กรุงเทพฯ เมืองสวรรค์ตามแนวพระราชดำริ118 A Royally-Initiated Path Towards a Heavenly Bangkok 119

เหนอืสิง่อืน่ใดคอืการสง่เสรมิและพฒันาใหก้ารฟืน้ฟแูละอนรุกัษป์า่เปน็แนวคดิ

ที่ยั่งยืน จึงมีแนวพระราชดำริปลูกป่าในใจคน เพื่อให้ประชาชนเกิดความรู้ความเข้าใจ

และตระหนักถึงประโยชน์ของผืนป่า และใช้ชีวิตอยู่กับป่าอย่างพึ่งพาอาศัยกันอย่าง

แท้จริง อันจะนำไปสู่การรักษาผืนป่าทุกแห่งหนในประเทศไทยให้คงความอุดมสมบูรณ์

อยู่ได้อย่างยั่งยืน

แนวพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในการฟื้นฟูป่าหลายพื้นที่

ทั่วประเทศไทยให้อุดมสมบูรณ์ ยังเป็นแนวทางสำคัญของการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม

ในพื้นที่เมืองต่างๆที่สำคัญคือ กรุงเทพฯซึ่งเต็มไปด้วยอาคารบ้านเรือนและสำนักงาน

ต่างๆ จนมีแต่ความร้อนและขาดแคลนพื้นที่ของการพักผ่อนหย่อนใจ ให้พลิกฟื้น

คืนพื้นที่สีเขียวกลับมาอีกครั้งหนึ่ง

กรุงเทพมหานครซาบซึ้งในพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระเจ้า

อยู่หัวที่ทรงห่วงใยในคุณภาพชีวิตของประชาชนและสิ่งแวดล้อมของเมืองกรุง

โดยพระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์เป็นจำนวน ๑ ล้านบาท เพื่อใช้ใน

การจัดสร้างสวนสาธารณะบนพื้นที่ของการรถไฟแห่งประเทศไทยบริเวณถนนพหลโยธิน

ซึ่งการรถไฟแห่งประเทศไทยน้อมเกล้าฯ ถวายที่ดินจำนวน๑๐๐ ไร่ เนื่องในโอกาส

ที่ทรงเจริญพระชนมพรรษา๔ รอบ เมื่อวันที่ ๕ ธันวาคมพ.ศ.๒๕๑๘สวนสาธารณะ

ขนาดใหญแ่หง่นี้เปดิใหบ้รกิารแกป่ระชาชนเมือ่วนัที่๔ธนัวาคมพ.ศ.๒๕๒๓นบัจากนัน้

กรุงเทพฯจึงมีพื้นที่สีเขียวเพิ่มขึ้นเพื่อช่วยสร้างเสริมคุณภาพชีวิตที่ดีให้แก่ชาวกรุงเทพฯ

โดยรู้จักกันดีในนามของสวนจตุจักร

Above all else is HisMajesty’s emphasis on theconcept of sustainable forest rehabilitation andconservation.Hewantstoplantatreeinpeople’sheartsby educating and raising people’s awareness about theimportant benefits of forests and our symbioticcoexistencewiththeforests.Thesemeasureswillleadtowidespreadforestconservationthroughoutthecountry. Many of His Majesty’s initiatives on forestrehabilitation can be used asmodels for environmentalconservation in urban areas likeBangkok. Bangkok is soovercrowdedwith houses andoffice buildings that thecity is excessively hot and lacks recreational areas. It isHisMajesty’swishtoreturngreenareastoBangkok. TheBMAisgratefulforHisMajesty’sconcernforthequalityoflifeofBangkok’sresidentsandtheenvironmentof the city. The King set aside 1,000,000 Baht of hispersonalfundstohave100-raiapublicparkcreatedonapieceof landownedby theStateRailwayofThailandonPhahonYothinRoad.Theparceloflandwaspresentedto the King by the State Railway of Thailand on theoccasionofhis4thcyclebirthdayon5December1975.ThisvastpublicparkaddedtothegreenareaofBangkokandwasopenedtothepublicon4December1980.ItiswidelyknownasChatuchak Park.

Wachirabenchatat Park

Queen Sirikit Park

Chatuchak Park

กรุงเทพฯ เมืองสวรรค์ตามแนวพระราชดำริ120 A Royally-Initiated Path Towards a Heavenly Bangkok 121

อุทยานสวนจตุจักร อุทยานขนาดใหญ่ใจกลางเมือง Utthayan Suan Chatuchak Park: A Large Park in the Center of Bangkok

FromHisMajesty’swishtohavepublicparksforthepeopleofBangkok’srecreationalpurposes,theBMAwasinspired to develop a strategy to turn Bangkok into ametropolis of beauty by increasing the green areasthroughout Bangkok. This strategy has led to arequirementthatpublicparkareasmustbecreatedinallof Bangkok’s districts for recreational as well asenvironmentalimprovementpurposes.

จากพระราชประสงค์ที่ให้ชาวกรุงเทพฯ มีสวนสาธารณะเพื่อการพักผ่อน

หย่อนใจอย่างแท้จริง จึงเป็นแรงบันดาลใจให้กรุงเทพมหานครได้กำหนดยุทธศาสตร์

การพัฒนาให้กรุงเทพฯ เป็นมหานครแห่งสิ่งแวดล้อม โดยการเพิ่มพื้นที่สีเขียวในพื้นที่

ต่างๆ ทั่วกรุงเทพฯ ดังจะเห็นได้จากการกำหนดให้พื้นที่กรุงเทพฯมีสวนสาธารณะใน

ทุกเขตซึ่งนอกจากจะเป็นสถานที่เพื่อพักผ่อนหย่อนใจแล้ว ยังช่วยส่งเสริมคุณภาพด้าน

สิ่งแวดล้อมให้ดีขึ้นอีกด้วย

Three leading parks have been amalgamatedinto the largest public park in Bangkok under thenameof“Utthayan Suan Chatuchak Park”,consistingofWachirabenchatatPark(commonlyknownastheRotFaiPark),ChatuchakParkandQueenSirikitPark.Thenewparkcoversanareaofover700rai.Thepark isdividedinto threemain sections; the Botanical Section forbotanical and seed education; the Royal Honoring Section for largeexhibitionsandactivities tohonorHisMajesty;andthe Royal Talent Sectiontoshowcasehisartisticandmusicalachievements. Theparkisfullyequippedwithnumerousfacilities.Avariety of activities are held within this pleasantenvironment surrounded by trees, flowers, plants andshrubs. The landscape was designed for aestheticpleasure andhasbecomeanew recreational center forBangkokresidents.Mostimportantly,itwascreatedasagift to celebrate the Occasion of HisMajesty’s 84th

Birthdayon5December2011.

ที่สำคัญคือ การรวม๓ สวนสาธารณะชั้นนำให้กลายเป็นอุทยานขนาดใหญ่

ที่สุดกลางมหานครภายใต้ชื่อ “อุทยานสวนจตุจักร” โดยรวมสวนวชิรเบญจทัศหรือ

ที่รู้จักในนามสวนรถไฟสวนจตุจักร และสวนสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ฯ เข้าเป็นพื้นที่

เดียวกันรวมกว่า ๗๐๐ ไร่ ภายในอุทยานแบ่งเป็น ๓ พื้นที่แกนหลักคือ แกน

พฤกษศาสตร์ สำหรับเรียนรู้ด้านพฤกษศาสตร์และพันธุ์พืชแกนเฉลิมพระเกียรติ

สำหรบัจดักจิกรรมขนาดใหญแ่ละนทิรรศการเฉลมิพระเกยีรติและแกนพระอจัฉรยิภาพ

สำหรับจัดแสดงพระปรีชาสามารถด้านศิลปะและดนตรี

นอกจากนี้ภายในสวนยังเพียบพร้อมไปด้วยสิ่งอำนวยความสะดวกและ

กิจกรรมอันหลากหลายในบรรยากาศแห่งความร่มรื่น ทั้งจากไม้ยืนต้นขนาดใหญ่

ไม้ดอก ไม้พุ่ม ซึ่งมีการออกแบบภูมิทัศน์ไว้อย่างงดงาม เพื่อเป็นศูนย์รวมของ

การพักผ่อนหย่อนใจแห่งใหม่ของชาวกรุงเทพฯและเหนือสิ่งอื่นใดคือเพื่อเป็นการร่วมกัน

เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในโอกาสมหามงคลเจริญพระชนมพรรษา

๘๔พรรษาในวันที่๕ธันวาคมพ.ศ.๒๕๕๔

กรุงเทพฯ เมืองสวรรค์ตามแนวพระราชดำริ122 A Royally-Initiated Path Towards a Heavenly Bangkok 123

ปัจจุบันกรุงเทพมหานครมีสวนสาธารณะหลักกว่า ๒๗ แห่งทั่วกรุงเทพฯ

ที่พร้อมตอบสนองทั้งการพักผ่อนหรือนันทนาการแบบผ่อนคลาย(PassiveRecreation)

และนันทนาการที่เป็นกิจกรรมการเคลื่อนไหว (Active Recreation) ให้ประชาชน

ทุกพื้นที่ในเมืองหลวงแห่งนี้ได้หย่อนใจ ได้แก่ สวนลุมพินี สวนจตุจักร สวนสราญรมย์

สวนเสรีไทย สวนรมณีนารถ สวนสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ฯ สวนสันติภาพ สวน

วชิรเบญจทัศ สวนกีฬารามอินทราสวนรมณีย์ทุ่งสีกัน สวนหลวง ร.๙สวนหนองบอน

อุทยานเบญจสิริ สวนพระนคร สวนหนองจอก สวนสาธารณะเฉลิมพระเกียรติ ๖ รอบ

พระชนมพรรษา สวนธนบุรีรมย์ สวนวนธรรม สวน๕๐พรรษามหาจักรีสิรินธร สวน

ทวีวนารมย์ สวน๖๐พรรษาสมเด็จพระบรมราชินีนาถสวนสาธารณะสันติชัยปราการ

สวนสาธารณะเฉลิมพระเกียรติเกียกกาย สวนพรรณภิรมย์ สวนหลวงพระราม ๘

สวนเบญจกิติ สวนนาคราภิรมย์ และเพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จ

พระเจ้าอยู่ในโอกาสมหามงคลทรงเจริญพระชนมพรรษา๘๔พรรษากรุงเทพมหานคร

เตรียมพัฒนาพื้นที่บริเวณซอยเอกชัย๑๐๑เขตบางบอนให้เป็นสวนบางบอน เพื่อเป็น

สวนสาธารณะเชิงนิเวศที่คงสภาพภูมิทัศน์เดิมไว้ให้มากที่สุดตลอดจนพัฒนาบึงสวนน้ำ

ที่มีอยู่ให้เป็นแหล่งเรียนรู้ธรรมชาติและรักษาระบบนิเวศอย่างยั่งยืน

There are currently over 27major public parksaroundBangkok that accommodate the people’s needsforbothpassive andactive recreation. Theseparks are:LumphiniPark,ChatuchakPark,SaranromPark,SeriThaiPark, Rommaninat Park, Queen Sirikit Park, SantiphapPark,Wachirabenchatat Park, Ram Indra Sports Park,Rommani Thungsikan Park, Suan Luang Rama IX Park,Nong Bon Park, Benchasiri Park, Phra Nakhon Park,NongChokPark,PublicPark inCommemorationofH.M.the King's 60th Birthday, ThonburiromPark,WanadhamPark, Maha Chakri Sirindhorn's 50th Birthday Park,Thawiwanarom Park, HerMajesty the Queen’s 60th

Birthday Park, Santichaiprakan Public Park, ChaloemPhrakiatKiakkaiPublicPark,PhanphiromPark,SuanLuangRamaVIIIPark,BenchakittiPark,andNagarabhiromPark.TheBMA isplanningforthedevelopmentofBang Bon ParkatSoiEkkachai101.

The BMA has set a target for increasing green areas inBangkokto5,000raiwithinfouryears,anaverage increaseof1,250raiperyearbetween2009and2012.ThemainstrategyusedbytheBMAto increasegreenareasconsistsoftheBMAGreenAreaMaster Plan to construct and improve parks andlandscapesaswellasthecompilationofanup-to-datedatabaseofBangkok’sgreenareas. Implementation of legalmeasures to protect green areas fortheconservationofagoodurbanenvironmentiscarriedoutto promote cooperation between the relevant agencies insideandoutsideoftheBMA.Suchcooperationisvitalforintegrativeoperations tomonitor thoseBangkok’s land use changes thatimpact and increase or decrease of its green areas. Thepromotionoflandacquisitionprocessestoimprovepublicparkshasalsobeenimplementedtodeterminepotentialareasthataresuitable for the development of green areas and large publicparks. Thesemeasures enabled the BMA to increase the greenareasinBangkokby14,719,202raiin2010,establishingaratioof4.13squaremetersofgreenareaperperson.TheBMAaimsto increase this green area ratio to9-12 squaremeters perperson, this figure recommended by the World HealthOrganization.

มุ่งมั่นรังสรรค์เพิ่มพื้นที่หย่อนใจ ตามมาตรฐานสากล Commitment to Increasing International Standard Recreational Areas

กรุงเทพมหานครได้กำหนดเป้าหมายที่จะเพิ่มพื้นที่สีเขียวในกรุงเทพฯ ให้ได้

๕,๐๐๐ไร่ภายในระยะเวลา๔ปีหรือเฉลี่ยปีละ๑,๒๕๐ไร่ ในระหว่างพ.ศ.๒๕๕๒-

๒๕๕๕โดยกลยทุธห์ลกัทีก่รงุเทพมหานครกำหนดไวใ้นการเพิม่พืน้ทีส่เีขยีวประกอบดว้ย

การใช้แผนแม่บทพื้นที่สีเขียวของกรุงเทพมหานคร เพื่อกำหนดการก่อสร้างการปรับปรุง

สวนสาธารณะและภูมิทัศน์ในพื้นที่ต่างๆ รวมถึงผลักดันการสร้างฐานข้อมูลพื้นที่สีเขียว

ที่เป็นปัจจุบัน

การบังคับใช้มาตรการทางกฎหมายในการคุ้มครองพื้นที่สีเขียวเพื่อรักษา

สภาพแวดล้อมของเมืองที่ดี เพื่อผลักดันและสนับสนุนให้เกิดการประสานความร่วมมือ

ระหว่างหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทั้งภายในและภายนอกกรุงเทพมหานคร เพื่อบูรณาการ

การทำงานและติดตามการเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดินและอาคารในพื้นที่

กรุงเทพฯ ที่มีผลกระทบต่อการเพิ่มหรือลดพื้นที่สีเขียว ตลอดจนการสนับสนุน

กระบวนการจัดหาที่ดินเพื่อพัฒนาเป็นพื้นที่สวนสาธารณะ เพื่อกำหนดพื้นที่ที่มีศักยภาพ

หรือมีความเหมาะสมที่จะพัฒนาเป็นพื้นที่สีเขียวประเภทต่างๆ รวมถึงสวนสาธารณะ

ขนาดใหญ่

จากมาตรการดังกล่าว ทำให้ในพ.ศ.๒๕๕๓กรุงเทพมหานครสามารถเพิ่ม

พื้นที่สีเขียวให้กรุงเทพฯได้๑๔,๗๑๙,๒๐๒ไร่คิดเป็นสัดส่วน๔.๑๓ตารางเมตรต่อคน

เพื่อผลักดันให้เป็นไปตามมาตรฐานที่องค์การอนามัยโลกกำหนดไว้ที่๙-๑๒ตารางเมตร

ต่อคน

กรุงเทพฯ เมืองสวรรค์ตามแนวพระราชดำริ124 A Royally-Initiated Path Towards a Heavenly Bangkok 125

ในขณะเดียวกัน กรุงเทพมหานครยังได้จัดให้มีการก่อสร้างสวนสาธารณะ

ในกรุงเทพฯ เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องที่สำคัญคือสวนนาคราภิรมย์ อันเป็นความร่วมมือ

ระหว่างกรุงเทพมหานครกับสำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ในการพัฒนาพื้นที่

ขนาด ๓ ไร่ บริเวณกรมการค้าภายในและองค์การคลังสินค้า (เดิม) ถนนมหาราช

บริเวณตลาดท่าเตียน เขตพระนครที่เน้นความสวยงามทางด้านกายภาพด้วยการเปิด

พื้นที่เพื่อให้เห็นถึงทัศนียภาพอันงดงามของสถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์ในพื้นที่

กรุงรัตนโกสินทร์ชั้นในและบริเวณใกล้เคียง เช่น พระบรมมหาราชวัง วิหารพระพุทธ

ไสยาสน์วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามและพระปรางค์วัดอรุณราชวรารามเป็นต้น

ในการนี้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯพระราชทาน

นามว่า “นาคราภิรมย์”หมายถึง สวนอันเป็นที่รื่นรมย์ยิ่งของชาวพระนครซึ่งสวนแห่งนี้

มิได้เป็นเพียงพื้นที่สีเขียวแห่งใหม่ริมแม่น้ำเจ้าพระยาฝั่งตะวันออกเท่านั้นหากแต่ยังเป็น

สถานทีท่ีช่ว่ยเพิม่คณุคา่ใหแ้กส่งัคมรองรบันกัทอ่งเทีย่วทีจ่ะขยายตวัในอนาคตตลอดจน

สามารถขยายผลพัฒนาเชื่อมโยงไปสู่พื้นที่อื่นๆ ได้อย่างกว้างขวาง เพื่อส่งเสริมให้

กรุงเทพฯกลายเป็น“เมืองสวรรค์”ด้านการพัฒนาและอนุรักษ์ที่ยั่งยืนอย่างแท้จริง

TheBMA continues to construct newpublic parks acrossBangkok. One significant effort was the construction ofNagarabhirom Parkwhichwas a collaboration between theBMAandtheCrownPropertyBureautodevelopathree-raiplotof land around the Department of Internal Trade and the(former)PublicWarehouseOrganizationonMahaRatRoad intheThaTianMarketareaofPhraNakhonDistrict.Theparklaidspecial emphasis on its physical aesthetic by creating anopenareatoshowcasethebeautyofmajorhistoricalsitesintheinnerRattanakosin area and its vicinity, such as the Royal Palace,the chapel of the Reclining Buddha in the ChetuponVimolmangklaramBuddhist temple and thegrand stupa in theArunRajawararamBuddhisttemple(theTempleofDawn). His Majesty gave the new public park the name of“Nagarabhirom”,whichmeans a pleasant park for residents ofthe capital city. This newgreen area on the east bank of theChaoPhrayaRiver is aworthy addition to the city andwill beable to accommodate the growing number of future tourists.Successfuldevelopmentof thisareacanbeextended tootherconnecting areas andwill eventually transformBangkok into agenuine “heaven on earth” city in terms of sustainabledevelopmentandconservation.

นอกจากนี้ กรุงเทพมหานครยังสานต่อแนวพระราชดำริของพระบาทสมเด็จ

พระเจ้าอยู่หัวในการฟื้นฟูป่าชายเลน ซึ่งเป็นทรัพยากรป่าไม้ที่สำคัญต่อระบบนิเวศ

ชายฝั่งเป็นอย่างมาก เนื่องจากเป็นทั้งแหล่งไม้ใช้สอยแหล่งอาหารและที่พักพิงอนุบาล

ของสัตว์น้ำ ตลอดจนช่วยบำบัดน้ำเสียและกรองสิ่งปฏิกูลต่างๆ ก่อนไหลลงสู่ทะเล

และป้องกันการกัดเซาะชายฝั่งได้เป็นอย่างดี ด้วยการอนุรักษ์ป่าชายเลนที่มีอยู่เดิมให้ดี

โดยเฉพาะอย่างยิ่งในบริเวณเขตบางขุนเทียนและปลูกขยายป่าชายเลนบริเวณชายฝั่ง

ใหม้คีวามหนามากยิง่ขึน้ตลอดจนรณรงคใ์หป้ระชาชนทัง้ทีเ่ปน็เจา้ของพืน้ทีแ่ละนกัทอ่งเทีย่ว

ผูม้าเยอืนรว่มเปน็กำลงัสำคญัในการดแูลรกัษาและอยูร่ว่มกบัแหลง่ทีม่คีวามหลากหลาย

ทางธรรมชาตินี้ด้วยความจุนเจือเกื้อหนุนซึ่งกันและกันอย่างยั่งยืน

The BMA carried on His Majesty’s initiative on

mangrove reforestation for maintaining ecological

balance in the coastal ecosystem. These mangrove

swampsarehometoawealthoflifeandhavealsobeen

usedasatertiarywastewatertreatment.Mangrovesalso

helpenhancesedimentation,sedimentretention,andsoil

formation.Mangroves stabilize soils,which reduces the

risk of erosion, especially inBangkok’sBangKhunThian

District. The reforestation project aims to support and

encouragetheforestationofopenareasinnonprivately-

owned lands throughplanting inpartnershipwith target

partners and beneficiaries for economic and ecological

benefitsonasustainablebasis.

กรุงเทพฯ เมืองสวรรค์ตามแนวพระราชดำริ126 A Royally-Initiated Path Towards a Heavenly Bangkok 127

รวมพลังประสานใจ สร้างพื้นที่สีเขียวแห่งมหานคร Joining Forces to Create Metropolitan Green Areas

OntheOccasionofHisMajesty’s84thBirthdayon5December2011,theBMAwillorganizethe“84 Green Roads for the King” Project by creating gardens ontrafficislandsalong84mainroadsofBangkokinhonorofthe King under the concept of “Bangkok: AHeaven onEarthCity”. Fortheimplementationofthisproject,theBMAhascollaboratedwithpeopleintheprivatesectorinover30districts of Bangkok. Pilot garden projects have beenintroduced in the 10 Bangkok districts of Bang Rak,Watthana, YanNawa, Sathon, Phra Khanong, BangKhoLaem, Pathumwan, Bang Na and Suan Luang. Thesegarden lanes cover a total distanceof116,599metersorapproximately116kilometers.VerticalgardenswillbecreatedaroundtheBangkokMassRapidTransitSystem’spillars.Trafficislandswillbeimprovedwithgreenery.ThehighlightistousecreativedesignstotransformBangkokinto a uniquely beautiful, pleasant andgreen citywithintheconceptofsustainableurbanecology.

ในโอกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษาพระบาท

สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ๘๔ พรรษา ในวันที่ ๕ ธันวาคม

๒๕๕๔นี้ กรุงเทพมหานครได้จัดโครงการ “๘๔ สาย ถวาย

ในหลวง” โดยการปรับปรุงภูมิทัศน์บริเวณเกาะกลางถนน

พร้อมไปกับการจัดทำสวนแนวตั้งในถนนสายหลักจำนวน

๘๔ สายทั่วกรุงเทพฯ ให้สอดคล้องกับแนวคิด “กรุงเทพฯ

เมืองสวรรค์”เพื่อถวายแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

ในการดำเนินโครงการนี้ กรุงเทพมหานครได้รับ

ความร่วมมือจากภาคเอกชนในพื้นที่กว่า ๓๐ แห่งทั่ว

กรุงเทพฯโดยนำร่องในพื้นที่กรุงเทพฯจำนวน๑๐เขตได้แก่

เขตบางรัก วัฒนายานนาวาสาทรพระโขนงบางคอแหลม

คลองเตย ปทุมวัน บางนา และสวนหลวง รวมความยาว

ทั้งสิ้น ๑๑๖,๕๙๙ เมตร หรือประมาณ ๑๑๖ กิโลเมตร

เพื่อจัดทำสวนแนวตั้งโดยรอบบริเวณเสาตอม่อรถไฟฟ้า

และปรับปรุงภูมิทัศน์เกาะกลางถนน โดยนอกจากจะเน้น

แนวความคิดสร้างสรรค์ในการออกแบบเพื่อทำให้กรุงเทพฯ

มีความสวยงามอันเป็นเอกลักษณ์และร่มรื่นด้วยพื้นที่สีเขียว

แล้วยังเป็นการสร้างระบบนิเวศเมืองให้ยั่งยืน (Sustainable

UrbanEcology)อีกด้วย

กรุงเทพมหานครพร้อมมุ่งมั่นแก้ไขปัญหาและสร้างสรรค์ให้พื้นที่กรุงเทพฯ เป็น

เมืองที่สวยงามน่าอยู่ ท่ามกลางสิ่งแวดล้อมอันรื่นรมย์ และยินดีเป็นเจ้าภาพประสาน

ความร่วมมือจากทุกภาคส่วนเพื่อรังสรรค์มหานครแห่งนี้ให้สวยงามและเพื่อคุณภาพ

ชีวิตที่ดีของคนเมือง

TheBMA is steadfast in its determination to solve theproblemsof theBangkokarea and create a beautiful, livable city in a congenial environment. Itwelcomes theopportunitytocoordinatecooperationfromallsectorsincreatingabetterqualityoflifeforthepeopleofBangkokonasustainablebasis.

Chapter 03

Metropolis of Art and Culture

มหานครแห่งศิลปวัฒนธรรม และสุนทรียภาพ

นับแต่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จ

ขึ้นครองสิริราชสมบัติ ทรงบำเพ็ญพระราชกรณียกิจ

เพื่อธำรงรักษาขนบธรรมเนียม ประเพณี วัฒนธรรม

สถาปัตยกรรม และศิลปกรรมล้ำค่าและทรงคุณค่า

ทางจติใจอนัเปน็มรดกทางวฒันธรรมของชาตใิหด้ำรงอยู่

สบืมาทรงเปน็ผูน้ำและทรงเปน็แรงบนัดาลใจแกห่นว่ยงาน

ต่างๆ รวมทั้งกรุงเทพมหานคร ที่มีหน้าที่ปฏิบัติงาน

ที่เกี่ยวข้องด้านศิลปกรรมหลากหลายสาขา ตลอดจน

ประชาชน ร่วมแรงร่วมใจกันดำรงไว้ซึ่งเอกลักษณ์

ของแผน่ดนิไทยตลอดไปสมดงัทีก่รงุเทพฯ เปน็มหานคร

แห่งศิลปวัฒนธรรมและสุนทรียภาพอันน่าภาคภูมิใจ

กรุงเทพฯ เมืองสวรรค์ตามแนวพระราชดำริ130 A Royally-Initiated Path Towards a Heavenly Bangkok 131

Since ascending the throne His Majesty hascommittedhimselftothepreservationofThaicustoms,traditions, culture, architecture andworks of art thathavebeenpasseddownovergenerations. Asa leaderin the preservation of these priceless parts of thenational heritageHisMajestyhasbecomea sourceofinspiration to the general public andmany art andculturalpreservationagencies,includingtheBMAwhichhas adopted the royal lead in turning Bangkok into ametropolis of art and culture.

...งานด้านการศึกษา ศิลปะและวัฒนธรรมนั้น คืองานสร้างสรรค์ความเจริญทางปัญญาและทางจิตใจ

ซึ่งเป็นทั้งต้นเหตุทั้งองค์ประกอบที่ขาดไม่ได้ ของความเจริญด้านอื่น ๆ ทั้งหมด และเป็นปัจจัยที่จะช่วยให้เรารักษา

และดำรงความเป็นไทยไว้ได้สืบไป...

“...Education, art and culture are creative works that promote intellectual and spiritual growth, which are the essential source and foundation for all other aspects of growth. They are indispensable to the safeguarding and

preservation of Thainess...”

An excerpt from His Majesty the King’s speech given at Silpakorn University’s Graduation Ceremony, Wang Tha Phra Campus on Monday 12 October 1970

(unofficial translation)

กรุงเทพฯ เมืองสวรรค์ตามแนวพระราชดำริ132 A Royally-Initiated Path Towards a Heavenly Bangkok 133

ทรงเป็นแรงบันดาลใจ ธำรงศิลปวัฒนธรรมไว้ให้ยั่งยืน An Inspiration in Upholding Art and Culture

๓.๑

His Majesty has made a great contribution to thepromotion of the national art and cultural heritage. He hasbeen responsible for the revival of traditional practicesthroughhis continuingpatronageandadvice.Relentlessly, helectures his subjects on the importance of preserving thedistinctive features of Thainess that hold the Thai peopletogether,creatingamongthemasenseofbelongingandunityand the desire communicate these features to the futuregenerations. The royal traditions and ceremonies dating back to thetimesofearlierkingsthathavebeenrestoredatHisMajesty’scommand included, in 1959, the registration ceremony and celebrations of distinguished elephants of his reign . This unique ceremony originated at the time ofAyutthayaKingdomand isbasedon thenotion thatanykingwhose reign is blessed with the coming of elephants ofdistinctive featureswill bringhappiness andprosperity tohiskingdom.

ตลอดระยะเวลาที่ผ่านมาพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมีพระมหากรุณาธิคุณ

เป็นล้นพ้นต่อศิลปวัฒนธรรมของชาติที่สั่งสมมาเนิ่นนาน ทรงพลิกฟื้นจารีตดั้งเดิม

ตามระเบียบแบบแผนขึ้นใหม่ มิทรงเหน็ดเหนื่อยในการพระราชทานแนวพระราชดำริ

พระบรมราโชวาท และทรงเป็นแรงบันดาลใจให้พสกนิกรทุกหมู่เหล่าต่างตระหนักถึง

การร่วมกันผดุงความเป็นชาติไทย อันมีเอกลักษณ์เด่นชัดที่เป็นศูนย์รวมความสามัคคี

เป็นสิ่งยึดเหนี่ยวคนไทยไว้ด้วยกันให้มีความเป็นรู้สึกเป็นเจ้าของร่วมกัน และสามารถ

สืบทอดสู่อนุชนรุ่นหลัง

จารตีตามโบราณราชประเพณทีีส่บืเนือ่งมาแตส่มยัสมเดจ็พระบรุพมหากษตัรยิา

ธิราชที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ฟื้นฟูขึ้นใหม่ล้วนเป็นพระราชพิธีอันศักดิ์สิทธิ์

และคู่บ้านคู่เมืองมาช้านาน ทั้งพระราชพิธีขึ้นระวางและสมโภชช้างสำคัญเมื่อ

พ.ศ.๒๕๐๒เปน็พระราชพธิทีีส่บืทอดมาแตส่มยักรงุศรอียธุยาดว้ยคตวิา่พระมหากษตัรยิ์

พระองค์ใดมีช้างสำคัญมาสู่พระบารมีถือว่าเป็นสิริมงคลแก่บ้านเมือง

พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรและอนุปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยศิลปากร ณ ท้องพระโรง วังท่าพระ

วันจันทร์ ที่ ๑๒ ตุลาคม ๒๕๑๓

AnotherancientroyalceremonyrestoredbyHisMajestyisthe Royal Ploughing Ceremony,whichwasheldforthefirsttimein1960afteritslongabsencesincethe1932revolution.The king presides over this ceremony in order to blessagricultural produce and boost the farmers’ morale andconfidenceatthesuccessoftheirfarmingactivities.Everyyear,aftertheceremony,HisMajestyhasPhrayaRaekNa(thechiefcourtierwhoofficiatesattheceremonialploughingofthefield)ploughandspreadseedsintheroyalricefieldsatDusitPalace.TheKingalsoregularlydistributesriceseedsblessedduringtheRoyalPloughingCeremonytofarmersalloverthecountry. HisMajesty had theRoyal Barge Procession organizedfor the first time in 1961 for the royal Kathin presentationceremonyattheTempleofDawn.SincethentheRoyalBargeProcessionhasbeenoccasionally staged tomarkanumberofimportantmerit-making ceremonies and state functions. TheKing established theHonorable Order of Ramathibodi in1961 and grants it to deserving personswho havemade agreat contribution to the country. He also initiated a newtraditionwherebyholdersofthis royaldecorationarerequiredtoparticipate in thepledging anddrinkingwater ceremonyasanoathofallegiancetotheking. In addition, His Majesty has set an example for thepreservationandpromotionoftheThai languagethroughthemanybooksthathehasauthored.Heeven joinedadiscussiononThailanguageheldbyChulalongkornUniversity. In1963and1985HisMajestydemonstratedhis serioussupport to the preservation of traditional Thai dance byorganizing royal ceremonies paying respect to ancient Thaidance teachers and for master artists of the Fine ArtsDepartment.Hehasobservedthelong-standingroyaltraditionof providing patronage to traditional Thai dance artists. Hehonors themby having traditional Thai dancesperformed forhisroyalguestsatallstatefunctions.SuchroyalrecognitionhasearnedhimpraiseastheultimatepatronoftraditionalThaiarts.

พระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญเมื่อพ.ศ.๒๕๐๓หลังจาก

ว่างเว้นมานับแต่ภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครองพ.ศ.๒๔๗๕ เพื่อความเป็นสิริ

มงคลแก่พืชพรรณธัญญาหารและเสริมสร้างขวัญกำลังใจให้แก่เกษตรกร ทั้งยังโปรด

เกล้าฯ ให้พระยาแรกนาไปไถหว่านนาในนาทดสอบสวนจิตรลดาเป็นประจำทุกปี และ

ทรงให้แจกจ่ายพันธุ์ข้าวทรงปลูกพระราชทานแก่พสกนิกรทั่วประเทศ

ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ทำนุบำรุงซ่อมแซมขบวนเรือพระราชพิธเีพื่อใช้

ในพระราชพิธีเสด็จพระราชดำเนินถวายผ้าพระกฐินทางชลมารคณวัดอรุณราชวราราม

เมื่อ พ.ศ. ๒๕๐๔ และในมหามงคลสมัยสำคัญที่เกี่ยวกับสถาบันพระมหากษัตริย์

ทรงฟื้นฟูการพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีศักดิ์รามาธิบดีมีขึ้นเป็นครั้งแรก

เมื่อพ.ศ.๒๕๐๔และได้เพิ่มเติมธรรมเนียมให้ผู้รับต้องร่วมในพระราชพิธีถือน้ำพิพัฒน์

สัตยา

ทรงส่งเสริมและอนุรักษ์ภาษาไทย ดังเช่น การแสดงให้เห็นเป็นแบบอย่าง

ในบทพระราชนิพนธ์หลายเรื่องที่พระราชทานแก่พสกนิกร ทรงร่วมอภิปรายกับ

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

ทรงมุ่งบำรุงงานด้านนาฏศิลป์ไทยแบบประเพณีให้ปรากฏ โดยโปรดเกล้าฯ

ให้ฟื้นฟูพระราชพิธีครอบครูพระราชทานแก่ศิลปินของกรมศิลปากรเมื่อ พ.ศ. ๒๕๐๖

และพ.ศ. ๒๕๒๘ โดยอยู่ในพระบรมราชูปถัมภ์ตามโบราณราชประเพณี ทุกครั้งที่มี

พระราชอาคันตุกะมาเยือนประเทศไทยก็จะทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดการแสดง

นาฏศิลป์ไทยพระราชทานในงานพระราชทานเลี้ยงพระกระยาหารค่ำแก่พระราช

อาคันตุกะทุกครั้ง

กรุงเทพฯ เมืองสวรรค์ตามแนวพระราชดำริ134 A Royally-Initiated Path Towards a Heavenly Bangkok 135

โบราณสถาน โบราณวัตถุ ภูมิใจในมรดกไทย

Cultivating Pride in Thai Cultural Heritage – Archaeological Sites and Artefacts

ในช่วงต้นรัชกาลพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราชดำเนินไปทรงเปิด

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติในจังหวัดต่างๆ เป็นจำนวนมากถึง๑๐แห่งทอดพระเนตร

โบราณสถานและโบราณวัตถุที่จัดแสดงด้วยความสนพระราชหฤทัยอย่างยิ่ง

เมื่อสมโภชกรุงรัตนโกสินทร์ ๒๐๐ ปี โปรดเกล้าฯ ให้บูรณปฏิสังขรณ์

วัดพระศรีรัตนศาสดารามครั้งใหญ่ ในการนี้ พระราชทานพระบรมราชานุญาต

ให้สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีทรงเป็นประธานอำนวยการ

ในการดำเนินงาน ในโอกาสเดียวกันทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้บูรณะอาณาบริเวณ

ที่กำหนดเป็นเขตเกาะรัตนโกสินทร์ครั้งใหญ่ และพระราชทานพระบรมราชวินิจฉัย

ในการซ่อมแซมและก่อสร้างพระที่นั่งองค์ต่างๆ เช่น พระที่นั่งศิวาลัยมหาปราสาท

พระที่นั่งบรมพิมานพระที่นั่งศรีตลาภิรมย์ หอแก้วในพระบรมมหาราชวังและในบริเวณ

พระราชวังดุสิต เป็นต้น เพื่อธำรงรักษาความสำคัญของที่ตั้งราชธานีอันเก่าแก่

และศูนย์กลางความรุ่งเรืองด้านอารยธรรม

วันที่ ๑๒ กันยายน พ.ศ. ๒๕๕๐ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จ

พระราชดำเนิน พร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ และสมเด็จ

พระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี มาในพิธีฉลองเสาชิงช้า โบราณสถาน

สำคัญที่พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชโปรดเกล้าฯ ให้จัดสร้างขึ้น

เมื่อพ.ศ.๒๓๒๗ เพื่อประกอบพระราชพิธีตรียัมปวาย-ตรีปวายพระราชพิธีสำคัญหนึ่ง

ในพระราชพิธี๑๒ เดือนและมีการโล้ชิงช้าเป็นประจำทุกปี แม้ว่าได้ยกเลิกการโล้ชิงช้า

เมื่อพ.ศ.๒๔๗๗แต่ก็ยังคงมีการประกอบพิธีพราหมณ์อย่างต่อเนื่องจนถึงปัจจุบัน

Intheearlyyearsofhisreign,HisMajestypresidedoverasmanyas10inaugurationceremoniesfornational museumsindifferent provinces and, with deep interest, took theopportunitytotourmajorarchaeologicalsitesandexhibitionsofartefactsateachlocation. For theRattanakosinbicentennial celebrationsHisMajestyordered amajor renovation of theTemple of the Emerald BuddhaandappointedHRHPrincessMahaChakriSirindhornasthe renovationproject’s chairman.On the sameoccasion theKing ordered a major renovation of Rattanakosin Island.He personally gave advice on the repair and construction ofvariousthronehalls intheroyalpalacecompound,suchastheSivalaiMahaPrasartThroneHall,theBoromPimarnThroneHall,theSritalapiromThroneHallandtheHorKaeo(spirit’shouse)inthe compounds of theGrandPalace andDusit Palace. Theserenovationprojectswere carriedout to restore andpreservetheancientsectionsofthecapitalcity,whicharethecentersofthepricelessculturalheritageofThailand. On 12 September 2007, His Majesty the King,accompaniedbyHerMajestyQueenSirikit andHRHPrincessMahaChakri Sirindhorn, presidedover the royal ceremony tocelebrate the raising of the new Giant Swing.TheoriginalGiant Swingwas an important landmark of Bangkok and hadbeen built by King Rama I in 1784 as the site for the royalTriyumpawai-Tripawai ceremony,which is one of the twelveannual royal ceremonies performed by Thai kings. The SwingCeremony,whichwas performed on a yearly basis, ended in1934. Nevertheless, theGiant Swing is still the site for theperformanceofBrahminritestothisveryday.

ทั้งนี้ กรุงเทพมหานครร่วมกับกรมศิลปากร

บูรณปฏิสังขรณ์เสาชิงช้าครั้งใหญ่ทดแทนของเดิม

ที่มิอาจซ่อมแซมได้ เพื่ออนุรักษ์โบราณสถานเก่าแก่

หนึ่งในสัญลักษณ์อันแสดงถึงความเป็นเมืองหลวง

แห่งวัฒนธรรมล้ำค่า โดยคณะทำงานได้ดำเนินการให้คง

รูปแบบทางศิลปกรรมไว้อย่างครบถ้วนตามแบบแผน

ดั้งเดิมมากที่สุด และได้รับความร่วมมือเป็นอย่างดี

จากกระทรวงทรพัยากรธรรมชาตแิละสิง่แวดลอ้มในการหา

ไม้สักที่มีคุณลักษณะถูกต้องและเหมาะสมจำนวน๖ต้น

นำมาทำเสาชิงช้าใหม่ ทั้งยังดำเนินพิธีกรรมต่างๆ ตาม

คติพราหมณ์อย่างถูกต้องตามประเพณี เพื่อ เฉลิม

พระเกียรติในปีมหามงคลฉลองสิริราชสมบัติครบ๖๐ปี

พ.ศ. ๒๕๔๙ และเฉลิมพระชนมพรรษา ๘๐ พรรษา

พ.ศ.๒๕๕๐

In an effort to preserve this ancient site ofhistorical significance theBMA, in conjunctionwiththe Fine Arts Department, carried out a majorrenovationoftheGiantSwingreplacingtheoldswingthathaddeterioratedbeyondrepairwithanewone.The Giant Swing symbolizes the high culture ofBangkok. The Giant Swing renovation workingcommitteetried,asmuchaspossible,topreservetheoriginal architectural forms and components of theswing. The Ministry of Natural Resources andEnvironmentcontributedtotheprojectbysearchingfor and selecting six teak logs with suitablecharacteristics and appearance for the newGiantSwing. Brahmin traditions and rites were strictlyobserved during the execution of the project.TheGiant Swing celebrationwas timed to coincidewith the2006 sixtieth anniversary celebrations ofHis Majesty’s ascension to the throne and theeightieth birthday celebrations of HisMajesty in2007.

กรุงเทพฯ เมืองสวรรค์ตามแนวพระราชดำริ136 A Royally-Initiated Path Towards a Heavenly Bangkok 137

…คนที่ทำงานศิลปะก็ต้องรู้เรือ่งวิชาการ และรู้หลักทางวิทยาศาสตร์ เพือ่จะได้เป็นแบบแผนต่างๆ ตอ่ไป งานวิชาการก็ทำนองเดียวกัน จะต้องรู้หลัก

วิทยาศาสตร์ ในขณะเดียวกันก็ต้องมีใจทางศิลปะจึงจะสามารถพัฒนางานนั้นให้ดีไปได้ และในทางวิทยาศาสตร์ก็ทำนองเดียวกัน ต้องมีความรู้ด้านวิชาการ และต้องมีใจรัก ตั้งใจทำอะไรให้ดีขึ้น สรุปว่า ทั้งสามส่วนเป็นความสำคัญ

ซึ่งต้องเกี่ยวเนือ่งกัน งานศิลปะมีความสำคัญตอ่งานทั้งปวง ศิลปินเป็นบุคคลที่มีความสำคัญ สมควรจะยกยอ่งเชิดชูเกียรติตอ่ไป...

พระบรมราโชวาท เนื่องในโอกาสที่คณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ นำศิลปินแห่งชาติเข้าเฝ้าฯ รับพระราชทานเครื่องหมายเชิดชูเกียรติ

ณ พระตำหนักจิตรลดารโหฐาน พระราชวังดุสิต วันจันทร์ ที่ ๒๔ กุมภาพันธ์ ๒๕๒๙

องค์อัครศิลปินแห่งสยาม The Ultimate Artist of Thailand

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมีความละเมียดละไม

มีสุนทรียรส และความใฝ่รู้ ทรงเป็นต้นแบบให้อาณาประชาราษฎร์

ได้ชื่นชมกับงานศิลปกรรมทุกแขนงอันถือเป็นอาภรณ์ประดับชาติ

ทั้งทัศนศิลป์ นฤมิตศิลป์ และดุริยางคศิลป์ ทรงปฏิบัติโดยเริ่มจาก

พระองค์เองด้วยความสนพระราชหฤทัยส่วนพระองค์ทรงศึกษาจากตำรา

ต่างๆ ทั้งที่ทรงซื้อเองและที่มีผู้ทูลเกล้าฯ ถวายอย่างมุ่งมั่น ทรงค้นคว้า

เทคนคิวธิกีารสรรคส์รา้งผลงานอนัสนุทรยีใ์หเ้ปน็แบบฉบบัของพระองคเ์อง

เมื่อทรงเข้าพระราชหฤทัยอย่างถ่องแท้จึงทรงนำวิธีการเหล่านั้น

มาฝกึฝนปฏบิตัจินชำนาญการทรงเปน็เอตทคัคะทีเ่ปีย่มไปดว้ยพระวฒุปิรชีา

จนได้รับการถวายพระราชสมัญญานามว่า “อัครศิลปิน” หมายถึง ผู้มี

ศิลปะอันเลอเลิศหรือผู้เป็นใหญ่ในศิลปิน

HisMajesty King Bhumibol Adulyadej is afine, artistic king who has a yearning foraesthetical knowledge and experiments invariousfieldsofart,rangingfromthevisualtothe creative arts andmusic.Hisworks of artstem from his personal experience and havebeen enhanced by self-taught and self-experimenttechniques.Thekingstudiedthesearts from the books that he obtained on hisown or from those presented to him beforeexperimentingwith different techniques andperfecting some of them to develop hispersonal,uniquestyle.Hisvariedartistictalentshaveearnedhimthe titleof“Akhrasilapin – the Ultimate Artist”. Theword refers tosomeonewith excellent artistic talents or theleaderofallartists.

An excerpt from His Majesty the King’s speech given during a royal audience granted to a group of national artists brought by

the National Culture Committee to receive recognition from the King at Chitralada Villa, Dusit Palace on Monday 24 February 1986

(unofficial translation)

“…Art workers need basic technical knowledge and an understanding of basic scientific principles in order to establish a pattern for their works. Similarly, art academicians must have

scientific knowledge, a love of art and strong determination to make improvements. In summary, all three components are essential and must remain connected to produce good results. Works of art are

essential to all other types of work. Artists are, therefore, important and deserve recognition and honor…”