ระบาดวทยา และการพยากรณการบาดเจบจากการขนสงทางบก พนทภาคเหนอตอนบน ป 2556 The Forecasting of Traffic Accident Injury in the Upper North of Thailand ,2013

สรหญง ทพศรราช วทม.(สาธารณสขศาสตร)

ภรมย อนทพนธ วทบ.(สขศกษา) กลมระบาดวทยาและขาวกรอง

ส านกงานปองกนควบคมโรคท 10 เชยงใหม

ทมา ภาคเหนอตอนบนประกอบดวย 8 จงหวด มวฒนธรรมและแหงทองเทยวทงดงาม ในแตละปจะมนกทองเทยวเดนทางเขามาทองเทยวในพนททงในและนอกชวงเทศกาล ในป 2555 พนทนมอตราการบาดเจบจากการขนสงทางบกสงถง 1285.45 ตอแสนประชากร มผบาดเจบเสยชวต 605 ราย อตราตาย 10.43 ตอแสนประชากร เมอเทยบกบอตราปวยดวยอาหารเปนพษ ซงนบวาเปนโรคตดเชอทเปนปญหาส าคญของพนทกบอตราการบาดเจบฯ แลว พบวาอตราการบาดเจบจากการขนสงสงกวาอตราปวยดวยโรคอาหารเปนพษ 4.73 เทา ในขณะทการบาดเจบจากการขนสงทางบก มจ านวนวนในการรกษานานกวา ความพการทเกดขนมากกวา นอกจากนเมอพจารณาการเกดโรคเทยบกบคามธยฐานยอนหลง 5 ป พบวา จ านวนผบาดเจบในป 2555 มากกวาคาปกต (คามธยฐาน) ตลอดทงป นอกจากนทางดานนโยบาย การบาดเจบจากการขนสงทางบกถกจดใหเปนวาระแหงชาต มแผนแมบทความปลอดภยทางถนน พ.ศ . 2552-2555 ตามทคณะรฐมนตร มมตเมอวนท ๒๙ มถนายน ๒๕๕๔ เหนชอบใหป พ.ศ. ๒๕๕๔ – ๒๕๖๓ เปนทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนน โดยมเปาหมายเชงนโยบายเพอลดอตราการเสยชวตจากอบตเหตทางถนนใหต ากวา 10 คน ตอประชากรหนงแสนคนในป 2563 กลมระบาดวทยา ส านกงานปองกนควบคมโรคท 10 จงวเคราะหลกษณะทางระบาดวทยาของการบาดเจบจากการขนสงทางบก และด าเนนการพยากรณแนวโนม ฯ เพอใหทราบจ านวนคาดประมาณผบาดเจบจากการขนสงทางบกทางถนน ตลอดจนเพอใหทราบลกษณะทางระบาดวทยาเชงพรรณนา อนอาจน าไปใชประกอบการวางแผนการปองกนควบคมการบาดเจบในพนทตอไป

วตถประสงค : 1. เพอใหทราบลกษณะทางระบาดวทยาเชงพรรณนาของการบาดเจบจากการขนสงทางบกในพนท

ภาคเหนอตอนบน ป 2555 2. เพอพยากรณแนวโนม และคาดการณจ านวนผบาดเจบจากการขนสงทางบกในพนทภาคเหนอตอนบนใน

ป 2556 นยามศพท : พนทภาคเหนอตอนบน หมายถงพนท 8 จงหวดในภาคเหนอตอนบน ไดแก จงหวดแมฮองสอน เชยงใหม เชยงราย ล าพน ล าปาง พะเยา แพร และนาน

ขอบเขตและขอจ ากด :

1. ผลการพยากรณทไดจะเปนจรงตามนน เมอปจจยตาง ๆ ทเกยวของกบการบาดเจบดวยการขนสงทางบกไมมการเปลยนแปลง

2. ขอมลการบาดเจบ 19 สาเหต นบเปนขอมลส าคญส าหรบการเฝาระวงการบาดเจบของประเทศไทย ฐานขอมลจะระบจ านวนผบาดเจบจ าแนกตาม ประเภทของการบาดเจบ ผลการรกษา (บาดเจบ หรอเสยชวต) และจงหวดทรายงาน ซงนบเปนขอมลการเฝาระวงการบาดเจบทมการรายงานครอบคลมมาก

ทสด แตมรายละเอยดนอยกวา ขอมลจากฐานขอมลการเฝาระวงการบาดเจบเฉพาะพนท (Injury Sentinel Surveillance) ซงมรายละเอยดของขอมลบคคล เวลา และสถานท ตลอดจนปจจยเสยงมากกวาแตไมครอบคลมเนองจากเปนการรายงานจากโรงพยาบาล sentinel เพยง 2 แหง ดงนน ผพยากรณจงเลอกน าขอมลทมความครอบคลมมากกวา (การเฝาระวง 19 สาเหต) ใชส าหรบการพยากรณ และเลอกขอมลจากฐานขอมลทมความละเอยดของตวแปรมากกวาส าหรบการอธบายลกษณะทางระบาดวทยา

วธการ

1. เปนการศกษาระบาดวทยาเชงพรรณนา (Descriptive Epidemiology) 2. ขอมลทใช ประกอบดวย

2.1 ใชขอมลจากการเฝาระวงการบาดเจบเฉพาะพนท (Sentinel Hospital Base Injury Surveillance) ของโรงพยาบาล sentinel 2 แหงในพนทภาคเหนอตอนบน ไดแก จงหวดเชยงราย และจงหวดล าปาง และขอมลการเฝาระวงการบาดเจบ (19 สาเหต) ระหวางป 2549 – 2555 ซงไดรบจากส านกงานสาธารณสขจงหวด 8 แหงในพนทภาคเหนอตอนบน ส าหรบการวเคราะห ลกษณะระบาดวทยาเชงพรรณนาของการบาดเจบ

2.2 ใชขอมลการเฝาระวงการบาดเจบ (19 สาเหต) ระหวางป 2549 – 2555 ส าหรบการพยากรณ และคาดการณจ านวนผบาดเจบ

3. วเคราะหระบาดวทยาเชงพรรณนาของการบาดเจบจากการขนสงทางบก โดยใชสถต รอยละ สดสวน อตราสวน และอตรา แบงการวเคราะหเปน 2 สวนดงน 3.1 วเคราะหการเกดการบาดเจบโดยพจารณาจากขนาด และความรนแรงของการเกดการบาดเจบ 3.2 วเคราะหการกระจายตามตวแปร บคคล เวลา และสถานท

4 ตรวจสอบและเตรยมขอมลใหพรอมส าหรบการพยากรณ ไดแก การตรวจสอบและปรบแกความหยดนง (Stationary)ของขอมล

5 วเคราะหและคดเลอกรปแบบการพยากรณการบาดเจบจากการขนสงทางบก จากวธการพยากรณเชงปรมาณ (Quantitative forecasting) ชนดการวเคราะหขอมลอนกรมเวลา (Time saries analysis) ดวยเทคนคประเภทตาง ๆ ไดแก เทคนคการปรบเรยบ (Smoothing Technic) และวธของ Box and Jenkins จากนนพยากรณการบาดเจบจากการขนสงทางบก ดวยวธทมคาความคลาดเคลอนนอยทสด ในทนไกแกวธ Box and Jenkins และตรวจสอบความถกตอง

ผลการพยากรณ

1. ลกษณะทวไปของพนท : ภาคเหนอตอนบนประกอบดวย 8 จงหวด ไดแก จงหวดเชยงใหม ล าปาง ล าพน แมฮองสอน เชยงราย พะเยา แพร และนาน มอาณาเขตทศเหนอ และทศตะวนตก จรดประเทศลาวและพมา ภมประเทศสวนใหญ เปนเทอกเขาสลบซบซอน เปนตนก าเนดของแมน าหลายสาย มถนนหลกเชอมตอกบภาคอน ๆ ของประเทศ ทส าคญคอถนนพหลโยธน เชอมระหวางภาคเหนอและภาคกลาง (รปท 1) ในดานวฒนธรรมพนทภาคเหนอตอนบนมวฒนธรรมทองถนทเปนเอกลกษณงดงาม เปนแหลงทองเทยวทางวฒนธรรมทส าคญ ท าใหในแตละป มนกทองเทยวทงชาวไทยและตางประเทศเดนทางเขามาในพนทจ านวนมาก โดยเฉพาะ

อยางยงในชวงเทศกาลตาง ๆ เชน วนลอยกระทง วนสงกรานต เปนตน จากลกษณะทมคนเดนทางเขามาในพนทมากประกอบกบลกษณะของเสนททลาดชน คดโคง อาจเกดอนตรายไดงายตอผขบขทไมช านาญ (รปท 1)

รปท 1 แผนทแสดงลกษณะภมประเทศของ 8 จงหวดภาคเหนอตอนบน และอาณาเขตตดตอ

2. ระบาดวทยาเชงพรรณนาของผบาดเจบจากการขนสงทางบก ในพนทภาคเหนอตอนบน ป 2555 :

ขนาด ความรนแรง และแนวโนม: ในป 2555 พนท 8 จงหวดภาคเหนอตอนบน มจ านวนผบาดเจบ 72,851 ราย อตราการบาดเจบจากการขนสงสงถง 1285.45 ตอแสนประชากร นบเปนอนดบทสองรองจากการบาดเจบจากแรงเชงกลของคนและสตว มผบาดเจบเสยชวต 605 ราย อตราตาย 10.43 ตอแสนประชากร และเมอพจารณาการเกดโรคเทยบกบคามธยฐานยอนหลง 5 ป พบวา จ านวนผบาดเจบในป 2555 มากกวาคาปกต (คามธยฐาน) ตลอดทงป (รปท 2-3)

รปท 2 อตราการบาดเจบส าคญ 10 ล าดบแรกของพนทภาคเหนอตอนบน เปรยบเทยบป 2554-2555

0.00 200.00 400.00 600.00 800.00

1000.00 1200.00 1400.00 1600.00 1800.00

สมผสแรงเช

งกลสตว

และคน

ขนสงทางบก

พลดตก

สมผสแรงเช

งกลวตถ

สงของ

พษสตวและพช

ถกท าราย

ไมเจตนา

ความรอน

ท ารายตนเอง

พษสารอน

2554 2555

รปท 3 จ านวนผบาดเจบจากการขนสงทางบกในป 2555 เทยบกบคามธยฐานของจ านวนผบาดเจบ ยอนหลง 5 ป (2550-2554)

แนวโนมจ านวนผบาดเจบในปจจบนคงท โดยในป 2545 – 2546 จ านวนผบาดเจบเพมขนอยางรวดเรวเนองจากอยในชวงตนของการตงระบบการเฝาระวง ฯ จงมการเรงรด นเทศตดตามการรายงานมากเปนพเศษ หลงจากป 2546 จ านวนผบาดเจบมแนวโนมลดลงเรอย ๆ หลงจากนนรฐบาลก าหนดมาตรการสนบสนนการปองกนการบาดเจบจากการขนสงเปนระยะ จนในป 2555 มนโยบายรถคนแรกซงเชอวาเออตอการเพมจ านวนผบาดเจบ ฯ มากขน แตจ านวนทรายงานยงคงทไมไดแสดงผลกระทบทชดเจนนก

รปท 4 แนวโนมจ านวนผบาดเจบจากการขนสงทางบกของ 8 จงหวดภาคเหนอตอนบน ระหวางป 2550 - 2555

ระบาดวทยาเชงพรรณนาของผบาดเจบ และปจจยเสยง จากจ านวนผบาดเจบจากการขนสง ฯทงหมด 72,851 ราย พบวาเพศชายบาดเจบมากกวาเพศหญงเลกนอย (อตราสวนระหวางเพศชายตอเพศหญง 1.9:1) เปนผบาดเจบทรายงานจากจงหวดล าพนมากทสด(อตราการบาดเจบ 2168.86 ตอแสนประชากร รองลงมาไดแก จงหวดแมฮองสอน และจงหวดนาน (อตราการบาดเจบ1583.93 และ

0

2000

4000

6000

8000

มค. กพ. มค. เมย. พค. มย. กค. สค. กย. ตค. พย. ธค.

2555 median(50-54)

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

jan

may

sep

jan

may

sep

jan

may

sep

jan

may

sep

jan

may

sep

jan

may

sep

jan

may

sep

jan

may

sep

jan

may

sep

1526.79 ตอแสนประชากร ตามล าดบ) จ านวนผบาดเจบมการกระจายตามฤดกาล (Seasonal variation) พบมากชวงฤดการทองเทยว (ตลาคม – กมภาพนธ) และเทศกาล (เมษายน)

เมอเปรยบเทยบประเภทของผบาดเจบจากอบตเหตขนสง พบวาผใชรถจกยานยนต มสดสวนการบาดเจบสงทสดรอยละ 52.06 โดยเปนกลมผขบข รอยละ 76.49 ในกลมผบาดเจบจากการใชรถจกรยานยนตสวนใหญอายระหวาง 15-25 ป (รอยละ 42.01) โดยมปจจยเสยงทส าคญไดแก การดมสรา รอยละ 66.76 นอกจากนผขบขรถจกรยานยนตใสหมวกนรภยปองกนการบาดเจบรนแรงเมอเกดอบตเหตเพยงรอยละ 14.98 โดยกลมทไมใชหมวกนรภยสงสดไดแก กลมนกเรยน นกศกษาและกลมผใชแรงงาน (รอยละ45.71 และ 30.56 ตามล าดบ) ผโดยสารรถโดยสารสาธารณะ รอยละ 88.51 ไมใชเขมขดนรภย เชนเดยวกบในรถปคอพ (รอยละ 92.65)

ในกลมผเสยชวต สวนใหญเปนผขบขรถจกรยานยนต (รอยละ 84.81) อายระหวาง 20-25 ป และ 60 ปขนไป รอยละ 18.75 และ16.40 ตามล าดบ เปนผใชแรงงาน รอยละ 45.73 ไมมอาชพ รอยละ 16.28 ผเสยชวตรอยละ 47.82 มระดบความรนแรงของการบาดเจบระดบระดบ 4 (มากและคกคามตอชวต) สวนใหญเปนการบาดเจบบรเวณศรษะและล าคอ รอยละ 52.42 ในแงปจจยเสยง พบวาผเสยชวตรอยละ 96.87 ไมสวมหมวกนรภย รอยละ 18.75 ดมสรามนเมารอยละ 0.3 ใชโทรศพทมอถอขณะขบข

ขอสรปลกษณะการบาดเจบของภาคเหนอตอนบน 1. การบาดเจบจากการขนสงทางบก เปนปญหาส าคญในพนทภาคเหนอตอนบน จ านวน

ผบาดเจบจะเพมสงขนมากในชวงเทศกาลและฤดการทองเทยว 2. ผใชรถจกรยานยนต บาดเจบมากกวาคนเดนเทาและผใชรถชนดอน 3. ปจจยเสยงทส าคญ ประกอบดวยการดมสรา และสภาพภมประเทศเปนเทอกเขาเสนทางคด

เคยว 4. ผขบขรถจกรยานยนตไดรบบาดเจบสงสด โดยเฉพาะในกลมเดกนกเรยน และผใชแรงงาน

อาย 15 – 24 ป การปองกนการบาดเจบรนแรงโดยการสวมใสหมวกนรภยนอยกวารอยละ 20

5. ผเสยชวต สวนใหญเปนผขบข รถจกรยานยนต สวนใหญเปนวยรนและคนชรา อาชพผใชแรงงาน ปจจยเสยงทส าคญไดแกการไมสวมหมวกนรภย

รปท 5 อตราการบาดเจบจากการขนสงตอแสนประชากร จ าแนกรายจงหวด พนทภาคเหนอตอนบน ป 2555

0

500

1000

1500

2000

2500

เชยงใหม

แมฮองสอน

ล าปาง

ล าพน

เชยงราย

พะเยา

แพร

นาน

อตราการบาดเจบตอแสนปชก

3. การคดเลอกรปแบบการพยากรณ : ด าเนนการทดสอบเปรยบเทยบรปแบบการพยากรณ ดวยการวเคราะห

ขอมลอนกรมเวลา (Time saries analysis) ดวยเทคนคประเภทตาง ๆ มผลการคดเลอกตามคาดชนชวดแบบจ าลอง ตามตารางท 1 ตารางท 1 การเปรยบเทยบตวชวดในการประเมนผลการพยากรณ ทไดจากการพยากรณแบบตาง ๆ ในการพยากรณการบาดเจบจากอบตเหตการขนสง พนท 8 จงหวดภาคเหนอตอนบน รปแบบการพยากรณ ตวชวดในการประเมนผลการพยากรณ

Mean Absolute Error (MAE)

Mean Absolute Percent Error

(MAPE)

Root Mean Square

เทคนคการปรบเรยบ แบบแผนการบวก (Smoothing Technique Addictive)

552.43 9.17 752.21

เทคนคการปรบเรยบ แบบแผนการคณ (Smoothing Technique Multiplicative)

682.67 13.96 743.83

เทคนคของ Box and Jenkins

519.52 8.10 709.99

จากผลการวเคราะหระบาดวทยาเชงพรรณนา การตรวจสอบการกระจายของขอมลตามฤดกาล

(Seasonal variation) และพจารณาคาความคลาดเคลอนของการพยากรณ พบวาขอมลแนวโนมลดลงเลกนอย มการกระจายตามฤดกาล และ มคาความคลาดเคลอนนอยทสด จงเลอกใชวธการพยากรณแบบการวเคราะหขอมลอนกรมเวลา (Time saries analysis) ดวยเทคนคของ Box and Jenkins

4. การพยากรณการบาดเจบจากการขนสงทางบก ดวยวธ Box and Jenkins 4.1. การตรวจสอบแนวโนม (Trend) และ การผนแปรตามฤดกาล (Seasonal variation) ดวย ตา

เปลา และUnit Root Test จากผลการวเคราะหขอมลระบาดวทยาเชงพรรณนา พบวาจ านวนผบาดเจบจากการขนสงทาง

บกทน ามาวเคราะห เมอดดวยตาเปลาอาจสรปไดวา ขอมลมแนวโนมของจ านวนผปวยลดลง และมการผนแปรตามฤดกาล เมอตรวจสอบดวย Unit Root Test พบวา ขอมลการบาดเจบจากการขนสงทางบกมการเคลอนตวแบบมแนวโนม และมการกระจายตามฤดกาล

ตารางท 2 ผลการทดสอบ Unit Root Test ใน first level difference Exogenous: Constant Lag Length: 12 (Automatic based on AIC, MAXLAG=12)

t-Statistic Prob.*

Augmented Dickey-Fuller test statistic -2.125695 0.2352

Test critical values: 1% level -3.492523 5% level -2.888669 10% level -2.581313

*MacKinnon (1996) one-sided p-values.

Augmented Dickey-Fuller Test Equation Dependent Variable: D(CASE) Method: Least Squares Date: 08/22/13 Time: 14:16 Sample(adjusted): 2547:02 2555:12 Included observations: 107 after adjusting endpoints

Variable Coefficient Std. Error t-Statistic Prob.

CASE(-1) -0.233367 0.109784 -2.125695 0.0362 D(CASE(-1)) -0.286361 0.131858 -2.171733 0.0324

C 1458.390 735.6848 1.982358 0.0504

R-squared 0.488110 Mean dependent var -29.80374 Adjusted R-squared 0.416556 S.D. dependent var 998.7366 S.E. of regression 762.8703 Akaike info criterion 16.23351 Sum squared resid 54123317 Schwarz criterion 16.58322 Log likelihood -854.4926 F-statistic 6.821515 Durbin-Watson stat 1.996774 Prob(F-statistic) 0.000000

4.2 การตรวจสอบดวย Correlogram พบวามทง auto และ partial correlation รปท 5 แสดงผลการวเคราะห Correlogram ขอมลการบาดเจบจากการขนสงพนทภาคเหนอตอนบน ป 2549 - 2555

Date: 09/14/13 Time: 23:54 Sample: 2546:01 2555:12 Included observations: 120

Autocorrelation Partial Correlation AC PAC Q-Stat Prob

.|***** | .|***** | 1 0.603 0.603 44.698 0.000 .|*** | .|* | 2 0.452 0.140 70.079 0.000 .|*** | .|* | 3 0.370 0.082 87.191 0.000 .|*** | .|* | 4 0.337 0.091 101.53 0.000 .|* | **|. | 5 0.155 -0.191 104.59 0.000 .|* | .|* | 6 0.160 0.100 107.88 0.000 .|** | .|* | 7 0.198 0.117 112.97 0.000 .|*** | .|*** | 8 0.367 0.329 130.60 0.000 .|** | .|. | 9 0.323 0.008 144.34 0.000 .|** | .|. | 10 0.313 -0.017 157.38 0.000 .|** | .|. | 11 0.319 0.030 171.09 0.000 .|*** | .|* | 12 0.416 0.189 194.54 0.000 .|** | *|. | 13 0.212 -0.177 200.70 0.000 .|* | .|. | 14 0.142 -0.040 203.50 0.000 .|* | .|. | 15 0.136 0.017 206.06 0.000 .|* | .|. | 16 0.179 0.023 210.56 0.000 .|* | .|. | 17 0.092 -0.020 211.76 0.000 .|* | .|. | 18 0.122 0.013 213.90 0.000 .|* | *|. | 19 0.088 -0.133 215.03 0.000 .|** | .|. | 20 0.197 0.064 220.71 0.000 .|* | .|. | 21 0.140 0.007 223.62 0.000 .|* | .|. | 22 0.093 -0.048 224.90 0.000 .|* | .|* | 23 0.138 0.124 227.76 0.000 .|** | .|** | 24 0.322 0.253 243.54 0.000 .|* | *|. | 25 0.171 -0.127 248.03 0.000 .|* | *|. | 26 0.109 -0.103 249.87 0.000 .|* | *|. | 27 0.066 -0.103 250.56 0.000 .|* | .|. | 28 0.076 -0.047 251.47 0.000 .|. | .|. | 29 -0.019 0.048 251.52 0.000 .|. | .|* | 30 -0.007 0.072 251.53 0.000 .|. | .|* | 31 0.025 0.072 251.64 0.000 .|* | .|. | 32 0.168 0.015 256.31 0.000 .|* | .|. | 33 0.135 -0.055 259.37 0.000 .|* | *|. | 34 0.104 -0.060 261.21 0.000 .|* | .|. | 35 0.142 0.065 264.68 0.000 .|** | .|* | 36 0.253 0.118 275.82 0.000

จงปรบใหขอมลม stationary และทดสอบ Unit Root Test ซ าอกครง ผลพบวาขอมลม

stationary ท 1 st difference ระดบความมนยส าคญท ‹ 0.01 (รปท 6)

รปท 6 แสดงผลการวเคราะห Unit Root Test ขอมลการบาดเจบจากการขนสงพนทภาคเหนอตอนบน ป 2546 – 2555

Null Hypothesis: D(RESID01,2) has a unit root Exogenous: None Lag Length: 10 (Automatic based on SIC, MAXLAG=12)

t-Statistic Prob.*

Augmented Dickey-Fuller test statistic -7.894760 0.0000

Test critical values: 1% level -2.590065 5% level -1.944324 10% level -1.614464

*MacKinnon (1996) one-sided p-values.

Augmented Dickey-Fuller Test Equation Dependent Variable: D(RESID01,3) Method: Least Squares Date: 09/13/13 Time: 23:55 Sample(adjusted): 2548:04 2555:12 Included observations: 93 after adjusting endpoints

Variable Coefficient Std. Error t-Statistic Prob.

D(RESID01(-1),2) -22.57284 2.859218 -7.894760 0.0000 D(RESID01(-1),3) 19.76079 2.789254 7.084615 0.0000 D(RESID01(-2),3) 17.39384 2.624293 6.628009 0.0000 D(RESID01(-3),3) 14.84992 2.364131 6.281344 0.0000 D(RESID01(-4),3) 12.27758 2.043965 6.006745 0.0000 D(RESID01(-5),3) 9.595831 1.696166 5.657366 0.0000 D(RESID01(-6),3) 6.945919 1.337666 5.192566 0.0000 D(RESID01(-7),3) 4.570501 0.976301 4.681447 0.0000 D(RESID01(-8),3) 2.556838 0.628314 4.069365 0.0001 D(RESID01(-9),3) 1.124107 0.326940 3.438265 0.0009

D(RESID01(-10),3) 0.291458 0.113343 2.571472 0.0119

R-squared 0.946710 Mean dependent var -0.002441 Adjusted R-squared 0.940211 S.D. dependent var 0.508908 S.E. of regression 0.124437 Akaike info criterion -1.219353 Sum squared resid 1.269737 Schwarz criterion -0.919798 Log likelihood 67.69993 Durbin-Watson stat 2.091390

รปท 7 แสดงผลขอมลผบาดเจบจากการขนสงพนทภาคเหนอตอนบน ป 2546 - 2556 ภายหลงการปรบคาความหยดนงของขอมล

4.2 การทดสอบผลการพยากรณ

4.3 : ด าเนนการพยากรณดวย กบขอมลป 2546 – 2555เพอตรวจสอบคาดชนของการพยากรณ 4.4 รปท 8 คาดชนของการพยากรณ ขอมลป 2546 – 2555 ดวยแบบข าลอง ARIMA (1,1,1)

SARIMA(0,1,1)12

รปท 9 แสดงกราฟการทดสอบผลการท านายการบาดเจบจากการขนสงพนทภาคเหนอตอนบน ป 2546 - 2555

จากรปท 9 แสดงใหเหนผลการทดลอบความแมนย าของการพยากรณวาสามารถท านายไดแมนย าในระยะสน (3 เดอน) ไดด

4.5 ผลพยากรณ : ผลลพธของแบบจ าลองไดแก ARIMA (1,1,0) SARIMA(0,1,1)12 p ‹ 0.05

Dependent Variable: D(LOG(CASE),1,12) Method: Least Squares Date: 09/14/13 Time: 14:28 Sample(adjusted): 2547:03 2555:12 Included observations: 106 after adjusting endpoints Convergence achieved after 7 iterations Backcast: 2546:03 2547:02

Variable Coefficient Std. Error t-Statistic Prob.

AR(1) -0.298322 0.093794 -3.180617 0.0019 MA(12) -0.837203 0.039013 -21.45949 0.0000

R-squared 0.491424 Mean dependent var -0.002046 Adjusted R-squared 0.486534 S.D. dependent var 0.156321 S.E. of regression 0.112014 Akaike info criterion -1.521697 Sum squared resid 1.304904 Schwarz criterion -1.471443 Log likelihood 82.64993 Durbin-Watson stat 2.075976

Inverted AR Roots -.30 Inverted MA Roots .99 .85 -.49i .85+.49i .49+.85i

.49 -.85i -.00 -.99i -.00+.99i -.49 -.85i -.49+.85i -.85+.49i -.85 -.49i -.99

รปท 10 แสดงคาการพยากรณการบาดเจบจากการขนสงพนทภาคเหนอตอนบน ป ในป 2556 และคาประมาณทระดบความเชอมน รอยละ 95

อภปรายผล

1. ดงไดกลาวแลวในขอจ ากดของขอมลทน ามาใชพยากรณ วาการพยากรณครงนใชขอมลจากระบบการรายงาน 19 สาเหต ซงรายงานการบาดเจบจากการขนสง (รวม) ซงตามนยามของการเฝาระวงการบาดเจบในเรองดงกลาวน การบาดเจบจากการขนสงจะหมายรวมถงการบาดเจบจากการขนสงทางบกหรอการบาดเจบจากอบตเหตทางถนน การบาดเจบจากการขนสงทางอากาศ และการบาดเจบจากการขนสงทางน า แตเนองจากในพนท 8 จงหวดภาคเหนอตอนบน มสดสวนของผบาดเจบจากการขนสงทางบกสงถงรอยละ 99.64 ผพยากรณจงเลอกใชขอมลดงกลาวนเพอพยากรณจ านวนผปวย

2. นบตงแตป 2546 ประเทศไทยออกมาตรการปองกนและควบคมอบตเหตจราจรทางถนนมาไมนอยนบตงแตมาตรการปฏบตตามกฎหมาย นโยบายความปลอดภยทางถนนของขาราชการและเจาหนาทรฐ (เมษายน 2546) ,การออกกฎหมายควบคมเครองดมแอลกอฮอลป 2551, การก าหนดวาระแหงชาตความปลอดภยทางถนน และ ก าหนดให ป 2554 เปนปแหงการรณรงคสงเสรมการสวมหมวกนรภย 100% มาตรการทเพมขนเปนระยะเหลานมผลตอการเพมจ านวนผปวย และท าใหการพยากรณดวยวธอนกรมเวลา ซงตองใชขอมลจ านวนผปวยในอดตมาเปนฐานในการคาดการณจ านวนผปวยในปจจบนและอนาคต

มความคลาดเคลอนไปจากเดม นอกจากมาตรการการปองกนการบาดเจบในเชงบวกแลว นโยบายกระตนเศรษฐกจดวยการลดภาษรถยนตคนแรกของรฐบาลกสงตอการเกดอบตเหตทางถนนทเพมขนดวย รปท แนวโนมจ านวนผบาดเจบจากการขนสงทางบก พนท 8 จงหวดภาคเหนอตอนบน ป 2545- 2555 และมาตรการของรฐในการปองกนการบาดเจบ ฯ

สรปและขอเสนอแนะ

• ผลการพยากรณทพบวาแนวโนมลดลง กบ การรกษามาตรการทมอย

• การใชผลการพยากรณส าหรบการพยากรณระยะสน

กตตกรรมประกาศ : ขอขอบคณผมรายนามดงตอไปน

1. นพ. ปณธ ธรรมวจยะ จากส านกระบาดวทยา 2. สพฒนา ธสาระ โรงพยาบาลล าปาง 3. เดนวทย หวงสนตธรรม โรงพยาบาลเชยงรายประชานเคราะห

เอกสารอางอง

1. Association of American Medical Colleges .Preventing Injuries: the Haddon Matrix. สบคนจาก http://www.med.uottawa.ca/sim/data/Injury_Prevention_Haddon_e.htm เมอวนท 21 กรกฎาคม 2556 2. ค านวณ องชศกด .หลกวชาและการประยกตใชระบาดวทยาส าหรบผบรหารสาธารณสข. พมพครงท 2. สถาบนพฒนาการสาธารณสขอาเซยน มหาวทยาลยมหดล, 2537.

0

20000

40000

60000

80000

100000

120000

2545 2546 2547 2548 2549 2551 2552 2553 2554 2555

ออกกฎหมายควบคม

เครองดมแอลกอฮอลป 2551

เมษายน 2546 มาตรการปฏบตตามกฎหมาย นโยบายความปลอดภยทางถนนของขาราชการและเจาหนาทรฐ

2554 ปแหงการรณรงคสงเสรมการสวมหมวกนรภย

100%

เรมนโยบายรถคนแรก

วาระแหงชาตความปลอดภยทางถนน

3. ถวลวด บรกล และคณะ.การวจยประเมนผลนโยบายการปองกนอบตเหตขนสง.สถาบนพระปกเกลา สบคนจากhttp://resource.thaihealth.or.th/ubatiehtu/10764 เมอวนท 19 กรกฏาคม 2556 4. ธระ รามสต. สขภาพและระบบสขภาพไทย. ใน: ธระ รามสต. บรรณาธการ.การประยกตเวชศาสตรปองกนในระบบบรการสาธารณสข. พมพครงท 2. สถาบนพฒนาการสาธารณสขอาเซยน มหาวทยาลยมหดล, 2549. 5. ศรลกษณ ดวงแกว .“นโยบายของรฐเกยวกบความปลอดภยทางถนน”. ส านกบรณาการสาธารณภย อบตภยและความปลอดภยทางถนน กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย สบคนจาก thaincd.com/document/file/.../injury-powerpoint-04.p...เมอวนท 19 กรกฏาคม 2556