Upload
others
View
2
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
1
อุปกรณวัดความเครียด (strain gage)
1. วัตถุประสงค
6 1.16 ศึกษานิยามของความเครียด ความเคน และความสัมพันธระหวางความเคนและความเครียด
> 1.2> ทำความเขาใจเกี่ยวกับการทำงานของอุปกรณวัดความเครียด
> 1.3> นำชุดอุปกรณวัดความเครียดใชงานจริง
2. ทฤษฎี
6 2.1> ความสัมพันธระหวางความเคนและความเครียด
6 ในกรณีที่โครงสรางมีสมบัติทางกลคงที่ในทุกๆ ตำแหนงและทิศทาง เนื้อวัสดุกระจายอยางตอเนื่องโดยไมมี
ชองวางใด ๆ เกิดขึ้น และถูกกระทำจากแรงที่ผานจุดศูนยกลางมวล ความเคนตั้งฉาก (normal stress หรือ )
สามารถนิยามไดจาก แรง (P) ที่กระทำในทิศทางตั้งฉากบนพื้นที่หนาตัด (A) ขนาด 1 หนวยพื้นที ่โดยมีขนาดเปน
บวกถาแรงที่กระทำเปนแรงดึง หรือมีขนาดเปนลบถาแรงที่กระทำเปนแรงอัด
=PA > > > > > > > > > > > > > >
(1)
> ความเคนเกิดขึ้นในโครงสรางสงผลใหเกิดการเปลี่ยนแปลงขนาด (deformation) ซึ่งมีทิศทางตาม
ความเคนที่มากระทำ ถาถูกกระทำจากความเคนที่เปนบวกหรือความเคนดึง (tensile stress) โครงสรางจะยืดยาว
ขึ้นตามทิศทางของแรง แตถาถูกกระทำจากความเคนที่เปนลบหรือความเคนอัด (compressive stress) โครงสราง
จะหดสั้นลงตามทิศทางของแรง ความเครียดตั้งฉาก (normal strain หรือ ) สามารถนิยามไดจากอัตราสวน
ระหวางการเปลี่ยนแปลงขนาด ( ) ตอระยะปกติ ( Lo )
=L LoLo
=Lo > > > > > > > > > > > > >
(2)
> เมื่อเกิดความเครียดในแนวที่แรงมากระทำ (axial strain หรือ axial ) โครงสรางจะยืดตัวออกสงผลใหพื้นที่
หนาตัดของโครงสรางลดลง ซึ่งเรียกการเปลี่ยนแปลงขนาดในทิศทางตั้งฉากกับแรงที่มากระทำนี้วา ความเครียด
ในแนวขวาง (transverse strain หรือ transverse ) อัตราสวนระหวางความเครียดในแนวขวางตอความเครียดในแนว
แรง เรียกวา อัตราสวนปวซอง (Poisson’s ratio หรือ ) โดย
= transverseaxial > > > > > > > > > > > > >
(3)
ME 301 Mechanical Engineering Laboratory I> > > > > > รศ.ดร. ชาวสวน กาญจโนมัย
> > > > > > > > > > > > > > > >
2
6 ชิ้นสวนทางวิศวกรรมตอบสนองกับภาระทางกลดวยการเปลี่ยนแปลงขนาด แสดงไดดวยความสัมพันธ
ระหวางความเคนกับความเครียดหรือแผนภูมิความเคนกับความเครียด (stress-strain diagram) ซึ่งถูกสรางจาก
การทดสอบการดึง (tension test) ความสัมพันธระหวางแรงดึงและการเปลี่ยนแปลงขนาดถูกบันทึกระหวางการ
ทดสอบ ผลที่ไดนำมาคำนวณความเคนและความเครียดและแสดงอยูในรูปกราฟที่มีความเครียดเปนแกนนอน
และความเคนเปนแกนตั้ง ดังรูปที่ 1
รูปที่ 1 แผนภูมิความเคนกับความเครียด
> สวนแรกของแผนภูมิความเคนกับความเครียดแสดงความสัมพันธเชิงเสนระหวางความเคนกับความเครียด
ซึ่งการเปลี่ยนแปลงขนาดของวัสดุจะกลับคืนสูสภาวะเดิมทันทีเมื่อปลอยแรงที่มากระทำออก พฤติกรรมเชนนี้ถูก
เรียกวา การเปลี่ยนแปลงขนาดแบบอิลาสติก (elastic deformation) ซึ่งสามารถแสดงไดดวยกฎของฮุก (Hooke’s
law)
= E > > > > > > > > > > > > > > (4)
โดย E คือ โมดูลัสของยังส (Young’s modulus) หรือ โมดูลัสของอิลาสติกซิตี (modulus of elasticity)
> ว ัสดุจะเกิดการเปลี ่ยนแปลงขนาดแบบถาวรหรือการเปลี ่ยนแปลงขนาดแบบพลาสติก (plastic
deformation) เมื่อเพิ่มความเคนสูงกวาความเคนคราก (yield stress หรือ Y ) โดยการเปลี่ยนแปลงขนาดแบบ
พลาสติกนี้อาจเรียกวาการคราก (yielding) ก็ได การเปลี่ยนแปลงขนาดแบบพลาสติกจะเพิ่มสูงขึ้นตามความเคน
โดยเมื่อถึงความเคนดึงสูงสุด (ultimate tensile stress หรือ U ) พื้นที่รับแรงจะลดขนาดลง (neckling) สงผลให
ภาระที่ใชในการเปลี่ยนแปลงขนาดแบบพลาสติกลดลง และความเคนที่คำนวณจากพื้นที่รับแรงเริ่มตนลดลงไป
ดวย ถายังออกแรงกระทำกับวัสดุตอไปในที่สุดวัสดุจะแยกออกจากกัน (breaking) โดยความเคนที่เกิดการแยก
ออกจากกันนี้ เรียกวา ความเคนที่เกิดการแยกออกจากกัน (breaking stress หรือ b )
ME 301 Mechanical Engineering Laboratory I> > > > > > รศ.ดร. ชาวสวน กาญจโนมัย
> > > > > > > > > > > > > > > >
3
> 2.2> ความสัมพันธระหวางความเครียดกับความตานทานไฟฟา (strain and electrical resistance
relationship)
> ความตานทานไฟฟาของลวดโลหะเปลี่ยนแปลงตามความเครียด โดยมีคาสูงขึ้นเมื่อเกิดความเครียดดึง
และมีคาลดลงเมื่อเกิดความเครียดอัด โดย
R = LA > > > > > > > > > > > > > >(5)
โดย R คือ ความตานทานไฟฟา, คือ คาความตานทานไฟฟาจำเพาะ (specific electrical resistance), L คือ
ความยาว และ A คือพื้นที่หนาตัด ดังนั้นอัตราสวนระหวางการเปลี่ยนแปลงความตานทานไฟฟาสวนความ
ตานทานไฟฟาเริ่มตนเปน
dRR= d
+dLL- dAA > > > > > > > > > > > >
(6)
> ถา do คือ เสนผาศูนยกลางของลวดภายหลังกอนการเกิดความเครียด, df คือ เสนผาศูนยกลางของลวดภาย
หลังการเกิดความเครียด, do - do คือ การเปลี่ยนแปลงขนาดของเสนผาศูนยกลางของลวดเนื่องจากแรงในแนวตั้ง
ฉากกับพื้นที่หนาตัด ซึ่งสามารถคำนวณไดจากอัตราสวนปวซอง () การเปลี่ยนแปลงความยาว (dL) และความ
ยาวเริ่มตน (L) โดย
axial = transverse >
d f - dodo
= dLL
> > > > > > > > > > > > > (7)
หรือ
d f = do 1 dLL
> > > > > > > > > > > > (8)
ME 301 Mechanical Engineering Laboratory I> > > > > > รศ.ดร. ชาวสวน กาญจโนมัย
> > > > > > > > > > > > > > > >
4
> ดังนั้นอัตราสวนระหวางการเปลี่ยนแปลงพื้นที่หนาตัดตอพื้นที่หนาตัดเริ่มตนเปน
dAA=Af - AoAo
=d f2 do
2
do2
=do2 1 dL
L
2
do2
do2 = 1 dL
L
2
1
= 2dLL
2
2 dLL > > > > > > > >
(9)
ดังนั้น
dAA= 2 dL
L > > > > > > > > > > > > >(10)
> จากอัตราสวนระหวางการเปลี่ยนแปลงความตานทานไฟฟาสวนความตานทานไฟฟาเริ่มตน (สมการที่ 6)
dRR= d
+dLL+2 dL
L=d+dLL1+2( ) = d
+ 1+2( )
SA =dR R
= d
+ 1+2( )> > > > > > > > > >
(11)
โดย SA คือ ความไวของการเปลี่ยนแปลงความตานทานไฟฟาตอความเครียดของโลหะผสม (strain sensitivity of
alloy) คา SA ของโลหะผสมที่ใชทำเกจวัดความเครียด แสดงไดในตารางที่ 1
ตารางที่ 1 คาความไวของการเปลี่ยนแปลงความตานทานไฟฟาตอความเครียดของโลหะผสม
โลหะผสม องคประกอบ (%โดยมวล) SA
Advance or Constantan 45 Ni, 55 Cu 2.1
Nichrome V 80 Ni, 20 Cr 2.2
Isoelastic 36 Ni, 8 Cr, 0.5 Mo, 55.5 Fe 3.6
Karma 74 Ni, 20 Cr, 3 Al, 3 Fe 2.0
Armour D 70 Fe, 20 Cr, 10 Al 2.0
Alloy 479 92 Pt, 8 W 4.1
ME 301 Mechanical Engineering Laboratory I> > > > > > รศ.ดร. ชาวสวน กาญจโนมัย
> > > > > > > > > > > > > > > >
5
> 2.3> เกจวัดความเครียดแบบความตานทานไฟฟา (electrical-resistance strain gage)
> เปนอุปกรณที่ใชสำหรับวัดความเครียด (strain gage) โดยอาศัยหลักการเปลี่ยนแปลงความตานทานไฟฟา
พฤติกรรมของวัสดเมื่อวัสดุมีการเปลี่ยนแปลงขนาด (สมการที่ 11) เกจวัดความเครียดประกอบดวยขดลวดที่ทำ
จากโลหะผสมที่มีความไวของการเปลี่ยนแปลงความตานทานไฟฟาตอความเครียด (SA) สูง โดยโลหะผสมที่นิยม
ใชทำเกจวัดความเครียด แสดงดังตารางที ่1 ขดลวดโลหะนี้จะถูกยึดติดบนแผนฟลมโพลิเมอร (รูปที ่2) ซึ่งฟลม
โพลิเมอรนี้จะถูกยึดติดบนผิวของชิ้นสวนทางวัสวกรรมที่ตองการวัดความเครียด ระยะของขดลวดใชเปนระยะเกจ
ในการวัดความเครียด
รูปที่ 2 สวนประกอบของเกจวัดความเครียด
> 2.4> การติดตั้งเกจวัดความเครียด (installation of strain gage)
> การติดตั้งเกจวัดความเครียดที่ดีประกอบดวย 3 หลักการ คือ ขนาดและทิศทางของความเครียดของวัสดุ
ตองสามารถถายทอดไปยังเกจวัดความเครียดไดอยางสมบูรณ ไมเกิดผลกระทบจากสัญญานรบกวน และ รักษา
ความสามารถในการวัดความเครียดไดในชวงเวลาที่ตองการ โดยขั้นตอนการติดตั้งเกจวัดความเครียดแสดงไดดัง
รูปที่ 3
ME 301 Mechanical Engineering Laboratory I> > > > > > รศ.ดร. ชาวสวน กาญจโนมัย
> > > > > > > > > > > > > > > >
6
รูปที่ 3 ขั้นตอนการติดตั้งเกจวัดความเครียด
> พื้นผิวของวัสดุตองมีความหยาบที่เหมาะสม เพื่อใหกาวสามารถยึดเกจวัดความเครียดเขากับวัสดุไดด ี การ
เพิ่มความหยาบของผิวในกรณีที่ผิววัสดุเรียบสามารถทำไดโดยการขัดดวยกระดาษทราย นอกจากนี้สิ่งสกปรก
ตางๆ บนผิว เชน เศษวัสด ุฝุน คราบน้ำมัน สารเคม ี ส ี อาจสงผลใหเกจวัดความเครียดไมสามารถยึดติดกับผิว
วัสดุไดอยางสมบูรณ การทำความสะอาจผิวสามารถทำไดโดยการเช็ด ใชสารเคมี เชน อะซิโตน แอลกอฮอล ลาง
ดวยน้ำสะอาด และทำใหแหง
> กาวที่ใชติดตั้งเกจวัดความเครียดตองเปนกาวที่มีความแข็งแรงสูง ทนทาน และสามารถเปลี่ยนแปลงขนาด
ตามการเปลี่ยนแปลงขนาดของวัสดุไดทันที ดังนั้นกาวที่ใชสำหรับติดตั้งเกจวัดความเครียดจึงขึ้นกับชนิดของวัสดุ
โดยการติดตั้งตองวางตำแหนงเกจวัดความเครียดใหอยูในทิศทางของความเครียดที่ตองการวัด การใชกาวตองทา
ลงบนสวนลางของฟลมโพลิเมอร (รูปที่ 2) โดยใชในปริมาณที่เหมาะสม มีปริมาณเพียงพอที่จะยึดเกจวัด
ความเครียดกับผิววัสดุไดอยางแข็งแรง แตไมมากเกินไปจนสงผลกระทบกับการเปลี่ยนแปลงขนาดของวัสดุ
นอกจากนี้การกระจายของกาวตองสม่ำเสมอและทั่วถึงทุกสวนของเกจวัดความเครียด ซึ่งสามารถทำโดยใชแผน
โพลิเมอรพิเศษกดเกจวัดความเครียดใหแนบติดกับผิววัสดุจนกระทั้งกาวแข็งตัว โดยแผนโพลิเมอรนี้มีสมบัติไม
ติดกาว และถูกจำหนายพรอมกับเกจวัดความเครียด กาวติดเกจวัดความเครียดอาจเสื่อมสภาพจากความชื้นได
ME 301 Mechanical Engineering Laboratory I> > > > > > รศ.ดร. ชาวสวน กาญจโนมัย
> > > > > > > > > > > > > > > >
7
ดังนั้นภายหลังจากที่กาวแข็งตัวอยางสมบูรณแลว เกจวัดความเครียดควรถูกเคลือบดวยขี้ผึงเพื่อปองกันความชื้น
นอกจากนี้เกจวัดความเครียดอาจถูกดึงจากสายสัญญาณไฟฟาจนหลุดจากผิววัสดุได ดังนั้นสายสัญญานไฟฟาจึง
ควรถูกยึดดวยกาวหรือเทปกาว
> 2.5> วงจรหวีดสโตนบริจ (Wheatstone bridge)
> การวัดการเปลี่ยนแปลงความตานทานไฟฟาพฤติกรรมของวัสดเมื่อวัสดุมีการเปลี่ยนแปลงขนาด เพื่อใช
คำนวณความเครียด (strain) ตามสมการที่ 11 กระทำไดยาก เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงความตานทานไฟฟาที่เกิด
ขึ้นมีปริมาณนอยมาก ดังนั้นในการใชเกจวัดความเครียดจึงวัดการเปลี่ยนแปลงของความตางศักดิ์ไฟฟา (E ) ที่
เกิดขึ้นในวงจรหวีดสโตนบริจ (รูปที่ 4) ซึ่งสามารถตรวจวัดไดสะดวกกวาการวัดการเปลี่ยนแปลงความตานทาน
ไฟฟา
รูปที่ 4 วงจรหวีดสโตนบริจ
> โดยความตางศักยระหวางจุด A และ B และ ความตางศักยระหวางจุด C และ D คำนวณไดจาก
VAB =R1
R1 +R2V
VCD =R4
R3+R4V >> > > > > > > > > > > > (12)
ME 301 Mechanical Engineering Laboratory I> > > > > > รศ.ดร. ชาวสวน กาญจโนมัย
> > > > > > > > > > > > > > > >
8
ซึ่งความตางศักยระหวางจุด B และ D เปน
E =VBD =VAB VAD
E = R1R3 R2R4R1+R2( ) R3+R4( )
V > > > > > > > > > > >
สำหรับวงจรสมดุลย E = 0 ดังนั้น R1R3 = R2R4
> ถาความตานทานไฟฟาของ R1,R2 ,R3,R4 ในรูปที่ 2 เกิดการเปลี่ยนแปลงเปน R1+R1 , R2 +R2 ,
R3+R3 , R4 +R4 การเปลี่ยนแปลงของความตางศักดิ์ไฟฟา (E ) สามารถคำนวณไดจาก
E =
R1+R1 R2 +R2R4 +R4 R3+R3
R1+R1 + R2 +R2 00 R3+R3 + R4 +R4
V
=ABV
โดย
A = R1R1
R2R2
+R3R3
R4R4
R1R3
B =R1R3 R1 + R2( )2
R1R2
ดังนั้น
E = R1R2R1 + R2( )2
R1R1
R2R2
+R3R3
R4R4
V
E = r1+ r( )2
R1R1
R2R2
+R3R3
R4R4
V > > > > > > > > (13)
โดย r = R2 R1
ME 301 Mechanical Engineering Laboratory I> > > > > > รศ.ดร. ชาวสวน กาญจโนมัย
> > > > > > > > > > > > > > > >
9
> 2.6> การวัดความเครียดโดยใชเกจวัดความเครียด 1 ตัว (Strain measurement by 1 strain gage)
รูปที่ 5 วงจรหวีดสโตนบริจสำหรับการวัดความเครียดโดยใชเกจวัดความเครียด 1 ตัว
> ในการวัดความเครียดโดยใชเกจวัดความเครียด 1 ตัว เกจวัดความเครียดถูกประกอบแทนที ่R1 ในวงจร
หวีดสโตนบริจ ดังรูปที่ 5 โดยความตางศักดิ์ระหวางจุด A และ B เมื่อยังไมเกิดความเครียด (Rg = 0 ) เปน
E =RgR3 R2R4
Rg +R2( ) R3+R4( )V > > > > > > > > > > > (14)
ถาเกิดความเครียดขึ้น ความตานทานของเกจวัดความเครียดจะเปลี่ยนแปลงจาก Rg เปน Rg +Rg ดังนั้น
E =RgR2
Rg + R2( )2RgRg
R2R2
+R3R3
R4R4
V
ถา R2 = R3 = R4 = R และ R2 = R3 = R4 = 0 ดังนั้น
E =RgR
Rg + R( )2RgRg
V
ME 301 Mechanical Engineering Laboratory I> > > > > > รศ.ดร. ชาวสวน กาญจโนมัย
> > > > > > > > > > > > > > > >
10
หรือ
E =RgR
Rg + R( )2Sga V
ถา Rg R
E = 14Sga V >> > > > > > > > > > > > (15)
> 2.7> การวัดความเครียดโดยใชเกจวัดความเครียด 2 ตัว (Strain measurement by 2 strain gages)
รูปที่ 6 วงจรหวีดสโตนบริจสำหรับการวัดความเครียดโดยใชเกจวัดความเครียด 2 ตัว
> ในการวัดความเครียดโดยใชเกจวัดความเครียด 2 ตัว เกจวัดความเครียดถูกประกอบแทนที่ R1 และ R2
ในวงจรหวีดสโตนบริจ ดังรูปที่ 6 โดยความตางศักดิ์ระหวางจุด A และ B เมื่อยังไมเกิดความเครียด ( Rg = 0 )
เปน
E =Rg1R3 Rg2R4
Rg1+Rg2( ) R3+R4( )V > > > > > > > > > > > (16)
ME 301 Mechanical Engineering Laboratory I> > > > > > รศ.ดร. ชาวสวน กาญจโนมัย
> > > > > > > > > > > > > > > >
11
> ถาเกิดความเครียดขึ้น ความตานทานของเกจวัดความเครียดจะเปลี่ยนแปลงจาก Rg1 เปน Rg1+Rg1
และ Rg2 เปน Rg2 +Rg2 ดังนั้น
E =Rg1Rg2
Rg1 + Rg2( )2Rg1Rg1
Rg2Rg2
+R3R3
R4R4
V
ถา R3 = R4 = R , Rg1 = Rg2 = Rg และ R3 = R4 = 0 ดังนั้น
E =Rg2
2Rg( )2Rg1Rg
Rg2Rg
V
E = 14Rg1Rg
Rg2Rg
V > > > > > > > > > > > (17)
> การใชเกจวัดความเครียด 2 ตัววัดความเครียด สามารถลดสัญญานรบกวนที่เกิดขึ้นได โดยสัญญานรบกวน
เหลานี้อาจมีแหลงที่มาจากสนามแมเหล็กจากอุปกรณไฟฟา หรืออุณหภูมิที่เปลี่ยนแปลง ดังแสดงในรูปที่ 7
รูปที่ 7 การใชเกจวัดความเครียด 2 ตัววัดความเครียดเพื่อลดสัญญานรบกวน
ME 301 Mechanical Engineering Laboratory I> > > > > > รศ.ดร. ชาวสวน กาญจโนมัย
> > > > > > > > > > > > > > > >
12
> จากรูปที่ 7 พบวา Rg1 ของสมการที่ 17 เกิดจากความเครียดและสัญญานรบกวน ดังนั้น
Rg1 = Rstrain + Rnoise
ในขณะที่ Rg2 ของสมการที่ 17 เกิดจากสัญญานรบกวนเทานั้น โดย
Rg2 = Rnoise
ดังนั้น
E = 14RstrainRg
+RnoiseRg
RnoiseRg
V
ซึ่งสัญญานรบกวนในเกจวัดความเครียด 1 หักลางกับสัญญานรบกวนในเกจวัดความเครียด 2 ดังนั้น
E = 14RstrainRg
V > > > > > > > > > > > > (18)
> นอกจากนี ้ การใชเกจวัดความเครียด 2 ตัวในการวัดความเครียด ยังสามารถชวยขยายการเปลี่ยนแปลง
ความตางศักต ( E ) ใหสูงขึ้น ดังแสดงในรูปที่ 8
รูปที่ 8 การใชเกจวัดความเครียด 2 ตัววัดความเครียดเพื่อขยายสัญญานความเครียด
ME 301 Mechanical Engineering Laboratory I> > > > > > รศ.ดร. ชาวสวน กาญจโนมัย
> > > > > > > > > > > > > > > >
13
รูปที่ 9 วงจรหวีดสโตนบริจสำหรับการวัดความเครียดโดยใชเกจวัดความเครียด 2 ตัว เพื่อขยายสัญญาน
> เกจวัดความเครียดถูกประกอบแทนที ่R1 และ R3 ในวงจรหวีดสโตนบริจ ดังรูปที ่ 9 โดยความตางศักดิ์
ระหวางจุด A และ B เมื่อยังไมเกิดความเครียด (Rg = 0 ) เปน
E =Rg1Rg3 R2R4
Rg1+R2( ) Rg3+R4( )V > > > > > > > > > > > (19)
ถาเกิดความเครียดขึ้น ความตานทานของเกจวัดความเครียดจะเปลี่ยนแปลงจาก Rg1 เปน Rg1+Rg1 และ Rg3
เปน Rg3+Rg3 ดังนั้น
E =Rg1R2
Rg1 + R2( )2Rg1Rg1
R2R2
+Rg3Rg3
R4R4
V
ถา R2 = R4 = R , Rg1 = Rg3 R และ R2 = R4 = 0 ดังนั้น
E = R2
2R( )2Rg1R
+Rg3R
V
E = 14Rg1R
+Rg3R
V
ME 301 Mechanical Engineering Laboratory I> > > > > > รศ.ดร. ชาวสวน กาญจโนมัย
> > > > > > > > > > > > > > > >
14
เนื่องจาก Rg1 = Rg3 = Rstrain ดังนั้น
E = 12RstrainR
V
หรือ
E = 12Sga V > > > > > > > > > > > > > (20)
ซึ่งมีการเปลี่ยนแปลงความตางศักต (E ) สูงขึ้นเปน 2 เทาเมื่อเที่ยบกับ การใชเกจวัดความเครียด 1 ตัวในการ
วัดความเครียด (สมการที่ 15)
> 2.8> การวัดความเครียด ความเคน และยังสโมดูลัส ดวยเกจวัดความเครียด (measurement of strain,
stress, and Young's modulus in beam by strain gage)
รูปที่ 10 การวัดความเครียดของคานดวยเกจวัดความเครียด
ME 301 Mechanical Engineering Laboratory I> > > > > > รศ.ดร. ชาวสวน กาญจโนมัย
> > > > > > > > > > > > > > > >
15
> กำหนดใหคานมีน้ำหนักเบาจนไมสงผลกระทบกับการเปลี่ยนแปลงขนาดของคาน นำน้ำหนักมาตราฐานมา
แขวนกับคาน สงผลใหเกิดแรง (P ) เปนระยะ c จากเกจวัดความเครียด ความเครียด ( ) ที่เกิดจากแรง P วัด
ไดจากเกจวัดความเครียด ในขณะที่ความเคน ( ) ที่เกิดขึ้นที่ตำแหนงเกจวัดความเครียด คำนวณไดจาก
= MyI
=PcyI
> > > > > > > > > > > > > >(21)
โดย I คือ โมเมนตความเฉื่อย และ y คือ ระยะหางจากแกนสมดุลยถึงผิวนอกของคาน
> ดังนั้นยังสโมดูลัส (E ) ซึ่งเปนสมบัติของวัสดุ คำนวณไดจากความสัมพันธระหวางความเคนและโมเมนต
หรือ กฏของฮุก ( = E ) ดังนั้น
E = PcyI
E = PcyI
> > > > > > > > > > > > > >(22)
โดยยังสโมดูลัส (E ) สามารถคำนวณได โดยแทนคาความเครียด ( ) วัดไดจากเกจวัดความเครียด และแรง
(P ) ในสมการที่ 22
> 2.9> การวัดการโกงงอของคานดวยเกจวัดความเครียด (measurement of deflection in beam by strain
gage)
รูปที่ 11 การวัดการโกงงอของคานดวยเกจวัดความเครียด
ME 301 Mechanical Engineering Laboratory I> > > > > > รศ.ดร. ชาวสวน กาญจโนมัย
> > > > > > > > > > > > > > > >
16
จากสมการความเคนดัด (สมการที่ 21)
= MyI
=PcyI
แทนคา = E (กฏของฮุก)
P = Icy
P = EIcy
> > > > > > > > > > > > > > (23)
จากสมการการโกงของคานแคนทิลิเวอร (cantilever beam)
= Pa2
6EI3L a( ) >> > > > > > > > > > > > (24)
แทนคาแรง (P ) ลงในสมการการโกงของคานแคนทิลิเวอร (สมการที่ 24) พบวา
= EIcy
a2
6EI3L a( )
=cya2
63L a( )
>> > > > > > > > > > >(25)
โดยระยะโกงของคานแคนทิลิเวอรสามารถคำนวณได โดยแทนคาความเครียด ( ) วัดไดจากเกจวัดความเครียด
3. อุปกรณการทดลอง
6 3.1> เกจวัดความเครียด (strain gage): TML - FLA-3-11
ME 301 Mechanical Engineering Laboratory I> > > > > > รศ.ดร. ชาวสวน กาญจโนมัย
> > > > > > > > > > > > > > > >
17
> 3.2> กลองตอวงจรบริจ (bridge box): NEC - bridge box 5370
> 3.3> อุปกรณขยายสัญญานเกจวัดความเครียด (strain gage amplifier): NEC - AS1201
> 3.4> คานแคนทิลิเวอร (cantilever beam)
ME 301 Mechanical Engineering Laboratory I> > > > > > รศ.ดร. ชาวสวน กาญจโนมัย
> > > > > > > > > > > > > > > >
18
> 3.5> มัลติมิเตอร (multimeter)
> 3.6> น้ำหนักมาตราฐาน (standard weight)
4.6 ขั้นตอนการทดลอง
6 4.1> การวัดความเครียด ความเคน และยังสโมดูลัส ดวยเกจวัดความเครียด
- ตรวจวัดขนาดของคานแคนทิลิเวอร
- ติดเกจวัดความเครียดลงบนคานแคนทิลิเวอร
- ติดตั้งระบบการวัดความเครียด ซึ่งประกอบดวย เกจวัดความเครียด กลองตอวงจรบริจ อุปกรณขยาย
สัญญานเกจวัดความเครียด และ มัลติมิเตอร
- แขวนน้ำหนักมาตราฐานลงบนคานแคนทิลิเวอร และ บันทึกคาความเครียด
c (mm) y (mm) I (mm) P (N) σ(MPa) ε
- สรางกราฟแสดงความสัมพันธระหวางความเคนกับความเครียด
- คำนวณคายังสโมดูลัส
> 4.2> การวัดระยะโกงงอของคานดวยเกจวัดความเครียด
- ตรวจวัดขนาดของคานแคนทิลิเวอร
- ติดเกจวัดความเครียดลงบนคานแคนทิลิเวอร
- ติดตั้งระบบการวัดความเครียด ซึ่งประกอบดวย เกจวัดความเครียด กลองตอวงจรบริจ อุปกรณขยาย
สัญญานเกจวัดความเครียด และ มัลติมิเตอร
ME 301 Mechanical Engineering Laboratory I> > > > > > รศ.ดร. ชาวสวน กาญจโนมัย
> > > > > > > > > > > > > > > >
19
- แขวนน้ำหนักมาตราฐานลงบนคานแคนทิลิเวอร และ บันทึกคาความเครียด
c (mm) y (mm) a (mm) L (mm) P (N) ε δ (mm)
- สรางกราฟแสดงความสัมพันธระหวางระยะโกงงอของคานกับความเครียด
5.6 คำถาม
6 5.1> จงพิสูจนที่มาของสมการความเคนดัด (bending stress), = MyI
> 5.2> จงพิสูจนที่มาของสมการระยะโกงของคานแคนทิลิเวอร (cantilever beam), = Pa2
6EI3L a( )
> 5.3> การวัดความเครียดโดยใชเกจวัดความเครียด 2 ตัว ตอแบบครึ่งวงจรบริจ (half bridge) ทำอยางไร
มีขอดีแตกตางจาก การวัดความเครียดโดยใชเกจวัดความเครียด 1 ตัว ตอแบบเสียววงจรบริจ (quarter
bridge)
ME 301 Mechanical Engineering Laboratory I> > > > > > รศ.ดร. ชาวสวน กาญจโนมัย
> > > > > > > > > > > > > > > >