การจดการประมง - 1 -

(fishing gear selectivity)

Welcomme, 2001)

สามารถนาไป(Hamley, 1975; Wileman et al.,

ใหปลาแตละขนาดหรออาย มอตราการตายโดยการประมง (fishing mortality rate) แตกตางกนไป และปลาแตละขนาดกสามารถหลดรอดไดจาก

ประมงในแตละขนาดขอ

ในสตอค

กนเอง) กจะมความไมเทาเทยมกนใน ถกจบแ “การเลอกจบ” (selection) จงหมายถง

กนไป “ ” (selectivity) จะเปนคา องมอแตละชนดLucas et al., 1960)

อยางไรกตาม Hamley (1975) ไดใหความเหนไววาคาจากดความขางตนยงมไดแสดงถงความสามารถในการเลอกกระบวน

สตอคLagler (1968) ไดใหคาจากดความไววา

การจดการประมง - 2 -

ความสามารถในกสตอค

jiijij NXsC ------------------- ( .1)

sij Cij ผลจบXi คอปรมาณการลงแรงงานประมง และ Nj สตอค

Nikoonov (1975)

ประมงดวย (Chopin and Arimoto, 1995) Reigier และ Robson ดอธบายถงความสามารถใน( )( ijCP )

( )( ijEP ), P(I)ij)

( )( ijLP )

)](1[)()()( ijijijij LPIPEPCP --------------------- ( .2)

สตอค

สตอค (ดดแปลงมาจาก Hamley, 1975)

ทา การประมง ณ

ผลจบสดทาย

ปรมาณการลงแรงงานประมง

(ขนาดตาอวนและเบอรเบด เปนตน)

ทา การประมง ณ

ผลจบสดทาย

ปรมาณการลงแรงงานประมงปรมาณการลงแรงงานประมง

(ขนาดตาอวนและเบอรเบด เปนตน)

การจดการประมง - 3 -

(Gillnets)Baranov (1914)

1) Snagged: รอบหวในบรเวณหลงตา2) wedge:3) gilled:4) tangled: รอรยางค

)

การจดการประมง - 4 -

โดยอาศยความสมพนธระหวางขนาดตาอวน อตรายน (hanging ratio#

(Amarasinghe, 1988)= ขนาดตาอวน x อตรายน x ความลก x ความยาว ------------------ (

Baranov (1914) ไดใหขอสงเกตวา การตด 2) และ (3)4

ความสมพนธระหวางส

.3 Winters, 1990)

กบขายในรปแบบ wedged หรอ gilledออกไป หรอถาตดแบบ tangled

girth หวเทากบขนาดตาอวน (Hamley, 1975)

# คาความยาวเชอกคราวบนของขาย

การจดการประมง - 5 -

median)Gulland, 1983:

เปรย Laurenson, 2001)

ปจจยทางกายภาพของตวปลา (morphometric)รวมฤด (2556) ไดทาการอธบายถง ไดแก ชนด (species) รปราง และขนาดของ

ปลา (morphological)จะเปนปลาในกลมปลาตะเพยน (Cyprinidae) ทาใหเหมาะแกการตดตาของขาย และ

ขนาดใหญกจะมโอ รปรางและสวนของรยางคตางๆ มความสาคญตอการถกจบของปลา ความยาวรอบตว (girth length) ความลก (body depth) ความกวาง (body width) และความยาวลาตวของปลา (total length)

- (Tweddle and Bodington. ) แตถาอตราสวนนอยกวา -

มความกวางของลาตวนอยกวา (Faife, ) บพนธ

ปลาจะตดขายตรงตาแหนงของกระดกกระพงแกมและตา (Borgström and Plahtc, 1992)

ความ

สามา

รถใน

การเลอ

กจบ

ความยาว

กข

ความ

สามา

รถใน

การเลอ

กจบ

ความยาว

กข

การจดการประมง - 6 -

หนจาลองของ Holt ในการประมาณคาความสามารถในการเลอกจบของขายหนจาลองของ Holt

Baranov (1914)ขายมลกษณะเปนเสนโคงปกต (normal distribution)

--------------------------------(

Sij i j, Li และ Lopt เปนคา(อยตรงกลางของเสนโคงปกต) ตามลาดบ และ i

มาตรฐาน (Pet, efficiency#) คาLopt(i) และi จะประมาณโดยกา m1 และ m2 (โดย

m1 < m2

(stretched mesh: (mm)

มตในการวดขนาดตาอวนในลกษณะตาตงดงรปขวามอ (Laurenson, 2001)

คา Lopt m 1 =

2) ( )kmLopt . ------------------------- ( .5)

)(

)(2

122

1221 mmb

mma

------------------ ( .6)

# (efficiency) คงของการเลอกจบ (Hamley, 1975)

2

2)(

2 i

ioptj LL

ij eS

การจดการประมง - 7 -

C1 และ C2 ในขายขนาดตา m1 และ m2 ตามลาดบ สมการการถดถอยแบบเสนตรงของความสมพนธระหวาง ln(C1/C2) บนแตละระดบความ

จะไดคาจดตดแกน y (a) และคาความชน (b) -2a/b ตอ(m1 + m2) selection factor, k) เปนคาความชน (

)(

2

21 mmb

ak

---------------------------------- ( .7)

ของเสนโคงการ

(Pet, 1995) การเลอกใชคาส ความแปรปรวน (coefficient of variation) (Reigier and Robson,

2.1.

21100optopt LL

CV ------------------------------- ( .8)

2 (Trawls)cod-

end) ขอสมมต

cod-end cover);

(Kawakami, 1978)

นอกหรอเปรยบเทยบองคประกอบความยา

การจดการประมง - 8 -

มลกษณะเปนตว Sปลามความยาวเกนกวาขนาดความยาวแรกจบ (length at first capture, Lc)

% Ln+1)(Kawakami, 1978)

สมการ logistic

)exp(1

)exp()(

bla

blalr

------------------------- ( .9)

r(l) l a และ b เปนคาพารามเตอรจากสมการ (Millar and Fryer, 1999)

logistic (Kawakami, 1978)

A’

A

การจดการประมง - 9 -

ขอสมมตฐานหลกวาเสนโค (knife-edge)Lc) Lc จะเทากน

(A = A’) และคา Lc จะเปนสดสวนกบขนาดตาอวนkmLc --------------------- ( .10)

k และลกษณะของปลาแตk k

ประมาณคา Lc ของปลาแตละชนโดยใชวธความเปนไปไดสงสด (maximum likelihood; Pope et al.,

1975) วธโปรบท (probit analysis) หรอลอจท (logit analysis) กไดสมการ ( k มาตรฐานของปลาแตละชนดในแตละแหลงประมง

Lc )

.8 ขนาดแรกจบของปลา pandora, Pagellus erythrinus Montenegrin ของทะเล Adriatic(Joksimović et al., 2009)

รปแบบสมการ logistic เสนโคงการเลอกจบจะกลายเปของ Richardพารามเตอรความไมสมมาตร (delta, Wileman et al., 1996; .9)

1

)exp(1

)exp()(

bla

blalr ------------------------- ( .11)

การจดการประมง - 10 -

> มคา- =

สมมาตร

.9สมมาตร (logistic) และไมสมมาตร (Millar and Fryer, 1999)

3 (Hooks)pole & line)

longline)ราว โดยนาเบดแตละตวมาผกกบสายคราวเบดใหม

.10 (Ralston, 1990)ละไดปลาหลายขนาดตอตวเบด

(Pope et al., 1975) ไดเคย(Ralston, 1990)

.10 มตในการวดขนาดเบดโดยวดความกวางและความยาวของตวเบด (Erzini et al., 1996)

การจดการประมง - 11 -

ในปลาบางชนด เชน ปลา haddock (Koike et al., 1968) และปลา Goose Islands halibut (Leclerc and Power,1980)ขาย อยางไรกตามพบวาเมอพลอตความสมพนธออกมาแลว

ยาวของตวอยางปลา cod จะไดปลา cod (class interval)กวาปลา codประชากรไดครอบคลมครบทกขนาด (Ralston, 1990)

(Traps)

Jeong et al., 2000) ยง

Treble et al., 1998) บจะมลกษณะคลายกบอวนลาก

1. Log - likelihoodวธการความเปนไปไดสงสด (maximum likelihood) จะสามารถประยกตใชประมาณคาพารามเตอรทกตวใน

inference log-likelihoodของจานวนปลาขนาดความยาว l j (nlj) จะอยในรป

l j

jljjljlj lrplrpn ln -------------------------- ( .12)

pj j ll j

l

ซอง (Poisson) และ rj(l) l

การจดการประมง - 12 -

การประมาณคาโดยวธการความเปนไปไดสงสด จะทาการปรpj, j = 1,…,J, l = 1,….,L

J-1 L และจานวนพารามเตอรการเลอกจบมคาระหวาง 2 (เสนโคง logistic) J (เสนโคงแบบ binormal สาหรบแตละขายจานวนJ ชด)

ารแพรกระจายของความยาว

รปพาราเมตรค (parametric): l l = 1, …….., L ยกตวอยางเชน ถาการแพรกระจายความยาวของประชากรเปนแบบ

2

2

2

1exp

Ni ------------------------------- ( .13)

N คอคา scaling parameterL – 3

ในการกาหนดเสนโคงการเลอกจบ เชน Boy and Crivellilength-at-age data) และไดทาการ

ประมาณคาสดส

3. วธ Geometric similarity

เชนขนาดของตาอวน (mj)“อวนแตละขนาดจะมลกษณะรปรางของตาอวนรปแบบเดยวกน (ขาว

การจดการประมง - 13 -

แตกตางกนกจะมรปแแบบเดยวกนดวย” (Baranov, 1948; Wulff, 1986) rj(l) เปนคาความนาจะเปนสมพทธของl

l

m

mrlr

j

jjj

'' ----------------------------- ( .14)

ยกตวอยางเชน ถายขาย j’ j (mj /mj’)j l 2l จะ

ตดขาย j’ j มคามธยฐาน (mode) และฐานมความกวาง จะเปนผลให ขายขนาดตาอวน j’

จานวนขนาดตาอวน j ตา คา geometric similarity Jgeometric similarity

เชนกน ประเดนโตแยงในการเลอกใช geometric similarity-อกไมเปนสดสวนกบความยาว (Hamley, 1975)

4. หนจาลอง Log-linearหนจาลอง log-linear ในรปของ ln (nlj)

(Holt, 1963) โดยกลาวคอถากาหนดให nlj เทากบ E(nlj) lประมง j และใหเทากบ pjlrj(l)

lrpn jliij lnlnlnln ---------------------------- ( .15)

Millar and Holst (1997) ln (nij) สามารถแปลงออกมาในรป log-linear ไดเปน

lmfn iij ,ln ----------------------------------------- ( .16)

ff (mj, l) เปนฟงกชนของ mj และ lฟงกชน log-linear normal, gamma, lognormal และ inverseGaussian

การจดการประมง - 1 -

log-linear Millar and Fryer, 1999)หนจาลอง

(คาพาราเสนโคงการเลอกจบ ljlj mfmf ,22,11 ..

Normal loc.(k,)

2

2

2exp

jkml 2

2

2

2.

2. jj m

klm

k

Normal(k1, k2)

222

21

.2exp

j

j

mk

mkl

2

222

1 1.

2

11.

jj mkmk

k

Lognormal(,)

2

12

1 2

loglog

2exp

.

m

ml

ml

mj

j

12

1

2

12

log.1log2

1log.log.

1

m

m

m

m

m

ml jjj

Gamma(α, k) jj mkmk .

11exp(

..1

11

jj mkm

1.

11log.1

Inverse Gaussian(k1, k2)

k

mkk

l

mkl

mk

klk jj

j

21

21

21

22/3 ..

.2exp/

2

3

4

9.

21

22

2

21

k

km

k

kk j

j

j

j

moffsetl

mk

mk

klog

2

3.

2

1.

22

21

2

Binormalk1, k2, k3, k4,c

224

23

222

21

.2

.exp

.2

.1exp

j

j

j

j

mk

mklc

mk

mk ไมมการประยกตใช ใชวธ SELECT ในการประมาณคา

หมายเหต Normal loc geometrical similarity2. log-linear

การจดการประมง - 15 -

geometricsimilarity ) เทากบ k1mj และความกวางของฐาน () เทากบ k mj ln(nlj) สามารถเขยนออกมาในรป log-linear ไดเปน

ljljlj mfmflfactorn ,22,11ln ----------------- ( .17)

f1 (mj, l) เทากบ l/ mj และ f (mj, l) เทากบ l / mj สวนคา factor (l)ln (nlj) l เพยงตวเดยว คาพารามเตอร k1 และ k2 สามารถ

ประมาณคาไดโดย k1 = 1 /(-22) และ k2 = (-22)-1/2

SELECT (Share Each LEngth Catch Total)หนจาลอง SELECT l maximization)

(ก) nl+ = Σjnlj l(ข) ylj = nlj /nl+ l j

ylj j = 1, ……, J มการแพรกระจายแบบmultinomial กบคา nl+ ใดๆ และมคาความนาจะเปน

j jlj

jljljlj lrp

lrpyE

Jjlrp

lrp

j jj

jj ,....,1,

------------------- ( .18)

lj l ทาใหคา log-likelihood ของขอมล ylj l = 1, ……, L และ j = 1, …….., J ไดเปน

l j

ljljn ln ------------------------- ( .19)

maximize คา log-likelihood )l

หนจาลอง SELECTเลอกจบแบบ logistic a และ b

การจดการประมง - 16 -

( trouser,สมพทธ (p

modelassumption) ยกตวอยางเชน ถากาหนดใหเปนเสนโคงการเลอกจบแบบ gamma geometric similarity และมปรมาณการลงแรงงานประมงเทากน หนจาลอง SELECTรปแบบการเลอกจบของขายและเบด

การเลอก

หมาะสม Thompson and Ben-Yani (1984)

3

(ก) การใชแสงไฟลอ:

และมผลตอการเลอกจบของก

และปลาแมคเคอเรลขนาดเลกเลกตางๆ เชน ปลาซมมะ (saury) เปนตน

(ข) :โดย การเลอกจบ

รวมก(ค) Fish aggregation devices, FADs) มกจะใชสาหรบ

การจดการประมง - 17 -

เอกสารอางอง: คมอ

โดย เพยร สปาร และ ซเบรน วนมา, เอกสารวชาการประมงโดยน.

รวมฤด พานจนทร. 2556.เทคโนโลย มหาวทยาลยอบลราชธาน 15: 34-44.

Nemipterus mesoprion (Bleeker)และ Nemipterus marginatus (Cuvier and Valenciennes) ในอาวไทยตอนลาง. วทยานพนธปรญญาโท

Amarasinghe U.S. 1988. Empirical determination of a desirable mesh size for the gill-net fishery of Oreochromismossambicus (Peters) in man-made lake in Sri Lanka. Asian Fisheries Science 2: 59-69.

Baranov F.I. 1914. The capture of fish by gillnets. Mater. Pozaniyu Russ. Rybolov. 3(6): 56-99.Baranov F.I. 1948. Theory and assessment of fishing gear. Pishchepromizdat, Moscow. (translated by Ontario

Department of Land Forest, Maple, Ontario). 45 p.Borgström R. and Plahtc E. 1992. Gillnet selectivity and model for capture probabilities for a stunted brown trout (Salmo

trutta) population. Canadian Journal of Fisheries and Aquatic Sciences 49: 1546-1554.Boy V. and Crivelli, A.J. 1988. Simultaneous determination of gillnet selectivity and population age-class distribution for

two cyprinids. Fisheries Research 6: 337-345.Chopin F.S. and Arimoto T. 1995. The condition of fish escaping from fishing gears – a review. Fisheries Research 21:

315-327.Erzini K., Santos M.N., Monterio C.C., Goncalves J., Bentes L. and Lino P. 1996. A comparison of monofilament gillnet

and small hook longline selectivity in a multispecies artisanal fishery in the Algarve, Southern Portugal.NAGA, the ICLARM quarterly: 29-32.

Faife J.R. 2003. Effect of Means Size and Twine Type on Gillnet Selectivity of Cod (Gadus morhua) in Icelandic CoastalWaters. Institute For The Development of Small-Scale Fisheries (IDPPE), Iceland. 23 p.

Hamley J.M. 1975. Review of gillnet selectivity. Journal of the Fisheries Research Board of Canada 32 (11): 1943-1969.Holt S.J. 1957. A Method for Determining Gear Selectivity and Its Application. ICNAF/ICES/FAO Technical Paper

No.515. 115 p.Holt, S.J. 1963. A method for determining gear selectivity and its application. ICNAF Special Publ. 5: 106-115.

การจดการประมง - 18 -

Jeong E.C., Park C.D., Park S.W., Lee J.H. and Tokai T. 2000. Size selectivity of trap for male red queen crabChionoecetes japonicus with the extended SELECT model. Fisheries Research 66: 494-501.

Joksimović A., Regner S. and Sacchi J. 2009. The effects of trawl codend mesh size selectivity on the length compositionof catches of pandora, Pagellus erythrinus L. 1758 in the shelf area of the Montenegrin coast (South Adriatic).Acta Adriatica 50(2): 151 – 157.

Kawakami, T. 1978. The Theory of Fishery Resources. Kanagawa International Fisheries Training Centre, Kanagawa. 54p.

Koike A., Takeuchi S., Ogura M., Kanda K. and Arihara C. 1968. Selection curve of the hook of long line. Journal ofTokyo University of Fisheries 61: 109-114.

Leclerc J. and Power, G. 1980. Selectivity of fly-fishing, spinning and gillnet for brook charr and ouananiche in a largenorthern Quebec river. Environmental Biology of Fishes 5: 181-184.

Lagler, K.F. 1968. Capture, sampling and examination of fishes In: Ricker W.E. (ed.): Method for Assessment for FishProduction in Freshwater, pp. 7-45. IBP Handbook 3. Blackwell Science Publication, Oxford.

Laurenson, L. 2001. Fisheries Management. Deakin University, Warrnambool, Victoria. 215 p.Lucas C.E., Schaefer M.B., Holt S.J., Beverton R.J.H. 1960. Report on fishing effort and the effect of fishing on

resources. ICNAF Spec. Publ. 2: 5-26.Millar, R.B. and Fryer, R.J. 1999. Estimating the size-selection curves of towed gears, traps, nets and hooks. Review in

Fish Biology and Fisheries 9: 89-116.Millar R.B. and Holst R. 1997. Estimation of gillnet selectivity using log-linear models. ICES Journal of Marine Science

54: 471-477.Nikonorov I.V. 1975. Interactions of Fishing Gear with Fish Aggregations. Israeli Program for Scientific Translations,

Jerusalem. 216 p.Pet J.S. 1995. On the Management of A Tropical Reservoir Fishery. Ph.D. thesis, Wageningen University and Research

Centre, Wageningen. 161 p.Pope J.A., Margetts A.R., Hamley J.M. and Akyuz E.F. 1975. Manual of methods for fish stock assessment, Part III:

Selectivity of fishing gear. FAO Fisheries Technical Paper No. 41. 65 p.Ralston S. 1990. Size selection of snappers (Lutjanidae) by hook and line gear. Canadian Journal of Fisheries and Aquatic

Science 47: 696-700.Regier H.A. and Robson, D.S. 1966. Selectivity of gillnets, especially to lake whitefish. Journal of the Fisheries Research

Board of Canada 23: 423-454.

การจดการประมง - 19 -

Thompson D.B. and Ben-Yani M. 1984. Fishing gear selectivity and performance In: Papers presented at the expertconsultation on the regulation of fishing effort (fishing mortality). Rome, 17–26 January 1983. A preparatorymeeting for the FAO World Conference on fisheries management and development. FAO Fish. Rep. No. 289,Suppl.2. FAO, Rome.

Treble R.J., Millar R.B., Walker T.I. 1998. Size selectivity of lobster pots with escape-gaps: application of the SELECTmethod to the southern rock lobster (Jasus edwardsii) fishery in Victoria, Australia. Fisheries Research 34: 289-305.

Tweddle D. and Bodington P. 1988. A Comparison of the Effectiveness of Black and White Gillnets in Lake Malawi,Africa. Fisheries Research 6(3): 257-269

Welcomme R.L. 2001. Inland Fisheries: Ecology and Management. Fishing News Books, Oxford. 358 p.Wileman D.A., Ferro R.S.T., Fonteyne R. and Millar R.B. 1996. Manual of Methods of Measuring the Selectivity of

Towed Fishing Gears. ICES Cooperative Research Report No. 215, Copenhagen. 126 p.Winter G.H. and Wheeler J.P. 1990. Direct and indirect estimation of gillnet selection curves of Atlantic herring (Clupea

harengus harengus). Canadian Journal of Fisheries and Aquatic Science 47: 460-470.Wulff, A. 1986. Mathematical model for selectivity of gillnets. Arch. FishWiss. 37: 101-106.