22/09/59

1

อ.หนงฤทย โพธศร

Oxygenation & Suction

วตถประสงค

• Anatomy & Physiology of Respiratory System

• Oxygen therapy• ขอวนจฉยการพยาบาลทพบบอยในปญหาผปวยทมปญหาการไดรบออกซเจน

• การพยาบาลผปวยทไดรบออกซเจนโดยใชกระบวนการพยาบาล

Respiratory Care…..Breath…a Life

“ You can live without food for a week, without water for a day, but

you cannot live without air for more than a few minute.”

Technical term Oxygenation Hypoxia

Dyspnea

Tachypnea

Bradypnea

Apnea

Ventilation

Perfusion

diffusion

Principle role of respiratory system

To make oxygen available to tissue for metabolism

To remove the by-product of that metabolism – Carbon dioxide

Ventilation and Perfusion

39-6

Respiratory System

The exchange of respiratory gases occurs between the environmental air and the blood

There are 3 steps in the process of oxygenation:

• Ventilation; perfusion and diffusion.

22/09/59

2

Lung Anatomy

Respiratory Function

Maintain Adequate Oxygenation and Ventilation

:drive :pump:gas exchange

•

Circulatory system Normal Lung

22/09/59

3

Normal Alveoli Lung Anatomy

Gas Exchange Unit

Fig. 66-1

Gas exchange กระบวนการหายใจเขา

22/09/59

4

• Hyperventilation syndrome

กระบวนการหายใจออกFactors Affecting Oxygenation

• Environment

• Emotions

• Exercise

• Health

• Age

• Life style

• Medications

• Respiratory History

39-21

Ventilation• Movement of air into and out of the lungs

- Inhalation - Exhalation

• Delivery of fresh air into the lung’s alveoli• Regulated by respiratory control centers• Hypoxemia is a decrease in blood oxygen

concentration.

Factors Affecting Ventilation

• Lung elasticity / compliance

• Airway obstruction

• Musculature condition

• Neurological controls

Perfusion

• Transport of O2 & CO2 via blood to tissue

• Volume of blood flowing through lungs affects amount of oxygen and gases exchanged

• Adequate blood supply and cardiovascular functioning are needed

• hemoglobin HbO2 (or SaO2)

22/09/59

5

Perfusion

• Rate of O2 transport depends on:

• Cardiac output

• Activity level

• CO2 transport

A diffusion

The molecules are more densely packed on the left and so they tend to diffuse into thespace on the right. This is a diffusion gradient

Diffusion7

The concentration of oxygen molecules isgreater outside the cellthan inside

So the oxygen moleculesdiffuse into the cell

Diffusion of oxygen into a cell9

Because the cell is using up oxygen, the concentration of oxygen inside the cell isalways lower then the concentration outside.

So oxygen continues to diffuse in

The diffusion gradient is maintained

10

Diffusion of oxygen into a cell

blood supply to air sac

air breathedin and out

diffusion ofoxygen

diffusion ofcarbon dioxide O2

CO2

A single air sac 21

0.03 mm

question 4

Alveoli Gas Exchange

• Air reaches alveoli• Oxygen from alveoli space moves into

pulmonary capillary (oxygen uptake) via diffusion

• Oxygen diffuses across alveoli membranes moving from high concentration (alveoli) to lower concentration (pulmonary capillary)

22/09/59

6

Alveoli Gas Exchange

• Surfactant- secreted by alveoli cells, keeps surfaces moist and prevents atelectasis

• Atelectasis- incomplete lung expansion or collapse of alveoli

• Lung Compliance- elasticity of lung tissue and flexibility of rib cage

• Lung recoil- ability of lungs to recoil

Other Factors Affecting Gas Exchange

• Surface area

• Thickness of tissue

การประเมนสภาพผปวยทม

ความตองการไดรบออกซเจน

Assessing Respiratory Functioning

• Difficulty breathing?

• Chest pain?

• Coughing?

• Sputum production?

• Nocturnal diaphoresis

• Fatigue

• Sleep with 2 or more pillows?

Assessing Respiratory Functioning

Respiratory Hx includes:

• Allergies• Medications• Medical Hx

• Smoking• Lifestyle /

Activity Level• Stressors• Recent exposures• Developmental

level

Assessing Respiratory Functioning

• Respiratory Rate:

• Tachypnea R>24

• Bradypnea R<10

• Apnea

• Respiratory Depth:

• Deep - diaphragmatic

• Shallow

22/09/59

7

Pulse Oximetry

•The SPO2 range for a patient who is adequately oxygenated would be

•95% - 100%

Copyright © 2013, 2010, 2006, 2003, 2000, 1995, 1991 by Mosby, an imprint of Elsevier Inc.37

Copyright © 2013, 2010, 2006, 2003, 2000, 1995, 1991 by Mosby, an imprint of Elsevier Inc.38

39-39

Assessment

Physical Examination• Rate, rhythm, pattern of respirations• Manifestations of hypoxia

- Behavior, clubbing, cyanosis, mottling

• Palpation findings related to compromised ventilation include vocal fremitus, and displacement of trachea.

• Percussion may reveal hyperresonance, dull percussion tone.

39-40

Assessment

Physical Examination• Auscultation may reveal adventitious breath

sounds.- Rales (crackles), wheezes (rhonchi), pleural

friction rub, stridor

• Auscultation may also reveal gallops, or extra heart sounds, and murmurs.

39-41

Diagnostic and Laboratory Data

Pulse Oximetry

Arterial Blood Gases (ABGs)

Sputum Collection

Ventilatory Function Tests

Lactic Acid, Hemoglobin, Hematocrit

39-42

Diagnostic and Laboratory Data

Chest X-Ray, Computerized Tomography

Bronchoscopy

Thoracentesis

Echocardiography

Electrocardiography

Stress Test

22/09/59

8

•การพยาบาลผปวยทไดรบออกซเจน

หลกทวไปในการดแลผปวยทไดรบออกซเจน

• 1. การดแลผปวยขณะใหออกซเจน

• 2. การดแลอปกรณตางๆ ทใช

• 3. การดแลดานความปลอดภย

อปกรณหลกทใชกบการใหออกซเจน

• 1. เครองปรบอตราการไหลของออกซเจน (Flow meter)

• 2. ปมควบคมอตราการไหลของออกซเจน

• 3. ขวดใสนากลนปลอดเชอ4. เครองควบคมกาช (Cylinder regulator)

เครองปรบอตราการไหลของออกซเจน (Flow meter)

ปมควบคมอตราการไหลของออกซเจน ขวดใสนากลนปลอดเชอ

22/09/59

9

. เครองควบคมกาช (Cylinder regulator)

อปกรณหลกทใชกบการใหออกซเจน

วธการตออปกรณการใหออกซเจน

ออกซเจนแบบตางๆ ทใชบอยในปจจบน

• 1. ออกซเจนระบบความดนตา (low flow system)

• 2. ออกซเจนระบบความเขมขนสง (high flow system)

ออกซเจนระบบความดนตา (low flow system)

• Nasal cannula

• Simple face mask (mask without

• bag)

• mask with reservoir bag

• - Partial rebreathing mask

• - Non – rebreathing mask

22/09/59

10

ออกซเจนระบบความเขมขนสง (high flow system)

• Venturi mask

• Oxygen Tent

• - Croupette tent - Electrical tent

• - Hood or Oxygen box or Hut tent

Oxygen T- piece

Tracheostomy collar

• ความเขมขน ประมาณ 24 – 44 %

• เปดให ออกซเจน 1-6 ลตร/นาท

• อตราการไหล (ลตร/นาท)

• 1 = 24 % 4 = 36 %

• 2 = 28 % 5 = 40 %

• 3 = 32 % 6 = 44 %

Nasal cannula

Nasal cannula Nasal cannula

Simple face mask (mask without bag)

• ใหความเขมขนออกซเจน 40 - 60%

• เปดอตราการไหล 5 – 8 ลตร/นาท

• 5 – 6 = 40%

• 6 – 7 = 50%

• 7 – 8 = 60%

Simple face mask (mask without bag)

22/09/59

11

Simple face mask (mask without bag)

• ใหความเขมขนออกซเจน 40 - 90%

• เปดอตราการไหล 6-12 ลตร/นาท

• 6 – 7 = 40 – 50%

• 7 - 8 = 50 – 60%

• 10 – 12 = 70 – 90%

mask with reservoir bag

mask with reservoir bag

• - Partial rebreathing mask• ใหความเขมขนออกซเจน 70%

• เปดอตราการไหล 8-12 ลตร/นาท

• - Non – rebreathing mask • ใหความเขมขนออกซเจน 80 - 90%

• เปดอตราการไหล 8-12 ลตร/นาท

Partial rebreathing mask

Non – rebreathing mask Venturi mask

22/09/59

12

Venturi mask Oxygen Tent

• - Croupette tent and Electrical tent

• - Hood or Oxygen box or Hut tent

Croupette tent Oxygen Hood

Oxygen box Hut tent

22/09/59

13

Oxygen T- piece

Tracheostomy collar การดดเสมหะ (SUCTION)

• วตถประสงค• 1. เพอทาใหทางเดนหายใจโลง

• 2. สงเสรมการระบายอากาศดขน ทาใหเนอเยอไดรบออกซเจนไปเลยงอยางเพยงพอ

• หลกในการดดเสมหะ คอ ตองดดเสมหะบรเวณทบรเวณสะอาดกอนดดเสมหะบรเวณ

สกปรก

อปกรณ• เครองดดเสมหะ• Wall suction • ทารก (นอยกวา 1 ป ) 60 – 80 mmHg

• เดก (1 - 8 ป) 80 – 120 mmHg

• ผใหญ 120 – 150 mmHg

• ผสงอาย 80 – 120 mmHg

• Portable suction• ผใหญ 7 – 15 mmHg

• เดก 5- 10 mmHg

เครองดดเสมหะ : Wall suction

22/09/59

14

เครองดดเสมหะ : Portable suctionอปกรณ

• สายดดเสมหะ• ทารก 6 – 10 Frence

• เดก 10 Frence

• ผใหญ 12 – 18 Frence แตนยมใช 14 Frence

• ผสงอาย 10 Frence

• ถงมอปราศจากเชอ

• ผาปดปาก ปดจมก• Ambu bag

• Stethoscope

ขอควรคานงในการดดเสมหะ

• 1. ดดเสมหะเทาทจาเปน

• ทางเดนหายใจบาดเจบ

• เกดภาวะขาดออกซเจน

• เสยงตอการเกดภาวะปอดแฟบ

• พจารณาจาก• จานวนเสมหะ

• สญญาณชพ (หายใจ ชพจร)

• อาการอนๆ

• 2. กอนดดเสมหะควรใหออกซเจน 100% ประมาณ 3-5 นาท

• 3. การดดเสมหะแตละครง ไมเกน 10 – 15 วนาท

• 4. เลอกขนาดสายดดเสมหะ และปรบแรงดดของเครองดดเสมหะใหเหมาะสม

• 5. กรณดดเสมหะในจมกและในปาก ควรดดในจมก (nasopharynx) กอนดดเสมหะในปาก (Oropharynx)

ขอควรคานงในการดดเสมหะ

ขอวนจฉยทางการพยาบาล ineffective airway clearance

(ขบเสมหะไมมประสทธภาพเนองจากเสมหะออกมากและขน)

ขอวนจฉยทางการพยาบาล

22/09/59

15

เสมหะออกดขน เสยงหายใจชดขน ทางเดนหายใจโลง

อตราหายใจ 12- 20 ครง/นาท ไมหอบเหนอย

ปลายมอ – ปลายเทาไมเขยว

ไมมเสยงเสมหะ

เกณฑผลลพธ ขอมลสนบสนน

• มเสยงเสมหะ

• อตราการหายใจ 22- 30 ครง/นาท

• ออกซเจน saturation 92%

• ฟงเสยงหายใจมเสยง crepitation

• หายใจหอบเหนอย

• ใชกลามเนอหนาทองชวยในการหายใจ

ประเมน airway pressure ทก 1-2 ชวโมง และฟงเสยงปอดทก 2-4 ชวโมง

ใส oral airway ใหอยในทาทเหมาะสมและทางเดนหายใจโลง

ดดเสมหะทกครงทมเสมหะ เพอใหทางเดนหายใจโลง

ดแลใหไดรบยาขยายหลอดลมตามแผนการรกษาและประเมนผลของการยา

พลกตวทก 1-2 ชวโมง เพอทาใหมการเคลอนของเสมหะ

การพยาบาลขอวนจฉยการพยาบาล

Impaired gas exchange

(การแลกเปลยนกาซไมเพยงพอ)

เนองจากพนทในการแลกเปลยนกาชลดลง

74

ขอนบสนน

กระสบกระสาย ซม สบสน

หายใจขด หอบเหนอยHypoventilation

SpO2 < 95 %,

Cyanosis

ขอมลสนบสนน75

วตถประสงค:- การแลกเปลยนกาซเพยงพอ

เกณฑการประเมนผลรสกตวด หายใจปกต

ไมกระสบกระสาย นอนหลบได

ABGs:- PaO2 = 80 - 100,

PaCO2 = 35 - 45

SpO2 > 95 %

76

22/09/59

16

การพยาบาล

1. ประเมนภาวะพรองของ O2 :- ABGs , SpO2 2. ประเมนระดบความรสกตว

3. Suction O2 100% กอนและหลง Suction ทกครง

4. O2 Mask / E-T tube, Ventilator

5. Fowler’s position ไมใหนอนทบปอดขางทมพยาธสภาพ

6. ตด EKG Monitor

77

ขอวนจฉยการพยาบาล

Ineffective breathing pattern

(รปแบบการหายใจไมมประสทธภาพ)

เนองจาก การหายใจถกกด/

การอดกนทางเดนหายใจ

70

ขอมลสนบสนน

กระสบกระสาย

หายใจขด

หายใจ<11 ครง หรอ > 24 ครง/ นาทNo chest movement

Decrease breath sound

SpO2 < 95 % , Cyanosis

ขอมลสนบสนน71

วตถประสงค:- หายใจมประสทธภาพ

เกณฑการประเมนผล

ไมกระสบกระสาย พกได

หายใจปกต ทงความลก และอตรา 12- 24 ครง/ นาทChest movement ตามการหายใจเขาออก

Breath sound ปกต

SpO2 > 95 %, ไมม Cyanosis

72

การพยาบาล1. ประเมนสภาพผปวย ถาหยดหายใจ CPR

2. ใหการพยาบาลขนตน/ ระยะฉกเฉน ตามชนดของการบาดเจบ

เชน Tension pneumothorax ชวยแพทยในการระบายลมทอดแนนโดยแทง Insyte เบอร 16-18 ตอทอระบายลงใตนา

3. Suction จดทานอน Semi fowler’s O2 therapy :- Face mask , cannular

4. ถา Cyanosis รายงานแพทย

5. เจาะ ABGs ตามแผนการรกษาและตดตามผล

6. Bed rest และใหยาลดไขตามแผนการรกษา เชดตวเพอลดไข

73

การหายใจไมมประสทธภาพเนองจากถงลมและหลอดเลอดฝอยมการซมผานของของเหลว (permibility) สง และความยอมตาม (Compliance) ของปอดลดลง หรอการขยายตวของปอดลดลง

ขอวนจฉยทางการพยาบาล

22/09/59

17

ปลายมอ-ปลายเทาไมเขยว

ABG อยในเกณฑปกต

เสยงหายใจชดขน หายใจอยในเกณฑปกต

ไมหอบเหนอย ไมมเสยงเสมหะ

เกณฑผลลพธประเมนและบนทกรปแบบ ลกษณะ อตรา ความลก และเสยงหายใจ

ประเมนการขยายของทรวงอก

จดทาศรษะสง (Semi-fowler)

ดแลใหออกซเจนตามแผนการรกษา

สงเสรมใหผปวยพกผอนอยางเพยงพอ

การพยาบาล

การแลกเปลยนกาชไมมประสทธภาพเนองจากถงลมและผนงหลอดเลอดฝอยผดปกตจาก Surfactant ลดลง/ มลม / หรอมการอดตนในหลอดเลอดฝอยบรเวณปอด

ขอวนจฉยทางการพยาบาล เสยงหายใจชดขน หายใจอยในเกณฑปกต

สญญาณชพอยในเกณฑปกต

SpO2 > 95 %

ปลายมอ-ปลายเทาอน

เกณฑผลลพธ

การพยาบาล

ประเมนและบนทกสญญาณชพ และเสยงหายใจ

ประเมนและบนทก CVP และ CO

ประเมนภาวะเจบหนาอกและแนนหนาอก

ดแลใหผปวยไดรบออกซเจน