12
วารสารราชบัณฑิตยสถาน ปีท่ ๓๗ ฉบับที่ ๔ ต.ค.-ธ.ค. ๒๕๕๕ การเขียนค�าภาษาอังกฤษในพระราชนิพนธ์ไกลบ้าน * ประคอง นิมมานเหมินท์ ราชบัณฑิต ส�านักศิลปกรรม ราชบัณฑิตยสถาน * บรรยายในการประชุมส�านักศิลปกรรม ราชบัณฑิตยสถาน เมื่อวันที่ ๑๘ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๕๕ เมื่อวันที่ ๑๙ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๕ ผู้เขียนได้เสนอบทความในที่ประชุมส�านักศิลปกรรมเรื่อง “จากอุปรากรเรื่องมาดามบัตเตอร์ฟลายของปุชชินีถึงละครซอล้านนาเรื่องน้อยไจยา” การค้นคว้าเพื่อ เขียนบทความเรื่องนี้ท�าให้ผู ้เขียนต้องอ่านหนังสือหลายเล่ม และหนังสือที่ให้ข้อมูลอันเป็นประโยชน์อย่าง ยิ่งแก่ผู้เขียน คือ พระราชนิพนธ์ไกลบ้านในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งเป็นพระราช หัตถเลขาถึงเจ้าฟ้านิภานภดล เมื่อครั้งเสด็จประพาสยุโรปครั้งที่ ๒ ใน ร.ศ. ๑๒๕ (ตรงกับ พ.ศ. ๒๔๔๙) ที่น่าสังเกตก็คือ ในพระราชนิพนธ์เรื่องนี้มีการใช้ค�าภาษาต่างประเทศจ�านวนมาก และส่วนใหญ่เป็นภาษา อังกฤษ เมื่อได้รับ “แบบสอบถามความคิดเห็นเกี่ยวกับการเขียนค�ายืมจากภาษาอังกฤษในพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒” ซึ่งเสนอให้พิจารณารูปแบบการเขียนค�ายืมจากภาษาอังกฤษตาม อักขรวิธีไทย อันเป็นข้อเสนอของศาสตราจารย์ ดร.กาญจนา นาคสกุล ท�าให้ผู้เขียนเกิดความสงสัยขึ้นมา ว่า ในสมัยก่อนนั้นเขียนกันอย่างไร และเพราะเหตุใดจึงเขียนเช่นนั้น เพื่อหาค�าตอบเรื่องนี้ผู้เขียนจึงกลับ ไปอ่านหนังสือพระราชนิพนธ์ไกลบ้านอีกครั้งหนึ่ง และด�าเนินการรวบรวมค�าศัพท์ภาษาอังกฤษที่ปรากฏ ในพระราชนิพนธ์เรื่องนี้เพื่อน�ามาใช้ประกอบการพิจารณา ผู้เขียนพยายามจะรวบรวมค�าศัพท์ภาษาอังกฤษในพระราชนิพนธ์ไกลบ้านให้ได้มากที่สุด แตเนื่องจากมีเวลาจ�ากัด จึงอาจมีหลงหูหลงตาไปบ้าง ค�าศัพท์ภาษาอังกฤษที่รวบรวมมาจ�านวน ๑๑๗ ค�า ส่วน ใหญ่เป็นค�านาม มีทั้งชื่อเฉพาะ เช่น ชื่อบุคคล ชื่อทวีป ชื่อประเทศ ชื่อเมือง ค�านามทั่วไป รวมทั้งมาตรา วัดและค�าบอกเวลา เพื่อให้ทราบที่มาของค�าได้ชัดเจน ผู้เขียนได้เขียนรูปศัพท์เดิมไว้ในวงเล็บด้วย ดังต่อ ไปนี

การเขียนค าภาษาอังกฤษในพระราช ......๑๒๒ การเข ยนค าภาษาอ งกฤษในพระราชน

  • Upload
    others

  • View
    6

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: การเขียนค าภาษาอังกฤษในพระราช ......๑๒๒ การเข ยนค าภาษาอ งกฤษในพระราชน

วารสารราชบณฑตยสถานปท ๓๗ ฉบบท ๔ ต.ค.-ธ.ค. ๒๕๕๕

การเขยนค�าภาษาองกฤษในพระราชนพนธไกลบาน*

ประคอง นมมานเหมนทราชบณฑต ส�านกศลปกรรม

ราชบณฑตยสถาน

* บรรยายในการประชมส�านกศลปกรรม ราชบณฑตยสถาน เมอวนท ๑๘ ตลาคม พ.ศ. ๒๕๕๕

เมอวนท ๑๙ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๕ ผเขยนไดเสนอบทความในทประชมส�านกศลปกรรมเรอง “จากอปรากรเรองมาดามบตเตอรฟลายของปชชนถงละครซอลานนาเรองนอยไจยา” การคนควาเพอเขยนบทความเรองนท�าใหผเขยนตองอานหนงสอหลายเลม และหนงสอทใหขอมลอนเปนประโยชนอยางยงแกผเขยน คอ พระราชนพนธไกลบานในพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ซงเปนพระราชหตถเลขาถงเจาฟานภานภดล เมอครงเสดจประพาสยโรปครงท ๒ ใน ร.ศ. ๑๒๕ (ตรงกบ พ.ศ. ๒๔๔๙) ทนาสงเกตกคอ ในพระราชนพนธเรองนมการใชค�าภาษาตางประเทศจ�านวนมาก และสวนใหญเปนภาษาองกฤษ เมอไดรบ “แบบสอบถามความคดเหนเกยวกบการเขยนค�ายมจากภาษาองกฤษในพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒” ซงเสนอใหพจารณารปแบบการเขยนค�ายมจากภาษาองกฤษตามอกขรวธไทย อนเปนขอเสนอของศาสตราจารย ดร.กาญจนา นาคสกล ท�าใหผเขยนเกดความสงสยขนมาวา ในสมยกอนนนเขยนกนอยางไร และเพราะเหตใดจงเขยนเชนนน เพอหาค�าตอบเรองนผเขยนจงกลบไปอานหนงสอพระราชนพนธไกลบานอกครงหนง และด�าเนนการรวบรวมค�าศพทภาษาองกฤษทปรากฏในพระราชนพนธเรองนเพอน�ามาใชประกอบการพจารณา ผเขยนพยายามจะรวบรวมค�าศพทภาษาองกฤษในพระราชนพนธไกลบานใหไดมากทสด แตเนองจากมเวลาจ�ากด จงอาจมหลงหหลงตาไปบาง ค�าศพทภาษาองกฤษทรวบรวมมาจ�านวน ๑๑๗ ค�า สวนใหญเปนค�านาม มทงชอเฉพาะ เชน ชอบคคล ชอทวป ชอประเทศ ชอเมอง ค�านามทวไป รวมทงมาตราวดและค�าบอกเวลา เพอใหทราบทมาของค�าไดชดเจน ผเขยนไดเขยนรปศพทเดมไวในวงเลบดวย ดงตอไปน

Page 2: การเขียนค าภาษาอังกฤษในพระราช ......๑๒๒ การเข ยนค าภาษาอ งกฤษในพระราชน

การเขยนค�าภาษาองกฤษในพระราชนพนธไกลบาน๑๒๒

The Journal of the Royal Institute of ThailandVol. 37 No. 4 Oct-Dec 2012

หมายเหต ค�าทพมพตวหนาคอ ค�าทมเครองหมายวรรณยกตก�ากบดวยกอก (cock)

กมปน (company)

กาด (card)

กโลแกรม (kilogram)

กโลเมเตอ (kilometre)

กงออฟฮาโนเวอ (King of Hanover)

กงเอดเวอด (King Edward)

คอนเสต (concert)

คอรดอร (corridor)

คอนเวอเซชน (conversation)

คลบ (club)

คะทดรล (cathedral)

คตตลอค (catalogue)

คาเซอล (castle)

คาดแนล (cardinal)

ควบกเมเตอ (cubic metre)

แคบน (cabin)

โคโลเซยม (colosseum)

ซอส (sauce)

ชลลงส (shillings)

เชอร (cherry)

ซมเมอ (summer)

ซซล (Sicily)

ซารดน (sardine)

ซกแนล (signal)

ซป (soup)

ซบคอนซเม (soup consommé)

เซนต (saint)

เซนตเกรด (centigrade)

Page 3: การเขียนค าภาษาอังกฤษในพระราช ......๑๒๒ การเข ยนค าภาษาอ งกฤษในพระราชน

๑๒3ประคอง นมมานเหมนท

วารสารราชบณฑตยสถานปท ๓๗ ฉบบท ๔ ต.ค.-ธ.ค. ๒๕๕๕

โซดา (soda)

ดชเชส (duchess)

ดนเนอ (dinner)

ดก (duke)

เดนมารก (Denmark)

ไดเรกเตอ (director)

ตะเปสตร (tapestry)

ไตเบอร (แมน�า) (Tiber)

เทยเตอ (theatre)

นอรวเยยน (Norwegian)

นอรเว (Norway)

โนเบล (Nobel)

ไนตออฟมอลตา (Knight of Malta)

บลเลต (ballet)

บลวารด (boulevard)

แบลงเกต (blanket)

ปรนเซส (princess)

ปรนซออฟเวลส (Prince of Wales)

ปลม (plum)

ปอนด (pound)

ปาก (park)

ปารส (Paris)

ปช (peach)

เปรสเดนต (president)

เปอเซนต (percentage)

แปร (pear)

โปป (pope)

โปรแกรม (program)

โปรเฟสเซอ (professor)

โปลศ (police)

Page 4: การเขียนค าภาษาอังกฤษในพระราช ......๑๒๒ การเข ยนค าภาษาอ งกฤษในพระราชน

การเขยนค�าภาษาองกฤษในพระราชนพนธไกลบาน๑๒๔

The Journal of the Royal Institute of ThailandVol. 37 No. 4 Oct-Dec 2012

โปสตกาด (postcard)

ไปรเวต (private)

ไปรเวตดนเนอ (private dinner)

ฟลอเรนศ (Florence)

ฟาเรนไฮต (Fahrenheit)

เฟอนเชอ (furniture)

แฟรงกเฟต (Frankfurt)

มนต (minute)

มวเซยม (museum)

เมดเตอเรเนยน (Mediterranian)

เมสสนา (Messina)โมเดล (model)

โมเตอร (motor)

โมเตอรคาร (motorcar)

โมเสก (mosaic)

ยะโฮวา (Jehovah)

เยอรมน (German)

ยโรป (Europe)

ยนเวอซต (university)

รปบลก (republic)

รเยนต (regent)

เรเยเมนต (regiment)

เรสเตอรองต (restaurant)

โรมนคาทอลก (Roman Catholic)

ไรเฟอล (rifle)

ลอนดอน (London)

ลฟต (lift)เลเธอไรต (laterite)

วนเซอ รซอรต (Winsor Resort)

วลเลยม (William)

Page 5: การเขียนค าภาษาอังกฤษในพระราช ......๑๒๒ การเข ยนค าภาษาอ งกฤษในพระราชน

๑๒๕ประคอง นมมานเหมนท

วารสารราชบณฑตยสถานปท ๓๗ ฉบบท ๔ ต.ค.-ธ.ค. ๒๕๕๕

สตรอเบอร (strawberry)

สตม (steam)

สเตชน (station)

สโน (snow)

สเกรตาร (secretary)

สเอส (Suez)

ออเดฟ (hors d’oeuvre)

ออปรา (opera) (ถนนอะเวนอ เดอ ล’โอเปรา) (avenue de l’opéra)

ออปราคอมก (opera comic)

ออฟฟเชยล (official)

ออฟฟศ (office)

ออรจนล (original)

ออลฟ (olive)

อะแควเรยม (aquarium)

อะดม-อวา (Adam-Eva)

อตาล (Italy)

อตาเลยน (Italian)

อนเตอเรสต (interest)

อยปต (Egypt)

อลลมเนชน (illumination)

เอมเปอเรอ (emperor)

เอมเปรส (empress)

แอดมราล (admiral)

แอดเวอตสเมนต (advertisement)

แอนตคต (antiquity)

โอก (ไม) (oak)

ไอศกรม (ice cream)

โฮเตล (hotel)

Page 6: การเขียนค าภาษาอังกฤษในพระราช ......๑๒๒ การเข ยนค าภาษาอ งกฤษในพระราชน

การเขยนค�าภาษาองกฤษในพระราชนพนธไกลบาน๑๒6

The Journal of the Royal Institute of ThailandVol. 37 No. 4 Oct-Dec 2012

ค�าทยกมานมขอสงเกตเกยวกบการใชไมไตคและเครองหมายวรรณยกตดงน ๑. ไมปรากฏการใชไมไตคเพอบอกเสยงสนและไมใชเครองหมายวรรณยกตโทเลย ๒. ปรากฏการใชเครองหมายวรรณยกตใน ๒ กรณ คอ ๒.๑ ใชไมเอกกบค�าทลงทายวา -ชน (-tion) ซงเปนค�าเปนและมตว ช เปนพยญชนะตนอกษรต�า ไดแกค�าวา คอนเวอเซชน สเตชน และอลลมเนชน ๒.๒ ใชไมตรกบค�าตายทพยญชนะตนเปนอกษรกลาง ไดแกค�าวา กอก กาด ดก ปาก โปปโปสตกาด และโอก

ขอสงเกตนท�าใหสนใจศกษาตอไปวา กอนหนานขนไป มการเขยนค�าทมาจากภาษาองกฤษอยางไร ผเขยนจงไดศกษาค�าภาษาองกฤษทปรากฏในหนงสอ ประชมประกาศรชกาลท ๔ พบวา ค�าภาษาองกฤษปรากฏอยในประกาศตาง ๆ ดงน ๑. ประกาศวาดวยการประพฤตตอฝรงเศส องกฤษ และอเมรกนมาอยในเมองไทย ๒. ประกาศหามไมใหชวยคนในบงคบตางประเทศยโรปมาเปนทาส 3. ประกาศตงกงสลปรศเสยน ๔. ประกาศพระราชทานบรรดาศกดพอคาตางประเทศ ๕. ประกาศวาดวยเครองรองน�าฝนอยางยโรป ค�าภาษาองกฤษในประกาศดงกลาวมระบบการเขยนท�านองเดยวกบทปรากฏในหนงสอ พระราชนพนธไกลบาน คอ ไมใชไมไตคและเครองหมายวรรณยกต ดงตวอยางค�าวา กงสล กงสลเยเนราล กวนวกตอเรย กปตนเอฟ ไลด ปารส เปรสเดนต มสเตอรหนเตอร ยโรป เยเนราล เยอรมน สกอตแลนด เสบเตมเบอร องกฤษ และอสตกมปน เมอศกษาเพมเตมกท�าใหเขาใจไดวา การใชไมไตคน เดมใชเทาทจ�าเปน ดงจะเหนไดจากค�าวา เปน สมยนนเขยนวา เปน เพราะจะออกเสยงสนหรอยาวกไมเปลยนความหมาย ในลายพระหตถสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟา กรมพระยานรศรานวดตวงศประทานแกพระยาอนมานราชธนเมอวนท ๑๒ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๘๑ ทรงเสนอวาการใชไมไตคตองพจารณาเปนค�า ๆ ไปวา ค�า ๆ นนออกเสยงสนและยาวแลวท�าใหมความหมายตางกนหรอไม หากไมท�าใหเกดปญหากไมจ�าเปนตองใชไมไตค ทรงยกตวอยางคเทยบเสยง (minimal pair) ของบางค�ามาใหพจารณาดวย ดงตอไปน เครองหมายของเราแตกอนใชนอย ทหลงกถวนถใชมากขนทกท เชน ไมไตคเปนตน แตกอนกไมสไดใช เดยวนใชจนขาดไมได ตกนวาเขยนผด แตกเปลาๆ ค�าอนตองทใช เชน เงน กไมเหนมใครใช สมเดจพระพทธโฆษาจารยทานอดอดใจ ตงปญหาถามฉนวาค�าใดควรใชไมไตคและไมควรใช ฉนพยากรณถวายทานวา ค�าใดซงใชทงสนยาวมความหมายตางกน เชน เอน เอน จ�าตองใชไมไตค ถาไมใชค�าเชนนน เชน

Page 7: การเขียนค าภาษาอังกฤษในพระราช ......๑๒๒ การเข ยนค าภาษาอ งกฤษในพระราชน

๑๒๗ประคอง นมมานเหมนท

วารสารราชบณฑตยสถานปท ๓๗ ฉบบท ๔ ต.ค.-ธ.ค. ๒๕๕๕

เหน เปนตน ไมจ�าตองใชไมไตค เพราะค�า เหน ไมมทใช ทานเหนชอบดวย(บนทกเรองความรตาง ๆ เลม ๒, หนา ๕3)

พระยาอนมานราชธนเหนดวยในกระแสพระด�ารและกราบทลถงปญหาของการใชไมไตคและวสรรชนยอยางพร�าเพรอในจดหมายลงวนท ๑3 เดอนเดยวกน ดงน

เรองไมไตคและเรองใชวสรรชน ขาพระพทธเจาเหนเปนมนเหมาะดงกระแสพระด�าร การทมาก�าหนดขนใหม คอใหเตมไมไตคลงทกค�า (เวนแตค�ามาจากส�สกฤตและบาล) แมค�านนจะเตมไมไตคหรอไมกไมเปลยนความ เปนการเสยเวลาและยงยาก เพราะจะตองคอยระวงวา ค�านนเปนค�าไทยหรอภาษาบาล ถาเปนผไมมความรในเรองน กท�าความล�าบากใหอย ในเรองใชวสรรชนกท�านองเดยวกน นอกจากท�าความยงยากใหอานผดเสยงทควรออก ยงจะตองระวงดวาเปนค�าไทยหรอไมใชค�าไทย ตอเมอเปนค�าไทยจงจะใชวสรรชน ...... ......ขาพระพทธเจาเหนวา เรองใชไมไตคและวสรรชนตามวธทใชอยในเวลาน เปนตนเหตแหงการกลายเสยงในภาษาไดสวนหนง ซงจะเหนกนไดกตอเมอนานวนตงรอยปขนไป เปนลกษณะทในต�ารานรกตศาสตรของฝรง เรยกวาปรบเสยงใหเขาแนวเทยบเสมอกนหมด (Analogical leveling)

(บนทกเรองความรตาง ๆ เลม ๒, หนา 6๐-6๑)

สวนการใชเครองหมายวรรณยกตนน มหลกฐานวาแตเดมไมนยมใชไมโทและไมตรกบอกษรต�าค�าตาย ดงจะเหนไดจากจดหมายกราบทลของพระยาอนมานราชธนและลายพระหตถสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟา กรมพระยานรศรานวดตวงศ ดงตอไปน จดหมายกราบทลของพระยาอนมานราชธน ลงวนท ๒๙ มนาคม พ.ศ. ๒๔๘๒ ….ทขาพระพทธเจาลงไมตรในค�ามอกษรต�า เปนความผดของขาพระพทธเจาโดยแท ขาพระพทธเจาประสงคเพยงจะจดเสยงอกษรต�า ซงมเสยงผนเปนสงกวาลงไมโทเลกนอย ไมทราบเกลาฯ วาจะจดเปนเครองหมายอยางไร จงไดใชไมตรลงก�ากบ แตไมไดกราบทลความขอนใหทรงทราบ เวลานค�าวา note ในภาษาองกฤษ มกถอดเปนหนงสอไทยวา โนต สอบถามกไดความวา กระทรวงธรรมการบญญตไวเชนนน ขาพระพทธเจาเคยเขยน โนต เมอเวลาตพมพมกถกเตมไมโทใหเสมอ ขาพระพทธเจาเหนพองในพระด�ารทเคยตรสประทานขาพระพทธเจาไว วาค�าตางประเทศถาไมจ�าเปนกไมควรลงวรรณยต จะอานเปนเสยงวรรณยตไรกได ค�าวา โนต ในภาษาองกฤษเองกอานไดหลายเสยง สดแลวจะเนนค�าในรปประโยคชะนดไร ....

(บนทกเรองความรตาง ๆ ๒๕๐6, เลม 3 : 3๕๔)

Page 8: การเขียนค าภาษาอังกฤษในพระราช ......๑๒๒ การเข ยนค าภาษาอ งกฤษในพระราชน

การเขยนค�าภาษาองกฤษในพระราชนพนธไกลบาน๑๒๘

The Journal of the Royal Institute of ThailandVol. 37 No. 4 Oct-Dec 2012

สมเดจฯ เจาฟา กรมพระยานรศรานวดตวงศมลายพระหตถตอบในวนท ๔ เมษายน พ.ศ. ๒๔๘3 ดงน พระยาอนมานราชธน หนงสอของทาน ลงวนท ๒๙ มนาคม ปกอน ไดรบแลว ---------------------------------------------------------- ในการเขยนไมตรของทาน ผดอยนดเดยวททานไมไดบอกใหฉนเขาใจเสยวา ทานเขยนดวยประสงคอยางไรเทานน เมอไดบอกใหเขาใจแลวกเปนพนผด เมอทานบอกใหทราบความประสงคกท�าใหนกถงกรมพระสมมต เคยทรงพระปรารภเสยงขางจนมอกเสยงหนง ซงอยในระหวางไมตรกบไมจตวา นนกมาลงกนกบททานวามาน เรองหนงสอไทยเรานชอบกล บคคลบางจ�าพวกกอยากเตมอะไรเขาไป อยางนอยกเอาเทาทเหนยงขาด อยางมากกจะใหอานใหตองตามใจ เชนทานใหตวอยาง ทานเขยน โนต แลวถกเตมไมโท ทเตมเขากผดหลก ทวาแมกดลงวรรณยตไมไดนนดวย แตกเตมเขากระนนแหละ เพราะจะลากใหอานเปนเสยงสงไปสมใจ แตทานผเปนเจาของผเขยนกลบไมเหนดวย ฉนเองกมความเหนเชนเดยวกบทานเหมอนกน จะใหตวอยางทสอนกนใหอานวา วอ วา ว ว ว ตวนนสอนกนใหอานกนเปนเสยงสง แตเราอานเปนเสยงต�า เชน วลย วเศษ เปนตน นนจะมตองลงไมเอกท ว ดวยหรอ เสยงสงนนนกหาทใชไมไดเลย ทจรงอกษรตายนนอานออกเสยงไมเทยง เชน อกษร ก ถาเขยนค�าวา กศล กอานเปนเสยงกลาง ถาเขยน กลวยก กอานเปนเสยงถกเอก แมเขยน กหลาบ กแหละ กอานเปนเสยงถกโท ตวอยาง กาญจนบร ชลบร ของทานนนดนก ใครอยากจะอาน กาญจะนะบร หรอ ชะละบร กอานได หรอใครอยากอาน กานบร ชนบร กอานได ค�าวา เงน นนกตองเตมไมไตคแตกไมเหนใครลงไมไตค แตกไมเหนมใครอานเสยงยาว เพราะค�าเสยงยาวไมมในภาษา กอานตเปนเสยงสนทวกนไป ไมมใครอานเสยงยาว ฉนเปนพวกขางไมตองการเตม ใหอานตกนไปตามท...

(บนทกเรองความรตาง ๆ ๒๕๐6, เลม ๔ : ๑-๒)

แนวคดเรองการทบศพทภาษาองกฤษโดยไมนยมใชเครองหมายวรรณยกตก�ากบหรอใชใหนอยทสดนไดรบการยอมรบและยดถอเปนหลกสบตอมา ดงจะเหนไดจากพระมตของพลตร พระเจาวรวงศเธอ กรมหมนนราธปพงศประพนธ ทประทานแกคณะกรรมการบญญตศพทของราชบณฑตยสถานในการประชมครงท ๙/๒๕๐๕ ซงรายงานการประชมตอนหนงบนทกไวดงน

ประธานเสนอวา กรมโลหกจไดมหนงสอมาวา กรมโลหกจมความจ�าเปนตองใชค�าภาษาตางประเทศเรยกชอ หน แร โลหะ ซากสตวโบราณ ฯลฯ โดยเขยนในภาษาไทยดวยวธทบศพทเปนสวนมาก

Page 9: การเขียนค าภาษาอังกฤษในพระราช ......๑๒๒ การเข ยนค าภาษาอ งกฤษในพระราชน

๑๒๙ประคอง นมมานเหมนท

วารสารราชบณฑตยสถานปท ๓๗ ฉบบท ๔ ต.ค.-ธ.ค. ๒๕๕๕

เนองจากชอเหลานนมไดมบญญตไวในภาษาไทยเชน แร manganese กเขยนวาแมงกานส เปนตน แตวธเขยนทบศพทดงกลาว ทางกรมโลหกจไมมแบบหรอหลกฐานทจะอางองได จงเปนเรองตางคนตางท�า แลวแตผใดเหนสมควรอยางใด เชน เขยนโดยไมค�านงถงการออกเสยงสงต�า คอ ไมใชวรรณยกตเลย กบอกแบบหนงเขยนโดยใชวรรณยกตก�ากบ จะไดออกเสยงเหมอนส�าเนยงของภาษานนๆ เชนค�าขางตนเขยนแมงกานส ดงน ไมยตลงได ฉะนน จงขอเรยนมาเพอขอทราบหลกเกณฑและค�าแนะน�าในเรองนวา ๑. การเขยนค�าในภาษาตางประเทศโดยเฉพาะชอแร หน โลหะ ซากสตวโบราณ ฯลฯ โดยวธทบศพทดงกลาว สมควรจะใชพยญชนะและวรรณยกตก�ากบใหถกอกขรวธหรอไม ถาราชบณฑตยสถานไดวางระเบยบในเรองนไวอยางใด ขอไดโปรดสงไปใหกรมโลหกจทราบดวย ๒. การถอดตวอกษร โดยเฉพาะอกษรโรมนมาเปนภาษาไทย ราชบณฑตยสถานไดก�าหนด หลกเกณฑไวอยางไร หรอไม พลตร พระเจาวรวงศเธอ กรมหมนนราธปพงศประพนธ ทปรกษา ทรงเสนอวา การเขยนค�าในภาษาตางประเทศ โดยเฉพาะภาษาองกฤษออกเสยงไมแนนอน จะออกเสยงอยางไร ยอมแลวแตประโยค เสยงจะสงต�ากแลวแตต�าแหนงของค�าในประโยค จงทรงเหนวา ไมควรใชวรรณยกตก�ากบตามเหตผลดงกลาวแลว สวนเรองการถอดอกษรโรมนมาเปนอกษรไทยและหลกเกณฑตางๆ ในการถอดอกษรนน ไดมประกาศส�านกนายกรฐมนตรเรองบญญตศพทฉบบท ๑ ลงวนท ๒๔ กนยายน ๒๔๘๕ ซงตพมพในราชกจจานเบกษา เลม ๕๙ ตอนท ๖๐ วนท ๑๓ ตลาคม ๒๔๘๕ แลว จงควรยดถอตามประกาศนเปนหลก การทบศพทค�าทมาจากภาษาองกฤษในปจจบนสวนใหญกยดหลกดงกลาว และหลายค�ายงเขยนเหมอนทปรากฏในพระราชนพนธไกลบาน แตกมการปรบเปลยนบาง เชน ค�าวา กโลแกรม ปจจบนใช กโลกรม ค�าวา กโลเมเตอ ปจจบนใช กโลเมตร และใชวรรณยกตโทกบอกษรต�าค�าตาย เชนค�าวา โนต โคก ค�าเหลานเปนทยอมรบอยางแพรหลาย การทบศพททางวชาการแขนงตาง ๆ ทราชบณฑตยสถานจดท�าขนโดยไดรบความรวมมอจากผเชยวชาญในแขนงวชานน ๆ กด�าเนนตามหลกการน เชนค�าวา กโลไบต (kilobyte) คอมพวเตอร (computer) ออกซเจน (oxygen) เทคโนโลย (technology) โปรดดรายละเอยดเพมเตมทหนงสอศพทเภสชศาสตร ศพทพฤกษศาสตร ศพทเทคโนโลยสารสนเทศ ศพทแพทยศาสตร พจนานกรมศพทพอลเมอร ฉบบราชบณฑตยสถาน ฯลฯ ซงราชบณฑตยสถานจดพมพเผยแพร สวนการทบศพทชอทวป ประเทศ เมองหลวง มหาสมทร ทะเล และเกาะนน เนองจากมผลกระทบตอหนวยงานหลายฝาย ในประกาศราชบณฑตยสถานและประกาศส�านกนายกรฐมนตร เรอง ก�าหนดชอทวป ประเทศ เมองหลวง มหาสมทร ทะเล และเกาะ ณ วนท ๒๔ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๐๘ และวนท ๕ มนาคม พ.ศ. ๒๕๐๘ นน ระบวา คณะกรรมการบญญตศพทราชบณฑตยสถานไดประชมรวมกบผแทนกระทรวง ทบวงกรมตาง ๆ ทเกยวของ ไดแก กระทรวงกลาโหม กระทรวงการตางประเทศ กระทรวงศกษาธการ จฬาลงกรณมหาวทยาลย และมหาวทยาลยธรรมศาสตร หลงจากประชมพจารณาลงมต

Page 10: การเขียนค าภาษาอังกฤษในพระราช ......๑๒๒ การเข ยนค าภาษาอ งกฤษในพระราชน

การเขยนค�าภาษาองกฤษในพระราชนพนธไกลบาน๑3๐

The Journal of the Royal Institute of ThailandVol. 37 No. 4 Oct-Dec 2012

แลว จงเสนอใหส�านกนายกรฐมนตร และนายกรฐมนตรเปนผลงนามในประกาศ (โปรดดรายละเอยดในราชบณฑตยสถาน, ความรทางอกษรศาสตร ๒๕๐๘ หนา ๒๒๑-๒6๘ และประกาศราชกจจานเบกษา ฉบบพเศษ เลม ๘๒ ตอนท ๒๘ วนท ๕ เมษายน พ.ศ. ๒๕๐๘) เหตทการเขยนค�าทมาจากภาษาองกฤษไมเปนปญหาส�าหรบคนไทยทวไปในเวลาตอ ๆ มามากนก นาจะเปนเพราะครทสอนภาษาไทยมกจะเนนใหเหนวาเปนขอยกเวนไมตองเขยนตามการออกเสยงของคนไทย ในสมยทผเขยนเรยนชนมธยมศกษาเคยไดรบค�าอธบายจากครวา การเขยนค�าภาษาองกฤษนนไมควรใชเครองหมายวรรณยกต โดยใหเหตผลวา ท�าให “ดรกหรกตา” อยางไรกด เมอพจารณาจากขอมลทเสนอไวขางตน การทเจานายและผหลกผใหญในสมยกอนไมนยมใชเครองหมายวรรณยกตกบค�าทมาจากภาษาองกฤษนน นาจะมาจากเหตผลดงทพลตร พระเจาวรวงศเธอ กรมหมนนราธปพงศประพนธประทานแกทประชมคณะกรรมการบญญตศพท ราชบณฑตยสถาน ในการประชมครงท ๙/๒๕๐๕ วา เนองจากค�าภาษาองกฤษออกเสยงสงต�าไมแนนอนขนอยกบชนดของประโยคและต�าแหนงในประโยค การทบศพทจงเขยนกลาง ๆ โดยไมใสเครองหมายวรรณยกต เหตผลดงกลาวนบเปนเหตผลทส�าคญ นอกจากน ผเขยนสนนษฐานวา ผหลกผใหญในสมยกอนนาจะมเหตผลอนเพมเตม เปนตนวา ๑. ภาษาองกฤษเปนภาษาในตระกลอนโดยโรเปยนเชนเดยวกบภาษาบาลและสนสกฤต เปนภาษามวภตปจจยแตไมมวรรณยกต ดงนนเมอเขยนดวยอกษรไทยจงไมนยมใชเครองหมายวรรณยกต และไมนยมใชไมไตคโดยใชหลกเดยวกบเขยนค�าทมาจากภาษาบาลสนสกฤต ๒. การทบศพทแบบนท�าใหสบไปหารปในภาษาเดมไดงาย นอกจากเปนประโยชนตอการเรยนภาษาองกฤษแลว ยงอ�านวยประโยชนตอการศกษาความเปนมาของค�าทใชในภาษาไทยซงเปนการศกษาภาษาเชงประวตดวย ผเขยนจงใครเสนอเพอพจารณาวา การปรบเปลยนการเขยนค�าภาษาองกฤษทมมาแตเดมนนนาจะพจารณาเปนค�า ๆ ไปตามความจ�าเปนและความเหมาะสม โดยพจารณาอยางรอบคอบถงผลดและผลเสยของการปรบเปลยนดวย ทงไมควรวางเปนกฎเกณฑตายตวแลวปรบเปลยนทกค�าใหสอดคลองกบกฎเกณฑนน นอกจากน บางค�านาจะอนโลมใหสะกดไดมากกวา ๑ แบบ พลตร พระเจาวรวงศเธอ กรมหมน นราธปพงศประพนธไดประทานขอคดเกยวกบเรองการสะกดค�าตามเสยงและรปเขยนในบทความเรอง “สยามพากย” ดงน นกภาษาศาสตรยอมเหนพองกนวา ควรจะสะกดตามเสยงและมพวกสทนยมศาสตร (phonet-

ics) ก�าลงจะใหแกตวสะกดตามเสยงกนอยมาก แตแมภาษาพดจะเปนตวภาษากจรงอย แตภาษาเขยนกเปนหลกภาษาเหมอนกน แมวทยกระจายเสยงจะเจรญขนสกเพยงใดกยงตองอาศยตวหนงสอจบตาผอาน เปนปจจยของภาษาอยดวย (๑๐๐ ป พลตร พระเจาวรวงศเธอ กรมหมนราธปพงศประพนธ, หนา ๑๘๘)

Page 11: การเขียนค าภาษาอังกฤษในพระราช ......๑๒๒ การเข ยนค าภาษาอ งกฤษในพระราชน

๑3๑ประคอง นมมานเหมนท

วารสารราชบณฑตยสถานปท ๓๗ ฉบบท ๔ ต.ค.-ธ.ค. ๒๕๕๕

ในบทความเรองเดยวกนนมขอความทแสดงใหเหนแนวพระด�ารเกยวกบค�าทจะบรรจลงในพจนานกรมวา นาจะเปนค�าทใชแพรหลายแลว โดยเฉพาะศพทททรงเปนผบญญตขน ดงความตอไปน อนทจรงตามทางทควรนน ศพทตางๆ ยอมตงขนโดยผเชยวชาญ และเมอน�าออกใชโดยแพรหลายแลวจงจะน�าใชในกฎหมาย ในนานาประเทศรฐบาลหรอรฐสภาหาไดเปนผคดศพทไม แตทเกยวกบศพทการเมองในเมองไทยนน บงเอญวชาการเมองยงไมไดรบการบ�ารงเทาใดนก เพราะฉะนนเมอเกดการเปลยนแปลงระเบยบการปกครองขน จงรสกอตคดอยสกหนอยในเรองศพทการเมอง ขาพเจาไดเรยนวชาแผนกนมาบาง ขาพเจาจงไดน�าศพทบางค�าออกใช แตถามกรรมการพจารณา เชนกรรมการบญญตศพทวทยาศาสตร ฉะนนแลวกยงด แตค�าทคดขนเหลานจะเปนค�าทตดแลวหรอไมนน ยอมเปนหนาทของกรรมการช�าระปทานกรมจะวนจฉย ขาพเจาบงเอญมหนาทเกยวของกบกรรมการทง ๒ คณะทกลาวมาแลวนน แตหนาทแตละฝายตางกนอยางไร ขาพเจาเปนผขอใหท�าความตกลงไวอยางชดแจงแตตนมา เพราะฉะนนอาจมศพทหลายศพททขาพเจาไดคดขน แตเมอยงมไดใชกนแพรหลาย ขาพเจากยงไมขอใหบรรจในพจนานกรม ภาษาศาสตรเปนวทยาศาสตรอยางหนง ฉะนนนกภาษาศาสตรจะตองปราศจากอปาทานและทฐมานะทงปวง (เรองเดยวกน หนา ๑๗๙)

Page 12: การเขียนค าภาษาอังกฤษในพระราช ......๑๒๒ การเข ยนค าภาษาอ งกฤษในพระราชน

การเขยนค�าภาษาองกฤษในพระราชนพนธไกลบาน๑3๒

The Journal of the Royal Institute of ThailandVol. 37 No. 4 Oct-Dec 2012

บรรณานกรม

๑. คณะอนกรรมการอ�านวยการจดท�าเอกสารสงพมพและหนงสอทระลกในคณะกรรมการอ�านวยการ โครงการฉลอง ๑๐๐ ป พลตร พระเจาวรวงศเธอ กรมหมนนราธปพงศประพนธ. ๑๐๐ ป พลตร พระเจาวรวงศเธอ กรมหมนนราธปพงศประพนธ. กรงเทพฯ : อมรนทรพรนตง; ๒๕3๔.๒. จลจอมเกลาเจาอยหว, พระบาทสมเดจพระ. ไกลบาน พระราชนพนธพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลา เจาอยหว. พมพเปนอนสรณในงานพระราชทานเพลงศพนางทองพบ พานชพฒน ณ ฌาปนสถาน กองทพอากาศ วดพระศรมหาธาต ๒๐ มถนายน ๒๕36. กรงเทพฯ : โรงพมพจฬาลงกรณ มหาวทยาลย; ๒๕36.3. ชาญวทย เกษตรศร (บรรณาธการ). ประชมประกาศรชกาลท ๔. มลนธโตโยตา ประเทศไทย และมลนธ โครงการต�าราสงคมศาสตรและมนษยศาสตร; ๒๕๔๗.๔. นรศรานวดตวงศ, สมเดจเจาฟากรมพระ. บนทกเรองความรตางๆ. กรงเทพฯ : ส�านกพมพมหาวทยาลย สมาคมสงคมศาสตรแหงประเทศไทย; ๒๕๐๒. ๕. ราชบณฑตยสถาน. ความรทางอกษรศาสตร. พระนคร : โรงพมพสวนทองถน กรมการปกครอง; ๒๕๐๘.