กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

ก

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

ก

บทสรปส ำหรบผบรหำร

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน โดยส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ด าเนนงาน โครงการอบรมและสมมนาการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรส าหรบผมความสามารถพเศษดานวทยาศาสตร และคณตศาสตร ณ University of Helsinki ประเทศฟนแลนด โดยมผเขารวมโครงการในครงนไดแก ผบรหาร สพฐ. นกวชาการศกษา และขาราชการครจากโรงเรยนแมขายทง 9 เครอขาย และครโรงเรยนศนยสะเตมศกษา รวมทงสน 19 คน ระหวางวนท 13-20 มนาคม 2562

จากการอบรมและสมมนาครงน แบงออกเปนหวขอตาง ๆ จ านวน ๑๐ หวขอ ดงตอไปน 1. Teacher training in Finland / ITE at Helsinki University Teacher Training School 2. Integration -Step by step - guide to successful pedagogical products 3. The role of practical activities in Science Education 4. ICT in Education ๕. An overview of phenomenon based learning ๖. Teaching and learning methods of phenomenon based learning ๗. Implementation of phenomenon based learning ๘. The evaluation of phenomenon based learning ๙. School visit : Auroran Koulu in Espoo ๑๐. School visit : Etelä Tapiola Lukio in Espoo

โดยคณะผจดท ารายงานมขอเสนอแนะในการประยกตใชการจดการเรยนการสอนโดยใชปรากฏการณเปนฐานในประเทศไทยดงน ๑. การจดการเรยนการสอนโดยใชปรากฏการณเปนฐานนน จดเดนคอการจดการเรยนร แบบ active learning และ สหวทยาการ โดยใชปรากฏการณเปนฐาน ซง ในประเทศไทยมการน าการเรยนการสอนแบบ active learning อยแลว แตยงไมมการน า สหวทยาการมาใชอยางชดเจน ดงนนหากมาปรบใชในประเทศไทย ครจะตองวางแผนเปนล าดบขนคอการเรมทดลองจดการเรยนการสอนในหองเรยนของตนเองกอน แลวท าการศกษาวจย วามจดดจดเดนอยางไร จากนนกขยายผลตอไปในระดบโรงเรยน(น ารอง) และระดบประเทศ นอกจากนในการวางแผนการสอนในการจดการเรยนรแบบ PhBL กใหน าหลกการ PEE เขามาชวยในการวางแผนการสอน ๒. ตนแบบการจดการเรยนร ในปจจบนทประเทศไทยมการสรางความตระหนกและกระตนใหครจดการเรยนรโดยเนนผเรยนเปนส าคญ และครมการน าไปใชในหองเรยนไดแลวในระดบหนงแตยงมจ านวนไมมาก ซงครยงใชรปแบบการสอนแบบเกา เหมอนภาพทครเคยเหนมาในตอนสมยเรยน และมการยดตดกบเนอหาวชามากกวาการฝกทกษะ กระบวนการ จากการสงเกตชนเรยนในประเทศฟนแลนด ซงเปนประเทศทมคณภาพการจดการศกษาเปนอนดบหนงของโลก ยงเหนไดวาครมการจดการเรยนรโดยใชกจกรรม Active

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

ข

learning ผเรยนเปนผคนพบองคความรดวยตนเอง ผานการปฏบตกจกรรมทครท าหนาทเปนผอ านวยความสะดวกในการจดการเรยนร โดยเฉพาะอยางยง การใช Phenomenon based learning ท าใหผเรยนไดเหนความเชอมโยงของเรองทเรยนในหองเรยนกบชวต และเหนความเกยวโยงกนของความรในวชาตางๆ และการจดการเรยนรทเนนกระบวนการ ซงน าไปสการพฒนาสมรรถนะดานตางๆของผเรยน ๓. บรรยากาศการจดหองเรยนทเออตอการเรยนรของผเรยน มอปกรณทชวยเพมประสทธภาพในการจดการเรยนร ไดแก กลองชารจแทบเลต โตะ เกาอ คอมพวเตอร โปรเจคเตอรและเครองฉาย ในประเทศไทยตองยอมรบวายงมหองเรยนอกจ านวนมากทขาดอปกรณเหลาน ซงมผลท าใหเกดความเหล อมล าของคณภาพการศกษา ๔. พฤตกรรมเชงบวกของครทกระตนใหเกดการเรยนรของเดก เหนไดจากครรอคอย/ยอมรบค าตอบของผเรยน ไมตดสนวาค าตอบนนถกผด แตจะคอยกระตนใหนกเรยนแสดงความคดออกมาและใหค าชมเชยอยเสมอ ซงยงมครไทยอยจ านวนหนงทจดการชนเรยนดวยพฤตกรรมเชงลบท าใหสกดกนความคดสรางสรรค และท าใหเดกไมกลาแสดงออก ๕. ส าหรบกจกรรมเชงปฏบตการส าหรบวทยาศาสตรศกษานนมความเหมาะสมเปนอยางยงในการประยกตใชกบการรเรยนการสอนในประเทศไทย เนองดวยสงเสรมใหนกเรยนมความกระตอร อรนในการเรยนร และสามารถสรางองคความรใหมเพอใชในการพฒนา และแกปญหาทเกดขนจรงในชวตประจ าวน โดยสงเกตวากระบวนการทใชในประเทศฟนแลนดนน มกระบวนการทไมคอยแตกตางจากไทยมากนกเพยงแตมการใชอยางจงจงมากกวา และหวขอทใชในการศกษากมความกวางและสอดคลองกบปญหาในระดบโลกและมการเชอมโยงกบระดบทองถนไดอยางกวางขวาง ดงนน การปรบใหเขากบประเทศไทย จงไมใชเรองยากมากนก โดยนาจะสามารถสงเสรมผาน กจกรรม STEM เพยงแตมการปรบแนวคดและหวขอใหกวางขน ๖. จากการศกษาดงานพบวาการใช ICT ในดานการจดการเรยนการสอนของประเทศฟนแลนดและโรงเรยนทมความพรอมในประเทศไทยไมมความแตกตางกนมากนก ปจจบนการศกษาของประเทศไทยไดใชประโยชนของระบบ ICT ทงทางดานการตดตอสอสาร การจดการเรยนร การตดตามนกเรยนทงดานการเขาเรยน การสงงาน การท าแบบฝกหด และผลการเรยน ซงนกเรยนสามรถตดตอไดอยางงาย สะดวก โรงเรยนบางแหงใชโปรแกรมส าเรจรปตางๆ เพอชวยในการจดการเรยนการสอน เชน Facebook Line Youtube สอหรอบทเรยนออนไลนทมปฏสมพนธกบผเรยน Office 365 เกมสออนไลน ฯลฯ แตกมนกเรยนสวนหนงน าเอาคอมพวเตอรไปใชในทางทผดๆ เชน เลนเกมส หรอเขาเวปไซตทไมเหมาะสม ๗. กระทรวงศกษาธการมแผนหลกในเรองการใช ICT เพอพฒนาคณภาพการเรยนร มเปาหมายใหผเรยนทกคนมโอกาสเขาถงและสามารถใช ICT ตามมาตรฐานหลกสตร ซงจะประกอบดวยเรองส าคญ เชน ความหมายของขอมล แหลงขอมล การจดเกบและเรยกใช สวนประกอบหลกของคอมพวเตอร ประโยชน และการใชระบบปฏบตการ การใชคอมพวเตอร การใชเทคโนโลยกบภมปญญาทองถนและสากลความรและการใชเครอขายคนควา วเคราะหภาษาคอมพวเตอร และการพฒนาโปรแกรม ซงกรอบหลกสตรดงกลาว จะมความยากงาย เปนขนตอน คร อาจารย จะเปนสวนส าคญมากทจะพฒนาความร กระบวนการ ถายทอดความร ใหเดกเรยนอยางเขาใจและสนกสนาน รวมทงใชเพอพฒนาคณภาพชวต คณภาพการท างานของคร อาจารย เดกและผปกครองทเกยวของทกคน

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

ค

๘. การจดสถานท ในฟนแลนด มรปแบบทก าหนดใหสถานทในโรงเรยนมความเหมาะสมกบนกเรยนทจะเลน มมพกผอน เรยนร หรอมมทเปนสวนตวแกนกเรยนไดตามความตองการของแตละบคคล ซงเปนการเนนและเปดโอกาสใหนกเรยนไดแสดงตวตนของตนเอง หรอเลอกท าในสงทตนสนใจไดอยางหลากหลาย ๙. การบรหารจดการในโรงเรยนทเนนความเทาเทยม ความเสมอภาค และการใหพนทแลกเปลยนระหวางครกบนกเรยน และครกบครดวยกน ๑๐. กระบวนการจดการเรยนการสอน ทก าหนดสถาณการณ หรอ ประเดน ทเปดโอกาสใหนกเรยนวพากษวจารณ แสดงความคดเหน ระหวางเพอนนกเรยนดวยกน และระหวางเพอนนกเรยนกบคร โดยใหการยอมรบในทกความคดเหน ซงเปนปจจยพนฐานของกระบวนการประชาธปไตย ทถกปลกฝงในหองเรยน โดยไมเนนการแขงขนวาเพอใหไดผลการประเมนทสงกวา ๑๑. การประเมนผลการเรยน ควรแบงสดสวนเปน สมรรถนะ เนอหา และการประยกใช ใหมความใกลเคยงกน เพอใหนกเรยนมแนวทางในการน าเนอหา และสมรรถนะ ทไดรบไปประยกตใชไดจรง

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

ง

กตตกรรมประกำศ

โครงการอบรมและสมมนาการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรส าหรบผมความสามารถพเศษดานวทยาศาสตร และคณตศาสตร ณ University of Helsinki ประเทศฟนแลนดจะไมสามารถเกดขนไดหากปราศจากความรวมมอทงภาครฐและเอกชน ศงมรายนามดงตอไปน กราบขอบพระคณ ทานบญรกษ ยอดเพชร เลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ทมอบนโยบายและโอกาสในการเรยนรแกคณะผจดท ารายงาน ขอบพระคณ ทาน ผอ.วนชย ธงชย ผอ านวยการส านกการคลงและสนทรพย ทใหค าปรกษา และมอบแนวคดทมประโยชนตลอดการเดนทาง ขอบพระคณ ทาน ผอ.โชตมา หนพรก ผอ านวยการกลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ทประสานงานกบหนวยจดอบรม และอ านวยความสะดวก จนสามารถท าใหงานครงนส าเรจลงไดอยางประทบใจทกภาคสวน ขอบพระคณอาจารยนพดล หอทอง และอาจารยพชรา พมพชาต ทประสานงาน University of Helsinki และหนวยงานตาง ๆ ทงของประเทศไทยและประเทศฟนแลนดจนสามารถสรางโอกาสในการเรยนรครงน ขอขอบคณคณดารากร เพญศร นกวเทศสมพนธส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานกระทรวงศกษาธการ ทคอยประสานงาน อ านวยความสะดวกดานการสอสาร และใหขอมลอนเปนประโยชนในอบรมสมมมาในครงน ขอขอบคณ คณะวทยากรจากและ ทม Facilitators จาก The Normal Lyceum of Helsinki, Faculty of Behavioral Sciences in University of Helsinki ทกทานทจดการอบรมและจดกระบวนการเรยนร ท าใหเขาใจ Phenomenon based learning มากยงขน และในทายทสดขอขอบคณคณะเดนทาง และผอยเบองหลงทไมอาจเอยนามไดหมดสนทใหโอกาสในการพฒนาตนเองเพอรวมพฒนาคณภาพการศกษาไทยตอไป

คณะผจดท ารายงาน เมษายน 2562

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

จ

ค ำน ำ

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน โดยส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ด าเนนงาน โครงการอบรมและสมมนาการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรส าหรบผมความสามารถพเศษ ดานวทยาศาสตร และคณตศาสตร ณ University of Helsinki ประเทศฟนแลนด โดยมผเขารวมโครงการในครงนไดแก ผบรหาร สพฐ. นกวชาการศกษา และขาราชการครจากโรง เรยนแมขายทง 9 เครอขาย ครโรงเรยนศนยสะเตมศกษา และศกษานเทศก รวมทงสน 19 คน ระหวางวนท 13-20 มนาคม 2562 บดนการอบรมสมมนาดงกลาวไดเสรจสนเรยบรอยแลว คณะผเขารวมอบรมจงจดท ารายงานฉบบนขนเพอสรปความรทไดรบจากการอบรม และรวบรวมเอกสารตาง ๆ ไวในภาคผนวก เพอใชเปนขอมลใหส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และผสนใจส าหรบศกษาเนอหาตางๆทเกยวของกบการจดการอบรมครงน

คณะผจดท ารายงาน เมษายน 2562

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

ฉ

สำรบญ รำยกำร หนำ 1. An overview of phenomenon based learning ๔

- การจดการเรยนรโดยใชปรากฎการณเปนฐาน (Phenomenal based learning : PhBL)

4

- แนวคดตาง ๆ ทสงผลตอประสทธภาพในการจดการเรยนรแบบ PhBL 5 - ประเดนในการอภปรายเกยวกบการจดการเรยนรโดยใชปรากฎการณเปนฐาน

(Phenomenal based learning : PhBL) 6

2. Teaching and learning methods of phenomenon based learning 8 - ขนตอนการจดการเรยนรแบบ PhBL 8 - ขนตอนการท าปฏบตการ (Work shop) 8

3. Implementation of phenomenon base learning 11 - ขนตอนการจดการเรยนรรวมกนระหวางรายวชา 11 - ตวอยาง การจดการเรยนการสอนรวมระหวางวชาฟสกสและวชาประวตศาสตร 12

4. The Evaluation of Phenomenon Based Learning 14 - ลกษณะเดนของการประเมนในประเทศฟนแลนด 14 - ลกษณะทวไปของการประเมนในประเทศฟนแลนด 14 - ตวอยางการประเมนผล 15

5. Teacher Training in Finland 17 - การฝกหดครในประเทศฟนแลนด 17

6. Integration “Step by step” guide to successful pedagogical products 19 - การสอนแบบ Step by step 19

๗. The role of practical activity in science education 21 - กจกรรมเชงปฏบตในวทยาศาสตรศกษา 21 - เปาหมายของการใชกจกรรมเชงปฏบต 21 - บทบาทของกจกรรมเชงปฏบต 21 - การเรยนรโดยใชโครงงานเปนฐานในวทยาศาสตรศกษา 21 - บทบาทส าคญของครในการเรยนรโดยใชโครงงานเปนฐาน 22 - การแสดงตวอยางกจกรรม ทใชการสอนแบบ กจกรรมเชงปฏบตซงใชการเรยนรแบบ

โครงงานเปนฐาน 22

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

ช

สำรบญ รำยกำร หนำ 8. ICT in Education เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในการศกษา 24

- เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ใน Finnish education 24 - ดานโครงสรางพนฐานภายในหองเรยน 24 - การใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในการศกษาใน Normaalilyseo 25 - ขอสงเกต 26

9. School visit - Auroran Koulu in Espoo 29 - การจดหองเรยน 29 - การสงเกตชนเรยน ชนประถมศกษาปท 4 วชาวทยาศาสตร 30 - การสงเกตชนเรยน ชนประถมศกษาปท 5 วชาตดเยบเสอผา และ งานไม 31

10. School visit - Etela Tapiola Lukio in Espoo 32 - กำรศกษำระดบมธยมศกษำตอนปลำยในประเทศฟนแลนด 32 - กำรจดกำรเรยนรเพอมงสกำรเปนผประกอบกำร 35

ขอเสนอแนะในกำรประยกตใชในประเทศไทย 38 ภำคผนวก 40

- ภำคผนวก ก ก าหนดการโครงการสงบคลากรเขารวมโครงการฝกอบรมและสมมนาการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร ส าหรบผมความสามารถพเศษทางดานวทยาศาสตรและคณตศาสตร ณ University of Helsinki ประเทศฟนแลนด ระหวางวนท 13 – 20 มนาคม 2562

41

- ภำคผนวก ข ผเขารวมโครงการสงบคลากรเขารวมโครงการฝกอบรมและสมมนาการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรส าหรบผมความสามารถพเศษทางดานวทยาศาสตรและคณตศาสตร ณ University of Helsinki ประเทศฟนแลนดระหวางวนท 13 – 20 มนาคม 2562

46

- ภำคผนวก ค รายชอผจดท ารายงานโครงการสงบคลากรเขารวมโครงการฝกอบรมและสมมนาการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรส าหรบผมความสามารถพเศษทางดานวทยาศาสตรและคณตศาสตร ณ University of Helsinki ประเทศฟนแลนดระหวางวนท 13 – 20 มนาคม 2562

51

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๑

รำยงำนโครงกำรสงบคลำกรเขำรวมโครงกำรฝกอบรมและสมมนำกำรจดกำรเรยนกำรสอนวทยำศำสตรส ำหรบผมควำมสำมำรถพเศษดำนวทยำศำสตร และคณตศำสตร ณ University of Helsinki

ประเทศฟนแลนด

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน โดยส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ด าเนนงานโครงการหองเรยนพเศษวทยาศาสตรซงมวตถประสงคเพอสงเสรมสนบสนนนกเรยนทมความสามารถพเศษดานวทยาศาสตร คณตศาสตร และเทคโนโลย พรอมทงพฒนาไปสความเปนนกวจย นกประดษฐ คดคน ดานวทยาศาสตรทมคณภาพระดบสากล มโรงเรยนในโครงการ 220 แหง ครอบคลมทกภมภาคทวประเทศ นน ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ตระหนกถงความส าคญ ในการพฒนาการจดการเรยนการสอนส าหรบผมความสามารถพเศษทางดานวทยาศาสตร และคณตศาสตร โดยเฉพาะครผจดกจกรรมการเรยนรใหกบนกเรยน จงเหนควรสงบคลากรเขาฝกอบรมและสมมนาเพอพฒนาศกยภาพครใหมการจดการเรยนการสอนส าหรบนกเรยนผมความสามารถพเศษอยางมประสทธภาพ และเหมาะสมกบศกยภาพและความแตกตางระหวางบคคล ณ University of Helsinki ประเทศฟนแลนด ซงเปนประเทศทมการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรทไดรบการยกยองวามการศกษาดทสด จะเปนแนวทางในการพฒนาการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร และคณตศาสตรใหกบครวทยาศาสตร และคณตศาสตร โดยกจกรรมสอดคลองกบจดเนน สพฐ. และสนองนโยบายการพฒนาการเรยนการสอนภาษาองกฤษระดบการศกษาข น พ น ฐ าน และ STEM Education ท บ รณากา ร คว า มร ร ะ ห ว า ง ศ า สต ร ก บว ทยาการต างๆ ว ทยาศาสตร เทคโนโลย ว ศวกรรม และคณตศาสตร เปนไปตามวตถประสงคท เคยไดขอเสนองบประมาณจากส านกงบประมาณไว

ครผเขารวมโครงการในครงนเปนครผสอนวทยาศาสตรและคณตศาสตรทเปนตนแบบ ในการจดการเรยนการสอนของโครงการหองเรยนพเศษวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลย และสงแวดลอม และสามารถน าองคความรทได มาขยายผลใหกบครในโครงการ ทง 220 โรงเรยน เชน การจดการเรยนการสอนแบบคดเชงวทยาศาสตร (Scientific Thinking) การจดการเรยนการสอนโดยใชโครงงานเปนฐาน (Project- based Learning) การสอสารทางวทยาศาสตร (Science Communication) และวทยาการค านวณ (Computing Science) ซงเปนกระบวนการคดเชงวเคราะหอยางเปนระบบ และสามารถน ามาปรบใชเพอแกไขปญหาไดอยางสรางสรรคในสาขาวชาตางๆ อกทงยงท าหนาทเปนผประสานงานของโครงการหองเรยนพเศษวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลย และสงแวดลอม ทมความเสยสละและมความรบผดชอบตอหนาททไดรบมอบหมายดวยดเสมอมา ทงน ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ไดประสานกบ University of Helsinki แลว และทางมหาวทยาลยใหการสนบสนนดวยความยนดยง โดยมผเขารวมโครงการในครงนไดแก ผบรหาร สพฐ. นกวชาการศกษา และขาราชการครจากโรงเรยนแมขายทง 9 เครอขาย และครโรงเรยนศนยสะเตมศกษา รวมทงสน 19 คน ดงรายชอตอไปน

๑. นายบญรกษ ยอดเพชร เลขาธการ กพฐ.

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๒

๒. นายวนชย ธงชย ผอ านวยการส านกการคลงและสนทรพย ๓. นางสาวโชตมา หนพรก นกวชาการศกษาช านาญการพเศษ ๔. นางสาวพรเพญ ทองสมา นกวชาการศกษาช านาญการพเศษ ๕. นายเอกสทธ ปยะแสงทอง ครช านาญการชวยราชการ สวก. ๖. นายนพพร แสงอาทตย นกวชาการศกษาช านาญการ ๗. นางสภารตน นอยนาง ศกษานเทศกช านาญการพเศษ สพป.อบลราชธาน เขต 3 ๘. นางสาวศภวตา จรรยา ศกษานเทศกช านาญการพเศษ สพป.บรรมย เขต ๒ ๙. นายธนกฤต เลศล า ครช านาญการ โรงเรยนหองสอนศกษา ๑๐. นางสาวมณศา ชนจต ครช านาญการ โรงเรยนศรทธาสมทร ๑๑. นางสาวเกวลนทร ทวมกลาง ครปฏบตการ โรงเรยนสรนารวทยา ๑๒. นางสาวศวพร ศรจรญ ครช านาญการ โรงเรยนชลกนยานกล ๑๓. นางสาวอภณหพร มานม ครช านาญการ โรงเรยนยพราชวทยาลย ๑๔. นางสาวพชราภรณ ทองนาค ครผชวย โรงเรยนพษณโลกพทยาคม ๑๕. นางสาวปรดา โชตเชย ครปฏบตการ โรงเรยนเบญจมราชทศ ๑๖. นายธวช แพรกทอง ครปฏบตการ โรงเรยนหาดใหญวทยาลย ๑๗. นายระชานนท ศรเพชร ครช านาญการพเศษ โรงเรยนแกนนครวทยาลย ๑๘. นางสรรตน ประจกษววทย ครช านาญการพเศษ โรงเรยนเทพศรนทร ๑๙. นางดารากร เพญศร นกวเทศสมพนธช านาญการ จากการอบรมและสมมนาการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรส าหรบผมความสามารถพเศษ

ดานวทยาศาสตร และคณตศาสตร ณ University of Helsinki ประเทศฟนแลนด ไดท าการสรปองคความรออกเปนหวขอตาง ๆ จ านวน ๑๐ หวขอ ดงตอไปน

1. Teacher training in Finland / ITE at Helsinki University Teacher Training School 2. Integration -Step by step - guide to successful pedagogical products 3. The role of practical activities in Science Education 4. ICT in Education ๕. An overview of phenomenon based learning ๖. Teaching and learning methods of phenomenon based learning ๗. Implementation of phenomenon based learning ๘. The evaluation of phenomenon based learning ๙. School visit : Auroran Koulu in Espoo ๑๐. School visit : Etelä Tapiola Lukio in Espoo

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๓

(ก)

(ข) (ค)

ภำพท 1 ผบรหาร สพฐ. นกวชาการศกษา และขาราชการครผเขารวมโครงการ (ก) ผบรหาร สพฐ. นกวชาการศกษาเขาพบนายนพพรอจฉรยวนช เอกอครราชทต ณ กรงเฮลซงก ประเทศ

ฟนแลนด (ข) การประชม After Action Review (AAR)

(ค) ผบรหาร สพฐ. นกวชาการศกษารบวฒบตรการอบรมจาก University of Helsinki โดยแตละหวขอจะมผรบผดชอบสรปองคความร (ภาคผนวก ค) แลวน าเสนอในการประชม After Action Review (AAR) ทกวนทเขารบการอบรมและสมมนา แลวท าการวเคราะหเปรยบเทยบกบบรบทของประเทศเพอน าแนวคดมาปรบใชในการพฒนาคณภาพการศกษา โดยมรายละเอยดในแตละหวขอดงน

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๔

1. An overview of phenomenon based learning (ภำพรวมของกำรจดกำรเรยนรโดยใชปรำกฎกำรณเปนฐำน)

วทยำกร 1. Mr.Taneli Nordberg 2. Mr.Ilkka Ahola-Luttila กำรจดกำรเรยนรโดยใชปรำกฎกำรณเปนฐำน (Phenomenal based learning : PhBL)

การจดการเรยนรโดยใชปรากฎการณเปนฐาน (Phenomenal based learning : PhBL) หมายถง การจดการเรยนรโดยใชปรากฎการณตาง ๆ เปนจดเรมตนในการกระตนใหผเรยนเกดการเรยนร โดยอาศยแนวคดพนฐานทผเรยนสามารถสรางองคความรไดเอง (Constructivism) ผานกระบวนการจดการเรยนร เชงรก (Active learning) เชน การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem based learning) การเรยนรโดยใ ช โ ค ร ง ง า น เ ป น ฐ า น ( Project based learning) ฯ ล ฯ โ ด ย ก า ร จ ด ก า ร เ ร ย น ร แ บ บ PhBL เปนการบรณาการแบบสหวทยาการ (Interdisciplinary Integration) ซงลกษณะส าคญของการจดการเรยนรโดยใชปรากฎการณเปนฐานนนคอ เนนการเรยนรแบบ สหวทยาการ ( Inter Disciplinarity) โดยไมแบงรายวชาเหมอนการจดการศกษาทวไป และเรยนรผานปรากฏการณทเปนสภาพจรง (ปรากฏการณทเกดขนในอดต ปจจบน หรอปรากฏการณทมแนวโนมทจะเกดขน) โดยในการเรยนรนนจะเนนการเรยนรแบบเชงรก (Active Learning) เชน ใชกระบวนการจดการเรยนรแบบ ปญหาเปนฐาน เนนใหนกเรยนไดสบเสาะหาความรดวยตนเอง ไดสงเคราะหความร และแกปญหาดวยตนเอง ทงนในประเทศฟนแลนดกไดปฏรปการศกษาในประเทศ โดยใชการจดการเรยนรแบบ PhBL ซงสงทเปลยนไปในระบบการศกษาอยางชดเจน คอ

1. ในหลกสตรของประเทศฟนแลนดไดมการก าหนดให ในหนงปการศกษาจะตองมการจดการเรยนรแบบ PhBL อยางนอย 1 ครง 2. คณะครจะตองสงเสรมใหนกเรยนเชอมโยงความรในรายวชาอน ๆ เพอใหเขากบบรบทเพอท าใหเกดกระบวนการเรยนรรวมกนกบรายวชาของตนเอง (Cross curricular learning) 3. สาระวชาตาง ๆ ยงคงแยกสอนตามรายวชา แตเนนการบรณาการระหวางรายวชามากขน

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๕

(ก)

(ข)

ภำพท ๒ การอบรมและสมมนา An overview of phenomenon based learning (ก) บรรยากาศการอบรมและสมมนาภายในหองเรยน

(ข) วทยากรอธบายในหวขอ An overview of phenomenon based learning

แนวคดตำง ๆ ทสงผลตอประสทธภำพในกำรจดกำรเรยนรแบบ PhBL 1. Responsibility ผเรยนมความรบผดชอบในการท างานทไดรบมอบหมายโดยครตองวางแผนอยางรอบคอบวางานทมอบหมายนนทาทาย และเหมาะสมตอความสามารถของผเรยน 2. Moving school เนนการเรยนรผานกจกรรมทมลกษณะเปนกจกรรมเชงกายภาพ (Physical activity) ซงผเรยนสามารถสงเกตปรากฏการณผานประสาทสมผสทงหาและปฏบตได เพอน าไปเชอมโยงกบองคความรทคนควาเพมเตมในการท าความเขาใจ ตความ และลงขอสรปจากปรากฎการณนน ๆ 3. Interaction between school and parents ผปกครองมสวนรวมในการพฒนาการจดการเรยนการสอนในโรงเรยน 4. The structure of the school day เวลาทใชในการจดการเรยนรมความยดหยนและเหมาะสมกบเนอหา 5. Action based learning การจดการเรยนรทเนนการปฏบต เชน บทบาทสมมต (role play) การแสดง (drama) การอภปราย (debate) ความรวมมอรวมใจ (Co-operative) 6. New technology มการน าเทคโนโลยสมยใหม ๆ มาใชในการจดกาเรยนร 7. Together ในการจดการเรยนรนกเรยนตางอายสามารถจบกลมหรอขามระดบชน เพอเรยนรรวมกนได และเมอมการจบกลมนกเรยนทมอายตางกนหรอขามระดบชน นกเรยนทมอายมากกวาจะรบผดชอบดแลนกเรยนทมอายนอยกวา 8. Alternative to working in a traditional classroom นกเรยนสามารถเลอกสถานทในการเรยนไดซงอาจเปนภายในหองเรยนหรอนอกหองเรยนขนอยกบลกษณะการท างานรวมถงธรรมชาตของวชาทไดรบการมอบหมายชนงานนน 9. Feedback มการสะทอนผลโดยใชลกษณะการสะทอนผลเชงบวกเพอกระตนนกเรยนสามารถพฒนาไดอยางเหมาะสม

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๖

ประเดนในกำรอภปรำยเกยวกบกำรจดกำรเรยนรโดยใชปรำกฎกำรณเปนฐำน (Phenomenal based learning : PhBL) 1. บทบาทของครในการจดการเรยนรโดยใชปรากฎการณเปนฐาน ตอบ ครมบทบาทในการสงเสรมใหนกเรยนไดสงเกต ตงค าถาม โดยน าบรบทหรอปรากฏการณทเกดขนมาเปนสงเราความสนใจ ใหนกเรยนไดเกดกระบวนการสบเสาะหาความร 2. สงทเชอมโยงระหวางหลกสตรคออะไร ตอบ ปรากฎการณทน ามาเปนบรบท 3. สงทจ าเปนทจะท าใหการจดการเรยนรโดยใชปรากฎการณเปนฐาน (Phenomenal based learning : PhBL) มประสทธภาพคออะไร ตอบ ปรากฏการณทน ามาเราความสนใจนกเรยนจะตองสามารถบรณาการความรไดหลายวชา และท าใหนกเรยนไดเขาถงแกนของความรจรง ๆ 4. ท าไมการจดการเรยนรโดยใชปรากฎการณเปนฐาน (Phenomenal based learning : PhBL) จงส าคญตอระบบการศกษา ตอบ เพราะเปนการเชอมโยงความรในหองเรยนกบชวตจรง เพอใหนกเรยนสามารถน าความรไปใชแกปญหาในชวตจรงได 5. ท าไมจงตองการจดการเรยนรโดยใชปรากฎการณเปนฐาน (Phenomenal based learning : PhBL) ตอบ นกเรยนไดท าความเขาใจในปรากฏการณทเกดขนจรง และสามารถน าความรไปอธบายหรอแกปญหาในสถานการณไดอยางเหมาะสม ท าใหการเรยนรนน ๆ มความหมาย และคงทน

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๗

ภำพท ๓ การจดการเรยนรแบบ PhBL ใชปรากฎการณใกลตวของนกเรยน ซงตองมความสอดคลองกบหลกสตร มาจดการเรยนร และกระตนใหนกเรยนขยายของเขตองคความรของตนจนเกดเปนสมรรถนะ

ภำพท ๔ พนฐานส าคญในการจดการเรยนรแบบ PhBL

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๘

2. Teaching and learning methods of phenomenon based learning (กำรจดกำรเรยนรและกำรเรยนรตำมแนวทำงของกำรจดกำรเรยนรโดยใชปรำกฎกำรณเปนฐำน)

วทยำกร 1. Mr.Taneli Nordberg 2. Mr.Ilkka Ahola-Luttila

ขนตอนกำรจดกำรเรยนรแบบ PhBL 1. เลอกปรากฏการณทใชในการจดการเรยนรแบบ PhBL ซงตองมลกษณะเปนปรากฏการณทใกลตวนกเรยน หรอมความส าคญตอชวตของนกเรยน โดยอาจเปนปรากฏการณทเกดขนไปแลว ก าลงเกดขน หรอก าลงจะเกดขนกได ซงปรากฏการณนตองมความสอดคลองกบมาตรฐานและตวชวดตามหลกสตร 2. ใชกระบวนการ PEE ในการจดการเรยนรปรากฏการณทเลอก โดยแตละขนตอนของกระบวนการมรายละเอยดดงน

2.1 P (Planning) คอ การวางแผนการจดการเรยนร โดยมการวางแผนรวมกนระหวางครผสอนในแตละวชาเรมตนจากการคดเลอกเนอหาจากมาตรฐานและตวชวดทสามารถจดการเรยนรรวมกนได แลวรวมกนออกแบบการจดการเรยนรท เหมาะสมตอธรรมชาตวชานน ตวอยางเชนวชาสงคมศกษาและวทยาศาสตรทรวมการจดการเรยนรเรยนฟสกสนวเคลยรโดยยกประวตศาสตรชวงสงครามโลกครงทสอง มาจดการเรยนรรวมกบการคนพบองคประกอบของอะตอมจนถงการน าเอาความรทไดไปใชพฒนาระเบดปรมาณ

2.2 E (Execution) คอ การด าเนนการจดการเรยนร จะมงเนนใหผเรยนแสวงหาความรดวยตนเองโดยการคนควาอยางหลากหลาย ออกแบบการประเมนเชงปฏบตในการทบทวนวรรณกรรมท เกยวของอภปรายโตเถยงเชงวชาการเพอพฒนาความรของตนเอง โดยครท าหนาทเปนผอ านวยความสะดวกในการจดกจกรรมการเรยนรรวมทงใหแรงเสรมทางบวกแกนกเรยนใหเกดความมงมนตงใจและกลาทแสดงความเปนตวตนของตนเอง

2.3 E (Evaluation) คอ การประเมน เปนการประเมนระหวางเรยนทสะทอนใหเหนพฒนาการของผเรยน โดยมลกษณะการประเมนทหลากหลาย เชนการประเมนโดยคร เพอน ผปกครอง และผเรยนประเมนตนเอง จดมงหมายของการประเมนทไมใชมงเนนเกรดหรอผลการเรยน แตมงเนนใหผเรยนพฒนาตวเองยงขน โดยททกคนสามารถพฒนางานของตนเองในกรอบทก าหนด ซงการประเมนอาจก าหนดคะแนนใหอยในรายวชาใดรายวชาหนงแตมการประเมนรวมกนของครมากกวาหนงคน หรอก าหนดใหอยในรายวชาทงสองวชากไดตามความเหมาะสม ขนตอนกำรท ำปฏบตกำร (Work shop) วทยากรไดยกตวอยางการออกแบบกจกรรม PhBL โดยใชกระบวนการ PEE เชน เรอง Translation (การแปล) ซงเปนกจกรรมทออกแบบมาส าหรบนกเรยนเกรด 8 (หรอนกเรยนในระดบมธยมศกษาปท 2) จ านวน 25 คน ในรายวชาภาษาองกฤษและภาษาฟนนช (ภาษาราชการของฟนแลนด) มการมอบหมายงานใหกบนกเรยนเปนคหรอเปนกลม โดยใหนกเรยนใชภาษาองกฤษและภาษาฟนนชในการจดกจกรรมในรปแบบของวรรณกรรมทางภาษาแบบตาง ๆ เชน นวนยาย (Fiction) เรองจรง สารคด อตชวประวตคนส าคญ (Non-Fiction) กวนพนธ (Poetry) เนอเพลง (Lyrics) และค าบรรยายใตภาพยนตหรอละคร (Subtitles) เปนตน

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๙

โดยใชเวลาในการจดการจดการเรยนการสอน 2 คาบ/สปดาห มการเรยน 4 หนวย/สปดาห รวมทงสนจ านวน 14 สปดาห โดยในแตละสปดาหจะมการก าหนดหวขอเพอใหนกเรยนน าไปใชในการด าเนนกจกรรมตามทกลาวมาขางตน (“Theme of the week”) หลงจากด าเนนกจกรรม Phenomenon ดงกลาวเสรจสนแลวจะมการประเมนผลทงคร นกเรยน และกระบวนการด าเนนงานทงหมด วาจดอยในล าดบใด และกจกรรมดงกลาวมขอดขอเสยอยางไร จากนนวทยากรไดใหผเขารบการอบรมแบงกลมและออกแบบกจกรรม PhBL โดยใชกระบวนการ PEE มากลมละ 1 เรอง โดยวทยากรไดยกตวอยางหวขอตาง ๆ ดงน ตวแทนในสงคม (Agent in society) เทยวรอบโลก (Trip around the world) ความเทาเทยม (Equality) น าและอาหาร (Water and food) และบานเกดของฉน (My hometown) แลวใหแตละกลมลองก าหนดหวขอเรองทตนเองสนใจ ซงแตละกลมก าหนดหวขอเรองไดหลากหลายแตกตางกน เชน ของเสยทเกดขนในโรงเรยน ปญหาฝนละออง เปนตน จากนนวทยากรไดสลบหวขอของกลมตนเองใหกลมอน แลวใหเอาหวขอทไดจากกลมอนมาออกแบบกจกรรมโดยใชกระบวนการ PEE

(ก) (ข)

ภำพท ๕ การอบรมการจดการเรยนรแบบ PhBL ใชกระบวนการ PEE (ก) วทยากรอธบายขนตอนการจดการเรยนรแบบ PhBL ใชกระบวนการ PEE

(ข) ผเขารบการอบรมแบงกลมและออกแบบกจกรรม PhBL โดยใชกระบวนการ PEE

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๑๐

ภำพท ๖ ขนตอนการจดการเรยนรแบบ PhBL และสรปแนวคดของกระบวนการ PEE

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๑๑

3. Implementation of phenomenon base learning (กำรน ำกำรจดกำรเรยนรแบบประสบกำรณเปนฐำนลงสกำรปฏบต)

วทยำกร 1. Dr. Lasse Hongisto 2. Dr. Johanna Jauhiainen ขนตอนกำรจดกำรเรยนรรวมกนระหวำงรำยวชำ

การจดการเรยนรแบบประสบการณเปนฐานลงสการปฏบตจ าเปนตองออกแบบการเรยนรทมงเนนใหผเรยนเรยนรจากองคความรของศาสตรตาง ๆ อยางลมลก ซงจ าเปนอยางยงทจะตองบรณาการทงในสาขาเดยวกนและภานนอกสาขาวชา โดยสามารถสรปเปนแนวทางไดดงน

1. ครทตองการจดการเรยนรรวมกนจะตองมความเขาใจพนฐาน ดงน 1.1 ความรในโลกสามารถหาไดจากมมมองทแตกตางกน แตมความเกยวเนองเชอมโยงกน 1.2 ผเรยนสามารถวเคราะหความรไดลมลกขนจากการเรยนรผานความแตกตางขององคความร

และธรรมชาตวชาในแตละสาขา 1.3 ทกรายวชามธรรมชาตวชาแตกตางกน แตมความส าคญเทาเทยมกน 1.4 บางรายวชามเนอหาบางสวนทเกยวเนองเชอมโยงกน และสามารถน ามาจดการเรยนรรวมกน

ได 2. ความตองการพนฐานในการจดการเรยนรโดยใชปรากฏการณเปนฐาน ในรปแบบการจดการเรยนร

รวมกนระหวางรายวชาสามารถด าเนนการ โดยมเงอนไขส าคญ ๓ ประการไดแก 2.1 ตองมครมากกวา 1 สาขาวชามารวมออกแบบการเรยนร จดการเรยนร และประเมนผลการ

เรยนรรวมกน 2.2 ตองมการท างานรวมกนเปนทม เปนกลยาณมตรเปดกวางในการจดการเรยนรรวมกนใหกบ

ผเรยน 2.3 ตองจดโครงสรางหลกสตร และก าหนดตารางเรยนรวมกน โดยอาจเปนภาคเรยนละ 1 ครง ป

การศกษาละ 1 ครง หรออยางอนตามความเหมาะสมและบรบทของสถานศกษา 3. การเลอกวธการสอนใหเหมาะสมกบธรรมชาตวชา ตวอยางเชน

3.1 การพรรณา (Narrative) ใชเพอพสจนขอเทจจรงผานการอธบายทเปนล าดบขนตอนและเชอมโยง องคความรตางๆ ผานการอธบายโดยใชหลกฐานเชงประจกษ จากนนจงตความและวเคราะหความนาเชอถอจากค าอธบายตาง ๆ แลวลงขอสรปรวมกน

3.2 การสอนแบบ Story line ใชเพอกระตนใหผเรยนเกดการเรยนรโดยใชค าถามขยายขอบเขตความร ของผเรยนเพอผเรยนท าความเขาใจปรากฏการณทเกดขนรอบตว โดยมการเรยงล าดบเหตการณและค าถามจากงายไปยาก ซงจะท าใหมความนาสนใจในการเรยนรและสงเสรมตอเจตคตคานยมทกษะและความร

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๑๒

ของผเรยนซงผเรยนสามารถแสดงออกผานกจกรรมตางๆ เชน การอภปราย การสาธต การแสดงบทบาทสมมต เพอสอสารใหเหนถงผลการเรยนรทเกดขน

ตวอยำง กำรจดกำรเรยนกำรสอนรวมระหวำงวชำฟสกสและวชำประวตศำสตร

ตวอยางน เปนการจดการเรยนรทบรณาการรวมกนระหวางวชาประวตศาสตรและฟสกส ซงเกดขนโดย ครสองคนทมความสนใจในบทบาทของประวตศาสตรตอวงการวทยาศาสตร และบทบาทของวทยาศาสตรในหนาประวตศาสตร โดยใชสงครามโลกครงทสองและชวงเวลาทเกยวของ ซงเปนชวงเวลาทมการพฒนาความรดานฟสกสนวเคลยร มาใชกระตนความสนใจ เพอใหนกเรยนท าความเขาใจ และเรยนรเกยวกบผลของเศรษฐกจและสงคมตอความกาวหนาทางวทยาศาสตร และผลของวทยาศาสตรตอการเปลยนแปลงของสงคมและเศรษฐกจ และใหนกเรยนไดเรยนรเกยวกบต าแหนงประเทศเกดของนกวทยาศาสตรบนแผนทโลก

ตวอยางเหตการณส าคญ ไดแก การขยายอ านาจของนาซเยอรมน การพฒนาความรเกยวกบกมมนตรงสและโครงสรางอะตอม แนวคดปฏกรยานวเคลยรฟชชน การเปลยนแปลงผลตภณฑมวลรวมประชาชาต (GDP) กอนและหลงการเกดสงครามโลก

การจดการเรยนรครงนจดใหกบเดกนกเรยนระดบชนเตรยมศกษาปท 4 - 6 ทมความรพนฐานดานฟสกสนวเคลยร ซงมกระบวนการจดการเรยนการสอน ดงน

๑. ท าการทดลองเรอง การเบนของรงสแอลฟาในสนามแมเหลก ๒. แบงกลมผเรยน กลมละ 3 คนและเลอกหวขอทนกเรยนสนใจ ๓. ผเรยนมการท างานรวมกนเปนกลม แบงหนาทรวมกนใหความรอภปรายโตแยงรวมทงแลกเปลยน

เรยนรจดกระท าและน าเสนอขอมลภายในกลมของตนเอง เมอตกผลกองคความรแลวใหน าเอาความรนไปแลกเปลยนเรยนรกบเพอนตางกลมโดยครท าหนาทเปนผอ านวยความสะดวกและรวมกนสรปองคความรกบผเรยน

๔. ครใหนกเรยนด Timeline คนพบอะตอม และการคดคนนวเคลยร ควบคไปกบการทครวชาประวตศาสตรสอนต าแหนงประเทศเกดของนกวทยาศาสตรทคนพบแตละชวงเวลาบนแผนทโลก

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๑๓

ภำพท ๗ การน าการจดการเรยนรแบบประสบการณเปนฐานลงสการปฏบต

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๑๔

4. The Evaluation of Phenomenon Based Learning (กำรประเมนผลในกำรเรยนรโดยใชปรำกฏกำรณเปนฐำน)

วทยำกร Ms. Kaisu Otsamo ลกษณะเดนของกำรประเมนในประเทศฟนแลนด

จากการอบรมและสมนนาวทยากรไดใหแนวคดเกยวกบลกษณะเดนของการประเมนผลของประเทศฟนแลนดไวดงน

๑. ประเทศฟนแลนดไมมการวดผลระดบชาต ในระดบการศกษาขนพนฐาน (ม.3) แตจะวดผลระดบชาต มการวดผลเมอนกเรยนเรยนจบชนมธยมศกษาตอนปลาย (ม.6) โดยขอสอบทใชในการวดผลเปนขอสอบขอเขยน

๒. ประเทศฟนแลนดใหความส าคญกบการประเมนผลในชนเรยนของคร โดยถอเปนจดยตของการประเมนในระดบการศกษาขนพนฐาน

๓. ครจะประเมนผลอยางตอเนองในระหวางกระบวนการจดการเรยนร ทงดานความร และทกษะกระบวนการ ทสอดดคลองเปนเนอเดยวกนเพอประเมนสมรรถนะของนกเรยน

๔. ครมกระบวนการการวดทกษะและความรดวยวธการทหลากหลาย ใชผลการวดยนยนซงกนและกนจนมนใจในการตดสนผลของนกเรยน

๕. การสะทอนผลการจดการเรยนรรวมกน ระหวางครกบนกเรยน นกเรยนกบเพอนนกเรยน และการสะทอนผลดดนตวนกเรยนเอง ในการจดการเรยนการสอนทกขนตอน ถอเปนสงส าคญ ในการประเมนผลการจดการศกษา

ลกษณะทวไปของกำรประเมนในประเทศฟนแลนด

๑. ครเปนผการจดการเรยนรควบคไปกบการวางแผนการประเมนผลผลอยางละเอยดกอนเรมวดผลจรงกบนกเรยน

๒. การวดผลไมสามารถแยกออกจากกระบวนการเรยนรได ดงนนการวดผลจงมการวดในทกกระบวนการจดการเรยนการสอน

๓. ครใชทฤษฎของ Krathwohl-Anderson มาใชในการวดดานความร และกระบวนการ ไดจดโครงสรางในมตดานความรเปน 4 ประเภท ไดแก

๓.๑ ความรเกยวกบความเปนจรง (Factual knowledge) ความรในสงทเปนจรงอย เชน ความร เกยวกบค าศพท และความรในสงเฉพาะตางๆ

๓.๒ ความรในเชงมโนทศน (Conceptual knowledge) ความรทมความซบซอน มการจดหมวดหมเปนกลมของความร สามารถสรปสาระส าคญของเนอหาได

๓.๓ ความรในเชงวธการ (Procedural knowledge) ความรวาสงนน ๆ ท าไดอยางไร ซงรวมถงความรทางกระบวนการท เปนทกษะ เทคนค

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๑๕

๓.๔ ความรเชงอภปญญา (Metacognitive knowledge) ความรเกยวกบเรองทางปญญาของ นกเรยนเอง โดยนกเรยนจะท าความเขาใจเกยวกบการวางแผนและการแกปญหา ไปจนถงสามารถประเมนตนเอง วาตนเองมความสามารถหรอถนดในดานใด

๔. นกเรยนจะเปนผพจารณาความจรง วธการ concepts กระบวนการคด และความรทเกดขนดวยตนเอง โดยครเปนเสมอนโคชทกระตนและแนะน า

๕. ครใชอนกรมวธานของ Bloom (ปรบปรง ค.ศ.๒๐๐๑) มาใชในการสรางค าถามเพอประเมนความร ไดแก

๕.๑ จ า (Remember) หมายถง ความสามารถในการดงเอาความรทมอยในหนวยความจ าระยะยาวออกมาใช

๕.๒ เขาใจ (Understand) หมายถง ความสามารถในการก าหนดความหมายของคาพด ตวอกษร และการสอสารจากสอตางๆ ทเปนผลมาจากการสอน

๕.๓ ประยกตใช (Apply) หมายถง ความสามารถในการด าเนนการหรอน าความรมาประยกตใชในแตละสถานการณ

๕.๔ วเคราะห (Analyze) หมายถง ความสามารถในการแยกสวนประกอบของสงตางๆและคนหาความสมพนธระหวางสวนประกอบทมความเกยวของ

๕.๕ ประเมนคา (Evaluate) หมายถง ความสามารถในการตดสนใจโดยอาศยเกณฑหรอมาตรฐาน ๕.๖ สรางสรรค (Create) หมายถง ความสามารถในการรวมสวนประกอบตางๆ เขาดวยกนดวย

รปแบบใหมๆ หรอท าใหไดผลตภณฑทตางจากเดม

ตวอยำงกำรประเมนผล ในการอบรมและสมมนา วทยากรไดยกตววธการประเมนผล ไวดงน ๑. บทสนทนารวม โดยนกเรยนเขยนสมดบนทกความรทไดจากการเรยนในทกกระบวนการจดการ

เรยนการสอน ครมการพดคย รวมวเคราะหกบนกเรยนโดยยดผลจากสมดบนทกความรจากนกเรยนเปนหลก ๒. การประเมนตนเองของผเรยน ซงนกเรยนมการประเมนตนเอง ในดานความร ทกษะกระบวนการ

รวมถงความถนดในดานตางๆ

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๑๖

ภำพท ๘ ลกษณะเดนของการประเมนผลการเรยนรโดยใชปรากฎการณเปนฐาน

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๑๗

ภำพท ๙ รปแบบการประเมนทหลากหลายและความส าคญของการประเมนในประเทศฟนแลนด

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๑๘

5. Teacher Training in Finland (กำรฝกหดครในประเทศฟนแลนด)

วทยำกร

Ms. Irina Penne กำรฝกหดครในประเทศฟนแลนด ในประเทศฟนแลนด การผลตครใหเปนคนทมคณภาพนน คนทจะเขามาประกอบอาชพเปนครผสอนในโรงเรยนจะตองเขารบการฝกอบรมการเปนคร ณ สถาบนฝกหดคร ซงมอยหลายแหงในประเทศฟนแลนด โดยการฝกของสถาบนตางๆ กจะมพนฐานในการฝกทมลกษณะคลายกน แตบางสถาบนกจะมหลกสตรพเศษในการฝกดวย ในการศกษาดงานครงน ไดรบขอมลการฝกหดครของสถาบน Norssi ซงเปนสถาบนทอยภายใตการดแลของ University of Helsinki

สถาบนจะมการคดเลอกบคคลทมาเขารบการฝกอบรม โดยการสมภาษณ ตรวจสอบคณสมบตตางๆ ทเหมาะสม และตรวจสอบประวตดานตางๆ โดยเฉพาะประวตดานอาชญากรรมจะมการตรวจสอบอยางเขมงวด ซงโดยทวไปส าหรบการฝกอบรมในหลกสตรพนฐานของการเปนครจะใชระยะเวลาในการฝกอบรมประมาณ 7 – 8 สปดาห โดยเปาหมายส าคญในการฝกอบรมน คอตองการใหคณครฝกหดสามารถวางแผนการจดการเรยนรของตนเองใหเหมาะสมกบนกเรยนและดทสด

จดทนาสนใจประการหนงคอการเปดโอกาสใหบคคลทไมไดส าเรจการศกษาในสาขาวชาดานการศกษา ครศาสตร ศกษาศาสตร เขามาฝกหดครได โดยมคณสมบตเพมเตมคอ ตองเปนสาขาวชาเฉพาะดานวทยาศาสตร และเทคโนโลย รวมถงวศวกรรมศาสตร หรอสาขาทจ าเปนตอการเปนผประกอบการในอนาคต และตองส าเรจการศกษาขนต าในระดบปรญญาโทขนไปซงตางกบผทจบการศกษาดานการศกษา ครศาสตร ศกษาศาสตร ทเมอจบปรญญาตรกสามารสมครเขารบการฝกได

โครงสรางการฝกอบรมประกอบดวยการฝกเขยนแผนการสอน (วางแผนการสอนในรปแบบของตนเอง) โดยเมอวางแผนการสอนเรยบรอยแลว จะมการน าแผนการสอนนไปอภปรายรวมกนระหวางคณครฝกหดและคณครทมประสบการณ และระหวางคณครทสอนวชาเดยวกน โดยมการใหคณครฝกหดไดเขาไปสงเกตการสอนของคณครทานอนในหองเรยนจรง เพอน าเทคนคตางๆ ทไดจากการสงเกตไปปรบใชกบการวางแผนการสอนของตนเอง แลวน าไปปฏบตจรงในหองเรยนของตนเอง (การฝกสอน) โดยระหวางการฝกสอนคณครฝกหดจะตองเกบขอมลและสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนในชนเรยนเพอน าไปปรบปรงแกไขแผนการสอนของตนเอง โดยการวเคราะหสงตางๆ เหลานจะท าในรปแบบของการวจยในชนเรยน ซงในการฝกหดนทางสถาบนจะมเกณฑในการประเมน โดยคณครฝกหดจะตองผานการประเมนทกขนตอนตามเกณฑทสถาบนวางไว ผลการประเมนจะออกมาวา ผาน หรอ ไมผาน คณครฝกหดทไมผานเกณฑการะประเมนจะตองเขารบการฝกอบรมใหมอกครง เมอคณครฝกหดผานการฝกอบรมกจะสามารถสมครเขาเปนครในโรงเรยนได โดยผทผานการฝกอบรมจะกลายเปนคณครทมคณภาพ

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๑๙

โดยรปแบบการฝกหดครในประเทศฟนแลนดน มลกษณะคลายกบการฝกสอนของนกศกษาคณะครศาสตรหรอศกษาศาสตรชนปท 5 ของประเทศไทย คนทจะไปเปนครจะตองวางแผนการสอนของตนเอง (เขยนแผนการสอน) มการสงเกตการณสอนของคณครในหองเรยนจรง และจะตองฝกสอนในโรงเรยน ส าหรบประเทศไทยการทจะผลตครใหไดคณภาพนน ตองมการรวมมอกนของหนวยงานตางๆ ทเกยวของ และจะตองเพมมาตรฐานในการฝกหดครใหเขมขนมากขน อาจจะก าหนดหลกเกณฑในการฝกหดครใหเปนมาตรฐานเดยวกนทวประเทศ กจะสามารถท าใหประเทศไทยมครทมคณภาพและพรอมจะผลตเดกทมคณภาพตอไป

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๒๐

6. Integration “Step by step” guide to successful pedagogical products (กำรบรณำกำร “Step by step” แนวทำงสผลส ำเรจของกำรจดกำรเรยนร)

วทยำกร

Mr. Taneli Nordberg กำรสอนแบบ Step by step

การสอนแบบ Step by step เปนวธการสอนรปแบบหนงทท าทละขนตอนโดยทงครและนกเรยนไดรวมกนลงมอปฏบตจรง จากทฤษฎ Self-Determination ซงเปนทฤษฎทเกยวของกบการตอบสนองความตองการในการเรยนรของมนษย ประกอบไปดวย

1. มนษยแตละคนตองการอสระในการแสดงออกดานตางๆ (Autonomy) 2. มนษยแตละคนตองการการมปฏสมพนธรวมกบผอน (Relatedness) 3. มนษยแตละคนตองการแสดงความสามารถในแบบของตวเอง (Competence)

ในการจดการเรยนการสอนทท าใหนกเรยนสามารถแสดงความตองการดานตางๆ ออกมาอยางเตมทนนจะสามารถท าใหนกเรยนเรยนรไดอยางมคณภาพ ซงจะมการใชเทคนคการสอนตางๆ เขามาชวยในสวนน ยกตวอยางเชน เกมส การแสดง หรอบทบาทสมมต เปนตน

ภำพท ๑๐ วทยากรและผเขาอบรมรวมกนสะทอนและอภปรายเกยวกบทฤษฎการจดการศกษา

โดยเรมตนครและนกเรยนจะรวมกนท ากจกรรมเพอสรางปฏสมพนธกนระหวางครกบนกเรยน และ

ระหวางนกเรยนกบนกเรยนดวยกนเองอาจจะใชเกมสเปนตวสรางปฏสมพนธในครงน

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๒๑

ภำพท ๑๑ การท ากจกรรมกลมรวมกนเพอสรางปฏสมพนธ

ซงสะทอนใหเหนบรรยากาศในการจดการเรยนการสอนในฟนแลนด

จากนนจะเรมเขาสเนอหาโดยใชการแสดงบทบาทตางๆ เขามาชวยเพอใหนกเรยนไดแสดงออกมาไดอยางเตมท ซงสามารถท าใหนกเรยนจดจ าเนอหาและสรางองคความรของตวเองได โดยคณครจะสอนทละขนตอนโดยเรมจากขนพนฐานไปถงขนประยกต (จากงายไปยาก)

ภำพท ๑๒ บรรยากาศในการรวมท ากจกรรม

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๒๒

๗. The role of practical activity in science education (บทบำทของกจกรรมเชงปฏบตในวทยำศำสตรศกษำ)

Johanna Jauhiainen วทยำกร เวลำ 13.00-14.30

กจกรรมเชงปฏบตในวทยำศำสตรศกษำ (Practical work in science education) ส าหรบในประเทศฟนแลนด การเรยนรเกยวกบวทยาศาสตรศกษามงเนนไปทการมสวนรวมในการลงมอปฏบตจรงของนกเรยน โดยจะตองพจารณา 3 หวขอส าคญ ดงน 1. ท าไมตองใชกจกรรมเชงปฏบต 2. กจกรรมเชงปฏบต มบทบาทอยางไรในกระบวนการเรยนร 3. กจกรรมเชงปฏบต ประเภทใดทมสวนชวยในการสงเสรมการเรยนร เปำหมำยของกำรใชกจกรรมเชงปฏบต (Aims of practical work in science education) 1. เพอเสรมสรางความเขาใจของนกเรยนในดานแนวคดทางวทยาศาสตรและสามารถอธบายความจรงเกยวกบวทยาศาสตรธรรมชาตและกระบวนการทางวทยาศาสตรไดอยางถกตอง 2. เพอสรางแรงจงใจและการมสวนรวมของนกเรยน 3. เพอสงเสรมบทบาทการมปฏสมพนธทางสงคมและการท างานรวมกน บทบำทของกจกรรมเชงปฏบต (Role of practical work) 1. การมสวนรวมในการสรางและพฒนาบทบาททางทฤษฎ 2. สามารถทดสอบและใชทฤษฎในการประเมนคา 3. การแสดงความหมายของแนวความคด (Meaning first, name afterwards) 4. กจกรรมแตละกจกรรมควรจะมเปาหมายในกระบวนการเรยนร 5. ควรจะมทงคมอปฏบตและจตพสย 6. มแนวโนมการใชค าถามจากปลายปดเปนปลายเปด กำรเรยนร โดยใชโครงงำนเปนฐำนในวทยำศำสตรศกษำ (Project based learning in science education) การเรยนรโดยใชโครงงานเปนฐานเปนวธการหรอแนวการสอนอยางหนงทนกเรยนเขามามสวนรวมซงจะชวยพฒนาความรและทกษะ โดยโครงงานทเรยนรตองกยวของกบชวตจรงและมความซบซอน และครใชค าถามในการขบเคลอนกจกรรม การลงมอปฏบตทมสวนชวยในการสงเสรมการเรยนร ซงเรยนรผานกจกรรมทวทยากรจดใหโดยมลกษณะส าคญ ดงน 1. มการใชการเรยนรโดยใชโครงงานเปนฐาน (Project based learning) เขามามสวนรวมในการสรางกจกรรมเชงปฏบต (ในทนแสดงการหาค าตอบเกยวกบการตกของวตถหร อการเคลอนทของวตถ โดยแสดงใหเหนถงความส าคญในการคาดการณค าตอบและการทดลองเพอใหไดมาซงค าตอบทถกตอง) 2. ใหความส าคญกบการมสวนรวมของนกเรยนในการอธบายปรากฏการณ นกเรยนรวมกนตอบค าถามและนกเรยนเปนผรบผดชอบและมความกระตอรอรนในการตอบค าถามทครเปนผตง

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๒๓

3. นกเรยนจะตองมการออกแบบ ลงมอปฏบต สงเกตการณและการวเคราะหผลซงจะท าใหนกเรยนฝกการเรยนรแบบมสวนรวม เปดโอกาสในการพดคย น าเสนอความคดและการรบฟงความเหนของผอน รจกการรบฟงและการโตแยง การท างานรวมกบผอน และสามารถบนทกสงทตนเองเรยนรไดอยางถกตอง บทบำทส ำคญของครในกำรเรยนรโดยใชโครงงำนเปนฐำน (The role of the teacher in project based learning) 1. ครเปนผชวยใหนกเรยนสามารถสรางองคความรไดดวยตนเอง 2. ครควบคมการบรหารจดการหองเรยน 3. ครยอมรบปรบเปลยนยดหยนในการจดการเรยนการสอนใหเขากบสถานการณได ยกตวอยางการเรยนรโดยใชโครงงานเปนฐาน เรองการตกของวตถในทางฟสกส โดยใหนกเรยนรวมกนท านายหรอคาดการณ และสงเกตการณสงทเกดขน โดยใชค าถามในการขบเคลอน คอ ท าไมวตถตางชนดกนบางครงตกพรอมครง บางครงตกไมพรอมกน นกเรยนมสวนรวมในการหาค าตอบของปรากฎการณทเกดขน ยกตวอยาง ไอซ โปรเจค (I See-project) ซงเปนโครงการในระดบนานาชาตมงเนนความส าคญกบทกษะในอนาคต : การคดการวางแผนเพอรบมอกบความเสยง การคดนอกกรอบ การจดการกบความไมแนนอน การเสรมสรางความคดสรางสรรค การอภปราย โตเถยง โดยมหวขอทส าคญคอ การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ และควอนตมคอมพวเตอร (Quantum computer) กำรแสดงตวอยำงกจกรรม ทใชกำรสอนแบบ กจกรรมเชงปฏบตซงใชกำรเรยนรแบบโครงงำนเปนฐำน เปนกจกรรมในวชาฟสกสทมงเนนใหนกเรยนเรยนรการเคลอนทของวตถภายใตความเรงเนองจากแรงโนมถวงของโลก โดยในกจกรรมไดมการยกตวอยางวตถซงมรปทรงแตกตางกน คอ 1. กอนโลหะขนาดเลกตางชนดกนสองกอน 2. กระดาษทใชหอขนม หลากหลายชนด โดยมชนตอนคอครจะเปนผตงค าถาม วานกเรยนคดวา 1. ระหวางวตถสองกอน คดวาใครจะตกถงพนกอน 2. ระหวางกระดาษกบกอนโลหะใครตกถงพนกอน 3. ระหวางกระดาษหนงแผนกบกระดาษซอนกนหลายแผน ใครจะตกถงพนกอน เมอนกเรยนตอบค าถามโดยใชวธการคาดเดาเสรจแลว หลงจากนนจงใหนกเรยนทดลองดวาสมมตฐานทตงไวนนถกตองหรอไม แลวจงใหวเคราะหรวมกนในกลม เพอน าเขาสการหาความสมพนธระหวางตวแปร เพอใหรวมกนสราง สมการตามทฤษฎทถกตอง

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๒๔

ภำพท ๑๓ ตวอยางกจกรรมกลมทใชการสอนแบบกจกรรมเชงปฏบตซงใชการเรยนรแบบโครงงานเปนฐาน

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๒๕

8. ICT in Education เทคโนโลยสำรสนเทศและกำรสอสำรในกำรศกษำ วทยำกร

Perjantai maaliskuuta

เทคโนโลยสำรสนเทศและกำรสอสำร ใน Finnish education ปจจบนในประเทศฟนแลนดมการใชประโยชนจากเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารมากขนทงในดารารศกษาและโรงเรยน มการเพมและพฒนาอปกรณทางดาน ICT รวมทงการใชสอออนไลนเปนอปกรณชวยเสรมในการจดการเรยนการสอน การศกษาดงานในหวขอนสามารสรปความรออกเปนดานตาง ๆ ไดดงน ดำนโครงสรำงพนฐำนภำยในหองเรยน อปกรณเทคโนโลยสารสนเทศ ทส าคญในการจดการเรยนการสอนของประเทศฟนแลนดแบงออกเปน 3 รปแบบตามประเภทของหองเรยน 1. หองเรยนทวไป จดใหมเครองฉายแผนใส คอมพวเตอร โปรเจคเตอร เครองเลน CD-DVD และ external 2. หองเรยนคอมพวเตอร จดใหมคอมพวเตอรจ านวน 28 เครอง (ตามจ านวนนกเรยน) เครองสแกน และเครองปรนซ สวน Digital work space จดใหมคอมพวเตอรตงโตะ (PC) จ านวน 13 เครอง คอมพวเตอรโนตบค (laptop) จ านวน 28 เครองเพองายในการเขาใชหองสมดโรงเรยนและ Study hall 3. หองสมดและ Study hall จดใหมคอมพวเตอร จ านวน 10 เครอง และเครองปรนซ

ภำพท ๑๔ การบรรยายการใช ICT ในการจดการเรยนการสอนในฟนแลนด

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๒๖

ภำพท ๑๕ ความพรอมในการใช ICT ในหองเรยนของฟนแลนด

ส าหรบในภาพรวมเกยวกบการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในประเทศฟนแลนดนน มการสงเสรมใหนกเรยนใชอปกรณในการสบคน และชวยเพมประสทธภาพในการเรยนรอยางแพรหลาย นอกจากนคณครผสอนยงมการใชอปกรณทางเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเปนตวช วยในการขบเคลอนกระบวนการเรยนรของนกเรยนไดอยางมประสทธภาพ กำรใชเทคโนโลยสำรสนเทศและกำรสอสำรในกำรศกษำใน Normaalilyseo

ประเทศฟนแลนดมการบรณาการการใชเทคโนโลยสารสนเทศในการเรยนการสอนปกต ยกตวอยาง เชน การน าเสนอหรอการท าแบบฝกหดโดยใชโปรเจคเตอรแทนการใชกระดานด า มการใช Office 365 การใช Web-based บทเรยนออนไลนชวยสนบสนนการสอนและใหนกเรยนเปนศนยกลางการเรยนร นกเรยนใชสอดจทลเปนหนงสอ แหลงขอมล รวมทงการใชโปรแกรมทางการศกษาและค าถาม-ตอบผานทางโปรแกรมตางๆ เชน Kahoot Quizlet Flingaและ Geogebra เปนตน

(ก) (ข)

ภำพท ๑๖ ตวอยางโปรแกรมทางการศกษาทชวยในการจดการเรยนการสอน (ก) โปรแกรม Geogebra (ข) โปรแกรม Flinga

ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย (Upper secondary school) ในประเทศฟนแลนด จะมการสอบ Matriculation examination ซงเปนทงการสอบจบ ม.6 และการสอบเขามหาวทยาลย จะจดสอบ 2 ครงตอป คอ ในชวงฤดใบไมผลและใบไมรวง โดยเรมเปลยนจาก Paper exam เปน Digital exam ในป

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๒๗

ค.ศ. 2016 และในชวงฤดใบไมผล ป ค.ศ. 2019 ทกวชาจะตองสอบแอดมชชนผานระบบคอมพวเตอรทมชอ วา “Digital Matriculation examination” นกเรยนจะมคอมพวเตอรแลปทอปสวนตวไวใชระหวางเรยน การทดสอบ และ Matriculation examination โรงเรยนในประเทศฟนแลนด (Finnish school) ไดน าเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร มารวมในการจดการเรยนการสอน เพอใหนกเรยนมทกษะทางดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร เพอพฒนาใหนกเรยนมความพรอมในศตวรรษท 21 ตอไป ขอสงเกต 1. ครคอมพวเตอรของโรงเรยน นอกจากจะเปนผจดการเรยนรใหนกเรยนสามารถใชเทคโนโลยสารสนเทศ เพอการเรยนรแลว ยงขยายความรของตนเองไปสครผสอนคนอน เพอใหสามารถใชเครองมอ ตาง ๆ ทางเทคโนโลยสารสนเทศ รวมทงโปรแกรมทางการจดการเรยนร และการจดการชนเรยนแบบออนไลนใหเปนไปในรปแบบเดยวกนทงโรงเรยน เพอใหเกดความเขาใจและเออตอการเขาถงของนกเรยนอยางมประสทธภาพ 2. โครงสรางพนฐานภายในหองเรยนไมแตกตางจากโรงเรยนทมความพรอมในประเทศไทยมากนก แตสงทแตกตางกนคอ คณภาพการน าไปใชของครและผเรยน ซงสอดคลองกบรายงานผลการประเมน PISA 2015 จาก focus ประเดนจาก PISA ฉบบท 33 และ 34 (สสวท., 2561 อางถง OECD, 2015) ทระบวา เมอพจารณาความสมพนธของชวโมงการใชอนเทอรเนตกบคะแนนการรเรองวทยาศาสตรของน กเรยนไทย หากผเรยนมการใชอนเทอรเนตในโรงเรยนเพมขน 1 ชวโมง จะสงผลตอการลดลงของคะแนนประเมน 1 คะแนน (สงคโปรลดลง 2 คะแนน) ซงในการศกษาครงกอนหนา (2006) ระบวาการใชงานอนเทอรเนตอาจมผลตอการเบยงเบนความสนใจของผเรยนจากการเรยนร นอกจากน ผลการศกษายงชวาการจดใหครและนกเรยนมคอมพวเตอรในการจดการเรยนร และการเรยนรจะสงผลบวกตอคะแนนประเมนโดยการจดใหครมคอมพวเตอรส าหรบจดการเรยนรจะสงผลเชงบวกตอคะแนนการประเมนมากกวาการจดคอมพวเตอรใหครบตามจ านวนผเรยน

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๒๘

กำรจดกำรศกษำในประเทศฟนแลนด

ภำพท ๑๗ ผงการจดการศกษาในประเทศฟนแลนด

กำรจดกำรศกษำในประเทศฟนแลนด แบงออกเปน 4 ระดบ ดงน

๑. การศกษาในระดบอนบาล (Pre-primary education) รบเดกทมอาย 6 ป เพอเตรยมเขาสระดบพนฐาน (BASIC EDUCATION)

๒. การศกษาระดบขนพนฐาน รบเดกทมอายครบ 7 ปเทานน ซงใชเวลาในการเรยนทงหมด 9 ป (Grade1-9) เมอเดกเรยนจบ grade9 นกเรยนจะมคะแนนสมรรถนะเฉลย เพอเขาเรยนตอระดบมธยมศกษาตอนปลาย ในกรณทเดกทมคะแนนสมรรถนะเฉลยนอย แตมความตองการทจะเรยนตอระดบมธยมศกษาตอน

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๒๙

ปลาย สายสามญ เดกจะตองเรยนเพมอก 1 ป (รวมเรยนขนพนฐานทงหมด 10 ป) เพอปรบคะแนนใหเปนตามเกณฑการเขาเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลาย สายสามญ แตถายงท าคะแนนไมถงตามเกณฑตองเรยนตอระดบมธยมศกษาตอนปลาย สายอาชพ

๓. การศกษามธยมศกษาตอนปลาย แบงเปน 2 หลกสตร ดงน ๓.๑ การศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย สายสามญ (Upper Secondary Education) รบ

นกเรยนระดบขนพนฐานทมระดบคะแนนสมรรถนะ ดขนไป ใชเวลาเรยนทงหมด 3 ป นกเรยนสามารถเลอกเรยนรายวชาทตองการ โดยการเรยนแตละรายวชา จะเรยนเปน period (ชวงเวลา ม.4-ม.6) แตละ period จะแบงเปนหลาย course ยกตวอยางเชน รายวชาฟสกส อาจจะม 6 course ใน 1 period โดยนกเรยนจะตองสอบแตละ course ใหผานเกณฑทก าหนด เมอนกเรยนอยในระดบชน ม.6 นกเรยนจะตองสอบแตละรายวชาทลงเรยนใหผานตามเกณฑทก าหนดเชนกน ในระดบมธยมศกษาตอนปลายจะมการก าหนดใหนกเรยนสอบ Admission เพอศกษาตอระดบมหาวทยาลย โดยก าหนดวชาสอบตามคณะทจะเขาเรยน

๓.๒ การศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย สายอาชพ (Upper Secondary Vocational Education and Training) รบนกเรยนระดบขนพนฐานทมระดบคะแนนสมรรถนะนอยกวาระดบด

๔. การศกษาระดบอดมศกษา แบงเปน 2 หลกสตร ดงน ๔.๑ หลกสตรมหาวทยาลย (University) ระดบปรญญาตร - โท โดยใชเวลาเรยน 5 ป ๔.๒ หลกสตรสถาบนอาชวศกษา (Polytechnic) ระดบปรญญาตร โดยใชเวลาเรยน 4 ป

จากระบบการศกษาดงกลาว๕ระอบรมและสมมนาจงเขาศกษาดงานในโรงเรยนประถมศกษาและโรงเรยนมธยมศกษาจ านวน ๒ แหง โดยมรายละเอยดและขอสงเกต ดงน

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๓๐

9. School visit - Auroran Koulu in Espoo (กำรศกษำดงำนทโรงเรยน Auroran Koulu)

Auroran Koulu เปนโรงเรยนประถมศกษาแหงหนงในเมอง Espoo เปดสอนตงแตระดบชนอนบาล

– ระดบชน ป.6 มนกเรยนทงหมด 370 คน โดยภารกจส าคญของโรงเรยน คอ ผเรยนเปนปจจยทส าคญทสด โดยโรงเรยนท าหนาทชวยใหนกเรยนคนพบจดแขงของตนเอง และบรรลเปาหมายทดทสดของพวกเขา โดยไดเรยนรจากการศกษาดงานดงน

กำรจดหองเรยน ในทกหองเรยนมอปกรณสนบสนนการจดการเรยนร ไดแก คอมพวเตอรประจ าหอง โปรเจคเตอรและเครองฉาย กระดานไวทบอรด กระดานด า โตะ เกาอ นกเรยนทออกแบบใหเหมาะสมส าหรบท ากจกรรมกลม มผลงานนกเรยนแสดงอยบรเวณผนงของหองเรยน

ภำพท ๑๗ แสดงการจดหองเรยนใน Auroran Koulu

กำรสงเกตชนเรยน ชนประถมศกษำปท 4 วชำวทยำศำสตร ครจดการเรยนรโดยใช Phenomenon based learning โดยครเรมตนกระตนใหนกเรยนคดโดยใชค าถามวา ลมมการเคลอนทอยางไร เมอมการเปาลมดานบนและดานลางของกระดาษ 3 แบบ ทมขนาด

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๓๑

ตางกน แลวเปดโอกาสใหนกเรยนรวมกนทดสอบ สงเกต และรวมกนอภปรายเปนกลม พรอมรวมกนท านายการเคลอนทของลมผานกระดาษแบบท 4 ทมรปรางตางออกไป สงเกตเหนวำ นกเรยนไดรวมกนวางแผน ท าการทดสอบ แสดงความคดเหน แลวจดบนทก บางกลมมการใชแทบเลตในการสบคนขอมลเพมเตม หลงจากนนครน าอภปรายโดยใชค าถามเกยวกบผลการทดสอบเปาลมกระดาษแตละแบบทมขนาดแตกตางกน (แบบ A,B,C) รวมถงผลการท านายการเคลอนทของลมผานกระดาษแบบท 4 (แบบ D) โดยสมถามนกเรยนทละคน และเปดโอกาสใหผเรยนอนๆไดรวมแสดงความคดเหน ครมการแสดงออกถงการรบฟง / ยอมรบค าตอบของของนกเรยน และเสรมแรงดวยการชมเชย ในขณะทเพอนก าลงแสดงความคดเหนอย มนกเรยนคนอนๆ ยกมอแสดงความตองการทจะรวมแสดงความคดเหนเพมเตม แตครยงไมอนญาตใหพด นกเรยนเหลานนรจกรอคอย ไมมการพดแทรก เพอนทก าลงแสดงความคดเหนอยในขนสดทายครและนกเรยนมอภปรายการสรปบทเรยนรวมกนเกยวกบเรองทเรยน หลงจากจบกจกรรมการเรยนรตามหวขอขางตน นกเรยนกลมรบผดชอบน าเสนอผลการศกษาคนควาทไดรบมอบหมายจากชวโมงกอน น าเสนอเกยวกบ “ขยะรไซเคล” สงเกตเหนวำ นกเรยนกลมทน าเสนอมสมรรถนะในการสอสารและสามารถใชเทคโนโลยประกอบการน าเสนอไดอยางคลองแคลว และเปนธรรมชาต ในขณะทเพอนๆในหองกเปนผฟงทด ไมมการคยกนระหวางทเพอนน าเสนอ

ภำพท ๑๘ การสงเกตชนเรยน ชนประถมศกษาปท 4 วชาวทยาศาสตร

นกเรยนไดเรยนรจากกจกรรมทเปน Active learning ไดฝกกระบวนการคดและไดลงมอปฏบตจรง มการท างานเปนกลม และมการใชเทคโนโลยในการสบคนขอมลเพมเตม (ถาหากตองการ) กำรสงเกตชนเรยน ชนประถมศกษำปท 5 วชำตดเยบเสอผำ และ งำนไม

นกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ถกแบงออกเปน 2 กลม เวยนกนเขาเรยน วชางานไมและตดเยบเสอผา โดยม task ในแตละวชาดงน

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๓๒

วชางานไม : ท าอปกรณตกน าในซาวนา, มานง วชาตดเยบเสอผา : ตดเยบกางเกงขาสนส าหรบตนเอง

ในการเรยนวชานนกเรยนทกคนจะไดลงมอปฏบตจรงในการสรางชนงาน เรมตงแตกระบวนการวางแผน ออกแบบ ศกษาวธการท างาน มการสบคนวธการท าเพมเตมจากแหลงเรยนรตางๆ โดยมครเปนผอ านวยความสะดวก แนะน าในขณะปฏบตงาน นกเรยนทกคนใชเครองมอ เครองจกร ในการท างานอยางคลองแคลว เมอหมดเวลานกเรยนทยงท างานไมเสรจจะเกบชนงาน เกบอปกรณ เขาตอยางเปนระเบยบ มการท าความสะอาดหองหลงจากหมดชวโมง

ภำพท ๑๙ การสงเกตชนเรยน ชนประถมศกษาปท 5 วชางานไม และตดเยบเสอผาซงนกเรยนทกคนไดลงมอ

สรางชนงานดวยตนเอง ไดเรยนรถงกระบวนการวางแผน ออกแบบ ลงมอสรางชนงานจนส าเรจ

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๓๓

10. School visit - Etela Tapiola Lukio in Espoo (กำรศกษำดงำนทโรงเรยน Etela Tapiola Lukio)

กำรศกษำระดบมธยมศกษำตอนปลำยในประเทศฟนแลนด

การศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลายในประเทศฟนแลนดแบงออกเปนสองประเภท คอ 1. กำรศกษำสำมญศกษำ รบนกเรยนระดบขนพนฐาน (เกรด 9) ทผานการประเมนความสามารถ

ดานสมรรถนะ ระดบดขนไป ในระดบมธยมศกษาตอนปลายนกเรยนสามารถเลอกเรยนในรายวชาทตนเองตองการเพอใชเปน

พนฐานในการเรยนตอในระดบมหาวทยาลย และนกเรยนทกคนตองสอบ National Test เพอประเมนสมรรถนะของตนเองในการทจะเรยนตอคณะตาง ในระดบอดมศกษา สวนการประเมนผลการเรยนรของนกเรยนในแตละรายวชาจะเปนรปแบบระดบผลการเรยนหรอระบบเกรด

2. กำรศกษำอำชวศกษำ จะรบนกเรยนทผานการประเมนสมรรถนะทนอยกวาระดบดลงไป การจดการศกษาระดบมธยมตอนปลายยงคงใช Phenomenon- based Learning เหมอนระดบขน

พนฐาน โดยเนนการใช Digital literacy เปนเครองมอทจะท าใหนกเรยนทกษะในการน าเครองมอ อปกรณ และเทคโนโลยดจทลทมอยในปจจบน อาท คอมพวเตอร โทรศพท แทบเลต โปรแกรมคอมพวเตอร และสอออนไลน มาใชใหเกดประโยชนสงสด ในการจดการเรยนรของตนเอง เชน การสบคน การน าเสนอ การท าแบบฝกหด ฯลฯ นกเรยนทกคนจะม Notebook เปนของตนเองเพอเชอมตอเนอหาและแบบฝกหดทครจดท าขนในระบบออนไลน

ในชวงเวลาเรยนนกเรยนสามารถเชอมตอเนอหา และตอบโตกบครผานระบบออนไลนหรอยกมอ เพอซกถามเรองทสงสยหรอตอบค าถามของคร หรอแสดงความคดเหนจากเรองทก าลงเรยนอย

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๓๔

ภำพท ๒๐ การสงเกตชนเรยนวชาฟสกส ซงจดการเรยนรแบบบรรยาย

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๓๕

ในบางรายวชา ยกตวอยางเชน วชาชววทยารจะใหการบานนกเรยนจากเนอหาทก าลงจะเรยนในชวโมงถดไป โดยนกเรยนจะท าการสบคน และจดท าการน าเสนอออนไลน (google presentation) มาจากบาน เมอถงชวงเวลาเรยนนกเรยนจะแบงกลมในการเสนอเรองทตนเองไดท าการสบคน และแลกเปลยนความคดกบเพอนในกลม

ภำพท ๒๑ การสงเกตชนเรยนวชาชววทยา ซงจดการเรยนรโดยใหนกเรยนสบคนขอมลสตวทใกลสญพนธทง

ในประเทศฟนแลนด และทวโลก แลวน ามาแลกเปลยนเรยนร

นอกจากน ยงสงเกตเหนวำโรงเรยนจะออกแบบและจดหองเรยนทเนนการเรยนรระบบกลม และมอปกรณพนฐาน เชน ปลก โปรเจคเตอร Active board เตรยมใหในชนเรยน อกทงมหองปฏบตการททนสมย แตทส าคญกวานน คอ การจดพนทส าหรบใหนกเรยนไดน าเสนอความคด การแสดงความคดเหนซงในชวงเวลาเรยนนกเรยนอาจไมจ าเปนตองอยในหองเรยน อาจจะเลอกพนทบรเวณดงกลาวในการท ากจกรรมการเรยนร แตทงนกจะขนอยกบบรบทของแตละรายวชา หรอชวงทเรยนเนนทางดานเนอหานกเรยนจะเรยนในชนเรยนและใชเทคโนโลยเปนเครองมอในการเรยนรอยางมประสทธภาพ (ไมท ากจกรรมใดๆนอกจากเรองทก าลงเรยนอย)

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๓๖

ภำพท ๒๒ การจดบรรยากาศทางการเรยนรภายในโรงเรยน

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๓๗

กำรจดกำรเรยนรเพอมงสกำรเปนผประกอบกำร ผลจากการจดการเรยนรโดยใช Phenomenon- based Learning สงผลใหนกเรยนสามารถ

ออกแบบและสราง project ของเอง และน าไปสการสรางผลตภณฑทสามารถสรางรายไดใหกบตนเองขณะเรยน และเปนจดเรมตนของธรกจในอนาคต

ภำพท ๒๓ นกเรยนน าเสนอแบรนดทออกแบบเองซงสามารถท าก าไรจากการประกอบการไดถง 100,000 ยโร

การศกษาในประเทศฟนแลนดใหความส าคญกบนกเรยนเปนอยางมาก โดยใช Phenomenon-

based Learning ในการขบเคลอนกจกรรมการเรยนร ปลกฝงทกษะการใชชวตบรณาการกบเนอหาวชาทเรยน และรจกการประเมนอาชพของตนเองในอนาคตกอนจบระดบขนพนฐาน

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๓๘

ภำพท ๒๔ ขอสงเกตจากการศกษาดงานในโรงเรยน Etela Tapiola Lukio

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๓๙

ภำพท ๒๕ การจดการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลายในฟนแลนด

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๔๐

ขอเสนอแนะในกำรประยกตใชในประเทศไทย ๑. การจดการเรยนการสอนโดยใชปรากฏการณเปนฐานนน จดเดนคอการจดการเรยนร แบบ active learning และ สหวทยาการ โดยใชปรากฏการณเปนฐาน ซง ในประเทศไทยมการน าการเรยนการสอนแบบ active learning อยแลว แตยงไมมการน า สหวทยาการมาใชอยางชดเจน ดงนนหากมาปรบใชในประเทศไทย ครจะตองวางแผนเปนล าดบขนคอการเรมทดลองจดการเรยนการสอนในหองเรยนของตนเองกอน แลวท าการศกษาวจย วามจดดจดเดนอยางไร จากนนกขยายผลตอไปในระดบโรงเรยน(น ารอง) และระดบประเทศ นอกจากนในการวางแผนการสอนในการจดการเรยนรแบบ PhBL กใหน าหลกการ PEE เขามาชวยในการวางแผนการสอน ๒. ตนแบบการจดการเรยนร ในปจจบนทประเทศไทยมการสรางความตระหนกและกระตนใหครจดการเรยนรโดยเนนผเรยนเปนส าคญ และครมการน าไปใชในหองเรยนไดแลวในระดบหนงแตยงมจ านวนไมมาก ซงครยงใชรปแบบการสอนแบบเกา เหมอนภาพทครเคยเหนมาในตอนสมยเรยน และมการยดตดกบเนอหาวชามากกวาการฝกทกษะ กระบวนการ จากการสงเกตชนเรยนในประเทศฟนแลนด ซงเปนประเทศทมคณภาพการจดการศกษาเปนอนดบหนงของโลก ยงเหนไดวาครมการจดการเรยนรโดยใชกจกรรม Active learning ผเรยนเปนผคนพบองคความรดวยตนเอง ผานการปฏบตกจกรรมทครท าหนาทเปนผอ านวยความสะดวกในการจดการเรยนร โดยเฉพาะอยางยง การใช Phenomenon based learning ท าใหผเรยนไดเหนความเชอมโยงของเรองทเรยนในหองเรยนกบชวต และเหนความเกยวโยงกนของความรในวชาตางๆ และการจดการเรยนรทเนนกระบวนการ ซงน าไปสการพฒนาสมรรถนะดานตางๆของผเรยน ๓. บรรยากาศการจดหองเรยนทเออตอการเรยนรของผเรยน มอปกรณทชวยเพมประสทธภาพในการจดการเรยนร ไดแก กลองชารจแทบเลต โตะ เกาอ คอมพวเตอร โปรเจคเตอรและเครองฉาย ในประเทศไทยตองยอมรบวายงมหองเรยนอกจ านวนมากทขาดอปกรณเหลาน ซงมผลท าใหเกดความเหลอมล าของคณภาพการศกษา ๔. พฤตกรรมเชงบวกของครทกระตนใหเกดการเรยนรของเดก เหนไดจากครรอคอย/ยอมรบค าตอบของผเรยน ไมตดสนวาค าตอบนนถกผด แตจะคอยกระตนใหนกเรยนแสดงความคดออกมาและใหค าชมเชยอยเสมอ ซงยงมครไทยอยจ านวนหนงทจดการชนเรยนดวยพฤตกรรมเชงลบท าใหสกดกนความคดสรางสรรค และท าใหเดกไมกลาแสดงออก ๕. ส าหรบกจกรรมเชงปฏบตการส าหรบวทยาศาสตรศกษานนมความเหมาะสมเปนอยางยงในการประยกตใชกบการรเรยนการสอนในประเทศไทย เนองดวยสงเสรมใหนกเรยนมความกระตอรอรนในการเรยนร และสามารถสรางองคความรใหมเพอใชในการพฒนา และแกปญหาทเกดขนจรงในชวตประจ าวน โดยสงเกตวากระบวนการทใชในประเทศฟนแลนดนน มกระบวนการทไมคอยแตกตางจากไทยมากนกเพยงแตมการใชอยางจงจงมากกวา และหวขอทใชในการศกษากมความกวางและสอดคลองกบปญหาในระดบโลกและมการเชอมโยงกบระดบทองถนไดอยางกวางขวาง ดงนน การปรบใหเขากบประเทศไทย จงไมใชเรองยากมากนก โดยนาจะสามารถสงเสรมผาน กจกรรม STEM เพยงแตมการปรบแนวคดและหวขอใหกวางขน ๖. จากการศกษาดงานพบวาการใช ICT ในดานการจดการเรยนการสอนของประเทศฟนแลนดและโรงเรยนทมความพรอมในประเทศไทยไมมความแตกตางกนมากนก ปจจบนการศกษาของประเทศไทยไดใช

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๔๑

ประโยชนของระบบ ICT ทงทางดานการตดตอสอสาร การจดการเรยนร การตดตามนกเรยนทงดานการเขาเรยน การสงงาน การท าแบบฝกหด และผลการเรยน ซงนกเรยนสามรถตดตอไดอยางงาย สะดวก โรงเรยนบางแหงใชโปรแกรมส าเรจรปตางๆ เพอชวยในการจดการเรยนการสอน เชน Facebook Line Youtube สอหรอบทเรยนออนไลนทมปฏสมพนธกบผเรยน Office 365 เกมสออนไลน ฯลฯ แตกมนกเรยนสวนหนงน าเอาคอมพวเตอรไปใชในทางทผดๆ เชน เลนเกมส หรอเขาเวปไซตทไมเหมาะสม ๗. กระทรวงศกษาธการมแผนหลกในเรองการใช ICT เพอพฒนาคณภาพการเรยนร มเปาหมายใหผเรยนทกคนมโอกาสเขาถงและสามารถใช ICT ตามมาตรฐานหลกสตร ซงจะประกอบดวยเรองส าคญ เชน ความหมายของขอมล แหลงขอมล การจดเกบและเรยกใช สวนประกอบหลกของคอมพวเตอร ประโยชน และการใชระบบปฏบตการ การใชคอมพวเตอร การใชเทคโนโลยกบภมปญญาทองถนและสากลความรและการใชเครอขายคนควา วเคราะหภาษาคอมพวเตอร และการพฒนาโปรแกรม ซงกรอบหลกสตรดงกลาว จะมความยากงาย เปนขนตอน คร อาจารย จะเปนสวนส าคญมากทจะพฒนาความร กระบวนการ ถายทอดความร ใหเดกเรยนอยางเขาใจและสนกสนาน รวมทงใชเพอพฒนาคณภาพชวต คณภาพการท างานของคร อาจารย เดกและผปกครองทเกยวของทกคน ๘. การจดสถานท ในฟนแลนด มรปแบบทก าหนดใหสถานทในโรงเรยนมความเหมาะสมกบนกเรยนทจะเลน มมพกผอน เรยนร หรอมมทเปนสวนตวแกนกเรยนไดตามความตองการของแตละบคคล ซงเปนการเนนและเปดโอกาสใหนกเรยนไดแสดงตวตนของตนเอง หรอเลอกท าในสงทตนสนใจไดอยางหลากหลาย ๙. การบรหารจดการในโรงเรยนทเนนความเทาเทยม ความเสมอภาค และการใหพนทแลกเปลยนระหวางครกบนกเรยน และครกบครดวยกน ๑๐. กระบวนการจดการเรยนการสอน ทก าหนดสถาณการณ หรอ ประเดน ทเปดโอกาสใหนกเรยนวพากษวจารณ แสดงความคดเหน ระหวางเพอนนกเรยนดวยกน และระหวางเพอนนกเรยนกบคร โดยใหการยอมรบในทกความคดเหน ซงเปนปจจยพนฐานของกระบวนการประชาธปไตย ทถกปลกฝงในหองเรยน โดยไมเนนการแขงขนวาเพอใหไดผลการประเมนทสงกวา ๑๑. การประเมนผลการเรยน ควรแบงสดสวนเปน สมรรถนะ เนอหา และการประยกใช ใหมความใกลเคยงกน เพอใหนกเรยนมแนวทางในการน าเนอหา และสมรรถนะ ทไดรบไปประยกตใชไดจรง

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๔๒

ภำคผนวก

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๔๓

ภำคผนวก ก ก าหนดการโครงการสงบคลากรเขารวมโครงการฝกอบรมและสมมนาการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร

ส าหรบผมความสามารถพเศษทางดานวทยาศาสตรและคณตศาสตร ณ University of Helsinki ประเทศฟนแลนด ระหวางวนท 13 – 20 มนาคม 2562

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๔๔

ก ำหนดกำร โครงกำรสงบคลำกรเขำรวมโครงกำรฝกอบรมและสมมนำกำรจดกำรเรยนกำรสอนวทยำศำสตร

ส ำหรบผมควำมสำมำรถพเศษทำงดำนวทยำศำสตรและคณตศำสตร University of Helsinki ประเทศฟนแลนด ระหวำงวนท 13 – 20 มนำคม 2562

วนพธท ๑๓ มนำคม ๒๕๖๒ Bangkok-Helsinki ๐๕.๓๐ น คณะอาจารยพรอมกนทสนามบนสวรรณภม ณ อาคารผโดยสารขาออกชน ๔ ทางเขา

ประตทางหมายเลข ๔ โดยสายการบน FINNAIR เคานเตอร G เพอท าการเชคอนกอนการเดนทาง

๐๘.๕๕ น. เดนทางจากกรงเทพฯ บนตรงสเฮลซงก โดยสายการบนฟนแอร AY142 ๑๕.๐๕ น. เดนทางถงเมองเฮลซงก หลงพธการตรวจคนเขาเมองและดานศลกากร

จากนนน าทานเดนทางเขาทพกโดยรถโคช ๑๘.๐๐ น. อาหารเยน (๑) พกท Holiday Inn Helsinki City Centre (๑) วนพฤหสบดท ๑๔ มนำคม ๒๕๖๒ The Normal Lyceum of Helsinki, Faculty of Behavioral

Sciences in University of Helsinki ๐๗.๐๐ น. อาหารเชาในโรงแรม ๐๙.๐๐-๑๒.๐๐ น. Workshop :

1. Teacher training in Finland / ITE at Helsinki University Teacher Training School 2. Integration -Step by step - guide to successful pedagogical products

๑๒.๐๐-๑๓.๐๐ น. อาหารกลางวน (๒) ๑๓.๐๐-๑๖.๐๐ น Workshop :

3. The role of practical activities in Science Education 4. ICT in Education

๑๗.๐๐ น. น าคณะผบรหารและอาจารยเขาเยยมคารวะ และรบฟงการบรรยายพเศษ โดย ฯพณฯ นพพร อจฉรยวนช เอกอครราชทต ประจ ากรงเฮลซงก ณ สถานเอกอครราชทต กรงเฮลซง และรวมรบประทานอาหารค า (๓)

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๔๕

พกท Holiday Inn Helsinki City Centre (๒) วนศกรท ๑๕ มนำคม : The Normal Lyceum of Helsinki, Faculty of Behavioral Sciences in University of Helsinki ๐๗.๐๐ น. อาหารเชาในโรงแรม ๐๙.๐๐-๑๒.๐๐ น Workshop : The phenomenon based teaching and learning 1. An overview of phenomenon based learning

2. Teaching and learning methods of phenomenon based learning

๑๒.๐๐-๑๓.๐๐ น. อาหารกลางวน(๔) ๑๓.๐๐-๑๖.๐๐ น. Workshop : The phenomenon based teaching and learning

3. Implementation of phenomenon based learning 4. The evaluation of phenomenon based learning ๑๘.๐๐ น. อาหารเยน(๕) พกท Holiday Inn Helsinki City Centre (๓) วนเสำรท ๑๖ มนำคม ๒๕๖๒ Helsinki ๐๗.๐๐ น. อาหารเชาในโรงแรม ๐๙.๐๐-๑๒.๐๐ น. ทศนศกษาเมอง Helsinki อาท Rock Church, Senate Square, Sibelius

Monument, Helsinki Cathedral ๑๒.๐๐-๑๓.๐๐น. อาหารกลางวน (๖) ๑๓.๐๐-๑๖.๐๐ น ทศนศกษาเมอง Helsinki ๑๘.๐๐ น. อาหารเยน (๗) พกท Holiday Inn Helsinki City Centre (๔) วนอำทตยท ๑๗ มนำคม ๒๕๖๒ Helsinki - Turku – Helsinki ๐๗.๐๐ น. อาหารเชาในโรงแรม ๐๘.๐๐ น. เดนทางไปทศนศกษาเมอง Turku เมองหลวงเกาของประเทศฟนแลนด กอตงใน

ครสตศตวรรษท 13 เปนเมองทเกาแกทสดของฟนแลนด Turku เปนเมองส าคญในประวตศาสตรสมยทฟนแลนดเปนสวนหนงของสวเดน และเปนเมองหลวงของราชรฐฟนแลนดในชวงป 1809 ถง 1812 กอนจะเปลยนเปนเฮลซงก Turku ตงอยทปากแมน าเอาราทางตอนใตของประเทศ เปนเมอง (เขตเทศบาล)ขนาดใหญอนดบทหา

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๔๖

ของฟนแลนด มประชากรราว 1.7 แสนคน (สนป 2006) Turku เปนเมองเอกของจงหวดฟนแลนดตะวนตก ใชทงภาษาฟนแลนดและสวเดนเปนภาษาทางการของเขตเทศบาล

๑๐.๓๐–๑๒.๐๐ น . ทศนศกษาในเมอง Turku ๑๒.๐๐-๑๓.๐๐ น. อาหารกลางวนในเมอง Turku (๘) ๑๓.๐๐-๑๖.๐๐ น. ทศนศกษาในเมอง Turku ๑๗.๐๐ น. อาหารเยนในเมอง Turku (๙) ๑๘.๐๐ น. เดนทางกลบ Helsinki พกท Holiday Inn Helsinki City Centre (๕) วนจนทรท ๑๘ มนำคม ๒๕๖๒ Helsinki ๐๗.๐๐ น. อาหารเชาในโรงแรม ๐๙.๐๐ น. School Visit : Auroran Koulu in Espoo ๑๒.๐๐-๑๓.๐๐ น. อาหารกลางวน(๑๐) ๑๓.๐๐ – ๑๕.๐๐ น. School Visit : Etelä Tapiola Lukio in Espoo ๑๘.๐๐ น. อาหารเยน (๑๑) พกท Holiday Inn Helsinki City Centre (๖) วนองคำรท ๑๙ มนำคม ๒๕๖๒ Helsinki ๐๗.๐๐ น. อาหารเชาในโรงแรม ๐๙.๐๐ น. free time ๑๒.๐๐-๑๓.๐๐ น. อาหารกลางวน(๑๒) ๑๗.๓๕ น. เดนทางจากเมองเฮลซงก ส กรงเทพฯ โดยสายการบนฟนแอร AY141 วนพธท ๒๐ มนำคม ๒๕๖๒ Bangkok ๐๗.๑๕ น. เดนทางถงสนามบนสวรรณภมโดยสวสดภาพ หมำยเหต :

1. พกท Holiday Inn Helsinki City Centre Elielinaukio 5, Kluuvi, 00100 เฮลซงก, ฟนแลนด

2. ศกษาดงานโรงเรยนระดบประถม และมธยมท 2.1 Auroran Koulu in Espoo

Kalasääksenkatu 4, 02620 Espoo, Finland

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๔๗

2.2 Etelä Tapiola Lukio in Espoo Ahertajantie 5, 02100 Espoo, Finland

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๔๘

ภำคผนวก ข ผเขารวมโครงการสงบคลากรเขารวมโครงการฝกอบรมและสมมนาการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร

ส าหรบผมความสามารถพเศษทางดานวทยาศาสตรและคณตศาสตร ณ University of Helsinki ประเทศฟนแลนด ระหวางวนท 13 – 20 มนาคม 2562

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๔๙

ผเขำรวมโครงกำรสงบคลำกรเขำรวมโครงกำรฝกอบรมและสมมนำกำรจดกำรเรยนกำรสอนวทยำศำสตร ส ำหรบผมควำมสำมำรถพเศษทำงดำนวทยำศำสตรและคณตศำสตร

ณ University of Helsinki ประเทศฟนแลนด ระหวำงวนท 13 – 20 มนำคม 2562

นำยบญรกษ ยอดเพชร เลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

นำยวนชย ธงชย ผอ านวยการส านการคลงและสนทรพย ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

นำงสำวโชตมำ หนพรก นกวชาการศกษาช านาญการพเศษ ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

นำงสำวพรเพญ ทองสมำ นกวชาการศกษาช านาญการพเศษ ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๕๐

นำงดำรำกร เพญศร นกวเทศสมพนธช านาญการ ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

นำยนพพร แสงอำทตย นกวชาการศกษาช านาญการ ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

นำยเอกสทธ ปยะแสงทอง ครช านาญการชวยราชการ สวก. ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

นำงสำวศภำวตำ จรรยำ ศกษานเทศกช านาญการพเศษ ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา บรรมย เขต2

นำงสภำรตน นอยนำง ศกษานเทศกช านาญการพเศษ ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา อบลราชธานเขต3

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๕๑

นำยระชำนนท ศรเพชร ครช านาญการพเศษ โรงเรยนแกนนครวทยาลย ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 25

นำยธนกฤต เลศล ำ ครช านาญการ โรงเรยนหองสอนศกษาในพระอปถมภฯ ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 34

นำงสำวอภณหพร มำนม ครช านาญการ โรงเรยนยพราชวทยาลย ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 34

นำงสรรตน ประจกษวรวทย ครช านาญการ โรงเรยนเทพศรนทร ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 1

นำงสำวศวพร ศรจรญ ครช านาญการ โรงเรยนชลกนยานกล ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 18

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๕๒

นำงสำวมณศำ ชนจต ครช านาญการ โรงเรยนศรทธาสมทร ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 10

นำยธวช แพรกทอง ครปฏบตการ โรงเรยนหาดใหญวทยาลย ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 16

นำงสำวเกวลนทร ทวมกลำง ครปฏบตการ โรงเรยนสรนารวทยา ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 31

นำงสำวปำรดำ โชตเชย ครปฏบตการ โรงเรยนเบญจมราชทศ ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 12

นำงสำวพชรำภรณ ทองนำค ครผชวย โรงเรยนพษณโลกพทยาคม ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 39

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๕๓

ภำคผนวก ค รายชอผจดท ารายงาน

โครงการสงบคลากรเขารวมโครงการฝกอบรมและสมมนาการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร ส าหรบผมความสามารถพเศษทางดานวทยาศาสตรและคณตศาสตร

ณ University of Helsinki ประเทศฟนแลนด ระหวางวนท 13 – 20 มนาคม 2562

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๕๔

ทปรกษำ ๑. นายบญรกษ ยอดเพชร เลขาธการ กพฐ. ๒. นายวนชย ธงชย ผอ านวยการส านกคลงและสนทรพย ๓. นางสาวโชตมา หนพรก นกวชาการศกษาช านาญการพเศษ

ผจดท ำรำยงำน ๑. นางสภารตน นอยนาง ศกษานเทศกช านาญการพเศษ สพป.อบลราชธาน เขต 3 ๒. นางสาวศภวตา จรรยา ศกษานเทศกช านาญการพเศษ สพป.บรรมย เขต ๒ ๓. นายธนกฤต เลศล า ครช านาญการ โรงเรยนหองสอนศกษา ๔. นางสาวมณศา ชนจต ครช านาญการ โรงเรยนศรทธาสมทร ๕. นางสาวเกวลนทร ทวมกลาง ครปฏบตการ โรงเรยนสรนารวทยา ๖. นางสาวศวพร ศรจรญ ครช านาญการ โรงเรยนชลกนยานกล ๗. นางสาวอภณหพร มานม ครช านาญการ โรงเรยนยพราชวทยาลย ๘. นางสาวพชราภรณ ทองนาค ครผชวย โรงเรยนพษณโลกพทยาคม ๙. นางสาวปรดา โชตเชย ครปฏบตการ โรงเรยนเบญจมราชทศ ๑๐. นายธวช แพรกทอง ครปฏบตการ โรงเรยนหาดใหญวทยาลย ๑๑. นายระชานนท ศรเพชร ครช านาญการพเศษ โรงเรยนแกนนครวทยาลย ๑๒. นางสรรตน ประจกษววทย ครช านาญการพเศษ โรงเรยนเทพศรนทร

บรรณำธกำร ๑. นางสาวโชตมา หนพรก นกวชาการศกษาช านาญการพเศษ ๒. นางสาวพรเพญ ทองสมา นกวชาการศกษาช านาญการพเศษ ๓. นายเอกสทธ ปยะแสงทอง ครช านาญการชวยราชการ สวก. ๔. นายนพพร แสงอาทตย นกวชาการศกษาช านาญการ ๕. นางดารากร เพญศร นกวเทศสมพนธช านาญการ

กลมพฒนาการศกษาส าหรบผมความสามารถพเศษ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมษายน ๒๕๖๒

๕๕