การพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล

นายนโรดม กตตเดชานภาพ

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาวทยาการสารสนเทศดษฎบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยสารสนเทศ

มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ปการศกษา2558

 

 

 

 

 

 

 

 

THE DEVELOPMENT OF A PERSONALIZED MODEL

FOR TOURIST ATTRACTION RECOMMENDATION

NarodomKittidachanupap

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for

theDegree of Doctor of Information ScienceinInformation Technology

Suranaree University of Technology

Academic Year 2015

 

 

 

 

 

 

 

 

การพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล

มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารอนมตใหนบวทยานพนธฉบบนเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาดษฎบณฑต

คณะกรรมการสอบวทยานพนธ

(รองศาสตราจารย ดร.วรพงษพลนกรกจ) ประธานกรรมการ

(ผชวยศาสตราจารย ดร.ธรา องสกล) กรรมการ (อาจารยทปรกษาวทยานพนธ)

(ผชวยศาสตราจารย ดร.ชพนธ รตนโภคา) กรรมการ

(รองศาสตราจารย ดร.นตยา เกดประสพ) กรรมการ

(ผชวยศาสตราจารย ดร.ศภกฤษฏ นวฒนากล) กรรมการ

(ศาสตราจารย ดร.ชกจ ลมปจ านงค) (อาจารย ดร.พรศกดสรโยธน) รองอธการบดฝายวชาการและนวตกรรม คณบดส านกวชาเทคโนโลยสงค ม

 

 

 

 

 

 

 

 

ก

นโรดม กตตเดชานภาพ: การพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล (THE DEVELOPMENT OF A PERSONALIZED MODEL FOR TOURIST ATTRACTIONRECOMMENDATION) อาจารยทปรกษา: ผชวยศาสตราจารย ดร.ธราองสกล, 192หนา.

ในปจจบนเวบไซตแนะน าสถานททองเทยวโดยทวไปนน มการจดกลมสถานททองเทยวตามแงมมตาง ๆ ของการทองเทยว และน าเสนอเนอหาแบบเดยวกนใหกบนกทองเทยวทกคน ซงในความเปนจรงแลว การแนะน าสถานททองเทยวในลกษณะดงกลาวเปนการแนะน าในขอบเขตทกวางจนเกนไป ท าใหนกทองเทยวแตละคนไมไดรบการแนะน าสถานททองเทยวทเหมาะสมกบความสนใจของตนเองอยางแทจรง ดงนนงานวจยนมงพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล โดยน าเทคนคตาง ๆ ของการท าเหมองขอมล อาท เทคนคการจดกลม และเทคนคการจ าแนกขอมล มาใชในการจดกลมนกทองเทยวทมคณลกษณะคลายคลงกน และใชเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ มาผสมผสานเพอค านวณคะแนนของสถานททองเทยว ท าใหเกดเปนแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลขนมา โดยเทคนคการจดอนดบทน ามาสรางแบบจ าลองนนม 4 เทคนค คอ ( 1) เทคนคการวดความคลายแบบโคไซนดดแปลง ( 2) เทคนคการจดล าดบดดแปลง (3) เทคนคการก าหนดอตราดดแปลง และ ( 4) เทคนคกระบวนการเชงวเคราะหดดแปลง ดงนนเพอใหไดแบบจ าลองทดทสด จงไดมการวเคราะหและเปรยบเทยบความถกตองแมนย าของทกเทคนคในการแนะน าสถานททองเทยวใหกบนกทองเทยวตามลกษณะเฉพาะของแตละบคคล โดยเทคนคทมประสทธภาพมากทสดนนจะถกน ามาใชในการสรางแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล เพอคนหาสถานททองเทยวทเหมาะสมทสดใหกบนกทองเทยวแตละคน

ผลการศกษาวจยสวนแรก เปนผลการศกษาเปรยบเทยบประสทธภาพแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลในสวนของการพฒนาโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวระหวางวธ J48 และ PCA-NN โดยพบวา การท านายกลมนกทองเทยวดวยวธ J48 มประสทธภาพในการท านายทดกวาวธ PCA-NN

ส าหรบผลการศกษาวจยสวนทสอง เปนผลการศกษาเปรยบเทยบประสทธภาพของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลในสวนของเทคนคการจดอนดบรายบคคลทดดแปลงและปรบปรงขนมาโดยการน าเอาโมดลการท านายกลมนกทองเทยวดวยวธ J48 มาใชรวมกบเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ 4 เทคนค ดงทกลาวมาแลว ซงไดออกแบบการทดลองโดยการเปรยบเทยบระหวางอนดบสถานททองเทยวทนกทองเทยวเคยไปและใหคะแนนความชอบไวทมคาตงแต 3.5, 4, 4.5 และ 5คะแนน กบอนดบของสถานททองเทยวทแนะน าโดยแบบจ าลอง

 

 

 

 

 

 

 

 

ข

ระหวางจ านวนของสถานททองเทยวทไดรบความนยมสงสดอนดบแรกทแตกตางกน ไดแก 5, 10, 15 และ 20อนดบแรก ซงผลการทดลองพบวา แบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลทเลอกใชวธการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลเทคนคการวดความคลายแบบโคไซนดดแปลง เปนขนตอนวธทมประสทธภาพสงกวาเทคนคการจดอนดบแบบอน ๆ ซงมคาความแมนย า คาความระลก และคาเอฟเมเชอร ทสงกวาทกเทคนค ถงแมวาจะมการปรบเปลยนคาระดบคะแนนความชอบ หรอจ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยมทแตกตางกน

สาขาวชาเทคโนโลยสารสนเทศ ลายมอชอนกศกษา _________________________ ปการศกษา 2558 ลายมอชออาจารยทปรกษา___________________

 

 

 

 

 

 

 

 

ค

NARODOM KITTIDACHANUPAP:THE DEVELOPMENT OF A

PERSONALIZED MODEL FOR TOURIST ATTRACTION. THESIS

ADVISOR: ASST. PROF. THARAANGSKUN, Ph.D., 192 PP.

PERSONALIZED RECOMMENDATION MODEL/ CLUSTERING/

CLASSIFICATION/ RANKING/TOURIST

Currently, the websites for tourist attraction recommendation usually aimto

classify those attractions based on various aspects of tourism and to present the same

content to all tourists. In fact, the suggested tourist attractions presented in such

a manner will be too wide scope, as direct result, tourists cannot find suitable places

for their preferences. Therefore the objective of this research is to develop a

personalized model for tourist attraction recommendation by using different

techniques in data mining such as data clustering and classification. Those data

mining techniques are applied forpredicting similarity among travelers.Furthermore,

several existing ranking methods arecombined to rate tourism attractions and build

personalized models for tourist attraction recommendation. Four ranking techniques

have been used to develop thepersonalized recommendation models which are

(1) Modified Cosine Similarity Technique (2) Modified Ranking Technique

(3) Modified Rating Technique and (4) Modified Analytic Hierarchy Process. These

techniques is analyzed and compared in order to make further development in a

suitably personalized model for tourist attraction recommendation. The most

effective technique will be applied as the personalized recommendation model.

 

 

 

 

 

 

 

 

ง

The first part of the research shows the results of performance evaluation of

prediction modules for similarity among travelers between J48 classification and

PCA-NN classification algorithms. The experimental results prove that the J48

classification algorithm is better than the PCA-NN classification algorithm.

The second part of the research shows the performance comparison of

personalized recommendation models developed by combining the J48 Classification

algorithm with the four ranking techniques. The experiment is designed by

comparingthe difference between tourist attractions ranked by 200 travelers and

tourist attractions recommended by the recommendation model. This experiment

considers tourist attractions where travelers have visited and rated with3.5, 4, 4.5 and

5 points, as well as, tourist attractions whereare ranked by the recommendation with

top 5, 10, 15 and 20.

This experiment results reveal that the personalized recommendation model

developed by Modified Cosine Similarity Technique is more effective than other

ranking techniques. Furthermore, if one changes the rating scores or the number of

differently top-ranked tourist attractions, this model still produces more precision,

recall and F-Measure.

School of Information Technology Student’s Signature

Academic Year 2015 Advisor’s Signature

 

 

 

 

 

 

 

 

ก

กตตกรรมประกาศ

ผวจยขอกราบขอบคณบคคล และกลมบคคลตอไปน ทไดกรณาใหค าปรกษา แนะน า และ

ชวยเหลอ ซงความพยายามและความส าเรจครงน จะเกดขนมได ถาไมไดรบการสนบสนนและก าลงใจจากผมพระคณดงตอไปน

ขอขอบคณ มหาวทยาลยราชภฏยะลา และส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) กระทรวงศกษาธการ ทใหการสนบสนนทนการศกษาตอภายในประเทศระดบปรญญาเอกจนส าเรจการศกษาตามหลกสตรน

ขอขอบพระคณอาจารยทปรกษา ผชวยศาสตราจารย ดร.ธรา องสกล และผชวยศาสตราจารย ดร.จตมนต องสกล ในความอนเคราะห ใหความร ค าปรกษา ค าแนะน าชวยเหลอในทก ๆ เรอง ทงเรองการเรยนและการด ารงชวต รวมถงชวยผลกดนใหงานวจยนส าเรจไปดวยด

ขอขอบคณอาจารย รองศาสตราจารย ดร.วรพงษ พลนกรกจ ผท าหนาทประธานกรรมการ ผชวยศาสตราจารย ผชวยศาสตราจารย ดร.ชพนธ รตนโภคา รองศาสตราจารย ดร.นตยา เกดประสพและผชวยศาสตราจารย ดร.ศภกฤษฏ นวฒนากล ผท าหนาทกรรมการสอบ วทยานพนธทกทาน ทกรณาใหค าแนะน าปรกษา และตรวจทานเนอหาวทยานพนธจนเสรจสมบรณ

ขอขอบคณ บคลากรประจ าสาขาวชาเทคโนโลยสารสนเทศ และบคลากรประจ าส านกวชาเทคโนโลยสงคม มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารทใหความชวยเหลอ สนบสนนและเอออ านวยความสะดวกตาง ๆ ตลอดระยะเวลาการศกษาวจยน

ขอขอบคณ ดร.ศภชานนท วนภ นายธวชพงษ พทกษ และเพอน สมาชกรวมหลกสตรปรญญาวทยาการสารสนเทศดษฎบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยสารสนเทศ มทส. ทกทาน ซงนอกจากจะเปนทงพและเพอนรวมงานแลว ยงคอยใหก าลงใจ ชวยเหลอแบงปนความรจนท าใหการศกษาครงนส าเรจลลวงดวยด

สดทายน ผวจยขอกราบขอบพระคณบดา มารดา และครอบครว ทเลยงด มอบโอกาสในการศกษา และใหความรก ความอบอน อบรมสงสอนหลอหลอมใหค าปรกษาและชวยเหลอในทกๆ อยาง จนท าใหท างานวจยและการศกษานส าเรจลลวง

นโรดม กตตเดชานภาพ

 

 

 

 

 

 

 

 

ฉ

สารบญ

หนา บทคดยอ (ภาษาไทย) ....................................................................................................................... ก บทคดยอ (ภาษาองกฤษ) .................................................................................................................. ค กตตกรรมประกาศ ............................................................................................................................ จ สารบญ ............................................................................................................................................. ฉ สารบญตาราง ................................................................................................................................... ฌ สารบญรป ........................................................................................................................................ ฒ บทท

1 บทน า.................................................................................................................................... 1 1.1 ความส าคญและทมาของปญหาวจย ............................................................................. 1 1.2 วตถประสงคของการวจย ............................................................................................. 4 1.3 ค าถามน าการวจย .......................................................................................................... 4 1.4 ขอตกลงเบองตน ...................................................................................................... 5 1.5 ขอบเขตของการวจย ..................................................................................................... 5 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ .......................................................................................... 5

1.7 ค าอธบายศพท .............................................................................................................. 5 2 ปรทศนวรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ ......................................................................... 7

2.1 ขอมลทสงผลตอการเลอกสถานททองเทยวของนกทองเทยว ...................................... 8 2.1.1 คณลกษณะของนกทองเทยวทมผลตอการเลอกสถานททองเทยว ................... 8

2.1.2 เกณฑในการจดอนดบสถานททองเทยว .......................................................... 9 2.2 แบบจ าลองการจดกลมนกทองเทยวทมลกษณะคลายคลงกน ...................................... 9

2.2.1 การท าเหมองขอมล (Data Mining) .................................................................. 9 2.2.2 การเลอกลกษณะส าคญ (Feature Selection) .................................................. 13 2.2.3 การจดกลมขอมล (Clustering) ....................................................................... 17 2.2.4 การจ าแนกขอมล (Classification) .................................................................. 21

 

 

 

 

 

 

 

 

ช

สารบญ (ตอ)

หนา

2.3 เทคนคทใชในการจดอนดบสถานททองเทยว ............................................................ 25 2.3.1 เทคนคการวดความคลายแบบโคไซน (Cosine Similarity) ............................ 25

2.3.2 เทคนคการจดล าดบ (Ranking) ...................................................................... 28 2.3.3 เทคนคการก าหนดอตรา (Rating) .................................................................. 35 2.3.4 กระบวนการล าดบชนเชงวเคราะห (Analytic Hierarchy Process: AHP) ...... 38 2.3.5 เทคนคไมเฉพาะบคคล (Unpersonalized Technique) .................................... 47 2.4 การประเมนแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล ................................ 49 2.4.1 สมประสทธสหสมพนธอนดบเคนดอลล (Kendall Rank Correlation Coefficient) ................................................................................................... 50

2.4.2 สมประสทธสหสมพนธของสเพยรแมน (Spearman Correlation Coefficient) ................................................................................................... 56 2.4.3 การวเคราะหขอมลคาความถกตองในการแนะน า ......................................... 58

2.5 งานวจยทเกยวของกบการพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยว รายบคคล.................................................................................................................... 61 3 วธด าเนนการวจย ............................................................................................................... 68

3.1 วธการวจย ................................................................................................................... 68 3.1.1 ศกษาปญหาการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล ...................................... 69

3.1.2 การออกแบบและเปรยบเทยบเทคนคการแนะน าสถานททองเทยว รายบคคล ....................................................................................................... 71 3.2 ประชากรและกลมตวอยาง ....................................................................................... 138

3.2.1 ประชากรทใชในการวจยในครงน คอ ผเชยวชาญ และนกทองเทยว ........... 138 3.2.2 กลมตวอยางทใชในการวจยในครงน ........................................................... 138 3.3 เครองมอทใชในการวจย .......................................................................................... 140 4 ผลการวจยและการอภปรายผล ........................................................................................ 141 4.1 ผลการเปรยบเทยบประสทธภาพแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยว รายบคคลทถกพฒนาดวยโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวระหวางวธ J48 และ PCA-NN .................................................................................................... 141

 

 

 

 

 

 

 

 

ซ

สารบญ (ตอ)

หนา

4.2 ผลการเปรยบเทยบประสทธภาพแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยว รายบคคลทถกพฒนาดวยเทคนคการจดอนดบรายบคคลแบบตาง ๆ ....................... 146 4.2.1 ผลการพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล เปรยบเทยบตามจ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยม ........................ 146 4.2.2 ผลการพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล เปรยบเทยบตามระดบคะแนนความชอบของนกทองเทยว .......................... 151 4.2.3 ผลการพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล เปรยบเทยบตามจ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยมและ ระดบคะแนนความชอบของนกทองเทยว .................................................... 154 5 สรปและขอเสนอแนะ ....................................................................................................... 161 5.1 สรปผลการวจย......................................................................................................... 161 5.2 ขอจ ากดของการวจย ................................................................................................. 164 5.3 การประยกตผลการวจย ............................................................................................ 164 5.4 ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป ........................................................................... 165 รายการอางอง ................................................................................................................................. 166 ภาคผนวก ภาคผนวก ก แบบสอบถามส าหรบเกบขอมลจากกลมตวอยาง ............................................... 171 ภาคผนวก ข ขอมลสถานททองเทยวทใชในการวจย ............................................................... 183 ประวตผวจย ................................................................................................................................. 192

 

 

 

 

 

 

 

 

ฌ

สารบญตาราง

ตารางท หนา

2.1 ตวอยางระดบความชอบในแตละสถานททองเทยวของนกทองเทยว ................................. 25 2.2 ผลการวดคลายคลงกนระหวางนกทองเทยวเปาหมาย และนกทองเทยว ............................ 27 2.3 ตวอยางการค านวณหาล าดบสถานททองเทยว ................................................................... 28 2.4 ตวอยางคะแนนของสถานททองเทยวตามเกณฑหลก ........................................................ 29 2.5 ล าดบความส าคญของแตละเกณฑดวยวธการจดล าดบ ( Ranking) ................................... 30 2.6 วธการหาคาน าหนกของเกณฑดวยเทคนคการจดล าดบดวยวธหาผลรวม

(Rank Sum) การจดล าดบดวยวธหาร (Rank Reciprocal) และการจดล าดบ ดวยวธยกก าลง (Rank Exponent) ....................................................................................... 31

2.7 การเปรยบเทยบคะแนน 1-5 เปนค ๆ (Pairwise Comparison) ............................................ 32 2.8 การค านวณหาคาน าหนกของคะแนน 1-5 .......................................................................... 33 2.9 คาน าหนกของคะแนนของสถานททองเทยว ...................................................................... 34 2.10 ตวอยางการหาอนดบสถานททองเทยวดวยเทคนค การจดล าดบดวยวธ หาผลรวม ( Rank Sum) ....................................................................................................... 34 2.11 ผลการจดอนดบสถานททองเทยวโดยเทคนคการจดล าดบดวยวธ หาผลรวม ( Rank Sum) การจดล าดบดวยวธหาร (Rank Reciprocal) และ การจดล าดบดวยวธยกก าลง (Rank Exponent) ........................................................... 35 2.12 ล าดบความส าคญของเกณฑจากนกทองเทยวดวยเทคนคการก าหนดอตรา (Rating) ......... 36 2.13 วธการหาคาน าหนกของเกณฑดวยเทคนคการก าหนดอตรา (Rating) ................................ 36 2.14 ตวอยางการหาอนดบสถานททองเทยวดวยเทคนคการก าหนดอตรา (Rating) ................... 37 2.15 เกณฑทใชในการพจารณาสถานททองเทยว ....................................................................... 38 2.16 ตวอยางคะแนนของสถานททองเทยวตามเกณฑยอย ......................................................... 38 2.17 มาตราสวนในการวนจฉยเปรยบเทยบเปนค ๆ ................................................................... 40 2.18 ตวอยางเมทรกซทใชแสดงการเปรยบเทยบเกณฑหลกแตละคของนกทองเทยว แตละคน ............................................................................................................................. 41

 

 

 

 

 

 

 

 

ญ

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา

2.19 ตวอยางเกณฑหลก ............................................................................................................. 41 2.20 ตวอยางวธการหาคาน าหนกของเกณฑหลก ...................................................................... 42 2.21 ตวอยางเกณฑยอยของเกณฑหลกกจกรรม ........................................................................ 43 2.22 ตวอยางวธการหาคาน าหนกเกณฑยอยของเกณฑหลกกจกรรม ........................................ 43 2.23 การปรบคาน าหนกของเกณฑยอยตามเกณฑหลกดานกจกรรมของนกทองเทยว .............. 44 2.24 ตวอยางขอมลคะแนนปจจยของสถานททองเทยวจากผเชยวชาญ ..................................... 44 2.25 คาน าหนกของคะแนนในสถานททองเทยว ....................................................................... 45 2.26 ตวอยางการหาล าดบสถานททองเทยวดวยวธ AHP ........................................................... 46 2.27 ตวอยางล าดบสถานททองเทยวทใชในการประเมน ........................................................... 47 2.28 ตวอยางการค านวณหาอนดบสถานททองเทยวดวยเทคนคการประมาณแบบเบส

(Bayes Estimator) .............................................................................................................. 48 2.29 ตวอยางล าดบสถานททองเทยวทใชในการประเมน ........................................................... 50 2.30 ตวอยางการจดเรยงล าดบสถานททองเทยวดวยเทคนคโคไซน ( Cosine)

จากนอยไปหามากทมอนดบสถานททองเทยวทซ ากน ...................................................... 52 2.31 ตวอยางการจดเรยงล าดบสถานททองเทยวดวยเทคนคโคไซน ( Cosine)

เปนล าดบสถานทหลกเพอเปรยบเทยบกบนกทองเทยวคนท 1 .......................................... 53 2.32 ตวอยางการจดเรยงล าดบสถานททองเทยวดวยเทคนคโคไซน ( Cosine)

จากนอยไปหามากทมล าดบสถานททองเทยวทซ ากน ....................................................... 54 2.33 ตวอยางการจดเรยงล าดบสถานททองเทยวดวยเทคนคโคไซน ( Cosine) เปนล าดบสถานทหลกเพอเปรยบเทยบกบนกทองเทยวคนท 2 .......................................... 55 2.34 ตวอยางการเปรยบเทยบระหวางเทคนคโคไซน ( Cosine) กบนกทองเทยวคนท 2 โดยใชคาสมประสทธสหสมพนธของสเพยรแมน ............................................................. 57 2.35 ขอมล 4 ประเภททใชในการประเมน ................................................................................. 58 2.36 ตวอยางการหาคาขอมล 4 ประเภททใชในการหาคาความแมนย า และคาความระลก ........ 60 2.37 สรปเปรยบเทยบงานวจยทเกยวของกบการพฒนาแบบจ าลองการแนะน า สถานททองเทยวรายบคคล ................................................................................................ 64

 

 

 

 

 

 

 

 

ฎ

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา 3.1 ตวอยางระดบความชอบของนกทองเทยวในแตละสถานททองเทยวดวยเทคนคการวด

ความคลายแบบโคไซนดดแปลง ........................................................................................ 73 3.2 ตวอยางผลการจดกลมของนกทองเทยวดวยวธเคมนส ...................................................... 74 3.3 ตวอยางขอมลสวนบคคลจากนกทองเทยว 400 คน ............................................................ 76 3.4 ตวอยางขอมลสวนบคคลจากนกทองเทยวเปาหมาย .......................................................... 79 3.5 ตวอยางขอมลคะแนนความชอบจากนกทองเทยวเปาหมาย ............................................... 79 3.6 ตวอยางระดบความชอบในแตละสถานททองเทยวของนกทองเทยวกลมท 1.................... 80 3.7 ผลการวดคลายคลงกนระหวางนกทองเทยวเปาหมาย และนกทองเทยวกลมท 1 .............. 82 3.8 ตวอยางการค านวณหาผลรวมคะแนนของสถานททองเทยว ............................................. 83 3.9 ตวอยางผลการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลเทคนคการวดความคลายแบบ

โคไซนดดแปลง (Modified Cosine Technique) ................................................................ 83 3.10 ตวอยางล าดบความส าคญของเกณฑของนกทองเทยวทมตอสถานททองเทยว

ดวยเทคนคการจดล าดบดดแปลง ....................................................................................... 85 3.11 ตวอยางผลการจดกลมของนกทองเทยวดวยวธเคมนส ...................................................... 86 3.12 ตวอยางขอมลสวนบคคลจากนกทองเทยว 400 คน ............................................................ 87 3.13 ตวอยางขอมลสวนบคคลจากนกทองเทยวเปาหมาย .......................................................... 90 3.14 ตวอยางการหาคาเซนทรอยดของเกณฑจากนกทองเทยวกลมท 1 ดวยแบบจ าลอง

การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคการจดล าดบดดแปลง ....................... 91 3.15 ตวอยางการจดล าดบความส าคญของเกณฑของนกทองเทยวเปาหมายดวย

เทคนคการจดล าดบดดแปลง .............................................................................................. 91 3.16 วธการหาคาน าหนกของเกณฑดวยเทคนคการจดล าดบดวยวธหาผลรวม ( Rank Sum)

การจดล าดบดวยวธหาร (Rank Reciprocal) และการจดล าดบดวยวธยกก าลง (Rank Exponent) ............................................................................................................ 93

3.17 วธการปรบคาความส าคญของเกณฑดวยเทคนคการจดล าดบดวยวธหาผลรวม (Rank Sum) การจดล าดบดวยวธหาร (Rank Reciprocal) และ การจดล าดบดวย วธยกก าลง (Rank Exponent) ............................................................................................. 93

 

 

 

 

 

 

 

 

ฏ

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา

3.18 ตวอยางคะแนนของสถานททองเทยวตามเกณฑหลก ........................................................ 94 3.19 การเปรยบเทยบคะแนน 1-5 เปนค ๆ (Pairwise Comparison) ........................................... 95 3.20 การค านวณหาคาน าหนกของคะแนน 1-5 .......................................................................... 96 3.21 คาน าหนกของคะแนนของสถานททองเทยว ..................................................................... 97 3.22 ตวอยางการหาอนดบสถานททองเทยวดวยเทคนคการจดล าดบดวยวธหาผลรวม

(Rank Sum) ........................................................................................................................ 97 3.23 ผลการจดอนดบสถานททองเทยวโดยเทคนคการจดล าดบดวยวธหาผลรวม

(Rank Sum) การจดล าดบดวยวธหาร (Rank Reciprocal) และ การจดล าดบดวยวธยกก าลง (Rank Exponent) ................................................................... 97

3.24 ตวอยางล าดบความส าคญของเกณฑของนกทองเทยวทมตอสถานททองเทยว ดวยเทคนคการก าหนดอตราดดแปล .................................................................................. 98

3.25 ตวอยางผลการจดกลมของนกทองเทยวดวยวธเคมนส ...................................................... 99 3.26 ตวอยางขอมลสวนบคคลจากนกทองเทยว 400 คน .......................................................... 101 3.27 ตวอยางขอมลสวนบคคลจากนกทองเทยวเปาหมาย ........................................................ 102 3.28 ตวอยางการหาคาเซนทรอยดของเกณฑจากนกทองเทยวกลมท 1 ดวยแบบจ าลอง

การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคการก าหนดอตราแปลง ................... 105 3.29 ตวอยางการจดล าดบความส าคญของเกณฑของนกทองเทยวเปาหมายดวยเทคนค

การก าหนดอตรา .............................................................................................................. 106 3.30 วธการหาคาน าหนกของเกณฑดวยเทคนคการก าหนดอตรา ( Rating) ............................. 107 3.31 วธการปรบคาความส าคญของเกณฑดวยเทคนควธการก าหนดอตรา .............................. 108 3.32 ตวอยางคะแนนของสถานททองเทยวตามเกณฑหลก ...................................................... 109 3.33 การเปรยบเทยบคะแนน 1-5 เปนค ๆ (Pairwise Comparison) ......................................... 109 3.34 การค านวณหาคาน าหนกของคะแนน 1-5 ........................................................................ 110 3.35 คาน าหนกของคะแนนของสถานททองเทยว ................................................................... 111 3.36 ตวอยางการหาอนดบสถานททองเทยวดวยเทคนควธการก าหนดอตรา ( Rating) ............ 112 3.37 ผลการจดอนดบสถานททองเทยวโดยเทคนควธก าหนดอตรา ( Rating) .......................... 112

 

 

 

 

 

 

 

 

ฐ

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา 3.38 มาตราสวนในการวนจฉยเปรยบเทยบเปนค ๆ ................................................................. 115 3.39 ตวอยางเมทรกซทใชเปรยบเทยบเกณฑหลกแตละคของนกทองเทยวแตละคน .............. 115 3.40 ตวอยางการเปรยบเทยบเกณฑหลกแตละคของนกทองเทยวแตละคน ............................. 116 3.41 ตวอยางวธการหาคาน าหนกของเกณฑหลก .................................................................... 116 3.42 ตวอยางคาน าหนกของเกณฑหลกของนกทองเทยว ......................................................... 117 3.43 ตวอยางคาน าหนกของเกณฑของนกทองเทยวทมตอสถานททองเทยวดวย

เทคนคกระบวนการเชงวเคราะหดดแปลง ....................................................................... 118 3.44 ตวอยางผลการจดกลมของนกทองเทยวดวยวธเคมนส .................................................... 120 3.45 ตวอยางขอมลสวนบคคลจากนกทองเทยว 400 คน .......................................................... 121 3.46 ตวอยางขอมลสวนบคคลจากนกทองเทยวเปาหมาย ........................................................ 123 3.47 ตวอยางการหาคาน าหนกของเกณฑหลกจากนกทองเทยวกลมท 1 ดวยแบบจ าลองการ

จดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคกระบวนการเชงวเคราะหดดแปลง ....... 124 3.48 วธการปรบคาความส าคญของเกณฑหลกดวยเทคนคกระบวน

การเชงวเคราะหดดแปลง ................................................................................................. 125 3.49 ตวอยางการหาคาน าหนกของเกณฑยอยจากนกทองเทยวกลมท 1 ดวยแบบจ าลองการ

จดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคกระบวนการเชงวเคราะหดดแปลง ....... 125 3.50 การปรบคาน าหนกเกณฑยอยตามเกณฑหลกดานกจกรรมของนกทองเทยวกลมท 1 ...... 126 3.51 ตวอยางคะแนนของสถานททองเทยวตามเกณฑหลก ...................................................... 127 3.52 การเปรยบเทยบคะแนน 1-5 เปนค ๆ (Pairwise Comparison) ......................................... 128 3.53 การค านวณหาคาน าหนกของคะแนน 1-5 ........................................................................ 129 3.54 คาน าหนกของคะแนนในสถานททองเทยว ..................................................................... 129 3.55 ผลการจดอนดบสถานททองเทยวโดยเทคนคกระบวนการเชงวเคราะห .......................... 130 3.56 ตวอยางการหาอนดบสถานททองเทยวดวยเทคนคการจดล าดบดวยวธ

กระบวนการเชงวเคราะห ................................................................................................. 131 3.57 ขอมล 4 ประเภททใชในการประเมน ............................................................................... 134

 

 

 

 

 

 

 

 

ฑ

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา 3.58 ตวอยางการหาคาขอมล 4 ประเภททใชในการหาคาความแมนย า คาความระลก

และคาเอฟเมเชอร ............................................................................................................ 135 3.59 ตวอยางคาเฉลยเอฟเมเชอร ( F-measure) ของแตละเทคนค .............................................. 137 4.1 ขอมล 4 ประเภททใชในการประเมนแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยว ............... 142 4.2 ตวอยางการคาของขอมลในการวดประสทธภาพของแบบจ าลองการแนะน า

สถานททองเทยว .............................................................................................................. 143 4.3 ผลการเปรยบเทยบประสทธภาพแบบจ าลองการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคล

ทถกพฒนาดวยโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวระหวางวธ J48 และ PCA-NN จ าแนกตามเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ ..................................................................... 145

4.4 ผลการประเมนแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลทถกพฒนาดวย เทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ เปรยบเทยบตามจ านวนสถานททองเทยวท ไดรบความนยมสงสดอนดบแรกทแตกตางกน ................................................................ 147

4.5 ผลการประเมนแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลทถกพฒนา ดวยเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ เปรยบเทยบตามคะแนนความชอบของ นกทองเทยว ..................................................................................................................... 151

4.6 ผลการเปรยบเทยบคาความแมนย าของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวราย บคคลทถกพฒนาดวยเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ เปรยบเทยบตามคะแนนความ ชอบและจ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยมสงสดอนดบแรกทแตกตางกน ........ 154

4.7 ผลการเปรยบเทยบประเมนคาความระลกของแบบจ าลองการแนะน าสถานททอง เทยวรายบคคลทถกพฒนาดวยเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ เปรยบเทยบตาม คะแนนความชอบและจ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยมของนกทองเทยว สงสดอนดบแรกทแตกตางกน ......................................................................................... 156

4.8 ผลการเปรยบเทยบประเมนคาเอฟเมเชอรของแบบจ าลองการแนะน าสถานท ทองเทยวรายบคคลทถกพฒนาดวยเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ เปรยบเทยบ ตามคะแนนความชอบและจ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยมของ นกทองเทยวสงสดอนดบแรกทแตกตางกน ..................................................................... 158

 

 

 

 

 

 

 

 

ฒ

สารบญรป

รปท หนา

2.1 สถาปตยกรรมระบบการท าเหมองขอมล................................ ............................................ 11 2.2 เมทรกซ A ทใชในการค านวณส าหรบการวเคราะหองคประกอบส าคญ ........................... 15 2.3 ตวอยางขอมลตนฉบบ (Original Data) กบการพลอตกราฟคาเฉลยของขอมลแตละมต .... 16 2.4 แผนภาพแสดงถงระบบการรบรของมนษย ........................................................................ 23 2.5 แสดงเซลลประสาทในสมองมนษย ................................................................................... 23 2.6 แผนภาพแสดงหลกการเบองตนของโครงขายประสาทเทยม ............................................. 24 2.7 ฟงชนการกระตน ............................................................................................................... 24 2.8 กระบวนการล าดบชนเชงวเคราะห ..................................................................................... 40 2.9 กรอบแนวคดการวจย ......................................................................................................... 67 3.1 วธ การวจย .......................................................................................................................... 68 3.2 การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคการวดความคลายแบบโคไซน ......... 71 3.3 การหาจ านวนกลมของนกทองเทยวทเหมาะสมทสดโดยใชกฎของฮาตแกน

ส าหรบเทคนคการวดความคลายแบบโคไซน .................................................................... 73 3.4 ตวอยางโมดลการท านายกลมดวยวธ J48 ........................................................................... 78 3.5 ผลการวเคราะหองคประกอบหลก ..................................................................................... 78 3.6 ตวอยางโมดลการท านายกลมดวยวธ PCA-NN .................................................................. 78 3.7 การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลเทคนคการจดล าดบดดแปลง .............................. 84 3.8 การหาจ านวนกลมของนกทองเทยวทเหมาะสมทสดโดยใชกฎของฮาตแกน

ดวยเทคนคการจดล าดบดดแปลง ....................................................................................... 86 3.9 ตวอยางโมดลการท านายกลมดวยวธ J48 ........................................................................... 88 3.10 ผลการวเคราะหองคประกอบหลก ..................................................................................... 89 3.11 ตวอยางโมดลการท านายกลมดวยวธ PCA-NN .................................................................. 89 3.12 การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลเทคนคการก าหนดอตราดดแปลง ....................... 98 3.13 การหาจ านวนกลมของนกทองเทยวทเหมาะสมทสดโดยใชกฎของฮาตแกน

ดวยเทคนคการก าหนดอตราดดแปลง .............................................................................. 101

 

 

 

 

 

 

 

 

ณ

สารบญรป (ตอ)

รปท หนา

3.14 ตวอยางโมดลการท านายกลมดวยวธ J48 ......................................................................... 103 3.15 ผลการวเคราะหองคประกอบหลก ................................................................................... 103 3.16 ตวอยางโมดลการท านายกลมดวยวธ PCA-NN ............................................................... 104 3.17 การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลเทคนคกระบวนการเชงวเคราะหดดแปลง ....... 113 3.18 กระบวนการล าดบเชงวเคราะห ........................................................................................ 114 3.19 การหาจ านวนกลมของนกทองเทยวทเหมาะสมทสดโดยใชกฎของฮาตแกน ดวยเทคนคกระบวนการเชงวเคราะหดดแปลง .......................................................................... 119 3.20 ตวอยางโมดลการท านายกลมดวยวธ J48 ......................................................................... 122 3.21 ผลการวเคราะหองคประกอบหลก ................................................................................... 122 3.22 ตวอยางโมดลการท านายกลมดวยวธ PCA-NN ............................................................... 122 3.23 ตวอยางขอมลทใชในการประเมนอนดบสถานททองเทยวของนกทองเทยวคนท 1 ........ 133 3.24 ตวอยางขอมลทใชในการประเมน อนดบสถานททองเทยวของนกทองเทยวคนท 2 ........ 133 4.1 ผลการเปรยบเทยบคาความแมนย าของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยว

รายบคคลทถกพฒนาดวยเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ เปรยบเทยบตามจ านวน สถานททองเทยวทไดรบความนยมสงสดอนดบแรกทตางกน ......................................... 148

4.2 ผลการเปรยบเทยบคาความระลกของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยว รายบคคลทถกพฒนาดวยเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ เปรยบเทยบตามจ านวน สถานททองเทยวทไดรบความนยมสงสดอนดบแรกทตางกน ......................................... 149

4.3 ผลการเปรยบเทยบคาเอฟเมเชอรของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยว รายบคคลทถกพฒนาดวยเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ เปรยบเทยบตามจ านวน สถานททองเทยวทไดรบความนยมสงสดอนดบแรกทตางกน ......................................... 150

4.4 ผลการเปรยบเทยบคาความแมนย าของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยว รายบคคลทถกพฒนาดวยเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ เปรยบเทยบตามคะแนน ความชอบของนกทองเทยว .............................................................................................. 152

 

 

 

 

 

 

 

 

ด

สารบญรป (ตอ)

รปท หนา 4.5 ผลการเปรยบเทยบคาความระลกของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยว

รายบคคลทถกพฒนาดวยเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ เปรยบเทยบตามคะแนน ความชอบของนกทองเทยว .............................................................................................. 153

4.6 ผลการเปรยบเทยบคาเอฟเมเชอรของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยว รายบคคลทถกพฒนาดวยเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ เปรยบเทยบตามคะแนน ความชอบของนกทองเทยว .............................................................................................. 153

4.7 ผลการเปรยบเทยบคาความแมนย าของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยว รายบคคลทถกพฒนาดวยเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ เปรยบเทยบตามคะแนน ความชอบของนกทองเทยวทมตอสถานททองเทยว และจ านวนสถานททองเทยวท ไดรบความนยม ................................................................................................................ 155

4.8 ผลการเปรยบเทยบคาความระลกของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยว รายบคคลทถกพฒนาดวยเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ เปรยบเทยบตามคะแนน ความชอบของนกทองเทยวทมตอสถานททองเทยว และจ านวนสถานททองเทยวท ไดรบความนยม ................................................................................................................ 157

4.9 ผลการเปรยบเทยบคาเอฟเมเชอรของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยว รายบคคลทถกพฒนาดวยเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ เปรยบเทยบตามคะแนน ความชอบของนกทองเทยวทมตอสถานททองเทยว และจ านวนสถานททองเทยวท ไดรบความนยม ................................................................................................................ 159

 

 

 

 

 

 

 

 

1

บทท 1 บทน า

1.1 ความส าคญและทมาของปญหาวจย

ปจจบนอตสาหกรรมการทองเทยวมความส าคญตอความเจรญกาวหนา สรางเสถยรภาพทางเศรษฐกจและสงคมใหกบนานาประเทศทวโลกโดยเฉพาะประเทศไทยทมอตสาหกรรมการทองเทยวเจรญเตบโตอยางตอเนองสรางรายไดเปนอนดบตน ๆ ของประเทศ สอดคลองกบแผนยทธศาสตรกวกฤตและมาตรการกระตนการทองเทยว พ.ศ. 2552-2555 ทใหความส าคญกบการยดคนและเทคโนโลยเปนศนยกลางของการพฒนาเศรษฐกจเชงสรางสรรครองรบตอการเปลยนแปลงเศรษฐกจและสงคมตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (กระทรวงการทองเทยวและกฬา , 2552) สงเสรมใหมการประชาสมพนธผานการสอสารในทกรปแบบ เชน เครอขายอนเทอรเนต วทยโทรทศน และหนงสอแนะน าการทองเทยว เพอใหนกทองเทยวสามารถเขาถงขอมลการทองเทยวไดอยางสะดวกและรวดเรว โดยเฉพาะอยางยงการประชาสมพนธผานเครอขายอนเทอรเนตทมการน าเสนอขอมลการทองเทยวในในลกษณะขอความ รปภาพ หรอมลตมเดย ทจะท าใหนกทองเทยวเกดความสนใจ ตลอดจนไดรบขอมลทถกตองกอนจะเดนทางไปทองเทยว แตการน าเสนอขอมลการทองเทยวในปจจบนไมไดค านงถงความตองการของนกทองเทยวตามลกษณะเฉพาะของแตละบคคล สงผลใหนกทองเทยวไดรบขอมลการทองเทยวทไมตรงกบความตองการ และ ยากตอการเขาถงขอมลการทองเทยว สอดคลองกบงานวจยของเหงยน คารวาดาและรกซ (Nguyen, Cavada and Ricci, 2004) ทออกแบบและพฒนาระบบแนะน าสถานททองเทยวเฉพาะบคคล เพอแกปญหาดงกลาวขางตน รกซและคณะ (Ricci et al., 2001) ไดอธบายเกยวกบระบบแนะน าสถานททองเทยวเฉพาะบคคล หมายถง ระบบน าเสนอสถานททองเทยวทมการจดล าดบความเหมาะสมใหกบนกทองเทยวแตละบคคล โดยมการวเคราะหความตองการของนกทองเทยวตามความชอบและเงอนไขความชอบของบคคลนน ซงการแนะน าสถานททองเทยวตามลกษณะเฉพาะของแตละบคคลนนมความซบซอน แตกตางกนตามความสนใจ เชอชาต ตลอดจนประสบการณในการทองเทยวของแตละบคคล ซงมความเกยวของกบปจจยส าหรบการจดกลมสถานททองเทยวเชน กจกรรม ความสวยงาม และสงอ านวยความ วธการแนะน าสถานททองเทยวสามารถแบงออกเปน 6 วธ ( Burke, 2007) ไดแก ( 1) วธการใชเนอหา ( Content-Based Approach) คอ การแนะน าสถานททองเทยว โดย

 

 

 

 

 

 

 

 

2

ใชขอมลเนอหาทมความคลายกบสถานททนกทองเทยวและเคยไปทองเทยวในอดต (2) วธการกรองแบบรวมมอ ( Collaborative FilteringApproach) คอ การแนะน าสถานททองเทยวจากขอมลของนกทองเทยวคนอนๆ ทมความชอบในสถานททองเทยวแหงเดยวกนในอดต โดยมลกษณะความชอบทคลายคลงกน (3) วธการทางประชากรศาสตร (DemographicApproach) คอ การแนะน าสถานททองเทยวตามประวตสวนตวของนกทองเทยว (4) วธการใชความร ( Knowledge-BasedApproach) คอ การแนะน าสถานททองเทยว โดยใชฐานความรวาสถานททองเทยวลกษณะอยางไรทตรงกบความตองการของนกทองเทยว (5) วธการใชชมชน (Community-BasedApproach) คอ การแนะน าสถานททองเทยว ตามความชอบของเพอนของนกทองเทยวและ (6) วธการแบบผสมผสาน ( HybridApproach) คอ การแนะน าสถานททองเทยว โดยใชการผสมผสานระหวางวธการตาง ๆ งานวจยของเฮอรลอกเกอร และคณะ ( Herlocker et al., 2004) และงานวจยของซาววาร และคณะ (Sarwar et al., 2010) กลาววา เทคนควธการแนะน าสถานททองเทยวตามความสนใจของแตละบคคลทไดรบความนยมและประสบความส าเรจมากทสด คอวธการกรองแบบรวมมอ (Collaborative Filtering: CF) ซงเปนการแนะน าสถานททองเทยว จากขอมลแหลงทองเทยวทนกทองเทยวมความชอบคลายคลงกนและเคยไปทองเทยวในอดตโดยวธการนจะแนะน าสถานททองเทยวใหม ๆ ใหกบนกทองเทยว โดยใชขอมลการทองเทยวของคนอนทมลกษณะคลายคลงกบนกทองเทยวคนนนมาท าการวเคราะห สวนงานวจยของบรซ เฮกเกอรแมนและคาดย (Breese, Heckerman and Kadie,1998) ไดแบงระบบวธการกรองแบบรวมมอ ออกเปน 2กลมใหญ คอ เทคนคซงอาศยความจ า (Memory-based Techniques) และเทคนคซงอาศยแบบจ าลอง (Model-based Techniques) เทคนคซงอาศยความจ า( Sarwar et al., 2010; Crespo et al., 2009; Bell and Koren, 2007; Abernethy et al., 2009; Petrevska and Koceski, 2012; Jiang, Wang and Contextrank, 2011) จะใชฐานขอมลซงเกบขอมลนกทองเทยว และขอมลสถานททองเทยวทนกทองเทยวเหลานนเคยไปเยอน ส าหรบการแนะน าสถานททองเทยวใหกบนกทองเทยวเปาหมาย โดยเทคนคนมสองรปแบบ ไดแก รปแบบทหนงใชเทคนคทางสถตเพอหากลมของนกทองเทยว (เรยกวา เพอนบาน) ซงมประวตการทองเทยวเหมอนกบนกทองเทยวเปาหมาย ตวอยางเชน นกทองเทยวทใหคะแนนสถานททองเทยวคลายกน หรอมแนวโนมทจะไปเยยมชมสถานททองเทยวคลายกน ดงนนเมอระบบคนพบเพอนบานของนกทองเทยวเปาหมายแลว ระบบจะรวบรวมสถานททองเทยวทเพอนบานชอบมาใชเพอคนหาสถานททนกทองเทยวเปาหมายนาจะชอบมากทสด 𝑝อนดบ เพอแนะน าใหและรปแบบทสองใชขอมลสถานททองเทยวทเพอนบานและนกทองเทยวเปาหมายเคยไปทงหมด น ามาวเคราะหความคลายกนของสถานทระหวางสถานททงหมดในฐานขอมลกบสถานทท

 

 

 

 

 

 

 

 

3

นกทองเทยวเปาหมายชอบไป เพอคนหาสถานททองเทยวทเหมาะสมทสด 𝑝แหงใหกบนกทองเทยวเปาหมาย แตอยางไรกตาม ความทาทายของเทคนคซงอาศยความจ าอยท ความเบาบางของขอมล (Sparsity)และความสามารถในการขยายขนาด (Scalability) โดยความเบาบางของขอมลมสาเหตมาจากความเปนจรงทวา ผใชสวนใหญเคยไปเยยมชมเพยงไมกสถานทเทานน ดงนนระบบทใชวธการนอาจไมสามารถแนะน าสถานททองเทยวได และเนองจากวธนตองใชขอมลทงหมดในฐานขอมลส าหรบประมวลผล ดงนนขนตอนวธทน ามาใชจงจ าเปนตองรองรบการขยายขนาดได เทคนคซงอาศยแบบจ าลองจะใชฐานขอมลส าหรบสรางแบบจ าลอง ซงแบบจ าลองดงกลาวไดถกน าไปใชในการท านายสถานททองเทยวใหกบนกทองเทยวเปาหมาย โดยกระบวนการสรางแบบจ าลองกระท าโดยการใชขนตอนวธการเรยนรของเครอง ( Machine Learning Algorithm) หลากหลายรปแบบ ซงชางและคณะ (Zheng et al., 2010) ไดสรางแบบจ าลองความสมพนธของนกทองเทยว สถานท และกจกรรมตาง ๆ โดยเกบขอมลในรปแบบของเทนเซอร ( Tensor) แลวใชการแยกเมทรกซ ( Matrix Decomposition) เพอสรางแบบจ าลอง สวนงานวจยของรน อลวารเรซ และลยซ ( Lin, Alvarezand Ruiz, 2002) ย (Ye,2011) และเฟนซาและคณะ (Fenza et al.,2011) ไดประยกตใชขนตอนวธการคนพบกฎความเกยวของ ( Association Rule Discovery) เพอคนหาความสมพนธของสถานททไปเยอนรวมกน แลวแนะน าสถานททองเทยวจากระดบความสมพนธระหวางสถานทตาง ๆ และบางงานวจย เชน อลการและฟอสเตอร (Ungar and Foster, 1998) และมและคณะ (Mu et al., 2010) ไดใชเทคนคการจดกลมส าหรบการแนะน ารายบคคล โดยการจดกลมนกทองเทยว (และ/หรอ สถานท) ทคลายกนใหอยในกลมเดยวกน แลวจดนกทองเทยวเปาหมายลงในกลมทเหมาะสมพรอมกบค านวณคะแนนของสถานทตาง ๆ ในกลมนน อยางไรกตาม นอกเหนอจากการศกษา เทคนคตาง ๆ ทใชในการแนะน าสถานททองเทยวตามความสนใจของแตละบคคลแลว ยงพบวา มเทคนคอกมากมาย ทไมไดค านงถงความสนใจสวนบคคล แตสามารถใชในการแนะน าสถานททองเทยวไดอยางมประสทธภาพ เทคนคเหลานเรยกวา เทคนคการจดอนดบสถานททองเทยว อาท เทคนคการวดความเหมอนแบบโคไซน (Cosine Similarity) เทคนคการประมาณของเบส (Bayes Estimator) เทคนคการจดล าดบ (Ranking) เทคนคการก าหนดอตรา (Rating) และกระบวนการล าดบชนเชงวเคราะห (Analytic Hierarchy Process: AHP) ( Stillwell et al.,1981; Saaty, 1980) โดยวธเหลานมกระบวนการและขอมลทน ามาใชในการจดอนดบสถานททองเทยวทแตกตางกน ตวอยางเชน เทคนคการวดความเหมอนแบบโคไซนและเทคนคการประมาณของเบสไดน าขอมลความคดเหนของนกทองเทยว คอคะแนนความชอบในแตละสถานทของนกทองเทยวทงหมดมาใชในการจดล าดบของสถานททองเทยว ในขณะทเทคนคการจดล าดบ (Ranking) เทคนคการก าหนดอตรา (Rating)และกระบวนการล าดบชนเชงวเคราะห (Analytic Hierarchy Process: AHP) ไดน าขอมลคะแนนความชอบในแตละสถานททองเทยวของ

 

 

 

 

 

 

 

 

4

นกทองเทยวทงหมดมาใชรวมกบขอมลเกณฑของสถานททองเทยวทไดจากผเชยวชาญ เพอใชในการจดอนดบสถานททองเทยว อยางไรกตาม จากการศกษาและทบทวนวรรณกรรมทเกยวของกบเทคนคทใชในการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล พบวา งานวจยสวนใหญตามทกลาวมาแลว งานวจยสวนใหญจะเปนการน าเสนอเทคนคใหมทใชวธการค านวณคะแนนของสถานททองเทยวของตนเอง เพอแนะน าใหกบนกทองเทยวแตละบคคลน าเทคนคการจดอนดบจะอาศยเพยงความถแบบถวงน าหนกของคะแนนความคลายและจ านวนสถานททนกทองเทยวเคยไปแลวเทานน ไมไดน าวธการค านวณ คะแนนของเทคนคการจดอนดบทมอยมาใช ทงทเปนวธการค านวณคะแนนทมประสทธภาพ ดงจะเหนไดจากการมเทคนคการจดอนดบมากมายทไดถกพฒนามาอยางตอเนอง และมศาสตรหลายแขนงไดน าเทคนคการจดอนดบเหลานไปใช (Ye, 2011;Fenza et al.,2011;Zheng et al., 2010; Stillwell et al., 1981) งานวจยนจงมงพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล ทมพนฐานมาจากเทคนคการจดอนดบทมอยในปจจบนโดยไดน าเทคนคตาง ๆ ของการท าเหมองขอมล (Data Mining) อาท เทคนคการจดกลม ( Clustering) และเทคนคการจ าแนกขอมล ( Classification) มาใชในการจดกลมนกทองเทยวทมคณลกษณะคลายคลงกนทงนเพอน าไปใชหานกทองเทยวทมลกษณะคลายคลงกนใหกบนกทองเทยวเปาหมาย และใชเทคนคการจดอนดบตาง ๆ มาผสมผสานเพอค านวณคะแนนของสถานททองเทยว ท าใหเกดเปนแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลขนมา โดยเทคนคการจดอนดบทน ามาสรางแบบจ าลองนนมหลายเทคนค ดงนนเพอใหไดแบบจ าลองทดทสด จงไดมการวเคราะหและเปรยบเทยบความถกตองแมนย าของทกเทคนคในการแนะน าสถานททองเทยวใหกบนกทองเทยวตามลกษณะเฉพาะของแตละบคคล โดยเทคนคทมประสทธภาพมากทสดนนจะถกน ามาใชในการ สรางแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล เพอคนหาสถานททองเทยวทเหมาะสมทสด ใหกบนกทองเทยว

1.2 วตถประสงคของการวจย 1.2.1 เพอ วเคราะหและเปรยบเทยบเทคนคทใชในการจดอนดบสถานททองเทย ว

รายบคคล 1.2.2 เพอออกแบบและพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล

1.3 ค าถามน าการวจย 1.3.1 แบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลควรมกระบวนการอยางไร 1.3.2 แบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลควรใชเทคนคใดในการจด อนดบ

สถานททองเทยว เพอแนะน าใหกบนกทองเทยวตามลกษณะเฉพาะของแตละบคคล

 

 

 

 

 

 

 

 

5

1.4 ขอตกลงเบองตน 1.4.1 ผใชตองระบขอมลลกษณะพนฐาน ( Personal Characteristic) ขอมลลกษณะการ

ทองเทยว ( Tourism Characteristic) และขอมลทางดานจตวทยาทสงผลตอความตองการในการทองเทยว (Tourism Psychology) ของผใชเขาสแบบจ าลอง เพอแบบจ าลองจะไดสามารถแนะน าสถานททองเทยวตามลกษณะสวนบคคลใหแกผใชงานได

1.4.2 ผใชตองระบขอบเขตของสถานททองเทยวทตองการไป ไดแก อ าเภอ จงหวด โดยในการวจยนใชขอมลสถานททองเทยวภายในจงหวดนครราชสมาเทานน

1.5 ขอบเขตของการวจย งานวจยนเปนการออกแบบแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล โดยมงเนน

การวเคราะหและเปรยบเทยบเทคนคตาง ๆ ทใชในการจดอนดบสถานททองเทยว เพอแนะน าใหกบนกทองเทยวตามลกษณะเฉพาะของแตละบคคล ซงเทคนคทเหมาะสมนนจะถกน ามาใชในการสรางแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล เพอคนหาสถานททองเทยวทตอบสนองตอความตองการของนกทองเทยวไดตรงตามลกษณะสวนบคลมากทสด โดยใชขอมลสถานททองเทยวในจงหวดนครราชสมาเปนขอมลทดสอบส าหรบการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลนน

1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1.6.1 ไดเทคนคทเหมาะสมในการจดอนดบสถานททองเทยวตามลกษณะเฉพาะของแต

ละบคคล 1.6.2 ไดแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวทเหมาะสมกบลกษณะเฉพาะของแตละ

บคคล

1.7 ค าอธบายศพท 1.7.1 คณลกษณะพนฐานของนกทองเทยว หมายถงลกษณะพนฐานโดยทวไปของ

นกทองเทยว เชน เพศ อาย รายได และอาชพ 1.7.2 คณลกษณะดานการทองเทยวของนกทองเทยวหมายถง ลกษณะการทองเทยว

นกทองเทยว เชน ผรวมเดนทาง ลกษณะการเดนทาง ลกษณะทพก และงบประมาณในการทองเทยว

 

 

 

 

 

 

 

 

6

1.7.3 คณลกษณะทางจตวทยาของนกทองเทยวหมายถง ลกษณะทางดานจตวทยาโดยทวไปเกยวกบการทองเทยวของนกทองเทยว เชน คณชอบเรยนรและทดลองท าสงใหมๆ หรอไม และคณกลาท าในสงททาทายหรอไม

1.7.4 แบบจ าลอง หมายถง สงทมนษยสรางขนเพอใชแทนของจรง เพอใหงายตอการศกษา สามารถท าความเขาใจการท างานของระบบจรงไดงายกวาการศกษาจากระบบจรงโดยตรง

1.7.5 การจดอนดบ หมายถง การเรยงล าดบตามความส าคญของขอมล จากขอมลทมความส าคญมากไปยงขอมลทความส าคญนอย

1.7.6 การแนะน าสถานททองเทยว หมายถง การแนะน าสถานททองเทยวทเหมาะสมใหกบนกทองเทยว

1.7.7 การแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล หมายถง การแนะน าสถานททองเทยวทเหมาะสมกบคณลกษณะเฉพาะของแตละบคคลใหกบนกทองเทยว

1.7.8 การพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล หมายถง การพฒนาแบบจ าลองส าหรบแนะน าสถานททองเทยว ใหแกนกทองเทยวตามคณลกษณะเฉพาะของแตละบคคล

 

 

 

 

 

 

 

 

บทท 2 ปรทศนวรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ

การทบทวนวรรณกรรม ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของกบการวจยเรอง การพฒนาแบบจ าลอง

การแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลประกอบดวย

2.1 ขอมลทสงผลตอการเลอกสถานททองเทยวของนกทองเทยว 2.1.1 คณลกษณะของนกทองเทยวทมผลตอการเลอกสถานททองเทยว 2.1.2 เกณฑในการจดอนดบสถานททองเทยว 2.2 แบบจ าลองการจดกลมนกทองเทยวทมลกษณะคลายคลงกน 2.2.1 การท าเหมองขอมล (Data Mining) 2.2.2 การเลอกลกษณะส าคญ (Feature Selection) 2.2.3 การจดกลมขอมล (Clustering) 2.2.4 การจ าแนกขอมล (Classification) 2.3 เทคนคทใชในการจดอนดบสถานททองเทยว 2.3.1 เทคนคการวดความคลายแบบโคไซน (Cosine Similarity) 2.3.2 เทคนคการจดล าดบ (Ranking) 2.3.3 เทคนคการก าหนดอตรา (Rating) 2.3.4 กระบวนการล าดบชนเชงวเคราะห (Analytic Hierarchy Process: AHP) 2.3.5 เทคนคไมเฉพาะบคคล (Unpersonalized Technique) 2.4 การประเมนแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล 2.4.1 การเปรยบเทยบอนดบสถานททองเทยวดวยสมประสทธสหสมพนธอนดบเคนดอลล (Kendall Rank Correlation Coefficient) 2.4.2 การเปรยบเทยบอนดบสถานททองเทยวดวยสมประสทธสหสมพนธของ สเพยรแมน (Spearman Correlation Coefficient) 2.4.3 การวเคราะหคาความถกตองในการแนะน าสถานททองเทยว 2.5 งานวจยทเกยวของกบการพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล

โดยมรายละเอยด ดงตอไปน

 

 

 

 

 

 

 

 

8

2.1 ขอมลทสงผลตอการเลอกสถานททองเทยวของนกทองเทยว

2.1.1 คณลกษณะของนกทองเทยวทมผลตอการเลอกสถานททองเทยว จากการศกษางานวจยทน าเสนอรปแบบการแนะน าสถานททองเทยว โดยอาศยขอมลคณลกษณะของนกทองเทยวทมผลตอการเลอกสถานททองเทยว พบวา มขอมลหลายสวนทมผลตอการตดสนใจเลอกสถานททองเทยวของนกทองเทยวดงน งานวจยของรคชและมสเออร (Ricci and Missier, 2004) พบวา การตดสนใจเลอกสถานททองเทยวของนกทองเทยว ขนอยกบขอมลลกษณะพนฐาน ไดแก เพศ อาย อาชพ รายได และขอมลลกษณะการทองเทยว ไดแก ผรวมเดนทาง ลกษณะการเดนทาง ลกษณะทพก งบประมาณตอวน และขอบเขตสถานท สวนงานวจยของฮวงและเบยน (Huang and Bian, 2009) พบวา นอกจากขอมลลกษณะพนฐาน เชนเดยวกบงานวจยของรคชและมสเออรแลว ยงมขอมลทางจตวทยาดานการทองเทยว ไดแก แรงจงใจในการทองเทยว และลกษณะเฉพาะบคคลทางจตวทยาดานการทองเทยวทมผลตอการตดสนใจเลอกสถานททองเทยวของนกทองเทยวดวย ดงนนงานวจยน จงแบงขอมลคณลกษณะทมผลตอการเลอกสถานททองเทยวออกเปน 3 กลมขอมล คอ - ขอมลลกษณะพนฐาน ไดแก เพศ อาย อาชพ และรายได - ขอมลลกษณะการทองเทยว ไดแก ผรวมเดนทาง ลกษณะการเดนทาง ลกษณะทพกงบประมาณตอวน และขอบเขตสถานท - ขอมลทางจตวทยาดานการทองเทยว ไดแก แรงจงใจในการทองเทยว และลกษณะเฉพาะบคคลทางจตวทยาดานการทองเทยว การยอมรบความเสยง จ าแนกเปน กลมทยอมรบความเสยงไดสง ( Allocentricism) กลมทยอมรบความเสยงไดปานกลาง ( Mid-Centricism) และกลมทยอมรบความเสยงไดต า (Psychocentricism) โดยใชค าถามเชงจตวทยา 2 ค าถาม เพอจ าแนกกลม ดงน 1) “คณชอบทดลองสงใหม ๆ หรอไม” ค าตอบทเปนไปได คอ ชอบ หรอไมชอบ 2) “ถาเพอนชวนคณเลนกฬาบนจจมพคณจะเลนหรอไม” ค าตอบทเปนไปได คอ เลน หรอไมเลน หากตอบวาชอบทดลองสงใหม ๆ และเลนบนจจมพ คณจะอยในกลมทยอมรบความเสยงไดสง แตหากชอบทดลองสงใหม ๆ แตไมชอบเลนกฬาบนจจมพ คณจะอยในกลมทยอมรบความเสยงไดปานกลาง ในขณะท หากไมชอบทงทดลองสงใหม และไมชอบเลนบนจจมพ คณจะอยในกลมทยอมรบความเสยงไดต า

 

 

 

 

 

 

 

 

9

เนองจากคณลกษณะขางตนเปนคณลกษณะทส าคญในการจ าแนกความสนใจในการทองเทยวของนกทองเทยวแตละบคคล งานวจยนจงน ามาใชในการพฒนาระบบสวนบคคลส าหรบแนะน าสถานททองเทยว โดยใชแบบสอบถามออนไลนเพอเกบขอมลจากกลมตวอยางนกทองเทยวทใชอนเทอรเนตในการสบคนขอมลดานการทองเทยวในประเทศไทยเพอเปนขอมลในการวเคราะหเกณฑในการจดอนดบสถานททองเทยวตามทผใชสนใจ

2.1.2 เกณฑในการจดอนดบสถานททองเทยว จากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของกบการก าหนดเกณฑตาง ๆ ส าหรบใชในการส ารวจความพงพอใจทมตอสถานททองเทยว พบวา งานวจยของยนและอเซลล ( Yoon and Uysal, 2005) เลอกใชเกณฑกจกรรมและความปลอดภยของสถานททองเทยวในการจดอนดบสถานททองเทยว ในขณะท ฮย วน และโฮ (Hui, Wan, and Ho, 2007) เลอกใชเกณฑราคาและสงอ านวยความสะดวก สวนงานวจยของคารโคลซและไนทแคป ( Cracolici and Nijkamp, 2008) เลอกใชเกณฑราคา อาหาร และสงอ านวยความสะดวก และงานวจยของช ใต และว ( Hsu, Tsai and Wu, 2009) เลอกใชเกณฑราคา อาหาร และสงอ านวยความสะดวก ซงเปนตวชวดระดบความพงพอใจของนกทองเทยวทมตอสถานททองเทยว ดงนน งานวจยนจงก าหนดเกณฑส าหรบน ามาใชในการจดอนดบสถานททองเทยว ทสอดคลองกบความสนใจและความพงพอใจของนกทองเทยว โดยเลอกพจารณาเลอกเกณฑทเหมาะสมและเกยวของ ประกอบดวย 7 เกณฑไดแก 1) กจกรรม 2) สงอ านวยความสะดวก 3) อาหาร 4) ราคา 5) ความปลอดภย 6) ความสวยงาม และ 7) ความสะอาด

2.2 แบบจ าลองการจดกลมนกทองเทยวทมลกษณะคลายคลงกน จากการทบทวนวรรณกรรมและงานวจยทเกยวของพบวา การพฒนาแบบจ าลองจดกลมนกทองเทยวทมลกษณะคลายคลงกนโดยสวนมาก จะน าขอมลนกทองเทยวมาใชวธการท าเหมองขอมล (Data Mining) เพอสรางแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล ซงในงานวจยนไดใชเทคนควธการคดเลอกขอมลส าหรบวเคราะห (Data Selection) การจดกลมขอมล ( Clustering) และการจ าแนกขอมล (Classification) ดงน

2.2.1 การท าเหมองขอมล (Data Mining)

2.2.1.1 นยามของการท าเหมองขอมล มผไดใหนยามของการท าเหมองขอมลไวหลายคน อาท ฮนและแคมเบอร (Hanand Kamber,2006) ไดใหนยามไววา การท าเหมองขอมล ( Data Mining) คอกระบวนการทกระท ากบขอมลจ านวนมากเพอคนหารปแบบและ

 

 

 

 

 

 

 

 

10

ความสมพนธทซอนอยในชดขอมลนน ในปจจบนการท าเหมองขอมลไดถกน าไปประยกตใชในงานหลายประเภท ทงในดานธรกจทชวยในการตดสนใจของผบรหาร ในดานวทยาศาสตรและการแพทยรวมทงในดานเศรษฐกจและสงคม นตยา เกดประสพ (นตยา, 2547) ใหความหมายของการท าเหมองขอมล (Data Mining) เปนการประมวลผลขอมลจ านวนมากโดยอตโนมต ทเกบอยในฐานขอมล เพอคนหารปแบบ ( Pattern) ทซอนอยในนน เพอใหองคกรน าไปใชในการวางแผน การด าเนนงาน หรอการตดสนใจด าเนนการอยางใดอยางหนงตอไป โดยการประมวลผลนจะใชวธการทางสถต คณตศาสตร การเรยนรของเครอง และการรจ าแบบ งานวจยนไดใหความหมายของการท าเหมองขอมล (Data Mining) คอวธการในการประมวลขอมลจ านวนมาก เพอหาความสมพนธ จดกลม รวมไปถงการหารปแบบ ( Pattern) ของขอมลในดานตาง ๆ เพอน าไปใชประโยชนในดานตาง ๆ เชน การวางแผน การพยากรณ และชวยสนบสนนการตดสนใจ

2.2.1.2 ววฒนาการของการท าเหมองขอมล การท าเหมองขอมลเปรยบเสมอนววฒนาการหนงในการจดเกบและตความหมายขอมล จากเดมทมการจดเกบขอมลอยางงาย ๆ มาสการจดเกบในรปฐานขอมลทสามารถดงขอมลสารสนเทศมาใช จนถงการท าเหมองขอมลทสามารถคนพบความรทซอนอยในขอมล ซงมววฒนาการดงน - ป ค.ศ. 1960 Data Collection คอ การน าขอมลมาจดเกบอยางเหมาะสมในอปกรณทนาเชอถอและปองกนการสญหายไดเปนอยางด - ป ค.ศ. 1980 Data Access คอ การน าขอมลทจดเกบมาสรางความสมพนธตอกนในขอมลเพอประโยชนในการน าไปวเคราะห และการตดสนใจอยางมคณภาพ - ปค.ศ.1990 Data Warehouse และ Decision Support คอ การรวบรวมขอมล มาจดเกบลงไปในฐานขอมลขนาดใหญโดยครอบคลมทกดานขององคกร เพอชวยสนบสนนการตดสนใจ - ปค.ศ.2000 Data Mining คอ การน าขอมลจากฐานขอมลมาวเคราะหและประมวลผล โดยการสรางแบบจ าลองและความสมพนธทางสถต

2.2.1.3 สวนประกอบของระบบการท าเหมองขอมล สถาปตยกรรมของระบบการท าเหมองขอมล ประกอบดวยสวนประกอบทส าคญดงรปท 2.1 ซงมหนาทดงตอไปน

 

 

 

 

 

 

 

 

11

- Database, Data Warehouse, World Wide Web และ Other Info Repositories เปนแหลงขอมลส าหรบการท าเหมองขอมล - Database หรอ Data Warehouse Server ท าหนาทน าเขาขอมลตามค าขอของผใช - Knowledge Base เปนความรเฉพาะดานในงานทท า ซงจะเปนประโยชนตอการสบคน หรอประเมนความนาสนใจของรปแบบผลลพธทได - Data Mining Engine เปนสวนประกอบหลกประกอบดวยโมดลทรบผดชอบงานการท าเหมองขอมลประเภทตาง ๆ ไดแก การหากฎความสมพนธ การจ าแนกประเภท และการจดกลม - Pattern Evaluation Module ท างานรวมกบ Data Mining Engine โดยใชเปนมาตรวดความนาสนใจในการกลนกรองรปแบบผลลทธทได เพอใหการคนหามงเนนเฉพาะรปแบบทนาสนใจ - Graphic User Interface เปนสวนตดตอประสานระหวางผใชกบระบบการท าเหมองขอมล ซงชวยใหผใชสามารถระบงานท าเหมองขอมลทตองการท า ดขอมลหรอโครงสรางการจดเกบขอมล และประเมนผลลพธทได

รปท 2.1สถาปตยกรรมระบบการท าเหมองขอมล (Han and Kamber, 2001, p. 8)

 

 

 

 

 

 

 

 

12

2.2.1.4 ประเภทขอมลทใชท าเหมองขอมล - Relational Database เปนฐานขอมลทจดเกบอยในรปแบบของตาราง โดยในแตละตารางจะประกอบไปดวยแถวและคอลมน ความสมพนธของขอมลทงหมดสามารถแสดงไดโดยใชแบบจ าลองความสมพนธระหวางเอนทต (Entity Relationship Model) - Data Warehouses เปนการเกบรวบรวมขอมลจากหลายแหลงมาเกบไวในรปแบบเดยวกนและรวบรวมไวในท ๆ เดยวกน - Transactional Database ประกอบดวยขอมลทแตละทรานเเซกชนแทนดวยเหตการณในขณะใดขณะหนง เชน ใบเสรจรบเงน ซงเกบขอมลในรปแบบของชอลกคาและรายการสนคาทลกคาสงซอ - Advanced Database เปนฐานขอมลทจดเกบในรปแบบอน ๆ เชน ขอมลแบบเชงออบเจกต ( Object-Oriented)ขอมลทเปนไฟลขอความ ( Text File)ขอมลมลตมเดย ขอมลในรปของเวบ (Web) เปนตน

2.2.1.5 ขนตอนการท าเหมองขอมล ประกอบดวยขนตอนการท างานยอยทจะเปลยนขอมลดบใหกลายเปนความร ประกอบดวยขนตอนดงน - Data Cleaningเปนขนตอนส าหรบการคดขอมลทไมเกยวของออกไป - Data Integration เปนขนตอนการรวบรวมขอมลทมหลายแหลงใหเปนขอมลชดเดยวกน - Data Selection เปนขนตอนการดงขอมลส าหรบการวเคราะหจากแหลงทบนทกไว - Data Transformation เปนขนตอนการแปลงขอมลใหเหมาะสมส าหรบการใชงาน - Data Miningเปนขนตอนการคนหารปแบบทเปนประโยชนจากขอมลทมอย - Pattern Evaluation เปนขนตอนการประเมนรปแบบทไดจากการท าเหมองขอมล - Knowledge Representation เปนขนตอนการน าเสนอความรทคนพบ โดยใชเทคนคในการน าเสนอเพอใหเขาใจ ใน 4 ขนตอนแรกของกระบวนการท าเหมองขอมล บางครงถกเรยกวา การสกดลกษณะส าคญ (Feature Extraction) แตอยางไรกตาม ในบางงานวจยพบวา การท าเพยงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

13

สกดลกษณะส าคญนนยงไมเพยงพอ เนองจากไมทราบวาลกษณะส าคญทกตวสงผลตอเปาหมายอยางแทจรงหรอไม และในบางครงจ านวนลกษณะส าคญทไดจากการสกดมมากเกนไป ท าใหการประมวลผลชา จงเปนทมาของกระบวนการเลอกลกษณะส าคญ(Feature Selection)

2.2.2 การเลอกลกษณะส าคญ(Feature Selection)

2.2.2.1 กระบวนการเลอกลกษณะส าคญ กระบวนการเลอกลกษณะส าคญ คอ การลดขนาดมตของขอมลลงใหเหมาะกบการจ าแนกประเภทขอมล โดยการเลอกกลมยอยของลกษณะส าคญ (Feature Subset) ทท าใหแบบจ าลองการกลมมประสทธภาพมากทสด นนกคอ เลอกเฉพาะลกษณะส าคญทท าใหการกลมมความถกตอง โดยทจ านวนไมมากเกนไปทจะมผลกระทบตอความเรวในการประมวลผล โดยกลมยอยทงหมดทเปนไปไดของลกษณะส าคญนน จะขนอยกบจ านวนของลกษณะส าคญทสกดได อาท ถาลกษณะส าคญทสกดไดมจ านวน nตว กลมยอยทเปนไปไดทงหมดคอ 2nกลม ซงจะสงเกตเหนวา ถาจ านวนลกษณะส าคญยงมมากขน จ านวนกลมยอยกยงมากขนอยางมาก จากตวอยางขอมลลกษณะส าคญทใชกลมนกทองเทยว มทงหมด 9 ตว ดงนนกลมยอยทเปนไปไดคอ 29=512ตว ซงจะเหนวาในการพจารณาเลอกกลมยอยของลกษณะส าคญนบเปนงานทส าคญอยางมาก ซงโดยทวไป ขนตอนวธในการเลอกกลมยอยของลกษณะส าคญนนแบงไดกวาง ๆ 3 วธ ดงน 1)วธการใชตวกรอง (Filter)คอขนตอนวธในการเลอกลกษณะส าคญโดยใชเงอนไขทางสถตหรอเงอนไขทางทฤษฎสารสนเทศ (Information Theory) เขามาชวย อาท การเลอกลกษณะส าคญ ( Feature)หรอตวแปรทมคาสหสมพนธ ( Correlation) กบเปาหมายสงสด โดยลกษณะส าคญทเลอกไดจากขนตอนวธในกลมน เหมาะจะน าไปใชตความหรอวเคราะหขอมลวา ลกษณะส าคญอะไรบางทเกยวของกบเปาหมายทตองการ มากกวาจะน าลกษณะส าคญทเลอกไดไปใชสอน (Train) เพอใหแบบจ าลองเรยนรไดด 2)วธการใชเครองหอหม ( Wrapper)คอขนตอนวธทเลอกลกษณะส าคญ โดยใชแบบจ าลองเขามาชวย โดยเปาหมายคอ การเลอกกลมยอยของลกษณะส าคญทท าใหแบบจ าลองเรยนรไดด หรอเปนการเลอกลกษณะส าคญทท าใหคาผดพลาดของแบบจ าลองมคานอยทสด ดงนนลกษณะส าคญทไดจากขนตอนวธในกลมน จงเหมาะกบแบบจ าลองน น ๆ แตอาจไมเหมาะส าหรบจะน าไปใชตความหรอวเคราะหขอมล เพราะลกษณะส าคญทไดมาขนอยกบคณลกษณะเฉพาะตวของแบบจ าลองทใช

 

 

 

 

 

 

 

 

14

3)วธการแบบฝงตว ( Embedded)คอขนตอนวธทเลอกลกษณะส าคญทเปนสวนหนงในขนตอนการเรยนรของแบบจ าลองอยแลว นนกคอ ในขนตอนการเรยนรจะใหทงแบบจ าลองและลกษณะส าคญทเกยวของอยแลว ตวอยางขนตอนวธในกลมน เชน ตนไมการตดสนใจ (Decision Tree) ซงในขนตอนวธนจะตดลกษณะส าคญทไมไดเปนโหนดใด ๆ ในตนไมตดสนใจออก เพราะตอใหเกบไวกไมไดกระทบกบการตดสนใจอยแลว โดยปจจยหรอสงทตองค านงถงในการเลอกลกษณะส าคญมหลก ๆ อย 3 ประการ คอ 1)ความเกยวเนองของลกษณะส าคญ ( Feature Relevancy) คอความเกยวของกนของลกษณะส าคญกบเปาหมาย โดยทวไปแลวจะตองเลอกลกษณะส าคญทมความเกยวของกบเปาหมายสง ๆ ซงนบวาความเกยวเนองของลกษณะส าคญเปนปจจยทส าคญทสด 2)ความซ าซอนของลกษณะส าคญ ( Feature Redundancy)ซงโดยปกตจะตองเลอกกลมยอยของลกษณะส าคญทมความซ าซอนต า ( Low Redundancy) หรอมคณสมบตทหลากหลาย โดยแนวคดคอ การไมอยากไดลกษณะส าคญหลายตวมาอธบายเปาหมายซ ากนเพราะการมลกษณะส าคญทคลายหรอเกยวของกนเองหลายตว ถงจะเกยวของกบเปาหมายสงทงหมด กไมไดใหขอมลอะไรเพมเตม มเพยงตวเดยงกพอ จงควรตดลกษณะส าคญทมความซ าซอนกนทง 3)การกระท าระหวางลกษณะส าคญ ( Feature Interaction)หรอเปนปฏสมพนธระหวางลกษณะส าคญ นนกคอ ลกษณะส าคญหลายตวรวมกนอธบายเปาหมาย ตวอยางเชน ถามลกษณะส าคญ 2 ตว คอ X1และ X2ซงแตละตวไมมความเกยวของหรอสามารถอธบายเปาหมาย (Y) ได แตถาพจารณาทงคพรอม ๆ กน จะสามารถอธบาย Y ได จากทกลาวมาพบวา วธการเลอกลกษณะส าคญมหลก ๆ อย 3 กลม แตละกลมกมขนตอนวธทหลากลาย รวมทงตองพจารณา 3 ปจจยทตองค านงถง ซงเปนผลท าใหความซบซอน (Complexity) ของขนตอนวธ และคณภาพของลกษณะส าคญทเลอกไดแตกตางกนไป

2.2.2.2 การวเคราะหองคประกอบหลก (Principal Component Analysis) การวเคราะหองคประกอบหลก (Principal Component Analysis) เปนวธการทางสถตทไดรบความนยมอกวธหนง ซงสวนใหญ การวเคราะหองคประกอบหลก (Principal Component Analysis: PCA) ถกน ามาใชในการคดเลอกลกษณะส าคญของขอมลและเปนองคประกอบหลกทจ าเปนตองใชในการประมวลผล หรอทเรยกวา การลดมตขอมล ( Dimension Reduction) การวเคราะหองคประกอบส าคญใชการสรางเมทรกซของความแปรปรวนรวม (Covariance Matrix) และพจารณาคาลกษณะเฉพาะ (Eigenvalue) ของขอมลในมตใด ๆ โดยตดขอมลทมความส าคญต าออกไป ท าใหขอมลทจะน าไปใชในการเรยนรมจ านวนลดลง ชวยใหการเรยนรงาย และรวดเรวขน

 

 

 

 

 

 

 

 

15

เพราะไมตองเรยนรขอมลจากหลาย ๆ คณลกษณะ แตการตดขอมลหรอลดมตของขอมลกยงตองค านงถงผลลพธเปนส าคญ โดยจะตองมการใชเครองมอจ าแนกในการตรวจสอบความถกตองของชดขอมลใหม ซงผลลพธในการจ าแนกนนจะตองอยในระดบทด และมความถกตองใกลเคยงกบชดขอมลเดม สามารถอธบายและแทนความหมายของชดขอมลเดมได จงจะสามารถกลาวไดวา การคดเลอกคณลกษณะส าคญหรอการลดมตขอมลนนไมท าใหประสทธภาพในการจ าแนกลดลง ในการวเคราะหองคประกอบจะตองจดเตรยมขอมลใหอยในรปของเวกเตอร หนงมตของทกชดขอมลจะอยในรปแบบของเมทรกซ โดยเวกเตอรของชดขอมลท 1 จะเปนแถวท 1 ของเมทรกซเวกเตอรของชดขอมลท 2 จะเปนแถวท 2 ของเมทรกซ จนถง เวกเตอรของชดขอมลท nจะเปนแถวท nของเมทรกซ ดงนนจะไดเมทรกซ Aทมมตเปน nและ mโดยท nหมายถงขอมลชดท 1... nและ mหมายถงมตท 1... mดงรปท 2.2

รปท 2.2เมทรกซA ทใชในการค านวณส าหรบการวเคราะหองคประกอบส าคญ

โดยท m หมายถง จ านวนคณลกษณะ n หมายถง จ านวนขอมล

ขนตอนการวเคราะหองคประกอบ หลงจากเตรยมขอมลใหอยในรปของเมทรกซแลว น าไปค านวณหาคาเฉลยของแตละหลกดงสมการท 2.1

n

i

Xin

X

1

1 (2.1)

ท าใหไดเมทรกซทเปนคาเฉลยขอมลแตละแถวiของX

โดยท i หมายถง ต าแหนงแถว n หมายถง จ านวนแถวทงหมด

จากรปท 2.3 เปนตวอยางของการจดเตรยมขอมล ใหอยในรปของเมทรกซและน าไปค านวณหาคาเฉลยของแตละหลก จากนนน าผลทไดไปท าการพลอตกราฟเปรยบเทยบคาเฉลยของขอมลในแตละมต

 

 

 

 

 

 

 

 

16

รปท2.3ตวอยางขอมลตนฉบบ(Original Data)กบการพลอตกราฟคาเฉลยของขอมลแตละมต

จากนนน าคาเฉลยของแตละมตขอมลลบดวยขอมลในแตละคอลมนดงสมการท 2.2

Φ𝑖 = 𝑥𝑖 − 𝑥 (2.2)

น าไปสรางเปนเมทรกซของความแปรปรวนรวม ( Covariance Matrix) จากเมทรกซของขอมล โดยท 𝐴 = [Φ1Φ2Φ3 …Φ𝑚 ]สามารถค านวณหาเมทรกซความแปรปรวนรวมไดดงสมการท 2.3

T

1

2

m

1 AAs

Tm

nnn

(2.3)

ค านวณคาลกษณะเฉพาะ (Eigenvalue) ของความแปรปรวนรวม (Covariance Matrix) ดงสมการท 2.4

nC ...:

321 (2.4)

โดยทn หมายถงคาลกษณะเฉพาะของแตละคอลมน

ค านวณเวกเตอรลกษณะเฉพาะ (Eigenvector) ของความแปรปรวนรวม (Covariance Matrix) ดงสมการท2.5

n

C ...:321 (2.5)

โดยทnหมายถงเวกเตอรลกษณะเฉพาะของแตละคอลมน

 

 

 

 

 

 

 

 

17

ผลลพธทไดคอคาลกษณะเฉพาะและเวกเตอรลกษณะเฉพาะโดยขอมลทง 2คานมความสมนย (Correspondence) ซงกนและกนจากนนท าการพจารณาเลอกคาลกษณะเฉพาะทมคามากไวและตดตวทมคาลกษณะเฉพาะนอยออกเพราะคาลกษณะเฉพาะทมคานอยนนหมายถงขอมลเหลานนมการกระจายตวคงทและท าการน าเวกเตอรลกษณะเฉพาะทสมนยกบคาลกษณะเฉพาะทถกเลอกไวคณกบขอมลเดมจะไดขอมลทลดจ านวนมตลงแตในการคดเลอกคณลกษณะของขอมลนนตองค านงถงจ านวนขอมลทคงเหลอเปนส าคญเพราะการทดลองแตละวธถาขอมลถกตดทงมากเกนไปจะท าใหมขอมลทจะน าไปทดลองเหลอนอยและอาจมผลท าใหประสทธภาพในการจ าแนกขอมลลดลง

2.2.3 การจดกลมขอมล (Clustering) การจดกลมขอมล คอ กระบวนการในการแบงหรอจดกลมขอมลทมความเกยวของสมพนธกน หรอมลกษณะทเหมอน ๆ กนใหอยในกลมเดยวกนหรอทเรยกวา เทคนคการจดกลม (Clustering) ซงหลกในการจดกลมท าโดยการวดความสมพนธขนกบลกษณะหรอเกณฑทใชในการพจารณาความคลายคลงหรอความแตกตางระหวางขอมลโดยในการวเคราะหขอมลนนจะใชคะแนนความคลายคลง ( Similarity Score)หรอคะแนนความแตกตาง ( Distance Score)หรอผลจากการประเมนทางสถตของคะแนนเหลานน โดยลกษณะของงานการท าเหมองขอมล (Data Mining) ประเภทเทคนคการจดกลม(Clustering) แตกตางจากเทคนคการจ าแนกขอมล (Classification) ตรงทผใชไมตองระบกลม (Class)ของขอมลกอน ซงเปนแบบไมมผสอน (Unsupervised) เนองจากไมทราบวามกลมอะไรบาง ตองใชขนตอนวธในการจดกลมขอมล เพอคนหาวาขอมลทมอยสามารถจดกลมขอมลไดเปนกกลมและมกลมอะไรบาง และเมอใชเทคนคการจดกลม (Clustering) จะชวยใหสามารถจ าแนกกลมขอมลตามลกษณะความคลายคลงของขอมลได

2.2.3.1 ประเภทของเทคนคการจดกลม 1) การจดกลมขอมลแบบไมเปนล าดบชน ( Nonhierarchical Clustering)เปนการแบงกลมขอมล การใชเวบเพจ หรอจดกลมตามค าขอของผใชงาน ออกเปน n ประเภท โดยทพจารณาจากระยะหางระหวางขอมล ซงในการจดกลมแบบไมเปนล าดบชนน จะขนอยกบกรรมวธ ในการแบงประเภทเมอเรมตนประมวลผล ไดแก - ระเบยบวธแบบทางเดยว (Single Pass) เปนการจดกลมทขอมลแตละตวจะพจารณาการจดเขากลมเพยงครงเดยว

 

 

 

 

 

 

 

 

18

- ระเบยบวธการจดสรรซ า (Reallocation Method) เปนการจดกลมทจะวนกลบไปท างานซ าไปเรอยๆ จนกระทงการจดขอมลในแตละกลมไมมการเปลยนแปลงใดๆ 2) การจดกลมแบบล าดบชน ( Hierarchical Clustering)เปนระเบยบวธการเชอมโยงขอมลทคลายโครงสรางของตนไม โดยแบงวธการจดกลมแบบล าดบชนออกเปน 2 แบบ คอ วธแรก เปนการรวมกลมยอยขนไปเปนกลมใหญ (Agglomerative) หรอเปนการประมวลผลแบบลางขนบน ( Bottom Up) และวธทสองเปนการจดกลมล าดบชนแบบแบงยอย ( Divisive) การแบงยอยจะเรมทขอมลทกตวจดอยในกลมเดยวกน แลวท าการแยกจนกระทงแตละกลมคอขอมลแตละตว ซงวธการหลงไมเปนทนยมศกษากน ส าหรบขนตอนวธของการจดกลมแบบล าดบชนทนยมศกษา ไดแก - การเชอมโยงแบบเดยว (Single Link) หรอ เพอนบานทใกลทสด (Nearest Neighbor) ในแตละขนตอนวธของการจดกลมเลอกหาขอมลทมคาความเหมอนกบกลมขอมลและขอมลทจดเขากลมตองมความสมพนธกบสมาชกในกลม ขนตอนวธในการประยกตการจดกลมเดยว (Single Link) คอหลกการของวธตนไมแบบทอดขามต าสด (Minimum Spanning Tree) - การเชอมโยงแบบสมบรณ (Complete Link) ขนตอนวธนจะตรงกนขามกบการเชอมโยงแบบเดยว (Single Link) ขนตอนวธของการเชอมโยงแบบเดยว (Single Link) นน เมอเกดขอมลกลมใหม คาความเหมอนระหวางขอมลทเหลอกบขอมลกลมใหมจะเปนคาสงสดระหวางขอมลในกลม สวนการเชอมโยงแบบสมบรณ (Complete Link) คาความเหมอนของขอมลใหมทเกดขนกบขอมลไดจดเขากลมจะเปนคาต าสดระหวางขอมลทอยในขอมลทงสองกลมน

2.2.3.2 ขนตอนวธเคมนส (K-means Algorithm) ขนตอนวธเคมนสเปนขนตอนวธทมการน ามาใชในการจดกลมขอมลมากทสด ซงเปนการจดกลมแบบไมมล าดบชน (Nonhierarchical Clustering)ใชระเบยบวธการจดสรรซ า โดยก าหนดจ านวนกลม ( K) ของขอมลไวลวงหนา การท างานของขนตอนวธ เปนวธการหาจดกงกลางของกลม โดยเรมจากสมเลอกจดกงกลาง ( Centroids) ของแตละ Kกลม ท าการวดระยะหางระหวางขอมลแตละตวกบจดกงกลางกลม โดยใชเงอนไขของคาทใกลทสดหรอระยะหางนอยทสด (Euclidean Distance) ในการแบงกลมขอมล แลวค านวณหาคาจดกงกลางใหม ( kM ) ของแตละกลม จากนนท าการวดระยะหางของแตละขอมลเทยบกบจดกงกลางใหม เพอก าหนดกลมใหกบขอมล โดยจะจดกลมแบบจดสรรซ า คอวนกลบไปท างานซ าไปเรอย ๆ จนกวาจะไดคาจดกงกลางของกลมทท าใหคาความเหมอนของแตละกลมไมมการเปลยนแปลงใด ๆ

 

 

 

 

 

 

 

 

19

ขนตอนวธของเคมนส มขนตอนดงนคอ 1) ก าหนดคาKของการจดกลม และก าหนดจดกงกลาง ( Centroids)ของแตละ K 2) ค านวณระยะทางเพอจดกลมขอมลตามคาความคลายคลงหรอระยะทางทใกลทสด 3) หาคาเฉลยของแตละกลม เปนการก าหนดจดกงกลางตวใหม และค านวณคาความผดพลาด (Error) 4) ท าซ าขอ 2-3 จนกวาคาความผดพลาดจะคงท หรอการจดกลมขอมลไมมการเปลยนแปลง โดยแตละขนตอนของการจดกลมดวยวธเคมนส (K-Means) อธบายรายละเอยดเพมเตมได ดงตอไปน (Kantardzic, 2001) 1) ก าหนดจ านวนกลม โดยการจดกลมแบบเคมนส (K-Means Clustering) เราสามารถก าหนดจ านวนกลมทจะจดไดโดยการก าหนด K เทากบจ านวนกลม (Cluster) ซงจ านวนของ K จะเปนการก าหนดจ านวนกลมขอมลทตองการจดกลม 2) สมหรอเลอกจดกงกลาง (Centroids) โดยจดกงกลาง (Centroids) จะเปนตวก าหนดจดศนยกลางของกลม ซงจะก าหนดตามคา K 3) ท าการจดกลมโดยใชวธการหาระยะหางระหวางจด(Euclidean Distance) ซงเปนการหาระยะทางระหวางขอมลกบ Centroids แตละตว ก าหนดใหขอมลในระเบยน x ใด ๆ ประกอบดวย D คอลมน iDii xxx ,...,1 และระเบยน ykซง kDkk yyy ,...,1 เปนจดศนยกลางของกลมท k การค านวณหาระยะหางระหวางจด (Euclidean Distance) ระหวาง ix และ

ky แสดงไดดงสมการท 2.6

D

r kryirxky

ixd

1)(2

),( (2.6)

เมอ ix คอ ขอมล x ระเบยนท i irx คอ ขอมล x ของระเบยนท i คอลมนท r (จดเรมตน)(จดเรมตน) ky คอ จดศนยกลางของขอมลกลม k kry คอ จดศนยกลางขอมลกลมท k คอลมนท r D คอ จ านวนคอลมน ni 1 และ Kk 1

 

 

 

 

 

 

 

 

20

โดยขอมล ix จะถกจดเขากลม k ทอยใกลทสด 4) หาคาเฉลย ( Mean)ของแตละกลมเพอก าหนด จดกงกลาง (Centroids) คาใหมทเกดจากการหาคาเฉลยของสมาชกในกลม ดงสมการท 2.7

kn

i

ik

k

k xn

M1

1 (2.7)

เมอ kM คอ คาเฉลยหรอจดกงกลางของขอมลในกลมท k ikx คอ ขอมลท i ในกลมท k kn คอ จ านวนขอมลทงหมดในกลม k

5) ค านวณความผดพลาด (Error) เพอท าการตรวจสอบการคงทของการจดกลม โดยจะถอวาการจดกลมคงทเมอคา Error คงท ซงค านวณโดยใชหลกการของการค านวณหาระยะหางระหวางจด (Euclidian distance) เปนเกณฑในการพจารณาผลการจดกลมวามคาระยะหางยกก าลงสองจากจดกงกลางนอยทสดเทาใด ซงเรยกวาการหาผลรวมก าลงสองความคลาดเคลอน (Sum of Squared Errors: SSE) ดงสมการท 2.8และ สมการท 2.9

kn

i

kikk Mxe1

22 )( (2.8)

เมอ 2

ke คอ คาความผดพลาด (Error) ของขอมลในกลมท k ikx คอ ขอมลท i ในกลมท k kM คอ คาเฉลยหรอจดกงกลางของขอมลในกลมท k kn คอ จ านวนขอมลทงหมดในกลม k

และ

k

k

kk eE1

22 (2.9)

เมอ 2

ke คอ คาความผดพลาด (Error) ของขอมลในกลมท k 2

kE คอ คาความผดพลาด (Error) รวมของการหาผลรวมก าลงสองความคลาดเคลอน (Sum of Squared Errors: SSE)

 

 

 

 

 

 

 

 

21

6) ท าซ าขนตอนท 3 ถงขนตอนท 5 จนกระทงคาผลรวมก าลงสองความคลาดเคลอน (Sum of Squared Errors: SSE) จะคงท หรออาจเรยกไดวา การจดกลมขอมลไมมการเปลยนแปลง

2.2.4 การจ าแนกขอมล (Classification) การจ าแนก ( Classification) เปนวธการท าเหมองขอมลทไดรบความนยมน าไปใชงานอยางมากทสด ในกรณทตองการคนหาหรอสรางตวแบบจ าแนกกลมขอมล โดยมกลมขอมลหรอเปาหมายทตองการอยางชดเจน โดย นตยา เกดประสพ ( 2547) ไดกลาวถงขนตอนวธการจ าแนกขอมลวา สามารถแบงออกเปน 4 สวนคอ 1) เตรยมขอมลโดยการคดเลอกรายการขอมลหรอ แอททรบวท (Attributes) ทงหมดทเกยวของและคาดวาจะเปนประโยชนตอการคนหาและสรางตวแบบเพอจ าแนกขอมล 2) ระบแอททรบวทเปาหมาย ทจะน าไปใชเปนตวจ าแนกขอมลในขนตอนการเรยนรของเครอง (Machine Learning) ดวยอลกอรทมตาง ๆ ส าหรบจ าแนกขอมล3) เลอกขนตอนวธหรออลกอรทม ( Algorithm) ทตองการน าไปใช สรางตวแบบจ าแนกขอมล จากนนเขาสกระบวนการเรยนรของเครองตามขนตอนวธของอลกอรทมทเลอกเพอวเคราะหและคนหาความสมพนธระหวางแอททรบวททงหมดกบแอททรบวทเปาหมาย 4) ผลลพธทไดของการสรางตวแบบจ าแนกขอมลจะอยในรปของกฎการจ าแนก หรอทเรยกวา “Classification Rules” ขนตอนวธการจ าแนกขอมลทไดรบความนยมน าไปประยกตใชงาน คอ ขนตอนวธตนไมตดสนใจ (Decision Tree Algorithm) และโครงขายประสาทเทยม (Artificial Neural Networks) โดยขนตอนวธตนไมตดสนใจเปนเทคนควธทใชแผนภาพเขามาชวยอธบายเสนทางและเงอนไขตาง ๆ ในลกษณะโครงสรางของเงอนไขการตดสนใจคลายกบการแผกงกานสาขาของตนไมดวยการแยกเงอนไขออกเปนสวน ๆ จงท าใหเหนโครงสรางเงอนไขไดชดเจนมากขน (กตต ภกดวฒนะกล, 2550, หนา 104)ในขณะทโครงขายประสาทเทยม เปนเทคนควธทเลยนแบบการท างานของสมองมนษย เพอน ามาใชในการตดสนใจ โดยมรายละเอยดแตละเทคนคดงตอไปน

2.2.4.1 ขนตอนวธตนไมตดสนใจ (Decision Tree Algorithm) ขนตอนการสรางตนไมตดสนใจสงส าคญทตองพจารณาคอ การตดสนใจเลอกแอททรบวทใดทจะมาท าหนาทเปนโหนดราก (Root Node) ในแตละขนตอนของกระบวนการสรางทร (Tree)และซบทร (Subtree)จ าเปนตองมเกณฑทน ามาใช ชวยประกอบการตดสนใจเลอก แอททรบวทเพอมาท าหนาทเปนโหนดรากในแตละครงของ การเรยนร คาเกณฑทจะสามารถชวยบอกไดวาแอททรบวทนนมความสามารถในการจ าแนกกลมหรอคลาสของขอมลไดดเพยงใด เรยกวา

 

 

 

 

 

 

 

 

22

คาเกน (Gain) เปนคาทไดจากการค านวณเพอบอกระดบความสามารถในการจ าแนกคลาสของ แอททรบวททถกเลอกคาเกนมหนวยวดเปนบต (Bits) ดงสมการท 2.10 และ 2.12 ดงน

ถาให T แทน เซตของขอมลฝก (Training Data) X แทน แอททรบวททถกเลอกใหเปนตวตรวจสอบเพอจดกลมขอมล สามารถหาคาเกนไดตามสมการท 2.10 (Han, Kamber and Pei, 2011, p. 337) ดงน

Gain (X) = Info(T) – Infox(T)Bits (2.10)

โดยท Info(T)คอฟงกชนทระบปรมาณขอมลทตองการเพอใหสามารถจ าแนกคลาสของขอมลได

Info(T) =

||

),(log

||

),(

1

2T

TCfreq

T

TCfreq jk

j

j Bits (2.11)

ซงก าหนดให | T | คอ จ านวนขอมลทงหมดในเซตของขอมลฝก ),( TCfreq j

คอ ความถทขอมลใน T ปรากฏในคลาส Cj Infox(T) คอ ฟงกชนทระบปรมาณขอมลทตองการ โดยใช แอททรบวท X เปนตวตรวจสอบเพอจ าแนกคลาสกลมของขอมลได

Infox(T)= in

i

i ToT

Tinf

||

||

1

Bits (2.12)

ซงก าหนดให i คอ จ านวนคาทเปนไปไดของแอททรบวท X|Ti| คอ จ านวนขอมลทมคา X = i

2.2.4.2 โครงขายประสาทเทยม (Artificial Neural Networks) นวรอลเนตเวรคหรอเรยกอกอยางวาโครงขายประสาทเทยม (Artificial Neural Network) เกดขนจากนกวทยาศาสตรไดท าการศกษาการท างานของสมองมนษย สวนประกอบของระบบ ประสาทของมนษยนนจะประกอบดวยระบบหลก ๆ สามระบบดวยกน

 

 

 

 

 

 

 

 

23

ดงแสดงในรปท 2.4 ไดแก ระบบสวนการรบร (Receptrons) ท าหนาทรบรสมผสจากสงแวดลอมภายนอกของรางกาย แลวจะเปลยนสญญาณเปนคลนไฟฟาสงผานสญญาณขอมลไปยงสวนทสองหรอสมอง (Neural Net) ซงท าหนาทแปลสญญาณคลนไฟฟาทไดรบ แลวสงผลทไดไปยงสวนผลลพธ(Effectors) เพอสงออกไปสสวนสนองตอสงทไดรบร

รปท 2.4แผนภาพแสดงถงระบบการรบรของมนษย

สมอง ประกอบดวยนวรอน (Neuron) หรอเซลลสมองซงเปนหนวยพนฐานทประกอบเปน เนอเยอสมอง นวรอนมสวนประกอบส าคญคอตวเซล (Cell Body) ทมนวเคลยสอยภายใน เสนจากตวเซล คอแอกซอน (Axon) และเดนไดรต (Dendrites) เปนเสนใยประสาทท าหนาทรบสงสญญาณ ประสาท ซงเดนไดรตประกอบดวยเสนใยประสาทจ านวนมากอยรอบ ๆ ตวเซลลท าหนาทรบสญญาณประสาทจากเซลอน ๆ สวนแอกซอนเปนเสนใยประสาทเลนเดยวยนออกจากตวเซล ท าหนาทสงสญญาณประสาทออกจากเซลไปยงเซลอน ๆ ทสวนปลายของแอกซอน จะแยกเปนแขนงเรยกวา Axonal Arborizationซงสวนปลายของ Axonal Arborizationมจดเชอมตอเลกๆ เรยกวาจดประสานประสาท (Synapses) ในแตละ Axonal Arborizationมจ านวนจดประสาน ประสาทไมเทากนซงท าใหเกดระดบการเชอมตอ (Connection Strength) ทไมเทากน อกทงจ านวน จดประสานประสาทดงกลาวสามารถเปลยนแปลงไดตลอดชวงชวต ซงระดบการเชอมตอนคอ ความสามารถในการจ า (Memory) ความคด (Thinking) ฯลฯ ของสมองโดยการเรยนร (Learning) ท าใหจ านวนจดประสานประสาทเปลยนแปลงได ดงแสดงในรปท 2.5

รปท 2.5แสดงเซลลประสาทในสมองมนษย

 

 

 

 

 

 

 

 

24

หลงจากทนกวทยาศาสตรศกษาจนเขาใจหลกการประมวลผลของสมองแลวไดสราง แบบจ าลองทางคณตศาสตร (Mathematics Model) ขนมาเพอจ าลองแบบการท างานของเซลลสมอง ของมนษยเรยกวาเครอขายนวรอล (Neural Networks) สรางเปนแผนภาพของโ หนด (Node) พนฐาน ของนวรอล นวรอลเนตเวรค ทจะประกอบดวยสวนประกอบหลก ๆ คอ สวนอนพต (Input) ของเนตเวรคแทนดวยสญลกษณตวอกษร P ซงจะอยในรปของ เวกเตอร โดยอนพตแตละตวจะมคาของเวท ( Weight) ประจ าอนพต แทนดวยอกษรตว W เปนผลคณทเกดจากการคณคาเวทกบคาอนพตแตละคาจะน ามารวมกน (Summing) ณ จดรวมสญญาณจากนนจะน าผลคณทไดทงหมดมารวมกบคาของไบอส ( Bias) ซงแทนดวยตวอกษร b แลวสง ผลรวมทไดผานไปยงชนโอนยาย (Transfer Function) แทนดวยสญลกษณ F และออกไปสวนเอาทพต (Output) ของระบบ ดงรปท 2.6

รปท 2.6แผนภาพแสดงหลกการเบองตนของโครงขายประสาทเทยม

จากรปท 2.6 จะม X (X1, X2,…, Xp)เปนอนพต ทมความสมพนธกบ yทเปนเอาทพต แบบไมเชงเสน โดยจะไดฟงกชนการกระตน f(net) ทเปนแบบไมเชงเสน (Non-Linearity) สมการท 2.13 และรปท 2.7

𝑛𝑒𝑡 = 𝑥1𝑤1 + 𝑥2𝑤2 + 𝑥1𝑤1 + 𝑥3𝑤3 = ∑xw (2.13)

รปท 2.7ฟงกชนการกระตน

 

 

 

 

 

 

 

 

25

กลาวโดยสรปแลว วธการท าเหมองขอมล (Data Mining) คอวธการประมวลขอมลจ านวนมาก เพอ คดเลอกขอมล จดกลมขอมล จ าแนกขอมล หาความสมพนธ รวมไปถงการหารปแบบ ( Pattern) ของขอมล เพอน าไปใชประโยชนในดานตาง ๆ เชน การวางแผน การพยากรณ และการชวยสนบสนนการตดสนใจ โดยงานวจยนไดใชเทคนค การคดเลอกขอมลส าหรบวเคราะห ( Data Selection) การจดกลมขอมล ( Clustering) และ การจ าแนกขอมล (Classification)เพอใชในการจดกลมนกทองเทยวทมคณลกษณะคลายคลงกน

2.3 เทคนคทใชในการจดอนดบสถานททองเทยว เทคนคทใชในการจดล าดบสถานททองเทยวทรจกกนโดยทวไปในปจจบน ไดแก การวดความเหมอนแบบโคไซน ( Cosine similarity) การจดล าดบ ( Ranking) การก าหนดอตรา ( Rating) กระบวนการล าดบชนเชงวเคราะห (Analytic Hierarchy Process: AHP) และเทคนคไมเฉพาะบคคล (Unpersonalized Technique)โดยแตละเทคนคมกระบวนการทแตกตางกนดงตอไปน

2.3.1 เทคนคการวดความคลายแบบโคไซด (Cosine Similarity) การจดอนดบสถานททองเทยวดวยวธการวดความเหมอนแบบโคไซน (Cosine Similarity) ม2 ขนตอน คอ 1) การเกบรวบรวมขอมลจากนกทองเทยว และ 2) การค านวณหาล าดบความส าคญของสถานททองเทยว

ตารางท 2.1 ตวอยางระดบความชอบในแตละสถานททองเทยวของนกทองเทยว

สถานททองเทยว นกทองเทยว

นกทองเทยวเปาหมาย

1 2 3 4

1. อนสาวรยทาวสรนาร 5 4.5 4.5 5 4

2. ปราสาทหนพมาย 0 0 4 4 0

3. วดสทธจนดา 4.5 4 0 3 0

4. วดหลวงพอโต 0 4 0 0 0

5. วดศาลาลอย 0 0 3 0 4.5

2.3.1.1 การเกบรวบรวมขอมลจากนกทองเทยว ขอมลทน ามาใชการจดอนดบสถานททองเทยวดวยวธ การวดความเหมอนแบบโคไซน (Cosine similarity) ใชการเกบแบบสอบถามจากนกทองเทยวทเคยไปเทยวยงสถานท

 

 

 

 

 

 

 

 

26

ทองเทยวภายในจงหวดนครราชสมา โดยตวอยางในตารางท 2.1ใชขอมลนกทองเทยวจ านวน 4 คน ซงลกษณะแบบสอบถามเปนการใหระดบความชอบในรปแบบคะแนน ดงน 5, 4.5, 4, 3.5, 3, 2.5, 2, 1.5, 1 และ 0 โดยคะแนนเทากบ 5 คอชอบในสถานททองเทยวมากทสด คะแนนเทากบ 1 คอชอบในสถานททองเทยวนอยทสด และคะแนนเทากบ 0 คอไมเคยไปในสถานททองเทยวนน ๆ โดยใหนกทองเทยวระบระดบความชอบในสถานททองเทยว

2.3.1.2 การค านวณหาล าดบความส าคญของสถานทใหกบนกทองเทยว ในการจดอนดบสถานทใหกบนกทองเทยวเปาหมายของเทคนค การวดความเหมอนแบบโคไซนนน กอนอนตองมการสอบถามความชอบในสถานททองเทยวเชนเดยวกบนกทองเทยวคนอน ๆ ทไดเกบรวบรวมไวแลว หลงจากนนท าโดยการค านวณคาความคลายคลงกนระหวางนกทองเทยวเปาหมาย กบนกทองเทยวคนอน ๆ ทเคยแสดงความคดเหนเกยวกบสถานททองเทยวไว โดยใชคะแนนความชอบตามสตรการวดความคลายคลง ดงสมการท 2.14

𝐶𝑜𝑠(𝑋, 𝑌) =𝑋 ∗ 𝑌

𝑋 ∗ ||𝑌|| (2.14)

เมอ 𝐶𝑜𝑠(𝑋, 𝑌) = คาความคลายคลงกน 𝑋 = ระดบความชอบในแตละสถานทของนกทองเทยวเปาหมาย 𝑌 = ระดบความชอบในแตละสถานทของ นกทองเทยวแตละคนทอยในกลมเดยวกบนกทองเทยวเปาหมาย

𝑋 ∗ 𝑌 = (X1*Y1)+ (X2*Y2)+ (X3*Y3)+...+ (Xn*Yn) 𝑋 = ∑ X2

ตวอยางในการค านวณหาคาความคลายคลงกน ระหวางนกทองเทยวเปาหมาย กบนกทองเทยวคนท 1 โดยใชคะแนนความชอบสถานททองเทยวท 1–5 มกระบวนการดงน

นกทองเทยวเปาหมาย คอ X =(5,0,4.5,0,0) นกทองเทยวคนท 1 คอ Y =(4.5,0,4,4,0)

เมอ 𝑋 ∗ 𝑌= 50.40004045.4005.45

𝑋 22222 004.505 = 726.625.70

 

 

 

 

 

 

 

 

27

𝑌 22222 04404.5

= 228.725.52

ดงนน

832.061.48

50.40

228.7726.6

50.40),(

YXCos

จะไดคาความคลายคลงกนระหวางนกทองเทยวเปาหมาย กบนกทองเทยวคนท1 เทากบ 0.832 โดยจะใชวธดงกลาวหาคาความคลายของนกทองเทยวเปนค ๆ ทงหมด

ตารางท 2.2 ผลการวดคลายคลงกนระหวางนกทองเทยวเปาหมาย และนกทองเทยว

การวดคลายของนกทองเทยว คะแนนความคลายคลง

นกทองเทยวเปาหมาย: นกทองเทยวคนท 1 0.832

นกทองเทยวเปาหมาย: นกทองเทยวคนท 2 0.497

นกทองเทยวเปาหมาย: นกทองเทยวคนท 3 0.809

นกทองเทยวเปาหมาย: นกทองเทยวคนท 4 0.493

หลงจากไดคาคะแนนความคลายคลงกนแลว จะน าคะแนนเหลานนมาใชในการหาล าดบความส าคญของสถานททองเทยวโดยใชวธการผลรวมแบบถวงน าหนก (Weighted Sum Model) ดงสมการท 2.15

n

j

ijj

scoreWSM

i aWA1

(2.15)

เมอ scoreWSM

iA = คะแนนของสถานททองเทยวท iโดยท i = 1, 2, 3,…,m m = จ านวนสถานททองเทยวทงหมด(ในตวอยางนคอ5สถานท)

jW = คะแนนความคลายคลงกนระหวางนกทองเทยวเปาหมาย และนกทองเทยวคนท jโดยท j = 1, 2, 3,…,n n = จ านวนนกทองเทยวทงหมด (ในตวอยางนคอ 4 คน)

ija = ระดบความชอบสถานททองเทยวท iซงนกทองเทยวคนท jให

 

 

 

 

 

 

 

 

28

โดยผลรวมคะแนนของสถานททองเทยว และอนดบความส าคญของสถานททองเทยวส าหรบนกทองเทยวเปาหมายนน แสดงดงตารางท 2.3

ตารางท 2.3 ตวอยางการค านวณหาล าดบสถานททองเทยว

สถานททองเทยว นกทองเทยว ผลรวม

คะแนนสถานททองเทยว

อนดบสถานททองเทยว

1 2 3 4

คะแนนความคลายคลง 0.832 0.497 0.809 0.493

1. อนสาวรยทาวสรนาร 4.5 x 4.5 x 5 x 4 x

12.113 1 0.832 0.497 0.809 0.493

2. ปราสาทหนพมาย 0 x 4 x 4 x 0 x

5.311 3 0.832 0.497 0.809 0.493

3. วดสทธจนดา 4 x 0 x 3 x 0 x

5.824 2 0.832 0.497 0.809 0.493

4. วดหลวงพอโต 0 x 0 x 0 x 0 x

3.328 5 0.832 0.497 0.809 0.493

5. วดศาลาลอย 0 x 3 x 0 x 4.5 x

3.710 4 0.832 0.497 0.809 0.493

ตวอยางการค านวณคะแนนของสถานททองเทยวท 1อนสาวรยทาวสรนาร คะแนนความชอบของนกทองเทยวคนท 1, 2, 3และ 4คอ 4.5, 4.5, 5และ 4ซงคาความคลายคลงกนระหวางนกทองเทยวเปาหมายกบนกทองเทยวคนท 1, 2,3 และ 4เทากบ 0.832, 0.497, 0.809 และ 0.493โดยน าคาคะแนนความชอบของนกทองเทยวคณกบคาน าหนกคลายคลงกนระหวางนกทองเทยวเปาหมายกบนกทองเทยว ดงน (4.5x 0.832) +(4.5x 0.497) + (5x 0.832) + (4x 0.493) = 12.113ซงไดผลรวมคะแนนมากทสดเทากบ 12.113 จงจดอยในล าดบท 1 อยางไรกตาม ในการจดอนดบสถานททองเทยวดวยเทคนคน ท าโดยการน าคะแนนความชอบในแตละสถานททองเทยวของนกทองเทยวเปาหมาย และนกทองเทยวมาเปรยบเทยบกน ดงนน หากนกทองเทยวเปาหมายไมเคยไปสถานททองเทยวใดเลย จะมคะแนนความชอบทงหมดเปนศนย ท าใหไมสามารถใชเทคนคนในการจดล าดบสถานททองเทยวได

2.3.2 เทคนคการจดล าดบ (Ranking) การจดอนดบสถานททองเทยวดวยเทคนคการจดล าดบ ( Ranking) นน ใชขอมลจากผเชยวชาญในการประมวลผล รวมทงมการวเคราะหเกณฑทใชในการเลอกสถานททองเทยวซงม 4

 

 

 

 

 

 

 

 

29

ขนตอน ดงน 1) การเกบรวบรวมขอมล 2) การค านวณหาคาน าหนกของเกณฑ 3)การค านวณหาคาน าหนกของคะแนน และ 4) การจดล าดบสถานททองเทยวซงมรายละเอยดดงตอไปน

2.3.2.1 การเกบรวบรวมขอมล ขอมลทน ามาใชในเทคนคการจดล าดบ คอ ขอมลความคดเหนของผเชยวชาญทมตอเกณฑทใชในการพจารณาสถานททองเทยว ในทนจะยกตวอยางเพยง 5 เกณฑ ประกอบดวย เกณฑกจกรรม เกณฑสงอ านวยความสะดวก เกณฑอาหาร เกณฑราคา และเกณฑความปลอดภย โดยขอมลความคดเหน ไดแก การใหคะแนนสถานททองเทยวตามเกณฑการประเมนทไดก าหนดไวนน โดยวธการใหคะแนนนนไดปรบปรงจากมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ ตามเกณฑของลเครท (Likert Scale)(Allen and Seaman, 2007)ซงก าหนดคาน าหนกคะแนนดงน

มเกณฑนนในระดบมากทสด ใหคะแนน 5 คะแนน มเกณฑนนในระดบมาก ใหคะแนน 4 คะแนน มเกณฑนนในระดบปานกลาง ใหคะแนน 3 คะแนน มเกณฑนนในระดบนอย ใหคะแนน 2 คะแนน มเกณฑนนในระดบนอยทสด ใหคะแนน 1 คะแนน

ซงตวอยางขอมลการใหคะแนนสถานททองเทยวตามเกณฑการประเมนสถานททองเทยว แสดงดงตารางท 2.4 ซงถาคะแนนมคาเทากบ 5 หมายถง เกณฑนนอยในระดบดมากทสด และคะแนนเทากบ 1 หมายถง เกณฑนนอยในระดบดนอยทสด ส าหรบเกณฑราคา ถาคะแนนมคาเทากบ 5 หมายถง ราคาถกทสด คะแนนเทากบ 1 หมายถง ราคาแพงทสด

ตารางท 2.4 ตวอยางคะแนนของสถานททองเทยวตามเกณฑหลก

เกณฑ/

สถานททองเทยว กจกรรม

สงอ านวย

ความสะดวก อาหาร ราคา

ความ

ปลอดภย

1. อนสาวรยทาวสรนาร 2 5 5 4 5

2. ปราสาทหนพมาย 2 5 4 4 4

3. วดสทธจนดา 2 4 4 4 4

4. วดหลวงพอโต 2 5 5 4 4

5. วดศาลาลอย 2 4 4 4 5

 

 

 

 

 

 

 

 

30

2.3.2.2 การหาคาน าหนกของเกณฑ ในการจดอนดบสถานททองเทยวนน ตองมการเกบขอมลล าดบความส าคญของเกณฑจากผเชยวชาญ โดยผเชยวชาญจะใหคะแนนความส าคญของเกณฑ เกณฑในสถานททองเทยว 5ดาน ไดแก 1) กจกรรม 2) สงอ านวยความสะดวก 3) อาหาร 4) ราคาและ 5) ความปลอดภย ตงแตมากทสด ไปจนถงนอยทสด คอ 1, 2, 3,4 และ 5 โดย 1 มความส าคญมากทสดและ 5มความส าคญนอยทสดตามล าดบ โดยสามารถมคาความส าคญทเทากนได ดงตวอยางในตารางท2.5 ล าดบความส าคญของแตละเกณฑดวยวธการจดล าดบ (Ranking)

ตารางท 2.5 ล าดบความส าคญของแตละเกณฑดวยวธการจดล าดบ (Ranking)

ล าดบ เกณฑ ล าดบความส าคญ

ของเกณฑ 1 กจกรรม 1 2 สงอ านวยความสะดวก 4 3 อาหาร 5 4 ราคา 2 5 ความปลอดภย 3

การจดล าดบดวยวธหาผลรวม (Rank Sum) การจดล าดบดวยวธหาร ( Rank Reciprocal) และการจดล าดบดวยวธยกก าลง ( Rank Exponent) โดยสตรค านวณแสดงดงสมการท 2.16,2.17 และ 2.18 ตามล าดบ

Rank Sum (Wi) =n-rj+1

∑ n-rk+1 (2.16)

Rank Reciprocal (Wi) =1/rj

∑ (1/rk) (2.17)

Rank Exponent (Wi) =(n-rj+1)p

∑ (n-rk+1)p (2.18)

เมอ Wi = คาน าหนกของเกณฑ rj = ล าดบความส าคญของเกณฑ rk = ผลรวมของคาของเกณฑ n = จ านวนเกณฑทงหมด p = เลขยกก าลง (p=2)

 

 

 

 

 

 

 

 

31

โดยล าดบความส าคญของเกณฑจากตารางท 2.5 ถกน ามาใชในการค านวณหาคาน าหนกของแตละเกณฑ โดยใชสตรของเทคนคการจดล าดบแบบตาง ๆ ไดแก การจดล าดบดวยวธหาผลรวม ( Rank Sum) การจดล าดบดวยวธหาร ( Rank Reciprocal) และ การจดล าดบดวยวธยกก าลง (Rank Exponent) ดงสมการท2.16, 2.17 และ 2.18ไดผลดงตารางท 2.6

ตารางท 2.6 วธการหาคาน าหนกของเกณฑดวยเทคนคการจดล าดบดวยวธหาผลรวม (Rank Sum) การจดล าดบดวยวธหาร (Rank Reciprocal) และการจดล าดบดวยวธยกก าลง (Rank Exponent)

ล าดบเกณฑ (n=5)

ล าดบความส าคญของเกณฑจากกลม (rj)

Rank Sum Rank Reciprocal Rank Exponent

(n-rj+1) คาน าหนกของเกณฑ

(Wi) (1/rj)

คาน าหนกของเกณฑ

(Wi) (n-rj+1)P

คาน าหนกของเกณฑ

(Wi)

1 1 (5-1+1)

= 5 5/25

= 0.333 (1/1)

= 1.00 1.00/2.28 = 0.438

(5-1+1)2 = 25

25/55 = 0.455

2 4 (5-4+1)

= 2 2/25

= 0.133 (1/4)

= 0.25 0.25/2.28 =0.109

(5-4+1)2

= 4 4/55

= 0.073

3 5 (5-5+1)

= 1 1/25

= 0.067 (1/5)

= 0.20 0.20/2.28 =0.088

(5-5+1)2 = 1

1/55 = 0.018

4 2 (5-2+1)

= 4 4/25

= 0.267 (1/2)

= 0.50 0.50/2.28 =0.219

(5-2 +1)2 = 16

16/55 = 0.291

5 3 (5-3+1)

= 3

3/25

= 0.200

(1/3)

= 0.33

0.33/2.28

=0.146

(5-3+1)2

= 9

9/55

= 0.164

ผลรวม 25 1.00 2.28 1.00 55 1.00

2.3.2.3 การค านวณหาคาน าหนกของคะแนน ในการค านวณหาคาน าหนกของคะแนนนน ม 5 กระบวนการดงตอไปน กระบวนการท 1 คอ การใหผเชยวชาญเปรยบเทยบคะแนนเปนค ๆ (Pairwise Comparison) และน าคะแนนการเปรยบเทยบมาหาผลรวมในแนวคอลมน ซงในทน ไดก าหนดคะแนนการประเมนไวโดยใชมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ ไดแก 5 = มากทสด 4 = มาก 3 = ปานกลาง 2 = นอย และ 1 = นอยทสดดงตารางท 2.7

 

 

 

 

 

 

 

 

32

ตารางท 2.7 การเปรยบเทยบคะแนน 1-5 เปนค ๆ (Pairwise Comparison)

ระดบคะแนน

5 4 3 2 1

5 1.00 2.00 3.00 4.00 5.00 4 0.50 1.00 2.00 3.00 4.00 3 0.33 0.50 1.00 2.00 3.00 2 0.25 0.33 0.50 1.00 2.00 1 0.20 0.25 0.33 0.50 1.00

ผลรวมคอลมน

2.28 4.08 6.83 10.50 15.00

โดยท 1.00 หมายถง ทงสองคะแนนมคาเทากน 2.00 หมายถง คะแนนหนงมคามากกวาอกคะแนนหนงนอย 3.00 หมายถง คะแนนหนงมคามากกวาอกคะแนนหนงปานกลาง 4.00 หมายถง คะแนนหนงมคามากกวาอกคะแนนหนงมาก 5.00 หมายถง คะแนนหนงมคามากกวาอกคะแนนหนงมากทสด เมอคะแนนหนงมคามากกวาอกคะแนนหนง ในทางกลบกน คาทไดจะเปนสวนกลบ ตวอยางเชน ระดบคะแนน 5 มคามากกวาระดบคะแนน 4 นอย คาทไดจากการเปรยบเทยบคนคอ 2.0 ดงนนถามองในมมกบ ระดบคะแนน 4 จะมคานอยกวาระดบคะแนน 5 โดยคาทไดจากการเปรยบเทยบนคอ 1/2.0= 0.50เปนตน กระบวนการท 2 คอการน าผลรวมในแนวคอลมนมาหารขอมลทกตวในแนวตงเพอใหผลรวมในคอลมนนนเทากบ 1 ดงตารางท 2.8 ตวอยางเชน ในคของระดบคะแนน 5-5 คอ 1.00/2.28 = 0.44 โดยหาทกระดบคะแนนเปนค ๆ ดวยวธดงกลาว กระบวนการท 3 คอเมอไดคาคะแนนในแตละต าแหนงจากวธท 1 จะตองหาผลรวมในแนวแถว ตวอยางเชน ในแถวของระดบคะแนน 5 ผลรวมในแนวแถวเทากบ 0.44 + 0.49 + 0.44 + 0.39 + 0.33 = 2.08 กระบวนการท 4 คอ การน าคาการหาผลรวมในแนวคอลมนของคาในกระบวนการท 3 นน ซงมคาเทากบ 2.08 + 1.31 + 0.81 + 0.49 + 0.31 = 5.00

 

 

 

 

 

 

 

 

33

กระบวนการท 5 คอการหาคาน าหนกของคะแนนในแตละระดบซงท าโดยการน าผลรวมในแนวแถวทไดจากกระบวนการท 3 มาหาดวยผลรวมในแนวคอลมนทไดจากกระบวนการท 4 ตวอยางเชน คาน าหนกของคะแนน 5 ค านวณจาก 2.08/5.00 = 0.42 โดยการหาคาน าหนกของคะแนนนน เปนการปรบคาคะแนน เพอไมใหเกดการโนมเอยงของระดบคะแนนเพอน าไปใชในการจดล าดบสถานททองเทยวในขนตอนถดไป

ตารางท 2.8 การค านวณหาคาน าหนกของคะแนน 1-5

ระดบ

คะแนน 5 4 3 2 1

ผลรวม

แถว

คาน าหนก

ของคะแนน

5 1.00/2.28 = 0.44

2.00/4.08 = 0.49

3.00/6.83 = 0.44

4.00/10.05 = 0.38

5.00/15.00 = 0.33

2.08 2.08/5.00

= 0.42

4 0.50/2.28 = 0.22

1.00/4.08 = 0.24

2.00/6.83 = 0.29

3.00/10.05 = 0.29

4.00/15.00 = 0.27

1.31 1.31/5.00

= 0.26

3 0.33/2.28 = 0.15

0.50/4.08 = 0.12

1.00/6.83 = 0.15

2.00/10.05 = 0.19

3.00/15.00 = 0.20

0.81 0.81/5.00

= 0.16

2 0.25/2.28 = 0.11

0.33/4.08 = 0.08

0.50/6.83 = 0.07

100/10.05 = 0.10

2.00/15.00 = 0.13

0.49 0.49/5.00

= 0.10

1 0.20/2.28 = 0.09

0.25/4.08 = 0.06

0.33/6.83 = 0.05

0.50/10.05 = 0.05

1.00/15.00 = 0.07

0.31 0.31/5.00

= 0.06

ผลรวมคอลมน

1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 5.00 1.00

2.3.2.4 การจดอนดบสถานททองเทยว จากทกลาวมาแลววา การจดอนดบสถานททองเทยวดวยเทคนคการจดล าดบ (Ranking)นน แตกตางจาก 2 เทคนคทกลาวมา โดยเทคนคนใชขอมลของนกทองเทยวและขอมลจากผเชยวชาญในการประมวลผล ซงขอมลจากผเชยวชาญทน ามาใช ไดแก คะแนนของสถานททองเทยวแยกตามเกณฑการประเมน 5 เกณฑในตารางท 2.4 โดยคาคะแนนในตารางท 2.4 เหลานนจะถกปรบใหอยในรปของคาน าหนกของคะแนนตามตารางท 2.8ซงคาน าหนกของคะแนนของสถานททองเทยวแสดงดงตารางท 2.9

 

 

 

 

 

 

 

 

34

ตารางท 2.9 คาน าหนกของคะแนนของสถานททองเทยว

ประเภทการทองเทยว/ปจจย กจกรรม สงอ านวย

ความสะดวก อาหาร ราคา ความปลอดภย

1. อนสาวรยทาวสรนาร 0.10 0.26 0.26 0.26 0.42

2. ปราสาทหนพมาย 0.10 0.16 0.16 0.26 0.26

3. วดสทธจนดา 0.10 0.16 0.10 0.26 0.26

4. วดหลวงพอโต 0.10 0.42 0.42 0.26 0.26

5. วดศาลาลอย 0.10 0.26 0.26 0.26 0.42

เมอไดคาน าหนกของเกณฑตามตารางท 2.7 และคาน าหนกของคะแนนของสถานททองเทยวในตารางท 2.9 แลว ขอมลเหลานจะถกน าไปใชในจดอนดบสถานททองเทยว ซงตวอยางการหาคะแนนของสถานททองเทยว และการจดอนดบความส าคญของสถานททองเทยว ดวยเทคนคการจดล าดบดวยวธหาผลรวม (Rank Sum) นน แสดงดงตารางท 2.10

ตารางท 2.10 ตวอยางการหาอนดบสถานททองเทยวดวยเทคนค การจดล าดบดวยวธหาผลรวม (Rank Sum)

ประเภทการทองเทยว/ปจจย กจ

กรรม

สงอ านว

ยความ

สะดวก

อาหาร

ราคา

ความปล

อดภย

คะแน

นของสถ

านท

ทอ

งเทยว

( ผลรวม

แถว)

ล าดบ

สถานทท

องเทยว

คาน าหนกของเกณฑ Rank Sum 0.333 0.133 0.067 0.267 0.200

1. อนสาวรยทาวสรนาร (0.333 ×0.10)

(0.133 ×0.42)

(0.067 ×0.42)

(0.267 ×0.26)

(0.200 ×0.42)

0.271 1

2. ปราสาทหนพมาย (0.333 ×0.10)

(0.133 ×0.42)

(0.067 ×0.26)

(0.267 ×0.26)

(0.200 ×0.26)

0.228 4

3. วดสทธจนดา (0.333 ×0.10)

(0.143 ×0.26)

(0.067 ×0.26)

(0.267 ×0.26)

(0.200 ×0.26)

0.207 5

4. วดหลวงพอโต (0.333 ×0.10)

(0.133 ×0.42)

(0.067 ×0.42)

(0.267 ×0.26)

(0.200 ×0.26)

0.239 2

5. วดศาลาลอย (0.333 ×0.10)

(0.133 ×0.26)

(0.067 ×0.26)

(0.267 ×0.26)

(0.200 ×0.42)

0.239 2

 

 

 

 

 

 

 

 

35

ในตารางท 2.11 แสดงผลลพธการจดอนดบสถานททองเทยวโดยใชเทคนค การจดล าดบดวยวธหาผลรวม ( Rank Sum) การจดล าดบดวยวธหาร ( Rank Reciprocal) และ การจดล าดบดวยวธยกก าลง (Rank Exponent)

ตารางท 2.11 ผลการจดอนดบสถานททองเทยวโดยเทคนคการจดล าดบดวยวธหาผลรวม (Rank Sum) การจดล าดบดวยวธหาร (Rank Reciprocal) และ การจดล าดบดวยวธยกก าลง (Rank Exponent)

ชอสถานททองเทยว Rank Sum Rank Reciprocal Rank Exponent

คะแนนสถานท

ล าดบสถานท

คะแนนสถานท

ล าดบสถานท

คะแนนสถานท

ล าดบสถานท

1. อนสาวรยทาวสรนาร 0.271 1 0.245 1 0.261 1 2. ปราสาทหนพมาย 0.228 4 0.207 4 0.221 4 3. วดสทธจนดา 0.207 5 0.190 5 0.202 5 4. วดหลวงพอโต 0.239 2 0.221 2 0.232 2 5. วดศาลาลอย 0.239 2 0.213 3 0.232 2

2.3.3 เทคนคการก าหนดอตรา (Rating) การจดอนดบสถานททองเทยวดวยเทคนคการก าหนดอตรา ( Rating) ใชขอมลจากผเชยวชาญเชนเดยวกบเทคนคการจดล าดบ (Ranking) ซงม4 ขนตอน ไดแก 1) การเกบรวบรวมขอมล2) การค านวณหาคาน าหนกของเกณฑ 3) การค านวณหาคาน าหนกของคะแนน และ 4) การจดล าดบสถานททองเทยว ซงมรายละเอยดดงตอไปน

2.3.3.1 การเกบรวบรวมขอมล ขอมลความคดเหนของผเชยวชาญทมตอเกณฑทใชในการพจารณาสถานททองเทยวทงหมด 5 เกณฑ ประกอบดวย เกณฑกจกรรม เกณฑสงอ านวยความสะดวก เกณฑอาหาร เกณฑราคา และเกณฑความปลอดภย โดยขอมลจากผเชยวชาญดานการทองเทยว ไดแก การใหคะแนนสถานททองเทยว ดงตารางท 2.4 เหมอนกบเทคนคการจดล าดบ (Ranking)

2.3.3.2 การหาคาน าหนกของเกณฑ ในการจดอนดบสถานททองเทยว ตองมการเกบขอมลคะแนนความส าคญของเกณฑจากผเชยวชาญ โดยผเชยวชาญจะใหคะแนนความส าคญของเกณฑของสถานททองเทยว

 

 

 

 

 

 

 

 

36

5 ดาน โดยมการก าหนดคะแนนแตละเกณฑโดยใหคาความส าคญตงแตมากทสด ไปจนถงนอยทสด คอ 0-100 โดย 0 มคาความส าคญนอยทสด และ 100 มคาความส าคญมากทสดดงตารางท 2.12

ตารางท 2.12 ล าดบความส าคญของเกณฑจากนกทองเทยวดวยเทคนคการก าหนดอตรา (Rating)

ล าดบ ปจจย ล าดบความส าคญ ของเกณฑ (0-100)

1 กจกรรม 100 2 สงอ านวยความสะดวก 70 3 อาหาร 90 4 ราคา 60 5 ความปลอดภย 80

การค านวณคาน าหนกของเกณฑดวยเทคนคการก าหนดอตรา ( Rating Weight) ดงสมการท 2.19

Rating Weight (Wi) =rj/rm

∑ (1/rk) (2.19)

เมอ Wi = คาน าหนกของเกณฑ rj = คะแนนความส าคญของเกณฑ rm = คะแนนความส าคญของเกณฑทมคานอยทสด rk = ผลรวมของคาของเกณฑ โดยน าคาคะแนนความส าคญของเกณฑจากผเชยวชาญ จากตารางท 2.12 มาค านวณหาคาน าหนกของเกณฑ โดยใชสมการท 2.19ไดผลดงตารางท 2.13

ตารางท 2.13 วธการหาคาน าหนกของเกณฑดวยเทคนคการก าหนดอตรา (Rating)

ล าดบปจจย เกณฑ คะแนนความส าคญ

ของเกณฑ(rj) (rj/rm) คาน าหนกของเกณฑ

(Wi) 1 กจกรรม 100 100/60 = 1.67 1.67/6.67 = 0.250 2 สงอ านวยความสะดวก 70 70/60 = 1.17 1.17/6.67= 0.175 3 อาหาร 90 90/60 = 1.50 1.50/6.67= 0.225 4 ราคา 60 60/460 =1.00 1.00/6.67= 0.150 5 ความปลอดภย 80 80/60 = 1.33 1.33/6.67= 0.200

 

 

 

 

 

 

 

 

37

ล าดบปจจย เกณฑ คะแนนความส าคญ

ของเกณฑ(rj) (rj/rm) คาน าหนกของเกณฑ

(Wi) ผลรวมแถว 6.67 1.000

2.3.3.3 การค านวณหาคาน าหนกของคะแนน การค านวณหาคาน าหนกของคะแนนในสถานททองเทยวใชขนตอนวธเดยวกบการหาคาน าหนกของเทคนคการจดล าดบ ( Ranking) ในหวขอท 2.3.2.3วธการค านวณหาคาน าหนกของคะแนน เพอหาคะแนนปจจยของสถานททองเทยว ดงตารางท 2.10

2.3.3.4 การจดล าดบสถานททองเทยว การจดอนดบสถานททองเทยวดวยเทคนคการก าหนดอตรา ( Rating) มกระบวนการเชนเดยวกบเทคนคการจดล าดบ ( Ranking) โดยเทคนคนใชขอมลของผเชยวชาญในการประมวลผล ซงขอมลจากผเชยวชาญทน ามาใช ไดแก คะแนนของสถานททองเทยวแยกตามเกณฑการประเมน 5เกณฑในตารางท 2.4 โดยคาคะแนนในตารางท 2.4 เหลานนจะถกน ามาปรบใหอยในรปของคาน าหนกของคะแนนตามตารางท 2.8แลวน ามาคณกบคาน าหนกของเกณฑทไดจากตารางท 2.13 เพอจดล าดบสถานททองเทยว ซงตวอยางการหาคะแนนของสถานททองเทยว และการจดอนดบความส าคญของสถานททองเทยวดวยวธการก าหนดอตรา (Rating) นน แสดงดงตารางท 2.14

ตารางท 2.14 ตวอยางการหาอนดบสถานททองเทยวดวยเทคนคการก าหนดอตรา (Rating)

ประเภทการทองเทยว/ปจจย

กจกรรม

สงอ านว

ยความ

สะดวก

อาหาร

ราคา

ความปล

อดภย

ผลรวมแ

ถว

ล าดบ

สถานทท

องเทยว

คาน าหนกของเกณฑ 0.250 0.175 0.225 0.150 0.200

1. อนสาวรยทาวสรนาร (0.250

×0.10)

(0.175

×0.42)

(0.225

×0.42)

(0.150

×0.26)

(0.200

×0.42) 0.32 1

2. ปราสาทหนพมาย (0.250

×0.10)

(0.175

×0.42)

(00.225

×0.26)

(0.150

×0.26)

(0.200

×0.26) 0.25 4

3. วดสทธจนดา (0.250

×0.10)

(0.175

×0.26)

(0.225

×0.26)

(0.150

×0.26)

(0.200

×0.26) 0.22 5

4. วดหลวงพอโต (0.250

×0.10)

(0.175

×0.42)

(0.225

×0.42)

(0.150

×0.26)

(0.200

×0.26) 0.28 2

 

 

 

 

 

 

 

 

38

ประเภทการทองเทยว/ปจจย

กจกรรม

สงอ านว

ยความ

สะดวก

อาหาร

ราคา

ความปล

อดภย

ผลรวมแ

ถว

ล าดบ

สถานทท

องเทยว

คาน าหนกของเกณฑ 0.250 0.175 0.225 0.150 0.200

5. วดศาลาลอย (0.250

×0.10)

(0.175

×0.26)

(0.225

×0.26)

(0.150

×0.26)

(0.200

×0.42) 0.25 3

2.3.4 กระบวนการล าดบชนเชงวเคราะห (Analytic Hierarchy Process: AHP) การจดอนดบสถานททองเทยวดวยกระบวนการล าดบชนเชงวเคราะหใชทงขอมลของนกทองเทยวและขอมลจากผเชยวชาญเชนเดยวกบเทคนคการจดล าดบ ซงม 4 ขนตอน ประกอบดวย2.3.5.1 การเกบรวบรวมขอมล 2.3.5.2การหาคาน าหนกของเกณฑ 2.3.5.3 การค านวณหาคาน าหนกของคะแนน และ 2.3.5.4 การจดล าดบสถานททองเทยวซงมรายละเอยดดงตอไปน

2.3.4.1 การเกบรวบรวมขอมล ขอมลความคดเหนของผเชยวชาญ ไดแก ความคดเหนทมตอเกณฑทใชในการพจารณาสถานททองเทยว โดยเกณฑของสถานททองเทยว ประกอบดวย เกณฑหลก และเกณฑยอย ดงตารางท 2.15

ตารางท 2.15 เกณฑทใชในการพจารณาสถานททองเทยว

เกณฑหลก เกณฑยอย กจกรรม สงอ านวยความสะดวก อาหาร ราคา ความปลอดภย

ชมววธรรมชาต เรยนรสงคม กฬา บนเทง งานเทศกาล ทพก รานอาหาร หองน า รานคา พนเมอง นานาชาต มงสวรต ทวไป - -

โดยขอมลจากผเชยวชาญดานการทองเทยว ไดแก การใหคะแนนสถานททองเทยวตามเกณฑยอยโดยใช มาตราสวนประมาณคา 5ระดบตามเกณฑของ ลเครท (Likert Scale)(Allen and Seaman, 2007) ซงตวอยางขอมลการใหคะแนนของสถานททองเทยวตาง ๆ ตามเกณฑยอย แสดงดงตารางท 2.16

 

 

 

 

 

 

 

 

39

ตารางท 2.16 ตวอยางคะแนนของสถานททองเทยวตามเกณฑยอย

สถานท ทองเทยว

เกณฑการประเมน

กจกรรม สงอ านวยความสะดวก อาหาร

ราคา ความปลอด ภย ชม

ววธรรม

ชาต

เรยนร

สงคม

กฬา

บนเทง

งาน

เทศก

าล

ทพก

ราน

อาหาร

หองน า

รานค

า

พนเมอง

นานาชาต

มงสว

รต

ทวไป

1. อนสาวรย ทาวสรนาร 1 4 1 1 1 1 1 3 2 1 1 1 1 1 5

: : : : : : : : : : : : : : : : 5. วดศาลาลอย 1 5 1 1 1 1 2 2 3 4 1 1 3 1 5

2.3.4.2 การหาคาน าหนกของเกณฑของนกทองเทยว องคประกอบของกระบวนการล าดบชนเชงวเคราะหเพอใชในการแกปญหาการจดล าดบความส าคญของสถานททองเทยว แสดงดงรปท 2.8 กระบวนการล าดบชนเชงวเคราะหซงประกอบดวย 1) เปาหมาย ไดแก ล าดบความส าคญของสถานททองเทยว 2) เกณฑหลก ไดแก เกณฑทใชในการประเมนสถานททองเทยว ซงประกอบดวย 5เกณฑ คอ กจกรรม สงอ านวยความสะดวก อาหาร ราคา และความปลอดภย 3) เกณฑยอย ไดแก เกณฑยอยตาง ๆ ในเกณฑหลกนน อาท เกณฑกจกรรม ประกอบดวยเกณฑยอย ชมวว ธรรมชาต เรยนรสงคม กฬา บนเทง แล ะ งานเทศกาล และ 4) ทางเลอก ไดแก สถานททองเทยวตาง ๆ ทตองการน ามาจดล าดบ เสนเชอมระหวางเปาหมายและเกณฑหลกแตละเกณฑในรปท 2.8 แสดงการเปรยบเทยบแตละควาเกณฑหลกมความส าคญตอเปาหมายเพยงไร เพอหาล าดบความส าคญของแตละเกณฑหลกนน ซงการเปรยบเทยบแตละคนเปนลกษณะเชนเดยวกนกบความสมพนธระหวางเกณฑหลกและเกณฑยอย และความสมพนธระหวางเกณฑยอยและทางเลอกนน โดยการเปรยบเทยบองคประกอบแตละคในล าดบชนนนท าใหไดล าดบความส าคญของแตละโหนด ซงผลรวมล าดบความส าคญของเกณฑหลกมคาเทากบ 1 และผลรวมล าดบความส าคญของเกณฑยอยของเกณฑหลกใด ๆ จะมคาเทากบล าดบความส าคญของเกณฑหลกนน โดยล าดบความส าคญเหลาน จะถกน าไปใชในการจดล าดบความส าคญของสถานททองเทยวตอไปแสดงดงรปท 2.8 กระบวนการล าดบชนเชงวเคราะห ผเชยวชาญตองแสดงความคดเหนเกยวกบการเปรยบเทยบเกณฑหลกและเกณฑยอยแตละคนนวาในการเลอกสถานททองเทยวแหงหนง จะใหความส าคญตอเกณฑใดมากกวากน โดย คาคะแนนความส าคญในการเปรยบเทยบจะอางองจากมาตราสวนในการวนจฉยเปรยบเทยบเปนค ๆ ดงตารางท 2.17

 

 

 

 

 

 

 

 

40

การเปรยบเทยบความส าคญของเกณฑตาง ๆ จะเรมจากการสรางตาราง เมทรกซใหครบทกปจจยของเกณฑหลก และเกณฑยอยของเกณฑหลกเหลานน โดยตารางเมทรกซทใชแสดงการเปรยบเทยบเกณฑหลก แสดงดงตารางท 2.20 การสรางตารางเมทรกซจะสรางทงหมด 8 ตาราง คอเกณฑหลก 1 ตารางและเกณฑยอย 7 ตาราง เพอเปรยบเทยบเกณฑในแตละค โดยตวอยางแสดงเกณฑหลกดงตารางท 2.18 และ ตวอยางเกณฑยอยของเกณฑหลกกจกรรม ดงตารางท 2.20ในการเปรยบเทยบเกณฑของนกทองเทยวแตละคนโดยวธในการหาคาน าหนกของเกณฑหลกแสดง ดงตารางท 2.19 และ การหาคาน าหนกของเกณฑยอยแสดงดงตารางท 2.21

รปท 2.8กระบวนการล าดบชนเชงวเคราะห

ตารางท 2.17 มาตราสวนในการวนจฉยเปรยบเทยบเปนค ๆ (ปรบปรงจากวฑรย ตนศรคงคล, 2542, หนา105)

ระดบความเขมขนของความส าคญ

ความหมาย ค าอธบาย

1 ส าคญเทากน ทงสองปจจยสงผลกระทบตอวตถประสงคเทา ๆ กน

 

 

 

 

 

 

 

 

41

ระดบความเขมขนของความส าคญ

ความหมาย ค าอธบาย

3 ส าคญกวาปานกลาง ประสบการณและการวนจฉยแสดงถงความพอใจในปจจยหนงมากกวาอกปจจยหนงในระดบปานกลาง

5 ส าคญกวามาก ประสบการณและการวนจฉยแสดงถงความพอใจในปจจยหนงมากกวาอกปจจยหนงมาก

7 ส าคญกวามากทสด ปจจยหนงมอทธพลเหนอกวาอกปจจยหนงอยางเหนไดชด

9 ส าคญกวาสงสด มหลกฐานยนยนความพงพอใจในระดบสงสดเทาทจะเปนไปได

2, 4, 6, 8 ส าหรบกรณประนประนอม เพอลดชองวางระหวางระดบ

ความรสก

เปนการวนจฉยในลกษณะทก ากง ไมสามารถอธบายเปนค าพดทเหมาะสมได

ตารางท 2.18 ตวอยางเมทรกซทใชเปรยบเทยบเกณฑหลกแตละคของนกทองเทยวแตละคน

เกณฑหลก กจกรรม สงอ านวยความสะดวก

อาหาร ราคา ความปลอดภย

ความสะอาด

ความสวยงาม

กจกรรม 1 3 4 7 3 3 3

สงอ านวยความสะดวก

1/3 1

อาหาร 1/4 1

ราคา 1/7 1

ความปลอดภย

1/3

1

ความสะอาด 1/3 1

ความสวยงาม

1/3 1

ตารางท 2.19 ตวอยางเกณฑหลก

แนวเสนทแยงมม

กจกรรม ส าคญกวา สงอ านวยความสะดวก

ในระดบปานกลาง (ระดบ3)

คาตางตอบแทน

 

 

 

 

 

 

 

 

42

เกณฑหลก กจกรรม สงอ านวยความ

สะดวก อาหาร ราคา ความปลอดภย

กจกรรม 1 3 4 7 3

สงอ านวยความสะดวก 1/3 1 1 5 1/3

อาหาร 1/4 1 1 9 1

ราคา 1/7 1/5 1/9 1 3

ความปลอดภย 1/3 3 1 1/3 1

ผลรวม 2.06 8.20 7.11 22.33 8.33

ขอมลเกณฑในตารางท 2.19 ไดจากนกทองเทยวแตละคนเปนการเปรยบเทยบเกณฑเปนค ๆ โดยวธ กระบวนการตดสนใจเชงโครงสราง (Analytic Hierarchy Process: AHP) โดยมขนตอนดงตอไปน กระบวนการท 1น าผลรวมในแนวคอลมนมาท าการหารทกตวในแนวตง เชน เกณฑกจกรรมและเกณฑกจกรรม คอ 1.00/2.06 = 0.49 ดงตารางท 2.20 โดยหาทกระดบคะแนนเปนค ๆ ดวยวธดงกลาว

ตารางท 2.20 ตวอยางวธการหาคาน าหนกของเกณฑหลก

เกณฑหลก กจ กรรม

สงอ านวยความสะดวก

อาหาร ราคา ความปลอด

ภย

ผล รวมของแถว

คาน าหนกของเกณฑหลก

กจกรรม 1/2.06 = 0.49

3/8.20 = 0.37

4/7.11 = 0.56

7/22.33 = 0.31

3/8.33 = 0.36

2.09 2.09/5 =

0.42

สงอ านวยความสะดวก

(1/3)/2.06 = 0.16

1/8.20 = 0.12

1/7.11 = 0.14

5/22.33 = 0.22

(1/3)/8.33 = 0.04

0.69 0.69/5 =

0.14

อาหาร (1/4)/2.06

= 0.12 1/8.20 = 0.12

1/7.11 = 0.14

9/22.33 = 0.40

1/8.33 = 0.12

0.91 0.91/5 =

0.18

ราคา (1/7)/2.06

= 0.07 (1/5)/8.20

= 0.02 (1/9)/7.11

= 0.02 1/22.33 = 0.04

3/8.33 = 0.36

0.51 0.51/5 =

0.10

ความปลอดภย

(1/3)/2.06 = 0.16

3/8.20 = 0.37

1/7.11 = 0.14

(1/3)/22.33 = 0.01

1/8.33 = 0.12

0.80 0.80/5 =

0.16

ผลรวม 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 5.00 1.00

 

 

 

 

 

 

 

 

43

กระบวนการท 2เมอไดคาคะแนนในแตละต าแหนงจากกระบวนการท 1 จะตองหาผลรวมในแนวแถว โดยน าคาในทกต าแหนงในแนวแถวของเกณฑกจกรรมมาบวกกน คอ 0.49+0.37+0.56+0.31+0.36 = 2.09 และตองหาผลรวมในแนวแถวของทกเกณฑและน าผลรวมในแนวแถวของทกเกณฑมาบวกกน คอ 2.09+0.69+0.91+0.51+0.80 = 5.00 กระบวนการท 3น าผลรวมเกณฑกจกรรมทไดไปหารกบผลลพธทไดในกระบวนการท 2คอ 2.09/5.00 = 0.42 เพอหาคาน าหนกของเกณฑกจกรรม และหาคาน าหนกของเกณฑ ตางๆกระบวนการท 3 การหาเกณฑยอยของกจกรรมใชขนตอนวธเหมอนกบการหาคาน าหนกของเกณฑหลกเชนกน โดยตวอยางวธการหาคาน าหนกของเกณฑหลกแสดงดงตารางท 2.20 และตวอยางการหาคาน าหนกของเกณฑยอยแสดงดงตารางท 2.21 ตารางท 2.21 ตวอยางเกณฑยอยของเกณฑหลกกจกรรม

เกณฑยอยดานกจกรรม ชมวว

ธรรมชาต เรยนรสงคม กฬา บนเทง

งานเทศกาล

ชมววธรรมชาต 1 3 6 3 3

เรยนรสงคม 1/3 1 4 1 1

กฬา 1/6 1/4 1 1/4 1/4

บนเทง 1/3 1 4 1 1

งานเทศกาล 1/3 1 4 1 1

ผลรวม 2.17 6.25 19.00 6.25 6.25

ตารางท 2.22 ตวอยางวธการหาคาน าหนกเกณฑยอยของเกณฑหลกกจกรรม

เกณฑยอยดานกจกรรม

ชมววธรรมชาต

เรยนรสงคม กฬา บนเทง งาน

เทศกาล

ผล รวมของแถว

คาน าหนกของเกณฑ

ยอย

ชมววธรรมชาต

1/2.17 = 0.46

3/6.25 = 0.48

6/19.00 = 0.32

3/6.25 = 0.48

3/6.25 = 0.48

2.22 2.22/5 = 0.44

เรยนรสงคม (1/3)/2.17

= 0.15 1/6.25 = 0.16

4/19.00 = 0.21

1/6.25 = 0.16

1/6.25 = 0.16

0.84 0.84/5 = 0.17

 

 

 

 

 

 

 

 

44

กฬา (1/6)/ 2.17

= 0.08 (1/4)/6.25

= 0.04 1/19.00 = 0.05

(1/4)/6.25 = 0.04

(1/4)/6.25 = 0.04

1.25 0.25/5 = 0.05

บนเทง (1/3)/ 2.17

= 0.15 1/6.25 = 0.16

4/19.00 = 0.21

1/6.25 = 0.16

1/6.25 = 0.16

0.84 0.84/5 = 0.17

งานเทศกาล (1/3)/ 2.17

= 0.15 1/6.25 = 0.16

4/19.00 = 0.21

1/6.25 = 0.16

1/6.25 = 0.16

0.84 0.84/5 = 0.17

ผลรวม 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 5.00 1.00

หลงจากไดล าดบความส าคญของเกณฑยอยแลว ตองมการน ามาปรบคาตามล าดบความส าคญของเกณฑหลกทได โดยการน าล าดบความส าคญของเกณฑยอยมาคณกบล าดบความส าคญของเกณฑหลก ดงตวอยางในตารางท 2.23 ตารางท 2.23 การปรบคาน าหนกของเกณฑยอยตามเกณฑหลกดานกจกรรมของนกทองเทยว

เกณฑดานกจกรรม (คาน าหนก = 0.42)

คาน าหนกของ เกณฑยอย

คาน าหนกของเกณฑยอย ทปรบปรงตามเกณฑหลก

ชมววธรรมชาต 0.44 x (0.42) 0.186 เรยนรสงคม 0.17 x (0.42) 0.071

กฬา 0.05 x (0.42) 0.021 บนเทง 0.17 x (0.42) 0.071

งานเทศกาล 0.17 x (0.42) 0.071 ผลรวม 1.00 0.42

2.3.4.3 การค านวณหาคาน าหนกของคะแนน การหาคาน าหนกของสถานททองเทยวใชขนตอนวธเดยวกบการหาคาน าหนกของเทคนควธ การจดล าดบ ( Ranking) หวขอท 2.3.2.3 วธการค านวณหาคาน าหนกของคะแนน เพอหาคะแนนปจจยของสถานททองเทยว ดงตารางท 2.8

2.3.4.4 การจดล าดบสถานททองเทยว การจดอนดบสถานททองเทยวดวยเทคนคกระบวนการล าดบชนเชงวเคราะห (Analytic Hierarchy Process: AHP) โดยเทคนคนใชขอมลของนกทองเทยวและขอมล

 

 

 

 

 

 

 

 

45

จากผเชยวชาญในการประมวลผล ซงขอมลจากผเชยวชาญทน ามาใช ไดแก คะแนนของสถานททองเทยวแยกตามเกณฑการประเมน 7 เกณฑในตารางท 2.24

ตารางท 2.24 ตวอยางขอมลคะแนนปจจยของสถานททองเทยวจากผเชยวชาญ

สถานท ทองเทยว

เกณฑการประเมน

กจกรรม สงอ านวยความ

สะดวก อาหาร

ราคา ความปลอด ภย

ความสะอาด ความสวย งาม

ชมววธรรมชาต

เรยนร

สงคม

กฬ

า บน

เทง

งานเทศ

กาล

ทพก

ราน อาหาร

หองน

า

รานค

า พน

เมอง

นานาชาต

มงสว

รต

ทวไป

ทพก

ราน อาหาร

หองน

า

รานค

า

1. อนสาวรยทาวสรนาร

1 4 1 1 1 1 1 3 2 1 1 1 1 1 5 1 1 3 3 5

: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : 5. วดศาลาลอย 1 5 1 1 1 1 2 2 3 4 1 1 3 1 5 1 3 2 3 3

โดยคาคะแนนเหลานนจะถกน ามาปรบใหอยในรปของคาน าหนกของคะแนนซงคาน าหนกของคะแนนของสถานททองเทยวแสดงดงตารางท 2.25

ตารางท 2.25 คาน าหนกของคะแนนในสถานททองเทยว

สถานท ทองเทยว

เกณฑการประเมน

กจกรรม สงอ านวยความสะดวก อาหาร

รา คา

ความปลอด ภย

ความสะอาด

ความสวย งาม

ชมววธรรมชาต

เรยนร

สงคม

กฬา

บนเทง

งานเทศ

กาล

ทพก

ราน อาหาร

หองน

า

รานค

า

พนเมอง

นานาชาต

มงสว

รต

ทวไป

ทพก

ราน อาหาร

หองน

า

รานค

า

1.อนสาวรยทาวสรนาร

0.06 0.26 0.06 0.06 0.06 0.06 0.06 0.16 0.10 0.06 0.06 0.06 0.06 0.06 0.42 0.06 0.06 0.16 0.16 0.42

: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : 5. วดศาลาลอย

0.06 0.42 0.06 0.06 0.06 0.06 0.10 0.10 0.16 0.26 0.06 0.06 0.16 0.06 0.42 0.06 0.16 0.10 0.16 0.16

ตวอยางการหาคะแนนของสถานททองเทยว และการจดอนดบความส าคญของสถานททองเทยว ดวยเทคนคกระบวนการล าดบชนเชงวเคราะห ( Analytic Hierarchy Process: AHP) นน แสดงดงตารางท 2.26

 

 

 

 

 

 

 

 

46

ตารางท 2.26 ตวอยางการหาล าดบสถานททองเทยวดวยวธ AHP

สถานท ทองเทยว (เฉพาะประเภททก าหนด)

เกณฑการประเมน (นกทองเทยว) ล าดบความ ส าคญ (ผล

รวมของแถว)

กจกรรม (0.42) สงอ านวยความสะดวก (0.14) อาหาร (0.18)

ราคา (0.10)

ความปลอดภย

(0.16)

ชมววธรรมชาต (

0.186

)

เรยนร

สงคม

(0.07

1)

กฬา (

0.021

)

บนเทง (

0.071

)

งานเทศ

กาล (

0.071

)

ทพก (

0.039

)

ราน อาหาร (

0.036

)

หองน

า (0.0

36)

รานค

า (0.0

28)

พนเมอง ( 0

.049)

นานาชาต (

0.043

)

มงสว

รต (0

.032)

ทวไป

(0.05

6)

1. อนเสาวรย ทาวสรนาร

0.186 x

0.06 = 0.011

0.071 x

0.26 = 0.018

0.021 x

0.06 = 0.001

0.071 x

0.06 = 0.004

0.071 x

0.06 = 0.004

0.039 x

0.06 = 0.002

0.036 x

0.06 = 0.002

0.036 x

0.16 = 0.006

0.028 x

0.10 = 0.003

0.049 x

0.06 = 0.003

0.043 x

0.06 = 0.003

0.032 x

0.06 = 0.002

0.056 x

0.06 = 0.003

0.10 x

0.06 = 0.006

0.16 x

0.42 = 0.067

0.136

: : : : : : : : : : : : : : : : :

15. หมบานท า

เครองปนดนเผาดานเกวยน

0. 186 x

0.06 =

0.002

0.071 x

0.42 =

0.019

0.021 x

0.06 =

0.003

0.071 x

0.06 =

0.002

0.071 x

0.06 =

0.003

0.039 x

0.06 =

0.002

0.036 x

0.10 =

0.004

0.036 x

0.10 =

0.004

0.028 x

0.16 =

0.004

0.049 x

0.16 =

0.007

0.043 x

0.06 =

0.002

0.032 x

0.06 =

0.002

0.056 x

0.16 =

0.008

0.10 x

0.06 =

0.006

0.16 x

0.42 =

0.067

0.137

46

 

 

 

 

 

 

 

 

47

2.3.5 เทคนคไมเฉพาะบคคล (Unpersonalized Technique) การจดอนดบสถานททองเทยวโดยสวนใหญจะใชวธการจดอนดบสถานททองเทยวโดยองตามเกณฑคะแนนเสยง (Vote) ของนกทองเทยวทมตอสถานททองเทยวในแตละแหง ดงนน สถานททองเทยวทมคะแนนเสยงสงกจะถกคดเลอกส าหรบแนะน าใหกบนกทองเทยวเปนอนดบตน ๆ ทงน หากพบวาคะแนนเสยงของนกทองเทยวทมตอสถานททองเทยวตาง ๆ มคาซ ากนมาก รวมไปถงกรณทนกทองเทยวจ านวนนอยใหคะแนนเสยงสง แตนกทองเทยวสวนใหญกลบใหคะแนนเสยงทนอยกวา กจะสงผลใหไมสามารถคดเลอกสถานททองเทยวทเหมาะสมส าหรบการแนะน าสถานททองเทยวได ดงนนจงจ าเปนตองใชวธการจดอนดบสถานททองเทยวดวยเทคนคไมเฉพาะบคคล (Unpersonalized Technique) ทสามารถชวยแกปญหาการจดอนดบสถานททองเทยวดงกลาวได โดยพบวาวธการประมาณแบบเบส ( Bayes Estimator) เปนเทคนควธทมการใชขอมลการจดอนดบของทกสถานททองเทยวทไดจากนกทองเทยวทงหมดมาใชในการวเคราะหและจดอนดบสถานททองเทยว ซงหลกการวเคราะหดวยวธการประมาณแบบเบสประกอบดวย 2 ขนตอน คอ การเกบรวบรวมขอมลจากนกทองเทยว และการค านวณหาล าดบความส าคญของสถานททองเทยว โดยมรายละเอยดดงน

2.3.5.1 การเกบรวบรวมขอมลจากนกทองเทยว ขอมลทน ามาใชการจดล าดบสถานทดวยวธการประมาณแบบเบส ( Bayes Estimator) ใชการเกบแบบสอบถามจากนกทองเทยวทคลายกบ วธการวดความเหมอนแบบโคไซน (Cosine similarity)แสดงตวอยางดงตารางท 2.27

ตารางท 2.27 ตวอยางระดบความชอบในแตละสถานททองเทยวของนกทองเทยว

สถานททองเทยว นกทองเทยว

1 2 3 4

1. อนสาวรยทาวสรนาร 4.5 4.5 5 4

2. ปราสาทหนพมาย 0 4 4 0

3. วดสทธจนดา 4 0 3 0

4. วดหลวงพอโต 4 0 0 0

5. วดศาลาลอย 0 3 0 4.5

 

 

 

 

 

 

 

 

48

2.3.5.2 การค านวณหาล าดบความส าคญของสถานททองเทยวใหกบนกทองเทยว โดยการจดล าดบสถานทดวยเทคนควธ การประมาณแบบเบส ( Bayes Estimator) ใชคะแนนความชอบในสถานททองเทยวจากนกทองเทยวทงหมดมาค านวณหาล าดบความส าคญของสถานททองเทยว ดงสมการท 2.20

𝑊𝑒𝑖𝑔ℎ𝑡𝑒𝑑 𝑅𝑎𝑡𝑖𝑛𝑔(𝑊𝑅) =𝑅𝑣 + 𝐶𝑚

𝑣 + 𝑚 (2.20)

เมอ WR = คาน าหนกของสถานททองเทยว 𝑣 = จ านวนคนทเคยมาทองเทยวในสถานททองเทยว 𝑅 = คาเฉลยของคะแนนในแตละสถานททองเทยว 𝑚 = จ านวนนกทองเทยวทนอยทสดจากสถานททองเทยวทงหมด 𝐶 = คาเฉลยของคะแนน ของสถานททองเทยวทงหมด

ตวอยางการหาคาน าหนกของสถานททองเทยว และการจดอนดบความส าคญของสถานททองเทยวใหนกทองเทยวเปาหมาย ซงรวมทงสถานททองเทยวทนกทองเทยวเปาหมายยงไมเคยไป โดยใชคะแนนความชอบสถานทของนกทองเทยวในตารางท 2.27 มาใชในการค านวณ ซงไดผลดงตารางท 2.28

ตารางท 2.28 ตวอยางการค านวณหาอนดบสถานททองเทยวดวยเทคนคการประมาณแบบเบส (Bayes Estimator)

สถานททองเทยว

คาเฉลยของคะแนนในแตละ

สถานททองเทยว

(𝑅)

จ านวนคน ทเคยทมาทองเทยวใน

สถานททองเทยว (𝑣)

𝑚,𝐶 คาน าหนก ของสถานททองเทยว

อนดบสถานททองเทยว

1. อนสาวรยทาวสรนาร 4.50 4

𝑚 = 1

𝐶 = 3.95

4.39 1

2. ปราสาทหนพมาย 4.00 2 4.00 2 3. วดสทธจนดา 3.50 2 3.50 5

4. วดหลวงพอโต 4.00 1 4.00 2

5. วดศาลาลอย 3.75 2 3.75 4

ผลรวม 19.57

 

 

 

 

 

 

 

 

49

จากตารางท 2.5 ล าดบสถานททองเทยวล าดบท 1 คอ อนสาวรยทาวสรนารโดยมคาน าหนกของสถานททองเทยวคอ 4.39 ใชสตรจากสมการท 2.16ในการค านวณดงตอไปน((4.50*4) +(3.95*1)) / (4+1), เมอ v =4, R = (4.5+4.5+5 +4)/4 = 4.50m = 1และ C = (19.57/5) = 3.95

2.4 การประเมนแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล การประเมนแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล คอ การเปรยบเทยบระหวางล าดบสถานททองเทยวทถกจดอนดบดวยเทคนควธตาง ๆ ดงทกลาวมาแลว กบล าดบสถานททองเทยวทไดจากนกทองเทยว โดยการเปรยบเทยบกนเปนค ๆ ซงจากการส ารวจวรรณกรรมและงานวจยทเกยวของพบวา วธในการประเมนความถกตองของแบบจ าลองมอยหลายวธ อาท การประเมนความพงพอใจของผใช การเปรยบเทยบอนดบสถานททองเทยวดวยสมประสทธสหสมพนธอนดบเคนดอลล( Kendall Rank Correlation Coefficient) การเปรยบเทยบอนดบสถานททองเทยวดวยสมประสทธสหสมพนธของสเพยรแมน ( Spearman Correlation Coefficient) การวเคราะหคาความถกตองในการแนะน าสถานททองเทยว โดยใชวธการหาคาความแมนย า (Precision) คาความระลก (Recall) และ คาเอฟเมเชอร (F-measure) จากการทบทวนวรรณกรรมเกยวกบแรงจงใจและความพงพอใจของนกทองเทยว (Chi and Qu, 2008; Cracolici and Nijkamp, 2008; Hsu Tsai and Wu, 2009) พบวา การประเมนความพงพอใจเปนรปแบบของการประเมนผลทใชแนวทางของการน าแรงจงใจมาใชเปนองคประกอบส าคญในการน าไปสการเลอกสถานททองเทยว เพอน าไปใชในการพฒนาระบบแนะน าทเหมาะสมและสามารถสรางความพงพอใจในกบนกทองเทยวได นนกคอ การประเมนความพงพอใจของผใชจะตองมระบบแนะน ากอน จงจะสามารถประเมนความพงพอใจของผใชได ซงเปนการประเมนทไมไดมงเนนไปทความถกตองของแบบจ าลอง แตเปนการประเมนความถกตองของระบบโดยอาศยความพงพอใจและความคดเหนของผใชทมตอขอมลตาง ๆ ทระบบแสดงกลบมายงผใช ดงนน จงเปนการประเมนผลทไมสามารถอธบายความถกตองของแบบจ าลองได ซงวตถประสงคของงานวจยน มงเนนทการพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวทสามารถจดล าดบสถานททองเทยวไดอยางเหมาะสม ดงนน วธการประเมนผลความถกตองของแบบจ าลองทมความเหมาะสมและสามารถน ามาประยกตใชกบงานวจย ประกอบดวย การเปรยบเทยบอนดบสถานททองเทยวดวยสมประสทธสหสมพนธอนดบเคนดอลล( Kendall Rank Correlation Coefficient) การเปรยบเทยบอนดบสถานททองเทยวดวยสมประสทธสหสมพนธของสเพยรแมน (Spearman Correlation Coefficient) การวเคราะหคาความถกตองในการแนะน า สถานท

 

 

 

 

 

 

 

 

50

ทองเทยว โดยใชวธการหาคาความแมนย า ( Precision) คาความระลก ( Recall) และ คาเอฟเมเชอร (F-measure) ซงมรายละเอยด ดงตอไปน

2.4.1 การเปรยบเทยบอนดบสถานททองเทยวดวยสมประสทธสหสมพนธอนดบเคนดอลล (Kendall Rank Correlation Coefficient) ในการเปรยบเทยบอนดบของสถานททองเทยวทไดจากนกทองเทยวแตละคน และไดจากเทคนคตาง ๆ ดวยสมประสทธสหสมพนธอนดบเคนดอลล ท าโดยการประเมนวา อนดบของสถานททองเทยวซงนกทองเทยวไดจดอนดบไวตรงกบอนดบของสถานททองเทยวซงเทคนค

ตาง ๆ จดอนดบไวหรอไม ไมใชพจารณาเพยงแค nอนดบแรกเหมอนการวเคราะหความถกตองดวยคาความแมนย า และคาความระลก ซงในการเปรยบเทยบอนดบดวยสมประสทธสหสมพนธอนดบเคนดอลล มสถตทน ามาใชแตกตางกนตามขอมลภายในล าดบ ไดแก อนดบสถานททองเทยวทมขอมลล าดบไมซ ากน และอนดบสถานททองเทยวทมขอมลล าดบซ ากน ซงมกระบวนการดงตอไปน

2.4.1.1 การเกบรวบรวมขอมลเพอใชในการประเมน ขอมลทน ามาใชในประเมนแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล ไดแก ล าดบสถานททถกจดอนดบดวยเทคนควธตาง ๆ และล าดบสถานททองเทยวจากนกทองเทยว โดยการเปรยบเทยบกนเปนค ๆ ซงในทนจะขอยกตวอยางการเปรยบเทยบล าดบทถกจดดวยเทคนคโคไซน กบล าดบทถกจดดวยนกทองเทยวทน ามาทดสอบ 200 คน ดงตารางท 2.29

ตารางท 2.29 ตวอยางล าดบสถานททองเทยวทใชในการประเมน

สถานททองเทยว

ล าดบสถานททองเทยวทถกน ามาเปรยบเทยบ

เทคนคโคไซน

นกทอง เทยว คนท 1

นกทอง เทยว คนท 2

นกทอง เทยว คนท 3

... นกทอง เทยว

คนท 200 1. อนสาวรยทาวสรนาร 1 1 1 2 ... 7

2. ปราสาทหนพมาย 9 7 5 6 ... 5

3. วดสทธจนดา 4 3 2.5 4 ... 4

4. วดหลวงพอโต 12 12 9 13 ... 12

5. วดศาลาลอย 8 9 7 14 ... 10

6. สวนสตวนครราชสมา 6 5 6 15 ... 6

7. จมทอมสนฟารม 11 10 8 11 ... 11

 

 

 

 

 

 

 

 

51

ตารางท 2.29 ตวอยางล าดบสถานททองเทยวทใชในการประเมน (ตอ)

สถานททองเทยว

ล าดบสถานททองเทยวทถกน ามาเปรยบเทยบ เทคนคโคไซน

นกทอง เทยว คนท 1

นกทอง เทยว คนท 2

นกทอง เทยว คนท 3

... นกทอง เทยว

คนท 200

8. สวนเมองพร 2 6 4 1 ... 1

9. ไทรงาม 15 13 15 12 ... 14

10. ปาลโอเขาใหญ 7 4 14 7 ... 2

11. อะคพออฟเลฟ 13 14 13 10 ... 13

12. ฟลอรา พารค 3 8 2.5 4 ... 3

13. วงน าเขยวฟารม 10 11 10.5 8 ... 15

14. อทยานแหงชาตทบลาน 14 15 10.5 9 ... 8

15. หมบานท าเครองปนดนเผาดานเกวยน

5 2 12 4 ... 9

2.4.1.2 ขอมลล าดบทไมซ ากน ในการเปรยบเทยบอนดบของสถานททองเทยวทไดจากนกทองเทยวแตละคน และไดจากเทคนคตาง ๆ ไดน าสถตมาใชเพอวดความสมพนธระหวางอนดบสถานททองเทยวทงสองนนโดยสถตทน ามาใช ไดแก สมประสทธสหสมพนธอนดบเคนดอลล (Kendall Rank Correlation Coefficient:) ดงสมการท 2.21 ในกรณทอนดบสถานททองเทยวมขอมลล าดบไมซ ากน ซงขอมลอนดบสถานททองเทยวทน ามาใชในการเปรยบเทยบระหวาง เทคนคโคไซน ( Cosine) กบนกทองเทยวคนท 1 ใชขอมลจากตารางท 2.29

=2S

N(N-1) (2.21)

เมอ คอ คาสมประสทธสหสมพนธอนดบเคนเดอลล ทมคาอยระหวาง -1 ถง +1 S คอ ผลรวม +1 หรอ -1 ทไดจากการพจารณาล าดบขอมลเปนค ๆ จะม

จ านวน N2 =

N(N-1)

2คทเรยงล าดบจากต ากอนใหคาเปน +1 สวนคทเรยงล าดบจากสงกอนใหคาเปน

-1

 

 

 

 

 

 

 

 

52

N คอ จ านวนของสถานทเทยวทงหมด

โดยคาสมประสทธสหสมพนธอนดบเคนดอลล จะมคาอยระหวาง - 1 ถง +1 ซงถาผลลพธมคาเขาใกล 1 หมายถง ล าดบสถานททงคมความใกลเคยงกนมาก ซงกคอ ล าดบทไดจากแบบจ าลองมความถกตอง ตรงกบทนกทองเทยวไดจดล าดบไว ในขณะทผลลพธมคาเขาใกล -1 หมายถง ล าดบสถานททงคมความแตกตางกนมาก ซงกคอ ล าดบทไดจากแบบจ าลองไมถกตอง(ตรงขาม)กบทนกทองเทยวไดจดล าดบไว โดยวธดงกลาวตองเรยงล าดบสถานททองเทยวจากนอยไปหามากคอ 1-15 โดยใหเทคนควธโคไซน (Cosine) เปนล าดบสถานททองเทยวหลกเพอใชเปรยบเทยบกบล าดบสถานททองเทยวของนกทองเทยวคนท 1 ดงตารางท 2.30

ตารางท 2.30 ตวอยางการจดเรยงล าดบสถานททองเทยวดวยเทคนคโคไซน (Cosine)จากนอยไป หามากทมอนดบสถานททองเทยวทซ ากน

ล าดบสถานท สถานททองเทยว

1 8 12 3 15 6 10 5 2 13 7 4 11 14 9

เทคนควธโคไซน (Cosine) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

นกทองเทยงคนท 1 1 6 8 3 2 5 4 9 7 11 10 12 14 15 13

การหาคา S จะตองจดเรยงล าดบสถานทของเทคนคโคไซน (Cosine) จากนอยไปหามาก พจารณากบล าดบสถานททองเทยวของนกทองเทยวคนท 1โดยจบคจะไดทงหมด 𝑁(𝑁−1)

2ค ซงจะไดเทากบ 15 15−1

2=105 ค ท าแผนผงการจบคพรอมคา (+) มคาเทากบ + 1

และ (–) มคาเทากบ -1 โดยถาล าดบทอยหลงมคามากกวาใหเปน + 1 และถานอยกวาใหมคาเปน –1 ตวอยางดงตารางท 2.31 การหาคา Sโดยหาผลรวมของคา + 1 และคา - 1 โดยนบจ านวนคา + 1 และ -1 จากตารางท 2.31 ดงตอไปน +1 มจ านวนทงหมด 90 ตว – 1 มจ านวนทงหมด 15 ตว ดงนน S = 90-15 = 75

 

 

 

 

 

 

 

 

53

ตารางท 2.31 ตวอยางการจดเรยงล าดบสถานททองเทยวดวยเทคนคโคไซน (Cosine)เปนล าดบ สถานทหลกเพอเปรยบเทยบกบนกทองเทยวคนท 1

1 6 8 3 2 5 4 9 7 11 10 12 14 15 13

1 + + + + + + + + + + + + + + 6 + - - - - + + + + + + + +

8 - - - - + - + + + + + +

3 - + + + + + + + + + + 2 + + + + + + + + + +

5 - + + + + + + + +

4 + + + + + + + +

9 - + + + + + + 7 + + + + + +

11 - + + + +

10 + + + + 12 + + +

14 + -

15 -

จากนนหาคาสมประสทธสหสมพนธอนดบเคนเดอลล (Kendall Rank Correlation Coefficient:) จากสมการท 2.21

=2S

N(N-1)

=2(75)

15(15-1)

= 0.71

การเปรยบเทยบล าดบสถานททองเทยววธเทคนคโคไซน (Cosine) กบล าดบสถานทเทยวของนกทองเทยวคนท 1 มความสอดคลองกนเทากบ 0.71

2.4.1.3 ขอมลล าดบทซ ากน ในการเปรยบเทยบอนดบของสถานททองเทยวทไดจากนกทองเทยวแตละคน และไดจากเทคนคตาง ๆ ไดน าสถตมาใชเพอวดความสมพนธระหวางล าดบสถานททองเทยวทงสองนนโดยสถตทน ามาใช ไดแก สมประสทธสหสมพนธอนดบเคนเดอลล (Kendall Rank Correlation Coefficient:) ดงสมการท 2.22 ในกรณทอนดบสถานททองเทยวมขอมลล าดบซ ากน

 

 

 

 

 

 

 

 

54

ซงขอมลล าดบสถานททองเทยวในการเปรยบเทยบระหวาง เทคนคโคไซน ( Cosine) กบนกทองเทยวคนท 2 ใชขอมลจากตารางท 2.29

=2S

[N(N-1)-τx][N N-1 -𝜏𝑌] (2.22)

เมอ คอ คาสมประสทธสหสมพนธอนดบเคนดอลล ทมคาอยระหวาง - 1 ถง +1 S คอ ผลรวม +1-1 และ 0 N คอ จ านวนของสถานทเทยวทงหมด τx= ∑ t(t-1) เมอtแทนจ านวนทซ ากนในแตละล าดบของ x τy= ∑ t(t-1) เมอtแทนจ านวนทซ ากนในแตละล าดบของ y

โดยวธดงกลาวตองเรยงล าดบสถานททองเทยวจากนอยไปหามากคอ 1-15 โดยใหเทคนคโคไซน (Cosine) เปนล าดบสถานททองเทยวหลกเพอใชเปรยบเทยบกบล าดบสถานททองของนกทองเทยวคนท 2 ซงมล าดบสถานททองเทยวทซ ากน คอ สถานททองเทยวท 12และ 3 จดอยในล าดบท 2 เหมอนกน น ามาปรบคาใหมเปน 2.5 ((2+3)/2) และสถานททองเทยวท 13 และ 14 จดอยในอนดบ 10 เหมอนกน น ามาปรบคาใหมเปน 10.5((10+11)/2) ดงตารางท 2.32 การหาคา S จะตองจดเรยงล าดบสถานทของวธเทคนคโคไซน (Cosine) จากนอยไปหามาก พจารณากบล าดบสถานททองเทยวของนกทองเทยวคนท 2 ท าแผนผงการจบคพรอมคา (+)(-) และ 0 โดยถาล าดบทคาสงกวาใหเปน (+) มคาเทากบ + 1 ล าดบมคาต ากวาใหมคาเปน (-) มคาเทากบ -1 และ 0 คอล าดบทเทากน ดงตวอยางจากตารางท 2.33

ตารางท 2.32 ตวอยางการจดเรยงล าดบสถานททองเทยวดวยเทคนคโคไซน (Cosine)จากนอยไป หามากทมล าดบสถานททองเทยวทซ ากน

ล าดบสถานท สถานททองเทยว

1 8 12 3 15 6 10 5 2 13 7 4 11 14 9

เทคนคโคไซน (Cosine) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

นกทองเทยวคนท 1 1 4 2.5 2.5 12 6 14 7 5 10.5 8 9 13 10.5 15

 

 

 

 

 

 

 

 

55

ตารางท 2.33 ตวอยางการจดเรยงล าดบสถานททองเทยวดวยเทคนคโคไซน (Cosine)เปนล าดบ สถานทหลกเพอเปรยบเทยบกบนกทองเทยวคนท 2

1 4 2.5 2.5 12 6 14 7 5 10.5 8 9 13 10.5 15

1 + + + + + + + + + + + + + + +14

4 - - + + + + + + + + + + + +9

2.5 0 + + + + + + + + + + + +11

2.5 + + + + + + + + + + + +11

12 - - - - - - - + - + -6

6 + + - + + + + + + +7

14 - - - - - - - + -6

7 - + + + + + + +5

5 + + + + + + +6

10.5 - - + 0 + 0

8 + + + + +4

9 + + + +3

13 - + 0

10.5 + 1

+59

น าผลรวมแตละชองแตละล าดบสถานททองเทยวของนกทองเทยวคนท 2มาบวกกนเพอหาคา S, τx และ τy ดงตอไปน

S = (+14)+(9)+(+11)+(+11)+(-6)+(+7)+(-6)+(+5)+(+6)+(0)+(4)+(3)+(0)+(+1) = +59

τx= t(t-1)

= 0

τy= t(t-1)

= 2 2 − 1 + 2 2 − 1 = 4

 

 

 

 

 

 

 

 

56

หาคาสมประสทธสหสมพนธอนดบเคนดอลล (Kendall Rank Correlation Coefficient:) จากสมการท 2.22

= 2S

[N(N-1)-τx][N N-1 -τY]

= 2(59)

[15(15-1)-0][15 15-1 -4]

= 118

[210][206]

= 118

207.99

= 0.57

การเปรยบเทยบล าดบสถานททองเทยววธเทคนคโคไซน (Cosine) กบล าดบสถานทเทยวของนกทองเทยวคนท 2มความสอดคลองกนเทากบ 0.57

2.4.2 การเปรยบเทยบอนดบสถานททองเทยวดวยสมประสทธสหสมพนธของสเพยรแมน (Spearman Correlation Coefficient) ในการเปรยบเทยบอนดบของสถานททองเทยวทไดจากนกทองเทยวแตละคน และไดจากเทคนคตาง ๆ ไดน าสถตมาใชเพอวดความสมพนธระหวางล าดบสถานททองเทยวทงสองนนโดยสถตทน ามาใช ไดแก สมประสทธสหสมพนธของสเพยรแมน (Spearman CorrelationCoefficient) หรอเรยกวา Spearman Rank หรอ Spearman’s Rho (ρ) ดงสมการท 2.23

𝜌 =1- 6Tn(n2-1)

(2.23)

เมอ ρ คาสมประสทธสหสมพนธของสเพยรแมน ทมคาอยระหวาง -1 ถง +1

T = ∑ ri-si 2n

i=1 ซงเปนผลรวมก าลงสองของผลตางของอนดบคะแนนแตละค

ri คอ ล าดบสถานททไดจากแบบจ าลองของนกทองเทยวแตละคน

si คอ ล าดบสถานททไดจากนกทองเทยวแตละคน

n คอ จ านวนของนกทองเทยวทงหมด

โดยคาสมประสทธสหสมพนธของสเพยรแมน จะมคาอยระหวาง - 1 ถง +1 ซงถาผลลพธมคาเขาใกล 1 หมายถง ล าดบสถานททงคมความใกลเคยงกนมาก ซงกคอ ล าดบทไดจาก

 

 

 

 

 

 

 

 

57

แบบจ าลองมความถกตอง ตรงกบทนกทองเทยวไดจดล าดบไว ในขณะทผลลพธมคาเขาใกล -1 หมายถง ล าดบสถานททงคมความแตกตางกนมาก ซงกคอ ล าดบทไดจากแบบจ าลองไมถกตอง(ตรงขาม)กบทนกทองเทยวไดจดล าดบไว ตารางท 2.34 แสดงการเปรยบอนดบสถานททองเทยวทถกจดอนดบดวยเทคนคโคไซน กบนกทองเทยวคนท 2 โดยใชคาสมประสทธสหสมพนธของสเพยรแมน ซงขอมลอนดบสถานททองเทยวทน ามาใชในการเปรยบเทยบไดมาจากตารางท 2.34

ตารางท 2.34 ตวอยางการเปรยบเทยบระหวางเทคนคโคไซน (Cosine) กบนกทองเทยวคนท 2 โดยใชคาสมประสทธสหสมพนธของสเพยรแมน

สถานททองเทยว

อนดบสถานททองเทยวโดย เทคนคโคไซน

(x)

ล าดบสถานททองเทยวของนกทองเทยว คนท 2

(Y)

D (X-Y)

D2

(X-Y)2

Spearman’s Rho (ρ)

1. อนสาวรยทาวสรนาร 1 1 0 0

= 1 - 6 ∑ D2

n(n2-1)

= 1 - 6(152)

15(152-1)

= 0.73

2. ปราสาทหนพมาย 9 5 4 16 3. วดสทธจนดา 4 2.5 1.5 2.25 4. วดหลวงพอโต 12 9 3 9 5. วดศาลาลอย 8 7 1 1 6. สวนสตวนครราชสมา 6 6 0 0 7. จมทอมสนฟารม 11 8 3 9 8. สวนเมองพร 2 4 -2 4 9. ไทรงาม 15 15 0 0 10. ปาลโอเขาใหญ 7 14 -7 49 11. อะคพออฟเลฟ 13 13 0 0 12. ฟลอรา พารค 3 2.5 0.5 0.25 13. วงน าเขยวฟารม 10 10.5 -0.5 0.25 14. อทยานแหงชาตทบลาน 14 10.5 3.5 12.25 15. หมบานท าเครองปน ดนเผาดานเกวยน

5 12 -7 49

จ านวนสถานททองเทยวทงหมด (n) = 15 D2 =152

 

 

 

 

 

 

 

 

58

การเปรยบเทยบอนดบสถานททองเทยวทถกจดอนดบดวยเทคนคโคไซน (Cosine) กบอนดบสถานทเทยวของนกทองเทยวคนท 2 มความสอดคลองกนเทากบ 0.73 จากขอมลอนดบสถานทเทยวของนกทองเทยวคนท 2 จะเหนวา ขอมลล าดบมความซ ากน ซงในการใชคาสมประสทธสหสมพนธของสเพยรแมนในการเปรยบเทยบอนดบนน ขอมลในอนดบจะซ ากนหรอไมกตาม จะใชสถตตวเดยวกน

2.4.3 การวเคราะหคาความถกตองในการแนะน าสถานททองเทยว การประเมนแบบจ าลองดวยการวเคราะหคาความถกตองในการแนะน าสถานททองเทยว ใชวธการหาคาความแมนย า (Precision) คาความระลก (Recall) และ คาเอฟเมเชอร (F-measure)ซงมกระบวนการดงน

2.4.3.1 การเปรยบเทยบอนดบของสถานททองเทยวทไดจากนกทองเทยวแตละคน และไดจากเทคนคการจดล าดบสถานททองเทยว ในการเปรยบเทยบอนดบของสถานททองเทยวทไดจากนกทองเทยวแตละคน และไดจากเทคนคตาง ๆ ใชวธการคาความแมนย า (Precision) คาความระลก (Recall) และ คาเอฟเมเชอร ( F-measure) ท าโดยการประเมนวา สถานททองเทยวซงนกทองเทยวชนชอบใน nอนดบแรก (Top-n) ตรงกบสถานททองเทยวซงเทคนคตาง ๆ แนะน าหรอจดอนดบไวใน nอนดบแรกเชนเดยวกนหรอไม ซงในตวอยางเปนให nมคาเทากบ 5 ซงในการค านวณหาคาความแมนย าและคาความระลกนน จะมประเภทของขอมลทใชเพอประเมนผลดงแสดงในตารางท 2.35 อนไดแก สถานททองเทยวทแนะน า (อยใน 5อนดบแรก) ตรงกบสถานททองเทยวทนกทองเทยวชนชอบ (อยใน 5 อนดบแรก) (True Positive: TP)สถานททองเทยวทแนะน าไมตรงกบสถานททองเทยวทนกทองเทยวชนชอบ (FalsePositive: FP) สถานททองเทยวทไมแนะน า และ ตรงกบสถานททองเทยวทนกทองเทยวไมชนชอบ (True Negative:TN) และสถานททองเทยวทไมแนะน าแตเปนสถานททองเทยวทนกทองเทยวชนชอบ(False Negative: FN) (Miao et al., 2009: 9172)

ตารางท 2.35 ขอมล 4 ประเภททใชในการประเมน

เทคนค/นกทองเทยว สถานททองเทยวทแนะน า () สถานททองเทยวทไมแนะน า ()

สถานททองเทยวทนกทองเทยวชนชอบ ()

TP FN

สถานททองเทยวทนกทองเทยวไมชนชอบ ()

FP TN

 

 

 

 

 

 

 

 

59

โดยการทดสอบความถกตองนนจะใชวธวดคาทเปนมาตรฐานในการประเมน ซงในทนจะม 2 คา ไดแก คาความแมนย า ( Precision) คาความระลก ( Recall) และ คาเอฟเมเชอร (F-measure)โดยมสตรดงสมการท 2.24, 2.25 และ 2.26 ตามล าดบ(Miao et al., 2009, p.9172)

Precision = FP)(TP

TP

(2.24)

Recall = FN)(TP

TP

(2.25)

F-measure = Recall)(Precision

Recall)*Precision* (2

(2.26)

ตารางท 2.35 แสดงตวอยางการเปรยบเทยบล าดบสถานททองเทยวระหวางเทคนคโคไซน ( Cosine) กบล าดบสถานททองเทยวของนกทองเทยวคนท 1 โดยการแนะน าสถานททองเทยว 5 อนดบแรก จากตารางสถานททองเทยวอนดบท 1-5 จะใหเปนเครองหมาย () สวนสถานททองเทยวอนๆจะใหเปนเครองหมาย () โดยใชการจดอนดบจากตารางท 2.29 จะไดคาขอมลสถานททองเทยวทแนะน า (อยใน 5 อนดบแรก) ตรงกบสถานททองเทยวทนกทองเทยวชนชอบ (อยใน 5 อนดบแรก) (True Positive: TP)= 3 ขอมลสถานททองเทยวทไมแนะน าและตรงกบสถานททองเทยวทนกทองเทยวไมชนชอบ ( True Negative: TN) = 8 ขอมลสถานททองเทยวทไมแนะน าแตเปนสถานททองเทยวทนกทองเทยวชนชอบ (False Negative: FN) = 2และขอมลสถานททองเทยวทไมแนะน าและตรงกบสถานททองเทยวทนกทองเทยวไมชนชอบ (True Negative: TN)= 2 จากตารางท 2.29 น าขอมลในการวดประสทธภาพทไดมาแทนคาในสมการท 2.24, 2.25 และ 2.26 เพอหาคาความแมนย า ( Precision) คาความระลก ( Recall) และ คาเอฟเมเชอร (F-measure) ดงตอไปน

Precision = 6.023

3

)(

Recall = 6.023

3

)(

F-measure = 6.0 0.6)(0.6

0.6)*0.6* (2

ผลจากการแนะน าสถานททองเทยว 5 อนดบแรก ของแบบจ าลองโดยใชเทคนคโคไซน เปรยบเทยบกบนกทองเทยวคนท 1 ไดคาความแมนย า ( Precision) = 0.6 และคา

 

 

 

 

 

 

 

 

60

ความระลก (Recall)= 0.6 ซงในการวดประสทธภาพของแตละเทคนคนน จะน าไปเปรยบเทยบกบนกทองเทยวทงหมด 400 คน และน าคาความแมนย าและคาความระลก 400 คา มาหาคาเฉลย เพอใชเปนคาความถกตองของเทคนคนน ๆ จากวธการประเมนแบบจ าลองการแนะน าทกลาวมาขางตน เมอน ามาวเคราะหพบวา การประเมนความพงพอใจของผใชจะตองมระบบแนะน ากอน จงจะสามารถประเมนความพงพอใจของผใชได ซงเปนการประเมนทไมไดมงเนนไปทความถกตองของแบบจ าลอง แตเปนการประเมนความถกตองของระบบโดยอาศยความพงพอใจและความคดเหนของผใชทมตอขอมลตาง ๆ ทระบบแสดงกลบมายงผใช ดงนน จงเปนการประเมนผลทไมสามารถอธบายความถกตองของแบบจ าลองได

ตารางท 2.36 ตวอยางการหาคาขอมล 4 ประเภททใชในการหาคาความแมนย า และคาความระลก

สถานททองเทยว ล าดบสถานททองเทยว ขอมลในการวดประสทธภาพ

เทคนค โคไซน

นกทองเทยวคนท 1

TP TN FN FP

1. อนสาวรยทาวสรนาร 1 () 1 ()

2. ปราสาทหนพมาย 9 () 7 ()

3. วดสทธจนดา 4 () 3 ()

4. วดหลวงพอโต 12 () 12 ()

5. วดศาลาลอย 8() 9 ()

6. สวนสตวนครราชสมา 6() 5 ()

7. จมทอมสนฟารม 11 () 10 ()

8. สวนเมองพร 2 () 6 ()

9. ไทรงาม 15() 13 ()

10. ปาลโอเขาใหญ 7 () 4 ()

11. อะคพออฟเลฟ 13 () 14 ()

12. ฟลอรา พารค 3 () 8 ()

13. วงน าเขยวฟารม 10 () 11 ()

14. อทยานแหงชาตทบลาน 14 () 15 ()

15. หมบานท าเครองปนดนเผาดานเกวยน

5 () 2 ()

ผลรวม 3 8 2 2

 

 

 

 

 

 

 

 

61

ส าหรบการประเมนแบบจ าลองดวยการวเคราะหคาความถกตองในกา รแนะน าสถานททองเทยวดวยวธสมประสทธสหสมพนธอนดบเคนดอลล (Kendall Rank Correlation Coefficient) สามารถประเมนแบบจ าลองได 2 รปแบบคอ ขอมลล าดบทไมซ ากนและล าดบขอมลทซ ากน โดยทง 2 รปแบบตองใชสมการทตางกนและตองเรยงล าดบขอมลจากนอยไปหามากทกครงและจะตองมล าดบทเปนตวหลกในการเปรยบเทยบ สวนการประเมนแบบจ าลองดวยวธสมประสทธสหสมพนธของสเพยรแมน (Sperman Correlation Coefficient) เหมาะแกการเปรยบเทยบล าดบทไมตองจดเรยงขอมลแตอยางใด และใชสถตเพยงสมการเดยวในการจดล าดบทงขอมลล าดบทซ าและไมซ ากน แตอยางไรกตามทง 2 วธทกลาวมาขางตน ถาขอมลเกดการซ ากนจ านวนมากหรอซ ากนทงหมด กอาจจะท าใหเกดขอผดพลาดไดในการประเมนแบบจ าลอง ดงนนงานวจยนจงใชวธการ ประเมนแบบจ าลองดวยวธการหาคาความแมนย า (Precision) คาความระลก (Recall) และคาเอฟเมเชอร (F-Measure) ซงเปนการประเมน

แบบจ าลองโดยพจารณาวา สถานททองเทยว nอนดบแรก ทแบบจ าลองจดอนดบไวเพอแนะน าใหกบนกทองเทยว ตรงกบสถานททองเทยวทนกทองเทยวชนชอบหรอไม

2.5 งานวจยทเกยวของกบการพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล ในการวจยเรองการพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล ไดศกษาคนควางานวจยในอดตทเกยวของกบการพฒนาระบบแนะน าการทองเทยวเฉพาะบคคล ดงสรปในตารางท 2.37 โดยมรายละเอยดดงน ชางและช ( Chang and Chu, 2003)น าเสนอขนตอนวธ PSR (Personalized Social Recommendation algorithm) ส าหรบระบบแนะน าสถานททองเทยว จากขอมลลกษณะพนฐานของผใชงานและขอมลลกษณะการทองเทยวของผใชงานทไดจากเครอขายทางสงคม ( Social Network) โดยใชวธการหาความคลายคลง ( Similarity) ดวยเทคนควธการกรองแบบรวมมอ (Collaborative Filtering) และการค านวณหาคะแนนของสถานททองเทยว จากนนน าผลทไดมาจดล าดบตามคะแนนตามความคลายคลงของผใชจากมากไปหานอย จากการศกษาไดเปรยบขอมล 3 ขอมลท ไดแก 1) ใชขอมลพนฐานจากผใช 2) ใชขอมลกจกรรมของผใชจากเครอขายทางสงคม(Social Network) และ3) ใชขอมลพนฐานของผใชและขอมลกจกรรมของผใชจากเครอขายทางสงคม(Social Network) พบวาควรมการบรณาการขอมลเครอขายทางสงคม (Social Network) เขาในระบบแนะน ารวมกบขอมลสวนบคคล เพอเพมประสทธภาพการท างานของระบบ

 

 

 

 

 

 

 

 

62

แซปเปอร คารล และเวอรบานาร (Sappelli, Kraaij, Verberne, 2013) น าเสนอระบบแนะน าสถานททองเทยวสวนบคคลโดยใชขอมลพนฐานของนกทองเทยวในการหาความคลายคลง (Similarity) ระหวางนกทองเทยว และแนะน าสถานททองเทยวจากกเกล (Google places) น าเสนอ 5 ขนตอนในการพฒนาระบบ คอ1) การเกบรวบรวมขอมล 2) การสรางประวตการใชงานของผใช 3) วเคราะหขอมลจากประวตการใชงานขอผใชคนอน 4) จดอนดบสถานททองเทยว 5) แนะน าสถานททองเทยวโดยใชสถานททองเทยวจากกเกล (Google places) ซงวธการประเมนดจากความพงพอใชของผใชงาน ชารบบ และคอกสตรย (Shabib and Krogstie, 2011) เสนอวธการแนะน าสถานททองเทยวตามหลกการท าเหมองขอมล ( Data Mining) โดยใชเทคนควธการจดกลมขอมล (Clustering)ของผใชงานทมคณลกษณะคลายคลงกน ตามขนตอนวธการจดกลมดวยเคมนส (K-Means) และวธกรองแบบรวมมอ (Collaborative filtering) โดยมขนตอนในการแนะน าต าแหนงสถานททองเทยว 4 ขนตอน คอ 1) การจดกลมสถานททมลกษณะเหมอนหรอคลายคลงกนไวดวยกน 2) น าขอมลความชอบของผใชและสถานททไดจดกลมแลวมาสรางเปนเมทรกซ ( Matrix formation) 3) ค านวณหาความคลายคลงกนของผใช และ 4) สรางแบบจ าลองในการแนะน าต าแหนงสถานททองเทยวใหกบผใชตามลกษณะสวนบคคล ผลการศกษา พบวาแบบจ าลองระบบแนะน าสถานทองเทยวดงกลาว มการประเมนความพงพอใจของผใช โดยประสทธภาพในการแนะน าขอมลสถานททองเทยวไดในระดบด ฮวงและเบยน ( Huang andBian, 2009) ไดน าเสนอระบบอจฉรยะส าหรบแนะน าสถานททองเทยวโดยพจารณาจากขอมลลกษณะบคคล ไดแก อาย อาชพ ลกษณะทางจตวทยา และแรงจงใจทท าใหเกดการทองเทยว โดยใชการออกแบบออนโทโลยการทองเทยวส าหรบคนหาขอมลลกษณะการทองเทยวออนไลนทมลกษณะแตกตางกน ซงในการวเคราะหหากจกรรมทนกทองเทยวสนใจเลอกใชเทคนคเครอขายเบยเซยน ( Bayesian Network) และท าการจดอนดบสถานททองเทยวตามเกณฑดานกจกรรม ราคา และระยะทาง โดยใชเทคนคการตดสนใจเชงโครงสราง (Analytic Hierarchy Process: AHP) เชน เชาวและชาห ( Chen,Chao and Shah,2013)น าเสนอระบบแนะสถานททองเทยวแบบผสมผสานเทคนคระหวางวธกรองแบบรวมมอ ( Collaborative filtering) กบขนตอนวธเชงพนธกรรม (Genetic Algorithm) ในการเลอกสถานททองเทยวทนกทองเทยวตองการไปทองเทยวตามเวลาทก าหนด โดยใชขอมล 3 สวนไดแก ขอมลพนฐาน ขอมลกจกรรมของผใชจากเครอขายทางสงคม (Social network) และขอมลสถานททองเทยว เพอน ามาสรางเปนตารางเมทรกซ โดยแจกแจงความถของการไปทองเทยวในแตละสถานททองเทยว จากนนท าการแปลงขอมลใหอยใน

 

 

 

 

 

 

 

 

63

รปแบบตาราง เมอไดชนดของขอมลเปน 0-1แลว น าไปหาสถานททองเทยวตามลกษณะสวนบคคลโดยใชเทคนควธเชงพนธกรรม (Genetic Algorithm) โปเปสคและเกรเฟนสเตส (Popescu and Grefenstette, 2011) น าเสนอระบบแนะน าสถานททองเทยวจากสถานททองเทยวทนกทองเทยวเคยไป ตามหลกการท าเหมองขอมล (Data Mining) โดยใชขอมลจากเครอขายทางสงคม (Social Network) ซงเกบรวบรวมขอมลจากรปภาพของ Flickr โดยมงเนนไปทสถานททองเทยวทนาสนใจมากทสดและสอดคลองกบขอมลจากเวบไซต Wikipedia และ Trip advisor พบวาสถานททองเทยวทนาสนใจมากทสด 3 แหง ไดแก กรงเทพ ปารส และซานฟรานซสโก โดยเกบรวบรวมขอมลและสกดขอมลรปภาพจากผใชจ านวน 3,000 คน ไดรปภาพทงสน 6,616,892 ลานรป จากนนท าการสกดขอมลรปภาพของผใชทมลกษณะความชอบทคลายคลงกน (Similarity) และน าผลลพธทไดจากการหาความคลายคลงไปใชในการสรางแบบจ าลองในการแนะน าสถานททองเทยวตามลกษณะสวนบคคล อารกาวาล ชารมา คมาร พารชาป ศรวาสตาวา และเกวดาร (Agarwal,Sharma, Kumar, Parshav, Srivastava and Goudar, 2013) ไดน าเสนอระบบคนคนอจฉรยะเพอแนะน าสถานททองเทยวใหกบนกทองเทยวตามลกษณะบคคล ทสามารถระบเงอนไขของกจกรรมทนกทองเทยวตองการได โดยระบบจะแสดงตารางการทองเทยวรวมถงเวลาทใชในการทองเทยวของแตละสถานททองเทยว จากการน าขอมลพนฐาน ประวตการใชงานของผใชมาวเคราะหเพอหาความคลายคลงดวยวธกรองแบบรวมมอ ( Collaborative Filtering) และสรางเปนแบบจ าลองส าหรบใชแนะน าสถานททองเทยวใหกบผใช มการออกแบบออนโทโลย (Ontology) เพอใชในการเกบรวบรวมขอมลสถานททองเทยว โรงแรม แหลงจบจายซอของ เปนตน โดยระบบจะแนะน าตารางการทองเทยวใหผใชสามารถเลอกกจกรรมและสถานททผใชตองการจะไปทองเทยว สวนการจดอนดบขอมลจะค านงถงล าดบความส าคญของสถานททองเทยวและเวลาทใชในการทองเทยว รคซและมสซเออร (Ricci andMissier, 2004) ไดน าเสนอระบบสนบสนนการตดสนใจดานการทองเทยวเฉพาะบคคล โดยประยกตใชเทคนคคดกรองแบบรวมมอ (Collaborative Filtering) เพอวเคราะหขอมลและหาความคลายคลงของผใชจากขอมลลกษณะพนฐานของผใชและขอมลลกษณะการทองเทยว โดยท าการพฒนาระบบตนแบบชอวา “NutKing”ขน ซงเปนระบบทชวยสนบสนนการตดสนใจของผใชงานในการวางแผนการเดนทางและคนหาสถานททองเทยวไดอยางมประสทธภาพ สวนการประเมนผลระบบของงานวจยน ใชวธการประเมนผลจากการใชงานของผใช โดยเกบขอมลการใชงานระบบในสวนตาง ๆ เกบรวบรวมความถของการท างานในแตละงาน แลวน ามาวเคราะหขอมลพฤตกรรมและความสนใจของผใชงานทมตอประสทธภาพการท างานของระบบ

 

 

 

 

 

 

 

 

64

ตารางท 2.37 สรปเปรยบเทยบงานวจยทเกยวของกบการพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานท ทองเทยวรายบคคล

กระบวนการท างาน งานวจยทเกยวของ

1 2 3 4 5 6 7 8 *

ขอมล ขอมลลกษณะพนฐาน ขอมลลกษณะการทองเทยว ขอมลทางจตวทยา ประเภทของการแนะน า

ตามคณลกษณะสวนบคคล (Personalized) ไมตามคณลกษณะสวนบคคล (Unpersonalized)

เทคนคการวดความคลายดวยการกรองแบบรวมมอ (Collaborative Filtering: CF)

เทคนคซงอาศยความจ า (Memory-based Techniques) เทคนคซงอาศยแบบจ าลอง (Model-based Techniques) เทคนคการจดอนดบ เทคนคการวดความคลายแบบโคไซน (Cosine Similarity)

การจดล าดบ (Ranking)

การก าหนดอตรา (Rating)

การตดสนใจเชงโครงสราง (Analytic Hierarchy Process) การจดอนดบตามคะแนนโหวต (Vote Technique) การประเมนความถกตองของการแนะน า การประเมนความพงพอใจของผใช การเปรยบเทยบอนดบสถานททองเทยวดวยสมประสทธสหสมพนธอนดบเคนดอลล ( Kendall Rank Correlation Coefficient)

การวเคราะหคาความถกตองในการแนะน าสถานททองเทยว โดยใชวธการหาคาความแมนย า ( Precision) คาความระลก (Recall) และคาเอฟเมเชอร (F-measure)

ไมมการประเมนความถกตองของการแนะน า

งานวจยทเกยวของประกอบดวย 1 = ชางและช (Chang and Chu, 2003), 2 = แซปเปอร คารล และเวอรบานาร (Sappelli, Kraaij, Verberne, 2013), 3 = ชารบบ และคอกสตรย ( Shabib and Krogstie, 2011), 4 = ฮวงและเบยน (Huang andBian, 2009), 5 = เชน เชาวและชาห ( Chen,Chao and Shah,2013), 6 = โปเปสคและเกรเฟนสเตส (Popescu and Grefenstette, 2011), 7 = อารกาวาล และคณะ (Agarwalet al.,2011), 8 = รคซและมสซเออร (Ricci andMissier, 2004), * = งานวจยน

 

 

 

 

 

 

 

 

65

จากการทบทวนวรรณกรรมสามารถสรปไดใน 5 ประเดนดงน ประเดนท 1 ขอมลทใชในการวเคราะหคณลกษณะสวนบคคล ซงจากการทบทวนวรรณกรรมพบวา งานวจยสวนใหญใช ขอมลลกษณะพนฐานของผใช และขอมลลกษณะการทองเทยวใน การพฒนาระบบแนะน าการทองเทยวเฉพาะบคคล สวนขอมลทางจตวทยามเพยงงานวจยเดยวทน ามาใชในการวเคราะหหาคณลกษณะสวนบคคล ซงงานวจยนไดใชขอมลทง 3 สวนในการวเคราะหคณลกษณะรายบคคล ประเดนท 2 ประเภทการแนะน า แบงออกเปน 2 วธคอ การแนะน านกทองเทยวตามคณลกษณะสวนบคคล ( Personalized) และการแนะน านกทองเทยว ไมตามคณลกษณะสวนบคคล (Unpersonalized)โดย งานวจยสวนใหญเปนการแ นะน านกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคล (Personalized)แตอยางไรกตาม งานวจยนไดเปรยบเทยบประเภทการแนะน าทง 2 วธวามความถกตองมากนอยตางกนเพยงใด ประเดนท 3 เทคนคการวดความคลายดวยวธการกรองแบบรวมมอ ( Collaborative Filtering: CF) จ าแนกได 2 วธคอ เทคนคซงอาศยความจ า (Memory-based Techniques)และเทคนคซงอาศยแบบจ าลอง (Model-based Techniques)โดยเทคนคซงอาศยความจ า (Memory-based Techniques) เปนการน าขอมลมาประมวลผลโดยทนท ถามขอมลจ านวนมาก ๆ จ าเปนตองใชคอมพวเตอรทมประสทธภาพสง และใชเวลานานในการประมวลผล สวนเทคนคซงอาศยแบบจ าลอง (Model-based Techniques)เปนการน าขอมลมาสรางเปนโมดล ไมไดน าขอมลมาประมวลผลโดยทนท โดยเมอสรางโมดลและน าไปใชจะสามารถประมวลผลไดรวดเรว และ จากการทบทวนวรรณกรรมและงานวจย ทเกยวของพบวา งานวจย สวนใหญใช เทคนคซงอาศยแบบจ าลอง เพอใชในการสรางแบบจ าลองตามลกษณะสวนบคคลเนองจากแนะน าไดอยางรวดเรวมากกวาดงทกลาวมาแลว โดยงานวจยนไดใชวธดงกลาวเชนกน ประเดนท 4 เทคนคการจด อนดบซงจากการทบทวนวรรณกรรมพบวางานวจย ทเกยวของมการใชเทคนคการจดอนดบทแตกตางกน โดยขนอยกบลกษณะของขอมลทน ามาใชในการจดอนดบดงนนในงานวจยนจงมความสนใจทจะออกแบบและพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลโดยน าเอาเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ มาใช ไดแก เทคนคโคไซน (Cosine Similarity)เทคนคการจดล าดบ (Ranking) เทคนคการก าหนดอตรา (Rating) กระบวนการตดสนใจเชงโครงสราง (Analytic Hierarchy Process: AHP)และการจดอนดบตามคะแนนโหวต ( Vote Technique)มาท าการดดแปลงเพอใหสามารถจดอนดบและแนะน าสถานททองเทยวไดตามคณลกษณะสวนบคคล ประเดนท 5 การประเมนความถกตอง ซงจากการทบทวนวรรณกรรมพบวา งานวจยสวนใหญขาดการประเมนความถกตอง ในการแนะน า สถานทองเทยว รายบคคล โดยพบวา มงานวจยบางสวนทมการประเมนความถกตองของการแนะน าดวย 3 วธ คอ

 

 

 

 

 

 

 

 

66

1) การประเมนความพงพอใจของผใช ซงเปนการก าหนดคะแนน 5, 4, 3, 2, 1, 0เพอใหผใชงานท าการประเมนผลการแนะน าสถานททองเทยววามความถกตองอยในระดบใด 2) การเปรยบเทยบอนดบทถกจดดวยวธการทางสถตสมประสทธสหสมพนธอนดบเคนดอลล (Kendall Rank Correlation Coefficient)ซงเปนวธการทางสถตทน ามาประยกตใชเพอประเมนผลการแนะน าสถานททองเทยว ซงเปนการเปรยบเทยบอนดบสถานททถกจดโดยแบบจ าลอง กบอนดบสถานททถกจดโดยนกทองเทยว แตอยางไรกตามพบวา การประเมนผลดวยวธนอาจท าใหเกดปญหาในการเปรยบเทยบไดใน 2 กรณคอ กรณแรก จะเกดขนไดเมอมสถานททองเทยวจ านวนมาก จนสงผลใหนกทองเทยวไมสามารถใหขอมลอนดบสถานททองเทยวไดทงหมด และกรณทสอง คอ เมอน าคะแนนความชอบของนกทองเทยวมาแปลงใหอยในรปของอนดบเพอใชในการเปรยบเทยบแลวพบวา มคะแนนความชอบมคาทซ า ๆ กนเปนจ านวนมาก เปนผลใหอนดบสถานททองเทยวซ ากน และสงผลใหการประเมนผลผดพลาด 3) การเปรยบเทยบความถกตองในการแนะน าดวยคาความแมนย า (Precision) คาความระลก (Recall) และคาเอฟเมเชอร (F-Measure)ซงเปนวธการประเมนผลทไดรบความนยมในการคนคนขอมล โดยสามารถน ามาประยกตใชในการประเมนผลระบบแนะน าสถานททองเทยวโดยงานวจยน จงมความสนใจท จะน าวธดงกลาวมาประยกต ใชในการประเมนแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล ดวยการเปรยบเทยบระหวางผลของการจดอนดบสถานททองเทยว ดวยเทคนคตาง ๆ กบอนดบของสถานททนกทองเทยวแตละคนชนชอบในรปแบบของการเปรยบเทยบกนเปนค ๆ เพอวเคราะหความถกตองในการแนะน าดวยคาความแมนย า (Precision) คาความระลก (Recall) และคาเอฟเมเชอร (F-Measure) จากประเดนทงหาตามทกลาวมาขางตน สรปเปนกรอบแนวคดการวจยไดคอ งานวจยนจงมงพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล ทมพนฐานมาจากเทคนคการจดอนดบทมอยในปจจบน โดยไดน าเทคนคการจดกลม ( Clustering) และเทคนคการจ าแนกกลม (Classification) มาใชในการสรางโมดลการท านายกลมนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคล เพอใชท านายกลมใหกบนกทองเทยวเปาหมายตามลกษณะสวนบคคล และใชเทคนคการจดอนดบตาง ๆ มาผสมผสานเพอใชในการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคล ท าใหเกดเปนแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลขนมา โดยเทคนคการจดอนดบทน ามาสรางแบบจ าลองนนมหลายเทคนค ดงนนเพอใหไดแบบจ าลองทดทสด จงไดมการวเคราะหและเปรยบเทยบความถกตองแมนย าของทกเทคนคในการแนะน าสถานททองเทยวใหกบนกทองเทยวตามลกษณะเฉพาะของแตละบคคล โดยเทคนคทมประสทธภาพมากทสดนนจะถกน ามาใชในการ สรางแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล เพอคนหาสถานททองเทยวทเหมาะสมทสด ใหกบนกทองเทยวโดยมกรอบแนวคดการวจยแสดงดงรปท 2.9

 

 

 

 

 

 

 

 

67

รปท 2.9กรอบแนวคดการวจย

 

 

 

 

 

 

 

 

68

บทท 3 วธด าเนนการวจย

ในบทนกลาวถง วธวจย เครองมอทใชในการวจย ประชากรและกลมตวอยาง การเกบ

รวบรวมขอมล และการวเคราะหขอมล โดยมรายละเอยดดงน

3.1 วธการวจย ในการวจยเรองการพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลน มขนตอนการด าเนนงานวจยทปรบแปลงมาจากขนตอนของวงจรการพฒนาระบบ ( System Development Life Cycle: SDLC) ทงน เพอใหการด าเนนการวจยมระเบยบแบบแผนทเหมาะสม โดยมวธการวจย แสดงดงรปท 3.1

รปท 3.1วธการวจย

 

 

 

 

 

 

 

 

69

ซงมรายละเอยดของแตละขนตอน ดงตอไปน

3.1.1 ศกษาปญหาการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล การศกษาปญหาการแนะน าสถานททองเทยวในครงน งานวจยนไดมการศกษาถงปญหาและรวบรวมขอมลทเกยวของกบการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล โดยแบงการศกษาเอกสารงานวจยทเกยวของจากแหลงสบคนขอมลงานวจยตาง ๆ ออกเปน 3 สวนทส าคญคอ สวนของการศกษาเทคนคการแนะน าสถานททองเทยวตามลกษณะสวนบคคล สวนการศกษาวธการท านายกลมของนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคล และสวนของการศกษาเทคนคการจดอนดบสถานททองเทยว เพอน าขอมลดงกลาวมาวเคราะหและใชเปนแนวทางในการออกแบบและเปรยบเทยบเทคนคการแนะน าสถานททองเทยว

3.1.1.1 ศกษาเทคนคการแนะน าสถานททองเทยวตามลกษณะรายบคคล การศกษาเทคนคการแนะน าสถานททองเทยวตามลกษณะสวนบคคล พบวา งานวจยทเกยวของดงเชน งานวจยของ ลกขณา โชคสกลทรพย ( 2553) และ งานวจยของ บรค (Burke, 2007) ทไดเสนอเทคนควธการแนะน าการทองเทยวเฉพาะรายบคคลโดยแบงเปน 6 วธ ไดแก วธการใชเนอหา ( Content-based) วธการกรองแบบรวมมอ ( Collaborative Filtering) วธการทางประชากรศาสตร ( Demographic) วธการใชความร ( Knowledge-based) วธการใชชมชน (Community-based) และวธการแบบผสมผสาน ( Hybrid) ซง เฮอรลอกเกอรและคณะ (Herlocker et al., 2004) และ ซาววารและคณะ (Sarwar et al., 2010) กลาววา เทคนควธการแนะน าการทองเทยวตามความสนใจของแตละบคคลทไดรบความนยมและประสบความส าเรจมากทสด คอวธการกรองแบบรวมมอ (Collaborative Filtering: CF) ซงจดมงหมายของวธการกรองแบบรวมมอ คอ การแนะน าสถานททองเทยวใหม ๆ ใหกบนกทองเทยวโดยใชขอมลของนกทองเทยวคนอน ๆ ทมลกษณะคลายคลงกนมาวเคราะห (Sarwar et al., 2010) ซงระบบแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลทน าวธการกรองแบบรวมมอมาใช ไดถกพฒนาและปรบปรงมาหลายทศวรรษ โดยระบบเหลานนมเทคนคทแตกตางกน ซงแบงออกเปนประเภทใหญ ๆ ได 2 กลม (Breese, Heckerman and Kadie, 1998) คอ เทคนคซงอาศยความจ า (Memory-based Techniques) และเทคนคซงอาศยแบบจ าลอง (Model-based Techniques) และดงทกลาวมาแลวในบทท 1 เทคนคซงอาศยความจ านนมขอเสยคอ การสรางแบบจ าลองนนตองอาศยขอมลทงหมดในฐานขอมลส าหรบประมวลผล ดงนนขนตอนวธทน ามาใชจงจ าเปนตองรองรบการขยายขนาดได ในขณะทเทคนคซงอาศยแบบจ าลองนน สามารถจดการกบปญหานได และสามารถแนะน าสถานททองเทยวไดเรวกวา

 

 

 

 

 

 

 

 

70

ดงนนงานวจยนจงน าเสนอการออกแบบและพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล ซงใชวธการกรองแบบรวมมอ ( Collaborative Filtering) ทใชเทคนคซงอาศยแบบจ าลองเขามาชวยโดยระบบไดน าเทคนคการจดกลม (Clustering) และการจ าแนกกลม (Classification) มาใชในการสรางโมดลในการท านายกลมโดยเมอไดโมดลการท านายกลมแลว จะถกน ามาใชควบคกบการประยกตใชรวมกบเทคนคการจดอนดบสถานททองเทยวตาง ๆ ทมอยในปจจบน เพอใชในการสรางแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลนน โดยเทคนคทใชในการท านายกลมนกทองเทยวตามลกษณะรายบคคล และเทคนคการจดอนดบสถานททองเทยวตาง ๆ จะกลาวไวในหวขอถดไป

3.1.1.2 ศกษาวธการท านายกลมของนกทองเทยวตามลกษณะรายบคคล การท านายกลมนกทองเทยวเทยวตามลกษณะรายบคคลประกอบดวย 2สวนคอ (1) การจดกลมนกทองเทยว โดยใชคะแนนของเกณฑการจดอนสถานททองเทยวแตละเทคนคมาใชแบงกลมขอมลนกทองเทยวทใชในการทดสอบ เมอไดผลการจดกลมแลวจงน าไปประยกตใชกบสวนท (2) คอการจ าแนกกลมนกทองเทยว ซงในงานวจยนไดเลอกใช 2วธ คอ J48 และ PCA-NN ซงมกระบวนการในการเลอกลกษณะส าคญทแตกตางกนซงวธ J48 มกระบวนการเลอกลกษณะส าคญ (Feature Selection) โดยใชวธการแบบฝงตว ( Embedded) คอเปนวธการจ าแนกขอมลโดยมการเลอกลกษณะส าคญของขอมลฝงไวในวธ J48 เลย ในขณะทวธ PCA-NN (Principal ComponentAnalysis & Neural Network) เปนการวเคราะหองคประกอบหลก (Principal Component Analysis)ควบคกบวธการจ าแนกกลมวธโครงขายประสาทเทยม (Neural Network) โดยการวเคราะหองคประกอบหลกนนเปนกระบวนการเลอกลกษณะส าคญโดยใชวธการใชเครองหอหม (Wrapper) คอ ทท าใหโมดลการท านายกลมโครงขายประสาทเทยม (Neural Network) มประสทธภาพดยงขน

3.1.1.3 ศกษาเทคนคการจดอนดบสถานททองเทยว งานวจยนไดศกษาเทคนคการจดอนดบสถานททองเทยวทมอยในปจจบน ซงมอยหลากหลายวธ ไดแก เทคนคการวดความคลายแบบโคไซด ( Cosine Similarity) เทคนคการจดล าดบ ( Ranking) เทคนคการก าหนดอตรา ( Rating) และกระบวนการล าดบชนเชงวเคราะห(AnalyticHierarchy Process: AHP) อยางไรกตาม จากการศกษาและทบทวนวรรณกรรมทเกยวของกบการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล พบวา งานวจยสวนใหญตามทกลาวมาแลวนน ไมไดน าเทคนคการจดอนดบสถานททองเทยวทมอยมาใชรวมดวย ดงนน จงน าเสนอเทคนควธการใหม โดยเมอทราบผลการท านายกลมจากนกทองเทยวตามลกษณะรายบคคลแลว สามารถจดอนดบ

 

 

 

 

 

 

 

 

71

สถานททองเทยวโดยใชขอมลภายในกลมเพอค านวณหาคาน าหนกของแตละสถานททองเทยวตามลกษณะรายบคคลและจดอนดบสถานททองเทยวตามเทคนคการจดอนดบวธตาง ๆ และท าการเปรยบเทยบเทคนควธตาง ๆ เพอหาเทคนควธทน าไปสรางแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล

3.1.2 การออกแบบและพฒนาเทคนคการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล ในหวขอน จะน าเสนอรายละเอยดของการออกแบบและเปรยบเทยบเทคนคการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลของงานวจยน ออกเปน 5สวนคอ ( 1) สวนของการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคการวดความคลายแบบโคไซนดดแปลง ( Modified Cosine SimilarityTechnique) (2) สวนของการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคการจดล าดบดดแปลง (Modified Ranking Technique)(3) สวนของการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคการก าหนดอตราดดแปลง ( Modified Rating Technique)(4) สวนของการจดอนดบ สถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคกระบวนการเชงวเคราะหดดแปลง ( Modified Analytic HierarchyProcess Technique)และ (5) สวนของการเปรยบเทยบเทคนคทใชในการจดอนดบสถานททองเทยว รายบคคล โดยมรายละเอยดของการออกแบบและเปรยบเทยบเทคนคในแตละสวนดงตอไปน

3.1.2.1 การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคการวดความคลายแบบโคไซนดดแปลง (Modified Cosine Similarity Technique) ขนตอนการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคการวดความคลายแบบโคไซนดดแปลง ( Modified Cosine Similarity Technique) แบงการท างานออกเปน 3 ขนตอน ไดแก (1) การสรางโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคล ( 2)การท านายกลมนกทองเทยวเปาหมายตามลกษณะสวนบคคล และ ( 3) การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคล ดงรปท 3.2โดยมรายละเอยดในแตละขนตอนดงตอไปน

 

 

 

 

 

 

 

 

72

รปท 3.2การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคการวดความคลายแบบโคไซน

1) การสรางโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคล การสรางโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคล แบงเปน 2สวน คอ 1.1) การจดกลมนกทองเทยวตามคะแนนความชอบในสถานททองเทยวดวยขนตอนวธเคมนส และ 1.2) การจ าแนกกลมนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคลดวยวธ J48 และ PCA-NN โดยมเนอหาดงตอไปน

1.1) การจดกลม (Clustering) นกทองเทยวตามคะแนนความชอบในสถานททองเทยวดวยขนตอนวธเคมนส การจดกลมนกทองเทยวตามคะแนนความชอบในสถานททองเทยวดวยขนตอนวธเคมนส แบงเปน 3สวน คอ 1.1.1)ขอมลทใชในการจดกลมนกทองเทยว 1.1.2) วธทใชในการจดกลมนกทองเทยว และ 1.1.3) ผลการจดกลมนกทองเทยว โดยมเนอหาดงตอไปน

1.1.1) ขอมลทใชในการจดกลมนกทองเทยว ขอมลทน ามาใชในการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคการวดความคลายแบบโคไซนดดแปลง (Modified Cosine Similarity Technique)มาจากการเกบแบบสอบถามจากนกทองเทยวทเคยไปเทยวยงสถานททองเทยวภายในจงหวดนครราชสมา จ านวน 400คน ซง ลกษณะแบบสอบถามเปนการใหระดบความชอบในรปแบบคะแนน ดงน 5,4.5,4,3.5,3,2.5,2,1.5,1 และ 0 โดยคะแนนเทากบ 5 คอ นกทองเทยวชอบในสถานททองเทยวนนมากทสด คะแนนเทากบ 1 คอ นกทองเทยวชอบในสถานททองเทยวนนนอยทสด และคะแนนเทากบ 0 คอ นกทองเทยวไมเคยไปในสถานททองเทยวนน ๆ ซง ในตารางท 3.1 แสดง

 

 

 

 

 

 

 

 

73

ตวอยางการใหนกทองเทยวระบตามระดบความชอบในแตละสถานททองเทยวดวยเทคนคการวดความคลายแบบโคไซนดดแปลง

1.1.2) วธทใชในการจดกลมนกทองเทยว ในการออกแบบวธทใชในการจดกลมนกทองเทยวนน ไดน าเทคนคการจดกลม ( Clustering) มาประยกตใชเพอแบงกลมนกทองเทยวตามคะแนนความชอบในสถานททองเทยวของนกทองเทยวแตละคน โดยใชขอมลคะแนนสถานททองเทยวจ านวน 54 แหง ของนกทองเทยว 400 คน เพอหาจดเดนของแตละกลมออกมาใหเหนอยางชดเจน โดยมสมมตฐานวา นกทองเทยวทอยในกลมเดยวกน จะมความชอบในสถานทตาง ๆ คลายกน ซงลกษณะเฉพาะของกลมนน ๆ ถกน ามาประยกตใชในการสรางโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคลในขนตอนถดไป ตารางท 3.1 ตวอยางระดบความชอบของนกทองเทยวในแตละสถานททองเทยวดวยเทคนคการวด ความคลายแบบโคไซนดดแปลง

นกทองเทยว (คนท)

สถานททองเทยว (แหงท)

1 2 3 … 54 1 0 0 4 … 0 2 0 0 0 … 0 3 3.5 0 0 … 0 4 5 4 4.5 … 0 5 0 4 3.5 … 0 … … … … … … 400 3.5 0 0 0 0

ซงในงานวจยนไดน าเทคนคการจดกลมทนยมใชกนมากทสด ทเรยกวา “เคมนส (K-Means)” มาประยกตใช โดยเทคนคการจดกลมแบบเคมนส (K-Means Clustering) มงเนนการแบงกลมนกทองเทยว 𝑁คน ใหเปน 𝑘กลมยอยโดยนกทองเทยวแตละคน จะถกจดอยในกลมซงตนเองอยใกลคาเฉลย (Mean) ของกลมนนมากทสด โดยขนตอนวธการจดกลมแบบเคมนสตองการขอมลน าเขา 1 ตว คอ จ านวนของกลม (𝑘 Cluster) ทตองการแบง ซงในงานวจยนไดเลอกวธการใชกฎของฮาตแกน (Hartigan’s Rule) เนองจากวธการนเปนวธการดทสดในการหาจ านวนกลมทเหมาะสมทสดทน าไปใชในเทคนคการจดกลมแบบเคมนส ซงทฤษฎทเกยวของกบขนตอนวธเคมนส (K-Means Algorithm) และกฎของฮาตแกน (Hartigan’s Rule) ไดกลาวไวอยาง

 

 

 

 

 

 

 

 

74

ละเอยดแลวในบทท 2 หวขอท 2.2.2.2 ซงในการหาจ านวนกลมของนกทองเทยวทเหมาะสมทสดโดยใชกฎของฮาตแกนดวยเทคนคการวดความคลายแบบโคไซน ผลลพธทไดแสดงดงรปท 3.3

รปท 3.3 การหาจ านวนกลมของนกทองเทยวทเหมาะสมทสดโดยใชกฎของฮาตแกน ส าหรบเทคนคการวดความคลายแบบโคไซน ซงจากรปท 3.3จะเหนวา จ านวนกลมทมคาดชนฮาตแกนต ากวา 10คาแรก คอ 5แสดงวาเมอแบงกลมได 5กลมแลว ไมควรแบงกลมอกตอไป ดงนนจ านวนกลมของนกทองเทยวทเหมาะสมทสดโดยใชกฎของฮาตแกนส าหรบเทคนคการวดความคลายแบบโคไซน คอ การแบงกลมนกทองเทยวออกเปน5กลม

1.1.3) ผลการจดกลมนกทองเทยว การจดกลมนกทองเทยว 400 คน ซงใชขอมลคะแนนความชอบในแตละสถานททองเทยวจ านวน 54แหง ดวยวธเคมนส ท าใหสามารถจดกลมของนกทองเทยวทมลกษณะคลายคลงกน แบงออกเปน 5กลม ดงตวอยางผลการจดกลมนกทองเทยวในตารางท 3.2

ตารางท 3.2 ตวอยางผลการจดกลมของนกทองเทยวดวยวธเคมนส

นกทองเทยว

(คนท)

สถานททองเทยว (แหงท) กลมของ

นกทองเทยว 1 2 3 … 54

1 0 0 4 … 0 3

2 0 0 0 … 0 3

3 3.5 0 0 … 0 3

4 5 4 4.5 … 0 2

5 0 4 3.5 … 0 4

 

 

 

 

 

 

 

 

75

… … … … … … …

400 3.5 0 0 0 0 4

1.2) การจ าแนกกลม (Classification) นกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคลดวยวธ J48 และ PCA-NN เมอนกทองเทยวไดถกจดกลมตามคะแนนความชอบในสถานททองเทยวดวยขนตอนวธเคมนสแลว จากนนจะเขาสขนตอนการจ าแนกขอมล ( Classification) นกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคลดวยวธ J48 และ PCA-NNโดยมรายละเอยดทเกยวของ 3 สวน คอ (1) ขอมลทใชในการจ าแนกกลมนกทองเทยว (2) วธทใชในการจ าแนกกลมนกทองเทยว และ(3)ผลการจ าแนกขอมลนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคลโดยมรายละเอยดดงตอไปน

1.2.1) ขอมลทใชในการจ าแนกกลมนกทองเทยว ขอมลสวนบคคลทใชในการจ าแนกกลมนกทองเทยว ไดมาจากการสอบถามขอมลสวนบคคลของนกทองเทยวจ านวนทงหมด 10 ขอค าถาม ประกอบดวย ขอค าถามเกยวกบขอมลลกษณะพนฐานของนกทองเทยว จ านวน 4 ขอ (ขอท 1-4) ขอค าถามเกยวกบขอมลลกษณะการทองเทยว จ านวน 4 ขอ(ขอท 5-8)และขอค าถามเกยวกบขอมลลกษณะทางจตวทยาของนกทองเทยว จ านวน 2 ขอ(ขอท 9-10) โดยมรายละเอยดดงตอไปน - ขอมลลกษณะพนฐานของนกทองเทยว จ านวน 4 ขอถาม ไดแก ขอท 1คอ เพศ จ าแนกเปน ชาย และหญง ขอท 2คอ อาย จ าแนกเปนชวงอาย 6 - 14 ป 15 - 24 ป25 - 34 ป 35 - 49 ป และ 50 ปขนไป ขอท 3คอ รายรบ/รายได จ าแนกเปน นอยกวา5,001 บาท 5,001 – 10,000 บาท 10,001 – 20,000 บาท 20,001 – 30,000 บาท 30,001 – 40,000 บาทและ 40,000 บาทขนไป ขอท 4 คอ กลมอาชพ จ าแนกเปน นกเรยน/นกศกษา ขาราชการ พนกงานเอกชน เจาของกจการ และอน ๆ - ขอมลลกษณะการทองเทยว (ทนกทองเทยวมกใชบอยครงทสด) จ านวน 3ขอถาม ไดแก

 

 

 

 

 

 

 

 

76

ขอท 5คอ ผรวมเดนทาง จ าแนกเปน เดนทางคนเดยว กบคนรก กบเพอน และกบครอบครว ขอท 6คอลกษณะการเดนทาง จ าแนกเปน รถยนตสวนตว รถไฟ รถทวร เครองบน และอน ๆ ขอท 7คอลกษณะทพก จ าแนกเปน โรงแรม วนอทยานหรออทยานแหงชาต รสอรท โฮมสเตย และอน ๆ ขอท 8คองบประมาณตอวน (คาทพกและคาอาหาร) จ าแนกเปน นอยกวา 1,001 บาท 1,001 – 2,000 บาท 2,001 – 3,000 บาท และ 3,000 บาทขนไป - ขอมลลกษณะทางจตวทยาของนกทองเทยว เปนการสอบถามขอมลเกยวกบการยอมรบความเสยง จ าแนกเปน กลมทยอมรบความเสยงไดสง (Allocentricism) กลมทยอมรบความเสยงไดปานกลาง (Mid-Centricism) และกลมทยอมรบความเสยงไดต า ( Psychocentricism) โดยใชค าถามเชงจตวทยา 2 ค าถาม เพอจ าแนกกลม จ านวน 2ขอถาม ไดแก ขอท 9 คอ “คณชอบทดลองสงใหม ๆ หรอไม ”โดยมค าตอบทเปนไปได คอ ชอบ หรอไมชอบ ขอท 10 คอ “ถาเพอนชวนคณเลนกฬาบนจจมพคณจะเลนหรอไม” โดยมค าตอบทเปนไปได คอ เลน หรอไมเลน ทงน หากนกทองเทยวคนหนงตอบค าถามวาชอบทดลองสงใหม ๆ และเลนบนจจมพ นกทองเทยวคนดงกลาวกจะถกจดใหอยในกลมทยอมรบความเสยงไดสง แตหากชอบทดลองสงใหม ๆ แตไมชอบเลนกฬาบนจจมพ นกทองเทยวคนดงกลาวกจะถกจดใหอยในกลมทยอมรบความเสยงไดปานกลาง ในขณะท หากไมชอบทงทดลองสงใหม และไมชอบเลนบนจจมพ นกทองเทยวคนดงกลาวกจะถกจดใหอยในกลมทยอมรบความเสยงไดต า จากทกลาวในขางตน ท าใหไดลกษณะของขอมลสวนบคคลของนกทองเทยวทง 10 ขอค าถาม ซงไดมาจากขอมล 3 สวน ไดแก ขอมลลกษณะพนฐานของนกทองเทยว ขอมลลกษณะการทองเทยว และขอมลลกษณะทางจตวทยาของนกทองเทยว นอกจากนยงไดรวมกลมของนกทองเทยวทไดจากการจดกลมตามคะแนนความชอบในสถานททองเทยวในขนตอนกอนมาใชเปนผลลพธในการท านายกลมของนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคล ดงตวอยางขอมลในตารางท 3.3

ตารางท 3.3 ตวอยางขอมลสวนบคคลจากนกทองเทยว 400 คน

 

 

 

 

 

 

 

 

77

นกทองเทยว

คนท

ขอมลสวนบคคล กลมของ

นก

ทองเทยว เพศ อาย รายได …

การยอมรบความ

เสยง

1 หญง 15-19 นอยกวา 5,000 บาท … ต า 3

2 หญง 15-19 นอยกวา 5,000 บาท … ต า 3

3 หญง 15-19 นอยกวา 5,000 บาท … ปานกลาง 3

4 หญง 15-19 นอยกวา 5,000 บาท … สง 2

5 หญง 15-19 นอยกวา 5,000 บาท … ปานกลาง 4

… … … … … … …

400 ชาย 30-39 20,001-30,000 บาท … สง 4

1.2.2) วธทใชในการจ าแนกกลมนกทองเทยว ในการออกแบบวธทใชในการจ าแนกกลมนกทองเทยวนน ไดน าเทคนคการจ าแนก ( Classification) มาประยกตใชสรางโมดลในการท านายกลมของนกทองเทยวโดยใชขอมลสวนบคคลและกลมของนกทองเทยวทไดจากการจดกลมนกทองเทยว ของนกทองเทยวจ านวน 400 คน เพอหาความสมพนธของขอมลสวนบคคลของนกทองเทยว และน าไปใชในการท านายกลมนกทองเทยวตอไปซงในงานวจยนไดน าเทคนคการจ าแนกมาประยกตใช 2 วธ คอ - ตนไมตดสนใจ (Decision Tree) โดยใชวธ J48ในการสรางโมดลการท านายกลม - โครงขายประสาทเทยม ( Neural Network) ดวยวธเพอรเซฟตรอนแบบหลายชน (Multilayer Perceptron)ควบคกบวธการวเคราะหองคประกอบหลก (Principle Component Analysis)ในกระบวนการเลอกลกษณะส าคญ เพอใช สรางโมดลการท านายกลม ทงน กระบวนการเลอกลกษณะส าคญ ( Feature Selection) ทง 2 วธมลกษณะดงนวธ J48 ใชวธการแบบฝงตว ( Embedded) และวธPCA-NN (Principal Component Analysis & Neural Network) เปนวธการใชเครองหอหม ( Wrapper) ทไดกลาวมาแลวขางตนในหวขอ 3.1.1.2 การท านายกลมของนกทองเทยวตามลกษณะรายบคคล

1.2.3) ผลการสรางโมดลการท านายกลมนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคล

 

 

 

 

 

 

 

 

78

ผลการสรางโมดลการท านายกลมนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคล โดยใชขอมลสวนบคคลนกทองเทยวและขอมลการจดกลมนกทองเทยวดวยวธเคมนส ท าใหไดโมดลการท านายกลมนกทองเทยว 2โมดล คอ (1) โมดลการท านายกลมดวยวธ J48 เพอน าไปใชส าหรบท านายกลมของนกทองเทยวตอไป ตวอยางโมดลท านายกลมดวยวธ J48 ซงเปนตนไมการตดสนใจ แสดงดงรปท 3.4 (2) โมดลการท านายกลมดวยวธ PCA-NNโดยใชวธการวเคราะหองคประกอบหลกในการเลอกลกษณะส าคญผลทไดจากการวเคราะห แสดงดงรปท 3.5 มทงหมด 9 องคประกอบ และตวอยางโมดลการท านายกลมดวยวธ PCA-NN ซงเปนโครงขายประสาทเทยม แสดงดงรปท 3.6

รปท 3.4ตวอยางโมดลการท านายกลมดวยวธ J48

รปท 3.5ผลการวเคราะหองคประกอบหลก

 

 

 

 

 

 

 

 

79

รปท 3.6ตวอยางโมดลการท านายกลมดวยวธ PCA-NN

2) การท านายกลมนกทองเทยวเปาหมายตามลกษณะสวนบคคล การท านายกลมนกทองเทยวเปาหมายตามลกษณะสวนบคคล แบงเปน4 สวน คอ 2.1)การเกบรวบรวมขอมลสวนบคคลจากนกทองเทยวเปาหมาย 2.2) การท านายกลมของนกทองเทยวเปาหมายตามลกษณะสวนบคคล 2.3) การคดเลอกคะแนนของสถานททองเทยวจากนกทองเทยวทอยในกลมเดยวกนกบนกทองเทยวเปาหมายและ 2.4) การหาคาคะแนนความคลายคลงกนระหวางนกทองเทยวเปาหมายกบนกทองเทยวภายในกลมดวยเทคนคการวดความคลายแบบโคไซนโดยมเนอหาดงตอไปน

2.1) การเกบรวบรวมขอมลสวนบคคลจากนกทองเทยวเปาหมาย ขอมลสวนบคคลทใชในการหาคาคะแนนความคลายคลงกนดวยเทคนคการวดความคลายแบบโคไซนดดแปลง ( Modified Cosine Technique)แบงออกเปน 2สวน คอ 2.1.1) ขอมลสวนบคคลจากนกทองเทยวเปาหมายและ 2.1.2) ขอมลคะแนนความชอบจากนกทองเทยวเปาหมาย

2.1.1) ขอมลสวนบคคลจากนกทองเทยวเปาหมาย ขอมลสวนบคคลจากนกทองเทยวเปาหมายไดมาจากการสอบถามขอมลสวนบคคลของนกทองเทยวจ านวนทงหมด 10ขอค าถาม โดยมขอค าถามเหมอนกบหวขอท 1.2.1 ซงตวอยางขอมลสวนบคคลทไดแสดงดงตารางท 3.4

2.1.2) ขอมลคะแนนความชอบจากนกทองเทยวเปาหมาย ขอมลคะแนนความชอบจากนกทองเทยวเปาหมายไดมาจากการสอบถามขอมลความชอบในสถานททองเทยวจ านวน 54แหง โดยมลกษณะการสอบถามเหมอนหวขอท 1.1.1 ซงตวอยางขอมลคะแนนความชอบทไดแสดงดงตารางท 3.6

 

 

 

 

 

 

 

 

80

ตารางท 3.4 ตวอยางขอมลสวนบคคลจากนกทองเทยวเปาหมาย

นกทอง เทยว คนท

ขอมลสวนบคคล

เพศ อาย รายได ... การยอมรบความเสยง

1 หญง 15-19 นอยกวา 5,000 บาท … ปานกลาง

ตารางท 3.5 ตวอยางขอมลคะแนนความชอบจากนกทองเทยวเปาหมาย

นกทองเทยวเปาหมาย (คนท)

สถานททองเทยว (แหงท)

1 2 3 4 5

1 5 4.5 4 3.5 0

ตารางท 3.6 ตวอยางระดบความชอบในแตละสถานททองเทยวของนกทองเทยวกลมท 1

สถานท ทองเทยว (แหงท)

นกทองเทยวกลมท 1 (คนท)

นกทองเทยวเปาหมาย

1 4 7 10 22

1 5 4.5 5 4 5 4.5

2 4.5 5 0 4.5 0 0

3 4 5 0 0 4.5 4

4 3.5 4 4 0 0 0

5 0 0 0 4.5 4 4

2.2) การท านายกลมของนกทองเทยวเปาหมายตามลกษณะสวนบคคล ในการท านายกลมของนกทองเทยวเปาหมายตามลกษณะสวนบคคลนน กระท าเมอนกทองเทยวเปาหมายแตละคนระบขอมลสวนบคคลของตนเองเขาสระบบ(ดงตารางท 3.5) หลงจากนนระบบจะใชโมดลการท านายกลม เพอคาดการณกลมของนกทองเทยวเปาหมายคนนน แลวน าขอมลคะแนนสถานททองเทยวจากนกทองเทยวคนอน ๆ เฉพาะทอยในกลมเดยวกบนกทองเทยวเปาหมาย มาใชในการค านวณหาคาคะแนนความคลายคลงกน ใหกบนกทองเทยวเปาหมายนน

2.3) การคดเลอกคะแนนของสถานททองเทยวจากนกทองเทยวทอยในกลมเดยวกนกบนกทองเทยวเปาหมาย

 

 

 

 

 

 

 

 

81

โดยตวอยางนกทองเทยวเปาหมายอยในกลมท 1 ซงกลมท 1ประกอบดวยนกทองเทยวคนท 1,4, 7, 10 และ22 ซงมคะแนนความชอบในแตละสถานททองเทยวของนกทองเทยว แสดงดงในตารางท 3.6

2.4) การหาคาคะแนนความคลายคลงกนระหวางนกทองเทยวเปาหมายกบนกทองเทยวภายในกลมดวยเทคนคการวดความคลายแบบโคไซนดดแปลง ในวธการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลเทคนคการวดความคลายแบบโคไซนดดแปลง ( Modified Cosine Technique)ท าโดยการค านวณคาคะแนนความคลายคลงกนระหวางนกทองเทยวเปาหมาย และนกทองเทยวแตละคนในกลมเดยวกนกบนกทองเทยวเปาหมายนน โดยการน าคะแนนความชอบในแตละสถานททองเทยวของนกทองเทยวเปาหมาย และนกทองเทยวแตละคนในกลมมาเปรยบเทยบกน ดงสมการท 3.1

𝐶𝑜𝑠(𝑋, 𝑌) =𝑋 ∗ 𝑌

𝑋 ∗ ||𝑌|| (3.1)

เมอ 𝐶𝑜𝑠(𝑋, 𝑌) = คาคะแนนความคลายคลงกน 𝑋 = ระดบความชอบในแตละสถานทของนกทองเทยวเปาหมาย 𝑌 = ระดบความชอบในแตละสถานทของนกทองเทยวแตละคนทอยในกลมเดยวกบนกทองเทยวเปาหมาย

𝑋 ∗ 𝑌 = (X1*Y1)+ (X2*Y2)+ (X3*Y3)+…+ (Xn*Yn)

𝑋 = X2

ตวอยางใหนกทองเทยวเปาหมายมคะแนนความชอบในสถานททองเทยวแหงท 1 - 5 คอ 5, 4.5, 4, 3.5และ 0 ตามล าดบ สวนนกทองเทยวคนท 1ซงอยในกลมเดยวกบนกทองเทยวเปาหมาย มคะแนนความชอบในสถานททองเทยว 5แหง คอ 4.5,5,5,4 และ0ตามล าดบดงนน นกทองเทยวเปาหมาย คอ X =(5,4.5,4,3.5,0) นกทองเทยวคนท 1 คอ Y =(4.5,5,5,4,0)

เมอ 𝑋 ∗ 𝑌 79.000043.55454.54.55

 

 

 

 

 

 

 

 

82

𝑋 22222 03.545.45

8.57350.73

𝑌 22222 04554.5

9.28725.86

ดงนน

992.062.79

00.79

287.9573.8

00.79),(

YXCos

จะไดคาคะแนนความคลายคลงกนระหวางนกทองเทยว

เปาหมาย กบนกทองเทยวคนท 1 เทากบ 0.992 โดยจะใชวธดงกลาวหาคาคะแนนความคลายของนกทองเทยวทเหลอทอยในกลมเดยวกนกบนกทองเทยวเปาหมาย ไดแก นกทองเทยวคนท 4, 7,10และ 22 ซงไดคาความคลายคลงกนดงตารางท 3.7

ตารางท 3.7 ผลการวดคลายคลงกนระหวางนกทองเทยวเปาหมาย และนกทองเทยวกลมท 1

การวดคลายของนกทองเทยวกลมท 1 คะแนนความคลายคลงกน

นกทองเทยวเปาหมาย: นกทองเทยวคนท 1 0.992 นกทองเทยวเปาหมาย: นกทองเทยวคนท 4 0.710 นกทองเทยวเปาหมาย: นกทองเทยวคนท 7 0.624 นกทองเทยวเปาหมาย: นกทองเทยวคนท 10 0.640 นกทองเทยวเปาหมาย: นกทองเทยวคนท 22 0.621

หลงจากไดคาคะแนนความคลายคลงกนแลว จะน าคะแนนเหลานนมาใชในการหาล าดบความส าคญของสถานททองเทยวตอไป

3) การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคล การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคล แบงเปน 2สวน คอ 3.1)การค านวณคะแนนและ 3.2) การจดอนดบสถานททองเทยว โดยมเนอหาดงตอไป

3.1) การค านวณหาผลรวมคะแนนของสถานททองเทยว การค านวณคะแนนของสถานททองเทยวใชขอมล 2สวน คอ(1) คะแนนของสถานททองเทยวจากนกทองเทยวทอยในกลมเดยวกนกบนกทองเทยวเปาหมาย

 

 

 

 

 

 

 

 

83

ตวอยางดงตารางท 3.6 ตวอยางระดบความชอบในแตละสถานททองเทยวของนกทองเทยวกลมท 1 คณกบ คะแนนความคลายคลงกนของนกทองเทยว ดงตวอยางในตารางท 3.7และผลการวดคลายคลงกนระหวางนกทองเทยวเปาหมาย และนกทองเทยวกลมท 1 แสดงดงตารางท 3.8

3.2) การจดอนดบสถานททองเทยว ในการจดอนดบสถานททองเทยว โดยน าผลรวมคะแนนของสถานททองเทยว จากตารางท 3.9 มาใชในการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคล ซงตวอยางผลการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคการวดความคลายแบบโคไซนดดแปลง (Modified Cosine Technique: MCS) แสดงดงตารางท 3.9 ตารางท 3.8 ตวอยางการค านวณหาผลรวมคะแนนของสถานททองเทยว

สถานท ทองเทยว (แหงท)

นกทองเทยวกลมท 1 (คนท) ผลรวมคะแนนของสถานททองเทยว

1 4 7 10 22

0.992 0.710 0.624 0.640 0.621

1 4.5 x 0.992

5 x 0.710

4 x 0.624

5 x 0.640

4.5 x 0.621

16.504

2 5 x

0.992 0 x

0.710 4.5 x 0.624

0 x 0.640

0 x 0.621

7.768

3 5 x

0.992 0 x

0.710 0 x

0.624 4.5 x 0.640

4 x 0.621

10.324

4 4 x

0.992 4 x

0.710 0 x

0.624 0 x

0.640 0 x

0.621 6.808

5 0 x

0.992 0 x

0.710 4.5 x 0.624

4 x 0.640

4 x 0.621

7.852

ตารางท 3.9 ตวอยางผลการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลเทคนคการวดความคลายแบบ โคไซนดดแปลง (Modified Cosine Technique)

สถานท ทองเทยว

ผลรวมคะแนนของสถานททองเทยว

อนดบสถานททองเทยว

1 16.504 1

2 7.768 4

3 10.324 2

4 6.808 5

 

 

 

 

 

 

 

 

84

สถานท ทองเทยว

ผลรวมคะแนนของสถานททองเทยว

อนดบสถานททองเทยว

5 7.852 3

3.1.2.2 การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคการจดล าดบดดแปลง (Modified Ranking Technique) ขนตอนการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคการจดล าดบดดแปลง (Modified Ranking Technique) แบงการท างานออกเปน 3 ขนตอน ไดแก (1) การสรางโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคล ( 2)การท านายกลมนกทองเทยวเปาหมายตามลกษณะสวนบคคล และ (3) การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคล ดงรปท 3.7โดยมรายละเอยดในแตละขนตอนดงตอไปน

รปท 3.7การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลเทคนคการจดล าดบดดแปลง

1) การสรางโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคล การสรางโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคล แบงเปน 2 สวน คอ 1.1) การจดกลมนกทองเทยวตามเกณฑดวยวธเคมนสและ 1.2) การจ าแนกกลมนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคลดวยวธ J48 และ PCA-NNโดยมเนอหาดงตอไปน

1.1) การจดกลม (Clustering) นกทองเทยวตามเกณฑดวยวธเคมนส

 

 

 

 

 

 

 

 

85

การจดกลมนกทองเทยวตามเกณฑดวยวธเคมนส แบงเปน 3 สวน คอ 1.1.1) ขอมลทใชในการจดกลมนกทองเทยว 1.1.2) วธทใชในการจดกลมนกทองเทยว และ 1.1.3) ผลการจดกลมนกทองเทยว โดยมเนอหาดงตอไปน

1.1.1) ขอมลทใชในการจดกลมนกทองเทยว ขอมลทน ามาใชในการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคการจดล าดบดดแปลง ( Modified Ranking Technique)มาจากการเกบแบบ สอบถามจากนกทองเทยวซงแสดง ความคดเหนทมตอเกณฑทใชในการพจารณาสถานททองเทยวทงหมด 7 เกณฑ ประกอบดวย (1) กจกรรม (2) สงอ านวยความสะดวก (3) อาหาร (4) ราคา (5) ความปลอดภย (6) ความสวยงาม และ (7) ความสะอาด จ านวน 400 คน ซงลกษณะแบบสอบถามเปนการใหระดบความชอบในรปแบบความส าคญของเกณฑ ดงน 1, 2, 3, 4, 5, 6และ7โดย1 คอ เกณฑมความส าคญมากทสดและ 7คอ เกณฑมความส าคญนอยทสดตามล าดบ ซงในตารางท 3.10 แสดงตวอยางการใหนกทองเทยวระบความส าคญของเกณฑทมตอสถานททองเทยว

ตารางท 3.10 ตวอยางล าดบความส าคญของเกณฑของนกทองเทยวทมตอสถานททองเทยวดวย เทคนคการจดล าดบดดแปลง

นกทองเทยว (คนท)

ล าดบความส าคญของเกณฑ

กจกรรม สงอ านวยความสะดวก อาหาร ราคา ความ

ปลอดภย ความสวยงาม

ความสะอาด

1 1 4 5 3 3 6 7

2 2 3 4 1 5 7 6

3 1 6 5 3 3 4 7

4 1 2 3 4 5 6 7

5 1 4 5 2 3 7 6

… … … … … … … …

400 7 6 5 1 2 3 4

1.1.2) วธทใชในการจดกลมนกทองเทยว ในการออกแบบวธทใชในการจดกลมนกทองเทยวนน ไดน าเทคนคการจดกลม (Clustering) มาประยกตใชเพอแบงกลมนกทองเทยวตามความคดเหนทมตอเกณฑทใชในการพจารณาสถานททองเทยวทงหมด 7 เกณฑ ของนกทองเทยว 400 คน เพอหาจดเดน

 

 

 

 

 

 

 

 

86

ของแตละกลมออกมาใหเหนอยางชดเจน โดยมสมมตฐานวา นกทองเทยวทอยในกลมเดยวกน จะมเกณฑในการพจารณาสถานททองเทยวคลายกน ซงลกษณะเฉพาะของกลมนน ๆ ถกน ามาประยกตใชในการสรางโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคลในขนตอนถดไป ซงในงานวจยนไดน าเทคนคการจดกลมทนยมใชกนมากทสด ทเรยกวา “เคมนส ( K-Means)” มาประยกตใช โดยเทคนคการจดกลมแบบเคมนส (K-Means Clustering) มงเนนการแบงกลมนกทองเทยว 𝑁คน ใหเปน 𝑘กลมยอยโดยนกทองเทยวแตละคนจะถกจดอยในกลมซงตนเองอยใกลคาเฉลย (Mean) ของกลมนนมากทสด โดยขนตอนวธการจดกลมแบบเคมนสตองการขอมลน าเขา 1 ตว คอ จ านวนของกลม (𝑘 Cluster) ทตองการแบง ซงในงานวจยนไดเลอกวธการใชกฎของฮาตแกน (Hartigan’s Rule) เนองจากวธการนเปนวธการดทสดในการหาจ านวนกลมทเหมาะสมทสดทน าไปใชในเทคนคการจดกลมแบบเคมนส ซงทฤษฎทเกยวของกบขนตอนวธเคมนส (K-Means Algorithm) และกฎของฮาตแกน (Hartigan’s Rule) ไดกลาวไวอยางละเอยดแลวในบทท 2 หวขอท 2.2.2.2 ซงในการหาจ านวนกลมของนกทองเทยวทเหมาะสมทสดโดยใชกฎของฮาตแกนดวยเทคนคการวดความคลายแบบโคไซน ผลลพธทไดแสดงดงรปท 3.8

รปท 3.8การหาจ านวนกลมของนกทองเทยวทเหมาะสมทสดโดยใชกฎของฮาตแกนดวยเทคนค การจดล าดบดดแปลง

ซงจากรปท 3.8จะเหนวา จ านวนกลมทมคาดชนฮาตแกนต ากวา 10 คาแรก คอ 11 แสดงวาเมอแบงกลมได 11 กลมแลว ไมควรแบงกลมอกตอไป ดงนน จ านวนกลมของนกทองเทยวทเหมาะสมทสดโดยใชกฎของฮาตแกนส าหรบเทคนคการจดล าดบดดแปลง คอ การแบงกลมนกทองเทยวออกเปน 11กลม

 

 

 

 

 

 

 

 

87

1.1.3) ผลการจดกลมนกทองเทยว การจดกลมนกทองเทยว 400คน ซงใชขอมลเกณฑทใชในการพจารณาสถานททองเทยวทงหมด 7เกณฑ ดวยวธเคมนส ท าใหสามารถจดกลมของนกทองเทยวทมลกษณะคลายคลงกน แบงออกเปน 11กลม ดงตวอยางผลการจดกลมนกทองเทยวในตารางท 3.11

ตารางท 3.11 ตวอยางผลการจดกลมของนกทองเทยวดวยวธเคมนส

นกทองเทยว (คนท)

ล าดบความส าคญของเกณฑ กลมของ

นกทองเทยว กจกรรม สงอ านวยความสะดวก อาหาร ราคา ความ

ปลอดภย ความสวยงาม

ความสะอาด

1 1 4 5 3 3 6 7 1 2 2 3 4 1 5 7 6 5 3 1 6 5 3 3 4 7 2 4 1 2 3 4 5 6 7 5 5 1 4 5 2 3 7 6 3 … … … … … … … … …

400 7 6 5 1 2 3 4 9

1.2) การจ าแนกกลม (Classification) นกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคลดวยวธ J48 และ PCA-NN เมอนกทองเทยวไดถกจดกลมตามคะแนนความชอบในสถานททองเทยวดวยขนตอนวธเคมนสแลว จากนนจะเขาสขนตอนการจ าแนกขอมล ( Classification) นกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคลดวยวธ J48 และ PCA-NN โดยมรายละเอยดทเกยวของ 3 สวน คอ (1) ขอมลทใชในการจ าแนกกลมนกทองเทยว (2) วธทใชในการจ าแนกกลมนกทองเทยว และ (3) ผลการจ าแนกขอมลนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคล โดยมรายละเอยดดงตอไปน

1.2.1) ขอมลทใชในการจ าแนกกลมนกทองเทยว ขอมลสวนบคคลทใชในการจ าแนกกลมนกทองเทยว ไดมาจากการสอบถามขอมลสวนบคคลของนกทองเทยว ซงแบงออกเปน 3สวนคอ สวนของขอมลลกษณะพนฐานของนกทองเทยว (เพศ อาย รายได /รายรบ และลกษณะอาชพ) สวนของขอมลลกษณะการทองเทยว และสวนของขอมลลกษณะทางจตวทยาของนกทองเทยว เชนเดยวกบเทคนค การวดความคลายแบบโคไซนดดแปลง ( Modified Cosine Similarity Technique) ตวอยางแสดงดงตารางท 3.12

 

 

 

 

 

 

 

 

88

ตารางท 3.12 ตวอยางขอมลสวนบคคลจากนกทองเทยว 400คน

นกทองเทยว คนท

ขอมลสวนบคคล กลมของ นกทองเทยว เพศ อาย รายได … การยอมรบ

ความเสยง 1 หญง 15-19 นอยกวา 5,000 บาท … ต า 1

2 หญง 15-19 นอยกวา 5,000 บาท … ต า 5

3 หญง 15-19 นอยกวา 5,000 บาท … ปานกลาง 2

4 หญง 15-19 นอยกวา 5,000 บาท … สง 5

5 หญง 15-19 นอยกวา 5,000 บาท … ปานกลาง 3

… … … … … … …

400 ชาย 30-39 20,001-30,000 บาท … สง 9

1.2.2) วธทใชในการจ าแนกกลมนกทองเทยว ในการออกแบบวธทใชในการจ าแนกกลมนกทองเทยวนน ไดน าเทคนคการจ าแนก ( Classification) มาประยกตใชสรางโมดลในการท านายกลมของนกทองเทยวโดยใชขอมลสวนบคคลและกลมของนกทองเทยวทไดจากการจดกลมนกทองเทยว ของนกทองเทยวจ านวน 400 คน เพอหาความสมพนธของขอมลสวนบคคลของนกทองเทยว และน าไปใชในการท านายกลมนกทองเทยวตอไปซงในงานวจยนไดน าเทคนคการจ าแนกมาประยกตใช 2 วธ คอ (1)ตนไมตดสนใจ (Decision Tree) โดยใชวธ J48 ในการสรางโมดลการท านายกลม (2)โครงขายประสาทเทยม ( Neural Network) ดวยวธเพอรเซฟตรอนแบบหลายชน (Multilayer Perceptron)ควบคกบวธการวเคราะหองคประกอบหลก (Principle Component Analysis)ในกระบวนการเลอกลกษณะส าคญ เพอใช สรางโมดลการท านายกลม ทงนกระบวนการเลอกลกษณะส าคญ (Feature Selection)ทง 2 วธ มลกษณะดงนวธ J48 ใช วธการแบบฝงตว ( Embedded) และ วธPCA-NN (PrincipalComponent Analysis & Neural Network) เปนวธการใชเครองหอหม ( Wrapper) ซงไดกลาวมาแลวขางตนในหวขอ 3.1.1.2 การท านายกลมของนกทองเทยวตามลกษณะรายบคคล

1.2.3) ผลการสรางโมดลการท านายกลมนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคล

 

 

 

 

 

 

 

 

89

ผลการสรางโมดลการท านายกลมนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคล โดยใชขอมลสวนบคคลนกทองเทยวและขอมลการจดกลมนกทองเทยวดวยวธเคมนส ท าใหไดโมดลการท านายกลมนกทองเทยว 2 โมดล คอ (1) โมดลการท านายกลมดวยวธ J48 เพอน าไปใชส าหรบท านายกลมของนกทองเทยวตอไป ตวอยางโมดลท านายกลมดวยวธ J48 ซงเปนตนไมการตดสนใจ แสดงดงรปท 3.9

รปท 3.9ตวอยางโมดลการท านายกลมดวยวธ J48

(2) โมดลการท านายกลมดวยวธ PCA-NNโดยใชวธการวเคราะหองคประกอบหลกในการเลอกลกษณะส าคญผลทไดจากการวเคราะห แสดงดงรปท 3.10 ซงมทงหมด 9 องคประกอบ และตวอยางโมดลการท านายกลมดวยวธ PCA-NN ซงเปนโครงขายประสาทเทยม แสดงดงรปท 3.11

รปท 3.10ผลการวเคราะหองคประกอบหลก

 

 

 

 

 

 

 

 

90

รปท 3.11ตวอยางโมดลการท านายกลมดวยวธ PCA-NN

2) การท านายกลมนกทองเทยวเปาหมายตามลกษณะสวนบคคล การท านายกลมนกทองเทยวเปาหมายตามลกษณะสวนบคคล แบงเปน 6สวน คอ2.1) การเกบรวบรวมขอมลสวนบคคลจากนกทองเทยวเปาหมาย 2.2) การท านายกลมของนกทองเทยวเปาหมายตามลกษณะสวนบคคล 2.3) การหาคาเซนทรอยดของเกณฑของกลมนกทองเทยวเปาหมาย 2.4) การจดล าดบความส าคญของเกณฑ 2.5) การหาคาน าหนกของเกณฑดวยเทคนคการจดล าดบและ 2.6) การปรบคาความส าคญของเกณฑ โดยมเนอหาดงตอไปน

2.1) การเกบรวบรวมขอมลสวนบคคลจากนกทองเทยวเปาหมาย ขอมลสวนบคคลทใชในการหาคาความส าคญของเกณฑของนกทองเทยวดวยเทคนคการจดล าดบดดแปลง ( Modified Ranking Technique)แบงออกเปน 2 สวน คอ 2.1.1) ขอมลสวนบคคลจากนกทองเทยวเปาหมายและ 2.1.2) การท านายกลมของนกทองเทยวเปาหมายตามลกษณะสวนบคคลจากนกทองเทยวเปาหมาย

2.1.1) ขอมลสวนบคคลจากนกทองเทยวเปาหมาย ขอมลสวนบคคลจากนกทองเทยวเปาหมายไดมาจากการสอบถามขอมลสวนบคคลของนกทองเทยวจ านวนทงหมด 10 ขอค าถาม โดยมขอค าถามเหมอนกบหวขอท 1.2.1 ซงตวอยางขอมลสวนบคคลทไดแสดงดงตารางท 3.13

ตารางท 3.13 ตวอยางขอมลสวนบคคลจากนกทองเทยวเปาหมาย

นกทอง เทยวคนท

ขอมลสวนบคคล

เพศ อาย รายได … การยอมรบความเสยง 1 หญง 15-19 นอยกวา 5,000 บาท … ปานกลาง

 

 

 

 

 

 

 

 

91

2.2) การท านายกลมของนกทองเทยวเปาหมายตามลกษณะสวนบคคล ในการท านายกลมของนกทองเทยวเปาหมายตามลกษณะสวนบคคลนน กระท าเมอนกทองเทยวเปาหมายแตละคนระบขอมลสวนบคคลของตนเองเขาสระบบ (ดงตารางท 3.13) หลงจากนนระบบจะใชโมดลการท านายกลม เพอคาดการณกลมของนกทองเทยวเปาหมายคนนน แลวน าขอมลเกณฑสถานททองเทยวจากนกทองเทยวคนอน ๆ เฉพาะทอยในกลมเดยวกบนกทองเทยวเปาหมาย มาใชในการค านวณหาคาคะแนนความคลายคลงกนใหกบนกทองเทยวเปาหมายนน

2.3) การหาคาเซนทรอยดของเกณฑของกลมนกทองเทยวเปาหมาย จากแนวคดทวา นกทองเทยวทอยในกลมเดยวกน จะใหล าดบความส าคญของเกณฑคลายกน ดงนนในการก าหนดอนดบล าดบความส าคญของเกณฑใหกบนกทองเทยวเปาหมายนน จะท าโดยการหาคาเซนทรอยดของล าดบความส าคญของเกณฑของนกทองเทยวทอยในกลมเดยวกบนกทองเทยวเปาหมายโดยใชวธเคมนสทรอยดและน าคาเซนทรอยดทไดไปจดล าดบความส าคญของเกณฑในขนตอนถดไป เพอน าอนดบความส าคญทไดไปใชกบนกทองเทยวเปาหมายนน โดยตวอยางการหาคาเซนทรอยดของนกทองเทยวเปาหมายทอยในกลมท 1แสดงดงตารางท 3.14ซงกลมท 1 ประกอบดวยนกทองเทยวคนท 1,4,7,10 และ22

ตารางท 3.14 ตวอยางการหาคาเซนทรอยดของเกณฑจากนกทองเทยวกลมท 1 ดวยแบบจ าลอง การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคการจดล าดบดดแปลง

นกทองเทยว กลมท 1

ล าดบความส าคญของเกณฑ

กจกรรม สงอ านวยความสะดวก อาหาร ราคา ความ

ปลอดภย ความสวยงาม

ความสะอาด

นกทองเทยวคนท 1 1 4 5 3 3 6 7

นกทองเทยวคนท 4 2 3 4 1 5 7 6

นกทองเทยวคนท 7 1 6 5 3 3 4 7

นกทองเทยวคนท 10 1 2 3 4 5 6 7

นกทองเทยวคนท 22 1 4 5 2 3 7 6

คาเซนทรอยด 1.25 3.75 4.25 2.75 4 5.75 6.75

2.4) การจดล าดบความส าคญของเกณฑของนกทองเทยวเปาหมาย

 

 

 

 

 

 

 

 

92

การจดล าดบความส าคญของเกณฑของนกทองเทยวเปาหมาย ท าโดยการน าคาเซนทรอยดทไดมาจดอนดบ โดยล าดบความส าคญของเกณฑของนกทองเทยวเปาหมายทไดน ถกน าไปใชในการหาคาน าหนกของเกณฑตอไป โดยการจดล าดบความส าคญของเกณฑตามคาเซนทรอยดแสดงดงตารางท 3.15 ตารางท 3.15 ตวอยางการจดล าดบความส าคญของเกณฑของนกทองเทยวเปาหมายดวยเทคนค การจดล าดบดดแปลง

เกณฑ คาเซนทรอยดของนกทองเทยวกลมท 1

ล าดบความส าคญของเกณฑของนกทองเทยวเปาหมาย

กจกรรม 1.25 1

สงอ านวยความสะดวก 3.75 4

อาหาร 4.25 5

ราคา 2.75 2

ความปลอดภย 4 3

ความสวยงาม 5.75 6

ความสะอาด 6.75 7

2.5) การหาคาน าหนกของเกณฑดวยเทคนคการจดล าดบ เมอไดล าดบความส าคญของเกณฑทเปนตวแทนของนกทองเทยวเปาหมาย จากตารางท 3.16 แลว จงน าขอมลเหลานนไปใชหาคาน าหนกของเกณฑดวยเทคนคการจดล าดบดวยวธหาผลรวม (Rank Sum) การจดล าดบดวยวธหาร ( Rank Reciprocal) และ การจดล าดบดวยวธยกก าลง ( Rank Exponent) โดยมสตรค านวณแสดงดงสมการท 3.2,3.3 และ 3.4 ตามล าดบ

Rank Sum (Wi) =n-rj+1

n-rk+1 (3.2)

Rank Reciprocal (Wi) =1/rj

(1/rk) (3.3)

Rank Exponent (Wi) =(n-rj+1)p

(n-rk+1)p (3.4)

เมอ Wi = คาน าหนกของเกณฑ rj = ล าดบความส าคญของเกณฑ

 

 

 

 

 

 

 

 

93

rk = ผลรวมของคาของเกณฑ n = จ านวนเกณฑทงหมด p = เลขยกก าลง (p=2)

โดยน าคาล าดบความส าคญของเกณฑของนกทองเทยวเปาหมาย จากตารางท 3.16 มาค านวณหาคาน าหนกของแตละเกณฑ โดยใชสตรของเทคนคการจดล าดบดวยวธหาผลรวม (Rank Sum) การจดล าดบดวยวธหาร (Rank Reciprocal) และการจดล าดบดวยวธยกก าลง (Rank Exponent) ดงสมการท 3.2,3.3 และ 3.4ไดผลดงตารางท 3.16

ตารางท 3.16 วธการหาคาน าหนกของเกณฑดวยเทคนคการจดล าดบดวยวธหาผลรวม (Rank Sum) การจดล าดบดวยวธหาร (Rank Reciprocal) และการจดล าดบดวยวธยกก าลง (Rank Exponent)

ล าดบเกณฑ (n=7)

ล าดบความส าคญของเกณฑ (rj)

Rank Sum Rank Reciprocal Rank Exponent

(n-rj+1) คาน าหนกของเกณฑ(Wi)

(1/rj) คาน าหนกของเกณฑ(Wi)

(n-rj+1)P คาน าหนกของเกณฑ(Wi)

1 1 (7-1+1) = 7

7/28 = 0.250

(1/1) = 1.00

1.00/2.59 = 0.391

(7-1+1)2 = 49

49/140 = 0.351

2 4 (7-4+1) = 4

4/28 = 0.143

(1/4) = 0.25

0.25/2.59 =0.098

(7-4+1)2

= 16 16/140 = 0.115

ตารางท 3.16 วธการหาคาน าหนกของเกณฑดวยเทคนคการจดล าดบดวยวธหาผลรวม (Rank Sum) การจดล าดบดวยวธหาร (Rank Reciprocal) และการจดล าดบดวยวธยกก าลง (Rank Exponent)(ตอ)

ล าดบเกณฑ (n=7)

ล าดบความส าคญของเกณฑ (rj)

Rank Sum Rank Reciprocal Rank Exponent

(n-rj+1) คาน าหนกของเกณฑ(Wi)

(1/rj) คาน าหนกของเกณฑ(Wi)

(n-rj+1)P คาน าหนกของเกณฑ(Wi)

3 5 (7-5+1) = 3

3/28 = 0.107

(1/5) = 0.20

0.50/2.59 =0.078

(7-5+1)2 = 9

9/140 = 0.064

4 2 (7-2+1) = 6

6/28 = 0.214

(1/2) = 0.50

0.50/2.59 =0.193

(7-2+1)2 =36

36/140 = 0.257

5 3 (7-3+1) = 5

5/28 = 0.178

(1/3) = 0.33

0.33/2.59 = 0.127

(7-3+1)2 = 25

25/140 = 0.179

6 6 (7-6+1) = 2

2/28 = 0.071

(1/6) = 0.17

0.17/2.59 = 0.065

(7-6+1)2 = 4

4/140 = 0.029

7 7 (7-7+1) = 1

1/28 = 0.036

(1/7) = 0.14

0.14/2.59 =0.056

(7-7+1)2 = 1

1/140 = 0.007

 

 

 

 

 

 

 

 

94

ผลรวม 28 1.00 2.59 1.00 140 1.00 เมอไดคาความส าคญของเกณฑของเทคนคการจดล าดบดวยวธหาผลรวม (Rank Sum)การจดล าดบดวยวธหาร (Rank Reciprocal) และการจดล าดบดวยวธยกก าลง (Rank Exponent) ดงตารางท 3.17ซงเปนตวแทนของนกทองเทยวเปาหมายแลวจะน าคาความส าคญของเกณฑเหลานนไปใชเพอจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลตอไป

ตารางท 3.17 วธการปรบคาความส าคญของเกณฑดวยเทคนคการจดล าดบดวยวธหาผลรวม (Rank Sum) การจดล าดบดวยวธหาร (Rank Reciprocal) และ การจดล าดบดวย วธยกก าลง (Rank Exponent)

Rank Sum Rank Reciprocal Rank Exponent คาน าหนก ของเกณฑ

คาความส าคญ ของเกณฑ

คาน าหนก ของเกณฑ

คาความส าคญ ของเกณฑ

คาน าหนกของเกณฑ

คาความส าคญ ของเกณฑ

0.250 107 0.391 107 0.351 107 0.143 104 0.098 104 0.115 104 0.107 103 0.078 103 0.064 103 0.214 106 0.193 106 0.257 106 0.178 105 0.127 105 0.179 105 0.071 102 0.065 102 0.029 102 0.036 101 0.056 101 0.007 101

3) การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคล การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคล แบงเปน 4 สวน คอ 3.1) การเกบรวบรวมขอมลคะแนนของสถานททองเทยวแยกตามเกณฑจากผเชยวชาญ 3.2) การปรบคาน าหนกของคะแนนของสถานททองเทยว 3.3) การค านวณคะแนนของสถานททองเทยวและ 3.4) การจดอนดบสถานททองเทยว โดยมเนอหาดงตอไปน

3.1) การเกบรวบรวมขอมลคะแนนของสถานททองเทยวแยกตามเกณฑจากผเชยวชาญ โดยผเชยวชาญในทนคอ ผเชยวชาญดานการทองเทยวในเขตพนททเปนกรณศกษา ไดแก จงหวดนครราชสมา ซงในการศกษาครงนไดเกบรวบรวมขอมลสถานททองเทยวจากส านกงานการทองเทยวแหงประเทศไทย จ านวน 76แหง และใหผเชยวชาญประเมนเกณฑในแตละสถานททองเทยว โดยผเชยวชาญสามารถประเมนเกณฑในแตละสถานททองเทยวไดอยางครบถวนเพยง 54 แหง โดยวธการใหคะแนนนนไดปรบปรงจาก มาตราสวน

 

 

 

 

 

 

 

 

95

ประมาณคา 5 ระดบตามเกณฑของลเครท (Likert Scale)(Allen and Seaman, 2007) ซงก าหนดคาน าหนกคะแนนดงน มเกณฑนนในระดบมากทสด ใหคะแนน 5 คะแนน มเกณฑนนในระดบมาก ใหคะแนน 4 คะแนน มเกณฑนนในระดบปานกลาง ใหคะแนน 3 คะแนน มเกณฑนนในระดบนอย ใหคะแนน 2 คะแนน มเกณฑนนในระดบนอยทสด ใหคะแนน 1 คะแนน

ตารางท 3.18 ตวอยางคะแนนของสถานททองเทยวตามเกณฑหลก

เกณฑ/ สถานททองเทยว

กจกรรม สงอ านวย

ความสะดวก อาหาร ราคา

ความปลอดภย

ความสวยงาม

ความสะอาด

1 2 4 4 4 5 5 4 2 2 3 3 4 4 4 2 3 2 3 2 4 4 3 2 4 3 5 5 3 5 4 5 5 2 4 3 4 5 5 3

ซงตวอยางขอมลการใหคะแนนสถานททองเทยวตามเกณฑการประเมนสถานททองเทยว แสดง ดงตารางท 3.18ซงถาคะแนนมคาเทากบ 5 หมายถง เกณฑนนอยในระดบดมากทสด และคะแนนเทากบ 1 หมายถง เกณฑนนอยในระดบดนอยทสด ส าหรบเกณฑราคา ถาคะแนนมคาเทากบ 5 หมายถง ราคาถกทสด คะแนนเทากบ 1 หมายถง ราคาแพงทสด

3.2) การปรบคาน าหนกของคะแนนของสถานททองเทยว ในการค านวณหาคาน าหนกของคะแนนนน ม 5 กระบวนการดงตอไปน กระบวนการท 1 คอ การใหผเชยวชาญเปรยบเทยบคะแนนเปนค ๆ (Pairwise Comparison) และน าคะแนนการเปรยบเทยบมาหาผลรวมในแนวคอลมน ซงในทน ไดก าหนดคะแนนการประเมนไวโดยใชมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ ไดแก 5 = มากทสด 4 = มาก 3 = ปานกลาง 2 = นอย และ 1 = นอยทสดดงตารางท 3.19

ตารางท 3.19 การเปรยบเทยบคะแนน 1-5 เปนค ๆ (Pairwise Comparison)

ระดบคะแนน 5 4 3 2 1

 

 

 

 

 

 

 

 

96

ระดบคะแนน 5 4 3 2 1

5 1.00 2.00 3.00 4.00 5.00 4 0.50 1.00 2.00 3.00 4.00 3 0.33 0.50 1.00 2.00 3.00 2 0.25 0.33 0.50 1.00 2.00 1 0.20 0.25 0.33 0.50 1.00

ผลรวมคอลมน 2.28 4.08 6.83 10.50 15.00

โดย 1.00 หมายถง ทงสองคะแนนมคาเทากน 2.00 หมายถง คะแนนหนงมคามากกวาอกคะแนนหนงนอย 3.00 หมายถง คะแนนหนงมคามากกวาอกคะแนนหนงปานกลาง 4.00 หมายถง คะแนนหนงมคามากกวาอกคะแนนหนงมาก 5.00 หมายถง คะแนนหนงมคามากกวาอกคะแนนหนงมากทสด

เมอคะแนนหนงมคามากกวาอกคะแนนหนง ในทางกลบกน คาทไดจะเปนสวนกลบ ตวอยางเชน ระดบคะแนน 5 มคามากกวาระดบคะแนน 4 คะแนนหนงมคามากกวาอกคะแนนหนงนอย คาทไดจากการเปรยบเทยบคนคอ 2.0 ดงนนถามองในมมกบ ระดบคะแนน 4 จะมคานอยกวาระดบคะแนน 5 โดยคาทไดจากการเปรยบเทยบนคอ 1/2.0 = 0.50เปนตน กระบวนการท 2 คอการน าผลรวมในแนวคอลมนมาหารขอมลทกตวในแนวตงเพอใหผลรวมในคอลมนนนเทากบ 1 ดงตารางท 3.20 ตวอยางเชน ในคของระดบคะแนน 5 - 5คอ 1.00/2.28 = 0.44 โดยหาทกระดบคะแนนเปนค ๆ ดวยวธดงกลาว

ตารางท 3.20 การค านวณหาคาน าหนกของคะแนน 1-5

ระดบคะแนน 5 4 3 2 1 ผลรวมแถว

คาน าหนกของคะแนน

5 1.00/2.28 = 0.44

2.00/4.08 = 0.49

3.00/6.83 = 0.44

4.00/10.05 = 0.38

5.00/15.00 = 0.33 2.08 2.08/5.00

= 0.42

4 0.50/2.28 = 0.22

1.00/4.08 = 0.24

2.00/6.83 = 0.29

3.00/10.05 = 0.29

4.00/15.00 = 0.27 1.31 1.31/5.00

= 0.26

3 0.33/2.28 = 0.15

0.50/4.08 = 0.12

1.00/6.83 = 0.15

2.00/10.05 = 0.19

3.00/15.00 = 0.20 0.81 0.81/5.00

= 0.16

2 0.25/2.28 = 0.11

0.33/4.08 = 0.08

0.50/6.83 = 0.07

100/10.05 = 0.10

2.00/15.00 = 0.13 0.49 0.49/5.00

= 0.10

 

 

 

 

 

 

 

 

97

ระดบคะแนน 5 4 3 2 1 ผลรวมแถว

คาน าหนกของคะแนน

1 0.20/2.28 = 0.09

0.25/4.08 = 0.06

0.33/6.83 = 0.05

0.50/10.05 = 0.05

1.00/15.00 = 0.07 0.31 0.31/5.00

= 0.06 ผลรวมคอลมน 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 5.00 1.00

กระบวนการท 3 คอเมอไดคาคะแนนในแตละต าแหนงจากวธท 1จะตองหาผลรวมในแนวแถว ตวอยางเชน ในแถวของระดบคะแนน 5 ผลรวมในแนวแถวเทากบ 0.44+0.49+0.44 +0.38+0.33 = 2.08 กระบวนการท 4 คอ การน าคาการหาผลรวมในแนวคอลมนของคาในกระบวนการท 3 นน ซงมคาเทากบ 2.08 + 1.31 + 0.81 + 0.49 + 0.31 = 5.00 กระบวนการท 5 คอการหาคาน าหนกของคะแนนในแตละระดบซงท าโดยการน าผลรวมในแนวแถวทไดจากกระบวนการท 3 มาหาดวยผลรวมในแนว คอลมนทไดจากกระบวนการท 4 ตวอยางเชน คาน าหนกของคะแนน 5 ค านวณจาก 2.08/5.00 = 0.42 โดยการหาคาน าหนกของคะแนนนน เปนการปรบคาคะแนน เพอไมใหเกดการโนมเอยงของระดบคะแนนเพอน าไปใชในการจดล าดบสถานททองเทยวในขนตอนถดไป

3.3) การค านวณคะแนนของสถานททองเทยว การค านวณคะแนนสถานททองเทยวการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคการจดล าดบดดแปลง ( Modified Ranking Technique) ใชขอมลของนกทองเทยวและขอมลจากผเชยวชาญในการประมวลผล ซงขอมลจากผเชยวชาญทน ามาใช ไดแก คะแนนของสถานททองเทยวแยกตามเกณฑการประเมน 7 เกณฑในตารางท 3.18 โดยคาคะแนนเหลานนจะถกน ามาปรบใหอยในรปของคาน าหนกของคะแนนตามตารางท 3.20ซงคาน าหนกของคะแนนของสถานททองเทยวแสดงดงตารางท 3.21 เมอไดคาความส าคญของเกณฑตามตารางท 3.17และคาน าหนกของคะแนนของสถานททองเทยวในตารางท 3.21แลว ขอมลเหลานจะถกน าไปใชในจดอนดบสถานททองเทยว

ตารางท 3.21 คาน าหนกของคะแนนของสถานททองเทยว

เกณฑ/ สถานททองเทยว

กจกรรม สงอ านวยความสะดวก

อาหาร ราคา ความ

ปลอดภย ความสวยงาม

ความสะอาด

1 0.10 0.26 0.26 0.26 0.42 0.42 0.26

 

 

 

 

 

 

 

 

98

เกณฑ/ สถานททองเทยว

กจกรรม สงอ านวยความสะดวก

อาหาร ราคา ความ

ปลอดภย ความสวยงาม

ความสะอาด

2 0.10 0.16 0.16 0.26 0.26 0.26 0.16 3 0.10 0.16 0.10 0.26 0.26 0.16 0.10 4 0.16 0.42 0.42 0.16 0.42 0.26 0.42 5 0.10 0.26 0.16 0.26 0.42 0.42 0.16

ซงตวอยางการหาคะแนนของสถานททองเทยว และการจดอนดบความส าคญของสถานททองเทยวใหนกทองเทยวเปาหมายทอยในกลมท 1 ดวยเทคนค การจดล าดบดวยวธหาผลรวม (Rank Sum) นน แสดงดงตารางท 3.22

ตารางท 3.22 ตวอยางการหาอนดบสถานททองเทยวดวยเทคนคการจดล าดบดวยวธหาผลรวม (Rank Sum)

สถานททองเทยว/

ปจจย

กจกรรม

สงอ านว

ย

ความสะดวก

อาหาร

ราคา

ความปล

อดภย

ความสวยงาม

ความสะอาด

ผลรวมค

ะแนน

ของ

สถานทท

องเทยว

คาน าหนกของเกณฑ Rank Sum 107 104 103 106 105 102 101

1 (107 ×0.10)

(104×0.42)

(103×0.42)

(106 ×0.26)

(105 ×0.42)

(102 ×0.42)

(101 ×0.26) 1,3066,64.60

2 (107 ×0.10)

(104 ×0.42)

(103 ×0.26)

(106 ×0.26)

(105 ×0.26)

(102 ×0.26)

(101 ×0.16)

1,290,487.60

3 (107 ×0.10)

(104

×0.26) (103 ×0.26)

(106 ×0.26)

(105 ×0.26)

(102 ×0.16)

(101 ×0.10) 1,288,877.00

4 (107 ×0.16)

(104

×0.42) (103 ×0.42)

(106 ×0.16)

(105 ×0.42)

(102 ×0.26)

(101 ×0.42) 1,806650.20

5 (107 ×0.10)

(104 ×0.26)

(103 ×0.42)

(106 ×0.26)

(105 ×0.42)

(102 ×0.42)

(101 ×0.16)

1,305,063.60

3.4) การจดอนดบสถานททองเทยว ในการจดอนดบสถานททองเทยวดวยเทคนคการจดล าดบดดแปลง ท าโดยน าผลรวมคะแนนของสถานททองเทยว จากตารางท 3.22 มาใชในการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคล ซงตวอยางผลการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคการจดล าดบดดแปลง (Modified Ranking Technique) แสดงดงตารางท 3.23

ตารางท 3.23 ผลการจดอนดบสถานททองเทยวโดยเทคนคการจดล าดบดวยวธหาผลรวม(Rank Sum)การจดล าดบดวยวธหาร (Rank Reciprocal) และการจดล าดบดวยวธยกก าลง

 

 

 

 

 

 

 

 

99

(Rank Exponent)

สถานท ทองเทยว

Rank Sum Rank Reciprocal Rank Exponent คะแนนสถานท

อนดบ สถานท

คะแนน สถานท

อนดบสถานท

คะแนน สถานท

อนดบสถานท

1 1.307×106 2 1.789×106 2 1.682×106 2 2 1.290×106 4 1.064×106 5 1.264×106 4 3 1.288×106 5 1.101×106 4 1.045×106 5 4 1.806×106 1 2.101×106 1 1.981×106 1 5 1.305×106 3 1.689×106 3 1.538×106 3

3.1.2.3 การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคการก าหนดอตราดดแปลง (Modified Rating Technique)

รปท 3.12การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลเทคนคการก าหนดอตราดดแปลง

ขนตอนการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคการก าหนดอตราดดแปลง (Modified Rating Technique) แบงการท างานออกเปน 3 ขนตอน ไดแก (1) การสรางโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคล ( 2)การท านายกลมนกทองเทยวเปาหมายตามลกษณะสวนบคคล และ ( 3) การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคล ดงรปท 3.12โดยมรายละเอยดในแตละขนตอนดงตอไปน

1) การสรางโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคล

 

 

 

 

 

 

 

 

100

การสรางโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคล แบงเปน 2 สวน คอ 1.1) การจดกลม ( Clustering) นกทองเทยวตามคะแนนความชอบในสถานททองเทยวดวยขนตอนการจดล าดบ และ 1.2) การจ าแนกกลม (Classification) นกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคลดวยวธ J48 และ PCA-NNโดยมเนอหาดงตอไปน

1.1) การจดกลม (Clustering) นกทองเทยวตามคะแนนความชอบในสถานททองเทยวดวยขนตอนวธเคมนส การจดกลม (Clustering) นกทองเทยวตามคะแนนความชอบในสถานททองเทยวดวยขนตอนก าหนดอตรา แบงเปน 3 สวน คอ 1.1.1) ขอมลทใชในการจดกลมนกทองเทยว 1.1.2) วธทใชในการจดกลมนกทองเทยว และ 1.1.3) ผลการจดกลมนกทองเทยว โดยมเนอหาดงตอไปน

ตารางท 3.24 ตวอยางล าดบความส าคญของเกณฑของนกทองเทยวทมตอสถานททองเทยวดวย เทคนคการก าหนดอตราดดแปลง

นกทองเทยว (คนท)

ล าดบความส าคญของเกณฑ

กจกรรม สงอ านวย

ความสะดวก อาหาร ราคา

ความ ปลอดภย

ความสวยงาม

ความสะอาด

1 100 80 95 55 85 45 45 2 80 60 50 95 70 85 60 3 100 65 90 65 85 55 40 4 50 70 85 90 100 75 60 5 100 65 85 60 75 50 35 … … … … … … … … 400 95 100 80 60 70 65 75

1.1.1) ขอมลทใชในการจดกลมนกทองเทยว ขอมลทน ามาใชในการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคการก าหนดอตราดดแปลง ( Modified Rating Technique)มาจากการเกบแบบสอบถามจากนกทองเทยว ความคดเหนทมตอเกณฑทใชในการพจารณาสถานททองเทยวทงหมด 7 เกณฑ ประกอบดวย (1) กจกรรม (2) สงอ านวยความสะดวก (3) อาหาร (4) ราคา (5) ความปลอดภย (6) ความสวยงาม และ (7) ความสะอาด จ านวน 400 คน ซงลกษณะแบบสอบถาม

 

 

 

 

 

 

 

 

101

เปนการใหระดบความชอบในรปแบบความส าคญของเกณฑ โดยมการก าหนดคะแนนแตละเกณฑใหคาความส าคญตงแตมากทสด ไปจนถงนอยทสด คอ 0 -100 โดย 0 มคาความส าคญนอยทสด และ 100 มคาความส าคญมากทสด ซงในตารางท 3.24 แสดงตวอยางการใหนกทองเทยวระบความส าคญของเกณฑทมตอสถานททองเทยวดวยเทคนคการก าหนดอตราดดแปลง

1.1.2) วธทใชในการจดกลมนกทองเทยว ในการออกแบบวธทใชในการจดกลมนกทองเทยวนน ไดน าเทคนคการจดกลม (Clustering) มาประยกตใชเพอแบงกลมนกทองเทยวตามความคดเหนทมตอเกณฑทใชในการพจารณาสถานททองเทยวทงหมด 7เกณฑ ของนกทองเทยว 400 คน เพอหาจดเดนของแตละกลมออกมาใหเหนอยางชดเจน โดยมสมมตฐานวา นกทองเทยวทอยในกลมเดยวกนจะมเกณฑในการพจารณาสถานททองเทยวคลายกน ซงลกษณะเฉพาะของกลมนน ๆ ถกน ามาประยกตใชในการสรางโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคลในขนตอนถดไป ซงในงานวจยนไดน าเทคนคการจดกลมทนยมใชกนมากทสด ทเรยกวา “เคมนส ( K-Means)” มาประยกตใช โดยเทคนคการจดกลมแบบเคมนส (K-MeansClustering) มงเนนการแบงกลมนกทองเทยว 𝑁คน ใหเปน 𝑘กลมยอยโดยนกทองเทยวแตละคนจะถกจดอยในกลมซงตนเองอยใกลคาเฉลย (Mean) ของกลมนนมากทสด โดยขนตอนวธการจดกลมแบบเคมนสตองการขอมลน าเขา 1 ตว คอ จ านวนของกลม (𝑘 Cluster) ทตองการแบง ซงในงานวจยนไดเลอกวธการใชกฎของฮาตแกน (Hartigan’s Rule) เนองจากวธการนเปนวธการดทสดในการหาจ านวนกลมทเหมาะสมทสดทน าไปใชในเทคนคการจดกลมแบบเคมนส ซงทฤษฎทเกยวของกบขนตอนวธเคมนส (K-means Algorithm) และกฎของฮาตแกน (Hartigan’s Rule) ไดกลาวไวอยางละเอยดแลวในบทท 2 หวขอท 2.2.2.2 ซงในการหาจ านวนกลมของนกทองเทยวทเหมาะสมทสดโดยใชกฎของฮาตแกนดวยเทคนคการวดความคลายแบบโคไซน ผลลพธทไดแสดงดงรปท 3.13

 

 

 

 

 

 

 

 

102

รปท 3.13การหาจ านวนกลมของนกทองเทยวทเหมาะสมทสดโดยใชกฎของฮาตแกนดวย เทคนคการก าหนดอตราดดแปลง

ซงจากรปท 3.13 จะเหนวา จ านวนกลมทมคาดชนฮาตแกนต ากวา 10 คาแรก คอ 9 แสดงวาเมอแบงกลมได 9กลมแลว ไมควรแบงกลมอกตอไป ดงนน จ านวนกลมของนกทองเทยวทเหมาะสมทสดโดยใชกฎของฮาตแกนส าหรบเทคนคการจดล าดบดดแปลง คอ การแบงกลมนกทองเทยวออกเปน 9กลม

1.1.3) ผลการจดกลมนกทองเทยว การจดกลมนกทองเทยว 400 คน ซงใชขอมลเกณฑทใชในการพจารณาสถานททองเทยวทงหมด 7 เกณฑ ดวยวธเคมนส ท าใหสามารถจดกลมของนกทองเทยวทมลกษณะคลายคลงกน แบงออกเปน 9 กลม ดงตวอยางผลการจดกลมนกทองเทยวในตารางท 3.25

ตารางท 3.25 ตวอยางผลการจดกลมของนกทองเทยวดวยวธเคมนส

นกทองเทยว (คนท)

ล าดบความส าคญของเกณฑ กลมของ

นกทองเทยว กจกรรม สงอ านวยความสะดวก

อาหาร ราคา ความ ปลอดภย

ความสวยงาม

ความสะอาด

1 100 80 95 55 85 45 45 1 2 80 60 50 95 70 85 60 2 3 100 65 90 65 85 55 40 1 4 50 70 85 90 100 75 60 5 5 100 65 85 60 75 50 35 1 … … … … … … … … …

400 95 100 80 60 70 65 75 6

1.2) การจ าแนกกลม (Classification) นกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคลดวยวธ J48 และ PCA-NN เมอนกทองเทยวไดถกจดกลมตามคะแนนความชอบในสถานททองเทยวดวยขนตอนวธเคมนสแลว จากนนจะเขาสขนตอนการจ าแนกขอมล ( Classification) นกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคลดวยวธ J48 และ PCA-NN โดยมรายละเอยดทเกยวของ 3สวน คอ (1) ขอมลทใชในการจ าแนกกลมนกทองเทยว (2) วธทใชในการจ าแนกกลมนกทองเทยว และ (3) ผลการจ าแนกขอมลนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคล โดยมรายละเอยดดงตอไปน

 

 

 

 

 

 

 

 

103

1.2.1) ขอมลทใชในการจ าแนกกลมนกทองเทยว ขอมลสวนบคคลทใชในการจ าแนกกลมนกทองเทยว ไดมาจากการสอบถามขอมลสวนบคคลของนกทองเทยว ซงแบงออกเปน 3สวนคอ สวนของขอมลลกษณะพนฐานของนกทองเทยว (เพศ อาย รายได /รายรบ และลกษณะอาชพ) สวนของขอมลลกษณะการทองเทยว และสวนของขอมลลกษณะทางจตวทยาของนกทองเทยว เชนเดยวกบเทคนค การวดความคลายแบบโคไซนดดแปลง ( Modified Cosine Similarity Technique) ตวอยางแสดงดงตารางท 3.26

ตารางท 3.26 ตวอยางขอมลสวนบคคลจากนกทองเทยว 400 คน

นกทองเทยว คนท

ขอมลสวนบคคล กลมของ

นกทองเทยว เพศ อาย รายได … การยอมรบความเสยง

1 หญง 15-19 นอยกวา 5,000 บาท … ต า 1

2 หญง 15-19 นอยกวา 5,000 บาท … ต า 2

3 หญง 15-19 นอยกวา 5,000 บาท … ปานกลาง 1

4 หญง 15-19 นอยกวา 5,000 บาท … สง 5

5 หญง 15-19 นอยกวา 5,000 บาท … ปานกลาง 1

… … … … … … …

400 ชาย 30-39 20,001-30,000 บาท … สง 6

1.2.2) วธทใชในการจ าแนกกลมนกทองเทยว ในการออกแบบวธทใชในการจ าแนกกลมนกทองเทยวนนไดน าเทคนคการจ าแนก (Classification) มาประยกตใชสรางโมดลในการท านายกลมของนกทองเทยวโดยใชขอมลสวนบคคลและกลมของนกทองเทยวทไดจากการจดกลมนกทองเทยวของนกทองเทยวจ านวน 400 คน เพอหาความสมพนธของขอมลสวนบคคลของนกทองเทยว และ น าไปใชในการท านายกลมนกทองเทยวตอไปซงในงานวจยนไดน าเทคนคการจ าแนกมาประยกตใช2 วธ คอ J48 และ PCA-NN เพราะวามกระบวนการเลอกลกษณะส าคญ (Feature Selection) ทง 2 วธ โดยวธ J48 เปนวธการแบบฝงตว ( Embedded) และ PCA-NN (Principal Component Analysis & Neural Network) เปนวธการใชเครองหอหม (Wrapper) ซงไดกลาวมาแลวขางตอนในหวขอ 3.1.1.2

1.2.3) ผลการสรางโมดลการท านายกลมนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคล

 

 

 

 

 

 

 

 

104

ผลการสรางโมดลการท านายกลมนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคล โดยใชขอมลสวนบคคลนกทองเทยวและขอมลการจดกลมนกทองเทยวดวยวธเคมนส ท าใหไดโมดลการท านายกลมนกทองเทยว 2โมดล คอ (1) โมดลการท านายกลมดวยวธ J48 เพอน าไปใชส าหรบท านายกลมของนกทองเทยวตอไป ตวอยางโมดลท านายกลมดวยวธ J48 ซงเปนตนไมการตดสนใจ แสดงดงรปท 3.14

รปท 3.14ตวอยางโมดลการท านายกลมดวยวธ J48

รปท 3.15ผลการวเคราะหองคประกอบหลก (2) โมดลการท านายกลมดวยวธ PCA-NNโดยใชวธการวเคราะหองคประกอบหลกในการเลอกลกษณะส าคญผลทไดจากการวเคราะห แสดงดงรปท 3.15ซงมทงหมด 9 องคประกอบ และตวอยางโมดลการท านายกลมดวยวธ PCA-NN ซงเปนโครงขายประสาทเทยม แสดงดงรปท 3.16

 

 

 

 

 

 

 

 

105

รปท 3.16ตวอยางโมดลการท านายกลมดวยวธ PCA-NN

2) การท านายกลมนกทองเทยวเปาหมายตามลกษณะสวนบคคล การท านายกลมนกทองเทยวเปาหมายตามลกษณะสวนบคคล แบงเปน 6 สวน คอ 2.1)การเกบรวบรวมขอมลสวนบคคลจากนกทองเทยวเปาหมาย 2.2) การท านายกลมของนกทองเทยวเปาหมายตามลกษณะสวนบคคล 2.3) การหาคาเซนทรอยดของเกณฑของกลมนกทองเทยวเปาหมาย 2.4) การจดล าดบความส าคญของเกณฑ 2.5) การหาคาน าหนกของเกณฑดวยเทคนคการจดล าดบและ 2.6) การปรบคาความส าคญของเกณฑ โดยมเนอหาดงตอไปน

2.1) การเกบรวบรวมขอมลสวนบคคลจากนกทองเทยวเปาหมาย ขอมลสวนบคคลทใชในการหาคาความส าคญของเกณฑของนกทองเทยวดวยเทคนคการก าหนดอตราดดแปลง (Modified Rating Technique)แบงออกเปน 2สวน คอ 2.1.1) ขอมลสวนบคคลจากนกทองเทยวเปาหมายและ 2.1.2) การท านายกลมของนกทองเทยวเปาหมายตามลกษณะสวนบคคลจากนกทองเทยวเปาหมาย

2.1.1) ขอมลสวนบคคลจากนกทองเทยวเปาหมาย ขอมลสวนบคคลจากนกทองเทยวเปาหมายไดมาจากการสอบถามขอมลสวนบคคลของนกทองเทยวจ านวนทงหมด 10 ขอค าถาม โดยมขอค าถามเหมอนกบหวขอท 1.2.1 ซงตวอยางขอมลสวนบคคลทไดแสดงดงตารางท 3.27

ตารางท 3.27 ตวอยางขอมลสวนบคคลจากนกทองเทยวเปาหมาย

นกทองเทยว คนท

ขอมลสวนบคคล

เพศ อาย รายได … การยอมรบความเสยง

 

 

 

 

 

 

 

 

106

1 หญง 15-19 นอยกวา 5,000 บาท … ปานกลาง

2.2) การท านายกลมของนกทองเทยวเปาหมายตามลกษณะสวนบคคล ในการท านายกลมของนกทองเทยวเปาหมายตามลกษณะสวนบคคลนน กระท าเมอนกทองเทยวเปาหมายแตละคนระบขอมลสวนบคคลของตนเองเขาสระบบ(ดงตารางท 3.27) หลงจากนนระบบจะใชโมดลการท านายกลม เพอคาดการณกลมของนกทองเทยวเปาหมายคนนน แลวน าขอมลเกณฑสถานททองเทยวจากนกทองเทยวคนอน ๆ เฉพาะทอยในกลมเดยวกบนกทองเทยวเปาหมาย มาใชในการค านวณหาคาคะแนนความคลายคลงกนใหกบนกทองเทยวเปาหมายนน

ตารางท 3.28 ตวอยางการหาคาเซนทรอยดของเกณฑจากนกทองเทยวกลมท 1 ดวยแบบจ าลอง การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคการก าหนดอตราแปลง

นกทองเทยว กลมท 1

ล าดบความส าคญของเกณฑ

กจกรรม สงอ านวยความสะดวก

อาหาร ราคา ความ

ปลอดภย ความสวยงาม

ความสะอาด

นกทองเทยวคนท 1 100 80 95 55 85 45 45

นกทองเทยวคนท 4 100 65 90 65 85 55 40

นกทองเทยวคนท 7 100 65 85 60 75 50 35

นกทองเทยวคนท 10 100 70 85 60 85 50 40

นกทองเทยวคนท 22 100 70 85 60 80 50 40

คาเซนทรอยด 100 70 88 60 82 50 40

2.3) การหาคาเซนทรอยดของเกณฑของกลมนกทองเทยวเปาหมาย จากแนวคดทวา นกทองเทยวทอยในกลมเดยวกน จะใหล าดบความส าคญของเกณฑคลายกน ดงนนในการก าหนดอนดบล าดบความส าคญของเกณฑใหกบนกทองเทยวเปาหมายนน จะท าโดยการหาคาเซนทรอยดของล าดบความส าคญของเกณฑของนกทองเทยวทอยในกลมเดยวกบนกทองเทยวเปาหมายโดยใชวธเคมนสทรอยด และน าคาเซนทรอยดทไดไปจดล าดบความส าคญของเกณฑในขนตอนถดไป เพอน าอนดบความส าคญทไดไปใชกบนกทองเทยวเปาหมายนน โดยตวอยางการหาคาเซนทรอยดของนกทองเทยวเปาหมายทอยในกลมท 1 แสดงดงตารางท 3.28 ซงกลมท 1 ประกอบดวยนกทองเทยวคนท 1, 4, 7, 10 และ22

 

 

 

 

 

 

 

 

107

2.4) การจดล าดบความส าคญของเกณฑของนกทองเทยวเปาหมาย การจดล าดบความส าคญของเกณฑของนกทองเทยวเปาหมาย ท าโดยการน าคาเซนทรอยดทไดมาจดอนดบ โดยล าดบความส าคญของเกณฑของนกทองเทยวเปาหมายทไดน ถกน าไปใชในการหาคาน าหนกของเกณฑตอไป โดยการจดล าดบความส าคญของเกณฑตามคาเซนทรอยดแสดงดงตารางท 3.29

ตารางท 3.29 ตวอยางการจดล าดบความส าคญของเกณฑของนกทองเทยวเปาหมายดวยเทคนค การก าหนดอตรา

เกณฑ คาเซนทรอยดของนกทองเทยวกลมท 1

ล าดบความส าคญของเกณฑของนกทองเทยวเปาหมาย

กจกรรม 100 1

สงอ านวยความสะดวก 70 4

อาหาร 88 2

ราคา 60 5

ความปลอดภย 82 3

ความสวยงาม 50 6

ความสะอาด 40 7

2.5) การหาคาน าหนกของเกณฑดวยเทคนคการจดล าดบ เมอไดล าดบความส าคญของเกณฑทเปนตวแทนของนกทองเทยวเปาหมาย จากตารางท 3.30 แลว จงน าขอมลเหลานนไปใชหาคาน าหนกของเกณฑดวยเทคนคการจดล าดบดวยวธก าหนดอตรา (Rating) โดยมสตรค านวณแสดงดงสมการท 3.5

Rating Weight (Wi) =𝑟𝑗/𝑟𝑚

(1/𝑟𝑘) (3.5)

เมอ Wi = คาน าหนกของเกณฑ rj = คะแนนความส าคญของเกณฑ rm = คะแนนความส าคญของเกณฑทมคานอยทสด rk = ผลรวมของคาของเกณฑ

 

 

 

 

 

 

 

 

108

โดยน าคาล าดบความส าคญของเกณฑของนกทองเทยวเปาหมาย จากตารางท 3.30 มาค านวณหาคาน าหนกของแตละเกณฑ โดยใชสตรของเทคนคการจดล าดบดวยเทคนควธการก าหนดอตรา (Rating) ดงสมการท 3.5ไดผลดงตารางท 3.30

ตารางท 3.30 วธการหาคาน าหนกของเกณฑดวยเทคนคการก าหนดอตรา (Rating)

ล าดบปจจย

เกณฑ

คะแนนความส าคญ ของเกณฑจาก

กลม (rj)

(rj/rm) คาน าหนกของเกณฑ

(Wi)

1 กจกรรม 100 100/40 = 2.50 2.22/12.25 = 0.20

2 สงอ านวยความสะดวก 70 70/40 = 1.75 1.59/12.25= 0.14

3 อาหาร 88 88/40= 2.20 1.94/12.25= 0.18

4 ราคา 60 60/40 =1.50 1.35/12.25= 0.12

5 ความปลอดภย 82 82/40 = 2.05 1.74/12.25= 0.17

6 ความสวยงาม 50 50/40 = 1.25 1.26/12.25= 0.10

7 ความสะอาด 40 40/40 = 1.00 1.00/12.25= 0.08

ผลรวมแถว 12.25 1.00

2.6) การปรบคาความส าคญของเกณฑ เมอไดคาน าหนกของเกณฑทเปนตวแทนของนกทองเทยวเปาหมาย จากตารางท 3.30 แลว จงน าขอมลมาปรบใหอยในรปคาความส าคญของเกณฑของทกวธ โดยการปรบคาน าหนกนนกเพอใหเหนความแตกตางของแตละเกณฑอยางชดเจน โดยปรบคาความส าคญของเกณฑทง 7 เกณฑดงตอไปน เกณฑทมคามากทสดแทนดวย 107และเกณฑทมคานอยทสดแทนดวย 101 โดยปรบคาน าหนกของเกณฑจากคาน าหนกมากไปหาคาน านอย ดงตอไปน 107, 106, 105, 104, 103, 102 และ 101 แสดงดงตารางท 3.31 เมอไดคาความส าคญของเกณฑของเทคนคการจดล าดบดวยเทคนคการก าหนดอตรา (Rating)ดงตารางท 3.31ซงเปนตวแทนของนกทองเทยวเปาหมายแลวจะน าคาความส าคญของเกณฑเหลานนไปใชเพอจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลตอไป

ตารางท 3.31 วธการปรบคาความส าคญของเกณฑดวยเทคนควธการก าหนดอตรา

คาความส าคญของเกณฑดวยเทคนควธการก าหนดอตรา (Ratting)

 

 

 

 

 

 

 

 

109

คาน าหนกของเกณฑ คาความส าคญของเกณฑ

0.20 107

0.14 104

0.18 106

0.12 103

0.17 105

0.10 102

0.08 101

3) การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคล การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคล แบงเปน 4 สวน คอ 3.1) การเกบรวบรวมขอมลคะแนนของสถานททองเทยวแยกตามเกณฑจากผเชยวชาญ 3.2) การปรบคาน าหนกของคะแนนของสถานททองเทยว 3.3) การค านวณคะแนนของสถานททองเทยวและ 3.4) การจดอนดบสถานททองเทยว โดยมเนอหาดงตอไปน

3.1) การเกบรวบรวมขอมลคะแนนของสถานททองเทยวแยกตามเกณฑจากผเชยวชาญ โดยผเชยวชาญในทนคอ ผเชยวชาญดานการทองเทยวในเขตพนททเปนกรณศกษา ไดแก จงหวดนครราชสมา ซงในการศกษาครงนไดเกบรวบรวมขอมลสถานททองเทยวจากส านกงานการทองเทยวแหงประเทศไทย จ านวน 76 แหง และใหผเชยวชาญประเมนเกณฑในแตละสถานททองเทยว โดยผเชยวชาญสามารถประเมนเกณฑในแตละสถานททองเทยวไดอยางครบถวนเพยง 54 แหง โดยวธการใหคะแนนนนไดปรบปรงจาก มาตราสวนประมาณคา 5 ระดบตามเกณฑของลเครท (Likert Scale)(Allen and Seaman, 2007) ซงก าหนดคาน าหนกคะแนนดงน มเกณฑนนในระดบมากทสด ใหคะแนน 5 คะแนน มเกณฑนนในระดบมาก ใหคะแนน 4 คะแนน มเกณฑนนในระดบปานกลาง ใหคะแนน 3 คะแนน มเกณฑนนในระดบนอย ใหคะแนน 2 คะแนน มเกณฑนนในระดบนอยทสด ใหคะแนน 1 คะแนน

ซงตวอยางขอมลการใหคะแนนสถานททองเทยวตามเกณฑการประเมนสถานททองเทยว แสดง ดงตารางท 3.32ซงถาคะแนนมคาเทากบ 5 หมายถง เกณฑนนอย

 

 

 

 

 

 

 

 

110

ในระดบดมากทสด และคะแนนเทากบ 1 หมายถง เกณฑนนอยในระดบดนอยทสด ส าหรบเกณฑราคา ถาคะแนนมคาเทากบ 5 หมายถง ราคาถกทสด คะแนนเทากบ 1 หมายถง ราคาแพงทสด

ตารางท 3.32 ตวอยางคะแนนของสถานททองเทยวตามเกณฑหลก

เกณฑ/ สถานททองเทยว

กจกรรม สงอ านวย

ความสะดวก อาหาร ราคา

ความปลอดภย

ความสวยงาม

ความสะอาด

1 2 4 4 4 5 5 4 2 2 3 3 4 4 4 2 3 2 3 2 4 4 3 2 4 3 5 5 3 5 4 5 5 2 4 3 4 5 5 3

3.2) การปรบคาน าหนกของคะแนนของสถานททองเทยว ในการค านวณหาคาน าหนกของคะแนนนน ม 5 กระบวนการดงตอไปน กระบวนการท 1 คอ การใหผเชยวชาญเปรยบเทยบคะแนนเปนค ๆ (Pairwise Comparison) และน าคะแนนการเปรยบเทยบมาหาผลรวมในแนวคอลมน ซงในทน ไดก าหนดคะแนนการประเมนไวโดยใชมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ ไดแก 5 = มากทสด 4 = มาก 3 = ปานกลาง 2 = นอย และ 1 = นอยทสดดงตารางท 3.33

ตารางท 3.33 การเปรยบเทยบคะแนน 1-5เปนค ๆ (Pairwise Comparison)

ระดบคะแนน

5 4 3 2 1

5 1.00 2.00 3.00 4.00 5.00 4 0.50 1.00 2.00 3.00 4.00 3 0.33 0.50 1.00 2.00 3.00 2 0.25 0.33 0.50 1.00 2.00 1 0.20 0.25 0.33 0.50 1.00

ผลรวมคอลมน

2.28 4.08 6.83 10.50 15.00

โดย 1.00 หมายถง ทงสองคะแนนมคาเทากน

 

 

 

 

 

 

 

 

111

2.00 หมายถง คะแนนหนงมคามากกวาอกคะแนนหนงนอย 3.00 หมายถง คะแนนหนงมคามากกวาอกคะแนนหนงปานกลาง 4.00 หมายถง คะแนนหนงมคามากกวาอกคะแนนหนงมาก 5.00 หมายถง คะแนนหนงมคามากกวาอกคะแนนหนงมากทสด

เมอคะแนนหนงมคามากกวาอกคะแนนหนง ในทางกลบกน คาทไดจะเปนสวนกลบ ตวอยางเชน ระดบคะแนน 5 มคามากกวาระดบคะแนน 4 คะแนนหนงมคามากกวาอกคะแนนหนงนอย คาทไดจากการเปรยบเทยบคนคอ 2.0 ดงนนถามองในมมกบระดบคะแนน 4 จะมคานอยกวาระดบคะแนน 5 โดยคาทไดจากการเปรยบเทยบนคอ 1/2.0= 0.50เปนตน กระบวนการท 3 คอเมอไดคาคะแนนในแตละต าแหนงจากวธท 1จะตองหาผลรวมในแนวแถว ตวอยางเชน ในแถวของระดบคะแนน 5 ผลรวมในแนวแถวเทากบ 0.44 + 0.49 + 0.44 + 0.38 + 0.33 = 2.08

ตารางท 3.34 การค านวณหาคาน าหนกของคะแนน 1-5

ระดบคะแนน

5 4 3 2 1 ผลรวมแถว

คาน าหนกของคะแนน

5 1.00/2.28

= 0.44 2.00/4.08

= 0.49 3.00/6.83

= 0.44 4.00/10.05

= 0.38 5.00/15.00

= 0.33 2.08

2.08/5.00 = 0.42

4 0.50/2.28

= 0.22 1.00/4.08

= 0.24 2.00/6.83

= 0.29 3.00/10.05

= 0.29 4.00/15.00

= 0.27 1.31

1.31/5.00 = 0.26

3 0.33/2.28

= 0.15 0.50/4.08

= 0.12 1.00/6.83

= 0.15 2.00/10.05

= 0.19 3.00/15.00

= 0.20 0.81

0.81/5.00 = 0.16

2 0.25/2.28

= 0.11 0.33/4.08

= 0.08 0.50/6.83

= 0.07 100/10.05

= 0.10 2.00/15.00

= 0.13 0.49

0.49/5.00 = 0.10

1 0.20/2.28

= 0.09 0.25/4.08

= 0.06 0.33/6.83

= 0.05 0.50/10.05

= 0.05 1.00/15.00

= 0.07 0.31

0.31/5.00 = 0.06

ผลรวมคอลมน

1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 5.00 1.00

กระบวนการท 4 คอ การน าคาการหาผลรวมในแนวคอลมนของคาในกระบวนการท 3 นน ซงมคาเทากบ 2.08 + 1.31 + 0.81 + 0.49 + 0.31 = 5.00

 

 

 

 

 

 

 

 

112

กระบวนการท 5 คอการหาคาน าหนกของคะแนนในแตละระดบซงท าโดยการน าผลรวมในแนวแถวทไดจากกระบวนการท 3 มาหาดวยผลรวมในแนวคอลมนทไดจากกระบวนการท 4 ตวอยางเชน คาน าหนกของคะแนน 5 ค านวณจาก 2.08/5.00 = 0.42 โดยการหาคาน าหนกของคะแนนนน เปนการปรบคาคะแนน เพอไมใหเกดการโนมเอยงของระดบคะแนนเพอน าไปใชในการจดล าดบสถานททองเทยวในขนตอนถดไป

3.3) การค านวณคะแนนของสถานททองเทยว การค านวณคะแนนสถานททองเทยวการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคการก าหนดอตราดดแปลง ( Modified Rating Technique)ใชขอมลของนกทองเทยวและขอมลจากผเชยวชาญในการประมวลผล ซงขอมลจากผเชยวชาญทน ามาใช ไดแก คะแนนของสถานททองเทยวแยกตามเกณฑการประเมน 7 เกณฑในตารางท 3.32 โดยคาคะแนนเหลานนจะถกน ามาปรบใหอยในรปของคาน าหนกของคะแนนตามตารางท 3.34ซงคาน าหนกของคะแนนของสถานททองเทยวแสดงดงตารางท 3.35

ตารางท 3.35 คาน าหนกของคะแนนของสถานททองเทยว

เกณฑ/ สถานททองเทยว

กจกรรม สงอ านวยความสะดวก

อาหาร ราคา ความ

ปลอดภย ความสวยงาม

ความสะอาด

1 0.10 0.26 0.26 0.26 0.42 0.42 0.26 2 0.10 0.16 0.16 0.26 0.26 0.26 0.16 3 0.10 0.16 0.10 0.26 0.26 0.16 0.10 4 0.16 0.42 0.42 0.16 0.42 0.26 0.42 5 0.10 0.26 0.16 0.26 0.42 0.42 0.16

เมอไดคาความส าคญของเกณฑตามตารางท 3.31และคาน าหนกของคะแนนของสถานททองเทยวในตารางท 3.32แลว ขอมลเหลานจะถกน าไปใชในจดอนดบสถานททองเทยว ซงตวอยางการหาคะแนนของสถานททองเทยว และการจดอนดบความส าคญของสถานททองเทยวใหนกทองเทยวเปาหมายทอยในกลมท 1 ดวยเทคนคการจดล าดบฃดวยวธการก าหนดอตรา (Rating)นน แสดงดงตารางท 3.36

 

 

 

 

 

 

 

 

113

ตารางท 3.36 ตวอยางการหาอนดบสถานททองเทยวดวยเทคนควธการก าหนดอตรา (Rating)

ปจจย/ สถานททองเทยว กจ

กรรม

สงอ านว

ยความ

สะดวก

อาหาร

ราคา

ความปล

อดภย

ความสวยงาม

ความสะอาด

ผลรวมค

ะแนน

ของ

สถานทท

องเทยว

คาน าหนกของเกณฑ ดวย

วธการก าหนดอตรา (Rating)

107 104 106 103 105 102 101

1 (107×0.10) (104×0.42) (106×0.42) (103×0.26) (105×0.42) (102×0.42) (101×0.26) 1,466,504.60 2 (107×0.10) (104×0.42) (106×0.26) (103×0.26) (105×0.26) (102×0.26) (101×0.16) 1,290,487.60 3 (107×0.10) (104×0.26) (106×0.26) (103×0.26) (105×0.26) (102×0.16) (101×0.10) 1,288,877.00 4 (107×0.16) (104×0.42) (106×0.42) (103×0.16) (105×0.42) (102×0.26) (101×0.42) 2,066,390.20 5 (107×0.10) (104×0.26) (106×0.42) (106×0.26) (105×0.42) (102×0.42) (101×0.16) 1,464,903.60

3.4) การจดอนดบสถานททองเทยว ในการจดอนดบสถานททองเทยวดวยเทคนคการจดล าดบดดแปลง ท าโดยน าผลรวมคะแนนของสถานททองเทยว จากตารางท 3.36 มาใชในการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคล ซงตวอยางผลการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคการก าหนดอตราดดแปลง (Modified Rating Technique)แสดงดงตารางท 3.37

ตารางท 3.37 ผลการจดอนดบสถานททองเทยวโดยเทคนควธก าหนดอตรา (Rating)

สถานท ทองเทยว

เทคนคการจดล าดบดวยวธก าหนดอตรา (Rating)

คะแนนสถานท อนดบสถานท

1 1.467×106 2 2 1.290×106 4

3 1.289×106 5

4 2.066×106 1

5 1.465×106 3

3.1.2.4 การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคกระบวนการเชงวเคราะหดดแปลง (Modified Analytic Hierarchy Process Technique) ขนตอนการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคกระบวนการเชงวเคราะหดดแปลง ( Modified Analytic Hierarchy Process Technique) แบงการท างานออกเปน 3 ขนตอน ไดแก (1) การสรางโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคล

 

 

 

 

 

 

 

 

114

(2)การท านายกลมนกทองเทยวเปาหมายตามลกษณะสวนบคคล และ (3) การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคล ดงรปท 3.17โดยมรายละเอยดในแตละขนตอนดงตอไปน

รปท 3.17การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลเทคนคกระบวนการเชงวเคราะหดดแปลง

1) การสรางโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคล การสรางโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคล แบงเปน 3 สวน คอ 1.1)การหาคาน าหนกของเกณฑหลกของนกทองเทยวแตละคน 1.2) การจดกลม ( Clustering) นกทองเทยวตามเกณฑดวยวธเคมนส และ 1.3) การจ าแนกกลม(Classification) นกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคลดวยวธ J48 และ PCA-NNโดยมเนอหาดงตอไปน 1.1) การหาคาน าหนกของเกณฑหลกของนกทองเทยวแตละคน ขอมลทน ามาใชในการหาคาน าหนกของเกณฑหลกของนกทองเทยวแตละคนดวยเทคนคกระบวนการเชงวเคราะหดดแปลง ( Modified Analytic Hierarchy Process Technique) มาจากการเกบแบบสอบถามจากนกทองเทยว 400 คนจากความคดเหนของนกทองเทยวทมตอเกณฑทใชในการพจารณาสถานททองเทยว ซงมเกณฑหลกทงหมด 7 เกณฑ ไดแก (1) กจกรรม (2) สงอ านวยความสะดวก (3) อาหาร (4) ราคา (5) ความปลอดภย (6) ความสวยงาม และ (7) ความสะอาด และม เกณฑยอยตาง ๆ ในเกณฑหลกนน อาท เกณฑกจกรรม ประกอบดวยเกณฑยอย ธรรมชาต วฒนธรรม กฬา บนเทง และงานเทศกาล เปนตน รปท 3.18 แสดงกระบวนการล าดบเชงวเคราะห ซงอาศยเกณฑตาง ๆ ในการจดอนดบสถานททองเทยว โดยเสนเชอมระหวางเปาหมายและเกณฑหลกแตละเกณฑ แสดงการเปรยบเทยบแตละควาเกณฑหลกมความส าคญตอเปาหมายเพยงไร เพอหาล าดบ

 

 

 

 

 

 

 

 

115

ความส าคญของแตละเกณฑหลกนน ซงการเปรยบเทยบแตละคนเปนลกษณะเชนเดยวกนกบความสมพนธระหวางเกณฑหลกและเกณฑยอย และความสมพนธระหวางเกณฑยอยและทางเลอกนนโดยการเปรยบเทยบองคประกอบแตละคในล าดบชนนนท าใหไดล าดบความส าคญของแตละโหนด ซงผลรวมล าดบความส าคญของเกณฑหลกมคาเทากบ 1.1 x 107และผลรวมล าดบความส าคญของเกณฑยอยของเกณฑหลกใด ๆ จะมคาเทากบล าดบความส าคญของเกณฑหลกนน โดยล าดบความส าคญเหลาน จะถกน าไปใชในการจดอนดบความส าคญของสถานททองเทยวตอไป

รปท 3.18กระบวนการล าดบเชงวเคราะห

โดยนกทองเทยวแตละคนตองแสดงความคดเหนเกยวกบการเปรยบเทยบเกณฑเปนค ๆ โดยใชแบบสอบถามในการเกบขอคดเหนในการใหความส าคญของเกณฑทใชเลอกสถานททองเทยว โดยคาคะแนนความส าคญในการเปรยบเทยบจะอางองจากมาตราสวนในการวนจฉยเปรยบเทยบเปนค ๆ ดงตารางท 3.38และตวอยางเมทรกซทใชแสดงการเปรยบเทยบเกณฑหลกแตละคของนกทองเทยวแตละคน ดงตารางท 3.39 ตารางท 3.38 มาตราสวนในการวนจฉยเปรยบเทยบเปนค ๆ (ปรบปรงจากวฑรย ตนศรคงคล,

2542, หนา 105) ระดบความเขมขนของความส าคญ ความหมาย ค าอธบาย

 

 

 

 

 

 

 

 

116

ระดบความเขมขนของความส าคญ ความหมาย ค าอธบาย

1 ส าคญเทากน ทงสองปจจยสงผลกระทบตอวตถประสงคเทา ๆ กน 3 ส าคญกวาปานกลาง ประสบการณและการวนจฉยแสดงถงความพอใจใน

ปจจยหนงมากกวาอกปจจยหนงในระดบปานกลาง 5 ส าคญกวามาก ประสบการณและการวนจฉยแสดงถงความพอใจใน

ปจจยหนงมากกวาอกปจจยหนงมาก 7 ส าคญกวามากทสด ปจจยหนงมอทธพลเหนอกวาอกปจจยหนงอยางเหน

ไดชด 9 ส าคญกวาสงสด มหลกฐานยนยนความพงพอใจในระดบสงสดเทาทจะ

เปนไปได 2, 4, 6, 8 ส าหรบกรณประนประนอม

เพอลดชองวางระหวางระดบความรสก

เปนการวนจฉยในลกษณะทก ากง ไมสามารถอธบายเปนค าพดทเหมาะสมได

ตารางท 3.39 ตวอยางเมทรกซทใชเปรยบเทยบเกณฑหลกแตละคของนกทองเทยวแตละคน

เกณฑหลก กจกรรม สงอ านวยความสะดวก

อาหาร ราคา ความ

ปลอดภย ความสะอาด

ความสวยงาม

กจกรรม 1 3 4 7 3 3 3

สงอ านวยความสะดวก 1/3 1

อาหาร 1/4 1

ราคา 1/7 1

ความปลอดภย 1/3 1

ความสะอาด 1/3 1

ความสวยงาม 1/3 1

การสรางตารางเมทรกซเกณฑหลก เพอเปรยบเทยบเกณฑในแตละคของนกทองเทยวแตละคนแสดงดงตารางท 3.40ทงน ในการเปรยบเทยบเกณฑหลกของนกทองเทยวแตละคน กเพอน าไปใชในการหาคาน าหนกของเกณฑตอไป ตารางท 3.40 ตวอยางการเปรยบเทยบเกณฑหลกแตละคของนกทองเทยวแตละคน

แนวเสนทแยงมม

กจกรรม ส าคญกวา สงอ านวยความสะดวกในระดบปานกลาง (ระดบ 3)

คาตางตอบแทน

 

 

 

 

 

 

 

 

117

เกณฑหลก กจกรรม สงอ านวยความสะดวก อาหาร ราคา ความ

ปลอดภย ความสะอาด

ความสวยงาม

กจกรรม 1 3 4 7 3 3 3

สงอ านวยความสะดวก 1/3 1 1 5 1/3 5 3

อาหาร 1/4 1 1 9 1 4 6

ราคา 1/7 1/5 1/9 1 3 1 1

ความปลอดภย 1/3 3 1 1/3 1 7 7

ความสะอาด 1/3 1/5 1/4 1 1/7 1 1/3

ความสวยงาม 1/3 1/3 1/6 1 1/7 3 1

ผลรวม 2.73 8.60 7.53 24.33 8.62 24.00 21.33

ตารางท 3.41 ตวอยางวธการหาคาน าหนกของเกณฑหลก

เกณฑหลก กจ กรรม

สงอ านวยความสะดวก

อาหาร ราคา ความปลอด ภย

ความสะอาด

ความสวย งาม

ผล รวมของแถว

คาน าหนกของเกณฑหลก

กจกรรม 1

/2.73 = 0.37

3 /8.37

= 0.34

4 /7.53

= 0.53

7 /24.33 = 0.29

3 /8.62

= 0.35

3 /24.00 = 0.13

3 /21.33 = 0.14

2.14 2.14/7 = 0.31

สงอ านวยความสะดวก

(1/3) /2.73

= 0.12

1 /8.37

= 0.11

1 /7.53

= 0.13

5 /24.33 = 0.21

(1/3) /8.62

= 0.04

5 /24.00 = 0.21

3 /21.33 = 014

0.96 0.96/7 = 0.14

อาหาร (1/4) /2.73

= 0.09

1 /8.37

= 0.11

1 /7.53

= 0.13

9 /24.33 = 0.37

1 /8.62

= 0.12

4 /24.00 = 0.17

6 /21.33 = 0.28

1.27 1.27/7 = 0.18

ราคา (1/7) /2.73

= 0.05

(1/5) /8.37

= 0.02

(1/9) /7.53

= 0.01

1 /24.33 = 0.04

3 /8.62

= 0.35

1 /24.00 = 0.04

1 /21.33 = 0.05

0.57 0.57/7 = 0.08

ความปลอดภย

(1/3) /2.73

= 0.12

3 /8.37

= 0.34

1 /7.53

= 0.13

(1/3) /24.33 = 0.01

1 /8.62

= 0.12

7 /24.00 = 0.29

7 /21.33 = 0.33

1.35 1.35/7 = 0.19

ความสะอาด

(1/3) /2.73

= 0.12

(1/5) /8.37

= 0.02

(1/5) /7.53

= 0.03

1 /24.33 = 0.04

(1/7) /8.62

= 0.02

1 /24.00 = 0.04

(1/3) /21.33 = 0.02

0.29 0.29/7 = 0.04

ความสวยงาม

(1/3) /2.73

= 0.12

(1/3) /8.37

= 0.04

(1/3) /7.53

= 0.02

1 /24.33 = 0.04

(1/7) /8.62

= 0.02

3 /24.00 = 0.13

1 /21.33 = 0.05

0.41 0.41/7 = 0.06

ผลรวม 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 7.00 1.00

 

 

 

 

 

 

 

 

118

ขอมลเกณฑหลกในตารางท 3.40 ไดจากนกทองเทยวแตละคนเปนการเปรยบเทยบเกณฑเปนค ๆ โดยวธ กระบวนการตดสนใจเชงโครงสราง ( Analytic Hierarchy Process: AHP) โดยมขนตอนดงตอไปน กระบวนการท 1 น าผลรวมในแนวคอลมนมาท าการหารทกตวในแนวตง เชน เกณฑกจกรรมและเกณฑกจกรรม คอ 1.00/2.73 = 0.37 ดงตารางท 3.41 โดยหาทกระดบคะแนนเปนค ๆ ดวยวธดงกลาว กระบวนการท 2 เมอไดคาคะแนนในแตละต าแหนงจากกระบวนการท 1 จะตองหาผลรวมในแนวแถว โดยน าคาในทกต าแหนงในแนวแถวของเกณฑกจกรรมมาบวกกน คอ 0.37 + 0.34 + 0.53 + 0.29 + 0.35 + 0.13 +0.14 = 2.14และตองหาผลรวมในแนวแถวของทกเกณฑและน าผลรวมในแนวแถวของทกเกณฑมาบวกกน คอ 2.14 + 0.96 + 1.27 + 0.57 + 1.35 + 0.29 + 0.41 = 7.00 กระบวนการท 3 น าผลรวมเกณฑกจกรรมทไดไปหารกบผลลพธทไดในกระบวนการท 2 คอ 2.14/7.00 = 0.31 เพอหาคาน าหนกของเกณฑกจกรม และหาคาน าหนกของเกณฑ ตาง ๆ ดงกระบวนการท 3

โดยการเปรยบเทยบเปนค ๆ ของเกณฑหลก 7 เกณฑจากนกทองเทยวแตละคน แสดงผลของตวอยางคาน าหนกของเกณฑหลกของนกทองเทยวดงตารางท 3.42

ตารางท 3.42 ตวอยางคาน าหนกของเกณฑหลกของนกทองเทยว

เกณฑหลก คาน าหนกของเกณฑหลก

กจกรรม 0.31

สงอ านวยความสะดวก 0.14

อาหาร 0.18

ราคา 0.08

ความปลอดภย 0.19

ความสะอาด 0.04

ความสวยงาม 0.06

 

 

 

 

 

 

 

 

119

1.2) การจดกลม (Clustering) นกทองเทยวตามเกณฑดวยวธเคมนส การจดกลม (Clustering) นกทองเทยวตามคะแนนความชอบในสถานททองเทยวดวยขนตอนก าหนดอตรา แบงเปน 3 สวน คอ 1.2.1) ขอมลทใชในการจดกลมนกทองเทยว 1.2.2) วธทใชในการจดกลมนกทองเทยว และ 1.2.3) ผลการจดกลมนกทองเทยว โดยมเนอหาดงตอไปน

1.2.1) ขอมลทใชในการจดกลมนกทองเทยว ขอมลทน ามาใชในการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคกระบวนการเชงวเคราะหดดแปลง ( Modified Analytic Hierarchy Process Technique) มาจากการเกบแบบสอบถามจากนกทองเทยว 400 คนจากความคดเหนของนกทองเทยวทมตอเกณฑทใชในการพจารณาสถานททองเทยวทงหมด 7 เกณฑหลก ดงตอไปน (1) กจกรรม (2) สงอ านวยความสะดวก (3) อาหาร (4) ราคา (5) ความปลอดภย (6) ความสวยงาม และ (7) ความสะอาด โดยนกทองเทยวแตละคนตองแสดงความคดเหนเกยวกบการเปรยบเทยบเกณฑเปนค ๆ โดยใชแบบสอบถามในการเกบขอคดเหนในการใหความส าคญของเกณฑทใชเลอกสถานททองเทยว โดยใชวธการหาคาน าหนกของเกณฑดงทกลาวมาแลวซงผลลพธทไดคอ คาน าหนกของเกณฑของนกทองเทยว 400 คน แสดงดงตารางท 3.43

ตารางท 3.43 ตวอยางคาน าหนกของเกณฑของนกทองเทยวทมตอสถานททองเทยวดวยเทคนค กระบวนการเชงวเคราะหดดแปลง

นกทองเทยว (คนท)

คาน าหนกของเกณฑ

กจกรรม สงอ านวยความสะดวก

อาหาร ราคา ความ ปลอดภย

ความสวยงาม

ความสะอาด

1 0.37 0.15 0.21 0.07 0.11 0.04 0.05

2 0.31 0.14 0.19 0.07 0.13 0.07 0.09

3 0.20 0.21 0.27 0.04 0.14 0.06 0.09

4 0.28 0.20 0.17 0.05 0.19 0.06 0.05

5 0.36 0.18 0.19 0.07 0.13 0.01 0.06

… … … … … … … …

400 0.07 0.10 0.13 0.15 0.23 0.15 0.16

 

 

 

 

 

 

 

 

120

1.2.2) วธทใชในการจดกลมนกทองเทยว ในการออกแบบวธทใชในการจดกลมนกทองเทยวนน ไดน าเทคนคการจดกลม (Clustering) มาประยกตใชเพอแบงกลมนกทองเทยวตามความคดเหนทมตอเกณฑทใชในการพจารณาสถานททองเทยวทงหมด 7 เกณฑ ของนกทองเทยว 400 คน เพอหาจดเดนของแตละกลมออกมาใหเหนอยางชดเจน โดยมสมมตฐานวา นกทองเทยวทอยในกลมเดยวกน จะมเกณฑในการพจารณาสถานททองเทยวคลายกน ซงลกษณะเฉพาะของกลมนน ๆ ถกน ามาประยกตใชในการสรางโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคลในขนตอนถดไป ซงในงานวจยนไดน าเทคนคการจดกลมทนยมใชกนมากทสด ทเรยกวา “เคมนส ( K-Means)” มาประยกตใช โดยเทคนคการจดกลมแบบเคมนส (K-Means Clustering) มงเนนการแบงกลมนกทองเทยว 𝑁คน ใหเปน 𝑘กลมยอยโดยนกทองเทยวแตละคนจะถกจดอยในกลมซงตนเองอยใกลคาเฉลย (Mean) ของกลมนนมากทสด โดยขนตอนวธการจดกลมแบบเคมนสตองการขอมลน าเขา 1 ตว คอ จ านวนของกลม (𝑘 Cluster) ทตองการแบง ซงในงานวจยนไดเลอกวธการใชกฎของฮาตแกน (Hartigan’s Rule) เนองจากวธการนเปนวธการดทสดในการหาจ านวนกลมทเหมาะสมทสดทน าไปใชในเทคนคการจดกลมแบบเคมนส ซงทฤษฎทเกยวของกบขนตอนวธเคมนส (K-means Algorithm) และกฎของฮาตแกน (Hartigan’s Rule) ไดกลาวไวอยางละเอยดแลวในบทท 2 หวขอท 2.2.2.2ซงในการหาจ านวนกลมของนกทองเทยวทเหมาะสมทสดจ านวน 4กลม โดยใชกฎของฮาตแกนดวยเทคนคการวดความคลายแบบโคไซน ผลลพธทไดแสดงดงรปท 3.19

รปท 3.19การหาจ านวนกลมของนกทองเทยวทเหมาะสมทสดโดยใชกฎของฮาตแกนดวยเทคนค กระบวนการเชงวเคราะหดดแปลง

ซงจากรปท 3.19 จะเหนวา จ านวนกลมทมคาดชนฮาตแกนต ากวา 10 คาแรก คอ 4แสดงวาเมอแบงกลมได 4กลมแลว ไมควรแบงกลมอกตอไป ดงนน จ านวน

 

 

 

 

 

 

 

 

121

กลมของนกทองเทยวทเหมาะสมทสดโดยใชกฎของฮาตแกนส าหรบเทคนคการจดล าดบดดแปลง คอ การแบงกลมนกทองเทยวออกเปน 4กลม

1.2.3) ผลการจดกลมนกทองเทยว การจดกลมนกทองเทยว 400 คน ซงใชขอมลเกณฑทใชในการพจารณาสถานททองเทยวทงหมด 7 เกณฑ ดวยวธเคมนส ท าใหสามารถจดกลมของนกทองเทยวทมลกษณะคลายคลงกน แบงออกเปน 4กลม ดงตวอยางผลการจดกลมนกทองเทยว ดงแสดงในตารางท 3.44

ตารางท 3.44 ตวอยางผลการจดกลมของนกทองเทยวดวยวธเคมนส

นกทองเทยว (คนท)

ล าดบความส าคญของเกณฑ กลมของ

นกทองเทยว กจกรรม สงอ านวยความสะดวก อาหาร ราคา ความ

ปลอดภย ความสวยงาม

ความสะอาด

1 0.37 0.15 0.21 0.07 0.11 0.04 0.05 1

2 0.31 0.14 0.19 0.07 0.13 0.07 0.09 2

3 0.20 0.21 0.27 0.04 0.14 0.06 0.09 3

4 0.31 0.14 0.19 0.07 0.12 0.07 0.09 1

5 0.36 0.18 0.19 0.07 0.13 0.01 0.06 3

… … … … … … … … …

400 0.07 0.10 0.13 0.15 0.23 0.15 0.16 2

1.3) การจ าแนกกลม (Classification) นกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคลดวยวธ J48 และ PCA-NN เมอนกทองเทยวไดถกจดกลมตามคะแนนความชอบในสถานททองเทยวดวยขนตอนวธเคมนสแลว จากนนจะเขาสขนตอนการจ าแนกขอมล ( Classification) นกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคลดวยวธ J48 และ PCA-NN โดยมรายละเอยดทเกยวของ 3 สวน คอ (1) ขอมลทใชในการจ าแนกกลมนกทองเทยว (2) วธทใชในการจ าแนกกลมนกทองเทยว และ (3) ผลการจ าแนกขอมลนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคล โดยมรายละเอยดดงตอไปน

1.3.1) ขอมลทใชในการจ าแนกกลมนกทองเทยว ขอมลสวนบคคลทใชในการจ าแนกกลมนกทองเทยว ไดมาจากการสอบถามขอมลสวนบคคลของนกทองเทยว ซงแบงออกเปน 3 สวนคอ สวนของ

 

 

 

 

 

 

 

 

122

ขอมลลกษณะพนฐานของนกทองเทยว (เพศ อาย รายได /รายรบ และลกษณะอาชพ) สวนของขอมลลกษณะการทองเทยว และสวนของขอมลลกษณะทางจตวทยาของนกทองเทยว เชนเดยวกบเทคนคการวดความคลายแบบโคไซนดดแปลง (Modified Cosine Similarity Technique) ดงตวอยางแสดงดงตารางท 3.45

ตารางท 3.45 ตวอยางขอมลสวนบคคลจากนกทองเทยว 400คน

นกทองเทยว คนท

ขอมลสวนบคคล กลมของนก ทองเทยว เพศ อาย รายได … การยอมรบความเสยง

1 หญง 15-19 นอยกวา 5,000 บาท … ต า 1

2 หญง 15-19 นอยกวา 5,000 บาท … ต า 2

3 หญง 15-19 นอยกวา 5,000 บาท … ปานกลาง 3

4 หญง 15-19 นอยกวา 5,000 บาท … สง 1

5 หญง 15-19 นอยกวา 5,000 บาท … ปานกลาง 3

… … … … … … …

400 ชาย 30-39 20,001-30,000 บาท … สง 2

1.3.2) วธทใชในการจ าแนกกลมนกทองเทยว ในการออกแบบวธทใชในการจ าแนกกลมนกทองเทยวนน ไดน าเทคนคการจ าแนก ( Classification) มาประยกตใชสรางโมดลในการท านายกลมของนกทองเทยวโดยใชขอมลสวนบคคลและกลมของนกทองเทยวทไดจากการจดกลมนกทองเทยว ของนกทองเทยวจ านวน 400 คน เพอหาความสมพนธของขอมลสวนบคคลของนกทองเทยว และน าไปใชในการท านายกลมนกทองเทยวตอไปซงในงานวจยนไดน าเทคนคการจ าแนกมาประยกตใช 2 วธ คอ J48 และ PCA-NN เพราะวามกระบวนการเลอกลกษณะส าคญ (Feature Selection) ทง 2 วธ โดยวธJ48 เปนวธการแบบฝงตว ( Embedded) และ PCA-NN (Principal Component Analysis & Neural Network) เปนวธการใชเครองหอหม (Wrapper) ซงไดกลาวมาแลวขางตอนในหวขอ 3.1.1.2

1.3.3) ผลการสรางโมดลการท านายกลมนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคล ผลการสรางโมดลการท านายกลมนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคล โดยใชขอมลสวนบคคลนกทองเทยวและขอมลการจดกลมนกทองเทยวดวยวธเคมนส ท าใหไดโมดลการท านายกลมนกทองเทยว 2 โมดล คอ

 

 

 

 

 

 

 

 

123

(1) โมดลการท านายกลมดวยวธ J48 เพอน าไปใชส าหรบท านายกลมของนกทองเทยวตอไป ตวอยางโมดลท านายกลมดวยวธ J48 ซงเปนตนไมการตดสนใจ แสดงดงรปท 3.20

รปท 3.20ตวอยางโมดลการท านายกลมดวยวธ J48

(2) โมดลการท านายกลมดวยวธ PCA-NNโดยใชวธการวเคราะหองคประกอบหลกในการเลอกลกษณะส าคญผลทไดจากการวเคราะห แสดงดงรปท 3.21 ซงมทงหมด 9 องคประกอบ และตวอยางโมดลการท านายกลมดวยวธ PCA-NN ซงเปนโครงขายประสาทเทยม แสดงดงรปท 3.22

รปท 3.21ผลการวเคราะหองคประกอบหลก

รปท 3.22ตวอยางโมดลการท านายกลมดวยวธ PCA-NN

 

 

 

 

 

 

 

 

124

2) การท านายกลมนกทองเทยวเปาหมายตามลกษณะสวนบคคล การท านายกลมนกทองเทยวเปาหมายตามลกษณะสวนบคคล แบงเปน 6 สวน คอ 2.1) การเกบรวบรวมขอมลสวนบคคลจากนกทองเทยวเปาหมาย 2.2) การท านายกลมของนกทองเทยวเปาหมายตามลกษณะสวนบคคล 2.3) การหาคาน าหนกและคาความส าคญของเกณฑหลกของนกทองเทยวเปาหมาย และ 2.4) การหาน าหนกคาเกณฑยอยและคาความส าคญของเกณฑหลกของนกทองเทยวเปาหมาย โดยมเนอหาดงตอไปน

2.1) การเกบรวบรวมขอมลสวนบคคลจากนกทองเทยวเปาหมาย ขอมลสวนบคคลทใชในการหาคาความส าคญของเกณฑของนกทองเทยวดวยเทคนคกระบวนการเชงวเคราะหดดแปลง ( Modified Analytic Hierarchy Process Technique) ประกอบดวย ขอมลสวนบคคลจากนกทองเทยวเปาหมายไดมาจากการสอบถามขอมลสวนบคคลของนกทองเทยวจ านวนทงหมด 10 ขอค าถาม โดยมขอค าถามเหมอนกบหวขอท 1.2.1 ซงตวอยางขอมลสวนบคคลทไดแสดงดงตารางท 3.46 ตารางท 3.46 ตวอยางขอมลสวนบคคลจากนกทองเทยวเปาหมาย

นกทองเทยว คนท

ขอมลสวนบคคล

เพศ อาย รายได … การยอมรบความเสยง

1 หญง 15-19 นอยกวา 5,000 บาท … ปานกลาง

2.2) การท านายกลมของนกทองเทยวเปาหมายตามลกษณะสวนบคคล ในการท านายกลมของนกทองเทยวเปาหมายตามลกษณะสวนบคคลนน กระท าเมอนกทองเทยวเปาหมายแตละคนระบขอมลสวนบคคลของตนเองเขาสระบบ (ดงตารางท 3.46) หลงจากนนระบบจะใชโมดลการท านายกลม เพอคาดการณกลมของนกทองเทยวเปาหมายคนนน แลวน าขอมลเกณฑสถานททองเทยวจากนกทองเทยวคนอน ๆ เฉพาะทอยในกลมเดยวกบนกทองเทยวเปาหมาย มาใชในการค านวณหาคาคะแนนความคลายคลงกนใหกบนกทองเทยวเปาหมายนนโดยจะตองหาคาความส าคญของเกณฑหลกและเกณฑยอยภายในกลม

2.3) การหาคาน าหนกและคาความส าคญของเกณฑหลกของนกทองเทยวเปาหมาย จากแนวคดทวา นกทองเทยวทอยในกลมเดยวกน จะใหคาความส าคญของเกณฑคลายกน ดงนนในการก าหนดคาความส าคญของเกณฑใหกบนกทองเทยว

 

 

 

 

 

 

 

 

125

เปาหมายนน จะท าโดยการหาคากลางของคาความส าคญของเกณฑของนกทองเทยวทอยในกลมเดยวกบนกทองเทยวเปาหมายและน าคาทไดไปหาค านวณคาน าหนกของเกณฑหลก โดยตวอยางการหาคาน าหนกของเกณฑหลกของนกทองเทยวเปาหมายทอยในกลมท 1 แสดงดงตารางท 3.47ซงกลมท 1 ประกอบดวยนกทองเทยวคนท 1, 4, 7, 10 และ22

ตารางท 3.47 ตวอยางการหาคาน าหนกของเกณฑหลกจากนกทองเทยวกลมท 1 ดวยแบบจ าลองการ จดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคกระบวนการเชงวเคราะหดดแปลง

นกทองเทยว กลมท 1

คาความส าคญของเกณฑ ผล รวม กจกรรม

สงอ านวยความสะดวก

อาหาร ราคา ความ ปลอดภย

ความสะอาด

ความสวยงาม

นกทองเทยวคนท 1

0.37 0.15 0.21 0.07 0.11 0.04 0.05 1.00

นกทองเทยวคนท 4

0.31 0.14 0.19 0.07 0.13 0.07 0.09 1.00

นกทองเทยวคนท 7

0.20 0.21 0.27 0.04 0.14 0.06 0.09 1.00

นกทองเทยวคนท 10

0.28 0.20 0.17 0.05 0.19 0.06 0.05 1.00

นกทองเทยวคนท 22

0.36 0.18 0.19 0.07 0.13 0.01 0.06 1.00

คากลาง 0.31 0.18 0.19 0.07 0.12 0.05 0.06 0.98

คาน าหนกของเกณฑหลก(Wi)

0.31 /0.98

= 0.32

0.17 /0.98

= 0.18

0.19 /0.98

= 0.19

0.07 /0.98 =0.07

0.12 /0.98

= 0.12

0.05 /0.98

= 0.05

0.06 /0.98

= 0.06 1.00

เมอไดคาน าหนกของเกณฑหลกทเปนตวแทนของนกทองเทยวเปาหมาย จากตารางท 3.47 แลว จงน าขอมลมาปรบใหอยในรปคาความส าคญของเกณฑ โดยการปรบคาน าหนกนนกเพอใหเหนความแตกตางของแตละเกณฑอยางชดเจน โดยวธการปรบคาความส าคญของเกณฑหลกทง 7 เกณฑมดงตอไปน เกณฑทมคามากทสดแทนดวย 107และเกณฑทมคานอยทสดแทนดวย 101 โดยปรบคาน าหนกของเกณฑจากคาน าหนกมากไปหาคาน านอย ดงตอไปน 107, 106, 105, 104, 103, 102 และ 101 แสดงดงตารางท 3.48

 

 

 

 

 

 

 

 

126

ตารางท 3.48 วธการปรบคาความส าคญของเกณฑหลกดวยเทคนคกระบวนการเชงวเคราะหดดแปลง

เกณฑหลกของเทคนคกระบวนการเชงวเคราะหดดแปลงAnalytic Hierarchy Process (AHP)

คาน าหนกของเกณฑ คาความส าคญของเกณฑ

0.32 107

0.18 105

0.19 106

0.07 103

0.12 104

0.05 101

0.06 102

2.4) การหาคาน าหนกและคาความส าคญของเกณฑยอยของนกทองเทยวเปาหมาย การหาคาน าหนกของเกณฑยอยเหมอนกบวธการหาคาน าหนกของเกณฑหลก คอท าโดยการหาคากลางของเกณฑยอยของนกทองเทยวทอยในกลมเดยวกบนกทองเทยวเปาหมาย และน าคากลางทไดไปค านวณหาคาน าหนกของเกณฑยอยตอไปโดยตวอยางการหาน าหนกของเกณฑยอยของนกทองเทยวเปาหมายทอยในกลมท 1 แสดงดงตารางท 3.49 ซงกลมท 1 ประกอบดวยนกทองเทยวคนท 1, 4, 7, 10 และ 22

ตารางท 3.49 ตวอยางการหาคาน าหนกของเกณฑยอยจากนกทองเทยวกลมท 1ดวยแบบจ าลองการ จดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคกระบวนการเชงวเคราะหดดแปลง

นกทองเทยว กลมท 1

คาความส าคญของเกณฑยอยของเกณฑดานกจกรรม ผลรวม ชมวว

ธรรมชาต เรยนรสงคมและวฒนธรรม

กจกรรมกฬาและกลางแจง บนเทง งาน

เทศกาล

นกทองเทยวคนท 1 0.44 0.17 0.05 0.17 0.17 1.00 นกทองเทยวคนท 4 0.13 0.24 0.22 0.11 0.30 1.00 นกทองเทยวคนท 7 0.20 0.12 0.30 0.27 0.11 1.00 นกทองเทยวคนท 10 0.19 0.20 0.27 0.15 0.19 1.00 นกทองเทยวคนท 22 0.12 0.30 0.24 0.09 0.25 1.00

คากลาง 0.19 0.20 0.24 0.15 0.19 0.97

คาน าหนกของเกณฑยอย (Wi)

0.19 /0.97

= 0.19

0.20 /0.97

= 0.21

0.24 /0.97

= 0.24

0.15 /0.97

= 0.15

0.19 /0.97

= 0.19 1.00

 

 

 

 

 

 

 

 

127

หลงจากไดคาน าหนกของเกณฑยอยในแตละกลมแลว ตองมการน ามาปรบคาตามคาความส าคญของเกณฑหลกทได โดยการน าคาความส าคญของเกณฑยอยมาคณกบคาความส าคญของเกณฑหลก ดงตวอยางในตารางท 3.50

ตารางท 3.50 การปรบคาน าหนกเกณฑยอยตามเกณฑหลกดานกจกรรมของนกทองเทยวกลมท 1

เกณฑดานกจกรรม (คาน าหนกของกลมท 1= 107)

คาความส าคญของเกณฑยอย

ชมววธรรมชาต 0.19x (107) เรยนรสงคมและวฒนธรรม 0.21 x (107) กจกรรมกฬาและกลางแจง 0.24 x (107)

บนเทง 0.15 x (107) งานเทศกาล 0.19 x (107) ผลรวม 2.0 x107

3) การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคล การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคล แบงเปน 4 สวน คอ 3.1) การเกบรวบรวมขอมลคะแนนของสถานททองเทยวแยกตามเกณฑจากผเชยวชาญ 3.2) การปรบคาน าหนกของคะแนนของสถานททองเทยว 3.3) การค านวณคะแนนของสถานททองเทยวและ 3.4) การจดอนดบสถานททองเทยว โดยมเนอหาดงตอไปน

3.1) การเกบรวบรวมขอมลคะแนนของสถานททองเทยวแยกตามเกณฑจากผเชยวชาญ โดยผเชยวชาญในทนคอ ผเชยวชาญดานการทองเทยวในเขตพนททเปนกรณศกษา ไดแก จงหวดนครราชสมา ซงในการศกษาครงนไดเกบรวบรวมขอมลสถานททองเทยวจากส านกงานการทองเทยวแหงประเทศไทย จ านวน 76 แหง และใหผเชยวชาญประเมนเกณฑในแตละสถานททองเทยว โดยผเชยวชาญสามารถประเมนเกณฑในแตละสถานททองเทยวไดอยางครบถวนเพยง 54 แหงโดยการใหคะแนนไดปรบปรงจาก มาตราสวนประมาณคา 5 ระดบตามเกณฑของลเครท (Likert Scale)(Allen and Seaman, 2007) ซงก าหนดคาน าหนกคะแนนดงน มเกณฑนนในระดบมากทสด ใหคะแนน 5 คะแนน มเกณฑนนในระดบมาก ใหคะแนน 4 คะแนน มเกณฑนนในระดบปานกลาง ใหคะแนน 3 คะแนน

 

 

 

 

 

 

 

 

128

มเกณฑนนในระดบนอย ใหคะแนน 2 คะแนน มเกณฑนนในระดบนอยทสด ใหคะแนน 1 คะแนน ซงตวอยางขอมลการใหคะแนนสถานททองเทยวตามเกณฑการประเมนสถานททองเทยว แสดง ดงตารางท 3.52ซงถาคะแนนมคาเทากบ 5 หมายถง เกณฑนนอยในระดบดมากทสด และคะแนนเทากบ 1 หมายถง เกณฑนนอยในระดบดนอยทสด ส าหรบเกณฑราคา ถาคะแนนมคาเทากบ 5 หมายถง ราคาถกทสด คะแนนเทากบ 1 หมายถง ราคาแพงทสด

ตารางท 3.51 ตวอยางคะแนนของสถานททองเทยวตามเกณฑหลก

สถานท ทองเทยว

เกณฑการประเมน

กจกรรม สงอ านวยความ

สะดวก อาหาร

ราคา ความปลอด ภย

ความสะอาด ความสวย งาม

ชมววธรรม

ชาต

เรยนร

สงคม

กฬ

า บน

เทง

งานเทศ

กาล

ทพก

ราน อาหา

ร

หองน

า

รานค

า พน

เมอง

นานา

ชาต

มงสว

รต

ทวไป

ทพก

ราน อาหา

ร

หองน

า

รานค

า

1 1 4 1 1 1 1 1 3 2 1 1 1 1 1 5 1 1 3 3 5 2 1 5 1 1 3 1 2 2 3 2 1 1 3 1 4 1 3 2 3 3 3 1 5 1 1 1 1 2 2 3 4 1 1 3 1 5 1 3 5 3 4 : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :

54 1 4 1 1 3 1 1 4 3 2 1 1 3 1 4 1 3 2 3 3

3.2) การปรบคาน าหนกของคะแนนของสถานททองเทยว ในการค านวณหาคาน าหนกของคะแนนนน ม 5 กระบวนการดงตอไปน กระบวนการท 1 คอ การใหผเชยวชาญเปรยบเทยบคะแนนเปนค ๆ (Pairwise Comparison) และน าคะแนนการเปรยบเทยบมาหาผลรวมในแนวคอลมน ซงในทน ไดก าหนดคะแนนการประเมนไวโดยใชมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ ไดแก 5 = มากทสด 4 = มาก 3 = ปานกลาง 2 = นอย และ 1 = นอยทสดดงตารางท 3.52 เมอคะแนนหนงมคามากกวาอกคะแนนหนง ในทางกลบกน คาทไดจะเปนสวนกลบ ตวอยางเชน ระดบคะแนน 5 มคามากกวาระดบคะแนน 4 คะแนนหนงมคามากกวาอกคะแนนหนงนอย คาทไดจากการเปรยบเทยบคนคอ 2.0 ดงนนถามองในมมกบ ระดบคะแนน 4 จะมคานอยกวาระดบคะแนน 5 โดยคาทไดจากการเปรยบเทยบนคอ 1/2.0= 0.50 เปนตน

 

 

 

 

 

 

 

 

129

ตารางท 3.52 การเปรยบเทยบคะแนน 1-5 เปนค ๆ (Pairwise Comparison)

ระดบคะแนน

5 4 3 2 1

5 1.00 2.00 3.00 4.00 5.00 4 0.50 1.00 2.00 3.00 4.00 3 0.33 0.50 1.00 2.00 3.00 2 0.25 0.33 0.50 1.00 2.00 1 0.20 0.25 0.33 0.50 1.00

ผลรวมคอลมน

2.28 4.08 6.83 10.50 15.00

โดย 1.00 หมายถง ทงสองคะแนนมคาเทากน 2.00 หมายถง คะแนนหนงมคามากกวาอกคะแนนหนงนอย 3.00 หมายถง คะแนนหนงมคามากกวาอกคะแนนหนงปานกลาง 4.00 หมายถง คะแนนหนงมคามากกวาอกคะแนนหนงมาก 5.00 หมายถง คะแนนหนงมคามากกวาอกคะแนนหนงมากทสด

กระบวนการท 2 คอการน าผลรวมในแนวคอลมนมาหารขอมลทกตวในแนวตงเพอใหผลรวมในคอลมนนนเทากบ 1 ดงตารางท 3.53 ตวอยางเชน ในคของระดบคะแนน 5-5 คอ 1.00/2.28 = 0.44 โดยหาทกระดบคะแนนเปนค ๆ ดวยวธดงกลาว กระบวนการท 3 คอเมอไดคาคะแนนในแตละต าแหนงจากวธท 1 จะตองหาผลรวมในแนวแถว ตวอยางเชน ในแถวของระดบคะแนน 5 ผลรวมในแนวแถวเทากบ 0.44 + 0.49 + 0.44 + 0.38 + 0.33 = 2.08 กระบวนการท 4 คอ การน าคาการหาผลรวมในแนวคอลมนของคาในกระบวนการท 3 นน ซงมคาเทากบ 2.08 + 1.31 + 0.81 + 0.49 + 0.31 = 5.00 กระบวนการท 5 คอการหาคาน าหนกของคะแนนในแตละระดบซงท าโดยการน าผลรวมในแนวแถวทไดจากกระบวนการท 3 มาหาดวยผลรวมในแนว คอลมนทไดจากกระบวนการท 4 ตวอยางเชน คาน าหนกของคะแนน 5 ค านวณจาก 2.08/5.00 = 0.42 โดยการหาคาน าหนกของคะแนนนน เปนการปรบคาคะแนน เพอไมใหเกดการโนมเอยงของระดบคะแนนเพอน าไปใชในการจดล าดบสถานททองเทยวในขนตอนถดไป

 

 

 

 

 

 

 

 

130

ตารางท 3.53 การค านวณหาคาน าหนกของคะแนน 1-5

ระดบคะแนน

5 4 3 2 1 ผลรวมแถว

คาน าหนกของคะแนน

5 1.00/2.28

= 0.44 2.00/4.08

= 0.49 3.00/6.83

= 0.44 4.00/10.05

= 0.38 5.00/15.00

= 0.33 2.08

2.08/5.00 = 0.42

4 0.50/2.28

= 0.22 1.00/4.08

= 0.24 2.00/6.83

= 0.29 3.00/10.05

= 0.29 4.00/15.00

= 0.27 1.31

1.31/5.00 = 0.26

3 0.33/2.28

= 0.15 0.50/4.08

= 0.12 1.00/6.83

= 0.15 2.00/10.05

= 0.19 3.00/15.00

= 0.20 0.81

0.81/5.00 = 0.16

2 0.25/2.28

= 0.11 0.33/4.08

= 0.08 0.50/6.83

= 0.07 100/10.05

= 0.10 2.00/15.00

= 0.13 0.49

0.49/5.00 = 0.10

1 0.20/2.28

= 0.09 0.25/4.08

= 0.06 0.33/6.83

= 0.05 0.50/10.05

= 0.05 1.00/15.00

= 0.07 0.31

0.31/5.00 = 0.06

ผลรวมคอลมน

1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 5.00 1.00

3.3) การค านวณคะแนนของสถานททองเทยว การค านวณคะแนนสถานททองเทยวการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคกระบวนการเชงวเคราะหดดแปลง ( Modified Analytic Hierarchy Process Technique) ใชขอมลของนกทองเทยวและขอมลจากผเชยวชาญในการประมวลผล ซงขอมลจากผเชยวชาญทน ามาใช ไดแก คะแนนของสถานททองเทยวแยกตามเกณฑการประเมน 7 เกณฑในตารางท 3.51 โดยคาคะแนนเหลานนจะถกน ามาปรบใหอยในรปของคาน าหนกของคะแนนตามตารางท 3.53ซงคาน าหนกของคะแนนของสถานททองเทยวแสดงดงตารางท 3.54

ตารางท 3.54 คาน าหนกของคะแนนในสถานททองเทยว

สถานท ทองเทยว

เกณฑการประเมน

กจกรรม สงอ านวยความสะดวก อาหาร

รา คา

ความปลอด ภย

ความสะอาด ความสวย งาม

ชมววธรรม

ชาต

เรยนร

สงคม

กฬา

บนเทง

งานเทศ

กาล

ทพก

ราน อาหา

ร

หองน

า

รานค

า

พนเมอง

นานา

ชาต

มงสว

รต

ทวไป

ทพก

ราน อาหา

ร

หองน

า

รานค

า

1 0.06 0.26 0.06 0.06 0.06 0.06 0.06 0.16 0.10 0.06 0.06 0.06 0.06 0.06 0.42 0.06 0.06 0.16 0.16 0.42 2 0.06 0.42 0.06 0.06 0.06 0.06 0.10 0.10 0.16 0.26 0.06 0.06 0.16 0.06 0.42 0.06 0.16 0.10 0.16 0.16 3 0.06 0.42 0.06 0.06 0.06 0.06 0.10 0.10 0.16 0.26 0.06 0.06 0.16 0.06 0.42 0.06 0.16 0.42 0.16 0.26

 

 

 

 

 

 

 

 

131

เมอไดคาความส าคญของเกณฑตามตารางท 3.50และคาน าหนกของคะแนนของสถานททองเทยวในตารางท 3.54แลว ขอมลเหลานจะถกน าไปใชในจดอนดบสถานททองเทยว ซงตวอยางการหาคะแนนของสถานททองเทยว และการจดอนดบความส าคญของสถานททองเทยวใหนกทองเทยวเปาหมายทอยในกลมท 1 ดวยเทคนคกระบวนการเชงวเคราะหดดแปลง (Analytic Hierarchy Process)นน แสดงดงตารางท 3.55

3.4) การจดอนดบสถานททองเทยว ในการจดอนดบสถานททองเทยวดวยเทคนคการจดล าดบดดแปลง ท าโดยน าผลรวมคะแนนของสถานททองเทยว จากตารางท 3.55 มาใชในการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคล ซงตวอยางผลการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคกระบวนการเชงวเคราะหดดแปลง ( Modified Analytic Hierarchy Process Technique) แสดงดงตารางท 3.55

ตารางท 3.55 ผลการจดอนดบสถานททองเทยวโดยเทคนคกระบวนการเชงวเคราะห

สถานท ทองเทยว

เทคนคกระบวนการเชงวเคราะหAnalytic Hierarchy Process(AHP)

คะแนนสถานท อนดบสถานท 1 1.134×106 3

2 1.560×106 2

2 1.587×106 1

 

 

 

 

 

 

 

 

138

ตารางท 3.56ตวอยางการหาอนดบสถานททองเทยวดวยเทคนคการจดล าดบดวยวธกระบวนการเชงวเคราะห

สถานท ทองเทยว (เฉพาะประเภททก าหนด)

เกณฑการประเมน (นกทองเทยวกลมท 1)

ล าดบความ ส าคญ (ผล รวมของแถว)

กจกรรม (107) สงอ านวยความสะดวก (105) อาหาร (106) ราคา (103)

ความปลอด ภย

(104)

ความสะอาด (101) ความสวย งาม (102)

ชมววธรรม

ชาต (

0.20

x 107 )

เรยนร

สงคม

(0..2

3 x

107 )

กฬา (

0.24 x

107 )

บนเทง (

0.15 x

107 )

งานเทศ

กาล (

0.18 x

10

7 )

ทพก (

0.28 x

105 )

ราน อาหา

ร (0.2

6 x

105 )

หองน

า (0.2

6 x 10

5 )

รานค

า (0.2

0 x 10

5 )

พนเมอง (0

.27 x

106 )

นานา

ชาต (

0.24 x

106 )

มงสว

รต (0

.18 x

106 )

ทวไป

(0.31

x 10

6 )

ทพก (

0.34 x

101 )

ราน อาหา

ร (0.2

9 x

101 )

หองน

า (0.3

3 x 10

1 )

รานค

า (0.1

5 x 10

1 )

1

(0.20 x 107)

x 0.06

= 1.20 x105

(0.23 x 107)

x 0.26

= 5.98 x105

(0.24 x 107)

x 0.06

= 1.44 x105

(0.15 x 107)

x 0.06

= 9.00 x105

(0.18 x 107)

x 0.06

= 1.08 x105

(0.28 x 105)

x 0.06

= 1.68 x103

(0.26 x 105)

x 0.06

= 1.56 x103

(0.26 x 105)

x 0.16

= 4.16 x103

(0.20 x 105)

x 0.10

= 2.00 x103

(0.27 x 106)

x 0.06

= 1.62 x104

(0.24 x 106)

x 0.06

= 1.44 x104

0.18 x 106)

x 0.06

= 1.08 x104

(0.31 x 106)

x 0.06

= 1.86 x104

(1.00 x 103)

x 0.06

= 6.00 x101

(1.00 x 104)

x 0.42

= 4.20 x103

(0.34 x 101)

x 0.06

= 0.204

(0.29 x 101)

x 0.06

= 0.174

0.33 x 101)

x 0.16

= 0.528

(0.15 x 101)

x 0.16

= 0.240

(1.00 x 102)

x 0.42

= 42

1.134 X

106

2

(0..20 x 107)

x 0.06

= 1.20 x105

(0..23 x 107)

x 0.42

= 9.66 x105

(0.24 x 107)

x 0.06

= 1.44 x105

(0.15 x 107)

x 0.06

= 9.00 x105

(0.18 x 107)

x 0.06

= 1.08 x105

(0.28 x 105)

x 0.06

= 1.68 x103

(0.26 x 105)

x 0.10

= 2.60 x103

(0.26 x 105)

x 0.10

= 2.60 x103

(0.20 x 105)

x 0.16

= 3.20 x103

(0.27 x 106)

x 0.16

= 4.32 x104

(0.24 x 106)

x 0.06

= 1.44 x104

0.18 x 106)

x 0.06

= 1.08 x104

(0.31 x 106)

x 0.16

= 4.96 x104

(1.00 x 103)

x 0.06

= 6.00 x101

(1.00 x 104)

x 0.42

= 4.20 x103

(0.34 x 101)

x 0.06

= 0.204

(0.29 x 101)

x 0.16

= 0.464

0.33 x 101)

x 0.10

= 0.330

(0.15 x 101)

x 0.16

= 0.240

(1.00 x 102)

x 0.16

= 16

1.560 X

106

3

(0..20 x 107)

x 0.06

= 1.20 x105

(0..23 x 107)

x 0.42

= 9.66 x105

(0.24 x 107)

x 0.06

= 1.44 x105

(0.15 x 107)

x 0.06

= 9.00 x105

(0.18 x 107)

x 0.06

= 1.08 x105

(0.28 x 105)

x 0.06

= 1.68 x103

(0.26 x 105)

x 0.06

= 2.60 x103

(0.26 x 105)

x 0.10

= 2.60 x103

(0.20 x 105)

x 0.16

= 3.20 x103

(0.27 x 106)

x 0.26

= 7.02 x104

(0.24 x 106)

x 0.06

= 1.44 x104

0.18 x 106)

x 0.06

= 1.08 x104

(0.31 x 106)

x 0.16

= 4.96 x104

(1.00 x 103)

x 0.06

= 6.00 x101

(1.00 x 104)

x 0.42

= 4.20 x103

(0.34 x 101)

x 0.06

= 0.204

(0.29 x 101)

x 0.16

= 0.464

0.33 x 101)

x 0.42

= 1.386

(0.15 x 101)

x 0.16

= 0.240

(1.00 x 102)

x 0.26

= 26

1.587 X

106

131

 

 

 

 

 

 

 

 

132

3.1.2.5 การเปรยบเทยบเทคนคทใชในการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคล การประเมนแบบจ าลองดวยการวเคราะหคาความถกตองในการแนะน าสถานททองเทยวในงานวจยน ใชวธการหาคาความแมนย า (Precision) คาความระลก (Recall) และคาเอฟเมเชอร (F-measure)แบงออกเปน 3 ขนตอน ไดแก (1) การเกบรวบรวมขอมลเพอใชในการเปรยบเทยบเทคนค และ ( 2)การเปรยบเทยบเทคนคทใชในการจดอนดบสถานททองเทยว และ (3) การเปรยบเทยบเทคนคตาง ๆ ทใชในการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลซงมกระบวนการดงน

1) การเกบรวบรวมขอมลเพอใชในการเปรยบเทยบเทคนคทใชในการ จดอนดบสถานททองเทยวรายบคคล ขอมลทน ามาใชในการเปรยบเทยบเทคนคการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล ไดแก อนดบสถานททถกจดอนดบดวยเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ และอนดบสถานททองเทยวทนกทองเทยวไดประเมนไว โดยการเปรยบเทยบกนเปนค ๆ ซงในทนจะขอยกตวอยางการเปรยบเทยบอนดบของนกทองเทยวคนท 1 และคนท 2 ทถกจดดวยเทคนคตาง ๆ ทง 4 วธ ดงรปท 3.17และรปท 3.18ตามล าดบ กรณของนกทองเทยวคนท 1เมอน าขอมลลกษณะสวนบคคลไปวเคราะหชอบดวยโมดลการท านายกลมจะถกจดใหอยในกลมท 1 ดงนนอนดบสถานทท นกทองเทยวคนท 1ชนชอบ จะถกน าไปเปรยบเทยบกบผลการจดอนดบสถานททองเทยวของแตละ เทคนคของนกทองเทยวกลมท 1 (ดงรปท 3.23) สวนนกทองเทยวคนท 2 เมอน าขอมลลกษณะสวนบคคลไปวเคราะหดวยโมดลการท านายกลมจะถกจดใหอยในกลมท 3ดงนนอนดบสถานทท นกทองเทยวคนท 2ชนชอบ จะถกน าไปเปรยบเทยบกบผลการจดอนดบสถานททองเทยวของแตละ เทคนคของนกทองเทยวกลมท 3(ดงรปท 3.24) ในการเปรยบเทยบผลการจดอนดบสถานททองเทยวของแตละเทคนคจะใชวธการก าหนดเงอนไขทเกยวของ 2สวน เพอใชในการประเมนผลการจดอนดบสถานททองเทยว คอ (1) จ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยม 5,10 ,15 และ20 อนดบแรกของเทคนคตาง ๆ และ (2) สถานททองเทยวทนกทองเทยวใหคะแนนความชอบตงแต 3.5คะแนนขนไป คอ3.5, 4, 4.5 และ 5ทงนในการก าหนดเงอนไขคะแนนความชอบตงแต 3.5 คะแนนขนไปนน เนองจากเปนระดบคะแนนทนกทองเทยวไดประเมนแลววาสถานททองเทยวดงกลาวอยในระดบด หรอสงกวาปานกลางซงจะท าการเปรยบในลกษณะนกบนกทองเทยวทกคนทน ามาทดสอบจนครบ200 คน

 

 

 

 

 

 

 

 

133

รปท 3.23ตวอยางขอมลทใชในการประเมนอนดบสถานททองเทยวของนกทองเทยวคนท 1

รปท 3.24ตวอยางขอมลทใชในการประเมนสถานททองเทยวของนกทองเทยวคนท 2

2) การเปรยบเทคนคทใชในการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคล การเปรยบเทยบอนดบของสถานททองเทยวทไดจากนกทองเทยวแตละคน และไดจากเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ โดยใชวธการหาคาความแมนย า (Precision) คาความ

ระลก (Recall) และคาเอฟเมเชอร (F-measure) ท าโดยการประเมนวา สถานททองเทยว nอนดบแรก(Top-n) ทเทคนคตาง ๆ แนะน าตรงกบสถานททองเทยวทนกทองเทยวชนชอบ mสถานททองเทยว

ทนกทองเทยวชนชอบ (Score-m) หรอไม ซงในตวอยางให nมคาเทากบ 5 และ mมคามากกวา 3.5 คะแนนขนไป

วธหาผลรวม วธหาร วธยกก าลง

1 5.0 3 2 2 1 3 42 2.0 10 7 7 7 11 83 3.5 4 4 4 4 4 34 4.0 7 11 10 10 8 125 3.0 12 10 11 11 12 106 0 13 5 5 3 7 77 0 14 15 14 15 13 118 5.0 9 1 3 2 10 139 3.5 5 9 9 9 6 510 0 11 6 6 6 14 1411 5.0 1 13 13 13 2 112 0 8 8 8 8 9 913 0 6 12 12 12 5 614 3.5 2 14 15 14 1 215 0 15 3 1 5 15 15

สถานททองเทยว

คะแนน

ความชอบของ

นกทองเทยว

คนท 2 (กลมท 3)

อนดบสถานททองเทยวของแตละเทคนคในกลมท 3

การจดล าดบ

โคไซนการก าหนด

อตรา

กระบวนการ

เชง

วเคราะห

เปรยบเทยบแตละเทคนค

 

 

 

 

 

 

 

 

134

ซงในการค านวณหาคาความแมนย าและคาความระลกนน จะมประเภทของขอมลทใชเพอประเมนผลดงแสดงในตารางท 3.57 อนไดแก สถานททองเทยวทแนะน า (อยใน 5 อนดบแรก) ตรงกบสถานททองเทยวทนกทองเทยวชนชอบ (อยใน 5 อนดบแรก และมคะแนนความชอบมากกวา 3.5 คะแนน) (True Positive: TP)สถานททองเทยวทแนะน าไมตรงกบสถานททองเทยวทนกทองเทยวชนชอบ (FalsePositive: FP) สถานททองเทยวทไมแนะน า และตรงกบสถานททองเทยวทนกทองเทยวไมชนชอบ (True Negative: TN) และสถานททองเทยวทไมแนะน าแตเปนสถานททองเทยวทนกทองเทยวชนชอบ(False Negative: FN) (Miao et al., 2009,p. 9172)

ตารางท 3.57 ขอมล 4 ประเภททใชในการประเมน

เทคนค/ นกทองเทยว

สถานททองเทยวทแนะน า ()

สถานททองเทยวทไมแนะน า ()

สถานททองเทยวทนกทองเทยวชนชอบ ()

TP FN

สถานททองเทยวทนกทองเทยวไมชนชอบ ()

FP TN

Precision = FP)(TP

TP

(3.6)

Recall = FN)(TP

TP

(3.7)

F-measure = Recall)(Precision

Recall)*Precision* (2

(3.8)

ตารางท 3.58 แสดงตวอยางการเปรยบเทยบอนดบสถานททองเทยวเทคนคโคไซน ( Cosine) กบอนดบสถานททนกทองเทยวคนท 1ชนชอบโดยการแนะน าสถานททองเทยว 5 อนดบแรก จากตารางสถานททองเทยวอนดบท 1–5 จะใหเปนเครองหมาย () สวนสถานททองเทยวอนๆจะใหเปนเครองหมาย() และ คะแนนความชอบของนกทองเทยวคนท 1 ทมคะแนนความชอบมากกวา 3.5 คะแนนจะใหเปนเครองหมาย () สวนคะแนนความชอบอนๆจะใหเปนเครองหมาย () โดยใชการจดอนดบจากตารางท 3.58 จะไดคาขอมลสถานททองเทยวทแนะน า (อยใน 5 อนดบแรก) ตรงกบสถานททองเทยวทนกทองเทยวชนชอบ (คะแนนความชอบในสถานททองเทยวมากวา 3.5 คะแนน) (True Positive: TP)= 4ขอมลสถานททองเทยวทไมแนะน าและตรงกบสถานททองเทยวทนกทองเทยวไมชนชอบ ( True Negative: TN) = 4ขอมลสถานททองเทยวทไมแนะน าแตเปนสถานททองเทยวทนกทองเทยวชนชอบ (False Negative: FN) = 6

 

 

 

 

 

 

 

 

135

และขอมลสถานททองเทยวทไมแนะน า และตรงกบสถานททองเทยวทนกทองเทยวไมชนชอบ (FalsePositive: FP)= 1

ตารางท 3.58 ตวอยางการหาคาขอมล 4 ประเภททใชในการหาคาความแมนย า คาความระลก และ คาเอฟเมเชอร

สถานททองเทยว

อนดบสถานท

ทองเทยวทใชเทคนค โคไซน

คะแนนความชอบของนกทอง เทยวคนท 1

ขอมลในการวดประสทธภาพ

TP TN FN FP

1 1 () 5 ()

2. 9 () 3.5 ()

3 4 () 4 ()

4 12 () 4 ()

5 8() 3.5 ()

6 6() 0 ()

7 11 () 2.5 ()

8 3 () 5 ()

9 15() 3.5()

10 7 () 0 ()

11 13 () 5 ()

12 2 () 3 ()

13 10 () 0 ()

14 14 () 0 ()

15 5 () 4 () ผลรวม 4 5 5 1

หลงจากนนน าขอมลในการวดประสทธภาพทไดมาแทนคาในสมการท 3.6,3.7 และ 3.8 เพอหาคาความแมนย า (Precision) คาความระลก (Recall) และ คาเอฟเมเชอร(F-measure) ดงตอไปน

 

 

 

 

 

 

 

 

136

Precision = 80.014

4

)(

Recall = 44.054

4

)(

F-measure = 56.0 0.44)(0.80

0.44)*0.80* (2

ผลจากการแนะน าสถานททองเทยว 5 อนดบแรกของแบบจ าลองโดยใชเทคนคโคไซน เปรยบเทยบกบคะแนนความชอบของนกทองเทยวคนท 1 โดยมคะแนนความชอบในสถานททองเทยวมากกวา 3.5 คะแนน ไดคาความแมนย า ( Precision) = 0.80คาความระลก (Recall)= 0.44และคาเอฟเมเชอร (F-measure) = 0.56ซงในการวดประสทธภาพของแตละเทคนคนน จะน าไปทดสอบกบนกทองเทยวทงหมด 200 คน โดยการน าคาเอฟเมเชอร (F-measure) ของนกทองเทยวแตละคน มาหาคาเฉลย ดงสมการท 3.9

𝐹 = 𝐹𝒊

𝒏𝒊=𝟏

𝑛 𝑥 100 (3.9)

เมอ 𝐹 = รอยละของคาเฉลยเอฟเมเชอร (F-measure) 𝐹𝒊 = คาเอฟเมเชอร (F-measure) ของนกทองเทยวแตละคน 𝑛 = จ านวนของนกทองเทยว (จ านวน 200 คน)

ในการเปรยบเทยบเทคนคตาง ๆ ทใชในการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล ใหน าคาเฉลยเอฟเมเชอรทไดจากการทดสอบกบนกทองเทยว 200 คน ไปเปรยบเทยบ โดยตารางท 3.59 แสดงตวอยางผลลพธทไดจากการหาคาเฉลยเอฟเมเชอร ( F-measure) ของเทคนค6 เทคนค ดงน 1) การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคการวดความคลายแบบโคไซนดดแปลง ( Modified Cosine Similarity Technique)ไดคาเฉลยเอฟเมเชอรเทากบ 70.70 2) การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคการจดล าดบดดแปลง (Modified Ranking Technique) มทงหมด 3วธ ไดผลดงตอไปน วธหาผลรวม (Rank Sum)เทากบ 38.30วธหาร (Rank Reciprocal) เทากบ 38.30วธยกก าลง (Rank Exponent) เทากบ 0.368

 

 

 

 

 

 

 

 

137

3) การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคการก าหนดอตราดดแปลง (Modified Rating Technique)เทากบ 37.70 4) การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคกระบวนการเชงวเคราะหดดแปลง (Modified Analytic Hierarchy Process Technique) เทากบ48.30 จากตวอยางเทคนคการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคการวดความคลายแบบโคไซนดดแปลง ( Modified Cosine Similarity Technique)ไดคาเฉลยเอฟเมเชอร ( F-measure) มากทสดคอ 70.70โดยเทคนคทดทสดจะถกน าไปใชในการสรางแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล

ตารางท 3.59 ตวอยางคาเฉลยเอฟเมเชอร (F-measure) ของแตละเทคนค

เทคนค รอยละของคาเฉลย

เอฟเมเชอร (F-measure)

การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคการวดความคลายแบบโคไซนดดแปลง (Modified Cosine Similarity Technique)

70.70

การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคการจดล าดบดดแปลง (Modified Ranking Technique)

- วธหาผลรวม (Rank Sum) 38.30 - วธหาร (Rank Reciprocal) 38.30 - วธยกก าลง (Rank Exponent) 36.80 การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคการก าหนดอตราดดแปลง (Modified Rating Technique)

37.70

การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคกระบวนการเชงวเคราะหดดแปลง (Modified Analytic Hierarchy Process Technique)

48.30

3.1.2.6 แบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล แบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลนน ไดมาจากการน าเทคนคทไดผลลพธทถกตองแมนย ามากทสดมาใชในสรางแบบจ าลอง โดยการประเมนความถกตองไดน าคาเฉลยเอฟเมเชอร ( F-measure) ซงไดจากการเปรยบเทยบสถานททองเทยวทนกทองเทยวใหคะแนนความชอบจ านวน 200 คน กบอนดบสถานททองเทยวทไดจากเทคนค 4เทคนค ไดแก เทคนคการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคการวดความคลายแบบ

 

 

 

 

 

 

 

 

138

โคไซนดดแปลง (Modified Cosine Similarity Technique) เทคนคการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนค การจดล าดบดดแปลง (Modified Ranking Technique)เทคนคการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคการก าหนดอตราดดแปลง (Modified Rating Technique) และ เทคนคการจดอนดบสถานท ทองเทยวรายบคคลดวยเทคนคกระบวนการเชงวเคราะหดดแปลง (Modified Analytic Hierarchy Process Technique)

3.2 ประชากรและกลมตวอยาง

3.2.1 ประชากรทใชในการวจยในครงน คอ ผเชยวชาญและนกทองเทยว 1)ประชากรทใชในการประเมนคะแนนของปจจยในสถานททองเทยว เพอน าไปใชในการออกแบบและทดสอบ แบบจ าลอง การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคล ซงในทนคอ ผเชยวชาญดานการทองเทยวในเขตพนททเปนกรณศกษา ไดแก จงหวดนครราชสมา 2) ประชากรท ใชในการพฒนาแบบจ าลองการจดกลมของนกทองเทยวทมลกษณะคลายคลงกน และการประเมนเกณฑตาง ๆ ทใชในการพจารณาสถานททองเทยว ซงในทนคอ นกทองเทยวหรอบคคลทวไปทเคยไปทองเทยวในเขตพนททเปนกรณศกษา 3) ประชากรทใชในการประเมนแบบจ าลองการจดกลมของนกทองเทยวทมลกษณะคลายคลงกน ซงในทนคอ นกทองเทยว หรอบคคลทวไปทเคยไปทองเทยวในเขตพนททเปนกรณศกษาทเปนคนละกลมกบประชากรทใชในการพฒนาแบบจ าลอง

3.2.2 กลมตวอยางทใชในการวจยในครงน คอ 1) กลมตวอยางท ใชในการประเมนคะแนนของปจจยในสถานททองเทยว ไดแก ผเชยวชาญดานการทองเทยว ซงในทนคอเจาหนาทการทองเทยวแหงประเทศไทย ทมความเชยวชาญดานการทองเทยว และสามารถประเมนคะแนนของ ปจจยในสถานท ทองเทยวของ จงหวดนครราชสมาไดครบถวนทง 76 สถานทและเพอปองกนมใหเกดความขดแยงของขอมลจากผเชยวชาญ และสอดคลองกบเทคนคการจดอนดบตาง ๆ ทน ามาใช ดงนนผเชยวชาญดานการทองเทยวของงานวจยน คอ เจาหนาทการทองเทยวแหงประเทศไทย(ททท.)ส านกงานนครราชสมาจ านวน 1 คน 2) กลมตวอยางท ใชในการพฒนาแบบจ าลองการจดกลมของนกทองเทยวทมลกษณะคลายคลงกน ไดแก นกทองเทยว ซงเปนบคคลทวไปทเคยไป สถานททองเทยวตาง ๆ ในจงหวดนครราชสมา โดยใชวธการก าหนดขนาดของกลมตวอยางของทาโร ยามาเน ( Yamane, 1973,pp. 727-728) ดงสมการท 3.10

 

 

 

 

 

 

 

 

139

n = (3.10) เมอ n คอ ขนาดของกลมตวอยาง N คอ ขนาดของประชากร e คอ สดสวนความคาดเคลอนของการสมตวอยาง โดยในงานวจยนก าหนดคาสดสวนเทากบ 0.5 ทระดบความเชอมน 95%

โดยค านวณจ านวนกลมตวอยางจากขอมลนกทองเทยวของประเทศไทยในป พ.ศ. 2557 จ านวน24,809,683 คน (กรมการทองเทยว, 2558) โดยการแทนคาในสตร จะไดวา

จ านวนกลมตวอยาง𝑛=24,809,683

1+ 24,809,683 (0.05) 2=399.99

ซงจะไดขนาดของกลมตวอยางโดยประมาณ 400 คน 3)กลมตวอยางท ใชในการ ประเมน แบบจ าลองการจดกลมของนกทองเทยวทมลกษณะคลายคลงกน ไดแก นกทองเทยวหรอบคคลทวไปทเคยไป สถานท ทองเทยว ตาง ๆ ในจงหวดนครราชสมา ทงน ใน การสรางและประเมนแบบจ าลองของงานวจยนไดใชวธแจกจาย (Hand-outMethod) ในการด าเนนการ ซงวธนไดแบงขอมลออกเปน 2 สวน โดยสวนแรกคอ สวนของชดขอมลทใชในการสรางหรอพฒนาแบบจ าลอง ( Training Set)ซงคดเปนสองในสามของจ านวนขอมลทงหมด และสวนทสองคอ สวนของชดขอมลทใชในการทดสอบ ( Test Set)ซงคดเปนหนงในสามของจ านวนขอมลทงหมด จะเหนไดวา ขนาดของ กลมตวอยางตามสตรของทาโร ยามาเน เพอใชเปนชดขอมลส าหรบพฒนาแบบจ าลอง (Training Set) มคาเทากบ 400 คน ดงนน ขนาดของกลมตวอยาง ทใชในการประเมนแบบจ าลองของชดขอมลส าหรบทดสอบ (Testing Set)ทสอดคลองกบหลกการของวธแจกจาย จงมคาเทากบ 200คน

สรปไดวา จ านวนของกลมตวอยางทเปนนกทองเทยว หรอบคคลทวไปทเคยไปสถานททองเทยวตาง ๆ ในจงหวดนครราชสมา ของงานวจยน มจ านวน รวมทงสน 600 คน แบงออกเปน 2 กลม คอ กลมตวอยางทเปนนกทองเทยวเพอใชในการพฒนาแบบจ าลองการจดกลมของนกทองเทยวทมลกษณะคลายคลงกนจ านวน 400 คน และกลมตวอยางทเปนนกทองเทยวเพอการประเมนแบบจ าลองการจดกลมของนกทองเทยวทมลกษณะคลายคลงกน จ านวน 200คน

N 1+ N(e)2

 

 

 

 

 

 

 

 

140

3.3 เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการพฒนาระบบสวนบคคลส าหรบแนะน าสถานททองเทยวมรายละเอยดดงน 1) เครองคอมพวเตอรส าหรบพฒนาระบบ จ านวน 1เครอง โดยมคณสมบตดงน - หนวยประมวลผลกลาง: Intel(R) Core(TM) i5 4308U 2.80 GHz - หนวยความจ าหลก: 8 GB 1600MHz DDR3 SDRAM - หนวยความจ าส าลอง: 512GB PCIe-based flash storage Hard Drive - อปกรณเชอมตออนเตอรเนตไรสาย: 802.11 a/b/g/Draft-N WLAN - อปกรณเสรมอน ๆ เชน เมาส แปนพมพ เครองพมพ เปนตน 2) ระบบปฏบตการและโปรแกรมประยกตส าหรบการพฒนาระบบ โดยมความสามารถในการสรางโปรแกรมประยกตบนอนเทอรเนตได ประกอบดวย - ระบบปฏบตการ: Windows10 Pro 64 bit - โปรแกรม WEKA - โปรแกรม Microsoft Excel

 

 

 

 

 

 

 

 

141

บทท 4 ผลการวจยและการอภปรายผล

ในบทน จะกลาวถงผลของการวจยและอภปรายผลการพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล ซงถกพฒนาขนดวย 2 องคประกอบหลกรวมกน คอ1) การท านายกลมของนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคลโดยการท าเหมองขอมลดวยวธ J48 และ PCA-NNและ 2) การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลโดยใชวธทเหมาะสมในการท านายกลมของนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคลนน รวมกบเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ ทมอยมาดดแปลงใหสามารถแนะน ารายบคคลได ดงทกลาวมาแลวในบทท 2 ดงนนในสวนของผลการวจยและการอภปรายผลจงแบงเปน 2 ประเดนหลก ๆ ไดแกประเดนท 1ผลการเปรยบเทยบประสทธภาพแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลทถกพฒนาดวยโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวระหวางวธ J48 และ PCA-NN และประเดนท 2 ผลการเปรยบเทยบประสทธภาพแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลทถกพฒนาดวยเทคนคการจดอนดบรายบคคลแบบตาง ๆ ซงมรายละเอยดดงตอไปน

4.1 ผลการเปรยบเทยบประสทธภาพแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลทถกพฒนาดวยโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวระหวางวธ J48 และ PCA-NN

ในหวขอนเปนการศกษาทดลองเพอเปรยบเทยบโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวทถกพฒนาดวยวธ J48 และ PCA-NNโดยมวตถประสงคเพอคดเลอกวธทมความเหมาะสมทสดทน าไปพฒนาโมดลการท านายกลมของนกทองเทยว เพอน าไปใชสรางแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวตามรายบคคลในขนตอนตอไป การวดประสทธภาพของโมดลการท านายกลมของนกทองเทยว นน ท าโดยการค านวณหาคาความแมนย าคาความระลกและคาเอฟเมเชอร ของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวทถกพฒนาดวยโมดลนซงคาทใชในการวดประสทธภาพทง 3คานน จะพจารณาจากประเภทของขอมลทใช4 ประเภทไดแก 1) สถานททองเทยวทแบบจ าลองแนะน า ตรงกบสถานททองเทยวทนกทองเทยวชนชอบ(True Positive: TP)(โดยสถานททองเทยวทแบบจ าลองแนะน า หมายถง สถานททองเทยว 5 อนดบ

 

 

 

 

 

 

 

 

142

แรกทแบบจ าลองจดอนดบไวเพอแนะน าใหกบนกทองเทยว และสถานททองเทยวทนกทองเทยวชนชอบ หมายถง สถานททองเทยวทมคะแนนความชอบตงแต 3.5 คะแนนขนไปซงไดใหคะแนนไวโดยนกทองเทยว) 2) สถานททองเทยวทแบบจ าลองแนะน า แตเปนสถานททองเทยวทนกทองเทยวไมชนชอบ (FalsePositive: FP) 3) สถานททองเทยวทแบบจ าลองไมแนะน า ตรงกบสถานททองเทยวทนกทองเทยวไมชนชอบ (True Negative: TN) 4) สถานททองเทยวทแบบจ าลองไมแนะน า แตเปนสถานททองเทยวทนกทองเทยวชนชอบ (False Negative: FN)(Miao et al., 2009: 9172) โดยขอมล 4 ประเภททใชในการประเมนแบบจ าลอง แสดงดงตารางท 4.1

ตารางท 4.1 ขอมล 4 ประเภททใชในการประเมนแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยว

แบบจ าลอง นกทองเทยว

สถานททองเทยวทแนะน า ()

สถานททองเทยวทไมแนะน า ()

สถานททองเทยวทนกทองเทยว ชนชอบ ()

TP FN

สถานททองเทยวทนกทองเทยว ไมชนชอบ ()

FP TN

โดยสตรการค านวณหาคาทเปนมาตรฐานในการประเมนประสทธภาพของแบบจ าลองคอ คาความแมนย า ( Precision) คาความระลก ( Recall) และคาเอฟเมเชอร ( F-measure)โดยใชสตรการค านวณดงสมการท 4.1,4.2 และ 4.3 ตามล าดบ(Miao et al., 2009: 9172)

Precision = x 100 (4.1)

Recall = x 100 (4.2)

F-measure = (4.3)

ในตารางท 4.2 แสดงตวอยางการเปรยบเทยบอนดบของสถานททองเทยว 15 ล าดบ ทนกทองเทยวเคยไปและใหคะแนนความชนชอบไว กบอนดบของสถานททองเทยวทแนะน าโดย

FP)(TP

TP

FN)(TP

TP

Recall)(Precision

Recall)*Precision* (2

 

 

 

 

 

 

 

 

143

แบบจ าลอง ซง ถกจดอนดบโดยใชโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวทถกพฒนาดวยวธ J48รวมกบเทคนคการวดความคลายแบบโคไซนดดแปลง (Modified Cosine Technique)

ตารางท 4.2 ตวอยางการคาของขอมลในการวดประสทธภาพของแบบจ าลองการแนะน าสถานท ทองเทยว

สถานททองเทยว

อนดบสถานททองเทยว ขอมลในการวดประสทธภาพ แบบจ าลองทถกพฒนาดวยวธ J48 รวมกบเทคนคแบบโคไซน

นกทองเทยว คนท 1

TP TN FN FP

1. อนสาวรยทาวสรนาร 1 () 5.0 ()

2. ปราสาทหนพมาย 9 () 4.0 ()

3. วดสทธจนดา 4 () 3.0 ()

4. วดหลวงพอโต 12 () 5.0 ()

5. วดศาลาลอย 8() 3.5 ()

6. สวนสตวนครราชสมา 6() 0 ()

7. จมทอมสนฟารม 11 () 5.0 ()

8. สวนเมองพร 2 () 2.0 ()

9. ไทรงาม 15() 0 ()

10. ปาลโอเขาใหญ 7 () 5.0 ()

11. อะคพออฟเลฟ 13 () 3.5 ()

12. ฟลอรา พารค 3 () 3.5 ()

13. วงน าเขยวฟารม 10 () 0 ()

14. อทยานแหงชาตทบลาน 14 () 4.0 ()

15. หมบานท าเครองปนดนเผาดานเกวยน

5 () 4.0 ()

ผลรวม 4 3 7 1

โดยสถานททองเทยว 5 อนดบแรก ทแบบจ าลองจดอนดบให (ล าดบท 1–5) จะใหเปนเครองหมาย () สวนสถานททองเทยวล าดบท 6ขนไปจะใหเปนเครองหมาย () สวนสถานททองเทยวทมคะแนนความชอบตงแต 3.5 คะแนนขนไปซงไดใหคะแนนไวโดยนกทองเทยวแตละคน ซงในตวอยางคอ นกทองเทยวคนท 1 จะใหเปนเครองหมาย ()สวนสถานททองเทยวทมคะแนนความชอบนอยกวา 3.5 คะแนนจะใหเปนเครองหมาย()

 

 

 

 

 

 

 

 

144

จากการเปรยบเทยบในตารางท 4.2 สามารถวเคราะหขอมล 4ประเภท ทใชในการวเคราะหคาความถกตองไดดงน 1) สถานททองเทยวทแบบจ าลองแนะน า (อยใน 5 อนดบแรก) ตรงกบสถานททองเทยวทนกทองเทยวชนชอบ (มคะแนนความชอบตงแต 3.5คะแนนขนไป)(True Positive: TP)= 4 2) สถานททองเทยวทแบบจ าลองแนะน า แตเปนสถานททองเทยวทนกทองเทยวไมชนชอบ (FalsePositive: FP) = 1 3) สถานททองเทยวทแบบจ าลองไมแนะน า ตรงกบสถานททองเทยวทนกทองเทยวไมชนชอบ (True Negative: TN) = 3 4) สถานททองเทยวทแบบจ าลองไมแนะน า แตเปนสถานททองเทยวทนกทองเทยวชนชอบ (False Negative: FN) = 7(Miao et al., 2009, p. 9172) จากตารางท 4.2เมอน าขอมลในการวดประสทธภาพทไดมาแทนคาในสมการท 4.1,4.2 และ 4.3 เพอหาคาความแมนย า ( Precision) คาความระลก ( Recall) และคาเอฟเมเชอร ( F-measure)ไดคาดงตอไปน

Precision = %00.80100 x 14

4

)(

Recall = %36.36100 x 74

4

)(

F-measure = %00.502

36.36)(80.00

36.36)80.00 (

ซงสามารถอธบายไดวา ประสทธภาพของแบบจ าลองการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลโดยการแนะน าสถานททองเทยวจ านวน 5 อนดบแรกทไดรบความนยม ทตรงกบคะแนนสถานททองเทยวทนกทองเทยวคนท 1 มความชนชอบ ทระดบคะแนนความชอบตงแต 3.5คะแนนขนไป มคาความแมนย า ( Precision) = 80.00%คาความระลก ( Recall)= 36.36%และคาเอฟเมเชอร (F-measure) = 50.00% ทงนในการวดประสทธภาพของแบบจ าลองนน จะน าไปประเมนกบนกทองเทยวทงหมด 200คน เพอค านวณหาคาความแมนย า คาความระลก และคาเอฟเมเชอร เปรยบเทยบระหวางการจดอนดบสถานททองเทยวของแบบจ าลองกบอนดบของสถานททนกทองเทยวแตละคนชนชอบ จากนนน าผลลพธทไดทงหมด 200คา มาค านวณคาเฉลย เพอใชส าหรบอธบายประสทธภาพของแบบจ าลองทถกพฒนาดวยวธทใชท านายกลมของนกทองเทยว และเทคนคการล าดบแบบตาง ๆ ตอไป

 

 

 

 

 

 

 

 

145

ผลการวเคราะหคาความแมนย า (Precision)คาความระลก (Recall)และคาเอฟเมเชอร(F-measure) ของแบบจ าลองการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลทถกพฒนาดวยโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวระหวางวธ J48 และ PCA-NN พบวา แบบจ าลองการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลทถกพฒนาดวยโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวซงใชวธ J48 รวมกบเทคนคการวดความคลายแบบโคไซนดดแปลง ( Modified Cosine Similarity) มคาความระลก คาความแมนย า และคาเอฟเมเชอร สงกวาเทคนคการจดอนดบแบบอน ๆ โดย มคาความระลก คาความแมนย า และคาเอฟเมเชอร เทากบ 72.10%,60.27% และ65.66% ตามล าดบ นอกจากนยงพบวา แบบจ าลองการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลทถกพฒนาดวยโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวซงใชวธ J48 รวมกบเทคนคการวดความคลายแบบโคไซน มคาในการวดประสทธภาพทง 3 คานน สงกวาแบบจ าลองทถกพฒนาดวยโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวซงใชวธ PCA-NN รวมกบเทคนคการวดความคลายแบบโคไซนดวยดงตารางท 4.3

ตารางท 4.3 ผลการเปรยบเทยบประสทธภาพแบบจ าลองการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคล ทถกพฒนาดวยโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวระหวางวธ J48 และ PCA-NN จ าแนกตามเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ

วธการท านายกลม Precision Recall F-measure

เทคนคการจดอนดบ J48 PCA-NN J48 PCA-NN J48 PCA-NN

Modified Cosine 72.10 71.13 60.27 59.47 65.66 64.78

Modified Rank Sum 59.13 59.18 45.59 46.59 51.48 52.13 Modified Rank Reciprocal 59.13 59.18 45.59 46.59 51.48 52.13 Modified Rank Exponent 59.13 59.18 45.59 46.59 51.48 52.13 Modified Rating 60.23 62.33 49.80 50.76 54.52 55.95 Modified AHP 56.63 56.30 44.47 43.41 49.81 49.02 Unpersonalized Recommendation

47.93 47.93 35.65 35.65 40.89 40.89

จากการศกษาทดลองกบกลมตวอยางนกทองเทยว 200 คนในการเปรยบเทยบอนดบของสถานททองเทยวทนกทองเทยวเคยไปและใหคะแนนความชอบไว กบอนดบของสถานททองเทยวทแนะน าโดยแบบจ าลอง ซงใชคะแนนความชอบทมคาตงแต 3.5 ขนไป และเปนสถานททองเทยว 20 อนดบแรกทแบบจ าลองแนะน าไดขอสรปดงน แบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลทถกพฒนาดวยเทคนคการวดความคลายแบบโคไซนดดแปลง ( Modified Cosine Similarity)รวมกบโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวทใชวธ J48 มประสทธภาพในการ

 

 

 

 

 

 

 

 

146

แนะน าสถานททองเทยวรายบคคลสงกวาเทคนคและวธอน ๆ และเมอพจารณาทกระบวนการสรางโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคลระหวางวธ J48 และ PCA-NN แลวพบวา โมดลการท านายกลมของนกทองเทยวทใชวธ J48 มกระบวนการสรางโมดลไมยงยากและซบซอนเหมอนกบโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวทใชวธ PCA-NN และไดประสทธภาพของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลทไมแตกตางจากการใชวธ J48 ดงนน การสรางโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคลดวยวธ J48 จงมความเหมาะสมส าหรบน าไปใชในการพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลตอไป

4.2 ผลการเปรยบเทยบประสทธภาพแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลทถกพฒนาดวยเทคนคการจดอนดบรายบคคลแบบตาง ๆ

งานวจยนเปนการศกษาทดลองเพอเปรยบเทยบประสทธภาพวธการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ รวมกบโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวดวยวธ J48โดยมวตถประสงคเพอคดเลอกวธการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลทมประสทธภาพมากทสดทจะน าไปใชเปนแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล โดยไดผลการทดลองแบงเปน 2 สวนไดแก (1) ผลการพฒนาแบบจ าลองการแนะน า สถานททองเทยวรายบคคลเปรยบเทยบตามจ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยมทแตกตางกน และ (2)ผลการพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลเปรยบเทยบตามระดบคะแนนความชอบของนกทองเทยวทแตกตางกนโดยมผลการทดลองดงน

4.2.1 ผลการพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลเปรยบเทยบตามจ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยม การเปรยบเทยบแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลในหวขอน พจารณาผลการจดอนดบสถานททองเทยวทนกทองเทยวเคยไปและใหคะแนนความชอบไวทมคาตงแต 4.0ขนไป เทยบกบอนดบของสถานททองเทยวทแนะน าโดยแบบจ าลอง ซงเปนสถานททองเทยวทไดรบความนยมสงสดอนดบแรกทแตกตางกน ไดแก 5,10,15 และ 20 อนดบแรก โดยผลการวเคราะหคาความแมนย า (Precision) คาความระลก (Recall) และคาเอฟเมเชอร(F-measure) ของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลทใชโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวดวยวธ J48รวมกบเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆกบนกทองเทยวทเปนกลมตวอยางในการทดสอบจ านวน 200คน ไดผลดงตารางท 4.4

 

 

 

 

 

 

 

 

147

ตารางท 4.4 ผลการประเมนแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลทถกพฒนาดวย เทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ เปรยบเทยบตามจ านวนสถานททองเทยวทไดรบ ความนยมสงสดอนดบแรกทแตกตางกน

วธประเมน

อนดบแรกของ

สถานททอง เทยว

เทคนคการจดอนดบสถานททองเทยว

Modified Cosine

Modified Rank Sum

Modified Rank

Reciprocal

Modified Rank

Exponent

Modified Rating

Modified AHP

Unpersonalized Recommendation

Precision

5 78.50 53.30 53.30 53.30 60.10 49.30 73.10 10 75.15 54.50 54.50 54.50 58.49 51.50 55.45 15 69.73 54.29 54.29 54.29 57.13 50.40 46.50 20 65.55 54.07 54.07 54.07 55.20 50.78 43.73

คาเฉลย 72.23 54.04 54.04 54.04 57.73 50.49 54.69

Recall

5 21.92 11.54 11.54 11.54 13.69 11.41 18.49 10 38.60 23.52 23.52 23.52 27.18 24.85 25.59 15 51.06 36.97 36.97 36.97 39.69 34.85 30.41 20 62.22 47.67 47.67 47.67 52.43 45.98 37.37

คาเฉลย 43.45 29.92 29.92 29.92 33.25 29.27 27.96

F-measure

5 34.27 18.97 18.97 18.97 22.31 18.53 29.51 10 51.01 32.86 32.86 32.86 37.11 33.53 35.02 15 58.95 43.99 43.99 43.99 46.84 41.21 36.77 20 63.84 50.67 50.67 50.67 53.78 48.26 40.30

คาเฉลย 52.02 36.62 36.62 36.62 40.01 35.38 35.40

จากผลการทดลองเปรยบเทยบอนดบของสถานททองเทยวระหวาง สถานททองเทยวทนกทองเทยวใหคะแนนความชอบตงแต 4คะแนนขนไป และสถานททองเทยวทจดอนดบโดยแบบจ าลองทไดรบความนยมจ านวน 5,10,15 และ 20 อนดบแรก ไดคาความแมนย า (Precision) ของเทคนคตาง ๆ ดงรปท 4.1 ซงจะเหนไดวาคาความแมนย ามแนวโนมลดลง เมอเพมจ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยมในทก ๆ เทคนคการจดอนดบ โดยเทคนคการวดความคลายแบบโคไซนดดแปลง ( Modified Cosine Similarity) มคาความแมนย าสงกวาเทคนคอนในทกจ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยมสงสดอนดบแรก

 

 

 

 

 

 

 

 

148

รปท 4.1ผลการเปรยบเทยบคาความแมนย าของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยว รายบคคลทถกพฒนาดวยเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ เปรยบเทยบตามจ านวน

สถานททองเทยวทไดรบความนยมสงสดอนดบแรกทตางกน

จากผลการทดลองเปรยบเทยบอนดบของสถานททองเทยวระหวาง สถานททองเทยวทนกทองเทยวใหคะแนนความชอบตงแต 4คะแนนขนไป และสถานททองเทยวทจดอนดบโดยแบบจ าลองทไดรบความนยมจ านวน 5,10,15 และ 20 อนดบแรก ไดคาความระลก (Recall) ของเทคนคตาง ๆดงรปท 4.2ซงจะเหนไดวาคาความระลกมแนวโนมสงขน เมอเพมจ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยม โดยเทคนคการวดความคลายแบบโคไซนดดแปลง ( Modified Cosine Similarity) มคาความระลกสงกวาเทคนคอนในทกจ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยมสงสดอนดบแรก

 

 

 

 

 

 

 

 

149

รปท 4.2ผลการเปรยบเทยบคาความระลกของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล ทถกพฒนาดวยเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ เปรยบเทยบตามจ านวนสถานททองเทยว ทไดรบความนยมสงสดอนดบแรกทตางกน

จากผลการทดลองเปรยบเทยบอนดบของสถานททองเทยวระหวาง สถานททองเทยวทนกทองเทยวใหคะแนนความชอบตงแต 4คะแนนขนไป และสถานททองเทยวทจดอนดบโดยแบบจ าลองทไดรบความนยมจ านวน 5,10,15 และ 20 อนดบแรก ไดคาเอฟเมเชอร (F-measure) ของเทคนคตาง ๆดงรปท 4.3 ซงจะเหนไดวาคาเอฟเมเชอรมแนวโนมสงขน เมอเพมจ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยม โดยเทคนคการวดความคลายแบบโคไซนดดแปลง ( Modified Cosine Similarity) มคาความเอฟเมเชอรสงกวาเทคนคอนในทกจ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยมสงสดอนดบแรก จากผลการทดลองเปรยบเทยบอนดบของสถานททองเทยวระหวาง สถานททองเทยวทนกทองเทยวใหคะแนนความชอบตงแต 4 คะแนนขนไป และสถานททองเทยวทจดอนดบโดยแบบจ าลองทไดรบความนยมจ านวน 5,10,15 และ 20 อนดบแรกไดขอสรปวา การจดอนดบสถานททองเทยวดวยเทคนคการวดความคลายแบบโคไซนดดแปลง ( Modified Cosine Technique) มประสทธภาพทสงกวาเทคนคการจดอนดบแบบอน ๆ โดยคาความแมนย าและคาความระลกทได มความสมพนธทผกผนกน ทงนเนองมาจาก คาความแมนย าจะพจารณาคา TP (True Positive) และคา FP (FalsePositive)เปนหลก ในขณะทคาความระลกจะพจารณาจากคา TP และคา FN (False Negative) เปนหลก ดงนนผลลพธของคาความแมนย าและคาความระลกจงมความสมพนธกบคา FPและ FN

 

 

 

 

 

 

 

 

150

จงสงผลใหผลลพธทไดผกผนกน เนองจากถาจ านวนสถานททองเทยวทแบบจ าลองแนะน าเพมขน กจะท าใหสถานททองเทยวทนกทองเทยวชนชอบเพมมากขนตามไปดวย สงผลใหคา TP และคา FPเพมขน แตในทางกลบกน กจะท าใหจ านวนสถานททองเทยวทแบบจ าลองไมแนะน า แตเปนสถานททองเทยวทนกทองเทยวชนชอบหรอ FN ลดลงตามไปดวย

รปท 4.3ผลการเปรยบเทยบคาเอฟเมเชอรของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล ทถกพฒนาดวยเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ เปรยบเทยบตามจ านวนสถานททองเทยว ทไดรบความนยมสงสดอนดบแรกทตางกน

จากการวเคราะหคาตาง ๆ ทใชในการอธบายประสทธภาพของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลเปรยบเทยบตามจ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยม โดยพจารณาจาก 3 คา ไดแก คาความแมนย า คาความระลก และคาเอฟเมเชอร พบวา คาความแมนย ามแนวโนมลดลงเมอเพมจ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยม ในขณะทคาความระลกมแนวโนมสงขนเมอเพมจ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยม ดงนนงานวจยนจงพจารณาเลอกใชคาเอฟเมเชอรทไดจากการหาคาเฉลยระหวางคาความแมนย าและคาความระลกในการอธบายประสทธภาพของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลเปรยบเทยบตามจ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยม

 

 

 

 

 

 

 

 

151

4.2.2 ผลการพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลเปรยบเทยบตามระดบคะแนนความชอบของนกทองเทยว การเปรยบเทยบแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลในหวขอน พจารณาผลการจดอนดบสถานททองเทยวทแนะน าโดยแบบจ าลอง ซงเปนสถานททองเทยวทไดรบความนยมสงสด 10อนดบแรก เทยบกบอนดบของสถานททองเทยวทนกทองเทยวเคยไปและใหคะแนนความชอบไวทมคาตงแต 3.5, 4.0, 4.5 และ 5.0 ขนไป โดยผลการวเคราะหคาความแมนย า ( Precision) คาความระลก ( Recall) และคาเอฟเมเชอร ( F-measure) ของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลทใชโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวดวยวธ J48รวมกบเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ กบนกทองเทยวจ านวน 200คน เปนกลมตวอยางในการทดสอบ ไดผลดงตารางท 4.5

ตารางท 4.5 ผลการประเมนแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลทถกพฒนาดวยเทคนค การจดอนดบแบบตาง ๆ เปรยบเทยบตามคะแนนความชอบของนกทองเทยว

วธประเมน คะแนนความ ชอบ

เทคนคการจดอนดบสถานททองเทยว

Modified Cosine

Modified Rank Sum

Modified Rank

Reciprocal

Modified Rank

Exponent

Modified Rating

Modified AHP

Unpersonalized Recommendation

Precision

3.5 81.90 59.95 59.95 59.95 63.46 57.05 59.05 4 75.15 54.50 54.50 54.50 58.49 51.50 55.45

4.5 58.20 40.80 40.80 40.80 42.25 37.50 44.30 5 33.05 22.90 22.90 22.90 24.99 21.85 25.80

คาเฉลย 62.08 44.54 44.54 44.54 47.30 41.98 46.15

Recall

3.5 37.10 22.68 22.68 22.68 25.71 23.55 23.63 4 38.60 23.52 23.52 23.52 27.18 24.85 25.59

4.5 45.18 25.12 25.12 25.12 26.59 25.68 32.15 5 46.79 28.79 28.79 28.79 33.16 29.37 37.03

คาเฉลย 41.92 25.03 25.03 25.03 28.16 25.86 29.60

F-measure

3.5 51.07 32.91 32.91 32.91 36.60 33.33 33.75 4 51.01 32.86 32.86 32.86 37.11 33.53 35.02

4.5 50.87 31.09 31.09 31.09 32.64 30.49 37.26 5 38.74 25.51 25.51 25.51 28.50 25.06 30.41

คาเฉลย 47.92 30.59 30.59 30.59 33.71 30.60 34.11

 

 

 

 

 

 

 

 

152

จากผลการทดลองเปรยบเทยบอนดบของสถานททองเทยวระหวาง สถานททองเทยวทนกทองเทยวใหความนยม 10 อบดบแรกและสถานททองเทยวทนกทองเทยวใหคะแนนความชอบตงแต 3.5,4,4.5 และ 5 คะแนนขนไปไดคาความแมนย า (Precision) ของเทคนคตาง ๆ ดงรปท4.4ซงจะเหนไดวาคาความแมนย ามแนวโนมลดลง เมอคะแนนความชอบของนกทองเทยวทมตอสถานททองเทยวเพมขน จากผลการทดลองเปรยบเทยบอนดบของสถานททองเทยวระหวางสถานททองเทยวทนกทองเทยวใหความนยม 10 อบดบแรกและสถานททองเทยวทนกทองเทยวใหคะแนนความชอบตงแต 3.5, 4, 4.5 และ 5 คะแนนขนไป ไดคาความระลก ( Recall) ของเทคนคตาง ๆ ดงรปท 4.5 ซงจะเหนไดวาคาความระลกมแนวโนมเพมขน เมอคะแนนความชอบของนกทองเทยวทมตอสถานททองเทยวเพมขน จากผลการทดลองเปรยบเทยบอนดบของสถานททองเทยวระหวาง สถานททองเทยวทนกทองเทยวใหความนยม 10 อนดบแรกและสถานททองเทยวทนกทองเทยวใหคะแนนความชอบตงแต 3.5, 4, 4.5 และ 5 คะแนนขนไป ไดคาเอฟเมเชอร (F-measure) ของเทคนคตาง ๆ ดงรปท 4.6 ซงจะเหนไดวาคาเอฟเมเชอรมแนวโนมลดลง เมอคะแนนความชอบของนกทองเทยวทมตอสถานททองเทยวเพมขน

รปท 4.4ผลการเปรยบเทยบคาความแมนย าของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล ทถกพฒนาดวยเทคนคการจดอนดบแบบตางๆเปรยบเทยบตามคะแนนความชอบของ นกทองเทยว

 

 

 

 

 

 

 

 

153

รปท 4.5ผลการเปรยบเทยบคาความระลกของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล ทถกพฒนาดวยเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ เปรยบเทยบตามคะแนนความชอบของ

นกทองเทยว

รปท 4.6ผลการเปรยบเทยบคาเอฟเมเชอรของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล ทถกพฒนาดวยเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ เปรยบเทยบตามคะแนนความชอบของ

นกทองเทยว

 

 

 

 

 

 

 

 

154

จากผลการทดลองเปรยบเทยบอนดบของสถานททองเทยวระหวาง สถานททองเทยวทนกทองเทยวใหความนยม 10 อบดบแรกและสถานททองเทยวทนกทองเทยวใหคะแนนความชอบตงแต 3.5, 4, 4.5 และ 5 คะแนนขนไปไดขอสรปวา การจดอนดบสถานททองเทยวดวยเทคนคการวดความคลายแบบโคไซนดดแปลง (Modified Cosine Similarity)มประสทธภาพทสงกวาเทคนคการจดอนดบแบบอน ๆ โดยคาความแมนย าและคาความระลกทได มความสมพนธทผกผนกน ดงนนงานวจยน จงพจารณาเลอกใชคาเอฟเมเชอรทไดจากการหาคาเฉลยระหวางคาความแมนย าและคาความระลกในการอธบายประสทธภาพของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลเปรยบเทยบตามจ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยม

4.2.3 ผลการพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลเปรยบเทยบตามจ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยมและระดบคะแนนความชอบของนกทองเทยว การเปรยบเทยบแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลในหวขอน พจารณาผลการจดอนดบสถานททองเทยวทนกทองเทยวเคยไปและใหคะแนนความชอบไวทมคาตงแต 3.5, 4, 4.5และ 5 คะแนน เทยบกบอนดบของสถานททองเทยวทแนะน าโดยแบบจ าลอง ซงเปนสถานททองเทยวทไดรบความนยมสงสดอนดบแรกทแตกตางกน ไดแก 5, 10, 15 และ 20 อนดบแรก โดยผลการวเคราะหคาความแมนย า ( Precision) ของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลทใชโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวดวยวธ J48 รวมกบเทคนคการอนดบแบบตาง ๆกบนกทองเทยวจ านวน 200 คน เปนกลมตวอยางในการทดสอบ ไดผลดงตารางท 4.6

ตารางท 4.6 ผลการเปรยบเทยบคาความแมนย าของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล ถกพฒนาดวยเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ เปรยบเทยบตามคะแนนความชอบและ จ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยมสงสดอนดบแรกทแตกตางกน

คะแนนความชอบของนกทอง

เทยว

อนดบ แรกของสถานททอง เทยว

การประเมนเทคนคการจดอนดบสถานททองเทยวดวยคาความแมนย า (Precision)

Modified Cosine

Modified Rank Sum

Modified Rank

Reciprocal

Modified Rank

Exponent

Modified Rating

Modified AHP

Unpersonalized Recommendation

3.5

5 84.70 59.10 59.10 59.10 65.00 54.90 77.40

10 81.90 59.95 59.95 59.95 63.46 57.05 59.05 15 76.20 59.39 59.39 59.39 61.90 55.87 50.47 20 72.10 59.13 59.13 59.13 60.23 56.63 47.93

 

 

 

 

 

 

 

 

155

ตารางท 4.6 ผลการเปรยบเทยบคาความแมนย าของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล ถกพฒนาดวยเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ เปรยบเทยบตามคะแนนความชอบและ จ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยมสงสดอนดบแรกทแตกตางกน(ตอ)

คะแนนความชอบของนกทอง

เทยว

อนดบแรกของสถาน ททอง เทยว

การประเมนเทคนคการจดอนดบสถานททองเทยวดวยคาความแมนย า (Precision)

Modified Cosine

Modified Rank Sum

Modified Rank

Reciprocal

Modified Rank

Exponent

Modified Rating

Modified AHP

Unpersonalized Recommendation

4

5 78.50 53.30 53.30 53.30 60.10 49.30 73.10 10 75.15 54.50 54.50 54.50 58.49 51.50 55.45 15 69.73 54.29 54.29 54.29 57.13 50.40 46.50 20 65.55 54.07 54.07 54.07 55.20 50.78 43.73

4.5

5 62.90 39.30 39.30 39.30 43.90 33.80 60.50 10 58.20 40.80 40.80 40.80 42.25 37.50 44.30 15 52.03 39.76 39.76 39.76 41.47 36.70 36.97 20 47.53 39.72 39.72 39.72 40.00 36.50 34.08

5

5 37.30 24.20 24.20 24.20 26.70 19.40 37.70 10 33.05 22.90 22.90 22.90 24.99 21.85 25.80 15 28.30 22.21 22.21 22.21 23.87 21.07 20.57 20 25.15 21.29 21.29 21.29 21.98 20.03 18.80

รปท 4.7ผลการเปรยบเทยบคาความแมนย าของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล ทถกพฒนาดวยเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ เปรยบเทยบตามคะแนนความชอบของ นกทองเทยวทมตอสถานททองเทยว และจ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยม

 

 

 

 

 

 

 

 

156

จากผลการทดลองเปรยบเทยบอนดบของสถานททองเทยวระหวาง สถานททองเทยวทนกทองเทยวใหคะแนนความชอบตงแต 3.5, 4, 4.5และ 5 คะแนน และสถานททองเทยวทจดอนดบโดยแบบจ าลองทไดรบความนยมจ านวน 5, 10, 15 และ 20 อนดบแรก ไดคาความแมนย า (Precision) ของเทคนคตาง ๆ ดงรปท 4.7 ซงจะเหนไดวา คาความแมนย ามแนวโนมลดลง เมอคะแนนความชอบของนกทองเทยวทมตอสถานททองเทยว และจ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยมเพมมากขน

โดยผลการวเคราะหคาความระลก ( Recall) ของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลทใชโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวดวยวธ J48 รวมกบเทคนคการ จดอนดบแบบตาง ๆ กบนกทองเทยวจ านวน 200 เปนกลมตวอยางในการทดสอบ ไดผลดง ตารางท 4.7

ตารางท 4.7 ผลการเปรยบเทยบประเมนคาความระลกของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยว รายบคคลทถกพฒนาดวยเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ เปรยบเทยบตามคะแนน ความชอบและจ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยมของนกทองเทยวสงสด อนดบแรกทแตกตางกน

คะแนนความชอบของนกทอง เทยว

อนดบแรกของสถานททอง เทยว

การประเมนเทคนควธการจดอนดบสถานททองเทยวดวยคาความระลก (Recall)

Modified Cosine

Modified Rank Sum

Modified Rank

Reciprocal

Modified Rank

Exponent

Modified Rating

Modified AHP

Unpersonalized Recommendation

3.5

5 20.58 11.27 11.27 11.27 12.86 10.81 16.94 10 37.10 22.68 22.68 22.68 25.71 23.55 23.63 15 49.19 35.18 35.18 35.18 37.12 33.13 28.55 20 60.27 45.59 45.59 45.59 49.80 44.47 35.65

4

5 21.92 11.54 11.54 11.54 13.69 11.41 18.49 10 38.60 23.52 23.52 23.52 27.18 24.85 25.59 15 51.06 36.97 36.97 36.97 39.69 34.85 30.41 20 62.22 47.67 47.67 47.67 52.43 45.98 37.37

4.5

5 26.95 11.66 11.66 11.66 13.86 10.60 24.65 10 45.18 25.12 25.12 25.12 26.59 25.68 32.15 15 57.05 38.11 38.11 38.11 39.90 36.14 36.99 20 65.99 50.59 50.59 50.59 54.76 48.08 43.88

 

 

 

 

 

 

 

 

157

ตารางท 4.7 ผลการเปรยบเทยบประเมนคาความระลกของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยว รายบคคลทถกพฒนาดวยเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ เปรยบเทยบตามคะแนน ความชอบและจ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยมของนกทองเทยวสงสด อนดบแรกทแตกตางกน(ตอ)

คะแนนความชอบของนกทอง เทยว

อนดบแรกของสถานททอง เทยว

การประเมนเทคนควธการจดอนดบสถานททองเทยวดวยคาความระลก (Recall)

Modified Cosine

Modified Rank Sum

Modified Rank

Reciprocal

Modified Rank

Exponent

Modified Rating

Modified AHP

Unpersonalized Recommendation

5

5 29.00 15.92 15.92 15.92 19.46 11.15 28.78 10 46.79 28.79 28.79 28.79 33.16 29.37 37.03 15 57.66 41.70 41.70 41.70 46.10 42.78 41.43 20 65.29 52.67 52.67 52.67 59.18 54.53 48.95

รปท 4.8ผลการเปรยบเทยบคาความระลกของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล ทถกพฒนาดวยเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ เปรยบเทยบตามคะแนนความชอบของ

นกทองเทยวทมตอสถานททองเทยว และจ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยม

จากผลการทดลองเปรยบเทยบอนดบของสถานททองเทยวระหวาง สถานททองเทยวทนกทองเทยวใหคะแนนความชอบตงแต 3.5, 4, 4.5และ 5 คะแนน และสถานททองเทยวทจดอนดบโดยแบบจ าลองทไดรบความนยมจ านวน 5, 10, 15 และ 20 อนดบแรก ไดคาความระลก (Recall)ของเทคนคตาง ๆ ดงรปท 4.8 ซงจะเหนไดวา คาความระลกมแนวโนมเพมขนมาก เมอเพม

 

 

 

 

 

 

 

 

158

จ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยม และมคาเพมขนเลกนอย เมอคะแนนความชอบของนกทองเทยวทมตอสถานททองเทยวเพมขน

โดยผลการวเคราะหคาเอฟเมเชอร ( F-measure) ของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลทใชโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวดวยวธ J48 รวมกบเทคนคการอนดบแบบตาง ๆ กบนกทองเทยวจ านวน 200 คน เปนกลมตวอยางในการทดสอบ ไดผลดงตารางท 4.8

ตารางท 4.8 ผลการเปรยบเทยบประเมนคาเอฟเมเชอรของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยว รายบคคลทถกพฒนาดวยเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ เปรยบเทยบตามคะแนน ความชอบและจ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยมของนกทองเทยวสงสด อนดบแรกทแตกตางกน

คะแนนความชอบของนกทอง

เทยว

อนดบแรกของสถานททอง เทยว

การประเมนเทคนคการจดอนดบสถานททองเทยวดวยคาเอฟเมเชอร (F-measure)

Modified Cosine

Modified Rank Sum

Modified Rank

Reciprocal

Modified Rank

Exponent

Modified Rating

Modified AHP

Unpersonalized Recommendation

3.5

5 33.12 18.93 18.93 18.93 21.48 18.06 27.80 10 51.07 32.91 32.91 32.91 36.60 33.33 33.75 15 59.78 44.18 44.18 44.18 46.41 41.59 36.47 20 65.66 51.48 51.48 51.48 54.52 49.81 40.89

4

5 34.27 18.97 18.97 18.97 22.31 18.53 29.51 10 51.01 32.86 32.86 32.86 37.11 33.53 35.02 15 58.95 43.99 43.99 43.99 46.84 41.21 36.77 20 63.84 50.67 50.67 50.67 53.78 48.26 40.30

4.5

5 37.73 17.98 17.98 17.98 21.07 16.14 35.03 10 50.87 31.09 31.09 31.09 32.64 30.49 37.26 15 54.43 38.91 38.91 38.91 40.67 36.42 36.98 20 55.26 44.50 44.50 44.50 46.23 41.50 38.36

5

5 32.63 19.20 19.20 19.20 22.51 14.16 32.64 10 38.74 25.51 25.51 25.51 28.50 25.06 30.41 15 37.97 28.99 28.99 28.99 31.45 28.23 27.49 20 36.31 30.32 30.32 30.32 32.05 29.29 27.17

จากผลการทดลองเปรยบเทยบอนดบของสถานททองเทยวระหวาง สถานททองเทยวทนกทองเทยวใหคะแนนความชอบตงแต 3.5,4,4.5 และ 5 คะแนน และสถานททองเทยวทจด

 

 

 

 

 

 

 

 

159

อนดบโดยแบบจ าลองทไดรบความนยมจ านวน 5, 10, 15 และ 20 อนดบแรก ไดคาเอฟเมเชอร( F-measure) ของเทคนคตาง ๆ ดงรปท 4.9 ซงจะเหนไดวา คาเอฟเมเชอรมแนวโนมเพมขน เมอเพมจ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยม แตในทางกลบกนคาเอฟเมเชอรมแนวโนมลดลง เมอคะแนนความชอบของนกทองเทยวทมตอสถานททองเทยวเพมขน

รปท 4.9 ผลการเปรยบเทยบคาเอฟเมเชอรของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล ทถกพฒนาดวยเทคนคการจดอนดบแบบตาง ๆ เปรยบเทยบตามคะแนนความชอบของ นกทองเทยวทมตอสถานททองเทยว และจ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยม

จากผลการทดลองเปรยบเทยบตามคะแนนความชอบในสถานททองเทยวของนกทองเทยว 3.5,4,4.5 และ 5 คะแนนและตามจ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยมจ านวน 5,10,15 และ 20 อนดบแรก จะเหนไดวา การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลเทคนคการวดความคลายแบบโคไซนดดแปลง (Modified Cosine Technique) มประสทธภาพสงกวาเทคนคการจดอนดบแบบอน โดยไดคาความแมนย า ( Precision) คาความระลก ( Recall) และคาเอฟเมเชอร ( F-measure) สงกวาทกเทคนค ถงแมวาจะเปลยนระดบคะแนนความชอบ หรอจ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยมกตาม

ผลการศกษาวจยทกลาวมาทงหมดในขางตน ท าใหไดขอสรปวา วธการจดอนดบสถานททองเทยวทมความเหมาะสมส าหรบการพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลของงานวจยน คอ การจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลเทคนคการวดความคลายแบบโคไซนดดแปลง ( Modified Cosine Technique) ซงเปนวธการทไดมการดดแปลงกระบวนการจดอนดบ

 

 

 

 

 

 

 

 

160

สถานททองเทยวทมการน าขอมลคณลกษณะสวนบคคลของนกทองเทยวและขอมลความชอบของนกทองเทยวทมตอสถานททองเทยวแตละแหงมาใชในการประมวลผล รวมทงมการน าขอมลจากทงสองสวนขางตนมาใชใน 2ขนตอนคอ ขนตอนการสรางโมดลการท านายและขนตอนการจดอนดบสถานททองเทยว ในขณะทเทคนคการจดอนดบแบบอน ๆ ทน าเสนอในงานวจยน จะมการน าคาคะแนนของสถานททองเทยวตามเกณฑจากผเชยวชาญซงเปนคาคงทมาใชเปนสวนหนงในการจดอนดบสถานททองเทยว ซงอาจสงผลตอการค านวณคาคะแนนในการจดอนสถานททองเทยว ดงนนจงท าใหเทคนคการวดความคลายแบบโคไซนดดแปลง (Modified Cosine Technique) ซงเปนเทคนควธทมงเนนการใชขอมลจากนกทองเทยวเปนหลกในการจดอนดบสถานททองเทยว มประสทธภาพสงกวาเทคนคการจดอนดบแบบอน ๆ

 

 

 

 

 

 

 

 

161

บทท 5 สรปและขอเสนอแนะ

ในบทนจะกลาวถง การสรปผลการวจย ขอก าจดการของวจย การประยกตผลการวจย และขอเสนอแนะในการท าการวจยครงตอไป ดงมรายละเอยดดงน 5.1 สรปผลการวจย งานวจยเรองการพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลมวตถประสงคเพอวเคราะหและเปรยบเทยบเทคนคทใชในการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลและเพอออกแบบและพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลทสามารถจดอนดบสถานททองเทยวไดอยางเหมาะสมกบผใช โดยงานวจยนมงเนนทกระบวนการเปรยบเทยบเทคนคทน าไปใชในการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลโดยน าเอาเทคนควธดานการจดอนดบ ไดแก เทคนคการวดความคลายแบบโคไซน (Cosine Similarity Technique) เทคนคการจดล าดบ (Ranking Technique) เทคนคการก าหนดอตรา ( Rating Technique) และเทคนคกระบวนการเชงวเคราะห (Analytic Hierarchy Process Technique)มาประยกตใชในงานวจยน การพฒนาแบบจ าลองของงานวจยน ใชวธการดดแปลงเทคนคการจดอนดบทกลาวในขางตน โดยน าเสนอเปนวธการใหมทสามารถแนะน าและจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลจ านวน4 วธไดแก(1) วธการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคการวดความคลายแบบโคไซนดดแปลง ( Modified Cosine Similarity Technique)(2) วธการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลเทคนคการจดล าดบดดแปลง (Modified Ranking Technique)(3) วธการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลเทคนคการก าหนดอตราดดแปลง ( Modified Rating Technique) และ(4) วธการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลเทคนคกระบวนการเชงวเคราะหดดแปลง ( Modified Analytic Hierarchy Process Technique)ซงในแตละวธการใชขอมลจาก 2 สวนคอ ชดขอมลฝกหด ( Training Data) หมายถง ชดขอมลของนกทองเทยวทใชส าหรบสรางแบบจ าลองและชดขอมลทดสอบ ( Test Data) หมายถง ชดขอมลของนกทองเทยวเปาหมายทใชส าหรบท านายผลของแบบจ าลองทได กระบวนการท างานของแตละวธในการสรางแบบจ าลองแบงออกเปน 3 สวนไดแก (1)สวนของการสรางโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคล เปนขนตอนของการท านายกลมใหกบนกทองเทยวเปาหมาย โดยเรมจากการจดกลม ( Clustering) ของนกทองเทยวทอยในชดขอมลฝกหดตามเกณฑของแตละเทคนคดวยวธเคมนส จากนนน าผลลพธท

 

 

 

 

 

 

 

 

162

ไดไปจ าแนกกลม ( Classification) ตามขอมลสวนบคคลของนกทองเทยวดวยวธ J48 และ PCA-NN ท าใหไดโมดลเพอท านายกลมใหกบนกทองเทยวเปาหมายในสวนตอไป (2) สวนของการท านายกลมของนกทองเทยวเปาหมายตามคณลกษณะสวนบคคล เปนขนตอนการน าโมดลการท านายกลมทไดจากสวนแรกไปท านายกลมใหกบนกทองเทยวเปาหมาย เมอไดผลลพธวานกทองเทยวเปาหมายอยในกลมใด แลวน าขอมลตาง ๆ ของนกทองเทยวทอยในกลมเดยวกบนกทองเทยวเปาหมายนน ไปค านวณหาคาความส าคญของเกณฑในแตละเทคนค เพอน าไปใชในการจดล าดบสถานททองเทยวตอไป และ (3) สวนของการจดล าดบสถานททองเทยว เปนขนตอนของการน าขอมลคะแนนของสถานททองเทยวแยกตามเกณฑตาง ๆ ทไดจากผเชยวชาญและ /หรอนกทองเทยวขนอยกบเทคนคทเลอกใช แลวน ามาปรบคาน าหนกของคะแนน จากนนน าไปค านวณคาคะแนนของสถานททองเทยวโดยน าไปคณกบคาความส าคญของเกณฑทไดจากสวนทสอง ท าใหสามารถจดอนดบสถานททองเทยวตามรายบคคลได ในสวนของการประเมนผลแบบจ าลองการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลทง 4 วธการขางตนนนใชขอมลทไดจากการส ารวจความคดเหนของนกทองเทยวจ านวน 600คน ทมตอสถานททองเทยวของจงหวดนครราชสมาจ านวน 54 แหงและขอมลจากผเชยวชาญในส านกงานการทองเทยวแหงประเทศไทย (ททท. ) จงหวดนครราชสมา ส าหรบขอมลนกทองเทยวถกแบงออกเปน 2 สวนคอ ชดขอมลฝกหด ( Training Data) เปนขอมลของนกทองเทยวจ านวน 400 คน ส าหรบใชสรางแบบจ าลองและชดขอมลทดสอบ ( Testing Data) เปนขอมลของนกทองเทยวเปาหมายจ านวน 200 คน ส าหรบใชทดสอบการท านายผลของแบบจ าลองทได โดยท าการเปรยบเทยบอนดบของสถานททองเทยวระหวาง สถานททองเทยวทนกทองเทยวใหคะแนนความชอบ และสถานททองเทยวทจดอนดบโดยเทคนคตางๆโดยใชวธการค านวณหาคาความแมนย า (Precision) คาความระลก (Recall) และ คาเอฟเมเชอร (F-measure) โดยสามารถสรปผลการวจยทเกยวของออกเปน 2 ประเดน โดยมรายละเอยดดงน ประเดนแรกเปนผลการศกษาเปรยบเทยบประสทธภาพแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลในสวนของการพฒนาโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวระหวางวธ J48 และ PCA-NN โดยพบวา การท านายกลมนกทองเทยวดวยวธ J48มประสทธภาพในการท านายทดกวาวธ PCA-NNและเมอเลอกใชเทคนคการจดอนดบดวยการวดความคลายแบบโคไซนดดแปลง (Modified Cosine Similarity)ท าใหไดผลลพธทมคาความแมนย า ความระลก และคาเอฟเมเชอร สงกวาเทคนคการจดอนดบแบบอน ๆ โดยมคาความแมนย า ความระลก และคาเอฟเมเชอรเทากบ 72.10%,60.27% และ 65.66% ตามล าดบ และจากการศกษาวเคราะหขนตอนวธในการสรางโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวดวยวธ J48พบวา มกระบวนการสรางโมดลการท านายกลม

 

 

 

 

 

 

 

 

163

นกทองเทยวทไมยงยากและซบซอนเหมอนกบวธ PCA-NN ทไดประสทธภาพของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลไมแตกตางกบวธ J48 ดงนนงานวจยนจงพจารณาเหนวา ขนตอนวธสรางโมดลการท านายกลมของนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคลดวยวธ J48 มความเหมาะสมส าหรบน าไปใชในการพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลตอไป ประเดนทสอง เปนผลการศกษาเปรยบเทยบประสทธภาพของแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล ซงไดออกแบบการศกษาทดลองออกเปน 3สวน เพอเปรยบเทยบประสทธภาพของเทคนคการจดอนดบรายบคคลทดดแปลงและปรบปรงขนมาใหมทง 4 วธ ไดผลลพธดงน (1) ผลการพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลเปรยบเทยบตามจ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยมโดยพจารณาจากผลการจดอนดบสถานททองเทยวทนกทองเทยวเคยไปและใหคะแนนความชอบไวทมคาตงแต 4.0 ขนไป เมอเปรยบเทยบกบอนดบของสถานททองเทยวทแนะน าโดยแบบจ าลอง ระหวางจ านวนของสถานททองเทยวทไดรบความนยมสงสดอนดบแรกทแตกตางกนคอ 5, 10, 15 และ 20 อนดบแรก พบวา เทคนคการวดความคลายแบบโคไซนดดแปลง ( Modified Cosine Similarity)มคาเอฟเมเชอรสงกวาเทคนคการจดอนดบแบบอน ๆ โดยมคาเอฟเมเชอร เทากบ 34.27%, 51.01%, 58.95% และ 63.84%เมอเปรยบเทยบกบจ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยมสงสด 5, 10, 15 และ 20 อนดบแรก ตามล าดบ (2) ผลการพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลเปรยบเทยบตามระดบคะแนนความชอบของนกทองเทยวโดยพจารณาจากผลการจดอนดบสถานททองเทยวทแนะน า โดยแบบจ าลองทมจ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยมสงสด 10 อนดบแรก เมอเปรยบเทยบกบอนดบของสถานททองเทยวทนกทองเทยวเคยไปและใหคะแนนความชอบไวทมคาตงแต 3.5, 4.0, 4.5 และ 5.0 พบวา เทคนคการวดความคลายแบบโคไซนดดแปลง ( Modified Cosine Similarity) มคาเอฟเมเชอรสงกวาเทคนคการจดอนดบแบบอน ๆ โดยมคาเอฟเมเชอร เทากบ 51.07%, 51.01%, 50.87%และ 38.74%เมอเปรยบเทยบกบอนดบของสถานททองเทยวทนกทองเทยวเคยไปและใหคะแนนความชอบตงแต 3.5, 4.0, 4.5 และ 5.0 คะแนน ตามล าดบ (3) ผลการพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล เปรยบเทยบตามจ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยม และระดบคะแนนความชอบของนกทองเทยวโดยพจารณาจากผลการจดอนดบสถานททองเทยวทนกทองเทยวเคยไปและใหคะแนนความชอบไวทมคาตงแต 3.5, 4, 4.5 และ 5 คะแนน เมอเปรยบเทยบกบอนดบของสถานททองเทยวทแนะน าโดยแบบจ าลอง ระหวางจ านวนของสถานททองเทยวทไดรบความนยมสงสดอนดบแรกทแตกตางกน ไดแก 5,10, 15 และ 20 อนดบแรก พบวา แบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล ท

 

 

 

 

 

 

 

 

164

เลอกใชวธการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลเทคนคการวดความคลายแบบโคไซนดดแปลง (Modified Cosine Technique) เปนขนตอนวธทมประสทธภาพสงกวาเทคนคการจดอนดบแบบอน ๆ ซงมคาความแมนย า (Precision) คาความระลก ( Recall) และคาเอฟเมเชอร ( F-measure) ทสงกวาทกเทคนค ถงแมวาจะมการปรบเปลยนคาระดบคะแนนความชอบ หรอจ านวนสถานททองเทยวทไดรบความนยมทแตกตางกน

5.2 ขอจ ากดของการวจย ในการพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลมขอจ ากดดงน 1) การประเมนประสทธภาพของแบบจ าลองการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลของงานวจยน เปนการประเมนผลการพฒนาตนแบบทางการวจยทางทฤษฎทงนจะตองน าแบบจ าลองทไดไปออกแบบและพฒนาระบบ เพอน าไปใชงานจรง จงจะสามารถใหนกทองเทยวเขามามสวนรวมในการประเมนผลแบบจ าลองได 2) ขนตอนการสรางแบบจ าลองการจดอนดบสถานททองเทยวรายบคคลดวยเทคนคการจดล าดบดดแปลง (Modified Ranking Technique) เทคนคการก าหนดอตราดดแปลง (Modified Rating Technique) และเทคนคกระบวนการเชงวเคราะหดดแปลง ( Modified Analytic Hierarchy Process Technique)ทน าเสนอในงานวจยน ถามจ านวนของสถานททองเทยวเพมขน จะตองใหผเชยวชาญท าการประเมนเกณฑของแตละสถานททองเทยวกอน จงจะสามารถน าสถานททองเทยวดงกลาวไปใชในแบบจ าลองการแนะน าใหกบนกทองเทยวได

5.3 การประยกตผลการวจย การพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลของงานวจยน เปนการเปรยบเทยบหาเทคนคทดสดเพอน าไปใชในการจดอนดบและแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลโดยทองคกรธรกจดานการทองเทยวทงภาครฐและภาคเอกชน สามารถน าแบบจ าลองทไดไปพฒนาเปนโปรแกรมประยกตบนเวบ ( Web Application) ใหสามารถแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลใหกบนกทองเทยวรายบคคลไดอยางมประสทธภาพตอไปนอกจากนยงอาจน ากระบวนการในการสรางแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวทพฒนาขนน ไปใชเปนแนวทางในการสรางแบบจ าลองเพอแนะน าสนคาหรอบรการอน ๆ ได

 

 

 

 

 

 

 

 

165

5.4 ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป การพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคลในอนาคตอาจมการศกษาถงปจจยทสงผลตอการเลอกสถานททองเทยวเพมเตม ซงอยนอกเหนอขอบเขตของงานวจยนเพอชวยใหระบบสามารถจ าแนกลกษณะสวนบคคลไดชดเจนมากขนอกทงโมดลการท านายกลมนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคล หากมการเพมขอมลส าหรบการสรางโมดลการท านายกลมนกทองเทยวตามลกษณะสวนบคคลเพมมากขนกอาจท าใหสามารถพยากรณความสนใจเกณฑทสงผลตอการเลอกสถานททองเทยวไดดยงขน และในสวนของการจดอนดบสถานททองเทยวนน เพอใหระบบสามารถแนะน าสถานททองเทยวไดแมนย ามากขนอาจเพมกระบวนการในการจดหมวดหมสถานททองเทยว เพอใหระบบสามารถเลอกสถานทและจดอนดบไดตรงกบความสนใจของผใชไดแมนย ามากขนและมความเฉพาะเจาะจงส าหรบบคคลมากขน

 

 

 

 

 

 

 

 

166

รายการอางอง

กระทรวงการทองเทยวและกฬา . (2552). แผนยทธศาสตรกวกฤตและมาตรการกระตนการทองเทยว พ.ศ. 2552-2555[ออนไลน]. ไดจาก :http://www.mots.go.th/ewtadmin/ewt/ mots_km/ewt_news.php?nid=183&filename=index

กตต ภกดวฒนะกล. (2550). คมภร ระบบสนบสนนการตดสนใจและระบบผเชยวชาญ. กรงเทพฯ: เคทพ คอมพ แอนดคอนซลท.

นตยา เกดประสพ. ( 2547). เอกสารประกอบการสอนวชาการคนหาความรและการขดคนขอมล . สาขาวชาวศวกรรมคอมพวเตอร มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร.

ลกขณา โชคสกลทรพย .(2553).การพฒนาระบบแนะน าการทองเทยวตามคณลกษณะของปจเจกบคคล.วทยานพนธปรญญามหาบณฑตบณฑตวทยาลยมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร.

วฑรย ตนศรคงคล . (2542). AHP กระบวนการตดสนใจทไดรบความนยมมากทสดในโลก . กรงเทพมหานคร: ซ เอดยเคชน. 254 หนา.

Abernethy, J., Bach, F., Evgeniou, T., and Vert, J-P. (2009). A new approach to collaborative filtering: Operator estimation with spectral regularization. Journal of Machine Learning Research 10: 803-826.

Agarwal, J., Sharma, N., Kumar, P., Parshav, V., Srivastava, A., and Goudar, R.H. (2013). Intelligent search in E-Tourism services using Recommendation System: Perfect guide for tourist. In Processing of the 7th International Conference on Intelligent Systems and Control (ISCO) (pp.410-415).Coimbatore, Tamil Nadu, India.

Allen, E., and Seaman, C. (2007).Likert scales and data analyses.Quality Progress 40(7): 64-65. Bell, R. M., and Koren, Y. (2007).Scalable collaborative filtering with jointly derived

neighborhood interpolation weights.In Proceedings of the 7th IEEE International Conference on Data Mining (pp. 43-52). NE, USA: IEEE Computer Society.

Breese, J. S., Heckerman, D., and Kadie, C. (1998).Empirical analysis of predictive algorithm for collaborative filtering.In Proceedings of the 14th Conference on Uncertainty in ArtificialIntelligence (pp. 43-52). Madison, WI, USA: Morgan Kaufmann.

 

 

 

 

 

 

 

 

167

Burke, R. (2007). Hybrid web recommender systems.The Adaptive Web, LNCS(4321): 377-408.

Chang, C-C., and Chu, K-H.(2013). A Recommender System Combining Social Networks for Tourist Attractions.Computational Intelligence.In Proceedings of the Fifth International Conferenceon Communication Systems and Networks (CICSyN) (pp.42-47). Madrid.

Chen, J-H., Chao, K-M., and Shah, N. (2013).Hybrid Recommendation System for Tourism.In Proceedings of the 10th International Conference on e-Business Engineering (ICEBE) (pp.156-161). IEEE.

Chi, C. G-Q., and Qu, H. (2008).Examining the structural relationships of destinationimagetouristsatisfaction and destination loyalty: An integrated approach.Tourism Management. 29(4): 624-636.

Cracolici, M. F., and Nijkamp, P. (2008). The attractiveness and competitiveness of tourist destinations: A studyof Southern Italian regions. Tourism Management 30(3):336–344.

Crespo, A. G., Chamizo, J., Rivera, I., Mencke, M., Palacios, R. C., and Berbs, J. M. G. (2009).Speta: Social pervasive e-tourism advisor. Telematics and Informatics 26(3): 306-315.

Fenza, G., Fischetti, E., Furno, D., and Loia, V. (2011).A hybrid context aware system for tourist guidance based on collaborative filtering.In Proceedings of FUZZ-IEEE (pp.131-138).IEEE.

Han, J. and Kamber, M. (2001).Data Mining: Concepts and Techniques. San Diego: Academic Press.

Han, J., Kamber, M. and Pei, J. (2011).Data Mining: Concepts and Techniques. San Francisco: Morgan Kaufmann Publishers.

Han. J., and Kamber. M., (2006), Data Mining Concepts and Techniques, Dianne Cerra, Published in USA.

 

 

 

 

 

 

 

 

168

Herlocker, J. L., Konstan, J. A., Terveen, L. G., and Riedl, J. T. (2004).Evaluating collaborative filtering recommender systems.ACM Transactions on Information Systems 22(1): 5-53.

Hsu, T. K., Tsai, Y-F., Wu, H-H. (2009). The preference analysis for tourist choice of destination: A case study of Taiwan. Tourism Management 30(2): 288–297.

Huang, Y., and Bian, L. (2009). A Bayesian network and analytic hierarchy process based personalized recommendation for tourist attraction over the internet. Expert Systems with Application 36(1): 933-943.

Hui, T. K., Wan, D., and Ho, A. (2007). Tourists’ satisfaction, recommendation and revisiting Singapore. Tourism Management 28(4):965–975.

Jiang, K., Wang, P., and Contextrank, N. Y. (2011).Personalized tourism recommendation by exploiting context information of geotagged web photos.In Proceedings of the Sixth International Conference on Image and Graphics (pp. 931-937). IEEE Society.

Kantardzic, M. (2011).Data mining: concepts, models, methods, and algorithms.John Wiley & Sons.

Lin, W., Alvarez, S. A., and Ruiz, C. (2002). Efficient adaptive-support association rule mining for recommender systems. Data Mining and Knowledge Discovery 6(1): 83-105.

Miao, D., Duan, Q., Zhang, H., and Jiao, N. (2009).Rough set based hybrid algorithm for textclassification. Expert Systems with Applications 36(5): 9168-9174.

Mu, Z., Jing, L., Shan, C., and Lei, F. (2010).Design of the tourism-information-service-oriented collaborative filtering recommendation algorithm.In Proceedings of the International Conference on Computer Application and System Modeling (IC-CASM 2010) (pp. 361-365). IEEE Society.

Nguyen, Q. N., Cavada, D. and Ricci, F. (2004).On-tour interactive travel recommendations. InProceedings of the 11th International Conference on Information and Communication Technologies in Travel and Tourism (ENTER04) (pp. 259-270).NA.

Petrevska, B. and Koceski, S. (2012). Tourism recommendation system: Emperical investigation. Journal of Tourism (14): 11-18.

 

 

 

 

 

 

 

 

169

Popescu, A., and Grefenstette, G. (2011).Mining social media to create personalized recommendations for tourist visits.In Proceedings of the 2nd International Conference on Computing for Geospatial Research & Applications (p. 37).ACM.

Saaty, T. (1980). The Analytic Hierarchy Process: Planning, Priority Setting, Resource Allocation. New York: McGraw-Hill.

Sappelli, M., Verberne, S., and Kraaij, W. (2013). Recommending personalized touristic sights using Google Places. In Proceedings of the 36th international ACM SIGIR conference on Research and development in information retrieval (pp. 781-784). Dublin, Ireland.

Sarwar, B., Karypis, G., Konstan, J., and Riedl, J. (2010).Item-based collaborative filtering recommendation algorithms.In Proceedings of the 10th international conference on World Wide Web(pp.285-295).Hongkong: ACM.

Shabib, N., and Krogstie, J. (2011).The use of data mining techniques in location-based recommender system.In Proceedings of the International Conference on Web Intelligence, Mining and Semantics.(p. 28). ACM.

Stillwell, W.G., Seaver, D.A., and Edwards, W. (1981).A comparison of weight approximation techniques in multiattribute utility decision making.Organizational Behavior and Human Performance 28(1): 62-77.

Ricci, F., andMissier, D. F.(2004).Supporting Travel Decision Making Through Personalized Recommendation. Kluwer Academic Publishers: Netherlands.

Ricci, F., Rokach, L., Shapira, B., and Kantor, P. B. (2011).Recommender Systems Handbook. Berlin, Heidelberg: Springer-Verlag.

Ungar, L. H. and Foster, D. P. (1998). Clustering methods for collaborative filtering.In Proceedings of the 15th National Conference on Artificial Intelligence. Madison, WI, USA: The MIT Press. (pp. 90-135). Springer Berlin Heidelberg.

Yamane, Taro. (1973). Statistics: An Introductory Analysis.Third edition.Newyork: Harper and Row Publication.

Ye, H. (2011). A personalized collaborative filtering recommendation using association rules mining and self-organizing map. Journal of Software 6(4): 732-739.

 

 

 

 

 

 

 

 

170

Yoon, Y., Uysal, M. (2005).An examination of the effects of motivation and satisfaction on destination loyalty: a structural model. Tourism Management 26, 45-56.

Zheng, V. W., Cao, B., Zheng, Y., Xie, X., and Yang, Q. (2010). Collaborative filtering meets mobile recommendation: A user-centered approach. In Proceedings of Association for the Advancement of Artificial Intelligence (AAAI). Vol.10: pp. 236-241.

 

 

 

 

 

 

 

 

178

ภาคผนวกก แบบส ารวจเกณฑทใชในการเลอกสถานททองเทยวจากนกทองเทยว

 

 

 

 

 

 

 

 

172

แบบสอบถามเพอส ารวจ “เกณฑทใชในการเลอกสถานททองเทยว”

แบบสอบถามฉบบนจดท าขนเพอรวบรวมขอมลเกยวกบขอมลพนฐาน ขอมลจตวทยา ขอมลลกษณะการทองเทยว และความสนใจในเกณฑทใชในการเลอกสถานททองเทยว เพอใชในการท าวทยานพนธเรอง การพฒนาแบบจ าลองการแนะน าสถานททองเทยวรายบคคล ขอมลททานตอบแบบสอบถามในครงน ผศกษาจะน าไปใชเพอประโยชนในเชงวชาการ โดยขอมลททานไดตอบทงหมด จะถกเกบไวเปนความลบและไมมผลกระทบใดๆ ตอทาน

ขอขอบพระคณทกทานทสละเวลาในการตอบแบบสอบถามในครงน

นายนโรดม กตตเดชานภาพ สาขาวชาเทคโนโลยสารสนเทศ ส านกวชาเทคโนโลยสงคม มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

ค าชแจง แบบสอบถามนแบงออกเปน 4 สวน ประกอบดวย

สวนท 1 ขอมลพนฐานของผตอบแบบสอบถาม สวนท 2 ขอมลจตวทยาของผตอบแบบสอบถาม สวนท 3 ขอมลลกษณะการทองเทยวของผตอบแบบสอบถาม สวนท 4 ขอมลความชอบในแตละสถานททองเทยว สวนท 5 ความสนใจในเกณฑทใชในการเลอกสถานททองเทยว

สวนท 1 ขอมลพนฐานของผตอบแบบสอบถาม กรณาท าเครองหมาย ในชอง ททานตองการเลอก 1. เพศ ชาย หญง 2. อาย 15-19 ป 20-29 ป 30-39 ป 40-49 ป 50-59 ป 60 ปขนไป

 

 

 

 

 

 

 

 

173

3. รายรบหรอรายได นอยกวา 5,000 บาท 5,001-10,000 บาท 10,001-20,000 บาท 20,001-30,000 บาท 30,001-40,000 บาท 40,000 บาทขนไป 4. กลมอาชพ นกเรยน/นกศกษา ขาราชการ/พนกงานของรฐ พนกงานเอกชน เจาของกจการ อนๆ......................

สวนท 2 ขอมลจตวทยาของผตอบแบบสอบถาม กรณาท าเครองหมาย ในชอง ททานตองการเลอก 1. คณชอบเรยนรและทดลองท าสงใหม ๆ หรอไม ชอบมาก เรยนรแตไมทดลองท า ไมชอบ 2. ถาเพอนชวนคณเลนกฬาเสยงอนตราย เชน บนจจมพคณจะเลนหรอไม เลนแนนอน อาจจะเลน ไมเลนแนนอน

สวนท 3 ขอมลลกษณะการทองเทยวของผตอบแบบสอบถาม กรณาท าเครองหมาย ในชอง ททานตองการเลอก(แตละขอ เลอกตอบเพยง 1 ขอเทานน) 1. คณมกจะเดนทางรวมกบใครบอยทสด เดนทางคนเดยว กบคนรก กบเพอน กบครอบครว 2. คณมกจะเลอกลกษณะการเดนทางแบบใดบอยทสด รถยนตสวนตว รถไฟ รถทวร เครองบน อน ๆ ................. 3. คณมกจะเลอกลกษณะทพกแบบใดถาในสถานททองเทยวนนมใหเลอกหลายแบบ โรงแรม วนอทยาน หรออทยานแหงชาต รสอรท โฮมสเตย อน ๆ ................ 4. คณมกจะมงบประมาณดานทพกและอาหารในการทองเทยววนละเทาไร นอยกวา 1,000 บาท 1,001-2,000 บาท 2,001-3,000 บาท มากกวา 3,000 บาท

 

 

 

 

 

 

 

 

174

สวนท 4 ขอมลความชอบในแตละสถานททองเทยว ทานมความชอบในสถานททองเทยวในระดบใด

- หากทาน ไมเคยไป ใหท าเครองหมาย ในชองไมเคยไปและขามไปยงขอถดไป - หากทาน เคยไป ใหท าเครองหมาย เพอระบความสนใจในแตละสถานททองเทยว

ในรปแบบของการใหคะแนนจาก 5 ถง 1 (โดยคะแนนเทากบ 5 คอ ความชอบในสถานททองเทยวนนมากทสด คะแนนเทากบ 1 คอ ความชอบในสถานททองเทยวนอยทสด)

ล าดบ สถานททองเทยว ไม เคยไป

คะแนนความชอบ

5 4.5 4 3.5 3 2.5 2 1.5 1

1 พพธภณฑไมกลายเปนหนชางดกด าบรรพและไดโนเสาร

2 วดศาลาลอย 3 เขอนล าตะคอง 4 วดเขาจนทนงาม 5 ศาลเจาพอชางเผอก

6 ศนยวฒนธรรมสถาบนราชภฏนครราชสมา

7 วดศาลาทอง 8 ปราสาทหนพนมวน 9 วดเทพพทกษปณณาราม(วดพระขาว) 10 โบราณสถานเมองเสมา 11 เขอนล าพระเพลง 12 น าตกหวยใหญ 13 ฟารมโชคชย 14 ปราสาทนางร า 15 ไรองนพบวลเลย 16 ไรองนสพตรา 17 ทองสมบรณคลบ 18 กลมปลกเบญจมาศ 19 ปรางคสดา 20 ปราสาทพะโค 21 วดปทมคงคา (วดนกออก) 22 สวนสตวนครราชสมา 23 อทยานแหงชาตเขาใหญ

 

 

 

 

 

 

 

 

175

ล าดบ สถานททองเทยว ไม เคยไป

คะแนนความชอบ

24 อนสาวรยทาวสรนาร (ยาโม) 25 ประตชมพล 26 ศาลหลกเมอง 27 วดปาสาลวน 28 อนสรณสถานนางสาวบญเหลอ 29 ตลาดผลไมกลางดง 30 ศนยการสนขทหาร 31 วดธรรมจกรเสมาราม (วดพระนอน)

32 เมองโบราณทต าบลโคราชเกา/เมองโคราช

33 วดบานไร(วดหลวงพอคณ)

34 วดหนาพระธาต

35 หมบานท าเครองปนดนเผาดานเกวยน

36 หาดชมตะวน 37 แหลงโบราณคดบานปราสาท 38 อนสรณวรกรรมทงสมฤทธ

39 พพธภณฑสถานแหงชาตพมาย

40 อทยานประวตศาสตรพมาย

41 ไทรงาม

42 ศนยวจยขาวโพดขาวฟางแหงชาตมหาวทยาลยเกษตรศาสตร (ไรสวรรณ)

43 ตลาดกลางไมดอกไมประดบโคกกรวด

44 ผลตภณฑจากกกจนทบรณบานปราสาทใต

45 หมบานปลกหมอนเลยงไหมบานหลงประดสามคค

46 น าตกวะภแกว 47 น าตกวงเตา 48 หาดจอมทอง 49 แหลงหนตดสคว 50 สวนองนบานไรแมกระตายนอย 51 น าตกสวนหอม

 

 

 

 

 

 

 

 

176

ล าดบ สถานททองเทยว ไม เคยไป

คะแนนความชอบ

52 สวนผลไมปลอดสารพษบานศาลเจาพอ

53 สวนหนาววคณสชาดา

54 ศนยศกษาการพฒนาชาวบานโครงการสงเสรมกสกรรมไรสารพษอนเนองมาจากพระราชด าร

55 ลานดานเกวยน

56 สวนเมองพร

57 จมทอมปสนฟารม

58 ศนยทองเทยวเชงอนรกษปาเขาภหลวง

59 ศนยสาธตปลกและแปรรปเหดหอม บานบไทร

60 ไรธนยพร

61 วลเลจฟารม

62 วดวชราลงกรณวรารามวรวหาร

63 ถ าแกวสารพดนก

64 อทยานลานบญมหาวหาร สมเดจพระ พฒาจารย(โต พรหมรงส)

65 ไรองนกราน - มอนเต

66 พพธภณฑสถานแหงชาตมหาวรวงศ

67 เดอะบลมบายทวพล

สวนท 5ความสนใจในเกณฑทใชในการเลอกสถานททองเทยว 5.1 เรยงล าดบความส าคญของเกณฑ ตงแต 1 ถง 7

ทานมความสนใจในเกณฑทใชเลอกสถานททองเทยวในระดบใด ใหระบเลข 1 ถง 7 เรยงตามล าดบความสนใจจากมากไปนอย (โดย 1 คอ ใหความส าคญมากทสด และ 7 คอ ใหความส าคญนอยทสด)

 

 

 

 

 

 

 

 

177

ถามเกณฑล าดบทมความส าคญเทากน ตวอยางเชน กจกรรมและอาหารมล าดบความส าคญเปนล าดบท 1 เหมอนกนและ เกณฑถดไปคอ ราคา ใหระบล าดบดงตอไปน กจกรรม = 1 อาหาร = 1 และ ราคา = 3

เกณฑของสถานททองเทยว ล าดบความส าคญของเกณฑ กจกรรม สงอ านวยความสะดวก อาหาร ราคา ความปลอดภย ความสวยงาม ความสะอาด

* กรณาใสล าดบในทกเกณฑของสถานททองเทยว

5.2 ระบความส าคญของเกณฑ โดยใหคะแนนความสนใจตงแต 0-100 ทานมความสนใจในเกณฑทใชเลอกสถานททองเทยวในระดบใดใหระบเลขคะแนน 0 ถง

100 ตามความสนใจ (โดย 0 คอ ใหความส าคญนอยทสดและ 100 คอ ใหความส าคญมากทสด)

เกณฑของสถานททองเทยว ความส าคญของเกณฑ กจกรรม สงอ านวยความสะดวก อาหาร ราคา ความปลอดภย ความสวยงาม ความสะอาด

* กรณาใสคะแนนในทกเกณฑของสถานททองเทยว

 

 

 

 

 

 

 

 

178

เกณฑ 1 และเกณฑ 2 มความส าคญเทากน (1) เกณฑ 1 ส าคญนอยกวา เกณฑ 2 (-) เกณฑ 1 ส าคญมากกวา เกณฑ 2 (+)

5.3 เปรยบเทยบความส าคญของเกณฑเปนค ๆ ทานมความสนใจในเกณฑ แตละค ทใชเลอกสถานททองเทยว แตกตางกนอยางไรโดย

ประกอบดวยเกณฑหลก 7 เกณฑ คอ 1) เกณฑกจกรรม 2) เกณฑสงอ านวยความสะดวก 3) เกณฑอาหาร 4) ราคา 5) ความปลอดภย 6) ความสวยงาม และ 7) สะอาด

โดยใหท าเครองหมาย เพอระบความคดเหนในแตละคของเกณฑในรปแบบของการใหคะแนนจาก -9 ถง 9โดย

คะแนนเทากบ -9 คอเกณฑท 1 มความส าคญนอยกวาเกณฑท 2 ในระดบมากทสด คะแนนเทากบ 9 คอเกณฑท 1 มความส าคญมากกวาเกณฑท 2 ในระดบมากทสด คะแนนเทากบ 1 คอเกณฑทงสองนนมความส าคญเทากน

ตวอยาง การเปรยบเทยบระหวาง

1) เกณฑกจกรรมกบเกณฑสงอ านวยความสะดวก คะแนนเทากบ -7 คอ เกณฑกจกรรมม

ความส าคญนอยกวาเกณฑสงอ านวยความสะดวกในระดบมากอยางเหนไดชด

2) เกณฑกจกรรมกบเกณฑอาหาร คะแนนเทากบ +5 คอ เกณฑกจกรรมมความส าคญ

มากกวาเกณฑอาหารในระดบมาก

ล าดบ เกณฑ 1 - 9

- 8

- 7

- 6

- 5

- 4

- 3

- 2

1 + 2

+ 3

+ 4

+ 5

+ 6

+ 7

+ 8

+ 9

เกณฑ 2

1) กจกรรม สงอ านวยความสะดวก 2) กจกรรม อาหาร

มากท

สด

มากอยางเห

นไดช

ด มาก

ปานก

ลาง

เทากน

ปานก

ลาง

มาก

มากอยางเห

นไดช

ด มากท

สด

* ±2, ±4, ±6, ±8 ส าหรบกรณประนประนอม เพอลดชองวางระหวางความรสก

±2 หมายถง ก ากงระหวาง ปานกลาง กบ เทากน ±4 หมายถง ก ากงระหวาง ปานกลาง กบ มาก

±6 หมายถง ก ากงระหวาง มาก กบ มากอยางเหนไดชด ±8 หมายถง ก ากงระหวาง มากอยางเหนไดชด กบ มากทสด

 

 

 

 

 

 

 

 

179

เกณฑ 1 และเกณฑ 2 มความส าคญเทากน (1) เกณฑ 1 ส าคญนอยกวา เกณฑ 2 (-) เกณฑ 1 ส าคญมากกวา เกณฑ 2 (+)

เกณฑหลก

เกณฑ 1 - 9

- 8

- 7

- 6

- 5

- 4

- 3

- 2

1 + 2

+ 3

+ 4

+ 5

+ 6

+ 7

+ 8

+ 9

เกณฑ 2

กจกรรม สงอ านวยความสะดวก กจกรรม อาหาร กจกรรม ราคา กจกรรม ความปลอดภย กจกรรม ความสวยงาม กจกรรม ความสะอาด สงอ านวยความสะดวก อาหาร

สงอ านวยความสะดวก ราคา

สงอ านวยความสะดวก ความปลอดภย

สงอ านวยความสะดวก ความสวยงาม

สงอ านวยความสะดวก ความสะอาด

อาหาร ราคา อาหาร ความปลอดภย อาหาร ความสวยงาม อาหาร ความสะอาด ราคา ความปลอดภย ราคา ความสวยงาม ราคา ความสะอาด ความปลอดภย ความสวยงาม ความปลอดภย ความสะอาด ความสวยงาม ความสะอาด

มากท

สด

มากอยางเห

นไดช

ด มาก

ปานก

ลาง

เทากน

ปานก

ลาง

มาก

มากอยางเห

นไดช

ด มากท

สด

 

 

 

 

 

 

 

 

180

เกณฑ 1 และเกณฑ 2 มความส าคญเทากน (1) เกณฑ 1 ส าคญนอยกวา เกณฑ 2 (-) เกณฑ 1 ส าคญมากกวา เกณฑ 2 (+)

เกณฑยอยกจกรรม

เกณฑ 1 - 9

- 8

- 7

- 6

- 5

- 4

- 3

- 2

1 + 2

+ 3

+ 4

+ 5

+ 6

+ 7

+ 8

+ 9 เกณฑ 2

ชมววธรรมชาต เรยนรสงคมและวฒนธรรม

ชมววธรรมชาต กจกรรมกฬาและกจกรรมกลางแจง

ชมววธรรมชาต บนเทง

ชมววธรรมชาต งานเทศกาล

เรยนรสงคมและวฒนธรรม

กจกรรมกฬาและกจกรรมกลางแจง

เรยนรสงคมและวฒนธรรม

บนเทง

เรยนรสงคมและวฒนธรรม

งานเทศกาล

กจกรรมกฬาและกจกรรมกลางแจง

บนเทง

กจกรรมกฬาและกจกรรมกลางแจง

งานเทศกาล

บนเทง งานเทศกาล

มากท

สด

มากอยางเห

นไดช

ด มาก

ปานก

ลาง

เทากน

ปานก

ลาง

มาก

มากอยางเห

นไดช

ด มากท

สด

เกณฑยอยสงอ านวยความสะดวก

 

 

 

 

 

 

 

 

181

เกณฑ 1 และเกณฑ 2 มความส าคญเทากน (1) เกณฑ 1 ส าคญนอยกวา เกณฑ 2 (-) เกณฑ 1 ส าคญมากกวา เกณฑ 2 (+)

เกณฑ 1 และเกณฑ 2 มความส าคญเทากน (1) เกณฑ 1 ส าคญนอยกวา เกณฑ 2 (-) เกณฑ 1 ส าคญมากกวา เกณฑ 2 (+)

เกณฑ 1 - 9

- 8

- 7

- 6

- 5

- 4

- 3

- 2

1 + 2

+ 3

+ 4

+ 5

+ 6

+ 7

+ 8

+ 9 เกณฑ 2

ทพก รานอาหาร

ทพก หองน า

ทพก รานคา

รานอาหาร หองน า

รานอาหาร รานคา

หองน า รานคา

มากท

สด

มากอยางเห

นไดช

ด

มาก

ปานก

ลาง

เทากน

ปานก

ลาง

มาก

มากอยางเห

นไดช

ด

มากท

สด

เกณฑยอยอาหาร

เกณฑ 1 - 9

- 8

- 7

- 6

- 5

- 4

- 3

- 2

1 + 2

+ 3

+ 4

+ 5

+ 6

+ 7

+ 8

+ 9 เกณฑ 2

พนเมอง นานาชาต

พนเมอง มงสวรต

พนเมอง ทวไป

นานาชาต มงสวรต

นานาชาต ทวไป

มงสวรต ทวไป

มากท

สด

มากอยางเห

นไดช

ด

มาก

ปานก

ลาง

เทากน

ปานก

ลาง

มาก

มากอยางเห

นไดช

ด

มากท

สด

เกณฑยอยความสะอาด

 

 

 

 

 

 

 

 

182

เกณฑ 1 และเกณฑ 2 มความส าคญเทากน (1) เกณฑ 1 ส าคญนอยกวา เกณฑ 2 (-) เกณฑ 1 ส าคญมากกวา เกณฑ 2 (+)

เกณฑ 1 - 9

- 8

- 7

- 6

- 5

- 4

- 3

- 2

1 + 2

+ 3

+ 4

+ 5

+ 6

+ 7

+ 8

+ 9

เกณฑ 2

ทพก รานอาหาร

ทพก หองน า

ทพก รานคา

รานอาหาร หองน า

รานอาหาร รานคา

หองน า รานคา

มากท

สด

มากอยางเห

นไดช

ด

มาก

ปานก

ลาง

เทากน

ปานก

ลาง

มาก

มากอยางเห

นไดช

ด

มากท

สด

ขอขอบคณในความรวมมอ

 

 

 

 

 

 

 

 

55

ภาคผนวกข ขอมลเกณฑทใชในการเลอกสถานททองเทยวจากผเชยวชาญ

 

 

 

 

 

 

 

 

190

กระบวนการจดอนดบสถานททองเทยวในบางเทคนคตองใชขอมลเกณฑในการเลอกสถานททองเทยวจากผเชยวชาญ โดยระดบของคะแนนจาก 1-5 โดยท 1หมายถงสถานททองเทยวมเกณฑนนอยในระดบนอยทสดหรอสถานททองเทยวนนไมมเกณฑดงกลาว ไปจนถง 5 หมายถง สถานททองเทยวมเกณฑนนอยในระดบมากทสดแสดงดงตาราง ข.1 ตาราง ข.1 ขอมลสถานททองเทยวทใชในงานวจยประเมนการใหคะแนนโดยผเชยวชาญ(ตอ)

ล าดบ สถานททองเทยว

สามา รถประเมน

ระดบคะแนนของเกณฑ (1-5)

รา คา

ความปลอด ภย

ความ สวย งาม

กจกรรม สงอ านวยความสะดวก อาหาร ความสะอาด

ได ไมได

ชมวว

ธรรม

ชาต

เรยนร

สงคม

และว

ฒนธร

รม

กจกร

รมกฬ

าและ

กจกร

รมกล

างแจ

ง บน

เทง

งานเ

ทศกา

ล ภา

พรวม

ของเก

ณฑกจ

กรรม

ทพ

ก

รานอ

าหาร

หอ

งนา

รานค

า ภา

พรวม

ของเก

ณฑสง

อานว

ยควา

มสะด

วก

พนเม

อง

นานา

ชาต

มงสว

รต

ทวไป

ภาพร

วมขอ

งเกณฑ

อาหา

ร ทพ

ก รา

นอาห

าร

หองน

า รา

นคา

ภาพร

วมขอ

งเกณฑ

ความ

สะอา

ด

1 พพธภณฑไมกลายเปนหนชางดกดาบรรพและไดโนเสาร 3 5 3 2 4 1 3 1 4 1 1 2 2 3 1 1 1 1 3 1 1 3 2 4

2 วดศาลาลอย 3 5 5 1 5 2 2 4 3 5 5 2 1 4 5 3 1 1 3 5 5 2 5 3

3 เขอนลาตะคอง 3 4 4 4 2 3 2 1 3 2 2 2 2 3 2 1 1 1 3 2 2 2 2 3

4 วดเขาจนทนงาม 3 3 4 3 3 1 1 1 2 1 1 1 1 2 1 1 1 1 2 1 1 1 1 2

5 ศาลเจาพอชางเผอก 3 5 1 1 4 1 1 1 1 5 5 1 5 1 5 1 1 5 1 5 5 1 5 1

6 ศนยวฒนธรรมสถาบนราชภฏนครราชสมา 3 5 2 1 4 2 1 1 3 3 3 3 3 4 2 1 1 1 4 3 3 3 3 4

7 วดศาลาทอง 3 5 3 1 3 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

 

 

 

 

 

 

 

 

191

ตาราง ข.1 ขอมลสถานททองเทยวทใชในงานวจยประเมนการใหคะแนนโดยผเชยวชาญ(ตอ)

ล าดบ สถานททองเทยว

สามา รถประเมน

ระดบคะแนนของเกณฑ (1-5)

รา คา

ความปลอด ภย

ความ สวย งาม

กจกรรม สงอ านวยความสะดวก อาหาร ความสะอาด

ได ไมได

ชมวว

ธรรม

ชาต

เรยนร

สงคม

และว

ฒนธร

รม

กจกร

รมกฬ

าและ

กจกร

รมกล

างแจ

ง บน

เทง

งานเ

ทศกา

ล ภา

พรวม

ของเก

ณฑกจ

กรรม

ทพ

ก

รานอ

าหาร

หอ

งนา

รานค

า ภา

พรวม

ของเก

ณฑสง

อานว

ยควา

มสะด

วก

พนเม

อง

นานา

ชาต

มงสว

รต

ทวไป

ภาพร

วมขอ

งเกณฑ

อาหา

ร ทพ

ก รา

นอาห

าร

หองน

า รา

นคา

ภาพร

วมขอ

งเกณฑ

ความ

สะอา

ด

8 ปราสาทหนพนมวน 3 4 5 1 4 1 1 1 3 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

9 วดเทพพทกษปณณาราม 3 4 4 3 4 1 1 1 3 2 1 1 1 2 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1

10 โบราณสถานเมองเสมา 3 4 2 1 4 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

11 เขอนลาพระเพลง 3 4 3 3 3 1 1 1 3 2 2 2 1 3 2 1 1 1 1 2 2 2 1 1

12 นาตกหวยใหญ 3 3 3 3 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

13 ฟารมโชคชย 5 5 5 5 3 5 5 5 5 5 5 5 5 5 3 5 1 5 5 5 5 5 5 5

14 ปราสาทนางรา 3 3 3 1 4 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

15 ไรองนพบวลเลย 5 5 5 5 3 5 5 5 5 3 5 5 4 5 2 5 2 5 5 3 5 5 4 5

16 ไรองนสพตรา 3 5 3 3 3 3 2 2 3 5 5 5 5 3 2 1 1 3 3 1 3 3 3 3

17 ทองสมบรณคลบ 4 5 4 5 3 5 5 5 5 5 5 5 5 5 3 3 1 5 5 5 5 5 5 5

18 กลมปลกเบญจมาศ 3 5 3 4 3 2 1 4 3 3 3 2 2 3 3 1 1 3 3 3 3 2 3 3

 

 

 

 

 

 

 

 

192

ตาราง ข.1 ขอมลสถานททองเทยวทใชในงานวจยประเมนการใหคะแนนโดยผเชยวชาญ(ตอ)

ล าดบ สถานททองเทยว

สามา รถประเมน

ระดบคะแนนของเกณฑ (1-5)

รา คา

ความปลอด ภย

ความ สวย งาม

กจกรรม สงอ านวยความสะดวก อาหาร ความสะอาด

ได ไมได

ชมวว

ธรรม

ชาต

เรยนร

สงคม

และว

ฒนธร

รม

กจกร

รมกฬ

าและ

กจกร

รมกล

างแจ

ง บน

เทง

งานเ

ทศกา

ล ภา

พรวม

ของเก

ณฑกจ

กรรม

ทพ

ก

รานอ

าหาร

หอ

งนา

รานค

า ภา

พรวม

ของเก

ณฑสง

อานว

ยควา

มสะด

วก

พนเม

อง

นานา

ชาต

มงสว

รต

ทวไป

ภาพร

วมขอ

งเกณฑ

อาหา

ร ทพ

ก รา

นอาห

าร

หองน

า รา

นคา

ภาพร

วมขอ

งเกณฑ

ความ

สะอา

ด

19 ปรางคสดา 3 3 4 1 4 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

20 ปราสาทพะโค 3 5 4 1 4 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

21 วดปทมคงคา(นกออก) 3 5 3 1 4 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

22 สวนสตวนครราชสมา 3 5 4 3 3 5 5 5 5 4 5 5 5 5 3 2 1 5 5 4 5 4 5 4

23 อทยานแหงชาตเขาใหญ 3 5 5 5 4 5 3 5 5 4 4 4 3 4 2 1 1 4 4 4 4 4 3 4

24 อนสาวรยทาวสรนาร 3 5 4 1 5 4 4 5 5 5 5 4 5 5 5 1 1 5 5 5 5 4 5 4

25 ประตชมพล 3 5 5 1 5 4 4 5 5 5 5 1 5 5 5 1 1 5 5 5 5 4 5 4

26 ศาลหลกเมอง 3 5 5 1 5 1 1 5 5 5 5 3 5 5 5 1 1 5 5 5 5 1 5 4

27 วดปาสาลวน 3 5 3 1 4 1 1 3 3 5 5 3 5 5 5 1 1 5 5 5 5 3 5 4

28 อนสรณสถานนางสาวบญเหลอ 3 5 3 1 5 2 1 2 2 3 3 2 2 1 3 1 1 3 1 3 3 2 2 1

29 ตลาดผลไมกลางดง 3 4 3 1 2 1 1 3 3 3 3 2 3 3 3 1 1 3 3 3 3 2 3 3

30 ศนยการสนขทหาร 3 5 3 2 2 3 3 3 3 3 3 3 1 3 3 1 1 3 3 3 3 2 2 3

 

 

 

 

 

 

 

 

193

ตาราง ข.1 ขอมลสถานททองเทยวทใชในงานวจยประเมนการใหคะแนนโดยผเชยวชาญ(ตอ)

ล าดบ สถานททองเทยว

สามา รถประเมน

ระดบคะแนนของเกณฑ (1-5)

รา คา

ความปลอด ภย

ความ สวย งาม

กจกรรม สงอ านวยความสะดวก อาหาร ความสะอาด

ได ไมได

ชมวว

ธรรม

ชาต

เรยนร

สงคม

และว

ฒนธร

รม

กจกร

รมกฬ

าและ

กจกร

รมกล

างแจ

ง บน

เทง

งานเ

ทศกา

ล ภา

พรวม

ของเก

ณฑกจ

กรรม

ทพ

ก

รานอ

าหาร

หอ

งนา

รานค

า ภา

พรวม

ของเก

ณฑสง

อานว

ยควา

มสะด

วก

พนเม

อง

นานา

ชาต

มงสว

รต

ทวไป

ภาพร

วมขอ

งเกณฑ

อาหา

ร ทพ

ก รา

นอาห

าร

หองน

า รา

นคา

ภาพร

วมขอ

งเกณฑ

ความ

สะอา

ด

31 วดธรรมจกรเสมาราม 3 4 4 1 5 2 1 4 3 1 2 1 1 2 1 1 1 1 2 1 2 1 1 2

32 เมองโบราณทตาบลโคราชเกาหรอ เมองโคราช 2 4 3 1 5 2 1 3 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

33 วดบานไร 3 5 5 1 5 3 1 5 5 1 3 3 3 3 3 1 1 3 2 1 3 2 3 2

34 วดหนาพระธาต 2 4 4 1 5 1 1 3 1 1 2 1 2 1 2 1 1 2 1 1 2 1 2 1

35 หมบานทาเครองปน ดนเผาดานเกวยน

3 5 3 1 5 3 2 4 4 1 2 3 2 2 2 1 1 2 2 1 2 2 2 2

36 หาดชมตะวน 3 4 4 4 3 3 1 2 3 2 1 1 1 1 2 1 1 1 1 2 1 1 1 1

37 แหลงโบราณคดบานปราสาท 3 5 3 1 5 3 1 3 1 3 1 3 2 3 3 1 1 3 3 3 1 3 2 3

38 อนสรณวรกรรมทงสมฤทธ 2 5 3 1 5 3 1 3 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

39 พพธภณฑสถานแหงชาตพมาย 3 5 5 1 5 3 2 5 3 5 5 4 5 4 5 1 1 5 4 5 5 4 5 4

40 อทยานประวตศาสตรพมาย 3 5 5 1 5 5 2 5 5 5 5 4 5 5 5 1 1 5 5 5 5 4 5 4

41 ไทรงาม 3 5 4 4 4 3 1 5 3 3 5 4 3 4 5 1 1 5 4 3 3 4 3 3

 

 

 

 

 

 

 

 

194

ตาราง ข.1 ขอมลสถานททองเทยวทใชในงานวจยประเมนการใหคะแนนโดยผเชยวชาญ(ตอ)

ล าดบ สถานททองเทยว

สามา รถประเมน

ระดบคะแนนของเกณฑ (1-5)

รา คา

ความปลอด ภย

ความ สวย งาม

กจกรรม สงอ านวยความสะดวก อาหาร ความสะอาด

ได ไมได

ชมวว

ธรรม

ชาต

เรยนร

สงคม

และว

ฒนธร

รม

กจกร

รมกฬ

าและ

กจกร

รมกล

างแจ

ง บน

เทง

งานเ

ทศกา

ล ภา

พรวม

ของเก

ณฑกจ

กรรม

ทพ

ก

รานอ

าหาร

หอ

งนา

รานค

า ภา

พรวม

ของเก

ณฑสง

อานว

ยควา

มสะด

วก

พนเม

อง

นานา

ชาต

มงสว

รต

ทวไป

ภาพร

วมขอ

งเกณฑ

อาหา

ร ทพ

ก รา

นอาห

าร

หองน

า รา

นคา

ภาพร

วมขอ

งเกณฑ

ความ

สะอา

ด

42 ศนยวจยขาวโพดขาวฟางแหงชาตมหาวทยาลยเกษตรศาสตร

4 5 4 4 3 5 4 5 4 5 5 4 5 4 3 3 1 5 4 5 5 4 5 4

43 ศนยถายทอดเทคโนโลยการเกษตรประจาตาบลขามทะเลสอ

44 ตลาดกลางไมดอกไมประดบโคกกรวด 3 5 3 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1

45 ผลตภณฑจากกกบานปราสาทใต 3 5 3 1 5 3 1 3 3 5 2 2 2 2 3 1 1 1 2 3 2 2 2 2

46 ไรองนรตนธงชย

47 กลมผลตภณฑแปรรปสกรบานนอยสามคค

48 หมบานปลกหมอนเลยงไหมบานหลงประดสามคค 3 5 3 1 4 2 1 3 2 2 2 1 2 2 2 1 1 1 2 2 2 2 2 2

49 นาตกวะภแกว 2 3 3 3 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

50 นาตกวงเตา 3 3 3 3 2 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

51 หาดจอมทอง 3 3 3 3 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

 

 

 

 

 

 

 

 

195

ตาราง ข.1 ขอมลสถานททองเทยวทใชในงานวจยประเมนการใหคะแนนโดยผเชยวชาญ(ตอ)

ล าดบ สถานททองเทยว

สามา รถประเมน

ระดบคะแนนของเกณฑ (1-5)

รา คา

ความปลอด ภย

ความ สวย งาม

กจกรรม สงอ านวยความสะดวก อาหาร ความสะอาด

ได ไมได

ชมวว

ธรรม

ชาต

เรยนร

สงคม

และว

ฒนธร

รม

กจกร

รมกฬ

าและ

กจกร

รมกล

างแจ

ง บน

เทง

งานเ

ทศกา

ล ภา

พรวม

ของเก

ณฑกจ

กรรม

ทพ

ก

รานอ

าหาร

หอ

งนา

รานค

า ภา

พรวม

ของเก

ณฑสง

อานว

ยควา

มสะด

วก

พนเม

อง

นานา

ชาต

มงสว

รต

ทวไป

ภาพร

วมขอ

งเกณฑ

อาหา

ร ทพ

ก รา

นอาห

าร

หองน

า รา

นคา

ภาพร

วมขอ

งเกณฑ

ความ

สะอา

ด

52 แหลงหนตดสคว 2 3 2 2 3 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

53 กลมอาชพการเกษตรผสมผสานบานหนก

54 ไรองนปากชอง

55 สวนองนบานไรแมกระตายนอย 3 5 3 3 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

56 นาตกสวนหอม 3 3 3 3 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

57 สวนผลไมปลอดสารพษบานศาลเจาพอ 3 5 3 4 3 1 1 3 3 5 5 1 1 3 5 1 1 5 1 5 5 1 5 1

58 สวนหนาววคณสชาดา 4 5 4 4 3 4 3 3 4 5 5 5 4 4 3 1 1 3 4 5 5 5 4 4

59 โครงการปลกปาเฉลมพระเกยรตฯ (เขาแผงมา)

60 ศนยศกษาการพฒนาชาวบานโครงการสงเสรมกสกรรมไรสารพษอนเนองมาจากพระราชดาร

3 5 3 3 4 5 1 3 4 5 3 3 2 4 5 1 5 3 4 5 3 3 3 4

61 ลานดานเกวยน 3 5 3 1 5 3 2 3 4 1 3 2 3 3 2 1 1 2 3 1 3 2 2 2

62 สวนมะนาวดานเกวยน

 

 

 

 

 

 

 

 

196

ตาราง ข.1 ขอมลสถานททองเทยวทใชในงานวจยประเมนการใหคะแนนโดยผเชยวชาญ(ตอ)

ล าดบ สถานททองเทยว

สามา รถประเมน

ระดบคะแนนของเกณฑ (1-5)

รา คา

ความปลอด ภย

ความ สวย งาม

กจกรรม สงอ านวยความสะดวก อาหาร ความสะอาด

ได ไมได

ชมวว

ธรรม

ชาต

เรยนร

สงคม

และว

ฒนธร

รม

กจกร

รมกฬ

าและ

กจกร

รมกล

างแจ

ง บน

เทง

งานเ

ทศกา

ล ภา

พรวม

ของเก

ณฑกจ

กรรม

ทพ

ก

รานอ

าหาร

หอ

งนา

รานค

า ภา

พรวม

ของเก

ณฑสง

อานว

ยควา

มสะด

วก

พนเม

อง

นานา

ชาต

มงสว

รต

ทวไป

ภาพร

วมขอ

งเกณฑ

อาหา

ร ทพ

ก รา

นอาห

าร

หองน

า รา

นคา

ภาพร

วมขอ

งเกณฑ

ความ

สะอา

ด

63 สวนเมองพร 4 5 5 3 3 3 3 3 3 5 5 5 3 4 3 4 1 5 4 5 5 4 3 4

64 จมทอมปสนฟารม 4 5 5 5 5 5 5 5 5 1 5 5 5 5 5 4 1 5 5 1 5 5 5 5

65 ศนยทองเทยวเชงอนรกษปาเขาภหลวง 3 4 4 5 3 3 3 1 3 3 1 2 1 3 3 1 1 3 3 3 3 2 3 2

66 ศนยสาธตปลกและแปร-รปเหดหอมบานบไทร 3 5 2 4 4 1 1 3 3 5 3 1 1 3 3 1 1 3 2 5 3 1 2 2

67 ไรธนยพร 3 5 3 5 2 3 1 3 3 3 3 3 1 3 3 1 1 3 3 5 4 4 4 3

68 วลเลจฟารม 5 5 5 5 2 5 5 5 5 5 5 5 5 5 3 5 1 5 5 5 5 5 5 5

69 หาดชมตะวน 3 4 4 5 3 4 3 3 2 3 1 1 1 2 1 1 1 1 2 3 1 1 1 2

70 วดวชราลงกรณวรารามวรวหาร 3 5 4 1 4 1 1 3 3 5 5 2 2 2 3 3 1 5 2 5 4 2 4 2

71 ถาแกวสารพดนก 3 4 4 5 3 1 1 3 3 5 5 2 2 2 3 3 1 2 2 5 4 2 4 2

72 อทยานลานบญมหาวหาร สมเดจพระพฒาจารย (โต พรหมรงส)

3 5 5 1 5 2 1 5 5 3 5 5 3 4 4 1 1 4 3 4 4 4 2 3

73 ไรองนกราน - มอนเต 5 5 5 5 3 5 5 5 5 5 5 5 5 5 3 5 1 5 5 5 5 5 5 5

 

 

 

 

 

 

 

 

197

ตาราง ข.1 ขอมลสถานททองเทยวทใชในงานวจยประเมนการใหคะแนนโดยผเชยวชาญ(ตอ)

ล าดบ สถานททองเทยว

สามา รถประเมน

ระดบคะแนนของเกณฑ (1-5)

รา คา

ความปลอด ภย

ความ สวย งาม

กจกรรม สงอ านวยความสะดวก อาหาร ความสะอาด

ได ไมได

ชมวว

ธรรม

ชาต

เรยนร

สงคม

และว

ฒนธร

รม

กจกร

รมกฬ

าและ

กจกร

รมกล

างแจ

ง บน

เทง

งานเ

ทศกา

ล ภา

พรวม

ของเก

ณฑกจ

กรรม

ทพ

ก

รานอ

าหาร

หอ

งนา

รานค

า ภา

พรวม

ของเก

ณฑสง

อานว

ยควา

มสะด

วก

พนเม

อง

นานา

ชาต

มงสว

รต

ทวไป

ภาพร

วมขอ

งเกณฑ

อาหา

ร ทพ

ก รา

นอาห

าร

หองน

า รา

นคา

ภาพร

วมขอ

งเกณฑ

ความ

สะอา

ด

74 พพธภณฑสถานแหงชาตมหาวรวงศ 3 5 3 1 5 1 1 3 3 5 5 2 5 4 5 5 1 5 5 5 5 2 5 4

75 เดอะ บลม บาย ทว พล 5 5 5 5 3 5 5 5 5 5 5 5 3 5 3 5 1 5 5 5 5 5 5 5

76 ไรเพชรพมาย

 

 

 

 

 

 

 

 

ประวตผวจย

นายนโรดม กตตเดชานภาพ เกดเมอวนท 17พฤศจกายน2527 จงหวดยะลาส าเรจการศกษา

ระดบมธยมศกษาตอนปลาย สายวทยาศาสตร โรงเรยนคณะราษฎรบ ารง จงหวดยะลา ในป พ.ศ. 2546ไดศกษาตอระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.) สาขาเทคโนโลยสารสนเทศ วทยาลยเทคนคยะลา จงหวดยะลา ในปพ.ศ. 2546และส าเรจการศกษาในป พ.ศ.2548 จากนนไดศกษาตอระดบปรญญาตร สาขาวชาเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร ในปพ.ศ. 2548และส าเรจการศกษาในป พ.ศ.2550ตอจากนนไดศกษาตอในระดบปรญญาโทสาขาวชาเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอในปพ.ศ. 2550และส าเรจการศกษาในป พ.ศ. 2552ในป พ.ศ. 2552ไดเขาปฏบตงานในต าแหนงอาจารยสงกดสาขาวชาคอมพวเตอร คณะวทยาศาสตรเทคโนโลยและการเกษตร มหาวทยาลยราชภฏยะลา และในป พ.ศ. 2554ไดเขาศกษาตอระดบปรญญาเอก หลกสตรวทยาการสารสนเทศดษฎบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยสารสนเทศ ส านกวชาเทคโนโลยสงคม มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร โดยไดรบทนการศกษาตามโครงการทนพฒนาอาจารยและบคลากรส าหรบสถาบนอดมศกษาในเขตพฒนาเฉพาะกจจงหวดชายแดนภาคใต ระดบปรญญาเอกในประเทศ ของส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.)กระทรวงศกษาธการ