายการเรยนร วางแผน แสวงหา เลอก ประเมนวธการเรยนรและผลการเรยนรของตนเอง สงเสรมใหนกเรยนมทกษะการรบร เขาถง ประเมน เลอก ใชประโยชนจากสารสนเทศไดอยางมประสทธภาพและมจรยธรรม สงเสรมใหนกเรยนมทกษะเหนความส าคญและความเปนมาใชเทคโนโลยอยางรบผดชอบอยางมประสทธภาพ เพอเปนเครองมอในการแสวงหาความรและมทกษะส าหรบการด าเนนชวตในศตวรรษท 21 ไดอยางมประสทธภาพ

Page 36: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 31

ส าหรบหองสมดโรงเรยนจอมทอง ตงอย ชน 1 อาคาร วชรธาร มเนอท 1,200 ตารางเมตร มบคลากรในหองสมด คอ บรรณารกษและเจาหนาทหองสมด การจดหมวดหมหนงสอภายในหองสมดไดจดหมวดหมแบบทศนยมดวอ และงานบรการของหองสมด ไดแก บรการยม-คน บรการสบคนทรพยากรสารสนเทศ บรการตอบค าถามและชวยการคนควา บรการจองหนงสอ บรการการอาน นอกจากนยงจดมมหนงสอพมพ มมอาเซยน มมภมปญญาทองถนใหบรการแกผใช การบรหารจดการดานทรพยากรสารสนเทศ ดานบคลากรมคณะกรรมการด าเนนงาน ดานงบประมาณ มการจดสรรงบประมาณสนบสนนจากเงนงบประมาณ ดานอาคารสถานทและวสดภณฑ

จากสภาพการด าเนนงานและขอเสนอแนะจากผลการประเมนคณภาพภายนอก (สมศ.) ใหหองสมดโรงเรยนพฒนามาตรฐานในมาตรฐานดานนกเรยน มาตรฐานดานทรพยากรสารสนเทศใหไดมาตรฐานหองสมดโรงเรยน ผนวกกบสภาพทางเศรษฐกจและสงคมทเกยวของกบการจดการศกษาของโรงเรยนจอมทอง ประกอบกบมการเปลยนแปลงบคลากรผท างานภายในงานหองสมด จงท าใหการด าเนนงานหองสมดยงขาดความสมบรณแบบเกยวกบมาตรฐานหองสมดในบางหมวด และเพอใหหองสมดโรงเรยนและนกเรยนมนสยรกการอาน ซงเปนงานทตองอาศยความรวมมอจากบคลากรทกฝายทเกยวของทงผบรหารโรงเรยน ครผสอน บคลากรในโรงเรยน ตลอดจนนกเรยน ผปกครอง และชมชน ผวจยจงมความประสงคทจะพฒนาการด าเนนงานหองสมดโรงเรยนจอมทอง ตามมาตรฐานหองสมดของโรงเรยนจอมทอง และเสนอยทธศาสตรเพอการด าเนนงานหองสมดโรงเรยนตอไป วตถประสงค

1. เพอประเมนการด าเนนงานหองสมดโรงเรยนจอมทองตามมาตรฐานหองสมดโรงเรยน 2. เพอสรางกลยทธในการด าเนนงานหองสมดของโรงเรยนจอมทอง จงหวดเชยงใหม

ขอบเขตของการวจย 1. ขอบเขตดานเนอหา ผวจยไดก าหนดขอบเขตกระบวนการท างานตามมาตรฐานหองสมดโรงเรยนประกอบดวย 5 หมวด คอ หมวดท 1 มาตรฐานดานผบรหาร หมวดท 2 มาตรฐานดานคร หมวดท 3 มาตรฐานดานนกเรยน หมวดท 4 มาตรฐานดานทรพยากรสารสนเทศ หมวดท 5 มาตรฐานดานอาคารสถานทและวสดครภณฑ (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2556 : 19-32) 2. ขอบเขตดานประชากร ประชากร ทใชในการศกษาประกอบดวย ไดแก ผอ านวยการโรงเรยนและรองผอ านวยการ จ านวน 4 คนครบรรณารกษจ านวน 2 คน และขาราชการคร จ านวน 117 คน นกเรยนโรงเรยนจอมทอง จงหวดเชยงใหม จ านวน 1,926 คน ปการศกษา 2559

กลมตวอยาง นกเรยนโดยใชการสมแบบแยกชน (Sample Random Sampling) โดยก าหนดขนาดของกลมตวอยางตามเกณฑก าหนดขนาดตวอยางของ Krejcie & Morgan ซงอางใน อเทน ปญโญ (2558 : 134-136) ทระดบความเชอมน 95 ไดกลมตวอยางทเปนนกเรยนจ านวนทงสน 322 คน

นยามศพทเฉพาะ การด าเนนงาน หมายถง ขนตอนกจกรรมการพฒนาใหประสทธภาพและคณภาพตามวงจร PDCA อยางเปนระบบใหครบวงจรอยางตอเนองตามมาตรฐานหองสมดโรงเรยน ไดแก การวางแผน (Plan) การปฏบต (Do) การตรวจสอบ (Check) การปรบปรง (Act) มาตรฐานหองสมดโรงเรยน หมายถง การก าหนดเกณฑการประเมนหองสมดโรงเรยนโดยแบงออก เปน 5 หมวด ประกอบดวย

Page 37: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

32 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

หมวดท 1 มาตรฐานดานผบรหาร หมายถง ความสามารถในการบรหารจดการ สงเสรมความสมพนธความรวมมอกบชมชนในการพฒนาหองสมด และเปนแบบอยางในการเปนบคคลแหงการเรยนร หมวดท 2 มาตรฐานดานคร หมายถง ความสามารถในการบรหารงานหองสมด งานเทคนค งานบรการ การจดกจกรรม มการพฒนาตนเองอยางตอเนองของครบรรณารกษ ครผสอนใชหองสมดเพอการเรยนการสอนและสงเสรมนสยรกการอานแกนกเรยน หมวดท 3 มาตรฐานดานนกเรยน หมายถง ความสามารถในการรบร เขาถง ใชประโยชนจากสารสนเทศ มความใฝรใฝเรยนและมนสยรกการอาน หมวดท 4 มาตรฐานดานทรพยากรสารสนเทศ หมายถง ทรพยากรสารสนเทศประเภทวสดตพมพ วสดไมตพมพ และการจดการทรพยากรสารสนเทศโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศ

หมวดท 5 มาตรฐานดานอาคารสถานท และวสดครภณฑ หมายถง หองสมดมการออกแบบและตกแตงสวยงาม บรรยากาศทเออตอการอานและการเรยนร (ความสะอาด แสงสวาง เสยง และการถายเทอากาศ) อยางเหมาะสม มมาตรการในการรกษาความปลอดภย และมวสดครภณฑทเหมาะสมกบการปฏบตงาน การใหบรการและรองรบการใชเทคโนโลยสารสนเทศ

กรอบแนวคดการวจย วธด าเนนการวจย 1. ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากรในการวจยน ประกอบดวย ผอ านวยการโรงเรยนและรองผอ านวยการจ านวน 4 คน ครบรรณารกษจ านวน 2 คน และขาราชการคร จ านวน 117 คน นกเรยนปการศกษา 2559 จ านวน 1,926 คน และกลมตวอยาง วธการไดกลมตวอยางนกเรยนโดยใชการสมแบบแยกชน (Sample Random Sampling) โดยการก าหนดขนาดของกลมตวอยางตามเกณฑก าหนดขนาดตวอยางของ Krejcie & Morgan ซงอางใน อเทน ปญโญ (2558) ทระดบความเชอมน 95 ไดกลมตวอยางทเปนนกเรยนจ านวน 322 คน โดยผวจยไดสมแบบแบงชนแตละระดบชนมธยมศกษาปท 1-6

2. เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลในการวจยม ดงน 2.1 แบบสอบถามการด าเนนงานหองสมดโรงเรยนจอมทอง ตามเกณฑการประเมนและแนวทางการใหคะแนน

มาตรฐานหองสมดโรงเรยนตามมาตรฐานหองสมด ตวบงชเพอการพฒนาคณภาพหองสมดโรงเรยนสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ (2556 : 35-61) แยกเปน 2 ฉบบ คอฉบบส าหรบผบรหารและคร และฉบบส าหรบนกเรยนซงฉบบของนกเรยนจะตดการ

การพฒนาการด าเนนงานตามวงจร PDCA

มาตรฐานหองสมดของโรงเรยน

หมวดท 1 มาตรฐานดานผบรหาร หมวดท 2 มาตรฐานดานคร ซงแบงออกเปนครหรอ

บคลากรท าหนาทบรรณารกษ และครผสอน หมวดท 3 มาตรฐานดานนกเรยน หมวดท 4 มาตรฐานดานทรพยากรสารสนเทศ หมวดท 5 มาตรฐานดานอาคารสถานท และ วสดครภณฑ

Page 38: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 33

ประเมนในตอนท 2 สวนของหมวดท 1 มาตรฐานดานผบรหารออกไป โดยแบบประเมนแบงออกเปน 3 ตอน ดงน ตอนท 1 สถานภาพของผตอบแบบประเมนของโรงเรยนจอมทอง จงหวดเชยงใหมเปนแบบตรวจสอบรายการ (Check list) ตอนท 2 การด าเนนงานหองสมดโรงเรยนจอมทองตามเกณฑการประเมนและใหคะแนนของมาตรฐานหองสมดโรงเรยนตามมาตรฐานหองสมดและตวบงช เพอการพฒนาคณภาพหองสมดโรงเรยน สงกดส านกงานคณะกรรมการศกษาขนพนฐานสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. 2556 เปนแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ และตอนท 3 ปญหาและขอเสนอแนะเกยวกบการด าเนนงานหองสมดโรงเรยนจอมทอง เปนแบบปลายเปด

2.2 แบบบนทกการประชม (Workshop) ของคณะกรรมการงานหองสมด

3. การสรางเครองมอ การสรางเครองมอมขนตอนดงน 3.1 ศกษาคนควาเอกสารและงานวจยทเกยวของ 3.2 สรางเครองมอโดยปรบปรงจากเกณฑการประเมนและแนวทางการใหคะแนนของส านกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ พ.ศ.2556 และก าหนดระดบคณภาพ 3.3 น าเครองมอตามเกณฑการประเมนและแนวทางการใหคะแนนของส านกงานคณะกรรมการการศกษา

ขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ พ.ศ.2556 เสนออาจารยทปรกษาเพอขอค าแนะน าในการตรวจสอบความถกตอง 3.4 น าแบบเครองมอตามเกณฑการประเมนและแนวทางการใหคะแนนของส านกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ พ.ศ. 2556 ไปใชในการเกบรวบรวมขอมลตอไป

4. การเกบรวบรวมขอมล ในการวจยในครงน ผวจยไดด าเนนการเกบรวบรวมขอมลดงตอไปน 4.1 ผศกษาขอหนงสอจากประธานกรรมการบรหารหลกสตรบณฑตศกษา ประจ าสาขาวชาบรหารการศกษา คณะสงคมศาสตรและศลปศาสตร มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม ถงผบรหารโรงเรยนจอมทอง เพอขออนญาตเกบขอมลบคลากรในสงกด 4.2 น าแบบประเมนไปมอบใหผบรหารโรงเรยนจอมทองและคณะคร พรอมทงชแจงวตถประสงค ตลอดจนวธการตอบแบบประเมน ขอความรวมมอในการตอบแบบประเมนของนกเรยน และนดหมาย วน เวลา ทจะขอรบแบบประเมนกลบคน 4.3 ด าเนนการวเคราะหขอมล

5. การวเคราะหขอมล แบบประเมนมการวเคราะหขอมลโดยตอนท 1 สถานภาพของผตอบแบบประเมนโดยประมวลผลดวยคอมพวเตอรในการวเคราะหขอมลความถและหาคารอยละ น าเสนอในรปตารางประกอบค าบรรยาย และตอนท 2 การประเมนการด าเนนงานหองสมดโรงเรยนจอมทอง หมวดท 1 มาตรฐานดานผบรหาร หมวดท 2 มาตรฐานดานคร หมวดท 3 มาตรฐานดานนกเรยน หมวดท 4 มาตรฐานดานทรพยากรสารสนเทศ หมวดท 5 มาตรฐานดานอาคารสถานทและวสดครภณฑ โดยประมวลผลดวยคอมพวเตอรในการหาคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานเปนภาพรวมและรายดาน น าเสนอในรปตารางประกอบค าบรรยาย ตอนท 3 ปญหาและขอเสนอแนะเกยวกบการด าเนนงานหองสมดโรงเรยนจอมทอง เปนแบบปลายเปด วเคราะหขอมลโดยวเคราะหและสงเคราะหเนอหาแลวสรปเปนความเรยง ผลการวจย

ผลศกษาการด าเนนงานหองสมดโรงเรยนจอมทอง ตามมาตรฐานหองสมดโรงเรยน ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ 2556 ทง 5 หมวด พบวาการด าเนนงานหองสมดโรงเรยนจอมทอง ตามมาตรฐานหองสมดโรงเรยน ในภาพรวมอยในระดบมาก ทคาเฉลย 4.14 โดยดานผบรหาร อยในระดบ

Page 39: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

34 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

มาก ทคาเฉลย 4.40 ดานอาคารสถานท วสดครภณฑ ดานนกเรยน ดานคร ครบรรณารกษและเจาหนาทหองสมด และดานทรพยากรสารสนเทศอยในระดบมาก ทคาเฉลย 4.19 4.16 และ 3.97 ตามล าดบ เมอแยกตามหมวด พบวา หมวดท 1 ดานผบรหาร โดยรวมอยในระดบมาก ทคาเฉลย 4.39 โดยประเดนทมคาเฉลยสงสดคอ ไดแก โรงเรยนมการจดหางบประมาณจากหนวยงานภาครฐและเอกชน จากแหลงทนภายในและภายนอก เพอสนบสนนการด าเนนงานและการพฒนาหองสมด ทคาเฉลย 4.56 สวนประเดนทมคาเฉลยต าสดคอ โรงเรยนมแผนการพฒนาหองสมดไวในแผนพฒนาคณภาพการศกษาของโรงเรยนจอมทอง โรงเรยนมการจดท าแผนงานโครงการหองสมดทสอดคลองกบแผนพฒนาคณภาพการศกษาของโรงเรยน และมการแตงตงคณะกรรมการด าเนนงานหองสมดอยางเปนลายลกษณอกษร ทคาเฉลย 4.34 ส าหรบหมวดท 2 ดานคร ครบรรณารกษและเจาหนาทหองสมด โดยรวมอยในระดบมาก ทคาเฉลย 3.97 โดยประเดนทมคาเฉลยสงสดคอ โรงเรยนมการเสรมแรงเพอสรางขวญและก าลงใจแกคร บคลากรทท าหนาทบรรณารกษและเจาหนาทหองสมดทคาเฉลย 4.47 สวนประเดนทมคาเฉลยต าสดคอ ครบรรณารกษมทกษะการใชเทคโนโลยสารสนเทศสมยใหม ทคาเฉลย 4.32 สวนหมวดท 3 ดานนกเรยนโดยรวมอยในระดบมาก ทคาเฉลย 4.17 โดยประเดนทมคาเฉลยสงสดคอ นกเรยนสามารถจดหมวดหมสารสนเทศไดทคาเฉลย 4.59 สวนประเดนทมคาเฉลยต าสดคอ นกเรยนสรางองคความรจากการศกษาคนควาในหองสมดได ทคาเฉลย 2.85 หมวดท 4 ดานทรพยากรสารสนเทศโดยรวม อยในระดบมาก ทคาเฉลย 3.97 โดยประเดนทมคาเฉลยสงสดคอ มการบ ารงรกษาทรพยากรสารสนเทศใหอยในสภาพทพรอมใหบรการ และมการประเมนความพงพอใจในการใชหองสมด ทคาเฉลย 4.48สวนประเดนทมคาเฉลยต าสดคอ มวสดไมตพมพ สออเลกทรอนกสตางๆ ประเภทสงเสรมความรดานวทยาศาสตรในปรมาณทเพยงพอ สอดคลองกบหลกสตรและความตองการของผใชบรการ ทคาเฉลย 2.06 หมวดท 5 ดานอาคารสถานทและวสดครภณฑ โดยรวมอยในระดบมาก ทคาเฉลย 4.19 โดยประเดนทมคาเฉลยสงสดคอ จดใหมโตะอานหนงสออยางเพยงพอกบจ านวนนกเรยน มการจดการดานความสะอาด แสงสวาง เสยง และการถายเทอากาศอยางเหมาะสม ทคาเฉลย 4.54 สวนประเดนทมคาเฉลยต าสดคอ จดใหมคอมพวเตอรส าหรบสบคนขอมลอนเทอรเนตอยางเพยงพอกบจ านวนนกเรยน ทคาเฉลย 3.02

ส าหรบผลการด าเนนงานหองสมดโรงเรยนจอมทอง ตามมาตรฐานหองสมดโรงเรยน โดยนกเรยน หมวดท 1 ดานผบรหาร พบวา โดยรวมอยในระดบปานกลาง ทคาเฉลย 3.48 โดยประเดนทมคาเฉลยสงสดคอ มการก าหนดวสยทศน พนธกจทเกยวของกบหองสมดโรงเรยนและมการจดท าแผนงานโครงการหองสมดทสอดคลองกบแผนพฒนาคณภาพการศกษาของโรงเรยน ทคาเฉลย 4.23 สวนประเดนทมคาเฉลยต าสดคอ มการสอนวชาการใชหองสมด การรบร เขาถงและใชประโยชนจากสารสนเทศใหแกนกเรยน ทคาเฉลย 1.54 หมวดท 2 ดานคร ครบรรณารกษและเจาหนาทหองสมดโดยรวมอยในระดบมาก ทคาเฉลย 3.76 โดยประเดนทมคาเฉลยสงสดคอ มการแตงตงครหรอบคลากรทท าหนาทบรรณารกษเปนคณะกรรมการฝายวชาการ ครบรรณารกษมทกษะการใชเทคโนโลยสารสนเทศสมยใหม ครผสอนมการจดกจกรรมสงเสรมนสยรกการอานในสาระการเรยนรทตนเองรบผดชอบอยางเหมาะสมและตอเนอง ดานครผสอนมสวนรวมในการประเมนผลการใชหองสมดโรงเรยน ทคาเฉลย 4.00 สวนประเดนทมคาเฉลยต าสดคอ ครผสอนวางแผนการจดการเรยนรโดยมการบรณาการการใชหองสมดในสาระการเรยนรทตนเองรบผดชอบ ครผสอนมการจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยใชหองสมดเปนแหลงเรยนร และครผสอนมการน าผลการประเมนไปใชในการปรบปรง พฒนากจกรรมสงเสรมนสยรกการอาน ทคาเฉลย 3.46 หมวดท 3 ดานนกเรยนโดยรวมอยในระดบปานกลาง ทคาเฉลย 2.89 โดยประเดนทมคาเฉลยสงสดคอ นกเรยนสามารถตรวจสอบสถตการยม-คนของนกเรยนไดทนทและนกเรยนสามารถตรวจสอบสถตการเขาใชบรการไดทนท ทคาเฉลย 3.97 สวนประเดนทมคาเฉลยต าสดคอ นกเรยนเกดจตส านกทดในการใชทรพยากรสารสนเทศ ทคาเฉลย 1.46 หมวดท 4 ดานทรพยากรสารสนเทศ โดยรวมอยในระดบปานกลาง ทคาเฉลย 3.33 โดยประเดนทมคาเฉลยสงสดคอ มการใชโปรแกรมหองสมดอตโนมต ทคาเฉลย 4.23 สวนประเดนทมคาเฉลยต าสดคอ มการจดบรการเชงรกอยางหลากหลาย เชน การจดหองสมดเคลอนท ทคาเฉลย 2.00 หมวดท 5 ดานอาคารสถานทและวสดครภณฑ โดยรวมอยในระดบปานกลาง ทคาเฉลย 3.16 โดยประเดนทมคาเฉลยสงสดคอ มมาตรการในการรกษาความปลอดภยของหองสมดและผใชบรการมการตรวจสอบวสดครภณฑเปนประจ าทกป และมการปรบปรงภมทศนทเออ

Page 40: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 35

ตอการอาน ทคาเฉลย 3.54 สวนประเดนทมคาเฉลยต าสดคอ มการจดใหมโตะอานหนงสออยางเพยงพอกบจ านวนนกเรยน ทคาเฉลย 2.46

จากการประชม (Workshop) ของคณะกรรมการงานหองสมด เพอสรางกลยทธในการด าเนนงานหองสมดของโรงเรยนจอมทอง จงหวดเชยงใหม ได 3 กลยทธ หองสมดนาอาน ดงน 1) พฒนาระบบบรหารจดการหองสมดโรงเรยนจอมทอง 2) สงเสรมนกเรยนมนสยรกการอานและ 3) เสรมสรางการมสวนรวมของทกภาคสวนในการบรหารจดการหองสมดโรงเรยนอยางมประสทธภาพ อภปรายผลและขอเสนอแนะ

จากการศกษาครงนท าใหทราบถงการด าเนนงาน ในสวนทเกยวของกบการประเมนการด าเนนงานหองสมดของโรงเรยนจอมทอง ซงมประเดนทนาสนใจน ามาอภปรายไดดงน

ด านผ บรหาร จากปญหาและขอ เสนอแนะทพบว า ควรจ ดสรรด านงบประมาณเพ อจดซ อ หนงสอหรอปรบปรงใหหองสมดมความทนสมย ขอเสนอแนะคอ ควรจดสรรงบประมาณเพอพฒนาหองสมดใหเปนสากลและมความทนสมยใหมากขน โดยการจดท าแผนกลยทธทมงเนนการพฒนาหองสมดและแหลงเรยนรในโรงเรยนทมแผนงานโครงการกจกรรมรองรบอยางชดเจนเพอการพฒนาอยางจรงจง สอดคลองกบงานวจยของ McCarthy 1997 (ทศนา แขมมณ, 2550) กไดศกษาสภาพหองสมดโรงเรยนทมมาตรฐานหองสมดเปนตวก าหนด ของหองสมดในรฐนวองแลนด จ านวน 48 โรงเรยน พบวาสภาพทเปนจรงของ การด าเนนงานหองสมดสวนใหญนนขาดการสนบสนนดานงบประมาณ แหลงทรพยากรเทคโนโลยและบรรณารกษขาดความรวมมอและขาดการสนบสนนจากทางราชการ หองสมดควรรบการสนบสนนงบประมาณมาสงเสรมการจดซอจดหาเทคโนโลยใหม ๆ มาเสรมสรางใหเกดเปนแหลงเรยนรททนสมยตอไป

ดานคร ครบรรณารกษและเจาหนาทหองสมด จากปญหาและขอเสนอแนะทพบวาการใหครบรรณารกษจดกจกรรมสงเสรมการรกการอานเชงรก อยางตอเนองและสม าเสมอ ขอเสนอแนะคอควรมการจดกจกรรมสงเสรมการรกการอานอยางหลากหลายเชงรกมากยงขน สอดคลองกบงานวจยของ อดม ตนประยร (2554) กไดศกษาการบรหารจดการคณภาพของหองสมด เฉลมพระเกยรตกาญจนาภเษก โรงเรยนสองพทยาคม อ าเภอสอง จงหวดแพร ผลการวจยพบวา ดานคร ครบรรณารกษและเจาหนาทหองสมด ครผสอนควรมนสยรกการอาน ใชหองสมดเปนแหลงศกษาคนควาเพอการพฒนาการเรยนการสอนและพฒนาตนเอง มการจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยใชหองสมดเปนแหลงเรยนร ควรจดกจกรรมสงเสรมนสยรกการอานในสาระการเรยนรทตนเองรบผดชอบอยางหลากหลาย

ดานผเรยน จากปญหาและขอเสนอแนะทพบวาการทนกเรยนไมสามารถใชสารสนเทศไดอยางถกตอง ไมร ไมเขาใจ ขอเสนอแนะคอ ควรใหความรเกยวกบการใชประโยชนจากสารสนเทศแกผเรยนไดสอดคลองกบงานวจยของ ภญญาพชญ การยา (2556) ไดศกษาการประเมนการด าเนนงานหองสมดของโรงเรยนยพราชวทยาลย จงหวดเชยงใหม ผลการวจยพบวา ดานนกเรยนควรมการอบรมเกยวกบการใชประโยชนจากสารสนเทศแกนกเรยน ควรจดหองสมดใหเปนแหลงเรยนรทนาสนใจ

ดานทรพยากรสารสนเทศ จากปญหาและขอเสนอแนะทพบวาการจดหนงสอบนชนไมเปนระเบยบ คนหายาก ใชเวลานาน ขอเสนอแนะคอ ควรจดทส าหรบวางหนงสอทอานแลว โดยหามใหผอานน าขนชนเอง สอดคลองกบงานวจยของ ภญญาพชญ การยา (2556) ไดศกษาการประเมนการด าเนนงานหองสมดของโรงเรยนยพราชวทยาลย จงหวดเชยงใหม ผลการวจยพบวาดานทรพยากรสารสนเทศ ควรจดทาปายบอกต าแหนงใหชดเจน หางาย

ดานอาคารสถานทและวสดครภณฑจากปญหาและขอเสนอแนะทพบวาคอมพวเตอรส าหรบสบคนไมเพยงพอ ขอเสนอแนะคอควรจดสรรโตะส าหรบอานหนงสอและคอมพวเตอร ซงสอดคลองกบงานวจยของอดม ตนประยร (2554) ไดศกษาการบรหารจดการคณภาพของหองสมด เฉลมพระเกยรตกาญจนาภเษก โรงเรยนสองพทยาคม อ าเภอสอง จงหวดแพร ผลการวจยพบวาควรเพมงบประมาณในการจดสรรเครองคอมพวเตอร ใหเพยงพอตอการใหบรการ สะดวกตอการศกษาคนควา

Page 41: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

36 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

ขอเสนอแนะทวไป 1. ดานผบรหาร ควรพฒนาหองสมดใหเปนสากล มการจดระบบใหมความทนสมยและมคณภาพ ก าหนด

นโยบายในการพฒนาหองสมด/กจกรรมสงเสรมการอานของโรงเรยนอยางชดเจน 2. ดานคร ครบรรณารกษ และเจาหนาทหองสมด ควรประชาสมพนธหองสมดใหกวางขวาง จดกจกรรม

เชงรกในการสงเสรมการรกการอานทหลากหลาย เพอกระตน ปลกฝงใหนกเรยนใชหองสมดใหมากขน 3. ดานนกเรยน ควรใหความรเกยวกบการใชประโยชนจากสารสนเทศ โดยจดหองสมดใหเปนแหลงเรยนร

ทนาสนใจ ทกๆ ดาน ทกๆ มม และสรางวนยใหแกนกเรยนในการเขาใชหองสมด 4. ดานทรพยากรสารสนเทศ เจาหนาทหองสมด/ยวบรรณารกษ ควรหมนตรวจสอบชนหนงสออยาง

สม าเสมอ จดทส าหรบวางหนงสอทอานแลว โดยหามใหผอานน าขนชนเอง 5. ดานอาคารสถานทและวสดครภณฑ ควรพฒนาชนหนงสอใหดงดดความสนใจและมความทนสมยให

มากขน จดสรรโตะส าหรบอานหนงสอและคอมพวเตอร พฒนาบรรยากาศภายในหองสมดใหเออตอการอานและการเรยนร

ขอเสนอแนะส าหรบการวจยตอไป 1. ควรน ากลยทธไปพฒนาหองสมดโรงเรยนจอมทองใหไดมาตรฐานสากล 2. ควรศกษาถงปจจยทสงเสรมใหคร นกเรยนเขามาใชบรการหองสมดโรงเรยนจอมทอง

เอกสารอางอง กระทรวงศกษาธการ ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2552). ขอเสนอการปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง

(พ.ศ. 2552-2561). กรงเทพฯ: ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. กระทรวงศกษาธการ ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2559). (ราง) กรอบทศทางแผนการศกษาแหงชาต พ.ศ.

2560-2574. กรงเทพฯ: ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. ทศนา แขมมณ. (2550). ศาสตรการสอน: องคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทมประสทธภาพ. (พมพครงท

6). กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ภญญาพชญ การยา. (2556). การประเมนการด าเนนงานหองสมดของโรงเรยนยพราชวทยาลย จงหวดเชยงใหม .

วทยานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม. ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2556). แนวทางการด าเนนงานสงเสรมนสยรกการอานและพฒนา

หองสมดโรงเรยนส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. ๒๕๕๗ - ๒๕๖๑. กรงเทพฯ: ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน.

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต . (2554). แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบทสบเอด พ.ศ. 2555 – 2559. กรงเทพฯ: ส านกนายกรฐมนตร.

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ . (2556). มาตรฐานหองสมดและตวบงช เพอการพฒนาคณภาพหองสมดโรงเรยนโรงเรยนสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. กรงเทพฯ : ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ.

อเทน ปญโญ. (2558). ระเบยบวธวจย. เชยงใหม: คณะสงคมศาสตรและศลปศาสตร มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม. อดม ตนประยร. (2554). การบรหารจดการคณภาพของหองสมดเฉลมพระเกยรตกาญจนาภเษก โรงเรยนสองพทยา

คม อ า เภอสอง จ งหวดแพร . วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต , บณฑตวทยาลย , มหาวทยาลยเชยงใหม.

Page 42: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 37

ความตองการของครตอแบบภาวะผน าของผบรหารโรงเรยนกลมเครอขาย พฒนาคณภาพการศกษาอ าเภอบานธ จงหวดล าพน

Teacher Needs on Leadership Styles of School Administrators with in Educational Quality Development Network Group, Ban Thi District, Lamphun Province

อรรถวทย รตนเลศลบ

*

อาจารยดร.ภเบศ พวงแกว**

ปรด.(ผน าทางการศกษาและการพฒนาทรพยากรมนษย)

อาจารย ดร.สวรรณ หมนตาบตร***

กศ.ด. (การบรหารการศกษา)

บทคดยอ การวจยนมงศกษาความตองการและวธการพฒนาแบบภาวะผน าของผบรหารโรงเรยน กลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาอ าเภอบานธ จงหวดล าพน เพอใหไดมาซงความตองการและวธการพฒนาแบบภาวะผน าของผบรหารโรงเรยน จากขาราชการครและบคคลากรทางการศกษาในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาล าพน เขต 1 กลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาอ าเภอบานธ จ านวนประชากร 83 คน โดยรวบรวมขอมลจากแบบสอบถาม ผลการวจยพบวาจากการศกษาความตองการภาวะผน าของผบรหารโรงเรยน กลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาอ าเภอบานธ จงหวดล าพน พบวาขาราชการครและบคลากรทางการศกษา มความตองการภาวะผน าของผบรหารโรงเรยน แบบผสอนงาน แบบประชาธปไตยและแบบสงเสรมความรวมมอ อยในระดบมาก ทง 3 แบบ ตามล าดบ วธการพฒนาภาวะผน าของผบรหารโรงเรยน กลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาอ าเภอบานธ จงหวดล าพน ทง 3 แบบ พบวา 1) แบบภาวะผน าแบบผสอนงาน พฒนาใหเปนนกบรหารมออาชพทมทงความร ความสามารถทางการบรหาร มความเปนผน าทางวชาการในการบรหารการศกษาสง ตลอดจนการใหเกยรตลกนองกลาทจะแสดงออกมาใหเหนอยางสม าเสมอแสดงความเอาใจใสตอสภาพความเปนอยของลกนองสรางก าลงใจพรอมกบมสวนชวยสรางแรงบนดาลใจความทาทายของพนกงานใหส าเรจดวยการจดสรรทรพยากรเครองมอทดทสดใหตลอดจนแนะแนวทางทชวยจดชนวนใหเกดความคดสรางสรรคแกลกนอง 2) แบบภาวะผน าแบบประชาธปไตยพฒนาผบรหารใหเปดใจกวางตอขอเสนอแนะและทางเลอกตางๆของบคคลอนๆ โดยใหเกดยอมรบในความรความสามารถและรบฟงความคดเหนของผอนรวมทงเปดโอกาสใหผอนไดใชความสามารถของตนอยางเตมศกยภาพ พฒนาประชาธปไตยในการท างานทจะน าไปสผลงานทดทสดอยเสมอเปนทยอมรบของครและผรวมงานจนครเกดศรทธาตอการนเทศ 3) แบบภาวะผน าแบบสงเสรมความรวมมอ คอพฒนาผบรหารใหมจตส านกทดเพอสงเสรมใหครและบคลากรทางการศกษาปฏบตงานอยางมประสทธภาพ มความรบผดชอบในการท างานและมศกยภาพทจะพฒนาสถานศกษาใหประสบความส าเรจอยางจรงใจ จรงจง ตอเนองและทวถง ค าส าคญ: ความตองการ, กลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษา, ภาวะผน าของผบรหารโรงเรยน ABTRACT This research focused on studying the teacher needs on leadership styles of school administrators within educational quality development network group, Ban Thi district, Lamphun province in order to find the teacher needs on leadership styles of school administrators from teachers and educational personnel under Lamphun Primary Educational Service Area Office 1, educational quality development network group, Ban Thi district, Lamphun province. Populations were 83 respondents. A tool used for collecting data was a questionnaire. The research indicated that the studying the teacher needs on leadership styles of school administrators within educational quality development network group, Ban Thi district, Lamphun province, it was

* นกศกษาหลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม

** อาจารยคณะสงคมศาสตรและศลปศาสตร มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม

*** อาจารยประจ าสาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม

Page 43: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

38 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

found that the teachers and educational personnel needed three leadership styles of the school administrators as coaching leaders, democratic leaders, and affiliative leaders, respectively. As regards the methods how to develop three leadership styles of school administrators within educational quality development network group, Ban Thi district, Lamphun provincefound that 1) Coaching leadership style should develop to be professional administrators who had knowledge and ability related to administration, there was the academic leadership in a high level of the school administration as well as giving honors to teachers who showed the their opinions regularly, should show the carefulness for the well-being of the teachers, encourage them including to inspire teachers for the challenging of the teachers to be successful by providing resources as the best tool as well as guidance to stimulate teachers for the creative ideas. 2) Democratic leadership style should develop the administrators for an open- minded with the recommendations and the other several alternatives by accepting the others’ knowledge, abilities and opinions including giving the others opportunities to use the full potential of their abilities, developed democracy in work leading to the best work regularly being acceptable by teachers and co-worker until teachers had faith in supervision 3) Affiliative leadership style should developthe administrators to have good awareness to encourage the teachers and educational personnel to perform effectively, had the responsibility to work and had the potential to develop the school successfully, seriously, continuously, and thoroughly. Keywords: Needs, Educational Quality Development Network Group, Leadership of School Administrators บทน า

ภายใตกระแสการเปลยนแปลงของสงคมโลกเทคโนโลย การศกษาไทยในปจจบน อยทามกลางกระแสแหงความเปนโลกาววฒน (Globalization) ซงอยภายใตเงอนไขการปรบเปลยนการแขงขน เพอสรางขอไดเปรยบขอเสยเปรยบ และความมงมนของสงคมทด าเนนไปอยางรวดเรว รนแรง และมความหลากหลายนน ตางกสงผลกระทบตอวงวชาชพโดยเฉพาะดานการศกษา ซงเปนผลสบเนองมาจากการปรบเปลยนบรบท และโครงสรางทางการบรหารซงอยภายใตสาระแหงบทบญญตของกฎหมายการศกษาทเรยกวา “พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ปรบปรงแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545” เปนการจดโครงสรางทางการบรหารการศกษาโดยยดหลกของการ มเอกภาพเชงนโยบาย โดยเนนระบบการกระจายอ านาจ และการยดหลกการมสวนรวมเปนส าคญ ไดเสนอแนวคดและวธการจดการศกษาไวหลายดาน เปนเสมอนกฎหมายปฏรปการศกษา ปฏรประบบการศกษาใหสอดรบซงกนและกนทงระบบปฏรปแนวการจดการศกษาโดยใหยดผเรยนเปนส าคญ ปฏรปหลกสตรและเนอหาสาระ วธการจดกระบวนการเรยนรทงในระบบและนอกระบบโรงเรยน ปฏรประบบการบรหาร การจดการศกษาทงหนวยงานของรฐ องคกรปกครองทองถน เอกชนโดยเนนเรองการกระจายอ านาจ การมสวนรวมปฏรประบบคร คณาจารยและบคลากรทางการศกษา มงเนนใหมการยกระดบสถานภาพของวชาชพคร การพฒนาและปรบปรงคณภาพคร ปฏรประบบทรพยากร การลงทนเพอการศกษา ระดมทรพยากรเพอการศกษา ปฏรประบบประกนคณภาพการศกษา เนนเรองของการประกนคณภาพภายใน ใหมการรบรองและประเมนผลมาตรฐานจากองคกรภายนอก และปฏรปสอและเทคโนโลยเพอการศกษา มงใหมการผลตใชสอและเทคโนโลยในรปแบบทหลากหลายทมคณภาพ (ส านกงานปฏรปการศกษา, 2544 : 15-18)

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ปรบปรงแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ไดกลาวถงผบรหารสถานศกษาไววาตองเปนผทมความรความสามารถใน “การบรหารโดยการใชโรงเรยนเปนฐาน” (School-based Management) ซงหมายถง ความสามารถทจะประสานการมสวนรวมของคร ผปกครอง กรรมการสถานศกษา ชมชน และผเกยวของอนๆ ความสามารถในการระดม ใชทรพยากรเพอการบรหารอยางมประสทธภาพและประสทธผลตลอดจนจดใหมระบบการประกนคณภาพ เพอใหการจดการศกษาเปนไปตามมาตรฐาน ผบรหารยคใหมตองมคณลกษณะทางวชาชพ มความเปนผน าทเขมแขง โดยเฉพาะผน าการเปลยนแปลงสามารถชกน าหรอสรางแรงจงใจใหผรวมงานเกดการเปลยนแปลงทางปฏบตงานทางการศกษาใหเปนไปตามเปาหมาย เปนผมวสยทศน มเปาหมายทางการศกษา มการวางแผนการท างาน มความรเรมสรางสรรคบรหารงาน โดยมงเนน

Page 44: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 39

ประโยชนสงสดตอการพฒนาการเรยนรของผเรยน และรจกแสวงหาองคความรใหทนตอความเปลยนแปลงของสงคม (จรส อตวทยาภรณ, 2554. : 3) และผบรหารการศกษาจะตองมภาวะผน าเชงสรางสรรคอยางมความรบผดชอบตลอดเวลาและทส าคญจะตองเปลยนกระบวนทศนใหมๆ ในการน าองคกรสความส าเรจทงดานผลผลตและผลสมฤทธของงาน (ไพฑรย สนลารตน, 2554 : 10)

ดงนน ผบรหารโรงเรยนนบวามบทบาทส าคญตอการพฒนาการศกษาเปนอยางมาก คณลกษณะทวไปของผบรหารตองเปนผมความรด มปฏภาณไหวพรบด มบคลกภาพด มความคด ทรเรม มความสามารถโนมนาวจตใจ มความเขาใจบคลกทวไป สามารถเขาใจสงคมไดด มความอดทน มความรบผดชอบสง มมนษยสมพนธทด สามารถประสานงานไดด มความเชอมนในตนเอง มความยอมรบนบถอ ผทใหความชวยเหลอผอน และมความยตธรรม (ดารณ พพฒนผล, ภเษก จนทรเอยม และอรสา โกศลานนทกล, 2552 : 17 อางถงใน ธร สนทรายทธ, 2551: 325) สงทผบรหารจะตองมคอ ภาวะผน าถอวาเปนสงจ าเปนทจะชวยใหการบรหารจดการตางๆ ในองคการส าเรจลลวงไปไดและเกดประสทธผลในการบรหารงานซงเปนความสามารถของผบรหารทจะท างานใหประสบความส าเ รจตามวตถประสงคและเปาหมายส าคญสงสดของการบรหารแบบมงสมฤทธ ซงเปนรปแบบการบรหารทเนนความรบผดชอบ ความมประสทธผลในการบรหารงานของผบรหารจะพจารณาจากผลของการท างานทส าเรจลลวงตามทคาดไวเปนหลก ภาวะผน าเปนกระบวนการอทธพลทางสงคมทบคคลหนงตงใจใชอทธพลตอบคคลอนใหปฏบตกจกรรมตางๆ ตามทก าหนด รวมทงการสรางความสมพนธระหวางบคคลขององคการ ภาวะผน าจงเปนกระบวนการอทธพลทใหกลมบคคลสามารถบรรลเปาหมายทก าหนด (ละอองดาว ปรอยกระโทก, 2557 : 1) ผบรหารทมต าแหนงอยางเปนทางการ จงอาจจะตองสวมบทบาทภาวะผน าไปพรอมๆ กน อนเนองมาจากต าแหนงทด ารงอย อยางไรกตามผน าทกคนกอาจจะไมไดเปนผบรหารทกคน และในทางกลบกน ผบรหารทกคนกอาจจะไมไดเปนผน าทกคน ทงนกเพราะวา อ านาจหนาทอยางเปนทางการทองคการมอบใหแกผบรหารนน ไมไดเปนเครองรบประกนวาผบรหารเหลานนจะสามารถท างานไดอยางมประสทธผล ซงการพฒนาภาวะผน าเปนกระบวนการทมการเปลยนแปลงตลอดเวลา ในขณะททกยคทกสมยองคกรตองเผชญกบความทาทายตอภาวะผน าเปนทนเดมอยแลว การกาวไปสโลกาภวฒนมากขน กฎกตกาและเทคโนโลยทเพมขนกอใหเกดความซบซอน การเปลยนแปลงทรวดเรว อนเปนความทาทายส าหรบผบรหารในปจจบนน ดงนนพฤตกรรม ทศนคต และทกษะตางๆทเคยใชไดเมอครงอดตอาจไมมประสทธภาพในสภาพแวดลอมปจจบน (สามารถ สขภาคกจ, 2555 : 3)

อ าเภอบานธ จงหวดล าพน เปนหนวยการปกครองหนงทมอาณาเขตพนทความรบผดชอบประกอบดวย 2 ต าบล ไดแก ต าบลบานธ และต าบลหวยยาบ ดานการจดการศกษา มโรงเรยนทเปดใหบรการท าการการสอนภายใตความรวมมอกลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาอ าเภอบานธ เปนการรวมกลมโรงเรยนภายในเขตพนทภายในอ าเภอ 7 โรงเรยนทสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาล าพนเขต 1 เพอรวมมอกนปฏบตภารกจดานพฒนาคณภาพการศกษา โดยเนนทการพฒนางานวชาการใหเกดความทดเทยมกนในดานการไดรบโอกาสทาง การศกษา ในภาพรวมทเกยวกบสภาพการจดการศกษาวามปญหาและอปสรรคในหลายดาน ซงยงขาดปจจยในทกดานในการบรหารจดการใหมคณภาพ โดยเฉพาะอยางยงโรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษา ซงเปนโรงเรยนขนาดเลก โดยหนาทในการบรหารจดการนนเปนหนาทของผบรหารทจะตองแสดงออกถงภาวะผน า ในการบรหารจดการโรงเรยนใหมคณภาพ บรรลตามเปาหมายของการจดการศกษาไดอยางมประสทธภาพ (ส านกงานเขตพนทการศกษาล าพนเขต 1, 2557 : ระบบออนไลน)

จากสถานการณทกลาวมาแลวในขางตน ท าใหเหนถงความส าคญของการศกษาเรอง “ภาวะผน า” ของผบรหารอนเปนปจจยส าคญประการหนงทมอทธพลตอความส าเรจในการด าเนนงานของหนวยงาน ท าใหผวจยมความสนใจทจะศกษาแบบภาวะผน าของผบรหารควรมลกษณะอยางไร โดยทผวจยเปนผปฏบตงานในต าแหนงคร ในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาล าพน เขต 1 และไดเลอกพนทโรงเรยนในกลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาอ าเภอบานธ เปนหนวยงานภายในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาล าพน เขต 1 เปนพนทในการศกษา ซงเปนพนทปฏบตงานของผวจย โดยจะศกษาถงความตองการแบบภาวะผน าของผ บรหารโรงเรยนอยในระดบมาก และวธการพฒนาแบบภาวะผน าทเหมาะสมแกการบรหารโรงเรยนในพนทควรมลกษณะ

Page 45: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

40 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

อยางไร เพอเปนแนวทางการศกษาแกหนวยงานอน รวมถงน าไปใชเปนฐานขอมลในการพฒนาปรบปรงภาวะผน าในการบรหารองคการใหเปนไปอยางมประสทธภาพสงสดตอไป

วตถประสงค

1. เพอศกษาความตองการแบบภาวะผน าของผบรหารโรงเรยน กลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาอ าเภอบานธ จงหวดล าพน

2. เพอเสนอวธการพฒนาแบบภาวะผน าของผบรหารโรงเรยน กลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาอ าเภอบานธ จงหวดล าพน

ขอบเขตของการวจย 1. ขอบเขตเนอหา การวจยในครงน มวตถประสงคเพอศกษาถงความตองการของครตอแบบภาวะผน าของผบรหารโรงเรยน กลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาอ าเภอบานธ จงหวดล าพน ผวจยไดทบทวนวรรณกรรมศกษาแนวคด ทฤษฎทเกยวของ และไดเลอกศกษาตามรปแบบภาวะผน าพนฐานทง 6 แบบ (อางในสเทพ พงศศรวฒน, 2550 : ระบบออนไลน) มาประยกตใช เพอหาค าตอบตามวตถประสงคของการวจย คอ รปแบบภาวะผน าพนฐานทง 6 แบบ

1. ผน าแบบออกค าสง (The Coercive Leader) 2. ผน าแบบใชอ านาจ (The Authoritative Leader) 3. ผน าแบบสงเสรมความรวมมอ (The Affiliative Leader) 4. ผน าแบบประชาธปไตย (The Democratic Leader) 5. ผน าแบบทยดตวเองเปนมาตรฐาน (Pace-Setting Leader) 6. ผน าแบบผสอนงาน (The Coaching Leader)

2. ดานประชากร ประชากรทใชในการศกษาครงน ไดแก ขาราชการครและบคคลากรทางการศกษาในสงกดส านกงานเขต

พนทการศกษาประถมศกษาล าพน เขต 1 กลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาอ าเภอบานธ จ านวนทงสน 83 คน จากโรงเรยนทงหมด 7 แหงดงน

1. โรงเรยนบานหวยไซ จ านวน 17 คน 2. โรงเรยนวดบานธ จ านวน 10 คน 3. โรงเรยนวดปาตงหวยยาบ จ านวน 18 คน 4. โรงเรยนวดปาสก จ านวน 15 คน 5. โรงเรยนวดศรดอนชย จ านวน 11 คน 6. โรงเรยนวดสนทราย จ านวน 10 คน 7. โรงเรยนวดหวยยาบ จ านวน 7 คน

(ทมา: ส านกนโยบายและแผนการศกษาขนพนฐาน, 2559 : ระบบสารสนเทศเพอการบรหารการศกษา (EMIS) ขอมล ณ 30 มถนายน 2559) นยามศพทเฉพาะ

ผบรหารโรงเรยน หมายถง ผบรหารโรงเรยนในกลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาอ าเภอบานธ จงหวดล าพน

คร หมายถง ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทปฏบตงานในสถานศกษากลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาอ าเภอบานธ จงหวดล าพน

Page 46: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 41

บคลากรทางการศกษา หมายถง เจาหนาทธรการ เจาหนาทหองสมด ภารโรงของโรงเรยน กลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาอ าเภอบานธ จงหวดล าพน

กลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาอ าเภอบานธ หมายถง การรวมสถานศกษาในอ าเภอบานธ จงหวดล าพน ไวดวยกน ในลกษณะกลม เพอรวมมอกนปฏบตภารกจดานพฒนาคณภาพการศกษา โดยเนนทการพฒนางานวชาการเปนหลก ประกอบดวย 7 โรงเรยน ดงน โรงเรยนบานหวยไซ โรงเรยนวดบานธ โรงเรยนวดปาตงหวยยาบ โรงเรยนวดปาสก โรงเรยนวดศรดอนชย โรงเรยนวดสนทราย และโรงเรยนวดหวยยาบ

รปแบบภาวะผน าพนฐาน หมายถง บคคลทสามารถชกจงหรอชน าบคคลอน ใหฏบตงาน ส าเรจตามวตถประสงคทวางไวไดอยางมประสทธผลและประสทธภาพ

ผน าแบบมสวนรวม หมายถง ผบรหารทใหความไววางใจ เชอถอ ยอมรบความคดเหนของผใตบงคบบญชา และมการตงจดประสงครวมกน

ผน าแบบออกค าสง หมายถง ผน าทมองคประกอบของสมรรถนะความฉลาดรทางอารมณอย 3 ประการ ประกอบดวย สมรรถนะในการขบเคลอนสผลส าเรจ สมรรถนะในการรเรม และสมรรถนะในการควบคมตนเอง

ผน าแบบใชอ านาจ หรอ ผน าแบบวสยทศน หมายถง ผน าทมองคประกอบของสมรรถนะความฉลาดรทางอารมณอย 3 ประการ ประกอบดวย สมรรถนะดานความมนใจตนเอง สมรรถนะในการเขาใจผอน และสมรรถนะในการเปนตวเรงการเปลยนแปลง

ผน าแบบสงเสรมความรวมมอ หมายถง ผน าทมองคประกอบของสมรรถนะดานความฉลาดรทางอารมณอย 3 ประการ ประกอบดวย สมรรถนะในการเขาใจผอน สมรรถนะในการสรางสมพนธภาพกบผอน และสมรรถนะทางการสอสาร

ผน าแบบประชาธปไตย หมายถง ผน าทมองคประกอบของสมรรถนะดานความฉลาดรทางอารมณ 3 ประการ ประกอบดวย สมรรถนะดานความรวมมอรวมใจ สมรรถนะดานภาวะผน าทมงาน สมรรถนะดานการสอสาร

ผน าแบบทยดตวเองเปนมาตรฐาน หมายถง ผน าทเกดขนจากองคประกอบทเปนสมรรถนะทางความฉลาดรทางอารมณอย 3 ประการ ประกอบดวย สมรรถนะในการมสตรตว สมรรถนะในการขบเคลอนสผลส าเรจ และสมรรถนะในการรเรม

ผน าแบบผสอนงาน หมายถง ผน าทประกอบดวยสมรรถนะความฉลาดรทางดานอารมณใน 3 องคประกอบ คอ สมรรถนะในการเขาใจผอน สมรรถนะในการพฒนาผอน และสมรรถนะในการตระหนกรตนเอง

ความตองการแบบภาวะผน าของผบรหารในกลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาอ าเภอบานธ จงหวดล าพน หมายถง ภาวะผน าทง 3 แบบ ทไดจากการวจย

กรอบแนวคดการวจย

ความต องการแบบภาวะผ น าของ ผบรหารโรงเรยนกลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษา อ าเภอบานธ จงหวดล าพน 1. แบบออกค าสง 2. แบบใชอ านาจ 3. แบบสงเสรมความรวมมอ 4. แบบประชาธปไตย 5. แบบทยดตวเองเปนมาตรฐาน 6. แบบผสอนงาน

วธการพฒนาแบบภาวะผน า ของผบรหารโรงเรยน กลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษา อ าเภอบานธ จงหวด

ล าพน

ขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

Page 47: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

42 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

วธด าเนนการวจย 1. ประชากร ประชากรทใชในการวจยน ผวจยใชวธการคดเลอกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) ไดแก ขาราชการครและบคลากร ในกลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาอ าเภอบานธ จงหวดล าพน จ านวน 83คน จากโรงเรยนทงหมด 7 แหงดงน

1. โรงเรยนบานหวยไซ จ านวน 18 คน 2. โรงเรยนวดบานธ จ านวน 10 คน 3. โรงเรยนวดปาตงหวยยาบ จ านวน 15 คน 4. โรงเรยนวดปาสก จ านวน 14 คน 5. โรงเรยนวดศรดอนชย จ านวน 10 คน 6. โรงเรยนวดสนทราย จ านวน 10 คน 7. โรงเรยนวดหวยยาบ จ านวน 6 คน

(ทมา : ส านกนโยบายและแผนการศกษาขนพนฐาน, 2559 : ระบบสารสนเทศเพอการบรหารการศกษา (EMIS) ขอมล ณ 30 มถนายน 2559)

2. ขนตอนการวจย ขนตอนท 1 ศกษาความตองการแบบภาวะผน าของผบรหารโรงเรยนกลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาอ าเภอบานธ จงหวดล าพน โดยใชแบบสอบถามซงมทงหมด 3 ตอน ประกอบดวย ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 ความตองการแบบภาวะผน าของโรงเรยน กลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาอ าเภอบานธ จงหวดล าพน ตอนท 3 ขอเสนอแนะวธการพฒนาภาวะผน าของผบรหารโรงเรยนใหประชากรทใชในการศกษาครงน ไดแก ขาราชการครและบคคลากรทางการศกษาในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาล าพน เขต 1 กลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาอ าเภอบานธ จ านวนทงสน 83 คน ขนตอนท 2 น าความตองการภาวะผน าของผบรหารโรงเรยนกลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาอ าเภอบานธ จงหวดล าพนทไดจากขนตอนท1 มาวเคราะหผล และน าวธการทไดมาสรางเปนแบบสมภาษณ ๆ ผเชยวชาญ จ านวน 5 ทาน เพอหาวธการพฒนาภาวะผน าของผบรหารโรงเรยนกลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาอ าเภอบานธ จงหวดล าพน ขนตอนท 3 น าขอมลทไดจากการสมภาษณในขนตอนท 2 มาสรปองคความร เปนวธการพฒนาภาวะผน าของผบรหารโรงเรยน กลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาอ าเภอบานธ จงหวดล าพน

3. เครองมอทใชในการวจย 3.1 เครองมอรวบรวมขอมล เครองมอทใชในการวจยครงนคอ แบบสอบถาม (Questionnaire) และแบบสมภาษณกงโครงสราง ความ

ตองการของครตอแบบภาวะผน าของผบรหารโรงเรยนกลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาอ าเภอบานธ จงหวดล าพน มเนอหาและรปแบบดงน

1) การศกษาจากเอกสาร ทฤษฎ และการทบทวนผลงานวจยทเกยวของ โดยแบบสอบถามทใชในการศกษาแบงออกเปน 3 ตอน คอ

สวนท 1 ค าถามเกยวกบลกษณะทางประชากรของผตอบแบบสอบถาม ได แก เพศ ประเภทของขาราชการคร วฒทางการศกษา ประสบการณ ในการท างาน มลกษณะเปนค าถามแบบเลอกตอบ (Check list)

สวนท 2 ค าถามเกยวกบระดบความคดเหนตอความตองการแบบภาวะผน า ของผบรหารโรงเรยนกลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาอ าเภอบานธ จงหวดล าพน เปนค าถามแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ (Rating scale) ตามรปแบบของ Likert’s scale

สวนท 3 วธการพฒนาภาวะผน าของผบรหารโรงเรยน กลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษา อ าเภอบานธ จงหวดล าพน เปนลกษณะขอถามแบบปลายเปด

Page 48: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 43

2) แบบสมภาษณกงโครงสรางวธการพฒนาภาวะผน าของผบรหารโรเรยน กลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาอ าเภอบานธ จงหวดล าพน

3.2 การเกบรวบรวมขอมล ขอมลทน ามาประกอบการศกษา ผศกษาไดท าการเกบขอมลจาก 2 แหลงขอมล คอ 1. การเกบรวบรวมขอมลจากเอกสาร (Documentary Research) โดยการเกบรวบรวมขอมลจากต ารา

เอกสารทางวชาการ งานวจยทเกยวของ และรวมถงวทยานพนธ/การคนควาอสระ 2. การเกบรวบรวมขอมลภาคสนาม (Field Survey) เปนการเกบขอมลโดยใชวธการแจกแบบสอบถาม

การสมภาษณผเชยวชาญและเกบรวบรวมขอมลจากประชากรทใชในการวจย

การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลจากแบบสอบถาม ดวยวธการน าผลจากการเกบรวบรวมขอมลมาลงรหสโปรแกรม

คอมพวเตอร จากนนท าการวเคราะหและสรปผล ดงน ตอนท 1 เปนขอค าถามเกยวกบปจจยสวนบคคล ลกษณะขอค าถามแบบเลอกตอบไดแก เพศอาย ระดบ

การศกษา ต าแหนง อายราชการ ใชรอยละ ตอนท 2 เปนลกษณะขอค าถามเกยวกบความตองการแบบภาวะผน าของผบรหารโรงเรยน ลกษณะขอ

ค าถามแบบมาตราสวน (Scale) ใชสถตคาเฉลย μ และสวนเบยงเบนมาตรฐาน σ ตอนท 3 ขอค าถามเกยวกบขอเสนอแนะวธการพฒนาแบบภาวะผน าของผบรหารโรงเรยนกลมเครอขาย

พฒนาคณภาพการศกษา อ าเภอบานธ จงหวดล าพน ลกษณะขอค าถามเปนแบบปลายเปด และสรปเปนความเรยง แบบสมภาษณกงโครงสราง วธการพฒนาภาวะผน าของผบรหารโรงเรยน กลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาอ าเภอบานธ จงหวดล าพน โดยการสมภาษณผเชยวชาญ วเคราะหขอมลโดยการวเคราะหและสงเคราะหเนอหาแลวสรปเปนความเรยง

ผลการวจย

ความตองการภาวะผน าของผบรหารโรงเรยน กลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาอ าเภอบานธ จงหวดล าพน แบบภาวะผน าทง 6 แบบ โดยรวม มตองการอยในระดบมาก เมอพจารณา เปนรายแบบพบวาความตองการภาวะผน าของผบรหารโรงเรยน แบบผสอนงาน แบบประชาธปไตย แบบสงเสรมความรวมมอ และภาวะผน าแบบยดตวเองเปนมาตรฐาน อยในระดบมาก รองลงมาความตองการภาวะผน าของผบรหารโรงเรยน ภาวะผน าแบบใชอ านาจ และภาวะผน าแบบออกค าสง อยในระดบปานกลาง

1. ความตองการภาวะผน าของผบรหารโรงเรยน กลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาอ าเภอบานธ จงหวดล าพน แบบภาวะผน าแบบผสอนงาน โดยรวม มความตองการ อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายประเดนพบวาความตองการภาวะผน าของผบรหารโรงเรยน โดยเรยงล าดบความส าคญ จากมากไปหานอย ดงน แบบผสอนงานใสใจรบฟงถงความตองการของผปฏบตงานชวยเหลอผปฏบตงาน ใหสามารถก าหนดเปาหมายของการพฒนาตนเองไดอยางชดเจนตลอดจน ใหค าชมและแสดงการยอมรบอยางเหมาะสมแกผปฏบตงานอยางสม าเสมอตามล าดบ

2. ความตองการภาวะผน าของผบรหารโรงเรยน กลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาอ าเภอบานธ จงหวดล าพน แบบภาวะผน าแบบประชาธปไตย โดยรวม มความตองการ อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายประเดนพบวาความตองการภาวะผน าของผบรหารโรงเรยน โดยเรยงล าดบความส าคญ จากมากไปหานอย ดงน แบบประชาธปไตยมการพฒนาการท างาน แบบทมอยางแสวงหาความรวมมอรวมใจในการปฏบตงาน และการเปดรบฟงความคดเหน ขอเสนอแนะ วธการแกไขปญหาจากผปฏบตงานทกฝาย ตามล าดบ

3. ความตองการภาวะผน าของผบรหารโรงเรยน กลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาอ าเภอบานธ จงหวดล าพน แบบภาวะผน าแบบสงเสรมความรวมมอ โดยรวมมความตองการอยใน ระดบมาก เมอพจารณาเปน

Page 49: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

44 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

รายประเดนพบวาความตองการภาวะผน าของผบรหารโรงเรยน โดยเรยงล าดบความส าคญ จากมากไปหานอย ดงน แบบสงเสรมความรวมมอผบรหารสรางขวญและก าลงใจใหแกบคลกรอยางสม าเสมอ สนบสนนใหผปฏบตงาน มจตส านกในการปฏบตงานรวมกน และผบรหารเปดโอกาสใหบคลากรไดปรบปรงวธท างาน ใหมประสทธภาพอยางยดหยนไดตามสถานการณ ตามล าดบ

วธการพฒนาแบบภาวะผน าของผบรหารโรงเรยน กลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษา อ าเภอบานธ จงหวดล าพน

1. แบบภาวะผน าแบบผสอนงาน มดงน 1.1 ใสใจรบฟงถงความตองการของผปฏบตงานและชวยเหลอผปฏบตงาน มการตดตามงาน ความ

ตองการของผปฏบตทผบรหารสามารถใหการสนบสนนใหงานประสบความส าเรจได 1.2 ใหสามารถก าหนดเปาหมายของการพฒนาตนเองไดอยางชดเจน สนทนาการ เตมเตมแนว

ทางการก าหนดเปาหมายของการพฒนาตนเองใหกบผสอนงาน เพอใหผสอนงานสามารถก าหนดเปาหมายของการพฒนาตนเองไดอยางชดเจน

1.3 ใหค าชมและแสดงการยอมรบอยางเหมาะสมแกผปฏบตงานอยางสม าเสมอ วธการเอาใจใสตดตามการด าเนนงานของผสอนงานอยเสมอ เพอใหก าลงใจกบผประสานงานไดตรงประเดน ทงการใหค าชมและการชนชม ยอมรบผลงานของผปฏบตงานไดอยางเหมาะสม

2. แบบภาวะผน าแบบประชาธปไตย มดงน 2.1 พฒนาการท างานแบบทมอยางเขมแขง ควรมการหลอมรวมบคคลในองคกรใหเปนหนงเดยว ม

ทศทางเปาหมายของการท างานทเกดจากทมงานรวมกน มการด าเนนงาน ประเมนผลงานตามททมงานไดตกลงรวมกนไว จะชวยใหทมงานมความเขมแขง

2.2 เปดใจกวางตอขอเสนอแนะและทางเลอกตางๆ ของบคคลอนๆ ควรมวธการใหทกคนยอมรบฟงความคดเหนของผอน ขอเสนอแนะของผอน เพอใหการท างานมผลงานทมคณภาพ เปนทยอมรบของทกคนในองคการ

2.3 แสวงหาความรวมมอรวมใจในการปฏบตงาน วธการทมงเนนใหทกคนเหนวาทกคนมความส าคญตอองคกร ทกคนมความสามารถทแตกตางกน เมอทกคนรวมมอกนกจะใหการท างานประสบความส าเรจตามเปาหมายทก าหนดไวรวมกน

3. แบบภาวะผน าแบบสงเสรมความรวมมอ มดงน 3.1 ผบรหารสรางขวญและก าลงใจใหแกบคลกรอยางสม าเสมอ วธด าเนนการทมงเนนใหทกคนไดรบ

ความยตธรรม ไดรบการดแลผลประโยชนทไดรบ การดแล ความดความชอบ การยกยองชมเชย และใหก าลงใจในการปฏบตงานทโปรงใส เปนธรรม ไมเลอกทรก ไมเลอกเฉพาะคน เฉพาะกลม

3.2 สนบสนนใหผปฏบตงานมจตส านกในการปฏบตงานรวมกน วธการสรางความตระหนกและเหนความส าคญของการอยรวมกนในองคกร ทมงใหองคกรประสบผลส าเรจอยางตอเนอง จงเปนตองมจตส านกในการปฏบตงานรวมกน

3.3 พยายามเรยนรวา บคลากรในหนวยงานของตนผกพนตอกนและตอองคการอยางไร วธการทจะใหบคลากรในหนวยงานผกพนตอกนและตอองคกรจ าเปนตองใหบคลากรไดมสวนรวมตลอดแนวทาง ทงมสวนรวมในการรวมคด รวมท า รวมประเมนผล และรวมรบผลทเกดขนรวมกนตลอดแนว

อภปรายผล

จากการศกษาความตองการภาวะผน าของผบรหารโรงเรยน กลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาอ าเภอบานธ จงหวดล าพน ผศกษาไดน าผลการอภปรายไวดงน

แบบภาวะผน าแบบผสอนงาน โดยรวม มความตองการ อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายประเดนพบวาความตองการภาวะผน าของผบรหารโรงเรยน แบบผสอนงาน ผบรหารใสใจรบฟงถงความตองการ

Page 50: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 45

ของผปฏบตงาน ชวยเหลอผปฏบตงาน ใหสามารถก าหนดเปาหมายของการพฒนาตนเองไดอยางชดเจน รองลงมาใหค าชม แสดงการยอมรบอยางเหมาะสม แกผปฏบตงานอยางสม าเสมอ และแสดงออกดวยการรบฟงอยางตงใจ ดวยความเหนใจตอผปฏบตงานอยางจรงใจ ตลอดจนใหขอมลยอนกลบถงผลของการปฏบตงานและใหผปฏบตงานทราบอยางสม าเสมอ จากการศกษาจะเหนไดวา ผบรหารเพยงใหค าแนะน าและชวยเหลอเลกๆนอยๆ ผตามคดและตดสนใจเองทกอยาง เพราะถอวาผตามทมความพรอมในการท างานระดบสงสามารถท างานใหมประสทธภาพไดด ซงเปนบคคลทมทงความสามารถและเตมใจหรอมนใจในการรบผดชอบการท างาน ซงไมสอดคลองกบผลการศกษาของ ฐรศาสตร กลรมย ศกษาคณลกษณะทพงประสงคของผบรหารโรงเรยนตามความคดเหนของครผสอนในกลมเครอขายนารายณบรรทมสนธ อ าเภอน ายน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาอบลราชธาน เขต 5 พบวา เปนผน าทมจตใจหนกแนนและมองโลกในแงด เปนผมอารมณด มมนษยสมพนธทด ทเปนเชนนอาจเนองมาจากครผสอนมความคาดหวงทจะใหผบรหารมบคลกภาพทด มความนาเชอศรทธาในการวางตนและการปฏบตงานในหนาททกอยางของผน าองคกรโดยมองวาผบรหารควรมบคลกภาพการวางตวการแตงกายมมนษยสมพนธ ทดมจตใจโอบออมอาร ใหเกยรตแกผอนตลอดจนพฒนาบคลกภาพตนเองใหดยงๆ ขน ทเปนเชนนเพราะผบรหารโรงเรยน กลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาอ าเภอบานธ จงหวดล าพน มสภาพการบรหารท ใหค าชมและแสดงการยอมรบอยางเหมาะสมแกผปฏบตงานอยางสม าเสมอ และใหขอมลยอนกลบถงผลของการปฏบตงานใหผปฏบตงานอยางสม าเสมอ

แบบภาวะผน าแบบประชาธปไตย โดยรวม มความตองการ อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายประเดนพบวาความตองการภาวะผน าของผบรหารโรงเรยน แบบประชาธปไตย มการพฒนาการท างานแบบทมอยางเขมแขง รองลงมาเปดใจกวางตอขอเสนอแนะและทางเลอกตางๆ ของบคคลอนๆ ตลอดจนแสวงหาความรวมมอรวมใจในการปฏบตงาน จากการศกษาจะเหนไดวา ผบรหารใชการตดสนใจของกลมหรอใหผตามมสวนรวมในการตดสนใจ รบฟงความคดเหนสวนรวม ท างานเปนทม มการสอสารแบบ 2 ทาง ท าใหเพมผลผลตและความพงพอใจในการท างาน ผบรหารใหความสนใจทงเรองงานและขวญก าลงใจผใตบงคบบญชา คอ ความตองการขององคการและความตองการของคนท างานจะไมขดแยงกน เนนการท างานอยางมประสทธภาพ บรรยากาศในการท างานสนก ผลส าเรจของงานเกดจากความรสกยดมนของผปฏบตในการพงพาอาศยซงกนและกนระหวางสมาชก สมพนธภาพระหวางผบรหารกบผตาม เกดจากความไววางใจ เคารพนบถอซงกนและกน ผบรหารแบบนเชอวา ตนเปนเพยงผเสนอแนะหรอใหค าปรกษาแกผใตบงคบบญชาเทานน อ านาจการวนจฉยสงการและอ านาจการปกครองบงคบบญชายงอยทผใตบงคบบญชา มการยอมรบความสามารถของแตละบคคล กอใหเกดความคดสรางสรรคในการท างาน ซงสอดคลองกบผลการศกษาของ ค าพน รงเรอง (2556 : บทความวจย) ศกษาบทบาทของผบรหารสถานศกษาทมตอการด าเนนการประกนคณภาพภายในสถานศกษา เครอขายท 19 หนองผอ สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา ประถมศกษาอบลราชธาน เขต 2 พบวา ผบรหารไดใหค าปรกษางานกบผใตบงคบบญชาไดตลอดเวลา ผบรหารใหค าปรกษาในการเกบรวบรวมขอมลขนพนฐานทจ าเปนแกการพฒนาสถานศกษาอยางครบถวน ผบรหารใหค าปรกษาบคลากรในการท างานอยางอสระและมความรบผดชอบ ทเปนเชนนเพราะผบรหารโรงเรยนกลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาอ าเภอบานธ จงหวดล าพน มสภาพการบรหารทกอนแกปญหา ทส าคญผบรหารจะพยายามรบฟงความคดเหนทหลากหลายใหมากทสด แสวงหาความรวมมอรวมใจในการปฏบตงาน และใหความสนใจกบลกนองในการจดการกบปญหาตางๆ เปนอยางด

แบบภาวะผน าแบบสงเสรมความรวมมอ โดยรวมมความตองการอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายประเดนพบวาความตองการภาวะผน าของผบรหารโรงเรยน แบบสงเสรมความรวมมอ ผบรหารสรางขวญและก าลงใจใหแกบคลกรอยางสม าเสมอ รองลงมาสนบสนนใหผปฏบตงานมจตส านกในการปฏบตงานรวมกน และพยายามเรยนรวา บคลากรในหนวยงานของตนผกพนตอกนและตอองคการอยางไร ตลอดจนผบรหารเปดโอกาสใหบคลากรไดปรบปรงวธท างาน ใหมประสทธภาพอยางยดหยนไดตามสถานการณ จากการศกษาจะเหนไดวา ผบรหารใหความไววางใจ และเชอถอผใตบงคบบญชา ยอมรบความคดเหนของผใตบงคบบญชาเสมอ มการใหรางวลตอบแทนเปนความมนคงทางเศรษฐกจแกกลม มการบรหารแบบมสวนรวม ตงจดประสงครวมกน มการประเมนความกาวหนา ม

Page 51: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

46 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

การตดตอสอสารแบบ 2 ทางทงจากระดบบนและระดบลาง ในระดบเดยวกนหรอในกลมผรวมงานสามารถตดสนใจเกยวกบการบรหารไดทงในกลมผบรหารและกลมผรวมงาน จะท าใหผน าประสบผลส าเรจและเปนผน าทมประสทธภาพ ซงความส าเรจขนกบการมสวนรวมมากนอยของผใตบงคบบญชา ซงสอดคลองกบผลการศกษาของ ศศพชร ชงโคสนตสข (2559 : 80) ไดศกษาภาวะผน าของผบรหารโรงเรยนขยายโอกาส อ าเภอเวยงปาเปา จงหวดเชยงราย พบวา ผบรหารใหความเปนกนเองกบคณะคร เปดเผยงายทจะเขาหา ยอมรบความคดเหนใหมๆ และจงใจใหเหนคณคาและความทาทายของงานทท า ทเปนเชนนเพราะผบรหารโรงเรยน กลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาอ าเภอบานธ จงหวดล าพน มสภาพการบรหารทใหเวลาในการพดคยสนทนาอยางเปนกนเองกบผปฏบตงานตามโอกาสอยางสม าเสมอ ผบรหารเปดโอกาสใหบคลากรไดปรบปรงวธท างานใหมประสทธภาพอยางยดหยนไดตามสถานการณและผบรหารสรางขวญและก าลงใจใหแกบคลากรอยางสม าเสมอ สนบสนนใหผปฏบตงานมจตส านกในการปฏบตงานรวมกน และผบรหารเสยสละผลประโยชนสวนตวเพอประโยชนสวนรวม ขอเสนอแนะทวไป

1. ผบรหารควรวเคราะหและท าความเขาใจเกยวกบประเภทตามปจจยสวนบคคลรวมถงพจารณาประเมนตนเองในการแสดงพฤตกรรมเพอใหผใตบงคบบญชาและทมงานเกดความพงพอใจในการท างาน เปนการจงใจกระตนใหเกดการท างานอยางเตมประสทธภาพ ผบรหารเองจะตองปรบเปลยนวธการท างานใหสอดคลองกบความตองการของพนกงานใหมากขน คอใหมความเปนผน าแบบประชาธปไตย ยอมรบฟงความคดเหนของทมงาน และอาศยการลงคะแนนเสยงเมอมการตดสนใจครงส าคญมากขน เปนตน

2. ผบรหารตองปรบตวและพฤตกรรมในการท างานใหเหมาะสม เมอเกดปญหาในการท างานเนองจากความไมพอใจตอตวบคคล เชนเมอมการท างานทไมมประสทธภาพ และทนตามก าหนดการ บางครงอาจจะไมไดเกดจากปญหาทตวเนองานเอง ดงนนผบรหารจงตองวเคราะหอยางใกลชด และถาสาเหตเกดจากทพนกงานไมพอใจในพฤตกรรมของตนเอง กตองปรบตวใหเหมาะสม เชน พนกงานอาจจะตองการใหผบงคบบญชามความเดดขาดในการตดสนใจมากกวาน มวฒภาวะทางอารมณมากกวาทเปนอยหรอมความเปนเผดจการมากขน เขามามบทบาทในการตดสนใจมากขนเปนตน เพอใหงานทท าส าเรจตามทก าหนด อยางไรกตามกจ าเปนตองค านงถงเปาหมายของโรงเรยนเปนเสมอ เอกสารอางอง ค าพน รงเรอง. (2556). บทบาทของผบรหารสถานศกษาทมตอการด าเนนการประกนคณภาพภายในสถานศกษา

เครอขายท 19 หนองผอ สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา ประถมศกษาอบลราชธาน เขต 2. เอกสารเผยแพรบทความการศกษาคนควาดวยตนเอง, ระดบบณฑตศกษา, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยราชธาน ปท 3 ฉบบ 6 เดอนพฤษภาคม หนา 47-57.

จรส อตวทยาภรณ. (2554). หลกการและทฤษฎการบรหารการศกษา. สงขลา: มหาวทยาลยทกษณ. ฐรศาสตร กลรมย. (2556). คณลกษณะทพงประสงคของผบรหารโรงเรยนตามความคดเหนของครผสอนในกลม

เครอขายนารายณบรรทมสนธ อ าเภอน ายน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาอบลราชธาน เขต 5. เอกสารเผยแพรบทความการศกษาคนควาดวยตนเอง, ระดบบณฑตศกษา, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยราชธาน ปท 3 ฉบบ 6 เดอนพฤษภาคม หนา 144-154.

ดารณ พพฒนผล และคณะ. (2552). ภาวะผน าของผบรหารสถานศกษาตามความคดเหนของครสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาปทมธาน. การคนควาอสระ, ครศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณในพระบรมราชปถมภ จงหวดปทมธาน.

ไพฑรย สนลารตน. (2554). กรรมการสภามหาวทยาลย : ภารกจใหมกบอดมศกษาไทย. กรงเทพฯ: โรงพมพมหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

ละอองดาว ปรอยกระโทก. (2557). ภาวะผน าทางการศกษา. มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา.

Page 52: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 47

ศศพชร ชงโคสนตสข. (2559). ภาวะผน าของผบรหารโรงเรยนขยายโอกาสในอ าเภอเวยงปาเปา จงหวดเชยงราย. การคนควาอสระ, ศกษาศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยฟารอสเทอรน.

สามารถ สขภาคกจ. (2555). ภาวะผน าเตมรปแบบกบความผกพนตอองคการ : กรณศกษา สถานต ารวจนครบาลบงกม. หลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต, คณะศลปะศาสตร, มหาวทยาลยเกรก.

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาล าพน เขต 1. (2557). กลมสงเสรมการจดการศกษา. คนเมอ 25 เมษายน 2560 จาก http://www.lpn1.obec.go.th/main/

Page 53: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

48 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

การพฒนามาตรฐานการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคม อ าเภอสนปาตอง จงหวดเชยงใหม

The Development of Performance Standards for Measurementand Registration Section at Sanpatong Wittayakom School, San Pa Tong District, Chiang Mai Province

ธนชชา แสงจนทร*

อาจารย ดร.สวรรณ หมนตาบตร** กศ.ด. (การบรหารการศกษา)

บทคดยอ

การวจยนมวตถประสงค 2 ขอ คอ 1) เพอศกษาปญหาในการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคม และ 2) เพอจดท ามาตรฐานการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคม ซงมขนตอนในการศกษา 4 ขนตอน คอ ขนตอนท 1 การศกษาปญหาในการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคม กลมเปาหมายทใชในการศกษา ไดแก รองผอ านวยการฝายวชาการ หวหนางานและเจาหนาทงานวดผลและงานทะเบยน เครองมอทใชคอแบบบนทกการสนทนากลม การวเคราะหขอมลใชวธการพรรณนาสงเคราะหขอมล ขนตอนท 2 การรางมาตรฐานการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคม กลมเปาหมายทใชในการศกษา คอ รองผอ านวยการฝายวชาการ หวหนางานวดผลและทะเบยน เครองมอทใชคอแบบรางมาตรฐานการปฏบตงาน ขนตอนท 3 การตรวจสอบความเหมาะสมของรางมาตรฐานการปฏบตงาน กลมเปาหมายทใชในการศกษา ไดแก ผอ านวยการโรงเรยน รองผอ านวยการฝายวชาการ และศกษานเทศกงานวดผล เครองมอทใชคอแบบตรวจสอบความถกตองเหมาะสมของรางมาตรฐานการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคม วเคราะหขอมลใชคาดชนความสอดคลอง ขนตอนท 4 การตรวจสอบความคดเหนของเจาหนาในกลมงาน หลงจากทดลองใชรางมาตรฐานการปฏบตงาน เครองมอทใชคอแบบสอบถามความคดเหนของผปฏบตงาน ทมตอรางมาตรฐานการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคม

ผลการวจยพบวา ปญหาในการปฏบตงาน ไดแก ไมมผงองคกรทชดเจน ขนตอนด าเนนงานมหลายขนตอน ขาดความเขาใจทตรงกนระหวางเจาหนาททปฏบตงานในแตละกลมงานยอย เกดความสบสนในขนตอนการปฏบตงาน ระยะเวลาด าเนนงานลาชาเนองจากเจาหนาทแตละกลมงานยอย ไมสามารถปฏบตงานแทนกนได มงานอนทไมไดอยในความรบผดชอบโดยตรงของเจาหนาทคนใด ไมมผงแสดงขนตอนการปฏบตงาน (Flow chart) ผลการตรวจสอบความเหมาะสมของรางมาตรฐานการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยน โดยการตรวจสอบจากผเชยวชาญ พบวามความเหมาะสมทกรายการและผลการส ารวจความคดเหนของเจาหนาในกลมงานหลงจากทดลองใชรางมาตรฐานการปฏบตงานทกรายการโดยรวมอยในระดบมากทสด ค าส าคญ: มาตรฐานการปฏบตงาน, งานวดผล, โรงเรยนสนปาตองวทยาคม

ABSTRACT Two objectives of this research were 1) to study problems concerning the performance for

measurement and registration section at Sanpatong Wittayakom school, 2) to develop of performance standards for measurement and registration section at Sanpatong Wittayakom school. There were 4 steps as follows: in terms of the first step was to study problems concerning the performance for measurement and registration section at Sanpatong Wittayakom school, the target group of this study was a deputy director of academic department, job leaders, and staffs of measurement and registration section, instrument used was a focus group discussion, data were analyzed by descriptive synthesis; in terms of the second step was to draft the performance standards for measurement and registration section at Sanpatong Wittayakom school, the target group of this study was deputy director of academic department, leaders of measurement and registration section, instrument used was a draft the performance standards; in terms of the third step was to examine the suitability of the draft of the performance standards, the target group of this study was deputy director of academic department,

* นกศกษาหลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม.

** อาจารยประจ าสาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม

Page 54: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 49

measurement supervisors, instrument used was the checking form to examine the suitability and accuracy of the draft of the performance standards for measurement and registration section at Sanpatong Wittayakom school, data were analyzed by using the consistency index; in terms of the fourth step was to verify the staffs’ opinions in measurement and registration section after using the draft of the performance standards, instrument used was a questionnaire asking the staffs’ opinions affecting to the draft of the performance standards for measurement and registration section at Sanpatong Wittayakom school.

The research found that the problems concerning the performance were as follows: there were no organizational chart obviously, the operational procedures had many steps, lacked of mutual understanding between staffs in each sub-group, there was the confusion in the operational steps, the operational time was delayed because each sub-group staffs could not work instead, there were other jobs out of the direct responsibility of any staffs, and there was no flow chart of performance. Regarding the examination results of the suitability of the draft of the performance standards for measurement and registration section at Sanpatong Wittayakom school were verified by the experts, it was found that all items were suitable, and the survey results of the staffs’ opinions after using the draft of the performance standards in all items were at the highest level. Keywords: Performance Standards, Measurement ,Sanpatong Wittayakom School บทน า

การศกษาเปนกระบวนการทท าใหบคคลพฒนาความสามารถทงดานทศนคตและพฤตกรรม ตามคานยมและคณธรรมในสงคมอนเกดจากการจดสภาพแวดลอม สงคม การเรยนรและปจจยเกอหนนท าใหบคคลไดรบอทธพลจากสงแวดลอมทคดเลอก และก าหนดไวอยางเหมาะสมโดยเฉพาะโรงเรยน เพอพฒนาตวบคคลและสงคม การศกษาเปนการพฒนา ท าใหมนษยมความเจรญงอกงาม ทงดานรางกาย สตปญญา อารมณ และสงคม ถอเปนการเตรยมตวส าหรบการด ารงชวตทสมบรณ

การจดการศกษาภายใตพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 และ (ฉบบท 3) พ.ศ. 2553 ตองยดหลกวา ผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได และถอวาผเรยนมความส าคญทสด ตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ เนนความส าคญทงความร คณธรรม กระบวนการเรยนร และบรณาการตามความเหมาะสม โดยสถานศกษาตองจดเนอหาสาระและกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยนโดยค านงถงความแตกตางระหวางบคคล ตองฝกทกษะ กระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณ และการประยกตความรมาใชเพอปองกนและแกไขปญหา จดการเรยนการสอนโดยผสมผสานสาระความรดานตางๆ อยางไดสดสวนสมดลกน รวมทงปลกฝงคณธรรมและคณลกษณะอนพงประสงคไวในทกวชา

ส านกบรหารงานการมธยมศกษาตอนปลาย (2552 : 18) ไดสรปวาบทบาทส าคญของสถานศกษาตองยดหลกตอบสนองตอผเรยน โดยยดหลกวาผเรยนทกคนมความรความสามารถและพฒนาตนเองได ถอวาผเรยนส าคญทสด การจดการเรยนการสอน ตองจดกจกรรมสงเสรมใหเหมาะสมกบความสนใจความถนดของผเรยน มงเนนประเมนพฒนาการของผเรยน ความประพฤตและพฤตกรรมการเรยน การเขารวมกจกรรม วดผลและประเมนผลผเรยนดวยวธการทหลากหลายเหมาะสมกบระดบและรปแบบการจดการศกษา สอดคลองกบกรอบทศทางการศกษาแหงชาต พ.ศ.2560-2574 ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา (2559 : 8) พบวาไดก าหนดเปาหมาย ผเรยนแตละระดบการศกษา ไดรบการพฒนาขดความสามารถเตมตามศกยภาพทมอยในตวตนของแตละบคคล และมคณลกษณะนสย/พฤตกรรมทพงประสงคมองคความรทส าคญและทกษะการเรยนรในศตวรรษท 21 รวมทงทกษะการด ารงชวต และทกษะ ความร ความสามารถ และสมรรถนะในการปฏบตงานทตอบสนองความตองกา รของตลาดแรงงานและการพฒนาประเทศ

โรงเรยนในฐานะสถานศกษาตองมการจดการทมคณภาพ กระทรวงศกษาธการจงไดก าหนดขอบขายงานของโรงเรยนออกเปน 4 ฝาย คอ งานวชาการ งานงบประมาณ งานบคลากรและงานทวไป ในสวนของการจดการ

Page 55: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

50 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

งานทะเบยนและวดผล ของสถานศกษาซงเปนสวนหนงของงานวชาการครอบคลมงาน 2 สวน ตามทหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ไดก าหนดไว (2554 อางถงใน ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2557 : 5) ไดแก งานวดผล และงานทะเบยน สถานศกษาควรก าหนดใหมผรบผดชอบในแตละงาน ส าหรบสถานศกษาขนาดเลกอาจรวมทงสองงานและมอบหมายผรบผดชอบคนเดยว งานวดผล มหนาทรบผดชอบการด าเนนงานวดและประเมนผลการเรยนร ใหค าปรกษาเกยวกบการวดและประเมนผลการเรยนรกบผสอนและผเรยน ตลอดจนด าเนนการเกยวกบการสรางเสรมความเขมแขงในเทคนควธการวดและประเมนผลการเรยนรใหบคลากรของสถานศกษา งานทะเบยน มหนาทรบผดชอบดานเอกสารหลกฐานการศกษา เอกสารการประเมนผล การจดท าจดเกบ และการออกเอกสารหลกฐานการศกษาอยางเปนระบบภาระงานวดและประเมนผลการเรยนรมความเกยวของกบฝายตาง ๆ ในสถานศกษานบตงแตระดบนโยบายในการก าหนดนโยบายการวดผล การจดท าระเบยบวาดวยการวดและประเมนผลการเรยนของสถานศกษา เพอใหบคลากรทกฝายทเกยวของถอปฏบต และยงเกยวของกบผเรยนทกคน ตงแตเขาเรยนจนจบการศกษาและออกจากสถานศกษา จงจ าเปนทสถานศกษาตองวเคราะหภาระงาน ก าหนดกระบวนการท างานและผรบผดชอบแตละขนตอนอยางชดเจนเหมาะสม

โรงเรยนสนปาตองวทยาคม กอตงขนเมอป พ.ศ.2503 ปจจบนเปนโรงเรยนมธยมศกษาขนาดใหญ ภายใตสงกดเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 34 มโครงสรางการบรหารทงหมด 6 กลมงาน ไดแก กลมบรหารงานวชาการ กลมบรหารงานกจการนกเรยน กลมบรหารงานธรการ กลมบรหารงานบคคล กลมบรหารงานสนบสนนและสงเสรม และกลมบรหารงานนโยบายและแผน ทงนกลมงานวดผลและงานทะเบยน ถอเปนงานสวนหนงในกลมงานบรหารวชาการ ไดปฏบตงานตามระเบยบวาดวยการวดและประเมนผลการเรยนของสถานศกษา ทสอดคลองกบแนวปฏบตของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 โดยมสาระส าคญ ดงตอไปน หลกการก าหนดหลกการด าเนนการวดและประเมนผลการเรยนรของสถานศกษา การตดสนผลการเรยน การใหระดบผลการเรยน การรายงานผลการเรยน เกณฑการจบการศกษา เอกสารหลกฐานการศกษา และการเทยบโอนผลการเรยน

บคลากรทปฏบตหนาทในกลมงานวดผลและงานทะเบยนมทงหมด 7 คน แบงเปนหวหนากลมงานซงเปนครผมประสบการณปฏบตงานในกลมงานนไมนอยกวา 25 ป จ านวน 1 คน และบคลากรทปฏบตงานในกลมงานยอยอก 6 คน ไดแก เจาหนาทงานวดผลจ านวน 2 คน เจาหนาทงานโปรแกรมทะเบยนและผลการเรยนจ านวน 2 คน และเจาหนาทงานทะเบยนจ านวน 2 คน ซงบคลากรในกลมงานยอยทง 3 จะมความช านาญเฉพาะกรอบภาระงานของตนเอง โดยมไดทราบถงขนตอนการด าเนนงานในแตละงานยอยทงหมด ในกลมงานวดผลและงานทะเบยนโดยทวกน ท าใหประสบปญหาเมอมผมาตดตอเกยวกบภาระงานยอย แตไมพบเจาหนาททรบผดชอบงานนนโดยตรง เจาหนาทคนอนจะไมสามารถใหขอมลหรอค าแนะน ากบผทมาตดตอไดอยางชดเจน สงผลกระทบตอประสทธภาพในการท างานและความนาเชอถอของกลมงานวดผลและทะเบยนทงหมด

ผศกษาในฐานะบคลกรในกลมงานวดผลทตองการเพมประสบการณการในการท างาน จงมความสนใจทจะจดท ามาตรฐานการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคม เพอประสทธภาพการปฏบตงานและประโยชนในการตดตามกระบวนการท างาน รวมถงเปนเครองมอในการประเมนการปฏ บตงานทงผบรหารผปฏบตงาน ทงนเพอคณภาพของการปฏบตงานและความเจรญกาวหนาขององคการ

วตถประสงค

1. เพอศกษาปญหาในการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคม อ าเภอสนปาตอง จงหวดเชยงใหม

2. เพอจดท ามาตรฐานการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคม อ าเภอสนปาตอง จงหวดเชยงใหม

Page 56: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 51

ขอบเขตของการวจย ขอบเขตเนอหา ในการศกษาปญหาในการปฏบตงานและการจดท ามาตรฐานการปฏบตงาน มขอบเขตดานเนอหา คอ

การปฏบตงานดานการวดผลและทะเบยนของโรงเรยนสนปาตองวทยาคม ตามระเบยบวาดวยการวดและประเมนผลการเรยนของสถานศกษา ทสอดคลองกบแนวปฏบตของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ดงตอไปน การก าหนดหลกการด าเนนการวดและประเมนผลการเรยนรของสถานศกษา การตดสนผลการเรยน การใหระดบผลการเรยน การรายงานผลการเรยน เกณฑการจบการศกษา เอกสารหลกฐานการศกษา และการเทยบโอนผลการเรยน

ขอบเขตประชากร ขนตอนท 1 การศกษาปญหาในการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคม

กลมเปาหมายทใชในการศกษา เลอกแบบเจาะจง ไดแก รองผอ านวยการฝายวชาการ จ านวน 1 คน หวหนางานวดผลและงานทะเบยนจ านวน 1 คน เจาหนาทในกลมงานวดผลและงานทะเบยนจ านวน 7 คน จ านวน 8 คน

ขนตอนท 2 การรางมาตรฐานการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคม กลมเปาหมายทใชในการศกษา เลอกแบบเจาะจง ไดแก รองผอ านวยการฝายวชาการ และหวหนางานวดผล 2 คน

ขนตอนท 3 การตรวจสอบมาตรฐานการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคม กลมเปาหมายทใชในการศกษา เลอกแบบเจาะจง ไดแก ผอ านวยการโรงเรยนสนปาตองวทยาคม รองผอ านวยการฝายวชาการ และศกษานเทศกงานวดผล จ านวน 3 คน

ขนตอนท 4 การสอบถามความคดเหนของผปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนทมตอมาตรฐานการปฏบตงาน งานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคม กลมเปาหมายทใชในการศกษา เลอกแบบเจาะจง ไดแก เจาหนาทงานวดผลและงานทะเบยนทงหมด จ านวน 6 คน นยามศพทเฉพาะ

งานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคม หมายถง งานสวนหนงของฝา ยวชาการโดยแบงเปน 3 กลมงานยอย ไดแก งานวดผล งานทะเบยนจ านวน งานโปรแกรมทะเบยนและผลการเรยน

มาตรฐานการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคม หมายถง เอกสารทแสดงขนตอนการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนโดยละเอยด เพอใหเจาหนาทในกลมงานสามารถปฏบตงานเปนมาตรฐานเดยวกน

ปญหาในการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคม หมายถง สงทเปนอปสรรคตอการปฏบตงาน สงผลท าใหผลการปฏบตงานไมมประสทธภาพ กรอบแนวคดการวจย

งานวดผลและงานทะเบยน โรงเรยนสนปาตองวทยาคม

ปญหาในการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยน

มาตรฐานการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยน โรงเรยนสนปาตองวทยาคม

ตรวจสอบความเหมาะสม

Page 57: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

52 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

วธด าเนนการวจย ขนตอนท 1 การศกษาปญหาในการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคม อ าเภอสนปาตอง จงหวดเชยงใหม

1.1 กลมเปาหมาย โดยการเลอกแบบเจาะจง ไดแก รองผอ านวยการฝายวชาการ 1 คน หวหนางานวดผลและงานทะเบยน 1 คน เจาหนาทในกลมงานวดผลและงานทะเบยน 6 คน รวมทงสน 8 คน

1.2 เครองมอทใชในการศกษา ผศกษาใชแบบบนทกการสนทนากลมยอยเปนวธการเกบรวบรวมขอมล โดยมประเดนในการสนทนาทเกยวกบปญหาการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคม

1.3 การสรางเครองมอทใชในการศกษา ขนตอนในการสรางเครองมอ ผศกษาไดด าเนนการดงน 1) ศกษาหลกการ ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของกบงานวดผลและงานทะเบยน 2) ศกษาหลกการ ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของกบการจดการสนทนากลม 3) ก าหนดหวขอค าถามทเกยวกบปญหาการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคม 4) น าแบบบนทกการสนทนากลมเสนออาจารยทปรกษาตรวจสอบความเหมาะสมสอดคลองกบวตถประสงค 5) ปรบแกไขแบบบนทกการสนทนาตามขอแนะน าของอาจารยทปรกษา

1.4 การเกบรวบรวมขอมล โดยการจดการสนทนากลม มผเขารวมการสนทนากลมทงสน 8 คน โดยรองผอ านวยการเปนผด าเนนการสนทนาและผศกษาเปนผจดบนทกการสนทนา

1.5 การวเคราะหขอมล ขอมลทไดจากการจดสนทนากลมใชวธการพรรณนาสงเคราะหน าเสนอในรปความเรยงเพอน าเสนอปญหาและแนวทางการแกปญหา

ขนตอนท 2 การรางมาตรฐานการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคม อ าเภอสนปาตอง จงหวดเชยงใหม

2.1 กลมเปาหมาย กลมเปาหมายทใช เลอกแบบเจาะจง โดยผวจยไดก าหนดเกณฑส าหรบผเชยวชาญ ดงน 1) ตองเปนผมความรอบรและความช านาญเกยวกบงานวดผลและงานทะเบยน 2) ตองเปนผทมประสบการณในงานวดผลและงานทะเบยนอยางนอย 20 ป ไดแก รองผอ านวยการฝายวชาการ และหวหนางานวดผล รวมทงสน 2 คน

2.2 เครองมอทใชในการศกษา คอ แบบรางมาตรฐานการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคม

2.3 การสรางเครองมอ มขนตอน ดงน 1) ศกษาเนอหาทสรปไดในขนตอนท 1 การศกษาปญหาในการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคม 2) ศกษากรอบภาระงานในกลมงานวดผลและงานทะเบยน 3) ศกษาเอกสารทเกยวของกบการจดท ามาตรฐานการปฏบตงาน 4) เชญผเชยวชาญประชมเพอสอบถามขอมลเกยวกบขนตอนการปฏบตงาน 5) ผศกษาด าเนนการรางมาตรฐานการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคม จากขอมลทศกษาจากต าราและผเชยวชาญ 6) เสนออาจารยทปรกษาตรวจสอบความเหมาะสมสอดคลองกบวตถประสงค

2.4 การวเคราะหขอมล ใชฉนทามตของผเชยวชาญในทประชม

ขนตอนท 3 การตรวจสอบรางมาตรฐานการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคม อ าเภอสนปาตอง จงหวดเชยงใหม

3.1 กลมเปาหมาย เลอกแบบเจาะจง ไดแก ผอ านวยการโรงเรยน รองผอ านวยการฝายวชาการและศกษานเทศกงานวดผลส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 34 จ านวน 3 คน 3.2 เครองมอทใชในการศกษา คอ แบบตรวจสอบความถกตองเหมาะสมของรางมาตรฐานการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคม 3.3 การเกบรวบรวมขอมล มขนตอน ดงตอไปน 1) รางมาตรฐานการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคม 2) น ารางมาตรฐานการปฏบตงานทสรางขนเสนออาจารยทปรกษาพจารณาตรวจสอบความถกตอง 3) ปรบแกไขรางมาตรฐานการปฏบตงานตามขอแนะน าของอาจารยทปรกษา 4) น ารางมาตรฐานการ

Page 58: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 53

ปฏบตงานทปรบปรงแกไขแลวเกบขอมลจากผเชยวชาญ แลวน ามาหาคา IOC ซงไดคาดชนความสอดคลองอยระหวาง 0.67-1.00

3.4 การวเคราะหขอมล ผศกษาวเคราะหขอมลในขนตอนนโดยใชคาดชนความสอดคลอง ขนตอนท 4 การสอบถามความคดเหนของผปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนทมตอมาตรฐานการปฏบตงาน งานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคม

4.1 กลมเปาหมาย เลอกแบบเจาะจง ไดแก เจาหนาทงานวดผลและงานทะเบยนทงหมด จ านวน 6 คน 4.2 เครองมอทใชในการศกษา เครองมอในขนตอนนคอแบบสอบถามความคดเหนแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ (Rating Scale)

5 ระดบ ซงผศกษาไดประยกตใชตามแนวคดของลเครท เพอสอบถามเกยวกบมาตรฐานการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคม โดยยดเกณฑการพจารณาเลอกตอบแบสอบถาม 5 ระดบ ดงน

5 คะแนน หมายถง เหนดวยมากทสด 4 คะแนน หมายถง เหนดวยมาก 3 คะแนน หมายถง เหนดวยปานกลาง 2 คะแนน หมายถง เหนดวยนอย 1 คะแนน หมายถง เหนดวยนอยทสด

และยดเกณฑแปลความหมายคาคะแนนเฉลยทไดโดยใชเกณฑของ (บญชม ศรสะอาด 2556 : 121) แบงออกเปน 5 ระดบ ดงน

คาเฉลย 4.51 – 5.00 หมายถง เหนดวยมากทสด คาเฉลย 3.51 – 4.50 หมายถง เหนดวยมาก คาเฉลย 2.51 – 3.50 หมายถง เหนดวยปานกลาง คาเฉลย 1.51 – 2.50 หมายถง เหนดวยนอย คาเฉลย 1.00 – 1.50 หมายถง เหนดวยนอยทสด

4.3 การเกบรวบรวมขอมล มขนตอนดงน 1) ใหเจาหนาทในงานวดผลและงานทะเบยนศกษาและใชมาตรฐานการปฏบตงาน 2) ใหเจาหนาทในงานวดผลและงานทะเบยนท าแบบสอบถามความคดเหน 3) ผศกษาเกบรวบรวมแบบสอบถามคนจากเจาหนาท 4) ผศกษาตรวจสอบความถกตองสมบรณของการตอบ เพอน าไปใชในการวเคราะห ขอมลตอไป

4.4 การวเคราะหขอมล ผศกษาวเคราะหขอมลในขนตอนนโดยหาคารอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน

ผลการวจย การศกษานไดด าเนนการเกบรวบรวมขอมลเพอสรางมาตรฐานการปฏบตงาน งานวดผลและงานทะเบยน

โรงเรยนสนปาตองวทยาคม ไดผลดงน 1. การศกษาปญหาในการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคม จากการสนทนากลม

พบปญหาในการท างาน ไดแก องคกรไมมผงการปฏบตงานทชดเจน ขนตอนด าเนนงานมหลายขนตอน เจาหนาททปฏบตงานขาดความเขาใจทตรงกนระหวางกลมงานยอย ท าใหเกดความสบสนในขนตอนการปฏบตงาน ขาดความเขาใจทตรงกนระหวางบคคลภายนอกกบเจาหนาททปฏบตงาน ระยะเวลาด าเนนงานลาชาเนองจากเจาหนาทแตละกลมงานยอยไมสามารถปฏบตงานแทนกนได มงานอนทไมไดอยในรบความรบผดชอบโดยตรงของเจาหนาทคนใด และไมม Flow chart หรอผงแสดงขนตอนและเสนทางการปฏบตงาน

2. การรางมาตรฐานการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคม ผศกษาไดใชปญหาทไดจากการประชมกลมยอยมาเปนประเดนในการสราง โดยยดหลกการตามระเบยบของกระทรวงศกษาธการและระเบยบของทางโรงเรยนเปนหลก โดยแยกกลมงานออกเปน 3 สวน ประกอบดวย งานทะเบยน งานวดและ

Page 59: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

54 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

ประเมนผลการเรยนร และงานโปรแกรมทะเบยนและผลการเรยน ผศกษาด าเนนการรางมาตรฐานการปฏบตงานจากกรอบภาระงานวดผลและงานทะเบยน และประสบการณจากผเชยวชาญ ไดแกรองผอ านวยการฝายวชาการและหวหนาซงมประสบการณท างานในดานนมากกวา 20 ป เมอไดรางมาตรฐานการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคมแลว น าไปใหผเชยวชาญไดตรวจสอบความถกตองความเหมาะสม โดยคาดชนความสอดคลอง (IOC) มคาเทากบ 1.00 ทกรายการ และไดสอบถามความคดเหนเกยวกบมาตรฐานการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคม พบวา ความคดเหนของผปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนทมตอมาตรฐานการปฏบตงาน งานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคม รายการท 2 องคประกอบของมาตรฐานการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนมความสอดคลองกน เปนรายการทมคานอยทสด โดยมระดบความคดเหนเฉลย 4.43 แปลผลอยระดบมาก สวนรายการทมคามากทสดมทงหมด 3 รายการ คอรายการท 3 มาตรฐานการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนเปนประโยชนตอหนวยงาน รายการท 6(1) การรบนกเรยนใหม และรายการท 6(9) การตรวจสอบวฒการศกษา โดยทงสามรายการมระดบความคดเหนเฉลย 5.00 แปลผลอยระดบมากทสด และโดยสรปมระดบความคดเหนเฉลย 4.81 แปลผลอยระดบมากทสด อภปรายผลและขอเสนอแนะ อภปรายผล

ปญหาในการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคมพบปญหาเกยวกบการปฏบตงานในหลายประการ ไดแก ไมมผงการบรหารองคกรทชดเจนขนตอนด าเนนงานมหลายขนตอน ขาดความเขาใจทตรงกนระหวางเจาหนาททปฏบตงานในแตละกลมงานยอย เกดความสบสนในขนตอนการปฏบตงาน ขาดความเขาใจทตรงกนระหวางบคคลภายนอกกบเจาหนาททปฏบตงาน ระยะเวลาด าเนนงานลาชาเนองจากเจาหนาทแตละกลมงานยอยไมสามารถปฏบตงานแทนกนได มงานอนทไมไดอยในรบความรบผดชอบโดยตรงของเจาหนาทคนใด ไมมผงแสดงขนตอน (Flow chart) แสดงเสนทางการปฏบตงาน ทงนปญหาทพบในการปฏบตงานทงหมดมสาเหตหลก 2 ประการ คอ 1) โรงเรยนสนปาตองวทยาคมเปนโรงเรยนขนาดใหญประจ าอ าเภอ ประกอบกบการเปนโรงเรยนมาตรฐานสากลและโรงเรยนมธยมทมผลสมฤทธทางการเรยนสงเปนอนดบท 3 ของจงหวดเชยงใหม โรงเรยนจงมนโยบายมงเนนผลสมฤทธทางการเรยนเปนหลก สงผลใหภาระงานเกยวกบการวดผล โดยเฉพาะการจดสอบเพมมากกวาโรงเรยนปกต เชนการจดสอบพรโอเนต และพรโควตามหาวทยาลยเชยงใหม เปนตน อกทงยงตองรบบรการจากบคคลภายนอกทจบการศกษาไปแลวซงมจ านวนมาก สงผลใหภาระงานโดยรวมของงานวดผลและทะเบยนมปรมาณทคอนขางมาก 2) เจาหนาทผช านาญมประสบการณท างานดานงานวดผลและทะเบยนมากกวา 20 ป ใชประสบการณในการท างานโดยไมมขนตอนการท างานและคมอทเปนลายลกษณอกษรชดเจน ท าใหผรวมงานรนใหมทยงขาดประสบการณไมมแนวการปฏบตงานทเปนมาตรฐานเดยวกนซงเปนไปในทศทางเดยงกนกบสนย ชางเจรญ (2533) ไดพฒนาคมอการปฏบตงานทะเบยนและสถตนกศกษา กองบรการการศกษา สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร เพอพฒนาประสทธภาพการใหบรการของบคลากรและสามารถใหบรการแกผมาตดตอขอรบบรการไดรวดเรวและถกตองมากขน และมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร (2544) ไดจดท าคมอนกศกษาเกยวกบงานทะเบยน เพอใหเกดความสะดวกและความถกตองรวดเรวยงขนเมอมาตดตองานทะเบยน

ดานการสอบถามความคดเหนของผปฏบตงานเกยวกบมาตรฐานการปฏบตงานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคม พบวาเหนดวยมากทสดเกยวกบความชดเจนและความสอดคลองกบการจดท าเอกสารงานวดผลและงานทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคมใหเปนระบบ ระเบยบมากขน ซงเปนไปในทศทางเดยวกนกบงานวจยของนสรน อศวะววฒนกล (2555) ไดพฒนากระบวนการปฏบตงานทะเบยนและประมวลผล วทยาลยเทคโนโลยพณชยการเชยงใหม โดยพบวาดานบคลากรทใหบรการและสถานทมความพงพอใจตอกระบวนการปฏบตงานมากทสดสวนดานทเหลอมความพงพอใจตอกระบวนการปฏบตงานมากเรยงตามล าดบคาเฉลย คอ การจดท าเอกสารทางการศกษา การลงทะเบยนเรยน การจดท ารายงานผลการเรยน และการรบสมครนกศกษาและจดท าประวต ซงผลจากการสนทนากลม สรปไดวาการพฒนากระบวนการปฏบตงานทะเบยนและประมวลผล

Page 60: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 55

วทยาลยเทคโนโลยพณชยการเชยงใหม ท าใหงานทะเบยนและประมวลผลเกดการพฒนาตามวตถประสงคทก าหนด มและยงมขอคนพบจากความพงพอใจของผใชบรการหลงการพฒนากระบวนการปฏบตงานวาผใชบรการมความพงพอใจมากตอกระบวนการปฏบตงาน

ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะเพอการด าเนนการ 1. เจาหนาทผปฏบตงานทกคนตองท าการศกษามาตรฐานการปฏบตงานเพอสรางความเขาใจทตรงกน

เกยวกบขนตอนการปฏบตในแตละงาน 2. งานวดผลและงานทะเบยนตองมการปรบปรงมาตรฐานการปฏบตอยางตอเนองและเปนปจจบนอย

เสมอ ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป 1. ควรมการศกษาผลการใชมาตรฐานการปฏบตงานโดยสอบถามจากผมาขอรบบรการงานวดผลและงาน

ทะเบยนโรงเรยนสนปาตองวทยาคม 2. ควรมการวจยรปแบบนในกลมงานอนเพอใหการท างานมประสทธภาพและประสทธผล

เอกสารอางอง กระทรวงศกษาธการ. (2557). แนวปฏบตการวดและประเมนผลการเรยนร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขน

พนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย. นสรน อศวะววฒนกล. (2555). การพฒนากระบวนการปฏบตงานทะเบยนและประมวลผล วทยาลยเทคโนโลย

พณชยการเชยงใหม. วารสารบณฑตศกษามหาวทยาลยฟารอสเทอรน ปท 2 ฉบบท 1 มถนายน 2556 - พฤษภาคม 2557. เชยงใหม: มหาวทยาลยฟารอสเทอรน.

บญชม ศรสะอาด. (2556). การวจยเบองตน. พมพครงท 9. กรงเทพฯ: สวรยาสาสน.มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร. (2544).

ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2559). (ราง) กรอบทศทางการศกษาแหงชาต พ.ศ.2560 – 2574. กรงเทพฯ: ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ.

ส านกบรหารงานการมธยมศกษาตอนปลาย ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2552). มาตรฐานการ ปฏบตงานโรงเรยนมธยมศกษา พ.ศ. 2552. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนม สหกรณแหงประเทศไทย.

สนย ชางเจรญ. (2533). คมอการปฏบตงานทะเบยนและสถตนกศกษา. กองบรการการศกษา, สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

Page 61: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

56 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

แผนการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน โรงเรยนบานโปงแดง อ าเภอทงหวชาง จงหวดล าพน Enhancing Learning Achievement Plan of Students at Ban Pong Daeng School,

Thung Hua Chang District, Lamphun Province

ระบล หลาภล* อาจารย ดร.สวรรณ หมนตาบตร**

กศ.ด. (การบรหารการศกษา)

บทคดยอ การวจยนมวตถประสงค เพอศกษาปญหา แนวทางการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน และเสนอแผนการ

ยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยนบานโปงแดง อ าเภอทงหวชาง จงหวดล าพน รวบรวมขอมลดวยแบบสมภาษณ การประชมเชงปฏบตการ วเคราะหขอมลโดยใช วเคราะหสงเคราะหเนอหา และแบบสอบถามการประเมนความเหมาะสมและความเปนไปไดของแผน จากบคลากรคร คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน และผเชยวชาญ หาคาทางสถตคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน

ผลการวจยพบวา ดานหลกสตรสถานศกษามปญหาขาดการปรบปรงและการน าหลกสตรไปใชจรง แกไขโดยการตดตาม ประเมนหลกสตรอยางตอเนอง ดานสอและเทคโนโลยการศกษามปญหาขาดการใชสอในการจดการเรยนร การแกไขโดยการกระตนการใชสอการเรยนรทมอยอยางคมคา ดานการเรยนรมปญหาการจดการเรยนรไมเนนทกษะกระบวนการคด การแกไขสงเสรมใหมการจดการเรยนรทหลากหลาย สงเสรมการคดวเคราะหสงเคราะหของผเรยน ดานนเทศภายในปญหาขาดการนเทศการเรยนรอยางตอเนองและหลากหลาย แกไขโดยจดท าปฏทนการนเทศ ดานวดและประเมนผลมปญหาการการวดและประเมนผลไมตรงตามสภาพจรง แกไขโดยการกระตนใหมการวดและประเมนผลทตามตวชวด ดานผสอนมปญหาครมภาระอนนอกเหนอการจดการเรยนร แกไขโดยลดภาระคร สงเสรมครใหความส าคญการจดการเรยนรเปนหลก ดานผเรยนมปญหานกเรยนขาดการกระตอรอรนตอการเรยนร แกไขโดยสรางความตระหนกการเรยนรแกผปกครองและนกเรยน

ผลจากการจดท าแผนการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยน บานโปงแดง ม 6 องคประกอบ ประกอบดวย ความเปนมา พนธกจ เปาประสงค แผนงาน โครงการ/กจกรรม และตวชวดความส าเรจ ผลการประเมนความเหมาะสมและความเปนไปไดของแผนการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยนบานโปงแดง พบวา แผนการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน โดยรวมมความเหมาะสม และความเปนไปได อยในระดบมาก ค าส าคญ: แผน, ผลสมฤทธทางการเรยน, โรงเรยนบานโปงแดง ABTRACT The purposes of this research were to study the problems, guidelines for enhancing learning achievement plan of students and to propose a plan for enhancing learning achievement plan of students at Ban Pong Daeng School, Thung Hua Chang District, Lamphun Province. Instruments used in this study were an interview, workshop, and a questionnaire for evaluating of suitable and feasible planning from teachers, basic school committee, and specialists. Data were analyzed, synthesized contents and the statistics used for analyzing were mean and standard deviation. The research results revealed that the problems concerning the school curriculum were the lack of improvement and curriculum implementation, the solutions were to monitor, to follow-up and to evaluate curriculum, continuously; the problems concerning educational media and technology were the lack of using media for learning management, the solution was to stimulate the use of existing learning media worthy; the problems concerning learning management were not focused on the process of thinking skills, the solutions were to encourage a variety of learning management and to promote the analysis and synthesis thinking skills for students; the problems concerning the Internal supervision was the lack of learning supervision, continuous and variously. the solution was to manage the supervisory calendar; the problems concerning measurement and evaluation was the inaccurate of the measurement and evaluation, the solution was to stimulate the * นกศกษาหลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม

** อาจารยประจ าสาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม

Page 62: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 57

measurement and evaluation based on indicators; the problems concerning teachers, besides the learning management teachers had the other responsivities, the solutions were to reduce the other responsivities and to encourage teachers focusing on learning management; the problems concerning learners were the lack of the learning enthusiasm, the solution was to raise awareness of learning for the parents and students. As regards the plan for enhancing learning achievement of students at Ban Pong Daeng school, there were 6 components consisting of background, mission, goals, plan, project/activity, and the successful indicators. As regards the evaluation results of suitability and possibility for enhancing learning achievement plan of students at Ban Pong Daeng school, it was found that the suitability for enhancing learning achievement plan of students was at a high level and possibility. Keywords: Plan, Learning Achievement, Ban Pong Daeng School บทน า

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2559 ก าหนดไวในมาตรา 54 ดงน “รฐตองด าเนนการใหเดกทกคนไดรบการศกษาเปนเวลาสบสองปตงแตกอนวยเรยนจนจบการศกษาภาคบงคบอยางมคณภาพโดยไมเกบคาใชจาย” โดยด าเนนการใหประชาชนไดรบการศกษาตามความตองการในระบบตางๆ รวมทงสงเสรมใหมการเรยนรตลอดชวต และจดใหมการรวมมอกนระหวางรฐ องคกรปกครองสวนทองถน และภาคเอกชนในการจดการศกษาทกระดบ โดยใหรฐมหนาทด าเนนการ ก ากบ สงเสรม สนบสนนใหการจดการศกษาอยางมคณภาพและไดมาตรฐาน (คณะกรรมการรางรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย, 2559 : 16) สอดคลองกบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต 2542 แกไขเพมเตม ฉบบท 2 พ.ศ. 2545 ก าหนดในมาตรา 10 ดงนวา “การจดการศกษา ตองจดใหบคคลมสทธและโอกาสเสมอกนในการรบการศกษาขนพนฐานไมนอยกวาสบสองปทรฐจะตองจดใหอยางทวถงและมคณภาพโดยไมเกบคาใชจาย” ในมาตรา 26 ก าหนดให “สถานศกษาจดการประเมนผเรยนโดยพจารณาจากพฒนาการของผเรยน ความประพฤต การสงเกตพฤตกรรมการเรยน การรวมกจกรรม และการทดสอบควบคไปในกระบวนการเรยนการสอนตามความเหมาะสมของแตละระดบและรปแบบการศกษา ใหสถานศกษาใชวธก ารทหลากหลายในการจดสรรโอกาสการเขาศกษาตอ และการน าการประเมนผเรยน มาใชประกอบการพจารณา ”(พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 แกไขเพมเตม ฉบบท 2 พทธศกราช 2545 : 8) จากการวเคราะหกรอบทศทางแผนการศกษาแหงชาต พ.ศ.2560-2574 พบวา คะแนนผลสมฤทธทางการทดสอบระดบชาต (O-net) ในกลมสาระการเรยนรหลก ในปการศกษา 2552-2557 พบวา ในระดบประถมศกษาปท 6 และ ระดบมธยมศกษาปท 3 มคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนระดบชาตเพมขน แตยงมคะแนนเฉลยต ากวารอยละ 50 (กรอบทศทางแผนการศกษาแหงชาต พ.ศ.2560-2574, 2559 : 64) ตามนโยบายนายกรฐมนตร พลเอกประยทธ จนทรโอชา ไดแถลงนโยบายของคณะรฐมนตรตอสภานตบญญตแหงชาต เมอวนท 12 กนยายน 2557 เพอใหสอดคลองกบรฐธรรมนญแหงราชอาญาจกรไทย (ฉบบชวคราว)พทธศกราช 2557 มาตรา 19 ทระบใหรฐบาลมหนาทในการบรหารราชการแผนดน ด าเนนการปฏรปดานตาง ๆ และสงเสรมความสามคคและความสมานฉนทของประชาชนในชาต โดยขอทเกยวของกบการศกษาโดยตรง ในขอท 4 คอ การศกษาและเรยนร การทะนบ ารงศาสนา ศลปะและวฒนธรรม กลาวคอ จดใหมการปฏรปการศกษาและการเรยนร โดยใหความส าคญการศกษา สรางคณภาพของคนไทยใหสามารถเรยนร พฒนาตนไดเตมตามศกยภาพ ประกอบอาชพและด ารงชวตไดโดยมความใฝรและทกษะทเหมาะสม เปนคนดมคณธรรม สรางเสรมคณภาพการเรยนร โดยเนนการเรยนรเพอสรางสมมาอาชพในพนท ลดความเหลอมล า และพฒนาก าลงคนใหเปนทตองการเหมาะสมกบพนท ทงในดานการเกษตร อตสาหกรรม และธรกจบรการ (คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2558 : 11) โรงเรยนบานโปงแดง สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาล าพน เขต2 เปดท าการเรยนการสอน ตงแตระดบกอนประถมศกษา อนบาลปท 1-2 ระดบประถมศกษาปท 1-6 ปการศกษา 2559 มนกเรยนจ านวน 165 คน จากการศกษาสถตผลการทดสอบการศกษาระดบชาตขนพนฐาน ระดบประถมศกษาปท 3 (NT : National test) และ ระดบประถมศกษาปท6 (O-NET : Ordinary National Educational Test) พบวามปญหาผลสมฤทธทางการเรยนการสอบในทกรายวชา กลาวคอ ในการทดสอบทางการศกษาระดบชาตขนพนฐาน ในป

Page 63: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

58 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

การศกษา 2557- 2558 มผลสมฤทธทางการเรยนต ากวารอยละ 50 ทกรายวชา (สถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต, 2558) มผลท าใหโรงเรยนบานโปงแดงไมผานการประเมนคณภาพภายนอก ตามมาตรฐานการศกษา ขนพนฐาน มาตรฐานท 5 ผเรยนมความรและทกษะพนฐานทจ าเปนตามหลกสตร ตวบงช ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน ระดบคณภาพปรบปรงเรงดวน(ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา, 2555 : 6) จากปญหาดงกลาว ผวจยในฐานะทเปนบคลากรของโรงเรยนบานโปงแดงไดเลงเหนความส าคญของการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยนบานโปงแดง จงสนใจหาแนวทางการแกไขปญหาและก าหนดเปนแผนการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยนบานโปงแดงวาควรมลกษณะอยางไร เพอทนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนใหสงขน โรงเรยนมประสทธภาพและประสทธผล และไดรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษาตอไป วตถประสงค

1. เพอศกษาปญหาและแนวทางการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยนบานโปงแดง อ าเภอทงหวชาง จงหวดล าพน

2. เพอเสนอแผนการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยน บานโปงแดง อ าเภอทงหวชาง จงหวดล าพน ขอบเขตของการวจย การวจยครงน เปนการศกษาปญหา แนวทาง และก าหนดแผนการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยนบานโปงแดง อ าเภอทงหวชาง จงหวดล าพน ผวจยไดศกษาโดยการศกษาสงเคราะหจากงานวจย ประกอบดวย ดานหลกสตร ดานสอและเทคโนโลย ดานการเรยนร ดานการนเทศภายใน ดานการวดผลประเมนผล ดานครผสอน ดานผเรยน ประชากรในการศกษาปญหา แนวทางยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนรของโรงเรยนบานโปงแดง ประกอบดวย ผบรหารโรงเรยน และ ครผสอน คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานของโรงเรยนบานโปงแดง ประชากร จ านวน 17 คน กลมเปาหมายทเปนผเชยวชาญในการประเมนแผนยกระดบผลสมฤทธทางการเรยน ซงไดมาโดยการเลอกแบบเจาะจง ประกอบดวย คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานของโรงเรยนบานโปงแดง ศกษานเทศกประจ าส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาล าพน เขต 2 ผอ านวยการโรงเรยนทมบรบทใกลเคยงกน ตวแทนครวชาการของโรงเรยนภายในอ าเภอทงหวชาง รวมกลมเปาหมายทศกษาครงน จ านวน 18 คน นยามศพทเฉพาะ ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง ผลการทดสอบระดบชาตขนพนฐานในระดบประถมศกษาปท 3 และ ระดบประถมศกษาปท 6 ทไดสอบผานมาแลวในปการศกษา 2558 หลกสตร หมายถง หลกสตรสถานศกษาของโรงเรยนบานโปงแดงใน 8 กลมสาระทใชในการจดการเรยนการสอนในโรงเรยนบานโปงแดง สอ วสด อปกรณและเทคโนโลยการเรยนการสอน หมายถง เทคนควธการทใชในการจดกจกรรมการเรยนการสอนของครผสอนในโรงเรยนบานโปงแดง การนเทศภายใน หมายถง การชแนะ ใหความชวยเหลอ และความรวมมอของผบรหารและบคลากรครโรงเรยนบานโปงแดง เพอปรบปรงการเรยนการสอนของคร ครผสอน หมายถง บคลากรทท าหนาทสอนทกรายวชาในโรงเรยนบานโปงแดง ดานผเรยน หมายถง นกเรยนทเรยนในระดบชนประถมศกษาปท 1- 6 ของโรงเรยนบานโปงแดง

Page 64: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 59

แผนการยกระดบผลสมฤทธ หมายถง ทศทางหรอแนวทางการด าเนนการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนรของนกเรยน โรงเรยนบานโปงแดง อ าเภอทงหวชาง จงหวดล าพน ประกอบดวย 6 องคประกอบ คอ ความเปนมา พนธกจ เปาประสงค แผนงาน โครงการ/กจกรรม ตวชวดความส าเรจ ไดจากการประชมเชงปฏบตการ กรอบแนวคดการวจย

วธด าเนนการวจย

ขนตอนการศกษาปญหาและแนวทางการยกผลสมฤทธทางการเรยน ของนกเรยนโรงเรยนบานโปงแดง อ าเภอ ทงหวชาง จงหวดล าพน

ประชากรทใชในการศกษาปญหาและแนวทาง การยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนรของโรงเรยนบาน โปงแดง อ าเภอทงหวชาง จงหวดล าพน ประกอบดวย ผบรหารโรงเรยน และ ครผสอน จ านวน 10 คน คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานของโรงเรยนบานโปงแดง จ านวน 7 คน รวมทงสน 17 คน

เครองมอในการรวบรวมปญหาและแนวทาง การยกระดบผลสมฤทธทางการเรยน โดยใชแบบสมภาษณแบบมโครงสราง ศกษาเกยวกบปญหาและแนวทางด าเนนการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยนบานโปงแดง อ าเภอทงหวชาง จงหวดล าพน

การสรางเครองมอแบบสมภาษณแบบมโครงสราง เกยวกบสภาพปญหา และแนวทางด าเนนการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยนบานโปงแดง อ าเภอทงหวชาง จงหวดล าพน มดงตอไปน

กระบวนการวางแผน 1. การวเคราะห ปญหา สาเหต และโครงสรางปญหา 2. วเคราะหแนวทางแกไขปญหา 3. การก าหนดพนธกจ เปาประสงค และแผนงาน

4. การก าหนดโครงการ/กจกรรม ตวชวดความส าเรจการจดท ามาตรฐาน

การปฏบตงาน

ปญหา

1. ดานหลกสตร 2. ดานสอและเทคโนโลย 3. ดานการเรยนร 4. ดานการนเทศภายใน 5. ดานการวดผลประเมนผล 6. ดานครผสอน 7. ดานผเรยน

แผนยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยนบานโปงแดง อ าเภอทงหวชาง จงวดล าพน

องคประกอบของแผน 6 องคประกอบ ความเปนมา พนธกจ เปาประสงค แผนงาน โครงการ/กจกรรม ตวชวดความส าเรจ

ประเมนแผนการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยนบานโปงแดง

อ าเภอทงหวชาง จงวดล าพน

Page 65: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

60 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

ศกษาเอกสารขอมลของโรงเรยน ไดแกแผนปฏบตการประจ าป รายงานการประเมนตนเอง (SAR) ผลการทดสอบทางการศกษาระดบชาต (O-NET) รายงานการประเมนคณภาพภายนอกรอบทสาม จากส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) บนทกการประชมโรงเรยนบานโปงแดง และแนวคดการบรหารงานวชาการของนกวชาการ น าความรทไดมาสรางเปนรางแบบสมภาษณแบบมโครงสราง เกยวกบสภาพปญหา และแนวทางการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยนบานโปงแดง อ าเภอทงหวชาง จงหวดล าพน น ารางแบบสมภาษณแบบมโครงสราง เสนออาจารยทปรกษา ใหค าแนะน า ปรบปรง แกไข น ารางแบบสมภาษณแบบมโครงสราง ทได เสนอผเชยวชาญดานการบรหารการศกษา ประเมนเพอตรวจสอบความสมบรณของเนอหา ครอบคลมตามกรอบและวตถประสงคของการวจย โดยการหาดชนความสอดคลองกบค าถาม (IOC) น ารางแบบสมภาษณแบบมโครงสรางทผานการปรบแกไข ตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญ จดท าเปนแบบสมภาษณแบบมโครงสรางฉบบสมบรณ และน าไปเกบรวบรวมขอมลตอไป

การรวบรวมขอมลการวจย วธการศกษา ปญหาและแนวทางยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยน บานโปงแดง โดยการสมภาษณ เกยวกบสภาพปญหาผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยนบาน โปงแดง แหลงขอมลคอ ผบรหารสถานศกษา บคลากรคร และคณะกรรการสถานศกษาของโรงเรยนบานโปงแดง จ านวน 17 คน โดยใชแบบสมภาษณแบบมโครงสราง เปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล

การวเคราะหขอมล ผวจยด าเนนการวเคราะหตรวจสอบความสมบรณของขอมลในแบบสมภาษณทรวบรวมได มาวเคราะหความคดเหนตามแบบสมภาษณแบบมโครงสราง ดวยเทคนคการวเคราะหสงเคราะหเนอหา (Content analysis) น าเสนอเปนความเรยง

ขนตอนการจดท าแผนการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยน บานโปงแดง อ าเภอ ทงหวชาง จงหวดล าพน

กลมเปาหมายทศกษา ผบรหารโรงเรยน และ ครผสอน จ านวน 10 คน เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ประเดนประชมเชงปฏบตการ (Workshop) ทไดจากการสมภาษณ

ทมายกรางแผนการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนโดยใช แบบบนทกสาระส าคญ ในการยกรางแผนก าหนดองคประกอบของแผนในการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยน

การสรางเครองมอแบบบนทกสาระส าคญ ด าเนนการดงน ศกษาองคประกอบของแผนและรางแบบบนทกสาระส าคญของแผนการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยนบานโปงแดง อ าเภอทงหวชาง จงหวดล าพน น ารางแบบบนทกสาระส าคญ ทไดเสนออาจารยทปรกษา ใหค าแนะน า ปรบปรง แกไข น ารางแบบบนทกสาระส าคญ ทผานการปรบแกไข ตามขอเสนอแนะของอาจารยทปรกษา จดท าเปนแบบบนทกสาระส าคญฉบบสมบรณ และน าไปเกบรวบรวมขอมลตอไป

ขนตอนรวบรวมขอมลการวจย ด าเนนการดงน 1) เตรยมการประชมเชงปฏบตการ จดท าประเดนการประชม เตรยมสถานทด าเนนการประชม จดหาอปกรณทเกยวของในการประชมเชงปฏบตการยกรางแผนการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยน 2) ด าเนนการประชมเชงปฏบตการ ตามประเดนการประชมเชงปฏบตการยกรางแผนการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยนบานโปงแดง อ าเภอทงหวชาง จงหวดล าพน 3) สรปการประชมเชงปฏบตการ โดยสรปในแบบบนทกสาระส าคญของแผนการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยนบานโปงแดง อ าเภอทงหวชาง จงหวดล าพน

การวเคราะหขอมล ขอมลทไดจากประชมเชงปฏบตการยกรางแผนการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยนบานโปงแดง อ าเภอทงหวชาง จงหวดล าพน โดยการตรวจสอบความสมบรณของเนอหาขอมลทได ผวจยใชการวเคราะหสงเคราะหเนอหาตามแบบบนทกสาระส าคญของ 6 องคประกอบ

ขนตอนประเมนความเหมาะสมและความเปนไปได ของแผนการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยนบานโปงแดง

กลมเปาหมายทเปนผเชยวชาญในการประเมนแผนยกระดบผลสมฤทธทางการเรยน ซงไดมาโดยการเลอกแบบเจาะจง ประกอบดวย คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานของโรงเรยนบานโปงแดง ศกษานเทศกประจ า

Page 66: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 61

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาล าพน เขต 2 ผอ านวยการโรงเรยนทมบรบทใกลเคยงกน ตวแทนครวชาการของโรงเรยนภายในอ าเภอทงหวชาง กลมเปาหมายทศกษาครงน จ านวน 17 คน

เครองมอทผวจยใชในการเกบรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถาม ในการประเมนความเหมาะสมและความเปนไปไดของแผนการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนรของนกเรยน โรงเรยนบานโปงแดง อ าเภอทงหวชาง จงหวดล าพน แบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ

การสรางเครองมอเปนแบบสอบถาม ด าเนนการดงน น าแผนการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยนบานโปงแดง อ าเภอทงหวชาง จงหวดล าพน ทไดรบการปรบ แกไข มาจดท าเปนแบบสอบถามประเมนความเหมาะสมและความเปนไปไดของแผนการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน โรงเรยนบานโปงแดง อ าเภอทงหวชาง จงหวดล าพน น าแบบสอบถามประเมนความเหมาะสมและความเปนไปไดของแผนการทได เสนอผเชยวชาญดานการบรหารการศกษา ประเมนเพอตรวจสอบความสมบรณของเนอหา ครอบคลมตามกรอบและวตถประสงคของการวจย โดยการหาดชนความสอดคลองกบแบบสอบถาม (IOC) น าแบบสอบถามทไดจากผเชยวชาญมาจดท าเปนแบบสอบถาม ประเมนความเหมาะสมและความเปนไปไดของแผนการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยนบานโปงแดง อ าเภอทงหวชาง จงหวดล าพน ฉบบสมบรณ และน าไปเกบรวบรวมขอมลตอไป

ขนตอนรวบรวมขอมลการวจยวธการศกษา ประเมนความเหมาะสมและความเปนไปไดของแผนการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยนบานโปงแดง

น าแบบสอบถามประเมนความเหมาะสม และความเปนไปไดของแผนการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยนบานโปงแดง อ าเภอทงหวชาง จงหวดล าพน ไปใหผเชยวชาญประกอบดวย คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน ตวแทนศกษานเทศก ตวแทนผบรหารสถานศกษา คณะครวชาการ จ านวน 17 คน

น าผลการประเมนแผนการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน โรงเรยนบานโปงแดง อ าเภอทงหวชาง จงหวดล าพน ทผานการผานการพจารณามาสรป วเคราะหขอมลโดย หาคารอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ผลการวจย

ผลจากการศกษาปญหา แนวทางการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน โรงเรยนบานโปงแดง อ าเภอทงหวชาง จงหวดล าพน สรปไดดงน

ปญหาดานหลกสตรสถานศกษา พบวาหลกสตรไมสมบรณขาดความชดเจนในโครงสรางและเนอหา ขาดบคลากรทมความใจดานหลกสตรทแทจรง ขาดการปรบหลกสตรและการน าหลกสตรไปใชจรง บคลากรคร ผบรหาร ยงไมใหความส าคญกบการใชและการพฒนาหลกสตร โดยมแนวทางแกไข ศกษาขอบกพรองของหลกสตร เตรยมสารสนเทศขอมลทองถน เกยวกบแหลงเรยนร มการศกษาวเคราะหหลกสตร โครงสราง เนอหาหลกสตรเปนประจ าทกป มการวางแผนของคณะกรรมการจดท าหลกสตรในระยะสนและระยะยาวในการปรบปรงหลกสตร ควรมการตดตามการใช การประเมนหลกสตรใชหลกสตรอยางตอเนอง

ปญหาดานสอและเทคโนโลยการศกษา พบวาขาดสอดานเทคโนโลยททนสมยและช ารด สอและเทคโนโลยไมเพยงพอกบจ านวนนกเรยน บคลากรครไมมความช านาญในการใชสอ บางประเภททเปนสออเลกทรอนกส (IT) บคลากรครยงไมเหนความส าคญของการใชสอการเรยนร ไมมการจดท าทะเบยนสอ นวตกรรม เทคโนโลยการจดการเรยนร โดยมแนวทางแกไข จดสรรงบประมาณ จดหาสอ อปกรณเทคโนโลยใหครบชนเรยน สงเสรมบคลากรครไดรบการอบรมจดท าและใชสอใหครบทกคนและตอเนอง กระตนการใชสอการจดการเรยนรทมอยอยางคมคา มการมอบหมายใหผรบผดชอบ จดท าทะเบยนสอ นวตกรรม และเทคโนโลยทางการจดการเรยนรของ ทกสาระการเรยนร และทกชนเรยน

ปญหาดานการเรยนร พบวาครจดการเรยนรตามหนงสอเรยน ไมเนนการทกษะการเรยนรนอกหองเรยน หรอทกษะทจะตองน าไปใชในชวตประจ าวน บคลากรครยงใชเทคนคและวธการสอนททนตอยคทมการเปลยนแปลง

Page 67: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

62 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

จ านวนนอย ขาดการใชรปแบบการสอนทหลากหลาย เนนการบรรยาย และทองจ า โดยมแนวทางแกไข สนบสนนการจดการเรยนรทใชกระบวนการคดวเคราะห สงเคราะห การแกปญหา และการน าไปใชแกนกเรยน สงเสรมบคลากรครเขารบการศกษาอบรมพฒนาการสอน ทใชเทคนคการสอน วธการสอนทหลากหลาย สรางความส าคญและกระตนการจดการเรยนรของครทหลากหลายรปแบบ เนนผเรยนเปนส าคญ

ปญหาดานนเทศภายใน พบวาขาดการนเทศการจดการเรยนรทจรงจง และตอเนอง ขาดการนเทศทหลากหลาย เชน การสนทนาตอนรบประทานอาหารรวมกน สภากาแฟ ปรบทกข ไมมการก าหนดการนเทศเปนทางการ การนเทศเพอจบผด โดยมแนวทางแกไข ควรประชมชแจงใหทราบแนวทางการนเทศใหทราบและเขาใจ ผนเทศควรเปนผทมความรดานการจดการเรยนร นเทศอยางจรงจงและตอเนอง จดท าปฏทน การนเทศ ตดตาม ตรวจสอบ ควรเปนการนเทศเพอหาแนวทางการชวยแกปญหาในชนเรยน หรอรายวชาทมปญหา

ปญหาดานวดและประเมนผล พบวาใชวธการวดและประเมนผลไมหลากหลาย บคลากรครทจดการเรยนรไมไดวเคราะหมาตรฐานการเรยนร ตวชวดมผลท าใหการวดและประเมนผลไมสอดคลองตามมาตรฐาน และตวชวด บคลากรมความรความเขาใจเกยวกบการวดและประเมนผลไมทนตอยคการเปลยนแปลง ผบรหารและหวหนางานทไดรบมอบหมายขาดการสงเสรมและตดตามการวดและประเมนผลของคร โดยมแนวทางแกไขปญหา ครควรวดผลนกเรยนดวยวธการทหลากหลาย เชน การท าโครงการ แฟมสะสมงาน สงเสรมสนบสนนบคลากรครจดกรเรยนรและการวดนกเรยนตามตวชวดและเนอหา ควรใหความรแกครในดานการวดและประเมนผลการจดการเรยนร ผบรหารและหวหนางานทไดรบมอบหมาย ตระหนก เอาใจใส ตดตามการวดและประเมนผลของคร

ปญหาดานผสอน พบวาครมภาระงานอนนอกเหนอการจดเรยนร ครเอาใจใสนกเรยนทรบผดชอบยงไมทวถงครบทกดาน ครไดรบการพฒนาในดานทไมเกยวกบการจดการเรยนร ครไมใหความส าคญกบการจดการเรยนร เพราะไมมมาตรการดานระเบยบในความผดนนๆทชดเจน แตไปใหความส าคญกบงานพเศษทไดรบมอบหมายเนองจากมการมมาตรการดานระเบยบ กฎหมายทชดเจน เชนงานการเงน พสด โดยมแนวทางแกไขปญหา ควรลดภาระหนาทนอกเหนอการจดการเรยนร สงเสรมระบบชวยเหลอนกเรยนใหไดรบการเอาใจใส สงเสรม สนบสนนใหครไดรบการอบรมพฒนา ศกษาดงานเพอใหไดความรใหม เพอน ามาพฒนาการศกษา ผบรหารควรใหความส าคญกบงานการจดการเรยนรของคร และลดภาระของงานพเศษอน

ปญหาดานผเรยน พบวานกเรยนมปญหาดานการสอสาร นกเรยนขาดการกระตอรอรนการเรยนร ขาดเรยนบอย ผปกครอง ชมชนยงเหนความส าคญของการศกษานอยมาก ขาดการประชาสมพนธใหผปกครองเขาใจการด าเนนงานโรงเรยน ขาดการศกษาขอมลนกเรยนรายบคคล โดยมแนวทางแกไขปญหา กระตนนกเรยนในการสอสารดานภาษา จดกจกรรมทเนนใหผเรยนไดปฏบตจรงอยางสรางสรรค สรางความตระหนกใหแกผปกครอง ผน าชมน ประชมผปกครองและผมสวนเกยวของ เพอประชาสมพนธเกดความเขาใจ มการจดท าขอมลนกเรยนรายบคคล

เสนอแผนการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยนบาน โปงแดง อ าเภอทงหวชาง จงหวดล าพน

แนวทางการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยนบานโปงแดง ท าใหไดแผนงานการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยน คอ ศกษา วเคราะห พฒนา ใชงานหลกสตร และประเมนหลกสตร ด าเนนการจดท าขอมลสารสนเทศ สอ นวตกรรม และเทคโนโลย ทางการศกษา ด าเนนการจดหาและสงเสรมการใชสอ เทคโนโลยทางการศกษาอยางทวถง สงเสรม สนบสนน การจดการเรยนรทใชเทคนคและวธการสอนทใชกระบวนการคดวเคราะห สงเคราะห แกปญหาและการน าไปใชในชวตประจ าวน สรางขอบขายในงานทไดรบการนเทศใหเปนแนวทางเดยวกน จดท าปฏทน ตดตาม ตรวจสอบการนเทศอยางตอเนอง หาแนวทางวธการแบงเบาภาระหนาทครทไมใชการจดการเรยนร สงเสรม สนบสนนครใหไดรบการพฒนาตนเองดานการจดการเรยนร สนบสนนการจดท าขอมลนกเรยนรายบคคล สรางความรวมมอระหวางโรงเรยนและผปกครองนกเรยน

แผนการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยนบานโปงแดง ม 6 องคประกอบ ไดแก ความเปนมา พนธกจ เปาประสงค แผนงาน โครงการ/กจกรรม และตวชวดความส าเรจ

Page 68: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 63

ผลการประเมนความเหมาะสมและความเปนไปไดของแผนการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยนบานโปงแดงจากผเชยวชาญจ านวน 17 คน ประกอบดวย ตวแทนคณะครวชาการ ตวแทนผบรหารโรงเรยนในอ าเภอทงหวชาง ศกษานเทศก และคณะกรรมการสถานศกษา เปนผประเมน พบวาแผนการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน โดยรวมมความเหมาะสม และความเปนไปได อยในระดบมาก

จดท าแผนการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยนบานโปงแดง อ าเภอทงหวชาง จงหวดล าพน ฉบบสมบรณ อภปรายผลและขอเสนอแนะ

ผลจากการศกษาปญหา เกยวกบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ของโรงเรยนบานโปงแดง อ าเภอ ทงหวชาง จงหวดล าพน มปญหา และแนวทางการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยน ทง 7 ดาน สามารถอภปรายผลในแตละดานดงน

ดานหลกสตรสถานศกษา พบวาหลกสตรไมสมบรณขาดความชดเจนในโครงสรางและเนอหา ขาดบคลากรทมความใจดานหลกสตรทแทจรง ขาดการปรบหลกสตรและการน าหลกสตรไปใชจรง บคลากรคร ผบรหาร ยงไมใหความส าคญกบการใชและการพฒนา สอดคลองกบงานวจยของ เกสร แจมสกล (2551 : 80-87) ศกษาปญหาการบรหารงานและสรางยทธศาสตรการบรหารงานวชาการของโรงเรยนในกลมเครอขายโรงเรยนเทพศาลา ส านกงานเขตพนทการศกษานครสวรรค เขต 2 ทพบวาโรงเรยนมการประเมนการใชหลกสตรเพอน ามาปรบปรงการเรยนรทกกลมสาระคอนขางนอย สถานศกษาขนพนฐานมหนาทจดท าสาระของหลกสตรในสวนทเกยวกบสภาพปญหาในและสงคม สงเสรมใหวทยากรทมความรมาสอนในสถานศกษา สงเสรมใหมความชดเจนของหลกสตรใหมมาตรฐานเดยวกน

ดานสอและเทคโนโลยการศกษา พบวาขาดสอดานเทคโนโลยททนสมยและทมอยกช ารด สอและเทคโนโลยไมเพยงพอกบจ านวนนกเรยน บคลากรครไมมความช านาญในการใชสอ บางประเภททเปนสออเลกทรอนกส (IT) บคลากรครยงไมเหนความส าคญของการใชสอการเรยนร ไมมการจดท าทะเบยนสอ นวตกรรม เทคโนโลยการจดการเรยนร ซงสอดคลองกบงานวจยของ ค าด สารจนทร (2557 : 123-134) ศกษาวจยเรอง ยทธศาสตรการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนกลมสาระการเรยนรคณตศาสตรของโรงเรยนมธยมยางสสราช สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 26 ขาดสอเทคโนโลย มงบประมาณนอยในการจดซอ ผลตขนใชเองไดนอย ไมเปนทนาสนใจของผเรยน ไมมคณภาพ การปรบปรงซอมแซมลาชา ไมมความทนสมย และบางอยางไมสอดรบกบกจกรรมการเรยนการสอน

ปญหาดานการเรยนร พบวาครการจดการเรยนรตามหนงสอเรยน ไมเนนการทกษะการเรยนรนอกหองเรยน หรอทกษะทจะตองน าไปใชในชวตประจ าวน บคลากรครยงใชเทคนคและวธการสอนททนตอยคทมการเปลยนแปลงจ านวนนอย ขาดการใชรปแบบการสอนทหลากหลาย เนนการบรรยาย และทองจ า ทเปนเชนนเพราะวาโรงเรยนบานโปงแดง ยงไมไดกระตนใหครไดจดการเรยนรตามแผนทวางไวมากนก การสอนเปนแบบเดม ไมยอมรบการเปลยนแปลงของการจดการเรยนรในลกษณะทเนนผเรยนไดพฒนาทกษะ กระบวนการคดวเคราะหสงเคราะห

ปญหาดานนเทศภายใน พบวาขาดการนเทศการจดการเรยนรทจรงจง และตอเนอง ขาดการตรวจสอบทหลากหลาย เชน การสนทนาตอนรบประทานอาหารรวมกน สภากาแฟ ปรบทกข ไมมการก าหนดการนเทศเปนทางการ การนเทศเพอ มความสอดคลองกบงานวจยของ เกสร แจมสกล (2551 : 80-87) ศกษาปญหาการบรหารงานและสรางยทธศาสตรการบรหารงานวชาการของโรงเรยนในกลมเครอขายโรงเรยนเทพศาลา ส านกงานเขตพนทการศกษานครสวรรค เขต 2 ทพบวาโรงเรยนยงไมมการนเทศ ก ากบ ตดตามผลการจดการเรยนรของครใหเปนไปตามหลกสตรอยางสม าเสมอ ไมมการจดท าสรปการด าเนนงานนเทศภายในประจ าป

ปญหาดานวดและประเมนผล พบวาการวดและประเมนผลไมตรงตามสภาพจรง บคลากรครทจดการเรยนรไมไดวเคราะหมาตรฐานการเรยนร ตวชวดมผลท าใหการวดและประเมนผลไมตรงตามมาตรฐาน และตวชวด

Page 69: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

64 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

บคลากรมความรความเขาใจเกยวกบการวดและประเมนผลไมทนตอยคการเปลยนแปลง ผบรหารและหวหนางานทไดรบมอบหมายขาดการสงเสรมและตดตามการวดและประเมนผลของคร ทเปนเ ชนนเพราะวา โรงเรยนบานโปงแดง อ าเภอทงหวชาง จงหวดล าพน บคลากรไมไดวเคราะหหลกสตร มาตรฐานการจดการเรยนร ท าใหการวดผลไมเปนไปตามตวชวด ท าใหการวดและประเมนผลไมตรงตามเปาหมายของการวดผล

ปญหาดานผสอน พบวา ครมภาระงานอนนอกเหนอการจดเรยนร ครยงเอาใจใสนกเรยนทรบผดชอบยงไมทวถงครบทกดาน ครไดรบการพฒนาในดานทไมเกยวกบการจดการเรยนร ครไมใหความส าคญกบการจดการเรยนร เพราะไมมมาตรการดานระเบยบในความผดนนๆทชดเจน แตไปใหความส าคญกบงานพเศษทไดรบมอบหมายเนองจากมการมมาตรการดานระเบยบ กฎหมายทชดเจน เชนงานการเงน พสด ซงสอดคลองกบงานวจยของ ค าด สารจนทร (2557 : 123-134) ศกษาวจยเรอง ยทธศาสตรการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนกลมสาระการเรยนรคณตศาสตรของโรงเรยนมธยมยางสสราช สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 26 ทพบวา บคลากรไมเพยงพอ ไดรบการพฒนาตนเองในสาขาวชาทสอนนอย ขาดการท าวจยในชนเรยน มภาระงานนอกเหนอจากการสอนมาก ภายในกลมสาระขาดความรวมมอในการบรณาการการเรยนการสอนรวมกน

ปญหาดานผเรยน พบวา นกเรยนมปญหาดานการสอสาร นกเรยนขาดการกระตอรอรนการเรยนร ขาดเรยนบอย ผปกครอง ชมชนยงเหนความส าคญของการศกษานอยมาก ขาดการประชาสมพนธใหผปกครองเขาใจการด าเนนงานโรงเรยน ขาดการศกษาขอมลนกเรยนรายบคคล อาจเปนเพราะวาโรงเรยนบานโปงแดง เปนโรงเรยนทจดการเรยนร ในระดบประถมศกษา และอยในพนทชนเผา มปญหาดานการสอสารของนกเรยน ขาดการเอาใจใสในการเรยนของนกเรยน ผปกครองตองการแรงงานจากนกเรยน

ผลจากจดท าและเสนอแผนการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ซงท าใหไดแผนการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยนบานโปงแดง 6 องคประกอบ ไดแก ความเปนมา พนธกจ เปาประสงค แผนงาน โครงการ/กจกรรม และตวชวดความส าเรจ สอดคลองกบแผนปฏบตการประจ าปของโรงเรยนบานโปงแดง เพอใชยกระดบผลสมฤทธของนกเรยนในปการศกษา 2560 ตอไป และสอดคลองกบผลการวจยของ เรงศกด หาญมานพ (2555 : 169-182) กลยทธในการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน : กรณศกษาโรงเรยนบานหลก อ าเภอสงขะ จงหวดสรนทร ทพบวา กลยทธ 5 ดาน คอ ดานผเรยน ดานคร ดานผปกครอง ดานการบรหารจดการ และดานบรบทชมชน โดยม 8 องคประกอบหลก ไดแก ความเปนมา วสยทศน พนธกจ เปาประสงค กลยทธ มาตรการ โครงการ และตวชวดความส าเรจ

ผลจากการประเมนความเหมาะสมและเปนไปไดของแผนการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน อยในระดบมาก ซงประเมนโดยผทมสวนเกยวของ 17 คน ประกอบดวย ผบรหาร คร คณะกรรมการสถานศกษา และตวแทนผปกครองนกเรยน จงมความสมบรณ เหมาะสม สามารถน าไปใชในการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนไดอยางมประสทธภาพตามทมงหวง สอดคลองกบผลการวจยของ เรงศกด หาญมานพ (2555 : 169-182) กลยทธในการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน : กรณศกษาโรงเรยนบานหลก อ าเภอสงขะ จงหวดสรนทร ผลการประเมนคณภาพ ความเหมาะสม ความสอดคลองและความเปนไปไดอยในระดบมาก เอกสารอางอง เกสร แจมสกล. (2551). การน าเสนอยทธศาสตรการบรหารวชาการของโรงเรยนในกลมเครอขายเทพศาลา

ส านกงานเขตพนทการศกษานครสวรรคเขต 2. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาการบรหารการศกษา, มหาวทยาลยราชภฎนครสวรรค.

คณะกรรมการรางรฐธรรมนญ. (2559). รางรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย 2559. กรงเทพฯ: ส านกงานศาลรฐธรรมนญ

คณะรกษาความสงบแหงชาต. (2557). รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พทธศกราช 2557.กรงเทพฯ: ส านกงานเลขาธการวฒสภา.

Page 70: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 65

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2559). แผนปฏบตการประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2559. กรงเทพฯ: ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน.

ค าด สารจนทร. (2557). ยทธศาสตรการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนกลมสาระการเรยนรคณตศาสตรของโรงเรยนยางสสราช สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 26. วทยานพนธ, ครศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาการบรหารการศกษา, มหาวทยาลยราชภฎมหาสารคาม.

เรงศกด หาญมานพ. (2555). การพฒนากลยทธในการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน กรณศกษา : โรงเรยนบานหลก อ าเภอสงขะ จงหวดสรนทร. วทยานพนธ, มหาวทยาลยราชภฏสรนทร.

เลขาธการสภาการศกษา. (2559). รางกรอบทศทางแผนการศกษาแหงชาต พ.ศ.2560 - 2574. กรงเทพฯ: กระทรวงศกษาธการ.

สถาบนทดสอบการศกษาแหงชาต (องคการมหาชน). (2558). รายงานผลการทดสอบทางการศกษาระดบชาตขนพนฐาน (O-NET). กรงเทพฯ: สถาบนทดสอบการศกษาแหงชาต.

ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา. (2555). ผลการประเมนคณภาพภายนอกโรงเรยนบานโปงแดง. กรงเทพฯ: ส านกงาน.

Page 71: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

66 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

การพฒนาแผนการจดการเรยนรโดยใชกจกรรมการสอนภาษาเพอการสอสาร ตามกรอบอางองความสามารถทางภาษาของสหภาพยโรป

ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 The Development of Learning plan by Using The Common European Framework of

Reference for Languages based on Communicative Language Teaching Approach for the Eleventh-Graders

ภรชญา ไผทอง

ผชวยศาสตราจารย ดร.วภาดา ประสารทรพย**

บทคดยอ การศกษาวจยในครงน มวตถประสงค 1) เพอพฒนาแผนการจดการเรยนรโดยใชกจกรรมการสอนภาษาองกฤษ เพอการ

สอสารตามกรอบอางองความสามารถทางภาษาของสหภาพยโรป (CEFR) ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาชนปท 5 ใหมประสทธภาพตามเกณฑ 75/75 และ 2) ศกษาผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชกจกรรมการสอนภาษาองกฤษ เพอการสอสารตามกรอบอางองความสามารถทางภาษาของสหภาพยโรป (CEFR) กลมตวอยาง คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนรฐราษฎรอปถมภ จ านวน 24 คน โดยคดเลอกกลมตวอยางดวยการสมแบบแบงกลม (Cluster random sampling) เครองมอทใชในการวจย คอ แผนการจดการเรยนรภาษาองกฤษเพอพฒนาทกษะการฟง-พด โดยใชกจกรรมการสอนภาษาเพอการสอสาร ตามกรอบอางองความสามารถทางภาษาของสหภาพยโรป (CEFR) จ านวน 8 แผน และแบบทดสอบวดความสามารถทกษะการฟง-พดทางภาษา จ านวน 25 ขอ การวเคราะหขอมลโดยใชสถต ไดแก การหาประสทธภาพ E1/E2 คาเฉลย และคารอยละ ผลการวจยพบวา 1) ประสทธภาพแผนการจดการเรยนรโดยใชกจกรรมการสอนภาษาองกฤษ เพอการสอสารตามกรอบอางองความสามารถทางภาษาของสหภาพยโรป (CEFR) ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาชนปท 5 มประสทธภาพ ซงเปนไปตามเกณฑมาตรฐาน 76.98/76.45 และ 2) ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชกจกรรมการสอนภาษาองกฤษเพอการสอสารตามกรอบอางองความสามารถทางภาษาของสหภาพยโรป (CEFR) มคะแนนเฉลยรอยละ 76.45

ค าส าคญ: แผนการจดการเรยนร, ภาษาองกฤษเพอการสอสาร, กรอบอางองความสามารถทางภาษาของสหภาพยโรป ABSTRACT The purposes of the study were 1) to develop of learning plan using the Common European Framework of Reference (CEFR) for languages based on communicative language teaching approach for the eleventh-graders and 2) to study the efficiency of learning plan with the 75/75 efficiency index. The Sample of this study was 24 students in the second semester of academic year 2560 at Ratrardupathum School, selected through cluster random sampling technique. The research instruments were 8 lesson plans for the Common European Framework of Reference (CEFR) for languages based on communicative language teaching approach and the evaluation test for English listening and speaking skills consisting of 25 questions. The research data were statistically analyzed using 75/75 efficiency indices, means and percentage. The research findings were; 1) the learning plans using the Common European Framework of Reference (CEFR) for languages based on communicative language teaching approach for the eleventh-graders gave efficiency standard 76.98/76.45. And 2) the students showed learning efficiency with an average testing score 76.45 percentage.

Keywords: learning plan, communicative language teaching approach, the Common European Framework of Reference

นกศกษาหลกสตรครศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาการออกแบบการเรยนการสอน, มหาวทยาลยราชภฎสวนสนนทา, E-mail: [email protected] **

อาจารยประจ าสาขาวชาภาษาองกฤษ, คณะครศาสตร, มหาวทยาลยราชภฎสวนสนนทา, E-mail: [email protected]

Page 72: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 67

บทน า ประเทศไทยจ าเปนตองยกระดบความสามารถดานภาษาองกฤษ เพราะมาตรฐานความสามารถดาน

ภาษาองกฤษ เปรยบเสมอนจดเรมตน ทส าคญในการยกระดบมาตรฐานภาษาองกฤษแบบองครวม กรอบอางองความสามารถทางภาษาองกฤษ คอ มาตรฐานความร ทกษะ ความสามารถ ในการใชภาษาองกฤษทพฒนาจากกรอบอางองความสามารถทางภาษาของสหภาพยโรป ซงครอบคลมองคประกอบความสามารถทางภาษา อยางละเอยด เปนเกณฑมาตรฐานทบงชถงระดบการใชภาษาองกฤษในการฟง พด อาน เขยน (ธระเกยรต เจรญเศรษฐศลป, ไทยรฐ, 2559) ดวยเหตนกระทรวงศกษาธการไดมนโยบายเรงปฏรปการเรยนรทงระบบใหสมพนธเชอมโยงกน เพอยกระดบคณภาพการศกษาและพฒนาศกยภาพของผเรยน โดยเฉพาะอยางยงการสรางเสรมสมรรถนะ และทกษะการใชภาษาองกฤษใหผเรยนสามารถใชภาษาองกฤษ เพอการสอสารและใชเปนเครองมอใน การแสวงหาองคความรเพอการพฒนาตน อนจะน าไปสการเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ และการเตรยมความพรอมรองรบการเขาสประชาคมอาเซยน เพอใหบรรลเปาหมายดงกลาว กระทรวงศกษาธการจงก าหนดนโยบายการปฏรป การเรยนการสอนภาษาองกฤษในระดบการศกษาขนพนฐานขนเพอใหทกภาคสวนไดตระหนกถงความจ าเปนทจะตองเรงรดปฏรปการเรยนการสอนภาษาองกฤษ พฒนาผเรยนใหมสมรรถนะและทกษะตามทก าหนดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานจงไดก าหนดแนวปฏบตในการปฏรปการเรยนการสอนภาษาองกฤษตามนโยบายในแตละดาน เพอใหหนวยงานทกสงกดทจดการศกษาระดบการศกษาขนพนฐานทงในสวนกลาง ส านกงานเขตพนทการศกษา สถานศกษาน าไปด าเนนการใหบรรลเปาหมาย โดยการน ากรอบอางอง CEFR มาใชในการปฏรปการเรยนการสอนภาษาองกฤษนน กระทรวงศกษาธการไดก าหนดแนวทางในการใช CEFR เปนกรอบความคดหลกในการก าหนดเปาหมายการจดการเรยนการสอน และพฒนาหลกสตรการเรยนการสอนภาษาองกฤษ (สถาบนภาษาองกฤษ ส านกคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2558 : 1) จากความส าคญของภาษาองกฤษดงกลาว กระทรวงศกษาธการจงไดปรบปรงเนอหาในกลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ (ภาษาองกฤษ) ใหมความทนสมยทนตอการเปลยนแปลงของสงคมโลก เพอพฒนานกเรยนใหมความรความสามรถในการเขาสสงคม และเรยนรวฒนธรรมโดยใชภาษาองกฤษในการสอสารไดอยางถกตอง การเรยนภาษาองกฤษในปจจบนนนมงเนนเพอการสอสาร (communicative approach) คอ ฝกใหนกเรยนไดใชภาษาองกฤษในสถานการณตาง ๆ ตามสภาพแวดลอม ดงนนกระบวนการสอนตามแนวคดนจะใหนกเรยนไดมปฏสมพนธในการใชภาษาระหวางผสอนกบผเรยนและผเรยนกบผเรยนเปนส าคญ โดยกระตนใหนกเรยนเกดความกลาแสดงออกทางภาษาและทดลองใชภาษาดวยตวเองทงการฟง พด อานและเขยน ซงจะท าใหการพฒนาทางภาษาเปนไปอยางมประสทธภาพในการพฒนาการเรยนการสอนใหบรรลวตถประสงคตามหลกสตร ครผสอนตองมการวางเปาหมายและเลอกใชรปแบบวธการสอนทหลากหลายเพอใหเหมาะสมกบความสามารถในการเรยนรของนกเรยน ซงแตละคนมความแตกตางกน (สายหยด จ าปาทอง, 2535 : 51 ; อางถงใน หทยชนก ค าศร, 2549 : 1) วธการจดการเรยนการสอนทมประสทธภาพนนมหลายวธ ซงครตองเลอกวธการสอนทเหมาะสมเพอชวยพฒนาผเรยนใหมความรความสามารถในการใชภาษาองกฤษในการตดตอสอสาร ซงเปนจดมงหมายหลกของหลกสตร ลกษณะของการเรยนการสอนเพอการสอสารนนน าไปสการเปลยนแปลงในโรงเรยนอยางมาก เพราะการสอนในลกษณะนจะตอบสนอง ตอความตองการของนกเรยน ตลอดจนท าใหนกเรยนใหความสนใจในการเรยนภาษาองกฤษเพมมากขนใน การปฏรปกระบวนการพฒนาหลกสตร และการเรยนการสอนโดยใหความส าคญตอผเรยนเปนส าคญ เพอใหผเรยนมความสามารถและคณลกษณะทพงประสงคในอนาคต นอกจากน หลกสตรยงมความคลองตวและสอดคลองตอความตองการของผเรยน ชมชน สงคม ประเทศชาต และประชาคมโลก ทงนการสอนภาษาในปจจบนควรเนนทการสอสาร และตองค านงถงแนวทฤษฎการรบรทางธรรมชาตของมนษย โดยเนนการปฏบตใหผเรยนไดใชในสถานการณจรง และเนนการมปฏสมพนธกนระหวางผเรยน ควรใหผเรยนมการแสดงความคดเหนรวมกนเกยวกบเรองตางๆ เพอใหผเรยนสามารถใชภาษาเพอการสอสารไดตามความตองการ ทงนแนวทฤษฏการสอนเพอการสอสารจะชวยใหผเรยนมประสบการณในการใชภาษา เพอน าไปใชไดจรง ถกตอง เหมาะสม และเปนทยอมรบในสงคม (เสาวลกษณ รตนวชช, 2550 : 148) นอกจากนการเรยนการสอน

Page 73: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

68 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

เพอใหผเรยนสอสารไดตามจดประสงคนน ผสอนจ าเปนตองเปดโอกาสใหผเรยนไดฝกใชภาษาในสถานการณตางๆ ทจดขนอยางมประสทธภาพ เปนการสรางแรงจงใจในการเรยนภาษา และชวยใหการเรยนรภาษาเปนไปตามธรรมชาต ซงจะชวยท าใหผลสมฤทธทางการเรยนในระดบมธยมศกษาสงขน (กระทรวงศกษาธการ กรมวชาการ, 2542 : 84) ซงสอดคลองกบงานวจยของรมยาภรณ สขเกษม (2554 : 74) ทวานกเรยนเกดความเขาใจแบบถาวรทจะน าความสามารถไปใชไดในสถานการณตาง ๆ สามารถปฏบตไดอยางมนใจและภาคภมใจในความสามารถของตนทฟงได พดไดโดยไมเกดความวตกกงวลวาจะพดผด ฟงผด หลงจากการไดรบการจดการเรยนรภาษาองกฤษตามแนวภาษาเพอการสอสารทเนนการฟง-พด และการเสรมแรงบวก เนนผเรยนเปนส าคญ นกเรยนไดเรยนรอยางมความหมาย ไดฝกใชภาษาในสถานการณทมโอกาสพบไดจรงในชวตประจ าวนและไมจ ากดความสามารถของผเรยนไวเพยงความรดานโครงสรางไวยากรณเทานน แตสนบสนนใหผเรยนไดมการพฒนาทกษะทางดานการใชภาษา โดยสมพนธกบความสามารถทางไวยากรณเขากบยทธศาสตรการสอสารดวยวธการทถกตองเหมาะสมกบกาลเทศะซงมขนตอนการสอนหลก 3 ขนตอน คอ ขนการน าเสนอ ขนการฝก และขนการใชภาษาเพอการสอสาร และเมอไดรบการเสรมแรงจากการตอบสนองทถกตอง กจะเพมการเรยนรใหเกดขนและเปนการกระตนใหผเรยนแสดงพฤตกรรมดานความตองการ ความรสก ลกษณะนสยและความมานะพยายามตอการจดการเรยนรภาษาองกฤษตามแนวการสอนเพอการสอสารทเนนทกษะการฟง-พด โดยวางเงอนไขใหการจดการเรยนการสอนบรรลผลส าเรจดวยการใหดาว ค าชมเชย ประกาศนยบตร การใหเกยรต และการใหโอกาสแสดงตวแกนกเรยน จากเหตผลดงกลาว ผวจยจงไดพฒนาแผนการจดการเรยนรโดยใชกจกรรมการสอนภาษาองกฤษเพอการสอสารตามกรอบอางองความสามารถทางภาษาของสหภาพยโรป (CEFR) ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาชนปท 5 และผลทไดจากงานวจยในครงนโรงเรยนสามารถน าไปใชในการออกแบบการเรยนการสอนในรายวชาอนๆ เพอใหเกดประสทธภาพสงสด วตถประสงค

1. เพอพฒนาแผนการจดการเรยนรโดยใชกจกรรมการสอนภาษาองกฤษเพอการสอสารตามกรอบอางองความสามารถทางภาษาของสหภาพยโรป (CEFR) ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาชนปท 5 ใหมประสทธภาพตามเกณฑ 75/75

2. ศกษาผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนร โดยใชกจกรรมการสอนภาษาองกฤษ เพอการสอสารตามกรอบอางองความสามารถทางภาษาของสหภาพยโรป (CEFR) วธด าเนนการวจย

1. กลมตวอยาง เปน นกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 จ านวน 1 หองเรยนของโรงเรยนรฐราษฎรอปถมภ อ าเภอเมอง จงหวดราชบร สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 8 โดยการสมแบบแบงกลม (Cluster random sampling)

2. เครองมอทใชในการวจย ไดแก 2.1 แผนการจดการเรยนร โดยใชก จกรรมการสอนภาษาเพอการสอสารตามกรอบอางอง

ความสามารถทางภาษาของสหภาพยโรปส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 จ านวน 8 แผน โดยจดกจกรรมการสอน 5 ขนตอน คอ ขนน า ขนน าเสนอเนอหา ขนการฝกฝน ขนน าเสนอผลงานหรอ การใชภาษา และขนสรป ผานการพจารณาความเหมาะสมของมาตรฐานการเรยนร ตวชวด สาระการเรยนร ผลการเรยนร กจกรรมการเรยนร สอ การวดและการประเมนผลการเรยนร จากผเชยวชาญ จ านวน 3 ทาน พบวาคาดชนความสอดคลองความคดเหนของผเชยวชาญ (IOC) ไดคาอยระหวาง 0.66-1 แสดงวาแผนการจดการเรยนรมความเหมาะสม

2.2 แบบทดสอบวดความสามารถทกษะการฟง-พดทางภาษา หลงการจดการเรยนรโดยใชกจกรรมการสอนภาษาเพอการสอสาร ตามกรอบอางองความสามารถทางภาษาของสหภาพยโรปส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ซงแบงออกเปน 2 สวน คอ แบบทดสอบวดความสามารถทางภาษาทกษะการฟง จ านวน 20 ขอ

Page 74: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 69

20 คะแนน เปนแบบเลอกตอบ และแบบทดสอบวดความสามารถทางภาษาทกษะการพด จ านวน 5 ขอ 20 คะแนน โดยใหนกเรยนพดเพอตอบค าถามตามโจทยทก าหนดให คะแนนรวม 40 คะแนน จากนนน าไปใหผเชยวชาญจ านวน 3 ทาน ตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา ความเทยงตรงเชงโครงสรางของขอค าถาม ความเหมาะสมและความถกตองของภาษาและสามารถวดได ครอบคลมสงทตองการศกษาแลวน าแบบทดสอบไปทดลองใชกบนกเรยนทไมใชกลมตวอยาง จ านวน 34 คน เพอท าการวเคราะหคณภาพของแบบทดสอบ พบวามคาความยากงาย ตงแต 0.50-0.76 มคาอ านาจจ าแนก เทากบ 0.31-0.72 และมคาความเชอมนเทากบ 0.723

3. การวเคราะหขอมล กระท าโดยผวจยน าคะแนนของผเรยนกลมตวอยาง ทไดจากการเกบคะแนนระหวางเรยน และคะแนนจากแบบทดสอบวดความสามารถทกษะการฟง-พดทางภาษา มาวเคราะหขอมล ดงน

3.1 หาประสทธภาพแผนการจดการเรยนร โดยใชกจกรรมการสอนภาษาเพอการสอสาร ตามกรอบอางองความสามารถทางภาษ ของสหภาพยโรป ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โดยน าคะแนนทไดจาการท าใบกจกรรมระหวางเรยนแตละแผน จากการทดสอบหลงเรยนมาหาคาเฉลยและคารอยละแลวน าไปวเคราะหหาประสทธภาพของกระบวนการ (E1) และประสทธภาพของผลลพธ (E2) ของแผนการจดการเรยนรโดยใชสตร E1/E2 ตงเกณฑไวท 75/75

3.2 วเคราะหผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชกจกรรมการสอนภาษาเพอการสอสารตามกรอบอางองความสามารถทางภาษาของสหภาพยโรป ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โดยใชสถต คาเฉลย และคารอยละ สรปผลการวจย

1. แผนการจดการเรยนรทใชกจกรรมการสอนภาษาองกฤษ เพอการสอสารตามกรอบอางองความสามารถทางภาษาของสหภาพยโรป (CEFR) ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาชนปท 5 มประสทธภาพซงเปนไปตามเกณฑมาตรฐาน 76.98/76.45 แสดงใหเหนวา คะแนนจากการท าใบกจกรรมระหวางเรยนในแตละแผนการจดการเรยนรมคาเฉลยรอยละ 76.98 และคะแนนทไดจากการท าแบบทดสอบวดความสามารถทกษะฟง-พดทางภาษา มคาเฉลยรอยละ 76.45 ซงสงกวาเกณฑประสทธภาพ 75/75 ทก าหนดไวและเปนไปตามสมมตฐานของการวจย

2. คาเฉลยของคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนร โดยใชกจกรรมการสอนภาษาองกฤษเพอการสอสาร ตามกรอบอางองความสามารถทางภาษาของสหภาพยโรป (CEFR) มคะแนนเฉลยรอยละ 76.45 แสดงใหเหนวา นกเรยนมทกษะการฟง-พด หลงใชกจกรรมการสอนภาษาองกฤษเพอการสอสารตามกรอบอางองความสามารถทางภาษาของสหภาพยโรป อภปรายผลการวจย

จากผลการวเคราะหประสทธภาพตามเกณฑ 75/75 (E1/E2) ของแผนการจดการเรยนรทใชกจกรรมการสอนภาษา เพอการสอสารตามกรอบอางองความสามารถทางภาษาของสหภาพยโรป (CEFR) ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทผวจยไดจดท าขน พบวา 1) ประสทธภาพของแผนการจดการเรยนรทใชกจกรรมการสอนภาษาเพอการสอสารตามกรอบอางองความสามารถทางภาษาของสหภาพยโรป มคาเปน 76.98/76.45 ซงสงกวาเกณฑประสทธภาพ 75/75 ทก าหนดไวและเปนไปตามสมมตฐานของการวจย 2) ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนร โดยใชกจกรรมการสอนภาษาเพอการสอสารตามกรอบอางองความสามารถทางภาษาของสหภาพยโรป มคะแนนเฉลยของนกเรยนเทากบ 30.58 คดเปนรอยละ 76.45 ซงเปนไปตามเกณฑทตงไว สอดคลองกบ วณชชา ราชโยธา (2559) ทไดวจยเรอง การพฒนากจกรรมการเรยนรตามแนวการสอนภาษาเพอการสอสาร โดยใชการสอนแบบเรยนปนเลน เพอพฒนาทกษะการฟงและการพดภาษาองกฤษของนกเรยนชนประถมศกษาปท 2 พบวา 1) กจกรรมการเรยนรตามแนวการสอนภาษาเพอการสอสาร โดยใชการสอนแบบเรยนปนเลน เพอพฒนาทกษะการฟงและการพดภาษาองกฤษของนกเรยนชนประถมศกษาปท 2 มประสทธภาพเทากบ 83.50/82.00 สง

Page 75: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

70 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

กวาเกณฑทก าหนด 2) นกเรยนมทกษะการฟงและการพดภาษาองกฤษหลงเรยนสงกวาเกณฑทก าหนดอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 มจ านวนนกเรยนทผานเกณฑดงกลาวคดเปนรอยละ 80 ซงสงกวาเกณฑทก าหนดรอยละ 70 และ 3) นกเรยนมความพงพอใจตอการเรยนรตามแนวการสอนภาษาเพอการสอสารโดยใชการสอนแบบเรยนปนเลน เพอพฒนาทกษะการฟงและการพดภาษาองกฤษโดยรวมอยในระดบมาก และสอดคลองกบงานวจยของ สรกร ประสพสข (2555) ทท าการวจยเรอง การพฒนาคมอการจดการเรยนการสอนสาระการเรยนรเพมเตมภาษาองกฤษ ส าหรบครระดบชนมธยมศกษาตอนตน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอบลราชธาน เขต 5 ผลการวจยพบวา คมอทพฒนาขนมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 คอประสทธภาพ 88.00/88.11 และผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธกอนและหลงศกษาคมอ มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 โดยคะแนนทดสอบวดความรหลงการศกษาคมอมากกวากอนการศกษาคมอ

ปจจยทท าใหแผนการจดการเรยนรทใชกจกรรมการสอนภาษา เพอการสอสารตามกรอบอางองความสามารถทางภาษาของสหภาพยโรป (CEFR) ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 มประสทธภาพตามเกณฑทก าหนดไว เนองจาก ผวจยไดด าเนนการตามขนตอนการสอนภาษา เพอการสอสาร ซงเปนขนทจะกระตนและดงความสนใจใหผเรยนเกดความพรอมเพอทจะเรยนรเนอหาใหม สอดคลองกบ ปญญากร ปานภ (2553 : 53) ทไดใหความส าคญกบการใชกจกรรมเตรยมความพรอม (warm up) วา การสอนภาษาดวยวธการสอนภาษาเพอการสอสารควรเรมจากขนตอนการเตรยมความพรอมหรอขนน าเขาสบทเรยนเพอใหผเรยนมความพรอมกอนทจะเรมเนอหาใหม แลวจงน าเสนอ (presentation) ซงมการจดการเรยน การสอนตามขนตอนการสอนภาษาเพอการสอสารทเนนใหผเรยนไดท าความเขาใจรปแบบทางภาษา ความหมาย และกฎเกณฑทางภาษาเพอน า ไปใชการสอสารในสถานการณตางๆ เพอน าไปฝกฝน (practice) น าสงทไดเรยนรมาฝกในสถานการณจรงทก าหนดและควบคมโดยผสอน เพอใหเกดการจดจ าและปฏบตไดจนเกดความคลองแคลว และสามารถน าไปใช (production) ในสถานการณจรงทเกดขนไดอยางถกตอง และเหมาะสมซงสอดคลองกบงานวจยของ วร ระวง (2555) ทไดท าการศกษาการปฏรปการเรยนรภาษาองกฤษเพอการสอสารในฐานะ ภาษาตางประเทศส าหรบคนไทย โดยมวตถประสงคเพอคนหาวธการจดการเรยนรภาษาองกฤษเพอการสอสารทน าไปสการพฒนาคนไทยใหสามารถสอสารภาษาองกฤษในฐานะภาษาตางประเทศไดอยางมนใจ ถกตอง ช านาญ และมประสทธภาพ โดยใชแบบแผนการวจยและพฒนาเชงปฏบตการอยางมสวนรวม ผลการวจยพบวากระบวนการพฒนาคนไทยใหสามารถสอสารภาษาองกฤษไดอยางมนใจ ถกตอง ช านาญ และมประสทธภาพอยางยงยน ควรด าเนนการครอบคลม 3 ขนตอน คอ 1) ความถกตองของภาษาองกฤษเพอการสอสาร 2) ความช านาญในการสอสารภาษาองกฤษ 3) ประสทธภาพในการสอสารภาษาองกฤษ โดยผวจยชใหเหนวา ขนตอนแรกจ าเปนตองมงใหคนไทย สามารถสรางประโยคภาษาองกฤษเพอการสอสารไดดวยตนเอง กอนเคลอนตวไปสการพฒนาความช านาญในการสอสาร ภาษาองกฤษโดยการกระท าซ าในขนตอนสอง และเพมประสทธภาพการสอสารภาษาองกฤษในขนตอนสาม ดวยการเรยนรขอมลเชงระบบค าศพทภาษาองกฤษเชงวชาการ การเปรยบเทยบระหวางวฒนธรรมไทยกบวฒนธรรมตะวนตก และจตวทยาการสอสาร นอกจากน ผวจยไดศกษาขอมลพนฐาน และทฤษฎทเกยวของ เพอน าไปก าหนดรปแบบองคประกอบการจดกจกรรมการสอนภาษาเพอการสอสาร ตามกรอบอางองความสามารถทางภาษาของสหภาพยโรป (CEFR) โดยผานการตรวจสอบจากผเชยวชาญ จนสงผลใหไดแผนการจดการเรยนรทมคณภาพทสามารถน าไปใชได ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะเชงนโยบาย

ในการจดการเรยนการสอนวชาภาษาองกฤษควรมการสอนทกษะการอาน และการเขยนไปพรอมๆ กบ การสอนทกษะการฟง การพด เพราะผวจยสงเกตเหนวา ผเรยนไมสามารถอานและเขยนสะกดค าไดอยางถกตอง ออกเสยงผด ท าใหกระทบกบความหมายเมอสอสารไป และจากการสงเกตพฤตกรรม นกเรยนพอใจกบการฟงเสยงภาษาองกฤษจากเจาของภาษาผานสอ ผสอนควรใหผเรยนฟงบทสนทนาจากเจาของภาษาโดยตรงหรอผานสอ และ

Page 76: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 71

การใชสอทนาสนใจมบทบาทส าคญอยางมาก ควรเลอกและจดกจกรรมทเหมาะสมกบผเรยนแตละบคคล และเปดโอกาสใหผเรยนแตละคนไดแลกเปลยนประสบการณและเรยนรอยางหลากหลาย

ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป 1. ควรมการศกษารปแบบการสอนอนๆ เพอใหเกดประโยชนตอผเรยนอยางสงสด 2. ควรมการวจยเกยวกบกจกรรมการสอนภาษาเพอการสอสารตามกรอบอางองความสามารถทางภาษา

ของสหภาพยโรป (CEFR) ไปใชในการจดกจกรรมในระดบชนอนๆ แหลงอางอง ธระเกยรต เจรญเศรษฐศลป. (2559). ในหลวงทรงฝากไว 3 หวใจ...“การศกษา”. ไทยรฐออนไลน. เขาถงไดจาก

https://www.thairath.co.th/content/759317. ปญญากร ปานภ . (2553). การศกษาผลสมฤทธการฟงภาษาองกฤษโดยใชวธการสอนภาษาของนกเรยนชน

ประถมศกษาปท 3 โรงเรยนโฆษตวาทยา. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา.

รมยาภรณ สขเกษม. (2554). ผลการจดการเรยนรภาษาองกฤษตามแนวการสอนภาษาเพอการสอสารทเนนการฟง-พดและการเสรมแรงบวกของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยราชภฏพระนคร.

วณชา ราชโยธา. (2559). การพฒนากจกรรมการเรยนรตามแนวการสอนภาษาเพอการสอสารโดยใชการสอนแบบเรยนปนเลนเพอพฒนาทกษะการฟงและการพดภาษาองกฤษ ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 2. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม.

วร ระวง. (2555). กระบวนการเรยนรภาษาองกฤษเพอการสอสารในฐานะภาษาตางประเทศส ารบคนไทย. เขาถงไดจาก http://neric-club.com/data.php?page=63&menu_id=76

สรกร ประสพสข. (2555). การพฒนาคมอการจดการเรยนการสอนสาระการเรยนรเพมเตมภาษาองกฤษส าหรบครระดบชนมธยมศกษาตอนตนสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอบลราชธาน เขต 5. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน.

เสาวลกษณ รตนวชช. (2550). การสอนแบบมงประสบการณภาษา : กลยทธสความส าเรจในการพฒนาการรหนงสอเพอประชาชนพมพครงท 2. กรงเทพฯ : มลนธโรตารแหงประเทศไทย.

Page 77: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

72 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

การใชหลกโยนโสมนสการแนวอรยสจเปนฐานการเรยนรดวยตนเองในการด ารงชวต Usage on Principles of Yonismanasikara in the pattern

of Ariyasaccaas a learning by myself base for living

ดร.ดลก บญอม*

บทคดยอ การเรยนรดวยตนเอง หมายถง การเรยนรทผเรยนมความคดรเรมดวยตนเองโดยมการก าหนดประเดนทจะเรยนร เลอกเปาหมาย แสวงหาแหลงทรพยากรและสอตางๆ เลอกใชยทธวธและประเมนผลการเรยนรดวยตนเอง บคคลทเรยนรดวยตนเอง จะเรยนอยางตงใจ มจดมงหมายและมแรงจงใจสง มความเปนตวของตวเองเพมขน สามารถด าเนนชวตไดดวยตนเอง และชน าตนเองได

โยนโสมนสการแนวอรยสจ หมายถง วธคดทเปนไปตามเหตและผล สบสาวจากผลไปหาเหต แลวแกไขและท าการทตนเหตทตรงจดตรงเรอง โดยมงตรงตอสงทจะตองท า ตองปฏบต เพอใหบรรลเปาหมายทวางไว มความส าคญ คอชวยใหเหนจดเดน จดดอย หรอสวนด และสวนทตองแกไขของภารกจตางๆ ทด าเนนการอยไดชดเจน

รปแบบการใชหลกโยนโสมนสการแนวอรยสจเปนฐานการเรยนรดวยตนเองในการด ารงชวต ควรเรมดวยการก าหนดและจดล าดบความส าคญของปญหาเพอใชเปนฐานของการเผชญปญหาในชวตประจ าวนอยางมระบบ โดยวธการท าความเขาใจปญหาการด ารงชวต ซงจะชวยใหเขาใจลกษณะปญหาแตละอยาง จากนน วเคราะหสาเหตของปญหาแตละอยาง เพอใชเปนฐานการแสวงหาและใชขอมลหลายๆ ดาน ในการคดแกปญหา จนเตมความสามารถ โดยวธการศกษาสาเหตของปญหา ซงจะชวยใหรชดเกยวกบตนเหตของปญหาแตละอยาง จากนน ตงเปาหมายในการแกปญหาแตละอยางไวชดเจน เพอใชเปนฐานการประเมนคณคาและตดสนใจหาทางเลอกใหสอดคลองกบความสามารถและสถานการณปจจบน โดยวธการก าหนดเปาหมายในการแกไขทตรงกบสาเหต ซงจะชวยใหเหนเปาหมายการแกปญหาแตละอยาง จากนน เลอกแนวทางและปฏบตเพอใหบรรลเปาหมายทตงไวเพอเปนฐานการตดสนใจทจะเรยนรกจกรรมเฉพาะ โดยวธการปฏบตตามแนวทางทวางแผนไว ซงจะชวยใหปฏบตตนใหบรรลเปาหมายนนๆ ได

ค าส าคญ: โยนโสมนสการ, อรยสจ, การเรยนร

Abstract Learning by myself is learning at the student have Initiative by myself by determine the point to learn,

select target, seeking resources and various media, choose tactics and evaluation of learning outcomes by myself, learners by myself will study intently, have a destination and highly motivated, have a sense of identity at increase, can live by myself and self-directed.

Yonismanasikara in the pattern of Ariyasacca is method think to follow cause and effect, search from effect go for cause then edit and make at cause at straight with subject by focusing on to do, must practice to achieve goal at placed, have Important, It helps to see the highlights and weakness or good part and part at must fix of various missions at the operation is clear.

Format of usage on Principles of Yonismanasikara in the pattern of Ariyasaccaas a learning by myself base for living, Should start with the determination and Prioritize problems, for use as a base of coping problems in everyday life systematically, By way of do understanding in problems of living, this will help to understand type of each problem. Next analyze the causes of each problem, for to use as base of a quest and use multiple data in thinking solve the problem by full on ability by means of studies at causal of the problem, This will help to know on cause of each problem. Next set goals for solving problems Each one clearly for use as a valuation base and decided to find an alternative To be consistent with current capabilities and circumstances, by way of targeting in correcting straight the cause, this will help to see each problem solving goal. Next choose a guideline and practice to achieve it defined, for be a decision base to learn specific activities, by way of following the planned guidelines, this will help them achieve their goals.

Keywords: Yonismanasikara, Ariyasacca, Learning

* อาจารยประจ าหลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาพระพทธศาสนา มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย วทยาลยสงฆนครล าปาง, E-mail: [email protected]

Page 78: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 73

บทน า

มนษยมววฒนาการของการเรยนรทนาสนใจ เรมตงแตการเรยนรเพอทจะมชวตรอดตามสญชาตญาณของสงมชวต ไปสการท ามาหากนเพอยงชพใหด ารงอยได ซงเปนวถชวตดงเดมของชนเผา จนเรมมการท าการเรยนรใหมรปแบบขน เพอถายทอดความร โดยมการพฒนาการเรยนรและคานยมจากคนรนหนง ไปสอกรนหนง มนษยมการเรยนรทงทเปนทางการและไมเปนทางการ กลาวคอ การเรยนรทเปนทางการ มการจดระบบการเรยนรทชดเจน มหลกสตร มสอ มวธการตลอดจนการวดผลประเมนผล จะเปนในระบบหรอนอกระบบกตาม แตเปนเรองทคาดหมายไดวางแผนได สวนการเรยนรทไมเปนทางการ เปนการเรยนรทมความหลากหลาย ไมชดเจนตายตวเรยนรโดยการเลยนแบบ เรยนรจากการท างาน เรยนรจากการเลน เรยนรจากการสนทนา เรยนรจากการเขาไปสมผสกบเหตการณตางๆ เปนการเรยนรทเกดขนตามธรรมชาต ตามสถานการณ ไมอาจคาดหมาย การเรยนรเปนกระบวนการเปลยนแปลงพฤตกรรมเดม ไปเปนพฤตกรรมใหมอยางถาวร ซงเกดจากการฝกฝน และการไดรบประสบการณ ซงไมใชเกดจากสญชาตญาณ วฒภาวะ หรอจากการเปลยนแปลงของรางกาย การเรยนร ท าใหเกดการแกไขปญหาตางๆ ไดดขน และปรบตวเขากบสถานการณใหมๆ เปนอยางด การเรยนร มความส าคญตอการด ารงชวตของบคคล ทงทางดานความรทศนคตและทกษะตางๆ ท าใหบคคลปรบตวไดในสงแวดลอมตางๆ เชน ในครอบครว ในสถานทท างานและในชมชนทอยอาศยเปนตน

การเรยนรดวยตนเอง เปนการเรยนรทท าใหเกดการเรยนรตลอดชวต ซงมความส าคญสอดคลองกบการเปลยนแปลงของโลกปจจบน ทบคคลควรพฒนาตนเองในดานตางๆ โดยเฉพาะการคดวเคราะห คดอยางมวจารณญาณ การรจกเชอมโยงความรกบการท างาน และร เทาทนการเปลยนแปลงทเกดขน เพอความอยรอดของมนษยตามสภาพความเปลยนแปลงทเกดตลอดเวลา และทวความรวดเรวมากขนตามความกาวหนาของเทคโนโลย การเรยนรดวยตนเอง เปนแนวคดของการเรยนรทสนบสนนการเรยนรตลอดชวตของผใหญทเปนสวนหนงของชมชน และสนบสนนสภาพสงคมแหงการเรยนรไดเปนอยางด การเรยนรดวยตนเองเปนคณลกษณะทส าคญตอการด าเนนชวตทมประสทธภาพ ซงมความจ าเปนอยางยงส าหรบการศกษาในปจจบนทจะตองมสงเสรมใหบคคลมคณลกษณะของการชน าตนเองในการเรยนรเพอใหบคคลมประสบการณ และมศกยภาพในการแสวงหาความรเพอเปนพนฐานในการศกษาตลอดชวตตอไป

ในพระพทธศาสนา ไดกลาวถง หลกโยนโสมนสการ วาเปนหลกการพจารณาโดยแยบคายกลาวคอ เปนวธคดถกวธทจะใหเขาถงความจรงคดเปนระเบยบตามแนวเหตผลคดตามแนวทางสมพนธสบทอดกนแหงเหตปจจยพจารณาสบสาวใหเขาถงตนเคาหรอแหลงทมาซงสงผลตอเนองมาตามล าดบและการคดพจารณาใหเกดกศลธรรมบคคลผคดตามตามหลกโยนโสมนสการ จะท าใหมความฉลาดขนสามารถเรยนรคนควาสงตางๆเรยนรธรรมชาตของคนเรยนรวธแกไขปญหาเรยนรเรองราวความเปนอยทเหมาะสมตอสขภาพกายและสขภาพจตไมปลอยใจใหเพลดเพลนหลงใหลในสงตางๆทยวยวน ท าใหมตนเปนอสระไมยดตดกบโลกมายาทงหลาย

หลกโยนโสมสการชวยใหไมมองสงตางๆอยางผวเผนหรอมองเหนเฉพาะผลรวมทปรากฏแตชวยใหมองแบบสบคนแยกแยะทงในแงการวเคราะหสวนประกอบทมาประชมกนเขาและในแงการสบทอดแหงเหตปจจยตลอดจนมองใหครบทกดานใหเหนความจรงและถอเอาประโยชนไดจากทกสงทกอยางทประสบหรอเกยวของ

ดงนน ผเขยนจงเหนวา หากน าแนวคดเกยวกบการเรยนรดวยตนเอง และหลกโยนโสมนสการ มาประยกตใชรวมกน โดยมหลกโยนโสมนสการเปนฐานการคด จะท าใหการเรยนรดวยตนเองในการด ารงชวตประจ าวนของปจเจกบคคลประสบความส าเรจมากขนจงได เขยนแสดงทศนะในประเดนนในรปแบบบทความ ซงอาจจะเปนประโยชนตอผอานบางในโอกาสตอไป

Page 79: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

74 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

แนวคดเกยวกบการเรยนร 1. ความหมายของการเรยนร

การเรยนร หมายถง การเปลยนพฤตกรรม ซงเปนผลเนองมาจากประสบการณทคนเรามปฏสมพนธกบสงแวดลอม หรอจากการฝกหด รวมทงการเปลยนปรมาณความรของผเรยน (สรางค โควตระกล, 2544 : 185)

การเรยนรดวยตนเอง หมายถง การเรยนรทผเรยนมความคดรเรมดวยตนเอง โดยอาศยความชวยเหลอหรอไมกได ผเรยนวเคราะหความตองการทจะเรยนรของตน ก าหนดเปาหมาย ในการเรยนรแยกแยะ เจาะจงแหลงขอมลในการเรยนร คดเลอกวธการเรยนรทเหมาะสม และประเมนผลการเรยนรนนๆ (สมคด อสระวฒน, 2538 : 4)

การเรยนรดวยตนเอง คอ กระบวนการเรยนรทผเรยนจะไดรบความชวยเหลอสนบสนนจากภายนอกตวผเรยนหรอไมกตาม ไดมการรเรมการเรยนร เลอกเปาหมาย แสวงหาแหลงทรพยากรของการเรยนร เลอกวธการเรยนร จนถงการประเมนความกาวหนาของการเรยนรของตนเอง (ชยฤทธ โพธสวรรณ, 2541 หนา 4)

ทศนะของผเขยนเหนวาการเรยนรดวยตนเอง หมายถง การเรยนรทผเรยนมความคดรเรมดวยตนเองโดยมการก าหนดประเดนทจะเรยนร เลอกเปาหมาย แสวงหาแหลงทรพยากรและสอตางๆ เลอกใชยทธวธและประเมนผลการเรยนรดวยตนเอง

2. ความพรอมในการเรยนรดวยตนเอง การเรยนรดวยตนเอง บคคลจะตองเปนผมงมน เอาใจใสและจรงจงตอการเรยนเปนอยางมาก ตองการท

จะไดรบความรอบรในสงทตนยงไมทราบ ตลอดจนทกษะตางๆ เพอพฒนาตนเอง (สวฒน วฒนวงศ, 2533 : 75-77) ดงนน จงตองเปนบคคลทมความพรอมในการเรยนรดวยตนเอง 3 ประการ คอ 1) การเผชญปญหาในชวตประจ าวนอยางมระบบ 2) การแสวงหาและใชขอมลหลายๆ ดาน ในการคดแกปญหา จนเตมความสามารถ 3) การประเมนคณคาและตดสนใจหาทางเลอกใหสอดคลองกบความสามารถและสถานการณปจจบน (นารรตน รกวจตรกล, 2531 : 89-90)

ทศนะของผเขยน เหนวา หลกการเรยนรดวยตนเอง ควรเรมตนดวยการศกษาขอมลในประเดนทสนใจ ท าความเขาใจในประเดนนนบนฐานของเหตผลทไดพสจนแลว และการสรปเปนความคดรวบยอดทสามารถน าไปด าเนนการใหบรรลเปาหมายทวางไว

3. ขนตอนการเรยนรดวยตนเอง Tough, A. (1979: 89-90) ไดกลาวถงขนตอนการเรยนรดวยตนเองไวดงน 1) การตดสนใจวาใน

กระบวนการเรยนรนน อะไรเปนความรอะไรเปนทกษะทจะเรยนรผเรยนอาจจะมองหาขอผดพลาดและจออนของความรทมอยในปจจบน โดยพจารณาทงดานทกษะและรปแบบการเรยนรในปจจบน 2) การตดสนใจทจะเรยนรกจกรรมเฉพาะควรเปนอยางไร วธการแหลงวชาการ หรออปกรณทใชประกอบการเรยน ควรมอะไรบาง 3) การตดสนใจวาจะเรยนทใด ผเรยนอาจจะเลอกบรเวณทเงยบสงบ สะดวก สบาย และไมมผใดมารบกวน หรออาจตองการสถานทซงมอปกรณอ านวยความสะดวก หรอแหลงวทยาการทอาจใชสะดวก

ทศนะของผเขยน เหนวา ขนตอนการเรยนรดวยตนเอง ควรม 4 ขนตอน คอ 1) ก าหนดประเดนทตองการจะเรยนร หากมหลายประเดน ควรจดล าดบความส าคญของแตละประเดน จากประเดนทมความส าคญมาก ไปหาประเดนทมความส าคญนอย 2) พจารณาปจจยทสนบสนนการเรยนร และอปสคทมผลกระทบเชงลบตอการเรยนรตามประเดนทก าหนดนนๆ 3) วางเปาหมายใหชดเจนวา สงทตนตองการในแตละประเดนนนคอ อะไร โดยใหสอดคลองกบศกยภาพของตน และมความเปนไปไดในสถานการณปจจบน 4) มวธด าเนนการใหบรรลเปาหมายตามทตนวางไว ทสอดคลองกบวถประชา จารตทางสงสม และไมละเมดกฏหมายบานเมอง

4. ประโยชนของการเรยนรดวยตนเอง การเรยนรดวยตนเองท าใหผเรยนสามารถพงพาตนเองไดเนองจากใฝหาความรไดเอง ใชความรสรางสรรค

เพอประโยชนของสวนรวม และสามารถปรบตวเขากบสภาพแวดลอมทเปลยนไป (คณะอนกรรมการปฏรปการเรยนร, 2543 : 14-15) ท าใหผเรยนไดพฒนาเตมศกยภาพ น าไปสการเปนคนมคณภาพ กลาวคอ การเรยนรดวย

Page 80: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 75

ตนเองท าใหบคคลสามารถตามทนโลกทเปลยนแปลง และสามารถด ารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข (รง แกวแดง, 2542 : 127)

ทศนะของผเขยน เหนวา การเรยนรดวยตนเอง มคณคาตอผเรยน ชวยใหสามารถตามทนโลก ท าใหเกดความคดสรางสรรค และสงผลใหชวตมความสข ท าใหผเรยนมความมนใจในตนเอง มโอกาสคดไตรตรอง หาเหตผล ใชขอมลตดสนใจดวยตนเองอยางเหมาะสม และอาจน าการเรยนรนนไปสมพนธกบเรองอนๆ ทเหนควรเชนน ามาสมพนธกบชวตของตนเองกบสงคมและสงแวดลอมเปนตน ซงเปนการใชผลของการเรยนรดวยตนเองใหเปนประโยชน หลกโยนโสมนสการ 1. ความหมายของโยนโสมนสการ

โยนโสมนสการ หมายถง การใชความคดถกวธ คอ การท าในใจโดยแยบคาย มองสงทงหลายดวยความคดพจารณา สบคนถงตนเคา สาวหาเหตผลจนตลอดสาย แยกแยะออก พเคราะหดดวยปญญา ทคดเปนระเบยบและโดยอบายวธ (พระพรหมคณาภรณ (ป.อ.ปยตโต), 2551), หนา 57)

โยนโสมนสการ หมายถง การแสดงออกซงความคดเหนทถกตองอนเปนกระบวนการพจารณาตรงกบจดหมายปลายทางโดยไมวกวนไมยอนกลบและไมเปนปจจยทกอใหเกดปญญา(ลกขณา สรวฒน, 2549 หนา 182)

ทศนะของผเขยน เหนวา โยนโสมนสการ หมายถง วธคดทเปนไปตามเหตและผลสบสาวจากผลไปหาเหต แลวแกไขและท าการทตนเหตทตรงจดตรงเรอง โดยมงตรงตอสงทจะตองท า ตองปฏบต เพอใหบรรลเปาหมายทวางไว

2. ความส าคญของโยนโสมนสการ การคดตามแนวโยนโสมนสการ ยอมชวยใหเหนจดเดน จดดอย หรอสวนด และสวนทตองแกไขของ

ภารกจตางๆ ทด าเนนการอยไดชดเจนนอกจากน วธคดแบบโยนโสมนสการยงเปนวธคดทมจดมงหมายทจะสกดหรอก าจดอวชชา (ความไมร)และบรรเทาตณหา (ความอยาก)โดยตรงถาบคคลคดเปนกยอมเกดปญญาไมปลอยใจใหเพลดเพลนหลงใหลในความส าเรจตางๆในโลกสมมตกบเหนคณและโทษของมนมปญญาในการสลดสงไมดออกไปอกทงรจกคดทจะด ารงชวตใหตงอยในทศทางทเหมาะสมสงผลตอความสขสงบของชวตและถาทกคนในสงคมยดถอแนวคดแบบโยนโสมนสการกยอมสงผลตอความสงบสขความเปนระเบยบเรยบรอยของสงคมตลอดไป (สคนธสนธพานนทและคณะ, 2552 : 167)

3. วธคดแบบโยนโสมนสการ วธคดแบบโยนโสมนสการ ประกอบดวยวธคด 10 วธ ไดแก วธคดแบบสบสาวเหตปจจย วธคดแบบ

แยกแยะสวนประกอบ วธคดแบบสามญลกษณ วธคดแบบอรยสจ วธคดแบบอรรถธรรมสมพนธหรอคดตามหลกการและความมงหมาย วธคดแบบเหนคณโทษและทางออก วธคดแบบรคณคาแท-คณคาเทยม วธคดแบบเราคณธรรม วธคดแบบอยกบปจจบน และวธคดแบบวภชชวาท ซงการคดแตละวธ เปนการคดทตงอยบนพนฐานของความเปนจรง เปนไปตามหลกธรรมชาต และเปนการคดทปราศจากความล าเอยง แต เปนไปดวยสตปญญา เพอความเขาใจสภาวะตางๆ อยางแทจรง (พระพรหมคณาภรณ (ป.อ.ปยตโต), 2549 : 676)

วธคดแบบโยนโสมนสการ ทประกอบดวยวธคด 10 วธดงกลาว ผเขยนมความสนใจวธคดแบบอรยสจ หรอคดแบบแกปญหา เพราะเหนวา เปนวธคดทเปนหลก สามารถขยายใหครอบคลมวธคดแบบอนๆ ไดทงหมด วธคดแบบอรยสจนมลกษณะทวไป 2 ประการคอ 1) เปนวธคดทเปนไปตามเหตและผล สบสาวจากผลไปหาเหต แลวแกไขและท าการทตนเหต 2) เปนวธคดทตรงจด ตรงเรอง ตรงไปตรงมา มงตรงตอสงทจะตองท า ตองปฏบต ในสงทเกยวของกบชวต ใชเปนแนวทางในการแกปญหา

จากแนวคดทฤษฎการเรยนรดวยตนเอง และหลกโยนโสมนสการดงกลาว ผเขยนจงไดก าหนดรปแบบการใชหลกโยนโสมนสการแนวอรยสจเปนฐานการเรยนรดวยตนเองในการด ารงชวตดงแผนภมตอไปน

Page 81: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

76 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

รปแบบการใชหลกโยนโสมนสการแนวอรยสจเปนฐานการเรยนรดวยตนเองในการด ารงชวต หลกโยนโสมนสการ

แนวอรยสจ ความพรอมในการเรยนร

ดวยตนเอง วธด าเนนการ จดประสงค

1. ก าหนดและจดล าดบความส าคญของปญหา

1. การเผชญปญหาในชวตประจ าวนอยางมระบบ

1. ท าความเขาใจปญหาการด ารงชวต

1.1 ปญหาเศรษฐกจ 1.2 ปญหาสวสดภาพ 1.3 ปญหาครอบครว 1.4 ปญหาการยอมรบจาก

ชมชน 1.5 ปญหาสขภาพ

1. เขาใจลกษณะปญหา แตละอยาง

2. วเคราะหสาเหตของปญหาแตละอยาง

2. การแสวงหาและใชขอมลหลายๆ ดาน ในการคดแกปญหา จนเตมความสามารถ

2. ศกษาสาเหตของปญหา 2.1 ความไมสนโดษ 2.2 การคลกคลอบายมข 2.3 ขาดความสมดลชวต 2.4 ขาดการมสวนรวม 2.5 ความยดมนในอตตา

2. รชดตน เหตของปญหาแตละอยาง

3. ตงเปาหมายในการแกปญหาแตละอยางไวชดเจน

3. การประเมนคณคาและตดสนใจหาทางเลอกใหสอดคลองกบความสามารถและสถานการณปจจบน

3. ก าหนดเปาหมายในการแกไข 3.1 การมทรพยพอเพยง 3.2 การมความปลอดภย 3.3 การมความปรองดอง 3.4 การไดรบการยอมรบ 3.5 การมชวตทเบาสบาย

3. เหนเปา หมายการแก ปญหาแตละอยาง

4. เลอกแนวทางและปฏบตเพอใหบรรลเปาหมายทตงไว

4. การตดสนใจทจะเรยนรกจกรรมเฉพาะ

4. ปฏบตตามแนวทางทวางแผนไว 4.1 ขยน ประหยด 4.2 ไมประมาท 4.3 รบผดชอบตอบทบาท 4.4 ท าตนใหมคณคา 4.5 รจกปลอยวาง

4. ปฏบตตนใหบรรลเปา หมายนนๆ ได

จากแผนภมขางตน ผเขยนขออธบายรายละเอยดไว ดงน 1. ก าหนดและจดล าดบความส าคญของปญหาใชเปนฐานการเผชญปญหาในชวตประจ าวนอยางมระบบ

กลาวคอ ในการด ารงชวตประจ าวนของบคคลมปญหาทจะตองเรยนรและแกไขหลายประการ เชน ปญหาเศรษฐกจ ปญหาสวสดภาพ ปญหาครอบครว ปญหาการยอมรบจากชมชน และปญหาสขภาพ เปนตน ซงปญหาดงกลาว อาจมความรนแรง หนกเบาไมเทากน จ าเปนตองพจารณาจดตามล าดบความส าคญจากมากไปหานอย โดยไมหลกเลยงปญหาทรนแรง หรอปญหาทหนก แตตองกลาเผชญปญหาทกอยางทเกดในชวตประจ าวนอยางมระบบ โดยด าเนนการดวยวธการท าความเขาใจปญหาการด ารงชวตในดานตางๆ เปนตนวา

1.1 ปญหาเศรษฐกจ สวนใหญ ไดแก รายไดไมเพยงพอกบรายจาย มหนสน จ านวนมาก ขาดปจจยในการประกอบอาชพ

1.2 ปญหาสวสดภาพ สวนใหญ ไดแก การถกประทษรายตอรางกาย และทรพยสน

Page 82: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 77

1.3 ปญหาครอบครว สวนใหญ ไดแก การขดแยง หรอทะเลาะกนของเหลาสมาชกในครอบครว 1.4 ปญหาการยอมรบจากชมชน สวนใหญ ไดแก สมาชกบางคนในชมชนไมไดรบการยอมรบจาก

ชมชน หรอเปนทรงเกยจของชมชนนน 1.5 ปญหาสขภาพ สวนใหญ ไดแก โรคภยไขเจบทางกาย และความไมสบายใจ จนเกดความเครยด

ขน ปญหาตางๆ ดงกลาว บคคลควรก าหนดร ท าความเขาใจ และจดล าดบความส าคญของปญหาแตละอยาง

ปญหาใดสรางความทกขแกตนอยางรนแรง ควรตองเผชญตอปญหานนกอน เพราะหากกลาเผชญตอปญหาใหญๆ ทรนแรงได กจะท าใหมก าลงใจในการเผชญกบปญหาอนๆ ทมความส าคญรองลงมาตอไป เชนน จะท าใหบรรลจประสงค คอ การเขาใจลกษณะปญหาแตละอยาง

2. วเคราะหสาเหตของปญหาแตละอยางใชเปนฐานการแสวงหาและใชขอมลหลายๆ ดาน ในการคดแกปญหา จนเตมความสามารถ กลาวคอ บคคล เมอพบปญหาตางๆ ทเกยวของกบการด ารงชวต และจดล าดบความส าคญของแตละปญหาดงกลาวแลว จากนน ควรตองวเคราะหสาเหตของปญหาแตละอยางใหรชดเพอใชเปนฐานในการแสวงหาและใชขอมลหลายๆ ดาน เปนแนวทางในการคดแกปญหานนๆ โดยด าเนนการดวยวธการศกษาสาเหตของปญหาเปนตนวา

2.1 ความไมสนโดษ เปนสาเหตของปญหาเศรษฐกจ ไดแก 1) ความไมยนดตามก าลงทตนม กลาวคอ คนทท างานหกโหมเกนก าลง เชน ท างานทงกลางวนและกลางคนมากกวา วนละ 10 ชวโมง ซงเกนเวลามาตรฐานททางการก าหนดไวเพยง 8 ชวโมง อาจไดจ านวนเงนคาตอบแทนเพมขน แตหากท างานเกนก าลงไปเรอยๆ ผลทตามมา จะท าใหรางกายทรดโทรม หรอเจบปวยทพพลภาพ เงนทไดมาจากการท างานทผานมากตองน ามาใชจายเพอการรกษาตว งานทควรท าตอไปกท าไมไหว ผลกคอ รายไดไมพอกบรายจาย เกดปญหาเศรษฐกจในครอบครว หรอนยตรงกนขาม คนทเกยจคราน ท างานไมเตมก าลงทตนมอย มกอางวา หนาวนก รอนนก เชาอย หรอเยนแลว เปนตน แลวไมท างาน พฤตกรรมเชนน กท าใหขาดรายได เกดปญหาเศรษฐกจเชนกน 2) ความไมยนดตามทม กลาวคอ คนทท างานตามก าลงทตนม จนมรายไดแลว แตใชจายทรพยเกนรายไดนน ท าใหตองกหนยมสนคนอนจนกลายเปนคนมหนสนพอกพนขนเรอยๆ เพราะตดนสยฟมเฟอยใชเงนเกนตว พฤตกรรมเชนน จงเกดปญหาเศรษฐกจเชนกน 3) ความไมยนดตามสถานภาพทตนม กลาวคอ คนทใชจายเพอการบรโภค ใชสอย เชน รบประทานอาหารราคาแพงๆ แตงตวหรๆ เกนฐานะของตน หรอใชจายชวยงานทเปนกจกรรมสวนบคคลหรอชมชนเพอความมหนาตาเกนสถานภาพและบทบาทและฐานทางการเงนของตน พฤตกรรมเชนน จะท าใหเกดปญหาเศรษฐกจเชนกน

2.2 การคลกคลอบายมข เปนสาเหตของปญหาสวสดภาพ ไดแก พฤตกรรมทเปนชองทางของความเสอม ท าใหชวตเกดอนตราย ทรพยสนหมดไป ในทน ขอยกขนมากลาวสก 1 ประเดน คอคนทดมสราเปนประจ า ยอมท าใหเสยทรพยในการซอสรามาดม และกลายเปนโรคพษสราเรอยรง ท าใหเสยทงเงนทงสขภาพ ท าใหเกดปญหาสวสดภาพดานชวตและทรพยสน

2.3 ขาดความสมดลชวต เปนสาเหตของปญหาครอบครว ไดแก ชวตทมความเปนอยไมพอด กลาวคอ การไมเออเฟอกนระหวางสมาชกในครอบครว ยกตวอยาง คสามภรรยาทขาดความสมดลในการครองค เชน มความเชอในลทธหรอศาสนาตางกน มศลตางกน มความเสยสละตางกน และมระดบปญญาตางกน ฝายทคดวาตนเองดกวา ดหมนและไมยอมรบพฤตกรรมของอกฝาย จนท าทงสองละเลยหนาทในครอบครวของตน พฤตกรรมเชนน จะท าใหเกดปญหาความอบอนในครอบครว

2.4 ขาดการมสวนรวม เปนสาเหตของปญหาการยอมรบจากชมชน ไดแก บคคลใดไมไดรบใหเขามามสวนรวมในกจกรรมของชมชน เชน การพฒนาทองถนในชมชน กจกรรมทเปนประเพณ หรอกจกรรมทางศาสนาในทองถนนน เปนตน ท าใหเขาใจไดวา บคคลนน ไมไดรบการยอมรบนบถอจากบคคลทงหลายในชมชนนน ทงน อาจเปนเพราะ บคคลนน ขาดการใหความรวมมอในกจกรรมชมชน หรอขาดการเส ยสละประโยชนสวนตน เพอประโยชนสวนรวม พฤตกรรมเชนน จงเกดปญหาการยอมรบจากชมชน

Page 83: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

78 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

2.5 ความยดมนในอตตา เปนสาเหตของปญหาสขภาพ ไดแก บคคลใดไมยอมปลอยวางความเปนตวตน ยงยดมนวา สงนเปนตวเรา สงนนเปนของเรา ดงนน เมอรางกายเลอมลง หรอสงทตนยดถอวาเปนของตนนนสลายไป จตใจของบคคลนนยอมเปนทกข ซงจะสงผลใหรางกายเกดโรคขนดวย เชน โรคเครยดซมเศรา นอนไมหลบ เปนตน พฤตกรรมเชนน จงเกดปญหาสขภาพ

สาเหตของปญหาตางๆ ดงกลาว บคคลควรศกษาดวยการพจารณาตามเหตและผล โดยปราศจากความล าเอยงใดๆ ไมยดความรสกสวนตนเปนตวตดสน เชนน จะท าใหบคคลนนบรรลจดประสงค คอ รชดตนเหตของปญหาแตละอยางเพอการแกไข

3. ตงเปาหมายในการแกปญหาแตละอยางไวชดเจนใชเปนฐานการประเมนคณคาและตดสนใจหาทางเลอกใหสอดคลองกบความสามารถและสถานการณปจจบน กลาวคอ บคคล เมอพบสาเหตของปญหาตางๆ แลว ควรตองตงเปาหมายในการแกปญหาแตละอยางไวชดเจน โดยพจารณาการตงเปาหมายในการแกปญหาตามสาเหตทเกด จากนน ท าการประเมนคณคาและตดสนใจหาทางเลอกระดบเปาหมายใหสอดคลองกบความสามารถและสถานการณปจจบน เปนตนวา

3.1 การมทรพยพอเพยง เปนการตงเปาหมายในการแกปญหาความไมสนโดษ กลาวคอ บคคล เมอจะตงเปาหมายเกยวกบการมทรพยพอเพยงส าหรบตน ควรประเมนคณคาความสามารถในการประกอบอาชพ รายไดปกตจากอาชพ ปจจยทจ าเปนตอการเลยงชพ และสถานภาพและบทบาททางสงคม จากนน ควรตดสนใจหาทางเลอกเปาหมาย คอการมทรพยพอเพยงใหสอดคลองกบความสามารถในการประกอบอาชพ รายไดปกตจากอาชพ ปจจยทจ าเปนตอการเลยงชพ และสถานภาพและบทบาททางสงคมตามทปรากฏในสถานการณปจจบน

3.2 การมความปลอดภย เปนการตงเปาหมายในการแกปญหาการคลกคลอบายมขกลาวคอ บคคล เมอจะตงเปาหมายเกยวกบการมความปลอดภยในชวตและทรพยสนของตน ควรประเมนคณคาในตนเองวาเปนคนดแคไหน หรอบกพรองอยางไร อยในฐานะอะไร และบรบททางสงคมทตนอาศยเปนอยางไร มแหลงอบายมขมากนอยแคไหน อยางไร จากนน ควรตดสนใจหาทางเลอกเปาหมาย คอการมความปลอดภยใหสอดคลองกบพฤตกรรมและฐานะของตน และบรบททางสงคมทตนอาศย ตามทปรากฏในสถานการณปจจบน

3.3 การมความปรองดอง เปนการตงเปาหมายในการแกปญหาความสมดลชวต กลาวคอ บคคล เมอจะตงเปาหมายเกยวกบการมความปรองดองในครอบครวควรประเมนคณคาในตนเองวา ไดท าหนาทของตนสมบรณตามสถานภาพและบทบาทของตนมากนอยแคไหน อยางไร เชน สามใหเกยรตภรรยา ไมดหมนภรรยา สวนภรรยากจดการงานในบานเรยบรอย และดแลคนในบานด เปนตนหรอบกพรองอยางไรเชน สามไมวางใจภรรยาในกจการภายในบาน สวนภรรยามกเกยจครานการงานในบาน เปนตน จนท าใหทงสองบาดหมางใจกน ดงนน บคคล เมอเหนคณคาในตนทงทเปนจดเดนและจดดอยเชนน กควรตดสนใจหาทางเลอกเปาหมาย คอ การมความปรองดองในครอบครวใหเหมาะสมกบสถานภาพและบทบาทของตน

3.4 การไดรบการยอมรบ เปนการตงเปาหมายในการแกปญหาการยอมรบจากชมชน กลาวคอ บคคล เมอจะตงเปาหมายเกยวกบการไดรบการยอมรบจากชมชนหรอสงคม ควรประเมนคณคาในตนเองวา ไดปฏบตตนใหเปนประโยชนตอสวนรวมมากนอยแคไหน อยางไร เชน ชวยในดานแรงกาย หรอใหค าแนะน าเกยวกบกจกรรมของชมชน เปนตน เนองจากปจเจกชนกด ชมชนหรอสงคมกด จะยอมรบนบถอบคคลใดๆ กตอเมอบคคลนนๆ มคณคา หรอมประโยชนเกอกลตอสวนรวม ดงนน บคคล เมอเหนความส าคญในคณคาของตนทตองมตอสวนรวมอยางไรแลว กควรควรตดสนใจหาทางเลอกเปาหมาย คอการไดรบการยอมรบ ใหสอดคลองกบการปฏบตตนตามบรบททางชมชนหรอสงคมนนๆ

3.5 การมชวตทเบาสบาย เปนการตงเปาหมายในการแกปญหาความยดมนในอตตา กลาวคอ บคคล เมอจะตงเปาหมายเกยวกบการมชวตทเบาสบายควรประเมนคณคาในตนเองวา รจกปรบตนตามแนวจรยธรรมและคณธรรมมากนอยแคไหน อยางไร เชน การด ารงตนเปนสจรตชน หรอการรจกปลอยวางปจจยทงหลายทชาวโลกยดถอวาเปนของแหงตน เปนตน แลวจงตดสนใจหาทางเลอกเปาหมาย คอการมชวตทเบาสบาย ทสอดคลองกบสถานภาพและวถชวตของตน

Page 84: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 79

การตงเปาหมายในการแกปญหาตางๆ ดงกลาว บคคลเมอตงเปาหมายในการแกปญหาตางๆ ตรงจดทเกดปญหานนๆ และสอดคลองกบสถานภาพและวถชวตของตน ยอมท าใหบรรลจดประสงค ค อเหนเปาหมายการแกปญหาแตละอยาง

4. เลอกแนวทางและปฏบตเพอใหบรรลเปาหมายทตงไว โดยใชเปนฐานการตดสนใจทจะเรยนรกจกรรมเฉพาะ กลาวคอ บคคล เมอตงเปาหมายในการแกปญหาแลว ขนตอมา กคอเลอกแนวทางและปฏบตเพอใหบรรลเปาหมาย ซงการทจะท าใหบรรลเปาหมาย อาจมแนวปฏบตหลายแนวทาง เชน พระพทธศาสนาก าหนดแนวปฏบตเพอใหบรรลสมาธ ทเรยกวากรรมฐาน มถง40 แนวทาง ไดแก อนสสต 10 กสณ 10 และอสภะ 10 พรหมวหาร 4 อรปฌาน 4 อาหาเรปฏกลสญญา 1 จตธาตววตถาน 1 แตบคคลจะเลอกปฏบตเฉพาะอยางใดอยางหนงทตรงกบจรตของตน เทานน อยางไรกตาม แนวทางปฏบตเพอใหบรรลเปาหมายในการด ารงชวตประจ าวน ทส าคญๆ ควรปฏบต ดงน

4.1 แนวทางปฏบตเพอใหบรรลเปาหมาย คอการมทรพยพอเพยง ไดแก ความขยนหมนศกษาทกษะอาชพ เพยรประกอบการงานหารายได และประหยดในการใชจายทรพย

4.2 แนวทางปฏบตเพอใหบรรลเปาหมาย คอการมความปลอดภย ไดแก ความไมประมาทในวย ในชวต ในความไมมโรค ดแลชวตและทรพยสนของตนใหด และไมยนดในอบายมขทกประเภท

4.3 แนวทางปฏบตเพอใหบรรลเปาหมาย คอ การมความปรองดองในครอบครว ไดแก การแสดงความรบผดชอบตอบทบาทของตน ในแตละสถานภาพของสมาชกแตละคนในครอบครว ควรมขอตกลงกนวา ใครควรรบผดชอบตอภารกจใดบาง

4.4 แนวทางปฏบตเพอใหบรรลเปาหมาย คอการไดรบการยอมรบจากชมชน ไดแก ท าตนใหมคณคา เปนประโยชนเกอกลตอสวนรวม

4.5 แนวทางปฏบตเพอใหบรรลเปาหมาย คอการมชวตทเบาสบาย ไดแก การรจกปลอยวางความเปนตวตน และสงทยดถอวาเปนของตน ในเมอเหนวา สงเหลานเปนตวกอทกขมาให และไมไดรบประโยชนอะไรจากการยดถอ

การเลอกแนวทางและปฏบตเพอใหบรรลเปาหมายทตงไวดงกลาว บคคล เมอเลอกแนวทางและปฏบตเพอใหบรรลเปาหมายตรงกบปญหาและสาเหตของปญหานนๆ โดยสอดคลองกบสถานภาพและวถชวตของตน ยอมท าใหบรรลจดประสงค คอปฏบตตนใหบรรลเปาหมายนนๆ ได

สรปความไดวา การเรยนรดวยตนเอง หมายถง การเรยนรทผเรยนมความคดรเรมดวยตนเองโดยมการ

ก าหนดประเดนทจะเรยนร เลอกเปาหมาย แสวงหาแหลงทรพยากรและสอตางๆ เลอกใชยทธวธและประเมนผลการเรยนรดวยตนเอง บคคลทเรยนรดวยตนเองจะเรยนอยางตงใจ มจดมงหมายและมแรงจงใจสง มความเปนตวของตวเองเพมขน สามารถด าเนนชวตไดดวยตนเอง และชน าตนเองได เปนการเสรมนสยทมความรบผดชอบตอตนเองในการแสวงหาความรเพมเตม เพอพฒนาตนเองใหมความรใหมเทาทนโลก จนสามารถปรบวถชวตของตนใหอยในสงคมไดเปนสข หลกการเรยนรดวยตนเอง ควรเรมตนดวยการศกษาขอมลในประเดนทสนใจ ท าความเขาใจในประเดนนนบนฐานของเหตผลทไดพสจนแลว และการสรปเปนความคดรวบยอดทสามารถน าไปด าเนนการใหบรรลเปาหมายทวางไว การเรยนรดวยตนเองมคณคาตอผเรยน ชวยใหสามารถตามทนโลก ท าใหเกดความคดสรางสรรค และสงผลใหชวตมความสข ท าใหผเรยนมความมนใจในตนเอง มโอกาสคดไตรตรองหาเหตผล ใชขอมลตดสนใจดวยตนเองอยางเหมาะสม และอาจน าการเรยนรนนไปสมพนธกบเรองอนๆ ทเหนควร เชน น ามาสมพนธกบชวตของตนเองกบสงคมและสงแวดลอมเปนตน ซงเปนการใชผลของการเรยนรดวยตนเองใหเปนประโยชน

โยนโสมนสการแนวอรยสจ หมายถง วธคดทเปนไปตามเหตและผลสบสาวจากผลไปหาเหตแลวแกไขและท าการทตนเหตทตรงจดตรงเรอง โดยมงตรงตอสงทจะตองท า ตองปฏบต เพอใหบรรลเปาหมายทวางไว โยนโสมนสการแนวอรยสจน ยอมชวยใหเหนจดเดน จดดอย หรอสวนด และสวนทตองแกไขของภารกจตางๆ ทด าเนนการอยไดชดเจน ซงมลกษณะทวไป 2 ประการคอ 1) เปนวธคดทเปนไปตามเหตและผลสบสาวจากผลไปหาเหตแลว

Page 85: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

80 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

แกไขและท าการทตนเหต 2) เปนวธคดทตรงจด ตรงเรอง ตรงไปตรงมา มงตรงตอสงทจะตองท า ตองปฏบตในสงทเกยวของกบชวต ใชเปนแนวทางในการแกปญหา

รปแบบการใชหลกโยนโสมนสการแนวอรยสจเปนฐานการเรยนรดวยตนเองในการด ารงชวต ควรเรมดวยการก าหนดและจดล าดบความส าคญของปญหาใชเปนฐานการเผชญปญหาในชวตประจ าวนอยางมระบบ กลาวคอ พจารณาจดตามล าดบความส าคญจากมากไปหานอย โดยไมหลกเลยงปญหาทรนแรง หรอปญหาทหนก แตตองกลาเผชญปญหาทกอยางทเกดในชวตประจ าวนอยางมระบบ โดยด าเนนการดวยวธการท าความเขาใจปญหาการด ารงชวตในดานตางๆ เปนตนวา ปญหาเศรษฐกจ ปญหาสวสดภาพ ปญหาครอบครวปญหาการยอมรบจากชมชน และ ปญหาสขภาพ จากนน วเคราะหสาเหตของปญหาแตละอยางใชเปนฐานการแสวงหาและใชขอมลหลายๆ ดาน ในการคดแกปญหา จนเตมความสามารถ กลาวคอวเคราะหสาเหตของปญหาแตละอยางใหรชด เปนตนวา ความไมสนโดษ เปนสาเหตของปญหาเศรษฐกจ การคลกคลอบายมข เปนสาเหตของปญหาสวสดภาพ ขาดความสมดลชวต เปนสาเหตของปญหาครอบครว ขาดการมสวนรวม เปนสาเหตของปญหาการยอมรบจากชมชน ความยดมนในอตตา เปนสาเหตของปญหาสขภาพ จากนน ตงเปาหมายในการแกปญหาแตละอยางไวชดเจนใชเปนฐานการประเมนคณคาและตดสนใจหาทางเลอกใหสอดคลองกบความสามารถและสถานการณปจจบน โดยพจารณาการตงเปาหมายในการแกปญหาตามสาเหตทเกด เปนตนวา การมทรพยพอเพยง เปนการตงเปาหมายในการแกปญหาความไมสนโดษ การมความปลอดภย เปนการตงเปาหมายในการแกปญหาการคลกคลอบายมข การมความปรองดอง เปนการตงเปาหมายในการแกปญหาความสมดลชวต การไดรบการยอมรบ เปนการตงเปาหมายในการแกปญหาการยอมรบจากชมชน การมชวตทเบาสบาย เปนการตงเปาหมายในการแกปญหาความยดมนในอตตา จากนน เลอกแนวทางและปฏบตเพอใหบรรลเปาหมายทตงไว โดยใชเปนฐานการตดสนใจทจะเรยนรกจกรรมเฉพาะ ซงบคคลจะเลอกปฏบตเฉพาะอยางใดอยางหนงทตรงกบจรตของตน แนวทางปฏบตเพอใหบรรลเปาหมายในการด ารงชวตประจ าวน ทส าคญๆ ควรปฏบต คอ แนวทางปฏบตเพอใหบรรลเปาหมาย คอการมทรพยพอเพยง ไดแก ความขยนหมนศกษาทกษะอาชพ เพยรประกอบการงานหารายได และประหยดในการใชจายทรพย แนวทางปฏบตเพอใหบรรลเปาหมาย คอการมความปลอดภย ไดแก ความไมประมาทในวย ในชวต ในความไมมโรค แนวทางปฏบตเพอใหบรรลเปาหมาย คอ การมความปรองดองในครอบครว ไดแก การแสดงความรบผดชอบตอบทบาทของตน แนวทางปฏบตเพอใหบรรลเปาหมาย คอการไดรบการยอมรบจากชมชน ไดแก ท าตนใหมคณคา เปนประโยชนเกอกลตอสวนรวม และแนวทางปฏบตเพอใหบรรลเปาหมาย คอการมชวตทเบาสบาย ไดแก การรจกปลอยวางความเปนตวตน และสงทยดถอวาเปนของตน บคคล เมอเลอกแนวทางและปฏบตเพอใหบรรลเปาหมายตรงกบปญหาและสาเหตของปญหานนๆ โดยสอดคลองกบสถานภาพและวถชวตของตน ยอมท าใหบรรลจดประสงค คอปฏบตตนใหบรรลเปาหมายนนๆ ได แหลงอางอง คณะอนกรรมการปฏรปการเรยนร. (2543). ปฏรปการเรยนรผเรยนส าคญทสด. พมพครงท 5. กรงเทพฯ: ครสภา

ลาดพราว. ชยฤทธ โพธสวรรณ. (2541). “ความพรอมในการเรยนรโดยการชน าตนเองของผเรยนผใหญของกจกรรมการศกษา

ผใหญบางประเภท”.รายงานการวจย. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. พระพรหมคณาภรณ (ป.อ.ปยตโต). (2549). พทธธรรม (ฉบบปรบปรงขยายความ). กรงเทพฯ: สหธรรมกจ ากด. . (2551). พจนานกรมพทธศาสตร ฉบบประมวลธรรม. กรงเทพฯ: มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย. รง แกวแดง. (2542). การปฏวตการศกษาไทย. พมพครงท 7. กรงเทพฯ: มตชน. ลกขณา สรวฒน. (2549). การคด (Thinking). กรงเทพฯ: โอ. เอส. พรนตงเฮาส. สคนธ สนธพานนท และคณะ. (2552). พฒนาทกษะการคดพชตการสอน .พมพครงท4. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย. สรางค โควตระกล. (2544). จตวทยาการศกษา. กรงเทฯ : ส านกพมพแหงจฬาลงกณ มหาวทยาลย.

Page 86: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 81

สวฒน วฒนวงศ. (2533). จตวทยาการเรยนรวยผใหญ. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒประสานมตร. สมคด อสระวฒน. (2538).“ลกษณะการเรยนรดวยตวเองของคนไทย”. รายงานการวจย. กรงเทพฯ: คณะ

สงคมศาสตรและมนษยศาสตรมหาวทยาลยมหดล. Tough, A. (1979). The adult is learning projects. Ontario: The Ontario Institute for studies in

Education.

Page 87: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

82 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

รปแบบการเขยนบทความลงวารสาร รปแบบการเขยนบทความวจย

ชอเรอง(ภาษาไทย) ชอเรอง (ภาษาองกฤษ)

ชอ(ผเขยนบทความ) ชอทปรกษา

ชอทปรกษารวม บทคดยอ

(ประมาณ 300 ค า) ABSTRACT

(สอดคลองกบภาษาไทย) บทน า

(ความเปนมา ความส าคญ และเหตผลในการท าวจย) วตถประสงค

(จะเขยนเปนขอๆ กได หรอจะเขยนรวมกได) วธด าเนนการวจย

(ประชากรกลมตวอยาง เครองมอการวจย และการวเคราะหขอมล) สรปผลการวจย

(ตอบวตถประสงคได) อภปรายผลการวจย

(เอามาอภปรายเฉพาะประเดนทเดนๆ ไมตองทกประเดน) ขอเสนอแนะ

(ขอเสนอแนะเชงนโยบาย และขอเสนอแนะเพอการวจย) แหลงอางอง

(เฉพาะทปรากฏในบทความเทานน)

นกศกษา หลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา การบรหารการศกษา มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย, 2558. E-Mail : [email protected] (ตวอยาง)

Page 88: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 83

รปแบบการเขยนบทความวชาการทวไป ชอเรอง(ภาษาไทย)

ชอเรอง (ภาษาองกฤษ) ชอ (ผเขยนบทความ)

บทคดยอ (ประมาณ 300 ค า)

ABSTRACT

(สอดคลองกบภาษาไทย) เนอหา

(เนอหาตามประเดนทน าเสนอ) สรป

(สรปสาระส าคญของบทความตามเนอหาทไดกลาวมา) แหลงอางอง

(เฉพาะทปรากฏในบทความเทานน)

ขนตอนการท าวารสาร มมร วชาการลานนา

ตอนท 1 รบบทความจากนกศกษา (และหรอผทสนใจสงบทความ) ตอนท 2 ตรวจรปแบบตามทกองบรรณาธการก าหนด ตอนท 3 ใหนกศกษาน าไปแกไข (ถาม) ตอนท 4 สรรหาผทรงคณวฒประเมนบทความ ตอนท 5 สงใหผทรงคณวฒประเมนบทความ ตอนท 6 ใหนกศกษาน าไปแกไขตามทผทรงคณวฒแนะน า (ถาม) ตอนท 7 กรณทนกศกษาแกไขไมไดใหไปปรกษาอาจารยทปรกษา (ถาม) ตอนท 8 บรรณาธการตอบรบผานการพจารณาบทความแกผเขยนบทความ ตอนท 9 จดหนาสารบญในการจดพมพ ตอนท 10 สงโรงพมพ

หลกเกณฑการเสนอบทความจากงานวจยเพอตพมพในวารสาร

1. เปนบทความทไมเคยตพมพทใดมากอน 2. เปนบทความวจยระดบบณฑตศกษา ดานสงคมศาสตร ศกษาศาสตร ศาสนาและปรชญา 3. ภาษาไทยและองกฤษผานการตรวจความถกตองทางภาษากอนสงกองบรรณาธการ 4. ทกบทความตองมบทคดยอทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ โดยใหบทคดยอภาษาไทยอยกอนบทคดยอ

ภาษาองกฤษ หนวยงาน และ E-Mail: ของผเขยนบทความ

Page 89: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

84 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

5. ในกรณทบทความไมผานการพจารณา กองบรรณาธการจะแจงใหผเขยนบทความทราบ 6. การอางองในเนอเรองใชรปแบบ นามป เชน (สมศร มาสาย, 2554 : 12) และ สมศร มาสาย(2554 :

23) ส าหรบบรรณานกรม ใหใชรปแบบ APA หรอรปแบบของมหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย โดยเรยงภาษณภาษาไทยไวกอนภาษาองกฤษ ดงทปรากฏตามตวอยางดงตอไปน

หลกเกณฑในการเขยนแหลงอางองในบทความ

1. หนงสอ

ชอผเขยน./(ปทพมพ)./ชอหนงสอ./ครงทพมพ./เมองทพมพ:/ส านกพมพ. ชอหนงสอ./(หนา/เลขหนา)./สถานทพมพ:/ส านกพมพ.

ตวอยาง แสง จนทรงาม. (2544). พทธศาสนาวทยา. (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: สรางสรรคบคส.

2.บทความ ชอผเขยนบทความ./(ปทพมพ)./ชอบทความ./ใน/ชอบรรณาธการ/(บรรณาธการ ถาม),/ ชอหนงสอ./(หนา/เลขหนา)./สถานทพมพ:/ส านกพมพ.

ตวอยาง ขตตยา กรรณสต. (2547). การสงเคราะหผลการศกษาวจยคณธรรม พฤตกรรมความซอสตยของคนไทย: การ

เชอมโยงสนโยบาย. ใน ขตตยา กรรณสต, เสวนจ รตนวจตร, ธญญา สนทวงศ ณ อยธยา และขวญรก สขสมฤทย (บรรณาธการ). รายงานการวจยคณธรรมพฤตกรรม ความซอสตยของคนไทย . (หนา 9-125). กรงเทพฯ: ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต.

3. วทยานพนธหรอดษฎนพนธและสารนพนธ

ชอผท าวทยานพนธหรอดษฎนพนธและสารนพนธ./(ปทพมพ)./ชอวทยานพนธหรอดษฎนพนธและสารนพนธ./ระดบวทยานพนธหรอดษฎนพนธและสารนพนธ,/ชอสาขาวชา,/คณะ,/ชอมหาวทยาลย.

ตวอยาง นพพร ไทยเจรญ. (2549). การสรางชดการสอนกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรเรอง ดนและหน ในทองถนส าหรบ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 4. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต, สาขาหลกสตรและการสอน, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยบรพา.

4. บทความในวารสาร

ชอผเขยนบทความ./(ปทพมพ)./ชอบทความ./ชอวารสาร,/ปทหรอเลมท/(ฉบบท(ถาม)),/เลขหนา.

ตวอยาง มะลวรรณ โคตรศร. (2548). การพฒนาโมเดลความสมพนธ เชงสาเหตของความสามารถในการแกปญหาทางคณตศาสตร

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3. วารสารวจยและวดผลการศกษา มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย, 3(1), 32-48.

5. บทความในจดหมายขาว ชอผเขยนบทความ./(ปทพมพ)./ชอบทความ./ชอจดหมายขาว,/ปทหรอเลมท/(ฉบบท (ถาม) ),/ เลขหนา.

ตวอยาง งานวจยทไดรบทนอดหนน. (2549). ขาวบณฑตศกษามหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย, 8(1), 2.

Page 90: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม) 85

ทมสมองปด นเทศศาสตรควารางวล Best Campaign แทคอะวอรด ครงท 9. (2548). ดอกแกว จดหมายขาวคณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร, 7(34), 3, 6.

6. บทความในนตยสาร ชอผเขยนบทความ./(ปทพมพ,/วนท/เดอน)./ชอบทความ./ชอนตยสาร,/ปทหรอเลมท,/เลขหนา.

ตวอยาง ศภรา กนตะพฒนะ. (2549, 1 สงหาคม). เยยวยาหวใจดวงนอย ดวยสองมอแม. ชวจต, 8, 26-31.

7. บทความในหนงสอพมพ ชอผเขยนบทความ./(ปทพมพ,/วนท/เดอน)./ชอบทความ./ชอหนงสอพมพ,/หนา/เลขหนา.

ตวอยาง โกวท โพธสาร. (2549, 4 สงหาคม). สมผสโลกวทยาศาสตร นวตกรรมใหมลาสด งานสปดาหวทยาศาสตร’ 49. มตชน,

หนา 33. ลม เปลยนทศ. (2549, 7 สงหาคม). รกในหลวงดวยการปฏบต: หมายเหตประเทศไทย. ไทยรฐ, หนา 5.

8. เอกสารของหนวยงานทไมเปนเลม ชอหนวยงาน./(ปทพมพ,/วนท/เดอน)./ชอของเอกสาร./เลขทของเอกสาร (ถาม).

ตวอยาง (จดหมายเหต) กรมศลปากร. (2445, 27 พฤศจกายน). ลายพระหตถกรมหลวงด ารงราชานภาพกราบทลกรมหลวงเทวะวงษวโรปการ.

เลขท 3/197. หอสมดแหงชาต. (จ.ศ. 1206). จดหมายเหตรชกาลท 3. เลขท 12. ตวอยาง (ค าสง) มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย. (2549, 21 มนาคม). เรอง แตงตงคณะกรรมการประจ าบณฑตวทยาลย. ค าสงท

0577/2549. ตวอยาง (ประกาศ) มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย. (2549, 23 มถนายน). เรองเกณฑการทดสอบและการเรยนการสอนวชาภาษาองกฤษ

ส าหรบนกศกษาระดบบณฑตศกษา (ฉบบท 2). ประกาศมหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย.

9. ราชกจจานเบกษา ชอกฏหมาย./(ปทพมพ,/วนท/เดอน)./ราชกจจานเบกษา./หนา/เลขหนา.

ตวอยาง พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542. (2542, 15 กรกฎาคม). ราชกจจานเบกษา. หนา 42-48.

10. รายงานการประชมวชาการ หรอการสมมนาทางวชาการ ชอผเขยนบทความ./(ปทพมพ)./ชอบทความ./ใน/ชอเอกสารการประชมหรอสมมนา. (หนา/เลขหนา). /สถานทพมพ:/

ส านกพมพ. ตวอยาง นตย โรจนรตนวาณชย และสทธพร นยมศรสมศกด. (2549). การศกษาวเคราะหและออกแบบระบบการตรวจสอบ

คณภาพภายในสถานศกษาส าหรบส านกงานเขตพนทการศกษา. ใน เวทน าเสนอผลงานวจยระดบบณฑตศกษา ครงท 3 (หนา 48-50). นครปฐม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย.

รณภพ เออพนธเศรษฐ และวยะดา ตนวฒนากล. (2548). ทศนคตและพฤตกรรมสขภาพของนกศกษา

Page 91: วารสาร มมร วิชาการล้านนา Academic Journal of MBU; Lanna Campuslannajo.mbu.ac.th/wp-content/uploads/2019/02/7-2-2018.pdf · สารบัญ

86 วารสาร มมร วชาการลานนา ปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน)

มหาวทยาลยเชยงใหม. ใน เอกสารประกอบการประชมวชาการครงท 1 วถวจย มหาวทยาลยเชยงใหม 8-10 ธนวาคม 2548. (หนา 567-573). เชยงใหม: ศนยบรหารงานวจย ส านกงานอธการบด มหาวทยาลยเชยงใหม. 11. การสมภาษณ ชอผใหสมภาษณ./(ป,/วนท/เดอน)./ต าแหนง(ถาม)./สมภาษณ.

ตวอยาง มหศร มงคลรงศร. (2549, 4 สงหาคม). รองนายกองคการบรหารสวนจงหวดราชบร. สมภาษณ. ปรดยาธร เทวกล, ม.ร.ว. (2549, 4 สงหาคม). ผวาการธนาคารแหงประเทศไทย. สมภาษณ.

12. เวบไซต ชอผแตง./(ปทพมพ)./ชอเรอง./สบคน/วน/เดอน/ป,/เขาถงไดจาก/แหลงสารสนเทศ.

ตวอยาง มหาวทยาลยราชภฎก าแพงเพชร. (2547). จตส านกและวญญาณของคนสอนคร. สบคน 15 มถนายน 2548, เขาถงไดจาก

http://www.krn.rikp.ac.th

13. เอกสารทกประเภททไมปรากฏชอผแตง ไมปรากฏสถานทพมพ ไมปรากฏปทพมพ ตวอยาง ไมปรากฏชอผแตง รอบรนานาชาต. (2549). กรงเทพฯ: ภทรนทร. ตวอยาง ไมปรากฏปทพมพและไมปรากฏสถานทพมพ ส. กลนหอมหวล. (ม.ป.ป.). แมคะนง-น าคางแขง คออะไร. ม.ป.ท.