Embed Size (px)
Citation preview
หมวดการศกษา
ครแทแพไมเปน: เทคนคและก�ำลงใจเพอครมอใหมถงครวยเกำเขยน เรฟเอสควท(RafeEsquith)แปล อบลรตนเตงไตรรตนบรรณาธการตนฉบบ กรรณการพรมเสารและสรณฐไตลงคะ
REAL TALK for REAL TEACHERS: AdviceforTeachersfromRookiestoVeterans:“NoRetreat,NoSurreder!”byRAFEESQUITHCopyright©RafeEsquithandBarbaraTong,2013ThiseditionwasoriginallypublishedinEnglishin2013ThaieditionispublishedbyarrangementwithViking,animprintofPenguinPublishingGroupthroughTuttle-MoriAgencyCo.,Ltd.Allrightsreservedincludingtherightsofreproductioninwholeorinpartinanyform.Thailanguagetranslationcopyright©SuanNguenMeeMaCo.,Ltd.,2017
ลขสทธฉบบภาษาไทย©ส�านกพมพสวนเงนมมา,๒๕๖๐ออกแบบปก PianissmoPressรปเลม จนทมาแสงทองสขพสจนอกษร เพรชลดาซงจตสรโรจนพมพครงท๑ สงหาคม๒๕๖๐
ทปรกษา วลลภาแวนวลเลยนสวารด,ฮนสแวนวลเลยนสวารดบรรณาธการบรหาร วรนชชเรองสขการตลาด/ประชาสมพนธ พชญนนทพมสวสดจดพมพ บรษทสวนเงนมมาจ�ากด๗๗,๗๙ ถนนเฟองนครแขวงวดราชบพธเขตพระนคร กรงเทพฯ๑๐๒๐๐โทรศพท๐๒๖๒๒๒๔๙๕-๖, ๐๒๖๒๒๐๙๕๕,๐๒๖๒๒๐๙๖๖ โทรสาร๐๒๖๒๒๓๒๒๘อเมล [email protected]เวบไซต www.suan-spirit.comเฟซบก www.facebook.com/suanNguenMeeMaPublishersโรงพมพ หจก.ภาพพมพโทรศพท๐๒๘๗๙๙๑๕๔-๕จดจ�าหนาย สายสงศกษตบรษทเคลดไทยจ�ากด โทรศพท๐๒๒๕๙๕๓๖-๙ราคา ๓๙๐บาท
ขอมลทางบรรณานกรมของส�านกหอสมดแหงชาตNationalLibraryofThailandCataloginginPublicationDataเอสควท,เรฟ.ครแทแพไมเปน=RealTalkforRealTeachers.--กรงเทพฯ:สวนเงนมมา,2560.448หนา.1.การสอน.I.อบลรตนเตงไตรรตน,ผเแปล.II.ชอเรอง.371.102ISBN978-616-7368-87-0
เขยน เรฟ เอสควท แปล อบลรตน เตงไตรรตน บรรณาธการ กรรณการ พรมเสาร และ สรณฐ ไตลงคะ
เทคนคและก�าลงใจเพอครมอใหมถงครวยเกา
คณะกรรมกำรบรษทสวนเงนมมำ
๑.นายสลกษณศวรกษ ประธานกตตมศกด
๒.นายสทธชยเอยมเจรญยง ประธานกรรมการ
๓.นายสมบรณจงเปรมปรด ประธานกรรมการ
๔.นายปรดาเตยสวรรณ กรรมการ
๕.นายประวทยเยยมแสนสข กรรมการ
๖.นายสจจารตนโฉมศร กรรมการ
๗.นายอนนตวรยะพนจ กรรมการ
๘.นายฮนสแวนวลเลยนสวารด กรรมการ
๙.นางวลลภาแวนวลเลยนสวารด กรรมการ
รำยนำมผถอหน
๑.นายสมเกยรตอภญญาชน
๒.นายธรพลนยม
๓.นายวนยชาตอนนต
๔.นายเสถยรเศรษฐสทธ
๕.นางอภสรจรลชวนะเพท
๖.นายมาซากซาโต
๗.นายศโรชองสวฒนะ
๘.นายเลศตนตสกฤต
๙.นางวรรณาประยกตวงศ
๑๐.นางสาวปารณาประยกตวงศ
ส�านกพมพสวนเงนมมา เปนสวนหนงของบรษทสวนเงนมมา จ�ากด อนเปนองคกรธรกจอยางใหมประกอบดวยองคกรพฒนาสงคมและนกธรกจทตระหนกถงปญหาสงคมชมชนสงแวดลอมและศกยภาพดานในของมนษยตงขนเพอด�าเนนงานทงดานธรกจและสงคมไปพรอมกนดวยคานยมอยางใหมทมไดหวงก�าไรเปนทตง และผลก�าไรทมขนจะน�ากลบไปสงเสรมสนบสนนองคกรพฒนาสงคมและชมชนเปนหลก
๑๑.นายกษดศออเชยวชาญกจ
๑๒.นายวลลภพชญพงศศา
๑๓.นางดารณเรยนศรวไล
๑๔.นางสวรรณาหลงน�าสงข
๑๕.นายวระเดชสมบรณเวชชการ
๑๖.อาศรมวงศสนท
๑๗.เสมสกขาลย
๑๘.โครงการสขภาพคนจน
๑๙.บรษทแพรนดาโฮลดงจ�ากด
จากส�านกพมพ ๐๐๕
จากสำ�นกพมพ
นบเปนความโชคดของส�านกพมพสวนเงนมมาทมโอกาสไดเปนผจดพมพ
เผยแพรหนงสอ ครแทแพไมเปน: เทคนคและก�ำลงใจเพอครมอใหมถงครวยเกำ
โดยไดรบการอนเคราะหตนฉบบแปลจากส�านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยน
รและคณภาพเยาวชน(สสค)
เรฟ เอสควท เปนทงผเขยนและครประจ�าชนประถม๕หอง๕๖แหง
โรงเรยนโฮบารต โรงเรยนประถมศกษาทใหญเปนอนดบสองของอเมรกา เรฟ
หลงรกบทละครของเชกสเปยรและคลงไคลดนตรรอคแอนดโรล เขาน�าศลปะ
สองอยางนมาสอดแทรกในการเรยนการสอนของตวเองแตเหนออนใดเขาทมเท
ชวตใหกบการสอนอยางสดหวใจเรองราวทคละเคลาดวยเสยงหวเราะและหยาด
น�าตาในหนงสอเลมนกลนมาจากประสบการณตรงของชวตการเปนครของเขา
นนเอง เรฟมงมนทจะเปนครผสอนวชา “ทกษะชวต” ใหแกเดกนกเรยน ท
ครอบครวสวนใหญอพยพมาจากลาตนอเมรกาและเอเชยและไมไดพดภาษา
องกฤษเปนภาษาแมรอยละ๙๐ของเดกๆอาศยอยกบครอบครวทมฐานะต�า
กวาระดบเสนความยากจน
เรฟเปนครมออาชพ จากประสบการณการสอนมายาวนานท�าใหเขา
เรยนรวาการทครสกคนจะเปน“ครแท”หรอ“ครแกนน�า”ไดนนปจจยส�าคญ
คอตอง“ลงมอท�า”อยางมวนยแนวแนในเปาหมายและจดการกบความขดแยง
อยางมวฒภาวะและเปนมตรสงเหลาน“ไมมทางลด”ครตองสงสมและเรยนร
ทจะพฒนาตวเองอยตลอดเวลา เพราะรปแบบการสอนและการแกปญหาท
ส�าเรจรปไมมอยจรง เสนทางในสายอาชพครไมไดสวยงามโรแมนตกเหมอนใน
หนงฮอลลวดดงนนการเปนคนคดบวกและมองสงตางๆตามสภาพความเปน
จรงจะชวยใหครผานพนวนทเลวรายไปได
เรฟตงขอสงเกตวาสภาพ“สอนๆไปแลวไฟมอด”เปนปรากฏการณปกต
ของคนเปนคร ปญหารายวนทเกดขนในหองเรยนปญหากบชมชนผปกครอง
ครแทแพไมเปน๐๐๖
กบเพอนรวมงานและกบระบบบรหารการศกษาจะวนเวยนเขามาทาทายอย
เสมอเมอสงสมมากเขายอมท�าใหครออนลาและหมดแรงไมเหลอประกายสดใส
ในดวงตาใหเดกๆไดสมผสอกตอไปซงเปนเรองนาเศราเรฟมเคลดลบมากมาย
มาบอกเลา ใหครไดน�าไปใชจดการกบชวงเวลาทยากล�าบากเหลาน เพอเปน
ก�าลงใจและหลอเลยงความหวงอดมการณใหคงอยกบจตวญญาณครตอไป
เราเชอวาประสบกาณโหดมนฮาทผานรอนผานหนาวมากวา๓๐ป
ของเรฟ เอสควท ทรอยเรยงอยในหนากระดาษเหลาน จะมสวนชวยใหครได
แงคดมมมองและเครองมอทจะจดการกบความอดอดคบของใจและกาวผาน
ชวงเวลาทเลวรายไปไดแมบางขณะของชวตจะอบเฉาอมทกขไปบางกตาม
ส�านกพมพสวนเงนมมาขอขอบคณคณหมอสภกรบวสายผจดการสสค.
ทอนญาตใหส�านกพมพใชตนฉบบแปลครแทแพไมเปน มาตพมพเผยแพร
ขอบคณคณหมอวจารณพานชทอนญาตใหเราน�าบทความ“ครผวางรากฐาน
ชวต” จากหนงสอครแทแพไมเปน ฉบบจดพมพโดยสสค.มารวมไวในฉบบน
และขอบคณคณธนวธดา วงศประสงค ทแนะน�าใหเราไดรจก “ครเรฟ”และ
หนงสอทยอดเยยมของเขา ขอบคณสสส.ทใหการสนบสนนโครงการพฒนา
สขภาวะทางปญญาดวยนวตกรรมการเรยนรเพอการเปลยนแปลง(NewSpirit)
ซงทางโครงการฯไดน�าหนงสอเลมนมาเปนหนงสออานประกอบโครงการล�าดบ
ท๓และสดทายขอขอบคณผศ.อบลรตนเตงไตรรตนผแปลและบรรณาธการ
ตนฉบบรศ.ดร.สรณฐไตลงคะและคณกรรณการพรมเสารตลอดจนทมงาน
ทกคนทมสวนชวยกนรงสรรคจนครแทแพไมเปนแลวเสรจในทสด
เราหวงเปนอยางยงวาหนงสอเลมนจะมสวนกระตนใหผทอยในแวดวง
การศกษาทกระดบ เหนความส�าคญของการจดการเรยนการสอนทมชวต เปด
โอกาสใหเดกทกคนไดเตบโตและพฒนาศกยภาพอยางเปนธรรมชาต สงเสรม
และผลกดนใหเกดหองเรยนแหงการเรยนรอยางแทจรงขนในสงคมไทยอยางเปน
รปธรรม
ส�านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน(สสค.)เหน
ความส�าคญของการพฒนากระบวนการเรยนรอนมครเปนผทมบทบาท
ส�าคญทสดสสค.จงไดจดแปลหนงสอเรองReal Talk for Real Tea-
chers หรอใชชอภาษาไทยวาครแทแพไมเปนหนงสอเลมนเขยนโดย
ประสบการณเปนครนานกวา๓๐ปของครเรฟเอสควทโดยครเรฟได
รบรางวลตางๆตลอดจนมผคนชนชมอยางกวางขวางวาเปนครทมเท
ชวตเพอศษยของทานรนแลวรนเลา สสค. เคยแปลหนงสอของทานท
มชอวาTeach Like Your Hair's on Fire: The Methods and Madness
Inside Room 56หรอครนอกกรอบกบหองเรยนนอกแบบเมอป๒๕๕๔
ไดรบความนยมจากบรรดาครไทยและผอานจ�านวนมากหนงสอครนอก
กรอบกบหองเรยนนอกแบบเนนเรองราวการเรยนรจากความส�าเรจใน
ขณะทหนงสอครแทแพไมเปน นเนนการแลกเปลยนประสบการณ
อปสรรคความลมเหลวและเทคนคการท�างานของครทท�าใหกาวผาน
ปญหาตางๆเพอลกศษย
นอกจากเนอหาของหนงสอเลมนแลวสสค.ไดเชญครเรฟเอส-
ควทมาประเทศไทยแลกเปลยนประสบการณกบครไทยเมอวนท๒๐
กนยายน๒๕๕๙ผทสนใจสามารถชมคลปแปลภาษาไทยไดทhttps://
youtu.be/U1vkNwF4Luw(หรอคนหาในยทปดวยค�าวาเสวนำวชำกำร
ครแทแพไมเปน)
สสค.ขอขอบคณครวจารณพานชผทแนะน�าหนงสอเลมนโดย
ทานไดศกษาและอานหนงสอเลมนอยางตความครวจารณยงไดเขยน
ค�านยม ๐๐๗
คำ�นยม
ครแทแพไมเปน
แนะน�าหนงสอของครเรฟใหผอานในประเทศไทยไดรจก
ขอขอบคณส�านกพมพสวนเงนมมาทสนใจตพมพหนงสอครแท
แพไมเปนไปสคณครในวงกวางสสค.หวงเปนอยางยงวาหนงสอคร
แทแพไมเปนเลมนจะมสวนในการจดประกายแนวคดและพฒนาการ
เรยนการสอนของคณครของทกๆทานตอไป
นายสภกร บวสาย
ผจดกำร
ส�ำนกงำนสงเสรมสงคมแหงกำรเรยนรและคณภำพเยำวชน
๐๐๘
คำรผวางรากฐานชวต
ในหนงสอครแทแพไมเปนนครเรฟบอกเราวาครทแทจรงนนชวตไมได
โรยดวยกลบกหลาบครทแทจรงตองพรอมทจะเผชญอปสรรคทบนทอน
ก�าลงใจทเกดขนอยเสมอทงจากศษยในชนเรยนจากพอแมของเดกและ
จากหนวยเหนอทางการศกษาแตจะตองไมยอมแพตองมวธฟนฝาหนงสอ
เลมนเลาวธฟนฝาของครเรฟ
พลงของหนงสอเลมนมาจากเรองเลาทเปนประสบการณตรงของ
ครเรฟเอสควทผเขยนทวงการศกษาไทยนาจะรจกดเพราะสสค.เคยจด
แปลหนงสอครนอกกรอบกบหองเรยนนอกแบบ: สรรพวธและสำรพดลก
บำในหอง ๕๖มากอนเลมหนงแลวพรอมทงไดเชญทานมาปรากฏตวและ
เลาประสบการณของทานในงานสมมนาเมอวนท๑๐ตลาคม๒๕๕๔ซง
ชมวดทศนไดทhttp://www.qlf.or.th/Mobile/Details?contentId=315
ครเรฟบอกวา อปสรรคใหญของครทอทศตนคอ การเมองใน
โรงเรยนอานแลวผมตกใจกบการใชระบบควบคมสงการ(commandand
control)ในระบบการศกษาอเมรกนเรองราวทครดๆคนแลวคนเลาถกขด
ขวางจากหนวยเหนอท�าใหผมตความวาหนวยเหนอเขากจ�าเปนตองท�า
ตามกฎระเบยบทก�าหนดไวเขาจ�าเปนตองท�าเชนนนเพอปกปองตวเขาเอง
ในกรณทเกดเหตไมพงปรารถนา เขาจะไดไมถกกลาวหาวาท�าผด เขาไม
ตองการเสยงเอาตนเองไปยกเวนกตกาเพอใหครทมไฟและตองการสราง
เยาวชนใหเปนคนทไดรบการพฒนาครบทกดานไดท�างานตามความใฝฝน
ของคร
ครผวางรากฐานชวต ๐๐๙
ครแทแพไมเปน
การพฒนาเดกกบการท�าตามกฎระเบยบเพอความมนคงในหนาท
ของฝายบรหารเปนคนละเรองเปนสภาพท“ครแท”หรอ“ครเพอศษย”ตอง
เผชญและอดทน
บททแปดเปนความเหนเกยวกบการประเมนทครเรฟเปรยบวาเปน
ซาตานและผมตความวาครเรฟก�าลงบอกวาฝายบรหารการศกษาของ
สหรฐอเมรกาตความเปาหมายของการศกษาผด หลงไปเนนทผลกำร
ประเมน แตครเรฟเหนวาเปาหมายทแทจรงอยทการเรยนรของศษยและ
การประเมนตามรปแบบทฝายบรหารก�าหนดไปไมถงหรอประเมนไดไม
ครบดานผทจะประเมนการเรยนรของเดกไดครบดานคอตวครเองและ
จรงๆแลว“ครเพอศษย”ประเมนความกาวหนา(หรอไมกาวหนา)ของกำร
เรยนรของศษยบอยกวาทฝายบรหารก�าหนดเสยอกเรองการประเมนนผม
ขอแนะน�าใหครและผทสนใจการศกษาอานหนงสอประเมนเพอมอบ
อ�ำนำจกำรเรยนร ทผมตความมาจากหนงสอEmbedded Formative
Assessment เขยนโดยDylanWilliamซงอานไดท https://www.goto
know.org/posts/tags/ประเมนเพอมอบอ�านาจ
การประเมนตามรปแบบมาตรฐานการศกษาคออปสรรคของ “คร
เพอศษย”ทตองการท�าหนาทชวยเหลอศษยในการปทางหรอวางรากฐาน
ชวตทดของศษยซงมมากกวาการสอนวชาและการทดสอบวาศษยรวชา
ตลอดทงเลมในหนงสอ ครแทแพไมเปน ครเรฟเขยนโดยม
สมมตฐานหรอความเชอในใจวา“ครแท”หรอ“ครเพอศษย”คอครทมงมน
(และเรยนร) ตอการท�าหนาทชวยเหลอศษยในการเรยนรเพอปทาง หรอ
วางรากฐานชวตทดของศษยซงมมากกวาการสอนวชาโปรดอานบรรทด
ท๓ของหนา๒๐๑ซงหมายความวา“ครแท”หรอ“ครเพอศษย”ท�าหนาท
“ชวยเดกๆ เชอมโยงเรองในหนงสอกบชวตจรงของพวกเขา”หนา๒๐๒
๐๑๐
บรรทดท๑๖-๑๗“ครแท”หรอ“ครเพอศษย”ไมใชแคสอนใหศษย“รวชา”
แตชวยใหศษย “เชอมโยงวชากบชวตจรง”ไดชวยใหการเรยนรของศษย
เปนการเตรยมพนฐานชวตทดขน
คณลกษณะของศษยทครเรฟเอาใจใสหลอหลอมอยในบททสอง
หนา๔๑โดยมรายละเอยดอยทหนา๔๔-๔๕
ชาวเชกสเปยรแหงโฮบารต
๑.พนธกจของเรา:นสยดขยนท�างาน
๒.ค�าขวญของเรา:ไมมทางลด
๓.ชาวเชกสเปยรแหงโฮบารตซอสตย
๔.ชาวเชกสเปยรแหงโฮบารตคดเองท�าเอง
๕.ชาวเชกสเปยรแหงโฮบารตรบผดชอบการกระท�าของตวเอง
๖.ชาวเชกสเปยรแหงโฮบารตรกาลเทศะ
๗.ชาวเชกสเปยรแหงโฮบารตไมกลวทจะถามค�าถาม
๘.ชาวเชกสเปยรแหงโฮบารตเขาใจความส�าคญของการน�าเสนอ
๙.ชาวเชกสเปยรแหงโฮบารตมความเปนระเบยบ
๑๐.ชาวเชกสเปยรแหงโฮบารตออนนอมถอมตน
ค�าขวญของชาวเชกสเปยรแหงโฮบารต คอ ไมมทำงลด ซง
หมายความวาอยากมความสามารถและมชวตทดกตองมานะอดทนขยน
หมนเพยรฝกฝนตนเอง
ตลอดทงเลมอกเชนกนครเรฟบอกเราวา ความเชอดงกลาวแตก
ตางหรอบางครงตรงกนขามกบความเชอของวงการศกษาของรฐหรอของ
ประเทศของผบรหารระดบตางๆของสงคมโดยทวไปของสอมวลชนและ
ของพอแม
๐๑๑ครผวางรากฐานชวต
ครแทแพไมเปน
ครเรฟจงเขยนเตอน“ครแท”หรอ “ครเพอศษย”วาจะตองเตรยม
ตวเตรยมใจเตรยมยทธศาสตรเผชญประนประนอมหรออยกบความแตก
ตางดงกลาวใหไดใหการท�าตนแตกตางจากครโดยทวไปไมกอความเครยด
แกตนเองมากเกนไปนกอยาใหเปนอยางครซในหนา๑๓๘-๑๔๐ทการ
ท�าหนาทครกอความเครยดจนเสนโลหตในสมองแตกและถงแกความตาย
ผมตความวา“ครแท”หรอ“ครเพอศษย”ตองเรยนรและพฒนาทกษะดาน
ควำมฉลำดทำงอำรมณของตน ผานการเผชญความทาทายทงปวงทเลา
ในหนงสอเลมน เพอด�ารงอดมการณและเปาหมายของการเปน “ครแท”
หรอ“ครเพอศษย”และเพอหาวธฝกทกษะดงกลาวใหแกศษย
สาระในหลายๆบทเปนเรองโลกธรรมเชนบททสบ เรองควำมอจฉำ
รษยำทความอดทนและเรยนรของครจะชวยให“ครแท”หรอ“ครเพอศษย”
หาทางพฒนาคณธรรมหมวดพรหมวหาร๔โดยเฉพาะขอมทตายนดเมอ
ผอนไดดขนในตนและในศษยของตน
ทจรงไมวาชวตของ“ครแท”หรอ“ครเพอศษย”หรอของใครๆกตาม
ยอมมอปสรรคขวากหนามเสมอหลายคนเมอตองเผชญความยากล�าบาก
กแกปญหาโดยลดอดมการณลง เพอประนประนอมกบระบบดงกรณคร
เดนสในหนา๒๑๒ท�าใหโลกขาด“ครแท”หรอ“ครเพอศษย”ไปคนหนง
แตครเรฟเอง กไมใชวาจะประสบความส�าเรจในการปพนอปนสย
ทดแกศษยไดทกคนดงตวอยางในหนา๒๑๓ครเรฟถงกบบอกวาไดผล
“สองในสามกไมเลว” ผมตความวา ไมวาท�ากจการงานใดความมานะ
อดทนไมยอทอตออปสรรคเปนธรรมะทจ�าเปน
บททผมประทบใจทสดคอบททสบสาม วธแบงเดกออกเปนสาม
กลมและเนนยกระดบเดกกลมทสอง ใหเปนเดกทมความสามารถพเศษ
๐๑๒
กอพลงเชงบวกหรอการเสรมพลง(synergy)ขนในชนเรยนชวยแกปญหา
เดกกลมทสามและชวยขบดนเดกกลมทหนงขนไปอกเปนยทธศาสตรการ
ท�างานทนาชนชมมาก
ชอบททสบส “ทงเดกบางคนไวขางหลง” เปนขอความยทธศาสตร
จดการกบเดกเหลอขอ ทกอกวนสรางความปนปวนในชนเรยนครไทย
โชคดกวาครอเมรกนทสอนในโรงเรยนกลางเมองใหญอยางครเรฟ (อาน
เองนะครบ)จะเหนวาเดกนกเรยนเหลอขอของอเมรกนมนรายแคไหนแต
ทนาสนใจกวาคอยทธศาสตรทงเดกพวกนไวขางหลงจนกวาจะกลบตว
เปลยนความประพฤตมคณตอเดกเพยงใดคอสดทายแลวเดกเหลอขอใน
ชนไดเขารวมการเรยนและจบชนรวมกบเพอนๆ
ทงเดกบางคนไวขางหลงเปนยทธศาสตรไมใชเปาหมาย
หวใจของชนเรยนทมพลงคอการทนกเรยนมแรงบนดาลใจหรอแรง
จงใจตอการเรยนไดเขาใจวาการเรยนมคณตอชวตในอนาคตของตนเพยง
ใดและเคลดลบส�าคญในการสรางแรงจงใจตอนกเรยนอาย๘-๑๐ขวบ
คอค�าแนะน�าจากรนพซงครเรฟมใหอยางเหลอเฟอเพราะสอนมานานและ
ประสบความส�าเรจมากรายละเอยดอยในบททสบเจด
เมอท�าหนาท“ครแท”หรอ“ครเพอศษย”อยางจรงจงกจะมคนเหน
และมแนวรวมครเรฟแนะน�าวาอยารรอทจะขอความชวยเหลอและความ
ชวยเหลอจากคนทท�าเรองใดเรองหนงอยางมออาชพใหมาฝกเดกใหสราง
ผลงานอยางมออาชพเปนความสนกและความภาคภมใจรวมกนเรองราว
ในบททยสบสอง อานแลวจะเหนวา เดกอาย๑๐ ขวบสามารถท�างาน
สรางสรรคไดอยางเหลอเชอนคอบทเรยนทจะตดตวเดกไปในชวตขางหนา
ใหกลามงมนท�าสงยาก
๐๑๓ครผวางรากฐานชวต
ครแทแพไมเปน
ในตอนทสามชนเรยนระดบมาสเตอร ซงมสามบทนนบอกเราวา
เปนชนเรยนทศษยไดเรยนรหลากหลายทกษะและจรยะ ทเปนพนฐาน
ส�าหรบชวตทดทไมมอยในระบบการประเมนตามมาตรฐานการศกษาแต
มความส�าคญยงตอชวตในภายหนาของเดกๆและผมตความวาสงทเดก
จะไดเรยนรจากวถปฏบตของ“ครแท”หรอ“ครเพอศษย”อยางครเรฟก
คอโอกาสดๆ ไมใชสงทจะไดมาฟรๆหรอไมมเงอนไขคนทไมรบผดชอบ
หรอความประพฤตไมดไมควรไดรบสทธบางอยางเชนการไปทศนศกษา
ตวอยางนใชไดในอกมากมายหลายบรบทในชวตเมอเดกเตบโตเปนผใหญ
ความเขาใจหรอโลกทศนนจะเปนพลงแฝงทสงเสรมใหมชวตทด เปนท
ยอมรบของคนรอบขางและสงคมวงกวางผมเรยกคณสมบตนวา “ความ
ฉลาดทางคณธรรม”การศกษาทดตองชวยใหผเรยนไดพฒนาความฉลาด
เชงคณธรรมดวย
เมอความใฝฝนของ“ครแท”หรอ“ครเพอศษย”คอการวางรากฐาน
ชวตทดใหแกศษยภารกจนยอมทาทายอยตลอดเวลาแมชวงเวลาเปนคร
จะยาวนานถง๓๐ปแลวการเรยนรเพอท�าหนาทใหดทสดจงไมควรหยด
นง ผมอานระหวางบรรทดในหนงสอทงเลมวา ทกกจกรรมทกขนตอน
ผลลพธทกแบบเปนการเรยนรแมจะไดรบการยกยองไดรบรางวลมากมาย
การเรยนรกไมจบเพราะในแตละบรบทเปนการเรยนรทแตกตางกนครเรฟ
เลาเรองราวชวตของการเปน“ครแท”หรอ“ครเพอศษย”ทหมกมนอยกบ
การเรยนรของศษยและการเรยนรของตนเอง
ผมเชอวาคนทเปน“ครแท”หรอ“ครเพอศษย”เมออานหนงสอเลม
นแลว จะไดขอเรยนรมากกวาทผมเสนอแนะในค�านยมนมากมายหลาย
เทาโดยทผเขยนตงใจเขยนแบบครทมประสบการณเขยนแนะน�าครทยง
ออนประสบการณแตตองการเปน “ครแท” หรอ “ครเพอศษย” ทงครเรฟ
๐๑๔
และครไทยทอานหนงสอเลมน ตางกเขาใจบรบทของการเปนครมากกวา
ผม
หนงสอเลมนชใหเหนวา แมชวตของ “ครแท”หรอ “ครเพอศษย”
ตองท�างานหนกตองฟนฝาแตในระยะยาวกเปนชวตททรงคณคาใหความ
สขทงแกตนเองและแกคนรอบขางผลตอบแทนทไดมกจะไมใชความมงคง
ทางการเงนแตเปนความมงคงในการมศษยทประสบความส�าเรจในชวต
และยอนกลบมาชวยเหลอใหครเรฟท�าหนาทไดสะดวกยงขนรวมทงมงคง
เพราะมผเหนคณคาของการท�าหนาท“ครแท”หรอ“ครเพอศษย”และยนด
ชวยเหลอเมอครเอยปากซงครเรฟกแนะน�าวาอยาเกรงใจทจะออกปากขอ
ความชวยเหลอ
ผมพยายามคนหาวามตอนใดบางทครเรฟกลาวถงการสนบสนนจาก
ฝายบรหารปรากฏวาไมมสะทอนวาในกรณของครเรฟความส�าเรจในการ
ท�าหนาท “ครแทจรง”หรอ “ครเพอศษย”อยทการประนประนอมกบฝาย
บรหารอดทนและหาทางเลยงขอจ�ากดทมาจากฝายบรหารไมมงหวงการ
สนบสนนหรอใหการยกยองหรอรางวลใดๆคลายๆจะบอกทางออมวาแม
บรรยากาศและสภาพแวดลอมไมเออครกสามารถท�าหนาท “ครแท”หรอ
“ครเพอศษย”ไดผลดหรอประสบความส�าเรจสงสงได
หนงสอครแทแพไมเปน: เทคนคและก�ำลงใจเพอครมอใหมและคร
วยเกำ (Real Talk for Real Teachers) ฉบบภาษาองกฤษออกตพมพใน
ปพ.ศ.๒๕๕๖หลงหนงสอครนอกกรอบกบหองเรยนนอกแบบ (Teach
Like Your Hair’s on Fire) ๖ปหนงสอครนอกกรอบฯแนะวธการจดการ
เรยนการสอนทชวยใหศษยไดเรยนรทงดานวชาการดานทกษะชวตและ
ดานจตใจสง(เปนมนษยระดบ๖)หรอไดเรยนรฝกฝนเพอความเปนคนด
และความเปนคนเกง สวนหนงสอครแทแพไมเปน แนะวธยนหยดด�ารง
๐๑๕ครผวางรากฐานชวต
ครแทแพไมเปน
ความเปน“ครแท”หรอ“ครเพอศษย”ฝาอปสรรคนานาประการหลากหลาย
ดานหนงสอทงสองเลมจงเตมเตมซงกนและกน
อาจกลาวไดวาหนงสอครนอกกรอบฯ เลาเรองราวการเรยนรจาก
ความส�าเรจและหนงสอครแทแพไมเปน เลาเรองราวการเรยนรจากปญหา
อปสรรคและความลมเหลวชวยเตมเตมกนพอด
แตในบททยสบสองครเรฟกชใหเหนวา“ครแท”หรอ“ครเพอศษย”
มโอกาสมากทจะขอและไดรบความรวมมอจากผคนในหลากหลายสถานะ
ชวยใหการท�าหนาท “ครแท”หรอ“ครเพอศษย”ไมโดดเดยวและไมยาก
เกนไปเมอเวลาผานไปครคนเดยวจะกลายเปนมทมงานอาสาทเขามาชวย
กนจดกจกรรมหรอจดกระบวนการเรยนรทยอดเยยมใหแกนกเรยน “คร
แท”หรอ“ครเพอศษย”จะไมโดดเดยว
คณธนวธดาวงศประเสรฐผตดตอใหผมเขยนค�านยมนยกยองวา
ผมเปนผแนะน�าใหวงการศกษาไทยรจกครเรฟจงขอเรยนวาผมเขยนเรอง
ครเรฟครงแรกในหนงสอกำรศกษำไทย ๒๕๕๒-๒๕๕๓ สเสนทำงแหง
อำจำรยบชำ “ครเพอศษย” ซงอานไดท http://www.qlf.or.th/Home/
Contents/193
ผมขอแสดงความชนชมท สสค. จดแปลหนงสอครแทแพไมเปน
เลมนออกเผยแพรแกสงคมไทย
วจารณ พานช
๒๒ มนำคม ๒๕๕๓
๐๑๖
แด
ชาวคำณะละคำรเชกสำเปยรแหงโฮบารตผน�บางสำงคำนสำตนไม
จากส�านกพมพ ๐๐๕
ค�านยมโดยสภกรบวสาย ๐๐๗
ครผวางรากฐานชวตโดยวจารณพานช ๐๐๙
อำรมภบทโบสถนอยซสทนและครวของภรรยาผม ๐๒๑
ตอนทหนง
กำลครงหนงนำนมำแลว
บททหนงดนแดนทรกนดาร ๐๒๙
บททสองท�าเรองส�าคญกอน ๐๔๑
บททสำมทกสงทน�ามาประกอบกนไมชากเรวยอมพง ๐๗๗
บททสงานภายใน ๐๙๕
บททหำนงเสยต�าลงทอง ๑๙๙
บททหกสตแตกซ�าซาก ๑๓๗
บททเจดเรองของความสมดล ๑๔๗
บททแปดปศาจคาบคมภร ๑๕๙
บททเกำไมมทไหนเหมอนบาน ๑๗๓
บททสบกคนมนเกลยด ๑๘๗
บททสบเอดเปนตวของตวเองไวไมตองเสแสรง ๑๙๙
ตอนทสอง
เตบโต
บททสบสองกล�ากลนฝนทน ๒๐๙
บททสบสำมคนกลาง ๒๒๑
สำารบญ
บททสบสทงเดกบางคนไวขางหลง ๒๓๓
บททสบหำเบกตาใหกวางเขาไว ๒๔๗
บททสบหกขายออมตะลอมชวน ๒๕๙
บททสบเจดพรงนและพรงนและพรงน ๒๖๙
บททสบแปดความผดพลาดครงใหญของโทมสเจฟเฟอรสน ๒๘๑
บททสบเกำรบกรรมไป ๒๙๕
บททยสบดนแดนทยงไมถกคนพบ ๓๐๗
บททยสบเอดอยางนมหนงเดยว ๓๑๕
บททยสบสองทงหมดเพอหนงเดยวและหนงเดยวเพอทงหมด ๓๒๙
ตอนทสำม
หองเรยนตนแบบ
บททยสบสำมดขนตลอดเวลา ๓๔๙
บททยสบสมองออกไปทางประตหลง ๓๕๕
บททยสบหำบนไดสสวรรค ๓๖๙
บทสงทำยอยาถอยอยายอมแพ! ๓๘๑
ภำคผนวก ก วนหนงในชวต ๓๘๕
ภำคผนวก ข ทส�าคญคอละคร ๔๐๙
ค�ำขอบคณคนละไมคนละมอ ๔๔๑
อารมภบทโบสำถนอยซสำทนและคำรวของภรรยาผม
ผมรกภรรยาผม
ชวงฤดรอนสองปกอนบารบารากบผมไดรบของขวญทนาประทบ
ใจอยางหนง เพอนทหวงใยเราคนหนงคดวาเราท�างานหนกเกนไปจง
อาศยพรรคพวกทเขารจกในวงการทองเทยวสงเราไปเทยวอตาลโดย
แทบไมตองจายอะไรเลย เราอยากไปนานแลวหนงในจดเดนของการ
เดนทางครงนและนาจะเปนสงทดทสดคอเยนวนหนงทตดตาตรงใจเมอ
เราไดชมโบสถนอยซสทนเปนการสวนตว
ใครกตามทเคยเหนโบสถนจะบอกคณวา (ขออภย) มนเปน
ประสบการณทางจตวญญาณมนเปนไปไมไดเลยทจะบอกเลาถงความ
รสกตนตนอยางนาพศวงทเกดขน ไมวาภาพถายหรอภาพยนตรไหนๆ
กไมไดใกลเคยงกบการเหนดวยตวเอง อนทจรงเราสามารถนงเอนหลง
บนเกาอพเศษทมทรองรบศรษะและเกอบจะเขาถงสวรรคดวยการดมด�า
กบภาพเขยนททะยานอยบนเพดาน
แตสงทนาสนใจกวาส�าหรบผมคอภาพเขยนบนผนงดานหนาของ
สถานทศกดสทธแหงนน
ตามทมคคเทศกบรรยายมเกลนเจโลเขยนภาพสวนนของโบสถ
หลงจากทภาพบนเพดานเสรจเรยบรอยไปแลวยสบสามป และมนกม
๐๒๑อารมภบท
ความแตกตางออกไปมนดอางวางเปลาเปลยวกวาภาพทดสนกสนาน
เบกบานเหนอศรษะมเกลนเจโลไดกลายเปนคนอบเฉากวาสมยทยงเปน
หนม และภาพเขยนของเขากสะทอนความรสกเยยหยนโลกทเพมขน
อายและประสบการณท�าใหคนเราเปนอยางนนผมเองตอนนกมองโลก
ในแงรายกวาเมอสามสบปกอนตอนทเพงเรมสอนหนงสอแนๆ รสกด
แหะเมอคดวาตวเองมอะไรเหมอนกบมเกลนเจโล
ผมวาเรายงมอยางอนทเหมอนกนอกถงแมวาเขาจะอบเฉากวา
เดมแตเขากยงวาดภาพอยเขาเตบโตเปลยนแปลงและอมทกขแตเขา
ยงคงซอสตยตอตวเองเขายงคงเปนศลปนผมกภมใจทตวเองยงเปนคร
ประจ�าชนอย
มเชลรอดตผอ�านวยการของโรงเรยนในวอชงตนด.ซ.ซงมกเปน
แกนน�าในประเดนโตแยงทเผดรอนเรองการศกษาหลายเรองเคยกลาว
ไวครงหนงวา:
ไมมใครผกมดตวเองกบอาชพเดยวนานเปนสบปหรอสามสบ
ปหรอกลองเอยมาสกอาชพส ทคดวาทนททจบปรญญามาแลวคน
สวนใหญจะท�าอาชพนนตลอดมนไมจรงอกตอไปแลวอาจจะยกเวน
กสายงานแพทย แตถาไมนบอาชพแพทย กไมมใครเขาท�างานและ
อยกบงานนนตลอดกาลอกตอไปแลว
เรองนอาจจะจรงแตไมไดหมายความวาเปนเรองดผมคดวาอน
ทจรงมนเปนเครองเตอนใจทนาเศรา วาสงคมเรามอะไรบางอยางทผด
พลาดการไมยอมผกมดตวเองกบอะไรนมอยในทกแงมมของชวตประจ�า
ครแทแพไมเปน๐๒๒
วนของเรา ตงแตเรองความสมพนธสวนตวไปจนถงการเจรจาตอรอง
แกไขสญญา
เวลาผานไปสามสบป ผมยงสอนอย ทผมพดอยางนไมใชจะ
วพากษวจารณคนเกงๆ มากมายททงหองเรยนไปเปนผบรหาร หรอ
เปลยนไปท�าอาชพอนๆทแตกตางไปโดยสนเชงแตมบางอยางทนาจะ
พดถงเกยวกบครทยงคงอยแนวหนาเมอครมประสบการณหลายๆปม
วฒภาวะในวชาชพครอยางนสามารถเปลยนแปลงชวตเดกและเขาถง
เดกๆทกอนหนานเขาไมถง ในสงคมยคอาหารจานดวนครอาวโสเปน
เครองเตอนใจไดวาไมมใครเปนครทดเลศมาตงแตตนบางคนอาจเปน
ครทยอดเยยมในปทสองแตไมมใครทมประสบการณสอนในชนเรยน
แคปสองปแลวจะโดดเดนไดอยางแทจรง ตองใชเวลาทงชวตทเดยวจง
จะเปนปรมาจารย
ผมเปนครทโชคดผมไดรบความชวยเหลอจากเพอนรวมงานศษย
เกาเหลาคนดงและโลกธรกจทชวยสรางชนเรยนมหศจรรยซงเปนทรจก
กนไปทวโลกในชอหอง๕๖มชวงเวลาแหงความสขทกวนเมอเดกๆคน
พบสงทดทสดในตวเองมนกเรยนมาหาผมเกอบจะทกวนเปนศษยเกา
ทแวะมาเยยมเพอบอกขอบคณและหวเราะเรองทเราผจญมาดวยกน
ในอดต
ผลตอบแทนทคมคากวานนกคอหลงจากตนเตนกบการสอนทง
วนแลวผมไดกลบบานไปหาผหญงทผมรกยงเราแตงงานอยกนกนอยาง
มความสขมายสบกวาปแลวมลกๆทนารกและเดยวนกมหลานๆผม
ท�าดทสดแลวทใหความรกใหวนเวลาทดและใหความเปนเพอนทดทสด
แกบารบารา
๐๒๓อารมภบท
แตมอยางหนงทเธอตองการและจนแลวจนรอดผมกยงใหไมได
คอภรรยาผมอยากไดครวใหม เราอยในบานหลงงามทสรางขนเมอ
ทศวรรษ๑๙๓๐บารบาราซงเปนฝายทฉลาดในการใชชวตคของเราซอ
บานหลงนตอนทการซอบานสกหลงยงพอท�าไดมนเปนบานทสวยงาม
นาอย แตหองครวอยางเกงกแคพอใช บารบาราอยากจะปรบปรงหอง
ครวใหมใหมเครองอ�านวยความสะดวกททนสมยแตยงเปนไปไมได
ผมเปนครโรงเรยนรฐบาลรายไดไมไดมากมายอะไรจะวาไปเงน
เดอนผมอยระดบลางสดส�าหรบครในลอสแอนเจลส คนเปนครจะไต
บนไดเงนเดอนขนไปไดกตองไปเรยนเพมเตมตอนเยนสดสปดาหหรอ
เรยนออนไลนแตผมเลอกทจะใชเวลาชวงนนสอนหนงสอนผมไมไดบน
นะภรรยาผมกไมไดบนแตผมรวาเธออยากไดครวใหม
หลงจากสงลกสคนเรยนจบปรญญาตรและปรญญาโทหมดแลว
เรากเหลอเงนไมมากนกส�าหรบของฟมเฟอย เราใชชวตอยางคอนขาง
เรยบงายและไมคอยไดออกไปเทยวนอกบานเพราะเราระมดระวงเรอง
การใชจายกเลยพอมเงนเหลอเกบนดหนอยทกปตามทผมค�านวณดถา
ผมสอนราวหารอยป เรากนาจะมเงนเกบพอจะท�าหองครวใหมใหบาร
บาราได
เพราะฉะนนผมยงตองสอนตอไปอก๔๗๐ป เพอใหบารบารา
ไดครวใหมทเธอตองการซงผมกยอมรบไดผมโชคดทไดประสบการณ
ทางโลกมากมายจากงานนไมมอะไรดไปกวาการสอนเดกๆหอง๕๖
แตแคอยในหองเรยนไมไดท�าใหใครเปนครทโดดเดนขนมาไดเลย
ผสงเกตการณทตรงไปตรงมายอมรบความจรงวาครบางคนไมควรจะ
สอนเลยดวยซ�าไปอยางไรกตามผมหวงวา หนงสอเลมนจะเปนแรง
ครแทแพไมเปน๐๒๔
บนดาลใจใหครหนมสาวทงหลายยงคงสอนตอไปแมจะเปนการท�าสงท
เปนไปไมไดทานผอานโปรดทราบ:ขอจงใหเกยรตครอาวโสผกลาหาญ
ซงยงคงสตอไปและบรรลซงความเปนเลศอยางแทจรง แมเมอสงคม
ของเราจะปฏบตตอพวกเขาอยางกระจอกงอกงอยผมปรารถนาอยางยง
ทจะเหนครผน�ากจกรรมทมศกยภาพโดดเดนจ�านวนมาก ไดกาวไปถง
ยอดเขาทงทยงอยในหองเรยนนานสามสบป
ถาเราทกคนสอนไปเรอยๆและพฒนาขนเปนมออาชพทพเศษ
สดเรากสามารถทาทายและหลอหลอมนกเรยนผทจะเปลยนแปลงโลก
และท�าใหโลกดขนหลงจากนนบางทเราทกคนอาจไดหองครวใหม
๐๒๕อารมภบท
