21
วัยสูงอายุ สถานการณ์กลุ่มวัยสูงอายุ สถานการณ์ สถานการณ์ ปัญหากลุ่มวัยสูงอายุ ในปี .. 2556 ประเทศไทยมีประชากร 64.5 ล้านคน มีจานวนประชากรสูงอายุ 60 ปี ขึ ้นไปเท่ากับ 9.4 ล้านคนหรือคิดเป็นร้อยละ 14.57 การเปลี่ยนแปลงด้านโครงสร้างประชากรของประเทศไทยที่ผ่าน มา พบว่าสัดส่วนประชากรผู้สูงอายุเพิ่มขึ ้นเป็นลาดับ โดยในปี .. 2553 มีสัดส่วนผู้สูงอายุ อยู่ที่ร้อยละ 10.7 ของประชากรรวมหรือ 7.02 ล้านคน และในปี 2555 เป็นร้อยละ 12.8 ซึ ่งเป็นสัดส ่วนเพิ่มขึ ้นอย่างก ้าว กระโดดปัญหาสุขภาพที่สาคัญของผู้สูงอายุจากรายงานสานักงานพัฒนานโยบายสุขภาพระหว่างประเทศ กระทรวงสาธารณสุข สาหรับประชากรไทยกลุ่มอายุ 60 ปี ขึ ้นไปพบว่าโรคที่ทาให้ผู้สูงอายุสูญเสียปีสุข ภาวะ 5 อันดับแรกในผู้ชายได้แก่โรคหลอดเลือดสมอง โรคหลอดเลือดหัวใจ ภาวะปอดอุดกั ้นเรื ้อรัง เบาหวานและโรคมะเร็งตับ ส่วนเพศหญิงได้แก่ โรคหลอดเลือดสมอง โรคเบาหวาน โรคหลอดเลือดหัวใจ สมองเสื่อมและโรคซึมเศร้าตามลาดับ นอกจากนี ้จากบทสรุปแผนงานส่งเสริมสุขภาพและป ้องกันโรค กลุ่ม ผู้สูงอายุ .. 2557 (PP Flagship- 2557 กระทรวงสาธารณสุข) ได้กล่าวถึงภาวะคุกคามด้านการดูแลผู้สูงอายุ ในปัจจุบันประกอบด้วย 1) ระบบการดูแลรักษาผู้สูงอายุยังไม่แตกต่างจากกลุ่มอายุอื่น มุ่งเน้นการรักษาโรค (Disease Management)มากกว่าการรักษาแบบ Case Management 2) มาตรฐานในการดูแลผู้สูงอายุในสถาน บริการและในชุมชนต้องการการพัฒนา 3) ระบบและรูปแบบการดูแลผู้สูงอายุระยะยาวในชุมชนต่างๆ 4) บุคลากรที่มีองค์ความรู้และทักษะในการดูแลรักษาผู้สูงอายุ 5) รูปแบบของบริการสาธารณสุขในอนาคตเพื่อ รองรับสังคมผู้สูงอายุ เพื่อชะลอการเสื่อมของร ่างกายและจิตใจมีการเสนอแนวทางการส่งเสริมสุขภาพและ ป้องกันโรคให้กับผู้สูงอายุทั ้งทางร่างกายและจิตใจ (.นพ.ประเสริฐ อัสสันตชัย, ภาควิชาเวชศาสตร์ป้องกัน และสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล 2554) ได้แบ่งการส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรคสาหรับผู้สูงอายุเป็น 3 ระดับ คือ 1. การป้องกันโรคในระดับปฐมภูมิ หมายถึงการป้องกันโรคโดยการส่งเสริมสุขภาพให้ผู้สูงอายุมี สุขภาพที่ดีตามควรแก่อัตภาพ คงระยะเวลาที่มีสุขภาวะโดยรวมให้ยาวนานที่สุดเท่าที่จะทาได้ด้วยการ ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมตั ้งแต่ยังไม่มีโรค 2. การป้องกันโรคในระดับทุติยภูมิ หมายถึงการป้องกันโรคที เกิดขึ ้นแล ้วแต่ป้องกันไม่ให้พยาธิสภาพรุนแรงขึ ้นด้วย การคัดกรองสุขภาพเป็นระยะเพื่อตรวจหาโรคและ ให้การดูแลรักษาโรคตั ้งแต่ระยะแรก 3. การป้องกันโรคในระดับตติยภูมิ หมายถึงการป้องกัน ภาวะแทรกซ้อน การป้องกันการเกิดโรคซ ตลอดจนการป้องกันความพิการภาวะทุพพลภาพระยะยาที่อาจ เกิดในภายหลัง สาหรับปัญหาสุขภาพจิตที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ 5 อันดับแรกคือความวิตกกังวล ซึมเศร้า นอน ไม่หลับ ภาวะสมองเสื่อม ปัญหาเรื่องเพศ นอกจากนี จากการสารวจสุขภาพจิตผู้สูงอายุโดยสานักงานสถิติ แห่งชาติด้วยแบบคัดกรองความสุขฉบับ 15 ข้อในปี 2554 พบว่าคะแนนเฉลี่ยของผู้สูงอายุต ่ากว่าคนทั่วไป โดยประมาณ 1 ใน 3 ของผู้สูงอายุเป็นผู้ที่มีความเปราะบางทางจิตใจ และมีสาเหตุมาจากปัญหาการเจ็บป่วย เรื ้อรัง ความรู้สึกมีคุณค่าในตัวเองลดลงและค่านิยมต่อสูงอายุในสังคมไทยเปลี่ยนแปลง

วัยสูงอายุ สถานการณ์กลุ่มวัยสูงอายุ · นครสวรรค์ 1,072,156 138,062 12.87 88.56 9.78 1.65

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: วัยสูงอายุ สถานการณ์กลุ่มวัยสูงอายุ · นครสวรรค์ 1,072,156 138,062 12.87 88.56 9.78 1.65

วยสงอาย สถานการณกลมวยสงอาย

สถานการณสถานการณปญหากลมวยสงอาย

ในป พ.ศ. 2556 ประเทศไทยมประชากร 64.5 ลานคน มจ านวนประชากรสงอาย 60 ปขนไปเทากบ 9.4 ลานคนหรอคดเปนรอยละ 14.57 การเปลยนแปลงดานโครงสรางประชากรของประเทศไทยทผาน มาพบวาสดสวนประชากรผสงอายเพมขนเปนล าดบ โดยในป พ.ศ. 2553 มสดสวนผสงอาย อยทรอยละ 10.7 ของประชากรรวมหรอ 7.02 ลานคน และในป 2555 เปนรอยละ 12.8 ซงเปนสดสวนเพมขนอยางกาวกระโดดปญหาสขภาพทส าคญของผสงอายจากรายงานส านกงานพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศ กระทรวงสาธารณสข ส าหรบประชากรไทยกลมอาย 60 ปขนไปพบวาโรคทท าใหผสงอายสญเสยปสขภาวะ 5 อนดบแรกในผชายไดแกโรคหลอดเลอดสมอง โรคหลอดเลอดหวใจ ภาวะปอดอดกนเรอรง เบาหวานและโรคมะเรงตบ สวนเพศหญงไดแก โรคหลอดเลอดสมอง โรคเบาหวาน โรคหลอดเลอดหวใจ สมองเสอมและโรคซมเศราตามล าดบ นอกจากนจากบทสรปแผนงานสงเสรมสขภาพและปองกนโรค กลมผสงอาย พ.ศ. 2557 (PP Flagship- 2557 กระทรวงสาธารณสข) ไดกลาวถงภาวะคกคามดานการดแลผสงอายในปจจบนประกอบดวย1) ระบบการดแลรกษาผสงอายยงไมแตกตางจากกลมอายอน มงเนนการรกษาโรค (Disease Management)มากกวาการรกษาแบบ Case Management 2) มาตรฐานในการดแลผสงอายในสถานบรการและในชมชนตองการการพฒนา 3) ระบบและรปแบบการดแลผสงอายระยะยาวในชมชนตางๆ 4) บคลากรทมองคความรและทกษะในการดแลรกษาผสงอาย 5) รปแบบของบรการสาธารณสขในอนาคตเพอรองรบสงคมผสงอาย เพอชะลอการเสอมของรางกายและจตใจมการเสนอแนวทางการสงเสรมสขภาพและปองกนโรคใหกบผสงอายทงทางรางกายและจตใจ (ศ.นพ.ประเสรฐ อสสนตชย, ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม มหาวทยาลยมหดล2554) ไดแบงการสงเสรมสขภาพและปองกนโรคส าหรบผสงอายเปน 3 ระดบ คอ 1. การปองกนโรคในระดบปฐมภม หมายถงการปองกนโรคโดยการสงเสรมสขภาพใหผสงอายมสขภาพทดตามควรแกอตภาพ คงระยะเวลาทมสขภาวะโดยรวมใหยาวนานทสดเทาทจะท าไดดวยการปรบเปลยนพฤตกรรมตงแตยงไมมโรค 2. การปองกนโรคในระดบทตยภม หมายถงการปองกนโรคทเกดขนแลวแตปองกนไมใหพยาธสภาพรนแรงขนดวย การคดกรองสขภาพเปนระยะเพอตรวจหาโรคและใหการดแลรกษาโรคตงแตระยะแรก 3. การปองกนโรคในระดบตตยภม หมายถงการปองกนภาวะแทรกซอน การปองกนการเกดโรคซ า ตลอดจนการปองกนความพการภาวะทพพลภาพระยะยาทอาจเกดในภายหลง ส าหรบปญหาสขภาพจตทพบบอยในผสงอาย 5 อนดบแรกคอความวตกกงวล ซมเศรา นอนไมหลบ ภาวะสมองเสอม ปญหาเรองเพศ นอกจากน จากการส ารวจสขภาพจตผสงอายโดยส านกงานสถตแหงชาตดวยแบบคดกรองความสขฉบบ 15 ขอในป 2554 พบวาคะแนนเฉลยของผสงอายต ากวาคนทวไป โดยประมาณ 1 ใน 3 ของผสงอายเปนผทมความเปราะบางทางจตใจ และมสาเหตมาจากปญหาการเจบปวยเรอรง ความรสกมคณคาในตวเองลดลงและคานยมตอสงอายในสงคมไทยเปลยนแปลง

Page 2: วัยสูงอายุ สถานการณ์กลุ่มวัยสูงอายุ · นครสวรรค์ 1,072,156 138,062 12.87 88.56 9.78 1.65

วเคราะหสถานการณ - สถานการณกลมวยสงอาย

อตราการเขาถงบรการของผปวยโรคซมเศรา มากกวารอยละ 31

ประชากรทงหมด 2,922,580 คน ประชากร อาย 60 ปขนไป 431,672 คน

Page 3: วัยสูงอายุ สถานการณ์กลุ่มวัยสูงอายุ · นครสวรรค์ 1,072,156 138,062 12.87 88.56 9.78 1.65

ระดบเขตสขภาพ จงหวด ประชากรทง

จงหวด จ านวนผทมอาย 60 ป

ขนไป

คดเปนรอยละ

ประเมนความสามารถในการดแลตนเองในการประกอบกจวตร

ประจ าวน กลมตดสงคม

กลมตดบาน

กลมตดเตยง

อทยธาน 278,781 49,351 17.70 91.40 7.32 1.28 ก าแพงเพชร 642,498 104,565 16.27 89.28 9.02 1.70

ชยนาท 237,739 44,576 18.75 92.05 6.52 1.44 พจตร 547,825 90,939 16.60 94.17 4.74 1.09

นครสวรรค 1,072,156 138,062 12.87 88.56 9.78 1.65 เขตสขภาพท 3 2,778,999 427,493 16.44 91.09 7.48 1.43

ผสงอายในเขตสขภาพท 3 มจ านวน 427,493 คน มแนวโนมทจะสง ขนกาวสสงคมผสงอาย

(Aged society) ปญหาดานสขภาพทตามมาคอ พบวาผสงอายรอยละ 80 จะประสบกบปญหาโรคเรอรงอยางนอย 1 โรค ผสงอายจะมการเจบปวยดวยโรคเรอรงเพมขนตามอายทมากขน บางครงท าใหเกดขอจ ากดในการพงพาตนเองกระทบตอการท าหนาทตางๆ หรอการด าเนนชวตประจ าวน สงผลเกดภาวะพงพงของบคคลในครอบครว จากการด าเนนงานการใหบรการทกหนวยงานสาธารณสขใหมการคดกรองภาวะซมเศรา (2Q) ในคลนก NCD พบวา ยงม รพช. บางแหงยงมอตราเขาถงบรการของผปวยโรคซมเศรา ไมถงรอยละ 31 และยง

ขาดคณภาพในการคดกรอง โดยพบวา การเขาถงบรการซมเศราในกลมผสงอายยงไมถงเกณฑรอยละ 31 เกอบทกอ าเภอ แตจะมอ าเภอทมการเขาถงฯ ไดแก จงหวดนครสวรรค อ าเภอโกรกพระ ชมแสง และจงหวดพจตร อ าเภอวงทรายพน นอกจากนการประเมนความสามารถในการดแลตนเองในการประกอบกจวตร

ประจ าวนเพอแยกกลมผสงอายออกเปน 3 กลม ไดแก กลมตดสงคม กลมตดบาน และกลมตดเตยงเพอจดกจกรรมดแลสงเสรมสขภาพไดอยางมประสทธภาพ

Page 4: วัยสูงอายุ สถานการณ์กลุ่มวัยสูงอายุ · นครสวรรค์ 1,072,156 138,062 12.87 88.56 9.78 1.65

ประเดนความเสยง ปญหาอปสรรคในการด าเนนงาน และขอเสนอแนะ(ทตองการใหผตรวจด าเนนการแกไข)

ปญหา/อปสรรค ปจจยทท าใหการด าเนนงานไมบรรลเปาหมาย

ขอเสนอแนะทใหตอหนวยรบตรวจ

ผรบผดชอบการด าเนนงานดแลผสงอายระยะยาว(LTC) ในระดบต าบลเปาหมายบางต าบล ยงไมเขาใจแนวทางการด าเนนงานและรายละเอยดของเกณฑการประเมนต าบลดแลผสงอายระยะยาว

-จงหวดควรพฒนาศกยภาพคณะท างานการดแลสขภาพผสงอายระยะยาว(LTC) ระดบระดบอ าเภอใหมความสามารถในการขบเคลอนการด าเนนงานในระดบต าบล -จงหวดควรเรงตดตาม/สนบสนนการด าเนนงาน/ประเมนรบรองในพนทเปาหมายทวางแผนจะประเมนในป 2558

การประเมนพฤตกรรมสขภาพทพงประสงคของผสงอายมการด าเนนการไมครอบคลม

-จงหวดควรเรงตดตาม/สนบสนนอ าเภอทไมไดสงรายงานและรวบรวมใหแลวเสรจตามเวลาทก าหนด

การประเมนความสามารถในการท ากจวตรประจ าวน(ADL)และพฤตกรรมสขภาพทพงประสงคของผสงอายยงไมครอบคลมในบางอ าเภอ

จงหวดควรเรงตดตามอ าเภอทมรายงานคอนขางต าและรวบรวมใหแลวเสรจตามเวลาทก าหนด

ผรบผดชอบงานผสงอายระดบอ าเภอและต าบลยงไมเขาใจแนวทางการด าเนนงานพฒนาต าบลใหผานเกณฑ และมการเปลยนแปลงผรบผดชอบ ท าใหการด าเนนงานผสงอายในระดบพนทขาดความตอเนอง

ควรมการพฒนาศกยภาพเจาหนาทระดบอ าเภอและต าบลอยางตอเนอง โดยเนนการสอนงานและใหค าปรกษา ในพนทมการเปลยนแปลงผรบผดชอบงานใหม จดท าคมอเพอใชเปนแนวทางปฏบตแกผรบผดชอบทกระดบ

โดยมงเนนการแกไขปญหาผสงอาย 1. ประเดน“ลดอตราการเกดภาวะโรคซมเศราและเสยงตอการฆาตวตายในผสงอาย”

โดยขอมลจากการวเคราะหในกลมผสงอาย พบวา จ านวนผสงอายทปวยดวยโรค NCD มากกวารอยละ 30, จ านวนชมรมผสงอายทมกจกรรมตอเนองนอยกวารอยละ 50 และจ านวนผสงอายทตดบาน และตดเตยงขาดการประเมนคณภาพชวตไมครอบคลม ดงนนจงเกดการวางแผนด าเนนงานสงเสรมสขภาพจตโดยใหผสงอายเขารวมกจกรรมในชมรมผสงอาย อยางนอย เดอนละ 1 ครง จากการเขารวมกจกรรมดานการสงเสรมสขภาพจตและปองกนปญหาสขภาพจตเพอพฒนาศกยภาพของผสงอายในชมรมผสงอายใหสามารถปรบตวใหมสขภาพจตด โดยบคลากรสาธารณสขทกระดบทงในหรอนอกสถานบรการสขภาพรวมทงแกนน าสขภาพ ประกอบดวยกจกรรม 5 ดาน ตามชดการจดกจกรรมความสข 5 มตส าหรบผสงอายของกรมสขภาพจตเปนหลก การด าเนนกจกรรมสงเสรมสขภาพจตและปองกนปญหาสขภาพจตเพอพฒนาศกยภาพของผสงอายใน

Page 5: วัยสูงอายุ สถานการณ์กลุ่มวัยสูงอายุ · นครสวรรค์ 1,072,156 138,062 12.87 88.56 9.78 1.65

ชมรมผสงอายใหสามารควบคมวถชวตและปรบตวใหมสขภาพจตด คงไวซงสขภาพจตดหรอเพมสขภาพจ ตด โดยบคลากรสาธารณสขทกระดบทงในหรอนอกสถานบรการสขภาพรวมทงแกนน าสขภาพ ทงนบรการสงเสรมสขภาพจตและปองกนปญหาสขภาพจตผสงอายทจดประกอบดวยกจกรรม 5 ดาน ตามชดการจดกจกรรมความสข 5 มตส าหรบผสงอายของกรมสขภาพจตเปนหลก ดงน

1) สขสบาย เปนกจกรรมเพอสงเสรมความสามารถของผสงอายในการดแลสขภาพรางกายใหมสมรรถภาพทแขงแรง คลองแคลว มก าลง เชน การออกก าลงกาย การฝกกายบรหาร การใหสขศกษา เปนตน

2) สขสนก เปนการจดกจกรรมเกยวกบนนทนาการทท าใหผสงอายคลายเครยด ลดความวตกกงวล ท าใหอารมณแจมใส เชน กจกรรมนนทนาการตางๆ อาทการเปดเพลงและใหผสงอายท ากจกรรมเขาจงหวะ การทายภาพ การสอนเรองวธคดเชงบวกใหกบผสงอาย เปนตน

3) สขสงา เปนการจดกจกรรมทท าใหผสงอายเกดภาคภมใจในตนเอง มคณคาในตนเอง เหนอกเหนใจผอนในสงคมและมสวนรวมในการชวยเหลอผอนในสงคม เชน การใหผสงอายมาถายทอดความร การเลาประสบการณ การดแลสขภาพ วธควบคมภาวะโรค การปรบตวอยกบโรคอยางมความสข การเปดโอกาสใหผสงอายไดแสดงความคดเหนตางๆ การสงเสรมกจกรรมจตอาสา การชวยเหลอชมชน สงคม การเปนวทยากร การเปนดเจ การเปนผใหค าปรกษา เปนตน

4) สขสวาง เปนการจดกจกรรมทเนนความจ า ความคดอยางมเหตมผล การสอสาร การวางแผนการแกไขปญหา เพมศกยภาพในการคดแบบนามธรรม และการจดการสงตางๆไดอยางมประสทธภาพ เชน การฝกการรบรเหตการณในปจจบน การฝกความจ า การฝกคดแกปญหาตางๆ การบรหารสมอง การฝกสหสมพนธในการใชกลามเนอมดตางๆ เปนตน

5) สขสงบ เปนการจดกจกรรมทเนนการรบร-เขาใจความรสกทเกดขนของตนเอง รจกควบคมอารมณ และสามารถจดการกบสภาวะอารมณทเกดขนไดอยางมประสทธภาพ เชน วธการผอนคลายความตงเครยด การฝกหายใจ การปรบความคด การจดการกบอารมณลบทเกดขน การฝกควบคมอารมณดวยวธการตางๆ และการบรหารจตเพอใหเกดสต สมาธ เปนตน

Page 6: วัยสูงอายุ สถานการณ์กลุ่มวัยสูงอายุ · นครสวรรค์ 1,072,156 138,062 12.87 88.56 9.78 1.65

จงหวดชยนาท จงหวดชยนาท เปนสงคมสงอายตงแตป 2537 โดยพบวาประชากรอาย 60 ปขนไปคดเปน

รอยละ 10.66 หรออาย 65 ปขนไป คดเปนรอยละ 7.15 (กรมการปกครอง, 2537)ซงตามนยามของสหประชาชาต การกาวเขาสสงคมผสงอาย คอการมประชากรอาย 60 ปขนไปรวมทงเพศชายและเพศหญง มากกวารอยละ 10 ของประชากรรวม หรอมประชากรอายตงแต 65 ปขนไปเกนรอยละ 7 ของประชากรรวมและมแนวโนมจะเขาสสงคมสงอายอยางสมบรณในป 2557 ประชากรกลางปจงหวดชยนาทมจ านวน 332,313คนเปนผสงอาย 60 ปขนไป จ านวน 62,293 คน คดเปนรอยละ 18.75 ผสงอาย 65 ปขนไป จ านวน 42,794 คนคดเปนรอยละ 12.88 ซงสงกวาคารอยละประชากรสงอายของประเทศไทย ณ 19 กนยายน2557 (60 ปขนไป รอยละ 15.4360 และ 65 ปขนไปรอยละ 10.3280)รวมทงจากการค านวณของส านกคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต,2555. ผลการคาดประมาณประชากรไทย พ.ศ 2553-2583จงหวดทมดชนการสงวยมากทสด 10 อนดบแรกพ.ศ.2557 พบวาจงหวดชยนาทตดอนดบท 6 โดยถาแบงผสงอายของจงหวดชยนาทตามพระราชบญญตผสงอาย พ.ศ.2546 เปน 3 กลม พบวาชวงอายวยตน(60-69 ป)รอยละ 53.25วยกลาง(70-79 ป) รอยละ 32.02และวยปลาย(80 ปขนไป) รอยละ 14.71 ซงวยตนลดลงกวาผลการส ารวจของส านกงานสถตแหงชาต ป 2554 (วยตนรอยละ 58วยกลาง รอยละ 32 วยปลาย รอยละ10.2)เมอพจารณาขอมลประชากรกลางปจ าแนกรายอ าเภอในป 2557 พบวาทกอ าเภอประชากรสงอายเกนคารอยละของประเทศและบางอ าเภอเขาสสงคมสงอายอยางสมบรณดงนอ าเภอเมองชยนาท, อ าเภอมโนรมย, อ าเภอวดสงห, อ าเภอสรรพยา, อ าเภอสรรคบร, อ าเภอหนคา อ าเภอหนองมะโมง และอ าเภอเนนขาม คดเปนรอยละ 17.36, 19.84, 18.67, 20.87, 20.01, 17.66 และ 18.14 ตามล าดบจากขอมลการประเมนความสามารถในการประกอบกจวตรประจ าวน(Activity of Daily Living)ของผสงอายจงหวดชยนาท จ านวน55,008คน คดเปนรอยละ88.31 ของประชากรสงอายทงหมดพบ เปนกลมตดสงคม 46,277 คน (85.69 %)กลมตดบาน 6,646 คน (12.31 %) กลมตดเตยง 1,085 คน(2.01%) กลมตดเตยงสงกวาผลส ารวจของประเทศ ป 2556 (รอยละ 1.1)และจากการส ารวจปญหาสขภาวะผสงอายจงหวดชยนาท ป 2557 จ านวน 1,894 คนพบผสงอายทไมเจบปวยดวยโรค/ปญหาสขภาพรอยละ 36.8 ปวยดวยโรคเบาหวาน รอยละ 13.4ปวยดวยโรคความดนโลหตสงรอยละ 39.30มภาวะซมเศรารอยละ 6.8 มฟนใชงานไดอยางนอย 20 ซ รอยละ 58.20และเปนคนพการ รอยละ 9.20 ผสงอายเปนคนพการสงกวาผลส ารวจของประเทศ ป 2556 (รอยละ 6)ในดานการด าเนนงานสงเสรมและดแลสขภาพผสงอายยงมปญหาดานโอกาส หรอความสามารถในการเขาถงระบบบรการนนๆในแตละระดบจนถงชมชนของผสงอาย คอมวดสงเสรมสขภาพผานเกณฑพนฐานคดเปนรอยละ 18.53 ชมรมผสงอายผานเกณฑคณภาพ คดเปนรอยละ 30.19ต าบลดแลสขภาพผสงอายระยะยาวจ านวน11แหง คดเปนรอยละ 20.75 อ าเภอ 80 ปยงแจวยงอยระหวางด าเนนการใหผานองคประกอบ และคลนกผสงอายในโรงพยาบาลมการด าเนนการไมตอเนอง

Page 7: วัยสูงอายุ สถานการณ์กลุ่มวัยสูงอายุ · นครสวรรค์ 1,072,156 138,062 12.87 88.56 9.78 1.65

ตารางแสดงจ านวนและรอยละผสงอายแยกตามความสามารถในการประกอบกจวตรประจ าวน ป 2557

ท อ าเภอ จ านวน ผส.ทส ารวจ

กลม 1 ตดสงคม กลม 2 ตดบาน กลม 3 ตดเตยง จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ

1 เมอง 11,618 9,626 82.85 1,750 15.06 242 2.08

2 มโนรมย 6,029 5,375 89.15 590 9.79 64 1.06

3 วดสงห 3,410 2,779 81.50 574 16.83 57 1.67

4 สรรพยา 8,576 7,537 87.88 839 9.78 200 2.33

5 สรรคบร 10,748 8,995 83.69 1,536 14.29 217 2.02

6 หนคา 6,466 5,652 87.41 661 10.22 153 2.37

7 เนนขาม 4,020 3,458 86.02 512 12.74 50 1.24

8 หนองมะโมง 3,141 2,855 90.89 184 5.86 102 3.25

รวม 54,008 46,277 85.69 6,646 12.31 1,085 2.01 ทมา : จากการส ารวจ ป 2557

Page 8: วัยสูงอายุ สถานการณ์กลุ่มวัยสูงอายุ · นครสวรรค์ 1,072,156 138,062 12.87 88.56 9.78 1.65

ชเปาอตราการการเขาถงบรการซมเศราผสงอายจงหวดก าแพงเพชร

หมายถง พนทมอตราหญงเขาถงบรการซมเศราผสงอาย นอยกวารอยละ 15 ป 2558 หมายถง พนทมอตราหญงเขาถงบรการซมเศราผสงอาย 15 - 31 ป 2558 หมายถง พนทมอตราหญงเขาถงบรการซมเศราผสงอาย มากกวารอยละ 31 ป 2558

อ าเภอ อตราการถงบรการซมเศราผสงอาย

ป 2558 เมองก าแพงเพชร 2.86 ไทรงาม 8.18 คลองลาน - ขาณวรลกษบร - คลองขลง 9.16 พรานกระตาย 3.72 ลานกระบอ 9.70 ทรายทองวฒนา 10.18 ปางศลาทอง 21.62 บงสามคค 1.04 โกสมพนคร 1.18 รวม 0.86

สถานการณและสภาพปญหาในป 2558 พบวาอตราการการเขาถงบรการซมเศราผสงอายจงหวดก าแพงเพชร มมการคดกรองภาวะซมเศรา

(2Q) ในคลนก NCD พบวา ยงม รพช. ทกแหงยงมอตราเขาถงบรการของผปวยโรคซมเศรา ไมถงรอยละ 31

และยงขาดคณภาพในการคดกรอง โดยพบวา การเขาถงบรการซมเศราในกลมผสงอายยงไมถงเกณฑรอยละ 31 เกอบทกอ าเภอ แตมบางอ าเภอทมอตราการเขาถงบรการสงสดในจงหวดก าแพงเพชร คอ ปางศลาทอง 21.62 ซงกยงไมถงรอยละ 31

Page 9: วัยสูงอายุ สถานการณ์กลุ่มวัยสูงอายุ · นครสวรรค์ 1,072,156 138,062 12.87 88.56 9.78 1.65

จงหวดนครสวรรค จงหวดนครสวรรคมผสงอายจ านวน 173,110 คน ไดรบการส ารวจความสามารถในการปฏบตกจวตร

ประจ าวน (ADL)จ านวน 131,058 คน คดเปนรอยละ 75.71 แยกเปน 3 กลม ดงนคอ -กลม 1 ตดสงคม (ชวยเหลอตนเองและผอนได) จ านวน 113,937 คน คดเปนรอยละ 86.94 -กลม 2 ตดบาน (ชวยเหลอตนเองและผอนไดบาง) จ านวน 14,568 คน คดเปนรอยละ 11.11 -กลม 3 ตดเตยง (ชวยเหลอตนเองไมไดเลย) จ านวน 2,553 คน คดเปนรอยละ 1.95

ดานการพฒนาทกษะกาย ใจ ในผสงอาย พบวา ผสงอายจากการส ารวจ จ านวน 121,033 คน ไดรบการคดกรองโรคเบาหวาน จ านวน 93,678 คน คดเปนรอยละ 77.40 ปกต 76,425 คน คดเปนรอยละ 81.58 กลมเสยง 16,389 คน คดเปนรอยละ 17.50 ผปวยรายใหม 864 คน คดเปนรอยละ 0.92 ไดรบการคดกรองโรคความดนโลหตสง 88,144 คน คดเปนรอยละ 72.83 ปกต 63,212 คนคดเปนรอยละ 71.71 กลมเสยง 23,093 คน คดเปนรอยละ 26.20 ผปวยรายใหม 1,839 คน คดเปนรอยละ 2.09 ประเมนภาวะซมเศรา 94,414 คน คดเปนรอยละ 78.01 ปกต 92,686 คน คดเปนรอยละ 98.17 พบภาวะซมเศรา 1,728 คน คดเปนรอยละ 1.83 ประเมนภาวะเขาเสอม 83,024 คน คดเปนรอยละ 68.60 ปกต 65,692 คน คดเปนรอยละ 79.12 พบภาวะเขาเสอม 17,332 คน คดเปนรอยละ 20.88 ประเมนภาวะสมองเสอม 75,030 คน คดเปนรอยละ 61.99 พบภาวะสมองเสอม 3,719 คน คดเปนรอยละ 4.96 ผสงอายปวยเปนโรคหลอดเลอดสมอง ชวงอาย 60-70 ป ปวยเปนโรคหลอดเลอดสมอง 641 คน คดเปนรอยละ 40.83 ชวงอาย 71-79 ป ปวยเปนโรคหลอดเลอดสมอง 505 คน คดเปนรอยละ 32.17 อายตงแต 80 ปขนไป ปวยเปนโรคหลอดเลอดสมอง 424 คน คดเปนรอยละ 27.01 ผสงอายตายดวยโรคหลอดเลอดสมอง ชวงอาย 60-70 ป ตายดวยโรคหลอดเลอดสมอง 7 คน คดเปนรอยละ 20.59 ชวงอาย 71-79 ป ผสงอายตายดวยโรคหลอดเลอดสมอง 12 คน คดเปนรอยละ 35.29 อายตงแต 80 ปขนไป ตายดวยโรคหลอดเลอดสมอง 15 คน คดเปนรอยละ 44.12

การประเมนความสามารถในการท ากจวตรประจ าวน (ADL) ป 2558 (ต.ค.56- ก.ย.57) จากการส ารวจของ รพศ./รพช./สสอ.

CUP

จ านวน สอย.

ทงหมด

จ านวน สอย.ท

คดกรอง

ความครอบคลม

รอยละ

ผลการคดกรอง ADL กลมท 1 กลมท 2 กลมท 3

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ

เมอง 40,874 21,683 53.05 20,707 95.50 738 3.40 238 1.10 โกรกพระ 6,590 5,901 89.55 4,420 74.90 1,372 23.25 109 1.85 ชมแสง 7,196 6,592 91.61 5,578 84.62 871 13.21 143 2.17 หนองบว 9,591 8,597 89.64 7,862 91.45 568 6.61 167 1.94 บรรพตพสย 13,474 12,266 91.03 10,480 85.44 1,611 13.13 175 1.43 เกาเลยว 5,639 5,057 89.68 4,334 85.70 677 13.39 46 0.91 ตาคล 12,820 12,809 99.91 11,176 87.25 1,296 10.12 337 2.63 ทาตะโก 9,002 8,555 95.03 6,981 81.60 1,383 16.17 191 2.23

Page 10: วัยสูงอายุ สถานการณ์กลุ่มวัยสูงอายุ · นครสวรรค์ 1,072,156 138,062 12.87 88.56 9.78 1.65

ไพศาล 8,208 6,916 84.26 6,323 91.43 413 5.97 180 2.60 พยหะคร 30,336 15,406 50.78 13,163 85.44 1,926 12.50 317 2.06 ลาดยาว 13,432 13,145 97.86 10,183 77.47 2,501 19.03 461 3.50 ตากฟา 5,144 5,080 98.76 4,536 89.29 448 8.82 96 1.89 แมวงก 6,081 5,432 89.33 5,100 93.89 290 5.34 42 0.77 แมเปน 2,253 1,705 75.68 1,283 75.25 406 23.81 16 0.94 ชมตาบง 2,470 1,914 77.49 1,811 94.62 68 3.55 35 1.83 รวม 173,110 131,058 75.71 113,937 86.94 14,568 11.11 2,553 1.95 ชเปาอตราการการเขาถงบรการซมเศราผสงอายจงหวดนครสวรรค

หมายถง พนทมอตราหญงเขาถงบรการซมเศราผสงอาย นอยกวารอยละ 15 ป 2558 หมายถง พนทมอตราหญงเขาถงบรการซมเศราผสงอาย 15 - 31 ป 2558 หมายถง พนทมอตราหญงเขาถงบรการซมเศราผสงอาย มากกวารอยละ 31 ป 2558

Page 11: วัยสูงอายุ สถานการณ์กลุ่มวัยสูงอายุ · นครสวรรค์ 1,072,156 138,062 12.87 88.56 9.78 1.65

อ าเภอ อตราการถงบรการซมเศราผสงอาย

ป 2558 เมองนครสวรรค 5.14 โกรกพระ 31.06 ชมแสง 46.53 หนองบว 7.81 บรรพตพสย 1.11 เกาเลยว 5.31 ตาคล 8.59 ทาตะโก 8.89 ไพศาล 10.37 พยหะคร 25.21 ลาดยาว 5.20 ตากฟา 2.91 แมวงก 15.57 แมเปน 2.22 รวม 11.73

สถานการณและสภาพปญหาในป 2558

พบวาอตราการการเขาถงบรการซมเศราผสงอายจงหวดนครสวรรค มมการคดกรองภาวะซมเศรา (2Q) ในคลนก NCD พบวา ยงม รพช. บางแหงยงมอตราเขาถงบรการของผปวยโรคซมเศรา ไมถงรอยละ 31

และยงขาดคณภาพในการคดกรอง โดยพบวา การเขาถงบรการซมเศราในกลมผสงอายยงไมถงเกณฑรอยละ 31 เกอบทกอ าเภอ แตมบางอ าเภอทมอตราการเขาถงบรการผานเกณฑ คอ อ าเภอชมแสง มอตราการเขาถงฯรอยละ 46.53 รองลงมาอ าเภอโกรกพระ รอยละ 31.06

Page 12: วัยสูงอายุ สถานการณ์กลุ่มวัยสูงอายุ · นครสวรรค์ 1,072,156 138,062 12.87 88.56 9.78 1.65

จงหวดอทยธาน จากความกาวหนาทางการแพทยและสาธารณสขของประเทศไทย ท าใหอตราตายนอยลง ประชากร

มอายยนยาวมากขน ปจจบน (19 กนยายน 2557) ประเทศไทยมประชากร 64.9224 ลานคน มประชากรผสงอาย 60 ปขนไป เทากบ 10.0214 ลานคน คดเปนรอยละ 15.44 จ านวนประชากรผสงอาย 65 ป ขนไป เทากบ 6.7052 ลานคน คดเปนรอยละ 10.33 นนหมายถงวา ประเทศไทยเปนสงคมผสงอาย และเมอแบงผสงอายตามความสามารถในการดแลตนเองเพอประกอบกจวตรประจ าวน (Activity of Daily Living) พบวา ผสงอาย รอยละ 0.6 – 11.9 มขอจ ากดในการท ากจวตรประจ าวนพนฐาน (ท าเองไมได) และผสงอายตองการความชวยเหลอในการท ากจวตรประจ าวนพนฐาน ถงรอยละ 15.5 ในปงบประมาณ 2557 ผสงอายไทย รอยละ 95 มความเจบปวยดวยโรค/ปญหาสขภาพ คอ โรคความดน โลหตสง รอยละ 41 โรคเบาหวาน รอยละ10 โรคขอเขาเสอม รอยละ 9 เปนผพการ รอยละ 6 โรคซมเศรา รอยละ 1

จงหวดอทยธาน มประชากร 278,781 คน มประชากรผสงอาย 60 ปขนไป จ านวน 55,930 คน คดเปน รอยละ 20.06 นนหมายถงวา จงหวดอทยธานเปนสงคมผสงอายสมบรณแบบ (Aging Society) และจากการประเมนความสามารถในการดแลตนเองในการประกอบกจวตรประจ าวน (Activity of Daily Living) ของผสงอาย 60 ปขนไป พบวา เปนกลมตดสงคม รอยละ 91.62 กลมตดบาน รอยละ 6.90 กลมตดเตยง รอยละ 1.48 และยงพบวา ผสงอายมภาวะเสยงทจะเจบปวยดวยโรคเรอรง

ผลการคดกรองความสามารถในการดแลตนเองในการประกอบกจวตรประจ าวน (ADL) ในผสงอาย จงหวดอทยธาน ปงบประมาณ 2557

CUP

จ านวน สอย.

ทงหมด

จ านวน สอย.ท

คดกรอง

ความครอบคลม

รอยละ

ผลการคดกรอง ADL กลมท 1 กลมท 2 กลมท 3

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ เมองอทยธาน 7,638 7,071 92.58 6,420 90.79 505 7.14 146 2.06 ทพทน 7,419 7,419 100.00 6,799 91.64 534 7.20 86 1.16 สวางอารมณ 4,139 4139 100.00 3,834 92.63 223 5.39 82 1.98 หนองฉาง 7,991 7,075 88.54 6,402 90.49 556 7.86 117 1.65 หนองขาหยาง 3,007 3,007 100.00 2,692 89.52 264 8.78 51 1.70 บานไร 7,192 7,192 100.00 6,692 93.05 435 6.05 65 0.90 ลานสก 7,690 7,502 97.56 6,992 93.20 432 5.76 78 1.04 หวยคต 2,712 1,613 96.35 1,415 54.15 159 6.08 39 1.49

รวม 47,788 45,018 94.20 41,246 91.62 3,108 6.90 664 1.48 ทมา : จากขอมลรายงานของหนวยบรการ ป 2557

Page 13: วัยสูงอายุ สถานการณ์กลุ่มวัยสูงอายุ · นครสวรรค์ 1,072,156 138,062 12.87 88.56 9.78 1.65

ชเปาอตราการการเขาถงบรการซมเศราผสงอายจงหวดอทยธาน

หมายถง พนทมอตราหญงเขาถงบรการซมเศราผสงอาย นอยกวารอยละ 15 ป 2558 หมายถง พนทมอตราหญงเขาถงบรการซมเศราผสงอาย 15 - 31 ป 2558 หมายถง พนทมอตราหญงเขาถงบรการซมเศราผสงอาย มากกวารอยละ 31 ป 2558

อ าเภอ อตราการถงบรการซมเศราผสงอาย

ป 2558 เมองอทยธาน 1.72 ทพทน 3.45 สวางอารมณ 0.86 หนองฉาง 1.29 หนองขาหยาง 4.74 บานไร 3.02 ลานสก 3.45 หวยคต 5.17 รวม 2.48

สถานการณและสภาพปญหาในป 2558 พบวาอตราการการเขาถงบรการซมเศราผสงอายจงหวดนครสวรรค มมการคดกรองภาวะซมเศรา

(2Q) ในคลนก NCD พบวา ยงม รพช. ทกอ าเภอยงมอตราเขาถงบรการของผปวยโรคซมเศรา ไมถงรอยละ 31

และยงขาดคณภาพในการคดกรอง โดยพบวา การเขาถงบรการซมเศราในกลมผสงอายยงไมถงเกณฑรอยละ 31 ทกอ าเภอ

Page 14: วัยสูงอายุ สถานการณ์กลุ่มวัยสูงอายุ · นครสวรรค์ 1,072,156 138,062 12.87 88.56 9.78 1.65

จงหวดพจตร จากขอมลประชากรจงหวดพจตร ป 2557 พบวาจงหวดพจตร มประชากรผสงอาย อาย 60ปขนไป

จ านวน 85823 คนคดเปนรอยละ 17.84 ซงถอวาเปนสงคมผสงอายแลวเมอพจารณาขอมลสดสวนผสงอายรายอ าเภอ พบวาประชากรผสงอายทเกนคาประเทศ (รอยละ 15.7) เกอบทกอ าเภอ ยกเวนอ าเภอบงนารางและอ าเภอวชรบารม และจากขอมลการประเมนความสามารถในการประกอบกจวตรประจ าวนผสงอายไดรบประเมนทงหมด 55,362 คนคดเปนรอยละ 64.51 พบวา เปนกลม1 ตดสงคมรอยละ 91.70กลม2 ตดบานรอยละ 4.43 และเปน กลม3 ตดเตยงรอยละ 1.01 จากผลการด าเนนงานตามตวชวดงานผสงอายในปทผานมาพบวา มอ าเภอด าเนนการโครงการอ าเภอสขภาพด 80 ปยงแจว จ านวน 1อ าเภอ คออ าเภอวชรบารมซงอยระหวางรอการประเมนรบรอง ซงเปนการบรณาการงานสงเสรมสขภาพผสงอายใหครอบคลม ทมเปาหมายการด าเนนงานใหผสงอายมพฤตกรรมสขภาพทพงประสงคไมนอยกวารอยละ 30 ซงท าใหการประเมนพฤตกรรมสขภาพของผสงอายไมครอบคลมทกอ าเภอสวนผลการด าเนนงานในภาพของต าบล มต าบลทผานเกณฑต าบลดแลผสงอายจ านวน 19 ต าบล ใน 10 อ าเภอ ยงขาดอก 2 อ าเภอทก าลงด าเนนการพฒนาและจะประเมนในป 2558

ผลการด าเนนงาน ป 2558 (ต.ค.-ธ.ค.) ตาม 43 แฟม /ส ารวจรอบ 2 ขอมลการประเมนความสามารถในการท ากจวตรประจ าวน (ADL) ป 2558

อ าเภอ จ านวนผสงอายทงหมด

ไดรบการคดกรอง

รอยละ

ผลการคดกรองต.ค.57-ม.ค.2558

ระดบ1(ตดสงคม) ระดบ2(ตดบาน) ระดบ3(ตดเตยง)

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ

เมอง 18,544 14,451 77.93 13,637 94.37 676 4.68 168 1.16

วงทรายพน 3,861 1,652 42.79 1,606 97.22 44 2.66 7 0.42

โพธประทบชาง 6,669 5,890 88.32 5,557 94.35 257 4.36 76 1.29

ตะพานหน 10,796 6,918 64.08 6,293 90.97 230 3.32 105 1.52

บางมลนาก 8,195 7,529 91.87 7,127 94.66 337 4.48 65 0.86

โพทะเล 9,154 8,186 89.43 7,667 93.66 420 5.13 93 1.14

สามงาม 6,135 4,645 75.71 4,280 92.14 305 6.57 100 2.15

ทบคลอ 7,970 4,997 62.70 4,450 89.05 68 1.36 25 0.50

สากเหลก 3,706 1,841 49.68 1,422 77.24 238 12.93 19 1.03

บงนาราง 3,450 3,141 91.04 3,068 97.68 96 3.06 17 0.54

ดงเจรญ 3,231 2,124 65.74 2,063 97.13 38 1.79 24 1.13

วชรบารม 3,872 3,745 96.72 3,507 93.64 181 4.83 49 1.31

รวม 85,583 65,119 76.09 60,677 93.18 2,890 4.44 748 1.15

แหลงขอมล : รายงาน จากการส ารวจของ รพ.สต. ณ เดอน มกราคม 2558

Page 15: วัยสูงอายุ สถานการณ์กลุ่มวัยสูงอายุ · นครสวรรค์ 1,072,156 138,062 12.87 88.56 9.78 1.65

จากขอมลการประเมนคดกรองสภาวะสขภาพผสงอาย ประเมนความสามารถในการท ากจวตรประจ าวน (ADL) ในเขตในป 2557 พบวา จงหวดพจตรมผสงอายทชวยเหลอตนเองไดดคอกลมท 1(ตดสงคม)มากทสดคอรอยละ 94.4 อาจเปนผลจากการทจงหวดพจตรมภาคเครอขายชมรมผสงอายทเขมแข ง มกจกรรมตอเนอง ๆ ตดตอกนมา 3 ป โดยมการประชมสญจรชมรมผสงอายระหวางอ าเภอหมนเวยนไปทกอ าเภอมากกวา 30 ครง และจดมหกรรมใหญระดบจงหวดปละ 1 ครง โดยในป 2558 จงหวดไดรบงบพฒนาจากจงหวดจ านวน 1,534,200 บาทในการดสขภาพผสงอายทง 3 กลมครอบคลมทกอ าเภอเพอส ารวจและประเมนสขภาวะทจ าเปนและส าคญใหกบผสงอาย จ านวน 267,000 บาท และใชในการพฒนาศกยภาพชมรมผสงอาย ระดบอ าเภอ จ านวน 96,000 บาท อกทงพฒนาศกยภาพบคลากรสาธารณสข และชมรม จ านวน522,300 บาท (การจดแลกเปลยนเรยนรศกษาดงาน โรงเรยนผสงอายหนองลาน อ าเภอทามะกา จงหวดกาญจนบร และศนยพฒนาคณภาพผสงอาย จงหวดกาญจนบร เมอวนท 16 -18 ธนวาคม 2557 จ านวน 51 คนเปนเงน 20,4000 บาท)อบรมผดแลผสงอาย ( Care Giver )หลกสตร 12 ชวโมง หมละ 1 คน ครอบคลมทกหมบานจ านวน 930 คน (ด าเนนการ ระหวางเดอน ธนวาคม 2557 – มกราคม 2558) จดมหกรรมผสงอาย จงหวดพจตร ในวนท 20 กมภาพนธ 2558 ณ วดพราว ต าบลวดขวางอ าเภอโพทะเล จงหวดพจตร โดยความรวมมอขององคกรภาคทกภาคสวนจ านวน 72,000 บาท ขอมลทเกบระหวางเดอน พฤศจกายน 2557 – มกราคม 2558 ครอบคลม รอยละ 76.09 และพบผสงอาย กลม 1 ตดสงคม รอยละ 93.18 แตยงเกบไมครอบคลม

Page 16: วัยสูงอายุ สถานการณ์กลุ่มวัยสูงอายุ · นครสวรรค์ 1,072,156 138,062 12.87 88.56 9.78 1.65

ชเปาอตราการการเขาถงบรการซมเศราผสงอายจงหวดพจตร

หมายถง พนทมอตราหญงเขาถงบรการซมเศราผสงอาย นอยกวารอยละ 15 ป 2558 หมายถง พนทมอตราหญงเขาถงบรการซมเศราผสงอาย 15 - 31 ป 2558 หมายถง พนทมอตราหญงเขาถงบรการซมเศราผสงอาย มากกวารอยละ 31 ป 2558

อ าเภอ อตราการถงบรการซมเศราผสงอาย

ป 2558 เมองพจตร 15.09 วงทรายพน 48.05 โพธประทบชาง 2.26 ตะพานหน 5.56 บางมลนาก 6.71 โพทะเล 4.37 สามงาม 4.07 ทบคลอ - วชรบารม 14.29 สากเหลก - บงนาราง - ดงเจรญ - รวม 8.37

Page 17: วัยสูงอายุ สถานการณ์กลุ่มวัยสูงอายุ · นครสวรรค์ 1,072,156 138,062 12.87 88.56 9.78 1.65

สถานการณและสภาพปญหาในป 2558 พบวาอตราการการเขาถงบรการซมเศราผสงอายจงหวดพจตร มมการคดกรองภาวะซมเศรา (2Q) ใน

คลนก NCD พบวา ยงม รพช. เกอบทกแหงยงมอตราเขาถงบรการของผปวยโรคซมเศรา ไมถงรอยละ 31 และ

ยงขาดคณภาพในการคดกรอง โดยพบวา การเขาถงบรการซมเศราในกลมผสงอายยงไมถงเกณฑรอยละ 31 เกอบทกอ าเภอ แตมบางอ าเภอทมอตราการเขาถงบรการผานเกณฑ คอ อ าเภอวงทรายพน มอตราการเขาถงฯรอยละ 48.05 จงหวดก าแพงเพชร จากความกาวหนาทางการแพทยและสาธารณสขของประเทศไทย ท าใหอตราตายนอยลง ประชากรมอายยนยาวมากขน ปจจบน(19 กนยายน 2557) ไทยมรประชากร 64.9224 ลานคน มประชากรผสงอาย 60 ปขนไป เทากบ 10.0214 ลานคน คดเปนรอยละ 15.44 จ านวนประชากรผสงอาย 65 ป ขนไป เทากบ 6.7052 ลานคน คดเปนรอยละ 10.33 นนหมายถงวาประเทศไทยเปนสงคมผสงอาย และเมอแบงผสงอายตามความสามารถในการดแลตนเองเพอประกอบกจวตรประจ าวน (Activity of Daily Living) พบวา ผสงอาย รอยละ 0.6 – 11.9 มขอจ ากดในการท ากจวตรประจ าวนพนฐาน(ท าเองไมไดและผสงอายตองการความชวยเหลอในการท ากจวตรประจ าวนพนฐาน ถงรอยละ 15.5 ในป 2557 ผสงอายไทย รอยละ 95 มความเจบปวยดวยโรค/ปญหาสขภาพ คอ โรคความดน โลหตสง รอยละ 41 โรคเบาหวาน รอยละ10 โรคขอเขาเสอม รอยละ 9 เปนผพการ รอยละ 6 โรคซมเศรา รอยละ 1

จงหวดก าแพงเพชร มประชากร 642,498 คน มประชากรผสงอาย 60 ปขนไปเทากบ 104,566 คน คดเปน รอยละ 16.27 จ านวนประชากรผสงอาย 65 ปขนไปเทากบ 69,123 คน คดเปนรอยละ 10.76 (Data center : 5 กมภาพนธ 2558) นนหมายถงวา จงหวดก าแพงเพชรกาวเขาสสงคมผสงอาย (Aging Society) ผสงอาย 60 ปขนไป ไดรบการประเมนตามความสามารถในการดแลตนเองเพอประกอบกจวตรประจ าวน(Activity of Daily Living) คดเปนรอยละ 79.37 เมอจ าแนกผสงอายตามความสามารถในการดแลตนเองเพอประกอบกจวตรประจ าวน พบวาผสงอายรอยละ 1.21 - 5.75 มขอจ ากดในการท ากจวตรประจ าวนพนฐาน(ท าเองไมได) (ขอมลป 2557 ) ดงนน เมอสดสวนวยแรงงานแปรผกผนกบวยผสงอาย เปนผลใหผทจะมาชวยเหลอดแลผสงอายกลมทตองพงพงโดยบคคลในครอบครว อาจไมเพยงพอ จงจ าเปนตองหาอาสาสมครดแลผสงอายมาชวยเหลอดแลเพมเตมในอนาคต

Page 18: วัยสูงอายุ สถานการณ์กลุ่มวัยสูงอายุ · นครสวรรค์ 1,072,156 138,062 12.87 88.56 9.78 1.65

ประเมนความสามารถในการดแลตนเองเพอประกอบกจวตรประจ าวน (ADL) จงหวด ก าแพงเพชร จ าแนกรายอ าเภอ ป 2557

อ าเภอ 60 ป

ขนไป

กลมท 1 จ านวน กลมท 2 จ านวน กลมท 3 จ านวน รวม รอยละ

เมองก าแพงเพชร 29,805 69.99 20,861 4.99 1,487 0.95 283 22,631 75.93

ไทรงาม 6,724 80 5,379 5.99 403 1.18 79 5,861 87.17

คลองลาน 8,183 69.99 5,727 5.99 490 0.96 79 6,296 76.94

ขาณวรลกษบร 16,008 69.99 11,204 6.99 1,119 1.49 239 12,561 78.47

คลองขลง 10,095 75 7,571 6.98 705 0.98 99 8,375 82.96

พรานกระตาย 7,849 74.99 5,886 4.99 392 1.65 130 6,407 81.63

ลานกระบอ 5,478 79.98 4,381 4.98 273 1.78 98 4,752 86.74

ทรายทองวฒนา 2,853 79.97 2,282 4.96 142 0.99 28 2,451 85.92

ปางศลาทอง 3,783 59.98 2,269 5.99 227 1.43 54 2,550 67.4

บงสามคค 3,337 80 2,670 4.96 166 1.26 42 2,878 86.232

โกสมพนคร 3,295 69.99 2,306 5.97 197 1.46 48 2,551 77.415

รวม 97,410 72.411 70,536 5.75 5,599 1.21 1,178 77,313 79.368

ทมา : จากขอมลรายงานของหนวยบรการ ป 2557

Page 19: วัยสูงอายุ สถานการณ์กลุ่มวัยสูงอายุ · นครสวรรค์ 1,072,156 138,062 12.87 88.56 9.78 1.65

ชเปาอตราการการเขาถงบรการซมเศราผสงอายจงหวดชยนาท

หมายถง พนทมอตราหญงเขาถงบรการซมเศราผสงอาย นอยกวารอยละ 15 ป 2558 หมายถง พนทมอตราหญงเขาถงบรการซมเศราผสงอาย 15 - 31 ป 2558 หมายถง พนทมอตราหญงเขาถงบรการซมเศราผสงอาย มากกวารอยละ 31 ป 2558

อ าเภอ อตราการถงบรการซมเศราผสงอาย

ป 2558 เมองชยนาท 19.40 มโนรมย - วดสงห 14.71 สรรพยา - สรรคบร - หนคา - เนนขาม - หนองมะโมง - รวม 4.26

สถานการณและสภาพปญหาในป 2558 พบวาอตราการการเขาถงบรการซมเศราผสงอายจงหวดชยนาท มมการคดกรองภาวะซมเศรา (2Q)

ในคลนก NCD พบวา ยงม รพช. ทกอ าเภอยงมอตราเขาถงบรการของผปวยโรคซมเศรา ไมถงรอยละ 31 และ

ยงขาดคณภาพในการคดกรอง โดยพบวา การเขาถงบรการซมเศราในกลมผสงอายยงไมถงเกณฑรอยละ 31 ทกอ าเภอ

Page 20: วัยสูงอายุ สถานการณ์กลุ่มวัยสูงอายุ · นครสวรรค์ 1,072,156 138,062 12.87 88.56 9.78 1.65

กรอบแนวคดการสรางสขในผสงอาย

ปญหา

- โรคเรอรง(เบาหวาน/ความดน) -ภาวะซมเศรา -ภาวะถดถอยของสมรรถภาพดานรางกาย-จตใจ -สขภาพฟน

วเคราะหสถานการณในชมชน

มาตรการ

1.ระบบ Long Term Care 2.Care giver ดแลผสงอาย 3.ความสข 5 มต 4.การจดกจกรรมในชมรมผสงอาย 5.อสม.เชยวชาญ/อสผ.

มาตรการ

1.ระบบ Long Term Care 2.Care giver ดแลผสงอาย 3.ความสข 5 มต 4.การจดกจกรรมในชมรมผสงอาย 5.อสม.เชยวชาญ/อสผ.

มาตรการ

1.ระบบ Long Term Care 2.Care giver ดแลผสงอาย 3.ความสข 5 มต 4.การจดกจกรรมในชมรมผสงอาย 5.อสม.เชยวชาญ/อสผ.

กจกรรม

1.คดกรองภาวะทางสขภาพจต เชน ภาวะซมเศรา ความสามรถในการประกอบกจวตรประจ าวน(ADL) 2.ระบบเฝาระวงในชมชน โดย อสม. 3.ฝกอาชพสรางรายไดใหผสงอาย 4.กจกรรมสงเสรมสขภาพกายและจตใจ เชน ร าวงยอนยค ร าไมพอง แอโรบค 5.พฒนาศกยภาพผดแลผสงอายในชมชน

เครอขาย

รพช. อปท. สสอ. พมจ. รพ.สต. ชมรม ผส. อสม./อสผ. ชมชน ศนยสขภาพจตท 3

แนวทางการแกไข

แกปญหา

ผสงอายมสขภาพด มความสข

1.เกดชมรมผสงอายทเขมแขง

2.ลดภาวะเครยด ซมเศราในผสงอาย 2.ลดภาวะพงพงของลกหลาน

3.มอาสาสมครดแลผสงอายในชมชน

5.มระบบสงตอผปวยในระดบอ าเภอ

ชมรมผสงอาย

Page 21: วัยสูงอายุ สถานการณ์กลุ่มวัยสูงอายุ · นครสวรรค์ 1,072,156 138,062 12.87 88.56 9.78 1.65

นโยบายการด าเนนงานสขภาพจต กลมผสงอาย ประจ าป 2559

เนนการคดกรองผสงอายทมภาวะซมเศรา และพฒนาระบบการดแลทางสงคมจตใจส าหรบผสงอายใน

รพช. (คลนกสงอาย/ คลนก NCD) และผสงอายในชมชน (ชมรมผสงอาย/ ผสงอาย ตดสงคม ตดบาน ตดเตยง)

สนบสนนการพฒนาศกยภาพบคลากรสาธารณสข เพอเสรมสรางความเขมแขงของระบบการสงเสรมสขภาพจตและปองกนปญหาสขภาพจตผสงอาย และเพอพฒนาศกยภาพสมาชกชมรมผสงอายในการดแลชวยเหลอตนเองและผอนในชมชน รวมทงท าประโยชนใหสงคมโดยเชอมดยงกบระบบสขภาพระดบอ าเภอ(DHS) สงเสรมการปองกนปญหาสขภาพจตผสงอายตดบาน ตดเตยง และผดแลในชมชน ใหไดรบการคดกรองปญหาสขภาพจตและดแลดานสงคมจตใจและตดตามเยยมบาน รวมกบทมหมอครอบครว สนบสนนการปองกนปญหาสขภาพจตผสงอายทมารบบรการในคลนก NCD/คลนกสงอาย โรงพยาบาลชมชน ใหไดรบการคดกรองปญหาสขภาพจตและดแลดานสงคมจตใจ รวมทงมระบบการสงตอเพอดแลอยางตอเนอง

สถานบรการสาธารณสข(รพช.) ชมชน

คลนกสงอาย/คลนกNCD ชมรมผสงอาย ผสงอายตดบาน/ตดเตยง

# สนบสนนการปองกนปญหาสขภาพจตผสงอายทมารบบรการ - คดกรองซมเศรา - ดแลทางสงคมจตใจและมระบบ

สงตอ - จดกจกรรมปองกนปญหา

สขภาพจตผสงอาย

# พฒนาศกยภาพบคลากรสาธารณสข # พฒนาศกยภาพสมาชกชมรมผสงอาย # คดกรองซมเศรา # ดแลดานสงคมจตใจ # จดกจกรรมสรางสข 5 มตส าหรบผสงอาย

# คดกรองซมเศรา # ดแลดานสงคมจตใจ # ตดตามเยยมบาน(รวมกบทมหมอครอบครว)

ประชาชนวยสงอายมสขภาพจตด สามารถอยรวมกนในสงคมอยางมความสข