การดำาเนินกิจกรรม 5 ส ของสำานักงานเลขาธิการวุฒิสภา ...web.senate.go.th/pdf/5sor.pdf ·

การดำาเนนกจกรรม 5 ส ของสำานกงานเลขาธการวฒสภา

1

ความหมายและความสำาคญของ 5 ส

คอการจดระเบยบและปรบปรงสถานททำางานหรอสภาพทำางาน และงานของตนดวยตนเอง เพอกอให

เกดสภาพแวดลอมการทำางานทด ปลอดภย มระเบยบเรยบรอย มคณภาพและประสทธภาพ อนเปนพนฐานใน

การเพมผลผลต

“5ส”มาจากภาษาญปน5คำาคอ

SEIRI (เซร) สะสาง (ทำาใหเปนระเบยบ)

คอ แยกสงทไมจำาเปนกบสงทจำาเปน

SEITON (เซตง)

สะดวก (วางของในททควรอย)

คอ การจดวางสงทจำาเปน

ใหงายตอการหยบใช

รไดทนทวาอยทใด

SEISO (เซโซ)

สะอาด (ทำาความสะอาด)

คอ การรกษาความสะอาดสถานท เครองใช อปกรณ บรเวณทางเดน

ใหปราศจากขยะ ฝนผงและเศษวสด

SHITSUKE (ชทซเคะ)

สรางนสย/สรางวนย (ฝกใหเปนนสย)

คอ การรกษาและปฏบต 4 ส หรอสงทกำาหนดไวแลวจน

ตดเปนนสย

SEIKETSU (เซเคทซ)

สขลกษณะ/สรางมาตรฐาน (รกษาความสะอาด)

คอ รกษาสถานททำางานใหสะอาดตา

โดยรกษา 3 ส. แรกใหดอยเสมอ

整理

整頓

清掃

清潔


2

วตถประสงค

1. ลดความสญเปลา

2. เพมประสทธภาพ (ความเรวในการทำางาน)

3. ตรวจสอบสงผดปกต (บำารงรกษาเชงปองกน)

4. ลดความผนแปร

5. รกษามาตรฐาน และระบบ 5 สเปาหมายองคกร

1. จำานวนสงของหรอระบบงานทซำาซอนถกกำาจดออก

2. ความเรวในการทำางานภายใน 30 วนาท

3. จำานวนสงผดปกตทตรวจพบ

4. บคลากรในหนวยงานทำางานแทนกนได

5. ทกคน ทกท ทกเวลา (วฒนธรรมองคกร)


3

ความสำาคญของ 5 ส

5 ส เปนหลกเบองตน/พนฐานเพอทำาใหหนวยงานมความเปนระเบยบเรยบรอย

สะอาด ปลอดภย นาอย นาทำางาน โดยเกยวของกบ 5 ประเดนสำาคญ ดงน

1. มความเกยวของอยางลกซงกบการเพมผลผลต

2. มความเกยวของกบการประหยดทรพยากรและเวลา

3. มความเกยวของกบความเชอถอของผรบบรการ

4. มความเกยวของกบปญหามลภาวะ

5. มสวนสนบสนนใหเกดการทำางานเปนทมและความสามคคในหนวยงาน

ส1“สะสาง”“แยกใหชดเจนขจดใหออก”

ทำาไมตองสะสาง

1. ททำางานคบแคบลง (ทกวน) รวมทงมของทวางเกะกะมากขน

2. ไมมทจะเกบของ หรอตเกบของไมพอ

3. หาเอกสารหรอของใชทจำาเปนไมพบ

4. เสยเวลาคนหาเอกสารหรอของใช (ครงละหลายนาทหรอมากกวา)

5. เครองมอเครองใช หรอวสดอปกรณเกดความสญเสย หรอเสยหายบอย หรอเสอมสภาพ

6. ตรวจสอบเอกสารหรอวสดอปกรณตาง ๆ ยาก

7. ของหายบอย ของทควรจะอยในทหนงกลบไปอยทหนง ฯลฯ

ทำาไมตองเสยเวลาคนหา

1. มของทไมตองการใชปะปนอยเปนจำานวนมาก

2. มการวางสงของไมเปนทแนนอน

3. ไมมปายแสดงบอกตำาแหนงของสงของไว

4. ไมเกบของเขาทเดม (เมอนำาไปใชแลว)

หลกการสะสาง

“แยกของทไมตองการ/ไมจำาเปนตองใชออกจากสงทตองการ/จำาเปนตองใช”


4

การเรมตนสะสาง

1. การกำาหนดเกณฑวาสงของอะไรบางทจำาเปนตองทำาการสะสาง และแจงรายละเอยดใหทกคนทราบ

2. แยกของท “จำาเปน” และสงของท “ไมจำาเปน” ออกจากกน

3. ขจดสงของท “จำาเปน” หรอของทมมากเกนความจำาเปนออกแลวทงหรอทำาลาย


5

จดทควรสะสาง

1. บนโตะทำางานและลนชกโตะทำางานของแตละคน

2. ตเกบเอกสาร/ตเกบของ/ชนวางของ

3. บรเวณรอบโตะทำางาน

4. หองเกบของ

5. มมอบตาง ๆ ทงภายในและภายนอกททำางาน

6. พนของสถานททำางานรวมทงเพดาน

7. บอรด ประกาศ คำาสง ระเบยบ

ประโยชนทไดรบจากสะสาง

1. ขจดความสนเปลองของการใชพนท กลาวคอ มพนทวางจากการขจดสงของทไมจำาเปน

หรอวางไวเกะกะออกไป

2. ขจดความสนเปลองทรพยากร วสด อปกรณเครองใช

3. ลดปรมาณการเกบ/สำารองวสดสงของ

4. ลดการเกบเอกสารซำาซอน

5. เหลอเนอทของหองทำางาน ต หรอชนเกบเอกสารไวใชประโยชนมากขน

6. ลดเวลาการคนหาเอกสาร

7. สถานททำางานดกวางขวาง โปรง สะอาดตายงขน

8. ลดขอผดพลาดจากการทำางาน


6

ส2“สะดวก”“หยบงายหายกรดกงามตา”

หลกการสะดวก

1. วางของทใชงานใหเปนททาง/มปายบอก

2. นำาของไปใชงานแลวนำามาเกบไวทเดม

3. วางของทใชงานบอยไวใกลตว

4. จดของทใชงานใหเปนหมวดหม


7

รายละเอยดการดำาเนนการในแตละขนตอน มดงน

1. การกำาหนดทวางของในสำานกงาน ตเกบเอกสาร ชนวางของ โตะทำางาน เครองถายเอกสาร โตะวาง

คอมพวเตอร ควรจดทำาผงหองทำางานและตำาแหนงของอปกรณตาง ๆ ดงกลาวไวเพอใหทราบทวไป (หลงจาก

มการปรกษาหารอรวมกนแลว) ตอจากนนควรศกษาเทคนคในการวางของและเลอกใชใหเหมาะสม เชน

- การจดแยกของใชตามหนาทในการใชงานและนำาวางไวในทกำาหนดไว (ตามผง)

- ควรวางสงของทจำาเปนตองใชบอย ๆ ไวใหใกลมอ สวนของทไมใชบอย

หรอนาน ๆ ใชใหวางแยกไวตางหาก

- การวางของทมรปทรงสงใหวางไวดานใน (ของต / ชนเกบของ) สวนของทม

รปทรงตำากวาใหวางไวดานนอก

- การวางของหนก ควรวางไวขางลาง (ของต/ชนเกบของ) สวนของทเบาใหวางไวขางใน

- สำาหรบของทใชบอยครงวางไวในระดบความสงเทากบชวงตว

รปท1ผงการจดวางอปกรณสำานกงานและสงของ


8

จากรปท 1และ 2 นำามากำาหนดแนวการแบงพนทความรบผดชอบ โดยแยกเปน 4 พนทโดยพนท A

เปนหองทำางานของหวหนางานอยในความรบผดชอบของหวหนางาน พนท B อยในความรบผดชอบของงาน

ท 1 ซงมเจาหนาทรบผดชอบ 3 คน พนท C อยในความรบผดชอบของงานท 2 ซงมเจาหนาทรบผดชอบ 4 คน

และพนท D อยในความรบผดชอบของงานท 3 ทมเจาหนาทรบผดชอบ 4 คน

นอกจากน ในการแบงพนทรบผดชอบอาจมพนทสวนกลางทอาจกำาหนดใหตองรบผดชอบรวมกน เชน

บรเวณทางเดนภายนอกหองทำางาน บรเวณหองเกบพสด (กรณไมมเจาหนาทรบผดชอบ โดยตรง)

2. จดทำาปายแสดงทวางของ ปายของทวาง ในกรณทเปนตเกบของควรระบถงสงของทจดเกบไว ถาเปนต

เอกสารควรมดชนแฟมเอกสารทจดเกบไว เพอสะดวกในการคนหา นอกจากน ควรจดทำาปายแสดงสถานท

เชน ปายบอกหองตาง ๆ ในสถานททำางาน รวมทงปายชอผปฏบต ณ โตะทำางาน

3. จดทำาผงการจดวางสงของใหเปนสวนหนงของตารางการตรวจเชค วาสงของทจดวางยงอยในทเดมทระบ

ไวในผงหรอไม ในกรณของแฟมอาจจดทำาระบบการตรวจสอบ เชน เรยงลำาดบแฟมตามรหสกำากบ หรอม

เครองหมายทสนแฟมทตอเนองกนโดยตลอด


9

ประโยชนทไดรบจากสะดวก

1. ลดเวลาการหยบของมาใชงาน โดยไมตองเสยเวลาคนหา

2. ลดเวลาการทำางานในภาพรวม หากสมาชกวฒสภาหรอผขอใชบรการไดรบบรการ ทรวดเรวขน ซงจะสงผล

ถงความพงพอใจในการใหบรการของสำานกงานเลขาธการวฒสภาในภาพรวมดวย

3. ตรวจสอบสงของตาง ๆ งายขน ดงามตา

4. เพมประสทธภาพในการทำางาน ถาหากทำางานในแตละเรอง/แตละชน เสรจเรวขน กจะมเวลาทำางานอน ๆ

ไดเพมมากขน

5. เพมคณภาพของผลผลต/ผลงาน ทงนจากการทผปฏบตงานมเวลาตรวจสอบคณภาพ ของงานทจะสงมอบ

ใหสมาชกและผรบบรการ ใหมความถกตองสมบรณครบถวน มากยงขน ซงจะทำาใหเกดภาพลกษณ

ทดตอหนวยงานดวย

6. ขจดอบตเหตทำาใหผปฏบตงานไดรบความปลอดภยในการทำางานยงขน

7. เปนการสรางสภาพแวดลอมทดในการทำางาน ซงจะสงผลตอสขภาพกายและใจ ทงของผปฏบตงาน

และผรบบรการ


10

ส3“สะอาด”“เสยเวลาเกบของเขาท1นาทดกวาคนหา45นาท”

ทำาไมตองทำากจกรรมสะอาด1. สภาพแวดลอมหรอบรรยากาศในการทำางานไมสดชน แจมใส

2. เครองมอ/เครองใชหรอวสดอปกรณในการทำางานเสอมสภาพ หรอเสยบอยใชงานไมสะดวก

3. คนหาสาเหตทอาจกอใหเกดความสกปรกเลอะเทอะ หรอเกดเศษขยะตางๆ เพอหาทางขจดสาเหตของปญหา

และวางแผนดำาเนนการแกไข

4. ปด กวาด เชดถ ใหทวถงไมเวนแมกระทงจดเลก ขอบหรอมมอบตาง ๆ

5. ทำารวมกนทงหนวยงาน “BIG CLEANING DAY” อยางนอยปละ 1 ครง

หลกสำาคญในการทำาความสะอาด1. ตองมการมอบหมายความรบผดชอบ วสด อปกรณ เครองใชตาง ๆ ทชดเจน เพอใหผทำาความสะอาดไดดำาเนน

การเปนไปอยางมระบบ

2. อปกรณ เครองใช ถาใชงานรวมกน เมอใชงานเสรจแลวใหทำาความสะอาดทนท หากเปนของทใชเพยงผเดยว

ใหทำาความสะอาดกอนเรมทำางานและหลงเลกทำางาน

3. ควรมการกำาหนดชวงเวลาการทำาความสะอาดอปกรณเครองใชเปนประจำาทกวน เชน 5 นาท และมการกำาหนด

วนทำาความสะอาดเปนประจำาในแตละสปดาห แตละเดอน และกำาหนดวนทำาความสะอาดครงใหญ โดยทก

คนทกพนททำาพรอมกน อยางนอยปละ 1 ครง (BIG CLEANING DAY)

4. เมอทำาไดในชวงระยะเวลาหนง อาจจะเปน 1-3 เดอนแลวควรมการกำาหนดแนวทาง วธการหรอขนตอน

การทำาความสะอาดทวทงสำานกงาน

จดทควรทำาความสะอาด1. ตามพน ฝาผนง บรเวณมมอบตาง ๆ

2. บนและใตโตะทำางาน ชนวางของ ตเอกสาร (ทงภายในและภายนอกต)

3. บรเวณเครองมอ/อปกรณ และทตวเครองมอ/อปกรณ เชน เครองถายเอกสาร เครองพมพ เครองทำาสำาเนา ฯลฯ

4. เพดานหอง และมมเพดาน

5. หลอดไฟ และฝาครอบหลอดไฟ


11

ประโยชนทไดรบจากกจกรรม ส สะอาด1. สภาพ/บรรยากาศการทำางานสดชน นาทำางาน/นาอย

2. ชวยเพมประสทธภาพการทำางานของเครองมอ เครองใช วสดอปกรณตาง ๆ

3. ชวยยดอายการใชงานของเครองมอ เครองใชวสดอปกรณใหยาวนานยงขน

4. ลดอตราของเสย (ทเกดจากการเสอมสภาพของอปกรณ อาท กระดาษ กรณเครองถายเอกสารถายไดไมชด)

ทงนสงสำาคญในการรณรงคใหทกคนรกษาความสะอาด

กคอหวหนาตองลงมอทำาเอง

ส4“สขลกษณะ/สรางมาตรฐาน”“ทำา3สเปนนจสขภาพจตสดใส”ปฏบต3สคอสะสางสะดวกสะอาดอยางตอเนองและปรบปรงใหดขน

ขนตอนการทำาสขลกษณะ/สรางมาตรฐาน1. กำาหนดใหมการปฏบตกจกรรมโดยเฉพาะ สะสาง สะดวก สะอาด อยางตอเนอง เชน สปดาหละ 1 ครง

ตามความเหมาะสมของหนวยงาน

2. กำาหนดมาตรฐาน หรอแนวทางในการปฏบตทเกยวของกบ 3 ส แรก อยางชดเจน และเปนทยอมรบของ

สมาชกในพนทการกำาหนดมาตรฐานของพนท โดยทวไปมกใหกลมสมาชกในพนทเปนผกำาหนดในชวงเรม

ตนทำากจกรรม เพอใหสามารถปฏบตไดงาย และไดรบความรวมมอจากสมาชกในพนท

3. แตงตงคณะกรรมการตดตามผลการดำาเนนกจกรรม 5 ส เพอใหเกดการรกษามาตรฐานตอเนอง


12

หลกเกณฑ1. จะตองรกษาสงททำาดมาแลวทง 3 ส ใหดตลอดไป

2. แกไขปรบปรงสถานททำางานใหสดชนนาทำางาน

3. กำาหนดเปนมาตรฐานของ ส แตละ ส โดยลำาดบวธปฏบตไวอยางชดเจน

ประโยชนทไดรบจากการทำาสขลกษณะ/สรางมาตรฐาน1. สถานททำางานเปนระเบยบเรยบรอย สดชน นาทำางาน

2. ผปฏบตงานมสขภาพรางกายและจตใจทสมบรณ

3. ผปฏบตงานเกดความภาคภมใจในหนวยงาน

4. ผปฏบตงานเขาใจวธการปฏบต สขลกษณะ และสรางมาตราฐานตามหลก 5 ส

5. ประสทธภาพในการทำางานเพมขน

ส5“สรางนสย/สรางวนย”“ปฏบตตามกฎระเบยบวนยเปนนสยทด”

สร างน ส ย/สร างว น ย เป นก จกรรมท ส ำ าค ญท ส ดของก จกรรม 5 ส เน องจากก จกรรม 5 ส

ในภาพรวมจะประสบความสำาเรจหรอไมนน ขนอยกบคนทเปนผนำากจกรรมนมาดำาเนนการโดยทำา 4 ส

อยางตอเนองเปนปกตจนกลายเปนนสยและมวนยในตวเอง

หลกการสรางนสย/สรางวนย1. ปฏบตตามหลกเกณฑทกลาวมาแลวทง 4 ส ใหดตลอดไป

2. ใหความรเพมเตมในดานตาง ๆ

3. กระตนใหเจาหนาทปฏบตตามมาตรฐานและระเบยบของหนวยงาน ในเรองราวตาง ๆ อยางเครงครด

4. กำาหนดวนทำากจกรรม 5 ส เปนประจำาทกวน อาท 5 นาท กบ “5 ส”หรอเปนประจำาทกสปดาห

เช น วนทำาความสะอาดประจำาสปดาห

5. ผบรหารตองคอยกระตนและตดตามการปฏบตเสมอ โดยถอวาการทำากจกรรม 5 ส เปนสวนหนงของการ

ปฏบตงานปกตประจำา

6. จดกจกรรมสงเสรม เชน การประกวดพนทและมอบรางวล เพอสรางขวญและกำาลงใจตอผเขารวมกจกรรม

“วนนตองดกวาเมอวานและพรงนตองดกวาวนน”


13

ประโยชนของ 5 ส

ประโยชนของสะสาง

1. ขจดความสนเปลองของทรพยากร ไมวาจะเปนกำาลงคน งบประมาณ อาคารสถานท อปกรณเครองใช

ตเกบเอกสาร ฯลฯ

2. เหลอเนอทใชสอยไปทำาประโยชนอยางอน

3. ททำางานดกวางและโลงขน สะอาดตามากยงขน เจาหนาทผปฏบตงานมสขภาพจตทด

4. ขจดความผดพลาดจากการทำางานและขจดสภาพแวดลอมไมด

ประโยชนของสะดวก

1. ขจดการคนหาทเกดขนอยบอย ๆ

2. เพมประสทธภาพในการทำางาน

3. ตรวจสอบสงตาง ๆ ไดงายขน เนนคำาวา “หยบกงาย หายกร ดกงามตา”

4. เกดภาพพจนทดของสำานกงานเลขาธการวฒสภา

ประโยชนของสะอาด

1. เกดสภาพแวดลอมทด นาทำางาน

2. ขจดความสนเปลองของทรพยากร

3. เพมประสทธภาพเครองมอเครองใช ลดปญหาการขดของหรอเสยบอยของครภณฑ

ประโยชนของการทำาใหถกสขลกษณะ/สรางมาตรฐาน

1. สถานททำางานเปนระเบยบ เรยบรอย นาทำางาน

2. กอใหเกดสขภาพทดของบคลากรผปฏบตงานทงรางกายจตใจ

3. ความภาคภมใจในความมชอเสยงของสำานกงานฯ ซงเปนผลจากการมสวนรวมในการปรบปรงของบคลากรทกคน

4. คณภาพทดของการใหบรการ และการปฏบตหนาทของบคลากรทกคน

ประโยชนของการสรางนสย/สรางวนย

1. บคลากรทกคนของสำานกงานเลขาธการวฒสภาเปนบคลากรทมคณภาพ มทศนคตทดในการทำางาน

2. บคลากรของสำานกงานเลขาธการวฒสภาใหบรการทมคณภาพ เอออาทรดวยนำาใจ และสะดวกรวดเรว


14

ประโยชนของการทำากจกรรม 5 ส ในภาพรวมแยกพจารณา ไดเปน 2 สวน คอ

1. ประโยชนของเจาหนาทผปฏบตงาน

• สามารถทำางานไดอยางสะดวกรวดเรวยงขน

• บรรยากาศการทำางานและสถานททำางานดขน

• มสภาพจตใจแจมใส อารมณด และขวญกำาลงใจด

• มความปลอดภยในการทำางาน

• มสวนรวมในการปรบปรงงานและสถานททำางาน

• เพมประสทธภาพในการทำางาน

• สามารถเรยนรและพฒนาตนเอง

• มสถานททำางานทเปนระเบยบเรยบรอย

2. ประโยชนของหนวยงาน

• เพมประสทธภาพในการผลตและสรางผลงาน

• ลดการสญเสยและความสนเปลอง

• มพนทและเนอทใชงานมากขน

• ผรบบรการใหความเชอถอและเชอมนมากยงขน

• เปดโอกาสใหสามารถนำาเทคโนโลยททนสมยมาชวยในการปฏบตงานไดงายขน


15

ปจจยสำาคญทมผลตอความสำาเรจในการทำากจกรรม 5 ส

การทำากจกรรม 5 ส จะประสบความสำาเรจมากนอยเพยงไร ขนอยกบปจจยสำาคญ 2 ดาน คอดานบคคลและ

ดานการดำาเนนงาน

ดานบคคล

ผบรหารระดบสง

1. ตองใหความสำาคญและสนบสนนอยางจรงจง โดยถอวาการทำากจกรรม 5 ส เปนสวนหนงของการทำางานปกต

2. ตองเอาใจใสเขาไมมสวนรวม อาท เปนประธานกรรมการ 5 ส ของหนวยงาน และคอยตดตามผลอยตลอดเวลา

3. ตองทำาหนาท ดงน

1) ทำาตนใหเปนตวอยางทดในการทำา 5 ส เชน ลงมอสะสาง และทำาความสะอาดรวมกบเจาหนาท

ผปฏบตงาน

2) ตรวจสอบการดำาเนนงาน 5 ส ของผใตบงคบบญชาอยเสมอ

3) ชมเชยหนวยงานททำา 5 ส ไดผลด

ผปฏบตงาน

1. ทกคนตองมความเขาใจหลกการขนตอน วธการทำากจกรรม 5 ส

2. ทกคนตองมสวนรวมเปนผจดทำากจกรรม 5 ส (ไมมผสงเกตการณ)

ดานการดำาเนนงาน

1. ตองมการใหการศกษาอบรมเพอสรางความเขาใจการทำากจกรรม 5 ส ใหทกคนในหนวยงานทราบรวมทง

จดใหมการศกษาดงานทสามารถเปนตวอยางได รวมทงขจดขอสงสยทงปวง ตอคำาถามทวาทำาไมตองทำา 5 ส

2. มการกำาหนดมาตรฐาน และปรบระดบมาตรฐานใหสงขน

3. มการตดตามประเมนผลอยางตอเนอง รวมทงมระบบรายงานผลความคบหนาของกจกรรม 5 ส ใหทราบทวกน

4. จดใหมกจกรรมเพอกระตนสงเสรมการทำากจกรรม 5 ส เปนประจำา เชน

- จดทำาปาย คำาขวญ โปสเตอร กระดานขาว

- จดทำาคมอ แผนพบ และเอกสารเผยแพร

- การตรวจพนทเปนระยะโดยผบรหาร เชน การจดใหมกจกรรม Morning Rally โดยไมบอกลวงหนา

เมอผบรหารตรวจพนทใดแลว อาจใหขอสงเกต/ตกเตอนในรปสญลกษณ เชน ตดโบวแดงทโตะ

ทรกรงรงเพอใหเจาของโตะปรบปรงใหดขน

5. ทำากจกรรม 5 ส ควบคไปกบกจกรรมอน อาท กจกรรมปรบปรง หรอระบบขอเสนอแนะสำาคญทสด กคอ

ความพยายามอยางตอเนองเพอทำา วนนใหดกวาเมอวานน และทำาพรงน ใหดกวาวนน


16

การจดบอรด 5 ส

องคประกอบของการจดบอรด 5 ส :

1. แผนผงโดยรวมของพนท 5 ส (Lay out) : ตดรปแสดงสมาชกทรบผดชอบแตละพนทยอย

การแสดงแผนผงโดยรวมเพอดวา มพนทรบผดชอบเทาใด ใครเปนผรบผดชอบบาง เพอประโยชนในการตดตาม

ผล และเพอประเมนผลความกาวหนาของกจกรรมเปนระยะ ๆ

2. ภาพถายแสดงสภาพพนทกอนทำา 5 ส

3. ภาพถายแสดงการจดทำา 5 ส

4. ภาพถายแสดงหลงการจดทำา 5 ส เพอแสดงใหเหนถงความเปลยนแปลงในการจดทำา 5 ส

ตวอยางการจดบอรด5ส

ชอสำานก..............................

ผรบผดชอบโครงการ โซนพนทรบบผดชอบ5ส/หวหนาโซน

ภาพกอน-หลวทำากจกรรม5ส กอนทำา ระหวาง หลงทำา วนท....... วนท..... วนท......


17

มาตรฐานกลางในการดำาเนนงาน 5 ส ของสำานกงานเลขาธการวฒสภา

มาตรฐานกลางในการดำาเนนการ 5 ส เปนมาตรฐานใหหนวยงานนำาไปเปนแนวทางในการปฏบตหาก

หนวยงานใดมลกษณะงานทเหนสมควรจะตองมมาตรฐาน 5 ส เฉพาะของตนสามารถกำาหนดมาตรฐานเฉพาะ

แตละหนวยงานขนมาได ทงนมาตรฐานดงกลาวจะตองมการตกลงและเหนชอบรวมกนของผปฏบตงานใน

หนวยงานนน (สำาหรบใชเปนเกณฑในการประเมนพนทของคณะกรรมการ)

ลำาดบ รายการ เกณฑมาตรฐาน

1 - โตะทำางาน

(สะอาด จดวางของอยางเปนระเบยบ)

- วสดอปกรณประจำาโตะทำางาน

(สะอาด จดวางของอยางเปนระเบยบ)

1.1 การวางสงของบนโตะใหเปนไปตามเงอนไขของ 3 ส แรก

(สะสาง สะดวก สะอาด)

1.2 ทำาความสะอาดอยางสมำาเสมอ

1.3 ใตโตะควรมพนทวางรอยละ 50 ของพนทใชสอย

1.4 พนทโดยรอบโตะ(รศม 1 เมตร) สะอาดและเรยบรอย

1.5 เมอเลกงานตองเกบสงของบนโตะใหเรยบรอย

2 เกาอ 2.1 ทำาความสะอาดอยางสมำาเสมอ

2.2 ซอมแซมเมอมการชำารด

2.3 มเบาะรองนงไดไมเกน 1 ชน

2.4 ภาพรวมตองเรยบรอย

2.5 เลอนเกบใตโตะเมอเลกงาน

3 อปกรณ/เครองมอ/เครองใชสำานกงาน

(คอมพวเตอร,เครองปรน,โทรศพท

ฯลฯ)

3.1 สภาพอปกรณ/ เครองมอ/ เครองใชสำานกงานพรอม

ใชงาน และปดหลงการใชงาน

3.2 ไมมสงของ/ อปกรณทไมจำาเปนหรอไมเกยวของวาง

ปะปนอยกบอปกรณ/ เครองมอ/ เครองใชสำานกงาน

3.3 มการจดวางอปกรณ/ เครองมอ/ สำานกงานสวนกลาง

อยางเปนระเบยบ

3.4 มผรบผดชอบดแลความสะอาดเรยบรอยของ

อปกรณ/เครองมอ/ เครองใชสำานกงาน

3.5 บรเวณโดยรวมของทวางอปกรณสะอาดและ

เรยบรอย ครบทกจด


18


4 โทรศพท 4.1 ทำาความสะอาดอยางสมำาเสมอ

4.2 ตดตงและจดเกบสายอยางเรยบรอย

4.3 จดวางอยางมระเบยบ

5 ตเอกสาร 5.1 คดแยกและตรวจสอบเอกสารทก 3 เดอน

5.2 จดแบงพนทในต เพอเกบอปกรณตามความเหมาะสม

5.3 ตดปายสนแฟม เพอสะดวกแกการคนหา

5.4 แฟมเอกสารตาง ๆ ตองมปายบอกครบถวน

5.5 ไมวางสงของบนหลงตจนทำาใหเกดความไมสวยงาม

5.6 ทำาความสะอาดอยางสมำาเสมอ (สปดาหละ 1 ครง)

6 ตารางนดหมาย (กระดานไวทบอรด) 6.1 ปรบปรงขอมลตารางนดหมายอยางสมำาเสมอ

6.2 ทำาความสะอาดทขอบ/แปรงสมำาเสมอ

6.3 ตรวจสอบวามปากกา/แปรงลบกระดาน พรอมใชงาน

7 หองประชม 7.1 ขจดประกาศ/ขอความไมจำาเปน

7.2 ไมนำาสงของทไมเกยวของวางไวในหองประชม

7.3 จดโตะ เกาอ หลงการใชงาน และพรอมสำาหรบ

การใชงานในครงตอไป

7.4 ปดเครองปรบอากาศ เครองเสยง เครองใชไฟฟาทก

ชนดหลงการใชงานทกครง

7.5 ทำาความสะอาดพน กระจกประต – หนาตาง ผาป

โตะอยางสมำาเสมอ

7.6 จดเครองเสยงใหพรอมใชงานอยางเปนระเบยบ

7.7 มการตรวจเชค ไมค เครองเสยง ใหพรอมใชงาน

8 หองรบแขก / โตะรบแขก 8.1 ใหมแจกนดอกไมวางบนโตะได 1 อน

8.2 หลงการใชเกบแกวนำาทนท

8.3 ทำาความสะอาดโตะ/พนทกวน

8.4 จดโตะ เกาอ หลงการใชทกครง

8.5 มผรบผดชอบ ดแล และทำาความสะอาด


19


9 บอรดประชาสมพนธ 9.1 ขจดประกาศเกา ๆ ออกอยางสมำาเสมอ

9.2 ปดประกาศขอมลขาวสารทเปนปจจบน

9.3 ตดประกาศอยางมระเบยบ

9.4 บอรดตงอยในทเหมาะสม

9.5 ทำาความสะอาดอยางสมำาเสมอ (สปดาหละ 1 ครง)

10 ถงขยะ 10.1 มการจดเกบขยะวนละ 2 ครง (เชา บาย)

10.2 ทำาความสะอาดถงขยะสปดาหละ 1 ครง (ลางเปยก)

11 หองนำา 11.1 ใหมกระดาษชำาระ / ถงขยะ

11.2 ปายประตใหระบนองนำาชาย / หญง

11.3 ทำาความสะอาดทกวนไมใหมกลนไมพงประสงค

(ทำาความสะอาดวนละ 2 ครง เชา – บาย)

11.4 มผรบผดชอบ ดแล และทำาความสะอาด

12 อางลางมอ 12.1 อางลางมอใหมนำายาลางมอ

12.2 ทำาความสะอาดกระจกและบรเวณอางลางมอทกวน

13 กระจก บานประต ประตหนาตาง 13.2 กระจกตองสะอาด

13.4 ทำาความสะอาดไมใหมฝนเกาะ (สปดาหละ 1 ครง)

14 ตโชว 14.1 แยกชนชนดสงของทโชวไวเปนหมวดหม เชน โลห

ถวยรางวล ใบประกาศเกยรตคณ

14.2 ทำาความสะอาดไมใหมฝนเกาะ (สปดาหละ 1 ครง)

15 อปกรณดบเพลง 15.1 วางตำาแหนงทเหมาะสมและปลอดภย

15.2 มวธการใชเขยนบอกไว

15.3 มการตรวจสภาพใหพรอมใชงาน

(โดยทำาการตรวจสอบทกๆ 2 เดอน)

15.4 มการลงวนทและลายมอชอผตรวจสอบทกครง


20


16 หองเกบอปกรณไฟฟา 16.1 จดเกบสายไฟใหเปนระเบยบ และมความปลอดภย

16.2 หามวางอปกรณทไมเกยวของไวในหองเกบอปกรณ

16.3 มการทำาความสะอาดอยางสมำาเสมอ (สปดาหละ 1 ครง)

17 ทางเดน 17.1 ไมสบบหรขณะอยในทางเดน

17.2 ไมวางสงของใด ๆ ไวบรเวณทางเดน

18 สวนหยอม 18.1 มการรดนำา/พรวนดน ตามกำาหนด เชน จนทร/พธ/ศกร

18.2 กำาจดวชพชอยางสมำาเสมอ

18.3 มการตดหญาและตดแตงตนไมอยางสมำาเสมอ

18.4ดแลความสะอาดไมใหมขยะและเกบใบไมแหงบรเวณ

สวนหยอม

19 บรเวณพนทรบผดชอบของแตละโซน 19.1 ไมควรมสงของ เอกสาร ทไมเกยวของอยในพนทรบผดชอบ

19.2 มการเกบสงของทกครงหลงจากใชงานเสรจ

19.3 มการระบตำาแหนงของสงของ/ปายทตดดเรยบรอย

19.4 สงของและเอกสารวางอยในตำาแหนงทปายบอกอยาง

ถกตองเหมาะสม

19.5 บรเวณพนทรบผดชอบสะอาด เปนระเบยบเรยบรอย

และมความปลอดภย

19.6 ไมมสงของทชำารด หรอไมสามารถใชงานไดเกบไวในททำางาน

19.7 มการเกบสายไฟฟา/สายโทรศพท/สายคอมพวเตอร

อยางเรยบรอย และปลอดภยสะดวกตอการใชงาน

19.8 มความสามคคและรวมมอกนในการปรบปรงและพฒนา

พนทรบผดชอบ


21

การตรวจผลการดำาเนนกจกรรม 5 ส

เพอใหการดำาเนนกจกรรม5สเปนไปอยางตอเนองและมการปรบปรงพนทอยตลอดเวลา จำาเปนตอง

มการตรวจวดผลทด ซ งอาจทำาไดในรปของการแขงขน และจำาเปนตองมกฎเกณฑกตกาทเปนมาตรฐาน

ซงทกพนทยอมรบพอสรปไดดงน .-

1. วตถประสงค

1) เพอยกระดบและรกษาความเขาใจและมาตรฐานการดำาเนนกจกรรม ภายในหนวยงานดวยการจดการ

แขงขนระหวางฝายเพอการปรบปรงการเพมผลผลตอยางตอเนอง

2) เพอสงเสรมใหแนวคดและการดำาเนนกจกรรม5ส เปนพนทของการนำาเทคโนโลยดานการจดการ

ทกาวหนาอน ๆ เชน การบำารงรกษาทวผลแบบทกคนมสวนรวม การผลตแบบทนเวลาและการควบคมคณภาพ

ทวทงองคการมาประยกตใชอยางบรรลเปาหมาย

2. แนวทางการตรวจและเทคนคการใชคะแนนของคณะกรรมการ 5 ส

1) ควรจะทำาตวเปนกนเองกบสมาชกของพนท 5 ส โดยการชวนพดคย ไมควรทำาเปนทางการมากนก

2) ในการใหคะแนนสำาหรบการตรวจพนท5ส นน กรรมการควรจะดเปนหมวดๆ เชน ประเภทสำานกงาน

กจะดโตะ เกาอ ตเกบเอกสาร ตเกบของ สภาพแวดลอมของพนท ฯลฯ การใหคะแนนควรใหหลงจากดหมด

ทกพนทแลว และไมควรตรวจจนครบพนทแลวคอยมานงใหคะแนนรวดเดยว และการใหคะแนนแตละ

พนท ควรดภาพโดยรวมของพนทเปนหลก

3) ควรใหคะแนนทชดเจนในเชงเปรยบเทยบกบระหวางพนท ๆ ดกวา

4) ไมควรตำาหน สมาชกพนท 5 ส ในขณะเดนตรวจเชคเดดขาด หากเหนวาไมสมควร ไมถก ควรใชวธ

เขยนขอเสนอแนะ และการใหคำาแนะนำาตาง ๆ ควรพดในเชงสรางสรรค

5) หาม โตเถยงหรอทะเลาะกบสมาชกในพนท 5 ส

6) พยายามฟงความคดเหนและสงตาง ๆ จากสมาชกของพนท 5 ส ใหมากทสด ไมควรใหคะแนนเพม

พเศษ เชน ความใหมของสถานท ความสวยงามและงบประมาณโดยไมจำาเปน

7) ควรตรวจสอบโดยการเนนการใหความรวมมอ การพฒนาการ การวางแผนการปรบปรง

อยางตอเนอง การทำางานเปนทม และการประหยด

8) ควรเดนไปพรอม ๆ กนในแตละพนทเพอรบขอมลไดพรอมเพยงกน

9) การใหขอแนะนำาในการปรบปรงกรรมการควรเขยนขอแนะนำาในการปรบปรงในแบบประเมนและรวบรวม

ขอแนะนำาของกรรมการทกคนในพนทเพอใหพนทนน ๆ ปรบปรงใหดขน ซงจะสงผลถงการปรบปรงทง

หนวยงานอยางตอเนอง

10) ขอดเดนของพนท กรรมการควรเขยนขอดเดนของพนทเพอเปนการใหกำาลงใจขอเดนนน

อาจเปนตวอยางทด หรอมาตรฐานของพนทอน ๆ ดวย

11) การตรวจไมใชการจบผด แตเปนการตรวจเพอประเมนความกาวหนาของการดำาเนนกจกรรมและ

มงหวงใหเกดการปรบปรงและชวยขจดอปสรรค ปญหาใหกบพนท

12) ต องระล กเสมอว ามาตรฐานของหนวยงานหน งไม จ ำาเป นต องเป นมาตรฐานของอ ก

หนวยงานกรรมการจะตองพจารณาถงทมาของมาตรฐานและเหตผลเปนสำาคญ เพราะ 5 ส ไมมกฎตายตว


22

คณสมบตของกรรมการตรวจ 5 ส

1. เปนผทมความร 5 ส เปนอยางด

2. มความเทยงธรรมเปนทยอมรบของเจาหนาททวไป

3. มความเขาใจในแนวทาง และหลกเกณฑการใหคะแนนเปนอยางด

4. เขาใจถงเปาหมายและนโยบายของคณะกรรมการตรวจพนท 5 ส และขององคกร

5. เปนผมทศนคตทดตอกจกรรม 5 ส

6. สามารถใหคำาแนะนำาในทางสรางสรรค

หนาทของกรรมการ

1. ตรวจใหคะแนนและตดสน

2. ใหคำาปรกษาและใหความรเรอง 5 ส

3. ใหขอคดเหนเปนลายลกษณอกษร

4. อธบายแนวทางและการตรวจ 5 ส

5. กรรมการควรจะสงเสรมกจกรรม 5 ส

6. สามารถใหคำาแนะนำาในทางสรางสรรค

ขอเสนอแนะของกรรมการ

1. ตองใชถอยคำาสภาพในทางสรางสรรค และไมบนทอนกำาลงใจของสมาชกพนท 5 ส

2. ไมควรระบชอลงในขอเสนอแนะ เพราะจะเปนการประจานกน ทำาใหผถกระบอาจเปลยนจากแนวรวม 5 ส

ยกเวนการตรวจภายในหนวยงานตนเอง

3. ทกขอเสนอแนะของพนทควรจะมขอดของพนทลงไปดวย ไมควรมเฉพาะขอควรปรบปรงเทานน

4. การสงขอเสนอแนะควรใหเฉพาะของพนทนนเทานน ไมควรนำาขอเสนอแนะของพนทอนไปสงใหกบอกพนทหนง

เพราะเหมอนกบการประจานและมการเปรยบเทยบกนได ซงอาจกอปญหาตามมาภายหลงเลขานการรวบรวม

การตรวจเชคและสรางความเขาใจในเรองทขอเสนอแนะกอนสงใหพนท หากไมเขาใจควรสอบถามกรรมการ

ผใหขอเสนอแนะนนกอน


23

จดตรวจทสำาคญ

โตะและเกาอ

1. มการจดวางโตะเปนแถวเปนแนวดเรยบรอย และสะดวกตอการเดนเขา – ออก

2. เอกสารหรอของทเกบไวทโตะสามารถหยบไดสะดวกและรวดเรว

3. กอนเลกงานกลบบานใหเกบของบนโตะอยางเรยบรอย

4. เมอเวลาไมอยโตะ ควรเลอนเกาอเกบใหเรยบรอย

5. ใตโตะควรมพนทวางรอยละ 50 ของพนทใชสอย

6. อปกรณเครองใชสำานกงาน เชน ปากกา ดนสอ ยางลบ ตองไมเกนกวาความจำาเปน

7. ไมควรเกบของทไมไดใชประจำา หรอของทไมจำาเปนตอการทำางานไวบนโตะ เชน หนงสอพมพ หนงสออานเลน

ของเลนตาง ๆ

8. ไมเปดลนชกโตะทงไว เพราะอาจเดนเตะได ปดลนชกใหสนทเรยบรอยเพอความปลอดภย

9. ไมมกระดาษบนทกชวยจำาแปะอยขางฝาหรอบนโตะเตมไปหมด

10. ไมมการตอกตะปเพอแขวนของทขางโตะ

11. ไมควรมโตะหรอเกาอทชำารดหรอยในสภาพทไมพรอมใชงาน

ตเกบเอกสารและตเกบของ

ชนและตมความสะอาดสามารถใชงานไดโดยสะดวกและปลอดภยกำาหนดทวางของและมของวางตามทกำาหนด

ตเกบเอกสารตองม Index ตามและตรงกบเอกสารในตเกบของและเอกสารทใชรวมกนสามารถหยบใชไดสะดวก

และรวดเรว ระบชอผรบผดชอบตเกบเอกสารและตเกบของ

1. มระบบการจดเกบเอกสาร ซงทำาใหการเกบของทหยบใชไดงาย โดยมรหสหรอม Index ตรงกบเอกสารทอยในต

2. เพอความปลอดภย ไมควรวางของใด ๆ บนหลงตโดยไมจำาเปน

3. มการใชตและชนวางตอยางมประสทธภาพ

ผนง พนอาคาร

1. มการทำา 5 ส บนพนทไมมขยะหรอฝนผง

2. ไมมสายไฟ สายโทรศพท สายคอมพวเตอร และเดนสายอยางเปนระเบยบเพอความปลอดภยและสะดวก

ในการใชงาน

3. ไมมสงกดขวางอยชองทางเดน

4. ไมควรวางของบรเวณหนาตางซงอาจตกลงไปขางลางได

5. ไมมคราบสกปรก

6. ไมควรตเสนบนพนทโดยไมจำาเปน


24

หองพสด

1. จดวางพสดอยางเปนระเบยบ

2. จดชองทางใหสะดวกตอการเคลอนยาย

3. มระบบการรบจายพสด และเจาหนาทมความเขาใจระบบ

4. เจาหนาททกคนสามารถแยกชนสวนและระบบการเขากอน

PDCA (Plan Do Check Action) โดยเจาหนาท/ผบงคบบญชา

1. มการวางแผนการดำาเนนกจกรรม 5 ส

2. มการประชมของเจาหนาทในพนท 5 ส หนวยงานเดอนละครง โดยดจากบนทกประชม.

3. มการดำาเนนงานตามแผน หากไมเปนไปตามแผนตองใหชแจง

4. มการตดตามผลและเปรยบเทยบพนทโดยดจากความพยายามแกไขตามขอแนะนำาของกรรมการ

5. มการถายภาพ กอน – หลง การปรบปรงตดไวทบอรดประจำาพนทหรอเกบไวเปนหลกฐาน

6. มการตงมาตรฐานกลาง

7. มการปรบปรงมาตรฐานของพนทเดมใหสอดคลองกบสภาพปจจบนหรอไม

8. มการสรปและวเคราะหผลการดำาเนนการทกไตรมาสหรอไม

สภาพแวดลอมของพนท

1. มภาชนะรองรบขยะเพยงพอ และใชงานอยางถกตองตามหลกสขลกษณะ/สรางมาตรฐาน

2. สายโทรศพทและสายสญญาณไฟฟาตาง ๆ ตองเดนอยางมระเบยบ

3. ไมวางสงของทพนหากจำาเปนตองระบชอผรบผดชอบและกำาหนดระยะเวลาของการวาง

4. บรเวณพนทตองไมเปนทอยอาศยของแมลง ปลวก และสตวอน ๆ อยในพนท

5. อปกรณของใชสำานกงานตาง ๆ เชน เครอง Fax เครองถายเอกสาร และเครองใชไฟฟาตาง ๆ มการกำาหนด

ผดแลและรกษาอยางมระบบ

6. มเครองดบเพลงตงไวในท ๆ เหมาะสมสามารถหยบไดสะดวกและมวธการใชเครองและเจาหนาททกคนเขาใจ

7. ของใชสวนรวม เชน โตะ เกาอ กระดานในหองประชมจะตองมผดแลรกษาและเมอใชแลวตองนำามาเกบเขาททกครง

8. มผงแสดงบรเวณพนทรบผดชอบและผงแสดงสมาชกทตดตงไวทบอรด หรออาจจะเกบเอาไวในแฟม

9. อปกรณปองกนอคคภย มการตรวจสอบอปกรณอยเสมอ

10. มแสงสวางพอเพยง

11. หลอดไฟฟา อปกรณไฟฟาชนดอน ๆ มการทำาความสะอาด และบำารงตามวาระ

12. ปายประกาศชดเจนไมเลอะเลอน มอปกรณครบถวนและขอมลทนสมยถกตอง


25

ตวอยางการตงคำาถามของคณะกรรมการประเมน

1. ถากรรมการตองการทราบวา เจาหนาทในพนทมสวนรวมหรอไม ในการทำากจกรรม 5 ส ใหใชคำาถาม ดงน

- ไมทราบวามการแบงความรบผดชอบดแลพนทกนหรอไม

- แบงแลวคนทถกกำาหนดใหรบผดชอบดแลดหรอไม

- มปญหาอะไรบางหรอไม

- มใครชวยกนทำา 5 ส มากทสดในพนท

- การเรยกประชมกลมสมาชกพนท หรอการสะสางพนทรวมกนยากหรอไม

- การทำา 5 ส ของกลมรวมมอกนดหรอไม

2. ถากรรมการตองการทราบวามการตรวจสอบหรอตรวจพนทเองของกลมหรอไม กรรมการควรใชคำาถามเหลานชวย

- เอ..............ไมทราบวากลมเคยตรวจพนทโดยใชสมาชกของกลมเองบางหรอไม

- กลมตรวจพนทโดยสมาชกเองบอยหรอไม

- กลมมการใหคะแนนพนทโดยสมาชกเองของกลมไหมครบ

3. หากกรรมการอยากทราบวากลมมมาตรฐานของกลมหรอไม กรรมการควรใชคำาถามเหลานชวย

- โทษครบ ไมทราบวากลมมมาตรฐานพนทหรอไมครบ

- ขอดหนอยไดไหมครบ

- มาตรฐานนตงมาตงแตเมอไรครบ

- มาตรฐานนตงเปนฉบบแรกของพนทหรอวามการปรบปรงมาแลว

- ขอดมาตรฐานเกาบางไดไหมครบ

- มาตรฐานของกลมนใครเปนคดสมาชกกลมชวยกนระดมสมอง หรอหวหนาพนทคดครบ

4. หากกรรมการตองการทราบวากลมใชทรพยากรเหมาะสมเพยงใหประหยดหรอไม ควรใชคำาถามดงน

- เอ .............แฟมเหลานใหมหมดเลย ไมทราบวาแฟมเกาเอาไปไวทไหนครบ

- มการนำาเอาวสดเกามาปรบปรงใชประโยชนบางไหมครบ

- ทาสใหมหมดเลยหรอครบ เอ.............งบประมาณมาจากไหน

5. หากตองทราบแนวคดในการปรบปรงพนท คณะกรรมการตรวจจะถามดงน

- ชวยอธบายใหฟงหนอยไดไหมครบวา กลมมการปรบปรงทำาอะไรบางในการทำา 5 ส

- กลมเคยพบปะและพดคยถงเรองการปรบปรงพนทบางไหมครบ


26

มาตรฐานและขอตกลงรวมกนในการตรวจประเมนพนท

1. ลกษณะแบบมาตรฐานในการตรวจประเมนพนท

1.1 แบบใบลงคะแนน ใบรวมคะแนน หรอแบบตรวจสอบอนทคณะกรรมการมมตกำาหนดใชรวมกน

1.2 อยในมาตรฐาน 5 ส ทกำาหนด

1.3 เปนรปธรรม

1.4 ดความพรอมของเจาหนาท

2. ลกษณะการตรวจสอบ

2.1 บอกลวงหนาในเวลางาน

2.2 บอกลวงหนานอกเวลางาน

2.3 ไมบอกลวงหนาในเวลางาน

2.4 ไมบอกลวงหนานอกเวลางาน

3. ขอเสนอแนะในการตรวจ

3.1 ศกษากจกรรม 5 ส ใหถองแท

3.2 ไมควรตรวจพนทตนเอง

3.3 รกษาเวลาในการตรวจ

3.4 ไมควรปดบงความจรงทพบในการตรวจ

3.5 ไมควรใชความคดเหนสวนตวในการเสนอแนะ

3.6 ไมกาวกายงานของหนวยงานทถกตรวจ

3.7 วางตวเปนกลาง ไมควรมอคต

4. มาตรการกรณไมปฏบตตามมาตรฐาน 5 ส

4.1 หากคณะทำางานฯ คณะกรรมการฯ หวหนาโซน หรอผปฏบตงานคนใดตรวจพบวามการเกบของไมเปนท

หรอพนททรบผดชอบสกปรก และไมมการปฏบตตามหนาททไดรบมอบหมายในแตละวน จะถกปรบ 5 บาท/ตอครง

4.2 หากผใดถกปรบครงละ 5 บาท ตดตอกน 3 ครง จะมมาตรการเพมโทษครงตอไปปรบ 10 บาท/ครง

4.3 หากผใดถกปรบครงละ 10 บาท ตดตอกน 3 ครง จะรายงานใหหวหนาโซนรบทราบ และวากลาวตกเตอน

4.4 หากหวหนาโซนวากลาวตกเตอนแลว ยงไมมการปรบปรง เปลยนแปลงพฤตกรรม จะมมาตรการเพมโทษ

โดยถกปรบครงละ 15 บาท และหากผใดถกปรบครงละ 15 บาทตดตอกน 3 ครง จะรายงานใหผบงคบบญชา

ระดบตนรบทราบและวากลาวตกเตอน

4.5 หากผบงคบบญชาระดบตนวากลาวตกเตอนแลว ยงไมมการปรบปรง เปลยนแปลงพฤตกรรม จะรายงาน

ใหผบงคบบญชาระดบสงรบทราบและวากลาวตกเตอน

4.6 หากผบงคบบญชาระดบสงวากลาวตกเตอนแลว ยงไมมการปรบปรง เปลยนแปลงพฤตกรรม เกน 3 ครง

จะรายงานใหคณะผบรหารรบทราบและนำาไปเปนขอพจารณาในการประเมนผลการปฏบตงานในแตละครง และนำา

ไปเปนขอพจารณาในการประเมนรบประโยชนตอบแทนพเศษ (โบนสประจำาป)


27

เกณฑการตดสนกจกรรมประกวดการจดทำาโครงการ 5 ส

สำานกงานเลขาธการวฒสภา

------------------------------------------------------------------------------

กรอบการพจารณา คะแนนเตม 100 คะแนน แบงออกเปน 5 ประเดนตาง ๆ ดงน

1.ดานเอกสาร 10 คะแนน

- พจารณาความครบถวนของเอกสารการดำาเนนการจดทำาโครงการ 5 ส

ตามแผนงานทคณะอนกรรมการฯ กำาหนด

2. ดานผนำาองคกร 10 คะแนน

- พจารณาความมงมน จงใจ/โนมนาวของผบรหาร

3. ดานบคลากร 10 คะแนน

- การทำางานเปนทม/ความรวมมอ ความคดรเรม สรางสรรคของบคลากรภายในสำานก

4. ดานการดำาเนนการ 5 ส ตามแผนงานทคณะอนกรรมการฯกำาหนด 50 คะแนน

- กจกรรมเพอกระตนสงเสรมการทำากจกรรม 5 ส 10 คะแนน

- พจารณาโตะทำางานและบรเวณ (สะอาด สะสาง สะดวก) 10 คะแนน

- ตชนวางเอกสาร/ตแบบฟอรม/ชนวางของตาง ๆ (สะอาด สะสาง สะดวก) 10 คะแนน

- อปกรณเครองมอเครองใชสำานกงาน (ความพอเพยงการใชงาน) 10 คะแนน

- สภาพพนทสวนกลางโดยทวไป 10 คะแนน

5. การพฒนากจกรรม 5 ส เพอดำาเนนการในปถดไป 20 คะแนน

- เอกสารทแสดงถงความตอเนองของการดำาเนนการโครงการ 5 ส ในปตอไป

6. รางวลสำาหรบสำานกทชนะการประกวด ดงน

- รางวลชนะเลศ ไดรบโลหเกยรตยศ และเงนสด 20,000 บาท

- รางวลรองชนะเลศท 1 ไดรบโลหเกยรตยศและเงนสด 15,000 บาท

- รางวลรองชนะเลศท 2 ไดรบโลหเกยรตยศและเงนสด 10,000 บาท

- รางวลชมเชย 2 รางวล ไดรบประกาศฯและเงนสดรางวลละ 5,000 บาท


28

ใบลงคะแนน

กจกรรมการประกวดการดำาเนนการจดทำาโครงการ 5 ส สำานกงานเลขาธการวฒสภา

สำานก........................................................ลำาดบท รายการตรวจ เกณฑการตรวจ/ภาพรวมระดบสำานก คะแนน

คะแนน

เตม

ได

1 ดานเอกสาร ความครบถวนของเอกสารการดำาเนนการจดทำาโครงการ 5 ส

ตามแผนงานทคณะอนกรรมการฯ กำาหนด

10

2 ดานผนำาองคกร ความมงมน จงใจ/โนมนาวของผบรหาร 10

3 ดานบคลากร การทำางานเปนทม/ความรวมมอ ความคดรเรมและสรางสรรค

ของบคลากรภายในสำานก

10

4 ดานการปฏบตกจกรรม 5 ส

ตามแผนงานท

คณะอนกรรมการฯ กำาหนด

กจกรรมเพอกระตนสงเสรมการทำากจกรรม 5 ส 10

โตะทำางานและบรเวณโตะทำางานรศม 1 เมตร

- สะอาด ไมมคราบสกปรกและฝน

- จดวางเอกสาร อปกรณตาง ๆ อยางเปนระเบยบ

10

ตชนวางเอกสาร/ตแบบฟอรม/ชนวางของตาง ๆ

- ระบรายการ จดเปนหมวดหม

- ความเปนระเบยบ

- ไมมคราบสกปรกและฝน มผรบผดชอบ

10

อปกรณเครองมอเครองใชสำานกงาน

- ความพอเพยงการใชงาน

- มผรบผดชอบดแลความสะอาดเรยบรอยของอปกรณฯ

- บรเวณโดยรวมทวางอปกรณสะอาดเรยบรอย

10

สภาพพนทสวนกลางโดยทวไป/ความปลอดภยในการทำางาน

- บรเวณทางเดนไมมสงกดขวาง

- ความสะอาดของพนท ฝาผนง

- จดวางเอกสารและสงของเปนระเบยบ

10

5 การพฒนากจกรรม 5 ส

เพอดำาเนนการในปถดไป

เอกสารทแสดงถงความตอเนองของการดำาเนนการโครงการ 5 ส

ในปตอไป

- แผนรณรงคกจกรรม 5 ส ของสำานก ประกอบดวย

1. ส ประจำาวน ทำาอะไร

2. ส ประจำาสปดาห ทำาอะไร

3. ส ประจำาเดอน ทำาอะไร

4. ส ประจำาป ทำาอะไร

20

ขอเสนอแนะจากการตรวจ ...................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................

ลายมอชอ...........................................................

(....................................................................)

คณะอนกรรมการฯ ผตรวจ


29


30

ภาคผนวก


31๑


32

ตวอยาง

แผนรณรงคการดำาเนนการ 5 ส ในปถดไป

เพ อใหการดำาเนนกจกรรม 5 ส ของทกโซนเปนไปดวยความเรยบรอย คณะอนกรรมการฯ

จงไดกำาหนดปฏทนรณรงค 5 ส ใหทกโซนทกเขตดำาเนนกจกรรมดงน

1. ส ประจำาวน ทำา 5 ส 5 นาท กอนเลกงานทกวน (โตะทำางาน/บรเวณรอบโตะทำางาน)

2. ส ประจำาสปดาห ทำา 5 ส บายวนพฤหสบด ตงแตเวลา 13.00 น. ทกสปดาห (พนทโซน

ทแตละคนรบผดชอบ)

3. ส ประจำาเดอน ท ำา 5 ส ท กบ ายว นพฤหสบดส ดท ายของเด อน ให ร วมกน

ทำาความสะอาดในพนทรณรงค (หองประชมหนองแหวน/บรเวณ

สวนสาธารณะหนองแหวน/ถนนหนาเทศบาล/ลานอเนกประสงค

หนาเทศบาล/บรเวณรอบอาคารทง 2 หลง)

4. ส ประจำาป ทำา Big Cleaning Day ในชวงปลายเดอนมถนายนและเดอน

ธนวาคมของทกป

5. การประกวด 5 ส คณะกรรมการออกตรวจและประเมนพนท 5 ส ของทกโซน และ

พนทของแตละคนทรบผดชอบ เพอตรวจดความเรยบรอย และให

คะแนนการทำากจกรรม 5 ส เพอมอบรางวลและประกาศยกยองโซน

และบคลากรทดำาเนนกจกรรม 5 ส อยางตอเนองและเปนไปตาม

มาตรฐานทคณะกรรมการ 5 ส ไดกำาหนดไว

๒


33๓


34๔


35๕


36๖


37๗


38๘


39

บรรณานกรม

1. คมอ การดำาเนนการกจกรรม 5 ส สำานกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ

มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม กนยายน 2548 หนา 5 – 23

2. เอกสารกจกรรม 5 ส เทศบาลตำาบลเวยงพางคำา อำาเภอแมสาย จงหวดเชยงราย

3. เอกสารประกอบการฝกอบรมใหความรแกบคลากรสำานกงานเลขาธการวฒสภา

หวขอ “5 ส กบการเพมประสทธภาพการปฏบตราชการ” วนท 5 สงหาคม 2554


40

บทนำา

ดวยสำานกงานเลขาธการวฒสภาไดมนโยบายในการจดทำาโครงการ 5 ส เพอมงพฒนา

ประสทธภาพการทำางาน ชวยพฒนาบคลากรใหมคณภาพชวตทด มระเบยบวนย มสภาพแวดลอมการทำางาน

ทสะอาดปราศจากสงสกปรก เพมผลผลต ขจดความสนเปลองของทรพยากรบคคล วสดสำานกงาน ลดพนท

การเกบเอกสารทซำาซอน รวมทงลดตนทนของหนวยงาน โดยความสำาเรจของโครงการจากความรวมมอของ

สำานกตาง ๆ ภายในสงกด ซงเปนพนฐานการพฒนาไปสระบบบรหารงานคณภาพตามมาตรฐานสากลตอไป

คณะอนกรรมการรณรงคและประเมนผลโครงการจดทำา 5 ส


เดอนสงหาคม 2554


41

สารบญ

หนา

เนอหา

1. โครงการ 5 ส สำานกงานเลขาธการวฒสภา ก-ง

2. ความหมายและทมาของ 5 ส 1

3. นโยบาย 5 ส วตถประสงค และเปาหมาย 2

4. ความสำาคญของ 5 ส 3-12

5. ประโยชนของ 5 ส 13

6. ประโยชนของการทำากจกรรม 5 ส ในภาพรวม 14

7. ปจจยสำาคญทมผลตอความสำาเรจในการทำากจกรรม 5 ส 15

8. การจดบอรด 5 ส 16

9. มาตรฐานกลางในการดำาเนนการ 5 ส 17-20

10. การตรวจผลการดำาเนนกจกรรม 5 ส 21-25

11. มาตรฐานและขอตกลงรวมกนในการตรวจประเมนพนท 26

12. มาตรการกรณไมปฏบตตามมาตรฐาน 5 ส 26

13. เกณฑการตดสนกจกรรมประกวดการจดทำาโครงการ 5 ส 27

14. ใบลงคะแนน 28

15. ใบรวมคะแนน 29

ภาคผนวก

- แผนปฏบตการดำาเนนการจดทำาโครงการ 5 ส สำานกงานเลขาธการวฒสภา ๑

- ตวอยางแผนรณรงคกจกรรม 5 ส สำานกงานเลขาธการวฒสภา ๒

- คำาสงแตงตงคณะกรรมการประเมนและตดตามผลการดำาเนนกจกรรม 5 ส ๓-๔


- คำาสงแตงตงคณะอนกรรมการประเมนและตดตามผลการดำาเนนกจกรรม 5 ส ๕-๖


- หนงสออนมตคมอการดำาเนนกจกรรม 5 ส สำานกงานเลขาธการวฒสภา ๗-๘

บรรณานกรม


42

โครงการ ๕ ส สำานกงานเลขาธการวฒสภา

-------------------------๑. ชอโครงการ ๕ ส สำานกงานเลขาธการวฒสภา

๒. หลกการและเหตผล

ปจจบนท งหนวยงานภาครฐ และเอกชน ตางม งพฒนาประสทธภาพการทำางานเพ อเพ มผลผลต

และโครงการหนงทไดรบการยอมรบอยางแพรหลายในการเพมประสทธภาพใหกบหนวยงาน คอ โครงการ ๕ ส ไดแก

สะสาง สะดวก สะอาด สขลกษณะ/สรางมาตรฐาน และสรางนสย/สรางวนย ซง ๓ ส แรก เปนการพฒนาสถานท สวน

๒ ส หลง เปนการพฒนาคน ซงโครงการ ๕ ส เปนโครงการทชวยพฒนาบคลากรใหมคณภาพ ประโยชนทเหน

ไดชดเจนของการดำาเนนโครงการ ไดแก สถานททำางานและสภาพแวดลอมการทำางานสะอาด ปราศจากสงสกปรก

บคลากรมคณภาพชวตทด บคลากรมระเบยบวนยมากขน การขจดความสนเปลองของทรพยากรคน วสดและ

งบประมาณรวมทงการลดการเกบเอกสารทซำาซอนลง นอกจากนโครงการ ๕ ส ยงชวยลดตนทนของหนวยงานลงอกดวย

การดำาเนนโครงการ ๕ ส จงกอใหเกดการทำางานทมคณภาพ ประสทธภาพ และความปลอดภย

ตลอดจนสรางทศนคตทดในการทำางานของบคลากร สรางความพงพอใจและความมนใจใหกบผใชบรการดวย

สำานกงานเลขาธการวฒสภาเปนหนวยงานทสนบสนนภารกจของวฒสภา จงมบคลากรสนบสนนปฏบตหนาท

๑๘ สำานก ๒ กลมงาน โดยนำาโครงการ ๕ ส มาเปนกาวแรกของการบรหารทจะนำาไปสการปรบปรงการปฏบตงาน

และการเพมประสทธภาพในงาน รวมทงชวยพฒนาจตสำานกในมาตรฐานการปฏบตงาน ซงเปนพนฐานการพฒนา

ไปสระบบบรหารงานคณภาพตามมาตรฐานสากลตอไป

ดงนน สำานกงานเลขาธการวฒสภาจงไดจดใหมโครงการ ๕ ส สำานกงานเลขาธการวฒสภาขน เพอพฒนา

ประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร และเพมคณภาพงานบรการใหมมาตรฐาน

๓. วตถประสงค

๓.๑ เพ อใหบคลากรทกคนมความร ความเขาใจ และมวนยในการปฏบตงาน ใหความสำาคญ

ตอการพฒนางานอยางตอเนอง

๓.๒ เพอนำาโครงการ ๕ ส สำานกงานเลขาธการวฒสภา มาปรบปรงการปฏบตงานของบคลากร


๓.๓ เพอสงเสรมการมสวนรวมในการพฒนาคณภาพการทำางานใหแกบคลากรทกระดบ

๓.๔ เพอนำาโครงการ ๕ ส สำานกงานเลขาธการวฒสภา มาใชเปนพนฐานในการดำาเนนงานของ


ก


43

๔. เปาหมาย

บคลากรทกคนของสำานกงานเลขาธการวฒสภารวมมอกนดำาเนนโครงการ ๕ ส สำานกงานเลขาธการวฒสภา

๔.๑ ผลผลต

๑) บคลากรทกคนไดทำาโครงการ ๕ ส สำานกงานเลขาธการวฒสภา (สะสาง สะอาด สะดวก สขลกษณะ/

สรางมาตรฐาน และสรางนสย/สรางวนย) ซงผลทคาดวาจะไดรบ ดงน

ก. ผลทคาดวาจะไดรบจากขนตอนการสะสาง

- ขจดความสนเปลองของทรพยากร ไมวาจะเปนกำาลงคน งบประมาณ อาคารสถานท

อปกรณเครองใช ตเกบเอกสาร ฯลฯ

- เหลอเนอทใชสอยไปทำาประโยชนอยางอน

- ททำางานดกวางและโลงขน สะอาดตามากยงขน เจาหนาทผปฏบตงานมสขภาพจตทด

- ขจดความผดพลาดจากการทำางานและขจดสภาพแวดลอมไมด

ข. ผลทคาดวาจะไดรบจากขนตอนการทำาให สะดวก

- ขจดการคนหาทเกดขนอยบอย ๆ

- เพมประสทธภาพในการทำางาน

- ตรวจสอบสงตาง ๆ ไดงายขน เนนคำาวา “หยบกงาย หายกร ดกงามตา”

- เกดภาพพจนทดของสำานกงานเลขาธการวฒสภา

ค. ผลทคาดวาจะไดรบจากขนตอนการทำาใหสะอาด

- เกดสภาพแวดลอมทด นาทำางาน

- ขจดความสนเปลองของทรพยากร

- เพมประสทธภาพเครองมอเครองใช ลดปญหาการขดของหรอเสยบอยของครภณฑ

ง. ผลทคาดวาจะไดรบจากขนตอนการทำาใหถกสขลกษณะ/สรางมาตรฐาน

- สถานททำางานเปนระเบยบ เรยบรอย นาทำางาน

- สขภาพทดของบคลากรผปฏบตงานทงรางกายและจตใจ

- ความภาคภมใจในความมชอเสยงของสำานกงาน ซงเปนผลจากการมสวนรวมในการ

ปรบปรงของบคลากรทกคน

- คณภาพทดของการใหบรการ และการปฏบตหนาทของบคลากรทกคน

จ. ผลทคาดวาจะไดรบจากขนตอนการสรางนสย/สรางวนย

- บคลากรทกคนของสำานกงานเลขาธการวฒสภาเปนบคลากรทมคณภาพ มทศนคต

ทดในการทำางาน

- บคลากรของสำานกงานเลขาธการวฒสภาใหบรการทมคณภาพ เอออาทรดวยนำาใจ

และสะดวกรวดเรว

ข


44

๔.๒ ผลลพธ

๑) สำานกงานเลขาธการวฒสภาสามารถพฒนาบรหารจดการและงานบรการใหมคณภาพ

ตามมาตรฐานอยางตอเนอง

๕. ผรบผดชอบ หนวยงานสงกสำานกงานเลขาธการวฒสภา (๑๘ สำานก ๒ กลมงาน)

๑. กลมชวยอำานวยการนกบรหาร

๒. กลมตรวจสอบภายใน

๓. สำานกงานประธานวฒสภา

๔. สำานกประชาสมพนธ

๕. สำานกบรหารงานกลาง

๖. สำานกการคลงและงบประมาณ

๗. สำานกการตางประเทศ

๘. สำานกวชาการ

๙. สำานกการประชม

๑๐. สำานกกำากบและตรวจสอบ

๑๑. สำานกกรรมาธการ ๑

๑๒. สำานกกรรมาธการ ๒

๑๓. สำานกกฎหมาย

๑๔. สำานกภาษาตางประเทศ

๑๕. สำานกพฒนาทรพยากรบคคล

๑๖. สำานกเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

๑๗. สำานกรายงานการประชมและชวเลข

๑๘. สำานกการพมพ

๑๙. สำานกกรรมาธการ ๓

๒๐. สำานกนโยบายและแผน

ค


45

๖. งบประมาณ

งบประมาณของสำานกงานเลขาธการวฒสภา

๗. ตวชวดความสำาเรจ

๗.๑ บคลากรของสำานกงานเลขาธการวฒสภาใหรวมมอกนปฏบตโครงการ ๕ ส สำานกงาน

เลขาธการวฒสภาอยางตอเนอง

๗.๒ ผใชบรการทกคนไดรบบรการทสะดวก รวดเรว และไดรบบรรยากาศทด

๘. วธการตดตามประเมนผลโครงการ

๘.๑ การประเมนผลการดำาเนนกจกรรม

๘.๒ แบบประเมนความพงพอใจของผเขารวมโครงการ

๙. ผรบผดชอบโครงการ

ผอำานวยการสำานกทกสำานก และนกวชาการตรวจสอบภายในเชยวชาญ

ง

Documents

การดำาเนินกิจกรรม 5 ส ของสำานักงานเลขาธิการวุฒิสภา ...web.senate.go.th/pdf/5sor.pdf ·